รองศาสตราจารย ดร. อมร พมานมาศ กรรมการอำนวยการ และ ประธานคณะอนกรรมการสาขาวศวกรรมโครงสรางและสะพาน วสท.

สถาบนเทคโนโลยนานาชาตสรนธร มหาวทยาลยธรรมศาสตรหนา 1 / 3

7 ประเดน ความปลอดภย “โครงสรางอาคาร” หลงนำทวม

ภายหลงจากทนาทวมลดลงแลว ภารกจแรกๆททกคนคงจะตองรบเรงจดการคอการเขาไปตรวจสอบความ

เสยหายของทรพยสนทอยภายในบาน ตลอดจนทาความสะอาดและบรณะใหกลบคนมาดงเดม สาหรบประชาชนทวไป

ซงอาจจะไมมความรทางชาง บทความในตอนนผมจะอธบายความเสยหายและสภาพโครงสรางของอาคารของทาน

ตลอดจนขอแนะนาเกยวกบความปลอดภยหากตองการเขาไปสารวจบานเรอนภายหลงนาทวม โดยไดอธบายเปนราย

ประเดน 7 ประเดนเพอใหเกดความเขาใจตอไป

ประเดนท 1 โครงสรางอาคารเชน ตกแถว อาคารพาณชย บานจดสรรมความแขงแรงตอการตานทาน

แรงดนนาไดแคไหน

ปกตแลวโครงสรางบานเรอนทกอสรางจากคอนกรตจะคอนขางแขงแรงกวาบานเรอนทกอสรางดวยไม

เนองจากมการเสรมเหลกเสนอยขางใน ดงนนหากเปนอาคารทกอสรางจากคอนกรตและมการออกแบบและกอสราง

อยางถกตองตามมาตรฐานทางวศวกรรม กคอนขางจะแนใจไดระดบหนงวา จะสามารถตานแรงดนนาในระดบความสง

ไมเกน 2 เมตรโดยไมทาใหโครงสรางเสยหายรนแรงหรอพงทลาย แตหากอาคารกอสรางมาไมถกตองตามหลกทาง

วศวกรรมเชนเสามขนาดเลกหรอเสรมเหลกนอยเกนไป กอาจจะพบความเสยหายได และหากเปนบานเรอนทกอสราง

จากไม ความแขงแรงจะนอยกวาบานคอนกรต และมโอกาสจะพบความเสยหายไดมากกวาอาคารคอนกรต

ประเดนท 2 โครงสรางสวนใดของอาคารมโอกาสทจะไดรบความเสยหายจากนาทวมไดมาก

ผมมองวาพวกผนงอฐกอ และ พนของชนลางของอาคารทจมอยในนา จะเปนสวนทไดรบความเสยหายมากกวา

สวนอนๆ เนองจากผนงและพนมพนทปะทะนามากกวา ทาใหตองแบกรบแรงดนนาคอนขางสงเมอเทยบกบ คาน และ

เสา ลองคดดงายๆ นาทสง 1 เมตรจะมแรงดนถง 1 ตนหรอ 1000 กโลกรมตอตารางเมตร และ หากสง 2 เมตรกจะม

แรงดนสงถง 2 ตนหรอ 2000 กโลกรมตอตารางเมตร แตผนงอฐหรอพนคอนกรตเราไมไดออกแบบใหตานแรงดนนาได

สงขนาดนน เชน ผนงอฐสวนใหญจะรบแรงดนไดราวๆ 100-200 กโลกรมตอตารางเมตร สวนพนคอนกรตโดยทวไปจะ

ออกแบบใหรบนาหนกไดประมาณ 200-300 กโลกรมตอตารางเมตรเทานน ดงนนระดบนาทสง 1 เมตร – 2 เมตร

อาจจะทาใหกาแพงแตกพงทลาย หรอ พนรบนาหนกมากเกนไปจนแอนตวได โดยในชวงแรกทนามาลอมบานแตยง

ไมไดเขามาภายในบาน จะมแรงดนนาทางดานลางดนใหพนแอนตวขนจนพนแตก และถาเปนพนไมหรอพนสาเรจท

ไมไดเทคอนกรตทบหนา กอาจจะหลดลอยนาไปได แตเมอนาไหลเขาไปภายในบานแลวกจะเกดแรงดนนาดนพนให

แอนลง เพอรกษาระดบแรงดนของนาทงดานในและดานนอกใหสมดลกน

รองศาสตราจารย ดร. อมร พมานมาศ กรรมการอำนวยการ และ ประธานคณะอนกรรมการสาขาวศวกรรมโครงสรางและสะพาน วสท.

