ก

ค าน า

ชดการสอนรายบคคล เรอง พนธะเคม ระดบชนมธยมศกษาปท 4 จดท าขนตามกรอบและมาตรฐานการเรยนรของกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร โดยมเนอหาสอดคลองกบหลกสตรการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551

ชดการสอนรายบคคล เรอง พนธะเคม ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 มทงหมด 5 ชด ดงน ชดการสอนรายบคคล ชดท 1 เรอง ลกษณะการเกดพนธะเคม

ชดการสอนรายบคคล ชดท 2 เรอง พนธะไอออนก

ชดการสอนรายบคคล ชดท 3 เรอง พนธะโควาเลนต

ชดการสอนรายบคคล ชดท 4 เรอง พนธะโลหะ

ชดการสอนรายบคคล ชดท 5 เรอง ความสมพนธระหวางจดหลอมเหลว จดเดอด แรงยดเหนยวระหวางอนภาค กบสถานะของสารและพนธะเคม

ชดการสอนรายบคคล เรอง พนธะเคม ทง 4 ชด เปนชดกจกรรมทสรางขนเพอใชในการจดการเรยนการสอนในกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ระดบชนมธยมศกษาปท 4 รายวชา เคม 1 โดยมงเนนใหผเรยนไดศกษา ฝกปฏบต ท ากจกรรม การทดลองดวยตนเอง รวมทงปลกฝงจตวทยาศาสตรใหเกดกบผเรยนและสามารถน าความรไปประยกตใชในชวตประจ าวนได ผจดท าหวงเปนอยางยงวา ชดการสอนรายบคคล เรอง พนธะเคม ทง 5 ชด จะเปนประโยชนตอคร ผเรยน และผทสนใจศกษาตอไป

ศรจรรยา วรรณชย

ข

สารบญ

หนา ค าน า ก สารบญ ข ค าแนะน าการใชชดการสอนรายบคคล ง ค าชแจงส าหรบนกเรยน จ ล าดบขนการเรยนชดการสอนรายบคคล ชดท 1 เรอง ลกษณะการเกดพนธะเคม ฉ สวนประกอบชดการสอนรายบคคล ชดท 1 เรอง ลกษณะการเกดพนธะเคม 1 แบบทดสอบกอนเรยน 3 เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน 6 บตรค าสง 7 บตรเนอหาท 1 8 บตรกจกรรมท 1 9เฉลยบตรกจกรรมท 1 10 บตรเนอหาท 2 11 บตรกจกรรมท 2 15 เฉลยบตรกจกรรมท 2 17 แบบทดสอบหลงเรยน 19 เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน 22 แบบสรปผลการเรยนร 23 บรรณานกรม 24

ค

สารบญภาพ

หนา ภาพท 1 ล าดบขนการเรยนชดการสอนรายบคคล ชดท 1 เรอง ลกษณะการเกดพนธะเคม ฉ ภาพท 2 การเกดพนธะโควาเลนตของโมเลกลไฮโดรเจน (H2) 13 ภาพท 3 พนธะโลหะ 14

ง

ค าแนะน าในการใชชดการสอนส าหรบคร

ชดการสอนรายบคคล เรอง พนธะเคม ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4

ประกอบกจกรรมตางๆ ส าหรบใหนกเรยนศกษาหาความรดวยตนเองโดยครเปนผเตรยมชดกจกรรม เตรยมชนเรยน เตรยมสอและอปกรณ เปนพเลยงคอยดแลและใหค าแนะน า ชวยเหลอ โดยครควรปฏบตดงน 1. ศกษาคมอคร แผนการจดการเรยนร และชดการสอนรายบคคล เรอง พนธะเคม ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ลวงหนาอยางละเอยดและรอบคอบใหเขาใจการสอน 2. เตรยมความพรอมของชดกจกรรม วสดอปกรณ สอตางๆ ใหเพยงพอกบจ านวนนกเรยนและพรอมกอนเรมการเรยนการสอน 3. แบงนกเรยน เปนกลม กลมละเทาๆกนโดยคละความสามารถ รบชดการสอนรายบคคล ชดท 1 เรอง ลกษณะการเกดพนธะเคม

