เฉลมชยเฉลมชย โฆษตพพฒนโฆษตพพฒน ““ชวตนมแตสขชวตนมแตสข”” ในยคนนอยคนนกทจะไมรจกเฉลมชย โฆษตพพฒน ศลปนผยงใหญ เจาของตานานพดไปดาไปอนลอลน การทคนคนหนงซงดดดน กาวราว จะสามารถบรรจงสรางงานศลปะทออนชอย งดงามราวเนรมตไดนน มความพเศษทไมเหมอนใคร เรามารจกตวตนของเขาใหลกซงกวาทเคยกนดกวา

ขอเรมดวยความสาเรจของอาจารยในวนนวามทมาอยางไร มธรรมะและสตเปนธงชยนาชวต รตลอดเวลาวาเรากาลงทาอะไร ไมหวงจะกอบโกย รกในสงททา มงมนตงใจจรง ธรรมะสอนใหมเปาหมาย ทาใหเราสามารถดารงชวต

รวมกบผอนในโลกนอยางปราศจากทกข เมอปราศจากทกขแลว เราจะมความเมตตาตอเพอนมนษย รจกใหเกยรตผอน ทาใหเจรญกาวหนา ทาอะไรกสาเรจ ทราบมาวาทวดนมพนกงานเปนรอย แตไมมปญหาในการทางาน อาจารยมหลกในการบรหารจดการอยางไร งาย! ใจตองเปนธรรมะมากทสด ใจตองไมมงหวงใหเปนของก ไมเอาเปรยบผอน วดนไมเคยมปญหา ไมมใครยายไปทางานทอน ไมมใครทอดทงเรา ทกคนอยกนด ทกคนตองอม ครอบครวเขาตองมความสข สวสดการเขาตองด ชวตครอบครวเขาตองด ใจทเปนเมตตานนคอการบรหารทดทสด สวสดการมอะไรบาง ใหทกอยาง ใหโบนสเหมอนทอน มเงนใหยมฟรในกรณฉกเฉน ทนเราประชมกนทกเดอน หลงจากประชมเสรจกจะถามถงปญหาครอบครว ใครมปญหาบอกมา ลกเรยนหนงสอฟร รกษาพยาบาลฟร อยดกนด ไมตองเสยคานาคาไฟ รกษาโรคทกอยาง ตายเผาให ทนเลยงจนตายไมมเกษยณอาย แกลงกกวาดใบไมไป นตายมา 3 คนแลว เรากเผาให ไมใชแคลกศษยเรา ชาวบานเรากทาให ฟรหมด รถขนศพ อาสนะ ไมตองเสยเงนสกบาท ไมวาใครตาย ไมวายากดมจน เราจายให ศพละประมาณสองพนบาท อกหนอยเมรเสรจ คนงานกเผาทนเลย เผาฟร อาจารยกาหนดเงนเดอน เงนโบนสอยางไร พนกงานเขากาหนดของเขาเอง ประชมกนเอง เราสอนเขาในเรองคณธรรม ไมเหนแกได ไมเหนแกตว สอนมชฌมาปฏปทา สอนธรรมะทกอาทตย สอนมาเปนสบๆ ป

ตงแตมนเปนคนชว กระทงเปนคนด ขเหลาเมายา สาสอน เลว กลายเปนคนดหมด เปนคนชอบเลยงคนเลวใหเปนคนด ทนพนกงานจะมอานาจในการตดสนใจ ไมวาจะเปนการขนเงนเดอนหรออะไร หวหนาฝายรวม 13 ฝาย เราสอนเขาเรองประชาธปไตย การบรหารวด สอนหมด ผจดการควรทาอะไร ผชวยผจดการทาอะไร เลขาฯทาอะไร หวหนาฝายทาอะไร คนลางหองสวม คนสวน สอนเองหมด แลวทาใหดดวย ฝายประชาสมพนธนสอนตงแตพดไมโครโฟน เรมจากจดใหแลวบอก “มงมานงขางก กพดใหมงฟง แลวมงพดตาม สอนๆๆ จนเดยวนมนเกงช_หาย ทกอยางสอนตวตอตว จบป.6-ป.4 กพอ ไมตองเรยนจบสถาบนไหน มงมาเรยนกบก” วธสอนตองสอนดวยความเมตตา สอนดวยการทาเปนตวอยาง ไมไดสงอยางเดยว เราทาทกอยางในวดน เชดถพน กวาดขยะ กวาดใบไม ทาจนพวกมนเกรงใจ เมอกอนตองใสหมวกเดนแทงขยะทววด ไมพดสกคา แทงขยะ แทงใบไมคนเดยว จนเดยวนลกศษยเหนใบไมหลนอยใบเดยวกเกบ เหนเราจบไมกวาดมนวงมาแยง ไมเคยตองถอไมกวาดเลยตอนนหาอะไรเกบไมไดเลย

