jrefrmEkdifiHpm&if;ukdifrsm;toif;

pmapmiftrSwf - 5

1

မာတကာ

အခနး အေၾကာငးအရာ စာမကနာ

အခနး (၁)

အခနး (၂)

အခနး (၃)

အခနး (၄)

အခနး (၅)

အခနး (၆)

အခနး (၇)

အခနး (၈)

အခနး (၉)

အခနး (၁၀)

ႏစဖကသြငးစနစ၏သေဘာတရားမား။

- စာရငးေရးသြငးနညးစနစႏင ပထမသြငးမတတမးစာအပမား။

ေငြစာရငးစာအပ၊ အေသးသးေငြစာရငးစာအပ။

မတတမးစာအပမား။

- ကန၀ယမတတမးစာအပ၊ ကနေရာငးမတတမးစာအပ။

- ကန၀ယ ျပနပ႔မတတမးစာအပ၊ ကနေရာငး ျပနသြငးမတ တမးစာအပ။

ေန႔စဥမတတမး (ဂာနယ)

စာရငးေပါငးခပ (လယဂာ)

- စာရငးေပါငးခပစာရငးမားႏင စာရငးအမး အစားမား။

- အစမးရငးတမးေရးဆြျခငးႏင အစမးရငးတမးက မထခကသညအမား

မား၊ အစမးရငးတမး ကကညမႈက ထခကေစသည အမားမား

အေရာငးအ၀ယအ႐ႈးအျမတစာရငး။

- စာရငးညႇႏႈငးခကမား။

လကကနရငးတမး။

ဘဏစာရငးႏင ကကညႇေသာရငးတမး။

ေန႔စဥမတတမး (ဂာနယ)

- စာရငးအမားမားျပငျခငးႏင ယာယစာရငး။

ကနပ႔ကနေရာငးစာရငး။

- ရေငြေပးေငြစာရငးႏင ၀ငေငြႏင အသးစရတ စာရငး။

- ကနထတလပမႈစာရငး။

- မတညအသးစရတႏငသာမနအသးစရတစာရငး။

- ေငြလႊလကမတေခၚ ဘလမားစာရငး။

၃ မ ၆

၆ မ ၂၀

၂၀ မ ၂၆

၂၇ မ ၂၉

၂၉ မ ၃၇

၃၇ မ ၅၉

၅၉ မ ၆၀

၆၀ မ ၆၉

၆၉ မ ၇၃

၇၃ မ ၉၂

2

အခနး (၁)

ႏစဖကသြငးစနစ၏သေဘာတရားမား

စာရငးေရးပညာ။ ။ စာရငးေရးပညာက အခ႕ေသာစာရငးပညာရငတ႔က ၀ဇၨာပညာရပဟ၍လညးေကာငး အခ႕

ေသာပညာရငတ႔က သပၸပညာရပဟ၍လညးေကာငး အဆျပၾက၍၊ အခ႕ေသာပညာရငတ႔ကမ ၀ဇၨာပညာရပျဖစသည

ဟ၍ အဓပၸါယဖြငဆၾကသည။

မညသ႔ရေစ၊ စာရငးေရးပညာသည ေငြ သ႔မဟတ ေငြတနဖးထားေသာအရာမား ၀တပစၥညးမား၏ အေပး

အယ၊ အေျပာငးအလႊျပလပေဆာင႐ြကျခငးႏင ေဆာင႐ြကမႈေပးျခငးအလပမားက စနစတကမတတမးတငရသည

သပၸနညးကေသာ ၀ဇၨာပညာရပဟ၍ မတသားထားျခငးသည အေကာငးဆးျဖစေပသည။

စာရငးေရးပညာသည အနမဆးအမေထာငစငယမသည ႏငငေတာဘတဂကအလယ၊ ကမၻာကလသမဂၢ

အထ ပတသကႏြယ၀ငလကရေသာ အထးအေရးပါ အရာေရာကသည ပညာရပလညး ျဖစေပသည။

ထ႔ေၾကာင လ႔ေဘာငေလာကတညရသမကာလပတလး စာရငးပညာသညလညး အေရးပါအရာေရာကသည

အခနးက႑မ ပါ၀ငေနရမညျဖစေပသည။

စာရငးေရးျခငး၏အေၾကာငးအရငး ။ ။ လပငနးတစခ၏ ေငြ သ႔မဟတ ေငြတနဖးထားေသာပစၥညး စသညတ႔

အေျပာငးအလျဖစေစသည ျပလပေဆာင႐ြကခကမားက မနကနစြာ မတသားထားျခငးျဖင စာရငးစာအပမားသည

မညသညအခနအခါတြငမဆ ၿပးစးခသမေသာလပငနး၏ ေဆာင႐ြကခသညအခနကာလအတြက အေျခအေနက

သရႏငရနျဖစေပသည။

စာရငးေရးျခငး၏အကးမား ။ ။ စာရငးစာအပမားက ေရးမတထားျခငးျဖင လပငနးပငရငသည ကာလ

အပငးတစခအတြငး မမလပငနးတြငပါ၀ငထားေသာ ကနဥးမတညထားသည ရငးႏးေငြသည ေလာပါးသြားသည၊

သ႔မဟတ တးပြားလာသည စသညအေျခ အေနက ေဖာျပႏငသည။

စနစတကထားရေသာ စာအပမားမာ ေအာကပါအေၾကာငးအရာမားကလညး သရႏငေပသည။

(က) လပငနးမေပးရနရေသာ ေငြမား

(ခ) လပငနးမရရန ကနရေနေသာ ေငြမား

(ဂ) လပငနးသည အ႐ႈး/သ႔မဟတ အျမတႏင လပကငေနသည။

(ဃ) လပငနး၏ ရပငခြငႏင ေပးရနတာ၀န အေသးစတစာရငးမား။

(င) လပငနးတြငရေနေသာ ရငးႏးေငြ။

စာရငးေရးသြငးနညးစနစ။ ။ စာရငးေရးပညာတြင ေအာကပါအတငး စနစႏစမးရေပသည။

(၁) တစဖကသြငးစနစ။

(၂) ႏစဖကသြငးစနစ။

3

တစဖကသြငးစနစ။ ။ တစဖကသြငးစနစမာ ေငြေပးျခငး-ယျခငး၊ ေငြကသ႔တနဖးထားေသာ ပစၥညး

မားကေပးျခငး၊ ယျခငးစသညတ႔တြင ပဂၢလစာရငးမားသာထားရေရး သြငးျခငးစနစျဖစ၍ ထားရေသာစာရငးမားမာ

ျပညစမႈမရသညအျပင လပငနး၏ျပလပေဆာင႐ြကမႈမား စတခေလာကေအာင မနကနေသာအေျခအေနက မသရ

ႏငေသာေၾကာင ယခေခတတြင ၎စနစက အသးနညးသည။ ထစနစ၏ စာရငးေရးသြငးနညးဆငရာပညာရပတ႔က

စာရငးကငပညာစာအပတြင ဆကလကရငးလငးေဖာျပသြားမည ျဖစေပသည။

ႏစဖကသြငးစနစ ။ ။ ႏစဖကသြငးစနစမာ ေငြေပးျခငး၊ ယျခငး၊ ေငြကသ႔တနဖးထားေသာ ပစၥညးမားက ေပးျခငး

ယျခငး စသညျပလပေဆာင႐ြကမႈတငးက ႏစဖကအျမငျဖင စာရငးႏစခါေရးသြငး၍ လပငနးႏငဆကသြယေသာ

ပဂၢလ၏အျမငႏင လပငနး၏အျမငျဖစေသာ ရရျခငးႏင ေပးျခငး စသညမားက မတတမးတငျခငးျဖစသည။

လပေဆာငခက တစခတညးက စာရငးႏစခတြင တဖကစႏစႀကမစာရငးေရးသြငး မတတမးတငျခငးမးျဖစ

သည။ စာရငးတစခတညးတြင ႏစႀကမေရးသြငးျခငးမဟတဘ ႏစဖကအျမငျဖင ေရးသြငးျခငးျဖစသည ကအထး

ဂ႐ျပသငေပသည။ စားပြတစလးက ေငြကပ ၂၀၀ ေပး၍၀ယရာတြင ၀ယလာေသာစားပြအတြက ပရေဘာဂစာရငး

တြင ကပ ၂၀၀ ၿမစားေရးသြငးၿပး၊ ထြကသြားေသာေငြအတြက “ေငြစာရငး” တြင ကပ ၂၀၀ ၿမရငေရးသြငး ရမည။

ႏစဖကအျမငဆသညမာ အေပးအယစနစ ကသ႔ ေပးသ ႏင ယသ ႏစဥးရမသာလင အေပးအယျဖစေျမာက

ႏငသညနညးတ၊ ႏစဖကသြငးစနစတြငလညး အကးအျမတတစစတစရာက ခစားခြငရသ တစဥးႏင ယငး အကး

အျမတကစြန႔လႊတရသ တစဥးရ၍ ၎တ႔ႏစဥးစလး၏စာရငးမားက ေရးသြငးျခငးက ဆလသည။

စာရငးတစခက အလယတညတညမ ပငးျခား၍ လက၀ဖကက “ၿမစား” ဖကဟ ေခၚ၍ လက၀ဘကက

“ၿမရင” ဟေခၚသည။ ၿမစားႏင ၿမရငသည အစဥတြ၍ေနသည။ ၿမစား စာရငးသြငးသညအခါတငး ၿမရင ကလညး

စာရငးသြငးရမည။

ႏစဖကစားရငးေရးသြငးရာ၌ ေအာကပါ ဥပေဒသက စြျမစြာမတသားထားရန အေရးႀကးေပသည။

ရသ/ အကးခစားသ၏စာရငးက ၿမစား။

ေပးသ/ အကးစြန႔လႊတသ၏ စာရငးက ၿမရင။

ၿမစား စာရငးေရးသြငးရာတြင စာရငးအေၾကာငးအရာ၏ေရ႕၌ “သ႔” ဟေသာ စာလးကလညးေကာငး၊ ၿမရင

စာရငးေရးသြငးရာတြင စာရငးအေၾကာငးအရာေရ႕၌ “မ” ဟေသာ စကားလးတ႔က အစဥထညသြငးသးစြရေပသည။

ၿမစားဖကတြင ေရးသြငးတငးေရ႕ မ “သ႔” ဟ ေရးသားေဖာျပရေသာ စကားလး၏အဓပၸါယမာ သကဆငရာ

စာရငးေပါငးခပရ စာရငးေခါငးစဥသ႔ ၿမစားျဖစေၾကာငး ၫႊနးဆျခငးျဖစသညက အတေကာကေရးသားျခငးျဖစပါသည။

ထနညးတပင ၿမရငဖကတြင ေရ႕မ “မ” ဟေသာ စကားလးသည သကဆငရာစာရငးေပါငးခပ၏ စာရငးမ

ၿမရငျဖစလာရေၾကာငး အတေကာကျပဆရျခငး ျဖစေပသည။

4

စာရငးအမးအစား ။ ။ စာရငးမားက ေယဘယအားျဖင ေအာကပါအတငး အမးအစားခြျခားထားပါသည။

(၁) ပဂၢလစာရငး။

(၂) ပဂၢလမဟတေသာစာရငး။

ပဂၢလစာရငးမား။

ပဂၢလစာရငးဆသညမာ လပငနးႏငဆကသြယလပကငေနေသာ လပဂၢလ၊ အဖြ႕အစညး၊ ေကာပေရးရငး၊

ေကာငစ၊ ကမၸဏ၊ ဌာနအသးသးစေသာ လ သ႔မဟတ လပငနးအမညျဖင စာရငးေခါငးစဥတပ၍ ဖြငထားေသာ စာရငး

မားျဖစသည။

ဥပမာ။ ။ ဥးျမစနစာရငး၊ ေဆာကလပေရးေကာပေရးရငးစာရငး၊ ျပညသ႔စက႐ အမတ (၁) စာရငး။

ပဂၢလစာရငးမားကေရးသြငးရာတြင ရသပဂၢလ၏စာရငးကက ၿမစားျပ၍ ေပးသပဂၢလ၏စာရငးက ၿမရငျပရ

သည။

ပဂၢလမဟတေသာစာရငး

ပဂၢလစာရငးမလြ၍ လပငနး၏အေရာငးအ၀ယ၊ ၀ငေငြ၊ ကနကစရတ၊ ပငဆငပစၥညး စသညမားက ေရး

သြငးထားေသာစာရငးမားက ပဂၢလမဟတေသာစာရငးမား ဟေခၚသည။ ပဂၢလမဟတေသာ စာရငးမားက ေအာကပါ

အတငး ႏစမးခြျခားထားသည။

(၁) ပစၥညးစာရငး။

(၂) အမညခစာရငး။

ပစၥညးစာရငး။

ပစၥညးစာရငးတြင လပငနး၏ ပငဆငပစၥညးမားက ေရးသြငးသည။

ဥပမာ။ ။ ေျမ၊ အေဆာကအအ၊ စကကရယာ၊ ပရေဘာဂ၊ ေငြ၊ ေမာေတာယာဥ၊ ကနပစၥညးစာရငးမား။

ပစၥညးစာရငးမားက ေရးသြငးရာတြင ၀ငလာေသာပစၥညးက ၿမစားျပ၍ ထြကသြားေသာပစၥညးက ၿမရငျပ

ရသည။

အမညခစာရငး

ပစၥညးမဟတေသာစာရငး သ႔မဟတ အမညခစာရငးတြင လပငနး၏အသးစရတႏင ၀ငေငြမား၊ အ႐ႈးႏင

အျမတမားက စာရငးသြငးႏငသည။

ဥပမာ ။ ။ ကန၀ယစာရငး၊ ကနေရာငးစာရငး၊ လပသားခစာရငး၊ အခြနအခစာရငး၊ ေလာေငြစာရငး၊

ငားရမးခရေငြစာရငး။

အမညစာရငးမားကေရးသြငးရာတြင အသးစရတႏင အ႐ႈးမားက ၿမစားျပ၍ ၀ငေငြႏငအျမတမားက ၿမရငျပ

ရသည။

5

ပထမသြငးမတတမးစာအပမား

ႏစဖကသြငးစာရငးေရးစနစ၏ စညးကမးခကမားအရ “မညသညလပေဆာငမႈမားကမဆ စာရငးေပါငးခပရ

စာရငးမားသ႔ တက႐ကေရးသြငးျခငးမျပရ”။ ၎တ႔ကေရးဥးစြာ မတတမးစာအပမားတြင ေရးသြငးမတသားၾကရသည။

၎စာအပမားမတဆင စာရငးေပါငးခပရစာရငးမားသ႔ ကးေျပာငးပ႔ေဆာငၾကရသည။

၎မတတမးစာအပမားက ပထမသြငးမတတမးစာအပမား (သ႔မဟတ) ကနဥးမတတမးစာအပမား ဟေခၚ

သည။ စာရငးေပါငးခပက အေထာကအကျပသျဖင အေထာကအကျပ စာအပဟ၍လညး ေခၚသည။

ႏစဖကသြငးစာရငးေရးပညာတြင ပထမသြငးမတတမးစာအပမားအျဖစ ေအာကပါမားက ထားရသည။

(၁) ေငြစာရငးမတတမးစာအပ။

(၂) ကန၀ယမတတမးစာအပ။

(၃) ကနေရာငးမတတမးစာအပ။

(၄) ကန၀ယျပနပ႔မတတမးစာအပ။

(၅) ကနေရာငးျပနသြငး မတတမးစာအပ။

(၆) ေန႔စဥမတတမး (သ႔မဟတ) ဂာနယ။

အထကပါ ပထမသြငးမတတမးစာအပ (၆) မးအနက ေငြစာရငးစာအပသည “စာရငး” ေသာ အေခၚအေ၀ၚ

က သးစြလက ကန (၅) မးမာမ “စာရငး” ဟ၍ ေခၚေ၀ၚသမႈမျပဘ “မတတမး” ဟ၍သာ ေခၚေ၀ၚၾကသည။

ျမစႀကး ျမစငယအသြယသြယသည ပငလယသမဒၵရာထသ႔ စးဆငးရသကသ႔ အထကပါ ပထမသြငးမတ

တမးစာအပ (၆) မးမ စာရငးသြငးခကမားသညလညး ေနာငေသာအခါ “စာရငးေပါငးခပ” ေခၚ “လယဂာ” မတတမး

စာအပထသ႔ ၀ငေရာကရေၾကာငး ေနာကပငးတြင ျပဆေပမည။

အခနး ( ၂ )

ေငြစာရငးစာအပ

ေငြစာရငးစာအပ

ေငြစာရငးစာအပဆသညမာ လပငနးတစခ၊ သ႔မဟတ ကနသညတစဥးသည မမလပငနး၏ ေငြေပးေငြယက

ေန႔စြအလက ေရးမတေသာ စာအပျဖစသည။

ေငြစာရငးထားျခငး၏ အကးသကေရာကမႈမား

(၁) လပငနးပငရငသည မမလပငနးတြင ေငြမညမရ၍ မညမေပးၿပးေၾကာငး လြယကစြာ သရႏငျခငး။

6

(၂) ေန႔စဥ သ႔မဟတ လစဥလပငနးစာရငးပတသညအခါ၌ လကကနေငြႏင ဘဏရေငြမား၊ မညမကနရ

ေသးသညက လြယကစြာ သရႏငျခငး - ႏင၊

(၃) လပငနးပငရငသည မညသညအခနတြငမဆ မမ၏လပငနးက စာရငးသေဘာအရလညးေကာငး ေငြ

ေၾကးအေျခအေနအရလညးေကာငး လြယကစြာသရႏငျခငး။

ေငြစာရငးစာအပ ေလးမးေလးစားရသည။

(၁) ေငြဇယားတစခတညးႏင ေငြစာရငးစာအပ။

(၂) ေငြဇယား၊ ဘဏဇယားႏစခႏင ေငြစာရငးစာအပ။

(၃) ေငြဇယား၊ ဘဏဇယား၊ ေလာေငြဇယား၊ သးခႏင ေငြစာရငးစာအပ။

(၄) ဇယားကြကပါေသာ အေသးသးေငြစာရငးစာအပ။

ေငြဇယားတစခတညးႏင ေငြစာရငးစာအပသည ေငြသားအေပးအယမသာ ျပလပရေသာလပငနးမား

အတြက အသးျပရနသာျဖစ၍၊ ေငြဇယား၊ ဘဏဇယားႏစခႏင ေငြစာရငးစာအပသည ေငြသားႏင အေပးအယသာမက

ဘဏတြင ေငြမားအပႏထား၍ ထဘဏမ ေငြေပးေငြယ ျပသမကပါ မတသားအသးျပရေသာလပငနးအတြက သးစြရ

သည စာရငးစာအပျဖစေပသည။ အေသးသးေငြစာရငးစာအပမာမ ဇယားေပါငးမားစြာျဖင ေခါငးစဥငယမားခြ၍ ေရး

သြငးရေသာစာအပျဖစသည။

ေငြဇယားတစခတညးႏင ေငြစာရငးစာအပ

ေငြဇယားတစခတညးႏင ေငြစာရငးစာအပသည ေငြသားအေပးအယျပမႈမသာသးစြရေသာ စာအပျဖစ

ေၾကာငး အထကတြငေဖၚျပခၿပးျဖစေပသည။ ထ႔ေၾကာင ၎က ေငြသားသကသကျဖင ေပးသမ ယသမက မတတမး

တငရနျဖစသည။ ႏစဖကသြငးစနစ စာရငးေရးနညးမအရ ရေငြမားက ၿမစားစာရငးသြငး၍ ေပးေငြမားက ၿမရင စာရငး

သြငးရသည။

ေငြစာရငးစာအပက စာရငးပစမားျပလပရာတြင ေငြစာရငးစာအပ၏ လက၀ဖကသည ၿမစား၊ လကာဖက

သည ၿမရငဟ၍ ပေသမတသားထားရန အေရးႀကးလေပသည။ ၎ပစနမနာက ေအာကတြင ေဖာျပပါ သည။

ၿမစား ေငြစာရငးစာအပ ၿမရင

ေန႔စြ အေၾကာငးအရာ အၫႊနး သငေငြ ေန႔စြ အေၾကာငးအရာ အၫႊနး သငေငြ

အထကပါပစအတငးပင “ၿမစား” ဟေသာစာလး က လက၀ဖက အေပၚဆးေထာငတြငလညးေကာငး “ၿမရင”

ဟေသာစာလး က လကာဖကအေပၚဆးေထာငတြငလညးေကာငး ေရးသားရေပသည။

7

၎စာအပတြင ၿမစားဘက၌ (၁) ေန႔စြ၊ (၂) အေၾကာငးအရာ၊ (၃) အၫႊနး၊ (၄) သငေငြ ဟ၍ ရသကသ႔

ၿမရငဘက၌လညး အလားတ (၁) ေန႔စြ၊ (၂) အေၾကာငးအရာ၊ (၃) အၫႊနး၊ (၄) သငေငြဟ၍ ရေပသည။

(၁) ေန႔စြမာ ေငြေပးေငြယ ျပလပေသာ ေန႔ကေဖာျပ၍၊ (၂) အေၾကာငးအရာတြင မညသ႔ထမရသည၊ မညသ႔

ကေပးသည၊ မညသညပစၥညးေရာငးခရသည၊ စသညတ႔က ေဖာျပေပးရသည။ (၃) အၫႊနးမာ လယဂာသ႔ စာရငးပ႔

ေဆာငရာတြင လယဂာစာမကႏာအမတက ၫႊနးဆေဖာျပရျခငးျဖစလက၊ (၄) သငေငြမာ ေပးလကရေသာ သ႔မဟတ

ရရေသာေငြသားက ေရးသားေဖာျပရနျဖစသည။

ေငြစာရငးစာအပက ေရးသြငးရာတြင နားလညသေဘာေပါကေစရန ေအာကေဖာျပပါမားက ေလလာရနျဖစ

ေပသည။

ေဖၚျပခက

၁၉၉၂၊ ခႏစ

ဇနန၀ါရလ ၁-ရက ဥးလ၏လပငနးရငးႏးရနယလာေငြ ကပ ၅၀၀၀

။ ၃-ရက ဆငခနးငားခ စေပၚေပးေငြ ကပ ၁၀၀၀

။ ၅-ရက ပရေဘာဂ၀ယေငြ ကပ ၅၀၀

။ ၁၀-ရက ဥးျမထမရေငြ ကပ ၂၀၀၀

။ ၁၆-ရက ဥးဘသ႔ေပးေငြ ကပ ၃၀၀၀

။ ၁၉-ရက ကနေရာငးရေငြ ကပ ၂၅၀၀

။ ၂၃-ရက ကန၀ယေငြ ကပ ၄၀၀၀

။ ၂၇-ရက ေဒၚစသ႔ေပးေငြ ကပ ၁၀၀၀

။ ၃၀-ရက ေဒၚပထမရေငြ ကပ ၂၄၀၀

။ ၃၁-ရက လစာေပးေငြ ကပ ၄၀၀

ၿမစား ေငြစာရငးစာအပ ၿမရင

ေန႔စြ အေၾကာငးအရာ အၫႊနး သငေငြ ေန႔စြ အေၾကာငးအရာ အၫႊနး သငေငြ

၅၀၀၀

၂၀၀၀

၂၅၀၀

၂၄၀၀

၁၀၀၀

၅၀၀

၃၀၀၀

၄၀၀၀

၁၀၀၀

၄၀၀

၂၀၀၀

၁၁၉၀၀ ၁၁၉၀၀

.၁၉၉၂ ခ

ဇနန၀ါရ

၁

၁၀

၁၉

၃၀

ေဖေဖာ၀ါရ

၁

သ႔ ဥးလရငးႏးေငြ

သ႔ ဥးျမ

သ႔ ကနေရာငး

သ႔ ေဒၚပ

သ႔

လကကန ထ\လ

၂၀၀၀

၁၉၉၂ ခ

ဇနန၀ါရ

၃

၅

၁၆

၂၃

၂၇

၃၁

၃၂

မ ဆငခနးစေပၚ

မ ပရေဘာဂ၀ယ

မ ဥးဘ

မ ကန၀ယ

မ ေဒၚစ

မ လစာ

မ လကကန အ\ယ

8

အထကပါေဖာျပခကတြင ဥးလသည လပငနးစတငရန မမအမမ လပငနးသ႔ ယေဆာငလာေသာ ေငြျဖစ၍

၎က လပငနး၏ရငးႏးေငြဟ ေခၚဆရသည။

ေငြျဖစေစ၊ ေငြကသ႔တနဖးထားသည အရာ၀တျဖစေစ၊ လပငနးအတြက ယေဆာငလာျခငးက ရငးႏးေငြ

ဟပင မတသားရသည။ ေငြသားမအပ အျခားယေဆာငလာေသာပစၥညးမားက ေငြစာရငးတြင ထညသြငးျခငးမျပရန

သတျပရာသည။

ေဖာျပခကပါအတငး ဥးလလပငနးသ႔ ယလာေသာေငြက လပငနးမရရျခငးျဖစ၍ ေငြစာရငးစာအပ ၿမစားဖက

တြင ေရးသြငးရေပသည။ ဆငစေပၚတြင မမလပငနးအတြက လပငနးတြငးရေငြမ ေပးေခလကရေသာေၾကာင ၿမရင-

ေရးသြငးရေပသည။ ပရေဘာဂ၀ယျခငးမာလညး ပရေဘာဂပစၥညးမားအတြက ေငြသားေပးေခလကရေသာေၾကာင ေငြ

စာရငးစာအပတြင ၿမရင-ဖကတြင ေရးသြငးရေပသည။ ဥးျမထမရေငြ၊ ကနေရာငးရေငြႏင ေဒၚပထမရေငြမားမာလညး

ေငြသားမားရရလာျခငးအတြက ၿမစား-ေရးသြငးရေပသည။ ဥးဘသ႔ေပးေငြ၊ ေဒၚစသ႔ေပးေငြ၊ ကန၀ယသျဖင ကနတနဖး

ေပးေခေငြႏင လခစား၀နထမးမားသ႔ လစာေပးေငြမားမာ ေငြသားမားလပငနးမ ေပးေခလကသျဖင ေငြစာရငးစာအပ

တြင ၿမရငမား ေရးသြငးရျခငးျဖစသည။

ေငြစာရငးစာအပ၏ လကကနရာနညး

အထကေဖာျပခကပါ ေငြစာရငးစာအပက ေလလာလင၊ ၿမစားဖကတြင ေငြအ၀ငမားရသကသ႔ ၿမရငဖက

တြငလညး ေပးေငြ၊ ထြကေငြမားရေနသညက သရၾကၿပးျဖစေပသည။ ေငြစာရငးစာအပ၏ ၿမစားဖကရရေသာေငြေပါငးမ

ၿမရငဖကရ ထြကေငြေပါငးက ႏႈတေသာ၊ ေငြသားလကကနမညမရသညက သရႏငသည။

ေငြအ၀ငႏင ေငြအထြကတ႔တြင ေငြအထြကသည ေငြအ၀ငထက မညသညအခါမ မပႏငေၾကာငးက သတ

ခပသငေပသည။ အဘယေၾကာငဆေသာ မမလက၀ယတြငရ ေငြထကပ၍ ေငြမေပးႏငေသာေၾကာငျဖစသည။

ေငြစာရငးစာအပအရ လကကနေငြသည လပငနးပငရင၏ လက၀ယ၊ သ႔မဟတ ေငြကင၏ လက၀ယကန

ရေနေသာ ေငြသားအေရအတြကႏင ကကညရေပမည။

ေနာကဆးေငြအ၀ငႏင အထြကျခားနားေငြက စာရငးပတလကကနအျဖစ “မ လကကန အ\ယ” ဟ၍

ၿမရငဖကတြင စာရငးပတေရးသားရသည။ ၿမစားသည ၿမရငထကမား၍ လကကနရာရေငြက “ၿမစား” ဟ၍ ေခၚေ၀ၚၾက

သည။ “အ\ယ” ဟေသာ အတေကာကမာ ေအာကသ႔ယသြားသညဟ အဓပၸါယရ၍ စာရငးပတသညေနာက ေအာက

သ႔ ေနာကလအတြက ေရးဆြခေသာေၾကာငျဖစသည။ ေငြစာရငး၏ ေအာကဆးမ မဥးေၾကာငးသားရာတြင တစဖကႏင

တစဖက အညမဥးသားရသည။ အျခားစာရငးမား၌ လညးထနညးတပငျဖစ၍ အနမအျမင၊ အတကအဆငး မညမညာ

မျဖစေစရေပ။

ေနာကလအတြက စာရငးဖြငရာတြင “သ႔ လကကန ထ\လ” ဟေဖာျပျခငးမာ ေနာကလအတြက စာရငးဖြင

လကကနျဖစ၍ အထကမယေဆာငလာျခငးျဖစသညဟ အတေကာက ေရးသားျဖငးျဖစသည။ ေဖာျပခကတြင ေဖေဖာ

9

၀ါရလ ေငြစာရငးတြင ကပ ၂၀၀၀ က ဇနန၀ါရလ ေငြစာရငးမ ရရျခငးျဖစ၍ ေဖေဖာ၀ါရလ ေငြစာရငးတြင ၿမစား၊

ဇနန၀ါရလေငြစာရငးတြင ၿမရငေရးသြငးသည။

ေငြဇယားႏင ဘဏဇယားပါေသာ ေငြစာရငးစာအပ

ေငြဇယားႏငဘဏဇယား ႏစဇယားပါေသာေငြစာရငးစာအပသည ေငြသားသာမဟတ ေငြသားက လျခစြာ

ထနးသမးေပးသညဘဏသ႔ အပႏထားရာမ အသးျပလသညအခါ ေငြထတျခငး၊ ေငြျပနသြငးျခငးျပလပသညလပငနး

အတြက အသးျပေသာ ေငြစာရငးစာအပျဖစသည။

လပငနးပငရငသည မမလပငနး၏ေငြက ဘဏတြငအပႏထားၿပးလင ေငြထတသညအခါ ခကလကမတျဖင

ေရးသားထတယျခငး၊ ထတေပးျခငးမားျပလပလက၊ သမားထမရရသည ခကလကမတမားကလညး ဘဏသ႔ပ႔ျခငး၊

ေငြသားမား မားျပားလာသညအခါ ထပမအပႏျခငးမား စသညျဖင ဘဏႏင ဆကသြယလပေဆာငခကမားက လြယ

ကစြာ မတသားထားရရနျဖစသည။

အခ႕ကမၸဏႀကးမား၊ သမ၀ါယမမားႏင ေကာပေရးရငးမားသည ေငြေပးေငြယက ခကလကမတျဖငသာ

အေပးအယျပလပေလရၾကသည။ ထအခါမးတြင ဘဏဇယားတစခတညးပါေသာ ေငြစာရငးစာအပကထားရလင လ

ေလာကသည။ အေသးအဖြေငြသးစြမႈကမ အေသးဆးေငြစာရငးစာအပျဖင ေရးမတၾကသည။ ၎ကေနာကအခနးတြင

ေဖာျပမညျဖစသည။

ဇယားႏစကြကပါေသာ ေငြစာရငးစာအပ၏ပစမာ ေအာကပါအတငးျဖစသည။

ၿမစား ေငြစာရငးစာအပ ၿမရင

ေန႔စြ အေၾကာငးအရာ အၫႊနး ေငြ ဘဏ ေန႔စြ အေၾကာငးအရာ အၫႊနး ေငြ ဘဏ

ႏစဇယားေငြစာရငးစာအပပစမာ အထကပါအတငးျဖစ၍ ဘဏသ႔ ေငြစာရငးေပးသြငးသညအခါႏင ဘဏမ

ေငြထတသညအခါ စာရငးေရးသြငးနညးမားက ဘဏဇယားတြင ေရးသြငးရာ၌မ အထးဂ႐ျပေရးသားရသည။

ေဖာျပခက

၁၉၉၂၊ ခ ဇနန၀ါရလ (၂) ရကေန႔တြင ဥးျဖထမ အလပစတငလပကငရနအတြက

ရငးႏးေငြအျဖစရေငြ ကပ ၁၀၀၀၀

ဇနန၀ါရ ၂-ရက ဘဏသ႔သြငးေငြ ။ ၅၀၀၀

ဇနန၀ါရ ၃-ရက ကနလကငငး၀ယ (ခကျဖင) ။ ၂၀၀၀

ဇနန၀ါရ ၅-ရက ကနလကငငးေရာငးရေငြ ။ ၂၂၀၀

ဇနန၀ါရ ၆-ရက ဘဏသ႔သြငးေငြ ။ ၃၀၀၀

ဇနန၀ါရ ၁၀-ရက ကနလကငငး၀ယေငြ (ခကျဖင) ။ ၁၈၀၀

10

ဇနန၀ါရ ၁၅-ရက ဘဏမထတေငြ ။ ၅၀၀

ဇနန၀ါရ ၂၀-ရက ဆငငားခေပးေငြ ။ ၁၀၀

ဇနန၀ါရ ၂၅-ရက ဘဏမထတေငြ ။ ၁၀၀၀

ဇနန၀ါရ ၃၀-ရက အထအလပသမားခႏငစာေရးေပးေငြ ။ ၈၀၀

ဇနန၀ါရ ၃၁-ရက ဥးနထမရေငြ (ခကျဖင) ။ ၄၅၀

အထကပါေဖာျပခက အေၾကာငးအရာမားက ေငြဇယားႏင ဘဏဇယားပါေသာ ေငြစာရငးစာအပတြင စာရငး

ေရးသြငးပါ။

ၿမစား ဥးျဖ၏ေငြစာရငးစာအပ ၿမရင

ေန႔စြ အေၾကာငးအရာ အၫႊနး ေငြ ဘဏ ေန႔စြ အေၾကာငးအရာ အၫႊနး ေငြ ဘဏ

၁၀၀၀၀

၂၂၀၀

၅၀၀

၁၀၀၀

၅၀၀၀

၃၀၀၀

၄၅၀

၅၀၀၀

၃၀၀၀

၈၀၀

၄၉၀၀

၂၀၀၀

၁၈၀၀

၅၀၀

၁၀၀

၁၀၀၀

၃၀၅၀

၁၃၇၀၀ ၈၄၅၀ ၁၃၇၀၀ ၈၄၅၀

ဇန\ရ

၂

၂

၅

၆

၁၅

၂၅

၃၁

ေဖ

သ႔ ရငးႏးေငြ

သ႔ ေငြစာရငး

သ႔ ကနေရာငးစာရငး

သ႔ ေငြစာရငး

သ႔ ဘဏစာရငး

သ႔ ဘဏစာရငး

သ႔ ဥးနစာရငး

သ႔ လကကန ထ\လ

တ

တ

တ

တ

၄၉၀၀ ၃၀၅၀

ဇန\ရ

၂

၃

၆

၁၀

၁၅

၂၀

၂၅

၃၀

၃၁

မ ဘဏစာရငး

မ ကန၀ယစာရငး

မ ဘဏစာရငး

မ ကန၀ယစာရငး

မ ေငြစာရငး

မ ဆငငားခစာရငး

မ ေငြစာရငး

မ အလပသမားခႏင

စာေရးလစာ စာရငး

မ လကကန အ\ယ

တ

တ

တ

တ

လပငနးပငရင ဥးျဖသည လပငနးစတငရနအတြက လပငနးသ႔ ေငြကပ ၁၀၀၀၀ ယလာသည။ ထေငြက

လပငနးမ ေငြသားရရသျဖင ေငြစာရငးစာအပ၏ ေငြဇယားတြင ၿမစားသြငးရ၏။ ၎ယလာေသာ ေငြမ ကပ ၅၀၀၀ က

ဇနန၀ါရ (၂) ရကေန႔တြင ဘဏတြငထားရန ဘဏသ႔သြငးသညအခါ လပငနးမေပးလကသညျဖစ၍ ေငြဇယားတြင

ၿမရငျပၿပး၊ ၎ေငြ ၅၀၀၀ ကပက ဘဏမရသညျဖစ၍ ဘဏဇယားတြင ၿမစားျပရသည။ ေငြစာရငးစာအပ ၿမစားဖကႏင

11

ၿမရငဖကသည ေငြအထြကအ၀င ညမေနရကား ႏစဖကရ အၫႊနးဇယားတြင “တစဖကစာရငးအရ” သ႔မဟတ

အတခပအားျဖင “တ” ဟ၍ ေရးၿပး တစဖကက တစဖကက ျပန၍ၫႊနးထားသည။

ဇနန၀ါရလ (၃) ရကေန႔တြင ကနလကငငး၀ယရာ၌ လပငနးမ ေငြသားကမေပးဘ၊ ခကလကမတျဖင ကပ

၂၀၀၀ ဖး၀ယသျဖင ေငြစာရငးစာအပဘဏဇယားတြင ၿမရငသြငးသည။ အဘယေၾကာငဆေသာ ဥးျဖ၏ဘဏစာရငးမ

ကန၀ယသျဖင ထေငြက ဘဏမထတေပးလကရေသာေၾကာင မမဘဏရေငြမာ ေလာသြားေသာေၾကာငျဖစသည။

ဇနန၀ါရလ (၂၀) ရကေန႔တြင ဆငငားခ ကပ ၁၀၀၀ က ခကလကမတျဖငေပးသညျဖစ၍ ဘဏဇယားတြင

ၿမရငသြငးရသည။

ဇနန၀ါရလ (၁၅) ရကေန႔တြင ဘဏမ ေငြကပ ၅၀၀ ထတယရာတြင ဥးျဖ၏ဘဏစာရငးတြင ေငြေလာ

သြားသျဖငဘဏဇယားတြင ၿမရငျပၿပး ဥးျဖ၏လကတြငရေသာေငြမာ တးလာ၍ ေငြဇယားတြင ၿမစားျပရသည။

ဇနန၀ါရ (၃၁) ရကေန႔တြင ဥးနထမ ရေငြ ကပ ၄၅၀ မာ ခကလကမတျဖငရသညျဖစ၍ ေငြစာရငးစာအပ

ဘဏဇယားတြင ၿမစားျပရသည။ ဘဏတြငရေသာေငြသည မလထကတးလာမညျဖစသည။ ခကလကမတျဖငရေငြ

က ဘဏဇယားတြင တက႐ကေရးသြငးနညးျဖစသည။

ေငြစာရငးစာအပတြင ေငြအ၀ငအထြကစာရငးသြငးခကမား ေရးသြငးၿပးေနာက လကနသညအခါတြင ေငြ

စာရငးလကကနက ရာရပါသည။ (လကေတြ႕လပကငလကရေသာ ကမၸဏႀကးမား၊ သမ၀ါယမမားတြင ေန႔စဥေငြစာ

ရငးကပတ၍ လကကနက ေနာကေန႔သ႔ယသြားၾကသည)။ ၿမစားဘကရ ေငြဇယား ေပါငးရေငြမ ၿမရငဖကရ ေငြဇယား

ေပါငးရေငြကႏႈတ၍ ကနေသာေငြမာ လပငနးတြငရေသာ ေငြလကကနျဖစသည။ ဘဏဇယား၏ ၿမဇယား ေပါငးရေငြမ

ၿမရငဖကရ ေပါငးရေငြကႏႈတ၍ ကနေသာေငြမာ လပငနး၏ေငြမား ဘဏတြငကနရေနျခငးက ေဖၚျပျခငးျဖစသည။

အထကပါေဖၚျပခက၌ ဇနန၀ါရ (၃၁) ရကေန႔တြင လပငနးရ ေငြလကကနမာ ကပ ၄၉၀၀ ျဖစ၍ ဘဏတြင

ရ ဘဏလကကနေငြမာ ကပ ၃၀၅၀ ျဖစသည။ ၎လကကနမားက ေနာကလ ေဖေဖၚ၀ါရလသ႔ ယသြားရမည။

ေငြလကကနသည အစဥၿမစားလကကနသာျဖစသညဟ ေရ႕အခနးတြငေဖၚျပၿပးျဖစသည။ ယခေဖၚျပခက

တြင ဘဏလကကနသည ၿမစားလကကနပငျပထားသည။ သ႔ေသာ ဘဏလကကနသည အစဥအျမ ၿမစားလကကန

သာျဖစသညဟ ေငြသားလကကနကသ႔ တရားေသမတသားထားရန မျဖစႏငေခ။

အဘယေၾကာငဆေသာ လပငနးရငသည ဘဏႏငစစဥပါက လပငနးရငအေပၚ ယၾကညမႈရသေလာက

ဘဏမေငြက ပမထတေပးေလရၾကသည။ ဥပမာ - ထလပငနးပငရငေပၚတြင ေငြကပ ၁၀၀၀၀ အထ ပမထတခြငျပ

ထားသညဆပါက လပငနးပငရင၏ အပထားသညေငြမားကနသြားသညေနာက ဆကလက၍ အထကပါသတမတခြင

ျပသညအထ ဆကလက၍ထတေပးၾကသည။

ထသ႔ေသာအခါတြင ေငြစာရငးစာအပ၏ ၿမရငဖကဘဏဇယား၏ ေပါငးရေငြသည ၿမစားဖကဇယား၏ ေပါငး

ရေငြထကမား၍ ဘဏၿမရငလကကနျပေနမညျဖစသည။

ေဖၚျပခက။ ။ ၿမစားဖက စစေပါငးသည ကပ ၅၀၀၀ ျဖစ၍ ၿမရငဖကစစေပါငးသည ကပ ၆၀၀၀၊ ျဖစေနခေသာ

ထပမေနေသာ ေငြကပ ၁၀၀၀ သည ဘဏမ ပထတေငြ ျဖစေနေပမည။ ၎ပထတေငြက ေငြစာရငး၏ ၿမစားဖက

ဘဏဇယားတြင “သ႔ လကကန၊ ဘဏမပထတေငြ” ဟ ေရးသားေပးရမည။

12

ၿမစား ေငြစာရငးစာအပ ၿမရင

ေန႔စြ အေၾကာငးအရာ အၫႊနး ေငြ ဘဏ ေန႔စြ အေၾကာငးအရာ အၫႊနး ေငြ ဘဏ

၁၀၀၀၀

၅၀၀၀

၁၀၀၀

၅၀၀၀

၅၀၀၀

၆၀၀၀

၁၀၀၀၀ ၆၀၀၀ ၁၀၀၀၀ ၆၀၀၀

ဇန ၁

၂

၃၁

ေဖ ၁

သ႔ ရငးႏးေငြ

။ ေငြစာရငး

။ လကကန အ/ယ

(ဘဏပထတ)

