การจดทำางบประมาณทมมตหญงชาย(GENDER RESPONSIVE BUDGETING)

ผศ. ดร. ภาคภม ฤกขะเมธ

Gender responsive Budgeting (GRB)

“การจดการงบประมาณ คำานงถง ความจำาเปนและผลประโยชนทแตกตางกนของกลมตางๆ ของพลเมอง-ทเปนหญง-ชาย , ผใหญ คนชราและกลมตางๆ โดยมจดมงหมายในการกระจายทรพยากร ในการทำาใหสามารถเกดความเทาเทยม (equitable) เพอตอบสนองความตองการของทกคนในสงคมมากยงขน”

ใชหรอไม?- งบสำาหรบผหญง-ผชาย - การแบงงบประมาณทเทากน 50 : 50- การจดสรรพเศษ (Special

Allocation)สำาหรบผหญง

“การจดทำางบประมาณ ทมการวเคราะหและคำานงถงความแตกตางระหวางหญง ชาย ทคำานงงานและภาคสวนทไมไดรบคาตอบแทน

เศรษฐกจภาคอภบาล (Care Economy) และมองทงแงงบประมาณรายจาย (Expenditure) และรายได (Revenue)”

Household VSIndividuals/Users

สำานกงบประมาณ สำานกนายกรฐมนตร : ตลาคม 2544

Same Treatment = Equal Treatment ?

การพฒนากระแสหลก VS

ความเปนธรรม (Equity)

สำานกงบประมาณ สำานกนายกรฐมนตร : ตลาคม 2544

สถานการณและความ

จำาเปน

พจารณางบจดสรร

ความเพยงพอ

ตดตามงบประมาณท

จดสรร

ประเมนผลนโยบาย

การวเคราะหงบประมาณทคำานงถงมตหญงชาย(Gender Budgeting Analysis)

กระบวนการทนำามตหญงชายเขาสกระแสหลกผานกระบวนการนตบญญตการประเมน

ความจำาเปนของกลมเปา

หมาย

การจดสรรทรพยากร

การนำานโยบายไปปฏบต

การประเมนผลกระทบ

วนองคารท 24 มถนายน 2557

โดย ต ปากเกรด

Gender Blindness ระดบบโยบาย Vs ระดบครอบครวFact คำานงถง ถามถง วเคราะห (บางครง

เคยชนหรอลมเชน การทำางานในบาน ลมนกบทบาท การแบงงานและการเขาถงทรพยากร ทเกดขนจรง)ปญหา สาเหต ความจำาเปนTarget Design

- Knut Wicksell วเคราะหผลกระทบงบประมาณกบกลมตางๆ (Musgrave, 1959)- บกเบกการวเคราะหงบประมาณ ทมมต ญ/ช (Budlender and Sharp,1998)- มองการปฏรป ประสทธภาพ/ประสทธผลของ งานดแลครอบครว (Elson, 2001)- นยยะการกกเกบงบในกระบวนการงบประมาณทกระดบ (Council of Europe, 2003) - ลำาดบความสำาคญใหม รายได/รายจาย (Cagatay ,2003)- นโยบายเปนกลางแตไมเปนธรรม (Rubin and Bartle,2005)- มองอคตและการเสยเปรยบจาก ชนชน ความจน และปจจยอนๆดวย (Budlender ,2006)

แนวคดสำาคญ

กรอบการวเคราะหผลกระทบประเภทท 1

รายจายทจดสรรใหกบกลมเปาหมายใดเปาหมายหนงเปนการเฉพาะ (gender based Expenditure)

ประเภทท 2

รายจายทรฐใชไปในการสงเสรมโอกาสเทาเทยมกนระหวางหญงและชาย (equal opportunity Expenditure)

ประเภทท 3

รายจายสวนใหญทใชในการผลตสนคาและบรการ(Mainstream Expenditure)

(Budlender and Sharp ,1998)

อะไรทไมใช GRB- ไมใช งบสำาหรบผหญง-ผชาย - งบประมาณทเทากน 50 : 50- ไมใชเปนการจดสรรพเศษ (Special

Allocation)

“การจดทำางบประมาณ ทมการวเคราะหและคำานงถงความแตกตางระหวางหญง ชาย ทคำานงงานและภาคสวนทไมไดรบคาตอบแทน

เศรษฐกจภาคอภบาล : Care Economy) และมองทงแงงบประมาณรายจาย (Expenditure) และ รายได (Revenue)”

กจกรรมวเคราะหโครงการ

โครงการนเปน GRB ? ถาไมใชจะปรบอยางไร? ในการปฏบตจรงจำาเปนตองทำาอะไรบาง?

