1

သမစၥညးပငးသမစၥညးပငးသမစၥညးပငးသမစၥညးပငး စတ ၁ ပါး၊ ေစတသက ၅၂ ပါး၊နပၹႏၷရပ ၁၈ ပါး၊ နဗၺာန ၁ ပါး၊ေပါငး (၇၂)ပါး အျပားရကနေသာ

သေဘာတရားတ႔က ေပါငးစ၍ ရသငသညအားေလာစြာ ျပဆျခငး သည သမစၥယ-သမစၥညးမည၏။ ထ (၇၂) ပါးေသာ တရားတ႔သညပင သးျခား အထည ကယ၀တမားရၾကေသာ သေဘာတရားမား ျဖစၾကေသာေၾကာင ၀တဓမၼာ အမညရ ၾကေသးသည။ ၎အျပငထတရားတ႔က ပရမတအစစ တရားမားဟလညး အမညေပး ၾကသည။

မတခက။မတခက။မတခက။မတခက။ ။ ရပ (၂၈)ပါးရေသာလညး နပၹႏၷရပ ၁၈ ပါးကသာယရျခငးကား အာကာသ စေသာ အနပၹႏၷရပတ႔သည အထညကယ၀တရေကာငးေသာ ၀တရပအစစ၊ ပရမတ အစစ မဟတၾကေသာေၾကာငျဖစသည။ သမစၥညးပငးက မာတကာ အစဥအားျဖင ၁။ အကသလ သဂၤဟ = အကသလဇာတအားျဖငတေသာ သေဘာရကနေသာ အာသေ၀ါ စေသာ တရားတ႔က

တစေပါငးတညးျပ၍ ျပဆရာျဖစေသာ သဂၤဟ။ ၂။ မက သဂၤဟ = ကသလ၊အကသလ၊အဗာကတျဖစေသာ တရားတ႔က ေရာေႏာသမးယျပဆရာ ျဖစေသာ

သဂၤဟ။ ၃။ ေဗာဓပကၡယ သဂၤဟ = ေဗာဓဉာဏရျခငး၏ အေၾကာငးျဖစကနေသာ သတပ႒ာန၊ သမၼပၸဓာနစေသာ

တရားတ႔ကတစေပါငးတညး သမးယရာျဖစေသာ သဂၤဟ။ ၄။ သဗၺသဂၤဟ = အလးစေသာ ပရမတတရားမနသမတ႔က တစေပါငးတညး သမးယျပဆရာ ျဖစေသာသဂၤဟ ဟ၍

(၄) မးျပဆသည။

အကသလအကသလအကသလအကသလ သဂၤဟသဂၤဟသဂၤဟသဂၤဟ အကသလ သဂၤဟ၌လညး ၁။ အာသ၀ (၄) ပါး၊ ၂။ ၾသဃ (၄) ပါး၊ ၃။ ေယာဂ (၄) ပါး၊ ၄။ ဂႏ (၄)ပါး၊ ၅။

ဥပါဒါန (၄) ပါး၊ ၆။ န၀ရဏ (၆) ပါး၊ ၇။ အနသယ (၇) ပါး၊ ၈။ သတန၌လာေသာ သေယာဇဥ (၁၀) ပါး၊ အဘဓမၼာ၌လာေသာ သေယာဇဥ (၁၀) ပါး ႏင ၊ ၉။ ကေလသာ (၁၀) ပါး အားျဖင ေ၀ဘနျပဆသည။

၁။၁။၁။၁။ အာသအာသအာသအာသ၀၀၀၀မညပမညပမညပမညပ အနာမ ျပညယစးသကသ႔ စကၡဒြါရစသညတ႔မ ရပါရစသညတ႔၌ ယတတေသာ ေၾကာင အာသ၀မည၏။

တနညး= ၾကာျမငစြာထအပ စမထားအပေသာ စမရည အရက သည ေသာကသးသ သတ၀ါတ႔က မးယစ ေစသကသ႔ ေလာဘစေသာ တရားတ႔သည လညး သတ၀ါတ႔က အျမမးယစေစေသာေၾကာင အာသ၀ မည၏။

အာသအာသအာသအာသ၀၀၀၀ ((((၄၄၄၄) ) ) ) ပါးပါးပါးပါး

(၁) ကာမာသ၀ = ကာမဘ၌တပတတကနေသာ ကာမဂဏ (၅) ပါးႏငစပေသာ ရာဂဟဆအပေသာ ေလာဘ ေစတသကသည ကာမာသ၀ မည၏။

ကာမာသ၀ဟသည ကာမဘ၌ တပမကကနေသာ ကာမဂဏ (၅) ပါးႏငစပေသာ ရာဂဟဆအပေသာ ေလာဘေစတသကသည ကာမာသ၀၊ကာမဂဏအာရေတြက လခငေတာငတသည၊ ကာမဂဏအာရေတြမ ျငကပတြယတာသည ေလာဘက ကာမာသ၀ ဟေခၚသည။

2

(၂) ဘ၀ါသ၀ = ရပ၊အရပဘ၌ကပတတေသာ ေလာဘေစတသကသည ဘ၀ါသ၀ မည၏။ ဘ၀ါသ၀ဟသည ဤေနရာတြင ဘ၀အရ ကာမဘ၀က မယရ။ ရပဘ၀၊ အရပဘ၀ကယ၍ ရပဘ၊

အရပဘတ႔၌ ကပျငတြယတာတပေသာ ေလာဘေစတသက တညး။ ရပဘ၊အရပဘတ႔၌ ကပျငတြယတာသညဟဆသျဖင ရပစာန၊အရပစာနက တြယတာသည သေဘာျဖစေသာေၾကာင ဘ၀ါသ၀ပင။ (၃) ဒ႒ာသ၀ = (၆၂) ပါးေသာ မစၦာဒ႒သည ဒ႒ာသ၀ မည၏။

ဒ႒ာသ၀ဟသည ျမ၏ဟယေသာ သတဒ႒၊ ေသျပးလငျပတ၏ဟ ယေသာ ဥေစၦဒဒ႒၊ကမၻာၾကးက ဖနဆငးရငက ဖနဆငး၏ဟ ယျခငးစေသာ မားယြငးသည အယအားလးပငတညး။ ဒ႒ေစတသကက ယရသည။ (၄) အ၀ဇၨာသ၀ = သစၥာ ၄ ပါး၊ ပဗၺႏ ၊အပရႏ ၊ပဗၺႏ ာပရႏ ၊ ပဋစၥသမပၸဒ ဤရစပါးေသာ တရားတ႔က ဖးလႊမး တတေသာ ေမာဟသည အ၀ဇၨာသ၀ မည၏။

အ၀ဇၨာဟသည ေမာဟေစတသကတညး။ ေမာဟသညလညး သစၥေလးပါး၊ ပဗၺႏ=ေရ႕ျဖစေသာလြနခသည ဘ၀ေတြကျဖစခသည ခႏၶာမား၊ အပရႏ = အနာဂတ တြငျဖစမညခႏၶာမား၊ ပဗၺႏ ာပရႏ ေရ႕ေနာကတြငျဖစမညခႏၶာမားႏငပဋစၥသမပၸါဒတရား တ႔ကဖးလႊမးတတေသာ အ၀ဇၨာပင ျဖစသည။

ေလာဘ၊ဒ႒၊ေလာဘ၊ဒ႒၊ေလာဘ၊ဒ႒၊ေလာဘ၊ဒ႒၊ ေမာဟတ႔ေမာဟတ႔ေမာဟတ႔ေမာဟတ႔ စမရညအရကႏငတပစမရညအရကႏငတပစမရညအရကႏငတပစမရညအရကႏငတပ ဤေလာက၌ ၾကာျမငစြာထအပ စမထားအပေသာ အရက၊စမရညသည သးစြ ေသာကစားသဟသမက

မးယစေစကန၏။ ေသာကစားမလင အေကာငးအဆး အကးအျပစက မျမငႏငဘ တမးထမးကာ ထငမထငရာက ျပလက အမႈဒကၡ အမးမးက ေတြ႔ၾကရေတာ၏။ အမႈဒကၡ မေတြ႔ရေစကာမ ပညာရသေတာေကာငးတ႔၏ အထငအျမငေသးျခငးကကား မခခရေတာ သကသ႔ ထ႔အတ ပထဇဥတ႔၏ ခႏၶာကယဆး အရကအး၀ယ အနတဂၢသသရာ၌ ၾကာျမငစြာထအပေသာ ေလာဘ၊ဒ႒၊ေမာဟ တ႔သညလညး မမတ႔ ထၾကြလာေသာအခါ မမကနးရာ ပထဇဥသတ၀ါက ေတြေ၀ယစမး ၍ အရးျဖစေစကန၏။

ထ ေလာဘ၊ ဒ႒၊ ေမာဟ ဟေသာ အာသေ၀ါတရားစေၾကာင မေကာငးမႈ ဒစရကေတြကပင အေကာငးထငလက ခငခငမငမင ျပႏငၾကကန၏။ ထဒစရက မႈေတြေၾကာင ပထဇဥအမားသည အပါယေလးပါး၌ စေ၀းၾကရကန၏။ တကယဒကၡႏင မေတြ႔ရေစကာမ သေတာစငတ႔၏ အထငအျမငေသးျခငးကကား ဧကနမခ ခၾကရေတာ သည။ ထ႔ေၾကာင ေလာဘ၊ဒ႒၊ေမာဟတ႔သည ၾကာျမငစြာထအပေသာ စမရည အရက မားႏင အလားတ ၾကသည။

ေလာဘစသညတ႔သာေလာဘစသညတ႔သာေလာဘစသညတ႔သာေလာဘစသညတ႔သာ အာသအာသအာသအာသ၀၀၀၀ အမညရ၍အမညရ၍အမညရ၍အမညရ၍ မာနမာနမာနမာန စသညတ႔စသညတ႔စသညတ႔စသညတ႔ အာသအာသအာသအာသ၀၀၀၀ အမညမရျခငးအေၾကာငးအမညမရျခငးအေၾကာငးအမညမရျခငးအေၾကာငးအမညမရျခငးအေၾကာငး ငါ၊ ငါဥစၥာဟ စြလမးျခငးအားျဖင ဘ၀ဂ၊ေဂါၾတဘတငေအာင ပ႕ႏ႕ပ၊ မးယစျခငး ၏အစြမးျဖင

စမရည၊အရကႏငတပက ေလာဘ၊ ဒ႒၊ ေမာဟ တ႔အေပၚ၌သာ ထငရား ေသာေၾကာင မာနစသညတ႔ အာသ၀ အမညမရၾကျခငး ျဖစသည။

၂။၂။၂။၂။ ၾသဃမညပၾသဃမညပၾသဃမညပၾသဃမညပ မဟာသမဒၵရာအတြငး၌ရေသာ ၀ၾသဃၾကးမားသည မမ၀ၾသဃ အတြငးသ႔ ကေရာကသမေသာ

သတ၀ါတ႔က အတငးႏစ၍ သတတတသကသ႔ ကာေမာဃစေသာ ၾသဃၾကး (၄)ပါးတ႔သည မမတ႔ႏငဆကဆသမေသာ သတ၀ါတ႔က သသရာထ၌ အတငးႏစ၍ သတတတကန၏။ ကးေျမာကျခငးငါ ခယဥးကန၏။ ထေၾကာင ကာေမာဃ စေသာတရားတ႔သည ၾသဃမည၏။

3

၃။၃။၃။၃။ ေယာဂမညပေယာဂမညပေယာဂမညပေယာဂမညပ ထမးပးခြင၌ ျမငးတ႔ကလညးေကာငး၊ ႏြားတ႔ကလညးေကာငး တပ၍ က ထား သကသ႔

ေယာဂေလးပါးတ႔သည သတ၀ါတ႔က ၀ဋဒကၡ ဘ၀စကယႏရားၾကး၌ တပ၍ထားတတကနေသာေၾကာင ေယာဂမည၏။ ေယာဂသဒၵါသည အေစးျဖင ကပ၍စပထားသကသ႔ ယဥစပျခငးအနကက ေဟာ၏။ သတ၀ါတ႔က ၀ဋဆငးရ၌ ယဥစပ ကပထားေသာတရားဟဆလသည။ မတခက။မတခက။မတခက။မတခက။ ။ ၁။ ကာေမာဃ၊ ၂။ ဘေ၀ါဃ၊ ၃။ ဒေ႒ာဃ၊ ၄။ အ၀ေဇၨာဃ ဟဆအပေသာ ၾသဃေလးပါးႏင ၁။ကာမေယာဂ၊ ၂။ ဘ၀ေယာဂ၊ ၃။ ဒ႒ေယာဂႏင၊ အ၀ဇၨာေယာဂ ဟဆအပေသာ ေယာဂေလးပါးတ႔ကလညး အာသ၀ေလးပါးႏင တရားကယ အားျဖငလညးေကာငး၊ သရပအားျဖင လညးေကာငး အတတဟမတရန။

၄။၄။၄။၄။ ဂႏမညပဂႏမညပဂႏမညပဂႏမညပ ရစပတခညေႏာငတတေသာေၾကာင ဂႏဟေခၚသည။ လကထပ စေသာ အေႏာငအဖြ႔ကသ႔ နာမကာယႏင

ရပကာယက မကြျပားေအာင ဖြ႔တတျခငး၊ ပစၥပၸနကာယႏင အနာဂတကာယက ဘ၀အဆကမျပတေအာင ဖြ႔တတျခငး၊ ဘ၀တစပါး၏ စတႏင ဘ၀တစပါး၏ပဋသေႏၶက ဘ၀အဆကမျပတေစျခငးငါ ဖြ႔တတ၊ စပတတေသာေၾကာင ေလာဘစေသာ တရားတ႔သည ကာယဂႏမည၏။

ဂႏဂႏဂႏဂႏ ((((၄၄၄၄) ) ) ) ပါးပါးပါးပါး

၁။ အဘဇၥာကာယဂႏ = အလးစေသာ တဏာ။ ၂။ ဗာပါဒကာယဂႏ = အလးစေသာ ေဒါသ ၃။ သလဗၺတပရာမာသကာယဂႏ = အေၾကာငးမဟတေသာ ႏြားအေလ အကင၊ ေခြးအေလ အကငစသညမားသည ၀ဋဒကၡမလြတေၾကာငး မဂပငတညးဟ မားယြငးေသာ အေလဆး၊အကငဆးကပင အမနဟ ထငမတ သးသပတတေသာ ဒ႒ေစတသက။ ၄။ ဣဒသစၥာဘနေ၀သကာယဂႏ = မမယထားျပးေသာ မစၦာအယက ငါ၏ အယသာ မန၏။ အျခားတစပါးေသာ အယမားသည အမားသာတညးဟ၍ ျပငးျပငးထနထန အယသနမႈ။

