.

53 ธุรกิจปหนู : ปรับกลยุทธ...รับนโยบายรัฐบาล “สมัคร1”

ศูนยวิจัยกสิกรไทย ไดประเมินแนวโนมภาวะธุรกิจอุตสาหกรรม 53 ประเภทในป 2551

โดยใชหลักเกณฑการพิจารณาตัวแปรที่สําคัญในการเลือกธุรกิจที่จะนํามาศึกษาวิจัยและกําหนดหลักเกณฑเพื่อประกอบการพิจารณาวาจะจัดกลุมธุรกิจนั้นเขาอยูในกลุมใด ซึ่งตัวแปรหลักสําคัญที่จะใชในการประเมินสภาพธุรกิจสําหรับป 2551 มีหลักเกณฑและแนวทางการจัดกลุมธุรกิจ ดังนี้

• หลักเกณฑการเลือกธุรกิจเพื่อการศึกษาวิจัย ประกอบดวย 1) เปนธุรกิจที่มีบทบาทสําคัญตอการสงออกและสรางรายไดใหประเทศ 2) เปนธุรกิจที่มีศักยภาพการเติบโตตอเนื่องไปในอนาคต 3) เปนธุรกิจที่มีความสําคัญตอระบบเศรษฐกิจไทยโดยรวม 4) เปนธุรกิจที่กําลังอยูในความสนใจของนักลงทุน และของประชาชน 5) เปนธุรกิจที่มีขอมูลดานตางๆมากเพียงพอที่จะนํามาวิเคราะห-วิจัย

• หลักเกณฑท่ีใชในการจัดกลุมธุรกิจในสวนนี้ไดกําหนดตัวแปรหลักสําคัญเพื่อประกอบการพิจารณาไว 4 ดานดวยกัน ครอบคลุมดานการผลิต ดานการตลาด(การขาย) ดานการพัฒนาและดานที่เกี่ยวกับปญหาตางๆที่ธุรกิจนั้นๆเผชิญอยู โดยในแตละดานจะมีตัวแปรประกอบการพิจารณาในรายละเอียดครอบคลุมประเด็นหลักสําคัญ ดังตอไปนี้

1) ดานการผลิต ประกอบดวยตัวแปร กําลังการผลิต การใชอัตรากําลังการผลิต อัตราการขยายตัวของกาผลิต-การจําหนาย ความพรอมดานวัตถุดิบ การพึ่งพาวัตถุดิบจากในประเทศและ/หรือจากตางประเทศ คุณภาพวัตถุดิบ และราคาวัตถุดิบรวมทั้งตนทุน-คุณภาพของแรงงาน และจํานวนผูประกอบการธุรกิจ

2) ดานการตลาด(การขาย) ประกอบดวยตัวแปรตอไปนี้ 1.1) ตลาดในประเทศ ไดแก ยอดขาย อัตราการเติบโตของยอดขาย และ

สถานการณการแขงขันในแตละชวงเวลา 1.2 ) ตลาดตางประเทศ ไดแกมูลคาการสงออก อัตราการเติบโตของมูลคาการ

สงออกและสวนแบงในตลาดสําคัญ เปรียบเทียบกับคูแขงในแตละชวงเวลา

ปที่ 14 ฉบับที ่2045 วันที่ 29 กุมภาพันธ 2551

2

3) ดานการพัฒนา ประกอบดวย คุณภาพสินคา รูปแบบสินคาและบรรจุภัณฑ โอกาสในการสรางมูลคาเพิ่มอยางตอเนื่อง โอกาสการขยายตัวของการผลิตและการขายในอนาคต รวมถึงการพัฒนาเทคโนโลยีการผลิตและการตลาด

4) ดานปญหาธุรกิจ ประกอบดวย นโยบาย/มาตรการภาครัฐทั้งในประเทศและตางประเทศ การกีดกันทางการคา การเปล่ียนแปลงของภาวะเศรษฐกิจในประเทศ เศรษฐกิจโลก เศราฐกจิประเทศคูคา สถานการณดานการเงิน/สินเชื่อ การขยายเครือขายธุรกิจ โอกาสและอุปสรรคตอการเขามาของธุรกิจรายใหม รวมตลอดถึงจุดออน-จุดแข็งภายในของธุรกิจนั้นๆ สําหรับการวิเคราะหและประเมินภาวะธุรกิจทั้ง 51 ประเภทในรอบป 2551 ที่ทางศูนยวิจัยกสิกรไทยไดดําเนินการศึกษาในคร้ังนี้ประกอบดวย 3 กลุมธุรกิจไดแก กลุมธุรกิจท่ีมีแนวโนมเติบโต กลุมธุรกิจท่ีอยูในภาวะทรงตัว และกลุมธุรกิจพึงระวัง ซึ่งในแตละกลุมธุรกิจจะประกอบดวยสินคา ดังตอไปนี้

กลุมธุรกิจท่ีมีแนวโนมเติบโต ประกอบดวย 9 ธุรกิจไดแก ธุรกิจสปาหรู รถยนตและชิ้นสวน สีอุตสาหกรรม ธุรกิจใหบริการอินเทอรเน็ต ธุรกิจซื้อขายออนไลน ธุรกจิโรงพยาบาลเอกชน สีทาอาคาร อิเล็กทรอนิกส และกลองดิจิตอล

กลุมธุรกิจท่ีอยูในภาวะทรงตัว ประกอบดวย 39 ธุรกิจไดแก ธุรกิจทัวรเอาทบาวด นมถั่วเหลือง ธุรกิจกอสราง ปูนซีเมนต ผลิตภัณฑมันสําปะหลัง พืชพลังงานทดแทน เยื่อกระดาษ ธุรกิจโรงแรมหรูระดบั 4-5 ดาว รถจักรยานยนต เหล็กและเหล็กกลา กุงและผลิตภัณฑ ธุรกิจทัวรอินบาวด ธุรกิจทัวรทางน้ํา บะหมี่กึ่งสําเร็จรูป ปโตรเคมี เคร่ืองใชไฟฟา โทรศัพทเคล่ือนที่ ขาว ธุรกิจเซอรวิสอพารทเมนท กระจก ธุรกิจโฆษณา นมและผลิตภัณฑ ผลิตภัณฑเซรามิก คอนโดมิเนียม ผลิตภัณฑพลาสติก ธุรกิจรับสรางบาน ยางพารา น้ําผัก-ผลไม ไกแปรรูป ธุรกิจคาปลีก ธุรกิจสนามกอลฟ อัญมณีและเคร่ืองประดับ ธุรกิจบานจัดสรร อาหารสําเร็จรูปแชแข็ง ผลิตภัณฑเคร่ืองหนัง รองเทา ปลากระปอง เคร่ืองใชบนโตะอาหารและเคร่ืองประดับตกแตงบาน และเคร่ืองดื่มแอลกอฮอล

กลุมธุรกิจพึงระวัง ประกอบดวย 5 ธุรกิจ ไดแก เฟอรนิเจอรและชิ้นสวน เส้ือผาสําเร็จรูป ของเด็กเลน ออยและน้ําตาล และสถานีบริการน้ํามัน

3

กลุมท่ี 1 : ธุรกิจท่ีมีแนวโนมเติบโต จากการประเมินภาวะธุรกิจป 2551 ของ ศูนยวิจัยกสิกรไทย ตามหลักเกณฑการ

ประเมินที่กําหนด สามารถจัดแบงธุรกิจในกลุมที่มีแนวโนมเติบโตได 9 ธุรกิจ โดยมีเนื้อหาของแตละธุรกิจดังตอไปนี้ ธุรกิจสปาหรู : ขยายตลาด..กาวสูตางประเทศ

บริษัท ศูนยวิจัยกสิกรไทย จํากัด คาดการณวา ในป 2551 ธุรกิจสปาหรูมีแนวโนมเติบโตในอัตราที่สูงข้ึนอยางเดนชัด หลังจากที่ชะลอการเติบโตลงในป 2550 ดวยหลายปจจัยลบที่สงผลกระทบบั่นทอนตลาดนักทองเที่ยวตางชาติ และกําลังซื้อของตลาดคนไทยที่ลดลง

อยางไรก็ตาม ยังมีการขยายการลงทุนของผูประกอบการรายใหญตามการเติบโตของธุรกิจโรงแรมและรีสอรทหรูระดับ 4-5 ดาว ทั้งในกรุงเทพฯและเมืองทองเที่ยวสําคัญ เพื่อรองรับนักทองเที่ยวตางชาติ ที่สนใจดูแลรักษาสุขภาพ เพราะในปจจุบันลูกคาสวนใหญจะเลือกใชบริการโรงแรมที่มีบริการสปามากกวาโรงแรมที่ไมมีสปา

นอกจากนี้ ยังมีผูประกอบการธุรกิจสปาหรูที่ตั้งอยูนอกโรงแรมเพิ่มข้ึน เพื่อตอบสนองความตองการของนักทองเที่ยวตางชาติ ชาวตางชาติที่พํานักอาศัยในประเทศไทย และคนไทยในตลาดระดับบนที่สนใจดูแลตัวเองและสุขภาพ

บรรดาผูประกอบการธุรกิจสปารายใหญที่เนนตลาดระดับบน สวนใหญตางขยายการลงทุนในรูปแบบตางๆ ทั้งการขยายสาขา การพัฒนารูปแบบการบริหารสปาและรับจางบริหาร การขาย แฟรนสไชส โดยขยายตัวไปตามเมืองทองเที่ยวสําคัญรวมทั้งกรุงเทพฯ และมีบางรายมุงขยายตลาดสูตางประเทศ อาทิ ไทย พริวิเลจ สปา ที่ขยายสาขาไปยังนิวยอรก ประเทศสหรัฐอเมริกา และเซี่ยงไฮ ประเทศจีนเพื่อเปนฐานในการขายแฟรนไชสใน 2 ประเทศ นอกจากนี้ ยังไดขายแฟรนไชสไปยังตางประเทศ 7 แหง คือ ที่ซูโจว ประเทศจีน 1 แหง และที่อินเดียอีก 6 แหง

เปนที่สังเกตวา การจะประกอบธุรกิจสปาหรูระดับ 5 ดาวที่มีฐานที่มั่นคงและมีศักยภาพที่จะขยายตลาดไปยังตางประเทศไดนั้น นอกจากจะตองใชเงินลงทุนจํานวนมากแลว ยังตองมุงเนนในเร่ืองคุณภาพของบุคลากร รวมทั้งการตกแตงสถานที่ ซึ่งเปนเงื่อนไขสําคัญของความสําเร็จในธุรกิจสปา

บริษัท ศูนยวิจัยกสิกรไทย จํากัด คาดการณวา ในป 2551 ธุรกิจสปาหรูระดับ 5 ดาวยังคงมีแนวโนมขยายตัวในอัตราสูงข้ึนจากป 2550 ประมาณรอยละ 10 โดยมีมูลคาการตลาดประมาณ 16,000 ลานบาท เนื่องจากไดแรงเกื้อหนุนสําคัญดังนี้

- กระแสการดูแลรักษาสุขภาพที่ยังคงมาแรงในกลุมผูที่มีกําลังซื้อสูง

4

- ตลาดนักทองเที่ยวตางชาติที่คาดวาจะขยายตัวในอัตราสูงข้ึนอยางเดนชัดในป 2551 โดยคาดวาจะมีนักทองเที่ยวตางชาติเดินทางเขามายังประเทศไทยเพิ่มข้ึนรอยละ 6 เปนประมาณ 15.2 ลานคน เทียบกับในป 2550 ที่เพิ่มข้ึนเพียงรอยละ 4 เปน 14.4 ลานคน

- การขยายตัวอยางตอเนื่องของโรงแรมและรีสอรทหรูระดับ 4-5 ดาวทั้งในกรุงเทพฯและเมืองทองเที่ยวสําคัญ โดยมีบริการดานสปาเปนส่ิงดึงดูดลูกคาเขามาใชบริการที่พัก

- การขยายเครือขายของผูประกอบการในธุรกิจสปารายใหญทั้งในรูปสาขาและแฟรนไชสไปตามเมืองทองเที่ยวสําคัญในประเทศและตางประเทศ

ขณะที่ผูประกอบการธุรกิจสปารายใหญซึ่งมุงเนนในดานคุณภาพการบริการที่ไดมาตรฐาน ตางพัฒนาจุดเดนเพื่อสรางความแตกตางดึงดูดผูใชบริการ ซึ่งสวนใหญมีความภักดีตอแบรนดสูง และพยายามขยายสาขาไปในตางประเทศเพื่อรองรับตลาดนักทองเที่ยวตางชาติและตลาดระดับบนในประเทศนั้นๆ ผูประกอบธุรกิจสปารายยอย ซึ่งสวนใหญเปนสปาประเภท Day Spa ตางประสบปญหาการแขงขันที่รุนแรงข้ึนตามลําดับ ขณะที่ตลาดรองรับในประเทศซบเซาจากผลกระทบดานภาวะเศรษฐกิจและการเมืองในประเทศ ทําใหนําไปสูการแกไขปญหาระยะส้ันเพื่อความอยูรอดของผูประกอบการบางราย เชน การตัดราคา ลดคุณภาพ ไมรักษามาตรฐาน และไมดูแลบุคลากรใหดี ซึ่งสงผลกระทบตอภาพลักษณโดยรวมของธุรกิจสปาไทยในที่สุด จําเปนอยางยิ่งที่หนวยงานที่เกี่ยวของทั้งของภาครัฐและภาคเอกชนจะตองประสานความรวมมอืเรงแกไขปญหาดังกลาว โดยใชกลยทุธการตลาดแบบรวมกลุมกาวสูความเปนมืออาชีพของผูประกอบการธุรกิจสปา โดยมุงเนนไปที่กลุมนักทองเที่ยวเปนหลัก ทั้งในกรุงเทพฯและเมืองทองเที่ยวหลักๆ อาท ิภูเก็ต สมุย และเชียงใหม

นอกจากนี้ ธุรกิจสปายังประสบปญหาการขาดแคลนบุคลากรโดยเฉพาะพนักงานบําบัด เนื่องจากบุคลากรที่มีทักษะฝมือระดับสูงและมีประสบการณจํานวนมากนยิมออกไปทํางานในตางประเทศในแถบยุโรป ตะวันออกกลาง และหลายประเทศในเอเชีย โดยปจจุบันที่มีสถาบันฝกอบรมบุคลากรดานสปารวมทั้งส้ินประมาณ 50 แหง ซึ่งสวนใหญกระจุกตัวอยูในกรุงเทพฯ ภาครัฐและเอกชนตองรวมมือกันสงเสริมการขยายตัวของสถาบันฝกอบรมบุคลากรดานสปาที่มีคุณภาพไดมาตรฐาน เพื่อเอ้ืออํานวยตอการขยายธุรกิจสปาตอไปในอนาคต โดยเฉพาะในตลาดตางประเทศซึ่งมีลูทางขยายตัวไดอีกมาก อาทิ ญี่ปุนซึ่งนิยมการนวดแผนไทยและสปาไทยมาก รวมทั้งเมืองทองเที่ยวสําคัญซึ่งมีนักทองเที่ยวตางชาติเดินทางเขาไปเที่ยวจํานวนมาก ไดแก ดูไบ มาเกา รวมทั้งเมืองตางๆในประเทศจีน และอินเดีย รถยนตและชิ้นสวนป 51 : ตลาดฟน..รถประหยัดเชื้อเพลิงมาแรง..สงออกโตตอเน่ือง

หลังจากภาวะตลาดรถยนตในประเทศไทยไดถดถอยติดตอกัน 2 ปซอนในชวงป 2549 และ 2550 ที่ผานมา (ดวยอัตราขยายตัวติดลบรอยละ 2.9 และรอยละ 7.5 ตามลําดับ) อยางไรก็ตามเปนที่คาดกันวาป 2551 จะเปนปที่ตลาดรถยนตฟนตัวแมจะไมมากนัก ทั้งนี้ศูนยวิจัยกสิกรไทยคาดวา

5

ยอดขายรถยนตปนี้จะกลับมาขยายตัวไดประมาณรอยละ 6 คือจะมีอัตราเติบโตเปนบวกคร้ังแรกในรอบ 2 ป ดวยปริมาณยอดขายกวา 6.7-6.8 แสนคัน เทียบกับประมาณ 6.3 แสนคันในป 2550 อันเปนผลจากภาวะเศรษฐกิจและการเมืองของประเทศในปใหมนี้ ที่นาจะกระเตื้องข้ึนและมีทิศทางที่ชัดเจนข้ึน สงผลใหผูบริโภคมีความมั่นใจและใชจายมากข้ึน รวมทั้งการที่คายรถตางๆไดนําเสนอรถยนตรุนตางๆที่มีคุณสมบัติประหยัดคาเชื้อเพลิง โดยเฉพาะอยางยิ่งรถยนตที่สามารถใชน้ํามันเชื้อเพลิงทางเลือกใหมอยางน้ํามันแกสโซฮอล E20 ซึ่งคาดวาจะไดการตอบรับคอนขางดีจากผูบริโภค ทั้งนี้สัญญาณการฟนตัวของตลาดรถยนตในประเทศไดคอยๆ ปรากฏข้ึนเปนลําดับ ตั้งแตชวงไตรมาสที่ 3-4 ของปที่แลว ดวยอัตราถดถอยของยอดจําหนายรถยนตรายเดือนที่ไดลดลงเปนลําดับ จนเหลือเพียงติดลบประมาณรอยละ 7.5 เมื่อส้ินป เทียบกับที่มีอัตราติดลบรอยละ 12.7 ในชวงคร่ึงแรกของป 2550 อยางไรก็ตาม ปจจัยเส่ียงในปนี้ที่อาจสรางความผันผวนใหกับตลาดรถยนตในประเทศ ไดแก สถานการณราคาน้ํามันและภาวะเงินเฟอที่สูงข้ึน รวมทั้งแนวโนมอัตราดอกเบี้ยผันผวน ที่อาจจะกระทบกําลังซื้อของผูบริโภค

ในดานการสงออกนั้น ขณะที่ตลาดรถยนตในประเทศมีแนวโนมจะฟนตัวในป 2551นี้ หลังจากซบเซาตอเนื่องมาแลว 2 ป คาดวาการสงออกรถยนตของไทยยังคงเดินหนาตอไปอยางชัดเจน ทั้งนี้ในป 2550 ที่ผานมา ยอดสงออกรถยนตสูงถึงกวา 6.8 แสนคัน ขยายตัวกวารอยละ 26 ซึ่งนับเปนคร้ังแรกของอุตสาหกรรมรถยนตของไทยที่ปริมาณรถยนตสงออกสูงกวาปริมาณจําหนายในประเทศในปเดียวกัน อันเปนสัญญาณบงชี้วาอุตสาหกรรมรถยนตไทยไดกําลังเขาสูการเปนฐานผลิตเพื่อการสงออก คาดวาในป 2551 นี้ ปริมาณสงออกจะสูงถึงกวา 7.7-7.8 แสนคัน หรือเติบโตอีกประมาณรอยละ 15 ในทํานองเดียวกัน มูลคาการสงออกรถยนตและชิ้นสวนจะยังคงขยายตัวตอไป โดยคาดวาในป 2551 จะมีมูลคาสูงถึง 14-15 พันลานเหรียญสหรัฐ หรือเติบโตอีกรอยละ 20-25 เทียบกับป 2550 ที่มีมูลคาสงออกราว 12 พันลานเหรียญสหรัฐ เพิ่มข้ึนประมาณรอยละ 28

ในปที่ผานมา แมตลาดรถยนตในประเทศจะเผชิญกับภาวะซบเซา แตเนื่องจากการสงออกที่ยังคงเติบโตดีตอเนื่องดังกลาว จึงทําใหการผลิตรถยนตยังคงขยายตัว โดยมีจํานวนประมาณ 1.28-1.29 ลานคัน และคาดวาในป 2551 นี้ ปริมาณผลิตจะเดินหนาสูระดับ 1.4 ลานคัน เพราะตลาดในประเทศที่มีแนวโนมฟนตัวในปนี้ขณะที่การสงออกก็ยังขยายตัวไมหยุดยั้ง อันเปนผลจากการขยายกําลังผลิตของคายรถยนตตางๆ เพื่อสงออกไปตลาดโลกตามนโยบายยายฐานการผลิตมายังประเทศไทย ตลอดจนเปนผลจากการเปดเสรีทางการคาไมวาจะเปนเขตการคาเสรีอาเซียนหรืออาฟตา และขอตกลงเอฟทีเอกับบางประเทศ เชน ออสเตรเลีย ซึ่งลวนสงผลเชิงบวกตอปริมาณรถยนตสงออกและชิ้นสวนของไทย อยางไรก็ตาม ปจจัยเส่ียงที่จะตองคอยติดตามอยางใกลชิดเพราะอาจสงผลกระทบตออุตสาหกรรมไทย โดยเฉพาะตอตลาดผูบริโภครถยนตในประเทศ ไดแก ราคาน้ํามันที่อยูในระดับสูง อัตราเงินเฟอที่มี

6

แนวโนมเพิ่มข้ึน แนวโนมอัตราดอกเบี้ยขาข้ึน รวมไปถึงเงินบาทที่ยังแข็งคาข้ึน ตลอดจนการชะลอตัวลงของเศรษฐกิจสหรัฐ ซึ่งจะกระทบภาวะเศรษฐกิจโลกและการสงออกของไทย

จากสถานการณปจจุบันที่ราคาน้ํามันยังมีแนวโนมสูงข้ึนอยางตอเนื่อง คาดวาจะสงผลใหตลาดรถยนตในประเทศป 2551 มีความนิยมรถยนตน่ังขนาดเล็ก-กลางท่ีประหยัดเชื้อเพลิงกันมากขึ้น โดยเฉพาะอยางยิ่งรถยนตนั่งในกลุมซิตี้คารที่มีขนาดเคร่ืองยนตไมเกิน 1,600 ซีซี รวมทั้งรถยนตที่สามารถใชเชื้อเพลิงทดแทนอยาง กาซ NGV และน้ํามันแก็สโซฮอล E20 ทั้งนี้ผลจากนโยบายชัดเจนของภาครัฐในการสงเสริมการใชพลังงานทดแทนและรถยนตประหยัดเชื้อเพลิง โดยเฉพาะอยางยิ่งการประกาศลดภาษีสรรพสามิตรถยนตนั่งที่สามารถใชน้ํามันแก็สโซฮอล E20 (น้ํามันที่มีสวนผสมของเบนซิน 80% และเอทานอล 20%) ได โดยกําหนดอัตราภาษีใหต่ํากวาภาษีรถยนตนั่งปกติลง 5% มีผลบังคับใชตั้งแตวันที่ 1 มกราคม 2551 เปนตนไปนั้น ไดทําใหบรรดาคายรถตางๆ มีการนําเสนอรถยนตรุนตางๆที่สามารถใชน้ํามัน E20 ออกสูตลาดในราคาจําหนายที่ลดลงจากรถยนตรุนปกติ ซึ่งปรากฏวาไดรับความนิยมจากผูบริโภค เนื่องจากเปนการประหยัดทั้งในแงราคารถยนตและคาใชจายน้ํามันเชื้อเพลิง ปจจัยตางๆ ดังกลาวนาจะทําใหพฤติกรรมผูบริโภคและตลาดรถยนตในประเทศมีทิศทางที่เปล่ียนแปลงไป อีกทั้งภาวะการแขงขันของตลาดรถยนตนั่งในเซกเมนทขนาดเล็ก-กลางจะมีความเขมขนข้ึน ดังจะเห็นไดจากการเปดตัวรถรุนใหมๆ ของบรรดาคายรถตางๆ ที่เนนคุณสมบัติในการประหยัดเชื้อเพลิงและสามารถใชน้ํามันแก็สโซฮอล E20 ได กลาวโดยสรุป ผลจากภาวะราคาน้ํามันที่จะยังคงอยูในระดับสูง รวมทั้งปจจัยตางๆ ดังกลาวขางตน คาดวาจะทําใหทิศทางตลาดรถยนตนั่งในประเทศในป 2551 จะเนนที่รถยนตขนาดกลาง-เล็กที่ประหยัดเชื้อเพลิงและสามารถใชเชื้อเพลิงทดแทนอยางเชน แก็สโซฮอล ไมวาจะเปนชนดิ E10 หรือ E20 มากข้ึนเปนลําดับ

นอกเหนือจากกระแสการทยอยยายฐานการผลิตของคายรถตางๆ มายังไทยอยางตอเนื่อง ดังเห็นไดจากการขยายกําลังผลิตของโรงงานหลายแหง ตลอดจนการตั้งโรงงานใหมๆ เพิ่มข้ึน ความคืบหนาที่สําคัญอีกประการหนึ่งที่จะทําใหอุตสาหกรรมรถยนตของไทยเดินหนาตอไปไมหยุดยั้งโดยเฉพาะอยางยิ่งในชวง 2-3 ปนับตั้งแตนี้ไป นั่นก็คือ การลงทุนในโครงการผลิตรถอีโคคารของบริษัทรถยนตใหญๆ จากตางประเทศหลายราย ทั้งนี้เมื่อวันที่ 5 มิถุนายน 2550 ที่ประชุมคณะรัฐมนตรีไดอนุมัติมาตรการภาษีจูงใจสําหรับรถยนตประหยัดพลังงานมาตรฐานสากลหรืออีโคคาร โดยใหเก็บภาษีสรรพสามิตรถยนตอีโคคารในอัตราเพียง 17% (เทียบกับอัตรา 30-50% ที่เก็บจากรถยนตนั่งปกติ) มีผลบังคับใชตั้งแตวันที่ 1 ตุลาคม 2552 ซึ่งคาดวาจะเปนชวงเวลาที่จะเร่ิมมีการผลิตรถยนตอีโคคารออกสูตลาด ทั้งนี้ ทางคณะกรรมการสงเสริมการลงทุนหรือบีโอไอไดกําหนดหลักเกณฑใหญๆสําหรับบริษัทรถยนตที่สนใจจะขอรับการสงเสริมการลงทุนวา ตองมีขนาดการลงทุนของโครงการไมนอยกวา 5,000 ลานบาท และปริมาณการผลิตของผูประกอบการแตละรายตองไมนอยกวา 100,000 คัน/ป ตั้งแตปที่ 5 ของการผลิต และไดกําหนดเงื่อนไขคุณสมบัติรถอีโคคารวาตองมีความจุของกระบอกสูบไมเกิน 1,300 ลูกบาศก

7

เซนติเมตรสําหรับเคร่ืองยนตเบนซิน หรือไมเกิน 1,400 ลูกบาศกเซนติเมตรสําหรับเคร่ืองยนตดีเซล ยิ่งไปกวานั้น รถอีโคคารจะตองมีคุณสมบัติดานอัตราการส้ินเปลืองเชื้อเพลิงไมเกิน 5 ลิตรตอ 100 ก.ม. ปลอยไอเสียไมเกินมาตรฐานมลพิษระดับยูโร 4 และไดมาตรฐานความปลอดภัย ตามเกณฑของ UNECE (United Nations Economic Commission for Europe) ฯลฯ ทั้งนี้หลังจากที่บีโอไอไดประกาศหลักเกณฑโครงการผลิตรถยนตขนาดเล็กประหยัดเชื้อเพลิง หรืออีโคคาร และไดเปดโอกาสใหผูประกอบการที่สนใจยื่นขอเสนอโครงการเพื่อขอรับการสงเสริมภายในเดือนพฤศจิกายน 2550 ที่ผานมานั้น ปรากฏวาไดมีคายรถยนตตางๆ ยื่นโครงการมาแลว 7 ราย ซึ่งทางบีโอไอไดพิจารณาอนุมัติการสงเสริมฯ ในป 2550 ไปแลว 3 ราย ไดแก 1.โครงการของบริษัท ฮอนดา ออโตโมบิล (ประเทศไทย) เงินลงทุน 6.7 พันลานบาท กําลังผลิต 1.2 แสนคันตอป 2. โครงการของบริษัท ซูซูกิ มอเตอร คอรปอเรชั่น เงินลงทุน 9.5 พันลานบาท กําลังผลิต 1.38 แสนคันตอป และ3. โครงการของบริษัท สยามนิสสัน ออโตโมบิล เงินลงทุน 5.5 พันลานบาท กําลังผลิต 1.2 แสนคันตอป ซึ่งทั้งหมดนี้คาดวาจะเร่ิมผลิตออกสูตลาดไดประมาณป 2552-53 สวนรายที่เหลือ คาดวาทางบีโอไอจะมีการพิจารณาอนุมัติในชวงตนป 2551 ซึ่งคาดวาจะมีโครงการของคายโตโยตา มิตซูบิชิ โฟลคสวาเกน และทาทา มอเตอรส รวมมูลคาการลงทุนกวา 4 หมื่นลานบาท

สําหรับในแงของอุตสาหกรรมผลิตชิ้นสวนรถยนต คาดวาโครงการรถอีโคคารจะสงผลดีตอผูผลิตชิ้นสวนรถยนตในประเทศ ทั้งนี้คาดวาการขยายกําลังผลิตจากการเปดสายการผลิตรถอีโคคารในอีก 2-3 ปขางหนารวมกันจากคายรถตางๆ นับแสนคัน จะเปนการพัฒนาอุตสาหกรรมรถยนตและชิ้นสวนไทยข้ึนไปอีกระดับหนึ่ง เนื่องจากรถอีโคคารเปนรถยนตที่ถูกกําหนดสเปกไวสูงและเนนการสงออกไปตลาดโลก อยางไรก็ตาม ผูประกอบการอุตสาหกรรมชิ้นสวนรถยนตที่เปนคนไทยบางรายยังวิตกกังวลวา ผูประกอบการที่จะไดประโยชนมากคงจะเปนกิจการของตางชาติ หรือกิจการรวมทุนระหวางคนไทยกับตางชาติที่มีเทคโนโลยีสูง ในขณะที่ผูประกอบการคนไทยที่สวนใหญเปน SME อาจจะไมไดรับประโยชนมากนักจากโครงการรถอีโคคาร เนื่องจากอาจไมมีประสิทธิภาพสูงพอ หรือไมมีความสามารถในการแขงขันมากเทากับผูผลิตรายใหญๆ หรือผูผลิตที่เปนการรวมทุนกับตางชาติ

นอกจากนั้น ในวันที่ 1 พฤศจิกายน 2550 ที่ผานมา ยังเปนการเร่ิมตนของการมีผลบังคับใชขอตกลงหุนสวนเศรษฐกิจไทย-ญี่ปุน หรือ JTEPA ซึ่งครอบคลุมถึงการที่ไทยจะทยอยลด/ยกเลิกภาษีนําเขาเหล็กแผนรีดรอน และชิ้นสวนยานยนตจากญี่ปุน ภายใตขอกําหนดและเงื่อนไขที่ไดตกลงไว ทั้งนี้ในสวนของการลดภาษีนําเขาเหล็กจะเปนประโยชนตออุตสาหกรรมผลิตชิ้นสวนยานยนต เพราะจะเทากับเปนการลดตนทุนการผลิตลง อยางไรก็ตาม ในสวนของการลดภาษีนําเขาชิ้นสวนยานยนต อาจจะกระทบผูประกอบการชิ้นสวนยานยนตของไทยจํานวนไมนอย โดยเฉพาะผูผลิตชิ้นสวนที่เปนคนไทยลวน (Pure Thai) ซึ่งสวนใหญเปนผูประกอบการขนาดกลางและยอม ที่เปนผูผลิตปอนชิ้นสวนในระดับ Second Tier ลงไป ใหกับโรงงานรถยนต ในขณะที่ผูผลิตชิ้นสวน OEM ในระดับ First Tier ซึ่งเปน

8

ผูผลิตรายใหญและมักเปนการรวมทุนกับตางชาติจะยังคงดําเนินธุรกิจของตนตอไปไดอยางเขมแข็ง อยางไรก็ตามหวังกันวาการเจรจาเปดเสรีชิ้นสวนยานยนตที่กําหนดระยะเวลาใหลดอัตราภาษีเหลือรอยละ 0 ในอีก 6 ปขางหนานั้นคงจะทําใหผูผลิตของไทยมีเวลาปรับตัวและพัฒนาประสิทธิภาพการผลิตเพื่อรับกับการแขงขันที่จะเพิ่มข้ึน ทั้งนี้ ในภาพรวมแลว อุตสาหกรรมผลิตชิ้นสวนยานยนตไทยจะยังคงเติบโตอยางตอเนื่องเคียงคูไปกับอุตสาหกรรมรถยนตไทย ที่กําลังเขาสูยุคสงออกอยางแทจริง คาดวามูลคาสงออกชิ้นสวนรถยนตในป 2551 จะมีมูลคาสูงถึงกวา 5 พันลานเหรียญสหรัฐ หรือเติบโตอีกไมนอยกวารอยละ 25-30 เทียบกับป 2550 ที่มีมูลคาสงออกประมาณ 4 พนัลานเหรียญสหรัฐ เพิ่มข้ึนกวารอยละ 40

การเตบิโตของปรมิาณผลิต ยอดขาย และการสงออกรถยนตของไทย (หนวย: คัน)

ป ปริมาณผลติ ยอดขายในประเทศ ปริมาณสงออก 2546 750,512 (28.3%) 533,176 (29.0%) 235,122 (29.6%) 2547 928,081 (23.7%) 626,026 (17.4%) 332,053 (41.3%) 2548 1,125,316 (21.3%) 703,261 (12.3%) 440,705 (32.7%) 2549 1,176,840 (4.6%) 682,693 (- 2.9%) 539,206 (22.3%)

2550 (ประมาณการ) 1,287,379 ( 8.8%) 631,250 ( -7.5%) 690,100 (28.0%) 2551 (คาดการณ) 1,420,000 ( 10.3 %) 671,000 ( 6.3%) 780,000 (15.1%)

หมายเหตุ : ตัวเลขในวงเล็บคืออัตรารอยละของการเปล่ียนแปลงจากปกอนหนา ที่มา : สถาบันยานยนต, สภาอุตสาหกรรมแหงประเทศไทย,, คาดการณโดยศูนยวิจัยกสิกรไทย

มูลคาการสงออกรถยนต อุปกรณและสวนประกอบของไทย รวมรถยนต อุปกรณและสวนประกอบ ชิ้นสวนอุปกรณและสวนประกอบ

ป มูลคา (ลานเหรียญสหรัฐ) อัตราเพ่ิม/ ลด (%) มูลคา (ลานเหรียญสหรัฐ) อัตราเพ่ิม/ ลด (%) 2546 3,965.5 35.82 1,341.8 29.39 2547 5,495.6 38.59 1,843.4 37.38 2548 7,745.5 40.94 2,568.1 39.31 2549 9,524.2 22.96 3,009.3 17.17

2550 (11 เดือน) 11,058.2 28.14 3,865.6 41.82 ที่มา ศูนยเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร กระทรวงพาณิชย โดยความรวมมือของกรมศุลกากร

ธุรกิจสีอุตสาหกรรมป 51...อุตสาหกรรมผูใชมีแนวโนมเติบโตอยูในเกณฑดี

ในป 2551 คาดวาสภาวะการผลิตรถยนตซึ่งเปนผูใชสีอุตสาหกรรมรายใหญจะฟนตัวจากปกอนและมีอัตราการเติบโตทั้งยอดขายในประเทศและตางประเทศ โดยเฉพาะยอดสงออกยังมีแนวโนมด ี สวนรถจักรยานยนตซึ่งเปนผูใชสีอุตสาหกรรมรายใหญรองลงมาในปนี้มีแนวโนมการเติบโตใกลเคียงกับปกอน จากตลาดในประเทศเร่ิมอ่ิมตัว แตตลาดสงออกยังมีแนวโนมเติบโตอยูในเกณฑดี ประกอบกับประมาณการสภาวะเศรษฐกิจประเทศยังคงเติบโตตอเนื่องจากปกอน และความเชื่อมั่นของผูบริโภคและ

9

นักลงทุนไดกลับคืนมา และอัตราดอกเบี้ยที่คาดหวังวาจะไมผันผวนมากจนสงผลกระทบตอการบริโภคและการลงทุน จากปจจัยบวกตางๆ เหลานี้นาจะสงผลใหตลาดสีอุตสาหกรรมยังคงมีแนวโนมดีในปนี้

ธุรกิจสีอุตสาหกรรม (Industrial Paint Business) เปนสีอีกประเภทหนึ่งที่ใชในอุตสาหกรรมตางๆ ที่ตองการใชสีพนวัตถุเพื่อสรางความคงทนและความงามของวัตถุ อุตสาหกรรมที่ใชสีเปนปริมาณมาก ไดแก อุตสาหกรรมยานยนต อุตสาหกรรมบรรจุภัณฑ เปนสัดสวนมากถึงกวารอยละ 95 สวนอุตสาหกรรมอ่ืนๆ อาทิ อุตสาหกรรมเคร่ืองใชไฟฟา อุตสาหกรรมส่ิงพิมพ อุตสาหกรรมเฟอรนิเจอร และงานอุตสาหกรรมทั่วไป เปนตน สวนแบงตลาดผูใชสีอุตสาหกรรมในประเทศตามรายอุตสาหกรรมดังตอไปนี้

อุตสาหกรรมบรรจุภัณฑ

12%

อื่นๆ 4%

อุตสาหกรรมยานยนต

84%

มูลคาตลาดสีอุตสาหกรรมในป 2550 ประมาณการที ่12,500 ลานบาท อุตสาหกรรมสีพนรถยนต (Automotive Refinished Paint) และรถจักรยานยนต (Motorcycle Coatings) มีสวนแบงตลาดรอยละ 84 คิดเปนมูลคาประมาณ 10,500 ลานบาท รองลงมาจะเปนสีเคลือบบรรจุภัณฑ (Packaging Coatings) รอยละ 12 คิดเปนมูลคาประมาณ 1,500 ลานบาท และสีที่ใชในงานอุตสาหกรรมอ่ืนๆ รอยละ 4 คิดเปนมูลคาประมาณ 500 ลานบาท การเติบโตของตลาดสีอุตสาหกรรมจะเปนไปตามการเติบโตของอุตสาหกรรมผูใชและการเติบโตของเศรษฐกิจโดยรวมเปนสําคัญ

ตลาดรถยนตในประเทศในป 2551 ยังคงมีแนวโนมเติบโตตอเนื่องจากปกอน จากความเชื่อมั่นของผูบริโภคที่จะกลับคืนมาหลังจากตั้งรัฐบาลใหม และจากมาตรการกระตุนเศรษฐกิจของรัฐบาลใหม ซึ่งจะนําไปสูการเติบโตของเศรษฐกิจไทยที่สถาบันชั้นนําหลายแหงไดคาดวาจะยังคงขยายตัวตอเนื่องตอไปในปนี้ ศูนยวิจัยกสิกรไทยไดคาดการณยอดขายในประเทศป 2551 ประมาณ 6.7- 6.8 แสนคัน เพิ่มข้ึนจากปกอนประมาณรอยละ 6 โดยมีรถปกอัพและรถยนตที่ใชน้ํามันแกซโซฮอลลอี 20 เปนเชื้อเพลิงมีสวนชวยเพิ่มยอดขายในประเทศ ดานตลาดสงออกในป 2551 ยังมีแนวโนมเติบโตอยูในเกณฑดีโดยเฉพาะรถปกอัพขนาดบรรทุก 1 ตัน แตการชะลอตัวของการเติบโตเศรษฐกิจโลกอาจสงผลกระทบตอการสงออกบาง โดยที่ศูนยวิจัยกสิกรไทยไดประมาณการยอดสงออกรถยนตในปนี้ประมาณ 7.7 - 7.8 แสนคัน เพิ่มข้ึนประมาณรอยละ 15 จากปกอน แตอยางไรก็ตาม ยังมีปจจัยลบที่สงผลตอยอดขายทั้งตลาดใน

10

ประเทศและตลาดสงออก ไดแก การปรับข้ึนราคาน้ํามันในตลาดโลกสงผลตอความเชื่อมั่นและความตองการซื้อของผูบริโภค และการแข็งคาของเงินบาทนั้นจะสงผลกระทบตอตนทุนการผลิตรถยนตในประเทศและยังสงผลตอยอดสงออก ศูนยวิจัยกสิกรไทยคาดวาทั้งปยอดการผลิตรถยนตจะเพิ่มข้ึนเปน 1.4 ลานคัน หรือคิดเปนอัตราเพิ่มข้ึนรอยละ 10 ดังนั้น จึงประมาณการไดวาปริมาณความตองการสีพนรถยนตจะยังคงเติบโตเพิ่มข้ึนตอเนื่องจากปกอน

ตลาดรถจักรยานยนตในประเทศนั้นอยูในปที่ผานมาเกิดการหดตัวจากภาวะราคาน้ํามันและเศรษฐกิจที่ชะลอตัวลง และความตองการรถจักรยานยนตของครอบครัวในตางจังหวัดซึ่งเปนกลุมตลาดเปาหมายมีแนวโนมลดลง จึงสงผลใหยอดขาย (สถิติจดทะเบียน) ในประเทศป 2550 หดตัวลงเหลือ 1.598 ลานคัน หรือลดลงรอยละ 17 จากปกอน แตรถจักรยานยนตประเภทเกียรอัตโนมัติหรือเอ.ทีมีการเติบโตเพิ่มข้ึนตอเนื่อง สวนตลาดสงออกในปกอนยังเติบโตตอเนื่องในอัตราเกินกวารอยละ 20 สวนใหญเปนการสงออกชิ้นสวนน็อคดาวนหรือซีเคดีจํานวน 1.526 ลานคัน ในขณะที่การสงออกรถจักรยานยนตสําเร็จรูปหรือซีบียูมีแนวโนมลดลงอยางตอเนื่องเหลือเพียง 0.092 ลานคัน เนื่องจากตลาดสงออกสวนใหญในกลุมประเทศอาเซียมีการพัฒนาอุตสาหกรรมประกอบรถจักรยานยนตจึงทําใหความตองการนําเขารถจักรยานยนตสําเร็จรูปลงอยางตอเนื่อง ศูนยวิจัยกสิกรไทยประมาณการวาในป 2551 ยอดขายในประเทศคงจะใกลเคียงกับป 2550 ที่ประมาณ 1.65-1.70 ลานคัน สวนตลาดสงออกยังคงมีแนวโนมเติบโตอยูในเกณฑดีประมาณรอยละ 20 จากปกอน จึงนาจะสงผลใหความตองการใชสีพนจักรยานยนตในป 2551 จะยังคงมีแนวโนมใกลเคียงกับปกอน แตอยางไรก็ตาม แนวโนมราคาน้ํามันและอัตราเงินเฟอจะสงผลกระทบตอความตองการในประเทศ รวมทั้งแนวโนมอัตราดอกเบี้ยที่ยังไมมีความแนนอน ประกอบกับความเขมงวดในการปลอยเชาซื้อรถจักรยานยนตอาจเปนอุปสรรคตอยอดซื้อในประเทศได สวนแนวโนมการชะลอตัวของการเติบโตเศรษฐกิจในภูมิภาคตางๆ รวมทั้งอาเซียนจะสงผลตอปริมาณความตองการในประเทศและตลาดสงออกได

สําหรับผูใชในสีอุตสาหกรรมในอุตสาหกรรมอ่ืนๆ อาทิ อุตสาหกรรมบรรจุภัณฑ อุตสาหกรรมเคร่ืองใชไฟฟา อุตสาหกรรมส่ิงพิมพ อุตสาหกรรมเฟอรนิเจอร และงานอุตสาหกรรมทั่วไป ซึ่งสวนใหญจะเปนไปตามการเติบโตของเศรษฐกิจประเทศ สําหรับอุตสาหกรรมบรรจุภัณฑประเภทบรรจุน้ํามนัซึ่ง ความตองการใชน้ํามนัยงัคงมีอยูอยางสม่ําเสมอและมแีนวโนมเตบิโตตามเศรษฐกิจประเทศ สวนอุตสาหกรรมส่ิงพิมพโรงพิมพไดรับผลดีจากกลุมผูผลิตหนังสือญี่ปุนยายฐานการผลิตจากสิงคโปรมาไทยสงผลตอปริมาณการผลิตหนังสือเพื่อสงออกและปริมาณการใชหมึกพิมพ นอกจากนั้น คานิยมของคนไทยที่หันมาใชชีวิตในบานมากข้ึนทําใหมีคานิยมหันมาอานหนังสือมากข้ึน ซึ่งส่ิงเหลานี้นาจะสงผลใหเกิดความตองการสีที่ใชในงานพิมพมากข้ึนเชนกัน สวนอุตสาหกรรมเคร่ืองใชไฟฟาตางๆ อาทิ ตูเย็น เคร่ืองซักผา เคร่ืองปรับอากาศ ไมโครเวฟ หมอหุงขาว เปนตน ความตองการในประเทศมีแนวโนมคอนขางทรงตัวสวนตลาดสงออกมีแนวโนมเติบโตเพิ่มข้ึนเล็กนอย ในขณะที่อุตสาหกรรมเฟอรนิเจอรซึ่งเปนสินคาสงออก

11

ตลาดสงออกหลักประเทศสหรัฐ ญี่ปุน และสหภาพยุโรปนั้นมีความตองการลดลงตามภาวะเศรษฐกิจที่มีแนวโนมชะลอตัวและสหรัฐเองก็ประสบปญหาวิกฤตซับไพรมภาคอสังหาริมทรัพยอยู สวนความตองการเฟอรนิเจอรในประเทศคาดวามีแนวโนมทรงตัว แตอยางไรก็ตาม การปรับข้ึนราคาน้ํามันในตลาดโลกอันจะนําไปสูภาวะเงินเฟอ และความเชื่อมั่นของผูบริโภคจากสถานการณการเมือง และภาวะเศรษฐกิจทั้งในประเทศและตางประเทศจะสงผลกระทบตอการตัดสินใจของผูบริโภคและนักลงทุนได

จากภาวะอุตสาหกรรมผูใชสีอุตสาหกรรมตามที่กลาวขางตนสวนใหญมีแนวโนมเติบโตจากปที่ผานมาทั้งอุตสาหกรรมยานยนตซึ่งถือเปนผูใชสีอุตสาหกรรมรายใหญมีสวนแบงตลาดถึงรอยละ 84 มแีนวโนมฟนตัวจากภาวะหดตัวจากปกอนหนานี้ โดยเฉพาะตลาดสงออกที่ยังอยูในเกณฑดีทั้งรถยนตและรถจักรยานยนต สวนผูใชสีอุตสาหกรรมอ่ืนๆ อาทิ อุตสาหกรรมบรรจุภัณฑ อุตสาหกรรมส่ิงพิมพ อุตสาหกรรมเคร่ืองใชไฟฟา และอุตสาหกรรมเฟอรนิเจอร สวนใหญยังมีแนวโนมเติบโตดีซึ่งถือเปน สัญญาที่ดีตอความตองการใชสีอุตสาหกรรมที่นาจะมีแนวโนมเพิ่มข้ึนตอเนื่องจากปกอน แตอยางไรก็ตาม ปจจัยดานการปรับข้ึนราคาน้ํามันอาจสงผลทําใหเกิดอัตราเงินเฟอสูงข้ึนลดความเชื่อมั่นของผูบริโภคและนักลงทุน สวนแนวโนมการเติบโตของเศรษฐกิจโลกในภูมิภาคตางๆ ซึ่งคาดวาจะชะลอตัวลงอาจสงผลตอความตองการสินคาสงออกของไทยใหมีการขยายตัวนอยกวาปที่ผานมา โดยปจจัยเหลานี้อาจบั่นทอนการเติบโตของความตองการสีอุตสาหกรรมได

ธุรกิจใหบริการอินเทอรเน็ต: ยังคงเติบโตในภาวะการแขงขันท่ีสูงข้ึน ปจจุบันธุรกิจใหบริการอินเทอรเน็ตมีแนวโนมแขงขันกันมากข้ึน โดยมีผูใหบริการ

อินเทอรเน็ต (Internet Service Provider: ISP) ที่ไดรับใบอนุญาตจากคณะกรรมการกิจการโทรคมนาคมแหงชาติ (กทช.) จํานวน 78 ราย นับวาเปนตลาดที่มีจํานวนผูประกอบการมากพอสมควร เนื่องจาก กทช. เห็นวาการใหบริการอินเทอรเน็ตเปนปจจัยสําคัญในการพัฒนาเศรษฐกิจและเทคโนโลยีของประเทศ จึงมีนโยบายสนับสนุนใหมีการแขงขันกันอยางเสรี

สําหรับจํานวนผูใชอินเทอรเน็ตยังคงเพิ่มขึ้นอยางตอเน่ือง โดยในป 2550 มีจํานวน 13.4 ลานคน ขยายตัวรอยละ 17.6 ตอป เพิ่มขึ้นจากป 2549 ท่ีขยายตัวรอยละ 15.2 ตอป รวมทั้งปริมาณ Bandwidth ก็มีแนวโนมเพิ่มสูงข้ึนอยางตอเนื่อง ซึ่งสะทอนใหเห็นถึงปริมาณการใชงานที่ขยายตัวเพิ่มข้ึนอยางมาก โดยในป 2550 มีปริมาณ Bandwidth อยูที่ 178,773 Mbps เพิ่มข้ึนจากปกอนที่อยูที่ 63,682 Mbps ขยายตัวถึงรอยละ 180.7 ตอป สาเหตุหลักมาจากราคาคาบริการอินเทอรเน็ตมีแนวโนมลดลง แตความเร็วในการใหบริการอินเทอรเน็ตกลับมีแนวโนมเพิ่มสูงข้ึน โดยเฉพาะบริการอินเทอรเน็ตความเร็วสูง (Broadband) ซึ่งผูประกอบการใชกลยุทธลดราคาและเพิ่มความเร็ว เพื่อหวังแยงชิงสวนแบงตลาด สะทอนภาพการแขงขันที่ สูงข้ึนในตลาด สอดคลองกับจํานวนผูใชอินเทอรเน็ต Broadband ที่เพิ่มข้ึนอยางตอเนื่อง โดยในป 2550 มีจํานวนประมาณ 1.2 ลานราย เพิ่มข้ึนจากป 2549 ที่

12

มีจํานวนประมาณ 0.7 ลานราย นอกจากนี้ จากปญหาราคาน้ํามันที่เพิ่มสูงข้ึน ทําใหภาคธุรกิจปรับตัวในการลดตนทุนในการดําเนินงานตางๆ โดยนําอินเทอรเน็ตมาใชในการดําเนินงานมากข้ึน ทั้งนี้ จะเห็นไดวา อัตราสวนจํานวนผูใชอินเทอรเน็ตตอประชากรทั้งหมดอยูที่ประมาณรอยละ 27 ถือวาอยูในระดับคอนขางต่ําเมื่อเทียบกับเกาหลีใตที่มีอัตราผูใชอินเทอรเน็ตสูงที่สุดในโลกประมาณรอยละ 68 ซึ่งสะทอนใหเห็นวาตลาดยังคงเติบโตไดอีก โดยเฉพาะตลาดในตางจังหวัด

สวนการกําหนดอัตราคาบริการ พบวา ในธุรกิจใหบริการอินเทอรเน็ตความเร็วต่ํา (Narrowband) จะกําหนดอัตราคาบริการตามปริมาณความตองการใชงานของผูบริโภค แบงเปนใชงานนอย ปานกลาง และมาก สวนธุรกิจใหบริการอินเทอรเน็ต Broadband จะกําหนดอัตราคาบริการออกเปน 2 แบบ ไดแก จายลวงหนา (Pre-Paid) สําหรับผูบริโภคที่ใชงานปานกลางและนอย และจายทีหลัง (Post-Paid) สําหรับผูบริโภคที่ใชงานมาก

v สําหรับในป 2551 แนวโนมธุรกิจใหบริการอินเทอรเน็ตยังสามารถเติบโตไดอยางตอเน่ือง โดย ศูนยวิจัยกสิกรไทย คาดการณวาผูใชอินเทอรเน็ตจะมีจํานวนประมาณ 15.4 ลานคน ขยายตัวรอยละ 15 เมื่อเทียบกับปกอน ซึ่งยังคงเปนอัตราการเติบโตที่สูง แมวาจะต่ํากวาป 2550 เล็กนอย โดยเปนผลของฐานจํานวนผูใชอินเทอรเน็ตที่คอยๆสูงข้ึนมาเปนลําดับ ทั้งนี้ ธุรกิจมีโอกาสไดรับปจจัยบวกจากอัตราคาบริการที่มีแนวโนมถูกลง ผูประกอบการแตละรายพยายามใชกลยุทธลดราคาเพื่อดึงดูดลูกคา ประกอบกับระดับเทคโนโลยีที่พัฒนาสูงข้ึน ทําใหความเร็วในการใหบริการอินเทอรเน็ตมีมากข้ึนในราคาที่ถูกลง นอกจากนี้ ยังไดรับปจจัยสนับสนุนจากการขยายตัวของกิจกรรมเกี่ยวเนื่องกับอินเทอรเน็ต ไมวาจะเปน ธุรกิจพาณิชยอิเล็กทรอนิกส (e-Commerce) ธุรกิจการเงินการธนาคาร (e-Banking) ธุรกิจบันเทิง (e-Entertainment) การบริการภาครัฐ (e-Government) การศึกษา (e-Learning) ซึ่งชวยสงเสริมใหกิจกรรมและจํานวนผูใชอินเทอรเน็ตขยายตัวสูงข้ึน สงผลดีตอผูประกอบการธุรกิจ ISP ดวย รวมทั้งแนวโนมเศรษฐกิจในป 2551 ที่คาดวาจะขยายตัวสูงข้ึนจากป 2550 อยางไรก็ตาม จากภาวะการแขงขันที่สูงในตลาด โดยเฉพาะการใชกลยุทธการแขงขันลดราคา อาจสงผลใหธุรกิจ ISP มีอัตราการขยายตัวของมูลคาตลาดเพิ่มข้ึนในอัตราที่นอยกวาการขยายตัวของจํานวนผูใชอินเทอรเน็ต ซึ่งทายที่สุดผูประกอบตองหันมาแขงขันในการใหบริการที่มีคุณภาพมากกวาการแขงขันกันลดราคา

สําหรับโอกาสของผูประกอบการรายใหมที่จะเขาสูตลาดยังคงมีอยู เนื่องจาก ตลาด ISP โดยทั่วไปมีแนวโนมที่เอ้ือตอการแขงขัน (Contestable Market) เพราะมีตนทุนประกอบการไมสูง รวมทั้งการเปดเสรีบริการวงจรอินเทอรเน็ตระหวางประเทศ (International Internet Gateway: IIG) ทําใหตนทุนยิ่งลดลง ประกอบกับ การขอใบอนุญาตธุรกิจ ISP จาก กทช. เปนไปอยางเสรี อยางไรก็ตาม ผูประกอบการรายใหมอาจพบกับอุปสรรคในการเขาสูตลาด (Barrier to Entry) และการกีดกันจากผูประกอบการรายเดิมได โดยเฉพาะผูประกอบการรายเดิมสวนหนึ่งที่ใหบริการโทรคมนาคมพรอมทั้งดําเนินธุรกิจ ISP ดวย ทําใหเกิดการรวมตัวกันในแนวดิ่ง (Vertical Integration) ในตลาดมากข้ึน ซึ่งผูประกอบการรายเดิมอาจใช

13

อํานาจตลาด (Market Power) ในสวนนี้เปนเงื่อนไขที่สรางความไดเปรียบเหนอืผูประกอบการรายใหม เชน คิดอัตราคาเชาบริการโครงขายในระดับสูง หรือใหเชาโครงขายในคุณภาพต่ํากวา ISP ในเครือของตน เปนตน หรือสรางกลยุทธสงเสริมการตลาดใหเหนือกวาผูประกอบการรายใหมได เชน อาจไมคิดคาติดตั้งอินเทอรเน็ตสําหรับลูกคาที่ใชบริการโทรศัพทพื้นฐานในโครงขายของตน หรือคิดอัตราคาบริการอินเทอรเน็ตในราคาพิเศษสําหรับลูกคาที่ใชบริการโทรศัพทเคล่ือนที่ในโครงขายของตน เปนตน ซึ่งกลยุทธเหลานี้อาจทําใหผูประกอบการรายใหมเสียเปรียบได อยางไรก็ตาม ยังคงมีชองทางสําหรับผูประกอบการรายใหม โดยอาจทําการขยายฐานลูกคาในตางจังหวัด โดยเฉพาะจังหวัดสําคัญในภูมิภาคตางๆ เชน เชียงใหม ขอนแกน ภูเก็ต เปนตน ซึ่งมีกลุมลูกคาที่มีศักยภาพ และยังมีจํานวนคูแขงในตลาดไมมากนัก หรืออาจใชกลยุทธพัฒนาผลิตภัณฑใหมๆ สําหรับกลุมลูกคาโดยเฉพาะ (Niche Market) โดยเนนการนําเทคโนโลยีระดับสูงเขามาใหบริการ

แนวโนมการใหบริการอินเทอรเน็ตในอนาคตจะไปสูการใชเทคโนโลยีความเร็วสูงมากข้ึน เชน การเชื่อมตอความเร็วสูงผานสายเคเบิลใยแกว (Fiber to Home) การเชื่อมตอแบบไรสาย (WiFi) การเชื่อมตอผานเครือขายวิทย ุ(WiMax) การเชื่อมตอผานสายไฟฟา (Power Line Broadband) เปนตน สวนอินเทอรเน็ตความเร็วต่ําคาดวาจะลดบทบาทลงไปเร่ือยๆ สําหรับการเชื่อมตอวงจรอินเทอรเน็ต คาดวาจะมีประสิทธิภาพและความเร็วเพิ่มสูงข้ึน หลังการเปดเสรีการใหบริการ IIG สวนการเชื่อมตอภายในประเทศ (Domestic Exchanges: IXs) มีแนวโนมวาอาจใหมีการเชื่อมตอผานโครงขายกลาง โดยมีหนวยงานรัฐเปนผูดูแล ซึ่งจะสงผลใหผูประกอบการ ISP มีตนทุนลดลง สวนกลยุทธในการแขงขันของผูประกอบการ ISP นอกจากจะใชกลยุทธทางดานราคาแลว คาดวาจะมีการแขงขันกันขยายฐานลูกคาไปในตางจังหวัดมากข้ึน เนื่องจากเปนตลาดที่มีศักยภาพในการเติบโตไดอีกมาก รวมทั้งจะมีการนําเทคโนโลยีใหมๆ เขามาใหบริการมากข้ึน สวนผูประกอบรายใหญจะยังคงใชกลยุทธสงเสริมการขาย โดยเฉพาะกลยุทธ Co-Promotion รวมกับธุรกิจอ่ืนๆ ที่เปนพันธมิตร เพื่อรักษาฐานลูกคาเดิมไว พรอมทั้งขยายฐานลูกคาใหมๆ ดวย อยางไรก็ตาม การพัฒนาเทคโนโลยีอินเทอรเน็ต Broadband ของไทยยังคงประสบปญหาการยึดติดกับระบบสายและโทรศัพทพื้นฐานเปนหลัก ประกอบกับโครงสรางพื้นฐานทางอินเทอรเน็ตยังไมสามารถรองรับเทคโนโลยีใหมๆ ไดดีมากนัก ซึ่งภาครัฐและเอกชนตองรวมมือกันพัฒนาตอไป

กลาวโดยสรุป ศูนยวิจัยกสิกรไทย คาดวาธุรกิจใหบริการอินเทอรเน็ตในป 2551 มีแนวโนมเติบโต ถึงแมวา จะเติบโตในอัตราที่ชะลอลงเล็กนอยจากป 2550 ก็ตาม โดยไดรับปจจัยบวกจํานวนผูใชอินเทอรเน็ตที่ยังคงมีแนวโนมเพิ่มข้ึนอยางตอเนื่อง ประกอบกับการนําอินเทอรเน็ตไปใชในกิจกรรมตางๆ มีมากข้ึน รวมทั้งการพัฒนาเทคโนโลยีใหมๆ ที่จะเขามาสูตลาด ซึ่งจะชวยตอบสนองไดตรงกับความตองการของผูบริโภคมากข้ึน

14

จํานวนและอัตราการขยายตัวของผูใชอินเทอรเน็ต

ที่มา: รวบรวมและประมาณการโดยศูนยวิจัยกสิกรไทย โดยขอมูลจาก NECTEC

ธุรกิจซื้อขายออนไลน : แนวโนมเติบโต แตตองเรงสรางความเชื่อม่ันดานความปลอดภัย ธุรกิจซื้อขายสินคาและบริการผานระบบอินเทอรเน็ต ถือเปนสวนหนึ่งของธุรกิจพาณิชยอิเล็กทรอนิกส (e-Commerce) โดยจัดอยูในรูปแบบของธุรกิจขายใหกับผูบริโภค (Business to Consumer: B2C) และธุรกิจผูบริโภคขายใหกับผูบริโภค (Consumer to Consumer: C2C) ซึ่งรูปแบบการซื้อขายสินคาและบริการนั้น อาจเปนการเปดเว็บไซตเพื่อขายสินคาโดยตรงของบริษัท หรือทําการซื้อขายสินคาและบริการผานเว็บไซตที่เปนตลาดกลางอิเล็กทรอนิกส (e-Marketplace) เชน เว็บไซต eBay.com Sanook.com Tarad.com Thai2hand.com เปนตน ซึ่งปจจุบันธุรกิจประเภทนี้มีแนวโนมการเติบโตเพิ่มสูงข้ึนตามจํานวนผูใชอินเทอรเน็ตที่มีมากข้ึน รวมทั้งการปรับเปล่ียนพฤติกรรมทั้งผูประกอบการและผูบริโภคที่หันมาใหความสําคัญกับการซื้อขายทางอินเทอรเน็ตมากข้ึน เนื่องจากชวยลดตนทุนในการดําเนินการตางๆ จากการประเมินของ International Data Corporation (IDC) พบวา ในป 2550 ธุรกิจซื้อขายออนไลนของไทยมีมูลคาตลาดประมาณ 1,000 ลานดอลลารสหรัฐฯ หรือประมาณ 33,000-34,000 ลานบาท โดยตลาดซื้อขายออนไลนของไทยนับวามีความคึกคักคอนขางสูง จากขอมูลของเว็บไซต eBay พบวา ความคึกคักในการทําธุรกรรมของไทยผานทางเว็บไซต eBay อยูในอันดับที่ 2 เปนรองเพียงฮองกงเทานั้น โดยมีสินคาและบริการที่ทําการขายอยูบนเว็บไซต eBay ประมาณ 500,000 รายการ และมีสถิติขายไดเกือบทุกๆ ชั่วโมง เชน หมวดอะไหลรถยนตขายไดกวา 170 ชิ้นตอชั่วโมง หมวดเส้ือผาขายไดกวา 1,900 ชิ้นตอชั่วโมง และหมวดอัญมณีและเคร่ืองประดับที่ขายไดกวา 4,200 ชิ้นตอชั่วโมง เปนตน สวนขอมูลจากเว็บไซต Tarad พบวา มีจํานวนผูขายผานเว็บไซต Tarad มากกวา 90,000 ราย โดยมีผูขาย

0

5

10

15

20

2540

2541

2542

2543

2544

2545

2546

2547

2548

2549

2550

2551

f

จํานว

น (ลา

นคน)

0

50

100

150

200

250

อตัราก

ารขยา

ยตัว (

รอยละ

)จํานวน อัตราการขยายตัว

15

ใหมเฉล่ียเดือนละ 2,000 ราย ขณะที่จํานวนผูซื้อผานเว็บไซต Tarad มีมากกวา 1,000,000 ราย ซึ่งสินคาสวนใหญที่มีการขายมากที่สุด ไดแก สินคาในหมวดแฟชั่น รองลงมาเปนหมวดอุปกรณคอมพิวเตอร

ปจจุบันจํานวนผูประกอบการที่จดทะเบียนพาณิชยอิเล็กทรอนิกสกับกรมพัฒนาธุรกิจการคา มีจํานวน 3,846 ราย แบงเปนนิติบุคคล 1,486 ราย หรือรอยละ 38.6 และบุคคลธรรมดา 2,360 ราย หรือรอยละ 61.4 มีจํานวนเว็บไซต 4,909 เว็บ โดยกระจุกตัวอยูในหมวดคอมพิวเตอรและอินเทอรเน็ตสูงสุด จํานวน 1,327 เว็บ หรือรอยละ 27.1 รองลงมาอยูในหมวดอ่ืนๆ จํานวน 1,264 เว็บ หรือรอยละ 25.8 และหมวดทองเที่ยว จํานวน 440 เว็บ หรือรอยละ 9.0 อยางไรก็ตาม คาดวาจํานวนผูประกอบการและเว็บไซตที่ทําการซื้อขายสินคาและบริการทางอินเทอรเน็ตจะมีมากกวาที่ไดจดทะเบียนไวกับกรมพัฒนาธุรกิจการคา ในดานภาวะตลาดที่ผานมา พบวา พฤติกรรมผูบริโภคจะพิจารณาเปรียบเทียบราคาสินคาและบริการระหวางในตลาดอินเทอรเน็ตกับตลาดทั่วไป นอกจากนี้ ผูบริโภคยังนิยมซื้อสินคาแบรนดเนมที่ไมมีจําหนายในประเทศหรือราคาถูกกวาในประเทศ โดยเฉพาะสินคาในหมวดเส้ือผา ในขณะที่ทางดานผูประกอบการจะขายสินคาไดมากในหมวดอะไหลรถยนต เ ส้ือผา ทองเที่ยว และอัญมณี โดยเฉพาะสินคาในหมวดอัญมณีที่มีตลาดสวนใหญเปนตลาดตางประเทศ โดยจะเห็นไดจากการซื้อขายอัญมณีผานทางเว็บไซต Thaigem.com ทางดานกลยุทธการประชาสัมพันธและสงเสริมการขายของผูประกอบการ สวนใหญจะใชการโฆษณาผานเว็บบอรดและเว็บไซตตางๆ ทั้งเว็บทา (Portal Site) และเว็บคนหา (Search Engine) รวมทั้งการโฆษณาผานทางอีเมลล

ทั้งนี้ ในภาพรวมของป 2550 ตลาดซื้อขายสินคาและบริการทางอินเทอรเน็ตถือวามีแนวโนมเติบโตดี โดยไดรับปจจัยบวกจากจํานวนผูใชอินเทอรเน็ตที่เพิ่มสูงข้ึนอยางตอเนื่อง โดยในป 2550 มีจํานวนถึง 13.4 ลานคน ขยายตัวรอยละ 17.6 ตอป ประกอบกับอินเทอรเน็ตความเร็วสูง (Broadband) มีการใชแพรหลายมากข้ึนในราคาที่ถูกลง รวมทั้ง ปญหาราคาน้ํามันที่สูงข้ึน ทําใหผูบริโภคมีการปรับเปล่ียนวิธีการซื้อ โดยหันมาเลือกซื้อสินคาผานทางอินเทอรเน็ตมากข้ึน เพื่อลดตนทุนในการเดินทาง อยางไรก็ตาม ยังคงตองเผชิญกับปจจัยลบจากปญหาความไมเชื่อมั่นของผูบริโภค ไมวาจะเปน ความไมเชื่อมั่นในระบบการชําระเงิน การไมไดเห็นสินคาจริง และการกลัวไมไดรับสินคาตรงตามที่โฆษณาไว และปญหาจากผูประกอบการที่ยังมีระบบการจัดการที่ไมพรอม เชน การจัดสงสินคา คุณภาพสินคา ระบบการชําระเงิน เปนตน รวมทั้งภาวะเศรษฐกิจที่ชะลอตัวลง สงผลใหผูบริโภคชะลอการจับจายใชสอยลง

v สําหรับแนวโนมของธุรกิจซ้ือขายออนไลนในป 2551 ศูนยวิจัยกสิกรไทย คาดการณวาจะมีแนวโนมเติบโต โดยคาดวามูลคาตลาดจะขยายตัวประมาณรอยละ 30-40 ตอป โดยมีปจจัยบวกจากสถานการณทางการเมืองที่มีความชัดเจนมากข้ึน สงผลตอความเชื่อมั่นของนักลงทุนและผูบริโภค ทําใหการลงทุนและการบริโภคภาคเอกชนกลับมาขยายตัว นอกจากนี้ ยังไดรับปจจัยสนับสนุนจากการขยายตัวของจํานวนผูใชอินเทอรเน็ตและปริมาณความเร็วของอินเทอรเน็ตที่มีแนวโนม

16

เพิ่มข้ึน ซึ่งกลุมผูใชอินเทอรเน็ตสวนใหญก็คือกลุมที่มีกําลังซื้อสูงในตลาดดวย รวมทั้งภาวะการแขงขันที่สูงในการใหบริการธุรกรรมทางอินเทอรเน็ตของกลุมธนาคาร (e-Banking) ซึ่งจะเปนการชวยพัฒนาระบบการชําระเงินออนไลนใหมีประสิทธิภาพและความปลอดภัยสูงข้ึนดวย นอกจากนี้ คาดวาจะไดอานิสงสจากธุรกิจการบิน จากการที่สมาคมการขนสงทางอากาศ (International Air Transport Association: IATA) มีนโยบายใหทุกสายการบินตองจําหนายตั๋วอิเล็กทรอนิกส (e-Ticket) ซึ่งจะทําใหมีการซื้อขายตั๋วเคร่ืองบินและบริการที่เกี่ยวของผานทางอินเทอรเน็ตมากข้ึน อยางไรก็ตาม ยังคงตองเผชิญกับปจจัยลบจากความไมเชื่อมั่นของลูกคา โดยเฉพาะระบบรักษาความปลอดภัยทางอินเทอรเน็ต ซึ่งจะเปนอุปสรรคอยางมากตอการขยายตัวของธุรกิจนี้ รวมทั้งแนวโนมเศรษฐกิจโลกที่ชะลอตัวลง ทั้งจากปญหาราคาน้ํามันและปญหา Sub Prime ซึ่งอาจสงผลใหเศรษฐกิจไทยไมเปนไปตามที่คาดไว สําหรับโอกาสของผูประกอบการรายใหมที่จะเขามาในธุรกิจนี้ยังคงเปดกวางอยู เนื่องจากจํานวนผูประกอบการยังไมสูงนัก เมื่อเทียบกับปริมาณของลูกคาและสินคา อยางไรก็ตาม ผูประกอบการรายใหมตองปรับตัวและเพิ่มความสามารถในการแขงขันใหสูงข้ึน โดยจําเปนตองสรางความเชื่อมั่นใหกับผูบริโภคทั้งดานความปลอดภัยในการชําระเงิน คุณภาพของสินคา และระบบการจัดสงสินคาที่มีประสิทธิภาพ ในขณะเดียวกันตองเรงพัฒนาและปรับตัวเพื่อรองรับกับเทคโนโลยีใหมๆ ในอนาคต ที่จะนําเขามาใชในธุรกิจนี้ ทั้งนี้ ผูประกอบการ SMEs สามารถใชตลาดซื้อขายออนไลนมาเปนโอกาสในการพัฒนาธุรกิจของตนใหเติบโตมากข้ึนได เนื่องจากชวยประหยัดตนทุนในการดําเนินการตางๆ สอดคลองกับขนาดและลักษณะการดําเนินธุรกิจของผูประกอบการ SMEs นอกจากนี้ ผูประกอบการควรมีการรวมกลุมกันในลักษณะ Cluster เพื่อเพิ่มโอกาสในการแขงขัน รวมทั้งควรสงเสริมใหเกิดการซื้อขายผานตลาด e-Marketplace เนื่องจากจะชวยสรางความสะดวกใหแกผูบริโภค และเพิ่มโอกาสในการขายสินคาและบริการไดเพิ่มข้ึนดวย แนวโนมในอนาคตคาดวาธุรกิจซื้อขายออนไลนจะคึกคักมากข้ึน โดยเฉพาะธุรกิจ C2C จากการรวมมือกันของเว็บไซต e-Bay และ Sanook ในการกอตั้งตลาด e-Marketplace ซึ่งคาดวาจะชวยใหกระตุนใหเกิดการซื้อขายออนไลนมากข้ึนดวย รวมทั้งคาดวาการซื้อขายออนไลนจะเร่ิมแพรหลายไปสูโทรศัพทเคล่ือนที่ เนื่องจากแนวโนมการใชอินเทอรเน็ตผานระบบโทรศัพทเคล่ือนที่จะมมีากข้ึน ไมวาจะเปนระบบ WiMax หรือ HSDPA สวนทางดานปญหาความไมเชื่อมั่นของลูกคา ทั้งในเร่ืองระบบการชําระเงินและความนาเชื่อถือของผูประกอบการ ซึ่งถือเปนอุปสรรคสําคัญในการเติบโตของธุรกิจนี้ นับวามแีนวโนมที่ดีข้ึน จากการพัฒนาระบบการตรวจสอบการชําระเงินผานบัตรเครดิตของบริษัท VISA (Verified by VISA) และ MasterCard (MasterCard Secure Code) รวมทั้งการดําเนินโครงการออกเคร่ืองหมายรับรองความนาเชื่อถือในการประกอบธุรกิจพาณิชยอิเล็กทรอนิกส (Trustmark) ของกรมพัฒนาธุรกิจการคา คาดวาจะสรางความนาเชื่อถือใหแกทั้งผูประกอบการและผูบริโภคมากข้ึน และแนวโนมที่จะมีการออกกฎหมาย

17

รับรองเอกสารอิเล็กทรอนิกสใหเทียบเทากับเอกสารฉบับจริงคาดวาจะมาชวยรับรองการออกใบเสร็จอิเล็กทรอนิกส (e-Invoice) ใหมีความนาเชื่อถือมากข้ึนดวย กลาวโดยสรุป ศูนยวิจัยกสิกรไทย คาดวาธุรกิจซ้ือขายออนไลนในป 2551 จะมีแนวโนมเติบโต โดยไดรับปจจัยบวกจากจํานวนผูใชอินเทอรเน็ตที่เพิ่มสูงข้ึนอยางตอเนื่อง รวมทั้งขนาดตลาดที่ยังคงเติบโตไดอีกมาก ถึงแมวา จะยังคงเผชิญกับปญหาความเชื่อมั่นของผูบริโภค โดยเฉพาะความปลอดภัยในระบบการชําระเงินทางอินเทอรเน็ตก็ตาม แตก็มีแนวโนมที่สดใสข้ึนในการแกไขปญหานี้

โรงพยาบาลเอกชน : ธุรกิจปหนู…เติบโตแตตองปรับตัว โรงพยาบาลเอกชนยังมีการเติบโตโดยตอเนื่อง แตการเติบโตอาจไมสูงมากเทาปกอนๆ โดยเฉพาะตลาดคนไขในประเทศ ซึ่งบางสวนอาจยายไปรักษายังโรงพยาบาลของภาครัฐซึ่งเปดใหบริการพิเศษในชวงนอกเวลาราชการซึ่งมีอัตราคารักษาที่ต่ํากวา ในขณะที่คนไขตางประเทศ คาดวาจะยังคงเขามาใชบริการรักษาพยาบาลในโรงพยาบาลเอกชนของไทยโดยตอเนื่อง โดยคาดวาจํานวนคนไขชาวตางชาติที่จะเขามารักษาพยาบาลในประเทศไทยในป 2551 จะมีประมาณ 1.7-1.77 ลานคน เพิ่มข้ึนจาก 1.54 ลานคนในป 2550 คิดเปนมูลคาประมาณ 46,000-48,000 ลานบาท โดยกลุมคนไขตางชาติที่เติบโตอยางโดดเดนไดแกประเทศในตะวันออกกลาง และประเทศเพื่อนบาน แตอยางไรก็ตาม ธุรกิจโรงพยาบาลเอกชนในป 2551 ยังคงเผชิญกับภาวะเศรษฐกิจและปญหาราคาสินคาที่ปรับเพิ่มข้ึนตามราคาน้ํามันจนสงผลกดดันตอกําลังซื้อของภาคประชาชน ดังนั้นโรงพยาบาลเอกชนจึงมีความจําเปนตองปรับตัวใหเขากับสถานการณปจจุบัน โดยโรงพยาบาลเอกชนขนาดใหญมีศักยภาพที่จะปรับตัวรองรับไดคอนขางดีทั้งทางดานการลดตนทุน หรือการดึงผูปวยมาใชบริการ เมื่อเทียบกับโรงพยาบาลขนาดกลางและขนาดเล็ก ทั้งนี้ ศูนยวิจัยกสิกรไทย ไดจัดใหโรงพยาบาลเอกชนเปนธุรกิจที่มีแนวโนมเติบโตในป 2551 โดยมีรายละเอียดดังนี้ คนไขในประเทศ โดยปกติ โรงพยาบาลเอกชนจะมีกลุมลูกคาหลักทั้งจากกลุมที่สามารถจายคาบริการไดดวยตนเองซึ่งเปนผูมีรายไดปานกลางถึงสูง กับกลุมผูปวยที่สามารถเบิกคารักษาพยาบาลกับตนสังกัดได ทั้งนี้ในป 2551 แมวา เศรษฐกิจไทยจะไดรับผลดีจากการเมืองที่เร่ิมคล่ีคลาย จนนําไปสูการมีรัฐบาลที่มาจากการเลือกตั้ง ซึ่งมีการเรงดําเนินนโยบายกระตุนเศรษฐกิจผานโครงการลงทุนในโครงสรางพืน้ฐานขนาดใหญของภาครัฐและมีสวนชวยใหเกิดการจางงานที่ดีข้ึน แตจากภาวะเศรษฐกิจที่มีแนวโนมชะลอตัวลง ผนวกกับราคาสินคาที่ปรับเพิ่มสูงข้ึนจนสงผลกระทบตอรายไดและคาครองชีพ จะทําใหภาคประชาชนมีการประหยัดและระมัดระวังการใชจายมากข้ึน โดยผูปวยในสวนของโรคไมรายแรงและไมจําเปนเรงดวนก็อาจจะชะลอออกไป หรืออาจปรับเปล่ียนมาใชโรงพยาบาลที่มีคาใชจายต่ํากวาทดแทนอาทิ โรงพยาบาลของภาครัฐซึ่งปจจุบันเร่ิมมีการพัฒนาเพื่อแขงกับโรงพยาบาลเอกชน เชน การใหบริการ

18

คลีนิกพิเศษในชวงหลังเวลาทํางานของแพทยในโรงพยาบาลของรัฐ โดยคิดคาบริการในอัตราที่สูงกวาผูปวยทั่วไป แตต่ํากวาคารักษาในโรงพยาบาลของเอกชน คนไขชาวตางชาติ ปจจุบันคนไขตางประเทศ ใหความสนใจเขามารักษาพยาบาลยังโรงพยาบาลเอกชนของไทยเปนจํานวนมาก ตามโครงการผลักดันใหไทยเปนศูนยกลางทางการแพทยแหงเอเชีย (Medical Hub of Asia) และยิ่งภาวะเศรษฐกิจโลกมีแนวโนมชะลอตัวลงจากปญหาราคาน้ํามัน รวมทั้งปจจัยดานเศรษฐกิจของสหรัฐฯ สนับสนุนใหคนไขตางประเทศสนใจเขามาใชบริการโรงพยาบาลเอกชนของไทยเพิ่มข้ึน เพราะมีคาใชจายต่ํากวาการรักษาพยาบาลในประเทศของตนเอง และมีมาตรฐานการรักษาพยาบาลที่มีคุณภาพใกลเคียงกัน อยางไรก็ตาม ตลาดกลุมลูกคาคนไขชาวตางชาติมีการแขงขันที่รุนแรงมากข้ึนระหวางโรงพยาบาลเอกชนของไทยดวยกัน กับโรงพยาบาลเอกชนของประเทศอ่ืนๆที่สนใจชวงชิงความเปนศูนยกลางการแพทยในภูมิภาคเชนเดียวกับไทย ทั้งในสวนของ อินเดีย สิงคโปร มาเลเซีย และฮองกง ซึ่งประเทศเหลานี้มีขอได เปรียบทางดานบุคลากรทางการแพทยที่มีความเชี่ยวชาญภาษาตางประเทศ แตจุดเดนของไทยคืออัตราคารักษาพยาบาลที่ต่ํากวาประเทศคูแขง ยกเวนอินเดีย รวมทั้งจุดเดนทางดานการใสใจดูแลใหบริการผูปวยดวยความอบอุนที่มีอยูสูง ประการสําคัญ ประเทศไทยมีแหลงทองเที่ยวตามธรรมชาติ รวมทั้งศิลปวัฒนธรรมประเพณีที่งดงาม ทําใหการจัดกิจกรรมทองเที่ยวรวมไปกับการรักษาพยาบาลใหกับคนไขชาวตางชาติและผูติดตามทําไดสะดวก สงผลให ตลาดคนไขชาวตางชาติยังคงมีแนวโนมเติบโต และเปนแหลงสรางรายไดที่สําคัญของโรงพยาบาลเอกชนไทย ถึงแมวา ธุรกิจโรงพยาบาลเอกชนในป 2551 จะยังคงมีการเติบโตทางธุรกิจตอเนื่องจากป 2551 แตผูประกอบการก็จําเปนตองปรับตัวใหสอดคลองกับภาวะปจจัยเส่ียงที่มีเพิ่มข้ึน โดยมีรายละเอียดดังนี้ ผูประกอบการโรงพยาบาลขนาดกลาง-เล็ก ในภาวะที่ภาคประชาชนกําลังไดรับผลกระทบจากปญหาคาครองชีพที่ปรับเพิ่มข้ึน จนนําไปสูการประหยัดและระมัดระวังการใชจายมากข้ึน ดังนั้นผูประกอบการโรงพยาบาลเอกชนขนาดกลาง-เล็ก บางแหงอาจจําเปนตองพึ่งพารายไดจาก โครงการหลักประกันสุขภาพถวนหนาและผูไดรับสิทธิจากโครงการประกันสังคมเพื่อเปนหลักประกันชวยสรางรายไดและเฉล่ียตนทุนดําเนินงานใหกับโรงพยาบาลเอกชน ในขณะเดียวกัน ก็เปนการสนับสนุนใหโรงพยาบาลเอกชนใชประโยชนจากเคร่ืองมือทางการแพทย เตียงและหองพัก รวมทั้งบุคลากรทางการแพทยไดอยางมีประสิทธิภาพ ทั้งนี้ในป 2551 สําหนักงานหลักประกันสุขภาพแหงชาติจายสบทบแบบเหมาจายใหกับโรงพยาบาลที่รวมโครงการ 2,100 บาทตอคนจาก 1,899.69 บาทตอคนในป 2550 และสํานักงานประกันสังคมกําหนดอัตราคารักษาพยาบาลแบบเหมาจายเพิ่มจาก 1,284 บาทตอคนในป 2550 เปน 1,306 บาทตอคนในป 2551 ซึ่งคาใชจายตอหัวดังกลาวอาจจะไมสูงมากนักเมื่อเทียบกับรายจาย ดังนั้นผูประกอบการโรงพยาบาลเอกชนจําเปนตองบริหารจัดการตนทุนใหมีประสิทธิภาพ

19

ผูประกอบการรายใหญ โดยปกติโรงพยาบาลเอกชนขนาดใหญจะสามารถปรับตัวรองรับสถานการณทั้งทางดานเศรษฐกิจ และดานการแขงขันเมื่อเทียบกับผูประกอบการขนาดกลาง-เล็ก โดยอาศัยศักยภาพดานงบประมาณเพื่อการจัดซื้อเคร่ืองมือทางการแพทยที่ทันสมัย การปรับปรุงตกแตงอาคารสถานที่หองพักผูปวยรวมทั้งการจัดหาบุคลากรทางการแพทยที่เชี่ยวชาญและมีชื่อเสียง อยางไรก็ตาม จากภาวะเศรษฐกิจและการแขงขันของธุรกิจที่มีความรุนแรงมากข้ึนทั้งจากโรงพยาบาลเอกชนในประเทศ รวมทั้งการแขงขันกับโรงพยาบาลเอกชนจากประเทศคูแขงทั้งสิงคโปร ฮองกง มาเลเซีย และอินเดีย เปนตน ทําใหบางรายจาํเปนตองมกีารควบรวมกจิการหรือเปนพนัธมติรทางธุรกิจเพื่อชวยลดตนทนุดําเนินงาน และนําเอาคาใชจายที่ปรับลดลงไดมาตรึงหรือลดคารักษาพยาบาลเพื่อดึงคนไขมารักษาพยาบาลในภาวะที่เศรษฐกิจไมเอ้ืออํานวย กลาวโดยสรุปแลว โรงพยาบาลเอกชนเปนธุรกิจหนึ่งที่ยังคงเติบโตในป 2551 โดยคนไขชาวตางประเทศเปนกลุมลูกคาที่ยังคงเติบโตตอเนื่อง ทั้งนี้แมวา โรงพยาบาลเอกชนสวนใหญจะมีจํานวนคนไขชาวตางชาติในสัดสวนที่นอยกวาคนไขในประเทศ แตก็เปนกลุมที่สรางรายไดใหกับโรงพยาบาลเอกชนในสัดสวนที่สูง เนื่องจากเปนการเขามารักษาโรคที่มีคาใชจายสูงอาทิ โรคหัวใจ โรคเบาหวาน โรคความดันโลหิตสูง โรคตา และการผาตัดศัลยกรรมเสริมความงาม เปนตน อยางไรก็ตาม จากสถานการณปจจุบัน ทั้งปญหาทางดานเศรษฐกิจ ปญหาตนทุนดําเนินงานที่ปรับตัวสูงข้ึน รวมทั้งปญหาทางดานการแขงขันในธรุกิจโรงพยาบาลเอกชนที่ทวีความรุนแรง ทําใหผูประกอบการจําเปนตองปรับตัวใหสอดคลองกบัสถานการณ อาทิ การรวมตัวเปนเครือขายเพื่อลดตนทุน การขยายธุรกิจไปยังภูมิภาค การพัฒนาดานบริการใหสอดคลองกับความตองการของลูกคาอาทิ การใหบริการรักษาโรคเฉพาะดาน การใหบริการรักษาชวงกลางคืนเพื่ออํานวยความสะดวกใหกับกลุมที่ทํางานในชวงเวลาดังกลาว ซึ่งจะชวยขยายชองทางการตลาดใหมๆใหกับธุรกิจไดเพิ่มข้ึน

ธุรกิจสีทาอาคารป 51…เติบโตตามภาคอสังหาริมทรัพย สภาวะตลาดสีทาอาคารป 2551 นาจะมโีอกาสขยายตวัดีข้ึน ตามการฟนตัวของภาค

อสังหาริมทรัพยและภาคการกอสราง จากการกลับมาของความเชื่อมั่นผูบริโภคที่มแีนวโนมดีข้ึน และการจัดตั้งรัฐบาลใหมจะกอใหเกิดการเดนิหนาของโครงการเมกะโปรเจ็กต ยอมเปนการกระตุนการลงทนุภาคเอกชนกลับคนืมา ประกอบกบัแนวโนมอัตราดอกเบี้ยที่คาดหวังวาจะไมผันผวนมากนกั และการใหสินเชื่อที่อยูอาศัยยังคงเตบิโตตอเนื่องตามความตองการทีอ่ยูอาศัยของผูบริโภคที่ยังมีอยูมาก ประกอบกับการประมาณการเศรษฐกิจไทยป 2551 ที่คาดวาจะเติบโตตอเนื่องจากปกอน ปจจยัเหลานี้นาจะสนบัสนุนการเติบโตของตลาดสีทาอาคารไดในปนี้

ธุรกิจสีทาอาคาร (Decorative Paint Business) ถือเปนวัสดุกอสรางชนิดหนึ่งที่ความตองการและการเจริญเติบโตข้ึนอยูกับภาคธรุกจิอสังหาริมทรัพยและภาคธุรกิจกอสรางเปนสําคัญ ในชวง

20

หลายปที่ผานมามูลคาภาคกอสรางไดมีการขยายตัวอยางตอเนื่อง แตในป 2550 การเติบโตของภาคธุรกิจกอสรางเกิดการชะลอตัวลงอยางเห็นไดชัด จากขอมลูสถติิของสภาพัฒนฯ มลูคากอสรางในชวงเกาเดือนแรกป 2550 มีมูลคา 235,202 ลานบาท เปรียบเทยีบกบัชวงเดยีวกันของป 2549 ที่มูลคา 231,896 ลานบาท คิดเปนอัตราเพิ่มข้ึนรอยละ 1.4 ในขณะที่ในชวงสามปที่ผานมา มูลคาภาคกอสรางมีอัตราเติบโตไมต่ํากวารอยละ 5 โดยเฉล่ีย เมื่อพิจารณาการลงทุนในภาคธุรกิจกอสราง พบวาอัตราสวนมูลคาการลงทุนในภาครัฐบาลและภาคเอกชนมรีายละเอียดดังตารางตอไปนี ้

ภาคเอกชน ภาครัฐบาล รวม2550 (9 เดือน) 115,255 119,947 235,2022549 (9 เดือน) 115,404 116,492 231,896อัตราการเติบโตรอยละ -0.1% 3.0% 1.4%

มูลคาการลงทุนภาคธุรกิจกอสรางป พ.ศ.

ที่มา : สํานักงานคณะกรรมการพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ

จากสถิติชวงเกาเดือนแรกพบวาการเติบโตของการลงทุนภาคกอสรางภาครัฐบาลมีอัตราการขยายตัวรอยละ 3 ตามการลงทุนในโครงการกอสรางสาธารณูปโภคและการคมนาคมตางๆ สวนการลงทุนภาคกอสรางภาคเอกชนนั้นลดลงเล็กนอย ทั้งนี้ เนื่องจากภาคธุรกิจอสังหาริมทรัพยนั้นมีการชะลอตัวจากป 2549 อยางเห็นไดชัด พิจารณาไดจากพื้นที่ไดรับอนุญาตกอสรางในเขตเทศบาล การจดทะเบียนคอนโดมิเนียมทั่วประเทศ และที่อยูอาศัยสรางใหมในกรุงเทพและปริมณฑลมีจํานวนลดลงจากป 2549 นอกจากนั้น ราคาวัสดุกอสรางโดยรวมที่ไดปรับข้ึนอยางตอเนื่องในชวงหลายปที่ผาน เชนเดียวกับการปรับข้ึนราคาน้ํามันในตลาดโลก สงผลตอตนทุนการทําธุรกิจของผูรับเหมากอสรางโดยตรง เปนสาเหตุใหผูรับเหมากอสรางตางชะลอการกอสรางลง ปจจัยเหลานี้สงผลใหตลาดสีทาอาคารในป 2550 ที่ผานมาประสบกับภาวะชะลอตัว

สวนแนวโนมในป 2551 มีทั้งปจจัยบวกและลบที่สงผลตอการเติบโตของตลาดสีทาอาคาร จากปจจัยทางการเมืองหลังจากเลือกตั้งเมื่อมีการจัดตั้งรัฐบาลใหม ความคืบหนาของการดําเนินโครงการรัฐบาลหลังเลือกตั้งนาจะสงผลใหมีการลงทุนในภาคกอสรางเพิ่มสูงข้ึน การกลับคืนมาของความเชื่อมั่นของผูบริโภคและนักลงทุนเอกชนนาจะชวยสงเสริมใหความตองการซื้อที่อยูอาศัยเพิ่มข้ึนตามมา การเติบโตของการอนุมัติสินเชื่อที่อยูอาศัยสวนบุคคลยังอยูในเกณฑดี และการประมาณการเศรษฐกิจไทยของหลายหนวยงานคาดวาในป 2551 จะเติบโตในอัตราระหวางรอยละ 4.0 - 5.0 ซึ่งนาจะสงผลดีตอภาคธุรกิจอสังหาริมทรัพยและภาคธุรกิจกอสรางโดยตรง เมื่อพิจารณาความสัมพันธระหวางอัตราการเติบโตของ GDP และการลงทุนภาคกอสราง รายละเอียดตามแผนภาพตอไปนี้

21

อัตราการเติบโตของ GDP และการลงทุนภาคกอสราง

4.3%

6.2%

8.6%9.7% 9.3%

7.0%

3.4%4.7%

5.9%4.6%

10.4%

9.3%

1.6% 1.4%0%

2%

4%

6%

8%

10%

12%

2544 2545 2546 2547 2548 2549 2550

% การเปลี่ยนแปลงของ GDP % การเปลี่ยนแปลงของการลงทุนภาคกอสราง

ที่มา : สํานักงานคณะกรรมพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแหงชาติ หมายเหตุ : อัตราการเติบโตคํานวนจากมูลคา GDP และการลงทุนภาคกอสราง ณ ราคาป 2531 เปนปฐาน

และป 2550 เปนอัตราการเติบโตถึงไตรมาสที ่3 เทานั้น

เปนที่นาสังเกตวาอัตราการเติบโตของการลงทุนในภาคกอสรางนั้นมีความสัมพันธเปนไปในทิศทางเดียวกันกับอัตราการเติบโตของเศรษฐกิจประเทศอยางมีนัยสําคัญ ในปนี้มีหลายฝายใหความเห็นวาภาคอสังหาริมทรัพยนาจะฟนตัวจากปกอนตามปจจัยที่กลาวขางตน โดยมีปจจัยทางการเมืองที่มีการจัดตั้งรัฐบาลใหมก็จะสงผลใหโครงการกอสรางพื้นฐานมีความคืบหนา ขณะที่อัตราดอกเบี้ยคาดหวังวาจะไมผันผวนมากจนเกนิไปจึงนาจะสงผลใหภาคธุรกิจอสังหาริมทรัพยนาจะขยายตวัไดดีกวาปที่ผานมา ซึ่งก็จะสงผลดีตอตลาดสีทาอาคารใหปรับตัวไปในทิศทางที่ดีกวาปที่แลว อิเล็กทรอนิกสป 2551 : HDD ยังนาจะเติบโตสูง

การสงออกสินคาอิเล็กทรอนิกสไทยของป 2550 คิดเปนมูลคา 30,355 ลานดอลลารสหรัฐ ขยายตัวรอยละ 12.8 ชะลอลงจากชวงเดียวกันของปกอน ที่ขยายตัวรอยละ 17.9 และต่ํากวาอัตราการขยายตัวโดยเฉล่ียของสินคาสงออกโดยรวม สินคาอิเล็กทรอนิกสมีความสําคัญในฐานะเปนแหลงรายไดสงออกที่สําคัญที่สุดของไทยโดยสินคาที่มีมูลคาการสงออกสูงที่สุด ไดแก เคร่ืองคอมพิวเตอร อุปกรณและสวนประกอบ และแผงวงจรไฟฟา ซึ่งสินคา 2 รายการนี้คิดเปนสัดสวนรอยละ 83.5 ของการสงออกสินคากลุมอิเล็กทรอนิกสทั้งหมด ทั้งนี้ป 2550 ไทยมีการสงออกเคร่ืองคอมพิวเตอร อุปกรณและสวนประกอบมูลคา 17,305 ลานดอลลารสหรัฐ (596,160 ลานบาท) และมีอัตราการขยายตัวรอยละ 16.4 (รอยละ 5.36) ชะลอตัวลงเมื่อเทียบกับชวงเดียวกันของปกอนหนาที่เติบโตกวารอยละ 25.5 (รอยละ 19.26) เนื่องจากผูนําเขาหลักอันไดแก สหรัฐฯ ฮองกง เนเธอรแลนด สิงคโปร มีการนําเขาเคร่ืองคอมพิวเตอร อุปกรณและสวนประกอบจากไทยในอัตราที่ชะลอลง และในบางตลาดเชน สิงคโปร มาเลเซีย ไตหวัน มีการนําเขาลดลง ในขณะที่ในปที่ผานมาจีนกลายเปนประเทศที่ไทยสงออกสินคาประเภทนี้มาก

22

เปนอันดับ 1 โดยอัตราการขยายตัวของการสงออกสูงรอยละ 58.3 สาเหตุสวนหนึ่งเนื่องมาจากการปรับโครงสรางการผลิตระหวางประเทศของบรรรษัทขามชาติ เชน การที่ใหบริษัทลูกในประเทศไทยเปนผูผลิตชิ้นสวนและสงออกไปยังบริษัทลูกที่อยูในจีนซึ่งมีการยายฐานการผลิตมาจากประเทศ เชน สิงคโปร หรือมาเลเซีย ในสวนของแผงวงจรไฟฟานั้นการสงออกขยายตัวในอัตราที่ชะลอลงเชนเดียวกัน โดยมีมูลคาการสงออกอยูที่ 8,053 ลานดอลลารสหรัฐ เติบโตในอัตรารอยละ 14.6 ชะลอลงจากชวงเดียวกันของปกอนหนาที่เติบโตไดรอยละ 18.1 สินคาอิเล็กทรอนิกสอ่ืนอันไดแก อุปกรณกึ่งตัวนําทรานซิสเตอรและไดโอด เคร่ืองสงวิทยุโทรเลข โทรศัพท เคร่ืองโทรสาร โทรศัพท อุปกรณและสวนประกอบ และตลับลูกปน มีการสงออกลดลง สินคาที่การสงออกชะลอตัวคือ หมอแปลงไฟฟาและสวนประกอบ สวนสินคาที่มีการขยายตัวของการสงออกดีไดแก มอเตอรและเคร่ืองกําเนิดไฟฟา หมอแปลงไฟฟาและสวนประกอบ วงจรพิมพ โดยเฉพาะเคร่ืองคํานวณอิเล็กทรอนิกสที่แมมีมูลคาการสงออกไมมากแตเติบโตสูง

แนวโนมในป 2551

ในป 2551 ความตองการสินคาอิเล็กทรอนิกสโลกมีแนวโนมขยายตัวไดในเกณฑดี โดย WSTS1 (World Semiconductor Trade Statistics) ใหมุมมองวาแนวโนมการคาเซมิคอนดักเตอรของโลกจะมีอัตราการเติบโตรอยละ 9.1 ในป 2551 เมื่อเทียบกับรอยละ 3.8 ในปกอนหนา ในขณะที่ความตองการสินคาคอมพิวเตอรมีแนวโนมเติบโตอยางตอเนื่องโดยจะขยายตัวในอัตรารอยละ 10.8 ในป 2551 ใกลเคียงกับรอยละ 12.2 ในปกอนหนา ศูนยวิจัยกสิกรไทย มองแนวโนมการสงออกสินคาอิเล็กทรอนิกสวาจะเติบโตไดรอยละ 10-12 หรือประมาณ 33,390 ถึง 34,000 ลานดอลลารสหรัฐฯ โดยสวนใหญจะเปนการเติบโตของสินคาในกลุมฮารดดิสกไดรฟ (HDD) ทั้งนี ้แมวาจะยังมีความเส่ียงของเศรษฐกิจสหรัฐ ซึ่งเปนตลาดผูบริโภคข้ันสุดทายที่ใหญที่สุดสําหรับสินคาอิเล็กทรอนิกส รวมทั้งปจจัยดานคาเงินบาท แตความตองการสินคาอิเล็กทรอนิกสจะยังมีแนวโนมไดรับแรงสนับสนุนจากการขยายตัวที่สูงของตลาดเซมิคอนดักเตอรและคอนซูเมอรอิเล็กทรอนิกสในภูมิภาคเอเชียแปซิฟค นอกจากนี้ภาวะการผลิตและการสงออกของไทยยังไดรับแรงหนุนจากการขยายการผลิตของบริษัทผูผลิตรายสําคัญ การลงทุนโดยตรงจากตางประเทศเพิ่มข้ึนอยางมาก โดยโครงการลงทุนในกลุมอุตสาหกรรมเคร่ืองใชไฟฟาและอิเล็กทรอนิกสที่ไดรับการอนุมัติจากคณะกรรมการสงเสริมการลงทุนป 2550 จํานวน 258 โครงการมูลคากวา 1 แสนลานบาทเพิ่มข้ึนจากปที่แลวรอยละ 70 ในจํานวนนี้ประกอบไปดวยโครงการขนาดใหญของบริษัทขามชาติสหรัฐฯและญี่ปุนที่ผลิตชิ้นสวนอิเล็กทรอนิกสและฮารดดิสกไดรฟ ซึ่งการเขามาลงทุนในอุตสาหกรรมของชาวตางชาติแสดงถึงความเชื่อมั่นของผูผลิตในศักยภาพของไทยในการเปนฐานการผลิตสินคาอิเล็กทรอนิกส

1 WSTS News Release, 13 November 2007

23

สําหรับปจจัยที่ยังตองคํานึงถึงในป 2551 ไดแก การชะลอตัวของเศรษฐกิจโลกและเศรษฐกิจสหรัฐ ปญหาซับไพรมในสหรัฐฯทําให

เศรษฐกิจของประเทศชะลอตัวลงนอกจากจะกระทบการนําเขาสินคาจากไทยโดยตรงแลวยังอาจทําใหเศรษฐกิจทั่วโลกชะลอตัวลงสงผลทางลบตอการสงออกของไทยไปยังประเทศอ่ืนๆอีกดวย ในชวงที่เศรษฐกิจมีการชะลอตัวบริษัทตางๆมีแนวโนมที่จะชะลอการใชจายและโครงการลงทุนเพื่อรอดูสถานการณเศรษฐกิจ

การแข็งคาของเงินบาท โดยศูนยวิจัยกสิกรไทยประเมินแนวโนมคาเงินบาทในป 2551 วามีแนวโนมแข็งคาข้ึนและมีโอกาสเกินระดับ 32 บาทตอเหรียญสหรัฐฯได ซึ่งการแข็งคาของเงินบาทจะสงผลกระทบทางลบตอการสงออก

การการกีดกันการคาโดยมาตรการที่ไมใชภาษี อาทิ การใชมาตรการดานสุขอนามัยและส่ิงแวดลอม กฏระเบียบการหามใชสารอันตรายบางชนิดที่ใชในเคร่ืองใชไฟฟาและอิเล็กทรอนิกส การจัดการเศษซากผลิตภัณฑ ซึ่งมีแนวโนมเพิ่มข้ึน มีผลทําใหตนทุนของผูประกอบการสูงข้ึนและกระทบตอความสามารถในการแขงขันของสินคาสงออก

คูแขงการคาและการลงทุน ไทยเร่ิมสูญเสียความไดเปรียบทางดานตนทุนการผลิตดานคาจางแรงงานในขณะเดียวกันการพัฒนาเทคโนโลยีก็ยังเปนไปในขอบเขตที่จํากัดดวยลักษณะอุตสาหกรรมที่ยังเปนในรูปแบบของการรับจางผลิต ทําใหไทยมีคูแขงทั้งในระดับบนและระดับลาง ยกตัวอยางเชน มาเลเซีย จีน และเวียดนาม โดยเฉพาะเวียดนามซึ่งเปนคูแขงที่นาจับตามองเนื่องจากในชวงที่ผานมามีผูผลิตระดับโลกหลายรายเขาไปลงทุน

โดยสรุป อุตสาหกรรมอิเล็กทรอนิกสไทยป 2551 มีแนวโนมที่จะขยายตัวไดตอเนื่อง ทั้งนี้เปนผลมาจากตลาดอิเล็กทรอนิกสโลกที่มีแนวโนมเติบโตและการลงทุนจากตางประเทศที่ขยายตัวสูง อยางไรก็ตามอุตสาหกรรมอิเล็กทรอนิกสก็ยังตองเผชิญกับปจจัยเส่ียงอ่ืนๆ ที่อาจสงผลกระทบตอการผลิตและการสงออกได อาทิ ความผันผวนของคาเงิน การชะลอตัวของเศรษฐกิจสหรัฐและประเทศคูคา มาตรการทางการคาตางๆ และคูแขงในตลาดโลก ดวยปจจัยดังที่ไดกลาวมาขางตนโดยรวมอุตสาหกรรมอิเล็กทรอนิกสไทยจึงถูกจัดอยูในกลุมธุรกิจเติบโต

กลองดิจิตอลป 2551: การแขงขันผลักดันยอดขาย ปริมาณการจําหนายกลองดิจิตอลในไทยไดเติบโตอยางรวดเร็วในชวง 5 ปที่ผานมา โดย

ประเทศไทยนับเปนตลาดที่สําคัญของกลองดิจิตอลในภูมิภาคนอกเหนือไปจากจีนที่ยังขยายตัวไดดีในขณะที่ตลาดอ่ืนๆเร่ิมมีการชะลอตัวลง ทั้งนี้ในชวงปที่ผานมาตลาดกลองดิจิตอลไทยยังสามารถขยายตัวไดดีแมวาสภาพเศรษฐกิจจะมีผลตอกําลังซื้อทําใหผูบริโภคชะลอการใชจาย ศูนยวิจัยกสิกรไทยประมาณการวาตลาดกลองดิจิตอลในป 2550 นาจะมีอัตราการเติบโตเพิ่มข้ึนรอยละ 15 ซึ่งเปนอัตราการเติบโตที่ดีกวา

24

สินคาในกลุมเดียวกัน (คอมซูเมอรอิเล็กทรอนิกส) และมีปริมาณการจําหนายประมาณ 920,000 เคร่ือง ในจํานวนนี้ เปนกลองดิจิตอลคอมแพคประมาณรอยละ 93.3 ที่เหลือรอยละ 6.7 เปนกลองเอสแอลอาร (Single-lens reflex camera) ซึ่งเปนกลุมที่เติบโตสูงโดยเติบโตมากกวารอยละ 50 ตอปในขณะที่กลองคอมแพคมีอัตราการขยายตัวต่ํากวาคือประมาณรอยละ 10-15 ในปที่ผานมา

แนวโนมในป 2551

ในป 2551 ศูนยวิจัยกสิกรไทยประมาณการวาตลาดกลองดิจิตอลจะสามารถเติบโตไดตอเน่ืองในอัตราประมาณรอยละ 10 ในกรณีที่เศรษฐกิจปรับตัวดีข้ึนหลังมีรัฐบาลที่มาจากการเลือกตั้ง โดยสินคากลองดิจิตอลเอสแอลอารจะยังคงเปนเซ็กเมนตที่เติบโตไดสูง สวนของกลองดิจิตอลคอมแพคคาดวากลองที่มีความละเอียดสูง 8-9 ลานพิกเซลจะเปนกลุมที่ขยายตัวไดดีที่สุด ปจจัยสนับสนุนตอการเติบโตของตลาดกลองดิจิตอลไทยมีดังนี้:

- การขยายตัวของเศรษฐกิจในป 2551 ศูนยวิจัยกสิกรไทยประมาณการอัตราการขยายตัวของเศรษฐกิจไทยในป 2551 วาจะอยูในระดับรอยละ 4.5-6 การเติบโตของเศรษฐกิจและความเชื่อมั่นของผูบริโภคที่นาจะดีข้ึนหลังมีรัฐบาลที่มาจากการเลือกตั้งจะสงผลดีตอการขายสินคาตางๆ รวมถึงกลองดิจิตอล

ทั้งนี้ในปที่ผานมาผูผลิตกลองแบรนดญี่ปุนรายใหญรายหนึ่งซึ่งมีจุดขายหลักอยูที่กลองเอสแอลอารและมีฐานการผลิตอยูในไทยไดมีการขยายฐานการผลิตเพื่อลดตนทุนของบริษัทและตอบสนองความตองการของตลาดในไทย ซึ่งแสดงใหเห็นวาผูผลิตยังเห็นวาตลาดกลองดิจิตอลไทยโดยเฉพาะกลองดจิติอลเอสแอลอารมีศักยภาพที่จะเติบโตไดดีตอไปในอนาคต

- การแข็งคาของเงินบาท คาเงินบาทที่มีแนวโนมแข็งคาข้ึนนั้นทําใหตนทุนการนําเขากลองลดลง ผูแทนจําหนายสินคาสามารถใชงบประมาณไปในการทํากิจกรรมการขายหรือลดราคาสินคาเพื่อเพิ่มยอดขายและขยายสวนแบงตลาด

- การแขงขันในตลาด การที่ผูผลิตเรงแขงขันทั้งทางดานราคาและคุณภาพของสินคาเปนปจจัยที่สําคัญตอการเติบโตของตลาดกลองดิจิตอลในประเทศ การแขงขันที่รุนแรงทางดานราคาและคุณภาพเปนตัวกระตุนตลาดและทําใหฐานผูบริโภคขยายตัวทั้งในกลุมผูบริโภคที่ซื้อเปนกลองตัวแรกและผูบริโภคกลุมที่ซื้อทดแทนหรือซื้อเปนกลองตัวที่สอง การที่ผูผลิตออกกลองที่มีเทคโนโลยี/นวัตกรรมที่สูงข้ึนมีผลใหกลองที่วางขายอยูในตลาดมแีนวโนมราคาที่ลดลงอยางมาก ซึ่งก็ทําใหแบรนดตางๆเรงออกสินคาใหมๆ ถี่ข้ึนเพื่อเปนการกระตุนตลาด การที่ราคากลองปรับตัวลงในขณะที่ผูผลิตพัฒนาคุณภาพของกลองใหสูงข้ึนเร่ือยๆ สงผลใหฐานผูบริโภคขยายตัว

กลยุทธที่ผูผลิตใชในการแขงขันปจจุบันมีตั้งแตการนําเสนอกลองรุนใหมๆ การเพิ่มชองทางจําหนาย การโฆษณาประชาสัมพันธ และการทํากิจกรรมทางการตลาดแบบ mass แตละแบรนด

25

ตางก็พยายามกระจายสินคาของตนใหมากที่สุดผานชองทางการจําหนายซึ่งหลักๆ จะเปนรานขายกลองที่มีสาขาจํานวนมาก Super Store รานขายสินคาไอที ชองทางรานอัดรูป และรานขายเคร่ืองใชไฟฟา ในอนาคตชองทางการจําหนายที่สามารถเขาถึงผูซื้อในวงกวางคือ Super Store รานขายสินคาไอที ชองทางรานอัดรูปในตางจังหวัด จะมีความสําคัญมากข้ึนเนื่องจากอัตราการครอบครองกลองยังอยูในระดบัทีต่่าํทาํใหตลาดในตางจังหวัดยังมีโอกาสอยูมาก

อยางไรก็ตามปจจัยภาวะเศรษฐกิจในป 2551 ยังมีความเส่ียงที่อาจจะมีผลกระทบตอการขยายตัวโดยปจจัยความไมแนนอนในหลายดานจาก ปญหาราคาน้ํามัน ปญหาเศรษฐกิจของสหรัฐฯ รวมทั้งสถานการณการเมืองภายในประเทศ ซึ่งอาจสงผลกระทบตอการฟนตัวของเศรษฐกิจและมีผลตอตลาดสินคาสําหรับผูบริโภคดวย

โดยสรุป ศูนยวิจัยกสิกรไทยคาดวาตลาดกลองดิจิตอลไทยป 51 จะสามารถขยายตัวไดดีในอัตราประมาณรอยละ 10 ตอปโดยมีปจจัยหลักจากการแขงขันในตลาดซึ่งทําใหราคากลองมีแนวโนมลดลงและกระตุนใหเกิดนวัตกรรมใหมๆ ในผลิตภัณฑทําใหฐานผูบริโภคขยายตัว ทั้งนี้การเติบโตของกลองดิจิตอลอยูบนเงื่อนไขที่วาเศรษฐกิจในป 2551 เติบโตไดดี ผูบริโภคมีความเชื่อมั่นและกลาที่จะใชจายมากข้ึน

กลุมท่ี 2 : ธุรกิจทรงตัว จากการประเมินภาวะธุรกิจป 2551 ของ ศูนยวิจัยกสิกรไทย ตามหลักเกณฑการ

ประเมินที่กําหนด สามารถจัดแบงธุรกิจในกลุมที่ทรงตัวได 39 ธุรกิจ โดยมีเนื้อหาของแตละธุรกิจดังตอไปนี้ ธุรกิจทัวรเอาทบาวด : ไดแรงหนุนสําคัญจากเงินบาทท่ีแข็งคา

ธุรกิจทัวรเอาทบาวด หรือธุรกิจทัวรตางประเทศ คือ ธุรกิจนําคนไทยเดินทางไปเที่ยวตางประเทศ ซึ่งมีแนวโนมขยายตัวตอเนื่องมาในป 2551 สวนกระแสเศรษฐกิจและราคาน้ํามันที่เพิ่มข้ึนไมหยุดยั้ง ทั้งนี้เนื่องจากตลาดทัวรตางประเทศไดแรงเกื้อหนุนจากปจจัยสําคัญหลายประการ ดังนี้

- เงินบาทที่แข็งคาข้ึนอยางตอเนื่องตั้งแตป 2549 เปนตนมา จากเฉล่ีย 40.27 บาทตอดอลลารสหรัฐฯในป 2547-2548 เปนเฉล่ีย 37.93 บาทตอดอลลารสหรัฐฯในป 2549 และเฉล่ีย 34.56 บาทตอดอลลารสหรัฐฯในป 2550 สงผลใหคาใชจายในการเดินทางระหวางประเทศ และคาใชจายตางๆระหวางที่พํานักทองเที่ยวในตางประเทศลดลงตาม

- คาใชจายในการเดินทางทองเที่ยวในประเทศบางแหงใกลเคียงกับคาใชจายในการเดินทางทองเที่ยวตางประเทศระยะใกล อาทิ จีน เวียดนาม

- ผูประกอบการธุรกิจนําเที่ยวในประเทศตางประสบปญหาตลาดซบเซา เนื่องจากนักทองเที่ยวคนไทยนิยมเดินทางทองเที่ยวกันเองมากข้ึน โดยเที่ยวระยะใกลๆประมาณ 200-300 กม.จึง

26

ตองปรับกลยุทธการตลาดโดยหันมาขยายตลาดนําเที่ยวตางประเทศ ทําใหมีการแขงขันรุนแรงข้ึนในตลาดทัวรนอก โดยผูประกอบการแตละคายตางจัดแคมเปญสงเสริมการขาย และพัฒนาโปรแกรมทัวรในเสนทางตางๆเพื่อเพิ่มความหลากหลายดึงดูดลูกคา

- เสนทางคมนาคมทางบกที่สะดวกข้ึนระหวางประเทศไทยกับประเทศเพื่อนบานในแถบอินโดจีนรวมทั้งจีน เอ้ืออํานวยใหผูประกอบการทัวรตางประเทศพัฒนาแพ็กเกจเดินทางดวยรถยนต (ซึ่งคาใชจายถูกกวาแพ็กเกจเดินทางดวยเคร่ืองบินมาก) เพิ่มข้ึน ทําใหสามารถขยายตลาดทีม่ีกําลังซื้อระดับกลางไดกวางขวางยิ่งข้ึน

- แนวโนมการขยายตัวของตลาดกลุมบริษัท หางราน และหนวยราชการ (มีการประชุมสัมมนาหรือเดินทางทองเที่ยวสังสรรคประจําป) ในป 2551 หลังจากมีรัฐบาลจากการเลือกตั้งเขามาบริหารประเทศ

- บริษัทนําเที่ยวหลายรายรวมมือกับพันธมิตรทางธุรกิจ อาทิ ธุรกิจสายการบิน ธนาคารและคายบัตรเครดิตรายใหญ จัดแคมเปญกระตุนตลาดทัวรตางประเทศ

- การขยายชองทางการขายทัวรผานระบบอินเตอรเน็ตมากข้ึน เพื่อลดคาใชจายในการขายและการจัดสงเอกสารใหลูกคา และรองรับพฤติกรรมนกัทองเที่ยวที่หันมานยิมจองแพก็เกจทวัรทางอินเตอรเน็ตซึ่งสะดวกและรวดเร็วกนัมากข้ึน ทําใหสามารถเขาถงึลูกคากลุมเปาหมายไดอยางกวางขวางยิ่งข้ึน

- การขยายเสนทางบริการของธุรกิจสายการบินตนทุนต่ําไปยังประเทศตางๆในภูมิภาคเอเชียเพื่อรองรับตลาดทัวรตางประเทศที่ขยายตัวอยางตอเนื่อง มีสวนสําคัญที่เกื้อหนุนธุรกิจนําเที่ยวตางประเทศ

- การแขงขันกีฬาโอลิมปกปกกิ่ง 2008 มีแนวโนมกระตุนตลาดทัวรตางประเทศ โดยคาดวาจะมีคนไทยเดินทางไปประเทศจีนเพิ่มข้ึนในป 2551 เพื่อรวมชมพิธีเปด-ปดและการแขงขันกีฬาโอลิมปกประเภทตางๆ

- การสงเสริมการทองเที่ยวเพื่อดึงรายไดเขาประเทศของบรรดาประเทศในแถบเอเชียโดยมีนักทองเที่ยวคนไทยเปนหนึ่งในตลาดเปาหมายสําคัญ อาทิ มาเการวมกับสายการบินไทยแอรเอเชียจัดแคมเปญ “Experience Macau”,สิงคโปรรวมกับสายการบินเจ็ทสตารจัดรายการสงเสริมการขยายทองเที่ยวสิงคโปรชวงวันหยุด “Uniquely Singapore Weekend”,ฮองกงจัดรายการ “Hong Kong Living Culture”สงเสริมการทองเที่ยวตลอดทั้งป 2551 ขณะที่มาเลเซียจัด 50 กิจกรรมทองเที่ยวตลอดทั้งปเพื่อรวมงานฉลองเอกราช

บริษัท ศูนยวิจัยกสิกรไทย จํากัด จึงคาดการณวา โดยรวมแลวในป 2551 ตลาดทัวรตางประเทศมีแนวโนมขยายตัวไมต่ํากวารอยละ 10 เทียบกับป 2550 โดยคาดวาจะมีคนไทยเดินทางไป

27

ตางประเทศรวมทั้งส้ินประมาณ 4.26 ลานคน ในจํานวนนี้ประมาณรอยละ 35 หรือ 1.5 ลานคนเดินทางไปกับบริษัทนําเที่ยวในลักษณะกรุปทัวร ซึ่งสรางรายไดใหกับบริษัทนําเที่ยวตางประเทศคิดเปนมูลคาประมาณ 6,000 ลานบาทเพิ่มข้ึนรอยละ 20 จากป 2550

แหลงทองเที่ยวยอดนิยมของนักทองเที่ยวคนไทยจะเปนแหลงทองเที่ยวระยะใกลในภูมิภาคเอเชีย ไดแก จีน ฮองกง เวียดนาม สิงคโปร มาเลเซีย เกาหลี และญี่ปุน

ขณะที่เสนทางทองเที่ยวระยะไกล คือ ประเทศในแถบยุโรปและอเมริกาเหนือ ไดรับความนิยมลดลง เนื่องจากคาใชจายที่สูงตามระยะทาง (คาใชจายสวนใหญ คือ ประมาณรอยละ 25-30 ของคาเดินทางทั้งหมดเปนคาตั๋วเคร่ืองบิน และคาธรรมเนียมเชื้อเพลิง) และมาตรการตรวจคนเขาเมืองรวมทั้งข้ันตอนการขออนุมัติวีซาที่เขมงวดข้ึนมากของบางประเทศ อาทิ สหรัฐอเมริกา อังกฤษ และหลายประเทศในยุโรป สงผลใหมีนักทองเที่ยวจํานวนไมนอยเปล่ียนเสนทางทองเที่ยวไปยังที่อ่ืนแทน อาทิ นิวซีแลนด ออสเตรเลีย แอฟริกาใต ยุโรปตะวันออก และยุโรปเหนือ

อยางไรก็ตาม สําหรับแหลงทองเที่ยวระยะไกลที่ไดรับความนิยมจากนักทองเที่ยวคนไทยกลุมผูที่มีกําลังซื้อสูงสวนใหญตางปรับกลยุทธการตลาดขายแพ็กเกจที่เนนความคุมคา และมุงเนนการขยายตลาดทองเที่ยวเฉพาะกลุม อาท ิอังกฤษ ซึ่งเปนแหลงทองเที่ยวระยะไกลยอดนิยมของนักทองเที่ยวคนไทยนั้น ทางองคกรสงเสริมการทองเที่ยวสหราชอาณาจักรรวมกับผูประกอบการธุรกิจทองเที่ยวจัดแคมเปญทองเที่ยวแบบสุดคุม “Best of Britain” ดวยแพ็กเกจตั๋วเคร่ืองบินไปกลับพรอมที่พัก 3 คืนตามเสนทางทองเที่ยวในแตละภูมิภาคของอังกฤษในราคาเร่ิมตนเพียง 38,900 บาท นอกจากนี้ ยังรวมกับการทองเที่ยวฝร่ังเศสจัดแคมเปญสงเสริมการทองเที่ยวในรูปแบบของการชอปปงภายใตโครงการ “Shop Till You Drop”เจาะกลุมนักทองเที่ยวที่ชื่นชอบการชอปปงเปนพิเศษดวย 3 แพ็กเกจตั๋วเคร่ืองบินไปกลับพรอมที่พัก 4-5 คืนตามเสนทางตั้งแตลอนดอน แมนเชสเตอร ปารีส และนีซ ในราคาเร่ิมตนเพียง 20,000 บาท รวมทั้งวางแผนขยายตลาดนักทองเที่ยวเฉพาะกลุมมากข้ึน อาทิ กลุมผูสูงอาย ุกลุมผูที่ชื่นชอบกีฬาฟุตบอลเปนพิเศษ และกลุมนักเรียนนักศึกษา เปนตน

เปนที่นาสังเกตวา ธุรกิจนําเที่ยวตางประเทศมีการแขงขันที่รุนแรงยิ่งข้ึนจากผูประกอบการรายใหมที่เดิมเนนธุรกิจนําเที่ยวในประเทศ ผูประกอบการรายเดิมตางพยายามรักษาลูกคาเกาที่มีอยูและมุงขยายกลุมลูกคาใหม โดยอาศัยชื่อเสียงและความเชื่อมั่นของลูกคา ประกอบกับการพัฒนาโปรแกรมนําเที่ยวในเสนทางใหมๆ และการใชกิจกรรมตางๆดึงดูดลูกคา

การขยายกลุมลูกคาใหมโดยมุงเนนการขยายฐานตลาดลูกคาที่มีกําลังซื้อระดับกลางลงไป (เปนตลาดที่มีขนาดใหญ) นับเปนเปาหมายสําคัญของบรรดาผูประกอบธุรกิจนําเที่ยวตางประเทศในปจจุบัน และนักทองเที่ยวกลุมนี้สวนใหญพิจารณาคาใชจายในการเดินทางเปนปจจัยหลักในการตัดสินใจเลือกจะเดินทางไปเที่ยวตางประเทศ ราคาแพ็กเกจนําเที่ยวตางประเทศที่ไดรับความนิยมสูงสุด คือ ราคาเฉล่ียที่ 20,000 บาท รองลงมา คือ ราคาเฉล่ียที่ 30,000-40,000 บาท สวนแพ็กเกจทัวรระดับราคาเฉล่ีย

28

ตั้งแต 50,000 บาทข้ึนไปจะขายไดคอนขางยาก เพราะไดรับความสนใจจากนักทองเที่ยวคนไทยนอยกวาชวง 2-3 ปที่ผานมา นมถั่วเหลือง...ตลาดในตลาดนอกขยายตัว

นมถั่วเหลืองนับวาเปนหนึ่งในเคร่ืองดื่มที่มีแนวโนมเติบโตอยูในเกณฑสูงอยางตอเนื่องตลอดชวงระยะ 5 ปที่ผานมา โดยปจจัยหนุนเนื่องสําคัญตอการขยายตัวของตลาดนมถั่วเหลืองคือ กระแสความสนใจในเร่ืองการบริโภคอาหารเพื่อสุขภาพ และผลงานวิจัยที่ยืนยันถึงการบริโภคผลิตภัณฑถั่วเหลืองสามารถลดความเส่ียงในการเกิดโรคหัวใจและมะเร็ง บริษัท ศูนยวิจัยกสิกรไทย จํากัด คาดวาในป 2551 มูลคาตลาดนมถั่วเหลืองจะมีประมาณ 7,000 ลานบาท เมื่อเทียบกับป 2550 แลวขยายตัวประมาณรอยละ 15.0 เนื่องจากการแขงขันอยูในเกณฑสูงตอเนื่องจากในป 2550 โดยผูผลิตรายเดิมเพิ่มกลยุทธในการขยายฐานการตลาด ในขณะที่ผูผลิตผลิตภัณฑนมเพิ่มเปาหมายมารุกขยายตลาดนมถั่วเหลืองมากข้ึน รวมทั้งกระแสพฤติกรรมการใสใจในสุขภาพ และความนิยมในการบริโภคเคร่ืองดื่มเพื่อสุขภาพเพิ่มข้ึนยงัคงชวยสรางกระแสใหตลาดนมถั่วเหลืองยังเติบโตตอเนื่อง รวมทั้งนมถั่วเหลืองยังมีแตมตอในการเขาไปแยงตลาดผลิตภัณฑนมพรอมดื่มที่ราคามีแนวโนมเพิ่มข้ึนตามราคาผลิตภัณฑนมในตลาดโลก ตลาดนมถั่วเหลืองนับเปนตลาดเคร่ืองดื่มที่นาจับตามอง เนื่องจากมีการขยายตัวอยูในเกณฑสูงอยางตอเนื่อง โดยตลาดนมถั่วเหลืองเร่ิมมีสัดสวนมากข้ึนในตลาดนมพรอมดื่มทั้งหมด กลาวคือ ปจจุบันสัดสวนนมถั่วเหลืองเพิ่มข้ึนเปนเกือบรอยละ 50 ของมูลคาตลาดนมพรอมดื่มทั้งหมด จากที่เคยมีสัดสวนเพียงรอยละ 14 ในป 2541

ตลาดนมถั่วเหลืองแบงออกไดเปน 2 ลักษณะคือ การแบงตามรสชาติ และการแบงตามบรรจุภัณฑ ดังนี้

1.ตลาดนมถ่ัวเหลืองตามรสชาติ แยกเปนนมถั่วเหลืองรสดั้งเดิมสัดสวนรอยละ 70.0 และนมถั่วเหลืองที่เพิ่มมูลคาสัดสวนตลาดรอยละ 30.0 เชน การพัฒนาผลิตภัณฑเปนนมถั่วเหลืองผสมกับนมแพะ หรือผสมกบัธญัพชืที่มปีระโยชน เชน งาดํา เปนตน ทั้งนี้เพื่อเพิ่มทางเลือกใหกบัผูบริโภค และสรางสีสันทางการตลาด และสรางความแปลกใหมใหกับผูบริโภค

2.ตลาดนมถ่ัวเหลืองตามลักษณะการผลิต ซึ่งม ี3 แบบคือ นมถั่วเหลืองยูเอชที (แบบกลอง)ประมาณรอยละ 60 โดยนมถั่วเหลืองประเภทนี้มีอัตราการเติบโตเฉล่ียรอยละ 20 ตอป นับวาสูงที่สุดในบรรดานมถั่วเหลืองทุกประเภท นมถั่วเหลืองสเตอริไรส (บรรจุขวดแกว)รอยละ 39 โดยมีทั้งแบบคืนขวดและไมตองคืนขวด และนมถั่วเหลืองแบบพาสเจอไรส (บรรจุขวดพลาสติก)รอยละ 1

กลุมเปาหมายของตลาดนมถั่วเหลืองคือ ผูที่หวงใยในสุขภาพ เนื่องจากผูบริโภคสวนใหญยอมรับนมถั่วเหลืองในฐานะที่เปนเคร่ืองดื่มเพื่อสุขภาพ กลุมเด็กและวัยรุน นอกจากนี้ยังมีการขยายตลาดนมถั่วเหลือง

29

นอกจากการขยายตัวของตลาดในประเทศแลว ตลาดที่นาสนใจสําหรับผูผลิตและจําหนายนมถั่วเหลืองสําเร็จรูปของไทย คือ ตลาดสงออก โดยตลาดนมถั่วเหลืองในภูมิภาคแถบนี้มีแนวโนมขยายตัวอยางตอเนื่อง ตลาดสงออกที่นาสนใจคือ มาเลเซียและสิงคโปร เนื่องจากไทยนับวามีความไดเปรียบในการที่เปนแหลงผลิตถั่วเหลือง นอกจากนี้ตลาดในสหรัฐฯและสหภาพยุโรปนั้นก็มีการหันมาบริโภคผลิตภัณฑจากถั่วเหลือง รวมทั้งนมถั่วเหลืองกันมากข้ึน อันเปนผลมาจากงานวิจัยสนับสนุนคุณคาทางโภชนาการของผลิตภัณฑจากถั่วเหลือง

อยางไรก็ตาม คาดวาในอนาคตผูผลิตนมถั่วเหลืองนั้นคงตองเขาไปสงเสริมการผลิตถั่วเหลืองในลักษณะตลาดขอตกลง ทั้งนี้ เพื่อเปนการประกันวาจะมีผลผลิตปอนโรงงานอยางสม่ําเสมอ เนื่องจากในปจจุบันความตองการถั่วเหลืองทั้งเพื่อการบริโภคโดยตรงและบรรดาอุตสาหกรรมตอเนื่องตางๆ โดยเฉพาะโรงงานน้ํามันพืช โรงงานผลิตอาหารสัตวซึ่งมีความตองการกากถั่วเหลือง โรงงานผลิตนมถั่วเหลืองชนิดผงซึ่งเปนผลิตภัณฑสําหรับทารกที่แพนมโค และโรงงานผลิตผลิตภัณฑถั่วเหลืองมีแนวโนมเพิ่มข้ึน อีกทั้งยังสามารถควบคุมคุณภาพของผลผลิตได โดยเฉพาะปญหาในเร่ืองสารเคมีตกคางในผลิตภัณฑ ซึ่งเปนเร่ืองที่มีการตรวจสอบอยางเขมงวดสําหรับผลิตภัณฑอาหารสงออก นอกจากนี้ การทําตลาดขอตกลงนั้นยังเปนการประกันราคาถั่วเหลือง เนื่องจากราคาเมล็ดถั่วเหลืองในตลาดโลกมีแนวโนมเพิ่มข้ึนตามราคาน้ํามันถั่วเหลือง เนื่องจากน้ํามันถั่วเหลืองกลายเปนสินคาที่มีมูลคาทางเลือก 2 อยางทั้งการบริโภค หรือผลิตไบโอดีเซล จึงสงผลใหราคาซื้อขายถั่วเหลืองและน้ํามันถั่วเหลืองในตลาดชิคาโกพุงสูงข้ึนมากกวา 3 เทาในชวงระยะ 2 ปที่ผานมา ธุรกิจกอสราง … แรงขับเคล่ือนหลักอาจมาจากโครงการภาครัฐ สถานการณธุรกิจกอสรางในป 2550 มีทิศทางชะลอตัว โดยมีสาเหตุที่สําคัญเนื่องจากการชะลอตัวของตลาดอสังหาริมทรัพย ที่ไดรับมีผลกระทบจากปจจัยหลายประการ ไดแก การชะลอตัวของเศรษฐกิจ ปจจัยความเชื่อมั่นที่ถดถอยลง ขณะที่ในชวงคร่ึงหลังของป ราคาน้ํามันปรับตัวสูงข้ึนอยางตอเนื่อง สงผลใหราคาสินคาเ ร่ิมทะยอยปรับข้ึน ขณะเดียวกัน ในดานของนักลงทุน โดยเฉพาะในภาคอุตสาหกรรมก็มีการชะลอการลงทุนเพื่อรอคอยความชัดเจนทางการเมืองและนโยบายของรัฐบาลชุดใหมที่มาจากการเลือกตั้ง สถานการณดังกลาวสงผลใหการลงทุนในภาคอสังหาริมทรัพยมีการชะลอตัวลงทุกประเภททั้งที่อยูอาศัย พาณิชยกรรม และอุตสาหกรรม ทั้งนี้ มูลคาการลงทุนในโครงการกอสรางของภาคเอกชน (ณ ราคาคงที่) ในป 2550 หดตัวลงรอยละ 2.3 จากที่ในป 2549 มีการขยายตัวรอยละ 2.3 โดยการกอสรางประเภทที่อยูอาศัยหดตัวรอยละ 1.3 จากที่ขยายตัวรอยละ 3.3 ในปกอน สวนการกอสรางประเภทพาณิชยกรรมขยายตัวรอยละ 6.5 จากที่ขยายตัวรอยละ 9.2 ในปกอน แตที่ทรุดตัวลงชัดเจนคือการกอสรางประเภทอุตสาหกรรม หดตัวรอยละ 16.2 จากที่ขยายตัวรอยละ 2.7 ในปกอนหนา โดยภาพรวมอสังหาริมทรัพยที่มีการเติบโตไดคอนขางดีในป 2550 กระจุกตัวอยูเฉพาะในบางประเภท

30

โดยเฉพาะคอนโดมิเนียมในยานใจกลางเมืองของกรุงเทพฯ หรือ ซิตี้คอนโด และโรงแรมหรือรีสอรทในจังหวัดทองเที่ยวที่เปนที่นิยม เชน ภูเก็ต หัวหิน และเชียงใหม เปนตน ในดานการกอสรางของภาครัฐในป 2550 ขยายตัวรอยละ 6.8 จากปกอนหนา โดยแมวามีความลาชาในการเบิกจายงบประมาณประจําป 2550 และโครงการลงทุนขนาดใหญหลายโครงการโดยเฉพาะโครงการของรัฐวิสาหกิจมีความลาชา การขยายตัวสวนใหญจึงมาจากการใชจายงบลงทุนของรัฐบาลกลางและองคการปกครองสวนทองถิ่น แตการกอสรางภาครัฐที่ขยายตัวสูงถึงรอยละ 23.6 ในไตรมาสที ่4 ป 2550 สงผลใหอัตราการขยายตัวทั้งปเพิ่มสูงข้ึนกวาในป 2549 ที่เติบโตรอยละ 5.9 โดยภาพรวมตลอดท้ังป 2550 การกอสรางโดยรวมมีอัตราการขยายตัวรอยละ 2.2 ชะลอตัวลงจากท่ีมีอัตราการขยายตัวรอยละ 4.0 ในป 2549

แนวโนมในป 2551 ในดานการกอสรางภาคเอกชน ปจจัยสําคัญข้ึนอยูกับการฟนตัวของเศรษฐกิจ หากรัฐบาลใหมที่มาจากการเลือกตั้ง มีเสถียรภาพเพียงพอที่จะขับเคล่ือนนโยบายกระตุนเศรษฐกิจใหเดินไปขางหนา และนํามาสูการฟนคืนความเชื่อมั่นของภาคเอกชน ก็นาจะเปนเงื่อนไขใหภาวะการกอสรางในป 2551 กลับมาฟนตัวดีข้ึน นอกเหนือจากปจจัยความเชื่อมั่นแลว ตัวแปรที่สําคัญอีกประการหนึ่งคือ ทิศทางราคาน้ํามันในตลาดโลก ซึ่งจะมีผลตออัตราเงินเฟอและอัตราดอกเบี้ยภายในประเทศ อันจะมีผลกระทบโดยตรงตอกําลังซื้อในตลาดที่อยูอาศัย สําหรับการกอสรางเพื่อการพาณิชยและอุตสาหกรรม ถาความเชื่อมั่นปรับตัวดีข้ึนนาจะกลับมาขยายตัวไดในระดับสูงเนื่องจากภาคเอกชนมีความตองการลงทุนอยูในหลายธุรกิจ เชน ธุรกิจคาปลีก พื้นที่คอมเพล็กซ โรงแรม โรงพยาบาล และบริการดานสุขภาพ ขณะที่ดานอุตสาหกรรมนาจะมีการขยายพื้นที่อุตสาหกรรมรองรับการขยายการลงทุนในอุตสาหกรรมหลักหลายประเภท เชน อุตสาหกรรมยานยนต อุตสาหกรรมไฟฟาและอิเล็กทรอนิกส อุตสาหกรรมเหล็ก ธุรกิจไฟฟา ปโตรเลียม ปโตรเคมี และพลังงานทดแทน เปนตน ดังที่เห็นไดจากที่ในป 2550 แมวาเศรษฐกิจไทยยังเผชิญปจจัยความไมแนนอนทางการเมือง แตการขอรับสงเสริมการลงทุนจากสํานักงานคณะกรรมการสงเสริมการลงทุน หรือ บีโอไอ ซึ่งเปนเคร่ืองชี้ลวงหนาของการลงทุน เพิ่มสูงข้ึนถึงรอยละ 32.7 มีมูลคาโครงการรวมทั้งส้ิน 655,800 ลานบาท เทียบกับมูลคา 494,200 ลานบาทในป 2549 สําหรับการกอสรางของภาครัฐ ตามกรอบวงเงินงบประมาณรายจายของรัฐบาลประจําปงบประมาณ 2551 ในสวนของงบลงทุนมีมูลคา 404,677 ลานบาท เพิ่มข้ึนรอยละ 8 เทียบกับวงเงิน 374,721 ลานบาทในปงบประมาณกอนหนา ขณะที่งบเหล่ือมปในป 2551 คาดวาจะเพิ่มข้ึนกวาปกอนหนา อันเปนผลมาจากการใชจายงบลงทุนในป 2550 ลาชากวาเปาหมาย ขณะที่การใชจายงบประมาณของรัฐวิสาหกิจก็นาที่จะเพิ่มข้ึน ถารัฐบาลสามารถเรงรัดโครงการลงทุนตางๆใหมีความคืบหนาไดตามแผนการที่รัฐบาลชุดกอนไดอนุมัติไว ซึ่งจะมีสวนชวยใหมีเม็ดเงินหมุนเวียนเขาสูระบบเศรษฐกิจ กระตุนภาคการผลิตและการจางงานในธุรกิจเกี่ยวเนื่องได

31

ทั้งนี้ ในกรณีพื้นฐาน (Base Case) ที่รัฐบาลใหมเร่ิมเขามาทําหนาที่ไดประมาณปลายไตรมาสแรก และสามารถผลักดันโครงการลงทุนในโครงสรางพื้นฐานที่สําคัญ เชน โครงการระบบขนสงมวลชนทางราง ระบบรถไฟทางคู ระบบโลจิสติกสอ่ืนๆ และโครงการโรงไฟฟา ใหเร่ิมตนเดินหนาไดอยางเปนรูปธรรมในชวงคร่ึงหลังของป ซึ่งจะเปนแรงสนับสนุนใหภาคเอกชนมีความมั่นใจที่จะลงทุนมากยิ่งข้ึน และขับเคล่ือนใหเกิดการลงทุนในดานพาณิชยกรรมและอุตสาหกรรมอยางไรก็ตาม ตลาดที่อยูอาศัย ซึ่งเปนสัดสวนใหญที่สุดในภาคอสังหาริมทรัพย อาจเผชิญปจจัยเส่ียงหากราคาน้ํามันยังปรับตัวสูงข้ึน ซึ่งจะสงผลตอราคาสินคาและบริการพื้นฐานที่จําเปนตอการครองชีพ ขณะที่อัตราเงินเฟอที่สูงข้ึนก็จะเปนแรงกดดันใหอัตราดอกเบี้ยตองปรับข้ึนตามไปดวย ปจจัยทั้งสองนี้จะกระทบตออํานาจซื้อที่อยูอาศัยของผูบริโภค ในกรณีพื้นฐาน ศูนยวิจัยกสิกรไทย คาดวา การกอสรางโดยรวมในป 2551 จะมอัีตราการขยายตัวประมาณรอยละ 3.0-7.0 ปรับตัวดีขึ้นจากรอยละ 2.2 ในป 2550 โดยการกอสรางภาคเอกชนอาจจะปรับตัวดีขึ้นมามีอัตราการขยายตัวประมาณรอยละ 2.0-6.0 จากท่ีหดตัวในป 2550 สําหรับการกอสรางของภาครัฐนาจะเปนแรงขับเคลื่อนท่ีสําคัญ โดยมีอัตราการขยายตัวประมาณรอยละ 4.0-8.0 จากรอยละ 6.8 ในป 2550 สําหรับโอกาสในการหาตลาดงานกอสรางในตางประเทศ ปจจุบัน ประเทศกําลังพัฒนาในเอเชียมีโครงการลงทุนในโครงสรางพื้นฐานขนาดใหญจํานวนมาก เชน โครงขายคมนาคมทางบก โรงไฟฟาและสาธารณูปโภค โดยตลาดที่นาสนใจคือประเทศเพื่อนบานในภูมิภาคอินโดจีน เชน ลาว กัมพูชา และเวียดนาม ประเทศในแถบเอเชียใต โดยเฉพาะอินเดีย รวมทั้งภูมิภาคตะวันออกกลางและแอฟริกา ซึ่งผูประกอบการไทยหลายรายมีศักยภาพในระดับที่แขงขันกับผูรับเหมาตางประเทศได แตการออกไปรับงานในตางประเทศจะตองอาศัยประสบการณ และผูประกอบการตองมีแนวทางรองรับความเส่ียงในดานตางๆที่มีมากกวาตลาดภายในประเทศ เชน อัตราแลกเปล่ียน สถานะทางการเงินของผูวาจาง ความรูความเขาใจถึงวิถีการดําเนินธุรกิจในประเทศนั้นๆ รวมทั้งประเด็นดานขอกฎหมาย เปนตน โดยสรุป แนวโนมของธุรกิจกอสรางในป 2551 แมวาจะมีโอกาสปรับตัวดีข้ึนจากภาวะซบเซาในปกอนหนา โดยแรงสนับสนุนหลักนาจะมาจากโครงการของภาครัฐ อยางไรก็ตาม ศูนยวิจัยกสิกรไทย ยังคงมีมุมมองที่ระมัดระวังตอการฟนตัวของตลาดอสังหาริมทรัพย เนื่องจากเศรษฐกิจไทยยังคงอยูภายใตปจจัยเส่ียงที่สําคัญคือ สถานการณทางการเมืองภายในประเทศ และแนวโนมผลกระทบของเศรษฐกิจสหรัฐที่จะกระทบตออัตราแลกเปล่ียนและภาคการสงออกของไทย ขณะที่ราคาน้ํามันในตลาดโลกยังเส่ียงตอการปรับตัวสูงข้ึนไดหากเกิดอุปสรรคในดานอุปทาน ตลอดจนราคาสินคาวัตถุดิบสําหรับวัสดุกอสรางอาจมีโอกาสปรับตัวสูงข้ึน ซึ่งจะทําใหธุรกิจมีตนทุนคากอสรางโครงการที่สูงข้ึน โดยรวมแลวธุรกิจนี้จึงจัดอยูในกลุมทรงตัวในป 2551

32

ปูนซีเมนต … ความตองการในประเทศนาจะดีข้ึน แตเผชิญแรงกดดันดานตนทุน อุตสาหกรรมปูนซีเมนตในป 2550 ยังคงอยูในภาวะซบเซา โดยปริมาณการผลิตปรับตัวลดลง ตามทิศทางตลาดภายในประเทศ ขณะที่การสงออกยังขยายตัวสูง

• ตลาดภายในประเทศ อยูในภาวะซบเซาตอเนื่องเปนปที่ 2 โดยในป 2550 ยอดขายปูนซีเมนตในประเทศมีปริมาณ 27.7 ลานตัน ลดลงรอยละ 5.0 เมื่อเทียบกับ 29.2 ลานตันในป 2549 (ขยายตัวรอยละ 0.7) โดยเปนผลมาจากการที่อุปสงคในธุรกิจอสังหาริมทรัพย โดยเฉพาะตลาดที่อยูอาศัยออนตัวลง ขณะที่โครงการกอสรางระบบสาธารณูปโภคพื้นฐานของภาครัฐแทบไมมีโครงการใหมเกิดข้ึน

• ตลาดตางประเทศ จากภาวะตลาดภายในประเทศที่ออนแอ ผูผลิตไดขยายสัดสวนการสงออกไปยังตางประเทศมากข้ึน โดยในป 2550 ไทยมีการสงออกปูนซีเมนตรวมท้ังสิ้น 18.6 ลานตัน เพิ่มขึ้นรอยละ 24.1 จากปริมาณ 15.0 ลานตันในป 2549 คิดเปนมูลคาการสงออกท้ังสิ้น 616.4 ลานดอลลารฯ ขยายตัวรอยละ 19.1 จากมูลคา 517 ลานดอลลารฯ ในป 2549 (คิดเปนราคาเฉล่ียที่สงออกอยูที่ 33 ดอลลารฯตอตัน ลดลงประมาณรอยละ 5 จากราคาเฉล่ีย 35 ดอลลารฯ ตอตันในปกอนหนา) การเติบโตสูงของการสงออกเปนผลมาความตองการในตลาดประเทศเพื่อนบานในอาเซียนและแถบเอเชียใตเพิ่มสูงข้ึนอยางมาก รวมทั้งมีการขยายตลาดใหมๆ เชน ในตะวันออกกลาง ยุโรป ละติน อเมริกาและแอฟริกา สวนตลาดสงออกที่เคยเปนอันดับหนึ่งคือสหรัฐอเมริกามีมูลคาการสงออกลดลงอยางมาก เนื่องจากภาวะถดถอยในภาคที่อยูอาศัยอันเปนผลมาจากปญหาหนี้เสียจากการปลอยสินเชื่อใหแกลูกหนี้ที่มีความเส่ียงสูง หรือปญหาซับไพรม อีกทั้งคาเงินดอลลารฯที่ออนคาลงทําใหการสงออกไปยังสหรัฐมีอัตรากําไร หรือมารจินคอนขางต่ํา ในป 2550 การผลิตของอุตสาหกรรมปูนซีเมนตมีปริมาณท้ังสิ้น 35.7 ลานตัน ลดลงรอยละ 9.5 เทียบกับ 39.4 ลานตันในป 2549 เนื่องจากยอดขายภายในประเทศชะลอตัวลง สวนปูนเม็ดมีการผลิต 42.3 ลานตัน เพิ่มข้ึนรอยละ 3.7 จากป 2549 อัตราการใชกําลังผลิตปูนซีเมนตในป 2550 อยูท่ีระดับรอยละ 63.9 ลดลงจากระดับรอยละ 70.7 ในป 2549

แนวโนมในป 2551

• ตลาดภายในประเทศ แนวโนมความตองการปูนซีเมนตภายในประเทศในป 2551 มีโอกาสปรับตัวดีข้ึนหลังจากมีรัฐบาลที่มาจากการเลือกตั้ง โดยในกรณีพื้นฐาน (Base Case) คาดวาจะมีตัวแปรสําคัญอยูที่การดําเนินการโครงการลงทุนของภาครัฐ ซึ่งรวมไปถึงผลักดันโครงการลงทุนในโครงสรางพื้นฐานที่สําคัญใหเร่ิมตนเดินหนาไดอยางเปนรูปธรรม เชน โครงการระบบขนสงมวลชนทางราง รถไฟทางคู การสรางโรงไฟฟา ขณะเดียวกัน ความชัดเจนของโครงการภาครัฐจะเอ้ืออํานวยใหภาคเอกชนมีความมั่นใจตอการ

33

ลงทุนมากยิ่งข้ึน อยางไรก็ตาม ตลาดอสังหาริมทรัพย ซึ่งสะทอนความตองการใชปูนซีเมนตในโครงการของภาคเอกชน อาจเผชิญปจจัยกระทบในดานลบจากการปรับตัวสูงข้ึนของราคาน้ํามัน ที่สงผลใหราคาสินคาอุปโภคบริโภค และอัตราคาบริการสาธารณะ เพิ่มสูงข้ึน ซึ่งจะกระทบตอกําลังซื้อของผูบริโภค ขณะที่อัตราเงินเฟอที่สูงข้ึนอาจเปนขอจํากัดของการผอนคลายนโยบายการเงิน ภายใตขอสมมติในกรณีพื้นฐาน ศูนยวิจัยกสิกรไทย คาดวา ความตองการใชปูนซีเมนตภายในประเทศในป 2551 อาจมีระดับประมาณ 29.5-30.3 ลานตัน ขยายตัวประมาณรอยละ 2.5-6.0 ปรับตัวดีข้ึนจากที่หดตัวในป 2550 อยางไรก็ตาม ความเส่ียงอาจมีเพิ่มข้ึนหากราคาน้ํามันในตลาดโลกยังคงปรับตัวสูงข้ึนไปเหนือระดับ 100 ดอลลารฯตอบารเรล และคงอยูในระดับนั้นเปนเวลานาน ซึ่งจะสงใหอัตราเงินเฟอภายในประเทศพุงสูงข้ึน กระทบตอภาระรายจายของภาคครัวเรือน รวมทั้งอัตราดอกเบี้ยที่อาจปรับข้ึนแรงกวาที่คาด ซึ่งทั้งหมดนี้จะเปนตัวแปรที่สงผลกระทบโดยตรงตอการฟนตัวของธุรกิจอสังหาริมทรัพย

• ตลาดตางประเทศ ในดานการสงออก คาดวาตลาดสหรัฐยังมีแนวโนมชะลอตัว เนื่องจากปญหาการถดถอยในภาคที่อยูอาศัยนาจะยังบั่นทอนความตองการกอสรางที่อยูอาศัยใหม การสงออกนาจะยังคงเนนไปที่ตลาดประเทศเพื่อนบานในกลุมอาเซียนและเอเชียใต ซึ่งเศรษฐกิจของประเทศตลาดเกิดใหมในเอเชียยังมีแนวโนมเติบโตในระดับสูง และยังมีแผนการลงทุนกอสรางโครงการสาธารณูปโภคพื้นฐานขนาดใหญจํานวนมาก ขณะที่ ภูมิภาคตะวันออกกลางนาจะยังเปนตลาดที่มีศักยภาพสูง ทําใหคาดวาปริมาณการสงออกปูนซีเมนตในป 2551 แมวาอาจจะชะลอตัวลงกวาป 2550 แตนาจะยังมีระดับอัตราการขยายตัวไดในระดับปานกลาง คือประมาณรอยละ 5-8 อยางไรก็ตาม คาเงินบาทที่แข็งคาข้ึน และคาขนสงที่ปรับเพิ่มข้ึนตามราคาน้ํามัน ทําใหผูผลิตบางรายปดสายการผลิตปูนเม็ดบางสวนลง และลดเปาหมายการสงออก เนื่องจากสภาวะตนทุนที่ไมเอ้ืออํานวย โดยรวมแลว คาดวาการผลิตในอุตสาหกรรมปูนซีเมนตในป 2551 นาจะปรับตัวดีขึ้นจากท่ีหดตัวสูงในป 2550 โดยมีปจจัยสนับสนุนท่ีสําคัญจากความตองการภายในประเทศที่คาดวาจะฟนตัวดีข้ึนถาหากรัฐบาลใหมที่มาจากการเลือกตั้งมีเสถียรภาพพอสมควรในการขับเคล่ือนนโยบายเศรษฐกิจและโครงการลงทุนตางๆของภาครัฐใหเดินหนาได แตปจจัยเส่ียงในดานราคาน้ํามันจะยังคงเปนตัวแปรที่จะมีผลตอการฟนตัวของภาคอสังหาริมทรัพย ซึ่งจะเปนตัวกําหนดปริมาณงานกอสรางในภาคเอกชน จากการวิเคราะหท้ังปจจัยสนับสนุนและปจจัยเสี่ยง ศูนยวิจัยกสิกรไทย คาดวาในป 2551 อุตสาหกรรมปูนซีเมนตนาจะมีปริมาณการผลิตเพิ่มขึ้นเปนประมาณ 36-38 ลานตัน ขยายตัวประมาณรอยละ 2-6 สงผลใหอัตราการใชกําลังผลิตปูนซีเมนตในป 2551 อาจเพิ่มขึ้นมาอยูท่ีประมาณรอยละ 65-68 จากระดับประมาณรอยละ 64 ในป 2550 ประเด็นสําคัญเฉพาะหนาของอุตสาหกรรมปูนซีเมนตในป 2551 ประกอบดวย ปญหาตนทุนการผลิตที่เพิ่มสูงข้ึน ราคาน้ํามันจะสงผลกระทบตอตนทุนของผูประกอบการผานตนทุนพลังงานและ

34

คาขนสง ปจจัยดังกลาวนาจะทําใหผูผลิตพิจารณาปรับข้ึนราคา จากระดับที่คอนขางทรงตัวในปกอนหนา แตการปรับข้ึนราคาก็อาจทําไดจํากัด เนื่องจากทางการมีแนวทางที่จะดูแลราคาสินคาเพื่อบรรเทาปญหาเงินเฟอ อยางไรก็ตาม ที่ผานมาจะเห็นไดถึงการปรับตัวของผูประกอบการตอปญหาตนทุนพลังงานอยางมาก เชน การปรับเปล่ียนมาใชเชื้อเพลิงที่มีราคาต่ํา รวมถึงมีการลงทุนนําเทคโนโลยีการผลิตพลังงานทดแทนจากพลังงานความรอนหรือวัสดุเหลือใช เพื่อใชในเตาเผาปูน รวมทั้งใชเพื่อการผลิตกระแสไฟฟา สวนในดานโลจิสติกสไดมีการรวมมือกับพันธมิตรทางธุรกิจในการจัดการการขนสง โดยสรุป แนวโนมของอุตสาหกรรมปูนซีเมนตในป 2551 แมวาจะมีโอกาสปรับตัวดีข้ึนจากที่หดตัวลงไปในปกอนหนา แตทิศทางธุรกิจยังตองฝากความหวังไวกับการฟนตัวของเศรษฐกิจภายในประเทศ ซึ่งข้ึนอยูกับเสถียรภาพของรัฐบาลใหมที่มาจากการเลือกตั้ง และประสิทธิภาพในการดําเนินนโยบายทางเศรษฐกิจเปนสําคัญ ขณะที่ราคาน้ํามันที่มีแนวโนมคงอยูในระดับสูงอาจเปนขอจํากัดสําหรับการฟนตัวของความตองการใชซีเมนตในโครงการอสังหาริมทรัพย ธุรกิจนี้จึงจัดอยูในกลุมทรงตัวในป 2551 ผลิตภัณฑมันสําปะหลัง...ความตองการเพิ่ม ท้ังตลาดในประเทศและตลาดสงออก

ผลผลิตมันสําปะหลังในป 2550/51 รวมทั้งประเทศคาดวาจะมีประมาณ 27.97 ลานตัน เพิ่มข้ึนรอยละ 3.9 จากปกอนหนา เนื่องจากเกษตรกรขยายเนื้อที่เก็บเกี่ยว จากสถานการณราคาที่เกษตรกรขายไดอยูในเกณฑดีอยางตอเนื่อง จึงจูงใจใหเกษตรกรหันมาปลูกมันสําปะหลังมากข้ึน โดยทางภาคเหนือและภาคตะวันออกเฉียงเหนือมีเนื้อที่เก็บเกี่ยวเพิ่มข้ึน เนื่องจากเกษตรกรหันมาปลูกมันสําปะหลังแทนขาวโพดเล้ียงสัตว ออยโรงงาน ถั่วเขียว ถั่วเหลือง และพื้นที่ปลอยวางในจังหวัดกําแพงเพชร พิษณุโลก นครสวรรค เพชรบูรณอุดรธานี สกลนคร มุกดาหาร มหาสารคาม ขอนแกน อุบลราชธาน ีนครราชสีมา เปนตน อยางไรก็ตาม ถึงแมราคามันสําปะหลังอยูในเกณฑดี แตพื้นที่ทางการเกษตรมีอยูอยางจํากัด ทําใหไมสามารถเพิ่มเนื้อที่เพาะปลูกไดมากนัก ประกอบกับเนื้อที่เก็บเกี่ยวทางภาคกลางลดลง เนื่องจากเกษตรกรปรับเปล่ียนไปปลูกยางพารา และยูคาลิปตัส ซึ่งใหผลตอบแทนที่ดีกวาในจังหวัดปราจีนบุรี ฉะเชิงเทรา สระแกว และระยอง สงผลใหภาพรวมเนื้อที่เก็บเกี่ยวเพิ่มข้ึนเล็กนอย แนวโนมปริมาณผลผลิตมันสําปะหลังในป 2551 ยังไมเพียงพอตอปริมาณความตองการของตลาดที่สูงข้ึนในปจจุบันที่คาดวามีความตองการเพิ่มข้ึนกวา 30 ลานตัน จากป 2550 มีความตองการอยูที่ 29 ลานตัน ซึ่งความตองการดังกลาวไดยกระดับราคามันสําปะหลังใหสูงข้ึนตามไปดวย ดังนั้นหนวยงานรัฐบาลและภาคเอกชนที่เกี่ยวของควรเรงสงเสริมใหเกษตรกรเพิ่มผลผลิตตอไรใหมากข้ึนจาก 3.5 ตันตอไรเปน 5 ตันตอไร ซึ่งการเพิ่มผลผลิตตอไร นอกจากลดตนทุนการผลิตไดแลว ยังสามารถสงออกสรางรายไดใหกับประเทศไดมากข้ึน รวมถึงตัวเกษตรกรเอง

35

จากสถานการณการขาดแคลนอุปทานธัญพืชในตลาดโลก ในชวงป 2549–2550 ทําใหราคาขาวสาลี ขาวโพด และมันสําปะหลังปรับตัวสูงข้ึนมาก คาดวาประเทศผูผลิตจะขยายเนื้อที่ปลูก และเพิ่มผลผลิตธัญพืชมากข้ึน ทําใหราคาธญัพืชรวมถึงมันสําปะหลังในป 2551 มีแนวโนมออนตัวลงได แมวาความตองการใชผลิตภัณฑมันสําปะหลังจะยังขยายตัวอยางตอเนื่อง แตหากราคาสินคาทดแทนปรับตัวลดลง ราคาผลิตภัณฑมันสําปะหลังก็คาดวาจะปรับลดลงตามทําใหกระทรวงพาณิชยมีมติเห็นชอบมาตรการแทรกแซงตลาดมันสําปะหลังป 2550/51 โดยการรับจํานําหัวมันสําปะหลังสดจากเกษตรกร รวมทั้งหมด 5 ลานตัน ระหวางเดือนมกราคม-เมษายน 2551 เพื่อแปรรูปเปนมันเสนและแปงมันสําปะหลัง ราคารับจํานําหัวมันสําปะหลังสดที่เชื้อแปง 25% ณ จุดรับจํานํา กําหนดเปนข้ันบันไดดังนี้ เดือนมกราคม 2551 กิโลกรัมละ 1.70 บาท เดือนกุมภาพันธ 2551 กิโลกรัมละ 1.75 บาท เดือนมีนาคม 2551 กิโลกรัมละ 1.80 บาท เดือนเมษายน 2551 กิโลกรัมละ 1.85 บาท ทั้งนี้ราคารับจํานําหัวมันสด ณ เปอรเซ็นตเชื้อแปงอ่ืนใหปรับเพิ่ม/ลด เปอรเซ็นตละ 0.02 บาท วัตถุประสงคสําคัญคือ ตองการใหเกษตรกรผูปลูกมันสําปะหลังทยอยขุดหัวมัน สงผลใหราคามันสําปะหลังในประเทศไมตกต่ําลงมากนัก

