สเสนทางสายใหมของการศกษาไทยใน

ชนบท

ทกวนน ระบบการศกษา

ไทยในชนบท ยงคงเนนให

นกเรยน อานออก

เขยนได

โดยอาศย การ

ทองจำาเพอไปสอบ

และ บวก ลบ คณ หาร เปน

โดยใหความสำาคญนอยมาก

ในการสงเสรมใหนกเรยนมทกษะชวต

ทกษะอาชพทจะนำาไปส ชวต และ การงาน

ในอนาคต

และ

5

และยงมปญหาอนๆ อก

เชน...

ผลการวจยของธนาคารโลกระบวา

“1 ใน 3 ของนกเรยนทจบการศกษาภาคบงคบ

(ม.3)

6

อานหนงสอไดแตไมสามารถอธบาย

เนอหาได”“functionally illiterate”

ประเทศไทย จงจำาเปนตองเปลยนวธการเรยน

ร...จากระบบ

เดม ระบบใหมไปส

โดยอยางนอยเปลยนแปลงใน 3 ดาน: 1. ปรบปรงสาระการเรยน

ร (หลกสตร) WHAT we teach

2. ปรบปรงวธการสอนHOW we teach

3. เปลยนบทบาทของโรงเรยน The ROLE of the school

และเชญชวนใหมหาวทยาลย

และภาคธรกจเอกชนเขามามสวนรวมในการปฏรปการศกษา

(ปฏวต)

จาก ใหเปน

และปรบเปลยนโรงเรยน...

ประเทศไทยจำาเปนตอง พฒนาคร

และ จากโรงเรยน ท “สอน”

เฉพาะ เดกนกเรยนแหลงเรยนร

ตลอดชวต

ใหเปน

สำาหรบทกคนในชมชนดวยตงแตนกเรยน

จนถงผปกครองและผสงอาย

ในการพฒนา

และผลกดนใหโรงเรยนเปนศนยกลาง

คณภาพชวตของชาวชนบท

ซงโรงเรยนแหงหนง

ไดเรมดำาเนนการแลว

ในจงหวดบรรมย

โรงเรยนไมไผ (มชยพฒนา) จงหวดบรรมย

โรงเรยนกระตนใหนกเรยนมทกษะชวต

ทกษะอาชพและ

ควบคไปกบหลกสตรแกนกลาง

นกเรยน มบทบาทสำาคญ

ในการบรหารโรงเรยน

ตวอยาง...

นำาโดยคณะมนตรโรงเรยน

• จดซอ

นกเรยนทกชนจะอยในคณะบรหาร ชดตางๆ

เชน...

• ตรวจสอบ (Audit)

• ตอนรบผมาเยอน

ตอนรบรองนายกรฐมนตร ดร.ยงยทธ ยทธวงศ

นกเรยนเปนผตอนรบผมาเยยมชมโรงเรยน

ซออปกรณสำาหรบโรงเรยนและธรกจนกเรยน

Projector

ตวอยางการทำากจกรรมคณะตรวจสอบ (Audit)ตอตานคอรปชน

นกเรยนจดซอรถโรงเรยน

• นกเรยนเปน ผสมภาษณ และ คดเลอกนกเรยนใหม

24

ผสมครเขาเรยนระดบมธยมศกษาปท 1

จะถกคดเลอกโดยนกเรยนรนพ

ในการคดเลอก และ ประเมนผลคร

นกเรยนมสวนสำาคญ

กอนไดรบการคดเลอก

ครสาธตการสอน

เปนนกพฒนา และมความ สามารถใน

การทำาธรกจ รจกคนควาและ บรหารจดการเปนมทกษะชวต

ทกษะอาชพและไมยอทอ

โรงเรยนมเปาหมาย เพอสราง...มความ

ซอสตยแบงปนเปนสงเสรม

ความเสมอภาคชายหญง

คนด

โรงเรยนสอนใหนกเรยน “คดนอกกรอบ”