4. ครแนะน าเกยวกบการใชชดการสอนรายบคคล ชดท 1 เรอง ลกษณะการเกดพนธะเคม 5. กอนจดกจกรรมการเรยนรใหนกเรยนท าแบบทดสอบกอนเรยน

6. ชแจงใหนกเรยนทราบเกยวกบบทบาทของนกเรยนในการเรยนรดวยชดการสอนรายบคคล ชดท 1 เรอง ลกษณะการเกดพนธะเคม

7. ด าเนนกจกรรมตามขนตอนการเรยนร 8. ขณะนกเรยนด าเนนกจกรรม ครควรสงเกตและใหค าแนะน าแกนกเรยนอยาง

ใกลชด 9. ครควรเนนใหนกเรยนเกบสอและอปกรณตางๆ ใหเรยนรอย 10. หลงจากนกเรยนไดเรยนดวยชดการสอนรายบคคลเรยบรอยแลว ครตรวจสอบ

ผลงานนกเรยน บนทกพฤตกรรมและความกาวหนาในการเรยนของนกเรยน 11. หลงจดกจกรรมการเรยนรใหนกเรยนท าแบบทดสอบหลงเรยน

จ

ค าแนะน าในการใชชดการสอนส าหรบนกเรยน 1. อานบตรเนอหาและปฏบตงานตามบตรกจกรรมทกขนตอน 2. ปฏบตกจกรรม ดวยความตงใจ 3. นกเรยนปฏบตกจกรรมและบนทกผลการปฏบตกจกรรมลงในบตรกจกรรม ใหเสรจในเวลาทก าหนด 4. นกเรยนควรปฏบตตวในการท ากจกรรม ดงน 4.1 มความตงใจในการท างาน 4.2 ปฏบตตามหนาททไดรบมอบหมายอยางเอาใจใส 4.3 ใหความชวยเหลอในการเตรยมการตาง ๆ ของกลม 4.4 เปนผฟง และผพดทดตามสถานการณ 4.5 สอบถามเพอนเมอมขอสงสย 4.6 ยอมรบฟงความคดเหนของกลม 4.7 อธบายงานใหเพอนฟง

4.8 ใหก าลงใจเพอนและปฏบตตอเพอนอยางสภาพ 4.9 มความอดทนและมมนษยสมพนธทด 4.10 ท างานรวมกบผอนอยางมความสข 5. เมอปฏบตกจกรรมเสรจแลวใหชวยกนเกบบตรตางๆและอปกรณสอการเรยนอนๆใหเรยนรอย

ฉ

ล าดบขนการเรยนชดการสอนรายบคคล

อานค าแนะน า

ทดสอบกอนเรยน

ศกษาบตรเนอหา

ท าบตรกจกรรม

ท าแบบทดสอบหลงเรยน

ผานเกณฑ ไมผานเกณฑ ศกษาชดตอไป

ภาพท 1 ล าดบขนการเรยนชดการสอนรายบคคล ชดท 1 เรอง ลกษณะการเกดพนธะเคม

ช

ชดการสอนรายบคคล ชดท 1

เรอง ลกษณะการเกดพนธะเคม

สาระส าคญ

อะตอมของธาตสวนใหญมเวเลนซอเลกตรอน 1 – 7 จะไมเสถยร อยตามล าพงไมได จะตองสรางพนธะเคมกบอะตอมอน เกดเปนโมเลกลของสารประกอบหรอโมเลกลของธาตทเสถยรกวาอะตอม

มาตรฐานการเรยนร

มาตรฐาน ว 3. 1 เขาใจสมบตของสาร ความสมพนธระหวางสมบตของสารกบ โครงสรางและแรงยดเหนยวระหวางอนภาค มกระบวนการสบเสาะ หาความรและจตวทยาศาสตรสอสารสงทเรยนร น าความรไปใช ประโยชน

