มารยาทไทย
TRANSCRIPT
มารยาทไทย
ทมาและความสำาคญเนองจากปจจบนไดมวฒนธรรมขนบธรรมเนยมแบบตางๆเขามาในประเทศเรามากมาย ทำาใหคนรนหลงๆหรอรนปจจบนเองอาจไมคอยไดทำาตามแบบวฒนธรรมขนบธรรมเนยมไทย ซงในอนาคตนอาจทำาใหวฒนธรรมไทยของเรานหายไปจากสงคมได เราจงควรทจะมการอนรกษวฒนธรรมขนบธรรมเนยมอนดงามใหอยคสงคมไทยตอไป
ตอไป
จดประสงค1.เพอรกษาขนบธรรมเนยมประเพณไทย2.เพอการแสดงกรยาตางๆตามการกระทำาไดเหมาะสม3.เพอความเปนระเบยบเรยบรอยในการกระทำาตางๆ
ตอไป
มารยาทไทย คอ กรยา วาจาตางๆ เชน การยน การเดน การนง การนอน การรบของสงของ การทำาความเคารพ การแสดงกรยาอาการ การรบประทานอาหาร การใหและรบบรการ การทกทาย การสนทนา การใชคำาพด การฟง การใชเครองมอสอสาร รวมทงการประพฤตปฏบตในพธการตางๆทสภาพเรยบรอยทบคคลพงปฏบตในสงคมโดยมระเบยบแบบแผนอนเหมาะสมตามกาลเทศะ และถอเปนเอกลกษณสำาคญของคนไทย
ตอไป
การแสดงความเคารพ การยน
การเดน การนง
การนอน การรบของและการสงของ
การทกทายการรบประทาน
อาหาร
สารบญ
การแสดงความเคารพ อนเปนมารยาทของคนไทย
การประนมมอ
การไหว
การกราบ
สารบญ
การประนมมอ (อญชลกรรม) คอ การกระพมมอทงสองประนมใหฝามอทงสองประกบกนนวทกนวแนบชดตดกนไมเหลอมลำากนหรอกางออกหาง กระพมมอทประนมนไวระหวางอกใหตงตรงขนขางบนมลกษณะคลายดอกบวตม แนบศอกทงสองขางไวชดกบชายโครง ไมปลอยใหกางออกไปรกษาระดบกระพมมอไวระหวางอก เปนการแสดงความเคารพเวลาสวดมนต หรอฟงสวดมนตและฟงเทศน
กลบหนาหลก
กลบหนาหลก
การไหว (นมสการ) คอ การยกมอทประนมขนจรดหนาผาก นวหวแมมอทงสองอยระหวางควพรอมกบกมศรษะลงเลกนอย ใชแสดงความเคารพพระภกษสามเณร หรอปชนยวตถปชนยสถาน ในขณะทผไหวนงบนเกาอหรอยนอย การไหวบคคลผอาวโสกวาใหปลอยมอจรดจมกหรอคว การไหวผเสมอกนใหประนมมอไหวระดบอก
ตอไป
การกราบ (อภวาท) คอ การแสดงอาการกราบราบลงกบพนดวยเบญจางคประดษฐ คอดวยองคประกอบหาอยาง ไดแก เขาทงสอง ฝามอทงสอง และศรษะอนไดแก หนาผากใหจรดกบพนเปนอาการแสดงความเคารพอยางสงตอ พระรตนตรย มขนตอนการปฏบต ดงน
ตอไป
ทาเตรยมตว นงคกเขา (ชายตามแบบชาย หญงตามแบบหญง) มอทงสองทอดวางเหนอเขาทงสองใหนวมอทงหาแนบชดกน – จงหวะทหนง ยกมอขนประนมไวระหวางอก ตามแบบการประนม – จงหวะทสอง ยกมอทประนมขนจรดหนาผาก โดยใหนวหวแมมอทงสองอยระหวางควตามแบบการไหว พระรตนตรย – จงหวะทสาม กมตวลง ปลอยมอทงสองใหทอดลงกบพนโดยแบมอทงสองใหขอศอกตอกบเขาทงสอง ขาง (สำาหรบชาย) และใหศอกทงสองขางขนาบเขาทงสองไว(สำาหรบหญง) ใหระยะมอทงสองหางกนประมาณ หานว กมศรษะใหหนาผากจรดพนในระหวางมอทงสองแลวยกมอประนมขนผานจงหวะ ทหนสอง และสามไปตามลำาดบใหตอเนองกนทำาตดตอกนไปจนครบสามครง เมอครบสามครงแลวพงยกมอขนไหวตามแบบพระรตนตรย แลวเปลยนอรยาบทเปนนงพบเพยบหรอลกขนตามกาลเทศะกลบหนา
เดม
กลบหนาแรก
การกราบบคคล และกราบศพ เปนการกราบดวยวธกระพมมอ และกราบเพยงครงเดยวไมแบมอ ดงน 1) หากบคคลหรอศพอาวโสกวาใหประนมมอไหว ใหปลายนวจรดจมก หรอจรดหวางควกไดถาคนเสมอกนประนมมอเพยงระหวางอก 2) นงพบเพยบเกบเทา ตามแบบนงพบเพยบ 3) หมอบลงตามแบบหมอบ 4) มอทงสองกระพมทอดลงกบพนไมแบมอ 5) กมศรษะลงจรดสนมอ กราบเพยงครงเดยว 6) เสรจแลวลกขนนงพบเพยบตามปกตศพพระสงฆจะกราบดวยเบญจางคประดษฐสามครงกได สำาหรบนาคกราบลาบวช หรอจะกราบบดามารดาตอนรบผาไตรใชแบบเบญจางคประดษฐ 3 ครง
การยนการยนตามลำาพง
การยนตอหนาผใหญการยนถวายความเคารพพระ
มหากษตรยการแสดงความเคารพเพลง
ชาต การยนตอหนาพระทนง
สารบญ
การยนตามลำาพง ควรอยในลกษณะสภาพ สบาย ขาชด ตงตวตรง ไมหนหนาหรอแกวงแขนไปมา
กลบหนาหลก
