8_บทที่ 8 ประโยชน์นิยม

8
บบบบบ 8 บบบบบบบบบบบบ (บบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบ) ………………………….. 8.1 บบบบบบบบบบบบบบบบ แแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแ แแแแแแ แแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแ แแแแแแแแแแ แแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแ แแแแแแแแแแแแแ แแแแแแแแแแแแแแแแแแแแ บบบบบบบบ บบบบบบบบ (Teleological Theory) แแแแแแแแแแแแแ แแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแ แแแแ แแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแ แแแแแแแแแ แแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแ 18 แแแแแแแแแแแ แแแแแแแ 19 แแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแ 2 แแแแแ แแแแแ แแแ แแแแแแ แแแแแแแแแแแแแแ แแแแแแแแ แแแแแ แแ แแแ แแแแแแแแแแแแแแแ แแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแ แแแแแแแแแ บบบบบบบบบบบบบบบบบ (Utilitarianism) แแแแ แ.แ.1861 แแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแ แแแแแแแแ บบบบบบบบบ (The Greatest Happiness Principle) แแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแ แแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแ แแแแแแแแแแแแแแแแแ แแแแแแแแ บบบบบบบบบบบบบบบบบบบบ บบบบบบบบบ (Act-Utilitarianism) แแแแแแแแแแแแแแ บบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบ บบบบบบบบบบบบบ บบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบ บบบบบบบบบบ บบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบ บบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบ บบบบบบบบบบบบบบบบบบบบบ แแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแ แแแ แแ แแแแ แแแ แแแ แแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแแ

Upload: nutchapon-choosakul

Post on 10-Dec-2015

18 views

Category:

Documents


5 download

TRANSCRIPT

Page 1: 8_บทที่ 8 ประโยชน์นิยม

บทท�� 8ประโยชน์ น์�ยม

(จงท��ประโยชน์ ให้�มห้�ชน์)…………………………..

8.1 ห้ลั�กประโยชน์ น์�ยมแนวคิ�ดกลุ่มน� ต้�องการปฏิ�เสธระบบคิวามคิ�ดที่��ต้ายต้�ว ไมสนใจแรง

จ#งใจอ�นเน$�องมาจากไมสามารถมองเห็'นได� ด#แต้ผลุ่ลุ่�พธ*ที่��เก�ดขึ้, นจากการกระที่-าอยางเด�ยว จ,งเร�ยกแนวคิ�ดน� วา ทฤษฎี�แน์ว อั�น์ตน์�ยม (Teleological Theory) เป.นแนวคิ�ดที่��อย#ต้รงกลุ่างระห็วางแนวคิ�ดที่��เป.นอ�ต้น�ยมแลุ่ะอ�ญน�ยม โดยถ$อวาที่กคินเที่าเที่�ยมก�นห็มด แนวคิ�ดน� เก�ดขึ้, นในปลุ่ายคิร�สต้ศต้วรรษที่�� 18 ถ,งต้�นคิร�สต้วรรษที่�� 19

โดยน�กปร�ชญาชาวอ�งกฤษ 2 คินคิ$อ เจอเรม�� เบนธ�ม ผ#�เป.นอาจารย* แลุ่ะจอห็*น สจ5วต้ ม�ลุ่ลุ่* ผ#�เป.นลุ่#กศ�ษย*

ม�ลุ่ลุ่*ได�เขึ้�ยนแนวคิ�ดขึ้องเขึ้าลุ่งในงานเขึ้�ยนอ�นม�ช$�อวา ลั�ทธิ�ประโยชน์ น์�ยม (Utilitarianism) ในป6 คิ.ศ.1861 ซึ่,�งแนวคิ�ดขึ้องเขึ้าเร�ยกอ�กอยางห็น,�งวา ห้ลั�กมห้สุ#ข (The Greatest

