8. ศราวุธ เรืองสนามศราวุธ เรืองสนาม...

การบ�าบดทางความคดและพฤตกรรม ในผปวยจตเวชทมภาวะซมเศรา

โรงพยาบาลทาฉาง จงหวดสราษฎรธาน

ศราวธ เรองสนาม (พ.บ., เวชศาสตรปองกน สาขาสขภาพจตชมชน)*

Sarawut Ruengsanam M.D,

Medical Physician,

Senior Professional Level,

Thachang Hospital, Suratthani

วารสาร วชาการแพทยเขต 11Reg

2 5 5 7Med J 2014

;28

: 891 - 903

Abstract This quasi–experimental study aimed to evaluate the cognitive

and behavioral therapy with depressed psychiatric patient who was

hospitalized at Thachang hospital during August 1, 2013 to January

31, 2014. The 16 participants were eligible to participate if their Thai

Depression Inventory (TDI) score over 21, the Brief Psychiatric Rating

Scale (BPRS) score lower 37 and did not have cognitive deficits

assessed by Mini Mental Status Examination (MMSE). The participants

received the 5 times with 60-90 minute-sessions in each time Cognitive

Behavioral Therapy (CBT) intervention every other day. The intervention

consists of 1) learning about the nature of the depression and the need

for therapy 2) searching for the negative thought 3) working on the

association of thought, emotion and behaviors as well as looking for

supporting evidence of the thoughts 4) modifying negative thoughts

and behavior 5) summarizing, preparing the participants to be

self-therapists, encouraging the participants to apply the techniques

to their everyday lives.

Result revealed that the patients level of depression decreased

after attend the treatment program and tree month follow up process.

The analysis of the participants’ conversation demonstrated that the

more positive and flexible thinking patterns helped the participants to

cope and adjust with the depression. The participants reported that

they could accept more facts had more self-value and hope to live their

lives and these changes had and affect in their depressive state.

Psychiatric health personal network should be follow up and

evaluate their depressed psychiatric patient every 3 months, six month

or one year continuously. Therefore, evaluate depression level that

goodness for patient and their family. Moreover, develop guide line of

psychiatric service system in psychiatric clinic.

Cognitive and Behavioral Therapy Program with Depression Psychiatric Patients, Thachang Hospital,

Suratthani.

Keywords : Psychiatric, Depression, Cognitive and behavior

892 ศราวธ เรองสนาม วารสารวชาการแพทยเขต 11ปท 28 ฉบบท 4 ต.ค. - ธ.ค. 2557

บทคดยอ การศกษาครงน มวตถประสงคเพอศกษาผลของการบ�าบดโดยใชวธการปรบเปลยนความคดและพฤตกรรมใน

ผปวยจตเวชทมภาวะซมเศรา ทไดรบการรกษา ณ โรงพยาบาลทาฉาง ระหวางวนท 1 สงหาคม 2556-31 มกราคม 2557

จ�านวน 16 ราย ประเมนภาวะซมเศรา โดยใชแบบวดภาวะซมเศรา ซงมคะแนนตงแต 21 คะแนนขนไป ไมมภาวะบกพรอง

ทางความคดจากการประเมนดวยแบบประเมนสภาวะจตชนดสน และมคะแนนแบบประเมนอาการทางจต นอยกวา 37

ท�าการบ�าบดโดยใชโปรแกรมบ�าบดโดยการปรบแนวคดและพฤตกรรม (Cognitive behavioral therapy; CBT) จ�านวน

5 ครงๆ ละ 60-90 นาท วนเวนวน และตดตามผลหลงการบ�าบด 1 เดอน และ 3 เดอน ขนตอนการบ�าบดประกอบดวย 1)

การเรยนรธรรมชาตของภาวะซมเศรา เหตผลของการบ�าบด 2) การคนหาความคดทางลบ 3) การฝกเชอมโยงความสมพนธ

ของเหตการณความคด อารมณ พฤตกรรมและการหาหลกฐานสนบสนนความคด อารมณ พฤตกรรมทเกดขน 4) การปรบ

ความคดและพฤตกรรม และ 5) การสรป เพอเตรยมใหผปวยเปนผบ�าบดตนเองและสงเสรมใหผปวยปรบเปลยนความคด

ใหมในชวตประจ�าวน

ผลการศกษา พบวา ระดบภาวะซมเศราของผปวยหลงการบ�าบดและในระยะตดตามผลการบ�าบด 1 เดอน และ

3 เดอน มระดบลดลง การบ�าบดโดยใชวธการปรบเปลยนความคดและพฤตกรรมชวยท�าใหผปวยเขาใจความคดทผดปกต

ไปจากเดมหรอความคดทบดเบอนไมสอดคลองกบความเปนจรงของตนเอง สามารถชวยใหผปวยมแบบแผนความคดไป

ในทางบวก เผชญปญหาและปรบตวกบภาวะซมเศราทเกดขน มความยดหยนและยอมรบความเปนจรงไดมากขน มความ

คดวาตนเองมคณคา มความหวงตอการมชวตอย ชวยใหความรสกซมเศราลดลง

ควรตดตามประเมนผลในระบบเครอขายสขภาพจต อยางตอเนอง เปนระยะ 3 เดอน 6 เดอน หรอ 1 ปขนไป เพอ

ประเมนผลการเปลยนแปลงของระดบภาวะซมเศรา ซงเปนผลดตอผปวยและครอบครว รวมทงเพอพฒนาแนวทางการให

บรการผปวยในคลนกจตเวชตอไป

นพนธตนฉบบค�ารหส : จตเวช, ภาวะซมเศรา, การปรบเปลยนความคดและพฤตกรรม

* นายแพทยช�านาญการพเศษ โรงพยาบาลทาฉาง จงหวดสราษฎรธาน

บทน�า

การเปลยนแปลงของภาวะเศรษฐกจและสงคม

ในปจจบน ไดสงผลกระทบตอความเจบปวย ปญหาสขภาพ

ของประชาชน ซงสาเหตสวนใหญเปนผลสบเนองจากการ

บบคนทางเศรษฐกจ จตใจ และปญหาสงแวดลอม ซง

องคการอนามยโลกคาดการณวาทวโลกจะมประชากรถง

1,500 ลานคน ทตองเผชญปญหาทางจตประสาท ปญหา

โรคจต ปญหาทางพฤตกรรมและการใชสารเสพตด(1) โดย

ปญหาภาวะซมเศรากเปนหนงในปญหาเหลานน ทเขามา

คกคามตอการด�ารงชวตของบคคล ชมชนและปจจย

แวดลอม โดยเฉพาะภาวะซมเศราจดวาเปนปญหาสขภาพ

ทส�าคญ สอดคลองกบรายงานประจ�าปทจดล�าดบความ

ส�าคญของสขภาพ พบวาประมาณ 51.9 ลานของการสญ

เสยปสขภาวะ (Disability Adjusted Life Years หรอ

DALYs) คอ โรคซมเศรา ซงเปนอนดบหนงของโรคทาง

จตเวช(2)

