ავქსენტიცაგარელიკრებული

ვუძღვნინატალიაცაგარელისას

ხანუმა

კომედია4მოქმედებად

მომქმედნიპირნი:

მიკიჩტყუილ-კოტრიანცთ.ვანოფანტიაშვილი-მებატონე.მდიდარიმოიჯარადრესონა-ამისიქალი,ნასწავლი.კნეინათეკლე-ამისიდა.სარა-სონასდიდედა,მოხუცი.თ.კოტეფანტიაშვილი-ვანოსძმისწული

ტერტერაანთაკოფამიკი-ჩასნათესავი,მისივეპრიკაშჩიკიტიმოთე-ვანოსმოსამსახურეგლეხი.კართუკანაანთქაბატუამაჭანკალიბურთიკაანთხანუმამაჭანკალი

სტუმრები,საზანდარი

მოქმედებათბილისში;IდაIIIთეკლესსახლში,IIდაIV-ტყუილ-კოტრიანცისა.

პირველიმოქმედება

სცენა:რიგიანადმოწყობილიოთახი,სამისკარითდაფანჯრებით

პირველისანახავი

ტიმოთე(სკამზეზისდაიჩმუჩნება)

შენი ჭირიმე. დედავ, რანაირათ ჰყინავს ეს რჯულდაკარგული!.. სულ არა სცოდნიათ ამ დაწყევლილქალაქში მოჯამაგირის პატივი! ჩვენი კაცი რომ დილითადრიანათ ადგება, ერთი კაი ლაზათიანი ტაქანი ოტკაუნდა იწყვიტოს, რომ იმ დღეს რიგიანად იყოს, თორემმოგცემენ ერთტაქან ჩაის კრიპუსტითდა იმითიუნდადანაყრდე უზმოზედ... უჰ, დასწყევლა ღმერთმა, რაძალიანშემოუტია ამსიომ! ახ,სადახარეხლაერთოკაიპირტო! ასე გაგხდის, როგორც ცეცხლი... რაზედწამომათრივა ჩემმა ბატონმა! რა უნდოდა, ჩემთვისსოფელშივგდებულიყავი:დააღუღუნეცეცხლი,მოუჯექ,ხუხე ჩურჩხელა და სჭამე, ზედაც არაყი დააყოლე... ანთითონ რა უნდოდა ჩემ ბატონს, რომ გამოეჩქარა

ქალაქში! ეჰეი! რამოტელა ფულსა ღუპავენ ჩვენიკნიაზები! დაყიდიან, ბატონო, რაც კი პური და ღვინოშემოუვათ შემოდგომაზე, ჩასხდებიან ი ვერანაპარახოტშიდაქალაქშიგნიასსჩამაიტანენ!იფულსსულაქ მიფშვნეტამენ ერთ ორ კვირაში და შინ რომდაბრუნდებიან,ზამთრისსაგძალიც აღარა აქვთ!ძალიანუთაბაუთოთირჯებიანჩვენიბატონები.აი,ჩემიკნიაზი,ერთი კვირაა, აქ არის და წორეთ ერთი ზღვა ფულიგადაფლანგა.თითონ კიდევ ჰო, მერაღა მაჩანჩალა ვარ,რომ ჩამომათრივა! შემასკუპებს ფაიტონის კოფოზე დაქუჩა-ქუჩა დამარიხრიხებს! იმდღეს კინაღამ თავ-პირიდამანტვრევინა!ეგაქხალხსთავსაწონებს,მეორეცოლსეძებს და მე კი არა მკითხავს, რომ ერთი ცოლიც არამყოლია!..

ვანო(კულისიდგან)

ტიმოთე!

ტიმოთე(წამოხტება)

აქგახლავარ,შენიჭირიმე.

ვანო(იქიდანვე)

შენსაქმესმორჩიდასხვაგანუნდაგაგზავნო.

ტიმოთე

მოვრჩი,ბატონო.(აქეთწამოვა).ესერთიკვირაა,ჩემიბატონიაქეთ-იქითმგზავნისდაწიგნებსმატანს.დამენაძლიე,მართლარამესაპირებდეს;ამმაჭანკლებმაცრომმოუხშირეს!(ჩაიცინებს).ერახალხიყოფილა,შენიჭირიმე!დღეშიოციმაჭანკალიმოდის.ისეჩააცივდნენ,

რომწორეთხათაბალაშიგაახვევენ...მოდი,ერთიმეცავეტორღიალები,იპატარამაჭანკალირომარის,იქნებაგაუწყრესღმერთიდა...აიისიც...აიდაგწყევლაღმერთმა!..

მეორესანახავი

იგივედაქაბატუა,მერევანო

ქაბატუა(შემოდის)

კნიაზიშინაბძანდება?

ტიმოთე

ჯერსალამიუნდაგეთქოდამერეგეკითხა!ეგხომდამნავსე!

ქაბატუა

ვა!ძალობანაზეა?არმინდადაარგეტყვი!მითხარიმეთქი,კნიაზიშინარის?

ტიმოთე

მაშარადაამდილაზე,მევიცი,გუთანზეწავიდოდა!შინარისმაშ!

ქაბატუა

ერთიმოახსენე,გელიანთქო!

ტიმოთე

რაღა გელიან... რა მთელი ჯარი ელის? ერთი ბეწოდედაკაცი კი შემოპრაკუნდი!.. მერე რა საქმე გაქვს ამდილაადრიან?

ქაბატუა

ვა!შენვინაყოფილხარ?რასმესპორები,მოახსენერაღა!

ტიმოთე(დაცინვით)

ეი!დაბარებულივითარმოიჭრაამდილაადრიან!ჰა,გაასაღე,თუარა?

ქაბატუა

ეეი!რანაირიბრიყვიყოფილხარ!ვისელაპარაკები?გავასაღერა,დალალივარ!

ტიმოთე

ძალიანგაწყერი!დალალიხარ,მაშარადანაჩალიკიხარ!მაჭანკალიდადალალიერთიარარის?რავიცი,რაცკირამდამპალია, თქვენ ასაღებთ და მეტი რაღა დალალობაუნდა!

ქაბატუა(გაცხარებული)

შენგიჟიხარ,ვიღაცახარ!ვისუბედავ,რომდალალიხარო,შეგაუთლელოსოფლისჰოტროველავ!

ტიმოთე(სიცილით)

ეჰეი,რანაირადდაუტია! (იქით)ცარიელი კუჭი იქნება ედაწყევლილი პატარა დედაკაცი! წორეთ ჩახმახია,

ჩახმახი!როგორაკვესებს!

ქაბატუა

შენბრიყვობასსულკნიაზსვეტყვი,ერთივნახო!

ტიმოთე

კარგია,გეყოფაროდიუნდაგაჯავრდე,მალედაბერდები!

ქაბატუა

მითხარიმეთქი,კნიაზირომელოთახშია,უნდაშევიდე!

ტიმოთე

ეი!რაყოფილაესა!სადუნდაშახვიდე,ადამიანო,კაცი

ლოგინშიწევს!ჩაიცომსდათითონგამოვა.

ქაბატუა

(ჩადრსმოიხსნის,თავზედდაიდებსდატახტზედჩამოჯდება)

ეგრეთქვიდარაღასიღრიჭები!(სიჩუმე).

ტიმოთე(გაივლისდაგამოივლის)

მოდი, ერთი ამას ავეტორღიალები!ურემითუ შეშას არმოიტანს. თითონ ხომ შეშაა და შეშა (მიუახლოვდებაღიმილით) ე, ინჩე! რა მოგცე, რომ ერთი კარგი გოგოშემრთო?

ქაბატუა(გვერდზეშეხედავს)

აითვალიკიდაგიდგა!

ტიმოთე

ნუკიიგინები,შვილოსა.ფულისსაქმეარარის,ფულსმოგცემრა.

(სიჩუმე).ჰა,ე?ქაბატუა

შენამდილაზემგონირაღაცდაგილევია.

ტიმოთე

ისემცღმერთიააშენებსქალაქელებისოჯახს!რაუნდადამელია,ხედამ,მუცელსფაყა-ფუყიგააქვს.

ქაბატუა

კარგია,ხმაგაინკმიდე,შენითავიარამაქვს.

ტიმოთე

რა არის, შვილო? არქიელიდგან მოკიდეული მთელიმილეთის ხალხს ცოლს თქვენა რთამთ და რა იქნება,ერთი გოგო მეც მიშოვოთ? მეცფულს მოგცემ რჯულისმადლმა.

ქაბატუა(გვერდზეშეხედავს)

მერევინმოგწონს?

ტიმოთე

ვინმომწონს?ჩვენინაჩალიკისცოლი!

ქაბატუა

ვა!გაგიჟდი?

ტიმოთე

მარასმეკითხები?ვინმამწონსრა...

ქაბატუა

ჰო,არავინარგეგულება?

ტიმოთე

რომმეგულებოდესვინმე,შენრაღასაჭიროხარ,წავალდავითხოვ,მემინდა,რომშენმიშოვნო.

ქაბატუა(ქოქოლასაყრის)

უიქის!ესეცრომდიდკაცობს:მაჭანკლებითქალებსთხოულობს!..

ტიმოთე

ჰა,ე?

ქაბატუა

არა,შვილო,საშენოარავინვიცი!

ტიმოთე

მეკივიციდა!

ქაბატუა

აბავინარის?

ტიმოთე(იქით)

ამ დაწყევლილმა საღერღელი ამიშალა, რა მარილიანიადამიანია! ეს ფულსაც ბევრს შემაიტანს. (იმას) რაღაშორს წავიდეთ, მოდი ეშმაკს შეაფურთხე და შენშემირთე...

ქაბატუა(ქოქოლასაყრის)

მეხიკიდაგეცა!

ტიმოთე

ჰოდა რა? ძალიან კარგათ მოვალთ მე და შენ. შენახალგაზრდა ქალები დაასაღე და მე ცხენებისდალალობასდავიწყობ.

ქაბატუა(შეუტევს)

ეგვისთანაცგაგიბედნია,კიდევიქმიჰქარე!მეშენისოფლისგომბიოარგახლავარ.

ტიმოთე

ძალიანგაიჭიმე,მაშვინაბძანდები?სულერთიყალიბისახართმაჭანკლები.

ქაბატუა

ქა,ესეთიმასხარათაგდებაც!..გაჩუმდი,თორემეხლავპოლიციასდავუძახებ!

ტიმოთე

რათგვინდა,როდაუძახებ?მოდი,ბელგათერთიმაკოცნინე,მორჩადაგათავდა...(მიიწევსიმისკენ).

ქაბატუა(ქოშსგაიხდის)

როგორთუმაკოცნინე!(ესვრის)

ვანო(გამოდის)

ტიმოთე(ვანოსროდაინახავს)

კარგია,ნუჰყვირი,მართლაეგონებათრამე.

ვანო

რაამბავია,რადაგემართათ?

ქაბატუა

ვა,კნიაზ,ესრაფინთივინმეყოფილა!კინაღამგიჟობანადაიწყო!

ვანო(სიცილით)

რაიყო?არშიყობახომარდაგიწყო?

ტიმოთე

არა,შენიჭირიმე.მეუბძანე,ერთიგოგომიშოვემეთქიდამაგანქოშიმდრუზა...

ქაბატუა

ვაი,რომარმოგხვდა,ერთიშამანიგადმოგსვლიყო...

ტიმოთე

მამხვედრიყოდა,მგონია,აქვე...

ვანო

კარგია,გეეთრიე!

ტიმოთე(ბუტბუტებს)

თუშენიოხტიდგანარმოვიდედამაშტიმოთე...

ვანო

კარგიამეთქი...რასბუტბუტებ?

ტიმოთე

არაფერი,შენიჭირიმე.მეარაფერიარმიბძანებია(მიდისდაკარებიდგანყელსუწევსქაბატუას).

ქაბატუა(ქოქოლასაყრის)

აითვალიმცდაგიდგა!(ვანოს)ვა,პრილაჟენიასმიკეთამდა!

ვანო

მერეუარიუთხარი?

ქაბატუა(მორცხვათ)

კარგიაერთი,შენგენაცვალე...ჯერშენიქორწილიმაჭამე,კნიაზ,მერეჩემსასგაჭმევ.(დაჯდება).

ვანო

რავიცი,ბევრსკიდარბიხარდაროვერაფერსარიგებ!

ქაბატუა

ვა, რატომაც არ ვარიგებ! ქალი შეგრთო, კნიაზ, ქალიშეგრთო, რომ ერთი იმის ცალი ჰინდოეთის მეფეს

ჰყვანდეს, ერთი ხონთქარს და სხვას არავის მთელდუნიაზედ.

ვანო

აიყოჩაღ!ხანუმარომირიგებს,იმასასჯობიან?

ქაბატუა

უი,შენჩემოთავო!ვისეკადრებახანუმასგარიგებული!ხანუმა თულუხჩების მაჭანკალია! იმის გარიგებულს,კნიაზ, გირჩევნია, თითონ ხანუმა შეირთო, ჰო ჩემისუფსარქისისმადლმა!

ვანო

რა,ლამაზიარარის?ისკიძალიანაქებსდა...

ქაბატუა

უი, უი, უი, ერთი ფინთი, ერთი ჯოჯოხეთი, ერთიშეითანი, რომ ხმალ ამოღებული ლეკია!.. ორმოცდათვრამეტი წლისა, პირდაღრენილი,ლაშებ მოშვებული,ფილთაქვასტოლაცხვირი,კუსავითჩაძვრენილიწვრილითვალები, დაჯიდა, არყის კოლოტსა ჰგავს, ჰავლაბრისკინტოსავით ბოხი ხმა!.. კნიაზის მზემ სიზმარში რომმოგეჩვენოს,ბნედამოგივა.

ვანო

მა რა ჯანდაბათ მინდა, თუ ეგეთი მოჩვენებაა!.. აბა,მოვიდეს ის გიჟი მაჭანკალი, მე ვიცი, როგორცგავისტუმრებ.

ქაბატუა

ხანუმასახლშიშაიშვება?იმანოღონდფული აჰკრასდაცოდოსადა მადლს ხომ აღარდაგიდევს! შენ მე მიგდეყური,კნიაზჯან,მეხომშენიყურმოჭრილიყმავარ...თურომ ქალი არ მოგეწონოს, არამცთუფულს ნუ მომცემ,აქვერომჩამომახრჩო,ყაბულივარ.

ვანო

მომეწონოსდაკაიათთუმანსაცგაიკრამ...

ქაბატუა(ჩაიცინებს)

არა, გენაცვა, ათი თუმანი რა ფულია, როდესაც მე შენხაზინას გაშოვნინებ, მაგრამ თქვენ ჩემი პატრონებიხართ; ათთუმანთან ათ კოდ პურსაც მიწყალობებ, ერთ

ხელსაქორწილოტანისამოსსდასხვარამეებსაც...განაარვიცი,რომთქვენთანსიკეთეარდამეკარგება.

ვანო(იქით)

მამაგიცხონდა,ჩემხოდაბუნებსაცშენდაგისაკუთრებ!

ქაბატუა

მაგრამ თქვენ ტყუილად რაზედ გაწუხებთ! თქვენმაბრწყინვალედამ,თეკლემ, იცის ჩემი ყადრიდა პატივი.ვენაცვალე იმას, ღვთისნიერი ადამიანია. სანამ თქვენსოფელში ბძანდებოდით, ის საწყალი იჯდა თავისსახლში გამოკეტილი! ქა, მეტის მეტი უადამიანო დამიუკარებელია!.. როცა მოეწყინებოდა, გამომიგზავნიდათავის პატარა მიშოს.. (ყმაწვილს აჯავრებს) “ქაბატო!დედამაბძანა,აქგადმოდი,სკუცნათავალოო!..”ღმერთმა

აჩუქოს, რა მშვენიერი ბავშვი ეზდება, ზედ გამოჭრილითავის განსვენებული მამაა... გადმოვიდოდი მეცა,ვეტყოდი,კნეინათეკლე,სულშინჯდომაროგორიქნებამეთქი!.. ერთხელ ორჯელაც პიკნიკში წავიყვანეოსანასთან...

ვანო(გააწყვეტინებს)

ეგყველაეგრე,მაგრამიქალისამბავიმითხარი:ვინარის,ანრააქვს?

ქაბატუა

სუყველაფერი, თქვენმა სიცოცხლემ. დიდი სოვდაგრისშვილი, დიდის ქრთამით და მზითვით. გუშინ კნეინათეკლემ გამგზავნა და დღეს ამბავი მოვართვი. თქვენასცნობიხართკიდეცქალისმამას...

ვანო

ვინარიან?

ქაბატუა

ქა,სოვდაგარიმიკიჩასქალი.

ვანო

აბამიკიჩა?

ქაბატუა

ჩვენი...ტყუილ-კოტრიანცი...

ვანო

ჰოოო! ტყუილ-კოტრიანცი. მე სულ სხვაზედ წავედი.მიკიჩასმეძალიანკარგადვიცნობ,ჩემიძალიანდოსტია.მაშიმისიქალი?

ქაბატუა

სწორეთიმისი.

ვანო

ქალსაცკარგსამბობენ!

ქაბატუა

ედემისფრთაშესხმულიანგელოზია!

ვანო(გახარებული)

აბა,მაშრიგიანადუნდადატრიალდედადაპირებულზედხუთითუმანიმომიმატებია.

ქაბატუა

პირველადძალიანფეხსაჭერდნენ,მაგრამმერომცამდისაგწიეთ,ისინიცდარბილდნენ.

ვანო

რა,მითომგაძნელდება?

ქაბატუა

კიარშეგვეხვეწებიან!თითონპარუმმიკიჩაძალიანმოწადინებულია.

ვანო

რასიძლევიან?

ქაბატუა(ჯიბეშიეძებს)

აი,აქამაქვსდაწერილიმზითევიდაქრთამი,სულკიარა.

მესამესანახავი

იგინივედათეკლე

თეკლე(თავისოთახიდგანგამოდის)

ოჰ,ქაბატო,მოხვედიკიდეც?შეწყეულო,რატომჩემთანარ შემოხვედი, სამახარობლოს მოგცემდი. რა ამბავიმოიტანე?

ქაბატუა

კარგი,ვენაცვალეშენბრწყინვალესახეს.პირველათრომუთხარი, მასხარაობა ეგონათ: კნიაზი ჩვენ ქალს როგორითხოვსო! მე კი არ მითქომს, რომთქვენი გაგზავნილივიყავი. უთხარი, თუ გინდათ, იქნება გავარიგო მეთქი.იმათ ძალიან გაეხარდათ. სოვდაგარ მიკიჩამა სთქვა, მედიდი ხანია გულში მედოვო, აბა წადი და გაარიგეო...მარხვდებაკიდეცადაქორწილიცმალეგავაჩაღოთო.

ვანო(თეკლეს)

მერექალირაკარგიყოფილა!

ქაბატუა

ტანციონშიგაზდილი!რაფრანციცული,რაფორტუპიანი,რანასწავლი!აი,თუჩემიარაგჯერათ,თქვენძმისწულსჰკითხეთ.ის,მგონია,იმათსადადის.

ვანო

აბაჯერწაგვიკითხე,რაგიწერიამაგქაღალდში.

ქაბატუა

(დიდსათვალეებსწამოიდებსცხვირზე)

ფულათ რვაასი თუმანი, ხალასი ოქრო... სულ

პოლიმპრიალები აქვს მიკიჩას თავის ქალისთვისშეგროვილი...ოთხასითუმნისშენახულიმზითევი.ახლაახალი უნდა იყოს: ერთი ძვირფასი საგვირგვინო კაბა,ეღირება,სულცოტა,ოცდაათითუმანი.ოროლიდუჟინითეთრეული, ნახევარ დუჟინი კაბები, სამკაული,წვრილმანი, ფერხსაცმელი - სულ იანგარიშეს ხუთასთუმნამდის.ესარის.დანარჩენზედაცმოველაპარაკებით.ორი ათას თუმნამდის დგება. მიკიჩა ნატარიუსისპირობით შეეკრათავის ქალს,თუორთვეზედ სულ არჩააბაროს,სახლებიდამაღაზიააუწეროს.

თეკლე(გახარაბული)

ქა,შეგასაგლეჯო,რუფაკებისაარაუთქვამთ-რა?

ქაბატუა

რაძალააქვთ,თუმოვითხოვთ.აისიადამიწერედაჯანსაცკიარგავაგდებინებ!

ვანო(მხიარულად)

ძალიანყოჩაღიყოფილხარ,ქაბატო,არვიცოდი.

ქაბატუა

ვა!მაშარიცოდი?სომხებიიტყვიან:ლუნპუსტიკე,ჰამამეწე კწუმ!.. ჯერ მიყურეთ, მე პატარა დედაკაცმა რაშტუკებიგავაკეთო!

თეკლე(სიცილით)

დიდიკუდიანიხარ,ვინცარგიცნობს!წამოეთრიე,რუფაკებიდაგიწერო(მიდის)

ქაბატუა(ვანოს)

იქეიფე,კნიაზ,ოხერიფულიბევრია!(მიდის).თათრებიიტყვიან:ფლოვიიანიიშტაიაგერაქოლსუნ!(გადიან).

ვანო(მიაძახებს)

თეკლე!ქაბატუასეხლავეხუთითუმანიმიე,დასჭირდება.

მეოთხესანახავი

ვანო,მერეტიმოთედაკოტე

ვანო(წამოდგება)

კაცსთუეწვიოსბედი,რიგიანიუნდაიყოს!ეს ამოდენაფული, მშვენიერი ქალი... გაგორდი და გამოგორდი!(ჩაფიქრდება)ხომიტყვიან,კაცისთვალიგაუმაძღარიაო,მაგრამძალიან ადვილათკისტყუვდება:ერთიხუთჯერგიჟისერგუშკასფაიტონითაიარ-ჩაიარექალაქშიდაორიათასითუმანი ჯიბეში გდია! მაშ რა ნახეს მაგ ოხრებმაჩემში?..ეხლაკიკარგათმოვიყვანჩემსაქმეს:ასეთიდაჩაჩავჭიმო კაკლებთან წყაროზედ, რომ, ვინც იქ შევიდეს,ეშხით დაიბნიდოს!.. (მღერის) “კოკობო ვარდო, არდამაგდო, ვარ მონა შენი...” ჰაი-გიდი, კნიაზო ვანო! ვინუნდაჭამოსორიათასითუმანიდალამაზიგოგო!..ჰაიდა,კნიაზჯან!..

ტიმოთე(შემოვარდება)

ბატონო,იცი,რამოგახსენო...

ვანო(შეხტება)

მხეცო!ჰოტპუ!რანაირათშემოვარდი,გულიგამიხეთქე!ბოსელშიხარ,თურაღმერთიგაგიწყრა!

ტიმოთე

პატარაკნიაზიმობძანდადა...

ვანო

ვინპატარაკნიაზია?

ტიმოთე

ჩვენიპატარაკნიაზი,კოტე.

ვანო

მერერათავ-პირსინტვრევ?მობძანდადააქდაუხვდებით!გასწი,კარიგაუღე.

ტიმოთე(გაუღებსღრეჭით)

მობძანდი,შენიჭირიმე.

კოტე(შემოდის)

ოჰ,ტიმოთესგაუმარჯოს!შენცქალაქშიხარ?

ტიმოთე

ღმერთმაშენითავიმიცოცხლოს(გადის)

კოტე(ქუდსდასდებს)

ბიძაჩემსვახლავარ.(ხელსჩამოართმევს).

ვანო(ხელსაძლევს)

ბონჟურ,პრენსკოწია!როგორახარ?დაჯექი.

კოტე(დაჯდება)

თქვენროგორახართ?დიდიხანიაქალაქშიხართ?

ვანო

ერთიკვირაიქნება.სხვა,ახალიამბავი?

კოტე

მშვიდობა.ცოლისშერთვასვაპირებ,ბიძაჩემოდაუნდათქვენთანმომელაპარაკნა...

ვანო

ერიჰაა!მაშერთადგადავიხადოთქორწილი,უფროცოტადაგვიჯდება.

კოტე

როგორ?თქვენცაპირებთრამეს?

ვანო

ქორწილს.ერთიკაილუკმავიშოვე.საქმეცგავათავეთ,ხვალთუზეგჯვარსდავიწერ.

კოტე

ოჰო!მაშმომილოცავს.(ხელსაძლევს).

ვანო

ვინარისშენისაცოლე,აქვსრამე?

კოტე

კარგიგაზრდილიქალი,ნასწავლი,მდიდარი.გაგიჟებითვუყვარვარ და მეც მიყვარს; მაგრამ, მგონია, მშობლებსადვილადვერდავიყოლიებთ...

ვანო

მამაუცხონდათკიარშეგვეხვეწებიან.არდავიყოლიებთდა დავახვიოთ ბიჭები, ერთი კარგა დავზურგოთ დაქალიც მოვიტაცოთ! შენ ჯერ კარგა ეცადე, როგორმეშინაურულად მოახერხო. მეც, ჩემო ძმავ. მომწყინდაამდენი ქეიფი და თავისუფლად სიარული. თუთხმეტიწელიწადია ცოლი დავმარხე და თუთხმეტჯერ სახლშიპური არ მიჭამია, სულ აქეთ-იქით ვაღამებ ჩემსიცოცხლეს.ეხლაკიმოვიკეცამსახლშიდახელსმივყოფოჯახობას... შენც ვინძლო ფეხი მაგრა მოიკიდო დამასწავლებლობასთავიარდაანებო.მართალია,მამაშენმამთელი თავისი წილი ვალში დაურიგა და შენ არადაგიტოვა-რა,მაგრამარაუშავს-რა,ჩემიმამულიშენიარიქნება?

კოტე

მადლობელიგახლავარ,ბიძაჩემო...მართლა,ვინარის

თქვენისაცოლე?

ვანო(თვალსუზამს)

ჩემსავით დარდიმანდი, ლამაზი, კოხტა, ძალიანმდიდარი... მართლა, თუ ერთათ არ მოგვიხდებაქორწილი,შაფერათგამომყევი;такойшикзададим,что...

კოტე

ბიძაჩემო!თქვენმაინცძალიანიცითქალებისარჩევა...

ვანო

მაშ, ბიჭმა იცის და! მაშ, ამდენი ხანი უცოლოდ რათდავაღამე? (ღიმილით). იცი, ბიჭო, რა გითხრა, знаешь, ябоялся, კარგია, რომ ცოლს ირთამ, თორემ знаешь,

მეშინოდა,არშიყობაარდაუწყოსმეთქი!ისეთილამაზია,რომ...

კოტე(მხიარულად)

მაგასრასამბობ,ბიძაჩემო?..რაგვარია?

ვანო

რაგვარია!ჰმ,ჰმ!რაგვარია!მილიონერისქალი!.. знаешьты, мешоками у него золото! მიკიჩ ტყუილ-კოტრიანცისქალიარგაგიგონია?

კოტე(გაფითრებული)

ტყუილ-კოტრიანცისქალი?!

ვანო

ჰო,რაძალიანგაგიკვირდა?მერაღაურიგობიჭივარ!

კოტე(გაშმაგებულიიქით)

ჩემისაცოლე,სონა!ამისთვისგაურიგებიათ!..

ვანო

ჰა,ჭკუაშიარდაგიჯდა?(დააცქერდება)რამოგივიდა,ყმაწვილო,როგორგაფითრდი?

კოტე

არაფერია,გაივლის!ცოტამეძინადათავბრუმეხვევა.

ვანო

ერაფერიდაგედო,ავადხომარახარ?ჰაი,შელაჩარო,შენა!

კოტე

დასწყევლოსღმერთმა,რაღაცდამჩემდა!არაუშავს-რა,შინწამლებიმაქვს...

ვანო

Ничегослушь,немношкахолодниводапомажьდა...

კოტე

არამიშავს-რა,ეხლავეწავალ...(ადგება).

ვანო

პატარა დაიცადე მეც საქმე მაქვს ქალაქში, ერთათწავიდეთ.მამიდაშენსმაინცარანახავ?მეცეხლავემოვალ(შუაკარითგადის)

კოტე(მარტო)

ესეცშენიიმედები,როგორთავზარიდამცეს...სხვამაინცთხოულობდეს ვინმე, რომ ხმა მაინც ამოვიღო...თორემბიძა ჩემი!.. რა უნდა ვუთხრა ბიძა ჩემს?!..გაყმაწვილებული მოხუცი ყმაწვილზედუარესადთავისნებისაა!ჩემსდღეშიმაგქალისმეტიარავინმყვარებიადამაგასაც მართმევენ! მართალია, სონა მე ვერდამთმობს,მაგრამ იმის ვაჭარი მამა?!. იმას ვინ დაიყოლიებს?! ისქალს არ გაუგონებს! მე არაფერი არა მაქვს, ბიძა ჩემი

მდიდარია! (ჩაფიქრდება). არა! არა! ყოველი სიმდაბლეუნდა მოვითმინო და ნათესავობაც უნდა დავივიწყო,სონასკითავსვერდავანებებ!მევგრძნობ,რომუიმისოდსიცოცხლე არ შემიძლიან! რას მიქვიან ეხლა ბიძა, ძმა,მამა... მე ეხლა აღარავინ არა მწამს! ეს წყეული ხანუმამაინცვიპოვნოსადმე,სონასამბავივკითხო...

მეხუთესანახავი

იგივედახანუმა

კოტე(მიეგებება)

ოჰ,ხანუმ,რადროზედმოხვედი!შენთანდიდისაქმემაქვს!

ხანუმა

ჰა,სალამალექ!რაამბავია?გულშიხომპაჟარიარგაგჩენია!

კოტე

არგეხუმრები,ხანუმი...

ხანუმა

კუდი ხომ არ მოგწვია! (ჩადრს დაკეცავს, თავზედდაიდებსდატახტზეჩამოჯდება).ჰა,სონამშემოგიკეთა?ერთიბიძაშენსმოვრჩე...

კოტე

ღვთისგულისათვისნუხუმრობ,უნდამიშველორამე...

ხანუმა

მე ჩემი ტაქცია მაქვს, გითხარ, შვილო, და გავათავე:თავადისშვილი - ორმოცი თუმანი; აზნაური დაჩინოვნიკი - ოცი თუმანი; დაბალი ხალხიც, როგორცმზითევი ექნება, იმის შესაფერად; შვიდ თუმანზედნაკლებკიარშეიძლებაარავისგან.ესარის.

კოტე

ოხრადდარჩესეგფული,მაგაზედვინგელაპარაკება!..

ხანუმა

ვა!მაშსხვარაგინდა?თუფულიიქნება,რაგაჭირდება!გინდაპატრიარხსაცშევრთოცოლი?

კოტე

ეჰ,ერთიგამიგონედა!რადროსხუმრობაა,საქმეიშლება...

ხანუმა

რომელი საქმე იშლება? ჩემი დაწყობილი საქმემოიშალოს?შენმაგაზდამ,ხუთსასეთღენერალსშევრთეცოლები,რომთითოოთხმოცდათვრამეტის წლისა იყო,ერთ კვირაზე იმათი ქელეხიცა ვჭამე. ცოლიანიკაცებისთვისშემირთვევინებიაცოლები!..ოთხიღვდელიგამიკრეჭინებია!..ერთიჩემკარაბადინშიჩაიხედე,რეებიმიწერია! ქვეყანას სულუკუღმადავატრიალებ! მაშ შენკარგად არ იცნობ ხანუმასა, შენ ეს (ხელით აჩვენებს)გალესე.