Happiness Principle) แนวคิ�ดน� ส$บเน$�องมาจากการย,ดคิวามสขึ้เป.นเป8าห็มายห็ลุ่�กในช�ว�ต้ ห็ลุ่�กมห็สขึ้ในต้อนแรกเร�ยกวา ลั�ทธิ�ประโยชน์ น์�ยมแบบก�รกระท�� (Act-Utilitarianism) โดยม�แนวคิ�ดวา ก�รกระท��ท��จะถื&อัว'�ถื(กได้�น์�+น์ จะต�อังเป-น์ก�รกระท��ท��ก'อัให้�เก�ด้คว�มสุ#ขแก'มห้�ชน์ คว�มผิ�ด้ขอังก�รกระท��อัย('ท��ก'อัให้�เก�ด้คว�มท#กข แก'มห้�ชน์ โด้ยก�รพิ�จ�รณ�มห้สุ#ขน์�+น์พิ�จ�รณ�ผิลัท��เก�ด้ข2+น์จ�กก�รกระท��ใน์แต'ลัะคร�+ง การกระที่-าโดยต้�วม�นเองไมได� ด� ช��ว ถ#ก ผ�ด แต้ขึ้, นอย#ก�บวาม�นจะกอให็�เก�ดประโยชน*แคิไห็น ลุ่�ที่ธ�น� จ,งส�งก�ดสขึ้น�ยม เพราะถ$อวาคิวามสขึ้เป.นส��งด�ที่��สดขึ้องมนษย* ด�ก�บสขึ้เป.นเร$�องเด�ยวก�น

Page 2: 8_บทที่ 8 ประโยชน์นิยม

ต้�วอยาง ต้-ารวจจ�บน�กเลุ่งผ#�ม�อ�ที่ธ�พลุ่ได�แลุ่ะที่ราบวา ถ�าสงบคิคิลุ่น� ขึ้, นฟ้8องศาลุ่เขึ้าจะต้�องห็ลุ่ดคิด�แน จ,งที่-าฆ่าที่� งด�วยคิ�ดวา ถ�าเขึ้าต้ายประชาชนจะเป.นสขึ้มากขึ้, น ด�งน� นการฆ่าน�กเลุ่งจ,งเป.นคิวามถ#กต้�อง ต้อมาพบวาย�งม�ขึ้�อบกพรอง จ,งแก�ไขึ้แนวคิ�ดเส�ยให็มให็�ม�คิวามเป.นสากลุ่มากย��งขึ้, น เร�ยกแนวคิ�ดน� วา กฏประโยชน์ น์�ยม“ ” (Rule -

Utilitarianism) ห็มายถ,ง ไม'ต�อังพิ�จ�รณ�ก�รกระท��ใน์แต'ลัะคร�+ง แต'ให้�พิ�จ�รณ�ว'�ถื��ท#กคน์กระท��เห้ม&อัน์ก�น์ประโยชน์ สุ#ขจะเก�ด้ข2+น์อัย'�งม�ก

ต้�วอยาง ถ�าต้-ารวจจ�บน�กเลุ่งผ#�ม�อ�ที่ธ�พลุ่ได�แลุ่ะจากประจ�กษ*พยานที่-าให็�ม� �นใจได�วา เขึ้าเป.นผ#�ที่��อย#เบ$ องห็ลุ่�งคิวามช��วมากมาย จ�บมาด-าเน�นคิด�ก'ห็ลุ่ดรอดจากต้ารางไปได�ที่กคิร� ง ด�งน� น การย�งที่� งจ,งเป.นว�ธ�การที่��ด�ที่��สด ถ�าต้-ารวจที่กคินในโลุ่กย,ดห็ลุ่�กการน� โลุ่กจะเก�ดคิวามสงบอยางแนนอน แนวคิ�ดน� เป.นแนวคิ�ดที่��ม�คิวามเป.นสากลุ่มากย��งขึ้, นกวาเด�ม

ประโยชน*น�ยมจะไมสนใจแรงจ#งใจห็ร$อเจต้นา ต้�วอยางเชน การชวยเห็ลุ่$อคินที่��ต้กน- าไมวาจะเก�ดเพราะสงสารห็ร$อห็ว�งคิาต้อบแที่นม�ผลุ่เที่าก�นคิ$อด�เที่าก�นเพราะชวยเห็ลุ่$อช�ว�ต้คิน กลุ่มน� ต้�ดส�นคินที่��การกระที่-า การด#เจต้นาด#ได�ยากเพราะอย#ขึ้�างในใจคิน ก�รด้(แรงจ(งใจค&อัก�รด้(อัด้�ตขอังก�รกระท�� ก�รด้(ผิลัค&อัก�รด้(อัน์�คตขอังก�รกระท��

8.2 ว�ธิ�ก�รค��น์วณมห้สุ#ขห็ลุ่�กมห็สขึ้บอกวา ก�รกระท��ท��ถื(กค&อัก�รกระท��ท��ก'อัให้�เก�ด้“

คว�มสุ#ขม�กท��สุ#ด้แก'มห้�ชน์ม�กท��สุ#ด้” ด�งน� น ในที่กสถานการณ์*แลุ่ะที่กส��งแวดลุ่�อม เราจ,งต้�องเป.นน�กคิ-านวณ์ต้ลุ่อดเวลุ่าวา ในแต้ลุ่ะการกระที่-าจะกอให็�เก�ดคิวามสขึ้แลุ่ะคิวามที่กขึ้*เที่าไห็ร เม$�อห็�กลุ่บแลุ่�ว ถ�ากอให็�เก�ดสขึ้มากกวาที่กขึ้* น� นเป.นส��งที่��คิวรที่-า ถ�าไมที่-าเราผ�ด

เบนธ�มเสนอแนวคิ�ดวา คน์ท#กคน์ม�ค'�เท'�ก�บห้น์2�งแลัะไม'ม�ใครม�“

ค'�ม�กกว'�ห้น์2�ง ” สวนม�ลุ่ลุ่*ผ#�เป.นลุ่#กศ�ษย*น� นได�เสนอแนวคิ�ดที่��คิลุ่�ายก�นวา คน์ท#กคน์ม�สุ�ทธิ�ใน์คว�มสุ#ขเท'� ๆ ก�น์ “ ” ด�วยห็ลุ่�กการน� ว�ธ�การคิ-านวณ์คิวามสขึ้จ,งต้�องกระจายคิวามสขึ้ไปส#คินที่กคิน แนวคิ�ดน� จ,งขึ้�ด

36

Page 3: 8_บทที่ 8 ประโยชน์นิยม

แย�งก�บกลุ่มอ�ต้น�ยมที่��เห็'นแกต้นแลุ่ะอ�ญน�ยมที่��เห็'นแกผ#�อ$�นประโยชน*น�ยมอย#ต้รงกลุ่าง คิ$อไมลุ่ดคิาต้�วเองน�อยกวาผ#�อ$�นแลุ่ะก'ไมลุ่ดคิาผ#�อ$�นให็�น�อยกวาต้น ในการคิ-านวณ์คิวามสขึ้ ให็�น�บต้นเองเป.นสมาช�กคินห็น,�งเที่า ๆ ก�บคินอ$�น อยาม�ฝั>กฝั?ายให็�ที่-าต้นเป.นต้าช��งที่��เที่��ยงต้รง

ต้�วอยางเชน ก-าลุ่�งด#ห็น�งส$อสอบ เพ$�อนเห็งาชวนไปแที่งสน5กเกอร*ก'คิ-านวณ์ด#วา ระห็วางไปเที่��ยวก�บเพ$�อนก�บอย#ด#ห็น�งส$ออ�นไห็นจะเก�ดประโยชน*มากกวาก�น การไปเที่��ยวก�บเพ$�อน คิวามสขึ้คิ$อการที่-าให็�เพ$�อนห็ายเห็งา สวนการด#ห็น�งส$อน� นม�ประโยชน*มากกวาเพราะที่-าให็�เราไมต้�องสอบต้ก เห็ต้ผลุ่น� ชาวประโยชน*น�ยมเห็'นด�วย

แต้ในขึ้ณ์ะที่��เราก-าลุ่�งด#ห็น�งส$ออย#น� น เพ$�อนถ#กรถชนอย#ห็น�าบ�านขึ้องเรา เราต้�องเลุ่$อกเอาระห็วางเอาเพ$�อนไปสงโรงพยาบาลุ่ก�บอย#อานห็น�งส$อต้อไป โดยสาม�ญส-าน,กเราจะต้�องพาเพ$�อนไปโรงพยาบาลุ่แน เพราะช�ว�ต้คินยอมส-าคิ�ญกวาการสอบต้ก การสอบต้กน� นสามารถลุ่งที่ะเบ�ยนเร�ยนให็มได� แต้ช�ว�ต้เพ$�อนไมสามารถเร�ยกกลุ่�บมาได�ถ�าอาการเพ$�อนห็น�กมากแลุ่ะไปถ,งม$อแพที่ย*ช�าเก�นไป

