28.09.2012

28.09.2012

№39(424)

www.region-pvl.kz

«Регион.kz»облыстық жастар газеті

областная молодежная газета«Регион.kz»

28.09.20122

Хабардар бол!

Бетті дайындаған Құндыз ҚАБЫЛДЕНОВА

Салтанатты рәсімде сөз алған аймақ басшысы «Сәбит Дөнентаев қазақтың маңдайалды классик ақындарының бірі. Оның әдебиет саласына қосқан үлесі мол. Қоғам қайраткерінің құрметіне рухани маңызы жоғары шара ұйымдастырған қала әкімі Болат Бақауовқа ризашылығымды білдіремін. Жастар, келер ұрпақ дарынды да талантты жерлесіміз жайлы білуі тиіс»,- деп атап өтті.

Сонымен қатар, атақты ақын жерлесіміздің атымен көз тоярлық, көркем алаң аталатын болады. Мәдениет сарайына да оның есімі берілді. Осы өнер ордасына жиналған қауым С.Дөнентаевтың «Көркемтай» әңгімесі бой-ынша сахналанған қойылымды тамашала-ды.

Сәбит Дөнентаев (1894—1933) — қазақ ақыны. Оның поэзиясы терең мазмұнды, ойлы болумен бірге көркемдік қырларымен, өзіндік көзқарасымен де ерекшеленеді. Ең алдымен ақынның көптеген өлеңдерінде нақтылық сипат, тұжырымдылық басым. Оның поэзиясының тілі таза, қарапайым, бейнелі де көркем. Сәбит поэзиясында сырттай жарқылдақтық, асқақ лептілік жоқ. Ол өмір шындығын боямасыз қалпында, реалистік сарында суреттейді. Ақын ойға жомарт, сөзге сараң болуға көп көңіл бөледі...

ӨМІРБАЯНЫ1894 жылы Семей облысының Павло-

дар уезiнiң Ақсу болысында туған. Әкесі Дөнентай кедей еді. Руы Арғын ішінде Бәсентиін.

Қасымқажы Ертісбаевтың медресесін бітірген соң өлең жаза бастады.

1916 жылы маусымның 25-інде патша жарлығымен жасы 19 мен 43 арасындағы «бұратана» атайтын халықтарының жігіттері майданға алынды. Солардың арасында Сәбит те болған. Екібастұзда көмір қазатын болды, кейін Рига қаласының өңірінде окоп, ор (траншея) қазған.

1917 жылдың Ақпан төңкерісінен кейін туған жеріне қайтты. Ақпан төңкерісін қолдап басқа Алаш азаматтарымен ұлт азаттық қозғалысына қосылып, қазақ халқына ав-тономия беруіне, халқының өмір деңгейі көтеруіне, өзгеріс пен дамуына шақырады.

Семейде мұғалімдер семинариясында

Екібастұз қаласы әкімдігінің ішкі саясат бөлімі мен «Атамұра» МО бірлесе отырып ҚР Мемлекеттік Рәміздерінің 20 жылдығына және Екібастұз қаласының 55 жылдығына орай «Жас талап» музыкалық байқауын ұйымдастырды. Бұл дәстүрге айналған шара ауыл жастары арасын-да өткізілді. Сайыс шарты бойынша Отан тура-лы әндер шырқалуы тиіс болатын. Қатысушылар бұл талапты жоғары деңгейде орындады. Олар патриоттық, дәстүрлі әндерді әуеле отыра, қазақ музыкасының саздылығын, әуезділігін көрсете білді.

Қазылар алқасы бірінші орынды Зеленая Роща ауылының тұрғыны Кенжебек Қуандыққа беруді ұйғарды. Солнечный қалашығынан кел-ген Зарина Жәкенова екінші орынға ие болды. Ал Төртүй ауылының өнерпазы Жансая Мол-дахметова үшінші орынды қанағат тұтты.

Жыр жазуға құмар, талантты да дарынды жас-тар «Жырлаймын сені, туған өлкем» атты жас ақындардың облыстық байқауында өзара бақ сынасты. Оған 16-25 жас аралығындағы жиыр-ма алты ақын қатысты.

Дәстүрге айналған бұл өнер сайысы мемлекеттік тілдегі қарым-қатынасты арттырып, әдеби тілдің қолданыс аясын кеңейтеді. Жас ақындарды жұртшылыққа таныстырып, олардың өнерін шыңдауға да үлес қосады.

Қазылар алқасы қатысушылардың шығармашылығын, әртістік қабілетін, сахнада өзін-өзі ұстауын ескерді. Олардың шешімі бойын-ша, тілдік өнерді еркін меңгеріп, тамаша жыр жол-дарын жаза білген Оразбек Саяхат бас жүлдені иеленді. Абзал Қабдраш екінші орынды еншіледі. Ал Нұртай Аймырза үздік үштікті қорытындылады.

Ақсу қаласында қазақ ақыны, журна-лист, сықақшы, қоғам қайраткері Сәбит Дөнентаевтың ескерткіші ашылды. Алаң мен қалалық мәдениет сарайына да ақын есімі берілді. Салтанатты шараға облыс әкімі Ерлан Арын, ақынның немересі Тоқтар Дөнентаев және шөбересі Асқар Дайырбеков қатысты.

Ескерткіш авторы – танымал мүсінші, ҚР Суретшілер Одағының мүшесі Тоқтар Ермеков. Ақынның мүсіні қоладан жасалған, биіктігі – екі жарым метр.

оқиды. Сол кезде Семей қазақтың ұлттық қозғалысының мәдени, саяси, рухани орталығына айналады, Алаш-қала деп атайды. Семинария зиялы азаматтар оқып бітірген білім ордасы. Мұнда Жүсіпбек Ай-мауытов, Мұхтар Әуезовтер оқыған, кейін бұл білім мекемесін Шәкен Айманов та оқып бітіреді.

Кеңес үкіметі орнаған соң Сәбит Дөнентаев жаңа үкіметті қолдайды. «Ол қазақ халқына басқа халықтармен тең құқықтарын береді, қарапайым шаруаның өмірін өзгертеді, жесір-жетімдерінің қамын ойлайды» деп сенеді. Мектептерде мұғалім болып жұмыс істейді, үгіт-насихат жасайды, сауатсыздардың көзін ашады. Ол секілді ағартушылар сол кезде керек еді, өз уақытында Ахмет Байтұрсынов, Міржақып Дулатов тағы басқалар мұғалім-ағартушы болып мектептерде сабақ берген.

Баянауылда сотта жұмыс істеген, кейін ор-нына Қаныш Сәтбаев келді.

1923 жылдан бастап Семейдің «Қазақ тілі» үнжариясында жұмыс істейді. Қазақ әліпбиі латын әрпінен құрастырғаны дұрыс деп ойлаған.

Қалың малға тыйым салу үшін күресіп, әйелдердің құқықтарын қорғауда үлес қосқан.

Әйелі — Қорлығайын Қожақызы байдың немересі еді. Сәбиттің әкесі Дөнентай өмір бойы сол Мәннәнбайдың малын баққан. Мәннәнбайдың немересін қалың малсыз алып жұбайы қылған. Баласы Мақсұт 1922 жылы қызылша болып қайтыс болған. Қызы Сәулет 1924 жылы Павлодар облысының Құркөл ауылында туған.

Ақын-демократ, қаламгер, мұғалім-ағартушы, қоғам қайраткері Сәбит Дөнентаев 1933 жылы мамырдың 23-і күні қайтыс болған.

ШЫҒАРМАШЫЛЫҒЫСәбит Дөнентаевтың шығармашылығына

Абайдың, Крыловтың, Тоқайдың өлеңдері, мысалдары әсер еттi.

1913 жылы «Айқап» журналында Сәбит Дөнентаевтың «Қиялдарым» өлеңi шығады. Бұл журналда кезінде Сұлтанмахмұт Торайғыров және тағы басқа қазақ ақындарының өлеңдерi шыққан.

1915 жылы Yфi (Уфа) қаласында Сәбит Дөнентаевтың «Уақ-түйек» деген өлеңдер жинағы шығады. Ақын өз халқының қамын ойлап, оның өмірі, тағдыры, халі, тұрмысы туралы өлеңдер жазған, сатира ақыны бо-лып, елін зорлайтын байлар мен патша өкіметіне күледі, әділет туралы ойлайды.

Ақынның «Бозторғай», «Көк төбетке», «У жеген қасқырға», «Екі теке» мысал-дары бар. Бұл еңбектері Крыловтың шығармашылығының ақынға әсер еткенінен жазылған. «Биік тау», «Заман кімдікі» әділет туралы ойлайтын-толғайтын азаматының мұңдары. «Қазақтан шыққан білгендер» — жастарға үгіт-насихат. «Көркемтай» повесі жетімнің тағдыры туралы.

Қала күніне орай «Жігер» балалар-жасөспірімдер орталығы желісіндегі алтыншы мекеме ашыл-ды. Ол – «Балшуақ» балалар клубы. Жеткіншектер үшін үйірмелер, студиялық сабақтар, секциялар жұмыс істейді. Бүгінгі таңда мұнда 300-ден астам бала жазылған. Олар заманауи би студиясында, сурет салу өнері және тағы да басқа кабинеттерде қызығушылықтарымен айналыса алады. Сонымен қатар, тілдерді үйрету сабақтары да жүргізіледі. Көңілді әрі тапқыр жасөспірімдерге КВН ойындарына дайындалуға мүмкіндік жасалған. Алдағы уақытта қосымша үйірмелер ашылуы жоспарланып отыр. «Жігер» клубының директоры Гүлнәр Дүйсембаеваның айтуынша, бұл орталық тәрбиелі, өнегелі, өнерлі, жан-жақты ұрпақ өсіруде үлкен үлес әкеледі.

28.09.2012 3

Будь в курсе!

Преподаватель павлодарской гимназии № 3 назвал сложившуюся ситуацию миной замедленного действия.

- Учебники были утверждены инструктивно-методическим письмом, там было написано: 6-й класс - Садыков, 8-й класс - Жулдызбаев и Косымбаев, 9-й класс - Козыбаев. Сейчас вышли новые рекоменда-ции, новые авторы. Но дело в том, что вопросы составлены вот по этим авторам. Сейчас, когда получается альтернатива - учебники Ба-киной, Кабульдиновой, Байпакова - все в 7-м классе. У ребенка одна голова, а тут три учебника. Поэтому отделяя 9-й класс экзаменом, а ЕНТ отдельным учебником, мы так вопрос не решим. Потому что во-прос каверзный. Юридически казусный, потому что ребенок учил по одному учебнику, а его вопрос по другому. Не в обиду авторам, есть учебники более хорошие, но вопросы составлялись по одному автору. А если вопросы стыкуются, то получается, они просто могут быть при-митивными по основным датам. Потому что каждый автор боится, что скажут: компиляция, - пояснил Джежора.

В то же время, по его словам, предмету "История" в школьной про-грамме уделяется малое количество часов.

- В 10-11 классе всемирной истории естественно-математического толка нет вообще. Мы говорим: мало истории Казахстана, а всемирная вообще отсутствует. Поэтому нужно пересмотреть количество часов. Мы не говорим, за счет чего, там все перегружено. Но вполне логично, что за один урок истории нельзя вырастить гражданина и патриота. Это все-таки должна быть система, на завершающем этапе они долж-ны больше учить историю. Конечно, и в вузе должна быть преемствен-ность. Там мы предлагаем, допустим, краткий курс предыстории, но должен быть (курс. - Прим. автора) новейшей истории. Ведь сегодня история творится каждый день, - добавил педагог.

Он уверен, что некорректные вопросы из базы данных ЕНТ исклю-чаются, и считает выдумкой абитуриентов вопросы о том, сколько было зубов у коня Абылай хана.

- Мне эта система известна в силу того, что я был в апелляционной комиссии и с Центром тестирования сотрудничал. Сейчас вопросов, которые были некорректными, практически нет. Они соответствуют учебникам. А те вопросы, которые поступают в апелляционную ко-миссию, их устраняют из базы данных. Это единичные вопросы, их немного.

Кроме того, педагог предлагает определиться авторам учебников с именами исторических личностей.

