647-695_autokinita

647

1 2 . α υ τ ο κ ι ν η τ α

22/2008

(Πρόεδρος: Δημήτριος Τίγγας, Πρόεδρος Εφετών).(Δικαστές: Δημήτριος Νίττας, Στεφανία Καρατζά-Εισηγήτρια, Εφέτες).(Δικηγόροι: Δημήτριος Αραβαντινός, Λεωνίδας Νησίδης).

Αυτοκινητικό ατύχημα. Βλάβες του αυτοκινήτου. Η αγωγή είναι πλήρης και ορισμένη αν αναγράφονται στο δικόγραφο διάφορες ζημιές που υπέστη το αυτοκίνητο και στο τέλος το συνολικό ποσό της δαπάνης χωρίς να απαιτείται η δαπάνη κάθε μιάς εργασίας. Περιστατικά.

Εξάλλου για την κατά το άρθρο 216 παρ. 1 ΚΠολΔικ πληρότητα της αγω-γής, όταν µε αυτή ζητείται αποζηµίωση για τη δαπάνη αποκαταστάσεως της βλά-βης πράγµατος που έγινε (η αποκατάστα-ση) µε επί µέρους εργασίες κλπ είναι αρ-κετό ν’ αναγράφονται οι επί µέρους εργα-σίες και η συνολική δαπάνη αποκαταστά-σεως αυτών και δεν απαιτείται ν’ αναγρά-φεται ξεχωριστά και η δαπάνη για κάθε µία από αυτές, γιατί αυτό δεν ανάγεται στη βάση της αγωγής και µπορεί να προκύψει από τις αποδείξεις (Εφ. ΑΘ. 3013/1993 Επιθ. Συντ/κού Δικαίου 1993, 471).

Στην προκειµένη περίπτωση όπως προκύπτει από το δικόγραφο της αγωγής ζητείται µε αυτή από τον πρώτο ενάγοντα εκτός των άλλων κονδυλίων και κονδύλιο συνολικού ποσού 1419,81 Ευρώ για τεχνικές εργασίες αποκαταστά-

σεως των βλαβέντων µερών (αντικατά-σταση φτερό αριστερό εμπρόσθιο, καπό εμπρόσθιο και μάσκα, μετώπη τραβέρσα φανοστάτες φανάρι αριστερό φλας και δε-ξιό προφυλακτήρα και συναρμολόγηση, πλαστικού θόλου αριστερού, επισκευή σασί αριστερό τοποθέτηση βαφή καπό και εσωτερικά, φτερού μετώπης προφυ-λακτήρα πόρτας αριστερά γωνίες προφυ-λακτήρα πλαστικοποίηση). Η αγωγή κατά το κονδύλιο αυτό και σύμφωνα με την προαναφερθείσα σκέψη είναι ορισμένη.

Συνεπώς, το Πρωτοβάθμιο Δικα-στήριο που έκρινε αόριστο το κονδύλιο αυτό έσφαλε και πρέπει να γίνει δεκτός ο σχετικός λόγος της έφεσης και να επιδι-καστεί στον α’ ενάγοντα το κονδύλιο αυτό που υποχρεώθηκε να καταβάλει για την αποκατάσταση των ως άνω ζημιών που υπέστη το όχημα του από το ατύχημα.

31/2008

(Πρόεδρος: Κωνσταντίνος Φράγκος, Πρόεδρος Εφετών).(Δικαστές: Δημήτριος Νινιός, Ανδρούλα Χριστοδούλου-Εισηγήτρια,Εφέτες).(Δικηγόροι: Άγγελος Στεργιόπουλος, Παναγιώτα Τσάρου – Δημακοπούλου).

Αυτοκινητικό ατύχημα. Ευθύνη του επικουρικού κεφαλαίου για καταβολή αποζημίωσης σε παθόντα από αυτοκινητικό ατύχημα ακόμα και στην περίπτωση που είναι άγνωστο το πρό-σωπο που υπέχει ευθύνη για το ατύχημα. Για να είναι όμως ορισμένη η αγωγή πρέπει να περιέχει ορισμένα στοιχεία γιατί αλλιώς απορρίπτεται η αγωγή ως αόριστη. Περιστατικά.

ΕΦΕΤΕΙΟ ΠΑΤΡΩΝ648

Με το άρθρο 19 παρ. 1 περιπτ. α' του Ν. 4139/1976, όπως κωδικοποιήθη-κε µε το π.δ. 237/1986, ορίζεται ότι το δια του άρθρου 16 του ίδιου νόµου συστα-θέν νοµικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου µε την επωνυµία «ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟ ΚΕΦΑ-ΛΑΙΟ» είναι υποχρεωµένο να καταβάλει στα πρόσωπα που ζηµιώθηκαν λόγω θα-νάτωσης ή σωµατικών βλαβών από αυτο-κινητικά ατυχήµατα, την αποζηµίωση που προβλέπεται στη παρ. 2 του άρθρου αυ-τού, πλην άλλων περιπτώσεων και όταν το πρόσωπο που υπέχει την ευθύνη για το ατύχηµα παραµένει άγνωστο.

Στοιχείο δηλαδή του πραγµατικού της ως άνω διάταξης, που θεµελιώνει την νοµιµοποίηση του εναγοµένου εφε-σιβλήτου, είναι στην ως άνω περίπτωση το (αρνητικό) γεγονός ότι αυτός που υπέ-χει ευθύνη για αποζηµίωση από αυτο-κινητικό ατύχηµα παραµένει άγνωστος, ότι δηλαδή δεν είναι αντικειµενικά δυνα-τή η εξακρίβωση των στοιχείων της ταυ-τότητος αυτού µε την καταβολή της συ-νηθισµένης στις συναλλαγές επιµέλειας. Τέλος, µε τη διάταξη του άρθρου 4 του Ν. ΓΠΝ/1911 ορίζεται ότι για κάθε προ-καλούµενη σε τρίτους από τη λειτουργία του αυτοκινήτου ζηµία ενέχονται ο οδη-γός αυτού, ο κάτοχος και ο ιδιοκτήτης.

Συνεπώς για να θεµελιωθεί παθη-τικά, βάσει του άρθρου 19 παρ. 1 περ. α' του Ν.489/1976, κατά του «ΕΠΙΚΟΥΡΙ-ΚΟΥ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ» η αγωγή αποζηµίω-σης από την λειτουργία ορισµένου αυτοκι-νήτου ζηµιωθέντος πρέπει να είναι άγνω-στος, υπό την εκτεθείσα έννοια, όλα τα ανωτέρω πρόσωπα. Πρέπει δε προσθέ-τως, για να είναι ορισµένη, κατά την παθη-τική της νοµιµοποίηση, η σχετική αγωγή, να εκτίθενται σ' αυτήν τα πραγµατικά πε-ριστατικά, από τα οποία να προκύπτει ότι, καίτοι ο ενάγων κατέβαλε την συνηθισµέ-νη στις συναλλαγές επιµέλεια, δεν κατέστη

δυνατή η εξακρίβωση των στοιχείων της ταυτότητας κανενός από τα υπόχρεα πρό-σωπα, διαφορετικά η αγωγή απορρίπτε-ται ως αόριστη (Αθ. Κρητικός, Αποζηµίω-ση από τροχαία αυτοκινητικά ατυχήματα, έκδοση 1998, σελ. 744 αριθ. 2200, 2202, Εφ. Αθ. 9293/1984 ΝοΒ 1985 - 117, Εφ. Αθ. 4378/1999 Ελλ Δικ 41 - 463).

Στην προκειμένη περίπτωση, στην υπό κρίση από 10-2-2004 αγωγή κατά του «Επικουρικού Κεφαλαίου» εκτί-θεται απλώς ότι ο ενάγων τραυματίστη-κε σε σύγκρουση μεταξύ της οδηγούμε-νης υπ' αυτού υπ' αριθμ...δίκυκλης μο-τοσικλέτας και του αγνώστων στοιχείων ΔΧΕ αυτοκινήτου (ΤΑΧΙ), οδηγούμενου παρ. αγνώστου οδηγού, καθώς και ότι ο εν λόγω «άγνωστος οδηγός» τυγχάνει αποκλειστικά υπαίτιος της σύγκρουσης.

Υπό τα περιστατικά όμως αυτά η αγωγή είναι αόριστη, ως προς τα στοι-χεία της παθητικής της νομιμοποίησης, καθόσον δεν αναφέρονται σ' αυτήν συ-γκεκριμένα περιστατικά από τα οποία να προκύπτει ότι ο ενάγων κατέβαλε τη συ-νήθη στις συναλλαγές επιμέλεια για την ανεύρεση τόσον των στοιχείων του ζημι-ογόνου αυτοκινήτου όσον και των υπε-χόντων ευθύνη προσώπων (οδηγού, κα-τόχου, ιδιοκτήτη) και για ποίο λόγο δεν τελεσφόρησε η προσπάθεια του αυτή.

Ειδικότερα δεν αναφέρει αν και πότε ανήγγειλεν στην αρμόδια Αστυνο-μική Αρχή το εν λόγω τροχαίο ατύχη-μα του και τις συνθήκες τραυματισμού του από το άγνωστο αυτοκίνητο ΤΑΧΙ ή σε ποίες άλλες συγκεκριμένες ενέργειες προέβη για τη διαπίστωση της ταυτό-τητας του άνω ζημιογόνου ΤΑΧΙ και του οδηγού αυτού και για ποίο λόγο δεν κα-τέστη τελικά δυνατή η εξακρίβωση, ώστε να κριθεί αν αυτός (ο ενάγων) επέδειξεν τη συνήθη επιμέλεια του μέσου συνετού οδηγού για την ανεύρεση του άγνωστου

649ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑ

δράστη, ούτε δε καν αναφέρει ότι η αρ-μόδια Αστυνομική Αρχή αναζήτησεν το άγνωστο αυτό ζημιογόνο αυτοκίνητο και οι προσπάθειές της απέβησαν άκαρπες.

Το πρωτοβάθμιο, επομένως, δι-καστήριο, που με την εκκαλουμένη από-

φαση του, απέρριψε την αγωγή ως αόρι-στη, ορθά το νόμο εφάρμοσε και τα αντί-θετα υποστηριζόμενα με την κρινόμενη έφεση του εκκαλούντος – ενάγοντος, κρί-νονται απορριπτέα ως αβάσιμα.

32/2008

(Πρόεδρος: Κωνσταντίνος Φράγκος, Πρόεδρος Εφετών).(Δικαστές: Δημήτριος Νινιός, Ανδρούλα Χριστοδούλου-Εισηγήτρια, Εφέτες).(Δικηγόροι: Ιάκωβος Μπαλτάς, Ιωάννης Μίμμης, Νικόλαος Κορδόσης).

Άδεια οδήγησης. Άδεια που ανανεώνεται πριν τη συμπλήρωση του 65ου έτους της ηλι-κίας του κατόχου της, σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπεται να έχει ημερομηνία λήξης της ισχύος της μετά την συμπλήρωση του 68ου έτους της ηλικίας του. Για τον υπολογισμό της συμπλήρωσης του 65ου της ηλικίας λαμβάνεται υπόψη η ημερομηνία (ημέρα, μήνας) και το έτος γεννήσεως του κατόχου της αδείας. Ιδιοκτήτης αυτοκινήτων που λησμονεί να ανα-νεώσει την άδεια ικανότητας οδηγού πρέπει να γνωρίζει ότι σε περίπτωση ατυχήματος δεν θα έχει την ασφαλιστική κάλυψη στις σχέσεις του με τον ασφαλιστή. Περιστατικά.

Με το άρθρο 95 παρ.1 του Ν. 2696/1999 (ΚΟΚ) ορίζεται ότι οι άδειες οδήγησης των κατηγοριών Α’ και Β’ και των υποκατηγοριών Α1 και Β1 ισχύουν χρονι-κά μέχρι να συμπληρώσουν οι κάτοχοι τους το εξηκοστό πέμπτο (65°) έτος της ηλικίας τους (εδ. α’). Μετά από τη συμπλήρωση της ηλικίας αυτής ανανεώνονται κάθε τρία (3) έτη από την έκδοση ή την ανανέωση τους, μετά από ιατρική εξέταση (εδ. γ’) .

Εξάλλου, με την παρ.3 του ίδιου ως άνω άρθρου ορίζεται ότι η ανανέω-ση της άδειας οδήγησης μπορεί να γίνει οποτεδήποτε όχι όμως προ του διμήνου το οποίο προηγείται της ημερομηνίας λή-ξης της. Άδεια οδήγησης που ανανεώνεται πριν τη συμπλήρωση του 65ου έτους ηλι-κίας του κατόχου της, σε καμία περίπτω-ση δεν επιτρέπεται να έχει ημερομηνία λή-ξης της ισχύος της μετά την συμπλήρωση του 68ου έτους της ηλικίας του. Η ανανέ-ωση γίνεται χωρίς θεωρητική και πρακτι-κή εξέταση, έπειτα από ιατρική εξέταση,

κατά την οποία πρέπει να κριθεί ότι ο εν-διαφερόμενος πληροί τις ελάχιστες απαι-τούμενες προϋποθέσεις υγείας.

Περαιτέρω, με την παρ. 4 εδ. α΄ του προαναφερόμενου άρθρου ορίζεται ότι για τον υπολογισμό της συμπλήρωσης του 65ου έτους της ηλικίας λαμβάνεται υπόψη η ημερομηνία (ημέρα, μήνας) και το έτος γέννησης του κατόχου της άδειας και τέλος, µε την παρ. 5 εδ. β’ περ. α’ του εν λόγω άρθρου ορίζεται” η άδεια οδήγη-σης θεωρείται ότι δεν ισχύει αν έληξε ο χρόνος ισχύος της”. Η δικαιολόγηση των ως άνω ρυθµίσεων πρέπει να αναζητη-θεί στο ενδιαφέρον του νοµοθέτη να θέ-σει υπό ιατρικό έλεγχο την ικανότητα του κατόχου της άδειας ικανότητας να οδηγεί µετά τη συµπλήρωση ορισµένης ηλικίας. Επανάληψη της θεωρη¬τικής και πρακτι-κής εξέτασης του οδηγού δεν απαιτεί ο νόµος. Για να πιέσει όµως τον κάτοχο σε ανανέωση της άδειας πριν από τη λήξη της ισχύος της ορίζει δραστική κύρωση.


Η κύρωση αυτή είναι παύση της ισχύος της άδειας, η οποία µπορεί και πάλι να ανακτήσει την ισχύ της µε την ανανέω-ση της, εφόσον ο κάτοχος της υποβλη-θεί στην ιατρική εξέταση που επίσης ο νόµος προβλέπει, η οποία (ανανέωση) ισχύει από τότε που θα χορηγηθεί στον ενδιαφερόµενο η ανανεωµένη άδεια ικα-νότητας οδηγού. Στην περίπτωση αυτή η άδεια δεν ανατρέχει ούτε µπορεί να ανα-τρέξει στο χρόνο λήξεως της προηγούµε-νης άδειας αφού οι διατάξεις που προα-ναφέρθηκαν δεν ορίζουν ότι η ανανέωση έχει αναδροµική ισχύ.

Εξάλλου, αυτό δεν θα ήταν σύµφωνο µε την πραγµατικότητα, αφού η ιατρική εξέταση, που γίνεται σε ορισµέ-νο χρόνο, δεν µπορεί να αναφέρεται σε προγενέστερο χρόνο (βλ. Αθ. Κρητικό, ΑρχΝ 42. 146, σηµείωση κάτω από την ΜονΠρΛαµ 339/1989). Εξάλλου µε το άρ-θρο 25 παρ. 6 της υπ’ αριθµ. Κ4/385/5-4-1978 αποφάσεως του Υπουργού Εµπορί-ου ορίζεται ότι “αποκλείονται της ασφαλί-σεως ζηµίαι προξενούµεναι υπό οδηγού µη έχοντος την υπό του νόµου και δια την κατηγορίαν του οχήµατος το οποίον οδη-γεί προβλεποµένην άδειαν οδηγήσεως”.

Με τη διάταξη αυτή καθιερώνεται ο αποκλεισµός της ευθύνης του ασφαλιστή για το λόγο που σ’ αυτήν αναφέρεται (έλ-λειψη άδειας ικανότητας οδηγού) όχι ένα-ντι αυτού που ζηµιώθηκε αλλά µόνο ένα-ντι του ασφαλισµένου. Όµως ο όρος αυ-τός ισχύει εάν έχει περιληφθεί στην ασφα-λιστική σύµβαση είτε µε την ενσωµάτωσή του σ’ αυτήν, είτε µε την παραποµπή αυ-τής στους όρους της ως άνω υπουργικής απόφασης. Εφόσον συντρέχει η προϋπό-θεση αυτή, τότε παρέχεται στον ασφαλι-στή το δικαίωµα να αναζητήσει από τον ασφαλισµένο αναγωγικά και πριν ακόµη από την καταβολή της αποζηµίωσης στον τρίτο (άρθρ. 69 παρ. 1 περ. ε’ ΚΠολΔ) ό,τι

υποχρεώθηκε να καταβάλει και κατέβαλε στον τελευταίο εξαιτίας της ασφαλιστικής κάλυψης (ΑΠ 194/1992 Δνη 33.1593). Η περίπτωση της παρ. 6 του άρθρου 25 της υπ’ αριθµ. Κ4/585/5-4-1978 αποφά-σεως του Υπουργού Εµπορίου συντρέ-χει και όταν κατά το χρόνο του ατυχήµα-τος έχει λήξει η άδεια ικανότητας οδηγού λόγω συµπληρώσεως από τον κάτοχο της του 65ου έτους της ηλικίας του και δεν έχει χωρήσει ανανέωσή της κατά το άρθρο 95 του ν. 2696 / 1999, διότι έτσι ολοκληρώνεται η κύρωση την οποία επι-βάλλει η διάταξή της η παρ. 5 εδ. β’ περ. α’ αυτού του άρθρου (95 ν. 2696/1999).

Ειδικότερα, η διατύπωση της παρ. 6 του άρθρου 25 της υπ’ αριθµ. Κ4/585/5-4-1978 αποφάσεως του Υπουργού Εµπορίου είναι γενική. Τον αποκλεισµό της ευθύνης του ασφαλιστή τον συνδέει µε τη έλλειψη άδειας ικανότητας οδηγού. Τα αίτια της έλλειψης αυτής δεν ερευνώ-νται. Έτσι, περιλαµβάνεται τόσο η περί-πτωση εκείνη κατά την οποία ο οδηγός δεν είχε ποτέ ζητήσει και λάβει τέτοια άδεια όσο και εκείνη κατά την οποία είχε µεν λάβει τέτοια άδεια, αλλά µεταγενέστε-ρα για κάποιο λόγο η άδεια ανακλήθηκε, έληξε η διάρκεια της ισχύος της (βλ. Αθ. Κρητικός, Ασφάλιση Αστ. Ευθύνης, 1989, αρ. 161, του ίδιου, Αποζηµίωση από τρο-χαία αυτοκινητικά ατυχήµατα, 1992, αριθ. 1823, τον ίδιο, ΑρχΝ 42. 146).

Η τελευταία αυτή περίπτωση είναι η αναφερόµενη στην παρ. 5 εδ. β’ περ. α’ του άρθρου 95 του ν. 2696/1999. Δεν έχει σηµασία ότι το πρόσωπο είχε κατά το πα-ρελθόν τέτοια άδεια. Η διατήρηση της ικα-νότητας οδηγήσεως είναι συνάρτηση άλ-λων προϋποθέσεων (ιατρική εξέταση). Η τελευταία είναι απαραίτητη κατά την πρό-θεση του νοµοθέτη για την διαπίστωσή της και η µη πραγµατοποίηση της συνεπάγεται τη δραστική κύρωση της παραπάνω διά-


ταξης. Γι’ αυτό ο ιδιοκτήτης του αυτοκινή-του που λησµονεί να ανανεώσει την άδεια ικανότητας οδηγού πρέπει να γνωρίζει ότι σε περίπτωση ατυχήµατος δεν θα έχει την ασφαλιστική κάλυψη στις σχέσεις του µε τον ασφαλιστή. Το ανεύθυνο του τελευταί-ου δεν µπορεί να αναιρεθεί από την προ-βολή εκ µέρους του οδηγού ότι κατά το χρόνο του ατυχήµατος αυτός είχε πλήρη υγεία, ή ότι δεν συνέτρεχε κανένας λόγος που θα εµπόδιζε την ανανέωση της άδειας αν επιδίωκε αυτήν εγκαίρως.

Η απόδειξη αυτή, πέρα από το ότι φαίνεται απρόσφορη διότι αναφέρε-ται σε προγενέστερο χρονικό σηµείο, εάν δε εθεωρείτο δυνατή θα εξουδετέ-ρωνε τη σηµασία της διάταξης της παρ. 5 εδ. β’ περ. α’ του άρθρου 95 του ν. 2696/1999, η οποία επιβάλλει την ανα-νέωση της άδειας πριν από τη λήξη της ισχύος της. Πέρα από αυτό µε τέτοια απόδειξη οι σχέσεις του ασφαλιστή και ασφαλισµένου παύουν να στηρίζονται σε μία απλή αυστηρή ρύθµιση και εισέρχο-νται σ’ ένα στάδιο αντιδικίας προς από-δειξη της συνδροµής ή µη της ικανότη-τας προς οδήγηση από ιατρική άποψη (βλ. ΕφΘρ 67/2001 Αρµ ΝΕ’ (2001)1342, ΕφΘεσ 361/1995, αδηµ. σε νοµ. περιο-δικά, Αθ. Κρητικό, ΑρχΝ 42.146-147).

Στην προκειµένη περίπτωση όπως αποδείχθηκε από τα ίδια απο-δεικτικά µέσα το υπ’ αριθµ. κυκλοφορί-ας …Ι.Χ.Ε αυτοκίνητο του πρώτου ενα-γοµένου στην κυρία αγωγή ήταν ασφα-λισµένο στη δεύτερη εναγόµενη - ενά-γουσα ασφαλιστική εταιρεία µε την επω-νυµία «ΥΔΡΟΓΕΙΟΣ» δυνάµει του υπ’ αριθµ.1192447389/4.12.2002 ασφαλι-στηρίου για το χρονικό διάστηµα από 29.12.2002 µέχρι 29.6.2003. Με τη σύµβα-ση ασφαλίσεως αυτή γίνεται παραποµπή στις διατάξεις της υπ’ αριθµ. Κ4/585/1978 απόφασης του Υπουργού Εµπορίου, στο

άρθρο 25 παρ.6 της οποίας ορίζεται ότι αποκλείονται της ασφαλίσεως ζηµίες προ-ξενούµενες από οδηγό που δεν έχει την προβλεπόµενη από το νόµο άδεια οδηγή-σεως για την κατηγορία του οχήµατος που οδηγεί. Ο εναγόµενος, κατά τον χρόνο του ατυχήµατος (29.3.2003) είχε συµπληρώ-σει το 71o έτος της ηλικίας του (ηµεροµη-νία γέννησης 17.12.1931) και όπως συ-νοµολογείται από τους διαδίκους και προ-κύπτει και από την προσκομιζόμενη άδεια οδήγησης αυτού, αυτή (άδεια) είχε λήξει την 11.1.2003 και δεν είχε ανανεωθεί μέ-χρι το χρόνο του ατυχήματος.

Επομένως, κατά το ως άνω χρόνο του ατυχήματος ο εναγόμενος δεν είχε την απαιτούμενη από το νόμο άδεια οδηγήσε-ως και επομένως εμπίπτει στις εξαι¬ρέ-σεις του άρθρου 25 παρ.6 της ως άνω Υπουργικής Απόφασης και δεν καλύπτε-ται ασφαλιστικά από την ως άνω σύμβα-ση. Η μεταγενέστερα δε γενόμενη στις 10.4.2003 ανανέωση της άδειας οδήγησης του εναγομένου για μια νέα τριετία, μέχρι 10.4.2006 (βλ. σχετική από 10.4.2003 βε-βαίωση προϊσταμένου της Δνσης Μεταφο-ρών και Επικοινωνιών) δεν έχει καμμία έν-νομη επιρροή, σύμφωνα με όσα προανα-φέρθηκαν στη προηγούμενη νομική σκέ-ψη, αφού αυτή (ανανέωση) δεν μπορεί να ότι δεν υπέγραψε και ουδέποτε έλαβε γνώ-ση των όρων του ασφαλιστηρίου συμβο-λαίου, καθόσον αυτό ουδέποτε του παρα-δόθηκε, παρά μόνον το ειδικό σήμα και η βεβαίωση ασφάλισης τα οποία επικαλεί-ται και προσκομίζει είναι απορριπτέος ως αβάσιμος, καθόσον κατά τις επικρατού-σες στις συναλλαγές συνήθειες μαζί με το ειδικό σήμα και τη βεβαίωση ασφάλισης χορηγείται πάντοτε και το αντίγραφο της ασφαλιστικής σύμβασης.

Άλλωστε και ανεξάρτητα από το αν λείπει η υπογραφή του (ασφαλισμένου) από την ασφαλιστική σύμβαση, που πα-


ραπέμπει όρους της ως άνω υπουργικής στους απόφασης, αυτός δεσμεύεται από το περιεχόμενο των όρων της ασφάλισης, εφόσον αυτός τους αποδέχτηκε εμπράκτως με την παραλαβή του ειδικού σήματος και της βεβαίωσης ασφάλισης με την ανεπιφύ-λακτη καταβολή των ασφαλίστρων και με

την υποβολή της επικαλούμενης και προ-σκομιζόμενης υπεύθυνης δήλωσης ατυχή-ματος (βλ. σχετ. ΑΠ 733/2002 Επιδ.2003-29, ΑΠ 1650/2001 Επιδ 2003-287, ΑΠ 657/2001 ΕπιθΕμπΔικ 2001-747).Ενόψει αυτών παρεμπίπτουσα αγωγή ως πρέπει να γίνει δεκτή η κατ’ ουσίαν βάσιμη.

65/2008

(Πρόεδρος: Ευρυδίκη Μανωλοπούλου, Πρόεδρος Εφετών).(Δικαστές: Γεράσιμος Τσούνης, Ιωάννα Κλάπα-Εισηγήτρια, Εφέτες).(Δικηγόροι: Σωτήριος Κολλιόπουλος, Μελίνα Σβεντζούρη).

Διαδικασία ενώπιον του Ειρηνοδικείου. Εφαρμόζεται και στη διαδικασία του άρθρου 681 Α ΚΠολΔ (αυτοκινητικά ατυχήματα). Η κατάθεση προτάσεων δεν είναι υποχρεω-τική. Οι διάδικοι οφείλουν να προτείνουν όλους τους αυτοτελείς πραγµατικούς ισχυ-ρισµούς τους προφορικά κατά τη συζήτηση στο ακροατήριο και επιπλέον οι ισχυρισµοί αυτοί να καταχωρηθούν στα πρακτικά µε συνοπτική έκθεση των γεγονότων που τους θεµελιώνουν, εκτός αν περιέχονται στις κατατιθέµενες στο ακροατήριο προτάσεις. Σε κάθε όµως περίπτωση απαιτείται προφορική πρόταση του ισχυρισµού που σηµειώ-νεται στα πρακτικά και δεν αρκεί μόνο η έκθεση του ισχυρισμού στις έγγραφες προ-τάσεις άλλως ο ισχυρισμός απορρίπτεται ως απαράδεκτος. Περιστατικά. Αυτοκινη-τικό ατύχημα. Η ύπαρξη της υπαιτιότητας δεν αποκλείεται κατ’ αρχήν από το γεγο-νός ότι στο αποτέλεσµα του ατυχήµατος συνετέλεσε και συντρέχον πταίσµα του ζηµι-ωθέντος εφόσον δεν διακόπτεται ο αιτιώδης σύνδεσµος αλλά η ύπαρξη αυτού συνε-πάγεται την μη επιδίκαση από το δικαστήριο αποζηµιώσης ή µείωση του ποσού της. Ένσταση αποκλειστικής υπαιτιότητας του ενάγοντος. Είναι άρνηση της αγωγής. Ισχυρισμός του εναγομένου για συνυπαιτιότητα του ενάγοντος είναι ένσταση και πρέ-πει να εκτίθεται με κάθε λεπτομέρεια χωρίς να λαμβάνεται υπόψη αυτεπάγγελτα από το δικαστήριο. Επιδικαζόμενα χρηματικά ποσά για θανάσιμο τραυματισμό ανηλίκου (12 ετών): 80.000€ σε γονείς, 50.000€ σε αδελφούς και ποσό 3.000€ σε παππού και γιαγιά.

Κατά τη διάταξη του άρθρου 681Α του Κ.Πολ.Δ., µε την ειδική διαδικασία των άρθρων 666, 667 και 670 έως 676 που εφαρµόζονται ανάλογα, δικάζονται οι δια-φορές που αφορούν απαιτήσεις αποζηµί-ωσης οποιασδήποτε µορφής για ζηµίες που έχουν προκληθεί από αυτοκίνητο µεταξύ των δικαιούχων ή των διαδόχων τους και εκείνων που έχουν υποχρέωση να καταβάλουν αποζηµίωση ή των δια-δόχων τους, όπως και απαιτήσεις από

σύµβαση ασφάλισης αυτοκινήτου µετα-ξύ των ασφαλιστικών εταιρειών και των ασφαλισµένων ή των διαδόχων τους.

Εξάλλου, από τα άρθρα 666§1, 115§3, 256 παρ.1δ του ΚΠολΔ σε συνδυ-ασµό µε το άρθρο 670 ΚΠολΔ προκύπτει ότι σε δίκη για αποζηµίωση συνεπεία αυ-τοκινητικού ατυχήµατος εφαρµόζεται η δι-αδικασία ενώπιον του Ειρηνοδικείου, κατά την οποία δεν είναι υποχρεωτική η κατά-θεση προτάσεων, οι διάδικοι δε οφείλουν


να προτείνουν όλους τους αυτοτελείς πραγµατικούς ισχυρισµούς τους προφο-ρικά κατά τη συζήτηση στο ακροατήριο και επιπλέον οι ισχυρισµοί αυτοί να καταχω-ρηθούν στα πρακτικά, µε συνοπτική έκθε-ση των γεγονότων που τους θεµελιώνουν, εκτός αν περιέχονται στις κατατιθέµενες στο ακροατήριο προτάσεις. Σε κάθε όµως περίπτωση απαιτείται προφορική πρότα-ση του ισχυρισµού που σηµειώνεται στα πρακτικά και δεν αρκεί μόνο η έκθεση του ισχυρισμού στις έγγραφες προτάσεις (Ολ.ΑΠ 2/2005 ΕλλΔνη 2005.689), άλλως ο ισχυρισμός απορρίπτεται ως απαράδε-κτος ελλείψει προδικασίας και το απαράδε-κτο αυτό λαμβάνεται υπόψη και αυτεπαγ-γέλτως (Α.Π. 278/2007, Εφ.Αθ. 4229/2007 αδημ. σε νομικά περιοδικά, Εφ.Ιωανν. 65/2005 Αρμ. 2005.1940).

