จั�งหวั�ด พั�ทลุ�ง

                   ตราประจำ�าจำ�งหวั�ดพั�ทลุ�ง”ร�ปภู�เขาอกทะลุ�

สั�ญลุ�กษณ์�ประจำ�าจำ�งหวั�ด•ตราประจำ�าจำ�งหวั�ดพั�ทลุ�ง ปรากฏเป�นร�ป

ภู�เขาอกทะลุ�ซึ่��งเป�นสั�ญลุ�กษณ์ หน��งของจั�งหวั�ด ซึ่��งภู�เขาอกทะลุ�น!"ตั้� "งอยู่�%ในตั้�วัอ'าเภูอเมื)องพั�ทลุ�ง ป*จัจั�บั�นเป�นสัถานท!�ท%องเท!�ยู่วัท!�สั'าคั�ญ มื!บั�นไดทอดตั้�วัยู่าวัข�"นจัากเชิ0งเขาถ�งถ'"าซึ่��งเป�นร�อยู่�%ตั้รงกลุางเพั)�อให1น�กท%องเท!�ยู่วัข�"นไปชิมืท0วัท�ศน ของจั�งหวั�ดพั�ทลุ�งได1อยู่%างกวั1างขวัาง หากแตั้%ป*จัจั�บั�นยู่�งขาดการด�แลุ ปร�บัปร�งแลุะพั�ฒนาท!�ยู่� �งยู่)นให1เป�นแหลุ%งท%องเท!�ยู่วัของจั�งหวั�ด

ตราผ้�าผ้�กคอลุ�กเสั�อ

แผ้นท"#จำ�งหวั�ดพั�ทลุ�ง

1 .อ'าเภูอเมื)องพั�ทลุ�ง

2. อ'าเภูอกงหรา

3. อ'าเภูอเขาชิ�ยู่สัน

4. อ'าเภูอตั้ะโหมืด

5. อ'าเภูอคัวันขน�น

6. อ'าเภูอปากพัะยู่�น

7. อ'าเภูอศร!บัรรพัตั้

8. อ'าเภูอป6าบัอน

9. อ'าเภูอบัางแก1วั

1 0 .อ'าเภูอป6าพัะยู่อมื

1 1 .อ'าเภูอศร!นคัร0นทร

 

หน%วัยู่การปกคัรองการปกคัรองแบั%งออกเป�น 11 อ'าเภูอ 65 ตั้'าบัลุ 626

หมื�%บั1าน

ดอกไม้�ประจำ�าจำ�งหวั�ดชื่�#อ

“ดอกพัะยอม้” 

ประวั�ต(ควัาม้เป)นม้าของจำ�งหวั�ดพั�ทลุ�ง 

จั�งหวั�ดพั�ทลุ�ง มื!ประวั�ตั้0คัวัามืเป�นมืายู่าวันาน ตั้�"งแตั้%สัมื�ยู่ก%อน

ประวั�ตั้0ศาสัตั้ร ด�งปรากฏหลุ�กฐานจัากการคั1นพับัขวัานห0นข�ดใน

ท1องท!�ท� �วัไปหลุายู่อ'าเภูอ ในสัมื�ยู่ศร!วั0ชิ�ยู่(พั�ทธศตั้วัรรษท!� 13 -14) บัร0เวัณ์เมื)องพั�ทลุ�งเป�น

แหลุ%งชิ�มืน�มืท!�ได1ร�บัวั�ฒนธรรมือ0นเด!ยู่ในด1านพั�ทธศาสันาลุ�ทธ0มืหายู่าน มื!หลุ�กฐานคั1นพับั เชิ%น พัระพั0มืพั ด0นด0บัจั'านวันมืาก เป�นร�ปพัระโพัธ0สั�ตั้วั ร�ปเทวัดา โดยู่คั1นพับับัร0เวัณ์ถ'"าคั�หาสัวัรรคั แลุะถ'"า