สำานกงบประมาณ สำานกนายกรฐมนตร : ตลาคม 2544

สถานการณและความ

จำาเปน

พจารณางบจดสรร

ความเพยงพอ

ตดตามงบประมาณท

จดสรร

ประเมนผลนโยบาย

การวเคราะหงบประมาณทคำานงถงมตหญงชาย(Gender Budgeting Analysis)

Fact คำานงถง ถามถง วเคราะห (บางครงเคยชนหรอลม เชน การทำางานในบาน ลมนกบทบาท การแบงงานและการเขาถงทรพยากร ทเกดขนจรง)ปญหา สาเหต ความจำาเปน

Target Design

Gender Dis-

aggregated Data

-วเคราะหสถานการณ-วเคราะห

ปญหา/ความจำาเปน

-วเคราะหบทบาท/ความ

สมพนธและการแบงบทบาทของ

หญงชาย

ความตระหนกถงความไมเปนธรรม

โครงการ/แผนงานนโยบาย

กำาหนดการจดสรรงบประมาณ

ลดความเหลอมลำาและความไมเปนธรรมใน

สงคม การพฒนาทเปนธรรมมาก

ขน

สนบสนนใหเกดการพฒนาทม

ความสมดลมากขน

ประโยชนของ GRB1.1 การพฒนาเศรษฐกจและสงคม1.2 การจดสรรและการกระจาย

ทรพยากร ทำาใหเขาถงงายขน1.3 ความโปรงใส และความพรอมรบ

ผดชอบ( Transparency & Accountability)

เทคนค GRB

เครองมอทใชในการจดทำางบประมาณทคำานงมตหญง-ชาย (Diane Elson)

1 .การประเมนนโยบายทคำานงถงมตหญง-ชาย (Gender aware-policy appraisal)

2. การประเมนประโยชนทไดรบจากการจดบรการ และการจดลำาดบความสำาคญของงบประมาณ จำาแนกเพศ (Gender-disaggregated beneficiary assessment of public service delivery)

3. การวเคราะหรายจายสาธารณะทกระทบตอหญงและชาย (Gender-disaggregated public expenditure incidence analysis) หรอ Benefit Incidence Analysis

4. การวเคราะหรายไดภาครฐทกระทบตอหญงและชาย (Gender-disaggregated public revenue incidence analysis)

เครองมอทใชในการจดทำางบประมาณทคำานงมตหญง-ชาย (Diane Elson,2002b)

5 .การวเคราะหงบประมาณแยกเพศ ตามการใชเวลาในแตละวน (Gender-disaggregated analysis of the budget on time use)

6 .กรอบนโยบายทางเศรษฐกจระยะกลางทคำานงถงมตหญงชาย (Gender-aware medium-term economic policy framework)

7 .ขอความในงบประมาณทสะทอนการคำานงถงมตหญง-ชาย(Gender-aware budget statement)

งบประมาณรายจาย การจดเกบรายได การบรการและสวสดการตางๆ การลดภาระและชวยเหลองานในบาน (Care Economy)

ประสบการณในตางประเทศออสเตรเ

ลย

- ประเมนผลกระทบของงบประมาณทมตอผหญงและเดก

ฟลปปนส - จดสรรงบ รอยละ 5 ใน พ.ร.บ.งบประมาณ ไมสำาเรจ - สนบสนนภาคสวนตางๆ เขารวมวางแผนและตรวจสอบ

องกฤษ - วเคราะหจดเกบภาษ และสทธประโยชน- ผลกดนหลก ใหบทบาทผหญงทางเศรษฐกจ รายไดจากผหญงจะนำาไปสสวสดการครอบครวไดมากขน

ออสเตรย - ตพมพหนงสอ เกยวกบ GRB ป ค.ศ. 2002 - วเคราะหการเกบภาษรายได วาผชายไดผลประโยชนจากกระบวนการจดเกบมากกวาผหญง- รเรมในกระทรวงสาธารณสขและกระทรวงกจการสตร

บงคลาเทศ

- เรม GRB ทงใน มหาวทยาลย NGO และกระทรวงกจการสตรและเดก- วเคราะหรายจายโครงการทเปนประโยชนตอ ชาย-หญง - ใชการวจย การเผยแพร - จดทำาฐานขอมลทเออตอ GRB

อนโดนเซย

- จดสรรงบประมาณ รอยละ 5 เพอพฒนาศกยภาพผหญง- ประกาศของประธานาธบด ใหทกหนวยงานและทองถนบรณาการมตหญงชาย ในนโยบายและโครงการ- กฎหมายกระทรวงมหาดไทยใหจดสรรงบประมาณ รอยละ 5 - ตพมพหนงสอ GRB

GRB & Innovation

Q&Aขอบคณครบ

ผศ. ดร. ภาคภม ฤกขะเมธ