AKADEMIA MEDYCZNA W WARSZAWIE

PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY

DLA STUDENTÓW V ROKU ODDZIAŁU STOMATOLOGII

I WYDZIAŁU LEKARSKIEGO

86 LAT ISTNIENIA 1920 – 2006

WARSZAWA 2006/2007

Wydrukowano w Oficynie Wydawniczej Akademii Medycznej w Warszawie Zam. 251/2006 nakład 120 egz. tel. (022) 5720 327

e-mail: oficyna.wydawnicza@am.edu.pl

I WYDZIAŁ LEKARSKI

ODDZIAŁ STOMATOLOGII

V ROK

AKADEMII MEDYCZNEJ

W WARSZAWIE 2006 /2007

3

SPIS TREŚCI

1. Władze Uczelni........................................................................................................... 4

2. Chirurgia stomatologiczna i szczękowo-twarzowa z onkologią................................. 5

3. Stomatologia wieku rozwojowego........................................................................... 12

4. Ortodoncja................................................................................................................ 16

5. Choroby błony śluzowej............................................................................................20

6. Choroby przyzębia.................................................................................................... 23

7. Protetyka stomatologiczna........................................................................................ 26

8. Stomatologia zachowawcza z endodoncją................................................................ 28

9. Patologia jamy ustnej................................................................................................ 31

10. Farmakologia kliniczna............................................................................................. 34

11. Gerostomatologia...................................................................................................... 35

12. Radiologia stomatologiczna...................................................................................... 36

13. Medycyna katastrof i medycyna ratunkowa..............................................................38

14. Anestezjologia i reanimacja...................................................................................... 41

15. Zarządzanie i ekonomika.......................................................................................... 43

16. Neurologia................................................................................................................. 45

17. Fizjologia ciąży i porodu.......................................................................................... 47

18. Informacje socjalno-bytowe...................................................................................... 48

19. Inne............................................................................................................................ 48

20. Samorząd Studentów................................................................................................ 49

4

WŁADZE UCZELNI i I WYDZIAŁU LEKARSKIEGO W ROKU AKADEMICKIM 2006/2007

Rektor - prof. Leszek Pączek Prorektorzy - ds. Klinicznych i Inwestycji prof. Wiesław Gliński

- ds. Nauki i Współpracy z Zagranicą prof. Ryszarda Chazan

- ds. Kadr prof. Jerzy Stelmachów

- ds. Dydaktyczno-Wychowawczych prof. Piotr Zaborowski Dziekan I Wydziału Lekarskiego - prof. Marek Krawczyk Prodziekan I Wydziału Lekarskiego ds. Oddziału Stomatologii - prof. Renata Górska Prodziekan I Wydziału Lekarskiego d/s. I/II r. - prof. Marek Kulus Prodziekan I Wydziału Lekarskiego d/s. III/IV r. – prof. Kazimierz Wardyn Prodziekan I Wydziału Lekarskiego d/s. V/VI r. – prof. Ireneusz Krasnodębski Prodziekan I Wydziału Lekarskiego ds. przewodów doktorskich – prof. Piotr Pruszczyk Pełnomocnik Rektora d/s. nauczania elektroradiologii – prof. Marek Gołębiowski Pełnomocnik Dziekana d/s. nauczania technik dentystycznych – dr hab. Leopold Wagner Pełnomocnik Dziekana d/s. nauczania higieny stomatologicznej – dr hab. Sylwia Słotwińska Pełnomocnik Dziekana d/s. nauczania audiofonologii – prof. Kazimierz Niemczyk

Sekretariat Oddziału Stomatologii

Z-ca Kierownika Dziekanatu Jadwiga Szyperek tel.5720-213 Magda Zawada tel.5720-245 Anna Furtak tel.5720-213

- czynny codziennie w godz. 1030 ÷ 1500 - fax 5720 273

Władze Uczelni urzędują w budynku przy ul. Żwirki i Wigury 61, 02-091 Warszawa

5

CHIRURGIA STOMATOLOGICZNA I SZCZĘKOWO-TWARZOWA

Katedra Chirurgii Szczękowo -Twarzowej, Chirurgii Stomatologicznej i Implantologii

Kierownik Katedry: Prof. dr hab. Janusz Piekarczyk

Do działalności Katedry IS AM w Warszawie należy działalność dydaktyczna, naukowo-badawcza i usługowa. Katedra jest jednostką specjalistyczną w zakresie chirurgii szczękowej i stomatologicznej dla m. st. Warszawy i regionu. W skład Katedry wchodzą następujące jednostki organizacyjne: 1. Zakład Chirurgii Stomatologicznej 02-006 Warszawa, ul. Nowogrodzka 59; pawilon XI, I p., Tel. 502-12-42 Kierownik: prof. dr hab. n. med. Andrzej Wojtowicz Kierownik zakładu przyjmuje studentów codziennie w godz. 800 ÷ 1000.

Zakład Chirurgii Stomatologicznej IS AM w Warszawie jest główną bazą dydaktyczną Katedry. W Zakładzie prowadzone są zajęcia dla studentów III, IV i V kursu Oddziału Stomatologii.

Zakład dysponuje 4 salami klinicznymi, w których znajduje się 17 stanowisk pracy (foteli dentystycznych), salą operacyjną z dwoma stanowiskami pracy, salą przedoperacyjną oraz gabinetem konsultacyjnym z jednym stanowiskiem pracy. Sala seminaryjna i biblioteka zakładu wyposażone są w nowoczesny sprzęt audiowizualny: video, telewizję, rzutniki, projektor multimedialny i dwa stanowiska komputerowe z dostępem do internetu również do dyspozycji studentów. 2. Klinika Chirurgii Szczękowo - Twarzowej 02-006 Warszawa, ul. Nowogrodzka 59, pawilon XI, II p. Telefon: 502-12-39

Kierownik: Prof. dr hab. med. Hubert Wanyura

Klinika posiada 39 łóżek. Ma nowocześnie wyposażone 2 sale zabiegowe, salę pooperacyjną dla chorych wymagających intensywnej opieki.

Przy Klinice działa Przychodnia Przyszpitalna. 3. Klinika Chirurgii Czaszkowo - Szczękowo – Twarzowej, Chirurgii Jamy Ustnej i Implantologii 02-005 Warszawa, ul. Lindleya 4, pawilon VIII, Tel. 502-17-97 Kierownik: Prof. dr hab. med. Janusz Piekarczyk

Klinika posiada 40 łóżek. Ma nowocześnie wyposażone 2 sale operacyjne, sale zabiegowe, salę pooperacyjną dla chorych wymagających intensywnej opieki.

Przy Klinice działa Przychodnia Przyszpitalna.

6

REGULAMIN PRACY STUDENTA

1. Student powinien zapoznać się z planami zajęć obowiązujących w danym roku

akademickim. Plan zajęć, wykładów, seminariów wywieszany jest na tablicach ogłoszeń w Zakładzie Chirurgii Stomatologicznej przed rozpoczęciem każdego semestru.

2. Studenci pracują w grupach dziekańskich. Do każdej grupy przydzielony jest opiekun - nauczyciel akademicki, który prowadzi grupę przez okres co najmniej 2 lat. Na salach klinicznych studenci pracują z pacjentami w grupach 3 osobowych pod opieką asystenta.

3. Na zajęcia kliniczne student powinien być ubrany schludnie, zaopatrzony we własny biały fartuch z identyfikatorem, rękawiczki zabiegowe (niesterylne) oraz obuwie medyczne używane tylko w Zakładzie.

4. Studenci obowiązani są do prowadzenia poza dokumentacją lekarską zeszytów, do których wpisują wykonywane na ćwiczeniach zabiegi. Wpisy zabiegów muszą być prowadzone na bieżąco. Każdy zabieg podpisuje - zalicza asystent. Zeszyt powinien być podpisany nazwiskiem i imieniem studenta oraz posiadać ponumerowane strony.

5. Asystent, opiekun grupy prowadzi indywidualne karty ocen studenta, w których wpisuje obecności na ćwiczeniach, postępy lub braki w nauce oraz uwagi zespołu nauczającego, odnośnie postawy studenta, tj. jego stosunku do chorych, asystentów i kolegów.

6. Spóźnienia i nieobecności nieusprawiedliwione na zajęciach oraz nie wykonanie minimów zabiegów, będą podstawą do nie zaliczenia przedmiotu.

CELE NAUCZANIA

Celem nauczania chirurgii stomatologicznej i szczękowo – twarzowej jest przygotowanie

przyszłych lekarzy stomatologów do pracy w zawodzie. Prowadzone są wykłady, seminaria, repetytoria oraz zajęcia praktyczne. Aktywne uczestnictwo w zajęciach daje studentowi możliwość opanowania wiedzy teoretycznej z zakresu chirurgii stomatologicznej i elementów chirurgii szczękowo – twarzowej. Pozwala na nabycie umiejętności praktycznych w zbieraniu wywiadów, badaniu chorego, rozpoznawaniu chorób, w ocenie wyników badań podstawowych oraz opanowanie umiejętności wykonywania podstawowych zabiegów w chirurgii stomatologicznej. Obecność na wykładach jest niezbędna do przyswojenia wiedzy teoretycznej, obecność na seminariach i zajęciach klinicznych jest obowiązkowa, stanowi podstawę do zaliczenia przedmiotu.

PROGRAM NAUCZANIA

Ogólna liczba godzin 190 w tym 15 godzin wykładów 55 godzin ćwiczeń w I Klinice Chirurgii Szczękowo-Twarzowej 90 godzin ćwiczeń w II Klinice Chirurgii Szczękowo- Twarzowej i Chirurgii Jamy Ustnej 30 godzin ćwiczeń w Zakładzie Chirurgii Stomatologicznej Tematyka wykładów

7

1. Zębopochodne choroby zatok szczękowych. Torbiele szczęk, jamy ustnej i szyi

2. Urazy szczękowo-twarzowe; diagnostyka, leczenie 3. Profilaktyka onkologiczna i jej znaczenie 4. Nowotworowe zmiany jamy ustnej i części twarzowej czaszki. Nowotwory

łagodne. 5. Nowotwory złośliwe jamy ustnej i części twarzowej czaszki. Diagnostyka,

leczenie 6. Schorzenia gruczołów ślinowych 7. Wady szczękowo-twarzowo-zgryzowe.

Ćwiczenia odbywają się na sali klinicznej i salach zabiegowych Zakładu Chirurgii Stomatologicznej oraz w przychodniach i blokach operacyjnych klinik. Na ćwiczeniach studenci nabierają umiejętności w badaniu pacjenta, diagnozowaniu, wykonywaniu zabiegów ekstrakcji, nacięciu ropni zębopochodnych wewnątrzustnych, pobierania wycinków do badania histopatologicznego, wykonywania brób uczuleniowych. Na salach zabiegowych studenci uczestniczą w zabiegach:

- dłutowania zatrzymanych zębów - resekcjach korzeni zębów - wyłuszczeniu torbieli zębopochodnych - odsłonięcia zatrzymanych zębów , założeniu zamka- dla celów

ortodontycznych Na salach zabiegowych w Zakładzie studenci zapoznają się z rodzajami i technikami zabiegów z zakresu chirurgii stomatologicznej. Wymagane minimum zabiegów

1. zbadanie i zreferowanie 80 pacjentów 2. wykonanie 0 ekstrakcji 3. wykonanie 20 znieczuleń przewodowych 4. asysta przy 2 zabiegach na sali zabiegowej 5. wykonanie samodzielnie zabiegów: nacięcia ropnia, zaszycie rany.

Student obowiązany jest do: 1) zapoznania się z zalecanym piśmiennictwem, 2) uczestnictwa w wykładach, 3) udziału i zaliczeniu ćwiczeń klinicznych – staży w Klinikach, 4) wykonania minimum zabiegów i odbycia ćwiczeń, 5) wykonania minimum zabiegów,

8

6) zdania egzaminu praktycznego, 7) zdania egzaminu dyplomowego. Minimum zabiegów: 1. zbadanie, zreferowanie co najmniej 80 pacjentów, 2. wykonanie co najmniej 50 ekstrakcji zębów, w tym: 3. wykonanie co najmniej 50 znieczuleń nasiękowych i 20 znieczuleń przewodowych, 4. udział w 3 asystach, asysty czynne, 5. wykonanie samodzielnie 2 zabiegów chirurgicznych, 6. opracowanie co najmniej 1 historii choroby w Klinice, 7. 2 czynne asysty na sali operacyjnej w Klinice

TEMATYKA WYKŁADÓW Wykłady mają charakter monograficzny, prezentowane są przypadki kliniczne obrazujące wybrane zagadnienia z chirurgii szczękowo – twarzowej, takie jak: stany zapalne, choroby dużych gruczołów ślinowych, rehabilitację z zastosowaniem implantów, urazy czaszki twarzowej, chirurgiczne leczenie niektórych wad zgryzowo – szczękowo – twarzowych, onkologii jamy ustnej i szczęk.