การยนตอหนาผใหญ ควรยนตรง ขาชด ปลายเทาหางกนเลกนอย มอทงสองแนบขางลำาตว ถาอยตอหนาผใหญทมอาวโสสงหรอพระสงฆ หรอเปนการยนหนาทประทบควรคอมสวนบนตงแตเอวขนไปเลกนอยมออย ในลกษณะควำาซอนกน จะเปนมอขางไหนทบมอขางไหนกได หรอจะประสานมอทงสองอยางหลวมๆ หงายมอทงสองสอดนวเขาระหวางชองนวของแตละมอกได
กลบหนาหลก
การยนถวายความเคารพพระมหากษตรยหรอพระมเหส ถาแตงเครองแบบใหยนตรง แลวกระทำาวนทยาหตถ ถาไมไดสวมหมวก ใหยนตรงแลวถวายคำานบ การถวายคำานบใหกมศรษะ และสวนไหลลงชา ๆ ใหตำาพอสมควรแลวกลบมายนตรง อยาผงกศรษะ ถาสวมหมวกอนทมใชประกอบเครองแบบตองถอดหมวกกอนแลวจงถวายคำานบสำาหรบหญง ใหยนตรงเทาชด หนหนาไปทางพระองคทาน ชกเทาขางใดขางหนงไปทางหลงโดยวาดปลายเทาไปทางอกดานหนงของเทาท ยน ทำาพรอมกบยอเขาอกขางหนงลงชาๆ เมอจวนจะตำาสดใหยกมอทงสองวางประสานกนบนหนาขาทยอใหตำาลง โดยใหหนามอประสานกนและใหคอนไปทางเขา กมศรษะลงเลกนอย จากนนเงยศรษะขนพรอมกบชกเทาทไขวกลบทเดมและตงเขาตรง
กลบหนาหลก
การยนแสดงความเคารพเมอมการบรรเลงเพลงเคารพ เพลงเคารพไดแกเพลงชาต เพลงสรรเสรญพระบารม เพลงมหาฤกษ และเพลงมหาชย เมอไดยนเพลงสรรเสรญพระบารมเพลงมหาฤกษ และเพลงมหาชยใหยนขนแลวระวงตรง หนหนาไปทางพระองคทานหรอพระบรมฉายาลกษณหรอประธานทชวนเชญถวายพระพร ในขณะนนใหยนตรงอยจนจบเพลง ถาเปนการบรรเลงทปรากฏพระองคตองถวายความเคารพเมอเหนพระองคครงหนง
กลบหนาหลก
การยนตอหนาพระทนง ในเวลาทอยตอหนาพระทนงเวลาจะลก ขนยนหรอเคลอนทไปไหน ตองถวายความเคารพกอนทกครง การยนรบ
เสดจเวลาเสดจพระราชดำาเนนผานสำาหรบชายยนตรงถวายคำานบ หญง ถอนสายบว ถาแตงเครองแบบและสวมหมวกใหทำาวนทยาหตถ
กลบหนาหลก
การเดนการเดนตามลำาพง
การเดนกบผใหญ
การเดนนำา-ตามเสดจ
สารบญการเดนเขาสทชมชน
การเดนในททกษตรยประทบอย
การเดนขน-ลงเมร
การเดนไปทำาธระใดๆ
การเดนตามลำาพง ใหเดนอยางสภาพ หลงตรง กาวเทาไมยาวไมสนเกน ควรแกวงแขนแตพองาม
กลบหนาหลก
การเดนกบผใหญ ใหเดนทางซายเยองมาทางหลงของผใหญ อยในลกษณะนอบนอมไมสายตว โยกศรษะ ถาเปนการเดนระยะใกลๆ มอทงสองควรประสานกน
กลบหนาหลก
การเดนนำาเสดจและตามเสดจ
– การเดนนำาเสดจ ใหเดนหนาระยะหางพอสมควรทางดานซายของพระองคทาน ในกรณทเสดจพระราชดำาเนนบนลาดพระบาท ผเดนนำาเสดจตองไมเดนบนลาดพระบาทใหเดนในลกษณะเอยงตวนอย ๆ มาทางพระองคทาน เพอไดสงเกตทราบหากจะประทบยนคอมรางกายสวนบนเลกนอย มอทงสองประสานกน และยกขนเหนอแนวเขมขดเลกนอยเมอถงทจะอญเชญประทบ ซงเทากบกราบบงคมทล ฯ วาถงทประทบแลวเมอจะถอยออกไป ใหถวายคำานบครงหนง กอนทผนำาจะนงท ตองถวายคำานบอกครงหนง
ตอไป
-การเดนตามเสดจ ใหเดนเบองหลงพระองคทานในอรยาบถเดนกบผใหญ คอเดนอยางสภาพหนามองตรง อยในอาการสำารวมไมยมหวทกทาย หรอทำาความเคารพพดคยกบผอน
กลบหนาหลก
กลบหนาเดม
การเดนเขาสทชมชน ควรเดนเขาไปอยางสภาพ เมอผานผทนงอยกอน ควรกมตวลงเลกนอยถาผนงเปนผอาวโสมากกกมตวใหมาก และระวงอยาใหเสอผาหรอรางกายไปกรายผอน ถาไมมการกำาหนดทนงกใหนงเกาอทสมควรโดยสภาพ อยาลากเกาอใหดงอยาโยกยายเกาอไปจากระดบทตงไว การเขาสทชมนมทนงกบพนควรเดนอยางสภาพ เวลาผานผทนงอยกอนควรคอมตวลงใหมากหรอนอยสดแทแตระยะใกล หรอระยะไกล ระวงอยาใหเสอผาหรอสวนของรางกายไปกรายผอนถาผานระยะใกลมากใชการเดนเขา วธการเดนเขาใหนงคกเขาตวตรง มออยขางลำาตวแกวงไดเลกนอย ยกเขาขวาซายไปขางหนาสลบขางกนปลายเทาตงชวงเทาพองาม ไมกระชนเกนไป การเดนเขาไมนยมใชในกรณเขาเฝาหรอเขาพบผใหญ
กลบหนาหลก
การเดนในททพระมหากษตรยหรอพระมเหสประทบอย เวลาเดนผานหนาหรอหลงทประทบ ใหลกขนจากทแลวถวายความเคารพ แลวเดนอยางสภาพเมอจะผานทประทบใหหนไปถวายความเคารพ เมอผานไปแลวใหหนไปเคารพ และกอนจะนงทใหมใหถวายความเคารพกอนนง
กลบหนาหลก
การเดนไปทำาธระใดๆ เมอลกจากทและถวายความเคารพ แลวเดนไปยงทจะทำากจธระเมอถงทให ถวายความเคารพแลวจง
