བྱམས་བརྩེའི་འོད་སྣང་།
DESCRIPTION
ÂTRANSCRIPT
པར་སན་གསལ་བཤད།
ད་རང་ན་ང་ཚ་ཐམས་ཅད་མདན་ད་སད་པའ་ཉན་མ་ཞག་ས།རག་གནས་ས་མང་ག་ལང་ཚ་མདན་ད་བཞག་ནས་བགང་མཐའ་ཡས་
པའ་རགས་འཕལ་ག་བར་སང་བརད་ཤས་བའ་སད་ཚལ་ས་ཚགས་ཀ་གནས་ལགས་ལ་ར་མང་བད་པའ་ཉན་མ་ཞག་གམ་ག་སབས་ཁད་པར་
ཅན་ཞག་ཡན་ཞས་བརད་ན་ཨ་ཆགཉན་མ་འདའམ་ག་སབས་འད།ཡང་ན་དས་རབས་འད་ཧ་ཅང་རད་དཀའ་ལ་ཧ་ཅང་ཤར་ཡང་ས།དའ་ཕར་
ད་ལ་ཕག་ཏ་སན་ཡད་པའ་སབ་ཕག་རམས་ཀས་རང་ང་རང་གས་ཟན་པར་བས་ཏ་རང་དན་ང་འཕད་པའ་ངང་ནས་བརན་པ་གནང་རའ་ར་བ་བད་
བཞན་ཡད་ལ།ར་བ་ད་བཞན་འགབ་པའ་ཡད་ཆས་ཀང་བད་བཞན་ཡད།
བམས་བརའ་འད་སང་འདན་ཐངས་འདའ་རམ་ཡག་བས་ཕགས་སགས་ཀ་སར།
ང་ཚ་ས་དགའ་ཤར་ཐས་བསམ་ནར་གང་སབ་གའ་རམ་རག་ས་ཚན་གས་སར་ནས་འདན་བཞན་པའ་བམས་བརའ་འད་སང་ཞས་པའ་
ས་འཛམས་དས་དབ་འད་དང་ཐག་ནས་གཙ་བ་སབ་ཕག་ཚའ་ཆད་ད་དམགས་པ་ཞག་ཡན་ཞང་།བར་སབས་སའང་ཁ་ཕགས་ལ་འགར་བ་སང་
མད་པར་མ་ཟད།ད་ཐངས་འདར་སབ་ཕག་ཚར་ཁ་ཕགས་པའ་སལ་འདད་ཀ་ནས་པ་སར་ལས་ཀང་ཤགས་ཆ་ར་བཏང་ས།དས་དབ་ཀ་ས་མག་
བར་ཆ་དག་བཅ་སབ་ཕག་ཚའ་ཆད་ད་ཕལ་ཡད།ད་ཡང་སབ་ག་འདའམ་ག་ཚང་འདའ་མ་འངས་པ་ཡངས་ས་སབ་ཕག་ཚར་ར་ཡད་པས་ཡན།
ཡང་གཅག་ཞ་ན།ང་ཚས་སབ་ག་འདའམ་ག་ཚང་འད།ཡང་ན་རང་ཉད་གནས་སའ་ཚགས་ས་ད།དངས་གནས་ཡར་རས་གཏང་འདད་ཡད་ན་
དཔལ་འབར་རག་སད་སགས་གང་ག་ཆ་ལ་ཞན་ཆ་ཡད་ས་ད་ངས་ཟན་པར་བས་ཏ།ཕགས་དར་ཡར་རས་ཡང་ཆད་ད་འབད་འབང་བ་ར་ཧ་ཅང་
གལ་ཆན་རད།ད་ལའང་གཙ་བ་སབ་ཕག་ཚ་ཡར་རས་གཏང་དགས་ར་གནད་ཀ་དན་པར་སང་ཡད་པ་ཀན་ག་མཁན་གསལ་ལར་ཡན་པས་
འདར་ཡང་གནད་དན་ད་གཙར་བཟང་བས་ཡད།ཡང་གཅག་ཞ་ན།མཐ་རམ་ལས་བད་སགས་གནད་ཡད་ས་དང་ས་ཡན་ཡང་སབ་ཕག་ཚའ་ད་
ལ་དང་མ་འངས་པའ་ཆད་ད་སར་སལ་ཙམ་མ་ཡན་པར་གནང་ཕགས་སམ་བད་ཕགས་ས་མང་ག་ས་ནས་སར་ལས་ཀང་འབད་འབང་ཤགས་ཆན་
ར་གནང་རའ་ར་བ་སང་ནས་ཞ་བ་དང་ཆབས་ཅག་སབ་ཕག་ཚ་ཡན་ནའང་རང་ག་ནས་པའ་ཁ་ཕགས་དང་མཐན་པའ་འབད་པ་བ་ར་མ་བརད་པ་
གནང་རགས་ཞས་ཞའ། །སར་ཡང་ཞ་རར།ཐངས་འདའ་སབ་ཕག་ཚའ་རམ་ཡག་ནང་སར་རམ་ཡག་ཅག་ག་ང་བ་ཚང་མན་ག་རགས་འད་མན་
ཡད་ཀང་།གང་ཞས་བཞན་སབ་ཕག་ཚ་མ་འངས་མདན་བསད་ཀ་སབས་པ་ཡར་དར་ཡར་རས་ཡང་ཆད་ད་དབ་བཀད་བས་ཡད།
ཅས་ཕ་ལ་༢༠༡༥།༦།༡༡ཉན་དགའ་ཤར་སབ་གའ་བམས་བརའ་འད་སང་རམ་སག་ཚགས་ཆང་གས།
རམ་སག་ཚགས་མ།
འཛན་ག་བཅ་པ་ཕ་ཁང་གགས་པ་ར་མཚ།
འཛན་ག་བཅ་པ་ཟང་ཆ་གགས་པ་ཕན་བད།
འཛན་ག་བཅ་པ་ཐ་པ་གགས་པ་འཇགས་བལ།
འཛན་ག་བཅ་པ་ལ་པ་གགས་པ་ཟ་གགས།
འཛན་ག་བཅ་པ་སག་པ་བང་ཆབ་བ་བཟང་།
དབ་གཟགས་བཀད་སག་པ་དང་།རབ་ཤག་ཇས་འགད་པ།
ཕ་ཁང་སལ་ས་བསན་འཛན་འད་ཟར།
སབ་སན་པ།
༧སབས་གནས་མཁན་རན་པ་ཆ་༧ར་བཙན་བང་ཆབ་ཆས་ལན་མཆག
སབ་ས་དག་བཤས་རལ་མཚན་དབང་འདས།
སབ་སའ་ལས་རགས་དག་བཤས་བམས་པ་རལ་མཚན།
རམ་སག་པ།
སབ་དག་ཀ་སབ་བསན་དར།
ལས་དང་གངས་སན་པ་བསན་འཛན་མད་སགས།
སབ་དག་དཀན་མཆག་ཆས་འཕལ།
ཨན་དག་གགས་པ་འད་ཟར།DHAKPA WOESER
ཨན་དག་ལས་རགས།ཇན་གན། JON GUN
རམ་སག་ཚགས་ཆང་ག་ཚགས་མ།
Editorial Members
དཀར་ཆག
༡༽ བཀའ་གདམས་བ་མའ་མན་ངག ................................................................................01
༢༽ ནབ་ཕགས་མཁས་པའ་གདམས་ངག..........................................................................02
༣༽ གཞ་རམ་སབ་དགའ་གནང་ས་ཁག...........................................................................07
༤༽ ས་ནང་གང་སང་ག་ལབས་རས་ཁག་ཅག་ང་སད།. ....................................................... 11
༥༽ སག་པ་སག་འཁད།..................................................................................................11
སལ་རན་ཤས་བའ་གང་ག
དག་རན་ག་གནང་ས་ཀན་གསལ་མ་ལང་།
ཕ་ནང་མཁས་པའ་ཞལ་གདམས་ཕགས་བསགས།
ལད་མད་སམས་ཀ་དང་བ།
༦༽ ཨ་ཙ་ར་གང་འཁད།...................................................................................................11
༧༽ ནར་བ་དགའ་འཁལ།................................................................................................11
༨༽ བམ་གངས་ཀ་ཚལ་ལ་དཔད་པ། ................................................................................ 12
༩༽ ༧གང་ས་མཆག་དགང་གངས་བརད་ཅར་ཕབས་པའ་སའ་འཁངས་སར་ལ་
ཕལ་བའ་ཤས་ཚག ............................................................................................... 19
༡༠༽ དད་གསམ་ངག་ག་མཆད་དབངས། ........................................................................ 21
༡༡༽ འཆ་མད་བདད་ར་འཇ་བའ་བམ་བཟང་། ............................................................... 22
༡༢༽ བརད་དཀའ་བའ་སང་ནར། .................................................................................. 24
༡༣༽ ག་ཚང་ག་ཁམས་སག་ལམ་ཡར་རས་གཏང་བ་ལ་ས་སས་ག་ར་བད་
དགས་མན་སར། ................................................................................................... 27
༡༤༽ ང་ལ་མཚན་ན་ལག་ཐགས་ཁ་པར་གས་ཕན་ཐགས་ཀ་རད་དམ་གནད་ར་རད།............. 29
༡༥༽ ལམ་རམ་གསང་ཆས་སབས་ཀ་ཕག་བད་བ་ཞག་ག་དངས་བང་མང་ཚར། ................... 30
༡༦༽ བད་ཀ་མཛས་ལངས། .......................................................................................... 32
༡༧༽ ང་ག་པ་བད་དགས་པའ་ར་མཚན། .......................................................................... 33
༡༨༽ དང་རབས་ཀ་འཕལ་ཆས། ..................................................................................... 35
༡༩༽ ཕ་ཡལ་ག་སད་པའ་དབར་ཟ་བཞ། ......................................................................... 37
༢༠༽ ར་གར་བད་ལ་བཀའ་དན་ཆ། ...........................................................................38
༢༡༽ བད་ཀ་མཛས་ལངས། ....................................................................................39
༢༢༽ ཕ་ཡལ་བད་ཀ་ཡལ་ལངས། ............................................................................40
གང་བང་གས་མགགས་བས།
༢༣༽ སད་པའ་ཁ་བ་ཅན། ........................................................................................... 41
༢༤༽ ཁ་པར། ............................................................................................................. 42
༢༥༽ མ་ལ་དགང་ལ་འཐམ་པའ་བད། ............................................................................ 43
༢༦༽ མ་འངས་པར་ར་བ་ཡད་སད། ............................................................................... 45
༢༧༽ རང་ཐག་ནས་ག་ཚང་དང་སབ་ག་ཡར་རས་ཀ་ཆད་ད་གང་འད་ཞག་
སབ་དགས་སམ། .................................................................................................. 46
༢༨༽ ང་དགའ་ཤས་དང་ངའ་ར་བ་ཆ་ཤས། ..................................................................... 48
༢༩༽ ལག་ཐགས་ཁ་པར་ང་ཡན། ................................................................................. 49
ར་བའ་ས་ག།
༣༠༽ ང་དང་དཀའ་ངལ། ............................................................................................... 51
༣༡༽ ངས་ཇ་ལར་བས་ན་སབ་ག་ཡར་རས་གཏང་ཐབ། ...................................................... 52
༣༢༽ ག་པ་བད་དགས་པའ་ར་མཚན་གང་ཡན་ནམ། ........................................................ 54
༣༣༽ འབང་ལ་ཉ་བའ་དས་འཁར་དབང་ཆན་ལ་ཁ་ཕགས་པའ་མང་ཚར། ......................... 55
༣༤༽ ར་མ་སང་བ་དང་། ཡག་གཟགས་སང་བ་ལ་འབལ་བ་གང་འད་ཡད་དམ། .................... 56
༣༥༽ ང་ཤང་བ་ཏ་ཡན། ................................................................................................ 58
༣༦༽ ངས་འད་ལར་བས་ནས་ག་ཚང་དང་སབ་ག་ཡར་རས་གཏང་ག་ཡན། ............................ 59
༣༧༽ ༸གང་ས་མཆག་དགང་གངས་བརད་ཅར་ཕབས་པའ་མང་ཚར། ................................ 61
༣༨༽ དང་པར་སབ་སང་བད་སབས་དཀའ་ངལ་གང་བང་སར། .......................................... 63
༣༩༽ ང་ག་པ་བད་དགས་པའ་ར་མཚན་སབས་བད་པ་ཞག་ཡན། ....................................... 64
ས་གའ་ས་རལ་ཕ་མ།
༤༠༽ སའ་འཁངས་སར་ཉན་ག་མང་ཚར། ...................................................................... 67
༤༡༽ ཁད་རང་ལ་དངས་གནས་སབ་ག་ཡར་རས་གཏང་འདད་ཡད་ན་དང་པ་
འད་ལར་བད་དགས། ............................................................................................. 69
༤༢༽ ག་པ་བད་པའ་འདན་པ་བརན་པ། ......................................................................... 73
༤༣༽ འཕལ་ཆས་ཀ་དས་རབས། .................................................................................... 74
༤༤༽ ༧གང་ས་༧་སབས་མགན་རལ་བའ་དབང་པ་མཆག་དགང་གངས་
བརད་ཅར་ཕབས་པའ་མང་ཚར། .......................................................................... 76
མང་ཚར་ཟབ་མ།
བས་པའ་སག་རའ་ར་མ།
1) Buddhism ������������������������������������������������������������������������������������ 100
2) My Gaden Shartse Monastery ����������������������������������������������� 108
3) When a Monk meets the Internet…��! ��������������������������������� 114
4) The Internet! ������������������������������������������������������������������������������ 118
5) The Internet��! ���������������������������������������������������������������������������� 121
6) Some……! ����������������������������������������������������������������������������������� 122
7) A Morning Walk ����������������������������������������������������������������������� 124
8) Water ������������������������������������������������������������������������������������������� 128
9) Nature helps those who help themselves ���������������������������� 132
10) Mental and Physical Health is the Boon of Mankind �� 136
11) My Dear Country �������������������������������������������������������������������� 139
Content
ཕ་ནང་མཁས་པའ་ཞལ་གདམས་ཕགས་བསགས།
* ཇ་བ་ར།
* འབམ་སན་པ།
* ཨའ་དབན་ས་ཐན།
1
གཉད་རགས་ལ་ལ་རབ་སང་ཞང་། །
རག་ཏ་བརན་འགས་འབད་པར་བ། །
དན་དང་ཤས་བཞན་བག་ཡད་པས། །
དབང་པའ་ས་རམས་རག་ཏ་བསང་། །
ཉན་མཚན་དས་གསམ་ཡང་དང་ཡང་། །
སམས་ཀ་རད་ལ་བརག་པར་བ། །
བདག་ག་ཉས་པ་བསག་བ་ཞང་། །
གཞན་ག་འཁལ་པ་བཙལ་མ་བ། །
བདག་གས་ཡན་ཏན་ས་བ་ཞང་། །
གཞན་ག་ཡན་ཏན་བསག་པར་བ། །
རད་དང་བཀར་ས་སང་བ་ཞང་། །
ཁངས་གགས་རག་ཏ་སང་བར་བ། །
འདད་པ་ཆང་ཞང་ཆག་ཤས་དང་། །
བས་ལ་དན་ད་གཟ་བར་བ། །
བམས་དང་སང་ར་བསམ་བ་ཞང་། །
བང་ཆབ་སམས་ན་བརན་པར་བ། །
གགས་དག་བང་ཆབ་མ་ཐབ་བར་ད་བ་མ་དགས་པས་བཤས་གཉན་དམ་པ་བསན། །
གནས་ལགས་མ་རགས་བར་ད་ཐས་པ་དགས་པས་བ་མའ་གདམས་ངག་ཉན། །
ཆས་ན་ཤས་པ་ཙམ་གས་སངས་མ་ར་བས་ཤས་པས་མ་ཆག་ཉམས་ས་ལངས། །
སམས་ལ་གནད་པའ་ཡལ་དང་ཐག་བསངས་རག་ཏ་དག་བ་འཕལ་སར་སད། །
དས་སགས་མའ་ས་བ་ཤན་ཏ་མ་དག་པས། །
ཉས་རང་གས་བས་ནས་ཁ་ཡག་གཞན་ལ་བསར། །
ལགས་གཞན་གས་བས་ཀང་རལ་ཁ་རང་ལ་འདད། །
དན་བཞད་གད་ར་ལ་ཁ་སག་ར་བ་གསག །
དས་ཆགས་སང་དཀགས་ཤང་ད་མ་སར་བར་བད། །
རང་ཉས་ཀས་དགས་ནས་ངན་མཚང་ཐལ་མས་འགབས། །
གཞན་ལགས་ཀས་དགས་ནས་ངན་མཚང་མཛབ་མས་འབ། །
ཕགས་བཟག་ནས་བང་ཚ་ཁང་ཁ་ད་མ་ལང་། །
དས་ཕ་རལ་ཕམ་པར་ངན་འགའ་གཡང་ལ་འག། །
ང་གང་པ་ཡན་ཞས་མག་འཁར་ར་བ་རལ། །
ཚ་འད་ལ་དགས་པའ་ནར་གསག་བད་བ་འབལ། །
ཚ་འད་ཕར་འཕང་བའ་འདན་མ་མཁན་པ་ད། །
ཞལ་གདམས་ཐར་འདད་དཔའ་བའ་སང་ནར་ལས་བཏས།
ཇ་བ་ར།ཕ་ལ༩༨༢-༡༠༥༤
རང་རད་ལ་བསལ་མ་འདབས་པའ་དད་པའ་ལན་ཤང་དང་སར་བ་ཞས་བ་བ་ལས་བཏས།
འབམ་སན་པ།ཕ་ལ།༡༠༠༤-༡༠༦༤
བང་ཆབ་སམས་དཔའ་ནར་བའ་ཕང་བ་ལས་བཏས།
བཀའ་གདམས་བ་མའ་མན་ངག
དཔན་ལ་མ་བརན་ས་སར་རང་དགར་སད། །
འདལ་བ་མ་དགས་སད་པ་བག་ཡངས་སང་། །
ཐས་བསམ་མ་དགས་ར་དགས་ཁང་ཚར་བཞན། །
མཁན་སབ་མང་བས་བསན་པ་མར་ད་བསབ། །
ད་ཡང་མ་གཅག་དང་གཉས་ན་མན། ཕགས་
བཅའ་མགན་པ། ཉན་གཅག་ཟ་གཅག་ལ ་
གཅག་ན་མན། ཚ་ཧལ་གས་བད་པར་འདག་ས།
མདར་ན་དག་བ་ནང་མ་ར་བས་པ་ལ་བ་བད་
མར་བད། སག་པ་ཚ་ཧལ་གས་བསགས་པ་ལ་བ་
མ་བད་བ་སད་ཅག་མ་འང་བ་འད་དག་ལ་ཇ་
འད་བའ་སམས་ཅག་ཡད་ན། ཅ་འད་བའ་གདང་
ཅག་ཡད་ན་བསམ། ཞས་དང་། ཁ་ཅག་ཆས་བད་
པ་ལ་ཆས་རགས་མད་ཟར་ཆས་མ་བད་ལ། སག་
པ་བད་པ་ལ་སག་རགས་རད་ནས་ངང་གས་
འཇག་ས། འད་དག་ཀང་དགན་ག་བཙན་པ་ཕག་
པ། འཆ་བ་དང་འཁར་བའ་སག་བསལ་ཡ་མ་
བསམ་པ་ཁད་དགས་ཅན་རམས་ཀས་ལན་པ་
འད། འད་རམས་ཁམ་ཆང་སངས་པའ་ཁམ་ཆན་
འཛན་པ་བ་བ་ཡན། བས་པ་ཆས་བས་ནས་
བདག་འཛན་ཁམ་པ་བས་དམ་པ་འད་འཁར་
བར་འཁམ་པའ་རགས་ཡན་ཏ། མ་ག་ཆས་བད་
པ་ལ་ཆས་རགས་མ་རད་པ་ད་ཡང་ཆས་ལ་ཡད་
མ་ཆས་པས་ལན་པ་ཡན། ཆས་བས་པས་སག་
བསལ་གས་དགས། སག་པ་བས་པས་སད་ད་ར་
ནས། ལག་ཐབ་ཅང་ཟད་ར་འང་ན་སང་ལ་དན་
ཚད་བད། དག་བཤས་ཀན་གཞན་ལ་ཡན་བཤད་
བད་ཙམ་ན། ལངས་སད་སང་པ་མད་པ་ཡན་
ཟར་ནས་བདན་བདན་སད་ཟར་ཏ། རང་ར་བ་
ཕགས་ནར་ལ་གཏད་པ་འད་ཡ་མག །
ཆག་ལབ་རང་མ་ལས་བཏས།
བདག་ཉད་ཆན་པ་པ་ཏ་བ།ཕ་ལ།༡༠༢༧-༡༡༠༥
འགན་སམས་སབ་གཉར་བས་པ་དང་། །
ལ་འདད་སན་པ་བད་པ་དང་། །
མཁས་འདད་ང་རལ་ས་བ་གསམ། །
ཆས་ས་འགའམ་སམས་ཤག་ཨང་། །
གང་དང་འགགས་ན་དག་གསམ་འཕལ་འགར་ཞང་། །
ཐས་བསམ་སམ་པའ་བ་བ་ཉམས་འགར་ལ། །
བམས་དང་སང་ར་མད་པར་སར་བད་པའ། །
གགས་ངན་སང་བ་རལ་སས་ལག་ལན་ཡན། །
གང་ཞག་བསན་ན་ཉས་པ་ཟད་འགར་ཞང་། །
ཡན་ཏན་ཡར་ངའ་ཟ་ལར་འཕལ་འགར་བའ། །
བཤས་གཉན་དམ་པ་རང་ག་ལས་བས་ཀང་། །
གཅས་པར་འཛན་པ་རལ་སས་ལག་ལན་ཡན། །
རལ་སས་ལག་ལན་ས་བདན་མ་ལས་བཏས།
རལ་སས་ཐགས་མད་བཟང་པ།ཕ་ལ།༡༢༩༥-༡༣༦༩
རམ་ཐག་ལས་བཏས།
བདག་ཉད་ཆན་པ་པ་ཏ་བ།ཕ་ལ་༡༠༢༧-༡༡༠༥
བ་སང་ཨང་ཡག་བདན་ཅ་པ་ལས་བཏས།
བཀའ་གདམས་དག་བཤས་ཁ་རག་སམ་ཆང་།
3
གང་ད་ས་དང་འགགས་པའ་ཚ། །
བདག་ཉད་ཀན་ལས་དམན་བལ་ཞང་། །
གཞན་ལ་བསམ་པ་ཐག་པ་ཡས། །
མཆག་ཏ་གཅས་པར་འཛན་པར་ཤག །
སད་ལམ་ཀན་ཏ་རང་རད་ལ། །
རག་ཅང་ཉན་མངས་སས་མ་ཐག །
བདག་གཞན་མ་རངས་བད་པས་ན། །
བཙན་ཐབས་གདང་ནས་བཟག་པར་ཤག །
ལན་ཁན་གས།ཨ་རའ་ཙང་ཐང་ཨང་བཅ་དག་པ།
ཕ་ལ།༡༨༠༩-༡༨༦༥
ལན་ཁན་གས།ཨ་རའ་ཙང་ཐང་ཨང་བཅ་དག་པ།
ཕ་ལ།༡༨༠༩-༡༨༦༥
གལ་ཏ་ང་ཚས་ས་སའ་གནས་བབ་དང་འཕལ་ཕགས་ཤས་རགས་ཐབ་ཕན། ང་ཚས་བ་བ་གང་བ་དགས་མན་
དང་ཇ་ལར་བས་ནས་བསབ་དགས་མན་ཐག་གཅད་ད་བས་ལགས་པ་བ་ཐབ།
མ་ཞག་ལ་འཚ་བ་དང་ལས་ཀའ་ཁར་ཡག་
སད་པ་ཇ་ལར་དགས་པ་དག་སད་རས་ཁས་
བ་བ་གང་ཡང་བད་འདད་མ་བད་པ་མ་ཟད།
ད་ནས་བཟང་ལས་ཀར་ཡང་འག་འདད་
མད་པར་གར་ཚ་མ་ད་ན་འཇགས་སང་ས་
དགས་པ་ཞག་ག།
རང་ག་བ་སད་ད་དག་གས་བ་གཞག་དར་
གནད་སན་འདག་སམ་སབས་ངས་གང་ཉང་
ཉང་བད་པ་དང་། རང་ག་བ་སད་དས་བ་
གཞག་དར་ཕན་ཐགས་འདག་སམ་སབས་
ངས་གང་མང་མང་བད་ཀ ་ཡད། ནར་
འཁལ་ཡན་པ་ཤས་འཕལ་ཁད་བསད་གང་
ཐབ་བད་པ་དང་། ལ་ཚལ་གསར་པ་འགའ་
ཞག་ཡང་དག་པ་ཡན་པར་ཤས་འཕལ་
ལམ་སང་དང་ལན་བད་ཀ་ཡད།
བ་སང་ཚག་བརད་མ་ལས་བཏས།
བ་མ་གང་ར་ཐང་པ།ཕ་ལ།༡༠༥༤-༡༡༢༣
ནབ་ཕགས་མཁས་པའ་གདམས་ངག
ཀའ་ཀ་ལས།ཨ་ར་སའ་རམ་པ་པ།
ཕ་ལ།༡༨༠༩-༡༨༥༢
ངལ་རལ་ལ་དགའ་ཞན་བ་དགས། ངལ་རལ་གས་འག་བ་
མའ་རགས་ལ་རབས་ཆའ་བད་སད་བསན་ཐབ། ངས་ད་ལ་
དགས་ངས་ཀ་བ་གཞག་ཅག་སལ་བཞན་ཡད་པ་དང་། མ་
རམས་ཀས་ངའ་ལས་ཀ་ད་སག་བསད་ཡད་པས་ངས་ཕས་
འབང་མ་རམས་ལ་བད་སད་བསན་ར་ཡན་’’ཞས་པའ་ཤད་
དབང་བརན་ལན་བ་དགས། གལ་ཏ་ཁད་ལ་དཀའ་ངལ་
འཕད་པ་དང་། ཡང་ན་དཀའ་ངལ་ད་ཧ་ལམ་བསལ་ཐབས་
མད་པ། སབས་ཤགས་རང་པའ་འགག་རལ་འཕད་པ་མ་
ཟད། ཐ་ན་འཕ་སད་དང་ག་ལག་བང་བ་སགས་ཀ་དཀའ་
ངལ་འཕད་ཕན་ཁད་ཚས་ནམ་ཡང་‘‘ད་ལ་ངས་དགས་ངས་
ཀ་བ་གཞག་ཅག་སབ་དང་སབ་བཞན་ཡད་’’སམ་པའ་
བསམ་བ་འད་འད་ཞག་མཐའ་འཁངས་བ་དགས།
ཨའ་པའ་ལའ་ཆ་ཁ་ཡས།སའ་ལན་ག་གནམ་གཤས་རག་པ་མཁས་ཅན།
དས་དང་རམ་པ་ཀན་ཏ་སབ་སང་བ་དགས།
དའང་ཐམས་ཅད་སབ་སང་བ་དགས།
སམས་ནས་ཡངས་རགས་གཅག་སམ་གས་
ཤས་ཡན་གང་མང་རགས་པ་དང་། ཐམས་
ཅད་རགས་ཐབ་པ་བ་དགས།
ཀའ་ཨར་ཅས།
ཕ་ལ།༡༨༦༨-༡༩༣༦
སབ་སང་བ་དགས། སབ་སང་བ་དགས། ཞས་པ་ད་ན་
ཁང་(མར་ཁ་ས་)གས་རག་ཏ་ང་ཚར་སད་ཤགས་ཆན་
པས་འབད་སལ་གནང་བའ་བ་ན་མད་པའ་བཀའ་ར་
ཞག་རད། ཁང་ག་དཔ་སན་ལས་ཀང་བཀའ་ར་འད་
གསལ་པར་མཚན་ཐབ། ག་དས་ཡན་ཡང་སང་སབས་
ཆས་ཆར་ལན་པ་ད་མཇལ་མ་ཐག་ད་ན་བ་ན་མད་
པའ་བཀའ་ར་ཞག་ཡན་པ་ཁད་ལ་དངས་འབལ་ཚར་
སང་ཡང་ག་རད། ང་ཚར་རག་ཏ་ལ་བཟའ་ར་མད་ཀང་
དས་ང་ཚ་དངས་མང་བཤམས་སན་ཁང་ད་འག་རར་
བཀག་འགག་བ་མ་ཐབ།
ས་ཚགས་ཧལ་པའ་ཐག་ག་སད་འདད་ལས་གཡལ་པ་
ཚས་ས་ཚགས་ཧལ་པ་མར་ད་གཏར་བརག་གཏང་སད།
དན་དའ་ཐད་ཕན་ཐགས་མད་པའ་ངལ་རལ་དང་སད་
འདད་ལས་གཡལ་བ་གཉས་ལ་ཁད་པར་གང་ཡང་མད།
ལན་ཁན་གས།
ལ་ཕ་ཁ་ན་ཞས།འཇར་མན་ག་ས་ཚགས་རང་ལགས་
གསར་བར་མཁས་ཅན།
5
སབ་སང་ད་ངལ་རལ་ཞག་ཡན་པ་མ་ཟད། ནམ་
ཡན་ཡང་ངལ་རལ་ཞག་ཡན་དགས། དའང་བསམ་
བས་ཕག་པའ་ངལ་རལ་ཞག་ཡན་དགས། ཤས་
ཡན་འཐབ་པ་བ་ར་ད་གཟབ་ནན་ག་བསམ་བར་
བརན་དགས་པ་ལས་དན་དངས་དང་མ་མཐན་
པའ་ཕ་ཚལ་ཙམ་ག་ལས་ཀ་གང་རང་ལ་བརན་པ་
ཞག་མ་ཡན།
ཨའ་ཧན་ས་ཅས།ཨ་ར་སའ་སབ་གས་མཁས་ཅན།
ཕ་ལ།༡༨༢༣-༡༨༧༠
སབ་སང་ན་ཐབས་རལ་ཁང་ད་ཆད་པ་བ་རའ་
ཐབས་ཤས་ཤག་ཡན་པ་ལས་བ་དངས་ཤག་
ལ་ལད་མ་བད་པ་ཞག་མ་ཡན།
ཀའ་ཨར་ཅས།ཨ་ར་སའ་རབས་ཆན་རམ་པ་པ།
ཕ་ལ།༡༨༦༨-༡༩༣༦
ཡང་སར་བསར་སར་བ་ར་ན་སབ་སང་
ག་ར་བ་ཡན།
ཁད་ཚས་སབ་སང་བ་ར་ད་མ་ཚས་ཡད་སན་བད་
པའ་ག་སབས་ཤག་ལ་བར་དགས་པ་ལས་ད་ལས་
འགན་ཞག་ཏ་བར་མ་ཉན། ཁད་ཚས་ས་ཚགས་ཁ་
ཕན་ག་ཁངས་ས་གཏགས་པའ་རང་ག་དགའ་སད་
དང་ཕས་འབང་ག་ལས་ཀའ་ཆད་ད་སབ་སང་ལ་
འབད་བརན་གས་ཤག
ད་ལ་ང་འཇགས་སང་བད་པ་ད་དཀའ་ཚགས་ཆ་བའ་འཚ་བ་ད་མ་ཡན་པར་ངས་འཕལ་མར་ཤས་རགས་བད་
འདད་པའ་འཛམ་གང་འདར་ད་ནས་བཟང་སབ་སང་དང་ཤས་རགས་བ་མ་ཐབ་པ་ད་ཡན། ངའ་ངས་ནས་
བཤད་ན་སབ་སང་བ་ར་མ་བང་ན་ད་ན་འཆ་བ་ལས་བཟད་དཀའ་བ་འདག
སབ་སང་ག་གནད་དན་ད་གཙ་བ་ཁད་ལ་
ག་རགས་དང་སང་རས་ཡད་མད་ལ་རག་
ལས་པ་ལས་སབ་མཁན་ཡད་མད་ལ་རག་