კოტე

ღმერთოჩემო!მაგასწინრაუდგას?შენესგაიგე,რომქალსძალითათხოვებენ!

ხანუმა

როგორთუათხოვებენ?მერევისაძლევენ!

კოტე

საქმეცისარის,ვისაძლევენ!-ბიძაჩემს!..ქორწილიხვალექნებათ.

ხანუმა(წამოდგებადოინჯით)

რაო, რაო? როგორ თუ ბიძა შენს? მერე ჩემი დასტურიაუღიათ? ბიძა შენი უჩემოთ ირთავს!.. იჰ, იჰ! ნეტავიხანუმას თიებსა! ფოშტის ცხენივით ქალაქის ქუჩებიმაქელინა,ორმოციწლისჟამიამაცუნცრუკებინადაეხლასხვას ირთამს! არა, შვილო, ჩემს კარაბადინში ეგრე არმიწერია!მეუფროვიცი,ვისროგორიქალიეკადრება!..აინუსხამომიტანიაიმისთვისდაისქალიუნდაშეირთოს,რომლისკარზედაცმარბევინა...

კოტე

გეუბნები,ადამიანო,ტყუილ-კოტრიანცისქალსირთამს.

ხანუმა

მერე რომელი წვერ-ცამეტა ტერტერა იქნება, რომ იმასჯვარი დასწეროს! მგონი, თავიანთ ბლაღოჩინებისაც არ

ეშინიანთ ღვდლებს ისე, როგორც ჩემი!.. ქალიგამაგიჟებინა, რამდენი სული დავწვი მაგ ჯიბეგაფხეკილიკნიაზისათვის,ჰაი-ჰარათმზითევსალაგებენდაეხლაატკაზი!

კოტე

აბარავქნა,მითხარი?

ხანუმა

როგორ თუ რა ქნა? ვერ შეირთამს მეთქი, გეუბნები!მთელევროპიასშევძრამ!..ისქალიჩემიმრევლია,ვისაცმინდა,იმასმივათხოვებ,ჯერჯაფისფასიდამითვალოს,რაც მარბევინა, მგონია, სულუცოლოთაცდავაგდო! ვისეხუმრებიან? მეე? საცაა პენციას მივიღებ: ოც და ათიწელიწადია ამ საქმეს ვემსახურები. ხუთი

გუბერნატორისათვის შემირთვეინებია ცოლი... რამდენიუშვილოსათვის შვილი მიყოლებია; ცის ძირამდის არიგავარდნილიხანუმასოსტატობა...

კოტე

მაშიმედივიქონიო?

ხანუმა

არა,შვილო,შენნუგეშინიან!მხოლოდიცოდე,ტკბილისიტყვით კაცი ვერ გაძღება! სადაც კომლი მაღალია, მეციმისი მაყარი ვარ.რაც გითხარი, წინათვე იძლევი, ხელსმოვკიდებ,თუარადა...

კოტე

ოღონდ გვიშველერამედა ეხლავ ვალს ავიღებდა შენსოც თუმანს ჩაგაბარებ, ჩემთან გამოიარე. ოცსაც სონამოგცემს,ხომდაგპირდა...

ხანუმა

ბაშ-უსტა!დრუსტასუმ!(ხელსაძლევს).ეხლაკიმევიცი.

კოტე

აიმემივდივარ...

ხანუმა

მიბძანდი...ფულისათვისგამოვივლი.

კოტე

გამოიარედამიიღებ.აბა,ხანუმი,თუოსტატიდედაკაციხარ!(გარბის).

ხანუმა

კარგი მეთქი, ქა! ასე აურ-დაურევ საქმეს, როგორცდომხალი (დაჯდება). სხვას ირთამს? ვნახოთ, როგორშეირთამს! ათი თუმანი ფული ქალისაგან ამიღია დაუკანვემივცერაღა!რაანგელოზიმნახესმეცა!ასეაურიოდავთრებიამკნიაზს,რომსულფუტკრებიეხვევოდეს!..ესსულიმკუსპარაქაბატუასბრალიიქნება.იმასუნდაჩემ შემდეგ ჩემი ადგილიდაიჭიროს!ზედ შუაზედ რომგაიპრიწონ, სანამ მე ცოცხალი ვარ, ქალაქში სხვამაჭანკალს არ გავაწაწანებ! (ქოქოლას აყრის) აი,ფჩანას,ფჩანას,ქაბატო,რაცშენხანუმასოხტშივერმოხვიდე!

მეექვსესანახავი

იგივედავანო

ვანო(შემოდის)

ოჰ,ოსტატოხანუმ,ჩემსნახვამდისაცგიცოცხლია!

ხანუმა

ქა, რას მემართლები? მერე მე რომ არ ვიცოცხლო,ამოტელა ბარიშნა ქალებს პასუხს შენ გასცემ? შენდაასაღებმაგათა?

ვანო

მართლადა, ძალიანდასაკლისი კი ხარ ამ ახალგაზრდა

ქალებისათვის.ვინიცის,სულშენმზესფიცულობენ.

ხანუმა

მაშარიცი?რამდენიუმანკოგულილოცულობსჩემთვის!ლამაზები კიდევ არაფერი, საქმე ის არის, რომ ზოგჯერორი თეძოთი კოჭლს და თვალებზედ ბისტ-გადაკრულებსშენისთანაკნიაზებზედგავასაღებხოლმე!

ვანო

აი,ოჯახიამოგებუგაშენა!..დიდბედნიერებასკიშეჰყრიკაცს!..

ხანუმა

მაშ ქა, ყველამ რომ ჩალაღაჯი წაიღოს, დავესკას კი

გასაღებაარუნდა?

ვანო

შენსსულსუხაროდესსაიქიოს!(იცინის).

ხანუმა

ფიქრიარარის!დიდცოდვასთანცოტამადლიცგასჭრის!რასამბობ,მერომამკვირაშიერთიჭარხლისწნილივითდამჟავებულიგავასაღე,გინდეკლესიაამიშენებია.

ვანო

აი,გაგაფუჭაღმერთმა!

ხანუმა

მარა შენ საღ ქალებსაც მიწუნებდა აბა, სხვაგანა ნახე...მართლაქა!სულდამავიწყდა,აინუსხამოგიტანე.ჩქარაუნდამეემზადოთ,მარხვდება.დედოფლიანისულმზათარიან...

ვანო

ვინდედოფლიანი?

ხანუმა

ქა, ვისთანაც გამგზავნე. ძლივს-ძლიობით დავიყოლიე,ზაჰლა წამერთო იმათ ჩიჩინში... კნიაზს ქალს როგორმივცემთო!..

ვანო

არ მისცემენ და საჭიროც არ გახლავთ... თავიანთვინშეინახონ.

ხანუმა

არა,ბოლოსკიდავითანხმე.აბა,მესაქმეშიგავერიოდაისსაქმე...

ვანო

ტყუილათშეწუხებულხართ!

ხანუმა

რა შეწუხებაა! ფულს იმისთვის ვიღებთ, რომგავისარჯოთ...

ვანო

ეეე, ოჩონ პეტრე! მე მაგას კი არ გეუბნები... ქალი არვარგა,ძალიანგონჯიაო.

ხანუმა(იქით)

ოჰ,ქაბატო,თუხელშიჩამივარდი!(იმას)ქა,საქონელსარყიდულობენუნახავათდაცოლსვინშეირთავს!მართალიდა ტყუილი შენი თვალით ნახე, სხვას რათ უჯერებ?(იქით) ხელმეორეთ იშლება საქმე! (იმას) შენ მზითევიიკითხე და ქალი ხომ ჩვენ ხელთ არის, თუ არმოგეწონება, ნუ შეირთავ რა! კნიაზ, ეს იცოდე, დიდდოვლათსა გკერძამ. (იქით) ასეთი ქალი გაჩვენო იმმაიმუნისმაგივრად,რომსულდავთრებიდაგეკარგოს...

ვანო(იქით)

ეს გასაწყვეტნი ყველათავისას აქებსდარომელი ერთსდაუჯეროსკაცმა.

ხანუმა(ნუსხასიღებს)

შენყურიდამიგდე,კნიაზ!

ვანო

აბა,წაიკითხეჯანიგავარდეს,ქალსაცვნახავდა...

ხანუმა

მაშ! მაშ! ქრთამი, როგორც გითხარი, ხუთასი თუმანი.მზითევიც ესა: ერთი გვირგვინის კაბა, ერთი ვიზიტისა,

ერთი დამაშნი და სამიც საშინაო. თითო დუჟინითეთრეული წმინდა ბატისტ-პალატნოსი. ჩულქები,საპოჟკები ნახევარდუჟინი. ერთი შუბა. ერთი ვიზიტკატალმა, ერთიც პოლკა. ორი ხალიჩა, ერთი ქეჩა, ერთიდუსპალნი კრაოტი, ორი ხელი ლოგინი, სამი მუთაქა,დუჟინი საური, დუჟინიც ჩარსავი. სამოვარი თავისპრიბოლით:ვერცხლისპოდნოცი,დუჟინივერცხლისჩაისკოვზი, მოლოჟნიკი, ჩაის საწურავი, სახარნიკა თავისმაშით, სუხარნიკა, - სულ ვერცხლისა. მარმარილოსუმივალნიკა თავის სასაპნეთი და საჩოტკეებით. ორისუფრა,იმისიარაღი:დუჟინივერცხლისსტოლისკოვზი,ერთიფლავისკოვზიდავერცხლისჩამჩა,დანა-ჩანგალი,სამისამარილე,საშარბათე,საგარციცედამურაბისტასტი.ქალის სამკაული: ორი ზურმუხტის ბეჭედი, ორიიაგუნდისა, ერთი ლალისა, ერთი ფირუზისა, ათთუმნიანიბრასლენტი,რვათუმნიანიზარისსაყურეები,სარკე, სამი ხელისყუთი, ვერცხლის კავების

დასაკულულებელი და ერთიც სარდაფის შუშტაკისგასალესი. (ჩქარა-ჩქარა) ლენტები, ბანტები, შპილკები,ქინძისთავებირაღასახსენებელია.ესენიბევრიაქვს.სულმზითევი სამას თუმანი დგება. მეტი რა გინდა, ქალიცრიგიანია.

ვანო

როგორთურიგიანი?განალამაზიარარის?

ხანუმა

აბა, სული როგორ დავწო, თავის დღეში ტყუილი არმითქვამს:რომვსთქვა,ძალიანლამაზიამეთქი-არარის.

ვანო

არ არის და მე უფრო ლამაზიც მეძლევა და დიდიმზითვისაც.

ხანუმა(განგებგაკვირვებული)

რასამბობ,კნიაზ-ჯან?

ვანო

რაგესმის?

ხანუმა

იმ ქალს რაღა პასუხს აძლევ, ამოტელა მზითევი როაყიდვინე?

ვანო

რათაყიდულობდარა?

ხანუმა

როგორთურათა?შენსწორესიტყვამომეცი,ერთიკვირასირბილითმომღალე,ქორწილისდღედაუნიშნედაეხლამიზეზსიდებ?

ვანო

ქალიც რომ ვარგოდეს, მზითევი ცოტაა. მე რომ ქალსმაძლევენ,სწორეთდახატულიადაორიათასითუმანიცააქვს.

ხანუმა

მერეშენგინახავსისქალი?

ვანო

მეარმინახავს,მაგრამქვეყანაკიაქებს.

ხანუმა

რომელიქვეყანა?დამანჭულიქაბატუა?..ერთიმითხარი,გენაცვა,რაპატიოსნებაარის,თავადისშვილიბრძანდები,ქალს ამისთანა ბიაბრობას აყენებ და სახელს უტეხამ?!მერე ჩვენი ჭორიანი ქალაქის ამბები არ იცი, რეებსგამონასკვამენ!..

ვანო(ადგება).

რასჩამაცივდა,გიჟიაოხერი! (გაჯავრებით) აღარვირთამ

ცოლსა! წადი და შენ შეირთე, თუ ძალიან გეცოდება!(მოუმატებს)მამაჩემიარწამიწყნდება,კაცმაუნდაკეტსწამოავლოსხელიდასულთავ-პირიდაგამტვრიოთ,თქვეკუდიანებო, თქვენა! ქვეყანას ატყუვებთ და სულრაღასაცთვალთმაქცობთ!

ხანუმა(ამრეზილი)

ეგეთ სიტყვებს რათ ამბობ, კნიაზ? უზდელათ რათმიხსენიებ ჩემ ღირსებას!... როგორ თუ თავ-პირიდამამტვრიოს! ვის შეუძლიან? მთელი ქვეყანა ოსტატდედაკაცათ მიცნობს, ვის რა ნება აქვს, თავ-პირიდამამტვრიოს?.. თვალი იმ ქალსაც დაუდგეს და იმისმთხოვნელსაც, მე რაღაში ჩამჩხირეთ!.. მაგრამ მე მაინცვიტყვი,რომეგრეჩესტიარარისპატიოსანისგვამისა!

ვანო

ძალიან კუდი მოგეწო! მარა,ფულებსრომ იჩხრიალებთდა ტარტაროზის მსგავსებს ასაღებთ, მადლობას ვინგეტყვით!ესჯადო,ესა.

მეშვიდესანახავი

იგინივე,თეკლე,ქაბატუა,ბოლოსტიმოთე

ხანუმა(თავსუკრავს)

კნეინათეკლესვახლავართ!

თეკლე

მშვიდობაშენი,ხანუმი,ამბავი?(დივანზედდაჯდება).

ხანუმა

მშვიდობა.

ქაბატუა

(ხანუმასთავსდაუკრავს,იქით)

ესქოფაკიაქსაიდგანგაჩნდა!

ხანუმა(იქით)

ერთი ამუცხვირპიროსუყურეთ!ესეცრომმაჭანკლებისმარაქაში ერევა!დაიცადე, ასე გაგიგალო ეგდამანჭულითავი, რომ სულ არ მინდა იძახო. ამ სულელი კნიაზისგადარევასულამმაიმახისბრალია.(სიჩუმე).

ვანო(ხანუმას)

წადიდაეგრემოახსენეშენსგამომგზავნელებს.

ხანუმა

ქა,რაუნდამოვახსენო!აღარახუმრობთ?

ვანო

რასტუტუცობ,რამეხუმრება!

ხანუმა

მაშესაყალ-მაყალირაზედამაშლევინე?

ვანო

რააყალ-მაყალი?ახლაძალიანაცნუგამოიდებთავს,მამაგიცხონდა...

ხანუმა

ჰა,ჰა!მამისხსენებანუიქნება!მეარავისისახსენებელიმამაარამყოლია!

თეკლე

ვანო!რათაგაქვსეგსაძაგელიხასიათი?

ვანო

მა რას ჩამციებია ციებ-ცხელებასავით! გიჟია ვიღაცაარის!..

ხანუმა(ქაბატუას)

ჩისიმანუმ?!. საქმე გამარიგებინა, ქორწილის დღედამანიშვნინადა ეხლა ატკაზზეშედგა;გაგიგონიათ ასემასხარათქვეყნისაგდება?

ქაბატუა

ქა, შენ რომ სამოცი წლის ადამიანი გაურიგო, უთუოთუნდა შეირთოს? ყველას თავისი გემო აქვს: ალბათ არმოსწონს და არ ირთავს! (ვანოს კაბას უსუფთავებსტანზე).

ხანუმა

ქაა!ესვიღა არის? აქეთგვიბძანეთ,მოდნისმაჭანკალო?

ნეტავიცოდე,შენვიღაგკითხავს?!.

ქაბატუა(წამოდგება)

ვის ეძახი მაჭანკალს, შე ბებერო კუდიანო?! ახალიმოდისაცშენახარდაძველიმოდისაც!მერომაქამხედავ,მეამსახლისშვილივარ.ქოფაკი!

ხანუმა(გაკაპასებული)

შენშენთვისეგდე,ემანდმეცამეტეგოჭივითნუეჩრები,თორემკატასავითთავსგაგიჭეჭყ!

ქაბატუა(გაიწევს)

ეხლავთეძოსაგათრევინებ,შებებეროტურავ,შენა!

ვანო(იჭერს)

კარგია,მამაშენინუწაგიწყნდება,დაწყნარდი!

ხანუმა

ერთიგაუშვითეგუდღეო,რომრწყილივითგავსრისო!

თეკლე

კარგია, ადამიანო, რა გაჩხუბებთ, აქ ჩხუბის ალაგი არგახლავთ!

ქაბატუა(იქით)

ეს ბებერიტურა! ესა! (ისმის) ეხლა ბურთიდა მოედანიჩვენია: შენ გარიგებულ ქალს აღარათხოულობენ, მაგრა

შეინახე ზანდუკში, გამოგადგება!.. კნიაზ ფანტიაშვილიირთავსმიკიჩატყუილ-კოტრიანცისქალს.წადიეხლადათავიქვასახალე!

ხანუმა

თავიქვასაცახალედაჭირსაც!..მერეუნახავათშეირთამსიმ მაიმუნს? თუ ჩემ არჩეულ ქალს ისა სჯობდეს, დეეშეირთოს!

ქაბატუა

შენ არჩეულ ქალს არა, შენ თავს დაადარე, შენმასიცოცხლემ!

თეკლე(ხანუმას)

თქვენ მაგაზედ ნუ სწუხართ! ქალსაც ვნახამთ დამშობლებსაც.

ვანო

ვნახამ ქალსა, მარა თვალებს ავიკრამ! არც შენდაგიჯერებ,არცამას.

ხანუმა(იქით)

დახეთ ამ ბატის ჭუკს, რაოინს მიშვრება! (იმას) კნიაზ,გეუბნებით,თვალებსნუიბრმავებთტყუილად.შეირთე,ვისაცგეუბნები,თორემინანებ!მოტყუებაკარგიარარის!

ვანო

რაო?ვინანებ?თქვენმადღეგრძელობამსაციმბიროსაქმე

კიარგამიხადო.

ქაბატუა

წადი, წადი, ხანუმი, ოსტატ დედაკაცს გეძახიან,პატარძალიარგაგიცივდეს,მალემოუნახევინმე!

ხანუმა

რახან მასხარათ ამიგდეთ ეს ნამსახურიდედაკაცი, აბა,წადით და შეირთეთ! მაშ ხანუმა ცოცხალი რათ უნდაიყვეს,რომიმასდამმარცხებულიგამოუჩნდესვინმე!

თეკლე

მითომრატომაო?

ვანო

თვალს კი არ მოგთხრი? ადე, დაიკარგე ეხლავ ჩემისახლიდგან,კინაღამდაგიჯერედათავიდავიღუპე!

ქაბატუა

შენ გეუბნებიან, ოსტატო ხანუმი, საჭირო აღარა ხარ,მიბძანდიო!

ხანუმა(ანთებული)

მაშუპასუხოდსახლიდგანმაგდებთრაღა?მაშდედაკაციარ ვიქნები,თუთქვენივე კბილითთქვენივე ხორცი არგაგლეჯინოთ!

ვანო

ხმაგაიკმინდე,კარგია,თორემ,მამაჩემიარწამიწყნდება,მევიციშენა...

თეკლე

(ვანოსხელსდაუჭერსდამიჰყავს)

რას ელაპარაკები მაგ აშაქარდედაკაცს?წამოდი, ამტენიიღრინოს,სანამმოეწყინება!(გადიან).

ხანუმა(მიაძახებს)

შეგირცხვათ პატიოსნება, რა კარგი ხალხი თქვენაყოფილხართ!შენიცოდვისმზიდავივიყო,ტეტიაკნიაზო,თუ შენ ოინს არ მოგივიდე! მე ცოცხალი ვიყო და შენცოლისშერთვასეღირსო...

ქაბატუა

ქა,თავისსახლშილანძღამ?არუნდადაარირთამს,რასემართლები?(მიდისთეკლესთან)

ხანუმა(ხელსდაუჭერს)

საით მიბრძანდებით, კნეინა ქაბატო? პატარამოთმინებით,მეთქვენთანსაქმემაქვს.

ქაბატუა

რასაქმე?არა,იმქალზედროგორეუბნებოდილამაზიაო,იარმუკისმენახშირესაჰგავს,არვიცნობრაცარის?სადისდასადმიკიჩასქალი,ღმერთიარარის?

ხანუმა(თითსუქნევს)

ეს კუდიანობა სულ შენი ამბავია! რა გინდა ჩემგან,დედავ და თვალო, რაზედ მართმევ ლუკმას?(გაჯავრებით)მითომგინდათხანუმასოხტშიმოხვიდეთ?ისემცგაუხარიაშენსგასაგისს!

ქაბატუა

შენ გაიხარე და შენმა შვილის შვილებმა, შე ენაწანკლიანოქოფაკო!

ხანუმა

ხმაჩაიწყვიტე,თორემეხლავსულსგაგაფთხობინებ!

ქაბატუა

მეხიკიდაგეცამაგბებრუცუნათავზედ!

ხანუმა(შეუტევს)

ხმა,შეგულკვდრისშვილო!

ქაბატუა

(ხელსმოჰკიდებსდამიათრევს).

გადი, ეხლავე დაიკარგე, თორემ პოლიციას თავზედდაგახვევ,შემთვარისგიჟო,შენა!

ხანუმა(ბუწუწებშისწვდება)

უიშე,წუწკისშვილო,შენა!..(ერთმანეთსეწევიანდათან

კივიან).

ტიმოთე(შემოვარდება)

რასშვრებით,ადამიანო,დაგიჟდით?!ერთიამათშეხედეროგორ ჩაუბღუჯნიათ ერთმანეთი! (იცინის და ტაშსუკრავს). ძიძგი, ძიძგი, მამალო! მე გიშველი,დედალო!..(ორჯელ).

ვანო(კარებიდგანუყვირის)

რასუყურებ,ბიჭო,ვერგააშველებ?

ტიმოთე(შუაშიჩაუვარდება)

რასაშვრებით,ხალხო?(გააშველებს).

ხანუმა

(ქოშსგაიხდის,უნდაქაბატუასმიარტყასდატიმოთესკისთხლეშამს).

ტიმოთე(ჯოხსწამოავლებს)

თავი გამიხეთქეთ, თქვენი სინსილა კი გაწყდა!(გამოუდგებადაყველანიგაცვივიან).

ფარდა

მეორემოქმედება

სცენა: მორთული ზალა ტყუილ-კოტრიანცის სახლში.მარჯვენა მხარეს (სცენიდამ) როიალი, სარკე უკანაპლანზე,წინდაფენილიტახტი,მარცხნივდივანი,სტოლი

დასავარძელ-სკამები.

პირველისანახავი

სარადასონა

სარა

(ტახტზეზისმოკეცილი,კრიალოსნით)

შვილო, სხვა არა იყოს რა, ღვთის მცნება მაინც უნდაგახსოვდეს,რომუმცროსთუნდაგაუგონონუფროსებსა,რათა, ღმერთმაც დღეგრძელი და ბედნიერ ჰყოს მათისიცოცხლე! ეგეც არ იყოს, მშობელი მამა ბედნიერებისმეტსრასმოინდომებსთავისსაყვარელინაშობისათვის?

სონა

დიდედა! სწორე გითხრა, საქმე გამიჭირე მაგ შენისუთავბოლო ქადაგებით! თქვენ მე ისეთ სატანჯველშიჩამაგდეთ, რომ ღვთის მცნება კი არა, თვით ღვთისარსებობასდასარწმუნოებასაცუარსავყოფ!რაგესმით,რაგელაპარაკოთ!..

სარა

უი,უი,უი,შვილო,შვილო!..ღმერთსროგორაგმობ?!უი,დამიბნელდეს თვალები და დამიყრუვდეს ყურები!(ხელის გაპყრობით) ზეციერო მამაო, ნუ შეისმენუმეცრებით წარმოთქმულს ბავშვის სიტყვებს!.. მემომმართეშენირისხვადა ამბავშვსკი აპატიე!..როგორიქნება,შვილო,ეგრეწარამარათლაპარაკი?!

სონა(წამოხტება)

ნუ გამიჭირეთ, დიდედა, საქმე!.. ნეტა ვიცოდე, რაგინდათჩემგან?!

სარა

შვილო! შენი ბედნიერების მეტი რა უნდა მინდოდეს?გენაცვალოსდიდედა, შვილო,დიდიგვარის კაცი,დიდიყმისდამამულისპატრონი,თავადი...

სონა

მეშენგთხოვე,მაგასნუღარგამიხსენებმეთქი!რაცშენისაქმეარარის,ჩუმადუნდაიყო!მესულელიარავარდათუჭკუაშიმიჯდებოდეს,არავისხვეწნაარმინდა!

სარა

წადი, გენაცვალე, მოირთე და მოიკაზმე; ქაბატუამასთქვა,თორმეტსაათზედმოვაკნიაზიშენგასაშინჯათაო,მაგ ტანისამოსით ხომ ვერ, დახვდები? შვილო, კნეინაგახდები...

სონა(გააწყვეტინებს)

დიდედა, რას ჩამაცივდი? ლამის სიბრაზით გულიამომვარდესდა,შენუფრომიმატებცეცხლს!..თუძალიანმოგწონსკნეინობა,წადიდაშენშეირთე,ვიღაცკნიაზია,მეარავთხოვდები!

სარა(თითსტუჩზედმიიდებს,სიჩუმე)

უი! უი! ვინც რომ პანციონში და გემნაზიებში ქალებიდაზარდოს, იმას წაუწყდეს სული და ცოცხლივ იობის

მატლი დაეხვიოს! მეორეთ მოსვლა რაღა შორს არის,როდესაც ამისთანა ლაწირაკი გომბიოები ამ დროულდედაკაცებს მასხარათ გვაკეთებენ! ჩემი სიყვარულისმაგიერია?

სონა(გაეცინება)

დიდედა,მაპატიე,უზრდელადმოგექეც.რავქნა,რაცშენისაქმე არ არის,რომერევი! (აკოცებს,იქით) ამასხომ არც“ჰო” შეუძლიან და არც “არა”, ტყუილად თავი რადშევიწუხოჯავრობით,ისევმივეფერები,თორემწუწუნისთავივისააქვს.(იმას)ხომაღარმიწყრები,დიდედა!

სარა(ღიმილით)

ჰაი, შე ლირფო, იცი რომ მიყვარხარ და გულს მალემოვიბრუნებ! შენს მეტი ვინა მყავს, შვილო, ცათა

ქვეყანაზედ? მოდი მომეხვიე! სამის წლიდგან ამმკერდზე ხარ გამოზრდილი (მოეხვევა). ღმერთოზეციერო, შენ გამიბედნიერე ჩემი სოფიო... რეები მაქვს,შვილო,შენთვის!ჯერსამასითუმნისათვალ-მარგალიტიმაქვს.შენმეგამიგონე...

სონა

კარგი, დიდედა, ხელმეორეთ ნუ დაიწყებ. (იქით) ვაიიმას,ვისაცსახლშიმოხუცებულიჰყავს,ისიცდედაკაცი.

მეორესანახავი

იგინივედააკოფა

აკოფა

(კარებშითავსშემოჰყოფს,კაბააცვია,კაბისკალთამხარზედგადაგდებულიაქვს,ხელში-წითელი

ხელცახოცითხილითდაქიშმიშით,მღერის).“ოდესზღვადაშრეს,დიდედაჯან,ქვიშაგამოჩნდეს,თევზიმთას

წავიდესსიარულითა,მგელითხასმისდევდესჭიანურითა”!..(მივაახლოს).როგორახარ,დიდედაჯან,

როგორ?(ხელზეჰკოცნის).

სარა(ღიმილით)

გიჟო! შენ როგორღა ხარ? როგორ იმგზავრე? რა ჭკუამოიტანე,სადაციყავი,იქიდგან?

აკოფა

ჭკუასჩვენქალაქშივინშემოუშვებს-კანდრაბანდია!

სარა

მაშარდაჭკვიანდი?

აკოფა

ძალიან ძვირია, დიდედაჯან, ჭკუა! პატიოსნადთავისუფლად დავდივარ, რათ მინდა ჭკუა? ისიცსტრახში შესატანი გამიხდება, მერე რომ დაიწვას, ვიღამიზღავს?

სონა(ზისდივანზედ)

აკოფარტემიჩ!მევეღარდამინახე?

აკოფა

ოჰ, სონა მიკიჩოვნაჯან! რასა ბრძანებთ, კაცი ედემისწალკოტში შევიდესდა იადონები ვერდაინახოს?! მერედიდედაახალგაზრდობისასრაბრმაიადონსეგვანებოდა!(მივა ახლოს, ხელს ჩამოართმევს, მერე გვერდშიუღიტინებს). ჰა, როგორა ხარ, სონა მიკიჩოვნაჯან?(ხელცახოცსაძლევს).

სონა

ეს რა მოგიტანია, აკოფ? (შინჯავს, მერე სტოლზედასდებს).

აკოფა

რავიცი,ხილია:ფსტა-ნუში,აღჯანაბადი,ნუყლი,თხილი,ქიშმიში...

სონა

ამეებს ხომ პატარობისას მიზიდავდი, ეხლა დიდი ვარ,კამფეტებიდაპეროჟნებიუნდამომიტანოხოლმე.

აკოფა

კარგია, ნეჟნოსტობას თავი დაანებე!.. მამა შენიცპეროჟნებისმეტსარაფერსასჭამს,აი!ჯვარსდავიფიცამ,ჯვარს,თუთავისსიცოცხლეშიხურმისმეტირამეხილისგემოიცოდეს!..

სარა(ღიმილით)

მასხარათშენითავიაიგდე,შელირფო!

აკოფა

ისკარიოტელი ვიყო, თუ ვსტყუოდე! (სარასკენ წავა).სხვა,დიდედაჯან? რატომ ასედაგიგვიანეს საიქიოდგანპოვესტკა? მე იმიტომ ჩამოვედი, უნდა ზაიავლენიეგავგზავნოიქა,სტრახშიშეტანილიხომარჰგონიხართ.

სარა

ახლა,ბიჭო,სულეგრემასხარათუნდადაბერდე?

აკოფა

მაშრავქნა,დიდედაჯან?(გვერდშიუღიტინებს).უჰ,შენისულისა,დიდედა!

სარა(სიცილით)

კარგია, ქა, გვერდები ნუ ჩამამტვრიე! მიამბე,ფოდრატიროგორწაიყვანე?

აკოფა

ძალიან კარგა, დიდედაჯან! მახლას, ჭამაც ვიცი დამოგებაც!.. ჩვენი ზოგიერთი ვაჭრები რომ მილიონებსინახავენ, მამა უცხონდათ, სამოთხეში თავდაყირაჩაცვივიან! какой чорт!... (მღერის) ”სანამ ცოცხალვარ ასევიქ,ვახარებჩემსაიასა;მოვკვდები,გაუხარდებასამარისკარსაჭიასა!”მაშრაგეგონა!..დიდედაჯან,მოდიდღესმედა შენ ერთი ქრისტიანულად დავთვრეთ და მერერუსულადვიტიროთ.

სარა

სატირალირაგვაქვს,შვილო,ქორწილსვაჩაღებთ.

აკოფა

როგორთუქორწილს?ვისას?

სარა

სონას.

აკოფა(სიცილით)

ერთიდიდედასუყურეთ,ამსიბერისდროსროგორკუდიგაიქნია!შენცმასხარაობ,დიდედი?