สําหรับความตองการผลิตภัณฑมันสําปะหลังในประเทศคาดวาจะเพิ่มข้ึนในปนี้ เนื่องจากมีโรงงานผลิตเอทานอลเพื่อใชเปนเชื้อเพลิงแลว 1 แหง คือ บริษัท เคไอเอทานอล จํากัด ผลิตเอทานอลจากกากน้ําตาล เดินเคร่ืองเมื่อวันที่ 1 มิถุนายน 2550 มีกําลังการผลิต 100,000 ลิตรตอวัน และอยูระหวางการกอสรางอีก 1 แหง คือ บริษัท ที พี เค เอทานอล จํากัด ผลิตเอทานอลจากมันสําปะหลัง อยูระหวางการกอสรางโรงงาน มีกําลังการผลิต 340,000 ลิตรตอวัน นอกจากนี้ยังมียื่นขอรับการสนับสนุนจากศูนยเศรษฐกิจการลงทุนภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 1 นครราชสีมาอีกประมาณ 5 ราย

อยางไรก็ตาม บรรดาโรงงานเอทานอลตองเตรียมวัตถุดิบปอนเขาไปในโรงงานใหเพียงพอ แตมีปญหาวัตถุดิบมันสําปะหลังไมพอตอความตองการของตลาด โดยมีเพียงรอยละ 50 ของกําลังการผลิต ขณะที่ความตองการผลิตภัณฑมันสําปะหลังในตลาดโลกยังคงเพิ่มข้ึน สาเหตุเนื่องจากผลผลิตธัญพืชของโลกซึ่งเปนสินคาคูแขงของมันสําปะหลัง ป 2550/51 เชน ขาวสาลีไดรับผลกระทบจากภัยธรรมชาต ิและมีปญหาเกี่ยวกับโรคพืชและแมลง ทําใหผลผลิตไดรับความเสียหาย แมวาผลผลิตขาวโพดป 2550/51 จะเพิ่มข้ึนรอยละ 9 แตประเทศผูผลิตสําคัญ เชน สหรัฐฯตองสต็อกขาวโพดไวใชในการผลิตเอทานอลภายในประเทศ ทําใหมีขาวโพดเหลือสงออกไมมากนัก ประกอบกับจีนก็มีนโยบายหามนําขาวโพดไปใชในการผลิตเอทานอล และแอลกอฮอล เพราะตองสงวนไวใชในการบริโภค จึงเปนโอกาสดีของผลิตภัณฑมันสําปะหลัง

ดานการสงออกผลิตภัณฑมันสําปะหลังป 2551 คาดวาจะมีมูลคาประมาณ 1,240 ลานดอลลารสหรัฐฯ หรือเพิ่มข้ึนเกือบรอยละ 20.0 จากปที่ผานมา โดยสหภาพยุโรปมีการส่ังซื้อมันอัดเม็ดลวงหนาจนถึงเดือนมิถุนายน 2551 เดือนละ 150,000 - 200,000 ตัน สวนประเทศอ่ืนๆ เชน จีน เกาหลีใต ไตหวัน ญี่ปุน หรือประเทศคูคาใหมๆ อยางนิวซีแลนด ก็มีการส่ังซื้อมันเสน มันอัดเม็ดอยางตอเนื่องเชนกัน

36

เพราะมีคุณภาพดีเหมาะแกการเล้ียงสัตวและขาวโพดมีราคาสูง สําหรับแปงมันสําปะหลัง นอกจากประเทศคูคาเดิม เชน อินโดนีเซีย ญี่ปุน ไตหวัน ฯลฯ มีการส่ังซื้ออยางตอเนื่องแลว ยังมีประเทศคูคาใหม เชน สหรัฐฯมีการนําเขาแปงมันจากไทยเปนจํานวนมาก เนื่องจากแปงขาวโพดมีราคาแพง และแปงมันสําปะหลังมีคุณสมบัติที่ดีเหมาะสมตออุตสาหกรรมการผลิตกระดาษ และลูกคามีความตองการสูงมาก แมวาคาเงินบาทของไทยจะกลับมาแข็งคาข้ึนอีกในตนป 2551 นี้ แตราคาขายแปงมันยังคงสูงอยู โดยราคาเอฟโอบ ี(ไมรวมคาขนสง)ป 2551 นี้อยูที ่340-350 ดอลลารสหรัฐ (ราว11,220-11,550 บาท คํานวณที่ 33 บาทตอดอลลารสหรัฐฯ) ขณะที่ชวงเดียวกันปที่ผานมาอยูที่ตันละ 220-230 ดอลลารสหรัฐฯ (7,920-8,280 บาท คํานวณที่ 36 บาทตอดอลลารสหรัฐฯ )หรือสูงข้ึนประมาณตันละ 120 ดอลลารสหรัฐฯ (3,960 บาท คํานวณที่ 33 บาทตอดอลลารสหรัฐฯ) คาเงินบาทที่ยังคงแข็งข้ึนอยางตอเนื่อง หากจะข้ึนราคาขายแปงมันสําปะหลังข้ึนมาอีกตันละ 5 ดอลลารสหรัฐฯ คาดวาไมนามีปญหาเพราะความตองการของลูกคามีมาก ขณะที่วัตถุดิบหัวมันสดมีนอย เนื่องจากปนี้ทุกผลิตภัณฑมันสําปะหลังไมวาจะเปนมันเสน มันอัดเม็ดตลาดมีความตองการสูง จะเห็นไดจากชวงนี้เปนชวงเก็บเกี่ยวหัวมันสด แตปรากฎวาโรงแปงเดินเคร่ืองกันไดเพียงรอยละ 70 ของกําลังผลิตเทานั้น ที่สําคัญปกติแลวภาวะเงินบาทแข็งคา ราคาหัวมันสดจะตองลดต่ําลงตามคาเงินบาท แตปรากฏวาคร้ังนี้ราคาหัวมันสดยังไมลง โดยหัวมันสดเชื้อแปง30% ราคายังอยูที่กิโลกรัมละ 2.17 บาท เชื้อแปง 26% กิโลกรัมละ 2.07 บาท สะทอนไดวาตลาดโลกมีความตองการผลิตภัณฑมันสําปะหลังอยางแทจริง และไมกระทบทั้งราคาที่ผูสงออกขายได รวมไปถึงราคาที่เกษตรกรขายไดดวย

พืชพลังงานทดแทน :อนาคตสดใส แตภาครัฐตองประสานงานอยางมีประสิทธิภาพ กระแสพลังงานทางเลือกเร่ิมบูมข้ึนอีกคร้ัง หลังราคาน้ํามันดิบสูงข้ึนอยางตอเนื่อง และ

การคาดการณวาราคาน้ํามันดิบจะยังคงอยูในเกณฑสูงตอไป กระทรวงเกษตรฯ และกระทรวงพลังงานมีแผนการผลิตพืชพลังงานทดแทนเพื่อใชผลิตเปนไบโอดีเซลและเอทานอลในสวนของไบโอดีเซลนั้นตองเพิ่มปริมาณการผลิต เนื่องจากการประกาศบังคับใหมีการจําหนายไบโอดีเซลบี 2 วันที่ 1 กุมภาพันธ 2551 แตยังไมบังคับไบโอดีเซลบี 5 เพราะปจจุบันไทยมีปาลมน้ํามันผสมเพียงพอในระดับบี2 สวน บี 5 ตองเพิ่มพื้นที่เพาะปลูกอีก 2.5 ลานไร ดังนั้นขณะนี้กระทรวงพลังงานจึงใหบี 5 เปนชวงของการสงเสริมใหมีการขยายพื้นที่เพาะปลูก ในระยะที่ผานมากระทรวงเกษตรฯมีแผนเพิ่มพื้นที่ปลูกปาลมน้ํามัน 500,000 ไร แตผลการดําเนินงานในชวง 1-2 ปที่ผานมา เพิ่มพื้นที่ปลูกไดไมถึง 100,000 ไร เพราะพื้นที่ที่เหมาะสมสําหรับการปลูกปาลมน้ํามันมีจํากัดหากพื้นที่ใดมีความชื้นสัมพัทธไมเพียงพอไมสามารถปลูกได นอกจากนีย้งัตองมีโรงหีบปาลมดิบในบริเวณใกลเคียง จากขอจํากัดที่เกษตรกรนําสงผลปาลมดิบใหถึงโรงงานสกัดน้ํามันปาลมดิบภายใน 24 ชั่วโมง ทั้งนี้เพื่อรักษาคุณภาพของน้ํามันปาลม การตั้งโรงงานจะตองมีอุตสาหกรรมตอเนื่องมาก เชน โรงผลิตไฟฟาไบโอแกส ตองลงทุนโรงหีบอยางนอยแหงละ 150 ลานบาท ทําใหการเพิ่ม

37

พื้นที่เพาะปลูกปาลมน้ํามันตองมองทั้งระบบ ถาจะใหน้ํามันปาลมเพียงพอกับความตองการตองมีพื้นที่ปลูกปาลมอีก 1 ลานไรภายใน 3 ป เพื่อผลิตไบโอดีเซลใหไดวันละ 1 ลานลิตร

สวนการผลิตเอทานอลปจจุบันความตองการใชน้ํามันเบนซินวันละ 20 ลานลิตร มีโรงงานผลิต 21 โรงงาน ผลิตได 1 ลานลิตรตอวัน ขณะที่ความตองการใชมี 0.6 ลานลิตรตอวัน จึงยังไมมีปญหาดานวัตถุดิบ แตหลังป 2552 คาดวาปริมาณกากน้ําตาลจะมีไมเพียงพอกับความตองการของโรงงานผลิตเอทานอล ดังนั้นกระทรวงเกษตรฯ จะเรงรัดการเพิ่มผลผลิตตอไรของมันสําปะหลังใหได 5 ตันตอไร เนื่องจากมกีารคาดการณวาจะเกดิเหตุการณทาํนองเดียวกันกับน้ํามนัปาลมจะเกดิข้ึนหากมกีารใชเอทานอลเกินวันละ 1-2 ลานลิตร

ทั้งนี้ความตองการใชน้ํามันปาลมในการอุปโภคบริโภค และอุตสาหกรรมตางๆ มีประมาณ 8.5 หมื่นตันตอเดือน สวนการใชในการผลิตน้ํามันไบโอดีเซลบี 2 ตามนโยบายของกระทรวงพลังงานอยูที่ไมเกิน 3 หมื่นตันตอเดือน แตคาดวาในระยะเร่ิมแรก(เดือนเมษายน 2551)จะใชไมถึง 1.5 หมื่นตันตอเดอืน ดังนั้นความตองการผลผลิตปาลมจะอยูที่ราว 1.1-1.2 แสนตันตอเดือน ทําใหเชื่อวาปริมาณสต็อกน้ํามันปาลมทั่วประเทศที่มีอยูราว 1.4 ลานตันตอปนั้นเพียงพอกับความตองการ อยางไรก็ตาม สถานการณน้ํามันปาลมภายในประเทศในชวงตนป 2551 ที่เกิดภาวะขาดแคลน สาเหตุเบื้องตนมาจากผูผลิตหันไปจําหนายน้ํามันพืชแบบปบมากกวาที่จะผลิตขายแบบขวดขนาด 1 ลิตร เพราะแบบปบไมมีราคาเพดานกําหนด แตแบบขวดมีขอจํากัดเร่ืองราคาจําหนายไมใหเกินที่อนุญาตคือ น้ํามันถั่วเหลืองขวดละ 45.50 บาท และน้ํามันปาลมขวดละ 43.50 บาท ทั้งนี้คณะกรรมการแกไขปญหาปาลมน้ํามันอยางเปนระบบอนุมัติใหองคการคลังสินคา(อคส.) นําเขาน้ํามันปาลมกึ่งบริสุทธิ(์น้ํามันโอเลอีนดิบ) ปริมาณไมเกิน 3 หมื่นตัน กอนวันที่ 29 กุมภาพันธ 2551 ก็เพื่อแกปญหาขาดตลาด อยางไรก็ตามการรนําเขาอาจสงผลใหราคาผลปาลมดิบที่จะทยอยออกสูตลาดในชวงปลายเดือนกุมภาพันธ-มีนาคม 2551 ตกต่ําลง เห็นไดจากขณะนี้ปาลมดิบมีราคากิโลกรัมละ 6.00 บาท หากมีการนําเขาจะทําใหราคาในชวงปลายเดือนกุมภาพันธ-มีนาคม 2551 คาดวาราคาจะลดลงเหลือกิโลกรัมละ 5 บาท

การแกปญหาปาลมน้ํามันโดยการนําเขาปาลมน้ํามันเปนคร้ังๆ ไปนั้นเปนการแกไขปญหาเฉพาะหนา แมวาการตัดสินใจนําเขาในคร้ังนี้จะเปนแนวทางที่ดีที่สุดและชวยบรรเทาปญหาที่เกิดข้ึนได แตการนําเขาน้ํามันปาลมในคร้ังตอไปอาจจะไมใชทางเลือกที่ดีที่สุด เนื่องจากมีแนวโนมวาราคาน้ํามันปาลมจะขยับตัวสูงข้ึนตามความตองการไบโอดีเซลที่ยังคงเพิ่มข้ึน ในระยะยาวแลวความตองการใชพืชพลังงานมีมากข้ึน ซึ่งมีทั้งออย มันสําปะหลัง และปาลมน้ํามันถือเปนปญหาโครงสรางในระยะยาว รัฐบาลจึงควรบริหารจัดการพื้นที่การผลิตใหมีประสิทธิภาพ ใหการจัดการใชเปนไปอยางเหมาะสม สวนราคาผลผลิตก็จะตองทําใหสมเหตุสมผล แตทิศทางนั้นราคาจะปรับตัวเพิ่มข้ึน รวมทั้งประเด็นสําคัญคือ ทั้งกระทรวงพลังงาน กระทรวงเกษตรฯและกระทรวงพาณิชยจะตองประสานงานกัน ที่ผานมามีการดําเนินตามแผนแตละกระทรวงไดมีการวางแผนตั้งแตแรกแลว ดังนั้น จากนี้ไปทุกฝายจะตองรวมมือกัน เพื่อใหการแกไข

38

ปญหาตางๆดําเนินไปอยางสอดคลองและถูกทิศทาง แมภาครัฐจะมีนโยบายสงเสริมการขยายพื้นที่ปลูกพืชพลังงานทดแทน อยางไรก็ตามกวา 3 ปที่ผานมายงัไมเห็นเปนรูปธรรม ดังนั้นหนวยงานที่รับผิดชอบตองหันกลับมาพิจารณาทบทวนพรอมทั้งสงเสริม เพราะที่แลวมาเมื่อเกิดกระแสความตองการพืชพลังงานข้ึนมา แตส่ิงที่เกิดข้ึนแทนจะเปนการขยายพื้นที่เพาะปลูกอยางเปนระบบไดมาตรฐาน กลับมีทั้งโรงงานสกัดน้ํามันปาลมดิบ และโรงกล่ันน้ํามันปาลมบริสุทธ จนกระทั่งผลผลิตปาลมน้ํามันขยายตัวไมทัน กลาวคือ โรงกล่ันน้ํามันปาลมหนาใหมเกิดข้ึนมากมายกวา 10 โรงงาน โรงงานสกัดน้ํามันปาลม 64 โรงงาน และโรงกล่ันน้ํามันปาลมดิบสําหรับบริโภคกวา 10 โรงงาน รวมแลวปจจุบันทําใหเกิดสายการผลิตน้ํามันปาลมตั้งแตตนระบบไปถึงข้ันปลายกวา 84 โรงงาน แตการปลูกที่เปนฐานการผลิตที่สําคัญไมมีสามารถขยายตัว สงผลถึงตนทุนการผลิตเพิ่ม ข้ึน จากการไมสามารถดําเนินการผลิตไดอยางมีประสิทธิภาพ ดังนั้น ปจจัยพึงระวังก็คือ จะเกิดการปดโรงงานที่ไมสามารถแบกรับตนทุนที่อยูในเกณฑสูงได การที่เรงศึกษาจุดนี้อยางนอยการนําแนวคิดการพัฒนาตามประเทศมาเลเซียที่ใหความสําคัญกับปาลมน้ํามันมาก ถึงข้ันแยกออกเปนกระทรวง ตั้งองคกรอิสระ ใหอํานาจการบริหาร ตรา พ.ร.บ.ข้ึนมาเพื่อใหอํานาจบริหารเต็มที่สําหรับดูแลพืชเศรษฐกิจโดยเฉพาะปาลม ยาง รวมถึงสงเสริมเร่ืองกองทุนวิจัยดวยความคิดที่มองเห็นอนาคตที่ปาลมจะเปนพืชสําคัญของโลก เพราะขณะนี้ผลผลิตยังไมพอกับความตองการ

นอกจากนี้ ประเด็นที่ตองพิจารณาคือ การลอยตัวของราคาน้ํามันปาลมที่นํามาใชผลิตไบโอดีเซล เนื่องจากปจจุบันใชการปรับสูตรคํานวณเพื่อประกาศราคาน้ํามันปาลมที่ใชในการผลิตไบโอดีเซล โดยในวันที่ 24 มกราคม 2551 คณะกรรมการบริหารนโยบายพลังงาน (กบง.) มีมติเห็นชอบปรับสูตรการคํานวนราคาน้ํามันปาลมดิบเพือ่ใชในการคํานวณราคาไบโอดีเซล (บี 100) ไมใหสูงกวาราคาน้ํามันปาลมดิบในตลาดมาเลเซียบวก 3 บาทตอกิโลกรัม เพื่อทําใหผูผลิตไบโอดีเซลสามารถที่จะผลิตไบโอดีเซล (บี100) จําหนายใหกับผูคาน้ํามันตามมาตรา 7 โดยสะทอนใหเห็นถึงตนทุนที่แทจริงในอุตสาหกรรมไบโอดีเซล ทั้งนี้ เดิมไดมีการกําหนดระดับเพดานราคาน้ํามันปาลมดิบไวที่ระดับราคาน้ํามันปาลมดิบในตลาดโลก(ตลาดมาเลเซีย)บวก 1 บาทตอกิโลกรม ดังนั้นราคาอางอิงในการจําหนายไบโอดีเซล(บี 100)ระหวางผูผลิตและผูคาน้ํามันตามมาตรา 7 ที่อยูระดับ 39.01 บาทตอลิตร แตสถานการณปจจุบันราคาขายน้ํามันปาลมดิบในประเทศมีราคาสูงกวาเพดาน จึงทําใหตนทุนการผลิตไบโอดีเซล(บี 100)ของผูผลิตไบโอดีเซล(บี 100 )อยูที่ระดับ 42.22 บาทตอลิตร สงผลใหผูผลิตไบโอดีเซลไมสามารถที่จะผลิตไบโอดีเซล(บี 100)จําหนายใหกับผูคาน้ํามันตามมาตรา 7 เพื่อนํามาผสมกบัน้ํามนัดีเซลหมนุเร็วได อยางไรก็ตาม คาดวาในอนาคตควรจะมีการพิจารณาที่จะใหราคาน้ํามันปาลมที่ใชในการผลิตไบโอดีเซลลอยตัวใหเหมือนกับราคาน้ํามัน เพราะปจจุบันรัฐบาลไดอุดหนุนราคาใหต่ํากวาน้ํามันดีเซลผานทางกองทุนตางๆ ทําใหราคาน้ํามันปาลมเพื่อการใชสําหรับผลิตไบโอดีเซลถูกกวาน้ํามันปาลมสําหรับบริโภค เกิดความเหล่ือมลํ้าดานราคา ดังนั้นการใชมาตรการลอยตัวนี้เพื่อวัตถุประสงคใหน้ํามันปาลมสะทอนตนทุนที่แทจริง

39

เย่ือกระดาษ : ยังเติบโต...แตตองเตรียมพรอมรับความเส่ียง ในป 2551 แมวาธุรกิจเยื่อกระดาษจะมีปจจยัเส่ียงจากภาวะเศรษฐกิจในประเทศทีอ่าจจะไดรับผลกระทบจากการชะลอตัวของเศรษฐกิจโลกที่อาจรุนแรงกวาที่คาด แตปริมาณความตองการบริโภคเยื่อกระดาษยังคงไดรับปจจัยหนุนหลายประการอาทิ การเรงกระตุนการใชจายของภาครัฐและการลงทุนภาคเอกชน รวมทั้งการเลือกตั้งสมาชิกวุฒิสภาในป 2551 รวมทั้งการที่อุตสาหกรรมส่ิงพิมพรายใหญจากตางประเทศมีการยายฐานการผลิตเขามาในไทยเพื่อรับจางผลิตส่ิงพิมพเพื่อการสงออก ในขณะเดียวกันการขยายกําลังการผลิตกระดาษของผูประกอบการรายใหญที่มีอยูเดิม ในสวนของเยื่อกระดาษที่ผลิตเพื่อการสงออกนั้น ยังคงมีความตองการนําเขาเยื่อกระดาษเพื่อรองรับการเติบโตทางเศรษฐกิจ และรองรับการเปนเจาภาพกีฬาโอลิมปกจากจีน ซึ่งจะชวยเขามาชดเชยตลาดเยื่อกระดาษในประเทศที่ถูกกดดันจากภาวะเศรษฐกิจโลกที่ชะลอตัว ดังนั้น ศูนยวิจัยกสิกรไทย จึงไดจัดใหเยื่อกระดาษเปนธุรกิจที่มีแนวโนมทรงตัวในป 2551 โดยมีรายละเอียดดังนี ้ ตลาดในประเทศ ความตองการใชเยื่อกระดาษในประเทศไดรับปจจัยหนุนจากการมีรัฐบาลชุดใหมที่มาจากการเลือกตั้ง มีการเรงกระจายงบประมาณรายจายประจําป เพื่อกระตุนเศรษฐกิจ รวมทั้งผูประกอบการธุรกิจตางๆก็เร่ิมมีการกลับเขามาใชงบประมาณโฆษณาประชาสัมพันธผานส่ือตางๆเพื่อกระตุนยอดขายมากข้ึน โดยเฉพาะส่ือประเภทส่ิงพิมพ ทั้ง นิตยสารและหนังสือพิมพ ในขณะเดียวกัน ในป 2551 ไทยจะมีการเลือกตั้งสมาชิกวุฒิสภาในชวงเดือนมีนาคม 2551 จะสงผลใหความตองการใชส่ือส่ิงพิมพประเภท ใบปลิว แผนพับ แนะนําตัวผูสมัครมีเพิ่มข้ึน นอกจากนี้ การที่อุตสาหกรรมส่ิงพิมพรายใหญจากตางประเทศมีการยายฐานการผลิตเขามาในไทยเพื่อรับจางผลิตส่ิงพิมพเพื่อการสงออกทําใหมีความตองการใชกระดาษเปนจํานวนมาก ประกอบกับการขยายกําลังการผลิตกระดาษของผูประกอบการรายใหญที่มีอยูเดิมเพื่อจําหนายในประเทศและสงออก สงผลใหปริมาณความตองการใชเยื่อกระดาษเพื่อปอนเปนวัตถุดิบเพิ่มสูงข้ึนตาม โดยคาดวา ในป 2551 ปริมาณการจําหนายเยื่อกระดาษในประเทศจะมีประมาณ 760,000 ตันเพิ่มข้ึนจากป 2550 ซึ่งมีการจําหนายที่ประมาณ 670,000-680,000 ตัน ตลาดสงออก แมวาการชะลอตัวทางเศรษฐกิจของโลก โดยเฉพาะประเทศผูนําทางเศรษฐกิจอยางสหรัฐฯและสหภาพยุโรปจะสงผลลบตอปริมาณความตองการเยื่อกระดาษของโลก แตคาดวาจะสงผลกระทบตอทิศทางการสงออกเยื่อกระดาษของไทยในระดับที่ไมรุนแรงมากนัก ทั้งนี้เนื่องจากตลาดสงออกเยื่อกระดาษที่สําคัญของไทยอันไดแกจีน ซึ่งมีสัดสวนประมาณรอยละ 60 ของมูลคาการสงออกเยื่อกระดาษทั้งหมดของไทยหรือคิดเปนปริมาณสงออกประมาณ 1.9 แสนตัน มูลคาสงออกประมาณ 3,700 ลานบาทตอป โดยเศรษฐกิจจีน ยังคงมีการเติบโตคอนขางสูง ทําใหมีความจําเปนตองนําเขาเยื่อกระดาษมารองรับความตองการใชในประเทศที่มีอยูในระดับสูงกวาปริมาณการผลิตประมาณ 7-8 ลานตัน ในขณะเดียวกัน การที่จีนไดเปนเจาภาพการแขงขันกีฬาโอลิมปกในเดือนสิงหาคม 2551 จะสงผลใหปริมาณความตองการใชเยื่อและกระดาษในอุตสาหกรรมส่ิงพิมพมีเพิ่มข้ึน ซึ่งจะสงผลดีตอการ

40

สงออกเยื่อกระดาษของไทยเปนอยางมาก ในขณะที่ตลาดสงออกเยื่อกระดาษสําคัญรายอ่ืนๆอาท ิ อินโดนีเซีย เวียดนาม ปริมาณความตองการเยื่อกระดาษก็ยังคงมีแนวโนมเติบโตตามภาวะเศรษฐกิจเชนเดียวกัน ทั้งนี้คาดวาการสงออกเยื่อกระดาษของไทยในป 2551 จะมีทั้งส้ินประมาณ 0.35 ลานตันคิดเปนมูลคา 7,000 ลานบาท เพิ่มข้ึนเมื่อเทียบกับป 2550 ที่คาดวาสงออกไดประมาณ 0.29 ลานตัน มูลคา 5,817 ลานบาท ราคาเยื่อกระดาษ ราคาเยื่อกระดาษในป 2551 คาดวาจะยังคงมีแนวโนมทรงตัวในระดับใกลเคียงกับป 2550 ที่ผานมาคือเยื่อใยยาวอยูที่ระดับประมาณ 750-800 ดอลลารสหรัฐฯตอตัน และเยื่อใยส้ันอยูที่ประมาณ 700-750 ดอลลารสหรัฐฯตอตัน ทั้งนี้เนื่องจากตนทุนการผลิต ทั้งวัตถุดิบ ไมยูคาลิปตัส เคมีภัณฑ รวมทั้งตนทุนพลังงาน ราคายังคงทรงตัวในระดับสูง ทั้งนี้คาดวา ราคาเยื่อกระดาษหากจะปรับข้ึนก็นาจะอยูในอัตราที่ไมสูงมากเทากับป 2550 เนื่องจากมีปจจัยดานเศรษฐกิจโลกเขามากดดัน

เปนที่นาสังเกตวา การที่เศรษฐกิจไทยยังคงมีความเปราะบางในหลายจุด ไมวาจะเปนปญหาภาวะเศรษฐกิจในประเทศที่อาจจะไดรับผลกระทบจากการชะลอตัวของเศรษฐกิจโลกที่อาจรุนแรงกวาที่คาด รวมทั้งปญหาราคาน้ํามันที่ยังมีแนวโนมทรงตัวในระดับสูง เปนปจจัยกดดันตอการชะลอการบริโภคหรือการลงทุนของภาคเอกชน ซึ่งปจจัยดังกลาวอาจจะสงผลกระทบตอความตองการบริโภคส่ิงพมิพประเภทตางๆอาทิ หนังสือพิมพ นิตยสาร วารสาร ของภาคประชาชนและภาคธุรกิจ ในขณะที่ตลาดสงออกเยื่อกระดาษ มีปจจัยเส่ียงจากปญหาเงินบาทของไทยที่ยังคงแข็งคาอยางตอเนื่องซึ่งทําใหผูสงออกมีความเส่ียงจากอัตราแลกเปล่ียนที่ผันผวน อยางไรก็ตาม จากการที่ปริมาณความตองการใชเยื่อกระดาษของโลกยังอยูในระดับสูง เมือ่เทียบกับปริมาณการผลิตที่ยังไมสามารถเพิ่มข้ึนในอัตราที่ใกลเคียงกัน สงผลใหผูประกอบการเยื่อกระดาษยังคงสามารถปรับเพิ่มราคาสงออกเยื่อกระดาษใหสอดคลองกับการแข็งคาของเงินบาทไดในระดับหนึ่ง ประกอบกับการที่ตนทุนนําเขาวัตถุดิบ สารเคมีจากตางประเทศที่ลดลงตามคาเงินบาท จะเขามาชวยบรรเทาปญหาที่กลาวมาขางตนไดพอสมควร ธุรกิจโรงแรมหรูระดับ 4-5 ดาว : การแขงขันรุนแรงจากเชนอินเตอร

ตลาดนักทองเที่ยวตางชาติมีแนวโนมขยายตัวในอัตราสูงข้ึนอยางเดนชัดในป 2551 จากปจจัยหลายประการที่ชวยเกื้อหนุน สงผลใหตลาดทองเที่ยวหลักของไทยในเอเชียตะวันออกที่ถดถอยลงในป 2550 กลับมาขยายตัวตามปกติ ขณะที่ตลาดนักทองเที่ยวคนไทยในกลุมที่กําลังซื้อสูงและกลุมนักธุรกิจยังเติบโตตอเนื่องแมในอัตราไมสูงนัก ประกอบกับการขยายตัวของเชนบริหารโรงแรมชั้นนําจากทั่วโลกที่ขยายเครือขายเขามาในภูมิภาคเอเชีย โดยมีประเทศไทยเปนหนึ่งในพื้นที่เปาหมาย ขณะที่เชนบริหารโรงแรมของไทยที่มอียูเพยีงไมกี่รายตางปรับกลยุทธเพื่อรับมอืการแขงขันที่รุนแรงข้ึนจากเชนตางชาติ สงผลใหมีการขยายลงทุนในโรงแรมหรือรีสอรตหรูอยางตอเนื่องตามเมืองทองเที่ยวสําคัญรวมทั้งกรุงเทพฯ ทั้ง

41

การลงทุนของผูประกอบการรายใหมและการปรับปรุงกิจการของผูประกอบการรายเดิมเพื่อยกระดับเปนโรงแรมระดับหรูและจางเชนตางชาติบริหาร ซึ่งมสีวนสําคัญในการยกระดับกลุมนกัทองเที่ยวตางชาติทีเ่ดนิทางเขามาเที่ยวตามเมืองทองเที่ยวสําคัญของประเทศไทย

บริษัท ศูนยวิจัยกสิกรไทย จํากัด จึงคาดการณวา ในป 2551 ธรุกิจโรงแรมหรูระดบั 4-5 ดาวมีแนวโนมเติบโตประมาณกวารอยละ 10 โดยประมาณการวา ธุรกิจโรงแรมโดยรวมตามแหลงทองเที่ยวหลักที่มีอยูประมาณ 6,500 แหงซึ่งมีหองพักรวมกันประมาณ 360,000 หองนั้นมีรายไดหลักในดานที่พักจากนักทองเที่ยวคนไทยและตางชาติคิดเปนมูลคาประมาณ 230,000 ลานบาท ในจํานวนนี้กวารอยละ 60 เปนรายไดในสวนของธุรกิจโรงแรมหรูระดับ 4-5 ดาว ซึ่งมีอัตราคาหองและอัตราการเขาพักเฉล่ียสูงกวาโรงแรมกลุมอ่ืน

การแขงขันในธุรกิจโรงแรมมีความรุนแรงยิ่งข้ึนในป 2551 โดยเฉพาะในกลุมโรงแรมหรูระดับ 5-6 ดาว ซึ่งสวนใหญบริหารโดยเชนตางชาติที่มีแบรนดใหมๆเขามามากข้ึน โดยขยายฐานการบริหารโรงแรมเขาไปยังโรงแรมทุกระดับ ตามเมืองทองเที่ยวและเมืองเศรษฐกิจหลักตามภาคตางๆของไทย ขณะที่เชนบริหารโรงแรมไทยตองปรับกลยุทธ เชน ทําการรีแบรนด และขยายตลาดไปตางประเทศ อยางไรก็ตาม เชนบริหารโรงแรมไทยสวนใหญมีศักยภาพบริหารโรงแรมในระดับกลางเทานั้น สําหรับโรงแรมระดับ 5 ดาวข้ึนไปจะสูเชนตางชาติไมได เพราะเชนบริหารโรงแรมตางชาติมีเครือขายดานการตลาดที่เขมแข็งกวาและครอบคลุมไปทั่วโลก

เปนที่นาสังเกตวา ขณะที่มีการขยายตัวของโรงแรมหรูระดับ 4-5 ดาวสวนใหญขยายตัวไปตามเมืองทองเที่ยวชายทะเลแถบอันดามัน คือ ภูเก็ต กระบี ่พังงา รวมทั้งชายฝงทะเลฝงอาวไทย คือ เกาะชาง หัวหิน และสมุยนั้น เชียงใหมเองก็ไดอานิสงสจากงานพืชสวนโลกและการผลักดันโครงการเม็กกะโปรเจกตหลายโครงการของรัฐบาล สงผลใหมีการขยายการลงทุนโรงแรมหรูระดับ 4-5 ดาวและบูติคโฮเต็ลมาอยางตอเนื่องตั้งแตชวงกอนงานพืชสวนโลกเปนตนมา และคาดวาจะมีโรงแรมหรูเปดเพิ่มข้ึนในปนี ้ทําใหมีหองพักเพิ่มข้ึนอีกประมาณ 1,000 หอง ไดแก โรงแรมโซฟเทล ริเวอรไซด โรงแรมเลอ เมอริเดียน เชียงใหม โรงแรมแชงกรี-ลา เชียงใหม และโรงแรมแคนทาร่ีฮิลล เชียงใหม เปนตน

อยางไรก็ตาม จากการทองเที่ยวเชียงใหมที่ซบเซาลงในป 2550 หลังส้ินสุดงานพืชสวนโลก และประสบปญหาหมอกควันตามมา มีแนวโนมสงผลกระทบใหเกิดปญหาโอเวอรซัพพลายในเชียงใหม หนวยงานที่เกี่ยวของทั้งของภาครัฐและภาคเอกชนจึงรวมมือกันดําเนินแผนการตลาดเชิงรุกในตางประเทศ ดวยการจัดโรดโชวไปตางประเทศตลอดทั้งป และสงเสริมการทองเที่ยวเชียงใหมอยางยั่งยืนดวยการพยายามผลักดันใหเกิดเที่ยวบินตรงจากตางประเทศเขามามากข้ึน และสงเสริมการทองเที่ยวในชวงนอกฤดูทองเที่ยว คือ ชวงฤดูฝน โดยมีนักทองเที่ยวจากตะวันออกกลางเปนกลุมเปาหมายสําคัญ เพราะสวนใหญนิยมเดินทางทองเที่ยวในชวงฤดูฝน

42

สําหรับเมืองทองเที่ยวชายทะเลที่ไดรับความนิยมจากนักทองเที่ยวตางชาติ ไดแก สมุยมีการขยายการลงทุนโรงแรมและรีสอรตหรูเพิ่มข้ึนอยางตอเนื่อง เพื่อรองรับการขยายตัวของตลาดนักทองเที่ยวตางชาติหลังจากเกิดสึนามิ และแมวาการทองเที่ยวในแถบอันดามันจะกลับมาคึกคักหลังผานเหตุการณสึนามิมาหลายป สงผลใหนักทองเที่ยวตางชาติจํานวนไมนอยที่หวนกลับไปเที่ยวแถบอันดามันแทนสมุย แตคาดวาการทองเที่ยวสมุยในป 2551 ยังคงมีแนวโนมขยายตัวตอเนื่อง ทั้งนี้เนื่องจากไดแรงเกื้อหนุนสําคัญจากการที่การบินไทยเปดเสนทางบินจากกรุงเทพฯมายังสมุยตั้งแตกลางเดือนกุมภาพันธ 2551 สงผลดีตอการทองเที่ยวและธุรกิจโรงแรมหรูในสมุยโดยตรง

ขณะที่ภูเก็ตเปนแหลงทองเที่ยวชายทะเลที่ไดรับความนิยมจากนักทองเที่ยวตางชาติมากที่สุด โดยเฉพาะพื้นที่หาดสุรินทร และหาดบางเทา เนื่องจากมีความสงบคอนขางมากเหมาะสําหรับตลาดไฮเอนด ประสบปญหาหองพักไมเพียงพอกับความตองการในชวงฤดูทองเที่ยว รวมทั้งราคาหองพักที่ปรับตัวสูงข้ึนมาก อาจสงผลกระทบทําใหนักทองเที่ยวหันไปเที่ยวบาหลีและมัลดีฟที่มีคาใชจายถูกกวาได อยางไรก็ตาม มีนักทองเที่ยวตางชาติจํานวนมากที่หันไปเที่ยวที่เขาหลัก จังหวัดพังงาซึ่งยังมีหองพักเพียงพอรองรับนักทองเที่ยวไดอีกจํานวนมาก สงผลใหธุรกิจโรงแรมในพังงามีอัตราการเขาพักสูงข้ึนอยางชัด

กระบี่ก็เปนแหลงทองเที่ยวชายทะเลที่เติบโตอยางรวดเร็ว เพราะยังมีสภาพความเปนธรรมชาตอิยูมาก ประกอบกับราคาที่ดินที่เหมาะทาํโรงแรมมรีาคาถกูกวาภูเก็ตมาก รวมทั้งยังมคีวามพรอมดานสนามบินนานาชาติที่รองรับการเติบโตของตลาดนักทองเที่ยวทั้งคนไทยและตางชาติ ทําใหมีผูประกอบการธุรกิจโรงแรมจากภูมิภาคอ่ืนขยายการลงทุนเขามาทั้งจากหาดใหญ เชียงใหม รวมทั้งภูเก็ต และสมุย

รถจักรยานยนตป 51 :ตลาดในประเทศซบเซาตอเน่ือง..แตสงออกยังโต หลังจากที่ตลาดรถจักรยานยนตของไทยในป 2550 ที่ผานมาไดประสบกับภาวะถดถอย

มากที่สุดในรอบเกือบ 10 ป ดวยยอดจําหนายที่ลดลงกวารอยละ 17 คาดวาในป 2551 ภาวะตลาดรถจักรยานยนตภายในประเทศจะคอนขางทรงตัว และคงจะไมหดตัวลงรุนแรงอยางปที่ผานมา โดยคาดวาอัตราเปล่ียนแปลงนาจะอยูในชวงระหวางรอยละ -2 ถึงรอยละ1 ดวยปริมาณยอดจําหยายประมาณ 1.65-1.70 ลานคัน ทั้งนี้โครงสรางที่ใกลจะอ่ิมตัวของตลาดรถจักรยานยนตในประเทศจะยังคงจํากัดการเติบโตของยอดขาย ซึ่งคงจะไมสามารถกลับมารอนแรงหมือนในอดีต แมวาภาพเศรษฐกิจและภาวะอุตสาหกรรมยานยนตโดยรวมของประเทศในป 2551นี้ จะมีแนวโนมเติบโตคอนขางดีก็ตาม นอกจากนี้ปจจัยเส่ียงในปนี้ยังไดแก ภาวะราคาน้ํามัน เงินเฟอ และแนวโนมอัตราดอกเบี้ยผันผวนที่อาจจะกระทบกําลังซื้อของผูบริโภค อยางไรก็ตาม ในดานการสงออกรถจักรยานยนตและชิ้นสวนของไทย คาดวาในป 2551นี้ จะขยายตัวตอไปดวยอัตราประมาณรอยละ 20 ทั้งนี้ตลาดสงออกรถจักรยานยนตของไทย

43

โดยเฉพาะในกลุมประเทศอาเซียน ยังคงมีความตองการเพิ่มข้ึน อยางไรก็ดี การสงออกจะมีสัดสวนของชิ้นสวนประกอบรถจักรยานยนตตอรถจักรยานยนตสําเร็จรูปเพิ่มมากข้ึนเปนลําดับ เนื่องจากโรงงานรถจักรยานยนตในประเทศผูนําเขามีการนําชิ้นสวนรถจักรยานยนตจากไทยไปประกอบเองมากข้ึน

ภาวะตลาดยานยนตของไทย ทั้งตลาดรถยนตและรถจักรยานยนต ไดประสบกับภาวะชะลอตัวมาตั้งแตป 2549 ตอเนื่องมาในป 2550 โดยยอดขายในป 2550 มีประมาณ 1.7 ลานคัน ลดลงถึงรอยละ 17 จากป 2549 อันเปนการถดถอยของตลาดรถจักรยานยนตในประเทศที่รุนแรงที่สุดในรอบเกือบ 10 ป นับตั้งแตชวงวิกฤตเศรษฐกิจป 2540-41 ทั้งนี้ปจจัยหลักๆ ที่มีผลตอภาวะตลาดรถจักรยานยนตไทยป 2550 ไดแก ภาวะเศรษฐกิจชะลอตัวและสถานการณการเมืองที่ไมแนนอน ประกอบกับความลาชาของโครงการตางๆ ของภาครัฐ โดยเฉพาะอยางยิ่งเม็ดเงินใชจายที่ไปสูระดับทองถิ่นในตางจังหวัด ซึ่งเปนตลาดหลักของตลาดรถจักรยานยนต ไดสงผลกระทบตอภาวะตลาดยานยนตในประเทศซึ่งซบเซาตอเนื่อง

นอกจากปจจัยภาวะทางเศรษฐกิจและการเมืองแลว โครงสรางตลาดรถจักรยานยนตที่กําลังเขาสูการอ่ิมตัวนับเปนปจจัยพื้นฐานสําคัญที่มีผลตอภาวะตลาดรถจักรยานยนตภายในประเทศ ทั้งนี้หลังจากที่ตลาดรถจักรยานยนตไทยได เติบโตตอเนื่องมาหลายป ปจจุบันสัดสวนจํานวนรถจักรยานยนตตอจํานวนประชากรในประเทศไทยสูงถึง 1 คันตอ 3-4 คน ซึ่งนับวาเพิ่มข้ึนรวดเร็วจากเมื่อประมาณ 10 ปที่แลวที่สัดสวนจํานวนรถจักรยานยนตยังต่ํา คือเพียง 1 คัน ตอประชากรถึง 8 คน ปจจุบันจํานวนรถจักรยานยนตที่จดทะเบียนในประเทศไทยมีอยูประมาณ 16 ลานคัน สวนใหญกวารอยละ 80 อยูในตางจังหวัด อีกทั้งยังมียอดจําหนายทั่วประเทศประมาณปละประมาณ 1.7 ลานคัน ซึ่งทําใหโครงสรางตลาดรถจักรยานยนตของไทยใกลถึงจุดอ่ิมตัว

อนึ่ง ในชวง1-2 ปที่ผานมา ลักษณะโครงสรางอีกอยางหนึ่งของตลาดรถจักรยานยนตในประเทศไทย ที่มีการเปล่ียนแปลงอยางเห็นไดชัดและไดมีสวนชวยใหตลาดรถจักรยานยนตในประเทศซึ่งกําลังซบเซา ยังมีความเคล่ือนไหวและมีสีสันอยูพอสมควร นั่นก็คือ ความนิยมของผูบริโภคที่เพิ่มข้ึนอยางรวดเร็วในรถจกัรยานยนตประเภทเกียรออโตเมติกหรือเกียรอัตโนมัติ ทั้งนี้จากในอดีตที่รถจักรยานยนตประเภทครอบครัวแบบปกติเคยครองสวนแบงตลาดภายในประเทศสูงถึงกวารอยละ 85 ในป 2547 แตในป 2550 สัดสวนดังกลาวลดลงเหลือเพียงรอยละ 50 ในขณะที่สวนแบงตลาดของรถจักรยานยนตเกียรอัตโนมัติกลับเพิ่มข้ึนจากเพียงไมถึงรอยละ10 ในป 2547 เปนเกือบรอยละ 40 ในป 2549 และขยับข้ึนเปนประมาณรอยละ 45 ในป 2550 ศูนยวิจัยกสิกรไทยคาดวาหากความนิยมของผูบริโภคที่มีตอรถจักรยานยนตเกียรอัตโนมัติยังขยายตัวอยางตอเนื่อง สัดสวนตลาดของรถจักรยานยนตประเภทนี้อาจจะสูงถึงรอยละ 50 ของตลาดในป 2551 นี้ อยางไรก็ตามแมวาการปรับปรุงเทคโนโลยีสําหรับรถจักรยานยนตและการผลิตรถรุนใหมๆออกสูตลาด โดยเฉพาะรถจักรยานยนตออโตเมติก อาจจะชวยยืดเวลาการเขาสูจุดอ่ิมตัวของตลาดไดในระดับหนึ่ง แตในระยะยาวแนวโนมตลาดรถจักรยานยนตในไทย

44

จะคอนขางทรงตัวหรือขยายตัวไดไมมาก เนื่องจากโครงสรางตลาดที่ใกลอ่ิมตัวดังกลาวขางตน ทั้งนี้ตลาดรถจักรยานยนตสวนใหญจะเปนการซื้อรถใหมเพื่อทดแทนรถคันเกา ในขณะที่การซื้ อรถจักรยานยนตคันแรกของผูบริโภคจะมีสัดสวนที่ชะลอตัวลง

แมวาตลาดรถจักรยานยนตในประเทศมีทีทาวาจะเขาสูภาวะอ่ิมตัว แตปริมาณการสงออกรถจักรยานยนตและชิ้นสวนก็ยังมีอัตราการขยายตัวสูงข้ึนอยางตอเนื่อง โดยในป 2550 มูลคาสงออกมีกวา 850 ลานเหรียญสหรัฐ เพิ่มสูงข้ึนประมาณรอยละ 24 ศูนยวิจัยกสิกรไทยจึงคาดวามูลคาสงออกรวมรถจักรยานยนตและชิ้นสวนประกอบของไทยในป 2551 นี้นาจะขยายตัวไดประมาณรอยละ 20 มาอยูที่ประมาณ 100 ลานเหรียญสหรัฐ ปจจุบันตลาดสงออกหลักรถจักรยานยนตและชิ้นสวนของไทยไดแก ประเทศตางๆในภูมิภาคอาเซียน (ไดแก อินโดนีเซีย ฟลิปปนส เวียดนาม กัมพูชา มาเลเซีย สิงคโปร พมา ลาว) และยังมสีหรัฐอเมริกาซึ่งเปนตลาดหลักที่สําคัญ รวมกนัแลวคิดเปนสัดสวนกวารอยละ 70 ของมูลคาสงออกรถจักรยานยนตและชิ้นสวนของไทยทั้งหมด เปนที่นาสังเกตวา ปจจุบันโครงสรางการสงออกรถจักรยานยนตและชิ้นสวนของไทยไดเร่ิมมีการเปล่ียนแปลงในลักษณะที่สัดสวนมูลคาสงออกรถจักรยานยนตสําเร็จรูปลดลง ในขณะที่สัดสวนมูลคาสงออกชิ้นสวนประกอบรถจักรยานยนตกลับเพิ่มข้ึน คือจากสัดสวนรอยละ 55-60 ของมูลคาสงออกรวมรถจักรยานยนตและชิ้นสวนประกอบในป 2547-48 ขยับข้ึนเปนรอยละ 62 ในป 2549 และข้ึนอีกเปนรอยละ 74 ในป 2550 ทั้งนี้ มูลคาสงออกชิ้นสวนประกอบรถจักรยานยนตในป 2550 ขยายตัวเพิ่มข้ึนประมาณรอยละ 50 มาอยูที่ประมาณ 630 ลานเหรียญสหรัฐ แตในทางตรงขาม มูลคาสงออกรถจักรยานยนตในป 2550 มีเพียง 210-220 ลานเหรียญสหรัฐ ลดลงประมาณรอยละ 17 ซึ่งคาดวาแนวโนมดังกลาวจะยังปรากฏอยางตอเนื่องในป 2551

ปจจบุันการสงออกรถจักรยานยนตจากไทยมลัีกษณะโครงสรางที่เปล่ียนไป โดยทีป่ริมาณการสงออกรถจักรยานยนตสําเร็จรูปในลักษณะที่เปน CBU (Completely Built Up) มีแนวโนมลดลง ในขณะที่การสงออกชิ้นสวนครบชุด (Completely Knocked Down :CKD) เพื่อนําไปประกอบเปนรถจักรยานยนตทั้งคันในประเทศผูนําเขากลับมีแนวโนมเพิ่มข้ึนเปนลําดับ ซึ่งแนวโนมการเปล่ียนแปลงดังกลาว ก็เนื่องจากปจจุบันประเทศผูนําเขาโดยเฉพาะอยางยิ่งหลายประเทศในภูมภิาคอาเซียน อยางเชน เวียดนาม อินโดนีเซีย และฟลิปปนส ไดมีการพัฒนาอุตสาหกรรมรถจักรยานยนตภายในประเทศ จึงมีการลดหรือจํากัดการนําเขารถสําเร็จรูป ในขณะที่โรงงานรถจักรยานยนตในประเทศเหลานี้มีการนําเขาชิ้นสวนเขาไปประกอบภายในประเทศมากข้ึน

45

ปริมาณจําหนายรถจักรยานยนตของไทย ป

ยอดขายในประเทศ ( จํานวนคัน )

อัตราการเปล่ียนแปลง

(%) 2542 604,010 14.7 2543 783,678 29.7 2544 907,100 15.8 2545 1,327,675 46.4 2546 1,766,860 33.1 2547 2,026,841 14.7 2548 2,112,426 4.2 2549 2,054,588 - 2.7

2550* 1.7 ลาน –17.0 2551** 16.6-17.2 ลาน -2 ถึง +1

หมายเหตุ * ประมาณการ ** คาดการณป 2551 โดยศูนยวิจัยกสิกรไทย ท่ีมา : สถาบันยานยนต, สภาอุตสาหกรรมแหงประเทศไทย, ศูนยวิจัยกสกิรไทย

เหล็กและเหล็กกลา : ตลาดในประเทศกระเต้ือง..แตตนทุนสูงตอเน่ืองตามตลาดโลก แนวโนมอุตสาหกรรมและตลาดเหล็กในประเทศไทยป 2551 คาดวาความตองการใชเหล็กจะเพิ่มข้ึน หากภาวะการเมืองมีเสถียรภาพไมวุนวายและรัฐบาลใหมเรงฟนฟูเศรษฐกิจ ซึ่งจะเรียกความเชื่อมั่นของนักลงทุนกลับมาได โดยเฉพาะอยางยิ่งหากรัฐบาลใหมจะมีความชัดเจนเร่ืองโครงการลงทุนในเมกะโปรเจกตตางๆ รวมทั้งการเรงเดินหนาโครงการกอสรางรถไฟฟา ซึ่งจะสงผลดีตอธุรกิจเหล็กในปนี้และภาพรวมอุตสาหกรรมเหล็กในอนาคต นอกจากนี้ ภาวะเศรษฐกิจที่คาดวาจะกระเตื้องข้ึน จะชวยกระตุนความตองการซื้อของผูบริโภคใหมีการใชจายมากข้ึน สงผลดีตอภาคการกอสราง อุตสาหกรรมรถยนต อุตสาหกรรมเคร่ืองใชไฟฟาและอิเล็กทรอนิกส ฯลฯ ซึ่งอาจจะสงผลตอเนื่องทาํใหความตองการใชเหล็กป 2551 ฟนตัวไดราวรอยละ 5 เพิ่มข้ึนจากปริมาณความตองการ 12-13 ลานตันในป 2550

อยางไรก็ตาม คาดวาแนวโนมราคาเหล็กยังปรับตัวเพิ่มข้ึน อันเปนผลจากตนทุนวัตถุดิบเหล็กในตลาดโลกยังมีแนวโนมสูงข้ึนอยางตอเนื่องตามราคาสินแรเหล็กที่พุงสูงข้ึน รวมทั้งราคาพลังงานเชื้อเพลิงที่สูงข้ึนมาก สงผลกระทบตอตนทุนการผลิตและคาขนสง อีกทั้งปริมาณความตองการใชเหล็กในตลาดโลกยังคงขยายตัว ขณะเดียวกับที่จีนซึ่งปจจุบันเปนทั้งประเทศผูผลิตและผูบริโภครายใหญที่สุดมากกวา 1 ใน 3 ของโลก จะดําเนินมาตรการควบคุมการผลิตและการสงออกผลิตภัณฑเหล็กอยางตอเนื่องอีก ดังเห็นไดจากการที่ทางการจีนเก็บภาษีสงออกผลิตภัณฑเหล็ก โดยเฉพาะเหล็กกึ่งวัตถุดิบ

46

อยางบิลเล็ตและสแล็บ เพิ่มข้ึนอีกเปนรอยละ 25 จากเดิมรอยละ 15 ไปเมื่อตนป 2551 ปจจัยตางๆเหลานี้จะสงผลตอระดับอุปทานผลิตภัณฑเหล็กในตลาดโลก ตลอดจนราคาเหล็กในตลาดโลกใหสูงข้ึนตอไปอีก นอกจากนี้ในป 2550 ไดมีความเคล่ือนไหวสําคัญในวงการอุตสาหกรรมเหล็กของโลก นั่นก็คือ ขาวที่วา BHP Billiton และ Rio Tinto ซึ่งเปน 2 บริษัทเหมืองแรรายใหญที่ควบคุมอุปทานสินแรเหล็กกวารอยละ 70 ที่คาขายกันทั่วโลกนั้น อาจมีการควบรวมกิจการเขาดวยกัน ทามกลางความวิตกกังวลของอุตสาหกรรมเหล็กและเหล็กกลาทั่วโลกวาการควบรวมดังกลาว หากเกิดข้ึนจริงก็อาจนําไปสูอํานาจในการกําหนดราคาแรเหล็กของโลก และอาจจะสงผลใหตนทุนแรเหล็กที่เปนวัตถุดิบในการผลิตผลิตภัณฑเหล็ก มีแนวโนมสูงข้ึนไปอีกในอนาคตอันใกล หลังจากที่ไดเพิ่มข้ึนมาเปนลําดับประมาณรอยละ 30 ในชวงปที่ผานมา

จากความเคล่ือนไหวของราคาเหล็กในตลาดโลก อาทิ ราคาเหล็กแทงยาว (Billet) ที่ไดปรับตัวสูงข้ึนในป 2550 ที่ผานมา จาก 457 เหรียญสหรัฐตอตันเมื่อชวงตนป สูระดับกวา 600 เหรียญสหรัฐตอตันในชวงไตรมาสที่ 4 สงผลใหกรมการคาภายใน กระทรวงพาณิชย ตองปรับราคาเพดานของเหล็กเสนประเภทตางๆ ในประเทศเมื่อเดือนพฤศจิกายน 2550 เพิ่มข้ึนกิโลกรัมละ 1 บาท ทําใหราคาเหล็กเสนหนาโรงงานขยับข้ึนไปที่กวา 23 บาทตอกิโลกรัม ขณะที่กอนหนานั้น กรมการคาภายในก็ไดมีการปรับราคาแนะนําเหล็กแผนรีดรอนเพิ่มข้ึนตามราคาเหล็กวัตถุดิบหรือสแล็บ (Slab)ที่นําเขาจากตางประเทศ ทําใหราคาเหล็กแผนรีดรอน ณ โรงงานปรับข้ึนกิโลกรัมละ 0.70 บาท โดยเหล็กแผนรีดรอนชนิดมวนปรับข้ึนเปนกิโลกรัมละ 25.00-25.50 บาท และเหล็กแผนรีดรอนชนิดแผนปรับข้ึนเปนกิโลกรัมละ 26.00–27.00 บาท อยางไรก็ตาม การเคล่ือนไหวของราคาเหล็กในประเทศที่ปรับข้ึนในป 2550 ที่ผานมา นับวากระทําไดจํากัดมากเนื่องจากภาวะซบเซาของอุปสงคตลาดเหล็กในประเทศ ทําใหผูประกอบการธุรกิจอุตสาหกรรมเหล็กในประเทศตองเผชิญกับความกดดันทั้งสองดาน คือตนทุนการผลิตที่สูงข้ึนมาก แตไมสามารถปรับราคาขายใหสอดคลองกันไดเพราะภาวะตลาดในประเทศหดตัว แตทั้งนี้ หากแนวโนมตนทุนการผลิตเหล็กยังคงเพิ่มสูงข้ึนอีกในป 2551 ประกอบกับความตองการใชเหล็กที่อาจกระเตื้องข้ึน ก็ทําใหกรมการคาภายในอาจตองมีการปรับราคาแนะนําผลิตภัณฑเหล็กในประเทศอีกในป 2551 นี้

ทั้งนี้ในป 2550 ที่ผานมา แมวาภาวะการผลิตและตลาดเหล็กของโลกมีการขยายตัว แตในทางตรงขาม อุตสาหกรรมการผลิตเหล็กของไทยกลับตองประสบกับภาวะชะลอตัว การผลิตของอุตสาหกรรมเหล็กไทยในภาพรวมป 2550 ไดหดตัวลง เนื่องจากความตองการใชในประเทศที่ถดถอยลงตามภาวะเศรษฐกิจที่ชะลอตัว ทําใหความตองการใชเหล็กในภาคอสังหาริมทรัพยและการกอสราง รวมทั้งอุตสาหกรรมตอเนื่องตางๆ ภายใน เชน อุตสาหกรรมยานยนต ฯลฯ ซบเซาลง โดยเฉพาะอยางยิ่งความตองการใชเหล็กทรงยาวที่ใชในภาคการกอสรางที่หดตัวลงประมาณรอยละ 12 ในขณะที่ความตองการเหล็กทรงแบนในประเทศเพิ่มข้ึนเล็กนอยประมาณรอยละ 4 อยางไรก็ตาม ผูผลิตผลิตภัณฑเหล็กทรงแบน อยางเหล็กแผนรีดรอนและเหล็กแผนรีดเย็น ซึ่งตองใชเหล็กสแล็บ(Slab) เปนวัตถุดิบใน

47

กระบวนการผลิต ตองประสบกับปญหาตนทุนการผลิตสูงข้ึนจากนโยบายการควบคุมอุปทานเหล็กของจีน โดยเฉพาะอยางยิ่ง มาตรการลดอัตราเงินชดเชยสงออก(Tax Rebates)เหล็กแทงแบนหรือสแล็บลงเหลือรอยละ 8 และเรียกเก็บภาษีสงออกเพิ่มข้ึนกวาเปนรอยละ 15 ไดสงผลใหอุปทานเหล็กสแล็บในตลาดโลกขาดแคลนและมีราคาปรับตัวสูงข้ึนมาก ขณะที่ความตองการใชผลิตภัณฑเหล็กในตลาดโลกเพิ่มสูงข้ึนทั้งจากจีน ยุโรป และตะวันออกกลาง กดดันใหราคาผลิตภัณฑเหล็กทรงแบนในตลาดโลกปรับตัวข้ึนมาก โดยราคาเหล็กแทงแบนในชวงไตรมาสที่ 4 ป 2550 ปรับตัวเพิ่มข้ึนมาอยูที่ระดับราคาเฉล่ียกวา 550-560 เหรียญสหรัฐตอตัน จาก 430 เหรียญสหรัฐตอตันเมื่อชวงตนป หรือเพิ่มข้ึนประมาณรอยละ 30 จากตลาดภายในประเทศที่ชะลอตัวลง ทําใหผูประกอบการไทยหลายรายตองหันไปพึ่งพาตลาดสงออกมากข้ึน เนื่องจากอุปสงคเหล็กในตลาดโลก โดยเฉพาะในแถบเอเชียยังคงคึกคัก อันเปนผลจากการเติบโตทางเศรษฐกิจอยางตอเนื่องในหลายประเทศ อาทิ จีน อินเดีย ประเทศในแถบตะวันออกกลาง และหลายประเทศในแถบอาเซียน จึงทําใหการสงออกผลิตภัณฑทรงแบน โดยเฉพาะเหล็กแผนคุณภาพดีประเภทตางๆ ในป 2550 เพิ่มสูงข้ึนถึงรอยละ 50 ดวยมูลคากวา 1.4 พันลานเหรียญสหรัฐ คาดวาแนวโนมการสงออกผลิตภัณฑเหล็กในป 2551 ยังจะเพิ่มข้ึนตอเนื่องแมอัตราขยายตัวอาจไมสูงเทากับในป 2550 เนื่องจากความตองการในประเทศในป 2551 นาจะเร่ิมกระเตื้องข้ึน ทําใหผูประกอบการบางรายไมจําเปนตองระบายอุปทานเหล็กสวนเกินดวยการสงออก คาดวามูลคาสงออกเหล็กและผลิตภัณฑเหล็กในป 2551 จะมีประมาณ 5.5 พันลานเหรียญสหรัฐ เพิ่มข้ึนประมาณรอยละ 20 เทียบกับที่ขยายตัวกวารอยละ 30 ในป 2550 ที่ผานมา ในขณะที่ดานการนําเขาผลิตภัณฑเหล็กจะขยับเพิ่มข้ึน เนื่องจากความตองการในประเทศที่กระเตื้องข้ึน คาดวามลูคานําเขาเหล็กและผลิตภัณฑเหล็กในป 2551 อาจจะข้ึนถึงระดับ 9-10 พันลานเหรียญสหรัฐ ทั้งนี้จากการที่สัญญาความตกลงหุนสวนเศรษฐกิจไทย-ญี่ปุน(JTEPA) ไดมีผลบังคับใชแลวตั้งแตเดือนพฤศจิกายน 2550 จะทําใหในป 2551 ไทยจะมีการนําเขาผลิตภัณฑเหล็กจากญี่ปุนมากข้ึน โดยเฉพาะรายการที่อุตสาหกรรมเหล็กของไทยยังผลิตไมได หรือผลิตไดแตยังไมเพียงพอกับความตองการ เปนที่นาสังเกตวาในป 2550 ประเด็นเกี่ยวกับโครงการอุตสาหกรรมเหล็กตนน้ําหรือการกอสรางโรงถลุงเหล็ก ยังคงไดรับความสนใจอยางตอเนื่อง และแมวาภาครัฐโดยคณะกรรมการสงเสริมการลงทุนหรือบีโอไอ จะไดเคยใหการสงเสริมการลงทุนไปแลวใหกับเอกชนบางรายในชวงไมกี่ปที่ผานมา โดยเฉพาะอยางยิ่ง บริษัท จีสตีล ฯ และเครือสหวิริยา เมื่อป 2548 แตเนื่องจากภาวะเศรษฐกิจในชวง 1-2 ปที่ผานมาไมเอ้ืออํานวย ทําใหผูประกอบการตองเล่ือนหรือยกเลิกการดําเนินโครงการดังกลาวไปกอน ซึ่งจะตองยื่นเสนอโครงการขออนุมัติการสงเสริมใหมหากมีความประสงคจะดําเนินการตอไปอีก ทั้งนี้ภาครัฐยังคงมีแนวนโยบายที่จะสนับสนุนโครงการอุตสาหกรรมเหล็กตนน้ํา เพื่อพัฒนาใหเกิดอุตสาหกรรมเหล็กครบวงจรในประเทศไทย ซึ่งจะชวยลดความผันผวนทั้งดานปริมาณและราคาของผลิตภัณฑเหล็กในประเทศไดในระยะยาว โดยในป 2550 ทางบีโอไอไดอนุมัติสงเสริมการลงทุนแกบริษัท ทาทา สตีล

48

(ประเทศไทย) ในโครงการติดตั้งเตาถลุงเหล็กขนาดเล็ก (Mini Blast Furnace) กําลังผลิต 5 แสนตันตอป เพื่อสนับสนุนการผลิตเหล็กทรงยาวครบวงจร มูลคาลงทุนประมาณ 3.4-3.6 พันลานบาท คาดวาจะกอสรางแลวเสร็จประมาณไตรมาสที ่4 ป 2551 ซึ่งจะสามารถผลิตเหล็กทรงยาว เชน เหล็กเสนและเหล็กลวดคุณภาพสูงเพื่อสนองความตองการของตลาด ดานสถาบันเหล็กและเหล็กลาแหงประเทศไทยคาดการณวา ในอีก 10 ปขางหนาความตองการเหล็กของไทยจะเพิ่มข้ึนเปน 25 ลานตันตอป หรือ 2 เทาของปริมาณความตองการในปจจุบัน ดังนั้นโครงการอุตสาหกรรมเหล็กตนน้ําจึงมีความจําเปนมาก และควรสนับสนุนใหมีการลงทุนเพิ่มข้ึน ทั้งเพื่อการรองรับความตองการใชเหล็กที่จะเพิ่มข้ึนมากในอนาคต และเพื่อลดผลกระทบจากความผันผวนของราคาผลิตภัณฑเหล็กนําเขาจากตางประเทศ อยางไรก็ตาม เนื่องจากโครงการเหล็กตนน้ําครบวงจรจะตองใชเงินลงทุนมหาศาล ซึ่งนอกจากจะตองลงทุนสรางโรงถลุงเหล็กแลว ยังตองมีการลงทุนระบบสาธารณูปโภคตางๆ ดวย ทั้งทาเรือน้ําลึกสําหรับการขนสงแรเหล็ก ระบบคมนาคมทางบก เชน ถนน ทางรถไฟ แหลงน้ําอุตสาหกรรม ฯลฯ ซึ่งทางภาคเอกชนจึงเห็นวาภาครัฐควรเขามาสนับสนุนเงินลงทุนดวย

กุงและผลิตภัณฑ…ลดปริมาณการผลิต ปรับสินคาใหสอดคลองกับตลาด กลุมผูประกอบธุรกิจเล้ียงกุงมีมติรวมกันลดปริมาณการผลิตกุงป 2551 เหลือ 5 แสนตัน

หรือลดลงรอยละ 15-20 จากป 2550 ที่มีผลผลิตสูงถึง 5.3 แสนตัน เนื่องจากในป 2550 ไทยเผชิญวิกฤตราคากุงตกต่ําจนกระทั่งรัฐบาลตองเขามาแทรกแซงรับจํานํากุง ดังนั้นการลดปริมาณการผลิตจะชวยใหผูเล้ียงกุงไมตองเผชิญกับวิกฤตราคากุงเชนเดียวกับในป 2550 รวมทั้งคาดวาสามารถจะผลิตกุงขนาดใหญมากข้ึน ซึ่งจะทําใหสามารถจําหนายไดในราคาที่สูงข้ึน นอกจากนี้คาดการณวาอุตสาหกรรมกุงไทยในป 2551 จะเผชิญกับปญหาตนทุนที่สูงข้ึน จากวัตถุดิบอาหารสัตวมีราคาแพงข้ึนประมาณรอยละ 20.0 สงผลให ตนทุนการเล้ียงกุงเพิ่มข้ึนประมาณรอยละ 15-20 เมื่อเทียบกับในป 2550 ตนทุนการเล้ียงเพิ่มข้ึนเพียงรอยละ 5-7 โดยวัตถุดิบที่ใชผลิตอาหารสัตว เชน ขาวโพด มันสําปะหลังถูกนําไปใชในการผลิตพลังทดแทนมากข้ึน ราคาของวัตถุดิบอาหารสัตวจึงมีแนวโนมสูงข้ึน

ผลกระทบจากการที่เงินบาทแข็งคาอยางตอเนื่อง ทําใหผูสงออกของไทยเสียเปรียบประเทศคูแขง ในขณะที่ตองเผชิญการแขงขันที่รุนแรง คาดวาในป 2551 การเล้ียงกุงนาจะมีการเล้ียงขนาดใหญข้ึน เพื่อใหสอดคลองกับความตองการของตลาดตางประเทศ หลีกเล่ียงการแขงขันในกุงขนาดเล็กจากคูแขงขันอยางจีน และเวียดนาม ประเทศคูคาไมวาจะเปน สหรัฐฯ สหภาพยุโรป และญี่ปุน ตางใชมาตรการกีดกันทางการคาในรูปแบบใหม เชน มาตรการดานส่ิงแวดลอม การใชแรงงานเด็ก และมาตรการดานสังคม ทําใหไทยตองปรับแผนการสงเสริมอุตสาหกรรมกุงทั้งระบบอยางเรงดวน เพื่อใหสามารถแขงขันในตลาดโลกได โดยจะเนนใน 3 ประเด็นหลัก คือ ลดตนทุนการผลิต การพัฒนาพอแมพันธุกุงที่มีคุณภาพ ตานทานโรคอัตราการเจริญเติบโตดี ปรับปรุงมาตรฐานการผลิตใหสอดคลองกับความตองการของประเทศ

49

ผูนําเขา และทําแผนการตลาดสินคากุงในตางประเทศอยางตอเนื่องเพื่อสรางความเชื่อมั่นใหกับผูบริโภคในตางประเทศ

คาดวาการสงออกกุงป 2551จะมีปริมาณ 3.5 แสนตัน มูลคา 2,580 ลานดอลลารสหรัฐฯ เมื่อเทียบกับป 2550 แลวปริมาณลดลงรอยละ 3.0 มูลคาเพิ่มข้ึนประมาณรอยละ 4.0 แยกพิจารณาตามตลาดสงออกสําคัญดังนี้

ตลาดสหรัฐฯ การชะลอตัวของเศรษฐกิจสหรัฐฯ สงผลใหกําลังซื้อของผูบริโภคภายในประเทศลดลงและการปรับตัวออนคาลงมากของเงินดอลลารสหรัฐฯ ทําใหสินคานําเขามีราคาสูงข้ึนในสายตาของผูบริโภคในประเทศ ประเด็นที่ตองจับตาคือ

-กระทรวงพาณิชยสหรัฐฯ ประกาศผลการพิจารณาการทบทวนภาษีการทุมตลาดกุงข้ันตน (Administrative review) เมื่อวันที่ 9 มีนาคม 2550 ไทยถูกเรียกเก็บภาษีตอบโตการทุมตลาดข้ันตนในอัตรารอยละ 2.34-57.64 ขณะที่อัตราเฉล่ียทั้งประเทศที่มีอัตราระหวางรอยละ 5.79-6.82 ไดถูกปรับลดลงเหลือรอยละ 4.24 มีบริษัทที่ไดอานิสงสดังกลาวประมาณ 23 บริษัทขนาดกลาง และขนาดเล็กเทานั้น เพราะบริษัทผูสงออกรายใหญเกือบทั้งหมด 60 กวาบริษัท ลวนแตยอมรับขอเสนอของภาคเอกชนผูเล้ียงกุงในสหรัฐฯดวยการจายเงินใหกับภาคเอกชนผูเล้ียงกุงในสหรัฐฯแลกกับการคงอัตราภาษีตอบโตการทุมตลาดไวเทาเดิมคือ รอยละ 5.79-6.82 อีก 1 ป เพื่อลดความเส่ียงในการที่จะถูกเรียกเก็บภาษีตอบโตการทุมตลาดเพิ่มข้ึนหลังการทบทวนประจําป นอกจากนี้ เมื่อเทียบผลการประกาศพิจารณาทบทวนภาษีตอบโตการทุมตลาดนั้นโดยรวมแลวไทยยังคงไดเปรียบคูแขงสําคัญในตลาดสหรัฐฯ ดังนั้นคาดวาการสงออกผลิตภัณฑกุงของไทยไปยังตลาดสหรัฐฯในชวงคร่ึงปหลังจะมีแนวโนมเพิ่มข้ึน

-หางวอลมารตซึ่งเปนผูซื้อกุงรายใหญในสหรัฐฯไดกําหนดใหสินคากุงที่วางจําหนายในหางตองผานการรับรองมาตรฐานจาก Aquaculture Certification Council,lnc (ACC) โดยมีผลบังคับใชสําหรับโรงงานแปรรูปกุง (หองเย็น) ตั้งแตวันที่ 1 ตุลาคม 2549 และสําหรับฟารมเพาะเล้ียงกุง ตั้งแตวันที่ 1 มกราคม 2550 เปนตนมา ขอกําหนดดังกลาวสงผลกระทบใหผูประกอบการอุตสาหกรรมกุงไทยมีคาใชจายที่เพิ่มสูงข้ึนตลอดทั้งวงจร

-การประกาศอัตราทบทวน AD แบงประเทศออกเปน 2 กลุม คือ กลุมประเทศที่การผลิตควบคุมโดยรัฐ(จีน และเวียดนาม) บางบริษัทมีอัตราภาษีเปน 0 สงผลใหการขยายตัวของการสงออกของจีนและเวียดนามเพิ่มข้ึน และกลุมประเทศอ่ืนๆ (ไทย บราซิล อินเดีย เอกวาดอร) นอกจากนี้ประเด็นคําตัดสินของ WTOเร่ือง AD(การคํานวณสวนเหล่ือมไมเปนธรรม) และ C-BOND(ภาษีซ้ําซอน) กลาวคือ เอกวาดอร และอินเดีย ฟองเร่ืองการคํานวณ AD ที่ไมเปนธรรม ซึ่งผลของคําตัดสินปรกาศใน 15 สิงหาคม 2550 นั้นเอกวาดอรเปนผูชนะคดี ทําใหสหรัฐฯตองเปล่ียนวิธีการคํานวณภาษีAD สําหรับอินเดียนั้นยังรอคําตัดสิน สวนไทยฟอง 2 กรณี คําตัดสินที่ประกาศในธันวาคม 2550 ไทยชนะคดี ทําใหมีแนวโนมวาผูสงออกกุงไทยจะเสียภาษAีDลดลง แตสหรัฐฯไมยอมรับในกรณีเลิกเก็บ C-BOND และยื่นอุธรณตอคณะ

50

ลูกขุน โดยอางวาตองเรียกเก็บเนื่องจากกลัวผูสงออกจีนและเวียดนามจะไมยอมจาย คาดวาจะทราบผลในเดือนเมษายน 2551 วาไทยจะไมตองจาย C-BONDหรือไม อยางไรก็ตาม การวางC-BOND ในการสงออกกุงไปยังตลาดสหรัฐฯ เดือนมกราคม 2551 ไทยตองวางC-BOND ใหม ทางสมาคมอาหารแชเยือกแข็งไทยคาดวาทั้ง 4 รอบรวมเปนเงินประมาณ 240 ลานดอลลารสหรัฐฯ(ที่ผานมาไทยวางเงินไปแลว 3 รอบ รวมเปนเงิน 180 ลานดอลลารสหรัฐฯ) ปจจุบันยังไมการคืนเงินค้ําประกัน สงผลใหผูสงออกขาดเงินทุนหมุนเวียน

ตลาดญี่ปุน ญี่ปุนนําเขากุงและผลิตภัณฑปละประมาณ 53,000-54,000 ตัน มูลคา 60,000-70,000 ลานเยน( 550-642 ลานดอลลารสหรัฐฯ) โดยไทยนั้นติดอันดับ 3 รองจากอินโดนีเซีย และเวียดนาม เดิมนั้นญี่ปุนเคยนําเขากุงและผลิตภัณฑจากไทยมากเปนอันดับหนึ่ง แตหลังจากเกิดภาวะโรคระบาดในพื้นที่เพาะเล้ียงกุง ทําใหญี่ปุนหันไปนําเขาจากอินโดนีเซียและเวียดนามมากข้ึน ประเด็นที่ตองติดตามคือ

-กุงและผลิตภัณฑของไทยที่สงไปยังตลาดญี่ปุนนั้นสวนใหญเปนกุงปอกเปลือกและมีหาง ซึ่งคูแขงสําคัญของไทยในการสงออกกุงประเภทนี้คือ เวียดนาม

-ขอตกลงหุนสวนเศรษฐกิจระหวางไทย–ญี่ปุน (JTEPA) ทําใหมีการปรับลดอัตราภาษีนําเขากุงสดแชเย็นแชแข็งลดภาษีจากรอยละ 1 เหลือรอยละ 0 และกุงแปรรูปของไทยลงจากรอยละ 5.3 เหลือรอยละ 0 แตแหลงกําเนิดสินคาระบุใหตองเพาะเล้ียงกุงในประเทศ หรือจับโดยเรือของไทย หรือญี่ปุนจากนอกทะเลอาณาเขต 12 ไมลทะเล หรือผลิตบนเรือ

-การเจาะขยายตลาดญี่ปุนเพิ่มข้ึนตองพิจารณาแนวโนมพฤติกรรมผูบริโภคในญี่ปุนที่เร่ิมเปล่ียนแปลงไปจากเดิม กลาวคือ ตลาดญี่ปุนเร่ิมมีความตองการกุงขนาดกลางเพิ่มข้ึน จากเดิมที่ตองการเพียงกุงขนาดใหญ อันเปนผลมาจากอุตสาหกรรมอาหารแปรรูปในญี่ปุนตองการกุงขนาดกลางเพื่อนําไปเปนวัตถุดิบในการทําซูชิและเทมปุระ รวมทั้งผูบริโภคในญี่ปุนเร่ิมนิยมบริโภคกุงขนาดกลางมากข้ึนดวย นอกจากนี้มีแนวโนมวาตลาดญี่ปุนเร่ิมนําเขากุงแปรรูปเพิ่มข้ึน และสัดสวนการนําเขากุงสดแชเย็นแชแข็งมีอัตราการขยายตัวที่ชะลอลง โดยเฉพาะกุงคลุกขนมปงปน ซูชิ และผลิตภัณฑกุงแปรรูปประเภทอ่ืนๆ

ตลาดสหภาพยุโรป ไทยไดรับสิทธิพิเศษภาษีศุลกากรเปนการทั่วไปหรือจีเอสพี กลับคืนมายิ่งสงผลใหการสงออกกุงไทยในตลาดยุโรปดูมแีนวโนมสดใสยิ่งข้ึน ที่สําคัญสหภาพยโุรปเปนภูมภิาคทีม่ีปริมาณการบริโภคกุงมากที่สุดในโลก คิดเปนประมาณ 700,000 ตันตอป โดยรอยละ 50 เปนการนําเขากุงจากตางประเทศ ปจจัยบวกสําคัญจากการที่ไทยไดรับสิทธิพิเศษทางภาษีศุลกากร ทําใหกุงสดแชเย็นแชแข็งถูกเรียกเก็บภาษีในอัตราที่ลดลงเหลือรอยละ 4.2 และกุงแปรรูปลดลงเหลือรอยละ 7 และไมมีการจํากัดการนําเขาอีกตอไป สงผลใหไทยสามารถสงออกกุงไปยังสหภาพยุโรปไดมากข้ึน

ตลาดยุโรปยังมีลักษณะเปนตลาดรวมของประเทศสมาชิกรวมแลวถึง 27 ประเทศ และมีประชากรกวา 450 ลานคน โดยลาสุดไดขยายตัวออกไปในยุโรปตะวันออก ซึ่งยังมีโอกาสทางการตลาดอีก

51

มาก ดังนั้นหากผูผลิตและผูสงออกสามารถเขาถึงตลาดสหภาพยุโรปไดนั่นหมายถึงการเขาถึงกําลังซื้อกุงทั่วทั้งภูมิภาคยุโรปนั่นเอง อยางไรก็ตาม สหภาพยุโรปถือเปนตลาดที่มีการแขงขันสูง โดยเฉพาะอยางยิ่งกุงขาวแชแข็งที่ตองมีการแขงขันทั้งดานราคาและคุณภาพกับคูแขงที่สําคัญ เชน เอกวาดอร และบราซิล ซึ่งเปนคูแขงที่มีตนทุนต่ํากวาของไทย นอกจากนี้สหภาพยุโรปเครงครัดกับคุณภาพและความปลอดภัยของสินคาอาหารทุกประเภทรวมทั้งกุง และสินคาอาหารทะเลอ่ืนๆ เปนอยางมาก โดยจะนําเขาเฉพาะจากผูผลิต/ผูสงออกที่เชื่อถือไดในดานคุณภาพ สินคาประมงที่จะสงมายังสหภาพยุโรปตองมีใบรับรองสุขภาพที่ออกโดยกรมประมง และฟารม และโรงงานที่แปรรูปเพื่อการสงออกก็ตองมีมาตรฐานของฟารมและโรงงานที่ไดรับการรับรองจากสหภาพยุโรป นอกจากนั้น ยังมีการนําระเบียบการตรวจสอบยอนกลับ (Traceability) มาใช และระบบ EU Rapid Alert System on Food and Feed ซึ่งเปนระบบการเตือนภัยเรงดวนสําหรับอาหารและอาหารสัตว