- Мы предлагаем сделать единое написание тех героев, которые пи-шутся под разными именами. До смешного доходит. Путают Абельгаир хана и Абулхаир хана. Можно море этих вопросов назвать, которые противоречат, - отметил он.

В то же время председатель рабочей группы, директор Института истории государства Буркитбай Аяган добавил, что на рынке много учебников истории с недостоверными данными.

- Есть некий Данияров, не историк. Этот Данияров на большие день-ги издал свои книги, где он Чингисхана называет казахом. Мы, истори-ки-профессионалы, с ним абсолютно не согласны. Но этот товарищ массовыми тиражами издает книжки, которые никем не утверждены. Эти книги он распространяет по магазинам, университетам. К сожале-нию, таких случаев много, когда такие книги находятся в обороте. Мы это остановить не можем, да и не наша это задача, - добавил он.

Новый детсад открыт в Усольском микрорайоне Пав-лодара. Это самый современный, большой и комфорт-ный детский садик в городе на Иртыше. Подобные до-школьные учреждения уже работают в городах Аксу и Экибастуз.

Детсад, построенный по программе «Балапан», принял 370 павлодар-ских малышей. Воспитание и образование здесь ведутся на государствен-ном языке.

В красивом здании, похожем на дворец, созданы все условия для об-учения, развития творческих способностей и оздоровления юных горожан. В их распоряжении музыкальный и спортивные залы, компьютерный и медицинский кабинеты. Привлекательным обещает стать двор детсада, в котором будут построены павильоны для отдыха и игр на воздухе, по-сажены деревья и цветы.

Новая спортплощадка во дворе дома по улице Дерибаса, 12/1, может появиться в следующем году. Тогда же местные коммунальщики присту-пят и к благоустройству самого двора.

-Отремонтировать данный двор сейчас никто не сможет, на это сегодня в бюджете нет средств. Поэтому он, возможно, будет включен в список дворов, подлежащих ремонту в следующем году. Во всяком случае, вопро-сы капитального ремонта двора, строительства на нем детской площадки будет решать специальная комиссия и городские депутаты, - проинформи-ровали в пресс-службе.

При этом в муниципалитете отметили, что коммунальщики все же пыта-лись привести двор в порядок.

- За субботник во дворе срезали старые металлические конструкции, которые могли быть травмоопасными для детей, а также вывезли весь мусор, - уточнили в акимате.

В сентябре этого года павлодарские подростки направили письмо на электронный адрес Акорды и Кремля. Они попросили глав Казахстана и России построить во дворе спортплощадку. По словам авторов письма, обратиться к Нурсултану Назарбаеву и Владимиру Путину их заставило бездействие павлодарских властей, которые до сих пор не отреагировали на просьбу детей.

Страницу подготовила Анастасия БРЕЦ

Павлодарским школьникам, пожаловавшимся президенту России Владимиру Путину и президенту Казахстана Нурсултану Назарбаеву на отсутствие спортплощадки, обещают ее построить в 2013 году.

По мнению педагога из Павлодара Сергея Джежо-ры, неразбериха и путаница учеников в ответах на Едином национальном тестировании вызвана тем, что они изучают историю по учебникам нескольких авторов. Об этом учитель истории заявил в ходе засе-дания рабочей группы по экспертизе и анализу учеб-ных планов, учебников и учебных пособий по истории Казахстана, созданной по инициативе Министерства образования и науки.

Студенты предложили отменить доплату на билеты для студентов, существующую в Пав-лодаре для жителей пригородов, ввести льготы хотя бы на проезд от дома до вуза. Поступило предложение стимулировать академические успехи проездными билетами для отличников.

В слушаниях приняли участие депутат город-ского маслихата Илья Теренченко и исполни-тельный секретарь молодежного крыла «Жас Отан» Ринат Балгабаев.

Наиболее интересные предложения будут переданы депутатам городского маслихата и акимату Павлодара.

Льготы на проезд в общественном

транспорте стали темой слушаний, которые провели

активисты Альянса студентов

Казахстана Павлодарской

области. Учащиеся вузов выступили

с идеями и предложениями о

снижении своих расходов на поездки

в автобусах и трамваях.

По информации ИА «КазИнформ» и Tengrinews.kz

28.09.20124

ЕХРО халықаралық көрмесі әлемдік деңгейде маңыздылығы жоғары шара. Оның барысында барлық құрлық елдері өздерінің мемлекетін таныстыра отыра, басқа халықтардың да саяси, экономикалық, мәдени өмірінен хабардар бола алады. ЕХРО-2017 Астана қаласында өтуі әбден мүмкін. Осы орайда сарапшылар Бельгияның Льеж қаласы мен біздің елордамызды шараның өтетін орны ретінде қарастыруда. Ал биыл осындай көрме 2012 жылы Оңтүстік Кореяның Ёсу қаласында өтті. Оған С.Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университетінің студенті Гүлмира Төлеубаева да қатысқан болатын.

- Гүлмира, ЕХРО туралы кеңірек айтып өтсең...- EXPO Бүкіләлемдік әмбебап көрмесі – маңыздылығы жағынан дүниежүзілік экономикалық форумдармен, ал туристік

тартымдылығы бойынша ең танымал әлемдік деңгейдегі спорттық жарыстармен тең келетін ауқымды, мәні зор шара. Оның көрмелерінің екі түрі бар: мамандандырылған және әмбебап. Әмбебап көрме бес жылда бір рет, алты айдан артық емес уақытта өтеді, ауданы шектелмей, ортақ тақырыпта жүргізіледі. Ал мамандандырылған екі әмбебап көрменің аралығында, үш айдан артық емес уақытта, 25 гектардан аспайтын аумақта, ортақ тақырыпта болады. Алғаш рет ЕХРО Халықаралық мамандандырылған көрмесі 1851 жылы Лондон қаласында өтті. Сол кезден бүгінгі күнге дейін әлемде 60-тан аса ЕХРО көрмелері ұйымдастырылған екен. Оның нәтижесінде Лондондағы Хрусталь сарайы, Париждегі Эйфель мұнарасы мен Александр ІІІ-нің көпірі, Венадағы ең үлкен күмбез астындағы Ротонда павильоны және Мельбурндегі Король көрме павильоны сияқты көптеген архитектуралық нысандар бой көтерді. Біздің мемлекет Халықаралық көрмелер бюросына 1997 жылы мүше болды. Осы уақыт аралығында Аичи-2005, Сарагоса-2008, Шанхай-2010, Ёсу-2012 ЕХРО қатысты. Елбасы Нұрсұлтан Назарбаев Сарагоса-2008 ЕХРО көрмесіне сапары кезінде осындай ауқымды шараны Астанада да өткізу қажеттілігі туралы айтқан болатын. Ёсу кішкентай ғана қала. Бірақ сонда да кең ауқымды шара өткізді. Онымен салыстырғанда Астананың мүмкіндігі мол. Қазірдің өзінде әлем елдері тарапынан бас қаламызға деген қызығушылық жоғары. Ал егер 2017 жылы көрме ұйымдастырылса, Елордаға аударылатын назардың артаты-ны даусыз. Оған қоса көрме көптеген нысандардың құрылысына, инвестициялардың молаюына, инфрақұрылымының дамуына, мейманханалық кешен жұмыстарының жақсаруына, туризмнiң дамуына себепкер болады. Және көп ұлтты еліміздің мәдениетімен, экономикасымен, тарихымен танысуға зор мүмкіндік береді. Бүкіл дүние жүзі қазақ халқының меймандостығына, бауырмалдығына көзайым бола алады.

- Кореяда өтетін көрме жайлы қайдан білдің? - Қазақстандағы Корея елшілігінің хабарландырулары арқылы көрме болатыны туралы естідім. Бұл үлкен қызығушылық

тудырды. Себебі, маған корей мәдениеті ұнайды. Елді көргім келді. Тағы бір мақсатым – еліміздің дархандығын, халқымыздың салт-дәстүрлерін, Қазақстанның саяси, экономикалық, әлеуметтік жағдайын барлық елге жоғары дәрежеде көрсету. Бұл – еліміздің беделін, мәртебесін көтеріп, әлем халықтарына таныстырудағы маңызды құрал.

Біздің мейман

28.09.2012 5

- Іріктеу кезеңдері болған шығар? - Иә, әрине. Және бір емес, бірнеше

кезеңнен өттік. Өзге жерде өз елімізді таныс-тыру міндеті тұрғандықтан, Қазақстан жайлы жан-жақты хабардар болуымыз тиіс. Тарих, мәдениет, географиялық орналасуына және тағы басқа мәселелерге қатысты көптеген сауалдарға мүдірмей жауап берген адам ғана Кореяға бару мүмкіндігіне ие болды. Қазақ, ағылшын тілдері бойынша сынақ тапсырдық. Барлық кезеңдерден сүрінбей өтіп, жақсы білім деңгейін көрсеткен 50 жас жолға дайындалдық.

- Енді осы Ёсу қаласында өткен көрме ту-ралы толығырақ білсек.

- Ёсу - мұхит пен құрлық арасында орналасқан портты қала. Бұл кішігірім қала ЕХРО көксеген тақырыпқа толығымен сәйкес келді. Мұнда өткен шараның тақырыбы - «Мұхит пен құрлық: ресурстардың алуан түрі және тұрақты даму». Шағын балықшылар қалашығына 200-ге жуық елден 8 млн. адам келді. Олар қаланың да-муына айтарлықтай үлес қосты деуге болады. Көрмеге орайластыра салынған түрлі инфрақұрылым, қаланың көркеюі үшін жасалған жағдайлар жергілікті тұрғындарды әлі біраз жыл қуантатыны сөзсіз.

Ал көрме жұмысына келер болсақ, су – адам өмірінде маңызды рөл атқарады. Бір күнді сусыз елестету қиын. Және ол адам ағзасына кері әсерін тигізбеуі үшін экологиялық таза болуы тиіс. Бірақ оның ресурстары күн санап азайып, ластанып бара жатыр. Әр ел оның ал-дын қалай алуға болатынын, суды таза қалпында сақтау жолдары мәселелеріне қатысты ұсыныстарын білдірді. Мәселен, Қазақстанның өзекті мәселесі - Арал теңізін сақтау. Сондықтан теңіз суын тазартуға арналған технологияларды пайдалануға мүдделі екенін білдірді біздің ел.

Қазақстан павильонын үлкен алты бөлікке бөліп қарастыруға бола-ды. Біріншісі – медиа-фасад. Бұл Қазақстанмен таныстырудың алғашқы баспалдағы. Павильонға кіре берісте экранда еліміздің мемлекеттік рәміздері, картасы, түрлі саладағы жетістіктері көрсетілді. Екінші зал – «Уақыт пен кеңістік дәлізі» деп аталады. Мұнда барлығы интерактивті құралдармен жабдықталған. Осы дәліз арқылы жүрген адам бірден қазақтың елінде жүргендей күй кешті. Себебі оны ою-өрнектер, жазулар, шаңырақтың суреті қоршады. Және олар адамның жүрісіне байланысты тез уақытта өзгеріп, түрлі түске боянды. Дәлізде қазақтың ұлттық аспапта-рында орындалатын күйлер, әндер естілді. «Тірі кинотеатр» - саяхаттың үшінші залы. Мұнда қазақ халқының тарихы, мәдениеті жай-лы фильмдер көрсетілді. Сахнада актерлар, бишілер жиналған қауымға өнерлерін ұсынды. Одан соң көрермендер «Астана - 2017» интерактивті галереясымен танысты. Мұнда дамып келе жатқан бас қаламыздың көрікті жерлерін, ойын-сауық кешендерін, сәулет туындыларын тамашалуға мүмкіндік болды. Сондай-ақ Елорда халықаралық көрмені 2017 жылы өткізуге ниетті болғандықтан, «ЕХРО Сіty» қалашығына саяхат жасады. Бесінші зал-да Қазақстан көшелерімен танысты. Еліміздің әсем көшелері, оның бойында орналасқан тұрғын үйлер, мекемелер және тағы да басқа нысандар назарда болды. Соңғы зал «Базарлықтар дүкені» деген атауға ие. Мұнда глобус орнатылған, оның «қонақ кітабы» арқылы павильонды тамашалаушылардың қай елден келгенін білеміз. Ал базарлықтар сөресінде көптеген заттар болды. Мәселен, мемлекеттік рәміздеріміз бейнеленген бұйымдар, Қазақстан туралы фильмдер, ұлттық ою-өрнектермен әрленген заттар және т.б. Осы залдардың барлығын көзбен көру бір ғанибет. Себебі мұнда соңғы үлгідегі құрал-жабдықтар орнатылған. Жарық, кең залдарда

1. Бойыңыздағы қандай қасиетті ұнатпайсыз?

