1

Σχολικές δραστηριότητες Δ.Π.Ε. Ρεθύμνης

Παγκρήτια δράση

«Μαντιναδοξεπεταρίσματα»

Ρέθυμνο 2011 - 2012

2

Λίγα λόγια για τη δράση…

Στο πλαίσιο της παραγωγής ποιητικού λόγου, προφορικού και γραπτού, μέσα από τον ιδιαίτερο τρόπο της μαντινάδας, οι Δ/νσεις Π/θμιας Εκπ/σης Ν. Ηρακλείου, Λασιθίου, Ρεθύμνης και Χανίων – Γραφεία Σχολικών Δραστηριοτήτων σε συνεργασία με το Σύλλογο Κρητών Στιχουργών «Μ. Καυκαλά» διοργάνωσαν γιορτή Μαντινάδας, με τίτλο:

«Μαντιναδοξεπεταρίσματα»

Ακολουθώντας το ρυθμικό μονοπάτι της κοντυλιάς και του ιαμβικού δεκαπεντασύλλαβου, ζητήθηκε από τους μαθητές να δημιουργήσουν πρωτότυπες μαντινάδες, είτε σε ατομικό, είτε σε ομαδικό επίπεδο ανά τμήμα. Η δημιουργία της ομαδικής μαντινάδας είχε ελεύθερο θέμα, ενώ οι ατομικές μαντινάδες μπορούσαν να κινηθούν σε ένα από τα παρακάτω ζευγάρια λέξεων – κλειδιά:

- συνεργασία (*ορτακιά) – αλληλεγγύη, - μάνα – γη, - ελευθερία – εχθρότητα, - περιβάλλον – φύση, - υγεία – αναπνοή (*αναπνοιά).

Παράλληλα, το κάθε τμήμα είχε τη δυνατότητα να καταθέσει από μία μέχρι δύο (1 – 2) μαντινάδες (ομαδικές), ενώ ο κάθε μαθητής μία (1) από οποιοδήποτε ζευγάρι λέξεων επιλέξει (ατομικές).

Στο Ρέθυμνο ανταποκρίθηκαν το Δ.Σ. Σισών, το 16ο Δ.Σ. Ρεθύμνου, το 2ο Δ.Σ. Περάματος και το Δ.Σ. Ρουσσοσπιτίου.

Η δημιουργία του συγκεκριμένου ψηφιακού βιβλίου στο οποίο καταγράφονται όλες οι μαντινάδες που γράφτηκαν από τα παιδιά αποτελεί την επιβράβευση της προσπάθειας των μαθητών, ενώ στην τελευταία σελίδα υπάρχει ενθύμιο συμμετοχής για να συμπληρωθεί από κάθε μαθητή.

Το βιβλίο επίσης δημιουργήθηκε έτσι ώστε να μπορεί να εκτυπωθεί για να μοιραστεί στους συμμετέχοντες μαθητές, ανάλογα με τη δυνατότητα της κάθε σχολικής μονάδας ενώ τα διακοσμητικά παραδοσιακά μοτίβα μπορούν να ζωγραφιστούν από τα παιδιά, δίνοντας έτσι προσωπικό χρώμα στο κάθε βιβλίο.

3

3/θ Δ.Σ. Σισών, Σίσες Μυλοποτάμου, Α΄Β΄ τάξη

ΟΜΑΔΙΚΕΣ ΜΑΝΤΙΝΑΔΕΣ (Α & Β τάξη)

Για να ιδούμε προκοπή, να βρούμε αρμονία πρέπει να γίνει ορτακιά μ’ ούλη την κοινωνία. Τη φύση ν’ αγαπήσουμε, το μέλλον να θωρούμε μέσ’ απ’ τα μάτια τω παιδιώ τον κόσμο μας να δούμε.

ΟΜΑΔΙΚΗ ΜΑΝΤΙΝΑΔΑ Α ΤΑΞΗΣ

Ι τα πρωτάκια των Σισών κατέχουν να μετρούνε τσι χτύπους της μικρής καρδιάς κι ετσά θα πορευτούνε.

