၂ဝ၁၈ ခုႏွစ္ ႏုိဝင္ဘာလ

အီလ္ဒရင္ဗယ္လ္လီဟိန္းေအာင္ေက်ာ္

တိုငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵရ္ိ ျပညံသူဘဴဏ္ဍာေငးမ့ာဵြို ေလဴလာျြငံဵ

ဘတံဂ့ြံအစီရငံြဳစာမ့ာဵ - ျမနံမာနိုငငံဳတဝ္မံဵလုဳဵအတးြံ ျြုဳ ငုဳေလဴလာြ့ြံ

စာေရဵသူမ့ာဵ

အီလဒံရငံဗယံလံလီသညံ Overseas Development Institute (ODI) Fellowship အစီအစဲံမ ္ စီဵပးာဵေရဵ

ပညာရ္ငျံဖစံွပီဵ၊ ယြငံြ ြမ္ဘာဴဘဏံ၏ ဖးဳ ဴွဖိုဵေရဵသုေတသနအဖးဲ ဴ (Development Research Group) တးင ံ

သုေတသနအြြဳေပဵအျဖစံ လုပြံိုငံြဴဲပါသညံ။ ဟိနံဵ ေအာငံေြ့ာံမာ္ Renaissance Institute ၏ အစီအစဲံ

ညိှနှိုငံဵ ေရဵမ္ူဵျဖစံွပီဵ၊ ယငံဵမတုိငံြငံြ ျမနံမာနိုငငံဳေတာံဗဟုိဘဏံတးင ံလုပြုိံငံြဲဴသညံ ဴအေတးအဴြြုဳ ရ္ိပါသညံ။

ေလဴလာရာနယံပယံန္ငံဴ ြ့ဲံဵြပံအေျဖရ္ာမှုနညံဵလမံဵ

ျမနံမာနိုငငံဳ၏ ျပညံသူဘဴဏ္ဍာေရဵဆုိငံရာ ျပုျပငံေျပာငံဵလဲမှုမ့ာဵတးင ံ တစံစိတံတစေံဒသအျဖစံ အေထာြံအြူ

ေပဵနုိငံရနံ Renaissance Institute ြ ျမနံမာနိုငငံဳရ္ ိ ရသုဳဵမ္နံဵ ေျြေငးစာရငံဵဦဵစီဵဌာနမ့ာဵန္ငံဴ ၂ န္စံတာနီဵပါဵ

တစိုြံမတံမတံ ထိေတး ဴ လုပေံဆာငံြဲဴမှုမ့ာဵ၊ လုပေံဆာငံေနမှုမ့ာဵအေပ် အေျြြဳ၍ ယြုအစရီငံြစဳာြို ေရဵသာဵ

ျပုစုပါသညံ။ Renaissance Institute သညံ ျမနံမာနိုငငံဳရ္ ိ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ ျပညံသူဘဴဏ္ဍာေရဵ

အေျြအေနမ့ာဵြုိ ပုိမုိနာဵလညံသိရ္ိနုိငံေစရနံ ရညံရးယံ၍ ဘတံဂ့ြံအြ့ဲံဵြ့ုပံစာစဲမံ့ာဵ (budget brief

series) ြုိ ထုတံေဝလ့ြံရ္ိပါသညံ။ Renaissance Institute ြ အစုိဵရတာဝနံရိ္သမူ့ာဵန္ငံဴ တုိြံရုိြံထိေတး ဴ

ေဆာငံရးြံေနမှုမ့ာဵမ္ သိရိ္မှုမ့ာဵ၊ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအစုိဵရမ့ာဵသုိေဴပဵသညဴံ နညံဵပညာဆုိငံရာေထာြံပဴဳ

ြူညီမှုမ့ာဵမရ္ရိ္သညဴံ ြိနံဵဂဏနံဵအြ့ြံအလြံမ့ာဵအေပ်အေျြြဳ၍ ေလဴလာေတးရိ္ဴြ့ြံမ့ာဵြို ယြ ုအစီရငံြဳ

စာတးင ံအြ့ဲံဵြ့ုပံေဖာံျပထာဵပါသညံ။

ေြ့ဵဇူဵတငံအမ္ာစြာဵ

ယြုစာေစာငံြို ေလဴလာျပုစုရာတးငံ ပဳပဴိုဵ ြူညီြြေသာ ရသုဳဵမ္နံဵ ေျြေငးစာရငံဵဦဵစီဵဌာနမ့ာဵ၊ တုိငံဵေဒသှြီဵန္ငံဴ

ျပညံနယမံ့ာဵရိ္ တာဝနံရ္ိပုဂ္ဂိုလံမ့ာဵြုိ ေြ့ဵဇူဵတငံရ္ိအပပံါသညံ။ ယြုစာေစာငံ၌ ေရဵသာဵေဖာံျပထာဵသညံမ့ာဵ

တးင ံ ြ့ိုယဴးငံဵမှုမ့ာဵရိ္ပါြ ေရဵသာဵသူမ့ာဵ၏တာဝနံသာျဖစံပါသညံ။ Renaissance Institute မ္ ဦဵမ့ိုဵျမငဴံန္ငံဴ

ဦဵစုိဵဝငံဵတုိ၏ဴ လမံဵေွှနံပဴဳပုိဵမှုမ့ာဵ၊ လုပံေဖာံြုိငံဖြံမ့ာဵ၏ပဴဳပုိဵြူညီမှုမ့ာဵ (အထူဵသျဖငဴံ ေြ့ာစုမငံဵဟနံ၊

Andrew Wilson) န္ငဴံ မိတံဖြံအဖးဲ အဴစညံဵျဖစံသညံဴ အာရ္ေဖာငံေဒဵရ္ငံဵ (အထူဵသျဖငံဴ Richard Batcheler)

တုိြဴို ေြ့ဵဇူဵတငံရ္ိအပပံါသညံ။ သုေတသနေလဴလာမှုတးင ံ ေဖာံျပထာဵသညံမ့ာဵမ္ာ ေရဵသာဵသူမ့ာဵ၏အျမင ံ

မ့ာဵသာျဖစံွပီဵ၊ ပဴဳပုိဵြူညီေပဵသညံဴ မိတံဖြံမ့ာဵ၏အျမငံယူဆြ့ြံမ့ာဵြုိ ြိုယံစာဵမျပုပါ။

ေနာြံြအဳေြြာငံဵအရာ

၂၀၀၈ ြုန္စံ ဖးဲ စဴညံဵပဳုအေျြြဳဥပေဒြုိ အေျြြဳျပု၍ ျမနံမာနိုငငံဳသညံ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအစိုဵ ရ

၁၄ ြုြိ ု ဖးဲ စဴညံဵ၍ ဗဟုိြ့ုပံြိုငံထာဵသညဴံပဳုစဳမ ္ ဗဟုိြ့ုပံြိုငမံှုေလျှောဴြ့သညဴံအစိုဵရစနစြံို ေျပာငံဵလဲြ့ငံသဳုဴဵြဴဲ

ပါသညံ။ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအဆငဴံ အငံစတီြ့ူဵရင္ံဵမ့ာဵမ္ာ နုိငံငဳေရဵအြးငဴံအာဏာ တစစံတံိတစပံိငုံဵန္ငဴံ

အတ ူ ဘဏ္ဍာေရဵန္ငံဴ စမီဳအုပြံ့ုပံေရဵဆုိငံရာ လုပငံနံဵ တာဝနံအြ့ိုတဴစဝံြံြို ရရ္ိလာပါသညံ။ အသစံဖနံတီဵ

ထာဵသညဴံ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအစုိဵရမ့ာဵန္ငံဴ ၎ငံဵအဆငဴံ အငံစတီြ့ူဵရ္ငံဵ မ့ာဵ၏အြနံဵြဏ္ဍမ္ာ ျပညံသူ ဴ

ဘဏ္ဍာေရဵစီမဳြနံြဴးဲျြငံဵ၊ အသဳုဵစရိတံသဳုဵစးဲျြငံဵန္ငဴံ ျပညံသူဝဴနံေဆာငံမှုမ့ာဵေပဵျြငံဵတုိတဴးငံ ပုိမုိအေရဵပါလာပါသညံ။

ေဖာံျပပါအငံစတီြ့ူဵရ္ငံဵ မ့ာဵ၏ စမီဳအုပြံ့ုပံေရဵ ပိမုိေုြာငံဵမးနံေစမညဴံ နညံဵလမံဵမ့ာဵအနြံတစြုံမ္ာ

ျပညံသူဘဴဏ္ဍာစီမြဳနံြဴးမဲှုြိ ု တုိဵတြံေြာငံဵမးနလံာေစျြငံဵျဖစံပါသညံ။ ျပညံသူဘဴဏ္ဍာေငးစမီဳြနံြဴးမဲှုနညံဵစနစ ံ

မ့ာဵမ္ာ မညံသညဴံလမံဵြုိ ေရးဵြ့ယံ၍ေဖာြံလုပမံညံ၊ အမှိုြံမ့ာဵြို မညံသိုသဴိမံဵ ဆညံဵမညံ စသညံြဴဲသိုေဴသာ

ျပညံသူမ့ာဵ၏ေနစဴဲံဘဝမ့ာဵန္ငဴံသြံဆိုငသံညံဴ ဝနေံဆာငံမှုမ့ာဵန္ငဴံ အေျြြဳအေဆာြံအအဳုဆိငုံရာဆဳုဵျဖတံြ့ြံ

မ့ာဵတးင ံ အေရဵပါလ္ပါသညံ။ ၎ငံဵဆဳုဵျဖတံြ့ြံမ့ာဵမ္ာ ဘဏ္ဍာေရဵမူဝါဒဆုိငံရာေရးဵြ့ယံမှုမ့ာဵျဖစံွပီဵ၊ အေြာငံ

အထညံေဖာံမှုြို ေထာြံပဳေဴပဵမညဴံ အငံစတီြ့ူဵရ္ငံဵ မ့ာဵလညံဵ လုိအပံပါသညံ။ ျပညံသူဘဴဏ္ဍာေရဵစီမြဳန ဴံြးဲမှုမ္ာ

ဘဏ္ဍာေရဵဆုိငံရာအငံစတီြ့ူဵရ္ငံဵ မ့ာဵအတးြံ အဓိြြ့ွပီဵ၊ ျမနမံာနုိငံင၏ဳ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ

အဆငဴံတးငံ အသစံျဖစံထးနံဵ လာသညဴံ အငံစတီြ့ူဵရ္ငံဵ မ့ာဵအတးြံ ၎ငံဵမ္ာ မရ္ိမျဖစံ အေရဵပါပါသညံ။

ရညံရးယံြ့ြံ

ယြအုစီရငံြဳစာမ္ာ ျမနံမာနိုငငံဳ၏ တုိငံဵေဒသှြီဵန္ငံဴ ျပညံနယံအဆငဴံရ္ိ ျပညံသူဘဴဏ္ဍာေရဵစီမြဳနံြဴးမဲှုြို

ျြုဳ ငုေဳလဴလာသဳုဵသပံနိုငရံနံ ရညံရးယံပါသညံ။ ေဒသဆုိငံရာအဆငဴံတးင ံ အေရဵအှြီဵဆုဳဵ မူဝါဒေရဵရာရညံေွှနံဵ

ြ့ြံတစြံျုဖစံသညဴံ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံဘတံဂ့ြံမ့ာဵ (ရသုဳဵြနံမ္ဴနံဵ ေျြေငးစာရငံဵမ့ာဵ) ြုိ အထူဵျပု

ေလဴလာထာဵပါသညံ။ ထုိအဴျပငံ ျပညံသူဘဴဏ္ဍာေရဵစီမြဳန ဴံြးဲမှုဆိငုံရာ အငံစတီြ့ုဵရ္ငံဵမ့ာဵန္ငဴပံတံသြံ၍လညံဵ

ြ့ယံြ့ယံျပနံျဴပနံ ဴ ေဖာံျပထာဵပါသညံ။ ဥပမာအာဵျဖငဴ ံ ေငးသာဵစီမြဳနံြဴးမဲှု၊ စာရငံဵြိုငနံညံဵလမံဵမ့ာဵ၊ ဘဏ္ဍာ

ေရဵဆုိငံရာ ဆဳုဵရှုဳဵနိငုံေြ့အန္တရာယံမ့ာဵ၊ ျပညံေထာငံစုနင္ံ ဴ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵအြြာဵ ဆြံသးယံ

ေဆာငံရးြံမှု၊ ေလဴလာမှုမ့ာဵပုိမုိေဆာငံရးြံနိုငံသညဴံနယံပယံမ့ာဵ စသညံတုိြဴို တငံျပထာဵပါသညံ။ ျပညံသူ ဴ

ဘဏ္ဍာေရဵစီမဳြနံြဴးဲမှုတးငံ ေစာငဴံြြညဴံထိနံဵေြ့ာငံဵမှုရိ္ေရဵန္ငဴံ ပးငဴံလငံဵျမငံသာေရဵတုိမ္ဴာ အလးနံအေရဵပါပါသညံ။

ေြာငံဵမးနေံသာ ျပညံသူဘဴဏ္ဍာေရဵစီမြဳနံြဴးမဲှုသညံ အစိုဵရမ့ာဵြုိ ၎ငံဵတုိ၏ဴလုပြံိုငံေဆာငံရးြံမှုမ့ာဵ၊ ေရးဵြ့ယံ

ဆုဳဵ ျဖတံမှုမ့ာဵအတးြံ တာဝနံြဳမှုရ္ိေစ၍ အစုိဵရန္ငဴံ ျပညံသူအြြာဵ ယုဳြြညံမှုတညံေဆာြံေရဵြုိ အေထာြံ

အပဴဳျဖစံေစပါသညံ။ ျပညံသူမ့ာဵ၊ စီဵ ပးာဵေရဵလုပငံနံဵ မ့ာဵန္ငံဴ ရငံဵနီ္ဵျမှုပံနဳ္သမူ့ာဵြ ျပညံသူဘဴဏ္ဍာေငးမ့ာဵြုိ

ထိေရာြံစးာသဳုဵစးဲျြငံဵ ရိ္မရိ္၊ ရညံမ္နံဵထာဵသညဴံ ပနံဵ တုိငံမ့ာဵ၊ ဦဵစာဵေပဵမ့ာဵန္ငံဴ တစသံာဵတညံဵျဖစံမျဖစံြုိ

သိလုိြြပါသညံ။ ေြတံနင္ံေဴလ့ာံညီသညဴံ ျပညံသူဘဴဏ္ဍာေရဵစီမြဳနံြဴးမဲှုမ္ာ ဘဏ္ဍာေရဵဆိငုံရာ အစီရငြံဳတငံျပမှု၊

ပးငဴံလငံဵျမငံသာမှုမ့ာဵန္ငံဴ ျပညံသူမ့ာဵလြံလ္မံဵ မီနိငုံေအာငံ သတငံဵအြ့ြံအလြံမ့ာဵထုတံျပနံမှုတုိအဴေပ်

တညံမီပါသညံ။ အဆုိပါအြ့ြံမ့ာဵြ အစုိဵရန္ငဴံ စီဵပးာဵေရဵစနစံတးငံပါဝငံသူမ့ာဵအြြာဵ ယဳုြြညံမှုတညံေဆာြံ

နုိငံမညံဴ ထုတံလုပနံိငုံစးမံဵ ျမငံဴ၍ ထိေရာြံေအာငံျမငံမှုရ္ိေသာ၊ အာဵလဳုဵပါဝငံနိုငေံသာ စီဵ ပးာဵေရဵအေျြအေနမ့ာဵ

ျဖစံေပ်ေစရနံ ပဴဳပုိဵေပဵမညံျဖစံပါသညံ။ ၎ငံဵမ္ာ ျပညံသူဘဴဏ္ဍာမ့ာဵြုိ မညံသိုရဴ္ာေဖးရရ္ိသညံ၊ မညံသိုသဴုဳဵစးဲသညံ

စသညဴံ ျပညံသူဘဴဏ္ဍာစမဳီြနံြဴးမဲှုန္ငံဴပတံသြံသညဴံ အေရဵြိစ္စမ့ာဵြုိ မီဵေမာငံဵထုိဵျပလုိသညဴံ ယြုေလဴလာမှု

အစီရငံြစဳာ၏ ရညံရးယံရငံဵလညံဵျဖစံပါသညံ။

အြ့ဲံဵြ့ုပံ

ျမနမံာနိငုံငဳရိ္ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအစုိဵရမ့ာဵမ္ာ ေြာငံဵမးနေံသာ ျပညံသူဘဴဏ္ဍာေရဵစနစံတးငံ

ပိမုိအုေရဵှြီဵသညဴံြဏ္ဍမ္ ပါဝငလံာလ့ြံရ္ိပါသညံ။ ျပညံသူေဴရဵရာြဏ္ဍအသဳုဵစရိတံစုစုေပါငံဵတးငံ တုိငံဵေဒသ

ှြီဵ၊ ျပညံနယံအစုိဵရမ့ာဵ၏ အသဳုဵစရိတံပါဝငံမှုမ္ာ ၂၀၁၂-၁၃ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံတးငံ ၆ ရာြုိငံနှုနြံနံသဴာ ရိ္ြဴဲရာမ ္

၂၀၁၇-၁၈ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံတးင ံ ၁၂ ရာြုိငံနှုနံဵနီဵပါဵသုိ ဴ ျမငံတဴြံလာြဴဲပါသညံ။ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏

အသဳုဵစရိတံ မ့ာဵအနြံအမ့ာဵစုမာ္ ေငးလဳုဵေငးရငံဵ ရငံဵနီ္ဵျမှုပံန္ဳမှုအသဳုဵစရိတံမ့ာဵအတးြံ သုဳဵစးဲျြငံဵျဖစံပါသညံ။

တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵမ္ာ ၎ငံဵတုိေဴဒသန္တရဘတံဂ့ြံအတးြံ ဘဏ္ဍာေငးလဳုေလာြံေအာငံ မျဖညဴံ

ဆညံဵနိငုံသညဴံအတးြံ ျပညံေထာငံစုမ္ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵသုိ ဴ လွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴသညဴံဘဏ္ဍာေငးမ္ာ

အေရဵပါပါသညံ။ စညံဵမ့ဲံဵမ့ာဵြုိအေျြြဳသညံဴ လြံရ္ ိ ဘဏ္ဍာေငးလွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴမှုနညံဵလမံဵမ္ာ ေဒသန္တရ

ဘဏ္ဍာေရဵအေျြအေနမ့ာဵ၊ ေမြရုိစီဵပးာဵေရဵ စဲံဆြံမျပတံေြာငံဵမးနံေစမှုနင္ံဴ ဘဏ္ဍာေငး မညံမျှေရရိ္မညံြို

ှြိုတငံြနံမ္ဴနံဵနုိငံမှုတုိြဴို အေထာြံအပဳဴျဖစံေစနိငုံပါသညံ။ ထုိအဴျပငံ ေနာငံတးငံ ျပညံေထာငံစုအစိုဵ ရအတးြံ

မူဝါဒနညံဵလမံဵတစရံပံျဖစံလာနိုငံရာ ပုိမုိနြံနြံရှိုငံဵ ရှိုငံဵ ေလဴလာရမညဴံနယံပယံျဖစံပါသညံ။

တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ ဘဏ္ဍာေငးြုိယံတုိငံရ္ာေဖးနုိငံမှုမ္ာ ရနံြုနံန္ငဴံ မန္တေလဵတုိငံဵေဒသှြီဵ

၂ ြုတးငံသာ မ့ာဵျပာဵပါသညံ။ ၎ငံဵတုိငံဵေဒသှြီဵ ၂ ြုမ္ာ ၎ငံဵတုိဘဴတံဂ့ြံအသုဳဵစရိတံ၏ထြံဝြံနီဵ ပါဵြနံြုိဴ

ြိုယံတုိငံရ္ာေဖးရေငးမ့ာဵျဖငံဴ ဘဏ္ဍာေငး ျဖညဴံဆညံဵနုိငံေသာံလညံဵ၊ ြ့နံ တုိငံဵေဒသှြီဵန္ငံဴ ျပညံနယံ ၁၂ ြုတးင ံ

သြံဆိုငရံာဘတံဂ့ြံအသဳုဵစရိတံ၏ ၁၀ ရာြုိငံနှုနံဵဝနံဵ ြ့ငံြုိသာ ြိုယံတုိငံဘဏ္ဍာရေငးျဖငံဴ ပဳပဴိုဵ နုိငံပါသညံ။

မတူညီသညံဴဝနံှ ြီဵဌာန ၄ ြုြ ေြာြံြသဳညံဴ ေဒသန္တရအဆငဴံအြးနံအေြာြံ ၈ မ့ိုဵမ္ာ ေဒသဘတံဂ့ြံမ့ာဵ

၏ ရာြုိငံနှုနံဵအနညံဵငယံမျှေသာျဖစံပါသညံ။ တစံဖြံတးငံ အြးနံမဟုတံသညဴံ အျြာဵသာမနံရေငးမ့ာဵမ္ာ ြုိယံတုိငံ

ရ္ာေဖးရေငးတးငံ အမ့ာဵစုျဖစံပါသညံ။ ပးငဴံလငံဵျမငံသာမှုရှုေထာငဴံမ္ စဳနှုနံဵမ့ာဵအရလညံဵေြာငံဵ၊ ဘတံဂ့ြံစာရငံဵ

ေရဵသးငံဵ မှုနညံဵလမံဵမ့ာဵအရလညံဵေြာငံဵ အဆုိပါရေငးမ့ာဵ၏ သေဘာသဘာဝမ္ာ ရ္ငံဵလငံဵမှုမရ္ိပါ။

တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအစုိဵရမ့ာဵမ္ာ ဘဏ္ဍာေရဵဆုိငံရာအြ့ြံအလြံမ့ာဵြုိ ျပညံသူလူထုထဳသို ဴ

ထုတံျပနရံာတးင ံ တုိဵတြံလာပါသညံ။ သိုေဴသာံ ျပညံေထာငံစုအစိုဵ ရ၏ လုပနံညံဵလုပဟံနံမ့ာဵြုိ မ္ျီငမံဵ ၍

အျြာဵပးငံဴလငံဵျမငံသာမှုလုပငံနံဵ စဲံမ့ာဵြုိ ေဆာငံရးြံနိုငသံညဴံအေျြအေနလညံဵရိ္ေနပါသညံ။ စာရငံဵအမ့ိုဵ

အစာဵြးဲျြာဵေရဵသးငံဵ မှုမာ္ (ဌာနတစြံုန္ငံဴတစြံု၊ ေဒသတစြံုန္ငံဴတစြံု) စနစတံြ့ တသမတံတညံဵမရိ္ျြငံဵ

ေြြာငဴံ (အထူဵသျဖငဴံ ေငးလဳုဵေငးရငံဵအသဳုဵစရိတံမ့ာဵ) ြ ျပညံသူသိုထုဴတံျပနသံညဴံ သတငံဵအြ့ြံအလြံမ့ာဵ

၏အရညံအေသးဵြုိ ထိြိုြံေစနုိငံပါသညံ။ ထုိအဴျပင ံ အသုဳဵစရိတံမ့ာဵ၏ ထိေရာြံေြာငံဵမးနံမှုန္ငဴံ ဘဏ္ဍာေရဵ

ဆိငုံရာ ေစာငဴံြြညံဴြြပံမတံနုိငံမှုတုိြဴို အြနံအဴသတံျဖစေံစပါသညံ။

မာတိြာ

ေဝါဟာရအတုိေြာြံမ့ာဵ

ေနာြံြဳအေြြာငံဵအရာ

(ြ) ဘဏ္ဍာေရဵရာအေျြအေနအေပ် ျြုဳ ငုေဳလဴလာမှုန္ငဴံ ျဖစံထးနံဵ တုိဵတြံမှုမ့ာဵ

(ြ) ဘဏ္ဍာေငးျဖညံဴဆညံဵျြငံဵဆုိငံရာ အစီအစဲံမ့ာဵန္ငံဴ စးမံဵေဆာငံရညံ

(ဂ) အသဳုဵစရိတံမ့ာဵ

(ဃ) ဖးဲ စဴညံဵတညံေဆာြံမှုဆုိငံရာအငံစတီြ့ူဵရ္ငံဵမ့ာဵန္ငံ ဴစမီဳြနံြဴးမဲှု

(င) ဘဏ္ဍာေရဵဆုိငံရာ ထိြိုြံနိုငေံြ့မ့ာဵ

(စ) နိဂဳုဵြ့ုပံ မ္တံြ့ြံစြာဵ

ြ့မံဵြုိဵစာရငံဵ

ေနာြံဆြံတးဲမ့ာဵ

ေဝါဟာရအတိုေြာြံမ့ာဵ

BE - Budget Estimate

ဘတံဂ့ြံြနံမဴ္နံဵေျြ

BOT - Build-Operate-Transfer

တညံေဆာြံ၊ လညံပတံ၊ လွှဲေျပာငံဵ

CDF - Constituency Development Fund

မဲဆန္ဒနယံဖးဳ ဴွဖိုဵေရဵေထာြံပဴဳေငး

DOH - Department of Highways

လမံဵဦဵစီဵဌာန

DRRD - Department of Rural Roads Development

ေြ့ဵလြံလမံဵဖးဳ ဴွဖိုဵေရဵဦဵစီဵ ဌာန

FA - Fund Account

ဘဏ္ဍာရနံပုေဳငးစာရငံဵ

FY - Fiscal Year

ဘဏ္ဍာေရဵန္စံ

GAD - General Administration Department

အေထးေထးအုပံြ့ုပံေရဵဦဵစီဵဌာန

GDP - Gross Domestic Product

စစုေုပါငံဵ ျပညံတးငံဵ ထုတံြုနတံနံဖုိဵ

GRF - General Reserve Fund

အေထးေထး ပိလုျဳှေရနံပဳုေငးစာရငံဵ

IMF - International Monetary Fund

နုိငံငဳတြာေငးေြြဵရနံပဳုေငးအဖးဲ ဴ

IRD - Internal Revenue Department

ျပညံတးငံဵ အြးနမံ့ာဵဦဵစီဵဌာန

JICA - Japan International Cooperation Agency

ဂ့ပနံ အျပညံျပညံဆိုငရံာပူဵေပါငံဵေဆာငံရးြံေရဵေအဂ့ငံစီ

LTO - Large Taxpayers Office

အြးနံထမံဵှြီဵမ့ာဵဆုိငံရာရဳုဵ

MCDC - Mandalay City Development Committee

မန္တေလဵွမို ေဴတာံစညံပငံသာယာေရဵေြာံမတီ

MEB - Myanma Economic Bank

ျမနံမာဴစီဵပးာဵေရဵဘဏံ

MOC - Ministry of Construction

ေဆာြံလုပေံရဵဝနံှြီဵဌာန

MOPF - Ministry of Planning and Finance

စမီဳြိနံဵ န္ငံဴ ဘဏ္ဍာေရဵဝနံှြီဵဌာန

MTFF - Medium-Term Fiscal Framework

န္စံလတံ ဘဏ္ဍာေရဵမူေဘာငံ

ODA - Official Development Assistance

တရာဵဝငံ ဖးဳ ဴွဖိုဵေရဵအြူအညီ

OECD - Organization for Economic Cooperation and Development

စီဵ ပးာဵေရဵပူဵေပါငံဵေဆာငံရးြံေရဵန္ငံဴ ဖးဳ ဴွဖိုဵတုိဵတြံေရဵအဖးဲ ဴ

OMI - Open Myanmar Initiative

ပးငဴံလငံဵျမနံမာဴေရ္ ေဴဆာငံ

PEFA - Public Expenditure and Financial Accountability

ျပညံသူအဴသဳုဵစရိတံနင္ံ ဴဘဏ္ဍာေရဵတာဝနံြမဳှုဆိငုံရာ ဆနံဵစစံမှု

PFM - Public Financial Management

ျပညံသူဘဴဏ္ဍာေရဵဆုိငံရာ စမီဳြနံြဴးမဲှု

PPP - Public-private partnership

အစိုဵရ-ပုဂ္ဂလိြ ပူဵေပါငံဵေဆာငံရးြံမှု

SAA - Self-administered Areas

ြိုယံပိုငအံုပံြ့ုပံြးငဴံရေဒသမ့ာဵ

SEE - State Economic Enterprises

နုိငံငဳေတာံပုိငံ စီဵပးာဵေရဵလုပံငနံဵမ့ာဵ

SNG - Sub-national government

တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအစိုဵရ

YCDC - Yangon City Development Committee

ရနံြုနံွ မို ေဴတာံစညံပငံသာယာေရဵေြာံမတီ

UCLG - United Cities and Local Governments

ွမို ျဴပမ့ာဵန္ငဴံ ေဒသန္တရအစိုဵ ရမ့ာဵဆုိငံရာ အဖးဲ အဴစညံဵ

USD - United States Dollar

အေမရိြနံေဒ်လာ

ေနာြံြအဳေြြာငံဵအရာ

၁။ ျမနမံာနိငုံငဳသညံ ၂၀၀၈ ြုန္စံ ဖးဲ စဴညံဵပဳုအေျြြဳဥပေဒြို အေျြြဳ၍ ဗဟိုဦဵစီဵ သညံဴစနစံမ္ ဗဟုိြ့ုပံ

ြိုငံမှုေလျှောဴြ့သညံဴ အစိုဵရစနစတံစရံပံသို ဴ ြူဵေျပာငံဵနိငုံရနံ ေဆာငံရးြံြဲပဴါသညံ။ ဗဟုိြ့ုပံြိုငံမှုလးနြဲံြဴဲ

သညဴံ အုပြံ့ုပံမှုပုသဳဏ္ဍာနံမဖ္ယံြးာရာတးင ံ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံ ၁၄ ြု၌ အစိုဵရမ့ာဵ ထာဵရိ္ျြငံဵ န္ငံဴ

(တစစံတံိတစပံိငုံဵအာဵျဖငဴံ) ျပညံသူြေရးဵေြာြံတငံေျမှာြံေသာ ျပညံသူြဴိုယံစာဵလ္ယံမ့ာဵျဖငဴံ လွှတံေတာံ

မ့ာဵထာဵရိ္ျြငံဵတုိြဴို ေဆာငံရးြံြဲဴပါသညံ (ပဳု - ၁)။၁ ၎ငံဵြဴဲသို ဴ နုိငံငေဳရဵဆုိငံရာအြးငံဴအာဏာအျပငံ ဘဏ္ဍာေရဵ

န္ငဴံ အုပံြ့ုပံေရဵဆုိငံရာတာဝနံဝတ္တ ရာဵမ့ာဵြုိလညံဵ အသစဖံနတီံဵထာဵသညဴံ ေဒသန္တရအဆငဴံ အစိုဵရအလွှာြုိ

လွှဲအပပံါသညံ။ ျြုဳ ငုြဳြညဴံလျှေငံ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအစိုဵ ရမ့ာဵမ္ာ ျပညံသူဘဴဏ္ဍာေရဵဆုိငံရာ စမီဳြနံြဴးျဲြငံဵ ၊

အသဳုဵစရိတံသဳုဵစးဲျြငံဵ န္ငံဴ ျပညံသူေဴရဵရာဝနံေဆာငံမှုမ့ာဵေပဵျြငံဵတုိတဴးင ံ ပုိမုိအေရဵပါလာသညဴံ အြနံဵြဏ္ဍမ္

ပါဝငံလာလ့ြံရ္ိပါသညံ။

၂။ ယြအုစီရငြံဳစာမ္ာ ျမနံမာနိုငံငဳရ္ိ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ ျပညံသူဘဴဏ္ဍာေရဵစီမြဳနံြဴးဲမှုြို

ေလဴလာတငံျပထာဵပါသညံ။၂ အစီရငံြဳစာတးင ံ မညံသညဴံေဒသန္တရရေငးမ့ာဵျဖငဴံ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏

ဘတံဂ့ြံတစစံတံိတစေံဒသြို ျဖညဴံဆညံဵသညံ၊ ရေငးန္ငံဴ အသဳုဵစရိတံအြြာဵ ဘဏ္ဍာေငးလုိအပံြ့ြံအတးြံ

ျပညံေထာငံစု၏လွှဲေျပာငံဵေထာြံပဴဳေငးြုိ မညံသုိရဴရိ္သညံန္ငဴံ ဘတံဂ့ြံြုိမညံသုိစီဴမဳြနံြဴးဲသညံစသညဴံ တုိငံဵေဒသ

ှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ ဘတံဂ့ြံအငံစတီြ့ုဵရ္ငံဵ ဆုိငံရာြိစ္စရပံမ့ာဵြုိ အြ့ဲံဵြ့ုပံေဖာံျပမညံျဖစံပါသညံ။

ထုိအဴျပငံ ျပညံသူဘဴဏ္ဍာေငးမ့ာဵ စီမြဳနံြဴးမဲှု၊ ပးငဴံလငံဵျမငသံာမှု၊ ေငးသာဵစီမြဳနံြဴးမဲှုန္ငံဴ ဘဏ္ဍာေရဵဆုိငံရာထြိိြံု

နိငုံေြ့အန္တရာယံမ့ာဵန္ငံဴစပံလ့ဲံဵ၍လညံဵ အြ့ဲံဵြ့ုပံ ေလဴလာတငံျပသးာဵပါမညံ။ ြရုိငံနင္ံ ဴ ွမို နဴယံမ့ာဵအဆငဴံ

တးင ံ ေဆာငံရးြံလ့ြံရိ္သညဴံ ျပညံသူဘဴဏ္ဍာေရဵဆုိငံရာြိစ္စရပံမ့ာဵမ္ာ ဘတံဂ့ြံစြံဝနံဵတေလျှောြံ ျပညံသူ ဴ

ဘဏ္ဍာစီမဳြနံြဴးမဲှုမ့ာဵ ထိေရာြံေြာငံဵမးနမံှုအတးြံ အေရဵပါေသာံလညံဵ အေသဵစိတံလ္သညဴံ ေလဴလာဆနံဵစစံ

မှုမ့ာဵ ျပုလုပရံနလုိံအပံသညဴံအေလျှောြံ ယြု အစီရငြံဳစာ၏ေလဴလာမှုနယံပယံတးင ံအြ့ုဳ ဵဝငံမညံမဟုတံပါ။

၁ တိုငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵမ္ာ (ဗဟုိအစိုဵရွပီဵလျှေငံ) ဒုတိယေျမာြံအစိုဵရအလွှာျဖစံွပီဵ၊ ဖးဲ စဴညံဵပဳုအေျြြဳဥပေဒအရ အဆငဴံအတနံဵတူျဖစံပါသညံ။ တိုငံဵေဒသှြီဵမ့ာဵတးငံ

ဗမာလူမ့ို ဵအမ့ာဵစုေနထိုငံွပီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵမ္ာ ေဒသတးငံဵလူအမ့ာဵစုရ္ိသညဴံ တိုငံဵရငံဵသာဵမ့ို ဵနးယံ၏အမညံျဖငဴံ မ္ညဴံေြ်ပါသညံ။ ျပညံနယံ ၇ ြုမ္ာ ြ့ငံဵျပညံနယံ၊ ြြ့ငံ

ျပညံနယံ၊ ြယာဵျပညံနယံ၊ ြရငံျပညံနယံ၊ မးနံျပညံနယံ၊ ရြုိငံျပညံနယံန္ငဴံ ရ္မံဵျပညံနယံတို ဴျဖစံပါသညံ။ တိုငံဵေဒသှြီဵ ၇ ြုမ္ာ ဧရာဝတီတိုငံဵေဒသှြီဵ၊ ပဲြူဵတိုငံဵေဒသှြီဵ၊

မေြးဵတိုငံဵေဒသှြီဵ၊ မန္တေလဵတိုငံဵေဒသှြီဵ၊ စစံြုိငံဵတိုငံဵေဒသှြီဵ၊ တနသသာရီတိုငံဵေဒသှြီဵ န္ငဴံ ရနံြုနံတိုငံဵေဒသှြီဵ တိုျဴဖစံပါသညံ။ ၂ ြုိယံပုိငံအုပံြ့ုပံြးငဴံရေဒသမ့ာဵန္ငဴံ ေနျပညံေတာံျပညံေထာငံစုနယံေျမတိုမ္ဴာ ဤအစီရငံြဳစာေလဴလာမှုတးငံ မပါဝငံပါ။

၃။ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ ဘတဂံ့ြံတးငံပါဝငံသညံဴ ဌာန၊ အဖးဲ အဴစညံဵမ့ာဵ ။ ။ တုိငံဵေဒသ

ှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ ရေငးနင္ံ ဴ အသဳုဵစရိတံမ့ာဵြုိ ျပညံေထာငံစုအဆငဴံဝနံှြီဵဌာနမ့ာဵအတးငံဵ ရိ္ ဦဵစီဵဌာနမ့ာဵ

ြ စီမြဳနံြဴးပဲါသညံ။ ယငံဵသို ဴ ဗဟိုဦဵစီဵမှုလးနြဲံသညဴံအေျြအေနတးငံ စညံပငံသာယာေရဵအဖးဲ မဴ့ာဵ၊ (ရနံြုနနံ္ငံဴ

မန္တေလဵွမိုမဴ့ာဵရ္ိ) ွမို ေဴတာံစညံပငံသာယာေရဵေြာံမတီမ့ာဵစသညဴံ ျမူနီစပီယံရဳုဵမ့ာဵသညံသာ ျပညံေထာငံစု

အဆငဴံဝနံှ ြီဵဌာန မထာဵရိ္ေသာ ထူဵြဲျြာဵနာဵသညဴံ ဌာနမ့ာဵျဖစံပါသညံ။ သာမနံအစိုဵရဌာနတစရံပံအသးငံ

မေဆာငံသညဴံ ျမူနီစီပယံရဳုဵမ့ာဵမ္ာ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအဆငဴံ၌ ဘဏ္ဍာေငးရ္ာေဖးျြငံဵ န္ငံဴ ျပညံသူေဴရဵရာ

ဝနေံဆာငံမှုေပဵျြငံဵမ့ာဵတးင ံ အေရဵပါသညဴံ အြနံဵြဏ္ဍမ္ ပါဝငံပါသညံ (တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအဆငဴံ

ဘတံဂ့ြံမ့ာဵတးငပံါဝငံေလဴရ္သိညဴံ ဌာန၊အဖးဲ အဴစညံဵမ့ာဵြုိ ေနာြံဆြံတးဲ တးင ံ ြြညဴံရှုနိုငပံါသညံ)။ တုိငံဵ

ေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵရိ္ ရသုဳဵမ္နံဵ ေျြေငးစာရငံဵဦဵစီဵဌာနမ့ာဵမ္ာ ဘတံဂ့ြံစြံဝနံဵအေစာပုိငံဵတးင ံဘတံဂ့ြံ

ျပငံဆငံေရဵဆးဲျြငံဵ၊ ဘတံဂ့ြံစြံဝနံဵတေလျှောြံ ေစာငံဴြြညဴံြြပံမတံျြငံဵ န္ငံဴ အစီရငံြဳတငံျပျြငံဵတုိြုိဴ

ေဆာငံရးြံွပီဵ၊ အေရဵပါသညဴံအြနံဵြဏ္ဍမ္ ပါဝငံပါသညံ။

(ြ) ဘဏ္ဍာေရဵရာအေျြအေနအေပ် ျြုဳ ငုဳေလဴလာမှုန္ငံဴ ျဖစံထးနံဵတိုဵတြံမှုမ့ာဵ

၄။ ၂၀၁၂-၁၃ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံမစ္တငံ၍ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ဘတံဂ့ြံအသဳုဵစရိတံမ့ာဵ

သိသိသာသာျမငဴံတြံလာြဲပဴါသညံ။ ၂၀၁၂-၁၃ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံတးင ံတုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ (ဘဏ္ဍာန္စံ

တစနံ္စံစာအျပညဴံ) ဘတံဂ့ြံစတငံေရဵဆးဲြ့ိနနံ္ငဴံနှိုငံဵ ယ္ဲလံျှေငံ လြံရ္ိတးင ံ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏

ဘတံဂ့ြံအသုဳဵစရိတံမာ္ ၃ ဆနီဵ ပါဵ ျမငဴံတြံလာြဴဲပါသညံ။ တိတိြ့ြ့ဆုိရလျှေငံ ၂၀၁၂-၁၃ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံ

တးင ံတုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ဘတံဂ့ြံအသုဳဵစရိတံမာ္ ြ့ပံ ၈၆၄,၁၂၂ သနံဵ ရ္ိြဲဴရာမ္ ၂၀၁၇-၁၈ ဘဏ္ဍာ

ေရဵန္စံတးင ံြ့ပံ ၂,၄၇၄,၉၄၂ သနံဵသုိ ဴေရာြံရ္ိပါသညံ။ ျမနမံာနိငုံငဳရိ္ အစိုဵရအလွှာ ၂ ရပ ံ(ျပညံေထာငံစုအစိုဵ ရ

န္ငဴံ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအစုိဵရမ့ာဵ) ၏ အသဳုဵစရိတံစစုေုပါငံဵတးင ံတုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအစုိဵရမ့ာဵ၏

အသဳုဵစရိတံပါဝငံမှုရာြိုငနံှုနံဵမ္ာ ၂၀၁၂-၁၃ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံတးင ံ ၆ ရာြုိငံနှုနံဵရ္ိြဴဲရာမ္ ၂၀၁၇-၁၈ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံ

တးင ံ၁၂ ရာြုိငံနှုနံဵနီဵပါဵသုိ ဴျမငံဴတြံြဲဴပါသညံ (ပဳု - ၂)။

၅။ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ ဘတံဂ့ြံအသဳုဵစရိတံမာ္ လူတစဦံဵြ့အရတးြံလျှေငံ နညံဵေနဆဲျဖစံ

ွပီဵ၊ ပ့မံဵမျှေအာဵျဖငဴံ လူတစဦံဵြ့လျှေငံ ြ့ပံ ၅၀,၀၀၀ ဝနံဵြ့ငံြနံ ဴျဖစံပါသညံ။ ျမနံမာနိုငငံဳ၌ အစုိဵရတစံရပံလဳုဵ

(ဗဟုိအစိုဵရန္ငံဴ ေဒသန္တရအစိုဵရမ့ာဵ) ၏အသဳုဵစရိတံတးင ံ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအစုိဵရမ့ာဵ၏ ဘတံဂ့ြံ

အသဳုဵစရိတံပါဝငံမှုရာြုိငံနှုနံဵမ္ာ အျြာဵအာရ္နုိငံငဳမ့ာဵန္ငဴံနှိုငံဵယ္ဲံလျှေငံ နိမဴံပါသညံ။ ျမနံမာနုိငံငဳ၌ အစုိဵရတစံရပံ

လဳုဵ၏အသဳုဵစရိတံတးင ံ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ ဘတံဂ့ြံအသုဳဵစရိတံပါဝငံမှု ၁၂ ရာြုိငံနှုနံဵမ္ာ ထုိငံဵ

နုိငံငဳ (၁၀ ရာြုိငံနှုနံဵ) ထြံ ျမငဴံေသာံလညံဵ ဗီယြံနမံ (၄၅ ရာြုိငံနှုနံဵ)၊ အငံဒိုနီဵ ရ္ာဵ (၃၅ ရာြုိငံနှုနံဵ) န္ငဴံ

ဘဂသလာဵေဒဴရ္ံ (၁၅ ရာြိုငနံှုနံဵ) တုိထဴြံ ေလ့ာဴနညံဵပါသညံ (ပဳု - ၃)။ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ အသဳုဵ

စရိတံမ့ာဵန္ငံဴစပံလ့ဲံဵ၍ အြနံဵ (ဂ) တးင ံေလဴလာတငံျပသးာဵပါမညံ။

၆။ ျမနမံာနိငုံငဳရ္ိ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအစုိဵရမ့ာဵမ္ာ အျြာဵ မတိမံဵ မယိမံဵနုိငံငဳမ့ာဵန္ငံဴယ္ဲံလျှေငံ

ျပညံေထာငံစုအစိုဵရထမဳ္ လွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴေငးြုိ ပိမုို မ္ြီိရုပါသညံ။ ေဒသတစံြနုင္ံတဴစြံ ု ြးဲျပာဵနုိငံေသာံ

လညံဵ ေယဘုယ့အာဵျဖငဴံ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵြ ၎ငံဵတုိဘဴတံဂ့ြံ၏ ၈၀ ရာြုိငံနှုနံဵြနံြုိဴ ျပညံေထာငံစု

အစိုဵရ၏ လွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴေငးမ့ာဵျဖငဴံ ဘဏ္ဍာေငးျဖညဴံဆညံဵပါသညံ (ပဳု - ၄ ြ)။၃ အျြာဵနုိငံငမဳ့ာဵြိုြြညဴံ

လျှေငံလညံဵ နုိငံငအဳနညံဵငယံနင္ံ ဴ ွမို ဴှြီဵျပှြီဵမ့ာဵြလးဲလျှေငံ ေဒသန္တရအစုိဵရမ့ာဵမ္ာ ၎ငံဵတုိအဴသဳုဵစရိတံအတးြံ

ြိုယံတုိငံရ္ာေဖးရေငးျဖငဴံ မလဳုေလာြံသညံမာ္ ျဖစံရုိဵျဖစံစဲံသာျဖစံွပီဵ၊ ထုိအဴတးြံ ဗဟုိအစိုဵရမ္ ေဒသဆုိငံရာ