Στην προκείμενη περίπτωση, ο πληρεξούσιος δικηγόρος της δεύτερης των εναγομένων και ήδη εκκαλούσας στην Α’ έφεση (δεύτερης των εφεσιβλή-των στη Β’ έφεση), με προφορική δήλωσή του που καταχωρήθηκε στα ταυτάριθμα με την εκκαλουμένη πρακτικά, που επι-καλούνται και προσκομίζουν οι διάδικοι, πλην της αρνήσεως της αγωγής, προέ-βαλε τις ενστάσεις α) συνυπαιτιότητας του θανόντος και β)περιορισμού των κονδυ-λίων αποζημίωσης στο ύψος της ασφα-λιστικής κάλυψης. Δεν προβλήθηκε όμως μέχρι το τέλος της συζητήσεως στο ακρο-ατήριο του πρώτου βαθμού ούτε καν επι-γραμματικά η ένσταση περί παραμέλη-σης της εποπτείας του θανόντος ανηλί-κου εκ μέρους των γονέων του, 1ου και 2ης των εναγόντων-εφεσιβλήτων στην Α’ έφεση, κατ’ άρθρο 300, 923 του ΑΚ, παρά μόνον το πρώτον με τις έγγραφες προτά-σεις της ανωτέρω εναγομένης που κατα-τέθηκαν στο ακροατήριο του πρωτοβαθ-μίου Δικαστηρίου, με συνέπεια να τυγχά-νει αυτή απορριπτέα ως απαράδεκτη, ελ-

λείψει προδικασίας, κατά τα στην ανωτέ-ρω μείζονα σκέψη εκτιθέμενα.

Μετά ταύτα, η προσβαλλομένη απόφαση που απέρριψε την ανωτέρω ένσταση, έστω και με εσφαλμένη αιτιο-λογία, η οποία και πρέπει ν’ αντικαταστα-θεί, ορθώς έκρινε κατ’ αποτέλεσμα και επομένως πρέπει ν’ απορριφθεί ως αβά-σιμος ο σχετικός λόγος της Α’ έφεσης.

Από τις διατάξεις των άρθρων 10 του ΓΠΝ/1911, 297 έως 300, 330 εδ.β’ και 914 του ΑΚ προκύπτει, ότι σε περί-πτωση συγκρούσεως μεταξύ δύο οχη-μάτων η ευθύνη προς αποζημίωση προ-ϋποθέτει συμπεριφορά παράνομη και υπαίτια, επέλευση ζημίας και ύπαρξη αι-τιώδους συνδέσµου µεταξύ της συµπερι-φοράς του οδηγού και της ζηµίας. Μορφή υπαιτιότητας είναι και η αµέλεια, η οποία υπάρχει, όταν δεν καταβάλλεται η επιµέ-λεια, που απαιτείται στις συναλλαγές, δη-λαδή αυτή, που, αν είχε καταβληθεί, µε µέτρο τη συµπεριφορά του µέσου συνε-τού και επιµελούς οδηγού αυτοκινήτου, θα καθιστούσε δυνατή την αποτροπή της συ-γκρούσεως. Αιτιώδης σύνδεσµος υπάρχει, όταν η παράνοµη συµπεριφορά του οδη-γού ήταν, σύµφωνα µε τα διδάγµατα της κοινής πείρας, ικανή, κατά τη συνήθη πο-ρεία των πραγµάτων, να επιφέρει τη ζηµία και την επέφερε στη συγκεκριµένη περί-πτωση. Η ύπαρξη της υπαιτιότητας δεν αποκλείεται κατ’ αρχήν από το γεγονός, ότι στο αποτέλεσµα του ατυχήµατος συνετέ-λεσε και συντρέχον πταίσµα του ζηµιωθέ-ντος, εφόσον δεν διακόπτεται ο αιτιώδης σύνδεσµος, αλλά η ύπαρξη αυτού, προ-βαλλόµενη από τον υπαίτιο κατ’ ένσταση, συνεπάγεται τη µη επιδίκαση από το δι-καστήριο αποζηµιώσεως ή τη µείωση του ποσού της (άρθρ. 300 του ΑΚ).

Από τις ανωτέρω διατάξεις προκύ-πτει ότι επί αγωγής αποζηµιώσεως που στηρίζεται σε αδικοπραξία του εναγόµε-


νου, ο ισχυρισµός του τελευταίου ότι απο-κλειστικώς υπαίτιος της ζηµίας του τυγ-χάνει ο ενάγων, συνιστά άρνηση της βά-σης της αγωγής, ενώ ο ισχυρισµός του ιδίου ότι στην επέλευση της ζηµίας συντέ-λεσε και ίδιο πταίσµα του ενάγοντος συ-νιστά αυτοτελή ισχυρισµό και θεµελιώνει ένσταση από το άρθρο 300 του ΑΚ, κα-ταλυτική εν όλω ή εν µέρει της αγωγής, που όµως δεν µπορεί να θεωρηθεί ότι περιέχεται στον πρώτο περί αποκλειστι-κής υπαιτιότητας και πρέπει για το λόγο αυτό να προτείνεται από τον εναγόµενο µε πληρότητα, µε όλα δηλαδή τα πραγµα-τικά περιστατικά και το σχετικό αίτηµα, όπως αυτό επιβάλλεται από το άρθρο 262 παρ. 1 του ΚΠολΔ, µη δυνάµενος να ληφθεί αυτεπαγγέλτως υπόψη από το δι-καστήριο (ΟλΑΠ 423/1985 Δ.1986.569, ΑΠ 53/2006 ο.π., Εφ.Αθ. 5749/2004 ΔΕΕ 2005.68). Ειδικότερα για το ορισµένο της εκ του ως άνω άρθρου 300 του ΑΚ ενστά-σεως συνυπαιτιότητας του παθόντος από αδικοπραξία στην επέλευση της ζηµίας ή της εκτάσεως αυτής, δεν αρκεί απλή πα-ράθεση πραγµατικών περιστατικών ικα-νών να θεµελιώσουν πταίσµα του πα-θόντος, αλλά απαιτείται και σαφής μνεία του αιτιώδους συνδέσµου µε το επελθόν αποτέλεσµα καθώς και ότι ταύτα προτεί-νονται προς θεµελίωση της ενστάσεως αυτής, επί τω τέλει της, δια της παραδο-χής της, άρσεως ή µειώσεως της οφει-λοµένης από τον υπαίτιο της αδικοπρα-ξίας αποζημιώσεως, ή προκειμένου περί επιδικάσεως χρηματικής ικανοποιήσεως λόγω ηθικής βλάβης ή ψυχικής οδύνης, της συνεκτιμήσεως μεταξύ άλλων συντρε-χουσών περιστάσεων και της συνυπαιτι-ότητος του παθόντος κατά τον προσδι-ορισµό του ποσού της ικανοποιήσεως (βλ. ΑΠ 1502/2001 ΕΕργΔ 2003.810, Εφ. Θεσσ, 7/2006 ΔΕΕ 2006. 266).

Στην προκειµένη περίπτωση η δεύ-

τερη των εναγοµένων-εκκαλούσα στην Α’ έφεση ισχυρίστηκε πρωτοδίκως ότι απο-κλειστικώς υπαίτιος του ατυχήµατος και την επέλευση του θανάσιµου τραυµατισµού του ήταν ο ανήλικος, οδηγός του ποδηλάτου για το λόγο ότι ‘εκινείτο µε το ποδήλατο του σε δρόµο µε µεγάλη κατηφόρα και λακούβες και δεν µπόρεσε να το ακινητοποιήσει όταν έφθασε στη διασταύρωση µε την επαρχι-ακή οδό και επέπεσε στο δεξιό τµήµα του οχήµατος του ασφαλισµένου’ καθώς και ότι ‘δεν παραχώρησε προτεραιότητα ως όφει-λε στο κινούµενο επί της επαρχιακής οδού Πατρών-Καλαβρύτων αυτοκίνητο’.

Ο ισχυρισµός αυτός συνιστά αιτι-ολογηµένη άρνηση της αγωγής, προβάλ-λεται δε και στην παρούσα δίκη ως λόγος εφέσεως, αναγόµενος στην εσφαλµένη εκ µέρους της εκκαλουµένης απόφασης εκτίµηση του αποδεικτικού υλικού, όπως θα ερευνηθεί κατωτέρω. Περαιτέρω, επι-κουρικά, προέβαλε την ένσταση συνυπαιτι-ότητας του θανόντος ανηλίκου, επιγραµµα-τικά µεν µε προφορική δήλωση του πλη-ρεξουσίου δικηγόρου της, που καταχωρή-θηκε στα ταυτάριθµα µε την εκκαλουµέ-νη απόφαση πρακτικά την οποία ανέπτυ-ξε στις έγγραφες προτάσεις που κατέθεσε στο ακροατήριο του πρωτοβαθµίου Δικα-στηρίου, ισχυριζόµενη επί λέξει ότι ‘όλως επικουρικώς και σε περίπτωση που ήθελε κριθεί ότι ο ασφαλισµένος µας βαρύνεται µε κάποιο ποσοστό συνυπαιτιότητας αυτό δεν µπορεί σε καµιά περίπτωση να υπερβαίνει το 5%, του παθόντος συvυπαίτιoυ κατά το υπόλοιπο 95%, βάσει των ιδίων ως άνω εκτεθέντων πραγµατικών περιστατικών’.

Με τέτοιο περιεχόµενο η ένσταση αυτή είναι, αόριστη, αφού παρατίθενται µόνον τα πραγµατικά περιστατικά, χω-ρίς όµως να γίνεται µνεία του αιτιώδους συνδέσµου τούτων µε το επελθόν αποτέ-λεσµα (θάνατο του παθόντος) και χωρίς να υποβάλλεται σχετικό αίτηµα περί άρ-


σεως ή µειώσεως της χρηµατικής ικανο-ποιήσεως των εναγόντων, κατά τα στην ανωτέρω µείζονα σκέψη.

Εποµένως, το πρωτοβάθµιο Δικα-στήριο που µε την εκκαλουµένη απόφαση του απέρριψε την ένσταση αυτή ως αό-ριστη, έστω και µε περιορισµένη αιτιολο-γία, ορθώς ερµήνευσε και εφάρµοσε το νόµο, απορριπτοµένου εντεύθεν του σχε-τικού λόγου της υπό κρίση Α’ εφέσεως.

Αποδείχθηκαν τα εξής: Στις 4-6-2003 και περί ώρα 13.00’, ο Γ.Σ, α’ των εναγοµένων και ήδη α’ των εφεσιβλήτων στη Β’ έφεση, οδηγώντας το υπ’ αριθµ. κυκλ. ΑΧΡ …Ι.Χ.Ε. αυτοκίνητο του, ασφα-λισµένο για την προς τρίτους αστική ευ-θύνη στη β’ εναγοµένη (ασφαλιστική εται-ρεία), ήδη β’ των εφεσιβλήτων στη Β’ έφεση-εκκαλούσα στην Α’ τοιαύτη, εκι-νείτο επί της επαρχιακής οδού Πατρών-Καλαβρύτων, µε κατεύθυνση προς Καλά-βρυτα. Η οδός αυτή, πλάτους 6 µ., είναι διπλής κατευθύνσεως, µε µία λωρίδα ανά κατεύθυνση και διασχίζει το Δ.Δ. Μανεσί-ου του Δήµου Καλαβρύτων, όπου και δια-σταυρώνεται σε σχήµα ‘Τ’ µε κατηφορική ανώνυµη δηµοτική οδό, πλάτους 7,30 µ., διπλής κατευθύνσεως, µε µία λωρίδα κυ-κλοφορίας ανά κατεύθυνση, η οποία αρ-χίζει από το σχολείο του Μανεσίου και κα-ταλήγει στην ως άνω επαρχιακή οδό στο ρεύµα κυκλοφορίας προς Καλάβρυτα.

Στο ανωτέρω οδικό κόµβο η επαρ-χιακή οδός έχει προτεραιότητα έναντι της ανώνυµης δηµοτικής οδού, σύµφωνα µε τη σχετική σήµανση (Ρ-3). Κατά την προ-αναφερθείσα χρονική στιγµή, ο εναγόµε-νος, οδηγός του Ι.Χ.Ε αυτοκινήτου, εκι-νείτο εντός κατοικηµένης περιοχής, ήτοι εντός του Δ.Δ. Μανεσίου, µε αυξηµένη τα-χύτητα, οπωσδήποτε µεγαλύτερη της επι-τρεποµένης τοιαύτης των 50χιλ., έφθασε δε στην ανωτέρω διασταύρωση και συνέ-χισε να κινείται επ’ αυτής, χωρίς να ανα-

κόψει την ταχύτητα του, µε συνέπεια να επιπέσει µε ιδιαίτερη σφοδρότητα στο πο-δήλατο που οδηγούσε ο 12ετής Σ.Α ως, το οποίο έφθασε, ταυτόχρονα με αυτόν στον οδικό κόμβο, κινούμενο επί προα-ναφερθείσας δημοτικής οδού µε κατεύ-θυνση προς την επαρχιακή οδό.

Συνεπεία της συγκρούσεως των δύο οχηµάτων, το σώµα του ανηλίκου, που εκτινάχθηκε µε δύναµη, επέπε-σε αρχικά επί του δεξιού τµήµατος του παρµπρίζ του αυτοκινήτου και στη συ-νέχεια έπεσε βιαίως στο οδόστρωµα, έµπροσθεν του αυτοκινήτου και σε από-σταση τουλάχιστον επτά (7) µέτρων απ’ αυτό, όπως προκύπτει από το υπό αµφοτέρων των διαδίκων µερών επικα-λούµενο και προσκοµιζόµενο από 4-6-2003 πρόχειρο σχεδιάγραµµα που συνε-τάγη από τον ανθυπαστυνόµο Ν.Π. Συ-νέπεια της ανωτέρω συγκρούσεως ήταν να υποστεί ο ανήλικος ποδηλάτης βα-ριές κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις, από τις οποίες, ως µόνης ενεργού αιτίας, επήλθε ο θάνατος τούτου στις 9-6-2003.

Από τα ανωτέρω πραγµατικά πε-ριστατικά σαφώς καταδεικνύεται ότι υπαί-τιος της προπεριγραφείσας σύγκρου-σης και εντεύθεν του θανάσιµου τραυµα-τισµού του ανηλίκου, συγγενούς των ενα-γόντων είναι ο πρώτος εναγόµενος (οδη-γός του Ι.Χ.Ε. αυτοκινήτου), ο οποίος δεν επέδειξε την επιµέλεια, σωφροσύνη και προσοχή, την οποία όφειλε και µπορού-σε να επιδείξει από τις συγκεκριµένες περιστάσεις και την οποία θα κατέβαλε κάθε µετρίως ευσυνείδητος οδηγός υπό τις ίδιες συνθήκες, κατά τους κανόνες της οδήγησης, της κοινής πείρας και λογική.

Ειδικότερα, όπως ήδη προανα-φέρθηκε: είχε αναπτύξει ταχύτητα, µε-γαλύτερη των 50 χιλ, εντός κατοικηµέ-νης περιοχής και σε ώρα µε δεδοµένη την αυξηµένη κίνηση πεζών και οχηµά-


των, όπως συνάγεται και από τον αριθµό των ατόµων που προσέτρεξαν στον τόπο του ατυχήµατος. Φθάνοντας στον ανωτέρω οδικό κόµβο, δεν µείωσε την ταχύτητα του, ως όφειλε, κατ’ άρθρο 19 παρ. 3 του ν. 2696/1999 (ΚΟΚ), παρά το ότι είχε περιορισµένο πεδίο ορατότητας των κινουµένων επί της ανώνυµης και ιδιαίτερα κατωφερικής δηµοτικής οδού οχηµάτων, λόγω ύπαρξη τοιχίου περί-φραξη, γεγονός γνωστό στον ίδιο λόγω της συχνής διέλευσής του από τη συγκε-κριµένη οδό, όπως ο ίδιος δήλωσε επα-νειληµµένα κατά την ποινική διαδικασία.

Συνέπεια της ανωτέρω αµελούς οδικής συµπεριφοράς του εναγοµένου οδηγού ήταν να αιφνιδιαστεί όταν ο ανή-λικος ποδηλάτος πρόβαλε τον εµπρόσθιο τροχό του ποδηλάτου επί της διασταυ-ρώσεως, µε αποτέλεσµα να µην προ-βεί σε πέδηση του οχήµατος του ούτε σε οποιονδήποτε αποφευκτικό ελιγµό προς τα αριστερά, ενέργεια, την οποία θα µπο-ρούσε ασφαλώς να εκτελέσει, ενόψει και της µη διελεύσεως άλλων οχηµάτων στο αντίθετο του δικού του ρεύµα κυκλοφορί-ας της επαρχιακής οδού, κατά την ανω-τέρω χρονική στιγµή και να επιπέσει µε σφοδρότητα στο ποδήλατο που οδηγού-σε ο θανών. Ο ισχυρισµός των εναγοµέ-νων, ο οποίος προβάλλεται και ως λόγος της υπό κρίση Α’ εφέσεως, ότι ο πρώτος εξ αυτών εκινείτο µε πολύ µικρή ταχύτητα, που δεν υπερέβαινε τα 25-30χιλ., όπως ο ίδιος, άλλωστε, κατέθεσε τόσον προα-νακριτικά όσον και ως κατηγορούµενος, απολογούµενος ενώπιον του Τριµελούς Πληµµελειοδικείου Καλαβρύτων και ότι το επίδικο ατύχηµα προκλήθηκε από απο-κλειστική υπαιτιότητα του ανηλίκου θα-νόντος, που εισήλθε αιφνιδίως και µε µε-γάλη ταχύτητα στην επαρχιακή οδό και επέπεσε στο αυτοκίνητο, τυγχάνει, κατά την κρίση του Δικαστηρίου τούτου, αβά-

σιµος κατ’ ουσίαν.Και τούτο διότι από τα βλαβέντα

µέρη των δύο οχηµάτων, ήτοι το εµπρό-σθιο δεξιό τµήµα του αυτοκινήτου κοντά στο δεξιό φως και ο εµπρόσθιος τρο-χός του ποδηλάτου, κατά τα αναφερόµε-να στην από 4-6-2003 έκθεση αυτοψίας τροχαίου ατυχήµατος και τις φωτογραφίες τούτων (οχηµάτων) που οι διάδικοι προ-σκοµίζουν µετ’ επικλήσεως, σαφώς κατα-δεικνύεται ότι το αυτοκίνητο κτύπησε µε ιδιαίτερη σφοδρότητα το ποδήλατο του ανηλίκου, τη στιγµή ακριβώς που αυτό µόλις εξήρχετο από την ανώνυµη οδό.

Αν, φθάνοντας στον οδικό κόµβο, η ταχύτητα του αυτοκινήτου ήταν µικρή, όπως ισχυρίζονται οι εναγόµενοι, τότε, λόγω της ανωφέρειας που έχει ο δηµο-τικός δρόµος από την επαρχιακή οδό προς το σχολείο και της αµβλείας γωνί-ας που σχηµατίζεται, ο πρώτος των ενα-γοµένων θα είχε τη δυνατότητα να αντιλη-φθεί εγκαίρως την κίνηση του ποδηλάτου και ότι αυτό προσήγγιζε στην εν λόγω δι-ασταύρωση και εντεύθεν την ευχέρεια να αντιδράσει ακαριαία, διακόπτοντας αµέ-σως την πορεία του ή προβαίνοντας σε αποφευκτικό ελιγµό προς τα αριστερά.

Εξετέρου, ακόµη και αν το ποδή-λατο είχε εισέλθει αιφνίδια και µε µεγά-λη ταχύτητα στο οδόστρωµα της επαρ-χιακής οδού, ανακόπτοντας την πορεία του ΙΧΕ αυτοκινήτου, τότε οπωσδήπο-τε το σώµα του ποδηλάτη θα έπεφτε σε άλλη κατεύθυνση, ήτοι έµπροσθεν του ποδηλάτου, λόγω της φοράς του.

Εποµένως, επ’ ουδενί συντρέχει πε-ρίπτωση αποκλειστικής υπαιτιότητας του ανηλίκου, όπως αβάσιµα ισχυρίζονται οι εναγόµενοι. Το πρωτοβάθµιο Δικαστήριο, λοιπόν, που µε την εκκαλουµένη απόφαση του δέχθηκε τα ίδια, έστω και µε περιορισµέ-νη αιτιολογία, ορθώς εκτίµησε το αποδεικτι-κό υλικό και εποµένως, πρέπει να απορρι-


φθούν ως ουσία αβάσιµες οι αντίστοιχες αι-τιάσεις της εκκαλούσας στην Α’ έφεση.

Περαιτέρω, από τα ίδια ως άνω αποδεικτικά στοιχεία αποδείχθηκε ότι ο θα-νών, Σ .Α, ηλικίας, κατά το χρόνο του θανά-του του, µόλις 12 ετών, µαθητής του Δηµο-τικού Σχολείου, ήταν το τρίτο και µικρότερο τέκνο των δύο πρώτων εναγόντων-γονέων του, αδελφός των τρίτης και τέταρτης εξ αυ-τών και εγγονός των λοιπών. Συνοικούσε µε τους γονείς του και την ανήλικη ακόµη τότε αδελφή του Χ. (τρίτη των εναγοµένων) στο Δ.Δ. Μανεσίου του Δήµου Καλαβρύ-των, ενώ η τέταρτη εξ αυτών, µεγαλύτερη αδελφή του, φοιτούσε στο πρώτο έτος του Πανεπιστηµίου Θεσσαλίας.

Με τους ανωτέρω, γονείς και αδελφές του, συνδεόταν και λόγω της µικρής του ηλικίας, µε δεσµούς εξαιρετι-κής αγάπης, στοργής και τρυφερότητας, αποτελούντες όλοι τους µία αρµονική και άρρηκτα συνδεδεµένη αισθηµατικά οικο-γένεια, ενώ ιδιαίτερο ψυχικό σύνδεσµο

διατηρούσε και µε τον παππού και τη για-γιά του, πέµπτο και έκτη των εναγόντων. Από τον απροσδόκητο και τραγικό θά-νατο του ανηλίκου οι ενάγοντες υπέστη-σαν ψυχική οδύνη και κλονισµό, τα οποία δυσχερώς θα εξαλειφθούν στο µέλλον.

Το Δικαστήριο τούτο, εκτιµώντας τις συνθήκες τελέσεως του ατυχήµατος, το βαθµό υπαιτιότητας του πρώτου ενα-γοµένου, οδηγού του ζηµιογόνου αυτοκι-νήτου, την ηλικία του θανόντος, το στενό ψυχικό δεσµό των εναγόντων µ’ αυτόν, το βαθµό της συγγενικής τους σχέσεως κα-θώς και την κοινωνική και οικονοµική κατά-σταση των εναγόντων και του πρώτου των εναγοµένων, κρίνει ότι πρέπει να επιδικα-στεί ως εύλογη χρηµατική ικανοποίηση α) στον καθένα των δύο πρώτων εναγόντων (γονέων) το ποσό των 80.000 ευρώ, β) σε καθεµία των τρίτης και τέταρτης εξ αυτών (αδελφών) το ποσό των 50.000 ευρώ και γ) σε καθένα των λοιπών (παππού και για-γιάς), το ποσό των 30.000 ευρώ.

67/2008

(Πρόεδρος: Ευρυδίκη Μανωλοπούλου, Πρόεδρος Εφετών).(Δικαστές: Γεράσιμος Τσούνης, Ιωάννα Κλάπα-Εισηγήτρια, Εφέτες).(Δικηγόροι: Λεωνίδας Νησίδης, Παύλος Χρονόπουλος).

Αυτοκινητικό ατύχημα. Σύγκρουση δύο οχημάτων. Παράβαση των διατάξεων του Κ.Ο.Κ. Δεν θεμελιώνει αυτή καθ’ εαυτή υπαιτιότητα στην επέλευση αυτοκινητικού ατυ-χήµατος. Αποτελεί όµως στοιχείο η στάθµιση του οποίου από το δικαστήριο της ουσίας θα κριθεί σε σχέση µε την ύπαρξη αιτιώδους συνδέσµου µεταξύ της συγκεκριµένης πα-ραβάσεως και του επελθόντος αποτελέσµατος. Επιβάτης που επιβιβάζεται σε όχημα το οποίο οδηγεί οδηγός για τον οποίο γνώριζε ότι δεν έχει δίπλωμα. Είναι περίπτωση αυ-τοδιακινδύνευσης του επιβάτη και προτείνεται ένσταση συνυπαιτιότητας. Περιστατικά.

Από τις διατάξεις των άρθρων 10 του ΓΠΝ/1911, 297, έως 300, 330 εδ.β και 914 του ΑΚ προκύπτει, ότι σε περί-πτωση συγκρούσεως μεταξύ δύο οχη-μάτων, η ευθύνη προς αποζημίωση προϋποθέτει συμπεριφορά παράνομη

και υπαίτια, επέλευση ζημίας και ύπαρ-ξη αιτιώδους συνδέσμου μεταξύ της συ-μπεριφοράς του οδηγού και της ζημίας.

Μορφή υπαιτιότητας είναι και η αμέλεια, η οποία υπάρχει, όταν δεν κα-ταβάλλεται η επιµέλεια, που απαιτείται


στις συναλλαγές, δηλαδή αυτή, που, αν είχε καταβληθεί, µε µέτρο τη συµπερι-φορά του µέσου συνετού και επιµελούς οδηγού αυτοκινήτου, θα καθιστούσε δυ-νατή την αποτροπή της συγκρούσεως.

Αιτιώδης σύνδεσµος υπάρχει, όταν η παράνοµη συµπεριφορά του οδη-γού ήταν, σύµφωνα µε τα διδάγµατα της κοινής πείρας, ικανή, κατά τη συνήθη πορεία των πραγµάτων, να επιφέρει τη ζηµία και την επέφερε στη συγκεκριµένη περίπτωση. Η ύπαρξη της υπαιτιότητας δεν αποκλείεται κατ’ αρχήν από το γεγο-νός, ότι στο αποτέλεσµα του ατυχήµατος συνετέλεσε και συντρέχον πταίσµα του ζηµιωθέντος, εφόσον δεν διακόπτεται ο αιτιώδης σύνδεσµος, αλλά η ύπαρξη αυ-τού, προβαλλόµενη από τον υπαίτιο, κατ’ ένσταση, συνεπάγεται τη µη επιδίκαση από το δικαστήριο αποζηµιώσεως ή τη µείωση του ποσού της (άρθρ. 300 ΑΚ).

Εξάλλου, η παράβαση των δια-τάξεων του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορί-ας (ΚΟΚ) δεν θεµελιώνει αυτή καθ’ εαυ-τή υπαιτιότητα στην επέλευση αυτοκινητι-κού ατυχήµατος, αποτελεί όµως στοιχείο, η στάθµιση του οποίου από το δικαστή-ριο της ;ουσίας θα κριθεί σε σχέση µε την ύπαρξη αιτιώδους συνδέσµου µεταξύ της συγκεκριµένης παραβάσεως και του επελ-θόντος αποτελέσµατος (ΑΠ 765/2007, 1961/2006, αδηµ. σε νοµικά περιοδικά, Εφ. Λαρ. 188/2005 Δικογρ. 2005.507).

Εξάλλου, η προς ίδιο κίνδυνο ενέργεια του προσώπου πληρούται, όταν τούτο συνειδητά εκτίθεται σε κατάστα-ση αυτοδιακινδυνεύσεως. Η περίπτωση αυτή αξιολογείται όχι ως σιωπηρώς, εκ των προτέρων, εκφραζόµενη συναίνεση, όπως το πρόσωπο υποστεί ζηµία, για την

οποία αποκλείεται η ευθύνη τρίτου, λόγω άρσεως, συνέπεια της συναινέσεως, του παρανόµου χαρακτήρα της πράξεως αυ-τού, αλλά ως συντρέχουσα αµέλεια του ιδίου του αυτοδιακινδυνεύοντος, ο οποί-ος, αν υποστεί ζηµία από παράνοµη πρά-ξη τρίτου, πρέπει να επωµισθεί ένα µέρος αυτής βάσει του άρθρου 300 ΑΚ.

Τέτοια είναι, πλην άλλων και η πε-ρίπτωση του επιβάτη, ο οποίος αποδέχε-ται να επιβιβασθεί σε όχημα, γνωρίζοντας ότι ο οδηγός αυτού δεν διαθέτει την απαι-τουμένη άδεια ικανότητας, κατά παράβα-ση των ισχυόντων κανόνων, κατά τη διάρ-κεια δε της οδηγήσεως αυτής, προκαλείται ατύχημα, με συνέπεια τον τραυματισμό του επιβαίνοντος προσώπου. Η συμμετοχή δε του επιβάτη σε ένα τέτοιο ταξίδι θέτει από την πλευρά της ένα αίτιο για την πρόκληση ατυχήματος (πρβλ ΑΠ. 1653 ΝοΒ 50. 1675, Εφ.Ιωανν. 102/2006 Αρμ. 2007. 509).

Περαιτέρω, κατά τις διατάξεις των ανωτέρω άρθρων, σε συνδυασμό και προς εκείνες των άρθρων 261, 262 παρ. 1, 270, 335 και 338 παρ. 1ΚΠολΔ, επί αγωγής αποζημιώσεως συνεπιβάτη μοτοσικλέτας, λόγω τραυματισμού του συνεπεία ατυχήμα-τος κατά την οδήγηση του οχήματος τού-του, ο ισχυρισμός περί επιβιβάσεως τούτου σε όχημα, εν γνώσει του ότι ο οδηγός δεν διαθέτει την κατά νόμο απαιτουμένη άδεια ικανότητας και αυτοδιακινδυνεύσεως αυ-τού, συνιστά ένσταση, η οποία προβάλλε-ται από τον εναγόμενο για την εν όλω ή εν μέρει απόρριψη της αγωγής, ο οποίος, εν αρνήσει του ενάγοντος, φέρει το δικονομικό βάρος αποδείξεως των πραγματικών πε-ριστατικών, τα οποία συγκροτούν την ιστο-ρική της βάση (βλ. Κρητικό, Αποζημίωση, 1992, παρ. 104, 119, 120).


140/2008

(Πρόεδρος: Δημήτριος Τίγγας, Πρόεδρος Εφετών).(Δικαστές: Ελένη Διονυσοπούλου-Εισηγήτρια, Σπυριδούλα Γεωργάκη, Εφέτες).(Δικηγόροι: Βασίλειος Λαδάς, Παναγιώτα Τζάρου).