ในการคิ-านวณ์เร$�องมห็สขึ้น� น ส��งส-าคิ�ญคิ$อเร$�องเวลุ่าจะม�วมาช�กช�าโอ�เอ�อ$ดอาดก'ไมได� ด�งน� น ที่านจ,งต้�องใช�สาม�ญส-าน,กแลุ่ะการต้�ดส�นใจอยางรวดเร'ว ซึ่,�งการที่��ที่านต้�ดส�นใจน-าเพ$�อนที่��ถ#กรถชนไปสงโรงพยาบาลุ่ถ$อวาเป.นการต้�ดส�นใจที่��ถ#กต้�องแลุ่�ว

8.3 มห้สุ#ขก�บจ�ร�ตประเพิณ� ศ�สุน์�แลัะกฎีห้ม�ยจ�ร�ตประเพิณ� โดยที่��วไปคิวรปฏิ�บ�ต้�ต้ามส��งเห็ลุ่าน� ในเม$�อไมม�เวลุ่าในการคิ-านวณ์

ห็ร$อช��งน- าห็น�ก เพราะการปฏิ�บ�ต้�ต้ามจาร�ต้ประเพณ์�ยอมเก�ดประโยชน*สขึ้มากกวาโที่ษ การปฏิ�บ�ต้�ต้ามกฎเกณ์ฑ์*ขึ้องส�งคิมถ$อวาเป.นคิวามฉลุ่าดรอบคิอบอยางมาก แต้แนนอนส-าห็ร�บมห็สขึ้ ไมม�กฎอะไรที่��แนนอนต้ายต้�ว จาร�ต้ประเพณ์�ก'ห็น�ไมพ�นกฎน� ต้�วอยางเชน ในกรณ์�จาร�ต้ประเพณ์� เม$�อร�อยกวาป6 ม�ลุ่ลุ่* เคิยเสนอให็�คิมก-าเน�ดเพราะเกาะอ�งกฤษเลุ่'ก

37

Page 4: 8_บทที่ 8 ประโยชน์นิยม

น�ดเด�ยว อ�กห็นอยคินจะลุ่�นเกาะถ�าไมคิมก-าเน�ด ปรากฏิวาเขึ้าถ#กโจมต้�ห็าวาห็ยาบช�าป?าเถ$�อน แต้ป>จจบ�นกลุ่ายเป.นเร$�องธรรมดา

เม$�อ 40 ป6ที่��แลุ่�ว เบอร*ที่ร�นด* ร�สเซึ่'ลุ่ลุ่* (Bertrand Russell :

1872 – 1969) เป.นน�กปร�ชญาชาวอ�งกฤษ เขึ้�ยนห็น�งส$อช$�อ ก�รสุมรสุแลัะศ�ลัธิรรม (Marriage and Moral) เขึ้าเสนอให็�ผ#�ที่��จะแต้งงานที่ดลุ่องอย#ก�นก�นกอน แต้อยาให็�ม�ลุ่#ก ถ�าเห็'นวาไปก�นได� ก'ให็�แต้งงาน ถ�าไปก�นไมได� ก'ให็�เลุ่�กก�นจะได�ไมม�ป>ญห็าต้อลุ่#กแลุ่ะต้นเอง ปรากฏิวา เขึ้าถ#กดาห็าวาเป.นคินลุ่ามกอนาจาร ส-าห็ร�บแนวคิ�ดกลุ่มน� ประเพณ์�ไมใชต้�วสดที่�ายที่��จะต้�ดส�นวาคิวรที่-าอะไร แต้ขึ้, นอย#ก�บวาประเพณ์�น� นม�นจะกอประโยชน*สขึ้ห็ร$อไมต้างห็าก ด�งน� น ที่าที่�ที่��มห็สขึ้ม�ต้อจาร�ต้ประเพณ์�น� นจ,งเป.นที่าที่�ที่��เป.นกลุ่าง ๆ ขึ้, นอย#ก�บการต้รวจสอบขึ้� นสดที่�ายเส�ยกอนวาเป.นประโยชน*ห็ร$อโที่ษต้อส�งคิม