အစိုဵရမ့ာဵသုိ ဴဘဏ္ဍာေငးလွှဲေျပာငံဵေထာြံပဴဳရေလဴရ္ိပါသညံ။ ေဒသန္တရအစိုဵ ရမ့ာဵ၏ အသဳုဵစရိတံ၏ မညံမျှေရာြိုငံ

နှုနံဵေလာြံြိုသာ ဗဟုိအစိုဵရြ လွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴေငးျဖငံဴ ဘဏ္ဍာေငးပဳဴပိုဵသငဴံသညံဟူ၍ စဳသတံမတံ္ြ့ြံမ့ာဵ

မရ္ိပါ။ သုိေဴသာံလညံဵ စီဵ ပးာဵေရဵပူဵေပါငံဵေဆာငံရးြံေရဵန္ငဴံ ဖးဳ ဴွဖိုဵတုိဵတြံေရဵအဖးဲ ဴ(OECD) ြ ေလဴလာထာဵ

သညဴံ နမူနာနုိငံငဳ ၉၀ အနြံ ဖးဳွဖိုဵွပီဵနုိငံငဳမ့ာဵတးငံ ဝငံေငးနိမဴံနုိငံငဳမ့ာဵန္ငဴံနှိုငံဵယ္ဲံလျှေငံ ေဒသန္တရအြးနံအေြာြံ

ရေငးမာ္ ျမငဴံမာဵွပီဵ၊ ဗဟုိအစိုဵရ၏လွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳေဴငးအေပ် မ္ြီိရုမှုမ္ာလညံဵ ေလ့ာဴနညံဵသညံြိုေတးရဴ

၃ တနသသာရီတိုငံဵေဒသှြီဵန္ငဴံ ြ့ငံဵျပညံနယံတို၏ဴ ဘတံဂ့ြံ၏ ၉၇ ရာြုိငံနှုနံဵန္ငဴံ ၉၉ ရာြုိငံနှုနံဵအထိြုိ ျပညံေထာငံစုမ္ ဘဏ္ဍာေငးပဴဳပုိဵေပဵေနရပါသညံ။ ဆနံြဴ့ငံဘြံအာဵ

ျဖငဴံ ရနံြုနံန္ငံဴ မန္တေလဵတိုငံဵေဒသှြီဵတို၏ဴ ဘတံဂ့ြံတးငံ ြုိယံတိုငံရ္ာေဖးရေငးမ္ာ ၅၀ ရာြုိငံနှုနံဵဝနံဵြ့ငံျဖစံပါသညံ။

ပါသညံ (ပဳု - ၄ ြ)။ အဆိုပါအေျြအေနန္ငံဴယ္ဲထုိံဵြြညံဴလျှေငံ ျမနံမာနိုငငဳံ၌ ေဒသန္တရအစိုဵရမ့ာဵြ ျပညံေထာငံစု

မ္ေထာြံပဴဳေငးအေပ် မ္ြီိရုသညံမာ္ အျြာဵဝငံေငးနမိဴနံိငုံငဳမ့ာဵြြာဵ၏ ပ့မံဵမျှေရာြုိငံနှုနံဵထြံ မ့ာဵစးာပုိမုိလ့ြံရ္ိ

ပါသညံ။ ေရ္ လဴာမညံဴ အြနံဵ (ြ) တးင ံ ျမနံမာနိုငငံဳရ္ ိ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ရေငးမ့ာဵြုိ အေသဵစိတံ

ေလဴလာတငံျပသးာဵပါမညံ။

၇။ န္စံလတံ ဘဏ္ဍာေရဵမူေဘာငံ ျပုျပငံေျပာငံဵလဲမှုမ့ာဵ (Medium Term Fiscal Framework (MTFF)

reforms) ။ ။ ျမနံမာနိုငငံဳ၏ န္စံလတံဘဏ္ဍာေရဵမူေဘာငံဆိုငရံာ ျပုျပငံေျပာငံဵလဲမှုမ့ာဵသညံ အစိုဵရဌာန

အသီဵသီဵအတးြံ အသဳုဵစရိတံေဘာငံမ့ာဵ ြ့မ္တံျြငံဵ ျဖငံဴ ဘဏ္ဍာေရဵစညံဵမ့ဲံဵမ့ာဵြို အာဵေြာငံဵြုိငံမာေစရနံ

န္ငဴံအရငံဵအျမစံမ့ာဵြးဲေဝသုဳဵစးဲမှု (တနညံဵအာဵျဖငဴံ အသဳုဵစရိတံမ့ာဵသုဳဵစးဲမှု) ြုိ တုိဵတြံလာေစရနံ ရညံရးယ ံ

ပါသညံ။ အဆုိပါ ျပုျပငံေျပာငံဵလဲမှုမ့ာဵ၏ တစစံတံိတစေံဒသအျဖစံ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ ဘဏ္ဍာ

ရေငးပိုငံဵ တးင ံ (ပုိမုိတိတိပပဆိရုလျှေငံ ျပညံေထာငံစုမ ္ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵသုိ ဴ ဘဏ္ဍာေငးလွှဲေျပာငံဵ

ေထာြံပဴဳမှုတးငံ) သိသာထငံရ္ာဵသညဴံေျပာငံဵလဲမှုမ့ာဵ ျဖစေံပ်လာပါသညံ။ ယြငြံဆိလုျှေငံ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊

ျပညံနယံဘတံဂ့ြံတစြံုြ့ငံဵစီသုိ ဴ ျပညံေထာငံစု၏လွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴေငးပမာဏမ္ာ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံ

တစြံုြ့ငံဵစီ၏ ဘတံဂ့ြံအသုဳဵစရိတံန္ငဴံ ြိုယံတုိငံရ္ာေဖးရေငးအြြာဵ ြးာဟသညဴံျြာဵနာဵြ့ြံြုိ ဘတံဂ့ြံ

လုိေငးျဖညဴံလွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴေငးမ့ာဵ (deficit grants) အျဖစံ ပဳပဴိုဵ ေပဵြဴဲျြငံဵ ျဖစံရာ သြံဆိုငရံာ တုိငံဵေဒသ

ှြီဵ၊ ျပညံနယတံစြံုြ့ငံဵစန္ီငဴံ ျပညံေထာငံစအုစိုဵရအြြာဵ ညှိနှိုငံဵ နုိငံမှုအေပ် အေျြြဳြဴဲပါသညံ။ သုိရဴာတးငံ

MTFF ဆိငုံရာ ျပုျပငံေျပာငံဵလဲမှုမ့ာဵအနြံတစရံပံအျဖစံ ၂၀၁၅-၁၆ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံမစ္တငံ၍ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊

ျပညံနယံမ့ာဵသုိ ဴ ျပညံေထာငံစုမ္ အေထးေထးဘဏ္ဍာေငးလွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴမှု (General Grant Transfer) ြုိ

စညံဵမ့ဲံဵမ့ာဵအေပ်အေျြြဳသညဴံ ဘဏ္ဍာေငးေထာြံပဳဴေငးြးဲေဝမှုနညံဵလမံဵတစရံပံြို အေျြြဳြ့ငံသဳုဴဵ၍ ြးေဲဝ

ေပဵလ့ြံရိ္ပါသညံ။ General Grant Transfer မ္ာ ျပညံေထာငံစုမ္ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵသုိ ဴ ဘဏ္ဍာ

ေငးလွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴသညဴံနညံဵလမံဵ ၃ မ့ိုဵတးင ံေငးပမာဏအှြီဵမာဵဆဳုဵလညံဵျဖစံပါသညံ။ အဆုိပါ ေျပာငံဵလဲ

မှုမ့ာဵန္ငံဴ ဘဏ္ဍာေငးလွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴမှုဆိငုံရာြိစ္စရပံမ့ာဵြုိ လာမညဴံ အြနံဵ (ြ) ၌ ရေငးမ့ာဵန္ငံဴစပံလ့ဲံဵ၍

တငံျပရာတးင ံထညံဴသးငံဵေဆးဵေနးဵသးာဵပါမညံ။

၈။ ဘဏ္ဍာေရဵျပြ္ခဒိန ံ။ ။ လတံတေလာြာလ ျပုျပငံေျပာငံဵလဲမှုမ့ာဵအနြံ အျမငသံာဆဳုဵမ္ာ ျမနံမာ

နုိငံငဳ၏ဘဏ္ဍာေရဵျပြ္ခဒိနံြုိ ဧွပီလ-မတံလအစာဵ ေအာြံတုိဘာလ-စြံတငံဘာလသုိ ဴ ေျပာငံဵလဲျြငံဵျဖစံ

ပါသညံ။ ၂၀၁၈ ြုန္စံ၊ မတံလ ၃၁ ရြံေနတဴးငြံုနံဆုဳဵသညဴံ ၂၀၁၇-၁၈ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံနင္ံ ဴ ေအာြံတုိဘာလ ၁

ရြံေနတဴးငံ စတငံသညဴံ ၂၀၁၈-၁၉ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံြို ြ့ိတံဆြံေပဵရနံ ဘဏ္ဍာေရဵအြူဵအေျပာငံဵြာလ ၆ လ

(၂၀၁၈ ြုန္စံ၊ ဧွပီမ ္ စြံတငံဘာလအထိ) ြုိ ေဆာငံရးြံြဲပဴါသညံ။ ယြငံ ဘဏ္ဍာေရဵျပြ္ခဒနိံအရ ဘဏ္ဍာန္စံ

စတငံွပီဵမ့ာဵမြြာမီ မိုဵ ြာလ (ဇးနလံမ ္ေအာြံတုိဘာလအထ)ိ ေရာြံရ္ိသညဴံအတးြံ အေျြြဳအေဆာြံအအဳု

စမီဳြိနံဵ မ့ာဵအေြာငံအထညံေဖာံရာတးငံ ေန္ာငံဴေန္ဵရသညံဆုိသညံဴယူဆြ့ြံမာ္ ဘဏ္ဍာေရဵျပြ္ခဒနိံေျပာငံဵလဲရ

သညဴံအေြြာငံဵရငံဵျဖစံသညံဟု ေွှနံဵ ဆုိေလဴရ္ပိါသညံ။ ဘဏ္ဍာေရဵျပြ္ခဒနိံေျပာငံဵလဲမှုန္ငဴံစပံလ့ဲံဵ၍ အစီရငြဳံ

စာေနာြံပုိငံဵတးငံရ္ငံဵလငံဵတငံျပထာဵေသာံလညံဵ ဘဏ္ဍာေရဵအြူဵအေျပာငံဵြာလ ၆ လြုိမူ ယြုအစီရငံြဳစာ

တးငံ အေသဵစိတံ ထညဴံသးငံဵတငံျပမထာဵပါ။၄

၉။ အဖးဲ အဴစညံဵမ့ာဵ ဖးဲ စဴညံဵတညံေဆာြံမှု ။ ။ ျပညံသူဘဴဏ္ဍာစီမြဳနံြဴးမဲှုန္ငံဴသြံဆိုငံေသာ တုိငံဵေဒသ

ှြီဵ၊ ျပညံနယံအဆငံအဴဖးဲ အဴစညံဵမ့ာဵ (ဥပမာအာဵျဖငံ ဴရသုဳဵမ္နံဵ ေျြေငးစာရငံဵဦဵစီဵဌာနမ့ာဵ၊ လွှတံေတာံမ့ာဵ) မ္ာ

ယြဆုယံစုနစ္အံစပုိငံဵတးငြံမ္ ဖးဲ စဴညံဵထူေထာငံထာဵျြငံဵ ျဖစံပါသညံ။၅ ဌာနဆုိငံရာမ့ာဵ၏ စာရငံဵြုိငံနညံဵ

လမံဵမ့ာဵ၊ ဘဏ္ဍာေငးစီဵဆငံဵမှု၊ ေဘဵတုိြံ (ဌာန၊ အဖးဲ အဴစညံဵမ့ာဵ အြ့ငံဵြ့ငံဵ) န္ငဴံ ထြံ-ေအာြံ (တုိငံဵေဒသ

ှြီဵ၊ ျပညံနယံရဳုဵမ့ာဵန္ငံဴ သြံဆိုငရံာ အစိုဵရအဖးဲ မဴ့ာဵ၊ ရဳုဵြ့ုပံမ့ာဵ၊ ျပညံေထာငံစုအဆငံရဳုဴဵဌာနမ့ာဵအြြာဵ)

သတငံဵအြ့ြံအလြံ ေပဵပို၊ဴ အစီရငံြဳမှုတုိမဴ္ာ အစိုဵရစနစ၏ံျပငံပရ္ ိ ေလဴလာသူမ့ာဵအတးြံ အေမဵပုစ္ဆာမ့ာဵ

ျဖစံဆဲျဖစံပါသညံ။ အဆိုပါအြ့ြံမ့ာဵမ္ာ အစိုဵရအတးြံ ျပငံပမ္နညံဵပညာအေထာြံအပဴဳမ့ာဵ၊ ပဴဳပုိဵြူညီမှုမ့ာဵ

ေဆာငံရးြံရာတးင ံ အေရဵှြီဵေသာနယံပယံမ့ာဵျဖစံေြြာငံဵ ယြုအစီရငံြစဳာြ မီဵေမာငံဵထုိဵျပထာဵပါသညံ။

၎ငံဵအြ့ြံမ့ာဵြုိ အေသဵစိတံေလဴလာဆနံဵစစံျြငံဵ ျဖငဴံ ျမနံမာနိုငငံဳ၏ ြာလသြံတမံဵမရ္ညံြြာေသဵသညဴံ

တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအဆငံဴအဖးဲ အဴစညံဵမ့ာဵအေြြာငံဵြုိ အစုိဵရ၏ ျပငံပ မိတံဖြံအဖးဲ အဴစညံဵမ့ာဵန္ငံဴ

နညံဵပညာအေထာြံအပဴဳေပဵသညဴံအဖးဲ အဴစညံဵမ့ာဵြ ပုိမုိေြာငံဵမးနစံးာ နာဵလညံသိရ္နိိငုမံညံျဖစံပါသညံ။ ထုိမ္

တစဆံငံဴ ေဒသန္တရအစုိဵရမ့ာဵ၏ အရညံအေသးဵတုိဵတြံေြာငံဵမးနေံရဵ၊ အစိုဵရအလွှာမ့ာဵအြြာဵ ေပါငံဵစပံညိှ

နှိုငံဵ၍ လုပငံနံဵ လုပြုိံငံမှုမ့ာဵ တုိဵတြံလာေစေရဵတုိတဴးင ံ ပုိမုိ၍ အဓိပ္ပါယံျပညဴံဝသညဴံ ပဳပဴိုဵ ြူညီမှုမ့ာဵ ေဆာငံ

ရးြံနိုငေံစမညံျဖစံပါသညံ။

၄ ဘဏ္ဍာေရဵအြူဵအေျပာငံဵြာလန္ငံဴစပံလ့ဲံဵသညဴံ ေလဴလာမှုမ့ာဵြုိ Renaissance Institute ၏ ဘတံဂ့ြံအစီရငံြဳစာမ့ာဵ https://rimyanmar.org/en/publication-

category/budget-briefs တးငံ ေလဴလာဖတံရှုနုိငံပါသညံ။ ၅ ျမနံမာနုိငံငဳရ္ိလွှတံေတာံမ့ာဵ၏ ေရးဵေြာြံတငံေျမှာြံြဳြုိယံစာဵလ္ယံမ့ာဵ (တစံစိတံတစံပိုငံဵအာဵျဖငံဴ) ပါဝငံသညဴံ ပါလီမနံမ့ာဵျဖစံပါသညံ။ တိုငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံ

တစံြုစီတးငံ လွှတံေတာံမ့ာဵထာဵရ္ိပါသညံ။

(ြ) ဘဏ္ဍာေငးျဖညံဴဆညံဵျြငံဵဆိုငံရာ အစီအစဲံမ့ာဵနင္ံဴ စးမံဵေဆာငံရညံ

၁၀။ ေနာြံြအဳေြြာငံဵအရာ ။ ။ ျမနံမာနိုငငံဳရ္ ိတုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံဘတံဂ့ြံရေငးမ့ာဵြုိ သာမန ံ

ရေငး၊ ေငးလဳုဵေငးရငံဵရေငးနင္ံဴ ေ ြဵွမီရေငးဟူ၍ အဓိြ ၃ မ့ိုဵ ြးျဲြာဵနုိငံပါသညံ။ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ

တးင ံ ရေငးအမ့ာဵစုြို သာမနံရေငးမ့ာဵအျဖစံ စာရငံဵေရဵသးငံဵ ွပီဵ ယြုအြနံဵတးင ံ အဓိြထာဵေလဴလာမညံျဖစံပါ

သညံ။ ေငးလဳုဵေငးရငံဵရေငးနင္ံ ဴေ ြဵွမီရေငးတုိမဴ္ာ ရနံြုနနံ္ငဴံ မန္တေလဵတုိငံဵေဒသှြီဵတုိ၌ဴသာရိ္ွပီဵ၊ ယြ ုအြ့ဲံဵ

ြ့ုပံအစီရငံြစဳာတးငံ အေသဵစတံိေလဴလာမညံမဟုတံပါ။

၁၁။ သာမနံရေငး ြုိ (ြ) (သြံဆိုငရံာ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံ၏) ြိုယံတုိငံရ္ာေဖးရေငးနင္ံဴ (ြ) ျပညံ

ေထာငံစုမ ္ လွှဲေျပာငံဵေထာြံပဴဳေငးမ့ာဵမ္ ရေငးဟူ၍ ြးျဲြာဵနုိငံပါသညံ (ဇယာဵ - ၁)။၆ ြိုယံတုိငံရ္ာေဖးရေငးတးင ံ

အြးနံရေငးနင္ံ ဴ အြးနရံေငးမဟုတံသညံဴ အျြာဵသာမနံရေငးဟူ၍ ထပံဆငဴံ၍ ြးျဲြာဵနိငုံပါသညံ။ ယြုအစီရငံြတဳးငံ

ြိုယံတုိငံရ္ာေဖးရေငးဟူ၍ရညံေွှနံဵသမျှေသညံ ျပညံေထာငံစုမ္လွှဲေျပာငံဵေထာြံပဴဳေငးမ့ာဵ (အေထးေထးလွှဲေျပာငံဵ

ေထာြံပဴဳေငး (general grant transfer)၊ မဲဆန္ဒနယံဖးဳ ဴွဖိုဵေရဵေထာြံပဳဴေငး (Constituency Development

Fund - CDF)၊ ျပညံေထာငံစုအြးနရံေငးမ့ာဵမ္ ျပနံလွှဲေပဵသညဴံ အြးနေံဝစု (Tax sharing) န္ငဴံ အျြာဵြိစ္စရပံ

အလိြံု ေထာြံပဳဴေငးမ့ာဵ) မပါဝငံပါ။ ျပညံေထာငံစု၏ အြးနံရေငးမ့ာဵမ္ျပနြံးဲေပဵသညဴံ အြးနံေဝစုြို သြံဆိုင ံ

ရာ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံ၏ ြိုယံတုိငံရ္ာေဖးရေငးအျဖစံ ေဖာံျပေလဴရ္ိြြေသာံလညံဵ ယြုအစီရငံြစဳာတးင ံ

ျပညံေထာငံစုမ ္ လွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴေငးအျဖစံသာ သတံမတံ္သုဳဵ စးဲသးာဵပါမညံ။ အြးနေံဝစုရေငးတးငပံါဝငံေသာ

(ျပညံေထာငံစု) အြးနံအမ့ိုဵအစာဵမ့ာဵ၏ အြးနံနှုနံဵ ထာဵမ့ာဵ၊ အြးနအံေျြမ့ာဵြုိ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံ

အစိုဵရမ့ာဵြ ဆုဳဵ ျဖတံသတံမ္တံပိုငြံးငဴံမရ္ိပါ။ ထုိအဴတးြံ ယငံဵအြးနေံဝစုရေငးမ့ာဵြုိ ြိုယံတုိငံရ္ာေဖးရေငးဟူ၍

ေဖာံျပလျှေငံ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအစုိဵရမ့ာဵ၏ အြးနံအေြာြံဆိုငရံာအြးငံဴအာဏာြုိ စစံမန္ံစးာ ေွှနံဵဆုိ

နုိငံမညံမဟုတံ၍ ျပညံေထာငံစု၏လွှဲေျပာငံဵေထာြံပဴဳေငးအမ့ိုဵအစာဵတစံရပံအျဖစံသာ သတံမ္တံျြငံဵျဖစံပါသညံ။

ဇယာဵ (၁) - ျမနမံာနိငုံငရဳ္ိ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ အျြာဵသာမနံရေငးအမ့ိုဵအစာဵမ့ာဵ

ျပညံေထာငံစုမ ္လွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴေငးမ့ာဵ ြိုယံတုိငံရ္ာေဖးရေငးမ့ာဵ

အျြာဵသာမနံရေငးမ့ာဵ အြးနံအေြာြံရေငး

ျပညံေထာငံစု၏

အေထးေထး

လွှဲေျပာငံဵ

ေထာြံပဳဴေငး

မဲဆန္ဒနယံဖးဳ ဴွဖိုဵေရဵ

ေထာြံပဳဴေငး၊

(န္ငဴံ ၂၀၁၅-၁၆ ဘဏ္ဍာ

ေရဵန္စံမတုိငံြငံြ ရိ္ြဲဴ

သညံဴ အျြာဵေထာြံပဳဴ

ေငး အမ့ိုဵအစာဵမ့ာဵ)

ျပညံေထာငံစုမ္

အြးနံေဝစုမ့ာဵ

- ြုနံသးယံလုပံငနံဵြးနံ

- ဝငံေငးြးနံ

- အထူဵြုနံစညံြးနံ

- ြုနံသးယံလုပံငနံဵြးနံ

ဒဏံေြြဵရေငးမ့ာဵ၊

လုပံငနံဵလိုငံစငံေြြဵ

မ ္ရေငးမ့ာဵ စသညံ

ဘီဵြးနံ၊ ပစ္စညံဵြးနံ၊

ယစံမ့ိုဵြးနံ၊ ဓာတံသတ္တ ု

ြးနံ၊ ေျမယာြးနံ၊ ေရ/

တာတမဳြးနံ၊ သစံေတာ

ထးြံပစ္စညံဵမ့ာဵအေပ်

ေြာြံြဳသညံဴအြးနံ၊

ငါဵလုပံငနံဵြးနံ

မ္တံြ့ြံ - အြးနံရေငးမ့ာဵမ္ာ တိုငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ ဘတံဂ့ြံမ့ာဵတးငံ ပါဝငံသညဴံ အြးနံ ၈ မ့ို ဵမ္ ရေငးမ့ာဵြုိ ရညံေွှနံဵပါသညံ။

၆ တိုငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအြ့ို တဴးငံ လြံရ္ိ ဘတံဂ့ြံစာရငံဵသးငံဵပဳုစဳမ့ာဵြ ြုိယံတိုငံရ္ာေဖးရရ္ိသညဴံ အျြာဵသာမနံရေငးမ့ာဵြုိ ျပညံေထာငံစု၏လွှဲေျပာငံဵေထာြံပဴဳေငး

အြ့ို န္ဴငဴံ ြးဲျြာဵေလဴလာနုိငံရနံ ြြံြဲေစပါသညံ။ အေြြာငံဵမ္ာ ျပညံေထာငံစု၏လွှေဲျပာငံဵေထာြံပဴဳေငးအြ့ို ြုိဴ အျြာဵသာမနံရေငးမ့ာဵေအာြံတးငံ ထညဴံသးငံဵေဖာံျပြြ၍ျဖစံွပီဵ၊

အြ့ို ဵဆြံအာဵျဖငံဴ တိုငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ ဘဏ္ဍာေငးရ္ာေဖးနုိငံစးမံဵြို ျမငံသာရ ြြံြဲပါသညံ။

၁၂။ ရနံြုနံန္ငံဴမန္တေလဵတုိငံဵေဒသှြီဵတုိမဴ္လးဲလျှေငံ ြ့နံတိုငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ဘတံဂ့ြံမ့ာဵမ္ာ

ျပညံေထာငံစု၏ လွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴေငးမ့ာဵအေပ် အဓိြ မ္ီြုိရပါသညံ (ပဳု - ၅ ြ)။ ရနံြုနနံ္ငဴံ မန္တေလဵတုိငံဵ

ေဒသှြီဵတုိတဴးငံ ဘတံဂ့ြံ၏ထြံဝြံနီဵ ပါဵြနံမ္ဴာ ျပညံေထာငံစု၏လွှဲေျပာငံဵေထာြံပဴဳေငးမ့ာဵ ျဖစံပါသညံ။

ြ့နံတုိငံဵေဒသှြီဵန္ငံဴ ျပညံနယံမ့ာဵတးငမံူ သြံဆိုငရံာဘတံဂ့ြံ၏ ၉၀ ရာြုိငံနှုနံဵနီဵပါဵမ္ာ ျပညံေထာငံစု၏

လွှဲေျပာငံဵေထာြံပဴဳေငးမ့ာဵ ျဖစံပါသညံ။ ၂၀၁၆-၁၇ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံတးငံ ရနံြုနံန္ငံ ဴ မန္တေလဵတုိငံဵေဒသှြီဵတုိ၌ဴ

အေျြပစ္စညံဵမ့ာဵေရာငံဵြ့ျြငံဵမ္ ေငးလဳုဵေငးရငံဵရေငးမ့ာဵ ရ္ိြဲဴွပီဵ၊ ေဖာံျပပါဘဏ္ဍာန္စံ သြံဆိုငရံာတိငုံဵေဒသှြီဵ

ဘတံဂ့ြံရေငး၏ ၁၄ ရာြိုငနံှုနံဵန္ငံဴ ၁၆ ရာြိုငနံှုနံဵ အသီဵသီဵျဖစံပါသညံ။ ထုိန္စံအတးြံ ၎ငံဵတုိငံဵေဒသှြီဵ

န္စံြတုးင ံ ေငးလဳုဵေငးရငံဵရေငးမ္ာ အေရဵပါြဴဲေသာံလညံဵ ေငးလဳုဵေငးရငံဵရေငးဆိုသညံမာ္ အေျြပစ္စညံဵြုိ အွပီဵ

ေရာငံဵြ့ျြငံဵမ္ရရ္ိသညဴံရေငးျဖစံသညဴံအတးြံ စဲံဆြံမျပတ ံဝငံေငးရလမံဵမဟုတံပါ (ပဳု - ၅ ြ)။

၁၃။ လူတစံဦဵြ့ ဘဏ္ဍာရငံဵျမစံ (အသုဳဵစရိတံ သုဳဵစးဲနိုငံမှု) မ္ာ တိုငံဵေဒသှြီဵန္ငဴံ ျပညံနယံမ့ာဵ တစြံ ု

န္ငဴံတစြံ ုြးဲျပာဵျြာဵနာဵပါသညံ။ ပဳု - ၆ မ္ာ ၂၀၁၇-၁၈ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံတးငံ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံတစြံုစီြ

သုဳဵစးဲရနလံ့ာထာဵသညဴံ ဘဏ္ဍာရငံဵျမစံြုိ ေဒသတးငံဵ လူတစဦံဵြ့အာဵျဖငဴံ ေဖာံျပထာဵပါသညံ (၎ငံဵဘဏ္ဍာရငံဵ

ျမစံတးင ံြုိယံတုိငံရ္ာေဖးရေငးေရာ၊ ျပညံေထာငံစုမ ္လွှေဲျပာငံဵေထာြံပဳဴေငးမ့ာဵပါ ပါဝငံပါသညံ)။ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊

ျပညံနယံမ့ာဵ၏ဘတံဂ့ြံတးငံ ြ့ငံဵျပညံနယံမ္ာ လူတစဦံဵြ့သဳုဵစးဲနိုငမံှု အျမငဴံဆဳုဵျဖစံွ ပီဵ၊ လူတစဦံဵြ့အသဳုဵ

စရိတံမာ္ ြ့ပံ ၂၉၇,၀၀၀ ရ္ိြဲဴပါသညံ။ လူတစဦံဵြ့အသုဳဵစရိတံအနိမံဴဆုဳဵမ္ာ ဧရာဝတတုိီငံဵေဒသှြီဵျဖစံွပီဵ၊

၎ငံဵတုိငံဵေဒသှြီဵဘတံဂ့ြံမ္ လူတစဦံဵြ့အသဳုဵစရိတံသုဳဵစးဲနုိငံမှုမ္ာ အလာဵတူြာလတးင ံြ့ပံ ၂၄,၀၀၀ သာ

ရ္ိြဲဴပါသညံ။ ထုိသိ ုြးဲျပာဵျြာဵနာဵမှုမ့ာဵမ္ာ ျပညံေထာငံစုမ ္တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵသုိ ဴဘဏ္ဍာေငးလွှဲေျပာငံဵ

ေထာြံပဴဳမှုနညံဵလမံဵမ့ာဵြုိ မညံသိုစဴမီဳြနံြဴးသဲညံဆိုသညဴံအေပ်မ့ာဵစးာမူတညံွပီဵ ယြ ုအြနံဵ ၂ ၏ ဒုတိယပိငုံဵ

တးင ံေလဴလာတငံျပမညံျဖစံပါသညံ။ အသုဳဵစရိတံဆိုငရံာြိစ္စရပံမ့ာဵြုိမူ အြနံဵ ၃ တးင ံေဆးဵေနးဵတငံျပပါမညံ။

၁၄။ ေရ္ တဴးငံ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ဘတံဂ့ြံရေငးအေျြအေနမ့ာဵ၊ ဖးဲ စဴညံဵပါဝငံမှုမ့ာဵန္ငဴံ ဘဏ္ဍာ

ေငးျဖညဴံဆညံဵမှုအေျြအေနမ့ာဵ ြုိယံတုိငံရ္ာေဖးရေငးမ့ာဵန္ငဴံ ျပညံေထာငံစုမ္ လွှဲေျပာငံဵေထာြံပဴဳေငးမ့ာဵန္ငံဴ

စပံလ့ဲံဵ၍ တစြံုြ့ငံဵစီ ေလဴလာတငံျပမညံျဖစံပါသညံ။

(ြ - ၁) ြိုယံတိုငံရ္ာေဖးရေငးမ့ာဵ

၁၅။ ေနာြံြအဳေြြာငံဵအရာ ။ ။ ၂၀၀၈ ြုန္စံ၊ ဖးဲ စဴညံဵပဳုအေျြြဳဥပေဒ ဇယာဵ ၅ အရ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊

ျပညံနယံမ့ာဵထဳ န္ငံဵအပံထာဵသညဴံ အြးနဘံဏ္ဍာရ္ာေဖးနိုငြံးငဴံအာဏာြုိ သုဳဵစးဲ၍ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယ ံ

အစိုဵရမ့ာဵြ အြးနရံေငးမ့ာဵန္ငဴံ အြးနံမဟုတံသညံဴအျြာဵသာမနံရေငးမ့ာဵ (၎ငံဵတးင ံအြေြြဵေငးေြာြံြျဳြငံဵ

မ္ ရေငးမ့ာဵ၊ လုိငံစငံေြြဵရေငးမ့ာဵ စသညံတုိပဴါဝငံ) ြို ရ္ာေဖးပါသညံ။ ေဒသန္တရအစိုဵ ရမ့ာဵ၏ ရေငးရငံဵျမစံမ့ာဵ

ြို အေသဵစိတံေလဴလာနုိငံပါသညံ။ အထူဵသျဖငဴံ ဥပေဒမူေဘာငံမ့ာဵြေျပာသညဴံ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ

၏ ဘဏ္ဍာေငးရ္ာေဖးနိုငြံးငဴံအာဏာ၊ အြးနအံေြာြံမူဝါဒနင္ံ ဴ အြးနံစီမြဳနံြဴးဲမှုမ့ာဵြုိ ေလဴလာနုိငံွပီဵ၊ အြ့ိုမဴ္ာ

ဖးဲ စဴညံဵပဳုအေျြြဳဥပေဒမတုိငံြငံြတညံဵြ ျပဌာနံဵြ့ငဴံသုဳဵြဴဲသညဴံဥပေဒမ့ာဵြ ပုေဳဖာံထာဵသညံမ့ာဵလညံဵ ျဖစံ

နိငုံပါသညံ။ ထုိအဴျပငံ ဖးဲ စဴညံဵပဳုအေျြြဳဥပေဒ ဇယာဵ ၅ တးင ံ ေဖာံျပထာဵသညဴံအြးငံအဴာဏာမ့ာဵမ္ာ တုိငံဵေဒသ

ှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ဘတံဂ့ြံမ့ာဵတးငံ လးယံလငံတဴြူ မျမငေံတးရဴပါ။ ဖးဲ စဴညံဵပုအဳေျြြဳဥပေဒ ဇယာဵ ၅ ပါ

တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵြေြာြံြဳရမညံဴအြးနအံြမ့ာဵအနြံ အမ့ိုဵအစာဵအာဵလဳုဵမ္ာ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊

ျပညံနယံမ့ာဵ၏ဘတံဂ့ြံတးငံမပါဝငံဘဲ ျပညံေထာငံစုအဆငဴံဘတံဂ့ြံ၌ပါဝငံဆဲျဖစံသညံမ့ိုဵလညံဵရိ္နုိငံပါသညံ။

(ဖးဲ စဴညံဵပဳုအေျြြဳဥပေဒဇယာဵ ၅ ပါတုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵြ ေြာြံြရဳမညဴံ အြးနအံြမ့ာဵန္ငံဴ တုိငံဵ

ေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံဘတံဂ့ြံမ့ာဵ၌ပါဝငံမှုြိ ုေနာြံဆြံတးဲ ျဖငဴံ ေဖာံျပထာဵပါသညံ)

၁၆။ ၂၀၁၅ ြုနစ္ ံ ဖးဲ စဴညံဵပုအဳေျြြဳဥပေဒြုိျပငံဆငံသညဴံ ဥပေဒ ဇယာဵ ၅ တးင ံ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံ

မ့ာဵြ ေြာြံြဳနုိငံသညဴံအြးနံအြမ့ာဵြုိ ထပံမဳျဖညဴံစးြံထာဵပါသညံ။ ဇယာဵ ၅ တးငံ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံ

မ့ာဵြ ေြာြံြနုိဳငံသညံဴအြးနံအြမ့ာဵြို ထပံတုိဵသညဴံအတးြံ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ ဘဏ္ဍာရေငး

မ့ာဵ ြ့ြံျြငံဵလြံငငံဵျမငဴံတြံလာသညံြို မေတးရဴပါ။သိုေဴသာံလညံဵ သြံဆိုငံရာ ျပညံေထာငံစုမူရငံဵဥပေဒ

မ့ာဵြုိ ေျပာငံဵလဲနုိငံေစသညဴံအြးငဴံအလမံဵြုိ ဖနံတီဵေပဵထာဵသညံျဖစံရာ ေနာငံတးငံ ေဒသန္တရအဆငဴံ ဘဏ္ဍာရေငး

မ့ာဵ ျမငံဴတြံလာနိငုံပါသညံ။ ဥပမာအာဵျဖငဴံ ဇယာဵ ၅ တးင ံ သဘာဝသယဳဇာတအရငံဵအျမစံမ့ာဵမ္ ရေငးမ့ာဵ၊

အေြာြံြးနံမ္ရေငးမ့ာဵ ပါဝငံလာွပီဵ၊ ဇယာဵ ၅ အတုိငံဵ ဗဟုိြ့ုပံြုိငံမှုပုိမုိေလျှောဴြ့မညံဆုိပါြ ေဒသမ့ာဵအြြာဵ

အလ့ာဵလုိြံ သာတညီူမျှေရိ္မှု (horizontal equity) အေပ် သြံေရာြံမှုမ့ာဵ ရ္ိနိုငပံါသညံ။၇

၁၇။ အြးနံအေြာြံရေငးန္ငဴံ အြးနံအေြာြံမဟုတံသညဴံ အျြာဵသာမနံရေငး။ ။လြံေတးအဴေျြအေန

တးင ံ အြးနံရေငးနင္ံ ဴ အြးနမံဟုတံသညံဴ အျြာဵသာမနံရေငးမ့ာဵအြြာဵ သတံမတံ္ျြာဵနာဵြ့ြံမ္ာ သေဘာတရာဵ

အရ ေဝဝါဵွပီဵ၊ လြံရ္ိ ဘတံဂ့ြံစာရငံဵေရဵသးငံဵ မှုနညံဵလမံဵမ့ာဵြ ထိေရာြံသညဴံေလဴလာဆနံဵစစံမှုမ့ာဵ

ျပုလုပရံာတးငံ အြြံအြဲရ္ိေစပါသညံ။ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ဘတံဂ့ြံတးင ံပါဝငံေလဴရ္ိသညဴံ အြးနံ

အေြာြံအမ့ိုဵအစာဵ ၈ မ့ိုဵြုိ ဇယာဵ - ၁ တးင ံေဖာံျပထာဵပါသညံ။ ၎ငံဵတုိအဴနြံ အြ့ို မ္ဴာ အြးနံဆုိျြငံဵထြံ

သာမနံစီဵပးာဵေရဵလုပငံနံဵ လုပေံဆာငံမှုမ့ာဵအတးြံေပဵရသညဴံ လုိငံစငံေြြဵမ့ိုဵသာ ျဖစံသညံဟု ျငငံဵြ့ြံထုတံ

နိငုံပါသညံ (ဥပမာအာဵျဖငဴံ - ငါဵလုပငံနံဵ ြးနံ၊ ယစံမ့ိုဵြးန)ံ။ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ ြိုယံတုိငံရ္ာေဖး

ရေငးမ့ာဵတးင ံ အြးနမံဟုတသံညဴံ အျြာဵသာမနံရေငးမာ္ အဓိြပါဝငံပါသညံ (ပဳု - ၇ ြ)။ လြံရ္ိ ဘတံဂ့ြံ

စာရငံဵပဳုစဳမ့ာဵြအျြာဵသာမနံရေငးမ့ာဵတးငံ မညံသညံဴရေငးမ့ာဵြ မညံမျှေပါဝငံသညံြုိ အေသဵစိတံမေဖာံျပနိငုံပါ။

အြြမံဵဖ့ငံဵအာဵျဖငဴံ ၎ငံဵရေငးမ့ာဵတးငံ အစိုဵရ၏ပုိငံဆိုငပံစ္စညံဵမ့ာဵြုိ င္ာဵရမံဵျြငံဵမ္ ရေငးမ့ာဵ၊ ဒဏံေြြဵန္ငံဴ

သိမံဵ ယူျြငံဵမ ္ရေငးမ့ာဵ၊ စီဵ ပးာဵေရဵလုပငံနံဵ လုိငံစငံမ့ာဵ ေရာငံဵြ့ျြငံဵမ္ ရေငးမ့ာဵစသညံတုိ ဴပါဝငံပါသညံ။

၁၈။ သးယံဝိုြံအြးနံအေြာြံမ့ာဵ ။ ။ တိုငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ အြးနံအေြာြံရေငးမ့ာဵတးငံ

ပဳုသဏ္ဍာနံပ့ြံယးငံဵမှုမ့ာဵ ရိ္ပါသညံ။ အြးနံေြာြံြဳျြငံဵမ္ာ (ေစ့ဵြးြံ) ဆဳုဵျဖတံြ့ြံမ့ာဵအေပ် အတုိငံဵအတာ

တစြံုအထိ လွှမံဵ မိုဵ မှုရ္ိွပီဵ၊ ေြာငံဵ-ဆိုဵ သြံေရာြံမှုမ့ာဵ ရ္ိပါသညံ။ ေြာငံဵစးာမူဝါဒေရဵဆးဲြ့မ္တံထာဵသညဴံ

အြးနံမူဝါဒြ အစိုဵရအတးြံ ဘဏ္ဍာေငးမ့ာဵရ္ာေဖးပဳဴပိုဵေပဵနုိငံသလုိ တစြံ့ိနတံညံဵမ္ာပင ံ ေစ့ဵြးြံအေပ်

အနှုတံလြ္ခဏာေဆာငံသြံေရာြံမှုမ့ာဵြုိ အနညံဵဆဳုဵသာျဖစံေစနုိငံပါသညံ။ ျမနံမာနိုငငံ ဳ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊

ျပညံနယံမ့ာဵ၏ အြးနရံေငး၊ အျြာဵသာမနံရေငးမ့ာဵတးငံ လူမှုအသိုြံအဝနံဵအေပ် မမျှေတသညဴံ အြးနဝံနထုံပံ

ဝနပံိုဵ မ့ာဵြုိျဖစံေစနုိငံသညဴံ သာဓြမ့ာဵ ရိ္ပါသညံ။ ျမူနီစီပယံလုပငံနံဵ လုိငံစငံေြြဵြဲဴသုိေဴသာ အြးနမံဟုတ ံ

သညဴံရေငးမ့ာဵြုိေလဴလာမှုတစြံု၌ အထြံေဖာံျပပါအြးနစံနစမံ့ိုဵမ္ာ အြးနဒံဏံြို အာဵလဳုဵမျှေြဳေစသညဴံ အြးနံ

ပဳုစဳမ့ိုဵ (regressive revenue structure) ြုိ ျဖစံေစပါသညံ (Bissinger၊ ၂၀၁၆)။ ငါဵလုပငံနံဵ ြးနံ (အငံဵအုိငံ

ြးနံ) ြဴဲသိုေဴသာ အြးနံအမ့ိုဵအစာဵမ့ာဵမ္ာ စီဵ ပးာဵေရဵလုပငံနံဵ လုိငံစငံေြြဵအသးငေံဆာငံွပီဵ၊ အြးနံအြ့ိုဵဆြံ

မ္ာ မမျှေမတျဖစံနိုငပံါသညံ။ အဆိုပါ လုိငံစငံေြြဵ/အြးနအံမ့ိုဵအစာဵမ့ာဵမ္ာ စီဵ ပးာဵေရဵလုပြုိံငံသညဴံအတးြံ

လုပငံနံဵ ရ္ငြံ ေပဵေဆာငံရျြငံဵ ျဖစံေသာံလညံဵ အြးနေံပဵရေငးြို စာဵသဳုဵသူထဳ ေျပာငံဵေရွှ ေဴပဵေဆာငံေစနုိငံပါ

၇ ဖးဲ စဴညံဵပဳုအေျြြဳဥပေဒြုိ ျပငံဆငံသညဴံဥပေဒ အြနံဵ ၃ (၂၀၁၅ ြုန္စံ၊ ဇူလိုငံလ ၂၂ ရြံေနတဴးငံ ျပဌာနံဵသညံဴ ျပညံေထာငံစုလွှတံေတာံ ဥပေဒအမ္တံ ၄၅)

သညံ။ ထုိသိုေဴသာ အြးနံစနစံမ့ိုဵမ္ာ ေြ့ဵေငးြယဲဲံဵသညဴံ စီဵ ပးာဵေရဵလုပငံနံဵ ငယံမ့ာဵြို မ့ြံနာ္သာမေပဵသညဴံ

အေျြအေနြုိျဖစံေစွပီဵ၊ အမ့ိုဵသမီဵမ့ာဵြုိလညံဵ မမျှေမတ ပုိမုိ ထိြိုြံေစနုိငံပါသညံ (Chan et al. ၊ ၂၀၁၈)။

၁၉။ ပုမဳ္နံမဟုတံသညဴံ ေပဵေဆာငံရေငးမ့ာဵ (informal taxation) ။ ။ ျမနံမာနိုငငံရဳ္ ိ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊

ျပညံနယံမ့ာဵ၏ အြးနအံေြာြံမ့ာဵန္ငံဴ အြးနံဆုိငံရာ ျပုျပငံေျပာငံဵလဲမှုမ့ာဵအေြြာငံဵဆုိြြလျှေငံ ပဳုမ္နံ ရေငး

အမ့ိုဵအစာဵြးဲျြာဵမှုမ့ာဵ၊ အြးနံအေြာြံမ့ာဵထြံ ေြ့ာံလးနြံြညံဴရနံ အေရဵှြီဵပါသညံ။ တပံမေတာံမ ္

အုပြံ့ုပံြဲဴသညဴံ ဆယံစုနစ္မံ့ာဵစးာြ စီဵ ပးာဵေရဵလုပငံနံဵ မ့ာဵ၊ ျပညံသူမ့ာဵ၏ နုိငံငဳေတာံအေပ် ယုဳြြညံမှုေရြ့ိနံ

ြို ထိြိုြံေစြဴဲပါသညံ (Bissinger ၊ ၂၀၁၆)။ ထုိသုိ ဴယုဳြြညံမှုထိြိုြံျြငံဵြ အြးနံေြာြံြမဳှုန္ငံဴ အြးနံစနစံ

ှြီဵြြပံမှုမ့ာဵအေပ်တးငလံညံဵ သြံေရာြံေစြဴဲပါသညံ။၈ McCarthy (၂၀၁၆) ြ နုိငံငဳေတာံြပဴဳပုိဵသညဴံ

အစီအစဲံမ့ာဵ အာဵနညံဵလစဟံာေနျြငံဵေြြာငဴံ (အစုိဵရအစီအစဲံမ့ာဵအစာဵ ျပညံသူမ့ာဵြ) ပဳုမ္နံမဟတံုသညဴံ

နညံဵလမံဵမ့ာဵ၊ ြိုယံထူြုိယံထ မျှေေဝေဆာငံရးြံျြငံဵမ့ာဵြုိ လုိအပံသလုိ ေဆာငံရးြံြဲြဴြရေြြာငံဵ ေထာြံျပ

