51038844-ha-update-2011

สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล (องคการมหาชน)

HA

Update 2011

ISBN 978-974-401-516-7

ราคา 60 บาท9 7 8 9 7 4 4 0 1 5 1 6 7

Scoring Guideline

2011การจดทำรายงานการประเมนตนเอง

การสนบสนนการประเมนระบบงานดวยตนเอง(Self Evaluation Support)

โครงการตวชวดโรงพยาบาลเปรยบเทยบ(Thailand Hospital Indicator Project-THIP)

การตามรอย (Tracing)

Mini-research

Comprehensive Clinical Quality Improvement Model

การเชอมโยง HA กบขอกำหนดตางๆ

HA กบ SHA

HA กบความรวมมอและการสนบสนนนโยบายสำคญ

Cover HA Update 2011.indd 1 3/5/2011 3:53:39 PM


2011HA Update

HA Update 2011_fn2.indd 1 3/7/2011 10:57:53 AM

HA Update 2011

อนวฒน ศภชตกล

จดพมพโดย:


ชน 2 อาคารกรมการแพทย 6 กระทรวงสาธารณสข

ถ.ตวานนท อ.เมอง จ.นนทบร 11000

โทร. 0 2951 0102–3 โทรสาร 0 2951 0238, 0 2589 0556

www.ha.or.th

สงวนลขสทธตามพระราชบญญต

ฉบบพมพครงแรก: มนาคม 2554

10 9 8 7 6 5 4 3 2 1

ขอมลทางบรรณานกรมของหอสมดแหงชาต

อนวฒน ศภชตกล.

HA Update 2011.--นนทบร: สถาบนรบรองคณภาพ

สถานพยาบาล (องคการมหาชน), 2554.

40 หนา.

1. โรงพยาบาล--การบรหาร. I. ชอเรอง.

362.11068

ออกแบบ, พมพ: บรษท หนงสอดวน จำกด


HA เปนกลไกสงเสรมใหเกดการพฒนาคณภาพและความปลอดภยใน

การดแลผปวยของสถานพยาบาลตางๆ โดยเนนสรางกระบวนการเรยนรรวมไป

กบการพฒนา

หลกการสำคญของกระบวนการ HA ในการสรางกระบวนการเรยนร การ

มงเนนผปวยเปนศนยกลาง การพฒนาอยางตอเนอง เปนสงทไมเคยเปลยนแปลง

แมจะมการปรบปรงมาตรฐานหนงครงเมอป 2549 กนบเปนเวลาถงสบปหลงจาก

ประกาศใชมาตรฐานฉบบแรก

ในแตละป ผทอยในกระบวนการ HA ตางไดรบบทเรยนและประสบการณ

ตางๆ มากมาย ทงจากเครองมอการพฒนาใหมๆ ความคดใหมๆ การตอบสนอง

ความทาทายหรอปญหา รวมทงเกดคำถามทตองการความกระจางขน สถาบนฯ

จงไดนำบทเรยนและคำถามดงกลาวมาสรปเปนเครองมอและแนวทางการพฒนาท

เออใหเกดการทำงานทงายขน ในเอกสาร HA Update 2011 ฉบบน ซงเปนความ

ตอเนองจาก HA Update 2010 ทควรใชรวมกน โดยเฉพาะอยางยงแนวทางการ

พฒนา 6 เสนทางใน HA Update 2010 ยงคงเปนแนวทางสำคญทใหรายละเอยดไว

อยางชดเจน

สถาบนฯ หวงวากระบวนการ HA และแนวทางตางๆ ทประมวลเพมเตม

นจะชวยใหเกดความชดเจนในการพฒนาคณภาพและความปลอดภยของสถาน

พยาบาลอยางตอเนอง เพอใหคนไทยทกคนเขาถงบรการสขภาพทมคณภาพได

อยางทวถง


มนาคม 2554

คำนำ


Scoring Guideline 2011 1

การจดทำรายงานการประเมนตนเอง 4

การสนบสนนการประเมนระบบงานดวยตนเอง

(Self Evaluation Support) 7

โครงการตวชวดโรงพยาบาลเปรยบเทยบ

(Thailand Hospital Indicator Project-THIP) 9

การตามรอย (Tracing) 11

Mini-research 15

Comprehensive Clinical Quality Improvement Model 20

การเชอมโยง HA กบขอกำหนดตาง ๆ 23

HA กบ SHA 28

HA กบความรวมมอและการสนบสนนนโยบายสำคญ 29

Patient Safety Goals/Guides (PSGs) 31

สารบญ


HA UPDATE 2011 1

Scoring guideline คอแนวทางการใหคะแนนการปฏบตตามมาตรฐาน (compliance)

เปนระบบการประเมนทพยายามจะทำใหการตดสนใจของผประเมนเปนไปตามหลกเกณฑ

และหลกฐานใหมากทสด ลดความแตกตางหลากหลายระหวางผประเมนใหมากทสด

เปาหมายของ Scoring

1. สถานพยาบาลใชเปนเครองมอในการสอสารภายใน เพอวดระดบการปฏบตตาม

มาตรฐาน รวมถงการใชมมมองทแตกตางในการใหคะแนนเพอประมวลความคด

เกยวกบสงททำไดดและโอกาสพฒนาอยางรอบดาน

2. สรพ. ใชเปนเครองมอในการตดสนใจใหการรบรองกระบวนการคณภาพ

นโยบายของ สรพ.

1. เลอกใชระบบการประเมนใหคะแนนทสมดลระหวางประโยชนและความเรยบงาย

2. สงเสรมใหสถานพยาบาลใชกระบวนการประเมนตนเองดวยคะแนน เพอประโยชน

ในการมองหาโอกาสพฒนาอยางรอบดานมากกวามงหวงเพยงสรปคะแนน

ลกษณะของ Scoring Guideline 2011

1. มหวขอการประเมนทงหมด 89 หวขอ แบงรายละเอยดของหวขอมากกวา overall

scoring ซงม 36 หวขอ

2. ใชระดบการประเมนเปนคะแนน 0-5 ในทกหวขอ

3. มคำอธบายลกษณะการปฏบตสำหรบคะแนนแตละระดบตงแต 1-5 (0 คอไมมการ

ปฏบต)

4. EI3O (evaluation-improvement-innovation-integration-outcome) ยงคงใชอย

แตกระจายเขาไปอยในแตละหวขอของการประเมน มไดประเมนในภาพรวมของ

มาตรฐานทงหมวด

Scoring Guideline 2011


2 HA UPDATE 2011

5. มการปรบเพมคะแนนใหกบการประเมนและปรบปรงอยางเปนระบบหรอการวด

เทยบเคยงกบองคกรอน ใหไดคะแนนมากกวา 4 และอาจจะได 5 ถาแสดงให

เหนวามผลลพธทดมาก

6. การคดคะแนนรวม สามารถนำคะแนนทปฏบตไดบางสวนในแตละระดบมารวม

กนได ไมจำเปนตองปฏบตตามระดบตนใหครบกอนจงจะสามารถพจารณาระดบ

ตอไปได

Score อปมากบ

ความสวย Approch Deploy-

ment Result คำอธบาย

1 อยากสวย Beginning Some areas

Limited เรมตนพฒนา จดตงทม การพฒนาเนนทโครงสราง การออกแบบระบบและคมอ มลกษณะตงรบปญหา

2 แนวโนมจะสวย

Partially met

Some key areas

Fair มการนำกระบวนการทดไปสการปฏบตดวยความเขาใจ แตยงมเรองสำคญทตองปรบปรง

3 สวยเฉลย Met/Average

Many key areas

Good การปฏบตสงผลใหบรรลเปาหมายของมาตรฐาน เหมาะสมกบบรบท เรมมการประเมน เชงคณภาพ

4 สวยวนสวยคน

Above average

Most areas

Very good

กระบวนการมความโดดเดน มบรณาการ เรมมการประเมนผลเชงปรมาณ ผลลพธอยในเกณฑสงกวาเฉลย

5 สวย สดยอด

Role model

All areas Excellent เปน role model มวฒนธรรมของการเรยนรและพฒนา มการประเมนและปรบปรงอยางเปนระบบหรอการวดเทยบเคยงกบองคกรอน ผลลพธอยในเกณฑดเลศ

ระบบการใหคะแนนทหลากหลาย

Scoring ทงายทสด คอการประเมนวาปฏบตตามมาตรฐานไดครบถวน (met) หรอ

ไมมการปฏบตตามมาตรฐาน (not met) และอาจจะมกลางๆ ทเรยกวาปฏบตตามมาตรฐานได

บางสวน (partially met)