အဘဇၥာကာယဂႏအဘဇၥာကာယဂႏအဘဇၥာကာယဂႏအဘဇၥာကာယဂႏ ႏငႏငႏငႏင ဗာပါဒကာယဂႏဗာပါဒကာယဂႏဗာပါဒကာယဂႏဗာပါဒကာယဂႏ ၀ထမတပငး အကသလကမၼပထတရားတြငပါေသာ အဘဇၥာသည သတစပါး စညးစမက

မတရားလခငေသာ ေလာဘအၾကမးစားတညး။ ဤ၌ကား မမဥစၥာက ျဖစေစ၊ သမားဥစၥာကျဖစေစ၊တရားသညျဖစေစ၊ မတရားသည ျဖစေစ လခငမႈ ေလာဘ ဟသမ က အဘဇၥာကာယဂႏ ဟေခၚ၏။ ထ႔ေၾကာင ျဗဟၼာတ႔၏ မမဥယာဥ ဗမာန စသည၌ ႏစသကသညကပင အဘဇၥာဟဆရသည။ ဗာပါဒသညလညး အကသလကမၼပထ ဗာပါဒႏငမတ၊ အကသလကမၼပထ၌ သတစပါး၏ ေသေၾက ပကစးမႈက လလားေသာ ေဒါသအၾကမးစားသည ဗာပါဒမည၏။ ဤ၌ကား ေဒါသ ဟသမကပင ဗာပါဒကာယဂႏ ဟ ေခၚသည။

သလဗၺတပရာမာသသလဗၺတပရာမာသသလဗၺတပရာမာသသလဗၺတပရာမာသ ဘရားစေသာ သေတာစငမားက မဆညးကပဘ သသရာမ လြတေျမာကျခငးက လညး အလရၾကေသာ

အခ႕လတ႔သည ငါတ႔သႏာန၌ ေရးကျပမ ခေသာ အကသလေတြ ရေခေသး၏။ ထအကသလမားသည ယခဘ၀၌

4

အလးစ အကးေပးျပး ျဖစေအာင အေၾကြးဆပလက ေနာကထပ အကသလမျပလင ကေလသာ မလညး စငၾကယ၊ သသရာမလညး လြတေျမာကဖြယရသည ဟစဥးစားမၾကေလသည။

ထသ႔ စဥးစားမသညအားေလာစြာ ေရးကအကသလအျပစဒဏက ယခဘ၀၌ ခေသာအားျဖင တခ႕က ႏြားတ႔၏အေလ ႏြားတ႔၏အကငက ၾကးၾကးစားစားကင၏။ အ၀တမ၀တဘေန၏။ သြားေသာအခါ၌လညး ႏြားလ ေလးဘကေထာက၍သြား၏။ စားလငလညး ႏြားလစား၏။ အပလငလညး ႏြားလအပ၏။အေလးအေပါ စြန႔ရာ၌လညး ႏြားအတကယ၍ ဥးခ ႏင အျမးကပင တပထားလကေသး၏။ တခ႕က ေခြးကငကင၏။ ေခြးတ႔၏အေလကသာယာ၏။ထကသ႔ အကငဆး အေလဆးကပင ကေလသာမ စငၾကယ၊သသရာမ လြတေျမာကလြယေၾကာငး အကငေကာငးတစခဟ စြလမး မတထငေလသည။ တခ႕ကား ထအကငမားျဖင နတရြာသဂတ ရႏင၏ဟ အယရၾက ၏။ ထကသ႔ အေလအကငဆးကပင အမနဟမားမားယြငးယြငး သးသပ ထငမားျခငးဒ႒ သည သလဗၺတပရာမာသ မည၏။

ဣဒသစၥာဘနေဣဒသစၥာဘနေဣဒသစၥာဘနေဣဒသစၥာဘနေ၀သ၀သ၀သ၀သ

အယမားၾကးက ယထားျပးလင ငါအယသာမန၏၊ ကနသမအယေတြ အမားခညးပဟ စြစြျမျမ သက၀ငေနမႈ၊ ကယအယက ေကနပေနမႈျဖစေသာ ဒ႒ေစတသက တညး။

သလဗၺတပရာမာသဒ႒သည မစၦာအယကယမေသာလညး ငါအယသာ အမန၊ ကနသမအလြဟမစြလမး၊ ကနအယမားလညး သနညးႏငသမနမာပ ဟ သမစတ သေဘာမ၏။ ဣဒသစၥာဘနေ၀သဒ႒ကား ထကသ႔မဟတ၊ ကနသမအယေတြ အမားခညးပဟ သေဘာထား၍ မမအယ၌ စြျမေလသည။ ထ႔ေၾကာင ဤဂႏအားျဖင ခြျခားရာ၌ သလဗၺတပရာမာသဒ႒မတစပါးေသာ မစၦာအယသည ဣဒသစၥာဘနေ၀သ၌ ပါ၀င၏ ဟ နေကၡပက႑ ပါဠေတာ၌ ဆသည။

သလဗၺတပရာမာသသလဗၺတပရာမာသသလဗၺတပရာမာသသလဗၺတပရာမာသ ႏငႏငႏငႏင ဣဒသစၥာဘနေဣဒသစၥာဘနေဣဒသစၥာဘနေဣဒသစၥာဘနေ၀သ၀သ၀သ၀သ အထးအထးအထးအထး

ႏြားအကင၊ေခြးအကငစသညတ႔ျဖင ကေလသာမ စငၾကယေစသည၊ သသရာမ လြတေျမာကေစ၏ဟ မားယြငးေသာ အကငဆးတ႔က မနသညဟ ထငမတသးသပ တတေသာ ဒ႒-အယသည သလဗၺတပရာမာသ မည၏။

ထမားယြငးေသာအယသညသာလငအမန၊ကနအယမနသမသည အမားခညး ဟသာ ထအမားက ထပမ၍ ျပငးျပငးထနထန စြျမမႈသည ဣဒသစၥာဘနေ၀သ မည၏။ မတခက။မတခက။မတခက။မတခက။ ။။။။ ဗဒၶသာသနာသညသာ မန၏၊အျခားဘာသာမားကား အမားဟ ယျခငးကား အယမားက ထပမစြ ျမျခငးမးမဟတ မနကနေသာအယက ခငျမစြာယျခငးမသာတညး။

၅။၅။၅။၅။ ဥပါဒါနဥပါဒါနဥပါဒါနဥပါဒါန

ဖားက ေျမြဖမးေသာအခါ မလႊတဘ စြစြျမျမ ဖမးယထားသကသ႔ မမဆငရာအာရ ၌ စြစြျမျမယတတေသာတရား က ဥပါဒါနဟေခၚသည။

5

ဥပါဒါနဥပါဒါနဥပါဒါနဥပါဒါန ((((၄၄၄၄) ) ) ) ပါးပါးပါးပါး

၁။ ကာမပါဒါန = ၀တကာမတ႔၌ ျပငးျပစြာ စြလမးတပမကေသာ တဏာ။ ၂။ ဒ႒ပါဒါန = အလးစေသာ ဒ႒။ ၃။ သလဗၺတပါဒါန = ႏြားတ႔၏သလ ႏြားတ႔၏အကငမားသည သသရာမ စငၾကယေၾကာငးပငတညးဟ စြျမ

ယေသာ ဒ႒။ ၄။ အတ၀ါဒပါဒါန = ပဂၢလ၊ သတ၀ါ၊ ငါ၊ သတစပါး၊ ေယာကား၊ မနးမစေသာအားျဖင ေမာကေမာကမားမား

အထငမားေသာ သကာယဒ႒။ ဤ အတ၀ါဒပါဒါန အယရေနသသည ရပနာမတရားတ႔၏ အနတျဖစပက သေဘာမကႏင။

အတရသညဟသာ ေျပာဆေလရ၏။ ပထဇဥအမားတ႔ စြလမးထငမား အပေသာ ထအတသည ပရမအတ၊ ဇ၀အတဟ ႏစမးရသည။ ပရမအတဟသည ကမၻာေလာကၾကးႏင သတ၀ါေတြက စမဖနဆငးႏငသဟ စြလမးထငမားအပေသာ အတတညး။ ဇ၀အတကား သတ၀ါတစေယာကေယာက၏ အသကဟစြလမးထငမား အပေသာ အတတညး။

ဒ႒တစမးတညးကဒ႒တစမးတညးကဒ႒တစမးတညးကဒ႒တစမးတညးက တရားအမးမးဖြ႔ဆရသညအေၾကာငးတရားအမးမးဖြ႔ဆရသညအေၾကာငးတရားအမးမးဖြ႔ဆရသညအေၾကာငးတရားအမးမးဖြ႔ဆရသညအေၾကာငး

သလဗၺတပရာမသဒ႒သည ႏြား၊ ေခြးတ႔၏ အေလအကငျဖင ကေလသာ မ စငၾကယကာ သသရာမ လြတေျမာကလြယ၏ ဟယ၏။ ဣဒသစၥာဘနေ၀သဒ႒သည ဤ ငါ၏ အယသာမန၏၊ ကနအယေတြ အမားခညးဟ စြျမစြာယ၏။ အတ၀ါဒပါဒါနဒ႒ သည အတရ၏ဟယ၏။ ဤသ႔ စြယပ အျခငးအရာ ကြျပားေသာေၾကာင တရားကယ အားျဖင ဒ႒ေစတသကတစခတညးကပင အမညမးမး တပ၍ဆရသည။

၆။၆။၆။၆။ နနနန၀ရဏ၀ရဏ၀ရဏ၀ရဏ

စာန၊၀ပနာ၊ မဂစသညတ႔၏ အစြမးျဖငျဖစေသာ ကသလစတက တားျမစတတေသာေၾကာင ေလာဘ စေသာတရားတ႔သည န၀ရဏမည၏။

နနနန၀ရဏ၀ရဏ၀ရဏ၀ရဏ ((((၆၆၆၆))))ပါးပါးပါးပါး

၁။ ကာမစၦႏၵန၀ရဏ = ကာမဂဏငါးပါး၌ လြနလြနကက သာယာတပမကေသာ ရာဂႏင ရးရးတပမကတတေသာေလာဘ။ ထ႔ေၾကာင တရားထငေကာငးတာက ႏစသကျခငး သညလညး န၀ရဏျဖစတတသည။

၂။ ဗာပါဒါန၀ရဏ = အလးစေသာ ေဒါသ။ ၃။ ထန မဒၶန၀ရဏ = ထန မဒၶႏစပါးစ။ ၄။ ဥဒၶစၥ၊ကကစၥန၀ရဏ = ဥဒၶစၥ၊ကကစၥ ႏစပါးစ။ ၅။ ၀စကစၦာန၀ရဏ = ၀စကစၦာ ေစတသက။ ၆။ အ၀ဇၨာန၀ရဏ = ေမာဟေစတသက။

6

တရားကယႏစပါးတရားကယႏစပါးတရားကယႏစပါးတရားကယႏစပါး နနနန၀ရဏ၀ရဏ၀ရဏ၀ရဏ တစခတစခတစခတစခ ထနႏငမဒၶသည ကစၥအားျဖင လညးေကာငး၊ ျဖစေၾကာငးအားျဖင လညးေကာငး

၊ဆန႔ကငဘကအားျဖငလညးေကာငးတၾက၏။ ဥဒၶစၥႏင ကကစၥလညး ကစၥ၊ ျဖစေၾကာငး၊ ဆန႔ကငဘကအားျဖငတၾကကန၏။ ထ႔ေၾကာင တရားကယ ႏစပါးစက န၀ရဏ တစခ တညး ေဟာေတာမသည။ ထန၊ မဒၶႏစပါးလးသည ထငးမႈငးျခငး သေဘာတရားမား ျဖစ၍ မမတ႔ယဥရာ စတပၸါဒကထထအမႈ၌ တြန႔ဆတေအာင ျပတတၾက၏။ ထ႔ေၾကာင ထႏစပါးစသည ယဥရာစတပၸါဒက တြန႔ဆတေအာငျပျခငး ကစၥအားျဖင သေဘာတ၏။ ဤ ႏစပါးလးပင ပငးရမႈေၾကာင ျဖစတတရကား ျဖစျခငး၏ အေၾကာငးအားျဖငလညး တ၏။ ထႏစပါးလးပင ထကျမကေသာ ၀ရယႏင ဆန႔ကင ဘကျဖစ၏။ ထန၊ မဒၶျဖစလာေသာအခါ ထကသနေသာ ၀ရယမား ဆတယတ ပကျပားရးပင ျဖစ၏။ ဤသ႔ ဆန႔ကငဘက အားျဖငလညး တၾကသည။

ဥဒၶစၥ၊ ကကစၥႏစပါးတြင ဥဒၶစၥက မျငမသကျခငး၊ကကစၥက ေနာငတ တစဖန ပပနျခငးသေဘာျဖစ၍ ႏစပါးလးပင မျငမသကျခငးကစၥအားျဖင တမၾက၏။ ဉာတဗသန (ေဆြမးပကစးမႈ)၊ ေဘာဂဗသန ( စညးစမပကစးမႈ)၊ ေရာဂဗသန (အနာေရာဂါျဖစမႈ)၊ သလဗသန (သလပကစးမႈ)၊ ဒ႒ဗသန (အယပကစးမႈ)၊ ဤ ဗသနငါးခတြင တစခခေၾကာင ထဥဒၶစၥ၊ ကကစၥတ႔ ျဖစတတရကား ျဖစေၾကာငးအားျဖငလညး တမ၏။ ထႏစပါးစသည သမထဟေခၚအပေသာ သမာဓ၏ ဆန႔ကငဘကျဖစ၏။ ထ ဥဒၶစၥ၊ ကကစၥ တ႔ျဖစလာလင စတဓာတမား တညတညၾကညၾကညမရေတာျပ။ ဤသ႔ ဆန႔ကငဘကအားျဖငလညး တၾကသည။

၇။၇။၇။၇။ အႏသယအႏသယအႏသယအႏသယ သတ၀ါတ႔၏ ခႏၶာအစဥ၌ အျမမျပတ ကနး၀ပလကပါေနေသာ ကေလသာဓာတ က အႏသယဟေခၚသည။

ခ႕ဥးအခ႕ဥးအခ႕ဥးအခ႕ဥးအ။ ။ အသး သးမည သရကပင၌ အသး သးေစတတ ေသာ ဓာတသတသည သရကေစ၀ယ အေညာက ထြကသညကစ၍ ပငလး၊ အခက၊ အရြက၊ အညြန႔တ႔၌လညး ပါ၏။ ဤသ႔ အသးသးေစတတေသာ ဓာတသတ သည သရကပင တစပငလး၌ အစအဆး ကနး၀ပေနသကသ႔ ထ႔အတ အႏသယဟ ေခၚအပေသာ ကေလသာဓာတသညလညး ကလလေရၾကညတညခါစ၀ယ ပဋသေႏၶစတ ၊ေစတသကႏင ကလာပသးစညး၌လညး ပါရ၏။ ထ႔ေနာက တစဘ၀လး အဆကဆက ရပအစဥ နာမအစဥမာလညး ပါရ၏။

