บรรณาธการ : ศกดสทธ พนธสตย ออกแบบปก : จระพฒน ยงโปย

ภาพประกอบ : สมควร กองศลา รปเลม/จดอารต : จระพฒน ยงโปย

สภาพ หอมจตร (น.ธ.เอก, ป.ธ.๗, ร.บ.) รวบรวมเรยบเรยง

หลกธรรมในทางพระพทธศาสนาทกขอ

สามารถนำมาประยกตใชในชวตประจำวน

เพอพฒนาตนใหเปนคนสมบรณแบบได นนคอ

การเขาถงเหตผลโดยใชปญญา

ความเพยรพยายาม ทำใหสำเรจอยางจรงจง

พงตนเองไดโดยไมตองรองขอจากคนอน

สงคมมนษยยคปจจบน มการเปลยนแปลงทรวดเรวมากจนเกนกวาทจะปรบตวทน ทงนเกดจากตวเราเอง สงคม และสงแวดลอมทสญเสยความสมดลในการอยรวมกน ชองวางทางส งคมเกดขนมากมาย รวมทงปญหาตาง ๆ ในหลายดาน เชน อาชญากรรม ยาเสพตด โรคระบาด สงแวดลอมเปนพษ การม ความคดเหนไมตรงกน กอใหเกดการแบงฝกแบงฝายรบราฆาฟนกนไมมทสนสด โรคภยไขเจบและมหนตภยตางๆ คราชวตผคน ไมหยดไมหยอน สภาวการณเชนนหากปลอยไวกจกเปนอนตรายและกอใหเกดความเสยหายทงแกตนเองและประเทศชาตโดยรวม แตกถอวาเปนโชคดของประเทศไทยทมพระพทธศาสนาเปนหลกยดเหนยวจตใจ

ดงนน ควรทจะชวยกนสรางธรรมะนวเคลยร (DNC) ดวยการ

มอบหนงสอธรรมะเปนธรรมทาน อนเปนการสรางปญญานำพาชวต

ใหงอกงามและรงเรอง และเปนจดเรมตนในการพฒนาตนตามหลก

ไตรสกขา คอ ศล สมาธ และปญญา นำพาตนใหพนจากความทกข พบ

สนตสขไดในปจจบนชาตน

ÃÇÁ¾ÅѧàµÔÁàª×éÍ ãËŒâÅ¡Ê´ãÊã¨à»š¹ÊØ¢

สงคมมนษยยคปจจบน มการเปลยนแปลงทรวดเรวมาก

ÃÇÁ¾ÅѧàµÔÁàª×éÍ ãËŒâÅ¡Ê´ãÊã¨à»š¹ÊØ¢ ÃÇÁ¾ÅѧàµÔÁàª×éÍ ãËŒâÅ¡Ê´ãÊã¨à»š¹ÊØ¢

¤Ó¹Ó การสวดมนต เปนอบายวธฝกจตใหสงบเยอกเยน คราวใดทม

ปญหาหรออปสรรคถาโถมเขามาในชวต กจะไดตงรบอยางมสต เพราะ

พระพทธมนตทกบทนนเปนพทธพจนของพระพทธเจา จงมความขลง

และศกดสทธอยในตว ขอเพยงแตผสวดสวดภาวนาดวยใจทศรทธา

เลอมใสในพลงแหงพระพทธคณ

หนงสอ พทธฤทธชนบญชร และคำสอนสมเดจโต เลมน

ประกอบดวยบทสวดพระคาถาชนบญชร และคำสอนทานเจาประคณ

สมเดจพระพฒาจารย (โต พรหมรงส) เกยวกบวธการสวดมนตใหม

พลานภาพ เปนการสรางบญบารมดวยตวเอง ซงบญบารมในทนกคอ

ความด นนเอง เพราะความดทเราทำนนจะเปนเกราะกนภยไดดทสด

ขอใหพลงแหงการสวดมนตตามหนงสอพทธฤทธชนบญชรและ

คำสอนสมเดจโตเลมน นำพาใหทานมสขภาพกายแขงแรง และสขภาพใจ

เขมแขงตลอดไป

ขอบารมธรรมสมเดจโตจงคมครองใหทกทานมแตความสข

(น.ธ.เอก, ป.ธ.๗, ร.บ.)

รวบรวมและเสรมสารธรรมในนามคณาจารยสำนกพมพเลยงเชยง

โปรดใชเลมนใหคมสดคม & อานแลว -> แบงกนอานหลายทานนะจะ

อานสบรอบ ระดมสมองคดสบหน ฝกฝนปญญา พฒนาการประยกตใชในชวตประจำวน จตมสตสมปชญญะ รเทาทนสรรพสง ฉลาดใช เฉลยวคด ชวตจกสนก สข สงบ เยน เฉกเชนพระนพพาน

สำนกพมพเลยงเชยง เพยรเพอพทธศาสน ปรารถนาใหทกครอบครวมความสข

โปรดใชเลมนใหคมสดคม & อานแลว -> แบงกนอานหลายทานนะจะ

อานสบรอบ ระดมสมองคดสบหน ฝกฝนปญญา พฒนาการประยกตใชในชวตประจำวน จตมสตสมปชญญะ รเทาทนสรรพสง ฉลาดใช เฉลยวคด ชวตจกสนก สข สงบ เยน เฉกเชนพระนพพาน

ÍÁµ¸ÃÃÁ¤ÓÊ͹ÊÁà´ç¨âµ

“หมนสรางบารมไว...แลวฟาดนจะชวย”

“ลกเอย... กอนจะเทยวไปขอบารมจากหลวงพอองคใด

เจาจะตองมทนของตวเอง คอ บารมของตนลงทนไปกอน

เมอบารมของเจาไมพอ จงคอยขอยมบารมของคนอนมาชวย

มฉะนนเจาจะเอาตวไมรอด

เพราะหนสนในบญบารมทเทยวไปขอยมเขามาจนลนตว

เมอทำบญกศลไดบารมมา

กตองเอาไปผอนใชหนเขาจนหมด ไมมอะไรเหลอตดตว

แลวเจาจะไมมอะไรไวในภพหนา

หมนสรางบารมไวแลวฟาดนจะชวยเจาเอง

จงจำไวนะ... เมอยงไมถงเวลา เทพเจาองคใดจะคดชวยเจาไมได

ครนถงเวลาทวฟาจบดนกตานเจาไมอย จงอยาไปเรงเทวดาฟาดน

เมอบญเราไมเคยสรางไวเลย จะมใครทไหนมาชวยเจา...”

เมอบญเราไมเคยสรางไวเลย จะมใครทไหนมาชวยเจา...”

