ปรบตว...รบมอการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ

ปท 1 ฉบบท 5 กนยายน - ตลาคม 54

Message From ACCCRN - ประเทศไทย ประสบการณอนเกยวเนองกบนโยบายดานทอย อาศยทามกลางการเปลยนแปลงของสภาพภมอากาศและภยพบตทางธรรมชาต การปรบตว การพฒนาอยางยงยน และการมสวนรวมของชมชนซงในรายละเอยดทานผอานสามารถตดตามไดในฉบบ

ปดทายกบค�าศพทนารดานการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศอกเชนเคย ใน Did you Know? กบภาษา climate วนละค�า ฉบบนพบกบค�าวา “Scenario” ซงจะเกยวของกบ climate change อยางไรนนลองเขาไปอานกนคะ พรอมกนนขอแนะน�าโครงการนองใหมเพอสนบสนนการพฒนาขดความสามารถของเมองเพอรบมอกบผลกระทบจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ “โครงการเสรมสรางการรบมอของเมองกบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ หรอ M-BRACE” ภายใตการด�าเนน โครงการโดยทมงาน ACCCRN แลวพบกนใหมฉบบหนา สวสดคะ

โครงการเครอขายเมองในเอเชยเพอรบมอกบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ

Asian Cities Climate Change Resilience Network

ACCCRN - Thailand

www.thaicity-climate.org

“สารปรบตว...รบมอ...การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ”กลบมาพบทานผอานอกครงในฉบบท 5 ประจ�าเดอนกนยายน – ตลาคม 54 ซงน�าเสนอขอมลทเปนประโยชนทางดานการปรบตวและรบมอกบ ผลกระทบจากเปลยนแปลงสภาพภมอากาศอกเชนเคย

ACCCRN โฟกส ในฉบบน น�าเสนอ “Climate Model หรอ แบบจ�าลองสภาพภมอากาศ” หนงในเครองมอส�าคญทถกน�ามาใช เพอวเคราะหแนวโนมการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศของเมองเชยงราย และเมองหาดใหญ เพอน�าขอมลทไดจากการวเคราะห มาใชเปนพนฐานในการวางแผนและก�าหนดยทธศาสตรการด�าเนน โครงการฯ ใหสอดคลองกบบรบทของเมอง และรอบรว ACCCRN รายงานความคบหนากจกรรมในโครงการอยางตอเนอง

สารพดจดมาเลาจาก ACCCRN รายงานขาววกฤตผลกระทบจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศตอภาคเกษตรและปาไมของไทยและเกาะตดสถานการณ “การประชมบานและนทรรศการบานและ ทอยอาศยแหงภาคพนเอเชยแปซฟก ครงท 3” หรอ Asia Pacific Housing Forum 3rd อยางใกลชดเพอรายงานการแลกเปลยน

ภาพปกโดย : http://cdn.theatlantic.com

ACCCRN Focus...

สหประชาชาตไดเลงเหนความส�าคญของการเปลยนแปลงสภาพ ภมอากาศจงท�าใหเกดอนสญญาสหประชาชาตวาดวยการเปลยนแปลง

สภาพภมอากาศ (UNFCCC) ขนในป 1992 เพอรวมกนแกไขปญหาดานสภาพภมอากาศเปลยนแปลง (Climate Change) ซงไดทวความรนแรง เพมขนอยางตอเนอง ถงแมจะมมาตรการและกลไกในการบรรเทาผลกระทบทเกดขนกตาม ในทก 5 ป Intergovernmental Panel of Climate Change (IPCC) จะมรายงานดานการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศเพอน�าเสนอขอมลดานสภาพภมอากาศทงทผานมาและการคาดการณการเปลยนแปลงในอนาคตเพอใชเปนขอมลในการวางมาตรการ กลไก และนโยบายตางๆ ในอนาคต เครองมอทส�าคญในการน�าเสนอขอมลในอนาคต คอ แบบจ�าลองทางสภาพภมอากาศ แบงไดเปน 2 ระดบ คอ แบบจ�าลองสภาพภมอากาศระดบโลก (Global Circulation/Climate Models, GCMs) และแบบจ�าลองสภาพ ภมอากาศระดบภมภาค (Regional Climate Models, RCMs)

ประเทศไทยไดเรมศกษาแบบจ�าลองการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศระดบภมภาคในอนาคตตงแตป พ.ศ. 2533 ในปจจบนไดมการวจยแบบจ�าลองภมอากาศภมภาคของประเทศไทย ทมความละเอยดเชงพนทสงและความละเอยดเชงเวลาสงจากแบบจ�าลองภมอากาศภมภาค ไดแก

- แบบจ�าลอง PRECIS (Providing Regional Climates for Impacts Studies) เปนแบบจ�าลองทพฒนาขนโดย The Met Office Hadley Centre for Climate Prediction and Research ประเทศองกฤษ

