วาทะพระอรหันต์

The Buddhist Meditation Center of Pittsburgh

www.bmcpitts.org, www.facebook.com/bmcpitts

วาทะพระอรหันต์ ปิยเมธี

คติธรรมประจำ�วัด สติมโตสทาภทฺทํ คนมีสติเท่ากับมีสิ่งนําโชคตลอดเวลา

The mind is very hard to checkand swift, it falls on what it wants.The training of the mind is good,

a mind so tamed brings happiness.

เจ้าของ:วัดป่าธรรมรัตน์พิทส์เบิร์กที่ปรึกษา: พระวิเทศธรรมรังษี(หลวงตาชี) พระราชพุทธิวิเทศ พระครูปริยัติธรรมาภิราม พระครูสิริอรรถวิเทศ พระครูสังฆรักษ์อําพลสุธีโร คณะสงฆ์วัดไทยกรุงวอชิงตัน,ดีซี คณะสงฆ์วัดป่าสันติธรรมกองบรรณาธิการ: คณะสงฆ์และอุบาสกอุบาสิการูปเล่ม/รูปภาพ พระมหาปิยะอุตฺตมปญฺโญ

Dhammaratana Journal is published byWatPadhammaratanaTheBuddhistMeditationCenterofPittsburgh)5411GlenwoodAve.,Pittsburgh,PA15207Tel(412)521-5095E-mail:[email protected],[email protected]:www.bmcpitts.orgwww.facebook.com/bmcpittswww.youtube.com/watpadhammaratana

