ศาสตร์แห่งสมาธิ
TRANSCRIPT
ศาสตร์แห่งสมาธิThe Science of Meditation
โดย
พระมหาสมชาย ฐานวุฑฺโฒ M.D., Ph.D
ผู้ช่วยเจ้าอาวาสวัดพระธรรมกาย
BookmeditionForPress09062555.indd 1 9/6/2555 12:05:28
ศาสตร์แห่งสมาธิพระมหาสมชาย ฐานวุฑฺโฒ M.D., Ph.D
พิมพ์ครั้งแรก มิถุนายน ๒๕๕๕
จ�ำนวนพิมพ ์ ๔๔,๐๐๐ เล่ม
พิมพ์ที ่ บริษัท โอ.เอส.พริ้นติ้ง เฮ้าส์ จ�ากัด
๑๑๓/๑๓ ซอยวัดสุวรรณคีรี ถนนบรมราชชนนี
BookmeditionForPress09062555.indd 2 9/6/2555 12:05:28
3
ศาสตร์แห่งสมาธิ
คำ�นำ�
การศกึษากบัการพฒันาศลีธรรมมคีวามสัมพันธ์กนัอย่างใกล้ชดิค�าว่า“ศกึษา” มาจากภาษาสนัสกฤตตรงกบัค�าบาลีว่า “สิกขา” พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสว่า ระบบ การศึกษาที่สมบูรณ์ต้องประกอบด้วยไตรสิกขาคือศีลสมาธิ ปัญญา เป็นการศึกษาบนหลักการที่ว่า ศีล เป็นพื้นฐานของสมาธิผู้ที่รักษาศีลดีใจย่อมปลอดโปร่งไม่มีความเดือดร้อนใจท�าให้ใจเป็นสมาธิได้ง่ายและสมาธิท�าให้เกดิปัญญาจะเหน็ได้ว่าสมาธอิยูใ่นฐานะเป็นแกนกลางของการศึกษา
BookmeditionForPress09062555.indd 3 9/6/2555 12:05:30
ศาสตร์แห่งสมาธิ
4
ระบบการศึกษาในปัจจุบันเน้นการแสวงหาปัญญาจากการอ่าน การจ�า (สุตมยปัญญา) การตรึกตรอง การขบคิดการค้นคว้าวิจัย(จินตามยปัญญา)โดยละเลยศลีสมาธิและภาวนามยปัญญา(ความเหน็แจ้ง)ฐานของปัญญาจึงง่อนแง่นก่อให้เกิดปัญหาต่างๆตามมามากมายปัจจุบันในโลกตะวันตกเริ่มตระหนักถึงความบกพร่อง ของระบบการศกึษาท่ีใช้กนัอยูแ่ละหนัมาสนใจสมาธมิากขึน้เร่ือยๆ จนถึงขั้นยกสมาธิว่าเป็นศาสตร์แขนงหน่ึง ท่ีทรงคุณค่ายิ่งต่อความสุขความส�าเร็จของมนุษย์ทุกคนข้ามพ้นความเช่ือในศาสนา กลายเป็นสิ่งที่มนุษย์ทุกคน ควรปฏิบัติ
BookmeditionForPress09062555.indd 4 9/6/2555 12:05:30
5
ศาสตร์แห่งสมาธิ
“ศาสตร์แห่งสมาธ”ิ ได้สรปุสาระทีน่่ารูเ้กีย่วกบัสมาธิในฐานะเป็นฐานของการศึกษาที่ส�าคัญยิ่ง
ธรรมะของพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเป็นมรดกธรรมล�้าค่าที่บรรพบุรุษไทยได้รักษาสืบทอดมาถึงเราในปัจจุบันเราจึงควรศึกษาอย่างจริงจังและน�าหลักค�าสอนของ พระพุทธองค์น้ี มาเป็นแนวทางในการพัฒนาการศึกษา ของชาติให้เยาวชนไทยเก่งดีมีสุขเป็นอนาคตที่ส�าคัญของประเทศชาติสืบไป
วันวิสาขบูชาที่๔มิถุนายน๒๕๕๕
BookmeditionForPress09062555.indd 5 9/6/2555 12:05:31
ศาสตร์แห่งสมาธิ
6
ส�รบัญ
สมาธิ ๗
ปัญญา๓ระดับ ๑๒
สมาธิในสังคมตะวันตก ๑๘
ชีวิตหลังความตายมีจริงหรือไม่ ๓๗
กรณีตัวอย่างที่๑สตีฟจ็อปส์ ๔๗
กรณีตัวอย่างที่๒ดร.สตีเฟ่นโควี่ ๗๑
วิธีฝึกสมาธิเบื้องต้น ๘๑
BookmeditionForPress09062555.indd 6 9/6/2555 12:05:32
สมาธิ
BookmeditionForPress09062555.indd 7 9/6/2555 12:05:32
BookmeditionForPress09062555.indd 8 9/6/2555 12:05:34
9
ศาสตร์แห่งสมาธิ
สมาธิ...คืออาการที่ใจหยุดนิ่งตั้งมั่นอยู่ในอารมณ์เดียว