ประเด็นที่นาสนใจคือ ตลาดสหภาพยุโรปยังมีความตองการกุงกุลาดํา และกุงกามกรามอีกมาก แมจะมีราคาสูงแตก็เปนที่นิยมในตลาดยุโรปมาก เพราะมีเนื้อแนนและสีสันสวยงาม โดยเฉพาะในวงการภัตตาคาร และโรงแรมชั้นนํา อีกทั้งผูบริโภคยุโรปมีกําลังซื้อสูง เนนของดี มีคุณภาพ กุงกุลาดําจากประเทศไทยเปนที่รูจักดีในยุโรป และยังมีชองทางตลาดอีกมาก

ธุรกิจทัวรอินบาวด...คึกคัก : ตลาดนักทองเท่ียวเอเชีย...ฟนตัว ตลาดนักทองเที่ยวตางชาติที่ชะลอการเติบโตลงในป 2550 เนื่องจากการถดถอยลงของ

ตลาดทองเที่ยวหลักของไทยในภูมภิาคเอเชียตะวันออก อันเปนผลกระทบจากบรรยากาศการทองเทีย่วของไทยที่ไมเอ้ืออํานวยจากปญหาหลายประการโดยเฉพาะความขัดแยงทางการเมือง มีแนวโนมขยายตัวในอัตราสูงข้ึนอยางเดนชัดตั้งแตปลายป 2550 ตอเนื่องมาในป 2551 เมื่อประกอบกบัปจจัยสําคัญที่เกื้อหนุนตอการขยายตัวของตลาดนักทองเที่ยวตางชาติ ทั้งตลาดทองเที่ยวระยะใกลในภูมิภาคเอเชีย และตลาดระยะไกลในภูมิภาคยุโรป สงผลดีตอบริษัทนํานักทองเที่ยวตางชาติเดินทางเขามาเที่ยวประเทศไทย หรือที่เรียกกันวา ทัวรอินบาวด ปจจัยเกื้อหนุนดังกลาว ไดแก

- บรรยากาศที่เอ้ืออํานวยตอการทองเที่ยวหลังจากมีรัฐบาลที่มาจากการเลือกตั้ง

- ตลาดทองเที่ยวหลักของไทย คือ กลุมนักทองเที่ยวในเอเชียตะวันออก ฟนตัวสูภาวะปกติและทยอยเดินทางเขามาเที่ยวประเทศไทยมากข้ึน หลังจากผานพนเหตุการณระเบิดหลายจุดในกรุงเทพฯชวงสงทายปเกา 2549 มาไดครบรอบ 1 ป

- การขยายการใหบริการของสายการบิน ทั้งเที่ยวบินประจําและเที่ยวบินแบบเชาเหมาลํา เขามายังแหลงทองเที่ยวตางๆของไทยในชวงฤดูทองเที่ยว รวมทั้งการขยายเสนทางบินของสายการบินตนทุนต่ําจากเดิมที่ทําการบินภายในภูมิภาคเอเชียมาเปนการบินระหวางทวีปเอเชียและยุโรป

52

- การขยายเครือขายเขามาในประเทศไทยของกลุมเชนบริหารโรงแรมชั้นนําจากตางประเทศ โดยมีแบรนดใหมๆเขามาเพิ่มข้ึน และมุงขยายฐานตลาดสูโรงแรมทุกระดับ ตั้งแตโรงแรมหรูระดับ 5-6 ดาวจนถึงโรงแรมราคาประหยัด สงผลดีตอการขยายตัวของตลาดนักทองเที่ยวตางชาติ

- โรงแรมหรือรีสอรตหรูตามแหลงทองเที่ยวสําคัญๆของไทยโดยเฉพาะชายทะเล ทั้งที่สรางข้ึนใหมและที่ทําการปรับปรุงรีแบรนดใหม ในรูปแบบของบูติคโฮเต็ลหรือบูติครีสอรต โดยตางพัฒนาจุดเดนที่แตกตางสามารถดึงดูดนักทองเที่ยวตางชาติในตลาดระดับบนจากยุโรป

- ตลาดการประชุมสัมมนาของหนวยราชการมีแนวโนมคึกคักยิ่งข้ึนหลังรัฐบาลชุดใหมเขาบริหารประเทศ

- ความรวมมือของหนวยงานภาครัฐและภาคเอกชนในการขยายตลาดทองเที่ยวเฉพาะกลุม อาทิ ตลาดกลุมประชุมสัมมนา ตลาดทองเที่ยวเพื่อเปนรางวัล ตลาดทองเที่ยวเชิงสุขภาพ ตลาดทองเที่ยวพํานักระยะยาว เปนตน

บริษัท ศูนยวิจัยกสิกรไทย จํากัด จึงคาดการณวา ในป 2551 ตลาดนักทองเที่ยวตางชาติของไทยจะขยายตัวในอัตราไมต่ํากวารอยละ 6 เทียบกับป 2550 ที่เพิ่มข้ึนเพียงรอยละ 4 ทั้งนี้โดยคาดวาจะมีนักทองเที่ยวตางชาติเดินทางเขามายังประเทศไทยรวมทั้งส้ินประมาณ 15.2 ลานคน กอใหเกิดรายไดดานการทองเที่ยวเขาประเทศคิดเปนมูลคาประมาณ 550,000 ลานบาท

นักทองเที่ยวตางชาติที่เดินทางเขามายังประเทศไทยสวนใหญ คือ ประมาณรอยละ 65 เดินทางมากันเอง ที่เหลือประมาณรอยละ 35 หรือจํานวนกวา 5.3 ลานคนเดินทางมากับบริษัทนําเที่ยวในลักษณะกรุปทัวร นักทองเที่ยวกลุมนี้สวนใหญเปนนักทองเที่ยวที่ยังไมเคยเดินทางมายังประเทศไทยมากอน และเปนนักทองเที่ยวจากกลุมประเทศที่อาจมีปญหาดานภาษา

จากโครงสรางของตลาดทัวรอินบาวดของไทยแลว พบวา ประมาณเกือบรอยละ 70 ของนักทองเที่ยวตางชาติทั้งหมดที่เดินทางมายังประเทศไทยกับบริษัทนําเที่ยว เปนนักทองเที่ยวจากประเทศในภูมิภาคเอเชียตะวันออก โดยมีนักทองเที่ยวจากเกาหลีใต จีน และญี่ปุนเปนตลาดหลักของบริษัททัวรอินบาวด ซึ่งคาดวาในป 2551 ทัวรอินบาวดจากตลาดเอเชียตะวันออกเฉียงใตจะขยายตัวอยางเดนชัด หลังจากที่ถดถอยลงในป 2550 โดยมตีลาดญี่ปุนและเกาหลีใตที่ฟนตัวรวดเร็วที่สุด สวนตลาดจีนอาจจะยงัชะลอตัวในป 2551 เนื่องจากไดรับผลกระทบจากการแขงขันกีฬาโอลิมปก 2008 รองลงมา คือ รอยละ 20 เปนนักทองเที่ยวจากประเทศในภูมิภาคยุโรป ซึ่งมีนักทองเที่ยวจากรัสเซีย ฟนแลนด และยุโรปตะวันออก ซึ่งเปนตลาดที่นาจับตามอง เนื่องจากมีการขยายตัวในอัตราสูงตอเนื่องมาจากป 2550 นอกจากนี้ยังมีนักทองเที่ยวจากประเทศในภูมิภาคเอเชียใตซึ่งมีสัดสวนประมาณรอยละ 5 ของตลาดทัวรอินบาวดของ

53

ไทย โดยมีนักทองเที่ยวจากอินเดียเปนตลาดหลักซึ่งมีการขยายตัวในอัตราสูงตอเนื่องมาจากป 2550 เชนกัน

เปนที่นาสังเกตวา การฟนตัวของตลาดทองเที่ยวระยะไกล คือ กลุมนักทองเที่ยวจากยุโรปที่กลับมาเที่ยวเมืองทองเที่ยวชายทะเลแถบอันดามันของไทยกันอยางคึกคัก ใกลเคียงกับในชวงกอนเกิดเหตุการณสึนามิ มีแนวโนมกอใหเกิดปญหาการขาดแคลนหองพักในชวงฤดูทองเที่ยว และการปรับราคาหองพักสูงข้ึน ซึ่งอาจทําใหบรรดาบริษัทนําเที่ยวเลือกนําลูกคาไปเที่ยวแหลงทองเที่ยวชายทะเลของประเทศอ่ืนแทน อาท ิมัลดีฟ หรือบาหลี ดังนั้น การสงเสริมการทองเที่ยวตามแหลงทองเที่ยวชายทะเลซึ่งเปนเมืองทองเที่ยวบริวารของเมืองทองเที่ยวหลัก เพื่อสามารถรองรับการทองเที่ยวที่แออัดกระจุกตัวอยูในแถบอันดามันจะชวยดึงรายไดดานการทองเที่ยวจากนักทองเที่ยวตางชาติใหสะพัดอยูในประเทศไทย และกระจายไปสูทองถิ่นตางๆไดอยางทั่วถึง

ธุรกิจทัวรทางนํ้า : เติบโตตามตลาดนักทองเท่ียวตางชาติ ธุรกิจทองเที่ยวทางน้ํามีแนวโนมขยายตัวตอเนื่องมาในป 2551 จากบรรยากาศที่

เอ้ืออํานวย และตลาดนักทองเที่ยวตางชาติที่ขยายตัวสูงข้ึน โดยมีนักทองเที่ยวจากตลาดหลักของไทยในเอเชยีตะวันออกเดินทางเขามาเพิ่มข้ึน บริษัท ศูนยวิจัยกสิกรไทย จํากัด จึงคาดการณวา ในป 2551 ธุรกิจทองเที่ยวทางน้ํามีแนวโนมขยายตัวในอัตราเกือบรอยละ 20 โดยมีมูลคาการตลาดรวมทั้งส้ินประมาณ 7,000 ลานบาท ทั้งนี้โดยมีปจจัยสําคัญที่ชวยเกื้อหนุนดังนี้

- การขยายตัวของการลองเรือเที่ยวตลาดน้ํา การลองเรือชมปาชายเลน การลองเรือสัมผัสวิถีชีวิตชุมชนประมงพื้นบาน และการลองเรือชมวิถีชีวิตชุมชนริมน้ํา ซึ่งเปนสวนหนึ่งของการทองเที่ยวเชิงอนุรักษ

- เมืองทองเที่ยวชายทะเลของไทยไดรับความสนใจจากนักทองเที่ยวตางชาติโดยเฉพาะยุโรปมากข้ึน สงผลกระตุนการขยายตัวของการลองเรือทองเที่ยวตามเกาะตางๆ และการลองเรือเพื่อดําน้ําดูปะการัง

- การพัฒนากิจกรรมลองเรือของบรรดาโรงแรมซึ่งมีทําเลที่ตั้งริมแมน้ํา อาทิ เรือมโนราห ของโรงแรมแมริออท รีสอรท แอนด สปา ซึ่งจัดกิจกรรมเรียนทําอาหารไทย ควบคูการลองเรือชมชีวิตความเปนอยูของชุมชนริมแมน้ําเจาพระยา นอกจากนี้ยังมีเรือของโรงแรมอ่ืนๆที่ตั้งอยูริมแมน้ําเจาพระยา ไดแก เรือฮอริซัน ครุยส ของโรงแรมแชงกรี-ลา เรือมณเฑียรทิพย ของโรงแรมมณเฑียร ริเวอร ไซด เรือริเวอร ไซด ของโรงแรมริเวอรไซด กรุงเทพฯ เดอะรอยัลริเวอร ครุยส ของโรงแรมรอยัล ริเวอร

- การขยายตัวของธุรกิจเรือลองเจาพระยา และธุรกิจเรือดินเนอร ของกลุมผูประกอบการธุรกิจเรือทองเที่ยว ทําใหปจจุบันมีเรือทองเที่ยว และดินเนอร ครุยส ใหบริการตามลําน้ําเจาพระยา

54

ประมาณ 60 ลํา อาท ิกลุมควีนแมร่ีแอนดแกรนดเพิรล ซึ่งมีเรือสําราญใหบริการรวม 3 ลํา คือ แกรนดเพิรล 1 แกรนดเพิรล 2 และเพิรลออฟสยาม แตละลํารองรับนักทองเที่ยวไดกวา 150 ที่นั่ง และกําลังตกแตงภายในเรือลําใหม คือ แกรนดเพิรล 3

- การสงเสริมการทองเที่ยวทางน้ําของภาครัฐและภาคเอกชนดวยการปรับปรุงภูมิทัศนและประดับไฟสองสวางตามสถานที่สําคัญๆริมฝงแมน้ําเจาพระยา และการจัดกิจกรรมในชวงเทศกาลตางๆ อาทิ การลองเรือไฟ การจุดพลุในเทศกาลลอยกระทง และการจุดพลุนับถอยหลังสูปใหม ของบรรดาโรงแรมริมแมน้ําเจาพระยา

- การขยายตลาดกลุมไมซ ซึ่งประกอบดวยกลุมประชุมสัมนา กลุมทองเที่ยวเพื่อเปนรางวัล และกลุมจัดงานเล้ียงสังสรรค

- การขยายธุรกิจเรือดินเนอรของรานอาหารริมน้ํา อาทิ เรือปุณฑริกา ของหองอาหารยกยอ มารินา และเรือดินเนอร ครุยส ชื่อ สุภัทรา ของรานอาหารสุภัทรา

ขณะที่การทองเที่ยวทางน้ําของไทยขยายตัวอยางตอเนื่องตามการเติบโตของตลาดทองเที่ยว โดยมกีลุมนกัทองเที่ยวตางชาติเปนตลาดหลักในการสรางรายไดนั้น หนวยงานที่เกี่ยวของทัง้ของภาครัฐและภาคเอกชนควรมีมาตรการควบคุมดานความปลอดภัยทางน้ําแกนักทองเที่ยวอยางเขมงวดควบคูไปดวย ทั้งนี้เพื่อรักษาภาพลักษณดานการทองเที่ยวของไทย

บะหม่ีกึ่งสําเร็จรูป : ตนทุนขยับ ราคาเขยิบ แขงขันดุ บะหมี่กึ่ งสําเร็จรูปยังคงเปนสินคาที่ได รับความนิยมในการบริโภคจากประชาชน โดยเฉพาะในสถานการณที่เศรษฐกิจฝดเคืองและการเมืองไรเสถียรภาพ ทั้งนี้คาดวาในป 2551 มูลคาตลาดบะหมี่กึ่งสําเร็จรูปจะเติบโตจากปที่ผานมาประมาณรอยละ 20 โดยมีมูลคาตลาดไมต่ํากวา 13,800 ลานบาท ซึ่งเปนอัตราการขยายตัวที่สูงข้ึนเมื่อเทียบกับป 2550 ที่มูลคาตลาดมีการขยายตัวเพียงประมาณรอยละ 7

เหตุที่มูลคาตลาดบะหมี่กึ่งสําเร็จรูปในป 2551 จะขยายตัวสูงเมือ่เทียบกับป 2550 เปนผลเนื่องจากองคประกอบที่สําคัญคือ ดานการขายที่ผูผลิตบะหมี่กึ่งสําเร็จรูปสามารถขยับข้ึนราคาขายปลีกและขายสงบะหมี่กึ่งสําเร็จรูปทุกประเภทในอัตรารอยละ 7 - 20 จากราคาเดิม ภายหลังการอนุมัติจากกระทรวงพาณิชย ดวยเหตุผลทางดานราคาวัตถุดิบสําคัญที่ใชในการผลิตบะหมี่กึ่งสําเร็จรูปคือ แปงสาลี และน้ํามันปาลมมีราคาสูงข้ึนหลายเทาตัว ขณะที่ปริมาณการขายบะหมี่กึ่งสําเร็จรูปจะยังคงสามารถขยายตัวไดเล็กนอยจากปที่ผานมาแมวาราคาจะขยับตัวสูงข้ึน เนื่องจากบะหมี่กึ่งสําเร็จรูปเปนสินคาที่มีความจําเปนในการบริโภคสําหรับชนชั้นกลางและชนชั้นลางของประเทศ รวมไปถึงการสงออกบะหมี่กึ่งสําเร็จรูปที่มีปริมาณเพิ่มข้ึนทุกป แตประเด็นที่นาจับตามองคือภาวะการแขงขันภายในตลาดที่ยังคงทวีความรุนแรงอยางตอเนื่อง และการแขงขันจากสินคาประเภทอาหารกึ่งสําเร็จรูปอ่ืนที่สามารถทดแทนบะหมี่

55

กึ่งสําเร็จรูปไดมากข้ึนโดยเฉพาะเมื่อพิจารณาทางดานราคาที่การปรับข้ึนราคาบะหมี่กึ่งสําเร็จรูปไดทําใหสวนตางระหวางราคาทั้งสองผลิตภัณฑแคบลง

ในสวนของดานการผลิต แมวาในป 2551 การผลิตบะหมี่กึ่งสําเร็จรูปจะมีแนวโนมทรงตัวจากปที่ผานมา แตผูประกอบการบะหมี่กึ่งสําเร็จรูปยังคงตองเผชิญกบัปจจัยเส่ียงที่สําคัญคอื ปญหาตนทนุการผลิตโดยเฉพาะแปงสาลี และน้ํามันปาลมซึ่งเปนวัตถุดิบในการผลิตที่สําคัญปรับตัวเพิ่มข้ึนอยางตอเนื่อง ในขณะที่การจะขอปรับราคาจําหนายเพิ่มข้ึนอีกคร้ังหนึ่งทําไดไมงายนักเนื่องจากผูผลิตไดรับการอนุมัติใหปรับราคาแลวคร้ังหนึ่งเมื่อไมนานมานี ้และปจจุบันบะหมี่กึ่งสําเร็จรูปไดกลายเปนสินคาควบคุมที่มีผลกระทบตอคาครองชีพของประชาชนสวนใหญของประเทศ สงผลใหผูประกอบการจําเปนตองแสวงหาแนวทางลดตนทุนดานอ่ืนๆ ทดแทนตนทุนที่เพิ่มสูงข้ึน และปรับปรุงพัฒนาผลิตภัณฑใหมีคุณภาพมากยิ่งข้ึน ดังนั้นศูนยวิจัยกสิกรไทยจึงไดจัดใหบะหมี่กึ่งสําเร็จรูปเปนธุรกิจที่มีแนวโนมทรงตัวในป 2551 โดยมีรายละเอียดดังนี ้

ตลาดในประเทศ ตลาดบะหมี่กึ่งสําเร็จรูปภายในประเทศป 2551 จะไดรับผลดีจากความชัดเจนทางการเมือง แตยังคงมีความกังวลถึงเสถียรภาพของรัฐบาลใหม และปญหาราคาน้ํามันที่ยังคงมีแนวโนมอยูในระดับสูงอยางตอเนื่อง อีกทั้งภาวะเศรษฐกิจที่มีแนวโนมขยายตัวไมมากนักจะสงผลใหประชาชนเกิดความเชื่อมั่นในการบริโภคเพิ่มข้ึนในระดับหนึ่ง แตยังคงระมัดระวังในการใชจาย อันจะเปนผลดีตอการเลือกบริโภคบะหมี่กึ่งสําเร็จรูปที่มีราคาตอหนวยที่คอนขางต่ําเมื่อเทียบกับอาหารประเภทอ่ืนๆ นอกจากนี้การแขงขันทําตลาดอยางรุนแรงของบรรดาผูประกอบการในตลาด อาทิ การเพิ่มรสชาติใหมเขาสูตลาด หรือการจัดรายการชิงโชคเพื่อสงเสริมการขาย จะยังคงเปนปจจัยสนับสนุนใหยอดการจําหนายอยูในระดับสูงตอไป ในสวนของราคาบะหมี่กึ่งสําเร็จรูปในป 2551 แมวาราคาขายสงและขายปลีกบะหมี่กึ่งสําเร็จรูปแตละประเภทในชวงตนป 2551 จะปรับตัวสูงข้ึนจากป 2550 แลวคร้ังหนึ่ง แตหากราคาวัตถุดิบหลักที่ใชในการผลิตบะหมี่กึ่งสําเร็จรูปทั้งแปงสาลี และน้ํามันปาลมยังคงปรับตัวสูงข้ึนอยางตอเนื่อง ยอมเปนภาระตนทุนตอผูผลิตอยางหลีกเล่ียงไมได ซึ่งการที่จะขอปรับข้ึนราคาบะหมี่กึ่งสําเร็จรูปอีกคร้ังหนึง่ของบรรดาผูประกอบการอาจกระทําไดลําบากข้ึนเนื่องจากบะหมี่กึ่งสําเร็จรูปไดกลายเปนสินคาควบคุม การปรับข้ึนราคาจะสงผลกระทบตอประชาชนสวนใหญของประเทศ อีกทั้งเมื่อปลายปที่ผานมาไดมีการอนุมัติการปรับข้ึนราคาไปแลวคร้ังหนึ่ง ทางออกของบรรดาผูผลิตจึงควรพยายามบริหารและปรับลดตนทุนในดานอ่ืนๆ ใหลดต่ําลงเทาที่จะทําได รวมถึงการหาตลาดใหมเพิ่มเติม ประเด็นที่พึงระวังสําหรับผูประกอบการอีกประเด็นหนึ่งคือ ผลิตภัณฑอาหารกึ่งสําเร็จรูปอ่ืนๆ เชน อาหารกลองแชแข็ง ที่สามารถทดแทนบะหมี่กึ่งสําเร็จรูปไดมากข้ึน โดยเฉพาะหากพิจารณาถึงราคาที่มีความใกลเคียงกันมากข้ึนภายหลังการปรับข้ึนราคาของบะหมี่กึ่งสําเร็จรูป และหากพิจารณาดาน

56

คุณคาทางโภชนาการที่อาหารกลองแชแข็งจะมีมากกวาบะหมี่กึ่งสําเร็จรูป ซึ่งอาจสงผลใหผูบริโภคชนชั้นกลางหันไปบริโภคผลิตภัณฑอาหารกึ่งสําเร็จรูปอ่ืนได แตอยางไรก็ตามคาดวาบะหมี่กึ่งสําเร็จรูปจะยังคงเปนทางเลือกหลักทางเลือกหนึ่งในการบริโภคอาหารที่มีตนทุนต่ําและอ่ิมทองของประชาชนทั่วไป โดยคาดการณวาปริมาณการจําหนายบะหมี่กึ่งสําเร็จรูปภายในประเทศของป 2551 จะมีประมาณ 123,000 ตัน ขยายตัวใกลเคียงกับปที่ผานมาที่ประมาณรอยละ 1.5

ตลาดตางประเทศ จากการที่ตลาดบะหมี่กึ่งสําเร็จรูปของไทยมกีารแขงขันที่รุนแรง สงผลใหในชวงหลายปที่

ผานมาผูประกอบการของไทยหันไปขยายตลาดสงออกเพิ่มข้ึน เนื่องจากประชาชนทั่วโลกเร่ิมรูจักและใหความนิยมบริโภคบะหมี่กึ่งสําเร็จรูปกันมากข้ึน ดวยเหตุที่เปนอาหารที่ปรุงสะดวก มีราคาไมสูงมากนักเมื่อเทียบกับอาหารประเภทอ่ืนๆ ทั้งนี้ปริมาณการสงออกบะหมี่กึ่งสําเร็จรูปในป 2550 คาดวาจะมีประมาณ 23,000 ตัน สําหรับในป 2551 คาดวาปริมาณการสงออกจะอยูที่ประมาณ 25,000 ตัน โดยตลาดสงออกบะหมี่กึ่งสําเร็จรูปที่สําคัญของไทยกระจายไปทั้งในตลาดยุโรป สหรัฐอเมริกา และประเทศตางๆ ในภูมภิาคเอเชีย อยางไรก็ตาม ที่ผานมาผูประกอบการไดใหความสําคัญกับตลาดตางประเทศในภูมิภาคเอเชียซึ่งมีการขยายตัวทางดานจํานวนประชากรและเศรษฐกิจสูงข้ึนมาก สงผลใหมีปริมาณความตองการบริโภคบะหมี่กึ่งสําเร็จรูปปรับเพิ่มข้ึนอยางตอเนื่องเชนกัน โดยสรุป ตลาดบะหมี่กึ่งสําเร็จรูปในป 2551 ยังคงสามารถเติบโตใกลเคียงกับปที่ผานมา ทามกลางกาํลังซื้อของประชาชนที่มคีวามระมดัระวังในการใชจายมากข้ึน เนื่องจากความไมมั่นใจทางดานเสถียรภาพทางการเมืองและสภาวะเศรษฐกิจที่เต็มไปดวยปจจัยเส่ียง อยางไรก็ตาม ในขณะที่ตนทุนการผลิตปรับตัวเพิ่มสูงข้ึน และยังคงเกิดการแขงขันภายในตลาดที่ดําเนินอยูอยางตอเนื่อง อีกทั้งการแขงขันจากผลิตภัณฑอาหารกึ่งสําเร็จรูปประเภทอ่ืนที่มีคุณสมบัติสามารถทดแทนบะหมี่กึ่งสําเร็จรูปไดมากข้ึน เชน อาหารกลองแชแข็งที่มีราคาใกลเคียงกับบะหมี่กึ่งสําเร็จรูปมากข้ึน อีกทั้งยังมีคุณคาทางโภชนาการที่มากกวา และสามารถหาซื้อไดสะดวกมากข้ึนกวาในอดีต ผูประกอบการธุรกิจบะหมี่กึ่งสําเร็จรูปจึงจําเปนที่จะตองปรับตัวใหสอดคลองกับสถานการณการแขงขันที่รุนแรงทั้งภายในตลาดบะหมี่กึ่งสําเร็จรูปและสินคาทดแทนโดยเฉพาะการหาหนทางลดตนทุนการผลิตอยางตอเนื่อง รวมทั้งการพัฒนาคุณภาพและรสชาติของสินคาเพิ่มมากข้ึนเพื่อสรางความแตกตางของสินคาระหวางคูแขงทั้งในและตางประเทศ ซึ่งจะชวยใหผูประกอบการสามารถรักษาสวนแบงตลาดเดิมและเพิ่มสวนแบงตลาดมากข้ึน

ปโตรเคมีปหนู : ทรงตัวจากปท่ีผานมา...ลดความเส่ียงดวยธุรกิจครบวงจร

ศูนยวิจัยกสิกรไทยมีความเห็นวาอุตสาหกรรมปโตรเคมีไทยในป 2551 ยังคงอยูในภาวะทรงตัวโดยมีอัตราการขยายตัวใกลเคียงกับปที่ผานมา ดวยปจจัยที่เปล่ียนแปลงในดานตางๆ ดังนี้

57

ดานการผลิต ผูผลิตผลิตภัณฑปโตรเคมีภายในประเทศไดทําการขยายกําลังการผลิตทั้งที่ผลิตภายในประเทศ และรวมทุนผลิตในตางประเทศเพิ่มมากข้ึน เพื่อใหเกิดการประหยัดจากขนาดในการผลิต เพิ่มความสามารถในการแขงขัน และเพื่อรองรับตอความตองการใชผลิตภัณฑตามการขยายตัวทางเศรษฐกิจของประเทศ โดยโครงการขยายกําลังการผลิตที่จะสามารถดําเนินการผลิตไดจริงในป 2551 ไดแก โครงการขยายกําลังการผลิตผลิตภัณฑโอเลฟนสทั้งเอทิลีนจํานวน 100,000 ตัน/ป และโพรพิลีนจํานวน 50,000 ตัน/ปที่จะสามารถเดินเคร่ืองในเชิงพาณิชยไดในไตรมาสที่ 2 โครงการผลิตสารพาราไซลีน 616,000 ตัน/ป เบนซีน 363,000 ตัน/ป และโทลูอีน 60,000 ตัน/ป ซึ่งจะแลวเสร็จในชวงไตรมาสที่ 3 โครงการขยายการผลิต HDPE กําลังการผลิต 300,000 ตัน/ป LDPE ขนาดกําลังการผลิต 300,000 ตัน/ป LLDPE ขนาดกําลังการผลิต 400,000 ตัน/ป ที่คาดวาจะดําเนินการผลิตไดเต็มที่ในป 2552

การขยายกําลังการผลิตทั้งภายในและตางประเทศอยางตอเนื่องจะสงผลใหราคาผลิตภัณฑปโตรเคมีในป 2551 อาจมแีนวโนมลดลง แตทวาดวยราคาน้ํามนัดิบและแนฟทาในตลาดโลก ซึง่ใชเปนวัตถุดิบในการผลิตผลิตภัณฑปโตรเคมีมีแนวโนมอยูในระดับสูงอยางตอเนื่อง จึงสงผลใหราคาผลิตภัณฑปโตรเคมีจะยังคงอยูในระดับสูง

ดานการขาย ปริมาณการขายภายในประเทศในป 2551 นาจะขยายตัวจากปที่ผานมาเล็กนอย เนื่องจากความชัดเจนทางการเมืองภายหลังการเลือกตั้ง จะสงผลใหการบริโภคและการลงทุนกระเตื้องข้ึนจากปที่ผานมา อีกทั้งการสงออกผลิตภัณฑปโตรเคมีไปยังประเทศจีนและญี่ปุนซึ่งมีแนวโนมที่จะยังคงขยายตัวจากการเล่ือนเปดดําเนินโครงการผลิตผลิตภัณฑปโตรเคมีหลายโครงการในประเทศจีน ทําใหยังคงมีความจําเปนตองนําเขาผลิตภัณฑปโตรเคมีจากตางประเทศจํานวนมาก ซึ่งประเทศไทยถือเปนประเทศหนึ่งที่มีมูลคาการสงออกผลิตภัณฑปโตรเคมีไปยังประเทศจีนที่คอนขางสูง โดยเฉพาะผลิตภัณฑประเภทเม็ดพลาสติก ในสวนของประเทศญี่ปุนภายหลังการเร่ิมดําเนินการตามขอตกลงทางเศรษฐกิจระหวางไทย – ญี่ปุน (JTEPA) ที่ประเทศไทยจะไดรับประโยชนจากการที่ญี่ปุนปรับลดอัตราภาษีนําเขาผลิตภัณฑปโตรเคมี ข้ันตางๆ ไดแก ผลิตภัณฑปโตรเคมีข้ันตน (upstream) และข้ันกลาง (intermediate) ที่ปรับลดภาษีใหเปนรอยละ 0 ทันที และผลิตภัณฑข้ันปลาย (downstream) ที่จะลดอัตราภาษีเม็ดพลาสติกพิกัด 3901 – 3903 เหลือรอยละ 2.3 2.6 และ 5.4 ตามลําดับในปนี้ (จากเดิมที่อัตราภาษีอยูระหวางรอยละ 2.8 – 6.5) และพิกัด 3904 – 3909 ลดภาษีเปนรอยละ 0 ทันที (ปจจุบันอัตราภาษีอยูระหวางรอยละ 2.8 – 3.9)

ทั้งนี้แมวาจะมีปจจัยสนับสนุนใหธุรกิจปโตรเคมีในป 2551 สามารถขยายตัวไดใกลเคียงกับปที่ผานมา แตยังคงมีประเด็นที่พึงระวังไดแก

เสถียรภาพทางการเมืองภายในประเทศ แมวาในป 2551ประเทศไทยจะไดรัฐบาลใหมที่มาจากการเลือกตั้ง แตประเด็นทางดานเสถียรภาพในการบริหารบานเมืองของรัฐบาลใหมยังคงเปนประเด็นที่นาจับตามอง เนื่องจากเปนการจัดตั้งรัฐบาลผสมหลายพรรคการเมือง และคะแนนเสียงในการ

58

จัดตั้งรัฐบาลใหมอาจมจีํานวนไมมากนัก ซึ่งฝายคานจะสามารถอภิปรายตรวจสอบการทํางานของรัฐบาลไดงาย อันอาจทําใหการดําเนินการตามนโยบายตางๆ เพื่อกระตุนเศรษฐกิจไมราบร่ืนนัก และจะสงผลใหความเชื่อมั่นของผูบริโภคและนักลงทุนอาจฟนกลับมาไมมากนัก ซึ่งจะกระทบตอปริมาณความตองการบริโภคผลิตภัณฑปโตรเคมีภายในประเทศที่อาจเปล่ียนแปลงลดลงไดงาย

อุปสงคผลิตภัณฑปโตรเคมีในตลาดโลกชะลอตัวลง จากการคาดการณสภาพเศรษฐกิจโดยรวมของโลกจากหลายหนวยงานทั้งภายในและตางประเทศซึ่งคาดวาเศรษฐกิจโลกอาจจะขยายตัวไมมากนักจากปที่ผานมา เนื่องจากปญหา subprime ในสหรัฐอเมริกาที่จะขยายผลกระทบสูประเทศตางๆ ทั่วโลก และปญหาราคาน้ํามันดิบปรับตัวสูงข้ึน อีกทั้งความหว่ันเกรงในการเกิดสงครามและการกอการราย ซึ่งสงผลใหอุปสงคในผลิตภัณฑปโตรเคมีโดยรวมของโลกจะชะลอตัวลงตามไปดวย แตอยางไรก็ตาม ปริมาณความตองการผลิตภัณฑปโตรเคมีในประเทศกําลังพัฒนาโดยเฉพาะในภูมิภาคเอเชีย เชน จีนและอินเดีย ยังคงอยูในระดับสูง เนื่องจากมีความจําเปนในการกอสรางโครงสรางพื้นฐานตางๆ เพื่อการพัฒนาประเทศ จึงยังคงเปนลูทางที่ดีสําหรับการสงออกผลิตภัณฑปโตรเคมีของผูผลิตในประเทศ

อุปทานผลิตภัณฑปโตรเคมีในตลาดโลกขยายตัว ผูผลิตปโตรเคมีที่สําคัญของโลกไดทําการขยายกําลังการผลิตอยางตอเนื่องเพื่อใหเกิดการประหยัดจากขนาดในการผลิตมากข้ึน และเพื่อใหมีปริมาณที่เพียงพอกับความตองการในตลาดโลก ซึ่งการขยายกําลังการผลิตจํานวนมากอยางตอเนื่องของบรรดาประเทศผูผลิตปโตรเคมีที่สําคัญของโลกอาจสงผลใหราคาผลิตภัณฑปโตรเคมีในตลาดโลกมีแนวโนมลดต่ําลงจนอาจทําใหชองวางระหวางตนทุนการผลิตและราคาขายผลิตภัณฑปโตรเคมีลดลงอันจะกระทบตอผลประกอบการของผูผลิตทั้งหลาย อีกทั้งกอใหเกิดการแขงขันที่รุนแรงในการสงออกผลิตภัณฑ ปโตรเคมีที่เหลือจากการบริโภคภายในปรเทศโดยเฉพาะการแขงขันทางดานราคา ซึ่งรายละเอียดของการขยายกําลังการผลิตของประเทศผูผลิตปโตรเคมีที่สําคัญและสามารถดําเนินการผลิตไดในป 2551 มีดังนี้

- เกาหลีใต วางแผนขยายกําลังการผลิตเอทิลีนแครกเกอรจาก 650,000 ตัน/ป เปน 1 ลานตัน/ป ภายในกลางป 2551 ทําใหเพิ่มกาํลังการผลิตโพรพิลีนเปน 500,000 ตัน/ป และลงทุนดาน Olefins Conversion Unit หรือหนวยเมทาธีลิสที่สามารถผลิตโพรพิลีนได 200,000 ตัน/ป โดยจะใชเปนวัตถุดิบสําหรับหนวยผลิต LLDPE/HDPE ที่มกีารขยายกาํลังการผลิตเปน 320,000 ตัน/ป อีกทั้งการสรางหนวยผลิต MEG หนวยผลิต PP และหนวยผลิต MMA ขนาด 390,000 ตัน/ป 300,000 ตัน/ป และ 150,000 ตัน/ป ตามลําดับ มีกําหนดแลวเสร็จในชวงกลางป 2551

- ญี่ปุน วางแผนสรางหนวยเมทาธีสิสที่สามารถผลิตโพรพิลีนได 150,000 ตัน/ป มีกําหนดเดินเคร่ืองเชิงพาณิชยในไตรมาสสุดทายของป 2551

- อินเดยี เร่ิมเดินเคร่ืองหนวยผลิต PP กําลังการผลิต 1 ลานตัน/ป ในไตรมาสที ่2 ป2551

59

- ซาอุดิอาระเบีย วางแผนจะเร่ิมเดินเคร่ืองหนวยผลิต PP กําลังการผลิต 50,000 ตัน/ป และหนวยผลิตโพรเพนดีไฮโดรจีเนชั่น กําลังการผลิตโพรพิลีน 460,000 ตัน/ป ในชวงปลายป 2551

- อิหราน คาดวาจะเร่ิมเดินเคร่ืองหนวยผลิต LLDPE/HDPE และหนวยผลิต PP กําลังการผลิตหนวยละ 300,000 ตัน/ป ในคอมเพล็กซเดียวกัน คาดวาจะเร่ิมเดินเคร่ืองผลิตไตรมาสแรกป 2551

คาเงินบาทมีแนวโนมแข็งคาตอเน่ือง ตั้งแตป 2548 เปนตนมาคาเงินบาทมีแนวโนมแข็งคาข้ึนอยางตอเนื่อง โดยในป 2548 2549 และ 2550 ประเทศไทยมีอัตราแลกเปล่ียนเฉล่ียอยูที่ 40.27 37.93 และ 34.56 บาท/ดอลลารสหรัฐ ตามลําดับ การที่คาเงินบาทมีแนวโนมแข็งคาตอเนื่องยอมกระทบตอความสามารถในการแขงขันของผลิตภัณฑปโตรเคมีไทยใหลดลง เนื่องจากผลิตภัณฑปโตรเคมีที่ผลิตไดจากแตละประเทศมีความสามารถในการทดแทนกันไดสูง ราคาจึงเปนปจจัยสําคัญในการแขงขัน การแข็งคาข้ึนของคาเงินบาทจะทําใหการสงออกผลิตภัณฑปโตรเคมีไทยยากลําบากข้ึน เนื่องจากราคาสงออกผลิตภัณฑปโตรเคมีไทยจะมีราคาที่สูงข้ึนในตางประเทศ

กลาวโดยสรุป แมวาในป 2551 จะมีปจจัยสนับสนุนใหเกิดการขยายตัวในอุตสาหกรรม ปโตรเคมี ทั้งจากการขยายกําลังการผลิตภายในประเทศ และภาวะตลาดภายในประเทศที่นาจะขยายตัวเล็กนอยจากปที่ผานมาจากความชัดเจนทางการเมืองภายหลังการเลือกตั้ง แตความกังวลในเร่ืองเสถียรภาพทางการเมืองอาจสงผลใหกําลังซื้อของผูบริโภคและการลงทุนของนักลงทุนฟนคืนมาไมมากนัก อีกทั้งภาวะอุปสงคผลิตภัณฑปโตรเคมีในตลาดโลกที่เร่ิมชะลอตัวลง ขณะที่อุปทานในตลาดโลกมีแนวโนมเพิ่งสูงข้ึน รวมถึงคาเงินบาทที่มีแนวโนมแข็งคาข้ึนอยางตอเนื่อง จะสงผลใหธุรกิจปโตรเคมีในป 2551 ยังคงอยูในภาวะทรงตัว ภายใตตนทุนการผลิตที่จะเพิ่มสูงข้ึนจากราคาน้ํามันดิบในตลาดโลกที่มีแนวโนมอยูในระดับสูง และภาวะการแขงขันในตลาดที่จะทวีความรุนแรงข้ึน ผูผลิตจึงควรเรงปรับตัวดวยการขยายและปรับปรุงกระบวนการผลิตใหมีการผลิตที่ยืดหยุนและครบวงจรมากข้ึน เพื่อที่จะสามารถปรับเปล่ียนการผลิตผลิตภัณฑปโตรเคมีบางประเภทที่มีความตองการหรือราคาไมสูดีมากนักในบางชวงเวลาไดอยางรวดเร็ว อันจะเปนชวยลดความเส่ียงในการผลิตผลิตภัณฑปโตรเคมีในแตละชวงเวลา อีกทั้งการทําสัญญาซื้อขายวัตถุดิบในการผลิตและผลิตภัณฑปโตรเคมีลวงหนาจะชวยทําใหสามารถลดความผันผวนของอัตราแลกเปล่ียน และผูประกอบการสามารถทราบตนทุนและรายรับไดชัดเจนข้ึน เคร่ืองใชไฟฟา ป 2551: ตลาดในและตางประเทศชะลอตัว

ในป 2550 ตลาดตางประเทศเติบโตปานกลาง มูลคาการสงออกเคร่ืองใชไฟฟาป 2550 ในรูปของเงินบาทมีมูลคา 585,846 ลานบาทขยายตัวรอยละ 4.7 เพิ่มข้ึนจากปกอนเล็กนอย ในขณะที่ในรูปของเงินดอลลารสหรัฐจะขยายตัวไดรอยละ 15.6 (มูลคา 16,987 ลานดอลลารสหรัฐ) หรือเกือบ 2 เทาของปกอนหนา ยอดขายในรูปเงินบาทที่ชะลอตัวลงมีสาเหตุจากการแข็งคาของเงินบาทซึ่งในชวงป 2550 เงินบาทแข็งคาข้ึนโดยเฉล่ียรอยละ 6 เมื่อเทียบกับเงินดอลลาร โดยตลาดที่มีมูลคาสงออกเพิ่มข้ึนมากไดแก

60

สิงคโปร จีน สหรัฐอาหรับเอมิเรตส อินโดนีเซีย เวียดนาม อิหราน บางประเทศในกลุมอียู เชน เสปน อิตาลี และยุโรปตะวันออก เปนตน ในขณะที่ตลาดหลักอยางสหรัฐฯ มีมูลคาการสงออกลดลงประมาณรอยละ 20 สินคาสงออกหลักที่มีมูลคาการสงออกมากกวา 1 พันลานดอลลารสหรัฐและการเติบโตดี ไดแก เคร่ืองปรับอากาศและสวนประกอบ เคร่ืองใชไฟฟาและสวนประกอบอ่ืนๆ ตูเย็น ตูแชแข็งและสวนประกอบ ในขณะที่สินคาประเภทเคร่ืองรับวิทยุโทรทัศนและสวนประกอบมีการเติบโตลดลงอยางเห็นไดชัดเนื่องจากไทยถูกตัดสิทธ ิGSP โดยสหรัฐฯซึ่งเปนผูนําเขาอันดับหนึ่งของสินคาประเภทนี้

ขณะทีต่ลาดภายในประเทศ: เคร่ืองใชไฟฟาพรีเมี่ยม เคร่ืองใชไฟฟาขนาดเล็ก และทีวีจอแบนเติบโตไดตอเนื่อง จําแนกเคร่ืองใชไฟฟาเปน 2 กลุมหลักคือเคร่ืองใชไฟฟาในครัวเรือนและกลุมเคร่ืองใชไฟฟากลุมภาพและเสียงหรือเอวี (Audio and Vision Player: AV) สําหรับกลุมเคร่ืองใชไฟฟาในครัวเรือนคาดวามีมูลคาตลาดในป 2550 อยูที่ประมาณ 45,000 ลานบาทลดลงจากปกอนรอยละ 2 แบงเปนเคร่ืองใชไฟฟาขนาดเล็ก อาท ิเคร่ืองครัวชิ้นเล็ก พัดลม เตารีด มีสัดสวนประมาณรอยละ 30 ของตลาดรวมและมีอัตราการเติบโตดีกวาเคร่ืองใชไฟฟาขนาดใหญเนื่องจากสินคาราคาถูกกวาโดยเปรียบเทียบทําใหตัดสินใจซื้อไดงาย โดยเฉพาะเคร่ืองใชไฟฟาชิ้นเล็กกลุมบิวตี้ เชน ไดรเปาผม มวนผม เคร่ืองหนีบผมซึ่งแมวาจะมีสวนแบงการตลาดไมมากแตสามารถขยายตัวไดอยางตอเนื่อง สําหรับเคร่ืองใชไฟฟาชิ้นใหญ เชน ตูเย็น เคร่ืองปรับอากาศ ไดรับผลกระทบจากภาวะเศรษฐกิจทําใหยอดขายชะลอตัวลงตามไปดวย อยางไรก็ตามเคร่ืองใชไฟฟาขนาดใหญในตลาดระดับบนที่เนนดีไซนยังคงเติบโตไดโดยการขายควบคูไปกับโครงการอสังหาริมทรัพย เชน บานและคอนโดมิเนียม

สําหรับตลาดเคร่ืองใชไฟฟาเอวี ในประเทศป 2550 มีมูลคาตลาดประมาณ 43,200 ลานบาทเติบโตลดลงจากปกอนหนารอยละ 2.7 แบงเปนตลาดภาพรอยละ 85.8 หรือ 37,100 ลานบาทและตลาดเคร่ืองเสียง 6,100 ลานบาท กลุมตลาดเคร่ืองเสียงมีอัตราการเติบโตลดลงในขณะที่กลุมตลาดภาพเติบโตดีโดยมีแฟลชทีวีหรือทีวีจอแบนเปนสินคาที่ขยายตัวไดดีที่สุด สาเหตุหลักจากการแขงขันของผูประกอบการทําใหราคาสินคาลดลง และการที่ราคาของแอลซีดีและพลาสมาทีวีลดลงทําใหชองวางของราคาไมตางกันมากกระตุนผูบริโภคใหเปล่ียนจากจอแบนเปนจอบาง แนวโนมตลาดในป 2551 ศูนยวิจัยกสิกรไทยมองแนวโนมการสงออกเคร่ืองใชไฟฟาป 2551 วาจะขยายตัวไดในระดับรอยละ 8-12 ตอปซึ่งเปนอัตราที่ต่ํากวาปกอนหนา มูลคาการสงออกประมาณ 18,346 – 19,025 ลานดอลลารสหรัฐฯ โดยมีปจจัยเส่ียงที่จะกระทบกับอุตสาหกรรมในปนี ้ไดแก คาเงินบาทที่มีแนวโนมแข็งคาอยางตอเนื่องและคาดวาจะแตะระดับ 32 บาทตอดอลลารสหรัฐฯภายในปนี้ การชะลอตัวของเศรษฐกิจสหรัฐและผลกระทบที่มีตอเศรษฐกิจโลกอันเนื่องมาจากปญหาซับไพรม การแขงขันในตลาดโลกที่เคร่ืองใชไฟฟาไทยตองแขงกับสินคาจากจนี เวียดนาม มาเลเซยี และการเพิ่มข้ึนของอุปสรรคทางการคาไม

61

วาจะเปนการถูกตัดสิทธิ GSP หรือการที่ประเทศคูคามีการนําเอามาตรการที่ไมใชภาษี เชน การเพิ่มความเขมงวดมาตรฐานสินคา หรือการนํากฏระเบียบทางดานส่ิงแวดลอมมาใช อยางไรก็ตามการทําขอตกลงการคาและการลดภาษีซึ่งเปนการเปดตลาดใหมและเพิ่มโอกาสใหกับสินคาไทยจะยังคงปจจัยสนับสนุนการสงออกเคร่ืองใชไฟฟาป 2551

ศูนยวิจัยกสิกรไทยคาดการณวาแนวโนมของตลาดเคร่ืองใชไฟฟาในประเทศป 2551 จะเติบโตไดในระดับรอยละ 0-3 ทั้งนี้ข้ึนอยูกับสภาพเศรษฐกิจและการออกมาจับจายของผูบริโภค เทรนดของเคร่ืองใชไฟฟาในปนี้จะยังคงเปนในเร่ืองของสุขภาพและส่ิงแวดลอมรวมทั้งการประหยัดพลังงาน การแขงขันระหวางผูประกอบการมีแนวโนมรุนแรงข้ึนโดยในตลาดระดับลาง-กลางผูผลิตตองเผชิญการแขงขันจากเคร่ืองใชไฟฟาราคาถูกจากจีนที่จะไดรับลดภาษีจากการเปดเสรีการคาไทย-จีน ในขณะที่ตลาดระดับกลาง-บนก็เร่ิมมีการลดราคาสินคาพรอมๆไปกับการแขงขันทางดานนวัตกรรม ในกลุมสินคาเอวีศูนยวิจัยกสิกรไทยคาดวาแนวโนมตลาดรวมสําหรับโทรทัศนจอแอลซีดีป 51 จะขยายตัวไดดีจากการแขงขันของผูประกอบการในการขยายตลาดและการมีงานฟุตบอลยูโร 2008 และโอลิมปกซึ่งชวยกระตุนยอดขาย โดยสรุป ศูนยวิจัยกสิกรไทยมีความเห็นวาในป 2551 แนวโนมของอุตสาหกรรมเคร่ืองใชไฟฟาจะเติบโตไดในระดับปานกลางคือประมาณรอยละ 5-10 เนื่องจากตลาดเคร่ืองใชไฟฟาในประเทศสามารถขยายตัวไดในระดับคอนขางต่ํา ในขณะที่ตลาดสงออกมีแนวโนมชะลอตัวจากปกอนหนาจากการชะลอตัวของเศรษฐกิจสหรัฐฯและเศรษฐกิจโลก ธุรกิจเคร่ืองใชไฟฟาโดยภาพรวมจึงจัดอยูในกลุมธุรกิจที่ทรงตัว

โทรศัพทเคล่ือนท่ีป 2551: ยอดขายเติบโตแตมูลคาลดลง ในขณะที่ยอดผูใชโทรศัพทเคล่ือนที่ทั่วโลกแตะระดับ 3 พันลานคนในปที่ผานมาและ

สัดสวนการใชโทรศัพทเคล่ือนที่ทั่วโลกมีแนวโนมสูงเกินรอยละ 50 ของจํานวนประชากรภายในป 2551 โดยมเีอเชยีเปนภูมภิาคที่มกีารเติบโตอยูในระดับสูง ในประเทศไทยจากผลการสํารวจเทคโนโลยสีารสนเทศและการส่ือสารของครัวเรือนไทยในชวงป 2546-2549 ของสํานักงานสถิติแหงชาติพบวาการใชโทรศัพทเคล่ือนที่ของคนไทยมีแนวโนมเพิ่มข้ึนอยางตอเนื่องในชวง 3 ปที่ผานมา โดยในป 2549 จํานวนคนไทยที่ใชโทรศัพทเคล่ือนที่เพิ่มข้ึนจากป 2546 เกือบเทาตัวคือจาก 23 คนเปน 42 คนตอประชากร 100 คน และในป 2551 นี้คาดวาจะเปนปที่หมายเลขโทรศัพทเคล่ือนที่จะมีจํานวนเทากับจํานวนประชากร (100% penetration rate) ภาวะการแขงขันระหวางผูใหบริการอยูในระดับสูงทําใหรายไดตอเลขหมายต่ํา ปจจัยที่จะกระทบตอการใหบริการโทรศัพทเคล่ือนที่ในปนี้ไดแก การเปล่ียนแปลงทางดานกฏระเบียบตางๆ ของคณะกรรมการกิจการโทรคมนาคม (กทช.) อาทิ การกําหนดอัตราการเชื่อมโยงโครงขายระหวางกัน การจัดสรรเลขหมายใหม รวมไปถึงเร่ืองของใบอนุญาต 3G ไวแมกซ ซึ่งหากสามารถมีการนํามาใชในปนี้จะ

62

เปนตัวผลักดันตลาดโทรศัพทเคล่ือนที่ไดมาก ในสวนของตลาดตัวเคร่ืองลูกขายโทรศัพทเคล่ือนที่นั้นในตลาดระดับกลาง-ลางยังมีการใชกลยุทธราคาในการแขงขันซึ่งมีผลทําใหแนวโนมราคาเฉล่ียและกําไรตอเคร่ืองลดลง

ตลาดรวมของโทรศัพทเคล่ือนที่ในป 2550 มีมูลคาตลาดในแงการใชงานประมาณ 151,000 ลานบาท แมวาในป 2551 หมายเลขโทรศัพทเคล่ือนที่จะมีจํานวนเทากับจํานวนประชากรแตจํานวนผูใชบริการจริงๆนอยกวาจํานวนของซิมที่อยูในตลาดและประมาณรอยละ 20 ของผูใชมีมากกวา 1 เลขหมาย ปจจุบันกทช.อนุมัติเลขหมายโทรศัพทเคล่ือนที่รวม 54 ลานเลขหมาย จําแนกตามกลุมลูกคาประมาณ 1 ใน 10 ของผูใชบริการเปนลูกคากลุมโพสตเพด (post-paid) หรือกลุมที่มีการใชงานแบบจดทะเบียนจายรายเดือนและลูกคาในกลุมพรีเพด (pre-paid) หรือกลุมที่ใชบัตรเติมเงินซึ่งมีอัตราการเติบโตสูงกวา ตลาดตัวเคร่ืองลูกขาย ตลาดตัวเคร่ืองลูกขายโทรศัพทมีการอัตราการเติบโตกวารอยละ 10 ในป 2550 หรือประมาณ 9 ลานเคร่ือง ซึ่งในจํานวนนี้ประมาณรอยละ 60-70 เปนตลาดเคร่ืองระดับกลาง-ลางที่มีการแขงขันดานราคาสูง การที่คนนิยมซื้อโทรศัพทในราคาที่ถูกลงทําใหตลาดเติบโตแตในดานปริมาณในขณะที่มูลคาลดลง

แนวโนมในป 2551

ตลาดใหบริการเลขหมาย ศูนยวิจัยกสิกรไทยคาดการณแนวโนมตลาดใหบริการเลขหมายโทรศัพทเคลื่อนท่ีป 2551วาจะมีการขยายตวัรอยละ 5 คิดเปนมูลคาตลาด 159,000 ลานบาท ภาวะการแขงขันอยูในระดับสูงตอเนื่องโดยเฉพาะในเมืองทําใหผูใหบริการตองขยายตลาดไปในลูกคากลุมใหมๆ เชน กลุม pre-teen และตลาดตางจังหวัด โดยนอกเหนือไปจากการแขงขันดานราคา ผูใหบริการจะเนนไปที่การใหบริการดานการนําเสนอขอมูลมากข้ึน การออกแพ็กเกจที่หลากหลายเพื่อตอบสนองความตองการของลูกคาในแตละกลุม รวมไปถึงการลงทุนพัฒนาเครือขายและการบริการใหครอบคลุมยิ่งข้ึน ตลาดตัวเคร่ืองลูกขาย ในป 2551 ศูนยวิจัยกสิกรไทยคาดวาตลาดตัวเคร่ืองลูกขายโทรศัพทเคลื่อนท่ีจะมีอัตราการขยายตัวประมาณรอยละ 5 หรือ 9.45 ลานเคร่ืองแตมูลคาตลาดลดลงเน่ืองจากเคร่ืองโทรศัพทโดยเฉลี่ยมีราคาถูกลง ปจจัยที่ทําใหตลาดขยายตัว คือ พฤติกรรมในการใชโทรศัพทเคล่ือนที่ของคนไทยที่มีอัตราการเปล่ียนเคร่ืองส้ันลงเร่ือยๆ เฉล่ีย 3-6 เดือน ราคาเคร่ืองที่ลดลงเปนผลมาจากการแขงขันและสวนหนึ่งเปนผลของคาเงินบาทแข็งคาที่ทําใหตนทุนการนําเขาลดลง ตลาดที่สําคัญในปนี้สวนใหญจะเปนกลุมซื้อเพื่อทดแทนเคร่ืองเกาสวนตลาดลูกคาใหมมีบทบาทลดลง การแขงขันดานราคามีความรุนแรงมากสําหรับตัวเคร่ืองในตลาดระดับกลาง-ลางระหวางอินเตอรแบรนด โลคอลแบรนด และแบรนดจากจีน เกาหลี และไตหวันเพื่อชิงสวนแบงตลาด ในขณะที่ตลาดระดับบนการพัฒนาเร่ืองนวัตกรรมยังคงเปนเร่ืองสําคัญโดยผูผลิตตองพัฒนาฟเจอรตางๆ ใหสูงข้ึนเนื่องจากผูซื้อเคร่ืองที่เคยใชอยูแลวมักตองการความสามารถในการใชงานมากข้ึน

63

ผลของการเพิ่มเติมพ.ร.บ.จราจรทางบกซึ่งมีบทบัญญติในการหามใชโทรศัพทเคล่ือนที่ขณะที่ขับข่ีเวนแตเปนการใชโทรศัพทเคล่ือนที่โดยใชอุปกรณเสริมสําหรับการใชสนทนาหรือแฮนดฟรีนั้นไมนาจะสงผลกระทบตอโทรศัพทเคล่ือนที่แตจะมีผลในทางบวกตอยอดขายอุปกรณเสริม เชน หูฟงไรสายบลูทูธ เนื่องจากปจจุบันจํานวนคนมีโทรศัพทเคล่ือนที่ที่มีบลูทูธยังอยูในระดับต่ําทําใหตลาดยังสามารถเติบโตไดอีกมาก ตลาดหูฟงไรสายบลูทูธป 2550 มีมูลคาตลาดรวม 1,500 ลานบาทเติบโตมากกวา 2 เทาเมื่อเทียบกับปกอนหนา และในป 2551 ศูนยวิจัยกสิกรไทยคาดวาตลาดจะขยายตัวสูงอยางตอเนื่องสาเหตุจากราคาของบลูทูธมีแนวโนมลดลง และมีการใชงานแพรหลายมากข้ึน

โดยสรุป ศูนยวิจัยกสิกรไทยมีความเห็นวาแนวโนมของโทรศัพทเคล่ือนที่ในป 2551 ในสวนของตลาดใหบริการหมายเลขมีแนวโนมเติบโตไมสูงนักโดยคาดวาจะขยายตัวประมาณรอยละ 5 สวนหนึ่งจากจํากัดการจัดสรรเลขหมายและชองวางการแขงขันดานราคามเีหลือไมมากทาํใหผูประกอบการตองแขงขันดานการใหบริการ การขยายตลาดและการทําตลาดเฉพาะกลุมมากยิ่งข้ึน ในขณะที่ตลาดตัวเคร่ืองลูกขายในดานของปริมาณจะยังสามารถเติบโตไดแตดานมูลคาจะเติบโตลดลงเนื่องจากการแขงขันดานราคาเพื่อชิงสวนแบงตลาดรุนแรง จากปจจัยและแนวโนมขางตนธุรกิจโทรศัพทเคล่ือนที่จึงจัดอยูในกลุมธุรกิจทรงตัว ขาว...ราคาพุง ตลาดสงออกตองจับตาเวียดนามและอินเดีย

ผลผลิตขาวในป 2550/51 รวมทั้งประเทศเทากับ 29.902 ลานตนขาวเปลือก จากเนื้อที่ปลูก 66.951 ลานไร โดยแยกเปนขาวนาปรวมทั้งประเทศ 23.387 ลานตันขาวเปลือก เพิ่มข้ึนรอยละ 2.4 โดยเนื้อที่เพาะปลูกขาวนาปรวมทั้งประเทศอยูที่ระดับ 57.422 ลานไร ลดลงรอยละ 0.2 เมื่อเทียบกับปที่ผานมา เนื่องจากภาคเหนือเปล่ียนจากปลูกขาวไปปลูกออยโรงงาน มันสําปะหลัง และขาวโพดหวาน บางจังหวัดเปล่ียนไปปลูกยางพารา ไมผลไมยืนตน เชน จังหวัดเชียงราย เชียงใหม และเพชรบูรณ เปนตน ในภาคกลางเกษตรกรปรับลดเนื้อที่ปลูกขาวไปปลูกออยโรงงาน และมันสําปะหลัง ในจังหวัดสิงหบุรี ชัยนาท สุพรรณบุรี อางทอง สําหรับในบางจังหวัด เชน นครนายก ปราจีนบุรี ฉะเชิงเทรา สระแกว จันทบุรี และตราด ก็เปล่ียนไปปลูกยูคาลิปตัส สวนภาคใตเนื้อที่เพาะปลูกขาวปรับเปล่ียนไปปลูกปาลมน้ํามัน และยางพารา โดยเฉพาะในจังหวัดชุมพร ระนอง สุราษฎรธาน ีและกระบี ่ทางดานผลผลิตขาวนาปเพิ่มข้ึนจากผลผลิตตอไรที่ เพิ่ม ข้ึน เนื่ องจากปริมาณน้ํ าฝนเพียงพอในพื้นที่ เพาะปลูกในภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และภาคกลาง ยกเวนบางจังหวัดในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และภาคตะวันออกที่ประสบปญหาฝนทิ้งชวง

สวนเนื้อที่เพาะปลูกขาวนาปรังป 2551 รวมทั้งประเทศมีประมาณ 9.529 ลานไร ลดลงรอยละ 5.4 ผลผลิตรวมทั้งประเทศ 6.515 ลานตันขาวเปลือก หรือลดลงรอยละ 4.2 เมื่อเทียบกับปกอน เนื่องจากคาดวาเนื้อที่ เพาะปลูกทั้งในและนอกเขตชลประทานจะลดลง โดยเกษตรกรบางสวนได

64

ปรับเปล่ียนที่นาไปปลูกไมยืนตน เชน ยางพารา ปาลมน้ํามัน บางสวนปรับเปล่ียนไปปลูกพืชไร เชน มันสําปะหลัง ออยโรงงาน และขาวโพดเล้ียงสัตว เปนตน ภาคใตปรับเปล่ียนที่นาไปปลูก ยางพารา และปาลมน้ํามัน เนื้อที่เพาะปลูกขาวปรับเปล่ียนไปปลูกปาลมน้ํามัน และยางพารา โดยเฉพาะในจังหวัดชุมพร ระนอง สุราษฎรธานี และกระบี่ ทางดานผลผลิตขาวนาปเพิ่มข้ึนจากปที่แลว ประมาณ 5 แสนตัน จากผลผลิตตอไรที่เพิ่มข้ึน เนื่องจากภาพรวม ป 2550 นี้ ภาคเหนือ ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และภาคกลาง มีปริมาณน้ําฝนสะสมทั้งป 1,200-1,400 มิลลิเมตร สวนภาคใตมีปริมาณน้ําฝนสะสมถึง 1,800 มิลลิเมตร ซึ่งถือวาดีถึงดีมาก ยกเวนบางจังหวัดในภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และภาคตะวันออกที่ประสบปญหาฝนทิ้งชวงในชวงเดือนมิถุนายน-กรกฎาคม 2550

จากการคาดการณของกระทรวงเกษตรสหรัฐฯ ณ เดือนพฤศจิกายน 2550 วาผลผลิตขาวโลกปเพาะปลูก 2550/51 จะมีปริมาณ 421.16 ลานตันขาวสาร (627.4 ลานตันขาวเปลือก) เพิ่มข้ึนจาก 418.05 ลานตัน ของปที่ผานมาเล็กนอยประมาณรอยละ 0.74 ขณะเดียวกันความตองการใชขาวโลกมีประมาณ 424.23 ลานตันขาวสาร เพิ่มข้ึนจากปที่ผานมารอยละ 1.42 โดยปริมาณการใชมากกวาปริมาณผลผลิต 3.07 ลานตันขาวสาร เปนการนําสต็อกคงเหลือมาใช ทําใหสต็อกปลายปลดลงจาก 77.19 ลานตันขาวสาร ของชวงตนปเหลือ 74.12 ลานตันขาวสาร สงผลใหการคาขาวของโลกเพิ่มข้ึนรอยละ 3.16 จึงคาดวาแนวโนมราคาขาวในตลาดโลก ป 2551 นาจะสูงข้ึน ประกอบกับประเทศคูแขงของไทยประสบภัยธรรมชาต ิผลผลิตเสียหาย โดยเฉพาะเวียดนาม ซึ่งเปนคูแขงการสงออกขาวคุณภาพต่ําที่มีราคาสูงกวาไทย ตองประสบปญหาการระบาดของโรคแมลงผลผลิตไมพอสงออก ทําใหรัฐบาลตองประกาศงดการสงออกในไตรมาสที่ 3 ของป 2550 และตั้งเปาหมายการสงออกลดลงเหลือ 4 ลานตัน นอกจากนี้ อินเดียซึ่งเปนประเทศคูแขงขาวนึ่งของไทยอีกประเทศหนึ่งที่ประสบปญหาน้ําทวม ผลผลิตเสียหายจนรัฐบาลประกาศหามสงออกขาว ปลายป 2550 ถึงตนป 2551 เพื่อสํารองขาวเพื่อการบริโภคในประเทศ ยกเวน ขาวบัสมาต ิซึ่งเปนขาวคุณภาพดียังใหสงออกได สําหรับไทยในฐานะผูสงออกที่มีสวนแบงการตลาดมากที่สุดในโลก แมผลผลิตขาวนาปในประเทศ ปเพาะปลูก 2550/51 จะเพิ่มข้ึนจากปที่ผานมาแตไมมาก ประกอบกับราคาขาวในประเทศป 2550 อยูในเกณฑสูงนับจากในชวง 5 ปที่ผานมา นอกจากนี้รัฐบาลยังคงใชมาตรการรับจํานําขาวนาป ปเพาะปลูก 2550/51ในราคาสูงกวาปที่ผานมาตันละ 200-300 บาท รวมทั้งความตองการใชในประเทศยังคงเพิ่มข้ึนตามการเพิ่มข้ึนของประชากร จึงคาดวาราคาขาวในประเทศนาจะสูงข้ึนเชนกัน

กรมการคาตางประเทศตั้งเปาการสงออกขาวป 2551 อยูที่ 8.75 ลานตัน มูลคา 3,300 ลานดอลลารสหรัฐฯ(คํานวณ ณ ราคาสงออกในเดือนมกราคม 2551 อยางไรก็ตามมีโอกาสที่ราคาขาวสงออกมีแนวโนมสูงข้ึนอีกตามราคาในตลาดโลก ทําใหมูลคาการสงออกอาจจะเพิ่มข้ึนมากกวาเมื่อเทียบกับในป 2550 ) เมื่อเทียบกับการสงออกขาวป 2550 ที่มีปริมาณ 9.55 ลานตัน มูลคา 3,598 ลานดอลลารสหรัฐฯ ทั้งปริมาณและมูลคาการสงออกจะลดลงรอยละ 8.4 และรอยละ 8.3 ตามลําดับ เนื่องจากการ

65

สงออกขาวในป 2550 นั้นสูงสุดเปนประวัติการณ แมที่ผานมาจะประสบปญหาการขาดแคลนเรือขนสง ราคาน้ํามันที่ปรับข้ึนอยางตอเนื่อง คาระวางเรือที่สูงข้ึน และการแข็งคาของเงินบาทก็ตาม แตจะเห็นไดวาราคาขาวเฉล่ียตอหนวยในป 2551 มีแนวโนมสูงข้ึน ทั้งนี้ การสงออกขาวป 2550-2551 ตลาดขาวยังถือวาเปนตลาดของผูขาย เนื่องจากปริมาณสต็อกขาวโลกอยูในระดับต่ํา จึงมั่นใจวาการสงออกขาวในป 2551 จะเปนไปตามเปาหมายที่กําหนดไว สวนการที่ปริมาณสต็อกขาวในประเทศลดลงนั้น อาจกระทบตอการสงออกขาวในป 2551 เพราะปริมาณขาวที่สงออกป 2550 ที่สูงเปนประวัติการณสวนหนึ่งมาจากการปลอยสต็อกของรัฐบาล แตในปนี้เมื่อปริมาณสต็อกขาวลดลง โดยสตอกขาวรัฐลาสุดมีนอยมากเพียง 1.9 ลานตันขาวสาร และมีขาวเขาสูโครงการรับจํานําขาวเปลือกนาปป 2550/51 ไมถึง 100,000 ตันจากเปาหมายรับจํานํา 9 ลานตัน ขณะนี้จึงยังไมเปดใหเอกชนเขามาประมูล เพราะตองการเก็บสํารองสําหรับการบริโภคภายในประเทศ และยังคงรอดูสถานการณกอนจะพิจารณาเปดประมูล

ราคาสงออกขาวหอมมะลิในปนี้นาจะสูงสุดเปนประวัติการณ โดยอาจทะลุตันละ 700 ดอลลารสหรัฐฯ จากปจจุบันตันละ 680 ดอลลารสหรัฐฯ สวนขาวขาว100% ราคานาจะสูงถึงตันละ 400 ดอลลารสหรัฐฯ ขณะที่ขาวสารหอมมะลิในประเทศปจจุบันตันละ 20,000 บาท สวนขาวขาว 5% ประมาณตันละ 11,500 บาท ในขณะที่คาดวาราคาขาวเหนียวจะกลับเขาสูภาวะปกติจากในป 2550 ราคาพุงสูงเปนประวัติการณ อยางไรก็ตาม ในป 2551 นี้ผูสงออกกังวลวาจะหาขาวสงออกไมได เพราะขาวในสตอกรัฐเหลือนอยมาก และยังมีขาวเขารวมโครงการรับจํานําป 2550/51 นอยมาก ประกอบกับคาเงินบาทที่ยังมีแนวโนมแข็งคาข้ึน โดยทุกๆ 1 บาทที่แข็งคาข้ึนจะทําใหราคาขาวสูงข้ึนตันละ 15 ดอลลารสหรัฐฯ ทําใหราคาขาวของไทยจะแพงมากเมื่อเทียบกับเวียดนาม และยังตองเผชิญปญหาคาระวางเรือที่แพงมากอีก

ปจจัยบวกในการสงออกขาวคือ ปนี้ราคาขาวสาลีในตลาดโลกยังคงพุงสูงข้ึนอยาง เนื่องจากความตองการมีสูงข้ึน ในขณะที่ปริมาณการผลิตลดลง ทําใหผูบริโภคหันมาบริโภคขาวทดแทน ราคาขาวในตลาดโลกจึงถีบตัวสูงข้ึน ในอินเดียซึ่งเปนผูผลิตและสงออกขาวรายใหญรายหนึ่งกําลังขาดแคลนขาวสาลี ไดประกาศลดยอดสงออกขาว ขณะเดียวกันก็นําเขาเมล็ดธัญพืชอ่ืนๆ มากข้ึน นอกจากนี้รัฐบาลอินเดียยังออกมาตรการที่จําเปนหลายอยางเพื่อทําใหการสงออกขาวลดลง เชน ประกาศตั้งราคาจําหนายข้ันต่ํา 500 ดอลลารสหรัฐฯตอตัน เปนตน ในขณะเดียวกันอินโดนีเซียประกาศลดภาษีนําเขาขาวลงรอยละ 18 เพื่อใหมีการนําเขาเพิ่มข้ึน โดยมีวัตถุประสงคใหปริมาณขาวในประเทศมีเสถียรภาพมากข้ึน สวนเวียดนามคูแขงสงออกขาวที่สําคัญของไทยคาดวาจะรอดูราคาขาวสงออก เนื่องจากคาดหมายวาราคาขาวในตลาดโลกปนี้มีแนวโนมเพิ่มสูงข้ึนอยางมาก โดยคาดวาจะกลับเขามาในตลาดสงออกในชวงไตรมาสที่สองของป 2551 และคาดวาป 2551 นี้เวียดนามจะมีขาวสงออกประมาณ 4.5-4.8 ลานตัน หรือเทาๆ กับเมื่อปที่แลว เนื่องจากเวียดนามผลิตขาวเปลือกได36.5 ลานตัน หรือสูงกวาการคาดหมายราวรอยละ 1.4 ดังนั้นในชวงคร่ึงแรกป 2551 นี้นับวาเปนโอกาสในการสงออกขาวของผูสงออกขาวไทย รวมทั้งญี่ปุนประกาศหามนําเขาขาวขาว100% จากเวียดนาม เนื่องจากพบสารฆาแมลงเจือปนในขาว โดยหันมา

66

ส่ังซื้อขาวจากไทยแทนประมาณ 120,000 ตัน และมีกําหนดนําเขาภายใน 2 เดือน และคาดวาป 2551 นี้ญี่ปุนจะนําเขาขาวจากไทยเพิ่มเปน 300,000 ตัน เฉพาะขาวขาว 100% จากเดิมมีการนําเขาจากไทยไมถึง 200,000 ตัน

ปจจัยพึงระวังคือ สถานการณขาวโลกอาจผันผวนตามสภาพอากาศที่แปรปรวน ผูสงออกขาวของไทยยังคงจับตาการเปล่ียนแปลงนโยบายการสงออกของเวียดนามและอินเดียอยางใกลชิด ซึ่งการกลับเขามาสงออกขาวของทั้งสองประเทศนี้สงผลกระทบตอการแขงขันขาวไทยในตลาดโลก อีกทั้งการเพิ่มของคาระวางเรือและปญหาการขาดแคลนเรือไปยังตลาดแถบภูมิภาคแอฟริกา อาจทําใหการสงออกขาวของไทยพลิกผันได สวนปญหาคาเงินบาท ซึ่งภาครัฐตองชวยประคับประคองใหเงินบาทมีเสถียรภาพ เพื่อใหผูสงออกสามารถปรับตัวไดทันแลว อีกปจจัยหนึ่งมาจากราคาน้ํามันที่เพิ่มสูงข้ึนทําใหตนทุนการขนสง(โลจิสติก) เพิ่มสูงข้ึนตาม จากตนทุนการขนสงของไทยที่สูงอยูแลวถึงรอยละ 19 เพิ่มเปนรอยละ 25 จากราคาขาย ดังนั้นภาครัฐตองเรงหาวิธีการขนสงในลักษณะอ่ืน เชน การขนสงทางเรือใหมากข้ึนเหมือนเวียดนาม ซึ่งมีตนทุนการขนสงไมเกินรอยละ 11 เทานั้น ธุรกิจเซอรวิสอพารตเมนท: ผลกระทบจากการชะลอตัวของเศรษฐกิจ

การลงทุนพัฒนาโครงการเซอรวิสอพารตเมนทในชวงป 2550 ที่ผานมา ยังคงมีเพิ่มข้ึนอยางตอเนื่อง ทั้งนี้ขอมูลโดยฝายวิจัย บริษัท พลัส พร็อพเพอรตี้ จํากัด ระบุวา ในป 2550 หองพักในรูปแบบเซอรวิสอพารตเมนท นาจะมีจํานวนประมาณ 14,986 ยูนิต โดยโครงการเซอรวิสอพารตเมนทที่เปดดําเนินการใหมในชวงที่ผานมา โดยสวนใหญตั้งอยูในพื้นที่ธุรกิจ เชน สุขุมวิท สีลม สาทร เพลินจิต-ชิดลม และ พญาไท เปนตน เนื่องจากเปนแหลงธรุกิจที่สําคัญและมชีาวตางประเทศทํางานอยูในพืน้ทีเ่ปนจาํนวนมาก ทั้งนี้ชาวตางประเทศมกัจะนยิมที่จะพกัใกลสถานที่ทํางาน การเดินทางสะดวก โดยเฉพาะใกลเสนทางรถไฟฟา BTS และ MRTA และส่ิงอํานวยความสะดวกตางๆ เชน หางสรรพสินคา เปนตน

ทั้งนี้กลุมลูกคาในตลาดของเซอรวิสอพารตเมนท โดยสวนใหญจะเปนกลุมชาวตางประเทศที่เขามาทํางานในประเทศไทย และกลุมลูกคารอง ไดแก กลุมนักทองเที่ยวที่มีวันพักคอนขางยาวซึ่งอาจใชบริการที่พักในรูปแบบของเซอรวิสอพารตเมนท รวมทั้งกลุมชาวตางชาติที่ เขามาพักรักษาพยาบาลในเมืองไทย ซึ่งอาจมีผูติดตามมาดูแลหรือเยี่ยมอาการ เนื่องจากที่ผานมารัฐบาลไดมีนโยบายสนับสนุนใหประเทศไทยเปนศูนยกลางการรักษาพยาบาลและสุขภาพในภาคพื้นเอเชีย (Medical Hub of Asia) นอกจากนี้ยังมีกลุมลูกคาประเภทลองสเตย ซึ่งลูกคากลุมนี้โดยสวนใหญจะเปนผูสูงอายุ

สําหรับอัตราคาเชาหองพักในตลาดเซอรวิสอพารตเมนทจะถูกแบงเปน 2 ประเภท ไดแก เซอรวิสอพารเมนทเกรดเอ (สวนใหญจะเปนโครงการเซอรวิสอพารตเมนท ที่มีเคร่ืองใชอุปกรณในหองพักที่ทันสมัย เชน ระบบอินเทอรเน็ต เปนตน พรอมดวยส่ิงอํานวยความสะดวกในหองพัก และในสวนของอาคารที่พัก เชน สวนในบริเวณอาคาร สระวายน้ํา สถานที่ออกกําลังกาย เปนตน โดยสวนใหญจะเปน

67

โครงการที่เปดใหบริการโดยผูประกอบการที่เปนเครือขายจากตางชาติ) อัตราคาเชาโดยเฉล่ียของโครงการเซอรวิสอพารตเกรดเอในป 2550 ปรับข้ึนรอยละ 6 จากปกอนหนา

สําหรับเซอรวิสอพารเมนทเกรดบี (สวนใหญจะเปนโครงการเซอรวิสอพารตเมนท ที่มีเคร่ืองใชอุปกรณในหองพัก ส่ิงอํานวยความสะดวก และสภาพแวดลอมของที่พักไมเทากับโครงการเกรดเอ โดยสวนใหญจะเปนโครงการที่เปดใหบริการโดยผูประกอบการรายยอย ที่เปนเจาของที่ดินในยานธุรกิจ เชน สุขุมวิท เพลินจิต-ชิดลม เปนตน) สําหรับอัตราคาเชาโดยเฉล่ียของโครงการเซอรวิสอพารตเกรดบีในป 2550 มีปรับลดลงรอยละ 6 จากปกอนหนา สาเหตุสวนหนึ่งนาจะมาจากมีการเปดโครงการใหมเกรดบีเขาสูตลาดอยางตอเนื่อง ทําใหเกิดการแขงขันดานราคามากข้ึน

อยางไรก็ตาม ในชวงคร่ึงแรกของป 2550 อัตราการเขาพักเฉลี่ยของเซอรวิส อพารตเมนทอยูท่ีประมาณ 77% ปรับลดลง 11% จากป 2549 โดยสาเหตุสวนหนึ่งเปนผลมาจากการชะลอตัวในดานอุปสงค จากการที่การลงทุนของตางประเทศที่เขามาในประเทศไทยชะลอตัวลง เนื่องจากปจจัยการเมืองภายในประเทศที่ผานมา ไดสงผลกระทบตอความเชื่อมั่นของนักลงทุนตางชาติ อีกทั้งมาตรการทางเศรษฐกิจของภาครัฐที่สงผลกระทบตอการเขามาลงทุนของชาวตางประเทศ อาทิ มาตรการดํารงเงินสํารองเงินนําเขาระยะส้ัน ที่ธนาคารแหงประเทศไทยบังคับใช เพื่อปองกันการเก็งกําไรตอคาเงินบาท ซึ่งผลจากมาตรการนี้ทําใหตนทุนของนักลงทุนที่จะนําเงินเขามาลงทุนในประเทศไทยสูงข้ึน อีกทั้งความไมชัดเจนเกี่ยวกับ พ.ร.บ.การประกอบธุรกิจของคนตางดาว พ.ศ.... ซึ่งทั้ง 2 มาตรการนี้ ยังคงเปนตัวแปรที่จะมีผลตอแนวโนมการลงทุนที่จะเขามาในประเทศในระยะขางหนา แนวโนมธุรกิจป 2551