สถาบนเทคโนโลยนานาชาตสรนธร มหาวทยาลยธรรมศาสตรหนา 2 / 3

7 ประเดน ความปลอดภย “โครงสรางอาคาร” หลงนำทวม

ประเดนท 3 คาน กบ เสา มโอกาสแตกราวเสยหายแคไหน

คาน กบ เสาทมขนาดเลกเกนไป เชน เสาทมขนาดเลกกวา 20 ซม. และอาคารบานจดสรรทนยมใชชนสวน

สาเรจรปอาจมปญหาทรอยตอระหวางชนสวนตางๆ ทนามาประกอบกนเปนโครงสรางอาคาร คานกบเสาอาจจะไดรบ

ความเสยหาย โดยอาจสงเกตเหนรอยแตกราวในคานและเสา แตบางครงอยาเพงกลวจนเกดเหต บางทรอยแตกราวท

เหนอาจปรากฏเฉพาะในสวนทเปนผวปนฉาบเทานน โดยทตวโครงสรางจรงๆอาจจะยงไมเสยหายกเปนได ดงนนเพอ

ความแนใจ หากพบรอยแตกราวหรอเนอปนกะเทาะออกมา ควรรบปรกษาวศวกร ในกรณทรายแรงทสดคอหากเสาม

ขนาดเลกไมไดมาตรฐานกอาจหกจนเหนเหลกดง นอกจากนโครงสรางทแชนาอยเปนเวลานาน เหลกเสรมกอาจเกด

สนมขนไดเชนกน จงตองรบซอมแซมมฉะนนสนมอาจลามจนแกไขไมทน

ประเดนท 4 ฐานรากของอาคารมโอกาสไดรบความเสยหายมากนอยแคไหน

ฐานรากของอาคารเปนสวนทจมอยใตนาโดยตรง จงมโอกาสทจะเสยหายไดมากกวาโครงสรางทอยขางบน

ในทางวศวกรรม ฐานรากมอยสองชนดคอฐานรากทวางบนดน และ ฐานรากทวางบนเสาเขม หากเปนฐานรากวางบน

ดนมโอกาสทนาซงไหลผานไปจะกดเซาะดนใตฐานราก ดงนนภายหลงจากทนาลดแลว กอาจจะเหนฐานรากซงเคยฝง

อยใตดนโผลขนมา ตรงนอาจมผลตอโครงสรางได เนองจากเมอดนถกชะไปจะทาใหฐานรากทรดและอาจทาให

โครงสรางสญเสยการทรงตวจนพงทลายได

ในกรณทเปนฐานรากบนเสาเขมสนๆ กาลงรบนาหนกของเสาเขมอาจจะลดลงเมออยในดนทชมนา ซงอาจทา

ใหกาลงรบนาหนกลดลงไดเชนกน อกจดหนงทผมคอนขางเปนหวงคอฐานรากทจมอยใตนา 1-2 เมตรจะเกดแรงดนนา

ยกบานใหลอยขน โดยเฉพาะหากเปนบานชนเดยวทมนาหนกไมมากและไมไดใสเหลกเดอยยดเสาเขมกบฐานรากเขา

ไวดวยกน อาจทาใหตวบานลอยเคลอนออกจากฐานรากซงเปนเรองทอนตรายมาก

สวนบานทใชเสาเขมยาวๆทหยงลงไปในชนดนแขงทระดบลกๆ และมเหลกเดอยยดระหวางเสาเขมและฐานราก

กจะเปนโครงสรางทมความปลอดภยสงกวา

ประเดนท 5 อาคารทมชนใตดนมขอระวงอะไร

อาคารทมช นใตดนอาจมนาทวมขงนานกวาปกต การระบายนาออกตองทาดวยความระมดระวงเพอรกษาระดบ

แรงดนนาใหสมดลทงภายในและภายนอกอาคาร หากเรงระบายนาเชนสบนาออกจากชนใตดนทนททนใด แรงดนนาท

อยดานนอกอาจจะดนใหผนงหรอกาแพงแตกหกหรอพงทลาย หรอ ทาใหพนชนใตดนแอนขนจนแตกไดทนท เหมอน

ดงเชนทเราใชหลอดดดอากาศออกจากกลองพลาสตกแลวทาใหแรงดนอากาศภายนอกดนใหกลองบบเสยหาย ดงนน