เขาอกทะลุ�

ตั้%อมืา ในพั�ทธศตั้วัรรษท!� 19 เมื)องพั�ทลุ�ง ได1ตั้�"งข�"นอยู่%างมื��นคัง ภูายู่ใตั้1การปกคัรองของกร�งศร!อยู่�ธยู่ามื!ฐานะเป�นเมื)องชิ�"นตั้ร! ซึ่��งน�บัวั%าเป�นห�วัเมื)องหน��งของพัระราชิอาณ์าจั�กรทางใตั้1 ในสัมื�ยู่น�"นเมื)องพั�ทลุ�งมื�กจัะประสับัป*ญหาการโจัมืตั้!จัากกลุ�%มืโจัรสัลุ�ดมืาเลุยู่ อยู่�%เสัมือโดยู่เฉพัาะอยู่%างยู่0�งกลุ�%มืโจัรสัลุ�ดอาแจัะอาร�แลุะยู่�ยู่งคัตั้นะ ได1โจัมืตั้!เผาท'าลุายู่สัร1างคัวัามืเสั!ยู่หายู่แก%เมื)องพั�ทลุ�ง ถ�งสัองคัร�"ง ป*ญหาด�งกลุ%าวัน!"เป�นป*จัจั�ยู่หน��งท!�ท'าให1มื!การยู่1ายู่สัถานท!�ตั้�"งเมื)อง อยู่�%เสัมือ 

ได1ยู่กข�"นเป�นเมื)องชิ�"นโทในร�ชิกาลุพัระบัาทสัมืเด<จัพัระพั�ทธยู่อดฟ้>าจั�ฬาโลุกมืหาราชิ ในชิ%วังน!"เมื)องพั�ทลุ�งมื!ผ�1น'าสั'าคั�ญในการสัร1างคัวัามืเจัร0ญ แลุะคัวัามืมื��นคังให1ก�บับั1านเมื)องหลุายู่ท%าน อาท0เชิ%น พัระยู่าพั�ทลุ�ง (ข�นคัางเหลุ<ก) พัระยู่าวั0ชิ0ตั้เสันา(ทองขาวั ) พัระยู่าอภู�ยู่บัร0ร�กษ (จั�1ยู่ จั�นทโรจันวังศ )ได1ป>องก�นเอกราชิของชิาตั้0มืาหลุายู่คัร�"ง เชิ%น เมื)�อสังคัรามืเก1าท�พั (พั.ศ.2328 - 2329)พัระมืหาชิ%วัยู่ วั�ดป6าลุ0ไลุยู่ ได1น'าชิาวัพั�ทลุ�งตั้%อสั�1ป>องก�นการร�กราน ของพัมื%าจันได1ร�บัคัวัามืด!คัวัามืชิอบั โปรดเกลุ1าฯ ให1เป�นพัระยู่าชิ%วัยู่ท�กขราษฎร  ชิ%วัยู่ราชิการเมื)องพั�ทลุ�งนอกจัากสังคัรามืก�บัพัมื%าแลุ1วั ชิาวัพั�ทลุ�งยู่�งมื!บัทบัาทสั'าคั�ญในการร�กษาคัวัามืมื��นคังปลุอดภู�ยู่ของประเทศชิาตั้0 ในห�วัเมื)องภูาคัใตั้1

จัากอด!ตั้ถ�งป*จัจั�บั�นเมื)องพั�ทลุ�งได1มื!การยู่1ายู่เมื)องหลุายู่คัร�"ง สัถานท!�ท!�เคัยู่เป�นเมื)องท!�ตั้�"งเมื)องพั�ทลุ�งได1แก%1. โคักเมื)องแก1วั ป*จัจั�บั�น หมื�%ท!� 4 ตั้'าบัลุจัองถนน อ'าเภูอเขาชิ�ยู่สัน2. บั1านคัวันแร% ป*จัจั�บั�น หมื�%ท!� 1 ตั้'าบัลุคัวันมืะพัร1าวั อ'าเภูอเมื)องพั�ทลุ�ง3.เขาชิ�ยู่บั�ร!(เขาเมื)องฯ) ป*จัจั�บั�น คั)อตั้'าบัลุชิ�ยู่บั�ร! อ'าเภูอเมื)องพั�ทลุ�ง4. ท%าเสัมื<ด ป*จัจั�บั�น ตั้'าบัลุท%าเสัมื<ด อ'าเภูอชิะอวัด จั.นคัรศร!ธรรมืราชิ5. เมื)องพัระรถ ป*จัจั�บั�น หมื�%ท!� 1 ตั้'าบัลุพัญาข�น อ'าเภูอเมื)องพั�ทลุ�ง6. บั1านคัวันมืะพัร1าวั ป*จัจั�บั�น หมื�%ท!� 2 ตั้'าบัลุพัญาข�น อ'าเภูอเมื)องพั�ทลุ�ง7. บั1านมื%วัง ป*จัจั�บั�น หมื�%ท!� 6 ตั้'าบัลุพัญาข�น อ'าเภูอเมื)องพั�ทลุ�ง8. บั1านโคักลุ�ง ป*จัจั�บั�น หมื�%ท!�4 ตั้'าบัลุลุ'าปBา อ'าเภูอเมื)องพั�ทลุ�ง