ทำากจธระนน ขณะทำากจธระจะนงยอเขา หรอคกเขาหรอหมอบ แลวแตกรณ ทำากจธระเสรจแลวลกขน ถอยหลงหนงกาว ถวาย
ความเคารพแลวเดนถอยหลงสามกาว ถวายความเคารพ แลว เดนกลบทนง กอนจะนงถวายความเคารพอกครง
กลบหนาหลก
การเดนขนลงเมร ในงานศพทเสดจพระราชดำาเนน ควรปฏบตโดยลำาดบ ดงน พระบาทสมเดจพระเจาอยหวฯ พระบรมวงศานวงศประธานองคมนตร นายกรฐมนตร คณะรฐมนตร คณะทตานทต ขาราชการชนผใหญประชาชนทวไป พระภกษสามเณรเปนอนดบสดทาย การปฏบตในการเดนขนสเมรใหลกจากทนงถวายความเคารพ เมอผานทประทบถวายความเคารพลงจากเมรถงพนถวายความเคารพ เมอผานทประทบถวายความเคารพ กอนจะนงถวายความเคารพ
กลบหนาหลก
การนงการนงเกาอ
การนงพบเพยบ
การนงขดสมาธ การหมอบ
การนงหนารถพระทนงหรอรถทนง
การนงคกเขา
สารบญ
การนงเกาอ ใหนงตวตรง หลงพงพนกเกาอ เทาวางชดกน เขาแนบชดกน มอทงสองวางบนหนาขาถาเปนเกาอทาวแขน เมอนงตามลำาพง จะเอาแขนพาดบนทาวแขนกได ไมควรนงเอาปลายเทาหรอขาไขวกนอยางนงไขวหางควรนงเตมเกาอ อยานงโดยโยกเกาอใหยกหนาหรอเอนหลง การนงลงศอกในกรณนงเกาอใหนอมตวลงเงยหนาเลกนอย วางแขนทงสองลงบนหนาขามอประสานกน
กลบหนาหลก
การนงพบเพยบ ใหนงในลกษณะสภาพ ยดตว ไมตองเกบปลายเทา แตอยาเหยยดเทาถานงตอหนาผใหญใหเกบปลายเทา มอประสานกนไมทาวแขน
กลบหนาหลก
การหมอบ ใหนงพบเพยบเกบปลายเทากอน แลวหมอบลงไปใหเขาขางหนงอยระหวางแขนทงสองขางแขนวางราบกบพน ตลอดครงแขน สวนมอถงศอกประสาน หรอประณมแลวแตกรณ
กลบหนาหลก
การนงคกเขา ใหนงตวตรง วางกนบนสนเทาปลายเทาตง มอทงสองประสานกน หรอจะวางควำาบนหนาขากได
กลบหนาหลก
การนงหนารถพระทนงหรอรถทนง กอนทจะขนนงใหถวายความเคารพกอน แลวขนนงโดยหนหลงขนนงพรอมกบยกขาขนตามไปดวยนงตวตรง ขาชด เขาชด หลงแตะพนกแตไมพง มอประสานบนตก สำารวมอรยาบถแตใหผงผาย ไมเหลยวหนาไปทางใด
กลบหนาหลก
การนงขดสมาธ (สะหมาด) คอการนงตามสบายอยางหนงและการนงแบบทำาสมาธการนงขดสมาธธรรมดา คอ การนงบนพน คเขาทงสองขางหาตว แนบขาลงกบพน โดยใหขาขางหนงชอนทบอยบนอกขางหนง สนเทาทงสองขางจะสมผสกบขา เปนอรยาบถทใชนงตามลำาพงสบายๆ หรอ สำาหรบชายนงกบพนรบประทานอาหารการนงขดสมาธทใชในทางศาสนา ม 2 แบบ คอ การนงขดสมาธราบ และการนงขดสมาธเพชร-การนงขดสมาธราบ คอ การนงขดสมาธสองชน โดยเอาขาซอนทบกน เอาขาขวาทบขาซาย มอขวาทบมอซาย ใหนวหวแมมอจรดกน ตงกายสวนบนใหตรง การนงขดสมาธราบนใชนงในการเจรญภาวนาทำาจตใจใหสงบ ซงเปนการปฏบตกรรมฐานเมอนงแบบนจะมผลใหเนอหนงและเอนไมขด แมนงนานทกขเวทนากจะไมบงเกดขน การบำาเพญภาวนาทางจตใจจะไดผล-การนงขดสมาธเพชร คอ การนงขดสมาธโดยคเขาทงสองขาง เอาฝาเทาทงสองขดหรอไขวขนวางบนหนาขา ทานงขดสมาธแบบนตองใชการฝกหดใหเกดความชำานาญ โดยการหดนงขดสมาธราบ หรอขดสมาธสองชนไดชำานาญแลว
กลบหนาหลก
การนอนการนอนในทเฉพาะตว การไปนอนพกบานผอน
การนอนในยานพาหนะ การนอนพกแรมเปนหมคณะ
สารบญ
การนอนในทเฉพาะสวนตว เมอนอนในทเฉพาะสวนตว คนเราจะนอนอยางไรกไดตามความพอใจ แตกควรคำานงถงมารยาทและเรองตางๆบาง เชน1.ใชเสอผาหรอชดนอนทสวมสบาย ไมประเจดประเจอ
2. กอนนอนควรไหวพระสวดมนตหรอแผเมตตา เพอใหนอนหลบอยางมสตและมความสวสด ไมควรนอนเหยยดเทาไปทางพระพทธรป หรอสงทพงเคารพบชา3. นอนในทาทถกสขลกษณะ เชน นอนตะแคงขวา ซอนเทาใหเหลอมกนเลกนอย เหยยดแขนและขาใหสบายตามธรรมชาต การนอนทานชวยไมใหนอนทบหวใจ การนอนหงายกถอเปนทาทถกสขลกษณะเชนกน
ตอไป
4. นอนใหเรยบรอยตามสมควร ซงรวมไปถงการนอนอยางสงบสำารวม ระวงการนอนกดฟน และละเมอ เปนตน5. ไมควรทำาความเดอดรอนรำาคาญแกผอยหองใกลเคยง หรอบานใกลเคยง เชน ทำาเสยงดงเกนควรในยามวกาล6. เมอตนนอนแลว ควรจดเกบเครองนอนใหเรยบรอย และควรทำาจตใจใหผองใส ไมหงดหงด
กลบหนาหลก