ทางเขาโรงเรยนทมสสดชน

เพอใหนกเรยนมความคดรเรมใหมๆ(นวตกรรม)

31

32

พจนานกรมขางทางเดน

โรงเรยนสรางดวยไมไผ

อาคารโดมเอนกประสงค

โดมเอนกประสงค

มพนท 700 ตารางเมตร (เสนผาศนยกลาง 30 เมตร)

Geodesic Dome สรางจากไมไผ ขนาดใหญ…ทสดในโลก

อาคาร Geodesic Dome ภายนอก

ภายใน บรรจคนได 500 คน

ภมลำาเนา

ของนกเรยน

นานแพร

มหาสารคามรอยเอดยโสธร

อบลราชธานกาญจนบรอยธยา

นครราชสมาสระแกวชลบร

บรรมยกรงเทพฯ

นครศรธรรมราชสงขลา

ชมพร

สราษฎรธาน

สมทรปราการ

นครพนม

ศรสะเกษ

40

นกเรยนกลมชาตพนธ มอญ กะเหรยง มง

ผปกครองและนกเรยนรวมชวยเหลอสงคม 800 ชวโมงตอป

...จายคาเทอมโดย การทำาความด และปลกตนไม

และปลกตนไม 800 ตนตอป

ปลกตนไมรวมกบสมาชกในชมชน

นกเรยนชกชวนใหสมาชกในชมชน

รวมทำาความสะอาด หมบาน โรงเรยน และวด

โรงเรยนไมไผมการเรยนร

ทงในหองเรยนและ นอกหองเรยนเรยนในหองเรยน 8.00 –

14.00 น.

ภายในหองเรยน

46

นกเรยนลงพนทกบนกวจยเพอสำารวจคณภาพชวตของชาวบาน

47

นกเรยนลงพนทกบนกวจยเพอสำารวจคณภาพชวตของชาวบาน

โครงการศกษาสภาพชวตของขอทาน

49

และชวยเหลอผดอยโอกาสตองนงรถเขนเดอนละ 1 วน

เพอใหเหนใจ

ใชมอทไมถนดครงวน

50ใช โทรศพท... ได 1 ชวโมง ตอสปดาห

เขยน จดหมาย สปดาหละ 3 ฉบบ

คนดจำาเปนตองม.... วนย

อดอาหารมอเยนทกวนอาทตย

สอนใหรถงความลำาบาก เพอใหชวยเปลยนแปลงสงคม

ศาลแผเมตตา - ฝกใหแบงปน

ศาลแผเมตตา

แบงปน...สอนวายนำาใหนกเรยนจากโรงเรยนอนๆ

54

โรงเรยนเปดโอกาส

ใหนกเรยนทกคนทำาธรกจเปนกลมเพอเตรยมตวสอนาคต

(30% 70%)

และมกองทนเงนก

เพอใหพนจากความยากจน

ของนกเรยน และ ผปกครอง

ใชพนทนอยใชนำานอย

ใชแรงงานนอยทำางาย - ไดผลเรว

ผลตอบแทนด

ลกษณะพเศษของแปลงผกในโรงเรยน

การปลกผกในวงขอบซเมนตเมอคณภาพดนตำา

นกเรยนเปนผดแลแปลงผก

พรอมสงเขาครว

ผกบงในตะกรา

เกบผกไดเดอนละ 1 กก. ตอตะกรา

64

ผกในตะกราและเขงทมสสน

ผกหนนำาทวม

เตรยมขวดนำาสำาหรบการปลกผกขางรว

รวผกในขวดนำาทใชแลว

ผกพรอมเกบ

Fruits begin to appearผลมะนาวพรอมเกบขาย(มนาคม - พฤษภาคม)

คดขนาดผลมะนาวพรอมสงจำาหนาย

ลกละ 6 บาท

ธรกจผลตทอ PVC สำาหรบปลกผกไฮโดรโปนกสโดยนกเรยนทง ชายและหญง

แปลงปลกผกไฮโดรโปนกสแบบแนวตง

ธรกจผกไรดนในทอนำา (Hydroponics)