HA UPDATE 2011 3

Scoring ทซบซอนทสด คอระบบของรางวลคณภาพแหงชาต MBNQA/TQA ซงจะ

ใหคะแนนเปน % ตงแต 0-100% ในแตละหวขอ (Item) หรอบทใหญๆ ของเกณฑ แนวทางการ

ประเมนจะพจารณาในมตตางๆ คอ ADLI (approach-deployment-learning-integration)

สำหรบเกณฑสวนทเปนกระบวนการ และ LeTCI (level-trend-comparison-integration)

สำหรบเกณฑสวนทเปนผลลพธ ในแตละมตจะมแนวทางใหคะแนนโดยกำหนดออกมาเปน

band ทงหมด 6 band ซงแตละ band หางกน 20% ใหผตรวจประเมนเลอก band กอน

แลวใชดลยพนจวาจะอยในชวงบนหรอชวงลางของ band

ระบบทซบซอนนอยลงมาอาจจะแบง score เปน 10 ระดบ 7 ระดบ หรอ 5 ระดบ

สรพ. เลอกใช score 5 ระดบ โดยยดหลกการของ MBNQA แตทำใหลดความ

ซบซอนลง

Score Approach Deployment Result

1 Reactive Some area Limited

2 Defined Some key area Fair

3 Integrated Most key area Good

4 Refined All key area Very good

5 Innovation All area Excellent


4 HA UPDATE 2011

เปาหมายของรายงานการประเมนตนเอง

1. ทมงานของสถานพยาบาลไดทบทวนผลการทำงานและการพฒนาคณภาพ

รวมกน ไดเรยนรรวมกนถงจดแขงและโอกาสพฒนา และวางแผนการพฒนา

อยางตอเนอง

2. เปนเครองมอสอสารใหผเยยมสำรวจและคณะกรรมการรบรองไดรบรผลงานการ

พฒนาของสถานพยาบาลในลกษณะทกระชบ


1. การจดทำรายงานการประเมนตนเองควรเปนไปดวยความเขาใจ ไมเปนภาระ

และเกดประโยชนตอการเรยนรของสถานพยาบาลมากกวาเพอประโยชนของ

ผเยยมสำรวจ

2. รายงานการประเมนตนเองถอเปนสวนหนงของแผนการตดตามการพฒนาใน

ชวงกงระยะเวลารบรอง ซงเทากบสถานพยาบาลมสวนในการกำหนดทศทาง

ของการตดตามความกาวหนา

3. รายงานการประเมนตนเองของสถานพยาบาลจะนำเสนอตอคณะกรรมการ

รบรองในฐานะเปนภาคผนวกของรายงานการเยยมสำรวจ

4. สถาบนจะสอสารทำความเขาใจกบผรบผดชอบของสถานพยาบาลกอนทจะจด

เยยมสำรวจ หากพบวารายงานการประเมนตนเองยงไมสะทอนถงความพรอมท

จะรบการเยยมสำรวจหรอมความยาวเกนกวาทกำหนดไว

องคประกอบของรายงานการประเมนตนเอง

1. Hospital Profile 2011 เปนขอมลพนฐานและลกษณะสำคญของสถานพยาบาล

2. รายงานการประเมนตนเองตามมาตรฐานตอนท I-III

3. รายงานของทมดแลผปวย (Patient Care Team) หรอทมนำทางคลนก

การจดทำรายงานการประเมนตนเอง


HA UPDATE 2011 5

(Clinical Lead Team) ประกอบดวย PCT Profile และ Clinical Tracer Highlight

สำหรบโรคสำคญ

4. รายงานการประเมนตนเองตามมาตรฐานตอนท IV

5. สรปความกาวหนาในการปฏบตตามขอเสนอแนะจากการเยยมสำรวจครงท

แลว (ถาม)

การใชประโยชน องคประกอบ การใชโดยสถานพยาบาล การใชโดย HA

Hospital Profile l ผบรหารใชกำหนดจดเนนของ

การพฒนา ใชสอสารในองคกร

ทบทวนความสอดคลองของจด

เนนกบสถานการณขององคกร

l ผเยยมสำรวจใชทำความเขาใจ

กบบรบทขององคกร และประเมน

ความสอดคลองของการปฏบต

กบสถานการณขององคกร

รายงาน SA ตอนท I-III l ทมงานตางๆ ทบทวนบทเรยน

จากการพฒนาและวางแผนการ

พฒนาสำหรบอนาคต

l ผเยยมสำรวจกำหนดแผน

การเยยมทสอดคลองกบความ

พยายามในการพฒนาของ รพ.

รายงานของทมดแลผปวย l ทมงานตางๆ ทบทวนบทเรยน

จากการพฒนาและวางแผนการ

พฒนาสำหรบอนาคต

l ผเยยมสำรวจกำหนดแผน

การเยยมทสอดคลองกบความ

พยายามในการพฒนาของ รพ.

รายงาน SA ตอนท IV l ใชเชอมโยงขอมลจากสวนยอย

ตางๆ ฝกฝนการวเคราะหขอมล

l ผบรหารใชประโยชนในการ

ตดสนใจเชงกลยทธ

l คณะกรรมการรบรองพจารณา

maturity ของการพฒนา

l ผเยยมสำรวจใชสรางการเรยนร

กบสถานพยาบาล

ลกษณะการเขยนรายงานการประเมนตนเอง

1. Hospital Profile 2011

a. สวนท 1 ซงเปนขอมลพนฐาน ใหกรอกขอมลตามทระบไวในตาราง สามารถ

เพมหรอลดแถวไดตามขอมลขององคกร

b. สวนท 2 ซงเปนลกษณะสำคญขององคกร ใหตอบประเดนสำคญอยาง

กระชบในลกษณะ bullet จำกดความยาวไมเกน 6 หนา


6 HA UPDATE 2011

2. รายงานการประเมนตนเองตามมาตรฐานตอนท I-III

a. ประกอบดวยตวชวดทสอดคลองกบมาตรฐานแตละบท บรบททเกยวของ

ขอมลทแสดงการปฏบตตามมาตรฐานในประเดนทสำคญ การใหคะแนน และ

แผนการพฒนา

b. การตอบขอมลทแสดงการปฏบตตามมาตรฐาน ควรตอบใหครอบคลมประเดน

วาทำอะไร ทำอยางไร ไดผลอยางไร (ตอบรปธรรมทปฏบตจรง หลกเลยงการ

ตอบตามหลกการหรอทฤษฎ) ตอบอยางกระชบในลกษณะ bullet

c. การใหคะแนนเปน option สำหรบโรงพยาบาล โดยใช scoring guideline 2011

พจารณาประกอบ

d. การทำแผนพฒนาทด ควรจะใหคะแนนมากอน ใหสรปเปนประเดนทจะพฒนา

ไมตองระบรายละเอยดวาจะพฒนาอยางไร สวนนจะถกใชในการตดตามเยยม

e. ความยาวในสวนนไมเกน 150 หนา

3. รายงานของทมดแลผปวย (Patient Care Team) หรอทมนำทางคลนก

(Clinical Lead Team)

a. PCT Profile ความยาวไมเกน 5 หนาสำหรบแตละทม

b. Clinical Tracer Highlight สำหรบโรคสำคญ โรคละ 1-2 หนา โดยในภาพ

รวมควรใหความมนใจวาครอบคลมโรคสำคญอยางเหมาะสม โรคสำคญในท

นไมจำเปนตองเปนโรคทพบบอยเสมอไป จะสำคญดวยเหตผลใดกได

4. รายงานการประเมนตนเองตามมาตรฐานตอนท IV

a. เลอกตวชวดสำคญทเปนประโยชนในการตดสนใจของผบรหาร

b. นำเสนอดวยตารางหรอกราฟ ตามความเหมาะสมกบลกษณะขอมล

c. วเคราะหขอมลเพอใหไดสาระทเปนประโยชน และแสดงถงการใชประโยชนท

เกดขน

d. ความยาวในสวนนไมเกน 40 หนา


HA UPDATE 2011 7

การสนบสนนการประเมนระบบงานดวยตนเอง (Self Evaluation Support)

