9. Sınıf Tıbbi Etik ve Meslek Tarihi

Etik Kavramlar ve Etik İlkeler

Mahremiyet,Otonomi,Yarar-Zarar,Dürüstlük,Eşitlik-Hakkaniyet,Bilgilendirilme—(10-14/ 02 / 2014)-20.Hafta

○ 1.)MAHREMİYET ve SIR SAKLAMA 1.)MAHREMİYET ve SIR SAKLAMA İLKESİ:İLKESİ:

○ MAHREMİYET;MAHREMİYET; başkaları tarafından başkaları tarafından kişinin beden,his,düşünce yada kendisi kişinin beden,his,düşünce yada kendisi veya ilişkilerine ait bilgilerine erişmenin veya ilişkilerine ait bilgilerine erişmenin sınırlanması anlamına gelmektedir.sınırlanması anlamına gelmektedir.

○ Başkaları tarafından yapılacak fiziki yada Başkaları tarafından yapılacak fiziki yada kişisel müdahaleleri kontrol etme kişisel müdahaleleri kontrol etme hakkı,insana saygı ilkesidir.hakkı,insana saygı ilkesidir.

2

○ Hemşire,hastanın fiziksel,ruhsal ve sosyal mahremiyetinin korunmasını sağlar.

○ Hemşire,hasta ve ailesi ile ilgili bilgileri yasal zorunluluk olmadıkça başka bireylerle paylaşamaz.

3

○ ○ Hemşire,bakım verdiği bireylerle

ilgili kayıtların gizliliğine önem verir.○ Bildirimi zorunlu durumlarda bireyi

koruyucu önlemler alır.○ Gizliliğin sınırları konusunda

bireye ön bilgi verir.

4

h

○ Diğer yandan,gizlilik,mutlak bir yükümlülük olarak kendini göstermez.Buradaki etik konu hangi istisnai durumda gizliliğin korunmasına uyulmayabileceğidir.Bu tıp etiğinin en güç problemlerinden birisidir.Genel olarak iki istisnai durumun mevcut olduğu kabul edilir.

5

○ 1.)Belli bir kişinin güvenliği○ 2.)Toplum sağlığı○ Buradaki durumda, söz konusu taraflar

haksız yere zarar görme olasılığı içerisindedirler.

6

7

8

9

10

11

12

13

14

15

○ 2.) OTONOMİ ( ÖZERKLİK ) İLKESİ :2.) OTONOMİ ( ÖZERKLİK ) İLKESİ :○ Tıp etiğinde ÖZERKLİK; hastanın özgür Tıp etiğinde ÖZERKLİK; hastanın özgür

ve bağımsız olarak kendi başına ve bağımsız olarak kendi başına düşünebilme,kendi hakkında karar düşünebilme,kendi hakkında karar verebilme ve bu karara dayanan bir verebilme ve bu karara dayanan bir eylemde bulunabilme yeterlilik ve eylemde bulunabilme yeterlilik ve yetkinliğidir.yetkinliğidir.

○ Hemşire,insan onuru ve özerkliğe saygının insan haklarının temel dayanağı olduğunun bilincindedir.

○ Hemşire,bireylerin inanç,değer ve gereksinimlerini dikkate alarak hizmet sunar.

Hasta ve yakınlarını yeterli ve anlayabileceği bir biçimde bilgilendirilir.

16

h

○ Bireyin seçme hakkına saygı duyulur ve bireyin seçme hakkı savunulur

Hastanın reddetme hakkına saygı gösterilir.

Hastalardan uygulama öncesi yazılı ve sözlü onay alınır.

17

○ Gerektiğinde hastanın yasal temsilcilerinden onay alınır.

○ Acil durumlarda bireyin yaşamını korumak üzere hemşire,hemşirelik bakımını onay almaksızın uygular.

○

18

19

20

21

○ 3.) YARAR - ZARAR İLKESİ:3.) YARAR - ZARAR İLKESİ:○ YARARLILIK İLKESİ; sağlık uğraşları YARARLILIK İLKESİ; sağlık uğraşları

sırasında hastaya,her şeyin üzerinde ve sırasında hastaya,her şeyin üzerinde ve öncelikle yararlı olmayı öngören bir ilke öncelikle yararlı olmayı öngören bir ilke olarak tanımlanabilir. ‘’yarar ‘’yönünde olarak tanımlanabilir. ‘’yarar ‘’yönünde olumlu sonuçlar artış olumlu sonuçlar artış gösterirken,’’zarar ‘’ verici olumsuz gösterirken,’’zarar ‘’ verici olumsuz sonuçlar azalacaktır.sonuçlar azalacaktır.

22

○ Hemşire, insan hayatının korunması ve değer verilmesi gerektiği bilinci ile çalışır.

○ Hastanın ilgisizlik, deneyimsizlik ve ihmal nedeniyle zarar görmesini engellemeye çalışır.

23

○ Hemşire uygulamalarının hizmet verdiği bireyler için oluşturabileceği risklerin farkında olup, bu risklerin en aza indirilmesini sağlar.