ผปวยจตเวชทมภาวะซมเศราจะมอาการตางๆ

ไดแก มอารมณเศรา หงดหงดงาย โกรธงาย หมดความ

สนใจสงตางๆ นอนไมหลบ มองสภาพทกอยางดานลบ รสก

ไรคา แยกตว มความคดอยากตาย คดฆาตวตาย เปนตน

จะเหนไดวา ความคดในเชงลบมอทธพลตอภาวะซมเศรา

ในผปวยจตเวช ดงนน การรกษาภาวะซมเศราทไดผลด

นอกจากรกษาดวยยาตานเศราแลว การรกษาโดยวธการท

ไมใชยา คอ การบ�าบดโดยการปรบแนวคดและพฤตกรรม

(Cognitive behavioral therapy หรอ CBT) โดยการปรบ

เปลยนวธคดในทางลบ ใหเปนไปในทางบวกและยดหยน

มากขน

การบ�าบดทางความคดและพฤตกรรม ในผปวยจตเวชทมภาวะซมเศรา โรงพยาบาลทาฉาง จงหวดสราษฎรธาน 893Reg 11 Med JVol. 28 No. 4

โรงพยาบาลทาฉาง เปนโรงพยาบาลระดบทตยภม ได

ตระหนกถงความส�าคญและความรนแรงของปญหาดง

กลาว จงมนโยบายและแผนงานในการชวยเหลอผปวย

ภาวะวกฤตทางอารมณทมปญหาซมเศรา ซงถอเปน

กจกรรมการปฏบตการพยาบาลสขภาพจตและจตเวชท

ส�าคญ เพอชวยเหลอใหผปวยจตเวชทมภาวะซมเศรา

สามารถพฒนาตนเองสความคดใหมทมความสมเหตสมผล

ตรงตามสภาพความเปนจรง ท�าใหสามารถมองปญหา หรอ

แปลความหมายทมตอสถานการณตางๆ ไปในรปแบบอน

ทเหมาะสมขน ลดภาวะซมเศรา ไมมความคดท�ารายตนเอง

จากทกลาวมาขางตน ผศกษาจงน�าเอาวธการบ�าบด โดย

ใชวธการปรบเปลยนความคดและพฤตกรรม ในผปวย

จตเวชทมภาวะซมเศรา โรงพยาบาลทาฉาง จงหวด

สราษฎรธาน เพอสงเสรมประสทธผลการรกษาในผปวย

จตเวชทมภาวะซมเศรา ใหไดผลดยงขน

วธการ

การศกษาครงน เปนการศกษาแบบกงทดลอง

(Quasi–experimental study) ประชากรทท�าการศกษาใน

ครงน คอ ผปวยจตเวชทไดรบการรกษา ณ โรงพยาบาล

ทาฉาง จงหวดสราษฎรธาน ระหวางวนท 1 สงหาคม 2556-

31 มกราคม 2557 เกณฑในการคดเลอกกลมตวอยาง โดย

ประเมนภาวะซมเศรา ซงมคะแนนตงแต 21 คะแนนขนไป

ไมมภาวะบกพรองทางความคดจากการประเมนดวยแบบ

ประเมนสภาวะจตชนดสน และมคะแนนแบบประเมน

อาการทางจต นอยกวา 37 พบวา มผปวย จ�านวน 16 ราย

ทยนดเขารวมการวจย และสามารถสอความหมายทางดาน

ภาษา เขาใจกนระหวางผ รบการบ�าบดและผบ�าบดได

ท�าการศกษาระหวางเดอนกรกฎาคม 2556 ถง เดอน

กนยายน 2557

เครองมอทใชในการศกษาในครงน ประกอบดวย

1) แบบบนทกขอมลสวนบคคล ไดแก เพศ อาย ระดบการ

ศกษา อาชพ รายไดครอบครว สถานภาพการสมรส ระยะ

เวลาของการเจบปวย จ�านวนครงท เข ารบการรกษา

การรกษาทไดรบในปจจบน ความเชอดานศาสนา บคคล

ส�าคญทใหการดแลเมอเจบปวย 2) แบบประเมนสภาวะจต

ชนดสน ประเมนความรนแรงของภาวะความบกพรองใน

เรองความคด ความจ�า และเชาวนปญญา พฒนาโดย(3)

รวมคะแนนทงหมด 20 คะแนน ผรบการประเมนตองได 18

คะแนนขนไป 3) แบบวดภาวะซมเศราของ(4) 4) แบบ

ประเมนอาการทางจต เปนการตรวจสอบอาการทางคลนก

คอ อาการทางบวกและอาการทางลบ ซงผศกษาน�ามาใช

เปนแบบประเมนส�าหรบเกณฑในการคดผปวยเขามาศกษา

มคาคะแนนอยระหวาง 18-36 คะแนน ซงมอาการทางจต

รนแรงนอย แบบประเมนอาการทางจต ไดรบการพฒนา

โดย(5) และ 5) โปรแกรมบ�าบดดวย CBT ประกอบดวยขน

ตอนและวธการในการบ�าบดโดยใชหลกการแนวคด และ

วธการปรบเปลยนความคดและพฤตกรรมของ Beck (6)

เกบรวบรวมขอมล โดยผวจยไดฝกอบรมผชวย

วจย ในการใหการบ�าบดโดยใชหลกการแนวคด และวธการ

ปรบเปลยนความคดและพฤตกรรม ซงในการวจยครงนม

กลมตวอยางจ�านวน 16 คน คดเปนรอยละ 100 ผวจย

ด�าเนนการวจย ดงน

ระยะท 1 กลมตวอยางเขารบการใหการบ�าบด

โดยใชหลกการแนวคด และวธการปรบเปลยนความคดและ

พฤตกรรม 5 ขนตอน คอ

- การบ�าบดครงท 1 ระยะเรมตน (Beginning

stage) เพอเตรยมความพรอมกอนการบ�าบดใหผปวยได

เรยนรธรรมชาตของภาวะซมเศรา เหตผลของการบ�าบดโดย

ใชวธการปรบเปลยนความคดและพฤตกรรม

- การบ�าบดครงท 2 การคนหาความคดทางลบ

(Guide discovery stage) เพอฝกฝนเรองการคนหาความ

คดทางลบและความคดอตโนมต โดยรวมมอกบผปวย

วเคราะหความคดทบดเบอนทเกดขนกบผปวย

- การบ�าบดครงท 3 การสอนความสมพนธของ

ความคด อารมณ พฤตกรรม (Relation of though, emotion

and behavior) เปนการฝกใหผปวยวเคราะหสถานการณ

ทท�าใหผปวยมอาการแยลง โดยเมอเกดเหตการณขนท A

(Activating event) ผปวยจะเกดความคดและความเชอท

มตอเหตการณนน ซงเปน B (Belief) ท�าใหเกดอารมณ

ความรสก หรอพฤตกรรมตางๆ เกด C (Emotional conse-

quence) ตามมา และการหาหลกฐาน เพอสนบสนนความ

คด อารมณ พฤตกรรมทเกดขน ตลอดจนการลงมอปฏบต

การบางอยาง เพอใหไดเหตผลสนบสนนความคด ความเชอ

นนวาเปนความคดทบดเบอน หรอความคดทเปนจรง

- การบ�าบดครงท 4 การปรบความคดและ

พฤตกรรม (Cognitive restructuring) เปนการสงเสรมให


ผปวยปรบความคดของตนเอง ในการคดในแบบอนๆ ใน

เหตการณเดยวกน เพอเปลยนความคดหรอมมมองปญหา

เดมเสยใหมในแนวทางทเหมาะสมกบผปวย โดยประยกต

ใชเทคนคของ Cognitive และ Behavior

- การบ�าบดครงท 5 ระยะสดทาย (End stage)