Επικουρικό κεφάλαιο. Άσκηση αγωγής κατά της ασφαλιστικής εταιρείας. Έκδοση πρωτόδικης απόφασης που απέρριψε την αγωγή. Άσκηση εφέσεως από τον ενάγοντα. Μετά την άσκηση αυτής, ανάκληση της άδειας λειτουργίας της ασφαλιστικής εταιρείας. Στη θέση της υπεισέρχεται αυτοδικαίως σε όλα τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις της, το Ε.Κ. που συνεχίζει την δίκη. Βλάβη του σώματος ή της υγείας από αυτοκινητικό ατύχημα. Χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης έστω και αν προέρχεται από αδικοπραξία της οποίας οι συνέπειες αναφέρονται στο μέλλον, επιδικάζεται κατά κανόνα εφάπαξ. Μεταγε-νέστερες δυσμενείς συνέπειες της αδικοπραξίας που σχετίζεται με βλάβη του σώματος ή της υγείας που δεν ήσαν προβλεπτές και δεν ελήφθησαν υπόψη σε προηγούμενη δι-καστική κρίση, μπορούν να δικαιολογήσουν περαιτέρω πρόσθετη χρηματική ικανοποίη-ση για ηθική βλάβη, έστω και αν στην προηγούμενη δικαστική απόφαση δε γίνεται λόγος για πρόκληση νέων βλαβών στο μέλλον. Συνήθως αυτό συμβαίνει όταν μεταγενέστερα σημειώνεται αιφνίδια και απρόβλεπτη επιδείνωση της υγείας του παθόντος που μπορεί να καταστήσει αναγκαία νέα χειρουργική επέμβαση. Δεν συμβαίνει όμως αυτό όταν είναι προβλεπτή και συνήθης η ανάγκη νέας εγχειρήσεως. Περιστατικά.

……Nα σημειωθεί ότι μετά την άσκηση της εφέσεως, με την 3-9129/27-7-2006 απόφαση του Υπουργού Ανά-πτυξης και Εμπορίου ανακλήθηκε η άδεια λειτουργίας της δεύτερης εφεσί-βλητης ασφαλιστικής εταιρείας, με την επωνυμία «Γαλαξίας ΑΕ» και στη θέση της και σε όλα τα δικαιώματα και τις υπο-χρεώσεις της υπεισήλθε αυτοδικαίως το Επικουρικό Κεφάλαιο, το οποίο συνεχίζει τη δίκη (αρθρ. 25 παρ. 4 του Ν. 489/76).

Επειδή η χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης (ΑΚ 932) έστω και αν πηγάζει από αδικοπραξία της οποί-ας οι συνέπειες αναφέρονται στο μέλλον, κατά κανόνα επιδικάζεται σε κεφάλαιο εφάπαξ. Μεταγενέστερες δυσμενείς συνέ-πειες της αδικοπραξίας που σχετίζεται με βλάβη του σώματος ή της υγείας, οι οποίες δεν ήσαν προβλεπτές και δεν ελήφθησαν υπόψη σε προηγούμενη δικαστική απόφα-ση, μπορούν να δικαιολογήσουν περαιτέ-

ρω πρόσθετη χρηματική ικανοποίηση για ηθική βλάβη, έστω και αν στην προηγού-μενη δικαστική απόφαση δε γίνεται λόγος για πρόκληση νέων βλαβών στο μέλλον.

Αυτό συμβαίνει όταν μεταγενέστε-ρα σημειώνεται αιφνίδια και απρόβλεπτη επιδείνωση της υγείας του παθόντος, η οποία μπορεί να καταστήσει αναγκαία νέα χειρουργική επέμβαση. Δε συντρέχει όμως αυτό, όταν είναι προβλεπτή και συ-νήθης η ανάγκη νέας εγχειρήσεως. Τότε η ανάγκη αυτή θεωρείται ότι ελήφθη υπόψη κατά την τυχόν επιδίκαση χρηματικής ικα-νοποιήσεως λόγω ηθικής βλάβης με προ-γενέστερη απόφαση. Τούτο είναι και σύμ-φωνο με την αρχή της ενότητας της δίκης για τον προσδιορισμό του ποσού και την αρχή του καθολικού υπολογισμού της χρη-ματικής ικανοποιήσεως στη δίκη αυτή. Τα περιστατικά που συνιστούν το απρόβλε-πτο και ασύνηθες της επιδείνωσης και της ανάγκης νέων επεμβάσεων πρέπει να επι-


καλεσθεί με την αγωγή ο ενάγων.Εξάλλου από το συνδυασμό των

διατάξεων των άρθρων 321, 322 και 324 ΚΠολΔ προκύπτει ότι το δεδικασμένο που απορρέει από τελεσίδικη δικαστική από-φαση, η οποία επιδικάζει στον παθόντα χρηματική ικανοποίηση για ηθική βλάβη, λόγω βλάβης της υγείας του, δεν εμποδίζει την επιδίκαση πρόσθετης χρηματικής ικα-νοποιήσεως πάλι για ηθική βλάβη, εφόσον πρόκειται για απρόβλεπτη δυσμενή εξέλι-ξη της υγείας του (μεταγενέστερες δυσμε-νείς συνέπειες) δηλαδή στηρίζεται σε περι-στατικά μιας ήδη επελθούσας στο παρελ-θόν ζημιογόνου αιτίας, τα οποία (περιστα-τικά) δεν μπορούσαν να ληφθούν υπόψη στην προηγούμενη δίκη, γιατί αυτά δεν ήταν αντικειμενικώς διαγνωστά και η επέ-λευσή τους δεν ήταν διαγνωστή (βλ. σχ. ΑΠ 2038/2006 Δημ.Τράπεζα Νομ.Πληρο-φοριών ΔΣΑ ΑΠ 648/2002 Δνη 43, 1615, ΑΠ 859/2001 ΝοΒ 50, 568, Κρητικός: Απο-ζημίωση από τροχαία αυτοκινητικά ατυχή-ματα γ’ έκδοση, παρ. 980 επ).

Αποδείχθηκαν τα ακόλουθα πε-ριστατικά: Την 28-8-2001 και περί ώρα 21.20 η ενάγουσα οδηγούσε το …ΙΧΕ αυ-τοκίνητο στη ΝΕΟ Πατρών - Πύργου και έβαινε µε κατεύθυνση προς Πάτρα. Την ίδια ώρα στην ίδια οδό και µε την ίδια κα-τεύθυνση ακολουθώντας το παραπάνω όχηµα ο πρώτος εναγόµενος οδηγού-σε το …ΙΧΕ αυτοκίνητο, που ήταν ασφα-λισµένο στη δεύτερη εναγοµένη ασφα-λιστική εταιρεία και από αµέλεια του συ-γκρούσθηκε µε το όχηµα της ενάγουσας. Από τη σύγκρουση αυτή η τελευταία υπέ-στη κάταγµα κάτω τριτιµορίου ωλένης και συντριπτικό ενδοαρθριτικό κάταγµα κάτω πέρατος αριστερής κερκίδας, θλάσης µε-τώπου, προσώπου, τριχωτού κεφαλής και αυχένος και εκχυµώσεις κορµού. Για την αποκατάσταση της υγείας της υπο-βλήθηκε σε χειρουργική επέµβαση την

29-8-01 στο ΠΠΓΝοσοκοµείο Πατρών και ειδικότερα σε εσωτερική οστεοσύν-θεση µε πλάκα-βίδες ωλένης και τοπο-θέτηση εξωτερικής οστεοσύνθεσης. Μετά την έξοδο της από το Νοσοκοµείο την 2-9-2001, υποβλήθηκε σε είκοσι φυσικο-θεραπείες επειδή παρουσίασε πηχεοκα-πρική δυσκαµψία και πόνο κατά την κί-νηση, έπαιρνε βελτιωµένη τροφή για έξη µήνες και κατέστη ανίκανη προς εργασία για τρεις µήνες, έχει δε ανάγκη πλαστικής χειρουργικής επέµβασης για την αισθη-τική αποκατάσταση των ουλών στο χέρι της, από τις χειρουργικές επεµβάσεις.

Έτσι η εκκαλούσα άσκησε κατά των εφεσιβλήτων ενώπιον του Μονοµε-λούς Πρωτοδικείου Πατρών την από 27-7-2002 αγωγή, με την οποία ζητούσε μεταξύ άλλων και την επιδίκαση χρηματι-κής ικανοποίησης λόγω ηθικής βλάβης την οποία υπέστη από τον παραπάνω τραυ-ματισμό της. Επί της αγωγής αυτής εκ-δόθηκε η 106/2003 απόφαση του παρα-πάνω δικαστηρίου, η οποία αφού έκρινε ως αποκλειστικά υπαίτιο του ατυχήματος τον εναγόμενο οδηγό επιδίκασε στην εκ-καλούσα για την προαναφερόμενη αιτία (αποζημίωση για ηθική βλάβη) το ποσόν των 25.000 ευρώ. Κατά της αποφάσεως αυτής άσκησαν ενώπιον του δικαστηρίου τούτου οι εναγόμενοι έφεση, το οποίο με την 1149/04 απόφαση του δέχθηκε τυπι-κά και κατ’ ουσίαν την έφεση και εξαφάνι-σε την εκκαλουμένη απόφαση, ως προς μερικά κεφάλαια της αγωγής, πλην του κε-φαλαίου περί χρηματικής ικανοποιήσεως.

Έτσι τελεσίδικα....επιδικάσθηκε στην ενάγουσα για την παραπάνω αιτία, το ποσόν των 25.000 ευρώ. Ήδη όμως η εκκαλούσα την 4-12-2002, δηλαδή μετά την άσκηση της πρώτης αγωγής υποβλή-θηκε σε νέα χειρουργική επέμβαση στην ορθοπεδική κλινική του ΠΓΝ Πατρών, λόγω κερκιδικής απόκλισης από κατάγ-


ματα του αντιβραχίου ΑΡ, κατά την οποία έγινε οστετομία κατά Fernadet, κρίθηκε δε ο ελάχιστος χρόνος αποκατάστασης σε 24 εβδομάδες. Αυτή η δυσμενής εξέ-λιξη στην υγεία της ενάγουσας, που είναι απότοκος των σωματικών βλαβών της από το ένδικο ατύχημα, δεν μπορούσε να προβλεφθεί κατά τη συνήθη πορεία των πραγμάτων, κατά το χρόνο που ασκήθη-κε η πρώτη αγωγή. Η χειρουργική αυτή επέμβαση έγινε για την αποκατάσταση της δυσκαμψίας που παρουσίαζε το χέρι της κατά τις κινήσεις που πραγµατοποι-ούσε, η οποία αναµενόταν µετά τις πρώ-τες χειρουργικές επεµβάσεις να αποκα-τασταθεί µε φυσικοθεραπείες και όχι να επιδεινωθεί, ώστε να παραστεί ανάγκη νέας χειρουργικής επέµβασης.

Δε θα πρέπει να, παραλειφθεί και το γεγονός ότι το δικαστήριο τούτο που έκρινε επί της προγενέστερης αγωγής της ενάγουσας τελεσίδικα την απαίτησή της για αποζηµίωση ηθικής βλάβης δεν έλαβε υπόψη του για τον καθορισµό του σχετι-κού ποσού και την πιθανή επέλευση νέων βλαβών της υγείας της στο µέλλον και την ανάγκη νέας χειρουργικής επέµβασης.

Σύµφωνα µε τα δεδοµένα αυτά το δικαστήριο εκτιµώντας τις συνθήκες του ατυχήµατος, το βαθµό του πταίσµατος,

το µέγεθος της βλάβης, την οικονοµική και κοινωνική κατάσταση των διαδίκων, φυσικών προσώπων, κρίνει εύλογη πρό-σθετη χρηµατική ικανοποίηση για την αποκατάσταση της ηθικής βλάβης της ενάγουσας το ποσόν των 5000 ευρώ.

Συνεπώς το πρωτοβάθµιο δικαστή-ριο, που απέρριψε ως κατ’ ουσίαν αβάσιµο το κεφάλαιο τούτο της αγωγής, έσφαλε ως προς την εκτίµηση των αποδείξεων, όπως βάσιµα παραπονείται µε την έφεση η τε-λευταία. Εποµένως πρέπει να γίνει δεκτή η έφεση, ως κατ’ ουσίαν βάσιµη, να εξαφα-νισθεί η εκκαλουµένη απόφαση και αφού κρατηθεί η υπόθεση ενώπιον του δικαστη-ρίου τούτου για ουσιαστική εκδίκαση (αρθρ. 535 παρ. 1 ΚΠολΔ), να γίνει δεκτή η αγω-γή, ως κατά ένα µέρος ουσιαστικά βάσιµη και να υποχρεωθούν οι εναγόµενοι να κα-ταβάλουν στην ενάγουσα, εις ολόκληρον ο καθένας, το ποσόν των 10.410 ευρώ (στο παραπάνω ποσόν των 5.000 ευρώ, που επιδικάσθηκε για την ηθική βλάβη, προστί-θεται για το ενιαίον της εκτελέσεως και το ποσόν των 5.410 ευρώ, που έχει επιδικά-σει το πρωτοβάθµιο δικαστήριο µε την εκ-καλουµένη, η οποία δεν πλήττεται µε την έφεση ως προς την παραδοχή της αυτή), µε τον νόµιµο τόκο από την εποµένη της επιδόσεως της αγωγής.

191/2008

(Πρόεδρος: Δημήτριος Τίγγας, Πρόεδρος Εφετών).(Δικαστές: Γεώργιος Σπηλιωτόπουλος, Σπυριδούλα Γεωργάκη-Εισηγήτρια, Εφέτες).(Δικηγόροι: Γεώργιος Μάρκου, Ελισσαίος Ανδρονόπουλος).

Αυτοκινητικό ατύχημα. Υπόκειται στην διετή παραγραφή αν στηρίζεται στο ν. ΓΠΝ/1911 ενώ αν στηρίζεται στο κοινό δίκαιο 914, 937 ΑΚ, υπάγεται στην πενταετή παραγραφή. Περιστατικά.

Η αξίωση του ζημιωθέντος τρίτου κατά του υποχρέου σε αποζημίωση προ-σώπου υπόκειται σε διετή (άρθρ. 7 του ν.

ΓΠΝ/1911) ή σε πενταετή (αρθρ. 937 Α.Κ.) παραγραφή, αναλόγως σε ποια διάταξη στηρίζεται. ‘Ετσι αν η αξίωση αποζημιώ-


σεως στηρίζεται αποκλειστικά και μόνο στο Ν. ΓΠΝ/1911, τότε υπόκειται στη διετή πα-ραγραφή του άρθρου 7 του ν. ΓΠΝ/1911, η οποία αρχίζει από την ημέρα του ατυ-χήματος, ενώ εάν στηρίζεται αποκλειστι-κά και μόνο στο κοινό δίκαιο (άρθρ. 914, 922 Α.Κ.), τότε υπόκειται στην πενταετή παραγραφή του άρθρου 937 του Α.Κ., η οποία αρχίζει αφότου ο παθών έμαθε τη ζημία και τον υπόχρεο σε αποζημίωση (βλ. Α.Π. 828/2005, Ελλ.Δνη 47, 105, Αθ.Κρη-τικού, Αποζημίωση από Τροχαία Αυτοκινη-τικά ατυχήματα, εκδ. 1998, σελ. 407 αριθμ. 1163, σελ. 528, αριθμ. 1500,1501).

Στην προκειμένη περίπτωση με το παραπάνω περιεχόμενο και αίτημα η ένδικη αγωγή στηρίζεται ως προς τη νομική της βασιμότητα αποκλειστικά και μόνο στις διατάξεις του κοινού δικαίου και δη στις διατάξεις των άρθρων 297 εδ. α’, 298, 299, 330 εδ.β’, 914 του Α.Κ. και συνεπώς η ένδικη αξίωση του ζημι-ωθέντος ενάγοντος κατά του εναγομέ-νου υπόκειται στην πενταετή παραγρα-φή του άρθρου 937 του Α.Κ. και όχι στη διετή του άρθρου 7 του ν. ΓΠΝ/1911.

Επομένως, ο ισχυρισμός του ενα-γομένου, που προέβαλε πρωτόδικα με τις έγγραφες προτάσεις του και επαναφέρει και ενώπιον του Δικαστηρίου τούτου με

την έφεση, ότι η ένδικη αξίωση του ενά-γοντος έχει παραγραφεί, διότι από το χρό-νο του επιδίκου ατυχήματος στις 9-2-2001 και μέχρι την άσκηση της υπό κρίση αγω-γής, η οποία κατατέθηκε στο γραµµατέα του πρωτόδικου Δικαστηρίου στις 10-4-2003 και του επιδόθηκε στις 17-4-2003, παρήλθε χρονικό διάστηµα µεγαλύτε-ρο της διετίας, πρέπει ν’ απορριφθεί ως αβάσιµος, αφού, σύµφωνα µε όσα προ-αναφέρθηκαν, η ένδικη αξίωση στηρίζε-ται στο άρθρο 914 Α.Κ. και εφαρµόζεται η πενταετής παραγραφή του άρθρου 937 του Α.Κ., και όχι η διετής του άρθρου 7 του ν. ΓΠΝ/1911, η οποία (πενταετής) και δεν είχε συµπληρωθεί από το χρόνο του ατυχήµατος και τη γνώση εκ µέρους του ενάγοντος της ζηµίας και του υποχρέου προς αποζηµίωση (9-2-2001) µέχρι την άσκηση της ένδικης αγωγής (17-4-2003).

Εποµένως το πρωτόδικο Δικαστή-ριο που µε την εκκαλουµένη απόφαση έκρινε τα ίδια παραπάνω ως προς τη νοµι-κή βασιµότητα της αγωγής και την ένσταση παραγραφής, που προέβαλε ο εναγόµε-νος, δεν έσφαλε και ορθά τις πιο πάνω δι-ατάξεις νόµου εφάρµοσε και απορριπτέος ο τ’ αντίθετα υποστηρίζων λόγος της υπό κρίση έφεσης ως κατ’ ουσίαν αβάσιµος.

293/2008

(Πρόεδρος: Ευρυδίκη Μανωλοπούλου, Πρόεδρος Εφετών).(Δικαστές: Γεράσιμος Τσούνης, Ιωάννα Μαργέλλου-Εισηγήτρια, Εφέτες).(Δικηγόροι: Χριστόφορος Παλιογιώργος, Σταύρος Καμμένος, Δημήτριος Ρίζος, Δημήτριος Τσιμπούκης, Γεώργιος Γρίνος).

Επικουρικό κεφάλαιο. Ποιες περιπτώσεις καλύπτει και υποχρεούται προς καταβολή αποζημίωσης (πτώχευση ασφαλιστή, εταιρείας κλπ). Το Ε.Κ σε περίπτωση ανάκλησης της άδειας λειτουργίας της ασφαλιστικής εταιρίας ή πτώχευσης, υπεισέρχεται αυτοδί-καια στο σύνολο των δικαιωμάτων και υποχρεώσεών της που πηγάζουν από ασφαλι-στικές συμβάσεις του κλάδου αστικής ευθύνης από χερσαία αυτοκίνητα οχήματα. Οι εκ-κρεμείς δίκες συνεχίζονται χωρίς άλλο. Χωρίς σημασία ο χρόνος επέλευσης της ζημίας.


Κατά τη διάταξη του άρθρου 16 του ν. 489/1976, το οποίο ισχύει από 1.1.1978, συστήθηκε νοµικό πρόσωπο ιδιωτικού δι-καίου µε την επωνυµία «Επικουρικό Κεφά-λαιο Ασφαλίσεως Ευθύνης εξ Ατυχηµάτων Αυτοκινήτων», ενώ µε τη διάταξη του άρ-θρου 19 παρ.1 του ίδιου νόµου καθορί-ζονται οι περιπτώσεις ευθύνης του (Επι-κουρικού Κεφαλαίου), δηλαδή όταν: α) ο υπεύθυνος παραµένει άγνωστος, β) το ατύχηµα προήλθε από αυτοκίνητο που δεν ήταν κεκαλυµµένο µε ασφάλιση, γ) το ατύχηµα προήλθε από αυτοκίνητο του οποίου ο οδηγός επιλήφθηκε της οδηγή-σεώς του, µετά από αξιόποινη πράξη ή επήλθε από πρόθεση εκτός αν η ασφάλι-ση καλύπτει και την περίπτωση αυτή και δ) ο ασφαλιστής πτώχευσε ή σε βάρος του εκτέλεση, απέβη άκαρπος ή ανακλήθηκε η άδεια λειτουργίας της ασφαλιστικής επι-χείρησης για παράβαση νόµου.

Περαιτέρω, µε τη διάταξη του άρ-θρου 25 παρ.4 του ίδιου ν. 489/1976 ορί-στηκε ότι : από την ηµεροµηνία που η ασφαλιστική επιχείρηση κηρύσσεται σε κατάσταση πτωχεύσεως ή ανακαλείται η άδεια λειτουργίας της για παράβαση νόµου, το Επικουρικό Κεφάλαιο υπεισέρ-χεται αυτοδίκαια, στο σύνολο δικαιωµά-των και υποχρεώσεων της «ασφαλιστικής επιχείρησης που πηγάζουν από ασφαλι-

στικές συµβάσεις του κλάδου αστικής ευ-θύνης από χερσαία αυτοκίνητα οχήµατα, εκκρεµείς δε δίκες συνεχίζονται άνευ ετέ-ρου από το Επικουρικό Κεφάλαιο.

Από την τελευταία αυτή διάταξη, µε την οποία θεσπίζεται η εκ του νόµου αναδοχή της οφειλής, προκύπτει, ότι εφ’ όσον η ασφαλιστική επιχείρηση, της οποίας ανακλήθηκε η άδεια λειτουργί-ας της, είχε υποχρέωση αποζηµιώσε-ως από ασφαλιστική σύµβαση του κλά-δου αστικής ευθύνης από χερσαία αυ-τοκίνητα, κατά το χρόνο της ανάκλη-σης, το Επικουρικό Κεφάλαιο, υπεισέρ-χεται αυτοδίκαια, στις υποχρεώσεις αυ-τής ανεξάρτητα του χρόνου επελεύσεως του αυτοκινητικού ατυχήµατος, ο οποίος δεν είναι επί του προκειµένου κρίσιµος, αρκεί αυτό (ατύχηµα) να έλαβε χώρα, κατά το άρθρο 17 του ν. 489/1976, µετά την έναρξη λειτουργίας του Επικου¬ρι-κού Κεφαλαίου, δηλαδή την 1.1.1978. Το πρόσωπο δε που ζηµιώθηκε έχει από την ασφαλιστική σύµβαση και µέχρι του ποσού αυτής, κατά το ν. 489/1976, ιδία αξίωση κατά άρθρο 10 παρ.1 του ασφαλιστή, στη θέση του οποίου υπει-σέρχεται στην περίπτωση αυτή (ανάκλη-ση της άδειας) αυτοδίκαια το Επικουρι-κό Κεφάλαιο και συνεχίζει την εκκρεµή δίκη (ΟλΑΠ 17/2004 ΕΕµπΔ 2004/555).

300/2008

(Πρόεδρος: Ευρυδίκη Μανωλοπούλου, Πρόεδρος Εφετών).(Δικαστές: Γεράσιμος Τσούνης, Γεωργία Αλεξοπούλου-Εισηγήτρια, Εφέτες).(Δικηγόροι: Σταύρος Καμμένος, Πασιούλα Καρακώστα).

Συμβιβασμός (871 ΑΚ) εξώδικος. Δεν καταργεί τη δίκη αλλά θεμελιώνει ανατρεπτι-κή ένσταση που υποχρεώνει το δικαστήριο της ουσίας να ρυθμίσει το διατακτικό της αποφάσης σύμφωνα με το περιεχόμενο του συμβιβασμού και αποφανθεί περαιτέρω ότι δεν υφίσταται αντικείμενο δίκης. Συμβιβασμός που συνάπτει ένας από τους εις ολόκληρον συνοφειλέτες με το δανειστή, εν αμφιβολία ενεργεί υπέρ και εις βάρος του συνοφειλέτη με τον οποίο συμφωνήθηκε ο συμβιβασμός, ενεργεί δηλαδή υποκειμε-


νικά. Πότε ενεργεί αντικειμενικά. Περιστατικά.

Κατά το άρθρο 871 του ΑΚ, με τη σύμβαση του συμβιβασμού, που φέρει το χαρακτήρα αμφοτεροβαρούς συμβά-σεως και δεν απαιτείται καταρχήν η τήρη-ση κάποιου ιδιαίτερου τύπου για τη σύ-ναψη του, οι συμβαλλόμενοι διαλύουν με αμοιβαίες υποχωρήσεις φιλονικία τους ή αβεβαιότητα για κάποια έννομη σχέση. Ο συμβιβασμός που δεν γίνεται κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 293 του ΚΠολΔικ, δηλαδή με δήλωση ενώπιον του δικαστη-ρίου ή εντεταλμένου δικαστή ή ενώπιον συμβολαιογράφου, οπότε έχει ως αποτέ-λεσμα την κατάργηση της εκκρεμούς δί-κης, δηλαδή ο εξώδικος δεν καταργεί τη δίκη αλλά θεμελιώνει ανατρεπτική ένστα-ση, η οποία υποχρεώνει το δικαστήριο της ουσίας να ρυθµίσει το διατακτικό της από-φασης του σύµφωνα µε το περιεχόµενο του συµβιβασµού και αποφανθεί περαι-τέρω ότι δεν υφίσταται αντικείµενο δίκης (ΑΠ 824/1988, Ελ.Δ/νη 30.1316, Εφ.Αθ. 373/1996 Ελ. Δ/νη 38.1672).

Κατά την έννοια δε της διατάξεως του άρθρου 871 ΑΚ, για την κατάρτιση του συµβιβασµού αρκεί, η επιδιώκουσα αυτόν βούληση των µερών να συνάγεται σαφώς από το περιεχόµενό του, έστω και σιωπηρώς, χωρίς να είναι απαραίτη-τη η πανηγυρική διατύπωση του σχετι-κού όρου (ΑΠ 467/1996 Ελ.Δ/νη 38.626).

Εξάλλου κατά τα άρθρα 483 εδ. α και 484 εδ. α του ΑΚ η καταβολή που έγινε από ένα συνοφειλέτη απαλλάσ-σει και τους λοιπούς. Η άφεση χρέους προς ένα από τους οφειλέτες ισχύει και για τους λοιπούς µόνο εφόσον συµφω-νήθηκε µε τέτοιο σκοπό.

Από το συνδυασµό των παραπά-νω διατάξεων και αυτής του 871 ΑΚ προ-κύπτει ότι ο συµβιβασµός που συνάπτει ένας από τους εις ολόκληρον συνοφειλέ-

τες µε το δανειστή εν αµφιβολία, ενεργεί υπέρ και εις βάρος του συνοφειλέτη, µε τον οποίο συµφωνήθηκε ο συµβιβασµός, ενεργεί δηλαδή υποκειµενικά. Αν όµως από τις αµοιβαίες υποχωρήσεις των µε-ρών ο συµβιβασµός περιέχει καταβολή από τον ανωτέρω συνοφειλέτη ή περιέχει άφεση χρέους προς αυτόν από το δανει-στή τότε απαλλάσσει και τους λοιπούς συ-νοφειλέτες, ενεργεί δηλαδή αντικειμενικά, εφόσον συνομολογήθηκε με τέτοιο σκοπό (ΑΠ 1220/2001 Ελ/Δ/νη 43 (2002)161).

Από τα παραπάνω ακολουθεί ότι ο δανειστής μπορεί, αγνοώντας τον συμβι-βασμό, που συνήψε με ένα συνοφειλέτη, να επιδιώξει από άλλο συνοφειλέτη και το ποσό της όλης απαιτήσεώς του, κατά το οποίο αυτή μειώθηκε με το συμβιβασμό. Ο άλλος συνοφειλέτης για να αποκρού-σει την αξίωση αυτή του δανειστή, οφεί-λει να επικαλεστεί και να αποδείξει έγκυ-ρη συμφωνία μεταξύ των συμβληθέντων στο συμβιβασμό, δηλαδή ότι ο συμβιβα-σμός έχει αντικειμενική ενέργεια και ότι αυτός ισχύει και για τον άλλον συνοφει-λέτη (βλ. ΑΠ 150/2007 προσαγόμενη).

…Αποκλειστικά υπαίτιος της συ-γκρούσεως είναι ο πρώτος των εναγομέ-νων, ο οποίος, κατά τα προεκτεθέντα, κι-νήθηκε από θέση σταθμεύσεως χωρίς έλεγχο της οδού και διαπίστωση ότι μπο-ρούσε να πράξει αυτό ασφαλώς, κινηθείς και αντίθετα στο ρεύμα πορείας που είχε σταθμεύσει το αυτοκίνητο του, με αποτέ-λεσμα να αποκόψει την πορεία του μοτο-ποδηλάτου ο οδηγός του οποίου, αιφνιδι-ασθείς, δεν είχε δυνατότητα αποφευκτικού ελιγμού πλην αυτού που επιχείρησε ανε-πιτυχώς. Η ένσταση συνεπώς περί συνυ-παιτιότητας αυτού στην πρόκληση της συ-γκρούσεως που πρότειναν οι εναγόμενοι, η οποία είναι νόμιμη (300ΑΚ) είναι απορρι-


πτέα ως αβάσιμη στην ουσία της.Περαιτέρω αποδείχθηκε ότι ο

ενάγων δέκα ημέρες μετά την κατάθεση της υπό κρίση αγωγής (κατατέθηκε στις 7-10-2005) έλαβε από τον πρώτο των εναγομένων το ποσό των 1.500,00 ευρώ, όπως δηλώνει ο ίδιος σε σχετική υπεύθυ-νη και την οποία δήλωση που φέρει την υπογραφή του δεν αμφισβητεί. Στην ίδια υπεύθυνη δήλωση αναφέρει ότι ο πρώτος των εναγομένων θα καταβάλει σ’ αυτόν και ποσό 1.000,00 ευρώ στις 15-11-2005. Στη συνέχεια βεβαιώνει ο ίδιος (ενάγων) σε σχετική από 6-12-2005 βεβαίωση ότι έλαβε από τον πρώτο των εναγοµένων το ποσό των 1.000,00 ευρώ και «δεν έχει πλέον απαίτηση καµία».

Κατά τα εκτιθέµενα στη νοµική σκέ-ψη της παρούσας και δεδοµένου ότι δεν απαιτείται πανηγυρική διατύπωση συµβι-βασµού, αλλά αρκεί να συνάγεται έστω και σιωπηρώς η αληθινή βούληση των µερών, πράγµατι στην ένδικη περίπτωση η αληθι-νή βούληση των συµβληθέντων, ήτοι ενά-γοντος και πρώτου εναγοµένου εφεσιβλή-του ήταν να συµβιβασθούν στο παραπά-νω ποσό. Ο συµβιβασµός αυτός ενεργεί υποκειµενικά µεταξύ των συµβληθέντων διότι δεν αποδείχθηκε ότι συµφωνήθηκε να έχει ισχύ και για τον άλλο συνοφειλέ-τη δηλαδή την ασφαλιστική εταιρία. Η κα-ταβολή όµως που γίνεται στα πλαίσια του συµβιβασµού ενεργεί, κατ’ άρθρον 483 του ΑΚ αντικειµενικά. Οι εναγόµενοι πρότειναν

κατ’ ένσταση ότι η αξίωση του ενάγοντος κατ’ αυτών έχει εξοφληθεί µε την καταβολή που έγινε στα πλαίσια του προαναφερόµε-νου συµβιβασµού. Η ένστασή τους, που είναι νόµιµη, στηριζόµενη στις παραπάνω διατάξεις και στην του άρθρου 416 του ΑΚ είναι και ουσιαστικά βάσιµη και η αγωγή εί-ναι απορριπτέα μόνο ως προς τον πρώτο των εναγομένων - εφεσιβλήτων. Αντίθετα ως προς τη δεύτερη των εναγομένων δεν έχει επέλθει συμβιβασμός.

