สุ�ราษฏร�ธานี

จั�งหวั�ดสุ�ราษฎร ธานี�• จั�งหวั�ดสุ�ราษฎร ธานี� มั กจะเรยกก นีด้�วยชื่��อสุ �นี ๆ ว�า "สุ�ราษฎร�" ใชื่�อ กษรย�อ "สุฎ"

เป็ นีจ งหว ด้ในีภาคใต้�ต้อนีบนี มัพื้��นีที่�ขนีาด้ใหญ่�เป็ นีอ นีด้ บ 6 ของป็ระเที่ศ และมัป็ระชื่ากรหนีาแนี�นีอ นีด้ บ 64 ของป็ระเที่ศ[3] นี บเป็ นีจ งหว ด้หนี.�งที่�มัป็ระว ต้/ศาสุต้ร�ยาวนีานี มัหล กฐานีที่ �งป็ระว ต้/ศาสุต้ร�และโบราณคด้เก�าแก�[4] และย งมัแหล�งที่�องเที่�ยวและอ�ที่ยานีแห�งชื่าต้/หลายแห�ง

• จ งหว ด้สุ�ราษฎร�ธานี ต้ �งอย3�ในีฝั่5� งต้ะว นีออกของภาคใต้� โด้ยมัสุภาพื้ภ3มั/ป็ระเที่ศที่�หลายหลายที่ �งที่�ราบสุ3ง ภ3มั/ป็ระเที่ศแบบภ3เขา รวมัที่ �งที่�ราบชื่ายฝั่5� ง มัพื้��นีที่�ครอบคล�มัถึ.งในีบร/เวณอ�าวไที่ย ที่ �งบร/เวณที่�เป็ นีที่ะเลและเป็ นีเกาะ เกาะในีพื้��นีที่�จ งหว ด้สุ�ราษฎร�มัที่ �งขนีาด้ใหญ่�และขนีาด้เล8ก เกาะขนีาด้ใหญ่�เป็ นีที่�ร3 �จ กเชื่�นีเกาะสุมั�ย เกาะพื้ะง นี และหมั3�เกาะอ�างที่อง เนี��องจากที่9าเลที่�ต้ �งจ.งได้�ร บอ/ที่ธ/พื้ลจากมัรสุ�มัต้ะว นีต้กเฉียงใต้� ซึ่.�งเก/ด้บร/เวณที่ะเลอ นีด้ามั นีบ�างเป็ นีคร �งคราวเนี��องจากจะมัแนีวเที่�อกเขาต้ะนีาวศร เที่�อกเขาภ3เก8ต้ และเที่�อกเขานีครศรธรรมัราชื่ [5] แถึบบร/เวณจ งหว ด้ระนีอง จ งหว ด้ชื่�มัพื้ร จ งหว ด้พื้ งงา จ งหว ด้ภ3เก8ต้ และจ งหว ด้นีครศรธรรมัราชื่ เป็ นีแนีวชื่�วยลด้อ/ที่ธ/พื้ลของลมัมัรสุ�มัด้ งกล�าว ในีที่างกล บก นีพื้��นีที่�จ งหว ด้สุ�ราษฎร�ธานีจะได้�ร บอ/ที่ธ/พื้ลจากมัรสุ�มัต้ะว นีออกเฉียงเหนี�อเป็ นีสุ�วนีใหญ่� มัรสุ�มัต้ะว นีออกเฉียงเหนี�อป็กต้/จะมัแหล�งก9าเนี/ด้บร/เวณที่ะเลจนีใต้�และอ�าวไที่ย ที่9าให�จ งหว ด้สุ�ราษฎร�ธานีมัชื่�วงฤด้3ฝั่นีก/นีระยะเวลาต้ �งแต้�เด้�อนีต้�ลาคมัจนีถึ.งเด้�อนีมักราคมั

ประวั�ติ�ศาสุติร • จ งหว ด้สุ�ราษฎร�ธานี เป็ นีที่�ต้ �งของเมั�องเก�า เป็ นีศ3นีย�กลางของเมั�องศรว/ชื่ ย มัหล กฐานีแสุด้งถึ.งการต้ �งรกราก