ΟΜΑΔΙΚΗ ΜΑΝΤΙΝΑΔΑ Β ΤΑΞΗΣ

Τα δευτεράκια ξέρουνε σωστά να ‘ πολογίζουν την ευτυχία που θα ζουν μ΄ αγάπη να σκορπίζουν.

16ο Δ.Σ. Ρεθύμνου, Γ τάξη

ΟΜΑΔΙΚΕΣ ΜΑΝΤΙΝΑΔΕΣ

Συ, Ψηλορείτη ξακουστέ στην πόλη του Ρεθύμνου σου παίζουμε και κοντυλιές απάνω στη κορφή σου!

Ασπάλαθοι και χαρουπιές στολίζουν τις πλαγιές σου

να σε θωρούν οι Κρητικοί να χαίρονται οι καρδιές τους!

4

Δημοτικό Σχολείο Ρουσσοσπιτίου, Δ τάξη

ΟΜΑΔΙΚΕΣ ΜΑΝΤΙΝΑΔΕΣ

Στσι πρόποδες του Βρύσσινα χωριό είναι χτισμένο το Ρουσσοσπίτι το μικιό κι ομορφοστολισμένο.

Στο Ρουσσοσπίτι το χωριό ετρώγανε αρκάλους κι εδά απού ποκάμανε τρώνε τσι αγγελάμους.

ΑΤΟΜΙΚΕΣ ΜΑΝΤΙΝΑΔΕΣ

Ελευθερία στη χαρά εχθρότητα στον πόνο θέλω ετούτη η ζωή αγάπη να’ χει μόνο. ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΑΒΟΡΓΙΑΝΝΑΚΗΣ

Το περιβάλλον καθαρό και λαμπερή τη φύση η μάνα γη τα έδωσε στον άνθρωπο να ζήσει.

ΧΡΥΣΑ ΒΑΒΟΥΡΑΚΗ

Στου Ψηλορείτη την κορφή τη χιονοσκεπασμένη μονάχα εκειά όποιος βρεθεί λεύτερα αναπνέει. ΜΑΡΙΑ ΣΑΡΙΔΑΚΗ

Θωρώ το, έχω πρόβλημα μα ποιος θα μου το λύσει; Θαρρώ μονάχα η μάνα μου μπορεί να μου βοηθήσει.

ΒΑΓΓΕΛΙΩ ΒΟΥΜΒΟΥΛΑΚΗ Μάνα, όνομα ιερό σ’ όλη τη γη απάνω. Κάνω προσπάθεια πολύ ποτέ μη σε πικράνω. ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΜΠΙΡΛΙΡΑΚΗ

Είναι ωραίο το χωριό μα άσκημα τα σπίθια.

Τάξε πως εμαγέρεψες χοχλιούς με τα ροβύθια. ΣΤΡΑΤΟΣ ΛΑΜΠΡΙΝΟΣ

Η μάνα θρέφει τα παιδιά όπως η γη τα χόρτα. Άντες εδά αγάπη μου να πάμενε μια βόλτα. ΕΛΕΝΗ ΒΑΜΒΑΚΑ

Οι Kρητικοί τσι ρίμες τως τσι ΄χουνε φυλαμένες καλά βαθειά μες στην καρδιά για τσι αγαπημένες.

ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΦΟΒΑΚΗ Εχθρότητα δε θέλομε αγάπη όμως μπορούμε. Ελευθερία και χαρά σ’ αυτούς που αγαπούμε. ΝΤΕΣΑΡΑ ΠΡΕΝΤΙ

5

Εμένα μου’ πε η μάνα μου θάματα δε συμβαίνου(ν) όμως στη γη οι άγγελοι μπορού (ν) και κατεβαίνουν.

ΜΑΡΙΑ ΛΑΔΙΑΝΟΥ

Υγεία και αναπνοή πάντα μου θέλω να’ χω. Αυτό που μου’ δωκε ο Θιος τάσσομαι να φυλάξω. ΓΙΑΝΝΗΣ ΤΡΟΥΛΛΙΝΟΣ

Μητέρα μου εσύ γλυκιά, μάνα μου αγαπημένη, πάντοτε είσαι γελαστή και να ΄σαι ευτυχισμένη.