หรอระยะเตรยมสนสดบรการ ในระยะนเปนการสรป

ทบทวนความร ความเขาใจ กจกรรมบ�าบดเพอเตรยมใหผ

ปวยเปนผบ�าบดตนเอง และสงเสรมใหผปวยปรบเปลยน

ความคด ความเชอใหม ใหด�ารงอยในชวตประจ�าวน

ระยะท 2 หลงการบ�าบด 1 เดอน และ 3 เดอน

ประเมนภาวะซมเศรา ของกลมตวอยาง ดวยแบบวดความ

ซมเศราของ(4) เชนเดยวกบกอนการใหการบ�าบด

วเคราะหขอมล ไดแก คณลกษณะสวนบคคล

ระดบความซมเศรา โดยใชจ�านวน รอยละ คาเฉลย

คามธยฐาน สวนเบยงเบนมาตรฐาน คาสงสด คาต�าสด

ผลการวจย

จากการด�าเนนการ พบวา

ผลการประเมนระดบความซมเศราของผปวยกลม

เปาหมายดวยแบบวดภาวะซมเศรา พบวา มภาวะซมเศรา

จ�านวน 16 คน สวนใหญมภาวะซมเศราอยในระดบปาน

กลาง จ�านวน 13 คน (รอยละ 81.3) รองลงมา เปนภาวะซม

เศราระดบรนแรง จ�านวน 2 คน (รอยละ 12.5) และระดบ

เลกนอย จ�านวน 1 คน (รอยละ 6.3) เมอเขารบการบ�าบด

จนสนสดการบ�าบดจ�านวนทงสน 5 ครง พบวา สวนใหญม

ภาวะซมเศราอยในระดบปกต จ�านวน 11 คน (รอยละ 68.8)

และมภาวะซมเศราอยในระดบเลกนอย จ�านวน 5 คน

(รอยละ 31.3) จากระยะตดตามผลการบ�าบด 1 เดอน พบ

วา มภาวะซมเศราอยในระดบปกต จ�านวน 15 คน (รอยละ

93.8) ระยะตดตามผลการบ�าบด 3 เดอน พบวา มภาวะ

ซมเศราอยในระดบปกต จ�านวน 16 คน (รอยละ 100)

ดงตารางท 1

ตารางท 1 ระดบภาวะซมเศราของผปวยกอน-หลง การบ�าบด และในระยะตดตามผลการบ�าบด (n=16)

ระดบเลกนอย (1) ไมมภาวะซมเศรา (1) ไมมภาวะซมเศรา (1) ไมมภาวะซมเศรา (1)

ระดบปานกลาง (13) ไมมภาวะซมเศรา (10)

ระดบเลกนอย (3) ไมมภาวะซมเศรา (13) ไมมภาวะซมเศรา (13)

ระดบรนแรง (2) ระดบเลกนอย (2) ไมมภาวะซมเศรา (1)

ระดบเลกนอย (1) ไมมภาวะซมเศรา (2)

กอนการศกษา (คน)ระดบภาวะซมเศราตามระยะการศกษา

หลงบ�าบด 5 ครง (คน) ตดตามผล 1 เดอน (คน) ตดตามผล 3 เดอน (คน)

ผลการบ�าบดโดยการปรบเปลยนความคดและ

พฤตกรรม พบวา แบบแผนความคดทางลบในผปวยทม

ภาวะซมเศรา ทง 16 คน ทพบบอย ไดแก แบบท 1 การอาน

ใจคนอน (Mind reading) ดงทพบในผปวยจ�านวน 9 คน

(คนท 1 3 4 5 6 9 10 11 และ 12) เชน ผปวยคนท 5 ความ

คดเดมกอนบ�าบด “รกแตนองสาวทเรยนหนงสอเกง ผม

เรยนไมเกง ยงมานอนโรงพยาบาลพอกคงเกลยดผมมาก

ขน” ทกษะส�าคญทใชม 3 ทกษะ ซงตองใชตอเนองกนไป

โดยเรมจาก ทกษะ Alternative โดยใหผปวยลองเปลยน

ความคด ความเชอเดม เปนแบบใหมทชวยใหตนเอง

สบายใจขน ใชการวเคราะหถงผลประโยชนทไดรบ (Cost

benefit analysis) ชวยใหผปวยวเคราะหความคด ความ

เชอดานลบทไมเกดประโยชน มโทษตอรางกาย จตใจ และ

การท�าหนาทในสงคม จากความคดดงกลาวผบ�าบดไดให

ผปวยวเคราะหวาถาคดและเชอแบบนมผลดตอรางกาย

หรอไม ผปวยสามารถตอบไดวามแตผลเสยเพราะยงท�าให

ตนเองเปนทกข และมผลตอรางกาย คอ คดมาก ปวดศรษะ

เหนอย เพลย ไมมเรยวแรงไมอยากท�าอะไร และการมอง

ปญหาในแงมมใหม (Reframing) โดยสนบสนนใหผปวย

มองปญหาในมมใหมทแตกตางจากเดม เมอความคด


เปลยนไปจะชวยใหความรสกและพฤตกรรมดขน เปนการ

ชวยใหผปวยมองในแงมมใหมทเปนเชงบวก นอกจากทกษะ

ทส�าคญน ในขนตอนการบ�าบด การสรางสมพนธภาพ การ

คนหาความคดอตโนมตของผปวยไดใชทกษะทวไปเหมอน

ผปวยคนอน ภายหลงการบ�าบด 5 ครง พบวา ผปวยสามารถ

ปรบความคดใหมทมเหตผลดงน “จรงๆ แลว พอตองท�างาน

หนกดแลครอบครว พอไมเคยดวาอะไร เมอผมปวยกพามา

รกษาและบอกแมวา ถาออกจากโรงพยาบาลจะใหผมไป

ฝกท�างานดวย คงเปนผชายเหมอนกนพอจงไมแสดงออก”

ท�าใหผปวยสบายใจ เขาใจพอมากขน ไมมอาการปวดศรษะ

นอกจากนทกษะส�าคญทใชไดผล ในผปวยทมแบบแผน

ความคดแบบ Mind reading คอ การมอบหมายงาน Task

assignments โดยการมอบหมายงานใหผปวยบนทกใน

สมดบนทกความคดและการปรบความคดใหม ใหเขยนทก

เหตการณทเขามาในชวตทงดและไมด เพอใหผปวยเหนวา

ตนเองไมไดมแตเรองรายๆ ในชวต และใหไปฝกอยางตอ

เนองทบาน และน�ามาประเมนในครงตอไปอก 1 เดอน ใน

วนมารบยาตามนด เพอตดตามประเมนผล ทกษะนผบ�าบด

พบวา ใชไดผลในกลมผปวยทมลกษณะทคดวาตนเองไมม

คณคา รสกวาตนเองบกพรอง ไรความสามารถ ขาดแรง

จงใจ ทอแท มองโลกและสงรอบตวเปนดานลบ จากบนทก

มอบหมายงานของผปวยพบวาอาการวตกกงวล หงดหงด

งาย ความรสกนอยใจ มอาการแสดงออกทางกายรวมดวย

เชน ปวดศรษะ ทองผก ปากแหง หมดอารมณทางเพศ ปวด

ตามรางกาย เหนอยเพลย จงเพมการตกลงเลอกกจกรรม

เฉพาะ โดยมกจกรรมทใหผปวยเลอกฝกปฏบตตามความ

เหมาะสมกบผปวยแตละคนดงน ในผปวยทมอาการเหนอย

ออนเพลย ปวดเมอยตามรางกาย (ผปวยคนท 1 และ 12)