กอนทจะเรมระบายนาออกจากชนใตดนตองรอใหระดบนาดานนอกลดลงจนหมดเสยกอน จากนนจงคอยๆระบายนา

จากชนใตดนวนละ 0.5 เมตร ทาเครองหมายระดบนาไว จากนนวนรงขนเชคระดบนาททาเครองหมายไวหากระดบนา

ไมเพมขนใหสบออกอก 0.5 เมตรแลวรอดวนถดไป แตหากระดบนาสงขนแสดงวาแรงดนนาดานนอกยงสงอย ตองรอ

ใหแรงดนนาดานนอกลดลงเสยกอน จงจะเรมสบนาออกตอไปได

รองศาสตราจารย ดร. อมร พมานมาศ กรรมการอำนวยการ และ ประธานคณะอนกรรมการสาขาวศวกรรมโครงสรางและสะพาน วสท.

สถาบนเทคโนโลยนานาชาตสรนธร มหาวทยาลยธรรมศาสตรหนา 3 / 3

7 ประเดน ความปลอดภย “โครงสรางอาคาร” หลงนำทวม

ประเดนท 6 แนวทางการซอมแซมอาคารทเสยหายจากนาทวมเปนอยางไร

การซอมแซมโครงสรางอาคารทไดรบความเสยหายขนอยกบระดบความเสยหายทเกดขน ซงพอสรปเปน

แนวทางดงน

1. คานและเสา หากมรอยแตกราวแตยงไมถงข นบดเบยวเสยรป อาจซอมแซมรอยแตกราวดวยการฉดกาวอ

พอกซเขาไปในรอยแตกราว และหากเหลกเสรมเปนสนมจาเปนตองขดเอาสนมออกแลวทาสกนสนม เสรม

เหลกเพมเตมแลวพอกคอนกรตกลบไปเชนเดม

2. หากเสาหกหรอขาด ตองรบใหชางหาเสาเหลกหรอเสาไมมาตโครงสรางโดยดวน เนองจากเสาทหกจะรบ

นาหนกไมไดอกตอไป ดงนนโครงสรางอาจจะถลมลงมาไดทกเมอ จะตองรบปรกษาวศวกร การแกไขตองทบ

เสาทงและหลอเสาขนใหม

3. พนหรอกาแพงทถกแรงดนนาดนจนแอนตวหรอทรดตว จะถอวาพนหรอกาแพงนนใชการไมไดแลว ตอง

เปลยนใหม หากเปนกาแพงใหกออฐขนใหม หากเปนพนตองทบทงจากนนผกเหลกแลวเทคอนกรตใหม

4. ในกรณทตวบานหลดหรอเคลอนจากฐานราก จะเปนอนตรายตอโครงสรางมากเพราะเทากบวาบานไมได

รองรบดวยฐานรากอกตอไป จะตองยกอาคารและทาฐานรากใหม ซงทาเองไมได ตองปรกษาวศวกรทชานาญ

ทางดานนโดยตรง

ประเดนท 7 นอกจากโครงสรางอาคารแลว ตองตรวจสอบอะไรอกบาง

ระบบโครงสรางอาคารเปนสงสาคญลาดบแรกๆทตองตรวจสอบเนองจากเปนเรองความปลอดภยของโครงสราง

อาคาร แตตองไมลมวาอาคารบานเรอนยงประกอบดวยระบบบรการอก 4 ระบบไดแก (1) ระบบงานสถาปตยกรรม

เชน พนปารเก สททาผนง วอลลเปเปอร ประต หนาตาง และอนๆ (2) ระบบสขาภบาลไดแก ระบบระบายนา และ

ระบบนาประปา (3) ระบบไฟฟา เชน ระบบแสงสวาง และเครองใชไฟฟาตางๆ และ (4) ระบบเครองกล เชน

เครองปรบอากาศ ป มนา เปนตน ระบบพวกนตองตรวจดดวยวาเสยหายแคไหนและตองเรยกวศวกรหรอชางทชานาญ

มาดความเสยหาย เอกสารทผมแนะนาใหดเปนแนวทางคอ คมอการตรวจสอบและซอมแซมอาคารบานเรอนหลงนา

ทวมของกรมโยธาธการและผงเมอง

ขอใหทกทานปลอดภยและโชคดครบ