Self Evaluation Support คอการท สรพ.ใหการสนบสนนสถานพยาบาลใน

การประเมน performance ของระบบงานตางๆ ของตน ในรปแบบทหลากหลาย เชน

การพฒนาเครองมอ การใหคำแนะนำในการใชเครองมอ การรบฟงผลประเมนและวางแผน

รวมกน

เปาหมายของ Self Evaluation Support

1. สถานพยาบาลสามารถใชเครองมอประเมน performance ของระบบงานเพอ

ระบการพฒนาทจำเปนดวยตนเอง

2. ดวยการสนบสนนของ สรพ. สถานพยาบาลจะมทศทางในการประเมนทชดเจน

และไดรบคำแนะนำทเหมาะสมตามความจำเปน


1. สงเสรมใหสถานพยาบาลทไดรบการรบรองกระบวนการคณภาพ ใชเครองมอ

ประเมน performance ของระบบงานสำคญ โดย สรพ.จดทำตนแบบงายๆ ให

สถานพยาบาลนำไปประยกตใช

2. ใหความชวยเหลอสนบสนนสถานพยาบาลในการใชเครองมอดงกลาว

3. ปรบกระบวนการเยยมสำรวจเพอการเฝาระวง (surveillance) มาเปนการเยยม

เพอเรยนรผลการประเมน performance ของระบบงานรวมกนเมอทงสองฝายม

ความพรอม

ตวอยางความทาทายในการพฒนาเครองมอประเมน Performance ของระบบบรหาร ความเสยง

1. เครองมอประเมนวฒนธรรมความปลอดภยมอยหลายฉบบ เชน AHRQ,

Manchester จะเลอกฉบบไหนด หรอจะนำมารวมกนอยางไรด


8 HA UPDATE 2011

2. จะทราบไดอยางไรวาระบบรายงานอบตการณทใชอยนนสามารถครอบคลม

อบตการณทเกดขนจรงเทาไร จะผสมผสานแหลงขอมลและวธการเกบขอมล

ตางๆ เขามาประมาณจำนวนอบตการณทแทจรงไดอยางไร

3. การตอบสนองเมอเกดอบตการณในแตละขนตอนสะทอนถงการพฒนาระบบใน

ระดบใด

4. การตดตามและประเมนผลกระทบของระบบบรหารความเสยงทใชอยจะทำได

อยางไร


HA UPDATE 2011 9

การวดผลการดำเนนการ (performance) ของสถานพยาบาลมความสำคญตอการ

ตดสนใจของผบรหาร การวเคราะหทดจะนำไปสความเขาใจในความสมพนธของปจจย

ตางๆ ทำใหเกดความมนใจในการตดสนใจทผานมา หรอบงชประเดนสำคญทจะตองมการ

พฒนาในอนาคต

การเปรยบเทยบตวชวดของโรงพยาบาลแหงหนงกบโรงพยาบาลอนๆ ในภาพรวม

ทำใหโรงพยาบาลแหงนนทราบระดบผลการดำเนนการของตนไดดยงขน และจดลำดบ

ความสำคญของประเดนทตองเรงพฒนาไดชดเจนยงขน

เปาหมายของโครงการตวชวดเปรยบเทยบ

1. เพอสงเสรมใหโรงพยาบาลเลอกใชตวชวดทเหมาะสมและใชคำจำกดความของ

ตวชวดทเปนแนวทางเดยวกน

2. เพอใหโรงพยาบาลสามารถเปรยบเทยบผลการดำเนนการของตนกบผลการ

ดำเนนการในภาพรวมของโรงพยาบาลทมขอบเขตหนาทรบผดชอบใกลเคยงกน


1. พฒนาระบบตวชวดเปรยบเทยบทสามารถตอบสนองตอลกษณะบรการของ

โรงพยาบาลทหลากหลาย มตวชวดซงเปนประโยชนและเปนทยอมรบให

โรงพยาบาลเลอกใช

2. สงเสรมใหโรงพยาบาลทมการพฒนาตงแตระดบท 2 ส HA ขนไป รวมใชระบบ

ตวชวดเปรยบเทยบเพอบงชโอกาสพฒนาสำหรบตนเอง

ลกษณะสำคญของระบบตวชวดโรงพยาบาลเปรยบเทยบ

1. โรงพยาบาลสามารถเลอกไดวาจะเปรยบเทยบตวชวดใดบาง โรงพยาบาลจะได

รบขอมลของโรงพยาบาลอนในลกษณะขอมลรวมของกลมเฉพาะตวชวดทตนสง

โครงการตวชวดโรงพยาบาลเปรยบเทยบ (Thailand Hospital Indicator Project-THIP)


10 HA UPDATE 2011

เขามารวมในฐานขอมลเทานน

2. โรงพยาบาลจะตองตรวจสอบคำจำกดความทใชเกบขอมลใหตรงกบคำจำกดความ

ท สรพ.กำหนด เพอใหมนใจวาขอมลทบนทกเขามาในฐานขอมลเปนขอมลท

เปรยบเทยบกนได

3. การบนทกขอมลจะบนทกเปนรายป โดยสามารถบนทกยอนหลงไดในรอบแรก

การแกไขขอมลหลงจากตรวจสอบและยนยนแลว จะกระทำไดตอเมอทาง

ผบรหารระบบอนญาต

4. การแสดงผลลพธจะแสดงขอมลของโรงพยาบาล และขอมลของกลมทเลอก

เปรยบเทยบเปนขอมลตำสด ขอมลสงสด และ percentile ท 25, 50, 75 ของ

กลม ในลกษณะกราฟและตาราง


HA UPDATE 2011 11

การตามรอย คอการตดตามกระบวนการในระบบงานหรอการดแลผปวย เพอรบ

รความเปนจรงทเกดขนทงในดานบวกและดานลบ ทงในสวนทเปนกระบวนการและผลลพธ

โดยอาศยสงทมความชดเจนทสามารถตดตามได

การตามรอยมกจะเนนการเขาไปในสถานทจรง ดสถานการณจรง พดคยกบ

ผเกยวของ ศกษาขอมลทเกยวของ ซงอาจครอบคลมรวมไปถงการวเคราะหขอมลหรอ

ออกแบบเกบขอมลเพอตอบคำถามบางเรอง

เปาหมายของการตามรอย

1. เพอรบรและยนยนการปฏบตตามแนวทางทออกแบบไว

2. เพอรบรปญหาในการปฏบตหรอโอกาสพฒนาซงจะนำไปสการปรบปรง

มาตรการหรอแนวทางปฏบตใหมความเหมาะสมและรดกมยงขน

3. เพอสรางความเขาใจกบผเกยวของ และลดชองวางในเรองการสอสารระหวาง

ขนตอนตางๆ


1. สงเสรมใหสถานพยาบาลตางๆ ใชการตามรอยเปนเครองมอในการพฒนา

คณภาพดวยความเขาใจและเหมาะสมกบสถานการณ

2. สงเสรมใหผเยยมสำรวจใชการตามรอยเพอสรางการเรยนรกบทมงานของสถาน

พยาบาล

ลกษณะและเปาหมายของการตามรอย

การตามรอยสามารถนำไปใชกบระดบหนวยงาน การดแลผปวย ระบบงาน และทง

องคกรได โดยมลกษณะและเปาหมายของการตามรอยแตละเรองดงน

การตามรอย (Tracing)


