ماالریاماالریا پالسمودیومپالسمودیومجنس جنس::.ماالریا شایعترین بیماری انگلی دنیا است.ماالریا شایعترین بیماری انگلی دنیا است میلیون نفر به آن مبتال می میلیون نفر به آن مبتال می 300300 ـ ـ 500500 ساالنه ساالنه

درصد در کشورهای آفریقایی( درصد در کشورهای آفریقایی(8080شوند )شوند )

میلیون نفر جان خود را به علت میلیون نفر جان خود را به علت 11ـ ـ 22 و هر ساله و هر ساله درصد بچه های درصد بچه های 8080ابتال به آن از دست می دهند )ابتال به آن از دست می دهند )

سال(. سال(. 55زیر زیر

انکلهای ماالریای انسانی گونه هایی از جنس انکلهای ماالریای انسانی گونه هایی از جنس هستند که هستند که اسپوروزوااسپوروزوا و از رده ی و از رده ی پالسمودیومپالسمودیوم

در گلبول در گلبول ( آنها ( آنها شیزوگونیشیزوگونی ) )چرخه ی غیرجنسیچرخه ی غیرجنسی چرخه ی جنسیچرخه ی جنسی و و های قرمز مهره دارانهای قرمز مهره داران

صورت می گیرد. صورت می گیرد. در پشه هادر پشه ها( آنها ( آنها اسپوروگونیاسپوروگونی))

ماالریا، پالودیسم، تب گرمسیری و تب نوبه ماالریا، پالودیسم، تب گرمسیری و تب نوبهاسامی دیگر این بیماری هستند.اسامی دیگر این بیماری هستند.

چرخه زندگیچرخه زندگی

باالترین میزان انگل در باالترین میزان انگل در پالسمودیوم فالسیپارومپالسمودیوم فالسیپاروم ـ ـ 4040( را ایجاد می کند و گاهی ( را ایجاد می کند و گاهی پارازیتمیپارازیتمیخون )خون )

گلبول های قرمز را آلوده می کند. گلبول های قرمز را آلوده می کند.1010%%

ترجیحا ترجیحا پالسمودیوم ویواکس و پالسمودیوم اووالهپالسمودیوم ویواکس و پالسمودیوم اوواله را مورد حمله قرار می دهند، را مورد حمله قرار می دهند،سلول های جوانسلول های جوان

سلول های سلول های انطباق ویژه ای با انطباق ویژه ای با پالسودیوم ماالریهپالسودیوم ماالریهپالسمودیوم پالسمودیوم دارد در حالیکه دارد در حالیکه رسیده و پیرتررسیده و پیرتر

آلوده می آلوده می فالیسپاروم، سلول ها را در هر سنیفالیسپاروم، سلول ها را در هر سنیکند.کند.

پالسمودیوم ویواکس شایع ترین گونه پالسمودیوم پالسمودیوم ویواکس شایع ترین گونه پالسمودیومدر ایران است.در ایران است.

احتماال احتماال عود تأخیری پالسمودیوم ویواکس و ماالریهعود تأخیری پالسمودیوم ویواکس و ماالریه ناشی از برخی اشکال انگل در سلو لهای کبدی ناشی از برخی اشکال انگل در سلو لهای کبدی

هستند که به صورت خفته باقی مانده و سپس رشد هستند که به صورت خفته باقی مانده و سپس رشد خود را ازسر می گیرند .خود را ازسر می گیرند .

.اشکال خفته ی کبدی هیپنوزوایت نام دارند.اشکال خفته ی کبدی هیپنوزوایت نام دارند

که به که به پالسمودیوم ماالریهپالسمودیوم ماالریهدر عفونتهای ناشی از در عفونتهای ناشی از خوبی درمان نشده اند انگل به مقدار کم می خوبی درمان نشده اند انگل به مقدار کم می

در خون محیطی باقی بماند. در خون محیطی باقی بماند. سال سال2525 ـ ـ 3030تواند تواند

سیاهپوستان آفریقا که اغلب فاقد آنتی ژن دافی سیاهپوستان آفریقا که اغلب فاقد آنتی ژن دافیمی باشند به عفونت تجربی و طبیعی با می باشند به عفونت تجربی و طبیعی با

پالسمودیوم ویواکس مقاوم هستند.پالسمودیوم ویواکس مقاوم هستند.

