8.4.eğitim hizmetleri

Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu (TÜBİTAK)

Anadolu Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi

(BAP)

8.4.Eğitim Hizmetleri 2

EĞİTİM HİZMETLERİ

Ülkemizde özel gereksinimli çocukların aldıkları eğitim

hizmetlerine ilişkin düzenlemelerin yer aldığı başlıca metin 1997 yılında yayınlanan 573 Sayılı Özel

Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamedir

(KHK).


573 sayılı KHK’de

Özel eğitimin ilkeleri, öğrencilerin aldığı eğitimin basamakları, eğitim kurumları,

kaynaştırma hizmetleri ve çeşitli eğitim programları gibi ana başlıklar altında, yapılması

gereken temel uygulamalar bu metinde belirtilmiştir.


Özel eğitimin temel ilkeleri

Özel eğitim gerektiren tüm

bireyler özel eğitim

hizmetlerinden yararlandırılır.

Özel eğitime erken başlamak

esastır.

Özel eğitim hizmetleri,

bireyleri fiziksel çevrelerinden ayırmadan ve

diğer bireylerle birlikte sunulur.

Özel eğitim gerektiren bireylerin

eğitimlerini sürdürebilmeleri

için ilgili tüm kuruluşlarla

işbirliği yapılır.

Özel eğitim gerektiren bireylerin

eğitimlerini sürdürebilmeleri için

ilgili tüm kuruluşlarla işbirliği yapılır. Her birey için

BEP hazırlanır ve öğretim

bireyselleştirilerek uygulanır.

Özel eğitim politikalarının

geliştirilmesinde, bu bireylerin

örgütlerinin görüşlerine önem verilir. Hizmetler bireyin topluma

uyumunu sağlayacak şekilde

düzenlenir.


Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği (2006)

Öğrencinin değerlendirilmesi ve yerleştirilmesi

Özel eğitim hizmetlerinde görev yapacak personelin görevleri

Normal gelişim gösteren akranları ile eğitim gören öğrencilere yönelik

düzenlemeler

Öğrencilerin alacakları eğitim hakkındaki düzenlemeler

Özel eğitim alanında görev yapan kurumlar ve görevleri


Aile

Kat

ılım

ı Öğrenci ailelerinin çocuklarının eğitim sürecine katılması ve aile eğitimi almalarına önem verilmelidir.

Aile

Kat

ılım

ı Öğrencinin eğitsel değerlendirilmesi aile ile iş birliği ile yürütülür, ailenin görüşü alınır.

Aile

Kat

ılım

ı Öğrencinin yerleştirildiği okulu uygun görmemesi durumunda, velisi karar tarihinden itibaren 70 iş günü içinde itiraz edebilir.

Aile

Kat

ılım

ı Özel Eğitim Değerlendirme Kurul’unda öğrencinin anne-babası da bulunur .


Dan

ışm

a H

izm

etle

riRehberlik Araştırma Merkezleri öğrencilerin değerlendirmesi, tanılanması, izlenmesi ve yönlendirilmesi görevlerini yapar.

Dan

ışm

a H

izm

etle

riBunun yanı sıra öğrenci ve ailesine destek eğitim, rehberlik ve psikolojik danışma hizmetleri de sunar.


Aile Eğitimi

Aile eğitim programları

düzenlenir. Bu programlar RAM’ da, Özel Eğitim Okulları tarafından yürütülür.

Gereksinim durumunda bu

programlar evde de yapılır.

Özel eğitim okullarında görev yapan

öğretmenler öğrencilere verdikleri eğitimin yanı sıra ailelere de eğitim vermekle yükümlüdür.

Görevli rehber öğretmenler de aile

eğitimi planlanmasında görev

yaparlar.


BEP

BEP öğrencilerin gereksinimleri doğrultusunda düzenlenen bir

belgedir.

Bu belgede öğrenci için

hazırlanan eğitim planı

bulunmaktadır.

BEP okullardaki “bireyselleştirilmiş eğitim programı geliştirme birimi”

tarafından hazırlanır.

Öğrenci velisi BEP hazırlanmasında aktif bir şekilde

görev almak sorumluluğundadı

r.


8.4.1 Eğitsel Değerlendirme Hizmetleri 11

Eğitsel Değerlendirme Hizmetleri

Bir çocuğun özel eğitime gereksinimi

olup olmadığına rehberlik araştırma

merkezlerindeki (RAM) özel eğitim

değerlendirme kurulu karar vermektedir.

Bu kurulda verilecek rapora göre

öğrencinin uygun okula yerleştirilmesi

yapılmaktadır.

Özel rehabilitasyon kurumlarında verilen

ek destek hizmetlerinin bir kısmının devletçe

karşılanması için de bu kurulun raporu

gereklidir.


Ek destek eğitim hizmeti alınması için

tam teşekkülü hastanelerden özürlü

sağlık raporu da alınması

gerekmektedir.

Bu raporda belirlenmiş özür

türleri için en az %20 oranında işlev kaybı

olduğunun belgelenmesi

gerekmektedir.


8.4.2 Resmi Eğitim Kurumları 14

Resmi Eğitim Kurumları

Milli Eğitim Bakanlığı zihinsel

yetersizlik gösteren

bireyler için öncelikle

kaynaştırma eğitiminin uygun

olduğunu belirtmektedir.