ศ�สุน์�มห็สขึ้ไมม�ที่าที่�เป.นศ�ต้ร#ต้อศาสนาเลุ่ย ถ�าศาสนาม�ห็ลุ่�กคิ-าสอนเพ$�อ

ประโยชน*สขึ้ต้อมนษยชาต้� ให็�เมต้ต้าเก$ อก#ลุ่ก�น แต้ถ�าศาสนาด#ถ#กเห็ย�ยดห็ยามคิวามสขึ้ที่างกาย ห็ร$อสอนให็�คินเห็'นแกต้�วมงกอบโกยคิวามสขึ้เพ$�อต้นอยางเด�ยว ที่าที่�ขึ้องมห็สขึ้ที่��ม�ต้อศาสนาจะเปลุ่��ยนเป.นศ�ต้ร#ที่�นที่� ในเร$�องขึ้องศ�ลุ่ 5 ก'เห็ม$อนก�น เชน การฆ่ามนษย*ก'ไมได�เป.นคิวามเลุ่วในต้�วขึ้องม�น แต้ขึ้, นอย#ก�บวาจะเป.นประโยชน*ต้อมห็าชนห็ร$อไม การประห็ารช�ว�ต้น�กโที่ษที่��ม�คิวามผ�ดรนแรง ถ�าส�งคิมคิ�ดวาด�ที่-าให็�ส�งคิมเป.นสขึ้มห็สขึ้ก'เอาด�วย แต้ถ�าส�งคิมคิ�ดวาการประห็ารน�กโที่ษไมเก�ดประโยชน*ม�แต้คิวามส#ญเส�ย คิวรห็ามาต้รการอ$�นมาลุ่งโที่ษแลุ่ะคิวรยกโที่ษประห็ารช�ว�ต้เส�ย ถ�าที่านม�เห็ต้ผลุ่ที่��ที่-าให็�คินอ$�นยอมร�บได� มห็สขึ้ก'พร�อมจะย$นอย#เคิ�ยงขึ้�างก�บที่านที่�นที่�

กฎีห้ม�ยโดยห็ลุ่�กการ กฎห็มายม�ไว�เพ$�อเป.นประโยชน*ต้อมห็าชน แต้ถ�าเรา

ต้�องการชวยเห็ลุ่$อช�ว�ต้คิน บางคิร� งก'ต้�องยอมลุ่ะเม�ดกฎห็มาย เชน เรา

38

Page 5: 8_บทที่ 8 ประโยชน์นิยม

ขึ้�บรถไปสงคินป?วยห็น�กที่��โรงพยาบาลุ่ พอถ,งถ,งส��แยกซึ่,�งถนนวางแต้รถเราต้�องต้�ดไฟ้แดง ส-าห็ร�บประโยชน*น�ยมเห็'นวาคิวรที่��จะลุ่ะเม�ดกฏิห็มายด�วยการยอมขึ้�บรถฝั?าไฟ้แดงเพ$�อชวยช�ว�ต้คิน กรณ์�น� ถ$อวาใช�ได� แต้ถ�าขึ้�บรถฝั?าไฟ้แดงเพ$�อจะได�ไปที่�นด#ห็น�งด�งห็ลุ่�งลุ่ะคิร อยางน� ถ$อวาเป.นการกระที่-าที่��ใช�ไมได�เลุ่ย

สรป ส-าห็ร�บมห็สขึ้แลุ่�วไมม�อะไรที่��แนนอนต้ายต้�ว กฏิเกณ์ฑ์*ที่กอยางม�ไว�เพ$�อเป.นประโยชน*ส-าห็ร�บมห็าชน แต้ถ�ากฏิเห็ลุ่าน� นซึ่��งเคิยสร�างคิวามสขึ้แลุ่ะต้อมากลุ่ายเป.นการสร�างคิวามที่กขึ้* ก'ไมใชส��งยากที่��จะเปลุ่��ยนแปลุ่ง กฎม�ไว�ส-าห็ร�บเป.นประโยชน*แกคิน ไมใชม�คินเอาไว�เป.นที่าสกฎ