คำวา บารม มคำแปลหลายนย เปนตนวา ปฏปทาเครองใหถงฝง,

ปฏปทาเปนเครองใหถงทสด, ขอปฏบตทเปนเหตใหถงความประเสรฐ, ขอปฏบต

เปนไปเพอประโยชนสขอนยงใหญ หมายถงคณความดทไดบำเพญมาอยางยงยวด

ในอดต ใชเรยกความดในอดตของพระพทธเจาครงเสวยพระชาตเปนพระโพธสตว

ซงทรงบำเพญมาอยางยงยวดตดตอกนมาหลายรอยหลายพนชาต บารมท

พระพทธเจาทรงบำเพญนนม ๑๐ อยาง เรยกวา ทศบารม คอ ทาน ศล เนกขมมะ

ปญญา วรยะ ขนต สจจะ อธษฐาน เมตตา อเบกขา

ÍÁµ¸ÃÃÁ¤ÓÊ͹ÊÁà´ç¨âµÍÁµ¸ÃÃÁ¤ÓÊ͹ÊÁà´ç¨âµ

“หมนสรางบารมไว...แลวฟาดนจะชวย”

“ลกเอย... กอนจะเทยวไปขอบารมจากหลวงพอองคใด

เจาจะตองมทนของตวเอง คอ บารมของตนลงทนไปกอน

เมอบารมของเจาไมพอ จงคอยขอยมบารมของคนอนมาชวย

มฉะนนเจาจะเอาตวไมรอด

เพราะหนสนในบญบารมทเทยวไปขอยมเขามาจนลนตว

เมอทำบญกศลไดบารมมา

กตองเอาไปผอนใชหนเขาจนหมด ไมมอะไรเหลอตดตว

ÍÒ¹ÔʧÊ�¢Í§¡ÒÃÊÇ´Á¹µ�ñ

ÊÁà´ç¨¾ÃоزҨÒÃÂ� (âµ ¾ÃËÁÃѧÊÕ)

การสวดมนตดวยความตงใจจนจตเปนสมาธ แลวใชสตพจารณา

จนเกดปญญาและความรความเขาใจ ประโยชนสงสดของการสวดมนต

นนคอจะทำใหทานบรรลผลจนสำเรจเปนพระอรหนต

ทอาตมากลาวเชนน มหลกฐานปรากฏในพระธรรมคำสอน

ทกลาวไววา โอกาสทจะบรรลธรรมเปนพระอรหนต ม ๕ โอกาสดวยกน คอ

๑. เมอฟงธรรม

๒. เมอแสดงธรรม

๓. เมอสาธยายธรรม นนกคอการสวดมนต

๔. เมอตรกตรองธรรม หรอเพงธรรมอยในขณะนน

๕. เมอเจรญวปสสนาญาณ

๑ สมเดจพระพฒาจารย (โต พรหมรงส) เทศนทบานของเจาพระยาสรรเพชรภกด มหาดเลกในพระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหว (รชกาลท ๔) (คดจากหนงสออมตธรรมสมเดจโต : บานธรรมะโต)

คนสวนมากท เขาใจวาการสวดมนต

มประโยชนนอย และเสยเวลามากหรอฟงไมร

เรอง ความจรงแลวการสวดมนตมประโยชน

มากมาย เพราะการสวดมนตเปนการกลาวถง

คณความดของสมเดจพระสมมาสมพทธเจาวา

พระองคมคณวเศษเชนไร พระธรรมคำสอนของ

พระองคมคณอยางไร และพระสงฆอรหนตอรยเจา

มคณเชนไร

๓. เมอสาธยายธรรม นนกคอการสวดมนต

๔. เมอตรกตรองธรรม หรอเพงธรรมอยในขณะนน

ÊÇ´Á¹µ� ¤×Í¡ÒÃࢌÒཇҾÃоط¸à¨ŒÒ

การสวดมนตทงในตอนเชาและตอนเยน เปนประเพณทปฏบต

มาตงแตสมยพทธกาล เมอพระพทธเจาทรงประกาศพระพทธศาสนา

บรรดาพทธบรษททงหลายตางพากนมาเขาเฝาพระพทธองค โดยแบง

เวลาเขาเฝาเปน ๒ เวลา นนคอ

ตอนเชา เขาเฝาพระพทธเจาเพอฟงธรรม

ตอนเยน เขาเฝาพระพทธเจาเพอฟงธรรม

การฟงธรรมเปนการชำระลางจตใจทเศราหมองใหหมดไป เพอ

สำเรจสมรรค ผล พระนพพาน

การสวดมนตนบเปนการดพรอม ซงประกอบไปดวยองคทง ๓

นนคอ กาย มอาการสงบเรยบรอยและสำรวม วาจา เปนการกลาว

ถอยคำสรรเสรญถงพระคณอนประเสรฐ ใจ มความเคารพนบนอบ

ตอคณพระรตนตรย ในพระคณทง ๓ พรอมทงเปนการขอขมาในความ

ผดพลาดหากม และสกการะเทดทนสงทสงยง ซงเราเรยกไดวาเปนการ

สรางกศลซงเปนมงคลอนสงสดทเดยว

การสวดมนต คอการทำจตใหมทพง เบกบาน สงบ ผองใส

»ÃÐ⪹�¢Í§¡ÒÃÊÇ´Á¹µ�

อาตมภาพขอรบรองแกทานทงหลายวา ถาหากบคคลใด

ไดสวดมนตเชาและเยนไมขาดแลว บคคลนนยอมเขาสแดนพระอรหนต

แนนอน การสวดมนตนควรสวดใหมเสยงดงพอสมควร ยอมกอใหเกด

ประโยชนแกจตตน และประโยชนแกจตอน

ทวาเปนประโยชนแกจตตน คอเสยงในการสวดมนตจะกลบ

เสยงภายนอกไมใหเขามารบกวนจต กจะทำใหเกดความสงบอยกบ

บทสวดมนตนนๆ ทำใหเกดสมาธและปญญาเขามาในจตใจของผสวด

ทวาเปนประโยชนแกจตอน คอผใดไดยนเสยงสวดจะพลอยให

เกดความร เกดปญญา มจตสงบลกซงตามไปดวย ผสวดกเกดกศล

โดยการใหทานทางเสยง เหลาพรหมเทพทชอบฟงเสยงการสวดมนต

มอยจำนวนมาก กจะมาชมนมกนฟง

เมอมเหลาพรหมเทพเขามาลอมรอบตวของผสวดอยเชนนน

ภยอนตรายตางๆ กไมสามารถกลำกรายผสวดมนตได ตลอดจน

อาณาเขตและบรเวณบานของผทสวดมนต ยอมมเกราะแหงพรหมเทพ

และเทวดาทงหลายคมครองภยอนตรายไดอยางดเยยม

...การสวดมนต เปนการระลกถงพระพทธคณ พระธรรมคณ

และพระสงฆคณ เมอจตมทพงคอคณพระรตนตรย ความกลวกด

ความสะดงกลวกด และความขนพองสยองเกลากด ภยอนตรายใดๆ

กด จะไมมแกผสวดมนตนนแล...