Obecność na wykładach ma wpływ na ocenę końcową z uwagi na pytania kolokwialne i egzaminacyjne dotyczące prezentowanych przypadków klinicznych.

Wykłady będą prowadzone w semestrze zimowym we wtorki w godz. 1530 do 1700 w sali im. A. Gluzińskiego ul. Nowogrodzka 59, paw. XI w terminach podanych na tablicach ogłoszeń w Zakładzie Chirurgii Stomatologicznej i I oraz II Klinice Chirurgii Szczękowo-Twarzowej. Zajęcia praktyczne – ćwiczenia kliniczne z zakresu chirurgii stomatologicznej odbywają się na salach klinicznych Zakładu Chirurgii Stomatologicznej, gdzie studenci przyjmują pacjentów wraz z asystentami. Zajęcia praktyczne obejmują: • doskonalenie w wykonywaniu, znieczuleń i ekstrakcji; • chirurgiczne, operacyjne usuwanie zębów; • asysta przy zabiegach chirurgicznych; • pobieranie wycinków; • szycie i zaopatrywanie ran powłok; • interpretacja podstawowych i dodatkowych badań; • antybiotykoterapia; • chirurgiczne leczenie parodontopatii; • rozpoznawanie i różnicowanie zmian nowotworowych;

9

• chirurgia przedprotetyczna; • przygotowanie chorego i lekarza do zabiegów chirurgicznych; • zakażenie krzyżowe w chirurgii stomatologiczne.

Zajęcia praktyczne z elementów chirurgii szczękowo-twarzowej odbywają się w I i II

Klinice Chirurgii Szczękowo-Twarzowej - po pół kursu w każdej z Klinik.

PROGRAM 2 TYGODNIOWYCH ZAJĘĆ SZKOLENIOWYCH W CHIRURGII SZCZĘKOWO-TWARZOWEJ DLA STUDENTÓW V ROKU

I. Założenia i cel ćwiczeń:

1. Odbywający ćwiczenia studenci poprzez czynne uczestnictwo powinni zapoznać się z tematyką, zakresem oraz metodami leczenia chorych w Klinice Chirurgii Szczękowo-Twarzowej.

2. Studenci indywidualnie współpracują z poszczególnymi asystentami - lekarzami, pod opieką których wykonują wszystkie czynności związane z opieką i leczeniem chorych.

3. W czasie pobytu w Klinice studenci powinni zapoznać się z tokiem pracy Przychodni Przyszpitalnej i Oddziału chorych leżących, z charakterem pracy lekarskiej, dokumentacją i ruchem chorych, ze sposobami pielęgnacji chorych oraz organizacją Bloku Operacyjnego.

4. Studenci powinni zwrócić uwagę na występujące jednostki chorobowe, metody ich rozpoznawania, dokumentowania, leczenia i rehabilitowania osób chorych po zabiegach operacyjnych.

II. Przebieg ćwiczeń:

1. Codzienny udział w raportach lekarzy dyżurnych (godz. 800),

2. Udział w obchodach klinicznych (codziennych i ordynatorskich),

3. Współpraca w prowadzeniu chorych,

4. Badanie chorych, ustalanie rozpoznania, badania dodatkowe,

5. Omawianie z lekarzem prowadzącym wybranych przypadków,

6. Praca przychodni przyszpitalnej,

7. Udział w pracy bloku operacyjnego (mycie się, przygotowanie chorego do zabiegu, praca w zespole operacyjnym),

8. Asysta w zabiegu operacyjnym,

9. Wykonywanie opatrunków i pooperacyjna pielęgnacja chorych.

III. Tematyka ćwiczeń:

1. Przetaczanie krwi i leków krwiozastępczych.

2. Pierwsza pomoc w urazach szczękowo - twarzowych.

3. Ocena ciężkości urazu:

- wyprowadzenie chorego ze wstrząsu, - opanowanie krwawienia,

10

- ocena przytomności chorego - ocena urazów o innym umiejscowieniu - kwalifikacja chorego do transportu do szpitala specjalistycznego, bezpieczna pozycja podczas

transportu.

4. Postępowanie z chorym we wstrząsie pourazowym lub oligowolemicznym.

5. Przyczyny i rodzaje złamań kości szczęk.

6. Sposoby leczenia złamań kości szczęk (zaszynowanie samodzielne chorego lub asysta przy szynowaniu).

7. Rozpoznawanie i sposoby leczenia nowotworów jamy ustnej i szczęk.

8. Schorzenia jatrogenne w chirurgii szczękowo-twarzowej.

W trakcie 2 tygodniowych ćwiczeń trwających od poniedziałku do piątku, od godz. 745 do 1300, studenci:

1) asystują w zabiegach lub wykonują je pod nadzorem lekarza: - w przychodni przyszpitalnej - w oddziale chorych leżących - wykonując zlecane zabiegi, 2) piszą, prowadzą i zaliczają co najmniej jedną historię choroby, 3) mają dwie asysty w zabiegach operacyjnych, kolokwium zaliczeniowe, zdawane u kierowników Klinik, lub wyznaczonych przez nich

egzaminatorów obejmuje zaliczenie historii choroby oraz materiału przewidzianego na zajęciach w Klinice. Po odbyciu przepisanych ćwiczeń i wykonaniu minimum zabiegów z chirurgii stomatologicznej i szczękowo – twarzowej, student dopuszczony jest do egzaminu dyplomowego, który składa się z części praktycznej, którą studenci zdają u wyznaczonych egzaminatorów oraz z egzaminu testowego. Ocena końcowa składa się z trzech ocen:

ocena za pracę na ćwiczeniach przez okres 2 lat, stanowi 20,0 % oceny ocena z egzaminu klinicznego stanowi 20,0 % oceny ocena z egzaminu testowego stanowi 60,0 % oceny.

Za organizację dydaktyki na V Roku odpowiedzialna jest adiunkt dr n. med. Katarzyna Ciechowicz a w Klinikach kierownicy Klinik. Wynik egzaminu dyplomowego podpisuje w indeksie prof. dr hab. Janusz Piekarczyk.

PIŚMIENNICTWO OBOWIĄZKOWE

1. Chirurgia Szczękowo - Twarzowa. Red. L. Kryst, W-wa, PZWL 1999 2. Chirurgia Szczękowo - Twarzowa. Red. S. Bartkowski, AM Kraków 1996

PIŚMIENNICTWO UZUPEŁNIAJĄCE

1. Anatomia głowy. W. Łasiński 2. Zarys chorób wewnętrznych. J. Blicharski 3. Chemioterapia zakażeń. J. Sanford i wsp.

11

4. Atlas zabiegów z chirurgii stomatologicznej Red. L. Kryst 5. Atlas zabiegów z chirurgii szczękowej. Red. L. Kryst, W-wa, PZWL 1993 6. Operacyjne leczenie nowotworów jamy ustnej i twarzy. Red. S. Kowalik

i A. Kułakowski, W-wa, PZWL 1980 7. Rak płaskonabłonkowy jamy ustnej. Red. L. Kryst, W-wa KBN, 1994 8. Radiologia Stomatologiczna i Szczękowo - Twarzowa. K. Mlosek 9. Podstawy radiologii stomatologicznej. E. Whaites. 10. Urazy szczęk i twarzy. Red. T. Korzon. W-wa, PZWL, 1978 11. Operacyjne usuwanie zęba mądrości. P. Tefsh i W. Wagner,

Sanmedica, W-wa 1994. 12. Znieczulenie miejscowe w stomatologii. L. Kryst. Ariel W-wa 1992 13. Chirurgia Stomatologiczna. Red. L. Kryst, W-wa, PZWL 1981 14. Diagnostyka i terapia w chirurgii stomatologicznej. Red. J. Krajnik,

W-wa, PZWL, 1981 15. Chirurgia głowy i szyi. Red. L. Kryst, PZWL, W-wa 1996 16. Chirurgia Szczękowo - Twarzowa. Red. S. Bartkowski, AM Kraków 1996 17. Usuwanie Zębów. K. Wojciechowska, M. Sołtan, W-wa, PZWL 1978 18. Rak jamy ustnej, B. Juszczyk - Popowska, AM, W-wa 1986. 19. Znieczulenie w praktyce stomatologicznej. L. Kryst, E. Mayzner Zawadzka, PZWL, W-wa,

1997.

Czasopisma: Czasopismo Stomatologiczne, Protetyka Stomatologiczna i in.

Studenci mają możliwość korzystania z dostępu do komputerowej bazy danych medycznych Medline i innych w Bibliotece Zakładu Chirurgii Stomatologicznej.

12

STOMATOLOGIA WIEKU ROZWOJOWEGO Zakład Stomatologii Dziecięcej 00-246 Warszawa, ul. Miodowa 18 I piętro, telefon 635-01-03

Kierownik Zakładu – dr n. med. Aleksander Remiszewski godziny przyjęć: poniedziałek i środa godz. 900 ÷ 1200 Odpowiedzialna za dydaktykę - dr n. med. Jadwiga Janicha, godziny przyjęć - środa godz. 900 ÷1200 Roczny wymiar zajęć - 49 godzin dydaktycznych [w tym 20 godzin stanowią zajęcia zintegrowane z Zakładem Ortodoncji (8 godzin – seminaria i 12 godzin ćwiczeń)]. Zajęcia odbywają się w Zakładzie Stomatologii Dziecięcej, ul. Miodowa 18

CEL NAUCZANIA PRZEDMIOTU

Celem nauczania przedmiotu jest odpowiednie przygotowanie studentów do samodzielnego wykonywania zawodu w ramach zintegrowanej opieki nad dziećmi i młodzieżą w wieku od 0 - 18 lat w zakresie stomatologii dziecięcej, to znaczy do opanowania umiejętności badania jamy ustnej dziecka, rozpoznawania chorób i wad narządu żucia oraz samodzielnego wykonywania zabiegów profilaktycznych i leczniczych.

PROGRAM NAUCZANIA

Nauczanie przedmiotu odbywa się w formie seminariów i ćwiczeń - zajęć klinicznych. Każde ćwiczenie składa się z części seminaryjnej i części praktycznej. Część seminaryjna stanowi wprowadzenie do zajęć klinicznych i odbywa się w formie dyskusji na tematy przygotowane przez studentów. Jako pomoce naukowe wykorzystuje się: zestawy fantomowe stanowiące opracowanie poszczególnych etapów leczenia zębów, tabele, wykresy, rentgenogramy, przeźrocza. W części praktycznej studenci wykonują samodzielne zabiegi profilaktyczne i lecznicze pod kontrolą asystenta. Studenci po przeprowadzeniu badania dziecka, postawieniu rozpoznania, rokowaniu i zaplanowaniu leczenia - wykonują zabiegi.

TEMATYKA SEMINARYJNA

Seminaria odbywają się w liczbie 5 godzin dydaktycznych.

1. Wpływ witamin i hormonów na narząd zębowy w okresie jego rozwoju.

2. Ząbkowanie I i II i zaburzenia w ząbkowaniu.

3. Zasady opracowywania ubytków próchnicowych w zębach mlecznych różnych klas wg. Blacka i leczenie różnymi metodami.

4. Biologiczne metody leczenia miazgi zębów mlecznych.

5. Mortalne metody leczenia zębów mlecznych.

6. Postępowanie w przypadku zgorzelinowego rozpadu miazgi w zębach mlecznych.

7. Wskazania i przeciwwskazania do ekstrakcji zębów mlecznych.

8. Choroba odogniskowa, etiologia, testy diagnostyczne, badanie dziecka, postępowanie.

9. Leczenie zębów stałych z nieuformowanymi korzeniami. Leczenie próchnicy i chorób miazgi.

13

10. Urazowe uszkodzenia zębów mlecznych i postępowanie. Wpływ urazów zębów mlecznych na zawiązki zębów stałych.

11. Urazowe uszkodzenia zębów stałych i postępowanie w przypadku złamań, zwichnięć itp.

12. Choroby błony śluzowej i przyzębia u dzieci.

TEMATYKA ĆWICZEŃ

Zajęcia kliniczne odbywają się w wymiarze 44 godzin dydaktycznych realizowanych

w Zakładzie Stomatologii Dziecięcej w semestrze jesiennym. Studenci wykonują wszystkie zabiegi stomatologiczne w jamie ustnej dziecka zlecone przez nauczyciela akademickiego. Asystent prowadzi grupę ćwiczeniową w liczbie 4 studentów.

