~~VAN’INVAN’IN ÖZELLİKLERİÖZELLİKLERİ~~

VAN’IN ÖZELLİKLERİVAN’IN ÖZELLİKLERİ Yüzölçümü:Yüzölçümü: 19.069 km² 19.069 km² Nüfus:Nüfus: 637.433 (1990) 637.433 (1990) İ l Trafik No:İl Trafik No: 65 65

Van ve çevresi, coğrafya bakımından önemli bir konumu olduğu için çok eski dönemlerden Van ve çevresi, coğrafya bakımından önemli bir konumu olduğu için çok eski dönemlerden beri yerleşim alanı olmuş, birçok uygarlığın izlerini üzerinde barındırmıştır. Urartu beri yerleşim alanı olmuş, birçok uygarlığın izlerini üzerinde barındırmıştır. Urartu Medeniyetine başkentlik yapan Van, bugüne değin, Hurriler, Hitit ler, Persler, Medler, Medeniyetine başkentlik yapan Van, bugüne değin, Hurriler, Hitit ler, Persler, Medler, Selçuklular, Osmanlı lar gibi birçok kültürü bağrında taşımıştır.Selçuklular, Osmanlı lar gibi birçok kültürü bağrında taşımıştır.

Van Gölü, Akdamar Kilisesi, "kaleler kenti" olarak anılmasını sağlayan kaleleri, dünyaca Van Gölü, Akdamar Kilisesi, "kaleler kenti" olarak anılmasını sağlayan kaleleri, dünyaca ünlü kedisi ve pek çok turizm aktivitesine olanak veren coğrafyası i le Doğu'nun önemli bir ünlü kedisi ve pek çok turizm aktivitesine olanak veren coğrafyası i le Doğu'nun önemli bir turizm merkezidir. turizm merkezidir.

İLÇELERİİLÇELERİ Van il inin i lçeleri;Van il inin i lçeleri; Bahçesaray, Başkale, Çaldıran, Çatak, Edremit, Erciş, Gevaş, Gürpınar, Bahçesaray, Başkale, Çaldıran, Çatak, Edremit, Erciş, Gevaş, Gürpınar,

Muradiye, Özalp ve Saray'dır.Muradiye, Özalp ve Saray'dır. Gevaş :Gevaş : Gevaş Van'a 40 km. mesafededir. Gevaş' ta bulunan tarihi ve turist ik eserler Gevaş Van'a 40 km. mesafededir. Gevaş' ta bulunan tarihi ve turist ik eserler

arasında İzzett in Şir Cami ve Külliyesi, Orta Mahalle' de bulunan Halime Hatun (Celme arasında İzzett in Şir Cami ve Külliyesi, Orta Mahalle' de bulunan Halime Hatun (Celme Hatun) kümbeti, Selçuklu Türkleri Mezarlığı, tarihi değere sahip Akdamar Adası ve Kilisesi Hatun) kümbeti, Selçuklu Türkleri Mezarlığı, tarihi değere sahip Akdamar Adası ve Kilisesi vardır. vardır.

Gürpınar :Gürpınar : Van il inin güneyinde yer alır. İ lçedeki tarihi ve turistik yerler Çavuştepe Kalesi Van il inin güneyinde yer alır. İ lçedeki tarihi ve turistik yerler Çavuştepe Kalesi ve Haşap Kalesi'dir. ve Haşap Kalesi'dir.