CONTENT - สารบัญ

ยืนด้วยขาตนเอง 5

น้ําขุ่นไว้ในน้ําใสไว้นอก 9

อย่าริลองสูบบุหรี่ 12

สร้างนิสัยประหยัด 15

ยิ้มแย้มแจ่มใส 17

สุจริตคือเกราะบังศาสตร์พ้อง 19

ขอให้เป็นคนดี 21

วาทะพระอรหันต์วาทะพระอรหันต์ 5

คำ�นำ�

พ่อแม่คือพระเจ้าผู้สร้างลูก จะเสกสรร

ปั้นแต่งลูกให้เป็นคนอย่างไรในสังคม ท่านทั้ง

สองถือว่ามีบทบาทที่สําคัญยิ่ง ในพระพุทธศาสนา

มีหน้าที่ข้อหนึ่งของพ่อแม่ คือสอนให้บุตรธิดาเป็น

คนดี เมื่อพ่อแม่ทําหน้าที่ไม่บกพร่อง สังคมจึงมี

ความหวังและทางรอดจากวิกฤติการณ์ต่างๆ ในยุค

ปัจจุบัน

คําสอนของพ่อแม่จึงเสมือนคําของพระ

อรหันต์ เพราะท่านมีความรักอันบริสุทธิ์ต่อลูกทุก

คน(Unconditional love) ผู้เขียนถือโอกาสนําคํา

สอนของแม่มาเล่าสู่กันฟัง ขอให้ญาติธรรมทุกท่าน

จงเจริญในธรรมพระสัมมาสัมพุทธเจ้ายิ่งๆ ขึ้นไป

ตราบเท่าเข้าสู่พระนิพพานคือทางพ้นทุกข์เทอญ

ด้วยไมตรีธรรม

ปิยเมธี

ยืนด้วยขาตนเอง

หน้าที่ตามธรรมชาติอย่างหนึ่งของพ่อแม่

คือสอนลูกให้เป็นคนดี คําสอนของพ่อแม่ เป็นคํา

สอนที่ล้ําค่า มีราคามากกว่าทรัพย์สินเงินทองและ

สิ่งอื่นใดในโลกหล้าในครอบครัวของข้าพเจ้าการ

อบรมเลี้ยงดูลูกเป็นหน้าที่หลักของแม่ ส่วนพ่อ

จะเป็นคนชอบทําไม่ชอบพูดจนบางครั้งคนทั่วไป

วาทะพระอรหันต์วาทะพระอรหันต์ 6 7

ชอบล้อท่านว่าเป็นใบ้ จะขอนําคําสอนของแม่มา

แชร์เป็นการเทิดทูนพระคุณท่านไว้ในโอกาสวัน

แม่แห่งชาติ

หลังจากจบชั้นปฐมศึกษาแล้ว แม่

บังคับให้บวชเป็นสามเณรกับหลวงลุง ต่อมา

ท่านได้ส่งให้ไปศึกษาเล่าเรียนนักธรรมบาลี

ที่จ.สมุทรปราการ ชีวิตของข้าพเจ้าจึงอยู่โดย

ปราศจากเงาแม่ตั้งแต่เด็ก แม้กระนั้นแม่ก็ไม่คลาย

ความห่วงใย ถึงจะไม่มีโอกาสสั่งสอนลูกโดยตรง

เพราะอยู่ไกลกันกอรปกับในสมัยน้ันเครื่องมือ

สื่อสารยังไม่เจริญก้าวหน้าเหมือนในปัจจุบัน แต่

ท่านก็พากเพียรเขียนจดหมายมาถามข่าวคราวและ

ไม่ลืมที่จะแนบคําสอนมาด้วยทุกครั้ง ซึ่งจดหมาย

ทุกฉบับของแม่นั้นข้าพเจ้าได้เก็บไว้เป็นอย่างดี

ครั้งหนึ่งแม่เขียนจดหมายมาและบอก

ว่า ให้ลูกพยายามยืนด้วยขาตนเอง ข้าพเจ้าตั้ง

คําถามกับตนเองและถามแม่ในใจว่า แล้วที่ยืน

อยู่ทุกวันนี้ ไม่ได้ยืนด้วยขาตัวเองเหรอ ? แต่เมื่อ

มีประสบการณ์ในชีวิตมากขึ้น จึงทําให้เข้าใจคํา

พูดอันลึกซึ้งของแม่ว่า มันยิ่งใหญ่เพียงใด การ

ยืนด้วยขาตนเอง ก็คือ การเรียนรู้ที่จะพึ่งพาอาศัย

ตนเอง ด้วยการหมั่นฝึกฝนพัฒนาตนเองอยู่เสมอ

ในด้านต่างๆ ตรงกับคําสอนในทางพระพุทธ

ศาสนาว่าอัตตาหิอัตตะโนนาโถแปลว่าตนแล

เป็นที่พึ่งแห่งตน

การพึ่งคนอื่นนั้น พึ่งได้ช่วงครั้งช่าว

คราว ไม่สามารถพึ่งได้ตลอดหรือทุกเรื่อง มีผู้รู้

ทางศาสนากล่าวไว้ว่า พระพุทธเจ้าเปรียบด้วย


พ่อพระธรรมเปรียบด้วยแม่และพระสงฆ์เปรียบ

ด้วยพี่ ตอนนี้พระพุทธเจ้าปรินิพพานไปแล้ว

เหลือแต่พระธรรม(แม่)และพระสงฆ์(พี่) เหล่า

พุทธศาสนิกชนพึ่งพาอาศัยท่านเหล่านั้นคอย

แนะนําพร่ําสอน จนสามารถยืนด้วยขาตนเอง

ได้หรือพึ่งพาตนเองได้ นั้นคือเป้าหมายสูงสุด

ท่านไม่สามารถทําแทนเราได้ องค์พระศาสดา

ตรัสย้ําว่า อักขาตาโร ตะถาคะตา พระตถาคต

เจ้า(พระพุทธเจ้า)เป็นเพียงผู้บอก (ไม่สามารถทํา

แทนได้)