ชื่�#อเม้�องพั�ทลุ�ง            ในสัมื�ยู่ก%อนชิ)�อเมื)องพั�ทลุ�ง ไมื%

ได1เข!ยู่นอยู่%างท!�ปรากฏให1เห<น จัากหลุ�กฐานพับัวั%า บันเหร!ยู่ญอ!แปะพั�ทลุ�ง

พั.ศ. 2426 เข!ยู่นวั%า พั�ททะลุ�ง แลุะพั�ตั้ะลุ�ง ในเอกสัาร ของไทยู่ ใชิ1ตั้%างก�น

มืากมืายู่ ได1แก% พั�ตั้ะลุ�ง พั�ดทลุ�ง พั�ทธลุ�ง พั�ฒลุ�ง พั�ทลุ�ง ในเอกสัาร เบัอร น!ของ

อ�งกฤษสัมื�ยู่ร�ชิกาลุท!� 3 เ ข!ยู่นวั%า Bondelun แลุะ Merdelong ขอ

งนายู่ลุามืาร วั0ศวักรชิาวัฝร��งเศสั สัมื�ยู่สัมืเด<จัพัระนารายู่ณ์ มืหาราชิ เข!ยู่น

วั%า Bourdelun

ควัาม้หม้ายของชื่�#อเม้�อง                               เมื)องชิ1างหร)อเมื)องเก!�ยู่วัเน)�องด1วัยู่ชิ1าง ซึ่��งตั้รงก�บัข1อเท<จัจัร0งหลุายู่ประการ คั'าวั%า “พั�ด-ท-พั�ทธ”ยู่�งไมื%อาจัทราบัได1วั%าคั'าเด0มืเข!ยู่นอยู่%างไร คั'าไหน ทราบัเพั!ยู่งวั%าเป�นคั'าข�"นตั้1น สั%วันคั'าพั)"นเมื)องท!�เร!ยู่กวั%า “ตั้ะลุ�ง” แปลุวั%าเสัาลุ%ามืชิ1าง หร)อไมื1หลุ�กผ�กชิ1าง ชิ)�อบั1านนามืเมื)องของพั�ทลุ�งท!�เก!�ยู่วัก�บัชิ1างมื!มืาก หร)อจัะเร!ยู่กวั%าเป�น “เมื)องชิ1าง” ก<ได1 โดยู่เฉพัาะทางฝ*� งตั้ะวั�นตั้กของทะเลุสัาบัสังขลุาในแถบัชิะร�ด ซึ่��งอยู่�%ตั้0ดก�บัเท)อกเขาบัรรท�ด มื!ชิ1างป6าชิ�กชิ�มื แลุะในตั้'านานนางเลุ)อดขาวั ตั้'านานเมื)องพั�ทลุ�งกลุ%าวัวั%า ตั้าสัามืโมื ยู่ายู่เพัชิร เป�นหมือสัด'า หมือเฒ%านายู่กองชิ1าง เลุ!"ยู่งชิ1างสั%งเจั1าพัระยู่ากร�งทอง ท�กปF ตั้%อมืาพัระก�มืารก�บันางเลุ)อดขาวัก<ได1ร�บัมืรดกเป�นนายู่กองเลุ!"ยู่งชิ1างสั%งสั%วัยู่ ซึ่��งในป*จัจั�บั�นชิาวับั1านบัางสั%วันยู่�งคังน�บัถ)อ “ตั้าหมือชิ1าง” 