Το πρωτοβάθμιο, επομένως, δι-καστήριο, που έκρινε ότι η αγωγή είναι απορριπτέα λόγω του επελθόντος συμ-βιβασμού και της καταβολής του ποσού που επιτεύχθηκε με το συμβιβασμό έκρι-νε ορθά ως προς τον πρώτο των εναγο-μένων έσφαλε όμως ως προς την ερμη-νεία και εφαρμογή του νόμου και την εκτί-μηση των αποδείξεων ως προς τη δεύ-τερη των εναγομένων εφεσιβλήτων και, επομένως, πρέπει α) να απορριφθεί η έφεση ως αβάσιμη στην ουσία της ως προς τον πρώτο των εφεσιβλήτων και ο εκκαλών να καταβάλει και τα δικαστικά έξοδα αυτού του παρόντος βαθμού δι-καιοδοσίας (176 και 183 ΚΠολΔικ) και β) να γίνει δεκτή ως βάσιμη και στην ουσία της ως προς τη δεύτερη των εφεσιβλή-των, ως προς την οποία η εκκαλουμέ-νη απόφαση πρέπει να εξαφανισθεί και να κρατηθεί η υπόθεση προς εκδίκαση από το δικαστήριο τούτο (535 ΚΠολΔικ).

351/2008

(Πρόεδρος: Δημήτριος Τίγγας, Πρόεδρος Εφετών).(Δικαστές: Γεράσιμος Τσούνης, Ιωάννα Μαργέλλου-Εισηγήτρια, Εφέτες).(Δικηγόροι: Ειρήνη Φάσσου, Εμμανουήλ Κοπακάκης, Γιάννης Αποστολόπουλος).

Γραφείο Διεθνούς Ασφάλισης (ν. 489/1976). Διακανονίζει ζημιές και καταβάλλει αποζημιώσεις για λογαριασμό αλλοδαπών γραφείων διεθνούς ασφάλισης μέσα στα όρια του ν. 489/1976, συνεπεία ατυχημάτων που προκαλούνται από την κυκλοφορία


στην Ελλάδα αυτοκινήτων που έχουν τόπο συνήθους στάθμευσης σε χώρες τα αντί-στοιχα γραφεία των οποίων έχουν καταρτίσει συμβάσεις. Η ευθύνη υπάρχει έστω και αν το αυτοκίνητο είναι ανασφάλιστο ή εφοδιασμένο με πράσινη κάρτα. Επανάληψη συζητήσεως (254ΚΠολΔ) ερήμην κάποιου διάδικου. Η επανάληψη είναι συνέχεια της συζήτησης που διακόπηκε και μπορούν να προταθούν κατά την επαναλαμβανόμενη συζήτηση παραδεκτά ισχυρισμοί. Στην Ελλάδα, ανεξάρτητα αν το ζημιογόνο αυτοκί-νητο είναι ανασφάλιστο ή ασφαλισμένο ή είχε ή όχι πράσινη κάρτα, αρκεί ο συνήθης τόπος στάθμευσης να είναι χώρα της Ε.Ε. Γερμανός οδηγός αυτοκινήτου με συνήθη τόπο στάθμευσης την Γερμανία. Τραυματίζει βούλγαρο ανήλικο μοτοσικλετιστή στην Ελλάδα. Εναγόμενο είναι το Γραφείο Διεθνούς Ασφάλισης. Περιστατικά.

Κατά το άρθρο 25 του ν. 489/1976 συνιστάται νοµικό πρόσωπο ιδιωτικού δικαίου µε την επωνυµία «Γραφείο Διε-θνούς Ασφάλισης», το οποίο τελεί υπό την εποπτεία και τον έλεγχο του Υπουρ-γού Εμπορίου εδρεύει στην Αθήνα και δι-έπεται από τις διατάξεις αυτού.

Το εν λόγω Γραφείο, σύμφωνα με το άρθρο 26 του ίδιου νόμου, διακανονίζει ζημιές και καταβάλει αποζημιώσεις για λο-γαριασμό αλλοδαπών γραφείων διεθνούς ασφάλισης μέσα στα όρια του ως άνω νό-μου, συνεπεία ατυχημάτων που προκα-λούνται από την κυκλοφορία στην Ελλά-δα αυτοκινήτων που έχουν τόπο συνή-θους στάθμευσης σε χώρες τα αντίστοι-χα γραφεία των οποίων έχουν καταρτί-σει συμβάσεις, κατά το άρθρο 29 παρ. 1 του αυτού ως άνω νόμου. Η ευθύνη του Γ.Δ.Α. υπάρχει έστω και αν το ζημιογόνο αυτοκίνητο είναι ανασφάλιστο ή δεν είναι εφοδιασμένο με πιστοποιητικό διεθνούς ασφάλισης (πράσινη κάρτα).

Κατά συνέπεια και αν ακόμα το ζημιογόνο αυτοκίνητο είναι ανασφάλιστο δεν υπάρχει θέμα ευθύνης του Επικουρι-κού κεφαλαίου αλλά ευθύνη του Γ.Δ.Α., πρέπει όμως να πρόκειται για ανασφά-λιστο αλλοδαπό αυτοκίνητο που να προ-έρχεται από τις χώρες μέλη της ΕΟΚ ήδη (Ε.Ε.) καθώς και τις χώρες Αυστρία, Φι-λανδία, Νορβηγία, Σουηδία, Ελβετία, Τσεχοσλοβακία και Ουγγαρία.

Συμπερασματικά, για ατυχήματα που συμβαίνουν στην Ελλάδα μετά την 1-7-1988, η ευθύνη του Γ.Δ.Α. είναι ανε-ξάρτητη από το αν το ζημιογόνο αυτοκί-νητο είναι ασφαλισμένο ή ανασφάλιστo εφοδιασμένο ή μη με πιστοποιητικό διε-θνούς ασφάλισης, αρκεί ο συνήθης τό-πος της στάθμευσης του ξένου αυτοκι-νήτου, να είναι χώρα της Ε.Ε. ή μια από τις παραπάνω χώρες άσχετα με την εθνι-κότητα του οδηγού του ζημιογόνου αυτο-κινήτου. Συνήθως δε τόπος στάθμευσης είναι το έδαφος του Κράτους του όπου το όχημα φέρει πινακίδα (αριθμ. 1 παρ. 2 του ΠΣ 294/1991, Αθ. Κρητικό Αποζη-μίωση από Τροχαία Αυτοκινητικά Ατυχή-ματα, εκδ. 1998, παράγρ. 2419-2420).

Κατά τη διάταξη του άρθρου 254 ΚΠολΔ, το οποίο ισχύει και επί της ενώ-πιον του δευτεροβαθμίου δικαστηρίου δι-αδικασία (άρθρο 524 παρ. 1 ΚΠολΔ) το Δικαστήριο δύναται να διατάξει την επα-νάληψη επ’ ακροατηρίου συζητήσεως η οποία έχει κηρυχθεί περαιωμένη όταν κατά τη μελέτη της υποθέσεως ή τη διά-σκεψη παρουσιάζονται κενά ή αμφίβολα σημεία, τα οποία χρήζουν συμπληρώσε-ως ή επεξηγήσεως, η δε συζήτηση που επαναλαμβάνεται κατ’ αυτόν τον τρόπο θεωρείται συνέχεια της προηγούμενης.

Αυτό έχει ως συνέπεια, ότι όταν η επανάληψη της συζητήσεως διετάχθη ερήμην κάποιου από τους διαδίκους η δι-


ατάσσουσα την επανάληψη απόφαση δεν τάσσει τις συνέπειες της ερημοδικίας (πα-ράβολα ανακοπής), αφού δεν αποκλείε-ται ο κατ’ ερήμην δικαζόμενος να εμφανι-σθεί κατά την επαναλαμβανόμενη συζήτη-ση, οπότε εφ’ όσον αυτή θεωρείται συνέ-χεια της προηγούμενης είναι ως να προ-σέρχεται κατά τη διάρκεια της συζήτησης, και τότε μετέχων προσηκόντως αυτής θε-ωρείται κατά τη διάταξη του άρθρου 280 παρ.1 ΚΠολΔ, ως κατ’ αντιμωλία δικαζό-μενος και υποχρεούται να αποδεχθεί τη συζήτηση στο σημείο στο οποίο βρίσκε-ται (βλ.Β. Βαθρακοκοίλη: Ερμ. ΚΠολΔ: υπ’ άρθρον 254, Εφ.Αθ. 6036/1979 ΝοΒ 28, 807, Εφ.Αθ. 3565/1979 ΝοΒ 28.796).

Επίσης, ισχυρισμοί μπορούν να προβληθούν παραδεκτά για πρώ-τη φορά και κατά την επαναλαμβανό-μενη συζήτηση, αφού έως τη δεύτερη εκφώνηση της υπόθεσης αυτή θεωρεί-ται ότι διαρκεί (βλ. Β. Βαθρακοκοίλη: Ερμ. ΚΠολΔ, όπως παραπάνω Ολ ΑΠ 1235/1982 Ελλ.Δικ. 24, 219.

Αποδείχθηκαν τα ακόλουθα πραγ-ματικά περιστατικά: Στις 22-6-2002 και περί ώρα 11.45 ο C.D.F του E., γερμα-νός υπήκοος, οδηγούσε το με γερμανι-κές πινακίδες με αριθμό…αυτοκίνητο, ιδιοκτησίας του, που είχε συνηθισμένο τόπο στάθμευσης τη στο 46,500 χιλιόμε-τρο της Ν.Ε.Ο. Γερμανία και εκινείτο Πα-τρών - Πύργου με κατεύθυνση προς Πά-τρα. Την αυτή ημέρα και ώρα, ο ανήλικος τότε Μ.Κ.Γ (γεννηθείς 31-3-1991) και ήδη συνεχίζων τη δίκη, ως συμπληρώσας το 14ο έτος της ηλικίας του σύμφωνα με το Βουλγαρικό δίκαιο (άρθρο 3 εδ. 1 του Νό-μου περί προσώπων και οικογένειας της 24 Ιουλίου 1949, όπως ισχύει και το οποίο εφαρμόζεται (άρθρο 18 ΑΚ), με δήλωση στο ακροατήριο του Δικαστηρίου του Μο-νομελούς Πρωτοδικείου Αμαλιάδας κατά τη δικάσιμο της 9-3-2006, ότε εξεδόθη η

εκκαλουμένη απόφαση υπήκοος Βουλ-γαρίας οδηγούσε το άνευ αριθμού κυκλο-φορίας δίκυκλο ποδήλατο του, και εκινεί-το στην αυτή ως άνω οδό, με αντίθετη κατεύθυνση. Στο άνω σημείο της παρα-πάνω εθνικής οδού, ο οδηγός του ποδη-λάτου πραγματοποίησε αιφνίδια ελιγμό προς τα αριστερά προκειμένου να εισέλ-θει σε βοηθητική παράλληλη προς αυτη (εθνική οδό) ασφαλτοστρωμένη οδό, που οδηγούσε στην οικία του και αφού διέσχι-σε κάθετα τη λωρίδα κυκλοφορίας προς Πύργο, εισήλθε στο αντίθετο ρεύμα αυτής απερίσκεπτα, χωρίς να ελέγξει την κίνη-ση των οχημάτων που εκινούντο σε αυτή, με αποτέλεσμα να παρεμβληθεί αιφνίδια στην πορεία του υπ’ αριθμ. κυκλοφορί-ας….αυτοκινήτου, που εκινείτο κανονικά στο άκρο δεξιό της λωρίδας κυκλοφορίας της Νέας Εθνικής Οδού Πατρών - Πύρ-γου και να επιπέσει στην εμπρόσθια αρι-στερή πλευρά αυτού.

Αποτέλεσμα της άνω σύγκρουσης ήταν να εκτιναχθεί το ποδήλατο αρκετά μέ-τρα από το σημείο σύγκρουσης και να κα-ταλήξει σε χωμάτινο έρεισμα που βρίσκε-ται πριν από το τσιμεντένιο αύλακα στη δε-ξιά πλευρά του ερείσματος προς Πάτρα, το δε αυτοκίνητο μερικά μέτρα, μακρύτερα από το ποδήλατο, στον τσιµεντένιο αύλακα.

Επίσης, τραυµατίστηκε ο οδηγός ποδηλάτου, οποίος υπέστη του ο κρανι-οεγκεφαλικές µε ενδοεγκεφαλικές κακώ-σεις αιµοραγίες καθώς και τραύµατα του κάτω χείλους του στόµατος και του πώ-γωνος. Αποκλειστικά υπαίτιος για την άνω σύγκρουση, σύµφωνα µε όσα εκτέ-θηκαν και τα οποία ενισχύονται από την έκθεση αυτοψίας και το πρόχειρο σχεδιά-γραµµα της αµέσως επιληφθείσης αρµό-διας τροχαίας, είναι ο οδηγός του ποδη-λάτου, ο οποίος αιφνίδια και ανεξέλεγκτα, εισήλθε στο αντίθετο ρεύµα κυκλοφορίας όπου εκινείτο κανονικά, µε ταχύτητα 60


χιλ./ώρα, (επιτρεπόµενο όριο ταχύτητας 90 χιλ/ώρα) το µε αριθµό κυκλοφορίας….αυτοκίνητο, προκειµένου να εισέλθει σε βοηθητική παράλληλη αυτής οδό. Απο-τέλεσµα της αµελούς συµπεριφοράς του ήταν να παρεµβληθεί στην πορεία του κανονικά κινουµένου ΙΧΕ αυτοκινήτου, ο οποίος προκειµένου να τον αποφύγει, πραγµατοποίησε ελιγμό προς τα αριστε-ρά και να συγκρουσθεί μετ’ αυτού.

Ουδεμία υπαιτιότητα βαρύνει τον οδηγό του ΙΧΕ αυτοκινήτου, ο οποί-ος ήταν αδύνατο παρά τον αποφευκτικό ελιγµό του, να αποφύγει την πρόσκρου-ση µε το ποδήλατο, οποιαδήποτε επιµέ-λεια και προσοχή και αν κατέβαλε, λόγω της απροειδοποίητης και αιφνιδιαστικής ενέργειας του οδηγού του ποδηλάτου. Το πρωτοβάθµιο Δικαστήριο, που µε την εκ-καλουµένη απόφαση του δέχθηκε απο-κλειστική υπαιτιότητα του οδηγού του ΙΧΕ αυτοκινήτου, εσφαλμένα αξιολόγησε το αποδεικτικό υλικό, κατά παραδοχή σχετι-κού λόγου της υπό στοιχεία (Α) εφέσεως.

Πρέπει να σημειωθεί ότι το εναγό-

μενο Ελληνικό Γραφείο Διεθνούς Ασφα-λίσεως το οποίο νομιμοποιείται παθη-τικά, καθ’ όσον το φερόμενο ως ζημιο-γόνο όχημα, έχει τόπο συνήθους στάθ-μευσης χώρα της Ε.Ε. (Γερμανία), πα-ραδεκτά κατά τη δικάσιμο της 14-4-2005 ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αμαλιάδας, επί της οποίας εκδόθηκε η υπ’ αριθμ. 102/2005 απόφαση, προέβα-λεν ένσταση συνυπαιτιότητος του οδη-γού του ποδηλάτου, καθ’ όσον σύμφω-να με όσα προεκτέθηκαν, η συζήτηση αυτή θεωρείται συνέχεια της προηγού-μενης, επί της οποίας ερήμην αυτού, εκ-δόθηκε η υπ’ αριθμ. 76/2004 απόφαση του άνω Δικαστηρίου,που διέταξε τη διε-νέργεια ιατρικής πραγματογνωμοσύνης.

Κατά συνέπεια, το Πρωτοβάθμιο Δικαστήριο, εσφαλμένα με την εκκαλου-μένη απόφαση του (73/2006) έκρινε ότι το Γραφείο Διεθνούς Ασφαλίσεως, απα-ράδεκτα προέβαλε κατά τη δικάσιμο της 14-4-2005 ισχυρισμό περί συνυπαιτιότη-τος του οδηγού του ποδηλάτου.

365/2008

(Πρόεδρος: Κωνσταντίνος Φράγκος, Πρόεδρος Εφετών).(Δικαστές: Δημήτριος Νινιός, Ανδρούλα Χριστοδούλου-Εισηγήτρια, Εφέτες).(Δικηγόροι: Ιωάννης Αποστολόπουλος, Λεωνίδας Νησίδης).

Αυτοκινητικό ατύχημα. Ευθύνη του υπαιτίου οδηγού, του κατόχου και του ιδιοκτή-τη από οποιαδήποτε υπαιτιότητα ή από σχέση προστήσεως. Αγωγή από αυτοκινητικό ατύχημα. Ο τραυματισθείς σε τροχαίο ατύχημα έχει την ευχέρεια να στηρίξει την αγω-γή τόσο στις διατάξεις των άρθρων 914, 330, 297 ΑΚ, όσο και στη διάταξη του άρθρου 11 του ν. ΓΠΝ/1911 ή να σωρεύει στο ίδιο δικόγραφο και τις δύο βάσεις. Περιστατικά. Συνταξιούχος δημόσιος υπάλληλος. Τραυματισμός του σε αυτοκινητικό ατύχημα. Δεν δικαιούται να ζητήσει ως αποζημίωση τη σύνταξή του αφού έτσι και αλλιώς την ει-σπράττει από το δημόσιο. Επομένως η αγωγή είναι νομικά αβάσιμη. Σηματοδότες. Με ερυθρό φως. Ακινητοποίηση του οχήματος λόγω του ερυθρού χρώματος και τραυματι-σμός από αυτοκίνητο που δεν στάθμευσε λόγω αυτού. Το γεγονός ότι το όχημα σταμά-τησε κοντά στο ερυθρό φως και στη διάβαση των πεζών, είναι χωρίς έννομη σημα-σία και ευθύνεται αυτός που πέρασε με κόκκινο φως τους σηματοδότες. Περιστατικά.


Από τις διατάξεις των άρθρων 297, 300, 330, και 914 ΑΚ προκύπτει ότι προϋ-ποθέσεις της ευθύνης προς αποζημίωση είναι η υπαιτιότητα του υποχρέου, το πα-ράνομο της πράξεως ή της παραλείψεως αυτού και η ύπαρξη αιτιώδους συνάφει-ας μεταξύ της πράξεως ή της παραλείψε-ως και της ζημίας που έχει επέλθει. Κατά δε την έννοια του άρθρου 330 ΑΚ αμέλεια υπάρχει όταν δεν καταβάλλεται η επιμέλεια που απαιτείται στις συναλλαγές, αυτή δη-λαδή που πρέπει να καταβάλλεται κατά τη συναλλακτική πίστη από το δράστη στον κύκλο της αρμοδιότητας του, είτε υπάρχει προς τούτο σαφές νομικό καθήκον είτε όχι.

Εξάλλου, από τη διάταξη του άρ-θρου 4 του Ν. ΓΠΝ/1911, ο οποίος εξα-κολουθεί να ισχύει και μετά την εισαγωγή του ΑΚ δυνάμει των διατάξεων των άρ-θρων 47 και 114 ΕισΝ ΑΚ, ορίζεται ότι «δια πάσαν υπό του αυτοκινήτου κατά την λειτουργία του ζημίαν προς τρίτους ενέχεται εις αποζημίωσιν ο οδηγός και ο κατά το άρθρο 2 κάτοχος, ο δε ιδιοκτήτης εν η περιπτώσει είναι τοιούτος άλλος ή ο κάτοχος, ενέχεται μόνον μέχρι της αξί-ας του αυτοκινήτου».

Με τη διάταξη αυτή καθιερώνεται αντικειμενική ευθύνη σε βάρος του οδη-γού, του κατόχου και του ιδιοκτήτη του ζη-μιογόνου αυτοκινήτου, οι οποίοι ενέχονται εις ολόκληρον έναντι του παθόντος προς αποκατάσταση της ζημιάς του. Η ευθύνη αυτή συνδέεται προς κάθε μία από τις ως άνω ιδιότητες, η οποία μόνη της αρκεί για την θεμελίωση ευθύνης χωρίς την ανά-γκη συνδρομής άλλης πρόσθετης προ-ϋπόθεσης (προστήσεως κλπ). Η αντικει-μενική ευθύνη του ιδιοκτήτη του ζημιογό-νου αυτοκινήτου θεμελιώνεται ανεξάρτητα από το αν αυτός κατά το χρόνο του ατυχή-ματος είναι οδηγός ή κάτοχος τούτου και ανεξάρτητα από οποιαδήποτε υπαιτιότη-τα του ή από σχέση προστήσεως μεταξύ

αυτού (ιδιοκτήτη) και του υπαιτίου οδηγού.Και τούτο διότι το άρθρο 10 του Ν.

ΓΠ Ν/1911, που ορίζει ότι «εν περιπτώσει συγκρούσεως μεταξύ δύο ή πλειόνων αυ-τοκινήτων υπεύθυνος εις αποζημίωσιν εί-ναι ο υπαίτιος του ατυχήματος της υπαι-τιότητος κρινομένης κατά το κοινόν δίκαι-ον», έχει σκοπό να προσδιορίσει την ευθύ-νη για το επελθόν αποτέλεσμα μεταξύ των οδηγών των περισσοτέρων αυτοκινήτων τα οποία συγκρούσθηκαν και όχι να απο-κλείσει την ευθύνη των κυρίων και κατό-χων του ζημιογόνου αυτοκινήτου, η οποία διέπεται από το άρθρο 4 του ίδιου νόμου.

Έτσι ο τραυματισθείς σε τροχαίο ατύχημα έχει την ευχέρεια να στηρίξει την αγωγή του τόσο στις διατάξεις των άρθρων 914 επομ., 330, 297 ΑΚ, όσο και στην άνω διάταξη του άρθρου 4 του Ν. ΓΠΝ/1911, ή να σωρεύει στο ίδιο δικό-γραφο και τις δύο βάσεις (βλ. σχετ. ΑΠ 493/1999 Ελλ Δικ 41-65, ΑΠ 447/2000 Ελλ Δικ 41-1309, ΑΠ 1334/2003 Ελλ Δικ 46-92, ΑΠ 1391/2007 NOMOΣ).

Στην προκειμένη περίπτωση, με την ένδικη από 10-7-2005 αγωγή του ο ενάγων και ήδη εκκαλών, ισχυριζόμενος ότι από υπαιτιότητα του πρώτου εναγο-μένου, κατά την οδήγηση του υπ’ αριθμ. κυκλοφορίας…αυτοκινήτου, που ανήκε στην ιδιοκτησία του δευτέρου εναγομένου και ήταν ασφαλισμένο για την έναντι τρί-των αστική ευθύνη στη τρίτη εναγομένη ασφαλιστική εταιρεία, προκλήθηκε αυτο-κινητικό ατύχημα κατά το οποίο τραυμα-τίστηκε ο ίδιος (ενάγων), με αποτέλεσμα να υποστεί τις εκτιθέμενες σ’ αυτή ζημιές, ζητούσε να υποχρεωθούν οι εναγόμενοι, με τις ως άνω ιδιότητες τους, εκ των οποί-ων ο δεύτερος ως ιδιοκτήτης του ζημιο-γόνου αυτοκινήτου, να του καταβάλουν, εις ολόκληρο καθένας το συνολικό ποσό των 114.695,90 ευρώ, νομιμοτόκως από την επίδοση της αγωγής, ως αποζημίω-


ση και χρηματική ικανοποίηση λόγω της ηθικής βλάβης που υπέστη.

Με αυτό το περιεχόμενο και αίτημα η αγωγή, η οποία έχει έρεισμα τόσο στις προαναφερθείσες διατάξεις του ΑΚ, όσο και στην άνω διάταξη του άρθρου 4 του Ν. ΓΠΝ/1911, παραδεκτώς στρεφόταν και κατά του δεύτερου εναγομένου, με την ιδιό-τητα του ως ιδιοκτήτη του ζημιογόνου αυτο-κινήτου, η οποία από μόνη της αρκούσε για την θεμελίωση της ευθύνης του προς απο-ζημίωση του παθόντος ενάγοντος, σύμφω-να με το άρθρο 4 του Ν. ΓΠΝ/1911, χωρίς την ανάγκη συνδρομής άλλης προϋπόθε-σης και δη της ύπαρξης σχέσης προστήσε-ως μεταξύ αυτού (ιδιοκτήτη) και του υπαι-τίου οδηγού, η αντικειμενική ευθύνη του οποίου δεν αποκλείεται από τη διάταξη του άρθρου 10 του Ν. ΓΠΝ/1911, η οποία, σύμφωνα με τα ανωτέρω, σκοπόν έχει να προσδιορίσει την ευθύνη για το επελ-θόν αποτέλεσμα μεταξύ των οδηγών των περισσοτέρων αυτοκινήτων τα οποία συ-γκρούσθηκαν και όχι να αποκλείσει την ευ-θύνη των κυρίων και των κατόχων του ζημι-ογόνου αυτοκινήτου, η οποία διέπεται από τη διάταξη του άρθρου 4 του ίδιου Νόμου.

Το πρωτοβάθμιο, επομένως, δικα-στήριο, που με την εκκαλουμένη απόφα-ση του απέρριψε την αγωγή, ως απαρά-δεκτη, καθόσον στρεφόταν κατά του δευ-τέρου εναγομένου, ως κυρίου ταυ ζημιο-γόνου αυτοκινήτου, δεχόμενο αφ’ ενός μεν ότι η αγωγή στηριζόταν μόνο στις προαναφερόμενες διατάξεις του ΑΚ κι ότι ο ενάγων δεν επικαλείτο σ’ αυτήν την ύπαρξη σχέσης προστήσεως μεταξύ του β’ εναγομένου - ιδιοκτήτη και του υπαιτίου οδηγού και αφ’ ετέρου ότι λόγω της ρύθ-μιοης, του άρθρου 10 του Ν. ΓΠΝ/1911 αποκλειόταν εν προκειμένω η εφαρμογή των διατάξεων της αντικειμενικής ευθύ-νης του ιδιοκτήτη του ζημιογόνου αυτοκι-νήτου, έσφαλε ως προς την ερμηνεία και

εφαρμογή όλων των προαναφερόμενων διατάξεων και πρέπει κατά παραδοχή του βασίμου σχετικού 1ου λόγου της έφεσης να εξαφανιστεί η εκκαλουμένη απόφαση, όσον αφορά τον δεύτερο εναγόμενο και αφού διακρατηθεί η υπόθεση από το δι-καστήριο αυτό, και την δικάσει κατ’ ουσί-αν, να κρίνει παραδεκτή και νόμιμη την αγωγή καθόσον στρέφεται κατά του δεύ-τερου εναγόμενου, στηριζόμενη στις δι-ατάξεις των άρθρων 4 του Ν. ΓΠN/1911 και 926 του ΑΚ, και να την ερευνήσει πε-ραιτέρω στην ουσία της.

Από τις διατάξεις των άρθρων 298 εδ. α’ και 914 ΑΚ προκύπτει ότι όποιος ζημιώσει άλλον παράνομα και υπαίτια έχει υποχρέωση αποζημίωσης του παθόντος, η οποία περιλαμβάνει την μείωση της υπάρχουσας περιουσίας του ζημιωθέντος (θετική ζημία) και το διαφυ-γόν κέρδος. Στο άρθρο 930 παρ. 3 ΑΚ ορίζεται ότι η αξίωση αποζημίωσης δεν αποκλείεται από το λόγο ότι κάποιος άλ-λος έχει την υποχρέωση να αποζημιώσει ή να διατρέφει αυτόν που αδικήθηκε. Η εφαρμογή της διάταξης αυτής (930 παρ. 3 ΑΚ) προϋποθέτει ότι επήλθε πράγμα-τι η συγκεκριμένη ζημία, ως περιουσια-κή μείωση, στο πρόσωπο του αδικηθέ-ντος. Στην περίπτωση του τραυματισμού δημοσίου υπαλλήλου, που ήταν ήδη συ-νταξιούχος κατά το χρόνο του ατυχήμα-τος, δεν προκαλείται καμία περιουσια-κή οικονομική ζημία σε βάρος του παθό-ντος, διότι το ποσό της συντάξεως του από το Δημόσιο συνεχίζει να καταβάλλε-ται ανεξαρτήτως του τραυματισμού του (βλ. σχετ. Αθαν. Κρητικού, Αποζημίω-ση από τροχαία Αυτοκινητικά Ατυχήμα-τα, έκδοση τρίτη (1998), αριθμός 269).

Κατά συνέπειαν, το πρωτοβάθ-μιο δικαστήριο, που με την εκκαλουμέ-νη απόφαση του απέρριψε το σχετικό αγωγικό κονδύλιο, ως μη νόμιμο, με το

671

οποίο ζητούσε να του επιδικασθεί ως δι-αφυγόν κέρδος το συνολικό ποσό των 9.479,90 ευρώ, που αντιστοιχούσε στο ύψος της μηνιαίας του σύνταξης για το χρονικό διάστημα των πέντε μηνών (δηλ. 1.895,58€ Χ 5 μηνών), που παρέμεινε κλινήρης, λόγω του τραυματισμού του, την οποία (σύνταξη) όμως όπως συνο-μολογεί ο ίδιος με την αγωγή του, συνέ-χιζε να του καταβάλλει το Δημόσιο και τα συναφή ασφαλιστικά ταμεία, λόγω του ότι ήταν ήδη (από το έτος 1992) συνταξιού-χος αστυνομικός, ορθά την ως άνω διάτα-ξη (930 παρ. 3 ΑΚ) ερμήνευσε και εφάρ-μοσε, αφού ο ενάγων, ο οποίος ήταν ήδη συνταξιούχος κατά το χρόνο του τραυμα-τισμού του, δεν υπέστη καμμία περιουσι-ακή - οικονομική ζημία εξαιτίας του τραυ-ματισμού του, δεδομένου ότι το ποσό της σύνταξης του συνέχισε να του καταβάλ-λεται ανεξαρτήτως του τραυματισμού του. Επομένως, τα αντίθετα υποστηριζόμενα με τον 3ο σχετικό λόγο της έφεσης πρέ-πει να απορριφθούν, ως αβάσιμα.

Αποδείχθηκαν, κατά την κρίση του δικαστηρίου, τα ακόλουθα: Την 29-3-2004 και περί ώρα 10.35’ ο ενάγων οδη-γώντας το υπ’ αριθμ. κυκλοφορίας……δίκυκλο μοτοποδήλατο του, εκινείτο κα-νονικά στη δεξιά λωρίδα κυκλοφορίας της Οδού Καλαβρύτων με κατεύθυν-ση από το Γενικό Κρατικό Νοσοκομείο «Ά.Α» προς την πλατεία Μ. Όταν ο ενά-γων έφτασε στο ύψος της διασταύρω-σης της οδού αυτής με την οδό Μ., όπου η κυκλοφορία των οχημάτων ρυθμίζεται με φωτεινούς σηματοδότες, που εκείνη τη στιγμή έδειχναν κόκκινο φως, διέκο-ψε την πορεία του μοτοποδηλάτου του προ του ερυθρού φωτεινού σηματοδό-τη και στο ύψος των διαβάσεων των πε-ζών, όπου και παρέµεινε σε στάση µέχρι να ανάψει το πράσινο φως, προκειµένου να εισέλθει στον ως άνω οδικό κόµβο.