กด จะไมมแกผสวดมนตนนแล...

จตมทพงจงไมกลวภย ตงใจทำตามคำสวดจงรวยทรพย

ปญญาฉลาดด มเงนทองเหลอกนเหลอใช

ไดเพอนๆ มากมาย ความเลวรายจางหายไป และไมเขามางายหรอมาก

»ÃÐÇѵԤÇÒÁ໚¹ÁÒ ¾ÃФҶҪԹºÑÞªÃ

พระคาถาชนบญชรนกลาวกนวา ทานเจาประคณสมเดจ

พระพฒาจารย (โต พรหมรงส) สดยอดพระมหาเถราจารย ๕ แผนดน

แหงกรงรตนโกสนทร คนพบจากคมภรใบลานทตกทอดมาจากประเทศ

ศรลงกา ตนฉบบเดมจารกเปนภาษาสงหล ทานเจาประคณสมเดจฯ

พจารณาเหนวาเปนคาถาทมความศกดสทธ และทรงพลานภาพมาก

สดทจะพรรณนาได จงนำมาดดแปลงแกไขเพมเตมเนอหาใหสมบรณ

ถกตองตามฉนทลกษณภาษาบาล และมความหมายททำใหเกดสรมงคล

แกผสวดภาวนาทกประการ

คำวา ชนบญชร แปลวา กรง หรอเกราะปองกนภยของ

พระพทธเจา มาจากคำวา ชน หมายถง พระชนสห คอพระพทธเจา

บญชร แปลวา กรง หรอเกราะ เนอหาในบทสวดชนบญชรนน เปนการ

อญเชญพระพทธเจา ๒๘ พระองค เรมตงแตพระพทธเจาพระนามวา

ตณหงกร เปนตน มาสถตอยในทกอณของรางกาย

เพอเปนการเสรมพลงพทธคณใหยงใหญ กอเกดคณานภาพแกผ

สวดภาวนา จงอญเชญพระอรหนตสาวกของพระพทธเจา ๘๐ องค

ซงเปนผมบารมธรรมยงใหญ ตลอดทงอาราธนาพระสตรอนศกดสทธ

ทมอานภาพในดานตางๆ มาสถตทกสวนของรางกาย รวมกนสอดคลอง

เปนกำแพงแกวคมกน ตงแตกระหมอมจอมขวญลงมา หอมลอมรอบตว

ของผสวดภาวนาพระคาถา จนกระทงหาชองโหวใหอนตรายสอดแทรก

มได

»ÃÐÇѵԤÇÒÁ໚¹ÁÒ »ÃÐÇѵԤÇÒÁ໚¹ÁÒ ¾ÃФҶҪԹºÑުþÃФҶҪԹºÑÞªÃ

พระคาถาชนบญชรนกลาวกนวา ทานเจาประคณสมเดจ

พระพฒาจารย (โต พรหมรงส) สดยอดพระมหาเถราจารย ๕ แผนดน

แหงกรงรตนโกสนทร คนพบจากคมภรใบลานทตกทอดมาจากประเทศ

การสวดมนตหรอบรกรรมมนตคาถานน มจดมงหมายทสำคญ

ขอหนง กคอเพอใหเกดบญกศล มความสขสงบแหงจตใจ และดวย

อานภาพแหงการสวดมนตนน จะทำใหจตเบกบาน อารมณแจมใส

กอใหเกดอานภาพในการปกปองคมครองชวตใหแคลวคลาดปลอดภย

จากอนตรายทกอยาง

ผใดไดสวดภาวนาพระคาถาชนบญชรนเปนประจำทกวน จะทำ

ใหเกดสรมงคลสมบรณพนผล ศตรหมพาลไมกลากลำกราย ไปทไหน

กเกดเมตตามหานยม เกดลาภผลพนทวขน ขจดภยจากภตผปศาจ

ตลอดจนคณไสยตางๆ ทำนำมนตรดแกวกลจรต แกสรรพโรคภยหายสน

เปนสรมงคลแกชวต มคณานภาพตามแตจะปรารถนา ดงคำโบราณวา

“ฝอยทวมหลงชาง” จะเดนทางไปทไหนๆ สวด ๑๐ จบแลวอธษฐาน

จะสำเรจดงเจตนาแล

การไหวพระสวดมนต คอการอดฉดพระพทธคณ พระธรรมคณ

พระสงฆคณ เขาสจตใจเพอหลอเลยงและเสรมสรางจตใจใหเกดคณธรรม เปนการ

ปดโอกาสความชวรายตางๆ มใหออกมาอาละวาด กอใหเกดผลดอนๆ อกนานปการ

การสวดพระคาถาชนบญชร เปนการนอมนำเอาพลงแหงพระพทธคณ

พระธรรมคณ และพระสงฆคณ มาเสรมสรางขวญและกำลงใจในการดำเนนชวต

ดวยความสำนกและตระหนกรในหลกธรรมคำสอนของพระพทธเจา นำมาปฏบตเปน

หลกชยของชวต เปนการเสรมเพมพลงใจใหมชวตชวา ไมหวาดหวนพรนพรงตออปสรรค

ปญหาตางๆ เกดความเปนสรมงคล ปราศจากทกข โศก โรคภย สตปญญาผองใส

การไหวพระสวดมนต คอการอดฉดพระพทธคณ พระธรรมคณ

พระสงฆคณ เขาสจตใจเพอหลอเลยงและเสรมสรางจตใจใหเกดคณธรรม เปนการ

ฝกใจใฝทำด ดวยการสวดมนต จะมสตปญญา แกปญหาได

ทกอยาง

10 ¾Ø·¸Ä·¸ÔìªÔ¹ºÑÞªÃáÅФÓÊ͹ÊÁà´ç âµ

¡ÒÃàÃÔèÁµŒ¹áÅÐÇÔ¸Õ¡ÒÃÊÇ´ ¾ÃФҶҪԹºÑÞªÃ

การสวดมนตจะสำเรจประโยชนแกผสวดภาวนาอยางแทจรง

นน ตองเตรยมความพรอมทงทางรางกายและจตใจ คอ อาบนำชำระ

รางกายใหสะอาด แตงกายใหเรยบรอยเหมาะสมทจะทำความด และ

ทสำคญคอมความตงใจจรงในการสวดมนต เพอใหเกดความสงบ

แกจตใจพรอมทจะเผชญกบสถานการณตางๆ อกสงหนงทจะตอง

จดเตรยม คอพานดอกไมหรอพวงมาลยบชาพระ แตถาไมสามารถ

หาไดกไมเปนไร

เมอตระเตรยมเรยบรอยแลว นำพานดอกไมหรอพวงมาลย

ขนบชาพระรตนตรย แลวกราบลง ๓ ครง ตงจตระลกถงพระพทธ

พระธรรม พระสงฆ และดวงวญญาณของทานเจาประคณสมเดจ