12 HA UPDATE 2011

ระดบ ลกษณะและเปาหมายของการตามรอย

หนวยงาน ตามรอย 3P ระดบหนวยงาน ดการบรรลเปาหมายของหนวยงาน

การดแลผปวย ตามรอยอบตการณ ดความรดกมของการปฏบตตามมาตรการปองกน

ตามรอย SIMPLE ดการปฏบตตาม evidence-based guideline

ตามรอยทางคลนก ดกระบวนการและผลลพธในภาพรวมของการดแลผปวย

แตละกลม

ตามรอยผปวยแตละราย ดคณภาพ ความปลอดภยในแตละขนตอน และการ

สอสารระหวางขนตอน

ระบบงาน/องคกร ตามรอยมาตรฐาน ดการปฏบตตามแนวทางในมาตรฐานและ SPA

ตามรอย 3P ระดบองคกร ดการบรรลเปาหมายในแผนกลยทธ

ตามรอยการประเมนตนเอง ยนยนสงทตอบในรายงานการประเมนตนเอง

การวางแผนเพอการตามรอย

การตามรอยในลกษณะตางๆ ทกลาวมา มแนวทางในการวางแผนเพอการตามรอย

คลายคลงกน ดงตอไปน

1. Purpose ทำความเขาใจกบเปาหมายของเรองทจะตามรอย เชน เปาหมายของ

หนวยงาน เปาหมายของการดแลผปวยแตละโรค เปาหมายของมาตรฐาน

เปาหมายขององคกร

2. Pathway กำหนดสงทจะใชตดตาม และวเคราะหเสนทางทจะตามรอย

3. Process: normal วางแผนตามรอยวธการทำงานในยามปกต รวมทงการ

สอสารและสงมอบระหวางขนตอนตางๆ

4. Preparedness วางแผนตามรอยการเตรยมพรอมรบสถานการณไมปกต เชน

กลมผปวยทมความเฉพาะ ชวงเวลาบางชวง สงแวดลอมทไมพรอมหรอไมเปน

ไปตามคาด อบตการณทเคยเกดขน

5. Performance-Learning เรยนรภาพรวมของผลงานในเรองนนๆ โดยอาศยการ

วเคราะหขอมลรอบดาน


HA UPDATE 2011 13

เตรยมพาผเยยมสำรวจตามรอยทางคลนก

แนวทางตอไปนเปนคำแนะนำเพอสรางกระบวนการเรยนรใหกบทมดแลผปวยซงได

จดทำ clinical tracer highlight ขนในลกษณะเพอนชวยเพอน โดยจะขอใหเพอนซงอย

นอกทมซงไมรเนอหาในเรองนนมากนก ทำหนาทเปนตวแทนของผอานทวไปทจะชวยเตม

เตมใหกบเพอน ศกษาขอมลและตงคำถามในแงมมตางๆ

วธการพจารณาใหใชความรสกรวบยอดหรอความรสกรวมๆ เปนหลกนำ ตามดวย

การมองลงไปในองคประกอบยอยตางๆ อยางเปนระบบ (คอดทงองคประกอบ และดทง

ความสมพนธเชอมโยง)

1. เรมตน scan เอกสารอยางรวดเรว เพอหาวาคณคาหรอประเดนสำคญของการ

ดแลผปวยในโรคนมอะไรบาง ระบ key word เปนขอๆ ไวในใจ หวขอเหลานอาจจะไดนำ

มาใชประโยชนในการจำแนกองคประกอบยอย อาจจะเพมเตมคณคาหรอประเดนสำคญ

จากความรทเรามอย หรอจากการทำหนาทเปนตวแทนของผปวยและครอบครว

2. ใครครวญวาถาจะรบรคณคาดงกลาว จะรบรไดอยางไรดวยวธทงายและตรง

ประเดนทสด (อาจจะเปนตวชวดหรอเรองเลาหรออนๆ) แลวไปดตวชวดทนำเสนอไววา

ตรงกบทเราคาดไวหรอไม ครอบคลมครบถวนหรอไม ควรจะเพมตวชวดอะไร ควรจะเพม

การประเมนคณคาดวยวธใด

3. เลอกจดทเปนความเสยงสำคญทสด 1-2 ประเดนในการดแลผปวยกลมน

พจารณาวาทมงานออกแบบระบบอยางไรเพอปองกนความเสยงดงกลาว เปนการออกแบบ

ทรดกมเพยงใด มโอกาสเกดชองโหวขนไดในสถานการณอยางไรบาง ถาจะอดชองโหว

เหลานนควรทำอยางไร

4. พจารณาวาทมงานไดนำ scientific evidence มาใชในการดแลผปวยในขนตอน

ใดบาง มวธการอยางไรเพอใหมนใจวามการปฏบตตาม ผลลพธเปนอยางไร ตรงจดไหนท

ทมควรไปทบทวน evidence เพมเตม

5. พจารณาตลอดสายธารแหงคณคา (value stream) ของการดแลผปวย มขนตอน

ใดบางทมขอสงสยวาอาจจะมความสญเปลาในการดแลผปวย จะรบรความสญเปลานนได

อยางไร มโอกาสพฒนาอยางไร

6. เราจะชวยเพอนของเราวางแผนนำผเยยมสำรวจไปชมระบบการดแลผปวยโรคน

เราจะพาผเยยมสำรวจไปชมอะไรบาง ใหผเยยมสำรวจไดเหน

lคณภาพ ความปลอดภย ความรดกมของระบบงานทเพอนของเราวางไว


14 HA UPDATE 2011

lความประณต การคำนงถงหลก Human Factor Engineering หรอความคด

สรางสรรค

lการใช core values ทเดนชดในเรองน

lการคำนงถงความเบยงเบนหรอความไมแนนอนในสถานการณตางๆ การแสดง

ถงหลกฐานของการปฏบต

lการแสดงถงการวเคราะหขอมลในภาพรวมของการดแลผปวยกลมน


HA UPDATE 2011 15

Mini-research เปนการประยกตใชหลกการวจยมาหาคำตอบทจำเปนสำหรบการ

ตดสนใจในงานทรบผดชอบ ใหไดคำตอบทนำไปใชงานไดทนเวลา มงไปทการปรบเปลยน

ระบบงานมากกวาการตพมพในวารสารวชาการ

เปาหมายของ Mini-research

1. นำ core values เรอง management by fact มาสการปฏบต คอการตดสนใจบน

พนฐานของขอมลจรง

2. บมเพาะความเปนนกวจยใหกวางขวางทสด (ความชางสงเกต ความชางสงสย

ตงคำถามเปน มองและคดเปนระบบ ใชเหตผลในการวเคราะห) หาทยนใหคนท

มใจ แตยงไมมนใจทจะทำวจยเตมรปแบบ


1. สนบสนนใหโรงพยาบาลตางๆ ประยกตใชหลกการวจยเพอสงเสรมการพฒนา

คณภาพ ทงการวจยในลกษณะของ Routine-to-Research หรอ mini-research

แนวทางการวางแผน

การทำ mini-research ไมควรใชเวลานานทงในการวางแผนและในการหาคำตอบ

สำหรบในขนตอนการวางแผน อาจมขนตอนดงน

1. กำหนดความรหรอขอมลทตองการ ซงอาจจะเปนสถานการณปญหา สาเหตของ

ปญหา ทางเลอกในการแกปญหา ผลกระทบของการแกปญหา ความคดเหนของ

ผเกยวของ และแนวความคดใหมๆ

2. ตงคำถามการวจยหลก ซงมเปาหมายการใชประโยชนอยในใจ สวนคำถามยอย

อาจจะเตรยมไปลวงหนาและไปเพมเตมในภาคสนาม

Mini-research


16 HA UPDATE 2011

3. กำหนดวธการทงายทสดทจะไดขอมลทตรงประเดน เชน วเคราะหขอมลทมอย

แลว สงเกตในสถานทจรง สมภาษณเจาะลก สนทนากลม แบบสอบถาม โดย

กำหนดกลมตวอยางทพอสมควรทจะนำผลไปใชตดสนใจได ตามบรบทของเรา

ทงน ในระหวางการวางแผน การเกบขอมล และการวเคราะหขอมล จะตอง

ทบทวนการนำไปประโยชนอยตลอดเวลา

R. Question R. Method

แนวทางการวางแผน Mini-research

ทบทวนการนำไปใช

ประโยชน มาตรฐาน

ขอมล / ความร

ทตองการ

สถานการณปญหา สาเหตปญหา

ทางเลอกในการแกปญหา ผลกระทบของการแกปญหา ความคดเหนของผเกยวของ

แนวความคดใหมๆ

แหลงขอมล วธการไดขอมล

(สงเกต, แบบสอบถาม, สมภาษณ, สนทนากลม)

คำถามยอยอาจเกดขนในสนาม

วธการทงายทสดทจะได

มาซงขอมลนน

คำถามการวจย

(ซงมเปาหมายการใช

ประโยชนอยในใจ)

