ผลงานประกอบการพจารณาประเมนบคคล เพอแตงตงใหดารงตาแหนงประเภทวชาชพเฉพาะ

ตาแหนงพยาบาลวชาชพ 7 วช. (ดานการพยาบาล)

เรองทเสนอใหประเมน 1. ผลงานทเปนผลการดาเนนงานทผานมา เรอง การพยาบาลทารกคลอดกอนกาหนดทมภาวะหายใจลาบาก 2.ขอเสนอ แนวคด วธการเพอพฒนางานหรอปรบปรงงานใหมประสทธภาพมากขน เรอง การดแลอณหภมกายทารกแรกเกด

เสนอโดย นางสาวสปราณ พรยะพเศษพงศ

ตาแหนงพยาบาลวชาชพ 6 ว.(ดานการพยาบาล) (ตาแหนงเลขท รพต.728)

ฝายการพยาบาล โรงพยาบาลตากสน สานกการแพทย

2

ผลงานทเปนผลการดาเนนงานทผานมา

1. ชอผลงาน การพยาบาลทารกคลอดกอนกาหนดทมภาวะหายใจลาบาก

2. ระยะเวลาทดาเนนการ 30 วน (ตงแตวนท 31พฤษภาคม 2552 ถงวนท 29 มถนายน 2552)

3. ความรทางวชาการหรอแนวคดทใชในการดาเนนการ ความรทางวชาการ 1. ความรความเขาใจเกยวกบทารกคลอดกอนกาหนดทมภาวะหายใจลาบาก

ภาวะหายใจลาบากทารกคลอดกอนกาหนดเชอวาเกดจากหลายองคประกอบ โดยองคประกอบท สาคญคอการขาดสารลดแรงตงผว (Pulmonary surfactant) สารนจะผลตเมอทารกในครรภอายประมาณ 24 สปดาหและมปรมาณเพยงพอเมออายครรภตงแต 35 สปดาหขนไป ( วไล เลศธรรมเทว, 2551)

2. ความรความเขาใจเกยวกบกายวภาคศาสตรและสรรวทยาของทารกคลอดกอนกาหนดทมภาวะ หายใจลาบาก ทารกจะแสดงอาการหายใจลาบาก ซงอาการเหลานนจะเกดขนเรวอาจพบทนทหลงเกด หรอภายใน 6 ชวโมงหลงเกด โดยจะมอาการแสดง หายใจเรวและอกบม อตราการหายใจอาจถง 100 ครงตอนาท เสยงรองครางขณะหายใจออก อาการเขยว ปกจมกบาน การรกษาจะรกษาตามอาการเพอใหทารกมชวตอยได ในระยะเวลา 2 – 3 วน ทารกจะมอาการดขนและสรางสารลดแรงตงผวไดเอง การรกษาจะรกษาแบบประคบประคอง ไดแก รกษาอณหภมของรางกาย ปองกนภาวะอณหภมกายตาโดยใสตอบหรอใชเครองทาอบอน รกษาสมดลของอเลกโตรลยทโดยการใหสารนาทางหลอดเลอดถาอาการดขนใหนาและนมทางสายยาง ปองกนภาวะแทรกซอนทเกดขน การรกษาดวยออกซเจน รวมกบลดการใชออกซเจนของทารกใหนอยลง โดยขนกบคากาซออกซเจนในเลอด ไดแก การรกษาโดยใชแรงดนบวก การรกษาดวยสาร surfactant ซงยงคงมคาใชจายคอนขางสง แตชวยทาให lung compliance ดขน โดยฉดเขาทางทอชวยหายใจ 4 ครง ใน 48 ชวโมงแรกหลงเกด (พรทพย ศรสมบรณพพฒนา, 2552)

3.ความรความเขาใจใน กระบวนการพยาบาลและการพยาบาลของโอเรม ในการพยาบาลทมจดเนนทม ความพรองในการดแลตนเอง แนวคดในการพยาบาลเปนการชวยปฏบตกจกรรมการดแลตนเองแทนผปวย เมอผปวยไมสามารถกระทาไดโดยเฉพาะในผปวยเดกทมารดาไมสามารถเขามามสวนรวมในการดแล การพยาบาลจงเปนการพยาบาลเพอทดแทนทงหมด

การพยาบาล แนวทางการพยาบาลเดกทารกทมภาวะหายใจลาบากนบวาเปนปจจยสาคญทชวยใหเดกทารก

สามารถผานภาวะวกฤตของชวตได หลกการพยาบาลทสาคญมดงน 1. การควบคมอณหภมของรางกายใหอยในระดบปกต อณหภมกาย 36.5 – 37 องศาเซลเซยส

3

โดยใหทารกนอนอยในตอบ โดยปรบอณหภมตใหเหมาะสมกบอายทารกและนาหนก เพอปองกนไมใหเกดภาวะอณหภมกายตา

2. การดแลเรองการหายใจและการใหออกซเจน การดแลการหายใจของทารกเปนสงทสาคญทสด 2.1 จดทานอนของทารกใหมการแลกเปลยนกาซออกซเจนอยางเหมาะสมและเตมท โดยนอนทา