ตวชวด ว 3.1 ม.4-6/4 วเคราะหและอธบายการเกดพนธะเคมในโครงผลกและในโมเลกล ของสาร

ซ

จดประสงคการเรยนร

1. วเคราะหและอธบายการเกดพนธะไอออนก พนธะโควาเลนต และ พนธะโลหะได 2. เขยนแผนผงความคดการเกดพนธะไอออนก พนธะโควาเลนต และ พนธะโลหะได 3. มจตวทยาศาสตร และมความสนใจทจะสบคนขอมลดวยตนเอง

ฌ

แบบทดสอบกอนเรยน

เรอง ลกษณะการเกดพนธะเคม

ค าชแจง ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกทสดเพยงค าตอบเดยว แลวท าเครองหมาย ทบอกษร ก ข ค หรอ ง ในกระดาษค าตอบ 1. พนธะชนดใดทมการใชอเลกตรอนรวมกนแลวเกดเปนสารทมความเสถยร ก. โลหะ ข. ไอออนก ค. โควาเลนต ง. ถกทงขอ ก และ ค 2. ถา X และ Y แทนธาต ซงมเลขอะตอม 7 และ 19 ตามล าดบ สารประกอบระหวางธาต ทงสองจะมพนธะชนดใด ก. โลหะ ข. ไอออนก ค. โควาเลนต ง. ถกทกขอ 3. พจารณาธาตสมมตตอไปน 7A 12B 13C 16D 17E ธาตคใดท าปฏกรยากนไดสารประกอบไอออนก และคใดไดสารประกอบโควาเลนต สารประกอบไอออนก สารประกอบโควาเลนต

ก. ข. ค. ง.

A กบ B A กบ D B กบ E A กบ C

A กบ C B กบ D B กบ D A กบ E

4. สารในขอใดทมทงพนธะโควาเลนตและไอออนก ก. KOH ข. CH2O ค. POCl3 ง. Hg2Cl2 5. ขอใดกลาวถกตอง ก. BCl3 เปนพนธะไอออนก ข. O2 เปนพนธะโลหะ ค. Zn(s) เปนพนธะโลหะ ง. ผดทกขอทกลาวมา 6. สารประกอบชนดใดตางจากพวก ก. Al2O3 ข. H2O ค. FeO ง. NaCl

ญ

7. ถา X และ Y แทนธาต ซงมเลขอะตอม 7 และ 20 ตามล าดบ สารประกอบระหวางธาต ทงสองจะมพนธะชนดใด และมสตรเปนอยางไร

8. พจารณาสารตอไปน H2O InH3 BCl3 NBr5 NaCl (I) (II) (III) (IV) (V) ขอสรปเกยวกบสารเหลาน ขอใดถก ก. สาร (I) (III) และ (IV) เทานนเปนสารประกอบโควาเลนต ข. สาร (II) (III) (IV) และ (V) เทานนเปนสารประกอบโควาเลนต ค. สาร (I) และ (II) เทานนเปนสารประกอบไอออนก ง. สาร (III) และ (IV) เทานนเปนสารประกอบไอออนก 9. ขอใดมการสรางพนธะไออนกทงหมด ก. NaCl BeCl2 ข. MgCl2 KNO3 ค. BCl3 Al2O3 ง. SiO2 H2O 10. ขอใดมพนธะโลหะ ก. Zn(s) ข. ZnCl2 ค. FeO ง. FeCl2

ขอ ชนดของพนธะ สตร ก. ข. ค. ง.

ไอออนก โคเวเลนต โคเวเลนต ไอออนก

X2Y X2Y YX2 YX2

ฎ

กระดาษค าตอบแบบทดสอบกอนเรยน ชดการสอนรายบคคล ชดท 1 เรอง ลกษณะการเกดพนธะเคม

ชอ – สกล........................................................................ ชน ........................ เลขท ..............

ขอ ก ข ค ง

คะแนนเตม 10 คะแนนทได

ผลการประเมน ดมาก ด พอใช ปรบปรง

ลงชอ........................ผประเมน (..........................) วนท.....เดอน.............พ.ศ............