Kaynaştırma; öğrencinin

destek hizmetlerinin sağlanması koşulu ile yetersizlik

göstermeyen arkadaşları ile beraber eğitim

görmesidir.

Öğrencinin düzeyi sınıftaki

öğrencilere göre çok daha düşük olduğunda özel

eğitim okullarına gitmesi daha uygundur.


• Bakanlık özel eğitime gereksinimi olan bireylerin 37. aydan itibaren eğitim görmesini zorunlu kılmıştır.

• Bu eğitim, okul öncesi kurumlarda kaynaştırma uygulaması ile veya okul öncesi özel eğitim veya özel eğitim sınıfları ile gerçekleştirilebilmektedir.

• Okul öncesi eğitim sonrasında kaynaştırma uygulaması için uygun görülen öğrenciler normal ilköğretim okuluna devam edebilmektedir.


• Kaynaştırma eğitimine katılmayacak düzeydeki öğrenciler ise özel eğitim okul ve kurumlarına kayıt olabilirler.

• Bu okullar hafif düzeyde zihinsel yetersizlik ve orta-ağır derecede zihinsel yetersizlik gösteren öğrencilerin devam etmesi için açılan okullardır.

• Hafif düzeyde zihinsel yetersizlik gösteren öğrencilerin gittiği okullarda ilköğretim programlarına denkliği kabul edilen programlar bireyselleştirilmiş eğitim programları doğrultusunda öğrencilere sunulur.


Orta-ağır derecede zihinsel yetersizlik gösteren öğrencilere yönelik açılan okullar eğitim uygulama okulları olarak adlandırılmaktadır.

Bu okullarda öğrencilerin öz bakım, günlük yaşam becerileri ve işlevsel akademik becerilerine ilişkin Bakanlıkça hazırlanmış olan eğitim programları, bireyselleştirilmiş eğitim programları gözetilerek öğrencilere sunulmaktadır.

Sınıf mevcudu okul öncesi sınıflarda en fazla altı, ilköğretim kademesinde en fazla sekiz öğrenci olarak belirlenir.


Eğitim uygulama okulundan sonra

dileyen öğrenciler iş okullarına

devam edebilirler.

Bu okullara 21 yaşından gün

almamış ve normal eğitim kurumlarına

gidemeyecek öğrenciler

gitmektedir.

Bu okullarda akademik bilgi ve

beceriler ve iş eğitimine yönelik

çalışmalar yapılmaktadır.


21 yaşından büyük bireylerin iş eğitimi alabileceği merkezler ise iş eğitim merkezleridir.

Bu merkezlerde 1-3 yıl süre arasında devam eden programlarda, temel yaşam becerilerini geliştirmek, topluma uyumlarını sağlamak ve iş ve mesleğe yönelik beceriler kazandırmak amacıyla kurslar düzenlenir..

Öğrenciler bir programdan mezun olduktan sonra başka bir programa kayıt olabilmektedir


8.4.3 Destek Eğitim Hizmetleri 21

Destek Eğitim Hizmetleri

Çocuğunuz devam ettiği devlet okulunun yanı sıra

özel eğitim ve rehabilitasyon

merkezinde de eğitim görebilir.

Bu eğitimin en az sekiz saat bireysel ve dört saat

grup eğitim MEB tarafından

karşılanmaktadır.

Bireysel veya grup eğitimleri MEB

tarafından onaylanmış ve öğrencinin özellikleri

gözetilerek hazırlanmış olan destek eğitim

programı ile sağlanmaktadır.

Kurumlarda gerekli idari personelin yanı sıra özel

eğitim öğretmeni, psikolog ve rehber

öğretmen ile gereksinim duyulacak diğer personel

görev yapmaktadır.

8.4.3 Destek Eğitim Hizmetleri 22

8.4.4 Evde ve Hastanede Eğitim Hizmetleri 23

Evde ve Hastanede Eğitim Hizmetleri

Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliğinde yapılan

düzenleme ile sağlık durumu nedeniyle okula gitmesi

mümkün olmayan öğrencilere evlerde veya

hastanelerde eğitim hizmeti verilebilmektedir.


Çocuğunuzun okula gitmesinin uygun olmadığını düşünüyorsanız, Rehberlik Araştırma Merkezine

başvurabilirsiniz. Bunun için;Bireyin en az dört ay süreyle örgün eğitim kurumundan

doğrudan yararlanmasının mümkün olmadığı ya da yararlanması hâlinde olumsuz sonuçlar doğuracağını belirten sağlık raporu,

veli başvuru dilekçesi, öğrenci belgesi, ev ortamı durum tespit ve değerlendirme formu

veli sözleşmesi, değerlendirme kurulu raporu gerekmektedir.


Dersler için gezerek özel eğitim görevi yapan öğretmen görevlendirilir

ve oluşturulan BEP doğrultusunda haftada

en az 10 saat ders verilir.


Hastanede sürekli kalması gereken öğrenciler için

hastane bünyesinde ilköğretim okulları açılır ve öğrenci bu okula devam eder.

Sınıfa gelemeyecek durumda olan

öğrenciler odalarında eğitim

alır.

Bunun sağlanması için ilgili hekimin

ve velinin onayının yer aldığı öğrenci

kayıt ve bilgi formunun

hazırlanması gerekmektedir.


8.4.eğitim hizmetleri

Education