სარა

თითონშენმასხარავ,არაგჯერა?

აკოფა

ეჰ!კარგიაერთი,და...

სარა

სონასდღეგრძელობამ!

აკოფა

მართალს ამბობთ? ქორწილი გაქვთ, ქორწილი? კარგი,დიდედი,შენითავიარდამადაღვინო!

სარა

ბიჭოსულხომგადარეულიარუნდაიყო!

აკოფა

მაშ მართალს ამბობ? არ მატყუებ? აბა, მაშ სულიდაიფიცე,შენისძალიანაგწამს.

სარა

ბიჭო...

აკოფა(თითსუქნევს)

ჰა,დიდედაჯან,სულიარდაივიწყო!

სარა

სულიარწამიწყნდეს.

აკოფა(წამოხტება)

ვაი,ვაი,ესრამესმის,სონაჯან,მოგილოცო?

სონა

არა,გეხუმრებიან.

აკოფა

ჰო,დიდედი?

სარა

არა, შვილო, მაგის მამა იმიტომ გეძებდადღეს, რომ ეგუნდაეთქო.

აკოფა

მაშმართალიყოფილა?!ჰა,სონაჯან,როგორახარქეიფში?ჰა, გული ფანცქალებს,თუ არა? ერთი სიძე მითხარით,სიძე,რომლოთიანათთავშიჩავაფარო!

სონა

დიდიშემძლებელიქართველიკნიაზი.

აკოფა

ქართველი კნიაზი? მაშ თავში ჩაფარება არ შეიძლება:ერთივინმეტუტუციხანჯლიანიიქნება!

სარა

ტუტუციშენახარ!ჩვენისიძედარბაისელივინმეა.

აკოფა

ეჰ, კარგია, მამა გიცხონდა შენცა! რა დარბაისლობაგამოადგება თქვენთან? მგონია, ცარიელი ყველისა დაპურისჭამითსულიამოართოთ!

სარა

შენმასიცოცხლემ!

აკოფა

სონაჯან!ახლავინიცის,გამარჯობაცარგვითხრა,კნეინა,რომ გახდები? ვაში სიატელსტვა! მგონია, ასე

გაიფხვერები, როგორც გალანცკის მამალი! კოზლაზედერთი ხმალიანი ლაქია... დაროგუ კნეინუ!.. ჰაი, ქუდისხდა!ჰაი,პაკლონები!ჰაი,კავალრები! .მერევის?სოფიამიკიჩოვნას!..ვაიჩვენიბრალიცა!განსვენებულპაპაშენსფინაჩისდუქანი ჰქონდა აშპაშხანაში, ორ წყვილ ჩექმასშვიდაბაზათა ჰკერამდა... მართლა, რომ ამბობენ, ესოხერი ქვეყანატრიალებს,თორემ ეს რა ამბები ხდება!..ამისპაპაკბილითჯღანებსეწეოდა,თულუხჩებსჩექმებსუკერებდა... იმისი შვილისშვილი კი ვაში სიატელსტვა,კარეტა, რისაკები, ლაქია!.. მერე საიდგან? ჩორტ იოზნაეტ!..

სარა

ყბედო!ახლაყბებიარდაგეღალა?

აკოფა

დიდედი, ნეტა შენრაღა გიხარიან? იქნება იმედი გაქვს,სონამ მაშინაც დიდედა დაგიძახოს? ტყუილად ნუფიქრობ! მაშინ იტყვის: ესეც ერთი საცოდავიბებრუხანაგდიაო, ჩვენი ძიძის გამდელიაო და... (ყურშიუჩურჩულებს).

სარა

დაიკარგე,გიჟო,რეტიანო!(ხელსჩაარტყამს).

აკოფა

ჰომეთქი,დიდედი!მაშარადათავისგვერდზეკარეტაშიდაგსომს...სონაჯან,როგორგაიბერები!(აჯავრებს),”ბიჭო!ეი, ბიჭო! კნიაზები მობრძანდებიან, პადიეზდის კარებიგაუღე”!.. ჩვენ რომ მივალთ, დიდედი? “ბიჭო! კუხნაში

შეიყვანე, პატარა მოიცადონ, რა დროს მოსვლაა!”...სონაჯან! ეხლავე გეუბნები, მე დავიდარაბის თავი არამაქვს, შენს გოსტინაში პირდაპირ ჩემის პატიოსანიპალტოთი,ქუდითადაკალოშებითშემოვალ...

სონა

რეებსამბობ,ნეტავიცოდე!მესულაცარმეხუმრება.

აკოფა

ისჩვენვიცით...ეე!ჰა,კარგი,ნუმათქმევინებ,თორემეს-ეს არის წამოვროშე, ხომ იცი, ჩემთვის პრილიჩია არარის?..რასჩამოგიყრიაყურები,იქეიფერაღა!გუშინმამაშენს სამი ათასი თუმანი ჩამოვუტანე ფოდრატებისა,სჭამე რაღა! ასეთი ქორწილი გაგიმართო, რომ...საზანდარი ჩემია, ეხლავე მითქომს... მერე რა ჯურის

შიქასტაცგინდა...(მღერის)“სიყვარულო!რაგრძნობახარ,რისგანა ხარ შედგენილი: ღმერთმანა გყო, თუ ეშმაკმაკაცისგულშიშთანერგილი?”..

მესამესანახავი

იგინივედამიკიჩა

მიკიჩა(გამოდის)

ოჰ, გიჟო, შენც მოსულხარ? წუხელი გაძებნინე, სადდაიკარგე?

აკოფა

სად დავიკარგე, მე ვიცი, კრუჟოკში წავიდოდი! “ნოვისვეტში” გავათენე. რას ამბობ, ექვსი თვეა ქალაქში არა

ვყოფილვარ,სადღაცთათრებშიგადამკარგე...არცფულისმოგებამინდა,არციმსიშორეზედწასვლა!..

მიკიჩა

მოიცა,ბიჭო,მეშენთანსხვასაქმემაქვს...

აკოფა

მართლა,ბიძაჩემო,სონასქორწილსაპირებთ?

მიკიჩა

ჰოდაიმიტომგეძახდი,მაგრამრაგინდაქნა,აღარაფერიარა გამეგებარა. ზედიზედ ორი ეკსტრენი დეპეშამომივიდა.ფოდრატების საქმეზედ მიბარებენ გორში. არვიცი,თურავქნა!არწავიდე,ხუთიათასითუმანიხელათ

იკარგება! ვა! ღმერთი არ არის!! ჩემს შვილებს საზრდოგავუწყვიტო?! წავიდე და ესეც ხათაბალაა: თუ დღესქორწილი არ მოვახდინეთ, ხვალ, ხომ იცი, დიდმარხვადგება, აღდგომამდის უნდა დავიცადოთ. მე კი ორიკვირისუკანაშტრახანშიუნდაწავიდე,სამიწლისსაქმეამიღია.აბა,ერთიმითხარი,ვინუნდაუგდოსამათყური:ბებერი დედა და ყმაწვილი ქალი? შენც შენს საქმეზედუნდაწახვიდე.

აკოფა

მაშრაგწადიან?

მიკიჩა

რა მწადიან, ამაღამ უნდა ქორწილი მოხდეს. ამ ხალხსხომუპატრონოდვერდავყრი,უნდადავაბინაოთუარა?

მართალია,ჩემსონასაქამდინდედაარაჰყოლია,მაგრამმე სულ გვერდით ვყვანდი. ეხლა, ვინ იცის, სამსწელიწადს ვერც კი ვნახო. ამის ძმებიც ხომ სწავლაშიარიანგრანიცაზედ.აბარაუყო?

აკოფა

მერეხომარგადააგდებ,არიტყვი,ვისაძლევ?

მიკიჩა

საქმეცეგარისდა!ამიღბალზედბედნიერებავიპოვნე.არიცნობშენკნიაზფანტიაშვილს?

აკოფა

როგორ არ ვიცნობ, ერთ დროში ჩემი აფსონი იყო...

(იცინის).ვა,ერთხელ მე და ის რომ ორთაჭალაში გვჟეჟეს!.. ვაიმე,დედავ,რაამბავიიყო!..

მიკიჩა

მოიცა, ტუტუც!.. კარგი მამულის პატრონი, კნიაზი, კაიგვარიშვილი...რაუყოთ,რომნაქვრივალია!..

სონა

მამა!მგონია,გუშინსაკმაოდგელაპარაკე,არშემიძლიან,იმასმივსთხოვდე.

მიკიჩა

კარგია,შვილო,ნუიციახირება!(მაღლა)ერთიშენთავსაც

დახედე, ვინა ხარდა! მე რაუყო, რომ შეძლება გაქვს!..ერთი კაცი რიგიანად გამარჯობასაც არ მეუბნება!..ოხრათაც დარჩეს ეს ფულები! არ გინდა, ქვეყანაშიგამოხვიდე?

სონა

თავისდღეშიარგავთხოვდებიდამაგუტვინოკნიაზსკიარშევირთამ.

მიკიჩა

უტვინო შენა ხარ, რომ გვარიშვილობის ყადრი არ იცი!ახლა ეშმაკის ცხენზედ ნუ კი შეჯდები! მამა გიცხონდა,ძალიან გაიბერე, ნამესტნიკის შვილი შეგირთამს! მამიშენის შვილზედ ეგეც მეტია... ახლა ჩემთავზედაც ნუმალაპარაკებდა...

სარა

რაშენისაქმეაქალბატონობადაკნეინობა!შენუნდა ანბაზაზის ცოლი იყო, ან ყაზაზისა, ან მეწვრიმალისა,რომშენითავიდააფასო!

აკოფა

ჰო,სონაჯან,ახლაროდიუნდააწყენინომამაშენსა.

მიკიჩა

რისაწყენინო,რომთავშიტვინიარააქვს!მაგკაცსკარგიმამული აქვს, მთელ მაგათ გვარს ისე ვიცნობ, როგორცჩემი ხუთი თითი. ეხლა ისეთი დროა, რომ სიმდიდრემარტომკვიდრიმამულია.ფულირაარის,ფული?!ხელის

ტოლა მიწა ფეხქვეშ არა გაქვს, რომ თავისუფლადდადგე!!აქსხვაპოლიტიკურისაქმეცარისდა...

აკოფა(გაკვირვებით)

პოლიტიკური?ნეტავივიცოდე,რაიქნება!

მიკიჩა

ჯერ ერთი, რომ მაგ კნიაზს ჩემი ხუთასი თუმანიმართებს,ეგმეთხოვნასბევრსვერასდამიწყებს:ხელშიარმიჭირავს,სწორედდავახრჩობ!რასაცმივცემ,ჩემქალსმივცემ... მეორეც, რომ მთელი მაგისი სახლიკაცებისმამულსსულხელშიჩავიგდებ:ერთიარარის,ჩემიფულიარემართოს...მერერამამულია!მადანია,რაღამადანი!..იქნება რა ხდება, რა ვიცი... დროებას თავისი მოაქვს...ერთივნახოთ...

აკოფა

მართლა,არგაგიგია,პარუმმიკიჩ,ბრმაჰიოვანესშვილირომ არის პარიჟში ნასწავლი... აი ჩვენი ბრმა ქულქჩისშვილი...იმასერთიპროექტიგამოუცია:ეჩმიაწინიუნდადიდირაღაცზაოდიიყოს,იქიდანაზრუმშიუნდარკინისგზაგაიყვანოს,გოგჩისტბაზეპარახოდებიდავინიცის...

მიკიჩა

ვინ იცის, ჯერ კიდევ რა ხდება... ჩვენ ჯერ ჩვენთვისვიყოთ.

სონა(გაბრაზებული)

რაც გინდათ, გადაწყვიტეთ და მე კი ჩემის ცოცხალის

თავითჩემსუნებურადვერავინგამათხოვებს.

მიკიჩა

ნუ ამიხირდები მეთქი, შვილო!.. კი არ შემეხვეწები?!(აკოფას) შენ იცი, რას გეუბნები? აბა დღეს უნდადატრიალდე, ჩვენებს შეატყობინო, ვინც მოასწრო, ვინცარა და არ დაგვემდურებიან; რა უყოთ, საქმე უცბათხდება. იმათთვის მერე გადავიხდი ქორწილს. მესასიძოსთან მომილაპარაკნია და საქმეც გათავებულია.ეხლამოვა,ნახამსდასაღამოზედჯვარისწერაიქნება.მეამაღამ უთუოთ ჩამოვალ, ვახშამზედ აქ ვიქნები. აბასარისტარიგიანადგაადევნე.ხანუმაცდავიბარე,შინაურიდედაკაცია,გიშველის...შვილო,სონა,წადირაღა ჩაიცვი.ეგრე ხომ არ დახვდები!.. ქალო, არ გესმის შენ ჩემილაპარაკი?!ეეს,ესრაჯოჯოხეთიგამიხდა!

აკოფა

მაგისი მე ვიცი, ჩაიცომს, მა რას იზამს! თუ არშემეხვეწება,არცკიდავწერჯვარსადა!

მიკიჩა

აბა, მე მიგვიანდება,უნდა წავიდე. მოდი ერთი,დედი,ჩემი რამეები რომ გაბარია, მომეცი. აკოფ, შენც მოდი,კიდევრამესგეტყვი(ოთახშიშედიან).

აკოფა(სონასმიუბრუნედება)

სონაჯან, უარს ნუ ეტყვი, შენი ჭირიმე! ასეთი ქეიფისიშტაზე ვარ, რომ მგონია ქუდი დავხიო. ახლა, შედალოცვილო,კნეინობამართლაისპანახისფასადხომარიყიდება!(გადის)

მეოთხესანახავი

სონა,მერეხანუმა

სონა(გაჯავრებულიდადის)

დააწყეთთქვენიპლანები!რამდენიცგინდათ,თავშიქვაიხალეთ! აქვე ყელს გამოვიჭრი და კოტეს კი არვუღალატებ! ეს გასაწყვეტი ბებრები! თითონ ყველაგრძნობადახშული აქვთდა ყმაწვილი ქალისგულში კიარიხედებიან.რა ჩემჭირათმინდა,ვინცმე არმიყვარს,ვისაც სიამოვნებითთვალებში არ ჩავხედავდა ყელზედარ მოვეხვევი! ღმერთო, რა გამიჭირეს სიცოცხლე! რომსულგაწყდნენ,იმკნიაზს არვეჩვენები (გაჯავრებული).უჰ,ესგასაწყვეტიხანუმარაღაიქნა!რაღასიგვიანებს!

ხანუმა(შემოდის)

ოჰ,დრასტი,მოიპაჩტენია,სონამიკიჩოვნა!

სონა

სადახარაქამდის?კოტერასამბობს?

ხანუმა(ჩამოჯდება,ჩადრსმოიხდის)

ქა,დამაცადე, სული მოვიბრუნო. რას ამბობსდაჯვარიდაგვწერეო. არა, მე რომელი დეკანოზი ვარ, ჯვარიდაგწეროთ?(ბურნუთი).

სონა

შენგენაცვალე,ხანუმჯან,მიშველერამე!ჩვენებიკოტეს

ბიძასმაძლევენ.თუარმიშველე,ღმერთმანი,სახლიდგანგავარდები,წყალშითავსდავიხრჩობ!შენიჭირიმე...

ხანუმა

მოიცა, შვილო, მოიცა!.. უჰ, უჰ, უჰ! რაკიაცუნცრუკდებიანესბარიშნაქალები,შენიმტერი,თოფისწამალივითიფეთქებენ,თუხელიმიაკარე!..ტა,ტა,ტა!

სონა

ხანუმი!რადროსეგენია?

ხანუმა

შენ ნუ გეჩქარება, არხეინათ იყავი. რისა გეშინიან,როდესაცჩემისთანაადვოკატიგყავს?შენრაცდამპირდი,

ხელიგაანძრიე.კოტემკიოცითუმანიდამითვალა...

სონა

ფულიმზათამაქვს,ეხლავემოგცემოცთუმანს.

ხანუმა

მორჩადაგათავდა!..შენმაგაზდამ,საყდარშირომიდგეთშენდაისკნიაზიდაჯვარსიწერდეთ,ისემოგაშორებდასხვას ამოუყენებ გვერდში, რომ შავი ქვაც ვერ გაიგოს!რისა გეშინიან? ხანუმამ თუ მოინდომა, მტკვარი აღმაწავა!შენორმოცითუმანიგამინაღდე!ამსაქმეშინისიობაარშეიძლება.

სონა

ოცითუმანიკიარა,ყმათდაგისახლდები...მაგრამსაცაა.ისკნიაზიუნდამოვიდესჩემგასაშინჯათ.

ხანუმა

მეცისმინდა,რომმოვიდეს.ძალიანკარგი,შენმაგაზდამ!მეცაქდაუხვდები.იმანრომპანჩურითგამომისტუმრა...

სონა

თუდღესვერმოვახერხეთჯვარისდაწერა,მერეხომიცი,მარხვდება...

ხანუმა

მოვახერხებთ.შენესმითხარი,მამაშენიშინარის?

სონა

შინ არის,მაგრამ ეხლაგორშიმიდის,საჭიროსაქმე აქვსდასაღამოზედდაბრუნდება.მითომდღესჩემქორწილსაპირებენ, ყველაფერი აკოფას ჩააბარა, დიდი მზადებააქვთ.

ხანუმა

იმ ნამზადისს ჩვენც კარგა გიახლებით... ქა, განა აკოფაჩამოსულა?

სონა

გუშინჩამოვიდა.იმასსტოვებსმამათავისმაგივრად.

ხანუმა

აი სახელი გაუწყდა იმას. ერთი ვნახო მაინც. ჩემიკავალერია.მაშსაქმეგაჩისტულა!

მეხუთესანახავი

იგინივედააკოფა,

აკოფა(გამოდის)

ამასვისავხედავ?ხანუმაარაქელოვნა!აი,ჩემიჭირიშენ!..შენკიგენაცვალემაგთეთრ-ყირმიზსულში,მოდი,ერთიგაკოცო!

ხანუმა(ხელსაჰკრავს)

დაიკარგე იქით,გიჟო! (ხელს აძლევს). ახლა,ბიჭო,სულ

ეგრესულელათუნდადაბერდე?

აკოფა

სხვა,ხანუმ,какпаживаишь?

ხანუმა

სლაბოღ!..

აკოფა

ხანუმი! კიდევ ბევრი დაგრჩა კოჭლები, წელკავიანები,ბისტიანები?შეოჯახდაქცეულო,ბაღადელნიაგაქვს,თურაამბავია!

ხანუმა

შენმა სიცოცხლემ, შენ ეგრე თქვი და მარგალიტივითვაჟებზევერვასაღებ!..

აკოფა

ვაი, შენი სული წაწყდა! შენ მაჭანკალი კი არა - ყასაბიხარ,რამტელდამტვრვულ-დაჩეხილებსასაღებ!

ხანუმა

ახლა, თავლაფიანო, რამტელს გალესამ, რომ ერთი კაინუგბარიშენცგიშოვო?

აკოფა

ვიღადაგრჩა, შვილო? რაც შენ გონჯებიდაასაღე... ისევ

შენთუშეგირთამ,თორემსხვავიღადაგრჩა?

ხანუმა

კარგია,გადარეულო!შენესმითხარ,სონასსაქმეროგორგადაწყვიტეთ?

აკოფა

ვაი! დღეს არის რაღა ქორწილი, აკი შემოგითვალეს. ესიცოდე, მარტო მე და შენ ვრჩებით სახლში, ამის მამასხვაგან მიდის. აბა, ხანუმი, ერთი ლეზგინკუ უნდაჩამოუაროთმედაშენბუქნით,რომა...

ხანუმა

ნეტა რას ტუტუცობ, ყური დამიგდე! ქალის ძალათ

გათხოვებაგაგიგონიათ?მითომთუშენცამისბიძაშვილიხარ და გული გეწვის! თქვე ოხრებო, ქალი ტირილითთვალებსისივებს...

აკოფა

ჰა,ჰა,ახალიბარათებინუგახსენი!ხმაჩაიკმინდე,საქმეარ ჩაშალო, თორემ ზედ გალავინცკის პრასპექტზეჩამოგახრჩობ!

ხანუმა

ეე,დაუშტვინე,შენხუმრობანუკიგგონია,ემანდქალსთავს მოაკვლევინებთ! რაც აქა ვარ, ჯერ სამჯერ გულიშეუწუხდადაძლივსმოვაბრუნე!ამისმამისამეშინოდა,ვერდაგიძახეთ...

აკოფა

ჰოოო?სონაჯან,რადაგემართა?

სონა

აკოფ!თუჩემიძმახარ,ამხიფათსამაცდინე!

აკოფა

რახიფათს?

სონა

მეარმიყვარსისკაციდავერშევირთამ.

აკოფა(უკმაყოფილოდ)

კარგიაერთი,შენგაზდასა,და!

სონა

ხომძმახარჩემი,გევედრები,ამსატანჯველსმომარჩინომესხვამიყვარს.

აკოფა

ეგ რაღა ყმაწვილობაა, გიყვარს რომელია? მე კი ცოტავინმემიყვარს,მაგრამვინმომართმევს!

სონა

უკანასკნელად გეხვეწები. მამა ჩემს მოელაპარაკე,თორემბევრსინანებ,მაგრამგვიანღაიქნება...

აკოფა

ესრაჯოჯოხეთშიჩამაგდეთ,თქვენისულიცწაწყნდა!

სონა

ვინცმიყვარს,თუ იმასმიმცემთ,ხომ კარგი,თუ არადაარავთხოვდები.

აკოფა

მერევინარისრომგიყვარს?

სონა

მაგკნიაზისძმისწული-კოტეფანტიაშვილი.

აკოფა

აიგაწკეპილი,გამხმარიბიჭირომარი,უჩიტელი?

ხანუმა

გამხმარი,თქვენმასიცოცხლემ,შენიგოგრააქვს.რეტიანო,თავისწონაჯამაგირსიღებს.

აკოფა

იმაზედ ხომ ადრე იყო ლაპარაკი, მამა შენს არ უნდა:მამულიარააქვსო,მამული,მამული!..

სონა

მეიმედიმაქვს,რომჩემისმზითვითდაიმისჯამაგირითჯერკარგადვიცხოვრებთ,მერეკიდევშევიძენთ...

აკოფა

შეიძენთ! თქვენ რომ მშრომელი ხალხი ხართ! წადი,თქვენიპარუსკობაკიდაიქცა!ნასწავლიკაციგინდა,სხვახომ არაფერი? (ტაშს შემოჰკრავს) ეს რა დროებაა! რამსიმაღლეზე ებღაუჭება ეს ხალხი!! კარგი, კარგი, ნუნაზობ!ფულიანიხარდაგულიმაგრაგაქვს?ეჰ,მახლას!..ღარიბიუნდა იყო, ქმარიგენატრებოდეს,რომ კამბეჩებისტაცკისოვეტნიკებიგეგონოს!

სონა

აკოფ! იცოდე, მე ეხლა მეგობარი მიჭირს, ძმები შორსამყავს,მამაჩემისჯიუტიხასიათივიცი, -გთხოვ,როგორც

ძმას,დამიხსნაამგანსაცდელისაგან.ჩემსსიცოცხლეშიარდავივიწყებ.

აკოფა(ტირილისხმით)

სონაჯან,მიყვარხარ,ღმერთმახომიცის,მაგრამმამა-შენსროგორ გაუბედო, რა წყალში ჩავარდე!.. ნეტა ფეხიმომტეხოდადაარდავბრუნებულიყავი.

ხანუმა(ქოქოლასაყრის)

მეხი კიდავაყარე შენ ვაჟკაცობას! ცარიელი ენა ხარ, შეუბედურო! შენი არაფერი არ გვინდა, ოღონდ ჩვენმოგვყევიდა ხელი არ მოგვიშალო: საქმეს მე მოვაწყობ.ხომმიცნობ?სიპიქვიდგანზეთსგამოვადენ!

აკოფა

ვაი,ვაი,შენისულიწაწყნდა!რომელიოხერიტარტაროზიიქნებაამაზედუარესი!..

მეექვსესანახავი

იგინივე,მიკიჩადასარა

მიკიჩა(შემოდის)

ოჰ, ხანუმ, რათ დაგიგვიანია?.. დაუპატიჟებლათ აღარუნდამოხვიდე?

ხანუმა

რაამბავია?

მიკიჩა

არ გითხრეს,დღეს ჩემ სონას ჯვარსა ვწერ? მე სხვაგანმივდივარ, დიდი საქმე მაქვს და აბა, რაღა გეხვეწო,შინაურიადამიანიხარროგორციცოდე,აკოფასმოეხმარე.(სონას)აი,შვილო,შენიმზითევი(ქაღალდსაძლევს)ესისპირობაა, გუშინ ნატარიუსთან რომ დაგიწერე: თუ ორთვეზედ შენი ორი ათასითუმანი არ ჩაგაბარო, მაღაზიადასახლები ამიწერო...გამომართვი,შვილო,შემირიგდი;ჯერ ეს იყოსდა მერეც ხომ შენი ვარდა შენი. ეე! ეხლაგულზედაცნუმომიყვანდა!

ხანუმა

გამოართვი, შვილო, მამას როდი უნდა აწყენინო, შენიმშობელია.(ჩუმათ)დასტყუე,გამოგადგება.

სონა(ხანუმასჩუმათ)

თავშიიხალონ,არმინდა!

სარა

გამოართვი,შენგენაცვალოსშენიდიდედა.

მიკიჩა

მაშ, აკოფ, შენა გქონდეს და ჯვარი რომ დაიწეროს,ჩააბარე.(აძლევს).

აკოფა

ბატონი ბძანდები. (გამოართმევს). სონა, აბა, ეხლა კივიქეიფოთ...

მიკიჩა

როგორცდაგარიგე,შვილოაკოფ,ისემოიქეცი...

აკოფა(უკმაყოფილო)

ერთიხათაბალაარგამოვიდეს,ბიძაჩემო,ამასპირიიქითმიაქვსდა...

მიკიჩა

რახათაბალა?(გაჯავრებული)ამდენიხვეწნაცმეყო!ჩემიდაწყობილი საქმე ურიგო არ იქნება! მე ვუბძანებ დადღესვეჯვარიუნდადაიწეროს!მევუბძანებდაჩემთვისუნდა მოკვდეს!როგორც მიმიცია მაგისთვის სიცოცხლე,ისეწავართმევკიდეცა,მენებამაქვს...

აკოფა

ახლარავიცი...რომოხდისრამე...ამასარუნდადა...მერემეუნდადამაბრალოთ...

მიკიჩა(ძალიანგაჯავრდება)

ბიჭო! შენ რაღა ჩემი გამჩენი გაგიწყრა, ბუნტია,თუ რაარის?!. რისა გეშინიან, შე ყურმუსაღო. მე გიბძანებ დაჩემიბძანება აასრულერაღა!..გინდახელწერილიმოგცე,თურაგინდა?შენჩემმაგივრადგიშვებრაღა აქ!შენრამოგეკიხება!. აი ეხლავე ხელწერილს მოგცემ (მიდის).თქვენი ქოქი გაწყდა, თქვენი!... (კარებიდგან) კნიაზისსახელივიცით?

ხანუმა

კოტეჰქვიან.

მიკიჩა

ჩემსსასიძოსვამბობ,აი(შედის).

აკოფა

იმას,მგონი...

ხანუმა(მოაჩქმეტს)

ჩუ,ხმაგაიკმინდე!

აკოფა

ვაი, შენი სული წაწყნდეს, შენი!.. ბიჭო! ეს კუდიანიუთუოდდავიდარაბაშიგამაბაბამს!

სარა

შვილო, სონაჯან, მეც ჩვენებიანთსა ავალ, ჩემი რამეებიაბარიათდა ჩამოვიტან,დღესვე ჩაგაბარებ.სანამ ჩაიცვი,გენაცვალე, სიძე-კნიაზი მობძანდება. აიდეიდა ხანუმაცგიშველის,კარგამოირთე.

მიკიჩა(გამოდის)

აჰა! (კითხულობს) ჩემი საკუთარის სურვილით ვაძლევჩემ ქალს სოფიოს კნიაზ კოტე ფანტიაშვილს. მიკიჩტყუილ-კოტრიანცი.

სონა

(გაუხარდებაკოტესსახელსრომგაიგონებს,მაგრამსიხარულსმალამს).

მიკიჩა(აკოფას)

დაიჭი,ლობიო! (აძლევსქაღალდს).პლუტობისმეტიარაიცი რა! სონაჯან, შვილო, ღმერთმა გაგაბედნიეროს.(აკოცებს)ამაღამაქავარ.

აკოფა(კითხულობს)

ბიჭო!იმასხომვანოჰქვიან!..ძიაჯან...

ხანუმა(მოაჩქმეტს)

ხმაგაგიწყდეს,თუგაჩუმდე!

მიკიჩა

კიდევმოგაგონდარამე?

ხანუმა(ღიმილით)

სულელი! მე მეკითხება, ამაღამ ძია უთუოთ ჩამოვაო(აკოფას) ჩამოვა, მაშ! (იმასვე ჩუმათ) კრინტი, თორემსახელსგაგიწყვეტამ!

მიკიჩა

ჩამოვალ,მაშ!უთუოთ!

აკოფა(იქით)

კაცო!საციმბიროსაქმესგამიხდისესწყეულიდედაკაცი!

მიკიჩა

აბა, დედი, წავიდეთ. ვინძლო ყოჩაღაო იყოთ. ამაღამუთუოთჩამოვალ.ნახვამდის!(მიდიან).

აკოფა(სარასმიაძახებს)

დიდედი,შლეიფიაიწიე,ფეხიარდაიდგა!..

მეშვიდესანახავი

სონა,აკოფა,ხანუმა

სონა(მიუახლოვდება)

აბა, აკოფჯან,ეხლახომთავისგასამართლებელიიარაღიგაქვს:ხანუმამსწორეთისყმაწვილი ჩააწერინა,ვინცმემიყვარს... მიშველე რამე, ნუ დამღუპავ! მოდი, იმაზედჯვარსდავიწერდამერერაღასიზამსმამაჩემი?!

აკოფა

კარგიაერთი,შენგენაცვალე,რახუმრობაარის!

ხანუმა

უტვინო!უტვინო!რიღასიგეშინიან?შემთხვევაგაქვსდაშეეწიერაღაშენსბიძაშვილს!მოიტაეგწერილი,თუშენგეშინიან...

აკოფა

გასწი, დამეკარგე იქით, შენი სახელიც გაწყდა! ესდოკუმენტია,ამისძალითკამჩატკაშიგამგზავნიან...

ხანუმა

ბედოვლათო!შენიბრალიხომარიქნება...

სონა

აკოფ!სინიდისსგეფიცები,თუსურვილიარამისრულდა,სიცოცხლესმოვისწრაფებ!ეხლარაცგინდა,ჰქმენი...

აკოფა

ეს,ესრადარდუბალაშიჩავარდი!საითგავიქცე?რავქნა?ვა,ამისთანასკანდალიციქნება?!

ხანუმა(სონას)

შენერთიიმზითვისქაღალდიდასტყუე!(მაღლა)თავათმზითევში მოატყუილეს - ორი ათასში ათას ხუთასსაძლევენ!

სონა(მითომმწუხარებით)

მეკიარვიცოდიმამიჩემისამბავი...