သ႔ လကကန ထ/လ

တ

၅၀၀၀

ဇန ၂

၃

ေဖ ၁

မ ဘဏစာရငး

။ကန၀ယစာရငး

လကကန အ\ယ

မ လကကန ထ/လ

တ

၁၀၀၀

အခ႕လပငနးမားတြင ခကလကမတမားရရသညအခါ ဘဏသ႔မပ႔ေသးမ ေငြရရသကသ႔ ေငြဇယားတြငပင

ၿမစားျပထား၍ ေနာကရကမားတြင ၎ခကလကမတမား ဘဏသ႔ပ႔သညအခါမသာ ဘဏသ႔ ေငြမားပ႔သညအခါ

စာရငးေရးသြငးသကသ႔ ေငြစာရငးစာအပေငြဇယားတြင ၿမရငျပၿပး ဘဏဇယားတြင ၿမးစားျပေလရသည။

အခ႕ကမၸဏႀကးမား၊ ဘတႏင ေကာပေရးရငးမားႏင ၿမ႕နယသမ၀ါယမမားတြင လပငနးႀကးကယသညျဖစ

၍ ဘဏသးေလးခႏင ဆကသြယလပကငၾကသျဖင ဘဏတစခစအတြက ဇယားတစခစခြ၍ ဘဏဇယားသးေလးခ

ဖြငထားရသည။ ထသ႔ဖြငထားျဖငးျဖင မညသညဘဏတြင ေငြမညမရေနေၾကာငး ခကျခငးသရႏငသည။

ဤသ႔ေငြဇယား၊ ဘဏဇယားထားရျခငးျဖင မမ၏ဆင သ႔မဟတ လပငနး သ႔မဟတ အသငးမားတြင ေငြ

မညမကနရ၍ မမတ႔၏ဘဏတြင အပႏထားေသာေငြမား မညမကနရေနေသးသညက အလြယတက သရႏငေလ

သည။

ေငြဇယား၊ ဘဏဇယားႏင ေလာေငြဇယားပါေသာေငြစာရငးစာအပ

သးဇယားေငြစာရငးစာအပတြင ပလာေသာဇယားမာ ေလာေငြဇယားျဖစသည။

ေလာေငြမာ ႏစမးႏစစားရ၏။ ေငြေပၚေလာေငြႏင အေရာငးအ၀ယေပၚေလာေငြ ဟ၍ျဖစသည။ ၎ေလာ

ေငြႏစမးတြင ေငြေပၚေလာေငြမာ စာရငးေပါငးခပစာအပမားတြင ေရးသြငးျခငးမရပါ။ ၎က မတတမးစာအပမားတြင

ေရးသြငးၿပး ၎မတစဆင စာရငးေပါငးခပရ စာရငးမားသ႔ပ႔ေဆာငရာတြင အသားတငကသငေငြကသာ ပ႔ေဆာငျခငး

ျဖင လယဂာစာရငးတြင အေရာငးအ၀ယေပၚေလာေငြက မေတြ႕ရႏငေခ။

ေငြေပၚေလာေငြ

ေငြေပၚေလာေငြ ကနေရာငးသက ကန၀ယသအား မမေပးရနရေသာ ကနဖးေငြက သတမတထားေသာ

ေကြးကာလမကနမ ေငြေပးဆပသျဖင ေလာေပးလကေသာေငြျဖစသည။

ေဖၚျပခက။ ။ ဥးစမးသည ဥးျပာအား ကနဖးေငြအေကြး ကပ ၁၀၀ က ေကြးဆပရန ရကခနးထကေစာ၍

ေပးဆပလကရာ ဥးျပာက ထသ႔ေစာ၍ေပးျခငးအတြက ကပေငြ ၁၀ က ေလာလက၍ ဥးစမးအေနျဖငၾကညလင ကပ

13

၁၀ ကမေပးရဘ ျပန၍ရလာသျဖင အျမတသေဘာျဖစရာ၊ ၎က ေလာေငြရဟ ေခၚသည။ ေငြစာရငးစာအပတြင ေရး

သြငးရာ၌ အသားတငေငြကပ ၉၀ က ေငြသ႔မဟတ ဘဏဇယားတြင ၿမရငျပၿပး ေလာေငြရ ကပ ၁၀ က ေလာ

ေငြဇယားတြင ဥးျပာအားေပးေငြႏင တတနးတညးရ ၿမရငဘဏဇယားတြငး ေရသြငးရသည။

ၿမစား ဥးစမး၏ေငြစာရငးစာအပ ၿမရင

ေန႔စြ အေၾကာငးအရာ အၫႊနး ေလာေငြ ေငြ ဘဏ ေန႔စြ အေၾကာငးအရာ အၫႊနး ေလာေငြ ေငြ ဘဏ

မ ဥးျပာစာရငး ၁၀ ၉၀

ၿမစား ဥးျပာ၏ေငြစာရငးစာအပ ၿမရင

ေန႔စြ အေၾကာငးအရာ အၫႊနး ေလာေငြ ေငြ ဘဏ ေန႔စြ အေၾကာငးအရာ အၫႊနး ေလာေငြ ေငြ ဘဏ

သ႔ ဥးစမးစာရငး ၁၀ ၉၀

အေရာငးအ၀ယေပၚေလာေငြ

အေရာငးအ၀ယေပၚေလာေငြသည ကနမားက ေၾကာျငာထားသည ကတတေလာကစာအပ သ႔မဟတ ကန

ေစးႏႈနးစာအပမ သတမတထားသည ေစးႏႈနးအေပၚတြင ရာခငႏႈနးအလကေလာေပးေငြ ျဖစသည။ အၿပငအဆင

ေရာငးခရာတြင ကနမားတြငကယစြာေရာငးႏငရန ေလာချခငးျဖစသည။ အခ႕လပငနးမားတြင ကတတေလာကမား

႐ကႏပၿပးမ ထတလပမႈကနကတနဖး ေလာနညးသြားသညအတြက သကသာသညေငြကသတမတၿပး ေစးႏႈနးမအခး

က ေလာေပးျခငးလညး ျဖစသည။

ေဖၚျပခက။ ။ ဥးလသည ျမနမာဂဏရညကမၸဏမ ေရဒယတစလးက ၀ယယရာ ေရဒယ၏ ကတတေလာက

ေစးႏႈနးမာ ကပ ၅၀၀၀ ျဖစ၏။ ၎အေပၚ ၁၀ % ႏႈနးေလာရ၍ ၎ေရဒယအတြက ေငြေပးရာတြင ကပ ၅၀၀၀ မ

အေရာငးအ၀ယေပၚေလာေငြ ကပ ၅၀၀ က ေလာ ၿပးကပ ၄၅၀၀ ကသာေပးရသည။

၎က ကနေရာငးေျပစာမားတြင ေအာကပါအတငေရးသားေလရသည။

ကနေရာငးေျပစာ

ျမနမာဂဏရညကမၸဏ

မဟာဗႏၶလလမး - ရနကနၿမ႕။

၀ယယသ ။ ဥးလ ကနေရာငးေျပစာအမတ ၊ ၁၀၀၁

ေနရပ။ အမတ ၅၄၊ လသာလမး ၊ ရနကနၿမ႕ ေန႔စြ ။ ၂-၄-၉၂

စဥ အေၾကာငးအရာ ဥးေရ ႏႈနး သငေငြ

၅၀၀၀

၅၀၀

၁ ေရဒယ(ေနရငနယ)

ႏႈတ - ေလာေငြ

(ကပေလးေထာငငါးရာတတ )

၁ ၅၀၀၀

၄၅၀၀

14

အထကပါ အေရာငးအ၀ယေပၚေလာေငြက ကနသညႏႈနးေလာဟလညး ေခၚေ၀ၚသးစြ ၾကသည။

စာရငးစာအပမားတြင ေရးသြငးရာတြင ေရဒယတစလးေရာငး၍ အသားတငေငြ ကပ ၄၅၀၀ ကသာ ေရး

သြငးရမည။ ကပ ၅၀၀၀ ဟ ေရးသြငးျခငးမျပရေပ။ ထ႔ေၾကာင အေရာငးအ၀ယေပၚေလာေငြ သ႔မဟတ ကနသညႏႈနး

ေေလာေငြသည မညသညအခါမ စာရငမားတြင ေရးသြငးျခငးမျပၾကေပ။

ေငြေပၚေလာေငြကမ ေငြစာရငးစာအပတြင ေရးသြငးရသည။ ေလာေငြေပးက ၿမးစားဖကေလာေငြဇယားတြင

လညးေကာငး၊ ေလာေငြရက ၿမရငဖကေလာေငြဇယားတြငလညးေကာငး ေရးသြငးရမည။

သးဇယားေငြစာရငး၏ပစမာ အထကတြငေဖၚျပၿပးျဖစရာ ေအာကပါနမနာ ေလကငခနးက ေရးသြငးေလကင

ၾကညၾကရနျဖစသည။

ေဖၚျပခက။ ။ ေအာကပါအေၾကာငးအရာမားက သးဇယားေငြစာရငးစာအပတြင ေရးသြငးျပပါ။

၁၉၉၂ ခ ဇနန၀ါရလ ၁-ရက ဥး၀ါထမ ရငးႏးေငြအျဖစရေငြ ကပ ၂၀၀၀၀

။ ။ ၂-ရက ဘဏသ႔သြငးေငြ ။ ၁၅၀၀၀

။ ။ ၅-ရက ကနလကငငး၀ယေငြ (ခကျဖင) ။ ၅၀၀၀

။ ။ ၆-ရက ဥးလသ႔ေပးေငြ ။ ၂၈၀၀

ေလာေငြ ။ ၂၀၀

။ ။ ၉-ရက ကနလကငငးေရာငးရေငြ ။ ၅၆၀၀

။ ။ ၁၂-ရက ကနသယယခေပးေငြ ။ ၄၀

။ ။ ၁၅-ရက ဥးစးထမရေငြ (ခကလကမတျဖင) ။ ၃၆၀

ေလာေငြ ။ ၄၀

။ ။ ၂၀-ရက ဘဏသ႔သြငးေငြ ။ ၅၀၀၀

။ ။ ၂၅-ရက စာပ႔ခႏင ေၾကးနနးခေပးေငြ ။ ၂၅၀

။ ။ ၂၈-ရက ဘဏမ ထတေငြ ။ ၂၀၀၀

။ ။ ၃၀-ရက စာေရးလစာေပးေငြ ။ ၁၈၀၀

။ ။ ၃၁-ရက ဆငငားခေပးေငြ ။ ၃၀၀

ဥးခငထမရေငြ ။ ၂၇၀

ေလာေငြ ။ ၃၀

(ေနာကတြငျပထားေသာ ေငြစာရငးစာအပေရးသြငးမႈကၾကညပါ)

ယငးေငြစာရငးစာအပ၌ ဇနန၀ါရလ ၆ ရကေန႔တြင ဥးလသ႔ေပးရနမာ ကပ ၃၀၀၀ ျဖစေသာလညး ကပေငြ

၂၀၀ ေလာသျဖင အသားတငကပ ၂၈၀၀ သာေပးလကရ၍ ၿမရငဘကေငြဇယားတြင ၎ကေရးသြငးရၿပး ေလာေငြကပ

၂၀၀ က ေလာေငြဇယားတြင ဥးလ၏စာရငးႏင တညတညတြင ေရးသားရသည။

15

ထနညးတပင ဇနန၀ါရလ ၁၅ ရကေန႔တြင ဥးစးထမ ရရနေငြမာ ကပ ၄၀၀ ျဖစေသာလညး ကပ ၄၀

ကေလာေပးလကသျဖင အသားတငခကျဖင ရေငြမာ ကပ ၃၆၀ ျဖစ၍ ၎က ၿမစားဘကဘဏဇယားတြင ေရးသြငးၿပး

ေလာေငြ ကပ ၄၀ က ၎ဥးစးစာရငးႏင တညတညတြင ေလာေငြဇယား၌ ေရးသြငးရသည။

ဇနန၀ါရလ ၃၁ ရကေန႔တြင ဥးခငထမ ရရနေငြမာ ကပ ၃၀၀ ျဖစ၍ ေလာေပးေငြမာ ကပ ၃၀ ျဖစသျဖင

ၿမစားဖကေငြဇယားတြင အသားတငရေငြကပ ၂၇၀ ကေရးသြငး၍ ေလာေပးေငြ ကပ ၃၀ က ေလာဇယားတြင ဥးခင

စာရငးႏင တညတညတြင ေရးသြငးရေပသည။

ေငြစာရငးစာအပက ဇနန၀ါရလကနသညအခါ စာရငးလကကနရာရာ၌ ေငြဇယားႏင ဘဏဇယားကသာ

ၿမးစားဖကႏင ၿမးရငဖက ျခားနားျခငးကယ၍ လကကနကျပရသည။ ေလာေငြဇယားမားကမႈ လကကနမရာဘ ၿမစား

ဘကေလာေငြဇယားရ စစေပါငးကလညးေကာငး ၿမရငဖကရ ေလာေငြဇယား စစေပါငးကလညးေကာငး အသးသး

ေပါငး၍ ေရးျပရမည။

ထစာရငးေပါငးခပသ႔ မညသ႔ပ႔ေဆာငရမညကမ ေရ႕အခနးမားတြင ဆကလက၍ ေဖာျပသြားမည ျဖစ

ပါသည။

ၿမစား ဥးျပာ၏ေငြစာရငးစာအပ ၿမရင

ေန႔စြ အေၾကာငးအရာ အၫႊနး ေလာေငြ ေငြ ဘဏ ေန႔စြ အေၾကာငးအရာ အၫႊနး ေလာေငြ ေငြ ဘဏ

၄၀

၃၀

၂၀၀၀

၅၆၀၀

၂၀၀၀

၂၇၀

၅၀၀၀

၃၆၀

၅၀၀၀

၂၀၀

၁၅၀၀၀

၂၈၀၀

၄၀

၅၀၀၀

၂၅၀

၂၆၈၀

၅၀၀၀

၂၀၀၀

၁၃၃၆၀

၉၂ ခ

ဇန ၁

၂

၉

၁၅

၂၀

၂၈

၃၁

သ႔ ရငးႏးေငြစာရငး

သ႔ ေငြစာရငး

သ႔

ကနေရာငး၀ယစာရငး

သ႔ ဥးစးစာရငး

သ႔ ေငြစာရငး

သ႔ ဘဏစာရငး

သ႔ ဥးခငစာရငး

တ

တ

၇၀ ၂၇၈၇၀ ၂၀၃၆၀

၉၂ ခ

ဇန ၂

၅

၆

၁၂

၂၀

၂၅

၂၈

၃၀

၃၁

၃၁

မ ဘဏစာရငး

မ ကန၀ယစာရငး

မ ဥးလစာရငး

မ ကနသယယခ

မ ဘဏစာရငး

မ စာပ႔ခႏင ေၾကးနနးခ

မ ေငြစာရငး

မ စာေရးလစာ

မ ဆငငားခ

မ လကကန အ/ယ

တ

တ

တ

၁၈၀၀

၃၀၀

၂၀၀ ၂၇၈၇၀ ၂၀၃၆၀

ေဖေဖာ၀ါရလ ၁ သ႔ လကကန ထ/ယ ၂၆၈၀ ၁၃၃၆၀

အေသးသးေငြစာရငးစာအပ

ေငြစာရငးစာအပမားတြင လပငနးႏငသကဆငေသာ ေငြေပးေငြယမား ေလာေပးေငြယမား ေလာေပးေငြႏင

ေလာေငြရမား မညသ႔စာရငးေရးမတရမညက ရငးလငးေဖၚျပခၿပးျဖစသည။ ကမၸဏႀကးမား ဘတႏင ေကာပေရးရငး

မားႏင သမ၀ါယမမားတြင ေငြအလးအရငးေပးေငြ၊ ရေငြမားက ခကျဖင အေပးအယျပလပၾကရာ၊ ၎အေပးအယမား

ကသာ ေငြစာရငစာအပ (အခ႕က ပငမ ေငြစာရငးစာအပ ဟေခၚေ၀ၚသးစြၾကသည) မားတြငသာေရးမတၾကသည။

အေသးအဖြ အသးစရတ ငါးကပ၊ တစဆယ စသညတ႔က သးစြရာ၌ ေငြစာရငးစာအပတြင အေသးစတေရးမတေနရပါမ

16

အလပအလြနပငမားျပားၿပး အခနကနမညျဖစ၍၊ ေငြစာရငးစာအပတြင ေရးသြငးျခငးမရေတာဘ အေသးသးေငြစာရငး

စာအပထားရကာ ၎တြငပင ေရးသြငးၾကသည။ ၎ျပင မတသားထားရနအခကတစရပမာ ခကျဖငေငြေပး၊ ေငြယျပရာ

တြင ကပေငြႏစဆယေပးရနမာ မျဖစႏငေခ။ ထ႔ေၾကာင အနညးငယမေသာ ကနကစရတေငြမားျဖစသည အလပ

သမား၊ တဆပေခါငးဖး၊ စာေရးကရယာ၊ ခရးစရတ၊ သတငးစာဖး စသည အသးစရတမားက ထအေသးအဖြသးေငြသည

မညမကနကခသညက ေသခာစြာသရႏငရနႏင လြယကစြာစာရငးသြငးႏငရန၊ အေသးသးေငြစာရငးစာအပတစအပက

ထားရရမည။

အေသးသးေငြစာရငးစနစက ထားရျခငးျဖင ေအာကပါ အကးေကးဇးမား ရရႏငပါသည။

(၁) အေသးသးေငြကင အလြယတကထနးခပႏင၍ လပငနးတြငကယႏငျခငး၊

(၂) အႀကမႀကမစာရငးပ႔ေဆာငရနမလဘ တပါတသ႔မဟတ တလလင တစႀကမသာဇယားမား၏ စစေပါငး

သငေငြက သကဆငရာစာရငးမားသ႔ ပ႔ေဆာင၍ အလပသကသာၿပးလင ရညၫႊနးရနလြယကျခငး။

(၃) ပငမေငြစာရငးတြင အေရးႀကးေသာ လပေဆာငမႈမားက ရငးလငးစြာေရးသြငးႏငျခငး။

၎အေသးသးေငြစာရငးစာအပက အျခားေငြစာရငးစာအပမားႏင ေရာေႏာ႐ႈပေထြးျခငးမျဖစေစရန အေသး

သးေငြကငကပင ေရးမတၾကရသည။ အေသးသးရနအတြက ေငြကလညး ပငမေငြစာရငးစာအပမ ခကျဖင အေသးသး

ေငြကင အားထတေပးထားရသည။

လပငနးပမာဏကလက၍ အခ႕အေသးသးေငြမာ ကပႏစရာမသည ကပေလးငါးေထာငအထ ထတေပးျခငး

မားလညး ရေပသည။

တစလလင တစခါျဖစေစ၊ သ႔မဟတ မညသညအခါမဆျဖစေစ အေသးသးေငြမညမျဖစေၾကာငး ေပါငး၍

ၾကညရသည။ အေသးသးေငြကငလကတြငရေသာ လကကနေငြႏင စာရငးအရ ကနေငြကကညမႈရမရ ေရတြကၾကည

ရမညျဖစသည။ အကယ၍ ေငြလကကနနညးပါးသြားပါက ေနာကထပလအပေငြက ပငမေငြကငထမ ထပမ ထတယ

ႏငသည။

ပငမေငြကငသည ၎၏ ေငြစာရငးမ အေသးသးေငြကငအား ခကလကမတျဖင ထတေပးပါက ဘဏဇယား

၌လညးေကာငး ေငြသားထတေပးပါက ေငြဇယား၌လညးေကာငး ၿမရငေရးသြငးရေပမည။

အေသးသးေငြကငအေနျဖငမ လပငနး၏ပငမေငြကငထမ အေသးသးရနအတြက ေငြကရရသျဖင မမ၏

အေသးသးေငြစာရငးစာအပတြင ေငြအ၀ငၿမစားေရးသြငးၿပး အသးစရတမားထတေပးသညအခါ၌ ၿမရငစာရငးေရးသြငး

ရသည။

ေအာကပါေဖာျပခကမားက စမးသပေလကင ရငးလငးျပပါမည။

ေဖၚျပခက

ဇနန၀ါရ (၁) ရက အေသးသးရနအတြကရေငြ ကပ ၁၀၀၀

(၂) ရက စာအတ၀ယေငြ ။ ၅၀

(၅) ရက တဆပေခါငး၀ယေငြ ။ ၅၀

17

(၆) ရက ခရးစရတ ။ ၃၀

(၁၀) ရက သတငးစာဖး ။ ၅၀

(၁၂) ရက မငအး (၆) လး၀ယေငြ ။ ၁၂၀

အလပသမားခေပးေငြ ။ ၁၀၀

(၂၀) ရက ေၾကးနနး႐ကခေပးေငြ ။ ၅၀

ဆငေဆးေၾကာခေပးေငြ ။ ၁၀၀

(၂၃) ရက လကႏပစကမငႀကး၀ယေငြ ။ ၂၅

(၂၅) ရက ကလားထငတစလး၀ယေငြ ။ ၁၅၀

(၃၁) ရက အလပသမားခေပးေငြ ။ ၅၀

လကနၿပးေနာက လဆနးတြငသးစြသမေငြက ထပမထတယသည။

ရေငြ

ေန႔စြ

၁၉

၉၂

အေၾကာငးအရာ

စစ

ေပါငး

ေပး

ေငြ

စာေရး

ကရယာ

စာတကႏင

ေၾကးနနး ခရးစရတ

အလပ

သမား

အေထြေထြ

အသးစရတ စာနယဇငး

လယဂာ

စာရငးမား အၫႊနး

၅၀

၅၀

၃၀

၅၀

၂၂၀

၁၅၀

၂၅

၁၅၀

၅၀

၅၀

၁၂၀

၂၅

၅၀

၅၀

၃၀

၁၀၀

၁၀၀

၅၀

ပရေဘာဂ

၁၅၀

ခ/၁၃

၁၀၀၀

၇၇၅

၂၂၅

၁၉၅ ၁၀၀ ၃၀ ၁၅၀ ၁၀၀ ၅၀ ၁၅၀

၁၀၀၀ ၁၀၀၀

၂၂၅

၇၇၅

ဇန ၁

၂

၅

၆

၁၀

၁၂

၂၀

၂၄

၂၅

၃၁

၃၁

ေဖ ၁

သ႔ ေငြစာရငး

။ စာအတ၀ယ

။ တဆပေခါငး

။ ခရးစရတ

။ သတငးစာဖး

။ မငအးႏင အလပသ

မားခ

။ ေၾကးနနးခႏင

ေဆးေၾကာခ

။ လကႏပစကမငႀကး

။ ကလားထင၀ယ

။ အလပသမားခ

မ လကကန အ/ယ

သ႔ လကကန ထ/လ

သ႔ ေငြစာရငး

ခ/၁ ခ/၃ ခ/၅ ခ/၇ ခ/၉ ခ/၁၁

လပငနးေငြကငထမ လကခရရေသာ ကပ ၁,၀၀၀/- က ရေငြဇယားတြင ေဖၚျပရ၏။ ေငြစာရငးစာအပတြင

ၿမစားေရ႕၌ “သ႔” တပ၍ ေရးသကသ႔ ဤစာအပတြငးလညး “သ႔ ေငြစာရငး” ဟ၍ ေရးသားရ၏ ေငြစားရငးစာအပ

အၫႊနးဇယားတြင ပငမေငြစာရငး၏ စာမကမာအမတက ေရးျပရသည။

18

စာအတ၊ မငအး၊ လကႏပစကမငႀကး စသညတ႔သညစာေရး ကရယာပစၥညးမားျဖစ၍ စာေရး ကရယာေခါငး

စဥေအာကတြင ေရးသားရ၏ ။ အလားတျဖစေသာ ခတ၊ တြယအပ၊ ကလစ ၊ဖငကာဘာ၊ ေငြစာရငးစာအပ၊ မတ

တမးစာအပ၊ ေပတ၊ ခဖက စသညတ႔သညလညး စာေရးကရယာမားပငျဖစ၍ ၎ေခါငးစဥေအာက၌ ေရးသားရ၏။

အေသးသးဇယားတြင စာအတဇယားတစခ၊ မငအးဇယားတစခ၊ ခတဇယားတစခ စသညျဖင ခြျခားေရးသားရန မလ

အပသညက သတျပရနလေပသည။

ထနညးတပင တဆပေခါငး၀ယ၊ ေၾကးနနး႐ကခ စသညတ႔သည စာတကႏငေၾကးနနးခ ေခါငးစဥေအာက

တြငအကး၀ငသည စရတမားျဖစ၍ ထေခါငးစဥေအာက၌ ထညသြငးရ၏။ အလားတျဖစေသာ ပါဆယခ၊ စာတကမတ

ပတငခ၊ ေငြလႊစာပ႔ခ စသညတ႔သညလညး စာတကႏငေၾကးနနးစရတမားပငျဖစ၍ ထေခါငးစဥေအာက၌ ထညသြငး

ရ၏။

သတငးစာဖးေပးရာ၌လညး သတငးဂာနယေခါငးစဥေအာက၌ သတငးစာ၊ ဂာနယ၊ မဂၢဇငး စသညတ႔ အား

လးပါ၀င၏။ စာနယဇငးဟ သးစြရသည။

အသးစရတတစရပက မညသညေခါငးစဥေအာက၌ ထညသြငးရမညက ရငးလငးနားလည သေဘာေပါက

ထားရန လအပေပသည။ အထကပါေဖာျပသကသ႔ မလအပဘ စာရငးေခါငးစဥမား တစခခငးအလက ဇယားဖြငေရး

သြငးရပါမ အေသးသးေငြစာရငးဇယားမားမာ မေရတြကႏငေအာငမားျပားေန၍ စာအပတြငေရးသားရနလညး လြယက

ေတာမညမဟတပါ။

အေသးသးေငြစာရငးစာအပတြင ကနကေလရေသာ အသးစရတမားအတြက ဇယားတစခစထားရၿပး ဇယား

တြငမပါေသာ ေပးေငြမားအတြက ေရးသြငးႏငရန ဇယားအပတစခကလညး ထားရရနလအပေပသည။ ၎ဇယားက

“လယဂာစာရငး” သ႔မဟတ “အေထြေထြ” ဟေခါငးစဥတပ၍ မးမတေသာလပေဆာငခကမားက ေရးသြငးႏငသည။

ဤေဖၚျပခကမားတြင ကလားထင၀ယကပ ၁၅၀/- က “လယဂာစာရငးမား” တြငေရးသြငးၿပး၊ ပရေဘာဂစာရငးသ႔

သးျခားစာရငးပ႔ေဆာငရမညျဖစသည။

အေသးသးေငြစာရငးစာအပထားရာ၌ အေကာငးဆးစနစမာ အငပရကစေခၚ ပေသေဆာငထားေငြစနစ ျဖစ

သည။ ၎စနစမာ အေသးသးေငြကငအား ကနကစရတက ခန႔မနး၍ ကပ ၁,၀၀၀ / - ကပ ၂,၀၀၀/- စသညျဖင

ထတေပးထားရ၏။ အေသးသးေငြကငသည ၎ေငြမားက ထတေပး၍ ကနခါနးလင သးၿပးေငြမားက ျပနလညျဖည

တငးရသည။ အေသးသးေငြစာရငးစာအပက တငျပ၍ ကနကစရတမားက အတအကတြကခကၿပး ခကလကမတက

ထတယရသည။ အထကပါ ေဖၚျပခကတြင အေသးသးေငြကငသည ကပ ၁,၀၀၀/- ရၿပး တစလအတြငး ကပ ၇၇၅/-

သးသည၊ ပေသေဆာငထားေငြစနစအရ ပငမေငြကငသည အေသးသးေငြက သးၿပးေသာ သငေငြအတအက ကပ

၇၇၅/- ကျပနလည ထတေပးရသည။ ထသ႔ေပးျခငးျဖင အေသးသးေငြလကကနမာ ပထမေဆာငထားေသာေငြကပ

၁,၀၀၀/- အတငးရေပမည။

အခ႕လပငနးမားတြငမ ထစနစက မသးစြဘ တစႀကမထတတငး ကပ ၁,၀၀၀ စသာ အျမ ထတသည

လညးရၾကသည။ ထစနစမာ ေရ႕တြငျပထားေသာ ပေသေဆာငးထားေငြစနစကသ႔ မေကာငးေခ။ သးၿပးေငြမားက ျပန

19

လညစစေဆးျခငးမျပဘ ေငြလေသာအခါတငး ကပ ၁,၀၀၀/- မနမနထတေပးျခငးေၾကာင အမားအယြငးႏင လမလည

မႈမားက အခနလြနမ ေတြ႕ရရတတသည။

ပေသေဆာငထားေငြစနစသည စာရငးစစေဆးရာတြငလညး လြယကစြာရ၏။ သးသမေသာ ေျပစာအရ သး

ေငြမားကေပါငး၍ အေသးသးေငြကင၏ လကတြငရသည လကကနေငြႏငေပါငးေသာ မလထတေပးထားေသာ ပေသ

ေဆာငထားေငြႏင အစဥကကညေနမညသာျဖစ၏။ သးစြေသာေငြမားက ေငြစာရငးစာအပတြင ၿမရငဖကေရးရာ၌ ေရ႕

မ “မ” ဟေသာ စာလးအတေကာက ေရးသကသ႔ ဤအေသးသး ေငြစာရငးစာအပတြငလညး ေရးရမညျဖစသည။

အခနး ( ၃ )

မတတမးစာအပမား

ေရ႕အခနးမားတြင ပထမသြငးစာရငးစာအပ (၆) မးရေၾကာငးေဖၚျပခၿပးျဖစသည။ ၎တ႔အနက တစမးျဖစ

ေသာ ေငြစာရငးစာအပက ေရ႕အခနးတြင အေသးစတေဖၚျပခၿပးျဖစသည။ ၎ေငြစာရငးစာအပမာ စာရငးဟေသာ

အမညနာမကသးထား၍ အဘယေၾကာငစာရငးဟေသာ အမညနာမက အသးျပသညကမ ေနာကပငးစာရငးေပါငးခပ

စာအပအခနးက႑၌ ရငးလငးျပမညျဖစေပသည။

ကနပထမသြငးစာရငး (၅) မးမာမ စာရငးဟေသာအမညနာမက အသးမျပဘ မတးတမးဟေသာ အမည

နာမကသာ အသးျပထားသည။ အဘယေၾကာင ထသ႔မတတမးဟ၍ အမညနာမ၊ သတမတရသနညးမ၊ ၎တ႔သည

မားျပားလစြာေသာ စာရငးမားက ၎စာအပမားထတြင မတထားၿပး ေနာကဆးတြငစာရငးေပါငးခပထသ႔ တညေသာ

လပေဆာငခကမားက စေပါငးပ႔ေဆာင မတသားထားရေသာေၾကာငျဖစေပသည။

ႀကးကယေသာလပငနးက လပကငၾကေသာ ကမၸဏႀကးမား၊ ေကာပေရးရငးမား၊ သမ၀ါယမမားတြင ေန႔စဥ

အေရာငးအ၀ယ၊ ေငြ၀င ေငြထြကစာရငးအေျပာငးအလြမား မားျပားလသညျဖစ၍၊ စာရငးမားအခနမေရးသြငးႏငရန

ႏင အလပတြငကယစြာၿပးစးေစရန မတတမးမာထား၍ ေရးသြငးအသးျပၾကသည။

ေအာကပါတ႔ကသည ပထမသြငးစာအပ (၅) မးမ မတတမးစာအပ (၅) မးျဖစသည။

(၁) ကန၀ယမတတမးစာအပ။

(၂) ကနေရာငးမတတမးစာအပ။

(၃) ကန၀ယျပနပ႔မတတမးစာအပ။

(၄) ကနေရာငးျပနသြငးမတတမးစာအပ။

(၅) ေန႔စဥမတတမးစာအပ (ဂာနယဟ၍လညးေခၚသည)။

၁ ။ ကန၀ယမတတမးစာအပ

ကန၀ယမတတမးစာအပတြင လပငနးတြငေရာငး၀ယေနေသာ ကနပစၥညးမား၊ အေကြး၀ယေသာ စာရငး

မားအားလးက ေရးမတၾကရသည။ လပငနးတြင အသးျပရနအတြက၀ယယေသာ ပရေဘာဂ၊ ေမာေတာယဥ၊ စကက

ရယာ စသည ပေသပငပစၥညးမားက အေကြး၀ယယရာတြင ၎မတတမးစာအပတြင ေရးသြငးျခငးမျပရပါ။ (မတခက

- ကနလကငငး၀ယျခငးမားကပါ ၎မတတမးတြင ေရးသြငးျခငးျဖင အသးျပႏငေသာလညး စာရငးေရးသြငးခါစအခန

20

တြင ကနအေကြး၀ယသကသကကသာ မတသားရေသာစာအပဟ မတထားရနလသည။) အခ႕ေသာလပငနးႀကးမား

၌ ကန၀ယမတတမးကပင ထပဆငစာအပခြျခားကာ မတသားၾကသညမားလညးရၾကသည။ ဥပမာ - (၁) စားသးကန

မား၀ယမတတမးစာအပ၊ (၂) အထညအလပ၀ယမတတမးစာအပ၊ (၃) လသးကနပစၥညး၀ယမတတမးစာအပ၊ (၄)

ေဆး၀ါးပစၥညး၀ယမတတမးစာအပ - စသညျဖင ခြျခားမတသားျခငးမးျဖစသည။

အခ႕လပငနးႀကးမားတြငမ အထကပါကသ႔ မတတမးစာအပမား ခြျခားမထားရဘ ဇယားကြကပါရေသာ

ကန၀ယမတတမးစာအပဟ၍လညး ေရးသြငးၾကျခငးမား ရေသးသည။ ဥပမာ - အထကပါ (၄) မးက စာအပတစအပ

ထတြင ကန၀ယေနရာ၌ ဇယားကြကမားျပ၍ ေရးသြငးျခငးမးျဖစသည။

ကနပစၥညးမား၀ယယေသာအခါ ေရာငးခေသာဆငမား၊ လပငနမားမ ေပးပ႔ေလရေသာ “အငဗြ ကစ” ေခၚ

ကနေရာငးေျပစာမေန၍ ကန၀ယမတတမးစာအပတြင မတတမးတငရသည။ ကနေရာငးေျပစာမားတြင ပစၥညးအေရ

အတြက၊ အမးအစား၊ ေစးႏႈနးႏငတကြ မညသညဆငလပငနးမေရာငး၍ မညသသ႔ေရာငးသည - စသညျဖင အစ

အလငေရးသားေလရသည။

ကနေရာငးေျပစာပစမာ ေအာကပါအတငးျဖစသည။

ဥးစန အမတ - ၁၀၁၊ ရနကနၿမ႕။

ဗလခပေစး ၊ ရနကနၿမ႕။ ေန႔စြ ၊ ၁ - ၃- ၉၂

ျမနမာသစၥာကမၸဏ

အမတ (၅၆၇) ကနသညလမး ရနကနၿမ႕ ။

(တစလအတြငးေငြေခလင ၂.၅ % ႏႈနးေလာသည။)

စဥ အေရအတြက အေၾကာငးအရာ ႏႈနး သငေငြ

၂၀၀၀၀

၅၀၀၀၀

၁

၂

ေသတာ ၁၀၀

တစအတ

လကဖကေျခာကေပါင ၁၀၀

ေကာဖေစ ေပါင ၁၀၀၀

(အမားျပငႏငခြငရသည)

တေပါင ၂၀/-

တေပါင ၅၀/-

၇၀၀၀၀

ကနေရာငးေျပစာမား ကန၀ယယသထ ေရာကရေသာအခါ မတတမးစာအပသ႔ ေရးသြငးျခငးမျပမ ေသခာ

စြာစစေဆးရသည။ ႏႈနးျဖင အေရအတြကက တြကခက၍ ရေသာ သငေငြသညမန၊ မမန၊ ကနပစၥညးတစမးစမ

တဆင စစေပါငးေငြသည မန၊ မမန စသညျဖင ေသခာစြာ စစေဆးၾကည႐ႈရသည။

၀ယယေသာကနပစၥညးမား ေရာကရလာေသာအခါ ကနေလာင႐မားႏင ေစးဆငမားတြင ကနလကခ မတ

တမးစာအပမားမာ ေရးသြငးေလရလင ၎ကနလကခမတတမးစာအပျဖင ကနအမနအကန ရရေၾကာငးက ကန

ေရာငးေျပစာႏင စစေဆးရသည။

ကနအေရအတြက ေစးႏႈနးတြကခကမႈမစ၍ အစစ စစေဆးၿပးေသာအခါမ ကန၀ယမတတမးစာအပတြင

ေရးသြငးရသည။ ကန၀ယမတတမးစာအပတြင ေအာကပါပစအတငး စာရငးမား ေရးသြငးရသည။

21

ကန၀ယမတတမးစာအပ

ကနေရာငး

ေျပစာအမတ အေၾကာငးအရာ အၫႊနး အေသးစတ သငေငြ

၂၀၀၀၀

၅၀၀၀၀

၁၂၀၀၀

၃၀၀၀၀

၇၀၀၀၀

၄၂၀၀၀

၁၀၁

၂၇

ျမနမာသစၥာကမၸဏ

လကဖကေျခာကေသတာ ၁၀၀

ေပါင ၁၀၀၀ ႏႈနး ၂၀/-

ေကာဖေစတစအတ

ေပါင ၁၀၀၀ ႏႈနး ၅၀/-

လေကသစတး

ကားလခညေခာ ၁၀၀ ထည

ႏႈနး ၁၂၀/-

မလခညေခာ ၂၀၀ ထည

ႏႈနး ၁၅၀/-

စ/၃၀

စ/၄၀

၁၁၂၀၀၀

အထကပါကန၀ယမတတမးစာအပတြင သကဆငရာ ကနေရာငးလကသ၏ ကနေရာငးေျပစာ အေသးစတ

စာရငးသြငးရသည။

ကနေရာငးေျပစာမာ အျခားကနေရာငးခသထမ ရရသညျဖစရာ ေျပစာအမတမားမာ အစဥလက မရႏငေခ၊

၎တ႔အသးျပသည ကနေရာငးေျပစာအမတစဥကသာ ေရးသြငးရျခငးျဖစသည။

အထကပါကန၀ယျခငးက ဇယားကြကကန၀ယမတတမးစာအပျဖင ေရးသြငးရပါမ ေအာကပါအတငးျဖစ

သည။

ဇယားကြကကန၀ယမတတမးစာအပ

ေန႔စြ စဥ အေၾကာငးအရာ အၫႊနး စစေပါငး စားကနပစၥညး အထညအလပ ေဆးပစၥညး

ခ/၃၀

။

ခ/၄၀

။

ခ/၅၀

၆၀၀၀ -

၆၇၂ -

၁၀၀၀ -

၁၆၀၀ -

၅၀၀ -

၆၀၀၀ -

၆၇၂ -

၁၀၀၀ -

၁၆၀၀ -

၅၀၀ -

၁-၃-၉၂

၃-၃-၉၂

၅-၃-၉၂

၁၀၁

၂၄

၁၅၃

ျမနမာသစၥာကမၸဏလကဖကေျခာက

ေသတာ ၁၀၀ ေပါင ၁၀၀၀ ႏႈနး ၆/-

ေကာဖေစအတ ၁၊ ေပါင ၁၁၂ ႏႈနး ၆/-

လေကသစတး လခညၾကမး ၁၀၀ ထည

ႏႈနး ၁၀/-

မလခည ၂၀၀ ထည၊ ႏႈနး ၈/-

လေမတာအေရာငးဌာန၊ ပ႐တဆပလငး

၅၀၀၊ ႏႈနး ၁/-

၉၇၇၂ - ၆၆၇၂ - ၂၆၀၀ - ၅၀၀ -

22

၂။ ကနေရာငးမတတမးစာအပ

ကနအေကြးေရာငးသမားက ကန၀ယမတတမးစာအပဖြငသကသ႔ပင သးသန႔မတထားရန၊ ကနေရာငးမတ

တမးစာအပက အသးျပၾကရသည။ ယငးမတတမးစာအပတြင လပငနး၏ပေသပငပစၥညးမား အေကြးေရာငးချခငးက

မေရးသြငးရပါ။

ကနမားေရာငးလကေသာအခါမားတြင ကနေရာငးျဖတပငးမား၌ ၀ယယသြားသအမညႏင ကနပစၥညး

အမည၊ အေရအတြက၊ ေစးႏႈနး၊ သငေငြ စသညတ႔က ေဖၚျပခၿပးျဖစေသာကနေရာငးေျပစာ နမနာမးအတငး အမား

အားျဖင (၄) ႐ြကထကမနညးေရးသား၍ (၁) ၀ယယသြားသအားတစ႐ြက၊ (၂) ကနေလာင႐မကနထတယရနအတြက

တစ႐ြကႏင (၃) ကနတစ႐ြကက စာရငးဌာနသ႔ ေသခာစြာစစေဆး၍ ကနေရာငးမတတမးစာအပတြင ေရးသြငးႏင

ရနအတြက ေပးပ႔ေလရၾကသည။ (၄) ေနာကဆးမတမာမ အေရာငးဌာနတြင လကခအျဖစ သမးဆညးေလရၾကသည။

ေအာကတြင ေဖၚျပထားေသာ ကနေရာငးမတတမးစာအပနမနာက ေလလာၾကညလင မတတမးတငပ

သည ကန၀ယမတတမးစာအပတြင မတတမးတငပႏင အတတပငေရးမတၾကရသညက ေတြ႕ရႏငသည။

ကနေရာငးမတတမးစာအပ

ေန႔စြ ကနေရာငး

ေျပစာအမတ အေၾကာငးအရာ အၫႊနး အေသးစတ သငေငြ

၂၄၀၀၀

၁၅၀၀၀

၅၀၀၀

၃၉၀၀၀

၇၅၀၀

၅၁၅၀၀

၃-၃-၉၂

၄-၃-၉၂

၅-၃-၉၂

၆

၇

၈

စနစတး ဗလခပေစး

ဇာေဘာလ (၁၀၀) ႏႈနး ၅၀/-

ျမစတစတး သမႀကးေစး

ကားလခညေခာ (၂၀၀)

ႏႈနး ၁၂၀/-

မလခညေခာ (၁၀၀)

ႏႈနး ၁၅၀/-

ေ႐ႊစတး ဗလခပေစး

မလခညေခာ (၅၀)

ႏႈနး ၁၅၀/-

23

အထကပါ ကနေရာငးမတတမးစာအပမ ကနေရာငးေျပစာအမတမားမ ကန၀ယသကသ႔ မဟတဘ၊ မမ၏

ကနေရာငးေျပစာ စာအပျဖငေရးရသျဖင အမတစဥမာ အစဥလကျဖစမညျဖစသည။

၎ဇယားက ဇယားကြကပါေသာ ကနေရာငးမတတမးစာအပေရးသြငးရန ေအာကပါအတငးေရးသြငးရပါ

သည။

ေန႔စြ စဥ အေၾကာငးအရာ အၫႊနး စစေပါငး ဇာေဘာလ ကားလခည မလခည

၅၀၀၀

၂၄၀၀၀

၁၅၀၀၀

၇၅၀၀

၅၀၀၀

၂၄၀၀၀

၁၅၀၀၀

၇၅၀၀

၃-၃-၉၂

၄-၃-၉၂

၅-၃-၉၂

၆

၇

၈

စနစတး ဗလခပေစး

ဇာေဘာလ (၁၀၀) ႏႈနး ၅၀/-

ျမစတစတး သမႀကးေစး

ကားလခညေခာ (၂၀၀)