ปญหา, concern

ความตองการพฒนา

แนวทางการตงคำถามวจย

1. มาตรฐาน HA ทกบรรทด สามารถตงคำถามวจยได ดงตวอยางในหนาถดไป

2. อาจจะนำความขดแยงหรอความรสกคบของใจมาตงเปนคำถามวจย

3. ทกขนตอนของกระบวนการพฒนาคณภาพ ไดแก (1) มปญหาอะไร (2) ปญหา

มากนอยขนาดไหน เกยวของกบอะไรบาง (3) สาเหตของปญหาคออะไร (4) มทางเลอก

อะไรบาง ควรเลอกทางเลอกใด จะใชเกณฑอะไรในการตดสนใจ (5) การพฒนาสงผลกระทบ

อยางไร ผลงานเปนไปตามเปาหมายหรอไม ทำไมจงไมเปนไปตามเปาหมาย

4. เมอจะมการจดทำหรอนำแนวปฏบตมาใช อาจตงคำถามวาเดมมปญหาอะไร

ขอมลทบอกสถานการณเดมมอะไรบาง ผเกยวของมมมมองตอแนวปฏบตใหมอยางไร


HA UPDATE 2011 17

ประสทธผลของการฝกอบรมเพอใหปฏบตตามแนวทางใหมเปนอยางไร อะไรคอสงท

ปฏบตไดยาก มาตรการในแตละชวงเวลาสงผลอยางไร

5. สามารถหาจดทนาสนใจจากงานประจำเพอสรางงานวจย ดวยการลดความสนใจ

กบเรองในระดบเฉลย ใสใจกบจดทยงเปนปญหา ใสใจกบความรสกหรอการรบร แบงกลม

เพอทำความเขาใจกบแตละกลม มองหาทางเลอกใหมๆ ทยงไมไดนำมาใช

6. ฝกใชการวจยเชงคณภาพ ตดตามเรยนรจากผปวยทมปญหาแตละราย อาจจะ

นำมาสการพฒนาวธการประเมนผลงานในเรองทมความเปนนามธรรมสง เชน การดแล

ผปวยระยะสดทาย เกบเรองราวของผปวยแตละรายไว แลวนำมาวเคราะหภายหลงวาม

โอกาสทเราสามารถทำอะไรใหผปวยแตละรายเพมขนอก

ตวอยางคำถามจากมาตรฐาน HA

ขอคำถามตอไปนเปนคำถามเพอประเมนสถานการณของโรงพยาบาลตามมาตรฐาน

HA หมวดท I-1 ถง I-5 เปนคำถามสนๆ ทใชเวลาพดคยไมนานนก และสมถามกลมตวอยาง

จำนวน 10-20 คน

ความสำคญอยททมงานตองถอดหมวกของความเปนเจาของงานออก ใหใสหมวก

ของความเปนนกวจย อยากรอยากเหน อยากไดขอเทจจรง คำตอบทตองการมใชคำตอบท

สวยงามแบบในตำรา แตเปนคำตอบจากปากคนทำงานทมาจากใจ มรปธรรมทสมผสไดถง

เหตการณจรง

กลมท กลมตวอยาง คำถามสน (กลมละ 1 คำถามเทานน)

1 เจาหนาทระดบตางๆ ไดนำวสยทศนของ รพ.มาเปนแนวทางหรอแรงกระตนในการ

ทำงานอยางไร

2 เจาหนาทระดบตางๆ บรรยากาศการพฒนาทเปนไปตามความคาดหวง และท

อยากใหมการเพมเตม

3 แพทยและพยาบาล SIMPLE ททำไดด และทยงทำไมไดด

4 แพทยและพยาบาล วฒนธรรมความปลอดภยใน รพ. อะไรทด อะไรทตองทำเพม

5 เจาหนาทระดบตางๆ การรบรจดเนนของ รพ. และการนำไปปฏบต

6 หวหนาหนวยงาน การพฒนาศกยภาพดานการบรหารจดการทไดรบ และท

ตองการเพมเตม


18 HA UPDATE 2011


7 เจาหนาทระดบตางๆ ประเดนสำคญทสงคมเฝาจบตามอง รพ.คออะไร

8 เจาหนาทระดบตางๆ ประเดนจรยธรรมท รพ.ควรใหความสำคญคออะไร

9 เจาหนาทระดบตางๆ อะไรคอศกยภาพและจดออนสำคญของ รพ.ทถกมองขาม

หรอถกละเลยไป

10 หวหนาหนวยงาน แพทย

พยาบาล

ความทาทายเชงกลยทธท รพ.จดการไดด และทเปนเรอง

ยากลำบากของ รพ.คออะไร

11 แพทย พยาบาล ปญหาสขภาพในพนทท รพ.จดการไดด และทยงจดการไม

ไดดคออะไร

12 เจาหนาทระดบตางๆ ถา รพ.ไดรบงบประมาณพเศษมากอนหนง สงทอยากใหทำ

มากทสดคออะไร

13 เจาหนาทระดบตางๆ ยทธศาสตรของ รพ.ททมงานในหนวยมสวนตอการบรรล

ความสำเรจมอะไรบาง

14 เจาหนาทระดบตางๆ ถาจะใหบรรลวสยทศนและเปาหมายตามยทธศาสตรของ

รพ.ไดเรวยงขน ทานอยากไดรบการเพมพนศกยภาพในดาน

ใดบาง

15 หวหนาหนวยงาน, ตวแทน

ทมสหสาขาวชาชพ

มตวชวดอะไรบางทไดพยายามเปรยบเทยบกบ รพ.อน ผล

การเปรยบเทยบเปนอยางไร

16 ผปวยใน ระหวางทนอนอยใน รพ. มอะไรทไมไดรบความสะดวกสบาย

หรอถกรบกวนโดยไมจำเปน

17 ญาตผปวย การประสานงานและความรวมมอระหวางเจาหนาทของ รพ.

ในการดแลผปวยเปนอยางไร

18 ผปวยนอก สงทอยากให รพ.ปรบปรงเพมขน

19 ผปวยนอกและผปวยใน คำพดอะไรททำใหเกดความรสกดๆ คำพดอะไรททำใหเกด

เกดความรสกทไมด

20 พยาบาล การคมครองสทธผปวยททำไดดมอะไร ทควรปรบปรงใหด

ขนมอะไร

21 ญาตผปวยทเปนผสงอาย

เดกเลก ไมรสกตว ชวยเหลอ

ตวเองไมได

มอะไรทหวงกงวลในเรองการดแลผปวย หรอเกรงวาจะไมได

รบการใสใจจากเจาหนาทของ รพ.


HA UPDATE 2011 19


22 หวหนาหนวยงาน ตวชวดใดทใชประโยชนไดมาก ตวชวดใดทใชประโยชนได

นอยหรอไมไดใชประโยชน มขอคดเหนอะไรเกยวกบตวชวด

23 หวหนาหนวยงาน มการวเคราะหขอมลหรอตวชวดทเกบรวบรวมไวอยางไร นำ

ผลการวเคราะหไปใชประโยชนอยางไร

24 พยาบาลและเจาหนาทอนๆ ระบบสารสนเทศทชวยใหทานทำงานงายขนมอะไรบาง

ตองการใหพฒนาเรองอะไรเพมเตม

25 เจาหนาทระดบตางๆ มโอกาสเรยนรจากประสบการณการทำงานของเพอนรวม

งานอยางไร ตรงกบทตองการรเพยงใด

26 พยาบาล การรกษาความลบของขอมลผปวย อะไรทด อะไรทตอง

ปรบปรง

27 เจาหนาทระดบตางๆ บรรยากาศอยางไรททำใหเกดผลงานทด จะสรางบรรยากาศ

อยางนนใหมากขนไดอยางไร

28 เจาหนาทระดบตางๆ มความรสกอยางไรตอระบบประเมนผลงานของบคลากร

29 เจาหนาทระดบตางๆ ในรอบปทผานมา มโอกาสเขารบการฝกอบรมในเรองใดบาง

นำมาใชประโยชนในการทำงานอยางไร

30 พยาบาล งานอะไรทคดวาสามารถถายโอนใหเจาหนาทอนรบไปได

งานดแลผปวยอะไรทคดวาพยาบาลควรทำใหมากขน

31 เจาหนาทระดบตางๆ สขภาพของทานเปนอยางไร ทานดแลสขภาพของทานเอง

อยางไร มสวนรวมกจกรรมเกยวกบสขภาพกบเพอนรวมงาน

อยางไร


20 HA UPDATE 2011

การนำแนวคด Lean มาใชกบระบบบรการสขภาพในชวง 2 ปทผานมา ทำใหเหน

คณคาของการมงเนนไปทการลดความสญเปลา การมองการไหลเลอนมากกวามองเฉพาะ

สวน การมองตลอดสายธารแหงคณคาตงแตตนทางจนถงปลายทาง เหนโอกาสทจะเชอมโยง

แนวคดของ Lean กบการตามรอยทางคลนก เปนทมาของการเสนอ model การพฒนาน

การวเคราะหกระบวนการ

กระบวนการดแลผปวยในกลมโรคตางๆ มกจะมขนตอนตางๆ ทคลายคลงกน

การวเคราะหทดควรสะทอนจดเนนทเปนเอกลกษณของการดแลโรคดงกลาวได เชน การ

ดแลผปวยโรคเรอรงหรอผปวยระยะสดทาย ในครงแรกทผปวยมาหา อาจมลกษณะดงน

Comprehensive Clinical Quality Improvement Model

Initial Visit

Self Care

Care Delivery

Planning Discharge Plan

Care Giver & Setting

Diagnosis

Inform

Assessment

Investigation

และเมอพจารณาใหครอบคลมตลอดสายธารแหงคณคาอาจจะไดในลกษณะน


HA UPDATE 2011 21

การหาโอกาสพฒนา

เมอเหนภาพของขนตอนตางๆ ในการทำงานตงแตจดเรมจนถงจดสนสดแลว

ทมงานสามารถวเคราะหหาโอกาสพฒนาโดยใชหมวกของแนวคดการพฒนาตางๆ

ทละเรอง และวเคราะหจนครบทกแนวคด ดงน

1. Waste มความสญเปลาหรอกจกรรมทมไดกอใหเกดคณคาแกผรบผลงานใน

ขนตอนใดบาง โดยอาจใช DOWNTIME มาวเคราะห ไดแก defect rework, overproduction,

waiting, not using staff talent, transportation, inventory, motion, excessive processing