พระพฒาจารย (โต พรหมรงส) ครนจตสงบนงพรอมทจะสวดแลว

ใหเรมสวดมนตไปตงแต บทกราบพระรตนตรย ไปตามลำดบจนจบ

ขอสำคญขณะสวดมนตใหเปลงเสยงดงพอประมาณ ออกเสยง

ชดเจน มสตจดจออยกบบทสวด แลวสวดภาวนาชาๆ ไมตองรบสวด

ใหจบ ขณะสวดกนกภาพตามบทสวดไปดวย เชน บทสวดกลาวถง

พระพทธเจา ๒๘ พระองคมาสถตอยทกลางกระหมอมของตน

ใหระลกนกถงพระพทธเจาทงหมดมาสถตทกลางกระหมอม จะทำใหม

สตปญญาและพลงแหงความคดเจดจาสวางไสว รงเรองดวยรศมแหง

พระพทธคณ เมอทำไดดงนกจะเกดผลดแกตวเองเปนทสด

¡ÒÃàÃÔèÁµŒ¹áÅÐÇÔ¸Õ¡ÒÃÊÇ´ ¡ÒÃàÃÔèÁµŒ¹áÅÐÇÔ¸Õ¡ÒÃÊÇ´

การสวดมนตจะสำเรจประโยชนแกผสวดภาวนาอยางแทจรง

11Êӹѡ¾ÔÁ¾�àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ�

อะระหง สมมาสมพทโธ ภะคะวา, พระผมพระภาคเจา เปนพระอรหนต, ดบเพลงกเลสเพลงทกข

สนเชง, ตรสรชอบไดโดยพระองคเอง ;

พทธง ภะคะวนตง อะภวาเทม. ขาพเจาอภวาทพระผมพระภาคเจา,

ผร ผตน ผเบกบาน. (กราบ)

การไหวพระเปนประเพณทมมาต งแตสมยพทธกาล มเรองเลาวา

เมอครงทพระพทธเจาประทบ ณ ถำอนทสาลคหา ทาวโกสหพรอมกบเทพบรวาร

มาเขาเฝาถามปญหาจนหมดความสงสย เกดปตปราโมทยความเลอมใสในพระพทธ-

องคทรงลบแผนดน ๓ ครงพรอมกบเปลงคำวา นโม ตสส ภควโต อรหโต สมมา-

สมพทธสส โดยมไดกลาวถงพระสงฆ ตอมารชกาลท ๔ ทรงพระราชนพนธบทกราบ

พระรตนตรยขนใหม โดยเพมบทธรรมคณ และสงฆคณเขามาเพอใหสมบรณแบบครบ

ทง ๓ รตนะ

ผร ผตน ผเบกบาน. (กราบ)

เมอครงทพระพทธเจาประทบ ณ ถำอนทสาลคหา ทาวโกสหพรอมกบเทพบรวาร

ñ. º·¡ÃÒº¾ÃÐÃѵ¹µÃÑÂ

12 ¾Ø·¸Ä·¸ÔìªÔ¹ºÑÞªÃáÅФÓÊ͹ÊÁà´ç âµ

สวากขาโต๑ ภะคะวะตา ธมโม, พระธรรม เปนธรรมทพระผมพระภาคเจา, ตรสไวดแลว ;

ธมมง นะมสสาม. ขาพเจานมสการพระธรรม. (กราบ)

สปะฏปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ, พระสงฆสาวกของพระผมพระภาคเจา, ปฏบตดแลว ;

สงฆง นะมาม. ขาพเจานอบนอมพระสงฆ. (กราบ)

๑ อานวา สะหวาก-ขา-โต

กจสำคญอนหนงทชาวพทธพงปฏบตจะละเลยมได คอการสวดมนต

ไหวพระประจำวน การสวดมนตนนอยาเขาใจวาเปนการสวดออนวอนเหมอนศาสนาอน

แตเปนอบายทำจตของเราใหสงบ เยอกเยน มนคง และเปลองทกขออกจากใจ

ทงยงเปนวธการหนงททำใหเราเขาถงพระรตนตรยไดพรอมกน ๓ ทาง คอ

๑) ทางกาย ดวยการกราบไหวบชาสกการะ ๒) ทางวาจา ดวยการสวดสรรเสรญเจรญ

พระพทธคณ ๓) ทางใจ ดวยการนอมเอาคณพระรตนตรยมาเปนสรณะไวในใจ

กราบพระพทธ ตองรพระธรรม ฟงคำพระสงฆ

ชวตมนคง ปลอดภย

13Êӹѡ¾ÔÁ¾�àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ�

บทนเปนบทกลาวแสดงความนอบนอมบชาพระคณของพระพทธเจา

เหมอนบทไหวคร คำวา นะโม มาจากศพทวา นม แปลวา ความนอบนอม

มเรองเลาวา เทวดา ๕ องคไดเขาเฝาพระพทธเจาแลวเกดความเลอมใส จงเปลงวาจา

คนละวรรค ดงน สาตาครายกษกลาวคำวา นโม (ความนอบนอม), อสรนทราหกลาว

คำวา ตสส (นน), ทาวมหาราชกลาวคำวา ภควโต (พระผมพระภาคเจา), ทาวสกกะ

กลาวคำวา อรหโต (เปนพระอรหนต), ทาวมหาพรหมกลาวคำวา สมมาสมพทธสส

(พระสมมาสมพทธเจา) แปลความวา ขอนอบนอมแดสมเดจพระทรงพระภาค

อรหนตสมมาสมพทธเจาพระองคนน ดงนน เมอกลาวบทนจงเปนการพรรณนาคณ

ของพระพทธเจาครบทง ๓ ขอ คอ ๑) พระปญญาคณ ทรงตรสรชอบดวยพระองคเอง

๒) พระวสทธคณ ทรงเปนผบรสทธหมดจดจากกเลสโดยสนเชง ๓) พระกรณาคณ

ทรงพระกรณาสงสารสตวโลกใหรแจงเหนจรง และไดนอมระลกนกถงคณงามความด

ของพระองค แลวเกดความเอบอมใจ นอมใจฝกใฝในการทำความดตลอดไป

บทนเปนบทกลาวแสดงความนอบนอมบชาพระคณของ

เหมอนบทไหวคร คำวา

นะโม ตสสะ ภะคะวะโต, อะระหะโต,

สมมาสมพทธสสะ.

ขอนอบนอมแดพระผมพระภาคเจา พระองคนน, ซงเปนผไกล

จากกเลส, ตรสรชอบไดโดยพระองคเอง.