ႏႈနး ၁၂၀/-

မလခညေခာ (၁၀၀)

ႏႈနး ၁၅၀/-

ေ႐ႊစတး ဗလခပေစး

မလခညေခာ (၅၀)

ႏႈနး ၁၅၀/-

၅၁၅၀၀ ၅၀၀၀ ၂၄၀၀၀ ၂၂၅၀၀

ဇယားကြကပါေသာ မတတမးမားထားျခငး၏ အကးေကးဇးမာ ကနပစၥညးတစမးခငး၏ အေရာငးအ၀ယက

လြယကစြာ သရႏငပါသည။ ၎ျပင မညသညကနသည ရငးႏးျမႇပႏမႈ ေငြအငအားအေပၚတြင အကးအျမတ ေငြမည

မ ရရႏငသညကလညး လြယကစြာသရႏငပါသည။ ၎ျပင မညသညကနသည အေရာငးထငး၍ မညသညကနသည

အေရာငးသြကသညကလညး လြယကစြာသရႏငေပသည။

၃။ ကန၀ယျပနပ႔မတတမးစာအပ

ျပန၍ေရာငးရန၀ယယလာေသာ ကနမားသည တစခါတစရ နမနာႏင မတေသာကနမား ျဖစေနေလရသည။

၀ယသေရာငးသႏစဥး သေဘာတထားသည လကနာရနအခကမား မညၫႊတ၍ ၎ခ႕ယြငးပကစးလညးေကာငး

၀ယယလာေသာကနပစၥညးမားေပၚတြင မေကနပခကမား ရတတသည။ ထသ႔ ေတြ႕ရရေသာအခါမားတြင ၀ယယ

ထားၿပး ကနမားျပနပ႔ရာတြင ကန၀ယျပနပ႔မတတမးစာအပက အသးျပၾကသည။

စာရငးေရးသြငးနညးမာ ကန၀ယမတတမးစာအပ ေရးသြငးနညးပစမးပငျဖစသည။ ဇယားကြကပါေသာ ကန

၀ယမတတမးစာအပက မလအသးျပခလင ကန၀ယျပနပ႔ မတတမးစာအပကလညး ဇယားကြကျဖငပင အသးျပရ

သည။

24

ကန၀ယမတတမးစာအပေရးသြငးစဥက ကနေရာငးျဖတပငးမ ေရးသြငးသညက ေဖၚျပခၿပးျဖစသည။ ကန

၀ယျပနပ႔ေသာအခါတြင ထေရးသြငးခေသာ ကနေရာငးျဖတပငးက ျပန၍ျပငဆငေနရနမလေပ၊ ကနက ျပန၍လကခ

ရေသာ မလကနေရာငးေသာ ကမၸဏသ႔မဟတ ဌာနမ ၿမရငလႊာ ျပလပ၍ လကခရရေသာ ကနအေရအတြက၊ ႏႈနးထား

သငေငြ သ႔မဟတ ေလာေငြကေရးသြငးၿပး ကနျပနပ႔သအားျပနေပးလကျခငးျဖင စာရငးခႏမေသာသေဘာသ႔ သက

ေရာကသြားေလသည။ ၿမရငလႊာနမနာမာ ေအာကပါအတငးျဖစသည။

ေဖၚျပခက

ၿမရငလႊာ

အမတ (၁၀၅)

ဥးစန ရနကနၿမ႕။

ဗလခပေစး၊ ရနကနၿမ႕။ ေန႔စြ။ ၁ - ၄- ၉၂

ျမနမာသစၥာကမၸဏ

အမတ (၅၆၇) ကနသညလမး ရနကနၿမ႕။

ေန႔စြ အေၾကာငးအရာ သငေငြ

၁-၄-၉၂ လဘကေျခာက (၁၀) ေသတာေပါင (၁၀၀)

တစေပါင ၂၀/- ႏႈနး

(နမနာႏင ကြလြသည)

၂၀၀၀

ၿမရငလႊာက မငအနေရာငျဖင ပႏပေလရသည။ ႐း႐းမငအနကျဖင ပႏပေလရေသာ ကနေရာငးျဖတပငးႏင

ထငရားစြာ ခြျခားႏငရနျဖစသည။ အခ႕ ကမၸဏႀကးမားကမ အနေရာငစာ႐ြကကပင အသးျပၾကသည။ ယခငအခနးက

ကန၀ယမတတမးကျပနလညၾကညလင ၁- ၃- ၉၂ ေန႔တြင ျမနမာသစၥာကမၸဏမ လဘကေျခာက ေသတာ (၁၀၀)

ေပါင (၁၀၀၀) ႏႈနး ၂၀ /- သငေငြကပ ၂၀၀၀၀ /- ျဖင ၀ယခသညက ေတြ႕ရရလမမည။ ၎အနကမ ေပါင (၁၀၀) မာ

နမနာႏင ကြလြသျဖင၊ ျမနမာသစၥာကမၸဏသ႔ ျပနပ႔လကရာ ျမနမာသစၥာကမၸဏမ အထကပါ “ၿမရငလႊာ” က ၀ယယ

သသ႔ ေပးပ႔ျခငးျဖစသည။

ကန၀ယျပနပ႔မတတမးစာအပ

ေန႔စြ ၿမရငလႊာအမတ အေၾကာငးအရာ အၫႊနး အေသးစတ သငေငြ

၂၀၀၀

၁-၄-၉၂ ၁၀၅ ျမနမာသစၥာကမၸဏ

လဘကေျခာကေပါင

(၁၀၀) ႏႈနး ၂၀/-

၂၀၀၀

25

၄။ ကနေရာငးျပနသြငးမတတမးစာအပ

ကနေရာငးျပနသြငးမတတမးစာအပမာ လပငနးမ ေရာငးခလကေသာကနမားက ၀ယယသြားသက အထက

ပါ ေဖၚျပခကပါနညးမားအရ မေကနပ၍ျပနပ႔ေသာအခါ ေရးမတရေသာ စာအပျဖစပါသည။ ကနေစးႏႈနး၊ ေလာေငြ

မား၊ ျပငဆငေငြမားကလညး ဤစာအပတြငပင ေရးသားႏငေပသည။ စာရငးေရးသြငးပႏင ၿမရငလႊာေပးပ႔မားမာ

ကန၀ယျပနပ႔မတတမးစာအပတြင ေရးသားသကသ႔ပင ျဖစသည။

ေရ႕အခနးတြင ေဖၚျပထားေသာ ကနေရာငးမတတမးစာအပ၌ ဇာေဘာလ အထည (၁၀၀) က ကပ ၅၀/

ႏႈနးျဖင ဗလခပေစးစနစတးသ႔ ေရာငးခခရာ၀ယ စနစတးမ အထည (၁၀) က နမနာပစႏင မည၍ ျပနပ႔ခလင

“ၿမရငလႊာ” က စနစတးသ႔ပ႔ရ၍ ကနေရာငးျပနသြငးမတတမးစာအပတြငလညး ေအာကပါအတငးေရးသြငးၾကရသည။

ၿမရငလႊာ

၁၇၃

စနစတး ရနကနၿမ႕။

ဗလခပေစး၊ ရနကနၿမ႕။ ေန႔စြ၊ ၅-၄-၉၂

ေ႐ႊ၀ငးအထညတက

သမႀကးေစး၊ ရနကနၿမ႕။

ေန႔စြ အေၾကာငးအရာ သငေငြ

၅-၄-၉၂ ဇာေဘာလ (၁၀) ႏႈနး ၅၀/- ၅၀၀

၅၀၀

ကနေရာငးျပနသြငးမတတမးစာအပ

ေန႔စြ ၿမရငလႊာ အေၾကာငးအရာ အၫႊနး အေသးစတ သငေငြ

၅၀၀

၅-၄-၉၂ ၁၆၃ စနစတး ဗလခပ ေစး၊

ဇာေဘာလ (၁၀) ထည

ႏႈနး ၅၀/-

၅၀၀

26

အခနး(၄)

ေန႔စဥမတတမး (ဂာနယ)

အသးျပျခငး

မညသညလပေဆာငခကမးကမဆ ပထမသြငးစာရငးစာအပမား၌ ေရးဥးစြာမမတသားဘ စာရငးေပါငးခပ

စာရငးမားသ႔ တက႐ကေရးသြငးမတသားျခငးမျပရဟသည စညးကမးခကအရ၊ ေရးအခါက အေရာငးအ၀ယ၊ ေငြေပး

ေငြယ စသညျပလပေဆာင႐ြကခကမနသမက ျပလပေဆာင႐ြကသည ေန႔အစအစဥအရ ၿမစား - ၿမးရငခြ၍

“ေန႔စဥမတတမး” ေခၚ ဂာနယစာအပ၌ ေရးဥးစြာ ေရးသြငးမတသားေလရခၾကသည။

ေဖၚျပခက

၁၉၉၂ ခႏစ မတလ (၁) ရက ဥးဘထမကန၀ယ ကပ ၃၀၀၀

။ ။ (၁) ရက ဥးလသ႔ေပးေငြ ကပ ၂၀၀၀

။ ။ (၃) ရက ပရေဘာဂ၀ယေငြ ကပ ၅၀၀

။ ။ (၄) ရက ဘဏသ႔သြငးေငြ ကပ ၁၀၀၀

။ ။ (၅) ရက အခြနအခေပးေငြ ကပ ၁၅၀၀

ေန႔စဥမတတမး

ေန႔စဥမတတမး၏ပစမာ ေအာကပါအတငးျဖစ၍ စာရငးေရးသြငးရာတြငလညး မလႏစဘကသြငးစာရငး

ဥပေဒအတငး အကးခစားသ ရရသက ၿမးစား အကးစြန႔သ/ ေပးသက ၿမးရငဟသညႏငအည စာရငးသြငးရသည။

ေန႔စြ အေၾကာငးအရာ အၫႊနး ၿမစား ၿမရင

ကန၀ယစာရငး

သ႔ ဥးဘစာရငး

(ဥးဘထမ ကနေကြး၀ယစာရငး)

ဥးလစာရငး

သ႔ ေငြစာရငး

(ဥးလသ႔ ေငြေပးေချခငး)

ပရေဘာဂစာရငး

သ႔ ေငြစာရငး

(ပရေဘာဂ၀ယျခငးက စာရငးေရးသြငးျခငး)

ဘဏစာရငး

သ႔ ေငြစာရငး

(ဘဏသ႔ ေငြမား ေပးသြငးျခငး)

၁-၃-၉၂

၁-၃-၉၂

၃-၃-၉၂

၄-၃-၉၂

၅-၃-၉၂ အခနအခ ေပးေငြစာရငး

သ႔ ေငြစာရငး

(အခြနအခေငြ ေပးေချခငး)

၃၀၀၀

၂၀၀၀

၅၀၀

၁၀၀၀

၁၅၀၀

၃၀၀၀

၂၀၀၀

၅၀၀

၁၀၀၀

၁၅၀၀

27

ေန႔စဥမတတမးေရးရာတြင ပထမဥးစြာ ၿမစားစာရငးက ေရးရၿပး ေရးသားရာတြင လက၀ဘကမဥးအနးသ႔

ကပ၍ေရးသားရသည။ လကာလကမဥးထပ၌ “မ” ဟေသာ စကားလးကလညး ေရးသားရသည။ ၎ေအာကမ

တစဖန ၿမရငစာရငးက ေရးသြငးရာတြင လက၀ဘကမဥးႏင အနညးငယခြာ၍ေရ႕မ “သ႔” ဟေသာ စကားလးျဖငစ၍

စာရငးအမညက ဆက၍ေရးရသည။

ၿမစားသငေငြက ၿမစားဇယားတြင ေရးသြငး၍ ၿမရငသငေငြက ၿမရငဇယားတြင ေရးသြငးရသည။

လပေဆာငခကက စာရငးေရးသြငးၿပး၊ ေနာကစာေၾကာငးတြင မတတမးေရးသားျခငး၏ အေၾကာငးအရာရငး

လငးခကက အတခပေရးသားရသည။ အဆပါ ေဖၚျပရမညအေၾကာငးအရာ ရငးလငးခကမာ အတဆးႏင အဓပၸါယ

ျပညစ၍ ရငးလငးေသာ ေဖၚျပခကျဖစရနလညး အထးသတျပရနလအပသည။

အထကတြင ေဖၚျပခသညအတငး ေရးအခါက စာရငးေရးရာတြင လပေဆာငခကက ေန႔စဥမတတမး၌သာ

လင တစခတညးေသာ မတတမးစာအပအျဖစျဖင ေရးသားေလရေသာလညး၊ ယခအခါ စာရငးမတသားရာတြင တး

တကလာသညအေလာက အခနႏငလပအားက သကသာမႈအတြကေရ႕႐ႈ၍ လပငနး၏ လပေဆာငခကအားလးက

ေန႔စဥမတတမးႏင မတသားရနမလဘ၊ လပေဆာငခကမား၏ အမးအစားအလကကခြျခား၍ ေငြစာရငးစာအပ၊ ကန

၀ယမတတမးစာအပ၊ ကနေရာငးမတတမးစာအပ စသညျဖင သးျခားမတတမးစာအပမားက အသးျပလာၾကသည။

ေအာကပါလပေဆာငခကမားကသာလင မတသားရန၊ ေန႔စဥမတတမးအသးျပၾကသျဖင ေန႔စဥမတတမး၏ လပငနး

သည ကဥးေျမာငး၍လာသည။

(က) သးျခားပထမသြငးစာအပ မထားရေသာလပေဆာငခကမား စာရငးသြငးျခငး။

(ခ) စာရငးေျပာငးျခငး။

(ဂ) အမားမားျပငျခငးႏငစာရငးမားညႇႏႈငးျခငး။

(ဃ) စာရငးဖြငျခငးႏင စာရငးပတျခငး။

ေန႔စဥမတတမးသည ပထမသြငးစာရငးစာအပ (၆) အပအနက တစအပအပါအ၀ငျဖစသညကလညး သ

မတထားရနျဖစသည။

(က) သးျခားပထမသြငးစာအပမထားရေသာလပေဆာငခကမားစာရငးသြငးျခငး။

ေရ႕အခနးတြငလပေဆာငခကဟသေ႐ြ႕က ေန႔စဥမတတမးတြင ေရးသြငးရပက ျပသၿပးျဖစသည။ ေန႔စဥ

မတတမးပစမာ ထအတငပငျဖစသည။ ယခေခတတြင အသးျပသညအခက (၄) ခကအနက ပထမအခကျဖစေသာ

ေဖၚၿပၿပးျဖစသည။ ေငြစာရငးႏင အေရာငးအ၀ယ မတတမးစာအပမားႏင ထညသြငျခငးမျပႏငသည လပေဆာင

ခကမားက ေအာကပါအတငး စာရငးေရသြငးရသည။

ေဖာျပခက ။ ၁၉၉၂ ခႏစ မတလ (၁) ရက၊ ဘေဘဘားမားပရေဘာဂတကမ

႐းသးပရေဘာဂအေကြး၀ယ …… ကပ ၅၀၀၀

၁၉၉၂ ခႏစ မတလ (၃) ရက၊ ဗလခပေစးအဖြ႕သ႔ေပးရနရ

ဆငးခနးငားခ ……. ကပ ၁၂၀၀

၁၉၉၂ခႏစ မတလ (၃) ရက၊ ဥးတငထမ ရရနရပြခ ကပ ၃၀၀၀

28

ေန႔စြ အေၾကာငးအရာ အၫႊနး ၿမးစား ၿမးရင

ပရေဘာဂစာရငး မ

သ႔ ဘေဘဘားမားပရေဘာဂစာရငး

ဘေဘးဘားမားပရေဘာဂတကမပရေဘာဂအေကြး၀ယျခငး)

ဆငခနးငားစာရငး မ

သ႔ ဗလခပေစးစာရငး

(ဗလခပေစးသ႔ေပးရနရဆငခနးခက စာရငးေေရးသြငးျခငး)

၁၉၉၂ ခ

မတ (၁)

။ (၃)

။ (၃)

ဥးတငစာရငး

သ႔ ပြခရစာရငး

(ဥးတငထမရရနရသည ပြခကစာရငးေရးသြငးျခငး)

၅၀၀၀

၁၂၀၀

၃၀၀၀

၅၀၀၀

၁၂၀၀

၃၀၀၀

၁၉၉၂ ခ မတလ (၁) ရကေန႔တြင ဘေဘဘားမားမပရေဘာဂမားက အေကြး၀ယယရာ၌ ထပရေဘာဂသည

ျပနလညးေရာငးရနမဟတဘ လပငနးသးသကသကသာျဖစသျဖင ကန၀ယစာရငးတြင မထညသြငးႏငေခ။ ထနညး

တ အေကြး၀ယယျခငးျဖစသျဖင ေငြေၾကးေပးရျခငးမရ၍ ေငြစာရငးတြငလညး ေရးသြငးႏငျခငးမရေခ။ အျခားမတ

တမးမားျဖစေသာ ကနေရာငးမတတမး၊ ကန၀ယျပနပ႔မတတမးမား၊ ကနေရာငးျပနသြငးမတတမး စသညတ႔ႏငလညး

အကး၀ငျခငးမရေခ။ ထ႔ေၾကာင ၎က ေန႔စဥမတတမး၌သာ ေရးသြငးရ၏။ ထနညးအတပင ဆငခနငားခမာလညး

ေငြေၾကးေပးရျခငး မရေသး၍ ေငြစာရငး၌ေရးသြငးမႈ မျပႏငသကသ႔ အျခားမတတမးမားႏငလညး အကးမ၀ငေခ။

ဥးတငထမ ရရနပြခမာလညး ရရနရသညမနေသာလညး ေငြေၾကးအေပးအယ လး၀ မျပလပရေသးသျဖင

အျခားပထမသြငး မတတမး (၅) မးႏင ထညသြငးျခငးမျပႏငေခ။ ထ႔ေၾကာင ထ႔သ႔ေသာ စာရငးမားက ေန႔စဥမတ

တမးျဖငသာလင ေရးသားထညသြငးရေလသည။

(ခ) စာရငးေျပာငး (ဂ) အမားျပငျခငးႏငစာရငးညႇႏႈငးျခငးႏင (ဃ) စာရငးဖြငျခငး၊ စာရငးပတျခငးတ႔ကမ

ေရးဥးသငအေနျဖင စာရငးေပါငးခပစာရငးက သငၾကားျခငးမျပရေသးသျဖင ဤအခနးတြင မေဖာျပေသးဘ ေနာက

အခနးမားတြင သးျခားေဖာျပေပးသြားမညျဖစသည။

အခနး(၅)

စာရငးေပါငးခပ (လယဂာ)

စာရငးေပါငးခပထားရျခငး၏ အေၾကာငးရငး

စာရငးမားကစေပါငးထားရသည စာရငးေပါငးခပ (သ႔မဟတ) လယဂာစာအပသည စာရငးႏငပတသတ

လင အဓကမ႑ငအကဆး၊ အေရးပါအရာေရာကဆးႏင လပငနး၏ေျခအေနကျပေသာ စာအပျဖစ၏။ ထ႔ေၾကာင

၎စာအပက အဓကစာရငးစာအပ (သ႔မဟတ) ေနာကဆးသြငး စာရငးစာအပဟ လညးေခၚၾကသည။

29

လပငနး၏လပေဆာငခကမားက စာရငးသြငးရာ၌ လြယကေစရနႏင အခနကနသကသာမႈရေစရန ပထမ

သြငးစာရငးစာအပမား အသးသးခြျခား၍ ေရးဥးစြာ ေရးသြငၾကရေသာလညး ေနာကဆးတြင ၎စားရငးသြငးခကမား

က အေသးစတေသာလညးေကာငး ေပါငး၍ေသာလညးေကာငး စာရငးေပါငးခပသ႔ စာရငးသြငးေပၾကရသည။

ျမစငယေခာငးငယတ႔သည တစခခငးေသာလညးေကာငး စေပါငး၍ေသာလညးေကာငး ပငလယသမဒၵရာအတြငးသ႔

စး၀ငရဘသကသ႔ စာရငးမားကလညး မညသ႔ပငခြျခားထား၍ ေရးဥးစြာသြငးထားၾကေစကာမ ေနာကဆး၌ ဤစာရငး

ေပါငးခပတြင လာေရာကေပါငးဆၾကရ၏။ ေငြစာရငးစာအပသည ပထမသြငးစာအပ တစအပအျဖစ အသးျပေသာ

လညး စာရငးေပါငးခပ၏ အစတအပငးတစချဖစသည။ ေငြစာရငးက သးျခားခြ၍ စာအပတစအပျပလပထားျခငး

မသာျဖစသည။

စာရငးေပါငးခပထားျခငး၏အကး

စာရငးေပါငးခပထားျခငး၏အကးမာ လပငနး၏လပေဆာငခကမားက ၎စာအပတြငေရးသြငး မတသား

ထားျခငးျဖင ေနာငအလရေသာအခါ ျပနလညၾကည႐ႈႏငရနသညသာမက၊ ၎တ႔မ ၎အတြက အလြနအေရးႀကး

ေသာ အၾကာငးအရာမားျဖစသညလပငနး လပကငခေသာ အခနကာလအတြငး အကး ရ မရ (အျမတရ-မရ) ႏင

လပငနး၏ ပငဆငပစၥညးမားႏင ေငြေၾကးအေျခေနစသညတ႔က ေဖာျပႏငစြမးရေပသည။

ပထမသြငးစာရငးစာအပ (၆) အပႏင စာရငးေပါငးခပတ႔ ဆကသြယပက ေအာကပါပစျဖင သရႏငသည။

ေငြစာရငး ကန၀ယ မတတမး

ကနေရာငး မတတမး

ကန၀ယျပနပ႔ မတတမး

ကနေရာငး ျပနသြငး မတတမး

ေန႔စဥ မတတမး စာအပ

စာရငးေပါငးခပ

အစမးရငးတမး

စာရငးေပါငးခပသ႔ စာရငးမားေရးသြငးျခငး

စာရငးေပါငးခပသ႔ စာရငးမားက သကဆငရာ ပထမသြငးစာရငးစာအပမားမ စာရငးေရးသြငးပ႔ေဆာငရ၏။

စာရငးပ႔ေဆာငးျခငးအလပသည အဓကျဖစသည။ ထသ႔ စာရငးပ႔ေဆာငရာတြင ႏစဖကသြငးစာရငးဥပေဒက ျပန

လညသရရနလသည။

30

ႏစဖကသြငးစာရငး၏ ဥပေဒသမာ -

(က) ရသ/ အကးခစားသ ------------ ၿမစား

(ခ) ေပးသ/ အကးစြန႔လြတသ ------ ၿမရင ဟ၍ျဖစသည။

ဤဥပေဒသက ေၾကညကစြာနားလညးသေဘာေပါကရန အထးလအပေပသည။

စာရငးေပါငးခပ၏စာရငးဇယားပစမာ ေအာကပါအတငးျဖစသည။

ၿမစား စာရငးေပါငးခပ

ေန႔စြ အေၾကာငးအရာ အၫႊနး သငေငြ ေန႔စြ အေၾကာငးအရာ အၫႊနး သငေငြ

စာရငးေပါငးခပတြင စာရငးေရးသြငရာ၌ အေၾကာငးအရာက ျပညစရညလားစြာ ေရးရနမလေပ။ ၿမစားဖက

ပထမအကြက၌ ေန႔စြကလညးေကာငး ဒတယအကြကတြင အေၾကာငးအရာ (မညသညစာရငးသ႔ ရငးျပရန) ကလညး

ေကာငး တတယအကြကအၫႊနး၌လညးေကာငး ၿမးရငျပထားေသာ စာမကႏာအမတကလညးေကာငး ေနာကဆး

ကြကတြင သငေငြကလညးေကာငး ေရးသြငးေဖာျပရသည။

ထ႔နညးတပင ၿမရငဖကတြင စာရငးေရးသြငး ပ႔ေဆာငရာတြငလညး၊ ပထမအကြကတြင ေန႔စြကလညး

ေကာငး ဒတယအကြကတြင (မညသညစာရငးသ႔ၿမစားျပရန) က အေၾကာငးအရာအတခပႏင၊ အၫႊနးအကြက၌ ထ

ၿမစားစာအပစာမကႏာအမတကလညးေကာငး ေနာကဆးအကြကတြင သငေငြကလညးေကာငး ေရးသြငးေဖာျပရ

သည။

လပငနး၏လပေဆာငခကမားက စာရငးေပါငးခပသ႔ တက႐ကေရးသြငးရာတြင မလလားအပေသာ အေသး

စတမားက မားျပားစြာေရးသားရ၍ မားယြငးႏငသညအျပင၊ မညမဂ႐တစကေရးသြငးေစကာမ၊ စာရငးတစဖက၌သာ

ေရးသြငးမ၍တစဖကတြင ကနရေနပါက ႏစဖကသြငးစနစဥပေဒသက ပကျပားသြားႏင၍ ေနာကဆးလပငနး၏ စာရငး

မား မနမမနခနကကရေသာ အစမးရငးတမးက တစဖကႏငတစဖက မကကညဘ ျဖစေနတကေပသည။

အခ႕ေသာ ပထမသြငးစာရငးစာအပမ စာရငးေပါငးခပသ႔ စာရငးပ႔ေဆာငရာတြင စေပါငး၍ပ႔ေဆာငသည

အခါ၌ အေၾကာငးအရာအကြကတြင “အေထြေထြ” ဟ အခ႕ေရးသားေလရၾကသည။ ကနေရာငးႏငကန၀ယမတတမး

စာအပမားမစစေပါငးက စာရငးေပါငးခပသ႔ စာရငးပ႔ေဆာငးရာတြငလညးေကာငး စေပါငးထားေသာေန႔စဥမတတမး

မားမ စာရငးပ႔ေဆာငရာတြငလညးေကာငး ေတြ႕ရႏငေပသည။

ပထမသြငးစာရငးစာအပမားမ စာရငးေပါငးခပသ႔ ပ႔ေဆာငရာတြင လကနာရမညပ႔ေဆာငနညးမားမာ

ေအာကပါအတငးျဖစသည။

(၁) ေငြစာရငးစာအပ၏ၿမစားဖကတြငရေသာ စာရငးသြငးခကမားက စာရငးေပါငးခပရသကဆငရာစာရငး

မားသ႔ ၿမရငစာရငး ပ႔ေဆာငရ၏။

31

(၂) ေငြစာရငးစာအပ၏ ၿမရငဖကတြငရေသာ စာရငးသြငးခကမားက စာရငးေပါငးခပရ သကဆငရာစာရငး

မားသ႔ ၿမစားစာရငး ပ႔ေဆာငရ၏။

(၃) ေငြစာရငးစာအပ၏ ေလာေငြဇယားရ စာရငးသြငးခကမားက ေအာကပါအတငး စာရငးပ႔ေဆာငရ၏။

(က) ေငြစာရငးစာအပ၏ ၿမစားဖကမ ပဂၢလစာရငးမားသ႔ တစဥးစၿမရငစာရငးပ႔ေဆာင၍ စစ

ေပါငးက ေလာေငြေပးစာရင၏ ၿမစားဖကသ႔ စာရငးပ႔ေဆာငရ၏။

(ခ) ေငြစာရငးစာအပ၏ ၿမရငဖကမ ပဂၢလစာရငးမားသ႔ တစဥးစ ၿမစားစာရငးပ႔ေဆာင၍ စစ

ေပါငးက ေလာေငြရစာရငး၏ၿမရငဖကသ႔ စာရငးပ႔ေဆာငရသည။

(၄) ကနေရာငးမတတမးစာအပရ စာရငးသြငးခကမားက ပဂၢလစာရငးမားသ႔ တစဥးစ ၿမစားစာရငးပ႔

ေဆာင၍ စစေပါငးက ကနေရာငးစာရငးသ႔ ၿမရငပ႔ေဆာငရသည။

(၅) ကနေရာငးျပနသြငးမတတမးစာအပရ စာရငးသြငးခကမားက ပဂၢလစာရငးမားသ႔ တစဥးစ ၿမရငပ႔

ေဆာင၍ စစေပါငးက ကနေရာငးျပနသြငးစာရငးသ႔ ၿမစားစာရငးပ႔ေဆာငရသည။

(၆) ကန၀ယမတတမးစာအပရ စာရငးသြငခကမားက ပဂၢလစာရငးမားသ႔ တစဥးစ ၿမးရငစာရငးသ႔

ပ႔ေဆာင၍၊ စစေပါငးက ကန၀ယစာရငးသ႔ ၿမစားစာရငးပ႔ေဆာငရသည။

(၇) ကန၀ယျပနပ႔မတတမးစာအပရ စာရငးသြငးခကမားကပဂၢလစာရငးမားသ႔ တစဥးစး ၿမစားစာရငးပ႔

ေဆာင၍ စစေပါငးက ကန၀ယျပနပ႔စာရငးသ႔ ၿမရငစာရငးပ႔ေဆာငရသည။

(၈) ေန႔စဥမတတမးရ စာရငးသြငးခကမားက ၎တ႔တြင ပါရသညအတငး ၿမစား/ ၿမရင စာရငးပ႔ေဆာင

ရသည။ ၿမစားဇယားရ သငေငြက ၎ႏငတညတညတြင ျပထားသညစာရငးသ႔ ၿမရငစာရငးပ႔ေဆာငရ၍ ၿမရငဇယားရ

သငေငြက ၎ႏငတညတညတြငျပထားေသာ စာရငးသ႔ ၿမးရငစာရငးပ႔ေဆာငရသည။

အျခားမတတမးမားမ စာရငးပ႔ေဆာငရာတြင လြယကေသာလညး ေန႔စဥမတတမးမားမ စာရငးပ႔ေဆာငရာ

တြင အထးသတျပရန လေပသည။ မညသညစာရငးက ၿမစား/ ၿမရင စသညျဖင ခြျခား၍ေသခာစြာ စစေဆးၿပးမ

စာရငးကပ႔ေဆာငရေလသည။ တနညးအားျဖင ေန႔စဥမတတမးသည စာရငးေပါငးခပ၏ ေရ႕ေဆာငလမးျပလညး

ျဖစသည။ ေန႔စဥမတတမးတြင မနကနေသာလမးၫႊနခကက ၿမစား/ၿမရင ေရးသြငၿပးေနာက ထအတငးပင စာရငး

ေပါငးခပ၌ ႏစမးစလးေရးသြငးရေပသည။

စာရငးေပါငးခပရစာရငးအသးသးအား စာရငးပတလကကန ရာျခငး။

ပထမသြငးစာရငးစာအပ (၆) မးရ စာရငးသြငးျခငး အသးသးျပလပခၿပးေနာက ပထမသြငးစာရငးစာအပ

(၆) မးမ အခကအလကအားလးတ႔က စာရငးေပါငးခပသ႔ ပ႔ေဆာငေပးခၿပးျဖစ၍ စာရငးေပါငးခပရ စာရငးအသးသး

တ႔၌ အခ႕စာရငးမားသည ၿမစားသကသကသာရ၍ အခ႕စာရငးမားသည ၿမးရငသကသကသာရၿပးလင အခ႕စာရငး

မားမာမ ၿမစားေရာ ၿမရငပါ ႏစဖကစလးရေနသညက ေတြ႕ရရမည။

ကန၀ယစာရငး၊ ကနေရာငးစာရငး၊ ပရေဘာဂစာရငး၊ စကကရယာစာရငး၊ ေမာေတာယာဥစာရငး၊ စာေရး

ကရယာစာရငး၊ အလပသမားစာရငး၊ တယလဖနးစာရငး၊ အခြနအခစာရငး၊ လစာစာရငး၊ ေလာေငြေပးစာရငး၊ ေကာ

32

မရငေပးစာရငး၊ ကနသယခစာရငး၊ ကနပ႔ခစာရငး၊ အေထြေထြစာရငးမား စသညစာရငးမားသည ၿမစာသကသက

စာရငးမားသာျဖစသညက အမားအျပားေတြ႕ရၾကရမညျဖစပါသည။

ပဂၢလစာရငးမားျဖစေသာ ဥးဘ၊ ဥးလ၊ ေဒၚျမ၊ ေဒၚခ၊ သစၥာကမၸဏ၊ ေမတာစတး စေသာ စာရငးမာကမ

ၿမရငေရာ ၿမစားပါ ႏစဖကစလးရေနသညက အမားအားျဖင ေတြ႕ရႏငမညျဖစသည။ ထသ႔ေသာစာရငးမားက ၿမစား

ဖကေပါငးသငေငြႏင ၿမရငဖကေပါငးသငေငြတ႔၏ ျခားနားျခငးကရာ၍ လကကနစာရငးမားေရးဆြရသည။

ေငြစာရငးမာ ၎စာအပအတြငး၌ပင၊ ေငြလကကနမညမ၊ ဘဏလကကနမညမ စသညတ႔က ရာေဖြထား

ၿပးျဖစသည။ ကန၀ယမတတမး၊ ကနးေရာငးမတတမး၊ ကန၀ယျပနပ႔မတတမး၊ ကနေရာငးျပနသြငးမတတမးႏင ေန႔စဥ

မတတမးတ႔မာ မတတမးစာအပမား သကသကသာျဖစ၍ ႏစဖကသြငးစနစသြငးစနစတြငပါ၀ငေသာ စာရငးမားမဟတ

သျဖင လကကနရာရန လး၀မလေခ။ ၎ပထမသြငး စာရငးစာအပမားအတြငးရ လပေဆာငမႈမားက စာရငးေပါငးခပ

အတြငးသ႔ ပ႔ေဆာငၿပးလင ပထမသြငးစာရငးစာအပမား၏လပငနးသည ၿပးဆးျခငးသ႔ေရာကေလသည။ ေနာကထပ

မညသညစာရငးတြငမ မပါရေတာေခ။

ထသ႔စာရငးေပါငးခပအတြငး ပ႔ေဆာငၿပးစာရငးအသးသး၌သာ လကကနရာရမညျဖစသည။ ထလကကန

မားက (ၿမစားမားက ၿမစားသကသက/ ၿမးရငမား ၿမရငသကသက) ေပါငးေသာ ႏစဖကသြငးစနစ၏ဥပေဒအရ ၿမစား

လကကနစစေပါငးသည ၿမရငလကကနစစေပါငးႏင တညေနရမည။

ႏစဖကသြငးစာရငးေရးနညးတြင မညသညအကးေၾကာငးအခကမဆ ၿမစားႏင ၿမရငအစဥတြ၍ေရးသြငး

သညအေလာက၊ ေငြစာရငးစာအပ၊ ေန႔စဥမတတမးစာအပမားမာ စာရငးေပါငးခပသ႔ ေရသြငးထားသည စာရငးအသး

သး၏ ၿမစားလကကနမားႏင ေငြစာရငးလကကနေပါငးျခငးသည ၿမရငလကကနမားတ႔၏ေပါငးျခငးႏင အၿမကကည

ေနသညကသာ ေတြ႕ရမညျဖစသည။

ႏစဖကသြငးစာရငးသည တနညးအားျဖင “ခနခြင” ကသ႔ျဖစ၍ တစဖကတြင ပသာေလးတစလးကထည၍

အျခားတစဖကတြင ငါးဆယသားႏစလးကထညသညရေသာ ခနခြငလာသည ညေနမညပငျဖစသည။ ဤကသ႔ပင

ၿမစားလကကနမားႏင ၿမရငလကကနမားသည ကကညေနမညျဖစေပသည။

စာရငးေပါငးခပအတြငးရ စာရငးအမးအစားမား

ပထမသြငးစာရငးစာအပမားမ စာရငးေပါငးခပသ႔ စာရငးမားအသးသးပ႔ေဆာငၿပးေနာကစာရငးေပါငးခပရ

စာရငးအသးသး၏ လကကနမားက ရာေဖြရေၾကာငး ေရ႕ပငးတြင ေဖာျပခၿပးျဖစေပသည။ ထလကကနစာရငးမားတြင

စာရငးအမးအစားအားျဖင ေအာကပါအတငးေတြ႕ရရမည။

33

စာရငးေပါငးခပ စာရငးမား

34

ပစၥညးစာရငးမား အမညခစာရငးမား

ပဂၢလမဟတေသာ စာရငးမား ပဂၢလစာရငးမား

ၿမရငစာရငးမားၿမစားစာရငးမား

(၁) ပဂၢလစာရငးမား။

(၂) ပဂၢလမဟတေသာစာရငးမား

(၁) ပဂၢလစာရငးမားမာ - ဥးန၊ ဥးျဖ၊ ဥးၿပာ၊ သစၥကမၸဏ၊ စနစတး၊ ကနသြယေရးေကာပေရးရငး၊ သမ

၀ါယမစသညျဖင လပငနးရငႏငလပငနးမား၏အမညမားက ေခါငးစဥတပ၍ဖြငထားေသာစာရငးမားျဖစသည။

ေငြမား၊ ကနမား၊ ပစၥညးမားေဆာင႐ြကမႈမား စသညတ႔က ေပးျခငး၊ ယျခငးမားျပလပၿပးေနာက လပငနးမ

စာရငးမပတရာတြင ေပးရနကနရေနေသာ ပဂၢလမား (ၿမရငမား) ႏင လပငနးမရရနကနရေနေသာပဂၢလမား (ၿမစား

မား) ဟ၍ အသးသးရေနၾကမညျဖစသည။

(၂) ပဂၢလမဟတေသာ စာရငးမးတြင ႏစမးထပမခြျခားထားသည။

(က) ပစၥညးစာရငးႏင

(ခ) ပစၥညးမဟတေသာ (အမညခ) စာရငး - ဟ၍ျဖစသည။

(က) ပစၥညးစာရငးမား - လပငနးမ လပငနးအတြက ေရရညအသးျပရနရည႐ြယ၍ ၀ယယေသာ ပစၥညး

မားက ဆလသည။ ၎ပစၥညးမားကလပငနးမတစဆင ျပနလညေရာငးရန၀ယယေသာ ကနပစၥညးမား၏ လကကန

မားလညး ပါ၀ငသည။ ၎စာရငး၏ လကကနမားသည မားေသာအားျဖင ၿမစားလကကနမားျဖစသည။ ဥပမာ - ေျမ၊

အေဆာကအ၊ ပရေဘာဂ၊ စကကရယာ၊ ႐းသစကကရယာ၊ ေမာေတာယာဥ၊ ကနလကကန စေသာ ပစၥညးမားျဖစ

သည။

(ခ) ပစၥညးမဟတေသာ အမညခစာရငးဆသညမာ - စာရငးေရးသည ကာလပငးအတြငး လး၀ကနခမးသြား

ေသာပစၥညးမားျဖစသည။ ဥပမာ - ကနသယခ၊ ကနပ႔ခ၊ လစာ၊ လပခ၊ စာေရးကရယာ၊ အခြနအခ၊ လပစစမတာခ၊

လပစစဓါတအားခ၊ တကခနးငားခ၊ အေထြေထြစရတ၊ ေလာေငြေပး - ေလာေငြရ၊ ေကြးဆး၊ ေၾကာျငာခ၊ မးအာမခ

ေၾကး၊ ကနေရာငး၊ ကန၀ယ-ကနေရာငးျပနသြငး၊ ကန၀ယျပနပ႔၊ ဘဏစရတ၊ျမနစပယေၾကး၊ စကျပငခ၊ ေကာမရင

ေပး၊ ေကာမရငရ၊ ခရးစရတ၊ တနဖးေလာ စေသာ စာရငးမားျဖစသည။ ၎စရတတြင အသးစရတႏငအ႐ႈးစာရငး

မားသည ၿမစားလကကနစာရငးမားျဖစ၍ ၀ငေငြႏငအျမတစာရငးမားသည ၿမရငလကကနမားျဖစသည။

စာရငးေပါငးခပစာရငးလကကနမားက ေငြစာရငးလကကနအပါအ၀င ရငးတမး (အစမးရငးတမး) တစခ

ေရးဆြ၍ စာရငးသြငးခကမား မနမမန ခနထးၾကညႏငသည။

အစမးရငးတမး

ေရးသြငးၿပးစာရငးမား မနမမနက စစေဆးရန စာရငးေပါငးခပရ စာရငးလကကနမားႏင ေငြစာရငးလက

ကနအပါအဝငက ေန႔စဥမတတမး (ဂာနယ) ပစျဖင ၿမစားလကကနမားက ၿမစားဇယားတြငေရးကး၍ ၿမရငလကကန

မားက ၿမရငဇယားတြငေရးကးၿပး ေဖာျပထားေသာ ရငးတမးက “အစမးရငးတမး” ဟေခၚသည။ ၎အစမးရငးတမး

သည စာရငးေပါငးခပတြငရေသာ စာရငးတစခမဟတ၍ ႏစဖကသြငးစနစတြင မပါဝငေခ။ စာရငးမားမနမမန စစေဆး

လေသာေန႔တြင စာရငးေပါငးခပရ စာရငးမား၏ လကကနမားကေဖၚျပေသာ ရငးတမးတစခသာျဖစသည။ ၿမစား

ဇယား၏စစေပါငးသည၊ ၿမရငဇယား၏ စစေပါငးႏငကကညလင အၾကမးအားျဖင စာရငးမားမနကနသညဟ ဆႏင

သည။ ၿမစားဖက ၿမရငဖက အစမးရငးတမးကကညမႈက ထခကျခငးမရေသာအမားမား -

အစမးရငးတမးေရးဆြၾကည၍ ႏစဖကကကညေနသညႏင စာရငးေပါငးခပ (လယဂာ) စာရငးတြင ေရးသား

ၿပးေသာ စာရငးမားအားလးမနၿပဟ တထစခ မယဆႏငပါ။ ေအာကပါ မားယြငးခကမားရေနေသာလညး အစမးရငး

တမးသည ကကညလကပငရေနသညက ေတြ႕ရရမညျဖစပါသည။

(က) စာရငးလးဝမေရးသြငးမျခငး။

(ခ) စာရငးေခါငးစဥမားသြငးျခငး၊

(ဂ) ၿမစားႏငၿမရငဖကတြင အမားတညေနျခငး။

(ဃ) စာရငးလးဝမေရးသြငးမျခငး။

စာရငးသြငးကနျဖစေသာ ေငြ (သ႔မဟတ) ေငြတနဖးရေသာ လပေဆာငခကတစရပက ၿမစားႏင ၿမရငပါ

လးဝမသြငးဘ ခနလပထားသည (ေမကနခသည) ရေသာ ေရးဆြေသာ အစမးရငးတမးသည ကကညလကပငရပါ

မည။ (“ေမကနအမား” ဟ၍လညးေခၚသည။)

ဥပမာ - ေဒၚျမငျမငထမ ကနအေကြးဝယ ၅၀၀၀/- က လးဝစာရငးမေရးသြငးပါက ကနဝယစာရငးတြင ၿမစား

၅၀၀၀/- ေလာနညးၿပး ေဒၚျမငျမငစာရငးတြငလညး ၿမရင ၅၀၀၀/- ေလာနညးေနၿပး အစမးရငးတမးမာ ထခကျခငးမရ