เลกงานแลวพายมา มนวงกนมาหมดเลย มาจากบาน มาเกบเตนท เกบของ กวาดใบไมทปลว ถาฝนตกกลางคน ตหามาดเลย ออกมายสบสามสบคน มากวาดใบไมหมดภายในพรบตา นคอสงทยงใหญทสดในการบรหารจดการคน บรหารจนความรสกในใจเขาเหมอนเรา มความรกวดเหมอนกน มความรบผดชอบเหมอนกน มความปรารถนาใหความงดงามแกประชาชนเหมอนกน

สอนมนวา “บญของมงอยใกลกวาคนอน มงเกบใบไมใบหนง มงเกบขยะชนหนง มงดแลวดดวยความเปนหวงเปนใยกเปนบญของมง มงบรการประชาชนทมากบญของมง มนษยคนอนสมงไมไดเพราะตองแสวงหาบญ แตบญของพวกมงอยใกลมงตลอดเวลา”

เงนเดอนคอสมภาระของชวต แตบญคอสมภาระของจตวญญาณ ตองแสวงหาเอง แลวภายในครอบครวของอาจารยมหลกในการจดสรรเงนอยางไร สงทสาคญทสดคออยาเปนหน หาไดเทาไรกใชแบบพอเพยง รจกแบงสนปนสวน จะตองมเงนเหลอตดกระเปาทกครง อยาใชจนหมดตด เวลายากจนเนย หาเงนไมไดจรงๆ กอด ไมกน บางครง กกนขาวกบนาปลา พอมเงนตองมเกบและตองไมเปนหน เมอกอน ประกวดผลงานไดเงนรางวลมาหมนหา แทนทจะเอามาเลยงกน นไมเอา ไมเลยงใคร เลยงเพอนสนทจรงๆ สองสามคน อยางเกง เลยงขาวสองสามรอยบาท ประเภทเลยงเหลาเมาหวรานาหมดไปหาพน อยาฝน ไมทา เพราะวนขางหนาไมรวาจะมหรอเปลา ตอนยากจน โคตรระวงในการใชเงน จะใชเงนแบบวนขางหนาอาจจะอด พอรวยแลวกยงเปนอยางนน จนกระทงรวาวนขางหนาไมอดแลว ไมจาเปนตองระวงแลว กสรยสรายขนมาบาง แตกยงเกบเงน ตอใหเทยวสาสอนขนาดไหนกมเงนเกบ ถาเราตาย เมยจะดแลทกอยางหมด ไมเคยเกบเงนใชสวนตวแมแตบาทเดยว มชวตทเรยบงายทสด กนขาววด กนพรอมลกศษย มนเคาะระฆงกไปกนกบมน ไมใชเงน ดแลครอบครวกอน จากนนทาบญสรางวดหมดเลย อาจารยมวธสอนลกอยางไร กบลกสอนประจาวา “จงมความสข” ไมมคาสอนอะไรทมากกวาน ทกอยางเปนไปตามกรรม ใหเขาทาทกอยางทเขามความสข แตไมตองเบยดเบยนใคร ทกวนนสงคมไทยชอบพอกพนกเลสใหแกลก เดกถกพอแม ถกสงคมยดกเลสใหไมรจกพอ อยากได อยากด อยากเดน อยากทกอยาง แตเราหยบยนความสขใหแกลก บอกเขาวาไมตองเครงเครยดในการเรยนมาก ไมเคยวเขญ