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΑΣΤΡΙΝΑΚΗΣ

Η μάνα γη μ ΄ ανάθρεψε μ ΄ έκανε παλληκάρι κι η φύση μου ΄δωσε πνοή κι η μάνα μου τη χάρη. ΜΑΝΩΛΗΣ ΛΑΜΠΡΙΝΟΣ

Δημοτικό Σχολείο Ρουσσοσπιτίου, Ε τάξη

ΟΜΑΔΙΚΗ ΜΑΝΤΙΝΑΔΑ Μέσα σε τούτη τη ζωή θα’ χαμε ευτυχία

αν στσι καρδιές μας φώλιαζε αγάπη και φιλία. ΑΤΟΜΙΚΕΣ ΜΑΝΤΙΝΑΔΕΣ

Η φύση είν’ η μάνα μας και μας χαρίζει υγεία και μεις να τη φροντίζουμε για να ’χουμε ευτυχία. ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΣΠΥΡΙΔΑΚΗ

Με κοίταξες σε κοίταξα θαρρώ πως με γυρεύεις

κι απ’ τα φτερά του ουρανού πάντα θα μ’ αγναντεύεις. ΜΑΝΟΣ ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΑΚΗΣ

Η γη μας είν’ η μάνα μας, ο ήλιος, το φεγγάρι και μας θωρεί κάθε λεπτό και στέκεται φανάρι. ΑΡΓΥΡΩ ΓΥΠΑΡΑΚΗ

Ανέ πηγάζει στσι καρδιές όλων μας η φιλία τότες θα κολυμπούσαμε μέσα στην ευτυχία.

ΜΑΡΙΑ ΣΑΒΟΡΓΙΑΝΝΑΚΗ

6

Τση όμορφης τση μάνας γης που την αφήσαν μόνη μαζί με την εγκόνα τση, τη γ-κόρη μες τ’ αλώνι. ΚΑΛΛΙΟΠΗ ΜΠΙΡΛΙΡΑΚΗ

Μάνα μου γη που έκανες λεβεντογέννα Κρήτη και με τα χέρια σου έπλασες το γέρο Ψηλορείτη.

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ ΑΝΑΓΝΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ

Η αγάπη τση καρδιάς για σε είναι πολλά μεγάλη τόση απού στο γ-κόσμο αυτό δε θα υπάρξει άλλη. ΝΕΦΕΛΗ ΚΛΑΡΑ

Αν ούλα τα παιδιά τση γης ήταν πολύ θλιμμένα και τη ζωή μου θα ’δινα για να ’ναι ευτυχισμένα.

ΔΩΡΑ ΑΣΠΡΟΜΑΤΗ

Σαν ίντα λέει η κρητικιά στη μάνα γη τη φύση για να ’ ναι πάντα καθαρή και να μας ξανανθίσει. ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΣΠΥΡΙΔΑΚΗ

Η Κρήτη θα ’χει πάντοτε αγάπη και υγεία και όσοι μένουν’ επαέ θα’ χουνε ευτυχία.

ΓΙΟΡΝΤΙ ΖΕΦΙ

Η μάνα γη εγέννησε εμάς και τα παιδιά μας μα εμείς κακό τση κάναμε και σπάει η καρδιά μας. ΑΔΡΙΑΝΟΣ ΦΡΑΝΚΟΥ

Η μάνα που μάς γέννησε μάς άφησε στη φύση κι ευχόμαστε όλοι εμείς να μη μας λησμονήσει.

ΑΛΕΣΟΝΑ ΠΡΕΝΤΙ

Τον Ψηλορείτη τον ψηλό τον γέννησε η Κρήτη και είναι ξακουστός πολύ σε ούλο τον πλανήτη. ΜΑΡΙΑ ΜΥΛΩΝΑ

Επήγα εις την Κρήτη μας και βρήκα την υγειά μου

και καθαρό ανάπνευσα αέρα στην καρδιά μου. ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΚΡΑΟΥΝΑΚΗ

Στη φύση υπάρχουνε πουλιά, ζώα, βουνά και δάση μα εδά ’χει πόνο πως πολύ την έχουμε ξεχάσει. ΧΡΥΣΑΝΘΗ ΔΕΣΠΟΤΟΠΟΥΛΟΥ

7

Δημοτικό Σχολείο Ρουσσοσπιτίου, Στ’ τάξη

ΟΜΑΔΙΚΕΣ ΜΑΝΤΙΝΑΔΕΣ

Που ΄ν(αι) η εποχή που εκράθιενε ο γης τ’ αλλού τη χέρα κι εμάχουμέστα στσι καιρούς εις ό, τι κι αν εφέρα.