1. Opracowanie i wypełnienie ubytków próchnicowych wszystkich klas wg Blacka. Szczególną uwagę zwraca się na opracowanie ubytków klasy II - giej w zębach mlecznych.

2. Leczenie twardych tkanek zębów metodą impregnacji po odpowiednim ich przygotowaniu mechanicznym.

3. Leczenie biologiczne miazgi zębów mlecznych i niedojrzałych zębów stałych, pokrycie pośrednie, bezpośrednie oraz amputacja przyżyciowa: częściowa, całkowita, głęboka.

4. Leczenie chorób miazgi zębów mlecznych metodą częściowego lub całkowitego wyłuszczenia miazgi (amputacja umartwionej miazgi, ekstyrpacja).

5. Leczenie zębów stałych z nieuformowanymi korzeniami.

6. Leczenie zębów stałych po urazach mechanicznych.

7. Uzupełnienie koron zębów stałych po urazach mechanicznych materiałami złożonymi.

8. Zastosowanie koferdamu w lecznictwie dziecięcym.

9. Nauczanie i kontrolowanie prawidłowej higieny jamy ustnej oraz wykonywanie zabiegów profilaktycznych: uszczelnianie bruzd, szczelin, lakiery fluorowe.

10. Ekstrakcje zębów mlecznych.

11. Leczenie niektórych stanów zapalnych błony śluzowej jamy ustnej.

12. Likwidowanie ognisk zakażenia w jamie ustnej dziecka z objawami choroby odogniskowej.

13. Rozpoznawanie zespołów chorobowych na podstawie obrazu klinicznego w jamie ustnej dziecka.

14. Leczenie próchnicy wczesnej u dzieci do trzeciego roku życia i ustalenie etiologii.

15. Organizowanie profilaktyki próchnicy wczesnej u dzieci i kontrolowanie jej realizacji.

METODY I ORGANIZACJA PRACY 1. Zajęcia odbywają się w Zakładzie Stomatologii Dziecięcej zgodnie z programem.

2. Zajęcia rozpoczynają się punktualnie.

3. Studenci zgłaszają się na ćwiczenia w czystych długich fartuchach i czepkach, długie włosy winny być spięte.

4. Studenci powinni posiadać zeszyty do wpisywania zabiegów.

14

5. Obecność na ćwiczeniach jest obowiązkowa i kontrolowana każde opuszczone ćwiczenie powinno być odrobione w terminie uzgodnionym z osobą prowadzącą ćwiczenia.

6. Studenci zgłaszają się na ćwiczenia ze znajomością tematyki przygotowani z materiału podanego w programie zajęć. Plan zajęć, wykaz tematów ćwiczeń i piśmiennictwa poza niniejszym przewodnikiem znajduje się w gablocie Zakładu.

7. Studenci nie powinni wynosić instrumentów i drobnych aparatów poza teren Zakładu.

8. Zakład Stomatologii Dziecięcej zapewnia studentom pacjentów na ćwiczenia kliniczne.

FORMY KONTROLI I OCENY WYNIKÓW NAUCZANIA 1. Przed rozpoczęciem zajęć klinicznych obowiązuje zdanie kolokwium wstępnego

i obejmującego wiedzę z zakresu stomatologii dziecięcej nabytą na III i IV roku studiów. Negatywny wynik kolokwium wydłuża cykl dydaktyczny studenta.

2. Teoretyczne przygotowanie studenta do części seminaryjnej każdego ćwiczenia jest kontrolowane przez asystenta: studenci powinni prosić o wyjaśnienie niezrozumiałych zagadnień, sprawiających im trudności w omawianych problemach.

3. W czasie zajęć praktycznych każdy etap wykonywanego przez studentów zabiegu jak np.: opracowanie ubytku, położenie podkładu, założenie formówki, założenie wypełnienia itp. jest kontrolowany przez asystenta.

4. Studenci wpisują do swoich zeszytów wykonane zabiegi, które potwierdza asystent swoim podpisem. Zabieg nie będzie zaliczony, jeżeli student nie poprosił o skontrolowanie którego etapu pracy np.: nie pokazał ubytku przed położeniem podkładu. Brak doświadczenia studenta w pracy i specyfika leczenia uzębienia małych i trudnych dzieci wymaga częstej kontroli.

5. Asystent, kontrolując pracę studentów ocenia ich zdolności manualne, wiadomości teoretyczne i umiejętność zastosowania ich w praktyce, pracowitość oraz postępowanie z dzieckiem jako pacjentem.

6. Przy zaliczaniu poszczególnych ćwiczeń studenci otrzymują oceny za wiadomości teoretyczne i umiejętności praktyczne, co pozwala asystentom na zwrócenie szczególnej uwagi na zabiegi i zagadnienia, z którymi student ma trudności.

7. Zwraca się również uwagę na postawę społeczną studentów jako przyszłych lekarzy, ich aktywność w zajęciach, stosunek do personelu nauczającego i pomocniczego. Metody nauczania w Zakładzie Stomatologii Dziecięcej ocenia i koryguje na zebraniach personelu nauczającego z uwzględnieniem słusznych uwag studentów.

8. Cykl zajęć klinicznych kończy dyplomowy egzamin praktyczny prowadzony przez adiunktów Zakładu oraz egzamin teoretyczny - ustny prowadzony przez Kierownika Zakładu.

9. Do egzaminów dyplomowych studenci mogą przystąpić po zaliczeniu wszystkich przewidzianych w programie zajęć klinicznych.

10. Po zdaniu egzaminu praktycznego studenci wpisują się na listę egzaminu ustnego - osobiście.

11. Udostępnienie listy egzaminacyjnej ma miejsce po zakończeniu egzaminów praktycznych dla wszystkich studentów.

12. Wpis do indeksu studenci uzyskują po zdaniu egzaminu dyplomowego.

15

PIŚMIENNICTWO OBOWIĄZUJĄCE

1. Materiały do ćwiczeń z pedodoncji (skrypt) O.W. A.M. w Warszawie 1997, Red. M. Szpringer - Nodzak.

2. Fizjologia narządu żucia (skrypt). O.W. A.M. w Warszawie, 1991 Red. M. Szpringer - Nodzak.

3. Stomatologia wieku rozwojowego. PZWL Warszawa, 2003 Red. M. Szpringer - Nodzak i M. Wochny – Sobańskiej.

4. Urazowe uszkodzenia zębów u dzieci. Sanmedia, 1999, Red. M. Szpringer- Nodzak.

5. Endodoncja wieku rozwojowego i dojrzałego, Wydawnictwo Czelej, Lublin 2004 – Maria Barańska-Gachowska.

STUDENCKIE KOŁO NAUKOWE

Opiekun Koła dr n. med. Dorota Gajdzik - Plutecka

1. Praca Koła polega na pogłębianiu wiadomości z zakresu stomatologii dziecięcej poprzez zbieranie piśmiennictwa i prowadzone dyskusje naukowe.

2. Uczestniczenie w dodatkowych zajęciach klinicznych z doborem pacjentów zgodnie z zainteresowaniami studentów.

3. Prowadzenie badań naukowych i opracowywanie wyników tych badań.

4. Uczestniczenie w zebraniach naukowych PTS i Sympozjach Naukowych.

5. Prezentowanie prac własnych na Konferencjach Studenckich Kół Naukowych.

6. Publikowanie prac własnych.

16

ORTODONCJA Zakład Ortodoncji 02-005 Warszawa, Nowogrodzka 59 paw. XI D i D1, tel.: 502-10-32, fax.: 502-21-46

p.o. Kierownika Zakładu: dr n. med. Barbara Siemińska-Piekarczyk Godziny przyjęć w sprawach studenckich: środa godz. 1100 ÷1200 Zajęcia z przedmiotu odbywają się w I i II semestrze V roku. Roczny wymiar wykładów i ćwiczeń : 140 godzin, w tym:

- wykłady : 15 godzin - seminaria : 25 godzin - ćwiczenia : 100 godzin Miejsce wykładów i ćwiczeń : Zakład Ortodoncji ul. Nowogrodzka 59.

CEL NAUCZANIA I ZAKRES PRZEDMIOTU

Ortodoncja jest działem stomatologii, który zajmuje się zapobieganiem i leczeniem wad twarzowo-szczękowo-zgryzowych u dzieci i młodzieży. Nauczanie ortodoncji ma na celu zapoznanie studenta stomatologii z fizjologicznym i patologicznym rozwojem narządu żucia, z etiologią wad zgryzu, z diagnostyką ortopedyczno-szczękową z podstawowymi zasadami profilaktyki ortodontycznej oraz metodami leczniczymi w różnych okresach rozwoju narządu żucia.

Głównym celem dydaktyki w ortodoncji jest nauczanie studenta rozpoznawania wad zgryzu, podstawowych zasad postępowania ortodontycznego oraz nauczenie i przygotowania do umiejętnego stosowania profilaktyki ortodontycznej w przyszłej pracy zawodowej.

PROGRAM NAUCZANIA I. Tematy wykładów:

Wykłady odbywają się raz w tygodniu w semestrze zimowym / IX semestr/ -

15 godzin dydaktycznych:

1. Prawidłowy i patologiczny rozwój układu stomatognatycznego - cz.I

2. Prawidłowy i patologiczny rozwój układu stomatognatycznego - cz.II

3. Szczegółowa diagnostyka wad narządu żucia - cz.I

4. Szczegółowa diagnostyka wad narządu żucia – cz.II

5. Szczegółowa diagnostyka wad narządu żucia – cz.III

6. Zakres ortodoncji - etiologia wad wrodzonych

7. Zakres ortodoncji - etiologia wad nabytych

II. Tematy seminariów:

- Seminarium - 25 godz. (8 seminariów)

Seminaria odbywają się raz w tygodniu w semestrze zimowym.

17

1. Etiopatogeneza, profilaktyka i wczesne leczenie wad narządu żucia u dzieci w wieku przedszkolnym.

2. Wskazania i przeciwwskazania do ekstrakcji zębów mlecznych i stałych w ortodoncji:

3. Leczenie wad narządu żucia u dzieci w wieku szkolnym, z uwzględnieniem rehabilitacji czynności mowy, połykania oraz oddychania.

4. Budowa i zasady działania aparatów ortodontycznych.

5. Zdjęcie teleradiograficzne głowy dla potrzeb rozpoznania i leczenia ortopedycznego.

6. Patologia kliniczna uszkodzeń stawu skroniowo-żuchwowego, zasady postępowania szczękowo-ortopedycznego.

7. Wady wrodzone narządu żucia i ich symptomologia.

8. Zespołowe leczenie wad morfologicznych narządu żucia.

III. Tematy ćwiczeń:

Ćwiczenia odbywają się raz w tygodniu w semestrze IX i X. 1. Wiek chronologiczny i rozwojowy. Posługiwanie się tablicami rozwoju fizycznego. Wiek

kostny.

2. Badania zewnętrzne - analiza rysów twarzy w trzech płaszczyznach przestrzennych. Ocena zmian morfologicznych i czynnościowych narządów żucia. Kliniczne badania czynności połykania, mowy, torów, oddychania i stawów skroniowo-żuchwowych.

3. Badania śródustne i badania dodatkowe według karty ortodontycznej (rtg zębów, telerentgenogram głowy, tomogram stawów skroniowo-żuchwowych).

4. Pobranie wycisków. Analiza modeli. Ćwiczenia w rozpoznawaniu wad twarzowo-zgryzowych.

5. Projektowanie zdejmowanych aparatów ortodontycznych.

6. Leczenie wad z grupy tyłozgryzów, z wychyleniem siekaczy górnych. Rehabilitacja czynności oddychania ,mowy i połykania.

7. Leczenie tyłozgryzu z retruzją i nadzgryzu.

8. Leczenie wad narządu żucia z grupy przodozgryzów i zgryzów krzyżowych.

9. Leczenie zgryzu otwartego częściowego i całkowitego.

10. Proteza zębowa w leczeniu wad zgryzu powikłanych przedwczesną utratą zębów mlecznych.

11. Postępowanie ortodontyczne w przypadkach przetrwałych zębów mlecznych zębów, nadliczbowych i braku zawiązków zębów stałych.

12, 13.Wskazania do stosowania aparatów czynnościowych, ich budowa i działanie / aparat blokowy, aparat Klammta oraz Stockfischa.

