បបមាទិកថា

ររៀបររៀងរោយ

រពះសិរវីសុិទ្ធិ ធន់-វ៉ា ន់

វត្តឧណ្ណា រោម ភនរំពញ

ថ្ងៃទី្២០ ខែកញ្ញា គ.ស.១៩៦២

***

បបមាទិកថា

ពុទ្ធភាសិត្មានកនុងគមពរីសំយុត្តនិកាយថា

នត្ថិ អត្តសម ំបេម ំ នត្ថិ ធញ្ញសមំ ធន ំ

នត្ថិ េញ្ញសមា អាភា វុដ្ឋិ បវ េរមា សរា។

ការរសឡាញ់រសមើរោយែលួនមនិមាន, រទ្ពយរសមើរោយរសវូមនិមាន,

ពនលឺរសមើរោយបញ្ញា មនិមាន, រភលៀងហ្នឹ ងឯងរបរសើរថ្រកខលងជាងរសះ។

អធិបាយសបខេប

ការរសឡាញ់វត្ថុមានវញិ្ញា ណនិងឥត្វញិ្ញា ណ រហ្ើយរបឹងខរបងខសវង

រកទំងយប់ថ្ងៃមនិគតិ្អំពីការរនឿយហ្ត់្ រពួយលំបាកឬយ៉ងណ្ណៗ ឲ្យ

ខត្ពីខាងមាន-បានតាមបំណងរបស់ែលនួ ឯវត្ថុអស់ទំងរ ះរោត្ក៏រាន់

ខត្ជាររគឿងទំ្នកុបរមុងជប់រលៀងអាយុជវីតិ្របស់ែលួន ឲ្យបានគងវ់ងសនិង

សុែរសួលប៉ុរណ្ណា ះ រត្ងរ់នះសឲ្យរ ើញថាការរសឡាញ់វត្ថុទំងរ ះមនិ

រសមើការរសឡាញ់ែលនួឯងរទ្, ឯការរសឡាញ់ែលួនរោលគ ឺអត្តភាពរនះមាន

ការងតូ្ទឹ្កដសុខកែលសមាែ ត្ែលួនឲ្យោែ ត្លែ រសលៀកោក់រខាអាវរត្មឹរត្ូវ

តាមសម័យនិយម, ជប់រលៀងបំប៉នែលួនរោយបាយនំចំណីរត្ីោច់ឲ្យធាត់្

ធលំែ, របាសរាសសមាែ ត្ភមូឋិានលំរៅមនិឲ្យរោម កររាករៅរលើរបា-

ោទ្យ៉ងលែមានថាន ក់៧-៨ជាន់, ការោរឬកមាា ត់្បងន់វូរោគរោយឱសង

០១

បបមាទិកថា

រផសងៗជារដើម ទំងរនះរ ម្ ះថារសឡាញ់ែលួនរត្មឹរត្ូវតាមវធិអី មយ័

រោយពិត្រៅរហ្ើយ ររោះថាការរធវើអវី, គតិ្អវី, និយយអវី សុទ្ធខត្របារពភ

មករលើែលួនឯងជាមនុទំងអស់ ជាពិរសសរៅរទ្ៀត្ តាមឱវាទ្របស់រពះ

សមណរាត្មបរមសមពុទ្ធកាលរពះអងគគងរ់ពះជនមរៅរ ើយ រទ្ងស់ខមតង

សឹងមានចាស់ោស់កនុងគមពរីែុទ្ទកនិកាយធមមបទ្ថា ៖

អត្តត នបញ្េ េិយំ ជញ្ញញ របខេយយនំ សុរខេិត្ំ

តិណ្ណ មញ្ញត្រំ យាមំ េដិ្ជបគេយយ េណ្ឌ ិបត្ត។

រសចកតថីាៈ របើបណឌ ិ ត្ដងឹថាែលួនជាទី្រសឡាញ់ គបបីរកាែលួនរ ះទ្កុ

ឲ្យលែ គបបីខងទំសមាែ ត្ែលួនកនុងវយ័ទំង៣ វយ័ណ្ណមយួកុឲំ្យខានរ ើយ។

ឯវយ័ទំង៣ រ ះអធបិាយោប់ររៀបតាមវយ័កនុងសត្វត្សទី្២៥ថ្ន

អាយុពុទ្ធោស គកឺណំត់្យកតាមអាយុរបស់មនសុសចនំនួ៧៥ឆ្ន ំមក

ខបងខចកជា៣ថាន ក់ ថាន ក់ដើបូង២៥ឆ្ន ំ គកឺណំត់្តាំងពីឆ្ន ំខដលរកើត្ររៀង