2. Өзіңізді қандай аңмен теңестіресіз?

3. Қандай затсыз бір күніңізді де елестете алмайсыз?

4. Неден немесе кімнен қорқасыз?

5. Соңғы рет қандай кітапты оқыдыңыз?

шынымен Қазақстанда болғандай әсер ала-сыз. Виртуалды саяхатта таңданыс білдіріп, ризашылығын білдіргендердің саны аз болма-ды. Жалпы, күніне орта есеппен біздің пави-льонда 3-4 мың адам қонақта болды.

- Білумізше, сен АҚШ-та да болып қайттың.

- Иә, екі рет Америка еліне жолым түсті. Бірінші курсты тәмамдаған соң «Camp

Counselors USA» бағдарламасы бойынша тәжірибе алмасу үшін бардым. Нью-Йорк қаласының Колумбия университетінде болдым. Басқа елдерден де көп сту-дент келді. Барлығымыз америкалық ғалымдардың дәрістерін тыңдап, көп тәжірибе жинадық. Кейін Колорадо шта-тына барып, шет елдік профессорлар-мен, жастармен тәжірибе алмастық. Екінші сапарым «Work and travel» бағдарламасының аясында болды. Май-ами, Флорида, Орланда штаттарында қызмет атқардым.

- Бірқатар қалада болдың. Әр түрлі елдің жастарымен таныстың. Шет елдік және қазақстандық жастардың қандай айырмашылықтарын байқадың?

- Бізде жастар үшін барлық жағдай жасалған. Көптеген ұйымдар, қоғамдық бірлестіктер жұмыс атқаруда. Десе де, жастар тарапынан белсенділік төмен. Ал шет елде қайырымдылық істерді жасауға, қоғамдық жұмыстарға қатысуға құлшыныс жоғары. Білім сапасы мен әлеуметтік жағдайында айтарлықтай ерекшелік жоқ секілді.

- Әлем елдері азаматтарының Қазақстан туралы білімі қандай?

- Шет елдіктер Қазақстанды терри-ториясы үлкен, Ресей және Қытаймен

көршілес, саяси, экономикалық даму қарқыны жоғары ел ретінде таниды. Біздегі білім са-пасымен, мәдениетімен де таныс. Елбасы Нұрсұлтан Әбішұлының сарабдал саяса-ты және әсем қаламыз – Астана жайлы мол мағлұмат біледі. Елім жайлы жақсы сөздер ай-тылып, мақтауларды естігенде мерейім өседі. Қазақстандық азамат, қазақ қызы екенімді мақтан тұтамын!

Біздің мейман

28.09.20126

С 1991 года тридцатого

сентября отме-чается Между-народный день

переводчика, как оказалось, профес-сии с очень глубо-

кими корнями и богатой истори-

ей, которую впол-не серьезно можно вести с того само-

го времени, когда пала Вавилонская

башня и люди стали говорить

на разных языках.

«Почтовыми лошадьми прогресса» называл переводчиков великий Александр Сер-геевич Пушкин, подчеркивая их значимость для развития человечества. Однако очень часто их деятельность оставалась неприметной для истории. Да и сегодня, кто из нас не видел по телевизору или вживую такого человека, слова которого вы слушаете вни-мательнее, чем речь иностранного оратора, однако попытайтесь теперь вспомнить его лицо. Вряд ли у вас получится, ведь это и есть их задача – делать все для взаимопони-мания, оставаясь при этом незаметными. Но страна, как говорится, должна знать сво-их героев, и сегодня у нас в гостях профессиональный переводчик Вероника Павлова.

НА ВСЮ ЖИЗНЬВеронике 26 лет, она родилась 10

июля 1986 года в городе Ермак (ныне Аксу) в семье хореографа и водите-ля-дальнобойщика. В школе, куда родители привели Веронику учиться, начал действовать класс с углублен-ным изучением английского языка, и папа с мамой решили, очевидно, что в условиях рыночной экономики зна-ние английского дочери пригодится. Иностранный понравился и ей самой, Вероника успешно одолела язык Бай-рона, впрочем, как и весь учебный про-цесс, и окончила школу со знаком «Ал-тын белгі».

Это позволило ей получить образо-вательный грант, и она решила про-должить изучение английского языка в Астане на факультете переводчиков в Евразийском Национальном универ-ситете им. Гумилева. Здесь она узнала много интересного о работе перевод-чиков, поскольку среди преподавате-лей были практикующие специалисты. Кроме того, их подробно обучали тон-костям профессии, устному переводу, синхронному, художественному и т.д. Это так захватило Веронику, что она решила: с этим делом она свяжет свою дальнейшую жизнь. Через четыре года обучения в ЕНУ она получила диплом бакалавра переводческого дела, при-чем диплом с отличием, и в 2008 году пришла на работу в павлодарский меж-дународный образовательный центр «Новое поколение», где трудится и по сей день.

В ДРЕСС-КОДЕ – НЕЗАМЕТНЫЕ ЦВЕТА- В университете нас учили не только переводить, но и давали советы, как нужно себя вести,

чтобы не выделяться при сопровождении, какую одежду выбирать, ведь задача переводчика помогать в общении другим людям, не отвлекать на себя внимание. Также он не должен вы-сказывать свои мысли, мнения, тем более предположения. Кстати, от этого трудно удержаться, особенно если идет интересная дискуссия.

В наш университет часто приезжали иностранные гости, и мы могли воочию наблюдать работу переводчиков очень высокого класса, это тоже хорошо помогало в практическом изучении про-фессии.

Качество, которое больше всего не нравится в себе?1

С каким животным ассоциируешь себя?

Без чего не проживешь и дня?

Чего боишься больше всего?

Последняя прочитанная книга?

2

3

4

5

ЗНАТЬ И ПЕРЕВОДИТЬ – НЕ ОДНО И ТО ЖЕ

- Работа переводчика предполагает отличное знание не только ино-странного языка, но и своего, родного, в моем случае русского. Потому что надо не просто понять, что сказал иностранец, но и передать это на своем языке, причем не искажая смысла сказанного. Также переводчик должен обладать широким кругозором, знать историю и быть в курсе современных событий, так как темы для беседы заводятся самые раз-ные и без их понимания переводом трудно заниматься.

НАДО ЗНАТЬ ТРАДИЦИИ- Самое сложное для перевода - это метафоры, так как образы у

разных народов свои. По теории перевода есть пять степеней эквива-лентности, так вот перевод образных выражений на первом месте по сложности, так как они никогда не переводятся дословно, можно просто пояснить, о чем идет речь. Но и пояснить надо так, чтобы донести кра-соту метафоры, мудрость пословицы или поговорки, поэтому надо со-вершенствовать свои знания о народе, с языком которого работаешь. И конечно, необходимы знания о традициях своего народа, ведь высшее мастерство - это перевести поговорку другой, близкой по смыслу по-говоркой. Например, английское выражение «между дьяволом и глубо-ким морем» соответствует русскому «между молотом и наковальней».

ТРУДНОСТИ ПЕРЕВОДА- Однажды я переводила разговор между иностранцем и одной жен-

щиной-казашкой. Так вот она, рассказывая о женитьбе своего сына, употребила выражение «мы купили лошадь…», и я по инерции пря-мо перевела эту фразу. Зарубежный гость решил, что лошадь как-то будет участвовать в торжественном процессе, например, невеста на ней поедет к жениху. Но я-то знала, в качестве кого или, точнее, чего будет животное на свадьбе, пришлось выкручиваться, ведь не скажешь иностранцу, что коня купили, чтобы забить и съесть. Но я нашла вы-ход, чтобы вывести гостя из заблуждения, сказала ему, что купили не лошадь, а мясо лошади. Вот такие бывают нюансы живого перевода, иностранец все равно был удивлен, но хотя бы не шокирован.

Гость номера

28.09.2012

ИНТЕРНЕТ В ПОМОЩЬ!- Здесь в образовательном центре я в

основном занимаюсь письменным пере-водом, мне нравится работать здесь, по-скольку приходится переводить самые разные вещи, что помогает значительно расширять свой кругозор. Я познакоми-лась с устройством таких машин, о кото-рых раньше не слышала, узнала о таких болезнях, которые в обычной жизни и не упоминаются.

В работе очень хорошо помогает Ин-тернет, если я что-то не могу перевести, это можно найти во Всемирной паутине, совсем сложные вещи можно спросить на форумах переводчиков.

Кстати, с техническими терминами хо-рошо помогает мой муж Евгений, у него соответствующее обра-зование, и он работает на про-изводственном предприятии, ему все это ближе.

ВЫСОКИЙ ПИЛОТАЖ- Есть разные виды переводов, но

самый сложный - это синхронный перевод, когда надо переводить речь параллельно с говорящим с опоздани-ем всего на три секунды. Чтобы пред-ставить, какая это нагрузка, попросите кого-нибудь поговорить, а сами вслух повторяйте за ним его слова с интер-валом в пару секунд, не прерываясь. А тут надо не просто принять и пере-вести информацию, но и сделать это очень быстро, и делать это непрерыв-но в течение длительного времени. Поэтому на крупных мероприятиях пе-реводчики работают в паре, меняясь каждые 15 минут. Есть даже такая ста-тистика, что если человек постоянно занимается синхронным переводом, годам к 40 у него начинаются пробле-мы со здоровьем.

- Хочу поздравить коллег переводчиков с праздником и пожелать им побольше интересных

заказов и чтобы работа приносила радость.

В ПРИОРИТЕТЕ И СЕМЬЯ, И РАБОТА- Свадьбу с Женей мы сыграли недавно, первого сентября, так

что очень скоро я получу новые документы и буду уже Вероника Шкретова.

Я часто работаю на дому, так что мне трудно разграничить, то ли я на работе, то ли я дома. Но ужин для любимого мужа у меня всегда готов, да и дома порядок. Мы еще в начале своего семейного пути, и наши совместные планы пока в стадии разработки, как гово-рится, но я уже точно знаю, что мне надо для полного счастья, это семья и работа. И там, и там я хочу реализовать себя.

7

Гость номера

28.09.2012

Форум жұмысы диалог алаңынан бастау алды. Пікір алмасу ортасында қалалық мәслихат депутаты Илья Те-ренченко және «Нұр Отан» ХДП «Жас Отан» Жастар қанатының атқарушы ди-ректоры Ринат Балғабаев болды.

Жиын барысында студенттердің қоғамдық көліктерде жеңілдікпен жүру мәселесі қозғалды. Белсенді жастар бірнеше ұсыныс білдірді. Мәселен, қалаға жақын елді мекендер арасын-да қатынайтын автобустарда студент-тер үшін қосымша ақыны алып тастау жайлы сөз болды. Сондай-ақ, үздік оқитын жастарға арнайы жол жүру билетін енгізу туралы айтылды. Ортаға салынған ойлар қалалық мәслихатқа және әкімдікке ұсынылатын болады. Егер билік өкілдері жастардың мұндай бастамасын қолдаса, жеңілдіктер тек оқу ордасы мен үй арасында жүріп-тұру кезінде ғана қолданылады.

8

Ел сенімі - жастарда

Қыркүйек айының 24-25 аралығында облыс

орталығында «Болашақ біздің қолымызда!»

облыстық студенттік форумы өтті. Мақсаты

– белсенді жастардың ба-сын қосу, өзара пікір ал-

масып, өзін-өзі басқару жайлы мол мағлұмат,

пайдалы кеңес беру. Оған С.Торайғыров атындағы

Павлодар мемлекеттік университетінің,

Инновациялық Еуразия университетінің, Павлодар

мемлекеттік педагогикалық институтының және Қ.Сәтбаев атындағы

Екібастұз инженерлі-техникалық институтының

студенттері қатысты. Қазақстан студент-

тер Альянсы Пав-лодар штабының

ұйымдастыруымен өткен шараға белсенді жастар ат

салысты.

