จุ�ดประสงค์การเร�ยนร��หลั�งจุากจุบบทเร�ยนแลั�วผู้��เร�ยนสามารถ1. บอกท�ศทางการมองภาพฉายด�านต่%าง ๆ ได�

2.อธิ�บายหลั�กการมองภาพแลัะจุ�ดต่)าแหน%งภาพฉายสามด�านของงานทรงเหลั�+ยม ต่�ดต่รงให�อย�%ในต่)าแหน%งของภาพฉายม�มท�+ 1 ต่ามระบบ ISO Method E

แลัะม�มท�+ 3 ISO Method Aได� 3. บอกว�ธิ�การเข�ยนภาพฉายท�ศต่%าง ๆ ได�4. อธิ�บายการเข�ยนเส�นต่%าง ๆ ในภาพฉายได�

5. เข�ยนภาพฉายสามด�านของงานร�ปทรงเหลั�+ยมต่�ดต่รงต่ามแบบท�+ก)าหนดได�

6 4

5

3

2 1

การมองภาพฉายชิ้�.นงานต่ามท�ศทางของการมอง สามารถมองได� 6 ด�าน ซึ่0+งม�ลั�กษณะต่ามพ3.นท�+ผู้�วแลัะจุ)านวนพ3.นท�+ผู้�วของชิ้�.นงานในแต่%ลัะด�าน

หลั�กการเข�ยนภาพฉายม�มท�+1แลัะม�มท�+3

ความกว�าง

ความยาว

ความ

สูง ภาพสามม�ต่�ประกอบไปด�วย ค์วามกว�าง ค์วามยาว แลัะค์วามส�ง อย�%ในภาพเด�ยวก�น

ภาพสองม�ต่� เป4นการมองภาพแนวต่รงของแต่%ลัะด�าน ประกอบด�วย ขนาดสองม�ต่� ถ�าต่�องการทราบรายลัะเอ�ยดของขนาดค์รบท�กม�ต่� ต่�องใชิ้�ภาพสองม�ต่�ต่�.งแต่%สองด�านข0.นไปมาประกอบก�น

ความกว�าง

ความ

สูง

ความยาว

ความ

สูง ความ

ยาว

ความกว�าง

90

360

270

180

4

3

2

1

0

ท�ศทางการมอง

ฉากร�บภาพ

0 – 90 องศา เป4นฉากร�บภาพม�มท�+ 1 (First Angle Projection)90 – 180 องศา เป4นฉากร�บภาพม�มท�+ 2 (Second Angle Projection)180 – 270 องศา เป4นฉากร�บภาพม�มท�+ 3 (Third Angle Projection)270 – 360 องศา เป4นฉากร�บภาพม�มท�+ 4 (Fourth Angle Projection)

ภาพท�+มองเห5นจุะปรากฏอย�%ด�านหลั�งต่ามท�ศทางการมอง ซึ่0+งจุะเห5นเป4นภาพ สองม�ต่� ค์3อ ค์วามกว�างก�บค์วามส�ง เร�ยกว%า ภาพด�านหน�า ( Front View)

ท�ศทางการมอง

ท�ศทางการมอง

การมองภาพต่ามท�ศทางการมองด�านบน จุะเห5นเป4นภาพสองม�ต่�เชิ้%นก�น ค์3อ ค์วามกว�าง แลัะค์วามยาว เร�ยกว%า ภาพด�านบน (Top View)

การมองภาพทางด�านซึ่�ายม3อต่ามท�ศทางการมองจุะเห5นเป4นภาพสองม�ต่� เชิ้%นก�น ค์3อ ค์วามยาว แลัะค์วามส�ง เร�ยกว%า ภาพด�านข�าง (Side View) ภาพด�านข�างจุะต่�องเป4นภาพท�+อย�%ทางด�านซึ่�ายม3อของภาพด�านหน�าเสมอ

ท�ศทางการมอง

ภาพฉายท�+เก�ดข0.นจุากการมองชิ้�.นงานในท�ศทางต่�.งฉากก�บชิ้�.นงานซึ่0+งสามารถมองแลัะเข�ยนภาพฉายได�ท�.งหมด 6 ด�าน ส%วนใหญ่%น�ยมเข�ยนเพ�ยง 3 ด�าน ก5สามารถทราบรายลัะเอ�ยดได�ค์รบถ�วน