Άμα θα γειάνεις άρρωστο και θρέψεις πεινασμένο

έχεις μεγάλο χάρισμα απ’ το Θεό δοσμένο.

ΑΤΟΜΙΚΕΣ ΜΑΝΤΙΝΑΔΕΣ

Το περιβάλλον στην καρδιά να είναι πάνω απ’ όλα γιατί το χρειαζόμαστε κάθε στιγμή και ώρα. ΜΙΧΑΕΛΑ ΔΡΟΣΟΠΟΥΛΟΥ

Η μάνα γη στολίζεται μ’ αθούς και με λουλούδια κι έχει η κάθε άνοιξη γλυκύ σκοπού τραγούδια.

ΔΗΜΗΤΡΑ ΚΛΑΡΑ Βουνό, στεριά και θάλασσα η γη μας τα κρατάει τον ουρανό περήφανα ξανοίγει και γελάει. ΕΥΑ ΛΑΜΠΡΙΝΟΥ

Υγεία και αναπνοή ο ήλιος μας χαρίζει και όταν σβήσει ο ουρανός πράμα μικιό γυαλίζει.

ΜΑΝΙΟΣ ΜΙΧΑΛΑΚΗΣ

Φύση με τα ψηλά βουνά και περιβάλλον, γεια σου. Πέτα στον ουρανό ψηλά και δείξε τη χαρά σου. ΛΙΖΕΤΑ ΠΟΛΙΤΟ

Βουνά στην πλάτη τζη κρατεί θάλασσα η αγκαλιά τζη όλο τον κόσμο εδρόσισε με τα γλυκά νερά τζη.

ΝΙΚΗ ΑΓΡΙΜΑΚΗ Άσπρο ανέφαλο φορεί απάνω στα μαλλιά τζη κι είναι σταγόνες τση χαράς όλα τα δάκρυά τζη (η μάνα γη). ΒΙΚΤΩΡΙΑ ΝΕΣΦΥΓΕ

Η γη πολλά περήφανη για κάθε πλάσμα είναι Θε μου και ποιος δε θαύμασε την ομορφιά σου, κρίνε.

ΑΡΤΕΛΑ ΠΡΕΝΤΙ Άμα στον πόνο μου πονείς και κλαις στα βάσανα μου τότε μπορείς και να γλεντάς φίλε με τη χαρά μου. ΝΕΡΙΝΤΟΝΑ ΠΡΕΝΤΙ

8

Πράμα δεν έχω φίλε μου κανίσκι να σου δώσω μονάχα λόγια τη (μ)πληγή που ‘χεις να μαλακώσω.

ΜΑΡΙΛΕΝΑ ΔΟΜΑΖΑΚΗ Ένα δεντρό αμοναχό πολλούς καιρούς φοβάται μα (α)ν είναι μες στο σύδεντρο (α)π’ ανέμους δε νικάται. ΓΕΩΡΓΙΑ ΚΟΥΤΡΑ

2ο Δ.Σ. Περάματος, Τάξη Ε

ΟΜΑΔΙΚΕΣ ΜΑΝΤΙΝΑΔΕΣ

Ετσά που είσαι γίνομαι και ετσά που είσαι μοιάζω και δεν το αντέχω μπρε αυτό γιατί ανατριχιάζω!!!

Μ. ΠΑΓΚΑΛΟΥ, Σ. ΖΑΧΑΡΑΚΗ, Σ.ΜΠΡΟΤΖΑΚΗ

Τα μάθια σου τα γαλανά τα ροδοστολισμένα που σου τα έδωκε ο θεός για να κοιτάς εμένα.

Μ. ΠΑΡΑΓΙΟΥΔΑΚΗ, Μ. ΚΛΑΔΟΥ

Ένα μωρό αγάπησα και αυτό είναι της κυρίας το πιο γλυκό και όμορφο μωράκι της κοινωνίας!