เลอกการออกก�าลงกายตอนเชาทกวน ภายหลงการบ�าบด

ครบ 5 ครง จากการประเมนผล พบวา ผปวยไมมอาการ

เหนอย ออนเพลย สหนาแจมใส สดชนขน

ส�าหรบในผปวยทมอารมณหงดหงด โกรธ (ผปวย

คนท 4 และ 5) ผปวยเลอกท�างานบานเลกๆ นอย เชน กวาด

ขยะ รดน�าตนไม จากการประเมนผล พบวา ผปวยไมม

อารมณหงดหงด บอกวาสบายใจขน ไมรสกโกรธหรอโทษ

คนอนอก ในผปวยทมอาการวตกกงวล นอนไมหลบ คด

ฟงซาน ปวดศรษะ (ผปวยคนท 9) ใชการฝกหายใจ จากการ

ประเมนผล พบวา ผปวยบอกวาชวยใหไมคดมาก ไมคด

ฟงซาน จตใจสบาย นอนหลบได มองเหนคณคาในตนเอง

มแรงจงใจในการรกษา และดแลตนเองมากขน ซงจากการ

ใชทกษะน ผปวยสามารถน�าไปปฏบตตอเนองทบานได

นอกจากนการใช การฝกการหยดคด (Thought stopping)