ò. º·¹Íº¹ŒÍÁ¾Ãоط¸à ŒÒ (สวด ๓ จบ)

14 ¾Ø·¸Ä·¸ÔìªÔ¹ºÑÞªÃáÅФÓÊ͹ÊÁà´ç âµ

ó. º·äµÃÊó¤Á¹�ñ

พทธง สะระณง คจฉาม,

ธมมง สะระณง คจฉาม,

สงฆง สะระณง คจฉาม,

ทตยมป พทธง สะระณง คจฉาม,

ทตยมป ธมมง สะระณง คจฉาม,

ทตยมป สงฆง สะระณง คจฉาม,

ตะตยมป พทธง สะระณง คจฉาม,

ตะตยมป ธมมง สะระณง คจฉาม,

ตะตยมป สงฆง สะระณง คจฉาม. ขาพเจาขอถงพระพทธเจา พระธรรม พระสงฆ เปนทพง แมครงทสอง ขาพเจาขอถงพระพทธเจา พระธรรม พระสงฆ เปนทพง แมครงทสาม ขาพเจาขอถงพระพทธเจา พระธรรม พระสงฆ เปนทพง.

๑ อานวา ไตร-สะ-ระ-นะ-คม แปลวา การถงพระรตนตรยวาเปนทพงทระลก, ไตร = สาม, สรณะ = ทพงทระลก หมายถง การยดเอาพระรตนตรยวาเปนสรณะ ทพงทระลก คอ พระพทธเจาชอวาเปนทพง เพราะกำจดภยของสตวทงหลาย ดวยการใหถงสงทเปนประโยชน (ความด) และนำออกจากสงทไมเปนประโยชน (ความชว) พระธรรมชอวาเปนทพง เพราะชวยรกษาคมครองผปฏบตมใหตกไปในท

ชว นำใหพนจากสงสารวฏ (การเวยนวายตายเกด) และพระสงฆชอวาเปนทพง เพราะเปนผปฏบตดปฏบตชอบแลวนำมาแนะนำสอนใหผอนรตามไปดวย

ó. º·äµÃÊó¤Á¹�ó. º·äµÃÊó¤Á¹�

พทธง สะระณง คจฉาม,

ธมมง สะระณง คจฉาม,

สงฆง สะระณง คจฉาม,

ทตยมป พทธง สะระณง คจฉาม,

ทตยมป ธมมง สะระณง คจฉาม,

15Êӹѡ¾ÔÁ¾�àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ�

ô. º·ÊÃÃàÊÃÔÞ¾Ãоط¸¤Ø³ñ

อตป โส ภะคะวา, พระผมพระภาคเจา พระองคนน ;

อะระหง,1 เปนผไกลจากกเลส ;

สมมาสมพทโธ,2 เปนผตรสรชอบไดโดยพระองคเอง ;

วชชาจะระณะสมปนโน,3 เปนผถงพรอมดวยวชชาและจรณะ๒ ;

สคะโต,4 เปนผไปแลวดวยด ;

โลกะวท,5 เปนผรโลกอยางแจมแจง ;

อะนตตะโร ปรสะทมมะสาระถ,6 เปนผสามารถฝกบรษทสมควรฝกไดอยางไมมใครยงกวา ;

สตถา เทวะมะนสสานง,7 เปนครผสอนของเทวดาและมนษยทงหลาย ;

พทโธ,8 เปนผร ผตน ผเบกบานดวยธรรม๓ ;

ภะคะวาต.9 เปนผมความจำเรญจำแนกธรรมสงสอนสตว.

๑ บทนเปนบทสวดสรรเสรญพระพทธคณ ๙ ประการ เรยกวา นวหรคณ (ดตามเลขอารบค) ๒ วชชา แปลวา ความรแจง ม ๓ คอ ความรแจงททำใหระลกชาตได, ความรแจงททำให รการเกดและตายของสตวโลกวาเปนไปตามกรรม, ความรแจงททำใหพระองค สนจากอาสวกเลส จรณะ แปลวา ความประพฤต หมายถงขอปฏบตทนำไปสการบรรล วชาความรแจงนน ๓ ผร หมายถง ทรงเปนผรแจงในธรรมอนเปนเครองตรสร คออรยสจ ๔ (ทกข สมทย นโรธ มรรค) ผตน หมายถง ทรงเปนผตนจากความหลบดวยอำนาจของกเลส, ผเบกบาน หมายถง ทรงเปนผมความสขความเบกบาน ความอมใจในภาวะทพน จากกเลสนน

ô. º·ÊÃÃàÊÃÔÞ¾Ãоط¸¤Ø³ ô. º·ÊÃÃàÊÃÔÞ¾Ãоط¸¤Ø³

16 ¾Ø·¸Ä·¸ÔìªÔ¹ºÑÞªÃáÅФÓÊ͹ÊÁà´ç âµ

õ. º·ÊÃÃàÊÃÔÞ¾ÃиÃÃÁ¤Ø³ñ

สวากขาโต ภะคะวะตา ธมโม,1 พระธรรม เปนธรรมทพระผมพระภาคเจา ตรสไวดแลว ;

สนทฏฐโก,2 เปนสงทผศกษาและปฏบตพงเหนไดดวยตนเอง ;

อะกาลโก,3 เปนสงทปฏบตได และใหผลไดไมจำกดกาล ;

เอหปสสโก,4 เปนสงทควรกลาวกะผอนวาทานจงมาดเถด๒ ;

โอปะนะยโก,5 เปนสงทควรนอมเขามาใสตว๓ ;

ปจจตตง เวทตพโพ วญหต.๔,6 เปนสงทผรกรไดเฉพาะตน.

คำสงสอนของพระพทธเจายอใหเหลออยางเดยวคอ “ความไมประมาท”

หรอ “สต” สต คอความระลกได ความนกได ความไมเผลอ ไมหลงลม แบงเปน

๒ อยาง คอ นกไดกอนทำ กอนพด กอนคดในกจการตางๆ หากคนมสตนกได

อยางน ยอมทำงานไมผดพลาด ไมขาดตกบกพรอง ทำงานไดเรยบรอย นกได

ภายหลง คอนกถงงานททำคำทพดไวแลวได ไมลมเลอน ระลกอยเสมอเพอหาขอ

บกพรอง เพอหาทางแกไข หรอเพอดำรงความดไว ใชคกบ สมปชญญะ ความรตว

คอรตวเองอยเสมอขณะททำ ขณะทพด ขณะทเปนอะไรอย รตวไดอยางนยอมทำ

ใหไมลมตว ไมหลงงมงาย รจกหนาท รจกรบผดชอบ ทำงานดวยความมเหตผล

ไมทำตามอารมณ ทำงานไดรวดเรว คลองตวและไมผดพลาด

๑ บทนเปนบทสวดสรรเสรญธรรมคณ ๖ ประการ (ดตามเลขอารบค) ๒ หมายถง เปนคำสอนทเปนความจรง พรอมใหเขามาพสจนและปฏบตดวยตนเองกอนจงเชอ ๓ หมายถง พระธรรมทเปนสจธรรมและความดนน ควรเขาไปศกษาและนอมนำมาปฏบต ๔ อานวา วน-ย-ฮ-ต แปลวา ผร