ရဟႏာမျဖစေသးသမ ကသလေကာငးမႈ ျပေနတနး၊ ကမၼ႒ာနးအားထတ ေနတနးမာလညးထကေလသာဓာတသတေတြ အျပညအႏက ပါရေန၏။ တစဘ၀ကန၍ စတစတျဖစတနးမာလညး ပါရ၏။ ေနာကဘ၀ ပဋသေႏၶအသစမာလညး ဆကလကပါရ ေလ၏။ အရပဘ၌ နာမတရားခညး ပဋသေႏၶေနေသာလညး ထအရပဘ နာမအစဥမာ လညး ပါရ၏။ အသညသတဘ၌ ရပခညးေနေသာလညး အသညသတ ရပအစဥမာ လညး ပါရ၏။ ထ႔ေၾကာင အစဥတစက ရပ၊ နာမခႏၶာ အစဥ၌ ကနး၀ပ တညေနတတ ကန ဟ ဆရေပသည။

ကေလသာကေလသာကေလသာကေလသာ ((((၃၃၃၃) ) ) ) မးမးမးမး အႏသယဓာတက နားလညဖ႔ရာ အခကအတန႔ (၃)မးအားျဖင ကေလသာ (၃)မး နာမညရပက

မတသားရာ၏။ ကေလသာသည ၁။ အႏသယကေလသာ ၂။ ပရယ႒ာနကေလသာ ႏင ၃။ ၀တကမကေလသာဟ (၃)မး ရ၏။

7

အႏသယကေလသာဟသည ဥပါဒ၊ဌ၊ဘင အထငအရားမဟတဘ ခႏၶာအစဥ၌ အျမကနး၀ပပါေနေသာ ကေလသာ၏ ဓာတသတတညး။ ပရယ႒ာနကေလသာကား ဥပါဒ၊ဌ၊ဘင အားျဖင အထငအရား ထၾကြလာေသာ ကေလသာတညး။ ထ ပရယ႒ာန ကေလသာ ျဖစရမျဖငကယထလကေရာကေဖါကျပနကးလြနမႈမရေသးေခ။ ၀တကမ ကေလသာကား စတထ၌ ထၾကြရတြငမကဘ ေလာဘအေလာက၊ ေဒါသ အေလာက ကယမႈ၊ ႏတမႈ လပရားလက ေဖါကျပား ကးလြနတတေသာ ကေလသာ တညး။

ကေလသာပယေၾကာငးကေလသာပယေၾကာငးကေလသာပယေၾကာငးကေလသာပယေၾကာငး ျပခေသာ ကေလသာ သးမးတ႔တြင ၀တကမကေလသာ မျဖစႏငေအာင သလျဖင တားျမစရ၏။ ပရယ႒ာန

ကေလသာ မျဖစေအာင သမာဓျဖင (ထအာရ၌ စတမ၀ငစားေအာင သမာဓတရားျဖင) တားျမစရ၏။ အႏသ ယကေလသာကကား ဆငရာ မဂျဖငသတမ အၾကြငးမျဖတႏငသည။ ဤ စကားအရ မဂျဖင မပယအပေသး သညျဖစ၍ ခႏၶာကယ၌ ကနး၀ပတညရေသာ ကေလသာဓာတက အႏသယ ေခၚသည ဟ မတပါ။

အငအားၾကးမအငအားၾကးမအငအားၾကးမအငအားၾကးမ အႏသယေခၚအႏသယေခၚအႏသယေခၚအႏသယေခၚ မဂျဖငမပယအပေသးေသာ ကေလသာတငးလညး ခႏၶာအစဥမာ ကနး၀ပ

ပါရမညမဟတ၊အားအငၾကးမားေသာ ကေလသာအခ႕သာ ခႏၶာအစဥ၌ကနး၀ပ ပါရႏင မည။ သ႔အတြက အားအငနညးပါးေသာ ထန စသည တ႔မာ ခႏၶာအစဥ၌ ကနး၀ပမရမည မဟတေသာေၾကာင (ကနး၀ပေနေသာလညး) အႏသယဟမေခၚထက။

အႏသယအႏသယအႏသယအႏသယ ((((၇၇၇၇) ) ) ) ပါးပါးပါးပါး

၁။ ကာမရာဂါႏသယ=ကာမတရားတ႔၌သာယာႏစသကတတေသာေလာဘ ေစတသက ၂။ ဘ၀ရာဂါႏသယ = မဟဂၢတကသလ၀ပါကတ႔၌ ႏစသကတတေသာ ေလာဘ ေစတသက။ ၃။ ပဋဃာႏသယ = ေဒါသေစတသက။ ၄။ မာနာႏသယ = မာနေစတသက။ ၅။ ဒ႒ာႏသယ = ဒ႒ေစတသက။ ၆။ ၀စကစၦာႏသယ = ၀စကစၦာေစတသက။ ၇။ အ၀ဇၨာႏသယ = ေမာဟေစတသက။

၈။၈။၈။၈။ သေယာဇဥသေယာဇဥသေယာဇဥသေယာဇဥ သေယာဇဥၾကးဟ ေခၚေ၀ၚရးရသညအတငး ၾကးျဖင ခညေႏာငထားသကသ႔ မမကနးရာသတ၀ါတ႔က

သသရာ၀ဋမ မလြတရေအာင ခညေႏာငတတေသာတရားက သေယာဇဥဟေခၚသည။

သေယာဇဥသေယာဇဥသေယာဇဥသေယာဇဥ ((((၁၀၁၀၁၀၁၀))))ပါးပါးပါးပါး သတနနညးသတနနညးသတနနညးသတနနညး အဘဓမၼာနညးအဘဓမၼာနညးအဘဓမၼာနညးအဘဓမၼာနညး

၁။ ကာမရာဂ သေယာဇဥ ၁။ ကာမရာဂ သေယာဇဥ ၂။ ရပရာဂ သေယာဇဥ ၂။ ဘ၀ရာဂ သေယာဇဥ

8

၃။ အရပရာဂ သေယာဇဥ ၃။ ပဋဃ သေယာဇဥ ၄။ ပဋဃ သေယာဇဥ ၄။ မာန သေယာဇဥ ၅။ မာန သေယာဇဥ ၅။ ဒ႒ သေယာဇဥ ၆။ ဒ႒ သေယာဇဥ ၆။ သလဗၺတပရာမာသ သေယာဇဥ ၇။ သလဗၺတပရာမာသ သေယာဇဥ ၇။ ၀စကစၦာ သေယာဇဥ ၈။ ၀စကစၦာ သေယာဇဥ ၈။ ဣာ သေယာဇဥ ၉။ ဥဒၶစၥ သေယာဇဥ ၉။ မစၦရယ သေယာဇဥ ၁၀။ အ၀ဇၨာ သေယာဇဥ ၁၀။ အ၀ဇၨာ သေယာဇဥ

ပထဇဥသႏာန၌သေယာဇဥၾကး ၁၀ ေခာငးရ၏။ထတြငၾကး ၅ ေခာငးမာ ကာမ ဘ ၌ ဆကသြယ၍၊ အျခားၾကး ၅ ေခာငးက အထကျဗဟၼာဘ ၌ ဆကသြယလက ရ၏။ ခ႕ဥးအ။ ။ ကာမရာဂ၊ ပဋဃ၊ဒ႒၊သလဗၺတပရာမာသ၊ ၀စကစၦာ ဤ ၅ ေခာငးသည ကာမဘအတြက ဆကသြယထားေသာ ၾကးမားတညး။ ကာမရာဂသည ကာမဂဏ အာရ၌ လလားႏစသက၏။ ဤကာမရာဂ အႏသယဓာတ မျပတေသးသမ ျဗဟၼာျပည၌ ေနရေသာလညး စာနအရန ျပတလင ကာမေႏာငၾကး တငးမႈေၾကာင ကာမဘသ႔သာ ဆငးသက ခရလမမည။

ပဋဃသေယာဇဥလညး ျဗဟၼာျပညမာ ေဒါသမရသညအတြက ကာမဘ ဘကက ဖြ႔ဆကထားေသာ ၾကးတညး။ ဒ႒၊ သလဗၺတပရာမာသ ႏင ၀စကစၦာကငးလင ေသာတာပနျဖစ၏။ ထ သေယာဇဥမားမကငး၍ ေသာတာပနမျဖစေသးသမ အပါယ ေလးပါး တငေအာငပင ဆြခဥးမညသာ။ ထ႔ေၾကာင ဤၾကး ၅ေခာငးကၾသရမၾသရမၾသရမၾသရမ ၻာဂယၻာဂယၻာဂယၻာဂယ==== ေအာကေအာကေအာကေအာက ကာမဘအတြကျဖစေသာကာမဘအတြကျဖစေသာကာမဘအတြကျဖစေသာကာမဘအတြကျဖစေသာ သေယာဇဥသေယာဇဥသေယာဇဥသေယာဇဥဟေခၚသည။

ဒ႒၊သလဗၺတပရာမာသႏင ၀စကစၦာတ႔က ေသာတာပတမဂျဖင ျဖတ၍ ကာမရာဂ၊ ပဋဃတ႔က အနာဂါမမဂျဖင ျဖတျပးေနာက သသရာမ လြတေျမာကျပလားဟ ဆလင မလြတေျမာကႏငေသး။ ရပရာဂက ရပဘ၌ ဆကသြယ၍ အရပရာဂက အရပဘ၌ဆကသြယျပးလင မာန၊ ဥဒၶစၥႏင အ၀ဇၨာတ႔ကလညး ထ ျဗဟၼာဘ၌ ဆကသြယလကပငရေသး၏။ ထ႔ေၾကာင ထၾကး ၅ ခာငးက ဥဒၶဘာဂယ= အထက ျဗဟၼာဘအတြက ျဖစေသာ သေယာဇဥ ဟေခၚ၏။ ရဟႏာျဖစမသာ ထ ဥဒၶဘာဂယၾကးဥဒၶဘာဂယၾကးဥဒၶဘာဂယၾကးဥဒၶဘာဂယၾကး ၅ ေခာငးက အၾကြငးမရေအာင ျဖတ၍ သသရာ၀ဋမ လြတခြင ရႏငၾကသည။

သတနနညးႏငအဘဓမၼာနညးအားျဖငထးျခားပသတနနညးႏငအဘဓမၼာနညးအားျဖငထးျခားပသတနနညးႏငအဘဓမၼာနညးအားျဖငထးျခားပသတနနညးႏငအဘဓမၼာနညးအားျဖငထးျခားပ

တရားကယအားျဖင သတနနညး၌ ေလာဘ၊ေဒါသ၊မာန၊ဒ႒၊၀စကစၦာ၊ ဥဒၶစၥ၊ ေမာဟ ဟေသာ တရားကယ (၇) ပါး၊ အဘဓမၼာနညး၌ ဥဒၶစၥ မပါ၀ငဘ ဣာ၊ မစၦရယဟ တရားကယ (၈) ပါးျဖစသည။

ေယာဂ၊ဂႏ၊သေယာဇဥေယာဂ၊ဂႏ၊သေယာဇဥေယာဂ၊ဂႏ၊သေယာဇဥေယာဂ၊ဂႏ၊သေယာဇဥ အထးအထးအထးအထး ဤသးမးသည သတ၀ါမားက ၀ဋဆငးရမ မလြတေအာင တစမးစ ယဥစပ ဖြ႔ေႏာငတတသျဖင သေဘာတ

သကသ႔ ရေသာလညး အေ၀းဘဘ၀သ႔ ေရာကေစကာမ မမဘသ႔ ျပနေရာကလာေအာင ၾကးျဖငဆြထားသကသ႔ ဆြခညဖြ႔ေႏာင တတေသာ သေဘာသည သေယာဇဥမည၏။

သကြငးခငး ဖြ႔ဆကသကသ႔ စတ၊ပဋသေႏၶ၊ ပဋသေႏၶ၊ စတအားျဖင ရပ နာမ အေပါငး က ဖြ႔ဆကတတေသာ သေဘာသည ဂႏမည၏။

သစေစးျဖင ကပသကသ႔ ၀ဋဒကၡ၌ မမကနးရာသတ၀ါက ယဥစပ ကပထား တတေသာ သေဘာသည ေယာဂ မည၏။

9

၉။၉။၉။၉။ ကေလသာကေလသာကေလသာကေလသာ ကေလသာမးဟ ဆရးရသညအတငး ယဥဖကစတကလညးေကာငး၊ မမကနးရာ သတ၀ါကလညးေကာငး

ပေလာငေစတတေသာေလာဘ စသညက ကေလသာ ဟ ေခၚသည။ ၁။ ေလာဘ ၂။ ေဒါသ ၃။ ေမာဟ ၄။ မာန ၅။ ဒ႒ ၆။ ၀စကစၦာ ၇။ ထန ၈။ ဥဒၶစၥ ၉။ အဟရက ၁၀။ အေနာတပၸ

တရားကယေကာကနညးတရားကယေကာကနညးတရားကယေကာကနညးတရားကယေကာကနညး အကသလသဂၤဟ တစခလးအတြက တရားကယေကာကပ အတခပ မာ ကာမသဒၵါ၊ ဘ၀သဒၵါ၊

အဘဇၥာသဒၵါ တ႔ကေတြ႔လင ေလာဘက တရားကယ ေကာကပါ။ သလဗၺတပရာမာသ၊ ဣဒသစၥာဘနေ၀သ၊ အတ၀ါဒသဒၵါ တ႔ကေတြ႔လင ဒ႒က တရားကယေကာကပါ။ ဗာပါဒ သဒၵါကေတြ႔လင ေဒါသက တရားကယ ေကာကပါ။ ကန တရားကယမားမာ အမညအတငးပင တရားကယ ေကာကရမည။

ကေလသာမမညေသာအကသလမားကေလသာမမညေသာအကသလမားကေလသာမမညေသာအကသလမားကေလသာမမညေသာအကသလမား

၁။ ဣာ ၂။ မစၦရယ ၃။ ကကစၥ ၄။ မဒၶတ႔တညး

((((၁၅၀၀၁၅၀၀၁၅၀၀၁၅၀၀) ) ) ) ကေလသာကေလသာကေလသာကေလသာ ေရတြကပေရတြကပေရတြကပေရတြကပ စတ ၁ ခ၊ ေစတသက ၅၂ ခ (နာမ ေတပည=နာမ ၅၃ ပါး)၊ နပၹႏၷရပ ၁၈ ခ၊ လကၡရပ ၄ ခ၊ ေပါငး ၇၅ ပါးရ