14. Leczenie wad narządu żucia z zastosowaniem ekstrakcji zębów stałych.

15, 16. Leczenie tyłożuchwia z protruzją i zastosowaniem aparatów ortodontycznych. 17. Leczenie przodożuchwia czynnościowego.

18

18. Leczenie bocznego przemieszczenia żuchwy czynnościowego.

19. Leczenie wad z grupy wad pionowych.

20. Zespołowe leczenie wad narządu żucia.

21. Zasady zespołowego postępowania w przypadku rozszczepu wargi i podniebienia.

22. Postępowanie szczękowo-ortopedyczne w przypadkach wad zgryzu związanych z uszkodzeniem stawów skroniowo-żuchwowych.

23. Samodzielne opracowanie karty ortodontycznej pierwszorazowego pacjenta z wadą narządu żucia.

24. Repetytorium

METODY I ORGANIZACJA PRACY

W czasie ćwiczeń z ortodoncji student przyjmuje pacjentów pod kontrolą asystenta, omawiany jest przebieg dotychczasowego leczenia pacjentów leczonych w Zakładzie oraz planowane dalsze leczenie. Każdy student prowadzi samodzielnie pod kontrolą asystenta 3 - 4 pacjentów ze wskazaniami do leczenia aparatami ruchomymi w okresie uzębienia mlecznego, mieszanego i stałego, samodzielnie opracowuje kartę, opracowuje całościową dokumentację przypadku, planuje leczenie aparatami ruchomymi oraz leczy pacjenta pod ścisłą kontrolą asystenta (regularne wizyty pacjenta u prowadzącego leczenie studenta) w czasie zajęć z ortodoncji na V roku.

FORMY OCENY WYNIKÓW NAUCZANIA

Wykaz tematów ćwiczeń, seminariów a także obowiązujące piśmiennictwo

przedstawione są w gablocie Zakładu. Do ćwiczeń należy zapoznać się z właściwym tekstem z podręczników ortodoncji

i skryptu. Do seminariów należy przygotować się zapoznając ze wskazanym piśmiennictwem. Obowiązuje systematyczne przygotowywanie się do ćwiczeń i seminariów co jest

kontrolowane na ćwiczeniach i seminariach. Przy końcu I semestru odbywa się kolokwium zaliczeniowe z obowiązującej części materiału. Egzamin z ortodoncji odbywa się w II semestrze i składa się z egzaminu klinicznego i teoretycznego (test).

Aby przystąpić do egzaminu student musi zaliczyć wszystkie ćwiczenia i seminaria uzyskując pozytywną z nich ocenę.

PIŚMIENNICTWO - Zarys Ortodoncji Współczesnej pod red. I. Karłowskiej, PZWL 2001

- Stomatologia Wieku Rozwojowego PZWL 2003

- Zarys Ortopedii Szczękowej - Ortodoncji - red A. Masztalerz 1981

- Ortopedia szczękowa - red. F. Łabiszewska-Jaruzelska, 1997 PZWL

- Materiały do ćwiczeń z Ortodoncji pod red. K. Szlachetko, Warszawa Akademia Medyczna 1986 rok

- Obowiązują również studentów wiadomości przekazane na seminariach i wykładach.

19

STUDENCKIE KOŁO NAUKOWE Opiekun Koła: dr n. med. Małgorzata Zadurska Opiekun prowadzonych prac: dr n. med. Małgorzata Zadurska Kandydaci do Koła rekrutują się ze studentów IV i V roku Stomatologii. Praca w Kole polega na opracowywaniu wybranego zagadnienia.

20

CHOROBY BŁONY ŚLUZOWEJ

Zakład Chorób Błony Śluzowej i Przyzębia IS AM 02-246 Warszawa, ul. Miodowa 18. (parter - boczne skrzydło).

Sekretariat tel. 502-20-36 Kierownik Zakładu: prof. dr hab. n. med. Renata Górska godziny przyjęć Kierownika w sprawach studenckich: poniedziałki 800 ÷ 1100 Odpowiedzialna za dydaktykę: prof. dr hab. n. med. Renata Górska Odpowiedzialna za organizację procesu dydaktycznego: dr n. med. A. Nowakowska

Roczny wymiar zajęć 45 godz.: 5 godz. wykładów, 30 godz. ćwiczeń, 10 godz. seminariów. – semestr zimowy (IX). Wykłady odbywają się w gmachu przy ul. Miodowej 18 - sala wykładowa I p.

Ćwiczenia Kliniczne odbywają się w Zakładzie Chorób Błony Śluzowej i Przyzębia przy ul. Miodowej 18 (parter - boczne skrzydło). Przy wejściu do Zakładu znajduje się tablica ogłoszeń dla studentów, gdzie szczegółowe informacje są wywieszane na 2 tygodnie przed rozpoczęciem zajęć. - Prosimy studentów o dokładne ich przeczytanie.

CEL NAUCZANIA I ZAKRES PRZEDMIOTU

Etiopatogeneza, diagnozowanie i leczenie wybranych chorób błony śluzowej jamy ustnej oraz przygotowanie przyszłych lekarzy do rozpoznawania i wykonywania podstawowych zabiegów w tym zakresie.

PROGRAM NAUCZANIA

45 godzin, w tym: 5 godzin seminariów

30 godzin ćwiczeń

10 godzin wykładów w semestrze zimowym.

Tematyka seminariów:

1. Sprawdzenie wiadomości z anatomii i fizjologii błony śluzowej jamy ustnej.

Symptomatologia zmian na błonie śluzowej jamy ustnej:

- wykwity pierwotne i wtórne

- podział zmian wg różnic w zabarwieniu

21

- podział zmian wg różnic w ukształtowaniu podłoża

2. Wady i choroby języka

- glossodynia, stomatodynia

3. Aftozy i choroby infekcyjne i ich leczenie

4. Leukoplakia i stany przedrakowe i ich leczenie

5. Zmiany w jamie ustnej w przebiegu chorób skóry i ich leczenie

Wykłady – 10 godz

Tematyka:

1. „Wybrane zagadnienia z chorób przyzębia”.

2. „Diagnozowanie zaburzeń czynnościowych zgryzu. Zgryz urazowy – analiza i zasady korekty zgryzu urazowego” „Unieruchamianie zębów”

3. „Choroby infekcyjne jamy ustnej i ich leczenie.”

4. „Zmiany w jamie ustnej w przebiegu chorób skóry”

5. „Zmiany w jamie ustnej w przebiegu chorób ogólnych. Interpretacja objawów i różnicowanie”.

Tematyka ćwiczeń

Kontynuacja umiejętności dotyczących diagnozowania, profilaktyki i leczenia przyzębia rozszerzona o fazę korekcyjną i podtrzymującą.

Diagnozowanie i leczenie wybranych jednostek chorób błony śluzowej jamy ustnej.

METODY I ORGANIZACJA PRACY

Na zajęciach studenci zgłaszają się we własnych fartuchach oraz z plakietką identyfikacyjną zawierającą dane: student, rok studiów, imię i nazwisko.

W czasie ćwiczeń studenci podzieleni są na podgrupy pod kontrolą asystentów.

FORMY KONTROLI I OCENY WYNIKÓW NAUCZANIA

Każdy student zobowiązany jest prowadzić zeszyt ćwiczeń i uzyskać podpis asystenta po każdych ćwiczeniach.

Zaliczenie zajęć wymaga przygotowania się ze strony studenta do tematyki seminarium lub ćwiczeń.

Zakład obecność na wykładach traktuje jako konieczną, ponieważ pewne zagadnienia obowiązujące przy egzaminie dyplomowym, omawiane są wyłącznie na wykładach. Ponadto uwzględniają one doniesienia naukowe z współcześnie ukazujących się czasopism.

Po zakończeniu zajęć i zaliczeniu colloqium student przystępuje do egzaminu (klinicznego i teoretycznego ustnego) dyplomowego w sesji zimowej na kursie V-tym.

22

PIŚMIENNICTWO OBOWIĄZUJĄCE I ZALECANE

1. Periodontologia Kliniczna część 1 i 2. pod red. M. Wierzbickiej SANMEDIA Warszawa 1992r.

2. Materiały do zajęć z zakresu chorób błony śluzowej i przyzębia pod red. R.Górskiej Akademia Medyczna w Warszawie 2000r.

3. Choroby przyzębia pod red., R.Górskiej Akademia Medyczna w Warszawie 2001r.

4. Podstawy chorób przyzębia i błony śluzowej jamy ustnej pod red. Z. Knychalskiej-Karwan Wydanie VI poprawione i uzupełnione. Collegium Medium UJ Kraków 1996r.

5. Praktyczna periodontologia kliniczna red. naukowa Z. Jańczuk Wydawnictwo Kwintesencja 2004

6. Parodontologia Wydanie I polskie. pod red. Stanisława Potoczka Stomatologia Praktyczna Tom 4. Urban & Partner

7. Wiadomości podane na wykładach prowadzonych przez nasz Zakład.

INFORMACJE O STUDENCKIM KOLE NAUKOWYM

Przy Zakładzie działają 2 Koła Naukowe.

Opiekunowie Koła: lek dent. Ewa Ganowicz i lek dent. Olga Androsz

Tematy zagadnień naukowych ustalane są na początku każdego roku akademickiego.

23

CHOROBY PRZYZĘBIA

Zakład Chorób Błony Śluzowej i Przyzębia IS AM 02-246 Warszawa, ul. Miodowa 18. (parter - boczne skrzydło).

Sekretariat tel. 502-20-36 Kierownik Zakładu: prof. dr hab. n. med. Renata Górska godziny przyjęć Kierownika w sprawach studenckich: poniedziałki 800 ÷ 1100 Odpowiedzialna za dydaktykę: prof. dr hab. n. med. Renata Górska Odpowiedzialna za organizację procesu dydaktycznego: dr n. med. A. Nowakowska

Roczny wymiar zajęć 45 godz.: 5 godz. wykładów, 30 godz. ćwiczeń, 10 godz. seminariów. – semestr zimowy (IX). Wykłady odbywają się w gmachu przy ul. Miodowej 18 - sala wykładowa I p.

Ćwiczenia Kliniczne odbywają się w Zakładzie Chorób Błony Śluzowej i Przyzębia przy ul. Miodowej 18 (parter - boczne skrzydło). Przy wejściu do Zakładu znajduje się tablica ogłoszeń dla studentów, gdzie szczegółowe informacje są wywieszane na 2 tygodnie przed rozpoczęciem zajęć. - Prosimy studentów o dokładne ich przeczytanie.

CEL NAUCZANIA I ZAKRES PRZEDMIOTU

Ciąg dalszy leczenia chorób przyzębia

Faza korekcyjna i faza podtrzymująca leczenie

Leczenie zintegrowane

TEMATYKA SEMINARIÓW

- Faza korekcyjna

- Faza podtrzymująca

- Leczenie zintegrowane

- Colloqium dopuszczające do egzaminu dyplomowego z zakresu chorób przyzębia i chorób błony śluzowej jamy ustnej

24

WYKŁADY

z chorób przyzębia i z chorób błony śluzowej jamy ustnej łącznie 10 godz

Tematyka:

1. Wybrane zagadnienia z chorób przyzębia – leczenie chirurgiczne.

2. Diagnozowanie zaburzeń czynnościowych zgryzu. Zgryz urazowy – analiza i zasady korekty zgryzu urazowego. Unieruchamianie zębów.

3. Choroby infekcyjne jamy ustnej i ich leczenie.

4. Zmiany w jamie ustnej w przebiegu chorób skóry.

5. Zmiany w jamie ustnej w przebiegu chorób ogólnych. Interpretacja objawów i różnicowanie.

TEMATYKA ĆWICZEŃ

Kontynuacja umiejętności dotyczących diagnozowania, profilaktyki i leczenia przyzębia rozszerzona o fazę korekcyjną i podtrzymującą.

Diagnozowanie i leczenie wybranych jednostek chorób błony śluzowej jamy ustnej.

METODY I ORGANIZACJA PRACY

Na zajęciach studenci zgłaszają się we własnych fartuchach oraz z plakietką identyfikacyjną zawierającą dane: student, rok studiów, imię i nazwisko.

W czasie ćwiczeń studenci podzieleni są na podgrupy pod kontrolą asystentów.

FORMY KONTROLI I OCENY WYNIKÓW NAUCZANIA

Każdy student zobowiązany jest prowadzić zeszyt ćwiczeń i uzyskać podpis asystenta po każdych ćwiczeniach.

Zaliczenie zajęć wymaga przygotowania się ze strony studenta do tematyki seminarium lub ćwiczeń.