ระบบไฮโดรโปนกสโดยใชไมไผ

ธรกจผลตและขายไสกรอก

ขายอาหารทะเลแหง

ธรกจเพาะเหดของนกเรยน

ฟารมเลยงไกไขใชพลงงานแสงอาทตย

นกเรยน คดไขวนละ 1,000 ฟอง เพอจำาหนาย

ธรกจผลตไอศกรมขาย

เลยงแพะ

ธรกจใหม..... ป นโองเกบนำา

ธรกจนกเรยนป นโอง

โรงเรยนใชพลงงานแสงอาทตย

ฝกอบรมเรองโซลาเซลลและการตอแผงวงจร LED

เครองสบนำาใชพลงงานแสงอาทตยแบบเคลอนท

ธรกจผลตไฟฉายพลงงานแสงอาทตย

โดยทำางานในชวงปดเทอมเพอหา

ประสบการณ

การฝกอาชพนอกสถานท

โรงแรมและรานอาหาร

โรงแรมและรานอาหาร

94

บรษทไมโครซอฟท

สมาคมเครอขายโรงเรยนชมชนขนาดเลก

แหงประเทศไทย สนใจทจะนำาปรชญา

และวธการของโรงเรยนมชยพฒนา

ไปใชในเครอขายโรงเรยนชมชนขนาดเลก

โดยขอใหโรงเรยนมชยพฒนา

ชวย สงเสรม สนบสนน

และเปลยนแปลงโรงเรยนขนาดเลก ใน 3 ดาน

ไดแก....

จดการเรยนรแนวใหม

เพมเตมจากหลกสตรแกน

กลาง

1

พฒนาใหโรงเรยนเปนแหลงเรยนรใน

ดานธรกจของนกเรยนและสมาชกในชมชน

2

นำาความรดานธรกจ

จากโรงเรยนสชมชนและ....

3

ปรบเปลยนใหโรงเรยนเปน

ศนยการเรยนรตลอดชพ

ในทกดานแกชมชน

3 (ตอ)

โครงการพฒนาโรงเรยนและชมชน

โดยรวมกบโรงเรยนชมชนขนาด

เลก

โรงเรยนมชยพฒนาจงไดจดทำา

และไดรบความรวมมอจากภาคธรกจเอกชน

โครงการพฒนาคณภาพชวตและ

รายไดโดยมโรงเรยนเปนศนยกลาง

“School-Based Integrated Rural Development Project” (School-BIRD)

เพอสงเสรมใหโรงเรยนเปนแหลงเรยนร

ตลอดชวตของทกคนใน

ชมชน…

วตถประสงคของโครงการ :

…และเปนศนยกลาง

ของชาวชนบท

ในการพฒนาคณภาพชวตและรายได

โดยชวยกระตนและเสรมสราง

ทกษะอาชพใหแกนกเรยนและสมาชก

ในชมชนทอยรอบโรงเรยน

แปลงเกษตรเพอขจดความ

ยากจน

และชวยจดตง

ของโรงเรยน ควบคไปกบกจกร

รมอนๆ

ในลกษณะของวสาหกจ(ธรกจ)เ

พอสงคมโดยหวงวาจะเปนหลกสตรถาวรของ

โรงเรยน

เพอ เปนแหลงเรยนร

และเปนตวอยางของธรกจ

การเกษตรสำาหรบนกเรยนและสมาชกใน

ชมชน

โครงการนไดเรมดำาเนนการมาแลว

ใน โรงเรยน 79 แหง และ หนวยงานอน

10 แหง

1. การสรางความเขมแขงใหแกชมชนและการฝกอบรมนกเรยน ครและสมาชกในชมชน

4 กจกรรมหลกของโครงการ

2. จดตงฟารมเกษตรเพอขจดความยากจน (ธรกจเพอสงคม…SE)