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

เกณฑการประเมน คะแนนระหวาง 9 – 10 อยในเกณฑ ดมาก คะแนนระหวาง 7 – 8 อยในเกณฑ ด คะแนนระหวาง 5 – 6 อยในเกณฑ พอใช คะแนนระหวาง 0 – 4 อยในเกณฑ ปรบปรง

ฏ

เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน

เรอง ลกษณะการเกดพนธะเคม

1. ง

2. ข

3. ง

4. ก

5. ค

6. ข

7. ง

8. ก

9. ข

10. ก

ฐ

บตรค าสง

1. ผเรยนอานค าชแจงส าหรบผเรยนใหเขาใจกอนลงมอศกษาชดการเรยนรแบบรายบคคล 2. ศกษาบตรเนอหา เรอง ลกษณะการเกดพนธะเคม ดวยความตงใจ 3. ใหผเรยนเขยนสรปสงทไดเรยนร ลงในแบบสรปผลการเรยนรแบบรายบคคล 4. ใหผเรยนท าแบบฝกหดจากบตรกจกรรมทครจดเตรยมไวให 5. เมอผเรยนท าแบบฝกหดเสรจแลว ใหผเรยนตรวจค าตอบ จากบตรเฉลย หามผเรยนเปดด ค าตอบกอน

ฑ

บตรเนอหาท 1

พนธะเคม (Chemical Bond) คอ แรงยดเหนยวภายในระหวางอะตอมกบอะตอมในอนภาคของสาร ม 3 ชนด คอ พนธะไอออนก เกดจากแรงยดเหนยวระหวางธาตโลหะกบธาตอโลหะ พนธะโควาเลนต เกดจากแรงยดเหนยวระหวางธาตอโลหะหรอ กงโลหะสราง พนธะกบธาตอโลหะ พนธะโลหะ เกดจากแรงยดเหนยวระหวางธาตโลหะดวยกนเอง พนธะไอออนก พนธะโลหะ พนธะโควาเลนต 1A 2A 3A 4A 5A 6A 7A 8A ธาตทมสมบตเปนโลหะ ไดแก - หม 1A , 2A , 3A และ ธาตทรานซชน หรอเปนธาตท อยดานซายของธาตกงโลหะ ยกเวน H และ Be ธาตทมสมบตเปนกงโลหะ ไดแก - ธาต B , Si , Ge , As , Sb , Te , Po และ At ธาตทมสมบตเปนอโลหะ ไดแก - หม 4A , 5A , 6A และ 7A ยกเวน Sn , Pb และ Bi

ฒ

บตรกจกรรมท 1 ค าชแจง ใหนกเรยนวเคราะหขอมลคธาตทก าหนดใหแลวตอบค าถามวาเปนพนธะเคม ชนดใด 1. โซเดยมกบคลอรน = พนธะ.................................. 2. H กบ Cl = พนธะ.................................. 3. BeCl2 = พนธะ.................................. 4. Fe กบ O = พนธะ.................................. 5. SiO2 = พนธะ.................................. 6. โลหะสงกะส = พนธะ.................................. 7. H2O = พนธะ.................................. 8. CuCl2 = พนธะ..................................

9. 13X กบ 17Y = พนธะ.................................. 10. 7A กบ 8B = พนธะ.................................. 11. Ca กบ F = พนธะ.................................. 12. BBr3 = พนธะ.................................. 13. CO2 = พนธะ.................................. 14. Cu กบ O = พนธะ.................................. 15. HCl = พนธะ.................................. 16. Fe = พนธะ.................................. 17. NH3 = พนธะ.................................. 18. CrI2 = พนธะ..................................

19. 12X กบ 16Y = พนธะ.................................. 20. 8A กบ 9B = พนธะ..................................

ณ

พนธะไอออนก พนธะโควาเลนต พนธะโควาเลนต

พนธะโควาเลนต

พนธะโควาเลนต

พนธะโควาเลนต

พนธะไอออนก

พนธะไอออนก พนธะไอออนก

พนธะโลหะ

พนธะไอออนก พนธะโควาเลนต พนธะโควาเลนต

พนธะโควาเลนต

พนธะโควาเลนต

พนธะโควาเลนต

พนธะไอออนก

พนธะไอออนก พนธะไอออนก

พนธะโลหะ

บตรเฉลยกจกรรมท 1 1. โซเดยมกบคลอรน = พนธะ.................................. 2. H กบ Cl = พนธะ.................................. 3. BeCl2 = พนธะ.................................. 4. Fe กบ O = พนธะ.................................. 5. SiO2 = พนธะ.................................. 6. โลหะสงกะส = พนธะ.................................. 7. H2O = พนธะ.................................. 8. CuCl2 = พนธะ..................................