28.09.2012 9

Ел сенімі - жастарда

Жоғары оқу орнының табалдырығын аттап, бірінші курс студенті атанған жастарға сал-танатты түрде «Кемел білім» кілті, студенттік билет және сынақ кітапшасы тапсырылды. Студенттік өмірден тәжірибе жинаған жастар үлкен өмірге аяқ басқан іні-қарындастарына сәттілік тілеп, мамандықты толық, жан-жақты игеріп шығуға тілектестіктерін білдірді.

Аян Әділбеков, облыстық Ішкі саясат басқармасы бастығының орынбасары:

- Қоғамдық шараларға белсене ат салысып, әрдайым ізгі істермен көзге түсетін жастар-мен кездескеніме қуаныштымын. Әрқашан биік шыңдардан көріне берулеріне тілектеспін. Жоғары оқу орнындағы өмірді жаңа бастаған студенттер-ге оқуда сәттілік тілеймін. Білімді де білікті маман болып, жақсы бағаларға толы диплом аласыздар деген ойдамын.

Ринат Балғабаев, «Нұр Отан» ХДП «Жас Отан» Жастар қанатының атқарушы директо-ры:

- Мен де еңбек жолымды студенттік кездерден бастадым. Қоғамдық шараларға белсене ат салыс-тым. Сіздердің де білімдеріңіз бен қабілеттеріңізді қоғам игілігі үшін пайдаланып, мемлекет дамуы жолында үлкен үлес қосады деп сенемін.

Данияр Айтышев, Павлодар облысы бой-ынша Қазақстан студенттер Альянсының көшбасшысы:

- Форум жұмысы табысты болды деп ойлай-мын. Жастар белсенділік танытты. Жиын бары-сында оларға қатысты бірқатар өзекті мәселелер қозғалды. Айтылған проблемалар оң шешімін табады деген сенімдемін. Сонымен қатар, жыл бойы әр сала бойынша үздік болған студенттер марапатталды. Бұл олар үшін және басқа да білім алушыларға одан әрі үлкен жетістіктерге жету жо-лында ниет тудырады.

Аяулым Серікқазина, форумға қатысушы: - Облыстық студенттік форумға қатысқаныма ри-

замын. Қатарластарыммен танысып, пікір алмасуға зор мүмкіндік болды. Ұйымдастырушыларға ризашылығымды білдіремін.

Басқосу аясында «Студенттердің өзін-өзі басқару жүйесін дамыту» атты дөңгелек үстел ұйымдастырылды. Жас-тар өзін-өзі басқарудың ерекшеліктері, қағидалары жайлы пікірлерін ортаға салды.

Форум жұмысы «Студенттер ... қарсы» акциясымен жалғасты. Оған полиция подполковнигі Бибігүл Қамзина қатысты. Ол жастармен құқық тақырыбы жайлы сөз қозғады. Қоғамда өзін-өзі ұстау, заң бұзушылық әрекеттерге бармау және тағы басқа мәселелер жайлы айтылды. Қатысушылар өздерін мазалаған са-уалдарды қойып, тұщымды жауап ала алды.

«Мен – патриотпын!» акциясы ба-рысында жастар 2030 жылдың бірінші курс студенттеріне арнап хат жазды. Алдағы уақытта олар арнайы капсулаға салынып, ПМУ-дағы студенттер алле-ясына орнатылатын болады.

Форумның екінші күні секциялар жұмысымен басталды. Олар алты бағыт бойынша өтті: «Волонтерлар – Қазақстанның нағыз патриоттары», «Жастардың интеллектуалды дамуы», «Жастарды жұмыспен қамтамасыз ету», «Қазақ тілін дамытудағы проблемалар», «БАҚ арқылы өрлеу» және «Өнер мен мәдениет». Секцияларды өз саласының білікті маманда-ры жүргізді. Олардың қатарында волонтерлік бойынша ұлттық тренер Светлана Гладышева бар. Ол осы жұмыстың қыр-сырын түсіндірді.

Сонымен қатар, жиын соңында бірқатар байқаудың қорытындысы жарияланды. «Үздік әлеуметтік жоба» аталымын «ПМУ ҒМ» радиосы иеленді. Шараларға қатысып, белсенділігімен ерекшеленген ИнЕУ студенті Әділет Елеуісов «Ең белсенді студент» бо-лып танылды. Спорттағы жетістіктері үшін ЕИТИ студенті Зарина Сердаринаға «Үздік спортшы» марапаты бұйырды. Республикалық, халықаралық деңгейдегі байқауларға қатысып, жеңімпаз, жүлдегер атанып жүрген ПМПИ студенті Роза Жұмекеноваға «Үздік мәдениет қайраткері» дипломы табысталды. Ғылыми ізденістері арқасында ИнЕУ студенті Арғын Қайдар «Үздік ғалым-студент» атанды. Ал бас жүлде – «Жыл студенті - 2012» де-ген марапатқа ПМУ студенті, журналистика мамандығы бойынша білім алып жүрген Еле-на Гаркава лайық деп танылды. Қазылар алқасының және ұйымдастырушылардың ай-туынша, әр аталым бойынша жоғары талаптар қойылып, жүзден жүйріктер ғана үздіктер қатарынан көрінді. Студенттерге жағдай жасайтын жатақханалар мен асханалар да назар-дан тыс қалмады. Сарапшылар жастарға арналған жағдайларды қарастырды. Студенттер үйінде тұратын, асханада тамақтанатын жастардан де сауалнама алынды. Нәтижесінде Инновациялық Еуразия университеті бас ғимаратының асханасы барлық талаптарға сәйкес болып, «Үздік асхана» аталымын еншіледі. Ал тұрмыстық жағдай жақсы жасалған ПМУ-нің білім алушыларына арналған үй «Ең үздік жатақхана» атанды. Барлық жеңімпаздарға ди-пломдар мен бағалы сыйлықтар табысталды.

28.09.2012

Фоторепортаж

10

Начался праздник с возложения цветов к Обелиску Славы

Целый ряд достойных людей стали в этот день почетными гражданами Павлодара

Вот так и должны выглядеть праздничные лица

Звезды в этот день говорили и пели только о счастье и любви

В минувшие выходные павлодарцы отметили День города. В этот раз праздник был посвящен 75-летию со дня образования Павлодарской области и был проведен с особым размахом. Все началось субботним утром с возложения цветов к Вечному огню, а завершилось позд-ним вечером выступлением звезд казахстан-ской эстрады и традиционным праздничным салютом. В воскресенье павлодарцев с Днем рождения любимого города поздравили звез-ды казахстанского и российского КВНа и шоу-бизнеса.

28.09.2012 11

Фоторепортаж

Лучшие семьи Павлодарской области получили праздничные награды

Ко Дню города маленькие жители Усольского микрорайона

получили новый детский сад

А в этом садике есть все, даже настоящие компьютеры

В новом парке «Денсаулык» появился памятник евразийскому содружеству Казахстана и России

Только в такой праздник за одной доской можно встретиться с гроссмейстером международного класса Павлом Коцуром

На павлодарском ипподроме состоялись соревнования по национальным конным видам спорта. 70 скакунов со всей

страны выясняли, кто из них самый быстрый

Победителю байги награда - новый железный конь

28.09.2012

Сам Руслан в судомоделирование пришел в детстве, его тогда в один из круж-ков записал дедушка, который тоже преподавал и до сих пор преподает в Дет-ской технической школе. Так что в школе уже имеется своя династия педагогов. Из всего диапазона моделирования, а это машинки, вертолеты, самолеты, его больше привлекли суда, корабли и катера. Окончив школу, Руслан долго искал себя. Получив медицинское образование, понял, что это не его, и поступил в экономический институт. Экономистом Руслан тоже не стал, а нашел себя в сво-ем хобби, которое превратилась в любимую работу. Так, уже более десяти лет под руководством опытного педагога Руслана Ильясова павлодарские школь-ники занимаются в кружке «Судомоделирование» Детской технической школы. За это время он воспитал десятки победителей областных и республиканских соревнований по судомоделизму.

Построить модель судна – дело очень сложное. Каждая модель - это мини-мизированная копия реально существующих кораблей, с соответствующими техническими характеристиками, оснащением и названием. Все это требует не-малых знаний, концентрации и, конечно, терпения. Создание большого судна может затянуться на год, два и более.

12

Мало кто знает, что в нашем городе успешно развивается судомодельный

кружок, который базируется в Детской технической школе. Придя

первый раз на занятие, мальчишки не умеют держать в руках напильник, не знают, что такое модель, надстройка,

корма, палуба, но уже через несколько недель занятий создают свои собственные первые модели.

- Для того чтобы сконструировать собственную модель, нужно не только огромное усердие, но и талант - без него никуда! – рассказывает Руслан Ильясов, педагог, заведующий техническим отделением Детской технической школы.

А вам слабо?

28.09.2012 13

Никита Степанов работает над рыболовецким судном «Пилот»

Чтобы сотворить шедевр, понадобится не только много времени, но и мастерство, отточенное годами

Все, что нужно для работы

P.S. Если вы решили заняться судо-моделированием, вы можете обратить-ся в Детскую техническую школу, кон-такты имеются в редакции газеты.

Но вначале смельчаки, желающие всерьез за-няться этим нелегким делом, должны справиться с самой простой моделью – «Прогулочный катер». Материал для изготовления моделей – древеси-на, чаще всего сосна. Ребята сами обрабатывают деревянный брусок, выпиливают каждую деталь точно по чертежу, склеивают, красят и паяют. На изготовление простой модели у них уходит две не-дели.

- Очень часто ребята теряют интерес уже на первых занятиях - не хватает терпения, ведь это хобби требует усидчивости и трудолюбия, - при-знался преподаватель. - У многих есть желание, но по-настоящему отдаются делу лишь единицы. Был случай, когда один из мальчишек, осознав, что результата сразу не добиться, перестал хо-дить в кружок. А через некоторое время увидел друга с яхтой-красавицей в руках и вернулся.

В судомодельном кружке занимаются дети возрастом от 7 лет. Однако в школу приходят за-ниматься не только школьники, тут и студенты и все те, для кого судомоделирование хобби на всю жизнь. Чтобы записаться в кружок судомодели-рования, нужно лишь желание. Занятия в кружке бесплатные. Каждому ребенку обеспечен индиви-дуальный подход. Руководитель подбирает такую работу, которая будет ребенку под силу. Каждый мальчишка, приходя в кружок, начинает с просто-го катера, а после уже приступает к конструирова-нию более сложной модели с двигателем.

равных условиях борются, чтобы стать лучши-ми в своем классе. Но чтобы достичь хорошего результата, нужно очень хорошо потрудиться на занятиях и довести свое судно до совершенства.

- Помимо всего прочего, те дети, которые зани-маются 2-3 года и более, выезжают на ежегодный чемпионат республики в Астану, - говорит Руслан

Ильясов. – Там уже соревнуются более сложные, радиоуправляемые модели. Ко всему прочему у нас проводятся выставки различного уровня: го-родские, областные и республиканские. Поэтому для ребят это дополнительный стимул.

Воспитанники создают действительно прекрас-ные модели – красивые и грамотные с техниче-ской точки зрения. Что очень важно: все модели делаются по точным масштабам, ведь даже ма-лейшая ошибка может привести к тому, что судно поплывет, как «Беда» капитана Врунгеля. Идеи черпают из специализированных журналов, книг для начинающих техников, что-то толковое нахо-дят в Интернете.

- Процесс создания моделей кропотлив. Но сколько радости, когда маленькие ученики видят результат своей работы. Эта улыбка дорогого стоит. У детей в глазах столько восторга, радо-сти и гордости, когда они спускают на воду свой первый кораблик и видят, что игрушка может пла-вать, - рассказывает Руслан Ильясов.