ลก ไมจาเปนตองไดทหนง แตจงเรยนอยางมความสข ใหผาน ใหรอดพอ ขางหนาจะเปนยงไงลกไมตองใฝฝน ไมตองอยากเปนหมอ ไมตองอยากเปนอะไรทคนอนเขาอยากเปน ลกจงถามใจของตวเองวาลกปรารถนาอะไรทเปนความสข แลวจงทาสงนน ลกไมตองไปสนใจวาอาชพอะไรททาใหลกรารวย อยานกถงความรารวย จงนกถงความสขในใจของตวเอง แลวจงทามน ไดเงนนอยไมเปนไร แตความสขมคามากกวา จงแสวงหาเงนเพอเลยงชวตใหมความสข แตไมใชแสวงหาความรารวยแลวทกข เสยชาตเกด แลวสอนใหเขารจกความทกขดวยหรอเปลา แนนอน เมอเขามความสขแลวเรากจะพดถงความทกขทนท จะบอกเขาวา ขณะนลกมความสข แตลกจะตองมความทกขตามมา เปนตนวา ทกขเมอเสยของรก ถกเพอนขโมยของ หรอโตขนมามแฟนแลวแฟนทง เมอลกมความสข จะพดถงความทกขใหฟงดวย ไปงานศพตองพด ใครตายตองพด เพอใหเหนการพลดพราก ยงเพอนตายยงดเลย เขาจะไดรจกวา ดเลว สขทกข คกนเสมอ แลวตวอาจารยเอง สมยวยรนเปนอยางไร เรากบาบอคอแตกของเราไป กนเหลาเมายา เทยวสาสอน แตโชคดทมธรรมะมาตงแตเกด เพยงแตมนษยตองเปนไปตามวย แตวาเรารตวตลอด เราบอกตวเองวา ตองการรถงความเลวเพอปลอยวางในอนาคต

อาจารยเคยลองเสพยาไหม ลองทกอยาง กญชา ยากลอมประสาท อยากรวามนเปนยงไง แตไมตด เพราะตองการศกษา ตองการเรยนร ไมไดหลงใหลไปกบมน แตเดกทออนแอ ไมมธรรมะนน อยาแตะตองสงเหลาน เพราะมนไมมเปาหมายอยางเรา วาวนหนงขางหนากตองเปนคนดคนทออนแอ พอเสพกตดหลงใหลไปเลย แตเรารจกเบรก มสต รสกวาตวเองมธรรมะตงแตเมอไร ตอนแรกไมรหรอกวาเรามธรรมะ แตวามนถกสตเบรกตลอดเวลา เชนเมอวนทเมาทสด กลบมาบานตอนตสามตส นาจะมความสขกบสงทเสพมาทงหมด กนเหลา มผหญงสวยๆ คดดส มนนาจะมความสขใชไหม กลบมาบานแฮง เมาช_หาย นอนเอนหลงอยบนเตยง จตมนถามเลยวา “ไอเหลม มงสขเหรอ มงสขจรงเหรอวะ” เมอมคาถาม เราถงมความรสกวา “กไมไดสข กเปนทกข หนง กปวดหว สอง พรงนกตองมปญหากบผหญงแน ตองมเรองวนวายกบสงทกกระทาเมอคนน กไมไดสขเลย กหลอกลวงตวกเอง” การตอบตวเองนาไปสการเรยนธรรมะ เรมจากการอานงานเขยนของอาจารยพทธทาส “คมอมนษย ” หลงจากเหตการณนนเลยรวา เฮย! ในใจกมธรรมะนหวา ทาไมถงเลอกศกษาธรรมะของทานพทธทาส เพราะเราไมเชอเรองไรสาระ เราเชอเรองเหตและผล บงเอญมหนงสอ คมอมนษย อยแลวทบาน แตไมเคยอาน มหนงสอธรรมะอยเตมบาน เมอป 2525 ศกษามาหมดนะ ศกษามโนมยทธ ศกษาพระธรรมกาย ศกษายบหนอพองหนอ ศกษาทกสาย เพอมงหวงไปสไสยศาสตร เดมทสนใจเรองพวกน แตปรากฏวาไมประสบความสาเรจ กละวางหมด