ལས་མད།
ཨའ་དབན་ས་ཐན་གས།
ཕ་ལ།༡༩༧༩-༡༩༥༥
ལའ་མང་ནའ་ས་འ་ཧས།ཨ་ར་སའ་ཚན་རག་མཁས་ཅན་དང་།སན་ངག་པ།
མཚན་ཉད་རག་པ་མཁས་ཅན་བཅས་ཡན།
ཧ་ཕའ་ཨར་གས།ཧ་རན་སའ་འབ་སན་རག་པ་
མཁས་ཅན།
ཏ་ཚ་ཀན་གས།འཇར་མན་ག་མཚན་ཉད་རག་པ་མཁས་
ཅན།ཕ་ལ།༡༨༢༨-༡༨༨༨
དག་རན་ག་གནང་ས་ཀན་གསལ་མ་ལང་།
སབ་གས་གཏང་མཁན་གས་སབ་གས་གཏང་ཡལ་ལ་སབ་གས་ཐབས་པ་བ་ར་ན། ཤས་ཡན་བསབས་ཟན་ཙམ་མ་
ཟད། གང་ཉད་ཀ་ཀན་སད་དང་། འཚ་བ་སལ་སངས། རམ་ཀན་ག་སད་ཚལ་བཅས་ཡན་པ་རགས་དགས་པའ། །
ཅ་ལ་ཉང་གས།སའ་ལན་ག་ཆབ་སད་མཁས་ཅན།
ཕ་ལ།༡༨༧༥-༡༩༤༥
ཆས་ཉམས་ལན་བས་ཏ་ཁ་ཏན་དག་སར་མང་པ་བད་མ་ཐབ་ཀང་ཕན་པའ་བསམ་བས་ཀན་
ནས་བསངས་ཏ་མ་ས་དང་། ལག་པར་མ་འངས་པའ་མ་ཚ་གཞ་ནས་བསལ་རའ་གཞན་སས་
འཚར་ལངས་ཡང་མཁན་རམས་ལ་ལ་རག་ཡག་པ་བད་ཐབ་ན། ད་ན་དངས་གནས་བསད་
ནམས་ཀ་ཚགས་རབས་ཆན་བསགས་པ་
ཞག་ཡན།
* གཞ་རམ་སབ་དགའ་གནང་ས་ཁག
7
བམས་བརའ་འད་སང་། 2015
༡༽བསད་ནམས་འཕལ་བའ་ཕར་ཀན་སང་བཟང་པ་བཅས་པ།
༢༽བར་བ་དང་།ཕན་སམས་བཅང་བ།
༣༽རང་བཞན་བཟང་ཞང་།སད་ལམ་བཙན་པ།
༤༽རང་ག་ཤས་ཡན་ཡར་རས་འག་ཐབས་ལའང་འབད་པ།
༥༽ས་མཁས་པ་དང་།ལག་བསམ་བཟང་པའ་རབ་རན་བརན་པ།
༦༽སད་ཆ་ཤད་སངས་ཡ་རབས།
༧༽སད་ཆ་ཤད་སངས་ཉབ་མདངས་མད་པ།
༨༽སད་ཆའ་ས་མདངས་མཐ་དམའ་ཡད་པ།
༩༽ཐས་པ་ངམས་པ་མད་པ།རག་ཏ་དཔ་མང་བལ་ཀག་ཐབ་པ།
༡༠༽མ་མཐར་སབ་ཚན་ལ་མཁས་པ།
༡༡༽སབ་ཐབས་ལ་མཁས་པ།
༡༢༽འགལ་བཤད་མང་ཉང་རན་པ།
༡༣༽སབ་ཕག་ག་ཁམས་དབང་གནས་ཚད་དང་འཚམ་པ།
༡༤༽དཔ་དན་འཇག་པར་སན་ཐབ་པ།
༡༥༽སབ་སངས་འགག་མན་རང་གས་རང་ལ་བརག་པ།
༡༦༽སབ་ཚན་འཚམ་མན་དང་།མང་ཉང་འགག་མན་བརག་པ།
༡༧༽སབ་ཚན་རས་པ་རམས་མདར་བས་ཤས་པ།
༡༨༽སབ་ཚན་རས་བསས་རས་ས་ཐབ་པ།
༡༩༽སབ་ཕག་ལ་ཕགས་རས་དང་།ཉ་རང་སངས་པ།
༢༠༽སབ་ཚན་གཏན་ཁལ་བ།
༢༡༽སབ་ཡན་གཏན་ཁལ་བ།
༢༢༽སབ་ཚལ་འཆར་འགད་ལ་མཁས་པ།
༢༣༽རང་སང་མང་ཉང་འཚམ་པ།
༢༤༽སབ་ཚན་དས་ས་འདམས་ཐབ་པ།
༢༥༽སབ་ཚན་ག་རམ་ལ་མཁས་པ།
༢༦༽བ་དང་འཚམ་པར་འཁད་ཐབ་པ།
༢༧༽ཤས་ཡན་ལ་དཔ་མཁད་མད་པ།
༢༨༽སབ་ཁད་ལ་དཀའ་ཚགས་དང་བཟད་བསན་ཐབ་པ།
༢༩༽རང་ག་འཁར་དག་པ།
༣༠༽ཆས་སད་ཀ་ལ་བ་རམ་པར་དག་པ།
༣༡༽ལ་བ་ངན་པའ་དབང་ད་མ་གར་པ།
༣༢༽ང་རལ་མད་ཅང་སབས་པ་དང་ལན་པ།
༣༣༽ནང་ཆས་དང་།ཤས་ཡན་ག་དག་མཚན་སན་ཐབ་པ།
༣༤༽དས་སབས་ར་ཆར་འཛན་ཐབ་པ།
༣༥༽བསར་སང་དང་།བསབས་ཟན་གསལ་པར་ང་སད་པ།
༣༦༽འཛན་གར་དག་སབ་གཉས་ཀ་དས་འབར་ཐབ་པ།
༣༧༽འཛན་གར་སབ་ཕག་ལ་བར་སམས་གསལ་པར་མཚན་པ།
༣༨༽གཅན་སངས་འཇམ་རབ་འས་འཚམ་རན་པ།
གཞ་རམ་སབ་དགའ་གནང་ས་ཁག
8
དག་རན་ག་གནང་ས་ཀན་གསལ་མ་ལང་།
༣༩༽སབ་ཕག་ག་སད་ལམ་ཡག་པ་ཡང་ཐབས་བ་དགས།
༤༠༽འཛན་གར་སབ་ཕག་ཚང་མ་མག་འག་ཏ་ཆད་པ་བ་དགས།
༤༡༽ནག་པང་ད་འབ་སབས་སབ་ཕག་ནན་ཐབ་པ་བ་དགས།
༤༢༽སབ་ཕག་ག་ད་སང་དག་རན་དང་།སབ་ཚན་ལ་བཀག་ཐབ་པ་བ་དགས།
༤༣༽ནང་སང་ལགས་པ་ལ་བསགས་བརད་བ་དགས།
༤༤༽ལན་འདབས་ལགས་པ་ལ་བསད་བསགས་བ་དགས།
༤༥༽དག་རན་ལ་བཀའ་འད་ཞ་ཐབ་མཁན་ལ་སབ་ཕག་དབས་ས་དམགས་
བསལ་ག་བསད་བསགས་བ་དགས།
༤༦༽སབ་ཕག་གཤས་སད་ལགས་པར་གཟངས་བསད་བ་དགས།
༤༧༽ད་བ་འཛན་ག་ཡངས་ལ་ཁབ་པ་གཏང་དགས།
༤༨༽ལན་སབ་ཕག་གཅག་ལ་བརག་འཇག་དགས།
༤༩༽སབ་ཕག་གཅག་གས་བརག་མ་ཐབ་ན་གཞན་པར་རག་ཏ་འཇག་དགས།
༥༠༽སབ་ཕག་ག་ལས་ངག་ཡད་གསམ་སབ་ཚན་ལ་གཏད་ཐབ་པ་བ་དགས།
༥༡༽བསབས་ཟན་པ་རམས་ཤས་ཡད་མད་ལ་ཆད་ད་བ་ལས་ས་པ་གཏང་དགས།
༥༢༽འཛན་གར་གཙང་མ་ཡང་ཐབས་བ་དགས།
༥༣༽འབ་དབ་དང་།སབ་དབ་བདག་གཅས་བ་དགས།
༥༤༽སབ་ཚན་དང་འབལ་བའ་པར་དང་།བརན་འཕན་སགས་སན་དགས།
༥༥༽འཛན་སང་དང་།ནང་སང་སགས་ལ་ལ་རག་བ་དགས།
༥༦༽འབ་དབ་ལ་ཞབ་འཇག་དང་།ཚས་གངས་དང་།ཤག་གངས་དགད་དགས།
༥༧༽སབ་ཐན་སན་མར་བསབས་ཟན་རམས་སངས་ཡད་མད་བལ་དགས།
༥༨༽སབ་ཕག་ག་རག་སབས་དང་།ཤས་སབས་ཆ་ཆང་ཁང་ད་ཆབ་དགས།
༥༩༽བསབས་ཟན་རམས་ཀ་ཚག་དང་དན་དང་།ཁད་ཆས་རམས་ཤས་དགས།
༦༠༽བསབས་ཟན་ཤས་པ་རམས་བརན་པའ་ཕར་ད་བ་འད་དགས།
༦༡༽ཤས་དཀའ་བ་རམས་ཤས་ཐབས་ཆད་ད་བ་འད་དགས།
༦༢༽ནང་སང་བས་ཡད་མད་ཚད་ལའ་ཆད་ད་བ་འད་དགས།
༦༣༽ད་བར་ལན་བརག་འདད་ཡད་ན་ལག་པ་རང་འཇག་དགས།
༦༤༽སབས་ར་ལག་པ་མ་རང་མཁན་ལ་ལན་བརག་ཏ་འཇག་དགས།
༦༥༽ལག་པ་རང་མཁན་གས་ལན་མ་ཐབས་ན་ང་ཚ་སད་མ་ཉན།
༦༦༽ལན་བ་འཛན་བད་པའ་ད་བ་གཏང་མ་ཉན།
༦༧༽ལན་ལ་བསམ་བ་གཏང་དགས་པའ་ད་བ།དཔར་ན།སབ་ཕག་ག་
ལས་འགན་གང་རད་ཅས་པ་ལ་བ་གཏང་དགས།
༦༨༽བསར་བཤད་སབས་ཚག་འད་མན་བད་སད་བ་དགས།
༦༩༽འཛན་གའ་ནང་སབ་ཕག་ལ་ག་སབས་མང་བ་སད་དགས།
༧༠༽ཡང་སབས་རར་སབ་ཕག་ནང་ཁལ་ལ་ད་བ་དས་ལན་བད་ད་འཇག་ན་
དག་མཚན་ཆན་པ་ཡད།
༧༡༽ཚགས་པ་བགས་ནས་བཤད་རས་བད་ད་འཇག་དགས།
༧༢༽དག་རན་གས་སབ་ཐབས་མང་པར་བསམ་བ་གཏང་དགས།
༧༣༽སབ་ཚན་ལ་ད་སང་ཆང་ཆང་རམས་ཆ་ར་འག་ཐབས་བ་དགས།
༧༤༽རག་པ་ཡད་ཀང་སབ་ཚན་མ་ཤས་ན་དའ་གནད་འགག་གང་ཡན་
ཤས་དགས།
༧༥༽དའ་འགལ་རན་སལ་ཐབས་ཤས་དགས།
༧༦༽ནག་པང་ད་ཡ་ག་འབ་སངས་དང་དས་དང་མཐན་པ་བ་དགས།
༧༧༽དག་རན་གས་སབ་ཕག་ག་ཁམས་དང་།དབང་པ།མས་པ།
ཤས་ཚད་སགས་དང་བསན་ཤས་པ་བ་དགས།
༧༨༽ཆང་ཆང་ལ་རད་མའ་ལམ་ནས་སབ་ཤས་པ་དགས།
༧༩༽འཛན་ག་དང་།ཡང་ན་སབ་ཕག་སར་ས་སར་འགན་བསར་ག་ལམ་ནས་
བང་ཆ་བ་དགས།
༨༠༽འཁབ་སན་ལམ་ནས་སབ་ཤས་པའང་བ་དགས།
༨༡༽ས་ཚགས་འཕད་བསན་ག་ལམ་སལ་དང་།འག་སད་སགས་ཀང་
བསབ་དགས།
༨༢༽ཀན་སད་འཁར་སངས་ཀང་ཡང་ཡང་བསབ་དགས།
༨༣༽རགས་པ་དང་མཐན་ལམ་བད་སངས་བསབ་དགས།
༨༤༽ཤས་ཡན་ལ་ད་སང་དང་དཔ་དབ་ཀག་རའ་གམས་གཤས་བསབ་དགས།
༨༥༽རང་གས་རང་བཏལ་སངས་བསབ་དགས།
༨༦༽སད་ཆ་བཤད་སངས་བསབ་དགས།
༨༧༽ར་མཚན་ལ་བསམ་བ་གཏང་སངས་བསབ་དགས།
༨༨༽གན་པ་གན་སངས་བསབ་དགས།
༨༩༽གདང་དང་།ཁ་དང་།ལག་པ་སགས་ལ་ཞབ་འཇག་བ་དགས།
22
བམས་བརའ་འད་སང་། 2015
༩༠༽རན་གཞན་ག་ག་རམ་དང་བར་བཀར་ཞ་སངས་བསབ་དགས།
༩༡༽སད་ལམ་བཟང་ཞང་ཧར་བརན་ཅན་ལ་བསགས་བརད་བ་དགས།
༩༢༽སབས་རར་མངན་ཚན་ཆན་པས་ཚང་བཤར་གཏང་དགས།
༩༣༽སབས་རར་མངན་མད་ཀས་ཚང་བཤར་གཏང་དགས།
༩༤༽སབ་ཁད་སབས་སམས་ཀ་ཟར་གཅག་སབ་ཚན་དང་།ཟར་གཅག་སབ་
ཕག་ཚར་ཕགས་དགས།
༩༥༽སབ་ཁད་ལ་མདར་བསན།རས་བཤད།བསས་དན་གསམ་ཚང་དགས།
༩༦༽ངལ་བ་དང་ཉབ་པའ་སབས་སང་ཐང་ཐང་ར་བཤད་ནས་བསང་དགས།
༩༧༽སབས་རར་མ་ཚའ་མདན་ལམ་ཆད་བསབ་བ་བ་དགས།
༩༨༽དགས་གལ་བང་ཚ་རང་སང་ལ་རགས་བ་དགས།
༩༩༽དག་རན་རང་གས་ཤས་ཡན་སང་དགས་པར་མ་ཟད།དག་རན་གཞན་ལ་ག་
བསར་ཡང་ཞ་དགས།
༡༠༠༽ཤས་ཡན་དང་།བཟང་སད་ཡ་མ་བལ་བ་གཙར་འདན་བ་དགས།
༡༠༡༽སབས་རར་ལས་ར་འབས་ཀ་ལ་རས་གསང་དགས།
༡༠༢༽ཕགས་དང་།ཐབ་ཐང་གཙར་འདན་བས་པའ་སབ་ཁད་ཀས་ཕན་
ཐགས་དཀན།
༡༠༣༽སབ་སང་བས་པའ་གནས་སབས་དང་མཐར་ཐག་ག་དམགས་ཡལ་
གང་ཡན་ང་སད་བ་དགས།
༡༠༤༽ཡང་དམགས་བསལ་སབ་ཕག་ལ་དམགས་བསལ་སབ་ཁད་ཟར་ད་བ་
དགས།
༡༠༥༽མདར་ན་མཁས་མཆག་དབག་གཉན་ཞབས་ཀས་རམ་བཤད་རག་པ་ལས།
མད་དན་ས་བ་དག་གས་ན།།དགས་པ་བསས་པའ་དན་བཅས་དང་།།ཚག་
དན་བཅས་དང་མཚམས་སར་དག།བརལ་ལན་བཅས་པ་བསད་པར་བ།།
ཞས་གསངས་པ་ལར་གནང་དགས་པ་གལ་ཆའ།།
* སག་པ་སག་འཁད།
* ཨ་ཙ་ར་གང་འཁད།
* ནར་བ་དགའ་འཁལ།
* བམ་གངས།
སལ་རན་ཤས་བའ་གང་ག
བམས་བརའ་འད་སང་། 2015
11
ས་ནང་གང་སང་ག་ལབས་རས་ཁག་ཅག་ང་སད།
སག་པ་སག་འཁད།
སག་པ་སག་འཁད་ན།རགས་གསམ་མགན་པ་མཚན་བད་ཡན།ད་ན་སག་པ་ད་འཇམ་དཔལ་དབངས་དང་།སག་ད་སན་རས་
གཟགས།ལགས་ཐག་ད་ཕག་ན་ར་ར་བཅས་ཀ་རམ་སལ་ཡན་པར་ཤད་རན་ད་གགས།ད་ས་དགན་ས་བ་བང་ཁག་དང་།སར་པ།
འབར་ལན་པ་སགས་ཀ་ཁམ་ཚང་ག་ས་ནང་ད་བ་བ་ད་ན་གདན་བགགས་བསང་བའ་སང་མ་མཚན་པར་བད་པ་ད་རད།
ཨ་ཙ་ར་གང་འཁད།
ཨ་ཙ་ར་གང་འཁད་ན།ཨ་ཙ་ར་ཟར་བ་ར་གར་ག་མ་རགས་ཅག་ཡན་པ་དང་།གང་ཆན་ག་ཐན་ཁངས་ན་ར་གར་ཡན།མཐན་པ་སན་
བཞའ་ནང་ག་གང་ཆན་ན་ཀན་དགའ་བ་ཡན་པ་དང་།རས་བརད་ནང་ག་གང་པ་ཆ་ནར་སང་ཞས་ཟར་བ་གང་ཆན་ལ་མཐའ་ར་མཚ་
ནས་བངས་པའ་ནར་བ་བཀལ་ཏ་ཨ་ཙ་རས་འཁད་ནས་ཁམ་ད་སལ་བའ་མཚན་ཚལ་དས་ཁམ་དར་ར་ནར་ཕན་སམ་ཚགས་པ་ཡང་
བའ་རན་འབལ་མཚན་བད་ཡན་པ་ཤད་རན་ད་གགས།
ནར་བ་དགའ་འཁལ།
བད་མའ་ཁང་པའ་ཀ་སང་ག་གཞ་དང་།ད་མན་ར་ལ་སགས་པའ་དངས་པའ་སང་ནར་བ་དགའ་འཁལ་གཉས་ལན།གསམ་ལན།བཞ་
ལན་ལ་སགས་པ་མཐང་ར་ཡད།ར་མ་ད་ཚས་གང་མཚན་པ་ཡན་ནམ་ཞ་ན།ནར་བ་དགའ་འཁལ་གཉས་ལན་གས་ཐབས་དང་ཤས་
རབ་མཚན་ཞང་།ནར་བ་དགའ་འཁལ་གསམ་ལན་གས་སས་བ་ཆ་འབང་ཆང་གསམ་མཚན་པ།ནར་བ་དགའ་འཁལ་བཞ་ལན་གས་
དགའ་བ་བཞ་ས།དགའ་བ།མཆག་དགའ།ཁད་དགའ།ལན་སས་ཀ་དགའ་བ་བཅས་མཚན་པ་ཡན།
12
སལ་རན་ཤས་བའ་གང་ག
༄༅།།ར་རམ་པ་བདན་ཏ།༡ཡག་འབ་མ་འཁགས་པ་
ཚག་ག་ར་དང་།ཚག་རང་མ་འཁགས་པ་ཤད་ཀ་ར།ཚག་དན་
མ་འཁགས་པ་ལའའ་ར།ཤ་ལ་ཀ་མ་འཁགས་པ་བམ་པའ་ར།
བམ་པ་མ་འཁགས་པ་བམ་གངས་ཀ་ར།མཐའ་མ་འཆལ་བ་ས་
ཐག་ག་ར། གགས་བམ་མ་འཁགས་པ་གདང་ཡག་གམ་སན་
འཁར་ག་ར་དང་བཅས་བདན་ཡད་པ་ལས་འདར་བམ་པ་དང་
ལའའ་སར་ཅང་ཟད་དཔད་པ་ལ།
བམ་པ་ཞས་པ་གཞང་ག་ཆ་མང་པ་ཕགས་གཅག་ཏ་
བསམས་པ་ལ་བ་ས། དཔར་ན། རའ་ཚགས་མང་པ་ཕགས་
གཅག་ཏ་བསམས་པ་ལ་ཕན་པའམ་བམ་པ་ཞས་བརད་པ་བཞན་
ན། །ད་ན་གཞང་ཚད་མང་ཉང་རགས་པའ་ཆད་ད་ལ་ཙ་བས་
བཀད་པ་ཡན་ག་ར་དཔ་ལ་མད་ད།།བམ་པ་ན།བཀའ་བསན་ག་
འག་ལ་བང་ཞང་དང་པ་ནས་གངས་བར་བས་མཁས་པའ་གསང་
རན་ལ་བམ་པ་ཁ་མར་བལ་ལའ་ཁ་ཡར་བལ་ཞས་པའ་ཐ་སད་
བད་ད།།
བམ་གངས་དང་བཀའ་བསན་རམས་ཀ་དབར་ར་གར་
སད་དང༌འགར་ཕག་ཐག་མར་འགད་ཚལ།ལ་ཙ་བས་བམ་གངས་
དང་བཀའ་བསན་རམས་ཀ་དབར་ར་གར་སད་དང༌།འགར་ཕག་
སགས་འགད་པའ་ཚལ་ཇ་ལར་ཡན་ཞ་ན།ཐན་མའ་ཞལ་ལང་ད།
སར་བད་ད་གཞང་བསར་བ་རམས་ལ་ར་གར་སད་དང་།འགར་
ཕག་དང་ཤ་ལ་ཀ་དང་བམ་པའ་གངས་ཚད་དང་། འགར་བང་
འགད་པ་སགས་ཀ་སལ་ན།སང་བཙན་རས་ཀ་རལ་རབས་ལ་
པ་ཁ་སང་ལ་བཙན་ག་རང་ག་ལ་ཙ་བ་ས་ཅག་ཞང་གསམ་ག་
དས་ས་རལ་བའ་གསང་རབ་ར་ཆར་བསར་བའ་ཚ་བཀས་བཅད་
པ་ལ་བརན་ནས་བང་བས་ན།ཐན་མའ་དས་ས་ད་དག་ཅ་ནས་
ཀང་ཡད་པའ་བཀས་བཅད་ཀ་ངས་པ་མ་མཛད་ད། །ཞས་ཐན་
མའ ་དས་ས་ད ་དག་ཡད་ཀང་བཀས་བཅད་མ་མཛད་པར་
གསངས་པར་གཞགས་ན།སལ་ཐག་མར་སབ་དཔན་ཐན་མས་
བཏད་པ་དང་། སབ་དཔན་གས་མཛད་པའ་སམ་རགས་ཀ་ར་
གཞང་ག་དབ་ར་ར་སད་དང་འགར་ཕག་དང་ཆ་འད་བ་འཇམ་
དབངས་ལ་ཕག་ཀང་མཛད་ཡད། ཡང་སབ་དཔན་ཐན་མས་
བསར་བའ་དཔང་སང་ཕག་ར་པ་ལ་བའ་དབ་ར་ར་སད་དང་
འགར་ཕག་མ་བང་བས་བཀའ་བསན་རམས་ཀ་དབར་ར་གར་
སད་དང༌འགར་ཕག་ཐག་མ་ཆས་རལ་ཁ་སང་སབས་བང་ཟར་བ་
སགས་ཡད། བཀའ་བསན་རམས་ཀ་དབར་ར་གར་སད་དང༌།
འགར་ཕག་རམས་འགད་པའ་སལ་ན།བད་ཀ་ཐན་མང་མ་ཡན་
པའ་ལགས་ཏ།ར་ནག་ག་སད་ད་འགར་བའ་བཀའ་བསན་རམས་
ལ་མད་ད། །འགར་བང་ག་དན་ད་ལ་ཙ་བའ་མཚན་ཙམ་བཀད་པ་
བམ་གངས་ཀ་ཚལ་ལ་དཔད་པ།
སབ་ས་ཟར་པ་ལ་པ་དག་བཤས་བང་ཆབ་སངས་རས།
13
བམས་བརའ་འད་སང་།
དང་།བམ་པ་ཡང་ར་ནག་ག་སད་ད་(ཅན)ཞས་ཆ་འད་ཙམ་ཡད་
ཀང་ད་དང་བད་ཀ་བམ་གངས་བར་ཚལ་མ་འད།ར་ནག་གས་
འགར་བང་ག་གཞང་ག་མཇག་ཏ་མ་འགད་པར་དབར་འགད་པ་
ན་ར་ནག་ག་ཐན་མང་མ་ཡན་པའ་ཆས་ས།།
སར་ཆས་རལ་སང་བཙན་སམ་པའ་ས་རང་ལ་སབ་
དཔན་ཐན་མས་བད་ཀ་ཡག་སར་ག་སལ་ཐག་མར་ཕས་ཤང་།
ཁང་གས་ཐགས་ར་ཆན་པའ་མད་རད་ཉ་ཤ་ར་གཅག་དང་།མད་
ས་དཀན་མཆག་སན་སགས་བསར།ཆས་རལ་ཁ་སང་ལ་བཙན་
ག་སབས་བསམ་ཡས་གཙག་ལག་ཁང་ད་ས་སར་ལ་ཙ་བའ་གང་
བཙགས་ཤང་། ཀ་ཅག་ཞང་གསམ་གས་གཙས་ལ་ཙ་བ་བར་
ཕག་ད་མ་སད་སང་བས་ཏ།བཀའ་བསན་མང་པ་བད་ཀ་སད་ད་
བསར།ཆས་རལ་ཁ་ལ་སང་བཙན་དང་ཆས་རལ་ཁ་རལ་ཅན་ག་
ས་རང་ལའང་།བཀའ་བསན་མང་པ་བད་ཀ་སད་ད་བསར་ཅང་།
སད་གསར་བཅད་ཀས་གཏན་ལ་ཕབ།ཆས་རལ་ཁ་སང་ལའ་
བཙན་ནས་མངའ་བདག་ཁ་རལ་པ་ཅན་ཡན་ཆད་ད་ས་ཅག་ཞང་
གསམ་ལ་སགས་པས་བཀས་བཅད་ལན་གཉས་བས་ཤང་།
བཀས་བཅད་གསམ་པ་ན་ལ་བ་མ་ཡ་ཤས་འད་ཀ་དས་ས་བན་
པའ་ལ་ཙ་བ་ཆན་པ་རན་ཆན་བཟང་པ་ནས་ཞ་ལ་ལ་ཙ་བ་དར་པ་
ལ་བ་དའ་བར་ད་བན་པ་རམས་ཀས་བས་པ་ཡན།སད་གསར་
བཅད་ཅས་པ་ན།དཔར་ན།སར་ག་གཞང་རམས་ས་ཀནད།ཅས་
པའ་ད་དག་འབ་སལ་བསས་ནས།ཀན་ཅས་གཏན་ལ་ཕབ་པ་
དང་།སགས་ན་སགས།མག་ན་མག་ཅས་པར་ཟར་ཡང་ད་བཏང་
བ་ལ་བ་ཡ་ག་འབ་ཀག་མ་བད་བའ་བར་རང་འགའ་ཞག་ལ་
བཅས་བསར་བཏང་ས་ཀག་འདན་བད་བའ་ཡག་སད་གསར་པ་
གཏན་ལ་ཕབ་པའ་དན་ཡན།
དཀར་ཆག་འཕང་ཐང་མ་སགས་དང་ས་བ་བག་ཏ་
རགས་བད་ཆ་འབང་རམས་མཛད་དས། བད་ད་གསང་རབ་
རམས་ཀ་དཀར་ཆག་དང་ས་བ་བག་ཏ་རགས་བད་ཆ་འབང་
རམས་མཛད་དས་ལ།ས་དག་བཀའ་འགར་ག་དཀར་ཆག་ལས།
བསན་པ་ས་དར་ག་དས་ས་ཆས་ཀ་རལ་པ་སད་ན་ལགས་མཇང་
ཡན་ག་ས་རང་ལ།ལ་ཙ་བ་བན་དཔལ་བརགས་རཀ་ཏ།ཆས་ཀ་
སང་པ།ད་ཝན།དཔལ་ག་ལན་པ་སགས་ཀས་འཕང་ཐང་ཀ་མད་
ཀ་གཙག་ལག་ཁང་ད་བཞགས་པའ་གསང་རབ་རམས་ལ།ཚག་
བར་བརད་བརད་ལ་ཚག་རང་ར་ར།ད་བཞ་ལ་ཤ་ཀ ད་སམ་
བར་ལ་སགས་པ་ལ་བམ་པའ་ཚད་ད་བས་ཏ།གངས་དས་གཞལ་
བའ་ཐམ་བང་མ་འཁལ་བར་ཆས་ཚན་འད་དང་འད་ལ་གངས་འད་
དང་འདའ་ཞས་བཀད་པ་དཀར་ཆག་འཕང་ཐང་མར་གགས་པ་ས།
གངས་ཅན་འདར་རལ་བའ་བཀའ་འགར་ར་ཅག་ཕགས་གཅག་ཏ་
བསགས་པའ་ཐག་མ་ན་འད་ཡན་ན་ཞས་ཡངས་ས་གགས་ལ།
དའ་རས་ས་ལ་ཙ་བ་དཔལ་བརགས་དང༌།འཁན་ན་གན་རཀ་ཏ་
སགས་ཀས་སང་ཐང་ལན་དཀར་ག་ཕ་བང་ཆན་པ་ན་བཞགས་
པའ་གསང་རབ་ཞས་ཆན་མཛད་ཟན་པ་རམས་ཕགས་གཅག་ཏ་
བསགས་ནས་དཀར་ཆག་མཛད་པ་ལ་ལན་དཀར་མར་གགས་པ་
བང༌།དའ་རས་ས་བཙན་པ་ཁ་ལ་སང་བཙན་རལ་པ་ཅན་ག་ས་
རང་ལ་ཕ་བང་འན་ཅང་ར་ར་ཕབས་དགར་ཐག་མར་སན་རལ་
བའ་གསང་རབ་བསར་བ་རམས་སད་གསར་བཅད་ཀས་གཏན་ལ་
ཕབ་པ་དང་གསར་དའང་མང་པ་བསར་ཏ་ས་སར་བམ་གཉས་ས།
ཉ་འག་ག་མཁན་པ་ཨ་ཙཪ་ཛ་ན་མ་ཏ་དང༌།ས་རན་བ་ད་དང༌།
ཤ་ལན་བ་ད་དང༌།ད་ན་ཤ་ལ་དང༌།བ་ད་མ་ཏ་དང༌།བད་ཀ་
མཁན་པ་རཏ་ར་ཀཥ་ཏ་དང༌།དར་ཏ་ཤ་ལ་དང༌།ལ་ཙ་བ་མཁས་
པར་ཆད་པ་ཛ་ན་ས་ན་དང༌།ཛ་ཡ་རཀ་ཏ་དང༌།མཉ་ཤ་ཝར་
དང༌།རཏན་ཤ་ལ་ལ་སགས་པས་ཐག་པ་ཆ་ཆང་ལས་འབང་བའ་
ར་གར་ག་སད་ལས་བད་ཀ་སད་ད་བསར་ཞང་མང་ད་བཏགས་པ་
རམས་དཀར་ཆག་ཏ་བས་ཏ།ནམ་ད་ཡང་གཞང་ལགས་ད་ལས་
མ་བསར་ཅང་ཀན་གས་བསབ་ད་རང་བར་གས་ཤག་ཅས་བཀའ་
སལ་ནས།སན་ལ་སས་ཡབ་ཀ་རང་ལ།ཨ་ཙཪ་བ་ད་ས་ཏ་དང༌།
ཡ་ཤས་དབང་པ་དང༌། ཞང་རལ་ཉན་ཉ་བཟང་དང༌། བན་ཁ་
གཞར་སང་ཤ་དང༌།ལ་ཙ་བ་ཛ་ན་ད་བ་ཀ་ཥ་དང༌།ལ་ཁ་འབག་
14
སལ་རན་ཤས་བའ་གང་ག
དང།བམ་ཟ་ཨ་ནན་ད་ལ་སགས་པས་ཆས་ཀ་སད་བད་ལ་མ་
གགས་པ་ལས་མང་ད་བཏགས་པ་མང་དག་ཅག་མཆས་པའ་ནང་
ནས་ཁ་ཅག་ཆས་ཀ་གཞང་དང༌། བ་ཀ་ར་ཎའ་ལགས་དང་མ་
མཐན་ཏ།མ་བཅས་ས་མ་རང་བ་རམས་ཀང་བཅས།སད་ཀ་མང་
གཅས་ས་འཚལ་གས་ཀང་བསན་ནས་ཐག་པ་ཆ་ཆང་ག་གཞང་
ལས་ཇ་ལར་འབང་བ་དང༌།གནའ་མཁན་པ་ཆན་པ་ན་ག་ར་ན་
དང༌།བ་ས་བན་ལ་སགས་པས་ཇ་ལར་བཤད་པ་དང༌།བ་ཀ་ར་
ཎའ་སའ་ལགས་ལས་ཇ་སད་ད་འདན་པ་དང་ཡང་བསན་ཏ།
མཇལ་དཀའ་བ་རམས་ཀང་ཚག་ས་སར་ཕལ་ནས་གཏན་ཚགས་
ཀས་བཤད་ད་གཞང་ད་བས།སད་རང་པ་བཤད་མ་འཚལ་བ་ས་
བཞན་ད་བསར་བར་རགས་པ་རམས་ཀང་ས་བཙན་པར་བགས་
ཏ་མང་ད་བཏགས། སད་ཁ་ཅག་དན་བཞན་ད་གདགས་པར་
རགས་པ་རམས་ཀ་དན་བཙན་པར་བགས་ཏ་མང་ད་བཏགས་
ནས།བཙད་པའ་སན་སར་བན་ཆན་པ་དཔལ་ག་ཡན་ཏན་དང༌།
བན་ཆན་པ་ཏང་ང་འཛན་ལ་སགས་པ་ཡང་འཚགས་ཏ།ར་བན་
གདན་འཛམས་པ་ལ་ཞས་ནས་དར་བསར་བའ་ཐབས་དང༌།ར་
གར་ག་སད་ལ་བད་ཀ་སད་ད་མང་བཏགས་པ་རམས་གཏན་ལ་
ཕབ་ས།བཀས་བཅད་པ།ཞས་ཆས་རལ་སད་ན་ལགས་མཇང་
ཡན་ཏ་ཁ་ལ་སང་བཙན་ག་ས་རང་ལ། དཀར་ཆག་འཕང་ཐང་
མར་གགས་པ་ས།བད་ལ་དམ་པའ་ཆས་འགར་ར་ཅག་ཕགས་
གཅག་ཏ་བསགས་པའ་དཀར་ཆག་ཐག་མ་ད་བང་ཚལ་དང་།ད་
རས་དཀར་ཆག་ལན་དཀར་མ་བང༌ཚལ།ད་རས་ཆས་རལ་ཁ་
རལ་པ་ཅན་ག་ས་རང་ལ་ས་སར་བམ་གཉས་མཛད་ད་བཀས་
བཅད་བང་ཚལ་གསངས།རའ་ལགས་བཤད་གསར་ཕང་ལས་
ཀང་།ཕ་མ་འད་འཕང་ཐང་ག་དཀར་ཆག་ཏ་བཙན་པ་ཁ་སང་ལ་
བཙན་གས་མཛད་པ་འཕགས་པ་ཤས་རབ་ཀ་ཕ་རལ་ཏ་ཕན་པ་
འབམ་ག་ར་ཆར་འགལ་ཞས་འབང་བས་རལ་པས་མཛད་པ་ཡན་
ན། །ཞས་གསངས་པས།འཕང་ཐང་ག་དཀར་ཆག་ད་ཆས་རལ་
ཁ་སང་ག་རས་ས་མཛད་པར་ཤས་ལ།འན་ཀང་དཔའ་བ་གཙག་
ལག་ཕང་བའ་ཆས་འབང་མཁས་པའ་དགའ་སན་དང་ལའ་ཆས་
འབང་སགས་ས་དཀར་ཆག་ལན་དཀར་མ་དང་འཕང་ཐང་མ་
གཉས་ཆས་རལ་ཁ་སང་ལ་བཙན་ག་སབས་ས་མཛད་པ་དང་།
དང་པ་ལན་དཀར་མ་དང་ད ་རས་འཕང་ཐང་མ་མཛད་པར་
གསངས་པས་དཔད་པར་ཞ།
ས་སར་བམ་གཉས་ཀ་གཞང་ག་དབ་ར། རའ་ལ་ལ་
བཙད་པ་ཁ་ལ་སང་བཙན་ཕ་བང་གའ་འན་ཅང་ར་ན་བཞགས།
སད་སད་ཀ་དམག་རང་རད་དང་རན་ཆན་བཏལ།གར་ལག་ག་ཕ་
ཉས་ཕག་བཙལ།བན་ཆན་པ་ཞང་ཁ་ཟར་རམ་ཤག་དང༌།མང་ར་
ལ་འད་ལ་སགས་པས་ར་ལས་གནང་མང་པ་བཅད་ད། ཞས་
དང་།གཞང་དའ་མཇག་ཏ།ཕ་བང་འན་ཅང་དར་བད་དང་ར་གར་
ག་མཁན་པ་ཐམས་ཅད་ཀས་ཆས་སད་གཏན་ལ་ཕབ་ས།ར་བན་
མལ་ནས་རག་ཟད་ད་མཛད་པ་སད་གསར་ག་མང་སན་མ་ཐགས་
པ་དང༌།གཏན་ལ་མ་ཕབ་པ་ལ་མཁས་པ་རམས་འཚགས་ཏ་མང་
ད་བཏགས་ཤང་གཏན་ལ་ཕབ་ས།ལ་བཙན་པ་ཁ་ལ་སང་བཙན་
གས་བསལ་ནས་བཀས་བཅད་ད་མ་བཅས་པར་གཞག་པ་རགས་
ས། །ཞས་ས་སར་བམ་གཉས་ན་ཆས་རལ་ཁ་ལ་སང་བཙན་ག་
ས་དས་ས་མཛད་པར་གསལ་ཞང་།འན་ཀང་བད་ཀ་རལ་རབས་
ཆས་འབང་མང་པ་ཞག་ཏ་བཙན་པ་ཁ་གཙག་ལ་བཙན་རལ་པ་
ཅན་ཞས་པ་ལ་བརན་ནས་ཆས་རལ་ཁ་ལ་སང་བཙན་དང་ཆས་
རལ་ཁ་རལ་པ་ཅན་གཉས་གཅག་པ་ཡན་པ་དང་།ཡང་ཆས་རལ་
ཁ་ལ་སང་བཙན་ཡབ་དང་ཆས་རལ་ཁ་རལ་པ་ཅན་ཁང་ག་སས་
ཡན་པར་བཤད་ཚལ་ཡང་ཡད།
ས་བ་བག་ཏ་རགས་བད་ཆན་མ་ན། ཆས་རལ་ག་
བཀའ་ལར་ལ་པཎ་རམས་ཚགས་ཏ།ས་འགར་མད་ཕགས་ལས་
བང་བའ་མང་ག་རམ་གཞག་ས།སངས་རས་ཀ་མཚན་དང་།ས་
དང་ཆ་བ་ཉད་ཀ་རམ་གངས་ཀ་མང་དང་།ད་བཞན་གཤགས་པ་
ས་སའ་མཚན།སངས་རས་ཀ་སའ་མཚན་སགས་ཐ་སད་དག་
སང་ལག་ཙམ་བསས་པའ་ལགས་སར་དང་བད་སད་གཉས་ཤན་
15
བམས་བརའ་འད་སང་།
སར་ག་ཚག་མཛད་ཆན་མ་ཞག་ཡན། འད་ན་ས་སར་བམ་པ་
གཉས་པ་གཏན་ལ་ཕབ་རས་ས་བས་བསགས་བས་པར་བཞད་
ཚལ་ཞག་དང་། ཡང་ད་ན་བད་ད་བང་བའ་ས་སར་ག་བསན་
བཅས་ཐག་མ་ད་ཡན་ཞང་།ས་སར་བམ་པ་གཉས་པ་ན།ས་བ་
བག་ཏ་རགས་བད་ཆན་མའ་འགལ་པ་ཡན་པས་ས་བ་བག་
རགས་བད་འབང་པ་ཡན་ཟར་བ་སགས་ཡད།འདར་ན་དཔད་
པའ་ས་ཙམ་ཞག་ས། ཞབ་པར་མཁས་པའ་གཞང་རམས་ལ་
གཏགས་ཏ། དཀར་ཆག་འཕང་ཐང་མ་དང་། ལན་དཀར་མ།
མཆམས་ཕ་མ་བཅས་དང་།ས་བ་བག་རགས་བད་ཆ་འབང་ཆང་
རམས་ཆས་རལ་ཁ་སང་ལ་བཙན་ནས་ཆས་རལ་ཁ་རལ་བར་
རལ་པ་སའ་ས་རང་ལ་མཛད་པ་དང་།མཛད་པའ་དས་རམ་ལ་
དཔད་ད་བམ་གངས་ཐག་མ་འགད་དས་རམས་ཤས་དགས་ས།།
བམ་པའ་ཚད།
བམ་པའ་ཚད་ལ། ཤ་ལ་ཀ་སམ་བར་ལ་བམ་པ་གཅག་ཏ་བ་
དགས་པ་དཀར་ཆག་འཕང་ཐང་མ་སགས་ས་གཏན་འབབས་
མཛད་ཡད་ཀང་།སབས་ར་བམ་པ་ཆ་བ་ལ་ཤ་ལ་ཀ་བདན་བར་
དང་།ལ་བར་དང་།སང་ག་སམ་ཆ་ལ་བས་པ་དང་།ཆང་བ་ལ་
ཤ་ལ་ཀ་སམ་བར་དང་།དག་བཅ་དང་།ཉར་ལ་ཙམ་ལ་བམ་པ་
རར་བས་པ་ཡང་མ་ཉང་བ་ཡད།ཡང་ཚག་བར་བགང་བར་དཀའ་
ནས་ཤག་གངས་ཀ་སང་ནས་བམ་ཚད་བརས་པའང་ཡད།ཤ་ལ་
ཀ་སམ་བར་ལ་བམ་པ་བས་པ་འགལ་པ་དན་གསལ་ལ་བ་དང༌།
འཇམ་དཔལ་གས་དས་པའ་མད་ཤ་ལ་ཀ་དག་བཅ་ལ་བམ་པ་
གཅག་ཏ་བས་པ་དང༌།ད་བཞན་གཤགས་པ་འག་བའ་མད་ཤ་ལ་
ཀ་དན་ལ་ལ་བམ་པ་གསམ་ད་བས་པ་ལར་ཤས་རབ་སང་པ་ཡང་
ཤ་ལ་ཀ་ཉར་ལ་ལ་བམ་པ་གཅག་ཏ་བས་པ་ཡན་ན།།
ཤ་ལ་ཀའ་སར།
ཤ་ལ་ཀ་ན།ཚགས་བཅད་ལག་གཉས་ལས།ཚགས་བཅད་ལ་
ཚག་རང་རང་ཐང་གང་ཡན་ཡང་རང་ས།ཚག་རང་བཞ་ལ་ཤ་ལ་
ཀ་གཅག་དང་།ཚག་ལག་ལ།ལགས་སར་ལ་ཡག་འབ་སམ་ཅ་
ས་གཉས་དང་།བད་ཡག་ལ་ཡག་འབ་ཉར་བརད་ལ་ཤ་ལ་ཀ་
གཅག་ཏ་བས།ལགས་སར་ལ་ས་གཉས་དང་།བད་ཡག་ལ་ཉར་
བརད་ལ་ཤ་ལ་ཀ་གཅག་ཏ་བད་པ་ན།གཙ་བ་སབ་སར་རས་
བསགས་ཏ་ཚག་རང་བརད་མའ་དབང་ད་བས་ཤང་།ད་བཞ་ལ་
ཚག་རང་ས་གཉས་ཡད་ལ།ཚག་འབ་བརད་མ་ད་བད་ཡག་ཏ་
བསར་པ་ན་བདན་ཚག་ཏ་གར་ཅང་།ད་བཞ་ལ་ཉར་བརད་ཡད་
པས་ཡན།སར་ལགས་སར་ག་ཚག་བརད་མ་བད་སད་ལ་ཚག་
བདན་མ་དང་། ཚག་བཅ་གཅག་མ་ཚག་དག་མ། ཚག་བཅ་
གསམ་མ་ཚག་བཅ་གཅག་ཏ་བསར་བ་ཕལ་ཆ་བ་ལ་ཡད་པ་
ཡང་།ས་པཎ་ག་སབ་སར་ས་ཚགས་མ་ཏག་ག་ཆན་པ་ལས།
མཚན་ཡང་དག་པར་བརད་པ་ར་གར་ལ་ཡ་ག་བརད་པ་རས་ས་