ใจสงบรวมเป็นหนึ่ง
ความบริสุทธิ์ผ่องใสผุดขึ้นในใจ
สมาธิคืออะไร
BookmeditionForPress09062555.indd 9 9/6/2555 12:05:36
ศาสตร์แห่งสมาธิ
10
สมาธิในพระพุทธศาสนา
วางใจไว้ในตวัเช่นทีศ่นูย์กลางกายฐานที่๗
สมาธินอกพระพุทธศาสนา
วางใจไว้นอกตัวเช่นฤาษีบูชาไฟก็วางใจ
ไว้ที่กองไฟ
เตโชกสนิในพระพุทธศาสนา ใช้ไฟเป็นนมิติ
เหมอืนกนั แต่น�าภาพไฟนัน้มาไว้ในตวั ไม่ได้วางไว้
นอกตวัอย่างฤาษีกสนิประเภทอืน่ๆกใ็นท�านองเดยีวกนั
คว�มเหมือนบนคว�มต่�ง
BookmeditionForPress09062555.indd 10 9/6/2555 12:05:36
11
ศาสตร์แห่งสมาธิ
สมองกับใจเป็นคนละส่วนกัน สมอง เป็นส่วนหนึ่งของร่างกาย
ท�าหน้าที่คล้ายcomputer ใจ เป็นส่วนของจิตใจ
ท�าหน้าที่คล้าย user “ใจเป็นนาย กายเป็นบ่าว”
BookmeditionForPress09062555.indd 11 9/6/2555 12:05:37
ศาสตร์แห่งสมาธิ
12
๖
ปัญญ� ๓ ระดับ
BookmeditionForPress09062555.indd 12 9/6/2555 12:05:38
13
ศาสตร์แห่งสมาธิ
ปัญญ� ๓ ระดับ๑.สุตมยปัญญา(รู้จ�า)ปัญญาที่เกิดจากการฟังอ่าน๒.จินตามยปัญญา(รู้คิด)ปัญญาที่เกิดจากการขบคิดพิจารณาหา เหตุผล๓.ภาวนามยปัญญา(รู้แจ้ง)ปัญญาที่เกิดจากการท�าสมาธิภาวนาเห็นแจ้งสิ่งต่างๆตามความเป็นจริง
BookmeditionForPress09062555.indd 13 9/6/2555 12:05:38
ศาสตร์แห่งสมาธิ
14
สมถกรรมฐ�นและวิปัสสน�กรรมฐ�นสมถกรรมฐานคือ
การท�าสมาธิให้ใจหยุดนิ่งตั้งมั่น
วิปัสสนากรรมฐานคือ
การใช้ญาณทัสนะที่เกิดขึ้นจากการท�าสมาธิ
เห็นแจ้งสิง่ต่างๆตามความเป็นจรงิเช่นเหน็อรยิสจั๔,
ขันธ์๕,อายตนะ๑๒,นรก-สวรรค์ฯลฯ
BookmeditionForPress09062555.indd 14 9/6/2555 12:05:39
15
ศาสตร์แห่งสมาธิ
วิปัสสน� ไม่ใช่ วิปัสสนึก
ภาวนามยปัญญา จินตามยปัญญา
BookmeditionForPress09062555.indd 15 9/6/2555 12:05:40
ศาสตร์แห่งสมาธิ
16
ประโยชน์ของสม�ธิ๑.ท�าให้เราใช้ศักยภาพของตนเองได้เต็มที่ เหมือนเลนส์รวมแสงอาทิตย์๒.ท�าให้สุขภาพดีทั้งกายและใจ•สภาวะต่างๆของร่างกายและจิตใจมีความสมดุล•กายและใจส่งผลเนื่องถึงกัน๓.ท�าให้เกิดความรู้แจ้ง(ภาวนามยปัญญา)เห็นโลกและชีวิตไปตามความเป็นจริง
BookmeditionForPress09062555.indd 16 9/6/2555 12:05:40
17
ศาสตร์แห่งสมาธิ
สมาธิในสังคมตะวันตก
BookmeditionForPress09062555.indd 17 9/6/2555 12:05:42
ศาสตร์แห่งสมาธิ
18
BookmeditionForPress09062555.indd 18 9/6/2555 12:05:43
19
ศาสตร์แห่งสมาธิ
“Time” นิตยสารรายสัปดาห์ที่ทรงอทิธพิลอนัดบัหนึ่งของโลกตระหนกัถึงกระแส
ความนิยมเรื่องสมาธิที่เพิ่มขึ้นอย่างมหาศาล
ทั่วโลกโดยเฉพาะในสหรัฐอเมริกาและยุโรป
จึงได้น�าเรื่องสมาธิเสนอเป็นข่าวใหญ่
ประจ�าฉบับขึ้นหน้าปก
BookmeditionForPress09062555.indd 19 9/6/2555 12:05:44
ศาสตร์แห่งสมาธิ
20
นักวิทยาศาสตร์ก็ศึกษาวิจัยเรื่องสมาธิ
แพทย์ก็เชียร์ให้นั่งสมาธิ
ชาวอเมริกันนับสิบล้านคนก็นั่งสมาธิทุกวัน
ถามว่า.....นั่งไปท�าไม?