กลบหนาเดม
การนอนเมอไปพกบานผอน ในกรณทไปพกบานผอน หรอเพอนทคนเคยกน แมจะสนทสนมกนกควรคำานงถงมารยาททพงปฏบตอยบาง ผไปพกบานผอนควรปฏบตเชนเดยวกบการนอนในทเฉพาะสวนตว แตควรเนนเปนพเศษในเรองตางๆ ดงน1. ไมควรไปคางบานผอนในยามดกหรอกลบดกโดยไมมเหตอนจำาเปน เพราะเจาของบานจะเดอดรอนในการเปดประตตนรบ หรอใหความสะดวกตางๆ
ตอไป
2. ควรมความเกรงใจ คำานงถงความตองการของเจาของบาน ไมถอแตประโยชนสขสวนตว และไมเรยกรองขอความสะดวกสบายจากเจาของบานจนเกนควร เชน ใชหองนำา หองสวมนานเกนไป ขอใชบรการเครองอำานวยความสะดวกตางๆ ซงในบานมจำานวนจำากด3. ไมทำาสงใดอนจะเปนการรบกวน หรอกอความรำาคาญใหแกกนและกน เชน ทำาเสยงดงเปนเหตใหเจาของบานตกใจตน ชวนคยโดยไมคำานงวาอกฝายหนงตองการจะพกผอน4. ควรขออนญาตเจาของบานกอนทจะทำาสงใดอนเกยวของกบเจาของบาน เชน ขอพดโทรศพท ขอใชรถ ฯลฯ5. ควรชวยรกษาความสะอาดตามสมควร ซงถอเปนมารยาทอนด**ผทเปนเจาของบานกควรอำานวยความสะดวกแกผมาพกและมความเกรงใจไมทำา สงใดอนอาจกอความรำาคาญและรบกวนผมาพกเชนกน
กลบหนาหลก
กลบหนาเดม
การนอนในยานพาหนะ ขณะเดนทางผเดนทางระยะไกลและตองคางคนในยานพาหนะไมวาจะเปนรถโดยสารปรบอากาศ รถไฟ ฯลฯ จำาเปนตองคำานกถงมารยาททพงปฏบตบางประการ เชน1. แตงกายสภาพ ไมปลอยตวตามสบายอยางทเคยปฏบตเมออยในบานของตน2. ไมสงเสยงคยเอะอะ อนจะทำาใหเกดความรำาคาญแกผทตองการพกผอน3. ไมสบบหร ไมกอความรำาคาญ หรอชวนพดคยโดยไมคำานงวาเปนเวลาอนเหมาะสมหรอไม4. ไมใชทนงหรอทนอนเกนสทธทตนพงมได5. หากประสงคจะใหพนกงานบรการสงใดเปนพเศษ ควรขอรองอยางสภาพ ตอไป
6. ในกรณทเดนทางโดยรถโดยสารปรบอากาศ ซงสามารถปรบทนงใหเอนนอนไดควรหรบทนงในเวลาอนควร โดยคำานงถงความตองการของผนงขางเคยงดวย เพราะอาจทำาใหเขามไดรบความสะดวก7. ในกรณทคางคนในรถไฟ ซงจดใหมทนอนในรถ ควรปฏบตเปนพเศษในเรองตอไปนควรรอใหพนกงานปทนอนทำางานของเขาตามลำาดบกอนหลงไมเรยกรอง ใหบรการตนเปนพเศษผทขนไปนอนชนบน ควรกลาวคำาขออภยดวยมารยาทอนดตอผนอนชนลาง และถาไมมกจจำาเปนกไมควรปนขนปนลงบอยครงแมจะมมานบงทนอนไว กควรนอนอยางสงบเรยบรอย
กลบหนาหลก
กลบหนาเดม
การนอนเมอไปพกแรมเปนหมคณะ ในกรณทไปพกแรมเปนหมคณะ ทพกอาจเปนหองโถงทจดไวสำาหรบคนจำานวนมาก ผพกอาศยควรคำานงถงมารยาททพงปฏบตระหวางกนใหมากขน เชน1. ไมแสวงหาความสะดวกสบายสวนตวจนลมนกถงผอน2. ชวยเหลออำานวยความสะดวกแกผอนทมาทหลง ในการจดหาเครองใชในการนอนเปนการแสดงนำาใจตอกนในยามจำาเปน
ตอไป
3.ไมสงเสยงคยเอะอะหรอเดนเสยงดง เปนการกอความรำาคาญแกผทตองการพกผอน4. เมอมผเจบปวยตองการความชวยเหลอ ควรรบชวยดวยความเตมใจ เชน แจงผดแลทพกเพอใหการปฐมพยาบาลทนทวงท5. ไมเรยกรองความสะดวกสบายเกนสทธทแตละคนพงมพงได6. แสดงความขอบคณผใหทพกกอนอำาลาจากกนดวยอธยาศยไมตรอนด7. ปฏบตตามระเบยบของเจาของสถานท
กลบหนาหลก
กลบหนาเดม
การรบของและการสงของการรบและสงของอยาง
เปนพธการ การทลเกลาฯถวายของและการรบ
พระราชทานของการรบของและสงของอยาง
ไมเปนพธการ
การสงของอยางมกำาหนดการ
การประเคนของแดพระสงฆและการรบของจากพระสงฆ
สารบญ
-การรบของขณะผใหญยน ผชายเดนเขาไปหางจากผใหญพอสมควร (ประมาณ 2 กาว) ยนตรงคำานบแลวกาวเทาขวาไปขางหนาพรอมกบคอมตวเลกนอย รบของ เสรจแลวซกเทาขวากลบ คำานบอกครงหนง ถอยพอประมาณแลวหนกลบ อกแบบหนงยนไหวครงเดยว แทนการคำานบกอน รบของแลวไมตองไหวอก ผหญงเดนเขาไปหางจากผใหญพอสมควร (ประมาณ 3 กาว) ยอตวไหวตามอาวโสของผสงของให แลวกาวเทาขวาไปขางหนาพรอมกบยอตวรบของ เสรจแลวซกเทาขวากลบถอยพอประมาณ หนกลบ
การรบของและสงของอยางเปนพธการ คำาวาพธการในทนคอ การกระทำาทเปนพธ มการกำาหนดนดหมาย และมระเบยบปฏบตซงอาจไมเหมอนกบวธปฏบตทเปนสวนตว