Никита Степанов пришел в судомоделирова-ние девять лет назад, на его счету не один де-сяток кораблей и судов, причем с каждым разом модель все сложней и сложней. Его суда еже-годно занимают призовые места на республи-канских соревнованиях. Сейчас Никита работает над моделью рыболовецкого судна «Пилот». На его постройку ушел почти год, остались лишь по-следние штрихи, и уже в октябре Никита со сво-

Каждый год в мае ребята принимают участие в городских соревнованиях по судомодельному спорту. Они проводятся на специально обустро-енной площадке, расположенной во дворе шко-лы. Соревнования проводятся по шести классам моделей, начиная от простейших и заканчивая суднами на электромоторе. Все участники на

им «Пилотом» будет представлять нашу область на республиканских соревнованиях.

Руслан Борисович уверен, что те, кто прошел через судомоделирование, смогут в дальней-шем и гвоздь забить, и шуруп прикрутить. Судо-моделизм многогранен. Инженеру он помогает оценить правильность новой технической идеи, а школьнику – попробовать свои силы в кон-струировании. Строя модели, дети приобретают различные знания и навыки. Проектирование и постройка модели знакомят с военно-морским делом, судостроением, основами математики и физики, черчения и геометрии. В процессе мо-делирования дети знакомятся с инструментами, материалами и станочным оборудованием, из-готавливают действующие модели судов раз-личного класса и назначения, проводят ходовые испытания моделей. Знания, умения и навыки, приобретенные в процессе судомоделирования, в сочетании с аккуратностью и настойчивостью способствуют гармоничному развитию творче-ской личности.

- В процессе занятий у детей вырабатывается, прежде всего, терпение, усидчивость и мастер-ство, - отмечает Руслан Ильясов. – Они умеют руками не только эти модели делать, они могут на токарных станках работать, паять и многое другое. При необходимости они смогут сделать все что угодно своими руками. Кем они станут, не важно. Будут знать, что руки у них растут откуда надо, и в будущем это им все пригодится.

А вам слабо?

28.09.201214

ProSport

Криштиану Қазақстанға бұрын да келген. Бірақ, одан кейін бұл футболшының атағы аспандап, дәрежесі тым жоғарылап кетті. Бүгінгі футбол өнерінің жарық жұлдызы десек те болар. Енді, сол футбол жұлдызы Қазақстанға тағы да келмек. Бұл туралы «Экспресс К» басылымы жазып отыр.

Криштиану Роналду Қазақстанға жалғыз келмейді. Оның жанында «Реалдың» қаймақтары Серхио Рамос, Икер Касильяс, Хаби Алонсо және Карим Бензема бар. Бас бапкер Жозе Моуринью да келмек. Бұл ақпарды ҚР Спорт және дене шынықтыру істері агенттігінің төрағасы Талғат Ермегияев «Экспресс К» басылы-мына берген сұхбатында айтқан. Сірә, Испанияның Қазақстандағы елшісі Мануэль Парадаға қолқа жасаған болуы керек.

«Бізде футбол ақсап тұрған спорт түрі. Сондықтан, қазақ жанкүйерлерінің футболға деген ынтызарын арттыру үшін осындай қадам жасадық. Бұл – Қазақстан үшін үлкен сый болғалы тұр», – дейді төраға.

«Артық айтып, семіз шығатын» төраға сөзіне ел Олимпиададан кейін үлкен сеніммен қарайтын болды. Бұл жолы да айтқан сөзінде тұрады деп ойлаймыз.

23-қыркүйек күні Лозанна қаласында WSB сынының жеребесі тар-тылып, «Астана арландары» жаңа маусымдағы қарсыластарын білді.

Жеребе қорытындысы бойынша А тобына Dynamo Moscow (Ресей), India Fighters (Үндістан), Argentina Condors (Аргентина), Mexico Guerreros (Мексика), Baku Fires (Әзірбайжан), Hussars Poland (Польша); Б тобына Milano Thunder (Италия), USA (АҚШ), Great Britain (Англия), Astana Arlans (Қазақстан), Germany Eagles (Герма-ния), Украина командалары түсті.

Биылғы маусымның ерекшеліктері бойынша, WSB командалары енді қаланың емес, тұтас елдің намысын қорғайды. WSB жекелей біріншілігі өтпейді. Бірақ боксшылардың жеке рейтингті құрылады. Кейін бұл рейтинг олимпиадалық іріктеу жарыстарында ескеріледі.

«Астана арландары» өздерінің алғашқы кездесулерін сырт алаңда Украинамен өткізеді.

Теннистен Дэвис кубогы жолында әлемдік топтың бірінші ай-налымында Қазақстан құрамасы Австриямен жолығады. Бұл кездесу 1-3 ақпан аралығында Астана не Алматы қаласында өтеді. Қалған қарсыластар:

Ел біріншілігінің кезекті турында шымкенттік «Ордаба-сы» командасын қабылдаған «Ертіс» 3-0 есебімен айқын жеңіске жетті. Оңтүстіктен келген жігіттер оңдырып ой-най алмады. Есесіне, біздің «Ертістіктер» соңғы матчта-рын тәп-тәуір өткізіп жүр. Чемпионаттың аяқталуына аз қалды. Енді 3 турдан соң футболдан ел чемпионатының жеңімпазын білетін боламыз. Бас жүлдеден басты үміткер командалардың бірі - «Ертіс». Аламанда атой салу үшін қалған кездесулерде қарсыластарын қапы қалдыру керек. Мұны Талғат Байсуфинов бастаған жерлестеріміз жақсы түсінеді. Бізге берген сұхбатында «Ертістің» бас бапкері, «Керекуге Еуропаның мықты клубтарының келуіне бар күшімізді саламыз, ол үшін ішкі біріншілікте жүлдеге іліну қажет» деген болатын. Талғат бапкердің талабы оң бол-сын! Сіз бен біз қалған үш матчта командамызға улкен қолдау көрсетсек, бас жүлденің де ауылы алыс емес.

«Біз оны жасайтынымыз нақты. Айтар сөз жоқ. Мен Фут-бол федерациясының өз шешімімен бізді емес, бүкіл ел жұртшылығының көңілін қалдырды деп ойлаймын. Егер федерацияның бұл түсініксіз шешімі өз күшінде қалса, біз қайта ойнауға қатыспай ғана қоймай, маусымдық ойындарға да шықпаймыз», – деп мәлімдеді Жамбыл облысы әкімінің орынбасары, облыстық футбол федерациясының президенті Ғани Сәдібеков.

Оның айтуынша, команданы ел чемпионатына қатыстырмау шешімі аяқ астынан қабылданған жоқ.

«Біз өлшенген шешімді қабылдадық. Команда-мен, жанкүйерлермен, Жамбыл облысының ғана емес, Қазақстанның мамандарымен кеңестік. Барлығы шындықтың біздің жағымызда екенін айтуда. Егер федерация өзін сыбайластықтан тазартқысы келсе, бұл ретте клубтар зар-дап шекпеуі керек. «Таразда» қалыпты бәсекеге қабілетті ко-манданы құру бойынша қыруар жұмыс жасалды және оның барлығын алдын ала пішілген төрешілік арқылы қаламның ұшымен жоққа шығару - қорлау болып табылады. Біз басқа шешімді көріп тұрған жоқпыз», – дейді ол.

Қазақстан чемпионатының «Тобыл» – «Тараз» арасындағы ойынды қайта өткізу қазақстандық футболдың беделіне кері әсерін тигізуі мүмкін. Жамбыл облысының билік орындары наразылық ретінде команда-ны ел чемпионатына қатысудан алып тастауға дайын.

Canada [c] v Spain [s]Italy [c] v Croatia [s]Belgium [c] v Serbia [s]USA [s] [c] v Brazil

France [s] [c] v IsraelArgentina [s] [c] v Germany Switzerland [c] v Czech Republic [s]

Бетті дайындаған Еркебұлан АЛДАБЕРГЕНОВ

28.09.2012 15

В ГОСТЯХ ЛУЧШЕ, ЧЕМ ДОМАСтоличный хоккейный клуб «Барыс», который неудачно

начал нынешний чемпионат КХЛ, заметно поправил своё турнирное положение на выезде. Играя в Москве против ЦСКА, казахстанские хоккеисты сумели добиться победы. 3:1.

Далее последовал вояж в Прагу, где соперником «Ба-рыса» стал один из лидеров – пражский «Лев». И здесь казахстанцы были сильнее – 4:2. Теперь из «подвала» турнирной таблицы «Барыс» вышел в крепкие середняки.

БРАЗИЛЬСКИЙ ВОЛЕЙБОЛЬНЫЙ ПРЕЗИДЕНТ

Новым главой Международной федерации волейбола большинством голосов избран 69-летний бразилец Ари Граса. За него проголосовал и казахстанский делегат - ге-неральный секретарь ФВРК Ермек Сырлыбаев.

Граса сменил на посту китайца Вэй Цзичжуна, который отныне будет почётным президентом.

«БАЙТЕРЕК» ХОЧЕТ В ПРЕМЬЕР-ЛИГУ?Подходит к завершению футбольный турнир казахстан-

ской первой лиги. На две путевки в премьер-лигу претен-дуют пока три клуба. Это лидер и, скорее всего, победи-тель турнира «Иле-Саулет», усть-каменогорский «Восток» и столичный «Байтерек». Столичная команда, в составе которой выступают несколько выпускников футбольной школы «Оле Бразил», в последних турах заметно приба-вила в игре и теперь претендует на одну из путевок.

ЛЁД РАСТАЯЛ…В шымкентском Ледовом дворце (трибуны вмещают

почти пять тысяч зрителей) после капитального ремонта никак не могут залить ледовую арену.

Пока представители зимних видов спорта тренируются на улице, а когда же появится лед, никто вразумительного ответа не даёт.

Вначале о кандидатах в чемпио-ны. Главным и наиболее вероятным победителем по праву считается карагандинский «Шахтёр». Сейчас «горняки» довольно прилично ото-рвались от своих ближайших пресле-дователей, и если команда не будет чудить в ближайших турах, вопрос о чемпионстве будет решен. Оно и впрямь: в нынешнем сезоне караган-динский клуб выглядит не то чтобы сильнее, но стабильнее остальных претендентов на «золото». Конечно, и у «Шахтера» были неудачные мат-чи, чего стоит только один проигран-ный на своём поле с «Астаной» (0:1). Но команда быстро забывала о не-удачах и с большим волевым настро-ем проводила последующие игры. И, как следствие, побеждала. В завер-шившемся туре «Шахтёр» на своём поле принимал каскеленский «Сун-кар». Дебютанты премьер-лиги ста-раются выполнить свою главную за-дачу – закрепиться в нашем элитном дивизионе. Потому за очки борются с удвоенной энергией. В этом мат-че «соколы» очень старались увез-ти из Караганды хотя бы ничью. Но этого им сделать было не суждено. Забив быстрый гол уже на третьей минуте (Андрей Порываев), хозяева заметно сбавили активность и явно экономили силы. Во втором тайме, чтобы не рисковать, «горняки» ещё раз огорчили гостей точным ударом Гедиминаса Вичюса и преспокойно стали доигрывать оставшиеся пол-часа. Тем более класс у «Шахтера» был заметно выше, чем у их сопер-ников. 2:0 в пользу карагандинской команды.

Другой претендент на чемпион-ское звание и призовое место «Аста-на» проводила домашний матч с кызылординским «Кайсаром». Здесь также ощущалось более чем замет-ное преимущество хозяев. Хотя в последних матчах «Кайсар» собрал неплохой урожай очков, на сей раз команда решила себя не утруждать. Прописку в премьер-лиге кызылор-динцы сохранили, а выше девятого места им уже не подняться. Ну, а столичный клуб, поняв, что сопер-ник нынче какой-то не такой, поста-рались улучшить свои показатели. Три гола в ворота «Кайсара» в ис-полнении Сергея Остапенко, Тана-та Нусербаева и Филипа Ивановски очень даже неплохо украсили графу «Забитые мячи». «Астана» победила – 3:0.