- แบบจ�าลอง MM5 ทพฒนารวมกนระหวางมหาวทยาลยเพนซลเวเนย สเตต สหรฐอเมรกา และศนยวจยทางบรรยากาศแหงชาตสหรฐอเมรกา (National Center for Atmospheric Research, NCAR) สามารถวเคราะหการเปลยนแปลงสภาพอากาศตงแต 3 กโลเมตรถงหลายรอยกโลเมตร

- แบบจ�าลอง WRF (Weather Research and Forecasting) ซงมวตถประสงคส�าหรบการพยากรณอากาศระยะสน (ไมเกน 7 วน) โดยม National Center for Atmospheric Research ของสหรฐอเมรกาเปนหนวยงานหลก และนอกจากนยงมแบบจ�าลอง RegCM3 ซงเปนแบบจ�าลองทไดรบการสนบสนนโดยตรงจาก Abdus Salam International Centre for Theoretical Physics ประเทศอตาล

โครงการ ACCCRN ไดน�าขอมลปรมาณน�าฝนและอณหภมทไดจากแบบจ�าลองสภาพอากาศในอนาคต PRECIS มาท�าการวเคราะหแนวโนม

ของการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศของเมองเชยงราย และเมองหาดใหญ โดยไดรบการสนบสนนขอมลดงกลาวจากสถาบน SEA START (Southeast Asia Regional Center) ซงไดท�าการศกษาและยอสวนแบบจ�าลองจากระดบโลกสภมภาค (Downscale) รวมถงทดลองใชและท�าการเปรยบเทยบผล กบแบบจ�าลองอน ซงไดคาดการณลกษณะภมอากาศในรอบ 100 ปขางหนา ของประเทศไทยภายใตเหตการณภาพจ�าลองการปลอยกาซเรอนกระจกในอนาคต A2 (มการปลอยกาซเรอนกระจกระดบสง – ปานกลาง มประชากรเพมขนอยางตอเนอง เนนการเตบโตทางเศรษฐกจระดบภมภาค มการปรบใช เทคโนโลยอยางชาๆ และไมครอบคลมทวโลก)

“Climate Model”แบบจ�าลอง

สภาพภมอากาศ

2

ทางโครงการฯ จงไดน�าขอมลปรมาณน�าฝนและอณหภมดงกลาว มาวเคราะหถงแนวโนมของการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ

ของเมองเชยงรายและหาดใหญ

ผลการวเคราะหแนวโนมปรมาณน�าฝนและอณหภม ในอนาคตพบวา

“เมองเชยงราย”

ชวงแลงฝนจะมความยาวนานมากขน และปรมาณฝนมความแปรปรวนคอนขางมาก ซงในชวงแลงจะสงผลท�าใหเกดการขาดแคลนน�าตอการใชน�าทงภาคการเกษตร และน�าส�าหรบอปโภคบรโภคได

แนวโนมจ�านวนวนทมอณหภมมากกวา 35 องศาเซลเซยส เพมมากขน อณหภมสงสดในชวงฤดรอนมแนวโนมสงขน 0.5 องศาเซลเซยส ในอก 30 ปขางหนา และอาจสงถง 3.6 องศาเซลเซยสในอก 100 ปขางหนา อกทงในชวงฤดหนาว จ�านวนวนทมอณหภมเยนนนมแนวโนมลดลง ซงแนวโนมดงกลาวจะสงผลตอการเจรญเตบโตของพชและปศสตวในพนทรวมทงท�าใหผลผลตทางการเกษตรเสยหาย สงผลตอการขาดแคลนอาหารทเพมมากขน และผลกระทบดงกลาวอาจจะทวความรนแรงมากขนอก หากพจารณาการพฒนาเมองในอนาคตรวมดวย เชน เกดการแยงชงทรพยากรมากขน ไดแก พลงงานไฟฟา น�า รวมถงมการเปลยนแปลงพนทจากทเปนแหลงน�าอาจพฒนาไปใชประโยชนอยางอน ท�าใหเกดปญหาการขาดแคลนน�ามากขน เกดปญหาน�าทวมทรนแรงเนองจากไมมแหลงกกเกบน�าและการทพนทเกษตรกรรมเดมถกเปลยนแปลงไปจะกอใหเกดปญหาการขาดแคลนอาหารขนไดในระยะยาว

“เมองหาดใหญ”

ผลการวเคราะห ท�าใหเหนแนวโนมของการเพมขนของปรมาณ น�าฝนในชวงฤดมรสม แมจ�านวนวนทฝนตกมแนวโนมลดลงเลกนอยกตาม แตอณหภมสงสดเฉลยเพมขน จ�านวนวนทมอากาศรอน (วนทมอณหภมมากกวา 35 องศาเซลเซยส) มแนวโนมเพมขนอยางตอเนอง สงผลท�าใหน�าทวมทวความรนแรงมากยงขน จากการทเมองหาดใหญเปนศนยกลางเศรษฐกจและการบรหารของภาคใตทงหมดและยงมนคมอตสาหกรรม ภาคใตหาดใหญ หากในอนาคตมการพฒนาเมองและขยายขอบเขตเมองมากขน ปญหาทตามมาจะสงผลใหระบบสาธารณปโภคพนฐาน ไดแก น�า ไฟฟา การคมนาคม และการสอสารไดรบความเสยหายเพมมากขน