ตอไป
-การรบของขณะผใหญนงเกาอ ผชายเดนเขาไปหางจากผใหญพอสมควร ยนตรง คำานบกาวเทาขวาไปขางหนา แลวคกเขาซาย รบของ เสรจแลวถอยเทาขวา พรอมกบลกขนยนตรง คำานบอกครงหนงถอยพอประมาณ หนกลบอกแบบหนง ถอยพอประมาณหนกลบอกแบบหนง คอมตวไหวครงเดยวแทนการคำานบกอนรบของ ผหญงเดนเขาไปหางจากผใหญพอสมควร ยนตรง กาวเทาขวาไปขางหนาแลว คกเขาซาย และไหวตามอาวโสของผสงของใหรบของแลวถอยเทาขวา พรอมกบลกขนยนถอยพอประมาณ หนกลบ
ตอไปกลบหนาเดม
-การรบของขณะผใหญนงกบพน ชายและหญงปฏบตเหมอนกน ถาเปนผใหญทมพระคณหรออาวโสมาก ใหเขาไปใกลผใหญพอประมาณ แลวจงเดนเขาเขาไปหางจากผใหญประมาณ 3 กาว นงพบเพยบกราบผใหญ 1 ครง แลวรบของ วางของทางขวามอเหนอเขาเลกนอย ถาผใหญปราศรยดวยกใหนงในลกษณะสำารวมเสรจแลวกราบอก 1 ครง ถอของเดนเขาถอยพอประมาณลกขนหนหลบ
กลบหนาหลก
กลบหนาเดม
การสงของ มการกำาหนดนดหมาย และมระเบยบปฏบตซงอาจไมเหมอนกบวธปฏบตทเปนสวนตว -การสงของขณะผใหญยน ผชาย ถอของเดนเขาไปหางจากผใหญพอสมควร ยนตรงคำานบ แลวกาวเทาขวาไปขางหนา พรอมกบคอมตวเลกนอย สงของเสรจแลว ชกเทาขวากลบ คำานบอกครงหนง ถอยพอประมาณ หนกลบ อกแบบหนง ใชการยนไหว ครงเดยวแทนการคำานบเมอสงของใหผใหญแลว ผหญง ถอของเดนเขาไปหางจากผใหญพอสมควรยนตรง แลวกาวเทาขวาไปขางหนา พรอมกบยอตวเลกนอย สงของเสรจแลวไหวในขณะทยอตวอย แลวซกเทาขวากลบถอยพอประมาณ หนกลบ
ตอไป
-การสงของขณะผใหญนงเกาอ ผชาย ถอของเดนเขาไปหางจากผใหญพอสมควร ยนตรงคำานบ กาวเทาขวาไป ขางหนาแลวคกเขาซายสงของเสรจแลวถอยเทาขวากลบพรอมกบลกขนยน ตรง คำานบอกครงหนง ถอยพอประมาณ หนกลบ อกแบบหนง ใชการคอมตวไหวครงเดยวแทนการคำานบเมอสงของใหผใหญแลว ผหญง ถอของเดนเขาไปหางจากผใหญพอสมควร ยนตรง กาวเทาขวาไปขางหนา แลวคกเขาซายสงของ เสรจแลวไหวตามอาวโสของผรบ แลวถอยเทาขวาพรอมกบลกขนยนถอยพอประมาณหนกลบ
ตอไปกลบหนาเดม
-การสงของขณะผใหญนงกบพน ชายและหญงปฏบตเหมอนกน ถาเปนผใหญผมพระคณหรอผมอาวโสมากใหผทเขาไปสงของเดนเขา ถอของเขาไป หางจากผใหญพอประมาณนงพบเพยบวางของทางขวามอเหนอเขาเลกนอย แลวกราบผใหญ 1 ครง สงของใหผใหญ ถาผใหญปราศรยดวยกใหนงลกษณะสำารวม เมอจะลากลบกราบอก 1 ครง ถอยโดยวธเดนเขา หางจากผใหญพอประมาณลกขนยน หนกลบ
กลบหนาหลก
กลบหนาเดม
การรบของและสงของอยางไมเปนพธการ การรบของและสงของอยางไมเปนพธการนน หมายถง การรบของ และสงของเปนการสวนตวขณะทผใหญยนอยหรอนงบนเกาอรบแขก หรอนงบนพนในบาน ทงชายและหญงควรปฏบตดวยอาการนอบนอมดวยการทำาความเคารพคอ เมอจะรบของกไหวทานแลวจงรบ เมอจะสงของใหทานกสงของกอนแลวจงไหว ทงนพงปฏบตใหเหมาะสมตามกรณ เมอจะลาทานกใหไหวอกครงหนงหมายเหต : การรบของหรอการสงของเมอผใหญนงกบพน ถาเปนผใหญทอาวโสไมมาก เชน พ นา อา เปนตน ใหใชวธการนงพบเพยบไหว การเขาและออกใหใชวธเดนเขา
กลบหนาหลก
-การทลเกลาฯ ถวายของ พสดหรอสงของทยกถอเชญอนเปนของเบา เรยกวา ทลเกลาถวาย ผเขาเฝาฯ ชายหรอหญงเมอจะทลเกลาฯ ถวายในขณะประทบพระราชอาสน พระเกาอ หรอประทบยนจะตองมภาชนะ เชน พานรองรบสงของนน ผถวายควรถอคอพานประคอง 2 มอ กอนจะเขาไปเฝาฯ ถวาย ตองทำาความเคารพตามเพศ (คำานบ ถอน–สายบว) เมอจะถงทประทบหางพอประมาณ ถวายความเคารพตามเพศ (คำานบ ถอนสายบว– )
การทลเกลาฯ ถวายของและการรบพระราชทานของ
ตอไป
แลวยอตวลง โดยกาวเทาขวาไปขางหนา เขาซายลงจรดพนแลวยกพานภาชนะทรองรบสงของนน ๆ ทลเกลา ฯ ถวายเมอทรงหยบของในพานแลว ใหลกขนถอภาชนะหรอพานลดตำาพรอมกบถอยเทาขวากลบ ถวายความเคารพแลวเดนถอยหลงไป 3-4 กาว ถวายความเคารพแลวลบไปยนหรอนงเฝาฯ ทเดม สวนพสด สงของ หรอสงใดกตามทยกถอเชญไมไดเพราะเปนของหนกหรอสงมชวตเรยกวา นอมเกลาฯ ถวาย การนอมเกลาฯ ถวายสงของทจะยกเชญไมได เพราะเปนของหนกหรอสงมชวต สวนมากจะทำาเปนเอกสาร