Ещё один претендент на призовое место - «Актобе» - проводил очень нелегкий матч в Атырау. Нужно ска-зать, что хозяева очень неплохо про-вели отчетную встречу и были близки к победе. Но гости сполна использо-вали свои немногочисленные голе-вые моменты и на последних мину-тах первого и второго таймов по разу поразили ворота хозяев. Авторами забитых мячей стали Тимур Кападзе и Аскар Куат. «Актобе» побеждает со счетом 2:0 и продолжает вести борь-бу за призовые места.

Алматинский «Кайрат» одержал вторую победу с испанским трене-ром Пепе Серером. Кайратовцы при-нимали дома уральский «Акжайык» и в первом тайме попросту «задави-ли» гостей. Оскар Гарсиа Герреро и Руслан Сахалбаев, забив в ворота

ProSport

Нужно сказать, что кубковые пое-динки дебютанты начали очень даже неплохо. В первом стартовом по-единке в трех партиях был переигран «Семей» - 3:0 (25:19, 25:20, 25:10). Далее настал черёд волейболистов «Актау», которые также уступили «Павлодару» в трёх партиях (25:11, 25:17, 25:18). Продолжил победную серию «Павлодар» матчем с темир-тауским «АрселорМиттал» - 3:0.

Формула нынешнего розыгрыша такова: вначале 12 команд-участниц

разбиты на две подгруппы, где они проведут поединки по круговой си-стеме. Затем две лучшие четверки (среди которых уже обеспечил себе место «Павлодар») сыграют матчи четвертьфинала. Победители разы-грают в октябре Кубок Казахстана.

Пока, по мнению специалистов, «Павлодар», усиленный несколькими квалифицированными легионерами, показывает вполне грамотную игру и способен составить конкуренцию старожилам Национальной лиги.

Антона Цирина пару хороших голов, казалось, обеспечили своей команде вполне комфортное преимущество. Но во втором тайме картина резко изменилась. «Акжайык» прибавил в скорости, провел несколько острых атак, и в середине второго тайма лучший бомбардир уральцев Игорь Зенькович один мяч отыграл. После чего пошел открытый футбол, не раз могли забить и те, и другие, но счет на табло так и остался без измене-ния – 2:1, победил «Кайрат». Эта по-беда позволила бывшему флагману казахстанского футбола практически сохранить место в премьер-лиге. Пока и этому будем радоваться.

А вот кокшетауский «Окжетпес», который давно уже потерял место в элите, уходя, решил «хлопнуть две-рью». В домашнем матче «Окжет-пес» принимал соседа по турнирной таблице «Жетысу». Семиреченцы, похоже, тоже собрались в первую лигу – после прошлогоднего успеха (серебряные медали) талдыкорган-ская команда провалила нынешний сезон.

Матч «Окжетпес»-«Жетысу» про-ходил в сумбурной борьбе, и судьбу его решил единственный мяч, заби-тый с пенальти Асланмуратом Ама-новым. 1:0 – победа «Окжетпеса».

Ещё два матча 23-го тура прошли позднее, и их результаты очень важ-ны. К примеру, поединок «Иртыш»-«Ордабасы». Победа в матче позво-ляла нашей команде резко повысить свои шансы в борьбе за призовое место.

В течение часа павлодарцы без-успешно пытались взломать глубоко эшелонированную оборону гостей. Наконец Улугбек Бакаев сумел про-бить брешь – 1:0. А в самом конце матча Глеб Мальцев и Павел Шаба-лин окончательно добили «Ордаба-сы» - 3:0 и второе место в турнирной таблице.

В Костанае «Тобол» уступил «Та-разу» со счетом 0:1, и борьба за ме-сто на пьедестале обострилась до предела.

Ну, так на то и футбол! В нём скуч-ных, так называемых проходных, матчей быть не должно.

За три тура до окончания чемпионата страны в пре-мьер-лиге добрая половина команд-участниц пре-тендует на призовые места. Такого в нашем элитном первенстве уже давненько не наблюдалось.

В Алматы в спортивных ком-плексах «Темир Дос» и Казах-станской академии спорта стар-товал очередной 20-й турнир на Кубок Казахстана по волейболу среди мужских команд. Каза-лось бы, событие для павлодар-ских любителей этого вида спор-та вполне рядовое, потому как мужской команды в элите у нас до сих пор не было. Но вот в ны-нешнем сезоне состоялся дебют мужского волейбольного клуба «Павлодар», заявившегося для выступлений в Национальной лиге.

Страницу подготовил Олег ПРОПИСНОВ

28.09.2012

Как бы вы ни думали, люди искусства тоже близки к спорту:

• Александр Пушкин — бокс• Джек Лондон — бокс• Марк Твен — бильярд• Владимир Набоков — теннис• Эрнест Хемингуэй — бокс• Георгий Вицин — йога• Александр Дейнека — бокс, волейбол, борьба

16

Годы жизни: 1859-1930 Страна: Великобритания Произведения: рассказы

о Шерлоке Холмсе, роман «Затерянный мир»

Спорт: крикет, гольф, бокс, футбол

Здоровяк Дойль (вес око-ло 100 кг, рост 190 см) всю жизнь был физически ак-тивен, но успешнее всего у него получалось играть в крикет. Например, он при-нял участие в 10 играх за команду самого известного в мире Мэрилебонского кри-кетного клуба (МСС). В 1900-м, в 41 год, играя за МСС, он, подавая мяч, обыг рал («взял ворота») самого известного игрока за всю историю крике-та — Уильяма Гилберта Грей-са. Этот случай произвел такое сильное впечатление на писа-теля, что он воспел его в поэме «A Reminiscence of Cricket».

В боксе Конан Дойль се-рьезных успехов не достиг,

хотя принимал участие в боксерских поединках, ко-торые проходили по всем правилам — на ринге и с рефери. Но умение рабо-тать кулаками помогало ему в жизни. Так, напри-мер, в молодости, устро-ившись судовым врачом на китобойное судно, Ар-тур в первый же вечер подрался со здоровя-ком-стюардом. После драки он слышал, как стюард говорил при-ятелю: «Дохтур у нас что надо — глянь, экий фонарь мне поставил». Кстати, достоверность и реализм описания

поединков в романе Дойля «Родни Стоун» про

британских боксеров про-фессионалы оценили высоко.А еще можно считать, что

именно с подачи Артура Конана Дойля в Швейцарии начали появ-ляться горнолыжные курорты. В 1894 году писатель вывез больную туберкулезом жену на зиму в Да-восскую долину. Прочитав о пере-ходе Нансена через Гренландию, Дойль выписал из Норвегии лыжи и начал осваивать местные скло-ны — до него о катании в швей-царских горах никто и не думал. Первой горой, с которой спустился Конан Дойль, была гора Якобсхорн (2590 м).

Создатель Шерлока Холмса от-давал себе отчет, что, занимаясь одновременно несколькими вида-ми спорта, он не смог добиться ни в одном из них заметных успехов: «Но удовольствия я из них извлек куда больше, чем любой привер-женец чего-то одного».

Опорный столп отечественного корпуса классической литерату-ры, Лев Толстой с детства и до ста-рости каждый день делал зарядку, поднимал гири и не забывал про турник, на котором в расцвете сил крутился, как настоящий гимнаст. Когда писателю было 34 года, он заметил, что за его купающейся женой подсматривает какой-то горожанин. Классик, будучи в пре-красной физической форме, хо-рошенько отдубасил эротомана. Левин в «Анне Карениной» так ловко скачет на коньках по катку в московском Зоологическом саду, потому что Толстой сам любил кататься и делал трюки, которые позже приписал своему персона-жу.

Важной частью жизни графа были пешие прогулки и путеше-ствия. Известно, что он регулярно ходил пешком из Мос квы в Ясную Поляну (190 км), совершал пешие паломничества из Ясной Поляны в Оптину пустынь (150 км), а так-же из Москвы в Троице-Сергиев монастырь (80 км). Причем не налегке, а неся все необходимое

за спиной. Вот так описывает багаж Тол-

стого его слуга Сергей Арбузов, с которым он ходил в Оптинский монастырь в 1881 году: «Ночное белье, две пары носков, два по-лотенца, несколько носовых плат-ков, две холщовые блузы, просты-ня, маленькая подуш ка и кожаные сапоги». Еду ходоки добывали по дороге в трактирах.

В 50 лет писатель стал веге-тарианцем. Поездка на бойню в Тулу, после которой он решил от-казаться от мяса, описана в его эссе «Первая ступень», там же писатель рассказывает о своей новой диете: «Мое питание состо-ит главным образом из горячей овсяной каши, которую я ем два раза в день с пшеничным хлебом. Кроме того, за обедом я ем щи или картофельный суп, гречневую кашу или картофель, вареный или жаренный на подсолнечном или горчичном масле, и компот из чернослива и яблок. Обед, ко-торый я съедаю вместе с семьей, может быть заменен, как я это пробовал делать, одной овсяной кашей. Здоровье мое не только не пострадало, но значительно улуч-шилось с тех пор, как я отказался от молока, масла и яиц, а также сахара, чая и кофе».

Годы жизни: 1828-1910 Страна: Россия

Произведения: романы «Война и мир», «Анна Каренина»

Спорт: ходьба

верси-теты». Напри-м е р , булочная Деренкова в Ка-зани, где он в 16 лет работал помощником пекаря и та-скал пятипудовые мешки с мукой. «20 пудов муки, смешанных с водою, дают около 30 пудов теста. Тесто нужно хо-рошо месить, а это делалось руками. Караваи печеного весового хлеба я нес в лавку Деренкова рано утром, ча-сов в 6-7. Затем накладывал большую корзину булками, розанами, сайками-подковками — 2-2 1/5 пуда и нес ее за город на Арское поле в Родионовский институт, в духовную академию», — так Горький описывал свою «програм-му тренировок». Помимо булочной, у Горького в молодости были и другие возможности подкачаться: он работал на рыбном и соляном промыслах, в ремонтных мастерских, батрачил у богатых мужиков. Став известным пи-сателем, Горький не потерял хорошую физическую форму. Например, он мог десять раз не торопясь перекрестить-ся пудовой гирей.

О том, что Максим Горький (Алексей Пешков) был сильным человеком, можно догадаться уже по его фотографиям — та-кие усы слабаки не отпускают. Но, в отличие от современных силачей, Горький спорт-зал не посещал — у него были другие «уни-

Годы жизни: 1868-1936 Страна: РоссияПроизведения: роман «Мать», пьеса «На дне», повести «Детство», «В лю-дях», «Мои университеты» Спорт: жонглирование гирями

ProSport

По материалам mhealth.ru

28.09.2012 17

Көңіліне рок-н-ролл стилі жақын аруларға қуануға болады. Түрлі металл тікенектермен әшекейленген аяқ-киімдер өте сәнді саналады. Басты-сы киімнің де осы стильде болғаны дұрыс.

Кербез

Адамның тәрбиесі бес жасқа дейін қалыптасады екен. Бұл бүкіл ғұмырлық тәлімнің 90 пайы-зын құрайды. Ал нәресте жақсы нәрселерге үйір болып, сана-сезімі дұрыс қалыптасып, дамуы үшін тәрбиені құрсақтан бастаған жөн деп санайды мамандар.

Қызығы сол, сәби бойға біткен соң анасы нені үйреніп, немен шұғылданса, баласының да соған икемі зор болады екен. Мәселен, анасы туған тілде сөйлесе, баласы оның ана тілі екенін ұғынып жата-тын көрінеді. Америкалық дәрігерлер мынадай ерекше тәжірибе жасап-ты: бір күнде, бір уақытта туған үш немістің, үш ағылшынның, үш орыстың баласын кіндігі кесіле са-лысымен барлығын бір үйге апарып, оңаша жатқызып қойып, алдымен неміс тілінде «өмірге қош келдіңдер, жолдарың сәтті болсын» деген сәтте ағылшын мен орыс бала-лар қыбырсыз жатыпты да, неміс сәбилер қозғалып, үн шығарыпты. Ал осы сөздерді ағылшын

Судың түбін шым бекітер,

Сенікі ме, менікі ме сонау гүл,Арман үшін жүрміз жазып алау жыр.Жат біреуге бақыт болып туатын,Әйелдерді еркелеткен жөн-ау бір. Әйелді ылғи еркелеткен ер оңар,Әйелдерсіз тірлігіміз не болар?«Қой» дейтұғын қожаң егер болмаса,Еркек байғұс азып-тозып жоғалар. Әйел – сенің аспазың да күтушің,Әйел барда биіксің де бүтінсің.Әйел барда жалынсың – сен, отсың – сен,Әйел жоқта бықсыған сен түтінсің. Әйел – сенің ақылшың да, айбарың,Ол барында естімейсің қайғы әнін.Әйел – сенің күзетшің де, сақшың да,Әйел – сенің мерекең де, мейрамың. Әйел сені, сен әйелді сүйгенсің,Сен әйелден, әйел сенен сый көрсін.Өз елінің ұлы болам деген жұрт,Әйелдерге құл болуды үйренсін. Әйел, әйел – арман әні, жол әні,Дүниенің кешкі қоңыр самалы,Әйел сені құл қып алмай алдымен,Құдай қылып көтермейді жоғары. Сыйла әйелді, жоғарыдан бер орын,Көтер оның мерейі мен беделін.Өз қызыңды сыйлағаның ол сенің,Өз анаңды мәңгі құрметтегенің.