9. 13X กบ 17Y = พนธะ.................................. 10. 7A กบ 8B = พนธะ.................................. 11. Ca กบ F = พนธะ.................................. 12. BBr3 = พนธะ.................................. 13. CO2 = พนธะ.................................. 14. Cu กบ O = พนธะ.................................. 15. HCl = พนธะ.................................. 16. Fe = พนธะ.................................. 17. NH3 = พนธะ.................................. 18. CrI2 = พนธะ..................................

19. 12X กบ 16Y = พนธะ.................................. 20. 8A กบ 9B = พนธะ..................................

ด

บตรเนอหาท 2

1. พนธะไอออนก (Ionic Bond) คอ พนธะทเกดจากการใหและรบอเลกตรอนของธาตทเปนโลหะกบอโลหะ สรางแรงยดเหนยวตอกน ซงธาตทเปนโลหะจะมคาพลงงานไอออไนเซชนต า จงมแนวโนมสญเสยอเลกตรอนไดงายแลวกลายเปนไอออนบวก สวนธาตอโลหะ จะมคาพลงงานไอออไนเซชนสง จงมแนวโนมทจะรบอเลกตรอนกลายเปนไอออนลบ โดยไอออนบวกและไอออนลบทเกดขนจะเกดแรงดงดดซงกนและกนท าใหเกดเปนสารประกอบ เรยกวา สารประกอบไอออนก เชน

ต

2. พนธะโควาเลนต (Covalent Bond) คอ พนธะทเกดจากการน าอเลกตรอนมาใชรวมกนของธาตอโลหะกบอโลหะ กงโลหะกบอโลหะ และโลหะ Be กบอโลหะ ซงธาตทเปนอโลหะหรอกงโลหะ จะมคาพลงงานไอออไนเซชนสง จงตองรบอเลกตรอนทงคเพอใหเกดความเสถยร อะตอมจงน าอเลกตรอนมาใชรวมกน เกดเปนแรงดงดดระหวางอเลกตรอนกบโปรตอนทอยในนวเคลยสของอะตอมทงสองอะตอมเกดเปนสารประกอบ เรยกวา สารประกอบโควาเลนต

ถ

(ก) ขณะทอะตอมทง 2 อยหางกน (ข) เมออะตอมเขาใกลกน (ค) เมอรวมกนเปนโมเลกล เมออะตอม H 2 อะตอม เคลอนทเขามาใกลกนเพอรวมตวเปนโมเลกลแกสไฮโดรเจน (H2) โมเลกลจะมแรงกระท าตอกน 3 ชนด คอ

1. แรงดงดดระหวางนวเคลยสกบอเลกตรอนตางอะตอมกน 2. แรงผลกระหวางกลมหมอกอเลกตรอนของอะตอมทงสอง 3. แรงผลกระหวางนวเคลยสของอะตอมทงสอง

เมออะตอมทงสองเคลอนทเขามาใกลกนในระยะทเหมาะสม จะเกดแรงดงดดท าใหอะตอมทง 2 รวมตวกนเปนโมเลกลแกสไฮโดรเจน (H2) ได โดยมการเปลยนแปลงพลงงานขณะรวมตวกน ดงกราฟตอไปน (3) (2) (1)

ภาพท 2 การเกดพนธะโควาเลนตของโมเลกลไฮโดรเจน (H2) (1) อะตอมอยหางกนมาก ท าใหไมมแรงดงดดและแรงผลกกระท าตอกน ซงอะตอมจะม

พลงงานศกยเปนศนย (2) อะตอมทงสองเรมเคลอนทเขาหากน จะท าใหแรงดงดดระหวางอะตอมทง 2 มคามากกวา