ในป 2551 ในดานอุปทาน คาดวา จํานวนหองพักประเภทเซอรวิสอพารตเมนท จะมีจํานวนประมาณ 19,000 ยูนิต จากท่ีคาดวาจะมีประมาณ 14,986 ยูนิต ในป 2550 โดยโครงการที่เปดตัวใหมสวนใหญยังคงเนนไปยังแหลงธุรกิจเปนหลัก จากจํานวนหองพักที่จะเร่ิมเขามาสูตลาดเปนจํานวนมาก ทําใหการแขงขันในธุรกิจเซอรวิสอพารตเมนทมีแนวโนมรุนแรงข้ึน โดยเฉพาะผูประกอบการที่จะเขามาลงทุนทําธุรกิจเซอรวิสอพารตเมนทอาจตองเผชิญกับการแขงขันที่รุนแรง ทีอ่าจจะสงผลกระทบตอราคาคาเชาที่ลดลงและระยะเวลาของจุดคุมทุนอาจจะมีระยะเวลายาวนานกวาเดิม เนื่องจากผูเชามีทางเลือกมากข้ึน

สําหรับทิศทางการแขงขันในตลาดเซอรวิสอพารตเมนทในป 2551 นาจะเปนการแขงขันดานทําเล ที่อยูในยานธุรกิจ การคมนาคมสะดวกสบาย ขณะทีส่ภาพแวดลอมของโครงการและการใหบริการก็เปนปจจยัสําคัญในการดึงดูดลูกคาเชนกนั โดยเฉพาะโครงการเซอรวิสอพารตเมนททีเ่กิดข้ึนมาใหม ที่มกีารพฒันารูปแบบอาคาร การตกแตงหองพกัทีท่นัสมยั มส่ิีงอํานวยความสะดวกในหองพัก และในสวนของอาคารที่พกั เชน สวนในบริเวณอาคาร สระวายน้ํา สถานที่ออกกําลังกาย เปนตน จึงทําให

68

เซอรวิสอพารตเมนททีเ่ปดดําเนนิการมานานกวา 10 ป จําเปนตองทําการปรับตัว ถงึแมวาจะมคีวามไดเปรียบทางการตลาดและเปนที่รูจกัมานานกต็าม แตลูกคามกัจะชอบสภาพแวดลอมที่ใหมและส่ิงอํานวยความสะดวกภายในอาคารเมื่อเปรียบเทยีบกบัราคาที่ใกลเคียงกัน สําหรับตลาดเซอรวิสอพารตเมนทเกรดบ ีกลยทุธดานราคายงัคงเปนส่ิงที่จําเปนในการจูงใจลูกคา

สําหรับแนวโนมความตองการในตลาดเซอรวิสอพารตเมนท ในป 2551 ข้ึนอยูกับปจจัยภายในประเทศ ไดแก เสถียรภาพทางการเมืองภายในประเทศ และศักยภาพของรัฐบาลในการดําเนินนโยบายเพื่อการกระตุนเศรษฐกิจของประเทศ โดยเฉพาะแนวทางตอมาตรการที่จะสงผลกระทบตอการเขามาลงทุนของชาวตางประเทศ อาท ิมาตรการดํารงเงินสํารองเงินนําเขาระยะส้ัน และการสรางความชัดเจนตอแนวทางการแกไข พ.ร.บ.การประกอบธุรกิจของคนตางดาว พ.ศ.... ซึ่งภาครัฐควรเรงสรางความชัดเจนเพื่อที่จะเขามาชวยฟนฟูความเชื่อมั่นของนักลงทุนตางชาติ สําหรับปจจัยภายนอกประเทศ ไดแก ทิศทางการลงทุนจากตางประเทศ จากการที่เศรษฐกิจโลกในป 2551 มีแนวโนมชะลอตัวลง อาจสงผลทําใหบริษัทตางชาติชะลอการลงทุนในตางประเทศไปดวย ซึ่งสงผลตอการเพิ่มข้ึนของจํานวนชาวตางประเทศที่จะเขามาทํางานในประเทศไทยดวย

ศูนยวิจัยกสิกรไทย มีความเห็นวา ตลาดท่ีนาจะเปนโอกาสในการขยายฐานลูกคาสําหรับเซอรวิสอพารตเมนทท่ีนาสนใจคือตลาดท่ีมุงเนนกลุมลูกคาเฉพาะกลุมแตมีโอกาสสรางรายไดสูง (Niche Market) ไดแก

- กลุมตลาดนักทองเท่ียวท่ีใชเวลาเท่ียวพักผอนอยูในเมืองไทยคอนขางยาว ซึ่งการเขาพักที่เซอรวิสอพารตเมนท โดยทั่วไปจะมีคาใชจายต่ํากวาการพักที่โรงแรม

- กลุมตลาดชาวตางชาติท่ีเขามารับการรักษาพยาบาลในประเทศไทย โดยภาครัฐไดมีการสงเสริมและสนับสนุนใหไทยเปนศูนยกลางการรักษาพยาบาลในภูมิภาคเอเชีย ขณะเดียวกัน โรงพยาบาลเอกชนของไทยก็ไดมีการวางกลยุทธหันไปขยายตลาดกลุมลูกคาชาวตางชาติมากข้ึน ซึ่งบริการรักษาพยาบาลของโรงพยาบาลเอกชนของไทยจะยังคงไดรับความสนใจจากผูปวยชาวตางชาติ ทั้งนี้เนื่องจากขอไดเปรียบหลายประการ อาทิ ปจจัยดานบุคลากรทางการแพทยที่มีความสามารถ มีมาตรฐานการรักษาพยาบาลทัดเทียมตางประเทศ แตมีอัตราคารักษาพยาบาลที่ยังต่ําเมื่อเทียบกับการรักษาพยาบาลยังโรงพยาบาลของประเทศตนเองหรือประเทศคูแขง อาทิ สิงคโปรหรือฮองกง นอกจากนี้ประเทศไทยยังมีจุดเดนหลายประการ เชน ประเทศไทยมีแหลงทองเที่ยวที่สวยงาม รวมทั้งแหลงซื้อสินคา ที่สรางความสะดวกสบายใหแกผูที่ เขามาพักรักษาพยาบาล

- ตลาดลองสเตย ภาครัฐมแีนวทางสนับสนนุใหไทยเปนศูนยกลางดานบริการธุรกิจลอง สเตย หรือตลาดพํานักระยะยาว โดยเฉพาะกลุมผูสูงอายุในประเทศที่พัฒนาแลว ซึ่งรัฐบาลของประเทศเหลานั้นมสีวัสดิการดูแลผูสูงอายุของตนเองที่ดี แตเนื่องจากคาใชจายภายในประเทศที่สูงข้ึนอยาง

69

รวดเร็ว ทําใหจําเปนตองหาที่พักระยะยาวในตางประเทศที่มีคาใชจายต่ํากวาในประเทศใหแกประชาชนผูสูงอายุของตน โดยประเทศไทยเปนหนึ่งในประเทศเปาหมาย ดวยคาครองชีพที่ต่ํากวาประเทศที่พัฒนาแลว ความพรอมในดานแหลงทองเที่ยวที่หลากหลายและที่พักตามแหลงทองเที่ยวตางๆ ความพรอมในบริการรองรับดานสุขภาพ เปนตน

โดยสรุป ศูนยวิจัยกสิกรไทย คาดวา ตลาดเซอรวิสอพารตเมนทนาจะยังอยูในภาวะท่ีทรงตัวในป 2551 เนื่องจากความตองการยังคงมีอยู อยางไรก็ตาม แนวโนมอัตราการเขาพักอาจยังปรับตัวลดลง เนื่องจากจํานวนอุปทานใหมที่จะเขาสูตลาดเพิ่มข้ึน ทามกลางปจจัยความไมแนนอนหลายประการในป 2551 ที่อาจสงผลกระทบตอความตองการในตลาด อาทิ ปจจัยการเมืองในประเทศ ที่สงผลกระทบตอความเชื่อมั่นของนักลงทุนที่จะเขามาลงทุนในประเทศ และทิศทางเศรษฐกิจโลกที่มีแนวโนมชะลอตัว อาจสงผลกระทบตอการขยายการลงทุนในประเทศไทยไดเชนกัน กระจก : ตลาดในประเทศตองการเพิ่มข้ึน...ตลาดตางประเทศแขงขันรุนแรง

อุตสาหกรรมกระจกในป 2551 แมวาจะไดรับปจจัยสนับสนุนใหธุรกิจอาจจะสามารถเติบโตจากทางดานการขาย ดวยปริมาณความตองการใชผลิตภัณฑกระจกประเภทตางๆ ที่มีแนวโนมเพิ่มสูงข้ึนจากอุตสาหกรรมที่เกี่ยวเนื่องภายในประเทศทั้งอุตสาหกรรมกอสราง และอุตสาหกรรมยานยนต แตยังคงตองเผชิญกับความเส่ียงทางดานการผลิตจากภาวะตนทุนดานพลังงานที่เพิ่มสูงข้ึน อีกทั้งปจจัยเส่ียงทางดานการแขงขันทั้งการนําเขาและสงออกกระจกจากตางประเทศ โดยเฉพาะกระจกแผนเรียบ และผลิตภัณฑกระจกแปรรูปบางประเภทที่มีราคาถูกจากประเทศจีนซึง่จะมีปริมาณการผลิตเหลือจํานวนมากภายหลังเสร็จส้ินการกอสรางสนามแขงขันกีฬาโอลิมปกในชวงกลางปนี้ ผูผลิตในประเทศไทยจึงควรเรงปรับตัวดวยการนํากระจกแผนเรียบมาพัฒนาแปรรูปเปนกระจกบางประเภทที่ยังคงมีความสามารถในการสงออกไดดี อันเปนการสรางมูลคาเพิ่มใหแกผลิตภัณฑและหลีกเล่ียงสงครามราคา อีกทั้งควรเรงหาตลาดสงออกใหมๆ เพิ่มเติมจากตลาดเดิมซึ่งอาจไดรับผลกระทบจากการสงออกแขงขันจากประเทศจีน ดังนั้นศูนยวิจัยกสิกรไทย จึงไดจัดใหกระจกเปนธุรกิจที่มีแนวโนมทรงตัวในป 2551 โดยมีรายละเอียดดังนี ้

ตลาดภายในประเทศ ในป 2551 ตลาดของอุตสาหกรรมกระจกภายในประเทศจะยังคงสามารถขยายตัวได

ใกลเคียงกับปที่ผานมา แมวาจะประสบกับปญหาตนทุนดานพลังงานที่ตองพึ่งพิงน้ํามันเตาซึ่งคิดเปนตนทุนการผลิตประมาณรอยละ 20 โดยแนวโนมปริมาณความตองการใชกระจกในอุตสาหกรรมที่เกี่ยวของในป 2551 ที่คาดวาจะมีความตองการใชกระจกในรูปแบบตางๆ เพิ่มมากข้ึนอันไดแก อุตสาหกรรมกอสราง2 ซึ่งคาดวาจะเกิดการดําเนินการกอสรางตามโครงการกอสรางขนาดใหญของภาครัฐ เชน โครงการ

2 ปริมาณกระจกที่ผลิตไดประมาณรอยละ 50 ถูกใชเปนวตัถุดิบในอตุสาหกรรมกอสราง และรอยละ 30 ถูกใชในอุตสาหกรรมยานยนต

70

รถไฟฟาสายสีแดงบางสวนและสายสีมวง รวมถึงการกอสรางโครงการบานเอ้ืออาทร เปนตน ในสวนของการลงทุนกอสรางของภาคเอกชนจะมีแนวโนมขยายตัว โดยเฉพาะการกอสรางคอนโดมิเนียมตามแนวเสนทางรถไฟฟาสายตางๆ ที่จะเร่ิมตนกอสรางในป 2551 ซึ่งจะสงผลใหความตองการใชกระจกแผนเรียบ และกระจกแปรรูปบางประเภท เชน กระจกนิรภัย และกระจกกันความรอนเพิ่มมากข้ึน ในสวนของอุตสาหกรรมยานยนต ผูผลิตตางชาติยังคงใชประเทศไทยเปนฐานในการผลิตรถยนตเพื่อสงออกและมีปริมาณการผลิตรถยนตเพิ่มข้ึนอยางตอเนื่องในแตละป อันจะทําใหปริมาณความตองการกระจกนิรภัยสําหรับรถยนตเพิ่มข้ึนเชนกัน

ตลาดตางประเทศ ดวยลักษณะการผลิตของอุตสาหกรรมกระจกที่มีความจําเปนตองทําการผลิตกระจก

ตอเนื่องตลอด 24 ชั่วโมง หากหยุดการผลิตจะทําใหน้ําแกวที่หลอมอยูในเตาเผาแข็งตัวไมสามารถนํามาหลอมใหมไดอีก จึงตองดําเนินการผลิตตอเนื่องจนครบอายุของเตาเผาประมาณ 7 – 8 ปทําใหเกิดความไมสอดคลองระหวางปริมาณความตองการใชกระจกและปริมาณกระจกที่ผลิตไดในแตละชวงเวลา ผูประกอบการในธุรกิจจึงไดหันมาทําการสงออกกระจกไปจําหนายยังตางประเทศเพื่อระบายปริมาณกระจกที่ผลิตคางสตอกกันมากข้ึน แตทวาตั้งแตป 2548 เปนตนมาผูประกอบการตองเผชิญกับปญหาภาวะคาเงินบาทที่แข็งคาข้ึนอยางตอเนื่องทําใหความสามารถในการแขงขันดานราคากับผูผลิตกระจกในตางประเทศมีไมมากนัก อีกทั้งตองเผชิญกับการแขงขันที่รุนแรงของกระจกแผนเรียบราคาถูกจากประเทศจีน และอินโดนีเซีย สงผลใหการสงออกกระจกโดยเฉพาะกระจกแผนเรียบสําหรับประเทศไทยสามารถทําไดลดลง

ทั้งนี้ในป 2551คาดวาการกีดกันทางการคาผลิตภัณฑกระจกดวยการใชอัตราภาษีนําเขาจะเร่ิมทาํไดนอยลง โดยแตละประเทศจะทาํการลดอัตราภาษนีําเขากนัมากข้ึนเพื่อใหเกิดการคาเสรีมากข้ึน เชน อัตราภาษีนําเขาของกลุมประเทศสมาชิก AFTA ที่ในปจจุบันมีอัตราภาษีในกลุมผลิตภัณฑกระจกที่รอยละ 0 – 5 และมีแนวโนมลดภาษีใหเหลือรอยละ 0 ทุกรายการในไมชานี้ หากเกิดการลดอัตราภาษเีหลือรอยละ 0 จริงจะสงผลทําใหเกิดปริมาณการนําเขากระจกราคาถูกจํานวนมากจากตางประเทศซึ่งมีตนทุนในการผลิตที่ต่ํากวาประเทศไทยมาก อีกทั้งภาวะการแขงขันทั้งทางดานการนําเขาและสงออกกระจกจากตางประเทศในป 2551 ที่จะทวีความรุนแรงมากข้ึน โดยเฉพาะผลิตภัณฑกระจกแผนเรียบ และผลิตภัณฑกระจกแปรรูปบางประเภทที่มีราคาถูกจากประเทศจีน ซึ่งจะมีปริมาณการผลิตเหลือจํานวนมากข้ึนภายหลังเสร็จส้ินการกอสรางสนามแขงขันกีฬาโอลิมปกในชวงกลางป 2551 ซึ่งจะสงผลกระทบตอปริมาณการสงออกผลิตภัณฑกระจกบางประเภทของไทยที่จีนทําการสงออกแขงขัน เชน กระจกโฟลตกลาส กระจกลวดลาย และกระจกฉนวนกันความรอน รวมไปถึงอาจมีการนําเขาผลิตภัณฑกระจกราคาถูกจากประเทศจีนมากข้ึนโดยเฉพาะกระจกชีทที่ประเทศไทยนําเขาจากประเทศจีนจํานวนมาก ผูประกอบการไทยจึงควรเรงปรับตัวดวยการนํากระจกแผนเรียบมาสรางมูลคาเพิ่มดวยการแปรรูปกระจกกอนทําการสงออก เชน

71

กระจกนิรภัย และกระจกเงา ซึ่งยังคงเปนผลิตภัณฑกระจกแปรรูปที่มีชองทางการจําหนายที่เติบโตไดตอเนื่อง

โดยสรุปคาดวาแนวโนมอุตสาหกรรมกระจกในป 2551 จะสามารถขยายตัวไดใกลเคียงกับในปที่ผานมา คือสามารถขยายตัวในระดับใกลเคียงกับอัตราการขยายตัวทางเศรษฐกิจของประเทศที่ประมาณรอยละ 4.5 - 5 โดยการลงทุนกอสรางในโครงการขนาดใหญของภาครัฐ การกอสรางคอนโดมิเนียมตามแนวเสนทางรถไฟฟาของภาคเอกชน และการผลิตรถยนตเพื่อการสงออกของบริษัทรถยนตจํานวนมากที่มาตั้งฐานการผลิตภายในประเทศ อีกทั้งการสงออกกระจกแปรรูปบางประเภทที่ยังคงมีแนวโนมการสงออกที่ดีจะเปนปจจัยสําคัญที่จะทําใหเกิดการขยายตัว แตประเด็นที่พึงระวังคือภาวะการแขงขันในตลาดตางประเทศที่รุนแรงข้ึนจากผลิตภัณฑกระจกราคาถูกโดยเฉพาะจากประเทศคูแขงขันที่สําคัญเชน จีน ซึ่งจะมีผลกระทบตอปริมาณการนําเขาในประเทศใหสูงมากข้ึน และการสงออกผลิตภัณฑกระจกบางประเภทยากลําบากข้ึน อีกทั้งมาตรการทางภาษีที่ใชในการกีดกันการนําเขาของแตละประเทศมีแนวโนมลดต่ําลง โดยอัตราภาษีนําเขาจากกลุมประเทศสมาชิก AFTA มีแนวโนมลดภาษีใหเหลือรอยละ 0 ในไมชานี ้ผูประกอบการไทยจึงควรเรงปรับตัวดวยการแปรรูปผลิตภัณฑกระจกเพื่อสรางมูลคาเพิ่มกอนทําการสงออกในผลิตภัณฑที่ยังคงมีชองทางการจําหนายที่เติบโตไดตอเนื่อง อีกทั้งควรเรงหาตลาดใหมเพื่อขยายตลาดการสงออกใหมากข้ึน

ธุรกิจโฆษณา : รอลุน...ความเชื่อม่ันผูบริโภค จากรายงานของบริษัท นีลเส็น มีเดีย รีเสิรช (ประเทศไทย) จํากัด พบวาเม็ดเงินโฆษณา

ทั้งป 2550 นาจะมีมูลคาประมาณ 92,000 ลานบาท เพิ่มข้ึนรอยละ 2.5 โดยมีอัตราการเติบโตที่ชะลอตัวลงเมื่อเทียบกับอัตราการเติบโตของเม็ดเงินโฆษณาผานส่ือในป 2549 ที่เติบโตรอยละ 4.81 อันเนื่องมาจากการโฆษณาผานส่ือหลัก เชน ส่ือโทรทัศน ส่ือวิทยุ ส่ือหนังสือพิมพ และส่ือนิตยสาร ซึ่งครองสัดสวนประมาณรอยละ 89 ของเม็ดเงินโฆษณาโดยรวมในชวงเวลาดังกลาว ลวนไดรับผลกระทบอยางชัดเจนจากสภาพเศรษฐกิจที่ชะลอตัวลง เพราะเจาของสินคาหลายรายตางปรับตัวดวยการลดตนทุนและการใชจายงบโฆษณาผานส่ือหลักขางตนที่มีราคาแพง ประกอบกับนโยบายของภาครัฐที่เขมงวดมากข้ึนในสวนของการโฆษณาเคร่ืองดื่มแอลกอฮอล และขนมขบเคี้ยวผานส่ือโทรทัศน ทําใหบรรดาเอเยนซี ผูจัดรายการและเจาของสินคาตางตองมีการพิจารณาอยางละเอียดกอนการตัดสินใจใชจายงบโฆษณาผานส่ือหลัก หรือบางรายก็หันไปใชการจัดกิจกรรมการตลาด ณ จุดขาย หรือส่ือ Below the line เพิ่มมากข้ึนแทน รวมถึงชองทางใหมๆอยางอินเทอรเน็ต หรือโทรศัพทเคล่ือนที่

สําหรับแนวโนมธุรกิจโฆษณาในป 2551 นั้น ศูนยวิจัยกสิกรไทย เห็นวาประกอบดวยปจจัยสนับสนุนและปจจัยเส่ียงดังตอไปนี้

72

ปจจัยสนับสนุน -ปจจัยทางการเมือง การที่ประเทศไทยมีการจัดการเลือกตั้งเพื่อใหไดรัฐบาลตามระบอบ

ประชาธิปไตยมาบริหารประเทศนั้น นาจะสงผลบวกตอบรรยากาศโดยรวมของเศรษฐกิจประเทศไทยในระดับหนึ่ง ทั้งในดานการบริโภค และการลงทุน เพราะการดําเนินนโยบายเศรษฐกิจในเชิงรุกมีโอกาสเกิดข้ึนได ขณะเดียวกันก็นาจะกระตุนใหความเชื่อมั่นของผูบริโภคและผูประกอบการปรับตัวไปในทิศทางที่ดีข้ึน และนําไปสูการขยายตัวของการบริโภคและการลงทุนมากข้ึนไดในป 2551 สงผลตอเนื่องใหผูประกอบการเจาของสินคาเกิดความมั่นใจและกลาตัดสินใจใชจายงบโฆษณามากข้ึนและเร็วข้ึนตามมา

-การปรับตัวของบรรดาส่ือโฆษณา บรรดาส่ือโฆษณาตางๆโดยเฉพาะส่ือหลักเองก็มีแนวโนมที่จะพัฒนาและปรับปรุงคุณภาพของส่ือ ทั้งในสวนของเนื้อหาและรูปแบบ รวมถึงบุคลากรและเคร่ืองมืออุปกรณมากข้ึนดวย ทั้งนี้ก็เพื่อดึงดูดใหผูซื้อส่ือหันไปใชบริการเพิ่มข้ึน เพราะหากส่ือประเภทใดหรือเจาของส่ือประเภทตางๆรายใดสามารถครองใจผูบริโภคไดมากกวาก็ยอมไดรับความสนใจจากผูซื้อส่ือหรือเจาของสินคาเพิ่มข้ึนตามมา โดยมีความเปนไปไดสูงวาการแขงขันของธุรกิจโฆษณาในป 2551 นาจะมาในรูปของโฆษณาแฝง(Product Placement) มากข้ึน ไมวาจะเปนสินคาประกอบฉากในรายการประเภทขาว ละคร เกมโชว หรือทอลกโชวในส่ือโทรทัศน หรือการเขาไปเปนผูใหการสนับสนุนในการจัดกิจกรรมนอกสถานที่หรือทองเที่ยวในส่ือวิทยุสถานีตางๆ เปนตน

-กิจกรรมทั้งดานกีฬาและการเมือง การมีมหกรรมฟุตบอลยูโร โอลิมปกเกม และการเลือกตั้งสมาชิกวุฒิสภาที่คาดวาจะเกิดข้ึนในรอบป 2551 นี้ ก็นาจะสงผลใหมีการโฆษณาประชาสัมพันธและจัดกิจกรรมทางการตลาดคึกคักพอสมควรในป 2551

ปจจัยเสี่ยง -สถานการณทางการเมือง แมวาจะมีปจจัยบวกจากการเลือกตั้งในปลายป 2550 แตก็

ยังมีความเส่ียงและปจจัยความไมแนนอนทางการเมืองอยู โดยเฉพาะหนาตาของรัฐบาลใหมที่จะเขามาบริหารประเทศ อีกทั้งการที่ไดรัฐบาลใหมนั้นก็ไมไดหมายความวาเศรษฐกิจจะดีข้ึนไดโดยอัตโนมัติ เพราะยังมีอีกหลายๆปญหาที่รอการแกไข และอาจจะเปนอุปสรรคสําหรับรัฐบาลชุดใหมในการผลักดันเศรษฐกิจไทยใหเติบโตดีข้ึนกวาในชวงที่ผานมา

-ภาวะเงินเฟอที่มีแนวโนมสูงข้ึน คาเงินบาทที่ยังแข็งคา และอัตราดอกเบี้ยที่ยังผันผวน แรงกดดันของระดับตนทุนการผลิตที่เพิ่มข้ึนตามราคาน้ํามันที่คาดวาจะปรับตัวเพิ่มข้ึนอีกในป 2551 นาจะสงผลใหระดับราคาสินคาจําเปนตอการยังชีพมีแนวโนมจะปรับตัวเพิ่มข้ึน ซึ่งหากราคาสินคาที่เพิ่มข้ึนสูงกวาอัตราการเพิ่มข้ึนของรายได ก็อาจเปนปจจัยลบตออํานาจการซื้อของผูบริโภคได นอกจากนี้การแข็งคาของเงินบาทก็มีสวนที่จะสงผลกระทบตอความสามารถในการแขงขันของสินคาสงออกของไทยไมนอยรวมถึงผลกระทบตอรายไดของกลุมผูสงออกสินคาประเภทตางๆของไทย ขณะที่การเพิ่มข้ึนของอัตราเงิน

73

เฟอยังเปนตัวแปรที่อาจจะมีสวนในการกดดันอัตราดอกเบี้ยในปนี้ใหปรับสูงข้ึน ซึ่งแนนอนวาการปรับเพิ่มข้ึนของอัตราดอกเบี้ยเงินกูยอมจะเพิ่มภาระคาใชจายของผูบริโภคอีกทางหนึ่งดวย

-นโยบายของภาครัฐ ความเขมงวดของนโยบายภาครัฐทั้งในสวนของการโฆษณาเคร่ืองดื่มแอลกอฮอล และขนมขบเคี้ยวผานส่ือโทรทัศน ที่อาจจะมีผลตอความเคล่ือนไหวของธุรกิจโฆษณาในป 2551 ตามมาดวย

จากแนวโนมภาพรวมธุรกิจโฆษณาในป 2551 ที่ผูประกอบการยังคงตองเผชิญทั้งปจจัยเกื้อหนุนและปจจัยเส่ียงทั้งภายในและภายนอกประเทศที่ตองพึงระวังอีกหลายปจจัย ประกอบกับการที่ผูบริโภคในปจจุบันใหความสําคัญตอขอมูลขาวสารมากข้ึน ทําใหผลของการเปล่ียนแปลงทางเศรษฐกิจและการเมืองจึงสงผลกระทบทางดานจิตวิทยากับผูบริโภคคอนขางมาก รวมไปถึงพฤติกรรมการจับจายใชสอยของผูบริโภคดวย ศูนยวิจัยกสิกรไทย จึงเห็นวา การที่เม็ดเงินโฆษณาในป 2551 จะเติบโตเปนเลขสองหลักเหมือนดังเชนในอดีตกอนป 2548 นั้นไมนาจะงายนัก แตก็ยังมีโอกาสที่จะกระเตื้องข้ึนจากป 2550 ดวยอัตราการเติบโตที่สูงกวา หรือในระดับที่เกินกวารอยละ 4 โดยอาศัยปจจัยบวกจากความเชื่อมั่นของผูบริโภคและนักลงทุนที่มีแนวโนมฟนกลับมา

ดังนั้นมีความเปนไปไดวาการวางแผนรุกตลาดในป 2551 ของบรรดาผูประกอบการหรือเจาของสินคาในระยะส้ัน จึงนาจะเปนไปในลักษณะที่มีการเพิ่มความระมัดระวังการใชงบโฆษณาผานส่ือพอสมควรเพื่อรอดูสถานการณ และนาจะมีการกําหนดกลุมเปาหมายในลักษณะแบงแยกยอยและเจาะลึกถึงผูบริโภคแตละกลุม(Fragmentation Marketing) โดยมีกลุมอายุและวิถีการดําเนินชีวิตเปนที่ตั้ง เพราะความตองการของผูบริโภคในยุคปจจุบันแตละชวงวัยมีความหลากหลายและมีความชัดเจนหรือมีความเปนตัวของตัวเองมากกวาที่ผานมา จึงตองการสินคาที่มีความแตกตางหรือไมเหมือนกันสูงข้ึน สวนในระยะยาวนั้นความคุมคาและการเขาถึงกลุมเปาหมายที่แทจริงผานส่ือหรือการจัดกิจกรรม ณ จุดขายที่โดนใจกลุมลูกคายังคงเปนส่ิงที่เจาของสินคาและบริการตางคาดหวังจากส่ือประเภทตางๆรวมถึงผลงานการสรางสรรคของบรรดาเอเยนซี

ยอดงบโฆษณา ป มูลคา : ลานบาท อัตราการขยายตัว : รอยละ

2547 84,139.0 17.73 2548 85,602.0 1.74 2549 89,734.0 4.83 2550* 92,011.0 2.54 2551** 96,000-97,000 4-6 ท่ีมา : บริษัท นีลเส็น มีเดีย รีเสิรช (ประเทศไทย) จํากัด รวบรวมโดยฝายวิจัยเศรษฐกิจจุลภาค บริษัท ศูนยวิจัยกสิกรไทย จํากัด หมายเหตุ : * ประมาณการ **คาดการณ

74

นมและผลิตภัณฑ…เผชิญปญหาตนทุนการผลิตสูง ปริมาณการผลิตน้ํานมดิบป 2551 รวมทั้งประเทศคาดวาจะมีทั้งส้ินประมาณ 715,976

ตัน(คํานวณจากจํานวนโคนม) เมื่อเทียบกับป 2550 แลวเพิ่มข้ึนรอยละ 4.7 เนื่องจากรัฐบาลอนุมัติเพิ่มราคารับซื้อน้ํานมดิบภายในประเทศข้ึนเปนกิโลกรัมละ 14.50 บาท จากกิโลกรัมละ 12.50 บาท ทั้งนี้เพื่อชวยเหลือเกษตรกรผูเล้ียงโคนม และปรับราคาใหสอดคลองกับตนทุนการผลิตที่สูงข้ึน จากผลกระทบของการปรับเพิ่มข้ึนของราคาอาหารสัตวและราคาน้ํามันที่สงผลกระทบตอตนทุนการขนสง สงผลใหตนทุนการผลิตของโรงงานผลิตภัณฑนมสูงข้ึน จึงทําใหผูประกอบการที่สามารถใชน้ํานมดิบทดแทนไดหันมาใชน้ํานมดิบในประเทศเพิ่มมากข้ึน ความตองการน้ํานมดิบในประเทศยังคงเพิ่มสูงข้ึนอยางตอเนื่อง

ผลผลิตน้ํานมดิบในประเทศสวนใหญจะถูกนําไปแปรรูปเปนนมพรอมดื่มเกือบประมาณรอยละ 97 (ในจํานวนนี้จะนําไปแปรรูปเปนนมพาณิชยรอยละ 42 รองลงมาคือ นมโรงเรียนรอยละ 30 และนมเปร้ียวรอยละ 27) ที่เหลือจะใชผลิตเปนเนยแข็งรอยละ 2.8 และอ่ืนๆรอยละ 0.2 ในระยะที่ผานมาความตองการน้ํานมดิบในประเทศมีทิศทางเติบโตตามการเติบโตของอุตสาหกรรมนมพรอมดื่มที่ขยายตัวตอเนื่อง แตดวยราคาน้ํานมดิบในประเทศที่อยูในระดับสูงเมื่อเทียบกับตางประเทศ ประกอบกับความตองการน้ํานมดิบในประเทศที่มีสูงกวาผลผลิต ทําใหผูประกอบการโรงงานแปรรูปนมของไทยซึ่งปจจุบันมีกวา100 ราย (สวนใหญจะเปนการผลิตนมพาสเจอรไรสมากที่สุดกวา 72 ราย) ตางพยายามจะพึ่งพาวัตถุดิบนําเขาในรูปของนมผงขาดมันเนยจากตางประเทศที่มีราคาถูกกวาทดแทนมากข้ึน คาดวาในป 2551 มูลคาการนําเขาผลิตภัณฑนมจะเทากับ 560 ลานดอลลารสหรัฐฯ หรือเพิ่มข้ึนเกือบรอยละ 20.0 เมื่อเทียบกับป 2550 แหลงนําเขาสําคัญคือ นิวซีแลนดและสหรัฐฯ เนื่องจากออสเตรเลียประสบปญหาความแหงแลงทําใหผลผลิตผลิตภัณฑนมลดลง สวนแหลงนําเขาใหมของไทยคือ เยอรมน ีจีน และมาเลเซีย โดยปจจุบันแมวามูลคาการนําเขายังไมสูงมากนัก แตมีอัตราการขยายตัวที่นาสนใจ ที่ผานมาภายใตขอตกลงองคการการคาโลก และขอตกลงเขตเสรีทางการคา ภาครัฐไดกําหนดโควตานําเขารวมไวประมาณ 50,000 ตัน/ป อัตราภาษีรอยละ 5 และมีการประกาศจัดสรรโควตานําเขาปละ 2 คร้ัง โดยอาจมีการปรับเพิ่มโควตานําเขาในกรณีที่น้ํานมดิบในประเทศขาดแคลน

คาดวาในป 2551 แนวโนมราคาน้ํานมดิบในประเทศ และผลิตภัณฑนมที่นําเขามีโอกาสที่จะปรับราคาข้ึนอีก โรงงานผลิตภัณฑนมจึงตองเตรียมแผนรองรับไว เพราะตนทุนของวัตถุดิบทั้ง 2 รายการเปนวัตถุดิบหลักในการผลิตสินคา แมวาในป 2550 ผูประกอบการผลิตนมพรอมดื่มไดรับการอนุมตัิจากกรมการคาภายในใหข้ึนราคาไปแลวถึง 2 คร้ังก็ตาม ซึ่งคร้ังลาสุดปรับราคาเมื่อเดือนกันยายน 2550 ที่ผานมา คาดวาในป 2551 ผูประกอบการผลิตนมพรอมดื่มยังจะตองมีการยื่นขอปรับราคาจําหนายนมพรอมดื่ม จากปญหาปริมาณน้ํานมดิบในประเทศไมเพียงพอกับความตองการและราคาผลิตภัณฑนมในตลาดโลกยังคงมีแนวโนมสูงข้ึนอยางตอเนื่องสงผลใหตนทุนนมดิบเพิ่มข้ึนตอเนื่อง

75

บริษัท ศูนยวิจัยกสิกรไทย จํากัด คาดวาในป 2551ตลาดผลิตภัณฑนมโดยรวมจะมีมูลคาประมาณ 37,000 ลานบาท เทียบกับป 2550 มีอัตราการขยายตัวประมาณรอยละ 5.7 อาจกลาวไดวาตลาดผลิตภัณฑนมในป 2551 แมจะเติบโตได แตยังมีอัตราขยายตัวคอนขางนอยเมื่อเทียบเคร่ืองดื่มที่ไมมีแอลกอฮอลอ่ืนๆ ซึ่งเมื่อพิจารณาสัดสวนตลาดของเคร่ืองดื่มที่ไมมีแอลกอฮอลในประเทศพบวานมยูเอชทีมีสัดสวนตลาดสูงสุดประมาณรอยละ 18.0 ใกลเคียงกับนมถั่วเหลือง รองลงมาคือ นมเปร้ียวและน้ําผลไม ซึ่งมีสัดสวนใกลเคียงกันที่รอยละ 16.0 ที่เหลือไดแก นมพาสเจอรไรสและชา กาแฟ ไมโล โอวัลตินพรอมดื่ม เปนตน ซึ่งเมื่อพิจารณาอัตราการเติบโตของนมพรอมดื่มในชวง 1-2 ปที่ผานมาพบวามีอัตราการขยายตัวเฉล่ียอยูที่รอยละ 8-10 ตอป เทียบกับผลิตภัณฑเคร่ืองดื่มที่ไมมีแอลกอฮอลประเภทอ่ืนที่มีอัตราการขยายตัวประมาณรอยละ 15-25 ตอป

ปจจุบันการแขงขันในประเทศมีความรุนแรงข้ึนจากจํานวนผูประกอบการที่มีมาก ราย อยางไรก็ตาม บริษัทรวมทุนตางชาติที่คอนขางไดเปรียบ การปรับราคายังทําไดลําบาก เนื่องจากเปนสินคาควบคุม และยังเปนสินคาที่คอนขางออนไหวตอราคา การปรับเพิ่มราคาจะมีผลกระทบตอการตัดสินใจของผูบริโภคพอสมควร ประกอบกับสินคาทดแทนในตลาดมีคอนขางมาก การกระตุนตลาดจึงเปนส่ิงสําคัญ ขณะที่การแขงขันจากตางประเทศนับวันจะทวีความรุนแรงข้ึนจากมาตรการการเปดเสรีทางการคา โดยเฉพาะการจัดทําขอตกลงเขตการคาเสรี ระหวางไทยกับออสเตรเลีย และนิวซีแลนด ทําใหไทยตองทยอยลดภาษีนําเขานมผงพรองมันเนยลงตั้งแตป 2547 และเหลือรอยละ 0 ในป 2568 ซึ่งประเทศทั้งสองมีความไดเปรียบไทยทั้งในดานคุณภาพนมที่ดีกวา และตนทุนการผลิตที่ต่ํากวา ซึ่งผูประกอบการที่พึ่งพาวัตถุดิบภายในประเทศเปนหลักจะคอนขางเสียเปรียบ เนื่องจากราคาน้ํานมดิบในประเทศอยูในเกณฑที่สูงกวาราคาผลิตภัณฑนมนําเขา

สําหรับมูลคาการสงออกผลิตภัณฑนมของไทยคาดวาในป 2551 เทากับ 150 ลานดอลลารสหรัฐฯ หรือเพิ่มข้ึนเกือบรอยละ 15.0 เมื่อเทียบกับป 2550 ตลาดสงออกหลักของไทยยังเปนประเทศเพื่อนบาน คือ ฟลิปปนส กัมพูชา มาเลเซีย ลาว พมา และอินโดนีเซีย ซึ่งในอนาคตคูแขงที่นาจับตามองคือ เวียดนาม แมศักยภาพการผลิตยังสูไทยไมได แตมีการพัฒนาที่เร็วมาก นอกจากนี้ ออสเตรเลียและนิวซีแลนดไดหันไปลงทุนในแถบอเมริกาใตเพิ่มมากข้ึน เชน อารเจนตินา บราซิล อุรุกวัย เปนตน ซึ่งจะทําใหแนวโนมตลาดนมโลกมีการแขงขันรุนแรงยิ่งข้ึน

แมวาตลาดผลิตภัณฑนมโดยรวมนั้นจะมีอัตราการขยายตัวที่ไมสูงมากนัก แตผลิตภัณฑนมในบางประเภทโดยเฉพาะนมเปร้ียว นมยูเอชท ีนมพาสเจอรไรซ และนมแคลเซี่ยมสูงที่ยังคงมีอัตราการเติบโตอยูในเกณฑสูงอยางตอเนื่อง ซึ่งนับวาเปนผลิตภัณฑนมที่นาจับตามอง เนื่องจากคาดหมายวาการแขงขันในผลิตภัณฑนมเหลานี้จะมีสีสันและมีความรุนแรงมากข้ึน คาดวาป 2551 ภาพรวมของตลาดนมพรอมดื่มจะยังอยูในภาวะซบเซา และคาดวาจะเปนปแหงความยากลําบาก สําหรับโรงผลิตภัณฑนมและผูจําหนายผลิตภัณฑนมพอสมควร เนื่องจากราคาสินคาเกือบทุกตัวมีแนวโนมเพิ่มข้ึน และคาดวา

76

ผูประกอบการคงไมสามารถที่จะตรึงราคาไดนานนัก หากตนทุนการผลิตยังคงปรับสูงข้ึนอยางตอเนื่อง ทั้งนี้ ในสวนของผูประกอบการพยายามตัดงบคาใชจายที่ไมจําเปนออกไป เพื่อลดคาใชจายในภาพรวมใหไดมากที่สุดเทาที่จะทําได และพยายามจะไมใหกระเทือนไปถึงราคาจําหนายในตลาด ซึ่งการปรับข้ึนราคาสินคาจะทาํเทาที่จําเปน และสะทอนถงึตนทุนการผลิตที่เกิดข้ึนจริงเทานั้น โดยเฉพาะเร่ืองของราคาวัตถดุบิ เพราะกําลังซื้อผูบริโภคไมไดเพิ่มข้ึน ยิ่งข้ึนราคาสินคามากเทาไรก็ยิ่งกระทบยอดขายมากเทานั้น นอกจากนี้ยังตองรอการอนุมัติใหปรับราคาจากกรมการคาภายในดวย เนื่องจากเปนสินคาควบคุมราคา

ผลิตภัณฑเซรามิก : ถูกกระทบจากราคานํ้ามันและการแขงขันจากจีน ภาวะราคาน้ํามันที่สูงข้ึนอยางมาก ไดสงผลกระทบตออุตสาหกรรมเซรามิก ซึ่งมีสัดสวน

ตนทุนของการใชเชื้อเพลิงในกระบวนการผลิตและการขนสงคอนขางสูง ยิ่งไปกวานั้น ภาวะชะลอตัวของภาคธุรกิจอสังหาริมทรัพยภายในประเทศ ไดสงผลโดยตรงตออุตสาหกรรมการผลิตสุขภัณฑและกระเบื้องปูพื้นปดผนังเซรามิกในป 2550 ที่ซบเซาลงอยางชัดเจน ทําใหผูผลิตหลายรายตองพยายามหันไปพึ่งตลาดสงออกมากข้ึน แมจะไดรับผลกระทบจากการแข็งคาข้ึนของเงินบาท สําหรับในป 2551 เนื่องจากสถานการณภาคอสังหาริมทรัพยที่ยังมีความไมแนนอนวาจะเติบโตมากนอยเพียงใด เพราะยังตองข้ึนกับปจจัยการเมืองและตัวแปรตางๆ ทางเศรษฐกิจ อาทิ ราคาน้ํามัน ตลอดจนภาวะเงินเฟอและอัตราดอกเบี้ยที่มีแนวโนมสูงข้ึน ทําใหตลาดสุขภัณฑและกระเบื้องปูพื้นปดผนังเซรามิกในประเทศยังไมนาที่จะฟนตัวไดมากนัก อีกทั้งผลิตภัณฑราคาต่ํากวาจากจีนก็ยังเขามาแยงสวนแบงตลาดในประเทศไทยมากข้ึน ในดานการสงออกกระเบื้องเซรามิกนั้น การแขงขันกับผูผลิตที่มีตนทุนต่ํากวาจากจีน ฯลฯ จะทวีความเขมขนข้ึน ประกอบเงินบาทที่อาจแข็งคาข้ึนอีก จึงคาดวาในป 2551 การสงออกกระเบื้องเซรามิกอาจจะชะลอตัว โดยจะขยายตัวไดไมเกินรอยละ 3-4 สวนการสงออกสุขภัณฑซึ่งผูผลิตหลายรายในไทยเปนการรวมทุนกับตางประเทศ นาจะยังขยายตัวไดประมาณรอยละ 10 ซึ่งชะลอตัวลงจากอัตรารอยละ 19 ในป 2550

สําหรับแนวโนมตลาดสงออกของชํารวยและเคร่ืองประดับเซรามิก ตลอดจนเคร่ืองใชบนโตะอาหาร ในป 2551 นั้น คาดวานาจะขยายตัวไดไมมากนัก คาดวาในป 2551 มูลคาการสงออกผลิตภัณฑของชํารวย ฯ และเคร่ืองใชบนโตะอาหารที่ทําจากเซรามิก นาจะอยูที่ประมาณ 35-40 ลานเหรียญสหรัฐ และ190-200 ลานเหรียญสหรัฐ หรือขยายตัวประมาณรอยละ10 และรอยละ 4-5 ตามลําดับ (เทียบกับรอยละ 24 และรอยละ10 ตามลําดับในป 2550) โดยปจจัยที่ตองติดตามอยางใกลชิด ไดแก ปจจัยที่สงผลกระทบตอกําลังซื้อของผูบริโภค ไมวาจะเปนปญหาดานราคาน้ํามันที่คาดวาจะยังทรงตัวในระดับสูง ปญหาคาเงินบาทที่มีแนวโนมแข็งคาตอเนื่อง หรือภาวะการชะลอตัวของเศรษฐกิจของคูคาหลักของไทยบางประเทศอยางสหรัฐฯ ซึ่งประสบปญหาสินเชื่อซับไพรมที่ยืดเยื้อ จนอาจเปนเหตุใหกาํลังซื้อของผูบริโภคสหรัฐฯลดต่ําลง หรือตลาดญี่ปุนที่เปนตลาดสําคัญอันดับสามรองจากสหภาพยุโรปและสหรัฐฯนั้น ก็มี

77

แนวโนมที่เศรษฐกิจจะเผชิญกับความเส่ียงที่จะชะลอตัว ทั้งนี้ในภาวะที่ภาวะเศรษฐกิจโลกชะลอตัว ผูบริโภคมักจะมีแนวโนมซื้อของขวัญของตกแตงบานลดลง และเลือกซื้อของที่ราคาถูกลงโดยเฉพาะในตลาดระดับกลางถึงลาง ทั้งนี้เนื่องจากผูบริโภคสินคากลุมนี้มีความภักดีตอตราสินคาไมมากนัก และมักมีการปรับเปล่ียนพฤติกรรมการบริโภคสินคา ขณะที่กลุมสินคาในตลาดระดับบนนั้น ผูบริโภคก็อาจจะมีการปรับเปล่ียนพฤติกรรมการจับจายดวยการซื้อสินคาในมูลคาเงินตอคร้ังที่ลดลง หรือลดจํานวนคร้ังในการจับจายลง สําหรับปจจัยดานการแขงขัน คูแขงสําคัญคือจีนยังคงมีบทบาทสูงในตลาดของชํารวยและเคร่ืองประดับตกแตงในตลาดโลก เนื่องจากสามารถผลิตสินคาไดหลากหลายประเภทมากข้ึน นับตั้งแตสินคาราคาถูกไปจนถึงสินคาที่มีคุณภาพและราคาแพง ทําใหแนวโนมสถานการณการแขงขันของสินคากลุมนี้มีโอกาสเขมขนมากยิ่งข้ึน และอาจจะมีผลใหสินคากลุมนี้ของไทยขยายตัวไดยากลําบากข้ึนตามลําดับ นอกจากนี้เวียดนามเองก็ทวีบทบาทเพิ่มมากข้ึน โดยสังเกตไดจากสวนแบงตลาดในตลาดหลักของไทยอยางสหรัฐฯ และญี่ปุน ที่พบวาในชวง 3-4 ปที่ผานมา เวียดนามสามารถครองสวนแบงตลาดเหนอืไทยมาอยางตอเนื่องแลว สวนในตลาดสหภาพยุโรปนั้น เวียดนามก็สามารถครองสวนแบงตลาดมากกวาไทย ขณะที่การเจาะตลาดสินคาของชํารวยและเคร่ืองประดับตกแตงเซรามิกในตลาดระดับบนนั้น มีอุปสรรคสําคัญคือรูปแบบและการสรางสรรคชิ้นงาน อีกทั้งผูบริโภคก็มีความภักดีตอตราสินคามากกวาสินคาในตลาดระดับกลางและลาง ประกอบกับการลงทุนยังตองใชเงินทุนคอนขางสูงเพื่อผลิตสินคาใหไดคุณภาพและมีความแตกตางโดดเดน ทําใหการเขาสูอุตสาหกรรมของผูประกอบการรายใหมในตลาดระดับบนยากกวาตลาดในระดับกลางและลางพอสมควร ในทํานองเดียวกัน สําหรับแนวโนมตลาดสงออกเคร่ืองใชบนโตะอาหารที่ทําจากเซรามิกในป 2551 นั้น คาดวาจะชะลอตัวลงจากป 2550 เนื่องจากภาวะเศรษฐกิจโลกที่จะเติบโตชาลง และจากความพยายามที่จะรุกตลาดมากข้ึนจากผูสงออกในประเทศคูแขง อยางจีน และไตหวัน ซึ่งอาจจะทําใหการสงออกเคร่ืองใชบนโตะอาหารที่ทําจากเซรามิกตองมาสะดุดลงอีกดังเชนในชวงระหวางป 2547-49 จึงคาดวาอัตราขยายของการสงออกอาจอยูในระดับเพียงรอยละ 4-5 เทานั้นเปนอยางมาก

อนึ่ง เปนที่นาสังเกตวา ในป 2550 ภาวะการสงออกผลิตภัณฑเซรามิกของไทยในภาพรวมมีการเติบโตดีเกินคาด โดยมีมูลคาสงออกประมาณ 850-900 ลานเหรียญสหรัฐ หรือขยายตัวกวารอยละ 30 ทั้งนี้ เพราะผูผลิตหลายราย โดยเฉพาะในอุตสาหกรรมกระเบื้องและสุขภัณฑเซรามิก ตองหันมาเพิ่มสัดสวนการสงออกมากข้ึน เนื่องจากอุปสงคในตลาดอสังหาริมทรัพยชะลอตัวลง ขณะที่ภาวะการแขงขันในประเทศกลับรุนแรงข้ึนมากจากสินคาที่นําเขาจากจีน ในขณะที่มูลคาสงออกของชํารวยและเคร่ืองประดับตกแตงที่ทําจากเซรามิกก็เพิ่มข้ึนมาก สวนหนึ่งนาจะเปนผลมาจากผูผลิตของไทยหลายรายไดมีการสรางมูลคาเพิ่มใหกับสินคาดวยการนําเทคนิคดานการออกแบบมาใชในการพัฒนาสินคาใหมีรูปลักษณ สีสัน และลวดลายที่มีความทันสมัยตรงกับความตองการที่หลากหลายของผูบริโภคไดมากข้ึน นอกจากนั้น การสงออกของชํารวยและเคร่ืองประดับเซรามิกไทยในป 2550 ยังมีการมุงเนนไปยังตลาด

78

สหภาพยุโรป และตลาดใหมๆ อยางเอเชีย ไมวาจะเปนฮองกง เกาหลีใต อาเซียน หรือตลาดตะวันออกกลาง นอกเหนือไปจากสหรัฐซึ่งเปนตลาดหลักของไทยมาโดยตลอด นอกจากนี้นี้ในป 2550 สินคาหลายรายการจากจีน รวมทั้งเคร่ืองใชบนโตะอาหารที่ทําจากเซรามิกบางรายการตองเผชิญปญหาดานคุณภาพมาตรฐานและสุขอนามัย ทําใหผูนําเขาในหลายประเทศหันไปส่ังสินคาจากประเทศอ่ืนอยางเชนไทยมากข้ึน ซึ่งนาจะเปนภาวการณในระยะส้ันเทานั้น ปจจัยตางๆ ดังกลาวจึงไดทําใหมูลคาสงออกผลิตภัณฑเซรามิกของไทยในป 2550 เติบโตมากเกินคาด อยางไรก็ตาม จากภาวะเศรษฐกิจโลกในป 2551 ที่จะชะลอตัวลง โดยเฉพาะอยางยิ่งผลจากราคาน้ํามนัและภาวะเงนิเฟอที่สูงข้ึน จะสงผลกระทบตอกําลังซื้อของผูบริโภคทั่วโลก รวมทั้งภาวะการสงออกผลิตภัณฑเซรามิกของไทยในป 2551 ที่คาดวาจะชะลอตัวลงดังกลาวขางตน

สําหรับการผลิตลูกถวยไฟฟา (Insulator) เปนอุตสาหกรรมที่ตอบสนองความตองการใชภายในประเทศในดานกิจการสาธารณูปโภคดานไฟฟาและพลังงานเปนหลัก ลูกถวยไฟฟาเปนผลิตภัณฑที่ทําหนาที่เปนฉนวนชวยปองกันการร่ัวไหลของกระแสไฟฟาผานเสาไฟฟาลงสูพื้นดินและจับยึดสายไฟฟา ทั้งนี้การเติบโตของความตองการใชไฟฟาของประชากรในประเทศ ตลอดจนการเปล่ียนแปลงของอุปทานพลังงานไฟฟา ยอมสงผลกระทบตอเนื่องมายังอุตสาหกรรมผลิตลูกถวยไฟฟาซึ่งจะขยายตัวตามไปดวย ปจจุบันตลาดลูกคาหลัก ไดแก การไฟฟาสวนภูมิภาค (กฟภ.) และการไฟฟานครหลวง (กฟน.) ขณะที่มูลคาสงออกลูกถวยไฟฟาในปที่ผานมามีประมาณ 23 ลานเหรียญสหรัฐเทานั้น ซึ่งอาจจะขยายตัวถึงกวา 25 ลานเหรียญสหรัฐไดในป 2551

มูลคาการสงออกผลิตภัณฑเซรามิก (ลานเหรียญสหรัฐ) 2549 อัตราเพ่ิม/ลด

% 2550

( 11 เดือน) อัตราเพ่ิม/ลด

% กระเบ้ืองปูพ้ืน ปดผนัง และโมเสก 102.12 - 2.69 101.18 6.37 เครื่องสุขภัณฑ 121.19 9.74 132.31 19.58 เครื่องใชบนโตะอาหาร 171.97 - 4.80 173.73 9.99 ของชํารวยและเครื่องประดับ 28.38 - 13.01 31.74 24.78 ลูกถวยไฟฟา 23.27 34.87 21.42 -0.77 ผลิตภัณฑเซรามิกอื่นๆ 222.75 20.18 361.52 76.90 รวมผลิตภัณฑเซรามิก 669.68 6.09 821.90 33.62

หมายเหต ุ อตัราเพ่ิม/ลด เปนรอยละการเปลี่ยนแปลงจากชวงเวลาเดยีวกันปกอนหนา ท่ีมา : ศูนยเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร กระทรวงพาณิชย

79

ธุรกิจคอนโดมิเนียม : ป 2551 ยังขยายตัวไดดี...แตอาจเส่ียงตอภาวะอุปทานลนตลาด ในป 2550 ที่ผานมา ธุรกิจอสังหาริมทรัพยประเภทคอนโดมิเนียมยังคงเติบโตสวนกระแส

ตลาดอสังหาริมทรัพยโดยรวม โดยเฉพาะทําเลในยานธุรกิจใจกลางเมือง และตามเสนทางที่รถไฟฟาและรถไฟใตดินพาดผาน และจากภาวะเศรษฐกิจไทยที่ชะลอตัวลง ประกอบกับผูบริโภคไดรับผลกระทบจากการปรับข้ึนราคาน้ํามัน ทําใหผูประกอบการบางกลุมไดปรับวิกฤตใหเปนโอกาสทางธุรกิจ โดยไดหันมาเนนพัฒนาโครงการคอนโดมิเนียมระดับราคาปานกลาง ราคาประมาณ 1-3 ลานบาท และยังคงพัฒนาโครงการตามแนวเสนทางรถไฟฟาทั้ง 2 ระบบ เนื่องจากผูประกอบการมองวาลูกคาระดับที่มีรายไดปานกลางเปนฐานตลาดลูกคากลุมที่มีขนาดใหญ และลูกคาสวนใหญที่ทํางานในยานธุรกิจ ยังคงตองการที่จะหาซื้อที่อยูอาศัยใกลที่ทํางานตนเอง เพื่อความสะดวกสบายและประหยัดเวลาในการเดินทาง เปนตน และโครงการคอนโดมิเนียมที่เปดตัวใหมในชวงที่ผานมาไดรับการตอบรับที่ดีจากผูบริโภค ทําใหกระแสการเปดโครงการคอนโดมิเนียมในระดับราคาและทําเลดังกลาวยังคงมีอยางตอเนื่อง ซึ่งจะเห็นไดวามีทั้งผูประกอบการรายเกาที่มีความชํานาญในการพัฒนาโครงการคอนโดมิเนียมที่ยังคงเปดโครงการใหมอยางตอเนื่อง ผูประกอบการที่เคยเนนการพัฒนาโครงการแนวราบไดหันมาพัฒนาโครงการคอนโดมิเนียม และผูประกอบการรายใหม หรือผูประกอบการจากวงการธุรกิจอ่ืนที่มทีี่ดินเปนของตนเองในทําเลดังกลาวไดหนัมาลงทุนพัฒนาโครงการคอนโดมิเนียมเชนกัน ทั้งนี้ในชวงป 2550 ที่ผานมา มีการเปดโครงการคอนโดมิเนียมแลวประมาณ 46,105 หนวย3 แนวโนมธุรกิจป 2551

ความรอนแรงของตลาดคอนโดมิเนียมระดับกลางในพื้นที่เขตเมืองของกรุงเทพฯสะทอนใหเห็นไดจากการเปดโครงการใหมอยางตอเนื่อง ซึ่งเปนผลมาจากกระแสความตองการที่อยูอาศัยที่อยูในยานธุรกิจ หรือใจกลางเมือง และเสนทางที่มีระบบการคมนาคมที่สะดวกสบาย โดย ศูนยวิจัยกสิกรไทย คาดวา จะมีจํานวนท่ีอยูอาศัยประเภทคอนโดมิเนียมสรางเสร็จในเขตกรุงเทพฯและปริมณฑลในป 2551 มีประมาณ 17,500 หนวย มีอัตราการเติบโตเพิ่มขึ้นรอยละ 6.1 จากท่ีคาดวาจะมีจํานวน 16,500 หนวย ในป 2550 เน่ืองจากโครงการคอนโดมิเนียมท่ีมีการเปดตัวไปเปนจํานวนมากในชวงกอนหนาไดทยอยสรางเสร็จ

ศูนยวิจัยกสิกรไทย คาดวา โครงการคอนโดมิเนียมนาจะเปนแรงขับเคล่ือนหลักของการลงทุนในโครงการอสังหาริมทรัพยในชวงป 2551 อยางไรตาม ศนูยวิจยักสิกรไทย มีความเห็นวา ภาวะเศรษฐกิจไทยในป 2551 ยังคงมีความเส่ียง ที่อาจจะสงผลตออํานาจการซื้อที่อยูอาศัย ทําใหผูที่จะซื้อที่อยูอาศัยในขณะนี้จําเปนตองเพิ่มความระมดัระวังและรอบคอบในการวางแผนการซื้อที่อยูอาศัยมากข้ึน เพื่อรอดูทิศทางทีเ่ศรษฐกจิจะปรับตัวดีข้ึน ซึ่งอาจจะสงผลตอการตัดสินใจในการซื้อที่อยูอาศัยใหชะลอออกไป

3 บริษัท เอเจนซ่ี ฟอร เรียลเอสเตท แอฟแฟรส

80

ปจจยัเสี่ยงท่ีสาํคัญ ไดแก

การปรับข้ึนราคาน้ํามันที่สูงเปนประวัติการณ หากราคาน้ํามันยังคงพุงสูงข้ึนในปนี้ นาจะสงผลกระทบตอการฟนตัวทางเศรษฐกิจของไทย ทั้งนี้ การที่ราคาน้ํามันที่เพิ่มสูงข้ึนไดสงผลกระทบตอผูประกอบการในดานตนทุนการผลิตและขนสง ขณะที่ราคาวัสดุกอสรางมีการทยอยปรับข้ึนราคา โดยเฉพาะผลิตภัณฑเหล็กที่มีการปรับราคาเพิ่มข้ึนตามตนทุนวัตถุดิบนําเขา และในป 2551 คาดวา วัสดุกอสรางหลายประเภทจะทยอยปรับราคาข้ึนอีก สงผลกระทบใหราคาที่อยูอาศัยมีแนวโนมปรับข้ึนตามไปดวย หากตนทุนคากอสรางยังคงเพิ่มสูงข้ึน นอกจากนี้ ราคาน้ํามันที่สูงข้ึนยังสงผลกระทบตออํานาจการซื้อที่อยูอาศัยของผูบริโภคและการตัดสินใจซื้อที่อยูอาศัยใหชะลอลงดวย

ภาวะเงินเฟอที่มีแนวโนมสูงข้ึน ที่เปนแรงกดดันใหการปรับข้ึนอัตราดอกเบีย้เงนิกูอาจตองปรับข้ึนเร็วข้ึนกวาที่คาดการณ ซึ่งส่ิงสําคัญที่จะกําหนดปริมาณการซื้อที่อยูอาศัย นอกจากปจจัยทางเศรษฐกิจแลว ยงัข้ึนอยูกบัอัตราดอกเบีย้และราคาที่อยูอาศัยที่สงผลตอความสามารถในการซื้อที่อยูอาศัยดวย ซึ่งหากราคาที่อยูอาศัยเพิ่มข้ึนสูงกวาอัตราการเพิ่มข้ึนของรายได ก็อาจเปนปจจัยลบตอการซื้อที่อยูอาศัยได เนื่องจากกําลังซื้อลดต่ําลงเมื่อเปรียบเทยีบกับฐานราคาบานที่ตองการ

ความสมดลุระหวางอุปสงคและอุปทานที่แทจริงในตลาดคอนโดมิเนยีม การเรงเปดโครงการคอนโดมิเนียมในชวงที่ผานมา ทําใหตองมกีารเฝาระวังหากมกีารพัฒนาสินคาออกมาสูตลาดมากกวาความตองการที่มอียูจริง ถึงแมวาผูประกอบการธรุกิจคอนโดมเินยีมจะมกีารปรับสินคาใหสอดคลองกับสภาวะตลาด กําลังซื้อของผูบริโภค และสภาพเศรษฐกจิ อาทิ การลดขนาดหองชุด เพื่อคงระดับราคาขายในระดับทีเ่หมาะสมกบักาํลังซื้อของผูบริโภค แตเนื่องจากสินคายังคงถกูผลิตออกมาสูตลาดเปนจํานวนมาก ผูบริโภคสามารถทีจ่ะใชเวลานานข้ึนในการเลือก และเปรียบเทยีบสินคา กอนทําการตัดสินใจ

โดยสรุป ศูนยวิจัยกสิกรไทย คาดวา ตลาดคอนโดมิเนียมนาจะยังคงเติบโต เน่ืองจากความตองการยังคงมีอยู แตทามกลางความเสี่ยงทางเศรษฐกิจจากปจจัยความไมแนนอนหลายประการในป 2551ผูประกอบการในธุรกิจพัฒนาท่ีอยูอาศัยประเภทคอนโดมิเนียมอาจตองยิ่งเพิ่มความระมัดระวังในการขยายโครงการ เน่ืองจากความเสี่ยงจากปจจัยภาวะราคานํ้ามัน ภาวะราคาสินคา และแนวโนมอัตราดอกเบี้ย หากมีความรุนแรงจะสงผลกระทบตอกําลังซ้ือของผูบริโภค และทําใหตลาดอสังหาริมทรัพยอาจไมฟนตัวดังท่ีคาดไว ซ่ึงจะนํามาสูภาวะอุปทานลนตลาดในตลาดคอนโดมิเนียมได

ผลิตภัณฑพลาสติก : ตนทุนการผลิตพุง...สงออกอาจโตชาลง แนวโนมอุตสาหกรรมผลิตภัณฑพลาสติกในป 2551 โดยเฉพาะอยางยิ่งการสงออก

พลาสติก นั้นอาจมีความผันผวนไดมาก ทั้งนี้สถานการณราคาน้ํามันในตลาดโลกยังคงเปนตัวแปรสําคัญ

81

เพราะนอกจากจะมีผลตอตนทุนการผลิตและคาขนสงแลว ยังจะสงผลกระทบตอภาวะเศรษฐกิจโลก ซึ่งหากชะลอตัวลงมากก็จะกระทบการสงออกผลิตภัณฑพลาสติกของไทย ทําใหมีอัตราเติบโตลดลงจากป 2550 นอกจากนี้ ภาวะเงินบาทซึ่งหากมีการแข็งคาข้ึนอีก ก็จะสงผลกระทบตอความสามารถในการแขงขันของสินคาไทยในตลาดตางประเทศ อยางไรก็ดี ในดานปจจัยบวกนั้น ผลจากการลงนามในขอตกลงเขตการคาเสรีกับญี่ปุน หรือ JTEPA ซึ่งมีผลบังคับใชแลวตั้งแตเดือนพฤศจิกายน 2550 นั้น จะทําใหการสงออกเม็ดพลาสติกของไทยไปญี่ปุน ซึ่งเปนตลาดใหญอันดับ 6 ของไทย ไดรับสิทธิประโยชนทางภาษีนําเขาญี่ปุน โดยเม็ดพลาสติกพิกัด 3901-3903 ไดรับการลดภาษีลงทันทีและจะไดรับการยกเวนภาษีในปที่ 6 สวนเม็ดพลาสติกพิกัด 3904-3909 ไดรับการยกเวนภาษีทันที สําหรับในสวนของผลิตภัณฑพลาสติกหลายรายการนั้นก็เชนกัน ญี่ปุนซึ่งปจจุบันเปนตลาดใหญที่สุดของไทยดวยมูลคาประมาณ 400 ลานเหรียญสหรัฐในป 2550 ไดตกลงลดภาษีนําเขาเปนรอยละ 0 ทันที อันไดแก ถุงและกระสอบพลาสติก แผนฟลม ฟอยล และแถบ เคร่ืองใชในสํานักงานที่ทําดวยพลาสติก กลองและหีบทําดวยพลาสติก หลอดและทอพลาสติก พลาสติกปูพื้นและผนัง ซึ่งทั้งหมดนี้นาจะชวยสนับสนุนการสงออกเม็ดพลาสติก และผลิตภัณฑพลาสติกของไทยในป 2551 ไดบาง อยางไรก็ตาม จากแนวโนมเศรษฐกิจโลกที่คาดวาจะชะลอตัวลงอันเปนผลตอเนื่องจากภาวะราคาน้ํามันที่ไดทะยานข้ึนในป 2550 ประกอบกับเงินบาทที่จะยังคงแข็งคาตอไป จะทําใหภาพรวมของการสงออกในป 2551 ไมสดใสนัก โดยคาดวาอัตราเติบโตของการสงออกเม็ดพลาสติกนาจะชะลอลงอยูที่ประมาณรอยละ 8 -10 เทียบกับรอยละ15 ในป 2550 โดยจะมีมูลคาประมาณ 5.5-5.6 พันลานเหรียญสหรัฐ ในขณะที่การสงออกผลิตภัณฑพลาสติกในป 2551 จะเติบโตชาลงพอสมควรเปนประมาณรอยละ 10 เทียบกับกวารอยละ 19 ในป 2550 โดยคาดวาจะมีมูลคาประมาณ 2.6 พันลานเหรียญสหรัฐ

ความตองการเม็ดพลาสติกในป 2550 ที่ยังคงเพิ่มข้ึนอยางตอเนื่องในตลาดตางประเทศ โดยเฉพาะประเทศในแถบเอเชีย อยางเชน จีนและอินเดีย ซึ่งเศรษฐกิจกําลังเติบโต รวมทั้งอีกหลายประเทศในภูมิภาคอาเซียน ประกอบกับตนทุนวัตถุดิบในการผลิตเม็ดพลาสติกที่ สูงข้ึนตามราคาผลิตภัณฑอุตสาหกรรมปโตรเคมี ไดทําใหราคาเม็ดพลาสติกประเภทตางๆ ในป 2550 พุงสูงข้ึนมาก โดยราคาเม็ดพลาสติกตางๆ อาท ิPVC, PP, PE ซึ่งเปนผลิตภัณฑปลายน้ําของอุตสาหกรรมปโตรเคมี ไดพุงสูงข้ึนตามภาวะราคาน้ํามันในตลาดโลกในป 2550 ซึ่งนับวาเอ้ือประโยชนตอผูประกอบการในอุตสาหกรรมเม็ดพลาสติก โดยเฉพาะราคาเม็ดพลาสติก PVC และ HDPE ที่สูงข้ึนมากเปนประวัติการณมาอยูในระดับประมาณ 1,000 เหรียญสหรัฐ/ตัน และ 1,400 เหรียญสหรัฐ/ตัน ตามลําดับ ทั้งนี้ การขยายตัวเศรษฐกิจอยางตอเนื่องของจีน ยังคงทําใหความตองการเม็ดพลาสติกในจีนเติบโต โดยในป 2550 มูลคาสงออกเม็ดพลาสติกของไทยไปจีนขยายตัวประมาณรอยละ 10 แมจะชะลอตัวลงจากอัตราเพิ่มถึงรอยละ 19 ในป 2549 อันเปนผลจากการเพิ่มกําลังผลิตเม็ดพลาสติกภายในประเทศของจีนเอง อยางไรก็ตามจีนก็ยังคงเปนตลาดนําเขาเม็ดพลาสติกจากไทยมากที่สุดดวยสัดสวนรอยละ 19-20 ของมูลคาสงออก

82

เม็ดพลาสติกจากไทยทั้งหมด นอกจากนี้ความตองการเม็ดพลาสติกที่เพิ่มข้ึนในอีกหลายประเทศแถบเอเชีย โดยเฉพาะอยางยิ่งอินเดีย และประเทศในภูมิภาคอาเซียนอยางเวียดนาม มาเลเซีย และอินโดนีเซีย ทําใหมูลคาสงออกเม็ดพลาสติกรวมของไทยในป 2550 สูงถึงกวา 5 พันลานเหรียญสหรัฐ หรือเพิ่มข้ึนประมาณรอยละ 15 เทียบกับที่ขยายตัวรอยละ 7.14 ในป 2549 และจากภาวะตลาดเม็ดพลาสติกของโลกที่คอนขางคึกคักดังกลาว จึงสงผลใหผูประกอบการบางราย อาทิ กลุมบริษัทในเครือปตท.กําลังมีแผนที่จะขยายกําลังผลิตและลงทุนในโครงการผลิตเม็ดพลาสติกครบวงจร อยางไรก็ตาม แมความตองการเม็ดพลาสติกในตางประเทศจะขยายตัว แตก็มีปจจัยที่กระทบตอการสงออกเม็ดพลาสติกของไทย อันไดแก การแข็งคาข้ึนของเงินบาท รวมทั้งมาตรการกีดกันทางการคาก็สงผลกระทบตอผูสงออกเม็ดพลาสติกเชนกัน โดยเฉพาะผูผลิตเม็ดพลาสติกบางประเภทเชน PET ซึ่งมีปริมาณลนตลาดในประเทศเนื่องจากภาวะเศรษฐกิจไทยที่ชะลอตัว ทําใหตองแขงขันกันหาตลาดสงออก ทามกลางมาตรการกีดกันทางการคาจากประเทศนําเขาอยางสหรัฐและสหภาพยุโรปที่คาดวาจะคงมีตอไปในป 2551

อยางไรก็ตาม การที่ราคาเม็ดพลาสติกพุงสูงข้ึนตามภาวะราคาน้ํามันในตลาดโลก แมจะเอ้ือตอผูประกอบการในอุตสาหกรรมเม็ดพลาสติก แตในทางตรงขามกลับสงผลตอภาวะตนทุนของผูประกอบการอุตสาหกรรมผลิตภัณฑเคร่ืองใชพลาสติกประเภทตางๆ ซึ่งตองใชเม็ดพลาสติกชนิดตางๆ เปนวัตถุดิบ คิดแลวเปนสัดสวนกวารอยละ 70-75 ของตนทุนการผลิตสินคาพลาสติก คาดวาในป 2551 ปญหาตนทุนวัตถุดิบเนื่องจากราคาเม็ดพลาสติกที่อยูในระดับสูงจะยังคงสรางภาระใหกับผูประกอบการ หลังจากในปที่แลวที่ตนทุนราคาเม็ดพลาสติกไดพุงข้ึนกวารอยละ 20-25 ในขณะที่ผูประกอบการไมสามารถปรับราคาจําหนายใหสอดคลองตามได เนื่องจากภาวะการแขงขันในตลาดที่สูงมากและผูประกอบการมักขาดอํานาจตอรอง ปจจุบันโครงสรางอุตสาหกรรมผลิตภัณฑพลาสติกของไทยมีผูประกอบเปนจํานวนมากหลายพันราย สวนใหญเปนธุรกิจขนาดกลางและเล็ก อีกทั้งสวนใหญยังขาดความรูในการสรางสรรคการผลิตและการแปรรูปวัตถุดิบที่นํามาใชใหเปนประโยชนสูงสุดโดยตองไมสงผลกระทบตอส่ิงแวดลอม นอกจากนี้ผูประกอบการไทยมักเนนการผลิตตามออรเดอรสงใหตลาดเชน ทําใหขาดการพัฒนาผลิตภัณฑใหมๆรวมทั้งการสรางแบรนดเนมของตนเอง ทั้งนี้ผูประกอบการไทยจึงควรตองเรงพัฒนายกระดับตัวเองสูสินคาในตลาดที่สูงข้ึน มิฉะนั้นก็จะสูกับคูแขงในตลาดกลาง-ลางอยางจนีและเวียดนามไมได นอกจากนี้ในชวงที่ผานมา ผูประกอบการอุตสาหกรรมพลาสติกไทยยังตองเผชิญกับมาตรการกีดกันทางการคาตางๆจากประเทศผูนําเขา นับตั้งแตการถูกตัดสิทธิ์ GSP ตั้งแตป 2549 ในการสงออกผลิตภัณฑพลาสติกไปสหรัฐ โดยเฉพาะอยางยิ่งถุงพลาสติกและเม็ดพลาสติก PET ทําใหตองเสียภาษีนําเขาเพิ่มข้ึน รวมไปถึงการที่ผลิตภัณฑถุงพลาสติกสงออกจากไทยถูกเก็บภาษีตอบโตการทุมตลาดสินคาพลาสติก (Anti-Dumping Tax) ทั้งจากสหภาพยุโรปและสหรัฐ ทําใหตนทุนการสงออกของไทยสูงข้ึน อยางไรก็ตาม เนื่องจากประเทศคูแขงของไทย อยางเชน จีน ก็ไดถูกมาตรการภาษีตอบโตการทุมตลาดโดยเฉพาะอยางยิ่งจากสหภาพยุโรปหรืออียู เชนเดียวกับไทยดวยเชนกัน ทําใหผูประกอบการไทยจึง

83

ไมอยูในฐานะที่เสียเปรียบมากนัก ทั้งนี้ มูลคาสงออกผลิตภัณฑพลาสติกของไทยในป 2550 สูงถึงกวา 2,300 ลานเหรียญสหรัฐ หรือขยายตัวประมาณรอยละ 19 จากป 2549 ปจจุบันผลิตภัณฑพลาสติกที่มีมูลคาสงออกสูงสุดไดแก แผนฟลม ฟอยลและแถบพลาสติก รองลงมาคือถุงและกระสอบพลาสติก เคร่ืองใชบนโตะอาหาร และพลาสติกปูพื้นและผนัง ตามลําดับ อยางไรก็ตาม แมปจจุบันการสงออกผลิตภัณฑพลาสติกของไทยจะตองเผชิญกับคูแขงรุนแรงข้ึน แตก็ยังมีศักยภาพในตลาดหลัก อยางญี่ปุนและสหรัฐอเมริกา หากผูประกอบการปรับกลยุทธหนีคูแขงสําคัญอยางจีน มาเลเซีย อินโดนีเซียและไตหวัน

ปจจุบัน เนื่องจากภาวะคาเงินบาทที่แข็งข้ึนมากจนกระทบความสามารถในการแขงขันของสินคาไทย ประกอบกับมาตรการกีดกันทางการคาดังกลาว จึงไดทําใหผูประกอบการอุตสาหกรรมพลาสติกไทย โดยเฉพาะรายใหญๆ ที่มศีักยภาพในการไปลงทุนตางประเทศ ไดมกีารทยอยออกไปลงทนุในประเทศเวียดนามกันมากข้ึน โดยเฉพาะอยางยิ่งผูผลิตพลาสติกประเภทถุงพลาสติกและบรรจุภัณฑพลาสติกชนิดตางๆ อาทิ บ.ศรีไทยซุปเปอรแวร บ.ยูนิเวอรแซลโพลีแบค บ.อุตสาหกรรมถุงพลาสติกไทย ฯลฯ ปจจุบันเวียดนามเปนแหลงลงทุนที่มีขอไดเปรียบไทยหลายดาน ทั้งคาจางแรงงานที่ต่ํากวาของไทย อีกทั้งคาเงินเวียดนามที่ไมไดแข็งคาข้ึนมากเหมือนเงินบาทของไทย นอกจากนั้น เวียดนามจะไดรับสิทธิ์ GSP ในการสงออกผลิตภัณฑพลาสติกไปสหรัฐ ในขณะที่ไทยถูกตัดสิทธิ ์GSP อีกทั้งเวียดนามไมถูกเก็บภาษีตอบโตการทุมตลาดสินคาพลาสติก (Anti-Dumping Tax)จากสหรัฐและสหภาพยุโรป ประกอบกับรัฐบาลเวียดนามกําลังดําเนินนโยบายสงเสริมการลงทุนจากตางชาติอยางมาก ปจจัยเหลานี้จึงเปนแรงจูงใจใหตางชาติเขาไปลงทุนในเวียดนามเพิ่มมากข้ึน รวมทั้งผูประกอบการอุตสาหกรรมพลาสติกจากไทยดวย ซึ่งแนวโนมคงจะยังปรากฏตอไปในป 2551 อยางไรก็ตาม จะสังเกตเห็นไดวา อุตสาหกรรมพลาสติกที่ไปลงทุนในเวียดนาม จะเปนการผลิตสินคาพลาสติกที่ไมใชเทคโนโลยีสูงมากนัก แตจะตองใชแรงงานมาก ในขณะที่การผลิตผลิตภัณฑพลาสติกประเภทไฮเทค เชนที่ใชในอุตสาหกรรมยานยนตและชิ้นสวน ยังคงใชประเทศไทยเปนฐานการผลิต อีกทั้งผูประกอบการยังมีแผนการจะขยายกําลังผลิตในประเทศไทยอยางตอเนื่องดวย เพื่อรองรับแนวโนมการเติบโตของอุตสาหกรรมยานยนตและชิ้นสวนไทย

การสงออกเม็ดพลาสติกและผลิตภัณฑพลาสติกของไทย (ลานเหรยีญสหรฐั)

รายการ 2549 เพ่ิมขึ้น %

2550 (11 เดือน )

เพ่ิมขึ้น %

เม็ดพลาสติก 4,498.4 7.14 4,788.2 15.93

ผลิตภัณฑพลาสติก 2549 เพ่ิม/ลด

% 2550

(11 เดือน) เพ่ิม/ลด

% ถุงและกระสอบพลาสติก 528.9 1.95 504.4 3.07

84

ฟลม ฟอยล เทป ผลิตภัณฑพลาสติกรูปแบนอื่นๆ

558.8 4.12 651.3 28.49

เครื่องใชสํานักงานทําดวยพลาสติก 20.1 -11.19 20.0 8.43 พลาสติกสําหรับใชประกอบหรือตกแตงเครื่องแตงกาย

17.8 -21.03 19.6 17.82

กลองและหีบพลาสติก 29.8 -3.38 45.0 66.00 หลอดและทอพลาสติก 46.2 11.55 43.8 3.51 พลาสติกปูพ้ืนและผนัง 59.1 16.73 71.3 34.94 เครื่องใชบนโตะอาหารพลาสติก 98.7 17.57 103.6 13.97 ผลิตภัณฑพลาสติกอื่นๆ 623.2 13.08 713.1 25.82

รวมผลิตภัณฑพลาสติก 1,982.7 6.67 2,172.1 19.9

หมายเหต ุ อัตราเพิ่ม/ลด เปนรอยละการเปล่ียนแปลงจากชวงเวลาเดียวกันปกอนหนา ท่ีมา : ศูนยเทคโนโลยีสารสนเทศและการส่ือสาร กระทรวงพาณิชย รวบรวมโดยศูนยวิจยักสิกรไทย ธุรกิจรับสรางบาน: ปรับกลยุทธ...รับตนทุนกอสรางท่ีเพิ่มข้ึน