อาจารยเชอเรองชาตภพไหม เชอมาก และเชอวาธรรมะปฏบตในภพชาตนจาเปนอยางยงทจะนาไปสภพชาตทเราปรารถนา ตอนนนศกษาธรรมะของอาจารยพทธทาสจนเขาใจ เมอเขาใจกเรมดวยการฆากเลสในใจตวเอง คอ กาวขามกระโดดไปสการฆากเลสในใจตวเอง ฝกละกเลส ตงแตความโลภ ความอจฉารษยา ความหลง ยดมนถอมน ทกอยาง มขนตอนไหมวาตองเรมละกเลสตวไหนกอน เรมจากตวทงายทสดกอนเพอเปนกาลงใจ สาหรบตวเองทงายทสดคอ ฆาเรองวตถ บาบอคอแตก ความบาเพชร บาพลอย ฆาวตถ นาไปสการฆาความหลง ความยดมนถอมน เหลานฆากอน เพราะมนเปนตวออนทสดของตวเรา แตบางทมนเปนตวแขงทสดของคนอน ฝกตวเองใหกนเหลานอยลง กนอยางมสต เจอผหญงสวย ชอบ แตหยดยงตวเอง ไมลามปามไปสการเอาเปรยบผอน บางคนสวยมาก ทนไมได พาไปกนขาว กนขาวแลวไมเอา ถงแมผหญงจะใหโอกาสกไมทา สตเบรกตลอดเวลา ไมทาอะไรทลวงเกนกาวขามไปสสงทผดศลธรรม ตอนหลงถอดเครองเพชร ถอดนาฬกาแพงๆ ทง ไมซออก ไมปรารถนา ใสเสอมอฮอม ในขณะทเมอกอนไปออกงานทไหนไมใสเครองเพชรไมได ทกคนยงไมเชอ หาวาตอแหล เดยวมนกกลบมาใสอก สาหรบอาจารย กเลสตวไหนฆายากทสด ความโกรธ ความโกรธนยากทสด อนนฝกฆามาตลอด จนเดยวน ตงแตอยวดมา สปแรกกยงมความโกรธ มความไมพอใจ สตหยดความโกรธไดชา แตไมเหมอนสมยหนมนะ สมยหนมเนยโหดเหยมมาก ตวนยากทสด เหลออยตวเดยว ทกวนนก

พยายามแก แตเดยวนดขนมาก สามปหลงนดมาก ไมเคยโกรธ หรอถาโกรธขนมากหยดยงไดเรวกวาแตกอน กบคนทเรารกนโกรธไหม โกรธหมด รกเรกอะไร โกรธหมด ไมพอใจกโกรธหมด ตวนฆามนทกวน ฆามนทงภายนอกภายใน เมอภายนอกเกดความโกรธ สตตองกาหนดวา มงโกรธแลว หยดความโกรธ คาสงจะออก แตเมอกอนนคาสงออก ทาเลย ไมสน กะซวกทนทเลย ตอนหลงนงสมาธ ยอนรอบ ชอบนงสมาธตอนตสองตสาม มนจะยอนใหเราเหน ภาพอยางละเอยด ทาไมกยงไมอย จตกทาไมพายแพกบมน จะเหนภาพชดมาก เอาละ รอบหนา เราจะยงดวยวธอะไร อยางนเขาเรยกวาแกภายนอกแลวแกภายใน แตถาไมแกภายใน ภายนอกยงไงกแกไมได เคยอานหนงสอเลมหนงบอกวา กอนตายถาจตสดทายคดถงสงดๆ ทเคยทามา แมจะเคยทาชวมาบาง แตถาจตสดทายกระหวดไปถงบญกศล กจะทาใหไมตองไปเกดในอบายภม อาจารยเชออยางนนหรอเปลา การฝกวปสสนาฆากเลสของตวเองกเพอมงไปจตสดทายนแหละ เราจะไดไมตองไปกระซบขางหคนทกาลงจะตายใหคดถงวด คดถงบญกศล เพราะเอาเขาจรงมนคดไมไดหรอก ตวกเลสมนมอานาจมากกวา ความหวงผว หวงทรพยสมบต ความกลวตายมนมากกวา กจะตายจรงเหรอ โอย! กไมอยากตาย กไมอยากตาย หลานกยงเลกอย ผวกมนตองไปมเมยนอยแน สมบตทซอนไวยงไมไดบอกใคร อยากจะพด อยากจะบอกสารพด คดเหรอวาความคดทเพงไปทาบญมาสามรอยหาสบบาทมนจะแวบขนมา ไมมทาง ดงนนตองฝกเพอทวากอนตายจะไดคดเรองดๆ หรอไมคดเลย ซงสดยอด ตองฝกใหไปสจดนน

พดถงสขภาพอาจารยบาง เปนอยางไร ตรวจเชคบางหรอเปลา ไมตองเชค คนทมธรรมะแลวเขาไมอยากอยในโลกนหรอก สาหรบตวเองเมอปวย บอกคนใกลชดไวแลววาอยาเปนกงวล จงปลอยใหตายอยาเอาหนากากมายด อยาเอาสายระโยงระยางมายด จะทาอาการสารวมสงบแลวตาย จะเขาสมาธใหอยในความวางแลวตาย ถารางกายไมดเมอไหร จะเขาสมาธ พกผอน ไมกนยา กหายทกท ยกเวนโรคอยางมะเรง อมพาต หรออะไรทสงๆ นเปนกรรม ตองยอมรบดวยความเบกบาน ถอเปนการชดใชกนไป เมอปวยกจะเปนสข ไดยนวาอาจารยเคยมปญหาสขภาพถงขนาดจะสรางวดไมสาเรจจนตองตงจตอธษฐาน เปนกระดกทบเสนประสาท เดยง ชาทงตว ปวด ทางานไมได ตอนนนสรางวดมาได สกสามป เดยงหมดเลย นอนเจบทรมาน ไปหาหมอ หมอกบอกตองผาคอ ชาไปขางหนงแลวเจบปวดทงตว ปวดแขนราวลงมา คอกยกไมขน นอนไดทาเดยวตลอด ตองใสปลอกคอ