○ Bireyin tıbbi uygulamalar,klinik araştırmalar nedeniyle zarar görmemelerini sağlar.

24

○ Hasta güvenliğini sağlar

○ Kişiye zarar verici, aşağılayıcı işlemlere katılmaz ve onaylamaz.

25

26

27

28

○ 4.) DÜRÜSTLÜK - DOĞRULUK İLKESİ:○ DOĞRULUK İLKESİ’nin tıp etiği içinde

tanımı yoktur.N e Hipokrat Andında,ne Dünya Tabibler Birliğinin Cenevre Bildirgesinde doğruluk kavramından söz edilmemiştir.

29

○ Doğru davranmayı yükümlülük olarak kabul etmenin 3 temel sebebi bulunmaktadır.

○ 1.)Başkalarına duyulan saygı○ 2.)Sadakat ve sözünde durmak○ 3.)Karşılıklı güven

30

○ Dürüstlük,onurlu bir anlaşma ve sözünü tutma anlamındadır.Bu ilke,hasta ve ailesine gerçeği söyleme,dürüst olma,yalan söylememe zorunluluğunu getirir.Bu ilke ile bakım ve tedavi girişimlerinde hasta ve ailesini bilgilendirip izin alınarak önemli yasal ve ahlaki bir zorunluluk ta yerine getirilmiş olur.

31

○ 5.) EŞİTLİK ve HAKKANİYET İLKESİ:5.) EŞİTLİK ve HAKKANİYET İLKESİ:○ ADALET KAVRAMI; hukuk kavramı gibi ADALET KAVRAMI; hukuk kavramı gibi

görünse de, aslında toplum görünse de, aslında toplum yaşantımızın her alanındaki insan yaşantımızın her alanındaki insan ilişkileri bu kavrama uyar.ilişkileri bu kavrama uyar.

○ Sağlık alanında adalet ilkesi,tıbbi Sağlık alanında adalet ilkesi,tıbbi kaynakların ,ihtiyaca göre,adil bir kaynakların ,ihtiyaca göre,adil bir şekilde kullanılmasıdır.şekilde kullanılmasıdır.

32

○ Hizmet sunumunda ırk,dil,din,yaş,cinsiyet,inanç,sosyal ve ekonomik durum ,siyasi görüş ayrımı yapılamaz.

○ Hemşirelik bakımı verirken,kişisel çıkar gözetilmez.

○ Hizmet verilirken,zaman,emek ve tüm kaynakların adil dağılımı sağlanır.

33

○ 6.) BİLGİLENDİRME İLKESİ:6.) BİLGİLENDİRME İLKESİ:○ Günümüzde tanı,tedavi,araştırma yada Günümüzde tanı,tedavi,araştırma yada

koruma amaçlı herhangi bir koruma amaçlı herhangi bir uygulamaya başlamadan önce,hizmetin uygulamaya başlamadan önce,hizmetin verileceği kişinin aydınlatılmış onamını verileceği kişinin aydınlatılmış onamını almak,özerkliğe saygı ilkesi için almak,özerkliğe saygı ilkesi için vazgeçilmez bir öğedir.vazgeçilmez bir öğedir.

34

○ Hastanın bilgilendirilmiş onayı, herhangi bir tıbbi girişimin ön koşuludur.

○ Hasta tıbbi girişimi reddetme veya durdurma hakkına sahiptir

○ Hastanın düşüncesini söylemesinin mümkün olmadığı acil durumlarda,hastanın onayı varsayılarak,gereken girişim yapılabilir.

35

○ Yasal temsilcinin onayı gerektiği zaman,hastalar yine de karar alma sürecine dahil edilmeye çalışılmalıdır.

○ Yasal temsilcinin onay vermeyi reddettiği durumda,doktor veya diğer sağlık personelinin görüşü,girişimin hastayı ilgilendirdiği yönünde ise karar mahkemeye veya hakem heyeti benzeri merciye bırakılmalıdır.

36

○ Hastanın onay vermesinin mümkün olmadığı bütün diğer durumlarda,hastanın istekleri tahmin edilip hesaba katılarak karar alma süreci için uygun önlemler alınmalıdır.

○ İnsan vücudunun bütün parçalarının kullanımı ve korunması için kişinin onayı gereklidir.

37

○ Klinik çalışmalara katılım için hastanın bilgilendirilmiş onayı gereklidir.

○ Bütün araştırma protokolleri etik kurul onayından geçirilmelidir.Ve hasta yada yasal temsilcisinin onayı alınmalıdır.

38

○TEŞEKKÜR EDERİMTEŞEKKÜR EDERİM○HAZIRLAYANHAZIRLAYAN○HARİKA ATAHARİKA ATA

39

Sunum Hazırlama Kılavuzu

○ Düz yazılarda Font ölçüsü olarak 24-28 arası kullanmanız tavsiye edilir

○ Arial, Tahoma yada Verdana gibi temel font tiplerinden birini kullanmanız tavsiye edilir

○ Font ölçüsünü düşürmeyiniz. Gerekirse yeni bir slayt açarak konuya orda devam ediniz

40

41