აკოფა(ქაღალდსგახსნის)

ვინმოგახსენა?ორიათასია,მაშა?

ხანუმა

რაღას უმალამ, ხომ უნდა გაიგოს? (სონას) ხელიდგან

გამოსტაცე.

სონა

შენგანარმეგონა,აკოფ,თუ...(ტირის).

აკოფა

ვაი, არაგჯერა?რაგატირებს, აინახე,თუორი ათასი არარის!

სონა

რათ მინდა, რომ ვნახო? ვიცი, რომ ათას ხუთასია,ნატარიუსმამითხრა.

აკოფა

ახლაჭიანურინუგახდები,და!კითხვახომიცი,მაშრასაკეთებდიშვიდიწელიწადიინსტიტუტში?აჰა,წაიკითხე(თვალებშიაჩეჩებს).

სონა

(გამოართმევს,თვალსგადაავლებს).

ხანუმა(სონას)

აღარდაანებო!

სონა(ქაღალდსჯიბეშიჩაიდებს)

მადლობა მომიხსენებია. ეხლა თვალი ყველასაცდაგიდგებაო! აბა, ხანუმი, გაიქეცი კოტესთან, ჩემი

მოწმობა ყუთში მაქვს, იმასაც თავის მოწმობა აქვს,ეხლავეჯვარიდავიწეროთ.

ხანუმა

აბაშენშეემზადე,მეეხლავეაქდავიბადები...(გარბის).

აკოფა(დეეწევადადააბრუნებს)

სად გარბიხარ, შენი სულიც წაწყნდა? ახლა, სონაჯან,ყელსნუგამომჭრი,მოიტაეგქაღალდი...

ხანუმა

ბიჭო შენ რა? კაცმა ვინც გითხრა, იმაზედ არ უნდადაიწეროსჯვარი?ფიე! აიჯვარისმადლიგაგიწყრა,რომარაგესმისრა!

აკოფა(პირჯვარსიწერს)

ასტვაწ!ტერ ასტვაწ! ესრას მიშვრებიან!!დედაკაცო, შეოჯახდაქცეულო,მახათაზეჩამომახრჩობენ!ვაი,ვაი,ვაი!..

ხანუმა

ბუზსაცვერავინაგიფრენს!

აკოფა

სონაჯან!ესხომეშმაკისვირზედშემსვი!

სონა

თუჩემისიკვდილიარგინდა,ხანუმასგაუგონე.

აკოფა(იქით)

რა გგონიათ, იქნება მართლათავიც მოიკლას... რა ვიცი,განათლებაა!.. კაცო! ეს რა მიყვეს ამ კუდიანებმა! ოხ,ხანუმი, ერთხელ მაინც დაუბუბნავი არ გადამრჩები!(იმათ) ოღონდ სკანდალს მაინც ნუ მოახდენთ და რაგაეწყობა...

სონა(მოეხვევა)

ოჰ, ჩემო აკოფ! ხომ ვიცი, ჩემი ბედნიერება გინდა დაამითმაბედნიერებკიდეც.

აკოფა

ის ახმახი რომ უნდა მოვიდეს ეხლა? აი მეთორმეტეა

(აჩვენებსსაათს).

სონა

მართლა!როგორმეუნდამოვიშოროთ.

ხანუმა

თქვენარხეინათიყავით.

სონა

აკოფა

როგორ?

ხანუმა

შენი კაბა და რამეები მომეცი, მე ვეჩვენები... ჯერ ხომარსადარუნახივხარშენა?

სონა

არა.

ხანუმა

მემოვირთვებიდაგამოვალშენმაგივრათ.აკოფ!შენკიარგაგეცინოს,თორემთავსმოვიკლამ!..

აკოფა

ვაი, შენი სული წაწყნდა! ეს რა ფინთი ვინმეა! ყაჩაღიარაღა!

ხანუმა

სონაჯან! სანამ რამდენიმე ფრანციცული სიტყვადამიწერე ქართული ასოებით, რომ წამოვროშო ხოლმე:იმან იცის, რომ შენფრანციცული იცი. ქაღალდი აკოფასმიეცი, რომ მომაგონოს ხოლმე; აგრეთვე შენი პატარაფორტოპიანი კარებთან მოვწიოთ და მე რომ ხელებიდავატყაპუნო,შენიქდაუკარი...დანარჩენი ჩემისაქმეა,როგორც მოვაწონებ თავს. აი, მე მივდივარ, შენცმომეშველე, სონა, ჩაცმაში. (მიდის). ასე გაუხადო საქმეთქვენ კნიაზს, რომ სულ კუდით ქვა ვასროლინო! ამსახლიდგანკიარა,მგონია,ქალაქიდგანაცგაიპაროს...მაშ!ზნაიშ,ვი,კაკოიმალადეცხანუმ?(გადის).

სონა(ხანუმას)

მეცეხლავემოვალ.

აკოფა

სონა! ეს იცოდე, რომ შენი გულისთვის ჩავდივარ ამსაქმესდაძალიანაცმეშინიან.

სონა

რავქნა,რისაგეშინიან?შენრა?შენესეეტყვიმამას:მედიდიხანია ვიცოდი, რომ სონას კოტე ფანტიაშვილითხოულობდა-თქოდაშენთითონაცწიგნშიისეჩამიწერე-თქო, რომ კოტეზედ დასწერეთ ჯვარი... მე რასმოვიფიქრებდითუთქვენსახელიშეგცდათ-თქო...ერთიცკნიაზიფანტიაშვილიადამეორეცა-თქო.

აკოფა

ვა,განამეარვიცი,რომმაგწყეულმახანუმამწამოიძახაკოტესსახელი!

სონა

რავქნა,რომიცი.ასეუთხარი.მითომარიცოდი.

აკოფა

სონაჯან, ღმერთმანი, მამაშენი სამსახურიდგანდამითხოვს,მერე?

სონა

დაგითხოვს კი არა!თუგაწყრება, ისევ ჩემზედ,შენრასგემართლება? შენმა მზემ, აკოფ იქნება განგებამაც

გამოგზავნა ეხლა, რომ უბედურება არ მომხდარიყო. მემამას დავარწმუნებ, საქმე რომ ესე არ მომხდარიყო,თავისქალსკვდარსნახავდა.

აკოფა

ახლაიმშენკოტესთანბედნიერიიქნები?შეუძლიანშენიშენახვა?

სონა

რატომაცარშეუძლიან!ჯამაგირსკარგსიღებს,ყმაწვილიკარგია, მე საკმაოდ მზითევი მაქვს, მამაც მალეშემირიგდება, ისიც შემეწევა. სხვა არა იყოს რა, ბიძისმამულიკოტესარდარჩება?სხვავინაჰყავსმაგისმეტი?

აკოფა(პირჯვარსიწერს)

არვიცი,არვიცი!.ესრაამბავიხდება!..

სონა

რაღა არ იცი, გაგზავნე ბიჭი, ვინც მამამ გითხრა,დაუძახონ, იმ კნიაზს გავისტუმრებთ თუ არა, მაშინვეჯვარსდავიწერთ.შენშენებურადმხიარულადიყავი, არშეგატყონრომიცირამედაჰფარავ.მითომ არაფერიც არიცი,შენებურათთავიმოიგიჟიანე.

მერვესანახავი

იგინივედაკოტე

კოტე(ჩქარაშემოდის)

Здравствуй, Соня (ხელს აძლევს). როგორა ხარ, ჰა? მედავინახე,რომმამაშენიდადიდედასადღაცმიდიოდნენდაგამოვექანე...როგორარისსაქმე,ჰა?

სონა

ძალიან კარგათ! ჯერ მოდი, გაგაცნო ჩემი ბიძაშვილი.აკოფ!ესეცჩემისაქმრო,შენისასიძო.

აკოფა(ხელსუშვერს)

აკოფ დარდიმანდიან.Очинь приятна, ваши сиятельства, свамипознакомиться.

კოტე(ხელსაძლევს)

კოტეფანტიაშვილი.მგონი,სადღაცმინახვიხართ?

აკოფა

არ ვიცი, არ მახსოვს. (იქით) კაი ადგილს კი მნახამდისადმე,აი!

კოტე(სონას)

შენი წერილი მომივიდა და ხანუმამაც დიდი ნუგეშიმომცა, მაგრამ საქმე როგორ ბოლოვდება, შენი ჭირიმე,მითხარ,ლამისგავგიჟდე?

აკოფა(იქით)

ვაი,ვაი!რაძალიანმოზდებიაამსაცოდავს!

სონა

მამას არუნდა,რომშენშეგირთო; ამიტომრომმამულიარაგაქვს...

კოტე

Божемой,რაგახდაესმამული!..

სონა

მოითმინე... ბიძა შენი გულით უნდათ. აკოფას ჩააბარაჩემითავი,რომდღესიმაზედჯვარიგადამწეროს,მაგრამაკოფაჩვენმხარეზეა,არა?

აკოფა

ეჰ, მახლას, ყველაფერი კუდიანი ვარსკვლავის ბრალია!

რასიზამ?

სონა

ბიძაშენი ეხლა ჩემსგასაშინჯათმოვადა ჩემმაგივრათხანუმაეჩვენება...

კოტე(სიცილით)

Неможетбыть!...

სონა

მაშ!ეხლაირთვება.ბიძაშენირომწავა,ჩვენეკლესიაშიწავიდეთ და ჯვარი გადავიწეროთ. მამა თორმეტსაათამდისვერმოვა,გორშია.

კოტე(აკოფასმოეხვევა)

Ах, голубчик აკოფ, позвольте мне обнять вас в знакблагодарностизатакуювеликуюуслугу!

აკოფა(იქით)

ერიჰააა!(იმას)Очиньблагодарим,очиньблагодарим!

სონა

წამო, ხანუმას ჩაცმა ვუშველოთ და დაწვრილებით იქგელაპარაკები,(ჩქარაგადიან).

აკოფა(მარტო)

ერიჰა,ამასაცჰყოლია,აირატოასედაფრინამს!..მეკიარ

ვიცოდი,რომასეიქნებოდა!ყველათავისჭკუისასეძებსდა თავის ჰამქარს. რაღა თქმა უნდა, რომ ერთმანეთიეყვარებათ და კარგ უღელს გაწევენ! ვა, ფეხისფრჩხილებიდგან ნაპერწკლები სცვივათ! უჰ, თქვენისულისა! იყავით ბედნიერნი. მე ახლა აღარ ვნანობ.აფსუსი არ არის ამ გვრიტების გაშორება? ვა,უღმერთობაა,რაღა.დეე,რამდენიცუნდაიჯავროსპარუმმიკიჩამ, მე მაგათ ხელათ ჯვარს გადავწერ... მაგრამ რავიცი, კაცის თვალი ბრმა არის: იმ კნიაზს რომ ხანუმამოეწონოს?! (გადაიხარხარებს) ვა, სეირი ის იქნება აი!ჯანი გავარდეს, თუ მოეწონება, თავში იხალოს!.. ვაი,ხანუმი, შენი სული წაწყნდა! ეს რაფოკუსნიკი ვინმეა!(ფანჯარაში იყურება). ვაიმე, კნიაზი მოდის, არიქათ!..(კარებთან მივა) ხანუმ, შე ოჯახდაქცეულო, ჩქარამომეშველე! (კარებს გაუღებს) მობრძანდით, ვაშისიატელსტა!

მეცხრესანახავი

იგივე,ვანო,მერეხანუმა

ვანო(მორთულიშემოდის)

მშვიდობაამსახლს!(აკოფას)მშვიდობათქვენი!

აკოფა(ხელსგაუშავერს)

მეამოჯახისბიძაშვილიგახლავარ.

ვანო(ხელსაძლევს)

დიდათსასიამოვნოამე...ხომგეცოდინებათ,ვინცავარ?

აკოფა

გიცნობთ კნიაზ, დაბძანდით. (იქით) ვაიმე, ვერ მიცნო,დაბერებულა!

ვანო

ჩემმა სასიმამრომ გამომიარა და მითხრა, რომ უცბათსაქმეგასჩენიადაამაღამკიუთუოომოვა.

აკოფა

ჭეშმარიტებასა ბძანებთ! (იქით) სად დამეკარგა ისჯადოქარი!!(სიჩუმე).

ვანო

დღესიღბალზედძალიანკარგიდარიდადგა

აკოფა(იქით)

ვა,მეარშიყება?(იმას)დიახ.(სიჩუმე).

ვანო

ქორწილიუთუოთდღესუნდაიყოსო...

აკოფა

მაშ!მაშ!(სიჩუმე).

ვანო(ღიმილით)

ძალიანკიაქებენამთქვენქალსადა...

აკოფა

ჰო, დიახ! კნიაზ, უფრო თვალი გახლავთ, ვის როგორთვალზედ შეხვდება. ჩვენი ქალი, რასაკვირველია, რომლამაზია! (იქით) ისე დაგიმშვენდეს გვარი, როგორცლამაზიხანუმაიყოს!..

ვანო

ჭეშმარიტათ თვალი გახლავთ. იმ წინაზედ უღელიკამბეჩივიყიდე,თვალითძალიანკარგები,მივრეკეთშინდამეორეკვირაზედდაიხოცნენ.

აკოფა

დიახ, ხანდახან მოხდება ხოლმე. (იქით) ხანუმი! რაიქენი? (იმას) ძალიან ირთვება ეს ჩვენი ქალი. (ადგება).

აბა ვნახო. (მივა კართან) გამობძანდით, ქალო! (სიცილიწასკდება, იქით.) შენი ჭირიმე, დედავ, რასა ჰგავს ესწყეულიხანუმა!...

ვანო(ტანისამოსსისწორებს)

ხანუმა

(გამოვაევროპიულადმორთული,აკოფასქაღალდსაძლევს)

ჰა,აკოფ.არდამღუპო,სიტყვებიმითხარიხოლმე.

აკოფა(სიცილსძლივსიჭერს)

აი,კნიაზო,თქვენინევესტა,ესეცხა...(მითომაფურთხებსგადაასხვაფერებს)ხა!ხა!ხა!ესეცკნიაზიფანტიაშვილი.

ხანუმა

(ჯერლორნეტკითშეხედავს,მერემარაოსქნევითმიუახლოვდება).

აკოფ,მითხარი.

აკოფა(ყურშიეუბნება)

ბონჟურ,პრენსფანტიეფ!

ხანუმა

ბონჟურ,პრინცფანტიეფ!

ვანო(თავსუკრავს)

დიდათსასიამოვნოგახლავს.(გაშტერებულიშესცქერის).

აკოფა(ხანუმასჩუმათ)

სთხოვე,დაჯდეს.

ხანუმა

როგორუთხრა?

აკოფა

რა ღმერთი გაგიწყრა, რით ვერ დაისწავლე (უკითხამს)прошусодиться.

ხანუმა(ხელითაჩვენებს)

прошу, садись. (ყველანი დასხდებიან, ხანუმა შუაში.სიჩუმე).

აკოფა(ხანუმას)

ხმაამოიღე,შეოჯახდაქცეულო!

ხანუმა

ქა,რავსთქვამერე?

აკოფა(ყურშიუჩურჩულებს).

ხანუმა

ილფებოტან!(ქართულად:დღესმშვენიერიდარია).

ვანო(წამოიწევა,აკოფას)

მემიბძანებენ?

აკოფა

არ ვიცი, მედა ჩემმა ღმერთმა. ეგ მგონი,ფრანციცულიიყო.

ვანო(დაჯდება).

ქართულათარალაპარაკობენ?(გაშტერებულიუყურებს).

ხანუმა(სიცილით)

როგორარვილაპარაკეноქარქაარიციკარტული.

ვანო

მაშ, ბატონო, რომელ ენაზე უფრო გეადვილებათლაპარაკი?

ხანუმა(მუჯლუგუნსწაჰკრავს)

აკოფ!შეპირშავო?

აკოფა(უჩურჩულებს)

ხანუმა

Пофранцуцки.

ვანო(ღიმილით)

მე, სწორე მოგახსენოთ, მწყრალათ გახლავართფრანციცულზედ.

აკოფა(იქით)

ხანუმაკი,ამისმასიცოცხლემ,უფრანციცულოთპურსარასჭამს!

ვანო(იქით)

რა ვქნა, ეს რა სხვანაირი მოდის ქალია! თითქოლამაზიაო? ეს სწორეთ ქაჯია და ვინ იცის, ორი ჩემიხნისაციქნება!..

აკოფა(ჩუმათ)

ჰა,ხანუმ,უთხარირამე,ადე,გაიარ-გამოიარე.

ხანუმა

(ადგებაკოჭლობითდამარაოსქნვვითგაივლისდაგამოივლის).

მერომპაპამპარიჟშიცამიღო,ძალიანპატარაიკავიმე.იქკარტული სულ დაგავიცხდა. ეხლა კი ძალიან გინდაისწავლო. მალე ისწავლებ (წინ დაუდგება და მარაოსთვალებში უქნევს). სხვა, პრინც, თქვენი კამბეჩებიროგორაბძანდებიან?ბევრიგაქვთ?

აკოფა

კნიაზ!საქონელსაგკითხამთ.

ვანო

რაც ერთსა და ორს თავადს შეეფერება, გახლავთ.(გაშტერაბულიუყურებს).

აკოფა(ჩუმათ)

ხანუმჯან!ყოჩაღათიყავი,გაქცევასაპირებს!

ვანო(იქით)

რავქნა,ესრაამბავია?ესრაფინთიჯოჯოხეთიყოფილა!ცოტაჭკუაზედაცსუსტადბძანდება,აი!

ხანუმა

კნიაზ!კორცილიროდისგააკეთებთ,ჰა?

ვანო(გაშტერბული)

აივნახოთდა!..(იქით)ისემცღმერთიგაგაჩანაგებსრაცმეშენზედჯვარიარდავიწერო!ამასრომხუთიმილიონიცაჰქონდეს, რა თავში ვიხლი?! სწორეთ მოჩვენებაა ესოჯახდაქცეული!

ხანუმა

კნიაზ,რომანსიგიყვარს?დაუკრამ.

ვანო

თქვენინებაგახლავთ(იქით)მომშორდიერთითავიდგან!

ხანუმა

(როიალთანმივა,დაჯდებადაგასწორდება).

ვანო(აკოფას)

ესარისქალი?

აკოფა(თავგამოდებით)

მაშვინიქნება?!დღესცოტაფერზედვერარის,წუხელისცოტა ისპანახი უჭამია და ხომ მოგეხსენებათსურავანდი...

ვანო

რას ბძანებთ, რის სურავანდი? ძალზედ ბებერია დაკოჭლიცაყოფილა!

აკოფა

არა,კნიაზ,რისკოჭლი,ახალიპოლსაპოჟკაადაუჭერს...

ხანუმა

(ხელებსუტყაპუნებსროიალსდააკაკანებს).

Ятебелублу...ятебенезабуду...тыскоромнепозабудешь,ноянезабудутебе....

ვანო

(რომელიცგათავებამდისგაცხარებითაკოფასელაპარაკებოდა).

მშვიდობითბძანდებოდეთ!მემაგქალისშემრთველიარავარ!

აკოფა(მითომგაკვირვებით)

რასბრძანებთ,კნიაზ?!

ვანო(გაცხარებული)

რაგესმის?განაესეკაცისმოტყუებაშეიძლება?!

აკოფა(მკაცრად)

რადროსეგენია,კნიაზ?მაშჯვარსარიწერ?

ვანო

რაჯვარს?რასამბობ?მშვიდობით!(მიდის).

აკოფა(ტყუილადგაჯავრდება)

თქვენეგრეადვილადვერწაბძანდებით!

ვანო

აბა, ვინც ბიჭია და წინ დამიდგეს! (ხმალზე ხელსწაიღებს).

აკოფა

არიქა,ხანუმი,მიშველე!(გარბის).

ხანუმა

პრინც!რასჩქარობთ? (მარაოსქნევითმისდევს,ისუკან-უკან მიდის) ოპერის ბილეთი არა გაქვთ? კრუჟოკშიჩნელათ არა ხართ? დღეს ოპერაში ცავიდეთ, ლოჟააიღეთ...

ვანო

(უკან-უკანმიდისდაკარებთანრომმივა)

თავიდამანებე,რაღაცმაჯლაჯუნაჰყოფილხარ!!.(უცბათგავარდება).

ხანუმა(სიცილითმიჰკივის)

კნიაზ,პრინც,постой,ятебелублу....

აკოფა(ხარხარებს)

არიქა,კნიაზ,მოვიდახანუმა!..დერჯიემუუ!..

კოტე,სონა

(ხარხარითგამოცვივიან)

ოჰ,ღმერთმადაგღუპოს,ხანუმი!

ხანუმა

რაღასდაგიღიათპირები,ჩქარასაყდარში!

ყველანი(ხარხარითგაცვივდებიან)

ფარდა

მესამემოქმედება

სცენა:დეკორაციაპირველისმოქმედებისა

პირველისანახავი

თეკლე,მერეტიმოთე

თეკლე(სარკისწინირთვება).

რა ვქნა, ამ ჩემმა ძმამ ასრე რათ დაიგვიანა!.. უთუოთსადილათ იქ დაიჭირეს. საცაა, ჩვენი ნათესაობა უნდაშეიკრიბოს და ჯვარის საწერად უნდა გავემგზავრნეთ.(საათსნახავს).რაღადარჩენილა,ორისაათისუკანუნდაეკლესიაში ვიყოთ. რამდენი ვეჩიჩინე, მალე,დაბრუნდიმეთქი,მაგრამრა,იმანთუკომპანიანახა,ხომთავსვეღარდაახწევს!(გამობრუნდება).ტიმოთე!ტიმოთე!

ტიმოთე(შემოვა)

ბატონო,შენიჭირიმე!

თეკლე

ვისთანაცგაგგზავნე,სუყველასთანიყავი?

ტიმოთე

სუყველასთან, შენი ჭირიმე! დეიდაანთა ბძანეს: თქვედალოცვილვბო, პატარა ადრე ვერ იტყოდით, თუ აგრეგეწადათო?.. (ღრეჭით) რამხელა ვაჟკაცი გამხდარა იგიგუცა!..ასეთია,ერთივეებაიმასთურმევეცანი.ჯერკიხმაარგამცადამერეკი...

თეკლე

რა დროს ეგ არის? შენ ის მითხარი, რა გიპასუხეს,მოვალთთუარაო?

ტიმოთე

მაშ! მაშ! თაინათ მოვალთო. ძალიანაც გაეხარდათ.სტუმრებიცა ჰყვანდათ და მე უბძანე, ე სტუმრებიცწამაასხითმეთქი.ძალიანკარგიო.ჩემისვარაუდითერთიექვსამდისსულიმოვა.

თეკლე

კაპიტანიანთრაღაპასუხიმოგცეს?

ტიმოთე

დიდი მადლობა შემოთვალეს და მოსვლაზე ცოტადაყოყმდენ: შენ წადიო და ჩვენ კი არ ვიცით, იქნებამოვიდეთო,დოჰტოღრივკივერგეტყვითო.

თეკლე

ჩემკოტესთანარიყავი?

ტიმოთე

როგორ არ ვიყავი. (თავის ქნევით)უჰ, იქ სადა მდგარა?სწორედზეცაშიდგას!როარშემრცხვეს,ორასიფეხიკიბედავთვალე, სულ ჭერში მდგარა.უჰ, ისე მოვიქანცე, ისემოვიქანცე, რომ მუხლებში წყალი ჩამიდგა. აბა, ვისაცტყირპის გაგდებინება უნდა, იმ კიბეს უნდა შეუყენონაი!..

თეკლე(გულმოსული)

შენგანხომკაციპასუხსვერეღირსება...

ტიმოთე

ეხლავე, შენი ჭირიმე... ავედი, როგორც იქნა და ერთივნახოთ, კოტე ირთვება... ისეთი კი გაეხარდა ჩემიმისვლა, რომ... როგორა ხარ, ჩემო ტიმოთევო, რისთვისგარჯილხარო?დამსვადაერთიკაიმორდილიტაქანი,იმდღეს ბატონს რომ მოუტანე, წორეთ იმისი, აჩისტინიოტკაგადამახუხა.მეუთხარი,ქორწილშიგვეწვიემეთქი,იმან მითხრა: თუ გინდათ, თქვენ მეწვიეთო, მეცქორწილიმაქვსო!(ჩაიცინებს)რანაირიხუმარარამარის!იმტელი იხუმრა, იმტელი იხუმრა, რომა... მეც ქორწილიმაქვსო,ასეთქო...

თეკლე

ჰაი,შეთავლაფიანო,მამიდარომარანახე-თქო...

ტიმოთე

ეგეცუთხარი,მედაჩემაქრისტემდაიმანმითხრა,მედაჩემიცოლიერთადმოვალთო!..იმტელიიხუმრა,რომა...

თეკლე(მხიარულად)

ცოლსგაჩვენებ,შეგიჟო,შენა-თქო!..მოვა!მაშრასიზამს!

ტიმოთე

სხვასხომარაფერსმიბრძანებ?

თეკლე

არაფერს.

ტიმოთე(მიდის)

თეკლე

ტიმოთე,მოიცა.შენსხვატანისამოსიარაგაქვსრა?

ტიმოთე

როგორ არა მაქვს, სოფელში მაქვს ერთი აქლემი ყელისჩოხა,შვიდუზალთუნიმივეცი,ასეთია,რომა...

თეკლე

ტუტუცო! სოფელში კი არა, აქთუ გაქვს მეთქი?დღესსუფთათუნდაგეცვას.

ტიმოთე

აქა?აქარამაქვს.

თეკლე

მაშეგრეხომარიქნები,იცი,რასიზამ?

ტიმოთე

არვიცი.

თეკლე

ჰოდა,როარიცი,შენიბატონისყავისფერიახალუხირომარის,ისჩაიცვი,შენგაჩუქადააიფულიც...(იღებს)ერთითუმანია, საღამოზე ჩაირბინე და კარგი ჩოხა იყიდე(ფულსაძლევს).

ტიმოთე(გამოართმევს)

მადლობელი ვარ, შენი ჭირიმე! ღმერთმა გააბედნიეროსჩემი ბატონი და შენც შენი მიშა გაგიზარდოს. იმისბედნიერებასაც ისე შეგასწროს, როგორცდღეს ბატონისბედნიერებას.(მიდის.)ესაჩოხეცხომგავიკარ!(გადის).

მეორესანახავი

იგივე,მერევანო

თეკლე

ნეტავი კი მეც წავყოლიყავ ჩემ ძმასდა ჩვენი სარძლომენახა. კარგ ცუგრუმელას კი ამბობენ და არ ვიცი,თვალში როგორ მოუვიდა. გენაცვალეთ, ესეც მეტიახირებაა:ორი ათასითუმანიდა მზეთ:უნახავი ქალიც!თქვენმამზემ,ცოტაგონჯიცრომიყოს,არაუშავსრა...

ვანო(შემოდის)

თქვენისინსილაკიგაწყდა!..(ქუდსსტოლზედასდებს).

თეკლე

ყმაწვილო! ასედაგვიანებაც გაგიგონია? ან ჩაცმა გინდა,ანდახურვა...

ვანო(დაჯდება)

რაჩაცმა?

თეკლე

როგორთურა ჩაცმა? მაშ არ ჩაიცვამ ახალტანისამოსს?მოგიტანეს...შენკი აქამდისსადღაცდასეირნობდი!სადიყავი?

ვანო

ილიკოსთანპოდვალშიდარიგიანათაცგადავკარი.

თეკლე

რადროსგადაკვრაიყო?როგორშეიძლება,ყმაწვილო...

ვანო(შეჰყვირებს)

ისე შეიძლება, რომ დღეს სისხლი უნდა დაიღვაროს...ტიმოთე!ბიჭო!

ტიმოთე(შემოვარდება)

ბატონო?

ვანო

წადიეხლავე,გესმის,თავპირისმტვრევითგაიქეციდააი,ქაბატუარომარის,მაჭანკალი...

ტიმოთე

ვიციშენიჭირიმე...

ვანო

ეხლავე აქ მომგვარე. ჩქარა! სულ კინწისკვრითწამოიყვანე.

ტიმოთე

ბატონიბძანდები.(გარბის).

ვანო

მორჩი!ერთითვალისდახამხამებაში!(ადგება).მეთქვენგიჩვენებთსეირს...

თეკლე(გაშტერებულიუყურებს)

ესრაამბავია,არმეტყვი?

ვანო

ის ამბავია. (გაჩქარებული დადის). თქვენი სინსილა კიგაწყდა,ჰა!

თეკლე

რაიყო?რაგინდაქმნა?

ვანო(შეჰყვირებს)

სისხლი!სისხლი!გესმის,თუარა?სისხლი!..

თეკლე

რავქნა,რაგაღრიალებს?იქვედაგეძინა,სადაცდალიე!..რადროსეგენია?

ვანო

რაუდროსია,რასამბობ,ჩემოდაო?ყელიგამომჭრეს!

თეკლე

ვინა?რაიყო?

ვანო

შემარცხვინეს,ქვეყანაშითავიმომჭრეს!

თეკლე

ახა,ღმერთოჩემო!..არიტყვი.რაამბავია?(გაჯავრებული)ქა,ხატისღვინოდაგილევია,თურაარის?!

ვანო

რისხატისღვინო,ადამიანო,მომატყუილეს!.. (დაჯდება)ოხ-მე!

თეკლე

როგორთუმოგატყუილეს?

ვანო

აბა, წაბძანდი ღა ნახე შენი სარძლო ქალი, რომელიცანგელოზათდაგიხატეს!..

თეკლე

რა,არვარგა?არმოგეწონა?

ვანო

რა ვარგა, ადამიანო, მაჯლაჯუნა ყოფილა!დაჯორჯებული,ერთირაღაცჯმუხი,სამოციწლისა,ორივთეძოთიკოჭლიდაკიდევრავიცი...

თეკლე

ნეტარასამბობ?აბა,თითონმიკიჩარომარარისსამოციწლისა, იმისი ქალი საიდგან იქნება? რავქნა, ძალიანლამაზს ამბობენ და შენ საიდგან გეჩვენა ეგრე? იქნებაკარგავერგაშინჯე?

ვანო

ნეტა ვიცოდე, რას ამბობ? რა ვერ გავშინჯე, აი ესევუყურებდი,როგორცშენა,მთელი ერთისაათივუყურედა რა ვიცი... არც დალეული ვიყავი, რომ იმასდავაბრალო...

თეკლე

ახლაქაბატუარაღათგინდა,რომდაიბარე?

ვანო

ერთი უნდა ვკითხო, ჯერ ერთი, რატომ თითონ არწამომყვა,თურამესიძაღლე არედოგულშიდამეორეც,ექვსითუმანი რომდაგვტყუადა ქალი ძალზედ გვიქო,

ვის ატყუებდა?!.სხვა არაიყოსრა,იმწყეულმახანუმასგარიგებული მაინც რათ ამაცდინა!.. დღეს რომმოვდიოდი, ის ქალი დამანახვეს, ღვთის წინაშე, ისიცგონჯია, მაგრამ მიკიჩას ქალს კი ბევრითა სჯობია. აბა,მითხარი,ესმოსათმენია?ტყუილათისოსტატიხანუმაცშემომალანძღვინამაგკუდიანმა,მაგან!

თეკლე

ქა,მერევინგაჩვენაქალი?როგორიყო?