ศรษะสง เพอใหกะบงลมหดตวไดเตมท หรอนอนราบและใชผาหนนบรเวณคอและไหล เพอใหศรษะหงายไปดานหลง จะทาใหทางเดนหายใจเปดตลอดเวลาและอากาศผานเขาออกไดสะดวก 2.2..การใหออกซเจนพยายามใหในจานวนนอยทสดททารกไมเขยว เพอใหทารกรอดชวต และสมองไมพการ ควรใหแรงดนออกซเจนในเลอดแดงอยระหวาง 50 -80 มม. ปรอท และใหในระยะเวลาทสนทสด เพอปองกนการเกดภาวะแทรกซอนจากออกซเจน

2.3 ทาทางเดนหายใจใหโลงอยเสมอ โดยดดเสมหะในทอหลอดลมคอ จมกและปาก โดยใชความดนระหวาง 60 – 80 มม. ปรอท การดดแตละครงไมควรนานเกน 5 – 10 นาท และใหออกซเจนกอนและหลงดดเสมหะทกครง

3. การดแลใหทารกไดรบสารนา และสารอาหารทเพยงพอตอความตองการของรางกาย โดยใหสารนาทางหลอดเลอดดา และใหนมทางสายยาง ตองตรวจสอบตาแหนงของสายยาง บนทกจานวนของเหลว ส ทคางกระเพาะอาหาร ทก 4 ชวโมง เพอประเมนภาวะลาไสอดตน

4. การปองกนการตดเชอ จากการทากจกรรมทางการพยาบาลและหตถการ เชน การใสสายยางทางสะดอ การใชเครองชวยหายใจ การใสหลอดลมคอ การใหอาหารทางหลอดเลอดดา ซงอาจทาใหเชอโรคเขาสรางกายทารกไดงาย ควรลางมอใหสะอาดกอนจบทารกทกครง และยดหลกปลอดเชอในการทาหตถการ แยกของใชเฉพาะรายไมปะปนกน เครองมอ ควรผานการฆาเชอดวยการนงหรอแชนายาฆาเชอ

5. กระตนประสาทสมผส และสงเสรมพฒนาการดานสตปญญา อารมณ สงคมและจตใจ โดยเรมกระตนตงแตแรกคลอด โดยกระตนประสาทสมผส การไดยน สายตา การดมกลนและการรบรส เพอเปนรากฐานทด ทาใหทารกมพฒนาการเหมาะสมตามวย 6. การชวยเหลอครอบครวใหเผชญกบความเครยด ความวตกกงวลได และสามารถปรบตว แสดงบทบาทการเปนบดา มารดาได มสวนรวมในการดแลทารก และเปดโอกาสใหเขาเยยมทารกเปนประจา พดคย เกยวกบอาการของทารก ตลอดจนความกาวหนาในการรกษาพยาบาล โดยใชคาพดทเขาใจงาย ใหขอมลทตรงตามความเปนจรง แสดงสหนาทาทางทแสดงออกถงความเขาใจและเอออาทรตอบดา มารดา

4. ความรเกยวกบเภสชวทยา ทารกคลอดกอนกาหนดทมภาวะหายใจลาบาก ในกรณทศกษามการใชยาดงตอไปนคอ

Penicillin G Sodium (PGS) เปนยาตานการตดเชอแบคทเรยAnti-infective (Penicillin)

4

Gentamicin ใชรกษาภาวะการตดเชอทเกดจากเชอ Gram-nagative bacilli, Staphylococci การตด เชอทกระดก ทระบบ CNS ทางเดนหายใจ ผวหนง ทางเดนปสสาวะ ชองทอง โลหตเปนพษ เยอบหวใจอกเสบ

Multivitamin drop (MTV drop) ใชบารงรางกาย สาหรบเดกออนและเดกทกาลงเจรญเตบโต Fer-in-sal drop ใชปองกนและรกษาอาการโลหตจาง เนองจากขาดธาตเหลกในทารกและเดกทกาลงเจรญเตบโต การขาดธาตเหลกอาจมสาเหตมาจากภาวะการขาดสารอาหารของทารกแรกเกด การไดรบธาตเหลกไมเพยงพอ หรอการดดซมธาตเหลกผดปกต แนวคดทใชในการดาเนนงาน

1. การพยาบาลในรปแบบการใชครอบครวเปนศนยกลางโดยบรณาการบทบาทของครอบครว ประกอบกบความรวมมอระหวาง พยาบาล เดก ครอบครว มาเปนแนวทางในการใหการพยาบาล

2.ใชทฤษฎการพยาบาลของโอเรม แนวคดในเรองทฤษฎความพรองในการดแลตนเอง บคคลเหลานม ความพรองในการดแลตนเองซงพยาบาลจะตองกระทากจกรรมการดแลแทนผปวยและในขณะเดยวกนชวยใหญาตไดพฒนาความสามารถทจะตอบสนองความตองการการดแลของผปวย

