7. cam ket wto ve oto.doc.doc
TRANSCRIPT
Cam kt gia nhp WTO ca Vit Nam v ngnh t1. Tnh hnh ngnh t khi Vit Nam gia nhp WTO?
Ngnh cng nghip t Vit nam ch thc s hnh thnh t nhng nm 90 khi Chnh ph cho php cc doanh nghip c vn u t nc ngoi c sn xut, lp rp t ti Vit nam.
Ngnh sn xut, lp rp t ca Vit Nam bao gm 2 khi:
Cc doanh nghip c vn u t nc ngoi: tng vn u t ca 14 doanh nghip FDI l 920 triu USD, nng lc sn xut 220.000 xe/nm, sn xut ch yu xe du lch, xe a dng, xe ti;
Cc doanh nghip trong nc: hin c khong hn 30 doanh nghip u t sn xut, lp rp t vi tng s vn khong 2.500 t ng. Cc doanh nghip trong nc ch yu sn xut cc loi t bus, xe khch, xe ti nh v nng, cc loi xe chuyn dng.
S pht trin ca ngnh cng nghip t Vit Nam c th tm tt trong 03 giai on sau:
Giai on 1990-2003: Doanh nghip t nhn c s bo h mc cao ca nh nc thng qua chnh sch gim thu tiu th c; p dng hng ro thu quan mc cao i vi xe nhp khu v chnh sch cm nhp khu i vi t di 15 ch ngi. Trong giai on ny, xe du lch nhp khu gn nh khng c ch ng trn th trng ni a, sn lng ca xe lp rp trong nc lin tc tng mnh qua cc nm;
Giai on 2003 2007: Giai on ny Vit Nam ang tng tc qu trnh m phn gia nhp WTO v phi ban hnh, iu chnh cc chnh sch cho ph hp vi yu cu ca WTO. Hng lot chnh sch u i mang tnh phn bit i x tri vi cc nguyn tc ca WTO trong ngnh ny (v d chnh sch gim thu tiu th c bit i vi t sn xut trong nc) dn c d b. Doanh nghip t trong nc gp kh nhiu kh khn;
Giai on 2007 nay: y l giai on Vit Nam tr thnh thnh vin WTO. Cng trong giai on ny, do nhng bin ng v kinh t, chnh sch i vi ngnh t (c bit l chnh sch thu) thng xuyn thay i v kh d on.
Hp 1 - Quy hoch pht trin ngnh cng nghip t
Quan im
u tin pht trin ngnh cng nghip t nhm:
Phc v hiu qu qu trnh cng nghip ha, hin i ha, xy dng tim lc an ninh, quc phng;
Ph hp vi chnh sch tiu dng;
m bo ng b vi s pht trin ca h thng h tng giao thng, cc yu cu v bo v v ci thin mi trng.
Mc tiu
i vi cc loi xe thng dng (xe ti, xe khch, xe con): p ng trn 80% nhu cu th trng trong nc v s lng v t t l sn xut trong nc 60% vo nm 2010 (ring ng c phn u t t l sn xut trong nc 50%, hp s t 90%).
i vi cc loi xe chuyn dng: p ng 60% nhu cu th trng trong nc v s lng, t t l sn xut trong nc 60% vo nm 2010.
i vi cc loi xe cao cp, xe du lch cao cp: t l sn xut trong nc 40 - 45% vo nm 2010, p ng phn ln nhu cu th trng trong nc;
i vi cc loi xe ti v xe khch cao cp: t l sn xut trong nc 35 - 40% vo nm 2010, p ng 80% nhu cu th trng trong nc.
i vi linh kin ph tng: tp trung pht trin mt s loi ng c, hp s, b truyn ng v ph tng vi s lng ln phc v lp rp t trong nc v xut khu.