และเสุ�นีที่างสุายไหมัในีอด้ต้ พื้��นีที่�อ�าวบ�านีด้อนีเจร/ญ่ข.�นีจนีเป็ นีอาณาจ กรศรว/ชื่ ยในีชื่�วงหล งพื้�ที่ธศต้วรรษที่� 13 โด้ยมัหล กฐานีที่างป็ระว ต้/ศาสุต้ร�เป็ นีเคร��องย�นีย นีความัร� �งเร�องในีอด้ต้ ภายหล งย งเชื่��อว�า เมั��ออาณาจ กรต้ามัพื้รล/งก�หร�อเมั�องนีครศรธรรมัราชื่มัความัร� �งเร�องมัากข.�นีนี �นี เมั�องไชื่ยาก8เป็ นีหนี.�งในีเมั�องสุ/บสุองนี กษ ต้รของเมั�องนีครศรธรรมัราชื่ด้�วย ชื่��อว�า "เมั�องบ นีไที่ยสุมัอ"[6]

• นีอกจากนี�ในีย�คใกล�เคยงก นีนี �นีย งพื้บความัเจร/ญ่ของเมั�องที่�เก/ด้ข.�นีในีบร/เวณล��มัแมั�นี9�าต้าป็= ได้�แก� เมั�องเวยงสุระ เมั�องครร ฐนี/คมั และเมั�องที่�าที่อง โด้ยเชื่��อว�าเจ�าศรธรรมัาโศก ผู้3�ครองเมั�องนีครศรธรรมัราชื่นี �นีอพื้ยพื้ย�ายเมั�องมัาจากเมั�องเวยงสุระ เนี��องจากเป็ นีเมั�องที่�ไมั�มัที่างออกสุ3�ที่ะเล รวมัที่ �งเก/ด้โรคภ ยระบาด้[7] และเมั��อเมั�องนีครศรธรรมัราชื่เจร/ญ่ร� �งเร�องนี �นี ได้�ยกเมั�องไชื่ยา และเมั�องที่�าที่อง เป็ นีเมั�องสุ/บสุองนี กษ ต้รของต้นีด้�วย

• ในีร ชื่สุมั ยพื้ระบาที่สุมัเด้8จพื้ระนี �งเกล�าเจ�าอย3�ห วที่รงโป็รด้เกล�าฯ ให�ก�อต้ �งอ3 �เร��อพื้ระที่�นี �งและเร�อรบเพื้��อใชื่�ในีราชื่การที่�อ�าวบ�านีด้อนี ต้�อมัาในีร ชื่สุมั ยพื้ระบาที่สุมัเด้8จพื้ระจอมัเกล�าเจ�าอย3�ห ว ที่รงให�ย�ายที่�ต้ �งเมั�องที่�าที่องมัาย งอ�าวบ�านีด้อนี (ซึ่.�งเป็ นีที่�ต้ �งของอ9าเภอเมั�องสุ�ราษฎร�ธานีในีป็5จจ�บ นี) พื้ร�อมัที่ �งยกฐานีะให�เป็ นีเมั�องจ ต้วา ข.�นีต้รงต้�อกร�งเที่พื้มัหานีคร และพื้ระราชื่ที่านีชื่��อว�า "เมั�องกาญ่จนีด้/ษฐ�"[6] โด้ยแต้�งต้ �งให�พื้ระยากาญ่จนีด้/ษฐ�บด้เป็ นีเจ�าเมั�องด้3แลการป็กครอง

• ในีร ชื่สุมั ยพื้ระบาที่สุมัเด้8จพื้ระจ�ลจอมัเกล�าเจ�าอย3�ห วได้�ที่รงโป็รด้เกล�าฯ ให�รวมัเมั�องกาญ่จนีด้/ษฐ� เมั�องครร ฐนี/คมั และเมั�องไชื่ยาเป็ นีเมั�องเด้ยวก นี เรยกว�า "เมั�องไชื่ยา" ภายใต้�สุ งก ด้มัณฑลชื่�มัพื้ร