จากผลการวเคราะหทไดขางตนจะเหนไดวาแนวโนมการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศและผลกระทบทอาจเกดขนของทง 2 เมอง คอนขาง

รนแรง และหากเกดขนจะสงผลกระทบในวงกวางเพราะตางเปนเมองทเปนศนยกลางความเจรญของทงภาคเหนอและภาคใต ดงนนจงน�ามาซงการด�าเนนโครงการ ACCCRN ในพนทโดยใชขอมลดงกลาวเปนพนฐานในการก�าหนดยทธศาสตร และแนวทางการด�าเนนโครงการฯ โดยใหสอดคลองกบบรบทของเมองและทองถน เพอการด�าเนนงานทมประสทธภาพ และเปนประโยชนสงสดตอเมอง ตลอดจนกอใหเกดเครอขายทเขมแขงเพอเตรยมพรอมและสามารถรบมอ รวมทงบรรเทาความรนแรงจากผลกระทบทอาจเกดขนไดในอนาคต...

3

รอบรว ACCCRNACCCRN รวมหารอกบภาคธรกจหาดใหญ หวงสรางเครอขายความรวมมอดานการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ

สถาบนสงแวดลอมไทยจบมอสมาคมสนนบาตแหงประเทศไทยรวมสรางศกยภาพเพอกาวเปนศนยกลางการเรยนรดานการจดการเมองและสงแวดลอมพรอมเยยมชมศนยประสานงานฯ เทศบาลต�าบลเมองแกลง จงหวดระยอง

เมอเรวๆ นคณะท�างานโครงการฯ จากสถาบนสงแวดลอมไทย น�าโดยดร.จ�าเนยร วรรตนชยพนธ ผอ�านวยการอาวโส คณธาร กาเมอง ดร.ผกามาศ ถนพงงา ผจดการโครงการฯ และเจาหนาท รวมประชมกบนายวจย อมราลขต นายกเทศมนตรเมองพนสนคม ประธานคณะอนกรรมาธการดานสงแวดลอมผงเมองและการโยธาสมาคมสนนบาตเทศบาลแหงประเทศไทย ผแทนจากสมาคมสนนบาตฯ และผแทนจากทง 5 ศนยประสานงานเครอขายการเรยนร ดานการจดการเมองและสงแวดลอม ภาคเหนอ ภาคกลาง ภาคตะวนออก ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ และภาคใต โดยการประชมมเปาหมายเพอสรางเครอขายความรวมมอใหสมาคมสนนบาตฯเปนศนยกลางการเรยนรในดานการรบมอและปรบตวกบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ โดยด�าเนนงานรวมกบ “โครงการ ACCCRN” และรวมรณรงคสการเปนเมองปลดปลอยคารบอนต�า (Low Carbon Cities) ภายใตโครงการ “เทศบาลไทยรวมใจมงสเมองอยเยนเปนสข...เทดไท ๘๔ พรรษามหาราชา”

จากงานประชมนอกจากการรบฟงขอเสนอแนะ และแนวคดการขบเคลอนการท�างานของศนยประสานงานฯ จากผแทนของแตละศนยแลว ยงเกดขอตกลงรวมกนระหวางสถาบนสงแวดลอมไทย สมาคมสนนบาตแหงประเทศไทย และศนยประสานงานฯ ในการรวมเสรมสรางศกยภาพบคลากรจาก 5 ศนยประสานงานฯ ซงจะมงเนนกจกรรมการสรางศกยภาพของบคลากรในการใหขอมลและขอเสนอแนะ เกยวกบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศกบการพฒนาเมอง เชน การประเมนความเปราะบาง การวางแผนยทธศาสตรเพอรบมอกบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ และมงหวงใหสามารถถายทอดความรในเรองการปรบตวและรบมอกบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศสทองถนตอไป ซงการด�าเนนการดงกลาวจะเรมจากศนยประสานงานฯ ภาคใต จงหวดสงขลา เปนศนยน�ารองในปท 1 และจะขยายใหครบทง 5 ศนย ภายใน 3 ป

เมอเรวๆ นคณะท�างาน ACCCRN จากสถาบนสงแวดลอมไทยและในพนทหาดใหญรวมกบภาคธรกจเมองหาดใหญ จดการประชมภายใตหวขอ “ภาคธรกจรวมหาแนวทางและรปแบบการปรบตวรบมอกบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศไดอยางไร” ณ โรงแรมซากระแกรนดวว อ.หาดใหญ จ.สงขลา โดยม ศ.ดร.ธงชย พรรณสวสด รกษาการผอ�านวยการ สถาบนสงแวดลอมไทย เปนประธานเปดการประชม และมการอภปรายบนเวทรวมดวยผแทนจากธรกจทองถน และระดบประเทศมารวมแลกเปลยนทศนะระหวางกน