หรอ “สต

õ. º·ÊÃÃàÊÃÔÞ¾ÃиÃÃÁ¤Ø³ õ. º·ÊÃÃàÊÃÔÞ¾ÃиÃÃÁ¤Ø³

สวากขาโต ภะคะวะตา ธมโม,

17Êӹѡ¾ÔÁ¾�àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ�

ö. º·ÊÃÃàÊÃÔÞ¾ÃÐÊѧ¦¤Ø³ñ

สปะฏปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ,1 สงฆสาวกของพระผมพระภาคเจา หมใด, ปฏบตดแลว๒;

อชปะฏปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ,2 สงฆสาวกของพระผมพระภาคเจาหมใด, ปฏบตตรงแลว๓;

ญายะปะฏปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ,3 สงฆสาวกของพระผมพระภาคเจาหมใด, ปฏบตเพอรธรรม

เปนเครองออกจากทกขแลว๔;

สามจปะฏปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ,4 สงฆสาวกของพระผมพระภาคเจาหมใด, ปฏบตสมควรแลว ;

๑ บทน เปนบทสวดสรรเสรญคณของพระสงฆ ๙ ประการ (ดตามเลขอารบค) พระสงฆ เปรยบเหมอนดอกไมทมาจากทตางๆ เมอเราบชาพระดวยดอกไมกเทากบวาเราบชา พระสงฆ ๒ หมายถง ปฏบตเพอบรรลมรรค (๔) ผล (๔) และพระนพพาน ๓ หมายถง ปฏบตตามพระธรรมวนยทพระพทธเจาบญญตไว และไมปฏบตเพอหวงลาภ สกการะ ๔ หมายถง ปฏบตเพอใหรแจงเหนจรงในสจธรรมทงปวงททำใหหมดจากทกข

ö. º·ÊÃÃàÊÃÔÞ¾ÃÐÊѧ¦¤Ø³ö. º·ÊÃÃàÊÃÔÞ¾ÃÐÊѧ¦¤Ø³ñ

สปะฏปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ,1 สงฆสาวกของพระผมพระภาคเจา หมใด, ปฏบตดแลว

อชปะฏปนโน ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ,2

พระสงฆคอ สาวกของพระพทธเจา ผปฏบตดปฏบตชอบ

สบทอดพระพทธศาสนา ใหอยคกบคนไทยตลอดกาล

18 ¾Ø·¸Ä·¸ÔìªÔ¹ºÑÞªÃáÅФÓÊ͹ÊÁà´ç âµ

ยะททง, ไดแกบคคลเหลานคอ :- จตตาร ปรสะยคาน อฏฐะ ปรสะปคคะลา, คแหงบรษ ๔ ค๑ นบเรยงตวบรษได ๘ บรษ ;

เอสะ ภะคะวะโต สาวะกะสงโฆ, นนแหละ สงฆสาวกของพระผมพระภาคเจา ;

อาหเนยโย,5 เปนสงฆควรแกสกการะทเขานำมาบชา ;

ปาหเนยโย,6 เปนสงฆควรแกสกการะทเขาจดไวตอนรบ ;

ทกขเณยโย,7 เปนผควรรบทกษณาทาน๒;

อญชะลกะระณโย,8 เปนผทบคคลทวไปควรทำอญชล๓;

อะนตตะรง ปญญกเขตตง โลกสสาต.9 เปนเนอนาบญของโลก๔ ไมมนาบญอนยงกวา.

๑ คแหงบรษ ๔ ค คอ คท ๑ เรยกวา พระโสดาบน แปลวา ผถงกระแสแหงพระ นพพาน ม ๓ ประเภท คอ ผเกดอกชาตเดยว, ผเกดอกเพยง ๒-๓ ชาต, และผเกด อกไมเกน ๗ ชาต กบรรลเปนพระอรหนต คท ๒ เรยกวา พระสกทาคาม แปลวา ผกลบมาสโลกนอกครงเดยว คอเกดอกชาตเดยวกบรรลเปนพระอรหนต คท ๓ เรยกวา พระอนาคาม แปลวา ผไมมาสโลกนอก คอ ผเปนพระอนาคามหลงจาก ตายไปแลวจะไปเกดในพรหมโลกและบรรลเปนพระอรหนตในทนน คท ๔ เรยกวา พระอรหนต (อานวา อะระหน) แปลวา ผหางไกลจากกเลส. (ถาอานวา ออระหน แปลวา ความเปนพระอรหนต) ๒ แปลวา การใหของทำบญ หมายถง เปนผสมควรรบของทเขานำมาถวาย ๓ แปลวา การประนมมอ หมายถง เปนผสมควรรบการยกมอขนกราบไหวจากผอน ๔ เนอนาบญของโลก หมายถง เปนแหลงเพาะปลกและเผยแพรบญคอความด ทยอดเยยมของโลก