แตวาเราเปนคนทเชอเรองกรรม เชอวา เฮย! เปนเรองสวนตวของก ถามกรรมทาใหไมสามารถสรางวดได จงเปน แลวตายไป หรอเปนอมพาตเดยงไปเลย แตถาบญกยงมอย กตองชนะ กตองรอด เลอกเลย ยนดทงสองทาง ยนดในบญ ยนดในกรรม ยนดในทกขทเกดขน ยนดในสขทเกดขน ยนดทงสองอยางเทาเทยมกน เสรจแลวกลบมาวด เขาสมาธ อดทนตอสกบความเจบปวดของตวเองอยสามเดอน เอาชนะความเจบปวดทกอยางดวยตวเราเอง จนกระทงหายเปนปลดทง

ไมไปหาหมอ ไปหาหมอ หมอจะผา หมอจะจดการทกอยางตามระบบของแพทย แตเรากหลอกหมอวา ขอกลบบานมาคดดกอน เชอวามนเปนสภาวะของกรรมซงเขามาทดสอบใจเรา รเลยวานเปนเรองระหวางกกบกรรมเกา ไมเกยวกบหมอ ไมเกยวกบใคร ตอนนนกลวไหมวาจะสรางวดไมเสรจ ไม สรางได เรองทกอยางมนอยทใจ ถาเราเชอในตวเรา เชอวาธรรมะเปนสงทดทสดแลว เปนหนทางทถกตองทสดแลว ชวตเราจะมแตความสข โคตรความสข เราจะมองวาสรรพสงสรรพสตวในโลกลวนกระจอกงอกงอย ไรสาระ ไมมอะไรเปนแกนสาร โลกมนษยนกเดนทางมาแคแวบเดยว เพอมาดมนแลวกกจะไป มนไมมคาอะไรเลยสกอยาง ปวยกไมอยากใหใครมายงเกยว เปนอมพาตอมพฤกษกกยนด กจะนงรถเขนดวยใจทเบกบาน บอกเมยเตรยมรถเขนไวเลย ไมตองหวง ถาเดยงกจะบอกลกศษยลกหาใหเขนมาดวด แลวกสงการมง กนงรถเขน กเดยงขางหนง ถงปากกเบยวหนากยงยม (ทาทาประกอบสมจรงมาก) กกยงมความสข แลวกกปวยไปเรอยๆ แลวกกตาย จบทสดของวบากกรรม ไมเหนเปนไรเลย วดนสรางไดอยด แลวอาจารยหายไดอยางไร นงสมาธอยางเดยว นงมากทสด เปนความวางอยางเดยว ดบสมอง ดบทกอยาง แลวกจไปตรงความเจบปวด จนกระทงไรความเจบปวด เวลาออกสมาธกลบมาปวดอยางเดม กไมเปนไร ไมสน ไมไปจองทความเจบปวด ไมไปคดวา “ทาไมกถงมกรรมขนาดน” ทนรบกรรมดวยความเบกบาน ไมหดหใจ ไมเศราหมอง ไมเสยใจ ไมรสกราคาญ ไม