ვანო

წეღანრომმიკიჩამგამომიარა,მეხომმაშინთავეიმათსაწავედი... კარებში ერთი ახალგაზრდა ბიჭი დამხვდა,ქალის ბიძაშვილი ვარო. შევედი. ვილაპარაკეთ...გამოვიდაქალი,ქალიკიარა-მაჯლაჯუნა,დაჩამომიარა

ჩახჩახით,ძალზეკოჭლიიყო.რაღაცფრანციცულათერთიორი სიტყვა წამოროშა და აუყენა ფორტუპიანსტყაპატყუპი...დამოჰყვა ჩხავილს!მერე ჩემთანმოვიდადა ცოტა გაწყდა თვალი გამომთხარა, ი რაღაც ეშმაკისაბუზეა, იმითი!.. მტკნარი ტუტუცი ყოფილა! მეცავდექი,შევაფურთხედაწამოვედი.

თეკლე(იქით)

ვერ უყურებთ ამ მუზმუზელა ქაბატუას! (იმას) სხვაარავინარგინახავს?

ვანო

ვინუნდამენახა?მარტოორიბიძაშვილიიყვნენ:ქალიდაკაცი.

მესამესანახავი

იგინივე,ტიმოთედაქაბატუა

ტიმოთე(შემოვარდებაქაქანით)

მოვიყვანე! ემანდ შემხვდა, დაუჭირე ქეჩო და სულძუნძულითწამოვიყვანე..

თეკლე

კარგია,წადი,(ტიმოთეგადის)ვანოჯან,ერთამბავსნუკიდააწევ,ცოტაწყნარათ...

ქაბატუა(შემოდის)

საღამო მშვიდობისა! მადლობა ღმერთსა კარგათა ხართ;

ამშეჩვენებულმაბიჭმაგულიგამიხეთქა, ჩქარა, ჩქარაო!ის იყო მეც მოვდიოდი... მართლა. ქალი როგორმოგეწონათ?

ვანო

მშვენიერება ყოფილა! ისემც ღმერთი ააშენებს შენსოჯახს!

ქაბატუა

როგორ,გენაცვა?

ვანო

ადე,დაიკარგეჩემისახლიდგან,შეკუდიანო,შენა!ეგრესინდისზეხელისაღებაცშეიძლება?

თეკლე

ვანო!ვანო!

ვანო(ყვირის)

გამშორდეს!.. გამშორდეს! თორემ აქვე, კარებზედჩამოვახრჩობმაგწყეულშეჩვენებულს,მაგასა!

თეკლე

კარგია, რადაგემართა? (ხელს მოჰკიდებს). შენ ოთახშიშედი,მემოველაპარაკები.

ვანო

როგორ თუ ოთახში? ზედ შუაზედ გავაპობ მაგმაწანწალას,მაგას.

თეკლე

კარგია მეთქი, ყმაწვილო! (შეიყვანს ოთახში დაგამობრუნდება).

ქაბატუა(გაკაპასებული)

როგორთუ მაწანწალა! მეც ხომთქვენი ყმის გოგო არაგგონივართ?მაწანწალაცდაბრიყვიცისარის,ვინცსხვასეძახიას.ნუმათქმევინებთ,თორემეხლავედავამტკიცებ,ვინცროგორია!ძალიანმეკნაჭება,თუკნიაზიბძანდები!ბევრითქვენისთანაკნიაზებიგაგვიტარებიალეჩაქქვეშ!..

თეკლე(ამაყათ)

ახლა ძალიანაც ნუ გამოიდებთავს! როგორ შეგკადრეს,რომმაღალისიტყვაგითხრეს!დიდიამბავიმომხდარა!

ქაბატუა

დიახაც, არა! რათ მეკადრება?!დედავდათვალო, ეგრეუმიზეზოთლანძღვაგაგიგონია?

თეკლე

მერერაარის,ნასვამიკაცია.

ქაბატუა

უი ქიიის! ეგ რომ ნასვამია, ზოგი მეც მკითხე, რომშიმშილითკუჭიმეწვის.მერავქნა,რომნასვამია?

თეკლე(გაცხარებული)

მე ნებას არ მოგცემ, რომ აქ ენა ატარტარო! შენ იმისპასუხი მომეცირათ მოატყუილედათავი შეარცხვენინეჩემძმას?

ქაბატუა

მითომროგორა?

თეკლე

როგორადა ისრე, რომ ფულები აიღე, კაცი ააპილპილე,ესეთიდაისეთიმშვენიერიქალიაო,ისკიარათუ,გონჯიდასაძაგელიცყოფილა!..

ქაბატუა(ღვარძლით)

ვინ მოგახსენათ? თქვე დალოცვილებო, თუ იმაზედლამაზებითქვენს კნიაზებშიაც გახლდათ, ქალაქშირაღამოგატუნტულებდათ?გონჯიაო!აფსუს,მიკიჩასქალო!

თეკლე

თქვენცოტასხვილ-სხვილსლაპარაკობთდაარშეიძლებაცოტაენადაიმოკლოთ?

ქაბატუა

სულაცარა,თქვენმამზემ!უთქმელებისამარეშიწვანან.ისმევიცი,რაგონჯიცარის!

თეკლე

ადამიანო!რაგაყვირებს,ცოტადაბლავერილაპარაკებ?

ქაბატუა

მებატონიარავინარამყავსდაარცმოპარულსაქონელსვასაღებ,რათვილაპარაკებდაბლა?!(აჯავრებს)გონჯიაო!

თეკლე(გაცხარებული)

ქაა,რაცმემაქვსდასაყვირიდაგასაჯავრებელი,პირიქითესა მლანძღამს! ეგ ენა ნუ წაგიგძელებია, თორემ სულკინწისკვრითგაგაგდებინებ!

ქაბატუა(დოინჯსშემოიყრის)

როგორ თუ გამაგდებინებ? ჩემიც გემართოთ და

გამაგდოთ კიდეცა?! თქვენ თოთხმეტ თუმანს იყავითდაპირებული, მომეცითდანარჩენი ცხრათუმანიდა მეთითონგიახლებით.

თეკლე(გულ-მოსული)

ცხრათუმანიკიარა,ხმლისწვერზედუნდააგაგოთ,რომმოგვატყუილე და გონჯი ქალი მზეთ უნახავადდაგვიხატე,პირიქითფულსაცათხოულობ?

ქაბატუა

ჰოოოო! ეხლა კი გავიგე, რაცა გნებავთ! ფულს არიძლევით,ჰო?იმასაცვნახამთ! -ეეე!დედიჯან,ვისთანათამაშობთ, ვისთანა?.. “გონჯი!..” დიახ, დუჟინობითგეგულებათ იმისთანები!! “გონჯი!” მთელ ქალაქშიგათქმული სილამაზით, სწავლით, ჭკუით, გონებით

მიკიჩ ტყუილ-კოტრიანცის ქალი და “გონჯი!” აფსუს!აფსუს!ანგელოზივითქალო...არაშეჯდამწყერიხესა,არაიყოგვარიმისიო!

თეკლე(გაწიწმატებული)

ხმა ჩაიკმინდე, შე ურცხვო! რაღა პირით ლაპარაკობ?მაგრამ რა ზრდილობა მოვსთხოვო ნაგდებს, მაწანწალამაჭანკალს! ეხლავ დაუძახებ ბიჭებსა და სულ ცემა-ტყეპითგაგაგდებ!ესღორისკბენარი,ესა!..

ქაბატუა(უკანდაიხევს)

“ზდილობა!” ”გონჯი!” პატარა სხვაც რამე გააპტყელეო!(მაღლა) სწორე შემატყობინეთ, იძლევით ჩემ ცხრათუმანს, თუ არა? რა მიზეზებს ეძებთ? პირდაპირმითხრათ. ფულს არ გაძლევთ-თქო! ქალს რაზედ

უტეხავთსახელს?..“გონჯი!..”

თეკლე(გაცხარებული)

მოდითდაამაშარსელაპარაკეთ!გასწი,გასწი,სანამჩემიძმა არ გამოსულა, თორემ, მგონია, შენი ცოდვით ქვაიწოდეს,ისეთსდღესდაგაყენებთ.დეე,ეგხუთითუმანიდაიკარგოს,დროსკიდევგიპოვი...

ქაბატუა

მაშ, ეგ არის თქვენი პატიოსნება? მე წინათვე ვიცოდი,რომ ასე იზამდით!ფულის მოცემა არ გინდათდა მაგასიგონებთ,ჰოო?ეგრეცოტაგამოუცდელებთანმოიქეცით,იქნებადაგიჯერონ!

თეკლე

თუ გინდა, რომ ეგ შენი ტყავი მთელი წაიღო, გასწი,მერეცაგნახამთ.

ქაბატუა

ძალიან კარგი! (კარებთან მივა). ცხრა თუმანი არცამაშენებს,არცდამაქცევს,მაგრამთქვენპატიოსნებასკიქვეყანა შეიტყობს. ისე გადმოგაბრუნოთ,რომ სადთავიგქონდეთ, სადფეხები, ვერ გაიგოთ! ასე მოგთითხნოთ,რომ მტკვარმაც ვერ გაგრეცხოთ! (კარებში). ქაბატუა კივერ მიხვდებოდა, რა მიზეზებსაც მოუღებდით! მეხი კიდაგაყარეთმაგგაფხეკილთავებზედ(გავარდება).

თეკლე

ახიარამაქვს,ეხლაერთიბიჭიგამოუყენოდასულთავ-

პირიდავამტვრევინო!ღვთისწინაშე. ჩემზედაც კი ახია:ყველა მაწანწალასთავს ვუყადრებდადედაშვილურადვექცევი.ახია,სწორეთ,ჩემზე!

მეოთხესანახავი

იგივე,ტიმოთე,მიკიჩა,მერევანო

ტიმოთე(შემოდის)

ქალბატონო!წეღანრომერთიკაციგახლდათ,ისარისდაბატონსკითხულობს.

თეკლე

სადარის?ესსწორეთტყუილ-კოტრიანციიქნება.

ტიმოთე

აგერაფაიტონშიზისდამკითხა,ბატონიშინაბძანდებაო?

თეკლე

სთხოვემობრძანდეს.

ტიმოთე(გადის)

აი,მოდისკიდეცა.

თეკლე

შიშით გული მისკდება, ჩემ ძმასთან ჩხუბი კი არმოუვიდეს!

მიკიჩა(შემოდის)

საღამომშვიდობისა(თავსუკრავს).

თეკლე(უმადურად)

ღმერთმამშვიდობამოგცეთ,დაბძანდით.

მიკიჩა(დაჯდება)

პირდაპირ ვაგზალიდგან მოვდივარ. როგორც მივედიქსანზედ, ისიც მოდიოდა ზევიდგან, ვისთანაც საქმემქონდადაისევუკანგამოვბრუნდი.ესარისჩამოვედითდა ჩვენი საქმეც გავარიგეთ. ბარემ გზათ მოვდიოდიდავსთქვი, ერთი ჩემ სიძეს შეუვლი მეთქი, ნუღარიგვიანებს. ეხლა კი ფიქრი არ არის, რიგიან ქორწილსგადავიხდით... კნიაზი შინა ბძანდება? ვინ იცის, დღეს

სულდარბის,მზადებაშიიქნება.

თეკლე

შინარის,ოთახშია,ეხლავეგამოვა(მივაკარებთან).ვანო!

ვანო

რაგინდა?

თეკლე

შენინახვაუნდათ.

ვანო

ეხლავე.(გამოვა).

მიკიჩა(მიეგებება)

კნიაზსიძესვახლავარ.

ვანო(ხელსარაძლევს)

მე ძალიან მიკვირს, რომ ასე კადნიერად ჩემ სახლშიშემობძანდით.

მიკიჩა

უკაცრავათ, ნამგზავრი გახლავართ, ცოტაგავმტვრიანდი...

ვანო

საქმე მაგაში არ გახლავთ! (თანდათან უმაღლებს ხმას)ჩემი გაუპატიურება ადვილი არ გახლავთ, მე თავადისშვილივარ!

მიკიჩა

ბძანდებოდეთ. ვიცი, ძალიან კარგი! ვა! დღეს ხომ არგიცნობ...

ვანო

საქმეცეგ არის,რომდიდიხანიამიცნობ...ესემასხარათაგდებადათვალთმაქცობაჩემთანარგამოდგება...

მიკიჩა(გაშტერბული)

რაამბავია?არმესმის!

ვანო

ისა,რომთქვენცრუდათვალთმაქციყოფილხართ!

მიკიჩა

ვა!

ვანო

რა ვა?.. მაგრამ გადაგიხდით, ჯერ დამაცადეთ!გასწავლით,როგორცუნდამოტყუება!..

მიკიჩა

კნიაზ,ერთიგამაგებინე,და!

ვანო

თქვენმემიქეთთქვენიქალი,ლამაზიაო,მაჭანკალმახომცამდისასწია...

მიკიჩა

ძალიანჭეშმარიტადმოქცეულა,მერე?

ვანო

მერე ისა, რომ გონჯი ყოფილა და არ ვირთავ! მაშ! არვირთავ!

მიკიჩა

როგორ,კნიაზ,რასამბობ?

ვანო

იმას, რომ ხნიერია. ძალზედ გონჯი, კოჭლი, მოთხრილიდასხვარაღაგინდა?!

მიკიჩა(გაშტერებული)

როგორ?ჩემიქალი-გონჯი,კოჭლი,ხნიერი?!

ვანო(გაცხარებული)

კარგი, გეყოფათ! თავათ წეღან ერთი გადამრჩააუკუწავი...

მიკიჩა

ვა! გინდა, ათასჯერ ამკუწე, მაგას როგორ გათქმევინებჩემქალზედ!

ვანო

ფრთხილადამგაჯავრებულგულზე,თორემმამაჩემიარწამიწყნდება...

მიკიჩა(მაღლა)

რა გულზედ, რას ამბობ? ჩემ სახლში იყავი? ჩემი ქალინახე?

ვანო

სწორეთჩემითვალითვნახე.ერთისაათიცველაპარაკე.

მიკიჩა

აქ რაღაც ამბავია!.. ქალაქში ცალი არა ჰყავს, თვრამეტიწელიწადია ჩემ კალთაში ვზდი! და შენ მასწავლი ჩემქალს?.. აქ ერთი ავაზაკობაა! თუ ჩემი ქალი არ გინდა,სახელსრაზედუტეხამ?!

ვანო

მაშშენგეგონა,კოჭლსადაბრმასგადავეკიდებოდი?..

მიკიჩა

ვინ არის კოჭლი და ბრმა, რასა ბძანებთ? კარგი კაციიქნები,თუიმისცალსქალაქშინახავ!

ვანო

სახუმროსაქმეარარისმეთქი,კაციშემომაკვდება!

მიკიჩა(თავგამოდებით)

ბატონი ბძანდები. წავიდეთ, წავიდეთ და ერთათვნახოთ! სამი კაცი ავიყვანოთდათუ ჩემ ქალსლამაზიდაუძახონ,ძალიანლამაზიცა,მაშინ?

ვანო

რაცგინდა,სთქვი!

მიკიჩა

ძალიანკარგი,მობძანდი!საქვეყნოთქუდიმოვიხადოთ,

ვინც გამტყუნდეს. მობძანდით! ერთი შევიტყოთ, ეს რაამბავია, ვისიფოკუსებია? რას ამბობ,თუ ჩემი ქალი არმოგეწონა,მაშქვეყანაზედარავინარმოგეწონება!

ვანო(იქით)

ერთიამათუყურეთ,რაგაუტეხარიხალხია!

მიკიჩა

მობძანდით მეთქი! მანდ რაღაც ამბავია! (იქით) რისკოჭლი? დღეს თუ მოიტეხა ფეხი, თორემ... ფეხიც რომმოეტეხა, რაღამ დააგონჯა?.. თუ სულ თავპირიდაიმტვრია,რაცმეწავედი,ხომლოგინშიაციწვებოდადამაშასადამე,ვერცესანახავდა.(იმას)მობრძანდით.

ვანო

წამოვალ, მაგრამდიდი სკანდალი კი მოხდება! იცოდე,კაციშემომაკვდება!

მიკიჩა

მობძანდიმეთქი!

ვანო(გაცხარებული)

თქვენ როგორღაც სამგლე გოჭივით ატეხილხართ!..წავიდეთ. ჩაიცვი, ჩემო დაო, შენც წამოდი. (მაღლა) ესიცოდეთ,სისხლიდაიღვრება!(გადიან).

ფარდა

მეოთხემოქმედება

სცენა: ზალა ტყუილ-კოტრიანცის სახლში გაჩაღებულისაქორწილოთ. მარჯვნივ წინა ზლანზედივანი, კედლისძირებზე ჩამომწკრივებული სკამები. იატაკი ხალითდაფენილი.ანთებულიჭაღები.

პირველისანახავი

ხანუმა,მერესარა

ხანუმა(ზალაშიფუსფუსებს)

მეხი კიდავაყარე იმ გამოტვინებულთავზედ! წავიდესდაეხლაესპოროსხანუმას!რაუმანკოანგელოზიმნახესმეცა!ჯიბრშიჩაუდგნენდაისიცმე?ბევრსკიგაიტანენ!..ეე!რასამბობთ,ერთიწისქვილიარდატრიალებულაჩემთავზედ,თორემ სხვა რა არ გადამხედია! ერთი პიანიცა

პოლკონიკი იყო, თავის ცოლს მეჯვარეთ გავაყოლე;ამაზედკაკალიერთიკვირაუსმელ-უჭმელიერთორმოშიდამამწყვდიეს, მაგრამ, როგორც იყო, თავი დავახწიე!..ერთუშვილოკნეინასძალათშვილივაყოლიე:ლოგინშიტყუილათ ჩავაწვინე და სხვისი ახლად დაბადებულილოფლოფი ბავშვი შეუგორე... დღესაც არავინ იცის,იმისიათუ სხვისა! შეცვლით ხომრამდენი გამისაღებია,ვისისაცოლევისშეხვედრიადავისისაქმროვისარგებია!ვინმოსთვლის,კიდევრამდენირამეები ჩამიდენია...დაამისშემდეგ კნიაზიჯიბრშიმიდგება,წავიდეს ეხლადასადაც თავისი სთქვას, იქ ჩემი. სულ უცოლოთდავსვითუ არა? მეხი კი დაეცა!.. იმის საცოლეც გავათხოვე,თხუთმეტი თუმანი ავკარ. აქედგან ხომ სამოცთუმნამდის ავწაპნე! რა უშავს, "შინაური დედაკაციახანუმა! ქორწილი მაგათა კი არა - ჩემია. კარგამოუთაროებ კიდეც. სახლი ჩემ ხელთ არის .. მაგრამდასწყევლა ღმერთმა, წუხელი სიზმარშითავზედ ყვავი

დამჩხაოდა! (დაფიქრდება). ქა, თვალიც დაუდგება,ჩემთან რა ხელი აქვს! (პირჯვარს იწერს). ჩემთანა არსღმერთი,ჩემთანაარსღმერთი!

სარა

ხანუმი!ხანუმი!(ნელ-ნელაშემოდის)რაიქენ?

ხანუმა

აქა ვარ, დიდედაჯან! (იქით) ქა, აი რაზედ ამიხდასიზმარი:ყვავიარარის,მარაეშმაკია!

სარა

შვილო!მალემოვლენ?

ხანუმა

ეხლავე, დიდედაჯან! მოდიანო, ყმაწვილები მოვიდნენ,ოთახშიქაღალდსთამაშობენ.დიდედი,შარბათიდათასიმზათაგაქვს?

სარა

სუყველაფერიმზათარის.შენმიუტანედამედავლოცამ.

ხანუმა

ბატონიბძანდები.

სარა(ჩამოჯდება,ბურნუთსსწევს)

რა ვქნა, მე კიდევ ჰაზრს ვერ მოვსულვარ; ჩემი მიკიჩა

ამბობდა, ჩვენ სიძეს ქართული კაბა აცვიაო და ეხლაროგორეცვა?

ხანუმა(იქით)

ახლა შენ დამიწყე დავა, თვალიც დაგიდგება! (იმას)ფრაკიაცვია,დიდედა!

სარა

რაფრაკი?

ხანუმა

აი კალთებ მოგლეჯილი სერთუკი რომ არის!ბოლოდაგლეჯილქათმებსრომგვანან!

სარა

ეგრათა,ქა?

ხანუმა

რა ვიცი, ქა, განათლება არის, ესე უნდაო! (იქით) ახლაგამოძიებაშიშედი,შენმასიცოცხლემ!

სარა

ქა,სადაურიგანათლებააბოლომოგლეჯილისერთუკი!ისარა სჯობდა, მამა-პაპურად კაბის სახლებიგაეფრიალებინა,ანკიდევქულაჯაჩაეცვა...

ხანუმა

ეგრე უნდაო, დიდედი! განათლებას ეხლა ჩვენშიმაიმუნობასეძახიან!

სარა(ბურნუთსსწევს)

მართლა, რომ მაიმუნობაა! აბა, რა საკადრისიადაგლეჯილისერთუკი!.

მეორესანახავი

იგინივედააკოფა

აკოფა

(შემოდისსიმღერით,უკანდუდუკიდაკვრითმოსდევს)

”ნაჭერ-ნაჭერ ღრუბელი მოდის მაღლა მთიდგანა,

დაბეჭდილი წიგნი მამდის საყვარლისგანა...” (დუდუკსგააჩუმებს და თავის ალაგას დასხამს). დიდედიჯან, მევარ მახარობელი, შენი გამხარებელი! მამილოცავს შენისონას ბედნიერება! მოგდიან სიძე და ქალი. (ხელზედაკოცებს).

სარა(მხარსაუხვევს)

ესეცშენისამახარობლო.

აკოფა(მხარზედდაიხედავს)

ეს სადაური რა არის! ხომ გელაქნურის ტილოა!(დაუყვირებს).მოიტაბაღდადი!

სარა

კარგია,სულელო,რაგაღრიალებს!მოდიან?

აკოფა

მოდიან მაშ! რო ათავებდნენ, მე ნელ-ნელა სიმღერითწამოვედი, ცოტა გადაკრულშიაცა ვარ. საცაა, ისინიცმოვლენ. (იქით) პარუმ მიკიჩამ მითხრა: “დუხავოიმუზიკა” იქირავეო! ამ ქრისტიანულ მუზიკას რომელი“დუხავოი” სჯობიან! ლეკური დავკრათ, რომ ანტიკა!(შეჰყვირებს)უჰ,შენიჭირიმე!

ხანუმა

რა გაღრიალებს, შე თვალ დამდგარო? ჯერ კიდევ ბიძაშენს ატჩოტები უნდა მისცე!.. რა უყავ იმის წიგნი, არდაკარგო!..

აკოფა

ეგ რა მამაგონე, შედასაღუპავო?! არდაიჯერებ. ხელათგამოვფხიზლდიშიშისაგან?!

ხანუმა

გეხუმრები,ეხლაფიქრიაღარარის.

აკოფა

კაცო! რო ვფიქრობ... ეს რა ქენი, შე ჩასაკირავო, შენა!(მუშტით) ოხ, ხანუმი! შენთვინაც მოვიცლი... ოჰ, რაფოკუსნიკივინმეხარ?!.

ხანუმა

კარგია,მამაგიცხონდა,ჭკუასძალასნუატან!..

აკოფა(ღრიალებს)

მოდითრაღა,დავლიოთ!ეეე! (მღერის) “ვაი,საყვარელო,შენდამე...გულშიდანაშენდამე...”

ხანუმა

აკოფ!ფაიტონებიდადგა,მგონია,მოვიდნენ.

აკოფა

მობძანდით,გენაცვალეთ!(კარებთანგაიქცევა).

მესამესანახავი

იგინივედანეფიაანი

აკოფა

აბა ტუშ, ტუშ! (უკავენ, აკოფა ტაშს უკრავს და ხტის.ყველანი ულოცავენ, შარბათს ასმევენ, თეფშსგაატეხინებენ).

აკოფა

(ამისშემდეგმეზურნეებსგააჩუმებს)

სარა

(მიიწვევსნეფე-დედოფალსდივანზედ)

აბა,გენაცვალეთ,მობძანდით.

კოტე(დაჯდება)

აკოფ,აქეთმოდი.ყმაწვილებიარმოსულან?

აკოფა

ზოგიმოვიდა,ზოგიცეხლამოვა.ერთიესმითხარი,ხილიაქგამოვიტანოთ?

კოტე

იქშევალთ,სულერთია,აქრასაჭიროა...чтозаглупости!

აკოფა

Конечно,რომღლუპოსტი!

კოტე

ჯერ კი ყმაწვილებს დაუცადოთ... სანამ მედავათვარიელებ.(შედის).

აკოფა

ვა! ქორწილი გვაქვს, რასდაჩუმდით? აბალეკური! ეე!ქრისტიანულათდაჰკარით!(უკრავენ.აკოფაჩამოუვლის,მერე ხანუმას ჩამოაყენებს). აბა, ხანუმი. გენაცვალე მაგდაგლეჯილსულში!ტაშ!..ტაშ!..(ორნითამაშობენ).

მეოთხესანახავი

იგინივე,მიკიჩა,ვანო,თეკლე,მერეკოტე

მიკიჩა(თამაშობისდროსშემოვა)

მობძანდით, კნიაზ, მობძანდით, აი ნახეთ: ეს ქალი იყოთქვენრომგაშინჯეთ?-აიჩემიქალი.

აკოფა(რომელმაცზურნაგააჩუმა)

ძიაჯან!მოულოცერაღაშენქალს!

მიკიჩა

რაუნდამოულოცო?

აკოფა

როგორთურა,ჯვარიდაიწერა.

მიკიჩა(გამშრალი)

როგორთუჯვარი?ვიზედ?!

აკოფა(შიშით)

ვინცშენმითხარი,იმაზედრაღა!აიეხლავეგამოვასიძე...

მიკიჩა(შეჰყვირებს)

ვინგამომჭრაყელი?!ჯვარიდაუწერიათ,მერევინარის?!

ვანო(შეჰყვირებს)

როგორ თუ ჯვარი დაუწერიათ?! უფრო უარესათმასხარათ ამიგდეთ?! (ხანუმას და აკოფას). ეს სულთქვენი საქმეა,და მეთქვენი სისხლიუნდადავღვარო!

(იძრობსხმალსდაშეუტევს.წივილ-კივილი).

აკოფა(ფანჯრიდანგადახტება).

ხანუმა

(კარებშიგავარდება.სულდაიფანტებიან).

კოტე(გამოვარდება)

შედექით,ბიძაჩემო!ესქალიმემეკუთვნის!

ვანო(გაშეშდება)

როგორ,რასამბობ?

კოტე

ეს ის ქალია, მერომგითხარით, ვირთამმეთქი! ეს არისეხლაჯვარიდავიწერეთ.

ვანო(ხმალსგააგდებს)

ესრა მესმის. იქნება მართლა?! (სიჩუმედიდხანს) ბიჭოდა ვერ მეტყოდი სწორეთ, რაღა კამედიებს აკეთებდი?მოდი,მომეხვიე!ღმერთმაგაგაბედნიეროს.(ჰკოცნის).

მიკიჩა(ყვირის)

ტყუილათგარჯილხართ!არმივცემმაგასჩემქალს!

ვანო

კაი დროც არის, თქვენმა მზემ. ვერ ხედავ, ჯვარი

დაუწერიათ?

მიკიჩა

რავქნა,რომდაუწერიათ!ეგღარიბია,არაფერიარააქვს...

ვანო(ამპარტავნად)

რათიქნებაღარიბი,ვინმოგახსენათ?შენაქმოდი...კოტე,შვილო, შენ ცოლთან დადექი. (ერთათ დააყენებს).ღმერთმა ისე გაგაბედნიეროთ, როგორც თქვენს გულსჰსურდეს. სწორეთ განგებამ მოახდინა ესე ეს საქმე,თორემ ეხლა ჩემი ცოლის შერთვა დიდი სისულელეიქნებოდა. დღეიდგან ჩემი შვილები ხართ. მე ცოლისშერთვაზედ ჩემ სიცოცხლეშიაც აღარ გავიფიქრებ...დღეიდგან ჩემი მამული თქვენი საკუთრებაა. მე შენიჭკვისიმედიმაქვს,კოტე!..მეცსულთქვენთანვიქნები,

დავსტკბებიდავიმხიარულებთქვენისცქერით. (ორივესულოცავს)აბა,მიკიჩ,მოდი,შენცდალოცე.თეკლე,მოდიშენცა.

მიკიჩა

დიდი ხანი იყო ეგ შენი ძმისწული გადაკიდებული,მაგრამქალსარვაძლევდი,რადგანაცჯამაგირისმეტიარაჰქონდარა...

ვანო

მეგეუბნები,მოდიმეთქი,დალოცე!

მიკიჩა

ახლაცხოვრებაუნდათ...

ვანო

გიჟიაესოხერი!მემთელჩემქონებასვაძლევდაშენორსიტყვასვერეტყვი?

მიკიჩა

რატომაცარა!

ვანო

ეგენიუფროტკბილათიცხოვრებენ.სწორეთღვთისნებაეგრე იყო. მე და შენ ისევ მეგობრათ დავრჩეთ.(ერთმანეთსჰკოცნიან).

მიკიჩა

ღმერთმა გაკურთხოთ, შვილებო!თუმცა ჩემუნებურათსაქმედაიჭირეთ,მაგრამბოლოკეთილიაქვს:ბიძამთელთავის მამულს გაძლევთ... იყავით ბედნიერნი. (ორივესჰკოცნის).

ვანო

ეე!მოყვარევ,გაგვიმასპინძლდი,თორემზურგზედტყავსაგაძრობ!

მიკიჩა

ვინშერცხვენილიარა! (იქით)ესვინმოახდინა?უთუოთაკოფასძაღლობაა!

ვანო

ერთი ეს მითხარ, კოტე, მე ვინ გამაშინჯეს - ისჯოჯოხეთი?ანვისიშტუკებიარისესამბავი?

კოტე(სიცილით)

ხანუმა იყო, ბიძა ჩემო, ვერ იცანი? სახლიდგან რომგამოაგდე,მაშრაგეგონა,ვერგადაგიხდიდა?

ვანო

იქნება მართლა? აი ქრისტემ შეაჩვენოს ის წყეული, რაოინებიმიყო!სადარისეხლა?

კოტე

შენრომხმალიამოიღე,სულკარშიგაცვივდნენ.

აკოფა(კარებშითავსშემოჰყოფს)

ხანუმი! ხანუმი! ბუნტი გათავებულა, შემოდი. (თითონშემოდის).

ხანუმა

ქა,რატომაცარშემოვალ,ჩემირაბრალია?!(შემოდის)

აკოფა

არადაჩემიბრალია,რასტუტუცობ?

მიკიჩა(ღიმილით)

აქმოდი,ბიჭო,მეესგითხარი?

აკოფა(კოჭლობს)

რა დროს ეგ არის, მუხლის კვირისტავი გავიტეხე,ფანჯრიდგანრომგადავვარდი...მაშვინმითხარი?აიშენიწიგნი, რას სწერია? კოტე ამას არა ჰქვიან? (ჩუმათელაპარაკება).

ვანო

ხანუმავ!ჰაი,შეჯადოვ!ესრაკამედია ამიტეხე?მაგრამეხლა კი აღარგემდური, შენუფროჭკვიანი ჰყოფილხარჩემზედ...