2. Risk มอบตการณใดบางทเคยเกดขนในขนตอนตางๆ ทงหมดทงทเคยเกดขนกบ

ตนเอง (ทพบจากการรายงานอบตการณหรอจากการทบทวนเวชระเบยน) เกดกบคนอน

และมโอกาสจะเกด ซงจะเปนความเสยงในอนาคตสำหรบผปวยกลมโรคน

3. Evidence-based practice มหลกฐานวชาการหรอแนวปฏบตใดบางซงเปนท

ยอมรบขององคกรวชาชพ หรอสวนราชการ หรอทประชมของผประกอบวชาชพภายใน

องคกร ทสมควรนำมาปฏบตในการดแลผปวยกลมโรคน

4. Spiritual need มความตองการดานจตวญญาณ ความเชอ หรอภารกจทยงไม

เสรจสนใดบางทมโอกาสเกดขนในแตละขนตอนของการเจบปวย

5. Health promotion มโอกาสใดบางทจะเสรมพลงใหผปวยและครอบครวสามารถ

และมความตองการทจะควบคมปจจยทมผลตอสขภาพของตนเอง


22 HA UPDATE 2011

6. Advanced tools มโอกาสใชเครองมอขนสงอะไรบาง เชน เครองมอทางสถต

การวจย นวตกรรม

เมอสามารถระบโอกาสพฒนาไดแลว กเทากบเหนชองทางของการพฒนาไปได

ระดบหนงแลว ความสำเรจอยทการสรางความรวมมอ ระดมความคดสรางสรรคอยาง

หลากหลาย เลอกใช visual management หรอ human factor engineering มาใชในการ

ออกแบบระบบอยางเรยบงาย หมนวงลอ PDSA ไปจนถงขนการออกแบบทดลอง


HA UPDATE 2011 23

การเชอมโยงกบรางวลคณภาพแหงชาต

จากการทกระบวนการ HA จะนำขอกำหนด คานยม การใชบรบท และการประเมน

ของรางวลคณภาพแหงชาตมาปรบใชใหงายขนสำหรบองคกรทวไปเพอเปนพนฐานทจะกาว

ไปสการมสมรรถนะขององคกรทดขน ในการกาวไปบนเสนทางนจะตองเชอมโยงสงตอไปน

1. เชอมโยงการพฒนาตามกระบวนการ HA ของสถานพยาบาลกบการพฒนาตาม

เกณฑ TQA

2. เชอมโยงการพฒนาคณภาพของระบบงานตางๆ กบการพฒนาคณภาพการ

บรหารจดการองคกร

3. เชอมโยงความทาทายและความตองการขององคกร กบการจดลำดบความ

สำคญของการพฒนา

4. นำ ADLI และ LeTCI มาใชประเมนกระบวนการและผลลพธ และนำผลการ

ประเมนมาพฒนาอยางตอเนอง

5. เชอมโยงการปฏบตตามขอกำหนดของเกณฑแตละหมวดเขาดวยกนตามความ

เหมาะสม

มหวขอคำถามเบองตนเพอชแนะแนวทางในการนำขอกำหนดของเกณฑรางวล

คณภาพแหงชาตมาใชใหเกดประโยชนดงน

lทมนำไดแสดงออกในเรองวสยทศน คานยม และวตถประสงคเชงกลยทธของ

องคกรไวอยางชดเจนหรอไม สงเหลานสอดคลองกบการกำหนดและการประเมน

ขดสมรรถนะบคลากรหรอไม

lมแผนการศกษาและพฒนาสำหรบบคลากรทเปนรปธรรมพรอมดำเนนการ

หรอไม องคกรสามารถแสดงความสมพนธระหวางความพยายามดงกลาวกบ

ผลลพธทวดไดหรอไม

lองคกรสามารถระบตวและยกยองสงเสรมผทมผลงานโดดเดน (top performer)

ไดหรอไม มการกระตนใหกำลงใจผทมผลงานปานกลาง (middle performers)

การเชอมโยง HA กบขอกำหนดตางๆ


24 HA UPDATE 2011

หรอไม มการดำเนนการแกไขสำหรบผทไมสามารถปฏบตตามมาตรฐานขนตำ

หรอไม

lวธการพฒนาคณภาพขององคกรไมวาจะใชวธใด (เชน PDCA, TQM, Six

Sigma, Lean) สามารถบรรลผลลพธทสำคญและทำใหผลนนยงยนหรอไม ผนำ

องคกรสามารถระดมใหเกดการสนบสนนและทำใหแนวทางนเปนวธการทำงาน

อยางกวางขวางทงองคกรหรอไม หรอเปนการมอบหมายใหแผนกคณภาพหรอ

แผนกจดการความเสยงเปนผรบผดชอบ

lผนำองคกรมความมนใจมการออกแบบกระบวนการเพอตอบสนองความ

ตองการของผปวย มากกวาความตองการภายในหรอไม

lสามารถแสดงใหเหนไดหรอไมวาแผนงานรเรมในการพฒนากระบวนการของ

องคกรกอใหเกดผลระยะยาว ผาน control charts, dashboards, balanced

scorecards หรอวธการอนๆ ผนำระดบสงสามารถตดตามความกาวหนาในระดบ

องคกรและสรางความมนใจในสมดลระหวางตนทน ผลตภาพ ความพงพอใจ

และเปาหมายคณภาพไดหรอไม

lสมาชกในองคกรรสกฮกเหมและไดรบการเสรมพลงใหมสวนตอการหาทางออก

ทสรางสรรคตอความทาทายรวมหรอไม

lองคกรมปฏทนปฏบตงานทชดเจนและสอดคลองกนเพอสนบสนนความพยายาม

ในการวางแผนกลยทธหรอไม กลไกและหลกไมลเฉพาะเปนทเขาใจและยอมรบ

ทวทงองคกรหรอไม

lมแนวทางรวมในการแกปญหาและความรสกในการทำงานเปนทมทวทงองคกร

หรอไม หรอทำงานแยกสวนตามสายการบงคบบญชาซงทำใหการสอสารม

ลกษณะแขงตวและปดกนความคดสรางสรรค

lระเบยบวธการพฒนาขนกบขอมลทนาเชอถอหรอไม มการทบทวนวธการเกบ

ขอมลเพอดผลกระทบตอความถกตองแมนยำของสารสนเทศหรอไม

lองคกรมกระบวนการทนาเชอถอพรอมปฏบตสำหรบตดตามความคลาดเคลอน

ในการดแลผปวยและเหตการณเกอบพลาดหรอไม องคกรสามารถแสดงใหเหน

การลดลงของความคลาดเคลอนดงกลาวผานการควบคมกระบวนการทางสถต

(statistical process control) ไดหรอไม

lองคกรไดประเมนเทคโนโลยของตนในเชงกลยทธเพอพจารณาวามเทคโนโลย

ตางๆ อยางเหมาะสมเพอตอบสนองความตองการของผปวยและสามารถแขงขน


HA UPDATE 2011 25

ไดหรอไม

lถาองคกรพจารณาวามเทคโนโลยทเหมาะสม มการลงทนในเครองมอและการใช

IT อยางเหมาะสมหรอไม มการปรบเปลยนกระบวนการและการไหลเวยนของ

งานเพอใชประโยชนจากเทคโนโลยใหมใหมากทสดหรอไม หรอวาแผนกตางๆ

ยงคงตดขดอยกบเรองขดความสามารถ การใชทรพยากร และการบรหารตนทน

ทงทมเครองมอใหมแลว

lรปแบบการจดอตรากำลงในปจจบนเปนอยางไร มการขาดแคลนในบางหนวย

งานหรอไม องคกรมกลยทธทไดผลเพอสรรหาและธำรงบคลากรหรอไม

lคะแนนความพงพอใจของผปวยและพนกงานอยในระดบสงหรอไม

lมการสรางวฒนธรรมทแทจรงในการใช “ขดสมรรถนะ” หรอ “ผลการดำเนนการ”