ตอไปกลบหนาเดม
-การรบพระราชทานสงของ ผรบจะตองใชมอขวาโดยวธการ เอางาน คอ ยกมอไมกางขอศอก มอตง ยกขอมอขน “ ” 1 ครง แลวหงายมอรบ
พระราชทานของ ถารบพระราชทานของทเปนของเบาใหรบมอเดยว แตถาเปนของหนกใหยกมอขวาเอางานกอน แลวจงรบยกมอซายขนมาชวยรบ ผชาย เดนเขาไปหางพอประมาณ ถวายความเคารพ (ถวายคำานบ) ยอตวลงโดยกาวเทาขวาไปขางหนา คกเขาซาย ยกมอขวาเอางานแลวรบพระราชทานของ เสรจแลวถอนเทาขวาพรอมกบลกขนยนตรง ถวายความเคารพ ถอยหลงออก ผหญง เดนเขาไปหางพอประมาณ ถวายความเคารพ (ถอนสายบวแบบพระราชนยม) แลวยนตรง กาวเทาขวาไปขางหนา คกเขาซาย ยกมอขวาเอางาน แลวรบพระราชทานของ เสรจแลวถอยเทาขวาพรอมกบลกขนยนถวายความเคารพ ถอยหลงออก
กลบหนาหลก
กลบหนาเดม
การประเคนของแดพระสงฆและการรบของจากพระสงฆ
-การประเคนของแดพระสงฆ หมายถง การถวายของโดยสงใหตามวธการทางพระวนย การประเคนของแดพระสงฆ ถาเปนของทพอยกไดใช 2 มอยกแลวประเคนในระยะหตถบาส ถาเปนของใหญเกนกวาทจะยกได เชน เรอ รถ หรอกฎกไมตองยกเพยบกลาวคำาถวายหรอถวายเอกสารประกอบสงของนนกพอ แลว วธการประเคนของ ชายและหญงปฏบตดงน คอ ถาพระสงฆนงกบพนถอของเดนเขาเขาไปไดระยะหตถบาส แลวยกของขนประเคน ผชายจะประเคนของแดพระสงฆในลกษณะมอตอมอไดเลย ผหญงจะตองวางบนผาทพระสงฆทอดออกมา จะไหวหรอกราบแลวแตกาลเทศะ ถอยโดยวธเดนเขา
ตอไป
เมอหางพอประมาณคอยลขนหนตวกลบ ในกรณพระสงฆนงบนเกาอหรออาสนสงฆไมตองเดนเขา แตเขาไปใหไดระยะหตถบาส และประเคนตามวธดงกลาวขางตน ถามของถวายหลายอยาง ควรประเคนทละอยาง แตถามถาดหรอภาชนะใสไวแลวกประเคนทงถาดหรอภาชนะได แตไมควรยกโตะอาหารประเคนทงโตะ เพราะเปนของใหญหรอหนกเกนประมาณ ซงผดพระวนย (คำาวา หตถบาส แปลวา บวงมอ หมายถง ระยะระหวางผรบประเคน“ ”และผถวายไมเกน 1 ศอก)
ตอไปกลบหนาเดม
-การรบของจากพระสงฆ ชายและหญงปฏบตดงนคอ กอนรบของใหเขาไปใกลในระยะพอสมควร แลวแสดงความเคารพจะกราบหรอไหวสดแตกาละ ของเบา ชายยนมอขวารบ ของหนก ยนสองมอรบแลวถอยกลบ สวนหญง พระจะวางของไวตรงหนา ของเบาใหเออมมอขวาไปหยบดวยอาการนอบนอม สำารวม ของหนกใหยกทงสองมอแลวถอยกลบการแสดงกรยาอาการ คอ สวนตางๆของรางกายทแสดงกรยาอาการใหมผลตอการสอความหมายทสำาคญๆ มศรษะ ดวงตา หนา ไหล แขน มอ นว ลำาตว ขา มหลกกวาๆ พอจะบอกไดวากรยาอาการเปนปจจยชวยสอความหมายใหสมฤทธผลหรอเปนอปสรรคตอการสอความหมาย
ตอไปกลบหนาเดม
-การทรงตว การทรงตวทดตองอยในอาการสมดล ไมฝนธรรมชาตขณะทยนควรปลอยนำาหนกใหตกลงบนขาทง 2 ขางเทาๆกน ในทานงพดไมควรปลอยใหนำาหนกตวตกอยทกลางหลง เพราทานจะไมชวยใหทรวงอกขยายตวไดสะดวกในขณะทเปลงเสยงพด แขนชวงบนตองไมกดชดลำาตวตลอดเวลา เพราะทานจะทำาใหทรวงอกอดอดโดยไมรตว ทานงตามปกตทชวยใหทรงตวดทสดคอ นงลำาตวตรง ถามโตะอยดานหนาควรวางขอศอกไวบนโตะ อาจโนมตวไปขางหนาไดเลกนอย
ตอไปกลบหนาเดม
จงหวะในการแสดงกรยาอาการ การแสดงกรยาอาการไมวาจะโดยอาการใชมอ แขน ศรษะ การแสดงออกทางสหนาและแววตา และการเคลอนไหวลำาตว จะชวยเนนคำาพดหรอเสรมคำาพดใหเปนทเขาใจแจมชดขน ควรจะแสดงออกในทนททนใดกอนเปลงคำาพด แตอยาเกนงามควรแสดงออกแตพอด ไมควรเลนหเลนตา หรอ หยอกลอผใหญจนเกนงาม มความสภาพออนโยนงดงาม
กลบหนาหลก
กลบหนาเดม
การรบประทานอาหาร
แบบตงโตะ แบบตกเอง
สารบญ
การรบประทานอาหารแบบตงโตะควรปฎบตดงน
1. ถาไปในงานไมได กควรแจงใหเจาภาพทราบลวงหนา เพอเจาภาพจะไดรจำานวนแขกทมาในงาน แตโดยทวไปควรจะบอกกอนวนงานไมวาจะไปไดหรอไมกตาม2. ตระเตรยมเครองแตงตวไปในงานใหพรอม3. ควรจะไปกอนงานเรมสก ๑๐ นาท ไมควรไปเรวหรอชากวานน เพราะจะทำาใหเจาภาพลำาบากใจ 4. ควรทกทายพบปะกบเจาภาพเมอไปถงในงาน แมเจาภาพจะยงอยกบการตอนรบคนอน เรากควรหาโอกาสไปทกทายในภายหลง