ตอบว่า.....ก็เพราะมันดีน่ะสิ
BookmeditionForPress09062555.indd 20 9/6/2555 12:05:45
21
ศาสตร์แห่งสมาธิ
ในสหรัฐอเมริกา
คนอเมริกันสิบล้านคนนั่งสมาธิอย่างสม�่าเสมอ
เป็นสองเท่าของสิบปีก่อน
สถานที่หลายแห่งในสหรัฐอเมริกา
เช่นทีน่วิยอร์กเปลีย่นเป็นท่ีนัง่สมาธเิป็นจ�านวนมาก
คนเรยีกแถบนัน้ว่าเป็นแถบของชาวพุทธ
BookmeditionForPress09062555.indd 21 9/6/2555 12:05:45
ศาสตร์แห่งสมาธิ
22
นักเรียนนั่งสมาธิก่อนเข้าห้องเรียนทุกเช้า
นกักฎหมายนกัธรุกจิคนท�างานสาขาอาชพีต่างๆ
นั่งสมาธิตามที่หน่วยงานของตน
จัดให้นั่งอย่างสม�่าเสมอ
ดาราภาพยนตร์นักการเมือง
นักเขียนต่างก็นั่งสมาธิ
BookmeditionForPress09062555.indd 22 9/6/2555 12:05:46
23
ศาสตร์แห่งสมาธิ
BookmeditionForPress09062555.indd 23 9/6/2555 12:05:47
ศาสตร์แห่งสมาธิ
24
การนั่งสมาธิท�าให้ร่างกาย
มีสภาวะเหมือนก่อนจะหลับแต่ไม่ได้หลับ
มีสติรู้ตัวอยู่เสมอ
และท�าให้จิตใจสดชื่นแจ่มใส
BookmeditionForPress09062555.indd 24 9/6/2555 12:05:48
25
ศาสตร์แห่งสมาธิ
สมาธิยังช่วยขจัดความขัดแย้งในจิตใจ
ท�าให้ใจนิ่ง
ท่ามกลางความสับสนว่าจะเอาอย่างไรดี
เมื่อใจนิ่งแล้ว
จะเข้าใจสถานการณ์และเรื่องราวต่างๆได้ดีขึ้น
ยอมรับมันด้วยความสงบและมีความสุขมากขึ้น
BookmeditionForPress09062555.indd 25 9/6/2555 12:05:48
ศาสตร์แห่งสมาธิ
26
๑๖
BookmeditionForPress09062555.indd 26 9/6/2555 12:05:50
27
ศาสตร์แห่งสมาธิ
แพทย์แนะน�า
ให้คนไข้นั่งสมาธิเป็นประจ�าและสม�่าเสมอมากขึ้น
เพราะผลการทดลองทางวิทยาศาสตร์
จากการสแกนคลื่นสมองพบว่า
สมองจะมีระบบปิดกั้นเรื่องราวต่างๆไม่ให้เข้ามาและ
ไม่ส่งเรือ่งเข้าไปย่อยในส่วนลกึของเนือ้สมองอย่างเคย
แต่ท�าให้ระบบลิมบิค(Limbic System)ซึ่งเป็นส่วนควบคุมด้านอารมณ์และความจ�าดีขึ้น
BookmeditionForPress09062555.indd 27 9/6/2555 12:05:51
ศาสตร์แห่งสมาธิ
28
สมาธิช่วยท�าให้ร่างกาย
สร้างภูมิคุ้มกันโรคได้มากขึ้น
สามารถรักษาโรคร้ายแรงเรื้อรังเช่นโรคหัวใจ
เอดส์มะเร็งความดันโลหิตสูงโรคใจสั่นฯลฯ
นอกจากนี้พลังของสมาธิยังสามารถรักษาคนไข้
ที่เป็นโรคผิวหนังอักเสบร้อนแดง
ให้มีผิวใสขึ้นเป็น๔เท่าของผู้ที่ไม่ได้นั่งสมาธิ
BookmeditionForPress09062555.indd 28 9/6/2555 12:05:52
29
ศาสตร์แห่งสมาธิ
นักเขียนที่เคยกินยาแก้เครียด
มาเกือบจะตลอดชีวิต
เมื่อนั่งสมาธิ
ก็ไม่จ�าเป็นต้องพึ่งยาอีกต่อไป
ผู้ก�ากับการแสดงและดาราภาพยนตร์ฮอลลีวู้ด
ก็นั่งสมาธิท�าให้ลดความกดดนัจากอาชพี
และความเป็นคนดงัมชีือ่เสยีง
BookmeditionForPress09062555.indd 29 9/6/2555 12:05:53
ศาสตร์แห่งสมาธิ
30
ท�าให้มีความสุขมากขึ้นรู้ตัวมากขึ้น
มองเห็นสิ่งต่างๆมากขึ้น
พัฒนาบุคลิกภาพให้สง่างาม
ดูมีอ�านาจมากขึ้น
มองเห็นตัวเองได้มากขึ้น
และรู้ว่าควรแก้ไขข้อบกพร่อง
ของตัวเองได้อย่างไร
เพียงแต่นั่งเงียบและท�าจิตใจให้สงบเท่านั้น
BookmeditionForPress09062555.indd 30 9/6/2555 12:05:53
31
ศาสตร์แห่งสมาธิ
BookmeditionForPress09062555.indd 31 9/6/2555 12:05:54
ศาสตร์แห่งสมาธิ
32
Meditation classes today are being filled by mainstream Americans. Meditation is the smart person's bubble bath. In a confluence of Eastern mysticism and Western science, doctors are embracing meditation not because they think it’s hip or cool but because scientific studies are beginning to show that it works.
BookmeditionForPress09062555.indd 32 9/6/2555 12:05:55
33
ศาสตร์แห่งสมาธิ
สถานทีฝึ่กสมาธใินปัจจบุนัเต็มไปด้วยชาวอเมรกินั
กระแสหลักซึ่งเป็นคนส่วนใหญ่ของสังคม
สมาธเิป็นเหมอืนแหล่งสร้างความสดชืน่ผ่อนคลาย
ของบุคคลที่สมาร์ท
ในการมาบรรจบรวมกันของศาสตร์ท่ีลี้ลับของ
ตะวันออกและวิทยาศาสตร์ของตะวันตก การที่แพทย์
ทั้งหลายยอมรับสมาธิ ไม่ได้เป็นเพราะกระแสนิยม
แต่เป็นเพราะผลการศกึษาวจิยัทางวทิยาศาสตร์ได้แสดง
ให้เห็นว่าสมาธิให้ผลดีจริง
BookmeditionForPress09062555.indd 33 9/6/2555 12:05:55
ศาสตร์แห่งสมาธิ
34
What’s exciting about the new research is how meditation can train the mind and reshape the brain. But meditation does more than reduce stress, bring harmony and increase focus. “I catch more ideas at deeper and deeper levels of consciousness, and they have more clarity and power”.