བསགས་པར་ཡད་པ་ལ་བད་ལ་བཀག་བད་བའ་ཕར་ཡ་ག་བདན་
པར་བསར་བ་དང་།དག་ཚལ་ག་ཚག་ལའར་བས་པ་སམ་བར་པ་
ཡ་ག་བཅ་གཅག་དབང་པ་ར་རར་ཡད་པ།བད་ལ་ཚག་བར་དག་
པར་བསར་བ་དང་། བཤས་པའ་སངས་ཡག་འཕགས་པའ་
དབངས།རང་པ་ས་སའ་ཡ་ག་མ་མཉམ་པར་ཡད་པ་ལ་ཡ་ག་
མཉམ་པར་བསབས་ནས་ཚག་བར་དག་པར་བསར་བ་ལ་སགས་
པ།ར་གར་ག་སབ་སར་དང་མ་མཐན་པར་བད་ལ་ག་བད་ཞང་
བཀག་ས་བར་བ་བའ་ཕར།ཡ་ག་ཕང་ཞང་བསབས་ནས་དན་
ཚང་ཞང་མ་ནར་བར་བསར་བར་ཟད་ད། །ཞས་གསངས།རང་
པར་བཅད་པ་བཞ་ཚགས་ཀ་ཚག་ཕང་།ཚགས་བཅད་ཀ་མཚན་
ཉད།ཤ་ལ་ཀ་ཞས་པ་ར་སད་ཡན་ཞང་།ད་དང་།ཚག་ལའར་
བས་པ།ཚགས་བཅད།ཚགས་ལན།རང་བཞ་ཅན་རམས་དན་
གཅག་མང་ག་རམ་གངས་ས།།ཚགས་བཅད་གཅག་ལ་ཚག་རང་
16
སལ་རན་ཤས་བའ་གང་ག
བཞ་ཚང་དགས་ཤང་།ཚག་རང་བཞ་པ་ས་སར་ཚག་བར་མང་
ཉང་མ་ཤར་བར་གཅག་མཚངས་ཤག་དགས།གལ་ཏ་ཚགས་
བཅད་གཅག་ག་ནང་ད་ཚག་རང་ས་སའ་ཚག་བར་མང་ཉང་ཤར་
བ་ཡན་ན་སབ་སར་ཉམས་པའ་སན་ཆ་ཤས་ཡན།ཚགས་བཅད་
གཅག་པ་དའ་ཚག་རང་ག་ཚག་བར་མང་ཉང་ཅ་ཙམ་བད་མན་
ཚད་བཟང་མད་ཅང་།ཚག་བར་ལ་ནས་ས་གསམ་བར་ད་ཡད་
པར་སན་ག་མཁས་པ་རམས་ཀས་བཤད་ཀང་།ད་ལས་མང་པ་
ཚག་ཁམ་ལ་བར་ཞ་གཅག་ཙམ་ཡད་པ་ར་དག་འདན་གབ་ཀ་
འདལ་ཊཀ་རན་ཆན་ཕང་བ་དང་འདལ་བའ་གང་འབམ་ག་མཇག་
བང་གཉས་ཀར་བཀད་ཡད།༼གང་ཡང་མཚངས་མད་སན་པ་མཆག་ག་
ཞས་པ་ནས་དག་ལགས་སལ་གར་ཅག །ཅས་པའ་བར་ར།།༽མངན་པ་
ཀན་བཏས་ལས།སམས་ཙམ།ར།ཚགས་ས་བཅད་པའ་ས་གང་ཞ་
ན།ཚགས་ས་སར་ནས་གསངས་པ་ས། ད་ན་ར་བ་གཉས་པ་
དང༌།ར་བ་གསམ་པ་དང༌།ར་བ་བཞ་པ་དང༌།ར་བ་ལ་པ་དང༌།
ར་བ་དག་པའ། །ཞས་རང་པ་གཉས་ནས་དག་པའ་བར་ད་ཡད་
པར་བཤད་ཀང་།ཚགས་བཅད་རང་བཞ་ད་ཡང་ན། །ཞས་པ་
ལར་སན་ངག་པའ་ལགས་ལ་རང་པ་བཞ་པ་ཁ་ན་ཡན།སབ་སར་
ག་དགས་པ་ན།མཁས་རམ་དག་གས་ཆས་ལ་ཚག་དན་ག་ལད་
འཇག་མ་ནས་པའ་ཆད་ད་ཡན་ཏ།སབ་སར་ངས་པས་བཅངས་
པ་དང་།ཚགས་བཅད་ཀ་གངས་ངས་པ་མཛད་པས་ཡ་ག་གཅག་
ཀང་འཛད་པར་མ་ནས་པའ་ཕར། ཚགས་བཅད་ས་སའ་མང་
ཡང་།ས་པཎ་ག་སབ་སར་ས་ཚགས་མ་ཏག་ག་ཆན་པ་ལས།ཡ་
ག་གཅག་ནས་ལ་ཡ་བར། །ཚགས་ས་བཅད་པར་གགས་མད་
ཀ། །མཁས་པ་ཕལ་ཆར་ད་བསབ་པའ། །མཚན་ཉད་དབ་བ་
བཏང་སམས་མཛད། །སན་ག་རབས་ལས་གགས་པའ་ཡ་ག་
གཅག་ག་ཚགས་བཅད་ལ་བརད་པ།གཉས་པ་ལ་ཤན་ཏ་བརད་
པ།གསམ་པ་ལ་ལན་ཅག་བར་མ།བཞ་པ་ལ་རབ་གནས།ལ་པ་
ལ་ལགས་པར་རབ་གནས།ཞས་དང་།ཡ་ག་དག་པ་དབངས་
སགས།བདན་པ་རབ་དགའ།བརད་པ་རས་ས་བསགས་པ།དག་
པ་བཧ་ཏ། བཅ་པ་ཕང་ལན།བཅ་གཅག་པ་གསམ་བསགས།
བཅ་གཉས་པ་ས་འག།བཅ་གསམ་པ་ཤན་ཏ་ས་འག།བཅ་བཞ་
པ་ནས་ལན།བཅ་ལ་པ་ཤན་ཏ་ནས་ལན།བཅ་དག་པ་ལགས་
སད།བཅ་བདན་པ་ཤན་ཏ་ལགས་སད།བཅ་བརད་པ་བརན་
འཛན།བཅ་དག་པ་ཤན་ཏ་བརན་འཛན།ཉ་ཤ་པ་བད་ལན།ཉ་
ཤ་ར་གཅག་པ་ཤན་ཏ་བད་ལན།ཉ་ཤ་ར་གཉས་པ་ཀན་བད།ཉ་
ཤ་ར་གསམ་པ་རམ་འབད།ཉ་ཤ་ར་བཞ་པ་ལགས་བད།ཉ་ཤ་ར་
ལ་པ་ཤན་ཏ་ལགས་བད།ཉ་ཤ་ར་དག་པ་ལག་པར་ལགས་བད།
ཉ་ཤ་ར་བདན་པ་རན་ཆགས་པ།ཉ་ཤ་ར་བརད་པ་རབ་འཕལ།
ཉ་ཤ་ར་དག་པ་རབ་ཆ་འཆར།སམ་ཅ་པ་རལ་པ་འཕལ།ཞས་
འབང་།ཡ་ག་གཅག་ནས་ལའ་བར་ག་ཚགས་བཅད་ཀ་དཔར་
བརད་ལ།ད་ཉད་ལས།ར་བཙན་འཇམ་དཔལ་དབངས་ལ་བསད་
པ ར ་ ས ར ་ ན ། ཡ ་ ག ་ ག ཅ ག ་ པ འ ་ ཚ ག ས ་ བ ཅ ད །
བ།མཆག།དཔལ།དབངས།ཡ་ག་གཉས་པ་ལ།དབངས་
ཅན།ཁད་བསབས།སབས་པ།བརན་ཐབ།ཡ་ག་གསམ་པ་ལ།
ཁད་ཀ་གསང་།གཉས་མད་བ།ལགས་སག་གས།སལ་ལགས་
འད།ཡ་ག་བཞ་པ་ལ།རལ་སས་དབང་པ།འཇམ་དབངས་ཁད་
ཀས།ལགས་བཤད་ནར་རན།བདག་བ་ཚམ་མཛད།ཡ་ག་ལ་
པ་ལ།བར་ལན་ཁད་ཀ་གསང་།ད་ཟའ་པ་ཝང་ལར།སན་ཅང་
འཇབས་པ་ཡས།གདལ་བའ་ཡད་འཕག་བད།ཅས་པ་ལ་བ།
ལའའ་སར།
བཀའ་འགར་དང་བསན་འགར་དག་ཏ་ལའ་དང་བམ་པ་གཉས་ཐ་
དད་ད་བས་ཏ་ལའ་གཅག་ལ་བམ་པ་གཉས་གསམ་ཡད་པ་
དང་།ལའ་གཉས་གསམ་ལ་བམ་པ་གཅག་ཡད་པ་སགས་ཡད།
ལའ་ཞས་པ་གཙ་བར་བརད་བ་ལ་བཏགས་པ་ཡན་ཏ།ལའའ་
སད་དད་པ་ཊ་ལ་ཞས་པའ་པ་ཊ་གས་ཀ་མང་ཡན་ཞང་།གས་
བམས་བརའ་འད་སང་། 2015
17
ཀས་གནད་འཚ་རམས་བཟག་པ་ལར། འདས་དན་ཉམས་ས་
བངས་པས་ལས་ཉན་ག་འཚ་བ་ཞ་བས་ན་ད་ལར་བཏགས་པའ་
ཕར།སན་མ་གསལ་བའ་ར་ཆར་འགལ་ལས།དན་འདས་ཉན་
མངས་པ་དང་།ལས་དང་།ས་བའ་ཉ་བར་འཚ་བ་བཟག་པས་ན་
གས་དང་འད་བའ་ཕར་ལའའ། །ཞས་གསངས།མཁས་གབ་རའ་
འགལ་ཆན་ད་མད་འད་ཀ་ར་ཆར་བཤད་པ་ལས། པ་ཊ་གས་
སམ་སམ་བ་ལ་འཇག་པ་ན་ཝ་ཊ་ཞས་པ་ཡངས་ས་བསར་བའམ་
ཡངས་ས་བར་བས་ན་ལའ།པ་ར་ཚ་ད་ཅས་པ་ཡངས་ས་གཅད་
པ་ས།བརད་བའ་དན་ཚན་ས་སར་ཡངས་ས་གཅད་པས་ན་ལའ།
ཀ་མ་བད་ཅས་པ་རམ་པར་ཕ་བ་ས།བརད་བའ་དན་རམ་པར་ས་
སར་ཕ་ས་སན་པས་ན་ལའ་ཞས་བའ། །ཞས་གསངས།ལའ་
ཞས་པ་ན།དམ་བའ་མང་ས།བརད་བ་དན་ཚན་མང་པ་ཡད་ན་
དན་ཚན་ཆ་བ་ར་ལ་ལའ་ར་ཕ་བ་ཡན།སབས་དང་།གནས།ས།
རག་པ།བརག་པ།བརགས་པ།འདས་པ།ས་ཚན།ཚམས།རབ་
ཏ་བརགས་པ།རབ་ཕད།རབ་བད།རམ་པར་ཕ་བ།ཡལ་འདབ།
སར་རམས་ལའ་དང་འད་ཡང་སབས་འཚམས་ཐ་སད་བཀལ་སད་
བད་ཚལ་མ་འད་བ་ཡད།རབ་ཏ་བད་པ་དང་ལའའ་ཁད་པར་ལ།
ཏ་ར་ན་ཐའ་ར་གར་ཆས་འབང་ལས།སབ་དཔན་༼དབག་གཉན།༽
འདས་མཛད་པའ་རན་འབལ་མད་འགལ་སགས་གཞན་འགལ་
གསམ་པ་པ་ཀ་ར་ཎ་ས་བརད་ལ་བགང་བ་ཕགས་འདར་ས་ཁབ་
ཏ་བགངས་ཀང་།ཚག་འགལ་ལ་རབ་ཏ་བད་པའ་ཐ་སད་མ་སར་
ཞང་།རམ་བཤད་རག་པ་ལའང་རབ་ཏ་བད་པའ་ཐ་སད་འཇག་
དཀའ། །ད་ལ་རབ་ཏ་བད་པ་ན་དན་ཚན་གཙ་ཆ་བ་ར་ར་སན་
པའ་བསན་བཅས་ཐར་བའ་མང་ཡན་པས་མད་ས་རན་ལ་བའ་
གཞང་ཆན་མ་ལའང་མ་ཟར་ན།དའ་ཚག་འགལ་ལ་ཟར་བ་ལ་
སས་ཀང་ཅ་དགས།རབ་ཏ་བད་པ་ས་བརད་ལས་ལ་ལ་ལ་རབ་
ཏ་བད་པའ་མང་ཡད་ལ། འགའ་ཞག་ལ་མད་པའང་མ་རགས་
ས། །ཞས་འབང་།ར་བ་ཤས་རབ་ལས་ལའ་ལ་རབ་བད་ཀ་ཐ་
སད་བད་ཅང་།ཚམས་ལ་མད་ལས་ར་ཡ་ཚམས་དང་གང་པའ་
ཚམས་སགས་ཚམས་ཀ་ཐ་སད་མཛད།མངན་རགས་རན་ད་
སབས་དང་།མཛད་ལ་གནས།ཀ་རར་ག་རད་ད་བརག་པ།དབ་
མ་འཇག་པར་སམས་བསད།ལང་ཕན་ཚགས་ཀ་འགལ་པར་
སའ་ཐ་སད་བད།༼ཕན་ཚགས་ཀ་ཚག་རམ་པར་བཤད་པ་ས་ས་གཉས་
པའ།།ཞས་པ་ལ་བ།༽དབ་ཐར་སན་པར་དམ་བའ་ཐ་སད་མཛད་ལ།
རའ་རམ་ཐར་དད་པའ་འཇག་ངགས་ས་རམ་པར་ཕ་བའ་ཐ་སད་
བད་པ་སགས་ས།།
31
* སའ་འཁངས་སར་ལ་ཕལ་བའ་ཤས་ཚག
* དད་གསམ་ངག་ག་མཆད་དབངས།
* འཆ་མད་བདད་ར་འཇ་བའ་བམ་བཟང་།
* བརད་དཀའ་བའ་སང་ནར།
ལད་མད་སམས་ཀ་དང་བ།
བམས་བརའ་འད་སང་། 2015
19
ནམ་མཁའ་ས་ཞང་དངས་ལ་ཉན་བད་ཀ་འད་སང་རབ་
ཏ་མཛས་ཤང་སང་ཆར་སམ་སམ་འབབ་པ་དང་ལན།རམ་པར་
བཀ་བའ་འཇའ་ཚན་ག་ཕང་བ་ཞག་དལ་གས་བཞད་བང་།ལང་
ཞང་སམ་པའ་ལན་ཤང་ག་ལ་འདབ་རམས་རང་བས་ལམ་ལམ་ད་
གཡ་བ་ན་དགའ་སའ་ཐལ་མ་བརབས་པ་དང་ཀན་ནས་མཚངས།
བ་བའ་ཚགས་ཀང་ཕར་ལང་ག་གར་ལ་རན་བཞན་སན་པའ་ག་
དབངས་བངས་ནས་དས་བཟང་ག་དགའ་སན་བས་བར་བལ།ཅ་
འདའ་མཛས་ཤང་ལ་ན་སག་པའ་དཔལ་ཡན་འད་ལ་བ་ཞག་
མཐང་ཚ་ཡད་ཀ་བརན་པ་དབང་མད་ད་མ་འཕག་པ་སད་དམ།ད་
དང་།འཁངས་སར་ཞས་པའ་ཡག་འབ་གཉས་པ་འདའ་དན་སང་
ཅ་ཞག་ཡན་མ་ཤས་པའ་བསམ་མད་ཀ་བས་པ་ཚས་ཀང་ཡན་
རང་ར་བསགས་བས་པའ་དགའ་སའ་ཉན་མ་ད་ཤར་བས་ས་
མཆངས་གནམ་མཆངས་ཀས་རད་འཇར་རལ།གང་ངར་བ་ཡག་
ག་ཁད་ན་ཉན་མཚན་འཇགས་དངངས་ཀས་ཕད་པའ་གཞ་ལས་
བད་མ་ཚས་ཀང་ད་རང་ག་ཉན་མར་བརད་བལ་ག་དགའ་བདས་
སང་ཁམས་ཡངས་ས་བརན་ནས་ལག་ཟང་དཔལ་བར་སར།
བཞན་ག་གཉར་མ་བསས།དད་གདང་ག་མཆ་མ་འཛག་བཞན་ད་
ལ་བསངས་དགང་ད་བཏགས་ནས་ཀ་བསའ་ས་སད་ལང་ལང་ད་
སག་བཞན་མཆས།གང་ན་བལས་ཀང་དགའ་ཞང་ས་བའ་ཉམས་
བཟང་ད་ལ་བར་ལན་པ་ན་གངས་ཅན་པ་དག་ལ་མཚན་ན་ལ་རའ་
བདན་ཚས་དག་ག་ཉན་མ་ཁ་ནར་ཟད།རད་ཡ། ད་རང་ན་འ་
ཅག་རམ་ཟན་པ་ཡངས་ལ་བམས་བརའ་ཉ་གཞན་ག་འད་སང་
ཐག་མར་འཕ་བའ་ཉན་མ་ཞག་ཡན་ལ། འཛམ་གང་ཧལ་པ་འད་
ལ་ཞ་བདའ་ཟ་འད་ཀ་སང་བ་ཐག་མར་ཕག་པའ་ཉན་མ་ཞག་ཀང་
ཡན།ད་རང་ན་འ་ཅག་ལ་གསན་ཤགས་ཀ་སབས་པ་དང་རན་
བལ་ག་བ་སག་རད་པའ་ཉན་མ་ཞག་ཡན་ལ། ཞམ་མད་ཀ་སང་
སབས་དང་ལ་རའ་ཆད་སམས་ཐག་མར་རད་པའ་ཉན་མ་ཞག་
ཀང་ཡན།མདར་ན།རང་ཞན་བག་འཁམས་ཀ་སག་རལ་འག་
ཏ་མག་བ་གཏམ་བཞན་གནས་པའ་བད་པ་དག་གས་ད་རང་ག་
ཉན་མ་འད་ནས་བཟང་ཕགས་ལང་རངས་ཞན་ག་གཉད་ལས་
དངས་ཏ་ར་ཆའ་ཤས་རག་ག་སངས་ཆར་མདན་བསད་ཀ་གམ་
ཁ་དང་པ་ད་སས་ཡད།དན་དངས་ཐག་ད་རང་ག་ཉན་མ་ན་ངད་
ཅག་ཁ་བ་བད་པ་ཚའ་སང་དབས་ཀ་ཡད་བཞན་ནར་བ།འཛམ་
གང་ས་ཆན་ཡངས་པའ་ཁན་ད་ཞ་བདའ་སང་བ་འདན་པའ་དས་
རབས་ཀ་སན་པ་ཆན་པ།མ་རག་པའ་བ་མག་ལངས་པའ་འག་བ་
ཀན་ལ་ལམ་སན་ག་སན་མ་ཉག་ཅག ར་མཚའ་བ་མ་ཞས་ས་
༧གང་ས་མཆག་དགང་གངས་
བརད་ཅར་ཕབས་པའ་སའ་
འཁངས་སར་ལ་ཕལ་བའ་
ཤས་ཚག
ལ་པ་སལ་ས་བསན་འཛན་ཚ་རང་།
ལད་མད་སམས་ཀ་དང་བ།
གགས་པའ་མཚན་ག་བ་དན་རམ་པར་གཡ་བ།༧རལ་དབང་བཅ་
བཞ་པ་ཆན་པ ་མཆག་མད་སད་ས་ཡ་ཐག་ལར་ང་ངག་ག་
དབངས་དང་ལན་ད་མ་ཡམ་ག་རམ་ནས་འཇག་རན་ག་ས་གཞ་
འདར་ཆས་ཐག་མར་ཞབས་རས་འཇག་པའ་སལ་བཟང་ག་དས་
ཚས་ཤག་ཡན།བ་མ་ལགས།ཁད་ན་བད་རགས་ཤག་དང་།
ནང་བསན་པ་ཞགཡང་ན་ཆས་ལགས་པ་ཞག་ཙམ་མ་ཡན་པར་
ཟམ་གཟགས་ག་ལ་ཧལ་པ་འདའ་སང་ན་འཚ་བའ་ས་འག་དང་
ཕར་མང་པའ་སམས་ཁངས་ས་སང་སབས་དང་བཟད་སན་ག་ར་
བ་འཛགས་པའ་ཤལ་དཀར་ག་ལན་པ་ཞག་ས། ཞ་སང་དང་
འཁན་འཛན་སགས་ཀ་མན་དང་ད་ལང་བའ་མ་བ་དག་ག་སམས་
ཁང་ན་ནམ་ཡང་གཟ་འད་འཕ་བའ་གསར་ག་ཐམ་སས་ཤག་ཡན་
པས།ས་ཚ་ཡན་ད་བརན་རགས།བ་མ་ལགས།ད་དང་ཡང་ཁད་
ཀ་གསར་ཞལ་མཇལ་ར་ཁ་ནས་འཇག་རན་འདར་གསན་པའ་
གཞ་ལས་ཀ་གངས་ཅན་པ་དག་ཁད་ཉད་ཀ་ཕགས་ས་ར་སག་ག་
མག་ཟང་གཏད་བཞན་འདག་ལ། བགང་ཡས་ཀ་ས་འག་ད་མ་
ཞག་ཁད་གསང་སན་ག་ཐགས་པ་ཁ་ནས།སམས་ཁམས་ས་ཞ་
བདའ་སང་བས་ཁབ་བཞན་མཆས་པས། ས་ཚ་ཡན་ད་བརན་
རགས།བ་མ་ལགས།ཁད་ཀ་ཐགས་རའ་ཞ་ཤ་ཁ་ནས་འཚ་བའ་
བད་འབངས་ཡངས་ཀ་ར་འབད་དང་སན་འདན་ལ་དགངས་ལ།
ཡང་ན་འཆར་ལ་ཉ་བའ་རང་དབང་རགས་ལན་ག་ཉན་མའ་སལ་
བཟང་ག་དགའ་སན་དང་ལན་ད་སད་པའ་ཞལ་བཞས་མ་བསལ་
བར།ས་ཚ་ཡན་ད་བརན་རགས།ས་ཚ་ཡན་ད་བརན་རགས།
ཡན་ད་བརན་རགས།ཞས་སའ་འཁངས་སར་ཉན་ག་ཞགས་པ་
བསན་ཚ་ནས་དགའ་བ་འབམ་གས་མ་བཞན་བས།
བམས་བརའ་འད་སང་། 2015
21
རལ་ཀན་མཁན་བརའ་ཕང་པ་སངས་པའ་ལ།།
གངས་ཅན་འག་བའ་སང་ག་ཡད་བཞན་ནར།།
དན་ཆན་བ་མ་༸རལ་བའ་དབང་པ་ཡས།།
ཚ་རབས་ཀན་ཏ་མཉས་བཞན་རས་ས་ཟངས།།
མཛས་ས་གངས་ཅན་ལངས་ས་བལམས་པ་ན།།
སར་ཡང་ཨ་དམ་ཝ་རའ་མ་ཏག་ཅག།
འཛམ་གང་ས་ཆན་མཛས་པའ་རན་མཆག་ཏ།།
མཛད་འཕན་འདབ་སང་བཞད་འད་ཨ་མ་ཧ།།
བརད་གཉས་ལ་ཡ་གངས་ཀ་བཞས་པའ་ཚ།།
ལགས་གཉས་གསར་ག་ཁ་ལ་མངའ་གསལ་ནས།།
མཁན་གཉས་སང་བ་རས་པའ་རམ་དཔད་ཀས།།
དན་གཉས་མཛད་པ་བཟང་པས་བད་འབངས་བསངས།།
དས་ཀ་རད་པ་ཞག་ག་ཁགས་ས་ནས།།
ཞབས་ཀ་འཁར་ལ་འཕགས་པའ་ཡལ་ད་བསར།།
རང་དབང་བདན་པའ་དབར་ག་ར་གསང་ཆ།།
ནར་འཛན་ག་ལའ་ཁན་ད་སན་པར་བསགས།།
འད་གསལ་ལ་ལས་མཆད་པའ་དག་སང་ཞག།
ཡལ་གར་གནས་བབ་ཞག་ལས་བད་བརད་ཀ།།
ནང་བསན་ཁར་པ་ཕག་ཏ་བཞས་པ་དས།།
ས་གསམ་ཀན་ཏ་བསན་པའ་གཟ་བན་སལ།།
བར་ཆན་བཌར་ཞན་མའ་གཟ་མདངས་ལས།།
འག་ལ་ཕན་བདའ་འད་དཀར་འབམ་འཕས་པས།།
འཛམ་གང་འད་ཡ་ཞ་བདའ་དད་དཔན་ཞས།།
ཆ་ར་རམས་ཀས་གཙག་ཏ་བཀར་ཞང་བསགས།།
དད་གསམ་ངག་ག་མཆད་དབངས།
དགའ་ཤར་ལ་པ་ནགས་ཤད་པ་བ་བཟང་ཕན་ཚགས།
ལད་མད་སམས་ཀ་དང་བ།
22
དམར་སར་ཐན་མཚམས་གསར་པའ་བ་གས་ཅན།།
འཛམ་གང་ཞ་བད་སན་པའ་ཉན་བད་དབང་།།
བམས་བརའ་འད་ཀ་སང་བ་འགད་བཞན་ད།།
ཡངས་པའ་ས་ཆན་འད་ན་རག་འཆར་ཤག།
རབས་ཆན་མཛད་པ་དཀར་བའ་དགང་གངས་ན།།
བརད་ཅར་ཕབས་པས་ག་སན་སང་བརའ་སད།།
སན་མའ་ངག་ལས་གར་བའ་རམ་ཐར་འད།།
ཤར་པ་ཐས་བསམ་ནར་བའ་གང་ནས་བངས།།
འཆ་མད་བདད་ར་འཇ་བའ་བམ་བཟང་།
ཕ་ཁང་ཆས་མཛད་བ་བཟང་དབང་ཕག
གངས་རའ་ཕང་བས་ཀན་ནས་བསར་པའ་གངས་ཅན་པ་ཡ་སད་བཅད་དང་།།
འབལ་མད་སང་སབས་བ་དན་འཆང་བའ་འཕགས་མཆག་འཇག་རན་མགན་པ་ཡ།།
གངས་མད་སལ་པའ་མཛད་པ་ཡངས་བསས་༸སབས་མགན་བསན་འཛན་ར་མཚའ་གམ།།
ས་གསམ་གས་པའ་དད་དམ་གཙང་མས་ད་ཟའ་དབངས་འད་གར་ལ་ས།།
སགས་ལའ་རད་པ་རང་རལ་གཞན་ཕམ་ཆགས་སང་མ་ལ་འབར་བའ་ནང་།།
ཁད་ས་མཚན་དཔའ་དཀལ་འཁར་ཁན་ལ་བཅ་དག་ལང་འཚའ་འད་སང་གས།།
ས་གགས་མཚན་མའ་མང་ཡང་མད་པར་བསན་འགའ་དཔལ་མགན་དམ་པ་ར།།
བསལ་བརར་བརན་པའ་ཞལ་བཞས་གཙང་མའ་དབགས་དབང་ས་འགའ་དཔལ་ད་བསལ།།
བམས་བརའ་འད་སང་། 2015
23
འཇགས་མད་ས་བའ་ང་རའ་དབངས་ས་ཐབ་གསང་བརད་ཁའ་ཅད་པན་ལ།།
ཤང་རའ་སལ་འབད་འཕགས་པ་ཀ་དང་ཐགས་མད་ཞབས་ཀ་རས་འབང་ག།
རན་ཆན་ད་མའ་བརན་གས་སས་ཏ་རན་འབང་གཏམ་གས་ས་ཆན་འདའ།།
འག་ཀན་མ་རག་གཉད་ལས་སང་མཛད་ཁད་གསང་ར་བར་འབལ་མད་ཤག།
ཕགས་བཅའ་རལ་ཀན་སང་རའ་རང་གཟགས་ཁད་ཐགས་པད་དཀར་ལན་པ་ལ།།
ཡལ་འདབ་གསར་ག་ས་བཅ་ལམ་ལའ་བཅད་ལན་འབས་བཟང་ཡངས་སན་པས།།
རས་མད་ས་འག་བམས་བརས་སང་ལ་ཟ་བལ་འཆ་མད་ལ་ཡ་ལ།།
ཇ་སད་གངས་ལངས་ལ་མའ་མགན་ད་ཞབས་ཟང་སད་མཐར་བརན་གར་ཅག།
རངས་དད་གཅག་པས་ཆས་ལགས་བསངས་པའ་སར་སལ་ལམ་བ་ཀག་ཀག་ད།།
དས་རབས་གསར་པའ་ཞགས་ཆན་མ་ཡས་བསག་པར་མཁན་ནས་ཐབ་བསན་འད།།
ཡང་དག་རགས་པའ་འཕལ་ལ་བརན་ནས་དས་བསན་དབ་འཕང་མཐར་བཏགས་པའ།།
འཛམ་གང་ཞ་བདའ་སབས་མགན་ཆན་པ་བདག་ག་མཁན་ཆན་རལ་གར་ཅག།
བསལ་ལན་ལངས་ཀ་ཆས་སད་ཁར་ཆན་གཞན་ནའ་དས་ནས་དང་ག་བར།།
ཁད་མན་ས་ཡས་འདགས་པར་མ་ནས་གངས་ཅན་མགན་པ་ཁད་ཁ་ན།།
འད་ལར་དགང་གངས་བརད་ཅར་བཞངས་པར་བརན་བཞགས་མཁས་འབར་དབན་ན་ཡང་།།
བང་དར་བཀའ་སབ་སང་དང་འདས་ཏ་དད་འདན་གཙང་མས་གསལ་འདབས་ཞ།།
ཞས་པའ་གསལ་འདབས་འད་བཞན་ཕན་དག་སང་ཆས་བ་བཟང་དབང་ཕག་གས་འབག་ར་པ་ཆ་དགའ་ལན་རམ་པར་རལ་བའ་གང་ག་རང་ཤག་ག་འཛན་གཉས་པའ་གཞལ་མད་ཁང་ད་
བད་རལ་ལ་༢༡༤༢རབ་བང་༡༧ཤང་མ་ལག་ག་ཧར་ཟ་དང་པའ་དམར་ཕགས་དགའ་བ་གསམ་པའ་འཕད་བཟང་ཆ་གཉས་སར་བའ་ས་དའ་བདད་ར་སན་མཚམས་ས་སར་བའ།།།།
ལད་མད་སམས་ཀ་དང་བ།
24
ཁ་བ་བད་པར་ཐབ་པའ་ལག་པའ་ལ།།
སན་རས་གཟགས་ཀ་སལ་པ་གང་ས་མཆག།
ཁ་བའ་ལངས་ས་ས་འཁངས་འཛམ་གང་ད།།
འག་རམས་བ་བཞན་སང་མཛད་མགན་པར་འདད།།
དགང་གངས་བཅ་ཕག་བརད་ལ་ཕབས་མཛད་པའ།།
གངས་ཅན་ལ་གཅག་ཕག་ན་པད་མཆག།
ཁད་ཀས་བདག་ཅག་གཞས་བས་བད་མ་རམས།།
ལགས་པར་བསངས་པའ་བཀའ་དན་ལག་པར་དན།།
མ་འཇགས་སང་ཁའ་སང་ནས་མགན་ཁད་ཀ།།
ཚངས་པའ་དབངས་ཀ་གསང་ག་བདད་ར་ཡས།།
འད་སང་འཁར་བའ་སག་བསལ་ཞ་བ་དང་།།
ཕ་མ་གཏན་ག་ལམ་སན་ཁད་ལ་འདད།།
དང་དས་འཛམ་གང་ས་དང་ཁད་པར་ད།།
ཁ་བ་ར་བའ་ཕ་ནང་ས་འག་ཡ།།
བད་སག་བཟང་ངན་བ་བའ་ལས་ཀན་ལ།།
བངས་དར་ལམ་མཆག་སན་འད་ཨ་མ་ཧ།།
བགང་བ་བཅ་ཕག་བརད་ཀས་རབ་བཏགས་པའ།།
ལ་ཀ་ཤ་ར་མ་ཡ་རམ་ཅན་ཁད།།
མཐན་སང་དགང་གངས་མཐན་པར་ཉར་སན་པས།།
བདག་ག་ཡད་ན་གདང་བས་ཀན་ཏ་མནར།།
མགན་པ་ཁད་ཀས་ཞལ་ག་བམ་བཟང་ལས།།
བགང་གཞ་བཅ་ཕག་བཅ་དང་ལག་མ་ན།།
བཅ་གསམ་བཞགས་པའ་ཞལ་བཞས་ཐབ་ན་ཡང་།།
བདག་ན་བསམ་བཞན་བསམ་བཞན་སམ་ཉར་ཚད།།
༄༅། །བརད་དཀའ་བའ་སང་ནར།
ལ་པ་བ་བཟང་ཆས་འཕལ།
38
བམས་བརའ་འད་སང་། 2015
ས་འཛན་དབང་པ་བཞད་པའ་པང་བ་ར།།
བདག་ཅག་འཛན་མའ་སང་ག་ནང་བསན་གཙས།།
ཆས་ལགས་ཡངས་ཀ་ཀན་མཐན་འབལ་བཟང་སལ།།
གསལ་བད་ར་བདན་དབང་འད་ཡལ་ན་ཅ།།
ལང་ཚའ་འད་མདངས་ཤར་ག་ཆ་འཛན་ལས།།
རང་འཐང་དགའ་བའ་གཟ་མདངས་སལ་བའ་སད།།
རགས་པའ་ར་འཇ་རད་པའ་དང་ག་དས།།
གདན་གསམ་གཙས་པའ་དག་ལན་ཀ་མད་མདངས།།
ཕགས་ཀན་འཕས་པའ་ལས་འད་ཁད་ཁ་ནའ།།
དན་ལས་གཞན་ད་ར་བདན་དབང་པས་མན།།
འཕས་ཏ་དཀལ་འཁར་རགས་པའ་བཅ་དག་ཆ།།
ནམ་ཡང་གཡ་མད་ར་རའ་ཁམས་ས་བཞགས།།
སབ་སང་བས་པ་དས་གཞན་ལ་མཐང་ཆང་བ་ར་དང་། ང་རལ་ཆ་ར་འག་སང་ན།
ད་ལས་སབ་སང་མ་བས་ན་ཡག་ཤས་རད།
39
འཕས་ཏ་དཀལ་འཁར་རགས་པའ་བཅ་དག་ཆ།།
ནམ་ཡང་གཡ་མད་ར་རའ་ཁམས་ས་བཞགས།།
* ལམ་རམ་གསང་ཆས་སབས་ཀ་ཕག་བད་བ་ཞག་ག་དངས་བང་མང་ཚར།
* ར་གར་བད་ལ་བཀའ་དན་ཆ།
* བད་ཀ་མཛས་ལངས།
* དང་རབས་ཀ་འཕལ་ཆས།
༧གང་ས་མཆག་གས།
གང་བང་གས་མགགས་བས།
འཛན་ག་བཅ་པའ་སབ་ཕག་རམས་ཀས་རམ་རགས་གནང་སབས་ཀ་རམ་ཡག་
ལགས་གས་ཕགས་བསགས།
སབ་སང་བས་པ་དས་གཞན་ལ་མཐང་ཆང་བ་ར་དང་། ང་རལ་ཆ་ར་འག་སང་ན།
ད་ལས་སབ་སང་མ་བས་ན་ཡག་ཤས་རད།
བམས་བརའ་འད་སང་། 2015
27
ང་ཚ་ས་ཡན་ཡང་རང་ཉད་གནས་སའ་ཚགས་ས་ད་
ཡག་པ་ཞག་ཡང་ན་བསམ་བཞན་ཡད་པ་རད།ཡན་ནའང་ཡག་
པ་དགས་པ་རད་ཟར་བ་ཙམ་མན་པར་ཐག་མར་རང་ཉད་ནས་
འག་འཛགས་དགས་པ་ཧ་ཅང་གལ་ཆན་རད།ད་ཡང་ཐག་མར་
ག་ཚང་ག་ཁམས་ཡར་རས་ཡང་བའ་ཆད་ད་རང་ཉད་ཀས་
ཁམས་ཡག་པ་ཁར་དགས།ག་ཚང་ག་མཁན་རན་པ་ཆ།ཁམས་
བདག་དག་བསས་ལགས།ཁང་ཚན་ས་སའ་ཁང་ཚན་རན།ས་
སའ་ཤག་ག་དག་རན་ལ་སགས་པས་ང་རང་ཉད་ཡག་པ་ཞག་
ཡང་བའ་ཆད་ད་གང་གསངས་པ་རམས་དགའ་བ་དང་བངས་
ཀས་ཉན་དགས།ཡང་མང་པ་ཞག་ག་སམས་ལ།འ་ད་བདན་པ་
རད།ད་ལར་བས་ན་ཡག་པ་ཡད་པ་རད།ཡན་ནའང་ཡང་ག་མ་
འདགཁག་པ་རད།བསམ་པ་ཡང་ག་ཡད།ང་རང་གས་བསམ་
ནའང་ད་ཁག་པ་འདགཡན་ནའང་ཁག་པ་རད་ཟར་ནས་བཞག་
པ་ཡན་ན་ནམ་ཡན་ཡང་ང་རང་ཚས་རང་ཉད་ནས་འག་བཟང་ས་
ཡར་རས་གཏང་ཐབ་ཀ་མ་རད།ང་རང་ཚས་ང་རང་ཚ་ཡར་རས་
གཏང་མ་ཐབ་ན་མ་གཞན་ཞག་ཡར་རས་གཏང་གཏན་ནས་ཐབ་
ཀ་མ་རད།ད་ལས་ཀང་དགན་པ་ཡར་རས་གཏང་ར་ཟར་ན་ཕ་
རའ་སང་རན་རད།དས་ན་ས་སའ་ངས་ནས་ང་ག་པ་ཞག་ཡན།
ངས་ག་ཚང་འདའ་ཁམས་སག་ལམ་ཡག་པ་འཁར་དགས།ད་ན་
ང་རང་ག་ལས་འགན་རད། ང་རང་ག་ལས་འགན་ང་རང་གས་
སབ་མ་ཐབ་ན་མ་ཚས་ང་ལ་འཕ་སད་བད་ཀ་རད།ང་ཡག་པ་མ་
འདག་ཟར་ག་རད།གལ་སད་མ་ཚས་ད་ལར་བཤད་ཡང་དས་
ངའ་ལ་ར་ཤར་སང་བ་རད།ངའ་ཕ་མའ་ལ་ར་ཡང་ཤར་སང་བ་
རད།ངའ་ལང་པའ་ལ་ར་ཡང་ཤར་འག་ཡ་ཡད་པ་རད།དའ་ཕར་
ངས་ད་ནས་བཟང་གཟབ་གཟབ་བ་དགས་ཞས་རང་གས་རང་ལ་
ད་བ་གཏང་བཞན་དམ་བཅའ་ཡང་ཡང་བཞག་ན་ཕན་པ་ཡང་ས་
རད།ཡང་ཕགས་གཞན་ཞག་ནས་ངས་ཁམས་སག་ལམ་ཡག་པ་
འཁར་དགས་པ་རད།གལ་སད་སག་ལམ་ཡག་པ་མ་ཁར་བར་
བསན་པ་བཤག་ནས་བསད་པ་ཡན་ན། སར་སངས་རས་ཀ་
བསན་པ་དང་བ་བག་ཏ་འཇམ་མགན་བ་མའ་བསན་པ་ལ་གནད་
ཀ་རད།གལ་སད་ག་པ་ངས་ག་ཚང་ད་དང་དའ་ཁམས་ཡག་པ་
མ་ཁར་བའ་རན་གས་སངས་རས་ཀ་བསན་པ་དང་ག་ཚང་དའ་
ཁམས་སག་ལམ་ཉམས་ཆག་ཏ་སང་བ་ཡན་ན་ག་ཚང་དའ་ནང་
སད་པ་ལས་འག་ན་ཡག་ག་རད།ལག་པར་ད་ང་ཚ་ག་པ་ཡན་
པའ་ཆ་ནས་ངས་ནང་ཆས་ལ་སབ་སང་ཡག་པ་བད་དགས།ངས་
ནང་ཆས་ལ་སབ་སང་ཡག་པ་བས་ནས་མ་འངས་པར་ས་སའ་
སབས་ལ་སབས་དས་ག་ཚང་འདའ་ནང་ལ་དཔ་ཁད་དག་རན་
སགས་ཀས་གཙས་ས་ས་རང་ལ་འགན་བབས་པའ་སབས་ཀ་
ག་ཚང་ག་ཁམས་སག་ལམ་ཡར་རས་གཏང་བ་ལ་ས་སས་
ག་ར་བད་དགས་མན་སར།
བརད་གཞ་བརད་པ་དང་འབལ་བའ་ལག་རམ། འཛན་ག་བཅ་པ། སག་པ་བང་ཆབ་བ་བཟང་།
གང་བང་གས་མགགས་བས།
28
ལས་འགན་ཚང་མ་ཁར་ཐབ་པ་བ་དགས།མ་ཟད་མ་འངས་པ་ན་
ས་སའ་ཕ་ཡལ་ལ་འག་ནས་ནང་པ་སངས་རས་པའ་ཆས་ལ་དད་
པ་ཡད་ཀང་དངས་གནས་ཆས་ཟར་ན་གང་འད་ཞག་ལ་ཟར་ག་
ཡད་མད་མ་ཤས་མཁན་ཚ་ལ་ཆས་ཟར་བ་འད་འད་རད་ཅས་
ལབ་ཐབ་པ་བད་དགས།གང་ཡན་ཟར་ན།ད་རང་སང་ཉན་ར་
མང་དང་།ཤར་པ་སགས་རལ་ཁངས་བལ་ཡལ་ག་ནང་ད་ཡད་པ་
རམས་དང་།མན་པ་དང།ལ་དགས་སགས་རལ་ཁངས་ར་གར་
ག་ནང་ད་ཡད་པ་རམས་ཀ་ལང་པ་ད་དག་ག་ནང་ལ་ནང་པ་
སངས་རས་པའ་ཆས་མ་ཤས་མཁན་ཧ་ཅང་མང་པ་ཡད་པ་རད།
ཆས་ཀ་གནས་སངས་དག་དག་ཅག་མ་ཤས་དས།གནའ་བའ་
ལགས་སལ་རང་པ་དང་སང་ཕན་མ་ཐགས་པ་མང་པ་ད་དང་བད་
བཞན་ཡད་པ་རད།ད་བས་ཀང་ཁ་ནས་ང་ནང་པ་ཡན་ལབ་ནས་
ལ་བ་ཕ་རལ་པའ་ལ་བ་དང་།ལགས་སལ་ཡང་ཕ་རལ་པ་དང་
གཅག་པ་གཅག་རང་བད་བསད་མཁན་ཧ་ཅང་མང་པ་རད།བད་
སངས་ད་དག་གང་འད་རད་ལབ་ན།ཁང་པ་གཅག་ནང་མ་ཞག་ན་
བ་ཡན་ན།དགས་ཡ་སན་ཁང་ད་འཁད་ཡ་ཕར་ཞག མ་དགས་
ཡ་སགས་པ་འད་བ་རན་མ་ད་འད་སད་བཏང་ནས་ལ་གས་ག་
གསའ་ཞབས་བརན་འད་བ་བས།ད་ཚས་ཀང་ཅང་མ་ཤས་ནའང་
ཤས་ཀ་ཡད་མདག་མདག་བས་ནས་ང་ཚས་ཡག་པ་མ་བས་པའ་
རན་གས་ལས་གནད་པ་རད་ལབ་ནས་ཞབས་བརན་བད་རའ་
ཆད་ད།བ་དང་།ར།ལག་སགས་བསད་ནས་ཁག་གས་སན་པ་
གཏང་བ་ལ་བ་བད་བཞན་པའ་ལགས་སལ་ད་འད་མང་པ་ཡད་
རད།ད་དང་འད་བ་ཧན་ད་དང་།ཡ་ཤ།ཁ་ཆ་ལ་སགས་པའ་