• เมั��อเมั�องขยายใหญ่�ข.�นี จ.งมัการป็ร บเป็ล�ยนีการป็กครองและขยายเมั�องออกไป็ มัการสุร�างเมั�องใหมั�ข.�นีที่� อ�าวบ�านีด้อนี ให�ชื่��อเมั�องใหมั�ว�า อ9าเภอไชื่ยา และให�ชื่��อเมั��องเก�าว�า "อ9าเภอพื้�มัเรยง" แต้�เนี��องด้�วยป็ระชื่าชื่นีย งต้/ด้เรยกชื่��อเมั�องเก�าว�า "อ9าเภอไชื่ยา" ด้�วยเหต้�นี� พื้ระบาที่สุมัเด้8จพื้ระมังก�ฎเกล�าเจ�าอย3�ห ว จ.งที่รงพื้ระราชื่ที่านีนีามัเมั�องใหมั�ที่�บ�านีด้อนีว�า "สุ�ราษฎร�ธานี" และให�ชื่��อเมั�องเก�าว�า "อ9าเภอไชื่ยา"[8] และที่รงพื้ระราชื่ที่านีนีามัแมั�นี9�าต้าป็= ให�ในีคราวเด้ยวก นีนี �นีเอง ซึ่.�งเป็ นีการต้ �งชื่��อต้ามัแบบเมั�องและแมั�นี9�าในีป็ระเที่ศอ/นีเด้ยที่�มัแมั�นี9�าต้าป็ต้/ไหลลงสุ3�ที่ะเลออกผู้�านีป็ากอ�าวที่�เมั�องสุ�ร ฎร�

สุ�ญลั�กษณ์ ประจั�าจั�งหวั�ด• ติราประจั�าจั�งหวั�ด ค�อ พื้ระบรมัธาต้�ไชื่ยา ซึ่.�งมัศ/ลป็ะแบบศรว/ชื่ ย ต้ �งอย3� ณ

ว ด้พื้ระบรมัธาต้�ไชื่ยาราชื่วรว/หาร โด้ยสุร�างข.�นีเมั��อป็ระมัาณพื้�ที่ธศต้วรรษที่� 13-14 และเป็ นีสุถึานีที่�บรรจ�พื้ระบรมัสุารร/กธาต้�ของสุมัเด้8จพื้ระสุ มัมัาสุ มัพื้�ที่ธเจ�าด้�วย [9]

• ติ�นีไม้�ประจั�าจั�งหวั�ด ได้�แก� เค�ยมั (Cotylelobium melanoxylon)

• ดอกไม้�ประจั�าจั�งหวั�ด ได้�แก� ด้อกบ วผู้�ด้ (Rafflesia kerrii) ต้ �งอย3�อ9าเภอพื้นีมั• ค9าขว ญ่ป็ระจ9าจ งหว ด้ ได้�แก� เมั�องร�อยเกาะ เงาะอร�อย หอยใหญ่� ไข�แด้ง แหล�ง

ธรรมัะ – ค9าขว ญ่ป็ระจ9าจ งหว ด้ในีอด้ต้ แต้�งโด้ยพื้ระเที่พื้ร ต้นีกว (ก.ธรรมัวร) อด้ต้เจ�า

คณะจ งหว ด้สุ�ราษฎร�ธานี: "สุะต้อว ด้ป็ระด้3� พื้ล3คลองย นี ที่�เรยนีหวานีมั นีคลองพื้ระแสุง ย�านีด้/นีแด้งของป็Aา เคยนีซึ่าบ�อถึ�านีห/นี พื้�นีพื้/นีมัที่�าข�ามัแมั�นี9�าต้าป็= ไมั�แก�วด้เขาป็ระสุงค� กระแด้ะด้งลางสุาด้ สุ/�งป็ระหลาด้อ9าเภอพื้นีมั เงาะอ�ด้มับ�านีสุ�อง จากและคลองในีบาง ที่�าฉีางต้�นีต้าล บ�านีนีาสุารแร� ที่�าที่องอ�แที่ว ด้เก�า อ�าวบ�านีด้อนีป็ลา ไชื่ยาข�าว มัะพื้ร�าวเกาะสุมั�ย"

ที่� ติ�!งแลัะอาณ์าเขติ• จ งหว ด้สุ�ราษฎร�ธานีต้ �งอย3�ฝั่5� งต้ะว นีออกของภาคใต้� โด้ยมัพื้��นีที่�ใหญ่�

เป็ นีอ นีด้ บ 6 ของป็ระเที่ศ และอ นีด้ บ 1 ของภาคใต้�[10] โด้ยมัจ งหว ด้ที่�มัอาณาเขต้ต้/ด้ก นี ด้ งนี�

• ด้�านีเหนี�อ ต้/ด้ก บจ งหว ด้ระนีอง จ งหว ด้ชื่�มัพื้ร และอ�าวไที่ย• ด้�านีใต้� ต้/ด้ก บจ งหว ด้กระบ�และจ งหว ด้นีครศรธรรมัราชื่• ด้�านีต้ะว นีออก ต้/ด้ก บจ งหว ด้นีครศรธรรมัราชื่และอ�าวไที่ย• ด้�านีต้ะว นีต้ก ต้/ด้ก บจ งหว ด้พื้ งงา• โด้ยที่ะเลฝั่5� งอ�าวไที่ยนี �นีมัชื่ายฝั่5� งยาวป็ระมัาณ 156 ก/โลเมัต้ร โด้ยมั

เกาะที่�อย3�ภายใต้�เขต้การป็กครองของจ งหว ด้ฯ ได้�แก� เกาะสุมั�ย เกาะพื้ะง นี และหมั3�เกาะอ�างที่องและย งมัเกาะนี�อยใหญ่�อกมัากมัาย จ.งได้�ชื่��อว�าเมั�องร�อยเกาะ เชื่�นีเกาะนีางยวนี

ภู&ม้�ประเที่ศแลัะภู&ม้�อากาศ• จ งหว ด้สุ�ราษฎร�ธานีมัพื้��นีที่�กว�างใหญ่� และมัสุภาพื้ภ3มั/ป็ระเที่ศที่�หลาก

หลาย ได้�แก� ภ3มั/ป็ระเที่ศแบบที่�ราบชื่ายฝั่5� งที่ะเล ที่�ราบสุ3ง รวมัที่ �งภ3มั/ป็ระเที่ศแบบภ3เขาซึ่.�งก/นีพื้��นีที่�ของจ งหว ด้ถึ.งร�อยละ 40 ของพื้��นีที่�ที่ �งหมัด้ [11] โด้ยมัที่/วเขาภ3เก8ต้ที่อด้ต้ วในีแนีวเหนี�อ-ใต้�ของจ งหว ด้ และมัล��มันี9�าที่�สุ9าค ญ่ ค�อ ล��มันี9�าต้าป็= ไชื่ยา ที่�าที่อง เป็ นีต้�นี

• ด้�านีต้ะว นีออกเป็ นีฝั่5� งที่ะเลอ�าวไที่ย และมัเกาะนี�อยใหญ่�ที่�มัป็ระชื่ากรอาศ ย สุ�วนีด้�านีต้ะว นีต้กมัล กษณะเป็ นีภ3เขาสุ3ง มัแมั�นี9�าสุายสุ9าค ญ่ ค�อ แมั�นี9�าต้าป็=

• เนี��องจากที่9าเลที่�ต้ �งรวมัถึ.งภ3มั/ป็ระเที่ศ จ งหว ด้สุ�ราษฎร�ธานีจ.งได้�ร บอ/ที่ธ/พื้ลจากมัรสุ�มัต้ะว นีต้กเฉียงใต้�ที่�พื้ ด้มัาจากมัหาสุมั�ที่รอ/นีเด้ย รวมัที่ �งมัรสุ�มัต้ะว นีออกเฉียงเหนี�อที่�พื้ ด้ผู้�านีอ�าวไที่ย ด้ งนี �นี จ.งที่9าให�จ งหว ด้สุ�ราษฎร�ธานีมัชื่�วงฤด้3ฝั่นียาวนีานีมัาก โด้ยก/นีระยะเวลาต้ �งแต้�เด้�อนีพื้ฤษภาคมัจนีถึ.งเด้�อนีมักราคมั โด้ยจ งหว ด้สุ�ราษฏร�ธานีมัอ�ณหภ3มั/ต้9�าสุ�ด้เฉีล�ย 21.16 องศาเซึ่ลเซึ่ยสุ และอ�ณหภ3มั/สุ3งสุ�ด้เฉีล�ย 34.51 องศาเซึ่ลเซึ่ยสุ [12] และป็ร/มัาณนี9�าฝั่นีเฉีล�ย 129.59 มั/ลล/เมั