BookmeditionForPress09062555.indd 34 9/6/2555 12:05:56
35
ศาสตร์แห่งสมาธิ
สิ่งน่าตื่นเต้นจากการวิจัยชิ้นใหม่ๆ คือ ท�าให้เรา
ทราบว่า สมาธิสามารถฝึกฝนจิตใจและพัฒนา
การท�างานของสมองได้อย่างไร
สมาธิไม่เพียงแต่ช่วยผ่อนคลายความตึงเครียด
น�ามาซึ่งความสงบและความจดจ่อในการท�าสิ่งต่างๆ
เท่านัน้แต่ยังช่วยเพิม่พนูความคดิสตปัิญญาได้อย่างมากมาย
มผีูก้ล่าวไว้ว่า“ฉนัเกดิไอเดยีใหม่ๆขึน้เมือ่นัง่สมาธิ
ถึงระดับที่ใจนิ่งมากขึ้นๆและไอเดียนี้มีความแจ่มชัดและ
ทรงพลังมาก”
BookmeditionForPress09062555.indd 35 9/6/2555 12:05:56
ศาสตร์แห่งสมาธิ
36
คนไม่เชื่อเรื่องสมาธิกลายเป็นคนกลุ่มน้อย
ในสหรัฐอเมริกาไปเสียแล้ว
แพทย์แห่งมหาวิทยาลัยฮาร์เวิร์ด
แนะน�าคนไข้ให้นั่งสมาธิเป็นประจ�า
ฮิลลารีคลินตันพูดถึงสมาธิ
อัลกอร์นั่งสมาธิและแนะน�าให้ทุกคนนั่งสมาธิด้วย
สมาธิไม่ได้นิยมเพียงในหมู่ประชาชนทั่วไปเท่านั้น
แต่ระดับผู้น�าประเทศก็นั่งสมาธิ
(จากนิตยสารไทม์ฉบับวันที่๔สิงหาคมพ.ศ.๒๕๔๖)
BookmeditionForPress09062555.indd 36 9/6/2555 12:05:57
37
ศาสตร์แห่งสมาธิ
ชีวิตภายหลังความตายมีอยู่จริงหรือไม่?
เป็นปริศนา
ที่อยู่ในความสนใจของมนุษย์ทุกชาติ
ทุกศาสนามาโดยตลอด
นับตั้งแต่ครั้งโบราณกาลจนกระทั่งถึงทุกวันนี้
BookmeditionForPress09062555.indd 37 9/6/2555 12:05:58
ศาสตร์แห่งสมาธิ
38
ศ.นพ.เอียนสตีเวนสัน (Ian Stevenson, M.D.)
นักวิทยาศาสตร์ที่ท�าการศึกษา
วิจัยเกี่ยวกับ
“การกลับชาติมาเกิด”
มานานกว่า๔๗ปี
BookmeditionForPress09062555.indd 38 9/6/2555 12:05:59
39
ศาสตร์แห่งสมาธิ
การศึกษาวิจัยของ
ศ.นพ.เอียนสตีเวนสัน
ได้พบผู้ที่จ�าอดีตชาติได้
มากกว่า๓,๐๐๐ราย
การทดลองเรื่องการรับรู้พิเศษ(Extra Sensory Perception)
BookmeditionForPress09062555.indd 39 9/6/2555 12:06:00
ศาสตร์แห่งสมาธิ
40
ผลงานการศึกษาวิจัยของศ.นพ.เอียนได้ตีพิมพ์ ออกมาเป็นรายงานทางวิชาการในนิตยสารชั้นน�าทาง
วิทยาศาสตร์มากกว่า๒๐๐เล่มจนเป็นที่ยอมรับจากบรรดานักวิทยาศาสตร์ทั่วโลก
BookmeditionForPress09062555.indd 40 9/6/2555 12:06:01
41
ศาสตร์แห่งสมาธิ
เมือ่ท่านได้เสยีชวีติลงนสพ.วอชงิตนัโพสต์ของ
สหรฐัอเมรกิาได้สดดุว่ีา
“ท่านเป็นบคุคลทีท่�าการค้นคว้าหาหลกัฐานเกีย่วกบั
การจ�าอดตีชาตไิด้อย่างมหีลกัการยากทีจ่ะปฏเิสธได้”
ค�าสอนของพระพุทธเจ้าได้รับการพิสูจน์ โดย
วิทยาศาสตร์สมัยใหม่เหมือนดังค�ากล่าวของ
อัลเบิร์ตไอน์สไตน์(Albert Einstein)ที่ว่า.....
BookmeditionForPress09062555.indd 41 9/6/2555 12:06:01
ศาสตร์แห่งสมาธิ
42
“The religion of the future will be a cosmic religion. The religion which is based on experience, which refuses dogmatism. If there is any religion that would cope with the scientific needs it will be Buddhism.” “ศาสนาแห่งอนาคตจะเป็นศาสนาแห่งสากลจักรวาลศาสนาซึ่งตั้งอยู่บนประสบการณ์ซึ่งปฏิเสธความเชื่อที่ไร้ข้อพิสูจน์หากมีศาสนาใดศาสนาหนึ่งที่พอจะรับมือกับความต้องการทางวิทยาศาสตร์ได ้ศาสนานั้นคือศาสนาพุทธ”
BookmeditionForPress09062555.indd 42 9/6/2555 12:06:02
43
ศาสตร์แห่งสมาธิ
การเวียนว่ายตายเกิดในวัฏสงสารตามที ่
พระสัมมาสัมพุทธเจ้าตรัสไว้จึงได้รับการพิสูจน์แล้วว่า
เป็นเรื่องจริงตายแล้วไม่สูญกรรมดีกรรมชั่วที่เราท�า
ไว้ในชาตินี้ ไม่ว่าจะมใีครเหน็หรอืไม่กต็ามกจ็ะตามส่งผล
ต่อเราในภพชาตต่ิอๆไปด้วยเป็นค�าตอบว่าท�าไมคนเรา
เกิดมาในครอบครัวที่มีฐานะตระกูลต่างกัน มีรูปร่าง