ပါသညံ။ McCarthy ြ (နုိငံငဳေတာံြ ပဴဳပုိဵျြငံဵမဟုတံသညဴံ) ၎ငံဵနညံဵလမံဵမ့ာဵမ္ာ အိမံေထာငံစုမ့ာဵအတးြံ

ဝနထုံပဝံနပံိုဵ ျဖစံေစေြြာငံဵ ေထာြံျပပါသညံ။ အြးနံေြာြံြဳွ ပီဵ အစိုဵရြျပနံေပဵသညံဴလမူှုဝနံေဆာငံမှုမ့ာဵ

န္ငဴံ ြ့ိနံထုိဵနှိုငံဵယ္ဲံြြညဴံလျှေငံ ေဖာံျပပါေဆာငံရးြံမှုမ့ာဵမ္ာ အေရဵပါေသာံလညံဵ (ဘဏ္ဍာေရဵအရ) ဝနံထုပံဝနံပုိဵ

ပိုှ ြီဵမာဵေြြာငံဵြို နာဵလညံသေဘာေပါြံမှုမ္ာလညံဵ အနညံဵငယံသာရ္ိပါသညံ။ ၎ငံဵအြ့ြံြ ျပညံသူ

တစရံပံလဳုဵြုိရညံရးယံသညဴံ အြးနစံနစျံပုျပငံေျပာငံဵလဲမှုမ့ာဵအေပ် သြံေရာြံမှုရိ္နုိငံပါသညံ။ ထုိအဴျပင ံ

ျပုျပငံေျပာငံဵလဲမှုမ့ာဵ မေဆာငံရးြံြငံြတညံဵြ ေနရာေဒသအေပ်မူတညံ၍ မူဝါဒမ့ာဵြ့မ္တံျြငံဵ (location

-specific strategies)၊ ယုဳြြညံမှုန္ငဴံ နာဵလညံမှုတညံေဆာြံျြငံဵ တုိတဴးငံ ေဒသန္တရ အစုိဵရမ့ာဵ၊ ဌာနမ့ာဵ၊

ဝနထံမံဵမ့ာဵမ္ာ အေရဵပါသညဴံအြနံဵ ြဏ္ဍတးငရံ္ိေနသညံြို မီဵေမာငံဵထုိဵျပပါသညံ။

၂၀။ ျပညံေထာငံစုမ္ လွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴေငးမ့ာဵမပါဝငံသညံဴ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ ြိုယံတုိငံ

ရ္ာေဖးရေငးအာဵလဳုဵနီဵပါဵမ္ာ ရနံြုနံန္ငံဴ မန္တေလဵတုိငံဵေဒသှြီဵတုိြဴ ရ္ာေဖးရရ္ျိြငံဵ ျဖစံပါသညံ (၂၀၁၆-၁၇

ဘဏ္ဍာေရဵန္စံ ဘတံဂ့ြံြနံမဴ္နံဵေျြအရ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံ ၁၄ ြု၏ စစုေုပါငံဵြုိယံတုိငံရ္ာေဖးရေငး၏

၈၅ ရာြိငံုနှုနံဵမ္ာ ရနံြုနနံ္ငဴံ မန္တေလဵတုိငံဵေဒသှြီဵတုိြဴ ရ္ာေဖးရရိ္ျြငံဵျဖစံပါသညံ)။ ၂၀၁၆-၁၇ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံ

တးင ံ ရနံြုနံန္ငံ ဴ မန္တေလဵတုိငံဵေဒသှြီဵတုိမဴ္ာ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ စစုေုပါငံဵ ေငးလဳုဵေငးရငံဵရေငး

န္ငဴံ ေ ြဵွမီရေငး ၁၀၀ ရာြိုငနံှုနံဵနီဵပါဵြုိလညံဵေြာငံဵ၊ အြးနံအေြာြံရေငး၏ ၆၅ ရာြုိငံနှုနံဵြုိလညံဵ

ေြာငံဵ၊ အြးနမံဟုတသံညဴံ အျြာဵသာမနံရေငး၏ ၈၀ ရာြိုငနံှုနံဵြနံြုိဴလညံဵေြာငံဵ ရ္ာေဖးရရိ္ြဴဲပါသညံ (ပဳု - ၇

ြ)။ ၎ငံဵအေျြအေနြ ြုိယံတုိငံဘဏ္ဍာေငးရ္ာေဖးနုိငံစးမံဵတးငံ ရနံြုနံ၊ မန္တေလဵတုိငံဵေဒသှြီဵန္ငဴံ ြ့နံေဒသမ့ာဵ

အြြာဵ ြးာဟြ့ြံှြီဵမာဵသညံြို ေဖာံျပပါသညံ။

၈ အေသဵစိတံြုိ ေနာြံဆြံတးဲြ့မံဵြုိဵပါ Bissinger (၂၀၁၆) ေရဵ “Local Economic Governance in Myanmar” ြုိ http://asiafoundation.org/publication

/local-economic-governance-in-myanmar/ တးငံ ေလဴလာဖတံရှုနုိငံပါသညံ။

၂၁။ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ဘတံဂ့ြံတးင ံ ဌာနအလုိြံ ြိုယံတုိငံဘဏ္ဍာေငးရ္ာေဖးနိုငံမှုြို

ြြညဴံလျှေငံ စညံပငံသာယာေရဵအဖးဲ မဴ့ာဵမ္ာ ၇၇ ရာြိုငနံှုနံဵ ျဖငဴံ အဓိြြ့ပါသညံ (ပဳု - ၈ ြ)။ စညံပငံသာယာ

ေရဵအဖးဲ မဴ့ာဵ၏ ြုိယံတုိငံဘဏ္ဍာရ္ာေဖးရေငးအမ့ာဵစုြို ရနံြုနနံ္ငဴံ မန္တေလဵွမို ေဴတာံစညံပငံသာယာေရဵ

ေြာံမတီမ့ာဵြ မတညံပစ္စညံဵမ့ာဵေရာငံဵြ့ျြငံဵမ္လညံဵေြာငံဵ၊ ေစ့ဵြးြံလြံဝါဵှြီဵအုပြံးငဴံလုပငံနံဵ လုိငံစငံ

မ့ာဵ ေလလဳတငံေရာငံဵြ့ရေငးမ့ာဵမ္လညံဵေြာငံဵ၊ အြေြြဵေငးအမ့ိုဵမ့ိုဵမ္လညံဵေြာငံဵန္ငံဴ ေ ြဵွမီရေငးအြ့ို ဴ

မ္လညံဵေြာငံဵ ရရ္ိပါသညံ (ေဘာငံြးြံ ၁)။၉ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံဗဟုိအဖးဲ အဴစညံဵမ့ာဵ (အထူဵသျဖငဴံ

တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယအံစိုဵရအဖးဲ ရဳုဴဵမ့ာဵ) ၏ အြေြြဵေငးမ့ာဵန္ငံဴ ဒဏံေြြဵရေငးမ့ာဵမ္ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊

ျပညံနယံမ့ာဵ ြိုယံတုိငံရ္ာေဖးရေငး၏ ၁၇ ရာြိုငနံှုနံဵြနံြဴို ရရ္ိပါသညံ။၁၀ လြံရ္ိ ဘတံဂ့ြံစာရငံဵေရဵသးငံဵ မှု

ပုစဳအဳြနံအဴသတံမ့ာဵြ စညံပငံသာယာေရဵအဖးဲ မဴ့ာဵန္ငံဴ အစိုဵရအဖးဲ ရဳုဴဵတုိ၏ဴ အြးနမံဟုတံသညံဴ အျြာဵသာမနံ

ရေငးမ့ာဵြုိ အေသဵစိတံေလဴလာရနံ ြြံြေဲစပါသညံ။

၉ ျမူနီစီပယံရေငးမ့ာဵ၊ လုပံငနံဵေလလဳမ္ရေငးမ့ာဵန္ငံဴစပံလ့ဲံဵ၍ အေသဵစိတံြုိ Bissinger (၂၀၁၆) ေရဵ “Local Economic Governance in Myanmar” ြုိ

http://asiafoundation.org/publication/local-economic-governance-in-myanmar/ တးငံ ေလဴလာဖတံရှုနုိငံပါသညံ။ ၁၀

တိုငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ ဗဟုိအဖးဲ အဴစညံဵမ့ာဵတးငံ တိုငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအဆငဴံ (ြ) အစုိဵရအဖးဲ ရဳုဴဵမ့ာဵ၊ (ြ) လွှတံေတာံမ့ာဵ၊ (ဂ) တရာဵလွှတံေတာံမ့ာဵ၊

(ဃ) တရာဵရဳုဵမ့ာဵန္ငံဴ (င) စာရငံဵရဳုဵမ့ာဵ ပါဝငံပါသညံ။

၂၂။ ျမနမံာနိငုံငဳ၏ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၌ အြးနံေြာြံြဳမှုစနစ ံ။ ။ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံ

နယံမ့ာဵ၏ အြးနေံြာြံြြဳးငဴံအာဏာမ္ာ ဖးဲ စဴညံဵပုအဳေျြြဥဳပေဒဇယာဵ ၅ အေပ် အေျြြဳထာဵွပီဵ၊ တုိငံဵေဒသ

ှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ဘတံဂ့ြံတးငံ ေဒသန္တရအြးနအံေြာြံအမ့ိုဵအစာဵအျဖစံ ပါဝငံပါသညံ။ သိုေဴသာံလညံဵ

စာရးြံေပ်တးငေံရဵထာဵသညဴံ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ အြးနံေြာြံြြဳးငဴံအာဏာမ္ာ လြံေတးတဴးငံ

အျပညဴံအဝ ြ့ငဴံသုဳဵနုိငံသညံဟု တုိြံရုိြံ အနြံျပနံနိုငဖံးယမံရ္ိပါ။ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအစုိဵရမ့ာဵ၏

ေဘာငံြးြံ (၁) - တိုငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ ေ ြဵွမီမ့ာဵ

တိုငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအစိုဵရမ့ာဵ၏ ေြ့ဵေငးရယူျြငံဵြို ၂၀၁၆ ြုန္စံ ျပညံသူေဴ ြဵွမီစီမဳြနံြဴးဲမှုဥပေဒ၌

ေဖာံျပထာဵပါသညံ။ အဆိုပါဥပေဒအရ တိုငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအစိုဵရမ့ာဵမ္ာ ျပညံတးငံဵမ္ျဖစံေစ၊ နိုငံငဳတြာွမီရ္ငံ

မ့ာဵထဳမ္ျဖစံေစ ေငးေြ့ဵယူနိုငံွပီဵ၊ ျပညံေထာငံစုအစိုဵရန္ငံဴ ျပညံေထာငံစုလွှတံေတာံတို၏ဴ သေဘာတူြးငံဴျပုြ့ြံြုိ

ရယူရနံလိုအပံေြြာငံဵ ဆိထုာဵပါသညံ (ျပညံသူေဴ ြဵွမီစီမဳြနံြဴးဲမှုဥပေဒ အြနံဵ ၅၊ အပိုဒံြးဲ ၂၀)။ ယေနအဴြ့ိနံတးငံ

ရနံြုနံန္ငံဴ မန္တေလဵတိငုံဵေဒသှြီဵတိုမဴ္လးဲ၍ ြ့နံတိုငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵတးငံ ျပညံပမ္ေြ့ဵေငးရယူထာဵမှု

ှြီဵှြီဵမာဵမာဵ မရိ္ပါ။

ဆိုြဲဴသလို တိုငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအစိုဵရမ့ာဵ၏ ေြ့ဵေငး တနညံဵအာဵျဖငံဴ ေ ြဵွမီရေငးမ္ာ ရနံြုနံန္ငံဴ

မန္တေလဵွမိုေဴတာံစညံပငံသာယာေရဵေြာံမတီမ့ာဵြ ေြ့ဵယူထာဵျြငံဵျဖစံပါသညံ။ အမ့ာဵျပညံသူလြံလ္မံဵမီသညဴံ

ဘတံဂ့ြံစာရငံဵဇယာဵမ့ာဵအရ စုစုေပါငံဵေ ြဵွမီပမာဏြုိသာ သိရိ္ရွပီဵ၊ ၎ငံဵေြ့ဵေငးရေငးမ့ာဵ၏အေသဵစိတံြုိ

သိရိ္နုိငံရနံ အြနံအဴသတံရိ္ပါသညံ။ ရနံြုနံတုိငံဵေဒသှြီဵ လွှတံေတာံြုိယံစာဵလ္ယံမ့ာဵ၏အဆိုအရ ရနံြုနံတိုငံဵ

ေဒသှြီဵ၏ ေ ြဵွမီရေငးတးငံ ရနံြုနံွမို ေဴတာံစညံပငံသာယာေရဵေြာံမတီြ ေဆာငံရးြံေနသညံဴ ရနံြုနံွမို ေဴတာံ

ေရျဖနံေဴဝပဳဴပိုဵမှုတိုဵတြံေြာငံဵမးနံေရဵစီမဳြိနံဵ (Greater Yangon Water Supply Improvement Project)

အတးြံ ဂ့ပနံနိုငံငဳတြာပူဵေပါငံဵေဆာငံရးြံေရဵေအဂ့ငံစီထဳမ္ ဖးဳ ဴွဖိုဵေရဵအြူအညီမ့ာဵလညံဵ ပါဝငံသညံဟု သိရိ္ရ

ပါသညံ။

အြးနံဆုိငံရာ ြိုယံတုိငံဆုဳဵျဖတံသတံမတံ္နိငုံသညဴံအြးငဴံအာဏာ ျမငဴံတြံလာလျှေငံ ဖးဲ စဴညံဵပဳုအေျြြဳဥပေဒအရ

ြးငဴံျပုထာဵသညဴံ အြးနံအေြာြံမ့ာဵ၏နှုနံဵထာဵမ့ာဵ၊ အြးနံအေျြမ့ာဵြုိ ဆဳုဵျဖတံနုိငံစးမံဵရိ္ရမညံျဖစံပါသညံ။

တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအစိုဵရမ့ာဵမ္ာ ၎ငံဵတုိြဴိုေြာြံြဳြးငံျဴပုထာဵသညဴံအြးနံအေြာြံမ့ာဵအနြံ “ပစ္စညံဵ

ြးနံ” အေပ် ဆုဳဵ ျဖတံလုပပံိငုံြးငံဴမာ္ အျပညဴံအဝရ္ပိါသညံ (Lachlan and Hein ၊ ၂၀၁၇)။ အဆိုပါအြ့ြံမာ္

မညံသညဴံအြးနံအမ့ိုဵအစာဵမ့ာဵြုိ ေဒသန္တရအဆငဴံြုိ လုပံပုိငံြးငဴံေပဵသငဴံသညံဆုိသညဴံယူဆြ့ြံန္ငဴံ အဳဝငံြးငံြ့

ျဖစံပါသညံ။ အြးနံအေျြြုိ ေရွှ ေဴျပာငံဵနုိငံျြငံဵ မရိ္သညဴံ အြးနံအမ့ိုဵအစာဵမ့ာဵ (ဥပမာအာဵျဖငဴံ ေျမယာြးနနံ္ငဴံ

ပစ္စညံဵြးန)ံ မ္ာ အြးနံေရ္ာငံရနံေနရာမေရွှေဴျပာငံဵနိငုံသညဴံအတးြံ ၎ငံဵအြးနံမ့ာဵြို ေဒသန္တရအစိုဵ ရမ့ာဵြုိ

ေြာြံြြဳးငဴံေပဵျြငံဵမ္ာ ေြာငံဵမးနသံညဴံလုပနံညံဵလုပဟံနံျဖစံပါသညံ။

၂၃။ အြးနံအေပ် ဆုဳဵ ျဖတံေဆာငံရးြံနိုငြံးငံဴ ။ ။ ဖးဲ စဴညံဵပုအဳေျြြဳဥပေဒ ဇယာဵ ၅ ပါအြးနံအေြာြံ

အမ့ိုဵအစာဵမ့ာဵ၏ အြးနံအေျြန္ငံဴ အြးနနံှုနံဵထာဵတုိနဴ္ငံစပံလ့ဲံဵသညဴံ အြးနမံူဝါဒအေပ် ေဒသန္တရအစိုဵ ရမ့ာဵ

ြ မညံသိုအဴြးငံအဴာဏာြ့ငဴံသုဳဵသညံမာ္ ရ္ငံဵရ္ငံဵ လငံဵလငံဵ မရိ္ြဴဲပါ။ သုိေဴသာံလညံဵ လတံတေလာန္စံမ့ာဵတးငံ

တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအြ့ိုြဴ အြးနံအေျြန္ငံဴ နှုနံဵထာဵမ့ာဵြုိ ျပငဆံငံေျပာငံဵလဲထာဵသညဴံ အြးနံဥပေဒမ့ာဵ

ြို ျပဌာနံဵြဴဲြြပါသညံ။ သတငံဵရငံဵျမစံမ့ာဵအရ ရနံြုနံတုိငံဵေဒသှြီဵအစုိဵရြ ပစ္စညံဵြးနံ၊ ေျမယာြးန၊ံ

ငါဵလုပငံနံဵ ြးနနံ္ငဴံ ဘီဵြးနံတုိ၏ဴ နှုနံဵထာဵမ့ာဵန္ငံ ဴအြးနအံေျြမ့ာဵ ေျပာငံဵလဲထာဵသညဴံ အြးနံဥပေဒြုိ ျပဌာနံဵြဴဲ

ပါသညံ။၁၁ ြရငံျပညံနယံတးငလံညံဵ ေျမတစံဧြလျှေငံ ယြင ံ၅ ြ့ပံ ေြာြံြရဳာမ္ ေျမယာအမ့ိုဵအစာဵအေပ်

မူတညံ၍ ြ့ပံ ၃၀၀ မ္ ၇၀၀ အတးငံဵသုိ ဴ တုိဵျမှငံဴထာဵသညဴံ ျပညံနယံေျမယာြးနဥံပေဒြုိ အတညံျပုျပဌာနံဵ

ပါသညံ။ အဆိုပါဥပေဒတးင ံအြးနံအေျြ၊ ေပဵေဆာငံရမညဴံြာလနင္ံဴ အြးနံစီမြဳနံြဴးမဲှုဆုိငံရာ တာဝနံဝတ္တ ရာဵမ့ာဵ

ြိုလညံဵ ရ္ငံဵလငံဵေဖာံျပထာဵပါသညံ။၁၂ အဆိုပါသြံေသသာဓြမ့ာဵြ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအစုိဵရမ့ာဵ

အေနျဖငဴံ ေြာြံြဳြးငံျဴပုထာဵသညဴံအြးနံမ့ာဵ၏ နှုနံဵထာဵမ့ာဵြုိ ြိုယံတုိငံျပငံဆငံသတံမတံ္ျပဌာနံဵနုိငံသညံ

ြို ေွှနံျပပါသညံ။ သိုေဴသာံလညံဵ ေဒသန္တရအြးနအံေြာြံမဝူါဒအေပ် တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအဆငဴံ၏

အြးငံအဴာဏာရိ္မှုအေပ် ပိမုိေုလဴလာဆနံဵစစံရနံ လုိအပံမညံျဖစံပါသညံ။ လြံရ္ိတးင ံ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံ

အစိုဵရမ့ာဵအေနျဖငဴံ ျပညံေထာငံစုမ္ ေြာြံြသဳညဴံအြးနံမ့ာဵမ္ ျပနံလညံြးဲေဝေပဵသညဴံ အြးနေံဝစုမ့ာဵအေပ်

အြးငံအဴာဏာမရ္ိပါ။ျပညံေထာငံစုမျ္ပနံလညံြးဲေဝေပဵသညဴံရေငးမ့ာဵြုိ ယြုအစီရငံြဳစာတးင ံ ျပညံေထာငံစု၏လွှဲ

ေျပာငံဵေထာြံပဳဴေငးမ့ာဵအျဖစံ သတံမတံ္ေလဴလာထာဵွပီဵ၊ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ ဘဏ္ဍာေရဵဆုိငံရာ

ေလဴလာသညဴံအစရီငံြဳစာျဖစံသညဴံအေလ့ာြံ ျပညံေထာငံစုြေြာြံြသဳညဴံအြးနမံ့ာဵြုိ ေလဴလာတငံျပမညံ

မဟုတံပါ။

၁၁ https://www.imyanmarhouse.com/news/read/721694 တးငံ ရှု ၁၂ ြရငံျပညံနယံအြးနံအေြာြံဥပေဒ (ြရငံျပညံနယံလွှတံေတာံ ဥပေဒအမ္တံ ၃/၂၀၁၇)

ဇယာဵ (၁) - ေဒသန္တရအစိုဵရအဆငံ ဴဘဏ္ဍာေငးရ္ာေဖးနိုငံြးငံအဴာဏာ

ေဒသန္တရအြးငံဴအာဏာ

အြးနံအေျြ အြးနံနှုနံဵထာဵ အြးနံစီမဳြနံြဴးဲမှု

အြးနံရငံဵျမစံ ပုဳမ္နံျဖစံရပံ၌ ျမနံမာနိုငံငဳ၌ ပုဳမ္နံျဖစံရပံ၌ ျမနံမာနိုငံငဳ၌ ပုဳမ္နံျဖစံရပံ၌ ျမနံမာနိုငံငဳ၌

ြိယံုတုိငံဘဏ္ဍာရ္ာေဖးြးငံဴျပုထာဵသညံဴ အြးငံဴ

အာဏာမ့ာဵ (ဖးဲ စဴညံဵပုဳအေျြြဳဥပေဒ - ဇယာဵ ၅)

ပစ္စညံဵြးနံ န္ငံဴ ဘီဵြးနံ * ✓ ✓ ✓ ✓ ျဖစံနိုငံေြ့ရိ္ ✓

ဇယာဵ ၅ ပါ

အျြာဵအြးနံအြမ့ာဵ

✓ ျဖစံနိုငံေြ့ရိ္

✓ ျဖစံနိုငံေြ့ရိ္

ျဖစံနိုငံေြ့ရိ္ ✗

အြးနံေဝစု ✗ ✗ ✗ ✗ ျဖစံနိုငံေြ့ရိ္ ✗

ဗဟိုအစိုဵရမ့ာဵ၏ အြးနံအေပ်

ထပံေဆာငံဵေြာြံြဳမှု

✗ မသြံဆိုငံ

မသြံဆိုငံ

ျဖစံနိုငံေြ့ရိ္ မသြံဆိုငံ

မ္တံြ့ြံ - Fedelino and Ter-Minassian (2010) န္ငဴံ ြမ္ဘာဴဘဏံ (၂၀၁၅) တိုြုိဴ မီ္ျငမံဵေလဴလာပါသညံ။ * (McDonald and Hein ၂၀၁၇)

၂၄။ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ အြးနံေြာြံြရဳရ္ိမှုစးမံဵ ေဆာငံရညံမာ္ အာဵနညံဵွပီဵ၊ ရနံြုနံနင္ံ ဴ

မန္တေလဵတုိငံဵေဒသှြီဵတုိြဴလးဲလျှေင ံ ြ့နံ တုိငံဵေဒသှြီဵန္ငံဴ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ အြးနံေြာြံြရဳရ္ိမှုတိုဵတြံ

မှုမ္ာ နှိုငံဵယ္ဲံလျှေငံ အနညံဵမျှေသာျဖစံပါသညံ (ပဳု - ၉)။ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ဘတံဂ့ြံတးငပံါဝငံ

သညဴံ အြးနံအမ့ိုဵအစာဵ ၈ မ့ိုဵမ္ ပ့မံဵမျှေေြာြံြရဳရ္ိမှုမ္ာ လူတစဦံဵြ့အာဵျဖငဴံ ၂၀၁၂-၁၃ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံတးငံ

ြ့ပံ ၁,၀၀၀ ရိ္ြဴဲရာမ ္ ၂၀၁၇-၁၈ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံတးင ံ ြ့ပ ံ ၂,၂၁၆ (၁.၅ ေဒ်လာ) ြနံသဴို ဴ ျမငံဴတြံလာပါသညံ။

သိုေဴသာံလညံဵ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအလုိြံ အြးနံေြာြံြရဳရ္ိမှုတးင ံ ြးာဟြ့ြံှြီဵမာဵပါသညံ။ ရြိုငံ

ျပညံနယံတးင ံ လူတစဦံဵြ့ (ျပညံနယံအစိုဵ ရ၏) အြးနေံြာြံြရဳရိ္မှုမာ္ ၄၅၈ ြ့ပံ (၀.၃ ေဒ်လာ) ြနံသဴာ

ရ္ိေသာံလညံဵ ရနံြုနံတုိငံဵေဒသှြီဵတးငံ လူတစံဦဵြ့ (တုိငံဵေဒသှြီဵအစုိဵရ၏) အြးနံေြာြံြဳရေငးမ္ာ ြ့ပံ

၇,၁၀၀ (၅ ေဒ်လာ) ဝနံဵ ြ့ငံရ္ပိါသညံ။၁၃ န္စံအလိုြံ အြးနံတုိဵတြံေြာြံြရဳရ္ိမှုနှုနံဵမ္ာ ရနံြုနံန္ငံဴ မန္တေလဵ

တုိငံဵေဒသှြီဵတုိတဴးငံ ပ့မံဵမျှေ ၁၃ ရာြုိငံနှုနံဵဝနံဵြ့ငံရိ္ေသာံလညံဵ ြ့နံတုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵတးငံ ၃

ရာြုိငံနှုနံဵဝနံဵြ့ငံြနံသဴာ ရိ္ပါသညံ။၁၄

၁၃

အေမရိြနံေဒ်လာန္ငဴံ ျမနံမာြ့ပံေငးလဲနှုနံဵြုိ ၂၀၁၈ ြုန္စံ ဇူလိုငံလတးငံ ရ္ိြဴဲသညဴံ အေမရိြနံ ၁ ေဒ်လာလျှေငံ ၁၄၁၆ ြ့ပံ ျဖငဴံ ထာဵရ္ိတးြံြ့ြံပါသညံ။ ၁၄

အြးနံရေငးအမ္နံတိုဵတြံနှုနံဵြုိ တးြံြ့ြံရာတးငံ IMF ၏ ျမနံမာနုိငံငဳအတးြံ စာဵသုဳဵသူေစ့ဵဆနှုနံဵြိနံဵြနံမ္ဴနံဵြ့ြံြို သုဳဵစးဲပါသညံ။

၂၅။ အြးနံအေြာြံရေငးန္ငံဴ ဂ့ီဒပီ ီ။ ။ ရနံြုနံန္ငံဴမန္တေလဵတုိငံဵေဒသှြီဵတုိြဴလးဲလျှေငံ ြ့နံတုိငံဵေဒသ

ှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ အြးနံေြာြံြရဳရ္ိမှုအာဵနညံဵျြငံဵ ြုိ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအလုိြံ၏ ဂ့ီဒပီ ီ

(ထုတံလုပမံှုန္ငဴံ ဝနေံဆာငံမှုတနံဖုိဵ) န္ငဴံ နှိုငံဵယ္ဲလံျှေငံ ေြာငံဵစးာျမငံေတး နုိဴငံပါသညံ။ ၂၀၁၃-၁၄ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံ

မ္ ၂၀၁၇-၁၈ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံအတးငံဵ ရနံြုနံန္ငံ ဴ မန္တေလဵတုိြဴလးဲလျှေငံ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵအလုိြံ

အြးနံအေြာြံတုိဵတြံမှုနှုနံဵသညံ သြံဆိုငရံာေဒသ၏ ဂ့ီဒပီီတုိဵတြံမှုနှုနံဵေနာြံ၌သာ ရ္ိေနပါသညံ (ပဳု -

၁၀)။ အလာဵတူြာလအတးငံဵ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယမံ့ာဵ၏ အြးနံအေြာြံရေငးန္ငံဴ ဂ့ီဒပီီအြ့ိုဵမ္ာ ရနံြုနံ

န္ငဴံ မန္တေလဵတုိငံဵေဒသှြီဵတုိတဴးငသံာ ျမငဴံတြံြဲဴပါသညံ။ တုိငံဵေဒသှြီဵအဆငဴံ အြးနံအေြာြံရေငးမာ္

ရနံြုနတံးင ံဂ့ီဒပီီ၏ ၀.၁ ရာြိငုံနှုနံဵ န္ငဴံ မန္တေလဵတးင ံ၀.၄ ရာြုိငံနှုနံဵ အသီဵသီဵျမငဴံတြံလာြဴဲပါသညံ။

၂၆။ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ အြးနံအေြာြံမ့ာဵအာဵ စီမဳှ ြီဵြြပံေြာြံြမဳှုမ္ာ ဌာနအမ့ာဵ

အျပာဵ၏ေအာြံတးငံ တြးဲတျပာဵရိ္ေနပါသညံ (ပဳု - ၁၁ ြ)။ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ဘတံဂ့ြံတးငံ

ပါဝငံေလဴရ္ိသညဴံ အြးနံအမ့ိုဵအစာဵ ၈ မ့ိုဵြို မတူညီသညံဴ ဝနံှ ြီဵဌာန ၄ ြုြ ေြာြံြပဳါသညံ။ ပစ္စညံဵြးနနံ္ငဴံ

ဘီဵြးနံတုိြဴို စညံပငံသာယာေရဵအဖးဲ မဴ့ာဵြ ေြာြံြပဳါသညံ။ ျပညံထဲေရဵဝနံှြီဵဌာနေအာြံရ္ိ အေထးေထး

အုပံြ့ုပံေရဵဦဵစီဵဌာနြ ေျမယာြးန၊ံ ယစံမ့ိုဵြးန၊ံ ေရန္ငံဴ တာတမဳြးနံန္ငံဴ ဓာတံသတ္တ ုြးနံတုိြဴို ေြာြံြပဳါသညံ။

သစေံတာထးြံပစ္စညံဵမ့ာဵထုတံယူျြငံဵအေပ်ေြာြံြသဳညဴံအြးနံ (သစေံတာြးန)ံ ြို သယဳဇာတန္ငံဴ သဘာဝ

ပတံဝနံဵြ့ငံထိနံဵ သိမံဵ ေရဵဝနံှြီဵဌာန၏ သစေံတာဦဵစီဵဌာနြလညံဵေြာငံဵ၊ ငါဵလုပငံနံဵ ြးန ံ (အငံဵအုိငံြးန)ံ

ြို စိုြံပ့ိုဵေရဵ၊ ေမးဵျမူေရဵန္ငဴံ ဆညံေျမာငံဵဝနံှြီဵဌာနလြံေအာြံရိ္ ငါဵလုပငံနံဵဦဵစီဵဌာနြလညံဵေြာငံဵ

ေြာြံြပဳါသညံ။ ထုိသုိ ဴအြးနံအေြာြံမ့ာဵအာဵ ဌာနအမ့ာဵအျပာဵြေြာြံြေဳနရာ အြးနစံနစျံပုျပငံေျပာငံဵ

လဲပါြ မူဝါဒပုိငံဵဆုိငံရာန္ငံဴ စးမံဵေဆာငံရညံျမှငဴံတငံမှုဆိုငရံာတုိတဴးငံ (တစဌံာနြ့ငံဵစအီတးြံ) ျပုျပငံေျပာငံဵလဲ

မှုမ့ာဵ၊ ပူဵေပါငံဵလုပြံိုငံရမှုမ့ာဵြုိ ပိမုိလုိုအပံေစမညံျဖစံ၍ ျပုျပငံေျပာငံဵလဲရာတးင ံ အြြံအြဲမ့ာဵ ပိမုိေုစနုိငံ

ပါသညံ။ ၂၀၁၇-၁၈ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံတးငံ ေဖာံျပပါအြးန ံ ၈ မ့ိုဵေြာြံြျဳြငံဵမ္ လူတစဦံဵြ့လျှေငံ ၂,၂၁၆ ြ့ပံ

(၁.၅ ေဒ်လာြနံ)ဴ သာရိ္ပါသညံ။ ဝနံှ ြီဵဌာန ၄ ြုြ ေြာြံြေဳသာအြးနရံေငးမာ္ ဤပမာဏမျှေသာရ္ိသညံဟု

စဲံဵစာဵလျှေငံ အလးနနံညံဵပါဵသညဴံရေငးအျဖစံ ျမငနုိံငံပါသညံ။ ထုိအြ့ြံြ ဌာနတြးဲတျပာဵစ ီ အြးနေံြာြံြဳ

ျြငံဵမ္ အြ့ိုဵျပနံရြ့ြံအေပ် ေမဵြးနံဵ ထုတံစရာျဖစံပါသညံ (အထူဵသျဖငဴံ စာပုိဒံ ၁၈ ၌ေဖာံျပြဲဴသလုိ ရေငးရရိ္မှု

အြ့ိုဵန္ငံဴယ္ဲလံျှေငံ ေစ့ဵြးြံပုဳသဏ္ဍာနံ ထိြိုြံပ့ြံယးငံဵ ေစမှုြပုိမ့ာဵသညဴံ အြးနံအမ့ိုဵအစာဵမ့ာဵအတးြံ

ေမဵြးနံဵ ထုတံစရာျဖစံပါသညံ)။

၂၇။ ဘီဵြးနံ၊ ပစ္စညံဵြးနံနင္ံ ဴ ယစံမ့ိုဵြးနံတုိမဴ္ာ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵအတးြံ အဓိြဝငံေငးရရိ္သညံဴ

အြးနံအမ့ိုဵအစာဵမ့ာဵျဖစံ ွပီဵ၊ အြးနအံေြာြံရေငးစုစုေပါငံဵ၏ ၃၂ ရာြိုငနံှုနံဵ၊ ၃၈ ရာြိုငံနှုနံဵန္ငံဴ ၂၄ ရာြုိငံနှုနံဵ

အသီဵသီဵရိ္ပါသညံ။ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအလုိြံ ြးဲျပာဵမှုမ့ာဵလညံဵ ရ္ိပါသညံ။ ဥပမာအာဵျဖငဴံ ဧရာဝတ ီ

တုိငံဵေဒသှြီဵတးင ံ အငံဵအုိငံြးနံန္ငံဴ တနသသာရီတုိငံဵေဒသှြီဵတးငံ သစေံတာြးနတုိံမဴ္ာ ေြာြံြရဳရ္ိမှုအမ့ာဵဆုဳဵ

အြးနံအမ့ိုဵအစာဵမ့ာဵ ျဖစံပါသညံ (ပဳု - ၁၁ ြ)။ စမီဳြနံြဴးသဲညဴံ ဌာန၊အဖးဲ အဴစညံဵအလုိြံြြညဴံလျှေငံ စညံပငံသာ

ယာေရဵအဖးဲ မဴ့ာဵ (ရနံြုနနံ္ငဴံ မန္တေလဵွမို ေဴတာံစညံပငံမ့ာဵအပါအဝငံ) သညံ ရနံြုနနံ္ငဴံ မန္တေလဵတုိငံဵေဒသှြီဵ

တုိ၏ဴအြးနံရေငး၏ ၇၆ ရာြုိငံနှုနံဵြုိ ရ္ာေဖးေပဵပါသညံ။ ၎ငံဵအဖးဲ မဴ့ာဵြ ြ့နံတုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵတးင ံ

အြးနံရေငး၏ ၂၉ ရာြုိငံနှုနံဵြို ရ္ာေဖးေပဵသညံနင္ံနဴှိုငံဵယ္ဲံြြညဴံနုိငံပါသညံ (ပဳု - ၁၁ ြ)။ ရနံြုနံန္ငံဴ မန္တေလဵ

တုိငံဵေဒသှြီဵတုိ၏ဴျပငံပ ြ့နံ တုိငံဵေဒသှြီဵန္ငဴံျပညံနယံမ့ာဵတးငံ ျပညံထဲေရဵဝနံှြီဵဌာနလြံေအာြံရိ္

အေထးေထးအုပြံ့ုပံေရဵဦဵစီဵ ဌာနြ အြးနံရေငးစုစုေပါငံဵ၏ ၃၇ ရာြုိငံနှုနံဵြုိ ရ္ာေဖးွပီဵ၊ ၎ငံဵရေငးအနြံအမ့ာဵစု

မ္ာ ယစမံ့ိုဵြးနံမ ္ရရ္ိပါသညံ (ယစံမ့ိုဵြးနနံ္ငဴံပတံသြံ၍ ေဘာငံြးြံ ၂ တးင ံဖတံရှုနိုငံပါသညံ)။

(ြ - ၂) ဘဏ္ဍာေငးလွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴမှုမ့ာဵ

၂၈။ ေနာြံြအဳေြြာငံဵအရာ ။ ။ ဘဏ္ဍာေငးရ္ာေဖးမှုတးင ံ ဗဟုိဦဵစီဵ မှုျမငံဴမာဵဆဲျဖစံရာ ျပညံေထာငံစုမ ္

တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵသုိ ဴ လွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴေငးမ့ာဵမ္ာ ျမနံမာနိုငငံဳ၏ ဘဏ္ဍာေရဵဆုိငံရာဗဟုိြ့ုပံြုိငံမှု

ေလ့ာဴြ့ေရဵတးင ံ အေရဵပါသညဴံအြနံဵ ြဏ္ဍမ္ ပါဝငံပါသညံ။ ဘဏ္ဍာေငးလွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴမှုမ့ာဵမ္ာ ဗဟုိြ့ုပံ

ြုိငံမှုေလျှောဴြ့ျြငံဵ၏ အြ့ိုဵရလဒံြုိ ေဆာငံြြဲံဵနုိငံွပီဵ တစံြ့ိနံတညံဵမ္ာပငံ ဗဟုိြ့ုပံြုိငံမှုေလျှောဴြ့ျြငံဵေြြာငဴံ

ေဘာငံြးြံ (၂) - ယစံမ့ိုဵြးနံမရ္ေငး : တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵြ အြးငံအဴေရဵေတး လးဲေြ့ာံေနသလာဵ?

….. ၂၀၀၈ ြုန္စံ ဖးဲ စဴညံဵပုဳအေျြြဳဥပေဒ ဇယာဵ ၅ ြ တိုငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအစိုဵရမ့ာဵထဳ ယစံမ့ိုဵြးနံ

ေြာြံြဳြးငံဴ အပံန္ငံဵထာဵေသာံလညံဵ အေထးေထးအုပံြ့ုပံေရဵဦဵစီဵဌာနြ လြံရိ္ အမ္နံတြယံေြာြံြဳေနသညံမ္ာ

အရြံြ့ြံလုပံျြငံဵ ၊သိုမဴဟုတံ၊ လြံလီေရာငံဵြ့သညံဴလုပံငနံဵမ့ာဵအတးြံ န္စံစဲံေြြဵသာ ျဖစံပါသညံ။ နိုငံငဳတြာ

လုပံထုဳဵလုပံနညံဵအရ သတံမ္တံြ့ြံအတိုငံဵျဖစံေစ၊ ျမနံမာဴဥပေဒထုဳဵထမံဵမ့ာဵအရျဖစံေစ ယစံမ့ိုဵြးနံဆိုသညံမ္ာ

လိုငံစငံေြြဵဆိုသညံထြံ ပိုမိုြ့ယံျပနံသညံဴ အြးနံအေြာြံအမ့ိုဵအစာဵျဖစံပါသညံ။

၂၀၁၆ ြုန္စံ ျပညံေထာငံစုအြးနံအေြာြံဥပေဒအရ ျပညံေထာငံစုအစိုဵရြုိယံစာဵ ျပညံတးငံဵအြးနံမ့ာဵဦဵစီဵ

ဌာနြ နုိငံငဳတြာလုပံထုဳဵလုပံနညံဵမ့ာဵ၊ ျမနံမာဥပေဒထုဳဵထမံဵမ့ာဵအေပ် အေျြြဳ၍ေြာြံြဳသညံဴ အရြံန္ငံဴ

ေဆဵရးြံှြီဵ ဆြံစပံြုနံစညံမ့ာဵအေပ် “အထူဵြုနံစညံြးနံ”မ္ာ “ယစံမ့ိုဵြးနံ” အသးငံေဆာငံေနပါသညံ။ ထိုသို ဴ

ဆိုပါြ ျပညံေထာငံစုအစိုဵရအစာဵ တိုငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအစိုဵရမ့ာဵြုိေြာြံြဳြးငံဴေပဵရမညံဴ အြးနံအမ့ိုဵအစာဵ

ျဖစံပါသညံ။ ၎ငံဵအြးနံြုိ တိုငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအစိုဵရမ့ာဵြ မေြာြံြဳဘဲ (သိုမဴဟုတံ မေြာြံြဳနိုငံသညံဴ

အတးြံ) ျပညံေထာငံစုအစိုဵရြ ေြာြံြဳေနျြငံဵေနာြံြးယံတးငံ ဥပေဒေြြာငံဵအရ၊ စညံဵမ့ဲံဵလုပံထုဳဵလုပံနညံဵ

မ့ာဵအရ အေြြာငံဵျပြ့ြံမ့ာဵ ရ္ိနိုငံပါသညံ။ ဥပမာအာဵျဖငံဴ ျပညံေထာငံစုဥပေဒန္ငဴံ စညံဵမ့ဲံဵလုပံထုဳဵလုပံနညံဵမ့ာဵမ္ာ

အေျြြဳဥပေဒဇယာဵ ၅ ျဖငဴံ တစံသာဵတညံဵမရိ္ျြငံဵ ၊သိုမဴဟုတံ၊ အြးန ံ စီမဳှြီဵြြပံေြာြံြဳမှုြုိ ျပငံဆငံရနံလိုအပံ

ျြငံဵ ၊သိုမဴဟုတံ၊ အနြံျပနံဆိုရာတးငံ အေြာြံအယူမ္ာဵျြငံဵ စသညံတို ဴျဖစံနိုငံပါသညံ။

ရငံဵျမစံ - Shotton at. al (၂၀၁၆) စာမ့ြံန္ာ ၃၆-၃၇ ြုိ ြုိဵြာဵပါသညံ။

ျဖစံေပ်လာနုိငံေသာ မလုိလာဵအပံသညဴံ ဆနံြဴ့ငံဖြံအြ့ိုဵဆြံမ့ာဵြုိလညံဵ ေလ့ာဴပါဵေစနုိငံပါသညံ (ြမ္ဘာဴ

ဘဏ ံ (၂၀၀၇)၊ စာမ့ြံနာ္ ၃၂)။ ဘဏ္ဍာေငးလွှဲေျပာငံဵေထာြံပဴဳမှုမ့ာဵြ ဗဟုိြ့ုပံြိုငံမှုေလျှောဴြ့ျြငံဵအတးြံ

လုိအပံသညဴံ အေထာြံအပဳဴျဖစံေစွပီဵ၊ ျမနံမာနုိငံင၏ဳ ဗဟုိြ့ုပံြုိငံမှုျဖစံစဲံ ေရ္ ဆဴြံလ္မံဵ ရာတးင ံ ပိမုို အေရဵပါ

လာမညံျဖစံပါသညံ။

၂၉။ ျပညံေထာငံစုမ ္ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵသို ဴ ဘဏ္ဍာေငးလွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴမှုအမ့ိုဵအစာဵမ့ာဵမ္ာ

ေလ့ာဴြ့လာ ွပီဵ၊ လွှဲေျပာငံဵေထာြံပဴဳေငးပမာဏမ္ာ အစဲံတစိုြံ ျမငံဴတြံလာပါသညံ။ ၂၀၁၆-၁၇ ဘဏ္ဍာေရဵ

န္စံမတုိငံြငံြ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံဘတံဂ့ြံမ့ာဵတးင ံ ပမာဏေသဵငယံသညဴံ လွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴေငး

အမ့ိုဵအစာဵမ့ာဵ အမ့ာဵအျပာဵရိ္ြဴဲပါသညံ။ ၎ငံဵတုိအဴနြံ ဥပမာျပရလျှေငံ “ွမိုနဴယံ ဖးဳ ဴွဖိုဵတုိဵတြံေရဵအေထာြံ

အြူျပုလုပငံနံဵ မ့ာဵအတးြံ လွှဲေျပာငံဵေထာြံပဴဳေငး” (၂၀၁၅-၁၆ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံ)၊ “ဆငံဵရဲနးမံဵပါဵမှုေလျှောဴြ့ေရဵ

န္ငဴံ ေြ့ဵလြံေဒသဖးဳ ဴွဖိုဵေရဵလုပငံနံဵ မ့ာဵအတးြံ ေထာြံပဴဳေငး” (၂၀၁၂-၁၃ မ္ ၂၀၁၅-၁၆ ဘဏ္ဍာေရဵန္စအံထိ)

န္ငံ ဴအျြာဵအထူဵြိစ္စရပံမ့ာဵအတးြံ လွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳေဴငးမ့ာဵ ပါဝငံပါသညံ။၁၅

၃၀။ ျမနမံာနိငုံငဳ၌ ျပညံေထာငံစုမ ္ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵသုိ ဴ လွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴေငးမ့ာဵမ္ာ ဂ့ီဒပီီ၏

၂ ရာြုိငံနှုနံဵ ဝနံဵြ့ငံရ္ပိါသညံ။၁၆ ၂၀၁၁-၁၂ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံတးင ံဂ့ီဒပီီ၏ ၀.၆ ရာြုိငံနှုနံဵသာ ရိ္ြဴဲရာမ္ ျမငဴံတြံ