ท"#ต�*งแลุะอาณ์าเขต                             จั�งหวั�ดพั�ทลุ�ง ตั้�"งอยู่�%ทางท0ศตั้ะวั�นออกของภูาคัใตั้1ของประเทศไทยู่ ระหวั%างลุะตั้0จั�ดท!� 7 องศา 6 ลุ0ปดาเหน)อ ถ�ง 7 องศา 53 ลุ0ปดาเหน)อ แลุะลุองตั้0จั�ดท!� 9องศา 44 ลุ0ปดาตั้ะวั�นออก ห%างจัากกร�งเทพัมืหานคัรตั้ามืเสั1นทาง สัายู่เอเซึ่!ยู่ (ทางหลุวังหมืายู่เลุข 41 ) เป�นระยู่ะทางประมืาณ์ 858 ก0โลุเมืตั้ร แลุะตั้ามืเสั1นทางรถไฟ้ระยู่ะทาง ประมืาณ์ 846 ก0โลุเมืตั้ร คัวัามืยู่าวัของจั�งหวั�ดจัากท0ศเหน)อไปท0ศใตั้1ประมืาณ์ 78ก0โลุเมืตั้ร แลุะคัวัามืกวั1างจัากท0ศตั้ะวั�นออกไปท0ศตั้ะวั�นตั้ก ระยู่ะทางประมืาณ์ 53ก0โลุเมืตั้ร มื!พั)"นท!�ท� "งหมืดประมืาณ์ 3,424.473 ตั้ารางก0โลุเมืตั้ร หร)อ 2,140,296 ไร% (พั)"นด0น 1,919,446 ไร% พั)"นน'"า 220,850 ไร%)

ม้"อาณ์าเขต ด�งน!" -  ท0ศเหน)อ ตั้0ดตั้%อก�บัอ'าเภูอชิะอวัด จั�งหวั�ดนคัรศร!ธรรมืราชิ แลุะอ'าเภูอระโนด จั�งหวั�ดสังขลุา-  ท0ศใตั้1 ตั้0ดตั้%อก�บัอ'าเภูอคัวันเน!ยู่ง อ'าเภูอร�ตั้ภู�มื0 จั�งหวั�ดสังขลุาแลุะอ'าเภูอคัวันกาหลุง จั�งหวั�ดสัตั้�ลุ-  ท0ศตั้ะวั�นออก ตั้0ดตั้%อก�บัทะเลุสัาบัสังขลุา ซึ่��งเป�นน%านน'"าตั้0ดตั้%อก�บัอ'าเภูอระโนด อ'าเภูอกระแสัสั0นธ�         อ'าเภูอสัท0งพัระ แลุะอ'าเภูอสั0งหนคัร จั�งหวั�ดสังขลุา-   ท0ศตั้ะวั�นตั้ก ตั้0ดตั้%อก�บัเท)อกเขาบัรรท�ด ซึ่��งเป�นแนวัตั้0ดตั้%อก�บัอ'าเภูอห1วัยู่ยู่อด อ'าเภูอเมื)อง อ'าเภูอนาโยู่ง      อ'าเภูอยู่%านตั้าขาวั แลุะอ'าเภูอ ปะเหลุ!ยู่น จั�งหวั�ดตั้ร�ง

ลุ�กษณ์ะภู�ม้(ประเทศ               สัภูาพัพั)"นท!�มื!ลุ�กษณ์ะเป�นภู�เขาแลุะท!�ราบัสั�ง ทางด1านตั้ะวั�นตั้กอ�นประกอบัด1วัยู่ เท)อกเขาบัรรท�ด มื!ระด�บัสั�งจัากน'"าทะเลุปานกลุาง ประมืาณ์ 50 - 1,000เมืตั้ร สั%วันใหญ%เป�นป6าไมื1 เชิ%น สัวันยู่างพัารา สัวันไมื1ผลุแลุะไมื1ยู่)นตั้1น ถ�ดลุงมืาทางด1านตั้ะวั�นออกเป�นท!�ราบัสัลุ�บัท!�ดอน มื!คัวัามืสั�งจัากระด�บัน'"าทะเลุปานกลุางเฉลุ!�ยู่ 0 - 15 เมืตั้ร บัร0เวัณ์น!"สั%วันใหญ%ปลุ�กข1าวั ยู่างพัารา มืะพัร1าวั พั)ชิผ�ก แลุะพั)ชิไร%ชิน0ดตั้%างๆ โดยู่มื!อ�ตั้ราคัวัามืลุาดชิ�น 1: 1,000 จัากท0ศตั้ะวั�นตั้กมืาสั�%ท0ศตั้ะวั�นออกของจั�งหวั�ด