ხანუმა

მაშრაგგონია:განამესანანურსაქმეს ვიზამ? აბა ერთი

შეხედე, გვრიტებს არა გვანან? მე უფრო ვიცი, ვისროგორიშეჰფერის!მაშ!

ვანო

კარგია, შევრიგდეთ. ყველაფერი მიპატიებია. რადგანაცსაქმე კარგათ მოიყვანე. აჰა, ეს ერთი კაბის ფასი ჩემისმხრით.(აძლევს).

ხანუმა

მადლობელი გახლავართ! მაგ საცოდავ ყმაწვილს რომეცილებოდი,დამისახელე,ვინცგინდა,თუნდაქმრიანიციყოს,დღესვეშეგრთო!

ვანო

აიგაგაფუჭაღმერთმა!არა,შვილო,ქარისაარცმოტანილიმინდა,არცწაღებული.

მიკიჩა(აკოფას)

რაც მოხდა, მოხდა! აბა დატრიალდი, ყველაფერი მზათიყოს,თორემარვიცი,რასგიზამ.

აკოფა

სუყველაფერი მზათ არის, აი ყმაწვილებიც მოდიან,მარტოგამხიარულება-ღაგაკლიათ.

ხანუმა

ნახე, კნიაზჯან, ხანუმას კარაბადინს რა ძალა აქვს? მეშემიძლიანიმისძალითეხლავეაქლემათგაქციო!მაშ!

ვანო

აიგაგაფუჭაღმერთმა!

ხანუმა

მაშხანუმაარდაივიწყო...ქა,რასჩამოგიშვიათჩიჩახვებიმამალი ინდაურებივით? აბა, გამხიარულდით, ქორწილიგვაქვს! (მეზურნეებს). აბა, კარგი ლეკური! (ხელებსგაშლის და ჩამოტრიალდება). კავალერი რა მექნა?აკოფჯან!აკოფ!(თამაშობენ).

(მათ შემდეგ ორი- სამი წყვილი ითამაშებს ლეკურისდროს)

ფარდა

1882წ.

რაცგინახავს,ვეღარნახავკომედია3მოქმედებად

მოქმედნიპირნი:

თ.დავითჯამბარაშვილიკოხტაია-დავითისმსახური.მებატონე,ვოენშინამყოფი.საქუა-ტასიასსაქმრო.ორომსე-დეიდადავითისარტემივანიჩი-ამისიქმარი.ავეტიქაზაქარია-დავითისმეგობარი.გიჟუაქალაქისბიჭებინიკოყურაშვილი-დავითისფიჩხულამოურავისოსანაკატინა-ქვრივი,დავითისნაყმევი.ლიზატასია-ამისიძმისწული.მაგდანასოფლისგოგოებიილუა-კატინასვაჟი.პელუა

სტუმრებიდამეზურნეები.

პირველიმოქმედება

სცენა.დარბაზი:მარცხნივ(სცენიდან)იატაკზეგაშლილიახალიჩები, დაფენილია ლეიბებით და ზედ მუთაქებიაწყვია; მარჯვნივ სდგას უბრალო ხის სტოლი დარამდენიმეუბრალოსკამი.კატინაფუსფუსებსსახლში.

პირველისანახავი

კატინა(მარტო)

რაუსამართლობაა,თქვენიჭირიმეთ!..რასჩადისეჩვენიბატონი!..სადგაგონილა,მამასშვილიწაართონ!..მგონი,დიდიხანია გამოცხადებულია, რომ ბატონყმობაგადავარდაო... მაშ ეს რაღა ამბები აქვს ჩვენს ბატონს!თავ-ბედისა არა გამეგება-რა... რა ვქნა, კიდევ

დაგვიბრუნდა ის მწარე დრო!.. ორი დღე არ იქნება,ბატონს მოურავი გამოეგზავნა ჩემ ძმასთან დაუთვლიდა,შენიქალიგამომიგზავნე,მოახლეთმინდაო!..ჩვენ ყველას ელდა გვეცა: დღე-დღეზე ქორწილსვაპირებთ და ის კი ითვლევინება, გინდათ თუ არა,გამომიგზავნეთო. წავიდა ჩემი ძმა, ბევრი ემუდარა,მაგრამ ბატონს კინაღამ ცემით მოეკლა და გამოეგდო!დილას შემოვარდა მოურავი, დაუჭირა ხელი ჩემსძმისწულს და ძალით წაათრივა - ბატონმა მიბძანაო!სიტყვა გვაქვს მიცემული, დღეს ჩვენი სასიძო უნდამოვიდეს თავის ამქრით და ჯვარი დაიწეროს, ქალი კიბატონსა ჰყავს! რა ვიცი, რა უბედურება იქნება ჩვენსთავსა!ამისთანადაბრიყვებაკიდევიქნება!...გაგონილა!..სადაცრამოეწონება:ცხვარი,ძროხა,ხარითუადამიანი -წამოავლებს ხელს და მიარბევინებს!.. არ ვიცი,ღმერთმანი, მარტო ჩვენთვის არის ბატონყმობა, თუსხვისთვისაც?! სადა ხარ, ერთო კარგო პატრონო, რომ

სულ სისხლით არ ამოადენ ბატონს ჩვენს ამაგს!.. რაღავქნათ,ამოდენანამზადისმარომტყუილადჩაგვიაროს!..(ჩაფიქრდება).

მეორესანახავი

ილუა

(შემოვა,იღლიაშიპურისნატეხიუჭირავსდასჭამს).

დედა ჩემო! რას გამოჭიმულხარ ე მანდა? მახარობელიკიდეც მოვიდა, ნეფიანი მოდიანო და ძიაც ბატონთანწავიდატასიასმოსაყვანათა:ადე,აქაურობადაალააგე...

კატინა(წამოდგება)

შვილო, და მერე რა პასუხს მოიტანს ჩემი ძმაბატონისაგან?იქნებაქალიარცკიდაანებოს...

ილუა

რას ამბობ ერთი შენცა! არ დაანებოს რა, პაპას ბაღია!იმისი რა არის?.. ეხლა მოურავი შემხვდა და მითხრა,ბატონმაროდი იცოდაო,როტასიადანიშნული იყოვო!..გაიგებს თუ არაო, რო ნეფიანი მოდიანო, მაშინვეგამოგზავნისო, იმას თქვენი ქალის ცოდო რათ უნდაო!მერე დღეს კაი ქეიფზედ არისო. ქალაქიდგან ტუმრებიმოსვლია...

კატინა(გახარებული)

მართლა,გენაცვალე?შენპირსშაქარი,შვილო!მაშწადი,გენაცვალოს დედა, ჩამოუარე მეზობლებს, მობძანდნენ.უთხარი,კაციმოგვივიდა-თქო.ტასიასიკიარაუთხრა-რა,სანამ ჩემი ძმაც მოიყვანს. განა, შვილო. ბატონს კი არეშინიან! ის უფრო დიდი მწავლული არ არის! განა არიცის, რომ ქვეყანაა და სამართალი! ჯვარის დასაწერად

გამზადებულ ქალს როგორ წაგვართმევს!..წადი,გენაცვალოსდედა!..

ილუა(ილუკმება)

ეჰ, ამი ჯულიც დაიქცა! მოვკვდი ამტელი სიარულით...დღესერთიტაქანიღვინოცარდამილევია.

კატინა(მიფერებით)

გაისარჯე,გენაცვალე,შენქორწილშიაცსხვაგაისჯება!

ილუა(მორცხვათ)

ეჰ,დამანებეთავი!ქორწილიკიარა...იმისმატიალობამა!მაიტა,პატარაყველიმაინცმამე!

კატინა

წადი, შვილო, კიდობანშია, ტაბაკზედ აწყვია, აიღე დაჩქარა ჩამოუარე მეზობლებს. სახლს ხომ ვერ გავაციებთ,ნეფიანთუნდადახვდესვინმე,თუარა?აბამორჩი,მალე!

ილუა(ამთქნარებს)

ღმერთმანი, წუხელის თვალი არ მომიხუჭავს... (მიდისთავისფხანით)ერაჭირიაიტეხეს!..

მესამესანახავი

კატინამერელიზა

კატინა(დაჯდება)

გენაცვალეთ, ქანცი გამომეცალა ამდენი ფუსფუსით;მაგრამჯანიგავარდეს,ვინაჩივისჩემდაღალვას,ოღონდსაქმემ კეთილად ჩაგვიაროს და გამიბედნიერდეს ჩემი

ტასია! (წუწუნით) სადა ხარ ეხლა,შე გაგლეჯილო დაგაბრტყვნილო მაკრინე,რომ შენსტასიას არდალოცამ!..ვაი შენი ბრალიცა, შე ჩაქოლვილო!.. ნეტა იმ დღისმომსწრეს, იტყოდა ხოლმე უბედური: ჩემი ტასიასქორწილში სულ ბუქნასდაუვლიო!.. ვაი შენ ჩაქოლვას,დამწვარო დედავ!.. ეჰ, თვალიც დაგიდგება შენ,სიკვდილო!შენთვისარცქორწილიადაარცნიშნობა!ვაიჩვენი ბრალიცა! ამდენიუნდა ვეწვალოთდა ვიდაგოთ,ბოლოს კი მოვა მიქელ-გაბრიელი და სტაფილოსავითამგვაძრობს სულსა! იჰ,თვალიცდაუდგება, როცა ანდაამომაძრონ, ჩემთვის სულ ერთია. (მიდის კარებისაკენ)ჩემმაძმამრათდაიგვიანა,ნეტავიბატონმარაუთხრა?..(იხედება).აისტუმრებიცმოდიან

მეოთხესანახავი

იგივედალიზა

ლიზა(შემოდის)

მოგვილოცავს,კატინო,ტასიასბედნიერება!ღმერთმაისეგააბედნიეროს,როგორცთავისგულისთხოვდეს.

კატინა

შენც გაგაბედნიეროს, შვილო, მალე შენი ქორწილიცგვაჩვენოს...

ლიზა(მორცხვათ)

ქორწილიკიარადა...ჯერარავინარმოსულა?

კატინა

კაცი მოგვივიდა, მოდიანო.თქვენრაღა იქენით, შვილო,უცხოები ხომ არა ხართ, მეზობლები ხართ.დაირა მაინც

დაუკარითდადროებაგაატარეთ;ისინიცსაცაამოვლენ.

ლიზა

გოგოებიყველანიმოდიან,დაირაცმოაქვთდაბუზიკაცა...მაგრამპატარძალისადაგყავთ?

კატინა

ტასია, შვილო, ე მანდ კატარინესთან შევიდა, ჩიქილასარშიაუნდამოუვლონდაეხლავემოვა,სანამშენქალებიმოიყვანე.

ლიზა

მაშწავალდადაუძახებ.

კატინა

აბა,გენაცვალე,მალე.ყველასუთხარი,მოვიდნენ.

ლიზა

კარგი,კატინავ,კარგი(გაირბენსგარეთ).

კატინა

სტუმრები კი მოდიან, მაგრამ... კარგი საქმე არ მოგვივა,რომ იმ სასიკვდილემ ი ქალი არდაგვანებოს!.. რა ვქნა,სიძესყველაფერსვუამბობდარაცუნდათ,ისჩაიდინონ!(მიდისკარებისაკენ)აი,ქალებიცმოდიან.

მეხუთესანახავი

იგივე,ლიზა,მაგდანა,პელუადასხვანი

ყველანი

მოგვილოცავს,კატინავ,ტასიასგაბედნიერება.

კატინა

გმადლობთ, გენაცვალეთ. აბა, ხალიჩაზედჩამომწკრივდითდაგამხიარულდით.ლიზაჯან,შენ იცი,შვილო,როგორცშემიქცევქალებს.(დასხდებიან).

ლიზა

აბა,ქალებო,გამხიარულდით.დაუკარითდაირა,ნაღარა,ბუზიკას მედაუკრამ... რა ბაბაყულებივითა სხედხართ!ადე,მაგდანო,სათამაშოთმოემზადე.

მაგდანა

ნეტარავქნა!უწინშენითამაშო!..

ლიზა

რასტუტუცობ. ქალო? სუყველაუნდა ვათამაშო. ადექიჩქარა!

მაგდანა(ნაზობს)

არვიცი,ღმერთმანი!

ლიზა

ითამაშე,ქალო!

მაგდანა

რავქნარომარვიცი?

ლიზა

იმდენიშავიჭირიგეცეს!როგორარიცი,შესასიკვდილევ!მაშორუღელაანთკალოვისგან არისდატკეპნილი:გიჟიმოზვერივით რო დაფუნდრუკობ ხოლმე! დაუკარითდაირა. (ერთს) შენ ნაღარა, მე ბუზიკას დაუკრამ.(უკრავენმაგდანასოფლურათთამაშობს).

ლიზა

(მაგდანას,თამაშობასროგაათავებს)

აკი არ ვიციო? მიწამ კი გიყოს პირი!.. აბა, პელო, ახლაშენ...

პელუა

ვერა,გენაცვალე,ვერვითამაშებ.

ლიზა

რაამბავიაო?ადე,ეეთრიე,თვალიცგამოგპრუწვია!

პელუა

დედ-მამაარდამეხოცება,ვერვითამაშებ!

ლიზა

ნეტარავქნა!რამოგჩვენებია?

პელუა

ქალო!ხომიცი,რომგლოვიარეთავართ?

ლიზა

ვიზედ?

პელუა

ჩვენებიანთპავლიაზედ.

ლიზა(ხელსდაუჭერს).

რა დროს პეტრე და პავლეა! ადე, ითამაშე, ქორწილია!სატირლადკიარმოვსულვართაქა!

ყველანი

ითამაშე,ქალო,არაუშავსრა.

პელუა

კარგია,დაუკარით(თამაშობს,ტაშსუკვრენ)

ლიზა

(თამაშობასრომგაათავებს,პელუას)

აკიმგლოვიარეთიყავი,კარგათკუნტრუშობ...

მაგდანა(ლიზაზედ)

ახლაესსასიკვდილევათამაშოთ.

ლიზა

ჯერ დაიცადეთ, კატინა მინდა ვათამაშო. ითამაშე,კატინო!

კატინა

შენ კი გაიხარე! კუდი ვერ ამიწევია, შვილო, რათამაშობისამცხელა?

ლიზა

შენითვალებისჭირიმე,კატინო,ითამაშე!

ყველანი

კატინო!ითამაშე,შენიძმისწულისქორწილია.

კატინა

კიარდამცინოთ,გენაცვალეთ,დაუკარით!(თამაშობსდარომ გაათავებს) ქალებო! დრო გაატარეთ, მე მინდასამზვარეულოსმივხედო.(გადის).

მაგდანა

აბა,ლიზავ,ახლაშინითამაშე!

ლიზა

ბუზიკასვიღადაუკრავს?

მაგდანა

აი,კატარინე.

ლიზა

დაუკარით!(უკვრენ,ისთამაშობს).

პელუა

ლიზაჯან, შენითვალების ჭირიმე, კოჭლურათრომ იცი,ისეითამაშე,შენგენაცვალე!

ლიზა

რაღამიქნია!

მაგდანა

კარგია,ნუიპრანჭები,ითამაშე.

ლიზა

ჯანიდასულიწაგივიდეთ,დაუკარით!(თამაშობს).

პელუა

(ლიზას,თამაშობასრომგაათავებს)

გოგოჯან,ერთიმარჩიდაუკარი!

ლიზა

ტაშიკარგაააყოლეთ!(უკრავს).ტაშ!ტაშ!

შორიდგანისმისზურნისხმა«ქოროღლი»

მეექვსესანახავი

იგინივე, კატინა და ნეფიაანი საქუა, ავეტიკა, გიჟუა,ფიჩხულა,სოსანა,მეზურნეებიდაკიდევრამდენიმესხვასტუმარიანთებულისწმინდასანთლებით

კატინა(შემორბის)

გენაცვალეთ ქალებო, გამხიარულდით, აგერ ნეფიანიცმოდიან.(ისმისზურნისხმადაღრიალი)

სტუმრები(შემოვლენ)

შვიდობააქაურობას!

ფიჩხულა(მეზურნეებს)

აბა,ერთილოთიანიბაღდადური!

ყველანი

ტაშ,ტაში!(სათითაოდთამაშობენ).

ავეტიქა

ლეკური!ლეკურიჩქარა!განზედ!(თამაშობს).

გიჟუა

(თამაშობისდროსღრიალებს)

ხალხნო! რომელი ხართ, ჩქარა ღვინო, თორემდავიხრჩენით!ეეე!

სოსანა

ღვთის ცეცხლი, სანამ სხვა აგიტყდებოდეს რამე!..(დასხდებიან, ზოგი მღერის, ზოგი ღრიალებს, ზოგიერთმანეთს ელაპარაკება, ხმაურობა. ქალები ძირს ქეჩა-ხალიჩაზედდასხდებიანდა ქაღალდსთამაშობენ. ჩუმიბაასი).

ილუა

(შემოაქვს ხონჩით საუზმე: ხორაგეული, ლავაშები,ჯამებიდადიდიდოქითღვინო)

აბა,თქვენი ჭირიმეთ, ქეიფი გასწიეთ. (სტოლზედასდგამსდაჯამზედღვინოსდაუსხავს).

ფიჩხულა(ილუას)

ოჰ,მოყვარევ,როგორახარ?აბა,ერთიშენებურათდაასხიღვინო!

ილუა

ამსაათში.(ყველასდაუსხამს).

ფიჩხულა(მღერის)

«ჰაი,გაფრენილო.გიწამე...გიწამედაგაიგონე»...

გიჟუა(ჯამითხელშიადგება)

ბიჭებო,შეითნებო!ესღმერთმაადღეგრძელოსამოჯახისკეთილიანგელოზი!(სვამს,დაჯდება).

ყველანი

ადღეგრძელოს!

ფიჩხულა(აიღებსჯამს)

ეს ღმერთმა აცხონოს ნოე, რომ ღვინით დათრობამოიგონა...(სვამს).

სოსანა(აიღებსჯამს)

ანგელოზებო! გენაცვალეთ მაგ სულის ყანყრატოში,თქვენისადღეგრძელოიყოს!აბა,ავეტიქჯან!

ავეტიქა(პურზედდააწვეთებსღვინოსა)

ეს ღმერთმა აცხონოს ჩემი დედ-მამა: მიკიჩა და ოსანა!(სვამს).

ფიჩხულა(ავეტიქას)

წადი,შენი,ნეგადიცა...ეგრასასვამ?

ავეტიქა

ვა!დედ-მამაზეახლოვინამყავს?(სხვებიიცინიან).

გიჟუა

სმენა იყოს და გაგონება! ესეც ღმერთმა ადღეგრძელოსჩვენი ძმა ბიჭი საქულა! კეთილი იყოს მაგის ფეხი ამოჯახში,ჩვენიძმობანუმოუშალოს.(სვამს)

ყველანი

ამიიინ!

სოსანა(ჯამითხელშიადგება)

საქულიჯან!შენიქრისტესჭირიმე!გენაცვალე,ძმაოჯან,მაგ კოკობ სულში! ღმერთმა ისე გაგაბედნიეროს დაგიცოცხლოს შენი გვრიტი, როგორათაც დედიშენისწყვილიძუძუსთხოვდეს! (სვამს).ფიჩხული! ალავერდიშენთან,შევირისდათვო!

ფიჩხულა

იახშიოლ, სოსანჯან! (ადგება ჯამით) საქულიჯან, შენისადღეგრძელო იყოს!ღმერთმა კეთილილუკმა გაჭამოს,ძმაოჯან!შენმამზემისეგაგინათოს,რომარცდაგცხესდაარც შეგცივდეს! (სვამს). დაცლაზეა! უსტა, ავეტიქ,ალავერდი!

ავეტიქა

შეგეწიოს. (იღებს ჯამს). მახლას, ამოტელა ღვინო რაამბავიაო?სწორეთშავიზღვა არის! (სდგამს).ვერა,ძმავ,

ვერდავლევ,ისედაგლოცამთ...ტიკივითგავიბერები,ხომმოვკვდი?მესულრუმკებითავსომ...

ფიჩხულა

დალიე,თორემზედთავზედაგასხამ,გესმისთუარა?

ავეტიქა(წყრომით)

არცკიმიკვირსშენიჭკუისაგან!ბიჭო,ზოგჯერრაძალიანტუტუცებიხართხოლმე?ესრაეშმაკებშიჩავვარდი.

გიჟუა(შეუტევსმუშტით)

დალიე, შენი დედმამის სულის... ჭირიმე-და! ჩქარა!გვწყურიან!

ავეტიქა(აიღებსჯამს)

გაგხეთქოთ ღმერთმა! ეს ოხრები სწორეთ ღვინისხორველები არიან!.. საქო, გაცოცხლოს, გიცოცხლოს შენინუგბარი. დაგაჭკვიანოს, თორემ ცოტა ჰოპოპებისგაფრენა იცი ხოლმე! გახსომს ერთხელ აბანოში კინაღამჰაუზში დამახრჩე?! (ყველანი იცინიან). ღმერთმამშვიდობამოგცეს,ჯიბისბარაქადაყადრი!(სვამს).

გიჟუადაყველანი(დუდუკზემღერიან)

ესბაღიტურფადშემკული,შიგვარდიგაბრწყინებული;ვინმოჰკრებსმებაღისმეტი

გინდიყოსვაჟკაცთკრებული?!სანამცოცხალვარ,ასევიქ,

ვახარებჩემსაიასა;მოვკვდები,გაუხარდებასამარისკარსაჭიასა!

დუშკაჯან!შენიჭირიმე.

ლამაზო!შენთვისვსტირიმე!..

გიჟუა(სიმღერისშემდეგ)

კარგია,მუდრეგებო,დაჩუმდით!ახლადავლიოთ.(იღებსჯამს). ესღმერთმა აცოცხლოს ის ხე,რა ხეცრომ წყლისპირასა დგას და უწყლოთ კი ხმება. (სვამს). აბა,პოლკოვნიკებო,მიირთვით.

ფიჩხულა

ესღმერთმააცოცხლოსისფარანი,რომელიცრომა,ეხლა,ვთქვათ,ძალიანბნელიღამეა -დარომელიცრომაბნელღამეში გაგვინათებს და გზას გვიჩვენებს, გვეუბნებარაღა:აქეთწამოდით,არსადჩავარდეთო!

სოსანა

ეს ღმერთმა აცოცხლოს ის ვარსკვლავი, რომელიც რომამთვარეს დასდევს უკანა, სიყვარულით არა შორდება,უნდასულუყუროსდამთვარესკიეჯავრება!(სვამს).

ავეტიქა

ეს ღმერთმა აცოცხლოს ის ჭკვა, რომელიცთქვენისთანატუტუცებისთვისღმერთსარმიუცია,თორემქვეყანაზედღვინოსფასიარექნებოდა!(სვამს,ყველანიიცინიან).

გიჟუა

წადი, შენი სულელი პატრონიცა... ერთი ლეკურიგავახუროთ და (ქალებზე) ეს ანგელოზები ვათამაშოთ!დაჰკა!(ლეკური).

სოსანა

(ყველანირომითამაშებენ,მეზურნეებსკარშიგაიყვანს).

ავეტიქა

საქო! შენ რომ ამათ უყურო, წითელ პარასკებამდის არაიშლებიან! რაღას უყურებ? უთხარ რაღა, ქალიმოიყვანონ;ხომიციგზადიდიგვაქვს.(კატინაადგებადაისადასაქუასცენისუკანაპლანზედლაპარაკობენ).

გიჟუა(ქალებსგადახედავს)

ბიჭო! ბიჭო! ერთი შეხედეთ, ერთი შეხედეთ!.. ვაი! ვაივაი!.. აქეთ მხარეს რა კარგი გოგოები სცოდნია, და!უთუოთმეცაქაურქალსწავიყვან...

ფიჩხულა

ბიჭო!წყნარათიყავი,შენშენიღმერთი,თორემხომიციაქაურების ამბავი. კეტებით სულ თავპირსდაგვამტვრევენ!

გიჟუა

ვა, დაგვამტვრევენ რომელია? ცუდი რა მითქომს? მაშსახლში ხომ არ დაობდებიან, არ უნდა დათხოვდნენ?(ლიზაზედ) ერთი შეხედეთ, ბიჭო, ერთი შეხედეთ, აიკელაპტარივით რო ურჭვია! შენი გულისა, შენი! რახოხობიხარ!

ფიჩხულა

რა დროს ეგენია, მუდრეგო, მოჰყოლიხარ შენცა,ლამისმუცელშიხორველაგამიჩნდეს!დაასხიღვინო!

ლიზა(გაწიწმატებული)

პირი კი გაგიშავდა, ვიღაც ოხერი გდიხარ! ჩუმათ ეგდე,თორემ,თუჩემსძმასდაუძახე...

გიჟუა

დაუძახებ, მე ვიცი, ხელათ თავის და არ შემრთოს! რაიქნება?

ლიზა

თვალიშენცდაგიდგადაშენშემრთავსაც!..

გიჟუა

თუ მე მწყევლი, დუშინკაჯან, შენ თავს რაღასემართლები?! დამწყევლე, გენაცვა, დამწყევლე,შემაჩვენე, ჩამქოლე, მოდი, დამახჩე, - არ მეწყინება!.აააჰ!..ერთიშენითავიშამწვარიმამცა!..

ლიზა

(წამოიწევს,ქალებიდასმენ)

არდაჩუმდები,შეოხერტიელო,ვიღაცახარ!...

ავეტიქა

ვა! ვა! ეს ვისი რა არის? რა მაგარ-მაგარს იძახისფრანციცულითუთიყუშივით!გოგუცკიჯან,რაიყო?

ფიჩხულა(გიჟუას)

კაცო!რიგიანადმოიქეცი,რასჩადი,შემხეცისკოლოფო?

გიჟუა

ერთიხელიაიღე,მამაგიცხონდა!რასვაშავებ?ისმევიცი,

როგორცმოვიქცევი...

ავეტიქა

ვა! როგორ არ გეცოდინება, გემნაზიაში სულ მაგას არგასწავლიდნენ!(იცინის).

გიჟუა

დაიფანტე,შენიოხერი...ეეე!მაიტათღვინო,დავლიოთ!აიღე, ფიჩხული! ისევ ისა სჯობიან, რომ დავლიოთ...საიქიოსრაცანდრიადალაქმაწაიღო,იმასჩვენწავიღებთ!მეტს რას გამოვრჩებით ამ წუთი სოფელს!.. ვინ იცის,საიქიოსაციქნებაღვინო,თუარა?

ავეტიქა

ამბობენ, ძალიან ბევრი არისო. შენ იცი, რას იზამ?..

აქედამვე პატენტი წაიღე და იქ ტრახტირი გააღე!(იცინის).

გიჟუა

ერთიამხორველისანგელოზსუყურეთდა,რაამბავშია!..(აიღებს ჯამს). ეს ღმერთმა ადღეგრძელოს ის ორიმტრედი, რომელიც ხის კენწეროზედ სხედან და არშეუძლიანთერთმანეთთანგადაფრენა,ელიანქარს,აგებაამოვარდესოდაესტოტებიერთმანეთსმიახალოსო!..

ყველანი

ღმერთმააცოცხლოს!

ფიჩხულა

ესეც ღმერთმა ადღეგრძელოს ის მზე, რომელიც ჩვენ

დაგვათბობსდაარდაგვწვავს!..

საქუა(შეღრიალებს)

ერიჰააა!..მართალსამბობ?

ყველანი

რაიყო,საქო,რაამბავია?

საქუა

ვა!რაღარაამბავია,ქალივიღასაცწაუყვანია!..

ავეტიქა

როგორთუწაუყვანია?

საქუა

რავიცი, (კატინაზე) აიეს ამბობს...ვიღაცოხერიბატონიჰყოლიათ,იმასწაურთმევია,მოახლეთმინდაო...

ფიჩხულა

ვა! თუ წართმევაზედ იქნება, ბულვარზედ რომჩინონიკები დადიან ხოლმე თავის ლამაზი ქალებით,რომელიც მომეწონება, წამოვიკიდებ მგელივითზურგზედდაგავაძუნძულებ!ეგროგორიქნება?!

ავეტიქა(კატინას)

ნათლიდედ,სწორეთამბობ?

კატინა

სწორესროგორარვამბობ,ჩემიძმაჯერსამჯერყოფილაბატონთანდაარანებებს!

ავეტიქა

ვა! რო არ ანებებს, რომელი საბუთების ძალით არანებებს?

კატინა

რამოგახსენო,შენიჭირიმე,მოახლეთმინდაო...

ავეტიქა

ვა! ეგ რა ზაკონია! მაშ რომელი ქალიც მომეწონება,წავავლებხელსა,მოახლეთმინდიხარმეთქი,ჰა?..

გიჟუა(ლიზას)

წამოდი,სულოჯან,მოახლეთმინდიხარ!.

საქუა

კაცო,რადროსეგენია?რადროსეგენია?ვაიიი!

ფიჩხულა

(ხელსთვალებთანმიუტანს)

ეეე!მუდრეგ!

გიჟუა

ჰო, რა იყო? რას მომცვივდით, გიჟები არიან ოხრები!წავიდეთ რაღა! ერთი დავტრიალდე, როგორც ფირანასჯორი!..

ფიჩხულა(საქუას)

ვაი,მეიმისიფათრეთი...მერერასამბობს,ბიჭო?

საქუა

რასამბობს...არიძლევაო!

ფიჩხულა

როგორ თუ არ იძლევაო? ეეე! რას ამბობ? წავიდეთ,ბიჭებო,ერთიდავაკერო!როასტამითვერაფხიკოს!

სოსანა

ვაი, მე იმისი... სული კი დაიქცა! (იმკლავებს). ერთიჩავაფარორომსამჯერმიჭკამალაყიგადაიაროს!

გიჟუა

ვა! ერთი თვალით დამანახვეთ, რის კაცია! მოდით,წავიდეთრაღა.(მიდიან).

ავეტიქა

მაიცა,. მაიცათ, ტუტუცები ნუ ხართ მეთქი! რომიდიხართ!სადმიდიხართ?ჯერისასჯობია,ერთივინმეგავგზავნოთ,იქნებაქალსიძლევა...

კატინა(გააწყვეტინებს)

დიახ, ნათლიჯან, მეც აგრე მგონია. იმ სასიკვდილემოურავს რაღაც ენა მიუტანია ჩემ ძმაზედ და იქნებაშესაშინებლადწაგვართვაქალი.აბა,იმასრათუნდა?

საქუა(გაცხარებული)

რისშესაშინებლათ,მამაგიცხონდაშენცა!მაშსაცავინმეკნიაზმაგიბრძანოთ,ყველასმიეცითქალი,მერემეუნდაწავიყვანო?! წადი,უთხარ, ეხლავე გამოგზავნოსდათუშენ ძმასთან საქმე აქვს, იმას მოურიგდეს, ქალისა რაბრალია?!ერთიესმითხარ,მართლაუმიზეზოთწაიყვანა?

კატინა

უმიზეზოთ,უმიზეზოთ,ტასიასგაბედნიერებამ.

საქუა

მაშწადი!მორჩა..რაღასადგეხარ?

გიჟუა

დედიჯან, ესე უთხარი იმ კნიაზს: შეითან ბაზრიდანპრისტავებიმოსულან,შენინახვაუნდათ-თქო!