คณสกจ อทนท รองประธาน CSR บรษท ไมเนอรกรป และรองประธาน CSR Club ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย บรรยายในหวขอ “Corporate Social Responsibility (CSR).......คออะไร?......เพอใคร? เพอเปนแนวทางสการรบมอ และปรบตวไดอยางไร?” ดร.ไชยยศ บญญากจ รองผอ�านวยการ สถาบนสงแวดลอมไทย รวมบรรยายในหวขอ “การผลต การบรโภค และการให การบรการ สามารถลดโลกรอน...ไดอยางไร?” และคณสรพล ก�าพลานนทวฒน นายกสมาคมสมาพนธธรกจการทองเทยว จงหวดสงขลา ประธานสมาพนธธรกจการทองเทยวจงหวดสงขลา และกรรมการหอการคาจงหวดสงขลา ในหวขอ “รปแบบ และแนวทางของภาคธรกจภาคใตกบการปรบตว/รบมอ” ด�าเนนรายการโดย ดร.จ�าเนยร วรรตนชยพนธ ผอ�านวยการอาวโส สถาบนสงแวดลอมไทย

การประชมครงน จดขนเพอใหภาคธรกจ/เอกชนในเมองหาดใหญ มความตนตวและเกดความตระหนกรวมทงเปนการสรางความร ความเขาใจในเรองผลกระทบจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศทเกดขนในทองถน รวมไปถงผทมสวนไดสวนเสยและผทไดรบ ผลกระทบ เพอระดมความคดเหนและหาแนวทางในการปรบตวและรบมอกบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศของภาคธรกจ/เอกชนเมองหาดใหญ และเปนการเรมตนสรางพนธมตรเครอขายความรวมมอ ระหวางภาคธรกจ ภาครฐ ภาคเอกชน องคกรปกครองสวนทองถน และภาคประชาสงคม ในการรบมอกบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ ท�าใหการด�าเนนโครงการฯ ในพนทตรงกบสภาพปญหาทเกดขนและด�าเนนไปอยางมประสทธภาพ ทงยงเกดผลในการสรางเครอขายทเขมแขงไดอยางเปนรปธรรมและยงยน

4

ACCCRN รวมฟงเสวนา “คดใหญ มองไกล....สงคมไทยกบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ”

ACCCRN รวมสมมนารบฟงความคดเหนตอ (ราง) แผนแมบทรองรบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศแหงชาต

เมอวนท 22 กนยายน 54 คณะท�างาน ACCCRN สงผแทนรวมสมมนาการรบฟงความคดเหนสาธารณะตอ (ราง) แผนแมบทรองรบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศแหงชาต พ.ศ. 2554 - 2593 ซงจดโดยส�านกงานนโยบายและแผนทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (สผ.) ณ โรงแรมรามาการเดนส กรงเทพฯ

งานสมมนาดงกลาวน�าเสนอ (ราง) แผนแมบทฯ ทไดมาจากการน�าความคดเหนจากการประชมรวมกบภาคประชาชนทวประเทศ ในระหวางเดอนมถนายนถงกรกฎาคม 2554 จ�านวน 6 ครง มาทบทวนและปรบปรง (ราง) แผนแมบทฯ ขนใหมเนองจากประเดนดานการรองรบการเปลยนแปลงสภาพ ภมอากาศ จดเปนนโยบายสาธารณะทเกยวของในวงกวางและอาจสงผลกระทบตอการพฒนาทางเศรษฐกจ สงคม ชวตความเปนอยของประชาชนตลอดจน การด�าเนนงานทกภาคสวนในประเทศ ดงนนจงจ�าเปนตองค�านงถงนโยบายอนๆ ทเกยวของ ไดแก

1. แผนยทธศาสตรชาตดานการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศและรายงานแหงชาตวาดวยการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ ฉบบท 2 2. แผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ฉบบท 11 และกลไกการพฒนาประเทศ 3. นโยบายดานสงคม และความมนคงทางสงคม 4. นโยบายดานความสมพนธระหวางประเทศรวมถงบทบาทของประเทศในความรวมมอระดบภาคทเกยวกบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศโดยตรง

ซงแผนแมบทฯ ฉบบนนอกจากจะเชอมโยงนโยบายขางตนแลว ยงมการปรบใหมการเชอมโยงกบสาระทเกยวของกบ การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศโดยใหสอดคลองกบนโยบายและกลไกเดม ดวยมงหวงวาแผนแมบทจะสงเสรมใหการด�าเนนงานของนโยบายถกตองสมบรณมากยงขน ทงยงมการเสนอภารกจส�าหรบการด�าเนนงานเพอเสรมสรางภมคมกนทางสงคมในระยะยาวและการสรางขดความสามารถของชมชน ทจะท�าอยางไรใหชมชนหรอคนทอยในพนททไดรบความเสยงหรอผลกระทบสามารถปรบตวและบรหารจดการใหตวเองมความเสยงลดลง หรอวาสามารถทจะรบมอหรอมชวตในความเสยงนไดดขน