ဘ ႏစဖကကကညေနမညျဖစပါသည။

(ခ) စာရငးေခါငးစဥမားယြငးမျခငး။

ေရးသြငးရမည စာရငးေခါငးစဥအမနတစခ၌ မေရးသြငးမဘ၊ အျခားစာရငးေခါငးစဥတစခ၌ မားယြငး၍ေရး

သြငးထားမပါကလညး ေရးဆြေသာ အစမးရငတမးသည ႏစဖကကကညေနမညျဖစသည။

ဥပမာ- ေဒၚျမငျမငစာရငးသ႔ ၿမရင ၅၀၀၀/- ေရးသြငးရမညအစား ေဒၚႏႏစာရငး၌ ၿမရင ၅၀၀၀/- ေရး

သြငးမပါက၊ အစမးရငးတမးတြင စာရငးေခါငးစဥမားယြငးေနၿပး စစေပါငးမာ ကကညလက ပငရေနပါသည။

35

(ဂ) ၿမစားႏင ၿမရငဖကတြင အမားတညျခငး။

ၿမစားဖကတြငရသည အမားတစခသည၊ ၿမရငဖကတြငရသည အမားတစခႏင တညေနသည အခါတြင

လညးေကာငး သ႔မဟတ အျခားအမားတစခႏင တစခခႏမေနသည အခါတြငလညးေကာငး၊ အစမးရငးတမးသည

ကကညေနမညျဖစသည။ ၎က “ႏစဖကေျခအမား” ဟ၍လညး ေခၚသည။

ဥပမာ- ကနေရာငးစာရငးတြင ၿမရင (၉၀၀) ေလာနညးေနသည အမားတစခသည ကနဝယစာရငးတြင

အလားတၿမစား (၉၀၀) ေလာနညးသည အမားတစခႏင အမားခငးတညေနသညအခါတြငေသာလညးေကာငး

သ႔မဟတ ၿမရငစာရငးျဖစသည ေကြးဆးလာထားေငြ စာရငးတြင (၉၀၀) ပမေရးမသညအမားတစခႏင အမား -

အမားျခငး ခႏမေနသညအခါတြငေသာလညးေကာငး ေရးဆြေသာအစမးရငတမးသည ကကညေနမညျဖစသည။

(ဃ) စာရငးမႏင မကကညဘေရးသြငးထားျခငး။

သာမနအသးစရတစာရငးမားက မတညအသးစရတမား စာရငးသ႔ မားသြငးထားပါက လပငနး၏

ဘ႑ာေရးအေျခအေနမာ မားယြငးေနမညျဖစသည။ သ႔ေသာ အစမးရငးတမးကား ကကညေနမည ျဖစသည။ “စာရငး

မအမား” ဟ ေခၚၾကသည။

ဥပမာ - အေဆာကအျပျပငစရတ ကပ ၂၀၀၀/- က အေဆာကအစာရငးသ႔ ေရးသြငးထားပါက၊ အစမးရငး

တမးတြင အေဆာကအဥစရတ ၿမစားကပ ၂၀၀၀/- ေဖၚျပလက အစမးရငးတမးမာ ကကညလကပင ရေနပါမည။

တစခါတစရ အစမးရငးတမး မကကညဘ ရတတ၏။ ထသ႔ အစမးရငးတမး မကကညပါက ကြာျခားေန

သည ဂဏနးမားထတယ၍ ၎ဂဏနးႏင နးစပေသာ စာရငးမားက ျပနလနစစေဆးရသည။ ၿမစားသြငးရမညက

ၿမရငအျပနအလန သြငးထားပါက ႏစဆကြာျခားတကသညက သတျပရမည ျဖစသည။

အစမးရငးတမးကကညမႈက ထခကေစေသာအမားမား

ေအာကပါတ႔သည အစမးရငးတမးကကညမႈက ထခကေစေသာ အမားမား (သ႔မဟတ) အစမးရငးတမး

မကကညတတေသာ မားယြငးခကမားျဖစသည။

(၁) ၿမစားစာရငးသြငးရမညက ၿမရင အျပနအလနေရးသြငးျခငး။

(၂) ေငြစာရငးအပတြငးရ ေလာေငြဇယားကြကမ စစေပါငးသငေငြသည ေလာေငြစာရငးတြင လြမားေသာ

ဘကတြင ေရးသြငးမျခငး၊ သ႔မဟတ ေလာေငြစာရငးမဖြငဘ ထားျခငး။

(၃) ႏစဖကသြငး ေရးသြငးခကမျပညစျခငး၊ အမားအားျဖင အေသးအဖြစာရငးမားျဖစသည အနညးငယ

ေသာ ေလာေငြ၊ ကနေရာငးပယဖကျခငး၊ လကကနအစတအပငးအနညးငယ စာရငးမပယဖကျခငး စေသာစာရငး

အေသးအဖြမားက ပဂၢလစာရငးတြငေရးသြငးၿပးေသာလညး သကဆငရာ ပဂၢလမဟတေသာစာရငးမားသ႔ မေရးသြငး

မဘျဖစေနတတသည။

(၄) အေရာငးအဝယမတတမးမား၊ ဇယားကြကအေသးသး ေငြစာရငး စသညဇယားသးမတတမးစာအပမားမ

စစေပါငးကေသာလညးေကာငး တစခစမေသာလညးေကာငး ေရးသြငးရန ေမကနေနတတျခငး။

(၅) စာရငးလကကနတစခခက အစမးရငးတမး၌ ေရးသြငးရန ေမကနတတျခငး။

36

(၆) စာရငးလကကနက အစမးရငးတမးတြင ဂဏနးမားေရးျခငး။

ဥပမာ- ကပ ၁၂၃၀ က ၂၁၃၀ ဟေရးမျခငး။

(၇) ဂဏနးေရးရာတြင မပသ၍လညးေကာငး၊ စညးကမးမေရးမတမႈေၾကာငေသာလညးေကာငး ဂဏနးမား

ေပါငးရာတြင မားေပါငးမျခငး၊ တဖကသ႔ စစေပါငးကကးယရာတြင မားယြငးကးယမျခငး စေသာ ေပါေလာမႈအျပစမား

ရျခငး။

(၈) ၿမစားလကကနက အစမးရငးတမး၏ ၿမရငဖကတြငလညးေကာငး ၿမရငလကကနက ၿမစားဖကတြင

လညးေကာငး ေရးမားမကလညး မကကညေခ။

အထကပါ အခကမားက သတျပသြားပါက အခကအခမရဘ အစမးရငးတမး ေခာေမာ မနကနေနေအာင

ေရးဆြႏငမညျဖစသည။

အခနး (၆)

အေရာငးအဝယစာရငးႏင အ႐ႈးအျမတ

အ႐ႈးအျမတစာရငးက ႏစပငးခြျခားထားသည။ ပထမပငးသည အေရာငးအဝယစာရငးျဖစ၍ ဒတယပငးသည

အ႐ႈးအျမတစာရငးျဖစသည။

စာရငးေပါငးခပ၏ လကကနမားမ ေရာငးဝယေရးႏငသကဆငေသာ စာရငးမားႏင စမအပခပေရးႏင

ဆငေသာ စာရငးမား၏ လကကနမားက အ႐ႈးအျမတသရလေသာ ကာလပငးကနသညအခနတြင အေရာငးအဝယ

အ႐ႈးအျမတစာရငးသ႔ ေျပာငးေ႐ႊ႕လာရသည။

ကနထတလပေသာ လပငနးျဖစလင ၎ကနထတလပမႈႏင သကဆငေသာ ကနကစရတကျပေသာ

အမညခစာရငးမားက အေရာငးအဝယစာရငးေခါငးစဥအစား ကနထတလပစာရငးဟေသာ ေခါငးစဥေအာကတြင

ေျပာငးေရႊ႕ရသည။

ကနထတလပေသာ လပငနးမဟတဘ၊ ထတလပၿပး ကနေခာက ဝယယ၍ အေရာငးအဝယလပငနးသက

သကသာျဖစလင၊ ကနမားက ေရာငးခႏငေသာ အေျခအေနသ႔ေရာကေအာင လပကငရာတြင ကနကေသာစရတ

မားကျပေသာ အမညခစာရငးမားက အေရာငးအဝယစာရငးမ ကနေရာငးမားႏင ခႏမၾကရသည။

စာရငးဖြငကနလကကနႏငတကြ ကနဝယမား။ ၎ကနမားက ဝယယရာတြင သယယ၍ ကနကစရတမား၊

၎ဝယယေသာ ကနမားအေပၚတြင ေနာကထပကနကေသာ အလပသမားခမားက အေရာငးအဝယစာရငး၊

ၿမစားရငးသ႔ ေျပာငးေရႊ႕ရာတြင စာရငးေပါငးခပအတြငးရ ေရာငးဝယေရးႏင ပတသတေသာ အမညခစာရငးမားမာ

အလအေလာက ပတသြားမညျဖစသည။

စာရငးေပါငးခပအတြငးရ စာရငးမားက အေရာငးအဝယစာရငးသ႔ ေျပာငးေရႊ႕သညအခါ စာရငးေပါငးခပရ

ထစာရငးမားမာ အလအေလာကပတသြားမညျဖစ၍ အေရာငးအဝယစာရငးတြင ေအာကပါအတငး ေပၚေပါကလာမည

ျဖစသည။

37

............................................ လပငနး၏ ၁၉၉၂ ခ မတလ (၃၁) ရကေန႔

ကနဆးသြားေသာႏစအတြက အေရာငးအဝယစာရငး။

၃၀၀၀

- ၃၀၀

၄၀၀၀

၂၀၀

၂၇၀၀

၂၀၀

၂၁၅

၉၈၅

၃၈၀၀ ၃၀၀

သ႔ ကနဝယ

ႏႈတ - ကနဝယျပနပ႔

။ အလပသမားခ

။ ကနသယယခ

။ အၾကမးအျမတ အ/ယ

၄၁၀၀

မ ကနေရာငး

ႏႈတ - ကနေရာငး

ျပနသြငး(--)

။ စာရငးပတကန

၄၁၀၀

အထကပါစာရငးတြင ထညသြငးရသညစာရငးမားသည ၎စာရငးပတေသာႏစႏင သကဆငေသာစာရငး

မားကသာ ထညသြငးေဖၚျပျခငးျဖစသည။ ……………………………… လပငနး၏ ၁၉၉၂ ခ၊ မတလ (၃၁) ရကေန႔

ကနဆးေသာႏစအတြက အေရာငးအဝယစာရငးဟ ေခါငးစဥက အေရာငးအဝယစာရငးေရးဆြတငး ေဖၚျပေပးရသည။

၁၉၉၂ ခ မတလ (၃၁) ရကေန႔ ကနဆးေသာႏစအတြကဆသည ကာလမာ ၁၉၉၁ ခ ဧၿပလ (၁) ရကေန႔မ

၁၉၉၂ ခ မတလ (၃၁) ရကေန႔ အထ၊ တစႏစဟေသာကာလက ျပဆျခငးပငျဖစသည။ ကာလပငးတစခအတြက

ေဖၚျပျခငးျဖစ၍ စာရငးေခါငးစဥတြင ……… ကနဆးေသာႏစအတြက ဟ ေရးသားရသည။ ……… ေန႔ရဟ မေဖၚျပရပါ။

အထကပါစာရငးက တစခခငး ေအာကပါအတငးရငးလငးသရရန လအပေပသည။

ကနဝယ။ ။ ကနဝယဆသညမာ အျမတကရညးစး၍ ျပနေရာငးရန ဝယယသညကနမားကသာ ဆလျခငးျဖစ

သည။ ကနဝယစာရငး၌ လကငငးဝယယသညကနမားႏင အေကြးဝယယသညကန၊ ႏစမးစလး ပါဝငသည။

ကနဝယျပနပ႔။ ။ ကနဝယျပညပ႔ဆသညမာ ဝယယလကသညကနမားသည အေသြးအေရာင၊ အမးအစား၊ နမ

နာ - စသညျဖင မကကည၍ ျပနပ႔လကသညကက ဆလသည။ ကနဝယျပနပ႔စာရငးသည ၿမရငစာရငးျဖစသည။

သ႔ေသာ အေရာငးအ၀ယစာရငးေရးဆြေသာအခါ ၿမရငဘက၌ ေဖာျပျခငးမျပရပါ။ စာရငးေရးဆြသညႏစ

အတြငး ကန၀ယသညအသားတငတနဖးက သႏငေစျခငးငာ ဤကသ႔ ၿမစားစာရငးဘက၌ ကန၀ယထမ ကန၀ယျပန

ပ႔က ႏႈတျပျခငးျဖစသည။

အလပသမားခ။ ။ အလပသမားခ သကသကသာလင အေရာငးအ၀ယစာရငး၌ ျပရမညျဖစၿပး အလပသမားလခ

ႏငလစာဟ၍ ႏစခတြ၍ ေဖာျပခလင အ႐ႈးအျမတစာရငးႏငသာ သကဆငေစသည။ အလပသမားခသည ကနပစၥညး

ေရာငးခႏငသညအဆငအထ ကနကေသာစရတျဖစ၍ ကနေရာငးခႏငေသာအဆင၏ ေနာကပငးအလပသမားခမား

မာ အ႐ႈးအျမတစာရငးႏငသာ သကဆငေပသည။

အလပသမားခက လပခ၊ လခ၊ အလပသမားခ၊ လပသားခ - စသညျဖငလညး အမးအမညခြျခားေခၚၾက

သည။ အခ႕ကနထတလပငနးမားတြင ကနၾကမးမ ကနေခာျဖစသညအထ စက႐လပသားမား၏ လခက အေရာငးအ

၀ယ သ႔မဟတ ကနထတလပစာရငးမားတြင ထညသြငးရသည။

38

အသးစရတမား။ ။ ႏငငျခားမ ကနမာယတငသြငးေသာလပငနးတြင ကနတနဖးက သကဆငရာဘဏမတစဆင

ေပးေခၿပးေနာက ဆပကမးမကနမားက ေ႐ြးယရာတြင ႏငငေတာမ သတမတထားေသာ အခြနအေကာကမားက

ေပးေဆာငရသည။ ဥပမာ- အေကာကအခြန၊ ကနသြယေရးခြန- စသညတ႔က အေကာကအခြနဌာန၌ တစပါတညး

ေပးေဆာငရသည။ ဆပကမးခြနက ဆပကမးေကာပေရးရငးသ႔ ေပးေဆာငရသည။ တစဖန သေဘၤာဆပကမးရ ဆပ

ကမးပငဂေဒါငမားမ လပငနးသ႔သယယရေသာစရတႏင အျခားအေထြေထြရငးလငးခ ကနကစရတမားမာလညး ကန

ပစၥညးသညလပငနးသ႔ မေရာကရေသးမ ကနကခရေသာစရတမားျဖစသျဖင အေရာငးအ၀ယစာရငးတြင ထညသြငး

ရ၏။

ကနသယယခ။ ။ ျပညတြငးမ၀ယယေသာ ကနပစၥညးမာေပၚတြင ကနကသည မးရထား၊ သေဘၤာ၊ ေမာေတာ

ယာဥ စသည ကနတနဆာခ၊ ကနတငကနခခ၊ မမတ႔၏ သေလာငရန ဂေဒါငထအေရာက သယသလာရသညစရတ

ျဖစ၍ အေရာငးအ၀ယစာရငးတြင ေဖာျပရသည။ သ႔ရာတြင ကနေရာငးရာတြင သယပ႔ရသညစရတကမ အ႐ႈးအျမတ

စာရငးတြင ကနပ႔ခအျဖစ ေဖာျပရသည။

ကနေရာငး။ ။ ကနမားက လကငငးေရာ အေကြးပါေရာငးခသည တနဖးျဖစသည။

ကနေရာငးျပနသြငး။ ။ ကနေရာငးျပနသြငးဆသညမာ ကန၀ယျပနပ႔ကသ႔ပင ၀ယယသြားသက မႀကက၍

ျပနသြငးသညကနက ဆလသည။ ၎မာ ၿမစား စာရငးျဖစသည။ သ႔ေသာ အေရာငးအ၀ယစာရငးေရးဆြသညအခါ

ၿမစားဘက၌ မေဖာျပဘ အသားတငစစေပါငး မညမအမနတကယေရာငးရသညက သရရနအတြက ကနေရာငးထမ

ႏႈတ၍ ျပျခငးျဖစသည။

ကနလကကန။ ။ ႏစခပစာရငးပတသညအခါ ၎ေန႔၌ရေသာ လကကနကနတနဖးက ဆလျခငးျဖစသည။

ႏစခပစာရငးမား ပတသညအခါတငးတြင ဂေဒါင/လပငနးစသညတ႔၌ အမနတကယရ ကနလကကနမားက စာရငး

ေကာကယရသည။

ထသ႔စာရငးေကာကယသညအခါ ကနပစၥညးစာရငးစာအပရ ကနလကကနထက ေလာနညးေနပါက

အဘယေၾကာင ေလာနညးေနရသညက စစေဆးရသည။ စာရငးေကာကယသအေနျဖငမ၊ လကရမကျမငစာရငးအရ

သာေကာကယရသည။ ထသ႔ေကာကယေသာ ကနပစၥညးမားက တနဖးသငရာ၌ တနဖး ႏစမး ႏစစားရသည။ တစမး

မာ မလ၀ယရငးေစးျဖစ၍ အျခားတစမးမာ လကရကနသညေလာကတြင အေရာငးအ၀ယ ျဖစေနေသာ

ေပါကေစးျဖစသည။ ထေစးႏစမးအနက စာရငးေကာကသသည နညးရာေစးႏႈနးျဖငသာ စာရငးမားအရ တြကခက

တနဖးသငရေပသည။

ဥပမာ - ဆပျပာတစေသတာလင ၀ယရငးေစးမာ ကပ ၄၀၀၀ ျဖစ၍ ေပါကေစးမာ ကပ ၄၅၀၀ ျဖစလင

ေစးနညးသည ၀ယရငးေစး ကပ ၄၀၀၀ ႏင တနဖးတြကရသည။ အကယ၍ ထဆပျပာ ေသတာတနးဖးသည ေပါက

ေစးကပ ၃၀၀၀ ျဖစေနပါက နညးရာျဖစေသာ ေပါကေစးကပ ၃၀၀၀ ႏငသာ တနဖးထားရသည။

၎စာရငးပတကနလကကနသည အစမးရငးတမး၌ပါသည စာရငးတစခ မဟတေခ။ ႏစခပစာရငးပတ

သညေန႔၌ရသညကနမားက စာရငးေကာကယသျဖင ရသည ကနလကကနတနဖးသာျဖစ၍ အစမးရငးတမး၏ အျပင

39

ဘကတြင ရေနသည။ ၎တနဖးက စာရငးစာအပမားအတြငး (လယဂာစာရငး) သ႔ ေရာကရေစရန လကကနကန

တနဖးက စာရငးေရးသြငးရန လေပသည။

ေန႔စဥမတတမးေရးသား၍ ၎လကကနကနတနဖးက စာရငးေပါငးခပ၌ ကနလကကနစာရငးဖြင၍ ၿမစား

ျပၿပး သကဆငရာအေရာငးအ၀ယစာရငးက ၿမရငျပရသည။ ယခနစစာရငးပတလကကနသည ေရ႕ႏစတြင စာရငးဖြင

ကနလကကနျဖစလာသည။

စာရငးပတလကကနတနဖးက ေအာကပါအတငး ေန႔စဥမတတမးျဖင စာရငးေရးသြငးရသည။

ေန႔စဥမတတမး

၃၁-၉-၃၂ ကနလကကနစာရငး မ

သ႔ အေရာငးအ၀ယစာရငး

(စာရငးပတေသာေန႔၌ေကာကယရရေသာကန

လကကနတနဖးက စာရငးသြငးျခငး )

၅၀၀၀၀

၅၀၀၀၀

အ႐ႈးအျမတစာရငး

ေရ႕အခနးတြင အေရာငးအ၀ယစာရငးေရးဆြျခငးျဖင အျမတက မညကသ႔ရရခေၾကာငး ရငးလငးခၿပးျဖစ

သည။ လပငနး၏ပငရငအေနႏင ထအၾကမးအျမတသည ၎၏ရငးႏးျမႇပႏေငြေပၚတြင အသားတငရရသည အကး

အျမတကား မဟတေသးေခ။

အဘယေၾကာငဆေသာ စာရငးေပါငးခပတြင ပစၥညးမဟတေသာ အမညခစာရငးပငး၌ အျခားလပငနး၏

အပခပမႈ၊ ေရာငးခမႈႏင ျဖန႔ျဖးမႈ စသညမားအတြက အသးစရတမား၏ လကကနမားသည ရေနေသးေသာေၾကာင

ျဖစေပသည။

ဥပမာ - လပငနးဆငရာ အပခပမႈပငးဆငရာ စရတမားျဖစေသာ အမႈထမး၏လစာမား၊ စာေရးကရယာမား

ကနကစရတ၊ လပစစမးထြနးစရတ၊ ဘဏစရတ၊ မးအာမခစရတ၊ ဧညခစရတ၊ ေမာေတာယာဥကနကစရတ၊ အေထြ

ေထြသးစရတ၊ တနဖးေလာႏင ေလာေငြေပးစရတ စသညစရတမားသညလညး ရေနေပေသးသည။ ထနညးတပင

ကနပစၥညးမားေရာငးခရာတြင ေၾကာျငာခ၊ အေရာငးဆငစရတ၊ ပြခႏင ေကာမရငစရတ စသညမားလညး ရေနေသး

သည။ ထ႔အတ ကနမားက ျဖန႔ျဖးရာတြင ကနမား၀ယယသထသ႔ ပ႔ေပးရသည ကနပ႔ခ၊ ကနပ႔တနဆာခ၊ ကနပ႔အာမ

ခေၾကး၊ ကနပ႔ထတပးစရတ စသည ပ႔ေဆာငေပးမႈစရတမားလညး ရေနေပဥးမညျဖစသည။

အဆပါစရတမားက အၾကမးအျမတထမ ႏႈတပယလကမသာလင လပငနးပငရင၏ အသားတငအျမတက

ရႏငေပသည။

အမညခစာရငးပငး၌ အထကပါလစာမား၊ ေကာမရငမား၊ ပြခမားစသည အသးစရတမား ရသကသ႔ပင၊

လပငနးမ အျခားတစပါးကစၥမားအတြက ေဆာင႐ြကေပးမႈအေပၚတြင ရရႏငသည ၀ငေငြမားလညး ရေပေသးသည။

40

ဥပမာ - ေကာမရငရေငြ၊ ေလာေငြရ၊ ပြခရ၊ တဆငဆငငားရမးထားခရေငြ၊ ဘဏအတးရေငြ စသညတ႔က

လပငနး၏ ၀ငေငြမားျဖစေပရာ အၾကမးအျမတသ႔ ထေငြမားထညသြငးေပါငး၍ တဖန ၎ေပါငးရေငြမ အထကပါစရတ

မားကႏႈတေသာ လပငနးရင၏ အသားတငအျမတကရေပသည။

ေဖာျပခက။ ။ အၾကမးအျမတေငြသည ကပ ၅၀၀၀ ဆၾကပါစ႔၊ အထကေဖာျပပါ ေကာမရငရေငြ၊ ေလာေငြရ၊

ပြခရႏင ဘဏအတးရေငြသည ကပ ၁၀၀၀၀ ရရၿပး အပခပမႈစရတသည ကပ ၅၀၀၀ ႏင ေရာငးခမႈစရတသည ကပ

၂၀၀၀ ရသည ဆၾကပါစ႔၊ အသားတငအျမတက ေအာကပါ အ႐ႈးအျမတစာရငးအရ ေပၚလြငေပမည။

အရႈးအျမတစာရငး

၅၀၀၀

၂၀၀၀

၈၀၀၀

၅၀၀၀

၁၀၀၀၀

၁၅၀၀၀ ၁၅၀၀၀

သ႔ အပခပမႈစရတ

သ႔ ေရာငးခ ျဖန႔ျဖးမႈစရတ

သ႔ အသားတငအျမတ

မ အၾကမးအျမတ

မ ေကာမရငရ၊ ေလာေငြရ

ပြခရႏင ဘဏတးရေငြ

အၾကမးအျမတက အ႐ႈးစာရငးမားသ႔ေျပာငးရာတြင အေရာငးအ၀ယစာရငးက ၿမစားျပ၍ အ႐ႈးအျမတစာ

ရငးက ၿမရငေရးသြငးရသည။ ေငြစာရငးႏင စာရငးေပါငးခပရ စာရငးမားတြင လကကနက တစဖကတြငေအာကသ႔

ဆြခသက စာေမးပြပစာၦႏင ေလကငခနးမားက ေျဖဆရာတြင ဤအေရာငးအ၀ယႏင အ႐ႈးအျမတစာရငးတြငလညး

အေရာငးအ၀ယစာရငးမ ၿမစားဘကတြင ျပရျခငးပငျဖစေပသည။ အကယ၍ အ႐ႈးရေနခလင ၎စာရငးသြငးခကက

ေျပာငးျပနျပ၍ ေရးသြငးရမညျဖစသည။ အ႐ႈးအျမတစာရငးမား၏ လကကနျဖစေသာ အသားတငအျမတ သ႔မဟတ

အသားတင အ႐ႈးက ရငးႏးေငြစာရငးသ႔ေျပာငး၍ ပတရမည။ အျမတရလင အ႐ႈးအျမတစာရငးက ၿမစားစာရငးေရး

သြငး၍ ရငးႏးေငြစာရငးက ၿမစားေရးသြငး၍ အ႐ႈးအျမတစာရငးက ၿမရငေရးသြငးျခငးျဖင အ႐ႈးအျမတ စာရငးပတ

သြားမညျဖစသည။

စာရငးေပါငးခပစာရငးတြင စာရငးလကကနမားမ ပဂၢလမဟတေသာ စာရငးအားလးသည ပတသြားၾက၍

ပဂၢလစာရငးႏင ပစၥညးစာရငးမားသာ ကနရေတာမညျဖစသည။ စာရငးမပတပ ကနရေနသည စာရငးမားမဘ႑ာ

ေရးအေျခအေန သသာထငရားႏငေစရန ရငးတမးျပလပ၍ ေဖာျပေပးရသည။ ၎ရငးတမးက လကကနရငးတမးဟ

ေခၚသည။

အေရာငးအ၀ယ အ႐ႈးအျမတစာရငးႏင စာရငးညႇႏႈငးခကမား

လပငနးမား၏ စာရငးမားက တစႏစတာအတြငး စာရငးပတရာတြင စာရငးပတေသာေန႔မားက တစမးစ

သတမတထားေလရၾကသည။ အခ႕မာ ဇြနလ (၃၀) ရကေန႔၊ အခ႕မာ ဒဇငဘာလ (၃၁) ရကေန႔၊ အခ႕မာစက

တငဘာ (၃၀) ရကေန႔စသညျဖင အမးမး ကြျပားၾကသည။

41

သ႔ေသာ ျမနမာႏငငတြင ႏငငေတာအစးရမ စာရငးပတျခငးဆငရာ တစေျပးညတညးျဖစေစရန ယခငက

စကတငဘာ (၃၁) ေန႔က သတမတခၾကသည။ သ႔ရာတြင ယခအခါ မတလ (၃၁) ေန႔က ျပငဆငသတမတထားသည။

ထသတမတခကအရ ျပညတြငးအခြနဥးစးဌာနအေနျဖငလညး သကဆငရာလပငနးအသးသး၏ စာရငးမားက မတလ

(၃၁) ရကေန႔ပငပတၾကရန သတမတထားေပသည။

ထသ႔သတမတလကသည စာရငးပတလကေသာ အခနတြင လြနခေသာႏစအတြငး အခ႕စရတမားမာ

ေပးရနကနရေနတတေသးၿပး ရရနရေသာ ေငြမားလညး ကနရေနတတပါသည။

ဥပမာ - ၁၉၉၂ ခ မတလ (၃၁) ရကေန႔တြင စာရငးပတသညဆပါက ၁၉၉၂ မတလ (၃၁) ရကေန႔အတြငး

သးဆြခေသာ လပစစဓာတအားခမာ၊ ထစာရငးပတေသာေန႔တြင သကဆငရာ ဘလစာရငးရငးတမးမား မရေသး

သျဖင စာရငးတြင လး၀ေပးေဆာငရျခငး မရေသးေခ။ ထနညးတပင အခြနအခမား၊ အလပသမားခ၊ သယယ ပ႔

ေဆာငခ စသညတ႔မာလညး ရေနတတေပသည။

ထစရတမား ၁၉၉၁ ခ ဧၿပလ (၁) ရကေန႔မ ၁၉၉၂ ခ မတလ (၃၁) ရကေန႔အတြငး ကနကခသည စရတ

မားျဖစရာ၊ ထႏစခပစာရငးတြင အသးစရတမား၌ ထညသြငးျပသမသာ ထႏစခပစာရငးသည အမနကျပဆသည

စာရငး ျဖစႏငေပမည။

ထနညးတပင အခ႕က စာရငးႏစကာလႏင သကဆငေသာ ရရနကနရေနေသးသည ဘဏမအတးရ၊ ေကာ

မရငရ၊ ပြခရ - စသညတ႔သညလညး၊ ထႏစကာလႏင သကဆငသည၀ငေငြမားျဖစရာ၊ ထႏစခပစာရငးတြင ေဖၚျပ

ေပးမသာလင မနကနမႈက ေဖၚျပထားသည စာရငးခပျဖစႏငေပသည။

အခ႕အသးစရတမားမာမ ႏစခပစာရငးပတခနတြင ၎တ႔၏ အကးျပမႈ မကနဆးေသးသည အသးစရတ

မားလညး ရေနေပသည။ ဥပမာ - ၁၉၉၂ခ မတလ (၃၁) ရကေန႔စာရငးခပေသာႏစအတြက၊ မးအာမခေၾကး တစ

ႏစအတြကက ၁၉၉၂ ခ ဇနန၀ါရလ (၁) ရကေေန႔တြင ၁၂၀၀/- ေပးသညဆျငားအ - မးအာမခေၾကး၏ ကနဆးမည

ကာလသည ၁၉၉၂ ဒဇငဘာလ (၃၁) ရကေန႔အထ အကးသကေရာကမႈရ၍ စာရငးပတေသာ ၁၉၉၂ မတလ (၃၁)

ရကေန႔တြင ၎စရတ (၃) လတာအတြကသာ ကခရေသးသညျဖစသျဖင စရတမာ ကပ ၃၀၀/- သာျဖစသည။ မကန

ဆးေသးသည ကနကာလ (၉) လအတြကစရတမာ ကပ ၉၀၀/- ျဖစေနေပမည။ ထသ႔ေသာ ႀကတငေပးထားသည

စရတမားကလညးစာရငးညႇႏႈငးရနလအပ၏ ။ အကယ၍ မးအာမခေၾကးေပးရေသာ ေငြကပ ၁၂၀၀/- က မတလ (၃၁)

ရကေန႔တြင အသးစရတအားလးက ထညသြငးေရးဆြလကပါက ၊ ၁၉၉၂/၉၃ ခႏစအတြက (၉) လ မေသာ အသး

စရတက၊ ၁၉၉၁/၉၂ က ကခရသကသ႔ ျဖစေနမညျဖစေပသည။

ထ႔ေၾကာင ထသ႔ေသာ မကနဆးေသးသည ကာလအပငးအျခားအတြက ႀကတငေပးထားသည စရတမား

ကလညး ညႇႏႈငးခကျပလပမသာ ႏစခပစာရငးသည အမနက ေဖၚျပႏငစြမးရမည ျဖစေပသည။

ထသ႔ ႏစခပစာရငးေရးဆြရာတြင ညႇႏႈငးရနလအပခကမားမာ ေအာကပါအတငးျဖစပါသည။

(၁) ေကြးဆးစာရငး။

(၂) ေကြးဆးလာထားေငြစာရငး။

(၃) တနဖးေလာစာရငး။

42

(၄) ေပးရနရစာရငး။

(၅) ရရနရစာရငး။

(၆) ႀကတငေပးစာရငး။

(၇) ႀကတငရစာရငး။

အျခားညႇႏႈငးခကမားရေသာလညး ဤစာရငးေရးပညာ အပငးတြငမ အထကပါအခက (၇) ခကကသာ

ေလလာၾကရနျဖစေပသည။

၁ ။ ေကြးဆးစာရငး

အေရာငးအ၀ယလပငနးတစရပက လပကငရာတြင၊ အခ႕ကနမားက လကငငးေရာငးခရသညလညးရ၍၊

အခ႕က အေကြးေရာငးခရသညလညးရၾကသည။ ထ႔ျပင ကန၀ယေပးရနအတြက၎၊ အျခားအေၾကာငးတစခခ

ေၾကာငေသာလညးေကာငး ေငြႀကတငေပးရသည ကစၥရပမားရၾက၏။ ထသ႔ကနအေကြး၀ယယသမားေရာ ႀကတငေငြ

ထတယထားသမားပါ စာရငးတြင ၿမစားမားျဖစေနၾကမညျဖစသည။

ထသ႔ေသာ အေထြေထြၿမစားမားထမ တစဥးတစေယာကသည ကြယလြနသြားျခငး၊ ႐းသြပသြားျခငးႏင

တရား႐းေတာမ လမြစာရငး၀ငအျဖစ သတမတခရျခငးမားရလာသညအခါ ထၿမစားထမ အေကြးမာ အေျပအလည

ရရရနလညးမရေတာေခ။ ထမရႏငေတာေသာ အေကြးက ေကြးဆးဟေခၚသည။

စာရငးသေဘာအရ ထေကြးဆး႐ႈးသြားျခငးက ေကြးဆးစာရငးတစခဖြင၍ ၿမစားစာရငးေရးသြငးကာ သက

ဆငရာေကြးယထားသ၏ ပဂၢလစာရငးက ၿမရငစာရငးသြငး၍ ထၿမစားပဂၢလစာရငးက ပတပစလကရနျဖစသည။

စာရငးသေဘာအရ ထေကြးဆး႐ႈးသြားျခငးက ေကြးဆးစာရငးတစခကဖြင၍ ၿမစားစာရငးေရးသြငးကာ သက

ဆငရာ ေကြးယထားသ၏ ပဂၢလစာရငးက ၿမရငစာရငးသြငး၍ ထၿမစားပဂၢလစာရငးက ပတပစလကရနျဖစသည။

ေဖၚျပခက ။ ။ ၿမစားဥးလေပါထမ ကနအေကြးေငြကပ ၅၀၀/- ရရနရသညက ၎ဥးလေပါထမ ျပနရရန

ေမာလငခကမရသညအခါ ေအာကပါအတငးေန႔စဥမတတမးေရးသြငး၍ စာရငးေျပာငးရသည။

ေန႔စဥမတတမး

ေကြးဆးစာရငး မ

သ႔ ဥးလေပါစာရငး

(ဥးလေပါထမ ေကြးစာရငးေမာလငခကမရ၍

ေကြးဆးစာရငးသ႔ေျပာငးျခငး)

၅၀၀ ၅၀၀

ဥးလေပါစာရငး

၅၀၀ ၅၀၀ သ႔ လကကန

၅၀၀

မ ေကြးဆးစာရငး

၅၀၀

43

ေကြးဆးစာရငး

သ႔ ဥးလေပါစာရငး ၅၀၀

အထကပါအတငး စာရငးေျပာငးလကျခငးအားျဖင ဥးလေပါစာရငးမာ ပတသြားမညျဖစ၍ ေကြးဆးစာရငး

တစခ ေပၚလာမညျဖစသည။

ထေကြးဆးစာရငးက ႏစခပစာရငးပတ၍ အစမးရငးတမးတြင ပါရၿပးျဖစ၍၊ ၎က အ႐ႈးျမတစာရငးသ႔ ၿမစား

စာရငးအျဖစ ေျပာငးေ႐ႊ႕သြားရၿပး ၊ ေကြးဆးစာရငးက ၿမရငျပကာ ပတေပးရသည။

အထကပါတ႔သည လပငနး၏ ႏစခပစာရငးမားမပတမ သရသညအခကအေပၚမတည၍ ေရးဆြရသည

စာရငးျဖစသည။ သ႔ေသာ ၎လပငနးတစရပသည တစခါတစရ ႏစခပအစမးရငးတမးမားေရးဆြၿပးသည ကာလ

ေနာကပငးတြင ေကြးမားဆး႐ႈးေၾကာငးသရရသညအခါလညးရသည။

အထကပါေဖာျပခကအရ ၁၉၉၂ ခ မတလ (၃၁) ရကေန႔ စာရငးမပတမကာလ၌ ဥးလေပါထမ ေကြးမာ

ရရနေမာလငခကမရေတာေၾကာငးသရရသျဖင အထကပါေဖၚျပပါအတငး စာရငးေရးသြငးခၿပးျဖစသည။ သ႔ေသာ

၁၉၉၂ ခ၊ မတလ (၃၁) ရကေန႔အတြက အစမးရငးတမးက ေရးဆြခၿပးေနာက ၁၉၉၂ ခ ဧၿပလအတြငးတြင ၿမစား

တစဥးျဖစေသာ ဥးဉာဏၾကယထမရရနရေသာေကြး ကပ ၃၀၀ မာလညး ရရနေမာလငခကမရေတာဟ သရရသည

အခါ အထကေဖာျပပါအတငးပင ေန႔စဥမတတမးစာရငး ဖြငျခငး၊ ပတျခငး၊ ေျပာငးျခငးမားက ျပလပ၍ ခႏမခကစာ

ရငးမားက ေရးသြငးရသည။

သတျပရန အစမးရငးတမးမား ေရးဆြၿပးေနာက အစမးရငးတမးအတြငး ေဖၚျပထားရသည။ အေထြေထြ

ၿမစားမားအေပၚမာ ထပမဆး႐ႈးသည ေကြးၿမးအတြက စာရငးသြငးျခငးက ခႏမခကစာရငး သ႔မဟတ ညႇႏႈငးခက

စာရငးဟ သရသေဘာေပါကရန လအပေပသည။

ဥးဉာဏၾကယစာရငး

သ႔ လကကန ၃၀၀ မ ေကြးဆးစာရငး ၃၀၀

၃၀၀ ၃၀၀

ေကြးဆးစာရငး

သ႔ ဥးဉာဏၾကယစာရငး ၃၀၀

44

ေန႔စဥမတတမး

ေကြးဆးစာရငး မ

သ႔ ဥးဉာဏၾကယစာရငး

(ဥးဥာဏၾကယထမ ရရနရေသာ ေကြးေနာကထပ

ဆး႐ႈးျခငးအတြက စာရငးေျပာငးျခငး)

၃၀၀

၃၀၀

အ႐ႈးအျမတစာရငးက ေရးဆြေသာအခါ ပထမဥးလေပါထမရရနရသည ေကြးဆးျခငးမာ အစမးရငးတမးတြင

ပါရၿပးျဖစ၍ သကဆငရာအေထြေထြၿမစားမားထမ ႏႈတထားၿပးျဖစသည။ ဥပမ - မလကရရနရေသာ အေထြေထြ ၿမးစား

စစေပါငးမာ ကပ ၅၀၀၀/- ဟဆပါက ၎တြင ဥးလေပါထမ ရရနေကြးဆးမာ ကပ ၅၀၀ ျဖစသျဖင ဥးလေပါထမ

ရရနေကြးက ေကြးဆးစာရငးသ႔ ေျပာငးလႊထားၿပးျဖစ၍ ရရနကနေကြး (အေထြေထြၿမးစားမား) မာ ကပ ၄၅၀၀/-

ကသာ အစမးရငးတမးတြင ေပၚေပါကေနမညျဖစေတာသည။

အေထြေထြၿမစားမားစာရငး

ေကြးဆးစားရငး

၄၅၀၀

၅၀၀

အထကပါတ႔က အ႐ႈးအျမတစာရငးႏင လကကနရငးတမးက ေရးဆြရာတြင ေအာကပါအတငးစာရငးမားရ

ေနမညျဖစပါသည။

အ႐ႈးအျမတစာရငး

သ႔ ေကြးဆး

၅၀၀

လကကနရငးတမး

ေပးရနတာ၀နမား ရရနပငခြငမား

အေထြေထြၿမစားမား

၄၅၀၀

သ႔ေသာ အစမးရငးတမးေရးဆြၿပးေနာက ဥးဉာဏၾကယထမ ေကြးဆးကသရရ၍ ခႏမလကသညအခါ

ေအာကပါအတငး စာရငးမားျဖစေပၚလာမညျဖစသည။

အ႐ႈးအျမတစာရငး

သ႔ ေကြးဆး ၅၀၀

ေပါငး+ေနာကထပဆး ၃၀၀

၈၀၀

45

လကကနရငးတမး

၄၅၀၀

၃၀၀

ေပးရနတာ၀နမား ရရနပငခြငမား

အေထြေထြၿမစားမား

ႏႈတ - ေကြးဆး

၄၂၀၀

အထကပါေဖၚျပပါ ဥပမာအရ အစမးရငးတမးတြင ေဖၚျပၿပးျဖစေသာ တစနညးအားျဖင သကဆငရာ အေထြ

ေထြၿမစားမားအေပၚတြင ခႏမခကႏႈတၿပးျဖစေေသာ ေကြးဆးကပ ၅၀၀/- က လကကနရငးတမးတြင အေထြေထြၿမ

စားမား ကနေငြ ၄၅၀၀/- ေပၚမ ထပမႏႈတၿပး မျပရပါ။

ေနာကထပေကြးဆးကပ ၃၀၀/- မာမ အစမးရငးတမးတြင ေဖၚျပထားေသာ ၿမးစားမားကပ ၄၅၀၀/- မ ႏႈတ

ထတျခငး၊ ခႏမျခငးမျပရေသးပါ။ ထ႔ေၾကာင လကကနရငးတမးတြင အေထြေထြၿမစားမားထမ ႏႈတ၍ျပရသည။ သ႔မ

သာလင ညႇႏႈငးခကသည ၿမစား၊ ၿမးရင တစစစာရငးသြငးျခငးျဖစေပသည။

အခ႕ေသာစာရငးပညာရငတ႔ကမ စာရငးကပျပငေစလသညပစအရ ေအာကပါအတငးျပသၾကသညမား ရ

ေပသည။

လကကနရငးတမး

ေပးရနတာ၀နမား ရရနပငခြငမား

အေထြေထြၿမးစားမား

ႏႈတ - ေကြးဆး ၅၀၀

ေနာကထပဆး ၃၀၀ -

၅၀၀၀

၈၀၀

၄၂၀၀

အေထြေထြၿမးစားမားက မလလကကနအတငးေဖၚျပ၍ အ႐ႈးအျမတစာရငးတြင ခႏမေသာ ေကြးဆးစစ

ေပါငး၍ ႏႈတ၍ျပသည နညးျဖစသည။

၂ ။ ေကြးဆးလာထားေငြစာရငး

ေကြးဆးလာထားေငြဆသညမာ အေထြေထြၿမးစားမား၏ အေျခအေနအမနက ေသခာတကစြာ စစမးစစ

ေဆး၍ ေကြးၿမမားျပနလညရရန မေသခာသည ဆးေကာငးဆးလမမညဟမတယရေသာ ေကြးၿမမားအတြက ခန႔မနး

၍ အျမတမခႏမထားသညေငြက ဆလသည။ ဤသ႔ အျမတမခႏမျခငးသည ေကြးဆးလာထားျခငးပငျဖစသည။ ေကြး

ဆးလားထားေငြက အ႐ႈးအျမတစာရငးတြင ၿမစားျပ၍ ေကြးဆးလာထားေငြစာရငးက ၿမရငျပရသည။ ထ႔ေၾကာင ထ

လာထားေငြသည အၿမတနး၊ ၿမရငစာရငးတစရပျဖစသည။

ေကြးဆးလာထားေငြက လာထားျခငးတြင နညးႏစမးျဖင သတမတေလရၾကသည။

ေဖၚျပခက - စာရငးႏစတစႏစတာကာလအတြက ေငြကပ ၃၀၀၀/- သ႔မဟတ ကပ ၅၀၀၀/- စသညျဖင

သတမတလာထားျခငးျဖစသည။

46

အျခားတစနညးမာ အေထြေထြၿမစားမားအေပၚတြင လပငနး၏ ယခငအေတြ႕အႀကမားအရ အေျခတည၍

(၅%) ႏႈနး (၁၀%) ႏႈနး စသညျဖင ရာခငႏႈနးအားျဖင သတမတေသာနညးျဖစသည။ အခ႕လပငနးမားတြင အသား

တငေရာငးရေငြေပၚတြင ရာခငႏႈနးအားျဖင သတမတသညလညးရသည။

ေဖၚျပခက - အေထြေထြၿမစားမားသည ကပ ၄၂၀၀/- ရသညဆပါက ၎အေပၚ (၁၀%) ႏႈနး ေကြးဆး

လာထားေငြထားရလင၊ ေကြးဆးလာထားေငြသည ကပ ၄၂၀ ျဖစလာမညျဖစသည။

၎က စာရငးမားေရးသြငးပါက ေအာကပါအတငးေဖၚျပရမညျဖစသည။

ေန႔စဥမတတမး

အ႐ႈးအျမတစာရငး မ

သ႔ ေကြးဆးလာထားစာရငး

(အေထြေထြၿမစားမားအေပၚ ၁၀ % ႏႈနးေကြးဆး

လာထားေငြသတမတစာရငးသြငးျခငး)