ფიჩხულა

თუქალიარდაგანებოს,ღვდელსდაუძახოსდაეზიაროს!უთხარ,სულთამხუთავებიშენსანახავადმოსულან-თქო.

საქუა

კარგია,თუ ღმერთი გწამთ, რადროს ეგენია! გაუშვით,წავიდეს.(კატინაგადის).

გიჟუა(საქუას)

რა ყურები ჩამოყარე უხეირო ჯორივითა, შენიპატრონიცა!.. რა მოხდა, რა არის? იმაზედ ხომ მეტი არმოგვივა, ორთაჭალაში რო გვთელეს?! რა ძალიან ცოტამოგხვედრიაშენცა!..ჩვენიხორციისეგამაგრებულია,რომსოლუა ყასბის მჭრელი ხანჯლითაც ვერას დააკლებ!წავიდეთ, ასე მიულეწო სახლ-კარი, ვინც შავიდეს,

დაბახანაეგონოს!..

ავეტიქა

ბიჭო! რა ძალიან ტუტუცები ხართ! მიულეწო რა! შენიაშენებულია?! ერთიც ჭკუა მოიგროვეთ მაგ ოხერთავებშია და! ხომ იცით! ეხლა ქვეყანაზედ ზაკონებიარის? ზაკონმა თუ გაამტყუნა, ციმბირს იქით რომქვეყანაა, იქაც გაგზავნიან!.. გესმით, რას გეუბნებით?იქნება ის კაცი მართლა ხუმრობს და თუნდ არცახუმრობდეს,მაინცკიდევტკბილისიტყვაუნდა...დათუკიდევარაგახდარა,მაშინმევიცი,რაზაკონებიცვთქომ.სუდში!..

საქუა(ყვირის)

რას ამბობ, კაცო, რას? ცოლი წამართო, ცოლი!.. მე იმასტკბილ სიტყვას ვეტყვი?დედაკაცი ვარ?! არა, მე უნდა

წავიდე.(მიდისჩქარა)

გიჟუა(ჩოხისკუდშიწაავლებს)

მოიცა, საქულიჯან, მოიცა!.. სად მირბიხარ, რომმირბიხარ? მე აქ ვიყო და შენ ადგილიდან ფეხიმოგაცვლევინო!რაგაჭირდაისეთი?ერთიკაციარარის?!ოსმალოსზარბაზანიხომარარის?!თუჩხუბზედიქნება...მოვიდეს, სპილოა, თუ რკინის კაცი, რომ დავარტყა!..მაგრამ ეგრე არ იქნება, ჩემო ძმაო, ავეტიქა მართალსამბობს: ჯერ წყნარათ ველაპარაკოთდათუ არა გამოვარა, მაშინ შენ მიყურე, რას ვშვრები! შემოხედე! (მუშტსუჩვენებს) ერთი დავადო თავში, რომ კამბეჩებიდაინახოს,პირჯვარსიწერდეს!

სოსანა

ჰოსაქულიჯან,ეგრესჯობიანდათუვერაფერიგავხდით,

ხომ იცი ჩემი ამბავი: იმ წამსვე ასლანას გიჟი ყოჩივითდავეტაკები!...

ფიჩხულა

მაშ მოდით, ვინმე გავგზავნოთ, ჯერ შენ ნუ წახვალ,საქული!

ავეტიქა

მეწავალ.მაგისთანატუტუციკნიაზებისდაჭკვიანებამეუფრო ვიცი: ერთი-ორი სმეშნოი რამეუთხარიდა მერე,თუ გინდა, ბურთივით ისროლე! მე მითომ არაფერი არვიცი, ვთხოვ, რომ ქორწილში გვეწვიოს, ამიტომ რომშარცხვება და იქნება ქალი მაშინვე ჩუმათ გამოაქციოს.ქორწილშიისიცკარგათდავათროთდა(გიჟუას)მერეშენიცი, ტუტუცების უსტაბაშო! - შენებურათ რამე შარიმოუდე და ასე დანაყე, რომ ძვალი და რბილი

ჰარისასავითაერიოს!..მაგრამჯერკიგთხოვთ,თუსაქმეიყოს, სულ ტკბილი სიტყვა უთხარით, მაგითი ჩვენ არწავაგებთ. თუ დაუყვირებთ, რა გამოვა, ის უარესათდაგვიყვირებს, ამიტომ რომ იმას უფრო მსუქანიჰოპოპებიეყოლება-კნიაზიარის!..

გიჟუა(უცბადფანჯარისკენ)

ვა,ესრაამბავია,თავ-პირდამტვრეულიკაციმორბის!

კატინა(შემოვარდება)

მიშველეთ,გენაცვალეთ,ჩემიძმამოჰკლეს!

ყველანი

(გაცვივდებიანხმაურობით).

ფარდა

მეორემოქმედება

სცენა წარმოადგენს დავითის კაბინეთს მორთულს,ფარდა აიხდება, სცენა ცარიელია. დავით და ზაქარიაშემოდიან.

პირველისანახავი

დავითდაზაქარია

ზაქარია(ლაპარაკითშემოდის)

ძალიან კარგათ მოგიწყვია ზვარი, მაგრამ ცოტა ფართოხეივნებირომდაგეტოვებინა,უფროკარგიიქნებოდა.

დავით

არა, ზაქარ დავიდიჩ, ხეივანი ამაზედ ფართო აღარშეიძლება; მაგრამ ამას თავი დავანებოთ... მე მინდოდაშენთვისრჩევა მეკითხა შესახებ მამულის შემუშავებისაბოლონდელახალსსისტემაზედ...

ზაქარია

დიდის სიამოვნებით! მაგრამ კი არ გირჩევ, რომ ძველვაზებსხელიახლოზვარში...ახალსთუჩაჰყრი,სულსხვაარის,ამიტომრომ...

დავით

რასაკვირველია!ძველებსხელსაცარვახლებ.რაღადროსიმათიწვალებაა,ადამისჟამისაარიან!..ერთხელაცვცადეახალი დარიგება და ხუთი ასეთი სააბის ვაზი გამიხმა,რომმთელზვარსმერჩივნა...

მეორესანახავი

იგინივედაკოხტაია

კოხტაია(შემოდის).

ბატონო! ვინცხა ქალაქის ხალხია და თქვენი ნახვა ქეუნდათ.

დავით

როგორთუქალაქისხალხი,ვინარიან?როგორაცვიათ?

კოხტაია

ასთე, ბატონო, შავი ჩოხები აცვიათ, მარა მთლაგაბრწყინებული,დაზოგსმისთანავუშველებელიქუდიხურავს,რომასთემეგონა,მთელიცხვარიდოუდვიათქო

თავზე! მე მითხრეს, შენი ბატონი შინა ბრძანდება თუარაო?

დავით

არაუთქვამთრა,რაგვინდაო?

კოხტაია

არაფერი, ბატონო, ისთე ვუნელებელი დამართებიათ,რაცხაქეიფზედარიან;ზოგიმისთანაკივა,რომეყურებიმთლა წეიღო! არა კაცი ჭკუაზედ არ არის... თითქოჯამრობენ...

დავით

არმესმის,ვინიქმნებიან!წადი,ბიჭო,მოურავსდაუძახედაიმათუთხარიმომიცადონ...(იქით)კოკაამერთზედკი

არგატყდეს!!ფიქრიარარის!...

კოხტაია

ა,ბატონო,ახლავეგაახლებ.(გავა)

მესამესანახავი

იგინივე,გარდაკოხტაიასი

დავით

არ ვიცი, რა ენდომებათ! (იქით) მე იმათ სიბრიყვეს არდაუთმობ და მგონია, საქმე კარგათ არ წავიდეს.(ჩაფიქრდება).

ზაქარია

შენ, დათიკო, როგორღაც შეფიქრიანდი! იმისთანა ხომარაფერიარარის,რომ...

დავით(თავგამოდებით)

არაფერი!ისეთირაუნდაიყოს!უთუოთამშეჩვენებულჩემბიჭებთანჩხუბიმოუვიდოდათდასაჩივლელადთუმოვიდნენჩემთან...

მეოთხესანახავი

იგინივედამოურავი

მოურავი

დილა მშვიდობისათ, ბატონო! რას მიბძანებ, შენიჭირიმე?

დავით

შენ, ნიკო, რატომ კარგათ არ ჩაგიცვამს, ვერა ხედავ,როგორისტუმრებიმოგვსვლია:კოხტაიაამბობს,მთლათბრწყინავენო!(ჩაიცინებს)

მოურავი

თუ არ დაგიშლიათ, ეგენი ნუ მომიკვდებიან,პონპოლიკისსერთუკსჩავიცვამდი!ჩემიმორთვაესარის,შენიჭირიმე,მტერსაცამითიდაუხვდებიდამოკეთესაც!..

დავით

ხუმრობაგაშვებითდამეიმიტომდაგიძახე,შეიტყვე,ვინარიან,ანრაუნდათ?

მოურავი

მე მგონი, შენი ჭირიმე, ჩვენი ფილიპეს სასიძოა თავისმაყრებით.არვიცი,სწორემოგახსენო...

დავით(შემკრთალი)

ფილიპეს სასიძოვო!! (ფიქრობს) უთუოთ საქორწილოდმოსულან! შენ წადი და ჰკითხე. რა უნდათ, ხომ არგიკითხავს? სანამ მე ოთახში შევალ და ტანისამოსჩავიცვამ.(დავითითავისოთახშიდამოურავიშუაკარითგავლენ).

მეხუთესანახავი

ზაქარია,მერემოურავი

ზაქარია(დადის)

ჩემს მეგობარს, ცოტა არ იყოს,თმები აეშალა. აქ რაღაც

ამბავია! ვნახოთ, რა იქნება. დათიკო როგორღაცგადაკვრით მელაპარაკებოდა, როგორღაც აღელვებულიიყო!..

მოურავი(შემოდის)

აბა...ბატონისადაბძანდებაშენიჭირიმე?

ზაქარია

აქარისოთახში,რაამბავია?

მოურავი

არაფერი,შენიჭირიმე,იმისინახვაუნდათ.

ზაქარია

მოურაო! მე ვერა გავიგე რა, აქ, მგონია, რაღაც ამბავია!მითხარი, რა საქმე აქვთ? შენი ბატონი ძალიანშეფუცხუნდა...

მოურავი

აი, შენი ჭირიმე, რა არის: ბატონმა სახლში შემოიყვანაგოგოთ თავის ყმის ქალი; იქნება ნახეთ კიდეცა, კაითვალჩინიანია, ღვთის წინაშე...თურმე ნუ ბძანებ, შენიჭირიმე,ისგოგოდანიშნულიარაყოფილაერთსქალაქისბიჭზედ! იმისმა მამამ გვითხრა, მაგრამ ბატონმა არდაუჯერა... ეხლა საქმრო მოსულა ამქრით დანამზადისითდაჯვარის წერას აპირებს, ქალი კი მაგასაჰყავს!ნეტავიეხლამაინცდაანებოს!შენგენაცვალე,შენმაინც დაიყოლიე როგორმე; შენ ძაან უყვარხარ დაგაგიგონებსკიდეც,თორემექალაქისბიჭებიერთსრასმესნავნებსგვიზმენ.

ზაქარია(გაკვირვებით)

Вот человек! (დადის) კარგი ამბები ყოფილა!.. კიდევძველირჯულიმოიგონა?!

Читай ему нравственные уроки, კედელს ცერცვი შეაყარე,სულერთია!.. (მოურავს)აბა,მაგასიმტელიუფლებავინმისცა ეხლანდელს დროში, რომ ძალით მამას შვილიწაართვასდანებაცარმისცესგათხოვებისა?!ისსულსხვადრო იყო, როდესაც გოგო-ბიჭებს ოცდახუთ მანეთადჰყიდდნენ და ძაღლის მომყვანებს ჯილდოთურიგებდნენ!.. ეხლა ბატონობა აღარ არის! ეხლა ყველათავისთავისბატონია!

მოურავი

რავიცი,შენიჭირიმე,მაგასასეჰგონია,კნიაზიროვარო,მტყუანიცრომვიყო,გამამართლებენო!

ზაქარია

უკაცრაოთ! სამართლის ქვეშ კნიაზი და გლეხი სულერთია...ამისთანასაქმესსამართალისასტიკყურადღებასაქცევს და, თუ შინაურულად არ მოვახერხეთ საქმე,კარგათდაისჯებაჩემიმეგობარი!

მოურავი(თავისქნევით)

ოხ-მე! რა გინდა, ძმაო, აუტკივართავს რაზედ იტკივებძალათი? ქვეყანა შენს ხელთ არის და ე მაგ უბრალოსაქმეზედკიუნდაშერცხვეკაცი!ვაი,შენჩემოთავო!..

ზაქარია

ეგრეა, ჩემო ძმავ!.. წადი, დავითს დამიძახე,მოველაპარაკო...

მოურავი

ეხლავე,შენიჭირიმე.ეცადე,იქნებაროგორმედაიყოლიო.(მიდის).დახე,დახე,წელმოწყვეტილიფილიპესგოგორაოინებსშვრება...(გადის).

მეექვსესანახავი

ზაქარიადამერეავეტიქა

ზაქარია(დაჯდების)

ყოჩაღ,დათიკო!კარგი ამბები ჩაგიდენია!თითქოხურმაიყოს, კაცს შვილი წაართვა!.. ძალიან კარგი! მერე ამდროში, როდესაც ესეთი სასტიკობა არისსასამართლოში... Молодец, право, молодец! Я не понимаю,какчеловекможетдовестисебядотакойнизости!

ავეტიქა(შემოდის,ქუდიიღლიაში)

Драсти,господин,добриутра!

ზაქარია

გაგიმარჯოს.

ავეტიქა

Высамикнязь?

ზაქარია

არა,მეარავარ,კნიაზიმოვაეხლა.

ავეტიქა

Оченьспасибо!видна,вироственикънашикнязу?

ზაქარია

ჰო,მეიმისიმეგობარივარ.

ავეტიქა

ძალიანკარგი!მეგახლავართავეტიქგასპარიჩსარქისოვი.(ხელსაძლევს).მეეხლაიმიტომმოვსულვარ,ერთიკარგისლუჩი არის: ჩვენი საქუას ქორწილი ვშვრებითდათუშეიძლება,ერთიგვეწვიეთთქვენდაკნიაზი,რაზუმეიცა,თუდასტოინივიქნებით!

ზაქარია

რატომ,შეიძლება.

ავეტიქა

ესსლუჩისსაქმეა. ახლა ჩვენიპატარძალიკნიაზის ყმისქალი ყოფილა. ეს ჩვენი საქუაც ერთი კეთილი ვინმეა,ამბობს თუ, კნიაზიც დავპატიჟოთ ქორწილშიო,სირცხვილიაო...

ზაქარია

აიმოვადაუთხარით.(სიჩუმე).

ავეტიქა(ზაქარიასუყურებს)

Господин,скажи,пожолуста,викакойслужбачалкавек!яодинвремякакойтоместавидалвас,ჰამაнепомним!(იღიმება).

ზაქარია

Яслужупотаможеннойчасти.

ავეტიქა

ააა! დამოჟნი ჩასტ! Энт, катори на параходу? Знаим,знаим!...Помнишь ви, господин, когда я и мой сестра сын,Геурк, из Адеса товар принос ваши даможна, и когда висмотрилинаписалнаштовар,яფეშქაშприностебетрифунтчай,думилденьгиневазмош,ჰამაрублейвзял!(იცინის).

ზაქარია(წყრომით)

ეგეთი წესდებულება არის, რომ ყველას უნდაგამოერთოს ფული! მე ჩემთვის არ გამოგართვით, ისფულიარისდამოჟნისკასისა...

ავეტიქა

ვიცი, ვიცი! ვა! 3ачим серчаишь? აბიჟაიტი რათა შვრები?ვნიმანიე აბრაშჩატიც არუნდა ქნა! ვაიმე! ვაიმე! Я разитакойчалавек!такягаваримьვაКакжевремяправедом?

მეშვიდესანახავი

იგივნივედადავით,კაპიტნისმუნდირით

ავეტიქა(ზაქარიასდავითზე)

Этосамикнязь?

ზაქარია(თავსუქნევს)

ავეტიქა(დავითს)

დრასტი,ვაშისიატელსტვო!

დავით

გაგიმარჯოს,რაგნებავს?(დივანზედაჯდება)

ავეტიქა

ვაშიზდაროვია!კაკჟივოშ,ნაშკნიაზ?

დავით(ცივათ)

გახლავართ!

ავეტიქა(ღრეჭით)

ვეღარმიცან,კნიაზ?მეხომავეტიქავარ!

დავით

ეგსულერთია.რასაქმეგაქვთ?

ავეტიქა

ეხლავე,ეხლავემოგახსენებ.მემოვსულვარერთიკარგისლუჩისგამოისობით:უნდაქორწილშიწავიღოთშენდაშენი ამხანაგი. ჩვენი ემიანთ საქუა არ არის, თქვენიფილიპუასქალიირთამს...

დავით

მერექალისადარის?

ავეტიქა

ფილიპუაამბობსთუ,თქვენოჯახშიარის!..

დავით

არისდაიქვეიქნება.

ავეტიქა

ვაააა!

დავით

რავა?

ავეტიქა

ვა,საქუას,კნიაზ?

დავით

ვირისთავფეხი!

ავეტიქა

ვა,ეგროგორიქნება?

დავით

ისეიქნება...სხვარასიტყვი?

ავეტიქა

ჯერრასაცგეუბნები,იმისირაპასუხიიძლევირომსხვაცავთქო?

დავით

იმპასუხსვიძლევი.რომბევრსნუღარილაპარაკებთ:ისქალი ჩემთან არის მოახლეთ, და აქვე დარჩება. თქვენროგორცმოსულხართ,ისევისეწაბძანდით!

ავეტიქა

ვა, ეგ როგორი სიტყვა არის?.. ეჰ, რას ხუმრობ. კნიაზ,გულიგამიხეთქე?

დავით

ტყუილათგულინუგისკდება,მემართალსგეუბნები!

ავეტიქა

მართლაარახუმრობ?(ღრეჭით)როგორარა,ხუმრობ!აბაერთი გაიცინე, კნიაზ! (ზაქარიას) ახლა სომეხი რომ ვარ,უნდა შემაშინოს!.. რა მასხარა ხარ. კნიაზ. მაგრამ კარგიგულიკიგაქვს!..

დავით

Чтотытолкуешь!რისვმასხარაობ,მემართალსგეუბნები!..

ავეტიქა(ვითომგულმოსული)

Как можна такой дела что вы говоришь! Такой правизияпринос, такой народ принос, теперь говоришь женчина невазмошь,кудатеперьпайдом?

დავით(მკაცრად)

ჯანდაბასიქითგზაგაქვს!

ავეტიქა

ჯანდაბასავიკაციწავიდეს,მერამინდა...ялучшизнаим,кудипойдом!Теперьзакон,знаишь?Атчегонедаиошженчина,твой сын штоли? Когда их атец гаварит вазми, гаварит, мойсын,тебекакойдела?!

დავით

ხმაჩაიწყვიტე,თორემპანჩურითგაგაგდებ!

ავეტიქა(უკანდაიწევს)

ვა,შენრომარგამაგდო,განამევერგავალ.

დავით

მაშგეეთრიე,გესმის?

ავეტიქა

მე წავალ, მაგრამ სამართალს პასუხს მისცემ! ამისთანაბუნტიშვრები,რა ამბავიაო!ნახამ! (იქით)შენმგონი არიცი, რომ შეითან ბაზრიდან მთელი ბატალიონიმამიყვანია! (მიდის). კნიაზია რაღა! ვაი, შენი ცარიელი

თავის ბრალი! ერთი შენისთანა კნიაზები ხუთი რომ არვიყიდო,მაშავეტიქასსიყმემოკვდეს...

დავით(შეუტევს)

დაჩუმდი,შეარამზადავ!

ავეტიქა(კარებიდან)

ერთიესმითხარ,კნიაზ:შენითავიუფროცარიელია,თუჯიბე?-მგონიაორივე...დაიცა,შეკლაუზნო,დაიცა!Ятебепакажим.(გავარდება).

მერვესანახავი

იგინივე,გარდაავეტიქასი

დავით(გაჯავრებულიდადის)

სუდითმაშინებს!რომემუქრებაკიდეც!!

ზაქარია

მართალს ამბობს! არა, რა უფლება გაქვს შენ, როგორცმითხრეს,სხვისქალიდაუჭირო?თუგიჩივლებენ,ძალიანკარგათმოიქცევიან,მერწმუნე!

დავით

მიჩივლებენდარასწაიღებენ?

ზაქარია

საქმეიმაშია,რომწაიღებენ,თორემმერამაჭიჭინებს!

დავით

ღვთის გულისთვის მაგ ლაპარაკს თავი დაანებე! ჩემისაქმისა,მეთითონვიცი...ჩემინებაადამემინდაქალი!

ზაქარია

მართლა, რომ ჯიუტი კაცი ხარ!.. აბა, ერთი მითხარი,უცოლშვილო კაცს მოახლე რათ გინდა, ცოტა ბიჭებიგყავს? ისიც უბედურებაში სდგები, დანიშნულ ქალსართმევუღონო გლეხს, - ამაზედუკანასკნელი, მგონია,არა იყოს რა!! არ ვიცი, რომელი კანონის ძალით იქცევიეგრე?Удивляюсь,какчеловекнедогадается!

დავით

აბა. რა გაჯავრებს? ჩემთან სასიამოვნოთ მოსულხარდადროსგასატარებლადდაარასაჩხუბრად...შენცოტახანსგაისეირნებაღში,მემაგათეხლავემოვიშორებ...

ზაქარია

როგორარმაჯავრებს,ყმაწვილო,აბამაგასრასჩადიხარ?მე როგორც მეგობარს, გული მეწვის, თორემ რამენაღვლება.რაცგინდა,ისაჰქენი,შენინებაარის!მეკიგირჩევ,მისცექალიდახიფათსთავიგადაარჩინო.(გავა).

დავით

ამ ყმაწვილმა უფრო ილაჯი წაიღო! საკვირველია,ღმერთმანი,იმდენიროგორარესმის,რომთუამათთანახალხს თავი არ ვაჩვენე, ძაღლათაც არავინ ჩამაგდებს!..ვაი, შენ, ჩემოთავო!ზაკონები ვიციო! ის კი აღარ იცის,თუმერაძალამაქვს!(დაჯდება).

სანახავიმეცხრე

იგივე,გიჟუადამერეავეტიქა,საქუა,ზაქარია,

მოურავიდაკოხტაია

გიჟუა

(შემოვა,ქუდსმოიხდისდაისევდაიხურავს).

ბატონსგაუმარჯოს!

დავით

რაგნებავს?

გიჟუა

შენისიცოცხლე,გენაცვა,რაუნდამნებავდეს!

დავით(პაპიროზსუკიდებს)

არა,მაინც?

გიჟუა(იქით)

ჩემთან კი ცოტა წყნარათ იყავი, თორემ მე ცოტაჰოპოპებიცა მყვანან: ასე გაგიწეწამ მაგ ბურტყლებს,ნაბუარი აგდიოდეს! (იმას) ცოტა საქმე გვაქვს შენთან,შენიჭირიმე,კნიაზ!

დავით(ცივათ)

მითხარი,რასაქმეგაქვს?

გიჟუა

დღეს, შენი ჭირიმე, კნიაზოჯან, ჩემი ძმა-ბიჭისბედნიერების დღეა... ერთი გაგვაპატიოსნე შენიმობრძანებით გენაცვალე, კნიაზ, ისეთ დროებას

გაატარებ, როგორცა გსურს! რა ვქნათ, ერთი საწყალიბიჭია,ნუაწყენინებ...

დავით

რაბედნიერებისდღე?რა,ორდენებიმიიღო?

გიჟუა(სიცილით)

ხუთი ერთად, შენი ჭირიმე!.. აი ოხრათაც დარჩეს, რაცქვეყანაზედ ორდენებია... რათ გვინდა, რა თავშივიხლით!.. (თითებზე სთვლის).ჩვენი ორდენი ეს არის:ნახევარითუნგიწითელიღვინო,შაურისწვანილი,ერთიბაზრისპური,პატარაახალიყველიც...აიყველა

ორდენსესმირჩევნია!

დავით

თუგაქვსრამესათქმელი,სთქვიდაგაათავე,თუარადამეარამცალიან,სტუმრებიმყავს!..

გიჟუა

ძალიანკარგი,გენაცვა,რაღაგაჯავრებს?მოგახსენებ,შენიჭირიმე! დღეს ჩემი ძმა-ბიჭი ქორწილს აპირებს, ქალითქვენთან არის. გთხოვთ, ქალი გვიბოძოთ, ჯვარსდავწერთდა კაიდროებაც გავატაროთ, მერე წავიყვანთსახლში.აი,გენაცვა,ჩვენისაქმე.

დავით

მაშ მეტი არაფერი? მედიდი ხანია პასუხი მივეცი შენსამხანაგს,შენრაღათირჯებოდი?

გიჟუა

ძმა ბიჭისთვის ციმბირშიაც წავალ. მითომ რატომაც არგავირჯებოდი?

დავით

ჰოდააკიგეუბნები,პასუხიმიცემულია!..

გიჟუა

რაპასუხი,გენაცვალე?ესხომისეთისაქმეარარის,რომსლუჩისსაქმეიყოს;ესსაქმენეპრემენისაქმეა.

დავით

რასმიჰქარამ!მეშენიარაფერიმესმის!

გიჟუა

რას უნდა მივქარამდე, შენი ჭირიმე? მე მოგახსენებთ,რომსულმზათგახლავართდაჯვარისწერასვაპირებთ,-ნეუჟელიარგესმის?

დავით

აპირებთდაწადითდადასწერეთჯვარი!მეხომღვდელიარავარ,ჩემთანრომმორბიხართ!

გიჟუა

ვაი! ამისთანა ხათაც იქნება! რა ეშმაკზედ უნდადავწეროთ,ქალიშენსახლშიარის.

დავით

რა ეშმაკზედაც გინდათ,დასწერეთ! მე წეღანვეუთხარშენს ამხანაგს, რომ ის ქალი აქ უნდა იყოს, ჯერ კი მე

მინდადამერეარვიცი...

გიჟუა

როგორ, გენაცვა?რას ამბობ? სწორეთ შეგვატყობინო, შედალოცვილო,იქნებარასაქმეა,მაშარვიცოდეთ!..

დავით

შენ ნუ მომიკვდები, თუ არ დაგიშლია, ახლადაწვრილებით მოგიყვები!.. მაგ ქალს ხელს ვერავინახლებს!

გიჟუა

რამიზეზია?

დავით

რამიზეზიცარის,ეგმევიცი,არგამეცლები?

გიჟუა

სადუნდა გაგეცალო? შედალოცვილო, ქრისტიანულადმელაპარაკო!როჯავრობ,რასჯავრობ?!

დავით

ბიჭო! მე შენ გთხოვ, გადი აქედგან! მე შენი თავი არამაქვს.

გიჟუა(იქით)

გიჟია, ვირის თავი! ვაი! ერთი დამაფარებინა ამისთვინფათრეთში. (იმას) გადი რა, ძაღლი ვარ?თუ ქრისტიანიხარ, ნუ გვაბანდებ! გაიგონე, რას მოგახსენებ და:ამოტელა ხარჯი გვიქნია, ამოტელა სტუმრობა

მოგვირეკია: აქ ცალკე მოყვრებს ამოტელა ხარჯი აქვთ,ვამბობ,რაარისერთირიგიანიქორწილივქნათოდაშენკი ქალს არ იძლევი, ნეტავი შენირა არის? საწყალ ბიჭსცოლსართმევ,ღმერთიარარის?აბაესროგორისაქმეა?

დავით

ვისიცოლი,რასმიჰქარავ?როდისდაუწერიაჯვარი?

გიჟუა

კნიაააზ! თუ შენ ხუმრობ, ჩვენ სულ არ გვეხუმრება.ჯვარირომარდაუწერია,მაშცოლიარარის?დანიშნულიხომ იყო, ჯვარსაც ეხლა იწერს, ვსეროვნა არ არის? მაგქალს მაინც ვერავინ წაგვართმევს, გინდა ანტე ქრისტემთლათ თავის ტარტაროზებით დაგვეხვიოს!.. მაშ რაგეგონა? წყნარათ რომ გელაპარაკები იმიტომ? ცხვარი -ცხვარია,თუგაცხარდაცხარეაო!მეეხლავედაგიმტკიცებ,

რომ ჩვენიკაცითავისდღეშითავისსიტყვას არგადავა.(იქით)გიჟიაყურუმსაღი,ვაი!..

დავით

ნუგადახვალდააბავნახოთ,როგორდასწერთჯვარსა!

გიჟუა(დოინჯსშემოიყრის)

მითომრატომაო?

დავით

Убирайсякчорту!გადი,გამეცალეთავიდგან.

გიჟუა

კაკუბირაის?ჩორტთანარავარ,სადღაუნდაწავიდე?

დავით

შენცოტაენადაიმოკლე,თორემთრევითგაგიტან!

გიჟუა(დაცინვით)

ვისა?ვისა?მე?პირჯვარიდაიწერე,არამოგელანდოსრა...

დავით(შეღრიალებს)

არდაჩუმდები,შეღორისშვილო?

გიჟუა(თითსუქნევს)

ჰა,ჰა!ფთხილათ!ფთხილათ,თორემგავაფრინე...

დავით(ყვირის)

მეშენგეუბნევი,იმქალსვერწაიყვან!არგესმის?

გიჟუა

მითომ რა გაღრიალებს? ძალით კი არა, სამართლითწავიყვანთ.

დავით

ძალითშენნუმომიკვდები,კისერიარმომგლიჯო!

გიჟუა

ეგრეც რომ იყოს, მითომ რა ძალიან საკვირველი იქნებაშენი კისრის მოგლეჯა!. რა ძალიან ჰყვირი? რა მინდაო?მითომკნიაზირომხარ,შემაშინებ?(გულზეხელსიდებს).ოჰ,გულიარმიკანკალებსშიშით!..ტეპერკნიაზნეტუუ!ტეპერ ზაკონ, ზნაიშ? პრავდა, ნეპრავდადა ნა მეტეხუ

პაშოლ... მაშ შენ რა გეგონა? ჩვენ ესენიც ვიცით, ვისელაპარაკები, ვის: შენ ყარაჩუღელი გიჟუაგაგიგონია?!.თხუთმეტჯერ რომ ციხის საყდარშიტარასტათ იყო... შენ ესენი იცი? შენ ღმერთს მადლობაუთხარი,რომმესამართალიმახსოვსდაარმინდასაქმეგავაფუჭო, თორემ იცი, რას გიზამდი? (თვალებსდაუბრიალებს). ისე გაგაპტყელებდი, როგორც ჯვარიმამისლავაში!

დავით

მეშენგეუბნები,გარეთგაეთრიემეთქი,თორემდაგახვემბიჭებსადასულლუკმა-ლუკმადაგაგლეჯინებ!

გიჟუა(დაცინვით)

ზოგი შენ ღმერთს აპატივე! . ხომ არ გინდათ, ხელათანდერძი აგიგოთ ბიჭიან-ბატონიანათ? რას მიყურებ,

კარგი ბიჭი არა ვარ?წადითუგინდა მთელ ბატალიონსდაუძახე,მეშინიან?..ზოგიჩემფუთიანსაცშემოხედედა!(მუშტსუჩვენებს).