19Êӹѡ¾ÔÁ¾�àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ�

÷. ¤Ó͸ÔÉ°Ò¹¨ÔµÀÒǹÒ

อกาสะ อกาสะ ขาพเจาจะเจรญสวดมนตภาวนาธรรมบชาคณ

พระรตนตรย เพอสรางสมทศบารมธรรมในจต มทาน ศล เนกขมมะ

ปญญา วรยะ ขนต สจจะ อธษฐาน เมตตา อเบกขา เจรญอทธบาททง ๔

ดวยความพอใจในความเพยร ใหความสนใจและความใครครวญ

พจารณา ใหสงหารนวรณทง ๕ อนมกามฉนทะ ความพยาบาท ความงวง

ขณะปฏบต ความคดฟงซาน ความลงเลสงสย ใหมนมลายหายออกไป

มวตก วจารณ ปต สรรวมสขเอกคตาเขามาแทนท ใหถงฌานสมาบต

จนเดนทางเขาสมรรคาพระอรยบคคล ลางธลกเลสใหสญ ตดมลอาสวะ

ใหสน หางไกลสงโยชนทงปวง ลวงถงพระนพพานทยงใหญ

ขาพเจาขออาราธนาบารมพระพทธเจา พระธรรมเจา และพระ

อรยสงฆทกพระองค มสมเดจโตแหงวดระฆงเปนทสด จงมาเปนทพง

แกขาพระพทธเจา ทำลายทกขกายทกขใจใหเหอดหาย ทำลายมาร

ตณหาใหพนาศ ขอใหพนเคราะห ปราศจากทกขโศกโรคภยและ

อนตรายภยพบตทงปวง ขอใหขาพเจามอายยนยาว มโชคลาภ มความ

สขสรสวสด เจรญตอไปทงในปจจบน กาลอนาคต และภพหนา

ณ กาลบดเดยวนเทอญ ฯ

บทนเปนการตงจตอธษฐานในการเรมตนทำความดคอการสวดมนต

เพอใหจตนง การสวดมนตทจะสำเรจประโยชนนน ตองมความพรอมดวยกาย

วาจา ใจ กลาวคอ กายตองสำรวมเรยบรอยสงบ วาจา ขณะสวดกสวดใหถกตอง

ทงอกขระและทำนอง ใหมเสยงดงพอประมาณ และใจตองจดจออยกบบทสวดนน

อยาคลอนแคลน เมอทำไดเชนนชอวาเปนการดพรอม คณความดตางๆ กจะ

เกดมขนอยางแนนอน

บทนเปนการตงจตอธษฐานในการเรมตนทำความดคอการสวดมนต

เพอใหจตนง การสวดมนตทจะสำเรจประโยชนนน ตองมความพรอมดวยกาย

÷. ¤Ó͸ÔÉ°Ò¹¨ÔµÀÒǹÒ÷. ¤Ó͸ÔÉ°Ò¹¨ÔµÀÒǹÒ

20 ¾Ø·¸Ä·¸ÔìªÔ¹ºÑÞªÃáÅФÓÊ͹ÊÁà´ç âµ

ø. ¾ÃФҶҪԹºÑÞªÃ

ÊÁà 稾ÃоزҨÒÃÂ� (âµ ¾ÃËÁÃѧÊÕ)

คำอธษฐานกอนสวดภาวนา

ปตตะกาโม ละเภ ปตตง ธะนะกาโม ละเภ ธะนง อตถ กาเย กายะญายะ เทวานง ปยะตง สตะวา.

คำแปล : ผปรารถนาบตร พงไดบตร ผปรารถนาทรพย พงได

ทรพย บณฑตไดฟงมาวา ความเปนทรกทชอบใจของเหลาเทวดาและ

มนษยมอยในกาย (เรา) เพราะเรารไดดวยกาย.

สวดมนตตองอธษฐาน ใหทานตองตงใจ คำวา “อธษฐาน” หมายถง

การตงใจมงผลอยางใดอยางหนง การตงจตรองขอสงใดสงหนงตอสงศกดสทธ หรอ

การนกปรารถนาสงทตองการจากสงศกดสทธ เชน ตงจตอธษฐานขอพรจากพระ

นกอธษฐานในใจขอใหเดนทางแคลวคลาด เปนตน การใหทานกเชนกนตองตงใจให

ดวยความจรงใจ ไมใชใหอยางเสยไมได

การสวดพระคาถาชนบญชรนน กเพอตองการความศกดสทธเขมขลงมาเปน

พลงใหใจคดดคดชอบ ความจรงนนสงศกดตางๆ ไมจำเปนทจะตองอยนอกตวเรา

เสมอไป พระพทธเจาตรสวา ตนแลเปนทพงแหงตน เราสามารถเสกมนตใสใจ

ดวยตวเอง ดวยความตระหนกรและนอมนำคณของพระรตนตรยเขามาไวในตน แลว

ทำตนใหเปนสงรองรบพระคณดงกลาว หรอทำตวใหเปนเหมอนแทนบชา ดงคำ

กลาวในคาถานำของพระคาถาชนบญชรทวา อตถ กาเย กายะญายะ.. ซงแปลวา

มอยในกาย รไดดวยกาย นเปนเครองแสดงใหเหนวาความศกดสทธหรอพลานภาพ

อนยงใหญของพระรตนตรยนน เราสามารถเสกสรางใหเกดขนไดจรงๆ

การตงใจมงผลอยางใดอยางหนง การตงจตรองขอสงใดสงหนงตอสงศกดสทธ หรอ

21Êӹѡ¾ÔÁ¾�àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ�

บทนเปนมนตคาถาทแตงขนมาเพอใชสวดภาวนาใหจตสงบนงกอนทจะสวด

พระคาถาชนบญชร เพราะตามธรรมชาตนนจตของคนเรามกจะดนรนกวดแกวงเหมอน

ลงทวงซกซนไปโนนมานตลอดเวลา หากเรายงไมมความพรอมในจตใจ การสวด

ภาวนาพระคาถาชนบญชรกไมสำเรจผลได ถงจะสำเรจแตกยงไมเตมเมดเตมหนวย

เพอใหการดำเนนชวตในแตละวนราบรน ไรอปสรรคขวากหนาม เบองตนตองมจตใจ

ทมนคงไมหวนไหว การทจะมใจมนคงนนตองสรางศรทธาคอความเชอมนขนในใจ

ใหไดกอน ดงพทธภาษตวา ศรทธาทตงมน ยอมสำเรจประโยชน และศรทธาทจะสำเรจ

ประโยชนอยางแทจรงนนตองเปนศรทธาทประกอบดวยปญญา

กอนทจะออกจากบานไปเผชญกบสงตางๆ ภายนอก หากมเวลาวางควร

เสยสละเวลาสกนด เพอทำจตใจใหมนคงเปนสมาธ เสรมสรางพลงใจใหแขงแกรงดวยการ

สวดมนต อานสงสจากการสวดมนตจะทำใหสมองปลอดโปรงโลงใจ พรอมทจะเผชญ

กบสงตางๆ อยางมสต

อตป โส ภะคะวา ยะมะราชาโน

ทาวเวสสวณโณ มะระณง สขง

อะระหง สคะโต นะโมพทธายะ.

พระคาถาชนบญชร เพราะตามธรรมชาตนนจตของคนเรามกจะดนรนกวดแกวงเหมอน

ÀÒǹÒÁ¹µ�¤Ò¶ÒÇ‹Ò

อะระหง สคะโต นะโมพทธายะ.