လာြဲဴျြငံဵျဖစံပါသညံ (ြမ္ဘာဴဘဏံ၊ ၂၀၁၅)။ လွှဲေျပာငံဵေထာြံပဴဳေငးမ့ာဵမ္ာ ျပညံေထာငံစုအစုိဵရဘတံဂ့ြံ၏

၁၀ ရာြုိငံနှုနံဵြနံရိ္ဴွပီဵ၊ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ဘတံဂ့ြံအသုဳဵစရိတံ၏ ၇၉ ရာြုိငံနှုနံဵြုိ ဘဏ္ဍာေငး

ပဴဳပုိဵပါသညံ။ လြံရိ္တးငံ ျပညံေထာငံစုမ္ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵသုိ ဴလွှဲေျပာငံဵေထာြံပဴဳေငးြုိ အမ့ိုဵအစာဵ

၃ ရပံ (ြ) အေထးေထးအသဳုဵစရိတံအတးြံရညံရးယံသညဴံ လုိေငးျဖညဴံ လွှဲေျပာငံဵေထာြံပဴဳေငး (General grant

transfer) (ြ) မဲဆန္ဒနယံဖးဳ ဴွဖိုဵေရဵေထာြံပဳေဴငး (Constituency Development Fund) န္ငဴံ (ဂ) အြးနေံဝစုမ ္

ရေငး (Tax sharing) ဟူ၍ ြးဲျြာဵနိငုံပါသညံ (ပဳု - ၁၂ ြ န္ငဴံ ၁၂ ြ)။ ၁၇

၃၁။ မူဝါဒရညံရးယံြ့ြံ ။ ။ ျပညံေထာငံစုမ ္လွှဲေျပာငံဵေထာြံပဴဳေငးသညံ ေမြရုိဘဏ္ဍာေရဵဆုိငံရာရညံမန္ံဵ

ြ့ြံမ့ာဵြုိ ပဴဳပုိဵေပဵနုိငံရနံျဖစံွပီဵ၊ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵအြြာဵ ဘဏ္ဍာရငံဵျမစံမ့ာဵ မျှေတစးာ သာတူညီမျှေ

ရ္ိေစွပီဵ၊ ဘဏ္ဍာေရဵြးာဟြ့ြံ (ဘတံဂ့ြံလုိေငး) ြုိ ြ့ဲံဵေျမာငံဵေစပါသညံ။ အနာဂတံတးင ံ ျပညံေထာငံစုမ္

လွှဲေျပာငံဵေထာြံပဴဳေငးမ္ာ ျပညံေထာငံစုအစုိဵရအတးြံ မူဝါဒနညံဵလမံဵတစံရပံျဖစံလာနုိငံပါသညံ။ ဥပမာ လြံရိ္

တးင ံသတံမတံ္ြ့ြံမ့ာဵ (န္ငဴံ ြုိြံညီလျှေငံ) ၊သုိမဴဟုတ၊ံ စးမံဵေဆာငံရညံေပ်မူတညံ၍ ျပညံေထာငံစုမ္ တုိငံဵေဒသ

ှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵသုိ ဴ သီဵျြာဵ ဘဏ္ဍာေငးလွှေဲျပာငံဵေထာြံပဴဳမှုမ့ာဵ မရိ္ေသဵပါ။ သိုေဴသာံလညံဵ မူဝါဒအေျပာငံဵ

အလဲမ့ာဵန္ငံဴ ဘဏ္ဍာေငးလွှဲေျပာငံဵေထာြံပဴဳမှုနညံဵလမံဵသစမံ့ာဵြ့ငဴံသုဳဵမညံဆိုပါြ ေရရာတိြ့သညဴံနညံဵလမံဵ

မ့ာဵအေျြြဳ၍ ြ့ဲံဵြပံရန ံ(rules-based approach) န္ငဴံ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵအြြာဵ ဘဏ္ဍာရငံဵျမစံ

မ့ာဵ သာတူညီမျှေျဖစံေစမှု (horizontal resource equity) ြုိ တုိဵတြံေစရနံ ရညံမ္နံဵရမညံျဖစံပါသညံ။

၁၅ ပုိမုိ၍ အေသဵစိတံသညဴံ ဥပမာမ့ာဵအတးြံ ပဲြူဵတိုငံဵေဒသှြီဵ၏ ဘတံဂ့ြံအစီရငံြဳစာ အမ္တံ ၂၊ သရုပံေဖာံပဳု ၁၃ https://rimyanmar.org/sites/rimyanmar.org/

files/publication_docs/budget _brief_series _-_bago_budget_brief_no_2_2017_english_0.pdf တးငံ ဖတံရှုနိုငံပါသညံ။ ၁၆ ဂ့ဒီီပီြိနံဵဂဏနံဵြုိ IMF ၏ Article IV အစီရငံြဳစာ (၂၀၁၇) မ္ ရယူပါသညံ။ ၁၇

ျပညံေထာငံစုမ္ အေထးေထးလွှဲေျပာငံဵေထာြံပဴဳေငးမ္ာ စတငံေဆာငံရးြံစဲံြ တိုငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ ဘဏ္ဍာေရဵလိေုငးြုိ ျဖညဴံဆညံဵရနံအတးြံ ျဖစံြဲဴပါသညံ။

၃၂။ လွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴသညံဴနညံဵလမံဵမ့ာဵ၏ စနစအံျပငအံဆငံ ။ ျမနမံာနုိငံင၏ဳ ျပညံေထာငံစုမ္ တုိငံဵ

ေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵသုိ ဴဘဏ္ဍာေငးလွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴသညဴံစနစံမာ္ ရ္ငံဵလငံဵွပီဵ၊ ယြငြံေဆာငံရးြံြဲဴသညဴံ

စနစမံ့ာဵ၊ အျြာဵ ဝငေံငးအဆငံဴတူနိုငငံဳမ့ာဵန္ငဴံနှိုငံဵ ယ္ဲလံျှေငံ ပုိမုိ၍ ပးငဴံလငံဵျမငံသာမှုလညံဵရ္ိပါသညံ။ ဇယာဵ ၃

မ္ာ ျပညံေထာငံစုမ ္ လွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴမှုနညံဵလမံဵ ၃ ြုြိ ု ေထာြံမထာဵသညဴံ ဥပေဒအေျြြဳမူေဘာငံ၊ လွှဲ

ေျပာငံဵေထာြံပဴဳမှုစနစံဒီဇုိငံဵန္ငဴံ ြးငဴံျပုေပဵသညဴံနညံဵလမံဵမ့ာဵြုိ ေဖာံျပထာဵပါသညံ။ ၎ငံဵဇယာဵအရ လွှဲေျပာငံဵ

ေထာြံပဴဳမှုနညံဵလမံဵတစြံုြ့ငံဵစအီတးြံ ဒီဇုိငံဵေရဵဆးဲရာတးင ံ ဖးဲ စဴညံဵတညံေဆာြံမှု ပုသဳဏ္ဍာနံအာဵျဖငဴံ တြး ဲ

တျပာဵျဖစံေနမှုအြ့ိုြဴို ေတး ဴျမငနံိငုံပါသညံ။

ဇယာဵ (၃) - ျပညံေထာငံစုမ္ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵသုိ ဴဘဏ္ဍာေငးလွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴမှု

ဖးဲ စဴညံဵတညံေဆာြံမှုဆိငုံရာ အျပငအံဆငံမ့ာဵ

လွှဲေျပာငံဵေထာြံပဴဳမှု ဥပေဒေရဵရာအေျြြဳမူေဘာငံ ဒီဇိုငံဵေရဵဆးဲျြငံဵ ြးငံဴျပုေပဵျြငံဵ

အေထးေထး လွှဲေျပာငံဵေထာြံပဴဳေငး

(grant transfer) /a

၂၀၀၈ ဖးဲ စဴညံဵပဳုအေျြြဳဥပေဒ

(အပုိဒံ ၂၃၀၊ အပိုဒံြး ဲဂ န္ငံဴ ဃ)

ျပညံေထာငံစုရသုဳဵြနံမ္ဴနံဵေျြ

ေငးစာရငံဵဦဵစီဵဌာန၏ တိုငံဵ

ေဒသှြီဵ၊ျပညံနယံဘဏ္ဍာေရဵ

ဌာနြး ဲ

ဘဏ္ဍာေရဵေြာံမရ္ငံန္ငဴံ န္စံ

စဲံ ျပညံေထာငံစု ဘဏ္ဍာေငး

အရ/အသဳုဵဥပေဒတးငံ ထညဴံ

သးငံဵ အတညံျပု၊ သီဵျြာဵ

ဥပေဒျဖငဴံျပဌာနံဵျြငံဵမရိ္ပါ။

အြးနံေဝစု

အထူဵြုနံစညံြးနံဥပေဒ အထူဵြုနံစညံြးနံဥပေဒ

(အပုိဒံ ၃၃၊ အပိုဒံြး ဲြ)

ျပညံေထာငံစုအစိုဵ ရအဖးဲ ြဴ အြးနံဥပေဒမ့ာဵန္ငံဴအညီ အြးနံေဝစု

ြးဲေဝေပဵမှုနညံဵလမံဵြုိ အတညံျပု ဆဳုဵျဖတံပါသညံ။ စီမဳ/ဘဏ္ဍာ

ဝနံှြီဵဌာနလြံေအာြံရိ္ ျပညံတးငံဵအြးနံမ့ာဵဦဵစီဵဌာနြ

အြးနံအမ့ိုဵအစာဵအလုိြံ ျပနံလညံြးဲေဝေပဵမညဴံ ရာြိုငံနှုနံဵထာဵ

မ့ာဵြုိ သတံမ္တပံါသညံ။

ြုနံသးယံလုပံငနံဵြးနံ ြုနံသးယံလုပံငနံဵြးနံဥပေဒ

(အပုိဒံ ၃၁)

တစံသီဵပုဂ္ဂလဝငံေငးြးနံ ဝငံေငးြးနံဥပေဒြို ျပငံဆငံသညဴံဥပေဒ

(အပုိဒံ ၂၄)

တဆိဳပံေြါငံဵြးနံ

တဆိဳပံေြါငံဵအြံဥပေဒြုိ

ျပငံဆငံသညဴံ ဥပေဒ

(အပုိဒံ ၃ ြ၊ ပုဒံမြး ဲ၂)

မဲဆန္ဒနယံဖးဳ ဴွဖိုဵေရဵေထာြံပဴဳေငး ျပညံေထာငံစုလွှတံေတာံဥပေဒ အမ္တံ

၉/၂၀၁၄

ျပညံေထာငံစုလွှတံေတာံရုဳဵြ

အဆုိျပုတငံျပသညံြို

ျပညံေထာငံစုလွှတံေတာံြ

ေဆာငံရးြံပါသညံ။ (အဆိုပါ

ဥပေဒ အြနံဵ ၃ တးငံ ရှု)

ျပညံေထာငံစုလွှတံေတာံြ

ဘဏ္ဍာေရဵေြာံမရ္ငံန္ငဴံ ညိှ

နှိုငံဵအတညံျပုွပီဵ န္စံစဲံ

ျပညံေထာငံစုဘဏ္ဍာေငး အရ/

အသဳုဵဥပေဒတးငံ ထညံဴသးငံဵ

အတညံျပုပါသညံ။

မ္တံြ့ြံ - a/ ရဳဖနံရဳြါတးငံ MTFF လွှေဲျပာငံဵေထာြံပဴဳေငးဟူ၍လညံဵေြာငံဵ၊ လုိေငးျဖညဴံ လွှေဲျပာငံဵေထာြံပဴဳေငးဟူ၍လညံဵေြာငံဵ ေြ်ေဝ်သုဳဵစးဲပါသညံ။

၃၃။ ျပညံေထာငံစုမ ္ တိုငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵသို ဴ လွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴေငးမ့ာဵအနြံ အေထးေထး

လွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴေငး (Grant transfer) မ္ာ အှြီဵဆဳုဵျဖစံပါသညံ။ ထုိအဴျပငံ ရနံြုနံန္ငံ ဴမန္တေလဵတုိငံဵေဒသ

ှြီဵတုိြဴလးလဲျှေင ံ ြ့နံတုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵအတးြံ အဓိြရေငးရငံဵျမစံျဖစံွ ပီဵ၊ ျပညံေထာငံစုမ္ တုိငံဵ

ေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵသို ဴ ဘဏ္ဍာေငးလွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴသညဴံစနစံတးင ံ ဗဟုိြ့ြံမျဖစံပါသညံ။ ၂၀၁၇-၁၈ ြု၊

ဘဏ္ဍာေရဵန္စံတးငံ အေထးေထးလွှဲေျပာငံဵေထာြံပဴဳေငးအမ့ိုဵအစာဵမ္ာ ျပညံေထာငံစု၏လွှေဲျပာငံဵေထာြံပဴဳေငးမ့ာဵ

အာဵလဳုဵ၏ ၈၇ ရာြုိငံနှုနံဵ ရ္ိြဲဴပါသညံ။

၃၄။ ျမနမံာနိငုံငဳ၏ န္စံလတံဘဏ္ဍာေရဵမူေဘာငံ (medium-term fiscal framework) ၏ တစစံိတံ

တစပံိုငံဵအျဖစံ ၂၀၁၅-၁၆ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံြစတငံ၍ အေထးေထးလွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴေငးြို ေရရာတိြ့သညံဴ

စညံဵမ့ဲံဵအေပ်အေျြြဳ၍ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵသုိ ဴ ြးေဲဝေပဵသညဴံစနစံျဖငံဴ စတငံြ့ငဴံသုဳဵလာြဴဲ

ပါသညံ။ ထုိသိုအဴေျပာငံဵအလဲမာ္ သိသာထငံရ္ာဵသညဴံ အေပါငံဵလြ္ခဏာေဆာငံေသာအေျပာငံဵအလဲျဖစံပါသညံ။

ယြုဆုိလျှေငံ ျပညံေထာငံစုမ ္ အေထးေထးလွှဲေျပာငံဵေထာြံပဴဳေငးအျဖစံပဳဴပိုဵေပဵမညဴံ စစုေုပါငံဵဘဏ္ဍာရနံပုဳေငးြုိ

ေမြရုိေွှနြံိနံဵမ့ာဵန္ငံဴ ြ့ိတံဆြံထာဵွပီဵ၊ ၎ငံဵရနံပဳုေငးှြီဵအနြံမ္ မညံသညံဴတုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံသုိ ဴ

မညံမျှေ လွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴေပဵမညံြုိ တးြံြ့ြံမှုေဖာံျမူလာျဖငဴံ တးြံ၍ ြးေဲဝေပဵပါသညံ။၁၈ ပုိမုိ ပးငဴံလငံဵျမငံ

သာမှုရိ္ေသာစညံဵမ့ဲံဵအေပ်အေျြြဳသညဴံနညံဵလမံဵမ့ာဵေြြာငဴံ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵြ လာမညဴံဘဏ္ဍာ

န္စံတးင ံ ရရိ္နိငုံမညံဴဘဏ္ဍာရငံဵျမစံမ့ာဵြုိ ရ္ငံဵ ရ္ငံဵလငံဵလငံဵသိရ္ိေစွပီဵ၊ အသုဳဵစရိတံ အမ့ာဵဆဳုဵသုဳဵစးဲနုိငံမညံဴ

ြနံသဴတံေဘာငံြုိ ြ့မ္တံနိငုံေစပါသညံ။ ၂၀၁၈ ြုန္စံ၊ ေအာြံတုိဘာလတးငစံတငံမညဴံ ၂၀၁၈-၁၉ ဘဏ္ဍာေရဵ

န္စံအတးြံ ျပညံေထာငံစု၏ အေထးေထးလွှဲေျပာငံဵေထာြံပဴဳေငးြို ၎ငံဵန္စံ၏ ေမလတးင ံ ျပညံေထာငံစုရသုဳဵ

မ္နံဵေျြေငးစာရငံဵဦဵစီဵဌာနြ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵရိ္ ရသုဳဵမ္နံဵ ေျြေငးစာရငံဵဦဵစီဵဌာနမ့ာဵသုိ ဴအသိေပဵ

အေြြာငံဵြြာဵြဴဲပါသညံ။ ၎ငံဵမ္ာ ၂၀၁၂-၁၃ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံတးငံ ျပညံေထာငံစု၏အေထးေထးလွှဲေျပာငံဵေထာြံပဴဳ

ေငးြို ဘဏ္ဍာန္စံသစံမစြင ံ ရြံအနညံဵငယံအလိုမသ္ာ အေြြာငံဵြြာဵြဴဲသညဴံအေျြအေနမ့ိုဵမ္ တုိဵတြံလာ

ျြငံဵျဖစံပါသညံ (ျမနံမာနိုငငံဳအတးြံ ျပညံသူအဴသဳုဵစရိတံနင္ံ ဴ ဘဏ္ဍာေရဵတာဝနံြမဳှုဆုိငံရာ ဆနံဵစစံမှု - Public

Expenditure and Financial Accountability (PEFA) ၊ ၂၀၁၂)။

၃၅။ ျပညံေထာငံစုမ ္ ျပနလံညံြးဲေဝေပဵသညံဴ အြးနံေဝစုမ္ာ ၂၀၁၇-၁၈ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံတးငံ လွှဲေျပာငံဵေထာြံ

ပဳေဴငးမ့ာဵအာဵလဳုဵ၏ ၉ ရာြိုငနံှုနံဵ ဝနံဵ ြ့ငံျဖစံွပီဵ၊ အြးနံစနစံစီမြဳနံြဴးဲမှု တုိဵတြံလာသညံနင္ံဴအမျှေ ပိမုိ ု

အေရဵပါသညံဴအြနံဵြဏ္ဍမ္ ပါဝငံလာနိုငံပါသညံ။ သိုေဴသာံလညံဵ နုိငံငဳ၏အြးနံေြာြြဳံမှု ျမငဴံတြံလာလ့ြံ

ရ္ိျြငံဵန္ငဴံ သယဳဇာတမ့ာဵထုတံယူသညဴံြဏ္ဍမ္ာ အြးနံစနစတံးင ံပုိမုိ၍ပါဝငံလာလ့ြံရ္ိျြငံဵ တုိေဴြြာငဴံ အြးနံေဝစ ု

ြးေဲဝေပဵသညဴံနညံဵလမံဵအေပ် အျငငံဵပးာဵမှုမ့ာဵလညံဵ ပုိမုိလာနိုငံပါသညံ။ ၂၀၁၂-၁၃ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံမစ္တငံ၍

တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵသုိ ဴ ြးေဲဝေပဵြဴဲသညဴံ တစသံီဵပုဂ္ဂလဝငေံငးြးနံန္ငံဴ တဳဆပိံေြါငံဵြးနတုိံအဴျပငံ ၂၀၁၆-

၁၇ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံမစ္၍ ြုနံသးယံလုပငံနြံးနံန္ငဴံ အထူဵြုနစံညံြးနံ တုိြဴိုလညံဵ (အြးနံေြာြံြရဳရ္ိေသာေဒသ

သို)ဴ အြးနေံဝစုအျဖစံ ျပနံလညံြးဲေဝေပဵြဴဲပါသညံ။ ၎ငံဵအြးနံအမ့ိုဵအစာဵ ၄ ြုလဳုဵမ္ာ ျပညံေထာငံစု စမီဳြိနံဵ န္ငံ ဴ

ဘဏ္ဍာေရဵဝနံှြီဵဌာန၏ ျပညံတးငံဵ အြးနံမ့ာဵဦဵစီဵဌာနြ ေြာြံြသဳညဴံအြးနံမ့ာဵျဖစံွပီဵ၊ ေြာြံြရဳရ္ိေသာ

တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵသုိ ဴရာြုိငံနှုနံဵျဖငဴံ ျပနံလညံြးဲေဝေပဵပါသညံ (ဇယာဵ - ၄)။ ၂၀၁၇-၁၈ ဘဏ္ဍာေရဵ

န္စံမစ္၍ တဳဆိပေံြါငံဵြးနံမေ္ြာြံြရဳရိ္ေငးမ္ အြးနံေဝစုျပနလံညံြးဲေဝေပဵျြငံဵြုိ ဆြံလြံေဆာငံရးြံျြငံဵ ရိ္-

မရ္မ္ိာ ရ္ငံဵလငံဵစးာ မသိရ္ိပါ။ ၂၀၁၆-၁၇ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံ ြိနံဵဂဏနံဵမ့ာဵအရ ြုနသံးယံလုပငံနံဵ ြးနနံ္ငဴံ အထူဵ

ြုနံစညံြးနံမ္ျပနေံပဵသညဴံအြးနံေဝစုမာ္ အြးနံေဝစုစစုေုပါငံဵ၏ ၈၀ ရာြိုငနံှုနံဵေြ့ာံ ပါဝငံပါသညံ (ပဳု - ၁၃)။

ျပညံေထာငံစုအဆငဴံ အြးနံြိနံဵ ဂဏနံဵမ့ာဵအရမူ ဝငေံငးြးနနံ္ငဴံ ြုနသံးယံလုပငံနံဵ ြးနံတုိမဴ္ာ ျပညံေထာငံစု၏

အြးနံအေြာြံရေငးတးင ံအမ့ာဵစု ပါဝငံွပီဵ၊ ၂၀၁၆-၁၇ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံတးငံ ျပညံေထာငံစုဂ့ီဒီပီ၏ ၃.၂ ရာြုိငံနှုနံဵ

န္ငဴံ ၂.၆ ရာြုိငံနှုနံဵအသီဵသီဵ ရ္ိြြပါသညံ (ြမ္ဘာဴဘဏံ၊ ၂၀၁၇)။ အြးနစံမီဳြနံြဴးမဲှုျပုျပငံေျပာငံဵလဲမှုမ့ာဵြ အြးနံ

၁၈ အေထးေထးလွှဲေျပာငံဵေထာြံပဴဳေငးြ့ငဴံသုဳဵမှုအေပ် နြံနြံရှိုငံဵရှိုငံဵေလဴလာရနံလညံဵ လိအုပံပါသညံ။ လြံရ္ိတးငံ ျပညံေထာငံစုမ္ တိုငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံတစံြုြ့ငံဵစီသို ဴ

လွှေဲျပာငံဵေထာြံပဴဳေငးတးြံြ့ြံသညဴံေဖာံျမူလာမ္ာ အညီအမျှေ အေလဵေပဵထာဵေသာ ေွှနံြိနံဵ ၆ ြုျဖစံသညဴံ (ြ) တိုငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအလိုြံ လူဦဵေရ၊ (ြ) တိုငံဵေဒသ

ှြီဵ၊ ျပညံနယံအလိြံု ဆငံဵရဲနးမံဵပါဵမှုေွှနံြိနံဵ၊ (ဂ) တိငံုဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအလိုြံ တစံဦဵြ့ ဂ့ီဒီပီ၊ (ဃ) တိုငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအလိုြံ ဧရိယာအြ့ယံအဝနံဵ၊ (င)

တိုငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအလိုြံ ွမို ျဴပလူဦဵေရအြ့ို ဵ န္ငဴံ (စ) တိုငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအလိြံု တစံဦဵြ့ အြးနံေြာြံြဳရရ္ိမှု တိုအဴေပ် အေျြြဳ၍ တးြံြ့ြံပါသညံ။

ရေငး တုိဵတြံရရိ္ေစမညံျဖစံွပီဵ၊ ထုိအဴတးြံ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵတးင ံ အြးနေံဝစုမရ္ေငးမ့ာဵ ျမငဴံတြံ

လာနိုငံပါသညံ။၁၉

၃၆။ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵသုိ ဴ အြးနံေဝစုြးဲေဝေပဵသညံဴနညံဵလမံဵ ေျပာငံဵလဲမှုေြြာငံဴ ရနံြုန ံ

တုိငံဵေဒသှြီဵ၏ အြးနံေဝစမု္ရေငးမာ္ ေလ့ာဴနညံဵွပီဵ အျြာဵတုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵအတးြံ ျမငံဴတြံ

လာပါသညံ။ အြးနံေဝစုမ္ာ အြးနံေြာြံြရဳရိ္သညဴံေဒသသုိ ဴ ျပနံလညံြးဲေဝေပဵျြငံဵျဖစံွပီဵ၊ ၂၀၁၆-၁၇ ဘဏ္ဍာ

ေရဵန္စံတးင ံ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵအာဵလဳုဵသုိြဴးေဲဝေပဵသညဴံ အြးနံေဝစု စစုေုပါငံဵ၏ ၈၇ ရာြိုငနံှုနံဵ

နီဵပါဵြုိ ရနံြုနံတုိငံဵေဒသှြီဵြ ရရ္ိြဲပဴါသညံ။ ရနံြုနံတုိငံဵေဒသှြီဵမ္ာ စီဵ ပးာဵေရဵလုပေံဆာငံမှုအမ့ာဵဆဳုဵရိ္

ေနသညဴံေဒသျဖစံသလုိ အြးနံစီမအဳုပံြ့ုပံမှုစနစံ ပုိမုိဖးဳ ဴွဖိုဵသညဴံေဒသ (ဥပမာအာဵျဖငဴံ အြးနံထမံဵှြီဵမ့ာဵဆုိငံရာ

ရဳုဵြုိ ဖးငဴံလ္စံထာဵျြငံဵ) ျဖစံပါသညံ။ ေဖာံျပပါ အေြြာငံဵျပြ့ြံမ့ာဵေြြာငဴံ စီဵ ပးာဵေရဵလုပငံနံဵ ှြီဵအမ့ာဵစုမာ္

ြ့နံတုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵတးငံ လုပငံနံဵ လညံပတံေဆာငံရးြံေနလငံြဴစာဵ ၎ငံဵတုိေဴပဵေဆာငံရမညဴံ

အြးနံြုိ ရနံြုနံတုိငံဵေဒသှြီဵတးငံ ေပဵေဆာငံြြပါသညံ။ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵအြြာဵ မျှေတစးာ

ဘဏ္ဍာရငံဵျမစံမ့ာဵရရိ္နုိငံရန ံ စဲံဵစာဵျြငံဵန္ငဴံ နုိငံငဳအနဳ္အျပာဵတးငံလုပံြိငံုေနသညဴံ စီဵ ပးာဵေရဵလုပငံနံဵ မ့ာဵန္ငံဴ

နုိငံငဳပုိငံစီဵပးာဵေရဵအဖးဲ အဴစညံဵမ့ာဵြ ရနံြုနံတုိငံဵေဒသှြီဵ (ရ္ိ အြးနထံမံဵှြီဵမ့ာဵဆုိငံရာရဳုဵ) တးငသံာ အြးနံ

ေပဵေဆာငံေနြြျြငံဵတုိအဴေပ် အေျြြဳစဲံဵစာဵ၍ ၂၀၁၇-၁၈ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံတးငံ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ

သို ဴအြးနေံဝစုြးဲေဝေပဵမှုနညံဵလမံဵြုိ ျပငံဆငံရန ံဆုဳဵ ျဖတံျြငံဵျဖစံပါသညံ (အစုိဵရတာဝနံရိ္သမူ့ာဵန္ငံဴ ေဆးဵေနးဵ

၁၉ ျမနံမာနုိငံငဳ၏ အြးနံစီမဳြနံြဴးဲမှုစနစံ ျပုျပငံေျပာငံဵလဲမှုလုပံငနံဵစဲံန္ငဴံစပံလ့ဲံဵ၍ ပုိမုိ သိရ္ိလိုလျှေငံ ေနာြံဆြံတးဲပါ ြမ္ဘာဴဘဏံ (၂၀၁၇) ၏ အြးနံစနစံဆုိငံရာအြနံဵတးငံ

ေလဴလာဖတံရှုနုိငံပါသညံ။

မှုမ့ာဵန္ငံဴ စမီြိဳနံဵ န္ငဴံ ဘဏ္ဍာေရဵဝနံှြီဵဌာနမ္ သမ္မတရဳုဵသုိတဴငံျပစာတုိအဴရ)။၂၀ အြးနံေဝစုြးဲေဝေပဵသညဴံ

နညံဵလမံဵြုိ ေျပာငံဵလဲျပငံဆငံမှုအရ နုိငံငဳပိငုံြဏ္ဍမ္ေြာြံြရဳရိ္သညဴံ ြုနသံးယံလုပငံနံဵ ြးနနံ္ငဴံ အထူဵြုန ံ

စညံြးနံတုိ၏ဴ ၁၅ ရာြုိငံနှုနံဵြို (ယြငြံလုိ ေြာြံြရဳရ္ိသညဴံေဒသအလုိြံ မဟုတံေတာဴဘဲ) တုိငံဵေဒသှြီဵ၊

ျပညံနယံမ့ာဵသုိ ဴအေထးေထးလွှဲေျပာငံဵေထာြံပဴဳေငး (grant transfer) ပဳပဴိုဵ ေပဵသညဴံနညံဵလမံဵအတုိငံဵ တးြံြ့ြံ

၍ ြးေဲဝေပဵပါသညံ။ ထုိသို ဴ အြးနံေဝစု ြးေဲဝေပဵသညဴံနညံဵလမံဵေျပာငံဵလဲျြငံဵ ေြြာငံဴ ျပညံေထာငံစု၏ အြးန ံ

ေဝစုစစုေုပါငံဵအနြံမ ္ ရနံြုနံတုိငံဵေဒသှြီဵရရိ္သညဴံအြးနံေဝစုမာ္ ၂၀၁၆-၁၇ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံတးငံ စစုေုပါငံဵ၏

၈၇ ရာြုိငံနှုနံဵနီဵပါဵမ္ ၂၀၁၇-၁၈ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံတးင ံ၅၆ ရာြိုငနံှုနံဵသုိ ဴေလ့ာဴြ့ြဴဲပါသညံ (ပဳု - ၁၄ ြ န္ငဴံ ြ)။

၃၇။ မဲဆန္ဒနယံဖးဳ ဴွဖိုဵေရဵေထာြံပဳဴေငးမ္ာ ျပညံေထာငံစမု ္ တိုငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵသို ဴ လွှဲေျပာငံဵ

ေထာြံပဳဴေငးမ့ာဵတးင ံ ပမာဏအာဵျဖငဴံ အေသဵဆဳုဵျဖစံွပီဵ၊ လွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴေငးစုစုေပါငံဵတးငံ ၁.၇ ရာြုိငံနှုနံဵ

ပါဝငံပါသညံ။ ၂၀၁၃-၁၄ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံမစ္၍ ျမနမံာနုိငံငရဳ္ိ ွမို နဴယံ ၃၃၀ အတးြ ံတစံွ မို နဴယံလျှေငံ ြ့ပ ံသနံဵ

၁၀၀ ျဖငံဴ စစုေုပါငံဵ ြ့ပံ သနံဵ ၃၃,၀၀၀ ြို မဲဆန္ဒနယံဖးဳ ဴွဖိုဵေရဵေထာြံပဳဴေငးအျဖစံ ျပညံေထာငံစုမ္ တုိငံဵေဒသ

ှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵသုိ ဴ ပဳပဴိုဵ ပါသညံ။ ၎ငံဵဘဏ္ဍာရေငးြို တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ဘတံဂ့ြံတးငံ စာရငံဵ

ေရဵသးငံဵ ွပီဵ၊ လွှတံေတာံြိုယံစာဵလ္ယံမ့ာဵြ စမီဳြနံြဴးပဲါသညံ။ ၎ငံဵဘဏ္ဍာရေငးြို အေသဵစာဵအေျြြဳ

အေဆာြံအအဳုဆုိငံရာလပုံငနံဵမ့ာဵအတးြံ သုဳဵစးဲွပီဵ၊ ၎ငံဵအသဳုဵစရိတံမ့ာဵတးငံ ျပညံေထာငံစုဘတံဂ့ြံမသ္ုဳဵစးဲရ

မညဴံ ပညာေရဵန္ငံဴ ြ့နံဵမာေရဵြဏ္ဍအသဳုဵစရိတံမ့ာဵအတးြံလညံဵ ပါဝငံနိုငပံါသညံ။ သိုေဴသာံလညံဵ မဲဆန္ဒနယံ

ဖးဳ ဴွဖိုဵေရဵရေငးမ့ာဵျဖငံဴ အသုဳဵစရိတံျပနလံညံသုဳဵစးဲမှုနင္ံသဴြံဆုိငံသညံဴ အေသဵစိတံအြ့ြံအလြံမ့ာဵမ္ာ တုိငံဵ

ေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ဘတံဂ့ြံတးငံ ျမငံေတးရဴျြငံဵမရိ္ပါ။ ဆိြုဲသဴညံဴအတုိငံဵ မဲဆန္ဒနယံဖးဳ ဴွဖိုဵေရဵေထာြံပဴဳ

ေငးသညံ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ ဘတံဂ့ြံတးင ံ ှြီဵှြီဵမာဵမာဵမပါဝငံေသာံလညံဵ တစံွ မို နဴယံလျှေငံ

၂၀ ျပညံေထာငံစု စီမဳြိနံဵန္ငဴံ ဘဏ္ဍာေရဵဝနံှြီဵဌာနန္ငဴံ လူေတး ေဴမဵျမနံဵျြငံဵမ္ (၂၀၁၇ ြုန္စံ ၊ ေမလ)

သနံဵ ၁၀၀ ျဖငံဴ ြးေဲဝေပဵျြငံဵမ္ာ ွမို နဴယံအလုိြံ လူတစံဦဵြ့အတးြံ သုဳဵစးဲနိုငမံှုရှုေထာငံဴမ္ အေျြြဳြြညဴံလျှေငံ

မျှေတမှုမရ္သိညဴံ လွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴေငးျဖစံပါသညံ။

၃၈။ ၂၀၁၄-၁၅ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံမ္စ၍ န္စံလတံဘဏ္ဍာေရဵမူေဘာငံအရ ဘဏ္ဍာေငးလွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴမှုဆိငုံရာ

ျပုျပငံေျပာငံဵလဲမှုမ့ာဵမ္ာ စစုေုပါငံဵလွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴမညံဴေငးပမာဏြုိ တိတိြ့ြ့ သတံမ္တံေပဵနိငုံေသာံ

လညံဵ ဘဏ္ဍာေငးမျှေတစးာြးေဲဝေပဵနုိငံမှုအြ့ိုဵရလဒံ (distributional outcomes) အနညံဵငယံသာ ရ္ြိဲဴပါသညံ

(ပဳု - ၁၅ ြ)။ ျပုျပငံေျပာငံဵလဲမှုမ့ာဵမတုိငံြငံြ ျပညံေထာငံစု၏အေထးေထးလွှဲေျပာငံဵေထာြံပဴဳေငးြုိ တုိငံဵေဒသ

ှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ ဘတံဂ့ြံလုိေငးလ့ာထာဵြ့ြံအေပ်တးငသံာအေျြြဳ၍ တးြံြ့ြံအသဳုဵျပုြဲပဴါသညံ။

န္စံလတံဘဏ္ဍာေရဵမူေဘာငံျဖငံဴ အေထးေထးလွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴေငးပဴဳပုိဵမှုနညံဵလမံဵြို ျပငံဆငံြဲဴသညဴံအတးြံ

ျပညံေထာငံစုမ္ မညံေရး မဴညံမျှေေထာြံပဳဴမညံြို တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵြ ပုိမုိ တိတိြ့ြ့သိရ္ိေစွပီဵ၊

တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ဘတံဂ့ြံလုိေငး (လုိေငးျဖစံေပ်သမျှေြုိ ျဖညဴံဆညံဵေပဵရသညဴံအတးြံ) ေြြာငဴံ

ျပညံေထာငံစုဘတံဂ့ြံအေပ် ဘဏ္ဍာေရဵဆုိငံရာအန္တရာယံမ့ာဵ ရ္ိလာနုိငံျြငံဵ ြုိ ေလ့ာဴပါဵေစြဴဲပါသညံ။ လြံရ္ ိ

တးင ံ ျပညံေထာငံစု၏အေထးေထးလွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴေငးမာ္ ယြငဘံဏ္ဍာန္စံြေပဵြဲသဴညဴံ အေထးေထးလွှဲေျပာငံဵ

ေထာြံပဴဳေငးြို ေမြရုိေွှနံြိနံဵ မ့ာဵျဖငဴံတးြံြ့ြံ၍ထပတုိံဵေပဵမညဴံဘဏ္ဍာေငးျဖငံဴ ေပါငံဵ၍ေပဵသညဴံစနစံျဖစံပါ

သညံ။ တစနံညံဵဆိရုလျှေငံ ျပညံေထာငံစုမ္ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံတစြံုြ့ငံဵစအီလုိြံ အေထးေထးလွှဲေျပာငံဵ

ေထာြံပဴဳေငးမ္ာ ယြငံနစ္ြံ ြးဲေဝေထာြံပဳဴြဲဴသညဴံပမာဏန္ငံဴ MTFF အရ တးြံြ့ြံမှုနညံဵလမံဵအရ ထပံတုိဵ

ေပဵမညဴံ ေထာြံပဳဴေငးပမာဏ ၂ ြုလဳုဵအေပ် အေျြြဳပါသညံ။ ထုိအြ့ြံ ၂ ြ့ြံအနြံ MTFF ျဖငဴံ တးြံြ့ြံမှု

နညံဵလမံဵေြြာငဴံ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအလုိြံ အေထးေထးလွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴေငးပမာဏတးငံ ရုတံြ့ညံဵ

ှြီဵှြီဵမာဵမာဵေျပာငံဵလဲမှုမရ္ိဘဲ န္စံအလုိြံသာ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအလုိြံ ၎ငံဵေထာြံပဳဴေငးရရ္ိမှု

ြးာဟြ့ြံမာ္ ြ့ဲံဵေျမာငံဵလာသညံြုိ ေတးရဴပါသညံ (ပဳု - ၁၅ ြ)။ ထုိအဴတးြံေြြာငဴံ တြယံတမံဵတးင ံ

စစုေုပါငံဵအေထးေထးလွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴေငး တစယံူနစံတုိဵလာတိုငံဵ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအလုိြံ လုိအပံမှု

အေပ်မူတညံ၍ ဘဏ္ဍာေငးအြ့ိုဵသငဴံတုိဵတြံရရိ္ေရဵ (marginal distributional impact) မ္ာ တိြ့ျပတံသာဵ

ေသာရလဒံြိုှြိုတငံသတံမတံ္ထာဵရိ္၍ ၎ငံဵရလဒံအတိုငံဵ ျဖစံေစရနံ လွှဲေျပာငံဵေထာြံပဴဳမှုနညံဵလမံဵြုိ ဒီဇုိငံဵ

ြ့ိနညံှိနုိငံျြငံဵ အေပ် မူတညံမညံျဖစံပါသညံ။ လွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴမှုြို ှြီဵှြီဵမာဵမာဵ ပုသဳဏ္ဍာနံပ့ြံယးငံဵ ေစ

ျြငံဵ၊ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအြ့ိုြဴ လွှဲေျပာငံဵေထာြံပဴဳေငးမ့ာဵ ရုတံြ့ညံဵ မ့ာဵမ့ာဵစာဵစာဵမရရိ္ေတာဴျြငံဵ

တုိြဴို ေရ္ာငံရ္ာဵနုိငံမညဴံ လွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴေငးစနစံ အျပငအံဆငံဆိငုံရာြိစ္စရပံမ့ာဵြို ရညံရးယံ၍ ဒီဇုိငံဵေရဵ

ဆးရဲန ံလုိအပံမညံျဖစံပါသညံ။

၃၉။ ဘဏ္ဍာေရဵြာလအတးငံဵ အေထးေထးလွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴေငးြို ြ့ိနညံှိမှုမ့ာဵ ရ္ိပါသညံ။ လြံတေလာ

န္စံမ့ာဵတးင ံ ဘဏ္ဍာေရဵြာလအတးငံဵ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအလုိြံ ေထာြံပဳဴေငးြးဲေဝေပဵမှုြုိ ျပနံလညံ

ြ့ိနညံှိရာ၌ အမ္နံ (Actual - A) အေထးေထးလွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴေငးမ္ာ အဆုိျပုလ့ာထာဵစဲံ (Budget Estimate

- BE) ြထြံ ေလ့ာဴနညံဵသညံြို ေတးရဴပါသညံ (ပဳု - ၁၆)။ ၎ငံဵေျပာငံဵလဲြ့ိနညံှိမှုမ့ာဵြုိ မညံသိုေဴဆာငံရးြံ

သညံြိ ုရ္ငံဵလငံဵစးာ မသိရ္ေိသာံလညံဵ အျြာဵရေငးမ့ာဵ (အထူဵသျဖငဴံ ျပညံေထာငံစုမ ္ အြးနေံဝစုေထာြံပဳဴေငး)

ေျပာငံဵလဲသညဴံအတးြံ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအလိုြံ အေထးေထးလွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴေငးြုိလုိြံ၍ ြ့ိနညိှံ

ျြငံဵျဖစံနိုငပံါသညံ။ ရနံြုနတုိံငံဵေဒသှြီဵအတးြံ အေထးေထးလွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴေငးမ္ာ အနညံဵဆဳုဵ ၄၀ ရာြုိငံ

နှုနံဵြနံ ဴ ျပငဆံငံေလျှောဴြ့ထာဵွပီဵ၊ အျြာဵတုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵန္ငံဴနှိုငံဵယ္ဲလံျှေငံ ရနံြုနတုိံငံဵေဒသှြီဵ

မ္ာ ရေငးရ္ာေဖးနိုငစံးမံဵ ပိမုိျုမငံမဴာဵသညဴံအတးြံ ျဖစံနိုငပံါသညံ။ ထုိအဴျပငံ ျမနံမာနိုငငံဳ၏ ဘဏ္ဍာေရဵစီမြဳနံြဴးဲမှု

ဆုိငံရာစညံဵမ့ဲံဵ (၃၅/၂၀၁၇) အပုိဒံ ၆၆ အရ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအစုိဵရ၏ အရ၊အသဳုဵြနံမ္ဴနံဵေျြေငးစာရငံဵ

လုိေငးအတးြံ ေထာြံပဳဴေငး (အေထးေထးလွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴေငး) ြုိ သြံဆိုငရံာ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ

၏ အစိုဵရအပံေငးစာရငံဵ ေငးသာဵလြံြ့နံအေပ်မူတညံ၍ ြ့ိနညံှိေထာြံပဳဴေပဵနုိငံသညံဟု ပါရိ္ပါသညံ။၂၁,၂၂

ပဳုမ္နံအာဵျဖငဴံ အေထးေထးလွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴေငးြုိ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵသုိ ဴ ၂ သုတံြးဲ၍ လွှဲေျပာငံဵ

ေထာြံပဴဳေပဵပါသညံ။ ပထမအသုတံတးငံ ဘဏ္ဍာေငးအရ/အသုဳဵဥပေဒမ့ာဵပါ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအလုိြံ

လ့ာထာဵသညဴံ အေထးေထးလွှဲေျပာငံဵေထာြံပဴဳေငး၏ထြံဝြံြနံြဴို ေထာြံပဴဳေပဵပါသညံ။ ဒုတိယအသုတံ

ဘဏ္ဍာေငးလွှဲေျပာငံဵေထာြံပဴဳမှုြုိ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံြုနံဝနံဵြ့ငံတးငံ ေဆာငံရးြံပါသညံ။ ဒုတိယအသုတံ ဘဏ္ဍာေငး

၂၁ ျမနံမာနုိငံငဳ၏ ျပညံသူဘဴဏ္ဍာစီမဳြနံြဴးဲမှုဆုိငံရာစညံဵမ့ဲံဵ (၃၅/၂၀၁၇) ြုိ https://www.mopf.gov.mm/sites/default/files/upload_pdf/2017/08/Financial%20

Rules%20and%20Regulation.pdf တးငံ ဖတံရှုနုိငံပါသညံ။ ၂၂ ျမနံမာနုိငံငဳ၏ ျပညံသူဘဴဏ္ဍာစီမဳြနံြဴးဲမှုဆုိငံရာစညံဵမ့ဲံဵ၊ အြနံဵ ၇၊ အပုိဒံြးဲ ၆၆

လွှဲေျပာငံဵေထာြံပဴဳသညံဴပမာဏမ္ာ သြံဆိုငရံာ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံ၏ ယြငဘံဏ္ဍာေရဵန္စံ စာရငံပိတံ

ေငးသာဵလြံြ့နံအေပ်မူတညံ၍ ြ့ိနညံှိလွှဲေပဵျြငံဵျဖစံပါသညံ။၂၃

၄၀။ ဘဏ္ဍာရငံဵျမစံမ့ာဵ မျှေတစးာ သာတညူီမျှေရိ္မှု ။ ။ အေထးေထးလွှဲေျပာငံဵေထာြံပဴဳေငးမ္ာ တုိငံဵေဒသ

ှြီဵ၊ ျပညံနယမံ့ာဵ၏ ဘဏ္ဍာရငံဵျမစံမ့ာဵရရိ္နုိငံမှု လုိအပံြ့ြံ၊ အာဵနညံဵြ့ြံအြ့ိုြဴို ျပငံဆငံနိုငြံဲေဴသာံလညံဵ

ဘဏ္ဍာေငးတနံဵတူရညံတူ ရ္ိနိုငံမှုနင္ံစဴပံလ့ဲံဵ၍မူ အေမဵပုစ္ဆာမ့ာဵရိ္ဆဲ ျဖစံပါသညံ (Shotton et al., ၊ ၂၀၁၆) (ပဳု