เมื่อนึกถึงคําสอนของแม่ในเรื่องพึ่งพา

ตนเองทีไร จึงได้แต่ยกมือท่วมหัวและอุทานใน

ใจว่า จริงแท้หนอ ถูกแท้หนอ คําสอนของพระ

อรหันต์

เมื่อสอบบาลีสนามหลวงเสร็จ วัดที่

ข้าพเจ้าอาศัยอยู่จะจัดโครงการบรรพชาสามเณร

ฤดูร้อน เพื่อเปิดโอกาสให้เยาวชนมีโอกาสใกล้

ชิดพระพุทธศาสนาศึกษาธรรมะประมาณ ๒๑ วัน

หลังจบโครงการแล้ว มีเวลาว่างประมาณ ๑-๒

น้ำ�ขุ่นไว้ในน้ำ�ใสไว้นอก


อาทิตย์ ข้าพเจ้าจึงถือโอกาสนี้กลับบ้านไปเยี่ยม

พ่อแม่พี่น้องปีละครั้งก่อนเปิดเรียนบาลี

การไปเยี่ยมบ้านแต่ละครั้ง แม่จะเป็นห่วง

เสมอ อาหารอะไรดีๆ ท่านจะหามาให้เราทาน

และเมื่อมีโอกาสท่านก็ไม่พลาดที่จะสอดแทรกคํา

สอนเข้าไปด้วย

ในขณะที่นั่งคุยกัน แม่ก็ได้โอกาสบอกว่า

ลูก น้ําขุ่นให้เอาไว้ข้างใน น้ําใสให้เอาไว้นอก คํา

สอนนี้ข้าพเจ้าพอตีความออกว่าแม่ต้องการสอน

อะไร ท่านต้องการให้เราเป็นคนมีความอดทน

อดกลั้น เพราะการอยู่ร่วมกันในสังคมนั้น เป็น

ธรรมดาย่อมมีการกระทบกระทั่งกันบ้างไม่ต่าง

จากลิ้นกับฟัน ถ้าหากเราไม่มีความอดทน ไม่

พอใจอะไรก็แสดงออกเลย จะทําให้เราเสียเพื่อน

ฝูงเสียงานใหญ่

น้ําขุ่นที่แม่บอก คือ ความไม่พอใจ ความ

โกรธความอิจฉาริษยาความน้อยใจความเห็นแก่

ตัว เป็นต้นควรเก็บไว้ในใจเราและพยายามปล่อย

มันไปเรียนรู้วิธีการจัดการกับมันในทางที่ดี

ส่วนน้ําใสคือความเสียสละความเมตตา

กรุณา มุทิตา ความมีน้ําใจ คําพูดที่ไพเราะเสนาะ

โสต ไม่ควรเก็บไว้ ควรแสดงออกให้ถูกกาละ

เทศะบุคคลและสถานที่

เมื่อนึกถึงคําสอนนี้ของแม่ทีไร ก็ได้แต่

ถอนหายใจว่า ทําไมมันทํายากจัง แม่ ! แต่ลูกจะ

พยายาม เพราะมันเป็นสิ่งที่ดีกับตัวลูกเองและคน

ที่เขาอยู่กับลูก


เมื่อตอนอายุ ๑๕ ปี ยังจําได้ดีว่า วันหนึ่ง

ได้รับจดหมายจากแม่เขียนมาเชิงตักเตือนแกม

บังคับว่า ห้ามสูบบุหรี่ แม่คงเป็นห่วงเรื่องสุขภาพ

ของลูก เพราะเด็กในวัยนั้นกําลังอยากรู้อยากลอง

แต่คําเตือนของแม่ก็ได้ผลเสมือนประกาศิต เพราะ

ตั้งแต่นั้นมาจนถึงปัจจุบัน ความรู้สึกว่าอยากลอง

สูบบุหรี่ไม่เคยเกิดขึ้นเลย

ในสังคมส่วนมากจะมีค่านิยมผิดๆ เกิด

ขึ้นในกลุ่มวัยรุ่นหรือแม้กระทั่งผู้ใหญ่ว่า ถ้าได้ทํา

อย่างนั้นและอย่างนี้ ถือว่าเป็นคนเท่ห์ เก่ง และก็

ยอมรับกันในหมู่เพื่อนฝูง แม่คงเข้าใจในจุดนี้ จึง

พยายามพร่ําบอกว่า อย่าทํานั้น อย่าทํานี้ ซึ่งสิ่งที่

ท่านบอก เมื่่อย้อนกลับไปคิดก็ล้วนเป็นประโยชน์

แก่ลูกทั้งนั้น

การสูบบุหรี่นั้นเม่ือหลายสิบปีก่อนในต่าง

จังหวัด ถือว่าเป็นเรื่องปกติธรรมดาของผู้ชาย และ

