8. aurkikuntzen garaia (pp tminimizer)

10
AURKIKUNTZEN GARAIA GEOGRAFIA ETA HISTORIA 2. DBH 8. GAIA GAIA Aurkikuntzen garaia Kristo jaio XX XV X V Aurkikuntzen garaia

Upload: aingura

Post on 03-Jul-2015

951 views

Category:

Education


11 download

DESCRIPTION

2.DBH Gizartea: 8.gai egokituaEtorri berrientzako materiala egokitua

TRANSCRIPT

Page 1: 8. aurkikuntzen garaia (pp tminimizer)

AURKIKUNTZEN GARAIA GEOGRAFIA ETA HISTORIA2. DBH 8. GAIA

GAIA

Aurkikuntzen garaia

Kristo jaio

XXXVXV

Aurkikuntzen garaia

Page 2: 8. aurkikuntzen garaia (pp tminimizer)

AURKIKUNTZEN GARAIA GEOGRAFIA ETA HISTORIA2. DBH 8. GAIA

1.-Europarrek XV. mendean ezagutzen zuten lurraldea

Europa, Mediterraneoaren ingurua eta Itsaso Beltza zen,

, Marco Poloren bidaiei esker,

India, Txina eta Japon

ere ezagutzen ziren.

Zetarekin jantzi oso finak eta luxuzkoak egiten zituzten. Ez zuen pisurik eta garraiatzeko erraza zen

Zetak horregatik demanda handia zuen

Page 3: 8. aurkikuntzen garaia (pp tminimizer)

AURKIKUNTZEN GARAIA GEOGRAFIA ETA HISTORIA2. DBH 8. GAIA

• Baina 1453ean turkiarrek Konstantinopla konkistatzen dute ...

2.-Aurkikuntzen kausak – a- Konstantinoplaren gainbehera

Konstantinopla Istanbul

….eta ekialdearekin (Asia) merkataritza bidea moztu egiten dute.

Horregatik beharrezkoa egiten da

itsas-bide berriak bilatzea.

Page 4: 8. aurkikuntzen garaia (pp tminimizer)

AURKIKUNTZEN GARAIA GEOGRAFIA ETA HISTORIA2. DBH 8. GAIA

b-Aurrerapen teknikoak –

Mapa berriak Nabigazio tresna berriak Beste itsasontzi mota batzuk

• Mapa berriak margoztu zituzten,

portulanoak. Planoan,itsasertza eta

oztopoak soilik zeuden

Iparrorratza

Astrolabioa

Karabela

Page 5: 8. aurkikuntzen garaia (pp tminimizer)

AURKIKUNTZEN GARAIA GEOGRAFIA ETA HISTORIA2. DBH 8. GAIA

• XV.mende hasieratik bilatzen

Portugaldarrek Afrikari buelta eman eta bide berria aurkitu zuten.

• 1488an Bartolomé Diasek “Esperantza Onaren” lurmuturrari bira ematea lortu zuen.

3.-Portugaldarren bidaiak

• AZKENEAN!! 1498an Vasco de Gama

Indiara iritsi zen.

Portugaldarrek, bidaian zehar, janaria hartzeko eta

merkataritza kontrolatzeko. tokiak zituzten

Page 6: 8. aurkikuntzen garaia (pp tminimizer)

AURKIKUNTZEN GARAIA GEOGRAFIA ETA HISTORIA2. DBH 8. GAIA

4.-Gaztelarren esplorazioak

Gaztelako Koroa, Asiara, mendebaldetik iristen saiatu zen, Atlantikoa gurutzatuta.

1492an Kolonek, Asiara iritsi zela uste zuen. Baina, kontinente berria zen: Amerika.

1520an Juan Sebastian Elkanok(getariarrak) munduari lehenengo bira eman zion eta lurra borobila zela erakutsi zuen.

Page 7: 8. aurkikuntzen garaia (pp tminimizer)

AURKIKUNTZEN GARAIA GEOGRAFIA ETA HISTORIA2. DBH 8. GAIA

• Hegemonia europarra hasi zen munduan.

5.-Aurkikuntzen ondorioak – a) Europarren nagusitasuna

XVI. mendea

XIX. mendea

Page 8: 8. aurkikuntzen garaia (pp tminimizer)

AURKIKUNTZEN GARAIA GEOGRAFIA ETA HISTORIA2. DBH 8. GAIA

Batak eta besteak, aurkitutako lurraldeak kontrolatzea nahi zuten. Arazoa konpontzeko,

•Tordesillasko Ituna sinatu zen. (1494).

b) mundu berriaren zatiketa-

Portugal eta Gaztelako inperioak sortzen dira

Dokumentu honek irudizko lerro bat markatzen zuen: Hortik mendebalderantz zeuden lurrak Gaztelako inperioaentzat eta ekialderantz zeudenak portugaleko inperioarentzat. Horregatik gaurko Brasil ....

Page 9: 8. aurkikuntzen garaia (pp tminimizer)

AURKIKUNTZEN GARAIA GEOGRAFIA ETA HISTORIA2. DBH 8. GAIA

Munduari lehen itzulia

Juan Sebastian Elkano (1486/87 – 1526), euskal esploratzailea

Getarian jaioa.

Page 10: 8. aurkikuntzen garaia (pp tminimizer)

AURKIKUNTZEN GARAIA GEOGRAFIA ETA HISTORIA2. DBH 8. GAIA

Kolon aurreko Amerika - Maiak, inkak, aztekak

Mayak

• Maya zibilizazioa Yukatan penintsulan garatu zen V eta XV. mendeen artean.

• Artoa lantzen zuten, nekazariak ziren. - kakaoa, indabak, tomateak...

• Gizartean: nobleak, apaizak, nekazariak eta esklaboak (gerra-gatibuak)

• Matematika eta astronomia ezagutzak zituzten.

Urteko egutegia berezia eta idazkera sistema asmatu zuten, esate baterako.

Mexikoko haranean bizi ziren.Tenochtitlan, (hiriburua) Gizarte mailakatua: apaizak, nobleak, gizaki askeak eta esklaboak.Ekonomiaren oinarria nekazaritza: artoa, kuia (kalabaza) eta tomatea.Menderatutako herriei zergak kobratzen zizkieten.

Inkak Gaur egungo Peru, Bolibia, Txile, Ekuador Cuzco-n hiriburua zuen inperio bat garatu zuten. 40.000 km-ko errepide sarea zeukaten eta posta zerbitzua. Agintari gorena inka zen, eguzkiaren semea. Biztanle gehienak nekazariak ziren. Artoa eta patata lantzen zuten. Etxeko abereak, llamak eta alpakak.

Aztekak