وجود اختالل هموگلوبین داسی شکل نوعی از وجود اختالل هموگلوبین داسی شکل نوعی ازمقاومت به پالسمودیوم فالسیپارم می باشد که مقاومت به پالسمودیوم فالسیپارم می باشد که

گرچه مانع از عفونت نمی شود اما سبب محدود گرچه مانع از عفونت نمی شود اما سبب محدود کردن عفونت شدید و کشنده می شود.کردن عفونت شدید و کشنده می شود.

بر این اساس ماالریای ویواکس » سه یک خوش بر این اساس ماالریای ویواکس » سه یک خوشخیم«خیم«

»فالسیپاروم » سه یک بدخیم« فالسیپاروم » سه یک بدخیم ماالریای ناشی از پالسمودیوم ماالریه » چهار ماالریای ناشی از پالسمودیوم ماالریه » چهار

یک« نامیده می شود.یک« نامیده می شود.

تشخیصتشخیص

تشخیص قطعی ماالریا با شناسایی تشخیص قطعی ماالریا با شناساییمیکروسکوپی انگل در گسترش خونی میکروسکوپی انگل در گسترش خونی

صورت می گیرد.صورت می گیرد.

گامتوسیت گونه های مختلف ممکن است گامتوسیت گونه های مختلف ممکن استبه طور مداوم در خون حضور داشته باشند به طور مداوم در خون حضور داشته باشند ولی گامتوسیت پالسمودیوم فالسیپاروم تا ولی گامتوسیت پالسمودیوم فالسیپاروم تا

روز پس از شروع نشانه های بیماری روز پس از شروع نشانه های بیماری 1010دیده نمی شود. دیده نمی شود.

دقیقه دقیقه 1515گسترش نازک خون حداقل باید گسترش نازک خون حداقل باید مورد بررسی قرار گیرد، در حالی که مورد بررسی قرار گیرد، در حالی که

دقیقه ای گسترش ضخیم، در دقیقه ای گسترش ضخیم، در 55جستجوی جستجوی صورت وجود انگل، آن را مشخص خواهد صورت وجود انگل، آن را مشخص خواهد

کرد.کرد.

گسترش ضخیم مفیدترین روش گسترش ضخیم مفیدترین روش جستجوی انگل ماالریا است.جستجوی انگل ماالریا است.

مقاومت داروییمقاومت دارویی

RIRI خفیف ترین شکل مقاومت، با پاک شدن اولیه خفیف ترین شکل مقاومت، با پاک شدن اولیه ی انگل از خون و سپس بازگشت آن در عرض یک ی انگل از خون و سپس بازگشت آن در عرض یک

ماه پس از شروع درمان مشخص می شود.ماه پس از شروع درمان مشخص می شود.

RIIRII بیانگر کاهش تعداد انگل در خون پس از بیانگر کاهش تعداد انگل در خون پس از شروع درمان ولی عدم پاک شدن خون و افزایش شروع درمان ولی عدم پاک شدن خون و افزایش

مجدد تعداد انگل است.مجدد تعداد انگل است.

در درRIIIRIII شدیدترین شکل مقاومت ، در طی ، شدیدترین شکل مقاومت ، در طی ،درمان تعداد انگلها در خون نه تنها تغییر مهمی درمان تعداد انگلها در خون نه تنها تغییر مهمی

نمی کند بلکه افزایش هم نشان می دهد. نمی کند بلکه افزایش هم نشان می دهد.

در مقاومت سطح در مقاومت سطحRIRI می توان کلروکین را مجددا می توان کلروکین را مجددا تجویز کرد.تجویز کرد.

در تمام سطوح مقاومت می توان از داروهای در تمام سطوح مقاومت می توان از داروهای استفاده کرد. استفاده کرد.فانسیدارفانسیدارسطوح باالتر مثل سطوح باالتر مثل

همه گیر شناسیهمه گیر شناسی

22ـ ـ 99معرف درصد کودکان بین معرف درصد کودکان بین ، ، شاخص طحالشاخص طحال ساله ی دارای طحال بزرگ است.ساله ی دارای طحال بزرگ است.

یک جمعیت عبارت از درصد کوکان یک جمعیت عبارت از درصد کوکان شاخص انگلیشاخص انگلی ساله ای است که در یک گسترش ضخیم خون ساله ای است که در یک گسترش ضخیم خون 22ـ ـ 99

آنها پالسمودیوم دیده شود.آنها پالسمودیوم دیده شود. کودکان به ویژه افراد بسیار کم سن در مناطق کودکان به ویژه افراد بسیار کم سن در مناطق

بسیار اندمیک، شاخص انگلی بسیار باالتری نسبت بسیار اندمیک، شاخص انگلی بسیار باالتری نسبت به بزرگساالن نشان می دهند.به بزرگساالن نشان می دهند.