Zakład obecność na wykładach traktuje jako konieczną, ponieważ pewne zagadnienia obowiązujące przy egzaminie dyplomowym, omawiane są wyłącznie na wykładach. Ponadto uwzględniają one doniesienia naukowe z współcześnie ukazujących się czasopism.

Po zakończeniu zajęć i zaliczeniu colloqium student przystępuje do egzaminu dyplomowego.

Egzamin składa się z trzech części – klinicznej, testowej i ustnej.

PIŚMIENNICTWO OBOWIĄZUJĄCE I ZALECANE

1. Periodontologia Kliniczna część 1 i 2. pod red. M. Wierzbickiej SANMEDIA Warszawa 1992r.

25

2. Materiały do zajęć z zakresu chorób błony śluzowej i przyzębia pod red. R.Górskiej Akademia Medyczna w Warszawie 2000r.

3. Choroby przyzębia pod red., R.Górskiej Akademia Medyczna w Warszawie 2001r.

4. Podstawy chorób przyzębia i błony śluzowej jamy ustnej pod red. Z. Knychalskiej-Karwan Wydanie VI poprawione i uzupełnione. Collegium Medium UJ Kraków 1996r.

5. Praktyczna periodontologia kliniczna red. naukowa Z. Jańczuk Wydawnictwo Kwintesencja 2004

6. Parodontologia Wydanie I polskie. pod red. Stanisława Potoczka Stomatologia Praktyczna Tom 4. Urban & Partner

7. Wiadomości podane na wykładach prowadzonych przez nasz Zakład.

INFORMACJE O STUDENCKIM KOLE NAUKOWYM

Przy Zakładzie działają 2 Koła Naukowe.

Opiekunowie Koła: lek dent. Ewa Ganowicz i lek dent. Olga Androsz

Tematy zagadnień naukowych ustalane są na początku każdego roku akademickiego.

26

PROTETYKA STOMATOLOGICZNA Katedra Protetyki Stomatologicznej 02-006 Warszawa, ul. Nowogrodzka 59, paw. XI A tel. sekretariatu 502-18-86

Kierownik Katedry: Prof. dr hab. n. med. Elżbieta Mierzwińska - Nastalska godziny przyjęć - środy 900 ÷ 1000

Odpowiedzialna za dydaktykę: dr n. med. Małgorzata Niesłuchowska godziny przyjęć - poniedziałki 1000 ÷ 1100, tel. 502-11-36

Roczny wymiar zajęć: wykłady seminaria ćwiczenia

15 godz. 25 170 godz. Zajęcia odbywają się w Katedrze Protetyki Stomatologicznej.

Wykłady odbywają się w sali wykładowej im. Gluzińskiego przy ul. Nowogrodzkiej 59, raz w tygodniu w semestrze IX.

Cykl zatytułowany: „Wybrane zagadnienia i problemy specjalistycznego leczenia protetycznego” obejmuje 10 wykładów, po 1,5 godz. każdy.

Tematy wykładów:

1. Zagadnienie okluzji i artykulacji w protetyce. 2. Wybrane zagadnienia dotyczące metod leczenia pacjentów bezzębnych. 3. Protetyczne leczenie pacjentów z zaburzeniami zwarcia. 4. Profilaktyka periodontopatii w aspekcie projektowania protez szkieletowych. 5. Protezy natychmiastowe. 6. Zastosowanie uzupełnień ceramicznych. Współczesne metody i materiały. 7. Stomatopatie protetyczne. 8. Postępowanie protetyczne po rozległych zabiegach chirurgicznych. 9. Wszczepy jako filary protetyczne. 10. Protetyczna rehabilitacja bezzębnej żuchwy protezami typu overdenture opartymi na

wszczepach. Ćwiczenia prowadzone są w semestrze IX i X w 4 osobowych grupach studenckich w salach klinicznych Katedry Protetyki IS AM przy ul. Nowogrodzkiej 59. Zajęcia odbywają się dwa razy w tygodniu i trwają każdorazowo 4 godziny.

Tematyką cyklu 60 ćwiczeń jest leczenie protetyczne układu stomatognatycznego.

27

Ćwiczenia sem. IX i X.

Minimalna norma prac protetycznych wymagana do zaliczenia ćwiczeń

Rodzaj uzupełnienia Ilość Wkłady koronowo-korzeniowe 1 - 3 Korona metalowa lub licowana 1 - 3 Most dwubrzeżny 1 Proteza całkowita 2 Proteza natychmiastowa 1 Protezy częściowe-osiadające 2 Protezy szkieletowe 1 Korony czasowe 3 Naprawa protezy 2 Łącznie prac protetycznych 14 – 20 Zabiegi kliniczne Ilość Planowanie leczenia 6 Leczenie stomatopatii protetycznych 1 Analiza zaburzeń zwarcia 1 Zdjęcie korony lub mostu 1 Przeprowadzenie instruktażu i zabiegów higienicznych 1 Łącznie zabiegów 10

Formy zaliczenia programu protetyki stomatologicznej: 1. Ocena klinicznego wykonania prac protetycznych. 2. Egzamin kliniczny.

3. Egzamin teoretyczny - testowy.

PIŚMIENNICTWO OBOWIĄZUJĄCE I ZALECANE

1. Protetyka stomatologiczna - E. Spiechowicz

2. Współczesne postępowanie laboratoryjne w protetyce stomatologicznej - E. Spiechowicz

3. Protezy szkieletowe - A. Budkiewicz

4. Protezy ruchome - pod redakcją J. Galasińskiej - Landsbergowej

5. Stomatopatie protetyczne - pod redakcją E. Spiechowicza

6. Grzybice jamy ustnej - E. Spiechowicz, E. Mierzwińska-Nastalska

7. Czasopismo Protetyka Stomatologiczna.

Przy Katedrze Protetyki Stomatologicznej IS AM działa Studenckie Koło Naukowe.

Opiekun Koła: dr n. med. Jolanta Nawrocka-Furmanek, tel. 504 792 941.

28

STOMATOLOGIA ZACHOWAWCZA Z ENDODONCJĄ Zakład Stomatologii Zachowawczej 00-246 Warszawa, ul. Miodowa 18, telefon: 022-502-20-32 fax. 022-502-20-38

Kierownik Zakładu: prof. dr hab. Elżbieta Jodkowska e-mail: e.jodkowska@amwaw.edu.pl

Odpowiedzialna za dydaktykę: dr hab. n. med. Sylwia Słotwińska

Wymiar zajęć z przedmiotu: wykłady 10 godz., seminaria 20 godz., ćwiczenia kliniczne 80 godz.

20 godzin stanowią zajęcia zintegrowane (8 godz. seminaria i 12 godzin ćwiczenia)

Roczny wymiar zajęć z gerostomatologii: Wykłady 2 godz.

Zajęcia kliniczne i seminaria z przedmiotu odbywają się w semestrach zimowym i letnim w salach klinicznych Zakładu w gmachu przy ul. Miodowej 18 na II piętrze oraz w gabinecie pierwszego kontaktu z chorym na parterze.

Seminaria odbywają się w bibliotece Zakładu na III piętrze. Miejscem wykładów jest sala wykładowa na I piętrze.

CEL NAUCZANIA I ZAKRES PRZEDMIOTU

Celem nauczania przedmiotu na V roku studiów jest doskonalenie umiejętności badania chorego, diagnozowania i leczenia zachowawczego chorób zębów i przyzębia oraz planowania opieki profilaktyczno - leczniczej. Na zajęciach klinicznych student formułuje całościowy plan leczenia danego chorego, wykonuje odpowiednio do potrzeb chorego pełen zakres zabiegów profilaktycznych i leczniczych z użyciem standardowanych narzędzi i różnych technik opracowania oraz wypełniania jam zęba. Opanowuje również umiejętność pracy ergonomicznej przy wykorzystaniu personelu pomocniczego. Student V roku jest zobowiązany do wykazania się umiejętnością diagnostyki różnicowej chorób zębów i przyzębia oraz umiejętnością doboru właściwych metod postępowania leczniczego oraz analizy wyników stosowanego leczenia i zapobiegania.

W zakres nauczania przedmiotu wchodzą też elementy stomatologii środowiskowej. Student zaznajamia się z zasadami planowania zdrowia jamy ustnej, formułowania i wdrażania programów profilaktycznych dla różnych grup ludności jak również z zasadami współpracy z innymi grupami zawodowymi. Znajomość podstaw stomatologii środowiskowej warunkuje skuteczność pracy stomatologa jako lidera zespołu personelu sprawującego stomatologiczną opiekę zdrowotną nad dowolną grupą ludności.

TEMATY WYKŁADÓW

• Promocja zdrowia jamy ustnej, rola stomatologa w zespole pracowników służby zdrowia, współpraca z innymi grupami zawodowymi.

• Prozdrowotne programy edukacyjne i ich wdrażanie. Skuteczność programów profilaktycznych na podstawie doświadczeń międzynarodowych.

• Obowiązki i odpowiedzialność stomatologa wobec chorego. Prowadzenie stomatologicznej dokumentacji lekarskiej. Zasady współpracy ze specjalistami.

• Ograniczenia skuteczności współczesnych metod leczenia zachowawczego chorób zębów i przyzębia.

• Aktualne kierunki rozwoju stomatologii zachowawczej.

29

TEMATY SEMINARIÓW

• Odbudowa twardych tkanek zęba techniką warstwową.: zasady, technika rekonstrukcji. Seminarium składa się z części teoretycznej, demonstracji oraz części praktycznej, w której student równocześnie wykonuje odbudowę zęba na modelach.

• Wkłady koronowe z materiałów kompozycyjnych - rodzaje, technika wykonania

• Praca w mikroskopie endodontycznym - demonstracja

• Omówienie trudnych przypadków klinicznych - dyskusja

• Organizacja pracy w gabinecie stomatologicznym

METODY I ORGANIZACJA PRACY

Na ćwiczeniach klinicznych studenci przyjmują zgłaszających się chorych, przeprowadzają badania stomatologiczne oraz prowadzą leczenie zachowawcze chorób zębów i przyzębia. Podczas pracy z chorymi student może korzystać wyłącznie z tych materiałów i leków, które znajdują się na salach klinicznych. Każdy zapis studenta w dokumentacji lekarskiej chorego oraz wydawane choremu skierowanie bądź zaświadczenie muszą być potwierdzone podpisem asystenta. Część zajęć odbywa się w gabinecie pierwszego kontaktu z chorym oraz na stanowiskach przystosowanych do pracy na 4 ręce, z chorym w pozycji leżącej. Rozkład pracy poszczególnego studenta w odpowiednich salach jest podawany na początku semestru na tablicy ogłoszeń Zakładu. Student jest zobowiązany do przynoszenia na zajęcia własnego fartucha oraz obuwia do zmiany przed wejściem na salę kliniczną.

FORMY KONTROLI I OCENY WYNIKÓW NAUCZANIA

Asystenci nadzorują w czasie ćwiczeń pracę studenta i kontrolują jego przygotowanie teoretyczne zarówno podczas przyjmowania chorych jak i w czasie seminariów.

Student otrzymuje kartę zabiegów, które zobowiązany jest wykonać w czasie zajęć z przedmiotu. W karcie tej asystent potwierdza wykonanie określonego zabiegu. Ponadto student odnotowuje w specjalnym zeszycie nazwiska przyjętych w danym dniu chorych oraz wykonane zabiegi. Zgodność zapisów w zeszycie potwierdza podpis asystenta.

Zaliczenie zajęć następuje na podstawie obecności na zajęciach, wykazania się postępami w pracy klinicznej i opanowaniu wiedzy teoretycznej, wykonania niezbędnej liczby określonych zabiegów oraz uzyskania pozytywnej oceny z ustnego kolokwium przeprowadzonego na ostatnim ćwiczeniu. Norma zabiegów : 25 wypełnień ubytków próchnicowych

8 zębów wyleczonych endodontycznie Egzamin końcowy z przedmiotu składa się z części praktycznej i teoretycznej. Egzamin

praktyczny przeprowadzają adiunkci. Polega on na przyjęciu wskazanej osoby, przeprowadzeniu badania, sformułowaniu ogólnego planu leczniczo profilaktycznego chorego i wykonaniu zabiegu zleconego przez danego adiunkta oraz wypełnieniu karty choroby. Podczas egzaminu oceniane jest również przygotowanie teoretyczne studenta.

Ponadto student jest zobowiązany przedstawić adiunktowi przeprowadzającemu egzamin praktyczny co najmniej jednego chorego wyleczonego osobiście w czasie studiów.