(performance) ภายในองคกรตามคานยมรวม ภาระรบผดชอบ และผลลพธทวด

ไดหรอไม

การเชอมโยงกบ PMQA

เกณฑ PMQA เปนเกณฑทมทมาจากเกณฑรางวลคณภาพแหงชาตเชนเดยวกบ

HA ความแตกตางอยทการขยายความซง PMQA นำขอกำหนดจาก พ.ร.ฎ.บรหารกจการ

บานเมองทด พ.ศ. 2546 มาเปนสวนขยายความ ขณะท HA นำระบบงานสำคญและ

กระบวนการดแลผปวยมาเปนสวนขยายความ

สำนกงาน ก.พ.ร. ไดใหแนวทางในการนำ PMQA มาใชกบสำนกงานสาธารณสข

จงหวด โดยใหยกเวนโรงพยาบาลในสงกด ทไดนำระบบมาตรฐานการรบรองคณภาพ

โรงพยาบาล (Hospital Accreditation: HA) มาใชแลว หรอจะนำมาใชตอไป โดย PMQA

จะพจารณาขอบเขตการดำเนนการครอบคลมเฉพาะการดำเนนงานทเปนอำนาจหนาท

ความรบผดชอบของ สสจ., สสอ. รวมถงหนวยงานอนใดทอยภายใตการบรหารงานของ

สสจ.เทานน แตจะไมครอบคลมถงโรงพยาบาลในสงกด สสจ.แตอยางใด เชน รพศ. รพท.

และ รพช. ทตงอยในพนทจงหวดและอำเภอ

อยางไรกตาม โรงพยาบาลของรฐยงคงมบทบาทในเรอง PMQA อย 3 ประการคอ

1. นำสวนขยายของ PMQA ตาม พ.ร.ฎ.บรหารกจการบานเมองทด ทไมไดระบไว

ในมาตรฐาน HA มาสการปฏบต

2. นำเสนอผลงานของโรงพยาบาลเปนสวนหนงของผลงานของสำนกงาน


26 HA UPDATE 2011

สาธารณสขจงหวด

3. ใหความชวยเหลอในดานการพฒนาคณภาพใหแกหนวยงานอนๆ ในพนท

การเชอมโยงกบมาตรฐานบรการสาธารณสข

มาตรฐานบรการสาธารณสข (Public Health Service Standards-PHSS) ทกรม

สนบสนนบรการสขภาพ กระทรวงสาธารณสข ไดจดทำขน เปนมาตรฐานทมงเนนวาผรบ

บรการควรไดรบสงสงมอบในลกษณะใด ซงสถานพยาบาลในสงกดกระทรวงสาธารณสข

สามารถนำมาใชไดในสองลกษณะคอ

1. ใชเปนปจจยนำเขาในการออกแบบระบบงาน กลาวคอนำความตองการของผรบ

บรการมากำหนดเปนขอกำหนดบรการหรอมาตรฐานการปฏบตงาน

2. ใชเปนเกณฑในการประเมนผลบรการทจดใหแกผรบบรการวาเปนไปตาม

ขอกำหนดหรอความตองการของผรบบรการเพยงใด

การเชอมโยงกบมาตรฐาน Healthcare Organization อนๆ

โดยทวไปแลวมาตรฐานเพอการรบรองสถานพยาบาลของประเทศตางๆ และ

มาตรฐานสากล จะมองคประกอบและเนอหาทใกลเคยงกน เนองจากทกมาตรฐานจะตอง

อางองไปสหลกการสากลซง ISQua กำหนดไว เราสามารถใชสวนทแตกตางเพอเตมเตม

ใหกบมาตรฐานทเราใชอยได และสามารถใชขอเดนของมาตรฐานแตละฉบบใหเปนประโยชน

ได เชน มาตรฐาน The Joint Commission International (JCI) มจดเดนทการกำหนด

องคประกอบทวด (measurable element) ไวอยางชดเจน และประเมนเปน 3 ระดบ คอ

met, partially met และ not met ซงงายตอการนำไปใชโดยโรงพยาบาล สวนมาตรฐาน

ของ The Australian Council on Healthcare Standards (ACHS) จะแบงการประเมนเปน

5 ระดบ ใหขอมลวาสถานพยาบาลจะตองเตรยมหลกฐานอะไรไวแสดง รวมถงการให

แนวทางในการประเมนผลระบบงานไววาควรประเมนในประเดนใดบาง

เมอนำขอดของระบบตางๆ เขามารวมกบมาตรฐาน HA เราจะไดแนวทางการ

พฒนาสถานพยาบาลทครอบคลมมากขน ดงตวอยางในมาตรฐานเรองการใหขอมลและ

การเสรมพลง


HA UPDATE 2011 27

ขอความมาตรฐาน

HA ทมผใหบรการใหขอมลเกยวกบสภาวะสขภาพแกผปวย/ครอบครว และกจกรรมทวางแผน

ไวเพอเสรมพลงผปวย/ครอบครวใหมความสามารถและรบผดชอบในการดแลสขภาพของ

ตนเอง รวมทงเชอมโยงการสรางเสรมสขภาพเขาในทกขนตอนของการดแล. [II-5]

JCI องคกรจดใหมการใหความรทชวยใหผปวยและครอบครวมสวนรวมในการตดสนใจเกยว

กบการดแล และมสวนรวมในกระบวนการดแล. [PFE.1]

ACHS ผกำกบดแลกจการมงมนตอการมสวนรวมของผบรโภค. องคกรตอบสนองตอผบรโภค/

ผปวยซงภมหลงทางวฒนธรรมและภาษาทแตกตางกน และผบรโภค/ผปวยทมความ

ตองการพเศษ. [1.6.3]

เมอรวมเกณฑประเมนจากทกมาตรฐานในสวนของการประเมนผปวยและสงทผปวย

ตองเรยนร จะไดดงน

HA JCI ACHS เกณฑประเมน

1. มการประเมนผปวยและครอบครวในองคประกอบตอไปน

a) สงทตองเรยนรตามภาวะความตองการของผปวย

b) ความเชอและคานยม

c) ความสามารถในการเรยนร (การรหนงสอ ระดบการศกษา ภาษาทใช)

d) ภาวะทางดานอารมณ จตใจ แรงจงใจ

e) ความพรอม/ขอจำกดในการรบรและเรยนร ความเตมใจในการรบร

f) ความพรอมในการดแลตนเอง

2. มการบนทกผลการประเมนในเวชระเบยนผปวยในรปแบบเดยวกน

3. มการใชผลการประเมนในการวางแผนและกำหนดกจกรรมการเรยนร

4. องคกรบงชผบรโภค/ผปวยทมความตองการพเศษ อาท การไมร

หนงสอ ผสงอาย ผไดรบผลกระทบจากการบาดเจบหรอยา ผพการ

(รางกาย การรบร สมอง สขภาพจต)

การประมวลเกณฑประเมนจากมาตรฐานตางๆ นจะเปนสวนหนงของการทบทวน

มาตรฐาน ซง สรพ.จะเปดโอกาสใหสถานพยาบาลทสนใจ มสวนรวมในการทดลองใช

เกณฑประเมนทครอบคลมและสะทอนกลบวาเกณฑดงกลาวมความเหมาะสม มความเปน

ไปได และมแนวทางทเรยบงายในการนำไปปฏบตอยางไร


28 HA UPDATE 2011

บรการสขภาพทจะเกดประโยชนตอทกฝาย นาจะเปนระบบทประชาชนใหความ

เคารพ เชอถอ ตามทไดสบมาในสงคมและวฒนธรรมไทย

กระบวนการดแลผปวยทพงประสงค จำตองอาศยคน ทรพยากร ความร ยาและ

เทคโนโลย รวมถงการจดการเพอใหองคประกอบตางๆ ทำงานรวมกนไดอยางราบรน ซง

สงเหลานไดมการประมวลไวเปนแนวทางใหโรงพยาบาลนำไปปฏบต ทเรารจกกนวา

“มาตรฐานโรงพยาบาล”

