ยาในโรคไตเรื้อรัง
TRANSCRIPT
การใชยาในผปวยโรคไตเรอรง
ภ ญ . ว ร ย า ม า ต ร าโ ร ง พ ย า บ า ล ส า ม โ ค ก จ ง ห ว ด ป ท ม ธ า น
บทบาทสำาหรบเภสชกรในโรงพยาบาลชมชน
การใชยาในผปวยโรคไตยาทใชในโรคไต
เรอรง• ภาวะไตบกพรอง:บวม ,electrolyte Imbalance, metabolic acidosis• โรคประจำาตวของ
ผปวย: DM,HT
ยาทควรหลกเลยง
• NSAIDS• สมนไพร
บวม• ยาขบปสสาวะ : HCTZ Furosemide
Spironolactone• การเลอกใชขนกบ ระดบหนาทการทำางานของไต
โรครวม ระดบโพแทสเซยมในเลอด • ตรวจสอบวายงมปสสาวะหรอไม > 100 cc• ระวงพษตอห
ภาวะเลอดเปนกรด (metabolic acidosis)
• ใชยา sodium bicarbonate– ใหแนะนำาผปวยวาเปนดางใชลดกรด
ในเลอด ในกรณนไมใชยาแกทองอด
หรอรกษาโรคกระเพาะอาหาร • ขนาดการใชขนกบระดบความเปนกรด-ดางและ
การตอบสนองตอยาในผปวยแตละราย
ความผดปกตของเกลอแร
Hyperkalemia
• ใช Calcium polystyrene (Kalimate®) ยาจะจบกบ K ในลำาไสและขบออกทางอจจาระ
-ละลายยา 1 ซองในนำาเปลาใหเปนยานำาแขวนตะกอน
แลวรบประทานทนท
- ไมละลายยาในนำาผลไม
- ไมรบประทานพรอมกบยาอน
• Hyperphosphatemia >>ขบออกทางไต
ความผดปกตของเกลอแร
ไตบกพรอง
PO4 ↑↑ Calcitriol ↓↓
Ca ↓↓
PTH ↑↑
+
ไต:- ใหลดการดดกลบของphosphate - ใหเพมการดดกลบของ calcium - กระตนการสราง calcitriol
กระดก: เพมการดง calcium จากกระดก
ยาจบฟอสเฟตจบ phosphate ในอาหารขบออกทางอจาระ ไมดดซม ควรรบประทานกอนอาหาร 15 นาท
หรอ พรอมอาหาร
Aluminium-based : aluminium hydroxide
Calcium-based : calcium carbonate, calcium acetate, calcium citrate
Aluminium- and calcium-free phosphate binders sevelamer lanthanum (HCL, carbonate)
การเลอกใชยาจบฟอสเฟต
พจารณา ระดบฟอสเฟต ระดบแคลเซยมในเลอด calcium level > 10.2 mg/dL PTH < 150 pg/mL หลกเลยงการใช calcium based Ca x PO > 55 mg2/dl2 phosphate binder
ม vascular calcification
phosphate level > 7.0 mg/dL ใช aluminium base ไมเกน 4 wk Lanthanum carbonate
Hyperparathyroidism (iPTH > 300/500 pg/ml)• เลอดเปนกรด กระตน การหลง PTH>>กดการ
ทำางานของหวใจ>>เรงไตเสอม>>bone marrow fibrosis >> RBC ↓↓
• vit D or vit D analogue >> calcitriol , alfacalcidol
ให 2-3 ครง/สปดาห ขนาดทใชขนกบระดบ iPTH• ระวง PO4 ↑↑, Ca ↑↑
Cinacalcet 25 mg (Regpara®) บรษทเคยววะ ฮคโค ครน >> hyperparathyroidism
Anemia • สาเหต หลก คอ ขาด EPO pth ↑↑ RBC อายสน• ขาดวตามนบ 12 ขาดกรดโฟลค ขาดธาตเหลก การฉดยาเขาหลอดเลอดดำา ควรฉดอยางชาๆ ประมาณ 1-5 นาทเกบยาในตเยน อณหภม 2-8 องศาเซลเซยส ปองกนแสงESA : Erythropoiesis stimulating agents ขนาด 500 iu/kg/wk
การควบคมความดนโลหตเพอใหไดรบการฉดยาสมำาเสมอ
อาการไมพงประสงค ของ ESAs
• Flu like symptom• BP ↑↑• ↑↑ risk of cardiovascular events >> HF,Stroke,Death• Pure red cell aplasia• Seizure
ขาดธาตเหลก• ยาเมดเสรมธาตเหลก >> 200 mg/d • ดดซมไมด คลนไสอาเจยน• ยาฉดธาตเหลก >>> เขาหลอดเลอดดำา • มผลขางเคยงรนแรง เชน iron dextran
>>>anaphylaxis anaphylactoid • ควร test กอน (test dose 25 mg IV infusion)
ยาลดความดน• BP < 140/90 มม.ปรอท • BP < 130/80 มม.ปรอท ถามโปรตนรวในปสสาวะ• มกตองใชยามากกวา 2-3 ชนดขนไป• ACEI/ARB >>ถาเปนความดน ใหไดเลย >>ใน DM ทมโปรตนรว ใหไดเลย-เรมยาขนาดตำา ใหยาขนาดปานกลางถงสง-ไมมขอมลสนบสนนการใชยา ACEI รวมกบ ARB ในการ
ชะลอไตเสอม-ตดตามระดบ K ถา > 5.5 mEq/L หยดยา-ตดตามระดบ SCr ใน 2 wks ถา ↑↑ > 50 % หยด
ยา
ยาเบาหวาน•MFM eGFR 30-44 ใชไมเกน 850 mg/d
eGFR < 30 หยดยา mfm• Insulin ขบทางไต ตองปรบขนาดยา• ไขมนสงมโรคแลว >>> statin• ควบคมระดบ HbA1C < 7%
ยาทมพษตอไต• NSAIDS : Incidence 1-5% • ATBs : Aminoglycoside • Cisplatin, Cyclosporin• สมนไพร
- ยาหอมทมสวนผสมของไครเครอ- การบร-นำาผกช นำาลกยอ -สะตอ ลกเนยง มะเฟอง -ยาดำา