သည။ ၎ (၇၅) ပါးက သႏာနႏစျဖာျဖစေသာ အဇၥတ-မမသႏာန၊ ဗဟဒၶ-သတပါးသႏာန ျဖငေျမာကက (၁၅၀) ပါးရ၏။ ထရလာသည (၁၅၀) က ကေလသာ (၁၀)ပါးျဖင ေျမာကပြားက ကေလသာ (၁၅၀၀) ျဖစ၏။ ေဆာငပဒ။ေဆာငပဒ။ေဆာငပဒ။ေဆာငပဒ။ ။ နာမ ေတပည၊ရပ နပၹန၊လကၡဏ ရပေလး၊ သႏာန ႏစ၀ ေျမာကဆငက၊ တစရာငါးဆယေရး၊ ယငးကတစခါ ကေလသာ၊ေျမာကပါ တစေထာငငါးရာေရး။

တဏာအစစတဏာအစစတဏာအစစတဏာအစစ ((((၁၀၈၁၀၈၁၀၈၁၀၈)))) ေရတြကပေရတြကပေရတြကပေရတြကပ

ကာမတဏာ၊ ဘ၀တဏာ၊ ၀ဘ၀တဏာ သးပါးကတည၍ အာရ (၆) ပါးျဖင ေျမာကက (၁၈)ပါး ရ၏။ ၎ (၁၈)ပါး က ပစၥပၸန၊အတတ၊အနာဂတ ကာလသးပါးႏင ေျမာကက (၅၄)ပါးရသည။ ထ (၅၄)ပါးက မမသႏာန၊ သတပါး သႏာနျဖစေသာ အဇၥတ၊ ဗဟဒၶ သႏာန ၂ ပါးျဖငေျမာကက တဏာေပါငး (၁၀၈)ပါးျဖစသည။ ၎ကပင တဏာ အစစ တစရာရစ ဟဆၾကသည။

10

ေဆာငပဒေဆာငပဒေဆာငပဒေဆာငပဒ။ ။ တဏာသးတန၊တညထားျပန၊အာ၊ကာ၊သ ႏင ေျမာက၊ တဏာအစစ၊ တစရာရစ၊ျဖစ၏ ကယမာ ေရာက။ အထးမတရန။အထးမတရန။အထးမတရန။အထးမတရန။ ။။။။ ကေလသာမမညေသာကေလသာမမညေသာကေလသာမမညေသာကေလသာမမညေသာ အကသလတရားမားကားအကသလတရားမားကားအကသလတရားမားကားအကသလတရားမားကား ၁၁၁၁။ဣာ။ဣာ။ဣာ။ဣာ ၂။၂။၂။၂။ မစၦရယမစၦရယမစၦရယမစၦရယ ၃။၃။၃။၃။ ကကစၥကကစၥကကစၥကကစၥ ႏငႏငႏငႏင ၄၄၄၄။မဒၶတရားတ႔ျဖစသည။။မဒၶတရားတ႔ျဖစသည။။မဒၶတရားတ႔ျဖစသည။။မဒၶတရားတ႔ျဖစသည။

မကမကမကမက သဂၤဟသဂၤဟသဂၤဟသဂၤဟ မက သဂၤဟ၌ (၁) ဟတ ၆ ပါး (၂) စာနင ၇ ပါး (၃) မဂၢင ၁၂ ပါး (၄) ဣေျႏၵ ၂၂ ပါး (၅) ဗလ ၅ ပါး

(၆)အဓပတ ၄ ပါး (၇) အာဟာရ ၄ ပါးအားျဖင ေ၀ဘနျပဆသည။

၁။၁။၁။၁။ ဟတဟတဟတဟတ

အာရ၌ မမႏင ယဥေဖၚယဥဖကျဖစကနေသာ ပစၥယပၸန အကးတရား တ႔က ေကာငးစြာတညတေစတတေသာ အေၾကာငးတရားသည ဟတမည၏။ ၎ ဟတတရားတ႔သည သစျမစႏငတကန၏။ သစျမစတ႔သည ပငစညက ၾကးပြားခငခ တညတေစကနသကသ႔ ဟတ ၆ ပါးတ႔သည မမႏင ယဥေဖၚယဥဖက ျဖစကနေသာ စတ၊ ေစတသက တရားတ႔က အာရ၌ ျမစြတညတခငခ ၾကးပြား ေစကန၏။

ဟတဟတဟတဟတ ၆၆၆၆ ပါးပါးပါးပါး

၁။ ေလာဘ၊ ၂။ ေဒါသ၊ ၃။ ေမာဟ၊ ၄။ အေလာဘ၊ ၅။ အေဒါသ ၊ ၆။ အေမာဟ ဟ၍ ဟတ ၆ ပါးရသည။ ၂။၂။၂။၂။ စာနငစာနငစာနငစာနင

ေကာငးေသာအာရ၌ျဖစေစ၊ မေကာငးေသာအာရ၌ျဖစေစ၊ စးစးစကစက စြစြျမျမ ကပ၍ ရႈတတေသာေၾကာင စာနမည၏။

စာနငစာနငစာနငစာနင ၇၇၇၇ ပါးပါးပါးပါး ၁။ ၀တက = ၀တကယဥသညစတ ၅၅ ပါး၌ရေသာ ၀တက။ ၂။ ၀စာရ = ၀စာရယဥသည စတ ၆၆ ပါး၌ရေသာ ၀စာရ။ ၃။ ပတ = ပတယဥသညစတ ၅၁ ပါး၌ရေသာ ပတ။ ၄။ ဧကဂၢတာ = ေဒြပဥၥ၀ညာဏ ၁၀ ၾကဥေသာစတ ၇၉ ပါး၌ရေသာ ဧကဂၢတာ။ ၅။ ေသာမန = ေသာမနသဟဂတစတ ၆၂ ပါး၌ရသည ေသာမနေ၀ဒနာ။ ၆။ ေဒါမန = ေဒါသမေဒြ၌ရသည ေဒါမနေ၀ဒနာ။ ၇။ ဥေပကၡာ = ေဒြပဥၥ၀ညာဏ ၁၀ မ ဥေပကၡာသဟဂတစတ ၈ ပါးၾကဥေသာ ဥေပကၡာသဟဂတစတ ၄၇ ပါး၌

ရသည ဥေပကၡာေ၀ဒနာ။

၃။၃။၃။၃။ မဂၢငမဂၢငမဂၢငမဂၢင ခရးလမးက မဂၢဟ၍ဆသည။ စတ၏ ေျဖာငေျဖာငသြားရန၊ ေကာကေကာက ေကြ႔ေကြ႔သြားရန

ခရးစဥသညလညး မဂမည၏။ အကသလ မဂၢငသည အပါယသ႔ လားေၾကာငးျဖစ၍ ကသလမဂၢငသည

11

နတရြာသဂတ၊ နဗၺာနခမးသာသ႔ ေရာကျခငး၏ အေၾကာငးျဖစေသာေၾကာင ခရးေကာက၊ ခရးေျဖာင ႏစပါးတ႔၏ အဂၤါအေဆာကအဥး တ႔ သည မဂၢငမညကန၏။

မဂၢငမဂၢငမဂၢငမဂၢင ၁၂၁၂၁၂၁၂ ပါးပါးပါးပါး ၁။ သမၼာဒ႒ = ေကာငးစြာသမႈ။ မဟာကသလ ၈ ပါး၊မဟာၾကယာ ၈ ပါးႏင အပၸနာစတ ၂၆ ပါး၌ရေသာ ပညာ။ ၂။ သမၼာသကၤပၸ = ေကာငးစြာၾကစညမႈ။ မဟာကသလ ၈ ပါး၊မဟာၾကယာ ၈ ပါးႏင အပၸနာစတ ၂၆ ပါး၌ရ ေသာ

၀တက။ ၃။ သမၼာ၀ါစာ = ေကာငးစြာေျပာဆမႈ။ မဟာကသလ ၈ ပါး၊ေလာကတရာ ၈ ပါး၌ရေသာ သမၼာ၀ါစာ။ ၄။ သမၼာကမၼႏ = ေကာငးစြာျပလပမႈ။ မဟာကသလ ၈ ပါး၊ေလာကတရာ ၈ ပါး၌ရေသာသမၼာကမၼႏ ။ ၅။ သမၼာအာဇ၀ = ေကာငးစြာအသကေမြးမႈ။ မဟာကသလ ၈ ပါး၊ေလာကတရာ ၈ ပါး၌ရေသာ သမၼာအာဇ၀။ ၆။ သမၼာ၀ါယာမ= ေကာငးစြာအားထတမႈ။ မဟာကသလ ၈ ပါးမဟာၾကယာ ၈ ပါး၊ အပၸနာ ၂၆ ပါး၌ရေသာ ၀ရယ။ ၇။ သမၼာသတ = ေကာငးစြာေအာကေမမႈ။ မဟာကသလ ၈ ပါး၊မဟာၾကယာ ၈ ပါး၊ အပၸနာ ၂၆ ပါး၌ရေသာ သတ။ ၈။ သမၼာသမာဓ = ေကာငးစြာတညၾကညမႈ။ မဟာကသလ ၈ ပါး၊မဟာၾကယာ ၈ ပါး၊ အပၸနာ ၂၆ ပါး၌ရေသာ

ဧကဂၢတာ။ ၉။ မစၦာဒ႒ = မားယြငးစြာသျမငမႈ။ ဒ႒ဂတသမၸယတစတ ၄ ပါး၌ရေသာ ဒ႒။ ၁၀။ မစၦာသကၤပၸ = မားယြငးစြာၾကစညမႈ။ အကသလစတ ၁၂ ပါး၌ရေသာ ၀တက။ ၁၁။ မစၦာ၀ါယာမ = မားယြငးစြာ အားထတမႈ။ အကသလစတ ၁၂ ပါး၌ရေသာ ၀ရယ။ ၁၂။ မစၦာသမာဓ = မားယြငးစြာ တညၾကညမႈ။ ၀စကစ ၦာၾကဥေသာ အကသလစတ ၁၁ ပါး၌ယဥသည ဧကဂၢ တာ။

၄။၄။၄။၄။ ဣေျႏၵဣေျႏၵဣေျႏၵဣေျႏၵ သမၸယတတရားတ႔က အစးရေသာေၾကာင ဣေျႏၵမည၏။ အစးရဟသညကား မမတ႔၏ ဆငရာဆငရာ ဌာန

ကစၥတ႔၌ သမၸယတ တရားတ႔က မမအလသ႔ လကေစျခငး၊ မမသေဘာအတငး ျဖစရျခငးက ဆလသည။

ဣေျႏၵဣေျႏၵဣေျႏၵဣေျႏၵ ((((၂၂၂၂၂၂၂၂) ) ) ) ပါးပါးပါးပါး ၁။ စကၡပသာဒရပသည စကၡေျႏၵ ၂။ ေသာတပသာဒရပသည ေသာတေျႏၵ ၃။ ဃာနပသာဒရပသည ဃာနေျႏၵ ၄။ ဇ၀ါပသာဒရပသည ဇ၀ေျႏၵ ၅။ ကာယပသာဒသည ကာယေျႏၵ ၆။ ဣတဘာ၀ရပသည ဣတေျႏၵ ၇။ ပမၻာ၀ရပသည ပရသေျႏၵ ၈။ ရပဇ၀တ၊နာမဇ၀တ ၂ ပါးသည ဇ၀တေျႏၵ ၉။ စတတခယတ ကးဆယသည မနေျႏၵ ၁၀။ သခေ၀ဒနာသည သခေျႏၵ ၁၁။ ဒကၡေ၀ဒနာသည ဒကၡေျႏၵ ၁၂။ ေသာမနေ၀ဒနာသည ေသာမနေျႏၵ ၁၃။ ေဒါမနေ၀ဒနာသည ေဒါမနေျႏၵ

12

၁၄။ ဥေပကၡာေ၀ဒနာသည ဥေပကၡေျႏၵ ၁၅။ သဒၶါေစတသကသည သဒၶေျႏၵ ၁၆။ ၀ရယေစတသကသည ၀ရယေျႏၵ ၁၇။ သတေစတသကသည သတေျႏၵ ၁၈။ ဧကဂၢတာေစတသကသည သမာဓေျႏၵ ၁၉။ ေလာကဉာဏသမၸယတစတ ၃၉ပါး၌ယဥေသာ အေမာဟေစတသကသည ပညေျႏၵ ၂၀။ ေသာတာပတမဂ၌ယဥေသာအေမာဟေစတသကသည အနညာတညာမတေျႏၵ ၂၁။ အထကမဂသးပါး၊ ေအာကဖလ သးပါး၌ယဥေသာ အေမာဟ ေစတသကသည အညေျႏၵ ၂၂။ အရဟတဖလ၌ယဥေသာ အေမာဟ ေစတသကသည အညာတာ၀ေျႏၵ

ဤ ဣေျႏၵ (၂၂)ပါးတ႔တြင သခေျႏၵ၊ ဒကၡေျႏၵ၊ ေသာမနေျႏၵ၊ ေဒါမနေျႏၵ၊ ဥေပကၡေျႏၵ ၅ ပါးတ႔သည တရားကယအားျဖင ေ၀ဒနာေစတသက တစပါးသာျဖစ၏။ ပညေျႏၵ၊ အနညာတညာမတေျႏၵ၊ အညေျႏၵ၊ အညာ တာ၀ေျႏၵ ၄ ပါးတ႔သည တရားကယအားျဖင ပညာေစတသက တစခသာတညး။ နာမ ဣေျႏၵ ၈ ပါး၊ ရပ ဣေျႏၵ ၈ ပါးျဖစ၏။

အနညာတညာမတေျႏၵစေသာအနညာတညာမတေျႏၵစေသာအနညာတညာမတေျႏၵစေသာအနညာတညာမတေျႏၵစေသာ ဣေျႏၵဣေျႏၵဣေျႏၵဣေျႏၵ သးပါးအထးသးပါးအထးသးပါးအထးသးပါးအထး ေရ႕ဥးစြာ သခၤါရတရားတ႔က လကၡာဏာေရးသးပါးသ႔တငကာ ႏလးသြငးသည မစ၍ မသအပေသးေသာ

သစၥာေလးပါးတရားတ႔က မသလင ငါမေန၊ သေအာင ကငၾကအားထတေသာ ပဂၢလအား ထၾကးစားမႈ မျငမးမစမ ပငလင ေသာတာပတမဂက ရဆျဖစေသာ ေသာတာပနပဂၢလ၏ ပညေျႏၵသည အနညာတညာမတေျႏၵ မည၏။

ေသာတာပတမဂျဖင သအပျပးေသာ သစၥာေလးပါး၊နဗၺာနတရားတ႔က အဖနဖန အဆငဆငထပ၍ သေသာေၾကာင အထကမဂ သးပါး၊ေအာကဖလ သးပါး၌ရေသာ ပညေျႏၵသည အညေျႏၵမည၏။