หน้าตาสติปัญญาต่างกันทั้งหมดก็ด้วยผลแห่งกรรม
ที่เราได้ท�าไว้ในอดีตนั่นเอง
BookmeditionForPress09062555.indd 43 9/6/2555 12:06:03
ศาสตร์แห่งสมาธิ
44
ขนาดของอะตอม
พุทธศาสตร์๑ใน๘๒ล้านส่วนเศษของเมล็ดข้าวสาร
วิทยาศาสตร์๑ใน๑๐๐ล้านส่วนของ๑เซนติเมตร
จ�านวนGalaxy (จักรวาล)พุทธศาสตร์ มีมากนับไม่ถ้วน๑ โลกธาตุขนาดใหญ่
มี๑ล้านล้านจักรวาล
วิทยาศาสตร์ เท่าที่พบแล้ว ๑ แสนล้านGalaxy แต่มวลสารยังน้อยไป๑๐เท่ากว่าที่ควรมี
หลักฐ�นพิสูจน์ว่�ญ�ณทัสนะจ�กสม�ธิมีจริง
BookmeditionForPress09062555.indd 44 9/6/2555 12:06:03
45
ศาสตร์แห่งสมาธิ
เล็กสุดอย่างขนาดอะตอมพระสมัมาสมัพทุธเจ้า
ก็ทรงทราบใหญ่ขนาดGalaxy(จกัรวาล),Universe (เอกภพ), พระองค์ก็ทรงทราบ ซึ่งเป็นไปไม่ได้เลย
ที่จะเดาถูก ในยุค ๒,๐๐๐ กว่าปีก่อน ที่เครื่องมือ
ทางวิทยาศาสตร์ยังไม่ก้าวหน้าพระสัมมาสัมพุทธเจ้า
ทรงรู้สิ่งเหล่านี้ได้ก็ด้วยญาณทัสนะจากสมาธิ
BookmeditionForPress09062555.indd 45 9/6/2555 12:06:04
ศาสตร์แห่งสมาธิ
46
ท�าสมาธิสม�่าเสมอทุกวันจะช่วยให้เรามี
สุขภาพกายแข็งแรง
อารมณ์เบิกบานผ่องใส
สติปัญญาดี
มีความสุขความส�าเร็จในชีวิต
เป็นทางมาแห่งบุญกุศล(ภาวนามัย
เห็นแจ้งโลกและชีวิตตามความเป็นจริง)
สรุป
กรณีตัวอย่างที่ ๑
BookmeditionForPress09062555.indd 46 9/6/2555 12:06:05
47
ศาสตร์แห่งสมาธิ
กรณีตัวอย่างที่ ๑
BookmeditionForPress09062555.indd 47 9/6/2555 12:06:06
ศาสตร์แห่งสมาธิ
48
BookmeditionForPress09062555.indd 48 9/6/2555 12:06:07
49
ศาสตร์แห่งสมาธิ
สตีฟจ๊อบส์ การเดินทางไปอินเดียของสตีฟจ็อบส์
ท�าให้เขาเปลี่ยนตัวเอง
เป็นCEO ที่ยิ่งใหญ่แห่งศตวรรษได้อย่างไร?
BookmeditionForPress09062555.indd 49 9/6/2555 12:06:08
ศาสตร์แห่งสมาธิ
50
ท�าไม?สตีฟจ็อบส์จึงได้รับการยกย่องให้เป็นCEO
ที่ยิ่งใหญ่ที่สุดในศตวรรษนี้
ในเดือนสิงหาคม๒๕๕๔ก่อนที่สตีฟจ็อบส์
จะก้าวลงจากต�าแหน่งCEO แอปเปิ้ลได้กลาย
เป็นบริษัทที่มีมูลค่าการตลาดมากที่สุดในโลก
คือมากกว่า๓๕๐,๐๐๐ล้านดอลล่าร์
(เมษายน๒๕๕๕~๖แสนล้านดอลล่าร์)
BookmeditionForPress09062555.indd 50 9/6/2555 12:06:09
51
ศาสตร์แห่งสมาธิ
BookmeditionForPress09062555.indd 51 9/6/2555 12:06:09
ศาสตร์แห่งสมาธิ
52
สตีฟจ็อบส์ได้ท�าการปฏิวัติอุตสาหกรรม๖ประเภทคือ
๑)คอมพิวเตอร์ส่วนบุคคล
๒)ภาพยนตร์แอนนิเมชั่น
๓)ดนตรี
๔)โทรศัพท์มือถือ
๕)Tablet Computer
๖) Application Store
BookmeditionForPress09062555.indd 52 9/6/2555 12:06:10
53
ศาสตร์แห่งสมาธิ
คอมพิวเตอร์ส่วนบุคคล
ภาพยนตร์แอนนิเมชั่น
BookmeditionForPress09062555.indd 53 9/6/2555 12:06:11
ศาสตร์แห่งสมาธิ
54
ดนตรี
BookmeditionForPress09062555.indd 54 9/6/2555 12:06:12
55
ศาสตร์แห่งสมาธิ
โทรศัพท์มือถือ
BookmeditionForPress09062555.indd 55 9/6/2555 12:06:12
ศาสตร์แห่งสมาธิ
56Tablet Computer
BookmeditionForPress09062555.indd 56 9/6/2555 12:06:14
57
ศาสตร์แห่งสมาธิ
Application Store
BookmeditionForPress09062555.indd 57 9/6/2555 12:06:14
ศาสตร์แห่งสมาธิ
58
ท�าไมสตีฟ จ็อบส์ ถึงไปอินเดีย
?
BookmeditionForPress09062555.indd 58 9/6/2555 12:06:16
59
ศาสตร์แห่งสมาธิ
ท�าไมสตีฟ จ็อบส์ ถึงไปอินเดีย
?
BookmeditionForPress09062555.indd 59 9/6/2555 12:06:17
ศาสตร์แห่งสมาธิ
60
เพื่อนของเขาคือคุณโรเบิร์ต
เคยไปอินเดียในช่วงฤดูร้อน
และได้แนะน�า
ให้จ็อบส์เดินทางไปค้นหาบางสิ่งบางอย่าง
ทางจิตวิญญาณที่นั่น....