ལགས་སལ་བད་མཁན་མང་པ་རད།ད་ཚ་མཐའ་གཅག་ཏ་སག་
ཆགས་རད་ལབ་ཀ་མད།ཡན་ནའང་ད་ཚ་ང་རང་ཚ་ས་སའ་ལང་
པའ་ལགས་སལ་མ་རད། ད་དང་འད་བ། ར་མ་ར་བ། ཆང་
འཐངས་ནས་ཕན་ཚན་འཛང་བསད་པ་ལ་སགས་པ་ཧ་ཅང་མང་པ་
ཡད་པ་ཚང་མས་མཁན་མཁན་པ་རད།ར་མཚན་ད་དག་ལ་
བརན་ནས་ང་རང་ཚས་སབ་སང་ཡག་པ་བས་ནས་མ་འངས་པ་ན་
ས་སའ་ལང་པའ་ནང་ག་མ་རམས་ལ་ང་སད་ཡག་པ་བས་ནས་
འགག་པ་དང་མ་འགག་པ་ཤས་པར་བ་ར་ད་ས་སའ་འགན་ཡན་
སམ་པའ་བསམ་བ་འཁར་དགས་པ་རད།གལ་སད་ད་ལར་མ་
བང་བ་ཡན་ནའང་བསམ་པ་རམ་དག་གས་ཁ་ཏན་འད་བས་ནས་
ང་ག་པ་ཞག་ཡན།འད་མ་འད་བས་ན་འགག་ག་མ་རད་བསམ་
དགས་པ་རད་མ་གཏགས།ང་ཕ་རལ་ལ་འག་དགས། ང་ག་པ་
ལག་ནས་ཚང་རབ་དགས།ངའ་མ་ཚ་འདའ་ནང་ད་འད་བས་ན་
སད་པ་རད་སམ་པའ་བསམ་བ་ཡད་ན་ག་ཚང་ནང་ནས་འག་ན་
ཡག་པ་རད།གང་ཡན་ཟར་ན་གལ་སད་ཁད་ཀ་བསམ་བའ་ནང་
དངས་གནས་ད་འད་དན་ག་ཡད་ན་ནམ་ཡན་ཡང་ཁད་ཀས་ག་
ཚང་དང་ས་སའ་ལང་པ་གང་ལའང་ནང་ཆས་སབ་སང་བས་ནས་
ཕན་མ་ཐགས་ར་གཏན་འཁལ་བ་རད།ད་ཁད་ལ་དཀར་ཟ་ནས་
སག་པ་བསགས་ར་ལས་གཞན་གང་ཡང་ལག་ཡད་པ་མ་རད།
དའ་ཕར་འག་ན་ཡག་ག་རད་ཟར་ག་ཡད།མདར་ན་ག་ཚང་ཞག་
ཡག་པ་ཡང་མན་ཟར་བ་ད་ནང་ག་ག་པ་ས་ས་ས་སའ་ངས་ནས་
རང་ལ་ལས་འགན་གང་ཡད་ད་འཁར་ཐབ་ར་ད་རད་སམ་མ།།
འཛན་ག་བཅ་པ། སག་པ་བང་ཆབ་བ་བཟང་།
བམས་བརའ་འད་སང་། 2015
29
ངས་ད་རང་འད་ནས་རམ་ཡག་རགས་སད་ཀ་བརད་གཞ་ཉ་ཤ་ར་ལའ་ནང་ནས་ལག་ཐགས་ཁ་པར་གས་སབ་ཕག་ཚ་ལ་
ཕན་གནད་གང་འད་འབང་ག་ཡད་མད་ཀ་སར་ལ་ང་རང་ག་སམས་ལ་ཤར་ཚད་ཅག་འབ་ར་ཡན། དང་པ་ཕན་ཐགས་ཀ་སར་བརད་
ན།དང་སང་འཛམ་བ་གང་ག་ནང་ལ་ཚན་རག་པ་ཚས་གག་ཀད་དང་ཁ་པར་སགས་བཟས་པ་ལ་བརན་ནས་ང་དབ་དང་སད་འཕན་
སགས་བད་སད་བད་ར་དར་བ་རད།དར་བ་ནང་བཞན་མ་ཚའ་བ་བ་མང་པ་ཞག་སབས་བད་པ་ཆགས་ཡད་པ་རད།སར་བ་མ་ཐབ་པ་
མང་པ་ཞག་དང་སང་ཁ་པར་སགས་ལ་བརན་ནས་ལས་ས་བའ་ངང་བད་ཐབ་ཀ་ཡད་པ་རད།ཡང་སན་མ་ཡན་ན་དས་ཚད་དང་ལ་མང་
པའ་རང་བད་དགས་པ་མང་པ་ཞག་ཁ་པར་སགས་ལ་བརན་ནས་དང་སབས་ལམ་སང་བད་ཐབ་ཀ་ཡད་པ་རད།དཔར་ན།སད་འཕན་
དང་ང་དབ་ལ་བ་ལ་མཚན་ན་མ་ཕན་ཚན་བར་ལ་སད་ཆ་བཤད་ཡ་སབས་བད་པ།འཛམ་གང་ནང་ག་མ་མང་པ་ལ་འབལ་བ་བཟ་བར་
སབས་བད་པ་ཡད་པ་རད།ད་བས་ཀང་ད་ལ་བརན་ནས་སད་རགས་འད་མན་ས་ཚགས་ཤད་ཡ་ཡད་པས་སད་རགས་མང་པ་སང་ཐབ་
པ་རད།གལ་སད་སད་རགས་རམས་ཕན་ཚན་བཤད་སབས་མ་ཤས་པ་དང་ཧ་མ་ག་བ་ཡན་ན།ཁ་པར་ནང་ད་ཚག་མཛད་ཡད་པ་ལ་
བརན་ནས་མང་པ་ཞག་དག་རན་ལ་མ་ལས་པར་རང་མས་ཀས་ལམ་སང་ཤས་ཐབ་ཀ་འདགད་འད་སང་ཙང་ད་དག་བད་སད་བད་
ཐབ་ངས་ཀ་ཁ་པར་སར་ཉས་སང་གསམ་སང་ཅན་ར་ཡད་ན་ཕན་ཐགས་ཆན་པ་འདགགཉས་པ་གནད་བཞན་ཡད་མཁན་ཡང་ཡད་པ་
རད།ཡནའང་ད་ན་མ་ས་སས་བད་སད་བད་སངས་ལ་རག་ལས་པ་རད།
ད་སར་ལམ་རམ་གསང་ཆས་སབས་ཕག་བདར་བརགས་པས་ཉ་མ་ད་དག་ག་རང་འཇགས་སག་གམ་ཧ་ཅང་ཡད་མ་བད་བའ་ཚར་
ང་ལ་མཚན་ན་ལག་ཐགས་ཁ་པར་གས་ཕན་ཐགས་ཀ་རད་
དམ་གནད་ར་རད།
བརད་གཞ་བཅ་དག་པ་དང་འབལ་བའ་བསམ་ཚལ། འཛན་ག་བཅ་པ། ཕ་ཁང་གགས་པ་བསན་འཛན།
གང་བང་གས་མགགས་བས།
30
ད་སར་ལམ་རམ་གསང་ཆས་སབས་ང་རང་ཕག་བདར་
བརགས་པའ་ཉན་མ་ད་དག་ག་རང་འཇགས་སག་གམ་ཧ་ཅང་
ཡད་མ་བད་བའ་སང་བ་ཞག་དང་།ཡང་ཧ་ཅང་དགའ་སང་ག་
མང་ཚར་ཞག་ཀང་བང་།ཉ་མ་ད་དག་ག་རང་ཉན་གཅག་ལ་དས་
གསམ་ར་བརག་དགས་པས་སབས་ད་དག་ཏ་མ་འངས་པར་
དམལ་བར་ལང་བའ་ར་ཤན་ཏ་དག་པ་ཞག་གསག་བཞན་འདག་
སམ་པའ་ཚར་བ་འཇགས་སང་ཅན་ཤགས་ཆན་པ་མང་པ་སས་
བང་།ད་གང་ཡན་ཞས་ན།ཉན་གཅག་ལ་དས་གསམ་རག་པའ་
སབས་དཀའ་ལས་ཤགས་ཆན་པ་ཁག་ཡང་དས་ཆས་ཞ་བ་
རམས་ལམ་བར་ལ་བསད་ད་ལམ་ཁ་མ་བཏང་བར་བརན།ཁང་ཁ་
ལངས་པ་དང་།ངག་ནས་ཚག་རབ་ཤར་བ་སགས་རང་གས་ཀང་
མང་པ་བད་དགས་བང་སང་ལ།གཞན་གས་ད་ལར་བད་པའང་
མང་ད་མཐང་སང་།དས་ཀང་མ་ཟད།ཕག་བད་རག་པའ་སབས་
ས་མ་རམས་འཚང་ཁ་ཤག་ཤག་གས་བསད་ཡད་པའ་བར་ད་
ཕག་བད་བ་ཚས་ཡར་མཆངས་མར་མཆངས་གནང་ས། མའ་
རང་ལག་མནན་པ་ལ་སགས་པ་ད་མ་བས་པས་ཆས་ཞ་བ་རམས་
ལ་ཁང་ཁ་ལངས་པའང་མང་ད་བང་།ད་བས་ཀང་ཉན་ཁ་ཅན་
ཞག་ལ་མ་རམས་འཚང་ཁ་ཤག་ཤག་བཞགས་ཡད་པའ་བར་ད་
སང་བ་མཐན་པ་ལ་བའ་ངང་སམས་ཆང་མ་བད་པར་བར་ད་ཕག་
དཔ་བཞག་ཡད་པ་རམས་རང་འག་ཏ་གནན་པ་སགས་ཆས་
འཕང་ག་ལས་སབས་ཆན་དང་།མ་ཟད་གཞན་ག་རད་དཀགས་
པའ་ལས་ངན་གསག་པ་ལ་བརན་ནས་དམལ་བར་ལང་ཡང་ཨང་
བསམ་པའ་འཇགས་སག་ཅན་ག་ཚར་བ་ཤགས་ཆན་པ་བང་
སང། ཡན་ནའང་སར་བཏང་བ་སད་ད་རམས་ཀན་སང་ངན་པའ་
དབང་གས་མན་པས་ད་དག་སག་གཤགས་ཤགས་དག་བད་ཐབ་
ན་ཏག་ཙམ་ལས་ས་མ་ཡང་ངམ་སམ་པ་བང་།ངས་འད་ནས་ཞ་
འདད་པ་ཞག་ལ།རས་ས་གསང་ཆས་སགས་ཀ་སབས་ས་ཕག་
བད་སགས་ལ་ཕབས་ན་གང་ཞས་ཀ་རགས་རམས་ལ་གཟབ་
གཟབ་བད་དགས་པ་ཧ་ཅང་གལ་ཆན་རད།ས་ཚགས་མང་པའ་
སམས་ལ་མ་འག་བ་བས་ན་ང་རང་ཚ་ལ་ཕན་པ་ལས་གནད་པ་
ཆ་བ་མངན་གསལ་རད།དའ་ཕར་གཟབ་གཟབ་གནང་རགས།
ཡང་ཉ་མ་ད་དག་ག་རང་དགའ་སང་ག་མང་ཚར་བང་བའ་སར་
ཅང་ཙམ་ཞས་ན།ཉན་གཅག་ལ་དས་གསམ་ཕག་བདར་བརགས་
ཏ་གདན་ས་ཆན་པ་སར་འབས་དག་གསམ་གས་གཙས་དག་
ལམ་རམ་གསང་ཆས་སབས་ཀ་ཕག་བད་བ་ཞག་ག་
དངས་བང་མང་ཚར།
བརད་གཞ་གཉས་པ་དང་འབལ་བའ་བསམ་ཚལ། འཛན་ག་བཅ་པ། ཟང་ཆ་གགས་པ་ཕན་བད།
44
བམས་བརའ་འད་སང་། 2015
འདན་པ་ཡངས་ལ་ཞབས་ཞ་ཞ་ར་བང་བས་ཧ་ཅང་ག་དགའ་སང་
ཞག་ཀང་བང་།དར་མ་ཟད་རང་ཅག་བད་ཆལ་ཁ་གསམ་ག་ར་
བའ་བ་མ་༸གང་ས་ས་འཕང་བཅ་བཞ་པ་༸རལ་དབང་བསན་
འཛན་ར་མཚ་མཆག་ག་གསང་ཆས་སབས་ཚགས་བསག་སབ་
སངས་ཧ་ཅང་ཡག་པ་བད་ར་རག་པ་ད་ཡང་།སན་བསགས་
ཀ་བསད་ནམས་ཆན་པ་ཞག་ག་འབས་བ་རད་བསམས་ཏ་དགའ་
ཚར་ཆན་པ་བད་བཞན་ཡད།ཡན་ནའང་གཟབ་གཟབ་མ་གནང་ན་
འཇགས་སང་ཅན་ཞག་ཡན་པ་གང་ཞས་ནང་བཞན་རད།བས་
ཙང་མ་འངས་པར་གཟབ་གཟབ་གནང་རགས་ཞ་བཞན་ཡད།
གང་བང་གས་མགགས་བས།
32
བད་ཁ་བ་ཅན་ག་ཡལ་ལངས་འདར།།
ལངས་གངས་ར་མཐན་པའ་ཡང་སང་ད།།
ར་དཀར་གསལ་ཁ་བས་ཡངས་བསར་ཞང་།།
གསར་མདག་ག་ཉ་མའ་འད་སང་འཕས།།
ར་ཁ་བ་བརགས་པའ་ས་གཞ་དར།
སམས་དགའ་དགའ་སད་པའ་ངང་ཉད་ནས།།
ཕགས་ག་བ་གང་སར་བལས་ཀང་རང་།།
ལངས་མཛས་སག་ཅན་པ་མཐང་ནས་ཡང་།།
གངས་ཁ་བ་འབབ་པའ་ཉན་མ་དར།།
གང་ར་བ་ད་ལ་བལས་ཙ་ན།།
གངས་དཀར་པ་གཟ་མདངས་མཐང་ནས་ཡང་།།
སམས་དཀར་ག་ཡབ་ཡམ་དན་ནས་ཡང་།།
བད་གངས་ལངས་ཆས་ཀ་ཞང་ཁམས་འདར།།
གངས་ར་བས་ཕགས་བཞར་བསར་ནས་ཡད།།
དབས་ཕགས་ཀ་གངས་དཀར་ཏ་ས་ད།།
མཐ་གཟ་བརད་གསལ་ལ་བཞགས་ནས་ཡད།།
བད་ཀ་མཛས་ལངས།
བརད་གཞ་བཅ་གསམ་པ་དང་འབལ་བའ་བཅད་རམ། འཛན་ག་བཅ་པ། ཉག་ར་གགས་པ་བ་བཟང་།
བམས་བརའ་འད་སང་། 2015
33
ང་ག་པ་བད་དགས་པའ་ར་མཚན།
བརད་གཞ་བཅ་པ་དང་འབལ་བའ་ལག་རམ། འཛན་ག་བཅ་པ། མངའ་རས་གགས་པ་དར་རས།
སར་འཛམ་གང་འདའ་ནང་མ་འད་མན་ས་ཚགས་ཡད་
པ་ད་དག་ས་ས་ས་ས་ལ་ལས་ཀ་བད་སངས་ཀང་ས་ས་ས་ས་
ནས་ཡད་པ་རད། དཔར་ན་ཚང་པ་བད་པ།དམག་མ་བད་པ།
ནང་ལས་བད་པ་སགས་འད་མ་འད་ཧ་ཅང་མང་པ་ཡད་པ་རད།
ཡན་ནའང་ང་རང་གས་ད་དག་ག་ནང་ནས་ག་པ་བས་ཏ་སབ་སང་
བད་ར་བདམས་པ་ཡན།དའ་ར་མཚན་སང་བསས་ཤག་ཞས་པ་
ཡན་ན།དང་སབས་མ་མང་པ་ཞག་གས་འཛམ་གང་ནང་ལ་དཀའ་
ངལ་མང་པ་ཡད་པ་མཐང་ནས་དཀའ་ངལ་ད་དག་སལ་ཆད་
འཛམ་གང་ཞ་བད་ཞས་གང་བཞན་པ་རད།ཡན་ནའང་༧གང་ས་
མཆག་གས་ནམ་རན་གསང་བཞན་པ་ནང་བཞན་ད་དག་མཐར་
གཏགས་ན་སམས་ལ་ཞ་བད་དགས་པ་ད་ལ་ཐག་ཡང་ག་ཡད་པ་
གསལ་པ་རད།སར་འཛམ་གང་སང་ག་མཁས་པ་རམས་ཀས་
སམས་ལ་ཞ་བད་ཡང་ཐབས་མང་པ་གསང་ག་ཡད་པ་རད།ཡན་
ནའང་དངས་གནས་སམས་ལ་ཞ་བད་ཡང་ཐབས་ཀ་ཐབས་ལམ་
ང་མ་ད་བད་རད་ནང་བསན་ག་ནང་ད་ཡད་པའ་ཐབས་ལམ་ད་
དག་ཡན་པ་དང་སབས་གསལ་པར་ཆགས་ཡད་པ་རད། ར་
མཚན་དའ་ཕར་ང་རང་ཉད་ག་པ་བས་ཏ་སབ་སང་བད་འག་
བཟང་བ་ཡན། ད་ན་ང་རང་ལ་མཁ་བའ་ཚ་འད་ཕ་གཉས་ཀ་
མདན་ལམ་དང་།ཚ་འདར་ཡན་ཏན་སང་བ་ལ་ང་རང་ལ་མཚན་
ན་ག་སབས་ཆས་བཟང་ཤས་དང་། ཡག་ཤས་ཡན་པར་ངས་
ལན་བད་ཀ་ཡད། ར་མཚན་དའ་ཕར་ང་རང་ག་པ་བས་ཏ་མ་
མཐད་ད་འདག་འདད་བང་།ད་ལ་དམགས་གསལ་ག་ཁ་ཕན་གང་
ཡད་ཅ་ན།བ་བ་བད་ཕགས་ཀ་སར་ནས་ནམ་རན་ག་ས་ཚགས་
དང་མ་འད་བར་ག་པ་ཟར་བ་འད་དམགས་གསལ་ག་སམ་པའམ་
ཁམས་དང་ལན་པ་ཞག་ཡན།དཔར་ན།མ་གསད་ན་མ་ཆག་པ་
རད།གང་ཡན་ཟར་ན།མ་ཞག་གསད་པ་ཡན་ན།ད་ལ་བརན་
ནས་དཀའ་ངལ་ཧ་ཅང་མང་པ་ཡང་ག་ཡད་པ་རད།ད་བཞན་ད་
ཆང་ཡང་འཐང་མ་ཆག་པ་རད།ར་མཚན།ཆང་འཐང་ན་ཁད་རང་
ལ་ས་ཚགས་དའ་ནང་མང་ངན་པ་ཆགས་ཏ།རང་བཞན་གས་མ་
ངན་པ་ཐབས་ཆག་ཅག་ཏ་ཆགས་འག་ཡ་ཡད་པ་རད།མ་ཟད་
ཆང་འཐང་ཚར་དས་ཁད་རང་སམས་པ་ཐང་ཐང་མད་པ་ཆགས་
ནས་བཤད་མ་དགས་པ་མང་པ་བཤད།བད་མ་དགས་པ་མང་པ་
བས་ནས་མ་ཆ་ཚང་གས་མཐང་མ་བད་བ་ཞག་ཆགས་འག་བ་
སགས་དཀའ་ངལ་ཧ་ཅང་མང་པ་ཡང་ག་ཡད་ཙང་།སངས་རས་
ཀས་ཆང་འཐང་མ་ཆག་ཅས་ཁམས་གནང་བ་རད། ད་ཡང་
གསད་མཁན་དང་འཐང་མཁན་ས་ས་ལ་དཀའ་ངལ་ཡང་ག་ཡད་
པ་གསལ་པར་གསངས་ནས་ཁམས་བཞག་པ་ཡན་དས་ས་སའ་
རང་དན་རང་གཤས་ཀས་སང་ཐབ་ཀ་ཡད་པ་རད།ད་དག་དཔ་
གང་བང་གས་མགགས་བས།
34
མཚན་ཙམ་ཡན། ད་བཞན་ད་འག་འདག་ཉལ་གསམ་ག་བ་བ་
ཐམས་ཅད་ཀ་སང་ད་ཁམས་བསང་དགས་པ་རད།བས་ཙང་སམ་
པ་ཟར་བ་འད་ངས་འཛན་ཡག་པ་བས་ཏ་བསང་ཐབ་ན་ས་ས་ལ་
ཧ་ཅང་ཁ་ཕན་ཆན་པ་རད།མཐར་ཐག་ན་ནང་པའ་ས་ཚགས་ནང་
ཡད་པའ་སམ་པ་ཟར་བ་ད་འཛམ་གང་གཞན་ན་མད་པའ་ཁམས་
དམགས་བསལ་བ་ཧ་ཅང་གལ་ཆན་ཤས་ཤག་རད།ག་པ་བས་
ཏ་སམ་པ་བསང་བ་ཡན་ན་གཞན་ལ་མད་པའ་ཆས་ཀ་ཉམས་
ལན་བད་ཤས་པ་དང་།ཉམས་ལན་དའ་ཆད་ནང་པའ་ཆས་སང་
བའ་ག་སབས་དང་མཐན་རན་ལགས་ཚགས་ཆ་ཚང་ཚང་ག་
ཡད།དས་ཀང་མ་ཚད་རང་ཉད་ཀས་ད་ལ་འབད་བརན་གང་
ལགས་བད་ཐབ་ན་རགས་ལམ་དམགས་བསལ་བ་གཞན་དང་
གཞན་གས་ག་མ་མང་བ་ཐས་མ་མང་བ་ཧ་ཅང་མང་པ་ག་ར་དང་
ཐས་ར་ཡད་པ་རད།བས་ཙང་ག་པས་སབ་སང་བད་སངས་ད་
དངས་གནས་དམགས་བསལ་བ་ཞག་ཡན།གཞན་དང་གཞན་ལ་
ད་ལ་བའ་ཁད་ཆས་དམགས་བསལ་བ་དཀན་པ་རད།ར་མཚན་
ད་དག་ལ་བརན་ནས་ང་རང་མ་མཐད་ད་ག་པ་བས་ཏ་སབ་སང་
བད་འདད་ཡད།ད་ང་རང་ག་ར་བ་ཡན།ང་ལ་ཧ་ཅང་དགའ་བའ་
ཕ་མ་རམས་ཀས་ཀང་ར་བ་ཡན།
བམས་བརའ་འད་སང་། 2015
35
དང་རབས་ཀ་འཕལ་ཆས།
བརད་གཞ་བཅ་དག་པ་དང་འབལ་བའ་ལག་རམ། འཛན་ག་བཅ་པ། ཕ་ཁང་གགས་པ་དབང་གགས།
ད་ལའ་འཁལ་ཆས་ལག་ཐགས་ཁ་པར་དང་གག་ཀད་
སགས་ཀ་སབ་ཕག་ཚར་ཕན་ནས་གང་འད་བང་ག་ཡད་དམ།
སར་ལག་ཐགས་ཁ་པར་དང་གག་ཀད་སགས་ཀས་ཕན་ག་ཡད།
ཡན་ན་ཡང་མ་མང་པ་ཞག་ལ་གནད་ཀ་ཡད།གནད་ཚལ་ན་ལག་
ཐགས་ཁ་པར་ནང་དགས་པའ་སབ་སང་བ་རར་ཕར་ཞག་མ་
དགས་པའ་རད་མ་འད་མན་ཧ་ཅང་མང་པ་ར་བཞན་ཡད་པས་
རད།རད་མ་ཐག་མར་ར་དས་ད་ལ་དགའ་བ་བང་ནས་ཉན་ར་ར་
ལ་སར་མ་སམ་བཅ་ར་ཡ་ཡད་ན། ཉན་མ་ར་ར་བཞན་ད་ལ་
གཡང་ཤར་ནས་ར་བའ་དས་ཚད་མང་ར་མང་ར་སང་ས་ཐ་མ་
ཉན་ཞག་གཅག་ག་དས་ཚད་མང་ཆ་བ་དའ་ཆད་ད་གཏང་ག་རད།
ད་ནས་སབ་སང་ག་དས་ཚད་ཚང་མ་མད་པ་ཆགས་འག་ཡ་རད།
ད་ཡན་ཡན་པ་རད།མ་ཟད་མཚམས་ཤག་ལ་རད་མ་ར་ར་ལས་
སབ་སང་བད་སང་ཁན་ནས་མད་པ་ཆགས་འག་ཡ་རད།ད་དས་
ཚར་སང་ན་རད།ད་ཕགས་གཅག་ནས་མ་ཚ་ཆ་མད་ངང་ཚར་
སངས་རད།ཡང་སད་འཕན་ནམ་ཨན་སད་ད་(wechat)ནང་
སད་ཆ་ཆ་མད་ར་ཧ་ཅང་མང་པ་བཤད་ནས་དས་ཚད་དང་མ་ཚ་
ཆ་ཚང་རགས་གནང་མཛད་ཀ་ཡད་པ་རད།དཔར་ན།དང་པ་
དས་ཚད་སར་ཆ་བཅ་ཙམ་བཤད་ཀ་ཡད་ན།ད་ནས་མང་ར་སང་
ནས་དས་ཚད་གཅགད་ནས་ད་དང་མང་ར་སང་ནས་དས་ཚད་
མང་ཆ་བ་དའ་ཕགས་ས་གཏང་ག་རད།མཚམས་ཤག་ལ་སབ་
སང་བད་སང་མད་པ་ཆགས་འག་ཡ་རད།ཆ་ཚད་མང་པའ་ནང་
སད་ཆ་བཤད་པ་རད་ད།སད་ཆ་ལ་ན་ཆ་གཅག་ཀང་ཡད་པ་མ་
རད།དཔར་ན།ཁད་ག་བར་ཡད།ག་ར་བད་ཀ་ཡད།ང་གཉས་
འཁམ་འཁམ་ལ་འག་ག་ཡན་པས།འག་སན་བདག་བ་དགས།ད་
འད་རང་རང་རད།ད་དང་ངས་རང་དན་ག་འདག་ཟར་ནས་བཤད་
ཡང་དས་མ་ཚའ་ནང་ག་ག་སབས་ཡག་ཤས་ཤག་མཚམས་
འཇག་འག་བཙགས་བཞག་པ་རད།ང་རང་གས་མག་གས་མཐང་
ས་ན་རགས་པ་མང་པ་ལ་གནད་ཀ་འདག ཡང་གཅག་ཞས་ན།
ཉན་གཅག་ལ་དས་ཚད་གསམ་ཙམ་འཐས་ཤར་འག་ན་ཧང་སང་
ཡའ་འཐས་ཤར་འག་ཚར་བ་རད་དན་ག་འདགད་ལར་བས་ནས་
ས་སའ་དས་ཚད་འཕ་བརགས་བས་པར་མ་ཟད་མ་གཞན་ག་
དས་ཚད་ཡང་འཕ་བརགས་གཏང་གན་འདགཡན་ནའང་སབས་
ད་དས་ཁང་ཚ་ལ་དའ་ཚར་སང་གཏན་ནས་མ་འདག ང་ཚ་མ་
ཞག་ཡན་པའ་ཆ་ནས་མ་གཞན་ལ་ཕན་མ་ཐགས་ནའང་གནད་མ་
སལ།ད་ཁ་ནས་བཤད་པ་ཙམ་མ་ཡན་པར་ལག་ལན་ལ་བསར་
རགས་གནང་།མ་འགའ་ཞག་གས་ལག་ཐགས་ཁ་པར་ཉར་ནས་
མ་ཆན་པ་ཡན་དན་ག་ཡད་པ་རད།ངའ་འད་ལས་ཡག་པའ་ལག་
ཐགས་ཁ་པར་གཞན་ས་ལ་ཡང་མད་མདག་མདག་བད་ཀན་
གང་བང་གས་མགགས་བས།
36
འདགད་ཚ་ན་ཧ་ཅང་ག་མ་ཐབས་ཆག་དང་བབ་ཆང་རད་དན་
ག་ཡད།གང་ཡན་ཟར་ན།ང་ཚ་ག་པ་རད།ག་པའ་བ་བ་ད་ལར་
བ་ར་ད་མ་རད།ཡན་ནའང་ད་དག་ན་ང་རང་ག་བསམ་ཚལ་ཡན།
ཡང་ཅག་བས་ན་དངས་གནས་ཀང་ཡན་ར་རད།ད་ཕན་ཐགས་
གང་ཡད་ལབ་ན།རབ་བང་ན་ལག་ཐགས་ཁ་པར་ནང་ནས་ཚག་
མཛད་སགས་བསགས་ནས་ཤས་ཡན་ལན་ཡ་ཡད་རད།ད་འད་
མ་བང་ནའང་ཕ་མ་ག་འད་འདག་ཅས་སད་ཆ་ད་ཡ་དང་།སབ་ག་
ག་དས་ཚགས་ཡ་ཡད་རད་ཅས་འད་བ་སགས་ཕན་ཚན་སབས་
བད་བ་བཟ་ཡ་ཡད་པ་རད།ད་ཙམ་རང་ལ་བད་སད་བས་ན་ཕན་
ཐགས་རད།ཡན་ནའང་མང་པ་ཞག་གས་ལག་པར་ཉར་ཚར་དས་
ཁག་པ་རད།
བམས་བརའ་འད་སང་། 2015
37
དབར་ག་ཟ་བ་བཞ་ཡ་དས་བཟང་དར།།
ཕགས་བཞར་མ་ཏག་བཞད་པའ་འཛམ་གས་བརན།།
ཞང་ལས་ཕན་སམ་ཚགས་པའ་འབས་བཟང་སན།།
བ་རམས་ནམ་མཁའ་འཕར་ཏ་གསང་དབངས་སག།
མཚན་ལ་ཟ་བའ་འད་ཀས་མན་པ་སལ།།
བསལ་འཇམ་རང་གས་རག་བའ་བད་བ་སར།།
སན་ག་མ་ཏག་བབས་ནས་ཕགས་བཞར་འཐར།།
མཚ་ཡ་ཉ་མ་དཀར་གསམ་ཆ་ལ་ལང་།།
ཤར་ག་བསལ་རང་འཇམ་པས་ལས་ལ་རག།
མདན་ག་མཛས་ལན་ར་སགས་འགལ་ནས་ཡང་།།
སད་པའ་སང་བ་ཨ་སན་དགང་ལ་ཕལ།།
བདག་སགས་ཆས་གགས་རམས་ཀ་ཕ་ཡལ་བསགས།།
ཕ་ཡལ་ག་སད་པའ་དབར་ཟ་བཞ།
སམས་ལ་ཞ་བདར་གནས་པའ་དས་ཀ་མཆག།
ར་ཞམ་གངས་ཆ་མང་བའ་དས་ཀ་མཆག།
དག་པའ་ཞང་ཁམས་མཐང་བའ་དས་ཀ་མཆག།
ཕ་ཡལ་གངས་རའ་ལངས་ཀ་དབར་ཟ་བཞ།།
ཞས་སགས་དབར་ག་ཁད་ཆས་མདར་ཙམ་ཞག།
མ་སན་ཚག་ལས་བཏས་ཏ་བཀམ་པ་ཡང་།།
གངས་ལངས་བད་པའ་ཡལ་ག་འབག་ཡལ་ད།།
ར་མཆག་ལན་ད་སད་པས་ངག་ནས་ཐལ།།
བརད་གཞ་བཅ་གསམ་པ་དང་འབལ་བའ་བཅད་རམ། འཛན་ག་བཅ་པ། ཕ་ཁང་བསན་འཛན་སན་པ།པ།
གང་བང་གས་མགགས་བས།
38
བད་ཡལ་མན་པའ་ཀང་ན།
ཉ་མའ་འད་ཟར་གནང་མཁན།
ར་གར་འཕགས་པའ་ཡལ་ག།།
འད་ཟར་ལན་པའ་མ་རད།།
དང་དས་ཚན་རག་མཁས་པ།།
ཡངས་ཀས་བསགས་བརད་བད་ས།།
བད་རད་ནང་བསན་ཆས་ལགས།།
ར་གར་ཡལ་ནས་བང་ང་།།
བད་ཡལ་སད་པའ་གནས་ལ།།
རག་པའ་གནས་ལ་འཕལ་བ།།
ར་གར་འཕགས་པའ་ཡལ་ག།།
མ་རབས་དག་ག་དན་ཡན།།
ར་གར་བད་ལ་བཀའ་དན་ཆ།
བ
བརད་གཞ་བཅ་གསམ་པ་དང་འབལ་བའ་བཅད་རམ། འཛན་ག་བཅ་པ། ཕ་ཁང་བསན་འཛན་སན་པ།པ།
བམས་བརའ་འད་སང་། 2015
39
བད་ཁ་བ་ཅན་ག་ཡལ་ལངས་ན།།
ལ་བ་མ་རམས་ཀ་ཞང་ཁམས་ཡད།།
བད་ཆལ་ཁ་གསམ་ག་ས་གཞ་ན།།
ར་ཡབ་སས་རམས་ཀ་དགན་པ་ཡད།།
མཐ་གངས་ར་དཀར་པའ་ཡལ་ལངས་ན།།
མགན་ག་འཛན་གཉས་པའ་ཞང་ཁམས་ཡད།།
ར་སན་རས་གཟགས་ཀ་གདན་ས་ན།།
ལ་བང་སམས་རམས་ཀ་བན་རབས་ཡད།།
དང་དས་ཀ་ཞ་བདའ་མགན་པ་གང་།།
ཕགས་གང་སར་ཤར་བའ་སན་མ་གང་།།
གནད་ཡངས་ལ་དབ་མའ་ལམ་སན་གང་།།
ཞང་འད་ར་བན་པའ་གནས་མཆག་ཡད།།
ར་གངས་རས་བསར་པའ་ཡལ་ལངས་ན།།
སང་ལ་ཡལ་འད་བའ་ཕ་བང་ཡད།།
ར་ཆ་སན་ལན་པའ་སངས་ལངས་ན།།
མ་ཡ་རབས་རམས་ཀ་བཞགས་གནས་ཡད།།
དགང་ལ་ཡལ་འད་བའ་ཡལ་ལངས་འད།།
ར་དམར་པས་སག་རབ་དག་པས་འཕགས།།
བད་གཞ་བས་ལག་ཟང་གཅག་བསལ་ནས།།
བད་རང་དབང་ལན་པར་མར་ད་སད།།
བད་ཀ་མཛས་ལངས།
བརད་གཞ་བཅ་གསམ་པ་དང་འབལ་བའ་བཅད་རམ། འཛན་ག་བཅ་པ། ཐ་པ་དཀན་མཆག་བ་བཟང་།
གང་བང་གས་མགགས་བས།
40
ཁ་བ་གང་སར་བབས་ནས་མདངས་རས་པའ།།
ཁ་བའ་རལ་མང་བརགས་པའ་ལན་པའ་དཔང་།།
རབ་དཀར་གངས་རའ་ཐ་སད་འཇག་པའ་ཡལ།།
ཕ་ཡལ་སད་པའ་ལངས་ཀ་མཛས་སག་དན།།
བ་དང་བའའ་ཚགས་ཀས་སད་སན་སག།
མཚ་དང་མཚའས་ལངས་ཀ་མཛས་པ་བས།།
སད་པའ་ཕ་ཡལ་བད་ཀ་ཡལ་ལངས་དར།།
ལག་འདད་འདན་པའ་ཚར་བ་གཏང་ནས་འཕ།།
ཁ་བའ་རལ་མང་བརགས་པའ་གངས་ཀ་རར།།
ཉ་འད་ཕགས་པས་དངས་གཙང་ཟགས་མའ་རན།།
ར་མཚའ་རབས་བཞན་བར་མད་བབས་པའ་མཐས།།
འབ་རགས་ས་ལའ་འབས་བཟང་སན་ནས་ཡང་།།
སད་ན་གངས་དཀར་ལན་པའ་འཛམ་མདངས་རས།།
བར་ན་མ་ཏག་མང་པའ་མག་ལག་ལམ།།
སད་ན་ས་བར་ཟས་ཀ་ར་བཅད་སན།།
ཕ་ཡལ་གངས་ཅན་བད་ཀ་ལངས་འད་སད།།
ཕ་ཡལ་བད་ཀ་ཡལ་ལངས།
བརད་གཞ་བཅ་གསམ་པ་དང་འབལ་བའ་བཅད་རམ། འཛན་ག་བཅ་པ། ར་ཁང་བམས་པ་རལ་མཚན།
བམས་བརའ་འད་སང་། 2015
41
བད་ཁ་བ་ཅན་ག་ཡལ་ལངས་ས།།
ཕགས་བཞ་ར་ནགས་ཚལ་ས་ལང་རས།།
ར་ས་ལང་རས་པའ་སད་ཚལ་ད།།
ཡད་འཕག་པའ་མ་ཏག་ས་མང་བཞད།།
བད་ཁ་བ་ཅན་ག་ཡལ་ལངས་ས།།
བསལ་འཇམ་ག་སང་ཆར་སམ་སམ་བབས།།
ཞང་གང་སར་ཡད་པའ་མ་ག་རམས།།
ཡད་དགའ་འཛམ་ངང་ནས་འཚར་ལང་བད།།
བད་ཁ་བ་ཅན་ག་ཡལ་ལངས་ས།།
འབ་མཛ་གཡག་ར་ནར་ལག་གས་གང་།།
ཕགས་གང་སར་གནས་ཀང་ཤ་ཤད་སན།།
ཡལ་གང་ད་འཚས་ཀང་འཕལ་ཁ་རས།།
བད་ཁ་བ་ཅན་ག་ཡལ་ལངས་ས།།
གནས་དག་པའ་ཞང་ཁམས་ས་ཚགས་ཡད།།
ཞང་དག་པ་ར་རའ་རབ་ལངས་ས།།
ལ་བང་སམས་བཞགས་པའ་རམ་ཐར་ཡད།།
བད་ཁ་བ་ཅན་ག་ཡལ་ལངས་ས།།
རའ་བསན་པ་སང་བའ་གདན་ས་ཡད།།
དགན་ཆན་པ་ར་རའ་འཚགས་དབས་ན།།
བ་རམ་དཔད་ལན་པའ་མཁས་མང་བཞགས།།
བད་ཁ་བ་ཅན་ག་ཡལ་ལངས་ས།།
ར་གང་མ་ཀན་ག་གཙག་ནར་ཡད།།
སས་འཛམ་གང་ཡངས་ཀ་སང་ནར་བཞགས།།
ཡལ་ཆང་ཡང་གཞན་གས་འགན་ཟས་དབན།།
སད་པའ་ཁ་བ་ཅན།
བརད་གཞ་བཅ་གསམ་པ་དང་འབལ་བའ་བཅད་རམ། འཛན་ག་བཅ་པ། ཅ་ན་གགས་པ་མགན་པ།
གང་བང་གས་མགགས་བས།
42
སད་ས་ཆང་ཆང་ཞག་ནང་།།
རལ་ཁབ་བར་ཕག་མང་པའ།།
གནས་ཚལ་གསར་རང་གང་ཡད།།
ཁ་པར་གཅག་ནང་རགས་ཐབ།།
འཛམ་གང་ཆན་པ་འདའ་ནང་།།
གངས་མད་སམས་ཅན་མང་པའ།།
མདག་དབབས་གནས་སངས་གང་ཡད།།
ཁ་པར་གཅག་ནང་རགས་ཐབ།།
ད་མཛད་ས་ཚགས་ཁད་ཀ།།
དཔ་དབ་ཁ་ཕག་མང་པའ།།
བརད་བ་གཏང་ཟབ་གང་ཡད།།
ཁ་པར་གཅག་ནང་རགས་ཐབ།།
ཁ་པར།
བརད་གཞ་བཅ་གསམ་པ་དང་འབལ་བའ་བཅད་རམ། འཛན་ག་བཅ་པ། ཐ་བ་གགས་པ་འཇགས་བལ།
རང་རང་ས་སའ་སམས་ནང་།།
དན་པའ་གཏམ་བཟང་མང་པ།།
བར་བའ་དན་ཅན་ཕ་མར།།
ཁ་པར་གཅག་ནང་བཤད་ཐབ།།
ཡན་ཡང་གཟབ་གཟབ་གནང་དགས།།
གནས་སབས་སད་སང་མང་ཡང་།།
འབས་བ་སག་གང་གང་ཡད།།
མང་དགས་བང་དས་གང་རད།།
ཤ་སན་མང་བའ་ཟ་མ།།
གནས་སབས་ཞམ་པ་ཡད་ཀང་།།
ཕས་ས་ན་ཚ་སབས་དས།།
སག་གང་རང་གས་མང་དགས།།
57
* ང་དགའ་ཤས་དང་ངའ་ར་བ་ཆ་ཤས།
*མ་འངས་པར་ར་བ་ཡད་སད།
* ལག་ཐགས་ཁ་པར་ང་ཡན།
* གང་འད་ཞག་བསབ་དགས་སམ།
* མ་ལ་དགང་ལ་འཐམ་པའ་བད།
ར་བའ་ས་ག།
འཛན་ག་དག་པའ་སབ་ཕག་རམས་ཀས་རམ་རགས་གནང་སབས་ཀ་རམ་ཡག་ལགས་གས་ཕགས་བསགས།
བམས་བརའ་འད་སང་། 2015
43
བསལ་ལན་ཁ་བ་གངས་ཅན་པ་ཚང་སན་བཙན་པ་རམ་
བན་སགས་ཀ་དས་ས་ཧ་མ་ལ་ཡ་ར་རད་ཀ་མག་དཔང་གནམ་
ད་བཏགས་ཏ།ཕགས་བཞའ་རལ་ཕན་དབང་ད་བསས་ནས་ར་
གར་ནག་སགས་མཐའ་བཞའ་རལ་དཔང་ཆན་པ་རམས་ཀས་
ཀང་མག་བ་ལག་ལག་ཏ་གཡ་དགས་པར་གར་མད།བར་སབས་
ཤག་ནས་ཕགས་ཕན་ཚན་ལ་འབལ་འདས་མ་བང་བར་རང་སར་
འཐམ་ས་ལས་པར་མ་ཟད།ས་དག་ཤས་རག་གས་དབན་པའ་
དབང་བསར་རང་ལགས་པ་མང་དག་ཅག་ག་ལག་ཏ་ཤར་ཏ།
རམ་གས་མར་མ་སམ་ཟད་ལ་བར་གར་པའ་སབས་དང་བསན་
ནས་ཧམ་སམས་ཆ་བའ་ར་དམར་གང་ཁན་རང་ལགས་པ་བརས་
མ་རམས་ཀས་༡༩༥༤ལ་ཙམ་ནས་བཟང་བད་ལ་བཙན་གནན་
བད་པའ་འག་བཟང་ས།མཐར་༡༩༥༩ལར་བད་ས་ཡངས་རགས་
བཙན་དབང་གས་བཟང་ནས་དབལ་ཕག་འད་མཉམ་ཟར་བའ་མང་
བང་རན་མ་སན་མ་ཞག་ཁ་ལ་ཁར་ནས་བད་ཀ་ར་ཆའ་དངས་པ་
ཡངས་རགས་ར་ནག་ཏ་བར་འདན་བས། གང་ས་༸སབས་
མགན་རལ་བའ་དབང་པ་སགས་བད་མ་ཉང་ཤས་ཤག་བཙན་
བལ་ད་འབར་ཐབ་པ་བང་བ་ལས་གཞན་མང་གཙ་བཅས་བསར་
ཞས་པའ་མང་བང་འདའ་འག་བད་མ་འབམ་ཕག་མང་པ་དམག་
ས་ནས་དམར་གསད་བཏང་།ད་མན་ལགས་སམ་སགས་ཀ་ངང་
ཧ་ཅང་ག་མནར་གཅད་མངས་ནས་ཤ་བ་བགངས་ལས་འདས།ད་
ནས་རམ་གས་བད་བཙན་པའ་གདང་རད་ཀ་མ་རགས་སང་