3. จดตงกองทนธรกจสำาหรบนกเรยน และผปกครองทยากจน

4 กจกรรมหลกของโครงการ (ตอ)

4. การปรบปรงสขาภบาล สงแวดลอม และนำาดมสำาหรบนกเรยน

การสรางความเขมแขง

ใหชมชน

ตวอยางกจกรรม

และการฝกอบรมนกเรยน คร

และสมาชกใจชมชน

การมสวนรวมของชมชนรอบโรงเรยน

จดตงและอบรมกรรมการบรหารโครงการ

เยาวชนและผสงอายมสวนสำาคญ

อบรมใหความรเรองการทำาเกษตรกบคณะคร นกเรยน

โรงเรยนราชประชานเคราะห 37กระบ

การฝกอบรม

ปลกปาเพอแลกกบกองทน

จดตงฟารมเกษตรเพอขจดความ

ยากจน

เรมตนจดตงแปลงเกษตรเพอขจดความยากจน

S-BIRD_LPM_QL : นกเรยนและผปกครองโรงเรยนบานสเหลยมใหญ รวมกนดและและพฒนาปรบปรงศนยเรยนรสวนเกษตรแกจนของโรงเรยนบานสเหลยมใหญ อ.ลำา

ปลายมาศ จ.บรรมย

131

132

133

ผกบงงามๆ พรอมจำาหนาย ทศนยเรยนรสวนเกษตรแกจน

โรงเรยนบานลงมวง อ.ลำาปลายมาศ จ.บรรมย

จดตงกองทนธรกจ

สำาหรบนกเรยนและผปกครองท

ยากจน

ทกคนตองออมเงนจงจะมสทธกได

นกเรยนขอกเงนทำาธรกจกลม

ธรกจนกเรยน -- เลยงไก

ผปกครองทยากจนสามารถกทำาธรกจ

152

156

158

159

การปรบปรงสขาภบาล สง

แวดลอมและนำาดมสำาหรบ

นกเรยน

Village Development Partnership

ปรบปรงสขาภบาลของโรงเรยน

อบรมใหนกเรยนแปรงฟน

ทำาความสะอาดในชมชน

นำาดมบรรจขวด

ธรกจนำาดม(ในปท 3) ของโครงการในโรงเรยน

รวมจดแปลงเกษตรเพอขจดความยากจน

ในโรงเรยนศรสงวาลย เชยงใหมและขอนแกน

เตรยมปลกผกในขวดนำาทใชแลว

รวผกในขวดนำาทใชแลว

โรงเพาะเหด

ผกไรดน

โครงการฯ ไดเรมขยายไปส

หนวยงานและสถาบนในชมชน

ตางๆ โดยชวยจดตงฟารมเกษตรธรกจเพอ

สงคมในหนวยงานนนๆ เชน...

นอกจากจะชวยโรงเรยนขนาดเลก

ธรกจเพอสงคมในวดไรขจดความ

ยากจน -

ธรกจเพอสงคมในวดไรขจดความ

ยากจน -

ธรกจเพอสงคมในวดไรขจดความ

ยากจน -

หนวยธรกจเพอสงคมในโรงพยาบาลขนาดเลก

หนวยธรกจเพอสงคมในโรงพยาบาลขนาดเลก

โครงการธรกจเพอสงคม ในสหกรณ

โครงการธรกจเพอสงคม ในเรอนจำา

โครงการธรกจเพอสงคม ในเรอนจำา

โครงการธรกจเพอสงคม ในเรอนจำา

ชวยใหครอบครวของนกโทษมรายได

โครงการธรกจเพอสงคม ในสถานตำารวจ

โครงการธรกจเพอสงคม ในสถานตำารวจ

โครงการธรกจเพอสงคม ในสถานตำารวจ

mechai@pda.or.th

www.mechaifoundation.org

Mechai Bamboo School

Population and Community Development Association - PDA