อยากฆาตวตาย พอเรายนดเบกบานในความเจบปวด ความเจบปวดนนกเบาลง จาไววา คนทสขจรงคอสขไดแมกายเปนทกข สองสงนคกนเสมอ ฉะนน จงยนดรบทกขทจะเกดขนกบตวเอง เทากบยนดในสขทเกดขน ในการสรางวดรองขน คนพดกนวามปาฏหารยหรอมเทวดามาชวย อาจารยรสกแบบนนหรอเปลา อยาไปสนใจ ไรสาระ บญถงมนกสรางได บญคออะไร คอธรรมะในใจของตวเราเอง คอมความเมตตา นาไปสความสาเรจทกอยาง ประหนงเทวดามาดแลปกปกรกษา มาคมครองคมภย มนษยถาสรางบญมาก ทาอะไรกสาเรจงายดาย จดประสงคทอาจารยสรางวดรองขน แทจรงแลวคออะไร ภายนอกเปนเรองของรปธรรม วาสรางเพอคาจนศาสนา เพอทจะมอบใหแกชาตบานเมอง และเพอถวายพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ใหเปนศลปะสมยรชกาลท 9 ทไม ลอกเลยนใคร เปนความกตญในบานเกด ตองการใหเกดประโยชนในแงของเศรษฐกจ ใหเปนแหลงทองเทยวทใหญระดบโลก สวนภายในเปนเรองนามธรรม เพอเปนสมภาระในการเดนทางของจตวญญาณไปสสภาวะแหงการไมกลบมาเกด สมมตถาเกดอะไรขนกบวด อาจารยทาใจไดหรอ ศกษาธรรมะมาขนาดน จะไปยดมนอะไรเลา สรางกสรางไป ตายกตายไป กบอกแลววาความตายกไมสนใจ จะสนใจวตถพวกนไดไง มนไมมคาอะไร คาเหลานมนเปนคาจากการปรงแตงของมนษยตวอน ไมใชสตวอยางก ชวยเขยนไปดวย มนษยตวอนมนยนด มนยดตดถอมน แตคน

อยางเราไมใช เราสรางเพอปลอยวาง สรางเพอฆากเลสของตวเอง สรางเพอเปนสารประโยชนแกมวลมนษยชาตทมนยงยดตดและหลงใหลในสงนอย จากจดนแลวอาจารยตงใจจะทาอะไรตอคะ สรางความเมตตาใหแกกลา หยบยนทกอยางใหแกประชาชน ประเทศชาต และศาสนา จะทาประโยชนใหแกมนษยคนอนจนลมหายใจสดทาย เมตตาคอสงทสงทสดของบญบารม นคอการสรางบญบารมในรอบสดทายของตวเอง วาไปแลวกเปนการทาเพอหลดพนของตวเอง แปลวายงมตณหาใชหรอไม ใชส ตองเขาใจวาตณหาของมนษยมทงฝายดแหละฝายเลว ฝายดตองมความทะเยอทะยาน มงไปสความหลดพน ถาไมมตณหา จะพยายามเหรอ ทกอยางมนตองมตณหาหมด เขาเรยกวาตณหาฝายด กอนหลดพนตองมตณหาทงนน ตณหาในทนคอมความอยากทจะหลดพน คนไมมความมงมน ไมอยาก มนจะเปนอะไรได ไมงนจะมศาสดามาไดไง จะมผหลดพนมาไดไง การเปนมนษยมนดตรงน สตวมนไมมความมงมน ไมมแรงทะเยอทะยาน การเกดเปนมนษยจงเปนการพฒนาธรรมะของตวเอง พฒนาภพชาตของตวเอง การไดเกดเปนมนษยนนโชคดทสด เพราะมนษยมความทะเยอทะยาน มเปาหมาย บนปลายชวตอาจารยคดจะบวชไหม ไมตองการบวช เพราะเชอวาไมตองบวชกสามารถละภพชาตได เราบวชภายใน ไมตองบวชภายนอก เราอยรวมกบผอนอยางมความสข ชวยเหลอ เมตตา ไม

เบยดเบยนผอน ไมเอารดเอาเปรยบใคร ทาหนาทของเราใหดทสดอยางมคณธรรม คาถามสดทาย อาจารยคดวาตวเองเปนอจฉรยะหรอเปลา ไมเลย อจฉรยะเปนเพยงคาจากดความของคนทเหนอกวาผอน เราไมไดเหนอกวาผอน เรามองคาของใจมากกวาวตถ ไมมองวตถเหนอใจ คนอาจมองวาเราเหนอกวาคนอนในเรองวตถ แตเรากลบเหนวาตวเองกระจอก ไมมคาเลย ใจของเราทตอสมา ทฝกฝนมานนสาคญกวา วตถเดยวนผพงไปตามกาลเวลา มนไมคนทน ไมไดงดงามอยางนไปตลอด สดทายมนเปนอนจจง ทกขง อนตตา เปนของไมเทยง แตสงสาคญคอใจเรา ดงนนใครจะบอกเปนอจฉรยะอะไร ไมสนใจ ไมเคยเยอหยงทรนงวาพเศษเหนอกวาคนอน สงเดยวทพเศษกวาคอ “กไมมทกข”