སབས་ཅན་ནམ།ཡང་ན་གཞང་རད་དངས་པའ་བད་མ་རམ་ཟན་
དག་ག་ཀད་པར་ཤས་ཡན་དང་ག་རགས་ཀ་ཤན་ཤགས་སབས་
ཏ།མ་རགས་འད་རང་ཉད་ཀ་ཡན་པ་དང་།སད་ཡག་འད་རང་ག་
ཡན་པ།རང་ས་རང་ཡལ་ན་རང་ཉད་འཚ་བའ་རན་གཞ་ང་མ་
རམས་ཡད་པར་ཧ་ག་དན་རགས་བང་ས།སར་ཡང་རམ་གས་
རང་ས་རང་སང་དང་རང་འཐད་རང་མས་ཀས་འཐབ་རད་ཀ་ལས་
ལ་ཞགས་པར་མ་ཟད།འཐབ་རད་ཀ་ལས་གཞ་ཤགས་ཇ་ཆ་ནས་
ཇ་ཆར་སང་ས།མཐར་དཔའ་བ་ཐབ་བསན་དངས་གབ་ལགས་
ཀས་རང་ལས་མར་བཏང་བ་ནས་བཟང་གཅག་རས་གཉས་མཐད་
ད་བད་མ་དཔའ་བ་རམས་ཀས་འཐབ་རད་ཀ་ངར་ས་སག་དམར་
ཡག་ནགས་ནས་བད་པ་བཞན་ཇ་ངར་ཇ་ཆར་གར་ཏ། ཕ་ལ་
༢༠༠༨ལར་བད་ས་ཡངས་ནས་བད་མ་ལན་འཛམས་ངང་བད་ལ་
རང་དབང་གཙང་མ་དགས་པའ་འབད་བསལ་ཞས།ཡན་ནའང་ར་
མ་ལ་དགང་ལ་འཐམ་པའ་བད།
བརད་གཞ་བཅ་དག་པ་དང་འབལ་བའ་ལག་རམ། འཛན་ག་དག་པ། སག་པ་བ་བཟང་ཚ་རང་།
ར་བའ་ས་ག།
ནག་དམར་པའ་གཞང་གས་སར་ལས་ཀང་ཇ་སག་ཇ་ངན་ད་
བཏང་བར་བརན་ནས་ཕ་ལ་༢༠༠༩ལར་ར་བའ་དཔའ་བ་བཀ་པ་
ལགས་ཀས་རང་ལས་མ་ལ་སན་ཏ་རང་དབང་གཙང་མ་ཞས་
འབད་ས་བསགས་པ་ནས་བཟང་གཅག་རས་གཉས་མཐད་ད་བད་
ཀ་ས་ཆ་ཡངས་ས་བད་མའ་ལས་ཀ་མ་ལ་དམར་པ་དགང་ལ་
འཕར།ར་མཚན་ད་དག་ལ་བརན་ནས་བད་མ་རམ་ཟན་ཡད་ད་
ཅག་ག་རང་ང་རང་གས་ཤས་ཏ་བད་རགས་ཡངས་རགས་མཐན་
སལ་དང་བད་ཀ་རག་གནས་རད་འཛན་ག་ཕགས་ལ་འབད་དང་
འབད་བཞན་ཡན་མད། ད་དང་རང་ནས་གང་ཡད་ཀས་འབད་
འབང་བད་དང་བ་ར་སས་ཅ་ལ་དགས།ད་ན་རང་དན་རང་གཅས་
རད།ཡན་ནའང་བད་མ་ར་ཟང་སམ་བད་རགས་ས་གཏགས་པའ་
ཕགས་ར་ཟང་ཁད་མཚར་བར་འདག་པས་གཟབ་གཟབ་གནང་ར་
ཧ་ཅང་གལ་ཆན་ད་མཐང་།ནམ་ཞག་རང་མག་ལ་ཡང་དས་ར་བ་
བཅལ་ས་མ་རགས་འད་ལས་མད་པ་གསལ་པ་རད། གཟབ་
གཟབ་གནང་རགས།
བམས་བརའ་འད་སང་། 2015
45
ང་རང་གས་ངས་ནས་ག་ཚང་དང་སབ་ག་ཡར་རས་
གཏང་ར་ཟར་ན་གང་འད་ཞག་ལ་ཟར་དགས་རད་ཅས་ང་རང་
གས་ང་རང་ལ་ད་བ་མང་པ་བཏང་བ་ཡན།མ་ཟད་རགས་པ་དང་།
དག་རན་མང་པ་ལ་སད་ཆ་དས་པ་ཡན།ད་དག་གས་ང་ལ་ཧ་
ཅང་མང་པ་གསངས་སང་།ད་དག་མདར་བསས་ན་ང་རང་ཡར་
རས་གཏང་དགས་ཀ་འདགད་སང་དན་གཙ་བ་རད་འདགཡན་
ནའང་མཚམས་མཚམས་ལ་ད་ཧ་ཅང་དཀའ་ལས་ཁག་པ་རད་
བསམས་ནས་སམས་ཤགས་རད་ད་ཆགས་འག་ཡ་འདགད་ད་
ལ་ཐབས་ཤས་ག་ར་བད་དགས་པ་རད་ཅས་ང་རང་གས་ང་རང་
ལ་ད་བ་མང་པ་བཏང་བ་ཡན།ད་ལའང་ཐབས་ཤས་གཅག་འདག
ང་རང་ལ་མཚན་ན་ག་ཚང་འདར་ཞགས་ནས་ལ་མང་པ་ཕན་
སང་། འདར་མ་ཡང་སན་དང་ད་ལ་ལ་མང་པ་སང་རས་གཉས་
བསར་ན།ང་རང་ག་སད་པ་དང་སབ་སང་གང་ཡན་ཡང་ཧ་ཅང་
ག་འགར་བ་ཆན་པ་ཕན་འདགདང་པ་ང་ནང་ནས་ཡང་དས་ཀ་
ཁ་ཙམ་ཡང་ཤས་ཀ་མད།ཡན་ནའང་ད་ལ་ཤས་འདགད་དང་
འད་བར་སར་ཨ་མཆག་ནང་ལ་ག་ཙམ་ཡང་མ་མང་བ་མང་པ་
ཤས་འདགདར་མ་ཟད་འག་བ་མ་ཞག་ག་མ་ཚ་བསལ་སངས་ལ་
བསམ་བ་གང་འད་གཏང་དགས་ཀ་ཡད་མད་དང་། ནང་པའ་
ཆས་ཟར་བ་ད་དངས་གནས་གང་འད་ཞག་ལ་ལབ་ཀ་ཡད་མད།
དངས་གནས་ཆས་པ་ཞག་བ་ན་གང་འད་ཞག་བ་དགས་ཀ་ཡད་
མད། རང་དན་དང་གཞན་དན་གཉས་ཀ་གང་འད་བས་ནས་
བསབ་དགས་མན་སགས་བསམ་བའ་ནང་ལ་མང་པ་ཞག་ཤར་
ཡ་ཡད་པ་ཞག་དང་།ཤས་དགས་པ་མང་པ་ཞག་ག་ཕགས་ལ་
བསམ་བ་གཏང་སངས་ཅང་ཙམ་ར་ཤས་འདགད་དག་ལ་བསམ་
བ་བཏང་ཡང་དས་མ་འངས་པར་ད་དང་སབ་སང་ལ་འབད་པ་མང་
པ་བས་པ་ཡན་ན།ང་རང་ག་ནས་པ་ཡར་རས་སང་ས།ག་ཚང་
དང་སབ་ག་ལ་ཕན་ཐགས་ཐབ་པ་ར་ཡང་ཐབ་ར་རད་བསམ་ནས་
སབ་སང་ལ་ཧར་བརན་བད་ར་ཡན།
མ་འངས་པར་ར་བ་ཡད་སད།
བརད་གཞ་བརད་པ་དང་འབལ་བའ་བསམ་ཚལ། འཛན་ག་དག་པ། ར་དབན་གགས་པ་བཀ་ཤས།
ར་བའ་ས་ག།
46
སབ་ག་འད་ཡར་རས་ཡང་བ་ལ་ང་རང་གས་གཙས་
སབ་ཕག་ཚས་གང་འད་ཞག་བ་དགས་སམ་ཞས་པའ་ད་བ་འད་
ནམ་རན་དག་རན་རམ་པའ་ཞལ་ན་ཡད་ཡད་པ་ཞག་རད། ཡན་
ནའང་ད་ཙམ་གས་སབ་ཕག་ཚར་ཚར་བ་ཟབ་མ་ར་སད་ཐབ་ཀ་
མད་པ་ལ་བ་ཞག་མཐང་ག་ཡད།ད་ཐངས་དམགས་བསལ་རམ་
ཡག་བརད་གཞའ་ནང་བཞག་པ་ད་དམགས་བསལ་ག་ཐབས་
ཤས་ཤག་ཏ་མཐང་སང་། གང་ཡན་ཞས་ན། རམ་རགས་ད་
འགན་བསར་ཞག་རད།མ་ཟད་སབ་ཕག་ས་ཡན་ནའང་ས་སའ་
རམ་ཞག་དབ་ཐག་ཏ་ཐན་ན་དགའ་བ་ཡད་པ་རད།ཐན་ན་སམ་
པའ་ར་བའང་ཡད་པ་རད།དའ་ཕར་འདའ་ཕགས་ལ་དམགས་
བསལ་གས་བསམ་བ་བཏང་ནས་སང་བར་མ་ཟད།གཟབ་གཟབ་
བས་ནས་སང་ག་རད།དའ་ཕར་གང་འཚམ་ཕན་ཐགས་མ་འད་བ་
ཞག་ཡང་ག་རད།ང་ཚའ་སབ་ག་ཡར་རས་ཡང་བ་ལ་སབ་ཕག་
ཚ་ཡར་རས་འག་དགས་པ་རད།ད་ལ་སབ་ཕག་ཚ་ནང་ཕན་ཚན་
ད་སང་བས་ན་ཡག་པ་འདག དཔར་ན། སབ་གའ་ཚགས་
འཚགས་པའ་སབས་ས་སལ་མ་སགས་འདན་པ་གང་བཏན་ཡང་
སབས་ད་དས།ཐག་དང་པ་ཚག་དག་པ་ཡང་བ་ལ་འབད་པ་བ་
དགས་ཀ་འདག ཚག་དག་པ་མད་ན་དན་བསམ་བའ་ནང་ལ་
ཡང་ཡ་ཕ་རའ་སང་རན་རད།ང་ཚ་སབ་ཕག་ཚ་མང་ཆ་བ་ལ་
ཚག་རམས་མགགས་པར་འདན་པའ་ལགས་སལ་ཞག་ཡད་དས།
ཚག་དག་པ་ཡད་པ་མ་རད།ད་ད་དག་པ་ཡང་བ་ལ་སབ་ཕག་
ཚས་གཅག་གཅག་ལ་ད་སང་བས་ནས་ཁད་ཀ་ཚག་ད་དག་པ་མ་
འདགཁད་ཀས་འདན་སངས་འགག་མ་འདག་ཅས་ལབ་རས་
བས་ན་ཡག་པ་ཡང་ས་རད། ད་ལར་བས་ན་སབ་ཕག་ཚ་ནང་
ཕན་ཚན་གཅག་གཅག་ལ་ལ་ར་ཡད་དས། ཐངས་གཅག་སན་
བརད་རག་ན་ད་ནས་བཟང་གཟབ་གཟབ་བད་ཀ་རད།ད་བཞན་
རང་ཐག་ནས་ག་ཚང་དང་སབ་ག་ཡར་རས་ཀ་ཆད་ད་གང་འད་
ཞག་སབ་དགས་སམ།
བརད་གཞ་བརད་པ་དང་འབལ་བའ་ལག་རམ། འཛན་ག་དག་པ། ཟང་ཆ་གགས་པ་ཚ་སབ།
བམས་བརའ་འད་སང་། 2015
47
ད་སབ་ག་ཡར་ཚགས་སབས་མར་ཕ་ལ་འདན་ནས་འཁམས་
བསད་མཁན་དང་།འཛན་གའ་ནང་སབ་ཚན་ཚགས་སབས་སད་
ཅར་རག་མཁན།དག་རན་རམས་ལ་གས་ཞབས་མ་བད་མཁན།
ད་བཞན་ད་སད་ཆ་བཤད་སངས་ཡག་པ་མད་མཁན།གན་པ་
ཡག་པ་མ་གན་མཁན་སགས་ཕ་ནང་ག་སད་པ་ཡག་པ་མད་
མཁན་རམས་ལ་སབ་ཕག་ཡངས་ཀས་རང་ངས་ནས་ད་སང་བས་
ཏ།ཁང་ཚས་ད་ལར་བད་སབས་སབ་ཕག་དམངས་གས་སན་
བརད་སགས་ཐབས་ཤས་ས་ཚགས་ཀ་ས་ནས་ཁང་ཚ་སད་ལམ་
ད་དག་ལས་སར་ཐབས་ཀ་ཕགས་ལ་འབད་ར་གལ་ཆན་པ་དང་
ནས་པ་ཆ་ཤས་རད་བསམ་ག་ཡད།དག་རན་རམས་རང་རང་
ག་ནས་པས་བསར་ཐབ་ས་མ་རད།ད་ལར་བད་ཐབ་ན་སབ་ཕག་
ཡག་པ་མང་པ་ཡང་ཐབ་པར་ཡད་ཆས་ཡད།སབ་ཕག་བར་ཆ་
མང་ཤས་ཡག་པ་ཡད་པ་ཡན་ན།སབ་ག་ཡར་རས་སང་ཚར་བ་
རད་བསམ་དན་ག་ཡད།ངའ་ཀད་པའ་ནང་ལ་ཡད་པའ་ཐབས་
ཤས་ད་ཙམ་ཡན།བཀ་ཤས་བད་ལགས།
ར་བའ་ས་ག།
48
གགས་པ་ཚ།ང་རང་གས་ད་རང་འད་ནས་འབ་འདད་
པ་ན།ནམ་རན་ང་རང་ག་སམས་ལ་ཡད་པའ་དགའ་ཤས་ད་དང་།
ར་བ་ཆ་ཤས་ད་གཉས་ཡན།དང་པ་ང་དགའ་ཤས་ད་ན་གདན་
ས་ཆན་པ་དགའ་ལན་རམ་པར་རལ་བའ་གང་ག་ཡ་གལ་ཤར་ར་
ཐས་བསམ་ནར་གང་ག་ཚང་དང་།ག་ཚང་ག་སབ་ག་འད་གཉས་
ཡན།འད་གཉས་ན་ངའ་ཕ་མ་ལ་བ་ཡན། འད་གཉས་ན་ང་ལ་
ཆང་དས་ནས་བལ་སང་གནང་མཁན་དང་།ང་ལ་སབ་སང་སད་
མཁན་གཉས་ཡན།འད་གཉས་ཀས་ང་ལ་གང་ཡང་མད་ས་ཞག་
ནས་ཅང་ཙམ་ཡད་ས་ཞག་ལ་ཁད་སང་།དང་སབས་ངས་བསམ་
བ་མང་པ་གཏང་ཐབ་ཀ་ཡད་པར་མ་ཟད།ང་ལ་སབ་སང་ཡང་
གང་ཙམ་ཡད། ཐམས་ཅད་ག་ཚང་འདས་ག་སག་དང་སབ་ག་
འདས་སབ་སང་སད་པ་ལས་བང་བ་ཁ་ན་ཡན། དངས་གནས་
བཀའ་དན་ཆ།ཁ་བ་གང་ད་སང་ཡང་གཏན་ནས་མ་བརད།ད་ང་
རང་ག་ར་བ་ཆ་ཤས་ད་ཞ་ར་ཡན།ཡན་ནའང་འད་ཞ་ར་དཀའ་
ལས་ཁག་པ་ཞག་རད།སབ་ག་འད་ནས་སབ་སང་བས་ཏ་སབ་
སང་ཧ་ཅང་ཡག་པ་ཡད་མཁན་ཞག་མ་བང་ནའང་རང་ལ་ནས་པ་
ཡད་ཚད་ཀས་སབ་སང་ལ་རག་པ་བསམས་ཏ་གང་ཤས་ཤས་
ཤག་བད་ར་ད་ཡན།གང་ཤས་པ་དས་རབ་བང་ན་མ་ཚར་ཕན་
ཐགས་བད་ར་དང་།ད་འད་མ་བང་ནའང་མ་ལ་གནད་པ་བད་མ་
དགས་པ་ཞག་ཡང་ཐབ་རའ་ར་བ་ཧ་ཅང་ཆན་པ་ཡད།ཆས་ཐ་མ་
ཡན་ནའང་དག་བཤས་བཞག་ནས་ས་སས་ཁ་འདན་སབ་སང་
འད་བས་ནས་སད་སབས་ཁ་འདན་བ་རའ་དཔ་ཆའ་ཚག་དན་
རམས་ལ་བསམ་བ་བཏང་དས་ཧ་ག་ཐབ་རའ་ར་བ་བས་ཏ་ཧར་
བརན་བད་ར་ཡན།ད་ལར་བང་ན་ཆས་མ་ཐ་ཡན་ནའང་མ་ཞག་
གས་ང་མཐང་ཡང་དས།ཡང་ན་མ་ད་ང་ཆ་རས་ཡད་སང་ན།མ་
དའ་སམས་ནང་ལ་ག་ཚང་འདའ་ག་པ་ཡག་པ་འདགཀན་སད་
ཡག་པ་འདགབསམ་བ་གཏང་སངས་ཡག་པ་འདག་བསམ་ག་
རད་དན་ག་ཡད།ད་ལར་དན་སང་ན་ག་ཚང་འད་ལ་ག་རན་ར་
ཡང་བ་དང་།ག་ཚང་འདའ་མཚན་སན་ལ་ཅང་ཙམ་ར་ཕན་ཐགས་
དང་།ཡར་རས་ལ་ཅང་ཙམ་ར་ཕན་པ་ཨ་ཡང་བསམ་ནས་ར་བ་
བད་ཀ་ཡད།ད་དག་ན་ངའ་ར་བ་ཆ་ཤས་རམས་ཡན།
ང་དགའ་ཤས་དང་ངའ་ར་བ་ཆ་ཤས།
བརད་གཞ་ཉར་གཉས་པ་དང་འབལ་བའ་ལག་རམ། འཛན་ག་དག་པ། ར་དབན་གགས་པ་ནར་བཟང་།
བམས་བརའ་འད་སང་། 2015
49
ཕན་ཐགས་སར།
ས་ཐག་རང་ད་གནས་པའ།།
ཕ་མ་སན་མཆད་རམས་ལ།།
དགའ་སའ་སད་ཆ་སལ་མཁན།།
ལག་ཐགས་ཁ་པར་ང་ཡན།།
བད་དང་ར་གར་ཨ་རའ།།
གནས་ཚལ་འད་མན་ས་ཚགས།།
ཕར་བསལ་ཚར་ལན་བད་མཁན།།
ལག་ཐགས་ཁ་པར་ང་ཡན།།
གནད་པའ་སར།
ག་སབས་བཟང་པ་ཡད་དས།།
སམས་པ་རམ་གཡང་ཤར་ནས།།
གང་ཡང་མད་པར་བཟ་མཁན།།
ལག་ཐགས་ཁ་པར་ང་རད།།
ག་སབས་བཟང་པ་ཡད་དས།།
ཁ་གཡང་མག་གཡང་ཤར་ནས།།
མ་ཚའ་མདན་ལམ་བརག་མཁན།།
ལག་ཐགས་ཁ་པར་ང་ཡན།།
ལག་ཐགས་ཁ་པར་ང་ཡན།
བརད་གཞ་བཅ་དག་པ་དང་འབལ་བའ་བཅད་རམ། འཛན་ག་དག་པ། ཅ་ན་གགས་པ་ལ་བཙན།
*༸གང་ས་མཆག་དགང་གངས་བརད་ཅར་ཕབས་པའ་མང་ཚར།
* ག་པ་བད་དགས་པའ་ར་མཚན་སབས་བད་པ་ཞག་ཡན།
* ར་མ་སང་བ་དང་། ཡག་གཟགས་སང་བ་ལ་འབལ་བ་གང་འད་ཡད་དམ།
* ངས་ཇ་ལར་བས་ན་སབ་ག་ཡར་རས་གཏང་ཐབ།
འཛན་ག་བརད་པའ་སབ་ཕག་རམས་ཀས་རམ་རགས་གནང་སབས་
ཀ་རམ་ཡག་ལགས་གས་ཕགས་བསགས།
ཕ་མ།
ས་གའ་
ས་རལ་
བམས་བརའ་འད་སང་། 2015
51
གདན་ས་འད་ར་སབས་ནས།།
སབ་སང་བད་པའ་སབས་ས།།
དཀའ་ངལ་ཆན་པ་འཕད་བང་།།
དན་ཅན་ཕ་མ་དན་བང་།།
གདན་ས་འད་ར་སབས་ནས།།
མན་བསམ་ག་འད་བཏང་ཡང་།།
སབ་སང་བད་པ་མ་གཏགས།།
ལས་ཀ་གཞན་པ་མ་འདག།
གདན་ས་འད་ར་སབས་ནས།།
སབ་སང་བད་འདད་ཆ་ཡང་།།
འབང་བཞ་ནད་ཀས་བཅམ་པས།།
བསམ་དན་ལག་ལན་མ་བང་།།
གདན་ས་འད་ར་སབས་ནས།།
ཕག་དཔ་ཁད་ད་འག་སབས།།
ཉན་འདད་ཤས་འདད་ཆ་ཡང་།།
བ་རག་དམན་པས་ས་བང་།།
གདན་ས་འད་ར་སབས་པའ།།
རང་མཉམ་སབ་གགས་ཁད་ཚར།།
མ་འངས་མདན་ལམ་དགས་ན།།
སབ་སང་ཧར་ཐག་གནང་རགས།།
ང་དང་དཀའ་ངལ།
འཛན་ག་བརད་པ། ཉག་ར་བསན་འཛན་བཟད་པ། བརད་གཞ་བཅ་གཉས་པ་དང་འབལ་བའ་བསམ་ཚལ།
འབང་བཞ་ནད་ཀས་བཅམ་པས།།
བསམ་དན་ལག་ལན་མ་བང་།།
གདན་ས་འད་ར་སབས་ནས།།
ཕག་དཔ་ཁད་ད་འག་སབས།།
ཉན་འདད་ཤས་འདད་ཆ་ཡང་།།
བ་རག་དམན་པས་ས་བང་།།
གདན་ས་འད་ར་སབས་པའ།།
རང་མཉམ་སབ་གགས་ཁད་ཚར།།
མ་འངས་མདན་ལམ་དགས་ན།།
སབ་སང་ཧར་ཐག་གནང་རགས།།
52
ས་གའ་ས་རལ་ཕ་མ།
ངའ་བསམ་པ་ལ།ད་རང་རམ་རགས་ཀ་ཆད་ད་ང་ཚ་
སབ་ཕག་ཚའ་སར་དང་། སབ་གའ་སར་ལ་ཡར་རས་གཏང་
ཐབས་ཀ་ཐམས་ལམ་མམ་བསམ་ཚལ་འགའ་ཤས་ཤག་ཞས་ན་
བསམ་བང་།དཔར་ན་ང་ཚ་སབ་ཕག་ཚ་ལ་ཆ་བཞག་ན།ཕལ་
ཆར་མང་ཆ་བ་ཡག་པ་ཡད།ཡན་ན་ཡང་སབ་ཕག་འགའ་ཤས་
སབ་ག་ཚགས་པའ་སབས་དང་སབ་ཚན་དང་འཛན་ག་འཚགས་
པའ་སབས་ས་ཏག་ཏག་ཡང་ཐབ་ཀ་མད་པར་མ་ཟད།རས་ལས་
ཐབས་ཏ་ཡང་བའ་སབས་སའང་ལག་ལག་སབ་སབ་མང་པ་བས་
ནས་རན་རམས་དབ་སར་གཏང་གང་ཐབ་བད་ཀ་འདགད་ལར་
བས་པ་དས་ཐ་མར་གང་རག་ས་ས་ས་རད།བས་ཙང་ད་ན་རན་
རམས་ལ་དབ་སར་བཏང་བ་མ་རད།ས་ས་ལ་མག་སར་བཏང་བ་
རད།ས་སའ་ཕ་མ་ལ་དབ་སར་བཏང་བ་རད།ཕ་མས་བསབ་བ་
གནང་དས།ཡ་ཡ་ལགས་ས། །ཡན་དང་ཡན།ཁད་རང་ཚས་
སམས་ཁལ་ཁན་ནས་མ་བད།ངས་ཏག་ཏག་བད་ཀ་རད།ཅས་
ལབ་ཀ་ཡད་ར་རད།ཡན་ནའང་དན་དངས་ལ་ད་ལར་བད་ཀ་
མད་དས་ཕ་མ་དབ་སར་བཏང་བ་རད་འདག་བསམ་གན་ཡད།
བས་ཙང་སབ་ག་འཚགས་སབས་ནམ་ཡན་ཡང་མགགས་པར་
ཡང་ཡ་དང་།འཛན་གར་ཏག་ཏག་ཡང་བ།ཕ་མ་སགས་ཀས་
མདན་ནས་ཁས་བངས་པ་ད་བསབ་ཐབ་རའ་ཆད་ད་ཆས་ཐ་མ་
ཡན་ནའང་ཉན་མ་ར་རའ་སབ་ཚན་ལ་དག་དག་ཡང་ས།ཞགས་
པ་ཡར་ལངས་པ་ནས་མཚན་མ་མར་མ་ཉལ་བར་ག་ར་ཡན་ནའང་
ཅག་ཤས་ཡད་པ་བ་དགས་པ་རད།ད་ལར་བད་ཐབ་ན་ཕ་མ་ཡང་
དབ་སར་བཏང་ཡད་པ་མ་རད་ལ།ས་ས་ཡང་མག་སར་གཏང་ག་
ཡད་པ་མ་རད། སབ་ཕག་ཚས་ད་ལར་བད་ཐབ་པའ་ཐབས་
ཤས་འགའ་ར་ཞས་ན། སར་བཏང་སབ་ཕག་ཚ་ལ་སབ་སང་ལ་
སགས་པ་སབ་དས་བམས་བརའ་ཐག་ནས་སབ་དགས་པ་ད་ཧ་
ཅང་གལ་ཆན་པ་ཡན།ཡན་ན་ཡང་སབ་ཕག་འགའ་རས།དག་
རན་གས་བམས་བརའ་ཐག་ནས་བཀའ་སབ་དང་སབ་ཚན་
བསབ་གནང་དས་ཉན་ག་མ་འདག་བསམ་ག་འདགབས་ཙང་ད་
འད་ལ་ཐབས་ཤས་ཅ་ཡད་ཟར་ན།ག་དས་ཡན་ནའང་བམས་
བརའ་ཐག་ནས་བསབས་པ་ཡན་དས།རན་ལགས་ཀས་རག་པ་
ན་གཞས་གནང་ག་མ་རད་བསམ་ནས་ཉན་ག་མ་རད། ངས་
མཐང་སང་ལ་ད་ཚ་ལ་བསབ་བ་ག་ཚད་གནང་ནའང་ཕན་ག་མ་
རད། ད་ད་ཚ་ལ་ཐབས་ལམ་གཅག་མ་གཏགས་ལག་ཡད་པ་མ་
རད།ཐབས་ལམ་གཅག་པ་ད་ཞད་སང་དང་འབལ་བའ་ཐག་ནས་
བསབ་ར་ད་རད་བསམ་ག་ཡད།དཔར་ན་སན་མ་ང་ཚའ་འཛན་
ག་ལ་དག་རན་ཞག་ཡད།དག་རན་ད་ན་སམས་པ་བཟང་པ་དང་
ཁང་ཁ་ལང་ཡ་མད་པ་ཞག་རད།ཉན་ཞག་སབ་ཕག་ཚས་འཛན་
ངས་ཇ་ལར་བས་ན་སབ་ག་ཡར་རས་གཏང་ཐབ།
བརད་གཞ་བརད་པ་དང་འབལ་བའ་ལག་རམ། འཛན་ག་བརད་པ། ཕ་ཁང་གགས་པ་ཕགས་གང་།
བམས་བརའ་འད་སང་། 2015
53
ཁང་ནང་ཡར་མཆངས་མར་མཆངས་བས་ནས་རད་མ་བརས་
སང་། སབས་ཅག་ག་བར་ད་རན་ལགས་ཕབས་ནས་ཞབས་
ཀག་སང་ད་བཞགས་ཏ། སབ་ཕག་ཚར་མར་བཞགས་ཞས་
གསངས་སང།ཡན་ནའང་ད་དང་སབ་ཕག་འགའ་ཤས་ཀས་ཉན་
མ་སང་བར་དག་རན་གས་ཁང་ཁའ་རམ་འགར་ཐག་ནས་མར་
སད་ཀ་མན་ནམ།ཞས་སད་ཆ་ཤགས་ཆན་པའ་ངང་ནས་ལབ་
དས་སབ་ཕག་ཚང་མས་ཨ་མཆག་ཀང་ངར་བས་ཏ་མར་བསད་
སང།ད་ནས་སབ་ཚན་དའ་སབས་སབ་ཕག་ཚང་མས་ད་སང་
བས་ནས་ཉན་སང་།མ་ཟད་དའ་སང་ཉན་ནས་རན་ལགས་ཕབས་
ཡང་དས།ཚང་མ་ཀང་ངར་ཆགས་འག་ཡ་འདགབས་ཙང་ནམ་
རན་ཁ་ལ་མ་ཉན་པའ་སབ་ཕག་ཚར་མཚམས་མཚམས་ལ་ད་
ལར་བས་ན་ཕན་པ་འདག་བསམ་ག་ཡད།ད་ཡང་སབ་ཕག་ཚར་
སབ་ཚན་ད་དང་ད་སབ་སང་ཡག་པ་སད་པའ་ཐབས་ཤས་ཤག་
ཡན་པ་ང་རང་གས་དངས་མཐང་བང་། སར་བཏང་སབ་ཕག་
ཚར་སབ་སང་སད་སངས་མ་འད་བ་མང་པ་ཡད་པ་རད།དཔར་
ན། ཁ་ཤས་ལ་དག་པའ་ཐག་ནས་སད་སངས།ཁ་ཤས་ལ་ཁད་
ཡག་པ་འདག་ཅས་བསད་པ་བས་ནས་སད་སངས།ཡང་ཁ་ཤས་
ཁད་ཀས་ཤས་མ་འདགཁད་ཀས་ཡང་ས་མ་རད་ཅས་དམའ་
འབབས་ལ་བར་བས་ནས་སབ་སང་སད་སངས་སགས་མ་འད་བ་
མང་པ་ཡད་པ་རད་ཅས་དག་རན་ཞག་གས་གསངས་སང་།ད་
དངས་གནས་འད་བ་ཞ་དག་རད་འདགགང་ལར་ང་རང་ཚ་སབ་
ཕག་ཚས་སབ་སང་ལ་ཧར་བརན་ཆན་པ་བས་ས་སངས་སངས་
པའ་ཐ་མ་ག་ར་ཡན་ན་ཅག་འཁར་ཡ་ཡད་པ་ཞག་བད་དགས་པ་
རད།ད་ལར་བས་ན་རང་ལ་ཕན་ཐགས་ཧ་ཅང་ཆན་པ་ཡད་པར་
མ་ཟད།སབ་ག་ལའང་ཕན་ཐགས་ཆན་པ་ཡད་པ་རད།དང་པར་
ས་ས་ཡག་པ་བཟ་དགས་པ་རད།ས་ས་ཡག་པ་ཆགས་སང་ན་
སབ་ག་རང་བཞན་གས་ཡར་རས་འག་ཡ་རད།ས་ས་ཡག་པ་
མད་ན་ས་སས་ངས་ནས་སབ་ག་ད་གང་འད་ཞག་ཡར་རས་
གཏང་ཐབ་ར་རད། ད་ན་ནམ་མཁའ་མ་ཏག་ག་སན་ཟ་རད་
བསམ་ག་ཡད། ད་སབ་གའ་ཁར་ཡག་ག་སར་ལ་འགའ་ར་ཞས་
ན།དཔར་ན།ང་ཚའ་སབ་ཕག་ཆང་ཆང་ཚས་རན་པ་བཟས་ཚར་
རས་གད་སགས་གང་སར་གཡག་འཇག་པར་མ་ཟད།ད་དང་ད་
ལ་དགས་སང་ཙམ་ཡང་བད་ཀ་མ་འདག ད་ལ་བརན་ནས་ང་
ཚའ་བར་བའ་སབ་ག་ད་སང་ར་མ་ཡད་ནའང་། མ་གཙང་བ་ཞ་
དག་མཐང་ག་འདགབས་ཙང་ད་སང་ར་མ་ཡང་བ་ལ་ཐབས་ཤས་
ག་ར་ཡད་རད་ཟར་ན། ཐབས་ཤས་ས་ཚགས་ཀ་ས་ནས་སབ་
ཕག་ཚར་དའ་སར་རང་ནས་སབ་སང་སད་དགས་ཀ་འདགཡང་
མ་ཉན་མཁན་ཡང་ག་རད།ད་ཚ་ན་ཡང་སབས་སབས་ས་ཐབས་
ཤས་འད་མན་གཏང་ཡ་རད།སར་བཏང་ང་ཚ་ཚང་མ་ག་པ་ཡན་
པས།ཀན་སད་དང་ཀན་སང་བཟང་པ་འཁར་ར་ན་ང་ཚའ་ལས་
འགན་ཞག་ཡན་པར་མ་ཟད།ས་སའ་བ་མ་དང་།མཁན་པ་སབ་
དག་སགས་མཇལ་དས་གས་ཞབས་དང་ར་བཀར་ཞ་དགས་པ་ན་
སབ་ཕག་ཚང་མས་མཁན་དགས་པ་ཞག་ཡན། བས་ཙང་ད་
འདའ་ཀན་སད་དང་ཀན་སང་བཟང་པ་ཞག་འཁར་ནས་སབ་སང་
དང་སབ་གའ་ཁམས་སགས་ཡག་པ་འཁར་བ་ཡན་ན་སབ་ག་
འདའ་སབ་ཕག་ཡར་རས་འག་ཡ་རད་བསམ་ག་འདག གལ་
སད་ང་ཚའ་སབ་གའ་སབ་ཕག་ཚ་ཡར་རས་ཕན་པ་ཡན་ན།ང་
ཚའ་སབ་ག་ད་རང་བཞན་གས་ཡར་རས་སང་ཚར་བ་རད།གང་
ཡན་ཟར་ན། སབ་ག་ཡར་རས་འག་མ་འག་ཟར་བ་ད་གཙ་བ་
སབ་ཕག་ཚར་རག་ལས་པ་རད། ད་ན་ངས་ཉན་མ་མང་པར་
བསམ་བ་བཏང་བའ་བསམ་ཚལ་ཡན།
54
ས་གའ་ས་རལ་ཕ་མ།
ག་པ་བད་དགས་པའ་ར་མཚན་གང་ཡན་ནམ།
བརད་གཞ་བཅ་པ་དང་འབལ་བའ་ལག་རམ། འཛན་ག་བརད་པ། ལ་པ་གགས་པ་ཚ་བརན།
ང་ཚ་བད་པ་ཚ་ལ་མཚན་ན་ག་པ་བད་ར་ད་སར་བཏང་
ག་ལས་ཀ་ཞག་རད་ལ།ཡང་ཧ་ལས་པའ་ར་ཆན་པ་ཞག་ཀང་
རད།ཡན་ན་ཡང་ང་ལ་མཚན་ན་ག་པ་བད་དགས་པའ་ར་མཚན་
ན།ང་ཆང་ཆང་སབས་ངའ་ཕ་མ་སགས་ཉ་འབལ་མང་པ་ཞག་ལ་
ཕར་བལས་ཡང་དས་ག་དས་ཡན་ན་ཡང་དཀའ་ངལ་རང་རང་
ཡད་བསད་པ་འད་ཞགག་ར་བས་པ་ཡན་ན་ཡང་དཀའ་ངལ་རང་
རང་ཡན་བསད་པ་འད་ཞག་མཐང་སང་།ད་ག་ར་ཡན་ན་ཞས་
བསམ་བ་བཏང་དས་༸གང་ས་མཆག་གས་ནམ་རན་གསངས་པ་
ནང་བཞན་ས་སའ་སམས་ནང་འད་མ་འད་དན་ར་མང་དགས་པའ་
དབང་གས་ཡན་པ་གསལ་པ་རད་བསམ་པ་བང་།མང་པ་ཞག་ག་
སམས་ལ་དཀའ་ངལ་ཧ་ལས་པ་མང་པ་བང་བསད་པ་ད་ཚ་གཙ་
བ་སམས་བསར་བཅས་གཏང་མ་ཐབ་པའ་དབང་གས་བང་བ་
ཡན་པ་ཧ་ཅང་མངན་གསལ་རད། ཡན་ནའང་སམས་བསར་
བཅས་གཏང་ཐབ་མཁན་དཀན་པ་རད། དར་བརན་སམས་ལ་
དཀའ་ངལ་ཡད་མཁན་མང་པ་ཡན་པ་རད་བསམས་པ་བང་།ང་
ལ་མཚན་ན་ག་སབས་སམ་ཐབས་ལམ་ཡག་ཤས་ད། རབ་ཏ་
བང་ནས་དག་ཚལ་སགས་ཀ་སམ་པ་རམ་པར་དག་པ་ཞག་
བངས་ཏ།དའ་སར་ལ་སབ་སང་བད་ར་ད་རད།ད་ལར་བད་ཐབ་
ན་སམས་འདལ་བའམ་རན་ད་ས་ས་ལ་མ་རབས་བད་མཁན་ག་
ཉན་མངས་དག་གསམ་ལ་ཁ་གཏད་གཅག་ཐབ་པའ་ར་བ་ཡད་པ་
རད།ར་མཚན་གང་ཡན་ཞས་ན།རབ་ཏ་བང་ས་ག་པ་བས་ན་
ནང་ཆས་ལ་དམགས་བསལ་སབ་སང་མང་པ་བ་ར་རག་ག་རད།
ནང་ཆས་ལ་སབ་སང་མང་པ་བས་ན་རང་བཞན་ངང་སམས་
འདལ་ཐབས་སམ་ཡ་རབས་བད་ཕགས་ཀ་སར་མང་པ་ཤས་
ཡང་བས་ཡན།མདར་ན།ངས་དམགས་ཡལ་དང་ཁ་ཕགས་ད་
འད་ཞག་འཛན་དགས་པའ་ར་མཚན་ན།ང་རང་ཆང་དས་ནས་ས་
སའ་ནང་མ་དང་ཡལ་མ་སགས་ཀས་དཀའ་སག་མང་པ་མངས་
པ་མཐང་བས་ང་རང་ལ་བཅར་སབས་སབས་ང་རང་ག་བསམ་བ་
མང་པ་བཏང་ནས་ཐ་མ་དར་ང་རང་རབ་བང་ཞག་བད་ཐབ་ན་ས་
སའ་ནང་མ་དང་ཡལ་མ་སགས་ཀ་བསམ་བ་བསར་བཅས་ར་
གཏང་ཐབ་པའ་ར་བ་བས་ནས་ག་པ་བས་པ་ཡན།ད་དང་ཡན་ན་
ཡང་ར་བ་ད་མཚམས་བཞག་མད།མ་འངས་པ་ཡན་ན་ཡང་ད་ལ་
འགར་བ་གཏན་ནས་མད་བསམ་ག་ཡད།མ་སམས་ཅན་ཐམས་
ཅད་ལ་ཕན་ཐགས་པ་ཞག་མ་བང་ན་ཡང་།རང་ག་ནང་མ་སགས་
ལ་བསབ་བ་སབ་སན་བ་ཐབ་མཁན་ཞག་ཡང་རའ་ར་བ་ཡད།
ཁང་ཚས་དའ་སར་ལ་ད་བ་ར་བཏང་ཡང་དས་ནང་ཆས་ཀ་ཐག་
ནས་ལན་ཏག་ཏག་སན་ཐབ་མཁན་ཞག་བ་རའ་ར་བ་ཡད།
བམས་བརའ་འད་སང་། 2015
55
འབང་ལ་ཉ་བའ་དས་འཁར་དབང་
ཆན་ལ་ཁ་ཕགས་པའ་
མང་ཚར།
ཕ་ལ་༢༠༡༦།༡།༡༥ཉན་གནས་མཆག་རར་གདན་ད་
ས་ནར་༸གང་ས་༧སབས་མགན་ཆན་པ་མཆག་གས་དཔལ་དས་
ཀ་འཁར་ལའ་དབང་ཆན་སལ་གནང་མཛད་ཀན་ཡད་པ་གཏན་
འཁལ་བས་ང་ཚ་ནང་པ་ཚ་དང་ནང་པ་སངས་རས་པའ་ཆས་ལ་
དད་པ་དང་ཡད་ཆས་ཡད་མཁན་ཚ་ཧ་ཅང་དགའ་བ་བང་ཡད་པ་
རད་དན་ག་འདག གང་ཡན་ཟར་ན།ང་ཚ་ནང་པ་ཚའ་བཤད་
རན་ལ་དས་འཁར་དབང་ཆན་ཟར་བ་འད་ར་ཆན་པ་དང་ཡང་ནས་
ཡང་ད་འཐབ་རའ་ག་སབས་ཧ་ཅང་དཀན་པ་ཞག་ཡན་པ་མང་
པས་གསང་བཞན་པ་ལར་རད།ད་ནང་བཞན་ང་རང་ཚ་ཡང་ངས་
པར་ད་འག་དགས་པ་རད་བསམ་ག་འདག གང་ཡན་ཟར་ན།
གཅག མ་འངས་པར་དས་འཁར་དབང་ཆན་ཟར་བ་འད་༸གང་
ས་མཆག་ལས་འཐབ་ར་ཁག་པ་དང་ཉང་ཉང་རད།གཉས།གལ་
སད་གཞན་ཞག་ལས་ཐབ་ནའང་གང་ཟག་བསད་ནམས་ཅན་ཞག་
མན་ན་གང་ས་མཆག་ནང་བཞན་འགལ་བཤད་གསལ་པ་ཡག་པ་
གནང་ཐབ་མཁན་ཞག་ལས་ཐབ་ར་ཧ་ཅང་ཁག་པ་རད་དན་ག་
འདག ར་མཚན་དའ་ཕར་ང་རང་ཚ་ངས་པར་ད་འག་དགས་པ་
རད་ཞས་ཀ་ཡད།གང་ལར་ང་རང་ལ་མཚན་ན་སབས་ད་དས་
༸གང་ས་མཆག་གས་ང་ཚར་མ་ཚའ་ནང་ལ་འཁར་ར་ཡད་པའ་
བཀའ་སབ་མང་པ་ཞག་གནང་ར་ཡན་པ་གཏན་འཁལ་རད།ད་
ཕན་ཐགས་ཤས་དང་སད་ཤས་ཅག་རད། ཕ་རལ་བ་ཚས་ད་
འདའ་བསབ་བ་ར་ར་རག་པའ་ཆད་ད་འག་སང་མང་པ་གཏང་ག་
ཡད་པ་རད།ཡན་ནའང་ང་ཚས་འག་སང་ད་འད་ཆན་པ་གཏང་མ་
དགས་པར་སབས་བད་བའ་ངང་ཞ་ཡ་རག་དས་ངས་པར་ཞ་ཐབ་
པ་བད་ར་གལ་ཆན་པ་རད། གལ་སད་འག་མ་ཐབ་ན་ཕམ་པ་
རད།ད་འད་ཡན་ཙང་ང་ཚ་ཚང་མ་དས་དར་འག་ཐབ་པ་བ་ར་
ཙམ་མ་ཟད་དབང་དང་གསང་ཆས་སགས་ཞས་ཏ་ས་སའ་མ་
ཚའ་ནང་བད་སད་ཐབ་རའ་ཡ་རབས་བཟང་པའ་སད་ལམ་གཅག་
རག་ཐབ་པ་བ་རའ་ར་འདན་དང་སན་ལམ་ར་ཆར་གནང་རགས་
ཞ་ར་དང་། ད་ལར་ཡང་བ་ལ་གགས་དང་བར་ཆད་ཀ་རན་
སགས་གང་ཡང་མ་ཡང་བ་དང་།མཐན་རན་ཕན་སམ་ཚགས་པ་
ཡང་བའ་ཐགས་སན་སབས་འཇག་གམ་སན་ལམ་ཡང་ཡང་
གནང་ར་བཀའ་དན་ཆ།
དཀན་པའ་ནང་ནས་དཀན་ཤས།།