დავით(წამოხტებადაყვირის)

ნიკო!მოურავო!

მოურავი(შემორბის)

ბატონო,შენიჭირიმე?

დავით

გამაშორეესვიღაცაოხერია,თორემმეტიარშემიძლიან!

მოურავი(გიჟუას)

შენ, ეი, რას აწუხებ ბატონს? გამო, გამოეთრიე. თორემნახამ,თურამოგივა!

გიჟუა

(ჯერმოურავსდააცქერდება,მერეპუბლიკას)

ერთი შეხედეთ,თქვენი ჭირიმეთ: ხორველის ანგელოზსარაჰგავს!(იცინის).

მოურავი(ხელსმოჰკიდებს)

შენგეუბნებიან,არგესმის,გამოდიმეთქიგარეთ!

გიჟუა(გვერდზეგადახედავს)

შენ, ეი! ელიზბარივით რომ დაგსიებია ეგ თავი, იქითდამეკარგე, თორემ ისეთს ჩაგაფარებ, იარმუკა კოჯორი

გეგონოს! ხედამ ამას, ცხვრისთავს რომ ჰგავს! (მუშტსუჩვენებს)

მოურავი

ახლასაქმესნუგააჭირებ,თორემისეგაგიხდიმაგაზებს,სულლეკურიგათამაშო!

დავით

არ გადის? მოურავი,წადი, იმერელსაცდაუძახე, ასწიეთდაისეგაიტანეთ!..

მოურავი(გარბის)

გიჟუა

ასწიეთ?! არა, ბარდახინს დაუძახეთ და იმითი

გამიტანეთ!.. მერე მე მკვდარი ვარ? ხელებიგაქირავებულიმაქვს?(მოურავიდაკოხტაიაშემოვლენ).

მოურავი

ახლა კი დაიძარ, შვილო, თორემ მოვიდა შენიაღსასრულისსაათი!

გიჟუა

იქითდაიკარგე, შე მაჯლაჯუნავ,თორემ სისხლი ყელშიმოვიდა,ჰაა!

კოხტაია

უბედურს ეს რა ვუნელებელი დამართებია! რავაიჭყანება! რათავს იგდებ,უბედურო? (ცხარეთ) რათ არგინდა,შენისნებითგახვიდე?გადი!არგესმის?გადი!!არ

გახვალდა აწიმიყურე,რასვშობი! (იმკლავებსდამერემკლავსდაუჭერს).გამომეთქი,თვარაგაჩვენებ...

გიჟუა(იქით)

ერთი ამას უყურეთ, როგორ მეწევა და! (თვალებსგადაუბრიალებს), იქით დამეკარგე, თორემ ასეთსპანჩურსამოგკრამ,თათრისმეიდანზედაეცე!

კოხტაია(ხელსგაუშვებს),

შენ ძაან თავს იგდებ, უბედურო! გასწი, თვარა მთლადაგაბდღვნიმათავ-პირს!..

გიჟუა

მე თქვენთვის გამომიცხადებია, ჯერ წადით, ყველანიეზიარენით,მერეისემელაპარაკეთ! (შეუტევსკოხტაიას,

ისგადახტება).ერთიამჯოჯოსუყურეთ,რაამბავშიადა!

დავით(ყვირის)

არ გადის? მაშ დამაცადე! წადი, ბიჭო, ხმალიგამომიტანე!..

კოხტაია(გარბის)

დავით

ისეაგკუწო,როგორცკატლეტი!..

გიჟუა

რომელიკათლეთი?რუბლინი?არა,ბიშტიკიარაგნებავს?

მეათესანახავი

იგინივე,ზაქარიადაკოხტაია,მერეავეტიქადასაქუა

ზაქარია(შემოდის,უკანმოსდევსკოხტაია).

რაამბავია,რაამბავია?Чтотакое?

გიჟუა(დაცინვით)

Ничаво!Князькатлетхочит,даповарнепринос!

დავით

ეს ვიღაცოხერი კინტო არის! შემოვიდადა აღარ გადის!Чортегознает!

გიჟუა

Чорт твой башка знаит, панимаишь?! ჩემიცოცხალითავით

გავალაქედან?!ანმეუნდავიყოანშენ!..ძმაბიჭებსჩემიიმედიჰქონდესდამეაქედანცარიელიწავიდე?!

ზაქარია

მოიცა,ძმობილო,რაგაყვირებს?

გიჟუა

დალოცვილო!ტკბილისიტყვარომარგადის!მერავქნა?ეგ რომ კნიაზია, დავუთმო? კნიაზიცა ვარ დაპოლკოვნიკიცა!გაიგეთუარა?

დავით(დაიღრიალებს)

შენარგესმის,გაჩუმდიმეთქი?!(იძრობსხმალს,ზაქარიადაიჭერს; ბიჭები გიჟუას მისცვივიან, ის იმათგაჰფანტავს).

გიჟუა(იმკლავებს)

გაუშვით!მაგისფათრეთიკიდაიქცა!მემაგისხმლისაარმეშინიან...(შემოდიანსაქუადაავეტიქა)

ავეტიქა(გიჟუასიჭერს)

ურისგნუმ,ტო?დადექ!თუქრისტეგწამს!მართლარომგაუშონ, ხომ თითო ხმალი გვატაკა!.. (ყვირის) კნიაზ!კნიაზ!ხმალინუ!თუგინდამუშტიიყოს!кулак!кулак!

საქუა(გიჟუას)

რასამბობს?

გიჟუა

ილანძღება! რას ამბობს? გამიშვით! ერთიდავაკეროდა

თუ ლაყე საზამთროსავით არ გასკდეს, ჩემი სიყმემოკვდეს!..

საქუა

კნიაზ! იქნება გგონიათ,რომ შენზედ ხელი გავისვაროთდა საქმე წავაგოთ? იქ ჩამოგიყვანთ! იქ! იქ!..თუ შენ ამკინტომ(გულზეუჩვენებს)რაგიყოსდანახამ!..საწყალიკაცის წვალება შაიძელი? შვილი წაგირთმევია! ბატისჭუჭულია?! აბა, ეხლა ჩვენრა გიყოთ: კარგადაგბეჟოთ!შენთვისარაფერია!ერთკვირაზედდაგავიწყდება:მაგრამსამართალსმისცემპასუხს! ასეთსმახეშიგაჰყოფეხები,რომსულთავიდაბედიიწყევლო!

ავეტიქა

ჰო, კნიაზ! კარგა ხანია, ვირის აბანო ცარიელია! ძალიანხალვათათიქნები!..

დავით

გამიშვით!გამიშვით!როგორავკუწო!(იჭერენ).

გიჟუა

გაგიშვებენ, მე ვიცი! მაგრამ შენი იღბალი, რომ არგიშვებენ! .. მოდი! მოდი შენი ჟანგიანი ხმლითა, ერთიდაგადომაგთავში,რომთვალებიდაგიბნელდეს!

დავით

ერთიგამიშვითდა...

გიჟუა(მაღლა)

ესიცოდეკნიაზობააღარარის!რაცგინახავსვეღარნახავ,კნიაზჯან!..

საქუა(გიჟუას)

წამოდი, ძმაოჯან, წამოდი! ქვეყანაა და სამართალი!სირცხვილიც არის, ამოდელა ხალხმა მაგაზედგავისვაროთხელი!(მიდიან).

ავეტიქა(დავითსმიუახლოვდება)

კნიაზჯან! თუ მაგის მეტი სვინდისი არა გქონდა,წინათვე მეტყოდი, სულ არ შემოვიდოდი შენს სახლში!(მიაფურთხებს).ფუ!შენკაცობას!Ах,тыгаланцкийскатин.(გაიქცევა).

დავით(გამოუდგება)

დაიჭით!ბიჭებო!..

ავეტიქა(მირბის)

მიშველეთ,ბიჭებო,მიშველეთ!მომკლეს!..

(ყველანიგაიქცევიან)

ფარდა

მესამემოქმედება

სცენა:მორთულიზალადავითისსახლში,სცენაზედარისკოხტაიადატილოთისკამებსასუფთავაბს.

პირველისანახავი

კოხტაია

იმე! ეს რა ჭირში ჩავარდა ჩემი ბატონი!თქვენი მტერიწამხდარა, ის წახდა!.. ძალით რთავენ საწყალს მისსგოგოს! მერე ვინ, ქე აღარ იკითხავთ? ვინცხა პლუტი

მაწანწალაქალაქისპაჟარნები!«სამართალშიგიჩივლებთდა პოსუდში გაგგზავნიანო». წოუხთა შენს მტერსსაქციელი, იმას წოუხთა!.. გამოაცხადა ჯვარის წერისსურვილი. დღეს აპირობს ქორწილს!.. დედა რა გლახაყოფილა ეს კაცი! იმე!! ფუ, შენ კნიაზობას დაგვარისშვილობას! რიღასთვის ინახავს, მაინც ვიცოდენეტაი ამ დიდკაცობას? ბიჭო, მივიდეს და უთხრასსამართალს: ни хочит, да больши ничаво!! რაღას იზმენ?აღარ შერცხვებათ ქვეყნის? თავადი ვარო, იტყვის დაგამოჩენილი, მუახლეს ქე ირთავს!.. მე რომ კოხტაიასმხედავთ, მისდღემჩი ამ საქმეს არ ვიზამდი...(გადააფურთხებს).ფუ!პადლეც,какойმშიშარაмойбаринкнязьთურმედამეკიარვიცოდიმარამერამენაღვლებაყველას კისერი მოუტეხია ან ქე რაღა დროსია! რახანდეიჯინა, გვირგვინსაც იფსკვნის და ქორწილისთვისაცუნდამოვემზადოთ...ეჰ,რამიხარიამეუბედურსსხვისიქორწილი.ჰაიბეჩავსა!ჩემიქორწილიუნდაიყოს,რომასე

გამევიჭიმო სეკლეტარივით სკამზედ, მე გეტყვი ვერდავემგვანები! (მეორე სკამზედ ხელით აჩვენებს) აქაცერთიგვარიანიდუშინკა!რამოგვიხდებოდა!..ყოლიფერსუთავაზებდი! (ელაპარაკება სკამს) მიირთვი, ჩემოანგელოზო, ქორწილი ჩვენია, რას მოგიწყენია, შენშამოგებლე? Ну кушит, пожолуста,.мои душинка красавиц!აბა,что хочит: თებზი хочит? ხიზილალა хочит? დოში(ეკითხება) не хочит? как не хочит, ах, ты скатин!.. ღომიхочит? (გულმოსული) ი, აპა რა ეშმაკი хочит, შეოჯახდაქცეულო?! (სიცილითდათითის ქნევით) აააა! ахты разбоника, машеника... ხა-ჭა- პური хочит ხაჭაპური!(შეჩერდება)ვაი,დედა!რამადიანათილუკმება! (ეშხით)დეეედა, რა მოწყალისთვალით გადმომხედა... (ადგება)აპა ახლა დოუაროთ ერთი! ადექი! ჰო! ნუ გრცხვენია,ადექი! ოხ, შენი ჭირიმე! (თამაშობს) მე გეტყვით, ვერშემოპროწიალდება საწყალი ჩვენი კოხტაია! სიმღერაგინდა, შენი ჭირიმე? გიმღერო? თუ გინდა, ისეთს

შემოვძახებ, რომ ყველა კაცი გავაშტერო! (მღერის)«ოსასაია,რირუშა, ჩაირამა»... (კარებს აბრახუნებენ)რავაგამაწყვეტიეს სიმღერა ამ კვტარძაღლებმა! ვინუბედურებაა?!(მივაკარებთან)ვინხარ,ვინ?ამოგივარდაოჯახი!..

კულისიდგან

კოხტო,შენხარ?გააღეკარები.(კოხტაგააღებს).

მეორესანახავი

იგივე,არტემივანიჩიდაორომსე

არტ.ივ.

ბიჭოკოხტო!შენიბატონისადარის?(დაჯდება).

კოხტაია

თავისოთახში,ტანისამოსსიცვამსდაემზადება...

არტ.ივ.

განარაამბავიგაქვთ?

კოხტაია

ბატონო! თქვენთან რომ გახლდით დილას, არ კიმოგახსენეთ:ბატონიქორწილსაპირებსთქვა!..

არტ.ივ.

რას მიჰქარავ? მართალს ამბობ? მე კიდევ ხუმრობამგონია...

ორომსე(ზის)

მაშარადა,მაგისიმზემა,ჩემიდავითიუჩემოდქორწილიიქმოდა!

კოხტაია(ეცინება)

ბატონო,არგჯერათთქვენთუ?

არტ.ივ.

რა გვჯერა. ყურუმსაღო! ქორწილი ფაფა ხომ არ არის.ხუთ მინუტში მოხარშო და სჭამო! ჩვენ აღარშეგვატყობინებდა!

ორომსე

აღა,შენრაღასელაპარაკებიმაგვირი?დავითისშტუკები

არ იცი? კანპანია ექნება რამე და რომ იცოდა, არმოვიდოდით, ქორწილი მოუგონია! ვერ ატყობ, ბიჭიცდარიგებული ჰყავს, როგორ ეცინება. რას იცინი, შეეშმაკისბღარტო?შენიტოლივართ,რომგვატყუებ?!

კოხტაია

ბატონო! მე მართალს მოგახსენებთ და თუ არდაიჯერებთ,ეგთქვენინებაგახლავთ.

არტ.ივ.

ბიჭო,კოხტო.ხუმრობანუიყოსდამართალიმითხარშენგაზდას!..

კოხტაია

არმოუკვდეჩემთავს,მართალიგახლავთ!

ორომსე

სტყუი, ვირო! აღარა თქო ეგეთი ხუმრობა, თორემ ენაძირიანათამოვიღებ!..

არტ.ივ.(შეუბღვერს)

დამაცა,ორომსე!(კოხტაიას)მახლასვისირთამს?

კოხტაია

ბატონო!მართალისიტყვისათვისრაიზემიწყრებით?ვისირთავსდამისგოგოს-ტასიას.

არტ.ივ.

ვისგოგოს?

კოხტაია

მის,მის,ბატონისგოგოს.

არტ.ივ.

მისრომელია,შეპირძაღლო,სთქვისწორეთდა!

ორომსე(კოხტაიას)

ვუი,ქუაჩკინ!განაშენიქალბატონიგოგოუნდაუთხრა?

არტ.ივ.(ცოლს)

შენ,რაღაღმერთიგაგიწყრა,დაიცაცოტადა! (კოხტაიას)მითხარისწორეთ.

კოხტაია

არკიგითხარით:ბატონსდავითსრომგოგოჰყავდა,მაგიშერთესძალით.

ორომსე

ვაი,შენ,ჩემოთავო!(სატირლადემზადება).

არტ.ივ.(ცოლსშეუტევს)

ორომსე!

ორომსე(ტირილისხმით)

რაებილაპარაკობს!..

არტ.ივ.

დაჩუმდიმეთქი!(კოხტაიას)როგორთუძალითშერთეს?

კოხტაია

ასთე,ბატონო,მისუნებურად.

არტ.ივ.(შეუტევს)

ეჰ,დაიკარგეიქითა!მეშენიარამესმისრა.

მესამესანახავი

იგინივედამოურავი

მოურავი(შემოდის)

კოხტაიავ!ბატონიგიბრძანებს, ჩქარა... (იმათდაინახავს.კოხტაია გავა). ოჰ, მობრძანებულხართ კიდევაც? ჩვენეხლათქვენთანგვინდოდაბიჭიგამოგვეგზავნა...

ორომსე(ტირილისხმით)

მოურაოჯან!ერთიახლომოდი,რაგითხრა...

არტ.ივ.(მუჯლუგუნსწაჰკრავს)

კიდევ!უცხოკაცირაებსელაპარაკები?

ორომსე

ნეტავი შენა, რა დროს უცხოა, ჩემი გულში ცეცხლიაენთო...

არტ.ივ.

ორომსე! ვნახოთ, თუ მართლა არ მოგიკიდო ცეცხლი!(მოურავს)მართლადავითიქორწილსაპირებს?

მოურავი

დიახ,შენიჭირიმე.

არტ.ივ.

მერევისირთამს?

მოურავი(დაღონებული)

ჩვენებურგლეხისქალს.

ორომსე

ეხლაცნუდაიჯერებ...

არტ.ივ.(დაუღრიაღებს)

დაჩუმდი მეთქი, შე ტარტაროზების უსტაბაშო!.(მოურავს)ახარ,რათირთავს?

მოურავი

თითონბარეარირთავს,მაგრამძალათართამენ!..

არტ.ივ.

არა,თუღმერთიგწამს?

მოურავი

მამიჩემისცხონებამ!

არტ.ივ.

აგრემც მამაშენს დაურჭე საფლავში სიონის ტოლა

ნათელი,სწორემითხარი.

მოურავი

სწორეს მოგახსენებთ, ვაჩნაძიანთ ღვთისშობლისმადლმა!

არტ.ივ.

(შუბლზეხელსშემოიკრავს)

ვაი, შენ, ჩემოთავო. ქვეყანაში შერცხვენილო ყმაწვალოკაცო! ჩვენ მაინც შეგვატყობინებდა. კაცო, რაზედიღუპებოდა?.. ერთ ადვაკატს მაინც უშოვნიდით! ეს რაუქნია!(ტაშსშამოჰკრავს).

მოურავი

არ ვიცი, შენი ჭირიმე მაშ წავალ, ვეტყვი მობრძანდნენმეთქი.(გავა).

არტ.ივ(დადის)

ესრანაირიხალხიგახდა!

მეოთხესანახავი

იგინივედადავით

დავით(შემოდის)

კარგია,მოსულხართ?მიკვირს.(ხელსაძლევს).

ორომსე

შენიჭირიმე,დავითიჯან,როგორახარ?როგორმოხდაეს

საქმე?

დავით(უსიამოვნოთ)

ეჰ,როგორციყო,იყო...

ორომსე

ახლაგენაცვალე,რომელიცარომ...

არტ.ივ.

ორომსე!ახლაკიდევდაიწყე?

დავით

რაღასუყურებთ,არწამოხვალთსაყდარში?

ორომსე

შვილო,ახლაგანა...

არტ.ივ(მაღლა)

ფიეეე!დასწყევლოსჩემიიესოქრისტემ!ახლასიტყვასარმათქმევინებ? (დავითს) რატომ, წავიდეთ. ხალხი გყავთვინმე?

დავით

შინაურებივართდაზაქარიაცაქშემესწროაბა.რამექნა,საქმეუცბათმოხდა;თქვენცძლივსშეგატყობინეთ:რომშემეთვალავისთვისმე,ხუმრობაეგონებოდათ.

არტ.ივ.

ვა! ჩვენც აკი ეგრე გვეგონა! შენი დეიდა კინაღამგადაირია...

ორომსე

რა ვქნა შვილოჯან, ძალიან გული მეწვის, ეგ რა საქმეჩაგიდენია?..

დავით(გაჯავრებული)

დეიდა ჩემო! пожалуйста, ნუღარაფერს ნუ მეუბნებით...(იქით) ლამის კაცი გავგიჟდე და ეს უფრო მიმატებს!(ჩქარა-ჩქარადადის)

არტ.ივ.

დედაკაცო!თუგაგიჟდი,ისმითხარი,ეხლავენათლუხშიჩაგაძუნძულებ; თუ არა და იყავი შენთვის რაღა! ხომ

ხედავ,შენილაპარაკიარესიამოვნება?!

ორომსე(დავითსუკანდასდევს)

შვილო!ძალითროგორშეიძლება,რომგოგოშეგრთონ?.

დავით(მოთმინებიდანგამოსული)

ოხ, ღმერთო, მომკალ! ეს რა ჭირში ჩავვარდი!.. ის ქალიჩემთვისმინდა,თქვენთვისხომარა?რაგინდათჩემგან,ხომ ვერ მომკლავთ?! Чорт бы вас побрал совсем! (ჩქარაგადის).

არტ.ივ.(პირჯვარსიწერს)

რა დაემართა ეს ოჯახდაქცეული, დიდება შენთვინ,ღმერთო!..დედაკაცო, შენ ჩემი აღარ გეშინიან?.. აბა, რავქნასხვისსახლში,მერე ჩემიწკეპლებიც აქ არამაქვს!..

ყელს ხომ ვერ გამოაჭრევინებ მაგ კაცსა, ხომ ხედავ.როგორასწყინს?(იქით)ესრაბაიყუშივინმეა!(პირჯვარსიწერს).

ორომსე(გულამომჯდარი)

მეცმაგასვანბობ,მაგისთანასაქმერადმოუვიდა...

არტ.ივ.(შეუტევს)

ორომსე მეთქი! ვნახოთ!.. რა ოინბაზი რამ გახდა.დასწყევლოს ღმერთმა!.. (პუბლიკისკენ) ეს წყეული,როცა კი ჩუმათ არის, რა კარგი სანახავია და! ერთიშემოხედეთ, თქვენი ჭირიმეთ: მამალი ინდაურივით არგაფხვერილა...(იცინის) ადე, კარგი, წავიდეთ,სირცხვილია,და შენჯავრს, ქალბატონო, შინ ამოვიყრი!.Давайподруку!(ხელგაყრილნიგავლენ).

მეხუთესანახავი

კოხტაია,მოურავიდამერეზაქარია

კოხტაია(შემოდისლაპარაკით)

ბოშო!გეუბნები,არგავაკეთებ,რაცჩემისაქმეარარის!

მოურავი(კოხტაიასმოსდევს)

ბოშოს მოგცემ, ასეთსა წამოგისვამ მაგ თავში, რომკუტალივითგაგორდე!

კოხტაია

ვის? ვის? ლოქოფაჩასავით დეგიღია პირი! იქითდეიკარგე,თვარაგაჩვენებ,რავარცუნდაწამოსმა!

მოურავი

ბიჭო,შვილო!ოთახებს არდაასუფთავებ,საცაამოვლენ,ანრაღაცეშმაკიჩაია,არგაუკეთებ,ბატონმაროგიბრძანა?

კოხტაია

სიტყვა კი გვარიანი გაქვს და ჩაის ვერ გააკეთებ, შეუბედურო?! აპა, მახოხს და ღოლო შეჭამანდს ხომგააკეთებ?

მოურავი

არა,ვისუბედავმაგეებს,შეყურუმსაღო?დაგავიწყდა,მევინცავარ?

კოხტაია

ვინა ხარ, უბედურო. ვინ? მოურავი გინდა თქვა?! აი,დედა, ვუბედური!.. აქანა ჭკვაა საჭირო, ჭკვა! მოურავირასმიქვია!ფულსრომბღუჯავვორისხელით.საქმეცშენგააკეთე.

მოურავი

დახედეამჭინკისბარტყს,რეებსამბობს. (დამუქრებით)ჯერბატონიმობძანდეს!..

კოხტაია

ჭიმკაც ხარდა ჩერჩეტიც!..რავა ბუსავით გამეიყურება!..ძველი მელივით რო მეიკვდარუნებ ბატონთანთავსდაფულებსსტყუებხოლმე,არგრცხვენია?რაკაციხარშენ?ფუ,შენსკაცობას!

მოურავი(გაჯავრებული)

ხომ ეგენიც მითხარი და კარგათაც გამომლანძღე? ეგრეიყოს,ეგრე მე შენდროს გიპოვი!. (გაჯავრებული) წადი,რაცბატონმაგიბრძანა,ეხლავეგააკეთე!..

კოხტაია(კრესლოშიჩაჯდება)

ვისუბედავმაგას,შედურაკო?

მოურავი

ბიჭო!რათიგინები,შვილო?ადე,წადიმეთქიჩქარა!..

კოხტაია(თავისთვისმღერის)

მოურავი(უყვირის)

არგესმის,ბიჭო?

კოხტაია(შეტევით)

გეიწიიქით!ახ,ტი,პადლეც!სიმღერაშემაშლევინე!

მოურავი

ნუიგინებიმეთქი,თორემ.

კოხტაია(შეტევით)

რაგინდა,კაცო,ჩემგან?ჯანიდეიგდებინედაყველაფერიგააკეთე!

მოურავი(ყვირილით)

ამას რომ არაფერს ვეუბნები, მართლათავს წავიდა! მეიმტელინებაცამაქვს,რომკარგებიგირტყა!..

კოხტაია(წამოხტებადაიმკლავებს)

აპაჰო!მოდი,მოდი!...

მოურავი(წაეტანება)

ერთიამასუყურეთ,ეეე!

კოხტაია

(ხანმივარდებადახანგაუშვებს)

აი,შეგლახა!აპაჰო!..

ზაქარია(ჩქარაშემოდის)

რაგაყვირებთ,რაამბავია?

მოურავი

აი,შენიჭირიმე.შემოვიდადაარაფერსარაკეთებს...

კოხტაია

უმალშენგააკეთე,თუგინდა!

ზაქარია

რა დროს ეგენია, რას ამბობთ? სირცხვილი არ არის, იმკაცსთქვენი იმედი აქვსდათქვენ კი აქრაღაც მუშტისკრივი გაგიმართავთ?. წადით ეხლავე, ყველაფერიდაალაგეთ, რაც გიბრძანათ, თორემ ხომ იცით იმისამბავი...

მოურავი(კოხტაიას)

დაიძარ,ბიჭო,არგესმის?

კოხტაია

გასწიწინ!(ჩხუბითდაბუტბუტითგადიან).

მეექვსესანახავი

იგივედაარტემივანიჩი

არტ.ივ.(შემოდის)

ზაქარიადავიდიჩსვახლავარ!(ხელსაძლევს).

ზაქარია

არტემივანიჩსგაუმარჯოს!(ხელსაძლევს).

არტ.ივ.

სხვა,ზაქარდავიდიჩ,როგორგიკითხოთ?

ზაქარია

გახლავართ, როგორცდროს შეეფერება.თქვენ,თქვენისსახლობით?(დასხდებიან).

არტ.ივ

გახლავართ, შენი ჭირიმე!.. ზაქარ დავიდიჩ, როგორუყურებთ,თქვენდავითისსაქციელს?

ზაქარია

სინანულით, თქვენმა მზემ, სინანულით. მე დროზედვუთხარიდა ბევრიც ვემუდარე, ამ ხიფათისთვისთავი

გადაერჩინა, მაგრამრომ არ გამიგონარასაც ამოინიჟებს,ხომიცით,კაცივერგადაათქმევინებს...

არტ.ივ

მეცაკიმაგიტომარაფერსარვეუბნები,რომჯიუტია!რასგამიგონებს!ნათქვამია:настенгарохбрасай-დადგება?!

მეშვიდესანახავი

იგინივე,დავით,ორომსედატასია

დავით

(თავისოთახიდგანგამოდიან)

აბა, წავიდეთ საყდარში,დრო არის. ვინც მოსასვლელიაქალაქიდგან,პირდაპირეკლესიაშიმოვა.

არტ.ივ.(ადგება)

წავიდეთ. (ზაქარ დავიდიჩს) ბიჭო, ეს კარგისაკნატუნებელიგოგოჩაუგდია!(ცოლს)შენცმოდიხარ?

ორომსე

ვა!მოვდივარ,მაშ!

არტ.ივ.

ბიჭო!შენშენიღმერთი აქიყავი,ხატები არდაგვიფთხოსაყდარში!

ორომსე

შენეგენინუიციხოლმე!..

არტ.ივ.

ვა!როგორარვიცი,შეოხერო,სულწუწუნებავათავარო,დღეშინახევართუნგიპიტნისკაპლიარაგყოფნის!რომგაცივდე?

ორომსე

შენდარდინუგაქვს!

დავით

რაღასასდგეხართ,წავიდეთ?(მიდიან)

მერვესანახავი

იგინივედაგიჟუა

გიჟუა(შემოდის)

ბატონსგაუმარჯოს!სადმიბრძანდებით?

დავით(მკაცრად)

რაგნებავს?

გიჟუა

მე?არაფერი...კარგახანიააბანოშიარავყოფილვარ,ცოტადასაზელივარ!(იზმორება)

დავით

შენ რომ მიბძანდე და დაიძინო, ისა სჯობიან,გამოფხიზლდები!..

გიჟუა

დავიძინო?!რაკაისიზმრებსვნახამ,თუშენგამომეცხადეძილში!(ჩაიცინებს)

დავით

კარგია,მიბძანდი,ჩვენარაგვცალიან!

გიჟუა

ჯერ მაიცა, ნუ ჩქარობ. წვიმამ გადიღოს! რას მიყურებ?(დაბლა)ქალისასრასშვრები?

დავით

აიეხლამივდივარჯვარისდასაწერად!

გიჟუა

ჯერ მაიცა, ნუ ჩქარობ, წვიმამ გადიღოს! რას მიყურებ?(დაბლა)ქალისასრასშვრები?

დავით

აიეხლამივდივარჯვარისდასაწერად!

გიჟუა

აღარიშლირაღა?(იქით)შენიდრასტიდაიქცაშენი!(იმას)მაშ ჩვენ რა ვირის მუშები ვართ, რომ სამი დღე აქგიცდით?აბა,ერთისეროზნათმელაპარაკეთ!

დავით

მე ლაპარაკისთვის არა მცალიან. მე ჯვარს ვიწერ: ეგ

თქვენადაეგთქვენისამართალი,წადით,იჩივლეთ!

გიჟუა(დაცინვით)

რა ჭკვიანურად ლაპარაკობ, აზირ! ჯერ ჯვარს დაიწერ.მერე გიჩივლოთ, ჰა? მოლა მოკვდა, თავზე ფლავიდააყარესო! ეს გამოვიდა რაღა? რა ვქნა, კნიაზ, მე რომსხვაზედჩივილსარავარდაჩვეული?სულჩემზეჩივიანხოლმე!.. საჩივლელათ მივედი ერთხელ სუდიასთან,ერთსჩემიფულიემართა;სუდიამდამინახათუარა,თქოთუ,ჩქარადაიჭირეთდაერთიკვირითჩასვითო,უთუოთსცემდა ვისმეო. ამიღეს და უთქმელად ჩამაგდეს. რასდამიჯერებს ისიც! არა, მე დაჩვეული ვარ, რომ ჩემზეიჩივლონ ხოლმე. შენისთანებმა იციან ჩივილი, განაჩემისთანებმა! (მუშტს აჩვენებს). აი ჩემი სამართალი,ჩემი ზაკონი, ჩემი პრავნელია, მაშ! ისევ შენ წადისაჩივლელად,მერათწავალ!შენიგაჩენისსაათიცადა!..

დავით(შეღრიალებს)

გაეთრიეაქედგან,შევირო,ოხეროშენა!..

გიჟუა(შეღრიალებს)

გაიჭიმე შენი ოხერი პატრონიცა!.. ეეე!.. ბიჭებო! .(მივარდება დავითს, დივანზედ გადააქცევს და ზედმუშტითდაჯდება).

შემოცვივიან საქუა, ფიჩხულა, სოსანა, მოურავი დაკოხტაია.

ზურნა(უკრავს«ტუშს»)

(მოურავსეკრიებადაიფრენსკიდეც)

სოსანა(დაიფრენსკოხტაიას)

საქულა

(ქალს მოიტაცებს, ხელში აიყვანს და მიარბენინებს;ფიჩხულადა სოსანაც გაჰყვებიან. გიჟუა ისევ სცენაზეა.წივილ-კივილი).

ფარდა

1878წ.