Ngun: Quyt nh 177/2004/Q-TTg v Quy hoch pht trin ngnh cng nghip t n nm 2010, tm nhn 2020
Bng 1 Mt vi s liu v ngnh cng nghip t Vit Nam
Nm 2006Nm 2007
Lng tiu th xe lp rp trong nc40.89780.392
Lng xe nhp khu (c xe c v xe mi)12.52630.399
- Xe mi3.31414.641
- Xe c9.20215.758
2. Nng lc cnh tranh ca ngnh cng nghip t?
Mc d c s gia tng ng k v s lng lp rp, tiu th v vi s xut hin ca mt s lng nht nh c s sn xut ph tr, ngnh cng nghip t Vit Nam cn rt hn ch v nng lc cnh tranh.
T 1/1/2006, chnh sch u i v thu tiu th c bit i vi t sn xut trong nc b bi b, xe nguyn chic nhp khu c gim thu, ngnh cng nghip t trong nc bt u phi chu s cnh tranh gay gt ca xe nhp khu.
Nhng hn ch ca ngnh cng nghip t Vit Nam:
(i) Cng ngh sn xut phn ln mi ch l lp rp t ph tng nhp khu
Dy chuyn sn xut ch yu cho 3 cng on chnh l hn, ty ra sn, lp rp. Trong ton b linh kin ph tng sn xut lp rp mt chic t, ch c mt s t ph tng n gin c sn xut trong nc (gng, knh, gh ngi, b dy in, c quy).
T l ni a ho thp (khong 10% n 40%, tu theo loi xe). Cc loi xe ti nh t t l ni a ho cao hn cc loi xe cao cp do cng ngh sn xut n gin hn.
(ii) Cng nghip ph tr cha pht trin
Vit nam ch mi c khong 40 doanh nghip FDI v khong 30 doanh nghip trong nc cung cp cc loi linh kin, ph tng t quy m sn xut nh, (sn phm ch yu l cc chi tit gin n, cng knh v c gi tr thp trong c cu hng ho).
Trn th trng vn cha xut hin cc nh cung cp linh kin ph tng ln, c tm c khu vc v th gii.
(iii) Gi bn xe mc cao
Gi xe t ca Vit Nam hin cao gp 1,2 n 1,8 ln gi xe ca cc nc trong khu vc v trn th gii tu theo chng loi. Nhng nguyn nhn thng c nhc ti l:
Gi b linh kin u vo cao;
Chi ph sn xut cao;
Thu cao (thu chim t trong tng i ln trong gi bn xe hin nay Vit Nam).
(iv) Th trng cn qu nh so vi yu cu pht trin mt ngnh cng nghip t hon chnh
So vi th trng t ca nhiu nc trong khu vc, quy m ca th trng t Vit Nam rt hn ch. Trong hon cnh Vit Nam ang thc hin cc chnh sch m n nh kinh t v m, kim ch lm pht (v d chnh sch tht cht chi tiu, hn ch nhp khu, hn ch s dng phng tin), vic m rng th trng ny hu nh rt hn ch. Nhng chnh sch ny t nhiu tc ng n u ra ca cc doanh nghip trong ngn hn.
(v) Qu trnh m ca th trng trong nc theo cc cam kt quc t
Vi vic tham gia mt lot cc cam kt quc t, Vit Nam ang m ca dn th trng t ni a cho t nhp khu (ct gim thu nhp khu, cho php nhp khu t c, bi b cc chnh sch h tr sn xut trong nc). Cnh tranh trong ngnh ny c d bo s gay gt hn (c v chng loi, cht lng v gi, c bit l xe gi r t Trung Quc). Tuy nhin, kh khn ny s khng n ngay lp tc do l trnh m ca ngnh ny tng i di.
3. Vit Nam c nhng cam kt quc t g v thu quan i vi sn phm t nhp khu?
Vit Nam c nhng cam kt v thu nhp khu i vi t nguyn chic sau y:
Cam kt thu quan trong khun kh WTO;
Cam kt thu quan trong khun kh Khu vc mu dch t do ASEAN (CEPT/AFTA);
Cam kt thu quan trong khun kh Khu vc mu dch t do ASEAN Trung Quc (ACFTA);
Cam kt thu quan trong khun kh Khu vc mu dch t do ASEAN Hn Quc (AKFTA).