เมอเรวๆ น คณะท�างาน ACCCRN รวมฟงเสวนาภายใตหวขอ“คดใหญ มองไกล......สงคมไทยกบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ” ณ จฬาลงกรณมหาวทยาลย กรงเทพฯ โดยมโครงการวจยนโยบายทางเลอกดานการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศภายใตมตความเปนธรรมรวมกบโครงการศกษาและปฏบตการงานพฒนาสถาบนวจยสงคม จฬาลงกรณมหาวทยาลย และคณะท�างานเพอโลกเยน ทเปนธรรมจดขน เพอพฒนาองคความรและเปดพนทแลกเปลยนทางวชาการเพอสอสารกบผทมสวนไดสวนเสยในทกภาคสวนของสงคม ซงจะน�าไปสการใหความส�าคญของฝายนโยบายในการสรางนโยบายใหมความเชอมโยงกบการตอบสนองตอผลกระทบจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ โดยใหค�านงถงประเดนทางสงคมในมตทเปนธรรมตอประชาชน ซงเปนมตทมกถกละเลยจากการวางแผนนโยบายระดบชาต

ประเดนหลกในงานเสวนา คอ การเปลยนผานส สงคมคารบอนต�าอยางเปนธรรมและยงยนการปฏรปนโยบายพลงงาน ตลาดคารบอนกบการลดโลกรอน และการปรบตวเพอรองรบ การเปลยนแปลงสภาพภมอากาศในสวนทสมพนธกบความมนคงทางอาหาร ซงการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศทเกดจากการเพมขน ของอณหภมเฉลยของโลก เชน การเลอนของฤดกาล จ�านวนวนทฝนตก ความรนแรงของพาย ความแปรปรวนตอสภาพภมอากาศสงผลกระทบตอกจกรรมทเกยวของกบระบบการผลตอาหารในหลายๆ ดาน เชน การผลต การเกบรกษา และการบรโภคอาหาร เปนตน ซงปญหาเหลานกอใหเกดผลกระทบตอความมนคงทางอาหารทไมเปนธรรมขน เนองจากความสามารถผลตอาหารไมเพยงพอตอ ความตองการของประชากรในอนาคต ทงนความไมเปนธรรมในระบบอาหารท�าใหระบบอาหารของไทยมความไมยงยนซงเกดจากปจจยโครงสรางทางเศรษฐกจ สงคม การเมองและวฒนธรรม ซงในปจจบนประเทศไทยมการรางแผนยทธศาสตรและแผนปฏบตการดานการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศดานการเกษตร เพอแกไขปญหาความไมเปนธรรมทางดานอาหาร แตยทธศาสตรดงกลาวยงขาดการประสานความรวมมอระหวางภาครฐและภาคประชาชน เพราะหากท�าไดจะท�าใหเกดความมนคงยงยนได ประเดนในงานสมมนาดงกลาวไดรบความสนใจจากนกวชาการ และผเขารวมจากหนวยงานภาครฐ ภาคเอกชน และภาคประชาชนทตางตระหนกถงความส�าคญในเรองดงกลาวเปนอยางมากและลวนตางหวงใหนโยบายทเกดขนค�านงถงมตความเปนธรรม

5

ACCCRN ตอกย�าศกยภาพโครงการฯ เดนหนาสรางเครอขายองคความรดานการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศอยางตอเนอง

รอบรว ACCCRN

เมอเรวๆ น โครงการ ACCCRN รวมเวทเปดตวโครงการและสรปบทเรยนจากการด�าเนนโครงการ “โครงการสนบสนนเมองในการรบมอกบความผนผวนและการเปลยนแปลงภมอากาศ” โครงการน�ารองทไดรบการสนบสนนจากมลนธสายใยแผนดน โดยมวตถประสงคเพอศกษาและสงเคราะหบทเรยนทได จากการด�าเนนโครงการ ACCCRN ในพนทเชยงราย เพอใหคณะท�างานและผมสวนเกยวของในการด�าเนนโครงการทงในระดบเมองและสวนกลางไดทราบถงประสทธภาพและประสทธผลของการด�าเนนโครงการ ประเดนปญหา ตลอดจนอปสรรคตอการด�าเนนโครงการเพอน�าขอเสนอแนะ รวมทงบทเรยนทไดมาปรบปรงและพฒนาซงเปนประโยชนตอการขยายแนวคดการด�าเนนโครงการฯ ไปยงพนทอนๆ ตอไป

ทงยงจบมอกบ ISET เปดตวโครงการ “เสรมสรางการรบมอของเมองกบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ (Mekong Building Climate Resilient Asian Cities) หรอ M-BRACE ซงไดรบการสนบสนนจากองคกรเพอการพฒนาระหวางประเทศของสหรฐอเมรกาหรอ USAID อกหนงโครงการทมงสรางความพรอมในการรบมอกบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศใหแกเมอง พรอมกนนคณะท�างานยงไดเสนอรางโครงการภายใตหวขอ “ความเปราะบางและการปรบตวตอการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศของชมชนเกษตรกรรมบรเวณตนน�า กลางน�าและปลายน�า ลมน�าหวยหลวง” ตอส�านกงานกองทนสนบสนนการวจย (สกว.) อกดวย ซงโครงการ ACCCRN มงหวงวาการขยายการด�าเนนงานในโครงการตางๆ จะเปนการตอยอดองคความรดานการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศและจะเปนประโยชนตอวงการวชาการในวงกวาง