ในป 2550 ที่ผานมาธุรกิจรับสรางที่อยูอาศัยมีการแขงขันที่คอนขางสูง โดยผูประกอบการตางทําแคมเปญการตลาด เพื่อกระตุนใหผูบริโภคตัดสินใจในการสรางที่อยูอาศัยเร็วข้ึน แตเนื่องจากบรรยากาศและความไมแนนอนในเศรษฐกิจของประเทศ ทําใหผูบริโภคชะลอการตัดสินใจปลูกสรางที่อยูอาศัย ท้ังน้ีภาพรวมของธรุกิจรับปลูกสรางท่ีอยูอาศยัหดตัวลง โดยท่ีอยูอาศยับานปลกูสรางเองในเขตกรุงเทพฯและปริมณฑลในชวง 10 เดือนแรกของป 2550 มีจํานวนประมาณ 21,748 หนวย หดตัวลงรอยละ 19.3 เทียบกับชวงเดียวกันของปกอน ท้ังน้ีศูนยวิจัยกสิกรไทย คาดวา จํานวนท่ีอยูอาศัยประเภทบานปลูกสรางเองในเขตกรุงเทพฯและปริมณฑลในป 2550 นาจะมีประมาณ 23,900 หนวย หดตัวลงประมาณรอยละ 11.3

ธุรกิจรับปลูกสรางบานนั้นสามารถแบงออกเปน 2 กลุม ไดแก บริษัทรับสรางบาน ซึ่งเปนกลุมที่มีแบรนดเปนของตนเองและบริษัทในธุรกิจนี้ไดมีการรวมตัวกันจัดตั้งสมาคมธุรกิจรับสรางบานข้ึน โดยปจจุบันมีบริษัทรับสรางบานเปนสมาชิกอยูประมาณ 34 บริษัท ผูประกอบการอีกกลุมหนึ่งซึ่งเปนสัดสวนใหญของตลาด คือ ผูรับเหมารายยอย ซึ่งทําธุรกิจรับเหมากอสรางทั่วไป ซึ่งรวมทั้งการรับปลูกสราง ซอมแซม ตอเติมที่อยูอาศัย และบางรายก็เปนผูรับเหมางานตอจากบริษัทพัฒนาอสังหาริมทรัพย จากการที่ธุรกิจรับปลูกสรางที่อยูอาศัยอยูในภาวะซบเซา ผูประกอบการในรูปแบบของบริษัทรับสรางบานไดมีการปรับแผนการดําเนนิการธรุกิจ และการตลาดเพื่อกระตุนยอดขาย เพื่อใหเขากบัสภาวะของตลาดในปจจุบนั จะเห็นไดวาผูประกอบการที่เปนบริษัทรับสรางบาน ไดมีการทําการตลาดเชิงรุกอยางหนัก เพื่อกระตุนยอดขายเพิ่มข้ึน และชวยในการตัดสินใจของผูบริโภคใหเร็วข้ึน อาทิ กลยุทธดานราคา เชน ผูประกอบการบางรายมีการปรับลดราคาบาน เปนตน การใชกลยุทธสงเสริมการขาย เชน การจัดแคมเปญการจัดและ

85

ตกแตงสวน เปนตน และการใชกลยุทธดานผลิตภัณฑเพื่อเปนจุดขาย เชน การพัฒนารูปแบบบานใหหลากหลาย เพื่อสนองตอบความตองการของกลุมเปาหมายในแตละกลุม นอกจากนี้ บริษัทรับสรางบานในปจจุบันไดมีการนําเทคโนโลยีการกอสรางและวัสดุกอสรางรูปแบบใหมๆ เขามาใช ซึ่งมีสวนชวยลดตนทุนและระยะเวลาการกอสรางลงดวย ทั้งนี้สมาคมธุรกิจรับสรางบานไดเปดเผยวาในชวง 10 เดือนแรกของป 2550 ยอดขายของบริษัทรับสรางบานมีมูลคาตลาดรวมประมาณ 7,200 ลานบาท และคาดการณวาตลอดทั้งป 2550 มูลคาตลาดจะอยูที่ 8,500 ลานบาท ขยายตัวเพิ่มข้ึนรอยละ 6.3 จากป 2549 ที่มีมูลคาประมาณ 8,000 ลานบาท

สําหรับผูรับเหมารายยอยในชวงป 2550 ที่ผานมา ไดรับผลกระทบจากภาวะเศรษฐกิจชะลอตัวเชนกัน โดยผูรับเหมารายยอยคอนขางเสียเปรียบบริษัทรับสรางบาน ในเร่ืองของภาพลักษณและความนาเชื่อถือ นอกจากนี้ สภาพการเงินที่ไมแข็งแรง และอํานาจการตอรองราคาในการซื้อวัสดุกอสรางนอยกวาบริษัทขนาดใหญ อยางไรก็ตาม ผูรับเหมารายยอยมีขอไดเปรียบบริษัทรับสรางบาน เชน ไมตองมีงบโฆษณาและการวิจัยพัฒนา ซึ่งผูรับเหมาที่รับชวงงานจากโครงการบานจัดสรรมักนําแบบบานของโครงการมาใหลูกคาเลือก ซึ่งจะไดบานในลักษณะเดียวกัน แตตนทุนคาปลูกสรางต่ํากวาการซื้อบานจากโครงการบานจัดสรร หรือปลูกสรางกับบริษัทรับสรางบาน แนวโนมธุรกิจป 2551

แนวโนมความตองการท่ีอยูอาศัยในป 2551 คาดวา กําลังซ้ือตอท่ีอยูอาศัยอาจยังคงไมปรับตัวดีขึ้นอยางรวดเร็วนัก ทําใหธุรกิจนาจะยังมีทิศทางท่ีหดตัวลงตอเน่ืองจากป 2550 แตเปนอัตราท่ีหดตัวนอยลง ท้ังน้ี ศูนยวิจัยกสิกรไทย คาดวา ท่ีอยูอาศัยท่ีปลูกสรางเองท่ีสรางเสร็จในเขตกรุงเทพฯและปริมณฑลในชวงป 2551 จะมีจํานวนท้ังสิ้นประมาณ 23,000 หนวย หดตัวลงรอยละ 3.8 เมื่อเทียบกับจํานวน 23,900 หนวยในป 2550

ท้ังน้ีปจจัยสนับสนุนตอการฟนตัวของเศรษฐกิจภายในประเทศ ที่คาดวาบทบาทของรัฐบาลชุดใหมที่จะเขามาบริหารประเทศที่นาจะใชนโยบายที่จะกระตุนการเติบโตของเศรษฐกิจ การลงทุนโครงการขนาดใหญของภาครัฐ อาท ิการดําเนินการโครงการรถไฟฟา และโครงสรางพื้นฐานที่สําคัญอ่ืนๆ เพื่อนําไปสูการผลักดันภาคการผลิต และการจางงาน ซึ่งนาจะทําใหภาคเอกชน มีความมั่นใจตอทิศทางนโยบายและมีผลตอเนื่องไปสูการกระตุนการลงทุนของภาคเอกชนตามมาดวย ภาวะรายไดและการวาจางงานที่ปรับตัวดีข้ึน นาจะสนับสนุนการปรับตัวดีข้ึนของความเชื่อมั่นของผูบริโภคเชนกัน

อยางไรก็ตาม ปจจัยเสี่ยงทางเศรษฐกิจหลายประการ ยังคงเปนตัวแปรท่ีสําคัญท่ีจะมีผลกระทบตอภาคธุรกิจอสังหาริมทรัพยประเภทปลูกสรางบานเอง

- แนวโนมราคานํ้ามันท่ีอาจสูงขึ้นจะเปนแรงกดดันทําใหมีการปรับขึ้นราคาคากอสราง โดยราคาน้ํามันสงผลกระทบตอตนทุนคาขนสงของวัสดุกอสราง ขณะที่แนวโนมวัตถุดิบสําหรับการผลิตวัสดุกอสรางบางประเภทก็อาจมีการปรับตัวสูงข้ึน ซึ่งจะสงผลใหมีการปรับข้ึนราคาวัสดุ

86

กอสราง และเปนแรงกดดันตอตนทุนการกอสรางที่เพิ่มข้ึนตามมาดวย ซึ่งทําใหบริษัทรับสรางบานอาจตองปรับราคาคากอสรางข้ึนบาง สําหรับบริษัทที่พยายามรักษาราคาคากอสรางไวที่ระดับเดิม จําเปนตองมีการปรับตัวเพื่อลดตนทุนในการกอสรางเพื่อใหมีกําไรจากการรับงานได เชน การนําเอาวัสดุกอสรางสําเร็จรูปหรือวัสดุกอสรางแบบใหมเขามาใช สามารถประหยัดตนทุนขณะที่สามารถรักษาความคงทนและสไตลความสวยงามของบานที่ปลูกสราง ทั้งนี้ การปรับข้ึนราคาคากอสรางที่อยูอาศัย อาจทําใหผูบริโภคมีการปรับลดขนาดบานที่จะปลูกสราง หรือลดคุณสมบัติของวัสดุและอุปกรณตกแตง เพื่อใหสอดคลองกับกําลังซื้อของตน ขณะที่งบประมาณในการปลูกสรางที่สูงข้ึนอาจสงผลกระทบตอผูบริโภคบางกลุมใหชะลอการตัดสินใจสรางที่อยูอาศัย

- แนวโนมจากอัตราเงินเฟอท่ีปรับตัวสูงขึ้นสงผลกระทบตอภาระรายจายของผูบริโภค ภาระรายจายในชีวิตประจําวันของผูบริโภคมีแนวโนมเพิ่มสูงข้ึน จากการปรับข้ึนราคาสินคาอุปโภคบริโภคในชวงที่ผานมา เนื่องจากผูผลิตมีตนทุนการผลิตสินคาที่สูงข้ึน และในป 2551 สินคาหลายรายการที่มีการชะลอการปรับข้ึนราคาในปที่แลว ก็จะมีการปรับข้ึนราคาในปนี้ ซึ่งปจจัยดังกลาวอาจจะบั่นทอนกําลังซื้อของผูบริโภคใหชะลอการตัดสินใจสรางที่อยูอาศัยได

- ทิศทางอัตราดอกเบี้ยเงินกู ถึงแมวาลูกคาสวนใหญของธุรกิจรับสรางบานมักจะเปนผูมีรายไดคอนขางสูง และใชเงินออมเปนสัดสวนสําคัญในการจัดหาที่อยูอาศัย แตยังมีลูกคาสวนหนึ่งที่พึ่งพาสินเชื่อจากสถาบันการเงินในการกอสรางที่อยูอาศัย ซึ่งหากอัตราดอกเบี้ยมีการปรับข้ึน ดวยเหตุนี้แนวโนมตลาดบานปลูกสรางเองจึงอาจจะมีทิศทางที่ชะลอตัวลงตาม

สําหรับแนวโนมตลาดธุรกิจรับสรางบานในชวงป 2551 นาจะมีการแขงขันเพิ่มสูงขึ้นในการรักษาสวนแบงตลาด โดยเฉพาะบริษัทรับสรางบานที่ตองมีการปรับตัวใหเขากับสภาวะตลาด โดยการขยายตลาดไปสูภูมิภาคตางๆ โดยเฉพาะจังหวัดใหญ หรือเมืองทองเที่ยว ที่เร่ิมมีการขยายตัวทางเศรษฐกิจสูง หรือขยายตลาดในรูปแบบความรวมมือกับพันธมิตรที่ดําเนินธุรกิจอสังหาริมทรัพยดานจัดสรรที่ดิน นาจะยังเปนแรงผลักดันใหมูลคาตลาดของบริษัทรับสรางบานขยายตัวไดอยางตอเนื่อง

ประเด็นท่ีนาจับตามองท่ีนาจะมีผลตอทิศทางของธุรกิจกอสราง คือ การเปดเสรีภาคบริการ ซึ่งจะสงผลกระทบตอภาวะการแขงขันจากการที่ไทยจะตองเปดตลาดมากข้ึนใหแกผูใหบริการดานการกอสรางและผูประกอบวิชาชีพที่เกี่ยวของกับการกอสรางจากตางประเทศในอนาคต การเรงปรับศักยภาพเพื่อเสริมสรางคุณภาพมาตรฐานและความเชื่อถือใหเปนที่ยอมรับ และนําระบบเทคโนโลยีการกอสรางเขามาใชเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพ จึงเปนแนวทางที่ผูประกอบการธุรกิจกอสรางที่อยูอาศัยควรตองเตรียมตัวเพื่อรับมือการแขงขันที่จะสูงข้ึนในอนาคต

87

ยางพารา...หลากปจจัยพึงระวังในตลาดสงออก ในป 2551 เนื้อที่ปลูกยางที่ใหผลผลิตหรือเปดกรีดไดรวมทั้งประเทศมีทั้งส้ิน 11.11 ลานไร

เพิ่มข้ึนจากปกอนหนารอยละ 0.8 ผลผลิตยางรวมทั้งประเทศ 3.19 ลานตัน เพิ่มข้ึนรอยละ 2.1 เนื่องจากภาครัฐมีมาตรการเรงรัดตัดโคนตนยางแกเพื่อปลูกทดแทนดวยยางพันธุดี ปาลมน้ํามัน และไมผลปละ 3.5 แสนไร ตั้งแตป 2545 ถึงป 2549 ประกอบกับราคายางสูงข้ึนจากกิโลกรัมละ 20 บาท ในป 2544 เปนกิโลกรัมละ 30-33 บาท ในป 2545 ทําใหมีเนื้อที่ปลูกใหมจากการโคนตนยางแก และการขยายเนื้อที่ปลูกในป 2545 รวมประมาณ 470,000 ไร ซึ่งสามารถเปดกรีดไดในป 2551 นี้ยกเวนในจังหวัดชุมพร ระนอง ภูเก็ต กระบี่ พัทลุง สงขลา และสตูล มีเนื้อที่ปลูกใหมที่สามารถเปดกรีดไดในปนี้นอยกวาเนื้อที่โคนทิ้งสําหรับเนื้อที่ปลูกใหม นอกจากนี้เกษตรกรยังคงขยายเนื้อที่เพาะปลูกอยางตอเนื่อง ในพื้นที่ปลูกพืชไร โดยยังปลูกพืชเดิมแซมระหวางรองสวนยางพารา กลาวคือ ภาคเหนือจังหวัดพิษณุโลก ปลูกในเนื้อที่เพาะปลูกขาวโพดเล้ียงสัตว ภาคตะวันออกเฉียงเหนือจังหวัดหนองคาย ปลูกในเนื้อที่เพาะปลูกขาวโพดเล้ียงสัตว มนัสําปะหลัง สับปะรด และขยายพื้นที่ในที่วางเปลา จังหวัดเลยปลูกในเนื้อที่เพาะปลูกมันสําปะหลัง จังหวัดชัยภูมปิลูกในเนื้อที่เพาะปลูกขาวโพดเล้ียงสัตว และมนัสําปะหลัง สวนภาคกลางจังหวัดชลบุรีปลูกในเนือ้ที่เพาะปลูกสับปะรด และมันสําปะหลัง จังหวัดตราดปลูกในสวนเงาะ

คาดการณวาราคายางธรรมชาติในตลาดโลกนาจะเพิ่มข้ึนอยางนอยรอยละ 5.0 เมือ่เทียบกับในป 2550 ในกรณีที่ไมมีปญหาสภาพอากาศแปรปรวนในแหลงผลิตยางที่สําคัญ จนกระทั่งสงผลกระทบตอปริมาณการผลิตยาง คาดการณวาปริมาณการผลิตยาง โดยเฉพาะยางแผนรมควันและยางแทงในป 2551 มีแนวโนมเพิ่มข้ึนเปน 3.1 ลานตัน เมื่อเทียบกับในป 2550 แลวเพิ่มข้ึนรอยละ 3.3

สําหรับความตองการใชยางในประเทศมีแนวโนมเพิ่มข้ึน เนื่องจากการขยายตัวของอตุสาหกรรมผลิตยางรถยนต อยางไรก็ตาม ความผันผวนของราคายางพารา และราคาน้ํามันที่เพิ่มสูงข้ึนอยางตอเนื่องสงผลใหตนทุนการผลิตเพิ่มข้ึนและกระทบตอการขยายตัวของอุตสาหกรรมผลิตภัณฑยางในประเทศ

การสงออกยางพาราของไทยในป 2551 คาดวาจะมีมูลคาประมาณ 5,600 ลานดอลลารสหรัฐฯ ซึ่งอัตราการขยายตัวของการสงออกใกลเคียงกับป 2550 อยางไรก็ตาม หากเงินบาทของไทยยังคงแข็งคาข้ึนมากกวาเมื่อเปรียบเทียบกับประเทศคูแขงสําคัญ ทั้งอินโดนีเซียและมาเลเซีย อาจจะสงผลทําใหไทยยิ่งเสียเปรียบในการแขงขันการสงออกยาง ปริมาณและมูลคาการสงออกอาจจะมีแนวโนมลดลง ซึ่งจะทําใหราคายางในประเทศโนมลดลงดวย อยางไรก็ตามจากการคาดการณสถานการณราคาน้ํามันในตลาดป 2551 จะมีแนวโนมเพิ่มข้ึนอีก จึงคาดวาราคายางยังคงอยูในระดับสูงใกลเคียงกับป 2550

ประเด็นที่ตองติดตาม มีดังนี้ -ผลกระทบจากเงินบาทแข็งคาทําใหยางพาราของไทยมีราคาสูงกวาประเทศคูแขงสําคัญ

คือ อินโดนีเซีย ทําใหประเทศคูคายางพาราของไทยตางชะลอการนําเขาจากไทย โดยเฉพาะญี่ปุนซึ่งเปน

88

ลูกคาสําคัญของไทย และหันไปซื้อยางจากอินโดนีเซียแทน รวมทั้งมาเลเซียก็เร่ิมมีผลผลิตยางมากข้ึน โดยเฉพาะน้ํายางขน ทําใหมาเลเซียลดการนําเขาน้ํายางขนจากไทย จากเดิมที่มาเลเซียเคยนําเขาน้ํายางขนจากไทยมากเปนอันดับหนึ่ง

-ความตองการยางในตลาดโลกอาจจะมีแนวโนมลดลง อันเปนผลมาจากความซบเซาของเศรษฐกิจสหรัฐฯ ซึ่งสงผลทําใหความตองการรถยนตมีแนวโนมลดลง

-การสงออกยางธรรมชาติของไทยจะยังคงตองเผชิญการแขงขันอยางรุนแรงในตลาดโลก โดยเฉพาะจากอินโดนีเซีย และมาเลเซีย เนื่องจากเนื้อที่ปลูกยางทั้งอินโดนีเซียและมาเลเซียที่เคยมีการขยายการปลูกไวตั้งแตป 2547 เร่ิมทยอยใหผลผลิต ซึ่งเทากับวาปริมาณยางธรรมชาติในตลาดโลกมีแนวโนมเพิ่มข้ึน ดังนั้นตลาดยางธรรมชาติจะมีการแขงขันกันทั้งในดานปริมาณและราคา

ส่ิงที่รัฐบาลและผูที่เกี่ยวของในวงการยางของไทยตองเรงปรับตัวรับมือกับการแขงขันที่คาดวาจะรุนแรงข้ึนโดยเฉพาะในดานของราคา ซึ่งปจจุบันรัฐบาลไทยมีนโยบายเพิ่มการใชยางในประเทศเพื่อรักษาเสถียรภาพราคายางในประเทศ โดยการสงเสริมและสนับสนุนอุตสาหกรรมผลิตภัณฑยางในการใหสิทธิพิเศษทางดานภาษี และสิทธิพิเศษอ่ืนๆ รวมทั้งมาตรการตางๆ เพื่อจูงใจใหภาคอุตสาหกรรมมีการใชยางพาราเพิ่มข้ึน เพื่อใหการพัฒนาอุตสาหกรรมยางของไทยเปนไปอยางยั่งยืนและมีประสิทธิภาพในการแขงขันในตลาดโลก จึงจําเปนตองมีการสงเสริมและสนับสนุนการใหมีการใชยางและผลิตภัณฑยางภายในประเทศ พรอมทั้งเรงรัดการผลิตทั้งที่ใชเองและเพื่อการสงออกใหมากข้ึน รวมถึงการวิจัยและพัฒนายางซึ่งเปนหัวใจสําคัญเพื่อเปนการตอยอดและขยายผลการใชยางในเชิงพาณิชยไดโดยเฉพาะเร่ืองของการแปรรูปผลิตภัณฑยาง ซึ่งเปนไปตามยุทธศาสตรการวิจัยยางของชาติป 2551-2553 ที่ไดกําหนดกรอบทิศทางการวิจัยของประเทศในภาพรวมที่หนวยงานตางๆ สามารถนําไปใชเปนแนวทางในการปฏิบัติงานวิจัยยางพาราใน 2 แผนงานดวยกันคือ 1.แผนงานการวิจัยเกี่ยวกับการพัฒนาการผลิตพืชเศรษฐกิจเพื่อสรางมูลคาเพิ่มและนําไปสูการแขงขัน และการพึ่งตนเอง และ 2.แผนงานการวิจัยเกี่ยวกับการพัฒนาวัตถุดิบในประเทศและการเพิ่มมูลคาสินคา เพื่อพัฒนาศักยภาพการผลิตและการตลาด ซึ่งจะสงผลใหการพัฒนาอุตสาหกรรมยางเกิดข้ึนไดจริงและตอเนื่อง โดยคาดวาในป 2550 จะมีการใชยางพาราในประเทศเพิ่มข้ึนเปนรอยละ 13.0 ของปริมาณผลผลิต เมื่อเทียบกับในป 2549 ที่มีปริมาณการใชยางพาราในประเทศเพียงรอยละ 10.0 เทานั้น ทั้งนี้การเพิ่มปริมาณการใชยางเพื่อเปนวัตถุดิบโรงงานผลิตภัณฑยางนัน้ นอกจากจะเปนการสรางมูลคาเพิ่มใหกับอุตสาหกรรมยางแลว การหันมาสงออกผลิตภัณฑยางแทนการสงออกยางแปรรูปข้ันตนนั้นยังเปนการสรางรายไดสงออกใหกับประเทศดวย รวมทั้งยังสามารถลดผลกระทบที่เกดิข้ึนจากความผันผวนของราคายางในตลาดโลกในอนาคตดวย

89

นํ้าผัก-ผลไม...ตลาดในประเทศขยายตัวตอเน่ือง คาดการณวามูลคาตลาดน้ําผัก-ผลไมในป 2551 เทากับ 6,200 ลานบาท เมื่อเทียบกับใน

ป 2550 แลวเพิ่มข้ึนเกือบรอยละ 15.0 โดยแบงตลาดน้ําผัก-ผลไมออกเปน ดังนี้ -นํ้าผัก-ผลไมพรอมดื่ม100% ซ่ึงเปนตลาดระดับบนหรือตลาดพรีเมี่ยม มูลคาตลาด

ในป 2551 เทากับ 3,300 ลานบาท หรือมีอัตราการขยายตัวรอยละ 15.0 คาดวาตลาดนี้จะมีความเคล่ือนไหวที่คึกคักอยางตอเนื่องมาจากในป 2550 และการแขงขันของน้ําผัก-ผลไมในตลาดนี้คาดวาจะเพิม่ความรุนแรงมากข้ึน เนื่องจากมีผูประกอบการรายใหมเขามาลงทุนผลิตน้ําผัก-ผลไม100% โดยเปนผูประกอบการจากธุรกิจผลิตภัณฑนมที่ขยายสายการผลิตหันมาผลิตน้ําผัก-ผลไมดวย รวมทั้งมีน้ําผัก-ผลไมนําเขาจากฟลิปปนสเขามาแขงขันดวย นอกจากนี้ยังมีผูประกอบการรายเดิมหวนกลับเขาใหความสําคัญกับตลาดน้ําผลไม

-นํ้าผัก-ผลไมพรอมดื่มความเขมขน 40% ซ่ึงเปนตลาดระดับกลางหรือตลาดมีเดี่ยม คาดวาในป 2551 มูลคาน้ําผัก-ผลไมในตลาดนี้เทากับ 600 ลานบาท และมีอัตราการขยายตัวรัอยละ 8.0 เดิมนั้นการแขงขันในตลาดนี้ไมคอยรุนแรงมากนัก แตเมื่อผูผลิตน้ําผั-ผลไมรายใหญหันมาปรับตําแหนงการวางสินคา ทั้งนี้เพื่อสรางความแตกตางใหกบัผลิตภัณฑ หลีกเล่ียงการแขงขันที่รุนแรงในน้าํผัก-ผลไมในตลาดบน โดยหันมาจับตลาดน้ําผัก-ผลไมความเขมขน60% เนนกลุมผูบริโภคคนรุนใหมที่ใสใจสุขภาพและความสวยงาม หรือที่เรียกกันวา บิวตี้เซกเมนต ทั้งนี้จุดขายคือ ความอรอยควบคูกับคุณคาทางโภชนาการ รวมทั้งเปนการขยายกลุมลูกคาภาคธุรกิจรานอาหารและบริการ เชน โรงแรม โรงเรียน โรงพยาบาล ฟูดคอรต ซึ่งตองการน้ําผลไมไปจําหนายและประกอบอาหาร เพื่อตอบสนองความตองการของลูกคา

-นํ้าผัก-ผลไมพรอมดื่มความเขมขนต่ํากวา 25% ซ่ึงเปนตลาดระดับลางหรือตลาดอีโคโนมี่ จุดขายสําคัญของน้ําผัก-ผลไมพรอมดื่มตลาดนี้คือ ราคาที่ไมสูงมากนัก ใหความสดชื่นและดื่มดับกระหาย โดยน้ําผัก-ผลไมตลาดนี้ขยับเขาไปแยงสวนแบงตลาดของน้ําอัดลมและชาเขียวพรอมดื่ม การแขงขันของน้ําผัก-ผลไมในตลาดนี้เร่ิมทวีความรุนแรงมากข้ึน เมื่อผูประกอบการในธุรกิจน้ําอัดลมและชาเขียวพรอมดื่มหันมาผลิตน้ําผัก-ผลไมในตลาดนี้มากข้ึน

ปจจัยบวกของตลาดน้ําผัก-ผลไมคือ คนไทยบริโภคน้ําผัก-ผลไมโดยเฉล่ีย 3 ลิตร/คน/ป หรือมีการบริโภคน้ําผัก-ผลไมประมาณ 190 ลานลิตรตอป ซึ่งถือวาเปนปริมาณบริโภคที่นอยมากเมื่อเทียบกับประเทศในแถบยุโรปซึ่งบริโภคน้ําผัก-ผลไมโดยเฉล่ีย 22.1 ลิตร/คน/ป หรืออาจกลาวไดวาผูประกอบการยังมีโอกาสในการขยายตลาดน้ําผัก-ผลไมไดอีกมาก โดยในป 2550 รัฐบาลริเร่ิมโครงการรณรงคสงเสริมใหคนไทยดื่มน้ําผลไมเพื่อสุขภาพใหมากยิ่งข้ึน ทั้งในรูปน้ําผลไมสดและน้ําผลไมกลอง ซึ่งมีเปาหมายสงเสริมใหคนไทยบริโภคน้ําผลไมเพิ่มข้ึนจากเดิมเฉล่ียปละ 30 ลานลิตร (จากเฉล่ียปละ 190 ลานลิตร เปน 220 ลานลิตร) หรือเพิ่มข้ึนเฉล่ีย 0.5 ลิตร/คน/ป โดยใชเวลา 3 ป (2550-2552)

90

สําหรับการสงออกน้ําผัก-ผลไมของไทยคาดวาในป 2551 มูลคาการสงออกน้ําผัก-ผลไมเทากับ 270 ลานดอลลารสหรัฐฯ เมื่อเทียบกับในป 2550 แลวเพิ่มข้ึนรอยละ 18.0 แมวาน้ําสับปะรดมีสัดสวนประมาณรอยละ 60.0 ของมูลคาการสงออกน้ําผัก-ผลไมทั้งหมดนั้นมีแนวโนมชะลอตัวตอเนื่องจากในป 2550 เนื่องจากการนําเขาของสหรัฐฯมีแนวโนมลดลง แตการนําเขาน้ําสับปะรดของหลายประเทศยังมีแนวโนมขยายตัว โดยเฉพาะอิตาลี ออสเตรเลีย เกาหลีใต แคนาดา อิสราเอล รัสเซีย ซาอุดิอาระเบีย สหรัฐอาหรับฯ และฟลิปปนส สวนการสงออกน้ําสม น้ําผัก-ผลไมรวม และน้ําผัก-ผลไมอ่ืนๆ มีอัตราการขยายตัวที่นาสนใจ แมวาในปจจุบันมูลคาการสงออกจะยังไมสูงมากนักเมื่อเทียบกับน้ําสับปะรด โดยตลาดสงออกที่นาสนใจของน้ําสมคือ ลาว เนเธอรแลนด อิตาลี พมา ปากีสถาน อินเดีย และกัมพูชา สวนตลาดสงออกที่นาสนใจของน้ําผัก-ผลไมรวมคือ สหรัฐฯ ฟลิปปนส ฮองกง กัมพูชา มาเลเซีย และเวียดนาม อยางไรก็ตามปจจุบันไทยยังมีการนําเขาน้ําผัก-ผลไมโดยมีมูลคานําเขาเฉล่ีย 14 ลานดอลลารสหรัฐฯตอป ซึ่งน้ําผัก-ผลไมที่นําเขาสวนใหญจะเปนน้ําผัก-ผลไมที่ไมสามารถผลิตในประเทศ โดยเฉพาะผัก-ผลไมเมืองหนาว แหลงนําเขาสําคัญคือ จีน ไตหวัน สหรัฐฯ ออสเตรเลีย และสหภาพยุโรป

แนวโนมตลาดน้ําผัก-ผลไมในตลาดโลกมีการเปล่ียนแปลงที่นาสนใจอันเปนผลมาจากการเปล่ียนแปลงพฤติกรรมและรสนิยมของผูบริโภค ทําใหตลาดน้ําผัก-ผลไมมีแนวโนมในการผลิตน้ําผัก-ผลไมเขมขนที่ไมไดมีสวนผสมของน้ําตาล(Fresh/cellular) หรือที่เรียกกันวาน้ําผัก-ผลไม100% มากข้ึน และแนวโนมที่นาจับตามองในตลาดน้ําผัก-ผลไมที่ยังคงความสดและมีเซลลหรือเนื้อเยื่อของผัก-ผลไม(Not-from-concentrate : NFC) ซึ่งน้ําผัก-ผลไมประเภทนี้นับวาเปนนวัตกรรมใหมของการผลิต ซึ่งเกิดจากแนวคิดของโรงงานผลิตน้ําผัก-ผลไมที่ตองการผลิตน้ําผัก-ผลไมคุณภาพสูง มีความแตกตางจากน้ําผัก-ผลไมที่มีอยูในตลาด และใกลเคียงกับธรรมชาติมากที่สุด ซึ่งคาดวาโรงงานผลิตน้ําผัก-ผลไมในไทยคงจะมีการปรับการผลิตใหสอดคลองกับการเปล่ียนแปลงพฤติกรรมและรสนิยมของผูบริโภคในตลาดตางประเทศ และคาดวาตอไปคนไทยก็จะหันมานิยมน้ําผัก-ผลไมประเภทนี้เชนเดียวกัน

ไกแปรรูป : ไดแรงหนุนจาก JTEPA…แตการแขงขันยังสูง ปริมาณการผลิตไกเนื้อป 2551 มีประมาณ 935.11 ลานตัว เพิ่มข้ึนรอยละ 5.7 เนื่องจาก

ความตองการการบริโภคไกเนื้อในประเทศเพิ่มข้ึนเปน 0.92 ลานตัน หรือเพิ่มประมาณรอยละ 6.7 เมื่อเทียบกับป 2550 อันเปนผลจากราคาเนื้อสุกรที่อยูในเกณฑสูง ทําใหผูบริโภคหันมาบริโภคไกมากข้ึน

ป 2551 คาดวาจะสงออกไกได 330,000 ตัน มูลคา 1,000 ลานดอลลารสหรัฐฯ เมื่อเทียบกับป 2550 ทั้งปริมาณและมูลคาเพิ่มข้ึนรอยละ 7.0 โดยคาดวาการสงออกเกือบทั้งหมดเปนการสงออกไกแปรรูป (มีการสงออกสงออกไกสดแชเย็นแชแข็งบางเล็กนอย โดยเกือบทั้งหมดสงออกไปยังตลาดเวียดนาม) ตลาดสงออกไกแปรรูปที่สําคัญยังคงเปนสหภาพยุโรปหรืออียู และญี่ปุน กลาวคือ ในตลาดอียูไทยไดรับการจัดสรรโควตานําเขาไกแปรรูปปริมาณ 160,033 ตัน/ป อัตราภาษีในโควตารอยละ 8 เร่ิมตั้งแต

91

1 กรกฎาคม 2550 สงผลดีทําใหอียูตองเรงนําเขาตามโควตา เนื่องจากนอกโควตาตองเสียภาษีนําเขาสูงถึง 1,024 ยูโร/ตัน(รอยละ 53.0) และยังเปนผลจากภาพลักษณสินคาอาหารจากจีนที่มีปญหาดานความปลอดภัยทําใหคําส่ังซื้อเขามายังประเทศไทยมากข้ึน เพราะสินคาไทยไดรับการยอมรับเร่ืองคุณภาพมาตรฐาน รวมถึงมีจุดแข็งดานความหลากหลายของผลิตภัณฑที่สามารถตอบสนองไดตรงกับตองการของลูกคา สวนตลาดญี่ปุนไทยยังคงไดเปรียบคูแขง เปนผลจากสินคาอาหารจากจีนมีปญหาดานความปลอดภัย(ฟูด เซฟตี)้ ทําใหญี่ปุนหันมานําเขาสินคาอาหารจากไทยมากข้ึน และผลจากความตกลงหุนสวนเศรษฐกิจไทย-ญี่ปุน(JTEPA) ที่จะมีผลบังคับใชในวันที ่1 พฤศจิกายน 2550 ทําใหสินคาไกนําเขาจากไทยมีแตมตอคูแขงขันจากการไดลดภาษีจากรอยละ 6 ลงเหลือรอยละ 5.5 และจะลดลงเหลือรอยละ 3 ภายใน 5 ป ตลาดสงออกที่นาสนใจคือ สหรัฐอาหรับฯไดอนุญาตใหไทยสามารถสงออกไกตมสุกที่ผานการรับรองฮาลาล ทําใหตลาดตะวันออกกลางเปนตลาดที่นาจะมีการเจาะขยายสงออกไกตมสุก คาดวาป 2551 มูลคาการสงออกเนื้อไกและผลิตภัณฑไปยังกลุมตะวันออกกลางจะเพิ่มสูงข้ึนเปน 3,500 ลานบาท เมื่อเทียบกับในป 2550 แลวเพิ่มข้ึนถึง 4 เทาตัว

ประเด็นที่นาสนใจคือ ในปนี้มีออเดอรส่ังจองไกแปรรูปลวงหนาถึงเดือนกุมภาพันธแลว ตลาดสวนใหญจะเปนสหภาพยโุรปที่เรงซื้อเพื่อใหทันกบัโควตาที่ไดรับการจัดสรร ขณะที่ญี่ปุนหันมานาํเขาจากไทยมากข้ึน ภายหลังจากที่จีนมีปญหาเร่ืองคุณภาพสินคา การที่ตลาดมีการส่ังซื้อสินคาไกลวงหนาไปถึงเดือนกุมภาพันธเปนเร่ืองที่นาแปลกใจมาก เพราะชวงนี้ของทุกปจะไมมีการส่ังซื้อ เนื่องจากเปนชวงเทศกาล และอากาศหนาว สวนใหญจะมีไกสต็อกเอาไวแลว และจะกลับมาส่ังซื้อชวงเดือนเมษายน ซึ่งเปนไปไดวาผูนําเขาหว่ันเนื้อไกชวงกลางปจะมีราคาแพงจึงตองเก็บสต็อกเอาไวกอน

อยางไรก็ดี ภาพรวมอุตสาหกรรมไกป 2551 จะเผชิญ ปญหาใหญคือการควบคุมใหดีมานดและซัพพลายสมดุลกัน ทั้งนี้เพื่อปองกันไมใหเกิดภาวะราคาตกต่ํา เพราะเมื่อสภาพตลาดไกมีราคาดีก็จะมีการเล้ียงเพิ่มข้ึนมากจนเกิดปญหาไกลนตลาด แนวทางแกไขคือ ตองควบคุมจํานวนลูกไกเนื้อไวใหเทากับปจจุบันคือ 13.5 ลานตัวตอสัปดาห คาดวาจะทําใหราคานาจะทรงตัวอยูได แตถาเล้ียงเพิ่มอีกเพียง 4–5 หมื่นตัว ราคาก็จะดิ่งลงทันที

ปจจัยพึงระวังคือ ตนทุนการผลิตมีแนวโนมสูงข้ึน จากการที่ราคาวัตถุดิบอาหารสัตวเพิ่มสูงข้ึนมากประมาณรอยละ 15-20 ทําใหตนทุนผลิตสูงข้ึนตามไปดวย รวมทั้งราคาน้ํามันที่เพิ่มสูงข้ึนทําใหตนทุนสูงข้ึน ถาผูประกอบการไมสามารถปรับราคาตามตนทุนที่สูงข้ึนตามก็จะเกิดความเส่ียงกับธุรกิจ รวมทั้งราคาที่สูงข้ึนอาจจะเปนกรอบจํากัดความตองการของการบริโภคไกในที่สุด

ในสวนของคาเงินบาทที่ยังมีแนวโนมแข็งคานั้นสงผลใหราคาสงออกผลิตภัณฑไกของไทยเสียเปรียบคูแขงสําคัญคือ บราซิล โดยเฉพาะในตลาดญี่ปุน ซึ่งไทยตองการแยงชิงสวนแบงตลาดกลับมา ประเด็นที่ตองจับตามองอยางใกลชิดคือ การตรวจพบไขหวัดนกซึ่งอาจะสงผลกระทบทั้งตอการบริโภคในประเทศและการสงออก โดยปจจุบันจากการตรวจสอบโรคอยางเปนทางการมีพื้นที่พบเชื้อเพียง 2 จุด คือที่

92

นครสวรรคและพิจิตร กรมปศุสัตวไดกําชับไปยังศูนยวิจัยและพัฒนาการสัตวแพทยของกรมปศุสัตวทั้ง 7 แหงทั่วประเทศใหติดตามผลตรวจสัตวปกที่จะมีการสุมตรวจตลอดเวลา สวนพื้นที่เฝาระวังโรคไขหวัดนกเปนพิเศษนั้นขณะนี้จะเนนไปที่จังหวัดตางๆของภาคเหนือตอนลาง และภาคกลางบางจังหวัดที่เคยพบการระบาดมากอน นอกเหนือจากจังหวัดพิจิตรและนครสวรรคที่ไดประกาศไปแลวกอนหนานี้ แมวาการพบเชื้อไขหวัดนกในคร้ังนี้ไมใชเปนการแพรระบาดที่รุนแรง แตก็สงผลใหรัฐบาลตองเล่ือนการเจรจาการสงออกไกสดแชเย็นแชแข็งออกไปอีกระยะหนึ่ง

ธุรกิจคาปลีก : ทรงตัว…ทามกลางปจจัยเส่ียง จากภาพรวมของเศรษฐกิจและสถานการณการเมืองในป 2550 ที่คอนขางผันผวน ทําให

ผูบริโภคจํานวนไมนอยไมมีอารมณในการจับจายใชสอยมากนัก และตองการออมเงินสดมากข้ึน หรือมีการวางแผนการจับจายใชสอยที่ระมัดระวังมากข้ึน ทั้งๆที่มีกําลังซื้อ สงผลใหในคร่ึงแรกป 2550 ดัชนีมูลคาคาปลีกของไทยขยายตัวติดลบ 1.6% ซึ่งนับเปนการชะลอตัวอยางตอเนื่องเมื่อเปรียบเทียบกับการขยายตัวของดัชนีมูลคาคาปลีกที่ขยายตัวในอัตรา 1.6% 0.9% 0.2% และ -1.0% ในไตรมาสที่ 1-4 ของป 2549 ตามลําดับ โดยหมวดหมูสินคาที่มีการปรับลดลงจากชวงเดียวกันปกอนสวนใหญเปนกลุมสินคาฟุมเฟอย กลุมสินคาคงทน เชน กลุมวัสดุกอสราง สี และกระจก และเคร่ืองใชไฟฟา รวมถึงเคร่ืองดื่มที่มีแอลกอฮอลดวย ขณะที่ยอดขายหางสรรพสินคายังมีการเติบโตบางตามการจัดกิจกรรมสงเสริมการขาย และกลุมสินคาคาปลีกทั่วไปที่จําเปนตอการครองชีพ เชน กลุมอาหารสด ผัก และผลไม รวมถึงกลุมยาและเคร่ืองสําอาง

ดัชนีมูลคาคาปลกี 2548 2549 2550

ครึ่งแรก ครึ่งหลัง ทั้งป ครึ่งแรก ครึ่งหลัง ทั้งป ครึ่งแรก ครึ่งหลัง E 12.2% 2.5% 7.1% 1.3% -0.4% 0.4% -1.6% 2-5%

หมายเหตุ : E=ขอมูลประมาณการ ท่ีมา : ธนาคารแหงประเทศไทย รวบรวมโดยศูนยวิจัยกสิกรไทย

สําหรับสถานการณธุรกิจคาปลีกในป 2551 นั้น พบวาปจจัยสนับสนุนประกอบดวย

สถานการณดานการเมืองในประเทศที่คาดวานาจะสงผลบวกตอบรรยากาศโดยรวมของเศรษฐกิจประเทศไทย ทั้งในดานการบริโภค และการลงทุนในและตางประเทศ เพราะการที่ประเทศไทยมีรัฐบาลที่มาจากการเลือกตั้ง ยอมมีผลใหการดําเนินนโยบายเศรษฐกิจในเชิงรุกมีโอกาสเกิดข้ึนได โดยเฉพาะโครงการขนาดใหญตางๆ เชน โครงการกอสรางรถไฟฟา ซึ่งการที่ความเชื่อมั่นของผูบริโภคและผูประกอบการมีมากข้ึน ก็นาจะชวยใหการบริโภคและการลงทุนสามารถขยายตัวไดมากข้ึนในป 2551 ขณะที่ปจจัยเสี่ยงนั้นก็ยังมีดวยกันหลายประการ โดยเฉพาะปจจัยดานการเมือง เพราะแมวาจะไดรัฐบาลแตไมได

93

หมายความวาจะทาํใหเศรษฐกิจดีข้ึนไดโดยอัตโนมตัิ ทั้งนี้กต็องข้ึนอยูกับเงื่อนไขตาง ๆ โดยเฉพาะโฉมหนาของคณะรัฐมนตรีในรัฐบาลใหม และนโยบายของรัฐบาล ลวนแตเปนประเด็นที่ตองจับตามอง ขณะเดียวกันแนวโนมราคาน้ํามันที่อาจสูงข้ึนจะเปนแรงกดดันทําใหมีการปรับข้ึนราคาสินคา รวมถึงแนวโนมจากอัตราเงินเฟอที่ปรับตัวสูงข้ึนสงผลกระทบตอภาระรายจายของผูบริโภค ก็ยังคงเปนปจจัยลบกระทบตออํานาจซื้อของผูบริโภคที่ไมอาจมองขามได นอกจากนี้ในสวนของนโยบายของภาครัฐทั้ง พ.ร.บ.คาปลีกคาสง การเพิ่มภาษีบุหร่ีและเหลา และการหามขายสุราในสถานีบริการน้ํามัน เปนตน ก็นาจะสงผลตอความเคล่ือนไหวของตลาดคาปลีกในระดับหนึ่งดวย ขณะที่ปจจัยภายนอกประเทศที่ไมควรมองขาม เพราะอาจจะสงผลกระทบตอเศรษฐกิจไทยก็คือ ความผันผวนของเศรษฐกิจโลกที่ยังไดรับผลกระทบจากปญหาสินเชื่อที่อยูอาศัยดอยคุณภาพ (ซับไพรม) ของสหรัฐ ซึ่งเชื่อวาตองใชเวลาอีกหลายเดือนกวาจะคล่ีคลาย และการชะลอตัวของเศรษฐกิจสหรัฐฯเองที่อาจกระทบโดยตรงตอการสงออกของไทย อันจะมีผลตอเนื่องถึงอํานาจซื้อของผูบริโภคภายในประเทศในระดับหนึ่ง

จากแนวโนมภาพรวมธุรกิจคาปลีกในป 2551 ที่ผูประกอบการตองเผชิญทั้งปจจัยเกื้อหนนุและปจจัยเส่ียงหลากหลายปจจัยดังกลาวขางตนแลว โดยเฉพาะในสวนของพฤติกรรมการจับจายใชสอยของผูบริโภคที่คาดวาจะเปนไปอยางระมัดระวังไมแตกตางจากปกอนมากนัก จึงมีความเปนไปไดวาการแขงขันของตลาดในป 2551 ก็จะยังคงทวีความรุนแรงอยางตอเนื่อง ดังรายละเอียดตอไปนี้

-หางสรรพสินคา/ศูนยการคา หากสถานการณเศรษฐกิจป 2551 เปนไปในทิศทางที่ดีตามที่คาดหวัง หางสรรพสินคายานใจกลางเมืองก็นาจะคึกคักตามไปดวย อยางไรก็ตาม คูแขงทางออมที่ผูประกอบการหางสรรพสินคาและศูนยการคาควรจับตามมองนับจากนี้ก็คือ การขยายตัวของกลุมคอมมูนิตี้มอลลที่เปนธุรกิจคาปลีกหรือพลาซาขนาดกลางที่มีแนวโนมเติบโตอยางตอเนื่องจากป 2550 ตามแหลงที่อยูอาศัยและยานธุรกิจสําคัญหลายแหงในกรุงเทพฯและหัวเมืองใหญ พรอมส่ิงอํานวยความสะดวกดวยซูเปอรมารเก็ตที่ใหบริการสินคาที่สามารถตอบสนองการใชในชีวิตประจําวัน และรานคาอ่ืนๆเพื่อใหบริการอยางครบถวน ไมวาจะเปนรานอาหารหลากหลายประเภท รานขายยา บางแหงก็มีฟตเนส และสปาขนาดยอม เปนตนดวย โดยมีกลุมเปาหมายเปนผูบริโภคระดับบีลบข้ึนไป ในขณะที่ศูนยการคาและหางสรรพสินคายานชานเมืองนาจะมีการเติบโตที่ดีกวาโดยเปรียบเทียบ เนื่องจากมีการแขงขันนอยกวา ประกอบกับพฤติกรรมของผูบริโภคที่เร่ิมหันมานิยมจับจายในทําเลใกลบานมากข้ึน สวนสถานการณของหางสรรพสินคาในตางจังหวัดนั้นพบวานาจะยังสามารถเติบโตไดถาเศรษฐกิจฟนตัวและการเมืองมีเสถียรภาพ สวนผลกระทบจากการขยายสาขาของคาปลีกประเภทดิสเคานทสโตรนั้นมีความเปนไปไดวาจะไมมีผลตอรายไดของหางสรรพสินคาในตางจังหวัดมากนัก เนื่องจากมีจุดขายที่แตกตางกันและโดยทั่วไปสินคาในหางสรรพสินคาและดิสเคานทสโตรจะมีสินคาที่เหมือนกันประมาณรอยละ 10-20 เทานั้น นอกจากนี้ยังมีคูแขงไมมากดวย

94

-ดิสเคานทสโตร ปจจุบันจํานวนดิสเคานทสโตรในเมืองไทยมีดวยกันประมาณ 160-170 แหง ซึ่งจากการที่ภาครัฐไดมีมาตรการชวยเหลือคาปลีกรายเล็ก โดยการเรงบังคับใชราง พ.ร.บ.คาปลีกนั้น ทําใหผูประกอบการมีแนวโนมที่จะขยายสาขาในรูปแบบที่มีขนาดเล็กลงเพิ่มมากข้ึน แตคาดวาเกมราคายังคงดุเดือดขณะเดียวกันการสรางความแตกตางและยกอิมเมจของตัวสินคาจะมีบทบาทมากข้ึน ดวยการปรับกลยุทธใหสินคาเฮาสแบรนดยกระดับข้ึนเปนสินคาคุณภาพแขงขันในตลาดพรีเมียมเพื่อเจาะกลุมลูกคาระดับบีบวกข้ึนไป จากเดิมที่ใหความสําคัญกับราคาถูกแขงขันกับสินคาแบรนดเนมในตลาดแมสเทานั้น แตยังคงเนนความคุมคาคุมราคา ทั้งนี้เพื่อเขาไปแยงสวนแบงตลาดในสวนที่คาปลีกรูปแบบนี้ยังเขาไปไมไดคือกลุมที่ซื้อของในหางสรรพสินคา ซึ่งไมเพยีงจะไดผลกาํไรที่มากข้ึนเทานั้น แตยงัหมายถงึภาพลักษณที่ดีของบรรดาดิสเคานทสโตรดวย โดยคาดวาจะครอบคลุมประเภทสินคาในวงกวางมากข้ึนจากเดิมที่เนนสินคากลุมอาหาร เคร่ืองปรุงรส ชากาแฟ ไปสูกลุมผลิตภัณฑเกี่ยวกับความงาม และแฟชั่นเส้ือผาเคร่ืองแตงกาย

-ซูเปอรมารเก็ตสแตนอโลน นาจะยังสามารถเติบโตไดตอเนื่อง แตก็นาจะเปนรูปแบบหนึ่งที่คาดวาจะแขงขันกันดุเดือดไมนอยในป 2551 จากจํานวนคูแขงทางออมอยางดิสเคานทสโตรยอสวนที่มีแนวโนมเพิ่มสูงข้ึนโดยเฉพาะตามตรอกซอกซอยตางๆ ทําใหซูเปอรมารเก็ตสแตนอโลนจําเปนตองเรงปรับตัวโดยเฉพาะการขยายสาขาใหครอบคลุมพื้นที่มากที่สุด และพยายามนําเสนอสินคาที่สามารถตอบสนองความตองการของผูบริโภคใหไดมากข้ึน และสรางความแตกตางใหไดมากที่สุด

-คอนวีเน่ียนสโตร มีแนวโนมที่จะเปนธุรกิจที่มีการขยายตัวของสาขาเพิ่มข้ึนอยางรวดเร็วในป 2551 และจะมุงไปสูการเปนรานคอนวีเนี่ยน ฟูด ที่จําหนายอาหารพรอมรับประทานตางๆ ควบคูกับการกาวข้ึนไปเปนเครือขายในการใหบริการ(Network)ในรูปแบบตางๆมากข้ึนแทนการเปนเพียงชองทางการจําหนายเทานั้น

-รานคาปลีกแบบดั้งเดิม หรือโชหวย ในสวนของโชหวย ซึ่งเปนธุรกิจคาปลีกรูปแบบดั้งเดิมนั้นก็พบวา ผูประกอบการคนไทยรายเล็กอยางโชวหวยในป 2551 ยังคงตองเผชิญกับการแขงขันที่ทวีความรุนแรงข้ึนอยางตอเนื่อง โดยเฉพาะจากกลุมทุนขามชาติซึ่งมีเงินลงทุนมหาศาล และสามารถขยายสาขาครอบคลุมพื้นที่ทั่วประเทศไดอยางกวางขวางมากข้ึน อีกทั้งยังมีรูปแบบใหมๆเกิดข้ึนมากมายเพื่อรองรับความตองการของผูบริโภคดวย อยางไรก็ตาม สวนหนึ่งของการลดจํานวนของรานโชหวยนั้นก็มาจากวัฏจักรของธุรกิจเองที่ตองมีการหดหายไปตามพฤติกรรมผูบริโภคที่เปล่ียนแปลงไปตามยุคสมัย ขณะที่โชหวยดั้งเดิมอีกสวนหนึ่งก็ไดมีการพัฒนาไปสูรานโชวหวยที่ไดรับการปรับปรุงกิจการใหทันสมัยข้ึน สําหรับมาตรการภาครัฐอยาง พ.ร.บ.การประกอบธุรกิจคาปลีก-คาสงเพื่อสรางระบบการคาที่เปนธรรม หรือขอเสนอใหผูประกอบการคาปลีกรายใหญลงนามขอตกลงในการชะลอการขยายสาขานั้น ก็นับเปนมาตรการที่คาดวาจะสงผลใหรานคาโชหวยเมืองไทยในป 2551 สามารถประคองตัวไปไดระดับหนึ่งและมีเวลาในการปรับตัวเพิ่มข้ึน แตทั้งนี้ในที่สุดแลวผูประกอบการโชหวยแตละรายก็ควรจะตองเรงปรับตัวเพื่อ

95

ความอยูรอดอยางตอเนื่องและจริงจังมากข้ึนดวยบริการที่จริงใจและเอาใจใส เพื่อใหกิจการสามารถอยูรอดไดอยางยั่งยืน โดยมีเปาหมายสําคัญใหลูกคากลับมาใชบริการซ้ําอีกใหได

อัตราการขยายตวัของยอดขายธรุกจิคาปลีก

ป อัตราการขยายตัว : รอยละ 2546 15.69 2547 18.73 2548 7.08 2549 0.41 2550* 0.6-1.0 2551** 1.0-5.0

ท่ีมา : ธนาคารแหงประเทศไทย รวบรวมโดยฝายวจิัยเศรษฐกจิจลุภาค บริษัท ศนูยวจิัยกสกิรไทย จาํกัด หมายเหตุ : * ประมาณการ **คาดการณ

ธุรกิจสนามกอลฟ : คึกคัก...ดวยแรงหนุนจากตลาดเอเชีย

ธุรกิจสนามกอลฟของไทยในป 2551 มีแนวโนมดีข้ึนมาก โดยเฉพาะสนามที่อยูในเขตพื้นที่กรุงเทพฯและปริมณฑล ซึ่งมีอัตราการใชบริการของสนามดีข้ึนอยางเดนชัด ทั้งนี้เนื่องจากตลาดนักกอลฟมีแนวโนมขยายตัวในอัตราสูงข้ึน โดยไดแรงหนุนสําคัญจากตลาดนักกอลฟตางชาติที่เร่ิมกลับมาคึกคัก โดยนักทองเที่ยวจากกลุมตลาดหลักของไทยในภูมิภาคเอเชียตะวันออกที่ถดถอยลงในป 2550 เร่ิมเดินทางกลับมาเที่ยวประเทศไทยเพิ่มข้ึน อาทิ ญี่ปุน เกาหลีใต ไตหวัน และสิงคโปร ขณะที่ตลาดนักกอลฟคนไทยก็ขยายตัวกวางขวางครอบคลุมผูเลนตั้งแตเด็กไปจนถึงผูสูงอายุในวัยเกษียณ

บริษัท ศูนยวิจัยกสิกรไทย จํากัด จึงคาดการณวา ตลาดนักกอลฟทั้งคนไทยและตางชาติมีแนวโนมขยายตัวเพิ่มข้ึนประมาณรอยละ 15-20 ในป 2551 สงผลดีตอธุรกิจสนามกอลฟที่ไดมาตรฐาน และอยูในทําเลที่ดี เดินทางสะดวก ซึ่งสวนใหญตางปรับอัตราคาบริการสนามเพิ่มข้ึน และพัฒนาบริการรองรับครบวงจร สงผลใหธุรกิจสนามกอลฟโดยรวมมีรายไดเพิ่มข้ึนไมต่ํากวารอยละ 20

ธุรกิจสนามกอลฟโดยรวมในปจจุบันอยูในข้ันด ีมีรายไดสามารถเล้ียงตัวเองไดตางกับในยุคกอนที่ขาดทุนมาตลอด แตทั้งนี้ก็ตองเปนสนามกอลฟที่ไมมีภาระหนี้สินกับธนาคาร และตั้งอยูในทําเลดีไมไกลจากตัวเมือง สะดวกในการเดินทาง มีการบริหารจัดการที่ดี และเปนสนามที่ไดมาตรฐาน หากเปนสนามที่อยูไกลจากตัวเมือง และไมมีชื่อเสียง รวมทั้งมีปญหาการบริหารจัดการ สวนใหญจะประสบปญหาขาดสภาพคลองและตองประกาศขายในที่สุด

ปจจัยสําคัญที่เกื้อหนุนตอการเติบโตของธุรกิจสนามกอลฟ ไดแก

96

- ปจจุบันกอลฟเปนกีฬาที่ไดรับความนิยมแพรหลาย มีผูสนใจเลนกอลฟมากข้ึน โดยหันมาเร่ิมฝกฝนกันตั้งแตเยาวชน ทําใหกลุมผูเลนกอลฟคนไทยขยายตัวอยางรวดเร็ว

- สนามกอลฟใชกลยุทธชักชวนกลุมนักกอลฟจากสมาคมและชมรมตางๆใหมาแขงขันกันเพื่อเปนการประชาสัมพันธสนามกอลฟไปในตัว และอาศัยการบอกตอ ทําใหแตละสนามมีจํานวนผูเลนในระดับที่มากพอสมควร

- นักกอลฟตางชาติเดินทางเขามาเลนกอลฟในประเทศไทยเพิ่มข้ึน เนื่องจากคาใชจายที่ถูกกวาในตางประเทศ

- มีการขยายการลงทุนในธุรกิจสนามกอลฟอยางตอเนื่อง ทั้งในรูปการซื้อสนามกอลฟเกามาปรับปรุง และการพัฒนาสนามกอลฟใหม ซึ่งคาใชจายจะสูงกวามาก สวนใหญจะอยูในเมืองทองเที่ยวหลักในภาคตางๆ ซึ่งมีตลาดรองรับทั้งนักกอลฟคนไทยและตางชาติ อาทิ เชียงใหม นครราชสีมา ชลบุรี ระยอง ภูเก็ต

- บรรดาสนามกอลฟเกาที่มีชื่อเสียงตางปรับปรุงสนามใหม โดยขยายจํานวนหลุม เพิ่มความทาทายของสนาม และพัฒนาบริการรองรับครบวงจร เพื่อดึงดูดนักกอลฟทั้งคนไทยและตางชาติ

- การขยายการลงทุนเขามาในธุรกิจสนามกอลฟไทยของนักลงทุนตางชาติ โดยเฉพาะเกาหลีใต ญี่ปุน และตะวันออกกลาง

- การขยายตัวของตลาดนักกอลฟเกาหลีใต ที่ตองการหาสนามกอลฟเปนสถานที่ฝกซอมเยาวชนเกาหลี และเพื่อรองรับกรุปทัวรกลุมผูสูงอายุที่ใกลปลดเกษียณ หรือปลดเกษียณแลว และตองการมาพักผอน

ธุรกิจสนามกอลฟที่มแีนวโนมดีข้ึนดังกลาว เอ้ืออํานวยตอธุรกิจการพัฒนาอสังหาริมทรัพย โดยเฉพาะในทําเลที่ไดรับความนิยมจากนักทองเที่ยวตางชาติ อาทิ ภูเก็ต ซึ่งมีนักกอลฟจากทั่วโลกทั้งจากเอเชียและยุโรปเดินทางเขามาเที่ยวและเลนกอลฟในภูเก็ตไมนอยกวาปละ 2 แสนคน สรางรายไดดานการทองเที่ยวใหภูเก็ตปละกวา 2 พันลานบาท เนื่องจากเปนเมืองทองเที่ยวชายทะเลยอดนิยมของนักทองเที่ยวตางชาติ และมีภูมิอากาศเอ้ืออํานวยตอการเลนกอลฟไดตลอดทั้งป โดยปจจุบันมีสนามกอลฟในภูเก็ต 5 แหง

ขณะที่เชียงใหมซึ่งไฮซีซั่นของธุรกิจสนามกอลฟอยูในชวงเดือนพฤศจิกายน-กุมภาพันธ เพราะอากาศหนาวเยน็ นักทองเที่ยวเอเชยี อาทิ ญี่ปุน และเกาหลีใตนิยมเดนิทางเขามายงัเชยีงใหมเพือ่ใชบริการสนามกอลฟ ประกอบกับมีสายการบินทั้งในประเทศและตางประเทศนํานักทองเที่ยวบินตรงเขามายังเชียงใหมโดยไมตองแวะกรุงเทพฯ ยิ่งกระตุนใหธรุกิจสนามกอลฟในเชยีงใหมคึกคักมากข้ึน โดยมกีารจองสนามกอลฟเต็มทกุสนาม สวนในฤดูรอนและฤดูฝนสนามกอลฟในเชยีงใหมจะมอัีตราการเขาใชบริการสนามนอยมาก ในปจจุบันมีสนามกอลฟที่ไดมาตรฐานอยู 10 แหงในเชียงใหมและลําพูน

97

ในภาคตะวันออกมีสนามกอลฟมากถึง 33 แหงรองรับตลาดที่ขยายตัวในอัตราสูงตั้งแตป 2550 ตอเนื่องมาในป 2551 กอใหเกิดเม็ดเงินสะพัดไมต่ํากวาปละ 1 พันลานบาท ทั้งนี้เปนผลจากความรวมมือของกลุมผูประกอบการในการสงเสริมตลาดทั้งในประเทศและตางประเทศ ดวยการจัดกิจกรรมสงเสริมการขายและจัดแขงขันกอลฟในรูปแบบตางๆ

อยางไรก็ตาม จากกระแสการเขามาลงทุนในธุรกิจสนามกอลฟไทยของนักลงทุนตางชาตินั้น หากมีการแกไขปรับปรุงเพิ่มเติมรางพ.ร.บ.การประกอบธุรกิจคนตางดาว พ.ศ.2542 ในสวนเนื้อหาเกี่ยวกับสิทธิ์การบริหารของชาวตางชาติ หากเขาสภาฯและผานความเห็นชอบออกมาเปนพ.ร.บ.บังคับใชแลว ผูประกอบการธุรกิจสนามกอลฟที่เขาขายนอมิน ีคือ ถือหุนเกิน 49% ตองทยอยขายหรือคืนหุนสวนที่เกินใหกับคนไทยภายในระยะเวลา 2 ป

จากจํานวนสนามกอลฟในประเทศไทยที่มีจํานวนถีง 200 แหงทั่วประเทศนั้น เปนสนามกอลฟของภาคเอกชนที่เปดใหบริการเชิงพาณิชยประมาณ 160 แหง อีก 40 แหงเปนสนามกอลฟของหนวยราชการและรัฐวิสาหกิจ ซึ่งกลาวกันวาในจํานวนสนามกอลฟ 160 แหงนั้นเปนสนามกอลฟของคนไทยประมาณ 100 แหง เปนสนามกอลฟที่มีการรวมทุนระหวางคนไทยกับตางชาติราว 40 แหง และมีประมาณ 20 แหงที่เขาขายนอมินี

อัญมณีและเคร่ืองประดับ : ความตองการท้ังในประเทศ-ตางประเทศ...ยังนาเปนหวง การที่ราคาทองคําแทงภายในประเทศมีการปรับตัวเพิ่มข้ึนอยางตอเนื่องจากราคาขาย

เฉล่ียบาทละกวา 7,000 บาทในป 2546 และขยับเพิ่มข้ึนเปนเฉล่ียบาทละ 10,000 บาทในเดือนธันวาคมป 2548 จนเพิ่มข้ึนเปนบาทละกวา 10,000 บาทในป 2549 กระทั่งทะลุถึงบาทละ 13,300 บาทเดือนธันวาคม 2550 สงผลใหยอดซื้อทองคํารูปพรรณในป 2550 ลดลงมากกวารอยละ 10 และมีผลใหธุรกิจรานคาทองซบเซาตอเนื่องมา 2-3 ปแลว ขณะที่การสงออกสินคาอัญมณีและเคร่ืองประดับโดยรวมของไทยในป 2550 ที่เติบโตเพิ่มข้ึนกวารอยละ 30 นั้นไดรับแรงหนุนสําคัญจากทองคําที่ไมไดข้ึนรูปที่มีอัตราการเติบโตถึงรอยละ 165.24 เมื่อเทียบกับชวงเดียวกันปกอน โดยเฉพาะเมื่อเดือนกันยายนที่ผานมาที่พบวามียอดการสงออกทองคําสูงถึง 16,000 ลานบาท ซึ่งถือเปนภาวะการสงออกทองคําในปริมาณมากผิดปกติที่ไมเคยเกิดข้ึนมากอนในประเทศไทย ทั้งนี้ทั้งนั้นเปนผลกระทบมาจากราคาทองคําในประเทศที่แพงข้ึน ทําใหประชาชนนําทองคําออกมาขายเปนจํานวนมาก ดังนั้นผูคาทองคําจึงตองนําทองคําแทงสงออกไปจําหนายยังตางประเทศมากข้ึน เพื่อหารายไดทดแทน

สําหรับแนวโนมอุตสาหกรรมอัญมณีและเคร่ืองประดับในป 2551 นั้น ศูนยวิจัยกสิกรไทย เห็นวาประกอบดวยปจจัยสนับสนุนและปจจัยเส่ียงดังตอไปนี้

ตลาดในประเทศ การเติบโตของอุตสาหกรรมเคร่ืองประดับแทภายในประเทศในป 2551 นั้น คาดวาในระยะส้ันความตองการเคร่ืองประดับซึ่งนับเปนสินคาฟุมเฟอยอาจจะชะลอตัวลง

98

เนื่องจากผูบริโภคไมมีความมั่นใจตอรายไดในอนาคต ขณะที่ในระยะยาวความตองการยังคงข้ึนอยูกับราคาทองเปนหลัก ควบคูกับระดับความมั่นใจของผูบริโภคในประเทศ ซึ่งเมื่อเร่ิมเปดศักราชใหมป 2551 ราคาขายทองคําแทงก็ยังคงทะยานตัวเพิ่มข้ึนอีกเปนบาทละ 14,350 บาท ตามทิศทางราคาทองคําตางประเทศ เนื่องจากราคาน้ํามันที่ใกลถึงระดับ 100 ดอลลารสหรัฐตอบารเรล รวมถึงภาวะคาเงินดอลลารสหรัฐที่ออนลงอยางหนัก ทําใหภาวะตลาดราคาทองคําในประเทศไตระดับสูราคาที่สูงมากเปนประวัติการณอยางที่ ไมเคยเกิดข้ึนมากอนในประเทศไทย ประกอบกับคาครองชีพของผูบริโภคภายในประเทศในป 2551 ที่ยังคงมีแนวโนมทรงตัวในระดับสูง จึงมีความเปนไปไดวาผูบริโภคภายในประเทศสวนใหญนาจะมีพฤติกรรมการใชจายที่ระมัดระวังมากข้ึนในป 2551 ดังนั้นบรรยากาศการซื้อขายทอง รวมถึงเคร่ืองประดับทองในเมืองไทยในป 2551 จึงนาจะซบเซาพอสมควร โดย ปจจัยเสี่ยงที่สําคัญคือ การปรับตัวของคาครองชีพตลอดจนแนวโนมการปรับข้ึนอัตราดอกเบี้ยที่สงผลกระทบตอกําลังซื้อ ดวยภาระรายจายในชีวิตประจําวันของผูบริโภคมีแนวโนมเพิ่มสูงข้ึน เนื่องมาจากการปรับข้ึนราคาสินคาอุปโภคบริโภคตามราคาน้ํามันที่สูงข้ึนอยางตอเนื่อง ยอมมีผลตอความเชื่อมั่นในดานรายไดในอนาคตของผูบริโภคไมนอย ขณะที ่ปจจัยบวกนั้นก็นาจะมาจากนโยบายผลักดันเศรษฐกิจของรัฐบาลชุดใหมที่มาจากการเลือกตั้ง ทั้งนี้สถานการณทางการเมือง นับเปนตัวแปรสําคัญที่จะกําหนดทิศทางการฟนตัวของเศรษฐกิจ และความเชื่อมั่นของผูบริโภค รวมทั้งรายไดในอนาคตของประชาชน สําหรับสถานการณการแขงขันก็คาดวากลยุทธดานราคาในสวนของการลดคากําเหน็จและการแจกของแถมไมนาจะมีบทบาทมากนักในปนี้ แตการใหบริการเงินผอนและการสรางความนาเชื่อนาจะมีบทบาทมากข้ึน รวมถึงการกระจายกลุมเปาหมายในวงกวางมากข้ึนดวย โดยเฉพาะกลุมผูชายที่ยังมีชองวางในการเจาะตลาดไดอีก หรือกลุมที่ซื้อทองในรูปทองคําแทงเพื่อการออมดวยการปรับขนาดทองใหเล็กลงเพื่อใหสอดคลองกับกําลังซื้อที่ลดลง และอาจจะมีการปรับรูปแบบเคร่ืองประดับทองใหทันสมัยมากข้ึนในระดับราคาที่เหมาะสมกับกําลังซื้อในแตละกลุมเปาหมาย ขณะเดียวกันก็จําเปนตองเรงปรับปรุงรูปแบบสถานที่จําหนายใหสามารถเขาวิถีการดําเนินชีวิตของคนยุคใหมมากยิ่งข้ึนดวย กลาวคือผูประกอบการไมควรหยุดนิ่งในการรักษาฐานลูกคาเดิม และเสาะแสวงหากลุมเปาหมายใหมๆ เพื่อความอยูรอดในยุคชวงขาข้ึนของราคาทอง และคาครองชีพที่มีแนวโนมสูงข้ึนในป 2551 สวนเคร่ืองประดับเทียมนั้นก็นาจะยังคงเติบโตอยางตอเนื่อง เพราะนับวันจะมีรูปแบบและราคาที่หลากหลายมากข้ึนผานชองทางที่เขาหากลุมเปาหมายใกลชิดมากข้ึน โดยเฉพาะในทําเลใกลที่ทํางานของบรรดาสาวออฟฟศ หรือบริเวณโดยรอบหางสรรพสินคาและดิสเคานทสโตร

ตลาดตางประเทศ สําหรับสถานการณสงออกสินคาอัญมณีและเคร่ืองประดับของไทยในป 2551 ศูนยวิจัยกสิกรไทย คาดวา การสงออกอัญมณีและเคร่ืองประดับโดยรวมยังคงข้ึนกับทิศทางการเติบโตของการสงออกทองคําเปนสําคัญ ซึ่งมีความเปนไปไดวาในป 2551 ราคาทองคํายังคงมีแนวโนมเติบโตเพิ่มข้ึนตามราคาน้ํามัน อันจะมีผลใหผูประกอบการจําเปนตองเรงสงออกทองคําเพื่อทํา

99

กําไร และลดความเส่ียงจากการถือครองทองคําจํานวนมากที่ผูบริโภคภายในประเทศนํามาขายเหมือนดังเชนในชวง 2-3 ปที่ผานมา สวนการสงออกสินคาอัญมณีและเคร่ืองประดับประเภทอ่ืนๆนอกเหนือจากทองคําที่ยังไมข้ึนรูปนั้นคาดวาในป 2551 นาจะเติบโตประมาณรอยละ 5-10 โดยมีปจจัยสนับสนุนจากความตองการในตลาดใหมๆอยางจีน อินเดีย รัสเซีย ออสเตรเลีย และตะวันออกกลางที่นาจะยังคงเปนตัวขับเคล่ือนสําคัญ (ซึ่งในป 2550 ที่ผานมากลุมนี้มีสัดสวนประมาณรอยละ 19 ของมูลคาการสงออกสินคาอัญมณีและเคร่ืองประดับที่ไมนับรวมทองคําที่ยังไมข้ึนรูป และเติบโตเพิ่มข้ึนถึงประมาณรอยละ 15 ) อันเนื่องมาจากกําลังซื้อของผูบริโภคในตลาดใหมๆดังกลาวขางตนยังมีแนวโนมเติบโตตอเนื่อง สวนความตองการของตลาดยุโรปที่ผูประกอบการตางหันมาเจาะตลาดกันอยางจริงจังมากข้ึน และไดรับการยอมรับเพิ่มมากข้ึนจากกลุมลูกคาเนื่องดวยฝมือการผลิตและการออกแบบชิ้นงานที่ทันสมัย และราคาที่ถูกกวาเมื่อเทียบกับสินคาในแถบยุโรปดวยกันนั้นคาดวาในป 2551 นาจะอยูในภาวะทรงตัวเชนเดยีวกบัตลาดญี่ปุนตามภาวะเศรษฐกิจของยุโรปและญี่ปุนที่มีแนวโนมชะลอตัวลงในป 2551 ขณะที่ปจจัยเสี่ยงที่พึงระวังก็คือ ตลาดสหรัฐอเมริกาซึ่งเปนตลาดหลักขนาดใหญของสินคากลุมนี้ของไทยที่คาดวาจะเปนไปในทิศทางที่ชะลอตัวลงตามสถานการณเศรษฐกิจของสหรัฐอเมริกา รวมถึงตนทุนวัตถุดิบอยางทองคํา เงินแทง และแพลตินัมก็มีราคาสูงข้ึนมาก ขณะเดียวกันคูแขงอยางจีน และอินเดียเองก็มีการพัฒนาดานการผลิตเคร่ืองประดับแทอยางรวดเร็วดวย

โดยประเภทสินคาอัญมณีและเคร่ืองประดับสงออกของไทยที่นาจะมีการเติบโตตอเนื่องในป 2551 ไดแกเคร่ืองประดับเทียม และอัญมณีสังเคราะห ที่นับวันผูประกอบการไทยจะสามารถพัฒนาการผลิตจนคอนขางใกลเคียงกับเคร่ืองประดับแทไดมากข้ึนโดยอาศัยแรงงานฝมือที่มีความชํานาญในการผลิตเคร่ืองประดับแทและเทียม ควบคูกับกลยุทธในการสรางแบรนดเพื่อเจาะตลาดในวงกวางมากข้ึน ทําใหตลาดสงออกในระดับกลางข้ึนไปสําหรับเคร่ืองประดับเทียมของไทยในตลาดโลกนาจะมีแนวโนมที่สดใสไมนอยนับจากนี้ โดยเฉพาะในตลาดสหรัฐฯที่มีแนวโนมจะหันมานิยมเคร่ืองประดับเทียมกันมากข้ึนเพื่อใชทดแทนเคร่ืองประดับแทที่มีราคาแพง โดยมีคูแขงสําคัญนอกเหนือจากจีนที่ครองตลาดมากที่สุดในปจจุบัน แลวก็คือ อินเดีย เกาหลีใต และประเทศในแถบยุโรป สวนแนวโนมการสงออกพลอยเจียระไนแลวนั้นข้ึนอยูกับกระแสความนิยมของตลาดเปนหลัก ซึ่งก็คาดวาในป 2551 พลอยสียังเปนที่นิยมตอเนื่องจากป 2550 เพราะแนวโนมแฟชั่นการแตงตัวในป 2551 ยังคงเนนสีสัน แตเนื่องจากมูลคาการสงออกของทั้งเคร่ืองประดับเทียม อัญมณีสังเคราะห และพลอยมีสัดสวนรวมกันไมเกินรอยละ 12 ของมูลคาการสงออกอัญมณแีละเคร่ืองประดับโดยรวมในแตละปเทานั้น จึงไมนาจะสามารถผลักดันใหมลูคาการสงออกสินคาอัญมณีและเคร่ืองประดับโดยรวมในป 2551 ขยายตัวเพิ่มข้ึนไดสูงนัก ในขณะที่สินคาเคร่ืองประดบัแทซึ่งครองสัดสวนเฉล่ียรอยละ 40-50 ตอป นั้นกลับมีแนวโนมเติบโตเพิ่มข้ึนในลักษณะที่ชะลอตัวลงจากปกอน เพราะสถานการณการแขงขันที่รุนแรงจากคูแขงสําคัญอยางจีนและอินเดีย ประกอบกับตลาดขนาดใหญอยางสหรัฐฯก็ยังมีแนวโนมชะลอลงตามภาวะเศรษฐกิจที่คาดวาจะซบเซาตอเนื่องจากป 2550 ดวย

100

อีกทั้งตนทุนวัตถุดิบอยางทองคํา เงินแทง รวมถึงแพลตินัมก็มีราคาสูงข้ึนมาก ทําใหราคาสินคาเคร่ืองประดับในป 2551 นาจะมีการปรับราคาเพิ่มสูงข้ึน หลังจากที่ผูประกอบการหลายรายชะลอการปรับราคาข้ึนในป 2550 เพราะผูประกอบการสวนใหญโดยเฉพาะผูผลิตขนาดกลางและเล็กไมสามารถแบกรับภาระตนทุนที่ปรับตัวสูงข้ึนไดอีกตอไป ดังนั้นกลยุทธที่นาจะมีบทบาทอยางชัดเจนในป 2551 ก็คือการบริหารตนทุนอยางมีประสิทธิภาพสูงสุดใหไดโดยเร็ว ควบคูกับการพัฒนาการผลิตและการออกแบบดวยการอิงความตองการของผูบริโภค โดยมีการแยกยอยกลุมผูบริโภคละเอียดข้ึนทั้งในสวนของภูมิภาค เพศ อายุ และวิถีการดําเนินชีวิต เปนตน นอกเหนือจากการใหความสําคัญกับแฟชั่นอยางใกลชิด เพราะผูบริโภคในตลาดไมวาจะเปนตลาดหลักอยางสหภาพยุโรปที่พบวาผูบริโภคสวนใหญไดรับอิทธิพลคอนขางสูงจากแหลงแฟชั่นชั้นนําคอนขางมาก หรือแมกระทั่งตลาดใหมอยางจีน หรือ ออสเตรเลียเองก็หันมาอิงแฟชั่นจากประเทศในแถบยุโรปมากข้ึนดวยเชนกัน จึงสงผลใหภาพรวมการสงออกสินคาอัญมณีและเคร่ืองประดับไทยท่ีไมนับรวมทองไมขึ้นรูปในป 2551 นาจะอยูในสถานะทรงตัวดวยอัตราการเติบโตท่ีใกลเคียงกับป 2550 สวนมูลคาการสงออกอัญมณีและเคร่ืองประดับโดยรวมนาจะเติบโตเพิ่มขึ้นแตเปนอัตราท่ีชะลอตัวลงจากปกอนท่ีเติบโตรอยละ 30

มูลคาการสงออกอัญมณีและเคร่ืองประดับ ป มูลคาอัญมณีและเคร่ืองประดับท่ีไม

รวมทองไมขึ้นรูป (ลานบาท)

อัตราการขยายตัว (รอยละ)

มูลคาอัญมณีและเคร่ืองประดับท่ีรวมทองไมขึ้นรูป (ลานบาท)

อัตราการขยายตัว (รอยละ)

2547 100,447.8 14.66 106,278.3 1.68 2548 120,290.3 19.75 129,339.3 21.70 2549 120,197.3 -0.08 139,864.6 8.14 2550 133,091.4 10.73 185,163.7 32.39 2551* 140,000-146,000 5-10 200,000-220,000 ไมเกิน 20 ท่ีมา : กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ รวบรวมโดยฝายวจิัยเศรษฐกจิจลุภาค บริษัท ศนูยวจิัยกสกิรไทย จาํกัด