- ၁၇)။ ၂၀၁၂-၁၃ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံေနာြံပိုငံဵ စစုေုပါငံဵလွှဲေျပာငံဵေထာြံပဴဳေငးပမာဏ ျမငံဴတြံလာေသာံလညံဵ

တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ တစြံုန္ငံဴတစြံ ု ဘဏ္ဍာရငံဵျမစံမ့ာဵ သာတူညီမျှေစးာရရိ္နုိငမံှုမ္ာ ပုိမုိ ြးာျြာဵလာြဴဲ

ပါသညံ။ ၂၀၁၂-၁၃ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံတးငံ လူတစဦံဵြ့ ဘဏ္ဍာရငံဵျမစံ (တနညံဵအာဵျဖငံဴ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံ

ဘတံဂ့ြံမ ္ေဒသတးငံဵ လူတစဦံဵြ့အတးြံ သုဳဵစးဲနုိငံမှုမ္ာ) တးင ံအျမငဴံဆဳုဵျဖစံသညဴံ တုိငံဵေဒသှြီဵ ၊သိုမဴဟုတံ၊

ျပညံနယံန္ငံ ဴအနညံဵဆဳုဵျဖစံသညဴံ တုိငံဵေဒသှြီဵ ၊သုိမဴဟုတံ၊ ျပညံနယံအြြာဵ ြးာဟြ့ြံမာ္ ၄.၈ ဆ ရိ္ြဴဲရာမ ္

၂၀၁၇-၁၈ ြု၊ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံတးငံ ၁၂.၄ ဆ သို ဴ ျမငဴံတြံလာြဲပဴါသညံ (လူတစဦံဵြ့ ဘဏ္ဍာရရိ္မှု ထူဵြဲျမငံဴမာဵ

သညဴံ ြ့ငံဵျပညံနယံန္ငံဴ ြယာဵျပညံနယံတုိြဴိုပါ ထညဴံသးငံဵတးြံြ့ြံျြငံဵျဖစံပါသညံ)။ သိုေဴသာံလညံဵ ျြုဳ ငု၍ဳ

ြြညဴံလျှေင ံ အေထးေထးလွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴေငးြ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵအလုိြံ လူတစဦံဵြ့ဘဏ္ဍာေငး

ရရ္ိမှုြးာဟြ့ြံြိ ု ြ့ဲံဵေျမာငံဵေစြဴဲပါသညံ။ ၂၀၁၆-၁၇ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံြိနံဵ ဂဏနံဵမ့ာဵြုိ အေျြြဳ၍ြြညဴံ

လျှေငံ အေထးေထးလွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳေဴငး မပါဝငံလျှေင ံတုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအလိုြံ လူတစဦံဵြ့ ဘဏ္ဍာရငံဵ

၂၃ ဥပမာအာဵျဖငဴံ တိုငံဵေဒသှြီဵ ၊သိုမဴဟုတံ၊ ျပညံနယံတစံြု၏ဘတံဂ့ြံမ္ာ ဘဏ္ဍာန္စံြုနံတးငံ ြ့ပံ ၃ သနံဵပုိေငးျဖစံေပ်သညံဆုိပါြလာမညဴံန္စံအတးြံ အေထးေထး

လွှေဲျပာငံဵေထာြံပဴဳေငးပဴဳပုိဵရာတးငံ စုစုေပါငံဵလွှေဲပဵရမညဴံပမာဏမ္ ၃ သနံဵြုိ နှုတံ၍ ပဴဳပုိဵျြငံဵျဖစံပါသညံ။

ျမစံ အနိမံဴဆုဳဵန္ငဴံ အျမငဴံဆဳုဵြးာဟြ့ြံအြ့ိုဵမ္ာ ၂၁.၂ ဆ ရ္ိေသာံလညံဵ အေထးေထးလွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴေငး

ေြြာငဴံ ၎ငံဵအြ့ိုဵမ္ာ ၁၂.၄ ဆ သာ ရ္ိသညံြုိ ေတးရဴမညံျဖစံပါသညံ (ဇယာဵ - ၅)။ ျပညံေထာငံစုမေ္ထာြံပဳေဴငး

မ့ာဵအနြံ အေထးေထးလွှဲေျပာငံဵေထာြံပဴဳေငးမ္ာ အြးနံေဝစုထြံ ၈ ဆနီဵပါဵ ပုိှြီဵွပီဵ၊ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံ

မ့ာဵအလုိြံ ြုိယံတုိငံရ္ာေဖးရေငးနင္ံ ဴ အျြာဵလွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴေငးမ့ာဵေြြာငဴံ (ေဒသတစြံုန္ငံဴတစြံု ဘဏ္ဍာ

ရငံဵျမစံ) မညီမျှေမှုအတးြံ တစဖံြံမ္ဟနံြ့ြံျပနံထိနံဵေပဵ၍ ဘဏ္ဍာေရဵမျှေေျြြုိ ပဳပဴိုဵ ေပဵနုိငံြဲဴပါသညံ။ သိုေဴသာံ

လညံဵ တရာဵမျှေတစးာြးဲေဝေပဵနုိငံမှုအာဵနညံဵေသာ အျြာဵလွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴေငးမ့ာဵ (အြးနေံဝစု၊ မဲဆန္ဒနယံ

ဖးဳ ဴွဖိုဵေရဵေထာြံပဳဴေငး) အရးယံအစာဵှြီဵမာဵလာပါြ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵအလုိြံ လြံရ္ိရ္ေိနသညဴံ

လူတစဦံဵြ့ ဘဏ္ဍာရေငးြးာဟြ့ြံအေပ် သြံေရာြံမှုမ့ာဵ ရ္ိလာနုိငံပါသညံ။

၄၁။ ဘဏ္ဍာေငး လွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳမဴှုေဖာံျမူလာအေပ် မ္တံြ့ြံမ့ာဵ ။ ။ အေထးေထးလွှဲေျပာငံဵေထာြံပဴဳ

ေငးြို တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵသုိ ဴ ြးေဲဝေပဵရာတးင ံ အညီအမျှေအေလဵေပဵထာဵသညဴံ ေွှနံြိနံဵ ၆ ြု ပါဝငံ

သညဴံေဖာံျမူလာျဖငဴံ တးြံြ့ြံ၍ ြးေဲဝေပဵပါသညံ။ ၂၄ ေွှနြံိနံဵ ၆ ြုအနြံ ၃ ြုမ္ာ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယ ံ

အလိြံု အသုဳဵစရိတံလုိအပံြ့ြံမ့ာဵအတးြံျဖစံွပီဵ၊ ြ့န ံ၃ ြုမ္ာ ေဒသ၏ ဘဏ္ဍာေရဵအြနံအဴသတံ (တစနံညံဵ

အာဵျဖငဴံ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအလုိြံြ ၎ငံဵ၏အသုဳဵစရိတံလုိအပံြ့ြံအတးြံ ြိုယံတုိငံရ္ာေဖးရေငးရ္ာေဖး

၂၄ ျပညံေထာငံစုမ္ တိုငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံတစံြုြ့ငံဵစီသို ဴလွှေဲျပာငံဵေထာြံပဴဳေငးတးြံြ့ြံသညဴံေဖာံျမူလာမ္ာ အညီအမျှေအေလဵေပဵထာဵေသာေွှနံြိနံဵ (၆) ြုျဖစံသညဴံ (ြ)

တိုငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအလိုြံ လူဦဵေရ၊ (ြ) တိုငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအလိုြံ ဆငံဵရဲနးမံဵပါဵမှုေွှနံြိနံဵ၊ (ဂ) တိုငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအလိုြံ တစံဦဵြ့ ဂ့ဒီီပီ၊ (ဃ)

တိုငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအလိုြံ ဧရိယာအြ့ယံအဝနံဵ၊ (င) တိုငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအလိြံု ွမို ျဴပလူဦဵေရအြ့ို ဵ န္ငဴံ (စ) တိုငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအလိြုံ တစံဦဵြ့ အြးနံ

ေြာြံြဳရရ္ိမှုတိုအဴေပ် အေျြြဳ၍ တးြံြ့ြံပါသညံ။

နိငုံစးမံဵ ) အတးြံျဖစံပါသညံ။ ၎ငံဵေဖာံျမူလာအေပ် ေယဘုယ့မ္တံြ့ြံမ့ာဵမ္ာ (ြ) ျမနမံာနုိငံငတဳးငံ ေဒသ

ဂ့ီဒပီီန္ငံဴ ေဒသ၏အြးနရံ္ာေဖးနုိငံစးမံဵ တုိမဴ္ာ ေြာငံဵစးာမြ့ိတံဆြံသညဴံအတးြံ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ

၏အြးနံဘဏ္ဍာရ္ာေဖးနိုငစံးမံဵြို မ္နံဵဆနိုငရံနံ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအလုိြံ တစဦံဵြ့ဂ့ီဒပီီတနံဖုိဵြုိ

ြြာဵြဳ proxy အျဖစံ သဳုဵစးဲျြငံဵမ္ာ မသငံဴေလ့ာံျြငံဵ (ြ) ဆငံဵရဲနးမံဵပါဵမှုေွှနြံိနံဵြို ေဖာံျမူလာတးငံ ထညဴံ

သးငံဵ ေသာံလညံဵ သြံဆိုငရံာေဒသ၏ လူဦဵေရ မညံမျှေမ္ာ ဆငံဵ ရဲနးမံဵပါဵသညံြို တးြံြ့ြံမှုမရ္ိျြငံဵ (အြ့ိုဵ

ဆြံေနျဖငဴံ ေဒသမ့ာဵအလုိြံ လူဦဵေရအနညံဵအမ့ာဵ ြးာျြာဵေသာံလညံဵ ဆငံဵ ရဲနးမံဵပါဵနှုနံဵ တူညီပါြ အေထး

ေထးလွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴေငးြို ပမာဏတေျပဵညီရရ္ိမညံျဖစံရာ ဆငံဵ ရဲနးမံဵပါဵသညဴံလူဦဵေရ အေရအတးြံပိုမ့ာဵ

သညဴံေဒသမ့ာဵအတးြံ နစံနာျြငံဵ)၊ (ဂ) ေဖာံျမူလာအရ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအလုိြံ အြးနံပုိမုိေြာြံြဳ

ရရ္ိပါြ အေထးေထးလွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴေငးမာ္ ပိမုိရုရိ္မညံျဖစံ၍ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ ြုိယံတုိငံအြးနံ

အေြာြံရ္ာေဖးလုိစိတံြုိ ေလ့ာဴြ့ေစနုိငံျြငံဵ (တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵအာဵလဳုဵ၏ပ့မံဵမျှေထြံ ြိုယံ

တုိငံ အြးနအံေြာြံ ပိမုိရုရ္ိသညဴံေဒသမ့ာဵမ္ာ လွှဲေျပာငံဵေထာြံပဴဳေငး ပိနုညံဵ၍ရရိ္) န္ငဴံ (ဃ) တုိငံဵေဒသှြီဵ၊

ျပညံနယံမ့ာဵ၏ရေငးတးင ံ ြိုယံတုိငံရ္ာေဖးရေငးမ္ာ အနညံဵငယံသာ ပါဝငံေသာံလညံဵ အေထးေထးလွှဲေျပာငံဵ

ေထာြံပဴဳေငးြးဲေဝသညဴံေဖာံျမူလာတးငံ ဘဏ္ဍာေငးအြနံအဴသတံ (တနညံဵ ဘဏ္ဍာေငး ြုိယံတုိငံရ္ာေဖးရရိ္နုိငံစးမံဵ)

ြို ၅၀ ရာြိုငနံှုနံဵ အေရဵပါသညံဟု ယူဆတးြံြ့ြံထာဵမှုမ္ာ ျမငံဴမာဵလးနံဵ ျြငံဵတုိ ဴျဖစပံါသညံ။

၄၂။ ဘဏ္ဍာေငးလွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴမှုတးငံ ပးငဴံလငံဵျမငံသာျြငံဵ န္ငဴံ အမ့ာဵသေဘာတူညီေအာငံ ေဆာငံရးြံ

ျြငံဵ ။ ။ ျပညံေထာငံစုမ ္ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵသုိ ဴ ဘဏ္ဍာေငးလွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴမှုဒီဇုိငံဵေရဵဆးရဲာတးငံ

ပညာရပံပိုငံဵ ဆုိငံရာရှုေထာငဴံမ္ စဲံဵစာဵြ့ြံမ့ာဵမ္ာ အေရဵပါွပီဵ၊ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ ဘဏ္ဍာရေငး

မ့ာဵ သာတူညီမျှေျဖစံမှု၊ ဘဏ္ဍာေရဵဆုိငံရာဆုဳဵရှုဳဵနိငုံေြ့မ့ာဵ၊ ြုိယံတုိငံရေငးမ့ာဵရ္ာေဖးရနံ မြံလဳုဵမ့ာဵအေပ်

သြံေရာြံမှုရိ္မညံျဖစံပါသညံ။ ထုိနညံဵတူစးာ အဖးဲ အဴစညံဵဆုိငံရာြိစ္စရပံမ့ာဵမ္ာလညံဵ ဘဏ္ဍာေငးလွှဲေျပာငံဵ

ေထာြံပဴဳမှုဆိုငရံာ ဒီဇုိငံဵေရဵဆးဲျြငံဵန္ငံဴ ပးငဴံလငံဵျမငံသာျြငံဵတုိတဴးငံ ပညာရပံဆိုငရံာရှုေထာငဴံထြံ မေလ့ာဴ

ေသာအေနအထာဵျဖငဴံ အေရဵပါပါသညံ။ အျြာဵနုိငံငမဳ့ာဵ၏အေတးအဴြြုဳ မ့ာဵအရ ေဒသန္တရအဆငဴံမ့ာဵသုိ ဴဘဏ္ဍာ

ေငးလွှေဲျပာငံဵေထာြံပဳဴမှုမ္ာ နုိငံငဳေရဵသေဘာသြံဝငံမှု ှြီဵမာဵွပီဵ၊ ရဳဖနံရဳြါတးင ံဘဏ္ဍာရေငး သာတူညီမှုရ္မိှုန္ငဴံ

ဘဏ္ဍာေရဵ စဲံဆြံမျပတံေြာငံဵမးနံနိုငမံှုတုိြဴို စေတဵရသညံမ့ာဵလညံဵ ရ္ိနိုငပံါသညံ။ ဘဏ္ဍာေငးလွှဲေျပာငံဵ

ေထာြံပဴဳမှုမ့ာဵတးင ံ လြံေတး နုိဴငံငဳေရဵသရုပံသြနံမ့ာဵ၊ လြံေတးအဴေျြအေနမ့ာဵ၊ ေဒသမ့ာဵအြြာဵ မတူညီ

ြးဲျပာဵသညဴံဘဏ္ဍာေငးလုိအပံြ့ြံမ့ာဵန္ငံဴ လုိြံေလ့ာညီေထးေအာငံ ြ့ိနညံှိေပဵရမညံျဖစံပါသညံ။ ဘဏ္ဍာေငး

လွှေဲျပာငံဵေထာြံပဴဳမှုစနစံတးငံ ေဒသမ့ာဵအြြာဵ ဘဏ္ဍာေငးလုိအပံမှုြုိ ဟနံြ့ြံထိနံဵ ေပဵျြငံဵ၊ ထိနံဵ ညိှေပဵ

ျြငံဵအတးြံ ျပညံေထာငံစုနင္ံ ဴ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵအြြာဵ ပးငဴံပးငဴံလငံဵလငံဵ ဆြံသးယံေျပာဆုိနုိငံ

မညဴံနညံဵလမံဵမ့ာဵထာဵရိ္ရန ံ လုိအပံမညံျဖစံပါသညံ။ ျပညံေထာငံစုမ္ လွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴေငးပဴဳပုိဵမှုနညံဵလမံဵ

မ့ာဵြုိ ျပငံဆငံေျပာငံဵလဲလ့ြံရိ္သညံဴအတးြံ ထုိသိုေဴသာ ညိှနှိုငံဵ ေျပာဆုိနုိငံမညံဴနညံဵလမံဵမ့ာဵမ္ာလညံဵ ပုိ၍ပငံ

အေရဵပါလာပါသညံ။ (ဘဏ္ဍာေငးလွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴမှုမ့ာဵအတးြံ အဖးဲ အဴစညံဵဆိငုံရာအြငံဵအြ့ငံဵမ့ာဵ

အေပ် ေဆးဵေနးဵမှုမ့ာဵ၊ ြမ္ဘာဴဘဏံ (၂၀၀၇) အြနံဵ ၁၀)။

(ဂ) အသုဳဵ စရိတံမ့ာဵ

၄၃။ လြံရ္ိတးင ံ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ ဘတံဂ့ြံအသဳုဵစရိတံမ္ာ ၂၀၁၂-၁၃ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံြ

ထြံ ၃ ဆ နီဵပါဵ ျမငံဴတြံလာြဲပဴါသညံ (ပဳု - ၁၈)။၂၅ န္စံစဲံ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယမံ့ာဵ၏ ဘတံဂ့ြံ

အသဳုဵစရိတံ ျမငဴံတြံမှုနှုနံဵမ္ာ ပ့မံဵမျှေ ၂၃ ရာြိုငနံှုနံဵရိ္ြဴဲရာ ၂၀၁၂-၁၃ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံမ္ ၂၀၁၇-၁၈ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံ

အထ ိအသုဳဵစရိတံျမငဴံတြံမှုမာ္ ရာြိုငနံှုနံဵအာဵျဖငဴံ ၂၈၆ ရာြုိငံနှုနံဵရ္ိြဲဴပါသညံ။ ြ့ပံေငးပမာဏအာဵျဖငဴံ အဆိုပါ

ြာလအတးငံဵ ြ့ပံ ၈၆၄ ဘီလီယဳမ ္ ြ့ပ ံ ၂၄၇၅ ဘီလီယ ဳ သို ဴ ျမငဴံတြံြဲျဴြငံဵျဖစပံါသညံ။ ှြီဵမာဵလာသညဴံ

တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ ဘတံဂ့ြံအသဳုဵစရိတံမ့ာဵြုိ ျပညံေထာငံစုမ္ ဘဏ္ဍာေငးလွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴ

မှုမ့ာဵြ အဓိြပဴဳပုိဵြဲပဴါသညံ (ပဳု - ၁၉)။

၄၄။ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵတစြံုန္ငံဴတစြံု ဘတံဂ့ြံအမ့ိုဵအစာဵမ့ာဵအလုိြံ အသုဳဵစရိတံသုဳဵ စးဲမှုမ္ာ

သိသိသာသာ ြးဲျပာဵျြာဵနာဵပါသညံ။ အသုဳဵစရိတံအမ့ိုဵအစာဵမ့ာဵြးဲျြာဵမှု (economic classification) အရ

၂၅

တိုငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ အသုဳဵစရိတံသုဳဵစးဲနုိငံြးငဴံအာဏာြုိ ဖးဲ စဴညံဵပဳုအေျြြဳဥပေဒ ဇယာဵ ၂ ျဖငဴံ အြြမံဵဖ့ငံဵ သတံမ္တံပါသညံ။

တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယ ံ ဘတံဂ့ြံမ့ာဵတးငံ ေငးလဳုဵေငးရငံဵအသုဳဵစရိတံမာ္ အမ့ာဵစပုါဝငံပါသညံ။ တုိငံဵေဒသ

ှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵဘတံဂ့ြံ၏ အနညံဵဆုဳဵ ၄၀ ရာြိုငနံှုနံဵမ္ာ ေငးလဳုဵေငးရငံဵရငံဵနီ္ဵျမှုပံနဳ္မှုဆိုငရံာ အသဳုဵစရိတံ

မ့ာဵျဖစံွပီဵ၊ ြ့ငံဵျပညံနယံဘတံဂ့ြံ အသဳုဵစရိတံတးင ံေငးလဳုဵေငးရငံဵအသဳုဵစရိတံ ၇၈ ရာြိုငနံှုနံဵအထိ ပါဝငံသညံ

ြုိေတးရဴပါသညံ (ပဳု - ၂၀)။ ျပုျပငံထိနံဵသိမံဵစရိတံပါဝငံမှုနှုနံဵမ္ာလညံဵ ေဒသအလုိြံ ြးာျြာဵမှုရိ္ွပီဵ၊ ၎ငံဵအသဳုဵ

စရိတံမာ္ ရြိုငံျပညံနယံ၏ဘတံဂ့ြံတးငံ ၆ ရာြုိငံနှုနံဵသာရ္ိေသာံလညံဵ တနသသာရီတုိငံဵေဒသှြီဵတးငမံ ူ ၄၅

ရာြုိငံနှုနံဵအထ ိရ္ိသညံြို ေတးရဴပါသညံ။

၄၅။ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ ဘတံဂ့ြံအသုဳဵစရိတံစစုေုပါငံဵတးငံ ေငးလဳုဵေငးရငံဵအသုဳဵစရိတံပါဝငံမှု

ရာြိုငနံှုနံဵ ျမငံဴတြံလာပါသညံ။ ၂၀၁၃-၁၄ ြု၊ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံတးငံ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵဘတဂံ့ြံ၏

၃၆ ရာြုိငံနှုနံဵသာ ေငးလဳုဵေငးရငံဵအသုဳဵစရိတံမ့ာဵ ျဖစံေသာံလညံဵ၊ ၂၀၁၆-၁၇ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံတးင ံ၅၅ ရာြုိငံနှုနံဵ

နီဵပါဵမ္ာ ေငးလဳုဵေငးရငံဵအသဳုဵစရိတံမ့ာဵ ျဖစံပါသညံ။ ေငးလဳုဵေငးရငံဵအသဳုဵစရိတံမ့ာဵ ျမငံဴတြံလာျြငံဵြ တုိငံဵ

ေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵြ အေျြြဳအေဆာြံအအုဳမ့ာဵ ဖးဳ ဴွဖိုဵတုိဵတြံေရဵအတးြံ ပုိမုိ အေလဵထာဵသဳုဵစးဲလာ

လ့ြံရ္ိသညံြို ရညံေွှနံဵနုိငံပါသညံ (ပဳု - ၂၁)။၂၆ အလာဵတူြာလတးငံ ရနံြုနံတုိငံဵေဒသှြီဵတစံြသုာ စစုု

ေပါငံဵအသဳုဵစရိတံ၌ ေငးလဳုဵေငးရငံဵအသဳုဵစရိတံ ပါဝငံမှုရာြုိငံနှုနံဵ ေလ့ာဴြ့ြဴဲပါသညံ။ ရနံြုနံတုိငံဵေဒသှြီဵ

ဘတံဂ့ြံ၏ စစုေုပါငံဵအသဳုဵစရိတံတးငံ ေငးလဳုဵေငးရငံဵအသုဳဵစရိတံပါဝငံမှုမ္ာ ၂၀၁၂-၁၃ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံတးငံ ၅၈

ရာြုိငံနှုနံဵ ရ္ိြဲဴရာမ ္၂၀၁၆-၁၇ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံတးငံ ၄၅ ရာြိငုံနှုနံဵ သုိ ဴေလ့ာဴြ့ြဴဲပါသညံ။

၂၆

တိုငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ေငးလုဳဵေငးရငံဵအသုဳဵစရိတံမ့ာဵြုိ ပုိမုိ သိရ္ိလိုလျှေငံ ေနာြံဆြံတးဲပါ ြမ္ဘာဴဘဏံ (၂၀၁၇) အြနံဵ ၂ တးငံ ေလဴလာဖတံရှုနုိငံပါသညံ။

၄၆။ ေဒသအလုိြံ ဘတံဂ့ြံအသုဳဵစရိတံစုစုေပါငံဵတးငံ ေငးလဳုဵေငးရငံဵအသုဳဵစရိတံပါဝငံမှုရာြိုငနံှုနံဵ ျမငဴံ

တြံလာျြငံဵမ္ာ တိုငံဵေဒသှြီဵမ့ာဵထြံ ျပညံနယံမ့ာဵတးင ံ ပိမုိုျဖစံေပ်ပါသညံ (ပဳု - ၂၂ ြ)။၂၇ ထုိအြ့ြံ

ြ အစဲံအလာအာဵျဖငဴံ ပိုမိဆုငံဵ ရဲသညဴံ နယံစပံေဒသျပညံနယံမ့ာဵတးငံ လမံဵ၊ တဳတာဵြဲဴသုိေဴသာ အေျြြဳ

အေဆာြံအအဳုမ့ာဵအတးြံ အသဳုဵစရိတံမ့ာဵ ပိမုိလုိုအပသံညဴံအတးြံ ျဖစံနိုငပံါသညံ။ ျပညံနယံမ့ာဵ၏အသဳုဵ

စရိတံတးင ံေငးလဳုဵေငးရငံဵအသုဳဵစရိတံပါဝငံမှုရာြုိငံနှုနံဵမ္ာ ၂၀၁၂-၁၃ ြု၊ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံနင္ံ ဴ၂၀၁၆-၁၇ ဘဏ္ဍာေရဵ

န္စံအတးငံဵ ၁၃ ရာြိုငနံှုနံဵမ္ ၆၅ ရာြိုငနံှုနံဵသုိ ဴ ျမငံဴတြံြဲဴပါသညံ (ပဳု - ၂၂ ြ)။ အလာဵတူြာလအတးငံဵ

တုိငံဵေဒသှြီဵမ့ာဵ၏စုစုေပါငံဵအသဳုဵစရိတံ၌ ေငးလဳုဵေငးရငံဵအသုဳဵစရိတံပါဝငံမှုရာြိုငနံှုနံဵမ္ာ ၄၁ ရာြိုငနံှုနံဵမ္

၄၉ ရာြိုငနံှုနံဵသုိသဴာ ျမငံဴတြံြဲဴျြငံဵန္ငဴံ ယ္ဲထုိံဵြြညဴံနိုငံပါသညံ။ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ ဘတံဂ့ြံ

စစုေုပါငံဵ ေငးလဳုဵေငးရငံဵအသဳုဵစရိတံတးငံ တုိငံဵေဒသှြီဵမ့ာဵ၏၎ငံဵအသဳုဵစရိတံမာ္ ၅၅ ရာြုိငံနှုနံဵပါဝငံွပီဵ ျပညံ

နယံမ့ာဵထြံ ပုိမုိပါသညံ။ သိုေဴသာံလညံဵ ၎ငံဵနှုနံဵမ္ာ ၂၀၁၂-၁၃ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံတးင ံရ္ြဴဲိသညဴံ (တုိငံဵေဒသှြီဵ၊

ျပညံနယံမ့ာဵ၏ ဘတံဂ့ြံ) စစုေုပါငံဵ ေငးလဳုဵေငးရငံဵအသဳုဵစရိတံတးငံ တုိငံဵေဒသှြီဵမ့ာဵ၏ေငးလဳုဵေငးရငံဵအသဳုဵ

စရိတံြ ၈၈ ရာြိုငနံှုနံဵြနံအဴထိရိ္ြဲသဴညံဴအေျြအေနထြံ သိသိသာသာ ေလ့ာဴြ့ြဴဲျြငံဵလညံဵျဖစံပါသညံ (ပဳု -

၂၂ ဂ)။

၂၇ ေငးလုဳဵေငးရငံဵန္ငံဴ သာမနံအသုဳဵစရိတံအြ့ိုဵမ့ာဵအြြာဵ ြးာဟြ့ြံမ့ာဵမ္ာ ၎ငံဵ အသုဳဵစရိတံအမ့ို ဵအစာဵ ၂ ရပံြုိ စာရငံဵေရဵသးငံဵရာတးငံ အဓိပ္ပါယံဖးငဴံဆုိြ့ြံမ့ာဵ၌ အနြံ

မရ္ငံဵလငံဵမှုမ့ာဵေြြာငဴံလညံဵ တစံစိတံတစံေဒသအာဵျဖငဴံ ျဖစံနုိငံပါသညံ - Shotton et al., (၂၀၁၆) ၊ စာမ့ြံန္ာ ၆၂ တးငံ ရှု

၄၇။ ဘတံဂ့ြံြိနံဵဂဏနံဵမ့ာဵြ အမ္နံတြယံ ေငးလဳုဵေငးရငံဵအသဳုဵစရိတံသုဳဵ စးဲမှုမ့ာဵြို ေဖာံျပနိငုံဖးယံ

မရ္ိပါ။ စစုေုပါငံဵအသဳုဵစရိတံတးငံ ေငးလဳုဵေငးရငံဵအသဳုဵစရိတံပါဝငံမှုရာြိုငနံှုနံဵျမငဴံတြံလာျြငံဵ မ္ာ အနညံဵဆဳုဵ

တစစံတံိတစပံိငုံဵအာဵျဖငဴံ စာရငံဵေရဵသးငံဵ မှု နညံဵလမံဵသတံမတံ္ြ့ြံမ့ာဵန္ငံဴ အသဳုဵစရိတံအမ့ိုဵအစာဵ ြးျဲြာဵမှု

မ့ာဵတးင ံ မတူညီမှုမ့ာဵေြြာငံလဴညံဵ ျဖစံနိုငပံါသညံ။ လြံေတးတဴးငံ အသဳုဵစရိတံမ့ာဵအမ့ိုဵအစာဵြးဲျြာဵရာ၌

ြာလပရိေစ္ဆဒအလုိြံေသာံလညံဵေြာငံဵ၊ ဝနံှ ြီဵဌာနမ့ာဵအလုိြံေသာံလညံဵေြာငံဵ နညံဵလမံဵတစံမ့ိုဵထဲ

မဟုတံဘဲ ြးဲျပာဵျြာဵနာဵြြသညံြို ေတးရဴပါသညံ။ ယငံဵသုိ ဴ အသဳုဵစရိတံအမ့ိုဵအစာဵြးဲျြာဵရာတးငံ ေွှနံြြာဵ

ြ့ြံ ၊သုိမဴဟုတ၊ံ တိြ့သညဴံ အဓိပ္ပာယံဖးငံဴဆိုြ့ြံမ့ာဵရ္ိမရ္ိြုိ ရ္ငံဵလငံဵမှု မရ္ိပါ (ဥပမာအာဵျဖငဴံ လုပငံနံဵ

လြံစးဲတးငံ အသုဳဵစရိတံအမ့ိုဵအစာဵြးဲျြာဵမှုြို ထညံဴသးငံဵရ္ငံဵ လငံဵထာဵျြငံဵမ့ိုဵ)။ တစဖံြံမစ္ဲံဵစာဵြြညဴံ

လျှေငံလညံဵ ေငးလဳုဵေငးရငံဵအသုဳဵစရိတံမာ္ တြယံရ္ိရငံဵစးဲထြံေလ့ာဴနညံဵ၍ စာရငံဵေရဵသးငံဵ ထာဵျြငံဵမ့ိုဵလညံဵ

ျဖစံနိုငပံါသညံ။ အေြြာငံဵျပြ့ြံမ့ိုဵစုဳျဖငဴံ ေငးလဳုဵေငးရငံဵရငံဵန္ီဵ ျမှုပံန္ဳမှုမ့ာဵြုိ လုပငံနံဵ ငယံမ့ာဵအျဖစံ ြးစဲတံိ၍

သာမနံအသုဳဵစရိတံအျဖစံေဖာံျပမှုမ့ာဵလညံဵ ရ္ိနိုငပံါသညံ။၂၈ ထုိသိုအဴသုဳဵစရိတံအမ့ိုဵအစာဵြးဲျြာဵရာတးငံ တစညီံ

တစေံးတံတညံဵမျဖစံျြငံဵြ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ စစုေုပါငံဵ ေငးလဳုဵေငးရငံဵရငံဵနီ္ဵျမှုပံနဳ္မှု အသုဳဵ

စရိတံသဳုဵစးဲမှုြုိ ြနံမ္ဴနံဵရနံ မသဲမြးဲျဖစံေစွပီဵ၊ ဘဏ္ဍာေရဵထိြုိြံနုိငံေြ့အန္တရာယံမ့ာဵလညံဵ ရိ္လာေစနုိငံပါသညံ။

၂၈ လွှတံေတာံြုိယံစာဵလ္ယံတစံဦဵ၏ ေျပာြြာဵြ့ြံအရ ေငးလုဳဵေငးရငံဵအသုဳဵစရိတံမ့ာဵမ္ာ လွှတံေတာံြိုယံစာဵလ္ယံမ့ာဵ၏ ေစာငဴံြြညဴံြြပံမတံမှုေအာြံတးငံ ပုိမုိရ္ိသညဴံ

အတးြံ (လွှတံေတာံြို ေရ္ာငံလွှဲနုိငံရနံ) သာမနံအသုဳဵစရိတံမ့ာဵအျဖစံ ေျပာငံဵလဲစာရငံဵေရဵသးငံဵြြျြငံဵျဖစံသညံဟု သိရပါသညံ။ ၎ငံဵြ ေငးပမာဏအာဵျဖငဴံေသဵငယံသညဴံ

စီမဳြိနံဵမ့ာဵမ္ာ နှိုငံဵယ္ဲံလျှေငံ အသုဳဵစရိတံြးငဴံျပုြ့ြံရရနံ ပုိမုိလးယံြူသညံဟု ေွှနံျပပါသညံ။

၄၈။ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ အသုဳဵစရိတံမ့ာဵတးငံ လမံဵပနံဵ ဆုိငံရာအသဳုဵစရိတံမ့ာဵမ္ာ အဓိြ

ျဖစံပါသညံ (ပဳု - ၂၃)။ လမံဵပနံဵ အသဳုဵစရိတံအမ့ာဵစုြို ေဆာြံလုပေံရဵဝနံှြီဵဌာနလြံေအာြံရိ္ လမံဵဦဵစီဵ

ဌာနြ သုဳဵစးဲပါသညံ။ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ဘတံဂ့ြံတးငံ လမံဵဦဵစီဵ ဌာနအျပငံ စညံပငံသာယာေရဵ

အဖးဲ မဴ့ာဵြလညံဵ လမံဵလုပငံနံဵ မ့ာဵ (ွမိုတဴးငံဵ လမံဵမ့ာဵ) အတးြံ သဳုဵစးဲပါသညံ (Winter န္ငဴံ Nander၊ ၂၀၁၆)။

လတံတေလာတးင ံ ေဆာြံလုပံေရဵဝနံှ ြီဵဌာနေအာြံ၌ အသစံဖးဲ စဴညံဵထာဵသညဴံ ေြ့ဵလြံလမံဵဖးဳ ဴွဖိုဵေရဵ

ဦဵစီဵဌာန၏ ေြ့ဵလြံလမံဵလုပငံနံဵ အသဳုဵစရိတံမ့ာဵြိုလညံဵ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ဘတံဂ့ြံ

ေအာြံမ ္ သုဳဵစးဲလာသညံြို ေတးရဴပါသညံ (ေြ့ဵလြံလမံဵအသဳုဵစရိတံမ့ာဵန္ငံဴ စပံလ့ဲံဵ၍ Valley et al.၊

၂၀၁၈ တးင ံရှု)။ ထုိသိုေဴြ့ဵလြံလမံဵမ့ာဵအတးြံ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ဘတံဂ့ြံမသ္ုဳဵစးဲရနံ အသုဳဵ

စရိတံတာဝနံဝတ္တ ရာဵမ့ာဵ တုိဵျမငဴံလာေသာံလညံဵ ၎ငံဵအသုဳဵစရိတံတာဝနံအတးြံ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ

သို ဴဘဏ္ဍာေငး သီဵျြာဵတုိဵျမှငံဴေပဵျြငံဵြာဵ မရိ္ေပ။

၄၉။ နိငုံငပဳိငုံစီဵပးာဵေရဵအဖးဲ အဴစညံဵမ့ာဵ။ ။ နုိငံငဳပုိငံစီပးာဵေရဵအဖးဲ အဴစညံဵမ့ာဵ၏ အသဳုဵစရိတံမာ္ တုိငံဵ

ေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ဘတံဂ့ြံတးငံ ယြငံြ ှြီဵှြီဵမာဵမာဵပါဝငံြဴဲပါသညံ။ အဓိြအာဵျဖငဴံ ေဆာြံလုပံ

ေရဵဝနံှြီဵဌာနေအာြံတးင ံ ယြငြံရိ္ြဴဲသညံဴ ျပညံသူေဴဆာြံလုပံေရဵလုပငံနံဵ ၏ လမံဵ၊ တဳတာဵလုပငံနံဵ

အသဳုဵစရိတံမ့ာဵ ျဖစံပါသညံ။ အဓိြ လမံဵြးနယံြံမ့ာဵ၏ လမံဵတဳတာဵတညံေဆာြံျြငံဵ၊ ျပုျပငံထိနံဵ သိမံဵ

ျြငံဵန္ငဴံ လညံပတေံဆာငံရးြံျြငံဵတုိြဴို တာဝနံယူြဲဴသညဴံ ၎ငံဵဌာန၏အသဳုဵစရိတံမာ္ ၂၀၁၃-၁၄ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံ

တးင ံ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ ဘတံဂ့ြံအသဳုဵစရိတံစုစုေပါငံဵ၏ ၅၄ ရာြိုငနံှုနံဵအထိ ရ္ိြဲဴပါသညံ

(Dickenson-Jones (၂၀၁၅) ၊ စာမ့ြံနာ္ ၃၄)။ ၂၀၁၃-၁၄ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံေနာြံပိုငံဵ တးငံ ျပညံသူေဴဆာြံလုပံ

ေရဵလုပငံနံဵ ြုိ ဦဵစီဵ ဌာနမ့ာဵအျဖစံ ျပငဆံငဖံးဲ စဴညံဵြဴဲွပီဵ၊ ၎ငံဵဦဵစီဵဌာနအသစံမ့ာဵတးငံ လမံဵဦဵစီဵဌာနမ္ာ အသုဳဵ

စရိတံအာဵျဖငဴံ အှြီဵဆုဳဵ ျဖစလံာပါသညံ။၂၉ လြံရ္ိတးင ံ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵတးင ံ (အသဳုဵစရိတံအရ)

အရးယံအစာဵှြီဵမာဵသညဴံ နုိငံငဳပုိငံစီဵပးာဵေရဵလုပံငနံဵဟူ၍ လျှေပံစစနံ္ငဴံ စးမံဵအငံဝနံှြီဵဌာနေအာြံရိ္ လျှေပံစစ ံ

ဓာတံအာဵျဖနံျဴဖူဵေရဵလုပငံနံဵ သာရိ္ပါသညံ။ ၂၀၁၇-၁၈ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံြိနံဵဂဏနံဵမ့ာဵအရ လျှေပံစစဓံာတံအာဵ

ျဖနံျဴဖူဵေရဵလုပငံနံဵ ၏အသဳုဵစရိတံမာ္ တန္သာရီတုိငံဵေဒသှြီဵဘတံဂ့ြံတးငံ ၁၉ ရာြုိငံနှုနံဵအထိ ပါဝငံ

ပါသညံ။

၅၀။ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံ အစိုဵရအဖးဲ ရဴုဳဵမ့ာဵ၏ အသုဳဵစရိတံမ့ာဵ ။ နမနူာေလဴလာထာဵသညဴံ တုိငံဵ

ေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံ ၉ ြုတးင ံ အသဳုဵစရိတံစုစုေပါငံဵ၏ ၂၁ ရာြုိငံနှုနံဵဝနံဵ ြ့ငံမာ္ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယ ံ

ဗဟုိအဖးဲ အဴစညံဵမ့ာဵြ သုဳဵစးဲွ ပီဵ၊ (ဗဟိုအဖးဲ အဴစညံဵ ၅ ြုရ္သိညဴံအနြံ) အစုိဵရအဖးဲ ရဳုဴဵမ့ာဵြ အာဵလဳုဵနီဵပါဵြုိ

သုဳဵစးဲျြငံဵျဖစံပါသညံ။ ရရ္ိထာဵသညဴံ ဘတံဂ့ြံြိနံဵဂဏနံဵမ့ာဵမ္ာ လဳုဵေပါငံဵမ့ာဵသာျဖစံသညဴံအတးြံ အစိုဵရ

အဖးဲ ရဳုဴဵမ့ာဵြ မညံသညဴံအသဳုဵစရိတံမ့ာဵအတးြံသဳုဵစးဲသညံြုိ အမ့ိုဵအမညံေဖာံျပရနံ ြဲယဲံဵေစပါသညံ။ သုိေဴသာံ

လညံဵ ပဲြူဵတုိငံဵေဒသှြီဵန္ငံဴ ြရငံျပညံနယံတုိ၏ဴ အေသဵစိတံဘတံဂ့ြံြိနံဵ ဂဏနံဵမ့ာဵအရ ၎ငံဵေဒသမ့ာဵရိ္

အစိုဵရအဖးဲ မဴ့ာဵ၏ အသဳုဵစရိတံအမ့ာဵစုမာ္ ဆညံေျမာငံဵန္ငဴံ စိုြံပ့ိုဵေရရရိ္ေရဵစမဳီြိနံဵမ့ာဵအတးြံျဖစံပါသညံ

(Renaissance Institute ၊ ၂၀၁၇-၁၈)။၃၀ ေဒသဆုိငံရာ အစိုဵရတာဝနံရ္ိသမူ့ာဵန္ငံဴ ေတးဆဴုေဳမဵျမနံဵမှုမ့ာဵအရ

အထြံေဖာံျပပါ ေြ့ဵလြံလမံဵမ့ာဵအတးြံအသဳုဵစရိတံမာ္လညံဵ သြံဆိုငရံာ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယ၏ံ

အစိုဵရအဖးဲ ရဳုဴဵအသဳုဵစရိတံေအာြံတးငံ စာရငံဵေရဵသးငံဵ သညံြို သိရပါသညံ။ ၎ငံဵအသဳုဵစရိတံမ့ာဵြုိ လြံေတး ဴ

အေြာငံအထညံေဖာံရေသာ သြံဆိုငရံာဌာနမ့ာဵ၏ဘတံဂ့ြံတးငံ မညံသညဴံအတးြံေြြာငံ ဴစာရငံဵမေရဵသးငံဵ

သညံြိ ု ရ္ငံဵ လငံဵမှုမရ္ပိါ။ ထုိသဴိုေဴသာ လုပနံညံဵလုပဟံနံမ့ာဵြ အသဳုဵစရိတံသုဳဵ စးဲရာတးငံ ေစာငဴံြြညဴံြြပံမတံ

မှု၊ ပးငံလဴငံဵျမငံသာမှုန္ငံ ဴတာဝနယံူ၊ တာဝနံြဳမှုတုိြုိဴ စနိံေြ်မှုမ့ာဵ ျဖစံလာေစနုိငံပါသညံ။ ထုိအဴျပငံ အသုဳဵစရိတံ

မ့ာဵြုိ လုပငံနံဵ အမ့ိုဵအစာဵ (functional perspective of expenditure) အလိြံု ြးျဲြာဵစိတံျဖာြြညဴံရာတးငံ

ေဝဝါဵေစပါသညံ။ ဥပမာအာဵျဖငဴံ အသဳုဵစရိတံတးင ံ စိုြံပ့ိုဵေရဵအတးြံ မညံမျှေ၊ လမံဵပနံဵ ြဏ္ဍအတးြံ မညံမျှေ၊

လျှေပံစစဓံာတံအာဵရရိ္ေရဵအတးြံ မညံမျှေအသီဵသီဵသဳုဵစးဲသညံြို တိတိြ့ြ့ြနံမဴ္နံဵရနံ ြြံြေဲစပါသညံ။ တုိငံဵ

ေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအစိုဵ ရအဖးဲ ရဳုဴဵမ့ာဵသညံ ဖးဲ စဴညံဵပဳုအေျြြဳဥပေဒ ဇယာဵ ၂ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏

လုပငံနံဵ တာဝနံမ့ာဵတးငံမပါဝငံေသာ အသဳုဵစရိတံအမ့ိုဵအစာဵမ့ာဵန္ငံဴ လုပငံနံဵ စမီဳြိနံဵ မ့ာဵအတးြံ သုဳဵစးဲေပဵရနံ

ျပညံေထာငံစုဝနံှြီဵဌာနမ့ာဵထဳမ္ ညိှနှိုငံဵ ေတာငံဵဆုိမှုမ့ာဵြုိ ြြုဳ ေတးရဴသညံဟု သိရ္ိရပါသညံ။ ထုိသိုေဴသာ

ျဖစံရပံမ့ာဵမ္ာ ရဳဖနံရဳြါသာျဖစသံညံ ၊သုိမဴဟုတ၊ံ ျဖစံေလဴျဖစထံရ္ိသညံြိုမ ူမသရိ္ိပါ။

၂၉ ၂၀၁၅ ြုန္စံ၊ မတံလ ၃၁ ရြံေနရဴြံစးဲပါ ဝနံှြီဵဌာန၏ အမိနံစဴာအမ္တံ ၂၁/၂၀၁၅ အရ ျပညံသူေဴဆာြံလုပံေရဵလုပံငနံဵြို ဦဵစီဵဌာနမ့ာဵအျဖစံ ျပငံဆငံဖးဲ စဴညံဵြဴဲပါသညံ။ ၃၀ ၂၀၁၈ ြုန္စံ ဘဏ္ဍာေရဵအြူဵအေျပာငံဵြာလ (၆ လ) တးငံ ဧရာဝတီတိုငံဵေဒသှြီဵ အစုိဵရအဖးဲ ဴ ေငးလုဳဵေငးရငံဵအသုဳဵစရိတံ၏ ၅၇ ရာြုိငံနှုနံဵန္ငဴံ ၂၈ ရာြုိငံနှုနံဵြုိ