สรปสาระสาคญของเรอง ทารกคลอดปกตกอนกาหนด อายครรภ 31 สปดาห นาหนกแรกเกด 1,580 กรม แรกเกดรองเสยงดงด สผวกายแดง ขยบแขนขาไดด ทารกหายใจเรวตนไมสมาเสมอ อตราการหายใจ 50 ครงตอนาท อตราการเตนของหวใจ 150 ครงตอนาท อณหภมรางกาย 36.7 องศาเซลเซยส หลงคลอดอาย 1ชวโมง พบมภาวะหายใจลาบาก สผวคลา รองคราง อตราการเตนของหวใจ 120 ครงตอนาท หายใจเรวตนไมสมาเสมอ อตราการหายใจ 68 ครงตอนาท ทารกไดรบการรกษาโดยการใหเครองชวยหายใจชนดแรงดนบวก (Nasal CPAP) เปนเวลา 1 วน อาการดขนจงเปลยนมาใหออกซเจนทางฝาครอบพลาสตก (O2 box 30%) และยกเลกการใหออกซเจนทางฝาครอบพลาสตก วนท 3 มถนายน พ.ศ. 2552 ไดดแลใหความอบอนแกทารกโดยนาทารกเขาในตอบ (Incubator) ทอณหภมต 35 องศาเซลเซยส เพอควบคมอณหภมกาย สามารถนาออกมานอนนอกตอบไดใน วนท 22 มถนายน พ.ศ. 2552 รวมระยะเวลาทอยในตอบ 20 วน เมออายได 1 วนทารกมอาการตวเหลองไดรบการรกษาโดยการสองไฟ เปนเวลา 1 วน และใหการตดตามอาการตอ พบวาคาบลรบนเพมขนมากกวาเกณฑปกตจงไดรบการสองไฟรกษาตอเปนเวลา 2 วนจนผลของคาบลรบนอยในระดบปกต จงยกเลกการสองไฟ วนท 6 มถนายน พ.ศ. 2552 และทารกไดรบสารนาทางหลอดเลอดดาทสายสวนสะดอและคางสายสวนหลอดเลอดแดงทสายสวนสะดอมโอกาสเกดการตดเชอไดงายดแลทารกใหไดรบยา Penicillin G Sodium 8 หมนยนต ทางหลอดเลอดดาทก 12 ชวโมง และยา Gentamicin 12 mg ทางหลอดเลอดดาทก 36 ชวโมง หยดใหยาปฏชวนะวนท 8 มถนายน พ.ศ. 2552 ยกเลกการใหสารนาวนท 7 มถนายน พ.ศ. 2552 ใหนมมารดา ทารกกนนมได ไมมอาเจยน ทองไมอด มวตามน MTV Drop 0.7 มลลลตร Fer- in- sol 0.2 มลลลตร กนวนละครง แพทย

5

อนญาตใหกลบบานได วนท 29 มถนายน พ.ศ. 2552 โดยมนาหนกกอนกลบบาน 2,040 กรม นดมาตรวจสขภาพเมออาย 1 เดอน ใหวตามนไปรบประทานตอทบานจนหมด ขนตอนการดาเนนการ 1. ทาการศกษาคนควาจากเอกสารและตาราการพยาบาลทารกคลอดกอนกาหนดทมภาวะ หายใจลาบาก 2. เลอกผปวยทมความนาสนใจในการศกษาเกยวกบเรองการพยาบาลทารกคลอดกอนกาหนดทมภาวะหายใจลาบาก 3.ใหการพยาบาลผปวยทเลอกมาศกษาและรวบรวมประมวลขอมลจดทาเปนกรณศกษาเรอง การพยาบาลทารกคลอดกอนกาหนดทมภาวะหายใจลาบาก 4. นาเอกสารทจดทาไปปรกษาผเชยวชาญเพอใหขอเสนอแนะ นาเอกสารมาปรบปรงตามขอเสนอแนะใหมความสมบรณ 5. นาเสนอผลงานตามลาดบขน

5. ผรวมดาเนนการ ไมม

6. สวนของงานทผเสนอเปนผปฏบต เปนผดาเนนการเองทงหมดรอยละ 100 โดยศกษาขอมลผปวย จากโรงพยาบาลตากสน ผปวยเปนทารกคลอดปกตกอนกาหนด อายครรภ 31 สปดาห นาหนกแรกเกด 1,580 กรม คะแนนแอพการท 1 และ 5 นาท เทากบ 9 และ 10 คะแนน แรกเกดรองเสยงดง สผวกายแดงด ขยบแขนขาไดด ทารกหายใจเรวตนไมสมาเสมอ อตราการหายใจ 50 ครงตอนาท อตราการเตนของหวใจ 150 ครงตอนาท อณหภมรางกาย 36.7 องศาเซลเซยส ดดเสมหะในจมกและลาคอไดเสมหะสขาวขนจานวนมาก ดแลใหความอบอนแกทารกโดยนาทารกเขาในตอบ (Incubator) ทอณหภมต 35 องศาเซลเซยส หลงคลอดอาย 1 ชวโมง พบมภาวะหายใจลาบาก คาความอมตวของออกซเจนในเลอดอยระหวาง 60-65% อตราการเตนของหวใจ 120 ครงตอนาท หายใจเรวตนไมสมาเสมอ อตราการหายใจ 68 ครงตอนาท ไดรบการรกษาโดยการใหเครองชวยหายใจชนดแรงดนบวก (Nasal CPAP) เปนเวลา 1 วน หลงใหเครองชวยหายใจชนดแรงดนบวก (Nasal CPAP) ทารกหายใจดขน อตราการหายใจ 60 ครงตอนาท คาความอมตวของออกซเจนในหลอดเลอดแดงอยระหวาง 92 – 96 % เดกอายได 1 วนเปลยนใหออกซเจนทางฝาครอบพลาสตก (O2 box 30%) ไมพบภาวะหายใจลาบาก คาความอมตวของออกซเจนในหลอดเลอดแดงอยระหวาง 92 – 96 % ตอมายกเลกการใหออกซเจน อตราการหายใจ 50 ครงตอนาท คาความอมตวของออกซเจนในหลอดเลอดแดงอยระหวาง 92 – 96 % ทารกไดรบออกซเจนทางฝาครอบพลาสตกเปนเวลา 1 วน