ยังมีค่านิยมว่าลูกผู้ชายแท้ต้องสูบบุหรี่ถึงจะได้รับ

การยอมรับจากสังคม จนกระทั่งมีการถวายบุหรี่

แก่พระภิกษุสงฆ์เวลานิมนต์ท่านไปสวดมนต์ที่

อย่�ริลองสูบบุหรี่


บ้านหรือทําบุญในที่ต่างๆ

แต่ต่อมาเมื่อสังคมยุคปัจจุบันไม่ยอมรับ

เรื่องบุหรี่ทําให้พระภิกษุสงฆ์ต้องปรับตัว เพื่อให้

สังคมยอมรับ ประเพณีการถวายบุหรี่แก่พระสงฆ์

ในต่างจังหวัดจึงค่อยๆ จางหายไป ถึงแม้จะหลง

เหลืออยู่แต่ก็น้อยมาก

การสูบบุหรี่ ถึงเป็นสิทธิส่วนบุคคล แต่ก็

ต้องระวังพอสมควรเพราะเราไม่ได้อยู่คนเดียวใน

โลกแม้ในต่างประเทศก็มีการจํากัดสถานที่ให้สูบ

กัน วันนี้ขอเล่าเ ร่ืองแม่ต่ออีกตอนหน่ึงใน

เทศกาลวันแม่เพื่อบูชาพระคุณท่าน

ทุกปี พอสอบเสร็จปิดภาคเรียนก็จะกลับ

ไปเยี่ยมคุณแม่ พอเวลาใกล้เปิดเทอม ต้องเดินทาง

กลับมาเตรียมตัวเรียน แม่จะกรอกน้ําฝนใส่ขวด

พลาสติกให้ห่อข้าวและกับให้ไปกินระหว่างทาง

สร้�งนิสัยประหยัด


ปกติเวลากลับบ้านจะนิยมโดยสารรถไฟชั้น ๓

บ้างชั้น๒พัดลมบ้าง แม่ไม่ได้พูดอะไรเลยแต่

สิ่งที่เรารับรู้ได้คือความห่วงใยที่ท่านมี และสิ่ง

ที่ต้องการสอนเรา คือ ต้องการสร้างนิสัยการ

ประหยัด เพราะบางอย่างที่เรามี ก็ไม่จําเป็นต้อง

ไปซื้อให้เสียเงิน

ปกติจะโทรศัพท์คุยกับแม่เป็นประจําเกือบ

ทุกวัน เพราะอยู่ห่างไกลกันมาก และไม่ได้อยู่กับ

ท่านตั้งแต่เรียนจบป.๖

ทุกๆ ครั้งที่คุยกัน แม่จะมีข้อคิดดีๆ มาเล่า

ให้ฟังเสมอครั้งหนึ่งท่านเล่าเรื่องชีวิตวัยเด็กที่ต้อง

กําพร้าแม่ เพราะแม่ของท่านเสียชีวิตตั้งแต่ท่านยัง

เล็ก

ยิ้มแย้มแจ่มใส


ฉะนั้นชีวิตของท่านจึงต้องอาศัยอยู่กับพ่อ

และลุงเป็นส่วนใหญ่มีลูกพี่ลูกน้องที่เติบโตมากับ

แม่ด้วยกัน๒คนซึ่งจะชอบทะเลาะกันเป็นประจํา

แต่ลุงที่ดูแลทุกคนจะมีกฎเหล็กอยู่อย่างหนึ่งว่าจะ

ทะเลาะเบาะแว้งกันที่ไหนก็ได้ ถ้าอยู่ในบ้านลุง

ทุกคนต้องยิ้มแย่มแจ่มใสและอารมณ์ดีห้ามแสดง

ความไม่รักกันให้เห็น

กฎนี้ ทําให้ท่านเป็นคนเข้มแข็งและต้อง

ฝึกฝืนอารมณ์ตัวเองบ่อยๆ จนกลายเป็นความ

เคยชินที่ดีไม่ลุแก่อํานาจความโกรธ

ฟังแม่เล่าจบ ก็แอบชื่นชมคุณลุงที่มี

กุศโลบายดีๆ คอยสอน ลูกหลานของท่านให้เป็น

คนหนักแน่น

คําแม่สอนอีกเรื่องหนึ่งที่อยากนํามาเล่าให้

ท่านทั้งหลายฟังในวันนี้ เป็นเรื่องที่ทําให้ข้าพเจ้าทึ่ง

ในความชาญฉลาดของคุณแม่

มีอยู่ครั้งหนึ่งข้าพเจ้ากลับบ้าน ครั้งนั้นพ่อ

เห็นว่าเริ่มโตเป็นหนุ่มแล้ว ลูกผู้ชายควรจะมีอะไร

ไว้ป้องกันตัว ท่านจึงกล่าวว่าควรจะไปเรียนวิชา

คงกระพันชาตรีซึ่งเป็นมรดกตกทอดของปู่