22 ¾Ø·¸Ä·¸ÔìªÔ¹ºÑÞªÃáÅФÓÊ͹ÊÁà´ç âµ

ปญหาอปสรรคตางๆ ทถาโถมเขามาหาเรานน ถามองกนใหดๆ กคอมารราย

ทจะเขามาบนทอนกำลงใจทำใหเราทอแท เพอไมใหเราทำความดสำเรจ แมพระพทธเจา

กอนทจะตรสรพระอนตรสมมาสมโพธญาณ กถกพญามารและเสนามารเขามา

ขดขวางเพอมใหตรสร แตพระพทธองคกทรงชนะดวยการระลกถงบารม ๑๐

ประการ ทำใหนางวสนธราแมพระธรณมาเปนพยาน จนพญามารและเสนาตอง

พายแพกลบไป

คำวา มาร ในทางพทธศาสนาแปลวา ผทำใหตาย, ผฆา หมายถงผขดขวาง

มใหมโอกาสทำความดไดโดยสะดวก หรอผขจดคณงามความดในบคคลออกไป

ม ๕ อยาง ไดแก ๑) ขนธมาร มารคอรางกาย ๒) กเลสมาร มารคอกเลส

๓) อภสงขารมาร มารคออกศลกรรม ๔) เทวปตตมาร มารคอเทวบตร ๕) มจจมาร

มารคอความตาย

๑ บางฉบบเปน ชะยาสะนากะตา แปลไดความเหมอนกน ๒ หมายถง ทประทบใตตนพระศรมหาโพธในวนตรสรของพระพทธเจา ๓ อานวา อะ-มะ-ตะ-รด หมายถง รสแหงธรรมทเปนอมตะคออรยสจ ๔ (ทกข สมทย นโรธ มรรค)

๑. ชะยาสะนาคะตา๑ พทธา เชตะวา มารง สะวาหะนง จะตสจจาสะภง ระสง เย ปวงส นะราสะภา.

ปญหาอปสรรคตางๆ ทถาโถมเขามาหาเรานน ถามองกนใหดๆ กคอมารราย

ทจะเขามาบนทอนกำลงใจทำใหเราทอแท เพอไมใหเราทำความดสำเรจ แมพระพทธเจา

คำแปล : พระพทธเจาผองอาจ

ในหมชนประทบนง ณ ชยอาสน-

บลลงก๒ ทรงชนะพญามาร ผพรง

พรอมดวยเสนามารแลว เสวย

อมตรส๓ คออรยสจ ๔ ประการ

อนทำใหผรแจงขามพนจากทกข

ทงปวงได.

23Êӹѡ¾ÔÁ¾�àÅÕè§àªÕ§ à¾ÕÂÃà¾×è;ط¸ÈÒʹ�

กลางกระหมอมเปนศนยกลางแหงชวต เปนสวนทเปนสดยอดของรางกาย

ถอเปนอวยวะทสงทสด อกนยหนงจงเปนทตงของเปาหมายสงสดแหงชวตดวย

คนเราตองมเปาหมายและตองไปถงเปาหมายทตงไวใหได ในทางพระพทธศาสนาสอน

ไววา คนทจะทำอะไรสำเรจนนตองตงอยในคณธรรมทเรยกวา อทธบาท แปลวา

คณเครองหรอขอปฏบตทนำไปสความสำเรจ ม ๔ อยาง คอ ๑) ฉนทะ คอ ความพอใจ

รกใครในงานททำ ๒) วรยะ ความเพยร ลงมอทำดวยความหมนขยนอดทน ๓) จตตะ

ความเอาใจใส ไมทอดทงธระในกจการงานททำ ๔) วมงสา หมนตรตรองพจารณา

หาเหตและผลในงานททำวาดหรอไมอยางไร เมอทำไดทงหมดนยอมมความ

สำเรจเปนเบองหนา

๑ คอ ๑. พระตณหงกร ๒. พระเมธงกร ๓. พระสรณงกร ๔. พระทปงกร ๕. พระโกณฑญญะ ๖. พระมงคละ ๗. พระสมนะ ๘. พระเรวตะ ๙. พระโสภตะ ๑๐. พระอโนมทสส ๑๑. พระปทมะ ๑๒. พระนารทะ ๑๓. พระปทมตตระ ๑๔. พระสเมธะ ๑๕. พระสชาตะ ๑๖. พระปยทสส ๑๗. พระอตถทสส ๑๘. พระธมมทสส ๑๙. พระสทธตถะ ๒๐. พระตสสะ ๒๑. พระผสสะ ๒๒. พระวปสส ๒๓. พระสข ๒๔. พระเวสสภ ๒๕. พระกกสนธะ ๒๖. พระโกนาคมนะ ๒๗. พระกสสปะ ๒๘. พระโคตมะ (องคปจจบน)

๒. ตณหงกะราทะโย พทธา อฏฐะวสะต นายะกา สพเพ ปะตฏฐตา มยหง มตถะเก เต มนสสะรา.

คำแปล : พระพทธเจา ๒๘ พระองค๑

มพระพทธเจาทรงพระนามวาตณหงกร

เปนตนเหลานน ขออญเชญพระพทธเจา

ผเปนจอมมนทกพระองคมาประดษฐาน

ณ กลางกระหมอมของขาพเจา.

24 ¾Ø·¸Ä·¸ÔìªÔ¹ºÑÞªÃáÅФÓÊ͹ÊÁà´ç âµ

ศรษะเปนทบรรจสมองซกซายใชขบคดพจารณาเหตและผล สวนสมอง

ซกขวาใชคดจนตนาการสรางสรรคสงตางๆ เปนศนยกลางแหงการคด การวางแผน

การสรางเปาหมาย และวธการทจะทำใหบรรลเปาหมายนน บทนเปนการอญเชญ

พระพทธเจามาประดษฐานบนศรษะเพอใหเกดความคดแตกฉาน คดด มเปาหมาย

การอญเชญพระธรรมประดษฐานทดวงตาทงสองขาง ธรรมชาตสรางดวงตา

ใหเรามา ๒ ขางนนเพอจะใหมองดสงตางๆ ใหไดมาก แบงออกเปน ๒ อยาง คอ

๑) ตานอก หมายถงดวงตาคอตาเนอ ๒) ตาใน หมายถงความรและสตปญญา ดวงตา

สองประเภทนมความสำคญมากในการดำเนนชวตของแตละคน ตานอกใชมอง

สงตางๆ สวนตาในสำคญทสด เพราะแมจะมตาเนอมองเหนทกอยาง แตถาขาดสต

ปญญาแลวไมสามารถดำเนนชวตใหดได แตคนตาบอดหากมปญญากเลยงชวตได

ไมยากนก

การอญเชญพระสงฆประดษฐานอยทอก แสดงถงความฮกเหมกลาหาญ

สามารถตอสกบอปสรรคปญหาตางๆ ได เมอคบเพอนฝงกตองมความเขาอกเขาใจกน

๓. สเส ปะตฏฐโต มยหง พทโธ ธมโม ทะวโลจะเน สงโฆ ปะตฏฐโต มยหง อเร สพพะคณากะโร.

ศรษะเปนทบรรจสมองซกซายใชขบคดพจารณาเหตและผล สวนสมอง

ซกขวาใชคดจนตนาการสรางสรรคสงตางๆ เปนศนยกลางแหงการคด การวางแผน

คำแปล : ขออญเชญพระพทธเจา

ประดษฐานบนศรษะของขาพเจา

พระธรรมประดษฐานทดวงตา

ทงสองของขาพเจา พระสงฆผเปน

อากรบอเกดแหงคณความดทงปวง

อยทอกของขาพเจา.