6

ทารกอาย 1 วน ตวเหลองไดรบการรกษาโดยการสองไฟ เปนเวลา 1 วน คาบลรบนอยในเกณฑปกต ยกเลกการสองไฟ ตอมาคาบลรบนมากกวาเกณฑปกตตองสองไฟเพมอกเปนเวลา 2 วน คาบลรบนอยในเกณฑปกต ยกเลกการสองไฟ และทารกไดรบสารนาทางหลอดเลอดดาทสายสวนสะดอและคางสายสวนหลอดเลอดแดงทสายสวนสะดอ มโอกาสเกดการตดเชอไดงายทารกไดรบยา Penicillin G Sodium 8 หมนยนต IV ทก12 ชวโมง, Gentamicin 7 mg IV ทก 36 ชวโมงทางหลอดเลอดดา หยดใหยาปฏชวนะเมออาย 8 วน หลงจากยกเลกการใหออกซเจนทารกหายใจปกต ไมพบภาวะหายใจลาบาก คาความอมตวของออกซเจนในหลอดเลอดแดงอยระหวาง 92 – 96 % แรกเกดทารกงดอาหารและนาทางปากใหสารนา 10% Dextrose in Water ทางหลอดเลอดดาในอตรา 4 มลลลตรตอชวโมง ทารกอาย 3 วนเปลยน สารนาเปน 10 % D/N/5 ทางหลอดเลอดดาในอตรา 3.3 มลลลตรตอชวโมง เรมใหนมทางสายยาง อาย 7 วน หยดใหสารนา เมออาย 3 วน ทารกไดรบนมมารดาโดยการใสสายยางเปนเวลา 4 วนและสามารถกนนมไดเองเมออาย 7 วน มวตามน MTV Drop 0.7 มลลลตร , Fer- in- sol 0.2 มลลลตร กนวนละครง แพทยอนญาตใหกลบบานเมอวนท 29 มถนายน พ.ศ. 2552 ทารกมนาหนก 2,040 กรม นดมาตรวจสขภาพเมออาย 1 เดอน ใหวตามนกลบไปกนทบานจนหมด แพทยวนจฉยวาเปนทารกคลอดกอนกาหนด มภาวะหายใจลาบาก และมภาวะตวเหลอง รวมระยะเวลาทรกษาพยาบาล 30 วน ในระหวางรบทารกไวในความดแลมปญหาทางการพยาบาลดงน ปญหาท 1 ไมสามารถควบคมอณหภมกายใหคงทไดเนองจากเปนทารกคลอดกอนกาหนดนาหนกนอย จดประสงคของการพยาบาล เพอควบคมอณหภมของรางกายใหคงทอยในเกณฑปกต กจกรรมการพยาบาล

จดใหทารกอยในตอบ (Incubator) โดยปรบอณหภมตเปน 35 องศาเซลเซยส ใหเหมาะสมกบอายทารก และนาหนก หลงปรบอณหภมต ตดตามผลตอมาทก 30 นาท ในระยะแรก จนอณหภมปกต หลงจากนนวด อณหภมทก 4 ชวโมง วดอณหภมกายทารกได 36.9 องศาเซลเซยส ปรบอณหภมหอง 28 องศาเซลเซยส ระมดระวงการสญเสยความรอนจากผวกาย ทงทางการนา การพา การแผรงส และการระเหย สงเกตลกษณะของทารกไมใหเกดภาวะตวเยน โดยการสงเกตการหายใจ สผว ซมและใหการพยาบาลทารกผานทางหนาตางตอบใหการพยาบาลดวยความรวดเรว เพอปองกนการสญเสยความรอน การประเมนผล ปญหานไดรบการแกไขไดทงหมด วนท 22 มถนายน 2552