រហូ្ត្រៅដល់អាយុ២៥ឆ្ន ំរៅថា បឋមវយ័ (វយ័ដើបូង), ថាន ក់ទី្ពីរ២៥ឆ្ន ំ

គកឺណំត់្តាំងពីអាយុ២៦ឆ្ន ំរហូ្ត្ដល់អាយុ៥០ឆ្ន ំរៅថា មជឈិមវយ័ (វយ័

កណ្ណត ល), ថាន ក់ទី្បី២៥ឆ្ន ំ គកឺណំត់្តាំងពីអាយុ៥១ឆ្ន ំររៀងរហូ្ត្រៅដល់

អាយុ៧៥ឆ្ន ំរៅថា បចឆមិវយ័ (វយ័ទី្បំផតុ្)។

ឯការរកាខងទំសមាែ ត្ែលួនទ្កុឲ្យលែោែ ត្ កនុងវយ័ទំង៣រ ះដរូចនះ

របើរគហ្សថគរួរធវើការកសុលមានឲ្យទនរកាសីល៥ សីល៨ ចររមើនរមតាត

០២

បបមាទិកថា

ភាវ ជារដើម តាមកមាល ំងរបស់ែលួនខដលអាចរធវើបាន, របើបឋមវយ័មនិអាច

បំរពញការកសុលឲ្យបានរគប់រាន់រទ្ ពីររោះមានការកងវល់កនុងកចិាបំ-

រពញវជិាា រផសងៗ មានអកសរោស្តសតជារដើម លុះចលូដល់មជឈិមវយ័ គរួកុំ

បខណត ត្បរណ្ណត យកាលរវោឲ្យកនលងហួ្សរៅ គរួរបឹងខរបងរធវើការកសុល

ឲ្យបាន, ខត្របើវយ័កណ្ណត លរៅមានការែវល់ខាវ យរកទ្ទ្លួទនចញិ្ាឹ មជវីតិ្

ែលួននិងរកុមរគួោរមនិអាចនឹងរធវើការកសុលរកើត្រទ្, លុះចលូបចឆមិវយ័

គរួរបឹងខរបងជរមះចតិ្តរធវើការកសុលឲ្យខាងខត្បានកុឲំ្យខាន រធវើយ៉ងរនះ

រៅថារសឡាញ់ែលនួ បីបាច់រកាែលួនឲ្យោែ ត្លែពិត្របាកដ។ របើជាអនកបួស

រត្ូវែំែវល់ខាវ យរធវើវត្តរបត្បិត្តតិ្ចូ-ធ ំយកចតិ្តទ្កុោក់កនុងការររៀនសូរត្ធមម

វន័ិយឲ្យរចះាំោទ ត់្ជើ ញ រហ្ើយកាន់របរពឹត្តឲ្យបានរត្មឹរត្ូវ រដើមបីដរូ

យករសចកតសុីែចររមើន-សួគ-៌និោវ ន, រធវើយ៉ងរនះរទ្ើបរៅថា រសឡាញ់

ែលួនឬសែិត្ោែ ងែលួនឲ្យបានោែ ត្លែពិត្របាកដ, ជាពិរសសរៅរទ្ៀត្ របើកនុង

បឋមវយ័ មានកចិាកងវល់រវល់ពីការររៀនសូរត្ធមមវន័ិយឬរធវើជារគូបររងៀន

សិសានសិុសសឬក៏ែវល់ខាវ យកនុងការរធវើវត្តត្ចូ-ធ ំមានឧបជាយវត្ត អាចរយិ

វត្តជារដើម រហ្ើយបខណត ត្បរណ្ណត យកាលឲ្យកនលងហួ្សរៅមិនបានបំរពញ

សមណធម៌ឲ្យបរបិូណ៌រទ្ លុះចូលដល់មជឈិមវយ័គួរកុំរបខហ្សរធវសរ ើយ

គរួែិត្ែំចររមើនសមណធមឲ៌្យបាន ខត្របើកនុងវយ័ទំងពីរគ ឺ បឋមវយ័និង

០៣

បបមាទិកថា

មជឈិមវយ័ មានកចិាកងវល់រវល់ររៀនសូរត្រធវើវត្តរបត្បិត្តផិ្ទទ ល់ែលួនឬរធវើជា

អនកកាត់្រសចកតែុីស-រតូ្វឲ្យរគឬរវល់រោះរោយអាងរ៌បោន រផសងៗ រហ្ើយ