ภาพด้�านบน

ภาพด้�านหน�า

ภาพด้�านข้�าง

ภาพด้�านหน�า

ภาพด้�านข้�าง

ภาพด้�านบน

ภาพฉายม�มท�+ 1 (First Angle Projection) ISO Method E ( E = European)ต่าม

DIN ISO 5456-2 (1998-04)หลั�กการฉายภาพม�มท�+ 1 ม�หลั�กเกณฑ์ด�งน�. ภาพด�านข�างจุะอย�%ขวาม3อ

ของภาพด�านหน�า ภาพด�านบนจุะอย�%ด�านลั%าง

ของภาพด�านหน�า

ความยาว

ความ

สูง

ความกว�าง

การมองชิ้�.นงานต่ามท�ศทางการมองในแต่%ลัะด�าน จุะเก�ดเป4นภาพสองม�ต่� ซึ่0+งม�ค์วามส�มพ�นธิก�น ด�งน�.

-ภาพด�านข�างเก�ดจุากการมองทางด�านซึ่�ายม3อของภาพด�านหน�า

-ภาพด�านบนเก�ดจุากการมองทางด�านบนของภาพด�านหน�า

ขนาดค์วามส�งของภาพด�านหน�าจุะเท%าก�บค์วามส�งของภาพด�านข�าง

ขนาดค์วามยาวของภาพด�านข�างจุะเท%าก�บค์วามกว�างของภาพด�านบน

ขนาดค์วามกว�างของภาพด�านหน�าจุะเท%าก�บค์วามกว�างของภาพด�านบน

ความ

ยาว

การแสดงส�ญ่ลั�กษณว�ธิ�ฉายภาพไว�ท�+ห�วกระดาษเข�ยนแบบ

วางภาพฉาย 3 ด�าน ภาพด�านหน�าจุะต่�องห%างจุากขอบกระดาษท�.งด�านบน แลัะด�านข�าง ซึ่�ายม3อ ประมาณ 20 ม�ลัลั�เมต่ร แลัะระยะห%างระหว%างภาพด�านลัะ25 ม�ลัลั�เมต่ร

10

30

20

10

20

201410753.5

2.5

1.8

ค์วามส�ง h เชิ้%น ต่�วหน�งส3อใหญ่%(ขนาดก)าหนด) เป4น mm

h = ค์วามส�งของต่�วอ�กษรเป4น มม.H = 2 เท%าของค์วามส�ง

d = 0.1 เท%าของค์วามส�ง

ภาพส�ญ่ลั�กษณว�ธิ�ฉายภาพม�มท�+1

h

H 3·d

H

d

ท�ศทางการมอง

ภาพท�+มองเห5นจุะปรากฏอย�%ด�านหลั�งต่ามท�ศทางการมอง ซึ่0+งจุะเห5นเป4นภาพสองม�ต่� ค์3อ ค์วามกว�างก�บค์วามส�ง เร�ยกว%า ภาพด�านหน�า ( Front View)

ท�ศทางการมอง

การมองภาพต่ามท�ศทางการมองด�านบน จุะเห5นเป4นภาพสองม�ต่� เชิ้%นก�น ค์3อ ค์วามกว�าง แลัะค์วามยาว เร�ยกว%า ภาพด�านบน (Top View)

ท�ศทางการมอง

การมองภาพทางด�านขวาม3อต่ามท�ศทางการมองด�านข�าง จุะเห5นเป4นภาพสองม�ต่� เชิ้%นก�น ค์3อ ค์วามยาว แลัะค์วามส�ง เร�ยกว%า ภาพด�านข�าง (Side View)ภาพด�านข�างจุะต่�องเป4นภาพท�+อย�%ด�านขวาม3อของภาพด�านหน�าเสมอ

ภาพด้�านหน�า

ภาพด้�านข้�าง

ภาพด้�านบน

จุะได�ภาพฉายท�+เก�ดข0.นจุากการมองชิ้�.นงานในท�ศทางต่�.งฉากก�บหน�างาน ซึ่0+งสามารถมองแลัะเข�ยนภาพฉายท�.งหมด 6 ด�าน ส%วนใหญ่%น�ยมเข�ยนเพ�ยง 3 ด�าน จุะทราบรายลัะเอ�ยดค์รบถ�วน

ภาพฉายม�มท�+ 3 (Third Angle Projection) ISO Method A ( A = American ) ต่าม

DIN ISO 5456-2 (1998-04)

ภาพด้�านหน�า

ภาพด้�านข้�าง

ภาพด้�านบน

หลั�กการวางภาพฉายม�มท�+ 3 ม�หลั�กเกณฑ์ด�งน�. ภาพด�านข�าง จุะอย�%ขวาม3อของภาพด�านหน�า