7

ปญหาท 2 การแลกเปลยนกาซไมมประสทธภาพเนองจากความไมสมบรณของปอดจากการขาดสาร ลดแรงตงผว จดประสงคของการพยาบาล เพอเพมประสทธภาพในการแลกเปลยนกาซในปอด กจกรรมการพยาบาล ใหความอบอนทารกใหอยในสภาพแวดลอมบรรยากาศทอบอน( Neutral Thermal Environment) เพอลดการใชออกซเจน ฟงเสยงปอดเพอประเมนประสทธภาพการทางานของปอด ดแลใหทารกไดรบเครองชวยหายใจชนดแรงดนบวก จดทานอนทารกใหนอนราบ และใชผาหนนไหลเพอใหศรษะหงายไปดานหลง เพอชวยใหมการแลกเปลยนกาซไดอยางเหมาะสม ประเมนลกษณะและอตราการหายใจ บนทกสญญาณชพทก 4 ชวโมง ฟงเสยงลมเขาปอดทงสองขางทก1- 2 ชวโมง ประเมนคาความอมตวของออกซเจนในหลอดเลอดแดงทก 1 ชวโมง ใหออกซเจนดวยความระมดระวงเพอปองกนภาวะแทรกซอนจากการใหออกซเจน คอ ภาวะพษ ออกซเจนตอตาในทารกคลอดกอนกาหนด (Retinopathy of prematurity) ดวยการตดตามวดระดบคาความอมตวของออกซเจนในหลอดเลอดแดงไวตลอดเวลา การประเมนผล ปญหานไดรบการแกไขไดทงหมด วนท 3 มถนายน 2552 ปญหาท 3 ทารกมโอกาสไดรบสารนาและสารอาหารไมเพยงพอตอการเจรญเตบโตเนองจากเปนทารก คลอดกอนกาหนด จดประสงคของการพยาบาล ทารกไดรบสารนาและสารอาหารเพยงพอแกความตองการของรางกาย กจกรรมการพยาบาล ดแลใหไดรบสารนาทางหลอดเลอดดาทสายสวนสะดอ ชงนาหนกทกวน วนละ 1 ครง ในเวลาเดยวกน เพอประเมนการไดรบสารนาวามความเพยงพอกบความตองการของทารก มารดาเขาเยยมบตรใหมารดาบบนานมไวใหทารก ประเมนความพรอมในการดดกลน ดแลทารกใหไดรบนมมารดา ทกครงทใหนม ตรวจสอบจานวนนมทเหลอคาง (gastric content)ทกมอกอนใหนม ประเมนภาวะทบงบอกถงอาการแสดงของการขาดนาและเกลอแร เพอปองกน ผวหนงเหยวแหง ไมตงตว กระหมอมบม ปสสาวะออกนอย การประเมนผล ปญหานไดรบการแกไขไดทงหมด วนท 29 มถนายน 2552

8

ปญหาท 4 มโอกาสเกดการตดเชอในรางกายไดงายเนองจากระบบภมตานทานโรคเจรญไมเตมทจาก ภาวะคลอดกอนกาหนด จดประสงคของการพยาบาล

ไมมการตดเชอในรางกาย กจกรรมการพยาบาล ประเมนและบนทกสญญาณชพและอาการ อาการแสดงของทารกทก 4 ชวโมงโดยสงเกตอาการผดปกตทเกยวของกบการตดเชอในรางกายอยางใกลชด ลางมอกอนและหลงการใหการพยาบาลทกครงดวยนายาฆาเชอโรค ใหการพยาบาลโดยยดหลกปลอดเชอและถกตองตามหลกการของการควบคมการตดเชอในโรงพยาบาล ดแลความสะอาดของรางกายทารกดวยการเชดตวทกวน เชดตาดวยนาเกลอนอรมล เชดสะดอและบรเวณสายสวนใหสารนาดวยแอลกอฮอร 70 % วนละ 2 ครง ดแลทารกใหไดรบยา Penicillin G Sodium 8 หมนยนตทางหลอดเลอดดาทก 12 ชวโมง และยาGentamicin 12 mg ทางหลอดเลอดดาทก 36 ชวโมง โดยสงเกตอาการขางเคยงของการใหยาอยางใกลชด แนะนาบดา มารดา ลางมอใหสะอาด กอนและหลงสมผสทารกทกครงเพอปองกนเชอโรคเขาสรางกายทารก การประเมนผล ปญหานไดรบการแกไขไดทงหมด วนท 7 มถนายน 2552 ปญหาท 5 บดามารดาของทารกมความวตกกงวลในความเจบปวยของบตรเนองจากขาดความรความเขาใจ เกยวกบโรคของทารก จดประสงคของการพยาบาล เพอลดความวตกกงวลของบดา มารดา กจกรรมการพยาบาล ใหการตอนรบดวยทาททเปนมตร ใหความชวยเหลอ เปดโอกาสใหซกถามเกยวกบอาการเจบปวยของบตร จดใหบดา มารดาไดพดคยกบกมารแพทยททาการรกษา ถงอาการทเปนและแนวทางการรกษาพรอมลงชอในเอกสารใบยนยอม เพอใหทารกไดรบการรกษาใหขอมลแกบดามารดาถงอาการเจบปวยของบตร การดแลรกษา ความจาเปนทตองใชเครองชวยหายใจ ชนดแรงดนบวกและการใหสารนาทางหลอดเลอดดา การสองไฟ ใหบดามารดาไดรบรถงแนวทางการดแล อาการและอาการแสดงของเดก และใหขอมลเกยวกบการรกษาพยาบาลเมอทารกมอาการเปลยนแปลงทกครงทเขาเยยมทารก เปดโอกาสใหบดามารดาเขาเยยมไดตามเวลาทกาหนด ประเมนความร ความเขาใจของบดามารดาเกยวกบสภาพความเจบปวยของทารก ตลอดจนการรกษาพยาบาล และการดแลทารก เปดโอกาสใหบดา มารดาไดซกถามอาการ และระบายความรสก พรอมทง