8.4 ว�จ�รณ ห้ลั�กมห้สุ#ข1. ลุ่�ที่ธ�น� ต้� งอย#บนสมมต้�ฐานที่��วา คิวามสขึ้เป.นส��งที่��ด�ที่��สดเพ�ยง

อยางเด�ยวส-าห็ร�บมนษย* จ,งใช� ห็ลุ่�กมห็สขึ้เป.นต้�วต้�ดส�นคิวามถ#กผ�ดเพ�ยงอยางเด�ยว แต้อ�นที่��จร�งม�ส��งที่��ด�ส-าห็ร�บมนษย*อ�กมากมาย เชน คิวามร# � คิวามงาม จ�ต้ที่��ห็ลุ่ดพ�นจากก�เลุ่ส เป.นต้�น ด�งน� น ว�ธ�การที่��ฉลุ่าดจ,งนาจะน-าห็ลุ่าย ๆ มาต้รการมาต้�ดส�นด�วยจ,งจะเป.นคิวามรอบคิอบ

2. กลุ่มน� มองคินเห็ม$อนเคิร$�องจ�กร ในสมองม�แต้ต้�วเลุ่ขึ้ การคิ-านวณ์ เป.นคินชาเย'นเห็ม$อนห็นยนต้*ที่��ไร�ช�ว�ต้ต้�วอยางเชน ลุ่#กสาวป?วยห็น�กเป.นว�ณ์โรคิ อยากพบแมแลุ่ะกอดแมเป.นคิร� งสดที่�าย ในกรณ์�น� ถ�าย,ดต้ามประโยชน*น�ยมแมจะต้�องไมยอมให็�ลุ่#กกอด เพราะวาจะที่-าให็�แมต้�องต้�ดโรคิไปด�วย แที่นที่��จะเอายาไปร�กษาคินอ$�นอ�กเป.นจ-านวนมากกลุ่�บต้�องเอามาร�กษาแมแที่น แมถ�าต้�ดโรคิแลุ่ะเก�ดต้�องต้ายไปใคิรจะด#แลุ่ลุ่#กที่��เห็ลุ่$ออ�กห็ลุ่ายคิน การที่��แมยอมให็�ลุ่#กกอดจ,งไมใชว�ธ�การที่��ฉลุ่าด ไมกอให็�เก�ดประโยชน*สขึ้ที่� งแกต้นแลุ่ะผ#�อ$�น

3. ม�คิน 4 คินจมน- า เราต้กอย#ในสถานการณ์*ที่��จะต้�องเลุ่$อกเพ�ยงอยางเด�ยว ถ�าให็�เราเลุ่$อกระห็วางชวยเห็ลุ่$อพอเราเพ�ยงคินเด�ยวก�บชวย

39

Page 6: 8_บทที่ 8 ประโยชน์นิยม

เห็ลุ่$อคินอ�ก 3 คินให็�รอดช�ว�ต้ ถ�าย,ดต้ามกฎน� เราต้�องชวยคิน 3 คินมากกวาชวยพอขึ้องเรา แต้ถ�าที่-าต้ามกฎน� ร# �ส,กวาเราจะเป.นคินผ�ดปกต้�ในสายต้าคินที่� งโลุ่ก

4. ระห็วางการบร�จาคิเง�น ชวยเห็ลุ่$อบ�านพ�กคินชราบางแคิซึ่,�งม�คินแก 300 คิน ก�บสร�างโรงเร�ยนบ�านนอก ให็�การศ,กษาแกเด'กยากจนซึ่,�งม� 300 คิน เที่าก�น ประโยชน*น�ยมจะม�ห็ลุ่�กการในการต้�ดส�นใจอยางไร

การคิ-านวณ์ปร�มาณ์ขึ้องคิวามสขึ้ก'ย�งเป.นป>ญห็ามากส-าห็ร�บกลุ่มน� 5. กฎส-าห็ร�บประโยชน*น�ยม ด#เห็ม$อนจะไมคิอยม�คิวามห็มาย

