5.gaia.biosfera
TRANSCRIPT
![Page 1: 5.gaia.biosfera](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062902/58eff65d1a28abf9458b45ff/html5/thumbnails/1.jpg)
5. UNITATEA: Biosfera
![Page 2: 5.gaia.biosfera](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062902/58eff65d1a28abf9458b45ff/html5/thumbnails/2.jpg)
1. BIOSFERALurrean bizi diren izaki bizidun guztien
multzoa da: Moneroan erreinua:
Bakterioak Protistoen erreinua
Protozooak Algak
Onddoen erreinua Landareen erreinua Animalien erreinua
![Page 3: 5.gaia.biosfera](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062902/58eff65d1a28abf9458b45ff/html5/thumbnails/3.jpg)
2. IZAKI BIZIDUNEN EZAUGARRI OROKORRAK
Osagai berdinez osatuta daude Gai organikoak: ura eta gatz mineralak Gai inorganikoak: gluzidoak, lipidoak, proteinak eta
ADNa. Izaki bizidun guztiek hiru bizi-funtzio
betetzen dituzte: elikadura, erlazioa eta ugalketa.
Izaki bizidun guztiak zelulaz osatuta daude. Zelula da bizia duen partikularik txikiena.
![Page 4: 5.gaia.biosfera](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062902/58eff65d1a28abf9458b45ff/html5/thumbnails/4.jpg)
3. BIZI- FUNTZIOAK3.1. ELIKADURAIzaki bizidunek materia eta energia lortzeko
egiten dituzten prozesu guztien multzoa da.
Autotrofoa: Ingurunetik hartzen dituzten gai inorganikoetatik abiatuta haien elikagaiak sortzen dituzte. Adib.: landareak
Heterotrofoa: Beste izaki bizidun batzuk edo haien hondakinak jaten dituzte elikatzeko. Adib.: animaliak
![Page 5: 5.gaia.biosfera](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062902/58eff65d1a28abf9458b45ff/html5/thumbnails/5.jpg)
3.2. ERLAZIOAIzaki bizidunek ingurunean dauden aldaketak
hautematen dituzte eta aurre egin ahal diete horiei.
3.3. UGALKETAUgalketa-funtzioaren bidez izaki bizidunek haien
antzekoak diren ondorengoak lortzen dituzte. Ugalketa asexuala: organismo bakar batek parte
hartzen du. Ugalketa sexuala: bi organismok parte hartzen
dute, arrak eta emeak. Bakoitzak GAMETO bat (zelula bat) emango du eta biak elkartzean izaki bizidun berria sortzen da.
![Page 6: 5.gaia.biosfera](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062902/58eff65d1a28abf9458b45ff/html5/thumbnails/6.jpg)
4. ZELULA - MOTAK
![Page 7: 5.gaia.biosfera](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062902/58eff65d1a28abf9458b45ff/html5/thumbnails/7.jpg)
4.1. ZELULA PROKARIOTOA
![Page 8: 5.gaia.biosfera](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062902/58eff65d1a28abf9458b45ff/html5/thumbnails/8.jpg)
4.2. ANIMALIA-ZELULA EUKARIOTA
![Page 9: 5.gaia.biosfera](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062902/58eff65d1a28abf9458b45ff/html5/thumbnails/9.jpg)
4.3. LANDARE-ZELULA EUKARIOTA
![Page 10: 5.gaia.biosfera](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062902/58eff65d1a28abf9458b45ff/html5/thumbnails/10.jpg)
5. IZAKI BIZIDUNEN ANTOLAERA MAILAK
1. MAILA. Zelulabakarrak 2. MAILA. Ehunak sortzen ez dituzten
zelulaniztunak 3. MAILA. Ehunak bai, baina organoak ez
dituzten zelulaniztunak. 4. MAILA: Organoak bai, baina aparatuak
sortzen ez dituzten zelulaniztunak 5. MAILA: Organoak eta aparatuak dituzten
zelulaniztunak.
![Page 11: 5.gaia.biosfera](https://reader035.vdocuments.pub/reader035/viewer/2022062902/58eff65d1a28abf9458b45ff/html5/thumbnails/11.jpg)