ែំបំរពញសមណធមឲ៌្យខាងខត្បានកុខំានឲ្យរោះ, របើបានរធវើសមណធម៌

រគប់វយ័ទំង៣ឬវយ័ណ្ណមយួរទ្ើបរៅថារសឡាញ់ែលួន ខងទំរកាសមាែ ត្

ែលួនឲ្យោែ ត្លែពិត្របាកដ។

រោយរហ្ត្រុនះរហ្ើយបានជារពះពុទ្ធសខមតងថា “ការរសឡាញ់

បសមើបោយខ្លួនមិនមាន”។

អវីក៏រោយឲ្យខត្ររៅអំពីរសូវឬររៅអពីំវត្ថុ ខដលោប់បញ្ាូលរៅ

កនុងធញ្ាជាត្ ដចូជាមាសរបាក់ខកវកងថ្ពទ្រូយ សូរយកានត រពរជនីលជារដើម

វត្ថុទំងរនះរាន់ខត្ជាររគឿងអលង្កា រ សរមាប់ត្ុបខត្ងលមែែលួនរបាណរបស់

មនសុសមាន ក់ៗខត្ប៉ុរណ្ណា ះ មនិខមនជាវត្ថុអាចញំុងអត្តភាព ឲ្យធាត់្ធរំស់

ោនមានជវីតិ្រ ះបានរទ្ មានខត្រសូវឬវត្ថុខដលោប់បញ្ាូលរៅជាមយួ

ធញ្ាជាត្ ដចូរសខង រោត្ ោដវូជារដើមអាចចញិ្ាឹ មអត្តភាពរបស់មនសុស

ឲ្យធាត់្ធ ំ រស់ោនមានជវីតិ្រៅឋិត្រងរបាន។

ឯមាសរពរជជារដើម អស់ទំងរ ះមនិអាចទ្ទ្លួទនឬជប់រលៀង

ឲ្យោងកាយមនសុសធាត់្ធរំោយរត្ង់ៗ ឬរោយផ្ទទ ល់ៗ រ ះមនិបានជា

ោច់ខាត្ រតាងខត្យកវត្ថុមានមាស រពរជជារដើមរ ះរៅចណំ្ណយដរូយក

០៤

បបមាទិកថា

រភាជ ហាររផសងៗ ខដលរកើត្អំពីធញ្ាជាត្មកទ្ទ្លួទនឬជប់រលៀង

ជវីតិ្មនសុសរទ្ើបរស់រៅបានរោយរសួល។

រហ្ត្រុនះរហ្ើយ បានជារពះសមពុទ្ធរទ្ងស់ខមតងថា “រទព្យបសមើ

បោយរសូវមិនមាន” ររោះរសូវអាចចញិ្ាឹ មជវីតិ្របស់មនសុសវរិសស

ជាងរទ្ពយរផសងៗខដលមានរៅកនុងរោក។

ពនលឺអវីក៏រោយ ឲ្យខត្ររៅអំពីបញ្ញា រោករៅថាពនលឺទំងអស់,

ពនលឺទំងរ ះភលមឺនិរសមើនឹងពនលឺបញ្ញា រទ្។ ររោះរហ្ត្អុវ?ី ររោះថាពនលឺកនុង

រោកទំងអស់ កុនិំយយរៅងវីដល់ពនលឺត្ចូៗ សូមបីខត្ពនលឺធំៗ ដចូជាពនលឺ

រពះអាទិ្ត្យ ពនលឺរពះចស្តនទជារដើម ក៏មនិរសមើពនលឺបញ្ញា ខដរ រោយរហ្ត្មុកពី

រពះអាទិ្ត្យភលបឺានខត្កនុងរវោថ្ងៃ ដល់រពលយប់មនិអាចភលឺបាន រពះចស្តនទភលឺ

បានខត្កនុងរវោយប់ ដល់រពលថ្ងៃមនិអាចភលបឺាន រ ើញថាពនលឺទំងពីរ

រនះជារដើម ភលមឺនិរសមើាន រទ្ រពះអាទិ្ត្យភលរឺពលថ្ងៃ រពះចស្តនទភលរឺពលយប់

មនិដចូជាពនលឺរោលគ ឺបញ្ញា រទ្។

ការពិារណ្ណឬការដងឹចាស់ោស់នវូអារមមណ៍ទំងឡាយ មានរបូ

ជារដើម រហ្ើយរចះពិារណ្ណរ ើញចាស់នវូថ្រត្លកខណ៍ទំង៣យ៉ងគ ឺ