ภาพด�านบน จุะอย�%ด�านบนของภาพด�านหน�า

ความกว�าง ความยาวคว

ามยา

ว

ความ

สูง

ภาพด�านข�างเก�ดจุากการมองทางด�านขวาม3อของภาพด�านหน�าภาพด�านบนเก�ดจุากการมองทางด�านบนของภาพด�านหน�า

การมองชิ้�.นงานต่ามท�ศทางการมองในแต่%ลัะด�าน เก�ดเป4นภาพสองม�ต่� ซึ่0+งม�ค์วามส�มพ�นธิ ด�งน�. ขนาดค์วามส�งของภาพด�านหน�า เท%าก�บค์วามส�งของภาพด�านข�าง ขนาดค์วามกว�างของภาพด�านหน�า เท%าก�บค์วามกว�างของภาพด�านบน ขนาดค์วามยาวของภาพด�านบน เท%าก�บค์วามยาวของภาพด�านข�าง

การแสดงส�ญ่ลั�กษณว�ธิ�ฉายภาพไว�ท�+ห�วกระดาษเข�ยนแบบ

วางภาพฉาย 3 ด�าน ภาพด�านหน�าจุะต่�องห%างจุากขอบกระดาษท�.งด�านบน แลัะด�านข�าง ซึ่�ายม3อ ประมาณ 20 ม�ลัลั�เมต่ร แลัะระยะห%างระหว%างภาพด�านลัะ25 ม�ลัลั�เมต่ร

10

30

20

10

20

201410753.5

2.5

1.8

ค์วามส�ง h เชิ้%น ต่�วหน�งส3อใหญ่%(ขนาดก)าหนด) เป4น mm

h = ค์วามส�งของต่�วอ�กษรเป4น มม.H = 2 เท%าของค์วามส�ง

d = 0.1 เท%าของค์วามส�ง

ภาพส�ญ่ลั�กษณว�ธิ�ฉายภาพม�มท�+3

h

H3·d

H

d

ท�ศทางการมองเหม3อนก�น ม� 3 ท�ศทางการมอง ค์3อ ด�านหน�า ด�านบน แลัะด�านข�าง

ภาพด้�านหน�า

ภาพด้�านข้�าง

ภาพด้�านบน

ภาพด้�านหน�า

ภาพด้�านข้�าง

ภาพด้�านบน

ภาพฉายม�มท�+ 3ภาพฉายม�มท�+ 1

ภาพด�านข�างของการมองภาพฉายม�มท�+ 1 เก�ดจุากการมองภาพด�านซึ่�ายม3อของภาพด�านหน�าภาพด�านข�างของการมองภาพฉายม�มท�+ 3 เก�ดจุากการมองภาพด�านขวาม3อของภาพด�านหน�า

การน)ามาใชิ้�งาน ประเทศในกลั�%มย�โรปจุะใชิ้�การมองภาพฉายม�มท�+ 1 ประเทศในกลั�%มสหร�ฐอเมร�กาจุะใชิ้�การมองภาพฉายม�มท�+ 3 ประเทศไทยม�ใชิ้�ท�.งสองระบบ ค์3อ ภาพฉายม�มท�+ 1 แลัะม�มท�+ 3 แต่%ระบบท�+ใชิ้�เป4นมาต่รฐานผู้ลั�ต่ภ�ณฑ์

อ�ต่สาหกรรมค์3อ การมองภาพฉายม�มท�+ 1 ด�งน�.น การศ0กษาว�ธิ�การเข�ยนภาพฉายร�ปทรงต่%าง ๆ ต่%อไปน�. จุะแสดงว�ธิ�การเข�ยนเฉพาะภาพท�+เก�ดจุากการมองภาพฉายม�มท�+ 1

เท%าน�.น

ภาพด้�านหน�า

ภาพด้�านข้�าง

ภาพด้�านบน

ภาพฉายม�มท�+ 1

ภาพด�านหน�าเป4นภาพท�+ม�รายลัะเอ�ยดมากท�+ส�ด

ว�ธิ�การเข�ยนภาพฉายงานทรงเหลั�+ยมต่�ดต่รง

ถ%ายขนาดจุากภาพด�านหน�า มาย�งภาพด�านบนด�วยเส�นเต่5มเบา (0.25 ม�ลัลั�เมต่ร)

น)าเอาขนาดค์วามยาวของชิ้�.นงานมาเข�ยนด�วยเส�นเต่5มบาง (0.25ม�ลัลั�เมต่ร)ของภาพด�านบน