BookmeditionForPress09062555.indd 60 9/6/2555 12:06:17
61
ศาสตร์แห่งสมาธิ
จ็อบส์กล่าวว่า...การเดินทางนี้เป็นการแสวงหา
ที่จริงจังเขาได้มีความสนใจเกี่ยวกับแนวความคิด
เรื่องการตรัสรู้และพยายามแสวงหาค�าตอบว่า
“เราเป็นใครและเราสามารถปรับตัวเอง
เข้ากับสิ่งต่างๆได้อย่างไร”
จ็อบส์ใช้เวลาถึง๗เดือนในอินเดีย
BookmeditionForPress09062555.indd 61 9/6/2555 12:06:18
ศาสตร์แห่งสมาธิ
62
จ็อบส์ค้นพบอะไร จากการไปอินเดีย
?
BookmeditionForPress09062555.indd 62 9/6/2555 12:06:19
63
ศาสตร์แห่งสมาธิ
จ็อบส์ค้นพบอะไร จากการไปอินเดีย
?
BookmeditionForPress09062555.indd 63 9/6/2555 12:06:20
ศาสตร์แห่งสมาธิ
64
จ็อบส์กล่าวว่า...“คนอินเดียในชนบท
ไม่ใช้วิธีแสวงความรู้อย่างที่เราใช้กัน
แต่ใช้การผุดรู้ (Intuition) แทนและIntuition
ของพวกเขาก็พัฒนาไปไกลกว่าชาวตะวันตกมาก”
“Intuitionเป็นสิ่งที่ทรงพลังมาก
มีพลังมากกว่าปัญญาจากความคิด,
ในความเห็นของข้าพเจ้าIntuitionคือสิ่งที่มีผล
อย่างใหญ่หลวงต่อการท�างานของข้าพเจ้า...”
BookmeditionForPress09062555.indd 64 9/6/2555 12:06:21
65
ศาสตร์แห่งสมาธิ
“หลังจาก๗เดือนในหมู่บ้านที่อินเดีย
เมื่อกลับมาสู่โลกเดิม
ข้าพเจ้าได้เห็นถึงความโง่เขลาของโลกตะวันตก
พร้อมๆกับเห็นถึงความสามารถในการคิด
อย่างมีเหตุผลของโลกตะวันตกนั้น”
“ถ้าคุณแค่เพียงนั่งและสังเกต
คุณจะเห็นว่าใจของคุณไม่สงบขนาดไหน”
BookmeditionForPress09062555.indd 65 9/6/2555 12:06:22
ศาสตร์แห่งสมาธิ
66
BookmeditionForPress09062555.indd 66 9/6/2555 12:06:23
67
ศาสตร์แห่งสมาธิ
“ถ้าคุณพยายามบังคับที่จะสงบใจ
มันก็จะท�าให้ยิ่งแย่ลง
แต่เมื่อเวลาผ่านไปอาการนั้นจะค่อยๆสงบลง
และเมื่อมันเป็นเช่นนั้นใจเราจะเริ่มโปร่งเบา
และท�าให้เราได้ยินได้รู้สิ่งที่ลึกซึ้งละเอียดยิ่งขึ้น”
“และเมื่อIntuitionของคุณได้เริ่มต้นเบ่งบาน
คุณจะเริ่มมองเห็นสิ่งต่างๆได้ชัดเจนยิ่งขึ้น
และอยู่กับปัจจุบันมากขึ้น”
BookmeditionForPress09062555.indd 67 9/6/2555 12:06:24
ศาสตร์แห่งสมาธิ
68
“จิตใจของคุณจะเย็นลงและคุณจะรู้สึกว่า
ใจขยายกว้างออกไปอย่างกว้างขวาง
ในช่วงเวลานั้น
คุณจะเห็น
มากกว่าที่คุณเคยเห็น
มันมีความเป็นระเบียบแบบแผน
และคุณต้องฝึกมัน”
สิ่งที่
จ็อบส์ค้นพบจากอินเดีย
?
BookmeditionForPress09062555.indd 68 9/6/2555 12:06:24
69
ศาสตร์แห่งสมาธิ
สิ่งที่
จ็อบส์ค้นพบจากอินเดีย
?
BookmeditionForPress09062555.indd 69 9/6/2555 12:06:25
ศาสตร์แห่งสมาธิ
70
Steve Jobs
ค้นพบ
“Intuition จากการท�าสมาธิ”ซึ่งน�าเขาไปสู่การสร้างนวัตกรรมที่เปลี่ยนโลก
กรณีตัวอย่างที่ ๒
BookmeditionForPress09062555.indd 70 9/6/2555 12:06:25
71
ศาสตร์แห่งสมาธิ
กรณีตัวอย่างที่ ๒
BookmeditionForPress09062555.indd 71 9/6/2555 12:06:26
ศาสตร์แห่งสมาธิ
72
ดร.สตีเฟ่น โควี่ทางสายกลาง...