แรงผลก ซงอะตอมจะมพลงงานศกยลดลงเรอยๆ (3) อะตอมทงสองเขาใกลกนมากขน ท าใหแรงดงดดและแรงผลกระหวางอะตอมทง 2 มคา

เทากน ซง ณ ต าแหนงนอะตอมจะมพลงงานศกยนอยทสด และเสถยรทสด

ท

3. พนธะโลหะ (Metallic Bond) คอ พนธะทเกดจากการน าอเลกตรอนมาใชรวมกนของธาตโลหะ ซงธาตทเปนโลหะ จะมคาพลงงานไอออไนเซชนต า จงเสยอเลกตรอนไดงายทกอะตอมแลวกลายเปนไอออนบวก อะตอมจงน าอเลกตรอนมาใชรวมกน เกดแรงยดเหนยวทแขงแรงมากระหวางไอออนบวกในนวเคลยสกบอเลกตรอนทเคลอนทอยางอสระไปทวทงกอนของโลหะ เรยกวา พนธะโลหะ

ภาพท 3 พนธะโลหะ ทมา : http://ellesmere-chemistry.wikia.com/wiki/Metallic_Bond

ธ

บตรกจกรรมท 2 ค าชแจง 1. ใหนกเรยนสงเกตโครงแบบอเลกตรอนของธาตแตละหมแลวตอบค าถาม

เลขทหม 1 2 3 4 5 6 7 8

คาบ 1 1H 1

2He 2

คาบ 2 3Li 2,1

4Be 2,2

5B 2,3

6C 2,4

7N 2,5

8O 2,6

9F 2,7

10Ne 2,8

คาบ 3 11Na 2,8,1

12Mg 2,8,2

13Al 2,8,3

14Si 2,8,4

15P 2,8,5

16S 2,8,6

17Cl 2,8,7

18Ar 2,8,8

1.1 ธาตหมใดทเสถยรทสด และมอเลกตรอนวงนอกสดเทาใด ตอบ......................................................... 1.2 ธาตหม 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 มอเลกตรอนวงนอกสดเทาใด ตอบ............................................................. 1.3 ท าอยางไรธาตหม 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 จงจะเสถยรเหมอนธาตหม 8 ตอบ............................................... 1.4 ใหนกเรยนวเคราะหโครงแบบอเลกตรอนทก าหนดใหแลวตอบค าถามลงในชองวาง

โครงแบบอเลกตรอนกอนใหหรอรบอเลกตรอน

ใหหรอรบอเลกตรอน เพอท าใหอเลกตรอนวงนอกสดครบ 8

โครงแบบอเลกตรอนหลงใหหรอรบอเลกตรอนกลายเปนไอออน

11Na 2,8,1

………………………………

11Na …………..

12Mg 2,8,2

………………………………

12Mg …………..

น

2. วเคราะหแผนภาพแลวตอบค าถาม 2.1 วเคราะหการเกดพนธะระหวางธาตคโลหะกบอโลหะแลวตอบค าถาม

การเกดสารประกอบโซเดยมคลอไรด(NaCl)

+ Na Cl Na+ Cl- จากภาพธาตทใหอเลกตรอนคอ ................. โดยให e- ……. ตว แลวเปลยนไปเปน............... จากภาพธาตทรบอเลกตรอนคอ ................. โดยรบ e- ……. ตว แลวเปลยนไปเปน............... 2.2 วเคราะหการเกดพนธะระหวางธาตคอโลหะกบอโลหะแลวตอบค าถาม

การเกดโมเลกลไฮโดรเจน(H2)

+ H H H2 จากภาพมการใหหรอรบอเลกตรอนหรอไมอยางไร ตอบ.......................................................................

โครงแบบอเลกตรอนกอนใหหรอรบอเลกตรอน

ใหหรอรบอเลกตรอน เพอท าใหอเลกตรอนวงนอกสดครบ 8

โครงแบบอเลกตรอนหลงใหหรอรบอเลกตรอนกลายเปนไอออน

13Al (2,8,3)

………………………………

13Al …………..

15P (2,8,5)

………………………………

15P …………..

16S (2,8,6)

………………………………

16S …………..

17Cl (2,8,7)

………………………………

17Cl …………..