၄၂၀

၄၂၀

ေကြးဆးစာရငး

သ႔ ေကြးဆးလာေငြ ၄၂၀

လကကနရငးတမး

ေပးရနတာ၀နမား ရရနပငခြငမား

အေထြေထြၿမးစားမား

ႏႈတ - ေကြးဆးလာထား -

၄၂၀၀

၄၂၀

၃၇၀၀

ေကြးဆးလာေငြက အမားအားျဖင အစမးရငးတမးေရးဆြၿပးေနာကမ လာထားျခငးျဖစရာ၊ အကယ၍ အစမး

ရငးတမးေရးဆြၿပး ေနာကထပေကြးဆးမားရေနပါက မလလကကန အေထြေထြၿမစားမားမ ေနာကထပေကြးဆးက

ႏႈတထတလကၿပးေနာကမ လကကနၿမစားမားအေပၚတြင လာထားရမညျဖစသညက သတျပရန လအပေပသည။

မလၿမစားမားသည ကပ ၄၂၀၀ ရရာ ေနာကထပေကြးဆးသည ကပ ၃၀၀ ရပါက ကပ ၄၂၀၀ မ ကပ ၃၀၀

က ႏႈတ၍ ကနၿမစား ကပ ၃၉၀၀ ေပၚတြငသာ ရာခငႏႈနးအရ ေကြးဆးလာထားေငြက ကပ ၃၉၀ က တြကခက

ရေပသည။

အ႐ႈးအျမတစာရငးႏင လကကနရငးတမးက ေရးဆြရာတြင ေအာကပါအတငးျဖစလာမည ျဖစသည။

အ႐ႈးအျမတစာရငး

သ႔ ေနာကထပေကြးဆး

ေပါငး+ေကြးဆးလာထား

၃၀၀

၃၉၀

၆၉၀

47

လကကနရငးတမး

၄၂၀၀

၃၀၀

၃၉၀၀

၃၉၀

ေပးရနတာ၀နမား ရရနပငခြငမား

အေထြေထြၿမစားမား

ႏႈတ - ေနာကထပေကြးဆး -

ႏႈတ - ေကြးဆးလာထား

၃၅၁၀

၃။ တနဖးေလာစာရငး

ေရ႕အခနးမားတြင ေဖၚျပခၿပးျဖစသညအတငး၊ စာရငးေပါငးခပရ စာရငးမားတြငစာရငး ႏစမးႏစစား ရ

ေၾကာငး ၎တ႔မာ ပဂၢလမဟတေသာစာရငးမားျဖစေၾကာငး ေဖၚျပခၿပး ျဖစေပသည။

တဖန ပဂၢလမဟတေသာစာရငးတြင ပစၥညးစာရငးႏင ပစၥညးမဟတေသာအမညခစာရငးဟ၍ ရေၾကာငး

ရငးလငးျပသခေပသည။

လယဂာေခၚ စာရငးေပါငးခပရ ပစၥညးမဟတေသာ အမညခစာရငးမားမ လကကနမားျဖစေသာ လစာ

စာရငး၊ အခြနအခစာရငး၊ စာေရးကရယာစာရငး၊ ကနပ႔ခစာရငး၊ ယာဥစရတစာရငး၊ စာတကေၾကးနနးစာရငး စသညတ႔

သည အ႐ႈးအျမတစာရငးသ႔ လြေျပာငးခႏမလက၍ သကဆငရာစာရငးမား လကကနမရေတာဘ ပတသြားၿပးျဖစေပ

သည။

ပစၥညးစာရငးမားမ လကကနမားမာမ စာရငးပတသြားျခငးမရေသးဘ လကကနက လကကနရငးတမးတြင

ေဖၚျပ၍ ေနာကလာမညႏစမားသ႔ ဆကလက၍ယေဆာင သြားရေပသည။

ပစၥညးစာရငးဟရာ၌ ပေသရရနပငခြငမားဟေခၚေသာ လပငနတြငႏစရညလမားသးစြႏငသည အေဆာက

အအ၊ စကကရယာ၊ ပရေဘာဂ၊ ေမာေတာယဥ၊ ႐းသးစကကရယာ (လကႏပစက၊ စာကးစက၊ ဂဏနးေပါငးစက) လပ

စစႀကးသြယမတညကနကစရတ စသညတ႔ျဖစၾကသည။

၎တ႔မာ အခ႕ အႏစ၂၀၊ ၂၅ႏစမ သးစြရေသာ အေဆာကအအစသညတ႔ ရသကသ႔ ၁၄ ႏစ၊ ၁၅ ႏစမသာ

သးစြရေသာ ေမာေတာယာဥစသညတ႔သညလညး ရေပသည။

ထသ႔ေသာ တနဖးရေသာ ပေသပငပစၥညးမားက ဆး႐ႈးသြားမ တစခါတညး အ႐ႈးစာရငးသ႔ ထညသြငးျခငး

မျပရဘ၊ အသးျပသညႏစ ကာလအလက တစႏစခငး ပကစးယယြငးျခငးရသည အတငးအတာအရ၊ တစနညးအား

ျဖင မလ၀ယရငးတနဖးေပၚတြင သတမတထားေသာ ရာခငႏႈနးျဖင တျဖညးျဖညး ေလာခသြားရေပသည။

ထသ႔ စာရငးတနဖးမ ေလာခလကသညေငြက “တနဖးေလာ” ဟေခၚသည။ တနဖးေလာသည အခန

ကာလပငးတစခအတြငး အသးျပသည ရရနပငခြငတစခ၏ စြမးေဆာငႏငသည သ႔မဟတ အသး၀ငေသာ သကတမး

ကနဆးျခငးက တငးတာျခငးျဖစသည။ တနဖးေလာထားျခငးမာ ပစၥညး၀ယယ၍ ကနကေသာစရတက၊ ၎ပစၥညး၏

အသး၀ငေဆာငႏငေသာ သကတမးတစေလာကျဖန႔ေ၀ထားျခငးပငျဖစသည။

48

တနဖးေလာရာတြင တနဖးေလာစာရငးက ၿမစားစာရငးျပ၍ သကဆငရာပစၥညးစာရငးက သတမတထား

သည ရာခငႏႈနးအတငး ၿမရင စာရငးျပရသည။

တနဖးေလာ စစေပါငးသည အမညခစာရငးမနသမသာျဖစ၍ အျခားအမညခစာရငးမားနညးတ အ႐ႈးအျမတ

စာရငးသ႔ ၿမစားအျဖစေျပာငး၍ စာရငးပတရသည။

လကကနရငးတမး၌မ သကဆငရာ ပေသပငပစၥညးစာရငးမားမ တနဖးေလာေငြက ႏႈတ၍ျပရသည။

ေဖာျပခက။ ပစၥညးစာရငး တနဖးေငြ သတမတသညရာခငႏႈနး

အေဆာကအအ ကပ ၃၀၀၀၀ ၂%ႏႈနး

ပရေဘာဂ ။ ၅၀၀၀ ၅% ႏႈနး

ေမာေတာယာဥ ။ ၂၀၀၀၀ ၁၀%ႏႈနး

အထကပါတ႔က စာရငးမားေရးသြငးပါက ေအာကပါအတငး စာရငးမား ျဖစေပၚလာမညျဖစသည။

ေန႔စဥမတတမး

တနဖးေလာစာရငး မ

သ႔ အေဆာကအအစာရငး

။ ပရေဘာဂစာရငး

။ ေမာေတာယာဥစာရငး

(၁၉၉၂ ခႏစ အတြက ပေသပငပစၥညးမားအေပၚ

တနဖးေလာ စာရငးသြငးျခငး)

၂၈၅၀

၆၀၀

၂၅၀

၂၀၀၀

အရႈးအျမတစာရငး မ

သ႔ တနဖးေလာစာရငး

(တနဖးေလာမားက

အ႐ႈးအျမတစာရငးသ႔ေျပာငးျခငး)

၂၈၅၀

၂၈၅၀

အေဆာကအအစာရငး

၃၀၀၀၀ ၆၀၀

၂၉၄၀၀

သ႔ လကကန

၃၀၀၀၀

မ တနဖးေလာ

။ လကကန

၃၀၀၀၀

ပရေဘာဂစာရငး

၅၀၀၀

၂၅၀

၄၇၅၀

သ႔ လကကန

၅၀၀၀

မ တနဖးေလာ

။ လကကန

၅၀၀၀

49

ေမာေတာယာဥစာရငး

၂၀၀၀၀ ၂၀၀၀

၁၈၀၀၀

သ႔ လကကန

၂၀၀၀၀

မ တနဖးေလာ

။ လကကန

၂၀၀၀၀

လကကနရငးတမး

၃၀၀၀၀

၆၀၀

၅၀၀၀

၂၅၀

ေပးရနတာ၀နမား ရရနပငခြငမား

အေဆာကအအ

ႏႈတ - တနဖးေလာ -

ပရေဘာဂ

ႏႈတ - တနဖးေလာ -

ေမာေတာယာဥ

ႏႈတ - တနဖးေလာ

၂၀၀၀၀

၂၀၀၀

၂၉၄၀၀

၄၇၅၀

၁၈၀၀၀

၄။ ေပးရနရစာရငး

ႏစကန၍ စာရငးမားကပတရာတြင ၎ႏစႏငသကဆငေသာစာရတမား အားလးက အ႐ႈးအျမတစာရငးတြင

ထညသြငးေဖာျပရမညျဖစသည။ သ႔မသာ ၎ႏစ၏ အ႐ႈးအျမတစာရငးအမနက ရႏငေပမည။ စာရငးပတေသာေန႔တြင

၎ႏစအတြက အခ႕ေသာစာရတမားက ေငြမေပးေခရေသးသျဖင စာရငးစာအပမားတြင မေရးသြငးရေသးဘ ရတတ

ပါသည။

ေဖာျပခက။ လပငနးတစရပသည တကခနးတစခနးက တကခနးခ အတြက တစလလင ကပ ၁၀၀၀/- ႏင

ငားရမးသးစြ၍ ၎တကခနးခက လကနၿပးေနာကလ၏ (၁) ရကေန႔တငးတြင ေငြေပးေခၾကသညဆၾကပါစ႔။ လပငနး

သည ၁၉၉၁ ဧၿပလ (၁) ရကေန႔မ စတငလပကင၍ ႏစခပစာရငးမားက ၁၉၉၂ မတလ (၃၁) ရကေန႔တြင ပတရပါက၊

၁၉၉၁ ခ၊ ဧၿပလအတြက တကခနးခက ေမလ (၁) ရကေန႔ စသညျဖင ေပးေခခရာ ၁၉၉၂ ခ မတလ (၃၁) ရကေန႔ထ

(၁၁) လ အတြကသာ တကခနးခေပးရၿပးျဖစ၍ စာရငးေရးသြငးၿပးျဖစမည။ သ႔ေသာ လပငနးမာမ တစႏစတာ (၁၂)

လအတြက သးစြၿပးျဖစ၍ တစလအတြငးတကခနးက ေပးရနရစာရငးအျဖစ ညႇႏႈငးေပးရန လအပေပသည။

ထသ႔ ေပးရနရစာရငးသြငးႏငရနအတြက မလတကခနးခစာရငးတြင “သ႔ ေပးရနရ တကခနးခစာရငး” ဟ

ၿမစားကပ ၁၀၀၀/- ေရးသြငးကာ “ေပးရနရ တကခနးခစာရငး” တစခက စာရငးဖြငၿပး ၿမရင ကပ ၁၀၀၀/- စာရငး

ေရးသြငးရ၏။ လကကနစာရငးရငးတမးတြငမ ေပးရနရ တကခနးခစာရငး၏ လကကနက ေပးရနတာ၀နဖက၌ ေပးရန

တကခနးခစာရငးအျဖစ ေဖာျပေပးရသည။ စာရငးသြငးခကမားမာ ေအာကပါအတငးျဖစသည။

50

တကခနးစာရငး

၁၀၀၀

၁၀၀၀

၁၀၀၀

၁၀၀၀

၁၀၀၀

၁၀၀၀

၁၀၀၀

၁၀၀၀

၁၀၀၀

၁၀၀၀

၁၀၀၀

၁၀၀၀

၁၂၀၀

၁၉၉၁

ေမလ ၁

ဇြန ၁

ဇလင ၁

ၾသဂတ ၁

စကတငဘာ ၁

ေအာကတဘာ ၁

ႏ၀ငဘာ ၁

ဒဇငဘာ ၁

၁၉၉၂

ဇနန၀ါရ ၁

ေဖေဖာ၀ါရ ၁

မတ ၁

မတ ၃၁

သ႔ ေငြစာရငး

။ ေငြစာရငး

။ ေငြစာရငး

။ ေငြစာရငး

။ ေငြစာရငး

။ ေငြစာရငး

။ ေငြစာရငး

။ ေငြစာရငး

။ ေငြစာရငး

။ ေငြစာရငး

။ ေငြစာရငး

။ ေပးရနရတက

ခနးခစာရငး

၁၂၀၀၀

၁၉၉၂

မတလ ၃၁

မ အ႐ႈး အျမတစာရငး

၁၂၀၀

ေပးရနရ တကခနးခစာရငး

၁၉၉၂

မတလ ၃၁

မ

တကခနးခစာရငး

၁၀၀၀

ေန႔စဥမတတမး

တကခနးခစာရငး မ

သ႔ ေပးရနရတကခနးခစာရငး

(၁၉၉၂ ခ၊ မတလအတြက တကခနးခေပးရနရေနသညက

စာရငးသြငးျခငး)

၁၀၀၀

၁၀၀၀

အထကပါေဖာျပခကမာ ပေသေပးရနရသညတ႔က စာရငးခႏမျခငးျဖစသည။ အလားတပင၊ အလပသမားခ၊

လစာ၊ စသညတ႔သညလညး ပေသေပးရနရေန၍ အထကပါအတငးပင စာရငးသြငးေပးရသည။

51

သ႔ေသာ အခ႕ေသာ (သာမန) အမညခ အသးစာရတတ႔သည ပေသတကမႈမရဘ ေပးရနကနတတသည

လညးရၾကသည။

ေဖာျပခက။ လပစစမးထြနးခသည ၁၉၉၂ခ၊ မတလအတြက တစလလးသးစြခေသာ လပစစဓာတအားခမာ၊

၎လပစစဌာနမ ၁၉၉၂ ခ၊ ဧၿပလအတြငး သ႔မဟတ ေမလခန႔တြငမ ေငြေတာငးခဘလက ေပးပ႔ၾကသည။ ထအခါ

၁၉၉၂ ခ၊ မတလ (၃၀) ရကေန႔တြင စာရငးပတရာ၌ လပစစမးထြနးခသည မညမကသငသညက အတအက မသ

ရႏငေခ။ ထအေျခအေနမး၌ လြနခေသာလမား၏ စာရတမားကအေျခခ၍ ခန႔မနးၿပးေပးရနရ လပစစမးထြနးခ စာရငး

သြငးကာ ၁၉၉၂ ခႏစ၊ ႏစခပစာရငးအတြက အနးကပဆး မနကနေအာင စာရငးသြငးကာ ေရးဆြရ၏။

အကယ၍ ၁၉၉၂ ခ၊ ဧၿပလအတြငး စာရငးမားေရးဆြသညကာလအတြငး၌ အတအကေငြေတာငးခလႊာဘလ

ရရပါမကား၊ ထေငြေတာငးခလႊာေပၚတြင ေဖာျပပါရသည ေပးရနရသည ေငြအမနကပင ေပးရနရ လပစစခစာရငးတြင

ထညသြငး၍ စာရငးညႇႏႈငးျခငးက ျပရေပသည။

အထကပါေဖာျပခကမားက အ႐ႈးအျမတစာရငးႏင လကကနရငးတမးတ႔တြင ေအာကပါအတငး ေတြ႕ရရ

မည။

အ႐ႈးအျမတစာရငး

သ႔ တကခနးခစာရငး ၁၁၀၀၀

၁၀၀၀

၁၂၀၀၀

ေပးရနတာ၀နမား

ေပးရနရ တကခနးခ ၁၀၀၀

ရရနပငခြငမား

၅။ ရရနရစာရငး

တစႏစအတြငးကနကသည စာရတမား ျပညစစြာပါ၀ငေစရန ေပးရနရစာရငးမား ညႇႏႈငးရသကသ႔၊ ရရသည

လပငနး၏ သာမန (အမညခ) ၀ငေငြမားကလညး စာရငးေရးသြငးညႇႏႈငးရန လအပေပသည။ တကခနးငားခရစာရငး၊

အာမခစာခပမားႏင အစမား၀ယထားမႈစသည ရငးႏးျမႇပႏေငြမားအေပၚ ရသငသညအတးေငြ၊ အျမတခြရေငြမား၊

ေကာမရငရမား၊ ပြခမား စသညတ႔ ျဖစၾကသည။

ရရနစာရငးက စာရငးသြငးရာတြင ရရနရစာရငးေငြက ၿမစားေရးသြငးရၿပး သကဆငရာ တကခနးငားခ၊

အတးရ၊ ေကာမရငရ စသည စာရငးမားက ၿမရင ေရးသြငးရသည။

52

ေဖာျပခက။ အထကပါေပးရနရစာရငး၌ ေအာကပါအတငး စာရငးမား ေပၚလြငေနမညျဖစသည။

တကခနးငားခရစာရငး

၁၂၀၀၀

၁၀၀၀

၁၀၀၀

၁၀၀၀

၁၀၀၀

၁၀၀၀

၁၀၀၀

၁၀၀၀

၁၀၀၀

၁၀၀၀

၁၀၀၀

၁၀၀၀

၁၀၀၀

၁၉၉၂

မတလ ၃၁

သ႔ အ႐ႈးအျမတစာရငး

၁၂၀၀၀

၁၉၉၁

ေမ၁

ဇြန ၁

ဇလင ၁

ၾသဂတ ၁

စကတငဘာ ၁

ေအာကတဘာ ၁

ႏ၀ငဘာ ၁

ဒဇငဘာ ၁

ဇနန၀ါရ ၁

ေဖေဖာ၀ါရ ၁

မတ ၁

မတ ၃၁

မေငြစာရငး

။ေငြစာရငး

။ေငြစာရငး

။ေငြစာရငး

။ေငြစာရငး

။ေငြစာရငး

။ေငြစာရငး

။ေငြစာရငး

။ေငြစာရငး

။ေငြစာရငး

။ေငြစာရငး

ရရနရ

တကခနးငာခစာရငး

၁၂၀၀၀

ရရနရ တကခနးငားခစာရငး

၁၉၉၂

မတလ သ႔

တကခနးငားခစာရငး

၁၀၀၀

ေန႔စဥမတတမး

ရရနရတကခနးငားခစာရငး မ

သ႔ တကခနးငားခစာရငး

(၁၉၉၂ခ မတလအတြက ရရနရေသာ

တကခနးခက စာရငးေရးသြငးျခငး)

၁၀၀၀

၁၀၀၀

ညႇႏႈငးခကစာရငးမားသည စာရငးပတေသာႏစ၏ အစမးရငးတမးေရးဆြၿပးေနာက ညႇႏႈငးျခငးျဖစရာ၊ သက

ဆငရာႏစအတြက အရႈးအျမတစာရငး ေရးဆြရာတြင ေအာကပါအတငး ေဖာျပရသညျဖစသည။ တစႀကမတညး စစ

53

ေပါငးက အ႐ႈးအျမတစာရငးတြင မေဖာျပဘ၊ မလအစမးရငးတမးအရ ေဖာျပထားေသာစာရငးက ေအာကမ ထပဆင

ေပါငးျခငး၊ ႏႈတျခငးျပကာ ေဖာျပရသညက သတျပအပေပသည။

လကကနရငးတမး

ေပးရနတာ၀နမား ရရနပငခြငမား

ရရနရ တကခနးငားခ

၁၀၀၀

၆။ ႀကတငေပးစာရငး

ႀကတငေပးစာရငးဆသညမာ စာရငးပတသည စာရငးႏစအတြငး ေပးခရေသာ အသးစရတတစရပသည

၎စာရငးႏစႏင သကဆငသည အသးစရတထက ပမေပးထားမသည စာရငးျဖစသည။ တစနညးအားျဖင ေနာက

ကာလပငးႏင သကဆငေသာ အသးစရတျဖစသည။

ေဖာျပခက။ လပငနးတစခသည အေဆာကအဥတစခခက ငားရမးရာ၌ ထငားရမးခက (၂) ႏစအတြက ေပး

ထားရမညဟေသာ စညးကမးခကက ပငရငႏင ငားရမးသတ႔ သေဘာတၾက၍ ၁၉၉၁ခ ဇနန၀ါရလ (၁) ရကေန႔၌

အပခနးငားခ တစလလင ကပ ၅၀၀/- ႏင (၂) ႏစအတြက ကပ ၁၂၀၀၀/- ေပးေခခၾကသညဆၾကပါစ႔။

ထလပငနးသည ၁၉၉၁ခ ဇနန၀ါရလ (၁) ရကေန႔မ လပငနးကစတင၍ ၁၉၉၁ ခ ဒဇငဘာလ (၃၁) ရက

ေန႔တြင တစႏစအတြက စာရငးပတပါက အစမးရငးတမးတြင အမခနးငားခကပ ၁၂၀၀၀/- ဟ စာရငး၌ ေပၚေပါက

ေနမည ျဖစေပသည။ သ႔ေသာ အမခနးငားခသည ထတစႏစတာအတြကဆလင ကပ ၆၀၀၀/- သာ သကဆငမႈရ၍

ကပ ၆၀၀၀/- မာ ၁၉၉၂ ခ ဇနန၀ါရလမ ဒဇငဘာလအတြကႀကတင၍ ေပးထားျခငးသာလငျဖစေပသည။

ထနညးအတပင အထကပါ လပငနးရငသည မမလပငနးရ ပစၥညးမားေပၚတြင မးအာမခက ၁၉၉၁ ဧၿပလ

(၁) ရကေန႔မစ၍ တစႏစအတြက ၁၂၀၀၀/- မးအာမခေၾကးေပးသည ဆၾကပါစ႔ - မးအာမခ တစႏစအတြကျဖစ၍

၁၉၉၂ ခ ဧၿပလ (၁) ရကေန႔မ ၁၉၉၂ ခ မတလ (၃၁) ရကေန႔အထ ကာလအတြက မးအာမခထားျခငးျဖစရာ၊ ၁၉၉၁

ခႏစ ဒဇငဘာလ (၃၁) ရကေန႔၌ စာရငးပတရာတြင ၁၉၉၁ ခ ဧၿပလ (၁) ရကမ ၁၉၉၁ ခ ဒဇငဘာ (၃၁) ရကေန႔အထ

(၉) လ ကာလအတြက အသးစရတ ၉၀၀၀/- ကပသာလင ၁၉၉၁ ခ ႏစခပစာရငးႏင သကဆငမညျဖစ၍ ကနသည

၁၉၉၂ ခ ဇနန၀ါရလ (၁) ရကေန႔မ ၁၉၉၂ မတလ(၃၁) ရကအထ (၃) လကာလအတြက မးအာမခေၾကး ၃၀၀၀/- မာ

ႀကတငေပးထားသည စရတျဖစေပသည။

အထကပါတ႔က ေန႔စဥမတတမးျဖင စာရငးေျပာငး၍ ေအာကပါအတငး စာရငးသြငးရသည။

ေန႔စဥမတတမး

၁၉၉၁

ဒဇငဘာ ၃၁

ႀကတငေပး အသးစရတမားစာရငး

သ႔ အမခနးငားခစာရငး

။ မးအာမခေၾကးစာရငး

(တစႏစအတြက ႀကတငေပးထားသည အမခနးငားခႏင (၃)

လအတြက ႀကတငေပးထားသည မးအားမခေၾကးကစာရငး

သြငးျခငး)

၉၀၀၀

၆၀၀၀

၃၀၀၀

54

အမခနးငားခစာရငး

၁၂၀၀၀

၆၀၀၀

၆၀၀၀

၁၉၉၁

ဇနန၀ါရ ၁

သ႔ ေငြစာရငး

၁၂၀၀၀

၁၉၉၁

ဒဇငဘာ ၃၁

။

မ ႀကတငေပး အသးစရတစာရငး

။ အ႐ႈးအျမတစာရငး

၁၂၀၀၀

မးအာမခေၾကးစာရငး

၁၂၀၀၀

၃၀၀၀

၉၀၀၀

၁၉၉၁

ဧၿပ ၁

သ႔ ေငြစာရငး

၁၂၀၀၀

၁၉၉၁

ဒဇငဘာ ၃၁

။

မ ႀကတငေပးအသးစရတစာရငး

။ အ႐ႈးအျမတစာရငး

၁၂၀၀၀

ႀကတငေပး အသးစရတစာရငး

၆၀၀၀

၃၀၀၀

၁၉၉၁

ဒဇငဘာ ၃၁

သ႔ အမခနးငားခ

။ မးအာမခေၾကး

၉၀၀၀

အထကပါ လပေဆာငခကမားက အေရာငးအ၀ယ အ႐ႈးအျမတစာရငးႏင လကကနရငးတမးတ႔တြင

ေအာက ပါအတငး ေဖာျပရမညျဖစေပသည။

အ႐ႈးအျမတစာရငး

၁၂၀၀

၆၀၀၀

သ႔ အမခနးငားခ

ႏႈတ ႀကတငေပး

။မး အာမခေၾကး

ႏႈတ- ႀကတငေပး ၁၂၀၀၀

၃၀၀၀

၆၀၀၀

၉၀၀၀

လကကနရငးတမး

ေပးရနတာ၀နမား ရရနပငခြငမား

ႀကတငေပးအသးစရတမား

အမငားခ ၆၀၀၀

မးအာမခေၾကး ၃၀၀၀

၉၀၀၀

55

အစမးရငးတမးမ အေရာငးအ၀ယ အ႐ႈးအျမတစာရငးႏင လကကနရငးတမးက ေရးဆြသညအခါ မလ

အစမးရငးတမးရသငေငြက မေပာကပကေစဘ အေရာငးအ၀ယ အရႈးအျမတစာရငးတြင ေဖာျပၿပးေနာက၊ ႀကတငေပး

အသးစရတမားကႏႈတျပကာ လကကနရငးတမးတြငမ၊ စာရငးသေဘာအရ ႀကတငေပး အသးစရတမားစာရငးသည

စာရငးေပါငးခပတြင ၿမစားလကကနမားျဖစ၍ လကကနရငးတမး၏ ရရနပငခြငမားဘက၌ ေဖာျပေပးရသည။

၁၉၉၂ ခႏစအတြက စာရငးအသစမားကဖြငရာ၌ ႀကတငေပး အသးစရတစာရငးက ၿမစားပငျပရသည။

တစဖန ၎မ သကဆငရာ အမခနးငားခစာရငးႏင မးအာမခေၾကးစာရငးမားက ဖြငၿပး၊ စာရငးကေျပာငး၍ ႀကတငေပး

အသးစရတစာရငးက ပတရသည။

မးအာမခေၾကးသည ၁၉၉၂ ခ၊ ဧၿပလ (၁) ရကေန႔တြင ထပမ၍ တစႏစအတြက ေပးရျပနသညဆပါက၊

၁၉၉၂ ခ ဒဇငဘာ (၃၁) ရကေန႔တြင စာရငးပတရာ၌ ႀကတငေပးသညကပ ၃၀၀/- ပင ဆကလက ျဖစေပၚေနမည

ျဖစသည။

မးအာမခေၾကးစာရငး

၃၀၀၀

၁၂၀၀၀

၃၀၀၀

၁၂၀၀၀

၁၉၉၂

ဇနန၀ါရ ၁

ဧၿပ ၁

သ႔ စာရငးဖြငလကကန

။ ေငြစာရငး

၁၅၀၀၀

၁၉၉၂

ဒဇငဘာ ၃၁

။

မ ႀကတငေပးအသးစရတ

။ အ႐ႈးအျမတစာရငး

၁၅၀၀၀

၁၉၉၂ ခႏစအတြကမာမ ၁၉၉၁ ခႏစမ ႀကတငေပးထားေသာ (၃) လအတြက ကပ ၃၀၀၀/- ႏင ၁၉၉၂ ခ၊

ဧၿပလ (၁) ရကေန႔တြင ေပးရေငြ ကပ ၁၂၀၀၀/- မ (၉) လအတြက ကပ ၉၀၀၀/- ႏစရပေပါငး ကပ ၁၂၀၀၀/- သည

တစႏစအတြကျဖစသြားသည။

အ႐ႈးအျမတစာရငးတြင အစမးရငးတမးမ ေပၚေပါကေနေသာ ကပ ၁၅၀၀၀/- က ႀကတငေပးအသးစရတ

ကပ ၃၀၀၀/- ႏႈတ၍ အ႐ႈးအျမတစာရငးတြင ကပ ၁၂၀၀၀/- ေဖာျပရမညျဖစသည။ ထနညးအတငးပင ေနာငလာမည

ႏစမားတြငလညး ဆကလကျဖစေပၚ ေနမညျဖစသည။

၇။ ႀကတငရစာရငး

ႀကတငရသည ႀကတငေပးစာရငးကသ႔ စာရငးပတသညစာရငးႏစႏင သကဆငျခငးမရဘ ရရထားေသာ

၀ငေငြျဖစသည။ တစနညးအားျဖင ေနာကကာလပငးႏင သကဆငေသာ ၀ငေငြျဖစေပသည။

အထကပါ ႀကတငေပးစာရငးမားေဖာျပခကတြင ေဖာျပခသည အမခနးငားရမးခသည ပငရင၏စာရငးက

ၾကညလင၊ ၎ပငရငသည ၁၉၉၁ ခ ဇနန၀ါရလ (၁) ရကေန႔၌ ၁၉၉၁ ခ ဇနန၀ါရလမ ၁၉၉၂ ခ ဒဇငဘာလအထ (၂၄)

လအတြက အမခနးငားခက ရယထားချခငးျဖစသည။

၎၏ စာရငးမားက ၁၉၉၁ ခ၊ ဒဇငဘာလ (၃၁) ရကေန႔၌ စာရငးပတေသာ ၁၉၉၂ ခႏစအတြက ရရ

ထားၿပးျဖစေသာ ကပ ၁၂၀၀၀/- သည ၁၉၉၁ ခ၏ တစႏစတာကာလႏင သကဆငျခငးမရေသာ ၀ငေငြျဖစေန၍

ထ၀ငေငြသည ႀကတငရ၀ငေငြျဖစသည။ ထႀကတငရ၀ငေငြက ေန႔စဥမတတမးျဖင စာရငးေပါငးခပတြင စာရငး

ေျပာငး၍ အ႐ႈးအျမတစာရငး၌ ၎ႏစကာလအတြက ၀ငေငြကသာ စာရငးသြငးေပးသည။

56

ေန႔စဥမတတမး

၁၉၉၁ ဒဇငဘာ အမခနးငားခစာရငး မ

သ႔ ႀကတငရ၀ငေငြစာရငး

(ႏစကနစာရငးပတသညႏစႏင

မဆငေသာ၀ငေငြက

ႀကတငရစာရငးသ႔ေျပာငးျခငး)

၆၀၀၀

၆၀၀၀

အမခနးငားခရစာရငး

၁၂၀၀၀

၁၉၉၁

ဒဇငဘာလ ၃၁

သ႔ ႀကတငရေငြ

။ အ႐ႈးအျမတစာရငး

၁၉၉၁

ဇနန၀ါရ

(၁)

မ ေငြစာရငး

၁၂၀၀၀

ႀကတငရေငြစာရငး

၁၉၉၁

ဇနန၀ါရမ

အမခနးငားခစာရငး

၁ ရက

၆၀၀၀

အ႐ႈးအျမတစာရငး

မ အမခနးငားခရ

ႏႈတ-ႀကတငရ-

၁၂၀၀၀

၆၀၀၀

၆၀၀၀

လကကနရငးတမးတြင ႀကတငရေငြစာရငးသည ၿမရငလကကနျဖစ၍ ေပးရနတာ၀နမားက ေအာကပါ

အတငး ေဖာျပေပးရသည။

လကကနရငးတမး

ေပးရနတာ၀နမား

ႀကတငရစာရငး

အမခနးငားခ

၆၀၀၀

ရရနပငခြငမား

အစမးရငးတမးတစခမ အေရာငးအ၀ယ အ႐ႈးအျမတစာရငးႏင လကကနရငးတမးက ေရးဆြရာတြင အစမး

ရငးတမးအတြငး၌ပါရေသာ အသးစရတမား၊ ၀ငေငြမား၊ ပစၥညးမား စသညစာရငးမားသည အေရာငးအ၀ယတြငေသာ

57

လညးေကာငး သ႔မဟတ အ႐ႈးအျမတတြငေသာလညးေကာငး သ႔မဟတ လကကနရငးတမးတြငေသာလညးေကာငး

တစႀကမသာလင စာရငးသြငးရသညက သတျပရမညျဖစသည။

အဘယေၾကာငဆေသာ အစမးရငးတမးရ အသးစရတမား၊ ၀ငေငြမားစသည အမညခမားစာရငး စသညတ႔

သည စာရငးေပါငးခပ၏ စာရငးအသးသးမ စာရငးလကကနမားက ထတႏႈတယထားသညျဖစရာ၊ ထလကကနမား

က အေရာငးအ၀ယအ႐ႈးအျမတစာရငးသ႔ ေျပာငးယလကျခငးျဖင မလစာရငးေပါငးခပရ လကကနသည စာရငးမား

ပတသြားေသာေၾကာငျဖစသည။

ေဖာျပခက။ စာရငးေပါငးခပရ စာေရးကရယာစာရငးတြင ကပ ၂၀၀၀/- ၿမစားရသညဆပါက၊ ၎က အ႐ႈး

အျမတစာရငးသ႔ေျပာငးရန ၿမရငေရးသြငး၍ အ႐ႈးအျမတစာရငးတြင ၿမစားေရးသြငးပါက၊ မလစာေရးကရယာစာရငးမာ

ပတသြားၿပးလင ႏစဖကသြငးစာရငးမအရလညး မနကနေနသညက ေတြ႕ရရမည ျဖစေပသည။

စာေရးကရယာစာရငး

၂၀၀၀ ၂၀၀၀ သ႔ လကကန

၂၀၀၀

မ အရႈးအျမတစာရငး

၂၀၀၀

အ႐ႈးအျမတစာရငး

သ႔ စာေရးကရယာ ၂၀၀၀

အထကပါနညးအတငး စာေရးကရယာကသ႔ အလားတ အသးစရတမားသည အ႐ႈးအျမတစာရငးသ႔ ေျပာငး

၍ စာရငးေပါငးခပအတြငးတြင လကကနမရေတာဘ စာရငးမားပတသြားမညျဖစသည။ ကန၀ယ၊ ကနေရာငး စာရငး

အားလးသညလညး အထကပါအတငးပင အေရာငးအ၀ယစာရငးသ႔ ေျပာငးေပးလကၾကရ၍ စာရငးေပါငးခပတြင

ပတသြားၾကမညျဖစေပသည။

ပစၥညးစာရငးမားႏင ပဂၢလစာရငးမားမာမ၊ အေရာငးအ၀ယ အ႐ႈးအျမတစာရငးသ႔ ေျပာငးသြားျခငးမရၾက

သျဖင ၎တ႔က စာရငးပတလကကနဟ စာရငးေပါငးခပတြငေဖာျပရၿပး ၎တ႔က လကကနရငးတမးတြင ဆက

လကေဖာျပေပးရသည။

အစမးရငးတမး၏ ျပငပမစာရငးညႇႏႈငးခကမားကမ မလစာရငးေပါငးခပတြင ထညသြငးေဖာျပရျခငး မရ

ေသာေၾကာင ၎တ႔က ႏစႀကမစာရငး ေရးသြငးရသညက သတျပရန လအပေပသည။

အလပသမားလခအတြက ၂၅၀၀/- ေပးရနရသညဟ အစမးရငးတမး၏ ျပငပမညႇႏႈငးခကေပးထားေသာ

ႏစဖကသြငးစာရငးေရးသြငးနညးအရ၊ အေရာငးအ၀ယစာရငးတြင ေပးရနရအလပသမားခဟ၍ ၿမစားေရးသြငးၿပး

ေနာက စာရငးေပါငးခပရ ေပးရနရအသးစရတစာရငး၌ ၿမရငေရးသြငးရသည။ ယငးၿမရင လကကနသည စာရငးပတ

သညကာလ၌ ၿမရငလကကနအျဖစ ကနရေနသျဖင၊ လကကနရငးတမးတြင ေပးရနတာ၀နဖက၌ ေပးရနရ အသး

စရတဟ၍ ေဖာျပေပးရသည။

58

ထ႔ေၾကာင ႏစခပစာရငးမားေရးဆြရာတြင အစမးရငးတမးကကညၿပးသညေနာကမ လပေဆာငရေသာ

စာရငးညႇႏႈငးခကမားအတြက အေရာငးအ၀ယ အ႐ႈးအျမတစာရငးတြင စာရငးတစႀကမေရးသြငး၍ လကကနရငးတမး

တြငလညး တစႀကမေရးသြငးရမညက သတျပရသည။ ညႇႏႈငးခကတစခစအတြက ၿမစားတစႀကမ၊ ၿမရငတစႀကမ

အားျဖင စာရငးတစစစ ေရးသြငးရနျဖစေပသည။

လကကနစာရငးရငးတမးတြငပါ၀ငေသာ စာရငးမားသည ႏစခပစာရငးေရးဆြ၍ ပတရာတြင စာရငးေပါငး

ခပမ စာရငးပတသြားျခငးမရေသာ ပဂၢလစာရငးမားႏင ပစၥညးစာရငးလကကနမား ျဖစေပသည။

အခနး (၇)

လကကနရငးတမး

လကကနရငးတမးဆသညမာ။ အ႐ႈးအျမတစာရငးေရးဆြၿပးေနာက ယငးအ႐ႈးအျမတစာရငး၏ လကကန

(အသားတငအျမတ (သ႔မဟတ) အသားတငအ႐ႈး) အပါအ၀င စာရငးမပတပ ကနရေနေသာစာရငးမားက စေပါငး

ထားေသာ ရငးတမးျဖစေပသည။

(ယငးသည စာရငးေပါငးခပရ စာရငးမဟတသညက သတျပရန ျဖစေပသည။)

အေရာငးအ၀ယ အရႈအျမတစာရငးကဖြင၍ ၎စာရငးသ႔ ပစၥညးမဟတေသာ အမညခစာရငးမားျဖစသည

အသးစရတစာရငး၊ အ႐ႈးစာရငး၊ ၀ငေငြစာရငး၊ အျမတစာရငးမားက ေျပာငး၍ပတလကၿပးသညေနာက၊ စာရငးေပါငး

ခပစာအပတြင ပဂၢလစာရငး၊ ပစၥညးစာရငးမားသာလင မပတဘကနရေနမညျဖစသည။ ၎ျပင အစမးရငးတမး

ျပငပမ စာရငးညႇႏႈငးခကမားက ေရးသြငးရာတြင ေပၚေပါကခရေသာ ရရနရ၊ ေပးရနရ၊ ႀကတငရ၊ ႀကတငေပး၊ ေကြး