ธุรกิจบานจัดสรร: อยูในภาวะทรงตัว...ปจจัยลบยังนาเปนหวง

ภาพรวมตลาดบานจัดสรร ในชวงป 2550 ที่ผานมา มีความเคล่ือนไหวไมโดดเดนเทากับตลาดคอนโดมิเนียม โดยโครงการบานจัดสรรยังคงประสบภาวะการชะลอตัวตอเนื่อง โครงการบานจัดสรรท่ีสรางเสร็จในเขตกรุงเทพมหานครและปริมณฑลตั้งแตเดือนมกราคม ถึง ตุลาคม 2550 มีจํานวน 25,536 หนวย หดตัวลงรอยละ 4.5 เมื่อเทียบกับชวงเดียวกันของปกอน ท้ังน้ี ศูนยวิจัยกสิกรไทย คาดวา จาํนวนท่ีอยูอาศยัประเภทบานจดัสรรสรางเสร็จในเขตกรุงเทพฯและปริมณฑลในป 2550 นาจะมีประมาณ 28,500 หนวย หดตัวลงประมาณรอยละ 4.9 ซ่ึงจะเปนการลดลงติดตอกันเปนปท่ี 3 อันเปนผลมาจากภาวะเศรษฐกจิไทยที่ยงัคงเผชิญกบัปญหาตางๆ อาทิ ราคาน้ํามนัที่

101

ยังคงปรับตัวเพิ่มข้ึนอยางตอเนื่อง ภาวะเงินเฟอและปญหาคาครองชีพ รวมทั้งการแข็งคาของเงินบาทที่ไดสงผลกระทบตอความสามารถในการแขงขันของสินคาสงออกของไทย เปนตน ปจจัยเหลานี้ไดสงผลกระทบตออํานาจการซื้อของผูบริโภค นอกจากนี้ การพัฒนาโครงการบานจัดสรรยังตองเผชิญกับคูแขงทางธุรกิจที่สําคัญอยางธุรกิจอสังหาริมทรัพยประเภทคอนโดมิเนียมที่กลับโตสวนกระแสตลาด ซึ่งลูกคาบางกลุมที่มีความตองการที่อยูอาศัยใกลใจกลางเมือง การคมนาคมสะดวก และราคาไมแพงเกินไป คอนโดมิเนียมจึงกลายเปนคําตอบที่ตอบสนองความตองการของลูกคากลุมนี้ไดอยางลงตัว ซึ่งทําใหผูประกอบการบางรายที่เคยเนนการพัฒนาโครงการบานจัดสรรไดหันมาพฒันาโครงการคอนโดมิเนยีมออกสูตลาด และผูประกอบการบางรายเปดโครงการแตละเฟสที่มีขนาดเล็กลง เพื่อลดความเส่ียงจากการขายโครงการที่อาจทําไดไมรวดเร็วเหมือนกับในปที่ผานมา ทําใหการเปดโครงการบานจัดสรรใหมในป 2550 ชะลอลงเชนกัน สําหรับผูประกอบการบางรายที่ยังคงมีจํานวนที่อยูอาศัยที่สรางเสร็จอยูในมือคอนขางมากตางหันมาทําการตลาดเรงระบายสินคาที่มีอยูในมือเพื่อลดภาระตนทุนที่เกิดข้ึน ทําใหผูประกอบการใชกลยุทธสงเสริมการตลาดเชิงรุก เชน เสนอโครงการสินเชื่อเงื่อนไขพิเศษรวมกับสถาบันการเงิน การใหมีชวงเวลาเขาอยูอาศัยฟรีโดยปลอดเงินดาวน แคมแปญสวนลดหรือการแจกของสมนาคุณ หรือมอบสิทธิพิเศษตางๆ แนวโนมธุรกิจป 2551

สําหรับแนวโนมการพัฒนาโครงการจัดสรรใหม นาจะยังคงเติบโตในอัตราที่ชะลอลง เนื่องจากอุปทานในตลาดยังคงมีอยู ซึ่งเปนผลมาจากการที่อุปสงคเกิดการชะลอตัวลงตั้งแตปที่ผานมา ท้ังน้ีตลาดบานจัดสรรในป 2551 ศูนยวิจัยกสิกรไทย คาดวา จะมีจํานวนท่ีอยูอาศัยประเภทบานจัดสรรสรางเสร็จในเขตกรุงเทพฯและปริมณฑลในป 2551 มีประมาณ 27,000-27,800 หนวย ซ่ึงจะเปนการลดลงติดตอกันเปนปท่ี 4 จากท่ีคาดวานาจะมีจํานวน 28,500 หนวย ในป 2550

แนวโนมท่ีอยูอาศยัประเภทโครงการจัดสรรสรางเสร็จในป 2551 2549 2550

ประมาณการ * 2551 ประมาณการ *

จํานวน (หนวย) 29,947 28,500 27,000- 27,800 อัตราการขยายตัว (%) -20% -4.9% -5.3% ถึง -2.5%

ที่มา: ศูนยวิจัยกสิกรไทย

ท้ังน้ี ศูนยวิจัยกสิกรไทย มีความเห็นวา แรงซื้อนาจะยังคงมาจากความตองการที่อยูอาศัยพื้นฐานเพื่อการอยูอาศัยจริง ซึ่งเปนตลาดกลุมที่มีกําลังซื้อ และมีความจําเปนในการซื้อที่อยูอาศัยในชวงนี้ ซึ่งผูซื้อกลุมนี้จะเปนกลุมแรกที่จะเขามาในตลาดที่อยูอาศัย อยางไรก็ตาม การเลือกซื้อที่อยูอาศัยของผูบริโภคในขณะนี้ไดปรับเปล่ียนไปตามสภาวะของตลาด โดยเฉพาะในภาวะที่มีสินคาออกสูตลาด

102

จํานวนมาก ทําใหผูบริโภคมีขอเปรียบเทียบในแตละสินคามากข้ึน อาทิ ราคา ทําเลที่ตั้งของโครงการ พื้นที่ใชสอย และรูปแบบบาน เปนตน นอกจากนี้ ยังมีสวนลดและของสมนาคุณที่จะไดรับจากเจาของโครงการ

สําหรับแนวโนมในป 2551 คาดวาความตองการท่ีอยูอาศัยประเภทบานจัดสรรนาจะอยูในระดับทรงตัว ท้ังน้ี ศูนยวิจัยกสิกรไทย มีความเห็นวา ในชวงคร่ึงแรกของป 2551 แมคาดวาจะมีปจจัยสนับสนุนตอการฟนตัวของเศรษฐกิจภายในประเทศ แตความเสี่ยงจากปจจัยทางเศรษฐกิจหลายประการ ยังคงเปนตัวแปรท่ีสํา คัญท่ีจะมีผลกระทบตอภาคธุรกิจอสังหาริมทรัพยประเภทบานจัดสรร โดยปจจัยสําคัญท่ีจะมีผลตอธุรกิจในป 2551 มีดังน้ี

ปจจัยสนับสนุนการขยายตัวตลาดบานจัดสรร - รัฐบาลใหมนาจะมีนโยบายเพื่อผลักดันการขยายตัวของเศรษฐกิจ

สถานการณทางการเมือง เปนตัวแปรสําคัญที่กําหนดทิศทางการฟนตัวของเศรษฐกิจ และความเชื่อมั่นของผูบริโภค รวมทั้งรายไดในอนาคตของประชาชน ทั้งนี้ คาดวาบทบาทของรัฐบาลชุดใหมที่จะเขามาบริหารประเทศที่นาจะใชนโยบายที่จะกระตุนการเติบโตของเศรษฐกิจ การลงทุนโครงการขนาดใหญของภาครัฐ อาทิ การดําเนินการโครงการรถไฟฟา และโครงสรางพื้นฐานที่สําคัญอ่ืนๆ เพื่อนําไปสูการผลักดันภาคการผลิต และการจางงาน ซึ่งนาจะทําใหภาคเอกชนมีความมั่นใจตอทิศทางนโยบายและมีผลตอเนื่องไปสูการกระตุนการลงทุนของภาคเอกชนตามมาดวย ภาวะรายไดและการจางงานที่ปรับตัวดีข้ึน นาจะสนับสนุนการปรับตัวดีข้ึนของความเชื่อมั่นของผูบริโภคเชนกัน

ปจจัยท่ีสงผลกดดันตอการขยายตัวตลาดบานจัดสรร

- การปรับตัวของคาครองชีพสงผลกระทบตอกําลังซ้ือ ภาระรายจายในชีวิตประจําวันของผูบริโภคมีแนวโนมเพิ่มสูงข้ึน เนื่องมาจากการปรับข้ึนราคาสินคาอุปโภคบริโภค ที่ไดรับผลกระทบจากราคาน้ํามันที่สูงข้ึนอยางตอเนื่อง ทําใหตนทุนการผลิตสินคาเพิ่มข้ึน ทั้งนี้จะเห็นไดจากผลสํารวจที่ ศูนยวิจัยกสิกรไทย ไดจัดทําเมื่อเดือนธันวาคม 2550 พบวา ปจจัยสําคัญที่รองลงมาจากความไมแนนอนของเศรษฐกิจที่มีผลตอการตัดสินใจซื้อที่อยูอาศัย คือ คาครองชีพที่เพิ่มสูงข้ึน ทําใหกําลังซื้อเหลือพอที่จะซื้อที่อยูอาศัยลดลงได

- แนวโนมอัตราดอกเบี้ย ทั้งนี้การเพิ่มข้ึนของอัตราเงินเฟอยังเปนตัวแปรที่อาจจะมสีวนในการกดดันอัตราดอกเบี้ยในปนี้ใหปรับสูงข้ึน ซึ่งแนนอนวาการปรับเพิ่มข้ึนของอัตราดอกเบี้ยเงินกูจะเพิ่มตนทุนในการซื้อที่อยูอาศัย และอาจจะสงผลกระทบตอการตัดสินใจซื้อที่อยูอาศัย ซึ่งจะสงผลกระทบตอการฟนตัวของธุรกิจบานจัดสรร

- แนวโนมการปรับขึ้นราคาท่ีอยูอาศัย การปรับข้ึนราคาที่อยูอาศัยสงผลกระทบตอความสามารถในการซื้อที่อยูอาศัยดวย ซึ่งหากราคาที่อยูอาศัยเพิ่มข้ึนสูงกวาอัตราการเพิ่มข้ึน

103

ของรายได ก็อาจเปนปจจัยลบตอการซื้อที่อยูอาศัยได เนื่องจากกําลังซื้อลดต่ําลงเมื่อเปรียบเทียบกับฐานราคาบานที่ตองการ ทั้งนี้ราคาที่อยูอาศัยในป 2551 นาจะปรับสูงข้ึน เนื่องจากปจจัยในดานตนทุน ไดแก ราคาวัสดุกอสรางมีแนวโนมเพิ่มขึ้น เนื่องมาจากราคาน้ํามันยังคงปรับเพิ่มข้ึนอยางตอเนื่อง ไดสงผลกระทบตอตนทุนการผลิตและคาขนสง ทําใหราคาวัสดุกอสรางในชวงป 2551 นาจะมีการทยอยปรับราคาข้ึน นอกจากนี้ราคาท่ีดินท่ีปรับตัวสูงขึ้น โดยเฉพาะที่ดินในทําเลดีๆ โดยเฉพาะในทําเลที่มีโครงขายระบบคมนาคมขนสงของภาครัฐ ไดผลักใหที่ดินมีราคาเพิ่มสูงข้ึน สงผลทําใหราคาที่อยูอาศัยในพื้นที่ดังกลาวมีการปรับตัวสูงข้ึน

อาหารสําเร็จรูปแชแข็ง...ตลาดในประเทศเติบโตกาวกระโดด เร่ิมขยายตลาดสงออก

ตลาดอาหารสําเร็จรูปแชแข็ง ประกอบดวยสินคาหลัก 4 ประเภท คือ อาหารกลองแชแข็ง อาหารทะเลสําเร็จรูปแชแข็ง อาหารประเภทฟาสตฟูดแชแข็ง และเบเกอร่ีและขนมหวานแชแข็ง โดยแนวโนมการเติบโตของตลาดอาหารสําเร็จรูปแชแข็งในป 2551 ยังมีอัตราการเติบโตที่ดีทั้งตลาดในประเทศและตลาดสงออก โดยปจจัยหนุนสําคัญในชวง 2–3 ปที่ผานมาพบวาพฤติกรรมการบริโภคอาหารของคนในสังคมเมือง เปล่ียนแปลงไปมาก ดวยวิถีชีวิตอันเรงรีบ ทําใหมีการปรับรูปแบบผลิตภัณฑเพื่อเอ้ืออํานวยความสะดวกและคุณสมบัติใหสอดรับกับความตองการของผูบริโภคเพิ่มมากข้ึน โดยเฉพาะบทบาทของอาหารกลองแชแข็งพรอมทานซึ่งเขามามีบทบาทมากในชีวิตประจําวัน และเปนทางเลือกที่ไดรับความนิยมเพิ่มข้ึนอยางรวดเร็ว เพราะสามารถตอบสนองความตองการของคนเมืองรุนใหมที่ไมถนัดทําอาหาร เบื่อการออกไปกินอาหารนอกบาน รานอาหารใกลบานมีอาหารหรือเมนูอาหารตามส่ังไมมากนัก ในขณะที่อาหารแชแข็งพรอมทานชวยลดเวลาการทําอาหาร ไมตองทําความสะอาดครัว หรือภาชนะบรรจุใหยุงยาก

ตลาดในประเทศมีแนวโนมการเติบโตที่ดีจากพฤติกรรมของผูบริโภคที่เปล่ียนไป และพัฒนาการของสินคาประเภทนี้ เดิมจุดเดนในการขยายตัวของอาหารสําเร็จรูปแชแข็งคือ ความสะดวกสบายและการประหยัดเวลาในการเตรียม/ประกอบอาหาร แตผูบริโภคมีแนวโนมที่จะพิจารณาปจจัยสําคัญเพิ่มเติมในการเลือกซื้ออาหารสําเร็จรูปแชแข็งโดยเฉพาะคุณภาพ และ สุขอนามัย ทําใหบรรดาผูประกอบการหันมาพิถีพิถันและเขมงวดในข้ันตอนการผลิตมากข้ึน ดังนั้นแนวโนมของอาหารสําเร็จรูปแชแข็งจะหันมาใสใจกับแหลงที่มาของวัตถุดิบที่ใชในการผลิตอาหารมากข้ึน

การเจาะขยายตลาดของบรรดาผูประกอบการในธุรกิจอาหารสําเร็จรูปแชแข็งที่ประสบความสําเร็จนั้นเร่ิมตนจากการศึกษาพฤติกรรมผูบริโภคไทยที่เนนไปที่รสชาติความอรอยมากกวาคุณคาทางโภชนาการ ดังนั้นผูประกอบการรายใหมที่เขาตลาดตองเร่ิมจากการส่ือสารใหผูบริโภคยอมรับรสชาติ ความอรอยของอาหารสําเร็จรูปแชแข็ง เนื่องจากที่ผานมาตลาดอาหารสําเร็จรูปแชแข็งไมเติบโตเทาที่ควร เพราะผูบริโภคมีทัศนคติในเชิงลบกับอาหารสําเร็จรูปแชแข็ง เชน ไมสด ไมอรอย ขาดคุณคาทางโภชนาการ เปนตน หลังจากนั้นจึงหันมาสรางการยอมรับในเร่ืองของคุณคาทางโภชนาการของอาหารสําเร็จรูปแชแข็ง

104

เนื่องจากผูบริโภคมีความใสใจตอสุขภาพ และใหความสําคัญตอสัดสวนหรือปริมาณคุณภาพของอาหารที่ใหคุณประโยชนตอรางกายเพิ่มมากข้ึน รวมถึงความสด สะอาด และการผลิตที่ไดมาตรฐาน นอกเหนือจากความสะดวกสบายหรือความอรอย เชน ใชขาวกลองแทนขาวขัดขาว ไมมีวัตถุกันเสีย ไมมีผงชูรส ไมเติมน้ําตาล เนนกากใยมาก และไขมันต่ํา ทุกกลองจะระบุตัวเลขบอกปริมาณแคลอร่ีทั้งหมดของอาหารในแตละกลองที่รับประทาน ซึ่งถูกควบคุมใหอยูในระดับ 300–450 กิโลแคลอร่ีตอกลอง เปนตน นอกจากนี้ตลาดอาหารสําเร็จรูปแชแข็งพรอมรับประทานนอกจากจะมีอาหารแชแข็งแลวมีเซกเมนตใหมเกิดข้ึนคือ อาหารสําเร็จรูปแชเย็น ซึ่งมีความสดกวาอาหารแชแข็งเนื่องจากเก็บได 4-5 วัน และอาหารแชเย็นเก็บไวทีอุ่ณหภูมิเพียง 5 องศาเซลเซียส ทําใหหนาตาของอาหารนารับประทานกวาอาหารแชแข็งที่ถูกปกคลุมดวยน้ําแข็ง เพราะตองเก็บที่อุณหภูมิต่ํากวา 0 องศาเซลเซียส อีกทั้งอาหารแชเย็นยังใชเวลานอยกวาอาหารแชแข็งในการอบดวยไมโครเวฟ โดยอาหารแชเย็นใชเวลาเพียง 1-2 นาที ในขณะที่อาหารแชแข็งตองใชเวลา 4-5 นาที

คาดวามูลคาการตลาดของอาหารสําเร็จรูปแชแข็งในป 2551 สูงถึง 4,000 ลานบาท เมื่อเทียบกับป 2550 แลวคาดวาจะมีอัตราการขยายตัวถึงรอยละ 30.0 ธุรกิจอาหารสําเร็จรูปแชแข็งพรอมรับประทานเปนตลาดอาหารที่นาจับตามองและมีแนวโนมขยายตัวอยางตอเนื่อง โดยมีผูประกอบการในธุรกิจอาหารรายใหม และเปนรายใหญที่มีความไดเปรียบทั้งในดานวัตถุดิบ ความชํานาญในการผลิต และชองทางการจัดจําหนายหันมาขยายการลงทุนผลิตอาหารสําเร็จรูปแชแข็ง บรรดาดิสเคานตสโตรหันมาจําหนายอาหารสําเร็จรูปทั้งแชเย็นและแชแข็งที่ใชตรายี่หอเฮาสแบรนด บรรดาผูประกอบการการจึงใชวิธีแตกเซกเมนตเพื่อสุขภาพ และใชกลยุทธการตลาดเพื่อขยายตลาดอาหารสําเร็จรูปแชแข็งใหครอบคลุมทุกมื้ออาหาร และทุกกลุมผูบริโภคโดยแบงตามอายุ ทั้งนี้ใชวิธีการเพิ่มความหลากหลายของเมนูที่ผลิต เนื่องจากผูบริโภคแตละกลุมจะมีความตองการและความชอบที่แตกตางกัน การขยายตลาดตางจังหวัด ผุดหลากเมนูเปล่ียนไลฟสไตลใหม กินขาวกลองแชแข็งแทนขาวแกงริมทาง รวมทั้งผูประกอบการในธุรกิจผลิตภัณฑอาหารสงออกที่ตองเผชิญการแขงขันรุนแรงในตลาดตางประเทศ ตางก็หันกลับมาขยายตลาดในประเทศมากข้ึนดวยเชนกัน จากปจจัยดังกลาวผลักดันใหการแขงขันของอาหารสําเร็จรูปแชแข็งในประเทศคึกคักอยางมาก และมีโอกาสที่การขยายตัวของตลาดอาหารสําเร็จรูปแชแข็งจะเติบโตแบบกาวกระโดด

สวนตลาดสงออกนับวาเปนตลาดที่นาจับตามองเชนกัน โดยตลาดสงออกไดอานิสงสจากชื่อเสียงของรสชาติและคุณคาทางโภชนการของอาหารไทยและความนิยมของรานอาหารไทยในตางประเทศ อาหารไทยสําเร็จรูปแบบแชแข็งจึงเปนโอกาสในการขยายฐานการตลาด ที่สําคัญการออกแบบหีบหอใหดึงดูด ดูดี แปลกตา นาซื้อหา และมีคุณภาพในการเก็บรักษาอาหารใหคงสภาพสดอยูเสมอ ก็เปนปจจัยสําคัญ โดยบนหีบหออาจมีการชูความเปนอาหารไทย ปจจัยหนุนสําคัญคือ กรมสงเสริมการสงออก และหนวยงานทางดานการรับรองมาตรฐานของอาหารเพื่อพัฒนาผลิตภัณฑที่มีมาตรฐานสําหรับการสงออกในแตละประเทศ ซึ่งมีรายละเอียดที่แตกตางกัน โดยผูประกอการจะตองใชเวลาในการ

105

พัฒนาผลิตภัณฑทั้งดานมาตรฐาน คุณภาพ การตลาด และตรายี่หอ เพื่อเตรียมการสงออกในอนาคต เนื่องจากปจจัยสําคัญเจาะขยายตลาด ยังตองอาศัยคุณภาพอาหารตองถูก สุขอนามัย ผานการตรวจสอบเขมงวดตามมาตรฐานตลาดตางประเทศ ลูกคาเปาหมายเบื้องตน คือ ชาวตางชาติที่เคยล้ิมลองอาหารไทย ตลอดจนคนเอเชียที่ตั้งรกราก ทําธุรกิจ หรือเรียนหนังสือในตางประเทศ ประเทศเปาหมาย คือสหรัฐฯ สหภาพยุโรป ญี่ปุน ตะวันออกกลาง รวมทั้งสิงคโปรและจีน ผลิตภัณฑเคร่ืองหนังป 51…สงออกชะลอตัวตามเศรษฐกิจโลก

ตลาดผลิตภัณฑเคร่ืองหนังนั้นพึ่งพิงตลาดสงออกเปนหลัก ซึ่งสินคาที่มีมลูคาสงออกสูงจะเปนรองเทาหนัง เคร่ืองหนังสําหรับเดินทาง และกระเปาหนัง รองลงมาเปนเคร่ืองแตงกายที่ทําจากหนัง ที่ผานมาผลิตภัณฑเคร่ืองหนังหลักมีแนวโนมการสงออกเติบโตเพิ่มข้ึนอยางตอเนื่อง โดยมีคูแขงที่สําคัญไดแก จีน เวียดนาม และอินเดีย ซึ่งมีคาแรงถูกกวาและมีความไดเปรียบดานวัตถุดิบและสวนประกอบ นอกจากนั้น สหรัฐ สหภาพยุโรป และญี่ปุน ซึ่งเปนตลาดสงออกหลัก เศรษฐกิจมีแนวโนมชะลอตัวลง จึงอาจสงผลใหการสงออกผลิตภัณฑเคร่ืองหนังของไทยในป 2551 มีการเติบโตในอัตราชะลอตัวลงตาม สําหรับตลาดในประเทศ ความตองการผลิตภัณฑเคร่ืองหนังจะยังคงมีแนวโนมเติบโตเปนไปตามเศรษฐกิจประเทศเปนหลัก

ผลิตภัณฑเคร่ืองหนังถือเปนสินคาฟุมเฟอยที่ความตองการเปนไปตามการเติบโตของเศรษฐกิจ และรายไดประชากรตอหัว ผลิตภัณฑเคร่ืองหนังหลัก ไดแก รองเทาหนัง เคร่ืองหนังสําหรับเดินทางและกระเปาหนัง และเคร่ืองแตงกายทําจากหนัง ตลาดเคร่ืองหนังของไทยแบงออกเปนตลาดในประเทศ และตลาดสงออกซึ่งมีสัดสวนมากกวารอยละ 60 ของการผลิตเคร่ืองหนังรวม เมื่อพิจารณาดานการผลิต การนําเขาและการสงออกผลิตภัณฑเคร่ืองหนังของไทย มีรายละเอียดตามแผนภาพตอไปนี ้

ดัชนีผลผลิตอุตสาหกรรมเครื่องหนังและมูลคาการนําเขาและสงออก

52 59 83 102 160123

734712758879884823

7565

616273

48

0

200

400

600

800

1,000

1,200

1,400

1,600

2545 2546 2547 2548 2549 2550

ลานเหรียญสหรัฐ

0

10

20

30

40

50

60

70

80

ป 2

531

= 10

0

มูลคาการนําเขาผลิตภัณฑเคร่ืองหนังหลัก มูลคาการสงออกผลิตภัณฑเครื่องหนังหลัก

ดัชนีผลผลิตอุตสาหกรรมเครื่องหนัง

ที่มา : ธนาคารแหงประเทศไทย

106

ตลาดผลิตภัณฑเคร่ืองหนังในประเทศปริมาณการผลิตมแีนวโนมลดลงอยางตอเนื่อง ดชันีผลผลิตอุตสาหกรรมผลิตภัณฑเคร่ืองหนังไดลดลงจาก 75 ในป 2545 เหลือ 61 ในป 2550 หรือคิดเปนอัตราลดลงรอยละ -19 ในขณะที่มูลคาการนําเขาไดเพิ่มข้ึนจาก 52 ลานเหรียญในป 2545 เพิ่มข้ึนกวาสองเทาเปน 160 ลานเหรียญในป 2550 ตลาดในประเทศไดถูกสินคานําเขาเขามีสวนแบงตลาดเพิ่มข้ึนอยางตอเนื่อง ผลิตภัณฑเคร่ืองหนังสําหรับเดินทางและกระเปาหนังมีสัดสวนการนําเขามากที่สุดถึงรอยละ 75 (HS 4202) และเปนผลิตภัณฑนําเขาที่มีความตองการในประเทศเพิ่มข้ึนตอเนื่อง สวนรองเทาหนังมีสัดสวนการนําเขารอยละ 20 (HS 6403) และเคร่ืองแตงกายที่ทําจากหนังมีสัดสวนการนําเขาเพียงรอยละ 6 (HS 4203) โดยที่มูลคาการนําเขาไมเพิ่มข้ึนมากนัก รายละเอียดดังตารางตอไปนี้ มูลคาการนําเขาผลิตภัณฑเคร่ืองหนังหลักของไทย

หนวย : ลานเหรียญสหรัฐHS 2545 2546 2547 2548 2549 2550 สัดสวนป 2550

เคร่ืองหนังสําหรับเดนิทางและกระเปาหนัง 36 42 61 75 91 119 75%เคร่ืองแตงกายทําจากหนัง 3 3 4 5 6 9 6%รองเทาทาํจากหนัง 13 14 18 22 26 32 20%

รวม 52 59 83 102 123 160 100%% เตบิโต 13% 41% 23% 21% 30%

ที่มา : Global Trade Atlas การนําเขาเคร่ืองหนังสวนใหญเปนสินคาประเภทกระเปาซึ่งมีการนําเขาจากจีนเปน

สัดสวนมาก สินคานําเขามีความหลากหลาย มีเกรดสินคาและมีราคาที่แตกตางกันตั้งแตราคาถูกไปจนถึงราคาแพงข้ึนอยูกับคุณภาพสินคาเปนสําคัญ โดยมีวางจําหนายทั้งกรุงเทพฯ และปริมณฑล และจังหวัดหลักในภาคตางๆ ตลาดระดับลางเปนสินคาราคาไมแพงซึ่งความตองการยังมีอยูตอเนื่องทั้งสินคาที่ผลิตในประเทศและสินคานําเขาจากจีนและเกาหลี ในขณะที่สินคาลอกเลียนแบบกลับไดรับความนิยมลดลง สวนสินคาตลาดบนซึ่งมีแบรนดและราคาแพงความตองการมีไมมากเทากับสินคาระดับลาง ดานรองเทาหนังความตองการยังคงมีอยูอยางตอเนื่อง สินคาที่ผลิตในประเทศสวนใหญเปนตลาดระดับกลางและลาง แตยังมีความตองการสินคารองเทาหนังนําเขาที่เปนสินคาแบรนดดังที่รูจักแพร หลายและมีราคาคอนขางแพง

ตลาดสงออกผลิตภัณฑเคร่ืองหนังหลักของไทยสวนใหญจะเปนตลาดระดับกลางและระดับลาง ซึ่งมูลคาการสงออกมีแนวโนมเพิ่มข้ึนอยางตอเนื่องตามการเติบโตของเศรษฐกิจในภูมิภาคตางๆ โดยที่มูลคาการสงออกผลิตภัณเคร่ืองหนังหลักเพิ่มข้ึนจาก 758 ลานเหรียญสหรัฐในป 2545 เปน 879 ลานเหรียญสหรัฐในป 2550 รายละเอียดดังตารางตอไปนี้ มูลคาการสงออกผลิตภัณฑเครื่องหนังหลักของไทย

หนวย : ลานเหรียญสหรัฐHS 2545 2546 2547 2548 2549 2550 สัดสวนป 2550

เคร่ืองหนังสําหรับเดนิทางและกระเปาหนัง 305 221 230 208 203 230 26%เคร่ืองแตงกายทําจากหนัง 48 50 53 52 58 53 6%รองเทาทาํจากหนัง 405 441 451 563 623 596 68%

รวม 758 712 734 823 884 879 100%% เตบิโต -6% 3% 12% 7% -1%

ที่มา : Global Trade Atlas

107

ในป 2550 มูลคาสงออกไดลดลงเล็กนอยมีสาเหตุจากรองเทากีฬายอดสงออกไปยังตลาดหลักประเทศสหรัฐไดลดลงสงผลใหมูลคาสงออกผลิตภัณฑชนิดนี้ลดลงจาก 396.7 ลานเหรียญสหรัฐในป 2549 เหลือ 309.9 ลานเหรียญสหรัฐ สวนผลิตภัณฑรองเทาที่ทําจากหนังอ่ืนๆ ยังสงออกอยูในเกณฑดี โดยมตีลาดสงออกหลัก ไดแก สหรัฐ และสหภาพยโุรป โดยเฉพาะเดนมารก เนเธอรแลนด ฝร่ังเศส เยอรมนั และเบลเยี่ยม สวนตลาดสงออกหลักในเอเชีย ไดแก ญี่ปุน สหรัฐอาหรับเอมิเรตส จีนเกาหลี รัฐเซีย ออสเตรเลีย และเกาหลีใต เปนตน ในป 2550 ที่ผานมาตลาดสหรัฐความตองการหดตัวลงอยางมากตามสภาวะเศรษฐกิจที่ประสบปญหาวิกฤตซับไพรมลดความเชื่อมั่นของผูบริโภค ตลาดสหภาพยุโรปความตองการคอนขางทรงตัว สวนตลาดสงออกหลักเอเชียสวนใหญความตองการยังคงเพิ่มข้ึนจากปกอนโดยเฉพาะตลาดญี่ปุน จากขอตกลงหุนสวนทางเศรษฐกิจไทยและญีปุน (JTEPA) สงผลใหรองเทาหนังนําเขาจากไทยไปญี่ปุนไดรับยกเวนภาษี สวนตลาดสงออกผลิตภัณฑเคร่ืองหนังสําหรับเดินทางและกระเปาหนัง และเคร่ืองแตงกายทําจากหนังมูลคาสงออกคอนขางทรงตัวจากปที่ผานมา โดยมีตลาดสงออกหลัก ไดแก สหรัฐ ญี่ปุน และสหภาพยุโรป สินคาสงออกของไทยสวนใหญเปนตลาดระดับปานกลางและระดับลาง ที่ผานมาผูสงออกไทยตองเผชิญกับภาวะการแขงขันที่รุนแรงข้ึนจากประเทศที่มีตนทุนคาแรงงานที่ถูกกวา อาท ิจีน อินเดีย อินโดนีเซีย และเวียดนาม ซึ่งมีกลุมตลาดสงออกกลุมเดียวกัน สวนตลาดระดับบนและระดับกลางสหภาพยุโรปครองตลาดอยู โดยมีอิตาลี ฝร่ังเศส และสวิสเซอรแลนด เปนผูนําการผลิตสินคาแบรนดดังและยังเปนผูนําแฟชั่น การออกแบบ และเทคโนโลยีการผลิตซึ่งผูผลิตไทยสวนใหญยังไมมศีักยภาพพอที่จะแขงขันในตลาดระดับบนได นอกจากนั้น แนวโนมการแข็งคาของคาเงินบาทอยางตอเนื่องสงผลตอราคาสงออกเปนการลดศักยภาพในการแขงขัน

แนวโนมผลิตภัณฑเคร่ืองหนังป 2551 คาดวาตลาดในประเทศโดยเฉพาะตลาดระดบักลางและระดับลางจะยังคงเติบโตตอเนื่องเปนไปตามการเติบโตของเศรษฐกิจประเทศที่ประมาณการวาจะอยูระหวางรอยละ 4.0 – 5.0 สวนตลาดสงออกซึ่งเปนตลาดหลักของผลิตภัณฑเคร่ืองหนังไทยอาจตองเผชิญกับภาวะการชะลอตัวของการเติบโตเศรษฐกิจโลกและปริมาณการคาโลก โดย เฉพาะเศรษฐกิจประเทศสหรัฐซึ่งเปนตลาดสงออกหลักในทุกผลิตภัณฑ และการแข็งคาของเงินบาทยังสงผลตอราคาสินคาสงออกของไทยโดยตรง แตอยางไรก็ตาม จากการที่จีนคูแขงรายใหญมีแนวโนมจะลดอัตราการเติบโตของการสงออก อาจชวยบรรเทาสภาวะการแขงขันลงไดบาง อีกทั้งจีนและเวียดนามมีแนวโนมวาจะถูกมาตรการตอบโตการทุมตลาดผลิตภัณฑเคร่ืองหนังจากสหภาพยุโรปซึ่งเปนตลาดสงออกที่สําคัญอีกตลาดหนึ่ง ปจจัยเหลานี้นาจะชวยสงเสริมใหการสงออกเคร่ืองหนังของไทยสามารถเติบโตตอไปไดในปนี้

รองเทาป 51...มีแนวโนมชะลอตัวตามภาวะเศรษฐกิจ แนวโนมป 2551 คาดการณวาความตองการรองเทาของตลาดในประเทศจะมีแนวโนม

เติบโตในอัตราที่ชะลอตัวลง เนื่องจากตองเผชิญกับการเขามาแยงสวนแบงในประเทศของสินคานําเขาจาก

108

ตางประเทศ สวนตลาดสงออกในป 2551 จากที่คาดการณวาเศรษฐกิจโลกในภูมิภาคตางๆ จะชะลอตัวลง โดยเฉพาะสหรัฐซึ่งเปนตลาดสงออกหลักกําลังประสบปญหาเศรษฐกิจอยูในภาวะชะลอตัวซึ่งจะสงผลกระทบตอการสงออกโดยตรง นอกจากนั้น การแข็งคาของเงินบาทสงผลกระทบตอราคาสงออกทําใหศักยภาพในการแขงขันลดลง และยังสงผลตอการรับรูรายไดในรูปเงินบาท ในขณะที่ตลาดสงออกหลักอ่ืนๆ ไมวาจะเปนภูมิภาคยุโรปและภูมิภาคเอเชียคาดวาเศรษฐกิจจะมีการชะลอตัวลงบางเชนกัน จึงมีแนวโนมวาการสงออกรองเทาในปนี้จะเติบโตในอัตราที่ชะลอตัวลงจากปกอน

ผลิตภัณฑรองเทาถือเปนสินคาจําเปนที่ความตองการเปนไปตามการเติบโตของเศรษฐกิจและรายไดประชากรตอหัว ผลิตภัณฑรองเทามีหลายประเภท ไดแก รองเทากีฬา รองเทาหนัง รองเทาลําลอง และรองเทาอ่ืนๆ โดยที่ตลาดรองเทาลําลองจะมีเปาหมายตลาดในประเทศเปนหลัก สวนรองเทากีฬาและรองเทาหนังจะมีเปาหมายตลาดสงออกเปนหลัก เมื่อมาพิจารณาการผลิต การนําเขาและการสงออกมีรายละเอียดตามแผนภาพตอไปนี ้

ดัชนีผลผลิตอุตสาหกรรมรองเทาและมูลคาการนําเขาและสงออก

50 63110 1467569

886 912 964

747 784 789

103

137

113109

149

120

0

200

400

600

800

1,000

1,200

1,400

1,600

2545 2546 2547 2548 2549 2550e

ลานเหรียญสห

รัฐ

0

20

40

60

80

100

120

140

160

ป 2

531

= 10

0

มูลคาการนําเขาผลิตภัณฑรองเทารวม มูลคาการสงออกผลิตภัณฑรองเทารวม

ดัชนีผลผลิตอุตสาหกรรมรองเทา

ที่มา : ธนาคารแหงประเทศไทย

ตลาดผลิตภัณฑรองเทาในประเทศไทยปริมาณการผลิตมีแนวโนมเพิ ่มขึ้น ดัชนีผลผลิตอุตสาหกรรมผลิตภัณฑรองเทาไดเพิ่มข้ึนจาก 103 ในป 2545 เปน 149 ในป 2550 หรือคิดเปนอัตราเพิ่มข้ึนรอยละ 45 รองเทากีฬามีปริมาณการผลิตลดลงสาเหตุจากยอดสงออกที่ลดลง โดยเฉพาะในตลาดหลักคือประเทศสหรัฐที่เศรษฐกิจเกิดการชะลอตัวในปที่ผานมา สวนรองเทาประเภทอ่ืนๆ ยังมีการผลิตอยูในเกณฑดี โดยเฉพาะรองเทาหนังที่มีความตองการเพิ่มข้ึนทั้งในประเทศและตางประเทศ ดานการสงออกยังมีมูลคาเพิ่มข้ึนอยางตอเนื่องเชนกันจาก 747 ลานเหรียญสหรัฐในป 2545 เพิ่มข้ึนเปน 964 ลานเหรียญสหรัฐในป 2550 (ประมาณการ) หรือคิดเปนอัตราเพิ่มข้ึนรอยละ 29 สวนการนําเขาก็มีมูลคาเพิ่มข้ึนอยางตอเนื่องตามความตองการในประเทศที่เพิ่มข้ึนจาก 50 ลานเหรียญสหรัฐในป 2545 เพิ่มข้ึนกวาสองเทาเปน 146 ลานเหรียญสหรัฐ (รายละเอียดตามแผนภาพขางตน)

109

ตลาดรองเทาในประเทศมีสวนแบงตลาดประมาณรอยละ 30 สวนตลาดสงออกมีสวนแบงตลาดสัดสวนใหญถึงรอยละ 70 จากแผนภาพขางตนเห็นไดวาปริมาณการผลิตที่เพิ่มข้ึนประกอบกับปริมาณการนําเขาที่เพิ่มข้ึน แสดงถึงความตองการในประเทศยังอยูในเกณฑดี โดยที่รองเทาลําลองจะผลิตเพื่อรองรับความตองการในประเทศเปนหลักสวนใหญจะเปนตลาดลางซึ่งราคาถูกมีมูลคาตลาดรวมประมาณ 3,000 – 4,000 ลานบาท สวนรองเทาหนังความตองการในประเทศยังมีอยูอยางตอเนื่องโดยเฉพาะรองเทาทํางานหนังในตลาดระดับกลางและระดับลาง ตลาดรองเทากีฬาความตองการในประเทศยังคงเติบโตอยูในเกณฑดีเชนกนั สภาวะตลาดรองเทาในประเทศที่ผานมาไดถูกสินคาราคาถกูจากจีนเขามาแยงสวนแบงตลาดในประเทศ โดยจีนมีสวนแบงตลาดกวากึ่งหนึ่งของมูลคาการนําเขารวมโดยเฉพาะหมวดรองเทาลําลองและรองเทาอ่ืนๆ สวนการนําเขาจากมาเลเซีย อินโดนีเซีย เวียดนาม และสหภาพยุโรป มีสัดสวนเพิ่มข้ึนไมมากนัก รายละเอียดการนําเขารายผลิตภัณฑตามตารางตอไปนี้ มูลคาการนําเขาผลติภณัฑรองเทาของไทย

หนวย : ลานเหรียญสหรัฐ2545 2546 2547 2548 2549 2550e สัดสวนป 2550e

รองเทากฬีา 7.6 10.0 10.8 14.5 18.8 19.6 13%รองเทาหนงั 8.9 10.1 14.5 17.1 17.8 25.0 17%รองเทาลําลอง 1.8 2.0 3.5 4.9 5.5 25.0 17%รองเทาอื่นๆ 31.2 40.7 40.5 38.8 67.7 76.4 52%

รวม 49.5 62.8 69.3 75.3 109.8 146.0 100%% เติบโต 27% 10% 9% 46% 33%

ท่ีมา : สาํนักงานเศรษฐกจิอตุสาหกรรมรวบรวม

ตลาดสงออกถือเปนตลาดหลักของผูผลิตรองเทากีฬาและรองเทาหนังซึ่งมีสวนแบงตลาดสงออกถึงรอยละ 51 และ 30 ตามลําดับ โดยในป 2550 ที่ผานมาปริมาณการผลิตรองเทากีฬาไดลดลงจากการปดโรงงานผลิตรองเทากีฬาแหงหนึ่งลง เนื่องจากประสบปญหาขาดทุนติดตอกันหลายป และมีการยกเลิกวาจางผลิตจากตางประเทศบางสวน นอกจากนั้น รองเทากีฬาสงออกไปยังสหรัฐซึ่งถือเปนตลาดใหญไดหดตัวลงตามสภาวะเศรษฐกิจที่ถดถอย ประกอบกับภาวะการแขงขันสูงจากประเทศที่มีตนทุนแรงงานต่ํากวาและมวัีตถุดิบในประเทศพอเพยีง อาทิ จีน อินโดนีเซยี และเวียดนาม เปนตน จงึทาํใหมูลคาสงออกรองเทากีฬาลดลงจากปกอน สวนรองเทาหนังความตองการในตลาดตางประเทศ โดยเฉพาะตลาดระดับกลางและลางยังคงเพิ่มข้ึนตอเนื่องสงผลใหมูลคาสงออกรองเทาหนังเพิ่มข้ึนอยางเห็นไดชัด โดยมีตลาดสงออกหลัก ไดแก สหรัฐ และสหภาพยุโรป สวนรองเทาลําลองมีสัดสวนสงออกไมมาก ผูประกอบการพยายามขยายตลาดสงออกและสรางแบรนดใหเปนที่รูจักมากข้ึน ที่ผานมาไดมีการทําตลาดสงออกในกลุมประเทศอาเซียน เกาหลี ไตหวัน และตะวันออกกลาง เปนตน รายละเอียดการสงออกรายผลิตภัณฑตามตารางตอไปนี้

110

มูลคาการสงออกผลติภัณฑรองเทาของไทยหนวย : ลานเหรียญสหรัฐ

2545 2546 2547 2548 2549 2550e สัดสวนป 2550eรองเทากฬีา 466 453 448 543 544 496 51%รองเทาหนงั 145 183 194 197 227 288 30%รองเทาลําลอง 78 83 87 87 78 90 9%รองเทาอื่นๆ 58 65 60 59 63 90 9%

รวม 747 784 789 886 912 964 100%% เติบโต 5% 1% 12% 3% 6%

ท่ีมา : สาํนักงานเศรษฐกจิอตุสาหกรรมรวบรวม

ป 2551 คาดวาความตองการรองเทาของตลาดในประเทศจะมีแนวโนมเติบโตในอัตราที่ชะลอตัวลงทั้งรองเทากีฬา รองเทาหนัง รองเทาลําลองและรองเทาอ่ืนๆ เนื่องจากตองเผชิญกับการเขามาแยงสวนแบงในประเทศของรองเทานําเขาจากจีนซึ่งหล่ังไหลเขามาเปนจํานวนมากในปที่ผานมา โดย เฉพาะตลาดรองเทาลําลองและรองเทาอื่นๆ สวนตลาดสงออกในป 2551 จากที่คาดการณวาเศรษฐกิจโลกในภูมิภาคตางๆ จะชะลอตัวลง โดยเฉพาะสหรัฐซึ่งเปนตลาดสงออกหลักกําลังประสบปญหาเศรษฐกิจอยูในภาวะชะลอตัวซึ่งจะสงผลกระทบตอการสงออกโดยตรง นอกจากนั้น การแข็งคาของเงินบาทสงผลกระทบตอราคาสงออกทําใหศักยภาพในการแขงขันลดลง และยังสงผลตอการรับรูรายไดในรูปเงินบาท ในขณะที่ตลาดสงออกหลักอ่ืน ๆ ไมวาจะเปนภูมิภาคยุโรปหรือเอเชียคาดวาเศรษฐกิจจะมีการชะลอตัวลงบางเชนกัน จึงมีแนวโนมวาการสงออกรองเทาในปนี้จะเติบโตในอัตราที่ชะลอตัวลงจากปกอน ปลากระปอง...เผชิญปญหาวัตถุดิบ แตตลาดในประเทศและสงออกยังเติบโต

อุตสาหกรรมปลากระปองในป 2551 ยังตองเผชิญปญหาตอเนื่องทั้งในดานวัตถุดิบมีราคาแพง เนื่องจากผลกระทบจากสภาพอากาศของโลกที่แปรปรวน แมวาตลาดปลากระปองภายในประเทศจะยังคงขยายตัวอยูในเกณฑดีอยางตอเนื่อง แตภาวะการแขงขันรุนแรงข้ึน จากการที่มีผูประกอบการรายใหมเขาตลาด สวนการสงออกปลากระปองคาดวาจะยังคงขยายตัวไดอยางตอเนื่อง แมวาจะตองเผชิญกับการแขงขันที่รุนแรง

ปจจุบันผูผลิตปลากระปองประสบปญหาจากการที่ปริมาณปลามีไมเพียงพอกับความตองการของโรงงานปลากระปอง โดยมีการคาดหมายวาปริมาณการจับปลาที่มีแนวโนมลดลงอยางตอเนื่อง กลาวคือ บรรดานักวิทยาศาสตรคาดการณวาความผันแปรของสภาพอากาศโดยเฉพาะในเขตมหาสมุทรแอตแลนติก ซึ่งเปนแหลงประมงทูนาที่สําคัญจะยังคงสงผลตอเนื่องไปจนถึงเดือนเมษายนป 2551 สงผลใหปริมาณปลาจะยังคงมีไมเพียงพอในการที่จะปอนโรงงานปลากระปอง โดยเฉพาะปลาสคิบแจ็ค และเยลโลฟน ราคาปลาทูนามีแนวโนมเพิ่มสูงข้ึนอยางตอเนื่อง แมวาอุตสาหกรรมปลากระปองจะเปนอุตสาหกรรมที่พึ่งพิงการนําเขาวัตถุดิบจากตางประเทศ กลาวคือใชวัตถุดิบในประเทศเพียงรอยละ 20.0 เทานั้น ที่เหลือตองพึ่งพาการนําเขา ซึ่งนาจะเปนอุตสาหกรรมเกษตรที่ไดรับอานิสงสจากการแข็งคาของเงินบาท แตในป 2550 ปรากฏการณเอลนีโญและสภาพอากาศที่แปรปรวนสงผลใหปลาซารดีน ทูนา และแมคคาเรล ซึ่งเปนวัตถุดิบสําคัญในการผลิตปลากระปองหายากข้ึน เพราะปลามีการกระจายตัวไมอยู

111

กันเปนฝูง และไปอยูน้ําที่ลึกมากข้ึนเพื่อหนีรอน ราคาปลาเหลานี้ในตลาดโลกปรับตัวเพิ่มข้ึนอยางตอเนื่อง คาดวาในป 2551 ไทยยังคงตองพึ่งพาการนําเขาปลา โดยเฉพาะปลาทูนาแชเย็นแชแข็งมูลคาสูงถึง 1,000 ลานดอลลารสหรัฐฯ โดยแหลงนําเขาหลัก คือ ไตหวัน วานาอาตู เกาหลีใต ญี่ปุน มัลดีฟส สวนแหลงนําเขาที่มีอัตราการขยายตัวที่นาสนใจคือ อินโดนีเซียและจีน นอกจากนี้ ผูผลิตปลากระปองตองเผชิญกับตนทุนอ่ืนๆ โดยเฉพาะบรรจุภัณฑกระปอง มะเขือเทศที่ใชเปนวัตถุดิบในการผลิตซอสมะเขือเทศ รวมทั้งตนทุนคาจางแรงงานที่ปรับเพิ่มข้ึน สงผลใหตนทุนการผลิตปลากระปองเพิ่มข้ึนไมต่ํากวา 10-20% สวนทางกับสินคาหมวดปลากระปองข้ึนบัญชีเปนสินคาควบคุมราคาจากกระทรวงพาณิชย ทําใหไมสามารถปรับข้ึนราคาไดตามตนทุนที่เพิ่มข้ึน

จากสภาพปญหาสําคัญๆที่ผูประกอบการตองเผชิญในป 2551 ดังนั้นผูประกอบการในอุตสาหกรรมปลากระปองจึงควรตงปรับตัวดวยวิธีการดังตอไปนี้

1.ผูประกอบการควรเปล่ียนประเภทปลา เมื่อปริมาณการจับปลาลดลง ผูผลิตปลากระปองปอนตลาดในประเทศเร่ิมหาปลาทะเลชนิดอ่ืนๆมาทดแทน โดยเร่ิมจากผูประกอบการผลิตปลาซารดีนกระปองบางรายก็หันมาใชปลาแมคคาเรลแทน และแนวโนมผูประกอบการกําลังมองหาปลาทะเลชนิดอ่ืนมาแทนปลาแมคคาเรลและทูนาที่ตนทุนแพงข้ึนและมีปริมาณลดลง

2.ผูประกอบการควรปรับลดกําลังการผลิต ปญหาวัตถุดิบโดยเฉพาะราคาปลาที่มีแนวโนมสูงข้ึน ทําใหผูประกอบการตองแบกรับภาระตนทุนที่เพิ่มสูงข้ึนมาก แตไมสามารถปรับราคาข้ึนไดมากเทากับตนทุนที่เพิ่มข้ึน เนื่องจากเปนสินคาควบคุมราคาและภาวะการแขงขันที่รุนแรงทั้งตลาดในประเทศและตลาดสงออก ดังนั้นแนวทางในการแกปญหาของโรงงานผลิตปลากระปอง โดยเฉพาะทูนากระปองที่ผลิตเพื่อสงออกสวนใหญควรปรับลดกําลังการผลิตลงใหสอดคลองกับปญหาวัตถุดิบที่เผชิญอยู นอกจากนี้ ผูประกอบการก็ควรจะมีการปรับลดคนงานตามกําลังการผลิตที่ลดลงเพื่อลดตนทุนดวย รวมทั้งโรงงานบางแหงที่ไมสามารถรับภาระตนทุนที่เพิ่มสูงข้ึนได ตองปดโรงงานในที่สุด

บริษัท ศูนยวิจัยกสิกรไทย จํากัด คาดการณวาในป 2551 ตลาดปลากระปองในประเทศไทยจะมีมูลคาประมาณ 4,600 ลานบาท เมื่อเทียบกับในปที่ผานมาเพิ่มข้ึนรอยละ 15.0 โดยถาแยกตามประเภทปลาแลว ปลาซารดีนกระปองซึ่งเปนตลาดใหญที่สุดมีสัดสวนถึงรอยละ 67.0 ของตลาดรวมปลากระปอง ปลาแมคเคอเรลกระปองรอยละ 18.0 และปลาทูนากระปองรอยละ 12.0 สวนที่เหลืออีกรอยละ 3.0 เปนปลาอ่ืนๆบรรจุกระปอง อยางไรก็ตาม ตลาดปลากระปองนั้นยังแบงออกไดเปน 2 ประเภทใหญๆ คือ ปลากระปองในซอสมะเขือเทศ ในน้ํามันและน้ําเกลือ ซึ่งมีสวนแบงตลาดรอยละ 80.0 ของตลาดปลากระปองทั้งหมด สวนอีกรอยละ 20.0 เปนตลาดปลากระปองปรุงรส ซึ่งสวนใหญจะอยูในลักษณะการปรุงรสดวยเคร่ืองแกงประเภทตางๆ เชน แกงเขียวหวาน แพนง มัสหมั่น เปนตน

112

แมสถานการณโดยรวมของธุรกิจปลากระปองในป 2551 จะยังประสบปญหาการขาดแคลนวัตถุดิบตอเนื่องจากป 2550 ในขณะที่การแขงขันของตลาดปลากระปองภายในประเทศก็ยังคงมีความรุนแรงตอเนื่อง เนื่องจาก

- ผูสงออกปลากระปองหันมาขยายตลาดในประเทศมากข้ึน เนื่องจากผูสงออกปลากระปอง โดยเฉพาะปลาทูนากระปองตองเผชิญกับการแขงขันที่รุนแรงในตลาดโลก และประเทศคูคาสําคัญชะลอการนําเขา เนื่องจากผูบริโภคบางสวนวิตกเกี่ยวกับปญหาโลหะหนักตกคางในผลิตภัณฑอาหารทะเล ทําใหลดปริมาณการบริโภคอาหารทะเล ดังนั้นผูสงออกปลากระปองจึงหันมาขยายตลาดปลากระปองในประเทศมากข้ึน

- ตลาดปลากระปองขยายตัวอยางมาก ปลากระปองเปนสินคาประเภทหนึ่งที่ไดรับอานิสงสจากภาวะเศรษฐกิจชะลอตัว ผูบริโภคมีความระมัดระวังการจับจายใชสอย โดยหันมาเลือกรับประทานอาหารที่ราคาประหยัดและมีคุณภาพสอดคลองกับกําลังซื้อ โดยมูลคาตลาดปลากระปองจะมีการขยายตัวมากกวาในชวงภาวะปกติ กลาวคือ ในชวงเศรษฐกิจชะลอตัว ผูบริโภคในประเทศหันไปบริโภคอาหารประเภทปลากระปองมากข้ึน สงผลใหอัตราการขยายตัวของตลาดเพิ่มข้ึนเปนรอยละ 20.0 จากในชวงภาวะปกติตลาดปลากระปองเติบโตรอยละ 10.0-15.0 ซึ่งการที่ตลาดปลากระปองขยายตัวอยางมาก สงผลใหบรรดาผูประกอบการในธุรกิจปลากระปองตางหันมาเพิ่มกลยุทธตางๆเพื่อชวงชิงสวนแบงตลาด

คาดวาการสงออกปลากระปองในป 2551 ยังคงมีแนวโนมขยายตัวอยางตอเนื่อง โดยมีมูลคาการสงออก 1,500 ลานดอลลารสหรัฐฯ หรือเพิ่มข้ึนเกือบรอยละ 10.0 เนื่องจากคาดวาสหรัฐฯซึ่งเปนประเทศที่นําเขาปลากระปองมากเปนอันดับหนึ่งของไทยจะไมลดการนําเขาลงมากนัก เนื่องจากในชวงที่เศรษฐกิจสหรัฐฯซบเซานั้นไมสงผลกระทบตอปริมาณการบริโภคปลากระปองมากนัก รวมทั้งการสงออกปลากระปองไปยังตลาดอ่ืนๆยังคงมีแนวโนมขยายตัว โดยเฉพาะออสเตรเลีย ญี่ปุน แคนาดา สหภาพยุโรป อียิปต และซาอุดิอาระเบีย

ประเด็นที่นาจับตามองสําหรับธุรกิจปลากระปองในป 2551 มีดังนี้ 1.ธุรกิจกองเรือหาปลา เนื่องจากในปจจุบันไทยตองพึ่งพาการนําเขาปลาเพื่อปอน

โรงงานอุตสาหกรรมปลากระปอง ดังนั้นผูประกอบการบางรายจึงหันมาลงทุนในธุรกิจกองเรือหาปลาในทะเลลึก นอกจากประโยชนในเร่ืองของวัตถดุิบที่ชวยสนับสนุนการดําเนินกิจการ สําหรับฐานการผลิตปลากระปองในประเทศไทยใหมีวัตถุดิบไดอยางตอเนื่องแลว ในอนาคตยังชวยรองรับกับกฎแหลงกําเนิดสินคา (Rule of Origin) สําหรับการลดภาษีในประเทศสหภาพยุโรปและญี่ปุนอีกดวย เนื่องจากสินคาปลาทูนาที่สงออกไปยังสหภาพยุโรปตองเสียภาษีในอัตราที่สูงถึงรอยละ 24.0 ในปจจุบัน แตการที่ไทยมีกองเรือเองจะชวยลดความเสียเปรียบทางดานภาษีลงเหลือรอยละ 20.5 เพราะวัตถุดิบที่มาจากประเทศไทยจะไดรับสิทธิพิเศษทางภาษีศุลกากรเปนการทั่วไปหรือจีเอสพี

113

ขณะเดียวกันสําหรับขอตกลงเร่ืองหุนสวนเศรษฐกิจไทย-ญี่ปุน (JTEPA) ปลาทูนากระปองไดรับการลดภาษีจากรอยละ 9.0 เหลือรอยละ 0 ในปที่ 6 แตก็มีขอกําหนดเร่ืองแหลงกําเนิดสินคาวาปลาทูนากระปองที่นําเขาญี่ปุนจะตองเปนวัตถุดิบที่มีแหลงมาจากกองเรือสัญชาติอาเซียน หรือกองเรือที่เปนสมาชิกของคณะกรรมาธิการทูนามหาสมุทรอินเดีย (Indian Ocean Tuna Commission : IOTC) ถึงจะไดรับการลดภาษีภายใตขอตกลงทางการคา และยังมีสวนชวยสนับสนุนใหมีกองเรือจับปลาน้ําลึกสัญชาติไทยสามารถจับปลา ในนานน้ํามหาสมุทรอินเดีย ปจจุบันการจับปลาทูนาในมหาสมุทรแปซิฟกตะวันตก และมหาสมุทรอินเดียสวนใหญจะเปนเรือของไตหวัน ญี่ปุน และสเปน

2.การผลักดันสินคาทูนากระปองเขาสูบัญชีลดภาษีภายใตกรอบขอตกลงเขตการคาเสรีอาเซียน-สหภาพยุโรป จากการที่สหภาพยุโรป (อียู) ใหโควตาภาษีสินคาทูนากระปองแกไทย ฟลิปปนส และอินโดนีเซียเพื่อชดเชยความเสียหายกรณีที่อียูใหสิทธิพิเศษทางภาษี 0% ในสินคาทูนากระปองแกกลุมประเทศในแอฟริกา แคริบเบียน และแปซิฟก โดยในป 2546 อียูใหโควตาที่ 25,000 ตัน อัตราภาษีในโควตา 12% และเพิ่มเปน 25,750 ตัน ในป 2547-2550 สวนไทยไดรับโควตาเทาเดิมคือ 25,750 ตัน และการชดเชยดังกลาวจะส้ินสุดในป 2550 ซึ่งจะสงผลกระทบตอไทยและประเทศสมาชิกอาเซียน

ดังนั้น กระทรวงพาณิชยกําลังผลักดันสินคาทูนากระปองเขาสูบัญชีลดภาษีภายใตกรอบขอตกลงเขตการคาเสรีอาเซียน-สหภาพยุโรป เพราะคาดวาหลังจากส้ินปนี้อียูจะไมเพิ่มโควตานําเขาสินคาปลาทูนากระปองตามที่ไทยรองขอ เนื่องจากไทยมีสถิติการสงออกทูนากระปองไปอียูเพิ่มข้ึนทุกป ขณะที่สถิติการสงออกของประเทศในกลุมประเทศแอฟริกา แคริเบียน และแปซิฟก(ACP)ลดลง ซึ่งแสดงวาไทยไมไดรับผลกระทบจากกรณีที่อียูลดภาษีปลาทูนากระปองเหลือรอยละ 0 ใหกับกลุม ACP ซึ่งเปนคูแขงสําคัญของไทยในตลาดอียู จึงเปนไปไดวาอียูอาจไมใหโควตานําเขาแกไทยเปนการชดเชยอีกตอไป

ถาไทยสามารถดึงใหปลาทูนากระปองเขาไปอยูในการเจรจาขอตกลงการคาเสรีอาเซียน-สหภาพยุโรปสําเร็จคาดวาอัตราภาษีทูนากระปองจากกลุมอาเซยีน ซึ่งรวมถึงไทยจะอยูที่ประมาณรอยละ 7.0-9.0 อยางไรก็ตาม ในปจจุบันกลุม Eurothon (กลุมผูพิทักษผลประโยชนอุตสาหกรรมปลาทูนากระปองในยุโรป และในกลุมประเทศแอฟริกา แคริบเบียน และแปซิฟก) ขัดขวางการดําเนินการดังกลาว โดยอางวาการยกเลิกหรือการลดภาษีใหไทยรวมถึงกลุมประเทศอาเซียนจะสงผลเสียหายตอผูผลิตในอียูและ ACP เพราะประเทศผูสงออกหลักอยางไทย ฟลิปปนส และอินโดนีเซียมีความไดเปรียบจากคาแรงงานต่ํา สามารถเขาถึงวัตถุดิบและการขนสงทางเรือในตนทุนที่ต่ํากวา และจะทําใหสวนแบงตลาดของผูผลิตจากอียู และ ACP ลดลง สงผลกระทบตอแรงงานจํานวนนับแสนคน โดยผูผลิตในเอเชียจะไดรับประโยชนเพียงผูเดียว และจะกลายเปนศูนยกลางอุตสาหกรรมทูนากระปองของโลก ซึ่งเร่ืองนี้ยังคงตองติดตามผลสรุปของการเจรจาตอไป โดยผลการเจรจานี้จะเปนปจจัยสําคัญที่จะกําหนดทิศทางการสงออกปลาทูนากระปองของไทยไปยังตลาดสหภาพยุโรป

114

นอกจากการสงออกปลาทูนากระปองแลว ผูสงออกของไทยรองขอใหกระทรวงพาณิชยเจรจากับอียูเพื่อขอขยายโควตาสงออกเนื้อปลาทูนาดวย จากป 2549 ที่ไทยไดโควตาสงออกไปอียู 5,000 ตัน ภาษีในโควตารอยละ 6.0 ซึ่งเพิ่มข้ึนจากป 2548 ที่ไดโควตาเพียง 4,000 ตัน ภาษีในโควตารอยละ 6.0 เชนกัน โดยการสงออกเนื้อทูนานั้นกําลังเปนสินคาที่มีแนวโนมแจมใสในตลาดอียู

3.การลงทุนในตางประเทศ นอกจากการเขาไปซื้อกิจการโรงงานผลิตปลาทูนากระปองในสหรัฐฯ โดยการรุกขยายตลาดในประเทศคูคาสําคัญแลว คาดวาผูผลิตปลากระปองรายใหญของไทยจะยังคงดําเนินการขยายการลงทุนในตางประเทศอยางตอเนื่อง โดยประเทศที่นาสนใจ คือ อินโดนีเซีย และเวียดนาม ซึ่งการเขาไปลงทุนในอินโดนีเซียเพื่อลดตนทุน ขณะที่นานน้ําของอินโดนีเซียก็ถือเปนแหลงทูนาขนาดใหญ เรือทุกลําจึงเร่ิมไปจับปลาทีแ่หลงนั้น สวนเวียดนามเปนการเขาไปรวมทุนในบริษัทผูผลิตปลากระปองรายใหญในเวียดนามเพื่อทําตลาดทั้งในประเทศเวียดนามและสงออก เคร่ืองใชบนโตะอาหารและในครัว เคร่ืองประดับตกแตงบาน : ตองโดดเดน-แตกตาง

ในป 2550 ที่ผานมา อุตสาหกรรมเคร่ืองใชบนโตะอาหารและในครัว เคร่ืองประดับตกแตงบานในประเทศตองเผชิญกับภาวการณแขงขันที่คอนขางรุนแรง ทั้งจากผูประกอบการไทยดวยกันเอง ไมวาจะเปนประเภทสินคาชนิดเดียวกัน หรือตางประเภทกันโดยเฉพาะในสวนของเคร่ืองใชบนโตะอาหารที่สามารถทดแทนกันไดคอนขางสมบูรณ และสินคานําเขาจากตางประเทศโดยเฉพาะจีน ซึ่งในชวง 11 เดอืนแรกป 2550 ไทยนําเขาสินคากลุมนี้คิดเปนมูลคาทั้งส้ิน 4,600.1 ลานบาท(เพิ่มข้ึนรอยละ 6 เมื่อเทียบจากชวงเดียวกันปกอน) โดยสินคากลุมนี้จากจีนครองสัดสวนถึงรอยละ 57.6 ของเมด็เงินรวมในชวงเวลาดงักลาว โดยอุปสงคในประเทศหลักของป 2550 คาดวานาจะมาจากความตองการซื้อเคร่ืองใชบนโตะอาหารและในครัว รวมถึงเคร่ืองประดับตกแตงบานของกลุมลูกคารายใหมอยางกลุมคนหนุมสาวในวัยทํางานที่หันมาซื้อคอนโดมิเนียมใกลที่ทํางานตนเอง เพื่อความสะดวกสบายและประหยัดเวลาในการเดินทาง โดยเฉพาะโครงการคอนโดมิเนียมที่ตั้งอยูในทําเลยานธุรกิจใจกลางเมือง และตามเสนทางที่รถไฟฟาและรถไฟใตดินผาน ขณะที่ตลาดสงออกเคร่ืองใชบนโตะอาหารและในครัว เคร่ืองประดับตกแตงบานของไทยในป 2550 นัน้มีความเปนไปไดวาจะปรับตัวลงระดับหนึ่งจากป 2549 อันเนื่องมาจากในรอบปที่ผานมาวิกฤตสินเชื่อที่อยูอาศัยประเภทดอยคุณภาพภายในประเทศสหรัฐอเมริกาไดปนปวนระบบเศรษฐกิจสหรัฐฯคอนขางมาก ทําใหการส่ังซื้อสินคาเคร่ืองใชบนโตะอาหารและในครัว เคร่ืองประดับตกแตงบานของประเทศคูคาหลักของไทยอยางสหรัฐฯเติบโตติดลบกวารอยละ 15 และคาดวาการสงออกสินคาประเภทนี้ของไทยโดยรวมในป 2550 จะเติบโตติดลบประมาณรอยละ 2-5

สําหรับแนวโนมอุตสาหกรรมเคร่ืองใชบนโตะอาหารและในครัว เคร่ืองประดับตกแตงบานในป 2551 นั้น ศูนยวิจัยกสิกรไทย เห็นวาประกอบดวยปจจัยสนับสนุนและปจจัยเส่ียงดังตอไปนี้

115

ตลาดในประเทศ ทิศทางการปรับตัวของสินคาเคร่ืองใชบนโตะอาหารและในครัว เคร่ืองประดับตกแตงบานมกัจะเปนไปตามทศิทางการขยายตัวของภาคอสังหาริมทรัพยภายในประเทศ ซึง่คาดวานาจะไดรับปจจัยสนับสนุนจากตลาดคอนโดมิเนียมที่นาจะยังคงเติบโตตอเนื่องตามความตองการของตลาด และบรรยากาศโดยรวมของเศรษฐกิจประเทศไทยทั้งในดานการบริโภค และการลงทุนที่ไดรับผลบวกจากทิศทางการเมืองนาจะมีแนวโนมชัดเจนมากข้ึนในป 2551 รวมถึงนโยบายการปลอยสินเชื่อของธนาคารหลายแหงที่หันมาสนับสนุนอุตสาหกรรมขนาดกลางและขนาดยอมกันมากข้ึน ทําใหโอกาสที่ผูประกอบการสินคาเคร่ืองใชบนโตะอาหารและในครัว เคร่ืองประดับตกแตงบานในไทยซึ่งสวนใหญเปนกลุมเอสเอ็มอีจะมีเงินทุนหมุนเวียนในการดําเนินกิจการคลองตัวเพิ่มข้ึนได แตทั้งนี้ผูประกอบการเองก็ตองมีจุดขายที่โดดเดนและแตกตางเพื่อสรางโอกาสใหแกสินคาของตนเองดวย สําหรับปจจัยเสี่ยงที่ไมควรมองขามเพราะอาจจะสงผลในเชิงลบตออุตสาหกรรมนี้ไดชัดเจนกวาปจจัยบวกก็คือ การที่ราคาน้ํามันพุงสูงข้ึนเปนประวัติการณและกําลังเขาใกลจุดวิกฤตินี้ที่อาจกลายเปนปจจัยเส่ียงที่จะบั่นทอนความคาดหวังจากการมีรัฐบาลใหมเขามาบริหารประเทศลดลงตามมาได นอกจากนี้ยังตองเผชิญกับภาวะเงินเฟอที่มีแนวโนมสูงข้ึน คาเงินบาทที่ยังแข็งคา และอัตราดอกเบี้ยที่ยังผันผวน โดยแรงกดดันของระดับตนทุนการผลิตที่เพิ่มข้ึนตามราคาน้ํามันที่คาดวาจะปรับตัวเพิ่มข้ึนอีกในป 2551 นาจะสงผลใหระดับราคาสินคาจําเปนปรับตัวเพิ่มข้ึนตามราคาวัตถุดิบและตนทุนคาขนสง ซึ่งหากราคาสินคาที่เพิ่มข้ึนสูงกวาอัตราการเพิ่มข้ึนของรายได ยอมเปนปจจัยลบตออํานาจการซื้อของผูบริโภค และอาจจะมีผลใหผูบริโภคมีพฤติกรรมระมัดระวังการใชจายเพิ่มมากข้ึนตามมาในที่สุด นอกจากนี้การแข็งคาของเงินบาทก็มีสวนที่จะสงผลกระทบตอความสามารถในการแขงขันของสินคาสงออกของไทยไมนอยรวมถึงผลกระทบตอรายไดของกลุมผูสงออกสินคาประเภทตางๆของไทยดวย ขณะที่การเพิ่มข้ึนของอัตราเงินเฟอยังเปนตัวแปรที่อาจจะมสีวนในการกดดันอัตราดอกเบี้ยในปนี้ใหปรับสูงข้ึน ซึ่งแนนอนวาการปรับเพิ่มข้ึนของอัตราดอกเบีย้เงินกูยอมจะเพิ่มภาระคาใชจายของผูบริโภคอีกทางหนึ่งดวย อีกทั้งยังมีความเปนไปไดสูงวาภาวะตลาดสินคาเคร่ืองใชบนโตะอาหารและในครัว เคร่ืองประดับตกแตงบานภายในประเทศจะมีอัตราการแขงขันที่รุนแรงมากข้ึนในป 2551 โดยเฉพาะการแขงขันทางดานราคา ทั้งสินคาที่ผลิตภายในประเทศและสินคาที่นําเขาจากตางประเทศโดยเฉพาะสินคาจากจีนที่มีราคาถูกกวาสินคาไทยโดยเปรียบเทียบ

ตลาดตางประเทศ สําหรับป 2551 มีแนวโนมที่สถานการณสินคาเคร่ืองใชบนโตะอาหารและในครัว รวมถึงเคร่ืองประดับตกแตงบานในไทยจะเผชิญปจจัยเสี่ยงหลายดาน โดยเฉพาะปญหาทางเศรษฐกิจของสหรัฐที่กอตัวข้ึนจากวิกฤติสินเชื่อซับไพรม และปญหาราคาน้ํามันที่ยังมีโอกาสปรับตัวสูงไปอีก ที่มีความเปนไปไดวาภาคอุตสาหกรรมเคร่ืองใชบนโตะอาหารและในครัว เคร่ืองประดับตกแตงบานไทยมีโอกาสไดรับผลกระทบสูง เนื่องจากการผลิตสวนใหญตองพึ่งพาการสงออก และยังคงมีการพึ่งพาตลาดสงออกข้ันสุดทายไปยังสหรัฐสูงดวย ขณะเดียวกันตนทุนการผลิตหลายประเภทก็มีแนวโนมจะปรับตัวเพิ่มข้ึนตามราคาน้ํามันที่อยูในชวงขาข้ึนดวย นอกจากนี้ทิศทางเศรษฐกิจของยโุรปและ

116

ญี่ปุนที่มีแนวโนมชะลอตัวลงในป 2551 ก็เปนอีกปจจัยลบที่นาจะสงผลกระทบตอภาคอุตสาหกรรมนี้อยางแนนอน ซึ่งในปที่ผานมาความตองการสินคาจากทั้งสหภาพยุโรปและญี่ปุนไดกลายเปนตัวชวยสําคัญที่พยุงใหการสงออกสินคากลุมนี้ของไทยไมตกต่ําตามการชะลอตัวของตลาดสหรัฐฯมากจนเกินไป ซึ่งแมวาตลาดยุโรปและญี่ปุนจะใหความสนใจในสินคาของไทยเพิ่มข้ึนเนื่องจากมั่นใจในคุณภาพและความปลอดภัย แตดวยอํานาจซื้อที่มีแนวโนมหดตัวลงในป 2551 อันเนื่องมาจากสารพัดปญหาที่ตองเผชิญไมวาจะเปนคาเงินที่แข็งคาข้ึนมาก ปญหาสินเชื่อและตลาดอสังหาริมทรัพยที่ยังเกิดข้ึนตอเนื่องในบางประเทศของยุโรป ก็อาจจะมีผลตอการตัดสินใจซื้อสินคาเคร่ืองใชบนโตะอาหารและในครัว รวมถึงเคร่ืองประดับตกแตงบานของไทยไมนอย สวนตลาดญี่ปุนก็ยังอยูในภาวะลําบากเชนกัน ทั้งนี้จากรายงานคาดการณตัวเลขเศรษฐกิจฉบับวันที่ 10 ธันวาคม 2550 ของ Consensus Economics Inc. ระบุวา เศรษฐกิจญี่ปุนอาจมีอัตราการขยายตัวรอยละ 1.5 ในป 2551 ชะลอลงจากที่คาดวาจะขยายตัวรอยละ 1.8 ในป 2550 ในขณะที่ อัตราเงินเฟออาจอยูที่รอยละ 0.4 ในป 2551 จากที่คาดวาจะอยูที่รอยละ 0 ในป 2550 และแนวโนมการออนคาของเงินดอลลาร หรืออีกนัยหนึ่งที่วาคาเงินบาทจะยังคงแข็งคาตอเนื่อง ยอมทําใหสินคากลุมนี้ของไทยไดรับผลกระทบพอสมควร เนื่องจากอุตสาหกรรมนี้พึ่งพาการสงออกเปนหลัก อีกทั้งผูประกอบการก็มักจะขายสินคากลุมนี้ในตลาดตางประเทศเปนเงินสกุลดอลลารสหรัฐฯ ดังนั้น แนวโนมการออนคาของเงินดอลลารสหรัฐฯ ยอมสงผลกระทบตอรายไดของภาคสงออกในรูปเงินบาทอีกตอไป นอกจากนี้ภาวการณแขงขันก็ยังมีแนวโนมที่รุนแรงยิ่งข้ึนในตลาดโลก โดยเฉพาะตลาดในระดับกลางถึงลางที่พบวานับวันจีนจะมีความแข็งแกรงทั้งดานการผลิตและการตลาดเพิ่มข้ึนตามลําดับ สวนเวียดนามก็มีอัตราขยายตัว และสัดสวนตลาดเพิ่มข้ึนอยางตอเนื่อง รวมถึงอินโดนีเซีย มาเลเซีย และฟลิปปนสก็มีการปรับกลยุทธเสริมความแข็งแกรงอยางตอเนื่องเชนกัน นอกจากนี้ผูประกอบการไทยยังตองเผชิญกับปญหาการลอกเลียนแบบสินคาอีกดวย ขณะที่ตลาดระดับบนก็ยังคงครองโดยสินคาแบรนดเนมทีเ่ปนทีรู่จกักนัทัว่โลกจากญี่ปุน อิตาลี เยอรมนี และสหราชอาณาจักร ทําใหสินคากลุมนี้ของไทยนับจากนี้ในทุกระดับราคาสินคาตองเผชิญกับภาวะการแขงขันอยางหนักข้ึนอยางหลีกเล่ียงไมได

สวนปจจัยบวกนั้นคาดวานาจะมาจากการที่ยังไมมีสัญญาณการชะลอตัวที่ชัดเจนของเศรษฐกิจในจีนและประเทศในเอเชีย โดยศูนยวิจัยกสิกรไทยประเมนิวา เศรษฐกิจจีนมแีนวโนมที่จะรักษาอัตราการขยายตัวในระดับสูง (ตัวเลขสองหลัก) ไวไดตอเนื่องในป 2551 โดยเฉพาะภาพรวมเศรษฐกิจและการบริโภคในบริเวณมหานครปกกิ่ง และเทียนจินที่คาดวาจะเติบโตเพิ่มสูงข้ึนไดอีกภายหลังจากการลงทุนในโครงสรางพื้นฐานตางๆเพื่อรองรับมหกรรมกีฬาโอลิมปก 2008 หรือเศรษฐกิจอินเดียและเวียดนามที่คาดวายังคงสามารถรักษาอัตราการเติบโตในระดับสูงไวไดตอเนื่อง ตามศักยภาพที่เอ้ือตอการขยายตัวของภาคการผลิต และดึงดูดการลงทุนโดยตรงจากตางประเทศ ซึ่งการที่ประชากรของทั้งสามประเทศดังกลาวมีรายไดเพิ่มสูงข้ึนอยางรวดเร็ว ยอมทําใหพฤติกรรมการซื้อสินคาเหมือนกับคนไทยในอดีตที่เมื่อมีฐานะดีข้ึนก็ตองการใชสินคาที่มีคุณภาพเพิ่มข้ึน นอกจากนี้การที่คาเงินหยวนมีคาแข็งข้ึนก็ยิ่งจะกระตุนใหจีนมี

117

การนําเขาจากตางประเทศเพิ่มมากข้ึน เพราะสินคานําเขาจะมีเสมือนมีราคาถูกลงในสายตาของผูบริโภคชาวจีน ดังนั้นมีความเปนไปไดวาอุปสงคในประเทศตอสินคานําเขานาจะมีอัตราการขยายตัวสูงใกลเคียงกับกับ 2550 ซึ่งรวมถึงสินคาเคร่ืองใชบนโตะอาหารและในครัว เคร่ืองประดับตกแตงบานดวย จึงนาจะยังสงผลใหสินคาประเภทดังกลาวของไทยมีโอกาสในการขยายการคากับจีน อินเดีย และเวียดนามไดอีก โดยปจจุบันเวียดนาม อินเดีย และจีนเปนตลาดสงออกสินคาเคร่ืองใชบนโตะอาหารและในครัว เคร่ืองประดับตกแตงบานที่สําคัญเปนอันดับ 9 อันดับ 10 และอันดับ 13 ของไทยตามลําดับ และเมื่อรวมเม็ดเงินการสงออกแลวพบวามีอัตราการเติบโตเปนเลขสองหลักหลายปติดตอกันแลว ขณะที่ตลาดตะวันออกกลางเองก็ยังคงอยูในชวงขาข้ึนจากการกอบโกยรายไดเปนกอบเปนกําจากราคาน้ํามันที่สูง และยังมีแนวโนมปรับตัวสูงข้ึนไดอีก ประกอบกับการขยายตัวของภาคอสังหาริมทรัพยในดูไปเองก็คึกคักไมนอย ทําใหโอกาสการขยายตัวของสินคาประเภทนี้ของไทยในตลาดตะวันออกกลางจึงยังเติบโตไดอีก แตทั้งนี้ผูประกอบการไทยซึ่งสวนใหญจะเปนกลุมผูประกอบการขนาดกลางและเล็กก็จําเปนตองพยายามบริหารตนทุนการผลิตใหมีประสิทธิภาพมากข้ึนเพื่อพยุงกําไรทางการคา พรอมทั้งเรงสรางมูลคาเพิ่มใหกับตัวผลิตภัณฑดวยความแตกตางที่อาจจะแฝงไปดวยรูปแบบ และวัฒนธรรมไทยและทองถิ่น แตทั้งนี้ก็ตองอิงกับความตองการที่แทจริงของตลาดดวย เพราะหากตลาดตองการสินคาที่ออกแนวทันสมัยไมใชแนวแบบไทยๆก็ตองพยายามสรางสรรคใหเกิดเอกลักษณในสินคาของตนเองใหได และอาจจะเพิ่มเติมประโยชนใชสอยใหแกสินคาที่ใหเปนไดทั้งของใชในครัวเรือนและของตกแตงบานเพื่อเจาะกลุมผูบริโภคคนรุนใหมๆ และกลุมโรงแรม-รีสอรต ขณะเดียวกันผูประกอบการไทยควรจะตองเรงสํารวจ และศึกษาลูทางการตลาดใหมๆอยางจริงจังมากข้ึน โดยเฉพาะประเทศคูเจรจาจัดทําเขตการคาเสรี เพื่อกระจายความเส่ียงจากการที่ตองพึ่งพิงตลาดหลักมากจนเกินไปทามกลางภาวะการแขงขันที่รุนแรง เพื่อผลักดันใหการเจาะตลาดใหมๆของสินคาเคร่ืองใชบนโตะอาหารและเคร่ืองใชในครัว รวมถึงเคร่ืองประดับตกแตงบานของไทยเปนไปอยางมีประสิทธิภาพสูงสุด