30

Egzamin teoretyczny ma formę testu. Negatywna ocena z egzaminu praktycznego wyklucza udział studenta w egzaminie testowym. Do egzaminu końcowego z przedmiotu dopuszczeni są studenci, którzy uzyskali zaliczenie zajęć z przedmiotu przez asystenta prowadzącego ćwiczenia w ostatnim semestrze. Koło naukowe prowadzi lek. stom. Joanna Kępa-Prokopienko.

ZALECANE PIŚMIENNICTWO

1. E. Jodkowska: Cementy szklano - jonomerowe w stomatologii zachowawczej. Med Tour

Press, 1994.

2. E. Jodkowska: Materiały złożone i cementy glass - jonomerowe w stomatologii zachowawczej. Med Tour Press, 1992.

3. E. Jodkowska. Materiały złożone i systemy wiążące w odtwarzaniu ubytków w zębach bocznych. Med Tour Press, 1992.

4. Z. Jańczuk: Endodoncja kliniczna. Med Tour Press,1994.

5. H. H. Alwes - Danowska: Znieczulenia kliniczne w stomatologii. Med Tour Press,1994.

6. M. Wierzbicka: Periodontologia kliniczna cz. II, Med Tour Press 1994.

7. Z. Jańczuk, M. Szymaniak: Próchnica zębów, PZWL, 1994

8. P. Marsh: Mikrobiologia jamy ustnej, PWN, 1994

9. TR P i H - Ford: Odbudowa zębów, PZWL, 1994

10. L. Mitchell, D. A. Mitchell: Oksfordzki podręcznik stomatologii klinicznej, PWN, 1995.

11. E. Newbrun: Cariology, Quintessence, 1989

12. S. Cohen, R. Burns: Pathways of the pulp, Mosby, 1991.

13. J. Egelberg: Periodontics, the scientific way, Munksgaard, 1995.

14. Karski i wsp.: Promocja zdrowia. Sanmedia, 1995.

15. J. Lindhe: Textbook of Clinical periodontology, Munksgaard, 1995.

16. Czasopismo Stomatologiczne.

31

PATOLOGIA JAMY USTNEJ

I Klinika Chirurgii Szczękowo–Twarzowej IS AM w Warszawie,

02–006 Warszawa, ul. Nowogrodzka 59, paw.11, p.II, tel. 502–12–39.

Kierownik Kliniki: prof. zw. dr hab. med. Hubert Wanyura Odpowiedzialny za dydaktykę: lek. med., lek. stom. Andrzej Brudnicki

Wymiar godzin dydaktycznych: 45,

w tym: wykłady – 5 godz., seminaria – 10 godz., ćwiczenia – 30 godz.

Seminaria i ćwiczenia odbywają się rónocześnie w I i II Klinice Chirurgii Szczękowo–Twarzowej i są realizowane w X semestrze – system blokowy.

CEL NAUCZANIA I ZAKRES PRZEDMIOTU

Przedmiot „patologia jamy ustnej” uwzględnia w aspekcie stomatologii ważne procesy chorobowe, wiążąc wszędzie tam, gdzie jest to tylko możliwe, ich występowanie ze skutkami jakie powodują one w jamie ustnej oraz całym ustroju chorego. Celem nauczania przedmiotu jest wdrażanie przyszłego lekarza dentysty do szeroko ujętego i zgodnego z obecnym stanem wiedzy – nowoczesnego myślenia – dotyczącego patologii występującej w jamie ustnej. Umożliwi to pełne zrozumienie podstawowych procesów chorobowych, w których uogólnionym zmianom patologicznym towarzyszą objawy ze strony jamy ustnej będące wyrazem chorób układowych.

Tkanki jamy ustnej są doskonałym „barometrem” nie tylko określającym stan zdrowia jamy ustnej i całego ustroju, lecz także umożliwiającym obserwację ogólnego stanu chorego. Zmiany patologiczne pojawiające się w jamie ustnej należy zawsze rozpatrywać w świetle układowych procesów chorobowych i wiązać je z nimi, gdyż powodują one różnorodne objawy w jamie ustnej bądź odwrotnie choroby jamy ustnej powodują wystąpienie objawów ogólnych.

Dzięki dobrej znajomości objawów patologicznych, jakie choroby układowe wywołują w jamie ustnej, przyszły lekarz dentysta będąc często lekarzem pierwszego kontaktu powinien podjąć właściwe sugestie diagnostyczne, ułatwiające prawidłowe rozpoznanie choroby. Umożliwi to wówczas szybkie oraz skuteczne zwalczanie procesów patologicznych, które swoiście atakują tkanki jamy ustnej w przebiegu chorób układowych.

TEMATY WYKŁADÓW

1. Uszkodzenie i śmierć komórki. Zmiany przerostowe tkanki łącznej.

2. Patomorfologia zmian nowotworowych występujących w jamie ustnej.

3. Guzy i guzopodobne choroby kości. Choroba Pageta.

4. Zaburzenia rogowacenia nabłonka jamy ustnej oraz nowotwory nabłonkowe.

5. Zębopochodne procesy zapalne.

32

TEMATY SEMINARIÓW

1. Zapalenia nieswoiste i swoiste tkanek jamy ustnej. Zębopochodne procesy zapalne.

2. Zmiany w jamie ustnej w przebiegu chorób ogólnoustrojowych. Przerosty dziąseł, choroby pęcherzowe błony śluzowej jamy ustnej, kandydoza.

3. Owrzodzenia jamy ustnej, stany przednowotworowe.

4. Guzy i guzopodobne choroby kości szczęk. Zapalenie kości, zwyrodnienie włókniste kości, choroba Pageta.

5. Wrodzone i rozwojowe choroby tkanek jamy ustnej i szkieletu czaszkowotwarzowego.

6. Guzy zębopochodne.

7. Epidemiologia nowotworów jamy ustnej. Nowotwory niezłośliwe i złośliwe jamy ustnej.

8. Choroby i nowotwory ślinianek.

9. Schorzenia stawu skroniowo-żuchwowego.

TEMATY ĆWICZEŃ

1. Stany zapalne w obrębie narządu żucia – leczenie.

2. Biopsja i jej znaczenie diagnostyczne. Technika pobierania materiału.

3. Stany przednowotworowe i nowotworowe jamy ustnej – leczenie.

4. Leczenie guzów i guzopodobnych chorób kości szczęk.

5. Wrodzone, rozwojowe i metaboliczne choroby kości – leczenie.

6. Rozpoznawanie i leczenie guzów zębopochodnych.

7. Postępowanie chirurgiczne w nowotworach jamy ustnej.

8. Rozpoznawanie i leczenie chorób oraz nowotworów gruczołów ślinowych jamy ustnej.

9. Leczenie choroby stawów skroniowo–żuchwowych.

10. Zaliczenie.

FORMY KONTROLI I OCENY WYNIKÓW NAUCZANIA

Każdy student prowadzi indywidualny zeszyt ćwiczeń, w którym wpisuje wykonane przez siebie zabiegi, podpisane przez asystenta prowadzącego zajęcia.

Warunkiem zaliczenia przedmiotu jest obecność na seminariach i ćwiczeniach oraz znajomość tematyki realizowanej z zakresu przedmiotu „patologia jamy ustnej”. Kolokwium zaliczeniowe odbywa się w ostatnim dniu zajęć, w formie ustnej lub pisemnej.

Minimalna liczba punktów ECTS wynosi: 3.

33

ZALECANE PIŚMIENNICTWO

1. Patologia jamy ustnej. J. W. Soames, J. C. Southan. Biblioteka Stomatologa Praktyka. Sanmedica, Warszawa 1996.

2. Chirurgia szczękowo–twarzowa pod red. L. Krysta. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 1999.

3. Czasopismo Stomatologiczne.

34

FARMAKOLOGIA KLINICZNA II Klinika Chirurgii Szczękowo - Twarzowej 02-005 Warszawa, ul. Lindleya 4, paw. VIII, Telefon 502-17-97

Kierownik Kliniki: Prof. dr hab. med. Janusz Piekarczyk Godziny przyjęć w sprawach studenckich: 745 ÷ 1000

Wykłady w rocznym wymiarze 10 godz. odbywają się w sem. zimowym według planu zajęć.

Ćwiczenia w rocznym wymiarze 10 godzin - w II Klinice Chirurgii Szczękowo - Twarzowej, Warszawa, ul. Lindleya 4, paw. VIII.

Celem zajęć jest przygotowanie studentów do prowadzenia racjonalnej terapii farmakologicznej, zapoznanie ich z nowoczesnymi materiałami używanymi w stomatologii, oraz zapoznanie z zasadami prowadzenia praktyki lekarskiej.

PROGRAM NAUCZANIA

Tematy wykładów

1. Antybiotyki w praktyce stomatologicznej,

2. Prowadzenie racjonalnej farmakoterapii w leczeniu zębopochodnych stanów zapalnych,

3. Wybrane elementy ergonomii w gabinecie stomatologicznym,

4. Rynek środków i materiałów stomatologicznych, reklama a rzetelna promocja produktów przez firmy,

5. Postęp techniczny a wybór środków i metod w praktyce stomatologicznej,

Prezentacja wybranej Firmy produkującej materiały stomatologiczne.

Tematy ćwiczeń

1. Racjonalna farmakoterapia w praktyce lekarsko - stomatologicznej,

2. Aspekty prawne, odpowiedzialność cywilna lekarza stomatologa,

3. Propozycja leczenia farmakologicznego w wybranych schorzeniach jamy ustnej.

Zaliczenie zajęć na podstawie obecności na wszystkich zajęciach oraz zaliczenia sprawdzianu ustnego.

35

GEROSTOMATOLOGIA Katedra Protetyki Stomatologicznej 02-006 Warszawa, ul. Nowogrodzka 59, paw. XI A, tel. sekretariatu 502-18-86

Kierownik Katedry: Prof. dr hab. n. med. Elżbieta Mierzwińska-Nastalska godziny przyjęć - środy 900 - 1000

Odpowiedzialna za dydaktykę: dr n. med. Małgorzata Niesłuchowska

godziny przyjęć - poniedziałki 1000 - 1100, tel. 502-11-36

Roczny wymiar zajęć:

wykłady seminaria ćwiczenia

15 godz. -- --

TEMATY WYKŁADÓW

1. Zmiany w narządzie żucia zależne od wieku, wydolność żucia, problemy odżywiania i metabolizmu osób starszych wiekiem. (Katedra Protetyki Stomatologicznej)

2. Profilaktyka stomatologiczna, problem zakażenia ogniskowego i chorób ogólnoustrojowych, leczenie w zakresie stomatologii zachowawczej i endodoncji (Zakład Stomatologii Zachowawczej)

3. Zmiany w jamie ustnej i problemy leczenia chorób błony śluzowej i przyzębia, związanych z wiekiem. (Zakład Chorób Błony Śluzowej i Przyzębia

4. Zagadnienia leczenia chirurgicznego pacjentów w starszym wieku. (II Klinika Chirurgii Szczękowej)

5. Specyfika leczenia protetycznego pacjentów w podeszłym wieku – część I. (Katedra Protetyki Stomatologicznej)

6. Specyfika leczenia protetycznego pacjentów w podeszłym wieku – część II. (Katedra Protetyki Stomatologicznej)

7. Opieka stomatologiczna nad pacjentem w wieku starszym, wpływ uzupełnień protetycznych na tkanki podłoża. (Katedra Protetyki Stomatologicznej)

Wykłady odbywają się w Semestrze X.

36

RADIOLOGIA STOMATOLOGICZNA Zakład Radiologii Stomatologicznej i Szczękowo - Twarzowej 02-006 Warszawa, ul. Nowogrodzka 59

Kierownik Zakładu: Prof. nadzw. dr hab. n. med. Anatol Dowżenko Odpowiedzialna za dydaktykę: dr n. med. Krystyna Thun-Szretter Roczny wymiar zajęć: 10 godzin

CEL NAUCZANIA

W semestrze X jest kontynuowane nauczanie radiologii stomatologicznej i szczękowo-twarzowej mające na celu przygotowanie absolwentów do samodzielnej pracy w zawodzie lekarza stomatologa.

PROGRAM NAUCZANIA

Program nauczania składa się z 10 godzin zajęć. Realizacja nauczania odbywa się w formie seminariów i ćwiczeń, w tym 8 godzin

seminariów w ramach zajęć zintegrowanych oraz 2 godzin ćwiczeń. Ćwiczenia odbywają się w Zakładzie Radiologii Stomatologicznej i Szczękowo-Twarzowej IS AM przy ul. Nowogrodzkiej 59, według planu zajęć dla studentów V roku.