Тұманбай МОЛДАҒАЛИЕВ

Үлкен тұрақты өкшесінің арқасында бұндай етікпен күні бойы жүрсеңіз де, шаршамай-сыз. Сондай-ақ мұндай етікті көйлекпен де, тар джинсымен де, қарапайым шалбармен де киюге болады.

Күздік аяқ-киімді таңдап жүрсіз бе? Ендеше сәнді тренд-термен танысып, арасынан ұнағанын таңдаңыз. 6 жаңа тен-денция - аяқ-киім жаңартуға 6 себеп.

Ең ыңғайлы аяқ-киім атауы-на сай слиперлер балетка мен

лофер аяқ-киімдерінің ең жақсы жақтарын өзіне алған. Өкшеден

шаршасаңыз, слипер - сіздің таңдауыңыз.

Аяқ-киімнің бұл түрі осымен бірнеше маусым бойы сәннен

шықпай қойды. Алайда бұл маусымда таңдауыңызды түрлендіріп, түсті табанды

аяқ-киім алып көріңіз.

Дөңгелек ұшты, өкшелі, белбеуі бар туф-ли моделі осылайша аталады. Осы мау-сымда бұл аяқ-киімнің түрлі модельдері сәнде.

Жылтыр сүйгіш арулардың уақыты келді! Бұл күздің кезекті тренді - жылтыр. Түрлі жылтыра-татын пайеткалармен сәнденген туфлилердің түр-түрі сіздің күзгі бейнеңізді жайната алады.

Қазақ бала тәрбиесі жастан, бесіктен деп ай-тып жатады. Бірақ бала тәрбиесі ана құрсағынан басталатынын да әсте естен шығармаған жөн. Әйтсе де, бүгінгі таңда құрсақ тәрбиесіне баса мән аударылып жатпаған сыңайлы.

Даудың түбін қыз бекітер.

тілінде айтқанда, неміс пен орыс нәрестелер қозғалмай, ағылшын шараналар қимылдап, көңіл ауда-рыпты. Орысша айтқанда да тура солай болған. Жаңа ғана өмірге келген сәбидің сөздерді ұғынып, тілдерді ажырата білуі қалай? Бұған бір және өте қарапайым жауап бар: мұның барлығы оның қанынан, ана құрсағында жүргенде күнделікті алған тәрбиесінен, әке-шешесінің өзара әңгімесінен, қоғамнан алынды.

Сол секілді шарана әлем жарығын көрмесе де, айналадағы болып жатқан барлық жайттан хабардар бо-лады. Түрлі дыбыстарды қабылдау мүмкіндігі де бар. Ал даңғырлаған әуен сәбиге жақпайтыны сөзсіз, тіпті оның қалыптасып келе жатқан ағзасына зиян болуы бек мүмкін. Сондықтан, клубтық бағыттағы әндерге қарағанда дәстүрлі, классикалық әндерді тыңдаған ләзім аналарға.

Жалпы, бойына дене біткен соң ана жүріс-тұрысын, мінезін, іс-әрекетін түзеу керек. Денсаулығын қадағалап,

жаман қылықтардан арылған дұрыс. Өкінішке орай, біздің қоғамда темекі мен ішімдікті серік еткен жүктілер қатары көбеймесе, азайып жатқан жоқ. Бұл он екі мүшесі сау ұрпақты дүниеге әкеледі дегенге кепіл бола алмайды. Мұндай келіншектер тек өзінің ғана емес, баласының да денсаулығына айтарлықтай зиян келтіретіні сөзсіз. Ал сұлу табиғат көріністерін тамашалап, өзіңізге

күтім жасай білсеңіз сәбиіңіздің де жағдайы жақсы болмақ. Бұл ретте отағасының да рөлін атап өткен жөн. Олар құрсақтағы ба-ласымен сөйлесіп, ертегі оқып, ән айтса құптарлық. Сонымен қатар, ананың бойындағы мінез-құлық балаға берілетінін де ұмытпау ке-рек. Сондықтан әрдайым көтеріңкі көңіл-күйге, жақсы эмоцияларға толы болуға тырысу қажет.

28.09.201218

АЛМА ПАЙДАЛЫ МА, ЗИЯН БА?Тым қарапайым сұрақ. Сіздердің бірауыздан алманың пайдалы

екендігін айтатындықтарыңызға сенімдіміз. Алайда, диетолог маман-дар алманың зиянды тұстарының бар екендігін естен шығармауға кеңес береді.

Алманың құрамында С, В1, В2, Р, Е дәрумендері мен мар-ганец, калий, кальций, фосфор, натрий, молибден, цинк, ба-рий микроэлементтері бар. Алмадағы темір қан айналымы жүйесіне өте қажет. Сондай-ақ онда жасұнықтың өте көп бөлігі бар. Алма бауыр, бүйрек, асқазан, ішек жолдарының жұмыстарын жақсартады. Бет терісінің түсін жақсартып жас әрі күтімді етіп көрсетеді. Холестерин мөлшерін азайтып, іш қатудың алдын алады, диареяны емдеп, иммундық жүйені нығайтады.

Алдыңыздағы тізімді көріп, ешқандай жаман қырын байқамағаныңызды айтарсыз. Асықпаңыз, диетологтар

алманың құрамындағы жасұнықтың көп болуы колит (тоқішектің талаурап, қабынып ауруы) ауруының

пайда болуына әкеліп соқтыруы және асқазан-ішек жолдарының жұмысына зиянын тигізуі

әбден мүмкін екендігін айтады. Екіншіден, құрамындағы жеміс қышқылының шама-

дан тыс көптігі язваны ұлғайтып жіберу қаупі бар. Үшіншіден, алманың

қышқылы тістің эмалына қатты әсер етеді, яғни оны жұқартып,

тісті сезімтал етіп шығарады.

Алма жапырағынан демделген шайды көп ішпегеніңіз абзал, оның қант диабеті ауруына шалдықтыратындығы дәлелденген.

АЛМАНЫҢ ҚҰНАРЛЫЛЫҒЫАлма құрамындағы құнарлылық оның сортына байланысты. Көп

адамдар көк алманың құнары аз, ал қызыл алмада көп деп айтып жатады. Бұл жаңсақ пікір. Алма түсінің еш қатысы жоқ. Кейде оның құнарлылығы көлеміне де байланысты болып келеді. Ең дұрысы - жаңа піскен алма. Тап қазір күздік алмалардың нағыз пісіп жетіліп жатқан кезі. Сондықтан, көлікке отырыңыз да, ата-әжеңіздің бақшасына барыңыз!«Алма піс, аузыма түс» деп айтсаңыз, ағзаңыздың сізге айтар алғысында шек болмасына кепілдік береміз.

АЛМАНЫ ҚАЛАЙ ТАҢДАЙМЫН?Өкінішке орай, көпшілігіміздің бақшамызда алма

ағаштары өсіп тұрған жоқ. Сондықтан сатып алуымызға тура келеді. Алманы таңдауда ең алдымен тазалығына көңіл бөліңіз, ешқандай сұйықтықпен бүркеулі болмауы керек. Екінші, алманың хош иісі болсын, олай болмағанда алманың дәмі де жақсы болмайды. Сондай-ақ, алманың өсірілген жеріне назар аударыңыз. Өз ауданыңызда өсірілген, жергілікті алмаларды сатып алсаңыз өкінбейсіз.

«Арпа» деп аталатын арзан әрі пайда-лы дақылдан бас тартпаған жөн. Себебі арпаның құрамында «лизин» деп ата-латын амин-қышқылы бар. Бұл терінің тығыздығының тегістігін сақтауға, яғни әжімнің алдын алуға әсер етеді. Сондықтан, ғалымдар арпаны «жастықтың дақылы» деп атайтын көрінеді.

Лизиннің бірқатар вирустарға қарсы күресе алатын күші бар және ол жүрек жұмысын қалыпқа келтіруге де көмектеседі. Қазір түрллі аллергиялық аурулардан зар-дап шегушілердің қатары өте көп. Ал арпа-ны күнделікті тағам ретінде пайдаланған жағдайда аллергиялық дерттерге ұшыраудан аулақ боласыз.

Арпаның құрамында бактерияға қарсы тұратын «гордецин» деп аталатын зат бар. Ал ең басты есте сақтайтын жәйт – арпа дәні дәрумендер мен микроэлементтер-ге бай. Оның құрамындағы В дәрумені – жүйке жүйесінің жұмысына, шаш пен терінің әсемдігіне зор әсерін тигізеді. Ал А дәрумені тобы көздің көру қабілетін жақсартады. Д дәрумендер тобы сүйек пен тістің мықтылығын қамтамасыз етеді. Ең бастысы арпаның құрамындағы Е дәрумені тобының жасөспірім балалардың ағзаларының дұрыс жетілуі үшін пайдасы зор.

Оның құрамынан калий, кальций, темір, мырыш, йод табылған. Ал құрамындағы фосфор ағзадағы зат алмасу процесінің, жүрек пен қан тамырлар жүйесінің дұрыс жұмыс істеуін реттеп, бүйрек ауруларын ем-деуге бірден-бір көмекші болады.

Денеңіз сымбатты әрі сұлу болсын десеңіз немесе артық салмақтан арылғыңыз келсе, арпаның көмегіне жүгініңіз.

Жоғарыдағы деректерге қарап, арпа-ны ағза үшін аса қажет микроэлементтер қоймасы деп санауымызға болады. Не айт-са да қалт айтпайтын дана қазақ «Арпа би-дай ас екен, алтын, күміс тас екен» дейді.

ДАЙЫНДАЛУЫ:1. Сары майды қантпен еземіз. 2. Жұмыртқа қосып, араластырамыз. 3. Қаймақ қосып, араластырамыз. 4. Үстінен қамыр қопартқышы мен ұнды қосып,

қою емес қамыр әзірлейміз. 5. Қамырды екі бөлікке бөлеміз. Біреуіне какао

қосып, араластырамыз. 6. Пісіру пішінін майлап оның тура ортасына

1-2 ас қасық какао қамырын құямыз. 7. Үстінен 1-2 ас қасық ақ қамырды құямыз.

Оның тура ортасынан қайта какао қамырын құямыз.

8. Осылайша жалғастыра береміз.9. Пішін қамырға толғанша осылай

жалғастырамыз. Бір пішінге қамырдың жарты-сы кетуі керек. Берілген мөлшерлі құрамдас бөліктерден 2 бәліш шығуы керек.

10. Қамырды 180 градусқа дейін қызған пешке салып, 30-35 минут пісіреміз.

Бәліш пісіп жатқанда, крем жасаймыз.

КРЕМІ: 1. Қаймақ, қант және ванильді қантты арала-

стырамыз. Миксер қолданған жөн.2. Піскен бәліштерді суытып, ортасы мен

үстінен креммен жағамыз. ГЛАЗУРЬ: Кішкене ыдысқа сары майды ерітіп, сүт, қант,

какао қосып, бір қайнатып, қоюланғанша оттан алмаймыз.

Глазурьді торттың бетіне құямыз. Шеттерін де ұмытпай, толықтай тортты глазурьмен жабамыз.