ဆးလာထားေငြ၊ တနဖးေလာစာရငး စသညတ႔သညလညး ကနရေနမညျဖစရာ ၎မပတဘ ကနရေနေသာ စာရငး

မားသည လပငနး၏ ရရနပငခြငႏင ေပးရနတာ၀နမား ျဖစၾကသည။

၎လကကနမားက ရငးတမးသေဘာအားျဖင လပငနးမရရနတ႔သည ေပးရနထက အနညးအမား မညသ႔ရ

သညက သရႏငရနအတြက လပငနး၏ စာရငးပတသည ေန႔ရကတြငရ ေငြေရးေၾကးေရး အေျခအေနအမနက ေဖာျပ

ျခငးပငျဖစသည။

၎ကေရးဆြရာတြင ၿမစားလကကနမားက ရရနပငခြငဟ ေခါငးစဥတပ၍၊ ၎ေအာက၌ ေရးသားရၿပး

ၿမရငလကကနမားက ေပးရနတာ၀နဟ ေခါငးစဥတပ၍ ၎ေအာက၌ ေရးသားရသည။

လကကနရငးတမး၌ စာရငးမားက ေဖာျပရာတြင ေရး႐းေရးစဥျဖစေသာ ၿမစားလကကနက လက၀၊ ၿမရင

လကကနက လကာေရးသားျခငးမျပဘ၊ ၿမစားလကကနျဖစေသာ ရရနပငခြငစာရငးမားက လကာဖကတြငေရး

သား၍ ၿမရငလကကနျဖစေသာ ရငးႏးေငြႏင ေပးရနတာ၀နစာရငးမားက လက၀ဖကတြင ေရးသားၾကရသည။ ထသ႔

ေရးသားျခငးမာ လကကနရငးတမးသည စာရငးေပါငးခပရ စာရငးတစခမဟတေၾကာငးက သသာထငရားေစရနျဖစ

သည။ စာရငးတစခမဟတသျဖင လကကနရငးတမး၏ ေခါငးစဥတြင စာရငးမားမာကသ႔ “ၿမစား” “ၿမရင” ေရးေလမရ

သညက အထးသတျပရမညျဖစသည။

59

ကမၻာႏငငအမားစတ႔သည အထကပါပစအရပင လကကနရငးတမးက ေရးဆြၾကေသာလညး အနညးစ

ႏငငရ ပညာရငတ႔ကမ၊ ရရနပငခြငက လက၀ဘကႏင ေပးရနတာ၀နက လကာဘကထား၍ ေရးဆြၾကသညလညး

ရသကသ႔၊ အခ႕ႏငငမားက လကကနရငးတမးက အလားလက မေရးဆြဘ၊ ေဒါငလက (အထကအေအာက) ေရး

ဆြၾကသညလညး ရၾကသည။ ယခေခတတြင ေဒါငလကေရးဆြမႈမား၊ အေရးမားသာျဖစၾကသည။

----------------------------- လပငနး

------------------ ေန႔ရ

လက ကန ရငး တမး

ေပးရနတာ၀နမား ရရနပငခြငမား

သတျပရနမာ - လကကနရငးတမး ေရးဆြသညအခါ လပငနးလပေဆာငသအမည၊ သ႔မဟတ လပငနး၏

အမညက ထပမေရးသား၍ ေရးဆြသညရကစြက ေအာကမ ေဖာျပေပးရန အလြနအေရးႀကးေလသည။

ေမတာရငေရာငး၀ယေရး လပငနး၏

၁၉၉၁ ခ ဒဇငဘာလ (၃၁) ရကေန႔ရ

လကကနရငးတမး

လကကနရငးတမးသည ထ႔ေန႔တြငရေသာ လပငနး၏ ရရနႏင ေပးရနရသည ေငြေရးေၾကးေရးအေျခအေန

မနက ေဖာျပသညျဖစရာ ထေဖာျပေသာ ႏစ၊ လ၊ ေန႔ရကတ႔က ေဖာျပျခငး မျပမခေသာ၊ ထရငးတမးသည အဓပၸာယ

မရေတာေခ။ ထ႔ေၾကာင အမညႏင ေရးဆြသညရကက ေဖာျပရန အထးသတျပေပသည။ အထကပါအတငး ----------

ေန႔ရ လကကနရငးတမးဟ ေခါငးစဥတပရမည။

ထသ႔ ႏစ၊ လ ၊ ေန႔ရကက ေဖာျပရာတြင အေရာငးအ၀ယ အ႐ႈးအျမတစာရငး၏ ေခါငးစဥႏင လကကန

ရငးတမး၏ ေခါငးစဥတ႔က ရႈပေထြးေရာေႏာျခငး မျဖစမေစရနကလညး သတျပရမညျဖစသည။

အေရာငးအ၀ယ အ႐ႈးအျမတစာရငးသည လပငနးလပကငခေသာ စာရငးကာလတေလာကလး (တစလ၊

တစႏစ ကာလစသည) အတြက ေဖာျပေရးဆြျခငးျဖစသည။ လကကနရငးတမးမာမ စာရငးပတသည လကရအေျခ

အေနက ေဖာျပျခငးျဖစရာ ေခါငးစဥေရးသားရာတြငလညး လး၀မတညၾကေခ။

အခနး (၈)

ဘဏစာရငးႏငကကညႇရငးတမး

အဓပၸါယဖြငဆခက

၁။ ဘဏစာရငးႏင ကကညႇရငးတမးဆသညမာ စာရငးကာလတစခအတြငး လပငနးတြငေရးမတထားသည ေငြစာရငး

စာအပရ ဘဏဇယား၌ ေဖာျပလကရေသာ လကကနေငြႏင ဘဏမ အဆပါ စာရငးကာလအတြက ေပးပ႔ေသာ

“ဘဏရငးတမး” အရ လကကနေငြမား တစခႏငတစခ မတညဘ ကြာျခားေနသညအခါ၊ ဤကသ႔ စာရငးႏစခ

60

ကြာျခားေနရျခငးသည၊ ၎ကြာျခားရသညအခကမားက ဘဏလကကနမားတြင ျပနလညညႇႏႈငးလက ဘဏစာရငး

ႏစခအား ကကညႇေဖာျပေသာ ရငးတမးက ဘဏစာရငးႏင ကကညႇရငးတမးဟ ေခၚဆႏငသည။

ဘဏရငးတမး

၂။ ဘဏရငးတမးဆသညမာ ဘဏ၌ ေငြမားအပႏထားေသာ ပဂၢလႏင လပငနးမားထသ႔ တစလလင တစႀကမေပးပ႔

ေသာဘဏသ႔ မညသညေန႔က ေငြမားမညမက မညသညနညးျဖင ေပးသြငး၍ မညသညေန႔က ေငြမညမက မညသည

နညးႏင ထတယသည၊ ဘဏစရတမညမကနက၍ ဘဏမ ေကာကခေပးထားေသာ အတးေငြမညမရသည၊ လကန

ေန႔အပါအ၀င ေန႔ခငးဘဏ၌ လကကနေငြမညမကနရေၾကာငး ေဖာျပထားေသာရငးတမးက ဘဏရငးတမးဟ ေခၚ

ဆႏငပါသည။

ဘဏရငးတမးအရ လကကနႏင ေငြစာရငးစာအပ ဘဏဇယားအရေဖာျပေသာ လကကနမား ကြာျခားရျခငး၏

အေၾကာငးအရငး

၃။ လပငနးမ ေငြေပးေခရနရသညအခါ ၿမရငမားထသ႔ ခကလကမတမားေရး၍ ေငြေပးေခလကေသာလညး ၿမရင

မားသည ဘဏမားသ႔သြားေရာက ေငြထတမယေသးသညအခါ လပငနးတြငေရးမတထားေသာ ဘဏစာရငးအရ သင

ေငြထက ဘဏရငးတမးတြင ေဖာျပထားေသာသငေငြက အဆပါလာေရာကမထတယေသးေသာ အခကမားအတြက

ပမမညျဖစေပသည။ ဥပမာ- ဥးခစသည ဘဏသ႔ ၅၀၀၀/- အပႏထားၿပး ေဒၚအနးျမငသ႔ေငြ ၂၀၀၀/- ေပးရနရသညက

ခကလကမတျဖငထတေပး ေငြေခလကရ၍ ဥးခစ၏ေငြစာရငးစာအပ ဘဏဇယားတြင ေငြ ၃၀၀၀/- သာ လကကန

ေဖာျပေနေပမည။ သ႔ေသာ အဆပါခကလကမတမာ ဘဏသ႔သြားေရာက မထတေသးပါက ဘဏရငးတမးသည

ဥးခစအပေငြ လကကန ၅၀၀၀/- အျဖစသာ ေဖာျပေနမညျဖစပါသည။ ထ႔ေၾကာင ဘဏသ႔ သြားေရာကေငြမထတ

ေသးေသာ ခကမားေၾကာင စာရငးလကကနႏစခ ကြာျခားရသည အေၾကာငးအရငးတစရပက ေတြ႕ရရပါသည။

၄။ ထနညးတစြာ ဘဏသ႔ေပးသြငးလကေသာ ခကလကမတမား၊ ဘဏေငြလႊလႊာမားက ေငြစာရငးစာအပတြင ဘဏ

သ႔ေပးသြငးေငြအျဖစ ဘဏဇယားတြင ၿမစားအျဖစ ေရးသြငးထားေသာလညး အဆပါခကမားက ဘဏသည၊ ဘဏ

ဘဏခငး အခနမ စာရငးရငးလငးေကာကခႏငျခငး မရသညအခါ ဘဏမေပးပ႔ေသာ ဘဏရငးတမးတြင အဆပါ

အခကမားအား သြငးေငြအျဖစ မေဖာျပေသးသညအတြက စာရငးလကကနႏစခ ကြျခားရပါသည။ ဥပမာ- ဥးလသည

ဘဏသ႔ ေငြ ၅၀၀၀/- အပႏထားၿပး ဥးျမငထ ရရေသာ ၂၀၀၀/- တန ခကတစေစာငက ဘဏသ႔ ၃၀-၆-၉၁ ေန႔တြင

ေပးသြငးလက၏။ ဥးလ၏ ေငြစာရငးစာအပအရ ဘဏလကကနသည ၇၀၀၀/- ရေနပါမည။ သ႔ေသာဘဏမ ဥးျမင

ခကလကမတအား ဥးျမငအပႏထားေသာဘဏႏင စာရငးရငးလငးေကာကခႏငျခငးမရသညအခါ ဘဏရငးတမးတြင

သြငးေငြအျဖစ မေဖာျပဘ ဥးလအပေငြ ၅၀၀၀/- သာ ေဖာျပထား၍ စာရငးလကကနႏစခ မတညဘ ကြာျခားရပါသည။

ထ႔ေၾကာငလညး ကြာျခားရျခငးအေၾကာငးရငးတစရပ ျဖစပါသည။

၅။ ထ႔အျပင ဘဏသည ေငြအပႏထားသည လပဂၢလႏင လပငနးမား၏ ကယစားလယအျဖစ တာ၀နေပးခလင ေပး

သညႏငအမ ေဆာက႐ြကေပးပါသည။ ထ႔ေၾကာင ဘဏသည လပငနးမတာ၀နေပးထားခကအရ ႏစစဥ (၆) လ

တစႀကမ၊ (၄) လ တစႀကမ တစလတစႀကမ စသည ေပးရနရသညအခါ အာမခေၾကးမားက ဘဏမ တက႐ကေပးေခ

ထားေၾကာငး ဘဏရငးတမးရရသညအခါ သရေသာလညး၊ ေငြစာရငးစာအပ ဘဏဇယားတြင အာမခေၾကးေငြအျဖစ

61

မေရးမတေသး၍ စာရငးလကကနႏစခ ကြာျခားေနရပါသည။ ထ႔ေၾကာင ဘဏမ တက႐ကေပးေခထားေသာ ႏစစဥ

ေၾကးႏင အာမခေၾကး စသညမားသညလညး ကြာျခားရသည အေၾကာငးရငးတစရပျဖစပါသည။

၆။ ဘဏသည တာ၀နေပးအပထားလင တာ၀နေပးထားသညအတငး လပငနးမ ေကာကခယရရနရသည ဘဏပေသ

အပေငြေပၚ ရရနရသည အတးေငြမားႏင အျမတမားႏင အျမတစေငြမားက အခနမနေကာကခ၍ ဘဏရငးတမးတြင

ရေငြ၊ သြငးေငြအျဖစ ေဖာျပထားတတပါသည။ ထအခါ ေငြစာရငးစာအပဘဏဇယားတြင မေရးသြငးရသျဖင ၎ေငြမား

ေလာနညးကြာျခားေနရတတပါသည။ ထ႔ေၾကာင ဘဏမ တက႐ကေကာကခေပးထားေသာ အတးရေငြႏင အျမတ

ေ၀စ စသညမားသညလညး ကြာျခားရသည အေၾကာငးအရငးတစရပျဖစပါသည။

၇။ လပငနးအတြက ေဆာင႐ြကေပးရသျဖင ကသငသညေငြမားက ဘဏစရတအျဖစ ဘဏရငးတမးရရလာသည

အခါ၊ ဘဏရငးတမးတြင ထတေငြအျဖစ ေဖာျပထားေသာလညး အဆပါကာလအတြက လပငနးမား၏ ေငြစာရငး

စာအပ ဘဏဇယားတြင ဘဏစရတအျဖစေပးေငြ မေဖာျပရေသးသညအခါ စာရငးလကကနႏစခ ကြာျခားေနရပါ

သည။ ထေၾကာင ဘဏမတက႐က ႏႈတယထားေသာ ဘဏစရတမားသညလညး စာရငးႏစခ ကြာျခားရသည

အေၾကာငးရငး တစရပျဖစပါသည။

၈။ ထ႔အျပင ဘဏမျငငးပယခရေသာ ခကမားေၾကာငလညး စာရငးလကကနမား ကြာျခားရပါသည။

ဘဏသ႔ေပးသြငးလကေသာ ခကမားျဖငျငငးပယခရျခငး

(က) လကခရရေသာ ခကလကမတတစေစာငအား ဘဏသ႔ေပးသြငးလကလင ေငြစာရငးစာအပတြင သြငး

ေငြအျဖစ ေဖာျပၿပးေသာလညး၊ ဘဏမ ၎ခကအား ျငငးပယ၍ လပငနးက ျပနလညေပးပ႔လင ဘဏရငးတမးတြင၊

ယငးျငငးပယခကမားက လး၀စာရငးသြငး၍ျဖစေစ၊ သြငးေငြထတေငြ တစၿပငနကတညးျပ၍ျဖစေစ ေဖာျပထား၍

ဘဏတြင၎ေငြ မ၀ငဘရေန၍ စာရငးလကကနႏစခ ကြာျခားရပါသည။

ၿမရငမားသ႔ထတေပးလကေသာ ခကမားျငငးပယခရျခငး

(ခ) မမ၏ ၿမရငမားသ႔ ေပးေခထားေသာ ခကလကမတမားမာလညး တစခါတစရတြင ၿမရငမားထသ႔

ျငငးပယခရ၍ ျပနလညေပးပ႔သညအခါမား တြငလညး စာရငးလကကနႏစခ ကြာျခားရပါသည။ ဤကစၥတြင မမဘဏ

ရငးတမးတြင မညသ႔မမေဖာျပဘ ဘဏသ႔သြားေရာက မထတေသးေသာခက အမးအစားပငျဖစပါသည။

ဘဏမ ေငြထတေပးရန ျငငးပယရသည အခကမားမာ -

(က) ခကလကမတေပၚ၌ ေရးထးထားေသာ လကမတမတျခငး၊

(ခ) ေငြလေလာကစြာမရျခငး

(ဂ) ေန႔စြႀကတငေရးထားျခငး

(ဃ) စာသားႏင ဂဏနးမတညျခငး

(င) စာသားႏင ဂဏနး မသကြျခငး

(စ) ျပငရာ၊ ဖကရာမားအေပၚ၌ လကမတရညမေရးထးျခငး

စသညအခကမားေၾကာင ခကလကမတတစေစာငအား ေငြထတေပးရန ဘဏမ ျငငးပယေလရပါသည။

62

၉။ ဘဏရငးတမး ရရသညအခါ လပငနး၏ ေငြစာရငးစာအပ ဘဏဇယားအရ သြငးေငြ၊ ထတေငြမားက ဘဏရငး

တမးႏင တကဆငစစေဆး၍ အထကေဖာျပပါ ကြာျခားရသည အေၾကာငးအရငးမားကရာေဖြၿပး ဘဏရငးတမး (ဘဏ

စာရငး) ႏင ကကညႇရငးတမးက ေရးဆြရပါသည။ စာရငးႏစခက ကကညႇသညအခါ ေငြစာရငးစာအပ ဘဏဇယားအရ

ၿမစားလကကနသည ၿမရငလကကနျဖစရပါမည။ အဘယေၾကာငဆေသာ ေငြစာရငးစာအပတြင ဘဏသ႔ေပးသြငးေငြ

မားအတြက ေငြဇယားက ၿမရင၊ ဘဏဇယားက ၿမစားေရး၍ ဘဏဇယားတြင ၿမစားလကကနျဖစသကသ႔ ဘဏစာရငး

တြင စာရငးေရးသညအခါ ဘဏရေငြစာရငးတြင ၿမစား၊ လာေရာကေပးသြငးအပႏထားေသာလပငနး သ႔မဟတ

လပဂၢလစာရငးက ၿမရင ေရးသြငးရၿပး ၎ေရးသြငးထားေသာ စာရငးမားက ကးယၿပး ရငးတမးျပလပေပးရသျဖင

၎ဘဏရငးတမးတြငလညး ၿမရငလကကန ေဖာျပရမညျဖစပါသည။

ေဖာျပခက (၁)။ လပငနး (က) ၏ ၁၉ --- ဒဇငဘာ (၃၁) ရကေန႔၌ ဘဏရငးတမးႏင တကဆငေသာ ေအာက

ပါအခကမားက ေတြ႕ရသည။

ေငြစာရငးစာအပအရ ဘဏလကကန(ၿမစား) ကပ ၁၀၀၀/-

ဘဏရငးတမးအရ ဘဏလကကန (ၿမရင) ။ ၁၂၀၀/-

လာမထတေသးသညခကမား ။ ၃၀၀/-

စာရငးမရငးေသးသညခကမား ။ ၁၀၀/-

အေျဖ။ လပငနး “က” ၏ ၁၉ --- ဒဇငဘာ (၃၁) ရကေန႔ရ ဘဏစာရငးႏင ကကညႇရငးတမး

၁၂၀၀/-

၁၀၀/-

၁၃၀၀/-

၃၀၀/-

ဘဏစာရငးရငးတမးအရ ဘဏလကကန (ၿမရင) ကပ

ေပါငး+ စာရငးမရငးေသးသညခကမား (အေသးစတ) ။

ကပ

ႏႈတ - လာမထတရေသးေသာ ခကမား (အေသးစတ) ။

ေငြစာရငးစာအပအရ ဘဏလကကန ကပ ၁၀၀၀/-

ေဖာျပခက (၂)။ လပငနး (ခ) ၁၉ --- ဇနန၀ါရ (၃၁) ရကေန႔ရ ေငြစာရငးစာအပအရ ဘဏလကကန(ၿမစား) ၃၁၀၀/-

ရ၍ ဘဏရငးတမးအရ ဘဏလကကနမာ ကပ ၃၄၅၀/- ရသညက တကဆငစစေဆးရာ ေအာကပါအခကမားက

ေတြ႕ရရသည။ ထေန႔ရ ဘဏစာရငးႏင ကကညႇရငးတမး ေရးဆြပါ။

(က) ဘဏမ ေကာကခေပးထားေသာ အတးရေငြ ကပ ၂၀/-

(ခ) ဘဏမ ႏႈတယထားေသာ ဘဏစရတ ကပ ၁၀/- တ႔သည

ဘဏရငးတမး၌ ေဖာျပထားေသာလညး ေငြစာရငးတြင မေရးမတရေသးပါ။

(ဂ) ဥးဘသ႔ခကျဖင ၃၂၀/- ေပးေခလကသညက ဘဏရငးတမးတြငအမနေဖာျပထားေသာလညး ေငြစာ

ရငးစာအပ ဘဏဇယားတြင ကပ၂၃၀/- ဟ မားယြငးေရးသြငးထားသည။

(ဃ) ဥးလႈငသ႔ ကပ ၂၃၀/- ကပတန ခကလကမတတစေစာင ေရးေပးလကရာ ဥးလႈငဘဏသ႔ သြားထတ

ေသာအခါ စာသားႏင ဂဏနးမတ၍ ဥးလႈငအား ေငြထတမေပးလကေၾကာငး ဥးလႈငထမ အေၾကာငးၾကားပါသည။

63

(င) ဘဏသ႔လာေရာက မထတေသးေသာခကမား -

(၁) ဥးေအး ၂၄၀/- ဥးျမင ၁၆၀/-

(စ) စာရငးမရငးရေသးေသာ ခကမားမာ -

(၁) ေဒၚႏႏ ၁၀၀/- (၂) ေဒၚစစ ၁၀၀/-

အေျဖ။ လပငနး (ခ) ၏ ၁၉ ---- ဇနန၀ါရလ (၃၁) ရကေန႔ရ ဘဏစာရငးႏင ကကညႇရငးတမး။

ကပ

၂၀

၄၀၀

၂၃၀

၃၁၀၀

၆၅၀

၁၀

၉၀

၂၀၀

၃၇၅၀

၃၀၀

ေငြစာရငးစာအပအရ ဘဏလကကန

ေပါငး+ ဘဏမေကာကခေပးေသာ အတးေငြ

လာမထတေသးေသာခကမား -

ဥးေအး - ၂၄၀

ဥးျမင - ၁၆၀

ဘဏမျငငပယလကေသာအခက

(ဥးလႈငသ႔ေပး)

ႏႈတ- ဘဏစရတ

ေငြစာရငးစာအပေရးမာ (အမားျပင)

စာရငးမရငးရေသးေသာခကမား

ေဒၚႏႏ - ၁၀၀

ေဒၚစစ - ၁၀၀

ဘဏရငးတမးအရ ဘဏလကကန = ကပ ၃၄၅၀

အေျဖ (ဒတယနညး)

လပငနး (ခ) ၏ ၁၉ --- ဇနန၀ရလ (၃၁) ရကေန႔ရ ဘဏစာရငးႏင ကကညႇရငးတမး။

ကပ

၁၀

၉၀

၂၀၀

၃၄၅၀

၃၀၀

၂၀

၂၃၀

၄၀၀

၃၇၅၀

၆၅၀

ဘဏရငးတမးအရ ဘဏလကကန

ေပါငး + ဘဏစရတ

ေငြစာရငးစာအပမားေရး (အမားျပင)

စာရငးမရငးရေသးေသာခကမား

ေဒၚႏႏ ၁၀၀

ေဒၚစစ ၁၀၀

ႏႈတ - ဘဏမ ေကာကခေပးလကေသာ အတးရေငြ

ဘဏမ ျငငးပယလကေသာအခက

(ဥးလႈငသ႔ ေပးေခထားေသာ ခက)

လာေရာကမထတေသးေသာခကမား

ဥးေအး ၂၄၀

ဥးျမင ၁၆၀

စာရငးစာအပအရ ဘဏလကကန ကပ ၃၁၀၀

တတယနညး။ ဤနညးသည လကေတြ႕စာရငးေရးရာ၌ ဘဏရငးတမး ရရလာသညအခါ ရငးတမးအရ သရရ

သညလပငနး၏ ၀ငေငြမားျဖစသည ေကာကခေပးထားေသာ အတးရေငြ၊ အျမတေ၀စ - စသညမားက ေငြစာရငးစာ

အပ၌အရ အ၀ငစာရငးအျဖစ ျပနလညညႇႏႈငးၿပး၊ အသးစရတျဖစသည ဘဏစရတႏင တက႐ကေပးေခထားေသာ

ေငြမားက အေပးစာရငးအျဖစ ျပနလညးညႇႏႈငးရပါသည။ ညႇႏႈငးၿပးသညအခါမ ညႇႏႈငးၿပး ေငြစာရငးအရ ဘဏလက

ကနႏင ဘဏရငးတမးအရ လကကနတ႔က ကကညႇေဖာျပထားေသာ နညးျဖစပါသည

64

ေငြစာရငး စာအပ၌ ညႇႏႈငးခက

ေငြစာရငးစာအပအရ ဘဏလကကန (ၿမစား) ကပ ၃၁၀၀

ႏႈတရန- ဘဏစရတ ကပ ၁၀

ေငြစာရငးစာအပအမားျပင ။ ၉၀ ၁၀၀

၃၀၀၀

ေပါငးရန ဘဏမ ေကာကခေပးေသာ အတးရေငြ ၂၀

ညႇႏႈငးၿပး ေငြစာရငးစာအပအရ ဘဏလကကန ၃၀၂၀

ေငြစာရငးစာအပ

ဘဏ

၃၁၀၀

၂၀

၁၀

၉၀

၃၀၂၀

သ႔ လကကန

။ အတးရ

၃၀၂၀

မ ဘဏစရတ

။ ဥးဘ

။ လကကန

၃၀၂၀

လပငနး(ခ) ၏ ၁၉ --- ဇနန၀ါရလ (၃၁) ရကေန႔ရ

ဘဏစာရငးႏင ကကညႇရငးတမး

၃၄၅၀

၂၀၀

၃၇၅၀

၆၃၀

ဘဏရငးတမးအရ ဘဏလကကန ကပ

ေပါငး + စာရငးမရငးရေသးသည ခကမား

ေဒၚႏႏ ၁၀၀

ေဒၚစစ ၁၀၀

ႏႈတ - လာေရာကမထတေသးသညခကမား

ဥးေအး ၂၄၀

ဥးျမင ၁၆၀ ၄၀၀

ေငြထတေပးရနျငငးသည ခက ၃၂၀

ညႇႏႈငးၿပး ေငြစာရငးစာအပအရ ဘဏလကကန = ကပ ၃၀၂၀

ေဖာျပခက (၃) လပငနးအမတ (၁)၏ ၃၁-၁၂-၉၀ ေန႔ရ ေငြစာရငးစာအပအရ ဘဏမ ပထတေငြ ၿမရင လကကန ကပ

၂၉၀၀/- ျဖစသည။ ထေန႔ရ ဘဏရငးတမးအရ ဘဏမပထတေငြ ၿမစားလကကန ၂၈၁၀/- ျဖစေၾကာငး ေတြ႕ရရသျဖင

တကဆငစစေဆးသညအခါ ေအာကပါအခကမားကေတြ႕ရသည။

65

(က) ဘဏစရတကပ ၁၀/- ဘဏမေကာကခေပးထားေသာ ေငြစလကမတအေပၚ အတးရေငြ ကပ ၃၀/-

လပငနးအမတ (၂) ထမ ေကာကခေပးထားေသာ အျမတေ၀စကပ ၁၅၀/- ႏင ဆငခြမ ဘဏသ႔တက႐က ေပးသြငး

ထားေသာေငြ ကပ ၃၀၀/- တ႔မာ ဘဏရငးတမးရရသညအခါမ သရ၍ ေငြစာရငးတြင မေရးသြငးရေသးပါ။

(ခ) လာေရာကမထတေသးေသာ ခက ၁၉၀/- ႏင စာရငးမရငးရေသးေသာ ခက ၅၇၀/- ကပါ စစေဆးေတြ႕

ရသည။ ဘဏစာရငးႏင ကကညႇရငးတမး ေရးဆြရနျဖစသည။

အေျဖ။ လပငနး အမတ (၁) ၏ ၁၉၉၀ ဒဇငဘာလ (၃၁) ရကေန႔ရ ဘဏစာရငးႏငကကညႇရငးတမး

၂၉၀၀

၅၈၀

၃၄၈၀

၆၇၀

ေငြစာရငးစာအပအရ ဘဏမပထတေငြ (ၿမရင လကကန) ကပ

ေပါငး+ ဘဏစရတ ကပ ၁၀

စာရငးမရငးရေသးေသာခကမား ၅၇၀

နႈတ- ေကာာကခေပးထားေသာ ဘဏတ႔ရေငြ ၃၀

ေကာကခေပးထားေသာ အျမတေ၀စ ၁၅၀

ဆငခြမ တက႐ကေပးသြငးထားေငြ ၃၀၀ ၄၈၀

လာေရာကမထတေသးေသာခက ၁၉၀

ဘဏရငးတမးအရ ဘဏမပထတေငြ (ၿမစားလကကန) ကပ ၂၈၁၀

၁၀။ ဘဏစာရငးႏင ကကညႇရငးတမးေရးဆြပေရးဆြနညး

ေရးဆြနညး ။ (၁)

ေငြစာရငးစာအပအရ ဘဏလကကနက မတညၿပး၊ ဘဏရငးတမးအရ ေဖာျပထားေသာ ဘဏလကကနႏင ကက

ညႇျခငး

(က) ေအာကပါေဖာျပခကမားသည ဘဏရငးတမးတြင ၀ငေငြသြငးေငြအျဖစ ေဖာျပထားေသာလညး၊ ေငြစာရငး

စာအပ ဘဏဇယားတြင အရ၊ အ၀င၊ ဘဏသ႔ သြငးေငြဟ မေဖာျပရေသးသညအတြက ေငြစာရငးစာအပအရ ေဖာျပ

ထားေသာ ဘဏလကကနသည နညးေနသည။ ထနညးေနေသာ ေငြစာရငးစာအပအရ ဘဏလကကနသည အဆပါ

အခကမားက ဘဏစာရငးရငးတမးတြင အရျပသကသ႔ ျပနလညေပါငးၾကညျခငးအားျဖင လကကနႏစခက ကကညႇ

ႏငမညျဖစသည။

(၁) ဘဏမ တက႐ကေကာကခေပးထားေသာ အတးရေငြမား၊ အျမတေ၀စမား၊ ေကာမရငမား၊ ဘဏသ႔

တက႐က လာေရာကေပးသြငးထားေသာ ေငြမား။

(၂) ဘဏတြင ေငြမားသြားေရာကထတယၾကရနအတြကလပငနး ထတေပးလကသညအခကမား၊ ဘဏသ႔

လာေရာက၍ အခနမ မထတၾကသည လာေရာကမထတေသးေသာ ခကမား။

(၃) ေငြစာရငးစာအပ ဘဏဇယား၏ ေပးေငြဘကတြင ေရးသြငးရာ၌ ေရးသြငးသငသည သငေငြအမနထက၊

ပမေရးသြငးမသည အမားမားအတြက ထပမေရးသြငးမသည ေငြပမာဏ။

66

(၄) ေငြစာရငးစာအပဘဏဇယား၏ ရေငြဘကတြင ေရးသြငးရာ၌ ေရးသြငးသငသည သငေငြအမနထက

ေလာနညးေရးသြငးမသည အမားမားအတြက ထေလာနညးေရးသြငးမသည ေငြပမာဏ။

(ခ) ေအာကေဖာျပပါအခကမားသည ေငြစာရငး၌အရ ၀ငေငြအျဖစ ေဖာျပထားေသာလညး ဘဏရငးတမးတြင မေဖာ

ျပေသး၍ ၎ဘဏရငးတမးတြင ထြကေငြ ထတေငြအျဖစ မေဖာျပရေသးသညအတြက ေငြစာရငးအရ လကကနသည

မားေနၿပး ဘဏရငးတမးကနညးေနမည။ မားေနသညလကကနမ အဆပါအခကမားက ျပနလညႏႈတၾကညျခငးျဖင

လကကနႏစခက ကကညႇႏငပါသည။

(၁) ဘဏစရတမား။

(၂) ဘဏမတက႐ကေပးေခထားေသာ ႏစစဥေၾကး၊ အာမခေၾကးမား။

(၃) စာရငးမရငးရေသးေသာခကမားႏင ေငြစာရငးစာအပတြင ဘဏသ႔သြငးေငြအျဖစ ေရးသြငးၿပးေသာ

လညး အမနတကယဘဏသ႔ မသြငးရေသးသည ခကမား။

(၄) ဘဏသ႔ေပးသြငးလကေသာ ခကမားအနက၊ ဘဏမ ေငြေကာကခ၍ မရသညအတြက ျငငးပယခ

ရေသာ ခကမား။

(၅) ေငြစာရငးစာအပေပးေငြဘက ဘဏဇယားတြင သငေငြအမနထက ေလာနညးေရးသြငးမႈ အမားမား

အတြက ထေလာနညးေရးမသည ေငြပမာဏ။

(၆) ေငြစာရငးစာအပရ ေငြဘကဘဏဇယားတြင ေရးသြငးသည ေငြအမနထက ပမေရးသြငးမႈအမားမား

အတြက ထပမေရးသြငးမသညပမာဏ။

ေရးဆြနညး (၂) ဘဏရငးတမးအရ ဘဏလကကနက မတညၿပး ေငြစာရငး၌ ေဖာျပထားေသာ လကကနႏင ကက

ညႇျခငး။

၁၁။ ေရးဆြနညး (၁) ႏင ဆန႔ကငဘကျဖစသည။ နညး (၁) အပဒ (က) တြင ေဖာျပထားေသာအခကမားသည

ဘဏရငးတမးအရ လကကနက မားေနေစၿပး၊ ေငြစာရငးစာအပအရ ဘဏလကကနက နညးေစသည။ ထ႔ေၾကာင

ဘဏရငးတမးအရလကကနတြင ထအခကမားက ျပနႏႈတၾကညျခငးအားျဖင လကကနႏစခက ကကညႇၾကညႏင

ပါသည။

ထနညးတစြာ နညး (၁) အပဒ (ခ) တြင ေဖာျပထားေသာအခကမားသည ဘဏရငးတမးက ေဖာျပထား

ေသာ လကကနမားက နညးေနေစၿပး၊ ေငြစာရငးအရ ေဖာျပထားေသာ လကကနမားက မားေနေစသညအတြက

နညးေနေသာလကကနကမတညၿပး မားေနေသာလကကနက ရာေဖြကကညႇရာ၌ နညးေနေသာ လကကနေငြတြင

ျပနလညေပါငးၾကညျခငးအားျဖင လကကနႏစခက ကကညႇၾကညႏငပါသည။

ဘဏပထတေငြ လကကနျပေနေသာ စာရငးမားက ကကညႇျခငး။

ေရးဆြနညး (၃) ေငြစာရငးစာအပအရ ဘဏပထတေငြလကကနကမတညၿပး ဘဏစာရငးႏင ကကညႇရငးတမးေရး

ဆြျခငး။

67

၁၂။ ေငြစာရငးအရ ဘဏပထတေငြသည ေငြစာရငးအရ စာရငးေရးသြငးရာတြင ဘဏမပထတထားသညေငြ ပမာဏ

ျဖစ၏။ တစနညးအားျဖင ဘဏသ႔ျပနလညေပးရနရသည ေကြးေငြပမာဏပငျဖစပါသည။ ထ႔ေၾကာင ေရးဆြနညး (၁)

အပဒ (က) တြင ေဖာျပထားသညအခကမားသည ဘဏရငးတမးအရ ပထတေငြမားက နညးေစသညအခကမား

ျဖစ၍ ေငြစာရငးစာအပအရ ဘဏပထတေငြလကကနသည ထအခကမားက ျပနလညႏႈတၾကညျခငးျဖင လကကန

ႏစခက ကကၾကညပါသည။ ထနညးတစြာ နညး (၁) အပဒ (ခ) တြင ေဖာျပထားေသာ အခကမားသည ဘဏရငး

တမးအရ ဘဏပထတေငြက ေငြစာရငးအရ ပထတေငြထကမားေစသည အခကမားျဖစ၍ ေငြစာရငးစာအပအရ

ဘဏပထတေငြလကကနတြင ျပနလညေပါငးၾကညျခငးျဖင ကကညႇႏငပါသည။

ေရးဆြနညး (၄) ဘဏရငးတမးအရ ဘဏပထတေငြလကကနက မတညၿပး ဘဏစာရငးႏင ကညႇရငးတမးေရးဆြျခငး။

၁၃။ ထနညးတစြာ ေရးဆြနညး (၁) အပဒ (က) တြင ေဖာျပထားေသာအခကမားသည ဘဏရငးတမးအရ

ပထတေငြကနညးေစၿပး ေငြစာရငးအရ ဘဏပထတက မားေနေစပါသည။ ထ႔ေၾကာင နညးေနေသာ ဘဏရငးတမး

အရ ပထတေငြလကကနတြင အဆပါအခကမားက ျပနလညေပါငးၾကညျခငးအားျဖင လကကနကကကညႇၾကညႏင

ပါသည။

ထနညးတစြာ ေရးဆြနညး (၁) အပဒ (ခ) တြင ပါေသာအခကမားမာ ဘဏရငးတမးအရ ဘဏမပထတေငြ

လကကနက မားေစၿပး၊ ေငြစာရငးစာအပအရ ဘဏမပထတေငြလကကနက နညးေစသညအတြက မားေနသည

ဘဏရငးတမးအရ ဘဏမပထတေငြလကကနမ အဆပါအခကမားက ျပနလညႏႈတၾကညျခငးအားျဖင လကကနႏစ

ခက ကကညႇႏငပါသည။

၁၄။ နညး (၁) ျဖင ကကညရာတြင မတညကနး၌ ေပါငးရနမား ေပါငးၿပး ႏႈတရနက ႏႈတ၍ ကနေသာအေျဖသည

ဘဏရငးတမးအရ ဘဏလကကနျဖစ၍ အႏႈတဂဏနးသည မတညကနး၌ ေပါငးရနက ေပါငးၿပးဂဏနးထကမား

ေနပါက ဆပါအသားတင ပမမားေနသည အႏႈတဂဏနးသည ဘဏရငးတမးအရ ဘဏမပထတေငြက ၫႊနျပေၾကာငး

သတခပရပါမည။

ထးနညးတစြာ နညး (၂) ၌ မတညကနးတြင ေပါငးရနမားေပါငးၿပး ႏႈတရနက ႏႈတ၍ ကနေသာအေျဖသည

ေငြစာရငးရငးတမးအရေဖာျပေနေသာ ဘဏလကကနျဖစၿပး၊ ႏႈတရန ဂဏနး သငေငြ စစေပါငးသည မတညကနး၌

ေပါငးရနမားက ေပါငးၿပးရေနေသာ သငေငြဂဏနးမားထကမားေနပါက ထကသ႔မားေနေသာ အသားတင အႏႈတ

ဂဏနးသည ေငြစာရငးစာအပအရ ဘဏပထတေငြျဖစသည။

ထနညးတစြာ နညး (၃) တြကရာ၌ မတညကနးတြင ေပါငးရနမားေပါငးၿပး၊ ႏႈတရနမားက ႏႈတ၍ ကန

အေျဖသည ဘဏစာရငးရငးတမးအရ ဘဏမပထတေငြျဖစသည။ အကယ၍ ႏႈတရနဂဏနးကမားေနေသာ ထပမမား

ေနေသာ အသားတငအႏႈတဂဏနးသည ဘဏရငးတမးအရ ပထတေငြမဟတေတာဘ၊ ဘဏရငးတမးအရ ႐း႐းၿမရင

လကကနေငြျဖစသည။

ထနညးတစြာ နညး (၄) ကတြကရာ၌ ေပါငးရနမားက မတညကနးတြင ေပါငးၿပး ႏႈတရနက ႏႈတ၍ရေသာ

အေျဖသည ေငြစာရငးစာအပအရ ဘဏမပထတေငြျဖစ၍ ႏႈတရနရေသာ သငေငြေပါငးသည အထကပါမတညကနးႏင

ေပါငးရနမား ေပါငးျပထားၿပးသည သငေငြထကမားေနပါက ထပမမားေနေသာ အသားတငလပငနးမားသည ေငြစာ

68

ရငးစာအပအရ ဘဏမ ပထတေငြမဟတေတာဘ ေငြစာရငးစာအပအရ ဘဏလကကန (ၿမစား) လကကနသာ ျဖစ

ေၾကာငးသတျပရပါမည။

အခနး (၉)

ေန႔စဥမတတမး(ဂာနယ)

ေန႔စဥမတတမး အသးျပပႏင ပတသက၍ ၿပးခေသာအခနးမားတြငအခ႕ကစၥမားအတြက အသးျပပက

ေဖၚျပၿပးျဖစသည။ ဆကလက၍ ေအာကပါကစၥမားအတြက ေန႔စဥမတတမး အသးျပပကေလလာသြားရပါသည။

(က) စာရငးအမားမားျပငဆငျခငး (အမားျပငေန႔စဥမတတမး)

(ခ) စာရငးဖြငျခငးႏင ပတျခငး (စာရငးဖြငေန႔စဥမတတမးႏင စာရငးပတေန႔စဥမတတမး)

(က) စာရငးအမာျပငျခငး (အမားျပငေန႔စဥမတတမး)

စာရငးေရးသြငးရာတြင ေတြ႕ရရေသာအမားမားႏငပတသက၍ ၿပးခေသာအခနးမားတြင အေသးစပေဖၚျပခ

ၿပးျဖစေပသည။ ၎အမားမားအနက “အစမးရငးတမးကကညမႈက ထခကေစေသာအမားမား” သည မားေသာအား

ျဖင “ယာယစာရငး” က ျဖစေပၚေစေသာ အမားမားျဖစသညအတြက ၎အမားမားက ျပငဆငရာတြင “ယာယစာရငး”

မတစဆင ျပငဆငၾကရသည။

ယငးသ႔ ျပငဆငရာတြင မားယြငးေနေသာ စာရငးေပါငးခပ (လယဂာ) စာရငးေခါငးစဥမား၌ လအပသလ

ၿမစား/ၿမးရင ေရးသြငးၾကရပါသည။ ဤကသ႔ စာရငးေပါငးခပ (လယဂာ) စာရငးမားသ႔ ေရးသြငးရာတြင ႏစဖကသြငး

စာရငး ဥပေဒသအတငး ပထမသြငးမတတမးစာအပတစအပမ တစဆငေရးသြငးရမညျဖစရာ၊ အျခားမတတမးမား၌

အမားျပငကစၥက အသးျပေရးသြငးျခငး မျပႏငသျဖင ေန႔စဥမတတမးမတစဆင ေရးသြငးအသးျပရပါမည။ ဤကသ႔

အမားျပငဆငရာ၌ အသးျပေသာ ေန႔စဥမတတမးက “အမားျပငေန႔စဥမတတမး” ဟေခၚဆရသည။

ယာယစာရငး

ယာယစာရငးဆသညမာ စာရငးေရးသြငးရာ၌ မားယြငးမႈမားရလငေသာလညးေကာငး စာရငးေရးသြငးခက

မားအတြက လအပေသာေသးစတအေၾကာငးအခကမား မရရ၍ေသာလညးေကာငး အခ႕စာရငးေခါငးစဥမားတြင၊

စာရငးအမနအတငး မေရးသြငးႏငမႏင အစမးရငးတမး ကြာျခားေနသညအခါတြင အစမးရငးတမးက ကကညေစ

ျခငးငာ၊ လအပေသာဘကတြင ယာယစာရငးတစခဖြင၍ လေသာဂဏနးက ျဖညစြကေရးသြငး ေဖၚျပထားေသာ စာရငး

ပငျဖစသည။ တစနညးအားျဖင ေရးသြငးရမညစာရငး ေခါငးစဥအမနမားက ေဖၚထတမေရးသြငးႏငမစပၾကား အသးျပ

ေရးသြငးေသာစာရငးျဖစသည။ စာရငးေရးသြငးရာတြင ယာယစာရငးအသးျပျခငးက အတတႏငဆး ေရာငရားရပါမည။

မလြသာ၍ ယာယစာရငးဖြင၍ အသးျပေရးသြငးထားမပါက၊ အမားမားက အျမနဆး ရာေဖြေဖၚထတၿပး ယငးအမားမား

ကျပငဆငကာ ၎ယာယစာရငးက ပတပစရပါမည။

ေဖၚျပခက။ ။ ေအာကပါမားယြငးခကမားက ျပငဆငရာတြင အမားျပငေန႔စဥမတတမး ေရးသြငးျခငး။

(၁) ဥးဘထမ ရေငြ ကပ ၅၀၀/- က ဥးလစာရငးတြငး မားသြငးေရးမသည။

69

(၂) ေလာေငြေပး ၂၀၀/- မားယြငး၍ ေလာေငြရစာရငးတြင ေရးသြငးမသည။

(၃) ကန၀ယမတတမးက ကပ ၅၀၀/- ေလာနညးေပါငးမသည။

(၄) ဥးျမသ႔ေပးေငြ ကပ ၇၀/- က ဥးျမစာရငး၌ ၇၀/- ဟ ေရးမသည။

(၅) ဥးခစထမ ကန၀ယကပ ၃၀၀၀/- ကမားယြငး၍ ကနေရာငးမတတမးမ တစဆငစာရငးပ႔ေဆာင ထား

သည။

အမားျပငေန႔စဥမတတမး

ေန႔စြ အေၾကာငးအရာ အၫႊနး ၿမစား ၿမးရင

၁

ဥးလစာရငး မ

သ႔ ဥးဘစာရငး

(ဥးဘထမရေငြက ဥးလစာရငးတြင ေရးသြငးထားျခငး

ကျပငဆငသည။)