+ -

NaCl

บ

หม 8 มอเลกตรอนวงนอกสด = 8

1, 2, 3, 4, 5, 6, 7

ท าใหอเลกตรอนวงนอกสดเปน 8

บตรเฉลยกจกรรมท 2

ค าชแจง 1. ใหนกเรยนสงเกตโครงแบบอเลกตรอนของธาตแตละหมแลวตอบค าถาม

1.1 ธาตหมใดทเสถยรทสด และมอเลกตรอนวงนอกสดเทาใด ตอบ................................. ........................ 1.2 ธาตหม 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 มอเลกตรอนวงนอกสดเทาใด ตอบ............................................................. 1.3 ท าอยางไรธาตหม 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 จงจะเสถยรเหมอนธาตหม 8ตอบ................................................ 1.4 ใหนกเรยนวเคราะหโครงแบบอเลกตรอนทก าหนดใหแลวตอบค าถามลงในชองวาง

โครงแบบอเลกตรอนกอนใหหรอรบอเลกตรอน

ใหหรอรบอเลกตรอน เพอท าใหอเลกตรอนวงนอกสดครบ 8

โครงแบบอเลกตรอนหลงใหหรอรบอเลกตรอนกลายเปนไอออน

11Na 2,8,1

………………………………

11Na+

…………..

12Mg 2,8,2

………………………………

12Mg+2

…………..

13Al 2,8,3

………………………………

13Al+3

…………..

15P

2,8,5

………………………………

15P-3

…………..

16S

2,8,6

………………………………

16S-2

…………..

17Cl 2,8,7

………………………………

17Cl-

…………..

ใหอเลกตรอน 1 อเลกตรอน

ใหอเลกตรอน 2 อเลกตรอน

ใหอเลกตรอน 3 อเลกตรอน

รบอเลกตรอน 3 อเลกตรอน

รบอเลกตรอน 2 อเลกตรอน

รบอเลกตรอน 1 อเลกตรอน

2,8

2,8

2,8

2,8,8ม

2,8,8ม

2,8,8ม

ป

2. วเคราะหแผนภาพแลวตอบค าถาม 2.1 วเคราะหการเกดพนธะระหวางธาตคโลหะกบอโลหะแลวตอบค าถาม

การเกดสารประกอบโซเดยมคลอไรด(NaCl)

+ Na Cl Na+ Cl-

จากภาพธาตทใหอเลกตรอนคอ ................. โดยให e- ……. ตว แลวเปลยนไปเปน............... จากภาพธาตทรบอเลกตรอนคอ ................. โดยรบ e- ……. ตว แลวเปลยนไปเปน............... 2.2 วเคราะหการเกดพนธะระหวางธาตคอโลหะกบอโลหะแลวตอบค าถาม

การเกดโมเลกลไฮโดรเจน(H2)

+ H H H2 จากภาพมการใหหรอรบอเลกตรอนหรอไมอยางไร ตอบ.......................................................................

+ -

NaCl

Na NaCl Cl- 1

1

ไม แตเปนการใชอเลกตรอนรวมกนของธาตทงค

ผ

แบบทดสอบหลงเรยน

เรอง ลกษณะการเกดพนธะเคม

ค าชแจง ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกทสดเพยงค าตอบเดยว แลวท าเครองหมาย ทบอกษร ก ข ค หรอ ง ในกระดาษค าตอบ 1. ขอใดกลาวถกตอง ก. BCl3 เปนพนธะไอออนก ข. O2 เปนพนธะโลหะ ค. Zn(s) เปนพนธะโลหะ ง. ผดทกขอทกลาวมา 2. สารในขอใดทมทงพนธะโควาเลนตและไอออนก ก. KOH ข. CH2O ค. POCl3 ง. Hg2Cl2 3. ขอใดมพนธะโลหะ ก. Zn(s) ข. ZnCl2 ค. FeO ง. FeCl2 4. ขอใดมการสรางพนธะไออนกทงหมด ก. NaCl BeCl2 ข. MgCl2 KNO3 ค. BCl3 Al2O3 ง. SiO2 H2O 5. สารประกอบชนดใดตางจากพวก ก. Al2O3 ข. H2O ค. FeO ง. NaCl 6. พนธะชนดใดทมการใชอเลกตรอนรวมกนแลวเกดเปนสารทมความเสถยร ก. โลหะ ข. ไอออนก ค. โควาเลนต ง. ถกทงขอ ก และ ค 7. ถา X และ Y แทนธาต ซงมเลขอะตอม 7 และ 19 ตามล าดบ สารประกอบระหวางธาต ทงสองจะมพนธะชนดใด ก. โลหะ ข. ไอออนก ค. โควาเลนต ง. ถกทกขอ