โดยใหผปวยบบนวตนเองเพอเตอนตนเองใหหยดคด เวลา

ทคดบางอยางทไมตองการหรอไมจ�าเปนตองคด รวมกบ

Task assignments ยงพบวา ไดผลดในผปวยทมลกษณะ

แบบแผนความคดแบบ Mind reading ทแสดงอาการทาง

กายรวมดวย เชน นอนไมหลบ ปวดศรษะ เหนอยเพลย

(ผปวยคนท 5 6 และ 9) พบวา ภายหลงการบ�าบดชวยให

อาการทางกายลดลงได

ความคดทางลบทพบในผ ป วยแบบท 2 คอ

การมองเหตการณ บคคล หรอมองโลกในแงราย ผปวยเชอ

วา สงทเกดมนแยมากจนไมสามารถจดการไดหรอทนไมได

(Catastrophizing) ดงทพบในผปวยจ�านวน 4 คน (ผปวย

คนท 2 7 13 และ 16) ซงพบในผปวยทมลกษณะปญหา

ของการลงโทษตนเอง มความรสกทอแท ความสนหวง คด

วาตนเองไมสามารถจดการอะไรได มองโลกมองคนอนใน

แงราย มกมความคดอยากตายเดนชด พบบอยวามผลกระ

ทบตอหนาทการงาน กจวตรประจ�าวนและการสงคม

อารมณ พฤตกรรมทเกดขนตามมาในผปวยกลมน คอ แยก

ตวเอง หมกมนอยกบความคดของตนเอง เครยด หงดหงด

โกรธงาย ความรสกเบอหนาย หมดความสนใจสงตางๆ

รอบตว เบออาหาร นอนไมหลบ ออนเพลยไมมแรง

ความคดและการเคลอนไหวเชองชา เหมอลอย พดชา เสยง

เบา ทกษะส�าคญทใชตอเนองกนและใชรวมกนในผปวยทง

4 คน ซงชวยใหผปวยสามารถเปลยนแปลงความคดให

ยดหย น มความเปนเหตเปนผลมากขน ไดแก ทกษะ

Alternative โดยใหผปวยลองเปลยนความคด ความเชอเดม

เปนแบบใหมทชวยใหตนเองสบายใจขน ใชการวเคราะหถง

ผลประโยชนทไดรบ ชวยใหผปวยวเคราะหความคด ความ

เชอดานลบทไมเกดประโยชน การมองปญหาในแงมมใหม

(Reframing) โดยสนบสนนใหผปวยมองปญหาในมมมอง

ใหมทแตกตางจากเดม และ Task assignments โดยการ

มอบหมายงานใหผปวยบนทกในสมดบนทกความคดและ

การปรบความคดใหม ใหเขยนทกเหตการณทเขามาในชวต

ทงดและไมด เพอใหผปวยเหนวาตนเองไมไดมแตเรองรายๆ

ในชวต ภายหลงการบ�าบดพบวา ผปวยสามารถปรบเปลยน

พฤตกรรมในทางทดขน มองโลกและคนอนในทางบวก

มสมพนธภาพกบคนอนมากขน สนใจสงรอบตว สามารถ


ท�ากจวตรทเคยปฏบตได ไมมความคดท�ารายตนเองอก

นอกจากความคดทางลบทง 2 แบบทพบมากใน

ผ ปวยแลว ความคดทางลบทพบในผ ปวยคนอน คอ

การท�านายอนาคตเชงลบ (Fortune telling) จ�านวน 3 คน

(ผปวยคนท 4 14และ 15) การประทบตราตนเอง เชอวาทก

อยางส�าหรบตวเองไมด (Labeling) จ�านวน 2 คน (ผปวย

คนท 1 และ 15) การแปลความหมายเปน 2 สงทตรงกน

ขามชดเจน (ดทงหมดหรอไมมอะไรดเลย) (Dichotomous

thinking) จ�านวน 1 คน (ผปวยคนท 8) ซงผปวยคนเดม

สามารถพบแบบแผนความคดทางลบไดมากกวา 1

แบบแผน ผลการบ�าบดโดยใชทกษะตามแนวคด CBT น

จะพบการเปลยนทเกดขนกบผปวย ผลลพธคอ ผ ปวย

สามารถแยกแยะความคดทบดเบอนได มการปรบ

แบบแผนความคดไปในทางบวก มความยดหย นและ

ยอมรบความเปนจรงไดมากขน มความเปนเหตเปนผล

มากขน รายละเอยดดงแสดงในตาราง

ภายหลงสนสดการบ�าบดครบทง 5 ครง ผศกษา

ท�าการประเมนความคดเหนของผ ป วยและจากการ

สมภาษณเพมเตมเกยวกบประโยชนทไดรบจากการบ�าบด

ครงน พบวา ผปวยมความรสกพงพอใจมากตอการเขารบ

การบ�าบด บอกวาการบ�าบดตรงกบความตองการของ

ตนเอง “ท�าใหไดรและเขาใจปญหาตวเองมากขน รวาจะ

ตองท�าอยางไรตอไปเพอแกไขความทกขใจ ตอนแรกคดวา

คงไมมทางออก แตเมอไดพดคย รจกการคดใหมเหตผล ยง

มคนทมความทกขมากกวา รสกวาตนเองเขมแขงขนกวา

เดม มความเชอมนมากขน คดในแงบวกมากขน รวธแก

ปญหา จะน�าไหใชเมอเกดปญหา” เปนตน สวนการน�า

ประโยชนทได รบไปปรบใชในชวตประจ�าวน พบวา

“สามารถน�าไปใชไดตลอดเวลา เวลามปญหาตองตงสต

ส�ารวจตวเองจะท�าใหเขาใจตวเองมากขน สามารถดแล

ตนเองได” สวนความคดเหนหรอขอเสนอแนะเพมเตม พบ

วา “อยากใหมการรกษาแบบนกบผปวยทกคน อยากใหม

การแลกเปลยนกบคนอน ใหผปวยคนอนไดเรยนรเหมอน

ตนเอง รสกตนเองเปนประโยชนมากขน” เปนตน ดงตาราง

ท 2

การบ�าบดทางความคดและพฤตกรรม ในผปวยจตเวชทมภาวะซมเศรา โรงพยาบาลทาฉาง จงหวดสราษฎรธาน 897Reg 11 Med JVol. 28 No. 4ตา

รางท

2 ข

อมลก

ารเป

ลยนแ

ปลงค

วามค

ดและ

พฤตก

รรมข

องผป

วยกอ

นและ

หลงก

ารบ�า

บด 5

ครง

ผปวย คนท

สถานการณ

ความคดทมตอเหต

การณ

ทเกดขน

ทนททนใด/แ

บบแผนความ

คด

อารมณอ

าการท

เกดขน

ทกษะส าคญ

ทใชใน

การบ าบด

ความคดใหมทมเห

ตผล/อ

ารมณ

พฤตกรรม

ทเปลยนแปลง

1 ปวยเป

นโรคมะเรงปากมดลก

แยกทางก

บสาม หล

งจากนน

ผปวยมแฟน

ใหมเป

นทอม แต

สดทายแฟน

ทอมกทงผปวยไปม

คนรกใหม

เสยใจจ

นซมเศ

รา วาท าไมค

นทตนรก

จงทงตนไป

หมด

(Mind

read

ing/La

beling

)

เศราใจ

ทอแท

เบอหนาย ปว

ดศรษะ

ทองผก

- Alt

ernativ

e -

Cost

bene

fit ana

lysis

- Th

ough

t stop

ping

- Re

framin

g -

Task

assign

ment

คนอนทป

วยเหม

อนเรากยงรก

ษาหาย

อาการดขน สา

มารถท างาน

ไดถาเรา

ปฏบตตามค าแนะน าของหมอและ

พยาบาล/สบ

ายใจข

น มก าลงใจ

ขน

2 หยารา

งกบสามและมปญ

หาหนสน

เคร

ยดมากกบภ

าระหนสน แล

ะกงวล

เรองลก จ

นไมอยากพบ

ปะผคน อ

ยาก

นอนเฉ

ยๆ

(Catas

troph

izing t

hinkin

g)

เครยด ทอ

แท

สนหวง อ

อนเพล

ย หมดอารม

ณทางเพศ

- Alt

ernativ

e -

Cost

bene

fit ana

lysis

- Th

ough

t stop

ping

- Ta

sk ass

ignme

nt

ฉนตองมก าลงใจแ

ละเขม

แขงเพ

อลก/

ความเคร

ยดลดลง มก

าลงใจ

มากขน

3 เสพ

กญชา จน

มภาวะ

ซมเศร

า เคร

ยด นอ

นไมหลบ

อยากเลก

เสพกญ

ชา ไม

อยากใหแม

อายเพ

อนบาน

(Mind

read

ing)

เศราใจ

เครยด

ปวดศรษะ

กลวเล

กไมได

- Alt

ernativ

e -

Cost

bene

fit ana

lysis

- Th

ough

t stop

ping

- Ta

sk ass

ignme

nt

ถาเลก

เสพกญ

ชาได จะพยายามหาเงน

เลยงครอบครวด

แลแม สง

สารแม

ทท าให

แมเสย

ใจ/ไมเคร

ยด มก

าลงใจ

ในการเล

กเสพ

กญชา

4

ตดสรา จ

นเกดอาการซ

มเศรา

เครยด นอ

นไมหลบ บ

างครงก

กาวรา

ว บางค

รงกซมเศร

า ไม

อยากคยกบใคร

ถาไมด

มสราจ

ะยงท าให

นอนไม

หลบ

(Fortu

ne te

lling/M

ind re

ading

) เคร

ยด

หงดหงด

นอนไม

หลบ ไ

มอยาก

คยกบใคร

- Alt

ernativ

e -

Cost

bene

fit ana

lysis

- Re

framin

g -

Beha

vioral

reatt

ributio

n

ยงมพ

อแมทรกและเป

นหวงเรา ทานคง

จะมความสขถาเราเล

กสราไ

ด/มก าลงใจ

เลกเหล

า สบายใจ

ขน คย

กบคนใน

ครอบครวมากขน

5

ตดยาบา ถา

ไมไดกนจะนอนทง

วน แล

ะซมเศ

รา ไมพ

ดคยกบใคร

สบสน งงๆ อ

ยากนอน สม

องตอคด

อะไรไมออก คด

วาตนเอ

งท าอะไร

ไดชา

(Mind

read

ing)

สบสน

คดอะไรไมออก

สมองตอ หง

ดหงด

- Alt

ernativ

e -

Cost

bene

fit ana

lysis

- Th

ough

t stop

ping

- Ta

sk ass

ignme

nt

ญาตๆ ให

ก าลงใจ ไมต าหน แล

ะพามา

บ าบดเพอ

เลกยา/มก

าลงใจ

ในการเล

กยา

อยากเลก

ยาใหไดเ

รวๆ


ตารา

งท 2

(ตอ)

ตารางท 2

(ตอ)

ผปวย คนท



การณ

ทเกดขน



คด

อารมณอ

าการท

เกดขน


ทใชใน



ตผล/อ

ารมณ



6 ยากจน พ

การ

ซมเศร

า เครยด พย

ายาม

ฆาตวตาย (

Mind r

eadin

g) เคร

ยด

สนหวง น

อยใจ

ซมเศร

า อยากตาย

- Alt

ernativ

e -

Cost

bene

fit ana

lysis

- Th

ough

t stop

ping

- Ta

sk ass

ignme

nt

คนในครอบครวเข

าใจวาต

นเองพการ ให

ก าลงใจแ

ละตอสตอไป

จะไมทะเลา

กน/

มก าลงใจ

ในการรก

ษา ไม

เครยด อย

ากม

ชวตอยตอ

7 เสพ

ยสงเส

พตด จ

นคลมคลง

รองไห

บาง ซ

มเศราบ

าง อยาก

แยกตว

เครยดอยากเสพ

ยาตลอดเวล

า ถาไมไ

ดเสพย จะ

คลมคลง คด

วาตนเอง

ท าอะไรไมได

ด ญาตพน

องตอง

ต าหน (C

atastr

ophiz

ing th

inking

)