၅၀၀

၅၀၀

၂

ေလာေငြေပးစာရငး မ

ေလာေငြရစာရငး ။

သ႔ ယာယစာရငး

(ေလာေငြေပး ၂၀၀/- ကေလာေငြရစာရငး၌

မားေရးမသညကျပငဆငသည)

၂၀၀

၂၀၀

၄၀၀

၃

ကန၀ယစာရငး မ

သ႔ ယာယစာရငး

( ကန၀ယစာရငး၌ေလာနညးေပါငးထားျခငးက

စာရငးသြငးျခငး)

၅၀၀

၅၀၀

၄

ယာယစာရငး မ

သ႔ ဥးျမစာရငး

(ဥးျမစာရငး၌ မားယြငးေရးချခငးက ျပငျခငး)

၆၃၀

၆၃၀

၅

ကနေရာငးစာရငး မ

ကန၀ယစာရငး ။

သ႔ ဥးခစစာရငး

(ဥးခစထမ ကန၀ယက ကနေရာငးမတတမးတြင

ေရးသြငးထားျခငးက ျပငဆငျခငး)

၃၀၀၀

၃၀၀၀

၆၀၀၀

အမားျပငေန႔စဥမတတမး

ေန႔စြ အေၾကာငးအရာ အၫႊနး ၿမစား ၿမရင

----- တစနညး ------

ကနေရာငးစာရငး မ

သ႔ ဥးခစစာရင

(ကနေရာငးအျဖစ မားယြငးမႈစာရငးမ ပယဖကျခငး)

၃၀၀၀

၃၀၀၀

၅ ကန၀ယစာရငး မ

သ႔ ဥးခစစာရငး

(ကန၀ယကပ ၃၀၀၀/- က စာရငးေရးသြငးျခငး)

၃၀၀၀

၃၀၀၀

70

မတခက ။ ။ စာရငးတစခႏငတစခ မားေရးျခငးႏင ပထမသြငးမတတမးစာအပ မားေရးျခငး၊ အမားႏစခ

မတညသညက သတျပရပါမည။ အထကေဖၚျပခက (၅) ပထမသြငးမတတမး မားေရးမ၍ စာရငးေပါငးခပ (လယဂာ)

စာရငးမား၍ပါ ဆကတကမားသြားသျဖင အစမးရငးတမးက မထခကေတာဘ၊ ယာယစာရငးႏင မပတသကေတာပါ။

ကနေရာငးမတတမးတြငးေရးမ၍ ၎မတတမးမတစဆင စာရငးေပါငးခပရ ဥးခစစာရငးသ႔ ပ႔ေဆာငရာတြင ၎မတ

တမးတြငပါ၀ငေသာ အျခားပဂၢလစာရငးမားနညးတ ဥးခစစာရငးအား ၿမစားပ႔ေဆာငထားသျဖင ဥးခစစာရငးႏင ကန

ေရာငးစာရငးႏစခစလး ကပ ၃၀၀၀/- က စမားယြငးသြငးၿပးအစမးရငးတမးက ၎အမားက မထခကေတာပါ၍

အထကပါအတငးျပငဆငရပါမည။

အကယ၍ ကနလကငငး၀ယ ကပ ၃၀၀၀/- က ကနေရာငးစာရငးပ႔ေဆာငမေသာအမားျဖစပါက “ယာယ”

စာရငးျဖင ေဖၚျပခက (၂) ေလာေပးေငြႏင ေလာေငြရမားသညကသ႔ ျပငဆငရမညျဖစသည။

(ခ) စာရငးဖြငျခငး (စာရငးဖြငေန႔စဥမတတမး)

စာရငးလကကနမားႏင လပငနးစတငလပကငရာတြင လပငနးသ႔ ေရာကရလာေသာ တစနညးအားျဖင

လပငနးမရရထားေသာ အရ/အ၀င ပစၥညးစာရငးမားက သကဆငရာ စာရငးေပါငးခပ (လယဂာ) စာရငးမားဖြင၍

ၿမစားေရးသြငးၿပး ၎ပစၥညးမားက ထပေပးေသာပငရငႏင ၿမရငမားစာရငးက အသးသးၿမရငစာရငး ေရးသြငးေပးရ

ပါမည။ ဤကသ႔ စာရငးေပါငးခပ(လယဂာ) စာရငးသ႔ အသးသး ၿမစား/ၿမရင ေရးသြငးရာ၌ စာရငးပညာ ဥပေဒသအရ၊

ပထမသြငး မတတမးစာအပတစအပမ တစဆငေရးသြငးရပါမည။ ဤကသ႔ စာရငးဖြငရာ၌ အသးျပေသာ ေန႔စဥမတ

တမးက “စာရငးဖြငေန႔စဥမတတမး” ဟေခၚသည။

ေဖၚျပခက။ ။ ၁၉၉၂ ခ ၏ ဧၿပလ (၁) ရကေန႔တြင ဥးလသည ေအာကပါပစၥညးမားႏင လပငနးစတငျခငး

အတြက စာရငးဖြငမတတမး ေရးဆြျပပါဆလင -

ေငြလကကန ကပ ၇၀၀၀ ၿမရငမား ကပ ၅၀၀၀

ဘဏလကကန ကပ ၈၀၀၀ ၿမစားမား ကပ ၆၀၀၀

ပရေဘာဂ ကပ ၉၀၀၀ အေဆာကအအ ကပ ၁၀၀၀၀

အမားျပငေန႔စဥမတတမး

ေန႔စြ အေၾကာငးအရာ အၫႊနး ၿမၤစား ၿမရင

၇၀၀၀

၈၀၀၀

၉၀၀၀

၁၀၀၀၀

၆၀၀၀

၅၀၀၀

၃၅၀၀၀

၁၉၉၂

ဧၿပ ၁

ေငြလကကန မ

ဘဏလကကန ။

ပရေဘာဂစာရငး ။

အေဆာကအအစာရငး ။

ၿမစားမားစာရငး ။

သ႔ ၿမရငမားစာရငး

။ ရငးႏးေငြစာရငး

(ဥးလစာရငးလကကနမားျဖငလပငနးစတငလပကငျခငး)

၄၀၀၀၀ ၄၀၀၀၀

71

စာရငးပတျခငး (စာရငးပတေန႔စဥမတတမး)

(တစနညး) စာရငးေျပာငးေန႔စဥမတတမး

လပငနးအတြက သတမတထားသည ကာလအပငးအျခား ကနဆးသြားေသာအခါ ထကာလအပငးအျခား

အတြငးလပငနး လပေဆာငခသည အတြက၊ အ႐ႈးအျမတက သရလသညအခါတြင စာရငးေပါငးခပရ စာရငးမားမ

အေရာငးအ၀ယ အ႐ႈးအျမတစာရငးႏင ပတသကသညစာရငးျဖစသည အမညခစာရငးမားက အေရာငးအ၀ယ အ႐ႈး

အျမတစာရငးသ႔ ပ႔ေဆာငေပးရသည။ ယငးကသ႔ စာရငးပ႔ေဆာငေပးလကေသာအခါ အဆပါ အမညခစာရငးမား၏

စာရငးေပါငးခပ (လယဂာ) စာရငးမားသည လကကနမရစာရငးပတထားမည ျဖစေပသည။

ဤကသ႔ အမညခစာရငးမားက စာရငးပ႔ေဆာငေပးရာ၌ အသးျပေသာ ေန႔စဥမတတမးက “စာရငးပတ

ေန႔စဥမတတမး” ဟေခၚသည။

ေဖၚျပခက။

ဥးဉာဏၾကယ၏ ၃၁- ၃- ေန႔ရ အစမးရငးတမး

ေန႔စြ စာရငးေခါငးစဥ အၫႊနး ၿမစား ၿမရင

၇၀၀၀

၁၀၀

၁၀၀

၃၁၀၀

၇၀၀

၁၀၀၀၀

၅၀၀၀

၁၀၀၀

၁၇၀၀၀

၈၀၀၀

၂၀၀၀

ရငးႏးေငြစာရငး

ကန၀ယစာရငး

ကနေရာငးစာရငး

ကနသယခစာရငး

ကနပ႔ခစာရငး

ေလာေငြေပး/ ေလာေငြရစာရငး

အေထြေထြစရတမားစာရငး

အေဆာကအဥးမားစာရငး

ပရေဘာဂစာရငး

ေငြလကကန

၂၇၀၀၀ ၂၇၀၀၀

အထကပါစာရငးလကကနမားမ စာရငးပတမတတမးေရးဆြပါက -

72

ဥး ဉာဏ ၾကယ ၏

စာ ရငး ပတ ေန႔ စဥ မတ တမး

ေန႔စြ အေၾကာငးအရာ အၫႊနး ၿမစား ၿမရင

၇၁၀၀

၇၀၀၀

၁၀၀

အေရာငးအ၀ယစာရငး မ

သ႔ ကန၀ယစာရငး

။ ကနသယခစာရငး

(ကန၀ယႏငကနသယခက စာရငးေျပာငးျခငး)

၇၁၀၀ ၇၁၀၀

၁၉

မတ ၃၁

ကနေရာငးစာရငး မ

သ႔ အေရာငးအ၀ယစာရငး

၈၀၀၀

၈၀၀၀

၃၉၀၀

၁၀၀

၃၁၀၀

၇၀၀

အ႐ႈးအျမတစာရငး မ

သ႔ ကနပ႔ခစာရငး

သ႔ ေလာေငြေပးစာရငး

သ႔ အေထြေထြစရတစာရငး

(အသးလကကနမားစာရငးေျပာငးျခငး)

၃၉၀၀ ၃၉၀၀

ေလာေငြရစာရငး မ

သ႔ အ႐ႈးအျမတစာရငး

(ေလာေငြရစာရငးလကကနကစာရငးေျပာငးျခငး)

၂၀၀၀

၂၀၀၀

အထကပါ ေန႔စဥမတတမးအရ စာရငးပ႔ေဆာငေပးလကေသာအခါ အထကပါေဖၚျပပါအမညခ စာရငးမား

သည၊ အလအေလာက စာရငးပတသြားျဖစ၍ ၎စာရငးမားမ ေပၚထြကလာေသာအျမတ (သ႔မဟတ) အ႐ႈးလက

ကနႏင အျခားမပတဘ ကနရေနေသာ စာရငးေပါငးခပ (လယဂာ) စာရငးလကကနမားက လကကနရငးတမးတြင

ေရးသြငးေဖၚျပရနသာ ကနေတာေပသည။ (လကကနရငးတမး ေရးဆြပသည ၿပးခေသာ အခနးမားတြငၾကညပါ)

အခနး(၁၀)

ကနပ႔ ကနေရာငးစာရငး

ကနမားက ကယစားလယတစဥးထသ႔ပ႔၍ ပငရင၏ကယစား ေကာမရငေပး၍ ေရာငးခခငးသည လပငနး

အတြက သးသန႔ျပလပထားရေသာစာရငးက “ကနပ႔ကနေရာငးစာရငး” ဟေခၚသည။ ယငးကနမားက ေရာငးရသည

အခနအထ ပငရငသာလင ပငဆငခြငရသည။ ကယစားလယက မပငေခ။

ကယစားလယသည ယငးကနမားအတြက မေရာငးခေသးမ ကနဖးအတြက ေပးရနတာ၀နမရေခ။ ေရာငးခ

ရေသာအခါတြငမ ကနေရာငးခေငြက မမစကထတကနကေသာ အသးစရတမားႏင ေကာမရငက ႏႈတၿပး ပငရငထသ႔

“ကနေရာငးရငးတမး” ႏငအတ ေပးပ႔ရနတာ၀န ရေတာသည။

73

“ကနပ႔သ” သညကနမားပငရငျဖစၿပး “ကနလကခသ” သည အေရာငးကယစားလယျဖစသည။ ကနမားက အေကြး

ေရာငးခ၍ ၎အတြက ေကြးမားမဆး႐ႈးရေအာင တာ၀နယလင ေနာကထပ “ဒယလခရးဒးယား” ေခၚ ေကြးဆး

တာ၀နခ ေကာမရငရသည။ အကယ၍ ေကြးဆးရခလင ကနလကခသက ၎အ႐ႈးက ကခရသည။

(က) ကနပ႔သ၏စာအပမားတြင စာရငးသြငးနညး

ကနပ႔သသည ၎ပ႔ေသာ ကနတစသတေပၚတြင အ႐ႈးအျမတက သလလင “ကနပ႔ကနေရာငးစာရငး”

တစခက သးျခားဖြငရမည။ ယငးစာရငးသည ထကနမားအတြက သးသန႔အ႐ႈးအျမတ စာရငးျဖစသည။ ကနပ႔သႏင

စာရငးရငးႏငရနအတြက “ကနလကခသ၏ပဂၢလစာရငး” တစခကလညး ဖြငရမည။

ေအာကပါအတငးစာရငးေရးသြငးရမည။

(၁) ကနမားက ကယစားလယထသ႔ ပ႔ရာတြင၊ ကန၀ယရငးတနဖးျဖင -

ကနပ႔ကနေရာငးစာရငး ------ ၿမစား

ပ႔ကနစာရငး ------ ၿမရင

(၂) ကနမားပ႔ရာတြင ကနကေသာတနဆာခ၊ အာမခေၾကး၊ ကနသယခ စသည -

ကနပ႔ကနေရာငးစာရငး ------ ၿမးစား

ေငြစာရငး ------ ၿမးရင

(၃) ကနေရာငးရငးတမးရရေသာအခါ ကနေရာငးရငးတမးပါ ကနေရာငးရေငြျဖင -

ကနလကခသ၏ ပဂၢလစာရငး ------ ၿမစား

ကနပ႔ကနေရာငးစာရငး ------ ၿမရင

(၄) ကနေရာငးရငးတမးပါ၊ ကနကစရတႏင ေကာမရငျဖင -

ကနပ႔ကနေရာငးစာရငး ------ ၿမစား

ကနလကခသပဂၢလစာရငး ------ ၿမရင

(၅) ကနပ႔သက ကနလကခသေပၚတြင ဘလမားေရးဆြလင တနဖးျဖင -

ရရနဘလစာရငး ------ ၿမစား

ကနလကခသ၏ပဂၢလစာရငး ------ ၿမရင

(၆) ကနလကခသထမ ႀကတငေငြ (သ႔) တငပ႔ေငြရရလင - ၎ေငြျဖင

ေငြစာရငး ------ ၿမစား

ကနလကခသ၏ပဂၢလစာရငး ------ ၿမရင

(၇) ကနမားအားလးေရာငးခ၍ ကနလင ကနပ႔ကနေရာငးစာရငး၏ လကကနသည အျမတ (သ႔) အ႐ႈးက

ျပလမမည။ ယငးလကကနက အ႐ႈးအျမတစာရငးသ႔ ေျပာငးရန

အျမတရလင ကနပ႔ကနေရာငးစာရငး ------ ၿမစား

အ႐ႈးအျမတစာရငး ------ ၿမရင

အ႐ႈးရလင အ႐ႈးအျမတစာရငး ------ ၿမစား

74

ကနပ႔ကနေရာငးစာရငး ------ ၿမရင

(၈) ပ႔ကနစာရငးက ပတရန -

ပ႔ကနစာရငး ------ ၿမစား

အေရာငးအ၀ယစာရငး ------ ၿမရင

ကနမားမေရာငးရေသး၍ လကကနရေနလင၊ ကနမားက ၀ယရငးတနဖးအတငး တနဖးသင၍ ေရ႕ႏစသ႔

ဆကလကယသြားရန ျဖစသည။ ၀ယရငးတနဖးတြင အခးက ကနကစရတမားက စေပါငး၍ တြကယရမည။ သ႔ရာ

တြင အေရာငးစရတမား၊ သေလာငစရတႏင ျဖန႔ျဖးစရတမား မပါ၀ငရ။ ေပါကေစးႏႈနးအရ တနဖးသည တြကယရ

ရေသာ တနဘးထက ေလာနညးေနလင ကနလကကနတနဖးက ေပါကေစးႏႈနးအရ တနဖးသငရမည။

ကနမားပ႔ရာတြင ကနပစၥညး၏ သဘာ၀ေၾကာင ပကစး/ေလာနညးမႈရ၍ ဆး႐ႈးမႈတနဖးမမားလင လက၀ယ

ကနရသည ကနတနဖးျဖငသာ ကနပ႔ကနေရာငးစာရငးတြင ၿမရငေရးသြငးျခငးျဖင ပကစး/ေလာနညးမႈတနဖးသည

ကနပ႔ကနေရာငးစာရငးတြင အလအေလာက စာရငးသြငးၿပးျဖစေနမည။ လမးခလပတြင ပကစးျခငး၊ ခးယခရျခငး၊

ေပာကရျခငး - စသညရခလင ယငးပကစးခနအထ ကနစရတအခးက ပါ၀ငေသာ ကနတနဖးျဖင၊ အ႐ႈးအျမတ

စာရငးတြင ၿမစားေရးသြငး၍ ကနပ႔ကနေရာငးစာရငးတြင ၿမရငေရးသြငးရမည။ ပကစး/ေပာကဆးမႈအတြက အာမခ

ထားရလင ယငးအာမခေၾကးရေငြ (သ႔) ရရနရေငြက အ႐ႈးအျမတစာရငးတြင ဆး႐ႈးမႈတနဖးမ ႏႈတ၍ေဖၚျပရမည။

ပ႔ကနမားက ကနပ႔သထသ႔ျပနပ႔ခလင ၎ကနတနဖးျဖင ပ႔ကနစာရငးက ၿမစား၊ စာရငးသြငး၍ ကနပ႔ကနေရာငးစာ

ရငးတြင ၿမရငသြငးရမည။

(ခ) ကနလကခသ၏ စာအပမားတြင စာရငးသြငးနညး

ကနလကခသသည ပ႔ကနမားက လကခရရေသာအခါ ႏစဖကသြငးစာရငးစာအပမားတြင စာရငးမသြငးရ

(မတတမးစာအပမားတြငသာ မတသားထားရႏငသည) ကနမားေရာငးရေသာအခါ၊ ကနကစရတမား ေပးေသာအခါ

ေငြ/ဘလ အေပးအယကစၥမားရလငသာ စာရငးသြငးရမယ။ ပ႔ကနမားမာ မမပငကနမား မဟတသျဖင မမပငကနမား

ႏင မေရာေႏာဘ သးျခားထားရၿပး၊ ယငးကနမားက လကကနရငးတမးတြင မေဖၚျပရပါ။

ေအာကပါအတငး စာရငးမားက ေရးသြငးရသည။

(၁) ပ႔ကနမားေပၚတြင ကနတနဆာ၊ သယယခ၊ သေလာငခ စသညတ႔ျဖင -

ကနပ႔သ၏ပဂၢလစာရငး ------ ၿမစား

ေငြစာရငး ------ ၿမရင

(၂) ကနမားေရာငးရလင - ကနေရာငးရေငြျဖင -

ေငြစာရငး ------ ၿမစား

ကနပ႔သ၏ပဂၢလစာရငး ------ ၿမရင

(၃) ကနေရာငးအေရအတြက၊ ေရာငးရေငြ၊ ကနကစရတႏင ေကာမရငတ႔က ေဖၚျပၿပးလင

"ကနေရာငးရငးတမး" တစေစာငျပစ၍ ကနပ႔သထသ႔ ၊ ေပးရနကနေငြႏငအတ ေပးပ႔ရမည။

(ကက) ကနပ႔သ၏ပဂၢလစာရငး(ေကာမရငျဖင) ------ ၿမစား

75

ေကာမရငရစာရငး ------ ၿမရင

(ခခ) ကနပ႔သ၏ပဂၢလစာရငး ------ ၿမစား

ေပးရနဘလစာရငး ------ ၿမရင

ကနပ႔သ၏ ပဂၢလစာရငး၏ လကကနအရ ေငြတငပ႔ၿပးလင- ၎ပဂၢလစာရငးသည

ပတသြားမညျဖစသည။

မတခက။ ကနလကခသ၏စာအပမားတြင ကနပ႔ကနေရာငးအ႐ႈးအျမတက မသရႏငပါ။

ကနေလာ/ ကနေပာကမားအတြက စာရငးသြငးနညးႏင စာရငးပတကနလကကနတနဖး “

သငနညးက ဤအဆငတြင ေလကငရနမလေသးပါ။

ကနပ႔ေရာငးစာရငးေလကငခနးမား

၁။ မ႐ြာၿမ႕နယ သမ၀ါယမအသငးသည ပနးဘတနးၿမ႕နယ သမ၀ါယမအသငးသ႔ ကနပ႔ကနေရာငးစနစျဖင

ေရာငးခေပးရန၊ ေျမပဆကပ ၉၀,၀၀၀/- ဖး ေပးပ႔လကသည။ မ႐ြာၿမ႕နယ သမ၀ါယမအသငးသည ၎ဆအတြက

သယယပ႔ေဆာငေရးခ ကပ ၃,၀၀၀/- ကနကသည။ ထဆမားက ေရာငးခေပးသညအတြက ပနးဘတနးၿမ႕နယ

သမ၀ါယမအသငးသည ေရာငးရေငြအေပၚတြင ၅% ႏႈနးေကာမရငရမညျဖစသည။

ပနးဘတနးၿမ႕နယသမ၀ါယမအသငးသည မ႐ြာၿမ႕နယ သမ၀ါယမအသငးမ ေပးပ႔လကေသာဆမား အား

လးက ေရာငးခရာ ကပ ၁၂၀,၀၀၀/- ရရသည။ ေဖၚျပပါဆမားအတြက သယယပ႔ေဆာငခ ကပ ၂,၀၀၀/- သေလာငခ

ကပ ၁,၀၀၀/- ႏင ေရာငးခလကေသာ ဆမားအတြက ကနေရာငးစရတကပ ၁,၅၀၀/- ကနကသည။ ထစရတမားႏင

ေကာမရငရေငြက ခႏမ၍ ကနေငြက ခကလကမတျဖင ေပးပ႔လကသည။ ယငးလပေဆာငခကမားက မ႐ြာၿမ႕နယ

သမ၀ါယမအသငး၏ ကနပ႔ကနေရာငးစာရငးႏင ကနလကခသ၏စာရငး အသးသးတြင ေရးသြငးျပပါ။

၂။ မငးဘးၿမ႕နယ သမ၀ါယမအသငးသည တာေမြၿမ႕နယ သမ၀ါယမအသငးသ႔ ကနပ႔ကနေရာငးစနစျဖင

ေရာငးခေပးရန ေျမပဆ ကပ ၇၀,၀၀၀/- ဖးေပးပ႔လကသည။ မငးဘးၿမ႕နယ သမ၀ါယမအသငးသည ၎ဆအတြက

သယယပ႔ေဆာငခ ကပ ၂,၅၀၀/- ကနကသည။ ထဆမားေရာငးခေပသည တာေမြၿမ႕နယ သမ၀ါယမအသငးသည

ေရာငးရေငြေပၚတြင ၅% ႏႈနး ေကာမရငရမညျဖစသည။ တာေမြၿမ႕နယ သမ၀ါယမအသငးသည မငးဘးၿမ႕နယ

သမ၀ါယမအသငးမ ေပးပ႔လကေသာ ေျမပဆမားက ကပ ၉၀,၀၀၀/- ျဖင ေရာငးခေပးခသည။

ေဖၚျပပါ ေပးပ႔လကေသာဆမားအတြက သယယခ ကပ ၁,၅၀၀/- သေလာငခ ၂,၅၀၀ /- ကနေရာငးစရတ

၁,၅၀၀ /- ကနကသည။ ထစရတမာႏင ေကာမရငရေငြက ခႏမ၍ ကနေငြက ေငြလႊလကမတျဖင ေပးပ႔လကသည။

ယငးလပေဆာငခကမားက မငးဘးၿမ႕နယ သမ၀ါယမအသငး၏ ကနပ႔ကနေရာငးစာရငးႏင ကနလကခ

သ၏ စာရငးအသးသးတြင ေရးသြငးျပပါ။

၃။ ပသမၿမ႕ ဧရာ၀တ လကမႈလပငနးမ ရနကနၿမ႕ႏြယနစတး ပသမထးမားက ကနပ႔ကနေရာငးစနစျဖင

ေရာငးခေပးရန ေပးပ႔လကသည။ ကနေရာငးရေငြေပၚတြင ေကာမရင ၅% ႏႈနးေပးရန ကနပ႔သက သေဘာတသည။

၁၉၉၈ ခႏစ ႏ၀ငဘာလအတြငး ေဆာင႐ြကခကမားမာ ေအာကပါအတငးျဖစသည။

76

(၁) ဧရာ၀တလကမႈလပငနးမ ႏြယနစတးသ႔ ပသမထးအလကေပါငး (၃,၀၀၀) က တစလကလင ကပ

၁၀၀/- ႏႈနးျဖင ေပးပ႔သည။ ဧရာ၀တလကမႈလပငနး၏ ကနကစရတမားမာ ကနပ႔ခ ကပ ၅၀၀၀/-

အေထြေထြစရတကပ ၃၀၀၀/- ကနကခသည။

(၂) ႏြယနစတးအေနျဖင ကနကစရတမားမာ အလပသမားခကပ ၂၅၀၀/- သယယစရတကပ ၂၀၀၀/-

သေလာငခကပ ၁၀၀၀/- ကနကပါသည။

(၃) ႏြယနစတးအေနျဖင ပသမထးတစလကလင ကပ ၁၅၀/-ႏႈနးျဖင ေရာငးခၿပး ကနေရာငးရငးတမးႏင

အတ စရတစကႏႈတၿပး ကသငေငြအားလးက ဘဏေငြလႊလကမတျဖင ေပးပ႔လကပါသည။

ယငးအခကမားအေပၚမတည၍ ႏြယနစတးမ ေပးပ႔သည ကနေရာငးရငးတမးႏင ကနပ႔သ၏စာအပတြင ေပၚေပါက

ေနသညစာရငးမားက ျပညစစြာ ေရးသြငးျပပါ။

၄။ မေကြးၿမ႕မ ဥးထြနးစနသည ရနကနၿမ႕မ ဥးခငေကာထသ႔ တစပပါလင ဆပာ (၁၁၀) ၀ငေသာ ေျမပ

ဆပပါအလး (၅၀) က ကနပ႔ကနေရာငးစနစအရ ေရာငးခေပးရနေပးပ႔လကသည။ ကနပ႔ကနေရာငးႏငဆငေသာ

ေဆာင႐ြကခကမားက ေအာကပါအတငးျဖစသည။

(က) ေျမပဆတစပာ၏တနဖးမာ ကပ ၃၀/- ျဖစသည။

(ခ၂) ဥးထြနးစန၏ ကနကစရတမားမာ သယယပ႔ေဆာငခ ကပ ၅၀၀၀/- ႏင အာမခေၾကး ကပ ၂၀၀၀/-

ျဖစသည။

(ဂ) ဥးေကာခင၏ ကနကစရတမားမာ အလပသမားခ ကပ ၅၇၅၀/- ေမာေတာယာဥခ ကပ ၁၂၇၅၀/-

အေထြေထြစရတ ကပ ၂၂၅၀/- သေလာငခ ကပ ၃၀၀၀/- ျဖစသည။

(ဃ) ဥးေကာခငသည ေျမပဆတစပာလင ကပ ၄၅/- ႏႈနးျဖင ေျမပဆပပါမားအားလးက ေရာငးခ

လကသည။

(င) ဥးေကာခငသည ကနေရာငးေပၚတြင ေကာမရင ၂% ႏႈနးခစားခြငရပါသည။

(စ) ဥးေကာခငသည ၎စကထတကနကေသာ စရတမားႏင ရသငေသာ ေကာမရငက ခႏမ၍ ကနေငြက

ခကလကမတျဖင ေပးပ႔လကသည။

အထကပါေပးထားခကမားမ ကနေရာငးရငးတမးႏင ဥးထြနးစန၏ စာရငးစာအပတြင ေပၚလြငမညစာရငးမာက

ေရးဆြျပပါ။

၅။ ၿမတၿမ႕မ ဥးေအးသြငသည ရနကနၿမ႕ ဥးေသာငးၾကညထသ႔ တစပာလင ကပ ၃၀/- အရငးကသည

မငငါးပ၊ ပာ (၅၀၀၀) ကနပ႔ကနေရာငးစနစျဖင ေပးပ႔လကပါသည။ ေပးပ႔ရာတြင စကေလခ ၁၅၅၀၀/-

အာမခေၾကး ၅၅၀၀၇/- ႏင အျခားစရတမားကပါ ၁၅၀၀၀/- ကနကသည။

ရနကနၿမ႕မ ဥးေသာငးၾကညသည ၿမတၿမ႕မ ဥးေအးသြငထသ႔ ႀကတငေငြအျဖစ ေငြကပ ၅၀၀၀၀/- ေပးပ႔

လကသည။ ႏစလၾကာသညအခါ ၿမတၿမ႕မ ဥးေအးသြငသည ရနကနၿမ႕မ ဥးေသာငးၾကည၏ ကနေရာငးရငးတမး

ရရသည။ ကနေရာငးရငးတမးတြင ဥးေသာငးၾကညသည မငငါးပ ပာ (၂၂၀၀) က တစပာလင ကပ ၅၀/- ႏႈနး

ျဖငလညးေကာငး ကနမငငါးပမားက တစပာလင ကပ ၆၀/- ႏႈနးျဖငလညးေကာငး ေရာငးခရေၾကာငးႏင ကန

77

ကစရတမာ၊ ဆပကမးလပသားခ ကပ ၇၅၀၀/- ဂေဒါငခႏင မးအာမခေၾကး ကပ ၅၅၀၀/- အသးသးကနကေၾကာငး၊

ယငးစရတမားႏင ေကာမရင ၅% ႏႈနးက ႏႈတၿပး ကနေငြက စာတကမ လႊပ႔လကေၾကာငးေဖၚျပပါရပါသည။

ၿမတၿမ႕မ ဥးေအးသြင၏ စာအပမားတြင စာရငးသြငးခကမားက ေဖာျပပါ။

၆။ ရနကနၿမ႕မဥးစနသြငသည မႏေလးၿမ႕မ ဥးလေအာငထသ႔ ကနပ႔ကနေရာငးစနစျဖင အားကစားပစၥညး

တစခ႕က တငပ႔ခပါသည။ ဥးလေအာငသည အေရာငးေကာမရငအျဖစ စစေပါငးေရာငးရေငြအေပၚတြင ၂ % ရရမည

ျဖစပါသည။

ရနကနၿမ႕မ ဥးစနသြငသည အားကစားပစၥညးတနဘး ကပ ၂၀၀၀၀ က ေပးပ႔ခရာ ကနကခသညစရတမား

မာ မးရထားတနဆာခ ကပ ၅၀၀၊ အလပသမားခ ကပ ၆၅၀ ႏင အေထြေထြစရတ ကပ ၂၅၀ ျဖစသည။ မႏေလးၿမ႕မ

ဥးလေအာငသည အားကစားပစၥညးမားက ရလငရျခငး ႀကတငေငြအျဖစ ကပ ၁၀၀၀၀ ေပးပ႔လကသည။ ယငးပစၥညး

မားအတြက ဥးလေအာင ကနကခသညစရတမားမာ အလပသမားက ၁၂၀၀ ကပ၊ သယယစရတ ၁၂၀၀ ႏင ဂေဒါငခ

ကပ ၃၀၀ ျဖစပါသည။ ဥးလေအာငသည အားကစားပစၥညးအားလးက ကပ ၃၅၀၀၀ ျဖင ေရာငးခခၿပး ဥးစနသြငသ႔

ကနေရာငးရငးတမးႏငအတ အသားတငေပးရနရသညေငြက ေငြလႊလကမတျဖင ေပးပ႔ပါသည။

အထကေဖာျပပါအခကမားမ ၁။ ရနကနၿမ႕ရ ဥးစနသြင၏ စာအပတြင စာရငးမားေရးသြငးျပျခငးႏင

မႏေလးၿမ႕ရ ဥးလေအာငထမရရမည ကနေရာငးရငးတမးက ေရးဆြျပပါ။

၇။ ေတာငႀကးၿမ႕ရ ေဇယာ သးႏလပငနးမ ရနကနၿမ႕ရ ေရႊ၀ါ သစသးဆငသ႔ ပနသးမားက ကနပ႔ေရာငး

စနစျဖင ေရာငးခေပးရန ေပးပ႔ေလရပါသည။ ေရႊ၀ါသည ေဇယာထမ ေကာမရင ၅% ႏႈနးရရသည။

၁။ ေဇယာမ ေရႊ၀ါသ႔ ပ႔သည ပနးသးေသတာမာ (၁၀၀) ျဖစၿပး တနဖးမာ တစေသတာလင ကပ ၅၀၀

ႏႈနးျဖစသည။ ေဇယာ၏ ကနကစရတမားမာ သယပ႔ခမား ကပ ၅၀၀၀၊ အလပသမားခ ကပ ၁၂၀၀ ႏင အာမခေၾကး

ကပ ၂၀၀၀ တ႔ျဖစသည။

၂။ ေရႊ၀ါ၏ ကနကစရတမားမာ သယယခ ကပ ၁၆၀၀၊ အလပသမားခ ကပ ၅၀၀၊ သေလာငခ ကပ ၅၀၀

တ႔ျဖစပါသည။

၃။ ေဇယာမ ေရႊ၀ါသ႔ ကနတနဖး၏ ၅ ပ ၃ ပက ေငြႀကတငေပးၿပးျဖစသည။

၄။ ေရႊ၀ါသည ပနးသးအားလးက အၿပးအစး ကပ ၆၅၀၀၀ ျဖင ေရာငးလကပါသည။

၅။ ေဇယာသည ေရႊ၀ါထမ ကနေရာငးရငးတမးႏငအတ လကကနေငြအားလးက ၃၁/၃/၈၅ ေန႔က လကခရ

ရပါသည။

အထကပါအခကမားက မတည၍ (၁) ေဇယာ၏ စာရငးစာအပတြင ေပၚေပါကလာမည စာရငးမား (၂) ေရႊ၀ါမေပးပ႔

သည ကနေရာငးရငးတမးတ႔က ေရးဆြပါ။

၈။ သေပါၿမ႕နယ လေမၼာၿခလပငနးမ ရနကနၿမ႕ရ ခမးသာပြ႐သ႔ တစျခငးလင လေမၼာသးအလးေရ တစရာ

၀ငျခငး ေပါငး ၅၀၀ က ၁-၁-၈၈ ေန႔က တငပ႔လကသည။ ေစးႏႈနးမာ တစျခငးလင ၃၅ ကပျဖစၿပး ကနကစရတ

မားမာ တနဆာခ ကပ ၅၀၀၊ အလပသမားခ ကပ ၃၅၀ ႏင အာမခေၾကး ကပ ၂၅၀ တ႔ျဖစသည။

78

ရနကနၿမ႕သ႔ေရာကရသညအခါ ခမးသာပြ႐မ အလပသမားခ ကပ ၃၀၀၊ ကားငားခ ကပ ၃၀၀ ႏင

သေလာငခ ကပ ၃၅၀ ကေနသည။ ခမးသာပြ႐သည ပကစးသည ျခငး (၅) ျခငးမ လြ၍ ကနရသည ျခငးအားလးက

တစျခငးလင ကပ ၆၀ ျဖင ေရာငးခခသည။ ပကစးသည ျခငး (၅) ျခငးအတြက အာမခေလာေၾကး ကပ ၁၂၀ ရရ

သည။ ခမးသာပြ႐သည ေရာငးရေငြေပၚတြင ၅ % ႏႈနး ေကာမရငရရသည။ ကနေရာငးရေငြမားက ကသငသည

စရတႏင ေကာမရငမားက ႏႈတယၿပး ကနေငြက ၃၀-၁-၈၈ တြင ေငြလႊစာျဖင ေပးပ႔လကသည။ (ပကစးမႈသည သာ

မနပကစးမႈသာျဖစသည)

အထကပါစာရငးမားမ ကနပ႔သ၏စာရငးစာအပတြင ေရးသြငးျပၿပး ခမးသာပြ႐၏ ကနေရာငးရငးတမးက ေရးဆြျပပါ။

၉။ မႏေလးၿမ႕မ ဥးတငလႈငက ရနကနၿမ႕ရ ဥးဘသနးထသ႔ ပအတ ( ၂၀၀ ) က ၀ယရငးေစး ကပ ၅၀

ႏႈနးျဖငပ႔ရာ၊ မးရထားတနဆာခ ၅ ကပ ႏင အလပသမားခ တစအပလင ၁ ကပ ကနကသည။ ၎အျပင ပစၥညးမား

အတြက အာမခေၾကး ကပ ၂၀၀ က ေပးရသည။

ဥးဘသနးသည ပအတမားက ဘတာ႐မ ပြ႐သ႔ သယယရာတြင အလပသမားခ ကပ ၉၀ ႏင ေမာေတာ

ကားခ ကပ ၁၀၀ ကနကသည။ လမးတြင ပအတ ၁၀ အပ ေပာကဆးသျဖင အာမခဌာနမ ေလာေၾကးေငြ ကပ ၅၆၀

ေတာငးခရာတြင ကပ ၅၀၀ ကသာ ဥးဘသနးက ေတာငးခရရသည။ ၂ လအၾကာတြင ဥးဘသနးက ကနေရာငး

ရငးတမးပ႔ရာတြင ပအတ (၁၅၀) က ကပ ၇၀ ႏႈနးျဖငလညးေကာင၊ ကနပအတမားက ကပ ၉၀ ႏႈနးျဖငလညးေကာငး

ေရာငးခေၾကာငး ေဖာျပထားသည။ ၎ စကထတရေသာ စရတမားႏင အေရာငးေကာမရင ၅% ႏႈနးက ႏႈတယၿပး

ကနေငြက ေငြလႊာ ျဖငပ႔လကသည။

၁။ ကနပ႔ကနေရာငးစာရငးမ ကနလကခသ ဥးဘသနး၏ စာရငးက ေရးသြငးျပပါ။

၁၀။ မႏေလးၿမ႕ရသမၼစတပြ႐မ ရနကနၿမ႕ရ သမာဓပြ႐သ႔ ေျမပအတမားက ကနပ႔ကနေရာငးစနစျဖင ေရာငးခေပး

ရန ေပးပ႔သည။ ေအာကပါကနပ႔ကနေရာငးႏင သကဆငေသာ လပငနးေဆာင႐ြကခကမားမ သမစတပြ႐တြင

ေပၚလြင မညစာရငးက ေရးဆြပါ။

၁။ တစအတလင ကပ ၂၅၀ တန ေျမမအတ (၅၀၀) ေပးပ႔သည။

၂။ ကနပ႔သ၏ ကနကစရတမားမာ အလပသမားခႏင ေမာေတာယာဥခ ကပ၂၅၀၊ မးရထးတနဆာခ ကပ

၈၀၀၊ အာမခေၾကး ကပ ၁၅၀။

၃။ ကနလကခသ၏ ကနကစရတမားမာ အလပသမားခႏင ေမာေတာယာဥခ ကပ ၆၀၀၊ သေလာင ႐ငားခ

ကပ ၁၂၀၀၊ အေထြေထြစရတ ကပ ၃၀၀။

၄။ ကနလကခသသည (၂၇၅) အတက ကပ ၃၀၀ ႏႈနးျဖင၎၊ ၂၀၀ အတက ကပ ၃၂၅ ႏႈနးျဖင၎

ေရာငးခသည။

၅။ လမးခလတတြင ေပာကဆးေသာ ေျမပအတ (၂၅) အတအတြက အမခမ ေတာငးခေငြမာ ကပ ၆၃၁၀

ျဖစေသာလညး ကပ ၆၀၀၀ သာလင ေလာေၾကးရရသည။

၆။ ကနလကခသသည ကနပ႔သထသ႔ ကနေငြ ၁၀၀၀၀ ႏင ကန ၅၀၀၀တန ဘလ တစေဆာငက လႊေျပာငး

ေပးပ႔ၿပးျဖစသည။

79

၇။ ကနလကခသသည ကနေရာငးရေငြေပၚတြင ၃% ႏႈနး ေကာမရငရမညျဖစသည။

၁၁။ ရနကနၿမ႕ သဟပြ႐မ ရနကနၿမ႕ရ ေမတာပြ႐သ႔ ကနပ႔ ကနေရာငးစနစျဖင ေရာငးခေပးရန ၁-၆-၉၁ ေန႔

တြင ေျမပအတ (၃၀၀) က တစအတလင ကပ (၃၀၀) ႏႈနးျဖင တငပ႔ရာတြင ကနတငခ လပသားခ ကပ ၉၀၀၊

ေမာေတာယာဥက ကပ ၁၅၀၀ ႏင အာမခေၾကးကပ ၁၅၀ ကနကခပါသည။ ေမတာပြ႐မ ေျမပအတမား လကခရရ

သည ေန႔တြင သဟပြ႐မ ေရးဆြေသာ ကပ ၂၀၀၀၀ တနဘလ က လကခရရေၾကာငး လကမတေရးထး၍ ေငြသား

ကပ ၃၀၀၀၀ ႏင အတ မ႐ြာၿမ႕သ႔ ျပနလညေပးပ႔ခသည။ ၃၀-၆-၉၁ ရကေန႔တြင ေမတာပြ႐မေပးပ႔သည ေျမပအတ

မားသယယခ ကပ ၆၀၀၊ တငခ လပသားခ ကပ ၃၀၀ ကနကခေၾကာငးႏင ေျမပအတ ၃၀၀ က တစအပ လင ကပ

၄၀၀ ႏႈနးျဖင ေရာငးခရၿပး ကနေရာငးစရတ ကပ ၅၀၀ ကနကခသညအျပင ေရာငးရေငြမားေပၚတြင ေကာမရင ၃%

ႏႈနးႏႈတၿပး ေပးရနကနေငြက ေငြသားျဖင တငပ႔ၿပးေၾကာငးသရသည။

အထကပါအေၾကာငးအရာမားမ မ႐ြာၿမ႕ သဟပြ႐၏ စာအပတြင ကနပ႔ကနေရာငးစာရငးႏင ကနလကခသစာရငးမား

ေရးဆြပါ။

ရေငြေပးေငြစာရငးႏင ၀ငေငြႏင အသးစရတစာရငး

ရေငြေပးေငြစာရငး

ရေငြ၊ ေပးေငြစာရငး (သ႔) ေငြ၀ငေငြထြက စာရငးခပသည ကနသြယမႈမဟတေသာ လပငနးမား ဥပမာ -

စာသငေကာငးမား၊ ေဆး႐မား၊ အသငးအဖြ႕မား၊ ကလပမား စသညတ႔တြင အသးျပထားရေသာ၊ စာရငးျဖစသည။

ေငြစာရငးစာအပမႈ တရာစာရငးေခါငးစဥမားက စေပါငး၍ အကဥးခပ ေဖာျပထားျခငးျဖစသည။

ေငြစာရငးစာအပႏငထပတျဖစ၍ ရေငြမားက ၿမစားဖကတြင ေရးသြငးၿပး ေပးေငြမားက ၿမရငဘကတြင

ေရးသြငးသည။ ရေငြႏင ေပးေငြမားက မ-တညႏင သာမနမခြျခားပ၊ ႏစမးစလးက ထညသြငးသည။ စာရငးခန

ကာလႏငမသကဆငေသာ ရေငြ၊ ေပးေငြြမားလညး ပါ၀ငသည။ သ႔ရာတြင ရရနရေသာ ၀ငေငြမားႏင ေပးရနရေသာ

ေငြမား မပါ၀ငပါ။ စာရငးခနကာလအတြငး အမနတကယရေငြႏင ေပးေငြမားကသာ သရႏငသည။ စာရငးပတလက

ကနႏင ဘဏလကကနတ႔က ေဖာျပ၍ ၎တ႔က ေရ႕ ကာလသ႔ ဆက၍ယသည။

၀ငေငြႏငအသးစရတစာရငး

၀ငေငြႏင အသးစရတစာရငး (သ႔) ရသးစာရငးသည ကနသြယမႈမလပေသာလပငနးမားတြင ကနသြယမႈ

လပငနး၌ အသးျပေသာ အ႐ႈးအျမတစာရငးအစား ေရးဆြေသာစာရငးျဖစသည။ ထ႔ေၾကာင အရႈးအျမတစာရငးအစား

ေရးဆြေသာ စာရငးျဖစသည။ ထ႔ေၾကာင အ႐ႈးအျမတစာရငးႏင အလားတပငျဖစသည။ စာရငးကာလအတြငး အသး

စရတမားျဖင ၿမစားေရးသြငး၍ ေပးရနရစရတမားႏင ႀကတငေပးအသးစရတမားအတြက စာရငးညႇႏႈငးခကမား ျပ

လပရသည။

စာရငးကာလအတြငး ၀ငေငြမားျဖင ၿမရငေရးသြငး၍ ရရနရ၀ငေငြမားႏင ႀကတငရ၀ငေငြမားအတြက စာရငး

ညႇႏႈငးခကမား ျပလပရသည။ ဤစာရငးတြင မ-တညအသးစရတႏင မ-တည၀ငေငြမားက ထညသြငးျခငးမျပဘ -

၎တ႔က လကကနရငးတမးတြငသာ ေဖာျပရသည။ စာရငးကာလႏငမသကဆငေသာ ၀ငေငြႏင အသးစရတမား

80

လညး မပါ၀ငေစရပါ။ စာရငးပတလကကနသည “အသးစရတထက ပေသာ အသးစရတ” (အ႐ႈး) က ေဖာျပသည။

ယငး လကကနက “ စေဆာငးထားရနရေငြ” သ႔မဟတ “ အေထြေထြ ရနပေငြ” စာရငးသ႔ ေျပာငး၍ပတရသည။

ရေငြ ေပးေငြစာရငးသည လပငနးမားအတြက အ႐ႈးအျမတစာရငးကသ႔ လကခႏငေသာစာရငး မဟတ၍

လကခႏငေသာ စာရငးျဖစလာေစရန ရေငြစာရငးက အေျခခၿပး ၀ငေငြႏင အသးစရတစာရငးက ေရးဆြရန လအပလာ

သည။

ရေငြေပးေငြစာရငးမ ၀ငေငြႏင အသးစရတစာရငးသ႔ ကးေျပာငးေရးဆြျခငး

ရေငြ၊ ေပးေငြစာရငးက အေျချပ၍ ၎တြင ပယရန (၃) ခႏင ရရန (၃) ခတ႔က ျပလပရမည။

(က) ပယရန (၃) ခမာ

၁။ စာရငးဖြငလကကနႏင စာရငးပတလကကန။

၂။ မ-တညေငြႏင မ-တည အသးစရတမား။

၃။ စာရငးကာလႏင မသကဆငေသာ ရေငြႏင ေပးေငြမား။

(ခ) ေပါငးရန (၃) ခမာ

၁။ စာရငးကာလႏငသကဆငသည ရရနရ၀ငေငြမား။

၂။ စာရငးကာလႏငသကဆငသည ေပးရနရအသးစရတမား။

၃။ အသားတင၀ငေငြက ထခကေစမည စာရငးညႇႏႈငးခကမား။

( ေကြးဆးမား၊ တနဖးေလာ လာထားေငြစသည)