သမႈကစၥအျပးသ႔ေရာကေသာ ရဟႏာပဂၢလ၏ ပညေျႏၵသည အညာတာ၀ေျႏၵ မည၏။

ဣေျႏၵဣေျႏၵဣေျႏၵဣေျႏၵ ((((၂၂၂၂၂၂၂၂) ) ) ) ပါးကပါးကပါးကပါးက ဘအားျဖငဘအားျဖငဘအားျဖငဘအားျဖင ေေေေ၀၀၀၀ဘနျခငးဘနျခငးဘနျခငးဘနျခငး စကၡ၊ေသာတ၊ဃာန၊ဇ၀ါ၊ကာယ၊ ဣတဘာ၀၊ပမၻာ၀၊သခ၊ဒကၡ၊ေဒါမန ဤ ဣေျႏၵ (၁၀)ပါးတ႔သည

ကာမဘ၌ ျဖစကန၏။ မနေျႏၵ၊ ဇ၀တေျႏၵ၊ ဥေပကၡေျႏၵ၊ သဒၶေျႏၵ၊ ၀ရယေျႏၵ၊ သတေျႏၵ၊ သမာဓေျႏၵ၊ ပညေျႏၵ ဤ (၈)ပါးေသာ ဣေျႏၵတ႔သည ဘ (၄)ပါး၌ျဖစကန၏။ ေသာမနေျႏၵသည ကာမ၊ ရပ၊ ေလာကတရာ သးဘ၌ျဖစကန၏။ အနညာတညာမတေျႏၵ၊ အညေျႏၵ၊ အညာတာ၀ေျႏၵ၊ ဤ ဣေျႏၵ (၃)ပါးတ႔သညကား ေလာကတရာဘ၌သာ အကး၀င၏။

၅။၅။၅။၅။ ဗလဗလဗလဗလ ၾက႕ခငျမျမေသာေၾကာင ဗလမည၏။ ေလာက၌ ဗလအေခၚခရေသာ လတ႔သည ထထကစၥကျပလပရာ၌

မယမးမယင ျမခငၾကသကသ႔ ထ႔အတ သဒၶါစေသာတရား သညလညး ယၾကညျခငးစေသာကစၥ၌ မယမးမယင ျမခငၾကသျဖင ဗလဟေသာ အမညကရၾကသည။

ခငျမျခငးခငျမျခငးခငျမျခငးခငျမျခငး ႏစမးႏစမးႏစမးႏစမး ယခေလာက၌ အခ႕ဗလသည ရနသႏငေတြ႔ေသာလညး မေရြ႕မယင ၾက႕ၾက႕ခငလက

ျပငဘကရနသကပင ျဖဖကႏငၾက၏။ အခ႕ဗလမားကား မမဘာသာ ေနတနးက ခငျမေသာလညး ရနသႏင ရငဆငေတြ႔လငတေရြ႕ေရြ႕ လႈပရားလက ဆတသြားတတၾကေလသည။ ထ႔အတ ဗလအမညခ တရားမားတြင ကသလတရား တ႔သည ဆန႔ကငဘက အကသလတ႔ေၾကာင မလႈပရားဘ ခငျမရသာမက အကသလ မားကပင

13

ပယရားႏင ေသာ ပဟာယကသတရၾကသည။ အကသလတြငပါ၀ငေသာ ၀ရယ၊ အဟရက၊ အေနာတပၸတ႔ကား မမတ႔ႏင အတျဖစဖကတရားတ႔၌သာ ခငျမျခငး သေဘာရ၍ ဆန႔ကငဘကတရားတ႔က ပယရားႏမႏငးႏငေသာ သတ မရေခ။

ဗလဗလဗလဗလ ((((၉၉၉၉) ) ) ) ပါးပါးပါးပါး ၁။ သဒၶါဗလ ၊ ၂။ ၀ရယဗလ ၊ ၃။ သတဗလ ၊ ၄။ သမာဓဗလ ၊ ၅။ ပညာဗလ ၊ ၆။ ဟရဗလ ၊ ၇။ ၾသတပၸဗလ ၈။ အဟရကဗလ ၊ ၉။ အေနာတပၸဗလ

၆။၆။၆။၆။ အဓပတအဓပတအဓပတအဓပတ မမႏင ဆကသြယလက တကြျဖစဖကတရားတ႔က လႊမးမးအပခပ အရငသခင လပျပးလင တကြျဖစဖက

တရားစက ထထကစၥ၌ မမအလက လကပါ ေစႏငေသာ တရားက အဓပတ ဟေခၚသည။

အဓပတအဓပတအဓပတအဓပတ ((((၄၄၄၄))))ပါးပါးပါးပါး ၁။ ဆႏၵာဓပတ = သာဓပတေဇာ ၅၂ ခ၌ရေသာ ဆႏၵေစတသက (သာဓပတေဇာ ဟသည ေဇာကစၥတပေသာ စတ

၅၅ ပါးတ႔တြင ေမာဟမစတ ၂ ပါးႏင ဟသတပၸါဒ ၾကဥေသာ ေဇာမားကဆလသည) ၂။ ၀ရယာဓပတ = သာဓပတေဇာ ၅၂ ခ၌ရေသာ ၀ရယေစတသက ၃။ စတာဓပတ = သာဓပတေဇာ ၅၂ ခ ၄။ ၀မသာဓပတ = တဟတေဇာ ၃၄ ခ၌ရေသာ ပညာေစတသက

အဓပတအဓပတအဓပတအဓပတ ႏငႏငႏငႏင ဣေျႏၵဣေျႏၵဣေျႏၵဣေျႏၵ အထးအထးအထးအထး အဓပတအစးရပသည ျပညရငမငး အစးရပႏငတ၏။ ျပညရငမငးသည မမ တစပါးတညးရသျဖင မမ၏

တငးျပညကစၥ၌ သတစပါးအလသ႔ မလကရဘ မးမတ အားလးတ႔ကသာ ျပညရငမငး၏အလသ႔ လကၾကရသကသ႔ ထ႕အတ အဓပတ တရားမားလညး တကြျဖစဖက ေစတသကတညးဟေသာ တငးျပညတြင တစပါး တညးသာ အဓပတတပ၏။ ထအဓပတတပေသာ တရားသည အျခားေစတသကမား အလသ႔ မလကရ။ စတ၊ ေစတသကမားကသာ အဓပတတရား၏ အလသ႔လက၍ ေဆာကရြကၾက ရသည။

ဣေျႏၵ အစးရပကား မးမတမား အစးရပႏငတ၏။ ယခ ျမနမာျပည၌ ျပညထေရး၀နၾကး၊ ဘ႑ာေရး၀နၾကး၊ သစေတာေရး၀နၾကး၊ ပညာေရး၀နၾကး စသညျဖငရရာတြင ျပညထေရးကစၥ၌ အျခား၀နၾကးမားက ျပညထေရး ၀နၾကး၏ အလအတငး သေဘာတရ၏။ ျပညထေရးကစၥ၌ ျပညထေရး၀နၾကးသာ အပစးႏငသည။ ထျပညထေရး၀နၾကးလညး ဘ႑ာေရးစေသာ ကစၥမား၌ ဘ႑ာေရးစေသာ ၀နၾကး၏ အလသ႔ လကရသည။ ထ႔အတ တကြျဖစဖက တရားစ၌ ဣေျႏၵထကေသာ တရားႏစပါး သးပါးစသညပါလင မမဆငရာကစၥ၌သာ မမအစးရ၍ အျခားကစၥ၌ အျခား ဣေျႏၵ၏ အလသ႔ လကပါရသည။

၇။၇။၇။၇။ အာဟာရအာဟာရအာဟာရအာဟာရ မမဆငရာ အကးတရားက ေဆာငတတေသာတရားက အာဟာရ ဟေခၚ၏။ ေဆာငဟသည ျဖစျခငး၊

ေထာကပေပးျခငးတညး။

14

ေဆာငပေဆာငပေဆာငပေဆာငပ ၁။ ကဗဠကာရ အာဟာရသည ၾသဇ႒မကရပကေဆာင၏။ ၂။ ဖာဟာရသည ေ၀ဒနာသးပါးကေဆာင၏။ ၃။ မေနာသေဥၥတနာဟာရသည သးပါးေသာေလာက၌ ပဋသေႏၶကေဆာင၏။ ၄။ ၀ညာဏာဟာရသည မမႏငအတတကြျဖစေသာ နာမ၊ရပတ႔ကေဆာင၏။

အာဟာရအာဟာရအာဟာရအာဟာရ ((((၄၄၄၄))))ပါးပါးပါးပါး ၁။ ၾသဇာရပသည ကဗဠကာရ အာဟာရမည၏။ ၂။ ဖေစတသကသည ဖ အာဟာရမည၏။ ၃။ ေစတနာေစတသကသည မေနာသေဥၥတနာဟာရမည၏။ ၄။ စတတစခယတကးဆယသည ၀ညာဏာဟာရမည၏။

ဟာရေလးပါးကဟာရေလးပါးကဟာရေလးပါးကဟာရေလးပါးက ဘ၊ပဂၢလအားျဖငဘ၊ပဂၢလအားျဖငဘ၊ပဂၢလအားျဖငဘ၊ပဂၢလအားျဖင ေေေေ၀၀၀၀ဘနျခငးဘနျခငးဘနျခငးဘနျခငး ကာမဘ၌ အာဟာရ ၄ ပါးလးကရ၏။ အသညသတၾကဥ ရပဘ၊အရပဘတ႔၌ ကဗဠကာရအာဟာရမတပါး

အာဟာရ ၃ ပါးကရ၏။ အသညသတဘ၌ ပစၥယာဟာရ ကရသည။ အသညသတ ျဗဟၼာတ႔အား မမရအပျပးေသာ ပဥၥမစာနသညပငလင အာဟာရျဖစ၍ ပစၥယာဟာရက ရသညဟဆ၏။ ပဂၢလအားျဖင သေဗၺသတာ အာဟာရဌတကာ ဟဆျခငးေၾကာင အလးစေသာ ပထဇဥ၊အရယာတ႔မာရၾကသည။

စာနင၊ဗလ၊မဂၢင၊စာနင၊ဗလ၊မဂၢင၊စာနင၊ဗလ၊မဂၢင၊စာနင၊ဗလ၊မဂၢင၊ ဣေျႏၵဣေျႏၵဣေျႏၵဣေျႏၵ ကစၥမတပေသာကစၥမတပေသာကစၥမတပေသာကစၥမတပေသာ တရားမားတရားမားတရားမားတရားမား အနညာတညမတေျႏၵအနညာတညမတေျႏၵအနညာတညမတေျႏၵအနညာတညမတေျႏၵ ။ ။ “သသရာ၀ယ တစရတစခါမ မသအပဘးေသးေသာ နဗၺာနတရားက သေအာင ျပအ” ဤသ႔ေသာ အဇၥာသယျဖင ၀ပနာ ကမၼ႒ာနးက အားထတေနေသာ ေယာဂပဂၢလ၏သႏာနမာ ျဖစေပၚလာေသာ ဉာဏသည ပထမဆး ရအပေသာ ေသာတာပတမဂဉာဏတညး။ ထ႔ေၾကာင ေသာတာပတမဂ ဉာဏက အနညာတညမတေျႏၵ ဟေခၚေ၀ၚအပသည။ အညေျႏၵအညေျႏၵအညေျႏၵအညေျႏၵ ။ ။ ေသာတာပတမဂ သအပျပးေသာ သစၥာေလးပါးကပင ထပ၍သတတေသာ ဣေျႏၵျဖစေသာ ေၾကာင အထကမဂ ၃ ပါး၊ ေအာကဖလ ၃ ပါးႏင ယဥေသာ အလယဉာဏ ၆ ပါးက အညေျႏၵဟဆရသည။ အညာတာအညာတာအညာတာအညာတာ၀၀၀၀ေျႏၵေျႏၵေျႏၵေျႏၵ ။ ။အရဟတဖလႏငယဥေသာ ဉာဏသည အညာတာ၀ေျႏၵမည၏။ ပဥၥပဥၥပဥၥပဥၥ၀၀၀၀ညာေဏသညာေဏသညာေဏသညာေဏသ စာနဂၤါနစာနဂၤါနစာနဂၤါနစာနဂၤါန နနနန လဗၻႏလဗၻႏလဗၻႏလဗၻႏ ။။။။ ။ ေဒြပဥၥ၀ညာဏ ၁၀ ၌ စာနင တရားက မားႏင နာမညခငးတေသာ ေ၀ဒ နာ၊ဧကဂၢတာတ႔ ယဥေသာလညး ထေ၀ဒနာ ဧကဂၢတာ တ႔သည ေဒြပဥၥ၀ညာဏႏင ယဥခကမာ စာနင အမည မရထက။ အအအအ၀၀၀၀ရေယသရေယသရေယသရေယသ ဗလာနဗလာနဗလာနဗလာန နနနန လဗၻႏလဗၻႏလဗၻႏလဗၻႏ ။ ။ ယခေလာက၌ လ႔လ၀ရယ ထကထက ျမကျမကျဖင သြကသြကလက လက ရသကသာ ဗလ ဟေခၚ၍၊ ၀ရယကငးလက ပငးတငးတငး အညစားက ဗလ ဟခန႔ထားျခငး မရသကသ႔၊ ထ႔အတ ၀ရယမပါလင ဘယတရားမဆ ဗလ ဟမေခၚထက၊ထ႔ေၾကာင ၀ရယမယဥရာ ပဥၥဒြါရာ၀ဇၨာနး၊ ေဒြပဥၥ၀ညာဏ ၁၀၊