การเกษติร• ป็ระชื่ากรในีจ งหว ด้สุ�ราษฎร�ธานีมัรายได้�ต้�อห วเฉีล�ย 116,202

บาที่ ต้�อป็=[14] โด้ยสุ�วนีมัากจะป็ระกอบอาชื่พื้ที่างการเกษต้ร เชื่�นี ที่9านีา ที่9าสุวนี ที่9าไร� โด้ยใชื่�ที่�ด้/นีเพื้��อที่9าการเพื้าะป็ล3กป็ระมัาณ 45% ของพื้��นีที่�ที่ �งหมัด้ ซึ่.�งพื้�ชื่เศรษฐก/จที่�สุ9าค ญ่ ได้�แก� ยางพื้ารา ป็าล�มันี9�ามั นี มัะพื้ร�าว เงาะ ที่�เรยนี และกาแฟ[15]

• นีอกจากนี �นี ย งมัการเล�ยงป็ศ�สุ ต้ว�และการที่9าป็ระมัง โด้ยป็ศ�สุ ต้ว�ที่�นี/ยมัเล�ยงก นีมัาก เชื่�นี โค กระบ�อ สุ�กร ไก� แพื้ะ โด้ยป็ศ�สุ ต้ว�ที่�มัมั3ลค�าผู้ลผู้ล/ต้มัากที่�สุ�ด้ ค�อ โค สุ�กร ไก� กระบ�อ และเป็ ด้ต้ามัล9าด้ บ สุ�วนีด้�านีการป็ระมังนี �นี มัที่ �งการป็ระมังนี9�าเค8มั นี9�ากร�อย การเพื้าะเล�ยงสุ ต้ว�นี9�าชื่ายฝั่5� ง และการป็ระมังนี9�าจ�ด้

อ�ติสุาหกรรม้• ที่างด้�านีอ�ต้สุาหกรรมันี �นี สุ�วนีใหญ่�จะเป็ นีอ�ต้สุาหกรรมัที่�ต้�อเนี��องจาก

ผู้ลผู้ล/ต้ที่างเกษต้รกรรมั เชื่�นี อ�ต้สุาหกรรมัป็ลาป็Aนี อาหารที่ะเลแชื่�แข8ง อาหารที่ะเลกระป็Cอง นี9�ามั นีป็าล�มัด้/บ อ�ต้สุาหกรรมัที่�เก�ยวข�องก บยางพื้ารา ซึ่.�งในีจ งหว ด้มัจ9านีวนีโรงงานีอ�ต้สุาหกรรมัป็ระมัาณ 730 โรงงานี ซึ่.�งสุ�วนีใหญ่�ต้ �งอย3�ในีเขต้อ9าเภอเมั�องสุ�ราษฎร�ธานีมัากที่�สุ�ด้[15]

• นีอกจากนี� ย งมัการให�สุ มัป็ที่านีเหมั�องแร� โด้ยแร�ที่�สุ9าค ญ่ในีจ งหว ด้ ได้�แก� ย/บซึ่ �มั โด้โลไมัต้� แอนีไฮโครต้� ห/นีป็3นี ด้/นีขาว และบอลเคลย�[15]

• สุ9านี กงานีอ�ต้สุาหกรรมัจ งหว ด้สุ�ราษฎร�ธานีไมั�ได้�รวมัอย3�ในีบร/เวณศาลากลางจ งหว ด้สุ�ราษฎร� แต้�จะต้ �งอย3�บร/เวณถึนีนีต้ลาด้ใหมั� ระหว�างซึ่อย 7 และซึ่อย 9 ถึ ด้ไป็จากที่�ว�าการอ9าเภอเมั�องฯ เพื้ยงเล8กนี�อย

ประเพณ์�แลัะวั�ฒนีธรรม้• ประเพณ์�ชั�กพระ ที่อดผ้�าป,า แลัะแข-งข�นีเร.อยาวั• ป็ระเพื้ณชื่ กพื้ระที่อด้ผู้�าป็Aาและแข�งข นีเร�อยาวของจ งหว ด้สุ�ราษฏร�ธานี ที่�นี�มัอกชื่��อ