དས་ཀ་འཁར་ལའ་དབང་ཆན།།
ཡང་བསར་ཐངས་གཅག་འཐབ་པར།།
བར་ཆད་མད་པའ་སན་ལམ།།
བརད་གཞ་གསམ་པ་དང་འབལ་བའ་ལག་རམ། འཛན་ག་བརད་པ། མངའ་རས་བསན་འཛན་ཉ་མ།
56
ས་གའ་ས་རལ་ཕ་མ།
ར་མ་སང་བ་དང་། ཡག་གཟགས་སང་བ་ལ་འབལ་བ་
གང་འད་ཡད་དམ།
ཡག་གཟགས་ཡག་པ་ཡང་བ་ལ་ར་མ་སང་བ་དང་
འབལ་བ་ཡད་དམ་ཞ་ན།ང་རང་ག་ཉམས་མང་ག་ས་ནས་བསམ་
བ་བཏང་ན་ད་གཉས་ལ་འབལ་བ་ཧ་ཅང་ཆན་པ་འདག སར་
སངས་སབ་སང་གང་ཡན་ཡང་ས་སས་ད་སང་ཡག་པ་བ་ར་གལ་
ཆན་པ་རད།ཡན་ནའང་དག་རན་གས་ཐབས་ལམ་འད་མན་ལ་
ཐགས་བསམ་བཞས་ར་ཡང་ད་དང་འད་བ་གལ་ཆན་པ་ཞ་དག་
འདགད་གཉས་བར་ཆ་ལ་བཅ་ལ་བཅ་ལ་བ་རད།ས་སའ་ཤག་
ཚང་ག་དག་རན་གས་ད་སང་ཡག་པ་མ་གནང་ན་ང་ཚ་དག་ཕག་
ཚས་ས་སས་རང་སབས་ཀས་ཧ་ཅང་ཡག་པ་སངས་ནའང་རམ་
གཡང་དང་ལད་གཡང་ཤར་ནས་བར་ཆ་ལ་བཅ་ལས་ཡང་མ་
ཐབ་པ་གསལ་པ་རད། ཤག་ག་དག་རན་གས་ག་ཚད་ཤགས་
རབ་གནང་ནའང་ང་རང་ཚས་ད་སང་མ་བས་ན་བར་ཆ་ལ་བཅ་
ལས་ཡང་ཐབ་ཀ་མད་པ་གསལ་པ་རད།ར་མཚན་དའ་ཕར་ན་
ནས་པ་གཉས་ཅག་བས་ན་ཡག་པ་ཡང་ར་ཡན་ཡན་པ་རད།ང་
རང་ལ་མཚན་ན་དང་པ་ཡག་གཟགས་སང་དས།སང་མ་འདད་
པ་དང་།ད་སངས་ནས་ཡག་པ་མ་བང་དས།དཀའ་ལས་ཁག་
པའ་བསམ་བ་མང་པ་འཁར་བང་།ཡན་ནའང་དག་རན་བཀའ་
དན་ཅན་གས་ཐབས་ཤས་བཏང་ནས་གང་སང་ནམ་ཡན་ལ་ར་མ་
སང་ཡ་སད་སང་། ར་མ་སངས་ན་ཕན་ཐགས་མང་པ་ཡད་པ་
དང་།ལག་པར་ར་མ་འབ་དས་གང་འད་ཞག་འབ་ར་ཡན་ན་དའ་
སར་ད་དང་པ་ས་སའ་བསམ་བའ་ནང་ལ་འ་འད་འད་ཞག་འབ་
དགས་ཀ་འདག་ཅས་ག་འགག་ཡག་པ་བས་ཏ་གཞ་ནས་འབ་
འག་རམ་དགས་པ་རད་གསངས་སང་།ད་དངས་གནས་ཐབས་
ཤས་ཤག་རད་འདགད་ནས་ར་མ་འབ་སངས་མང་པ་བསབས་
སང་།ར་མ་གང་འད་ཞག་འབ་ར་ཡན་ནའང་ར་མ་ས་ས་ལ་ས་ག་
འག་སངས་མ་འད་བ་མང་པ་ཡད་པ་དང་།ར་མ་འབ་སབས་ས་
ག་འཛན་སངས། ལག་པར་ས་ག་བརན་པར་འཛན་དགས་ས་
དང་།ཡང་བར་འཛན་དགས་ས།དམ་པར་འཛན་དགས་ས།ལད་
པར་འཛན་དགས་ས་ས་སར་ཕས་ནས་མང་པ་བསབས་སང་།ད་
ལ་ང་རང་དགའ་བ་ཡད་པས་ག་ཚད་སངས་ནའང་དས་ཚད་གང་
འད་བས་ནས་འག་བཞན་ཡད་པ་ཧ་ཁ་རང་ག་ཡ་མ་འདགགང་
སང་མ་ཡན་སབས་ཉན་ལར་ཡག་གཟགས་ཀང་སང་དགས་པ་
རད། ལ་ཤས་སན་ཉན་ཅག་རན་གས་ང་ལ་ད་ཡག་གཟགས་
ཡག་པ་ཆགས་འདག ར་མ་མ་སང་ན་འགག་ག་རད་ཅས་
གསངས་སང་།ང་ཧང་སང་བ་འད་ཞག་བང་།རན་ལ་ད་གཉས་
འབལ་བ་ག་འད་ཡད་པ་རད་ཅས་དས་པ་ཡན།རན་གས་ང་ལ་ད་
གཉས་ལ་འབལ་བ་ག་འད་འདག་ཁད་རང་ཡར་རས་ཡང་སངས་
ལ་ལས་ཞས་གསངས་སང་།ད་ནས་ཅང་ཙམ་བཞགས་ནས་ཡག་
བརད་གཞ་ཉ་ཤ་ར་བཞ་པ་དང་འབལ་བའ་ལག་རམ། འཛན་ག་བརད་པ། སག་པ་བང་ཆབ་རལ་མཚན།
72
བམས་བརའ་འད་སང་། 2015
གཟགས་ཡག་པ་ཡང་བ་ལ་གཙ་བ་ལག་པ་བརན་པ་ཡང་དགས་
པ་རད། ལག་པ་བརན་པ་ར་མ་སངས་ནས་ཀང་ཡང་ག་རད་
གཅག་པ་རད། མ་ཟད་ར་མ་འབ་སབས་ལག་པས་དམ་པར་
འཛན་དགས་པ་དང་། ལད་པར་འཛན་དགས་པ། བརན་པར་
འཛན་དགས་པ་དང་།ཡང་བར་འཛན་དགས་ས་མ་འད་བ་ས་
སར་ཡད་པ་ནང་བཞན་ཡག་གཟགས་ལའང་གཅག་པ་རད།ཡག་
གཟགས་ཀང་ར་མ་ཞག་རད་ཅས་གསངས་སང་།ད་ནས་བཟང་
ངས་ཀང་ཡག་གཟགས་ཡག་པ་མ་ཡང་སབས་མ་དཔ་ལ་ཡག་པ་
བལས་ནས་མ་དཔ་དའ་ར་མའ་འག་སངས་ག་འད་སང་ཡད་མད་
ལ་བསམ་བ་ཡག་པ་བཏང་ས་རས་ནས་བས་པ་ཡན།ད་དངས་
གནས་དང་གནས་ཧ་ཅང་ཕན་པ་འདག ང་ལ་མཚན་ན་ར་མ་
སངས་པ་དས་ཡག་གཟགས་ཅང་ཡག་པ་ཡང་བ་ལ་ཧ་ཅང་ཕན་
ཐགས་ཆན་པ་བང་།ད་འད་ཡན་དས་ངས་ང་རང་ག་ཉམས་མང་
སང་ནས་ཡང་བསར་ཞ་རར། དག་ཕག་ཆང་ཆང་ཚར་ཡག་
གཟགས་སང་འདད་མད་སབས་སམ་ཡང་ན་ཡག་གཟགས་ཡག་
པ་མ་ཡང་སབས་ར་མ་སང་ད་བཅག་ནས་ད་ནས་རམ་གས་
ཡག་གཟགས་ཀ་ཕགས་ལ་ཁ་འཁད་ཐབས་བ་ར་གལ་ཆན་པ་
འདག་བསམ་ག་ཡད།ང་དང་ངའ་རགས་པ་ཚར་ད་འད་བས་
ནས་ཕན་ཐགས་ཆན་པ་བང་།རམ་པ་ཚ་ལའང་ཕན་ཐགས་ཆན་
པ་ཡང་རའ་ར་བ་ཡད།བཀའ་དན་ཆ།
ས་གའ་ས་རལ་ཕ་མ།
ང་ན་ཚ་བའ་ཡལ་ད་ཡད་པའ་ཤང་ཞག་ཡན།ངའ་མང་ལ་བ་ཏ་ཟར་ག་ཡད།ཡང་ན།ན་རལ་ཡ་དང་།དབན་སད་ད་
coconutབཅས་ཟར་ག་ཡད།ང་ལ་ཤང་གཞན་དང་འད་བའ་མ་ཏག་མཛས་པ་ཡང་མད་ལ་ལ་མ་མང་པ་ཡང་མད།ངའ་གཟགས་
པ་ན་གད་ཁག་ཆང་ལ་མག་ཕ་བ་ཞག་ཡན།ཡན་ན་ཡང་ངས་མ་ཚ་ཁ་སམ་དས་ཆ་དང་།གད་ཁག་ལགས་དས་ཟས་སད་ཀ་ཡད་པར་
མ་ཟད།ཤག་དང་ལམ་ལ་སགས་པ་གཙང་མ་བཟ་བར་ཕགས་མ་དང་།ཉལ་དས་གདན།ཁ་ལག་བཟ་དས་སམ་སགས་སད་ཀ་ཡད།
ད་འད་ཡན་དས་ང་ལ་བད་སད་ཡད་སངས་ཞས་པ་ཡན་ན།དངས་གནས་བས་ན་ང་ནང་བཞན་ས་གང་ཡད་པ་མ་རད།བས་ཙང་ཤང་
གཞན་པ་ཁད་རང་ཚ་དང་མ་འད་བར་མ་མང་པ་ཞག་གས་ང་ལ་དགའ་བ་བད་ལ།སང་སབ་ཡང་བད།གང་ལར་ང་ལ་ཡག་པ་ཞ་དག་
བད་ཀ་རད།ཡན་ནའང་དན་དག་ཡང་སང་ཁ་རང་ཚའ་ཆད་ད་རད་མ་གཏགས་ང་ལ་སང་ཉ་ནས་མ་རད།ད་ཡང་མཁན་དགས་པ་ཞག་
རད།ཡང་མ་ཁ་ཤས་ཀ་ང་ལ་ཁག་སང་།ཡང་ན་སང་པ་མད་པ་ཞས་ལབ་ཀ་འདགཡན་ནའང་ང་བད་སད་གཏང་རན་དས་ཁ་རང་ཚ་
སད་ཐག་ཆད་འག་ཡ་འདགད་ཡང་དགད་མ་ཤར་དགས་པ་ཞག་ཀང་རད།ཧཧ།གང་ལར་ང་ཤང་བ་ཏ་ཡན་ན།།
ང་ཤང་བ་ཏ་ཡན།
བརད་གཞ་ཉ་ཤ་ར་ལ་པ་དང་འབལ་བའ་བསམ་ཚལ། འཛན་ག་བརད་པ། ལ་པ་གགས་པ་ཉ་མ།
བམས་བརའ་འད་སང་། 2015
59
ད་རང་ངས་རམ་ཡག་པ་ཞག་འབ་དགས་བསམས་
བང་། ད་སན་ཡར་རགས་སད་ལ་ཡང་དས་ག་འགག་ཚང་མ་
གཟབ་གཟབ་བས་ནས་ཡང་བ་ཡན།ཡན་ན་ཡང་ད་ལ་རགས་
ཤག་ལག་ཏ་བཞག་དས་ཁ་མཚར་པ་འད་ཞག་ཆགས་སང་།ད་
འབ་རན་དས་གང་ཡང་འབ་ར་མད་པ་འད་ཞག་རད།ཅག་བས་ན་
ད་ལ་ང་ཤས་བའ་ཕ་རལ་ལ་སབས་ཚར་བ་ཡན་ས་རད།ས་རད་
ཡན། ངས་ད་རང་རམ་གཞ་བརད་པ་ག་ཚང་དང་སབ་ག་ཡར་
རས་ཡང་བ་ལ་ང་རང་ཚའ་ངས་ནས་ག་ར་བ་དགས་མན་ག་སར་
གང་ཤས་ཤག་འབ་ར་ཡན། འ ་དའ་སར་སང་བསས་ཁ་ཤས་
ཞག་ཞས་ན་བསམས་བང་།ང་རང་གས་ནམ་ཡན་ཡང་ང་རང་ག་
མ་གཞན་ཞག་ཡར་རས་གཏང་བ་ལ་དང་པ་ང་རང་ཡར་རས་
ཡག་པ་འག་དགས་པ་རད་བསམ་ག་ཡད།ང་རང་ལ་ཡར་རས་
མད་ན་ངས་གཞན་པ་ཞག་གང་འད་བས་ནས་ཡར་རས་གཏང་
དགས་པ་རད།ག་སབས་ཡད་པ་མ་རད།ད་འད་ཡན་ཙང་།དང་
པ་ས་ས་ཡར་རས་གཏང་དགས་པ་གལ་ཆན་པ་རད་བསམ་ག་
ཡད།དས་ན་ང་རང་ཚ་ས་ཡན་ནའང་ས་ས་ཡག་པ་ཡང་སའ་ག་
སབས་གང་ན་འདག་ཅས་ས་ས་ཡར་རས་འག་སའ་ག་སབས་ད་
འཚལ་དགས་པ་རད།ས་ས་ཡར་རས་འག་བའ་ག་སབས་ད་
ག་ཚང་ཡར་རས་འག་བའ་ག་སབས་རད།བས་ཙང་ག་སབས་ད་
གང་ན་ཡད་བཙལ་ནས་མ་ཤར་བ་བད་ར་ཧ་ཅང་གལ་ཆན་པ་
རད།སར་བཏང་ག་ཚང་ཞག་ག་ཁམས་སག་ལམ་སར་ཞས་ན་ཞ་
ཚར་ཡ་ཡད་པ་མ་རད།འན་ཀང་ང་རང་ངས་ནས་གལ་ཆན་ད་
མཐང་བ་འགའ་ར་ཞས་ན།ས་ས་སབ་ཕག་ཅག་ཡན་པའ་ཆ་ནས་
སབ་གའ་སག་ལམ་ཀན་སད་ཡག་པ་འཁར་དགས་པ་དང་།ས་
ས་ག་ཚང་འདའ་ག་པ་ཞག་ཡན་པའ་ཆ་ནས་ག་ཚང་ག་འགག་
ལམ་ཡག་པ་འཁར་དགས་པ་གལ་ཆན་པ་རད།ད་ཡང་ཚགས་
ཆས་ཡག་པ་འགམ།ནམ་ཡན་ནའང་གཟན་ཤམ་སགས་ན་བཟའ་
རམས་ཡག་པ་བཞས།རམ་འགར་དགའ་འཛམ་ག་རམ་པ་བསན་
ཏ་མ་སས་མཐང་ནའང་སད་ལམ་ཡག་པ་འདག་བསམས་ནས་
རས་ས་ཡ་རང་བ་དགས་པ་ཞག་བད་དགས་པ་རད།ད་ནས་ག་
ཚང་ག་དག་བསས་ལག་དང་མཁན་རན་པ་ཆ་སགས་ཀས་གང་
གསངས་ན་ད་ལར་ད་ང་ཚས་ལག་ལན་བསར་གང་ཐབ་ཐབ་བལ་
ར་རད།ད་ལ་ཕར་ཡར་ཡར་རད་མར་མར་རད་ཅས་ཅག་ལབ་
བསད་པ་ཡན་ནའང་ཕན་ཐགས་ན་ཡད་པ་མ་རད།ད་ལས་གང་
ཐབ་ཐབ་ཀས་ལག་ལན་བད་ཐབ་ན་ཡག་པ་ཡད་པ་རད།ཅག་
ལབ་བསད་པ་ཡན་ནའང་གང་རག་ས་ག་ཚང་རད།ཧ་ཅང་མ་དང་
ངས་འད་ལར་བས་ནས་ག་ཚང་དང་སབ་ག་ཡར་རས་
གཏང་ག་ཡན།
བརད་གཞ་བརད་པ་དང་འབལ་བའ་ལག་རམ། འཛན་ག་བརད་པ། སག་པ་གགས་པ་མགན་པ།
ས་གའ་ས་རལ་ཕ་མ།
བ་ར་བས་ན་མ་གཏགས་ཁང་ཚས་གསངས་པ་ནང་བཞན་བས་ན་
ཡག་ག་རད།ཧ་ཅང་མ་དང་བ་ཆན་པ་ར་བས་ན་གནས་ཚལ་ཁ་
ཁ་རད།ད་ལའང་ད་བསན་ག་ལས་ཀ་ར་བད་དགས་པ་རད།ད་
ནས་སབ་སང་བད་ཕགས་སར་རད། ད་ཡང་ས་ས་ས་ས་ལ་
སབས་ས་བབས་པ་ར་ར་ཡད་པ་རད།ད་དག་དག་བས་ནས་ད་
ལ་འཐས་ཤར་མད་པ་ར་བས་ན་འགག་འག་ཡ་རད།ཡན་ནའང་
དང་སང་ཡང་དས་སབས་དང་བསན་ནས་ག་ཚང་དང་སབ་ག་
གཞན་པ་ཚས་ག་འད་བད་ཀ་འདག་བལ་དགས་པའང་ཧ་ཅང་
གལ་ཆན་རད་འདགམདར་ན་ས་ས་ས་ས་ལ་ཞབས་འདན་མ་ཞ་
བའམ་ཡང་ན་མ་ས་ཡན་ཡང་ས་ས་ལ་ཡག་པ་མ་འདག་ཅས་མ་
ལབ་ཡ་ཞག་དང་།ས་སས་བད་དགས་པའ་སབ་སང་སར་འཐས་
ཤར་མ་འག་བ་ར་གནང་རགས་གནངས་དང་།ག་ཚང་དང་སབ་
ག་རང་བཞན་ངང་ཡར་རས་ལ་འག་ཡ་རད།ད་ན་ང་རང་ཚ་ས་
ཡན་ན་ཡང་བད་འས་པ་དང་།བ་དགས་པ།བད་ནས་པའ་ག་
ཚང་དང་སབ་ག་ཡར་རས་འག་བའ་ཐབས་ལམ་ཡག་ཤས་ད་རད་
དན་ག་ཡད།དག་རན་བཀའ་དན་ཅན་རམ་པ།བཀའ་དན་ཆ།
61
༸གང་ས་༧སབས་མགན་ཡད་བཞན་ནར་བ་མཆག།
བད་མ་ཡངས་ཀ་ར་བའ་བ་མ་ཡན།།
ཁད་ན་དགང་ལ་བཅ་དག་སན་པ་ནས།།
བད་མའ་དན་ད་ས་ངལ་གངས་མད་སན།།
༸གང་ས་༧སབས་མགན་ཡད་བཞན་ནར་བ་མཆག།
བམས་བར་ལན་པའ་བ་མ་དཀན་མཆག་ཡན།།
འཛམ་གང་མ་དམངས་དང་ཕར་མང་པ་ལ།།
བ་བ་བཟང་པའ་ལམ་སན་གནང་མཁན་ཡན།།
༸གང་ས་༧སབས་མགན་ཡད་བཞན་ནར་བ་མཆག།
ཁད་ན་སངས་རས་བསན་པའ་སག་ར་ཡན།།
དགང་གངས་བརད་ཅ་ཐམ་པར་ཕབས་ན་ཡང་།།
འཛམ་གང་མ་རགས་མང་པས་ར་ས་ཡན།།
༸གང་ས་མཆག་དགང་གངས་བརད་ཅར་ཕབས་པའ་
མང་ཚར།
འཛན་ག་བརད་པ། ལ་པ་བསད་ནམས་ར་ར། བརད་གཞ་དང་པ་དང་འབལ་བའ་བཅད་རམ།
77
ས་གའ་ས་རལ་ཕ་མ།
༸གང་ས་༧སབས་མགན་ཡད་བཞན་ནར་བ་མཆག།
འཛམ་གང་འད་ཡ་བ་མ་ཡག་ཤས་ཡན།།
ཆས་ལགས་ཚང་མས་གས་ཞབས་མཛད་ས་ཡན།།
འག་བ་ཡངས་ལ་བམས་བར་གནང་མཁན་ཡན།།
༸གང་ས་༧སབས་མགན་ཡད་བཞན་ནར་བ་མཆག།
བ་ཆང་ང་ཡ་སང་ག་བ་མ་ཡན།།
ཁད་ཀས་གནང་བའ་བཀའ་སབ་ཟབ་མ་ད།།
བ་ཆང་ང་ཡ་མ་ཚའ་ལམ་ཆན་ཡན།།
༸གང་ས་༧སབས་མགན་ཡད་བཞན་ནར་བ་མཆག།
ཁད་ཀ་གསང་ན་བདད་རའ་རན་དང་འད།།
བདད་རའ་རན་ད་ནམ་ཡང་མ་འཆད་པར།།
བ་ཆང་ང་ཡས་རག་ཏ་འཐང་བར་ཤག།
༸གང་ས་༧སབས་མགན་ཡད་བཞན་ནར་བ་མཆག།
ས་ཚ་ཁ་ལའ་བར་ད་བརན་པ་དང་།།
ས་མཛད་ཉ་ཟའ་འད་བཞན་རས་པའ་ཆད།།
བ་ཆང་ར་རས་སན་ལམ་ཡང་ཡང་འདབས།།
བམས་བརའ་འད་སང་། 2015
63
དང་པར་སབ་གར་འག་དས།།
ཀ་ཁ་ག་ང་སངས་ནས།།
འབ་བསར་རག་པའ་སབས་ས།།
ས་དག་མད་པའ་དཀའ་ངལ།།
གཉས་པ་ཡ་ག་བས་དས།།
ལག་པ་འདར་སག་རབ་ནས།།
ཀ་ག་ཀག་ག་ཆགས་དས།།
རག་པ་རག་པའ་དཀའ་ངལ།།
གསམ་པ་བ་འཛན་བད་དས།།
བ་ལ་ཡག་པར་མ་འག།།
ག་ལར་མང་པ་བཟང་དས།།
སར་སང་མད་པའ་དཀའ་ངལ།།
བཞ་པ་རད་པར་འག་དས།།
རགས་ལམ་ཡག་པ་མ་ཆགས།།
ཚ་དང་འཁར་གསམ་དཀལ་ལ།།
ང་ཚ་ཡང་བའ་དཀའ་ངལ།།
ལ་པ་འཛན་གར་ཞགས་ནས།།
ལ་གཅག་ལ་གཉས་འག་དས།།
གང་སར་འཁམ་སང་འདད་པ།།
དཀར་གས་ཚག་པའ་དཀའ་ངལ།།
ཡན་ཡང་སབ་སང་བད་དས།།
དཀའ་ངལ་སག་རས་རག་དགས།།
སབ་སང་མད་པའ་མ་ད།།
ཚ་གང་དཀའ་ངལ་རད་འདག།
དང་པར་སབ་སང་བད་སབས་དཀའ་ངལ་གང་བང་སར།
བརད་གཞ་བཅ་གཉས་པ་དང་འབལ་བའ་བཅད་རམ། འཛན་ག་བརད་པ། ལ་པ་གགས་པ་དན་གབ།
64
ས་གའ་ས་རལ་ཕ་མ།
ང་ག་པ་བད་དགས་པའ་ར་མཚན་སབས་བད་པ་ཞག་ཡན།
བརད་གཞ་བཅ་པ་དང་འབལ་བའ་ལག་རམ། འཛན་ག་བརད་པ། ཕ་ཁང་གགས་པ་བག་འག།
ཁད་རང་ག་པ་བད་དགས་པའ་ར་མཚན་གང་ཡན་ཞས་
ད་བ་དས་ཡང་དས་ལན་ཅག་འདབས་དགས་པ་རད།དང་པ་ང་
ག་པ་བད་ད་ཡང་དས་དམགས་ཡལ་གང་འད་ཞག་ཡན་གསལ་
པར་ཤས་མ་སང་།ངས་དན་ར་ཞག་ལ་ཕ་མ་གཉས་ཀས་ག་པ་
བད་ད་འག་དགས་པ་རད་ཡག་པ་ཡད་པ་རད་གསངས་སང་།ད་
དང་ཡག་པ་ཡད་ལགས་མང་པ་གསངས་སང་།བས་ཙང་ང་རང་
གས་ཀང་སད་པ་ཡད་ར་རད་བསམས་སང་།དགན་པ་འདར་
སབས་ནས་ཀ་ཁ་ནས་སབ་སང་མང་པ་ཞག་བས་ཏ་རམ་གས་
འཛན་ག་ཁ་དག་དཀར་དམར་སགས་ལ་ཞགས་ནས་ཡང་དས་
དངས་གནས་ཕན་ཡན་ཆན་པ་ཞག་ཡད་པ་གཞ་ནས་ཚར་བང་།
ད་ལ་བདག་གས་ལན་གཅག་ཐབ་པའ་རན་བཟང་པ་འད།བདག་
གས་སན་བསལ་པ་ད་མའ་རང་ལ་བསགས་པའ་དཀར་པའ་ལས་
རམས་ཀ་འབས་བ་རད།རན་འད་ལ་ཡང་ཡད་བརན་མ་རང་བའ་
སད་པའ་ཕན་ཚགས་ཀ་ཉས་དམགས་ཤས་པར་བ་ར་ན་ཧ་ཅང་
གལ་ཆན་པ་རད།ཡན་ནའང་ད་ལས་ས་བ་ཡང་ར་ཞག་གཏན་
ནས་མ་རད།ང་རང་ལ་ཆ་བཞག་ན་ག་པ་བད་ཐབ་པ་ད་བསལ་པ་
བཟང་པ་ཡན་པའ་ར་མཚན་དན་པར་བས་ནས་བསན་པའ་ར་བ་
ས་སར་ཐར་པའ་སམ་པ་ལ་སབ་པ་སང་པར་བས་ཏ་རབ་བང་ན་
རགས་པའ་སངས་རས་ཀ་ག་འཕང་མངན་ད་བས་ཏ་བདག་དང་
འད་བའ་འག་བ་ནམ་མཁའ་མཐའ་དང་མཉམ་པའ་སམས་ཅན་
ཐམས་ཅད་མར་བ་མར་ད་རགས་པའ་སངས་རས་ཀ་ག་འཕང་ལ་
དགད་པར་བ་ར་དང།ད་ཙམ་མ་བང་ནའང་རང་ཉད་སམས་པ་
བཟང་པ་ཅན་ཞག་དང་ཡ་རབས་ཀ་སད་པ་དང་ལན་མཁན་ཞག་
བས་ནས་རང་དང་འད་བ་ས་ཡན་ནའང་ཡ་རབས་བཟང་སད་ཀ་
ཕགས་ལ་ཁ་ཕགས་འཁད་ཨ་ཐབ་བལ་ར་ད་རད།ད་ལར་ཡང་བ་
ལ་ང་ལ་ཆ་བཞག་ན་མ་མཐད་ད་ག་པ་བས་ནས་སད་ར་ད་ལམ་
ཁ་ཡག་ཤས་ཤག་རད།ར་མཚན་དའ་ཕར་མ་ཚ་གང་པར་ག་པ་
བས་ནས་སད་ཐབ་རའ་ར་བ་དང་ཡད་ཆས་ཆན་པ་ཡད།ད་ན་ང་
རང་གས་མ་ཚ་འདར་སབ་ཐབ་རའ་ར་བ་ཆ་ཤས་ད་ཡན།ག་པ་
བས་ན་དམགས་གསལ་ག་ཕན་ནས་གང་ཡད་ཟར་ན།ང་རང་ལ་
ཆ་བཞག་པ་ཡན་ན།ག་པ་མ་བས་གང་ད་གཞན་ལ་རམ་འགར་
སག་ཅག་སན་ཡ་དང་།སམས་པ་ནག་པ་བད་ཡ།སད་ཆ་སག་
ཅག་བཤད་རའ་རགས་མ་གཏགས་གཞན་ཡག་པ་བད་ཤས་ཀ་
མད།ཡན་ནའང་ག་པ་བས་པ་ནས་བཟང་ཤག་ག་དག་རན་དང་
དཔ་ཁད་དག་རན་སགས་ཀས་བཀའ་སབ་ལམ་སན་གནང་བ་ལ་
བརན་ནས་རམ་པས་འགར་བ་མང་པ་ཐབས་སང་། ང་ལ་ཆ་
བཞག་ན་ད་དག་ག་པ་བས་ནས་བསད་པའ་གབ་འབས་ཁ་ན་ཡན།
80
བམས་བརའ་འད་སང་། 2015
བས་པའ་སག་རའ་ར་མ།
* སའ་འཁངས་སར་ཉན་ག་མང་ཚར།
* ཁད་རང་ལ་དངས་གནས་སབ་ག་ཡར་རས་གཏང་
འདད་ཡད་ན་དང་པ་འད་ལར་བ་དགས།
འཛན་ག་བདན་པའ་སབ་ཕག་རམས་ཀས་རམ་རགས་གནང་སབས་ཀ་རམ་ཡག་ལགས་གས་ཕགས་བསགས།
བས་པའ་སག་རའ་ར་མ།
བམས་བརའ་འད་སང་། 2015
67
ཕ་ལ་༢༠༡༥ལའ་རམ་རགས་འདའ་ཆད་ད་ང་རང་གས་
༸གང་ས་མཆག་དགང་གངས་བརད་ཅར་ཕབས་པར་མང་ཚར་
གང་བང་སར་སང་བསས་ཤག་ཞ་ར་ཡན།༸གང་ས་མཆག་ཕ་
ལ་༡༩༣༥ལར་ས་འཁངས་པ་ནས་བཟང་ད་བར་ཁང་ཉད་ཀས་
རང་ར་བད་རགས་རམ་ཟན་ཙམ་མན་པར་འཛམ་གང་ཡངས་ཀ་
སམས་ཅན་རམས་ལ་ཕན་ཐགས་ཤགས་ཆན་བསབས་དང་སབ་
བཞན་པར་མ་ཟད།ལག་པར་ད་ཁང་ནང་བཞན་ནང་པ་སངས་
རས་པའ་བསན་པ་འད་ལ་རང་གཞན་ཐམས་ཅད་ཀ་དན་སབ་པའ་
ནས་པ་དམགས་བསལ་བ་ཞག་ཡད་པ་མངན་གསལ་དད་པ་བད་
མཁན་སར་བང་མང་མད་པ་ལ་བ་རད།མ་འངས་པར་ཡང་ཁག་
པ་རད་བསམ་ག་འདགད་འདའ་ཆད་ད་ཁང་ནང་བཞན་འབད་
བརན་གནང་ཐབ་ར་ཕར་ཞག་སམས་ཤགས་ཙམ་ཡད་མཁན་
ཡང་དས་རབས་འད་ལ་ཧ་ལམ་སད་ཙམ་ཡན་པ་མཐང་ག་འདག
རབས་ཆན་ག་གང་ཟག་འད་འད་ཞག་དགང་གངས་བརད་ཅར་
ཕབས་ཡང་དས་ང་རང་ག་སམས་ནང་མང་ཚར་མ་འད་བ་གཉས་
ཡང་ག་འདགད་ཡང་དགའ་བ་དང་།ས་བ་གཉས་རད།དང་པ་
དགའ་བ་ཡང་སངས་ཐག་ནས་ཞ་བ་ཡན་ན།ད་བར་༸གང་ས་
མཆག་ས་ཁམས་གསལ་དངས་ཐག་ནས་བཞགས་ཐབ་པར་མ་
ཟད།ཁང་ག་དས་རག་ཏ་མ་རམས་ལ་བཀའ་སབ་གསང་ཆས་
བཅས་གསང་གནང་མཛད་ནས་འཛམ་གང་འད་གར་ཞ་བད་ཡང་
བའ་འབད་བརན་རང་རང་གནང་ཞང་།འབད་བརན་ད་དག་ལ་
བརན་ནས་དང་སང་ཕའ་རལ་ཁབ་ཁག་མང་པར་སར་བད་ཡག་
དང་བད་སད་ལ་ཅ།ནང་ཆས་ཙམ་ཡང་ག་མང་ཚར་མང་མད་
པའ་ལང་པ་མང་པར་ནང་ཆས་དར་ཞང་།ད་ལ་བརན་ནས་བད་
ཡག་བད་སད་ལའང་ད་སང་བད་མཁན་ཞ་དག་མང་པ་བང་དང་
འབང་བཞན་པ་དང་།ད་ལ་བརན་ནས་འཛམ་གང་ག་མ་མང་པ་
ཞག་གས་དངས་གནས་ཞ་བད་ཟར་བ་གང་འད་བས་ནས་ཡང་ག་
ཡད་མད་ཀང་ཧ་ག་ཡ་ཡད་པ་སགས་༸གང་ས་མཆག་ག་མཛད་
འཕན་རམས་ཉན་ར་ནས་ཉན་ར་བཞན་ཁབ་འག་བཞན་ཡད་པ་ཧ་
ག་དས་དངས་གནས་སམས་ནང་ལ་ཧ་ཅང་དགའ་བ་འདག ང་
རང་ཚའ་ཤ་ཁག་རས་གསམ་གཅག་པ་ལ་ཡང་འད་འདའ་རབས་
ཆན་ག་མ་ས་ར་ཡད་པ་རང་རའ་བསད་ནམས་རད།ད་ལ་ང་རང་
ཚ་འཛམ་གང་གང་ལ་སང་ནའང་མག་གག་གག་བས་ནས་འག་
མ་དགས་པར་དབ་ལག་ལག་དཔང་མཐ་མཐ་བས་ནས་འག་ཆག་
སའ་འཁངས་སར་ཉན་ག་མང་ཚར།
བརད་གཞ་ལ་པ་དང་འབལ་བའ་ལག་རམ། འཛན་ག་བདན་པ། མངའ་རས་གགས་པ་བཀ་གཡང་།
བས་པའ་སག་རའ་ར་མ།
པ་ཚང་མ་ཁང་ལ་མཛད་འཕན་ཞ་དག་རས་པ་བང་བའ་བཀའ་
དན་ཁ་ན་རད།ད་འདར་བསམ་བ་བཏང་དས་དངས་གནས་སད་
པ་ཞག་འདག ང་རང་ག་མ་རགས་འད་ཡང་འཛམ་གང་ག་མ་
རགས་ཆན་པ་རམས་དང་དཔང་པ་མཉམ་པ་ཡན་བསམ་དས་
དཔ་སད་པ་འདགབཀའ་དན་ཅན་ཁང་ས་ཚ་ཁ་ལར་བསན་པར་
ཤགཁ་ལ་ནས་ཁ་ལར་བརན་པར་ཤག
གཉས་པ་ས་བའ་མང་ཚར་ཐག་ནས་ཞ་ན།བསམ་བ་
གཟབ་གཟབ་བཏང་ཡང་དས་རང་བཞན་ངང་སམས་ཁལ་ཆན་པ་
ཞག་སབ་ཡང་ག་འདགགང་ཡན་ཞ་ན།ཁང་དགང་གངས་ག་
ཚད་ཅག་བཞགས་ཐབ་ཀ་ཡད་མད་ན་ངས་ཤས་ཀ་མ་འདག་ཉན་
ཅག་སང་ཚད་ལ་ཁང་མད་པ་ཆགས་འག་ར་གཏན་ཁལ་བ་རད།
ང་རང་ལ་བའ་མ་ཞག་ཡན་ན་ཧ་ལམ་ད་ལ་ཐག་ཉ་བ་ཞ་དག་
ཆགས་ཚར་བ་རད།ཡན་ནའང་གང་འད་ཞག་བཞགས་མན་ཁང་
རང་རང་ག་ཕག་རད་ད།ང་ཚའ་བསད་ནམས་དས་ག་ཚད་ཅག་
ལ་འདང་ག་ཡད་དམ།དངས་གནས་སམས་ཁལ་ཞ་དག་འདགང་
ཚ་ཧ་མ་ལ་ཡའ་མ་རགས་སམ་བད་ཀ་མ་རགས་འད་ལ་ད་དང་
ཁང་དང་མཉམ་ད་ལ་མང་པར་ལས་ཀ་འད་མན་ལས་ཡ་ལག་
བསད་ཡད་པ་རད།ར་མཚན་དའ་ཕར།ཁང་ངས་པར་ད་ས་ཚ་ཁ་
ལ་ནས་ཁ་ལར་བརན་པར་ཤག་ཅས་ཁ་ཞ་གཉས་མད་ཀས་ཞ་ར་
ཡན།ཁང་ཡན་ནས་ཡན་ད་བཞགས་ན་དགའ་བ་ལ་སད་པ་ལ།
བམས་བརའ་འད་སང་། 2015
69
ཡ་གགས་པ་ཚ། ད་རང་ང་ཚས་རམ་འབ་དགས་པ་
རད།བརད་གཞ་ཉ་ཤ་ར་ལ་པ་གང་རང་ཞག་ག་སང་ནས་འབ་
དགས་པ་རད།བསམ་བ་ཡག་པ་ར་ཐངས་དང་།བརད་གཞ་ད་
དག་ག་ནང་ནས་གང་གས་སར་ལ་འབ་ར་ཡན།ངས་བསམ་ན་
སབ་ག་ཡར་རས་འག་བ་ལ་ང་རང་གས་ག་ར་བད་དགས་རད་
ཟར་བ་ད་ཧ་ཅང་ད་བ་གལ་ཆན་ཞག་རད་བསམས་སང།བས་
ཙང་ངས་ད་ལ་དའ་སར་འབ་ར་ཡན།ད་ལ་ཡང་ཐག་མར་སབ་ག་
གལ་ཆན་པ་ཡན་སར་ནས་འག་བཙགས་ནས་ཞ་ར་ཡན།སབ་ག་
ན་ང་ཚ་སབ་ཕག་ཚར་མཚན་ན་དངས་གནས་དང་གནས་བཀའ་
དན་ཆན་པ་ཞ་དག་རད་འདགང་ཐག་མར་སབ་ག་འདར་འབར་
དས་ངས་གང་ཡང་མ་ཤས།ཡན་ན་ཡང་སབ་ག་འདར་འབར་
ནས་ཡ་ག་འབ་ཀག་སགས་ཀ་འག་བཟང་ས་རམ་གས་སངས་
ནས་ད་སབས་ང་རང་དང་ལ་ཚད་མཉམ་པ་སགས་དང་འད་མཉམ་
བས་ཏ་ཁང་ཚ་དང་མཉམ་ད་མག་བ་མཐ་བ་བས་ནས་འག་ཆག་
པ་ཡང་བ་ད་སབ་ག་འདའ་བཀའ་དན་མན་ན་སའ་བཀའ་དན་
ཡན། བས་ཙང་སབ་ག་ད་ན་དས་ནམ་ཡང་བརད་ད་མད་པའ་
བཀའ་དན་ཅན་ཞག་ཡན་པ་ང་རང་ག་སམས་ལ་གསལ་པ་ཡན།
ངས་ནམ་ཡང་བརད་མ་སད།དངས་གནས་བརད་མ་སད།ང་ཚ་
སབ་ཕག་ཚ་ས་ཡན་ཡང་ད་ལ་སབ་སང་ཅང་ཙམ་ར་ཡད་པ་ད་
སབ་ག་འདའ་བཀའ་དན་ཡན་པ་ནམ་ཡང་མ་བརད་པ་གནང་
རགས།གལ་སད་བརད་སང་ན་ཁད་རང་མ་ཡག་པ་ཞག་མན་
པའ་རགས་གསལ་པར་བསན་པ་རད།ང་ཚ་ས་ཡན་ན་ཡང་རང་
ལ་ཆ་རས་ཡད་མཁན་ག་མ་ཞག་གས་མཐང་སང་ལ་སབ་གའ་
བཀའ་དན་ཙམ་ཡང་དན་མ་ཐབ་མཁན་ཞག་མཐང་ཚ།ཁད་རང་
མ་ངན་པ་ཞག་རད་ཟར་ག་རད།ད་དས་ཁང་ཁ་ལངས་ཀང་ཕན་
ག་མ་རད།རང་བཞན་གས་ས་ཚགས་དའ་ནང་ཁད་རང་མ་ངན་
པ་ཞག་ཆགས་འག་ཡ་རད།ར་མཚན་དའ་ཕར་ནམ་ཡན་ཡང་
གང་ད་སང་ཡང་སབ་ག་ད་གལ་ཆན་པ་དང་བཀའ་དན་ཆན་པ་
ཡན་པའ་འད་ཤས་ད་དང་མཉམ་ད་འག་དགས་པ་རད།དས་ཀང་
མ་ཚད་ང་ཚའ་སབ་ག་འདའ་ནང་སབ་ག་གཞན་དང་མ་འད་བའ་
སབ་སང་ཡག་པ་ད་འད་སང་ར་ཡད་པ་ཧ་ག་ར་ཡང་གལ་ཆན་པ་
རད།དཔར་ན།སབ་ག་གཞན་རམས་ལ་ས་ཚགས་ཚན་རག་ག་
སབ་ཚན་དང་།ཚང་ག་སབ་ཚན།དམག་དན་སབ་ཚན་སགས་
ད་མ་ཡད་པ་རད། ཡན་ནའང་ང་ཚའ་སབ་ག་ནང་བཞན་ནང་
སམས་ཀ་ཚན་རག་གམ་སམས་ཀ་སག་བསལ་གང་འད་བས་
ནས་འགག་དགས་པའམ་སམས་ཀ་བད་སད་གང་འད་བས་ནས་
བསབ་དགས་པའ་སར་ག་སབ་ཚན་གཏང་ཟབ་མ་ད་འད་སབ་ག་
གཞན་ས་ལ་ཡང་ཡད་པ་མ་རད།ཚང་ག་སབ་གར་སང་ས་ཚང་
ཁད་རང་ལ་དངས་གནས་སབ་ག་ཡར་རས་གཏང་འདད་ཡད་ན་
དང་པ་འད་ལར་བ་དགས།
བརད་གཞ་བརད་པ་དང་འབལ་བའ་ལག་རམ། འཛན་ག་བདན་པ། ཕ་ཁང་གགས་པ་ཟ་བ།
བས་པའ་སག་རའ་ར་མ།
རབ་ནས་དངལ་མང་པ་རག་ན་ཡང་སམས་མ་སད་པ་མང་ར་
མ་འག་ན་ཉང་ར་འག་ཡ་མད་པ་གསལ་པ་རད།དམག་དན་ན་
ད་ལས་ཀང་ཞད་སང་རད།ས་ཚགས་ཚན་རག་སབ་ག་ལ་སང་
ན་ཡང་ང་རང་ཚས་ས་སའ་གནང་སངས་དང་ནང་ག་གནས་
སངས་སགས་མང་པ་ཞག་ལ་བསམ་བ་ཐངས་དང་།སབ་ག་ད་
མ་རགས་པར་ད་འག་ཐབ་ཀ་རད་དམ།མཐར་མ་ཕན་ན་ལག་
ཁར་ཙམ་ཡང་མ་རག ལག་ཁར་ཙམ་ཡང་མ་རག་ན་མ་ལ་
རགས་པ་བས་ཡ་ཕར་ཞག་རང་ག་ལ་གས་ཙམ་དཀའ་ལས་
ཁག་པ་རད།བས་ཙང་ཡར་མར་འད་མ་འད་མང་པ་མ་དན་པར་
རང་ལ་ཡད་པའ་ག་སབས་དམ་འཛན་བ་ར་ཧ་ཅང་གལ་ཆན་
རད།ཡང་ན་དཀར་གས་ཚག་པའ་རམ་འགར་མ་སན་པར་རང་ལ་
དབང་བའ་སབ་ག་འདའ་ནང་ནས་རང་གས་ནས་ཚད་ཀས་རང་ལ་
མཁ་བའ་སབ་ཚན་རམས་མཐར་ཕན་པར་སང་ར་གལ་ཆན་རད་
བསམ་ག་འདགགགས་པ་ཚ་ད་འད་རད་དམ།ད་ལར་བས་ན་རང་