ทงยงเปนการตอกย�าถงศกยภาพทมงาน ACCCRN ทแขงแกรงภายใตการด�าเนนงานโดยสถาบนสงแวดลอมไทยเพอกาวไปสการเปนผเชยวชาญดานนในอนาคต

“คมออทกภยในชมชน” อกหนงความส�าเรจของโครงการน�ารองฯ หาดใหญ ภายใตโครงการ ACCCRN

เมอเรวๆ นคณะท�างาน ACCCRN พนทหาดใหญ เดนหนาจดเวทชมชน ในพนทน�ารองอยางตอเนองลาสดกบเวท “การน�าเสนอแผนรบมอและปรบตวในสถานการณอทกภยในชมชนน�ารอง” พนทชมชนวดหาดใหญใน ณ โรงเรยนเทศบาล 5 (วดหาดใหญ) ภายใตกจกรรมการพฒนาศกยภาพชมชนน�ารองเพอรบมอกบอทกภยในโครงการน�ารอง “เครอขายบรหารจดการอทกภยในพนทลมน�าคลองอตะเภา” ซงเปนการระดมความคดเหนจากชมชนในการปรบปรงแผนชมชนเพอเตรยมรบมอกบสถานการณอทกภย ใหเหมาะสมกบพนทและการสราง “คมออทกภยในชมชน”

ค มอดงกลาวเปนการเตรยมความพรอมใหกบประชาชนในพนทชมชนวดหาดใหญในเพอใหสามารถรบมอกบภยทอาจเกดขนได ทงการปฏบตตนเตรยมความพรอมกอนการเกดอทกภย ขณะเกดอทกภย และการจดการหลงเกดอทกภยทงยงชวยก�าหนดหนาทความรบผดชอบของหนวยงานทเกยวของ อาทเทศบาลนครหาดใหญ อาสาสมครหมบาน ศนยสาธารณสข และองคกรเครอขายทองถนทกภาคสวนในการปองกนและบรรเทาสถานการณฉกเฉนจากอทกภยใหชดเจนมากยงขน เพอการด�าเนนงาน

ทมประสทธภาพโดยทวกนและหวงเปนแบบอยางทดในการน�าไปปรบใชในพนทอนๆ ตอไป

ACCCRN ประเทศไทย รวมแลกเปลยนประสบการณดานการปรบตวตอผลกระทบจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ ณ นครโฮจมนห สาธารณรฐสงคมนยมเวยดนาม

เมอวนท 21 - 22 กรกฎาคม 54 โครงการ ACCCRN – ประเทศไทย โดย ดร.ผกามาศ ถนพงงา ผจดการโครงการฯ จากสถาบนสงแวดลอมไทย เขารวมประชมและบรรยายสรปบทเรยนจากการด�าเนนโครงการเครอขายเมองในเอเชยเพอรบมอกบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ : เมองเชยงราย ในเวทการประชมภายใตโครงการแนวคดในการปรบตวตอผลกระทบจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศในประเทศแถบลมแมน�าโขงตอนลาง ไดแก ไทย ลาว เวยดนามและกมพชา ซงจดขนโดยคณะกรรมาธการแมน�าโขง (Mekong River Commission : MRC) ณ นครโฮจมนห สาธารณรฐสงคมนยมเวยดนาม

งานประชมดงกลาวมผแทนแตละประเทศในการเขารวมสาธตกระบวนการวางแผนเพอการปรบตวและการด�าเนนงานตอผลกระทบทเกดขนจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ รวมถงเปนการแลกเปลยนประสบการณ บทเรยนจากการด�าเนนโครงการเพอน�าความรทไดมาพฒนาและปรบใชในเมองหรอในพนทของโครงการของตน ทงยงเปนการสรางเครอขายองคความรและความรวมมอระดบนานาชาตอกดวย

6

สารพดจดมาเลาจาก ACCCRN

ปจจบนการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ (Climate Change) ทงอณหภม ปรมาณน�าฝน ภาวะของดน น�าและความหลากหลายทางชวภาพ ลวนมผลกระทบตอการเกษตร และสงผลถงความมนคงทางดานอาหาร ชวตความเปนอยของประชากร และเศรษฐกจของประเทศ ดงนนประเทศไทยจงควรตองมนโยบายเพอก�าหนดแนวทาง มาตรการทเหมาะสมเพอรองรบการเปลยนแปลงดงกลาว ส�านกงานเศรษฐกจการเกษตร (สศก.) ในฐานะหนวยงานทตองเสนอแนะนโยบาย แนวทางและมาตรการเพอพฒนาการเกษตร จงไดรวมมอกบ องคการอาหารและเกษตรแหงสหประชาชาต หรอ FAO จดใหมการสมมนาเชงปฏบตการ Workshop on Climate Change Adaptation Strategies for the Thai Agricultural Sector เพอวเคราะหผลกระทบของการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศทมตอเศรษฐกจการเกษตรและก�าหนดนโยบายทเหมาะสมในการรบมอกบผลกระทบจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ เพอมงระดมความคดเหนและเสนอแนะแนวทางการปรบตว ตลอดจนมาตรการรองรบทเหมาะสมตอภาคการเกษตรและปาไม ซงสามารถสรปไดดงน