9

แสดงความเหนใจ และใหกาลงใจ อธบายใหขอมลแหลงประโยชนเกยวกบสทธในการรกษาพยาบาล เชน ระบบประกนสขภาพ การเบกคาใชจายและคารกษาตาง ๆ การประเมนผล ปญหานไดรบการแกไขไดทงหมด วนท 25 มถนายน 2552 ปญหาท 6 เกดภาวะบลรบนในกระแสเลอดสงเนองจากการทางานของตบในทารกคลอดกอนกาหนดยง ไมสามารถขบถายสารบลรบนไดสมบรณ จดประสงคของการพยาบาล ลดบลรบนในกระแสเลอดใหอยระดบปกต กจกรรมการพยาบาล ดแลใหเดกไดรบการสองไฟตามแผนการรกษา(on photo) ถอดเสอผาทารกออก และใหทารกอยหางจากหลอดไฟประมาณ 30-45 เซนตเมตร ปดตา พรอมทงทาความสะอาดตา สงเกตวามอาการตาอกเสบหรอไม บดา มารดาเขาเยยมทารกเปดผาปดตาใหบดา มารดาไดจองมองทารกเปนการกระตนประสาทสมผส และไดใหมารดาไดดแลทารก โดยใหมารดา มาเยยมตอนเชาและอนญาตใหมารดาไดอมสมผสบาง สงเกตและบนทกอาการขางเคยงทเกดจากการใชไฟสองรกษา พลกตะแคงตวทารก ทก 3 ชวโมง เพอใหผวหนงสวนอน ๆ ไดรบแสงและปองกนการเกดรอยแดงจากการสองไฟ วดอณหภมกายทก 4 ชวโมง เพอตดตามภาวะขาดนา เพราะการสองไฟทาให เสยนามากจากการระเหยของนา ดแลใหทารกไดรบนมใหเพยงพอ เนองจากการสองไฟทาใหทารกสญเสยนามากกวาปกต ดแลทาความสะอาดรางกาย โดยอาบนาทารกทกวน ตรวจสอบคณภาพของหลอดไฟ ใหไมเกน 2,000 ชวโมงสงเกตและบนทกอาการตวเหลองของทารกเพอตดตามอาการอยางใกลชดซงจะชวยปองกนภาวะการระคายเคองของผวหนง ตดตามเจาะเลอดเพอตรวจหาคาบลรบน การประเมนผล ปญหานไดรบการแกไขไดทงหมด วนท 6 มถนายน 2552 ปญหาท 7 บดามารดาขาดความมนใจเกยวกบการเลยงดทารกทบาน เนองจากบตรตวเลกกวาทารกทวไป จดประสงคของการพยาบาล บดามารดามความมนใจในการดแลทารกตอทบาน กจกรรมการพยาบาล ใหการพยาบาลโดยเปดโอกาสใหบดามารดาแสดงความรสก และซกถามรายละเอยดเกยวกบการเลยงดทารก แนะนาและอธบายถงอาการผดปกตทอาจเกดขนได เชนการหายใจ การสาลกนม หรอซมไมดดนม เปนตน ถามอาการเหลานควรพาทารกมาพบแพทยอธบายใหบดามารดาเหนความสาคญของการพาทารกมาตรวจตามนด และวคซนปองกนโรคททารกจะไดรบในแตละชวงอาย

10

การประเมนผล ปญหานไดรบการแกไขไดทงหมด วนท 29 มถนายน 2552 หลงจากทารกไดรบการรกษาเปนเวลา 30 วนจงไดรบไวในความดแล ตดตามเยยม 12 ครง พบวาไดรบการดแลอยางตอเนองและใหคาแนะนา บดา มารดากอนกลบบาน รวมระยะเวลาในการรกษาพยาบาลเปนเวลา 30 วนและนดมาตรวจสขภาพเมออาย 1 เดอน 7. ผลสาเรจของงาน ไดใหการพยาบาลและศกษาตดตามและประเมนผลการพยาบาลเปนเวลา 30 วน และ เยยมผปวยทงหมด 12 ครงพบวามปญหาจานวน 7 ขอไดรบการแกไขไดสมบรณทง 7 ขอ พรอมทงไดใหคาแนะนากอนกลบบานแก บดา มารดาในเรองการดแลบตรทมภาวะคลอดกอนกาหนดตวเลกกวาเดกปกตทวไป ซงผลการประเมนพบวาบดา มารดาเดกสามารถปฏบตตามคาแนะนาไดถกตอง

8. การนาไปใชประโยชน 8.1 เพมคณภาพการใหการบรการทางการพยาบาลทารกคลอดกอนกาหนดทมภาวะหายใจลาบาก 8.2 สามารถวางแนวทางในการพยาบาลผปวยเดกทารกคลอดกอนกาหนดทมภาวะหายใจลาบาก รายอนๆไดครอบคลมมากยงขนจากพนฐานปญหาของผปวยในกรณศกษา