ဆညံေျမာငံဵန္ငဴံ လျှေပံစစံဓာတံအာဵရရ္ိေရဵစီမဳြိနံဵမ့ာဵအတးြံ အသီဵသီဵသုဳဵစးဲြဴဲပါသညံ။

၅၁။ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ဘတံဂ့ြံပါ ေငးလုဳဵေငးရငံဵအသဳုဵစရိတံအမ့ာဵစုမာ္ ေဆာြံလုပေံရဵ

ဝနံှ ြီဵဌာနမ္ သုဳဵစးဲျြငံဵ ျဖစံွပီဵ ၎ငံဵေနာြံတးငံ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံဗဟိုအဖးဲ အဴစညံဵမ့ာဵန္ငံဴ စညံပငံ

သာယာေရဵေြာံမတီမ့ာဵ/အဖးဲ ဴ မ့ာဵမ္ာ ဒုတိယန္ငံဴ တတိယအမ့ာဵဆုဳဵ ျဖစံပါသညံ (ပဳု - ၂၄)။ နမူနာေလဴလာ

ထာဵသညဴံ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံ ၉ ြု၏ ဘတံဂ့ြံပါ ေငးလဳုဵေငးရငံဵအသဳုဵစရိတံမ့ာဵတးငံ လမံဵလုပငံနံဵ မ့ာဵ

အတးြံ အသဳုဵစရိတံမ့ာဵြ အမ့ာဵစုျဖစံသညံမာ္ အထူဵအဆနံဵမဟုတံပါ။ စတံိဝငံစာဵစရာေြာငံဵသညံမ္ာ ၎ငံဵ

တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ စစုေုပါငံဵ ေငးလဳုဵေငးရငံဵအသဳုဵစရိတံ၏ ၄ ပဳု ၁ ပဳု နီဵပါဵြို အစိုဵရအဖးဲ ရဳုဴဵမ့ာဵြ

သုဳဵစးဲပါသညံ။ အစုိဵရအဖးဲ မဴ့ာဵသညံ ၎ငံဵတုိဘဴတံဂ့ြံအသဳုဵစရိတံ၏ထြံဝြံနီဵ ပါဵြနံြဴို ေငးလဳုဵေငးရငံဵြုနြံ့

စရိတံမ့ာဵအတးြံ သုဳဵစးဲသညံြို ျမငံေတးနဴိငုံပါသညံ (ပဳု - ၂၅)။

၅၂။ သာမနံအသဳုဵစရိတံအေသဵစိတံနင္ံ ဴန္စံအလိုြံေျပာငံဵလဲလာမှုမ့ာဵ ။ ။ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ျပညံနယံမ့ာဵ

၏ဘတံဂ့ြံတးင ံ စစုေုပါငံဵ သာမနံအသုဳဵစရိတံမာ္ တစနံ္စံထြံတစံနစ္ ံ ေလ့ာဴနညံဵလာွပီဵ၊ ၂၀၁၄-၁၅ ဘဏ္ဍာ

ေရဵန္စံတးင ံ ြ့ပံ ၁,၃၄၀ ဘီလီယဳ ရ္ိြဲဴရာမ ္ ၂၀၁၇-၁၈ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံတးငံ ၉၅၀ ဘီလ့ဳသို ဴ ေလ့ာဴြ့ြဴဲပါသညံ။

သာမနံအသုဳဵစရိတံမ့ာဵ ြ့ဆငံဵ လာျြငံဵမ္ာ အဓိြအာဵျဖငဴံ သာမနံအသုဳဵစရိတံအမ့ိုဵအစာဵတစံရပံျဖစံသညဴံ

“ြုနံစညံနင္ံ ဴ ဝနေံဆာငံမှုမ့ာဵဝယံယူျြငံဵ အတးြံ ြုနြံ့စရိတံမ့ာဵ” ေလ့ာဴနညံဵလာသညဴံအတးြံျဖစံပါသညံ

(ပဳု - ၂၆)။ ၂၀၁၇-၁၈ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံ ြိနံဵဂဏနံဵမ့ာဵအရ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ သာမနံအသဳုဵစရိတံ

စစုေုပါငံဵတးင ံ“ျပငဆံငထိံနံဵ သိမံဵ စရိတံ” မ္ာ ၄၀ ရာြိုငနံှုနံဵ အထိပါဝငံွပီဵ၊ ၎ငံဵေနာြံတးငံ “လစာစရိတံမ့ာဵ”

ြ ၂၉ ရာြိုငနံှုနံဵ န္ငဴံ “ြုနစံညံန္ငဴံ ဝနေံဆာငံမှုမ့ာဵ ဝယံယူျြငံဵ အတးြံ ြုနြံ့စရိတံမ့ာဵ” ြ ၁၅ ရာြိုငနံှုနံဵ

အသီဵသီဵ ပါဝငံပါသညံ။

၅၃။ အသုဳဵစရိတံမ့ာဵြုိ စာရငံဵေရဵသးငံဵျြငံဵ ။ ။ လြံေတးတဴးငံ “ျပငံဆငံထိနံဵ သိမံဵ စရိတံ”၊ “ြုနံစညံ

န္ငဴံ ဝနံေဆာငံမှုမ့ာဵဝယံယူသညဴံ ြုနံြ့စရိတံ” န္ငဴံ “ေငးေရဵေြြဵေရဵမဟုတံသညဴံ ပဳုေသပစ္စညံဵမ့ာဵဝယံယူျြငံဵ

(တနညံဵ ေငးလဳုဵေငးရငံဵအသဳုဵစရိတံ)” တုိအဴြြာဵ အမ့ိုဵအစာဵြးျဲြာဵထာဵသညဴံစညံဵမ္ာ ေဝဝါဵပါသညံ။ တုိငံဵ

ေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵရိ္ ရသဳုဵြနံမ္ဴနံဵေျြေငးစာရငံဵဦဵစီဵဌာနမ့ာဵန္ငဴံ လုပံငနံဵေဆာငံရးြံမှုမ့ာဵမ္ရရိ္သညဴံ

အေတး ဴ အြြုဳ မ့ာဵအရ န္စံြာလအလုိြံေသာံလညံဵေြာငံဵ၊ ဝနံှ ြီဵဌာနအလုိြံေသာံလညံဵေြာငံဵ

၎ငံဵအသဳုဵစရိတံမ့ာဵအာဵ အမ့ိုဵအစာဵြးဲျြာဵမှုနညံဵလမံဵမ့ာဵမ္ာ တစညံီတစေံးတတံညံဵမျဖစံသညံြိုသိရ္ရိပါ

သညံ။ ဥပမာအာဵျဖငဴံ တညံေဆာြံေရဵလုပငံနံဵ တစံရပံပါ စြံြိရိယာန္ငံဴ လုပငံနံဵ သုဳဵပစ္စညံဵမ့ာဵ ဝယံယူျြငံဵ

အသဳုဵစရိတံြုိ ျပုျပငံထိနံဵ သိမံဵ စရိတံ ၊သိုတဴညံဵမဟုတံ၊ ေငးလဳုဵေငးရငံဵအသဳုဵစရိတံအျဖစံ ေဖာံျပနုိငံျြငံဵ ျဖစံ

ပါသညံ။ ထုိနညံဵ တူစးာ ပစ္စညံဵမ့ာဵြုိ ပုေဳသပုိငံပစ္စညံဵအျဖစံ ဝယံယူသညဴံအသဳုဵစရိတံမ့ာဵ၊ အေျြပစ္စညံဵမ့ာဵ၏

တနံဖုိဵတြံေစသညံဴ (capital formation) အသဳုဵစရိတံမ့ာဵြုိ ေငးလဳုဵေငးရငံဵအသုဳဵစရိတံအျဖစံမေဖာံျပဘဲ

ြ့ပံေငးအသုဳဵစရိတံ သတံမတံ္ပမာဏတစံရပထံြံ မေြ့ာံလးနသံေရး ဴသာမနံအသဳုဵစရိတံအျဖစံသာ စာရငံဵေရဵ

သးငံဵ ျြငံဵမ့ိုလညံဵ ျဖစံနိုငပံါသညံ။

(ဃ) ဖးဲ စဴညံဵတညံေဆာြံမှုဆိုငံရာ အငံစတီြ့ူဵရ္ငံဵမ့ာဵနင္ံဴ စီမြဳနံြဴးဲမှု

(ဃ - ၁) လ့ာထာဵသညံဴအတိုငံဵ ဘတံဂ့ြံရေငးန္ငံဴ အသုဳဵ စရိတံ စီမေဳဆာငံရးြျံြငံဵန္ငံဴ အေြာငံ

အထညံေဖာံနိုငံစးမံဵ

၅၄။ သြံဆိုငရံာဝနံှ ြီဵဌာနမ့ာဵ၊ ဦဵစီဵဌာနမ့ာဵ၊ နုိငံငဳပုိငံစီဵပးာဵေရဵလုပံငနံဵမ့ာဵြ ဘတံဂ့ြံျပဌာနံဵစဲံြ

အတညံျပုထာဵသညဴံအတုိငံဵ အသဳုဵစရိတံမ့ာဵ အေြာငံအထညံေဖာံသုဳဵ စးဲနုိငံသညံဴအြါမ့ိုဵတးငံမ္ ထိေရာြံ

ေြာငံဵမးနေံသာ ျပညံသူေဴရဵရာ ဝနံေဆာငံမှုေပဵျြငံဵ န္ငံဴ ရငံဵနီ္ဵျမှုပံနဳ္မှုအသဳုဵစရိတံမ့ာဵ သုဳဵစးဲျြငံဵ ျဖစံေစမညံ

ျဖစံပါသညံ။ ဘတံဂ့ြံအသဳုဵစရိတံပိုငံဵ (အထူဵသျဖငဴံ ေငးလဳုဵေငးရငံဵအသဳုဵစရိတံမ့ာဵ) ြို ထိေရာြံစးာအေြာငံ

အထညံေဖာံနိုငေံရဵမ္ာ ဘဏ္ဍာေရဵြာလြုိ ေျပာငံဵလဲရသညဴံ အဓိြအေြြာငံဵရငံဵျဖစံေြြာငံဵ ြိုဵြာဵေျပာ

ြြွပီဵ၊ ထုိသို ဴ ဘဏ္ဍာေရဵျပြ္ခဒိနြုိံ ေျပာငံဵလဲလုိြံသညဴံအတးြံ မုတံသုရဳာသီမစတငံြင ံ လုပငံနံဵ မ့ာဵေဆာငံ

ရးြံရန ံအြ့ိနပံိမုိရုရ္ိေစမညံဟု ေမျှောံမ္နံဵြြပါသညံ။ ရာသီဥတုစြံဝနံဵန္ငဴံဆြံနးယံသညဴံ ြနံသဴတံြ့ြံမ့ာဵြ

ရငံဵနီ္ဵျမှုပံနဳ္မှုစီမြဳိနံဵှြီဵမ့ာဵ အေြာငံအထညံေဖာံမှုြုိ ေန္ဵေြးဵေစနုိငံေသာံလညံဵ လ့ာထာဵြ့ြံန္ငံဴ အမ္န ံ

အေြာငံအထညံေဖာံနိုငမံှုြးာျြာဵရျြငံဵအတးြံ အျြာဵအေြြာငံဵရငံဵမ့ာဵလညံဵ ရိ္နုိငံပါသညံ။ အာဵနညံဵသညဴံ

ဘတံဂ့ြံအေြာငံအထညံေဖာံမှုမ္ာ ေငးသာဵစမဳီြနံြဴးမဲှုြိစ္စရပံမ့ာဵ၊ ပစ္စညံဵန္ငဴံဝနံေဆာငံမှုမ့ာဵ ဝယံယူျြငံဵ၊ ရယူ

ျြငံဵန္ငဴံ င္ာဵရမံဵျြငံဵဆုိငံရာ လုပနံညံဵလုပဟံနံမ့ာဵ၊ မရ္ငံဵလငံဵသညဴံ ဘဏ္ဍာေရဵဆုိငံရာတာဝနံဝတ္တ ရာဵြးဲေဝမှု

မ့ာဵ၊ ြိနံဵ ဂဏနံဵအြ့ြံအလြံမ့ာဵ၏ အရညံအေသးဵမေြာငံဵျြငံဵန္ငဴံ အျြာဵအေြြာငံဵရငံဵမ့ာဵေြြာငဴံ

ျဖစံနိုငပံါသညံ။

၅၅။ ွပီဵြဲသဴညဴံဘဏ္ဍာေရဵန္စံ ၅ န္စံအတးငံဵ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ဘတံဂ့ြံရေငးမ့ာဵတးငံ

လ့ာထာဵြ့ြံနငဴံ္ အမ္နံဂဏနံဵမ့ာဵအြြာဵ ြးာဟြ့ြံမ္ာ ပိုမုိလာပါသညံ (ပဳု - ၂၇)။ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံ

၁၄ ြုတးင ံ ဘတံဂ့ြံလ့ာထာဵစဲံြန္ငံဴ အမ္နံတြယံ ရေငးရ္ာေဖးနိုငမံှုြြာဵြးာျြာဵြ့ြံ (ေလ့ာဴ၍ရသညံျဖစံ

ေစ၊ ပိ၍ုရသညံျဖစံေစ) မ္ာ ၂၀၁၂-၁၃ ြု၊ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံမ ္၂၀၁၅-၁၆ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံအတးငံဵ ၃၀ ရာြိုငနံှုနံဵမ္ ၁၅

ရာြုိငံနှုနံဵသို ဴ ထြံဝြံေလ့ာဴြ့ြဴဲပါသညံ။ သိုေဴသာံလညံဵ ၂၀၁၆-၁၇ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံတးင ံ ၂၇ ရာြိုငနံှုနံဵသုိ ဴ ျပနံ

လညံျမငဴံတြံလာပါသညံ။ ြနံမ္ဴနံဵထာဵသညံန္ငဴံလးဲေြ့ာံမှုတးငံ ထြံ-ေအာြံလာဵရာမ္ာလညံဵ ြာလအေလ့ာြံ

ေျပာငံဵလဲလာသညံြုိ ေတးရဴပါသညံ။ ၂၀၁၂-၁၃ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံနင္ံဴ ၂၀၁၄-၁၅ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံအတးငံဵ တုိငံဵ

ေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယ ံ အနညံဵဆဳုဵ ၄ ြု (၂၀၁၄-၁၅ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံတးငံ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံ ၇ ြု) တးင ံ

ရေငးြို အမ္နံတြယံရ္ာေဖးရရ္ိနုိငံြဲဴသညံထြံ ပုိ၍ြနံမဴ္နံဵထာဵြဴဲပါသညံ။ သိုေဴသာံလညံဵ လတံတေလာြာလ

မ့ာဵျဖစံသညဴံ ၂၀၁၅-၁၆ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံနင္ံဴ ၂၀၁၆-၁၇ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံတုိတဴးငံ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအာဵလဳုဵ

တးင ံရေငးြုိ အမ္နတံြယံရ္ာေဖးရရ္ိနုိငံသညံထြံေလ့ာဴ၍ ြနံမဴ္နံဵလာသညံြုိ ေတး ရိ္ဴရပါသညံ။

၅၆။ ဘဏ္ဍာရေငးမ့ာဵြို ဝနံှ ြီဵဌာန/ဦဵစီဵ ဌာနမ့ာဵအလုိြံ ြနံမဴ္နံဵ တးြံြ့ြံ၍ ြနဦဵလ့ာထာဵြ့ြံမ့ာဵ

ထာဵရိ္ပါသညံ။ လာမညဴံဘဏ္ဍာန္စံတစနံ္စံစာအတးြံ ရေငးလ့ာထာဵြ့ြံထာဵရိ္ေသာံလညံဵ ဘဏ္ဍာန္စံတစနံ္စံ

ထြံေြ့ာံ၍ ရေငး ေမျှောံမန္ံဵြ့ြံမ့ာဵ ထာဵရိ္ျြငံဵမရိ္ပါ။ ထုိအဴျပငံ ရေငးလ့ာထာဵြ့ြံမ့ာဵန္ငံဴ အမ္နံတြယံ

ရရ္ိသညဴံရေငးမ့ာဵအြြာဵ ြနံမဴ္နံဵြ့ြံမ့ာဵ ှြီဵှြီဵမာဵမာဵလးဲေြ့ာံျြငံဵြုိ ရ္ငံဵလငံဵသိရ္ိနုိငံရနံ အေသဵစိတံ

ေလဴလာမှုမ့ာဵေဆာငံရးြံရမညံျဖစံပါသညံ။ ထုိသို ဴ ေလဴလာမှုမ့ာဵြ သြံဆိုငရံာဌာနမ့ာဵြ ရေငးေမျှောံမန္ံဵြ့ြံ

မ့ာဵြ့မ္တံျြငံဵ၊ လ့ာထာဵြ့ြံမ့ာဵ ျပညဴံမီေအာငံေဆာငံရးြံျြငံဵ တုိြဴို တစစံတံိတစေံဒသအာဵျဖငဴံ အေထာြံ

အပဴဳျဖစံေစမညံျဖစံပါသညံ။

၅၇။ န္စံလတံဘဏ္ဍာေရဵမူေဘာငံ (Medium Term Fiscal Framework) ဆိငုံရာျပုျပငေံျပာငံဵလဲမှု

မ့ာဵန္ငံဴအတ ူ ဘတံဂ့ြံအသုဳဵစရိတံပိုငံဵ အေြာငံအထညံေဖာံမှုတးငံ ေြာငံဵမးနံလာပါသညံ။ အသဳုဵစရိတံပိုငံဵ

လ့ာထာဵြ့ြံနင္ံ ဴ အမ္နသဳုံဵစးဲမှုအြြာဵအြးာအဟမ္ာ ၂၀၁၂-၁၃ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံေနာြံပိုငံဵတးင ံ ြ့ဲံဵေျမာငံဵ

လာပါသညံ (ပဳု - ၂၈)။ ၂၀၁၂-၁၃ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံတးင ံ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ အသုဳဵစရိတံလ့ာထာဵ

ြ့ြံန္ငဴံ အမ္နတံြယံသဳုဵစးဲနိုငမံှုအြြာဵ အေလဵေပဵတးြံြ့ြံထာဵသညဴံ ပ့မံဵမျှေြးာဟြ့ြံမာ္ ၁၈ ရာြိုငနံှုနံဵ

ဝနံဵ ြ့ငံ ရ္ိွပီဵ၊ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယ ံ၅ ြုတးင ံအမ္နတံြယံ အသဳုဵစရိတံသုဳဵ စးဲနိုငမံှုမ္ာ ဘတံဂ့ြံလ့ာထာဵ

စဲံြထြံ ေလ့ာဴနညံဵြဴဲပါသညံ။ တိြ့သညဴံစညံဵမ့ဲံဵမ့ာဵအေပ်အေျြတညံသညံဴ ျပညံေထာငံစုနင္ံဴ တုိငံဵေဒ

သှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵအြြာဵ ဘဏ္ဍာေရဵြ့ိတံဆြံေဆာငံရးြံမှုစနစြံို ေျပာငံဵလဲလာွပီဵေနာြံတးငံ အသဳုဵ

စရိတံလ့ာထာဵြ့ြံန္ငဴံ အမ္နတံြယံြးာဟြ့ြံမာ္ ၂၀၁၅-၁၆ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံတးင ံ ၃ ရာြိုငနံှုနံဵန္ငံဴ ၂၀၁၆-၁၇

ဘဏ္ဍာေရဵန္စံတးင ံ ၈ ရာြိငုံနှုနံဵ သုိ ဴ အသီဵသီဵြ့ဆငံဵြဴဲပါသညံ။ ျပုျပငံွပီဵဘတံဂ့ြံြိနံဵဂဏနံဵမ့ာဵအရ

၂၀၁၆-၁၇ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံတးင ံ ရနံြုနံတုိငံဵေဒသှြီဵြလးဲလျှေငံ ြ့နံတုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအာဵလဳုဵတးငံ

အမ္နံတြယံ အသုဳဵစရိတံသုဳဵ စးဲမှုမာ္ ဘတံဂ့ြံဥပေဒအတညံျပုျပဌာနံဵစဲံြထြံ ၁၀ ရာြိုငနံှုနံဵေအာြံသာ

ပုိမုိြဴဲပါသညံ။ ယငံဵဘဏ္ဍာန္စံတးငံ ရနံြုနတုိံငံဵေဒသှြီဵတးင ံ အမ္နံတြယံ ဘတံဂ့ြံအသဳုဵစရိတံသဳုဵစးဲမှုမ္ာ

ဘတံဂ့ြံျပဌာနံဵစဲံြထြံ ၅၀ ရာြိုငနံှုနံဵြနံ ဴ ပုိမုိြဴဲွပီဵ၊ ရေငးပိုငံဵတးင ံ လ့ာထာဵစဲံြထြံ ပိမုိရုရ္ိြဲဴျြငံဵန္ငဴံ

ဆြံစပံနုိငံပါသညံ (ပဳု - ၂၇ န္ငဴံ ၂၈)။

၅၈။ ဘတံဂ့ြံအသုဳဵစရိတံပိုငံဵ အေြာငံအထညံေဖာံနိုငစံးမံဵန္ငဴံ စမီဳေဆာငံရးြံမှုမ့ာဵြုိ အေသဵစတံိ

ေလဴလာရန ံ လုိအပံပါသညံ။ လဳုဵရငံဵေပါငံဵျဖစံသညဴံ ဘတံဂ့ြံအေြာငံအထညံေဖာံနိုငမံှု ြိနံဵ ဂဏနံဵမ့ာဵမ္ာ

ဝနံှ ြီဵဌာနန္ငံ ဴ ဌာနတစြံုြ့ငံဵအလုိြံ ဘတံဂ့ြံအေြာငံအထညံေဖာံနိုငမံှုမ့ာဵြို ဆနံဵ စစံရနံ ြြံြေဲစ

ပါသညံ။ ထုိအဴျပငံ အမ္နတံြယံ လ့ာထာဵြ့ြံနင္ံ ဴလုပငံနံဵ ြုနြံ့စရိတံမ့ာဵမ္ာ ဥပေဒေရဵဆးဲျပဌာနံဵသူမ့ာဵြ

အတညံျပုထာဵသညဴံဘတဂံ့ြံဥပေဒမ့ာဵန္ငံဴ ြးဲလးဲနိုငမံှုမ့ာဵ ျဖစံလာနိုငံပါသညံ။ အသဳုဵစရိတံဆိုငရံာ စမီဳေဆာငံ

ရးြံမှုမ့ာဵြုိ ယြုအစရီငံြစဳာအြ့ဲံဵတးငံ ထညဴံသးငံဵမေဖာံျပေသာံလညံဵ ၎ငံဵမ္ာ အစိုဵရမ့ာဵအတးြံ အေရဵ

ှြီဵသညဴံ နညံဵပညာဆုိငံရာအေထာြံအပဴဳျဖစံမညံျဖစံပါသညံ။ အသဳုဵစရိတံမ့ာဵြို အေြာငံအထညံေဖာံရာ

တးင ံစမီဳြနံြဴးမဲှုအာဵနညံဵပါြ ြာလလတံစီမြဳိနံဵမ့ာဵန္ငဴံ န္စံစဲံဘတဂံ့ြံမ့ာဵမ္ာ ေြာငံဵစးာ အဓိပ္ပာယံရိ္မညံ

မဟုတံပါ။ ထိေရာြံေြာငံဵမးနသံညံဴ အသဳုဵစရိတံစီမြဳိုငံတးယံမှုမ့ာဵမရိ္ျြငံဵြ ဘဏ္ဍာေရဵဆုိငံရာစညံဵမ့ဲံဵ

မ့ာဵအေပ်တးငလံညံဵေြာငံဵ၊ ျပညံသူေဴရဵရာအရငံဵအျမစမံ့ာဵန္ငဴံစပံလ့ဲံဵ၍ အစိုဵရတစံရပံ၏ထိနံဵ ေြ့ာငံဵ

စမီြဳနံြဴးနုိဲငံမှုအေပ် ယုဳြြညံမှုြိုလညံဵေြာငံဵ ထိြိုြံေစနိငုံပါသညံ။

(ဃ - ၂) ေငးသာဵစီမဳြနံြဴးဲမှုန္ငံဴ ဘဏ္ဍာေရဵျပြ္ခဒိနံအေျပာငံဵအလဲ

၅၉။ ေငးသာဵစီမြဳနံြဴးမဲှုသညံ အစုိဵရတစံရပံြ ၎ငံဵ၏ြတိြဝတံမ့ာဵြုိ ျပညဴံမီေအာငံေဆာငံရးြံနိုငရံနံ

အသဳုဵစရိတံမ့ာဵြုိ အြ့ိနြံိုြံ၊ ေနရာြုိြံ သငံေဴလ့ာံသလုိ သုဳဵစးဲနိုငျံြငံဵြုိ ရညံေွှနံဵ ပါသညံ။ ေငးသာဵစမဳီ

ြနံြဴးမဲှုသညံ ပငြံိုယံသဘာဝအာဵျဖငဴံ အသဳုဵစရိတံအေြာငံအထညံေဖာံမှုန္ငဴံ ဆြံနးယံလ့ြံရ္ိွပီဵ၊ အစုိဵရထဳ

ပစ္စညံဵေပဵသးငံဵ သူမ့ာဵန္ငံဴ လုပငံနံဵ သေဘာတူစာြ့ုပံေအာငံျမငထံာဵသူမ့ာဵြို (လုပငံနံဵ အေြာငံအထညံေဖာံ

နုိငံမှုအရ) ေငးေပဵေြ့နိငုံျြငံဵမရိ္လျှေငံ လုပငံနံဵ စီမြဳိနံဵမ့ာဵ ေန္ာငံဴေန္ဵျြငံဵ၊ ဘတံဂ့ြံလ့ာထာဵစဲံြထြံ

လုပငံနံဵ ြုနြံ့စရိတံ ပိမုိလုာနိုငံျြငံဵန္ငဴံ ဖ့ြံသိမံဵရသညံအထျိဖစံျြငံဵ တုိ ဴ ျဖစံေပ်နိငုံပါသညံ။ လြံရ္ိအေျြ

အေနမ့ာဵအရ ရေငးရရိ္မှုမ့ာဵ (အြးနရံေငး၊ အျြာဵသာမနံရေငး၊ လွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴေငးမ့ာဵန္ငံဴ ေြ့ဵယူရေငးမ့ာဵ)

န္ငဴံ အသဳုဵစရိတံေပဵေြ့ရမှုမ့ာဵ (လစာေပဵေငးမ့ာဵ၊ လုပံငနံဵ လညံပတံြုနြံ့စရိတံမ့ာဵ၊ ပုေဳသပစ္စညံဵဝယံယူ

ျြငံဵ၊ ရယူျြငံဵ ြုနြံ့စရိတံမ့ာဵန္ငဴံ ေြ့ဵေငးျပနလံညံေပဵဆပံရေငးမ့ာဵ) အြ့ိနြံာလအာဵျဖငဴံ ြ့ိနသံာဵြုိြံ

မျဖစံလျှေင ံ ေငးသာဵစီမြဳနံြဴးမဲှုဆုိငံရာစိနံေြ်မှုမ့ာဵန္ငဴံ ရငံဆုိငံရနိငုံပါသညံ။ ယြုအြနံဵငယံတးင ံ ေငးသာဵစီမြဳနံြဴးဲ

မှုအေပ် ေယဘုယ့ေတး ရိ္ဴြ့ြံမ့ာဵြို မိတံဆြံတငံျပသးာဵပါမညံ။

၆၀။ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ ဘဏ္ဍာရနံပဳုေငးစာရငံဵမ့ာဵ ။ ။ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏

ဘဏ္ဍာေငးမ့ာဵမ္ာ ျမနမံာဴစီဵပးာဵေရဵဘဏံရ္ိ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံဘဏ္ဍာေငးစာရငံဵမ့ာဵ (State/Region

Fund Account „ SFA/ RFA) တးင ံ ေပါငံဵစညံဵထာဵရိ္ပါသညံ။ ျမနံမာနိုငငံ ဳ ဘဏ္ဍာေရဵစီမြဳနံြဴးမဲှုစညံဵမ့ဲံဵ

မ့ာဵအရ ျမနမံာနုိငံငေဳတာံဗဟုိဘဏံမာ္ အစိုဵရအတးြံ ဘဏ္ဍာေရဵဝနံေဆာငံမှုမ့ာဵေပဵရနံ တာဝနံရ္ိွပီဵ၊ အေထး

ေထးအစိုဵ ရေငးစာရငံဵမ့ာဵြို ြိုငံတးယံနိုငရံနံ ျမနမံာနိငုံငဳတနဳတလ့ာဵတးငံ ဘဏြံးြဲးနံယြံမ့ာဵထာဵရိ္ေသာ

ျမနံမာဴစီဵပးာဵေရဵဘဏံထဳ လုပငံနံဵ တာဝနံအြ့ိုြဴို အပံနင္ံဵပါသညံ (အပုိဒံြးဲ ၁၈၇)။ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံ

အစိုဵရမ့ာဵမ္ာ မိမိတုိနဴ္စံစဲံ ျပဌာနံဵ ဘတံဂ့ြံမ့ာဵန္ငံဴအညီ သြံဆိုငရံာ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံဘဏ္ဍာရနံပုဳ

ေငးစာရငံဵမ့ာဵြုိ စမီဳြနံြဴးရဲနံတာဝနံရိ္ပါသညံ (ျပညံသူဘဴဏ္ဍာေရဵစီမြဳနံြဴးမဲှုစညံဵမ့ဲံဵ၊ အပိုဒြံး ဲ ၁၁)။ လြံေတး ဴ

တးင ံ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ ရသုဳဵမ္နံဵ ေျြေငးစာရငံဵဦဵစီဵဌာနမ့ာဵမ္ာ ဌာနတးငံဵ အစီရငံြဳစာမ့ာဵမ္တစံ

ဆငဴံ သြံဆုိငံရာဘဏ္ဍာရနံပုဳေငးပါဌာနမ့ာဵ၏ ေငးသာဵအဝင/ံအထးြံြို အတိငုံဵအတာတစံြအုထိ ေစာငဴံြြညဴံ

ထိနံဵ ေြ့ာငံဵပါသညံ။ ထုိအဴျပငံ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယ ံ ရသုဳဵမ္နံဵ ေျြေငးစာရငံဵဦဵစီဵ ဌာနြ ျပညံေထာငံစု

မ္လွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴေငးမ့ာဵြို လြံြေဳဆာငံရးြံေပဵျြငံဵျဖငဴံ ေငးသာဵစီမြဳနံြဴးမဲှုြိုလညံဵ ေဆာငံရးြံပါသညံ။

တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ဘတံဂ့ြံတးငပံါဝငံသညဴံ ဌာန/အဖးဲ အဴစညံဵတုိငံဵြ ျမနမံာဴစီဵပးာဵေရဵဘဏံ၌

ဌာနအလုိြံေငးစာရငံဵမ့ာဵ ထာဵရိ္ရပါသညံ။ ဝနံှ ြီဵဌာနမ့ာဵ၊ ဦဵစီဵဌာနမ့ာဵန္ငဴံ ျမနမံာဴစီဵပးာဵေရဵဘဏံအြြာဵ

လုပငံနံဵ ြ့ိတံဆြံေဆာငံရးြံသညဴံနညံဵလမံဵမ့ာဵ၊ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအဆငံ ဴ ဘတံဂ့ြံေငးစာရငံဵမ့ာဵ

တးင ံ ေငးသာဵစီမြဳနံြဴးမဲှု၊ ေငးသာဵအဝငံ/အထးြံန္ငဴံ ေငးသာဵအဝငံ/အထးြံအေပ် ှြိုတငံေမျှောံမ္နံဵြ့ြံမ့ာဵ

စသညံတုိမဴ္ာ ယြုအစီရငံြစဳာတးငံ ထညဴံသးငံဵမထာဵေသာံလညံဵ အေသဵစိတံေလဴလာရမညဴံြဏ္ဍမ့ာဵျဖစံပါသညံ။

၆၁။ ေငးသာဵစာရငံဵ အစီရငြံဳတငံျပျြငံဵ - ရသဳုဵမ္နံဵေျြေငးစာရငံဵဦဵစီဵဌာန ။ ။ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊

ျပညံနယံဘဏ္ဍာရနံပဳုေငးစာရငံဵပါ ဌာန၊ အဖးဲ အဴစညံဵတစြံုစီြ လစဲံေငးသာဵအဝင/ံအထးြံအစီရငံြစဳာြို

သြံဆိုငရံာ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယ ံ ရသဳုဵမန္ံဵေျြေငးစာရငံဵဦဵစီဵဌာနထဳ ေပဵပုိတဴငံျပရပါသညံ။ ဌာန၊အဖးဲ ဴ

အစညံဵမ့ာဵြ ေပဵပုိလဴာသညဴံအစရီငံြဳစာမ့ာဵြုိ သြံဆိုငရံာ ရသဳုဵမ္နံဵေျြေငးစာရငံဵဦဵစီဵဌာနြ ေပါငံဵစ၍ု

တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယ ံ အစိုဵရအဖးဲ ၊ဴ ဘဏ္ဍာေရဵဝနံှြီဵ၊ စာရငံဵစစံြ့ုပံရဳုဵတုိသဴိုလဴညံဵေြာငံဵ၊ ျပညံေထာငံစု

ေငးတုိြံဦဵစီဵ ဌာနသုိလဴညံဵေြာငံဵ လစဲံ အစီရငံြတဳငံျပပါသညံ။ ၎ငံဵအစီရငံြဳစာမ့ာဵတးင ံ ဌာန၊ အဖးဲ အဴစညံဵ

မ့ာဵအလုိြံန္ငဴံ ရေငး၊ အသဳုဵစရိတံအမ့ိုဵအစာဵမ့ာဵအလုိြံ (သာမနံ၊ ေငးလဳုဵေငးရငံဵ၊ ေ ြဵွမီ၊ အတိုဵ န္ငဴံ ဆုဳဵ ရှုဳဵမှု

စသညံ) တုိ၏ဴ စာရငံဵဖးငံဴနင္ံ ဴစာရငံဵပိတံလြံြ့နံမ့ာဵြုိ ထညဴံသးငံဵေဖာံျပပါသညံ။

၆၂။ ေငးသာဵစာရငံဵအစီရငံြဳတငံျပျြငံဵ - ျမနံမာဴစီဵပးာဵေရဵဘဏံ ။ ။ ျမနံမာဴစီဵပးာဵေရဵဘဏံြလညံဵ

တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံဘဏ္ဍာရနံပဳုေငးဆိုငရံာ ၎ငံဵ၏လစဲံအစီရငံြစဳာမ့ာဵြုိ ျမနံမာနိုငံငေဳတာံဗဟုိဘဏံနင္ံဴ

သြံဆိုငရံာ ရသုဳဵမ္နံဵ ေျြေငးစာရငံဵဦဵစီဵဌာနမ့ာဵသုိ ဴ ေပဵပုိအဴေြြာငံဵြြာဵပါသညံ။ အဆုိပါအစီရငံြဳစာမ့ာဵ

တးင ံ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံဘတံဂ့ြံပါဌာနမ့ာဵ၏ လစဲံ ေငးသးငံဵ၊ ေငးထုတံေပဵမှုအေပ် အစီရငံြစဳာမ့ာဵ၊

နုိငံငဳပုိငံစီဵပးာဵေရဵလုပံငနံဵမ့ာဵ၊ စညံပငံသာယာေရဵအဖးဲ မဴ့ာဵ (န္ငဴံ ေြာံမတီမ့ာဵ)၊ ဝနံှ ြီဵဌာနန္ငံဴ ဦဵစီဵ ဌာနမ့ာဵ

န္ငဴံ အျြာဵစာရငံဵ (other account) မ့ာဵ၏ လအလိြံု စာရငံဵဖးငဴံန္ငံဴ စာရငံဵပိတံလြံြ့နံမ့ာဵြုိ ထညံဴသးငံဵ

ေဖာံျပပါသညံ။

၆၃။ ေငးသာဵစာရငံဵပုိေငးမ့ာဵ ။ ။ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံဘဏ္ဍာရနံပုဳေငးမ့ာဵတးငံ ေငးသာဵပုိလျဳှေေငးမ့ာဵြုိ

ဘဏ္ဍာန္စံြုနံတးင ံ အေထးေထးပိုအပံရနပံုေဳငး (General Reserve Fund „ GRF) သို ဴ ျပနံလညံအပံန္ဳရသညံ။

ထုိပုိလျှေဳေငးမ့ာဵြုိ လာမညဴံဘဏ္ဍာန္စံတးငံ ျပနံလညံသုဳဵစးဲရန ံသြံဆိုငရံာ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံဘဏ္ဍာရနံပဳု

ေငးတးင ံ ထာဵရိ္ွပီဵ၊ အြနံဵ ြ - ၂ ၌ တငံျပြဲဴသလုိ ေငးသာဵစာရငံဵလြံြ့နံြို ျပညံေထာငံစုမ္ အေထးေထး

လွှေဲျပာငံဵေထာြံပဴဳေငး (ဒုတိယအသုတံ) န္ငဴံ ျပနံလညံ စာရငံဵညိှနှိုငံဵ ပါသညံ။ ယြငဘံဏ္ဍာန္စံြုနံတးင ံ အပံန္ ဳ

ထာဵသညဴံ GRF မ္ ဘဏ္ဍာပိလုျှေဳေငးြုိ ဘဏ္ဍာန္စံ ျပညံေထာငံစု၏ အေထးေထးလွှဲေျပာငံဵေထာြံပဴဳေငးန္ငဴံေြ့၍

ြ့နံေငးပမာဏြိုသာ (အေထးေထးလွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴေငးအျဖစံ) ျပညံေထာငံစြု လွှဲေျပာငံဵပဴဳပုိဵပါသညံ။

၆၄။ ေငးသာဵစီဵဆငံဵ မှုမ့ာဵန္ငဴံ ဘတံဂ့ြံသုဳဵ စးဲျြငံဵ ။ ။ ၂၀၁၆-၁၇ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံ ြရငံျပညံနယံ၏

ဘတံဂ့ြံ ေငးသာဵအဝငံ/အထးြံစာရငံဵမ့ာဵအရ တစနံ္စံလဳုဵစာ ျပညံနယံဘတံဂ့ြံအသဳုဵစရိတံ၏ ၅၀ ရာြိုင ံ

နှုနံဵနီဵပါဵြုိ ေနာြံဆုဳဵ စတုတ္ထ ၃ လပတံေရာြံမသ္ာ သုဳဵစးဲသညံြို ေတးရဴပါသညံ (ပဳု - ၂၉)။ ျပညံနယံဘတံ

ဂ့ြံသို ဴေငးသာဵအဝငံမာ္ တစနံ္စံလျှေငံ ၂ ှြိမ ံ ှြီဵှြီဵမာဵမာဵေတးရဴွပီဵ ၂ သုတံြးေဲပဵေလဴရ္ိသညံဴ ျပညံေထာငံစု

၏အေထးေထးလွှဲေျပာငံဵေထာြံပဴဳေငးေြြာငဴံ ျဖစံပါသညံ။ ၂၀၁၆-၁၇ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံတးင ံ ျပညံေထာငံစုမ္ အေထး

ေထးလွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴေငး ဒုတိယအသုတံြို ဘဏ္ဍာန္စံမြုနဆံုဳဵ မီ ၃ လအလုိမ္သာ (ျပညံနယံဘဏ္ဍာရငံဵျမစံ

၏ ထြံဝြံနီဵ ပါဵရိ္သညံ ဴေငးပမာဏျဖစံ) ရရ္ိပါသညံ (ပဳု - ၃၀)။ ဘတံဂ့ြံအသဳုဵစရိတံ၏ ထြံဝြံနီဵ ပါဵြနံ ဴ

ြို ေနာြံဆုဳဵ ၃ လပတံေရာြံမ္ သုဳဵစးဲရျြငံဵ သညံ ျပညံေထာငံစုမ္ ဒုတိယအသုတံ အေထးေထးလွှဲေျပာငံဵ

ေထာြံပဴဳေငး အရေနာြံြ့ျြငံဵ ေြြာငဴံျဖစံသညံ ၊သုိမဴဟုတံ၊ အျြာဵအေြြာငံဵရငံဵမ့ာဵေြြာငဴံျဖစံသညံြိုသိရိ္

ရန ံြြံြဲပါသညံ။

ဇယာဵ (၆) - ဘဏ္ဍာေရဵန္ငဴံ အြးနံျပြ္ခဒနိံ

ဧွပီ ဇူလုိင ံ ေအာြံတုိဘာ ဇနံနဝါရီ ဧွပီ ဇူလုိင ံ ေအာြံတုိဘာ ဇနံနဝါရီ ဧွပီ ဇူလုိင ံ ေအာြံတုိဘာ

အြးနံျပြ္ခဒိနံ (၂၀၁၈-၁၉) အြးနံျပြ္ခဒိနံ (၂၀၁၉-၂၀)

ဘဏ္ဍာန္စံ

အြူဵအေျပာငံဵ ၆ လ ဘဏ္ဍာေရဵျပြ္ခဒိနံ (၂၀၁၈-၁၉) ဘဏ္ဍာေရဵျပြ္ခဒိနံ (၂၀၁၉-၂၀)

၆၅။ ဘဏ္ဍာေရဵျပြ္ခဒိနမံ့ာဵ ။ ။ ေငးသာဵစီမြဳနံြဴးမဲှုမ္ာ ေငးသာဵအဝငံ/အထးြံမ့ာဵ ြ့ိနသံာဵြုိြံျဖစံမှုန္ငဴံ

ဆြံနးယံေနသလုိ ဘတံဂ့ြံနင္ံဴ အြးနံျပြ္ခဒနိံမ့ာဵန္ငံဴလညံဵ ပတံသြံလ့ြံရိ္ပါသညံ။ ျမနံမာနိုငငံဳတးငံ ယြင ံ

ြ အြးနံန္ငံ ဴ ဘတံဂ့ြံျပြ္ခဒိနံနစ္ြံုမ္ာ ဧွပီလဆနံဵမ္ မတံလြုနအံထ ိ ြာလတူျဖစံြဲဴပါသညံ။ ၂၀၁၈ ြုန္စံ

ေအာြံတုိဘာလမ္စ၍ ျမနံမာနိုငငံဳ၏ ဘဏ္ဍာေရဵျပြ္ခဒနိံြို ေအာြံတုိဘာလဆနံဵမ္ စြံတငံဘာလြုနသံို ဴ

ေျပာငံဵလဲသတံမတံ္ပါသညံ။ သိုေဴသာံလညံဵ လြံရ္ိတးင ံ (နုိငံငဳပုိငံစီဵပးာဵေရဵလုပံငနံဵမ့ာဵြလးဲ၍) အြးနံျပြ္ခဒနိ ံ

မ္ာ ဧွပီလဆနံဵ မ္ မတံလြုနံအထိသာ ဆြံလြံထာဵရိ္မညံဟု သိရပါသညံ (ဇယာဵ ၆)။ အျြာဵနုိငံငမဳ့ာဵ

တးငလံညံဵ ထုိသို ဴ ဘဏ္ဍာေရဵန္ငံဴ အြးနံျပြ္ခဒနိံြးာျြာဵျြငံဵ မ့ိုဵြုိ ေတးရဴေလဴရ္ိပါသညံ။ သုိေဴသာံလညံဵ ထုိသို ဴ

မတူညီသညံဴ ဘဏ္ဍာေရဵြာလန္စံရပံထာဵရိ္ျြငံဵအေပ် စဲံဵစာဵစရာအြ့ိုလဴညံဵရိ္ပါသညံ။

၆၆။ အြးနံျပြ္ခဒနိ ံ။ ။ အြးနံမူဝါဒအေျပာငံဵအလဲမ့ာဵြုိ (ဘဏ္ဍာေရဵျပြ္ခဒနိံအရ) ဘတံဂ့ြံဥပေဒန္ငံဴ

တစပံါတညံဵ ေအာြံတုိဘာလမတုိငံမီ အတညံျပုျပဌာနံဵရမညံဆုိပါစို။ဴ အြးနံျပြ္ခဒနိံမ္ာ ဘဏ္ဍာေရဵျပြ္ခဒနိံ

ထြံေနာြံြ့၍ ဧွပီလတးငမ္ံစတငံသညဴံအတးြံ အြးနံထမံဵေဆာငံသူမ့ာဵြ ေပဵေဆာငံရမညဴံအြးနံေငးြုိ

အြးနံြာလတစံြမု ္ အျြာဵြာလတစံြသုို ဴ အြ့ိနံေရွှဆဴိငုံဵ၍ (အြးနျံပြ္ခဒနိံစတငံသညဴံအြ့ိနြံို ေစာငံဴ၍)

ေပဵေဆာငြံြနိငုပံါသညံ။ ထုိသို ဴ အြးနံြိ ု ေရွှ ဆုိဴငံဵေပဵေဆာငံျြငံဵြ အစိုဵရြ ြာလအလုိြံ ေငးသာဵ(ရေငး)

လ့ာထာဵြ့ြံမ့ာဵန္ငံဴ စာရငံဵလြံြ့နံလ့ာထာဵြ့ြံမ့ာဵြို ထိြိုြံေစနုိငံပါသညံ။ တစဖံြံတးငံ အြးနျံပြ္ခဒနိ ံ