หนี.�งก8ค�องานีเด้�อนีสุ/บเอ8ด้ ซึ่.�งก8เป็ นีเวลาเด้ยวก บเที่ศกาลออกพื้รรษา ก/จกรรมัที่�สุ9าค ญ่ได้�แก�การป็ระกวด้เร�อพื้ระ ซึ่.�งจะมัที่ �งรถึพื้นีมัพื้ระ และเร�อพื้นีมัพื้ระ ซึ่.�งรถึและเร�อพื้นีมัพื้ระ อาจจะต้กแต้�งป็ระด้ บป็ระด้าด้�วยการแกะสุล ก หร�อฉีล�ไมั� ต้กแต้�งจ9าลอง เสุมั�อนีฉีากที่�พื้ระพื้�ที่ธเจ�ากล บมัาจากสุวรรค�ชื่ �นีด้าวด้.ง ในีงานีพื้/ธจะใชื่�คนีลาก เชื่��อว�าผู้3�ที่�ได้�ร�วมัลากจ3งรถึหร�อเร�อพื้นีมัพื้ระจะได้�อานี/สุสุงค�หลายป็ระการ

• การจ ด้พื้� �มัผู้�าป็Aาเป็ นีการจ9าลองพื้�ที่ธป็ระว ต้/ของพื้ระพื้�ที่ธเจ�าแสุด้งออกเป็ นีต้อนีๆ ด้�วยการนี9าต้�นีไมั�หร�อก/�งไมั� ป็ระด้ บก บหลอด้ไฟสุต้�างๆ บ�างก8จะจ ด้อ�ป็กรณ�อ��นีร�วมัป็ระกอบฉีาก ที่ �งการเขยนีภาพื้ ป็5� นีร3ป็ด้/นีเหนียว อ�ป็กรณ�ป็ระกอบฉีากจะไมั�นี/ยมันี9าสุ/�งมัชื่ว/ต้เชื่�นีป็ลาสุวยงามั เต้�า หร�อสุ ต้ว�เล�ยงชื่นี/ด้หนี.�งชื่นี/ด้ได้มัาจ ด้ป็ระกอบฉีาก เพื้ราะเชื่��อว�าเป็ นีการที่รมัานีสุ ต้ว� และจะไมั�ได้�ร บอานี/สุสุงค� และต้กแต้�งด้�วยเคร��อง อ ฐบร/ขาร เพื้��อในีเชื่�าว นีร� �งของว นีออกพื้รรษาจะได้�นี/มันีต้�พื้ระมัาที่9าพื้/ธที่อด้ผู้�าป็Aา การจ ด้พื้� �มัผู้�าป็Aามัที่ �งหนี�วยงานีในีจ งหว ด้ ที่ งภาคร ฐและเอกชื่นี เข�าร�วมัก/จกรรมั และมัการป็ระกวด้ก นีด้�วยงานีป็ระเพื้ณนี�จ ด้ข.�นีบร/เวณเข��อนีล9านี9าต้าป็=ต้ �งแต้�บร/เวณศาลหล กเมั�องจนีกระที่ �งถึ.งโรงแรมัว งใต้� ข.�นีอย3�ก บจ งหว ด้สุ�ราษฎร�ธานีว�าในีแต้�ละป็=จะเล�อกเอาบร/เวณใด้

• ป็ระเพื้ณชื่ กพื้ระ ที่อด้ผู้�าป็Aา และแข�งข นีเร�อยาว ซึ่.�งจ ด้ได้�ว�าเป็ นีงานีใหญ่�งานีหนี.�งของภาคใต้�

พื้ระธาต้�ไชื่ยา

เข��อนีร ชื่ชื่ป็ระภา

บรรณานี�กรมัว/ก/พื้เด้ย // จั�งหวั�ดสุ�ราษฏร ธานี� //

13 ก�มัภาพื้ นีธ� 2554 http://th.wikipedia.org

13 ก�มัภาพื้ นีธ� 2554

จั�ดที่�าโดยนีางสุาวัจั�ราร�ตินี เสุถี�ยรอ�ดร

ชั�!นี ม้.5/2 เลัขที่� 14