สบสน เดยวดเด

ยวราย

อยากแยกตว

เครยด วต

กกงวล

สนหวง

- Alt

ernativ

e -

Cost

bene

fit ana

lysis

- Th

ough

t stop

ping

- Ta

sk ass

ignme

nt

ยงอยากเสพ

ยาอย แต

ทราบวาม

นไมด

ทงตอตนเอง

และคนรอบขาง จะตดใจ

และบ าบดอยางตอเน

อง/อา

รมณป

กต ม

ก าลงใจใ

นการเลกยาและบ าบด

8 มโร

คประจ

าตว ส

ามเสย

ชวต

เครยด

เครยด ซม

เศรา ท

อแท ท

าไมตองเก

ดขนกบตนเอง

(Di

choto

mous

thinkin

g)

เครยด คด

ฟงซาน

ซมเศร

า ทอแท

สนหวง ป

วดศรษะ

นอนไม

หลบ

- Alt

ernativ

e -

Cost

bene

fit ana

lysis

- Re

framin

g -

Task

assig

nmen

t

ชวตเร

ายงมลกๆ ท

ยงรกและหวงใ

ยเรา

สามไป

สบายแลว/ม

ก าลงใจใ

นการร

กษา

โรค สบ

ายใจข

น

9 หยารา

งกบภ

รรยา

เครยด ซม

เศรา ท

าไมตองทงตนเอ

งไปดวย ไมอยากมชวตอย ไมรจะอยเพอ

ใคร (M

ind re

ading

)

เศราใจ

ทอแท

นอนไม

หลบ

- Alt

ernativ

e -

Cost

bene

fit ana

lysis

- Be

havio

ral re

attrib

ution

- Ta

sk ass

ignme

nt

ถาเขา

ไมรกเร

ากปลอยเขา

ไป รก

คนทเข

ารกเราดกวา

ชวตนยงมคณค

า ยงมคนท

รกเราอก/มก

าลงใจ

มากขน

10

แยกทางก

บภรรย

า เคร

ยด เศราใ

จ กงวล

ตองเล

ยงลกเพย

งล าพง เมอแยกทางกบภ

รรยา ค

ดวา

ตนเอง

ไมมคา (M

ind re

ading

)

เครยด เศราใ

จ หมดหวง

- Alt

ernativ

e -

Cost

bene

fit ana

lysis

- Be

havio

ral re

attrib

ution

ตองเข

มแขง

เพอลก ใค

รจะดแลลกถา

ตนเอง

มสภาพแบบ

น/มก าลงใจม

ากขน

เครยดนอยลง


ตารา

งท 2

(ตอ)


(ตอ)

ผป

วย คนท



การณ

ทเกดขน



คด

อารมณอ

าการท

เกดขน


ทใชใน



ตผล/อ

ารมณ



11

ทะเลา

ะกบสาม ถก

ท าราย

รางกาย

กลวเส

ยงดง จา

กการท

ทะเลา

ะกบสาม

คดวาส

ามคงอยากใหเราตายไป

ใหพน

ๆ (Min

d rea

ding)

หวาดกลว เครยด

นอนไม

หลบ เสยใจ

- Alt

ernativ

e -

Cost

bene

fit ana

lysis

- Ta

sk ass

ignme

nt

ถาเราปรบป

รงนสยและปรบความเขา

ใจกบสาม ห

ลบหลกการม

ปากเส

ยง ระงบ

อารมณ พยายามคลายความเคร

ยด /

นอนหลบไดม

ากขน คว

ามหวาดกลว

ลดลง

12

พอไมเคย

กอดผมเล

ย รกแตนองสาวทเร

ยนหนงสอเก

ง ผม

เรยนไม

เกง ยง

มานอนรกษ

าโรงพยาบาล พอ

กคงเก

ลยดผมม

าก

(Mind

read

ing)

นอยใจ

วตกกงวล

ปวดศรษะ เหนอยงาย

ออนเพ

ลย

- Alt

ernativ

e -

Cost

bene

fit ana

lysis

- Th

ough

t stop

ping

- Re

framin

g -

Task

assign

ment

จรงๆ แ

ลวพอตองท างา

นหนกดแล

ครอบครว พ

อไมเคย

ดวาอะไร

เมอผม

ปวยกมาดแลรกษ

า

13

นายจางใ

หออกจากงาน

คดวาต

นเองท าอะไร

ไมไดด ญาตพ

นองตองต าหน (C

atastr

ophiz

ing

thinkin

g)


เครยด

ออนเพ

ลย เหมอลอย

ทอแท คด

ท าราย

ตนเอง

- Alt

ernativ

e -

Cost

bene

fit ana

lysis

- Th

ough

t stop

ping

- Ta

sk ass

ignme

nt

ญาตพ

นองเข

าใจตนเอง

วาเปน

คนปวย

ถากลบไปบ

านจะชวยเห

ลองาน

ท าในสง

ทตนเอ

งสามารถ

ท าได สบายใจ รสก

มนใจข

น 14

ภรรยาพาลกหนไป

อยกบแมยาย

เขาคงแตงงา

นใหม ผม

เปนคนไมด

ไม

มความ

สามารถเลย

งดลกเมย

ได (Fo

rtune

tellin

g/Mind

read

ing)

เสยใจ เหง

า ทอแท

นอนไม

หลบ

- Alt

ernativ

e -

Cost

bene

fit ana

lysis

- Re

framin

g -

Beha

vioral

reatt

ributio

n

ถาเราปรบป

รงนสยไมด

ไมดมเหล

า ไม

สบบห

ร ไมอาละวาด ไป

ขอโทษ

ภรรยา

คงเหน

ใจใหอภย กล

บมาอยรวมกน

เหมอนเดม

อก สบ

ายใจข

น มก าลงใจ


ตารา

งท 2

(ตอ)


(ตอ)

ผป

วย คนท



การณ

ทเกดขน



คด

อารมณอ

าการท

เกดขน


ทใชใน



ตผล/อ

ารมณ



15

ผลการเรยนไมด

เหมอนเพอ

น ผมสมองไมด

ไมมความ

สามารถ คง

เรยนไม

จบชนมธยมศกษาปท 3

แนนอน (

Labe

ling/Fo

rtune

tellin

g)


นอนไม

หลบ น

อยใจ

ทอแท

- Alt

ernativ

e -

Cost

bene

fit ana

lysis

- Th

ough

t stop

ping

- Re

framin

g -

Task

assign

ment

ผมยงมความ

สามารถวาด

ภาพ ร

ะบายส

เลนกฬาเก

ง เปน

การดทมโอก

าสทบ

ทวน

ตนเอง

มเวลาดแลตนเอง

ยงไมส

ายเกน

ไปถาตงใจเรยนตอไป

อารมณ

แจมใส น

อนหลบได

16

เปนหนนอกระบบ

ไมรจะมป

ญญาหาเงนจากไหน

มาใช

หนเขา

เมอตนเอ

งไมสบายภรรยาตอง

หาเงน

คนเดย

ว ญาตคงดถกตนเอ

ง (Ca

tastro

phizin

g thin

king)