Ngoi ra Vit Nam cng ang tin hnh m phn k kt cc hip nh thng mi t do vi nhiu i tc khc (New Zealand,) trong c cam kt v thu quan i vi t nguyn chic v linh kin t.
Nhn chung vic ct gim thu nhp khu theo cam kt trong khun kh WTO khng ln bng mc ct gim theo cc cam kt t do ha thng mi khu vc m Vit Nam tham gia.
4. Vit Nam cam kt nh th no v thu nhp khu i vi t nguyn chic v ph tng t?
a) Cam kt trong WTO
Mc cam kt thu nhp khu i vi t nguyn chic khng ging nhau gia cc nhm cam kt. C th xem bng di y
Bng 2 - Cc cam kt v ct gim thu trong WTO i vi mt hng t nguyn chic v ph tng t nhp khu
SttMt hngThu sut MFN ti thi im gia nhp (%)Thu sut cam kt trong WTO
Khi gia nhp (%)Cui cng (%)Thi hn thc hin (k t khi gia nhp)
1Thu sut bnh qun chung17,417,213,4Ch yu ct gim trong 3-5 nm
2Thit b vn ti35,346,937,4Ch yu ct gim trong 3-5 nm
3Mt s loi xe c th:
a) t con:
Xe t 2.500 cc tr ln90905212 nm
Xe t 2.500 cc tr ln, loi 2 cu90904710 nm
Xe di 2.500 cc v loi khc9090707 nm
b)Xe ti
Loi khng qu 5 tn100805012 nm
Loi khc60; 8060; 8050; 705 nm v 7 nm
c) Ph tng t20,924,320,53-5 nm
b) Cam kt trong CEPT/AFTA
Theo cam kt ti CEPT/AFTA, cc loi xe t ch ngi 10 ch tr ln v xe ti u c ct gim xung mc 5% t 2006. Ring loi xe ch ngi 9 ch ngi tr xung s gim xung 0% vo nm 2018.
c) Cam kt theo Hip nh ASEAN Trung quc
+ i vi xe ch ngi:
Hin cha a vo ct gim thu nhng theo l trnh s phi ct gim xung mc 50% vo 2018. i vi loi xe c thit k c bit (i trn tuyt, xe t chi gn) c ct gim xung 50% vo nm 2006.
+ i vi xe ti:
Phn ln c a vo l trnh ct gim thu, c th:
- Xe ti di 5 tn: mc thu sut 100% nm 2005 v s ct gim xung mc 45% vo nm 2014;
- Xe ti t 5 tn n 10 tn: mc thu 30% v 60% nm 2005 v s ct gim xung 30% vo nm 2012;
d) Cam kt theo Hip nh ASEAN Hn Quc
Hu ht cc loi xe t c a vo danh mc khng phi gim thu. i vi cc loi xe thit k c bit nh xe ch rc, xe ng lnh, cam kt ct gim xung 0% vo 2016.
5. Vit Nam cam kt v thu nhp khu linh kin, ph tng t nh th no?
i vi cam kt trong WTO, mc cam kt v thu nhp khu i vi linh kin, ph tng t l l 12% 25%, tu theo chng loi. Theo , mc thu sut bnh qun i vi ph tng t s gim t 24,3% ti thi im gia nhp (2007) xung cn 20,5% thi im cui cng (sau 3 n 5 nm).
i vi CEPT/AFTA, mc cam kt l 5% ti thi im 1/1/2006 v ct gim xung 0% vo 2015; i vi ASEAN Trung quc mc ct gim cui cng l 5% vo nm 2018.
6. nh gi chung v cam kt thu quan i vi ngnh t?