เข�ยนเส�นขอบร�ปขอบชิ้�.นงานท�+มองเห5นด�วยเส�นเต่5มหน�ก (0.5 ม�ลัลั�เมต่ร )ลังบนขอบชิ้�.นงานท�+มองเห5นของภาพด�านบน

ถ%ายขนาดจุากภาพด�านหน�า ด�วยเส�นเต่5มเบา(0.25 ม�ลัลั�เมต่ร ) มาย�งภาพด�านข�าง

เข�ยนเส�นท)าม�ม 45 องศา ด�วยเส�นเต่5มเบา (0.25 ม�ลัลั�เมต่ร ) จุากม�มขวาม3อของภาพด�านหน�า

เข�ยนเส�นฉายจุากภาพด�านบนมาย�งเส�นท)าม�ม 45 องศา ด�วยเส�นเต่5มเบา (0.25 ม�ลัลั�เมต่ร )

เข�ยนเส�นฉายจุากเส�นท)าม�ม 45 องศา ไปย�งภาพด�านข�างด�วยเส�นเต่5มเบา (0.25 ม�ลัลั�เมต่ร)ของภาพด�านข�าง

เข�ยนเส�นขอบร�ปขอบชิ้�.นงานท�+มองเห5นด�วยเส�นเต่5มหน�ก (0.5 ม�ลัลั�เมต่ร ) แลัะขอบชิ้�.นงานท�+มองไม%เห5น ให�เข�ยนด�วยเส�นประ (0.35 ม�ลัลั�เมต่ร)ของภาพด�านข�าง

ภาพฉายท�.งสามด�านก5จุะเป4นเส�นต่รงท�+ต่�.งฉากก�นท�กด�าน

ก)าหนดขนาด รายลัะเอ�ยดต่%าง ๆ ให�ค์รบต่ามกรรมว�ธิ�การผู้ลั�ต่

3 5

3 01 4

830

22

ค์วรหลั�กเลั�+ยงการก)าหนดขนาดท�+เส�นประ

การวางภาพฉาย 3 ด�าน ภาพด�านหน�าจุะต่�องห%างจุากขอบกระดาษท�.งด�านบน แลัะด�านข�าง ซึ่�ายม3อ ประมาณ 20 ม�ลัลั�เมต่ร แลัะระยะห%างระหว%างภาพด�านลัะ25 ม�ลัลั�เมต่รเข�ยนภาพส�ญ่ลั�กษณแสดงว�ธิ�ฉายภาพแสดงไว�

ท�+ห�วกระดาษเข�ยนแบบ

ใบงาน

1. จุากร�ปจุงเข�ยนแบบภาพ3 ด�าน ภาพฉายม�มท�+1 โดยใชิ้�มาต่ราส%วน1:2 พร�อมก)าหนดขนาดลังในแบบภาพฉายให�ถ�กต่�อง (ขนาดว�ดจุากแบบ )

ใบงาน

2. จากรูปจงเข้�ยนแบบภาพ3 ด้�าน ภาพฉายม�มที่��1 โด้ยใช้�มาตรูาสู!วน1:1 พรู�อมก#าหนด้ข้นาด้ลงในแบบภาพฉายให�ถูกต�อง (ข้นาด้ว&ด้จากแบบ )

3. จากรูปจงเข้�ยนแบบภาพ3 ด้�าน ภาพฉายม�มที่��1 โด้ยใช้�มาตรูาสู!วน2:1 พรู�อมก#าหนด้ข้นาด้ลงในแบบภาพฉายให�ถูกต�อง (ข้นาด้ว&ด้จากแบบ )

ใบงาน

เฉลัยใบงาน

1. จุากร�ปจุงเข�ยนแบบภาพ3 ด�าน ภาพฉายม�มท�+1 โดยใชิ้�มาต่ราส%วน1:2 พร�อมก)าหนดขนาดลังในแบบภาพฉายให�ถ�กต่�อง (ขนาดว�ดจุากแบบ )

2. จากรูปจงเข้�ยนแบบภาพ3 ด้�าน ภาพฉายม�มที่��1 โด้ยใช้�มาตรูาสู!วน1:1 พรู�อมก#าหนด้ข้นาด้ลงในแบบภาพฉายให�ถูกต�อง (ข้นาด้ว&ด้จากแบบ )

เฉลัยใบงาน

3. จากรูปจงเข้�ยนแบบภาพ3 ด้�าน ภาพฉายม�มที่��1 โด้ยใช้�มาตรูาสู!วน2:1 พรู�อมก#าหนด้ข้นาด้ลงในแบบภาพฉายให�ถูกต�อง (ข้นาด้ว&ด้จากแบบ )

เฉลัยใบงาน