Çatak :Çatak : Çatak Çayı üzerinde Taşköprü, Hulkan köprüsü ve Ziri l Köprüleri 15. yüzyılda Çatak Çayı üzerinde Taşköprü, Hulkan köprüsü ve Ziri l Köprüleri 15. yüzyılda yapılmış tarihi kalıntılardır. Bölgede bunların dışında en önemli tarihi eser Tirşin yapılmış tarihi kalıntılardır. Bölgede bunların dışında en önemli tarihi eser Tirşin yaylasındaki kayalar ve taşınır taşlar üzerinde çizilmiş olan av ve hayvan figürleridir. Bilgi yaylasındaki kayalar ve taşınır taşlar üzerinde çizilmiş olan av ve hayvan figürleridir. Bilgi Köyünün Üçüzler Mezrasında da Meryem Ana Kilisesi bulunmakta olup, bu kil ise 365 Köyünün Üçüzler Mezrasında da Meryem Ana Kilisesi bulunmakta olup, bu kil ise 365 odadan ibarettir. Atlıhan Köyü istikametinde tabii bir kaplıca bulunmaktadır. Çatak odadan ibarettir. Atlıhan Köyü istikametinde tabii bir kaplıca bulunmaktadır. Çatak vadisinden ilçeye 5 km. uzaklıktaki Beyaz su (Ganisipi) Şelalesi i lginç bir tabiat eseridir.vadisinden ilçeye 5 km. uzaklıktaki Beyaz su (Ganisipi) Şelalesi i lginç bir tabiat eseridir.

Edremit :Edremit : Van'a 18 km. mesafededir. Edremit, Van Gölünün Güney-Güney doğu kıyı şeridi Van'a 18 km. mesafededir. Edremit, Van Gölünün Güney-Güney doğu kıyı şeridi boyunca uzanıp masmavi gölün önünde bir yeşil örtü gibi durur. Tarihi Dukaya Höyüğü, boyunca uzanıp masmavi gölün önünde bir yeşil örtü gibi durur. Tarihi Dukaya Höyüğü, Urartular döneminden kalma Hatti Çiviler (Çivi Yazıları), Kadenbastı mevkiinde Kız Damı Urartular döneminden kalma Hatti Çiviler (Çivi Yazıları), Kadenbastı mevkiinde Kız Damı (Dev Damı) Surlar ve Savacak Şelalesi, yine Elmalık mahallesinde bulunan Hazine Piri (Dev Damı) Surlar ve Savacak Şelalesi, yine Elmalık mahallesinde bulunan Hazine Piri (Hazine Kapısı), Harbedar (Harebe Köyü) görülmeye değer yerlerdir.(Hazine Kapısı), Harbedar (Harebe Köyü) görülmeye değer yerlerdir.

VAN’IN KUŞBAŞI GÖRÜNÜMÜVAN’IN KUŞBAŞI GÖRÜNÜMÜ

VAN GÖLÜVAN GÖLÜ

VAN KALESİVAN KALESİ

AKDAMAR ADASIAKDAMAR ADASI

VAN KEDİSİVAN KEDİSİ

VAN’IN TUZLU BALIĞIVAN’IN TUZLU BALIĞI

VAN’IN YÖRESEL VAN’IN YÖRESEL KIYAFETLERİKIYAFETLERİ

ERKEK GİYSİLERİERKEK GİYSİLERİ

Van'ın bu yöresine has şalvar giyer, bellerine şal bağlar , üst kısmına cepken Van'ın bu yöresine has şalvar giyer, bellerine şal bağlar , üst kısmına cepken benzeri yelek giyerdiler.Bunun altınada yakasız, kolları uzun, bilekten düğmeli benzeri yelek giyerdiler.Bunun altınada yakasız, kolları uzun, bilekten düğmeli

gömlekler kullanırlardı.Başlarına FES ve fesin etrafınada AHMEDİYE bağlarlardı. gömlekler kullanırlardı.Başlarına FES ve fesin etrafınada AHMEDİYE bağlarlardı. Kıyafetin tümü üzerine de kışın kadife SAKKO (polto) giyer,gümüş saatli köstek Kıyafetin tümü üzerine de kışın kadife SAKKO (polto) giyer,gümüş saatli köstek

takarlardı.Bellerindeki şalın arasınada gene aksesuar olarak gümüş kaplı ve takarlardı.Bellerindeki şalın arasınada gene aksesuar olarak gümüş kaplı ve işlemeli hançer takarlardı. Gümüş tabakalık, gümüş ağızlık vs. de şal kuşağın işlemeli hançer takarlardı. Gümüş tabakalık, gümüş ağızlık vs. de şal kuşağın arasında idi. Çoraplar yerli yünden ve çeşitli desenlerde olurlardı.Ayağa ise arasında idi. Çoraplar yerli yünden ve çeşitli desenlerde olurlardı.Ayağa ise