เครยด


นอนไม

หลบ

แยกตนเอ

ง บางค

รงคดท าราย

ตนเอง

- Alt

ernativ

e -

Cost

bene

fit ana

lysis

- Re

framin

g

มอาการด

ขน คอ

ยๆ ท า

งานใชห

นกคง

หมด ค

ดถงคนอนทมหนสนมากกวาเข

ายงไมท

อแท น

อนหลบได ม

ก าลงใจ

สบายใจแ

จมใสข

น


บทวจารณ

โปรแกรมบ�าบดทางจตรายบคคลตามแนวคด

CBT ในผปวยซมเศราการบ�าบดเรมจากขนตอน การสราง

สมพนธภาพ ซงสมพนธภาพเพอการบ�าบดทด ระหวาง

ผศกษาและผปวยจตเวชทมภาวะซมเศรา ทตงอยบนพน

ฐานของการเปนมนษย ใหความเคารพซงกนและกน ตงแต

ขนระยะเรมตน คงความตอเนองตลอดโปรแกรม สงผลให

ผปวยสามารถใหขอมลดานความเชอ ความคด และสงท

กงวลตามสภาพการณทเปนจรง โดยทไมรสกก�าลงถกสอบ

ซก หรอต�าหน และใหความรวมมอเปนอยางดในการเขา

ร วมโปรแกรม ซงสอดคลองกบ(7) ทกล าวว า การม

สมพนธภาพทดระหวางพยาบาลกบผปวยจะเปนแรงจงใจ

ส�าคญตอการบ�าบดรกษา สอดคลองกบการศกษาของ(8)

ทวาผปวยและผรกษาตองแบงภาระหนาทความรบผดชอบ

ตอการแกปญหาของผปวยโดยผานกระบวนการบ�าบด

ตงแตก�าหนดเปาหมาย การวางแผนการบานในการทาทาย

ความคดทางลบ สวนใหญผบ�าบดและผปวยตองท�างาน

รวมกน ปจจยดานความสมพนธนเปนการเพมแรงจงใจและ

ชวยใหเอาชนะอปสรรคตางๆ ในการบ�าบดได ท�าใหการ

บ�าบดครบตามโปรแกรม เกดรปแบบของความสมพนธใน

เชงการบ�าบด เกดบรรยากาศของการท�างานรวมกนระหวาง

ผบ�าบดและผปวย (Collaboration) ซงเปนขนตอนทส�าคญ

ทจะสงผลตอความส�าเรจของการบ�าบด

การคนหาความคดอตโนมตของผปวยทเปนความ

คดเชงลบ และปรบเปลยนใหเปนความคดเชงบวก เมอ

ผปวยปรบความคดในเชงบวกบอยๆ จะเกดความคนเคยใน

การคดเชงบวกและสามารถชวยเหลอตนเองไดเมอ

เหตการณมากระทบ สงผลใหผปวยมภาวะซมเศราลดลง

สอดคลองกบการศกษาของ(9) ทศกษาผปวยทมภาวะซม

เศราโดยใชรปแบบ CBT โดยหาความสมพนธของความ

เปลยนแปลงในความคดอตโนมต ทศนคตทผดปกตและ

อาการแสดงของภาวะซมเศรา พบวา CBT สามารถลดรป

แบบความคดดานลบ การเปลยนแปลงความคดอตโนมต

และทศนคตทมความผดปกต ซงเปนตวน�าของอาการแสดง

ของภาวะซมเศรา ชวยใหภาวะซมเศราลดลง

การสอนความสมพนธของความคด อารมณ

พฤตกรรม เปนการฝกใหผปวยวเคราะหสถานการณ ทท�าให

ผปวยมอาการแยลง การประเมนความคดโดยอาศยหลก

ฐาน พบวาในการบ�าบดทกษะน ผบ�าบดน�ามาใชในผปวย

ทกคน เพอชวยในการพสจนหาหลกฐานในการปรบเปลยน

ความคดทเกดขน การฝกใหผปวยคนหาความคดทมผลตอ

อารมณ และพฤตกรรมนน ใหผปวยประเมนความคดดง

กลาว และการตอบสนองตอสถานการณตางๆ ดวยความ

คดใหมซงจะน�ามาส การเปลยนแปลงโดยผ ป วยจะม

อารมณดขน และมพฤตกรรมทเหมาะสม(10) ซงมความ

สอดคลองกบปญหา และความตองการของผปวยทกคนท

ยอมรบและเหนดวยกบหลกการและแนวคดน จะชวยให

ผปวยเกดความตระหนกถงสาเหตของความทกขใจเศราใจ

วามอทธพลมาจากความคด เมอความคดอตโนมตดานลบ

ของผปวยลดลง สงผลใหภาวะซมเศราลดลงดวย สอดคลอง

กบการศกษาของ(11) ทพบวา ความคดอตโนมตดานลบ

มความสมพนธทางบวกกบภาวะซมเศรา

ทกษะทส�าคญทใชในผปวยทกคน คอ การใหการ

บาน เปนเทคนคหนงทชวยใหผปวยเกดการเรยนร สงทตรง

กบความตองการหรอสถานการณของตน และเกดทกษะ

การแกไขปญหา ซงจะสามารถน�ามาใชเมอเผชญกบ

เหตการณทเกดขนภายหลงได ผปวยทท�าการบานอยาง

สม�าเสมอ จะชวยท�าใหเกดการปรบเปลยนความคดอยาง

เปนเหตเปนผลไดดกวาผปวยทท�าการบานไมสม�าเสมอ

เพราะการปรบเปลยนความคดจะท�าไดเมอบคคลนนทราบ

ความคดทเกดขนเสยกอน โดยการบนทกความคดทเกดขน

ประจ�าวน เพราะการจดบนทกจะชวยใหเหนพฤตกรรมท

เดนชดขน และจะชวยใหปรบเปลยนพฤตกรรมไดเรวขน

การเนนใหผปวยเหนความส�าคญในการท�ากจกรรมทได

มอบหมายและผลจากการท�าการบานเปนการสงเสรมใหผ

ปวยเกดการเรยนรและเขาใจตนเองยงขน ชวยในการปรบ

ความคดใหเหมาะสมเปนเหตเปนผลไดดขน เพอใหผปวย

สามารถทจะพฒนากระบวนการคด การแกไขความคดทไม

เหมาะสมของตนเองได ซงสอดคลองกบการศกษาของ (12)