15

သမၸဋစၦငး၊ သႏရဏ တ႔၌ ဗလတရားမားပါ၀ငေသာ ဧကဂၢတာယဥေသာလညး ထ ဧကဂၢ တာ သည ဗလဟ အမညမရေခ။ အေဟတေကသအေဟတေကသအေဟတေကသအေဟတေကသ မဂၢဂၤါနမဂၢဂၤါနမဂၢဂၤါနမဂၢဂၤါန နနနန လဗၻႏလဗၻႏလဗၻႏလဗၻႏ ။ ။ ေရေသာကျမစႏငတေသာ ဟတမပါလင ဆငရာ အာရက ယမႈ၌ အျမစစြေနသလ ခငျမမညမဟတေခ။ မခငျမ၍ အေပၚယ မသာ ျဖစေသာတရားက သဂတ၊ ဒဂၢတသြားေၾကာငး ေကာငး၊ မေကာငးေသာလမး ဟ မဆထက။ ထ႔ေၾကာင အဟတစတမား၀ယ မဂၢငတရားကယႏင အလားတေသာ ၀တက၊ ၀ရယ၊ ဧကဂၢတာတ႔ ထကသလ ယဥၾကေသာလညး မဂၢငအမညကမရၾကေခ။ ၀၀၀၀စကစၦာစေတစကစၦာစေတစကစၦာစေတစကစၦာစေတ ဧကဂၢတာဧကဂၢတာဧကဂၢတာဧကဂၢတာ မဂၢျႏၵယမဂၢျႏၵယမဂၢျႏၵယမဂၢျႏၵယ ဗလဘာဗလဘာဗလဘာဗလဘာ၀၀၀၀ နနနန ဂစၦတ။ဂစၦတ။ဂစၦတ။ဂစၦတ။ ။ ၀စကစၦာစတ၌ ယဥေသာ ဧကဂၢတာသည တည ၾကညပါတယ ဟဆရေသာလညး ယမားသသယမားေသာ ၀စကစၦာက အာရေပၚ၌ စြစြျမျမ မရေသာေၾကာင ထ၀စကစၦာႏင ယဥရသညအတြက ဧကဂၢတာလညး အာရ၌ မစြျမႏင။ ဥပါဒ၊ဌ၊ဘငအားျဖင ခဏတယ အခက အတန႔မသာ တညရေတာ၏။ ထ႔ေၾကာင မဂၢင၊ ဣေျႏၵ၊ ဗလ အျဖစသ႔မေရာကဘ သာမာန ဧကဂၢတာ မသာ ျဖစရေလသည။ ဒြေဟတကတေဟတကဇဒြေဟတကတေဟတကဇဒြေဟတကတေဟတကဇဒြေဟတကတေဟတကဇ၀၀၀၀ေနေသြေနေသြေနေသြေနေသြ၀၀၀၀ ။ ။ ေလာက၀ပါကစတတ႔သည ေရးကေၾကာင ျဖစရကား ဗာပါရရေသာ စတမားမဟတၾက၊ဗာပါရကငးမလင အဘယမာ အဓပတ ေခၚေလာကေသာ အၾကးအခပျဖစထကပါအနညး။ ဖလ၀ပါကမားကား မဂအားေလာစြာ ကေလသာအပေငြ႔မားက တစဖန ျငမးေစရေသာ ပဋပၸမၻနဗာပါရ ရ ၾက၏။ထ႔ေၾကာင ေဇာတ႔၌သာ အဓပတ ရထကသည။

ေဇာတ႔တြငလညး အဟတေဇာ (ဟသတပၸါဒ) ႏင ဧကဟတေဇာ (ေမာဟမေဒြ) တ႔လညး ထကသနလာေအာင ျပျပင၍မရႏငေသာေၾကာင ဧကဟတေဇာ၊ အဟတေဇာ တ႔၌ အဓပတမရထကဘ ဒြဟတေဇာ၊တဟတ ေဇာတ႔၌သာ အဓပတ ရထကေပသည။

ယထာသမၻယထာသမၻယထာသမၻယထာသမၻ၀၀၀၀ ဧကေတာဧကေတာဧကေတာဧကေတာ၀၀၀၀။ ။ ဒြဟတေဇာတ႔၌ အဓပတအမညခေသာတရားသည စတ၊ဆႏၵ၊၀ရယ ဟ သးပါးရ၍၊ တဟတေဇာတ႔၌ ပညာႏငတကြသးပါးရသည။ သ႔ေသာ တငးျပညတစျပညမာ ျပညရငမငးတစပါးသာ ရရသကသ႔ တကြျဖစၾကေသာ စတ၊ ေစတသကမားတြငလညး အဓပတ ေရြးေကာက ထကေသာ တရားကား တစပါးသာ ရရမည။ အထကသနဆးတရားသည အဓပတျဖစထကသကသ႔ ၀ါသနာ အားေလာစြာ ပဗၺာဘသခၤါရျဖင ကမအပေသာ တရားသည အထကသနဆး ျဖစထကသည။

ေဗာဓပကၡယေဗာဓပကၡယေဗာဓပကၡယေဗာဓပကၡယ သဂၤဟသဂၤဟသဂၤဟသဂၤဟ သစၥာေလးပါးက သတတေသာ မဂဉာဏသည ေဗာဓ ဟအမညရ၏။ ထ ေဗာဓဟေသာ မဂဉာဏ၏ အသငး

အပငး၌ျဖစကနေသာ သတပ႒ာန ၄ ပါး၊ သမၼပၸဓာန ၄ ပါး၊ ဣဒၶပါဒ ၄ ပါး၊ ဣေျႏၵ ၅ ပါး၊ ဗလ ၅ ပါး၊ေဗာဇၥင ၇ ပါးႏင မဂၢင ၈ပါး တရားတ႔သည ေဗာဓပကၡယတရားမညကန၏။ ထေဗာဓပကၡယ တရားအေပါငးက သမးယ၍ ျပရာ ျဖစေသာ စကားအေပါငးသည ေဗာဓပကၡယ သဂၤဟမည၏။

16

၁။၁။၁။၁။ သတပ႒ာနသတပ႒ာနသတပ႒ာနသတပ႒ာန မမဆငရာအာရ၌ လြနလြနကက စြျမစြာတညေသာ သတအထးက သတပ႒ာန ဟ ေခၚ၏။

သတပ႒ာနသတပ႒ာနသတပ႒ာနသတပ႒ာန ((((၄၄၄၄) ) ) ) ပါးပါးပါးပါး ၁။ ကာယာႏပနာ သတပ႒ာန = ခႏၶာကယ၌ တနညး ဆပင၊ေမြးညငးစေသာ ၃၂ ပါးေသာ ေကာ႒ာသ၌

အသဘအျခငးအရာ ထငလာေအာင အဖနဖနရႈမတေသာ သတအထး။ ၂။ ေ၀ဒနာႏပနာ သတပ႒ာန = ေ၀ဒနာတ႔က ဒကၡအျခငးအရာ ထငလာေအာင အဖနဖနရႈမတေသာ သတ

အထး။ ၃။ စတာႏပနာ သတပ႒ာန = စတတ႔က အနစၥအျခငးအရာထငလာေအာင အဖနဖနရႈမတေသာ သတအ ထး။ ၄။ ဓမၼာႏပနာ သတပ႒ာန = သညာကၡႏၶာ၊သခၤါရကၡႏၶာ ဟသည တရားဓမၼမားက အနတအျခငးအရာ

ထငလာေအာင အဖနဖနရႈမတေသာ သတအထး။

တရားကယတရားကယတရားကယတရားကယ သတပ႒ာန ၄ ပါးလး၏ တရားကယသည မဟာကသလ ၈ ပါး၊ မဟာၾကယာ ၈ ပါး၊ အပၸနာေဇာ ၂၆ ပါး၊

ေပါငး ၄၂ ပါးေသာ စတတ႔၌ယဥသည သတေစတသကျဖစ၏။

သတပ႒ာနသတပ႒ာနသတပ႒ာနသတပ႒ာန ၄၄၄၄ ပါးကြျပားျခငးအေၾကာငးပါးကြျပားျခငးအေၾကာငးပါးကြျပားျခငးအေၾကာငးပါးကြျပားျခငးအေၾကာငး သတပ႒ာန ၄ ပါးတ႔၏ တရားကယသည သတတစပါးတညး ျဖစေသာလညး (၁) အာရက ကာယ၊ ေ၀ဒနာ၊

စတ၊ ဓမၼ ဟ ၄ မးကြျပားျခငး၊ (၂) ထအာရမား၌ အသဘ၊ ဒကၡ၊ အနစၥ၊ အနတဟရႈဆငျခငပ အျခငးအရာက ၄ မးကြျပားျခငး၊ (၃) သဘ၊ သခ၊ နစၥ၊ အတ ဟထငမားမႈကပယခြါျခငး ကစၥက ၄ မးကြျပားျခငးတ႔ေၾကာင သတပ႒ာန ၄ ပါးကြျပားရသည။

၂။၂။၂။၂။ သမၼပၸဓာနသမၼပၸဓာနသမၼပၸဓာနသမၼပၸဓာန သမၼပၸဓာနဟေသာ အမညသည ၀ရယ၏ အမညတညး။ အေၾကာ၊ အျခင၊ အရး၊

အေရၾကြငးေစ၊အေသြးအသား ကနခနးေစ၊ အသကပငေသေစဟ၍ ရရ၀၀ ဆချပးေသာ စတ ၄၂ ပါး၌ရေသာ (၀ါ) ေလာကတရာစတ ၈ ပါး၌ ရေသာ ၀ရယေစတသကသည သမၼပၸဓာန မည၏။

သမၼပၸဓာနသမၼပၸဓာနသမၼပၸဓာနသမၼပၸဓာန ((((၄၄၄၄))))ပါးပါးပါးပါး ၁။၁။၁။၁။ ဥပၸႏၷာနဥပၸႏၷာနဥပၸႏၷာနဥပၸႏၷာန ပါပကာနပါပကာနပါပကာနပါပကာန ပဟာနာယပဟာနာယပဟာနာယပဟာနာယ၀၀၀၀ါယာေမာါယာေမာါယာေမာါယာေမာ ။ ။ ျဖစျပးေသာ အကသလတရားတ႔က ပယေဖာကျခငးငါ

အားထတျခငး။ ၂။၂။၂။၂။ အႏပၸႏၷာနအႏပၸႏၷာနအႏပၸႏၷာနအႏပၸႏၷာန ပါပကာနပါပကာနပါပကာနပါပကာန အႏပၸါဒါယအႏပၸါဒါယအႏပၸါဒါယအႏပၸါဒါယ၀၀၀၀ါယာေမာါယာေမာါယာေမာါယာေမာ ။ ။ မျဖစကနေသးေသာ အကသလတရား တ႔က မျဖစေစျခငးငါ

အားထတျခငး။ ၃။၃။၃။၃။ အႏပၸႏၷာနကသလာနအႏပၸႏၷာနကသလာနအႏပၸႏၷာနကသလာနအႏပၸႏၷာနကသလာန ဥပၸါဒါယဥပၸါဒါယဥပၸါဒါယဥပၸါဒါယ၀၀၀၀ါယာေမာါယာေမာါယာေမာါယာေမာ ။ ။ မျဖစကနေသးေသာ ကသလတရား တ႔က ျဖစေစျခငးငါ အား

ထတျခငး။ ၄။၄။၄။၄။ ဥပၸႏၷာနကသလာနဥပၸႏၷာနကသလာနဥပၸႏၷာနကသလာနဥပၸႏၷာနကသလာန ဘေယာဘာဘေယာဘာဘေယာဘာဘေယာဘာ၀၀၀၀ါယါယါယါယ၀၀၀၀ါယာေမာါယာေမာါယာေမာါယာေမာ ။ ။ ျဖစကနျပးေသာ ကသလတရား တ႔က အလြနျပန႔ပြား

ေစျခငးငါ အားထတျခငး။

17

သမၼပၸဓာနသမၼပၸဓာနသမၼပၸဓာနသမၼပၸဓာန ၄၄၄၄ ပါးျပားရျခငးအေၾကာငးပါးျပားရျခငးအေၾကာငးပါးျပားရျခငးအေၾကာငးပါးျပားရျခငးအေၾကာငး တရားကယအားျဖင ၀ရယ တစပါးတညး ျဖစေသာလညး ျဖစျပးေသာ အကသလတရားတ႔က ပယျခငးကစၥ၊

မျဖစေသးေသာ အကသလတရားတ႔က မျဖစေစျခငးကစၥ၊ မျဖစေသးေသာ ကသလတရားတ႔က ျဖစေစျခငးကစၥ ႏင ျဖစျပးေသာ ကသလတရားတ႔က တးပြားေစျခငးကစၥ ဟ၍ ၀ရယ၏ကစၥ ၄ မးျပားေသာေၾကာင သမၼပၸဓာန ၄ ပါးျပားရသည။

၃။၃။၃။၃။ ဣဒၶပါဒဣဒၶပါဒဣဒၶပါဒဣဒၶပါဒ

စာန၊ မဂ၊ ဖလရေအာင အားထတသျဖင ထစာန၊ မဂ၊ ဖလမား ထေျမာကလာမ၊ ျပးစးျပညစမႈက ဣဒၶဟေခၚ၏။ ထစာန၊ မဂ၊ ဖလကရဖ႔ရန အေျခခ ျဖစေသာ ဆႏၵ၊ စတ၊ ၀ရယ ၀မသ ဟေသာ အဓပတ ၄ ပါးတ႔သည ဣဒၶပါဒ မည၏။

ဣဒၶပါဒဣဒၶပါဒဣဒၶပါဒဣဒၶပါဒ ((((၄၄၄၄) ) ) ) ပါးပါးပါးပါး ၁။ ဆႏၵဒၶပါဒ = ကသလစတ ၂၁ ပါး၌ရသည ဆႏၵေစတသက။ ၂။ ၀ရယဒၶပါဒ = ကသလစတ ၂၁ ပါး၌ရသည ၀ရယေစတသက။ ၃။ စတဒၶပါဒ = မဟာကသလ ၈ ပါး၊မဟဂၢတ ကသလ ၉ ပါး၊ေလာကတရာ ကသလ ၄ ပါးဟသည ကသလ စတ

၂၁ ပါး။ ၄။ ၀မသဒၶပါဒ = ကသလစတ ၂၁ ပါး၌ယဥေသာ ပညာ။

၄။၄။၄။၄။ ဣေျႏၵဣေျႏၵဣေျႏၵဣေျႏၵ ((((၅၅၅၅) ) ) ) ပါးပါးပါးပါး ႏငႏငႏငႏင ၅။၅။၅။၅။ ဗလဗလဗလဗလ ((((၅၅၅၅) ) ) ) ပါးပါးပါးပါး ၁။ သဒၶေျႏၵ = မဟာကသလ၊မဟာၾကယာ စတ ၁၆ ပါး၊ အပၸနာေဇာ ၂၆ ပါးတ႔၌ ရေသာ သဒၶါ။ ၂။ ၀ရယေျႏၵ = မဟာကသလ၊မဟာၾကယာ စတ ၁၆ ပါး၊ အပၸနာေဇာ ၂၆ ပါးတ႔၌ ရေသာ ၀ရယ။ ၃။ သတေျႏၵ = မဟာကသလ၊မဟာၾကယာ စတ ၁၆ ပါး၊ အပၸနာေဇာ ၂၆ ပါးတ႔၌ ရေသာ သတ။ ၄။ သမာဓေျႏၵ = မဟာကသလ၊မဟာၾကယာ စတ ၁၆ ပါး၊ အပၸနာေဇာ ၂၆ ပါးတ႔၌ ရေသာ သမာဓ။ ၅။ ပညေျႏၵ = မဟာကသလ၊မဟာၾကယာ စတ ၁၆ ပါး၊ အပၸနာေဇာ ၂၆ ပါးတ႔၌ ရေသာ ပညာ။