منطقه عمده ماالریا وجود دارد: منطقه عمده ماالریا وجود دارد:22در ایران در ایران منطقه شمال رشته کوههای زاگرس و منطقه منطقه شمال رشته کوههای زاگرس و منطقه

جنوب آن.جنوب آن.

در منطقه شمال پس از عملیات مبارزه سال در منطقه شمال پس از عملیات مبارزه سال ماالریا کنترل شده، و انتقال محلی اغلب ماالریا کنترل شده، و انتقال محلی اغلب 19501950

صورت نمی گیرد و در صورتی که صورت بگیرد به صورت نمی گیرد و در صورتی که صورت بگیرد به شکل تجمعات کوچک بیماری می باشد. شکل تجمعات کوچک بیماری می باشد.

پیشگیریپیشگیری

دستکاری محیط زیستدستکاری محیط زیست:: خشک کردن مردابها و سایر اماکن تخمگذاری پشه خشک کردن مردابها و سایر اماکن تخمگذاری پشه

ها جهت گرفتن منابع آب از پشه و عدم امکان ها جهت گرفتن منابع آب از پشه و عدم امکان تخمگذاری.تخمگذاری.

مبارزه باالروپشهمبارزه باالروپشه:: جهت این کار اغلب نفت و ترکیبات نفتی در جهت این کار اغلب نفت و ترکیبات نفتی در

مردابها و محل تخمگذاری پشه ریخته می شود که مردابها و محل تخمگذاری پشه ریخته می شود که سبب آلودگی فراوانی می شود.سبب آلودگی فراوانی می شود.

روشهای مبارزه زیستیروشهای مبارزه زیستی:: می باشد که می باشد که ماهی گامبوزیاماهی گامبوزیا شامل استفاده از شامل استفاده از

الروپشه را می خورد، البته این ماهی، تخم سایر الروپشه را می خورد، البته این ماهی، تخم سایر ماهیها را نیز می خورد وسبب به خطر انداختن ماهیها را نیز می خورد وسبب به خطر انداختن

نسل آنها می شود.نسل آنها می شود.

سمی سمی باسیلوس اسفریتوسباسیلوس اسفریتوس نوعی باکتری به نام نوعی باکتری به نام تولید می کند که سبب مرگ الروپشه می شود.تولید می کند که سبب مرگ الروپشه می شود.

مبارزه با پشه بالغمبارزه با پشه بالغ::.سم پاشی به دو روش صورت می گیرد. سم پاشی به دو روش صورت می گیرد

سم پاشی ابقایی اماکن انسانیسم پاشی ابقایی اماکن انسانی::

ماه رو ی سطوح باقی می ماند و ماه رو ی سطوح باقی می ماند و 66 تا تا 22که سم حدود که سم حدود در ایران بخصوص از سموم آیگون و دایگون استفاده می در ایران بخصوص از سموم آیگون و دایگون استفاده می

شود.شود.

سم پاشی هوایی چندان موثر نیستسم پاشی هوایی چندان موثر نیست..

در ایران آنوفل استنفنسی نسبت به بسیاری از حشره در ایران آنوفل استنفنسی نسبت به بسیاری از حشره )دی کلرو دی فنیل تری کلرو اتان(، )دی کلرو دی فنیل تری کلرو اتان(، DDTDDTکشها نظیر کشها نظیر

مقاومت پیدا کرده است. مقاومت پیدا کرده است.دیلدریندیلدرین و و ماالتیونماالتیون

درمبارزه با درمبارزه با اندوفیل یا اگزوفیل بودن پشهاندوفیل یا اگزوفیل بودن پشهدانستن دانستن سمپاشی منزل در سمپاشی منزل در آن بسیار مفید می باشد چرا که آن بسیار مفید می باشد چرا که

..مورد پشه های اگزوفیل چندان مفید نیستمورد پشه های اگزوفیل چندان مفید نیست

استفاده از پشه بنداستفاده از پشه بند:: به خصوص مواردی به خصوص مواردی استفاده گسترده از پشه بند استفاده گسترده از پشه بند

در کشورهای در کشورهای که با سم پیرتروئید آغشته باشدکه با سم پیرتروئید آغشته باشدآفریقایی بسیار مفید است.آفریقایی بسیار مفید است.