ฝ

8. ถา X และ Y แทนธาต ซงมเลขอะตอม 7 และ 20 ตามล าดบ สารประกอบระหวางธาต ทงสองจะมพนธะชนดใด และมสตรเปนอยางไร

9. พจารณาธาตสมมตตอไปน 7A 12B 13C 16D 17E ธาตคใดท าปฏกรยากนไดสารประกอบไอออนก และคใดไดสารประกอบโควาเลนต สารประกอบไอออนก สารประกอบโควาเลนต

ก. ข. ค. ง.

A กบ B A กบ D B กบ E A กบ C

A กบ C B กบ D B กบ D A กบ E

10. พจารณาสารตอไปน H2O InH3 BCl3 NBr5 NaCl (I) (II) (III) (IV) (V) ขอสรปเกยวกบสารเหลาน ขอใดถก ก. สาร (I) (III) และ (IV) เทานนเปนสารประกอบโควาเลนต ข. สาร (II) (III) (IV) และ (V) เทานนเปนสารประกอบโควาเลนต ค. สาร (I) และ (II) เทานนเปนสารประกอบไอออนก ง. สาร (III) และ (IV) เทานนเปนสารประกอบไอออนก

ขอ ชนดของพนธะ สตร ก. ข. ค. ง.

ไอออนก โคเวเลนต โคเวเลนต ไอออนก

X2Y X2Y YX2 YX2

พ

กระดาษค าตอบแบบทดสอบหลงเรยน ชดการเรยนรายบคคล ชดท 1 เรอง ลกษณะการเกดพนธะเคม

ชอ – สกล........................................................................ ชน ........................ เลขท ..............

ขอ ก ข ค ง

คะแนนเตม 10 คะแนนทได

ผลการประเมน ดมาก ด พอใช ปรบปรง

ลงชอ........................ผประเมน (..........................) วนท.....เดอน.............พ.ศ............

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

เกณฑการประเมน คะแนนระหวาง 9 – 10 อยในเกณฑ ดมาก คะแนนระหวาง 7 – 8 อยในเกณฑ ด คะแนนระหวาง 5 – 6 อยในเกณฑ พอใช คะแนนระหวาง 0 – 4 อยในเกณฑ ปรบปรง

ฟ

เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน

เรอง ลกษณะการเกดพนธะเคม

1. ค

2. ก

3. ก 4. ข

5. ข

6. ง

7. ข

8. ง

9. ง

10. ก

ภ

แบบสรปผลการเรยนร ชดท 1 เรอง ลกษณะการเกดพนธะเคม

ค าชแจง ใหนกเรยนสรปผลการเรยนร จากชดการสอนรายบคคล ชดท 1 เรอง ลกษณะการ เกดพนธะเคม

...................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................

...................................................................................................................................................

ม

บรรณานกรม

พงศธร นนทธเนศ และคณะ. หนงสอเรยนรายวชาเพมเตม เคม ชนมธยมศกษาปท 4 – 6 เลม 1 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร. กรงเทพฯ : อกษรเจรญทศน, 2558.

ศรลกษณ ผลวฒนะ. หนงสอเรยนรายวชาพนฐาน กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เคม ม.4 ชนมธยมศกษาปท 4 ภาคเรยนท 1. กรงเทพฯ : แมคเอดดเคชน, 2558. ส าราญ พฤกษสนทร. คมอสาระการเรยนรพนฐานและเพมเตม เคม ม.4 เลม 1. กรงเทพฯ : พ.ศ.พฒนา, 2546.