Πρέπει να σηµειωθεί ότι η οδός Κ. είναι διπλής κατεύθυνσης, µε δύο λωρί-δες κυκλοφορίας η κάθε κατεύθυνση, συ-νολικού πλάτους 9,60 µέτρων. Την ίδια στιγµή ο πρώτος εναγόµενος, ο οποίος οδηγούσε το υπ’ αριθµ. κυκλοφορίας……αυτοκίνητο (τράκτορα µε επικαθήµενο) ιδιοκτησίας του δεύτερου εναγοµένου, που ήταν ασφαλισµένο για την έναντι τρί-των αστική ευθύνη στη τρίτη εναγόµενη ασφαλιστική εταιρεία, ενώ αρχικά εκινεί-το στη δεξιά λωρίδα κυκλοφορίος πίσω από το µοτοποδήλοτο του ενάγοντος, στη συνέχεια άλλαξε λωρίδα και εισήλθε στην αριστερή λωρίδα κυκλοφορίας.

Όταν ο πρώτος εναγόµενος έφτα-σε κι αυτός στο ύψος της διασταύρωσης της οδού Κ. µε την οδό Μ. και ενώ όφει-λε, όπως κάθε συνετώς οδηγός να ακινη-τοποιήσει το όχηµα του πριν από τον φω-τεινό σηµατοδότη, που εκείνη τη στιγµή εξακολουθούσε να δείχνει κόκκινο φως και να παραµένει σε στάση µέχρι να ανά-ψει το πράσινο φως, όπως ακριβώς και ο ενάγων, ο οποίος εξακολουθούσε να πα-ραµένει σε στάση, εντούτοις, από αµέλεια του, συνισταµένη στο ότι δεν οδηγούσε µε σύνεση και µε διαρκώς εντεταµένη την προσοχή του, επεχείρησε αιφνίδια και ανέλεγκτα ελιγµό (στροφή) προς τα δεξιά, προκειµένου να εισέλθει στον οδό Μ., ενόσω τα υπόλοιπα αυτοκίνητα βρί-σκονταν ακινητοποιημένα στην δεξιά λω-ρίδα κυκλοφορίας πριν από τον ερυθρό φωτεινό σηµατοδότη, χωρίς προηγούµε-να να βεβαιωθεί ότι µπορεί να το πρά-ξει χωρίς κίνδυνο των λοιπών που χρη-σιµοποιούσαν την οδό και δη του ενάγο-ντος, που βρισκόταν δεξιά στο πλάι του, µε αποτέλεσµα κατά την πραγµατοποίη-ση της στροφής δεξιά να προσκρούσει µε τον εµπρόσθιο δεξιό τροχό του επι-καθήµενου στο εµπρόσθιο µέρος (φτε-ρό) του µοτοποδηλάτου του ενάγοντος

ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΑ


και να εγκλωβίσει το αριστερό πόδι του τελευταίου µεταξύ του δεξιού τροχού του επικαθήµενου και του µοτοποδηλάτου.

Υπό τα εκτιθέµενα πραγµατικά περιστατικά το ένδικο ατύχηµα οφείλεται αποκλειστικά στην εκτεθείσα ως άνω αµε-λή συµπεριφορά του πρώτου εναγόµενου, ο οποίος, κατά την οδήγηση του προανα-φερόµενου φορτηγού αυτοκινήτου παρα-βίασε τις διατάξεις των άρθρων 6 παρ. 1β΄, 12 παρ. 1 και 21 παρ. 1 του ΚΟΚ.

Ειδικότερα, αυτός όταν έφτασε στο ύψος διασταύρωσης της οδού Κ. µε την οδό Μ., όχι µόνο δεν συµµορφώθηκε µε τους υπάρχοντες στη πορεία του φωτει-νούς σηµατοδότες, που εκείνη την στιγµή έδειχναν κόκκινο φως και δεν παρέµενε σε στάση µέχρις ότου να ανάψει το πράσινο φως για να εισέλθει στον ισόπεδο οδικό κόµβο, αλλά αντίθετα εισήλθε παράνοµα στον ως άνω ισόπεδο οδικό κόµβο και πραγµατοποίησε αιφνίδια και ανέλεγκτα ελιγµό (στροφή) προς τα δεξιά, προκειµέ-νου να εισέλθει στον οδό Μ., καθ’ ήν στιγµή τα άλλα αυτοκίνητα βρίσκονταν ακινητο-ποιηµένα στη δεξιά λωρίδα πριν από ερυ-θρό φωτεινό σηµαταδότη, χωρίς να βεβαι-

ωθεί προηγούµενα ότι µπορεί να το πράξει χωρίς κίνδυνο των λοιπών που χρησιµο-ποιούσαν την οδό και δη του ενάγοντα, που βρισκόταν στο πλάι δεξιά σταµατηµέ-νος πριν από τον ερυθρό φωτεινό σηµα-τοδότη, παραµένοντας σε στάση µέχρι να ανάψει το πράσινο φως, µε αποτέλεσµα να προσκρούσει µε τον εµπρόσθιο δεξιό τροχό του επικαθήµενου στο εµπρόσθιο µέρος του µοτοποδηλάτου…

Το γεγονός δε ότι δεν είχε σταµατή-σει σε αρκετή απόσταση από τον ερυθρό φωτεινό σηµατοδότη, αλλά σε µικρή από-σταση και στο ύψος των διαβάσεων των πεζών, δεν ασκεί καµµία έννοµη επιρροή εν προκειµένω, αφού δεν τελεί σε αιτιώδη συνάφεια µε το επελθόν αποτέλεσµα, δε-δοµένου ότι µόνο η παράνοµη είσοδος του προαναφερόµενου φορτηγού στον ισόπε-δο οδικό κόµβο και η αιφνίδια και ανέλε-γκτη στροφή του τελευταίου προς τα δε-ξιά συνετέλεσε στην πρόκληση του ένδι-κου ατυχήµατος, καθήν στιγµή µάλιστα ο ενάγων βρισκόταν ακινητοποιηµένος πριν από τον ερυθρό φωτεινό σηµατοδότη και δεν είχε εισέλθει καν στο χώρο του ισόπε-δου οδικού κόμβου.

366/2008

(Πρόεδρος: Δημήτριος Τίγγας, Πρόεδρος Εφετών).(Δικαστές: Ελένη Διονυσοπούλου-Εισηγήτρια, Σπυριδούλα Γεωργάκη, Εφέτες).(Δικηγόροι: Γεώργιος Γρίνος, Λεωνίδας Υφαντής).

Αυτοκινητικό ατύχημα. Σχέση Επικουρικού κεφαλαίου, ασφαλιστικής εταιρίας, ασφαλι-σμένου και παθόντος. Αναλυτικά στοιχεία του ατυχήματος αυτού. Λεπτομέρειες και προβλήμα-τα από την καταγγελία της σύμβασης ασφάλισης κατά το άρθρο 361 ΑΚ. Δικαιώματα στην περίπτωση αυτής του Ε.Κ και των τρίτων για άσκηση πλαγιαστικής αγωγής. Περιστατικά.

Με το Π.Δ/μα 237/1986 «Κωδικο-ποίηση των διατάξεων του Ν. 489/1976 «περί υποχρεωτικής ασφάλισης των εξ ατυχημάτων αυτοκινήτων αστικής ευθύ-νης», όπως συμπληρώθηκε και τροπο-

ποιήθηκε ορίζονται: Στο άρθρο 2 «ο κύ-ριος ή κάτοχος αυτοκινήτου που κυκλο-φορεί μέσα στην Ελλάδα επί οδού υπο-χρεούται να έχει καλύψει με ασφάλεια την εκ τούτου έναντι τρίτων αστική ευθύνη

673

σύµφωνα µε τις διατάξεις του παρόντος».Στο άρθρο 10 αυτού «Το πρόσω-

πο που ζηµιώθηκε έχει από την ασφαλι-στική σύµβαση και µέχρι το ποσόν αυ-τής ίδια αξίωση κατά του ασφαλιστή». Στο άρθρο 11 παρ.1 του ίδιου ΠΔ/τος «ο ασφαλιστής δεν µπορεί να αντιτά-ξει κατά του προσώπου που ζηµιώθη-κε, όταν τούτο ασκεί την κατ’ άρθρο 10 παρ.1 αξίωση, ενστάσεις που απορρέ-ουν από την ασφαλιστική σύµβαση, επι-φυλασσοµένου σ’ αυτόν του δικαιώµα-τος αγωγής κατά του αντισυµβαλλοµέ-νου, του ασφαλισµένου και του οδηγού».

Και στο άρθρο 19 παρ. 1 περ.1 του ίδιου ΠΔ/τος «το Επικουρικό Κεφάλαιο εί-ναι υποχρεωµένο να καταβάλει στο πρό-σωπο που ζηµιώθηκε την κατά την παρ. 2 του άρθρου αυτού, αποζηµίωση λόγω θα-νατώσεως ή σωµατικών βλαβών ή υλικών ζηµιών από αυτοκινητικό ατύχηµα όταν β) το ατύχηµα προήλθε από αυτοκίνητο ως προς το οποίο δεν έχει εκπληρωθεί η κατά το άρθρο 2 υποχρέωση ».

Από το συνδυασµό των διατάξεων αυτών προκύπτει ότι ο κύριος ή κάτοχος αυτοκινήτου, που κυκλοφορεί στην Ελλά-δα, πρέπει να έχει ασφαλίσει αυτό σε µια νοµίµως λειτουργούσα ανώνυµη ασφα-λιστική εταιρεία. Εάν από το αυτοκίνητο προξενηθούν θανάτωση, σωµατικές βλά-βες ή υλικές ζηµίες ο παθών έχει ευθεία αγωγή κατά της ασφαλιστικής εταιρείας για καταβολή της αποζημίωσης του μέ-χρι το ποσόν, που προβλέπεται από την ασφαλιστική σύμβαση και ο ασφαλιστής δεν μπορεί να αντιτάξει κατ’ αυτού ενστά-σεις που απορρέουν από την ασφαλιστι-κή σύμβαση κατά του ασφαλιζομένου ή του αντισυμβαλλομένου ή του οδηγού.

Και μόνον όταν το αυτοκίνητο εί-ναι ανασφάλιστο τότε ο παθών έχει αγω-γή κατά του Επικουρικού Κεφαλαίου για καταβολή αποζημίωσης δηλαδή η αγω-

γή κατά του τελευταίου είναι επικουρι-κή. Ως ανασφάλιστο θεωρείται το ζημι-ογόνο αυτοκίνητο 1) όταν δεν έχει συνα-φθεί γιαυτό ποτέ κατά το παρελθόν σύμ-βαση ασφαλίσεως ή 2) όταν αυτή έλη-ξε και δεν ανανεώθηκε ή λύθηκε ή ακυ-ρώθηκε ή ανεστάλη είτε μονομερώς με καταγγελία του ασφαλιστή ή του ασφα-λισμένου είτε με κοινή συμφωνία αυτών.

Στη δεύτερη περίπτωση για να θε-ωρηθεί ανασφάλιστο το ζημιογόνο αυ-τοκίνητο πρέπει να έχει χωρήσει γνω-στοποίηση στον αντισυμβαλλόμενο ή στον ασφαλισμένο από τον ασφαλιστή της λήξεως, λύσεως ακυρώσεως ή ανα-στολής της ασφαλιστικής σύμβασης και να έχει παρέλθει χρονικό διάστημα δέκα έξι (16) ημερών από τη γνωστοποίηση αυτή, καθ’ όσον μόνον, εφόσον συντρέ-ξουν οι δυο αυτές προϋποθέσεις (γνω-στοποίηση της λήξης κ.λπ και πάρο-δος 16 ημερών από αυτήν), ο ασφαλι-στής μπορεί να αντιτάξει, κατά του τρί-του παθόντος τη λήξη, λύση, ακύρωση ή αναστολή της ασφαλιστικής σύμβασης και κατά συνέπεια αυτός δεν έχει αξίω-ση κατά του ασφαλιστή και το ζημιογό-νο αυτοκίνητο θεωρείται ανασφάλιστο (άρθρο 11 παρ.2 εδ.α ΠΔ/τος 237/1986).

Η γνωστοποίηση δε, γίνεται με έγ-γραφη επιστολή του ασφαλιστή προς τον ασφαλισμένο ή τον αντισυμβαλλόμενο στην κατοικία ή στη διαμονή αυτών (εδαφ. β’ της παρ.2 του άρθρου 11, όπως αντικα-ταστάθηκε με την παρ.3 του άρθρου 7 του Ν. 217/1993). Η γνωστοποίηση αυτή απαι-τείται και αν ακόμα η ακύρωση της ασφα-λιστικής σύμβασης έγινε με μεταγενέστερη κοινή συμφωνία ασφαλιστή και αντισυμ-βαλλόμενου ή ασφαλισμένου (361ΑΚ).

Εξάλλου τρίτος με την έννοια του όρου δεν είναι ο ζημιωθείς όταν ασκεί δι-καιώματα του ασφαλισμένου έναντι του ασφαλιστή με πλαγιαστική αγωγή εναντί-



ον του τελευταίου. Ο παθών τρίτος για να θεμελιώσει την αξίωση του για αποζημίω-ση κατά του Επικουρικού Κεφαλαίου, αρ-κεί να επικαλεσθεί εκτός των άλλων ανα-γκαίων πραγματικών περιστατικών ότι το αυτοκίνητο που προκάλεσε τη ζημία ήταν κατά το χρόνο του ατυχήματος ανασφάλι-στο. Το εναγόμενο Επικουρικό Κεφάλαιο έχει το δικαίωμα να αποδείξει ανταποδει-κτικώς ότι το αυτοκίνητο αυτό καλυπτό-ταν από ασφαλιστική σύμβαση, οπότε ο ενάγων παθών τρίτος έχει το δικαίωμα να προβάλει τον αυτοτελή ισχυρισμό ότι η επικαλούμενη από το εναγόμενο Επι-κουρικό Κεφάλαιο σύµβαση ασφαλίσεως έληξε, λύθηκε, ακυρώθηκε ή ανεστάλη µε νόµιµο τρόπο, έγινε η γνωστοποίηση αυ-τής µε τον προαναφερθέντα τύπο από τον ασφαλιστή προς τον ασφαλισµένο ή αντισυµβαλλόµενο και το ατύχηµα συνέ-βη µετά παρέλευση 16 ηµερών από τη γνωστοποίηση αυτή. Και αν αποδειχθεί ο ισχυρισµός αυτός το ζηµιογόνο αυτοκί-νητο θεωρείται ανασφάλιστο και το Επι-κουρικό Κεφάλαιο ενέχεται στην καταβο-λή της αποζηµίωσης.

Έτσι ο τρίτος παθών δε βρίσκεται σε δυσχερή θέση έναντι του αντιδίκου του Επικουρικού Κεφαλαίου αφού, γνωρίζο-ντας την ασφαλιστική σύµβαση, που πα-ραδεκτώς και ορισµένως επικαλέσθηκε το τελευταίο, έχει την ευχέρεια, να ερευνή-σει αν αυτή κατά το χρόνο του ατυχήµα-τος ίσχυε ή είχε λήξει, λυθεί, ακυρωθεί ή ανασταλεί και να προβάλει και να αποδεί-ξει το σχετικό ισχυρισµό του.

Εξάλλου κατά το άρθρο 6 παρ.1 της ΚΑ/585/1978 απόφασης του Υπουρ-γού Εµπορίου, η οποία εκδόθηκε κατ’ εξουσιοδότηση του άρθρου 6 παρ. 6 του Ν.486/1976 «η ασφαλιστική σύµβαση ισχύει δια την ασφαλιστικήν περίοδον, ήτις ορίζεται εις το ασφαλιστήριον και ανανεούται εκάστοτε δι ίσον, χρονικόν

διάστηµα µετά την λήξη της ασφαλιστι-κής περιόδου ως και των εποµένων τοι-ούτων, εκτός εάν τριάκοντα (30) ηµέρες προ του τέλους εκάστης ασφαλιστικής περιόδου εκάτερον των συµβαλλοµέ-νων µερών ειδοποιήσει το έτερον δια συ-στηµένης επιστολής περί του αντιθέτου».

Περαιτέρω το ΠΔ/µα 314/1993, το οποίο εκδόθηκε προς συµµόρφωση στην 90/232 οδηγία της ΕΟΚ ορίζει στο άρθρο 2 «Δεν επιτρέπεται στο Επικου-ρικό Κεφάλαιο να απαιτεί, προκειµένου να καταβάλει την αποζηµίωση, να απο-δείξει το θύµα καθ’ οιονδήποτε τρόπο ότι το υπεύθυνο για το ατύχηµα µέρος δεν είναι σε θέση ή αρνείται να πληρώσει» και στο άρθρο 3 «σε περίπτωση διαφο-ράς µεταξύ του Επικουρικού Κεφαλαίου και του ασφαλιστή αστικής ευθύνης για το ποιος πρέπει να αποζηµιώσει το θύµα για σωµατικές βλάβες που προκαλούνται από όχηµα αγνώστων στοιχείων ή για υλικές ζηµίες και σωµατικές βλάβες ανα-σφάλιστου αυτοκινήτου, το Επικουρικό Κεφάλαιο υποχρεούται σε πρώτη φάση να αποζηµιώσει το θύµα. Αν τελικά απο-φασισθεί ότι ο ασφαλιστής αστικής ευ-θύνης θα έπρεπε να είχε καταβάλει την αποζηµίωση εξ ολοκλήρου ή εν µέρει, ο ασφαλιστής αστικής ευθύνης θα επι-στρέψει το οφειλόµενο ποσόν στο Επι-κουρικό Κεφάλαιο, που την κατέβαλε».

Η διάταξη αυτή, όπως από το κεί-μενο της προκύπτει, αναφέρεται σε δια-φορά µεταξύ Επικουρικού Κεφαλαίου και ασφαλιστή, για το ποιος πρέπει να απο-ζηµιώσει τον τρίτο παθόντα και δεν καθι-ερώνει εξαρχής δυνατότητα του τρίτου να στραφεί κατά του Επικουρικού Κεφαλαίου και υποχρέωση του τελευταίου να απο-ζηµιώσει αυτόν και αν ακόµα το αυτοκί-νητο είναι ασφαλισµένο και µετά το Επι-κουρικό Κεφάλαιο να στραφεί κατά του ασφαλιστή και να ζητήσει την απόδοση

675

του ποσού, που αυτό κατέβαλε στον πα-θόντα. Διαφορετική ερµηνεία θα ανέτρεπε το σκοπό της συστάσεως και λειτουργί-ας του Επικουρικού Κεφαλαίου ο οποίος, όπως ήδη έχει αναφερθεί, συνίσταται σε επικουρική παρέµβαση και όχι κύρια και η επικουρική παρέµβαση είναι επιτρεπτή (άρθρο 1 παρ.4 της 84/5 οδηγίας ΕΟΚ).

Ειδικότερα από τη διάταξη αυτή (άρθρο 3 ΠΔ/τος 314/1993, η οποία εί-ναι πιστή αντιγραφή του άρθρου 4 της 90/232/ΕΟΚ), προκύπτει ότι, αν ο παθών επικαλεσθεί ότι το ζηµιογόνο αυτοκίνητο ήταν ανασφάλιστο και το Επικουρικό Κε-φάλαιο δεν αποδείξει ανταποδεικτικώς ότι ήταν ασφαλισµένο ή αν το τελευταίο απο-δείξει µεν ότι είχε συναφθεί για το αυτοκί-νητο σύµβαση ασφαλίσεως, αλλά ο πα-θών ισχυρισθεί και αποδείξει ότι η σύµβα-ση αυτή έληξε, λύθηκε, ακυρώθηκε ή ανε-στάλη νοµότυπα τότε το Επικουρικό Κε-φάλαιο έχει την υποχρέωση να αποζηµι-ώσει αµέσως τον παθόντα.

Εξάλλου από τις παραπάνω δι-ατάξεις συνάγεται ότι δεν υποβάλλουν στον συστατικό τύπο του εγγράφου την αντισυµφωνία των µερών, µε την οποία η ασφαλιστική σύµβαση καταργείται, οπο-τεδήποτε, κατά το γενικό κανόνα του άρ-θρου 361 ΑΚ. Επειδή δε στην αντισυµφω-νία αυτή συµµετέχει και ο ασφαλισµένος, δεν είναι απαραίτητη η προβλεπόµενη από τις προαναφερόµενες διατάξεις έγ-γραφη ειδοποίηση του ασφαλισµένου για τις µεταξύ αυτού και του ασφαλιστή σχέ-σεις, αφού η ειδοποίηση αυτή δε θα είχε νόηµα, καθόσον ο ασφαλισµένος γνωρί-ζει τη λύση της συµβάσεως, η οποία έχει προκληθεί και µε τη σύμπραξη του. Στην περίπτωση αυτή η αντισυµφωνία µπορεί να αποδειχθεί και µε µάρτυρες.

Τέλος κατά το άρθρο 10 παρ.1 του Ν. 489/1976, όπως κωδικοποιήθηκε µε το ΠΔ/γµα 237/1986 «το πρόσωπο που ζηµι-

ώθηκε έχει από την ασφαλιστική σύµβα-ση και µέχρι το ποσόν αυτής ίδια αξίωση κατά του ασφαλιστή». Η ευθεία αυτή αξί-ωση κατά του ασφαλιστή θεµελιώνεται µό-νον εφόσον υπάρχει απέναντι στο ζηµιω-θέντα τρίτο αντίστοιχη ευθύνη του ασφα-λισµένου είτε κατά του ΑΚ (914) είτε κατά το Ν. ΓΠΝ/1911. Εξάλλου κατά την παρ.2 του ίδιου άρθρου η αξίωση αυτή παρα-γράφεται µετά πάροδο δύο ετών από την ηµέρα του ατυχήµατος, επιφυλασσοµένων των κειµένων διατάξεων για την αναστολή και διακοπή της παραγραφής.

Εποµένως η αξίωση του ζηµιω-θέντος τρίτου κατά του ασφαλιστή, που θεµελιώνεται στην παρ.1 του ίδιου άρ-θρου, υπόκειται στην παραπάνω βρα-χυπρόθεσµη παραγραφή των δύο ετών, που αρχίζει από την εποµένη της ηµέρας του ατυχήµατος (βλ. σχ. ΟλΑΠ 3/2007, ΟλΑΠ 24/1994, ΑΠ 1690/2005, ΑΠ 289/2001, ΑΠ 424/2000 Τρ.ΝομΠληρ) ΔΣΑ, ΑΠ 1747/2001 Δνη 43,1367, ΑΠ 988/2003 Δνη 44.1583, ΑΠ 1120/2000 Δνη 41.1590, ΑΠ 749/2000 Δνη 42,94).

Αποδείχθηκαν τα ακόλουθα πραγ-ματικά περιστατικά: Την 29.10.1999 στην ΕΟ Αγρινίου-Αγγελοκάστρου συνέβη αυ-τοκινητικό ατύχημα κατά την οδήγηση του…. αυτοκινήτου, που οδηγούσε ο πρώ-τος των εναγομένων της κύριας -αγωγής, Α.A (που ερημοδικεί), από το οποίο τραυ-ματίσθηκε θανάσιμα η Α.Φ, σύζυγος, μη-τέρα και γιαγιά των εναγόντων. Οι τελευ-ταίοι ισχυρίσθηκαν ότι το ζημιογόνο παρα-πάνω αυτοκίνητο ήταν ανασφάλιστο κατά το χρόνο του ατυχήματος. Το εναγόμενο και ήδη εκκαλούν Επικουρικό Κεφάλαιο ισχυρίσθηκε στο πρωτοβάθμιο δικαστήριο και ήδη επαναφέρει με σχετικό λόγο εφέ-σεως ότι η προαναφερόμενη αγωγή πρέ-πει να απορριφθεί ως προς αυτό για έλ-λειψη παθητικής νομιμοποιήσεως, καθό-σον κατά το χρόνο του ατυχήματος υπήρ-



χε ενεργός ασφαλιστική σύμβαση.Ειδικότερα ισχυρίσθηκε ότι τού-

το (ζημιογόνο όχημα) ήταν ασφαλισμέ-νο στην εναγομένη ασφαλιστική εταιρεία με την επωνυμία «Εθνική ΑΕΓΑ» για το χρονικό διάστημα από 30.10.1997 μέχρι 30.10.1998, ότι ουδέποτε ακυρώθηκε νο-μότυπα η ασφαλιστική σύμβαση, συνεπώς ανανεώθηκε για έναν ακόμα χρόνο και επο-μένως η ασφαλιστική εταιρεία εξακολου-θούσε να ασφαλίζει το ζημιογόνο όχημα κατά το χρόνο του ατυχήματος. Πράγμα-τι αποδείχθηκε ότι είχε καταρτισθεί μετα-ξύ του εναγόμενου οδηγού και της παρα-πάνω ασφαλιστικής εταιρείας σχετική σύμ-βαση ασφάλισης του ζημιογόνου οχήμα-τος για την οποία είχε εκδοθεί το 2162208 ασφαλιστήριο συμβόλαιο, για το χρονικό δι-άστημα από 30.10.1997 μέχρι 30.10.1998.

Ακολούθως με κοινή συμφω-νία των συμβληθέντων μερών λύθηκε η ασφαλιστική σύμβαση την 30.4.1998 δη-λαδή πριν από το ένδικο ατύχημα και η παραπάνω ασφαλιστική εταιρεία με την 6635430 πρόσθετη πράξη προέβη στην ακύρωση αυτής, όπως προκύπτει και από το επικαλούμενο και προσκομιζόμενο από 27.6.2001 έγγραφο της Υπηρεσίας Στατι-στικής Ασφαλιστικών Εταιρειών (ΥΣΑΕ). Η έλλειψη ασφαλιστικής κάλυψης προκύπτει και από την εξώδικη ομολογία του ασφα-λισμένου αντισυμβαλλόμενου και οδηγού του ζημιογόνου οχήματος Α.A (ότι τούτο ήταν ανασφάλιστο) στα αστυνομικά όργα-να, που επελήφθησαν του ατυχήματος, η οποία έχει περιληφθεί στην έκθεση αυτο-ψίας, που έχει συνταχθεί για το ατύχηµα, καθώς και στην από 30.10.1999 προα-νακριτική του κατάθεση, στα πλαίσια της ποινικής δικογραφίας που σχηµατίσθηκε, άλλωστε και ο ίδιος την 30.10.1999 δηλα-δή µετά το ατύχηµα προέβη στην κατάρ-τιση νέας ασφαλιστικής σύµβασης για το ζηµιογόνο όχηµα µε πρόταση του σε άλλη

ασφαλιστική εταιρεία. Εξάλλου αποδείχθη-κε ότι δεν τηρήθηκαν οι διατυπώσεις γνω-στοποίησης της λύσης της ένδικης ασφα-λιστικής σύµβασης από την ασφαλιστική παραπάνω εταιρεία στην κατοικία ή διαµο-νή του ασφαλισµένου, οδηγού του ζηµιο-γόνου οχήµατος “όπως συνοµολογούν και οι ενάγοντες, ώστε η ακύρωση αυτή να ισχύει και έναντι αυτών ως ζηµιωθέντων -τρίτων και εποµένως η ίδια ασφαλιστική εταιρεία, αφού η παράλειψη της τήρησης των παραπάνω διατυπώσεων δεν επέφε-ρε την κατάλυση της ευθύνης της, εξακο-λουθεί να ασφαλίζει το ζηµιογόνο όχηµα, σύµφωνα και µε όσα αναφέρονται στη νοµική σκέψη που προηγήθηκε.

Εποµένως το εναγόµενο Επι-κουρικό Κεφάλαιο, το οποίο παραδε-κτώς πρότεινε το σχετικό ισχυρισµό για την ύπαρξη ασφαλιστικής ευθύνης, δεν νοµιµοποιείται παθητικά για την κάλυψη της ένδικης ζηµίας των εναγόντων και η αγωγή των εναγόντων ΗΦ κ.λπ κατά το µέρος που στρέφεται κατ’ αυτού είναι κατ’ ουσίαν αβάσιµη.

Με βάση τα δεδοµένα αυτά το πρωτοβάθµιο δικαστήριο που δέχθηκε κατ’ ουσίαν την αγωγή ως προς το Επι-κουρικό Κεφάλαιο έσφαλε ως προς την ερμηνεία και εφαρμογή των διατάξεων που αναφέρονται στην προηγηθείσα νο-μική σκέψη και πρέπει κατά παραδοχή της εφέσεως (του Επικουρικού Κεφαλαί-ου) να εξαφανισθεί η εκκαλουμένη από-φαση, ως προς τις διατάξεις της που αφο-ρούν την από 14.5.2001 αγωγή και ως προς το Επικουρικό Κεφάλαιο και αφού κρατηθεί η υπόθεση ενώπιον του δικα-στηρίου τούτου για ουσιαστική εκδίκαση (άρθρο 535 παρ.1 ΚΠολΔ), που δικάζει την ίδια αγωγή, να απορρίψει ουσίαν αβά-σιμη, ως προς το Επικουρικό Κεφάλαιο.

Εξάλλου το πρωτοβάθμιο δικα-στήριο ορθώς εφαρμόζοντας τις διατά-

677

ξεις που αναφέρονται στη νομική σκέψη που προηγήθηκε και εκτιμώντας τις απο-δείξεις κατ’ αποδοχή της σχετικής ένστα-σης της εναγομένης ασφαλιστικής εταιρεί-ας περί ελλείψεως παθητικής νομιμοποι-ήσεως, απέρριψε την πλαγιαστική αγω-γή που άσκησαν κατ’ αυτής οι ενάγοντες Ηρ.Φ κ.λπ για λογαριασμό του ασφαλι-σμένου οδηγού του ζημιογόνου οχήμα-τος και αντισυμβαλλομένου στην ένδικη ασφαλιστική σύμβαση αφού αυτή λύθη-κε με κοινή συμφωνία των συμβληθέντων όπως ήδη έχει αναφερθεί και ως προς αυ-τούς για τις μεταξύ τους σχέσεις επήλθαν αυτοδικαίως οι συνέπειες της λύσης, χω-ρίς να απαιτείται η τήρηση των διατυπώ-σεων της γνωστοποίησης της λύσης και συνεπώς δεν διατηρεί ο τελευταίος αξι-ώσεις σε βάρος της εναγομένης ασφαλι-στικής εταιρείας από την ίδια σύμβαση.

Συνεπώς η έφεση των εναγόντων κατά της τελευταίας με την οποία παρα-πονούνται για την απόρριψη της πλαγι-αστικής αγωγής πρέπει να απορριφθεί κατ’ ουσίαν. Σε βάρος των εκκαλούντων, που νικήθηκαν σ’ αυτήν τη δίκη πρέπει να επιβληθούν τα δικαστικά έξοδα της εφεσίβλητης του δεύτερου βαθμού δικαι-οδοσίας (άρθρ. 176, 183 ΚΠολΔ).