เป็นเส้นทางสู่ชัยชนะจากอุปสรรคทั้งปวง
Stephen R. Covey ได้รับการยกย่องว่าเป็น๑ใน๒๕
ผู้ทรงอิทธิพลสูงสุดต่อโลกในรอบศตวรรษ
ปริญญาโทด้านบริหารจากมหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ดปริญญาเอกจากBrigham Young University
BookmeditionForPress09062555.indd 72 9/6/2555 12:06:27
73
ศาสตร์แห่งสมาธิ
Stephen R. Covey ได้รับการยกย่องว่าเป็น๑ใน๒๕
ผู้ทรงอิทธิพลสูงสุดต่อโลกในรอบศตวรรษ
ปริญญาโทด้านบริหารจากมหาวิทยาลัยฮาร์วาร์ดปริญญาเอกจากBrigham Young University
BookmeditionForPress09062555.indd 73 9/6/2555 12:06:27
ศาสตร์แห่งสมาธิ
74
BookmeditionForPress09062555.indd 74 9/6/2555 12:06:28
75
ศาสตร์แห่งสมาธิ
ดร.สตีเฟ่นโควี่เป็นผู้เขียนหนังสือ
7 อุปนิสัย
ส�าหรับผู้ทรงประสิทธิผลยิ่ง
ซึ่งได้ชื่อว่าเป็นหนังสือทางธุรกิจอันดับ๑
มีอิทธิพลมากที่สุดของศตวรรษที่๒๐
มียอดขายทั่วโลกมากกว่า๑๕ล้านเล่ม
แปลเป็น๓๘ภาษาทั่วโลก
BookmeditionForPress09062555.indd 75 9/6/2555 12:06:29
ศาสตร์แห่งสมาธิ
76
วงการนักบริหารทั่วโลก
ต่างตื่นตะลึงว่า
มีวิธีการฝึกคนที่ยอดเยี่ยม
อย่างนี้ด้วยหรือ
นักบริหารระดับโลกจ�านวนมาก
อาทิประธานบริษัทแอมเวย์ ถึงขนาดหยิบ
หนังสือเล่มนี้ขึ้นมาอ่านรอบแล้วรอบเล่า
BookmeditionForPress09062555.indd 76 9/6/2555 12:06:29
77
ศาสตร์แห่งสมาธิ
ดร.สตีเฟ่นโควี่ได้กล่าวว่า
“The Middle Way”เส้นทางสายกลาง
ที่ชาวพุทธเรียกกันนั้น
เป็นทางเลือกอันประเสริฐที่ท�าให้คนเราเอาชนะ
ความขัดแย้งทั้งหลายและด�ารงอยู่ในโลก
ได้อย่างมีความสุข
BookmeditionForPress09062555.indd 77 9/6/2555 12:06:30
ศาสตร์แห่งสมาธิ
78
Stephen R. Coveyได้แนวความคิดหลัก
ในการเขียนหนังสือเล่มนี้มาจาก...
หลักค�าสอนในพระพุทธศาสนา
น่าทึ่งว่าหลักการในพระพุทธศาสนา
เมื่อได้มีการน�ามาศึกษาอธิบายให้เข้าใจง่าย
เมื่อน�าเสนอต่อโลกแล้วจะส่งผลสั่นสะเทือน
อย่างยิ่งใหญ่จนผู้เขียนหนังสือได้รับยกย่องเป็น
๑ใน๒๕ผู้ทรงอิทธิพลสูงสุดต่อโลกในรอบศตวรรษ
BookmeditionForPress09062555.indd 78 9/6/2555 12:06:30
79
ศาสตร์แห่งสมาธิ
ดังนั้น...
เราจึงควรน้อมน�า
หลักค�าสอน
ในพระพุทธศาสนา
มาเป็นแนวทาง
ในการพฒันาเยาวชนไทย
BookmeditionForPress09062555.indd 79 9/6/2555 12:06:31
ศาสตร์แห่งสมาธิ
80
บันทึก
“ปัจจบัุนในโลกตะวันตกเริม่ตระหนกั
ถึงความบกพร่องของระบบการศึกษาที่ใช้
กันอยู่และหันมาสนใจสมาธิมากขึ้นเรื่อยๆ
จนถึงขั้นยกสมาธิว่าเป็นศาสตร์แขนงหนึ่ง
ทีท่รงคณุค่ายิง่ต่อความสขุความส�าเรจ็ของ
มนุษย์ทุกคน ข้ามพ้นความเชื่อในศาสนา
กลายเป็นสิ่งที่มนุษย์ทุกคนควรปฏิบัติ”
BookmeditionForPress09062555.indd 80 9/6/2555 12:06:32
81
ศาสตร์แห่งสมาธิ
วิธีฝึกสมาธิเบื้องต้น
BookmeditionForPress09062555.indd 81 9/6/2555 12:06:32
ศาสตร์แห่งสมาธิ
82
BookmeditionForPress09062555.indd 82 9/6/2555 12:06:33
83
ศาสตร์แห่งสมาธิ
การฝึกสมาธทิ�าได้หลายวธิตีามจริตอธัยาศยั
ของแต่ละบุคคลวิธีที่จะแนะน�าต่อไปนี้เป็นวิธีที่
เรียกว่า“อาโลกกสนิ” คอืกสนิแสงสว่างร่วมกบั
“พุทธานุสติ”คือการมีสติระลึกถึงพระพุทธเจ้า
ซึง่เป็นวิธีท่ีคนทุกเพศทุกวัยสามารถปฏบิตัไิด้ง่าย
ได้ผลเร็วโดยมีแนวการปฏิบัติดังนี้
๑.กราบบูชาพระรัตนตรัยเป็นการเตรียม
ตวัเตรยีมใจให้นุม่นวลไว้เป็นเบือ้งต้นแล้วสมาทาน
BookmeditionForPress09062555.indd 83 9/6/2555 12:06:34
ศาสตร์แห่งสมาธิ
84
BookmeditionForPress09062555.indd 84 9/6/2555 12:06:35
85
ศาสตร์แห่งสมาธิ
ศีล๕หรือศีล๘เพื่อย�้าความมั่นคงในคุณธรรม
ของตนเอง