ဣေျႏၵဣေျႏၵဣေျႏၵဣေျႏၵ ႏငႏငႏငႏင ဗလအထးဗလအထးဗလအထးဗလအထး စတက အစးတရပငႏငေသာေၾကာင ဣေျႏၵမည၏။ တစစတစခေသာ တရားျဖင မလႈပမရား

ခငခေသာေၾကာင ဗလ မည၏။ တရားကယ တစပါးတညးပငျဖစေသာလညး သတ၊ဂဏကြျပားေသာေၾကာင ဣေျႏၵ၊ဗလဟ ၂ ပါး ကြျပား၏။

စာနရစာနရစာနရစာနရ အရယာပဂၢလမားမျဖစႏငေသာအရယာပဂၢလမားမျဖစႏငေသာအရယာပဂၢလမားမျဖစႏငေသာအရယာပဂၢလမားမျဖစႏငေသာ ေဗာဓပကၡယတရားမားကားေဗာဓပကၡယတရားမားကားေဗာဓပကၡယတရားမားကားေဗာဓပကၡယတရားမားကား (က) စာနရ ေအာကေအာကအရယာပဂၢလမားျဖစက မျဖစႏငေသာ ေဗာဓပကၡယ တရားမားမာ မမတ႔ရရျပး ေအာကေအာက မဂ၊ ဖလ၊ တရားတ႔ ရရျခငး၏အေျခခ အေၾကာငးတရားမားျဖစသည ၁။ဆႏၵဒၶ ပါဒ၊ ၂။စတဒၶပါဒ၊ ၃။၀ရယဒၶပါဒ ႏင ၄။ ၀မသဒၶပါဒ ဟေသာ ဣဒၶပါဒ ၄ ပါးတ႔ ထပမ ပြားမားရန မလေသာ ေၾကာင မျဖစႏငပါ။ (ခ) စာနရ ရဟႏာျဖစက အထကပါ ဣဒၶပါဒ ၄ ပါးအျပင သမၼပၸဓာန ၄ ပါးတ႔လညး မျဖစႏငပါ။

18

၆။၆။၆။၆။ ေဗာဇၥငေဗာဇၥငေဗာဇၥငေဗာဇၥင သတ၊ပညာစေသာ တရား (၇)ပါးတ႔သည ေလးပါးကနေသာ အရယသစၥာတ႔က ထးထြငး၍ သတတ၏။

ထတရား အေပါငးသည ေဗာဓမည၏။ ထ တရားအေပါငး ဟ ဆအပေသာ ေဗာဓ၏အေၾကာငး အဂၤါအစတတ႔သည ေဗာဇၥငမည၏။

ေဗာဇၥငေဗာဇၥငေဗာဇၥငေဗာဇၥင ((((၇၇၇၇) ) ) ) ပါးပါးပါးပါး ၁။ သတသေမၺာဇၥင = သစၥာေလးပါးက သေၾကာငးျဖစေသာ ေအာကေမမႈ။ ၂။ ဓမၼ၀စယသေမၺာဇၥင = သစၥာေလးပါးက သေၾကာငးျဖစေသာ ဆငရာ တရားမားက စစစတတသည ပညာ။ ၃။ ၀ရယသေမၺာဇၥင = သစၥာေလးပါးက သေၾကာငးျဖစေသာ အားထတမႈ။ ၄။ ပတသေမၺာဇၥင = သစၥာေလးပါးက သေၾကာငးျဖစေသာ ႏစသက၊ ရႊငလနးမႈ ပတ။ ၅။ ပဒၶသေမၺာဇၥင = သစၥာေလးပါးက သေၾကာငးျဖစေသာ ျငမးေအးမႈ ပဒၶ။ ၆။ သမာဓသေမၺာဇၥင = သစၥာေလးပါးက သေၾကာငးျဖစေသာ တညၾကညမႈ ဧကဂၢတာ။ ၇။ ဥေပကၡာသေမၺာဇၥင = သစၥာေလးပါးက သေၾကာငးျဖစေသာ လစလရႈမႈ တၾတမဇၥတာ။

တရားကယတရားကယတရားကယတရားကယ

အထကပါ ေဗာဇၥင ၇ ပါးတ႔၏ တရားကယမားမာ မဟာကသလ ၈ ပါး၊ မဟာၾကယာ ၈ ပါး၊ အပၸနာေဇာ ၂၆ ပါး ေပါငး ၄၂ ပါးေသာစတတ႔၌ ယဥၾကသည ၁။ သတ၊ ၂။ ပညာ၊ ၃။ ၀ရယ၊ ၄။ ပတ၊ ၅။ ကာယပဒၶႏင စတ ပဒၶ ၆။ ဧကဂၢတာ၊ ၇။ တၾတမဇၥတတာ ေစတသကမားျဖစၾက၏။

၇။၇။၇။၇။ မဂၢငမဂၢငမဂၢငမဂၢင ((((၈၈၈၈) ) ) ) ပါးပါးပါးပါး

၁။ သမၼာဒ႒ = ပညာ ၂။ သမၼာသကၤပၸ = ၀တက ၃။ သမၼာ၀ါစာ = သမၼာ၀ါစာ ၄။ သမၼာကမၼႏ = သမၼာကမၼႏ ၅။ သမၼာအာဇ၀ = သမၼာအာဇ၀ ၆။ သမၼာ၀ါယာမ = ၀ရယ ၇။ သမၼာသတ = သတ ၈။ သမၼာသမာဓ = ဧကဂၢတာ မတခက။မတခက။မတခက။မတခက။ ။ ထမဂၢင (၈) ပါးတ႔၏ တရားကယစတမားမာ မဟာကသလ ၈ ပါး၊ မဟာၾကယာ ၈ ပါး၊ အပၸနာေဇာ ၂၆ ပါး၊ ေပါငး ၄၂ ပါးေသာစတတ႔၌ ယဥၾကသည ဆငရာေစတသကမားကေကာကရမည။

တရားကယေကာကပတရားကယေကာကပတရားကယေကာကပတရားကယေကာကပ

သတပ႒ာန၊ ဣေျႏၵ၊ ဗလ၊ ေဗာဇၥင၊ မဂၢငတ႔၏ တရားကယေကာကရာ ဌာနျဖစေသာ ေဇာ ၄၂ ပါးေသာ စတတ႔ အားျဖငတညၾက၏။ သမၼပၸဓာနႏင ဣဒၶပါဒတ႔၏ တရားကယေကာကရာဌာနျဖစေသာ စတတ႔သည ကသလ စတ ၂၁ ပါးအားျဖင တညၾက၏။

19

သမၼာဒ႒ႏင သမၼာသကၤပၸတ႔သည ပညာမဂၢငမည၏။ သမၼာ၀ါစာ၊ သမၼာကမၼႏ ႏင သမၼာအာဇ၀တ႔သည သလမဂၢငမည၏။ သမၼာ၀ါယာမ၊ သမၼာသတႏင သမၼာသမာဓ တ႔သည သမာဓမဂၢငမည၏။ ထ႔ေၾကာင မဂၢင ၈ ပါး ကငစဥတရားက သလ၊ သမာဓ၊ ပညာ သကၡာသးပါး ကငစဥတရားဟ လညးေခၚသည။

တရားကယမားကတရားကယမားကတရားကယမားကတရားကယမားက ျဖစရာဌာျဖစရာဌာျဖစရာဌာျဖစရာဌာနျနျနျနျဖငဖငဖငဖင ေေေေ၀၀၀၀ဘနျခငးဘနျခငးဘနျခငးဘနျခငး

၁။ ၀ရယ ၉ ဌာန = = = = သမၼပၸဓာန ၄ ပါး၊၀ရယဒၶပါဒ၊ ၀ရယေျႏၵ၊ ၀ရယဗလ၊ ၀ရယ သေမၺာဇၥင၊ သမၼာ၀ါယာမဂၢငတ႔တညး ၂။ သတ ၈ ဌာန = သတပဌာန ၄ ပါး၊ သတေျႏၵ၊ သတဗလ၊သတသေမၺာဇၥင၊ သမၼာသတ မဂၢင တ႔တညး။ ၃။ သမာဓ ၄ ဌာန = သမာဓေျႏၵ၊ သမာဓဗလ၊ သမာဓသေမၺာဇၥင၊ သမၼာသမာဓ မဂၢင တ႔တညး။ ၄။ ပညာ ၅ ဌာန = ၀မသဒၶပါဒ၊ ပညေျႏၵ၊ပညာဗလ၊ ဓမၼ၀စယသေမၺာဇၥင၊ သမၼာဒ႒ မဂၢင တ႔တညး။ ၅။ သဒၶါ ၂ ဌာန = သဒၶေျႏၵ၊သဒၶါဗလ

သဗၺသဂၤဟသဗၺသဂၤဟသဗၺသဂၤဟသဗၺသဂၤဟ စတ၊ေစတသက၊ရပ၊နဗၺာန ဟေသာ ပရမတတရားအားလးက သမးကးျပရာ ျဖစေသာသဂၤဟသည

သဗၺသဂၤဟ မည၏။

၁။၁။၁။၁။ ခႏၶာခႏၶာခႏၶာခႏၶာ ((((၅၅၅၅) ) ) ) ပါးပါးပါးပါး ခႏၶ သဒၵသည အစအပ ဟေသာ အနကကေဟာ၏။ အတတ၊ အနာဂတ၊ ပစၥပၸန၊ အဇၥတ၊ ဗဟဒၶ၊ ၾသဠာရက၊

သခမ၊ ဟန၊ ပဏတ၊ဒရ၊သႏက အားျဖင မားျပားလေသာ ရပ၊ေ၀ဒနာ၊သညာ၊သခၤါရ၊၀ညာဏတ႔က ၅ စ၊ ၅ ပ၊စပ ထားျခငးက ခႏၶာ (၅)ပါးဟေခၚ၏။ ၁။ ရပကၡႏၶာ = ရပ ၂၈ ပါးတ႔၏ အေပါငးအစ ၂။ ေ၀ဒနာကၡႏၶာ = ေ၀ဒနာတ႔၏ အေပါငးအစ ၃။ သညာကၡႏၶာ = သညာတ႔၏အေပါငးအစ ၄။ သခၤါရကၡႏၶာ=ေ၀ဒနာ၊သညာမၾကြငးေသာ ေစတသက၅၀တ႔၏ အေပါငး အစ ၅။ ၀ညာဏကၡႏၶာ = စတ အကဥး ၈၉ ပါး၊အကယ ၁၂၁ ပါးတ႔၏ အေပါငးအစ

ေေေေ၀၀၀၀ဒနာဒနာဒနာဒနာ သညာကသညာကသညာကသညာက ခႏၶာသးျခားခႏၶာသးျခားခႏၶာသးျခားခႏၶာသးျခား ဖြ႔ရပဖြ႔ရပဖြ႔ရပဖြ႔ရပ ၀ဋတရားတ႔၌ သာယာအပေသာတရား၊ ထသာယာအပေသာတရား၌ အရသာ ေပၚေအာင သြငးေလာငး၊

ထညခပအပေသာတရား၊ ဤႏစပါးက သးျခားျပလေသာ ေၾကာင ေ၀ဒနာႏင သညာက သးျခားခႏၶာဖြ႔ ရသည။

ဥပမာႏငဥပမာႏငဥပမာႏငဥပမာႏင ေရ႕ေနာကအစအစဥေရ႕ေနာကအစအစဥေရ႕ေနာကအစအစဥေရ႕ေနာကအစအစဥ ဤခႏၶာငါးပါးတြင ရပကၡႏၶာသည ထမငး၊ဟငးလာထညဖ႔ စားခြကႏင တ၏။ ထ႔ေၾကာင ရပကၡႏၶာက

ဥးစြာျပရသည။ ေ၀ဒနာကၡႏၶာသည စားဖြယႏင တ၏။ သညာကၡႏၶာကား ဟငးလာႏငတသည။ ထ႔ေၾကာင ပနးကန၊ခြက ႏငတေသာ ရပကၡႏၶာ၏ အျခားမ၌ ထမငးႏငတေသာ ေ၀ဒနာကၡႏၶာကျပျပးလင၊ ထ႔ေနာက ဟငးလာ ႏငတေသာ သညာကၡႏၶာကျပသည။ သခၤါရကၡႏၶာသညျပစမတတသညအတြကခကျပတေကြ းေမြးသ ႏင တ၏။ ထ႔ေၾကာင ထမငး၊ ဟငးလာမားကျပျပးေနာက ခကသက ျပသည။ ၀ညာဏကၡႏၶာကား စားေသာက သႏင တ၏။

20

ထ႔ေၾကာင ထညစရာႏငတကြ ခကသက ခကထား၍ ထမငး၊ဟငးလာျပညစသညေနာက စားေသာကသ ၀ညာဏကၡႏၶာ က ျပသည။

၂။၂။၂။၂။ ဥပါဒါနကၡႏၶာဥပါဒါနကၡႏၶာဥပါဒါနကၡႏၶာဥပါဒါနကၡႏၶာ ဥပါဒါနတရား (ေလာဘႏင ဒ႒)တ႔၏ အာရျဖစေသာ ခႏၶာက ဥပါဒါနကၡႏၶာဟ ေခၚ၏။ ဥပါဒါနတ႔၏

အာရျဖစေသာ ခႏၶာသည ေလာကစတမား၊ ထစတႏငယဥေသာ ေစတသကမားႏင ရပတရားမားျဖစၾက၏။ ေလာကတရာစတ တ႔မပါ၀ငေခ။

ဥပါဒါနကၡႏၶာဥပါဒါနကၡႏၶာဥပါဒါနကၡႏၶာဥပါဒါနကၡႏၶာ ((((၅၅၅၅))))ပါးပါးပါးပါး

၁။ ရပပါဒါနကၡႏၶာ = ရပ ၂၈ ပါးတ႔၏ အေပါငးအစ ၂။ ေ၀ဒႏပါဒါနကၡႏၶာ = ေလာကစတ ၈၁ ပါးႏငယဥေသာ ေ၀ဒနာတ႔၏ အေပါငးအစ ၃။ သညပါဒါနကၡႏၶာ = ေလာကစတ ၈၁ ပါးႏငယဥေသာ သညာတ႔၏ အေပါငးအစ ၄။ သခၤါရကၡႏၶာ = ေ၀ဒနာ၊သညာမၾကြငးေသာ ေစတသက ၅၀ တ႔၏ အေပါငးအစ ၅။ ၀ညာဏကၡႏၶာ = ေလာကစတ ၈၁ ပါးတ႔၏ အေပါငးအစ