Περαιτέρω ορθώς το πρωτο-βάθμιο δικαστήριο κατ’ αποδοχή σχετι-κής ένστασης της εναγομένης ασφαλι-στικής εταιρείας περί παραγραφής της ένδικης αξίωσης των εναγόντων Ηρ.Φ κ.λπ απέρριψε την αγωγή τους κατ’ αυ-τής καθόσον είχε συμπληρωθεί ο χρόνος της διετούς παραγραφής από την επο-μένη ημέρα του ατυχήματος (που συνέ-βη την 29.10.1999) μέχρι την κατάθεση της αγωγής, που έγινε την 10.2.2004.

384/2008

(Πρόεδρος: Δημήτριος Τίγγας, Πρόεδρος Εφετών).(Δικαστές: Δημήτριος Νίττας, Στεφανία Καρατζά-Εισηγήτρια, Εφέτες).(Δικηγόροι: Σπήλιος Αντωνόπουλος, Παναγιώτης Παπαδόπουλος).

Ελληνικό Γραφείο Διεθνούς Ασφάλισης (Γ.Δ.Α.). Παραγραφή αξιώσεων εναντίον του δι-ετής. Πότε είναι πενταετής. Αυτοκίνητο με συνήθη χώρο στάθμευσης την Αλβανία, ασφαλι-σμένο σε αλλοδαπή ασφαλιστική εταιρεία εφοδιασμένο με πιστοποιητικό διεθνούς ασφάλισης (πράσινη κάρτα) που είχε εκδώσει η αλλοδαπή ασφαλιστική εταιρεία. Μεσολάβηση διετίας από το ατύχημα μέχρι την άσκηση της αγωγής. Η αξίωση υπέκειψε στην διετή παραγραφή.

Από το συνδυασμό των διατάξε-ων των άρθρων 2 εδ. α’, 5 παρ. 2 - 3, 6 παρ. 1, 10 παρ. 1-2, 11 παρ. 1 του ν. 489/1976 και 43 παρ. 6 του ν. 2094/1992 (προϊσχύων ΚΟΚ) συνάγεται ότι με την κατάρτιση της συµβάσεως ασφαλίσεως της ευθύνης από αυτοκινητικά ατυχήμα-τα δημιουργείται εκ του νόμου σωρευτι-κή αναδοχή χρέους του ασφαλιστή ένα-ντι του ζημιωθέντος τρίτου, του οποίου η αντίστοιχη αξίωση προς αποζημίωση

μέχρι του ασφαλιστικού ποσού παρα-γράφεται μετά την πάροδο δύο ετών από την επομένη της ημέρας του ατυχήματος, ενώ η κατάθεση από τον οδηγό του ζη-μιογόνου αυτοκινήτου στην αστυνομική αρχή βεβαιώσεως ασφαλίσεως του αυ-τοκινήτου από αναγνωρισμένη στην Ελ-λάδα ασφαλιστική εταιρεία ή η από τον ίδιο απόδειξη ότι είναι κάτοχος δελτίου διεθνούς ασφαλίσεως αποτελούν, ειδι-κώς στην περίπτωση αυτή, πρόταση της



έχουσας εκδώσει τη βεβαίωση ή το δελ-τίο ασφαλιστικής εταιρείας, με την απο-δοχή της οποίας που μπορεί να γίνει και με την άσκηση αγωγής του ζημιωθέντος τρίτου κατά της ασφαλιστικής εταιρείας, καταρτίζεται σύμβαση σωρευτικής ανα-δοχής χρέους, η εκ της οποίας ευθύνη της αναδεχόμενης εταιρείας ρυθμίζεται από τα άρθρα 472 έως 475 ΑΚ, και έτσι η σε αδικοπραξία στηριζόμενη αξίωση του ζημιωθέντος τρίτου προς αποζημί-ωση του κατά της ασφαλιστικής εταιρεί-ας υπόκειται στην προβλεπόμενη από το άρθρο 937 ΑΚ πενταετή παραγραφή.

Εξ άλλου, από τις διατάξεις των άρ-θρων 1 περ. δ’, 4 παρ. 3 περ. α’, 5 παρ. 3, 10 παρ. 1, 11 παρ. 1, 27 παρ. 1 και 31 παρ. 4 του ν. 489/1976 προκύπτει ότι το Ελληνικό Γραφείο Διεθνούς Ασφαλίσεως (Γ.Δ.Α.), σε περίπτωση προκλήσεως στην Ελλάδα ατυχήματος από αυτοκίνητο με πι-νακίδα κυκλοφορίας άλλης χώρας και υπό τις οριζόμενες από τις διατάξεις του νόμου τούτου προϋποθέσεις, υποχρεούται, πα-ραλλήλως προς τα συνδεόµενα µε το αυ-τοκίνητο πρόσωπα, να καταβάλει στους παθόντες αποζηµίωση, εντός των ορίων του νόµου αυτού, για λογαριασµό αλλο-δαπών γραφείων διεθνούς ασφαλίσεως.

Για την καταβολή της αποζηµιώ-σεως οι παθόντες έχουν ευθεία αγωγή κατ’ αυτού. Δεδοµένου δε ότι το Γ.Δ.Α. επιτελεί ουσιαστικώς λειτουργία ασφα-λιστή, πρέπει να γίνει δεκτό ότι ισχύουν και γι’ αυτό, κατ’ ανάλογη εφαρµογή, οι αναφερόµενες πιο πάνω διατάξεις, ως προς την παραγραφή των αξιώσεων των ζηµιωθέντων τρίτων και την κατάρ-τιση σωρευτικής αναδοχής χρέους µετα-ξύ αυτών και του Γ.Δ.Α. Η κατάρτιση της συµβάσεως αυτής προϋποθέτει αυτονο-ήτως ότι το δελτίο διεθνούς ασφαλίσε-ως έχει εκδοθεί από το ελληνικό Γ.Δ.Α.

Έτσι, σε περίπτωση που ο οδη-

γός του ζηµιογόνου αυτοκινήτου µε ξένη πινακίδα κυκλοφορίας κατέχει ένα τέ-τοιο δελτίο, το οποίο έχει εκδοθεί από αλλοδαπό γραφείο διεθνούς ασφαλίσε-ως ή από αλλοδαπή ασφαλιστική εται-ρεία, σύµβαση σωρευτικής αναδοχής χρέους καταρτίζεται, υπό τις ανωτέρω προϋποθέσεις, µόνο µεταξύ του αλλοδα-πού εκδότη και του ζηµιωθέντος τρίτου. Έναντι του Ελληνικού Γ.Δ.Α. η σύµβαση αυτή δεν αναπτύσσει καµία δεσµευτική ενέργεια, αφού τούτο υπό καµία ιδιότη-τα δεν µετέχει στη σύµβαση αυτή. Στην περίπτωση συνεπώς αυτή οι αξιώσεις του ζηµιωθέντος τρίτου κατά του Γ.Δ.Α. υπόκεινται στην οριζόµενη από το άρθρο 10 παρ. 2 του ν. 489/1976 διετή παρα-γραφή (ΑΠ 1518/2006 προσκοµιζόµενη).

Στην προκειµένη περίπτωση κατά το εκτιθέµενα στην αγωγή το φερόµενο ως ζηµιογόνο µε αριθµ. κυκλ….αυτοκίνητο µε χώρο συνήθους σταθµεύσεως την Αλβα-νία συγκρούστηκε µε το …….αυτοκίνητο που οδηγούσε ο ενάγων στις 13/12/2000. Το ζηµιογόνο αυτοκίνητο ήταν κατά το χρό-νο του ατυχήµατος ασφαλισµένο σε αλλο-δαπή ασφαλιστική εταιρεία και ήταν εφοδι-ασµένο µε πιστοποιητικό διεθνούς ασφά-λισης (πράσινη κάρτα) που ήταν σε ισχύ Νο 0000000238301 SIGMA, την οποία είχε εκδώσει όχι το Ελληνικό Γραφείο Διε-θνούς Ασφάλισης αλλά η αλλοδαπή ασφα-λιστική εταιρεία.

Από το χρόνο δε του ατυχήµα-τος µέχρι την άσκηση της αγωγής (κα-τατέθηκε στις 27/4/2005 και επιδόθηκε στο εναγόµενο στις 19/5/2005) παρήλθε χρονικό διάστηµα µεγαλύτερο της διετί-ας µε συνέπεια την παραγραφή της αξί-ωσης του ενάγοντος - εκκαλούντος κατά του εναγοµένου - εφεσιβλήτου Γραφεί-ου Διεθνούς Ασφάλισης, σύµφωνα και µε όσα αναφέρονται στη µείζονα σκέψη.

Εποµένως το πρωτοβάθµιο δικα-

679

στήριο που έκρινε ότι η αγωγή υπέκυψε στη διετή παραγραφή κατά παραδοχή της σχετικής ένστασης του τελευταίου, ορθά ερµήνευσε και εφάρµοσε το νόµο και ο σχετικός λόγος της έφεσης που υποστηρίζει τα αντίθετα είναι αβάσιµος.

Κατ’ ακολουθίαν πρέπει ν’ απορ-ριφθεί κατ’ ουσίαν η έφεση και να επι-βληθεί στον εκκαλούντα η δικαστική δα-πάνη του παρόντος βαθµού δικαιοδοσί-ας λόγω της ήττας του (άρθρα 176, 183, 191 παρ. 2 KΠολ.Δ).

525/2008

(Πρόεδρος: Ευρυδίκη Μανωλοπούλου, Πρόεδρος Εφετών).(Δικαστές: Γεράσιμος Τσούνης, Σπυρίδων Μέξας-Εισηγητής, Εφέτες).(Δικηγόροι: Σωτήριος Αμούργης, Δημήτριος Παπαδημητρίου).

Αυτοκινητικό ατύχημα. Διασταύρωση οδών που δεν υπάρχουν φωτεινοί σημα-τοδότες ούτε σήμανση. Η προτεραιότητα ανήκει στον οδηγό που έρχεται από δεξιά χωρίς συνυπαιτιότητά του για τραυματισμό του άλλου οδηγού που έρχεται από αρι-στερά. Αντίθετη άποψη (μειοψηφία) του εισηγητή δικαστή σύμφωνα με την οποία δεν αποκλείεται κατά τις περιστάσεις να κριθεί συνυπαίτιος και ο οδηγός ο οποίος πλησι-άζοντας σε ισόπεδο κόμβο, αν και είχε προτεραιότητα, κατά παράβαση των διατάξε-ων των άρθρων 12 και 19 ΚΟΚ, δεν οδηγούσε το όχημά του με σύνεση και τεταμένη την προσοχή του, ρυθμίζοντας την ταχύτητα του ώστε να αποφύγει τυχόν ατύχημα επί του κόμβου. Η άποψη της μειοψηφίας αναλυτικά. Περιστατικά.

…..Κατά την γνώμη που επικράτη-σε στο Δικαστήριο αποκλειστικός υπαίτιος της συγκρούσεως και του τραυματισμού των επιβατών του μοτοποδηλάτου είναι ο 1ος ενάγων - οδηγός αυτού ‚ ο οποί-ος ενώ έπρεπε (α) να οδηγεί με σύνεση και τεταμένη την προσοχή του (άρθρ. 12 παρ. 1 ΚΟΚ), (β) να έχει μειωμένη τα-χύτητα, δεδομένου ότι πλησίαζε σε δια-σταύρωση (άρθρ. 19 παρ. 3 ΚΟΚ) και (γ) να σταματήσει προ αυτής προκειμένου να ελέγξει την κίνηση προς τα δεξιά του ‚ ώστε να παραχωρήσει στους κινούμε-νους από την κατεύθυνση αυτή την οφει-λομένη προτεραιότητα (άρθρ. 26 παρ. 5 ΚΟΚ) αφού η οδός στην οποία εκινείτο δεν εμπίπτει στις εξαιρέσεις της εκ δεξι-ών προτεραιότητας του άρθρ. 25 παρ. 5 ΚΟΚ ‚ αυτός από αμέλεια του, ήτοι από έλλειψη της προσοχής, την οποία όφει-λε να καταβάλει σαν μέσος συνετός οδη-

γός (άρθρ. 330 εδαφ. β’ ΑΚ), δεν οδηγού-σε με τεταμένη την προσοχή του, με συ-νέπεια, όταν έφθασε στην διασταύρωση ‚ να μη σταματήσει για να ελέγξει την κά-θετη προς την πορεία του οδό προς δε-ξιά του και να παραχωρήσει την προτε-ραιότητα στον από δεξιά του ερχόμενο 1ο εναγόμενο, αλλά να συνεχίσει την πορεία του προς την απέναντι του ευρισκομέ-νη οδό και έτσι να ευρεθεί επί της πορεί-ας του ΙΧΕ αυτοκινήτου ‚ το οποίο παρά τον αποφευκτικό ελιγμό που επεχείρησε ο οδηγός του - 1ος εναγόμενος επέπεσε επί του μοτοποδηλάτου.

Να σημειωθεί ότι η ταχύτητα του αυτοκινήτου που οδηγούσε ο εναγόμε-νος ήταν 53 χλμ. ωριαίως και δεν απορ-ροφήθηκε κατά τη σύγκρουση, λόγω του ότι ο ενάγων οδηγούσε μοτοποδήλατο και συνεπώς η ως άνω ταχύτητα ήταν εντός των νομίμων πλαισίων για τις κα-



τοικημένες περιοχές και όχι υπερβολική που να μπορεί να θεμελιώσει κάποια συ-νυπαιτιότητα και του 1ου εναγομένου.

Έτσι, ο 1ος εναγόμενος δεν έχει κά-ποια συνυπαιτιότητα στην ένδικη σύγκρου-ση, αφού είχε προτεραιότητα ως εκ δεξιών ερχόμενος, οδηγούσε με κανονική ταχύτητα και αντιλήφθηκε προ ελαχίστης αποστάσε-ως τον ενάγοντα και δεν μπορούσε να κά-νει κάτι για να αποφύγει την σύγκρουση.

Επομένως η κρινομένη αγωγή είναι αβάσιμη κατ’ ουσίαν και πρέπει να απορρι-φθεί. Έτσι έκρινε και η εκκαλουμένη απόφα-ση, η οποία καλώς εκτίμησε τις αποδείξεις και πρέπει να απορριφθούν σαν αβάσιμοι οι 2ος και 3ος λόγοι της εφέσεως με τους οποίους υποστηρίζονται τα αντίθετα και η κρινομένη έφεση στο σύνολο της.

Ένα όμως μέλος της συνθέσεως του Δικαστηρίου, ο Εφέτης - Εισηγητής Σπυρίδων Μέξας, έχει την εξής γνώμη : (α) Με την διάταξη του άρθρου 19 παρ. 1 και 3 του ν. 2696/1999 (ΚΟΚ) ορίζεται, ότι “ο οδηγός οδικού οχήματος επιβάλ-λεται να έχει τον πλήρη έλεγχο του οχή-ματος του, ώστε να μπορεί σε κάθε στιγ-μή να εκτελεί τους απαιτούμενους χειρι-σμούς. Ιδιαίτερα, ο οδηγός επιβάλλεται να μειώνει την ταχύτητα του οχήματος του ... πλησίον των ισόπεδων οδικών κόμ-βων ...“, με την διάταξη δε του άρθρου 26 παρ. και 5 του ιδίου κώδικα ορίζεται, ότι: ‘ο οδηγός που πλησιάζει σε ισόπεδο οδι-κό κόμβο υποχρεούται να καταβάλει ιδι-αίτερη προσοχή για να μην προκαλέσει επί του κόμβου κίνδυνο ή παρακώλυση της κυκλοφορίας, ρυθμίζοντας την ταχύ-τητα του οχήματος του, ώστε να μπορεί να διακόψει την πορεία αυτού για να δι-έλθουν τα οχήματα που έχουν προτεραι-ότητα. στους κόμβους χωρίς τέτοια σή-μανση η προτεραιότητα ανήκει σ’ αυτόν που έρχεται από τα δεξιά ...“.

Από το συνδυασμό των διατάξε-

ων αυτών και εκείνων των άρθρων 330 και 914 ΑΚ προκύπτει ότι σε διασταύρω-ση οδών, όπου δεν υπάρχουν φωτεινοί σηματοδότες ούτε σήμανση, η προτεραι-ότητα ανήκει μεν στον οδηγό που έρχε-ται από δεξιά, ο δε οδηγός που κινείται από αριστερά και πλησιάζει σε διασταύ-ρωση υποχρεούται να καταβάλει ιδιαίτε-ρη προσοχή και να μειώσει την ταχύτη-τα του οχήματος του για να μην προκα-λέσει στη διασταύρωση κίνδυνο.

Έτσι η υπαιτιότητα του οδηγού στην επέλευση του αυτοκινητικού ατυχή-ματος, εφόσον υπάρχει αιτιώδης συνά-φεια μεταξύ της συγκεκριμένης παραβά-σεως του ΚΟΚ και του επελθόντος αποτε-λέσματος θα κριθεί με βάση τις διατάξεις αυτές (ΑΠ 1651/2001 ΕλΛ 2002. 1041) ‚ δεν αποκλείεται δε κατά τις περιστάσεις να κριθεί συνυπαίτιος και ο οδηγός ‚ ο οποί-ος πλησιάζοντας σε ισόπεδο κόμβο, αν και είχε προτεραιότητα κατά παράβαση των ως άνω διατάξεων των άρθρ. 12 και 19 ΚΟΚ, δεν οδηγούσε το όχημα του με σύ-νεση και τεταμένη την προσοχή του, ρυθ-μίζοντας την ταχύτητά του ώστε να απο-φύγει τυχόν ατύχημα επί του κόμβου (βλ. και ΑΠ 1658/2002 ΕΣυγκΔικ. 2005.241, που δέχθηκε συνυπαιτιότητα του έχοντος προτεραιότητα με βάση πινακίδα SΤΟΡ).

Από τα ως άνω περιστατικά προ-κύπτει ότι υπαίτιος είναι ο 1ος ενάγων για την πρόκληση της συγκρούσεως, αλλά συνυπαίτιος της συγκρούσεως είναι και ο 1ος εναγόμενος, ο οποίος ενώ έπρεπε επί-σης να οδηγεί με τεταμένη την προσοχή του και να έχει ταχύτητα μειωμένη ‚ κάτω των 50 χλμ./ώρα, ενόψει του ότι πλησίαζε σε ισόπεδο κόμβο (άρθρ. 19 παρ. 3 ΚΟΚ) αυτός από αμέλεια του, υπό την προεκτε-θείσα έννοια αυτής, δεν οδηγούσε με την δέουσα προσοχή και δεν ρύθμισε την τα-χύτητα του αυτοκινήτου του, όπως όφει-λε και όπως κάθε μέσος συνετός οδηγός

681

κάτω από τις ίδιες συνθήκες θα έπρατ-τε, για να μην προκαλέσει επί του κόμ-βου κίνδυνο ή παρακώλυση της κυκλο-φορίας συμμορφούμενος προς τις επιτα-γές των διατάξεων των άρθρων 19 και 26 παρ. 1 του ΚΟΚ, αλλά εκινείτο σε πολύ μικρή απόσταση προ του κόμβου (20 μ. περίπου, βλ. και δήλωση του στην ασφα-λιστική του εταιρεία Omega Insurance‚ στην οποία αναφέρει ότι αντιλήφθηκε τον 1ο ενάγοντα « ... από απόσταση 20 μ. πε-ρίπου ... ») με ταχύτητα ανώτερη της επι-τρεπομένης, ήτοι 53 χλμ./ώρα (και αν ακό-μη γίνει δεκτό ότι κατά την σύγκρουση δεν απορροφήθηκε δύναμη από την ταχύτη-τα του μοτοποδηλάτου), αλλά και κυρίως της επιβαλλομένης λόγω της προσεγγίσε-ως του σε κόμβο, με αποτέλεσμα να μην μπορέσει, με τη χρήση της πέδης του αυ-τοκίνητου του, να αποφύγει τη σύγκρουση με το μοτοποδήλατο του 1ου ενάγοντος, το οποίο του απέφραξε την πορεία (ΑΠ 1651/2001 όπου παραπ., ΕφΘρ 140/2005 ΝΟΜΟΣ, ΕΘ 2215/2001 Αρμ. 2001.646, 1801/1999 Αρμ. 1999.1205, βλ. και ΑΠ 2039/2006 ΝΟΜΟΣ, η οποία εξαρτά την υπαιτιότητα του εκ δεξιών κινουμένου και από την ταχύτητα του (ΕφΑθ 4133/2002 ΕΣυγκΔικ. 2002.476, ΕφΑθ 9257/ 1997 ΕλΔ 1998.893).

Οι ως άνω αμελείς συμπεριφορές των δύο οδηγών τελούν σε αιτιώδη συνά-φεια με την επελθούσα σύγκρουση και τις εντεύθεν υλικές ζημίες του μοτοποδηλά-

του και σωματικές βλάβες των εναγόντων, αφού ήταν ικανές υπό τις προεκτεθείσες περιστάσεις, κατά την συνήθη πορεία των πραγμάτων, σύμφωνα με τα διδάγματα της κοινής πείρας ‚ εφ’ όσον συνέπιπταν, να προξενήσουν την σύγκρουση αυτή.

Ενώ αν οι ανωτέρω τηρούσαν τις προαναφερθείσες υποχρεώσεις τους, ο μεν 1ος ενάγων θα παραχωρούσε την οφειλο-μένη προτεραιότητα στον 1° εναγόμενο και θα αποφευγόταν το ατύχημα, αν δε ο τελευ-ταίος είχε την δέουσα μειωμένη ταχύτητα η πέδηση που επιχείρησε θα ήταν αποτελε-σματική και δεν θα συνέβαινε η σύγκρου-ση των δύο οχημάτων ή σε κάθε περίπτω-ση οι συνέπειες αυτής θα ήταν μικρότερες.

Ενόψει των ανωτέρω και κατά με-ρική παραδοχή σχετικής ενστάσεως που πρότειναν σι εναγόμενοι στο πρωτοβάθ-μιο Δικαστήριο, την οποία επαναφέρουν με τις προτάσεις τους ενώπιον του Δικα-στηρίου τούτου προς απόκρουση της εφέ-σεως κατά την γνώμη της μειοψηφίας, συ-νυπαίτιος της συγκρούσεως των δύο οχη-μάτων είναι ο 1ος ενάγων κατά ποσοστό 70%, ενώ κατά ποσοστό 30% συνυπαίτι-ος είναι ο 1ος εναγόμενος (βλ. ΕφΘρ. 140/ 2005, όπου παραπ., ΕΘ 2215/2000 ‚ όπου παραπ.), και θα έπρεπε να γίνουν δεκτοί οι 1ος, 2ος, 3ος λόγοι της εφέσεως, καθό-σον εσφαλμένα η εκκαλουμένη απόφαση δέχθηκε ότι. αποκλειστικά υπαίτιος είναι ο 1ος ενάγων, και να εξαφανιστεί αυτή και να ερευνηθεί περαιτέρω κατ’ ουσίαν η αγωγή.

587/2008

(Πρόεδρος: Ευρυδίκη Μανωλοπούλου, Πρόεδρος Εφετών).(Δικαστές: Γεράσιμος Τσούνης, Δημήτριος Νινιός-Εισηγητής, Εφέτες).(Δικηγόροι: Δημήτριος Αρβανίτης, Γεράσιμος Βέτσης, Παναγιώτης Σαλαμαλίκης, Λεωνίδας Νησίδης, Παναγιώτα Τζάρου, Αικατερίνη Αγγελακοπούλου, Ηλίας Βόβολης).

Αυτοκινητικό ατύχημα. Ασφάλιση αυτοκινήτου σε ασφαλιστική εταιρεία στη θέση



της οποίας υπεισήλθε νόμιμα το Επικουρικό Κεφάλαιο. Αγωγή που εγείρεται από τον ασφαλισμένο οδηγό (και ζημιωθέντα) κατά της ασφαλιστικής του εταιρείας, δεν είναι νόμιμη γιατί δεν είναι «τρίτος» ο οδηγός αυτός. Περιστατικά.

Όσον αφορά στην τρίτη εναγόμε-νη ασφαλιστική εταιρεία με την επωνυ-μία «ΑΡΓΟΝΑΥΤΙΚΗ Α.Ε.Γ.Α.», στη θέση της οποίας υπεισήλθε νόμιμα το Ν.Π.Ι.Δ. με την επωνυμία «ΕΠΙΚΟΥΡΙΚΟ ΚΕΦΑ-ΛΑΙΟ ΑΣΦΑΛΙΣΕΩΣ ΑΠΟ ΑΤΥΧΗΜΑ-ΤΑ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΩΝ» και η οποία ήταν η ασφαλιστική εταιρεία στην οποία ο ενά-γων Ι.Κ είχε ασφαλίσει το υπ’ αριθμ. κυ-κλοφορίας…..αυτοκίνητο του(ταξί), η αγωγή του ενάγοντος αυτού που ασκή-θηκε ατομικά απ’ αυτόν κατά της εται-ρείας αυτής ορθά απορρίφθηκε από το πρωτοβάθμιο δικαστήριο ως μη νόμι-μη, διότι σύμφωνα με το άρθρο 7 του Ν.

489/1976 ορίζονται επακριβώς τα πρό-σωπα τα οποία δε θεωρούνται τρίτοι κατά την έννοια των διατάξεων του άρθρου 2 παρ.1 και του άρθρου 6 παρ. 2 του ίδιου νόμου, όπως η τελευταία ισχύει μετά την αντικατάσταση της από το άρθρο 2 παρ. 2 του Π.Δ 264/1991 και στην προκειμέ-νη περίπτωση ο ενάγων ως λήπτης της ασφαλιστικής συμβάσεως δεν τυγχάνει τρίτος και ως εκ τούτου δεν εμπίπτει στα εκ του νόμου πρόσωπα που δικαιούνται να ζητήσουν ασφαλιστική κάλυψη από την ασφαλιστική εταιρεία που καλύπτει την επέλευση του κινδύνου.

734/2008

(Πρόεδρος: Δημήτριος Τίγγας, Πρόεδρος Εφετών).(Δικαστές: Δημήτριος Νίττας, Μαρία Ράλλη- Κατριβάνου-Εισηγήτρια, Εφέτες).(Δικηγόροι: Αλέξανδρος Μονοκρούσος, Γεώργιος Νιάρος).

Αυτοκινητικό ατύχημα από το οποίο δημιουργήθηκε ουλή στον αριστερό αγκώνα 11Χ6 εκ. και στο δεξιό αγκώνα 18 Χ 2 εκ. Ο τραυματισθείς είναι 26 ετών και είναι ανα-γκαίο κατά την κρίση του δικαστηρίου να αποκατασταθεί με πλαστικές επεμβάσεις που έχουν κόστος 6.000 ευρώ. Πρόκειται για μελλοντική ζημία αλλά πρέπει να του επιδι-καστεί εφόσον είναι βέβαιη και προσδιορισμένη η έκταση της και κρίνεται αναγκαία η πλαστική χειρουργική επέμβαση. Περιστατικά.

Σύμφωνα με την σχετική ιατρική από βεβαίωση του πλαστικού χειρουρ-γού Π.Ν (από Σεπτέμβριο 2005), πρέπει να γίνουν επεμβάσεις αποκατάστασης αισθητικής των ουλών. Λόγω, μάλιστα, της έκτασης της μετεγκαυματικής ουλής, ο πλαστικός χειρουργός Δημ. Α. Επιμε-λητής του Π.Γ.Ν «ο Άγιος Ανδρέας», κατά τη μεταφορά του στο Νοσοκομείο, μετά το τροχαίο, είχε γνωματεύσει ότι είναι πι-θανόν να χρειαστεί χειρουργική αποκα-

τάσταση των ουλών με τεχνικές πλαστι-κής χειρουργικής στο εγγύς μέλλον κα-θώς και ότι, παρά τις επεμβάσεις, οι ου-λές θα παραμένουν δια βίου.

Όπως προέκυψε, κατά το διάστη-μα της νοσηλείας του, δεν του έγινε πλα-στική επέμβαση, παρά μόνο συρραφή των τραυμάτων. Λόγω του νεαρού της ηλικίας του (26 ετών), της αισθητικής, της έκτασης και του είδους των μετατραυματικών ου-λών, κρίνονται αναγκαίες οι ως άνω επεμ-

683

βάσεις αποκαταστατικές των ουλών. Το κόστος αυτών ανέρχεται, κατά την κρίση του Δικαστηρίου, σε 6.000€uro συνολικά.

Και ναι μεν η δαπάνη αναφέρε-ται σε μελλοντική ζημία, πρέπει όμως να του επιδικαστεί εφόσον είναι βέβαια και

προσδιορισμένη η έκταση της και κρί-νεται αναγκαία η πλαστική χειρουργική επέμβαση (Εφ.Αθ 4754/1995 Επ.Συγκ.Δ 96, 547, Εφ.Θεσ. 1201/2002 Αρμ 2003, 210, Εφ.Θεσ. 949/2000 Αρμ 2001, 324, Εφ.Αθ 1291/1993 Επ.Συγκ.Δ 1993,255).

735/2008

(Πρόεδρος: Δημήτριος Τίγγας, Πρόεδρος Εφετών).(Δικαστές: Ελένη Λυκογιάννη, Αγγελική Κωνσταντίνου-Εισηγήτρια, Εφέτες).(Δικηγόροι: Χριστόφορος Παπαϊωάννου, Ελένη Μιχοπούλου, Κωνστα-ντίνος Δελημήτσος).

Αυτοκινητικό ατύχημα. Όρος του ασφαλιστηρίου για ζημίες που θα προκαλούνταν από ατύχημα και κατά το χρόνο που ο οδηγός του αυτοκινήτου οδηγούσε χωρίς να κα-τέχει την απαραίτητη κατά το νόμο άδεια οδήγησης για την κατηγορία του οχήματος. Ο εναγόμενος οδηγός στην ένδικη περίπτωση δεν κατείχε άδεια ικανότητας οδήγησης, χωρίς να το γνωρίζει αυτό το γεγονός η ασφαλιστική εταιρία κατά το χρόνο της σύ-ναψης της συμβάσεως. Με την ασφάλιση δεν ασφαλίζεται το πρόσωπο του ιδιοκτήτη αλλά το όχημα το οποίο είναι δυνατό να οδηγείται από μισθωτό ή και άλλο πρόσωπα γιαυτό η άδεια οδήγησης που κατέχει ο ιδιοκτήτης του οχήματος δεν είναι κρίσιμη για τον ασφαλιστή. Ακόμα δεν υπάρχει υποχρέωση (συμβατική ή νόμιμη) της ασφαλιστι-κής εταιρίας να πληροφορηθεί περί της κατηγορίας της άδειας που κατείχε ο εναγόμε-νος. Αιτιώδης σύνδεσμος. Είναι αδιάφορο αν το ατύχημα συναρτάται αιτιωδώς ή όχι με την έλλειψη της άδειας. Για τους λόγους αυτούς το προσεπικαλούμενο επικουρικό κεφάλαιο απαλλάσσεται, έναντι προσεπικαλούντος παρεµπιπτόντως ενάγοντος, από την υποχρέωση ασφαλιστικής κάλυψης των ζηµιών που προξενήθηκαν. Περιστατικά.