สําหรับสถานการณการคาสินคาเคร่ืองใชบนโตะอาหารและในครัว เคร่ืองประดับตกแตงบานของไทยในตลาดโลกในป 2551 ศูนยวิจัยกสิกรไทย คาดวานาจะอยูในภาวะทรงตัวตอเนื่องดวยอัตราการขยายตัวที่ระดับไมเกินรอยละ 3 หรือคิดเปนมูลคาการสงออกไมเกิน 39,500 ลานบาท ดวยสวนแบงตลาดในตลาดโลกที่ไมสูงมากนัก สําหรับแนวโนมอุตสาหกรรมรายสาขา พบวา อุตสาหกรรมที่มีโอกาสไดรับผลกระทบคอนขางมากจากการชะลอตัวของเศรษฐกิจสหรัฐ ไดแก เคร่ืองใชบนโตะอาหารและในครัวเรือนที่ทําจากสแตนเลส โลหะมีคา และอลูมิเนียม รวมถึงสินคาตกแตงประดับบานอยางกรอบรูปไม และของใชในเทศกาลงานร่ืนเริงตางๆ ขณะที่อุตสาหกรรมที่มีโอกาสไดรับผลกระทบคอนขางมากจากการชะลอตัวของเศรษฐกิจยุโรปและญี่ปุน ไดแก เคร่ืองใชบนโตะอาหารและในครัวเรือนที่ทําจากไม ถวยชามเซรามิก และของชํารวยเคร่ืองประดับเซรามิก สวนอุตสาหกรรมที่มีแนวโนมไดรับผลกระทบคอนขางมากจากการแข็งคาของเงินบาท ไดแก กรอบรูปไม เคร่ืองใชบนโตะอาหารและในครัวเรือนที่ทํา

118

จากไม รูปแกะสลักและเคร่ืองประดับไม และดอกไมประดิษฐ ขณะที่อุตสาหกรรมที่มีโอกาสไดรับผลกระทบในดานตนทุนคอนขางมากจากการปรับตัวสูงข้ึนของราคาน้ํามัน ไดแก เคร่ืองใชบนโตะอาหารและในครัวเรือนที่ทําจากพลาสติก และเคร่ืองแกว

มูลคาการสงออกเคร่ืองใชบนโตะอาหารและในครัว และเคร่ืองประดบัตกแตงบาน

ป มูลคา (ลานบาท)

อัตราการขยายตัว (รอยละ)

มูลคา (ลานเหรียญสหรัฐ)

อัตราการขยายตัว (รอยละ)

2546 36,830.5 -0.30 894.2 3.66 2547 37,759.2 2.52 940.1 5.13 2548 39,270.9 4.00 981.1 4.36 2549 39,085.5 -0.47 1,030.0 4.98 2550 38,102.1 -2.52 1,106.2 7.72 2551* 37,300-39,000 - 2 ถึง +2 1,150-1,200 3-8 ท่ีมา : กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ รวบรวมโดยฝายวจิัยเศรษฐกจิจลุภาค บริษัท ศนูยวจิัยกสกิรไทย จาํกัด หมายเหตุ : *คาดการณ

เคร่ืองด่ืมแอลกอฮอล : ตลาดแขงขันสูง…ชวงชิงกําลังซื้อท่ีแผวบาง ผลจากการที่ประเทศไทยไดรัฐบาลชุดใหมภายหลังการเลือกตั้ง นาจะกระตุนใหความเชื่อมั่นของผูบริโภคและนักลงทุนฟนตัว และนําไปสูการขยายตัวของการบริโภคและการลงทุนภาคเอกชน ประกอบกับการเรงดําเนินนโยบายกระตุนเศรษฐกิจผานโครงการลงทุนในโครงสรางพื้นฐานขนาดใหญของภาครัฐจะมีสวนชวยใหเกิดการจางงานที่ดีข้ึนและสนับสนุนการใชจายของผูบริโภคใหฟนตัวดีข้ึน อยางไรก็ตาม ปจจัยพึงระวังที่ผูประกอบการเคร่ืองดื่มแอลกอฮอลไมควรมองขามในป 2551 นั่นคือปญหาเศรษฐกิจและราคาน้ํามันซึ่งหากยังคงมีความผันผวนสูงก็จะสงผลตอกําลังซื้อของประชาชนและทําใหคนประหยัดหรือชะลอการใชจายดานเคร่ืองดื่มแอลกอฮอลลง ประการสําคัญคือ ปจจัยเส่ียงทางดานความเปนไปไดที่ภาครัฐจะปรับเพิ่มภาษีสรรพสามิตเคร่ืองดื่มแอลกอฮอลใหสูงข้ึน ทั้งนี้สวนหนึ่งเพื่อควบคุมและชะลอการบริโภคเคร่ืองดื่มแอลกอฮอลของประชาชน รวมทั้งเปนการเพิ่มรายไดเพื่อนํามาใชเปนงบประมาณใชจายตามโครงการลงทุนขนาดใหญที่จะเกิดข้ึน ซึ่งจะมีผลกระทบตอความตองการบริโภคเคร่ืองดื่มแอลกอฮอลพอสมควร ดังนั้น ศูนยวิจัยกสิกรไทย จึงไดจัดใหเคร่ืองดื่มแอลกอฮอล เปนธุรกิจที่มีแนวโนมทรงตัวในป 2551 โดยมีรายละเอียดดังนี ้ ตลาดเคร่ืองดื่มแอลกอฮอล ไดรับผลดีจากการที่รัฐบาลใหมมีนโยบายผลักดันโครงการลงทุนขนาดใหญของรัฐ และแกไขกฎเกณฑตางๆใหเอ้ืออํานวยตอการลงทุนมากข้ึน ซึ่งจะเปนการสนับสนุนการฟนตัวของการใชจายภายในประเทศ โดยเฉพาะการบริโภคและการลงทุนของภาคเอกชนที่ชะลอตัวรุนแรงในปที่ผานมา ในขณะเดียวกัน ความกังวลเกี่ยวกับมาตรการหามโฆษณาประชาสัมพันธ

119

เคร่ืองดื่มแอลกอฮอลตลอด 24 ชั่วโมงเร่ิมมีความชัดเจน เมื่อสภานิติบัญญัติแหงชาติไดมีมติเห็นชอบผานพระราชบัญญัติควบคุมเคร่ืองดื่มแอลกอฮอลไปเมื่อชวงปลายเดือนธันวาคมป 2550 ซึ่งยังคงอนุญาติใหมีการโฆษณาประชาสัมพันธภาพลักษณสินคาไดตามปกติ เปนผลใหผูประกอบการสามารถจัดกิจกรรมสงเสริมการขายไดคลองตัวมากข้ึน

อยางไรก็ตาม ยังคงมีปจจัยเส่ียงหลายประการที่สงผลกระทบตอตลาดเคร่ืองดื่มแอลกอฮอลในป 2551 ซึ่งอาจสงผลกระทบตอความเชื่อมั่นของผูบริโภค รวมทั้งกระทบตอยอดจําหนาย โดยเฉพาะปจจัยเส่ียงทางดานภาวะเศรษฐกิจ และปญหาสินคาและบริการทยอยปรับข้ึนราคาและนําไปสูปญหาภาวะเงินเฟอ และทายที่สุด กระทบตอกําลังซื้อของภาคประชาชน ในขณะเดียวกัน กําลังซื้อของภาคประชาชนยังอาจถูกกระทบจากราคาจําหนายเคร่ืองดื่มแอลกอฮอลที่อาจปรับข้ึนจากระดับปจจุบัน หากภาครัฐปรับเพิ่มเพดานการจัดเก็บภาษีสรรพสามิตเคร่ืองดื่มแอลกอฮอลใหสูงข้ึน เพื่อใชควบคุมและจํากัดการบริโภคของประชาชนใหลดลง ในขณะเดียวกันก็ชวยใหรายไดทางภาษีเขาสูภาครัฐเพิ่มข้ึน ซึ่งจะกระทบตอการขยายตลาดของเคร่ืองดื่มแอลกอฮอลเปนอยางมาก เพราะผูผลิตและผูจําหนายจะผลักภาระภาษีทั้งหมดไปสูผูบริโภค จากที่กอนหนานี้ภาครัฐไดมีการปรับข้ึนภาษีเคร่ืองดื่มแอลกอฮอลอีกรอยละ 1.5 ของมูลคาภาษีเพื่อนํามาใชเปนงบประมาณขององคการกระจายเสียงและแพรภาพสาธารณะแหงประเทศไทย(ทีวี-สาธารณะ) จนสงผลทําใหภาระภาษีของเคร่ืองดื่มแอลกอฮอลปรับเพิ่มข้ึนอีกประมาณ 3-5 บาทตอขวด

ดังนั้น เพื่อรับมือกับปจจัยเส่ียงดังกลาว ผูประกอบการเคร่ืองดื่มแอลกอฮอลจําเปนตองวางกลยุทธการตลาดใหสอดคลองกับภาวะตลาด ดังนี้ เนนตลาดสินคาราคาถูก จากการที่กาํลังซื้อของภาคประชาชนมแีนวโนมชะลอตวัลง ทาํใหผูบริโภคหันไปซื้อเคร่ืองดื่มแอลกอฮอลราคาถูกเพื่อใหเหมาะสมและสอดคลองกับกําลังซื้อ สงผลใหเคร่ืองดื่มแอลกอฮอลที่จับตลาดกลุมที่มีกําลังซื้อไมสูงมากนัก ยอดจําหนายมีแนวโนมขยายตัวในอัตราที่สูงกวาเคร่ืองดื่มแอลกอฮอลที่มีราคาจําหนายสูง ดังนั้นผูประกอบการควรใหความสนใจกับกลยุทธการตลาดดานราคาเพิ่มมากข้ึนในป 2551 เพิ่มความถ่ีกิจกรรมการตลาด ในภาวะที่เศรษฐกิจซบเซา ประชาชนมกีารประหยดัและระมัดระวังการใชจายมากข้ึน ผูประกอบการจําเปนตองจัดกิจกรรมสงเสริมการขายเพื่อกระตุนกําลังซื้อของผูบริโภค โดยเฉพาะชองทางจําหนายผานภัตตาคาร รานอาหาร สถานบันเทิงตางๆจําเปนตองเพิ่มกิจกรรมตลาดมากข้ึน เนื่องจากผูบริโภคลดความถี่ในการสังสรรคนอกบานเพื่อประหยัดคาใชจาย ขยายตลาดนักทองเท่ียวตางชาติ ผลจากภาวะการเมืองของไทยที่เขาสูภาวะปกติ มีรัฐบาลที่มาจากการเลือกตั้งเขามาบริหารประเทศ จะชวยใหนักทองเที่ยวตางชาติลดขอกังวลดานความรุนแรงทางการเมืองลง สงผลใหสถานการณดานการทองเที่ยวของนักทองเที่ยวตางประเทศในป 2551 มีความคึกคักมากข้ึน ดังนั้น ผูประกอบการเคร่ืองดื่มแอลกอฮอลควรใหความสําคัญตอกิจกรรมการตลาดที่

120

จับกลุมนักทองเที่ยวตางชาติ ซึ่งจะเขามาชวยเสริมตลาดผูบริโภคในประเทศที่ถูกกระทบจากกําลังซื้อที่ชะลอตัวลง

เพิ่มบทบาทดานการสงออก ตลาดเคร่ืองดื่มแอลกอฮอลมีแนวโนมการแขงขันที่รุนแรงเพื่อชวงชิงกําลังซื้อที่ชะลอตัว ทั้งในสวนของผูประกอบการเคร่ืองดื่มแอลกอฮอลในประเทศดวยกันเอง รวมทั้งจากเคร่ืองดื่มแอลกอฮอลที่นําเขาจากตางประเทศ อันเปนผลจากการเปดเสรีทางดานการคาอาทิ เคร่ืองดื่มแอลกอฮอลที่นําเขาจากประเทศในกลุมอาเซียนเชน ฟลิปปนส ลาว รวมทั้งสินคาจากจีน และออสเตรเลีย เปนตน ดังนั้นผูประกอบการเคร่ืองดื่มแอลกอฮอลจึงจําเปนตองกระจายความเส่ียงดวยการใหความสําคัญกับชองทางการจําหนายสินคาไปยังตลาดสงออกที่ยังคงมีแนวโนมเติบโตตอเนื่องอาทิ ตลาดประเทศเพื่อนบานในอาเซียน ซึ่งไทยมีความไดเปรียบทางดานตนทุนคาขนสง รวมทั้งรสนิยมทางดานรสชาติของเคร่ืองดื่มแอลกอฮอลก็ใกลเคียงกัน

กลาวโดยสรุปแลว แมวาสถานการณดานการเมืองจะเร่ิมคล่ีคลาย จนนําไปสูการมีรัฐบาลที่จากการเลือกตั้งจะชวยฟนความเชื่อมั่นของภาคประชาชน และนักลงทุนตางชาติ แตตลาดเคร่ืองดื่มแอลกอฮอลในป 2551 ก็ยังคงเผชิญกับปจจัยเส่ียงหลายประการ ทั้งกําลังซื้อของภาคประชาชนที่ถูกกระทบจากปญหาราคาน้ํามัน และราคาสินคาที่ปรับเพิ่มสูงข้ึนจนสงผลกระทบตอรายไดและคาครองชีพ ดังนั้น ผูประกอบการเคร่ืองดื่มแอลกอฮอล จําเปนตองวางแผนกลยุทธการตลาดใหสอดคลองกับภาวะกําลังซื้อ และอารมยการจับจายของตลาดในแตละชวงเวลาใหเหมาะสมตามสถานการณ

กลุมท่ี 3 : ธุรกิจพึงระวัง จากการประเมินภาวะธุรกิจป 2551 ของ ศูนยวิจัยกสิกรไทย ตามหลักเกณฑการ

ประเมินท่ีกําหนด สามารถจัดแบงธุรกิจในกลุมพึงระวังได 5 ธุรกิจ โดยมีเน้ือหาของแตละธุรกิจดังตอไปน้ี

เฟอรนิเจอรและชิ้นสวน : ปจจัยลบรุมเรา...ท้ังตลาดในประเทศ-ตางประเทศ ในป 2550 ที่ผานมา อุตสาหกรรมเฟอรนิเจอรและชิ้นสวนในประเทศไดรับแรงหนุนจาก

ความตองการใชเฟอรนิเจอรและชิ้นสวนจากการเติบโตสวนกระแสตลาดอสังหาริมทรัพยโดยรวม ของธุรกิจอสังหาริมทรัพยประเภทคอนโดมิเนียม โดยเฉพาะโครงการคอนโดมิเนียมระดับราคาปานกลาง ราคาประมาณ 1-3 ลานบาท ที่ตั้งอยูในทําเลยานธุรกิจใจกลางเมือง และตามเสนทางรถไฟฟาและรถไฟใตดิน ซึง่เกิดจากการที่ผูประกอบการบางกลุมไดปรับวิกฤตใหเปนโอกาสทางธุรกิจดวยการหันมาเจาะกลุมลูกคาระดับที่มีรายไดปานกลางซึ่งเปนฐานตลาดขนาดใหญ และตองการที่จะหาซื้อที่อยูอาศัยใกลที่ทํางานตนเอง เพื่อความสะดวกสบายและประหยดัเวลาในการเดินทาง แตในสวนของเฟอรนิเจอรบานเดี่ยวและทาวนเฮาสยังอยูในภาวะทรงตัวตามทิศทางการชะลอตัวตอเนื่องของโครงการบานจัดสรร อันเปนผลมาจากภาวะ

121

เศรษฐกิจไทยที่ตองเผชิญกับปญหาตางๆ อาท ิราคาน้ํามันที่ยังคงปรับตัวเพิ่มข้ึนอยางตอเนื่อง ภาวะเงินเฟอและปญหาคาครองชีพ ที่มีผลใหภาระคาใชจายตางๆของผูบริโภคเพิ่มสูงข้ึน ขณะที่ตลาดสงออกเฟอรนิเจอรและชิ้นสวนของไทยในป 2550 นั้น ซบเซาตอเนื่องจากป 2549 โดยปจจัยหลักมาจากการชะลอการส่ังซื้อสินคาเฟอรนิเจอรและชิ้นสวนของประเทศคูคาหลักของไทยอยางสหรัฐฯภายหลังการเผชิญวิกฤตทางเศรษฐกิจภายในประเทศ โดยเฉพาะในสวนของการหดตัวของภาคอสังหาริมทรัพย รวมถึงตลาดญี่ปุนเองก็ชะลอลงเชนกัน ซึ่งในป 2550 ที่ผานมาคาดวาสหรัฐฯและญี่ปุนจะครองสัดสวนประมาณรอยละ 48-50 ของมูลคาการสงออกสินคากลุมนี้โดยรวมไดมีการนําเขาสินคากลุมนี้จากไทยลดลงถึงรอยละ 14.46 และคาดวาการสงออกสินคาประเภทนี้โดยรวมในป 2550 จะเติบโตติดลบประมาณรอยละ 3-5

สําหรับแนวโนมอุตสาหกรรมเฟอรนิเจอรและชิ้นสวนในป 2551 นั้น ศูนยวิจัยกสิกรไทย เห็นวาประกอบดวยปจจัยสนับสนุนและปจจัยเส่ียงดังตอไปนี้

ตลาดในประเทศ การเติบโตของอุตสาหกรรมเฟอรนิเจอรและชิ้นสวนภายในประเทศในป 2551 นั้น คาดวาปจจัยบวกนั้นนาจะมาจากนโยบายผลักดันเศรษฐกิจของรัฐบาลชุดใหมที่มาจากการเลือกตั้ง หากมีการทําตามนโยบายที่ใชในการหาเสียงเลือกตั้งเมื่อปลายป 2550 โดยเฉพาะการลงทุนโครงการขนาดใหญของภาครัฐ อาท ิการดําเนินการโครงการรถไฟฟา และโครงสรางพื้นฐานที่สําคัญอ่ืนๆ เพื่อนําไปสูการผลักดันภาคการผลิต และการจางงาน ที่นาจะกระตุนใหการลงทุนของภาคเอกชนและความเชื่อมั่นของผูบริโภคตอรายไดในอนาคตฟนตัวข้ึนได นอกจากนี้ความชัดเจนของโครงการรถไฟฟา 2 สาย อยางสายสีแดงชวงบางซื่อถึงตล่ิงชัน และสายสีมวงชวงบางใหญถึงบางซื่อ ก็นาจะสงผลดีตอโครงการอสังหาริมทรัพยที่อยูตามแนวเสนทางดังกลาว และนับเปนชองทางใหมของตลาดเฟอรนิเจอรในประเทศดวย สวน ปจจัยเสี่ยงที่พึงระวังประกอบดวย แนวโนมการชะลอตัวลงของการเปดโครงการใหมในภาคอสังหาริมทรัพย จากการที่อุปทานในตลาดบานจัดสรรที่ยังคงมีเหลืออยูจากปกอน อันเนื่องมาจากอุปสงคในการซื้อบานจัดสรรชะลอตัวลง โดย ศูนยวิจัยกสิกรไทย คาดวา จํานวนที่อยูอาศัยประเภทบานจัดสรรสรางเสร็จในเขตกรุงเทพฯและปริมณฑลในป 2551 นาจะลดลงติดตอกันเปนปที่ 4 หรือมีประมาณ 23,900 - 24,800 หนวย จากที่คาดวาจะมีจํานวน 26,100 หนวย ในป 2550 หรือในสวนของที่อยูอาศัยประเภทคอนโดมิเนียมที่พบวาไดมีการเรงเปดโครงการนับตั้งแตปที่แลว โดยผูประกอบการพัฒนาโครงการคอนโดมิเนียมไดมีการปรับสินคาใหสอดคลองกับสภาวะตลาด กําลังซื้อของผูบริโภค และสภาพเศรษฐกิจ อาทิ การลดขนาดหองชุด เพื่อคงระดับราคาขายในระดับที่เหมาะสมกับกําลังซื้อของผูบริโภค แตเนื่องจากจํานวนโครงการที่มีเปนจํานวนมาก ทําใหมีความเปนไปไดวาผูบริโภคนาจะใชเวลานานข้ึนในการเปรียบเทียบสินคาและการเลือกกอนตัดสินใจซื้อที่อยูอาศัย ดังนั้นหากมีการชะลอการพัฒนาโครงการใหมๆก็อาจจะมีผลใหเม็ดเงินหมุนเวียนในตลาดเฟอรนิเจอรหายไปบางสวนได ขณะเดียวกันการปรับตวัของคาครองชีพตลอดจนแนวโนมการปรับข้ึนอัตราดอกเบี้ยก็นาจะสงผลกระทบตอกําลังซื้อที่อยูอาศัยหรือปรับปรุงที่อยูอาศัยเดิม และตอเนื่องถึงการซื้อเฟอรนิเจอรใหมดวย เพราะมีความเปนไปไดวาผูบริโภค

122

จําเปนตองระมัดระวังในการใชจายมากข้ึน นอกจากนี้แนวโนมการปรับข้ึนราคาน้ํามันก็สงผลกระทบเปนวงกวางตอตนทุนการผลิต วัตถุดิบ และคาขนสงของผูประกอบการเฟอรนิเจอรดวย นอกเหนือจากภาระคาใชจายของผูบริโภคที่จะปรับตัวเพิ่มข้ึนแลว ซึ่งตนทุนของเฟอรนิเจอรที่ปรับตัวสูงที่สุดนับตั้งแตชวงปลายป 2550 และคาดวาจะสงผลกระทบตอผูผลิตและจําหนายเฟอรนิเจอรในชวงหลังไตรมาสแรกของป 2551 ก็คือ ราคาวัสดุที่เปนสวนประกอบในการผลิตเฟอรนิเจอรเชน ราคาไมปารติเคิลบอรด และสีทาเฟอรนิเจอร ที่ปรับเพิ่มข้ึนเฉล่ียอีกรอยละ 8-15 ซึ่งการปรับราคาคร้ังนี้พบวาเปนอัตราคาเฉล่ียที่สูงกวาทุกคร้ังที่ผานมา จึงมีผลกระทบตอภาระตนทุนของผูประกอบการคอนขางมาก โดยเฉพาะกลุมผูประกอบการขนาดกลางและเล็กที่ยังไมสามารถปรับตัวไดทันตอเหตุการณที่เกิดข้ึน ทําใหมีความเปนไปไดวาผูประกอบการเฟอรนิเจอรหลายรายจําเปนตองปรับตัวดวยการปรับราคาขายสงและขายปลีกเฟอรนิเจอรเพิ่มข้ึนอีกรอยละ 5-10 หรืออาจจะมากกวานั้นหากสถานการณทางดานราคาน้ํามันยังคงมีแนวโนมสูงข้ึนตอเนื่อง และอาจจะมีผลกระทบตอการตัดสินใจซื้อเฟอรนิเจอรของผูบริโภคในที่สุด ดังนัน้การแขงขันในตลาดเฟอรนิเจอรภายในประเทศป 2551 จึงนาจะมีความรุนแรงมากกวาปที่ผานมา โดยผูประกอบการทุกรายตางตองเรงปรับตัว ทั้งในดานการควบคุมตนทุนการผลิต และการทําตลาด และนาจะมีการรวมมือกันระหวางผูประกอบการเฟอรนเิจอร กับผูประกอบการจัดสรรกันอยางชัดเจนมากข้ึนในการขายบานพรอมตกแตงเฟอรนิเจอร ทั้งนี้เพื่อลดตนทุนดานการตลาดของผูประกอบการ ขณะเดียวกันกลยุทธดานราคายังนาจะมีบทบาทตอเนื่องจากป 2550 และอาจจะมีการปรับปรุงรูปแบบสถานที่จําหนายใหสามารถเขาวิถีการดําเนินชีวิตของคนยุคใหมมากยิ่งข้ึนดวย

ตลาดตางประเทศ มีความเปนไปไดวาสถานการณการสงออกเฟอรนิเจอรและชิ้นสวนของไทยในป 2551 ที่จะปรับตัวเพิ่มข้ึนดวยอัตราการเติบโตในแดนบวกนั้นคอนขางลําบากโดยคาดวาอัตราการเติบโตใน ป 2551 นาจะหดตัวตอเนื่องจากป 2550 ในระดับติดลบรอยละ 1-5 หรือมีมูลคาการสงออกประมาณ 43,000-45,000 ลานบาท โดย ปจจัยเสี่ยงที่คาดวาจะสงผลกระทบตอการสงออกเฟอรนิเจอรและชิ้นสวนของไทยในป 2551 ก็คือ แนวโนมการออนคาของเงินดอลลารสหรัฐฯ จากภาวะตกต่ําในตลาดที่อยูอาศัยและภาวะตลาดสินเชื่อตึงตัวที่คาดวาจะสงผลกดดันใหธนาคารกลางของสหรัฐฯตองปรับลดอัตราดอกเบี้ยนโยบายตอเนื่องอีกในชวงคร่ึงแรกของป 2551 ขณะที่ธนาคารกลางยุโรป และธนาคารกลางญี่ปุนนั้นก็มีแนวโนมคงอัตราดอกเบี้ยไวที่ระดับปจจุบันตอไป ดังนั้นความแตกตางของแนวโนมอัตราดอกเบี้ย ตลอดจนแนวโนมการปรับลดการถือครองสินทรัพยสกุลเงินดอลลารสหรัฐฯ ของนักลงทุนและธนาคารกลางประเทศตางๆ โดยเฉพาะในเอเชีย และประเทศผูสงออกน้ํามัน ก็อาจจะเปนปจจัยสําคัญที่กดดันคาเงินดอลลารสหรัฐฯ ใหออนคาลงอีกในป 2551 หรืออีกนัยหนึ่งคาเงินบาทจะยังคงแข็งคากวาโดยเปรียบเทียบกับคาเงินของคูแขงตอเนื่อง เพราะเงินบาทมีการผูกติดกับเงินสกุลดอลลารสหรัฐฯของสหรัฐฯ ซึ่งสงผลตอเนื่องใหราคาเฟอรนิเจอรและชิ้นสวนของไทยเสมือนแพงข้ึนเมื่อเทียบกับคูแขง และที่ผานมาผูประกอบการสวนใหญมักจะขายเฟอรนิเจอรในตลาดตางประเทศเปนเงินสกุลดอลลารสหรัฐฯ

123

ดังนั้น หากคาของเงินดอลลารสหรัฐฯออนลงก็ยอมสงผลกระทบตอรายไดของภาคสงออกในรูปเงินบาทตอไป และจากการที่เศรษฐกิจสหรัฐฯยังคงมีแนวโนมชะลอตัวตอเนื่อง โดยเฉพาะในภาคอสังหาริมทรัพยที่สหรัฐฯไดรับผลกระทบจากสินเชื่อซับไพรม(Subprime Mortgages หรือ สินเชื่อที่อยูอาศัยที่ปลอยใหแกลูกหนี้ที่มีความเส่ียงสูง) นับตั้งแตป 2550 จนสงผลใหสถาบนัการเงินในประเทศสหรัฐฯมีความเขมงวดในการปลอยสินเชื่อดานที่อยูอาศัย และมีผลตอเนื่องใหอัตราการขยายตัวของตลาดอสังหาฯหดตัวลง รวมถึงกําลังซื้อของผูบริโภคไดปรับลดลงตามภาวะเศรษฐกิจ ทําใหยอดการซื้อขายเฟอรนิเจอรซึ่งเปนสินคาเกี่ยวเนื่องมีโอกาส ไดรับผลกระทบโดยตรง รวมถึงแนวโนมการชะลอตัวทางเศรษฐกิจของทั้งประเทศในแถบยุโรปและญี่ปุนที่ปจจุบันครองสัดสวนรอยละ 47 ของมูลคาการสงออกเฟอรนิเจอรและชิ้นสวนโดยรวมของไทย ก็ยอมมีผลตอกําลังซื้อของผูบริโภคและความตองการสินคาเฟอรนิเจอรและชิ้นสวนของไทยตามมาดวย ประกอบกับราคาน้ํามันดิบในตลาดโลกที่คาดวายังคงทรงตัวในระดับสูงในป 2551 ที่นอกจากจะมีสวนกดดันใหภาระตนทุนของผูประกอบการสูงข้ึนจนตองมีการปรับข้ึนราคาที่อาจจะมีผลใหผูริโภคชะลอการตัดสินใจซื้อเฟอรนิเจอรแลว ก็อาจจะมีผลทางจิตวิทยาและอารมณในการซื้อเฟอรนิเจอรเพื่อตกแตงบานดวยเชนกัน นอกจากนี้ตลาดเฟอรนิเจอรและชิ้นสวนยังคงตองเผชิญกับภาวะการแขงขันคอนขางสูงทั้งระหวางผูประกอบการไทยดวยกันเอง และระหวางผูประกอบการไทยกับคูแขงในตลาดหลัก ไมวาจะเปนจีนหรือเวียดนามที่มีความไดเปรียบดานตนทุนการผลิตที่ต่ํากวา ทําใหสินคาของทั้งสองประเทศถูกกวาไทยโดยเปรียบเทียบ โดยเฉพาะสินคาที่ผลิตไดในเวียดนามนั้นนับวามีมาตรฐานที่ดีระดับหนึ่ง ทําใหเวียดนามจึงเปนประเทศคูแขงที่นาจับตามมองมากที่สุดในขณะนี้ ดวยอัตราการเติบโตของมูลคาการสงออกที่เปนเลขสองหลักติดตอกันเปนปที่ 3 แลวตามรายงานของ Global Trade Atlas

ขณะทีป่จจัยบวกที่ยังพอมีอยูบางนั้นก็ไดแก อุปสงคสินคาเฟอรนิเจอรในตลาดใหมของไทย อยางจีน อินเดีย รัสเซีย หรือ แอฟริกาใต ที่ประชากรมีแนวโนมกําลังซื้อสูงตอเนื่อง อีกทั้งโครงการกอสรางที่อยูอาศัยและโรงงานอุตสาหกรรม รวมถึงการบูรณะอาคารสถานที่ของประเทศดังกลาวก็ยังมีแนวโนมขยายตัวมากข้ึน ทําใหนาจะสงผลดีตอความตองการใชเฟอรนิเจอรไมนอย นอกจากนี้อินเดียและรัสเซียก็มีอัตราการขยายตัวดานธุรกิจอสังหาริมทรัพยที่รวดเร็วมาก โดยเฉพาะตลาดโรงแรมและรีสอรต ซึ่งตองการเฟอรนิเจอรที่มีดีไซน หรือแมแต ตลาดตะวันออกกลาง เชนซาอุดิอาระเบียและสหรัฐอาหรับเอมิเรตสเองก็เปนตลาดที่มีศักยภาพสูงในการรองรับเฟอรนิเจอรสงออกจากไทยเชนกัน เพราะความตองการยังมีแนวโนมการขยายตัวที่ดี ขณะที่ตลาดในอาเซียนเองก็ขยายตัวอยางตอเนื่องในชวงหลายปที่ผานมา นอกจากนี้ตลาดยุโรปเองก็มีแนวโนมจะหันมาสนใจสินคากลุมนี้ของไทยมากข้ึน ภายหลังจากที่สินคาจากจีนที่เคยครองใจผูบริโภคสวนใหญดวยราคาจําหนายที่ถูกกวาสินคาจากไทยมีปญหาความนาเชื่อถือในสวนของคุณภาพและความปลอดภัย เนื่องจากตลาดยุโรปเปนตลาดที่ใหความสําคัญตอคุณภาพของสินคาคอนขางสูง จึงมีความเปนไปไดวาในป 2551 บทบาทของตลาดรอง และตลาดใหมที่มีสัดสวนการ

124

สงออกขยับเพิ่มข้ึนจากรอยละ 17.8 ในป 2547 เปนรอยละ 27.3 ของมูลคาการสงออกเฟอรนิเจอรและชิ้นสวนโดยรวมของไทยในป 2550 รวมถึงตลาดสหภาพยุโรปที่มีสัดสวนประมาณรอยละ 25 ของมูลคาการสงออกเฟอรนิเจอรและชิ้นสวนโดยรวมของไทยในป 2550 นั้นก็นาจะสามารถสรางรายไดเขาประเทศรวมกันดวยอัตราการเติบโตเพิ่มข้ึนไมต่ํากวารอยละ 10 (ในรูปเงินบาท)

จากปจจัยเส่ียงที่คาดวาจะสงผลกระทบตออุตสาหกรรมเฟอรนิเจอรชิ้นสวนของไทยชัดเจนกวาปจจัยสนับสนุน ทําใหสถานการณของสินคาเฟอรนิเจอรและชิ้นสวนไทยในป 2551 จึงตกอยูในภาวะพึงระวัง โดยตัวแปรดานอัตราดอกเบี้ย ราคาเชื้อเพลิง และเสถียรภาพทางการเมืองจะยังคงเปนตัวแปรหลักที่จะมีผลตอปริมาณความตองการซื้อเฟอรนิเจอรภายในประเทศ ดังนั้นกลยุทธที่โดดเดนที่อาจจะเปนกลยุทธดานราคา หรือการใหบริการที่เสริมเพิ่มมูลคาของสินคาที่แตกตางจากคูแขงนาจะมีการนํามาใชมากข้ึนและกอใหเกิดการแขงขันที่ดุเดือดยิ่งข้ึนจากปกอนหนา สวนตลาดตางประเทศนั้นก็อาจจะฟนตัวลําบาก เพราะคูคาหลักทั้งสหรัฐฯ ญี่ปุน และประเทศในแถบยุโรปตางมีแนวโนมชะลอตัวทางเศรษฐกิจ แมวาตลาดยุโรปจะใหความสนใจในสินคาของไทยเพิ่มข้ึนเนื่องจากมั่นใจในคุณภาพและความปลอดภัย แตดวยอํานาจซื้อที่มีแนวโนมหดตัวลงก็อาจจะมีผลตอการตัดสินใจซื้อเฟอรนิเจอรพอสมควร ขณะที่ตลาดใหมๆที่แมวาจะยังมีโอกาสเติบโตไดอีก แตก็มีปริมาณคําส่ังซื้อดวยเม็ดเงินที่ไมสูงพอที่จะผลักดันใหสถานการณการสงออกเฟอรนิเจอรและชิ้นสวนไทยพลิกฟนไดทันทีในป 2551 แตก็เปนโอกาสในการขยายตลาดในวงกวางมากข้ึน ดังนั้นผูประกอบการจึงไมควรหยุดนิ่งในการเสาะแสวงหาตลาดใหมๆเพื่อหลีกเล่ียงความเส่ียงจากการที่ตองพึ่งพาตลาดหลักเพียงไมกี่ตลาด

มูลคาการสงออกเฟอรนิเจอรและชิ้นสวน

ป มูลคา (ลานบาท)

อัตราการขยายตัว (รอยละ)

มูลคา (ลานเหรียญสหรัฐ)

อัตราการขยายตัว (รอยละ)

2547 48,369.8 11.93 1,205.1 15.87 2548 49,534.0 2.41 1,239.2 2.83 2549 46,500.6 -6.12 1,220.7 -1.49 2550 44,581.3 -4.13 1,292.4 5.88 2551* 43,000-45,000 0 ถึงติดลบ 5 1,350-1,400 3-8 ท่ีมา : กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ รวบรวมโดยฝายวจิัยเศรษฐกจิจลุภาค บริษัท ศนูยวจิัยกสกิรไทย จาํกัด หมายเหตุ : *คาดการณ เส้ือผาสําเร็จรูป : เศรษฐกิจโลกชะลอ...กระทบสงออก

ในป 2551 คาดวามูลคาการสงออกเส้ือผาสําเร็จรูปจะยังคงมีแนวโนมชะลอตัวลงตอเนื่องจากปที่ผานมา ทั้งนี้สวนหนึ่งนอกจากปญหาเงินบาทของไทยที่แข็งคาข้ึนอยางตอเนื่อง สงผลใหคูแขงที่สําคัญอยางจีน อินเดีย ปากีสถาน บังคลาเทศ เวียดนาม กัมพูชา กาวข้ึนมามีบทบาทเพิ่มมากข้ึนในตลาด

125

เส้ือผาสําเร็จรูปของโลก และที่สําคัญคือสถานการณเศรษฐกิจของสหรัฐที่กอตัวข้ึนจากวิกฤติสินเชื่อซับไพรม สงผลใหภาคประชาชนหันมาออมเงินมากข้ึนและชะลอการบริโภคหรือหันไปนําเขาสินคาจากประเทศที่มีตนทุนต่ําแทน ซึ่งปจจัยดังกลาวนับวาสงผลกระทบตอภาพรวมการสงออกเส้ือผาสําเร็จรูปของไทยอยางไมอาจหลีกเล่ียง เนื่องจากสหรัฐฯ นับเปนตลาดสงออกเส้ือผาสําเร็จรูปที่สําคัญรายใหญอันดับหนึ่งของไทย คิดเปนสัดสวนสูงถึงประมาณรอยละ 50 ในขณะเดียวกัน ตลาดสงออกหลักอ่ืนๆของไทยอาท ิญี่ปุน สหภาพยุโรป ก็ไดรับผลกระทบจากภาวะเศรษฐกิจโลกที่ชะลอตัวเชนเดียวกัน โดยคาดวา มูลคาการสงออกเส้ือผาสําเร็จรูปในป 2551 จะมีประมาณ 2,850- 2,992 ลานดอลลารสหรัฐฯลดลงประมาณรอยละ 0-5 เทียบกับป 2550 ที่มูลคาสงออกอยูที่ระดับ 2,992 ลานดอลลารสหรัฐฯ ดังนั้น ศูนยวิจัยกสิกรไทย จึงไดจัดใหเส้ือผาสําเร็จรูปเปนธุรกิจที่พึงระวังในป 2551 โดยมีรายละเอียดดังนี ้

ในป 2551 ทิศทางการสงออกเส้ือผาสําเร็จรูปของไทยมีปจจัยเส่ียงที่เขามากระทบ ดังนี้ 1.เศรษฐกิจโลกและเศรษฐกิจประเทศคูคาชะลอตัว ในป 2551 ปจจัยเส่ียงทั้งดาน

ราคาน้ํามัน รวมทั้งปจจัยเส่ียงดานเศรษฐกิจของสหรัฐฯ สงผลกระทบเปนวงกวางตอเศรษฐกิจทั่วโลก โดยในสวนของเศรษฐกิจสหรัฐฯเอง ภาวะตลาดอสังหาริมทรัพยที่ชะลอตัวลง สงผลกระทบตอภาคการผลิตและภาคการจางงานอ่ืนๆ ซึ่งสงผลตอเนื่องไปถึงความเชื่อมั่นผูบริโภคที่ลดลงตอเนื่อง จนทําใหเศรษฐกิจโดยรวมของสหรัฐฯ มีแนวโนมชะลอตัวลงหรืออาจเขาสูภาวะถดถอย และสงผลตอการสงออกเส้ือผาสําเร็จรูปของไทยในระดับที่รุนแรงกวากรณีที่เศรษฐกิจสหรัฐฯเพียงแคชะลอตัว ในขณะที่เศรษฐกิจของประเทศที่สําคัญอ่ืนๆทั้งสหภาพยุโรปและญี่ปุน ตางก็ถูกกดดันจากปญหาราคาน้ํามัน รวมทั้งปญหาเศรษฐกิจของสหรัฐฯที่สงผลกระทบไปทั่วโลกเชนเดียวกัน ทั้งนี้มูลคาการสงออกเส้ือผาสําเร็จรูปของไทยไปยังตลาดหลักทั้งสหรัฐฯ สหภาพยุโรปและญี่ปุนมีสัดสวนรวมกันประมาณรอยละ 80 ของมูลคาการสงออกเส้ือผาสําเร็จรูปของไทย ดังนั้น ภาวะเศรษฐกิจและความตองการบริโภคสินคาของประเทศเหลานี้จึงสงผลกระทบโดยตรงตอทิศทางการสงออกเส้ือผาสําเร็จรูปของไทยในป 2551 ที่ลดลงตามไปดวย 2.เงินบาทไทยแข็งคา ทิศทางเงินบาทของไทยในป 2551 ยังคงแข็งคาข้ึนตอเนื่องจากป 2550 โดยนักวิเคราะหสวนใหญ(CONSENSUS)คาดวาเงินบาทในป 2551 จะมีคาเฉล่ียที่ประมาณ 32.60 บาทตอดอลลารสหรัฐฯเทียบกับเงินบาทในป 2550 ที่มีคาเฉล่ียประมาณ 34.6 บาทตอดอลลารสหรัฐฯ ซึ่งปจจัยดังกลาวสงผลกระทบตอความสามารถดานการแขงขันของเส้ือผาสําเร็จรูปไทยในตลาดโลก เพราะทําใหราคาสงออกของเส้ือผาสําเร็จรูปไทยแพงข้ึนในสายตาของผูนําเขา สงผลใหเส้ือผาสําเร็จรูปไทยที่เนนแขงขันดานราคาสูญเสียความสามารถดานการแขงขันใหกบัสินคาจากประเทศที่มตีนทุนต่ําจากจีน อินเดยี ปากีสถาน บังคลาเทศ เวียดนาม และกัมพูชา เพิ่มมากข้ึน

3.ประเทศคูคายกเลิกมาตรการควบคุมโควตาจากจีน เมื่อป 2548 จีนไดบรรลุขอตกลงการคาส่ิงทอและเส้ือผาสําเร็จรูปกับสหภาพยุโรปโดยจะจํากัดปริมาณการสงออกเส้ือผาสําเร็จรูปบางประเภทอาทิ กางเกงขายาว กระโปรง เส้ือเชิ้ต ใหมีการขยายตัวเฉล่ียรอยละ 8-12.5 ตอปไปจนถึงป

126

2550 ดังนั้น ในป 2551 การสงออกเส้ือผาสําเร็จรูปของจีนไปยังตลาดสหภาพยุโรปจึงไมมีขอจํากัดดานการควบคุมโควตา ซึ่งก็ชวยใหจีนสามารถขยายตลาดสงออกเส้ือผาสําเร็จรูปไดสะดวกยิ่งข้ึน อยางไรก็ตาม แมวา การสงออกเส้ือผาสําเร็จรูปของไทยในป 2551 จะมีปจจัยเส่ียงหลายประการ แตขณะเดียวกัน ก็ยังคงมีปจจยัที่นาจะสงผลดีตอการสงออกเส้ือผาสําเร็จรูปของไทยบาง ทีสํ่าคญัไดแก

จีนถูกจับตามองดานคุณภาพสินคา การที่จีน ซึ่งเปนผูสงออกเส้ือผาสําเร็จรูปรายใหญและเปนคูแขงที่สําคัญของไทยกําลังประสบปญหาความเชื่อถือทางดานคุณภาพสินคาจากประเทศผูนาํเขาทั้งสหรัฐฯและสหภาพยุโรป สงผลใหผูนําเขาเพิ่มมาตรการตรวจสอบคุณภาพสินคาจากจีนอยางเขมงวดมากข้ึน ซึ่งสงผลกระทบตอตนทุนการผลิตของจีน ในขณะที่ผูนําเขาบางสวนก็หันมาเพิ่มการส่ังซื้อจากประเทศอ่ืนๆรวมทั้งไทยมากข้ึน เพื่อลดความเส่ียง โดยเฉพาะผูนําเขาจากสหรัฐฯ และสหภาพยุโรป

การแขงขันกีฬาระดับโลก ในป 2551 มีการแขงขันกีฬาที่สําคัญ 2 รายการใหญไดแก การแขงขันกีฬาฟุตบอลชิงแชมปแหงชาติยุโรปในชวงกลางป ซึ่งประเทศออสเตรียและสวิตเซอรแลนด เปนเจาภาพ และการแขงขันกีฬาโอลิมปกที่ประเทศจีนเปนเจาภาพในเดือนสิงหาคม ซึ่งสงผลใหมีความตองการเส้ือผาสําเร็จรูปที่มีคุณภาพโดยเฉพาะเส้ือกีฬาในประเทศที่เปนเจาภาพเพื่อจําหนายเปนสินคาที่ระลึก ทําใหเปนโอกาสของผูผลิตไทยที่จะรับคําส่ังซื้อเพื่อกิจกรรมดังกลาว

การใชประโยชนจากขอตกลงทางการคา ในป 2551 ผูประกอบการเส้ือผาสําเร็จรูปของไทยสามารถใชประโยชนจากขอตกลงเสรีทางการคาระหวางไทย-ญี่ปุน ซึ่งเร่ิมมีผลบังคับในวันที่ 1 พฤศจิกายน 2550 ไดอยางเต็มที่ ในป 2551 ซึ่งขอตกลงทางการคาดังกลาวสงผลทําใหสินคาไทยมีราคาต่ําลงในสายตาของผูนําเขาตางประเทศ อันเปนผลจากภาระภาษีที่ปรับลดลงมาจากรอยละ 5-12.9 เปนรอยละ 0 ทันที ซึ่งจะชวยสรางความไดเปรียบเหนือคูแขงที่ไมไดสิทธิทางภาษีเปนอยางมาก

กลาวโดยสรุปแลว ทิศทางการสงออกเส้ือผาสําเร็จรูปของไทยในป 2551 ตองเผชิญกับปจจัยเส่ียงที่หนักหนวงทั้งปญหาที่เกิดข้ึนจากไทยเองคือปญหาตนทุนการผลิต รวมทั้งปญหาเงนิบาททีแ่ข็งคาอยางตอเนื่องจนกระทบตอศักยภาพการแข็งขัน และยิ่งตองเผชิญกับปจจัยลบทางดานเศรษฐกิจโลกที่ชะลอตัว โดยเฉพาะเศรษฐกิจของประเทศคูคาสําคัญอันไดแก สหรัฐฯ ก็ยิ่งทําใหการสงออกเส้ือผาสําเร็จรูปของไทยมีความยากลําบากมากข้ึน เนื่องจาก ผูซื้อจะหันไปนิยมสินคาที่มีราคาถูกเพิ่มมากข้ึน ดังนั้น ผูประกอบการเส้ือผาสําเร็จรูปของไทย จําเปนตองพัฒนาและปรับตัวเพื่อใหสอดคลองกับสถานการณปจจุบัน โดยเฉพาะการเรงแสวงหาโอกาสในการขยายตลาดสงออกเส้ือผาสําเร็จรูปไปยังตลาดหลักอ่ืนๆอาทิ ตลาดสหภาพยุโรป และญี่ปุน ซึ่งยังคงมีความตองการซื้อสินคาเส้ือผาสําเร็จรูปที่เนนคุณภาพอยูเปนจาํนวนมาก โดยเฉพาะที่มรูีปแบบที่หลากหลายและทันสมยัตรงตามความตองการของผูซือ้ภายใตเคร่ืองหมายการคา(BRAND NAME) ของตนเอง และตลาดสงออกอ่ืนๆ อาทิ ประเทศอาเซียน ออสเตรเลีย จีน ตลาดตะวันออกกลาง ตลาดอาฟริกาและอเมริกาใต เปนตน ประการสําคัญ ผูสงออก

127

เส้ือผาสําเร็จรูปของไทยควรหาวิธีลดความเส่ียงจากความผันผวนของคาเงินบาทโดยการทําสัญญาซื้อขายเงินตราตางประเทศลวงหนา รวมทั้งการกระจายตลาดไปยังแหลงที่คาเงินมีแนวโนมแข็งคาเชนตลาดยุโรปใหมากข้ึน ซึ่งวิธีนี้จะชวยใหผูสงออกของไทยลดความเส่ียงจากอัตราแลกเปล่ียนได

ของเด็กเลน : พึงระวัง...แมจะมีแรงตานสินคาจากจีน อุตสาหกรรมของเด็กเลนของไทยในป 2551 ทั้งตลาดในประเทศและตลาดตางประเทศ

นาจะอยูในภาวะพึงระวังเนื่องจากตองเผชิญกับปจจัยลบที่ชัดเจนมากกวาปจจัยบวก โดยในสวนของตลาดในประเทศนั้น คาดวาธุรกิจของเด็กเลนของไทยมีแนวโนมเติบโตต่ําตอเนื่อง และยังแขงขันกับตางชาติคอนขางลําบาก โดยเฉพาะสินคาในกลุมที่เจาะตลาดระดับกลางถึงลางที่พบวาสวนใหญยังไมสามารถแขงขันทางดานราคากับสินคาจากประเทศจีนได จนทําใหสินคานําเขาจากจีนสามารถครองสัดสวนมากที่สุดของมูลคาการนําเขาสินคาของเด็กเลนโดยรวมในแตละป(เฉล่ียประมาณรอยละ 80 ตอป) ดวยอัตราการเติบโตเพิ่มข้ึนอยางตอเนื่องดวย4 แมวาในชวง 1-2 ที่ผานมาจะมีกระแสขาวการเรียกคืนสินคาประเภทของเลนที่ผลิตในประเทศจีนกลับคืนเปนจํานวนมากอันเนื่องมาจากคุณภาพของสินคาต่ําก็ตาม เพราะพอแมผูปกครองจํานวนไมนอยในยุคคาครองชีพแพงเชนปจจุบันยังมีคานิยมในการเลือกซื้อของเลนใหแกเด็กโดยเนนราคาถูก สวนเร่ืองคุณภาพจะใหความสําคัญรองลงมา ดังนั้นของเลนจากประเทศจีน จึงยังเปนทางเลือกที่ไดรับความนิยมไมนอยในปจจุบัน สวนสินคาที่เจาะตลาดระดับกลางถึงบนนั้นก็ตองแขงขันกันชวงชิงกําลังซื้อของผูบริโภคอยางเขมข้ึน ทั้งระหวางผูประกอบการไทยดวยกันเอง และสินคานําเขาจากตางประเทศ เพราะในภาวะที่คาเงินบาทยังมีแนวโนมที่แข็งคา มีผลใหสินคานําเขายอมมีราคาถูกลงโดยเปรียบเทียบในสายตาของผูนําเขา ดังนั้นจึงมีความเปนไปไดวากลุมนักลงทุนก็นาจะมีการนําสินคาของเด็กเลนจากตางชาติอ่ืนๆนอกเหนือจากจีนอยางญี่ปุน ฮองกง และไตหวันที่มีความไดเปรียบไทยในแงความทันสมัย และแปลกใหม เขาประเทศมากข้ึนในป 2551

สําหรับสถานการณการสงออกของเด็กเลนของไทยในป 2551 นั้น ศูนยวิจัยกสิกรไทย เห็นวา ปจจัยเสี่ยงที่พึงระวัง ไดแก ภาวะการแขงขันที่รุนแรง โดยนับจากนี้ไมเฉพาะตลาดหลักอยางสหรัฐ ญี่ปุน และสหภาพยุโรปเทานั้นที่ผูประกอบการของเด็กเลนไทยตองเผชิญกับภาวะการแขงขันที่รุนแรง แตลูกคาในตลาดใหมๆอยางยุโรปตะวันออก ตะวันออกกลาง ละตินอเมริกา และรัสเซียที่กําลังกาวข้ึนเปนตลาดที่มีศักยภาพนั้น ก็มีแนวโนมที่จะมีการแขงขันที่รุนแรงไมนอยเชนกัน เพราะ จีนเองก็พยายามเปดเกมรุกตลาดใหมๆดังกลาวเชนกันดวยผลิตภัณฑราคาถูก และพรอมจะลอกเลียนแบบสินคาตลอดเวลา นอกจากนี้การที่คาเงินบาทยังมีแนวโนมแข็งคาตอเนื่อง ก็อาจจะมีผลใหคําส่ังซื้อสินคาจากตางประเทศชะลอตัวลงได รวมถึงกําลังซื้อของผูบริโภคในตลาดโลกที่มีแนวโนมชะลอตัวลงตามทิศทางภาวะเศรษฐกิจโลกที่หลายฝายคาดการณวาจะชะลอตัวลง โดยเฉพาะตลาดสหรัฐอเมริกาเองที่คาดวาจะ 4 กรมศุลกากร

128

ยังอยูในชวงขาลง หรือแมแตตลาดสภาพยุโรปดวย ก็นาจะสงผลกระทบตออุตสาหกรรมการสงออกของเด็กเลนไทยในป 2551 อยางแนนอน เพราะตลาดสหรัฐฯและตลาดสหภาพยุโรปเปนตลาดขนาดใหญที่เปนตลาดหลักของไทยหรือคิดเปนสัดสวนรวมกันประมาณรอยละ 50-60 ของมูลคาการสงออกของเด็กเลนไทยในแตละป และแมวาในชวง 1-2 ปที่ผานมา ผูผลิตของเลนรายใหญของสหรัฐอเมริกาไดเรียกคืนสินคาของบริษัทที่ผลิตในประเทศจีนจากแหลงที่วางจําหนายทั่วโลก จนคาดวาตลาดของเด็กเลนในระดับโลกนาจะมีความตื่นตัวเกี่ยวกับคุณภาพสินคากันมากข้ึน และภาครัฐของแตละประเทศก็อาจจะหันมาเขมงวดกับการตรวจสอบคุณภาพของสินคาเพิ่มข้ึน ซึ่งนาจะเปนโอกาสที่ดีของผูผลิตของเลนไทยพอสมควร เนื่องจากสินคาของเด็กเลนไทยที่ผลิตเพื่อการสงออกนั้นสวนใหญจะเปนสินคาที่มีคุณภาพและไดรับการยอมรับจากตลาดโลกพอสมควร แตเนื่องจากจีนยังถือเปนผูสงออกของเลนรายใหญของโลกที่มีสัดสวนประมาณรอยละ 80 เพราะมีตนทุนการผลิตที่ต่ําเมื่อเทียบกับประเทศอ่ืน ทําใหบริษัทผูส่ังซื้อยังตองพึ่งพาแหลงผลิตสินคาในจีนตอไป

ดังนั้นการปรับตัวของผูประกอบการไทยเพื่อรองรับการแขงขันในอุตสาหกรรมของเด็กเลนนับจากนี้ โดยในสวนของประเทศคูคาหลักเดิมๆนั้น ผูผลิตของเลนไทยจําเปนตองระมัดระวัง และเขมงวดกับการตรวจสอบคุณภาพของสินคาอยางสม่ําเสมอ พรอมทั้งเรงขยายชองทางจําหนายใหมๆ เพิ่มเติม อยางโรงเรียน นอกเหนือไปชองทางหลักอยางกลุมธุรกิจสมัยใหม(หางสรรพสินคา ดิสเคานทสโตร ซูเปอรมารเก็ต เปนตน) ควบคูกับการใหขอมูลเกี่ยวกับคุณภาพ ความปลอดภัย และดีไซนของสินคาในตลาดโลกมากข้ึนมากกวาที่จะนําเสนอในเร่ืองของราคา เพราะสินคาของไทยจะสูงกวาจีนประมาณรอยละ 30-40 ขณะเดียวกันก็ควรหันมาใหความสําคัญเพิ่มข้ึนตอการพัฒนาผลิตภัณฑในสวนของคุณสมบัติ และนวัตกรรมของวัตถุดิบ รวมถงึเทคโนโลยีการผลิต ควบคูกับกลยุทธการเพิ่มมูลคาใหสินคาของเด็กเลนของไทย ดวยการออกแบบชิ้นงานใหมีความโดดเดน และการนําเสนอสินคาใหมีความหลากหลายมากข้ึนภายใตการบริหารจัดการตนทุนที่มีประสิทธิภาพเพิ่มมากยิ่งข้ึน เพื่อพยุงผลกําไรไว ซึ่งทั้งภาครัฐและเอกชนก็ควรรวมมือกันผลิตบุคลากรทางดานการออกแบบใหเพิ่มมากข้ึนและตอเนื่องดวย เพื่อรองรับตลาดที่จะขยายตัวเพิ่มข้ึนในอนาคตโดยเฉพาะตลาดใหมๆที่เศรษฐกิจมีแนวโนมดีและผูบริโภคมีรายไดสูงข้ึนอยางอินเดีย รัสเซีย และตะวันออกกลาง รวมถึงการพัฒนาแรงงานฝมือของไทยใหสามารถประดิษฐชิ้นงานที่มีความประณีตและมีรายละเอียดในชิ้นงานเพิ่มมากข้ึน อันจะนําไปสูอํานาจการกําหนดราคาเหนือคูแขง พรอมทั้งขยายตลาดกลุมเปาหมายในวงกวางยิ่งข้ึนตั้งแตวัยเด็ก วัยทํางาน ไปจนถึงวัยผูสูงอายุ ขณะเดียวกันควรหันมาใหความสําคัญตอการปรับปรุงระบบลอจิสติก และระบบการจัดจําหนายเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการตอบสนองตอความตองการของลูกคาใหเปนไปอยางทั่วถึงและรวดเร็วยิ่งข้ึนดวย กลาวคือการที่อุตสาหกรรมของเด็กเลนไทยจะสามารถดําเนินการตอไปและนํามาซึ่งรายไดเขาประเทศเพิ่มข้ึน และไมถดถอยไปกวาปจจุบันนั้น ภาคเอกชนและภาครัฐที่เกี่ยวของจําเปนตองหันมาศึกษาถึงความเปนไปไดในการเติบโตของอุตสาหกรรมนี้อยางจริงจังมากข้ึน เพื่อยกระดับใหสินคาของเด็กเลนของ

129

ไทยสามารถกาวไปสูตลาดระดับกลางถึงบนอยางถาวร และสามารถเติบโตไดในลักษณะที่ยั่งยืนในอนาคต

โดยสรุป ศูนยวิจัยกสิกรไทย คาดวา อุตสาหกรรมของเด็กเลนของไทยในป 2551 ทั้งตลาดในประเทศและตลาดตางประเทศนาจะอยูในภาวะพึงระวัง เนื่องจากตองเผชิญกับปจจัยลบทางเศรษฐกิจจากปจจัยความไมแนนอนหลายประการที่คาดวาจะสงผลกระทบที่ชัดเจนมากกวาปจจัยบวก ทําใหผูประกอบการในอุตสาหกรรมของเด็กเลนอาจจะตองยิ่งเพิ่มความระมัดระวังในการดําเนินกิจการ

มูลคาการสงออกของเดก็เลน

ป มูลคา (ลานบาท)

อัตราการขยายตัว (รอยละ)

มูลคา (ลานเหรียญสหรัฐ)

อัตราการขยายตัว (รอยละ)

2547 8,029.9 -3.34 199.2 -0.4 2548 7,763.1 -3.32 193.2 -3.01 2549 8,206.3 5.71 216.0 11.8 2550 7,230.6 -11.89 210.1 -2.7 2551* ไมเกิน 7,500 ติดลบ 5-10 ไมเกิน 250 ติดลบ 1-5 ท่ีมา : กรมเจรจาการคาระหวางประเทศ รวบรวมโดยฝายวจิัยเศรษฐกจิจลุภาค บริษัท ศนูยวจิัยกสกิรไทย จาํกัด หมายเหตุ : *คาดการณ

ออยและนํ้าตาล : ราคาออยตกตํ่า…ภาระหน้ียังมาก อุตสาหกรรมออยและน้ําตาลในฤดูการผลิตป 2550/51 ตองเผชิญกับปญหาราคาออยตกต่ํา อันเปนผลสืบเนื่องจากราคาน้ําตาลในตลาดโลกในป 2551 ที่คาดวาจะยังคงทรงตัวในระดับต่ําใกลเคียงกับราคาน้ําตาลในป 2550 ซึ่งอยูที่ระดับ 11-12 เซนตตอปอนด อันเปนผลจากผลผลิตน้ําตาลของโลกที่คาดวาจะปรับเพิ่มข้ึนโดยเฉพาะผลผลิตน้ําตาลของบราซิล และไทย ทั้งนี้ราคาออยข้ันตนที่ภาครัฐประกาศออกมาอยูที่ระดับเพียง 600 บาทตอตันออย ซึ่งต่ํากวาราคาออยข้ันตนปการผลิตกอนหนาซึ่งอยูที่ระดับ 800 บาทตอตันออย ทั้งนี้ แมวาภาครัฐโดยมติคณะรัฐมนตรีเมื่อวันที่ 8 มกราคม 2551 จะอนุมัติใหกองทุนออยและน้ําตาลทรายกูเงินจากธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณการเกษตรเพื่อเพิ่มราคาออยในอัตราตันละ 62 บาท และโรงงานน้ําตาลสํารองจายเพิ่มอีก 38 บาทตอตัน รวมชาวไรออยไดรับราคาออยในเบื้องตน 700 บาทตอตัน แตรวมแลวชาวไรออยก็ยังคงไดรับต่ํากวาราคาออยข้ันตนปกอนหนาถึงประมาณ 100 บาทตอตัน ในขณะเดียวกันผลจากการกูเงินดังกลาว ทําใหภาระหนี้ของกองทุนออยและน้ําตาลทรายที่ยังไมรวมดอกเบี้ยปรับเพิ่มสูงข้ึนเปนประมาณ 17,000 ลานบาท ซึ่งทายที่สุดแลวภาระหนี้ดังกลาวก็ตองตกอยูกับเกษตรกรชาวไรออยเปนผูชําระโดยจะหักจากเกษตรกรในปที่ราคาออยอยูในระดับสูงมาชําระหนี้

130

แทน ดังนั้น ศูนยวิจัยกสิกรไทย จึงไดจัดใหออยและน้ําตาลทรายเปนธุรกิจที่พึงระวัง ในป 2551 โดยมีรายละเอียดดงันี้

ผลจากปริมาณน้ําที่ตนออยไดรับอยางเพียงพอในชวงฤดูเพาะปลูก ประกอบกับภาครัฐรวมทั้งโรงงานน้ําตาลมีการสนับสนุนแหลงน้ํา แหลงเงินทุนรวมทั้งทอนพันธออยที่มีคุณภาพทําใหไดรับผลผลิตดี ในขณะเดียวกัน ราคาออยที่เกษตรกรไดรับในชวงที่ผานมายังคงอยูในระดับสูงประมาณ 800 บาทตอตันออยเปนปจจัยที่สนับสนุนใหเกษตรกรยังคงปลูกและบํารุงพันธออยมากกวาที่จะเปล่ียนไปปลูกพืชประเภทอ่ืน ในขณะที่บางพื้นที่ซึ่งเคยปลูกขาว มันสําปะหลัง และขาวโพดเล้ียงสัตวมีการปรับเปล่ียนมาปลูกออยเพิ่มข้ึน สงผลใหพื้นที่เพาะปลูกออยเพิ่มข้ึนประมาณ 1 แสนไร ทั้งนี้คาดวาผลผลิตออยในฤดูการผลิตป 2550/51 จะมีทั้งส้ินประมาณ 70 ลานตันเพิ่มข้ึนรอยละ 9.7 เมื่อเทียบกับผลผลิตออยในฤดูการผลิตกอนที่มีผลผลิตทั้งส้ิน 63.8 ลานตัน โดยพื้นที่ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ คาดวาจะมีผลผลิตออยเพิ่มข้ึนประมาณ 3-4 ลานตันจากฤดูการผลิตกอน เนื่องจากการเพิ่มพื้นที่เพาะปลูก ในขณะที่ภาคเหนือ ภาคกลางและภาคตะวันออกคาดวาจะมีผลผลิตออยทรงตัวใกลเคียงกับปการผลิตกอน ทั้งนี้ เปนที่นาสังเกตวาผลผลิตออยดังกลาวถือเปนปริมาณที่เพิ่มข้ึนตอเนื่องเปนปที่ 2 ติดตอกันนับจากฤดูการผลิตป 2549/50 เปนตนมา โดยจากเดิมปริมาณออยในปการผลิต 2548/49 อยูที่ระดับ 46.7 ลานตันกอนที่จะเพิ่มข้ึนเปน 63.8 ลานตัน ในปการผลิต 2549/50 สําหรับในสวนของปริมาณผลผลิตน้ําตาลนั้นคาดวาฤดูการผลิตนี้จะสามารถผลิตน้ําตาลได ประมาณ 7.4 ลานตันเพิ่มข้ึนรอยละ10.4 เมื่อเทียบกับฤดูการผลิตกอนที่มีผลผลิตน้ําตาล 6.7 ลานตัน และคาดวาปริมาณการบริโคน้ําตาลในประเทศจะอยูที่ประมาณ 2 ลานตัน สวนปริมาณการสงออกน้ําตาลอยูที่ระดับประมาณ 5.4 ลานตัน สําหรับปญหาของอุตสาหกรรมออยและน้ําตาลในปการผลิต 2550/51 ที่สําคัญพอสรุปไดมีดังนี้ ปญหาราคาออยตกต่ํา ในฤดูการผลิตป 2550/51 ภาครัฐไดกําหนดราคาออยข้ันตนไวที่ระดับ 600 บาทตอตันออย ซึ่งต่ํากวาราคาออยข้ันตนปการผลิต2549/50 ที่อยูในระดับ 800 บาทตอตันออย สงผลใหชาวไรออยออกมาเรียกรองใหภาครัฐเขามาชวยเหลือใหราคาออยอยูในระดับไมต่ํากวาตนทนุการผลิตที่ 800 บาทตอตันออย ซึ่งทายที่สุด คณะรัฐมนตรีไดมีมติเมื่อวันที่ 8 มกราคม 2551 เห็นชอบใหกองทุนออยและน้ําตาลทรายกูเงินจากธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณการเกษตรเพื่อเพิ่มราคาออยข้ึนอีกตันละ 62 บาท ในขณะที่โรงงานน้ําตาลสํารองจายเพิ่มอีก 38 บาทตอตัน รวมชาวไรออยไดรับราคาออยในเบื้องตน 700 บาทตอตัน โดยเงินดังกลาวหักลวงหนามาจากราคาออยข้ันสุดทายที่คาดวาจะสูงกวา 638 บาทตอตัน ซึ่งราคาออยดังกลาวต่ํากวาตนทุนการผลิตที่ชาวไรออยเสนอที่ระดับ 800 บาทตอตันออย

สําหรับปจจัยที่สงผลทําใหราคาออยตกต่ําในฤดูการผลิตนี้มีสาเหตุสําคัญ 2 ประการดังนี้ -ราคานํ้าตาลตลาดโลก องคการน้ําตาลระหวางประเทศ(ISO) คาดการณวาผลผลิตน้ําตาลของโลกในปการผลิต 2550/51 อยูที่ระดับประมาณ 170.31 ลานตัน ในขณะที่ปริมาณ

131

ความตองการบริโภคน้ําตาลของโลกคาดวาจะอยูที่ระดับประมาณ 159.17 ลานตันหรือคิดเปนปริมาณน้ําตาลสวนเกินสูงถึงประมาณ 11.14 ลานตัน ซึ่งปจจัยดังกลาวทําใหราคาน้ําตาลตลาดโลกป 2551 ทรงตัวในระดับต่ําตอเนื่องจากป 2550 ทั้งนี้แมวาราคาน้ําตาลตลาดโลกในชวงตนฤดูการผลิต 2550/51 จะสามารถปรับตัวเพิ่มข้ึนเล็กนอยอยูที่ประมาณ 12-13 เซนตตอปอนด ตามการเขาซื้อของกองทุนเก็งกําไรภายหลังจากมีกระแสขาวการผลิตน้ําตาลประสบปญหาในหลายพื้นที่ เชนอินเดีย จีน และออสเตรเลีย รวมทั้งราคาน้ํามันที่ปรับเพิ่มสูงข้ึนทําใหบราซิลลดการผลิตน้ําตาลและหันมาผลิตเอทานอลเพิ่มข้ึน อยางไรก็ตาม ยังคงมีแรงกดดันจากประเทศผูผลิตน้ําตาลที่เทขายน้ําตาลออกมาเมื่อเห็นวาราคาปรับเพิ่มสูงข้ึน ดังนั้นจึงคาดวาราคาน้ําตาลในตลาดโลกในป 2551 จะยังคงทรงตัวในระดับต่ําใกลเคียงกับราคาน้ําตาลในป 2550 ซึ่งอยูที่ระดับ 11-12 เซนตตอปอนด -เงินบาทแข็งคา ในป 2551 เงินบาทของไทยคาดวาจะยังคงแข็งคาข้ึนอยางตอเนื่อง โดยนักวิเคราะหสวนใหญ(CONSENSUS)คาดวาเงินบาทในป 2551 จะมีคาเฉล่ียที่ประมาณ 32.6 บาทตอดอลลารสหรัฐฯเทียบกับเงินบาทในป 2550 ที่มีคาเฉล่ียประมาณ 34.6 บาทตอดอลลารสหรัฐฯ ซึ่งจากปจจัยทางดานเงินบาทที่แข็งคาข้ึนนี้จะทําใหรายไดจากการสงออกน้ําตาลของไทยเมื่อทอนกลับมาเปนเงินบาทลดลงจากในชวงที่คาเงินบาทออนคา ทั้งนี้ในป 2551 คาดวาประเทศไทยมีการสงออกน้ําตาลไปตางประเทศคิดเปนรายไดประมาณ 1,300 ลานดอลลารสหรัฐฯ ดังนั้นเงินบาทของไทยที่แข็งคาข้ึน 1 บาทตอดอลลารสหรัฐฯจะทําใหรายไดจากการสงออกน้ําตาลหายไปประมาณ 1,300 ลานบาท และสงผลทําใหรายไดในรูปของราคาออยที่เกษตรกรไดรับหายไปประมาณ 30-40 บาทตอตัน ปญหาภาระหน้ีเงินกูของกองทุนออยและนํ้าตาลทราย ผลจากมติคณะรัฐมนตรีเมื่อวันที่ 8 มกราคม 2551 ที่อนุมัติใหกองทุนออยและน้ําตาลทรายกูยืมเงินจากธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณการเกษตร เพื่อนํามาเพิ่มราคาออยในปการผลิต 2550/51 ในอัตราตันละ 62 บาท รวมเปนเงิน 4,225.30 ลานบาท ซึ่งเมื่อรวมกับภาระหนี้สินเดิมที่กูเพื่อนํามาพยุงราคาออย ในปการผลิต 2541/42 -2542/43 และปการผลิต 2545/46 -2546/47 สงผลใหกองทุนออยและน้ําตาลทรายมีภาระหนี้กับธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณการเกษตรที่ยังไมรวมดอกเบี้ยประมาณ 17,004.94 ลานบาท(รวมดอกเบี้ยแลวภาระหนี้เพิ่มข้ึนเปนประมาณ 22,000 ลานบาท)โดยมีระยะเวลาชําระหนี้ประมาณ 11 ป(ป 2551-2561) ซึ่งทายที่สุดแลวภาระหนี้ดังกลาวก็ตองตกอยูกับเกษตรกรชาวไรออยเปนผูชําระโดยจะหักจากเกษตรกรในปที่ราคาออยอยูในระดับสูงมาชําระหนี้แทน กลาวโดยสรุปแลว ในฤดูการผลิตป 2550/51 ชาวไรออยคงตองเผชิญกับปญหาราคาออยตกต่ํา อันเกิดจากปญหาราคาน้ําตาลตลาดโลกที่ทรงตัวในระดับต่ําใกลเคียงกับป 2550 ที่ผานมา ประกอบกับเงินบาทที่ยังคงมีแนวโนมแข็งคามากข้ึน ซึ่งปจจัยทั้งสองประการมีผลกระทบตอรายไดของอุตสาหกรรมออยและน้ําตาลทรายเปนอยางมาก เนื่องจากไทยมีการพึ่งพาตลาดสงออกน้ําตาลถึงประมาณรอยละ 70 ของผลผลิตน้ําตาลทั้งหมด ดังนั้นราคาน้ําตาลในตลาดโลก รวมทั้งคาเงินบาท จึงมีผล

132

โดยตรงตอราคาออยที่เกษตรกรไดรับ ทั้งนี้แมวาภาครัฐและโรงงานน้ําตาลจะไดเขามาชวยเหลือเพิ่มราคาออย แตราคาออยที่เกษตรกรไดรับก็ยังคงต่ํา สถานีบริการนํ้ามันปหนู : ยังตองปรับตัวรับความเส่ียง ธุรกิจสถานีบริการน้ํามันปหน ู2551 จะยังคงเผชิญปญหาหนักจากภาวะการแขงขันที่ทวีความรุนแรง เนื่องจากสภาพตลาดน้ํามันโลกที่มีความผันผวนอยางตอเนื่อง ขณะที่ราคาน้ํามันตลาดโลกในรอบป 2551 จะยังทรงตัวในระดับที่สูงตอเนื่องจากป 2550 ที่ผานมา โดยคาดวาราคาน้ํามันดิบดูไบจะทรงตัวในระดับเฉล่ียประมาณ 80-85 ดอลลารสหรัฐฯตอบารเรล เทียบกับราคาน้ํามันดิบดูไบในรอบป 2550 ที่อยูในระดับเฉล่ีย 71.70 ดอลลารสหรัฐฯ/บารเรล ขณะที่ราคาน้ํามันดิบเบรนทจะอยูที่ระดับเฉล่ียประมาณ 85-90 ดอลลารสหรัฐฯตอบารเรล เทียบกับป 2550 ที่เฉล่ีย 76.30 ดอลลารสหรัฐฯตอบารเรล นอกจากนี้ ยังมีปจจัยภายในประเทศ ทั้งในเร่ืองของเศรษฐกิจภาพรวมป 2551 ที่แมวาในคร่ึงปแรกของป 2551 จะขยายตัวดีกวาชวงเดียวกันของป 2550 ที่ผานมา เนื่องจากมีการจัดตั้งรัฐบาลใหมตามระบอบประชาธิปไตยเรียบรอยแลวเมื่อตอนตนป 2551 แตเศรษฐกิจโลกป 2551 ก็ยังตองเผชิญกับความเส่ียงที่เศรษฐกิจสหรัฐฯมีแนวโนมชะลอตัว หรืออาจกาวเขาสูภาวะถดถอยจากวิกฤตสินเชื่อดอยคุณภาพ หรือ ปญหาซับไพรมที่ก็จะสงผลกระทบตอเศรษฐกิจโลก รวมทั้งประเทศไทยดวย ซึ่งก็อาจจะทําใหความเชื่อมั่นผูบริโภค และการลงทุนในประเทศอาจเผชิญกับความเส่ียงที่จะเกิดการชะลอตัวลงไดในชวงคร่ึงหลังของป 2551 ซึ่งก็จะสงผลใหความตองการใชน้ํามันโดยรวมในป 2551 ชะลอตัวลง สงผลใหการคาปลีกน้ํามันที่ผานสถานีบริการน้ํามันทั้งระบบชะลอตวัลงเมื่อเทียบกับปที่แลว อยางไรก็ตาม ในดานการแขงขันของบรรดาสถานีบริการน้ํามันในป2551 ยังคงเปนปที่ยากลําบากอีกปหนึ่งของธุรกิจสถานีบริการน้ํามัน โดยเฉพาะสถานีบริการน้ํามันอิสระที่มีความเส่ียงสูง ที่จะตองมีการปดตัวเองเพิ่มมากข้ึนจากป 2550 โดยในปที่ผานมามีการปดตัวลงของสถานีบริการน้ํามันอิสระทั่วประเทศเกือบ 300 แหง จากจํานวนสถานีบริการน้ํามันอิสระที่มีทั้งส้ิน ณ ส้ินป 2550 จํานวน 13,795 แหง ไมเวนแมแตสถานีบริการน้ํามันของกลุมผูคาน้ํามันรายใหญ( Major Oil ) ก็ตองมีการปรับตัวรับกับสถานการณที่เปล่ียนแปลงในป 2550 ที่ผานมา ซึ่งก็มีการปดตัวเองของสถานีบริการน้ํามันในตางจังหวัดและในเมืองใหญที่ไมสรางผลกําไร หรือที่มีแนวโนมวาจะขาดทุน ทั้งนี้เนื่องจากมีการประเมินแลววาป 2551 สภาพการแขงขันในธุรกิจคาปลีกน้ํามันจะเผชิญปญหามากกวาป 2550 นอกจากนี้ ยังมีสถานีบริการน้ํามันอีกจํานวนหนึ่งที่ตั้งอยูในทําเลที่ไมเหมาะสมกับสภาพตลาดน้ํามันปจจุบัน เนื่องจากตั้งมานานและไมมีการปรับปรุงพื้นที่บริการใหสอดคลองกับสภาพตลาดธุรกิจที่มีการเปล่ียนแปลงไปมากแลว จึงไมคุมที่จะเปดดําเนินกิจการตอไป สําหรับสถานีบริการน้ํามันที่อยูรอดได ก็ตองมีการปรับตัวอยางขนานใหญ รองรับสภาพตลาดที่มีการแขงขันอยางรุนแรง ทั้งการหารายไดหลักจากการคาน้ํามัน และรายไดเสริมจากธุรกิจที่เกี่ยวเนื่องในสถานีบริการน้ํามัน เชน การปรับปรุง

133

พื้นที่ใหมีรูปลักษณใหมที่สะดุดตา มีบริการแบบครบวงจร ทั้งบริการตรวจเช็คสภาพรถยนตดวยเคร่ืองมือที่ทันสมัย บริการลาง-อัดฉีด ซอมบํารุงรถยนต และบริการเปล่ียนถายน้ํามันเคร่ือง บริการรานอาหารและเคร่ืองดื่ม ทั้งที่เปนรูปแบบของแฟรนไชส หรือแบบอิสระที่มีการใหบริการที่ดึงดูดใจลูกคาใหเขาไปใชบริการเติมน้ํามัน แวะพักเพื่อจับจายซื้อหาสินคาและบริการอ่ืนๆ นอกเหนือจากการเติมน้ํามันเพียงอยางเดียว เพื่อเปนการสรางเม็ดเงินเพิ่มข้ึน ซึ่งก็จะเปนการสรางรายไดเสริมเพิ่มเติมในภาวะที่ตลาดธุรกิจคาปลีกน้ํามันที่มีการแขงขันรุนแรงกวาในปที่ผานมา

--------------------------------------- Disclaimer

รายงานวิจัยฉบับน้ีจัดทําเพ่ือเผยแพรท่ัวไป โดยจัดทําขึ้นจากแหลงขอมูลตางๆท่ีนาเช่ือถือ แตบริษัทฯ มิอาจรับรองความถูกตอง ความนาเช่ือถือ หรือความสมบูรณเพ่ือใชในทางการคาหรือประโยชนอื่นใด บริษัทฯ อาจมีการเปล่ียนแปลงปรับปรุงขอมูลไดตลอดเวลาโดยไมตองแจงใหทราบลวงหนา ท้ังน้ีผูใชขอมูลตองใชความระมัดระวังในการใชขอมูลตางๆ ดวยวิจารณญาณของตนเองและรับผิดชอบในความเส่ียงเองท้ังส้ิน บริษัทฯจะไมรับผิดตอผูใชหรือบุคคลใดในความเสียหายใดจากการใชขอมูลดังกลาว ขอมูลในรายงานฉบับน้ีจึงไมถือวาเปนการใหความเห็นหรือคําแนะนําในการตัดสินใจทางธุรกิจ แตอยางใดท้ังส้ิน