ต้�วอยาง ต้-ารวจจ�บผ#�ร �ายแลุ่ะคิ�ดวาถ�าเอามาขึ้, นศาลุ่ผ#�ร �ายต้�องห็ลุ่ดคิด�แน ถ�าต้-ารวจย�งผ#�ร �ายที่� ง เพ$�อกอให็�เก�ดมห็สขึ้ คิงไมม�ใคิรยอมให็�ต้-ารวจที่-าว�สาม�ญฆ่าต้กรรมเป.นแน เพราะม�ฉะน� นแลุ่�วคิงม�ต้-ารวจย�งคินต้ายมากมาย ซึ่,�งในจ-านวนผ#�ที่��ถ#กย�งต้ายเห็ลุ่าน� น อาจจะม�ที่� งผ#�ที่��ผ�ดจร�งแลุ่ะไมผ�ดจร�งก'ได�

8.5 ป6ญห้�เร&�อังห้ลั�กก�รค&อัเจตน์�ก�บเป8�ห้ม�ยค&อัผิลัลั�พิธิ ท��ได้�ในการกระที่-าส��งใดส��งห็น,�งยอมต้�องประกอบด�วยองคิ*ประกอบ 3

ประการ คิ$อ 1. เจต้นา 2. ว�ธ�การกระที่-าแลุ่ะ 3. ผลุ่ลุ่�พธ*ที่��ได�จากการกระที่-าน� น ป>ญห็าก'คิ$อถ�าเจต้นาด� จะที่-าให็�ว�ธ�การแลุ่ะผลุ่ลุ่�พธ*ถ#กต้�องไปด�วยห็ร$อไม ห็ร$อถ�าผลุ่ลุ่�พธ*ถ#กต้�อง ห็มายถ,งมาจากเจต้นาแลุ่ะว�ธ�การที่��ด�ใชห็ร$อไม

ต้�วอยางเชน ห็มอม�เจต้นาด� ต้�องการให็�คินไขึ้�ห็ายป?วย แต้ใช�ว�ธ�การไมถ#กต้�องคิ$อห็ย�บยาผ�ดกลุ่ายเป.นยาพ�ษ ผลุ่ลุ่�พธ*ออกมาคินไขึ้�ก�นยาพ�ษแลุ่�วต้าย ในกรณ์�น� เราจะถ$อวาห็มอที่-าถ#กห็ร$อไมเพราะมาจากเจต้นาที่��ด�

อ�กต้�วอยางห็น,�ง ห็มอม�เจต้นาร�ายต้อคินไขึ้�ต้�องการให็�คินไขึ้�ต้าย แต้ห็ย�บยาผ�ดกลุ่ายเป.นยาบ-ารงก-าลุ่�ง ผลุ่ที่��ออกมาที่-าให็�คินไขึ้�ห็ายป?วย ในกรณ์�น� เราจะถ$อวาห็มอที่-าผ�ดห็ร$อไมเพราะมาจากเจต้นาร�าย โรบ�นฮู๊#5ด สงสารคินจน จ,งใช�ว�ธ�การปลุ่�นคินรวยเอาไปชวยคินจน เขึ้าม�คิวามชอบธรรมห็ร$อไม ?

40

Page 7: 8_บทที่ 8 ประโยชน์นิยม

ประโยชน*น�ยม คิ�ดถ,งแต้ผลุ่ลุ่�พธ*ที่��ได�โดยไมสนใจห็ลุ่�กการคิ$อเจต้นาเลุ่ย การที่��คินโดดไปชวยเด'กที่��จมน- า ผลุ่ที่��ได�คิ$อเด'กรอดพ�นจากการจมน- าต้าย ซึ่,�งประโยชน*น�ยมถ$อวาเป.นคิวามด� สวนเจต้นาน� นเป.นส��งที่��เร�นลุ่�บมองยาก ด�งน� น คินที่��ชวยเห็ลุ่$อเด'กจะชวยเพราะต้�องการรางว�ลุ่ห็ร$อชวยเพราะเป.นห็น�าที่��ขึ้องมนษย*ก'ม�คิาเที่าก�น คิ$อเด'กรอดพ�นจากคิวามต้าย เพ$�อคิวามเขึ้�าใจช�ดในเร$�องน� จะกลุ่าวถ,งแนวคิ�ดที่��ต้รงก�นขึ้�ามก�บลุ่�ที่ธ�น� คิ$อลุ่�ที่ธ�ขึ้องคิ�านที่*ซึ่,�งเน�นแต้เจต้นาโดยไมคิ-าน,งถ,งผลุ่ลุ่�พธ*ที่��ต้ามมา

*********************************************

41