Στο ανωτέρω ασφαλιστήριο συμ-βόλαιο ρητά αναφέρεται ότι «το παρόν ασφαλιστήριο διέπεται από τις διατάξεις του Ν.Δ/τος 400/1970, του Ν. 489/76, του Ν. 2496/1997 και από τις διατάξεις της υπ’ αρ. Κ4/585/78 απόφασης του Υπ. Εµπορίου», καθώς και ότι εξαιρού-νται της ασφαλιστικής κάλυψης οι περι-πτώσεις που αναφέρονται στα άρθρα 25 και 26 της παραπάνω απόφασης του Υπ. Εµπορίου, όπως αυτές αναφέρονται στο άρθρο 8 των συνηµµένων στο ασφαλι-στήριο συµβόλαιο Γενικών Όρων Ασφά-λισης. Μεταξύ, δε, των περιπτώσεων αυ-τών είναι και οι ζηµίες που θα προκαλού-

νταν από ατύχηµα και κατά το χρόνο που ο οδηγός του αυτοκινήτου θα οδηγού-σε χωρίς να κατέχει την υπό του νόµου και για την κατηγορία του οχήματος του προβλεπόµενη άδεια οδηγήσεως (άρ-θρο 8 περ. 6 των Γεν. όρων Ασφάλισης του ανωτέρω ασφαλιστηρίου συµβολαί-ου - άρθρο 25 περ. 6 της πιο πάνω Υ.Α.).

Οι προαναφερόµενοι όροι, που επισυνάπτονται στο ασφαλιστήριο και αποτελούν ενιαίο και αναπόσπαστο µέ-ρος της επίδικης ασφαλιστικής σύµβασης, ήταν γνωστοί στο λήπτη της ασφάλισης (Ε. Κ), ο οποίος και τους αποδέχθηκε, µε αποτέλεσµα να έχουν αποκτήσει συµβα-



τική ισχύ µεταξύ των συµβαλλοµένων, ως άνω, µερών. Επιπροσθέτως, αποδείχθη-κε ότι ο εναγόµενος προσεπικαλών - πα-ρεµπιπτόντως ενάγων κατά το χρόνο του ατυχήµατος δεν κατείχε άδεια ικανότητας οδήγησης, ενώ, περαιτέρω, δεν αποδεί-χθηκε ότι κατά τη σύναψη της συµβάσε-ως ασφαλίσεως η ανωτέρω ασφαλιστική εταιρία γνώριζε ότι ο προσεπικαλών - πα-ρεµπιπτόντως ενάγων δεν κατέχει άδεια ικανότητας οδηγήσεως.

Εξάλλου, κατά την ασφάλιση δεν ασφαλίζεται το πρόσωπο του ιδιοκτήτη του οχήματος, αλλά το όχημα, το οποίο είναι δυνατόν να οδηγείται από μισθωτό ή και άλλα πρόσωπα, γι’ αυτό η άδεια οδή-γησης που κατέχει ο ιδιοκτήτης του οχή-ματος δεν είναι κρίσιμη για τον ασφαλι-στή (Εφ.Δωδ. 338/2006 αδημ. σε νομ. περιοδ., Εφ.Λαρ. 24/2004 Αρχ.Ν. 2004, 342), αλλά ούτε κάποια υποχρέωση (συμ-βατική ή νόμιμη) είχε η ασφαλιστική εται-ρία να πληροφορηθεί περί της κατηγορί-ας της άδειας που κατείχε ο εναγόμενος (Εφ.Αθ. 4516/1989 Αρχ Ν 1990, 561).

Είναι, επίσης, αδιάφορο αν το ατύχημα συναρτάται αιτιωδώς ή όχι με την ανωτέρω έλλειψη. Και αυτό γιατί από τη διάταξη του άρθρου 25 περ. 6 της Κ4/585/1978 Υ.Α.Ε. προκύπτει με σαφή-νεια ότι εξαιρούνται από την ασφαλιστική κάλυψη οι ζημίες που προκαλεί ο οδηγός του ασφαλισμένου οχήματος, ο οποίος, κατά το χρόνο του ατυχήματος, δεν είχε την απαιτούμενη για την κατηγορία του οχήματος που οδηγεί άδεια οδήγησης.

Αρκείται, δηλαδή, η διάταξη αυτή, για τον αποκλεισμό της ασφαλιστικής κά-λυψης εκ μέρους του ασφαλιστή, στο γε-γονός και μόνο ότι ο οδηγός του ασφα-λισμένου και ζημιογόνου οχήματος δεν είχε την απαιτούμενη για την κατηγορία του οχήματος αυτού άδεια οδήγησης, όταν έλαβε χώρα το ατύχημα και δεν

ερευνάται καν η ύπαρξη της αιτιώδους συνάφειας μεταξύ της παραβάσεως του ασφαλιστικού βάρους και της ζημίας.

Είναι αδιάφορο, δηλαδή, αν ο οδη-γός του ζημιογόνου οχήματος είχε την απαιτούμενη εμπειρία για την οδήγηση του οχήματος αυτού, για το οποίο απαι-τείται άδεια οδήγησης ή αν το ατύχηµα οφειλόταν σε µια απλή παράβαση του Κ.Ο.Κ., που µπορούσε να διαπράξει οι-οσδήποτε οδηγός οχήµατος, είτε είχε την προβλεπόµενη από το νόµο και για την κατηγορία του οχήµατος άδεια οδήγησης, είτε όχι (Α. Κρητικός: Αποζηµίωση από Τροχαία Αυτοκινητικά Ατυχήµατα, Αθήνα 1998, παρ. 1933 επ., ΑΠ 525/2001 Ελλ Δνη 2001/1558, Εφ Δωδ. 338/2006 όπ.).

Με βάση τα προεκτεθέντα, το προ-σεπικαλούµενο παρεµπιπτόντως ενα-γόµενο ΝΠΔΔ «Επικουρικό Κεφάλαιο» απαλλάσσεται, έναντι του προσεπικαλού-ντος παρεµπιπτόντως ενάγοντος, από την υποχρέωση ασφαλιστικής καλύψε-ως των ζηµιών που προξενήθηκαν από το υπ’ αρ. ΙΤ …ΙΧΦ αυτοκίνητο του, εφό-σον οι εν λόγω ζηµίες προκλήθηκαν από τον τελευταίο που οδηγούσε το ζηµιογό-νο όχημα του, χωρίς να κατέχει κατά το χρόνο του ένδικου ατυχήµατος την από το νόµο και για την κατηγορία του οχήμα-τος του προβλεπόµενη άδεια οδήγησης, καθώς συντρέχουν στην προκειµένη πε-ρίπτωση οι προϋποθέσεις εφαρµογής της εξαίρεσης των γενικών όρων του άρ-θρου 8 αρ. 6 της ανωτέρω ασφαλιστικής σύµβασης και του άρθρου 25 περ. 6 της ανωτέρω υπουργικής απόφασης και, συ-νεπώς, τα αντίθετα υποστηριζόµενα από τον εκκαλούντα - εναγόµενο παρεµπι-πτόντως ενάγοντα περί καταχρηστικό-τητας του ως άνω ασφαλιστικού όρου εί-ναι απορριπτέα ως ουσιαστικά αβάσιµα, όπως ορθά το πρωτοβάθµιο δικαστήριο, που δέχθηκε τα ίδια ως προς την παρε-

685

μπίπτουσα αγωγή, το νόμο ερμήνευσε και τις αποδείξεις εκτίμησε, απορριπτο-μένου, εντεύθεν, ως κατ’ ουσίαν αβασί-μου του συναφούς (τετάρτου) λόγου της ερευνώμενης έφεσης.

Συνακολούθως, ενόψει της προε-κτεθείσας εσφαλμένης κρίσης του πρω-τοβαθμίου Δικαστηρίου αναφορικά με τον καθορισμό του βαθμού της συνυπαιτιότη-τας των δύο διαδίκων και την επιδίκαση των αγωγικών κονδυλίων, κατά ουσιαστι-κή, εν μέρει, παραδοχή του πρώτου, δεύ-

τερου και τρίτου λόγου της έφεσης, πρέ-πει η τελευταία να γίνει δεκτή ως βάσιμη κατ’ ουσία, να εξαφανιστεί η εκκαλούμενη απόφαση κατά τις διατάξεις της που αφο-ρούν την κύρια αγωγή, πλην αυτής περί της απαγγελίας προσωπικής κρατήσεως, εφόσον δεν βάλλεται με σχετικό λόγο εφέ-σεως, να κρατηθεί η υπόθεση στο Δικα-στήριο αυτό, να δικαστεί εκ νέου η αγωγή και να γίνει κατά ένα μέρος δεκτή και από ουσιαστική άποψη για τα ανωτέρω ποσά, όπως, ειδικότερα, εκτίθεται στο διατακτικό.

756/2008

(Πρόεδρος: Ευρυδίκη Μανωλοπούλου, Πρόεδρος Εφετών).(Δικαστές: Γεράσιμος Τσούνης, Γεώργιος Αλεξόπουλος-Εισηγητής, Εφέτες).(Δικηγόροι: Αλέξανδρος Αρβανίτης, Ευάγγελος Ματσούκης, Λεωνίδας Νησίδης).

Ασφαλιστική σύμβαση. Παρεμπίπτουσα αγωγή του ασφαλιστή κατά του ιδιοκτήτη του αυτοκινήτου και του οδηγού γιατί ο τελευταίος οδηγούσε υπό την επήρεια τοξικών ουσι-ών. Γίνεται δεκτή η αγωγή για τον οδηγό, όχι όμως και για τον ιδιοκτήτη γιατί αυτός δεν βαρύνεται με υπαιτιότητα για το γεγονός της οδήγησης του αυτοκινήτου της υπό την επή-ρεια τοξικών ουσιών (δεν γνώριζε). Η αγωγή για τον ιδιοκτήτη απορρίπτεται. Περιστατικά.

…Τέλος, αποδείχθηκε ότι τη δεύ-τερη παρεμπιπτόντως εναγομένη-κυρία του ζημιογόνου αυτοκινήτου — ουδε-μία υπαιτιότητα την βαρύνει σε σχέση με το γεγονός ότι οδηγός, πρώτος ενα-γόμενος, του αυτοκινήτου της βρισκό-ταν υπό την επίδραση οινοπνεύματος όταν προξένησε το ατύχημα (δεν γνώρι-ζε) και κατά συνέπεια ως προς αυτήν η παρεμπίπτουσα αγωγή πρέπει ν’ απορ-ριφθεί ως ουσιαστικά αβάσιμη, δεδομέ-νου ότι δεν δικαιούται η ενάγουσα ασφα-λιστική εταιρία να στραφεί κατ’ αυτής και αξιώσει τα καταβληθέντα ποσά (βλ. ΑΠ 1517/2006 ΕΕμπΔ τ. ΝΖ’ 2006 σελ. 63).

Επομένως, η παρεμπίπτουσα αγωγή πρέπει να γίνει δεκτή ως βάσιμη και κατ’ ουσίαν μόνο ως προς τον πρώτο

παρεμπιπτόντως εναγόμενο, οδηγό του ζημιογόνου αυτοκινήτου και να αναγνω-ριστεί ότι ο τελευταίος υποχρεούται να κα-ταβάλει στην ενάγουσα ασφαλιστική εται-ρία κάθε ποσό, που αυτή θα υποχρεω-θεί να καταβάλει ως τρίτη εναγομένη της κύριας αγωγής στους κυρίως ενάγοντες (κατά κεφάλαιο, τόκους δικαστικά έξοδα), με το νόμιμο τόκο από την καταβολή του.

Το πρωτοβάθμιο Δικαστήριο, το οποίο κατέληξε σε διαφορετική κρίση και απέρριψε ως ουσιαστικά αβάσιμη την πα-ρεμπίπτουσα αγωγή, εσφαλμένα ερμή-νευσε και εφάρμοσε το νόμο και εκτίμησε τις αποδείξεις, όπως βάσιμα διατείνεται η εκκαλούσα -ενάγουσα ασφαλιστική εταιρία με τον αντίστοιχο λόγο της εφέσεως της.



791/2008

(Πρόεδρος: Ευρυδίκη Μανωλοπούλου, Πρόεδρος Εφετών).(Δικαστές: Γεώργιος Αλεξόπουλος, Ασημίνα Υφαντή-Εισηγήτρια, Εφέτες).(Δικηγόροι: Άλκης Αναγνωστόπουλος, Περικλής Πασχάκης).

Αυτοκινητικό ατύχημα. Θανάτωση τρίτου. Διατροφή της συζύγου και των τέ-κνων του. Χρηματικά ποσά και διάρκεια καταβολής. Αποζημίωση για ψυχική οδύνη συζύγου και τέκνων. Επιδικαζόμενα ποσά. Περιστατικά.

Αποδείχθηκε ότι ο θανών, ο οποί-ος γεννήθηκε το έτος 1965, κατά τον χρό-νο του ατυχήματος διένυε το 41° έτος της ηλικίας του, ήταν υγιής και πατέρας τεσσάρων ανήλικων τέκνων. Ενόψει της καλής καταστάσεως της υγείας του, των συνθηκών διαβιώσεως και του μέσου όρου της ανθρώπινης ζωής, αυτός θα ζούσε και θα εργαζόταν μέχρι τη συμπλή-ρωση του 65ου έτους της ηλικίας του.

Πριν το ατύχημα ο Γ.Μ εκμεταλ-λευόταν το ταξί του πατέρα του και απο-κέρδαινε μηνιαίως το ποσό των 2.000 ευρώ. Μετά τη μεταβίβαση του ταξί σε τρίτον, ο Γ.Μ συνέχιζε να εργάζεται ως οδηγός αυτού με ημερομίσθιο 50 ευρώ, σκόπευε δε να λειτουργήσει επιχείρηση καφέ - μπαρ στην Κάτω Αχαΐα και γι’ αυτό είχε μισθώσει με το από 15-5-2005 ιδιω-τικό συμφωνητικό ένα ισόγειο κατάστη-μα της Ν.Π για το χρονικό διάστημα από 15-5-2005 μέχρι 14-5-2010, αντί του μη-νιαίου μισθώματος των 350 ευρώ, ανα-προσαρμοζομένου κατ’ έτος.

Με βάση τα ανωτέρω το μηνιαίο ει-σόδημά του, κατά το χρόνο του ατυχήμα-τος, ανερχόταν στο ποσό των 2.000 ευρώ, κατά μέσον όρο, το οποίο θα αποκέρδαι-νε, αν ζούσε, με πιθανότητα σύμφωνα με την συνηθισμένη πορεία των πραγμάτων μέχρι και τις 6-8-2030. Η πρώτη των ενα-γόντων σύζυγoς του δεν εργαζόταν ούτε είχε περιουσία ή εισοδήματα από άλλη

πηγή και αδυνατούσε να αυτοδιατραφεί.Από το ανωτέρω εισόδημα του

συζύγου της απολάμβανε το ποσό των 250 ευρώ μηνιαίως, το οποίο θα εξακο-λουθούσε να απολαμβάνει με πιθανό-τητα σύμφωνα με την συνηθισμένη πο-ρεία των πραγμάτων υπό καθεστώς εγ-γάμου συμβιώσεως, αν δεν συνέβαινε το ατύχημα, από 6-8-2005 μέχρι 6-8-2030.

Επομένως δικαιούται ως αποζημί-ωση για τη στέρηση της διατροφής της για το ως άνω διάστημα το ποσό των 75.000 ευρώ. Επίσης ο Γ.Μ διέθετε από τα ανω-τέρω εισοδήματα του και το ποσό των 200 ευρώ μηνιαίως για το καθένα από τα τέσ-σερα ανήλικα τέκνα του, για την κάλυψη των αναγκών τους σε σίτιση, ένδυση, εκ-παίδευση, ψυχαγωγία και ιατροφαρμακευ-τική περίθαλψη, ενόψει του ότι αυτά δεν εί-χαν εισόδημα από εργασία ούτε από πε-ριουσία και αδυνατούσαν να αυτοδιατρα-φούν, το ποσό δε αυτό θα απολάμβαναν μέχρι την συμπλήρωση του 18ου έτους της ηλικίας τους, δηλαδή από 6-8-2005 μέχρι 8-7-2006 ο υιός του Βασίλειος, από 6-8-2005 μέχρι 25-12-2008 ο υιός του Θε-όδωρος, από 6-8-2005 μέχρι 8-7-2011 η θυγατέρα του Γεωργία και από 6-8-2005 μέχρι 5-1-2016 ο υιός του Εμμανουήλ.

Επομένως τα τέκνα του θανόντος δικαιούνται ως αποζημίωση για τη στέρη-ση της διατροφής τους για τα παραπάνω διαστήματα τα εξής ποσά: α) ο Βασίλειος

687

το ποσό των 2.200 ευρώ, β) ο Θεόδωρος το ποσό των 8.200 ευρώ, γ) η Γεωργία το ποσό των 14.200 ευρώ και δ) ο Εμμανου-ήλ το ποσό των 25.000 ευρώ. Έτσι η συ-νολική απαίτηση των εναγόντων για απο-ζημίωση λόγω της στερήσεως της δια-τροφής τους ανέρχεται σε 124.600 ευρώ.

Περαιτέρω αποδείχθηκε ότι οι ενά-γοντες από τον αδόκητο και αιφνίδιο θά-νατο του συζύγου της πρώτης και πατέρα των λοιπών εξ αυτών δοκίμασαν βαθύτα-το πόνο και θλίψη γι’ αυτό προς άμβλυν-ση της ψυχικής οδύνης που υπέστησαν και προς ψυχική παρηγοριά και ηθική ανα-κούφιση τους δικαιούνται εύλογης χρημα-τικής ικανοποιήσεως, για τον προσδιορι-

σμό της οποίας λαμβάνεται υπόψη ο βαθ-μός του πταίσματος του πρώτου των ενα-γομένων, η έλλειψη συντρέχοντος πταί-σματος του θανόντος, ο βαθμός της συγ-γενείας καθενός των εναγόντων με τον θα-νόντα, η ψυχική ταλαιπωρία, η θλίψη και ο πόνος που δοκίμασε καθένας από τους ενάγοντες, καθώς και η κοινωνική και οι-κονομική θέση και κατάσταση των διαδί-κων φυσικών προσώπων.

Έτσι οι ενάγοντες δικαιούνται για χρηματική ικανοποίηση λόγω της ψυχι-κής οδύνης τους το ποσό των 70.014,40 ευρώ η πρώτη εξ αυτών (σύζυγος) και το ποσό των 60.000 ευρώ ο καθένας των λοιπών (τέκνων).

1034/2008

(Πρόεδρος: Ευρυδίκη Μανωλοπούλου, Πρόεδρος Εφετών).(Δικαστές: Δημήτρης Νινιός, Γεώργιος Αλεξοπούλος-Εισηγητής, Εφέτες).(Δικηγόροι: Νικόλαος Γιαννόπουλος, Μιχαήλ Μοσχονάς, Νικόλαος Λα-λιώτης, Σπυρίδων Καραβασίλης).

Επικουρικό Κεφάλαιο, ασφαλιστική εταιρία και παθών. Σχέσεις μεταξύ τους – και πλαγιαστική αγωγή. Περιστατικά.

Κατά το άρθρο 72 ΚΠολΔικ “oι δα-νειστές έχουν δικαίωμα να ζητήσουν δι-καστική προστασία ασκώντας τα δικαι-ώματα του οφειλέτη τους εφόσον εκεί-νος δεν ασκεί, εκτός αν συνδέονται στε-νά με το πρόσωπo του».

Εξάλλου, από τις συνδυασμένες διατάξεις των άρθρων 25 παρ.4 και 19 παρ. 4 του ν. 489/1976 όπως κωδικοποι-ήθηκε με το ΠΔ 237/1986, προκύπτει, ότι το Επικουρικό Κεφάλαιο αποτελεί οργα-νισμό που προεχόντως ιδρύθηκε από το νόμο για χάρη του ζημιωθέντος τρίτου στις προβλεπόμενες από το νόμο περι-πτώσεις, στις οποίες οι αξιώσεις του πα-θόντος δεν είναι αρκούντως εξασφαλι-σμένες στην ικανοποίηση τους κατά του

υπόχρεου ή υπεύθυνου για το ατύχημα.Αυτό καταφαίνεται από το μηχανι-

σμό της υποκατάστασης που καθιερώνε-ται από την παράγραφο 4 του άρθρου 19 ν. 489/1976, μέσω του οποίου το Επικου-ρικό Κεφάλαιο μετακυλύει την υποχρέωση για αποζημίωση στον υπόχρεο για το ατύ-χημα. Κατ’ εξαίρεση όμως τέτοια δυνατότη-τα δεν ισχύει όταν το ζημιογόνο αυτοκίνητο ήταν πράγματι ασφαλισμένο, αλλά ο ασφα-λιστής πτώχευσε, η σε βάρος του εκτέλε-ση απέβη άκαρπη ή ανακλήθηκε η άδεια λειτουργίας της ασφαλιστικής επιχείρησης.

Στην ειδική αυτή περίπτωση, αν το Επικουρικό Κεφάλαιο ικανοποιήσει τον πα-θόντα δεν έχει δικαίωμα υποκατάστασης κατά του ασφαλισμένου κυρίου, κατόχου ή



οδηγού του ζημιογόνου αυτοκινήτου. Αντί-θετα αν ο παθών το ατύχημα τρίτος επιδι-ώξει και επιτύχει ικανοποίηση του από τον κύριο του ζημιογόνου αυτοκινήτου ο τελευ-ταίος μπορεί να αναζητήσει το καταβληθέν στον τρίτο ποσό από το Επικουρικό Κεφά-λαιο, όπως θα μπορούσε να πράξει το ίδιο υλοποιώντας με τον τρόπο αυτό την αξίω-ση ελευθέρωσης κατά του ασφαλιστή του.

Παρέπεται απ’ αυτά ότι: α) ο ασφα-λισμένος, όταν ενάγεται από το ζημιωθέντα τρίτο ως υπόχρεος σε αποζημίωση από αυ-τοκινητικό ατύχημα, έχει δικαίωμα να ασκή-σει εδώ προσεπίκληση, ενωμένη με αγω-γή, κατά του επικουρικού κεφαλαίου, που υποχρεούται να του παράσχει ασφαλιστι-κή κάλυψη, δηλαδή να του καταβάλει όσα εκείνος υποχρεωθεί να πληρώσει στο ζη-μιωθέντα τρίτο και β) ο παθών τρίτος, όταν η ίδια (ευθεία) αξίωση του κατά του ασφα-λιστή από την ασφαλιστική σύμβαση (άρ-θρο 10 παρ. 1 ν. 489/1976) έχει υποπέσει στη διετή παραγραφή (άρθρο 10 παρ. 2 ίδιου νόμου), μπορεί να ασκήσει κατ’ αυ-τού πλαγιαστικά την αξίωση του ασφαλι-σμένου από τη σύμβαση ασφάλισης, κα-θόσον η αξίωση αυτή υπόκειται σε μεγαλύ-τερη παραγραφή (άρθρα 195 ΕμπΝ και 10 νόμου 2496/1997 από 17-11-1997).

Μάλιστα νομολογιακά γίνεται δε-κτή η δυνατότητα σώρευσης στο ίδιο δι-κόγραφο, τόσο της ευθείας αξίωσης του ζημιωθέντος τρίτου κατά του υπόχρεου σε αποζημίωση, όσο και της πλαγιαστι-κής αγωγής κατά του ασφαλιστή. Δεν έχει ιδιαίτερη σημασία το χρονικό σημείο επί-δοσης της αγωγής στον υπόχρεο ασφαλι-σμένο. Αρκεί η επίδοση του δικογράφου της αγωγής στον ασφαλισμένο να έχει γί-νει κατά το χρόνο εκδίκασης των αγωγών στο δικαστήριο. Δεν αποκλείεται Ο πα-θών τρίτος μερικές φορές να ασκεί κατά του ασφαλιστή κύρια την ευθεία αξίωσή του και επικουρικά την πλαγιαστική αγω-

γή για την περίπτωση που ο εναγόμενος ασφαλιστής προτείνει και αποδείξει στην ουσία την ένσταση της παραγραφής του άρθρου 10 παρ.2 του ν. 489/1976.

Ο ενάγων (παθών τρίτος) δανειστής, ζητώντας πλαγιαστικά έννομη προστασία νομιμοποιείται ως μη δικαιούχος διάδικος. Αίτημα της πλαγιαστικής αγωγής είναι η κα-ταδίκη του εναγόμενου (ασφαλιστή) να κατα-βάλει στο δικαιούχο (οφειλέτη του ενάγοντος και δανειστή του εναγομένου), (βλ «Κρητι-κού» Αποζημίωση από τροχαία Αυτοκινητικά ατυχήματα παρ. 1899, 1899α, ΑΠ 398/2007, Εφετείο Πειραιά 258/ 2001 ΝΟΜΟΣ).

….Κατ’ ακολουθίαν των παραπά-νω, η συνολική αποζημίωση του ενάγο-ντος από το ατύχημα, στην οποία περι-λαμβάνεται και η χρηματική ικανοποίηση της ηθικής βλάβης, ανέρχεται στο συνολι-κό ποσό των 68.239,37 €, το οποίο υπο-χρεώθηκε να καταβάλει ο ασφαλισμένος, κύριος του ζημιογόνου αυτοκινήτου, στον ενάγοντα και για το οποίο πρέπει να γί-νει δεκτή ως βάσιμη και κατ’ ουσίαν η σω-ρευόμενη πλαγιαστική αγωγή του ασφα-λισμένου κατά του ασφαλιστή κατ’ άρ-θρο 72 ΚΠολΔ, από τη σύμβαση ασφα-λίσεως και συγκεκριμένα κατά του «Επι-κουρικού Κεφαλαίου Ασφαλιστικής Ευθύ-νης της εξ ατυχημάτων αυτοκινήτων», το οποίο υποκαταστάθηκε αυτοδικαίως στα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις της αρχι-κά εναγομένης ασφαλιστικής εταιρίας με την επωνυμία «Αργοναυτική ανώνυμη εταιρεία γενικών ασφαλειών», της οποίας η άδεια ανακλήθηκε κατά το χρονικό διά-στημα της εκκρεμοδικία, μετά την έκδοση της εκκαλούμενης απόφασης.

Η πλαγιαστική αγωγή παραδεκτώς ασκήθηκε (εφόσον έχει νόμιμα κοινοποι-ηθεί στον ασφαλισμένο ιδιοκτήτη του ζη-μιογόνου οχήματος ΙΙ. Τ., βλ. υπ’ αριθ. 939Γ’/2004 έκθεση επίδοσης του δικαστι-κού επιμελητή στο πρωτοδικείο Κεφαλλη-

689

νίας, Γ.Τ) και είναι νόμιμη, σύμφωνα και με την προαναφερόμενη νομική σκέψη.

1076/2008

(Πρόεδρος: Δημήτριος Τίγγας, Πρόεδρος Εφετών).(Δικαστές: Ελένη Διονυσοπούλου –Εισηγήτρια, Σπυριδούλα Γεωργάκη, Εφέτες).(Δικηγόροι: Μιράντα Πολύχρου-Τσούκαλη, Μαρίνος Σκανδάμης, Αναστασία Σταυροπούλου-Κωστομητσοπούλου, Θεόδωρος Χρονόπουλος).

Αυτοκινητικό ατύχημα. Ασφαλιστική σύμβαση. Δεν εφαρμόζεται ο ν.ΓΠΝ/1911 σε πε-ρίπτωση βλάβης σε πρόσωπα ή πράγματα που μεταφέρονται με το αυτοκίνητο. Στην πε-ρίπτωση αυτή ο ζημιωθείς μπορεί να επικαλεσθεί για τον υπαίτιο οδηγό το άρθρο 914 ΑΚ και για τον κύριο του αυτοκινήτου το άρθρο 922 ΑΚ. Ασφαλιστική σύμβαση. Καλύπτεται υποχρεωτικά η αστική ευθύνη του ασφαλισμένου οδηγού, κυρίου, κατόχου του αυτοκινή-του, έναντι τρίτου μη μέλους της οικογένειας του. Για τα μέλη της οικογένειάς τους υπάρ-χει ευθύνη για τις περιπτώσεις θανάτου η σωματικής βλάβης. Τρίτος δε θεωρείται ο οδη-γός που προκάλεσε τη ζημία, το πρόσωπο το οποίο καλύπτεται με τη σύμβαση ασφαλί-σεως και εκείνος που έχει καταρτίσει την ασφαλιστική σύμβαση. Αυτοκινητικό ατύχημα που είναι σύγχρονα και εργατικό ατύχημα. Αν ο παθών είναι ασφαλισμένος στο ΙΚΑ, τότε ο εργοδότης κύριος και κάτοχος του ζημιογόνου αυτοκινήτου και ο παρ’ αυτού προ-στηθείς οδηγός απαλλάσσονται από την ευθύνη για την περιουσιακή ζημία του τρίτου (άρθρο 34 παρ. 1, 50 παρ. 3 α.ν. 1846/1951). Η απαλλαγή αυτή ισχύει τόσο για την ευ-θύνη κατά του ΑΚ, όσο και για την ευθύνη κατά το ν.ΓΠΝ/1911. Έτσι τα ζημιωθέντα πρό-σωπα και το ΙΚΑ δεν μπορούν να ζητήσουν αποζημίωση από τον εργοδότη και τον οδη-γό του αυτοκινήτου. Στην περίπτωση αυτή οι ζημιωθέντες δικαιούνται να ζητήσουν απο-ζημίωση από την ασφαλιστική εταιρία. Ο παθών (στην περίπτωση εργατικού ατυχή-ματος) διατηρεί την αξίωση του για χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης ή επί θανατώσεως προσώπου ή οικογένεια του θύματος για χρηματική ικανοποίηση λόγω ψυ-χικής οδύνης κατά του εργοδότη όταν το ατύχημα οφείλεται σε πταίσμα του ή των παρ’ αυτού προστηθέντων. Περίπτωση αναπηρίας ή θανατώσεως προσώπου ασφαλισμέ-νου στο ΙΚΑ, η αξίωση αποζημίωσης του ασφαλισμένου ή των δικαιούχων μελών της οι-κογένειας του κατά του υποχρέου ( άρθρα 928 και 929 ΑΚ) μεταβιβάζονται αυτοδικαίως στο ΙΚΑ από την ημέρα που γεννήθηκε η αξίωση για όσο ποσό το ΙΚΑ οφείλει ασφαλι-στικές παροχές στο δικαιούχο της αποζημίωσης (με αποκλεισμό της αρχής του άρθρου 930 παρ. 3 ΑΚ). Τραυματισμός σε τροχαίο ατύχημα συνταξιούχου του ΙΚΑ στον οποίο αυτό χορηγεί λόγω του ατυχήματος ασφαλιστικές παροχές σε είδος (φάρμακα, ιατρικές εξετάσεις, νοσήλεια σε νοσοκομείο κλπ.) οι αντίστοιχες αξιώσεις μεταβιβάζονται στο ΙΚΑ καθώς και στην περίπτωση θανατώσεως ασφαλισμένου του ΙΚΑ και της χορήγησης εξ αυτού του λόγου συντάξεως στη χήρα και στα ανήλικα τέκνα του θανατωθέντος. Συντα-ξιούχος ΙΚΑ που εργάζεται χωρίς την έγκρισή του. Δεν καθιστούν την σύμβαση εργασί-ας άκυρη ούτε το γεγονός αυτό επηρεάζει το δικαίωμα του ή των κληρονόμων του προς αποζημίωση που δεν συνδέεται με την απαίτηση ασφαλιστικών παροχών. Περιστατικά.