So vi cc ngnh khc th cc cam kt v thu quan i vi t m Vit Nam s phi thc hin trong khun kh cc Hip nh thng mi quc t c nhng im khc bit sau y:
(i) Mc thu tuy c ct gim nhng vn mc cao trong nhng nm ti y:
C th, mc thu sut trung bnh chung ca tt c biu thu ca Vit Nam sau khi thc hin cc cam kt WTO s gim t mc 17,2% tnh t thi im gia nhp xung 13,4% tnh n thi im thc hin y cc cam kt (sau 12 nm); mc thu sut bnh qun sn phm cng nghip gim t 16,2% xung 12,4%.
Trong khi , i vi t th mc thu sut theo cam kt WTO s c gim dn xung mc 70%, 52% v 47% trong khong thi gian t 7 n 12 nm v nh nc c th ch ng iu hnh trong phm vi cho php. i vi thit b vn ti t mc thu sut trung bnh gim t 46,9% ti thi im gia nhp xung cn 37,4% vo thi im kt thc vic thc hin cc cam kt ny.
Mc ct gim thu theo cc cam kt t do ha thng mi khu vc (AFTA, ACFTA, AKFTA) nhiu hn ct gim theo cam kt WTO. V vy, tc ng ca cc cam kt WTO i vi cnh tranh trong ngnh t Vit Nam s khng ln nh tc ng ca cc cam kt khu vc (ang c thc hin mt phn theo l trnh ti Vit Nam).
Ngoi ra, theo cam kt trong WTO, thu sut trn i vi mt hng t c dung tch ln thp mc thu sut trn ca mt hng t c dung tch nh.(ii) Thi hn ct gim thu di
V d, theo CEPT/AFTA, v c bn n nay Vit Nam hon thnh nhng cam kt trong AFTA. Khong 95% tng s dng thu trong Biu thu nhp khu ca Vit Nam c ct gim xung mc thu sut 0-5%. Trong khi , i vi mt hng t Vit Nam ch phi thc hin cc cam kt ny t nm 2014 v 2018.
(iii) n thi im ct gim th l trnh ct gim tng i ngn, mc ct gim ln
Tuy vic thc hin ct gim c li li v trong mt s trng hp mc thu cui cng c th duy tr mc cao hn so vi cc ngnh khc, nhng vic thc hin cc cam kt v ct gim thu i vi t thng c mc tng i ln v din ra trong mt thi gian ngn. V d, i vi cc cam kt ct gim thu i vi t ch ngi nguyn chic trong khun kh CEPT/AFTA, t nay n nm 2013, mc thu sut ct gim l t 83% xung 60%, nhng n 2018 mc thu sut gim xung 0%.
7. Gii php g i ph vi cc cam kt ct gim thu quan trong ngnh t?
Vit Nam hi nhp kinh t quc t cng ng ngha vi vic cc bin php bo h p dng i vi ngnh t s tng bc gim dn (bi chng vi phm cc nguyn tc thng mi quc t v b cm). Cc doanh nghip khng th tip tc trng ch vo chnh sch bo h ca Nh nc nh trc y. V vy, hi nhp thnh cng, cc doanh nghip sn xut lp rp t trong nc phi c nhng bin php cho ring mnh h gi thnh sn phm v nng cao cht lng.
C th:
- Cn phi tp trung sn xut ph tng trong nc (mc d iu ny khng n gin v th trng t hin nay ca Vit nam cn qu nh, trong khi li sn xut nhiu chng loi xe, nhn mc xe khc nhau);
- Cc nh sn xut t trong nc (c bit l cc lin doanh) cn tng cng h tr k thut, tr gip chuyn giao cng ngh cho cc doanh nghip sn xut linh kin, ph tng. Bn cnh , cc doanh nghip sn xut, lp rp t cn c chnh sch thu np cc nh cung cp linh kin ph tng ni a vo trong lin kt v ph tr ca mnh;