GALOŞ-POTİN giyerlerdi GALOŞ-POTİN giyerlerdi KADIN GİYSİLERİKADIN GİYSİLERİ

Simle işlenmiş yün kumaştan yapılan KADİFE CANFES ENTARİ bu entari kiloş Simle işlenmiş yün kumaştan yapılan KADİFE CANFES ENTARİ bu entari kiloş ve etekleri bol biçilir eteklerine yine simle işleme yapılırdı. Bele çok değerli ve etekleri bol biçilir eteklerine yine simle işleme yapılırdı. Bele çok değerli işlemeli gümüş kemer bağlanırdı. Aksesuar olarak gümüş köstek, kolyeler, işlemeli gümüş kemer bağlanırdı. Aksesuar olarak gümüş köstek, kolyeler,

gümüş bilezik ve beşibiryerde altın takarlardı. gümüş bilezik ve beşibiryerde altın takarlardı. Elbisenin üzerine yine simle işlenmiş yelek ve hırkalar giyerlerdi.Başlarına fötür Elbisenin üzerine yine simle işlenmiş yelek ve hırkalar giyerlerdi.Başlarına fötür şapkaya benzer püsküllü AĞVA denilen bir nevi şapka ve bunun üzerine yazma şapkaya benzer püsküllü AĞVA denilen bir nevi şapka ve bunun üzerine yazma

bağlarlardı.Çoraplar yerli yünden ve daha çok beyaz yün çoraptı. Ayakkabıları ise bağlarlardı.Çoraplar yerli yünden ve daha çok beyaz yün çoraptı. Ayakkabıları ise boğazlı GALOŞ -POTİN ve MES benzeri papuçlardı.İç çamaşırları pamuklu içlik boğazlı GALOŞ -POTİN ve MES benzeri papuçlardı.İç çamaşırları pamuklu içlik

ve kısa şalvar veya dondu. Bu şalvarlar genellikle dize kadardı. ve kısa şalvar veya dondu. Bu şalvarlar genellikle dize kadardı. Kadınlar gezmeğe, siyah ipekliden sim işlemeli çarşaflarla giderlerdi.Kadınlar gezmeğe, siyah ipekliden sim işlemeli çarşaflarla giderlerdi.

Diğer bir giysi çeşidi de halkın büyük çoğunluğunun giydiği ve özellikle de güney Diğer bir giysi çeşidi de halkın büyük çoğunluğunun giydiği ve özellikle de güney yöresinin kıyafetleridiryöresinin kıyafetleridir

VAN’IN YÖRESEL KIYAFETİVAN’IN YÖRESEL KIYAFETİ

VAN YEMEKLERİVAN YEMEKLERİ Başlıca geçim kaynağı hayvancılık olduğu için Van mutfağı, et ve süt ürünleriyle Başlıca geçim kaynağı hayvancılık olduğu için Van mutfağı, et ve süt ürünleriyle

biçimlenmiştir.Karayolu bağlantısından sonra yöre mutfağına sebze girmiştir. Et ve süt biçimlenmiştir.Karayolu bağlantısından sonra yöre mutfağına sebze girmiştir. Et ve süt ürünlerinin çok tüketildiği yörede, peynir, keşkek, kavurma gibi yiyecekler çoğunlukla ürünlerinin çok tüketildiği yörede, peynir, keşkek, kavurma gibi yiyecekler çoğunlukla çömlek içinde yere gömülerek korunur.  çömlek içinde yere gömülerek korunur.  