(για το μωρό της δασκάλας μας) Μ.ΠΑΓΚΑΛΟΥ, Μ.ΠΑΡΑΓΙΟΥΔΑΚΗ,

Α.ΚΟΚΚΙΝΟΥ, Σ. ΖΑΧΑΡΑΚΗ ΑΤΟΜΙΚΕΣ ΜΑΝΤΙΝΑΔΕΣ

Οι εκλογές πάλι έρχονται σα μπόρα ή τσουνάμι κι όλοι τρέχουν να κρυφτούν να μην ψηφίσουν πάλι! Σ. ΜΠΡΟΤΖΑΚΗ

9

Στου κάτω κόσμου το κενό επεσενε η καρδιά μου και τηνε ψάχνω από καιρό μα αυτή ’ναι μακριά μου.

Μ. ΠΑΓΚΑΛΟΥ Η Γη κρατεί στην πλάτη της την Κρήτη τη μεγάλη, τον Ψηλορείτη το βαρύ, τη φύση τη μεγάλη. Ν. ΧΑΡΙΤΑΚΗΣ

Όταν στο όνειρο σε δω ανθίζει η καρδιά μου, κι όλο εσένα σκέφτομαι μερόνυχτα σεβντά μου.

Μ. ΜΑΡΗΣ Γεμάτο είναι το κορμί πληγές που αιμοραγούνε κι ακόμη δεν επάψανε οι πόνοι να χτυπούνε. Μ. ΝΥΚΤΑΡΗ

Την Παναγιά σα προσκυνώ ζητώ να σε προσέχει και να σου φέρνει τα καλά που όλος ο κόσμος έχει.

Β. ΔΡΑΓΑΣΗ Όντέ δεν πάω στο σχολειό στ' αόρη ανεβαίνω και τα λαλώ τα πρόβατα και γι' άρμεγμα τα πιένω! Α. ΒΑΒΟΥΔΑΚΗΣ

Ο Χριστός είναι εδώ πάντα να μας προσέχει

γι αυτό θα προσκυνάμε εμείς όπως και να έχει. Β. ΤΣΙΡΙΤΑ

Ποτέ μην κάνεις φίλους χωρίς εμπιστοσύνη γιατί θα σε προδώσουνε χωρίς να χουν ευθύνη. Α. ΚΟΚΚΙΝΟΥ

Της ζωής μου την κλωστή τρεις ζαριές την έχουνε, γι αυτό δεν της κακολογώ πάντα καλά να μ’ έχουνε

Ν. ΣΤΕΦΑΝΑΚΗΣ

10

2ο Δ.Σ. Περάματος, Τάξη Στ Αητέ περήφανο πουλί όσο και να πονέσεις, μην τα διπλώσεις τα φτερά χάμε στης γης να πέσεις!

Μπορεί ο φίλος κάποτε εχθρός κακός να γίνει, κι αυτός που σ' άνοιγε πληγές εδά να σου τσι κλείνει!

Ο φίλος που' χες στη ζωή ίσως γενεί εχθρός σου, κι αυτός που ήτανε εχθρός φίλος παντοτινός σου!

Ό,τι κι αν σύρω στη ζωή ό,τι κι ανε παθαίνω, πάντα τσ' ελπίδας το κερί θα το' χω αναμμένο!

11

ΣΥΜΜΕΤΕΙΧΑΝ:

3/θ Δ.Σ. Σισών, Σίσες Μυλοποτάμου, Α΄Β΄ τάξη

Συγγραφική μαθητική ομάδα: Νίκος Ρασούλης, Δαμιανός Τσικαλάς, Μαρία Ρασούλη, Μαρία Ρενέ Λιανέρη, Σοφία Σαριδάκη, Γιώργος Παπουτσάκης, Δημήτρης Νύκταρης, Ντένις Ταμπλάρο