9. ความยงยาก ปญหา อปสรรคในการดาเนนการ

9.1 จานวนผปวยในหอผปวยทารกแรกเกดและคลอดกอนกาหนด มจานวนผปวยคอนขางมากทาใหยากตอการตดตามดแลผปวยเฉพาะรายทมอาการหนก

9.2 ปญหาในการสอสาร การทาความเขาใจเกยวกบ ภาวะเจบปวยทรนแรงทเกดกบเดก เนองจาก บดา มารดาอยในภาวะเครยดและวตกกงวลทาใหไมสามารถรบรขอมลทถกตองของบตร

10. ขอเสนอแนะ 1. การสรางความตระหนกในการเคลอนยายทารกโดยใช Transport Incubator ทกครง เพราะเดกทารกคลอดกอนกาหนดปญหาในการควบคมอณหภมกายเปนเรองสาคญเพราะอาจทาใหเดกเสยชวตจากภาวะอณหภมกายตาได 2. บคลากรพยาบาลในหอผปวยทารกคลอดกอนกาหนดควรพฒนาตนเองอยางสมาเสมอโดยเฉพาะความรเชงวชาการในเรองภาวะหายใจลาบาก ประเมนผปวยเดกไดอยางรวดเรววองไว เพอใหการชวยเหลอเดกไดอยางรวดเรวเนองจากเวลาทเปลยนแปลงเพยงเลกนอยกมผลตอทารก 3. การเตรยมความพรอมในดานความรในการดแลทารกกอนจาหนายออกจากโรงพยาบาลใหแกบดามารดา เพราะทารกเปนทารกคลอดกอนกาหนด นาหนกนอยกวาทารกปกต บดามารดามความวตกกงวลและ

11

12

เอกสารอางอง

นวลจนทร ปราบพาล.(2547).Pediatric Respiratory and critical Care.กรงเทพฯ :บยอนด เอนเตอรไพรช. พรทพย ศรบรณพพฒนา.(2552).การพยาบาลเดกเลม1.นนทบร :บรษทยทธรนทร การพมพจากด. วไล เลศธรรมเทว.(2551).ตาราการพยาบาลเดก.กรงเทพ ฯ : หางหนสวนจากดพร-วน. สมจต หนเจรญกล.(2536).การดแลตนเอง:ศาสตรและศลปะทางการพยาบาล.กรงเทพ ฯ : หางหนสวนจากดพร-วน. สมคด จนทรสองแสงและคณะ.(2548).การพยาบาลทารกแรกเกด.กรงเทพ ฯ : กลมภารกจบรการวชาการ. สรายทธ สภาพรรณชาต.(2546).Preventive Measures in Neonatal Care.กรงเทพ ฯ: บรษท ธนาเพรส จากด.

13

ขอเสนอ แนวคด วธการเพอพฒนางานหรอปรบปรงงานใหมประสทธภาพมากขน ของ นางสาวสปราณ พรยะพเศษพงศ

เพอประกอบการแตงตงใหดารงตาแหนงพยาบาลวชาชพ 7 วช. ดานการพยาบาล (ตาแหนงเลขท รพต.728) ฝายการพยาบาล โรงพยาบาลตากสน สานกการแพทย เรอง การดแลอณหภมกายทารกแรกเกด หลกการและเหตผล ทารกแรกเกดจะมการเปลยนแปลงอณหภมของรางกายไดงายตามสงแวดลอม ทารกแรกเกดจะมอณหภมของรางกายซงวดทางทวารหนกเทากบ 37.0+ 0.2 องศาเซลเซยส ภาวะอณหภมกายทวดทางรกแรหรอทางทวารหนกตากวา 36.5 องศาเซลเซยสเปนภาวะทพบบอยในทารกแรกเกดโดยเฉพาะทารกนาหนกนอย ถาอณหภมกายตามากและไดรบการแกไขลาชา จะสงผลกระทบตอการทางานของระบบตางๆในรางกายของทารกแรกเกดได ซงพบอตราตายรอยละ 20-50 จากเลอดออกในปอดและสมอง ภาวะเนอเยอขาดออกซเจน ภาวะนาตาลในเลอดตา ภาวะกรดในกระแสเลอดจากการเผาผลาญแบบไมใชออกซเจน เปนตน ในการดแลทารกแรกเกดของโรงพยาบาลตากสนพบวาการสงตอทารกแรกเกดระหวางหนวยงานมอตราทารกแรกเกดและคลอดกอนกาหนดมภาวะอณหภมกายตาเปนจานวนมากซงทารกเหลานเสยงตอการเกดภาวะแทรกซอนสาคญทจะใหเดกเสยชวตได ในปพ.ศ.2550-2552 สถตการเกดภาวะอณหภมกายตาในทารกแรกเกดคอรอยละ6.9 และ รอยละ5.0 ตามลาดบ โดยมคณะกรรมการดาเนนเพอการปองกนแกไขในเรองระบบการเคลอนยายและสงตอระหวางหอผปวย ดงนนหอผปวยทารกแรกเกดและคลอดกอนกาหนดโรงพยาบาลตากสนจงไดรวมกนวางแนวทางเพอเปนมาตรฐานในการดแลอณหภมกายทารกแรกเกด เพอใหบคลากรมแนวปฏบตไปในแนวทางเดยวกน วตถประสงคและหรอเปาหมาย วตถประสงค