Van ilinin en tanınmış hayvansal ürünü otlu peynirdir. Koku ve lezzet açısından öteki Van ilinin en tanınmış hayvansal ürünü otlu peynirdir. Koku ve lezzet açısından öteki peynirlerden çok farklı olan otlu peynir, koyun sütü, özel bir peynir mayası ve yaylalardan peynirlerden çok farklı olan otlu peynir, koyun sütü, özel bir peynir mayası ve yaylalardan toplanan dağ nanesi, kekik, sirmo (yabani sarımsak), mende, çatur gibi otlar kullanılarak toplanan dağ nanesi, kekik, sirmo (yabani sarımsak), mende, çatur gibi otlar kullanılarak üretilir. üretilir.

Elma, armut gibi meyveler buğdaya gömülerek saklanırken, turp, lahana, havuç gibi Elma, armut gibi meyveler buğdaya gömülerek saklanırken, turp, lahana, havuç gibi  sebzeler 'kuyuluma' yöntemiyle korunur. Van’da, mutfağa 'tandır evi' denir. Lavaş, tap  sebzeler 'kuyuluma' yöntemiyle korunur. Van’da, mutfağa 'tandır evi' denir. Lavaş, tap tapa gibi yöresel ekmekler burada pişirilir. tapa gibi yöresel ekmekler burada pişirilir.

Taze kavrulmuş ve öğütülmüş buğdayın tereyağıyla kavrulduktan sonra bulamaç haline Taze kavrulmuş ve öğütülmüş buğdayın tereyağıyla kavrulduktan sonra bulamaç haline getirilmesiyle hazırlanan kavut, sabah kahvaltılarının vazgeçilmez yiyeceğidir. Yağda getirilmesiyle hazırlanan kavut, sabah kahvaltılarının vazgeçilmez yiyeceğidir. Yağda yumurtaya yörede 'ılıtma' denir. Sengeser, murtluğa ve keledoş yörenin kavurma ile yumurtaya yörede 'ılıtma' denir. Sengeser, murtluğa ve keledoş yörenin kavurma ile yapılan diğer özgün yemekleridir.yapılan diğer özgün yemekleridir.

Arıcılık ve küçük çapta tavukçuluğun da yapıldığı ilde su ürünleri avcılığı da önemli yer Arıcılık ve küçük çapta tavukçuluğun da yapıldığı ilde su ürünleri avcılığı da önemli yer tutar. Van Gölü ve diğer göllerde balıkçılık yapılır. Balık genellikle bulgur, yoğurt ve tutar. Van Gölü ve diğer göllerde balıkçılık yapılır. Balık genellikle bulgur, yoğurt ve salçayla yapılan ayran aşıyla birlikte yenir. salçayla yapılan ayran aşıyla birlikte yenir.

Özellikle Van gölünün sodalı sularına uyum sağlamış bir balık olan inci kefalinden havyar Özellikle Van gölünün sodalı sularına uyum sağlamış bir balık olan inci kefalinden havyar elde edilir ve bu balık tuzlanarak tüketilir. elde edilir ve bu balık tuzlanarak tüketilir.

Tarım ürünleri arasında buğday, şekerpancarı, patates, arpa, lahana, kavun ve karpuz yer Tarım ürünleri arasında buğday, şekerpancarı, patates, arpa, lahana, kavun ve karpuz yer alır.alır.

BAZI YEMEKLERBAZI YEMEKLER

VAN’IN MEŞHUR KAHVALTISIVAN’IN MEŞHUR KAHVALTISI

İZLEDİĞİNİZ İZLEDİĞİNİZ

İÇİN İÇİN

TEŞEKKÜRLERTEŞEKKÜRLER

HAZIRLAYAN:HAZIRLAYAN:

DİLAN ERBENZERDİLAN ERBENZER

7-B 12307-B 1230