Η διάταξη του άρθρου 12 του Ν.ΓΠΝ/1911 καθιερώνει τον κανόνα του ανεφάρμοστου των διατάξεων του ειδι-κού αυτού νόμου σε περίπτωση βλάβης σε πρόσωπα ή πράγματα που μεταφέ-ρονται με το αυτοκίνητο. Έτσι σύµφωνα µε το άρθρο αυτό δεν υπάρχει ευθύνη του οδηγού) κατόχου και κυρίου του ζηµι-ογόνου αυτοκινήτου από µόνη την ιδιό-τητα τους αυτή και αντίστοιχα δεν υπάρ-χει για τον κύριο του αυτοκινήτου και πε-ριορισµένη ευθύνη του Ν.ΓΠΝ/1911. Ο ζηµιούµενος όµως επιβάτης ή σε περί-πτωση θανάτωσης του οι κατά νόµο δι-καιούχοι, μπορεί να θεµελιώσουν τις αξι-ώσεις τους στο άρθρο 914 ΑΚ για τον οδηγό και στο άρθρο 922 ΑΚ για την ιδι-οκτήτη και µη οδηγό, ως προστήσαντα.

Περαιτέρω κατά το άρθρο 7 του Ν. 489/1976, ορίζονται επακριβώς τα πρόσω-πα, τα οποία δε θεωρούνται τρίτοι κατά την έννοια των διατάξεων του άρθρου 2 παρ. 1 και 6 παρ. 2 του ίδιου νόµου, όπως αυτή ισχύει µετά την αντικατάσταση της από το άρθρο 2 παρ. 2 του ΠΔ/τος 264/1991, που εκδόθηκε σε συµµόρφωση προς τις δια-τάξεις της οδηγίας 84/5 ΕΔΚ, µε βάση την οποία µε την ασφάλιση καλύπτεται υπο-χρεωτικά η αστική ευθύνη του ασφαλισµέ-νου οδηγού, κυρίου, κατόχου του αυτοκι-νήτου, έναντι των τρίτων µη µελών της οι-κογένειας του, τόσον από θανάτωση ή σωµατικές βλάβες προσώπου, όσον και από ζηµίες σε πράγµατα, έναντι δε µελών της οικογένειας του, µόνον από θανάτω-ση ή σωµατικές βλάβες προσώπου, στην οποία (αστική ευθύνη) περιλαµβάνεται και η χρηµατική ικανοποίηση για ψυχική οδύ-νη ή ηθική βλάβη. Τρίτοι δε θεωρούνται ο οδηγός του αυτοκινήτου, που προκάλε-σε τη ζηµία, κάθε πρόσωπο του οποίου η ευθύνη καλύπτεται µε τη σύµβαση ασφα-λίσεως και εκείνος που έχε καταρτίσει µε τον ασφαλιστή την ασφαλιστική σύµβαση.

Αντίθετα τρίτοι θεωρούνται όλα τα πρόσωπα, πλην των παραπάνω αναφε-ρομένων, συνεπώς και όσοι επιβαίνουν στο ασφαλισμένο όχημα και έτσι εφόσον έχει συνομολογηθεί σύμβαση ασφαλιστι-κής κάλυψης αυτοκινήτου, αυτή περιλαμ-βάνει υποχρεωτικά την αστική ευθύνη ένα-ντι των επιβαινόντων, με τις εξαιρέσεις που ορίζονται στο άρθρο 6 του Ν.489/ 1976.

Εξάλλου σε περίπτωση αυτοκινη-τικού ατυχήματος, που είναι και εργατικό, εφόσον πρόκειται περί παθόντος ασφαλι-σμένου του ΙΚΑ, ο εργοδότης κύριος και κάτοχος του ζημιογόνου αυτοκινήτου και ο παρ’ αυτού προστηθείς οδηγός απαλ-λάσσονται από την ευθύνη για την περι-ουσιακή ζημία των τρίτων, σύμφωνα με τα άρθρα 34 παρ. 1, 50 παρ. 3 του Α.Ν. 1846/1951, η απαλλαγή δε αυτή ισχύει τόσο για την ευθύνη κατά τον ΑΚ, όσον και για την ευθύνη κατά το ΝΓΠΝ/1911.

Έτσι ούτε τα ζημιωθέντα πρόσω-πα ούτε το ΙΚΑ, ως υποκατάστατο τού-των, κατά το άρθρο 18 του Ν.1659/1986, δικαιούνται να ζητήσουν αποζημίωση για τη ζημία αυτή από τον εργοδότη και τον προστηθέντα οδηγό. Δικαιούνται όμως να στραφούν κατά του ασφαλιστή του ζη-μιογόνου αυτοκινήτου, καθόσον έχουν ίδια αξίωση κατ’ αυτού, από τη σύμβαση ασφαλίσεως κατά το άρθρο 10 περ. 1 του Ν 489/1976, η οποία αξίωση είναι κύρια - ευθεία και όχι επικουρική. Η αξίωση αυτή διατηρείται παρά την παραπάνω απαλ-λαγή του εργοδότη και του προστηθέντος (των οποίων την προς αποζημίωση των παθόντων υποχρέωση αναλαµβάνει το ΙΚΑ, µε βάση τις διατάξεις των άρθρων 34 παρ. 1 και 60 παρ. 3 του Ν.1848/1951 και του άρθρου 18 του Ν. 1659/1980), επειδή η απαλλαγή αυτή ισχύει µόνο για τους τε-λευταίους στα πλαίσια των σχέσεων τους µε τον παθόντα εργαζόµενο και όχι και για τον ασφαλιστή, ο οποίος εξακολουθεί ευ-

691

θυνόµενος από την ασφαλιστική σύµβα-ση και µέχρι του ποσού αυτής για την κά-λυψη της αστικής ευθύνης των κατ’ άρθρο 6 παρ. 1 του Ν. 489/1976 αναφεροµένων προσώπων δηλαδή του κυρίου του κατό-χου και κάθε οδηγού ή προστηθέντος για την οδήγηση, υπεύθυνου του ασφαλισµέ-νου αυτοκινήτου.

Περαιτέρω ο παθών διατηρεί την αξίωση του για χρηµατική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης ή επί θανατώσεως προσώπου η οικογένεια του θύµατος για χρηµατική ικανοποίηση λόγω ψυ-χικής οδύνης κατά του εργοδότη όταν το ατύχηµα οφείλεται σε πταίσµα του ή των παρ’ αυτού προστηθέντων προσώ-πων, καθόσον η παραπάνω απαλλαγή τους από κάθε υποχρέωση για αποζηµί-ωση δηλαδή για αξίωση περιουσιακού χαρακτήρα δεν καλύπτει και την αξίωση για χρηματική ικανοποίηση λόγω ηθικής βλάβης ή ψυχικής οδύνης, που δεν περι-λαµβάνεται σ’ αυτήν, αφού καμμία παρο-χή χορηγούµενη από το ΙΚΑ δεν µπορεί να δικαιολογήσει τον αποκλεισµό της πα-ραπάνω διαφορετικής φύσεως αξίωσης, η επιδίκαση ή µη της οποίας εξαρτάται από την εύλογη κρίση του δικαστηρίου.

Περαιτέρω από τις διατάξεις των άρθρων 10 παρ. 5 του ΝΔ/τος 4104/1965 και 18 του Ν. 1654/1986, προκύπτει ότι σε περίπτωση αναπηρίας ή θανατώσε-ως, προσώπου ασφαλισµένου στο ΙΚΑ η αξίωση αποζηµιώσεως του ασφαλισµέ-νου ή των δικαιούχων µελών της οικογέ-νειας του κατά του υποχρέου, που απορ-ρέει από τα άρθρα 928, 929 ΑΚ µεταβιβά-ζεται αυτοδικαίως στο ΙΚΑ από την ηµέρα που γεννήθηκε η αξίωση για όσο ποσόν το ΙΚΑ οφείλει ασφαλιστικές παροχές στο δικαιούχο της αποζηµίωσης, τούτο δε κατ’ αποκλεισµό της αρχής που τίθεται στο άρ-θρο 930 παρ. 3 ΑΚ και κατά την οποία η αξίωση αποζηµιώσεως δεν αποκλείεται

από το λόγο ότι κάποιος άλλος υποχρεού-ται να αποζηµιώσει ή να διατρέφει αυτόν που αδικήθηκε µε την αυτοδίκαιη αυτή µε-ταβίβαση στο ΙΚΑ της αξιώσεως του ζηµι-ωθέντος ασφαλισµένου ή των δικαιούχων µελών της οικογένειας του (εκχώρηση µε βάση το νόµο ή νόµιµη υποκατάσταση) και σύµφωνα µε το σκοπό της, αφενός µεν το ΙΚΑ, ως φορέας κοινωνικής ασφάλισης κα-λύπτει την απώλεια του αντίστοιχου ποσού των ασφαλιστικών παροχών, που καταβά-λει στο δικαιούχο µε βάση την οικεία νοµο-θεσία, εξαιτίας όµως της αδικοπραξίας σε βάρος του ασφαλισµένου του, αφετέρου δε ούτε ο δικαιούχος απολαµβάνει αθροι-στικώς και την αποζηµίωση από τον υπό-χρεο και τις ασφαλιστικές παροχές όπως συµβαίνει σε όλες τις άλλες, πλην του ΙΚΑ, περιπτώσεις, όπου υπάρχει υποχρέωση κάποιου άλλου για αποζηµίωση ή διατρο-φή του δικαιούχου και όπου εφαρµόζεται η παραπάνω διάταξη του άρθρου 930 παρ. 3 ΑΚ, ούτε απαλλάσσεται της υποχρεώσε-ως προς αποζημίωση ο υπαίτιος της αδι-κοπραξίας από το λόγο αυτό ότι δηλαδή άλλος είναι υπόχρεος να καταβάλει απο-ζημίωση κλπ, απαλλαγή την οποία θέλη-σε να αποκλείσει ο νομοθέτης με την ίδια διάταξη (ΑΚ 930 παρ. 3).

Συνεπώς νόμιμη υποκατάσταση του ΙΚΑ συντρέχει και όταν τραυματίζεται σε τροχαίο ατύχημα συνταξιούχος ήδη του ΙΚΑ, στον οποίο το τελευταίο χορηγεί λόγω του ατυχήματος ασφαλιστικές πα-ροχές είδος, σε όπως φάρμακα, ιατρικές εξετάσεις, νοσήλεια σε νοσοκομείο κ.λ.π. και του οποίου οι αντίστοιχες αξιώσεις με-ταβιβάζονται στο ΙΚΑ, καθώς και στην πε-ρίπτωση θανατώσεως ασφαλισμένου του ΙΚΑ και της χορήγησης αυτoύ του λόγου συντάξεως στη χήρα και στα ανήλικα τέ-κνα του θανατωθέντος, η αντίστοιχη αξίω-ση των οποίων προς αποζημίωση για στέ-ρηση διατροφής μεταβιβάζεται επίσης στο



ΙΚΑ (βλ. Σχ. ΑΠ 427/2005 Δνη 48, 136, ΑΠ 496/1999 Δνη 41, 65, ΟλΑΠ 1117/1986, ΑΠ 594/82 ΝοΒ 31, 370, Εφ.ΑΘ 333/1999 ΕΣυγΔ 2000, 42, Κρητικός: Αποζημίωση από τροχαία αυτοκινητικά ατυχήματα 663 επ, 1254-1272, 712 επ).

Αποδείχθηκαν τα ακόλουθα πραγ-ματικά περιστατικά : Την 15-7-2005 και περί ώρα 10.00 π.μ. ο πρώτος των εναγομένων οδηγούσε στην επαρχιακή οδό Πατρών - Καλαβρύτων το ..…φορτηγό (ανατρεπόμε-νο) αυτοκίνητο, που ήταν ασφαλισμένος για ζημίες τρίτων στην τρίτη εναγομένη ασφα-λιστική εταιρεία, έμφορτο με ασφαλτόμιγ-μα σε υγρή μορφή, 12 τόννων και έβαινε με κατεύθυνση προς Μάνεσι, προστηθείς προς τούτο από την εργοδότρια του δεύτε-ρη των εναγομένων και υποκείμενος στον έλεγχο και τις οδηγίες της, στην κυριότητα της οποίας και ανήκε τούτο.

Στο ίδιο όχημα συνεπέβαινε στη θέση του συνοδηγού ο Σπ.Φ, ο οποίος είχε προσληφθεί ως οδηγός οδοστρωτή-ρα, με σχέση εξαρτημένης εργασίας από την ίδια εργοδότρια - εναγόμενη εταιρεία για την υλοποίηση έργου ασφαλτόστρω-σης στην προαναφερόμενη περιοχή, που είχε η τελευταία αναλάβει. Στο 65ο χιλιόμετρο της παραπάνω οδού το όχη-μα που οδηγούσε ο εναγόμενος πριν ει-σέλθει στο χωριό Μάνεσι, εξετράπη της πορείας του δεξιά εισήλθε σε ανώνυμο χωματόδρομο και αφού κινήθηκε εντός αυτού σε απόσταση 50μ ανετράπη, κατέ-πεσε με συνεχείς ανατροπές στην προα-ναφερόμενη επαρχιακή οδό και ακολού-θως στο πρανές της οδού σε βάθος 50 μ.

Ο εναγόμενος οδηγός δεν είχε όπως έπρεπε με βάση τους νομικούς κα-νόνες οδηγήσεως και τους κανόνες της κοινής πείρας και της λογικής εντεταμένη την προσοχή του στην αποκλειστική οδή-γηση του οχήματος του και δεν ασκού-σε τον έλεγχο και την εποπτεία του, ούτε

ρύθμισε την ταχύτητα αυτού η οποία πριν από το ατύχημα ανερχόταν σε 60 χιλιόμε-τρα ωριαίως, ενόψει του ότι η οδός στην οποίο το όχημά του έβαινε είχε κατωφέρεια με συνεχείς στροφές και συνεπώς ήταν ανεπίτρεπτη για το όχημα που οδηγούσε.

Έτσι απώλεσε τον έλεγχο αυτού και εξετράπη δεξιά στο χωματόδρομο, παράλληλο με την οδό στην οποία αρχι-κώς εκινείται και μεγάλης ανωφέρειας σε σχέση με αυτήν που είχε πλάτος 3,60 μ. και επομένως δεν ήταν ευχερής η κίνηση του οχήματος του σ’ αυτόν, ούτε διέθετε ο ίδιος δρόμος, προστατευτικό τοιχείο στην αριστερή του πλευρά για την προστασία των κινουμένων οχημάτων, αλλά και ήταν μειωμένης αντοχής λόγω της κατασκευής του με αποτέλεσμα να καταπέσει επί της επαρχιακής οδού και με συνεχείς ανατρο-πές να κατακρημνισθεί.

Οι προαναφερόμενες αντικανονι-κές ενέργειες και παραλείψεις του ενα-γόμενου οδηγού συνιστούν υπαιτιότη-τα με τη μορφή της αμέλειας και θα απο-φευγόταν αν κατέβαλε την προσοχή του μέσου συνετού οδηγού, την οποία όφει-λε και μπορούσε να καταβάλει με βάση τις ικανότητες του, τελούν δε σε αιτιώδη συνάφεια με το ζημιογόνο αποτέλεσμα, αφού χωρίς αυτές κατά τη συνήθη πορεία των πραγμάτων, δε θα επερχόταν τούτο.

Εξάλλου δεν αποδείχθηκε ότι το ζημιογόνο όχημα παρουσίασε ελάττωμα στο σύστημα πέδησης αυτού αιφνιδίως με αποτέλεσμα να μην έχει τη δυνατό-τητα ελέγχου αυτού ο εναγόμενος οδη-γός. Αντίθετα αποδείχθηκε ότι τρεις μή-νες πριν από το ατύχημα είχε υποβλη-θεί σε έλεγχο ως προς την καταλληλό-τητα της κυκλοφορίας του από τη Δν/νη ΚΤΕΟ Πατρών και δεν παρουσίαζε βλά-βη στο σύστημα πέδησης….

Περαιτέρω αποδείχθηκε ότι από το ατύχημα τραυματίσθηκε θανάσιμα ο

693

συνεπιβάτης Σπ.Φρ., ο οποίος όπως ήδη έχει αναφερθεί μετέβαινε στον τόπο της εργασίας του κατά τον ίδιο τρόπο, όπως και όλες τις προηγούµενες ηµέρες, που απασχολήθηκε στην εκτέλεση του έργου ασφαλτόστρωσης, που είχε ανα-λάβει η εναγοµένη εργοδότρια εταιρεία, γεγονός που η ίδια γνώριζε ότι δηλαδή µεταφερόταν µε το φορτηγό.

Δεν αποδείχθηκε ότι το ίδιο όχηµα διέθετε για το συνεπιβάτη ζώνη ασφαλεί-ας και ότι δεν έκανε χρήση της ζώνης αυ-τής ο θανών, όπως ορθώς έκρινε το πρω-τοβάθµιο δικαστήριο και απέρριψε ως κατ’ ουσίαν αβάσιµο το σχετικό ισχυρισµό του εναγόµενου οδηγού, περί συνυπαιτιότητας του τελευταίου στην έκταση των σωµατι-κών του βλαβών και όσα αντίθετα υποστη-ρίζονται µε την έφεση του πρέπει να απορ-ριφθούν ως αβάσιµα. Ο θανών ήταν ηλικί-ας 78 χρόνων, είχε συνταξιοδοτηθεί από το ΙΚΑ λόγω γήρατος, ως χειριστής χωµα-τουργικών µηχανηµάτων, είχε όµως πολύ καλή φυσική κατάσταση και συνέχιζε να εργάζεται µε την ίδια ειδικότητα. Εξάλλου αποδείχθηκε ότι οι ενάγοντες περιλαµβά-νονται στην οικογένεια του µε την έννοια του άρθρου 932 εδ. 3 ΑΚ.

Ειδικότερα η πρώτη των εναγό-ντων είναι η σύζυγος του, η δεύτερη και η τρίτη είναι οι θυγατέρες του, ο τέταρτος εί-ναι γαµβρός του (σύζυγος της τρίτης), που παρίσταται και για λογαριασµό της ανήλι-κης εγγονής του θανόντος, η πέµπτη είναι εγγονή του, η έκτη είναι η µητέρα του και οι λοιποί ενάγοντες αδέλφια του. Όλοι οι πα-ραπάνω συνδεόταν µε το θανόντα µε στε-νό ψυχικό δεσµό και υπέστησαν από τον αιφνίδιο θάνατό του ψυχικό άλγος.

Με βάση τα δεδομένα αυτά το δικα-στήριο λαμβάνοντας υπόψη τις συνθήκες του ατυχήματος, την ηλικία του θανόντος και των εναγόντων (77 η πρώτη τούτων, 45 η 2η, 40 η 3η, 9 ετών η εκπροσωπού-

μενη από τον πατέρα της ανήλικη εγγονή, 21 η 5η, 102 η 6η, 77 η 8η, 74 η 9η, 72 ο 10ος, 68 ο 11ος, 65 η 12η και 61 η 13η), το βαθμό της συγγένειας των τελευταίων με το θύμα, τον ψυχικό δεσμό που τους συνέδεε και την κοινωνική και οικονομι-κή τους κατάσταση καθώς και των εναγο-μένων κρίνει ότι πρέπει να επιδικασθούν στους ενάγοντες, ως εύλογη χρηματική ικανοποίηση λόγω ψυχικής οδύνης τα ακό-λουθα ποσά: στη σύζυγο το ποσόν των 15.000 ευρώ, σε κάθε μία από τις θυγα-τέρες του το ποσόν των 10.000 ευρώ, στο γαμβρό του το ποσόν των 1500 ευρώ, σε κάθε μία των εγγονών του το ποσόν των 5.000 ευρώ, στη μητέρα του το πoσό των 3.000 ευρώ και σε καθένα των αδελφών του το ποσόν των 4.000 ευρώ.

Περαιτέρω αποδείχθηκε ότι στην πρώτη ενάγουσα χορηγήθηκε, ως χήρα του παραπάνω θανόντoς σύνταξη ίση με το 70% της χορηγούμενης μέχρι τότε στο σύζυγο της σύνταξης από το ΙΚΑ, που ανέρχεται στο ποσόν των 420 ευρώ μη-νιαίως. Με την αγωγή ζήτησε να υπο-χρεωθούν οι εναγόμενοι να της καταβά-λουν το ποσόν των 400 ευρώ μηνιαίως για το χρονικό διάστημα των πέντε ετών, ως αποζημίωση για τη στέρηση διατρο-φής λόγω του θανάτου του συζύγου της.

Σύμφωνα με όσα αναφέρονται στη νομική σκέψη που προηγήθηκε στην αξίωση αυτή της ενάγουσας μόνο κατά της εναγομένης ασφαλιστικής εταιρείας υποκαθίσταται αυτοδικαίως το ΙΚΑ και δε νοµιµοποιείται να ζητήσει η ίδια το ποσόν αυτό, ενόψει δε του ότι, όπως αποδεί-χθηκε λαµβάνει από το ΙΚΑ ως σύνταξη µεγαλύτερο χρηµατικό ποσόν από εκείνο που θα διέθετε ως διατροφή της ο θανών σύζυγος της, είναι κατ’ ουσίαν αβάσιµο το σχετικό κεφάλαιο της αγωγής, όπως ορθώς έκρινε το πρωτοβάθµιο δικαστή-ριο που κατέληξε στο ίδιο συµπέρασµα.



Εξάλλου ο ισχυρισµός του ενα-γοµένου και ήδη εκκαλούντος Κ.Ρ περί αοριστίας της αγωγής, τον οποίο πρό-τεινε στο πρωτοβάθµιο δικαστήριο και ήδη επαναφέρει, µε σχετικό λόγο εφέσε-ως, είναι απορριπτέος καθόσον εκτίθενται στην αγωγή τα πραγµατικά περιστατικά. που θεµελιώνουν τις αξιώσεις των ενα-γόντων και ειδικότερα η υπαίτια και πα-ράνοµη συµπεριφορά του εναγόµενου οδηγού κατά την οδήγηση του προανα-φεροµένου οχήµατος, δηλαδή η αμέλεια του κατά την οδήγηση, που είχε ως συνέ-πεια το θανατηφόρο αποτέλεσµα, η σχέ-ση πρόστησης µεταξύ αυτού και της εργο-δότριας και ιδιοκτήτριας του ζηµιογόνου οχήµατος και η ζηµία των τελευταίων. Δεν

αποτελεί στοιχείο της αγωγής η αναφο-ρά της τυχόν υπάρχουσας ασφαλιστικής σχέσης του θανόντος µε το ΙΚΑ, καθόσον τούτο ανάγεται στην ουσία της υποθέσε-ως (βλ. σχ. Κρητικός ο.π. παρ. 709, 711, 712, Εφ.Αθ. 992/1999 Δνη 43, 1438).

Εξάλλου η ανάληψη οποιασδήποτε εργασίας συνταξιούχου του ΙΚΑ, χωρίς την έγκριση του, αφορά τις σχέσεις του ασφα-λισµένου του µε αυτόν και δεν καθιστούν παράνοµη την εργασία που προσφέρει ο συνταξιούχος, ούτε το γεγονός αυτό επη-ρεάζει το δικαίωμα του ή των κληρονόµων του προς αποζηµίωση, που δε συνδέεται µε την απαίτηση ασφαλιστικών παροχών (βλ. σχ. Κρητικός ο.π. παρ. 661 επ).

1085/2008

(Πρόεδρος: Χρήστος Χασιώτης, Πρόεδρος Εφετών).(Δικαστές: Δημήτριος Νινιός, Ελένη Κατσούλη-Εισηγήτρια, Εφέτες).(Δικηγόροι: Αναστάσιος Τσατάς, Νικόλαος Θεοδώρου).

Αυτοκινητικό ατύχημα. Ισόπεδος κόμβος σε σχήμα «Τ» όπου δεν υπάρχει σήμαν-ση. H προτεραιότητα ανήκει στον κινούμενο επί της τεμνούσης οδού έναντι των εξ αριστερών του κινουμένων έστω και σε κύρια οδό οχημάτων.

Από τις διατάξεις αυτές του άρ-θρου 26 παρ. 4 και 5 του Ν.2696/1999 περί του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (ΚΟΚ) προκύπτει, ότι στους κόμβους, που, κατά τα οριζόμενα στο άρθρο 2 παρ. 1 του ίδιου Κώδικα, αποτελούν: οι ισόπεδες συμβουλές, διακλαδώσεις ή δι-ασταυρώσεις οδών περιλαμβανομένων και των ελεύθερων χώρων, που σχημα-τίζονται από αυτές, όταν δεν υπάρχει σή-μανση, ή προτεραιότητα ανήκει σε εκεί-νον, που έρχεται από δεξιά.

Εξαίρεση από αυτόν τον κανό-να αναγνωρίζεται µόνο στις περιοριστι-κώς αναφερόµενες στην εν λόγω διάτα-ξη περιπτώσεις α) εκείνων που κινούνται

σε αυτοκινητόδροµους, εθνικές οδούς ή οδούς ταχείας κυκλοφορίας β) των σιδη-ροδροµικών και τροχιοδροµικών οχηµά-των, τα οποία έχουν, σε κάθε περίπτωση, προτεραιότητα, γ) αυτών, που εισέρχο-νται σε οδό από χωµατόδροµο, µονοπά-τια, παρόδια ιδιοκτησία, χώρους σταθµεύ-σεως και σταθµούς ανεφοδιασµού, και δ) εκείνων, που εκκινούν ή κινούνται προς τα πίσω, όπου αυτό επιτρέπεται, οι οποίοι οφείλουν, σε κάθε περίπτωση, να παρα-χωρούν προτεραιότητα στους εξ αριστε-ρών τους κινούµενους οδηγούς.

Στην πιο πάνω εξαίρεση δεν περι-λαµβάνεται η περίπτωση, κατά την οποία σε ισόπεδο κόµβο µία οδός τέµνει καθέ-

695

τως άλλη σε σχήµα «Τ» ήτοι καταλήγει σ’ αυτήν χωρίς να συνεχίζεται, διότι ούτε ρη-τώς στο νόµο αναφέρεται αυτή η περίπτω-ση, ούτε κατ’ αναλογίαν µπορεί να εντα-χθεί στην εξαίρεση, είναι δε διαφορετικό ο υποχρεωμένος, στα πλαίσια των διατάξε-ων των άρθρων 19 παρ. 1, 2 και 3 και 21 παρ. 1 και 2 του ΚΟΚ, να έχει τον έλεγχο του οχήματoς του, να ρυθμίζει την ταχύ-τητά του αναλόγως με τις κρατούσες συν-θήκες, να την μειώνει πλησίον των ισόπε-δων οδικών κόμβων, να βεβαιώνεται, αν πρόκειται να εισέλθει αριστερά ή δεξιά σε άλλη οδό, ότι μπορεί να το πράξει χωρίς

κίνδυνο ή παρακώλυση των λοιπών χρη-στών της οδού και να χρησιμοποιήσει τους δείκτες κατευθύνσεως, για να καταστήσει εγκαίρως γνωστή την πρόθεση του να αλ-λάξει διεύθυνση προς τα αριστερά ή δεξιά κατά περίπτωση.

Επομένως, επί ισόπεδου κόμβου σε σχήμα «Τ», όπου δεν υπάρχει σή-μανση, η προτεραιότητα ανήκει στον κι-νούμενο επί της τέμνουσας οδού, ένα-ντι των εξ αριστερών του κινουμένων έστω και σε κύρια οδό οχημάτων (ΑΠ 2039/2006, 1044/2005, 535/2007, ΔΗ-ΜΟΣΙΕΥΣΗ ΝΟΜΟΣ).

1098/2008

(Πρόεδρος: Νικόλαος Τρούσας, Πρόεδρος Εφετών).(Δικαστές: Δημήτριος Νίττας, Γεώργιος Οικονόμου -Εισηγητής, Εφέτες).(Δικηγόροι: Δημήτριος Γκουβίτσας, Αντώνιος Πατρινός, Αναστασία Ζαχαριά).

Επικουρικό κεφάλαιο. Καταβολή εκ μέρους του χρηματικού ποσού στους ενάγοντες βάσει προσωρινώς εκτελεστής αποφάσεως. Αξίωση του Ε.Κ κατά του υπαιτίου του ατυχήματος για την είσπραξη του καταβληθέντος ποσού. Η απαίτηση αυτή εξακολουθεί να έχει αδικοπρακτικό χαρακτήρα και συνεπώς να επιτρέπεται η προσωπική κράτησή του.

…..Σε εκτέλεση της ως άνω απο-φάσεως, η οποία είχε κηρυχθεί προσωρι-νώς εκτελεστή για μέρος των άνω επιδικα-σθέντων ποσών, το εφεσίβλητο Επικουρι-κό Κεφάλαιο κατέβαλε στους ενάγοντες το συνολικό ποσόν των 50.000 ευρώ, όμως τούτο δεν αμφισβητείται. Ειδικότερα κα-τέβαλε: α) στις 30.12.2002 ευρώ 15.000, β) στις 24.1.2003 ευρώ 17.000 και γ) στις 21.2.2003 ευρώ 18.000, υποκατασταθέν eχ lege στις αξιώσεις αυτών κατά του εκ-καλούντος. Με τον μηχανισμό της υποκα-ταστάσεως μεταβάλλεται το πρόσωπο του δικαιούχου της αποζημιώσεως.

Η μεταβιβαζόμενη όμως αξίωση αποζημιώσεως διατηρεί τον συνήθως αδι-

κοπρακτικό της χαρακτήρα. Δεν πρόκειται δηλαδή για αξίωση που στηρίζεται στον νόμο. Στον νόμο στηρίζεται απλώς ο μηχα-νισμός της υποκειμενικής αλλοιώσεως της αξιώσεως του παθόντος τρίτου κατά του υπαιτίου και υπόχρεου προς αποζημίωση.

Έτσι, με την παραπάνω μεταβί-βαση το Επικουρικό Κεφάλαιο περιέρχε-ται στην ίδια ακριβώς νομική θέση στην οποία βρισκόταν ο αρχικός δικαιούχος, με αποτέλεσμα να μπορεί να επιδιώξει την αξίωση του (Ε.Κ.) και με προσωπική κρά-τηση κατά το άρθρο 1047 παρ. 1 Κ.Πολ.Δ. (βλ. Α. Κρητικό ο.π. αριθμ. 124, Εφετ. Πατρών 516/2002 Αχ. Νομ. 2003, 624).


647-695_autokinita

Documents