ခႏၶာခႏၶာခႏၶာခႏၶာ ၂၂၂၂ မးေဟာရျခငးမးေဟာရျခငးမးေဟာရျခငးမးေဟာရျခငး အေၾကာငးအေၾကာငးအေၾကာငးအေၾကာငး ေလာကျဖစေစ၊ ေလာကတရာျဖစေစ ခႏၶာဖြ႕၍ ရေကာငးသမေသာ တရားမား အားလးက သမးကးလက

ျပ ေတာမျခငးငါ ပထမ ခႏၶေဒသနာက ေဟာေတာမသည။ ၀ပနာကမၼ႒ာနးစးျဖနးေသာအခါ၌ကား ေလာကတရာခႏၶာမားက အာရျပ၍ မစးျဖနးရပါ။

၀ဋဒကၡတရားမားက အာရျပ၍ စးျဖနးပါမ အနစၥ၊ဒကၡ၊အနတသေဘာ ထငျမငႏငသည။ သ႔အတြက ၀ပနာရႈမတရန အလ႔ငါ ေလာကတရားမား သကသကက ခႏၶာဖြ႕လက ဒတယ ဥပါဒါနကၡႏၶ ေဒသနာက ေဟာေတာမ၏။

နဗၺာနသညနဗၺာနသညနဗၺာနသညနဗၺာနသည ခႏၶခႏၶခႏၶခႏၶ၀၀၀၀မတမတမတမတ နဗၺာနသည ကာလသးပါးမ လြတသျဖင ကာလ၀မတ ျဖစ၏။ အဇၥတ၊ ဗဟဒၶဟ ၂ မး မကြျပားဘ

ခႏၶာကယျပငပ၌ တညေသာေၾကာင ဗဟဒၶ တစမးသာရ၏။ ၾသဠာရက၊သခမ ဟ၍ ၂ မး မကြျပားဘ သမေမြ႔ေသာေၾကာင သခမ တစမးသာျဖစ၏။ ဟန၊ပဏတဟ ၂ မး မကြျပားဘ ပဏတ တစမးသာ ျဖစ၏။ ဒေရ၊သႏေက ဟ ၂မး မကြျပားဘ ဉာဏႏငေ၀းေသာေၾကာင ဒေရ တစမးသာရ၏။ ဤသ႔ ဆငရာ႒ာန၌ ၂ မးမရ၊ တစမးစသာရ ေသာေၾကာင နဗၺာနက ေဘဒါဘာ၀- အကြအျပားမရဟ ဆသည။

ဗဟဒၶ၊သခမ၊ပဏတ၊ ဒရ ဟေသာ ၄ မးကား အခငးခငး ကြျပားၾကသည မဟတ။ ဗဟဒၶနဗၺာနသညပင သခမ လညးျဖစ၏။ ပဏတလညး ျဖစ၏။ ဒရလညးျဖစ၏။ ဤသ႔လင နဗၺာန၌ အကြအျပားမရသျဖင နဗၺာနက ခႏၶာ မဖြ႔ထကပါ။

၃။၃။၃။၃။ အာယတနအာယတနအာယတနအာယတန ((((၁၂၁၂၁၂၁၂) ) ) ) ပါးပါးပါးပါး

အာယတန သဒၵါသည အေၾကာငး ဟေသာအနကကေဟာ၏။ စတ၊ ေစတသကတ႔သည ရပါရ၊ စကၡပသာဒစ သညတ႔က အေၾကာငးျပ၍ ျဖစေပၚၾက၏။ ထ႔သ႔ စတ၊ ေစတသကတ႔ျဖစေပၚေၾကာငးျဖစေသာ တရားမားက အာယတန ဟေခၚ၏။

21

အတြငးအတြငးအတြငးအတြငး အဇၥတကာယတနအဇၥတကာယတနအဇၥတကာယတနအဇၥတကာယတန ၆၆၆၆ ပါးပါးပါးပါး အျပငအျပငအျပငအျပင ဗာဟရာယတနဗာဟရာယတနဗာဟရာယတနဗာဟရာယတန ၆၆၆၆ ပါးပါးပါးပါး

၁။ စကၡာယတန= စကၡပသာဒ ၇။ ရပါယတန = ရပါရ (အဆငး) ၂။ ေသာတာယတန =ေသာတပသာဒ ၈။ သဒၵါယတန = သဒၵါရ (အသ) ၃။ ဃာနာယတန = ဃာနပသာဒ ၉။ ဂႏၶာယတန = ဂႏၶာရ ( အန႕) ၄။ ဇ၀ါယတန = ဇ၀ါပသာဒ ၁၀။ ရသာယတန = ရသာရ

(အရသာ) ၅။ ကာယာယတန = ကာယပသာဒ ၁၁။ ေဖာဌဗၺာယတန = ေဖာဌဗၺာရ

(ပထ၀၊ေတေဇာ၊၀ါေယာ) ၆။ မနာယတန = စတအကဥး ၈၉။ စတ အကယ ၁၂၁ ပါး

၁၂။ ဓမၼာယတန = ေစတသက ၅၂ပါး၊ သခမရပ ၁၆ ပါး နဗၺာန

၄။၄။၄။၄။ ဓာတဓာတဓာတဓာတ ((((၁၈၁၈၁၈၁၈) ) ) ) ပါးပါးပါးပါး

မမသေဘာကေဆာငတတေသာ တရားက ဓာတဟေခၚ၏။ စကၡ၊ ေသာတ စေသာ တရားတ႔သည မမသေဘာ အတငး တညရၾကျပး မမဆငရာ သေဘာက ေဆာငရြကႏငၾက၏။ ထ႔ေၾကာင ဓာတ ဟ အမညရသည။

ဒြါရ ၆ ပ (အခဓာတ)

အာရ ၆ တန (အတကဓာတ)

၀ညာဏ ၆ သြယ (အပြငဓာတ)

၁။ စကၡဓာတ ၇။ ရပဓာတ ၁၃။ စကၡ၀ညာဏဓာတ ၂။ ေသာတဓာတ ၈။ သဒၵဓာတ ၁၄။ ေသာတ၀ညာဏဓာတ ၃။ ဃာနဓာတ ၉။ ဂႏၶဓာတ ၁၅။ ဃာန၀ညာဏဓာတ ၄။ ဇ၀ါဓာတ ၁၀။ ရသဓာတ ၁၆။ ဇ၀ာ၀ညာဏဓာတ ၅။ ကာယဓာတ ၁၁။ ေဖာဌဗၺဓာတ ၁၇။ ကာယ၀ညာဏဓာတ ၆။ မေနာဓာတ ၁၂။ ဓမၼဓာတ ၁၈။ မေနာ၀ညာဏဓာတ

အာယတနအာယတနအာယတနအာယတန ဓာတအျပားျဖစပဓာတအျပားျဖစပဓာတအျပားျဖစပဓာတအျပားျဖစပ

ဒြါရေျခာကပါး၊ အာရေျခာကပါး ျပားေသာေၾကာင အာယတန ၁၂ ပါး ျပားကန၏။ ဒြါရေျခာကပါး၊ အာရေျခာကပါး ထဒြါရ၊ အာရကမ၍ျဖစေသာ ၀ညာဏေျခာကပါး စဥျပားေသာေၾကာင ဓာတ ၁၈ ပါးျပားကန၏။

သစၥာေလးပါးသစၥာေလးပါးသစၥာေလးပါးသစၥာေလးပါး သစၥာသည မနကနျခငး အနကကေဟာ၏။ ဒကၡဟ၍ ေဟာထားေသာ ရပ၊ နာမတရားတ႔သည ဧကနအမန

ဒကၡျဖစ၏။ သမဒယဟ ေဟာထားေသာ တဏာသည လညး အမနပင ဒကၡ၏အေၾကာငးျဖစ၏။ နေရာဓဟ ေဟာထားေသာ ဒကၡခပျငမးျခငး နဗၺာနသညလညး အမနပင ဒကၡ၏ခပရာအမနပငျဖစ၏။ မဂၢသစၥာဟ ေဟာထားေသာ နဗၺာနေရာကေၾကာငး အကငလမးစဥသည အမနပင နဗၺာနေရာကေၾကာငး အကငမန ေပ၏။

22

တစဖန ဤ သစၥာေလးပါးတ႔သည အရယာပဂၢလမားသာ ပငပငႏငႏင သအပေသာေၾကာင အရယသစၥာေလးပါးဟလညး အမညရ၏။ ဤ သစၥာေလးပါးတြင ဒကၡႏင သမဒယသစၥာတ႔သည ေလာကသစၥာမား ျဖစၾကသည နေရာဓႏင မဂၢသစၥာ တ႔ကား ေလာကတရာသစၥာတ႔တညး။

သသရာ၌ျဖစရေသာ ရပ၊ နာမဟသမသည ဒကၡတရားခညးသာတညး။ ထ႔ေၾကာင ဒကၡသစၥာသည သသရာ၌ ျဖစရျခငးတညးဟေသာ ပ၀တသစၥာ ျဖစ၏။ မေကာငးေသာ အကးသစၥာလညးျဖစ၏။ သမဒယသစၥာသည ထသသရာ ဒကၡဟသမ၏ ျဖစရျခငးအေၾကာငးရငး ပ၀တေဟတသစၥာတညး၊ မေကာငးေသာ အေၾကာငးသစၥာ လညးျဖစသည။

နေရာဓသစၥာသည သသရာဒကၡ၏ ခပျငမးရာ န၀တသစၥာတညး။ ေကာငးေသာ အကးသစၥာျဖစ၏။ မဂၢသစၥာသည ထန၀တသ႔ ေရာကေၾကာငး န၀တေဟတသစၥာ ျဖစ၏။ေကာငးေသာအေၾကာငး သစၥာလညးျဖစသည။

ဤသစၥာေလးပါးျဖင မေကာငးေသာ အကး၊ အေၾကာငး၊ ေကာငးေသာ အကး၊ အေၾကာငးမား စလငျပျဖစ ေသာေၾကာင ဤသစၥာေလးပါးထက ပ၍လညးေကာငး၊ ယတေလာ၍လညးေကာငး ေဟာေတာမမဘ အဆဆေသာ ဘရားရငတ႔ ဤေလးပါးက သာ ေဟာေတာမျမျဖစေပသည။

အရယာသစၥာေလးပါးက ေကာငးစြာသျမငေသာသသည မဂဉာဏ၊ ဖလဉာဏ ျဖင နဗၺာနက မကေမာကျပရ၏။ ခႏၶာ ၅ ပါး၊အာယတန ၁၂ ပါး၊ဓာတ ၁၈ ပါးတ႔က ထငျမငေအာင ၀ပနာရပြားျခငးသည အရယာသစၥာေလးပါး က ျမငသလာရနအတြက ျဖစ၏။

ခႏၶာ၊ အာယတန၊ ဓာတတ႔၏ျဖစပက သစၥာေလးပါးျဖင ေသခာပငပင ျမငႏငေစ ရန သစၥာေဒသနာက ေဟာေတာမျခငးျဖစသည။

သစၥာသစၥာသစၥာသစၥာ ((((၄၄၄၄) ) ) ) ပါးပါးပါးပါး

၁။ ေလာကစတ ၈၁ ပါး၊ ေလာဘၾကဥေသာ ေစတသက ၅၁ ပါး၊ ရပ ၂၈ ပါး၊ ဤေတဘမက ျဖစေသာ ၀ဋတရား သည ဒကၡသစၥာမည၏။

၂။ ဒကၡ၏အေၾကာငးျဖစေသာ တဏာဟေသာ ေလာဘေစတသကသည သမဒယသစၥာ မည၏။ ၃။ ဒကၡ၊သမဒယႏစပါးတ႔၏ ခပရာျဖစေသာ နဗၺာနသည နေရာဓသစၥာမည၏။ ၄။ နေရာဓသ႔ေရာကေၾကာငး မဂစတေလးပါး၌ရေသာ မဂၢငတရားကယ ရစပါးသည မဂၢသစၥာမည၏။

သစၥသစၥသစၥသစၥ၀၀၀၀မတမတမတမတ မဂစတပၸါဒ ၂၉ ပါး၊ဖလစတပၸါဒ ၃၇ ပါးတ႔သည သစၥာေလးပါး၌ မပါ၀ငသျဖင သစၥ၀မတမည၏။

မဂစတေလးပါးက လကၡဏာတသျဖင တစပါးတညးျပ၍ ၎ႏင ယဥေသာ ေစတသက ၂၈ ပါးကေပါငးေသာ မဂစတပၸါဒ ၂၉ ျဖစ၏။ မဂၢငတရားကယ ၈ ပါးက မဂၢသစၥာယ၍ ေစတသက ၂၈ ပါးျဖစသည။ ဖလစတ ၄ ပါးက လကၡဏာတသျဖင တစပါးတညးျပ၍ ၎ႏငယဥေသာ ေစတသက ၃၆ ပါးက ေပါငးေသာ ဖလစတပၸါဒ ၃၇ ပါးျဖစ၏။

ခႏၶာစေသာခႏၶာစေသာခႏၶာစေသာခႏၶာစေသာ ေဒသနာေလးမးေဟာရကးေဒသနာေလးမးေဟာရကးေဒသနာေလးမးေဟာရကးေဒသနာေလးမးေဟာရကး နာမသမၼဠ၊ ရပသမၼဠ၊ နာမရပသမၼဠ ပဂၢလသးမးလးကပင သမးကး ခးေျမာကေတာမလေသာေၾကာင

ဘရားရငသည ခႏၶစေသာ ေဒသနာေတာ အရပရပက အထပထပ ေဟာေတာမသည။

23

ခႏၶေဒသနာေတာသည နာမတရားက ေလးမး ခြျခားလက ေဟာထားသျဖင ထ နာမသမၼဠ ပဂၢလမားႏင အထး သငျမတေပသည။ အာယတနေဒသနာေတာကား ရပတရားမားက ဆယပါးႏင ဓမၼာယတနစတတငေအာင ခြျခား ေဟာျပသျဖင ရပတရားက နားမလညႏငၾကေသာ ရပသမၼဠ ပဂၢလမားႏင အထးသငျမတေပ သည။ ဓာတေဒသနာေတာမာ ရပ၊ နာမႏစပါးလးကပင နားလညေစလ၊ ခးေျမာကေတာမလ သညအတြက ပရမတတရားက ခႏၶာစေသာ ေဒသနာေတာမားျဖင အထပထပ ေဟာေတာမရေပသည။ ထ႔ေနာက ခႏၶာ၊ အာယတန၊ ဓာတတ႔၏ ျဖစပက ေလးစေသာ သစၥာျဖင ေသခာပငပင သျမငႏငမသာ ေကးဇးမားလေသာေၾကာင သစၥာေဒသနာက အဆးက အပ၍ နဂးခပရေပသည။

သမစၥညးပငးျပး၏သမစၥညးပငးျပး၏သမစၥညးပငးျပး၏သမစၥညးပငးျပး၏