Εκπαιδευτικός: Ελευθερία Λίβα

16ο Δ.Σ. Ρεθύμνου, Γ τάξη

Συγγραφική μαθητική ομάδα: Θεοδοσουλάκη Αθηνά, Βαβουράκη Δήμητρα, Βαρούχας Μανόλης, Βερυκάκη Ελευθερία, Γεωργαλής Γιώργος, Γιανναδάκης Ραφαήλ, Γκίνος Βαγγέλης, Κατάκης Αποστόλης, Κατάκη Στέλλα, Κατράκης Γιώργος, Λαζίδου Δάφνη, Λιουδάκη Μαρία, Μαρκουλάκης Μανώλης, Νιολάκης Στράτος, Ποθουλάκης Χρόνης, Πλυμάκης Γιώργος, Ντεμάι Λόλης, Σελλιανάκης Βαγγέλης, Σχοινάκη Μαρία, Τσαχάκη Κατερίνα, Τυροκομάκης Νίκος, Χριστοδούλου Μιχάλης, Καγιόκου Χρήστος. Εκπαιδευτικός: Δέσποινα Μαυράκη

Δημοτικό Σχολείο Ρουσσοσπιτίου, Ρέθυμνο, Δ τάξη

Συγγραφική μαθητική ομάδα:

Γιάννης Σαβοργιαννάκης, Χρύσα Βαβουράκη, Μαρία Σαριδάκη, Βαγγελιώ Βουμβουλάκη, Ευαγγελία Μπιρλιράκη, Στράτος Λαμπρινός, Ελένη Βαμβακά, Ευαγγελία Φοβάκη, Ντεσαρα Πρεντι, Μαρία Λαδιανού, Γιάννης Τρουλλινός, Κωνσταντίνος Αστρινάκης, Μανώλης Λαμπρινός

Εκπαιδευτικός: Άννα Σπυριδάκη

Δημοτικό Σχολείο Ρουσσοσπιτίου, Ρέθυμνο, Ε τάξη

Συγγραφική μαθητική ομάδα: Αριστοτέλης Αναγνωστόπουλος, Χρυσάνθη Δεσποτοπούλου, Ευαγγελία Κραουνάκη, Μαρία Μυλωνά, Αλεσόνα Πρέντι, Αδριανός Φράνκου, Γιόρντι Ζέφι, Χριστίνα Σπυριδάκη, Δώρα Ασπρομάτη, Νεφέλη Κλάρα, Καλλιόπη Μπιρλιράκη, Μαρία Σαβοργιαννάκη, Μάνος Χριστοφοράκης, Αργυρώ Γυπαράκη, Αναστασία Σπυριδάκη

Εκπαιδευτικός: Τόνια Καλυβιανάκη

Δημοτικό Σχολείο Ρουσσοσπιτίου, Ρέθυμνο, Στ τάξη

Συγγραφική μαθητική ομάδα: Μιχαέλα Δροσοπούλου, Δήμητρα Κλάρα, Εύα Λαμπρινού, Μανιός Μιχαλάκης, Λιζέτα Πολιτο, Νίκη Αγριμάκη, Βικτώρια Νεσφυγε, Αρτέλα Πρέντι, Νεριντόνα Πρέντι, Μαριλένα Δομαζάκη, Γεωργία Κούτρα

Εκπαιδευτικός: Μυρθιανός Νεκτάριος

2ο Δημοτικό Σχολείο Περάματος, Ε τάξη

Συγγραφική μαθητική ομάδα: Σ. Μπροτζάκη, Μ. Παγκάλου, Ν. Χαριτάκης, Μ. Μαρής, Μ. Νύκταρη, Β. Δράγαση, Α. Βαβουδάκης, Σ. Ζαχαράκη, Β. Τσιρίτα, Α. Κόκκινου, Μ. Παραγιουδάκη, Μ. Κλάδου, Ν. Στεφανάκης

Εκπαιδευτικός: Άννα Σιλιγνάκη

2ο Δημοτικό Σχολείο Περάματος, Στ τάξη

Εκπαιδευτικός: Ιπποκράτης Βοζογλάνης

Πηγές εικόνων: http://www.krassanakis.gr/mantinades.htm Σειρά τευχών του Ε.Ο.Μ.Μ.Ε.Χ.: Ελληνικά παραδοσιακά μοτίβα, 1990

Οργάνωση, επιμέλεια: Βαρβάρα Χρόνη (Υπ. Σχ. Δρ. Π.Ε. Ρεθύμνης 2011 – 2012) Σύλλογος μαντιναδολόγων Μ. Καυκαλά, Ρεθύμνου