ြို ဘတံဂ့ြံျပြ္ခဒနိံန္ငံဴ တစညံီတညံဵေျပာငံဵလဲသတံမတံ္လျှေငံ အြးနံှ ြီဵြြပံသညဴံ အဖးဲ အဴစညံဵအတးြံ အြးန ံ

လုပငံနံဵ စဲံမ့ာဵ ေျပာငံဵလဲျြငံဵန္ငံဴ ျပညံသူလူထုြို အြးနေံပဵေဆာငံရမညဴံရြံမ့ာဵ ေျပာငံဵလဲျြငံဵအတးြံ အသိ

ေပဵနှိုဵေဆာံရျြငံဵသညဴံ တာဝနံအေျမာြံအမ့ာဵြုိ ေဆာငံရးြံရေစမညံျဖစံပါသညံ။ ထုိသိုေဴျပာငံဵလဲမှုမ့ိုဵတးငံ

ေြာငံဵစးာစီမဳြနံြဴးမဲှုမျပုနုိငံလျှေငံ အြးနံဝငံေငးဆုဳဵရှုဳဵမှုမ့ာဵ ျဖစံေပ်နုိငံသညံြို သတိျပုရမညံျဖစံပါသညံ။ တုိငံဵ

ေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵမ္ာမူ ေဒသအြးနအံေြာြံရေငးအေပ် မ္ြီိရုမှုနညံဵသညဴံအတးြံ သးယံဝိုြံသညဴံနညံဵ

လမံဵမ့ာဵမ္တဆငံဴ (ဥပမာအာဵျဖငံဴ ျပညံေထာငံစု၏ အြးနံေဝစုေပဵေငးန္ငံဴ အျြာဵလွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴေငးမ့ာဵမ္

တဆငံဴ) သြံေရာြံမှုမ့ာဵ ရ္ိနိုငပံါသညံ။

(ဃ - ၃) ဘဏ္ဍာေရဵဆုိငံရာ အစီရငံြဳမှုန္ငံဴ ပးငံဴလငံဵျမငံသာမှု

၆၇။ ဘဏ္ဍာေရဵဆုိငံရာပးငံဴလငံဵျမငံသာမှုမာ္ ထိေရာြံသညဴံ ဘဏ္ဍာေရဵစီမြဳနံြဴးမဲှုအတးြံ အေရဵပါသညဴံ

အြ့ြံျဖစံပါသညံ။ ဘဏ္ဍာေရဵဆုိငံရာပးငံဴလငံဵျမငံသာမှုသညံ ျပညံသူဘဴဏ္ဍာေရဵရာြိစ္စအဝဝန္ငံဴစပံလ့ဲံဵ၍

ျမငံသာသိရိ္နုိငံမှု၊ ရ္ငံဵလငံဵမှု၊ မ္နံြနံတိြ့မှု၊ အြ့ိနနံ္ငဴံတေျပဵညီရရိ္မှု၊ ယြငြံာလမ့ာဵန္ငံဴ လြံရ္ိ ဘဏ္ဍာ

ေရဵဆုိငံရာအေျြအေနမ့ာဵ၊ အနာဂတံဘဏ္ဍာေရဵေမျှောံမန္ံဵြ့ြံမ့ာဵြုိ ေလျှောံြနံစးာ ထုတံျပနအံစီရငံြဳမှုတုိနဴ္ငဴံ

ဆြံနးယံေနပါသညံ။ ဘဏ္ဍာေရဵဆုိငံရာ ပးငဴံလငံဵျမငံသာမှုရ္မိ္သာ ထိေရာြံေြာငံဵမးနသံညံဴ ဘဏ္ဍာေရဵစီမ ဳ

ြနံြဴးမဲှုန္ငံဴ တာဝနံယူ၊ တာဝနံြဳမှုတုိြဴို ျဖစံေစမညံျဖစံပါသညံ။ ဘဏ္ဍာေရဵဆုိငံရာ ပးငဴံလငံဵျမငံသာပါလျှေငံ

အစိုဵရမ့ာဵြ စီဵ ပးာဵေရဵဆုိငံရာမူဝါဒမ့ာဵ ြ့မ္တံရာတးငံ မူဝါဒအေျပာငံဵအလဲမ့ာဵ၏ အြ့ိုဵ၊ အျပစံနင္ံဴ ျပညံသူ ဴ

ဘဏ္ဍာေရဵရာ ထိြိုြံနိုငံေြ့မ့ာဵအပါအဝငံ ဘဏ္ဍာေရဵရာအေျြအေနမ့ာဵြုိ ပိမုိတိုတိြ့ြ့ သိရ္ိနုိငံမညံျဖစံ

ပါသညံ (IMF ၊ ၂၀၁၈)။ ထုိအဴျပငံ ဘဏ္ဍာေရဵဆုိငံရာပးငဴံလငံဵျမငံသာသညဴံအတးြံ အစုိဵရြုိ တာဝနံြဳမှု ပုိမုိရ္ ိ

ေစမညဴံသတငံဵအြ့ြံအလြံမ့ာဵြို ဥပေဒျပုသူမ့ာဵ၊ ေစ့ဵြးြံမ့ာဵန္ငံဴ ျပညံသူမ့ာဵြ ရရိ္နုိငံမညံျဖစံပါသညံ။

၆၈။ ဘတံဂ့ြံဆိုငံရာ သတငံဵအြ့ြံအလြံမ့ာဵြုိ ရရ္ိနိုငံမှု ။ ။ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအစုိဵရမ့ာဵြ

ဘဏ္ဍာေရဵဆုိငံရာသတငံဵအြ့ြံအလြံမ့ာဵ ြ့ယံြ့ယံျပနံျဴပနံ သိရ္ိနုိငံေရဵအတးြံ ေဆာငံရးြံလ့ြံရ္ိပါ

သညံ။ သိုေဴသာံလညံဵ အေရဵပါသညဴံ ဘဏ္ဍာေရဵဆုိငံရာအြ့ြံအလြံမ့ာဵ ျပညံသူလူထုြြာဵ ပိမုိေုရာြံရ္ ိ

ေစေရဵေဆာငံရးြံနိုငသံညံဴ အြးငံအဴလမံဵ ှြီဵှြီဵမာဵမာဵ ရ္ိေနဆဲျဖစံပါသညံ။၃၁ လတံတေလာန္စံမ့ာဵတးငံ

တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအစုိဵရမ့ာဵ၏ ဘဏ္ဍာေရဵဆိငုံရာ ပးငဴံလငံဵျမငံသာမှု တုိဵတြံလာေသာံလညံဵ

ျပညံေထာငံစုအစိုဵ ရေနာြံတးငံ ြ့နံရစေံနဆဲျဖစံပါသညံ။ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ စမီဳြိနံဵ န္ငံဴ ဘဏ္ဍာ

ေငးအရ/အသဳုဵဆိငုံရာဥပေဒအမ့ာဵစုမာ္ ျပညံေထာငံစုေရ္ ေဴနြ့ုပံရဳုဵမ္လွှငံဴထာဵေသာ အငံတာနြံစာမ့ြံနာ္ျဖစံ

သညဴံ ျမနံမာဥပေဒသတငံဵအြ့ြံအလြံစနစံ (Myanmar Law Information System) တးင ံ ရရ္ိနိုင ံ

ေသာံလညံဵ ေဒသအလုိြံ/န္စံအလိုြံ စုဳလငံေအာငံ မရရ္ိနိုငျံြငံဵ ၊ ဘဏ္ဍာန္စံလယံ ၊သိုမဴဟုတံ၊ ဘဏ္ဍာန္စံြုန ံ

ေရာြံမသ္ာရရိ္နုိငံျြငံဵ စသညဴံ အာဵနညံဵြ့ြံမ့ာဵရိ္ေနဆဲျဖစံပါသညံ။၃၂ လြံရ္ိတးင ံတုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံ

မ့ာဵ၏ န္စံအတးငံဵ ဘဏ္ဍာေရဵအစီရငံြဳစာမ့ာဵ၊ န္စံြုန ံ ဘဏ္ဍာေရဵဆုိငံရာထတံုျပနံြ့ြံမ့ာဵ၊ စာရငံဵစစံအစ ီ

ရငံြဳစာမ့ာဵန္ငံဴ လုပငံနံဵ စမီဳြိနံဵ ှြီဵမ့ာဵအတးြံ ြနံထရုိြအံြ့ြံအလြံမ့ာဵြုိ အမ့ာဵျပညံသူရရ္နိိငုံျြငံဵ

မရ္ိေသဵပါ။ ထုိနညံဵတူစးာ အေရဵှြီဵသညံမာ္ အစိုဵရ၏ ဘတံဂ့ြံရေငး၊ သုဳဵေငး ရညံမန္ံဵြ့ြံမ့ာဵ၊ ျပညံသူ ဴ

ဘဏ္ဍာေရဵမူဝါဒရညံရးယံြ့ြံမ့ာဵန္ငံဴ ေမျှောံမန္ံဵြ့ြံမ့ာဵစသညဴံ အမ့ာဵျပညံသူန္ငံဴသြံဆိုငသံညဴံ မူဝါဒမ့ာဵ၊

အနာဂတံေမျှောံမန္ံဵြ့ြံမ့ာဵြိုလညံဵ ထုတံျပနံနိုငျံြငံဵ မရ္ိေသဵပါ။

၆၉။ ဘတံဂ့ြံအြ့ြံအလြံမ့ာဵ ျပညဴံစုဳမှု ။ ။ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ န္စံစဲ ံ ဘဏ္ဍာေငးအရ၊

အသဳုဵ ဥပေဒမ့ာဵတးငပံါဝငံသညဴံ ဘတံဂ့ြံဆိုငရံာြိနံဵ ဂဏနံဵအြ့ြံအလြံမ့ာဵမ္ာ တစနံိငုံငဳြ့ငဴံသုဳဵသညဴံ

ဘတံဂ့ြံစာရငံဵထာဵသုိမှုစနစနံ္ငဴံအညီ စာရငံဵအမ့ိုဵအစာဵြးဲျြာဵပါသညံ။ သုိေဴသာံလညံဵ ေြတံနင္ံေဴလ့ာံညီ

သညဴံ ဘတံဂ့ြံစာရငံဵထာဵသိုမှုနညံဵလမံဵမ့ာဵန္ငဴံ အျပညဴံအဝ မြုိြံညီပါ။ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏

ဘဏ္ဍာေငးအရ၊ အသဳုဵဥပေဒမ့ာဵြ (ဝနံှ ြီဵဌာန၊ ဌာနန္ငဴံ အဖးဲ အဴစညံဵမ့ာဵစသညဴံ) အုပံြ့ုပံေရဵဌာန။ အဖးဲ ဴ

အစညံဵအလုိြံ၏ ရေငးနင္ံ ဴ အသုဳဵစရိတံလ့ာထာဵြ့ြံမ့ာဵြုိ လဳုဵေပါငံဵဂဏနံဵမ့ာဵျဖငံဴသာ ေဖာံျပပါသညံ။

ဘတံဂ့ြံဥပေဒမ့ာဵပါ ျပညံသူဘဴဏ္ဍာေရဵြိနံဵ ဂဏနံဵအြ့ြံအလြံမ့ာဵြုိလညံဵ ပုိမုိ၍ ျပညဴံစဳုေအာငံေဖာံျပ

နိငုံသညဴံအြးငဴံအလမံဵမ့ာဵ ရိ္ပါသညံ။ ဥပမာအာဵျဖငံ ဴ ဌာန/အဖးဲ အဴစညံဵမ့ာဵ၏ ေဒသအလိြံု (ဥပမာ ွမို နဴယ ံ

အလိြံု) အသဳုဵစရိတံမ့ာဵြုိေဖာံျပျြငံဵ (geographical resources allocation)၊ လုပငံနံဵ အမ့ိုဵအစာဵအလုိြံ

(functional)၊ အသဳုဵစရိတံအမ့ိုဵအစာဵအလုိြံ (economic) ျဖငဴံ အေသဵစိတံေဖာံျပျြငံဵတုိျဴဖစံပါသညံ။ ရေငး

ပိငုံဵတးင ံတုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ အြးနရံေငးန္ငံဴ အြးနံမဟုတံသညဴံ အျြာဵသာမနံရေငးစသညဴံ ြိုယံတုိငံ

ရ္ာေဖးရေငးမ့ာဵြုိ ပုိမုိ အေသဵစိတံ စာရငံဵေရဵသးငံဵ ေဖာံျပျြငံဵတုိြဴို ေဆာငံရးြံနိုငံပါသညံ။ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊

ျပညံနယံမ့ာဵ၏ ြိုယံတုိငံရ္ာေဖးရေငး၌အဓိြပါဝငံသညဴံ အျြာဵသာမနံရေငးြုိ အေသဵစိတံစာရငံဵသးငံဵ ေဖာံျပ

ရန ံပုိ၍ အေရဵှြီဵပါသညံ။ ထုိအဴျပငံ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ ဘတံဂ့ြံစာရငံဵမ့ာဵြ အဓိြြ့သညဴံ

ဌာနမ့ာဵ၏ အေသဵစိတံလုပငံနံဵ ေဆာငံရးြံမှုမ့ာဵြုိ ျမငံနိုငရံနံ ြြံြပဲါသညံ။ အထူဵသျဖငံ ဴ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊

ျပညံနယံအစုိဵရအဖးဲ မဴ့ာဵ၏ အသဳုဵစရိတံမ့ာဵ၊ စညံပငံသာယာေရဵအဖးဲ မဴ့ာဵ (အထူဵသျဖငဴံ ရနံြုနနံ္ငဴံ မန္တေလဵ

ွမို ေဴတာံစညံပငံမ့ာဵ) ၏ ရေငးန္ငံဴ အသဳုဵစရိတံမ့ာဵြုိ အေသဵစိတံသိရ္နိိငုံရနံ ြဲယဲံဵပါသညံ။

၃၁ လတံတေလာန္စံမ့ာဵတးငံ ျပညံေထာငံစုအစုိဵရြ ဘတံဂ့ြံဆုိငံရာစာရးြံစာတမံဵအေျမာြံအမ့ာဵြုိ ျပညံသူလူထုသို ဴ ထုတံျပနံြဴဲပါသညံ။ ၎ငံဵတိုအဴနြံအြ့ို မ္ဴာ န္စံစဲံ

ဘဏ္ဍာေငး အရ/အသုဳဵဥပေဒမ့ာဵ၊ စီမဳြိနံဵန္ငဴံ ဘဏ္ဍာေရဵဝနံှြီဵ၏ ဘတံဂ့ြံအဆုိျပုလွှာမ့ာဵ၊ ျပညံသူအဴတးြံ ဘတံဂ့ြံအစီရငံြဳစာမ့ာဵန္ငဴံ ဘဏ္ဍာန္စံလယံန္ငဴံ ဘဏ္ဍာန္စံြုနံ

ဘတံဂ့ြံအစီရငံြဳစာမ့ာဵ ျဖစံပါသညံ။ စီမဳြိနံဵန္ငံဴ ဘဏ္ဍာေရဵဝနံှြီဵဌာန၏ အငံတာနြံစာမ့ြံန္ာ www.mopf.gov.mm တးငံ ေလဴလာနုိငံပါသညံ။ ၃၂

https://www.mlis.gov.mm/ တးငံ ရှု

၇၀။ ရ္ငံဵလငံဵမှု ။ ။ လတံတေလာတးငံ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵြ ျပညံသူအဴတးြံ ရသဳုဵြနံမဴ္နံဵေျြ

ေငးစာရငံဵစာေစာငံမ့ာဵ (Citizen’s Budgets) ြို အမ့ာဵျပညံသူသရိ္ိနိုငရံနံအတးြံ စတငံထုတံေဝလ့ြံရ္ိပါ

သညံ။ ၂၀၁၆-၁၇ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံမ္စ၍ ယြုအစီရငံြဳစာေရဵသာဵေနြ့ိနအံထိ အနညံဵဆုဳဵ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံ

နယ ံ ၆ ြုတးင ံCitizen’s Budgets မ့ာဵြုိ ထုတံေဝလ့ြံရိ္ပါသညံ။၃၃ ျပညံသူအဴတးြံရညံရးယံသညံဴ အဆုိပါ

စာေစာငံမ့ာဵတးင ံ ဘတံဂ့ြံနင္ံအဴြျွမံဵတဝငံမရ္သိူမ့ာဵ အလးယတံြူနာဵလညံသိရ္နိိငုံမညံဴ အသဳုဵအနှုနံဵ မ့ာဵ

ျဖငဴံေဖာံျပျြငံဵ၊ သရုပေံဖာံျပပုဳမ့ာဵ ထညဴံသးငံဵျြငံဵျဖငဴံ ျပဌာနံဵဘတံဂ့ြံဥပေဒမ့ာဵမ္ အြ့ြံအလြံမ့ာဵြုိ

ေရဵသာဵ ေဖာံျပပါသညံ။

၇၁။ မ္နံြနံတိြ့မှုန္ငံဴ အသုဳဵတညံဴမှု ။ ။ ဘတံဂ့ြံြိနံဵဂဏနံဵမ့ာဵြုိ လဳုဵေပါငံဵျဖငဴံသာ အမ့ာဵျပညံသူ

ရရ္ိနိုငမံှုသညံ ျပညံသူဘဴဏ္ဍာေရဵဆုိငံရာ ရုပပံုြဳာဵြ့ပံတစြံုလဳုဵြုိ ျမငနံိငုံရနံ ြြံြေဲစွပီဵ၊ အစုိဵရ၏ လုပငံနံဵ

ေဆာငံရးြံမှုမ့ာဵန္ငံဴ ဘဏ္ဍာေရဵအေျြအေနမ့ာဵြုိ တိတိြ့ြ့ ေဖာံျပနုိငံျြငံဵ လညံဵ မရိ္ပါ။ သတငံဵအြ့ြံ

အလြံမ့ာဵ ျပညဴံစဳုတိြ့မှုမရ္ိသညဴံအတးြံ ျပညံသူအဴာဏာျဖစံသညဴံ အစိုဵရြုိတာဝနံယူ၊ တာဝနံြေဳစမှုြုိ

အြနံအဴသတံျဖစံေစပါသညံ။ ထုိအဴျပငံ အစိုဵရြုိယံ၌အတးြံလညံဵ အာဵနညံဵြ့ြံမ့ာဵ ျဖစံေစနုိငံပါသညံ။

ေရ္ တဴးငေံဖာံျပြဴဲသညဴံအတုိငံဵ ဘတံဂ့ြံအမ့ိုဵအစာဵြးဲျြာဵသညဴံနညံဵလမံဵမ့ာဵမ္ာ အြ့ိနြံာလအာဵျဖငဴံလညံဵ

ေြာငံဵ၊ ဌာနအဖးဲ အဴစညံဵမ့ာဵအလုိြံလညံဵေြာငံဵ တစေံျပဵညီမျဖစံသညံြို ေတးရဴပါသညံ။ ၎ငံဵမ္ာ ဘတံဂ့ြံ

ြိနံဵဂဏနံဵအြ့ြံအလြံမ့ာဵြုိ ျပညံသူလူထုထဳထုတံျပနေံပဵရာတးငသံာမြဘဲ ဌာနဆိုငရံာ အစီရငြံဳတငံျပ

ရာတးငလံညံဵ အာဵနညံဵြ့ြံမ့ာဵျဖစံေစပါသညံ။ ဘတံဂ့ြံအမ့ိုဵအစာဵြးျဲြာဵမှုမ့ာဵ ရ္ငံဵလငံဵမှုမရ္ိျြငံဵ၊ အေသဵ

စတံိအစီရငံြတဳငံျပမှု အာဵနညံဵျြငံဵစသညံတုိြဴ ရငံဵနီ္ဵျမှုပံန္ဳမှုအေျြအေနမ့ာဵ၊ ဘဏ္ဍာေရဵဆုိငံရာ ထိြိုြံနိုငံ

ေြ့မ့ာဵြုိျမငံသာရနံ ြဲယဲံဵေစွပီဵ၊ ဘဏ္ဍာေရဵဆုိငံရာြတိြဝတံမ့ာဵြုိ ထိြိုြံေစနုိငံပါသညံ။ ထုိသိုဘဴဏ္ဍာ

ေရဵအစီရငံြဳရာ၌ တိြ့ရ္ငံဵ လငံဵမှုတးငံ အာဵနညံဵမှုမ္ာ အသဳုဵစရိတံမ့ာဵ၏အရညံအေသးဵြုိ ထိေရာြံစးာ

ဆနံဵ စစံျြငံဵ န္ငံဴ အြ့ြံအလြံမ့ာဵ (evidence) အေျြြ၍ဳ မူဝါဒဆဳုဵျဖတံြ့ြံမ့ာဵြ့မ္တံျြငံဵ တုိတဴးငံ အစုိဵရြို

အြနံအဴသတံမ့ာဵ ျဖစံေစနုိငံပါသညံ။

၃၃ ဤအစီရငံြဳစာေရဵသာဵြ့ိနံအထိ Citizen’s Budget မ့ာဵြုိ ြယာဵျပညံနယံ (၂၀၁၇-၁၈ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံအတးြံ)၊ ြရငံျပညံနယံ (၂၀၁၇-၁၈ န္ငဴံ ၂၀၁၈

ဘဏ္ဍာေရဵအြူဵအေျပာငံဵြာလအတးြံ)၊ တနသသာရီတိုငံဵေဒသှြီဵ (၂၀၁၇-၁၈ န္ငဴံ ၂၀၁၈ ဘဏ္ဍာေရဵအြူဵအေျပာငံဵြာလအတးြံ)၊ ပဲြူဵတိုငံဵေဒသှြီဵ (၂၀၁၇-၁၈ န္ငဴံ

၂၀၁၈ ဘဏ္ဍာေရဵအြူဵအေျပာငံဵြာလအတးြံ)၊ မးနံျပညံနယံ (၂၀၁၇-၁၈ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံအတးြံ)၊ ဧရာဝတီတိုငံဵေဒသှြီဵ (၂၀၁၇-၁၈ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံအတးြံ) တိုြဴ ထုတံေဝ

နုိငံွပီဵျဖစံပါသညံ။

ေဘာငံြးြံ ၃ - လွှတံေတာံ

ပါလီမနံမ့ာဵ၏ အဓိြတာဝနံမ့ာဵတးငံ အစုိဵရြ ေရဵဆးဲတငံျပလာသညဴံ ဘတံဂ့ြံမြူြမံဵမ့ာဵြုိ

ျပနံလညံသုဳဵသပံျြငံဵ၊ ေဆးဵေနးဵျြငံဵန္ငဴံ အတညံျပုျြငံဵတုိပဴါဝငံပါသညံ။ ဤေနရာတးငလံညံဵ ဘတံဂ့ြံ

အြ့ြံအလြံမ့ာဵ ပးငဴံလငံဵျမငံသာမှုစဳမ့ာဵအတုိငံဵ လွှတံေတာံမ့ာဵအေနျဖငဴံ တငံျပလာသညဴံဘတံဂ့ြံ

ဆိငုံရာအြ့ြံအလြံမ့ာဵြုိ ြ့ိနြံါမ္ီ ရရ္ိနိုငမံှု၊ ျမငသံာသိရ္ိနုိငံမှုန္ငဴံ လုိအပံသညံဴ အြ့ြံအလြံမ့ာဵ

ျပညဴံျပညဴံစဳုစဳုရရ္ိနုိငံမှုတုိြဴို လိအုပံပါသညံ။ ယြငံဘဏ္ဍာန္စံမ့ာဵတးငံ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံလွှတံေတာံ

မ့ာဵြ သြံဆိုငရံာဘတံဂ့ြံမ့ာဵြို သဳုဵသပံရန ံ အြ့ိနအံနညံဵငယံသာ (အြ့ိုေဴဒသမ့ာဵတးငံ ရြံ

အနညံဵငယံသာ) ရရိ္ြဴဲြြသညံ (Shotton et al., ၂၀၁၆)။ ၂၀၁၈-၁၉ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံအတးြံ ျပနံလညံ

ျပငံဆငထံာဵသညဴံ ဘဏ္ဍာေရဵျပြ္ခဒိနံအရ ဘတံဂ့ြံစိစစံသဳုဵသပံရနံ လွှတံေတာံမ့ာဵအတးြံ အြ့ိနပံိုရ

လာနိုငံပါသညံ။ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ ဘဏ္ဍာေရဵျပြ္ခဒနိံသစံအရ န္စံစဲံဘတဂံ့ြံြုိ

ေအာြံတုိဘာလဆနံဵမတုိငံမီ အတညံျပုနိုငရံန ံသြံဆိုငရံာ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံလွှတံေတာံမ့ာဵထဳ

သို ဴ ဘတံဂ့ြံမြူြမံဵြုိ ဧွပီလ တတိယသီတငံဵပတံမ္ ေမလ ပထမသီတငံဵပတံအတးငံဵ တငံျပရနံျဖစံ

ပါသညံ။ နုိငံငဳတြာအေလဴအထမ့ာဵအရ ဘဏ္ဍာန္စံမစမ ီ ၂ လမ ္ ၄ လအတးငံဵ ှြိုတငံ၍ ပါလီမနံသုိ ဴ

န္စံစဲံဘတဂံ့ြံအဆုိျပုမူြြမံဵြုိ တငံျပရသညံျဖစံ၍ ယြုအြ့ိနဇံယာဵမ္ာ အေလဴအထေြာငံဵမ့ာဵန္ငံဴ

အညီျဖစံပါသညံ (IMF၊ ၂၀၁၀)။ ရလဒံအေနျဖငဴံ အြ့ိုေဴသာ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵတးငံ သြံဆိုငံ

ရာ အဆုိျပုဘတံဂ့ြံမ့ာဵြုိ စစိစံသုဳဵ သပံရန ံ၁ လဝနံဵ ြ့ငံမ္ ၂ လအထိ အြ့ိနပံိမုိ ုရရိ္လာြဲဴပါသညံ။*

ဘတံဂ့ြံမြူြမံဵမ့ာဵြုိ စစိစံသုဳဵ သပံနိုငရံန ံ လွှတံေတာံမ့ာဵသုိ ဴ ေပဵပုိတဴငံျပသညဴံအြ့ြံအလြံ

မ့ာဵျပညဴံစဳုမှုမ္ာ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံတစံြုန္ငဴံတစံြု ျြာဵနာဵဟနံရ္ိပါသညံ။ ဘတံဂ့ြံအဆုိျပုလွှာ

မ့ာဵတးင ံထဳုဵစအဳာဵျဖငဴံ ဌာနအလိုြံနင္ံ ဴေငးစာရငံဵအမ့ိုဵအစာဵအလုိြံ (ဥပမာ သာမနံန္ငံဴ ေငးလဳုဵေငးရငံဵ)

လဳုဵရငံဵေပါငံဵဂဏနံဵမ့ာဵပါဝငံပါသညံ။ လုပငံနံဵ ၊ စမီဳြိနံဵ တစံြြု့ငံဵစီအလိုြံ အဆုိျပုဘတံဂ့ြံမ့ာဵြုိ

လညံဵ တငံသးငံဵေသာံလညံဵ ျပညံစဳုစးာ စနစတံြ့ေဖာံျပျြငံဵ ရိ္-မရ္ိမ္ာ မရ္ငံဵလငံဵပါ။** ဘတံဂ့ြံြိနံဵ

ဂဏနံဵအြ့ြံအလြံအမ့ာဵစြုို စာရးြံျဖငံဴသာ စာအုပမံ့ာဵအျဖစံေပါငံဵြ့ုပံ၍ လွှတံေတာံသို ဴ စစိစံနိုင ံ

ရနံေပဵပုိပဴါသညံ။ ဘတံဂ့ြံအဆုိျပုလွှာမ့ာဵြုိ ဒီဂ့စံတယံလံနညံဵလမံဵမ့ာဵျဖငဴံ မေပဵပုိနဴိငုံေသဵသညဴံ

အတးြံ လွှတံေတာံြ ဘတံဂ့ြံစိစစရံာတးင ံ အြ့ိနပံိမုိလုိုအပံနုိငံွပီဵ၊ စစိစံနိုငမံှုအရညံအေသးဵြုိလညံဵ

ထိြိုြံနိုငံပါသညံ။ ထုိသိုအဴတာဵအဆီဵမ့ာဵြ ဘတံဂ့ြံအဆုိျပုလွှာမ့ာဵြို ေဒသ၏မူဝါဒလမံဵေွှနံ

အျဖစံ သေဘာထာဵ၍ စစိစံထိနံဵ ေြ့ာငံဵနိငုံမညဴံ အြးငံဴအလမံဵြုိ ြ့ဲံဵေျမာငံဵေစွပီဵ၊ လုပငံနံဵ စမီဳြိနံဵ

တစြံုြ့ငံဵအေပ်သာ ပုိမုိ၍ အာရဳုထာဵျြငံဵြုိ ျဖစံေစနုိငံပါသညံ။

* ဥပမာအာဵျဖငဴံ ၂၀၁၈-၁၉ ြု၊ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံအတးြံ ပဲြူဵတုိငံဵေဒသှြီဵ ရသဳုဵြနံမ္ဴနံဵေျြေငးစာရငံဵဦဵစီဵဌာနြ ဘတံဂ့ြံအဆုိျပုလွှာမ့ာဵြုိ

တိုငံဵေဒသှြီဵလွှတံေတာံသုိ ဴ ၂၀၁၈ ြုန္စံ၊ မတံလ ၃၁ ရြံေနတဴးငံ ေပဵပုိြဴဲဴွပီဵ၊ လွှတံေတာေံငးစာရငံဵေြာံမတီြ ေတး ရိ္ဴြ့ြံမ့ာဵြုိ တိုငံဵေဒသ

ှြီဵ လွှတံေတာံသို ဴ၂၀၁၈ ြုန္စံ၊ ဇးနံလ ၄ ရြံေနတဴးငံ ျပနံလညံတငံျပြဴဲပါသညံ။ မန္တေလဵတိုငံဵေဒသှြီဵတးငံ ရသဳုဵမ္နံဵေျြေငးစာရငံဵဦဵစီဵဌာနြ

၂၀၁၈-၁၉ ဘဏ္ဍာေရဵန္စံအတးြံ ဘတံဂ့ြံအဆုိျပုလွှာမ့ာဵ သြံဆုိငံရာလွှတံေတာသုိံ ဴ ေပဵပုိမဴှုမ္ာ ၂၀၁၈ ြုန္စံ၊ မတံလ ၃၁ ရြံေနတဴးငံျဖစံ

ပါသညံ။ ဧရာဝတီတုိငံဵေဒသှြီဵ ရသုဳဵမ္နံဵေျြေငးစာရငံဵဦဵစီဵဌာနြ ဘတံဂ့ြံအဆိုျပုလွှာမ့ာဵြုိ လွှတံေတာံသို ဴ ၂၀၁၈ ြုန္စံ၊ ေမလ ၂၉ ရြံ

ေနတဴးငံ တငံသးငံဵသညဴံအတးြံ လွှတံေတာံြ ဘတံဂ့ြံစိစစံသဳုဵသပံရနံ အြ့ိနံ ၁ လနီဵပါဵြနံ ဴရိ္ြဲဴပါသညံ။

** ျပညံသူလူထုထဳရရိ္သညဴံ အြ့ြံအလြံမ့ာဵအရ ရနံြုနံတိုငံဵေဒသှြီဵလွှတံေတာံြ ေ ြဵွမီရေငးန္ငဴံ အသဳုဵစရိတံပိုငံဵတးငံ သတငံဵ

အြ့ြံအလြံအနညံဵငယံသာ ရရိ္ြဲဴပါသညံ။

(င) ဘဏ္ဍာေရဵဆုိငံရာထိြိုြံနိုငံေြ့မ့ာဵ

၇၂။ ဘတံဂ့ြံလ့ာထာဵြ့ြံမ့ာဵန္ငဴံ အမ္နံြိနံဵ ဂဏနံဵမ့ာဵြးဲလးဲျြငံဵမ္ာ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏

ဘဏ္ဍာေရဵ ဆိငုံရာအန္တရာယံမ့ာဵ ျဖစံပါသညံ။ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵမ္ာ အစိုဵရတစံရပံလဳုဵ (general

government) တးင ံ ပါဝငံမှုအာဵျဖငဴံ နှိုငံဵယ္ဲလံျှေငံ ေသဵငယံေသာံလညံဵ ၎ငံဵတုိနဴ္ငဴံဆြံစပျံဖစံေပ်နိငုံသညဴံ

ဘဏ္ဍာေရဵဆုိငံရာအန္တရာယံမ့ာဵ ရ္ိပါသညံ။ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵမ္ာ ျပညံေထာငံစုမ္ ဘဏ္ဍာေငး

ေထာြံပဴဳမှုအေပ် မ္ြီိရုသညဴံအတးြံ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ ဘဏ္ဍာေရဵဆုိငံရာအန္တရာယံမ့ာဵမ္ာ

ျပညံေထာငံစု၏တာဝနံဝတ္တ ရာဵမ့ာဵသာျဖစံမညံျဖစံပါသညံ။ အျြာဵနုိငံငမဳ့ာဵ၏ အေတးအဴြြုဳ မ့ာဵအရလညံဵ

ေဒသန္တရအစုိဵရမ့ာဵ ဘဏ္ဍာေရဵအြ့ပံအတညံဵဆုိြံလျှေငံ ဗဟိုအစိုဵရြ ဘဏ္ဍာေရဵအေထာြံအပဴဳ ဝငေံပဵရစွမဲ

ျဖစံပါသညံ။ ထးနံဵ သစံစေစ့ဵြးြံနိုငငံဳမ့ာဵတးငံ ေဒသန္တရအစုိဵရမ့ာဵ၏ေပဵရနံတာဝနံမ့ာဵအတးြံ ဘဏ္ဍာေရဵ

အရ ြုနြံ့ရမှုမာ္ ြနံမဴ္နံဵေျြအာဵျဖငံဴ နုိငံငဳဂ့ီဒပီီ၏ ၄ ရာြုိငံနှုနံဵဝနံဵ ြ့ငံရ္ိွပီဵ၊ ဘရာဇီဵ လံနိုငငံဳတးငံ ၁၉၉၇

ြုန္စံြ ျဖစံပးာဵြဴဲသညဴံ ဘဏ္ဍာေရဵအြ့ပံအတညံဵအတးြံ ဂ့ီဒပီီ၏ ၁၂ ရာြုိငံနှုနံဵအထ ိရ္ိြဲဴပါသညံ။

၇၃။ ဘတံဂ့ြံလုိေငးျပမှုမ့ာဵ ။ ။ ျပညံေထာငံစုမ ္တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵအတးြံ တိြ့သညဴံ

တးြံြ့ြံမှုနညံဵလမံဵအေပ်အေျြြဳ၍ ဘဏ္ဍာေငးျဖညဴံဆညံဵေနသညဴံအတးြံ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏

(ှြိုတင ံမ္နံဵဆမရသညဴံ) ဘတံဂ့ြံလုိေငးျဖစံေပ်မှုတုိငံဵအတးြံ ဘဏ္ဍာေငးပဳဴပိုဵရမှုအန္တရာယံြုိ အတိငုံဵအတာ

တစြံ ု ေလျှောဴြ့နိုငံြဴဲပါသညံ။ တိြ့သညဴံ စညံဵမ့ဲံဵနညံဵလမံဵမ့ာဵျဖငဴံ ဘဏ္ဍာေငးလွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴ၍ တုိငံဵ

ေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵြ ဘဏ္ဍာေငးေထာြံပဳဴေပဵသညဴံ ပမာဏ (ြုိယံတုိငံရ္ာေဖးရေငးမ့ာဵလညံဵ ပါဝငံ) ထြံ

ေြ့ာံလးနမံသုဳဵ စးဲြြဟု အျပညဴံအဝမဆုိနုိငံေသာံလညံဵ၊ ထုိနညံဵလမံဵ၏ အြ့ိုဵအျပစြံိုေျပာရနံေစာေသဵေသာံ

လညံဵ ြနဦဵအေျြအေနမ့ာဵအရ ဘဏ္ဍာေရဵစညံဵမ့ဲံဵမ့ာဵ တုိဵတြံ ေြာငံဵမးနလံာြဲဴပါသညံ (ပဳု - ၂၈)။ တုိငံဵ

ေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵမ္ ေငးေြ့ဵယူမှုမရ္ိသေလာြံနညံဵသညံဴအတးြံ ေဒသန္တရအဆငံေဴ ြဵွမီမ့ာဵမ္ာ ှြီဵှြီဵ

မာဵမာဵ ဘဏ္ဍာေရဵအန္တရာယံမ့ာဵြုိ ေမးဵထုတံနိုငသံညံဴအေနအထာဵတးငံ မရ္ိေသဵပါ။ သိုေဴသာံလညံဵ ရနံြုနနံ္ငဴံ

မန္တေလဵတုိငံဵေဒသှြီဵတုိတဴးငံ ေြြဵွမီရေငးမ့ာဵ ျမငဴံတြံလာနုိငံရာ ဘဏ္ဍာေရဵဆုိငံရာထိြိုြံနိုငံေြ့မ့ာဵလညံဵ

ရ္လိာနိုငံသညံြုိ သတိျပုရမညံျဖစံပါသညံ။

၇၄။ အစိုဵရ-ပုဂ္ဂလိြ မိတံဖြံေဆာငံရးြံမှုမ့ာဵ ။ ။ အစုိဵရ-ပုဂ္ဂလိြ မိတံဖြံေဆာငံရးြံမှုမ့ာဵ

(private-public partnerships) မ္ ဘဏ္ဍာေရဵဆုိငံရာအန္တရာယံမ့ာဵ ျဖစံလာနိုငံပါသညံ။ PPPs မ့ာဵတးင ံ

အစိုဵရ ဘြံမ ္ ြတိြဝတံမ့ာဵ ရ္နိိငုံွပီဵ၊ ဘဏ္ဍာေငးစာရငံဵမ့ာဵတးငံ မျမငံသာပါ။ ဥပမာအာဵျဖငံဴ PPP ျဖငဴံ

လုပငံနံဵ လုပြုိံငံသူမ္ အထူဵသြံသာြးငဴံမ့ာဵန္ငံဴ ေငးေြ့ဵယူနိုငရံနံ အစုိဵရြ ြြာဵဝငံအာမြဳေပဵျြငံဵ၊

အြးနံရေငးမ့ာဵ ေလ့ာဴနညံဵရရ္ိနိုငျံြငံဵ ၊သိုမဴဟုတံ၊ ေငးလဲနှုနံဵအေျပာငံဵအလဲေြြာငံဴ ထိြိုြံနစံနာမှုမ့ာဵျဖစံ

ပါသညံ (Cebotari et al., ၂၀၀၉)။ ွမို ဴှြီဵျပှြီဵမ့ာဵတးငံ PPP နညံဵလမံဵျဖငံ ဴ ဖးဳ ဴွဖိုဵေရဵလုပငံနံဵ မ့ာဵ

ေဆာငံရးြံမှုမ္ာ ေရပနံဵစာဵလာသညဴံအတးြံ ၎ငံဵ PPP အစီအစဲမံ့ာဵ၏ အနာဂတံဘဏ္ဍာေရဵအေျြအေနမ့ာဵ

အေပ်သြံေရာြံမှုမ့ာဵြုိ နာဵလညံသေဘာေပါြံထာဵရနံ အေရဵှြီဵပါသညံ။ သေဘာတူညီြ့ြံမ့ာဵပါ ြတိ

ြဝတံမ့ာဵမ္ာ ေဒသန္တရအစုိဵရမ့ာဵအတးြံ ဘဏ္ဍာေရဵဆိငုံရာေပဵရနံတာဝနံမ့ာဵ ျဖစံလာနိုငံပါသညံ။၃၄ ၎ငံဵ

ေပဵရနံတာဝနံမ့ာဵ၊ ရငံဵန္ီဵ ျမှုပံန္ဳမှုမ့ာဵေြြာငဴံ ေနာငံတးငျံဖစံလာနုိငံသညံဴ ဘဏ္ဍာေရဵအရထိြိုြံမှုမ့ာဵ (စရိတံ

မ့ာဵ) ပတံသြံ၍ သတငံဵအြ့ြံအလြံမ့ာဵမရိ္ျြငံဵမ္ာ ြာလရ္ညံ ဘဏ္ဍာေရဵ စဲံဆြံမျပတံြိုငမံာ

အာဵေြာငံဵမှုြုိ စမီဳြနံြဴးရဲာတးငံ ထိြိုြံေစနုိငံပါသညံ။

၇၅။ ျမနံမာနိုငငံဳရ္ ိ အျမနံလမံဵြးနယံြံမ့ာဵအနြံအမ့ာဵစုမာ္ တညံေဆာြံ-လညံပတံ-လွှဲေျပာငံဵ (Build-

Operate-Transfer „ BOT) အစီအစဲံမ့ာဵျဖငဴံေဆာငံရးြံသညဴံလုပငံနံဵ မ့ာဵျဖစံပါသညံ။ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံ

နယံအစုိဵရမ့ာဵမ္ာလညံဵ လမံဵြးနယံြံမ့ာဵအတးြံ ဘဏ္ဍာေငးြ့ြဳသုဳဵ စးဲရာတးငံ အဓိြအြနံဵြဏ္ဍမ္ ပါဝငံ

လ့ြံရ္ိပါသညံ (Valley et al.၊ ၂၀၁၈)။ သိုေဴသာံလညံဵ BOT အစီအစဲံမ့ာဵန္ငံဴဆြံစပံ၍ ျဖစံေပ်လာနုိငံေသာ

ဘဏ္ဍာေရဵဆုိငံရာေပဵရနံတာဝနမံ့ာဵမ္ာ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအစုိဵရမ့ာဵန္ငံဴ သြံဆိုငျံြငံဵရ္ိ-မရ္ိမ္ာ မရ္ငံဵ

လငံဵပါ။ အဆိုပါ BOT အစီအစဲံမ့ာဵအတးြံ သေဘာတူစာြ့ုပံမ့ာဵမ္ာ အမ့ာဵျပညံသူသရိ္ိနိုငရံနံ ထုတံျပနျံြငံဵ

မရ္ိသျဖငဴံ BOT ျဖငဴံေဆာငံရးြံသညဴံလုပငံနံဵ မ့ာဵမ္ာ စိုဵရိမစံရာမ့ာဵျဖစံလာနိုငံမလာဵြိုေျပာရနံ ြြံြဲပါသညံ။

၇၆။ ဘဏ္ဍာေရဵဆုိငံရာအြ့ြံအလြံမ့ာဵြုိ ထုတံျပနံျြငံဵ ။ ။ ဘတံဂ့ြံအြ့ြံအလြံမ့ာဵ ျပညဴံစဳုမှုနင္ံ ဴ

ပးငဴံလငံဵျမငံသာမှုတးင ံ အြနံအဴသတံမ့ာဵရိ္ေနဆဲျဖစံျြငံဵ ြ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ဘတံဂ့ြံြုိ

ျပညံေထာငံစု၏ ေစာငဴံြြညဴံထိနံဵ ေြ့ာငံဵနိငုံမှုြို အာဵနညံဵေစနုိငံပါသညံ။ ဘတံဂ့ြံအမ့ိုဵအစာဵြးျဲြာဵမှုမ့ာဵ

(အထူဵသျဖငဴံ ေငးလဳုဵေငးရငံဵရငံဵန္ီဵ ျမှုပံန္ဳမှုအသုဳဵစရိတံမ့ာဵတးငံ) န္ငဴံ ဌာနတးငံဵ ဘတံဂ့ြံအစီရငံြရဳာတးငံ

တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵအြြာဵ တစညံီတစံေးတံထဲမျဖစံျြငံဵ (ဥပမာအာဵျဖငဴံ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယ ံ

မ့ာဵြ ျပညံေထာငံစုသုိ ဴဘတံဂ့ြံအစီရငံြဳစာရာတးငံ ဘတံဂ့ြံအမ့ိုဵအစာဵြးဲျြာဵမှုမ့ာဵ) မ္ာ ေဒသဆုိငံရာအဆငဴံ

ဘဏ္ဍာေရဵဆုိငံရာထိြိုြံနိုငံေြ့မ့ာဵအေပ် ျပညံေထာငံစုအစိုဵ ရ၏ေစာငဴံြြညဴံသရိ္ိနိငုံစးမံဵ ြုိ ြ့ဲံဵေျမာငံဵေစပါ

သညံ။ ထုိအဴတးြံ အနာဂတံတးငံ ေပဵရနံေ ြဵွမီမ့ာဵ၊ ေ ြဵွမီေပဵဆပံရနံပ့ြံြးြံမှုမ့ာဵြဴဲသို ဴ မျမငံသာသညဴံ

ဘဏ္ဍာေရဵအန္တရာယံမ့ာဵြုိ ျဖစံေစနုိငံပါသညံ။ ထုိအဴျပငံ ျပညံသူလူထုရရိ္နုိငံသညံဴ ျပညံသူ ဴ ဘဏ္ဍာေရဵဆုိငံရာ

သတငံဵအြ့ြံအလြံမ့ာဵ နညံဵပါဵသညဴံအတးြံ ဘတံဂ့ြံအေပ်ေစာငဴံြြညဴံရာတးငံ အြနံအဴသတံရ္ိေစွပီဵ၊

အြ့ငံပဴ့ြံျြစာဵမှု၊ အသုဳဵစရိတံယိုေပါြံမ့ာဵျဖစံမှုန္ငဴံ မေလျှောံသဳုဵစးဲမှုမ့ာဵြုိ ျဖစံေစနုိငံပါသညံ။