1. เพอใหบคลากรทางการพยาบาลมมาตรฐานในการดแลอณหภมกายทารกแรกเกด 2. เพอใหบคลากรทางการพยาบาลมแนวปฏบตตามมาตรฐานในการดแลอณหภมกายทารกแรกเกด

เปาหมาย บคลากรทางการพยาบาลในหอผปวยทารกแรกเกดคลอดกอนกาหนดและบคลากรในหนวยงานทเกยวของมมาตรฐานในการดแลอณหภมกายทารกแรกเกด

14

กรอบการวเคราะห แนวคด ขอเสนอ ภาวะอณหภมกายตาเปนภาวะทพบบอยในทารกแรกเกด การททารกมอณหภมกายตา รางกายเดกตอง

มการเผาผลาญทสงซงตองใชออกซเจนเพมขนสงผลทาใหเกดภาวะเนอเยอขาดออกซเจน ภาวะเลอดออกในปอดและสมอง ภาวะนาตาลในเลอดตา ภาวะเลอดเปนกรดภาวะดงกลาวเปนอนตรายอยางยงตอชวตทารกดงนนการกาหนดมาตรฐานการดแลอณหภมกายในทารกแรกเกดใหอยในระดบปกตจะชวยลดอตราการตายและอตราการเกดภาวะแทรกซอนหลายประการในทารก กรอบแนวคดในเรองมาตรฐานในการดแลอณหภมกายทารกควรมองคประกอบดงน

1. การดแลในหองคลอดหรอหองผาตด 1.1 ควบคมอณหภมหองไวท 25- 26 องศาเซลเซยสโดยมการตดตงเครองวดอณหภมหอง 1.2 ใชผาทอนรบทารก เชดตวทารกใหแหงและจดทารกนอนบนผาทอนเพอปองกนการ

สญเสยความรอนโดยการนา 1.3 ในการเคลอนยายทารกโดยใช Transport Incubator ทกครง ในเดกทารกคลอดกอนกาหนด

ปญหาในการควบคมอณหภมกายเปนเรองสาคญเพราะอาจทาใหเดกเสยชวตจากภาวะอณหภมกายตาได 1.4 ใหการพยาบาล ไดแก การผกสายสะดอ หยอดตา เชดทาความสะอาด วดตวใตแหลงให

ความรอน และวดอณหภมทางทวารหนกทกครงเมอใหการพยาบาลเสรจเพอประเมนภาวะอณหภมกายตา 2. การดแลในหอผปวยทารกแรกเกดและคลอดกอนกาหนด 2.1 ปรบอณหภมหองใหอยท 25- 26 องศาเซลเซยส ตดตงเครองวดอณหภมหองไวตลอดเวลาหากทารกมอณหภมทางทวารหนกตากวา 36.5 องศาเซลเซยส จดใหทารกอยในตอบ (Incubator) โดยปรบอณหภมตเปน 35 องศาเซลเซยส ใหเหมาะสมกบ อายทารกและนาหนก หลงปรบอณหภมต 15 นาท ปรบและลด อณหภมแวดลอมตวทารกครงละ 0.5 - 1 องศาเซลเซยส ตดตามผลตอมาทก 30 นาท ในระยะแรกจนอณหภมปกต หลงจากนนวดอณหภมทก 4 ชวโมง จนวดอณหภมกายทารกได 36.9 องศาเซลเซยส ปรบ อณหภมหอง 28 องศาเซลเซยส 2.2 วดและบนทกอณหภมกายทารกเมอแรกรบ และทกเวร ระมดระวงการสญเสยความรอนจากผวกาย ทงทางการนา การพา การแผรงส และการระเหย 2.3 สงเกตลกษณะของทารกไมใหเกดภาวะตวเยน โดยการสงเกตการหายใจ สผว ซม 2.4 ใหการพยาบาลทารกผานทางหนาตางตอบใหการพยาบาลดวยความรวดเรว เพอปองกนการสญเสยความรอน แนวคดในการดแลปองกนการเกดภาวะอณหภมกายตา

• ดแลไมใหทารกแชอจจาระ ปสสาวะนานควรสนใจดแลตลอดเวลา

15

16

เอกสารอางอง

พรทพย ศรบรณพพฒนา.( 2552).การพยาบาลเดกเลม1.นนทบร : บรษทยทรรนทร การพมพจากด.

พกล ขาศร และคณะ.(2547). การพยาบาลทารกแรกเกดทมภาวะเสยงสง : หลกการและแนวปฏบต. กรงเทพ ฯ:โรงพมพเรอนแกวการพมพ.

มาล เอออานวย, สธศาลามชาง และจรสศร เยนบตร.(2551). การพยาบาลเดก . เชยงใหม: บรษทนนทพนธพรนตงจากด.

วไล เลศธรรมเทว.(2551).ตาราการพยาบาลเดก.กรงเทพ ฯ : หางหนสวนจากดพร-วน.

สรายทธ สภาพรรณชาต.(2546).Preventive Measures in Neonatal Care.กรงเทพ ฯ: บรษท ธนาเพรส จากด.