Зебра торты дайын! Астарыңыз дәмді болсын!

ҚҰРАМЫ:Қамыр: қант - 200 г, сары май немесе маргарин - 200 г, жұмыртқа - 5 дана, 10-15%-ды қаймақ - 500 г, ұн - 300-350г, қамыр қопартқышы - 3 шай қасық (немесе 1 шай қасық ас содасы), какао ұнтағы - 3-4 ас қасық.Крем: қаймақ - 400-500 г, қант - 150 г, ванильді қант - 2 шай қасық.Глазурь: сары май - 100 г, сүт - 5 ас қасық, қант - 6-7 ас қасық, какао ұнтағы - 5 ас қасық.

Алма жегенді ұнатамыз, алмадан жасалған тәтті бәліштер мен дәмді шырындарды пайдалануды да жақсы білеміз, бірақ оның тарихы мен зиянды, пайдалы тұстарын білуге құштарлық таныта бермейміз.

Өзіңіздің сүйікті жемісіңіз туралы мәліметтерді біле жүріңіз.Ең алғашқы алмалардың пайда болған ауылы бізден алыс емес. Алманың отаны –

Орталық Азия. Кейіннен алмалар осы мекеннен Египетке және Палестинаға жеткізіледі. Біршама уақыт өткен соң Ежелгі Грекия жерінде, Римде, Еуропада пайда бола бастайды.

Алғашқы пайда болған алмалар жабайы болса, бүгінде алманың жазғы, қысқы, күзгі сорттары сынды көптеген түрлері бар.

Ас мәзірі

28.09.2012 19

Счастье есть

БИФИДОБАКТЕРИИ ЕЩЕ ПОЛЕЗНЕЕ, ЧЕМ ТЫ ДУМАЛУченые давно подозревали, что кишечник и мозг

— друзья навек. Их связь пока до конца не изу-чена, однако уже сейчас понятно, что стресс, ум-ственное перенапряжение и депрессия могут вы-зывать разнообразные кишечные расстройства.

Решив проверить, работает ли эта связь в обратную сторону и можно ли, задабривая кишечник, улучшить психическое здоровье, доктора снова взялись за мышей. В колледже при одном из универ-ситетов Ирландии первой группе хвостатых помощников науки дава-ли бульон, содержащий лактобациллу rhamnosus JB-1 (именно эта разновидность лактобактерий живет в кишечнике человека), второй — бульон без дополнительных микроорганизмов. После трапезы си-дящим на особых диетах мышкам давали разные задания, которые могли вызвать у них тревожное или даже стрессовое состояние. На-пример, сажали их в лабиринты, из которых было трудно найти вы-ход.

Мыши, которые не получали лактобактерий, справлялись с зада-чей так же, как и те, которые ими насытились. Разница была только в уровне гормона тревоги — кортизола: у первых он был в несколько раз выше. Кроме того, в областях их мозга, активных во время де-прессии, было больше нейромедиатора GABA (гамма-аминобутири-ковой кислоты), ответственного за торможение излишнего возбужде-ния и нормализацию работы всех систем организма. Это означает, что вторая группа не подвергалась разрушительному воздействию стресса со всеми вытекающими последствиями.

Руководитель исследования, нейропсихолог, доктор Джон Карьян прокомментировал: «Удивительно, как много могут лактобактерии! Надеюсь, наши дальнейшие исследования помогут создать йогурты, съев которые можно будет обойтись без антидепрессантов!»

Кстати, депрессия губительно действует не только на желудок, но еще и кости разрушает. В общем, не нервничай. Спокойствие, только спокойствие.

ЧТО НАДО:(на 4 порции) 4 булки, лучше цельнозерновые, 2 крупных шампиньона

(если шампиньоны в твоих местах уродились хилые, вместо двух развеси-стых возьми четыре-пять небольших. Или вообще замени их, вешенками например), 4 куска твердого сыра, 1 небольшая луковица, 1 красный бол-гарский перец, 1 ст. л. несоленого соевого соуса, 1 ст. л. вустерского соуса, оливковое масло, соль и перец по вкусу.

ЧТО ДЕЛАТЬ:Минуты 0-10: ГрибыБольшую сковородку нагрей на среднем огне, добавь 1 ст. л. масла. Затем

кидай туда порезанные большими дольками шампиньоны и поджаривай, время от времени помешивая, пока они не покроются коричневой корочкой. Пока жарятся грибы, порежь лук с перцем. Готовые грибы выложи на тарел-ку.

Минуты 11-20: ОвощиДобавь в сковородку еще ложку масла, затем лук и перец. Жарь их минут

8, потом закинь к овощам грибы, полей все соевым и вустерским соусом. Готовь еще пару минут, помешивая, — пусть овощи с грибами впитают соус. Посоли, поперчи, перемешай и сними сковородку с огня.

Минуты 21-22: БутербродыПрямо на сковороде раздели овощи с грибами на четыре равные кучки и

поверх каждой положи по куску сыра. Когда сыр слегка расплавится, боль-шой лопаткой запихай начинку в предварительно разрезанные булки. На-слаждайся.

* Сэндвич будет еще вкуснее, если предварительно слегка обжарить булку

Вы замечаете, как с наступлением холодов у Вас повыша-ется аппетит? Хочется всяких плюшек, мяса с картошкой и много-много сладостей… Умный организм начинает инстин-ктивно накапливать жирок «про запас». Ну как ему доказать, что у нас есть тёплая одежда, и такие запасы нас совсем не радуют? Садиться на строгую диету осенью ни в коем слу-чае нельзя, ведь любая диета – это обязательно лишения и ограничения. Лишая себя каких-то продуктов, Вы можете не добрать тех полезных веществ, которые так необходимы организму в стоической борьбе с инфекциями. Как же тогда бороться с аппетитом, спросите Вы? А никак! Чтобы не на-брать лишний вес, нужно просто правильно питаться и не бороться с собственным организмом, а всячески ему помо-гать.

Питание осенью имеет свои особенности. Конечно, Ваше меню всегда должно быть разнообразным и сбалансирован-ным, но именно осенью нужно обращать особенное внима-ние на то, чтобы Ваш организм получил достаточно витами-нов и других биологически активных веществ. Ведь впереди долгая холодная зима, атаки микробов, отсутствие солныш-ка и стрессы – всё это требует больших затрат сил и энер-гии. Поэтому мы поговорим о том, какие продукты особенно нужны осенью.

Осенью человек остро нуждается не в белках и жирах, как может показаться на первый взгляд, а в сложных углеводах (или полисахаридах). Углеводы являются основными по-ставщиками энергии в наш организм, и их дефицит чреват нарушением обмена веществ. Сложные углеводы, в отличие от простых, усваиваются медленнее и не повышают уровень сахара в крови. А это значит, что в меню нужно обязательно добавлять злаки, овощи, фрукты и зелень. Кроме углеводов, все эти продукты содержат клетчатку, которая способствует выведению шлаков из организма.

У этого сэндвича три достоинства: он сытный, он по-лон белка (и пахнет жареным мясом), он делается без мяса.

Шляпку каждого шампиньона вытри влажным бумажным полотенцем. Грибы не надо мыть —

иначе они неприятно размякнут.

Отрежь ножки. Но не выбрасывай — их тоже будешь жарить.

Ложкой аккуратно вычисти все пластинки из-под шляпки. И выбрось — их жарить не нужно.

По материалам mhealth.ru

28.09.201220

Ризабек Исабеков, наш фотокорреспон-дент, предлагает Вашему вниманию интересные, загадочные, а порой и смешные фотомоменты, которые он запечатлел на свою камеру, находясь в поисках очередного сюжета.

Отдохни!

ЛЮБОВЬ ЗЛА...

ДАРЬЯ ЗАРИПОВА 27 лет. Работает преподавателем филологических дисциплин

в колледже ПГПИ в группах с государственным и русским языком обучения. Магистр филологии. Помимо образовательной деятельности, занимается со студентами научной и творческой деятельностью. Увлекается изучением языков (казахский, английский). Неоднократный призер городских конкурсов на знание государственного языка (2, 3 места), имеет сертификаты о прохождении двух уровней курсов по английскому языку. Очарована творчеством Ф. М. Достоевского, С. А. Есенина, А. Кунанбаева и И. Есенберлина. Жизненное кредо: “Не останавливайся на достигнутом!”

Меншік иесі:«Павлодар облысы әкімінің аппараты» мемлекеттік мекемесі (Павлодар қаласы)Павлодар облысы әкімдігі Павлодар облысы ішкі саясат басқармасының шаруашылық жүргізу құқығындағы «Аналитикалық ақпарат орталығы» коммуналдық мемлекеттік кәсіпорны «Регион.kz» облыстық газеті.Басылым Қазақстан Республикасының Мәдениет және ақпарат министрлігінде тіркелген. Бұл туралы 18.02.2010 ж. № 10704-Г куәлігі берілген.

Директор:Руслан БИЛЯЛОВ

Бас редактор: Мөлдір ДОСПАЕВА

Жауапты хатшы:Әсет ТЕМІРБАЕВ

Тілшілер: Ерсайын ЕРТІСБАЕВ Анастасия БРЕЦҚұндыз ҚАБЫЛДЕНОВА

Дизайн:Әсет ТЕМІРБАЕВКорректор: Дана МҰРАТОВА

Редакцияның мекенжайы:140000, Павлодар қаласы,

Ленин көшесі, 143 үй. E-mail: regionkz@mail.ru

Біздің сайт: www.region-pvl.kz

Байланыс телефондарымыз:Директор: 32 20 11

Редакция/факс: 61 80 07Маркетинг және жарнама бөлімі: 32 09 31, 32 36 82

Хаттар, қолжазбалар, фотографиялар мен сурет-

тер рецензияланбайды және қайтарылмайды.

Редакция оқырмандардан түскен барлық хаттарға

жауап беруді міндетке алмайды. Жарнамалық

материалдардың мазмұнына жарнама беруші жауап

береді. Авторлардың пікірлері ре-

дакция ұстанған көзқарасқа сәйкес келмеуі мүмкін.

Жарияланған мақалаларды, фотосуреттерді және

безендірулерді көшірмелеу тек КМК рұқсатымен жүзеге

асырылады.

Басылым Павлодар, Екібастұз, Ақсу қалаларына

және облысымыздың барлық аудандарына тарайды.

«Регион.kz» газетіне «Қазпошта» ААҚ, Главпоч-

тамт және «KazPress» ЖШС-нің пошта бөлімшелерінде

жазылуға болады. Газет аптасына бір рет

шығады, апталық таралымы 8 000 дана.

Тапсырыс № 1982

«Баспа үйі» ЖШС баспахана-сында басылады. Павлодар

қаласы, Ленин көшесі, 143 үй. Газеттің сапалы болуына баспахана жауап береді.

Телефоны: 8 /7182/ 61 80 26

Я когда вижу, что в отеле фен не вытаскива-ется из розетки, вешалки в шкафу прикручены, меня посещает мысль: «Неужели они наивно думают, что я путешествую без отвёртки?»

***Вчера отмечал день рожде-

ния друга. Сегодня утром просыпаюсь от звон-ка в дверь. Открываю. Стоят два мужика.

- Вы кто? - спрашиваю.- Мы? Я Паркинсон.- А я Альцгеймер.- Здравствуйте, - говорю я им.Долго трясли мне руки.

***Тонет корабль, один пассажир, расталки-

вая всех, пытается залезть в шлюпку, его пытается задержать другой:

- Постойте, вы знаете, что на корабле еще остались женщины?

Тот его в недоумении отталкивает:- Да отстань ты, не до этого сейчас!

***Начальник нажимает на

кнопку и говорит своей секретарше: «Леночка, два кофе, пожалуйста!»

Голос из динамика: «Андрей Петрович, вы мо-жете меня хотя бы на выходные оставить в по-кое? Отойдите от домофона!»

***Мама читает дочке сказку на

ночь.Дочка:- А это правда, что чудовище пряталось от

красавицы, потому что набухалось и было стыдно показываться на глаза?

- Нет, доченька, чудовище в сказке оказалось очень даже красивым, а вот папе своему скажи,

чтобы спрятался от меня подальше.

Улыбнись!