អនិចា ំរបូមនិរទ្ៀង១ ទ្កុខ ំរបូជាទ្កុខ១ អនតាត មនិខមនែលួន រពមទំងរកឧបាយ

រដើមបីរោស់ែលួនឲ្យរចញាកថ្រត្លកខណ៍យ៉ងរនះជារដើម រោករៅថា

០៥

បបមាទិកថា

បញ្ញា ៗ រនះជាត្រួចត្សិកធមនិ៌ងជាសហ្ជាត្ធិម ៌ ធជំាងធមទ៌ំងពួង អាច

រត្ួត្រតារលើធមទ៌ំងអស់បាន ឆលុះយល់រ ើញចាស់នវូអត្តី្ អ គត្និង

បចាុបបនន ដងឹចាស់នវូរហ្ត្អុារកក់-លែ បុណយ-បាប គណុ-រទស ោគ ល់កចិា

ទំងពួងបានោល់រពលមនិររ ើសថាយប់ឬថ្ងៃរ ើយ។

រហ្ត្រុនះបានជារពះសមពុទ្ធរទ្ងស់ខមតងថា “ព្នលឺបសមើបោយបញ្ញា

មិនមាន” ពីររោះបញ្ញា ាត់្ទ្កុជាពនលឺមយួយ៉ងវរិសស ភលបឺានទំងយប់

ទំងថ្ងៃ ថ្រកខលងជាងពនលឺ ខដលមានរៅកនុងរោក មានពនលឺរពះអាទិ្ត្យ

ពនលឺរពះចស្តនទជារដើម។

អនលងទឹ់្កខដលមានរៅកនុងរោកទំងអស់ ដចូជាទ្រនល សទឹង បងឹ

សមរុទ្ទំងឡាយធ-ំត្ចូ រទះបីមានទឹ្កររចើនរហ្ើយររៅយ៉ងណ្ណក៏រោយ

ចះុ មនិរសមើនឹងទឹ្ករភលៀងរ ះរទ្។ ររោះរហ្ត្អុវី? ររោះថាអនលងទឹ់្កទំង

អមាលរ ះររបើការបានែលះ ខត្មនិបានសពវរគប់ដចូទឹ្ករភលៀងរទ្។ ឯទឹ្ក

រភលៀងវញិររបើការបានសពវរគប់ទិ្សត្បំន់បាន របើរធវើខរសក៏បានផលរសូវ

លែ របើរធវើចមាា រក៏បានផលិត្ផលបរបិូណ៌ រកុខជាត្និិងត្ណិជាត្រិៅកនុងថ្រព

ភនទំំងត្ចូ-ធ ំ ក៏អាចរសស់ររោងលូត្ោស់ ដះុោលរកើត្កាលវាលគមុព

រត្ជាក់រត្ជើោែ ត្លែរៅបាន មនសុសសត្វខដលរកើត្រៅរលើខផនដទីំងត្ចូ-

ធ ំ រគប់សញ្ញា ត្ ិ មានជវីភាពនិងសុែភាពរបរពឹត្តរៅបានរោយរសួល

០៦

បបមាទិកថា

រោយោរខត្ទឹ្ករភលៀងរ ះឯង របើខបរជាឆ្ន ំណ្ណនីមយួមនិមានទឹ្ករភលៀង

ឬមានខដរ ខត្មនិបរបិូណ៌ កនុងឆ្ន ំរ ះមនសុសសត្វទំងពួង មានរសចកតទី្កុខ

រពួយលំបាកជាយ៉ងថ្រកខលងចរំោះជវីភាពនិងសុែភាព ទំងរកុខជាត្និិង

ត្ណិជាត្ ិកនុងថ្រពរោត្ក៏សវិត្រសរោនអន់ងយចះុជាលំោប់ មនិមានការ

ចររមើនលូត្ោស់ដះុោលរកើត្រ ើងបានរទ្ ប៉ុរណ្ណា ះជារដើមក៏ររោះខត្

ាម នទឹ្ករភលៀង។

រោយរហ្ត្រុនះរហ្ើយ បានជារពះសមពុទ្ធបរមរគូរទ្ងស់ខមតងថា

“ទឹកប ល្ៀខរបបសើរក្រកលលខជាខរសះទាំខឡាយ” ពីររោះទឹ្ករភលៀង

អាចសររមចរបរយជន៍ទំងពួងបាន។

ចប់រោយសរងខប

រោវរជាវរោយៈ ថាច់ សុតឹម

០៧

បបមាទិកថា