၇၇။ ဘဏ္ဍာေငးလွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴမှုမ့ာဵ ။ ။ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအစိုဵ ရမ့ာဵဘြံမ္အျမငံျဖငဴံြြညံဴ

လျှေငံ ဗဟုိအစိုဵရထဳမ ္ လွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴေငးမ့ာဵအေပ် အလးနံအမငံဵမ္ြီိေုနရျြငံဵမ္ာ ဘဏ္ဍာေရဵဆုိငံရာစးနံစဴာဵ

ရမှု ျဖစံနိုငပံါသညံ။ ဗဟိုအစိုဵရထဳမ္ လွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴေငးမ့ာဵ ရုတံြ့ညံဵေလ့ာဴြ့သးာဵလျှေငံ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊

ျပညံနယံအစုိဵရမ့ာဵြ ၎ငံဵတုိြဴို တာဝနံေပဵထာဵသညဴံ ျပညံသူဝဴနေံဆာငံမှုတာဝနံဝတ္တ ရာဵမ့ာဵ ေဆာငံရးြံရာ

တးင ံအြြံအြဲရ္ိလာနိုငံပါသညံ။ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအစုိဵရမ့ာဵ၏အသဳုဵစရိတံမာ္ စစုေုပါငံဵအစုိဵရအသဳုဵ

စရိတံတးင ံ ပါဝငံမှုမမ့ာဵသညဴံအတးြံ ဘဏ္ဍာေရဵ အန္တရာယံမှြီဵမာဵေသာံလညံဵ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယ ံ

အစိုဵရမ့ာဵ၏အသဳုဵစရိတံတာဝနံမ့ာဵ ျမငံဴတြံလာွပီဵ တစဖံြံတးင ံ ြုိယံတုိငံရေငးရ္ာေဖးနိုငမံှု လဳုလဳုေလာြံ

ေလာြံ တုိဵတြံလာျြငံဵမရ္ိလျှေငံမူ အန္တရာယံရ္လိာနုိငံပါသညံ။

၃၄ ဥပမာအာဵျဖငဴံ အာရ္ေငးေရဵေြြဵေရဵအြ့ပံအတညံဵအတးငံဵ အငံဒုိနီဵရ္ာဵ၊ မေလဵရ္ာဵန္ငဴံ ထိငံုဵနိုငံငဳတိုတဴးငံ လျှေပံစစံဓာတံအာဵေပဵစြံရဳုမ့ာဵန္ငဴံ လမံဵေဖာြံလုပံေရဵ

လုပံငနံဵမ့ာဵဆုိငံရာ PPP သေဘာတူစာြ့ုပံမ့ာဵအေပ် ြတိြဝတံျပုထာဵမှု အေျမာြံအမ့ာဵမ္ာ အြ့ိနံေစဴေရာြံြဴဲ၍ ဘဏ္ဍာေရဵဖိအာဵမ့ာဵ ပုိမုိေစြဲဴသညံ။

(စ) နိဂုဳဵြ့ုပံ မ္တံြ့ြံစြာဵ

ျမနံမာနိုငငံဳရ္ ိ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအစိုဵ ရမ့ာဵမ္ာ ျပညံသူဘဴဏ္ဍာစီမြဳနံြဴးမဲှု၊ ျပညံသူေဴရဵရာဝနံ

ေဆာငံမှုန္ငဴံ စီဵ ပးာဵေရဵဖးဳ ဴွဖိုဵတုိဵတြံမှုတုိတဴးင ံ ပုိမုိ အေရဵပါလာလ့ြံရ္ိသညဴံြဏ္ဍမ္ ပါဝငံပါသညံ။ သုိေဴသာံ

လညံဵ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵတးငံ အေျြြဳအေဆာြံအအုဳမ့ာဵ၏ အရညံအေသးဵနိမံဴျြငံဵ ၊ ျပညံသူ ဴ

ဝနေံဆာငံမှုမ့ာဵေပဵရာတးင ံ အာဵနညံဵျြငံဵ၊ အစိုဵရမ့ာဵြိုယံ၌ြလညံဵ အသဳုဵစရိတံတာဝနံမ့ာဵအတးြံ ဘဏ္ဍာ

ေငးပဳဴပိုဵနိငုံမှု နိမဴံြ့ေနျြငံဵစသညံတုိနဴ္ငဴံ ရငံဆိုငရံလ့ြံ ရ္ိပါသညံ။ ထုိစိနေံြ်မှုမ့ာဵြုိ ေျဖရ္ငံဵ နုိငံမညံဴနညံဵ

လမံဵမ့ာဵအတးြံ ေဒသန္တရအေျြအေနမ့ာဵအေပ် ပိမုိေုြာငံဵမးနံစးာ နာဵလညံသေဘာေပါြံရန ံ လုိအပံမညံျဖစံ

ပါသညံ။ ယြုအစီရငံြစဳာမ္ာ ျမနံမာနိုငငံဳ၏ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအဆငဴံ ျပညံသူဘဴဏ္ဍာေရဵဆိငုံရာအေျြ

အေနမ့ာဵြုိ ပုိမုိ နာဵလညံသိရ္နိိငုံေစရနံ တငျံပထာဵျြငံဵျဖစံွပီဵ၊ ေဒသဆုိငံရာအစိုဵရစနစံမ့ာဵအေပ် သိျမငံ

နာဵလညံမှုြိ ုအာဵျဖညဴံေပဵနုိငံမညံျဖစံပါသညံ။

တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ ရေငးမ့ာဵ ။ ။ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအစိုဵရမ့ာဵြ ဘဏ္ဍာရေငး

ရ္ာေဖးနိုငမံှုြိ ု တုိဵတြံေြာငံဵမးနေံအာငံေဆာငံရးြံရနံ လုိအပံလ့ြံရ္ိသညံဟုဆိုလျှေငံ ျငငံဵ ြ့ြံထုတံြြမညံ

မဟုတံပါ။ ယြငသံုေတသနမ့ာဵတးငံ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ (ပစ္စညံဵြးနံြဴဲသိုေဴသာ) အြးနံအေြာြံ

စနစ ံ စမီဳြနံြဴးမဲှု၊ မူဝါဒနင္ံ ဴ ဥပေဒေရဵရာမ့ာဵြုိလညံဵေြာငံဵ၊ ျမူနီစီပယံလုိငံစငံတငံဒါရေငးမ့ာဵြဴဲသုိေဴသာ

ေဒသန္တရအြးနအံေြာြံမဟုတံသညံဴ အျြာဵသာမနရံေငးမ့ာဵြုိလညံဵေြာငံဵ ေလဴလာြြပါသညံ (McDonald

and Hein၊ ၂၀၁၇ န္ငဴံ Bissinger၊ ၂၀၁၆) ။ ၎ငံဵသုေတသနမ့ာဵြ အနညံဵဆုဳဵ အေနျဖငဴံ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊

ျပညံနယံမ့ာဵ၏ ရေငးရ္ာေဖးမှုတးငံ အျပုသေဘာေဆာငံသညဴံေျြလ္မံဵ မ့ာဵြို ေဆာငံရးြံနိုငေံြြာငံဵ သြံေသ

သာဓြမ့ာဵ ျပြဲဴြြပါသညံ။ သိုေဴသာံလညံဵ ျမနံမာနိုငငံဳ၏ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံအဆငဴံ အြးနံဘဏ္ဍာရ္ာေဖး

နုိငံမှုတးငံ ထဳုဵထမံဵအစဲံအလာအရေဆာငံရးြံသညဴံနညံဵလမံဵမ့ာဵအျပငံ သမာဵရုိဵြ့မဟုတံေသာ နညံဵလမံဵ

မ့ာဵျဖငဴံပါ ေဆာငံရးြံနိငုံပါသညံ။ လြံရ္ိတးင ံ နာဵလညံမှုနညံဵပါဵေသာံလညံဵ အေရဵှြီဵသညဴံအြ့ြံမာ္

တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ အြးနံစနစံြုိ ျပုျပငံေျပာငံဵလဲျြငံဵ၊ အြးနံရေငးရ္ာေဖးနိုငမံှုြို တုိဵတြံေစ

ျြငံဵတုိြဴို ဖးဲ စဴညံပုအဳေျြြဳဥပေဒေပဵထာဵြ့ြံမ့ာဵအတးငံဵ ၌တးငပံင ံ ေဆာငံရးြံနိငုံပါသညံ။ တစဖံြံတးငံ

ျပညံေထာငံစုမလ္ွှဲေျပာငံဵေထာြံပဳဴေငးမ့ာဵမ္ာ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ရေငးတးင ံ အဓိြေနရာ၌ ရ္ိမညံ

ျဖစံပါသညံ။ ျပညံေထာငံစုလွှဲေျပာငံဵေထာြံပဴဳေငးမ့ာဵမ္ာ ေမြရုိဘဏ္ဍာေရဵတညံွငိမရံနံ ရညံရးယံြ့ြံမ့ာဵြုိ

ပဳပဴိုဵ ွပီဵ၊ တစြံ့ိနတံညံဵမ္ာပင ံ ေဒသမ့ာဵအြြာဵ ဘဏ္ဍာရငံဵျမစံမ့ာဵ တရာဵမျှေတစးာ ရရိ္ေရဵအတးြံလညံဵ

အေထာြံအပဳဴျဖစံေစပါသညံ။ တိြ့သညဴံဘဏ္ဍာေငးေထာြံပဴဳမှုနညံဵလမံဵမ့ာဵအေပ်အေျြြဳ၍ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊

ျပညံနယံမ့ာဵအြြာဵ ဘဏ္ဍာရငံဵျမစံမ့ာဵ သာတညီူမျှေြးေဲဝေပဵနုိငံေရဵြုိ ေဆာငံရးြံသညဴံနညံဵတူ ဘဏ္ဍာေငး

ေထာြံပဴဳမှုမ့ာဵြို ျပညံေထာငံစုအစိုဵ ရ၏ မူဝါဒနညံဵလမံဵအျဖစံလညံဵ ြ့ငဴံသုဳဵနုိငံပါသညံ။ ဗဟုိြ့ုပံြိုငံမှု

ေလျှောဴြ့ျြငံဵအတးြံ အြ့ိုဵရလဒံမ့ာဵအနြံတစံြမု္ာ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵတးင ံ ေဆာငံရးြံသညဴံ

လုပေံဆာငံြ့ြံမ့ာဵမ္ အေတးအြြုဳ ယူနိငုံျြငံဵျဖစံပါသညံ (ဥပမာအာဵျဖငဴံ ေဒသန္တရဘဏ္ဍာေငး ရ္ာေဖးမှုမ့ာဵ

စသညံ)။၃၅ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵမ္ အေတးအဴြြုဳ မ့ာဵမ္ အြဲျဖတံြ့ြံမ့ာဵ၊ အေတးအဴြြုဳ မျှေေဝမှုမ့ာဵမ္ာ

၃၅ ၎ငံဵေလဴလာမှုမ့ာဵအတးြံ ဥပမာမ့ာဵတးငံ ရ္မံဵျပညံနယံအတးငံဵ သာဵသတံလိုငံစငံမ့ာဵ ေရာငံဵြ့မှုအေပ် ေလဴလာြ့ြံ လညံဵပါဝငံပါသညံ (Bissinger ၊ ၂၀၁၆)။

အြ့ြံအလြံအေပ်အေျြြဳသညဴံ မူဝါဒဆဳုဵျဖတံြ့ြံမ့ာဵန္ငံဴ ျပုျပငံေျပာငံဵလဲေရဵ အရ္ိနံမျပတံဆြံလြံျဖစံ

ေပ်ေရဵတုိတဴးင ံအြရာြ့မညံျဖစံပါသညံ။၃၆

တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ အသုဳဵစရိတံမ့ာဵ ။ ။ အသဳုဵစရိတံပိုငံဵ တးင ံတုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏

ဘတံဂ့ြံအရးယံအစာဵ၊ ြဏ္ဍအလုိြံ စစုေုပါငံဵသဳုဵစးဲမှုစသညံတုိြဴိုသာ အေလဵေပဵေလဴရ္ိပါသညံ။ ဘတံဂ့ြံ

ဆိငုံရာသတငံဵအြ့ြံအလြံမ့ာဵ ပုိမုိ ရရိ္လာျြငံဵန္ငဴံ အစိုဵရအလွှာစဳုတးငံ အသဳုဵစရိတံတာဝနံမ့ာဵ ရ္ငံဵရ္ငံဵ

လငံဵလငံဵျဖစံလာျြငံဵတုိမဴ္ာ တုိဵတြံမှုမ့ာဵျဖစံပါသညံ။ ေရ္ အဴနာဂတံြာလတးငံ ဘတံဂ့ြံအသဳုဵစရိတံမ့ာဵ၏

အရညံအေသးဵန္ငံဴ ထိေရာြံေြာငံဵမးနမံှုတုိြဴို အေလဵထာဵေဆာငံရးြံရနံ အေရဵှြီဵပါသညံ။ သုိေဴသာံလညံဵ

လြံရ္ိအြ့ိနထိံ ြိနံဵ ဂဏနံဵအြ့ြံအလြံမ့ာဵ အေသဵစိတံျပညဴံျပညဴံစဳုစဳု မရိ္ျြငံဵ၊ စာရငံဵေရဵသးငံဵ မှုမ့ာဵ

(ေဒသတစံြနု္ငဴံ တစြံ)ု တေျပဵညီမျဖစံျြငံဵ န္ငံဴ အစရီငံြတဳငံျပရာတးငံ အေသဵစိတံတငံျပမှု အာဵနညံဵျြငံဵ

တုိေဴြြာငဴံ ဘတံဂ့ြံအသုဳဵစရိတံမ့ာဵ၏ အရညံအေသးဵန္ငဴံ ထိေရာြံေြာငံဵမးနမံှုတုိြဴို ေလဴလာရြြံြေဲစနုိငံ

ပါသညံ။ ဘတံဂ့ြံအသုဳဵစရိတံမ့ာဵန္ငံဴသြံဆိုငံသညဴံ ြိနံဵဂဏနံဵအြ့ြံအလြံမ့ာဵ ပးငဴံလငံဵျမငံသာမှုနင္ံဴ

ယုဳြြညံစိတံြ့ရမှုတုိမဴရ္ိလျှေငံ အြ့ြံအလြံြိုအေျြြဳသညဴံ ဆုဳဵ ျဖတံြ့ြံြ့မ္တံျြငံဵ န္ငဴံ ျပညံသူလူထု ေတးဆဳုဴ

ေဆးဵေနးဵမ့ာဵျဖငဴံ အစိုဵရမူဝါဒမ့ာဵန္ငံဴြိုြံညီသညဴံ ဘတံဂ့ြံမ့ာဵျဖစံလာေအာငံ လုပေံဆာငံျြငံဵတုိတဴးငံ ြြံြ ဲ

ေစမညံျဖစံပါသညံ။ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ ဘတံဂ့ြံအသဳုဵစရိတံမ့ာဵ၊ အေြာငံအထညံေဖာံမှုမ့ာဵ၊

၎ငံဵဘတံဂ့ြံ လုပေံဆာငံြ့ြံမ့ာဵန္ငံဴ လူမှုစီဵ ပးာဵေရဵဆုိငံရာရလဒံမ့ာဵအြြာဵ အြ့ိတံအဆြံတုိြဴို ပုိမုိ

နာဵလညံသေဘာေပါြံလာေအာငံ ေဆာငံရးြံနိုငသံညံဴ အေနအထာဵလညံဵရိ္ပါသညံ။ ပိမုိအုရညံအေသးဵေြာငံဵ

မးနံသညဴံ ြိနံဵ ဂဏနံဵအြ့ြံအလြံမ့ာဵ (န္ငဴံ ၎ငံဵအြ့ြံအလြံမ့ာဵြို ျပညံသူလူထုလြံလ္မံဵ မီမှု) ြ

ျပညံသူဘဴဏ္ဍာေရဵဆုိငံရာအေရဵြိစ္စမ့ာဵအေပ် အေလဵထာဵေဆးဵေနးဵမှုမ့ာဵြို ျဖစံေစနုိငံပါသညံ။ ထုိသိုေဴဆာငံ

ရးြံျြငံဵ ျဖငဴံ အစုိဵရမ့ာဵြ လယံယာြဏ္ဍတးငံ မညံမျှေ၊ လမံဵပနံဵ ဆြံသးယံေရဵြဏ္ဍတးင ံ မညံမျှေသဳုဵစးဲသညံ

ြိုသာမြဘဲ ထုိအသဳုဵစရိတံမ့ာဵမ္ာ ထိေရာြံေြာငံဵမးနသံညဴံအသုဳဵစရိတံမ့ာဵျဖစံမျဖစံ စစိစံေစာငဴံြြညဴံမှုမ့ာဵ

ြိုလညံဵ အာဵေပဵနုိငံမညံျဖစပံါသညံ။

အလ္ူရ္ငမံ့ာဵ၏ ပူဵေပါငံဵေဆာငံရးြံမှု ။ ။ ျပငပံအလ္ူရ္ငံမ့ာဵ၏ ပူဵေပါငံဵေဆာငံရးြံမှုမ့ာဵမ္ာ အစိုဵရအလွှာ

န္စံရပံလဳုဵတးင ံ ျပညံသူဘဏ္ဍာေရဵစီမြဳနံြဴးမဲှုဆုိငံရာ တုိဵတြံျဖစံထးနံဵ မှုမ့ာဵြုိ အေထာြံအပဳဴျဖစံေစပါသညံ။

၎ငံဵတုိတဴးငံ ဘဏ္ဍာေရဵဆုိငံရာ ြနံမဴ္နံဵြ့ြံမ့ာဵ ေြာငံဵမးနလံာေစေရဵ၊ ေရရ္ညံ စဲံဆြံမျပတျံဖစံေစသညဴံ

ပးငဴံလငံဵျမငံသာမှုရ္ိသညဴံ ဘဏ္ဍာေငးသဳုဵစးဲမှုမ့ာဵ ျဖစံေစေရဵတုိ ဴ ပါဝငံပါသညံ။ အစိုဵရြ ျပညံသူဘဴဏ္ဍာေရဵ

ပးငဴံလငံဵျမငံသာေစေရဵအတးြံ ေဆာငံရးြံရာတးင ံျပငပံအဖးဲ အဴစညံဵမ့ာဵ၏ ပဴဳပုိဵပါဝငံေဆာငံရးြံမှုမ့ာဵမ္ာလညံဵ

အေရဵပါပါသညံ။ ဘတံဂ့ြံပးငံလဴငံဵျမငံသာေရဵန္ငံဴစပံလ့ဲံဵ၍ အမ့ာဵျပညံသူြ ပိမုိသုိရ္ိလုိမှုမ့ာဵလညံဵျဖစံေပ်

လ့ြံရ္ိပါသညံ (ဥပမာအာဵျဖငံဴ Citizen’s Budget မ့ာဵ)။ ျပညံသူဘဴဏ္ဍာေငး စစိစံထိနံဵ ေြ့ာငံဵမှုမ့ာဵြုိ

အေထာြံအပဳဴေပဵနုိငံေရဵတးင ံ ျပငံပအလ္ူရ္ငမံ့ာဵန္ငံဴ နညံဵပညာအေထာြံအပဴဳေပဵသူမ့ာဵြ ပုိမုိ အာရဳုစုိြံ

ေဆာငံရးြံနိုငရံန ံ လုိအပံလ့ြံပါသညံ။ ၎ငံဵေဆာငံရးြံြ့ြံမ့ာဵတးငံ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵအလုိြံ

၃၆ Renaissane Institute န္ငဴံ အာရ္ေဖာငံေဒဵရ္ငံဵြ လတံတေလာတးငံ ျမူနီစီပယံအဖးဲ မဴ့ာဵအြြာဵ ွမို နဴယံတစံြုန္ငဴံတစံြု အေတး အဴြြုဳဖလ္ယံနိုငံမညဴံ အလုပံရဳုေဆးဵေနးဵပးဲ

မ့ာဵြုိ ြမြထျပု ေဆာငံရးြံလာပါသညံ။ လုပံငနံဵစဲံ၏ ြနဦဵ အစပိုငံဵတးငံသာ ရ္ိေသာလညံဵ ၎ငံဵြဴဲသို ဴ အလုပံရဳုေဆးဵေနးဵပးဲမ့ာဵြ ျမူနီစီပယံဌာနမ့ာဵအြြာဵ အြ့ြံ

အလြံမ့ာဵ၊ မ့ြံျမငံလြံေတး အဴေထာြံအထာဵမ့ာဵြို အေျြြဳ၍ ဆဳုဵျဖတံြ့ြံြ့မ္တံမှုမ့ာဵြုိ တိုဵတြံျဖစံထးနံဵေစမညံျဖစံပါသညံ။

ဘတံဂ့ြံတငံျပသညဴံ အဆိုျပုလွှာမ့ာဵ၏ ပုစဳ ဳ format မ့ာဵြုိ ေဒသတစံြနု္ငဴံတစြံု တစမံ့ိုဵတညံဵ စြုိဳြျံဖစံ

ေစျြငံဵ၊ ဘတံဂ့ြံအမ့ိုဵအစာဵြးဲျြာဵမှုနညံဵလမံဵမ့ာဵြို တေျပဵညီျဖစံေစျြငံဵန္ငံဴ ေြတံနင္ံေဴလ့ာံညီသညဴံ

ဘတံဂ့ြံအမ့ိုဵအစာဵြးဲျြာဵမှုနညံဵလမံဵမ့ာဵ ြ့ငဴံသုဳဵျြငံဵတုိ ဴ ပါဝငံပါသညံ။ အေရဵအှြီဵဆဳုဵမ္ာ သြံဆိုငရံာ

အစိုဵရဝနံထမံဵမ့ာဵ၏ စးမံဵေဆာငံရညံတုိဵျမှငံဴေစေရဵ ေဆာငံရးြံရနံလညံဵ အပါအဝငံျဖစံပါသညံ။ ရသဳုဵမ္နံဵေျြ

ေငးစာရငံဵဦဵစီဵဌာနမ့ာဵြိုယံ၌ြလညံဵ အေရဵပါသညဴံ အဖးဲ အဴစညံဵဆုိငံရာ အသးငံေျပာငံဵလဲတုိဵတြံေစေရဵြုိ

လုပေံဆာငံလ့ြံရ္ိရာ ဘတံဂ့ြံစာရငံဵမ့ာဵြုိ ေပါငံဵစျုြငံဵ ၊ စစိစံြးငံျဴပုျြငံဵ တာဝနံမ့ာဵထြံ ပုိမုိ၍ မူဝါဒြုိ

ဦဵတညံသညဴံ၊ ပုိမုိ၍ ေလဴလာဆနံဵစစံမှုမ့ာဵြုိ အေျြြဳသညဴံ ျပညံသူဘဴဏ္ဍာစီမြဳနံြဴးမဲှုပဳုစဳသို ဴ ေျပာငံဵလဲလ့ြံရိ္

ပါသညံ။ ထုိသို ဴဌာနြို အသးငံေျပာငံဵလဲတုိဵတြံေအာငံေဆာငံရးြံရာတးငံ အရညံအေသးဵသစံမ့ာဵလညံဵ လုိအပံ

မညံျဖစံပါသညံ။ ဥပမာအာဵျဖငဴံ ြိနံဵဂဏနံဵအြ့ြံအလြံမ့ာဵ ြုိငံတးယံအသဳုဵျပုရာတးင ံ နညံဵပညာတတံ

ြျွမံဵမှုမ့ာဵ ပိမုိတုိုဵတြံေြာငံဵမးနေံစျြငံဵ၊ အသဳုဵစရိတံမ့ာဵ၏ ထိေရာြံေြာငံဵမးနံမှုအရညံအေသးဵ၊ ဘဏ္ဍာ

ေရဵဆုိငံရာထြိိြုံနိုငံေြ့မ့ာဵ စသညံတုိြဴို ေစာငံဴြြညဴံသုဳဵသပံနိုငရံနံ ေလဴလာဆနံဵစစံမှုနညံဵလမံဵမ့ာဵြုိ

နာဵလညံတတံြျွမံဵလာေစျြငံဵတုိျဴဖစံပါသညံ။ ျပညံသူဘဴဏ္ဍာေရဵဆုိငံရာအြ့ြံအလြံမ့ာဵြို ြုိငံတးယ ံ စမီ ဳ

ြနံြဴးမဲှု ပိမုိေုြာငံဵမးနလံာပါြ လွှတံေတာံမ့ာဵသုိ ဴ ဘတံဂ့ြံအဆုိျပုလွှာမ့ာဵ အြ့ိနြံိုြံ ျပညဴံျပညဴံစဳုစဳု ေပဵပုိ ဴ

နိငုံမညံျဖစံွပီဵ၊ လွှတံေတာံမ့ာဵြ သငံေဴလ့ာံသညဴံဘတံဂ့ြံစစံေဆဵမှုမ့ာဵ ျပုလုပနံိငုံရနံ အြ့ိနပံိမုိရုရိ္ေစမညံ

ျဖစံပါသညံ။ ျပငံပပဳပဴိုဵ သညဴံအဖးဲ အဴစညံဵမ့ာဵအတးြံ ေဖာံျပပါေဆာငံရးြံြ့ြံအြ့ိုမဴ္ာ လြံဆုပလံြံြိုငံ

မျပနုိငံသညံဴ အေထာြံအပဴဳမ့ာဵျဖစံေသာံလညံဵ ျမနမံာနိငုံငဳ၏ ဒီမုိြေရစီအုပြံ့ုပံေရဵအသးငေံျပာငံဵလဲမှုတးငံ

အဓိြြ့မညံျဖစပံါသညံ။ ထုိအဴျပငံ အစိုဵရ၏ ျပညံသူဘဴဏ္ဍာေငးမ့ာဵန္ငံဴ အလ္ူရ္ငအံဖးဲ အဴစညံဵမ့ာဵ၏ဘဏ္ဍာေငး

မ့ာဵြုိ ပးငဴံလငံဵျမငံသာမှုရ္ိရ္၊ိ ထိေရာြံမှုရ္ိရ္ိ သုဳဵစးဲနိုငေံစမညံျဖစံပါသညံ။

ြ့မံဵြိုဵ စာရငံဵ

Bevilaqua, Afonso, 2002, “State Government Bailouts in Brazil,” Research Network

Working Paper No. R-441 (Washington: Inter-American Development Bank)

Bissinger, Jared. 2016. “Local Economic Governance in Myanmar”. Yangon: The Asia

Foundation.

Bova Elva, Ruiz-Arranz Marta, Toscani Frederik, and Ture H. Elif, 2016. “The Fiscal Costs

of Contingent Liabilities: A New Dataset” International Monetary Fund (IMF) Working

Paper.

Cebotari Aliona, Davis Jeffrey, Lusinyan Lusine, Mati Amine, Mauro Paolo, Petrie Murray,

and Velloso Ricardo, 2009. “Fiscal Risks: Sources, Disclosure, and Management”.

International Monetary Fund (IMF)

Chan Alison, Guo Stephanie, Win Po Po Aung, 2018. “Gender mainstreaming in subnational

governance: Myanmar’s fisheries and livestock sectors”, Yangon: The Asia Foundation

International Monetary Fund (IMF), 2010. “Technical Notes and Manuals: Role of the

Legislature in Budget Processes”.

International Monetary Fund (IMF), 2018. “Fiscal Transparency Handbook”.

McDonald, Lachlan and Arkar Hein. 2017. "Managing the challenges of rapid urbanization:

A review of the existing property tax system in Myanmar". Yangon: Renaissance Institute.

Minoletti, Paul. “Fiscal Decentralisation and National Reconciliation in Myanmar: Key

Issues and Avenues for Reform”. International Growth Center, 2016 - S-53404-MYA-1

Myanmar PEFA Assessment, 2012. "Public Financial Management Performance Report".

OECD/UCLG, 2016. “Subnational Governments around the world: Structure and finance”.

Renaissance Institute, 2016-2018. “Budget Brief Series”

Shotton, Roger, Zin Wint Yee and Khin Pwint Oo. 2016. “State and Region Financing,

Planning and Budgeting in Myanmar: What are the Procedures and What are the Outcomes”.

Yangon: Renaissance Institute and The Asia Foundation.

Valley Ildrim, McDonald Lachlan, Aung Kyaw Hein, and Sandi Nan, 2018. “Where the

rubber hits the road" A review of decentralisation in Myanmar and the roads sector".

International Growth Centre (IGC) and Renaissance Institute (RI)

Winter, Michael and Mya Nandar Thin. 2016. “The Provision of Public Goods and Services

in Urban Areas of Myanmar - Planning and Budgeting by Development Affairs Organisations

and Department”. Yangon: The Asia Foundation and Renaissance Institute.

World Bank, 2007. “Intergovernmental Fiscal Transfers: Principles and Practice” edited by

R. Boadway and A. Shah

World Bank. 2015a. "Making the hole greater than the sum of the parts: A review of fiscal

decentralization in Vietnam".

World Bank. 2015b. “Myanmar Public Expenditure Review: Realigning the Union Budget to

Myanmar’s Development Priorities”.

World Bank. 2017. “Myanmar Public Expenditure Review: Fiscal Space for Economic

Growth”

ေနာြံဆြံတးဲမ့ာဵ

ဇယာဵ (ြ၁) - ဖးဲ စဴညံဵပုဳအေျြြဳဥပေဒဇယာဵ ၅ နင္ံဴ တိုငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏

ဘတံဂ့ြံပါအြးနံရေငးမ့ာဵ

ဖးဲ စဴညံဵပဳုအေျြြဳဥပေဒဇယာဵ ၅ အရ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ ဘတံဂ့ြံပါအြးနံရေငးမ့ာဵ

1. *ြ/ ေျမယာြးနံ

2. *ြ/ ယစံမ့ိုဵြးနံ

3. *ြ/ တုိငံဵေဒသှြီဵ သိုမဴဟုတံ ျပညံနယံြ စီမဳြနံြဴးဲြးငံဴရိ္သညံဴ ဆညံမ့ာဵ၊ တာတမဳမ့ာဵြို အရငံဵြဳသညံဴ ေရြးနံ၊ တာတမဳ

ြးနံန္ငဴံ ထိုဆညံမ့ာဵ၊ တာတမဳမ့ာဵ၏ ေရအာဵျဖငံဴ ထုတံလုပံရရိ္သညံဴ လျှေပံစစံဓာတံအာဵသုဳဵစးဲြ

4. *ြ/ တုိငံဵေဒသှြီဵ သိုမဴဟုတံ ျပညံနယံြ စီမဳြနံြဴးဲြးငံဴရိ္သညံဴ လမံဵမ့ာဵ၊ တဳတာဵမ့ာဵ ျဖတံသနံဵြ

5. *ဂ/ - ေရြ့ိုငါဵလုပံငနံဵအေပ်တးငံ စညံဵြြပံေြာြံြဳသညဴံ ဘဏ္ဍာေတာံေြြဵ

*ဂ/ - သတံမ္တံထာဵေသာ အြးာအေဝဵအတးငံဵ ပငံလယံငါဵဖမံဵလုပံငနံဵအေပ်တးငံ စညံဵြြပံေြာြံြဳသညဴံ ဘဏ္ဍာေတာံေြြဵ

6. တုိငံဵေဒသှြီဵ သိုမဴဟုတံ ျပညံနယံ ြုနံဵလမံဵ၊ ေရလမံဵသုဳဵယာဲံမ့ာဵဆိုငံရာဥပေဒအရ စညံဵြြပံေသာအြးနံ

7. တုိငံဵေဒသှြီဵ သိုမဴဟုတံ ျပညံနယံပိုငံပစ္စညံဵမ့ာဵ၊ ေရာငံဵရေငးန္ငံဴ င္ာဵရမံဵြမ့ာဵ၊ ယငံဵပစ္စညံဵမ့ာဵမ္ရရိ္ေသာ အျြာဵအြ့ိုဵ

အျမတံမ့ာဵ

8. တုိငံဵေဒသှြီဵ သိုမဴဟုတံ ျပညံနယံမ့ာဵြ ဝနံေဆာငံမှုလုပံငနံဵမ့ာဵအတးြံ သတံမ္တံေြာြံြဳသညံဴ အြေြြဵေငးမ့ာဵ၊

အြးနံအြမ့ာဵန္ငံဴ အျြာဵရေငးမ့ာဵ

9. တုိငံဵေဒသှြီဵတရာဵလွှတံေတာံ သိုမဴဟုတံ ျပညံနယံတရာဵလွှတံေတာံအပါအဝငံ တုိငံဵေဒသှြီဵ သိုမဴဟုတံ ျပညံနယံအတးငံဵရိ္

တရာဵရုဳဵမ့ာဵြ ြ့မ္တံသညံဴ ဒဏံေငးမ့ာဵ၊ ဝနံေဆာငံမှုအတးြေံြာြံြဳသညဴံ အြးနံအြမ့ာဵန္ငံဴ အျြာဵရေငးမ့ာဵ

10. တုိငံဵေဒသှြီဵ သိုမဴဟုတံ ျပညံနယံဘဏ္ဍာရနံပဳုေငးမ့ာဵ ထုတံေြ့ဵသျဖငံဴရရိ္ေသာ အတုိဵမ့ာဵ

11. တုိငံဵေဒသှြီဵ သိုမဴဟုတံ ျပညံနယံ၏ ရငံဵန္ီဵျမှုပံန္ဳမှုျဖငံဴရရိ္သညံဴ အြ့ိုဵအျမတံမ့ာဵ

*ဃ/ တုိငံဵေဒသှြီဵ သိုမဴဟုတံ ျပညံနယံအတးငံဵရိ္ သစံေတာမ့ာဵမ္ ေအာြံပါပစ္စညံဵမ့ာဵထုတံယူသညံဴအတးြံ ေြာြံြဳသညဴံ

အြးနံအြမ့ာဵ -

(ြ) ြျွနံဵန္ငံဴ သတံမ္တံေသာသစံမာမ့ာဵမ္အပ ြ့နံသစံမ့ာဵအေပ်တးငံ ေြာြံြဳသညဴံအြးနံ

(ြ) ထငံဵ၊ မီဵေသးဵ၊ ှြိမံ၊ ဝါဵ၊ င္ြသံိုြံ၊ ရ္ာဵေစဵ၊ သနပံြါဵ၊ ထငံဵရှုဵဆီ၊ သစံေမွှဵ၊ ပ့ာဵထးြပံစ္စညံဵမ့ာဵစသညံတုိအဴေပ်

ေြာြံြဳသညဴံအြးနံ

12. *င/ မ္တံပုဳတငံေြြဵ

13. ပးဲြးနံ

14. *စ/ ဆာဵြးနံ

15. ျပညံေထာငံစုဘဏ္ဍာရနံပုဳေငးမ္ ရရိ္သညံဴဘဏ္ဍာေငးမ့ာဵ

16. *င/ တုိငံဵေဒသှြီဵ သိုမဴဟုတံ ျပညံနယံအတးငံဵရိ္ စညံပငံသာယာေရဵဆိုငံရာအဖးဲ အဴစညံဵမ့ာဵ၏ ထညဴံဝငံေငးမ့ာဵ

17. ပိုငံရ္ငံမေပ်ေသာ သးငံဵထာဵေငးမ့ာဵန္ငံဴ ပစ္စညံဵမ့ာဵ

18. ရတနာသိုြံ

* တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ ဘတဂံ့ြံတးငံ ေတးရဴေသာ ရေငးအမ့ိုဵအစာဵမ့ာဵ

ြ/ အေထးေထးအုပံြ့ုပံေရဵဦဵစီဵဌာနြေြာြံြဳေသာ ေျမယာြးနံ၊ ယစံမ့ိုဵြးနံန္ငဴံ ေရ/တာတမဳြးနံန္ငဴံပတသံြံပါသညံ

ြ/ စညံပငံသာယာေရဵအဖးဲ မဴ့ာဵြေြာြံြဳေသာ ဘီဵြးနံ (တနညံဵအာဵျဖငဴံ (ွမို တဴးငံဵ) လမံဵအသဳုဵျပုြ) န္ငဴံ ဆြံနးယံနိုငံပါသညံ။ ျမူနီစီပယံ

ဧရိယာအတးငံဵမဟုတံသညဴံလမံဵမ့ာဵအတးြံ အသဳုဵျပုြမ့ာဵြုိ မတူညီသညဴံေအဂ့ငံစီမ့ာဵြ ေြာြံြဳပါသညံ။ အစိုဵရအရာထမံဵမ့ာဵန္ငံဴ လူေတး ဴ

ေမဵျမနံဵမှုမ့ာဵအရ တိုငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ အျမနံလမံဵမ့ာဵအသဳုဵျပုြမ့ာဵြုိ တိုငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ဘတံဂ့ြံတးငံ မပါဝငံသညဴံ

ြုနံဵလမံဵေွှနံြြာဵမှုဦဵစီဵဌာနြလညံဵ အြေြြဵေငး (fees) အျဖစံ ေြာြံြဳသညံဟု သိရိ္ရပါသညံ

ဂ/ တိုငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵအဆငဴံတးငံ ေြာြံြဳသညဴံ အငံဵအုိငံြးနံ (ငါဵလုပံငနံဵြးနံ) န္ငံဴ ပတံသြံပါသညံ။

ဃ/ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵအဆငဴံတးငံ ေြာြံြဳသညဴံ သစံေတာထးြံပစ္စညံဵမ့ာဵထုတံယူျြငံဵအေပ်ေြာြံြဳသညဴံအြးနံန္ငံဴ ပတံသြံ

ပါသညံ။

င/ စညံပငံသာယာေရဵအဖးဲ မဴ့ာဵြ ေမာံေတာံယာဲံမ့ာဵမ္တံပဳုတငံရာတးငံ ထညံဴသးငံဵေြာြံြဳေသာ ဘီဵြးနံန္ငံဴ ပတံသြံပါသညံ။

စ/ တိုငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵအဆငဴံဘတံဂ့ြံမ့ာဵတးငံ အေထးေထးအုပံြ့ုပံေရဵဦဵစီဵဌာနြ ေြာြံြဳရရိ္ေသာ ဓာတံသတ္တ ုြးနံန္ငဴံပတံသြံ

ပါသညံ။

င/ စညံပငံသာယာေရဵအဖးဲ မဴ့ာဵြ ေြာြံြဳေသာ ပစ္စညံဵြးနံန္ငံဴ ပတံသြံပါသညံ။

ဇယာဵ (ြ၂) - တိုငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ ဘတံဂ့ြံပါ ဌာနဆိုငံရာမ့ာဵ

ြဏ္ဍအမ့ိုဵအစာဵ ဝနံှ ြီဵဌာန၊ အဖးဲ အဴစညံဵ ဌာနဆိုငရံာမ့ာဵ

တုိငံဵေဒသှြီဵ၊

ျပညံနယံအစိုဵရ၊

လွှတံေတာံဆိုငံရာရုဳဵဌာနမ့ာဵ

တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံ ဗဟုိအဖးဲ အဴစညံဵမ့ာဵ

တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံ အစုိဵရအဖးဲ ရဴုဳဵ

တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံ လွှတံေတာံ

တရာဵလွှတံေတာံမ့ာဵ

တရာဵရုဳဵမ့ာဵ

စာရငံဵရုဳဵမ့ာဵ

ဝနံှြီဵဌာနမ့ာဵ

ျပညံထဲေရဵဝနံှြီဵဌာန

အေထးေထးအုပံြ့ုပံေရဵဦဵစီဵဌာန

အထူဵစုဳစမံဵစစံေဆဵေရဵဦဵစီဵဌာန

မီဵသတံဦဵစီဵဌာန

လယံယာစိုြံပ့ိုဵေရဵ၊ ေမးဵျမူေရဵန္ငံဴ

ဆညံေျမာငံဵဝနံှြီဵဌာန

စိုြံပ့ိုဵေရဵဦဵစီဵဌာန

ငါဵလုပံငနံဵဦဵစီဵဌာန

ေမးဵျမူေရဵန္ငံဴ ြုသေရဵဦဵစီဵဌာန

ပ့ာဵလုပံငနံဵဦဵစီဵဌာန

သမဝါယမဦဵစီဵဌာန

အေသဵစာဵစြံမှုလြံမှုလုပံငနံဵဦဵစီဵဌာန

သယဳဇာတန္ငံဴ သဘာဝပတံဝနံဵြ့ငံထိနံဵသိမံဵ

ေရဵဝနံှြီဵဌာန

ပတံဝနံဵြ့ငံထိနံဵသိမံဵေရဵဦဵစီဵဌာန

သစံေတာဦဵစီဵဌာန

သတ္တ ုတးငံဵဦဵစီဵဌာန

လျှေပံစစံန္ငံဴ စးမံဵအငံဝနံှြီဵဌာန လျှေပံစစံဓာတံအာဵျဖနံျဴဖူဵေရဵလုပံငနံဵ*

ြ့နံဵမာေရဵန္ငံဴ အာဵြစာဵဝနံှြီဵဌာန အာဵြစာဵန္ငံဴ ြာယပညာဦဵစီဵဌာန

စီမဳြနိံဵန္ငံဴ ဘဏ္ဍာေရဵဝနံှြီဵဌာန

စီမဳြနိံဵေရဵဆးဲေရဵဦဵစီဵဌာန

ဗဟိုစာရငံဵအငံဵအဖးဲ ဴ

ရသုဳဵမ္နံဵေျြေငးစာရငံဵဦဵစီဵဌာန

ြုနံတငံြနုံြ့ေြာံမတီရုဳဵ

ေဆာြံလုပံေရဵဝနံှြီဵဌာန ွမို ျဴပန္ငံဴ အိမံရာဖးဳ ဴွဖိုဵေရဵဦဵစီဵဌာန

လမံဵဦဵစီဵဌာန

ျမူနီစီပယံရုဳဵမ့ာဵ

စညံပငံသာယာေရဵအဖးဲ မဴ့ာဵ စညံပငံသာယာေရဵအဖးဲ ရဴုဳဵမ့ာဵ

ရနံြနုံွမို ေဴတာံစညံပငံသာယာေရဵေြာံမတီ

မန္တေလဵွမို ေဴတာံစညံပငံသာယာေရဵေြာံမတီ

ေနျပညံေတာံွမို ေဴတာံစညံပငံသာယာေရဵေြာံမတီ

မ္တံြ့ြံ - ေဒသဘတံဂ့ြံတးငံ ဌာနမ့ာဵပါဝငံမှုမ္ာ ေဒသတစံြုန္ငံဴတစံြုေသာံလညံဵေြာငံဵ၊ န္စအံလုိြံေသာံလညံဵေြာငံဵ ြးာျြာဵဖးယံရိ္ပါသညံ။

ေဖာံျပပါဇယာဵမ္ာ လြံရိ္ တုိငံဵေဒသှြီဵ၊ ျပညံနယံမ့ာဵ၏ဘတံဂ့ြံမ့ာဵတးငံ ပါဝငံသညဴံ ဌာနမ့ာဵြုိ ေယဘုယ့ တငံျပထာဵျြငံဵျဖစံပါသညံ။

* နုိငံငဳေတာံပိုငံစီဵပးာဵေရဵအဖးဲ အဴစညံဵ

Renaissance Institute နင္ံဴ ပတံသြံ၍

The Renaissance Institute သညံ ျမနံမာဴစီဵပးာဵေရဵျပုျပငံေျပာငံဵလဲမှုြုိ အေထာြံအြူေပဵရနံ အဓိြ

ရညံရးယံေသာ ပညာရ္ငအံဖးဲ ျဴဖစံပါသညံ။ အဖးဲ သဴညံ ျမနံမာဴစီဵပးာဵေရဵ ပိမုိသုနံစးမံဵ လာေရဵြုိ အဓိြ အာရဳုထာဵ

ြာ မူဝါဒြ့မ္တံရာတးငံ အေထာြံအြူျပုေစရနံ ဆနံဵ စစံေလဴလာမှုမ့ာဵေပဵလ့ြံရ္ိွပီဵ အစိုဵရ၏ စးမံဵရညံ

တညံေဆာြံေရဵလုပငံနံဵ စဲံြို ြူညီ ေဆာငံရးြံလ့ြံရိ္သညံဴအျပငံ၊ အစိုဵရန္ငံဴ အျြာဵသြံဆိုငသံူမ့ာဵ

အြြာဵ ဆြံသးယံေဆာငံရးြံမှု လးယံြူေြ့ာေမးေဴစရနံတုိြဴိုလညံဵ ေဆာငံရးြံလ့ြံရိ္ပါသညံ။ အထူဵသျဖငဴံ

Renaissance Institute သညံ လြံရ္ိအစုိဵရ၏ ဦဵစာဵေပဵမူဝါဒမ့ာဵျဖစံေသာ ဘဏ္ဍာေရဵဆုိငံရာဗဟုိြ့ုပံြုိငံမှု

ေလျှောဴြ့ေရဵန္ငံဴ ျပညံသူဘဴဏ္ဍာေငးစီမြဳနံြဴးမဲှု ျပုျပငံေျပာငံဵလဲေရဵတုိြုိဴ ပဳပဴိုဵ ြူညီလ့ြံရ္ိပါသညံ။

No. 51-A6, Thayarwaddy Street

Sayar San Ward, Bahan Township

Yangon, Myanmar

Tel | Fax: + 95 1 555 879

www.rimyanmar.org