ลุ�กษณ์ะภู�มื0ประเทศโดยู่ภูาพัรวัมืลุาดเทจัากท!�สั�ง ด1าน ท0ศตั้ะวั�นตั้กไปทางท0ศตั้ะวั�นออกจันถ�งทะเลุสัาบัสังขลุา โดยู่อาจัแบั%งออกเป�น 4 ลุ�กษณ์ะ คั)อ1.พั)"นท!�ภู�เขาสั�งชิ�นทางด1านตั้ะวั�นตั้ก มื!เน)"อท!�ประมืาณ์ 4.3 แสันไร%2.พั)"นท!�ดอน - ลุาดชิ�นสั�ง มื!เน)"อท!�ประมืาณ์ 1.9แสันไร%3.พั)"นท!�ดอน - ลุาดชิ�นน1อยู่ มื!เน)"อท!�ประมืาณ์ 6.1 แสันไร%4.พั)"นท!�ตั้'�า - ราบัเร!ยู่บัรวัมืท�"งพั)"นท!�ลุ�%มื มื!เน)"อท!�ประมืาณ์ 7.9 แสันไร%

ลุ�กษณ์ะภู�ม้(อากาศสัภูาพัภู�มื0อากาศมื! 2 ฤด�กาลุ คั)อ ฤด�ร1อน แลุะฤด�ฝนได1ร�บัอ0ทธ0พัลุจัากมืรสั�มืตั้ะวั�นออกเฉ!ยู่งเหน)อ แลุะมืรสั�มืตั้ะวั�นตั้กเฉ!ยู่งใตั้1 ปร0มืาณ์น'"าฝนโดยู่เฉลุ!�ยู่ 1,853.5 มื0ลุลุ0เมืตั้รตั้%อปF จั'านวันวั�นฝนตั้กเฉลุ!�ยู่ 154 วั�นตั้%อปF อ�ณ์หภู�มื0สั�งสั�ดเฉลุ!�ยู่ 29.3 องศาเซึ่ลุเซึ่!ยู่สั ในเด)อนเมืษายู่น แลุะอ�ณ์หภู�มื0ตั้'�าสั�ดเฉลุ!�ยู่ 26.7 องศาเซึ่ลุเซึ่!ยู่สั ในเด)อนธ�นวัาคัมื อ�ณ์หภู�มื0เฉลุ!�ยู่ตั้ลุอดปF 28.14 องศาเซึ่ลุเซึ่!ยู่สั คัวัามืชิ)"นสั�มืพั�ทธ อยู่�%ระหวั%าง 75 – 83 เปอร เซึ่<นตั้ โดยู่เฉลุ!�ยู่ 78.7 เปอร เซึ่<นตั้  แลุะคัวัามืเร<วัลุมืประมืาณ์ 1 - 2 เมืตั้รตั้%อวั0นาท! ปร0มืาณ์การระเหยู่ของน'"า ประมืาณ์ 3.3 - 5.5 มื0ลุลุ0เมืตั้รตั้%อวั�น

บรรณ์าน�กรม้1.http://www.dopa.go.th/padmic/jungwad7 6 /jungwad

7 6 .htm สั)บัคั1น พัฤศจั0กายู่น 18 2553.

2.http://www.dopa.go.th/stat/y_stat.html 3.http://th.wikipedia.org/wiki/%E0 %B8 %AE%E0 %B

8 %B2 %E0 %B8 %A7 %E0 %B8 %B2 %E0 %B

8 %9 9 %E0 %B8 %B2

4.http://www.holidaythai.com/%E0 %B8 %8 2 %E

0 %B9 %8 9 %E0 %B8 %AD%E0 %B8 %A1 %E

0 %B8 %B9 %E0 %B8 %A5 %E0 %B9 %8 1 %E

0 %B8 %AB%E0 %B8 %A5 %E0 %B9 %8 8 %E0 %

B8 %8 7 %E0 %B8 %9 7 %E0 %B9 %8 8 %E0 %

B8 %AD%E0 %B8 %8 7 %E0 %B9 %8 0 %E0 %B

8 %9 7 %E0 %B8 %B5 %E0 %B9 %8 8 %E0 %B

8 %A2 %E0 %B8 %A7 %E0 %B8 %9 B%E0 %B8 %

A3 %E0 %B8 %B0 %E0 %B9 %8 0 %E0 %B

8 %9 7 %E0 %B8 %A8 %E0 %B8 %8 4 %E0 %B

8 %B4 %E0 %B8 %A7 %E0 %B8 %9 A%E0 %B8 %

B2.htm