ดานพช แนวทางการปรบตว ไดแก การสงเสรมท�าเกษตรแบบผสมผสาน ลดและเลกการเผาโดยน�าเศษวสดตางๆ มาใชท�าปยอนทรยใชแทน ตองมการวจย-พฒนาพนธพช เชน พชททนรอน การสนบสนนเรอง Carbon Footprint ตดบนฉลากสนคาการใชระบบเตอนภยทมการพยากรณลวงหนา ดานปศสตว แนวทางการปรบตว ไดแก การปรบปรงพนธสตว โดยใชเทคโนโลยชวภาพ เชน การผลตน�าเชอ การฝากถายตวออน การสงเสรมงานวจยดานตนทน การพฒนาเทคนคการจดการฟารม การฝกอบรมและถายทอดเทคโนโลยใหแกเกษตรกร รวมถงการเฝาระวงโรคระบาดสตวเพอเตรยมตวและแกไขปญหาไดทนเหตการณ ดานประมง แนวทางการปรบตว ไดแก การก�าหนดนโยบายทชดเจนทงการเพาะเลยงสตวน�าและการใชทดนชายฝง การปรบปรงพนธ เพอใหไดพนธททนทานตอการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ การจดการประมงทเหมาะสม รวมถงการหาทางเลอกอาชพใหแกประมงรายยอย ดานปาไม แนวทางการปรบตว จะตองมการวจยพชใหสามารถปลกไดเหมาะสมกบพนท รวมทงจดแนวกนไฟปา และสงเสรมงานวจย ดานการจดการปาไม

อยางไรกตามผลจากการสมมนาครงนจะเปนขอมลประกอบในการวเคราะห เสนอแนะแนวทางการปรบตวและนโยบายเพอรองรบ ผลกระทบจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศตอภาคเกษตร โดยจะเชอมโยงกบการวเคราะหทางเศรษฐศาสตรเพอหารปแบบ Model ทเหมาะสมตอไปซงมประโยชนอยางมากตอเกษตรกร

ทมา : หนงสอพมพ แนวหนา ฉบบวนท 23 สงหาคม 2554http://www.naewna.com/news.asp

สศก. แจงผลกระทบ “โลกรอน” และแนวทางการปรบตวตอภาคการเกษตรและปาไม

เกาะตดงานประชมและนทรรศการบานและทอยอาศยประจ�าภาคพนเอเชย-แปซฟกครงท 3 (Asia Pacific Housing Forum 3rd)

...หนนนวตกรรมสเขยว...สภยการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศและภยธรรมชาต...

การประชมและนทรรศการบานและทอยอาศยประจ�าภาคพนเอเชย-แปซฟกครงท 3 ภายใตหวขอ “ทอยอาศยทมนคงยงยนทามกลางการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศและภยพบตทางธรรมชาต” โดยองคการทอยอาศยเพอมนษยชาตสากล (Habitat for humanity International) รวมกบสหพนธสภากาชาดเลอกไทยเปนเวทระดมความคดเหนดวยเพราะหวขอดงกลาวสอดคลองกบสถานการณของไทยทตองเผชญปญหาอทกภยอยางหนกมาเปนปท 2 แลว ขณะทหากมองภาพใหญ ไมใชเพยงไทยเทานนทก�าลงเจอกบสภาวะการเปลยนแปลงทางอากาศทรนแรง แตเกอบทกประเทศทวโลกลวนก�าลงเผชญหนากบสงเหลานทงสน ไมวาจะเปน หนาวผดฤดกาล อากาศทรอนจด และน�าไปสภาวะอทกภย ทสงผลกระทบตอบานเรอนและประชาชนผอยอาศย สภาพภมอากาศทเปลยนไปและภยพบตทางธรรมชาตซงในปจจบนหลายๆ ประเทศตองประสบภยพบตทางธรรมชาตและสงผลกระทบตอทอยอาศยอยางหลกเลยงไมได

การประชมครงนมผแทนเขารวมการประชมมากกวา 700 ทาน โดยมองคกรตางๆทเขารวมมากกวา 220 องคกรจาก 35 ประเทศ จากทง ภาครฐและเอกชน องคกรพฒนาเอกชนระดบนานาชาตและทองถน สมาคม องคกรประชาสงคมและชมชนทองถน โดยมเปาหมายใหรวมกนชปญหาทอย อาศยทต�ากวามาตรฐาน พรอมรวมหาทางออกในการสรางทอย อาศยเพอความยงยนทามกลางสภาวะความเปลยนแปลง ทางสภาพอากาศ การเพมขนของประชากร รวมถงปญหาภยธรรมชาตทเพมขน