ทศกษาการท�า CBT ในผปวยโรควตกกงวล พบวา ผลจาก

การมอบหมายการบานและผปวยฝกท�าอยางสม�าเสมอจะ

สนบสนนใหผปวยเรยนรการปองกนและการกลบเปนซ�า

เรยนรการสงเกตอารมณตนเอง ความรสกหรอปฏกรยาตอบ

สนองตอเหตการณ ชวยฝกการปรบเปลยนความคดและ

พฤตกรรมตามมาได

จากผลการบ�าบดดวย CBT พบวา ระดบความ

ซมเศราของผปวยกลมเปาหมายกอนและหลงการบ�าบด


สวนใหญผปวยมภาวะซมเศราลดลง ระดบความซมเศรา

หลงการบ�าบดต�ากวาระดบความซมเศรากอนการบ�าบด

ระยะตดตามผล 1 เดอนมผปวย 1 คน มภาวะซมเศราระดบ

ปานกลาง สาเหตจากปญหาขดแยงกบภรรยา ผบ�าบดได

รวมกนหาสาเหตและแนวทางแกไข ชวยใหผปวยเกดความ

มนใจในการน�าไปปฏบต ระยะตดตามผล 3 เดอน พบวา

ไมมภาวะซมเศรา เนองมาจากผปวยสามารถชวยเหลอ

ตนเองและแกปญหาเมอเผชญกบสถานการณตางๆ ในชวต

ประจ�าวนไดอยางตอเนอง ท�าใหความคด ความรสกและ

พฤตกรรมเปลยนแปลงไปในทางทเหมาะสม มองเหน

คณคาในตนเอง ชวยใหภาวะซมเศราลดลง และนบวาเปน

วธการบ�าบดทางจตทสามารถน�าไปใชควบคไปกบการ

บ�าบดรกษาดวยยาตามแนวทางการรกษาของแพทย โดย

ชวยสงเสรมใหประสทธผลการรกษาดขน สอดคลองกบการ

ศกษาของ(13) พบวา ระดบภาวะซมเศราของผปวยหลงการ

บ�าบดและในระยะตดตามผลการบ�าบด 1 เดอน และ 3

เดอน มระดบลดลง และ(14) พบวา ระดบภาวะซมเศราของ

ผปวยหลงการบ�าบดและในระยะตดตามผลการบ�าบด 1

เดอน มระดบลดลง และสอดคลองกบ(15) กลาววา การใช

ยาเพยงอยางเดยวไมสามารถแกปญหาทงหมดของผปวย

ได จะตองมการผสมผสานการชวยเหลอดวยวธการอนรวม

ดวย การรกษาทางจตสงคมบ�าบด รวมกบการจายยาจงจะ

ไดการรกษาทมประสทธภาพสงสด

สรป

การปรบเปลยนความคดและพฤตกรรมท�าให

ผปวยมทกษะในการปรบเปลยนความคดอตโนมตในทาง

ลบทกอใหเกดอาการซมเศราได ทกษะและวธการตางๆ ท

ไดเรยนรจากการบ�าบดสามารถน�าไปเปนแนวคดในการคด

พจารณา มลกษณะการคดแบบใหม และยงคงอยภายหลง

การบ�าบดสนสดลง แมตองเผชญกบสงเราหรอสถานการณ

ทยงยากซบซอน ในชวตประจ�าวนกไมท�าใหมอาการซม

เศร าเกดขน ซงนบว าการปรบเปลยนความคดและ

พฤตกรรม เปนวธการบ�าบดทางจตทสามรถน�ามาใชควบค

ไปกบการบ�าบดรกษาดวยยาตามแนวทางการรกษาของ

แพทย โดยชวยเพมประสทธผลการรกษาใหดขน

เอกสารอางอง

1. กรมสขภาพจต. การทบทวนองคความรและงานวจย

ทเกยวของในเรองระบาดวทยาของปญหาสขภาพ

จตและโรคทางจตเวช. นนทบร: กรมสขภาพจต

กระทรวงสาธารณสข. 2556.

2. กรมสขภาพจต. สถานการณดานสขภาพจต: จ�านวน

และอตราผปวยทางสขภาพจตของประเทศไทยตอ

ประชากร 100,000 คน. นนทบร: กรมสขภาพจต

กระทรวงสาธารณสข. 2557.

3. ดรณ ภขาว. การพฒนาและตรวจสอบประสทธภาพ

โปรแกรมการรกษาซงไดรบการออกแบบใหเขากบ

สภาพสงคมไทยเพอใชในการใหบรการกบผปวย

ดวยโรคพษจากสราและโรคพษสราเรอรง. ควนส

แลนด: มหาวทยาลยควนสแลนด. 2545.

4. มาโนช หลอตระกล, ปราโมทย สคนชย. แบบประเมน

วดความรนแรงของระดบภาวะซมเศราชนดใหผปวย

ตอบแบบสอบถามเอง. วารสารแพทยสมาคมแหง

ประเทศไทย, 20(1). 2542.

5. สรพล วระศร. ความผดปกตทางอารมณ (Mood disor-

ders). ในพนศร รงสขจ, ธวชชย กฤษณะประกรกจ และ

นวนนท ปยะวฒนกล. (บรรณาธการ). จตเวชศาสตร:

ส�าหรบนกศกษาแพทย. ขอนแกน: คลงนานาวทยา.

2547.

6. Beck, J.S. Cognitive therapy: basic and beyond.

New York: Guilford Press. 1967.

7. Perkins, D.O. Cognitive behavioral therapy for

depression? Choose horses for courses. American

Journal of Psychiatry, 160. 2002.

8. Grant, A., Mills, J., Mulhern, R., & Short, N.

Cognitive behavioral therapy in mental health care.

London: Sage Publications. 2004.

9. Seok Man, K. & Tian. Cognitive change processes

in a group cognitive behavior therapy of

depression. Journal of Consulting and Clinical

Psychology, 72. 2003.

10. ยทธนา องอาจสกลมน. การท�าจตบ�าบดแบบ

Cognitive Behavioral Therapy ในผปวยโรคจตเภท

รายงานผ ปวย 4 ราย. วารสารสขภาพจตแหง


ประเทศไทย, 23(2). 2548.

11. Ferlong & Oei, T.P.S. Effectiveness of teaching

general practitioners skill in brief cognitive

behavior therapy to treat patients with depression:

randomized controllec trial. BMJ, 20. 2002.

12. ณฐฑพร ชยประทาน. ผลของการใหการปรกษาราย

บคคลโดยใชแนวคดการปรบเปลยนความคดและ

พฤตกรรมรวมกบการฝกผอนลมหายใจและการ

ฝกผอนคลายกลามเนอในผปวยโรควตกกงวล.

รายงานการศกษาอสระปรญญาพยาบาลศาสตรมหา

บณฑต สาขาการพยาบาลสขภาพจตและจตเวช

บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน. 2547.

13. กาญจนกนก สรนทรชมพ. ผลของการบ�าบดโดยใช

วธการปรบเปลยนความคดและพฤตกรรมใน

ผปวยจตเวชทมภาวะซมเศรา ทไดรบการรกษา

แบบผปวยใน ณ โรงพยาบาลจตเวชขอนแกนราช

นครนทร. รายงานการศกษาอสระปรญญาพยาบาล

ศาสตรมหาบณฑต สาขาการพยาบาลสขภาพจตและ

จตเวช บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน. 2551.

14. ศภารมย แตงเจรญ. การท�ากลมบ�าบดตามแนวคดการ

ปรบเปลยนความคดและพฤตกรรมในผปวยจตเวชทม

ภาวะซมเศรา ทรบการรกษาแบบผ ปวยใน ทโรง

พยาบาลจตเวชขอนแกนราชนครนทร. รายงานการ

ศกษาอสระปรญญาพยาบาล ศาสตรมหาบณฑต สาขา

การพยาบาลสขภาพจตและจตเวช บณฑตวทยาลย

มหาวทยาลยขอนแกน. 2552.

15. จนทมา องคโฆษต. จตบ�าบดในการปฏบตงาน

จตเวชทวไป. กรงเทพฯ: ยเนยนครเอชน. 2545.

8. ศราวุธ เรืองสนามศราวุธ เรืองสนาม...

Documents