Pomocniczy zestaw dydaktyczny składający się ze zdjęć wewnątrzustnych i pantomograficznych ze szkicami i legendą znajduje się w Zakładzie Radiologii Stomatologicznej i Szczękowo-Twarzowej przy ul. Nowogrodzkiej 59 i jest udostępniany studentom w semestrze X. Tematy seminariów i ćwiczeń

1. Skuteczność diagnostyczna zdjęć wewnątrzustnych. Błędy i artefakty. Kryteria oceny – co to jest „dobre” zdjęcie zębowe?

2. Skuteczność diagnostyczna pantomografii. Ocena pantomogramu. Błędy, artefakty i cienie rzekome.

3. Wybrane zagadnienia z diagnostyki różnicowej procesów chorobowych zębów oraz wyrostka zębodołowego ocenianych na zdjęciach wewnątrzustnych.

4. Pantomografia w radiologicznej diagnostyce stomatologicznej.

5. Samodzielna ocena 5 zdjęć wewnątrzustnych oraz 1 zdjęcia pantomograficznego. Forma zaliczenia:

Obecność na seminariach obowiązkowa zgodnie z planem zajęć dla studentów V roku studiów ustalonych przez Oddział Stomatologiczny I Wydziału Lekarskiego AM w Warszawie.

Egzamin po X semestrze z całości materiału realizowanego w procesach nauczania

na roku III, IV i V.

STUDENCKIE KOŁO NAUKOWE

Opiekun Koła: lek. stom. Magdalena Piotrowska

37

ZALECANE PIŚMIENNICTWO DLA STUDENTÓW V ROKU 1. Z.Raczew, K. Mlosek: Zarys rentgenodiagnostyki stomatologicznej, PZWL Warzawa 1980 r.

2. K. Mlosek: Radiologia stomatologiczna i szczękowo-twarzowa, Medentpress 1995 r.

3. E. Whaites: Podstawy radiodiagnostyki stomatologicznej. Sanmedica 1994 r.

4. S. C. White, M. J. Pharoah: Radiologia stomatologiczna. Wydanie polskie – Czelej 2002 r.

WYBRANE PUBLIKACJE Z CZASOPISM 1. Czasopismo stomatologiczne

2. Polski Przegląd Radiologii i Medycyny Nuklearnej

3. Stomatologia Współczesna

4. Nowa Stomatologia

38

MEDYCYNA KATASTROF I MEDYCYNA RATUNKOWA Studium Medycyny Katastrof 02-109 Warszawa, ul. Księcia Trojdena 2, tel. 5720 545

Kierownik Zakładu: dr n. med. Radosław Ziemba Osoba odpowiedzialna za dydaktykę: dr n. med. Radosław Ziemba

Roczny wymiar wykładów: 50 godz. (wykłady – 20, ćwiczenia – 20, seminaria - 10)

Dodatkowe zajęcia fakultatywne 15 godz.: wtorek i czwartek 1400 – 1800 lub 1800- 2000

(konsultacje – po uzgodnieniu ze starostą roku)

Godziny przyjęć w sprawach studenckich: poniedziałek i czwartek 1200 – 1400.

Miejsce odbywania zajęć:

Studium Medycyny Katastrof, 02-109 Warszawa, ul. Księcia Trojdena 2

Cel nauczania i zakres przedmiotu:

Celem nauczania jest:

∞ wprowadzenie studentów w zagadnienia podstawowych wyróżników medycyny katastrof i zagrożeń cywilizacyjnych (broń masowego rażenia)

∞ opanowanie zasad udzielania pierwszej pomocy medycznej w warunkach szczególnych

∞ przedstawienie zasad planowania i organizacji akcji ratunkowej na przykładzie wybranej katastrofy

∞ wprowadzenie studentów w podstawy prawno – administracyjne związane z:

1. bezpieczeństwem publicznym 2. krajowym systemem ratowniczo – gaśniczym 3. systemem państwowego ratownictwa medycznego, systemem ratownictwa

ekologicznego i chemicznego oraz wodnego i górskiego, ratownictwa w komunikacji morskiej, lotniczej i drogowej, ratownictwa górniczego, bezpieczeństwa publicznego podczas klęsk żywiołowych, bezpieczeństwa jądrowego.

∞ przedstawienie metod przeciwdziałania zagrożeniom bioterroryzmem oraz wysiłki dyplomatyczne i polityczne w przeciwdziałaniu proliferacji broni biologicznej

∞ bioterroryzmowi

∞ opanowanie przez studentów zagadnień związanych z możliwymi kierunkami rozwoju broni biologicznej oraz współczesnej diagnostyki wirusologicznej

∞ opanowanie przez studentów algorytmu postępowania w przypadku zagrożenia bioterroryzmem, systemu powiadamiania i współpracy z Powiatowym Inspektorem Sanitarnym, szpitalem i pogotowiem, zasad postępowania z pacjentem mającym kontakt z podejrzanym materiałem biologicznym

∞ opanowanie przez studentów zagadnień związanych z udzielaniem pierwszej pomocy poszkodowanym (kobietom w ciąży, dzieciom, rannym, chorym i niepełnosprawnym), ograniczonymi siłami i środkami służby zdrowia, bardzo często w prymitywnych warunkach, pod presją stresu i krótkiego czasu

39

∞ zapoznanie studentów z systemami, których calem jest zmniejszenie śmiertelności, kalectw, następstw urazów we wszystkich sytuacjach (katastrofach, wypadkach masowych), w których występują masowe straty sanitarne

Objęte programem zajęcia odbywają się w IX semestrze V roku studiów i kończą się zaliczeniem z oceną w trybie kolokwialnym.

PROGRAM NAUCZANIA

Tematy wykładów:

o Medycyna Katastrof jako nauka

o Profilaktyka i postępowanie z ofiarami ataku bioterrorystycznego w warunkach szczególnych

o Zasady segregacji medycznej

o Choroba popromienna

o Organizacja ochrony zdrowia w systemie obronnym kraju

o Wybrane problemy międzynarodowego prawa humanitarnego w stanach nadzwyczajnych

o Konwencje Genewskie. Zasady współpracy i pomocy międzynarodowej w katastrofach

o Zadania i struktura organizacyjna systemu obrony cywilnej RP

o Rola pierwszej pomocy w systemie leczniczo ewakuacyjnym

o Zadania i struktura organizacyjna systemu leczniczo ewakuacyjnego

o Toksykologia w wypadkach i katastrofach

o Bioterroryzm jako szczególny rodzaj katastrofy

Tematy ćwiczeń:

o Problemy psychologiczne i psychopatologiczne ofiar nagłych zdarzeń i katastrof

o Ekologia, ekorozwój: pojęcia, cele i zadania

o Postępowanie w strefie skażenia chemicznego

o Postępowanie w zagrożeniach skażeniem promieniotwórczym

o Zasady udzielania pierwszej pomocy medycznej

o Podejmowanie decyzji w sytuacji katastrofy

o Schemat powiadamiania i współpracy w przypadku zagrożenia niebezpieczną chorobą zakaźną

o Algorytm postępowania obowiązujący studentów fizjoterapii w przypadku zagrożenia bioterroryzmem

40

Tematy fakultatywne:

o Bioterroryzm – podstawowe definicje i pojęcia, detekcja i identyfikacja ataku biologicznego i perspektywy ich rozwoju

o Główne zagrożenia epidemiologiczne i ekologiczne związane z bioterroryzmem: wąglik, ospa prawdziwa, dżuma, wirusowe gorączki krwotoczne, botulizm, tularemia, bruceloza, gorączka Q, T-2 mikotoksyny, rycyna-próba użycia jako broni biologicznej

o Sposoby i drogi transportu substancji chemicznych, organizacja ośrodków przemysłu chemicznego w Polsce

o Zjawiska fizyczne zachodzące podczas katastrofy jądrowej, awarii, wypadku radiacyjnego, choroba popromienna

o Organizacja akcji ratunkowej na przykładzie wybranej katastrofy. Konstrukcja planu zabezpieczenia wypadku masowego i katastrofy

ZASADY I METODY OCENY WYNIKÓW

Godziny zajęć dla studentów V roku Oddziału Stomatologicznego o kierunku lekarsko- dentystycznym ustalone są wg planu zajęć, w 50 godzinnym bloku ćwiczeniowym (1 tydzień). Lista obecności sprawdzana jest codziennie na początku i na końcu zajęć.

Zaliczenie: kolokwium z oceną, odbywa się w ostatnim dniu zajęć lub terminie ustalonym przez studentów, a zatwierdzonym przez Dziekana.

Studenci, którzy wezmą aktywny udział w ćwiczeniach i uzyskaj co najmniej 2 pozytywne oceny, których średnia wynosi 4,5 będą zwolnieni z kolokwium.

PIŚMIENNICTWO OBOWIĄZKOWE

1. Organizacja zabezpieczenia medycznego katastrof i stanów nagłych – skrypt – Biblioteka główna AM

2. ABC Ratownika – Pierwsza Pomoc w nagłym wypadku – dr n. med. Radosław Ziemba Sekretariacie Studium Medycyny Katastrof .

3. Jan Stawski Choroba popromienna – skrypt dla studentów – Biblioteka główna AM

4. Ratownictwo Polski – kwartalnik

5. Zarządzanie w sytuacjach kryzysowych, wypadkach i katastrofach – Jerzy Konieczny Biblioteka główna AM

6. Medycyna Katastrof – Maciej Latalski i Gabriel Majewski - Biblioteka główna AM

7. Bioterroryzm – zasady postępowania lekarskiego. – K. Chomiczewski, J. Kocik, M. T. Szkoda, Wydawnictwo Lekarskie PZWL.

8. Medycyna, dydaktyka, wychowanie – kwartalnik AM w Warszawie, rok XXXIV – nr 3-4/2002

- Istota i zakres działań medycyny katastrof – dr n. med. Radosław Ziemba - Poczucie bezpieczeństwa ekologicznego podstawa ochrony zdrowia człowieka –

dr n. med. Radosław Ziemba - Bioterroryzm – istota zjawiska – dr n. med. Radosław Ziemba

41

ANESTEZJOLOGIA Katedra Anestezjologii i Intensywnej Terapii 02-005 Warszawa, ul. Lindleya 4, tel. 502 17 21 (sekretariat) Kierownik Katedry: Prof. dr hab. med. Ewa Mayzner-Zawadzka Asystenci dydaktyczni Katedry: dr hab. med. Tomasz Łazowski tel. 658-23-78 dr med. Dariusz Kosson tel. 502-17-21 Roczny wymiar zajęć dla studentów V roku O/Stomatologii z zakresu anestezjologii wynosi 30 godzin.

Zajęcia obejmują: 10 godzin wykładów i 20 godz. ćwiczeń w salach operacyjnych (blok jednotygodniowy).

Zajęcia odbywają się w I Zakładzie Anestezjologii i Intensywnej Terapii Szpitala Klinicznego ul. Oczki 8 (I piętro) i w II Zakładzie Anestezjologii i Intensywnej Terapii Szpitala Klinicznego ul. Banacha 1a - miejsce zajęć poszczególnych grup studenckich podajemy w szczegółowych planach zajęć.

CEL NAUCZANIA I ZAKRES PRZEDMIOTU

Zajęcia mają na celu utrwalenie umiejętności w zakresie resuscytacji krążeniowo - oddechowej, udzielaniu pierwszej pomocy w stanach naglących, zapoznanie z podstawami znieczulenia przewodowego i ogólnego. Składają się na nie wykłady i obowiązkowe zajęcia praktyczne - ćwiczenia.

TEMATY WYKŁADÓW: 1. Anestezja praktyczna w stomatologii.

2. Stan nagłe i naglące w medycynie ze szczególnym uwzględnieniem specyfiki stomatologicznej.

3. Rozpoznanie śmierci; podstawy resuscytacji.

TEMATY ĆWICZEŃ:

1. Znieczulenie przewodowe z elementami farmakologii leków miejscowo znieczulających.

2. Stany zagrożenia życia - wstrząs.

3. Powikłania anestezji ogólnej i regionalnej.

4. Znieczulenie ogólne w warunkach ambulatoryjnych do zabiegów stomatologicznych.

42

METODA I ORGANIZACJA PRACY

Grupy studenckie dzielimy na grupy ćwiczeniowe tak, aby jeden asystent opiekował się 1 - 2 studentami w sali operacyjnej.

Omówienie teoretyczne poszczególnych tematów poparte projekcją przezroczy.

ZASADY I FORMY OCENY WYNIKÓW NAUCZANIA

Obecność na wszystkich zajęciach obowiązkowa. Zaliczenie zajęć odbywa się w ostatnim dniu bloku ćwiczeniowego u asystenta

prowadzącego. Kartę z zaliczeniem zajęć należy złożyć w sekretariacie.