อนงโครงการ ACCCRN ไดเปดเวทระดมความคดเหนเพอรวมเปนสวนหนงชวยสรางความตระหนกในเรองทอยอาศยทมนคงและยงยนทามกลางความเปลยนแปลงดานสภาพภมอากาศและภยพบตทางธรรมชาต โดยมจดประสงคเพอการแกไขปญหาทสงคมมกมองขามอยางการขาดแคลนทอยอาศยส�าหรบผยากไร ดวยวธการทใชไดจรง ทงในรปของนโยบาย แผนการเงน หรอแมแตเทคโนโลย

บทสรปส�าคญจากการประชมครงน ไมไดมองเพยงการแกปญหาเฉพาะหนา แตเปนการน�าเสนอแนวทางปองกนระยะยาวใหกบทอยอาศย โดยเฉพาะการสรางนโยบายผงเมองทด ระบบสนเชอ เทคโนโลยบานแขงแรง และการใหความรเรองโลกรอนอยางจรงจง ซงตองอาศยความรวมมอจากทงรฐบาล เอกชน และชมชน”

7

สถาบนสงแวดลอมไทย16/151 เมองทองธาน ถ.บอนดสตรท

ต.บางพด อ.เมอง จ.นนทบร 11120โทร. (66 2) 503 3333 ตอ 304 แฟกซ (66 2) 504 4826-8

http://www.tei.or.th

http://www.thaicity-climate.org

M-BRACE

ปจจบนสงคมไทยก�าลงมความตนตวและตระหนกเรองการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศกนมากขน เนองจากผลกระทบ ทปรากฏใหเหนอยเนองๆ ทงทเปนทางตรงและทางออมซงภยจากการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศนจดไดวาเปนอปสรรคตอ

การพฒนาเมอง เพราะไดกอใหเกดผลกระทบตลอดจนเกดความกดดนในดานการจดการทรพยากรน�า พนทชายฝง การเกษตรและระบบนเวศรวมถงวถชวตชมชนเมองและกลมเสยงตางๆ

ดวยเหตนองคกรเพอการพฒนาระหวางประเทศของสหรฐอเมรกา (United States Agency for International Development) หรอ USAID จงมความพยายามทจะสรางการปรบตวตอการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศใหแกเมองตางๆ ในเอเชยโดยใหการสนบสนนดานเงนทนแก ISET (Institute for Social and Environmental Transition) เพอด�าเนนโครงการ “เสรมสรางการรบมอของเมองกบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ (Mekong-Building Climate Resilient Asian Cities: M-BRACE)” ในพนท 2 ประเทศในเอเชย ไดแก ประเทศเวยดนาม และประเทศไทย

เปาหมาย

เสรมสรางความพรอมในการรบมอกบการปลยนแปลงสภาพภมอากาศใหแก เมอง

เทศบาล และทองถน ซงส�าหรบประเทศไทย มสถาบนสงแวดลอมไทยเข าร วมในฐานะผ ด�าเนนโครงการหลกภายใต ทมงานจากโครงการ ACCCRN มระยะเวลาด�าเนนโครงการทงสน 3 ป (กลางป 2554-2557)

เมองน�ารอง-ประเทศไทย เมองภเกต และเมองอดรธาน

โครงการเสรมสรางการรบมอของเมองกบการเปลยนแปลงสภาพภมอากาศ (Mekong-Building Climate Resilient Asian Cities)

Did You Know ภาพจ�าลองล�าดบเหตการณในอนาคต หมายถง การคาดเดาทไดผานกระบวนการศกษามาแลวโดยเปนการคาดเดาเกยวกบเงอนไขทเปนไปไดในอนาคตหรอเรองราวทมหลกฐานอางองมาจากการวจย การปลอยกาซเรอนกระจกทถกน�ามาใชในแบบจ�าลองสภาพภมอากาศคอภาพจ�าลองระดบของกาซเรอนกระจกทเปนไปไดในอนาคต โดยเปนการจ�าลองทอางองมาจากภาพจ�าลองการขยายตวของประชากรในอนาคต การขยายตวทางเศรษฐกจ เทคโนโลย และการใชทดน ภาพจ�าลองกาซเรอนกระจกเปนเรองของแนวโนมระยะยาว ไมใชเรองของความผนผวนในระยะสน

(ภาพจำาลองลำาดบเหตการณในอนาคต (Scenario) ถกนำามาใชเพอประเมนความเปราะบางในเมองเครอขาย ACCCRN เพอเปนเครองมอในการพจารณาและเตรยมการสำาหรบเงอนไขหรอผลลพธในอนาคตทอาจเปนไปได)...ซงในฉบบหนาเราจะแนะนำาคำาวา Scenario ในบรบทอนๆ ตอไป

ฉบบนเสนอคำ�ว�....Scenario...