๒.นั่งขัดสมาธิเท้าขวาทับเท้าซ้ายมือขวา
ทับมือซ้าย นิ้วชี้ของมือข้างขวาจรดนิ้วหัวแม่มือ
ข้างซ้ายนั่งให้อยู่ในท่าที่พอดีไม่ฝืนร่างกายมาก
จนเกินไป ไม่ถึงกับเกร็ง แต่อย่าให้หลังโค้งงอ
หลับตาพอสบายคล้ายกับก�าลังพักผ่อน ไม่บีบ
กล้ามเนื้อตาหรอืขมวดคิว้แล้วตัง้ใจมัน่วางอารมณ์
BookmeditionForPress09062555.indd 85 9/6/2555 12:06:35
ศาสตร์แห่งสมาธิ
86
สบาย สร้างความรูส้กึให้พร้อมทัง้กายและใจว่า
ก�าลงัจะเข้าไปสูภ่าวะแห่งความสงบสบายอย่างยิง่
๓.นึกก�าหนดนมิติเป็น“ดวงแก้วกลมใส”
ขนาดเท่าแก้วตาด�าใสบรสิทุธิป์ราศจากรอยต�าหนิ
ใดๆขาวใสเยน็ตาเยน็ใจดงัประกายของดวงดาว
ดวงแก้วกลมใสน้ีเรยีกว่าบรกิรรมนิมิตนึกสบายๆ
นึกเหมอืนดวงแก้วนัน้มานิง่สนทิอยู่ณศูนย์กลาง
กายฐานที่๗ นึกไปภาวนาไปอย่างนุม่นวล เป็น
พทุธานุสตว่ิา“สมัมาอะระหงัๆ ๆๆ...”หรือค่อยๆ
BookmeditionForPress09062555.indd 86 9/6/2555 12:06:36
87
ศาสตร์แห่งสมาธิ
BookmeditionForPress09062555.indd 87 9/6/2555 12:06:37
ศาสตร์แห่งสมาธิ
88
น้อมนึกดวงแก้วกลมใสให้ค่อยๆ เคลื่อนเข้าสู่
ศนูย์กลางกายตามแนวฐานโดยเริม่ต้นตัง้แต่ฐาน
ที่๑เป็นต้นไปน้อมนึกอย่างสบายๆใจเย็นๆไป
พร้อมๆกับค�าภาวนา
๔. เมื่อนิมิตดวงแก้วกลมใสปรากฏแล้ว
ณกลางกาย ให้วางอารมณ์สบายๆกับนิมิตนั้น
จนเหมอืนกบัว่าดวงนมิติเป็นส่วนหนึ่งของอารมณ์
หากดวงนิมิตนั้นอันตรธานหายไป ก็ไม่ต้องนึก
เสียดายให้วางอารมณ์สบายแล้วนึกนิมิตนั้นขึ้น
BookmeditionForPress09062555.indd 88 9/6/2555 12:06:38
89
ศาสตร์แห่งสมาธิ
BookmeditionForPress09062555.indd 89 9/6/2555 12:06:39
ศาสตร์แห่งสมาธิ
90
มาใหม่แทนดวงเก่าหรือเมื่อนิมิตนั้นไปปรากฏที่
อื่นที่มิใช่ศูนย์กลางกาย ให้ค่อยๆน้อมนิมิตเข้า
มาอย่างค่อยเป็นค่อยไปไม่มีการบังคับและเมื่อ
นิมิตมาหยุดสนิทณศูนย์กลางกายให้วางสติลง
ไปยังจุดศูนย์กลางของดวงนิมิต ด้วยความรู้สึก
คล้ายมีดวงดาวดวงเล็กๆ อีกดวงหนึ่ง ซ้อนอยู่
ตรงกลางดวงนิมิตดวงเดิมแล้วสนใจเอาใจใส่แต่
ดวงเลก็ๆตรงกลางน้ันไปเรือ่ยๆใจจะปรบัจนหยดุ
ได้ถูกส่วน เกิดการตกศูนย์และเกิดดวงสว่างขึ้น
BookmeditionForPress09062555.indd 90 9/6/2555 12:06:39
91
ศาสตร์แห่งสมาธิ
มาแทนที่ ดวงนี้เรียกว่า “ดวงธรรม” หรือ
“ดวงปฐมมรรค”อันเป็นประตูเบื้องต้นที่จะเปิด
ไปสู่หนทางแห่งมรรคผลนิพพาน
๕.การระลกึนึกถงึนมิติสามารถท�าได้ในทกุ
แห่งทุกที่ทุกอิริยาบถไม่ว่าจะนั่งนอนยืนเดิน
หรือขณะท�าภารกิจใดๆ
๖.หลักส�าคัญคือต้องท�าให้สม�่าเสมอเป็น
ประจ�าท�าเรือ่ยๆท�าอย่างสบายๆไม่เร่งไม่บงัคบั
ท�าได้แค่ไหนให้พอใจแค่นัน้ซึง่จะเป็นการป้องกนั
BookmeditionForPress09062555.indd 91 9/6/2555 12:06:40
ศาสตร์แห่งสมาธิ
92
มิให้เกิดความอยากจนเกินไป จนถึงกับท�าให้ใจ
ต้องสูญเสยีความเป็นกลางและเมือ่การฝึกสมาธิ
บังเกิดผลจนได้ “ดวงปฐมมรรค” ที่ใสเกินใส
สวยเกินสวย ติดสนิทมั่นคงอยู่ที่ศูนย์กลางกาย
แล้วให้หมั่นตรึกระลึกนึกถึงอยู่เสมอ
๗.เมื่อปฏิบัติอย่างนี้แล้วผลแห่งสมาธิจะ
ท�าให้ชวีติด�ารงอยูบ่นเส้นทางแห่งความสขุความ
ส�าเร็จและความไม่ประมาทได้ตลอดไป ทั้งยังจะ
ท�าให้สมาธิละเอียดลุ่มลึกไปตามล�าดับอีกด้วย
BookmeditionForPress09062555.indd 92 9/6/2555 12:06:40
93
ศาสตร์แห่งสมาธิ
BookmeditionForPress09062555.indd 93 9/6/2555 12:06:46
ศาสตร์แห่งสมาธิ
94
BookmeditionForPress09062555.indd 94 9/6/2555 12:06:47
95
ศาสตร์แห่งสมาธิ
BookmeditionForPress09062555.indd 95 9/6/2555 12:06:48
ศาสตร์แห่งสมาธิ
96
BookmeditionForPress09062555.indd 96 9/6/2555 12:06:49