การดแลผเจบไขไดปวย เปนเรองทเกดขนมาพรอมกบความเปนมนษย ซงมงเนน

การดแลดานจตใจของผทปวยไขหรอทกขทรมาน วฒนธรรมดงเดมของไทย สงคมจะ

ยกยองแพทย หมอ พยาบาล วาเปนปชนยบคคล เปนผทชวยชวตผคน มคณคาตอสงคม

ความสมพนธระหวางหมอกบคนไขเชอมโยงกบคณคาทดของทงสองฝาย คอ หมอพยาบาลม

ความเมตตากรณาและความรกตอคนไข คนไขมความกตญญรคณ

สถาบนรบรองคณภาพสถานพยาบาล พยายามสงเสรมใหเกดสมดลทงสองดาน คอ

การมระบบการแพทยททนสมย มประสทธภาพ ใชความรทางวชาการ มระบบการจดการทด

ควบคไปกบการใหความสำคญในเรองราวของชวต มตจตใจ ธรรมชาต วฒนธรรม ประเพณ

และสงแวดลอม เปนความสมพนธทบรณาการและผสมกลมกลนกนอยางเหมาะสมงดงาม

เกดความพอดระหวางวทยาศาสตรกบมตดานจตใจ มการฝกฝนจตใจใหพรอมททำหนาท

ใหดทสด อนจะทำใหระบบบรการสขภาพของประเทศไทยมความงดงาม เกดผลทดทสด

แกเพอนมนษยดวยกนอยางมากทสด

SHA เปนโครงการตอเนองในความพยายามทจะนำกระบวนการ HA มาใชกบการ

สรางเสรมสขภาพโดยโรงพยาบาล โดยขยายเปาหมายสการสรางระบบบรการสขภาพท

ยงยนภายใตชอยาวๆ วา Sustainable Healthcare and Health Promotion by Accreditation

เมอชอ SHA ตดตลาด จงตกผลกวาคำเตมของ SHA ควรจะเปน Sustainable Healthcare

by AA โดย Healthcare ในทนหมายรวมถง Health Promotion ดวย และ AA กคอ

Appreciation & Accreditation

จากการสรางฝนและลงมอปฏบต ทำใหเกดการเรยนรวาหวใจสำคญของ SHA คอ

HA กบ SHA


HA UPDATE 2011 29

การทำงานทมงเขาถงมตดานจตวญญาณ ทงของผรบบรการและผใหบรการ ทงในการ

ทำงานประจำ การพฒนาคณภาพ และการเยยมโดยผแทนของ สรพ.

การมงเขาถงมตดานจตวญญาณคอการประมวลแนวคดทมการนำเสนอในการ

ประชม HA National Forum ตอเนองกนมา อาท humanized healthcare, healing

environment, living organization ขยายความรวมไปถงการใชสนทรยศาสตรและการสราง

คณคาใหแกกนและกน

HA และ SHA เปนเสมอนหยนกบหยางซงชวยเกอหนนและเตมเตมใหแกกน ซง

โรงพยาบาลควรนำหลกการ แนวคด และเครองมอของ HA และ SHA ไปปฏบตในลกษณะ

ทเปนองครวม ยงบรณาการกนไดมากเทาไร กยงทำใหทกคนมความสขและองคกรประสบ

ความสำเรจมากเทานน


30 HA UPDATE 2011

1. ความรวมมอและการสนบสนนนโยบายสำคญทระบไวในมาตรฐานโรงพยาบาล

และบรการสขภาพ ฉบบเฉลมพระเกยรตฉลองสรราชสมบตครบ 60 ป ผานการยกราง

มาตรฐานรวมกน การบรรจเนอหาทสนบสนน หรอการอางองถงมาตรฐานของหนวยงาน

ตางๆ ไดแก การสรางเสรมสขภาพ การเฝาระวงโรคและภยสขภาพ [II-8] การทำงานกบ

ชมชน [II-9] การกำกบดแลวชาชพดานการพยาบาล [II-2.1] หองปฏบตการทางการแพทย

[II-7.2 ก.] คลงเลอด [II-7.2 ข.]

2. ความรวมมอกบองคกรวชาชพในการเยยมประเมนและใหคำปรกษาแกสถาน

พยาบาล ไดแก การเยยมของสมาคมเภสชกรรมโรงพยาบาล (ประเทศไทย) สภาเทคนค

การแพทย ราชวทยาลยพยาธแพทยแหงประเทศไทย และขณะนกำลงพฒนารปแบบการ

ทำงานรวมกบสภาการพยาบาลในการประเมนกำกบดแลวชาชพดานการพยาบาล

3. การสนบสนนการปฏบตตามนโยบายระดบชาต ไดแก

lการสงเสรมการปฏบตตามเจตนาของบคคลผทำหนงสอแสดงเจตนาไม

รบบรการสาธารณสขตามมาตรา 12 ของพระราชบญญตสขภาพแหงชาต

พ.ศ. 2550

lการสงเสรมจรยธรรมผสงใชยาและยตการสงเสรมการขายยาทขาดจรยธรรม

ตามมตสมชชาสขภาพแหงชาต ซงเปนการขยายความมาตรฐานเกยวกบ

พฤตกรรมทมจรยธรรม [I-1.2 ข.(2)]

lการสงเสรมการลดและเลกบรโภคยาสบตามแผนยทธศาสตรการควบคม

ยาสบแหงชาต พ.ศ. 2553-2557

lการสงเสรมใหมการทบทวนกระบวนการและผลลพธของการดแลผปวยท

เปนปญหาสำคญ เชน ผตดเชอ HIV, ผปวยวณโรค, ผปวยโรคเรอรง,

ผพการ, ผปวยฉกเฉน โดยการใช clinical tracer

HA กบความรวมมอและการสนบสนนนโยบายสำคญ


HA UPDATE 2011 31

สรพ.ไดประกาศ Patient Safety Goals: SIMPLE เมอป พ.ศ. 2551 และตอมาได

เสนอใหพจารณาในเชงของการใชเปน evidence-based guidelines ดวยเพอใหสามารถใช

ประโยชนไดอยางเตมท ลดความกงวลของการตดตามตวชวดหากจะตองเรยกวาเปน

เปาหมายความปลอดภยของผปวย

สรพ.สนบสนนใหทกสถานพยาบาลใช SIMPLE ทกตวทเกยวของกบบรการทจด

ใหแกผปวย และในกรณทสถานพยาบาลเหนวาการนำ SIMPLE ทกตวไปปฏบตอาจจะ

เปนภาระงานทมากเกนไป สรพ.จงไดเลอกสรร SIMPLE จำนวนหนงเพอเชญชวนสถาน

พยาบาลตางๆ ทตองการขอรบการรบรอง HA ไดนำแนวทางทระบไวในคมอไปสการ

ปฏบตอยางจรงจง

สถานพยาบาลสามารถแสดงถงการนำ SIMPLE ไปสการปฏบตอยางจรงจงไดดงน

1. สรปแนวทางปฏบตทดหรอเคลดลบของการนำ SIMPLE ไปสการปฏบตอยาง

ไดผล

2. นำเสนอตวชวดทแสดงถงกระบวนการ (การปฏบตตามแนวทางทแนะนำ) หรอ

ผลลพธ (การลดลงของปญหา) ถาสามารถทำได

3. นำเสนอผลการทำวจยจวหรอ R2R ในกรณทเหนวายงตองการขอมลเพมเตม

เกยวกบสถานการณของปญหา สาเหตของปญหา หรอการประเมนการเปลยนแปลง

ทเกดขน

PSGs สำหรบทกโรงพยาบาล

I 1 Hand hygiene

M 1.2 Improve the safety of high-alert drug

M 3 Assuring medication accuracy at transition in care (Medication

Reconciliation)

M 9 Blood safety

P 1 Patients identification

Patient Safety Goals/Guides (PSGs)


32 HA UPDATE 2011

P 2.1 Effective communication –SBAR

P 2.3 Communicating critical test results

E 1 Response to the deteriorating patient

E 3 Acute coronary syndrome

E 4 Maternal & neonatal morbidity

PSGs เพมเตมสำหรบโรงพยาบาลขนาดใหญ

S 1 SSI prevention

S 2 Safe anesthesia

S 3.2 Surgical safety checklist

I 2.2 VAP prevention

I 2.3 Central line infection prevention

L 1 Avoiding catheter and tubing mis-connections

E 2 Sepsis


HA UPDATE 2011 33

! Note


34 HA UPDATE 2011

! Note


51038844-ha-update-2011

Documents

patient care

ha update

ha update

evaluation

partially

psgs

simple

met