ရေငြ၊ ေပးေငြစာရငးတြင အထကပါအတငး ျငငးပယျခငး၊ ေပါငးျခငး ျပလပၿပးေနာက၊ ၎စာရငးပစက

ေျပာငးျပနလနရမည။ သ႔မသာ ၀ငေငြမားက စာရငး၏ ညာဘကတြငလညးေကာငး အသးစရတမားက စာရငး၏

ဘယဘကတြငလညးေကာငး ေရာကရေနေပမည။ (အရႈးအျမတစာရငး၏ ပစအတငး)။ စာရငးကာလႏင သကဆင

ေသာ အသးစရတမားႏင ၀ငေငြမားသာပါ၀ငသျဖင ယငးကာလ၏ ၀ငေငြထကပေသာ အသးစရတ (သ႔)

အသးစရတထကပေသာ ၀ငေငြက ေဖာျပသည။

စာရငးဖြငရနပေငြ (သ႔) ရငးႏးေငြလကကနက ၎ေန႔ရ ရပငခြငအားလး၏ ေပါငးရေငြမ ေပးရနတာ၀နက

ႏႈတျခငးျဖင ရာယၿပး စာရငးပတေသာေန႔ရ လကကနရငးတမးက ဆကလကေရးဆြရန လသည။

ေလကငခနးမား

၁။ ၁၉၈၉ ခ ဧၿပလ (၁) ရကေန႔တြင စကမႈအလပ႐တစခတြင သကသာေခာငခေရးအဖြ႕ တစဖြ႕ ဖြ႕စညးခ

သည။ အသငး၏လပေဆာငခကမားစတငႏငရန ေစတနာရင၀နထမးတစခ႕က ရနပေငြအျဖစ ကပ ၁၀၀၀ က လ

ဒါနးသည။ ရေငြ၊ ေပးေငြစာရငးမာ ေအာကပါအတငးျဖစသည။

81

ရေငြ ေပးေငြ

၁-၄-၈၉ လကကန (ဖြင) ၁၀၀၀ ဆငပရေဘာဂ၀ယ ၁၂၀၀

အသငးလစဥေၾကး ၅၅၀၀ အတြငးေရးမးလပအားခ ၂၀၀

ကနပစၥညးေရာငးရေငြ ၄၃၀၀ ကနပစၥညး၀ယ ၃၆၄၈

ကနသယခ ၅၅၀

ခရးစရတ ၇၅

အေရာငးစာေရးလပအားခ ၃၀၀

စာေရးကရယာ ၁၄၅

အေထြေထြစရတ ၇၀

အသငးသားမား သာေရးနာေရး

ေရးေထာကပေၾကး ၃၃၅၂

လကကန ၁၂၆၀

၁၀၈၀ ၁၀၈၀

၃၁-၃-၉၁ ရကေန႔တြင ေအာကပါတ႔က သရရသည။

၁။ ကနပစၥညးလကကန ………. ကပ ၁၂၀၀

၂။ ႀကတငရထားသည လစဥေၾကး ………. ။ ၁၃၇၅

၃။ ေပးရနရ အတြငးေရးမးလပအားခ ………. ။ ၁၀၀

။ အေရာငးစာေရးလပအားခ ………. ။ ၁၅၀

၄။ ဆငပရေဘာဂမားက တစႏစလင ၁၀% ႏႈနးျဖင

တနဖးေလာခထားရန။

လအပခက။ ။ ၃၁-၃-၉၀ ရကေန႔ ကနဆးေသာႏစအတြက ၀ငေငြႏငအသးစရတစာရငး ေရးဆြၿပး ၎ေန႔ရ

လကကနရငးတမးက ေရးဆြပါ။

၂။ သာယာကနးရပကြက အားကစားအသငး၏ ၁-၄-၈၈ ေန႔ရ စာရငးလကကနမားမာ ေအာကပါအတငးျဖစ

သည။

မ-တညရပေငြ ၃၀၂၅၀၊ အားကစား႐ကပ ၂၀၀၀၀၊ ရငးႏးျမႇပႏေငြ ကပ ၉၆၂၀၊ ပရေဘာဂ ကပ ၃၂၀၀ ႏင

အသးစရတထကပေသာ၀ငေငြ ကပ ၂၉၆၅။

82

ရ ေငြ ႏင ေပး ေငြ စာ ရငး

လကကနဖြင ၇၄၅ အားကစား႐ထနးသမးခ ၄၇၅၀

လစဥေၾကး ၆၈၀၀ အလပသမားခ ၄၆၈၀

၀ငေၾကး ၂၆၀ ငားရမးခ ၁၀၅

ရငးႏးျမႈတႏေငြေပၚအတးရ ၄၂၀ စာေရးကရယာ ၄၆၅

ၿပငပြမားမ ၀ငေငြ ၂၅၉၀ လကကန ( စာရငးပတ ) ၇၂၀

၁၀၈၁၅ ၁၀၈၁၅

(က) အားကစား႐ထနးသမးခေပးေငြတြင ယခငႏစအသးစရတကပ ၂၅၀ ပါရသည။

(ခ) စာေရးကရယာအတြက ေပးေငြတြင ယခငႏစအသးစရတကပ ၁၀၀ ပါ၀ငသည။

(ဂ) အသငး၀ငေၾကးမားက မတညရပေငြအျဖစ စာရငးသြငးရန။

(ဃ) ၃၁-၃-၈၉ ေန႔ရ ေပးရနကနေငြမားမာ စာေရးကရယာကပ ၈၀ ႏင ငားရမးခ ကပ ၁၅၀ ျဖစသည။

(င) ပရေဘာဂအေပၚ ၁၀% ႏႈနး တနဖးေလာရန။

အထကပါအခကမားမ ၀ငေငြႏငအသးစရတစာရငးမားႏင ၃၁-၃-၈၉ ေန႔ရ လကကနရငးတမးက ေရးဆြပါ။

၃။ ပခးၿမ႕နယအသငး၏ ၃၁-၁၂-၇၉ ေန႔ရ လကကနရငးတမး

အေထြေထြရနပေငြ ၃၆၀၀၀ ပရေဘာဂ ၂၇၀၀

ေပးရနရအခနးခ ၁၅၀ အားကစားပစၥညး ၂၃၀၀

ေပးရနရပႏပခ ၈၅၀ ေငြစလကမတ ၂၅၀၀၀

ရရနရ ေငြစလကမတအတး ၄၀၀

ဘဏလကကန ၆၀၀၀

၃၇၀၀၀ ၃၇၀၀၀

ေအာကပါအခကမားက ညႇႏႈငးရန -

အေထေထြစရတ ကပ ၁၀ မာ ၁၉၈၅ ခႏစအတြကျဖစၿပး ၁၉၈၆ ခႏစအတြက ကပ ၁၂၅ ေပးရနရသည။ ၁-၁-၈၆

ေန႔ရ စေဆာငးထားေသာ ရနပေငြလကကနမာ ကပ ၁၈၉၄ ျဖစသည။ အသငး၏ ရာသကပနအသငး၀ငေၾကးမားက

စေဆာငးရပေငြအျဖစ သတမတသည။ ႏစစဥေၾကး ကပ ၂၀ မာ ၁၉၈၅ ခနစ အတြက ကပ ၁၂ ကႀကတငရရထား

သည။ ၁-၁-၈၆ ရကေန႔ရ ေငြစလကမတတနဖးမာ ကပ ၅၀၀ ျဖစသည။

83

၄။ ၁၉၈၇ ခႏစ ဒဇငဘာလ (၃၁) ရကေန႔ ကနဆးေသာႏစမားအတြက ၿမ႕မ အားကစားအသငး၏ ရေငြ၊ ေပးေငြ

မားမာ ေအာကပါအတငးျဖစသည။

ရေငြမား ေပးေငြမား

လကကန (၁-၁-၈၇) ၁၀၀၀ လစာမား ၃၆၀၀

၀ငေၾကးမား ၅၀၀ အာမခေၾကး ၆၀၀

ႏစစဥေၾကးမား ၅၀၀၀ စာေရးကရယာ ၃၄၀

အလေငြ ၄၀၀ စာပ႔ခႏငေၾကးနနးခ ၆၀

ဧညခစရတ ၁၃၀

အားကစားပစၥညး၀ယ ၁၀၀၀

အေထြေထြစရတ ၉၀

လကကန(၃၁-၁၂-၈၇) ၁၀၈၀

၆၉၀၀ ၆၉၀၀

ျဖညစြကေပးထားခကမားမာ -

၁။ ၀ငေၾကးႏင အလေငြက စေပါငးရပေငြအျဖစသတမတရန။

၂။ ၁၉၈၆ ခ ဒဇငဘာ (၃၁) ရကေန႔ရ အသငး၏ ရရနပငခြငမားမာ။

၃။ ၁၉၈၆ ခ ဒဇငဘာ (၃၁) ရကေန႔တြင အသငး၏ ေပးရနတာ၀နမားမာ ေပးရနကနရေသာ လစာကပ ၃၀၀

ႏင ႀကတငေကာကခေသာ ႏစစဥေၾကးမာ ကပ ၅၀၀ ျဖစသည။

၄။ အားကစားပစၥညးမားအေပၚတြင ၅% ႏႈနးေလာရနျဖစသည။

၅။ ၁၉၈၇ ခ ဒဇငဘာ (၃၁) ရကေန႔တြင ေပးရနကနရေသာ လစာမာ ကပ ၃၀၀ ျဖစ၍ ေကာကခ၍ မရေသး

ေသာ ႏစစဥေၾကးမာ ကပ ၅၀၀ ျဖစသည။ ၁၉၈၇ ခ ဒဇငဘာ (၃၁) ရကေန႔ ကနဆးေသာႏစအတြက ၿမ႕မအားကစား

အသငး၏ ၀ငေငြႏငအသးစရတ စာရငးက ေရးဆြ၍ ထေန႔ရ လကကနရငးတမးက ေဖာျပပါ။

၂။ ၁၉၈၉ ခနစအတြက ရရနႏစစဥေၾကး ကပ၂၃၀

၃။ ၁၉၈၉ ခနစအတြက တကခနးငားခ ကပ ၆၂၀ မေပးရေသးပါ။

၄။ ၁၉၈၉ ခနစအတြက ေပးရနရ အေထြေထြ အသးစရတမာ ကပ ၁၆၀

၅။ စာရငးစစခ ကပ ၅၀၀ ေပးရန လာထားရန။

အထကပါခႏမခကမား ထညသြငးၿပး အမးသားတငးနစအဖြ႕ခပ၏ ၁၉၈၉ ခနစ ဒဇငဘာလ (၃၁) ရကေန႔ ကနဆး

ေသာႏစအတြက ၀ငေငြႏင အသးစရတမားႏင ထေန႔ရ လကကနရငးတမးက ေရးဆြပါ။

84

၅။ ၁၉၈၉ ခႏစ ဒဇငဘာလ (၃၁) ရကေန႔ ကနဆးေသာႏစအတြက ေမၿမ႕ တငးနစကလပ၏ ရေငြ၊ ေပးေငြစာ

ရငးမာ၊ ေအာကပါအတငးျဖစသည။

ရေငြမား ေပးေငြမား

ေငြလကကန (ဖြင) ၄၈၀ ဘားပစၥညးမား၀ယ ၃၁၆၈၀

ဘဏလကကန (ဖြင) ၅၉၂၀ တငးနစေဘာလး၀ယ ၁၁၂၀

ဘားမရေငြ ၄၀၄၂၀ လပခႏငလစာမား ၆၈၀၀

ႏစစဥေၾကးရေငြ ၇၄၀၀ ပႏပခႏငစာေရးကရယာ ၇၂၀

အေထြေထြစရတ ၃၁၂၀

ေငြလကကန ( ပတ ) ၉၆၀

ဘဏလကကန ( ပတ ) ၉၂၈၀

၅၄၂၂၀ ၅၄၂၂၀

ေအာကပါအခကမားက ထပမသရရသည။

၁-၁-၈၉ ၃၁-၁၂-၈၉

ရရနရသည ႏစစဥေၾကး ၁၆၀ ၁၂၀

ႀကတငေပးထားေသာ အေထြေထြစရတ ၇၄၀ ၅၀၀

ေပးရနရေသာ ပႏပခ ၂၄၀ ၁၀၀

ဘားပစၥညးမား၏ တနဖး ၄၂၀၀ ၄၃၆၀

၁၉၈၉ ခနစ ဒဇငဘာလ (၃၁) ရကေန႔ ကနဆးေသာႏစအတြက ၀ငေငြႏင အသးစရတစာရငးႏင ထေန႔ရ လက

ကနရငးတမးက ေရးဆြပါ။

၆။ ေအာကေဖာျပပါ ေရၾကညေတာ၀တအသငး၏ ၁၉၈၆ ခႏစ ဒဇငဘာလ (၃၁) ရကေန႔ကနဆးေသာႏစ

အတြက ရေငြႏင ေပးေငြစာရငးမ ၎ႏစအတြက ၀ငေငြႏင အသးစရတစာရငးႏင ၎ေန႔ရ လကကနရငးတမးက ေရး

ဆြပါ။

ရေငြမား ေပးေငြမား

ေငြလကကန (ဖြင) ၁၃၈၄ ေငြစလကမတ၀ယ ၅၀၀

ရာသကပနအသငး၀ငေၾကး ၁၅၀ ေၾကာျငာခ ၉၈

အသငး၀ငေၾကး ၁၈၀ အေထြေထြစရတ ၁၅၀

ႏစစဥေၾကး ၄၈၅ ပႏပထတေ၀စရတ ၁၄၅

အလေငြ ၆၀

ခရးစရတ ၂၆

ေငြလကကန ( စာရငးပတ ) ၇၀

ဘဏလကကန ( စာရငးပတ ) ၁၁၅၀

၂၁၉၉ ၂၁၉၉

85

၁၉၈၀ ျပညႏစ၊ ဒဇငဘာ (၃၁) ရကေန႔ ကနဆးေသာႏစအတြက

၀ငေငြ ထြကေငြ စာရငးခပ

ဘဏလကကန (၁-၁-၈၀) ၆၀၀၀ ေငြစလကမတ၀ယ ၄၀၀၀

ႏစစဥေၾကးေငြ ၆၆၀၀ ပရေဘာဂ၀ယ ၁၀၀၀

အသငး၀ငေၾကး ၄၀၀ အားကစားပစၥညး၀ယ ၇၀၀

ေငြစလကမတေပၚအတးရ ၁၅၀၀ အခနးငားခ ၁၅၀၀

ပႏပခ ၁၂၀၀

ဓာတအားခ ၆၀၀

ဘဏလကကန (၃၁-၁၂-၈၀) ၅၅၀၀

၁၄၅၀၀ ၁၄၅၀၀

၃၀-၁-၈၀ ရကေန႔ရ ေပးရနရစရတမားမာ အခနးငားခ ၃၀၀၊ ပႏပခ ကပ ၁၀၀ ႏင ဓါတအားခ ကပ ၁၀၀ ရၿပး ရရနရ

ႏစစဥေၾကးမာ ကပ ၁၀၀၀ ႏင ေငြလကမတအေပၚအတးရရန ကပ ၅၀၀ ကနရေနပါသည။ ပရေဘာဂက ၁၀% ႏင

ပရေဘာဂက ၂၀% ေလာရနျဖစသည။

၃၁-၁၂-၈၀ ေန႔ရ ၀ငေငြႏင အသးစရတစာရငးမားႏင ယငးေန႔ရ လကကနရငးတမးက ေရးဆြပါ။

၇။ အမးသားတငးနစအဖြ႕ခပ၏ ၁၉၈၉ ခနစ ဇႏၷ၀ါရလ (၁) ရကေန႔ရ စာရငးလကကနမား ေအာကပါအတငး

ျဖစသည။

အားကစားပစၥညးမားတနဖး ကပ ၆၇၅၀၀

ေခးေငြ ( ၿမရင ) ကပ ၄၀၀၀

၁၉၈၈ ခႏစအတြက ရရနႏစစဥေၾကး ကပ ၉၀

လကကနေငြ ကပ ၁၃၀

၁၉၈၈ ခႏစအတြက ေပးရန တကခနးခ ကပ ၆၂၀

၁၉၈၈ ခနစအတြက ေပးရနအေထြေထြစရတ ကပ ၂၅

၁၉၈၈ ခနစအတြက ရေငြ - ေပးေငြ စာရငးခပ

စာရငးဖြငလကကန ၁၃၀ တကခနးငားခေပး ၂၅၀၀

၀ငေၾကးမားရေငြ ၂၁၀ စာေရးကရယာ ၃၄၀

ႏစစဥေၾကးမားရေငြ ၁၀၅၉၀ အားကစားပစၥညး၀ယ ၂၅၀၀

အလေငြရေငြ ၃၀၀ အေထြေထြအသးစရတ ၁၈၆၀

ဆေငြမားရ ၁၆၆၀ အလပသမားခ ၁၇၅၀

၁၉၉၀ ျပညႏစအတြကႏစစဥေၾကးရေငြ ၄၂၀ အေထြေထြျပျပငစရတ ၃၀၀

ေခးေငြေပးအတး ၁၆၀၀

လကကနေငြ ( စာရငးပတ ) ၂၄၆၀

၁၃၃၁၀ ၁၃၃၁၀

86

ညႇႏႈငးရန အခကမားမာ -

(၁) အားကစားပစၥညးမားအေပၚ ၅% ေလာရန။

၈။ လငယစာဖတအသငး၏ ၃၁-၃-၈၈ ေန႔ရ ရပငခြငႏငေပးရနတာ၀နမားႏင ၁၉၈၈-၈၉ ခႏစ အတြက ရေငြ၊

ေပးေငြစာရငးတ႔က ေအာကတြငေဖာျပထားသည။

ရပငခြငမား ကပ

ေငြလကကန ------ ၁၆၀၀

ပရေဘာဂ ------ ၂၄၀၀

ႏစစဥေၾကးရရန ------ ၃၇၅

ခနးမေဆာငငားရနးခရရန ------ ၁၇၅

စာၾကညတကစာအပမား ------ ၈၄၂၅

အေဆာကအအ ------ ၇၀၀၀

ေငြစဘဏအပေငြ ------ ၂၅၀၀

ေပးရနတာ၀နမား

ေပးရနကနရသညေငြ ------ ၃၂၅

မတညရပေငြ ------ ၂၂၁၅၀

၁၉၈၈/ ၈၉ ရေငြ - ေပးေငြစာရငး

စာရငးဖြငလကကနေငြ ၁၆၀၀ လစာမား ၁၂၀၀

အသငး၀ငေၾကးမား ၁၂၀၀ ျမနစပါယခြန ၃၅၀

ႏစစဥေၾကးမား ၄၂၅၀ အေဆာကအအအာမခေၾကး ၂၅

သတငးစာေဟာငးေရာငးရေငြ ၃၃၀ စာၾကညတကအတြကစာအပ၀ယ ၆၂၅

စာၾကညတကခနးငားရမးခရေငြ ၅၂၀ ျပျပင - ျပငဆငစရတ ၁၂၅

ေဟာေျပာပြမားမ ၀ငေၾကးရ ၁၅၀၀ ယခငႏစေႁကြးကနဆပေငြ ၃၂၅

လပစစတပဆငျခငး ၂၂၅၀

စာေရးကရယာႏငပနပခ ၂၀၀

အေထြေထြအသးစရတ ၁၀၀

စာရငးပတ လကကနေငြ ၄၀၇၅

၉၅၀၀ ၉၅၀၀

ဘ႑ႏစကနတြင ရရနကနေသာ ႏစစဥေၾကးမာ ၅၅၀ ျဖစၿပး ခနးမေဆာငငားရမးခ ကပ ၁၇၅ က မရ

ေသးပါ။ အေဆာကအအ အာမခေၾကးေပးထားေငြမာ တစႏစအတြကျဖစ၍ (၆) လအတြက မကနဆးေသးပါ။ ေပးရန

87

ကနရေသာ အသးစရတမာ ကပ၂၀၀ ျဖစသည။ တနဖးေလာအတြက အေဆာကအ ၂% ႏႈနး၊ ပရေဘာဂ ၁၀% ႏႈနး၊

လာထားပါသည။ ေငြစဘဏရေငြအတြက ရရရန အတးေငြမာ ကပ ၂၀၀ ျဖစသည။ အထကေဖာျပပါအခကမားမ

အသငး၏ တစႏစအတြက ၀ငေငြႏင အသးစရတစာရငးကေရးဆြၿပး ၃၁-၃-၈၉ ေန႔ရ လကကနရငးတမးက ေရးဆြပါ။

ကနထတလပစာရငး

ကနေခာက ဝယယ၍ ေရာငးခေသာလပငနးတစခတြင ႏစခပစာရငးေရးဆြရာ၌ အေရာငးအဝယစာရငး၊

အ႐ႈးအျမတစာရငးတ႔ျဖင ျပညစေလာကေပသည။ ကနေခာ၏ ဝယယတနဖးက သရၿပးျဖစ၍ ေရာငးခရာတြင မညမ

ျမတသည/႐ႈးသညက သႏငသည။ သ႔ရာတြင ကနေခာက မမကယတင ထတလပ၍ေရာငးခလင ထထတလပသည

ကနေခာ၏ တနဖးက သရရနလလာေပသည။ ထလအပခပက ျဖညဆညးရနအတြက “ကနထတလပငနးစာရငး” က

ေရးဆြၾကရသည။

ကနထတလပမႈလပငနး၏ လပေဆာငခကမားက ႏစပငးခြျခား၍ ၾကညႏငေပသည။ ယခင ေရးဆြေနက

အေရာငးအဝယစာရငးက ႏစပငးခြျခားထားရသည။ ပထမပငးက “ကနထတလပစာရငး” ဟ ေခၚသည။ ၎စာရငးတြင

ထတလပေသာကနမား၏ ကနကတနဖးအေသးစတက ေဖၚျပသည။ ဒတယ ပငးက “အေရာငးအဝယစာရငး” ဟ

ေခၚသည။ အေရာငးအဝယစာရငးတြင ထတလပၿပးကနေခာမားက ေရာငးခရာတြင ရရေသာ အၾကမးအျမတက

ေဖၚျပသည။

ကနထပလပစာရငးတြင ကနၾကမးမ ကနေခာအျဖစ ေျပာငးလရာတြင ကနကတနးဖးက ေအာကပါအတငး

အမးအစားခြျခားႏငသည။

၁။ တက႐ကကနၾကမးတနဖး =

၂။ တက႐ကလပသားခမား အဓကကနကတနဖး

၃။ တက႐ကစရတမား =

၄။ စက႐ဝနေဆာငစရတ စက႐ဝနေဆာငစတ

စက႐ကနကတနဖး

၁။ တက႐ကကနၾကမးတနဖး မာ ထတလပၿပး ကနေခာ၏ အစတအပငး တစခအျဖစ ပါဝငေတြ႕ရႏငေသာ ကနၾကမး

အတြက ကနကစရတက ဆလသည။ (ဥပမာ - ကလားထင ထတလပရာတြင ပါဝငေသာ သစသား၊ ႀကမ၊ အေရာင

တငဆ၊ ဝကအ၊ သစသညတ႔၏ တနးဖးျဖစသည)။

၂။ တက႐ကလပသားမား - ဆသညမာ ကနထပလပရာတြင စကကရယာ တနဆာပလာမားက အသးျပ၍ေသာလညး

ေကာငး လကျဖငေသာလညးေကာငး၊ ကနၾကမးမ ကနေခာအသြငသ႔ေျပာငးလရာတြင ကယတငကယကပါဝင

ေဆာင႐ြကသည လပသားမားကေပးေသာ လစာ၊ ေန႔စားအခ၊ အခနပအခ စသည အခေၾကးေငြမားက ဆလသည။

(ဥပမာ - ကလားထငထတလပရာတြင ကယတငကယကပါဝငေသာ လကသမားဆရာႏင ၎၏ တပညတ႔၏ လပခ

ျဖစသည။)

88

၃။ တက႐ကစရတမား - ဆသညမာ ကနေခာထတလပရာတြင ကနကေသာ တက႐ကကနၾကမးစရတႏင တက႐က

လပသားခမလြ၍ ကနသညကနကစရတမားက ဆလသည။ ယငးတက႐ကစရတမားတြင ေအာကပါမားပါဝငသည။

(က) တက႐ကကနၾကမးမားဝယရာတြင သယယခ

(ခ) ထတလပမႈအတြက သးျခားငားယ အသးျပေသာ စကကရယာမား၊ တနဆာပလာမား၏ ငားရမးခႏင

ျပျပင - ျပငဆငစရတမား။

(ဂ) ဒဇငးမား၊ ပစ - စသညမား ျပလပေရးဆြခ။

အထကပါ တက႐ကကနကစရတ (၃) မးက ေပါငးျခငးအားျဖင “အဓကကနကတနဖး” က ရရသည။ ယငးတနဖးတြင

ထတလပမႈႏင တက႐ကသကဆငေသာစရတမားသာ ပါဝငသည။

ယငးအဓက ကနကတနဖးတြင စက႐ဝနေဆာငစရတမားက ေပါငးျခငးျဖင “စက႐ကနက တနဖး” (သ႔မဟတ)

“ထတလပမႈကနကတနဖး” က ရရသည။ ယငးကနကတနဖးတြင အပခပမႈ/စမခန႔ခြမႈ စရတမားႏင အေရာငးစရတ

မား မပါဝငေခ။

၄။ စက႐ဝနေဆာငစရတ - (သ႔မဟတ) ထတလပမႈဝနေဆာငစရတသည ကနထတလပရာတြင သြယဝကကန

ကေသာစရတျဖစသည။ ၎တ႔တြင စက႐၏ အခြနအခမား၊ ငားရမးခမား၊ အာခေၾကး၊ စကအား ဓာတအား၊ စတ

ပစၥညးမား၊ စက႐၊ စကကရယာ စသညတ႔၏ ျပျပင - ျပငဆငစရတမားႏင ၎တ႔အေပၚ တနဖးေလာ စက႐သြယဝက

လပသားခ စက႐လၿခမႈစရတ စသညမား ပါဝငသည။

ကနထတလပစာရငးေရးဆြရာ၌ ၿမးစာဖကတြင အထကပါအတငး အမတ (၁) မ (၄) အထ စက႐၏ ကနက

စရတမား (တက႐ကႏငသြယဝက ႏစမးစလးအပါအဝင) က ေရးသြငးရသည။ ယငးစက႐ စရတစစေပါငးသည

စာရငးကာလတစခအတြငး ထတလပခေသာ လးလးလားလား ၿပးစးသြားသည ကနေခာမားႏင တစပငးတစပကသာ

ၿပးေသာ ထတလပဆကနမား၏ ကနကစရတမားျဖစသည။ ထ႔ေၾကာင စက႐စရတ စစေပါငးမ ထတလပဆကန

မားေပၚတြင ကနကစရတက ႏႈတပယမ ကနေခာမား၏ ကနကတနဖးအမနက ရႏငမည။ ယငးရရေသာ ကနေခာ

မား၏ စက႐ကနကတနဖးျဖင အေရာငးအဝယစာရငးသ႔ ေျပာငးရန ကနထတလပစာရငးတြင ၿမရငေရးသြငးရသည။

မတခက။ ။ ဤသငတနးအဆငတြင လကကနရငးတနးေရးဆြသညအထ ေလကငေပးရနမလေသးပါ။ ကန

ထတလပစာရငး တစခတညးသာ ေရးဆြႏငဘ႔ လပါသည။

မ - တညအသးစရတႏင သာမနအသးစရတ

မ - တညအသးစရတသည လပငနးတြင တာရညအသးျပရန ပေသပငပစၥညးမားက ဝယယသည အသး

စရတျဖစသည။ (ဥပမာ- အေဆာကအအ၊ စကကရယာ၊ ေမာေတာယာဥ၊ ပရေဘာဂ စသညမား ဝယယျခငး၊ သ႔မ

ဟတ တညေဆာကျခငးအတြက ကနကစရတျဖစသည။) ယငးပစၥညးမား၏ တနဖးတြင သယယခ၊ တပဆငခ၊ စက

ထငခ စသညမား ပါဝငသည။ ရရငးစြ ပေသပငးပစၥညးမားမ ဝငေငြက ပမရရႏငရန သ႔မဟတ ထတလပအားတး

တကရန ျပျပငစရတမား၊ ထပမတးခ႕စရတမား၊ ပစၥညးအေဟာငးက အသစျဖင အစားထးလလယသညစရတမား

89

သည မ-တညအသးစရတမားျဖစသည။ ေငြလးေငြရငး အသးစရတဟလညး ေခၚသည။ ႏစခပစာရငးမားေရးဆြရာ

တြင လကကနရငးတမးတြငေဖၚျပရသည။

သာမနအသးစရတသည လပငနးတစခက လပကငေဆာင႐ြကရာတြင ကနကေသာအသးစရတျဖစသည။

ဝငေငြရရနအတြက ကနကေသာစရတျဖစသည။ ပေသပငပစၥညးမားက ၾကာရညစြာ၊ အကးရစြာ အသးျပႏငေအာင

ျပျပငထနးသမးစရတမား၊ ေရာငးခရာ ကနကစရတမား၊ ပေသပငပစၥညးမားအေပၚ တနဖးေလာလာထားေငြ စသည

မားသည သာမနအသးစရတမားျဖစသည။ လပငနးအတြက စာရငးကာလတစခအတြငး တစႀကမသာလင ၀ငေငြရာ

ရာ၌ အကးျပေသာ စရတျဖစသည။ ယငးကာ၏၀ငေငြ၊ သ႔မဟတ အျမတမအသးစရတအျဖစ ပယဖကရသည။

သာမနအသးစရတသည အျမတက ေလာနညးေစသည။ ႏစခပစာရငးမားေရးဆြရာတြင အေရာငးအ၀ယစာရငး၊ အ႐ႈး

အျမတစာရငးတြငပါ၀ငသည။

စရတႏစမးက ခြျခား၍ သရနလအပျခငး

မ-တညအသးစရတႏင သာမနအသးစရတမားက ခြျခားသရ နားလညထားရန အလြနလအပေပသည။ ၎

စရတမားက လြမားစြာသတမတမပါက ေရးဆြေသာအေရာငးအ၀ယစာရငး၊ အ႐ႈးအျမတစာရငးႏင လကကနရငး

တမးမားသည လပငနး၏ အ႐ႈးအျမတႏင ဘ႑ာေရးအေျခအေနမနက ေဖၚျပႏငစြမးမရေတာေခ။ မ-တည အသး

စရတအျဖစျဖင သတမတမလင ထႏစအတြကအျမတသည ေလာနညးေနေပမည။ သာမနအသးစရတမားက မ-

တည အသးစရတအျဖစ သတမတမလင ထႏစအတြက အျမတသည ပ၍ေနေပမည။ အ႐ႈးအျမတစာရငးသည အမန

ကမျပသျဖင လကကနရငးတမးသညလညး ဘ႑ာေရးအေျခအေနအမနက မျပႏငေတာေခ။

စရတႏစမးက စာရငးကငနညးအရ ခြျခားရာတြင စာရငးကာလႏင ဆကစပ၍ အသးစရတမ ရရေသာ

အကးအျမတ၏ ကာလရညၾကားျခငး အေပၚတြင တညရသည။ အသးစရတတစခမ တက႐ကရရေသာ အကးအျမတ

သည စာရငးကာလအတြငးကနခနးခလင ၎အသးစရတသည သာမနအသးစရတျဖစ၍ အေရာငးအ၀ယ အ႐ႈး

အျမတစာရငးတြင ၿမစာေရးသြငးရသည။ အသးစရတတစခမ တက႐ကရရေသာ အကးအျမတသည စာရငးကာလက

ေကာလြန၍ ၾကာရညတညရေနလင ၎အသးစရတသည မ-တညအသးစရတျဖစသည။ ပငဆငပစၥညးတစခခက

ကယစားျပေနသညျဖစ၍ ထအသးစရတက လကကနရငးတမးတြငေဖၚျပရသည။ အသးစရတႏစမးက ခြျခားရာတြင

အခနသာလင အဓကျဖစသည။ မညသညအသးစရတမးသည သာမနအသးစရတျဖစ၍ မညသညအသးစရတမး

သည မ-တညအသးစရတျဖစသညဟ ခြျခားသတမတထားေသာ ဥပေဒမရပါ။ အသးျပေသာလပငနး၏ အမးအစား

စသညျဖင အေျခအေနအေၾကာငးအရာမား အလးစကသရမ ခြျခားႏငေပမည။

အခပအားျဖင အသးစရတတစခသည လပငနး၏ (သ႔မဟတ) ပငဆငပစၥညးမား၏ ရရငးနဂအေျခအေနက၊

မပကစးေအာင ထနးသမးထားရနအတြက ကနကလင သာမနအသးစရတျဖစ၍ နဂအေျခအေနက ပမေကာငးမြနတး

တကေစရနအတြကျဖစလင မ-တညအသးစရတဟ မတယရမည။

90

ေငြလႊလကမတေခၚဘလမား

ေငြလႊလကမတေခၚဘလဆသညမာ လတစဥးက အျခားတစဥးအားသတမတသညေန႔တြင ေငြလႊလကမတ

ကငေဆာငသအား (သ႔မဟတ) ေငြလႊလကမတ၌ ေဖၚျပထားသအားေငြသားအတအကက ေပးေဆာငရမညက ခၽြငး

ခကမ အမန႔စာလႊာျဖစသည။ ယငးဘလက ေပးပ႔သက လကမတေရးထးရသည။ ဘလသည လႊေျပာငးႏငေသာ

စာခပစာတမးမားတြင အပါအ၀ငျဖစသည။

ဘလတစေစာငက ေရးဆြရာတြင ပဂၢလ (၃) ဥးပါ၀ငသည။

(၁) ေရးဆြသ - ဘလကလကမတေရးထးသျဖစသည။

(၂) လကခသ - ဘလတြင ေနရပလပစာတပထား၍ ဘလကလကခရမညသျဖစသည။

(၃) ေငြရမညသ - ဘလတြင ေငြေပးရနေဖၚျပထားသည ပဂၢလျဖစသည။

ေရးဆြသသည ၿမရငျဖစ၍ လကခေသာသသည ၿမစားျဖစသည။

ေငြရမညသသည ဘလေရးဆြသကယတငျဖစႏငသည။ သ႔မဟတ ဘလေရးဆြသက ေပးဆပရနရေသာ

ၿမရငတစဥး ျဖစႏငသည။

ဘလေရးဆြျခငးခရသသည ဘလကရရေသာအခါ ဘလ၏မကႏာျပငေပၚတြင ကန႔လန႔ျဖတ၍ လကမတ

ေရးထးျခငးျဖင လကခသျဖစလာသည။ ယငးဘလက ေပးဆပရနတာ၀န ရလာသည။ လကမတမထးလင ယငးဘလ

သည ပကကြကေသာဘလျဖစသြားသည။

ရရနဘလႏင ေပးရနဘလ

ဘလတစေစာငက ေရးဆြရာ၌ ၎က ေရးဆြသ၏ ဘကမၾကညလင “ရရနဘလ” ျဖစသည။ ယငးဘလ

ကပင လကခသ၏ ဘကမၾကညလင “ေပးရနဘလ” ျဖစသည။ ထ႔ေၾကာင ဘလတစေစာငတညးကပင ေရးဆြသ၏

စာအပမားတြင ရရနဘလဟ စာရငးသြငး၍ လကခသ၏ စာအပမားတြင ေပးရနဘလဟ စာရငးသြငးသည။

ရရနဘလလက၀ယရသသည (၁) ေငြအသးမလေသးလင ဘလရကေစေအာငေစာင၍ ရကေစေသာေန႔

တြင ေငြထတယႏငသည။ (၂) ေလာေလာဆယ ေငြအသးလလင ဘလရကေစေအာင မေစာငပ၊ နးစပရာဘဏ တြင

ေလာ၍ ေရာငးႏငသည။ ဘဏမ ရကေစေအာင ေစာငရမညကာလအတြက ဘလ၏သငေငြေပၚတြင ကသငေသာ

အတးက ႏႈတယၿပးလင ကနေငြက ေပးေခသည။ (၃) ရရနဘလျဖင ၿမရငတစဥးဥးသ႔ အေကြးေပးဆပႏငပါ သည။

(က) ေရးဆြသ၏ စာအပမားတြင စာရငးသြငးနညး

(၁) လကခၿပးဘလတစေစာငက ရရလင -

ဘလ၏တနဖးျဖင -ရရနဘလစာရငး ----- ၿမစား

လကခသ၏ပဂၢလစာရငး ----- ၿမရင

(၂) ရရနဘလရကေစ၍ေငြရရလင -

ရရသညေငြျဖင - ေငြစာရငး ----- ၿမစား

ရရနဘလစာရငး ----- ၿမရင

(၃) ရရနဘလရကေစ၍ ေငြေပးရနပကကြကလင -

91

92

ဘလ၏တနဖးျဖင - လကခသ၏ပဂၢလစာရငး ----- ၿမစား

ရရနဘလစာရငး ----- ၿမရင

ရရနဘလစာရငး၏ လကကနသည ၿမစားျဖစ၍ စာရငးပတခနတြင အေထြေထြၿမစားမားနညးတ လကကန

ရငးတမးတြင ရပငခြငအျဖစ ေဖၚျပရမည။

(ခ) လကခသ၏စာအပမားတြင စာရငးသြငးနညး

(၁) ဘလတစေစာငကလကခရာတြင -

ဘလ၏တနဖးျဖင - ေရးဆြသပဂၢလစာရငး ----- ၿမစား

ေပးရနဘလစာရငး ----- ၿမရင

(၂) ေပးရနဘလရကေစ၍ ေငြေပးေခလင -

ေပးသညေငြျဖင - ေပးရနဘလစာရငး ----- ၿမစား

ေငြစာရငး ----- ၿမရင

(၃) ေပးရနဘလရကေစ၍ ေငြေပးရနပကကြကလင -

ဘလ၏တနဖးျဖင - ေပးရနဘလစာရငး ----- ၿမစား

ေရးဆြသ၏ပဂၢလစာရငး ----- ၿမရင

ေပးရနဘလစာရငး၏ လကကနသည ၿမရငျဖစ၍ စာရငးပတခနတြင အေထြေထြၿမရငမားနညးတ၊ လက

ကနရငးတမးတြက ေပးရနတာ၀နအျဖစ ေဖၚျပရမည။