สุจริตคือเกร�ะบังศ�สตร์พ้อง


แต่แม่ไม่เห็นด้วยและคัดค้านโดยประการทั้ง

ปวงบอกไม่ให้เรียนไม่ให้เอามันไม่ดี

และกล่าวต่อว่า

"ลูกไม่ต้องเรียนวิชาอะไรเลย ขอให้ลูกเป็น

คนดีความดีจะปกป้องรักษาลูกเอง"

หลายปีต่อมา ข้าพเจ้าได้ถามความคิดเห็นว่า

ทําไมไม่อยากให้เรียน

แม่เล่าว่าท่านเห็นตัวอย่างมาเยอะคนที่เรียน

วิชาพวกนี้แล้ว

ส่วนมากจะหลงตัวและใช้ไปในทางที่ผิด

และเกิดโทษภัยแก่ตัวเอง

นึกถึงคําสอนแม่แล้วทําให้นึกถึงโคลงพระ

ราชนิพนธ์รัชกาลที่๕ว่า

ความรู้คู่เปรียบด้วย กําลังกายแฮ

สุจริตคือเกราะบัง ศาสตรพ้อง

ปัญญาประดุจดัง อาวุธ

กุมสติต่างโล่ห์ป้อง อาจแกล้วกลางสนามฯ

เนื่องจากบวชเรียนมาหลายสิบปี ด้วย

ความหวังดี คนที่รู้จักส่วนมากถวายคําแนะนําให้

บวชตลอดชีวิต พร้อมเล่าถึงสารพัดทุกข์ของชีวิต

ฆราวาส

ตอนยังเป็นสามเณร เหมือนแม่จะไม่

เหนื่อยกับพร่ําสอนหลายเรื่องในชีวิต คงเป็นห่วง

ขอให้เป็นคนดี

วาทะพระอรหันต์วาทะพระอรหันต์

All are cordially invited to participatein the meditation programs and Buddhist activities at

Wat Padhammaratana(Buddhist Meditation Centre of Pittsburgh)

Activity Day Time

1. Chanting Daily Morning and

Evening

05.30 - 6.30 a.m.

5.30 - 6.30 p.m.

2. Dhamma Talk Daily Morning 10.45 - 11.15 a.m.

3.Buddhist Study(Thai) Every Sunday 01.00 - 03.00 p.m.

4. Meditation(English) Every Saturday 03.00 - 05.00 p.m.

All activities will be held at the upper or lower level of the temple. Forfurtherinformation,pleasecontactWatPadhammaratana,PA.

Tel.412-521-5095,E-mail:[email protected],www.bmcpitts.org,www.facebook.com/bmcpitts

-ToserveasaBuddhismpromotioncenter

intheU.S.

-ToserveasameditationcenterinPittsburgh

-Topromote virtues,Buddhist culture and

traditions

-TobeacenterofallBuddhists,regardless

of nationalities

OBJECTIVES

22

ตามธรรมชาติของคนเป็นแม่

แต่พอบวชเป็นพระแล้วท่านกลับเงียบไม่

ค่อยสอนเหมือนเดิมเพียงแค่บอกว่า ลูกโตแล้ว รู้

ว่าอะไรดีไม่ดีควรไม่ควร

มีอยู่ครั้งหนึ่งแม่พูดกับข้าพเจ้าว่า ลูกจะ

บวชต่อไปหรือจะสึกแม่ไม่ห้ามขออย่างเดียวขอ

ให้เป็นคนดี

ในชีวิตข้าพเจ้าพบเจอคนมาก็มากใน

หลากหลายประเทศ แต่เมื่อนึกถึงแม่ทีไร ก็คิดว่า

ท่านเป็นบุคคลผู้หนึ่่ง ที่มีความคิดที่เป็นเสรี และ

เปิดกว้างมาก เหมือนแม่จะมองทะลุว่า สาระของ

ชีวิตคือคุณงามความดี

วาทะพระอรหันต์

Spiritual