W wyjątkowych wypadkach zaliczenia dokonuje Kierownik Katedry lub osoby wyznaczone przez Kierownika.

PIŚMIENNICTWO ZALECANE

Zarys anestezjologii i intensywnej terapii - skrypt AM pod redakcją prof. Ewy Mayzner-Zawadzkiej.

KOŁO NAUKOWE

Od 1964 roku przy Katedrze działa Studenckie Koło Naukowe ANKONA w formie pięciu autonomicznych sekcji związanych z poszczególnymi zespołami anestezjologicznymi i szpitalami klinicznymi (2 na Lindley'a, 2 na Banacha, 1 na Działdowskiej), gromadzące w sumie ok. 80 studentów od II do VI roku studiów.

Opiekunem naukowym koła jest dr med. Janusz Ziółkowski ze Szpitala Klinicznego im. prof. Szenajcha przy ul. Działdowskiej tel. 45-23-218.

43

ZARZĄDZANIE I EKONOMIKA Instytut Medycyny Społecznej, Zakład Opieki Zdrowotnej 02-007 Warszawa, ul. Oczki 3, tel. 629-02-43

Kierownik Zakładu po.: dr n. med. Piotr Tyszko Odpowiedzialna za dydaktykę: dr n. med. Urszula Nejno- Borkowska

Sekretariat studencki jest czynny codziennie w godz. 900 – 1400.

Roczny wymiar zajęć obejmuje 6 godzin wykładów i 24 godzin seminariów Miejsce zajęć: Instytut Medycyny Społecznej, ul. Oczki 3, II piętro.

CEL NAUCZANIA I ZAKRES PRZEDMIOTU

Celem nauczania jest ukazanie czynników oddziaływujących na strukturę i proces opieki zdrowotnej, ze szczególnym uwzględnieniem regulacji prawnych i mechanizmów ekonomicznych dotyczących opieki stomatologicznej. Przedstawiane są aspekty prawne i finansowe funkcjonowania zakładów opieki zdrowotnej oraz praktyk lekarskich.

METODY I ORGANIZACJA PRACY

Wykłady odbywają się w terminie ogłoszonym przez Dziekana. Każda grupa odbywa blok ćwiczeń pod opieką jednego asystenta. Zajęcia są prowadzone w formie seminaryjnej. Wybrane tematy referują studenci, na podstawie materiałów udostępnionych przez Zakład, prezentując różne punkty widzenia, co stanowi wstęp do dyskusji.

PROGRAM NAUCZANIA

Tematy wykładów obejmują:

1. Systemy opieki zdrowotnej w krajach rozwiniętych

2. Źródła finansowania i koszty w ochronie zdrowia

Tematy seminariów obejmują:

1. Podstawowe pojęcia z teorii organizacji i zarządzania – zastosowania w ochronie zdrowia.

2. Uwarunkowania prawne funkcjonowania zakładów opieki zdrowotnej i praktyk lekarskich (gabinetu stomatologicznego).

3. Formy organizacyjno - prawne zakładów opieki zdrowotnej i praktyk lekarskich (gabinetu stomatologicznego).

4. Wybrane zagadnienia z ekonomiki i finansów zakładów opieki zdrowotnej i praktyk lekarskich (gabinetu stomatologicznego).

5. Zasady kontraktowania świadczeń zdrowotnych w stomatologii.

6. Zakres opieki zdrowotnej - uprawnienia obywateli wynikające z ubezpieczeń powszechnych. Zakres publicznej opieki stomatologicznej.

44

7. Jakość opieki zdrowotnej – standardy i ewaluacja. Kryteria oceny działalności opieki stomatologicznej.

8. Gospodarka lekowa w Polsce, z uwzględnieniem polityki Unii Europejskiej.

9. Orzecznictwo o czasowej, całkowitej i częściowej niezdolności do pracy oraz niepełnosprawności.

10. Organizacja i rola samorządu zawodowego lekarzy

11. Zasady odpowiedzialności zakładów opieki zdrowotnej i pracowników medycznych.

12. Aktualne tendencje zmian w systemie ochrony zdrowia w Polsce.

ZASADA I FORMA OCENY WYNIKÓW NAUCZANIA

Warunkiem zaliczenia są: aktywny udział we wszystkich seminariach, znajomość tematyki prezentowanej na ćwiczeniach i wykładach. Nauczanie zakończone jest zaliczeniem z wpisem oceny do indeksu. Kolokwium zaliczeniowe odbywa się w ostatnim dniu zajęć w formie ustnej lub pisemnej, uzgodnionej między studentami a prowadzącym zajęcia.

LITERATURA ZALECANA

Włodarczyk C. W.: Systemy zdrowotne. Kraków, 2001.

Kautsch M., Whitfield M., Klich J.: Zarządzanie w opiece zdrowotnej. Kraków, 2001.

Wskazane lektury z czasopism: Prawo i Medycyna, Zdrowie Publiczne, Problemy Medycyny Społecznej

Wilmowska-Pietruszyńska A.: Orzecznictwo lekarskie. Warszawa, 2000.

Ekonomika Medycyny, praca zb. Pod red. J. Fedorowskiego i R. Niżankowskiego, Warszawa, 2002.

45

NEUROLOGIA Katedra i Klinika Neurochirurgii 02-097 Warszawa, ul. Banacha 1 a, tel. 823-06-72

Kierownik Kliniki: Prof. dr hab. n. med. Andrzej Marchel Godziny przyjęć w sprawach studentów: piątek godz. 1300 ÷ 1400.

Odpowiedzialny za dydaktykę: lek. Tomasz Czernicki Godziny przyjęć w sprawach studentów: czwartek godz. 1300 ÷ 1400. tel. 599-25-23. Roczny wymiar zajęć - 30 godzin. Zajęcia rozpoczynają się w 9 semestrze i obejmują seminaria i ćwiczenia 5 dni w tygodniu po 6 godzin (1 godz. seminariów i 5 godz. ćwiczeń). Miejsce zajęć: Klinika Neurochirurgii, SP CSK, Banacha 1A.

CEL NAUCZANIA

Zapoznanie studentów z techniką badania neurologicznego oraz wybranymi jednostkami neurologicznymi, z którymi mogą się stykać w swej przyszłej pracy zawodowej, a także nauczenie postępowania w tych schorzeniach neurologicznych, które stanowią zagrożenie życia.

TEMATYKA SEMINARIÓW I ĆWICZEŃ 1. Choroby nerwów czaszkowych. Bóle głowy i twarzy.

2. Zespół wzmożonego ciśnienia śródczaszkowego. Guzy mózgu i rdzenia.

3. Choroby naczyniowe mózgu. Krwawienie podpajęczynówkowe. Tętniaki mózgu.

4. Przyczyny nagłych zaburzeń świadomości. Padaczka. Choroby zapalne OUN. Zakrzep zatoki jamistej. Ropnie mózgu.

5. Urazy OUN i ich następstwa.

6. Stwardnienie rozsiane. Stwardnienie zanikowe boczne. Jamistość rdzenia. Choroba Parkinsona.

7. Rwa kulszowa i ramienna. Polineuropatia. Dystrofie mięśniowe. Miastenia.

8. Metody diagnostyczne stosowane w rozpoznaniu schorzeń OUN.

9. Poznanie techniki badania neurologicznego.

10. Przedstawienie modelu postępowania w jednostkach neurologicznych stanowiących zagrożenie życia.

46

ORGANIZACJA PRACY

Zajęcia rozpoczynają się w sali konferencyjnej Kliniki Neurochirurgii ( sala nr 811),

w SP CSK, Banacha 1A, blok B, VIII piętro, o godz. 800 godzinnym seminarium i następnie po półgodzinnej przerwie są prowadzone ćwiczenia do godziny 1300 przy łóżku chorego. Obowiązuje zmiana obuwia i pozostawienie wierzchnich okryć w szatni studenckiej w bloku D na parterze i zgłoszenie się na zajęcia w fartuchu lekarskim.

ZALICZENIE

Ostatniego dnia zajęć, na podstawie obecności na seminariach i ćwiczeniach, aktywności w czasie zajęć oraz ustnego sprawdzianu wiadomości.

PIŚMIENNICTWO

1. W. Jakimowicz: Neurologia kliniczna w zarysie

2. M. Mumenthaler: Neurologia

3. F. Lehmann-Horn, A.Ludolph: Neurologia. Diagnostyka i leczenie.

4. W. Kozubski, P. Liberski: Choroby układu nerwowego.

5. H. Merritt: Neurologia

STUDENCKIE KOŁO NAUKOWE

Opiekun Koła: dr n. med. Piotr Bojarski.

47

FIZJOLOGIA CIĄŻY I PORODU I Katedra i Klinika Położnictwa i Ginekologii 02-015 W-wa, Pl. Starynkiewicza 1/3, tel. 502-14-60

Kierownik Kliniki: Prof. dr hab. med. Longin Marianowski Roczny wymiar zajęć: 15 godzin: wykłady – 5 godz., ćwiczenia – 10 godzin.

CEL NAUCZANIA

Celem zajęć jest przedstawienie fizjologii ciąży, porodu i połogu oraz najczęściej występujących w tym okresie patologii. Zapoznanie studentów z podstawami prowadzenia ciąży prawidłowej oraz fizjologicznego porodu, a więc sytuacjami z którymi każdy lekarz może spotkać się w swojej pracy zawodowej.

PROGRAM NAUCZANIA Na zajęcia składają się

- Cztery godzinne wykłady: 1. Fizjologia ciąży – diagnostyka i monitorowanie. 2. Fizjologia porodu i połogu. 3. Uwarunkowania hormonalne kobiety w poszczególnych okresach życia. 4. Podstawowe zagadnienia patologii ciąży – nadciśnienie indukowane ciążą, konflikt

serologiczny, opóźniony wzrost wewnątrzmaciczny płodu. - Ćwiczenia obywające się w dwóch blokach po cztery godziny ( od 1000 do 1400 w soboty

i niedziele) obejmujących video prezentacje porodu fizjologicznego, cięcia cesarskiego, ćwiczenia na fantomie, obchody w oddziale położniczym, patologii ciąży i prezentacja pacjentek z różnorodnymi patologiami tego okresu oraz wizyta w oddziale noworodkowym.

METODY I ORGANIZACJA PRACY

Warunkiem zaliczenia jest udział we wszystkich wymienionych wyżej zajęciach. Przed przystąpieniem do ćwiczeń studenci nieobecni na wykładzie zobowiązani są do indywidualnego zaliczenia tematyki wykładu u dr n. med. Anny Cyganek.

PIŚMIENNICTWO ZALECANE

W. Pschyrembel, Położnictwo praktyczne, PZWL 1990 T. Pisarski, Położnictwo i Ginekologia, PZWL 1999 M. Troszyński, Ćwiczenia położnicze, PZWL 1993.

48

INFORMACJE SOCJALNO-BYTOWE

Sekcja Spraw Bytowych Studentów Biura Obsługi Działalności Podstawowej mieści się przy ul. Trojdena 2a w Centrum Dydaktycznym A.M. pok. 241, tel. 5720 813, fax. 5720 819 czynny w pon. - piątek w godz. 1000-1400 .

Adres do korespondencji 02-091 Warszawa, Żwirki i Wigury 61 p. 241 w Centrum Dydaktycznym.

Stypendia i domy akademickie - osoby ubiegające się o przyznanie stypendium lub miejsca w domu akademickim powinny zgłosić się do Sekcji Spraw Bytowych Studentów jw.

Osoby, które ukończyły 26 lat mogą zgłosić się w w/w sekcji w celu zarejestrowania się do ubezpieczenia zdrowotnego (z dowodem osobistym).

Szczepienia i badania obowiązkowe - o informację proszę zgłaszać się do Sekcji Spraw Bytowych Studentów AM ul. Trojdena 2a, Centrum Dydaktyczne, pok. 240 tel. 5720 811, fax. 5720 821

INNE INFORMACJE

Opiekun V roku: - dr n. med. Maria Anna Nowakowska przyjmuje w Zakładzie Chorób Błony Śluzowej i Przyzębia

49

SAMORZĄD STUDENCKI I WYDZIAŁU LEKARSKIEGO z oddziałem stomatologii

Mieści się przy ulicy Oczki 5 – Dom Medyka, tel/fax 628-83-06, pok. 301 III p.

Przewodnicząca

Aleksandra Pawłowska

Wiceprzewodniczący

Bartosz Buchcic

Sekretarz

Maciej Krasnodębski

Członek

Marta Litwińska

Członek Andrzej Pyc