བཞན་གས་ཁད་རང་ལ་སབ་ག་འད་ཡར་རས་གཏང་ཐབ་པའ་ནས་
པ་ཞག་བསབ་ཡང་ག་རད།ད་བསབས་ཚར་དས་ཁད་རང་ག་ངས་
ནས་སབ་ག་ཡར་རས་གཏང་ཐབ་ཀ་རད།ད་འད་ཞག་མ་བང་ཚ་
ངས་ཡར་རས་གཏང་ག་ཡན་ཟར་ན་ཡང་སང་པ་ཉད་ད་གར་རད།
བས་ཙང་ཁད་རང་གས་དངས་གནས་སབ་ག་ཡར་རས་གཏང་ག་
ཡན་ན་ད་ལ་ཡག་པ་སང་རགས་གནངས།ཐགས་ར་ཆ།
86
* ག་པ་བད་པའ་འདན་པ་བརན་པ།
* འཕལ་ཆས་ཀ་དས་རབས།
* དགང་གངས་བརད་ཅར་ཕབས་པའ་མང་ཚར།
མང་ཚར་ཟབ་མ།
འཛན་ག་དག་པའ་སབ་ཕག་རམས་ཀས་རམ་རགས་གནང་སབས་ཀ་རམ་ཡག་ལགས་གས་ཕགས་བསགས།
བམས་བརའ་འད་སང་། 2015
73
༡༽ཕ་མ་ཕ་ཡལ་ར་བའ་རབ་ཏ་བཞག།
རས་མད་ལ་ཕགས་དགའ་ལན་དགན་འདར་ཡང་།།
ག་པ་བས་ནས་ས་སད་གསམ་པ་ལ།།
ཐས་བསམ་བ་རའ་དམ་བཅའ་ཕ་མར་ཞ།།
༣༽རབ་བང་སབས་བད་ང་ཡ་མ་ཚ་འདར།།
ཤག་ཆང་ག་བཞར་རང་ག་གང་བསམ་དང་།།
དགའ་བའ་ཁ་ཕགས་ཀན་ལ་བརན་ཆག་པས།།
ག་པ་བད་པའ་འདན་པ་གཉས་པ་སས།།
༥༽ག་ཆང་སབས་བད་ང་ཡ་མ་ཚ་འདར།།
རང་ག་འཇན་ན་ལ་རམས་གསར་ཁ་སགས།།
ཁམ་པས་ར་ལམ་ཙམ་ཡང་རས་དཀའ་བ།།
ལག་པའ་ནང་ད་ཡད་པས་སད་པ་ལ།།
༢༽འཇག་རན་གང་པ་རང་རལ་གཞན་ཕམ་སགས།།
ས་ཚགས་ཉས་པ་མང་པས་དས་འདའ་བར།།
སམས་ཀ་གཏང་ནས་སག་བསལ་ད་མཐང་བས།།
ག་པ་བད་པའ་འདན་པ་དང་པར་སས།།
༤༽དང་དས་ཤས་བར་འབམ་རམས་ཐན་ན་ཡང།།
སམས་ནང་ཞ་བད་མད་པའ་མཁས་པ་འབམ།
ག་ཆང་སབས་བད་འབམ་རམས་མ་ཐན་ཀང་།།
ཞ་བད་ཡད་པས་འདན་པ་གསམ་པ་སས།།
༦༽ཚ་འདར་དགན་པ་འད་དང་མ་བལ་ན།།
ལ་གས་གཏམ་གསམ་མ་དགས་ཟར་ཡང་འང་།
འད་ཕའ་ལགས་ཚགས་ཀན་ལ་འབད་གར་ན།།
ཐམས་ཅད་མཁན་པའ་ལམ་ཡང་རད་ནས་ཡང་།།
ག་པ་བད་པའ་འདན་པ་བརན་པ།
བརད་གཞ་བཅ་པ་དང་འབལ་བའ་བཅད་རམ། འཛན་ག་དག་པ། ཕ་ཁང་བང་ཆབ་ལན་གབ།
མང་ཚར་ཟབ་མ།
74
ངས་ད་རང་འད་ནས་བཤད་བསམ་ར་ཞག་ཡད་པ་ད་ང་
ཚའ་དས་རབས་འད་འཕལ་ཆས་ཀ་དས་རབས་ཤག་རད་ཟར་ར་
ད་ཡན།ད་ལའ་དས་རབས་ན་འཕལ་ཆས་ཀ་དས་རབས་ས་གར་
ཡད་པར་བརན།འཕལ་ཆས་བད་སད་མ་བཏང་ཐབས་མད་རད།
ཡན་ནའང་འཕལ་ཆས་བད་སད་ཚད་ལན་ཞག་མ་བང་ཚ་ས་སར་
ཕན་ལས་གནད་ཆ།གལ་སད་གནད་པའ་ཕགས་ས་སང་བ་ཡན་
ན།ས་སའ་མ་ཚའ་ནང་ཧ་ཅང་རད་དཀའ་བའ་ག་སབས་མང་པ་
ཤར་འག་དང་འག་བཞན་པ་གསལ་པ་གསལ་རང་རད།ད་ཡང་
འཕལ་ཆས་ཡག་སག་དང་།རན་གང་ཆ་ཆང་ག་ཁད་པར་གཏན་
ནས་མ་རད།གང་ཡན་ཀང་དས་ཚད་ཏག་ཏག་བཟ་ཐབ་ཀ་རད།
ཡང་གཅག་ཞ་ན།ས་སར་ཕན་གནད་གང་ཡང་མན་ད།གཙ་བ་
བད་སད་བད་མཁན་ག་མ་རང་ཉད་ལ་རག་ལས་ཡད།དཔར་ན་
ལག་ཐགས་ཁ་པར་ལ་ཆ་མཚན་ན།འཛམ་གང་ནང་དར་ས་ཧ་
ཅང་ཆ་ཞང་།བད་སད་ཆ་ཤས་ཡན་པའ་འཕལ་ཆས་ཞག་ཡན།
ལག་ཐགས་ཁ་པར་ག་ཐག་ནས་ཐག་རང་ལ་ཡད་པའ་ས་སའ་ཕ་
མ་དང་།སན་མཆད།དག་རན།ད་བཞན་གགས་པ་རམས་ལ་
སད་ཆ་བཤད་པ་དང་།འཕན་ཐང་དང་པར་གཏང་རས་བད་པ་
སགས་དས་རབས་ཀ་འག་སངས་དང་མཐན་པའ་བད་སད་ཧ་
ཅང་ཆན་པ་ཡད། འན་ཀང་ཁ་པར་ལག་པར་འཛན་ཡན་རང་
དགས་ན།སབ་སང་ག་དས་ཚད་འཕ་བརག་འག་བ་ལ་ཅ།མག་
ལ་གནད་པར་མ་ཟད།ལག་ཐགས་ཁ་པར་ག་གག་འད་ཀ་ནས་
པས་ཀད་པའ་སང་ད་འད་རབས་ཚད་དམའ་བ་ཞག་འཕར་ཏ།
རམ་པས་ཀད་པའ་བད་ལས་ཉམས་རད་ད་སང་ནས་ཀད་པའ་་་་་
འབས་ནད་ཡང་ཉན་ཧ་ཅང་ཆན་པ་ཡད་རད།ཉན་རས་ཆ་ཚད་
སར་མ་༣༠ ལག་བད་སད་གཏང་མཁན་རམས་ལ་ཀད་པའ་
འབས་ནད་བར་ཆ་༤༠ ཡང་ཉན་ཡད་པར་འཛམ་གང་འཕད་
བསན་སངས་འཛན་ལས་ཁང་ནས་ཉན་བར་བཏང་ཡད།དའ་ཕར་
གཟབ་གཟབ་མ་བས་ན་ཁ་པར་བད་སད་བས་པ་ལ་བརན་ནས་
སམས་ལ་མ་དན་དག་དན་དང་།ལས་ལ་ན་ཚ་ས་ཚགས་ཡང་ས་
ལམ་སང་ཤ་དགས་ཀ་ཉན་ཁ་ཡད།ཡང་གཅག་ཞ་ན།ང་ཚ་དག་
འདན་པར་མཚན་ན། དན་ཉང་བ་དང་བ་བ་ཉང་བར་བ་དགས་
པས་རབ་བང་ན་ཁ་པར་བད་སད་མ་དགས་པ་དང།གལ་ཏ་བད་
སད་བཏང་བ་ཡན་ནའང་གང་ཚད་ཆང་ཆང་ཡན་པའ་ཐག་ནས་
རང་ལ་མཁ་བའ་བད་སད་ཆ་ཚང་ཐབ་པ་ར་བཟང་ན་ཡག་པ་རད་
བསམ་ག་ཡད།གཏན་ནས་མ་ཆག་ཟར་ནའང་ཁག་པ་རད།གང་
ལར་ག་པ་ཞག་གས་བད་སད་བཏང་འས་པ་དང་།དགས་མཁ་
དམགས་བསལ་ཡད་པའ་རགས་མ་གཏགས་གང་བང་བད་སད་
གཏང་ན་ཡག་པ་མ་འདག མ་ཟད་དགས་པའ་རགས་ད་ཚ་
འཕལ་ཆས་ཀ་དས་རབས།
བརད་གཞ་བཅ་དག་པ་དང་འབལ་བའ་ལག་རམ། འཛན་ག་དག་པ། ལ་པ་བམས་པ་ཟ་བ།
90
བམས་བརའ་འད་སང་། 2015
ལའང་བད་སད་ཉང་ཉང་བཏང་དགས་པ་ཧ་ཅང་གལ་ཆན་རད།
ལག་པར་འཛན་ག་དམའ་རམ་པ་རམས་ཁ་པར་དང་རང་རང་ཙམ་
བཞགས་ཐབ་ན་སབ་སང་ལ་གནད་སན་མ་འག་ཞང་།དག་རན་
བཀའ་དན་ཅན་རམས་ཀས་དཀའ་ལས་མང་པ་རབ་ནས་ང་རང་
ཚ་ས་ས་ལ་ལམ་ཁ་ར་གནང་ཡད་པ་ད་དག་ག་སང་ད་ཤར་ས་
འག་ཐབ་ར་རད། ད་ན་ང་རང་ཚ་ས་སའ་དག་རན་དང་ཕ་མ་
སགས་རང་ལ་དགའ་བ་ཡད་པ་ཐམས་ཅད་ཀ་ར་བ་རད།མ་ཟད་
ང་རང་ཚ་ལ་མཚན་ན་ས་སའ་མ་འངས་པར་འག་སའ་ལམ་ཁ་
ཡག་ཤས་ད་རད།དང་སང་ང་དང་ལ་ན་མཉམ་པའ་གགས་པ་
མང་པ་ཞག་གས་ཁ་པར་བད་སད་བད་སངས་དངས་གནས་ཡག་
པ་མ་འདགཡན་ནའང་དའ་སར་མང་པ་ཞ་ན་གགས་པ་ཚ་ཁང་
ཁ་ལངས་ཀ་རད།ད་ཙམ་ལས་མ་ཞ།ཁ་པར་ཙམ་ད་མ་ཟད་སར་
འཕལ་ཆས་ཀ་རགས་ཚང་མ་བད་སད་རན་པ་དང་ད་ལ་ཧ་ཅང་
མག་མ་འཁར་བ་བ་ར་དང་།ས་སའ་སབ་སང་དང་འཕད་བསན་
སགས་གང་ལའང་མ་གནད་པ་ར་བ་ར་ཤན་ཏ་གལ་ཆའ།།།།
ཅས་མཆད་པར་བརད་པ་སན་ད་བཏང་ས།སབས་དན་གང་གང་
མང་ཚར་ཟབ་མ།
76
བར་བ་བ་ན།༸གང་ས་མཆག་དགང་གངས་བརད་ཅར་ཕབས་
པར་མང་ཚར་ཇ་ཡད་ཀ་སར་ཡན།ད་ཡང་ང་རང་ལ་ཆ་བཞག་
ན།ཚར་སང་མ་འད་བ་གཉས་བང་།ཕགས་གཅག་ནས་དགའ་
བའ་ཚར་སང་དང་ཡང་ཕགས་གཅག་ནས་མ་སད་པའ་ཚར་སང་
ཞག་ཀང་བང་།དང་པར་དགའ་བའ་ཚར་སང་བང་སངས་ཞ་ན།
༸གང་ས་མཆག་ན་ཧ་ཅང་ག་མ་རབས་ཆན་ཞག་ཡན།འཛམ་
གང་འདའ་ཐག་དས་རབས་ཉར་གཅག་པའ་མའ་བསམ་བའ་འད་
ཤས་དང་། བད་སག་ག་ཚར་བ། ཁར་ཡག་ག་གནས་སངས་
བཅས་ལ་དགངས་བཞས་བ་མད་ཀས་མའ་བཟང་སད་གང་
མཐར་གཏང་ར་དང་།འཛམ་གང་ག་ཆས་ལགས་ཁག་དང་།ད་
བཞན་ནང་པའ་ཆས་བརད་ཁག་ཕན་ཚན་བར་མཐན་ལམ་གང་
མཐར་སལ་ར།གཞས་བས་གཉས་ས་གནས་པའ་བད་མ་ཡངས་
ཀ་རང་དབང་ག་མགན་ཚབ་པ་ཞག་བ་ར་བཅས་མཛད་ཆན་
རབས་པ་ཆ་མང་པ་ས་ཚ་གང་བར་གནང་རར་ཐགས་ཀ་དམ་
བཅའ་བརན་པར་མཛད་པ་བཞན་ད་ཆ་ཧ་ལམ་ཡངས་ས་འགབ་
ཡང་ག་ཡད་པའ་ཚད་ཡན་པ་དང་།ལག་པར་ནང་པའ་གཞང་ག་
བརད་བ་རམས་གཞ་དངས་པའ་གནས་ལགས་དང་འབལ་བའ་
ཚན་རག་དང་།ལ་གབ།ཉམས་ལན་ག་རམ་པ་བཅས་ས་ཚན་
གསམ་ད་ཕས་པ་གསལ་པར་གནང་ས་དང་དས་ཚན་རག་དང་
ནང་ཆས་ནས་གསངས་པའ་སམས་ཀ་རམ་གཞག་སགས་གནད་
ཆ་བའ་ལ་གབ་དག་ཕན་ཚན་ག་རགས་སལ་རས་བད་པའ་ལས་
གཞ་ལ་ལར་གནང་དང་གནང་བཞན་པ་ལ་བརན་ནས་ད་ཆ་འཛམ་
འཛམ་གང་འད་ན་འཚ་མད་ཞ་བདའ་དཔན།།
ཟ་མད་རན་འབང་གསང་དབངས་ཀན་ག་བདག།
སང་རའ་རང་མདངས་མ་ཡ་དཔལ་ཤར་བ།།
བ་མ་ཕག་ན་པདར་གས་པས་འདད།།
༧གང་ས་༧་སབས་མགན་རལ་བའ་དབང་པ་མཆག་དགང་གངས་
བརད་ཅར་ཕབས་པའ་མང་ཚར།
བརད་གཞ་དང་པ་དང་འབལ་བའ་ལག་རམ། འཛན་ག་དག་པ།ལ་པ་གགས་པ་རབ་འབམས།
བམས་བརའ་འད་སང་། 2015
77
གང་འདའ་གཟར་གནས་ཚན་རག་པ་ཧ་ཅང་མང་པས་ནང་པའ་
གཞང་ནས་བཤད་པའ་སམས་ཀ་རམ་གཞག་དང་། ལ་གབ་
བཅས་ལ་དངས་སབས་རགས་པའ་ལམ་ནས་བ་མག་གསར་པ་
ཐབ་དང་འཐབ་བཞན་པ་སགས་མཛད་རས་རད་ད་བང་བ་ས་
ཚགས་གནང་དང་གནང་བཞན་པ་དག་བསམ་ན་ཧ་ཅང་དགའ་
ཚར་ཆན་པ་འདགམ་ཟད་དགང་གངས་བརད་ཅར་ཕབས་ནའང་
མ་གཞན་པའ་ལ་ན་རས་པ་རམས་དང་མ་འད་བར་ས་གཟགས་ཧ་
ཅང་ཐང་པ་ཡན་པར་བརན་དངས་གནས་དང་གནས་ཧ་ཅང་སད་
པ་འདགགཉས་པ་མ་སད་པའ་ཚར་སང་ཡང་སངས་ཞ་ན།ཁང་
དགང་གངས་བརད་ཅར་ཕབས་ཚར་བ་རད།ཐན་མང་སང་ཚད་
ལ་དགང་གངས་ཕར་ལག་ན་བ་ར་མད།ང་ཚའ་སང་ཚལ་ལ་མ་
ཡན་པའ་རགས་བསན་ནས་བཞགས་ཡད་དས།འཛམ་གང་ནང་
མ་ལ་བརར་སབས་པ་ཧ་ཅང་ཉང་ཉང་རད། ར་མཚན་ད་ལ་
བསམ་ན་དགང་ལ་ཧ་ཅང་ཆན་པ་ཡན་པར་མ་ཟད།ང་རང་ཚ་ལ་
བ་ཞག་ཡན་ན་ད་མང་པ་མད་པའ་ཚད་ལ་སབས་ཡད་པ་རད།
དངས་གནས་སམས་པ་ས་ཡང་ག ཁང་མད་ན་ང་ཚ་མ་རགས་
གཅག་པ་ཕགས་གང་ས་ན་ཡད་པ་ཚང་མ་ལ་ཕགས་ས་ས་ནས་
དཀའ་ངལ་མང་པ་རང་བཞན་གས་སབས་ཡང་ག་རད་བསམ་
དས་སད་པ་ཁན་ནས་མ་འདགཡན་ནའང་ཁང་རང་ཉད་ཀས་
དགང་གངས་བར་དང་བཅ་གསམ་བར་བཞགས་ཀ་ཡན་ཞས་
ཞལ་བཞས་ཟབ་མ་གནང་ཡད་པ་ལ་བསམ་ན་སམས་པ་ཅང་
ཡངས་པ་འད་ར་ཡང་ག་ཡན་ན་ཡང་ད་ཡང་ཐག་ཉར་སབས་ཡད་
པ་སགས་ཤས་དས་སག་བསལ་མ་བཟད་པའ་ཚར་བ་ཆན་པ་
ཡང་ཡང་བང་ག ༸གང་ས་མཆག་དགང་གངས་བརད་ཅའ་བར་
ད་བཞགས་པ་ད་ན་སར་འཛམ་གང་ག་འག་བ་མའ་རགས་སའ་
བསད་ནམས་དང་ཡང་སས་ང་རང་ཚ་བད་རགས་སམ་བད་རད་
ནང་བསན་ག་ཆས་བད་མཁན་ག་གདལ་བ་ཡངས་ཀ་བསད་
ནམས་རད།ད་དང་ཁང་རང་གས་ཞལ་བཞས་གནང་བ་ལས་ཀང་
མང་པར་བཞགས་ཐབ་པའ་ཆད་སན་ལམ་དང་ཁ་ཏན་སབ་སང་
སགས་བ་ར་ཧ་ཅང་གལ་ཆའ།།
མཐའ་དན།
སང་ཉད་སང་ར་ཟང་ད་འཇག་པའ་ལམ།།
ཆས་ཆར་གསལ་མཛད་གངས་ཅན་བསན་འགའ་མགན།།
ཕག་ན་པད་བསན་འཛན་ར་མཚ་ལ།།
གསལ་བ་འདབས་ས་བཞད་དན་ལན་འགབ་ཤག།
ཅས་སན་ལམ་བཏབ་པ་བཞན་འགབ་པ་དང་།ཁང་ག་ས་ཚ་ཁང་རང་ཉད་ཀས་ཞལ་བཞས་མཛད་པ་ལས་ཀང་རང་བ་བང་ས་ས་ཚ་བར་
ཕག་ག་སང་ལ་བཅ་ཕག་མང་པར་བརན་པའ་གསལ་འདབས་དང་སན་ལམ་སང་ནས་ཞའ།།།།
པར་ག་ས་ཚན།
ཕ་ལ་ ༢༠༡༥ ཟ་ ༥ ཚས་ ༡༠ ཉན་༧སབས་ར་ཟང་མཆག་སལ་རན་པ་ཆ་མཆག་གས་དག་ཚལ་ག་བསབ་བ་གནམ་ར་ལང་མའ་བཀའ་ཁད་
གནང་གཞན་པ།
ཕ་ལ་ ༢༠༡༤ ཟ་ ༥ ཚས ༣༠ ཉན་༧སབས་གནས་མཁན་རན་པ་ཆ་མཆག་གས་སབ་ཕག་ཁག་ཅག་ལ་དག་ཚལ་ག་སམ་པ་ནད་བཞན་པ།
ཕ་ལ་ ༢༠༡༤ ཟ་ ༥ ཚས ༣༠ ཉན་གསར་ད་སབ་པའ་དག་ཚལ་རམས་དང་མཁན་སབ་དག་འདན་དང་བཅས་ལན་བཞགས་ཀ་ས་པར།
ཕ་ལ་ ༢༠༡༥ ཟ་ ༣ ཚས་ ༥ ཉན་ སབ་ས་ཟར་པ་ལ་པ་དག་བཤས་བང་ཆབ་སངས་རས་ལགས་ཀས་དག་ཚལ་བསབ་བ་སབ་ཁད་གནང་བཞན་པ།
ཕ་ལ་ ༢༠༡༥ ཟ་ ༥ ཚས་ ༢༡ ཉན་དག་ཚལ་བསབ་བའ་རགས་སད་ཀ་ཨང་རམ་ལགས་སས་དང་། སབ་གའ་དག་ལས་རམས་ལ་ལགས་སས་བ་
དགའ་བཅས་འབལ་བཞས་གནང་བཞན་པ།
ཕ་ལ་ ༢༠༡༥ ཟ་ ༥ ཚས་ ༡༧ ཉན་དག་ཚལ་བསབ་བ་སབ་ཁད་གབ་ནས་རགས་སད་གཏང་སབས་ཀ་རམ་པ།
ཕ་ལ་ ༢༠༡༤ ཟ་ ༦ ཚས་ ༢༦ ཉན་སབ་གའ་དཔ་མཛད་ཁང་ད་སབ་ཕག་རམ་པས་དཔ་ཀག་གནང་བཞན་པ།
ཐའ་ཝན་ནས་ཕབས་པའ་དང་བངས་ཞབས་ཞའ་སན་པ་ཁག་ཅག་
གས་བརག་དཔད་གབ་རས་ལགས་སས་འབལ་སབས།
ཕ་ལ་ ༢༠༡༤ ཟ་ ༧ ཚས་ ༢༧ ཉན་ཐའ་ཝན་ནས་ཕབས་པའ་དང་བངས་ཞབས་
ཞའ་སན་པ་ཁག་ཅག་གས་སབ་ཕག་རམས་ལ་བརག་དཔད་གནང་བཞན་པ།
ཕ་ལ་ ༢༠༡༤ ཟ་ ༡༢ ཚས་ ༡༠ ཉན་ཞ་བདའ་གཟངས་རགས་ཀ་དས་དན་མཛད་སའ་སབས་གཏམ་བཤད་འགན་བསར་ག་ཨང་རམ་གསམ་པ་སབ་
ཕག་ལ་པ་གགས་པ་དན་གབ་དང་། མཉམ་ཞགས་སབ་ཕག་ཕ་ཁང་གགས་པ་ཕགས་གང་གཉས། དབ་ཆས་རམ་གཉས། སབ་ས་བཅས་ལན་ད།
གཏམ་བཤད་འགན་བསར་སབས་ཀ་ཨང་རམ་དང་པ།
སབ་ཕག་ཐ་པ་གགས་པ་འཇགས་བལ།
གཏམ་བཤད་འགན་བསར་སབས་ཀ་ཨང་རམ་གཉས་པ།
སབ་ཕག་ཟང་ཆ་གགས་པ་ཕན་བད།
ཕ་ལ་ ༢༠༡༤ ཟ་ ༧ ཚས་ ༧ ཉན་སའ་འཁངས་སར་ཉན་གཉས་པའ་དས་དན་ག་མཛད་སའ་སབས་༧གང་ས་མཆག་ག་བཀའ་དན་རས་དན་སར་ག་
གཏམ་བཤད་འགན་བསར་གནང་མཁན་སབ་ཕག་ཁག་དང་མཛད་གཙ་རམ་པ་བཅས་ལན་ད།
ཕ་ལ་ ༢༠༡༤ ཟ་ ༧ ཚས་ ༧ ཉན་སའ་འཁངས་སར་ཉན་གཉས་པར་༧གང་ས་མཆག་ག་བཀའ་དན་རས་དན་སར་ག་གཏམ་བཤད་འགན་བསར་
སབས་འད་གའ་སབ་ག་ཨང་རམ་དང་གཉས་སན་པར་སབ་ཕག་རམས་ཀས་དགའ་སའ་རམ་པ་སན་བཞན་པ།
ཕ་ལ་ ༢༠༡༤ ཟ་ ༧ ཚས་ ༢༣ ཉན་རང་གཞང་ཆས་རག་ལས་ཁངས་ཀ་བཀའ་འབལ་བཞན། དགའ་ལན་ཤར་ར་ག་ཚང་ད་༧གང་ས་མཆག་ག་
མཛད་རམ་སར་ག་བག་གང་གནང་བཞན་པ།
ཕ་ལ་ ༢༠༡༤ ཟ་ ༧ ཚས་ ༢༣ ཉན་རང་གཞང་ཆས་རག་ལས་ཁངས་ཀ་བཀའ་འབལ་བཞན། དགའ་ལན་ཤར་ར་ག་ཚང་ད་༧གང་ས་མཆག་ག་
མཛད་རམ་སར་ག་བག་གང་གནང་བཞན་པ།
ཕ་ལ་ ༢༠༡༤ ཟ་ ༦ ཚས་ ༢༠ ཉན་ག་ཚང་ག་བསན་པའ་སན་བདག་ལམ་ས་མ་ཤང་མཆག་གས་ཨན་ཡག་སབ་ཁང་ད་གཟགས་ཞབ་གནང་བཞན་པ།
ཕ་ལ་ ༢༠༡༤ ཟ་ ༨ ཚས་ ༢༢ ཉན་སབ་གའ་དང་ཆ་ཡས་ཟ་གསམ་
རགས་སད་སབས་ཀ་གབ་འབས་ཨང་རམ་གསལ་བསགས་གནང་བཞན་པ།
ཟ་གསམ་རགས་སད་སབས་ཤས་ཚགས་དང་ཕ་ཁང་ཕན་ཚགས་ཆས་
གང་བ་བང་བཅས་ཀས་ཨང་རམ་ལགས་སས་གནང་བཞན་པ།
ཕ་ལ་ ༢༠༡༤ ཟ་ ༦ ཚས་ ༢༠ ཉན་ཤས་ཚགས་ཀ་འགན་འཛན་རམ་པ་དང་
སབ་གའ་སབ་ས་དང་བསན་པའ་སན་བདག་ལམ་ས་མ་ཤང་བཅས་གས་མལ་
གནང་བཞན་པ།
ཕ་ལ་ ༢༠༡༤ ཟ་ ༨ ཚས་ ༢༢ ཉན་ཟ་གསམ་རགས་སད་སབས་༧སབས་
གནས་མཁན་རན་པ་ཆ་མཆག་དང་དཔལ་ལན་སབ་ས་དང་ལས་རགས་
བཅས་ལན་ད།
ཕ་ལ་ ༢༠༡༤ ཟ་ ༨ ཚས་ ༡༠ ཉན་ཟ་གསམ་རགས་སད་སབས་ཀ་ཚན་པ་གཅག
ཕ་ལ་ ༢༠༡༤ ཟ་ ༧ ཚས་ ༦ ཉན་་སའ་འཁངས་སར་ག་མཛད་སའ་སབས་གཞས་ལས་ཁང་ག་ས་ཚབ་ལས་དང་བསན་འཛན་མཆག་ལན་ལགས་
ཀས་བཀའ་སབ་གནང་བཞན་པ།
ཕ་ལ་ ༢༠༡༤ ཟ་ ༧ ཚས་ ༦ ཉན་སའ་འཁངས་སར་སབས་ག་ཚང་ག་བསན་པའ་སན་བདག་སང་ག་པར་མ་ཤང་མཆག་ལ་ཤས་ཡན་ཞབས་ཞའ་
གཟངས་རགས་འབལ་བཞན་པ།
ཕ་ལ་ ༢༠༡༤ ཟ་ ༧ ཚས་ ༦ ཉན་སའ་འཁངས་སར་སང་བར་ཟབ་རས་གནང་བཞན་པ།
ཕ་ལ་ ༢༠༡༤ ཟ་ ༧ ཚས་ ༦ ཉན་སའ་འཁངས་སར་སབས་ཀ་དམགས་བསལ་ས་མགན་ལམ་ས་མ་ཤང་མཆག་གས་སབ་གའ་ད་ར་དབ་འབད་གནང་བཞན་པ།
ཕ་ལ་ ༢༠༡༤ ཟ་ ༧ ཚས་ ༦ ཉན་སའ་འཁངས་སར་སང་བར་ཟབ་རས་གནང་བཞན་པ།
ཕ་ལ་ ༢༠༡༥ ཟ་ ༢ ཚས་ ༡༧ ཉན་རག་གནས་རགས་སད་འཕར་མ་ས་དག་ཡག་རགས་སད་སབས་ཀ་ཨང་རམ་རར་སན་རམས་དང་དཔལ་ལན་
སབ་ས་དང་ལས་རགས་དག་ཆ། ཤས་ཚགས་ཀ་དང་ཆ་བཅས་ལན་བཞགས་ཀ་འད་པར།
ཕ་ལ་ ༢༠༡༤ ལའ་དགའ་ལན་ལམ་རམ་གསང་ཆས་སབས་༧གང་ས་མཆག་དགའ་ཤར་ག་ཚང་ད་ཆབས་བསར་བཀན་སང་གནང་མཛད་བཞན་པ།
༢༠༡༤ དགའ་ལན་ལམ་རམ་གསང་ཆས་སབས་དགའ་ལན་ཤར་བང་གཉས་ཀ་སབ་ཕག་རམ་པས་ཁར་ཡག་སང་སབ་གནང་བཞན་པ།
ཕ་ལ་ ༢༠༡༤ དགའ་ཤར་སབ་གའ་ཤས་ཡན་ལས་འཆར་ཆད་ཚང་འདས་ཀ་ལས་རམ་ལ་འཇག་པའ་ཞབས་ཞ་བ་སབ་ཕག་རམས་དང་དམགས་
བསལ་རབ་སར་དང་ལམ་སན་གནང་མཁན་རམས་དང་དག་ལས་བཅས་ལན་བཞགས།
ཕ་ལ་ ༢༠༡༥ ཟ་ ༢ ཚས་ ༡༥ ཉན་བད་ཀ་དཔ་མཛད་ཁང་ག་ས་ཞ་བ་སག་པ་རན་བ་བཟང་ཡར་འཕལ་ལགས་ཀས་གག་ཀད་
ཟབ་སང་ཐངས་གཉས་པ་གནང་བཞན་པ།
སབ་གའ་ཤས་ཡན་ག་ལས་རམ་ཐག་རབ་སར་ཤགས་ཆར་གནང་མཁན་སང་ག་པར་ལམ་ས་བསན་འཛན་ཉ་མ་ལགས་ཀས་སབ་ཁང་ཁག་ལ་
གཟགས་རག་གནང་བཞན་པ།
ག་ཚང་ག་བསན་པའ་སན་བདག་སང་ག་པར་ལམ་ས་མ་ཤང་མཆག་གས་དབས་པའ་སག་གར་ཤས་ཡན་ཐག་མཐན་འགར་གནང་མཁན་སན་བདག་ཁག
ཕ་ལ་ ༢༠༡༥ ལའ་ལ་འཁར་རགས་སད་ཆན་མ་སབས་ཀ་བས་རགས་ཀ་རམ་པའ་ཟར་ཞག
ཕ་ལ་ ༢༠༡༥ ལའ་ལ་འཁར་རགས་སད་ཆན་མ་སབས་ཀ་རད་རགས་འཚག་བཞན་པ།
ཕ་ལ་ ༢༠༡༥ ཟ་ ༣ ཚས་ ༡༣ ཉན་མཚངས་མད་རན་ཆས་བཟང་ལགས་ཀས་སབ་གའ་དག་རན་རམས་ལ་སབ་ཚན་ཁད་ཐབས་སར་ག་
ཟབ་སང་གནང་བཞན་པ།
ཕ་ལ་ ༢༠༡༥ ཟ་ ༥ ཚས་ ༨ ཉན་འདལ་བ་གཞ་སད་ཐན་མཁན་ཁག་ཅག་དང་མཚངས་མད་དབ་ཆས་རམ་པ་དང་དཔལ་ལན་སབ་ས་བཅས་ལན་ད།
ཕ་ལ་ ༢༠༡༥ ལའ་ལ་འཁར་རགས་སད་ཆན་མ་སབས་ཀ་ཨང་རམ་ར་ཕད་རམས་ལ་ཤས་ཚགས་དང་ཕན་ཚགས་ཆས་གང་བ་བང་བཅས་ཀས་
ལགས་སས་གནང་བཞན་པ།
ཕ་ལ་ ༢༠༡༥ ལའ་འདལ་བ་གཞ་སད་འཛན་གའ་སབ་གཉར་བ་རམས་ཀས་ལ་འཁར་རགས་སད་སབས་༧སབས་གནས་མཁན་རན་པ་ཆ་མཆག་
ལ་འདལ་སམ་རགས་འབལ་ཞ་བཞན་པ།
ཕ་ལ་ ༢༠༡༥ ལའ་ལ་འཁར་རགས་སད་སབས་ཨང་རམ་དང་པར་སན་པ་རམས་དང་མཚངས་མད་དབ་ཆས་རམ་པ་དང་དཔལ་ལན་སབ་ས་བཅས་ལན་ད།
ཕ་ལ་ ༢༠༡༥ ལའ་ལ་འཁར་རགས་སད་སབས་ཨང་རམ་གསམ་པར་སན་པ་རམས་དང་མཚངས་མད་དབ་ཆས་རམ་པ་དང་དཔལ་ལན་སབ་ས་བཅས་ལན་ད།
ཕ་ལ་ ༢༠༡༥ ལའ་ལ་འཁར་རགས་སད་སབས་ཨང་རམ་གཉས་པར་སན་པ་རམས་དང་མཚངས་མད་དབ་ཆས་རམ་པ་དང་དཔལ་ལན་སབ་ས་བཅས་ལན་ད།
ཕ་ལ་ ༢༠༡༥ ལའ་ལ་འཁར་རགས་སད་སབས་ཨང་རམ་གཉས་པར་སན་པ་རམས་དང་མཚངས་མད་དབ་ཆས་རམ་པ་དང་དཔལ་ལན་སབ་ས་བཅས་ལན་ད།
ཕ་ལ་ ༢༠༡༥ ལའ་ལ་འཁར་རགས་སད་སབས་ཨང་རམ་བཞ་པར་སན་པ་རམས་དང་མཚངས་མད་དབ་ཆས་རམ་པ་དང་དཔལ་ལན་སབ་ས་བཅས་ལན་ད།
ཕ་ལ་ ༢༠༡༥ ལའ་ལ་འཁར་རགས་སད་སབས་ཨང་རམ་ལ་པར་སན་པ་རམས་དང་མཚངས་མད་དབ་ཆས་རམ་པ་དང་དཔལ་ལན་སབ་ས་བཅས་ལན་ད།
ཕ་ལ་ ༢༠༡༥ ལའ་ལ་འཁར་རགས་སད་སབས་བ་རགས་ཆན་མའ་ར་ཕད་དང་པ་འཛན་ག་བཅ་པའ་སབ་ཕག་ཕ་ཁང་གགས་པ་བསན་འཛན་ལ་
༧སབས་གནས་མཁན་རན་པ་ཆས་ལགས་སས་གཟངས་རགས་གནང་བཞན་པ།
༢༠༡༥ ཟ་ ༥ ཚས་ ༢༡ ཉན་སབ་གའ་དཔ་ཀག་ཁང་གསར་པའ་ནང་སབ་གའ་དག་ལས་གསར་པའ་སར་འཛན་ག་མཛད་ས་གནང་བཞན་པ།
༢༠༡༥ ཟ་ ༥ ཚས་ ༢༡ ཉན་དཔ་ཀག་ཁང་གསར་པའ་ནང་༧སབས་གནས་མཁན་རན་པ་ཆ་མཆག་གས་སབ་གའ་དག་ལས་རམ་པའ་གཟངས་བསད་
ཀ་ཕག་ཁར་ལ་མཚན་རགས་གནང་བཞན་པ།
ཕ་ལ་ ༢༠༡༥ ལའ་སབ་ག་ནས་ཐན་མཁན་འཛན་ག་བཅ་པ་ས་རམ་འགལ་འཛན་གའ་སབ་ཕག་རམས་ལན་བཞགས་ཀ་དན་རན་འད་པར།
ཕ་ལ་ ༢༠༡༥ ཟ་ ༥ ཚས་ ༢༡ ཉན་སབ་གའ་དག་ལས་རམས་ལ་༧སབས་གནས་མཁན་རན་པ་ཆ་མཆག་གས་གཟངས་བསད་ཀ་ཕག་ཁར་གནང་བཞན་པ།
ཕ་ལ་ ༢༠༡༥ ཟ་ ༥ ཚས་ ༡༨ ཉན་ཨ་རའ་ཨ་མ་ར་དང་བད་ཀ་ཚན་རག་ལས་རམ་ག་ཟབ་སང་ག་སན་འགའ་ཚགས་འད་དང་བསན་ཏ་དགའ་ཤར་ཚན་རག་
ས་ཚན་ག་སབ་ཁང་གསར་པའ་དབ་འབད་ཀ་མཛད་ས་འཚགས་སབས་ཀ་རམ་པ།
ཕ་ལ་ ༢༠༡༥ ཟ་ ༥ ཚས་ ༡༩ ནས་ ཟ་བ་ ༦ ཚས་ ༢༢ ་བར་དགའ་ཤར་ཚན་རག་ས་ཚན་གས་ག་སག་འག་དགའ་ལན་ཤར་བང་གཉས་ཀ་ཚན་རག་སབ་ཕག་
རམས་ལ་ཨ་རའ་ཨ་མ་ར་དང་བད་ཀ་ཚན་རག་ལས་རམ་ག་ཟབ་སང་འཚག་བཞན་པའ་སབས་ཀ་རམ་པ།
པ་ལ་ ༢༠༡༥ ཟ་ ༥ ཚས་ ༢༦ ཉན་དགའ་ཤར་༧སབས་གནས་མཁན་རན་པ་ཆ་མཆག་གས་ཐགས་འགན་གཙ་བཞས་ཀས་མན་ག་འདད་ར་གང་
གཞས་ཆགས་ཁངས་ཀ་བད་མད་སམ་ལན་རམས་ལ་སང་ག་པར་གནས་ཞགས་ག་ཚང་ག་འཚ་བའ་སན་བདག་ཌ་ཝ་ཌ་ལམ་ནང་མ་ནས་མཐན་
འགར་རགས་རམ་ག་ལས་གཞ་སལ་བཞན་པའ་རམ་པ།
26/5/2015 Motivated by the Abbot of Gaden Shartse Monastic University, Mr� David Lam
and Family Helped to pregnant women of Tibetan settlement camp Mundgod�
ཕ་ལ་ ༢༠༡༥ ཟ་ ༦ ཚས་ ༢ ཉན་དགའ་ཤར་ག་ཚང་ག་ཐའ་ཝན་ཆས་ཚགས་ཀ་ཚགས་མ་རམས་དང་། ག་ཚང་ག་བསན་པའ་སན་བདག་སང་ག་པར་མ་
ཤང་བརད་འབལ་ཡད་རམས་ཀས་མན་ག་གཞས་ཆགས་ཀ་ཁམ་ཚང་ཉས་བར་ལ་སབ་གསར་འབས་དང་། ཟས་སམ། ད་ལ་བཅས་འབལ་བཞན་པ།
2/6/2015 The Gaden Shartse monastery members of Taiwan center, and Singaporean
Dharma Sponsors through Miss Mehsang Donated Rice, edible oil and Grain, to the 200
families of Tibetan settlement camp Mundgod�
ཕ་ལ་ ༢༠༡༥ ཟ་ ༦ ཚས་ ༢ ཉན་དགའ་ཤར་ག་ཚང་ག་ཐའ་ཝན་ཆས་ཚགས་ཀ་ཚགས་མ་རམས་དང་། ག་ཚང་ག་བསན་པའ་སན་བདག་སང་ག་པར་མ་
ཤང་བརད་འབལ་ཡད་རམས་ཀས་མན་ག་གཞས་ཆགས་ཀ་ཁམ་ཚང་ཉས་བར་ལ་སབ་གསར་འབས་དང་། ཟས་སམ། ད་ལ་བཅས་འབལ་བཞན་པ།
2/6/2015 The Gaden Shartse monastery members of Taiwan center, and Singaporean
Dharma Sponsors through Miss Mehsang Donated Rice, edible oil and Grain, to the 200
families of Tibetan settlement camp Mundgod�
ཕ་ལ་ ༢༠༡༥ ལར་བལ་ཡལ་ནང་ས་ཡམ་ག་གད་ཆགས་བང་བའ་མ་མང་རམས་ལ་སང་ག་པར་དགའ་ཤར་འག་ཕན་གང་ཆས་ཚགས་ཀས་སབ་གསའ་
རགས་རམ་གནང་བཞན་པ།
2015 Gaden Shartse Monastery, Dhorpheling center (Singapore) Helped to the sufferers of
Nepal earthquake Disaster�
ཕ་ལ་ ༢༠༡༥ ལར་བལ་ཡལ་ནང་ས་ཡམ་ག་གད་ཆགས་བང་བའ་མ་མང་རམས་ལ་སང་ག་པར་དགའ་ཤར་འག་ཕན་གང་ཆས་ཚགས་ཀས་སབ་གསའ་
རགས་རམ་གནང་བཞན་པ།
2015 Gaden Shartse Monastery, Dhorpheling center (Singapore) Helped to the sufferers of
Nepalearthquake Disaster�
ཕ་ལ་ ༢༠༡༥ ཟ་ ༦ ཚས་ ༡༢ ཉན་དགའ་ཤར་ག་ཚང་ག་ཐའ་ཝན་ཆས་ཚགས་ཀ་ཚགས་མ་རམས་དང་། ག་ཚང་ག་བསན་པའ་སན་བདག་སང་ག་པར་མ་
ཤང་བརད་འབལ་ཡད་རམས་ཀས་ར་གར་ཡལ་མ་ཁམ་ཚང་ལ་བཅ་ལ་སབ་གསར་འབས་དང་། ཟས་སམ། ད་ལ་བཅས་འབལ་བཞན་པ།
12/6/2015 The Gaden Shartse monastery members of Taiwan center, and Singaporean
Dharma Sponsors through Miss Mehsang Donated Rice, edible oil and Grain, to the 50 fam-
ilies of Indian villagers Mundgod�
114
Idhanandati peccanandati – katapunno ubhayattha nandati.