ตอไป
5. ควรพยามยามพดคยทกทายกบแขกคนอน ๆ ทมาในงาน แมไมใชเพอนของเรา ถาถกแนะนำาใหรจกกบใคร กควรจะพดคยกบคนนนหากไมมใครแนะนำากควรพดคยกบคนใกลเราทสด6. เวลาทนงโตะ ควรใหแขกผใหญนงกอน แลวเราคอยนงตาม สาม ภรรยา ไมควรนงโตะตดกน7. เวลาเดนเขาประจำาโตะ สภาพบรษควรชวยเหลอสภาพสตรทนงขาง ๆ ใหนงกอนโดยการยกเกาอเลอนใหเลกนอย สภาพสตรนงแลวสภาพบรษจงคอยนงตาม โดยสภาพสตรตองนงทางขวาของสภาพบรษ8. กอนนงโตะควรงดสบบหร แมนงโตะเรยบรอยแลวกไมควรสบ เพราะมสภาพสตรนงอยขางๆ9. นงโตะตองนงตวตรง อยานงพงเกาอ เอนหลง หรอคอมหลงจนตวงอ อยานงชด หรอหางจากเกาอ หรอเอาเทาวางบนเกาอ เอาศอกวางบนโตะ10. อยาอานหนงสอใด ๆ บนโตะอาหารนอกจากรายการอาหาร
กลบหนาเดม ตอไป
11. ผาเชดมอคลวางบนตก12. อยาเลนชอน สอมหรอผาเชดมอ13. อยากางขอศอกในเวลารบประทานอาหาร ศอกตองแนบตว14. ถามสงใดตก ไมตองเกบ ควรแจงใหคนเสรฟทราบ15. เวลานงโตะ คอยสงเกตใหดวาอนไหนเปนของเรา หรอเปนของคนอน อยาหยบผด16. เวลารบประทานอาหารอยาจบหรอแตงผม แตงหนา ทาปาก17. ชวยเหลอเพอนรวมโตะตามสมควร
กลบหนาเดม ตอไป
18. อยาเออมหยบของผานหนาผอน แตถาเพอนรวมโตะสงให กควรขอบคณในไมตรจตของเขา19. อยาทำาอะไรตกจากโตะอาหาร แตถาตกแลวกขอใหม อยาเกบของเกา20. หากทำาอะไรผดกปลอยเลยตามเลย ไมตองแกตว21. ดมนำาดวยมอขวา22. อยาจมฟนในขณะรบประทานอาหาร ถาจำาเปนควรใชมอปอง23. รบประทานอาหารเสรจควรรวบชอนสอมไวคกน เขาจะไดรวาอมแลว24. ลกจากโตะเมอคนอนๆ อมแลว
กลบหนาหลก
กลบหนาเดม
การรบประทานอาหารแบบตกเอง หรอทเรยกวาบฟเฟห ควรปฏบตดงน
1. ไมควรตกกอนทเจาภาพจะเชญ2. ไมควรตกอาหารจนลนชามแลวรบประทานไมหมด3. ไมควรตกของหวานหรอผลไมเกนกวาทตนจะรบประทานได4. เมอตองการอาหารเพมเตม ตองใชชอนกลาง ไมควรใชชอนของตนตกอาหาร5. เมอตนตกอาหารชนดใดแลว ตองใหโอกาสคนอนเขาไดตกบาง ไมควรยนปกหลกอยทโตะ6. ไมควรลกไปตกอาหารพรำาเพรอจนเกนควร7. รบประทานอาหารทตกมาใหหมด ไมควรเหลอทงไวบนจานมาก8. เมอรบประทานอาหารเสรจควรรวบชอนสอมเขาคดวยกน9. เมอจะกลบควรลาเจาภาพและกลาวคำาขอบคณ
กลบหนาหลก
การทกทายเมอคณเปนแขก เมอคณเปนผทแขก
ตองการพบ
การแนะนำาตว การสนทนา
สารบญ
เมอคณเปนแขก ตองตรงตอเวลาทกครง (ในกรณฉกเฉนตองโทรศพท แจงผทเรานดใหทราบลวงหนา) ตามปกต คนทำางานมกมนดหมายอนๆอก ดงนน ยอมตองการเวลาทกำาหนดอยางเครงครด เมอไปถงสถานทใหแสดงนามบตร พรอมแนะนำาตว ชอ และบรษทททำางานแกพนกงานตอนรบดานหนาพรอมกบแจงความประสงค ถาหากผทตองการพบยงไมวาง และพนกงานตอนรบเชอเชญคณนงคณอาจวางกระเปาเอกสารไวบนพนหรอบน ตก แลวอานหนงสอหรอจดโนตรอกได
ตอไป
ขอสำาคญ จงอยาไปยมยามกบงานของพนกงานตอนรบ หรอหยบเอกสารผอนมาด เมอไดเขาไปพบกบบคคลเปาหมายแลว อยาลมทกทายดวยการกลาว สวสด กอน พรอมทงแนะนำาตว“ ”ดวย ถาหากวาพนกงานตอนรบสกครไมไดแนะนำาไว ในกรณกลบกน หากคณมแขกมาเยอนถงททำางาน และมโทรศพทถงคณ คณนาจะตอโทรศพทกลบทหลงดกวา ทวาถาเปนเรองสำาคญ กขอโทษและรบสรปการเจรจาโดยเรว เชนเดยวกบเวลาทคณไปพบคนอนแลวมโทรศพทเขาคณควรเสนอตวออกไปรอ ขางนอกชวขณะ การเขาพบใดๆ ไมควรอยนาน และขากลบอยาลมขอบคณพนกงานตอนรบดวย
ตอไปกลบหนาเดม
เมอคณเปนผทแขกตองการพบ ไมควรปลอยใหเขารอนานเกนความจำาเปน แนะนำาตนเองในกรณทเขายงไมรจก หรอหากคณยงไมพรอมทจะใหเขาพบกควรเชญไปทหองรบแขก ซงเพยบพรอมดวยหนงสอพมพ วารสาร และทเขยบหรตามหองรบแขกใหญๆ ในตางประเทศ จะไมมการเสรฟเครองดม ยกเวนแตจะมเครองชงกาแฟ ทวาในเมองไทยผทมาเยอนมกไดรบการเสนอวาตองการเครองดมอะไร ชา กาแฟ หรอนำาเยน ผทำาหนาทเปนเลขาฯหรอมหนาทในการคดเลอกบคคลภายนอกทตองการพบ พนกงานระดบสงในบรษทนนบางทอาจพบวาแขกทมาไมไดเปดเผยตนเอง กจงถามชอและประเภทธรกจของเขา