Punnam me katamtinandati – bhiyyonandati suggatimgato
The man who performs good deeds is happy in this world and the next. He is
happy in both worlds. He feels happy at the thought: “Good have I done”. He
will be the happier when he is born in a blissful state (Dhammapada)
The teaching of the Buddha is known as Buddhism. Buddha is the essen-
tial core of this religion. Buddha is not the founder of Buddhism, but he is the
beginner of a totally different kind of religion for the world. Buddha is the
founder of a belief system that is not a religion but more about “religiousness”.
This brought about great change in human history. Before Buddha there were
religions but never pure religiousness. Buddha heralded the path. Buddha has
opened the gateless gate, the gate of our own inner world. The development of
science during the last century has given us a physically comfortable life, but
mentally we human beings are not happy. In this modern world humanity is
disappearing more and more each day. Some well-known scholars say Bud-
dhism is the great gift of humanity. So in this modern world, Buddhism is the
Buddhism
Class 9th Nyakre Dakpa Konchok
100
most important remedy for bringing about human peace and eternal happi-
ness.
About 2500 year ago there was a kingdom in northern India near the
Great Himalayas. A wise king Shudhodhana ruled the kingdom of the Sakya,
called Kapilavaastu. He had two wise queens,Mahamaya and Prajapati Gota-
mi.One summer season on the auspicious Vesak full moon day, Queen Maha-
maya gave birth to a beautiful baby boy. It was the greatest day of the entire
human history;this baby boy would grow up to cause many miraculous chang-
es. This calm, quiet and happy baby boy was named Prince Siddhartha.
King Shudhodhana invited some Brahmans for a special feast. Those
Brahmans were very expert in astrology. After the feast,King Shudhodhana
asked the Brahmans about Prince Siddhartha’s future. The astrologers realized
that this boy was born with great divinity. He was born with 32 main character-
istics and 80 sub-characteristics. Those Brahmans predicted that if Siddhartha
lead a householder’s life, he would become a universal monarch, but if he left
his home and go forth in a homeless stateasa hermit, he would become a fully
enlightenment Buddha,
King Shudhodhana wanted his son to be a universal monarch, so he pro-
vided every material comfort for his son. He built three luxurious palaces for
his son to live in, one for summer, one for the rainy season and one for winter.
He furnished each palace with all the requirements and excitements for a full
amorous life. Each palace was surrounded by an extensive garden beautifully
laid out with all kinds of trees and flowers. But Prince Siddhartha was not hap-
py with all these luxurious things
One day he left the palace and he saw a dead person, a sick person, an old
person, and a reclusivemonk. Quickly a question arose in his mind he asked
himself.“What is this? Is this suffering?” One day will I be a sick person? Will I
be an old person? Will I be a dead person? He was very curious with these three
questions, and he decided to leave the palace in search of truth and eternal 101
happiness. Prince Siddhartha became the ascetic Siddhartha.
The ascetic Siddhartha practiced various austerities and self-mortifica-
tion of the severest sort. This lasted for a long period of six years. At the end of
six years his body had become so weak that he was quite unable to move. Yet
he had seen no new light and was no nearer to the solution to the problem of
misery in the world... He reflected: “This is not the way to rid myself of attach-
ment, nor to reach perfect knowledge, nor to obtain liberation.
Siddhartha decided to refresh himself with food and gained strength. He
thus prepared himself for meditation with the aim of obtaining enlightenment.
It took him four weeks of meditation to obtain enlightenment. He reached final
enlightenment in four stages. In the first stage he called forth reason and inves-
tigation. His seclusion helped him to attain it easily. In the second stage he
added concentration. In the third stage he brought to his aid equanimity and
mindfulness. In the fourth and final stage he added purity to equanimity and
equanimity to mindfulness. Thus with his mind concentrated, purified, spotless,
with defilement gone, supple, dexterous, firm, impassionate, not forgetting
what he is after, Siddhartha concentrated fully on the problem of finding an
answer to the question which had troubled him.
On the night of the last day of the fourth week light dawned upon him.
He realized that there were two problems. The first problem was that there was
suffering in the world and the second problem was how to remove this suffer-
ing and make humankind happy. So in the end, after meditating for four weeks,
darkness was dispelled, light arose, ignorance was eliminated and knowledge
arose. Naturally, the first question he asked himself was—”What are the caus-
es of suffering and unhappiness which an individual undergoes?” His second
question was—”How to remove unhappiness?” To both these questions he got
a right answer: Enlightenment. The world knows him as SamyakaSambuddha.
Buddhism deeply believes in the law of karma. Karma means ‘action’. Whole-
some action means good karma and unwholesome action means bad karma. 102
Wholesome karma leads to compassion. Buddha says all thoughts begin in the
mind. The mind is supreme. If one speaks or acts with an impure mind then
pain will follow you like the wheel follows the hoof of the ox. If one speaks or
acts with a pure mind then happiness will follow like your shadow and it will
never leave. All good deeds give us happiness. All bad deeds giveus unhappi-
ness.
Buddha’s teachings are known as the way of the happy life, the art of
living. Compassion and Wisdom, these two things are the main base of a peace-
ful life. Birds cannot fly in the sky without wings; likewise we human beings
cannot live in this life without Compassion and Wisdom.With a compassionate
mind, peace, love and kindness will be prevented in the human society, and by
“wisdom” we are able to understand the ultimate truth of life, by ‘wisdom”
which mean the pure knowledge of the existence of our own being. In other
words wisdom means “seeing the truth” or “seeing things as they really are”.
This attainment of wisdom is not an intellectual or academic exercise: it is un-
derstanding, or seeing truth as it is. Generating great Compassion and Wisdom
takes us in the door of enlightenment. Compassion and Wisdom are the two
faces of a coin.
‘Live and let live’ is essentially the teaching of the Buddha.He teaches
non-violence (Ahimsa). The Buddha says: “Love all so that you may not wish
to kill anyone or anything”. This is a positive way of stating the principle of
Ahimsa. Buddha made a distinction between Principle and Rule. He did not
make Ahimsa a matter of Rule. He said it as a matter of Principle or simply as
a way of life. In this modern world lots of violent things happen. Clear exam-
ples of this are the first and second world wars. We have made many enemies
but people have killed each other for nothing. If we want to stop the killing of
innocent people or innocent animals, we have to develop loving friendship. The
Buddha says; “He abused me, he beat me and he robbed me, but for those who
do not nursegrudges, hatredwill cease. 103
104
Buddha was the great compassionate one. He was the lovable Prince of
the kingdom of Kapalavastu. At the age of 29 he left the comforts of his luxu-
rious life. By practicing great compassion and by searching for the truth about
real happiness he obtained enlightenment at the age of 35.Even after reaching
enlightenment, the Buddha continued with the struggle to help others until he
was eighty years of age. The Buddha gave his entire life for the wellbeing of
humanity. He did this to save and develop the human dignity. At the age of 80,
he left his celestial body. Before leaving this world, the Buddha taught us that
we are responsible for own great light.
“The sun shines only in the day and the moon makes bright the night. The
warrior shines when he is in his armor. And the Brahmin when he is meditating.
But the Buddha shines over all by day as well as by night by his own glory.
The whole of the teaching of Buddha is like an ocean of knowledge. The
Buddha’s teachings form a cannon known as the TRIPITAKA or Three Bas-
kets because they were divided into three categories 1) The Sutras sermons of
the Buddha, 2) Vinaya (Precepts and rules of monastic discipline) 3) Abhidhar-
ma (Commentarial literature on the Buddha’s teachings). There are two major
sets of TRIPITAKA or Cannon. The first is the Theravada cannon written in
the PALI language and the second is the Mahayana cannon written in the
SANSKRIT language. It shows us that Buddhist literature is very vast, more so
then other religions.
The Buddha went on as follows: 1) Dukkha(Suffering) 2) Anitya (Imper-
manence) 3) Anatma (No self) 4) Sunyata (emptiness). These four principles are
the foundation of the Buddhism. These four principles are completely intercon-
nected.
After the passing of the Buddha, the Buddhist followers divided them-
selves into 18 compatible groups... Each group carried the essential core of the
teachings of the Buddha. Gradually these 18 groups evolved into just two
groups; Mahayana and Theravada. These are now called “the two vehicles”.
105
We use a vehicle for travel only, from this destination to that destination, sim-
ilarly Mahayana and Theravada are also two vehicles.The final destination is
Enlightenment, which means being free from Samsara’s suffering.
Mahayana is called the great vehicle because the teachings are like a vast wag-
on capable of carrying many to release them from rebirth. The Bodhisattva is
the main figure for Mahayana practitioners. Actually Mahayana meansBodhi-
sattvayana. Mahayana stresses the attainment of Buddhahood for all sentient
being.
The Theravada teachings correspond to the Agama Sutras. These teach-
ings hold that the self is without substance, the separate elements (Dharmas)
are real and Nirvana is their total annihilation. The Theravada teachings prac-
titioners aim at attaining the state of Arahat.
The Buddha emerged 2500 years ago. His teachings flourished over the
entire Asian continent. The Buddha is known as the LIGHT OF ASIA, and
rapidly his moral teaching of love, compassion came to flourish in the Europe-
an and other continents. The Buddha’s teaching will remain until the Dry
Ocean. The Buddha’s teaching will last until universal humanity exists on the
earth.
Na hi verena verani-sammanti’dhak udacanam
Avernaca sammanti- esadhammo sanantano
In this world hatred never ceases by hatred; it ceases by love alone. This is an
eternal law.
122
“There are beings without limit, Let us take the vow to
convey them all across�
There are depravities in us without number, Let us take the
vow to extinguish them all�
There are truths without end, Let us take the vow to
comprehend them all�
There is the Way of Buddha without comparison,
Let us take the vow to accomplish it perfectly�”
108
I worship my Gaden Shartse Monastery
I respect my Gaden Shartse Monastery.
Gaden Shartse Monastery is the light of my life.
Gaden Shartse Monastery is the happiness of my life.
Gaden Shartse Monastery is like my home.
Gaden Shartse Monastery is like my parents.
I was born into a common family. My parents are very religious. I’m the young-
est in my family with a brother who is three years older than me.When I was
young,my parents were always talking about the Buddhist monastery. Since
then I was thinking about the monastery but I didn’t know exactly what a mon-
astery was. Sometimes yellow or red robe-wearing people would come to our
home. My parents were very kind and respectful to them. I asked my moth-
er:“Who are they?” Mother said: “They are monks, they live in the monastery”.
Gradually I was attracted to them (the monks) and one day my Mother
My Gaden Shartse Monastery
Class IX Thepo Dakpa Choeying
asked me if I would like to go to the monastery. Suddenly I said “Yes”. After
that I was admitted to the Gaden Shartse Monastic University.
Gaden Shartse Monastery is a very beautiful and serene place. I saw im-
mediately that lots of monks were very busy with their studies reciting the holy
mantras.
I have to say that on my first day at Gaden Shartse Monastery I felt very
lonely. Everything was new and strange and I asked myself why I had come to
the monastery.
But it did not take long for me to feel at home. My teacher was a very
good caregiver.His treated me as a father but also like my best friend. My
teacher explained to me the details of the life of a monk, how monks are very
useful in helping to maintain peace in the world. By doing religious practice
monks try to create world peace.By gaining knowledge of Dharma, monks can
go on to teach morality and ethics to society. Monks are a great example of
loving-kindness. Monks aspire towards enlightenment, like Gautama the Bud-
dha. I realize how monks are very important. I was inspired by my teacher, and
made a decision to be a good, religious, wise practitioner of the teachings of the
Buddha.
Gaden Shartse Monastery has a very big prayer hall big enough to house
thousands of monks. We normally wake up early in the morning and gather for
Morning Prayer. Every day the atmosphere in the Morning Prayer seems so
delightful and spiritual that I am filled with a feeling of serenity and bliss.
The monastery Abbot is called “KHENPO” in the Tibetan language. Our
KHENPO is a very kind and clever soul. The monastery disciplinarian we call
a GEGU-LA. The GEGU-LA is an important part of the monastery. All the
monastery discipline issues come under him.Sometimes he seems very strict but
we can understand that his strictness is for our wellbeing and for our benefit.
The GEGU-LA has our own interests at heart. So all we monastery monks fol-
low the monastery routine and the orders of the GEGU-LA. The chanting mas-109
110
ter, called OMJE, he leads the chants. The administrator monks of the monas-
tery are skilled in maintaining the administration of the monastery carefully.
Debating is the most important part of the monastery timetable. The
entire monastic study is based on debate.It is helpful for us to develop powerful
skills of logic and wisdom. There are many other activities conducted by the
monastery such as our educational program together with several social events
and, religious festivals and rituals.
We have a primary school for the young monks. For five years they do
basic study including the memorizing of Buddhist sutras. DUDA mean basic
introductory literature, learning the technics of debate performance. PRAMA-
NA VARTIKA is the basic Buddhist logic text. For a further five years,young
monks learn Tibetan grammar, logic, debate, sutra memorization, modern and
ancient history, politics, English, mathematics, science, general knowledge,hand-
writing, drawing and sculptural art.
PHARCHEN is the study of the perfection of wisdom based on an im-
portant philosophical text called the ABHISAMAYA ALANKARA. PHARCH-
EN study is for 5 years. MADHYAMIKA STUDY is for 3 years.This study is
based on the great scholar ACHARYA NAGARJUNA. It is through this text
that the monks gain an understanding of the middle path and the deep philo-
sophical study of Buddhism. Following from this is a two-year study of
ABHIDHARMA KOSA. ABHIDHARMA is the main and deepest philosophy
in Buddhism. A deep understanding of ABHIDHARMA is only possible after
one has completed the study of the basics teachings of Buddha. Then there is
the VINAYA (Decipline) study for two years. Vinaya is the moral and conduct
code the monks must follow. Monks learn why the Vinaya ( Deciplines) are
important and the history or the Deciplines.
In total the course covers 17 years of study, which is equivalent to a Mas-
ter’s degree in Buddhism. After that it is possible to proceed to study for a fur-
ther six years of advanced study. This six years advanced study is the prepara-
126
tion for the GESHE LHARAMPA, like a PHD in Buddhism.
Currently 2000 monks are studying and living peacefully. I am studying
Buddhism and practicing happily. I appreciate my social responsibility. We are
developing the wisdom and compassion; therefore it is my belief that we monks
are making a great contribution towards universal peace.
127
128
So Karohi dipam attano –- Khippam vayama pandito bhavaNidhantamalo anangano –- dibbam ariyabhumim ehisi
Make an island (light) unto yourself! Strive hard and become wise! Rid of impurities and cleansed of stain, you shall enter the celestial
abode of the Noble Ones�
So karohi dipam attano –- Khippam vayama pandito bhavaNiddhantamalo anangano – Na puna jatijaram upehisi
Make an island (light) unto yourself! Strive hard and become wise! Rid of impurities and cleansed of stain, you shall not come again
to birth and decay� ----Dhammapada
114
When a Monk meets the Internet…��!
Class VIII B Nyakre Tenzin Lotop
Utthanavato satimato-sucikammsa nisammakarinoSannatassaca dhammajivino-appamattssa yasobhivaddhati
The fame of him who endeavors (after perfection), is mindful, is pure definitely attentive, is restrained, righteous and heedful, spreads far and wide.
Dhammapada
A monk, who is determined to dedicate his life to serve all sentient beings,
should keep his mind away from desire, anger, and ignorance. The Internet is a
modern piece of technology allowing us to join a global network connecting
system with the click of a button. Therefore the question is:What happens
when a monk meets the Internet? This is a fantastic question and an unavoid-
able issue! Can a monk be allowed to enjoy the Internet even though there are
many notable drawbacks? Or, should a monk be stopped from using the Inter-
net even though there are still many merits?
Certainly, the Internet provides various conveniences to our lives. For ex-
ample, we can use “we chat” or “e-mail” through the Internet to communicate
with our friends in a faster and cheaper way than regular phone calls and snail
mail, besides, we can use “VOA” news websites or “YouTube” to learn about
the most pressing social situations in the world. We can learn about the newest
115
scientific discoveries and scientific phenomena. All or these are generally not
taught in monasteries. Moreover, we can use “E-Bay” or “E-banking” to search,
compare, and then purchase required products without going out to any real
stories. Thus the Internet indeed provides us with many things that can contrib-
ute to our comfortable lives.
However, when we enjoy the entertainment provided by the Internet,
there are risks: it might also enlarge our desire, anger, and ignorance too. For
example, after watching action movies or gunshot videos, some children be-
come violent and tend to shoot small animals using toy guns. Also, after
watching romantic movies or talking with girls on Facebook, some teenagers
can become blind to the illusion of love and do not want to practice religious
discipline anymore.
Additionally, some people who are addicted to Internet games or Internet
gambling, become so foolish that they exchange real wealth into virtual money,
and after they lose all their money they even try to steal or rob. Therefore, these
stated drawbacks do impact on the life of a monk and cannot be carelessly ig-
nored.
Just as it is said, “Water can support a ship, also water can overturn a
ship”. “A knife can be used to cook a delicious feast, also a knife can be used to
kill people.” So by using the Internet in a good manner it can take a monk to
heaven, by using Internet in bad manner it can take a monk to hell as well. Es-
sentially, it solely relies on the motive and purpose of using the Internet. There-
fore, it becomes the most important practice to remind ourselves again and
again: “I am a monk, and I stay in a monastery!” Never forget the duties and
responsibilities of monkhood. “I do not lust for the illusionary pleasure of this
life, and I must devote my life to bring all sentient beings to peace, ultimate
131
happiness, and nirvana!” Based on this kind of strong mind determination, a
venerable monks in the twenty-first century can help people and even propa-
gate Buddhist teachings by using “YouTube,” “Facebook,” “e-mail,” and other
websites through the Internet!
132
You have to have a big vision and take very small steps to get there� You have to humble as you execute but visionary and gigantic in terms of your aspiration� In the internet industry�
It is not about grand innovation� It is about a lots of little innovation every day, every week, every month and making
something a little bit better�
---Jason Calacanis
118
Todays in this modern world the Internet is a very significant part of hu-
man life. This world in the 21st century is known as the computer world and,
without the Internet, the computer world would be impossible.By the Internet,
the services all of the countries are connected to each other.
The Internet is a global network connection system for millions of com-
puters. More than 190 countries are linked and exchange data, news, ideas --- in
fact the Internet is everything. For this reason, the Internet is the unlimited
source of the information technology. In an Internet live survey recorded on
30/12/2014, unbelievable results came out. There were an estimated
3,037,687,300, Internet users worldwide. It was like a very rare wonder in the
history of humankind. It seems Internet user-numbers will never come down,
they will increase rapidly.
The number of Internet users represent more than 40 percentage of the
world’s population. The largest number of Internet users are in three countries:
China, the United States and India. Each Internet computer, called a host, is
an independent entity. Independent operators can choose which Internet ser-
vice provider to use and which local service to make available to the global
Internet community. Many social network applications like Facebook. What’s
up App, etc. it is possible to gain access through a commercial internet services
The Internet��!
Class 8th B� Phukhang Jangchup Kelsang
134
providers (I S P) through such social application as well.
The common man, the industrialist, the scientist in the education field,
householders, indeed all these various fields are connected to each other with
internet services.All of the aspects of everyday life are deeply connected with
the Internet. So the Internet is a very essential part of our comfortable life.
The Internet!
Class 8th A, Lhopa Tenzin Dhondup
The Internet is a good thing, Because it does everything, It’s not only a game to play, But also a precious word to say,
It can’t be do nothing, When the light is gone, It can be do anything, When the light is on,
If we know how to use it, Then it’s a good to play it, Because its gives us knowledge, Though even in tiny age.
Some love Monday, Some love Tuesday, But I love One day, That is my Birthday.
Some care for Father, Some care for Mother, But I care for others, Those are My People.
Some do nothing, Some do something, But I do anything, When it’s a good thing.
Some……!
Class 8th A, Lhopa Tenzin Dhondup
138
Loving Kindness
May I be free from suffering and enmity.May my teachers be free from suffering
and enmity�May my parents and families be free from
suffering and enmity.May my friends and enemies be free from
suffering and enmity.May my neighbors be free from suffering
and enmity�May my country free people be free from
suffering and enmity.May all the people in the world be free
from suffering and enmity.May all the sentient beings in the universe
be free from suffering and enmity.
124
There is no doubt that nature gifts us a good healthful life. If our health
is good then life is happy. For the happy life we need to take care of our own
health. A morning walk is the easy and lightest exercise -- it is useful to all ages
of people. It refreshes our mind and keeps us fit. A morning walk is the blessing
for my happy and healthful life.
I wake up at 5 a.m in the morning every day. It is my usual habit to take
a nice bath and go for a morning walk. The cool morning breeze and fresh air
welcomes me and the flowers’ fragrance delights me.The chirping of the birds
creates a lively sensation in my heart. I walk alone along Silent Street. The
roadside trees, flowers, mountains, rivers all present beautiful scenery to me.
The God-gifted nature makes me so happy.
On my morning walk before the rising of the sun, the orange semi-dark-
ness light signposts the sun on its rise, the golden charming sun appears in the
east, the horizon glazes shining with golden light. I, with respectful manners,
welcome the sun. The surrounding nature looks so beautiful -- golden, orange,
shiny sunrays. Spreading all over and openhanded giving a brightening shine to
A Morning Walk
Class 7th Ngari Dakpa Wangchuk
125
trees, flowers, water, roads mountains, the entire nature looks shiny and smiles
happily. Bright shiny rays make me feel more attractive and pleasant. This is
one of the most incredible experiences of my life.
I was walking continually on a silent serene beautiful pathway, there
were many Buddhist temples surrounded by beautiful gardens and various
types of lush greenery. Many generous monks were gathered for the Morning
Prayer. I also joined them and chanted some meaningful Buddhist Mantras
with them. As we all are human beings I prayed for true happiness for all sen-
tient beings. May all sentient beings be happy! May all sentient beings be free
from suffering! May all sentient beings have a healthy life!
It was 7a.m when my steps turn back. While stepping back to home I
passed a very peaceful lake. Deep, blue lake water like a mirror. I was able to
see my clear image in the water and all the surrounding trees were watching
their improbable beauty in the water. It seemed they were smiling, feeling proud
to be watching their own glory. Near the edge of the lake I sat under the huge
Baniyan tree. Prudently I perceived the nature and surprisingly appreciated it.
“How amazing is the beauty of this nature”. Slowly I closed my eyes and start-
ed to do some meditation, automatically I was pulled deep insight by my mind.
I realized the stimulating real inner peace.It was a memorable experience of the
specific moment.
With a peaceful and an energetic mind,I again walked back towards
home. Many friends of mine live on my way and I offered and received many
morning greetings. I covered about 4k.m distance and reached home about 8
a.m The activeness and freshness I now felt would make my entire day happy.
A morning walk is always beneficial for everyone. In the early morning
there is no traffic, no pollution and the air is fresh and cool. The parks and
gardens are green and fresh with morning dew. An early morning walk prepares
the body both physically and mentally for the daily work. The beauty of the
morning walk teaches us to love nature and all sentient beings.
141
142
Water the hub of life,Water is its matrix, mother and medium�
Water is the most extra ordinary substance!Practically all its properties are anomalous, which enabled
life to use it as building Material for its machinery�Life is water dancing to the tune of solids
-----Albert Szent-Gyorgyi
Water is the Driver of the nature --Leonardo da Vinci
We forgot that water cycle and the life cycle are one --- Jacques Cousteau
128
Water
Class, 6th A, Thepo Tenzin Kunphel
Water is the miracle on our planet Earth. From ancient times, philoso-
phers considered that water is one of the four classical elements along with fire,
earth and air. Water was regarded as a basic substance of the universe we here
on planet Earth know all about our own planet and even about the planets of
the solar system, but we still understand very little about whether water exists
on other planets. We do believe that if there is no water there will be life. Bil-
lions of years ago,the first creatures developed in the water called Amoeba.
Since then millions of species have evolved including humans. This would not
have been possible without water. Water has incredible value in all aspects of
the life.
All religious faiths use water as a holy symbol of wholesomeness and sa-
credness. In the Buddhist rituals, water is used as a symbol of pureness of the
body and mind. Almost all religions ritually use water to symbolize the purity
of the body and soul. An ancient saying goes: “Our Guest is God”. Our ancient
traditions tell us to treat guests as Gods – as a symbol we welcome a guest by
offering a glass of water. Safe drinking water is essential to humans and other
life forms even though it provides no calories or organic nutrients. Doctors al-
ways advisethat we drink more water for a balanced diet and perfect health.
Farming mainly depends on rainwater, but rainwater is often not enough
129
for growing crops. Irrigation is needed. The irrigation department responsibili-
ty is to plan and workout issues relating to the storage of water for irrigation
so we can produce enough food to survive. Water is also used as a fire extin-
guishing fluid. A century ago, water was used to steam power engines used in
trains, ships and factory equipment as well. It is also a noteworthy and efficient
way to produce electricity.
Humans use water for fun and for exercising. Sports such as swimming,
water sketing, boating, surfing and diving all utilize water. In addition, some
sports, like ice hockey and ice-skating, are played on ice. Lakes, beaches and
water parks are popular places for people to go to relax and recreate. Foun-
tains show ponds, gardening, decorations, all these add beauty to our lives.
A survey of water shows how it is distributed naturally. Watercovers 71%
of the Earth’s surface. On Earth 96.5% of the planet’s water is found in seas
and oceans, 1.7% in groundwater, 1.7% in glaciers and the ice caps of Antarc-
tica and Greenland.A small fraction is also found in other large water forms,
and 0.001% in the air as vapor, clouds, and rainfall. Only 2.5% of the Earth’s
water is freshwater, and 98.8% of that water is in ice and groundwater. Less
than 0.3% of all freshwater is in rivers, lakes, and the atmosphere, and an even
smaller amount of the Earth’s freshwater (0.003%) is contained within living
forms and manufactured products.
From this survey of water it is clear that 71% of the water coverage on the
earth surface is freshwater -- less than 0.3%.This is not enough for our use. We
are facing a serious water shortage problem. Some observers have estimated
that by 2025 more than half of the world’s population will be facing wa-
ter-based helplessness. A report issued in November 2009 suggests that by
2030, in some developing regions of the world, water demand will exceed supply
by 50%.
The world realizes the value of water.Water is critical for the survival of
all living beings. Now is the time to save water: save water, save lives.
145
146
བམས་བརའ་འད་སང་། 2015
THE PROFITS OF FRIENDSHIP
1� He who maintains genuine friendship (who is not treacherous towards
friends) will, whenever he goes far out of his home, receive Abundance
of hospitality� Many will obtain their living through him�
2� He who maintains genuine friendship will, whatever country, Village or
town he visits, be honored�
3� He who maintains genuine friendship — robbers will not Overpower
him� Royalty will not look down upon him� He will
Triumph over all his enemies�
4� He who maintains genuine friendship, returns home with feeling of Ami
ty, rejoices in the assemblies of people, and becomes
the chief among his kinsmen�
5� He who maintains genuine friendship, being hospitable to others, in
Turn, receives hospitality� Being respectful to others, i
n turn, receives Respect� He enjoys both praise and fame�
6� He who maintains genuine friendship, being a giver, in turn, receives
gifts himself� Being worshipful to others, in turn, he is worshipped� He
attains prosperity and fame�
7. He who maintains genuine friendship, shines (in glory) like the fire, and
is radiant as a deity� Never will prosperity forsake him�
8� He who maintains genuine friendship, to him there will be many Breed
ing cattle. What is sown in the field will flourish. The fruit of that
which is sown he enjoys�
9� He who maintains genuine friendship, should he fall from a Precipice or
mountain or tree, he will be protected�
10� He who maintains genuine friendship cannot be overthrown by
Enemies even as the deep-rooted banyan tree cannot be over thrown by
The wind�
¬¬ --------- METTANISAMSA SUTTA
132
Once upon a time there was a poor village in which there lived a young
man. This man dreamed that one day he and his poor village would become
rich. Indeed almost all the villagers thought that one day they would also be
rich. Nobody did anything about becoming rich. They only dreamed of becom-
ing rich by day and by night.
The villagers were unenergetic. They were more like beggars. They wasted
their precious time listening to music, playing cards and being very lazy. This
behavior earned them the name of the village of slothful beggars. Feelings of
happiness and harmony totally vanished from the village. One day, in the af-
ternoon after lunch, the young man was listening to music. Due to his lazy at-
titude he was drowsy, his eyes closed automatically. Quickly he fall into a deep
sleep and started to dream. In his dream he saw a very beautiful city.
In this city there was a wise king who lived in a splendid royal palace, his
personality was amazing. He was happy. He had a beautiful queen and a pret-
ty daughter, the princess. The entire family was very happy always smiling and
laughing.
And just as with the king, the people of the city were also very happy sing-
ing songs, playing happily. The lazy young man was very keen to discover the
secret of the city’s happiness. He stopped a gentleman from the city and asked
Nature helps those who help themselves
Class 5th A, Ngari Dakpa Lodoe
133
him what it was that made him and the other villagers so happy. The gentle-
man simply pointed his finger towards a paddy field. The young man was
shocked! He focused his eyes towards the point and saw to his astonishment
the King, the Queen and the Princess all working happily together in the paddy
field. And with the King and Queen, the villagers were also working. Everybody
was busy with his or her own work.
The young man was drawn to the king like a magnet. The king noticed
that the young man was a stranger in his kingdom and treated him kindly, as
was the custom as a guest in his country. Slowly the king noticed that the
young man was taking advantage of his kindness and hospitality. The king
realized that the young man was nothing more than a lazy freeloader who
didn’t like work. The young man didn’t realize however that the king was ob-
serving him.
At the same time the young man had become fascinated by the king’s
daughter. Gradually he fell in love with her and as he did, his craziness grew.
He became obsessed with the idea of marrying her and to live happily ever after
with her. One day he decided to express his strong feelings and his desires to the
princess.
The young man approached the royal palace gardens where the princess
was dwelling. He tried to present himself as a decent gentlemanwith nice man-
ners, but when he expressed his feelings and his desire for marriage to the prin-
cess she was shocked! “How could it be possible?”she asked. She said that she
would only marry a wise man with a true heart who worked hard and who
gained property by his own work.Forcefully she said that she would never mar-
ry a lazy freeloader!!
When the young man heard these hurtful words from the princess he felt
as if he had been struck by a thunderbolt and his heart broke into many pieces.
‘Lazy, free loader’, these words penetrated his heart like an arrow. It was a ter-
rible insult to him.
134
At that moment the king arrived in the royal garden and guessed imme-
diately what had happened. He got terribly angry. He raised his sword to kill
the young man………..
Terrified the young man woke up with loud screaming. He found that he
had been dreaming. His whole body was shaking and sweaty. But he had
learned a great deal from this dream. He decided to be lazy no longer. Instead
he would become hard working, and become a rich, honest man by his own
work.
Next day he woke up early in the morning and started his work in the
paddy fields. He continued with his work hard. Other villagers noticed him and
said: “What has happened to this man? Maybe he has gone mad!” But the
young man ignored these comments and totally concentrated on his work.
Within a few months he had successfully grown a large quantity of sweet fruit
solely as a result of his hard work. He also cultivated his own paddy field. Oth-
er villagers saw that his hard work had brought the young man great success.
The villagers realized that this success had been brought about by the young
man’s sensible mindset and the change in his attitude towards work. Hence
they realized that working diligently was the root of all success.
Since then all the villagers started their own work. They worked very hard
every day and they became rich. All the villagers were helpful to each other. As
a result they all lived more happily together. The villagers treated the young
man as if he was their wise king.
He found a good, wise and beautiful girl from the neighboring village and
they married. In the entire village his wife was known as the great wise queen.
They both were very dutiful. They lived happily ever after.The dream had
changed the young man’s life.
The dream became a great moral and the main principle of his life………
150
‘May peace harmonious bless this land;
May it be ever free from maladies and war; May there be harvest rich, and increased yield of grain;
May everyone delight in righteousness;
May no perverted thought find entry to your minds; May all your thoughts ever pious be and lead
To your success religiously�’
136
Mental and Physical fitness is a very important part of precious human
life. It may not occur to people that animals do not do “exercise”. Perhaps their
body structure means that exercise is not needed or perhaps exercise happens
automatically by their daily routine. But we human beings are different from
animals... As per our body structure and mental structure we need to do some
kind of exercise, daily, especially in this modern and competitive world. If hu-
man beings lose their health, then the world loses all its integrity. Health cre-
ates happiness. Health comes from regular physical exercise, good food, good
thoughts, and cleanliness. Unlike the unhealthy sluggish person, a healthy
person does not waste money on medicines and visiting doctors. An old saying
says: ‘Health is wealth’. Good health is a blessing and it is a real jewel of life.
About 2600 years ago, the Buddha taught about the importance of a
healthy mind and body. Buddha’s teachings are firstly mind oriented, secondly,
physical oriented. RIGHT EFFORT (SAMMA VAYAMA) means good thoughts
are the exercise for a healthy mind. He taught about the three factors for men-
tal health: right effort, right mindfulness, and right concentration. Wisdom is
the primary tool for understanding wholesome and unwholesome acts, but in
order to realize self-real insight, nature and universal ultimate truth, the pow-
erful motivation can only open up. When the mind has been composed and
Mental and Physical Health is the Boon of Mankind
Class 5th B, Tawon Tenzin Chokden
137
collected, RIGHT CONCENTRATION (SAMMA SAMADHI) brings the req-
uisite stillness to the mind by unifying it with undistracted focus on a suitable
object. To do so, however, the factor of concentration needs the encouragement
of right effort (Good Thoughts) and mindfulness. Right effort (Good thoughts)
provides the energy demanded by the duty, right mindfulness the stabilization
points for awareness. Awareness is a very important entity in human conscious-
ness. ‘All thoughts begin in the mind – they are therefore solely“mind-made”.
If one speaks or acts with an impure mind, then pain will follow you like the
hoof of an ox. If one speaks or acts with a pure mind then happiness will fol-
lows you like one’s shadow. If the mind is pure and well cultivated with good
thoughts then our physical attitude will be good. ‘Sound mind is a sound body’
Noble thoughts are the food of mindfulness. Mindfulness is a presence of
self-awakening, where a person delights in non-clinging. Mindfulness means
paying attention in a particular way: on purpose, in the present moment, and
non-judgmentally. This increases awareness, clarity and acceptance of our
present-moment reality.
Physical fitness is also noteworthy. Physical exercise is one way of main-
taining perfect physical health if we do nothing then our bodieswill become
weak and lazy making it difficult to concentrate on our work. Physicalexercise
can be any bodily activity such as YOGA, GYMNASTICS or a MORNING
WALK. These all enhance our physical fitness. Exercise has many benefits;
strengthening muscles and the circulatory system, causing weight loss and cre-
ating a healthy mind. Regular physical exercise boosts the immune system and
helps prevent the “diseases of wealth” such as heart disease, circulatory dis-
ease, diabetes, and fatness. It may also help prevent depression, help to pro-
mote or maintain positive self-esteem and improve mental health image,
All sentient beings struggle for happiness. “Give happiness, get happi-
ness” is the simple logic. Love and compassion are the source of human heart,
but our bad habits such as anger, greed, fear, envy, and enmity destroy our
153
natural peace. Hence killing, stealing, robbing, harassment, cheating, misusing
people, all these things increase as a result of these bad habits. So in order to
maintain human peace andobtain happiness, to develop human dignity, to live
with self-esteem, we have to do both mental and physical exercise.
139
My Dear Country
Class 6th B, Dhokhang Tenzin Jampa
India is my Country,
I love it heartily,
Its forests are lovely,
Its looks so pretty.
Its rivers have awesome beauty,
Its fruits have delightful sweetness,
Its people have great bravery,
I like to listen to their brave stories.
It is my incredible country,
Its people live as one family,
Its people live kindly, honestly,
I live with them happily, calmly.
Nature is the God gift of my country,
Spring is the best season in this country,
But all the seasons have their own glory,
I like all seasons, after all, it is my country.
India got freedom after great hardship,
I worship the martyrs of this Country,
Because of them, I’m breathing freely
I can say proudly, I love my country
I’m lucky to be born in this country,
I take an oath to prevail harmony,
I promise to keep it safely,
I know this country is the source of Humanity.
I salute my Country,
I take my hat off for my Mother land,
I worship my ancestors,
May I be born again and again in my dearest country……….!.
140