ตอไป
หรอในกรณทเจานายยงวนอยกบงานกควรนดหมายเสยใหมจะเหมาะสมกวา หากเจานายไมอยากพบหนา คณตองหาวธหลกเลยงอยางมใหเสยนำาใจตอผมาเยอนและภาพพจนของเจา นาย เชน คณอาจแจงตอเขาวา ชวงนเจานายคณควเตมเหยยด ทงเรองงานและกำาหนดนดหมายอนๆ ในกรณทแขกมาเยอนเยนเยอ จะมผลกระทบตอนดหมายอนหรองานประจำา เลขานการ หรอพนกงานตอนรบควรเคาะประตเขาไปบอก วาถงเวลาอกนดหนงแลว เทากบแจงเปนนยๆตอแขกวาถงเวลาตองกลบเสยท ปญหาอนเนองมาจากแขกผมาเยอนจรงๆ แลวโอกาสทเกดขนคงไมบอยนก แตกเปนไดเมอแขกไมไดดงความประสงคอาจเกดอารมณโกรธและเอะอะขน ถาบรษทจางยามหรอหนวยรกษาความปลอดภย กจงแจงขอความชวยเหลอจากเขา หรอหากไมมเจาหนาทรกษาความปลอดภย คณตองรองขอใหบคคลท 3 มารวมในเหตการณ เพอเปนประจกษพยานปองกนแขก มใหนำาเรองราวไปบดเบอน จนกลายเปนความเสอมเสยตอทงคณและบรษท
กลบหนาหลก
กลบหนาเดม
การแนะนำาตว การแนะนำาตวนน จะวางายกไมเชง จะวายากกไมใช กฏระเบยบทางสงคมเปนสงทควรเรยนร เพอจะไดปฏบตตามอยางถกตอง หนาไมแตก สงสำาคญขงการแนะนำาตว คอ ชอ ตำาแหนง ยศ หรอขอมลใดๆ ทสำาคญ อนเปนการอธบายบคคลผถกแนะนำาใหเปนทรจกกนไดงายขนตวอยางงายๆสำาหรบการแนะนำาตว มดงน
1. ควรแนะนำาตนเองทนท เมอเหนวาผอนจำาชอคณไมได2. ใชการแนะนำาตววา สวสด ในตอนพบปะและอำาลา“ ”3. เมอคณตองแนะนำาผอนตออกบคคลหนง อยาลมวาตองเอยถงผทมยศศกดกอน เชน ทาน ผอ“ .ฉตรชย นคณนวลเนยนพรเซนเตอรคนใหมของบรษทครบ”
กลบหนาหลก
การสนทนา การพดกบผอนหรอการสนทนากนในสงคมมความสำาคญมาก การสนทนาเปนการพดกบผอนแตกตางไปจากการพดคนเดยว คอ การสนทนายอมมการแลกเปลยนความคดเหนกน มการพดจาระหวางบคคลซงอาจมากกวาสองคน ดงนน มารยาทในการสนทนาพงปฏบตดงน1. ควรใชคำาพดทสภาพออนนอม2. ในการพดถงบคคลอนๆ ไมควรหยบยกเอาความบกพรองเสยหายของบคคลนนๆขนมาวพากษวจารณ โดยการดถกดแคลน หรอเยาะเยยเสยดสผนน3. ไมพดไรสาระ หรอพดพลอยจบใจความไมได4. ไมพดสอดแทรกขณะทมการสนทนาเปนกลมนน5. ไมพดเสยงดงในสถานทตองการความเงยบสงบ
ตอไป
6. ไมกลาวถงสงโสโครกพงรงเกยจในทามกลางประชมชน7. ไมพดเปรยบเปรยเคาะแคะสตรกลางประชม8. ไมกลาวถงสงควรปดบงทามกลางประชมชน9. ไมขอแยกผหนงมาจากผใด เพอจะพาไปพดจาความลบกน10. ไมกลาวถงความชวราย อนเปนความลบเฉพาะบคคลในทแจง11. ไมเกบเอาความลบของผหนงมาเทยวพดแกผอน12. ไมพดสบปลบกลบกลอกตลบตะแลง13. ไมรบวาจาคลองๆ โดยไมไดเหนวาการจะเปนไปไดหรอไม ดงนนตองใครครวญใหแนแกใจกอนจงรบคำาหรอจงปฏญญา ไมใชทำาแตสกวาพดโพลงโดยไมไดคำานงใหแนชดวาจะทำาไดหรอไม
ตอไปกลบหนาเดม
14. เมอตนทำาพลาดพลงสงใด แกบคคลผใด ควรออกวาจาขอโทษเสมอ15. เมอผใดไดแสดงคณตอตนอยางไร ควรออกวาจาขอบคณเขาเสมอ16. ไมกลาวสรรเสรญรปกายบคคลแกตวเขาเอง17. ไมทกถงการรายโดยพลงโพลง ใหเขาตกใจ18. ไมทกถงสงอนนาอายนากระดากโดยเปดเผย19. ไมเอาสงทนาจะอายจะกระดากมาเลาใหแขกฟง20. ไมกลาวถงการอปมงคลในเวลามงคล21. ไมใชวาจาอนขมข22. ไมสนทนาแตเรองตนถายเดยว จนคนอนไมมชองจะสนทนาเรองอนได
ตอไป
23. ไมนำาธระตนเขากลาวแทรกในเวลาธระอนของเขาชลมน24. ไมกลาววาจาตเตยนของทเขาหยบยกใหวาไมดหรอไมพอ25. ไมใชวาจาอนโออวดตนและลบหลผอน26. ไมเอาการในบานของผใดมาแสดงในทแจง27. ไมใชคำาสบถตดปาก28. ไมใชถอยคำามสา29. ไมนนทาวารายกนและกน30. ไมพดสอเสยดยยงใหเขาแตกราวกน31. ไมเปนผสอพลอประจบประแจง32. ไมแชงชกใหรายผใด
ตอไปกลบหนาเดม
ทมาhttp://ratthikan.wordpress.com/2013/05/29/มารยาทไทย
ผจดทำา
จดทำาโดย1.นายศภกฤต ไชยวงค เลขท 16 ชนมธยมศกษาปท6/3
ตอไป
2.นายเอกรฐ สมภวมาน เลขท 34ชนมธยมศกษาปท6/3
สารบญ