ค ำน ำ - kksec.go.th · ค ำแนะน...

ค ำน ำ

ชดกจกรรมการเรยนรแบบสบเสาะหาความร(7E) รายวชาเคม1 รหสวชา ว31221 จดท าขนเพอใชประกอบการจดกจกรรมการเรยนรส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 หนวยการเรยนรท 2 เรอง พนธะเคม สอดคลองกบหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 กลมการเรยนรวทยาศาสตร สาระท 3 สารและสมบตของสาร สงเสรมทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร กระบวนการสบเสาะหาความร พฒนากระบวนการคดของผเรยน และสามารถสรางองคความรไดดวยตนเอง เกดการเรยนรเปนไปตามขนตอนอยางมประสทธภาพ แกปญหาอยางเปนระบบ ท าใหนกเรยนมความรความเขาใจในบทเรยนมากขน โดยมครเปนผใหค าปรกษาแนะน า และอ านวยความสะดวก

ชดกจกรรมการแบบสบเสาะหาความร (7E) มขนกจกรรมการเรยนรคอ ขนตรวจสอบความรเดม ขนเราความสนใจ ขนส ารวจคนหา ขนอธบาย ขนขยายความร ขนประเมนผล และขนน าความรไปใช หวงเปนอยางยงวา ชดกจกรรมการแบบสบเสาะหาความร (7E) ชดนจะเปนประโยชนตอการพฒนาการจดกจกรรมการเรยนรใหมประสทธภาพ และพฒนานกเรยนใหมคณภาพ สามารถน าความรไปประยกตใชอยางมเหตผลควบคกบความมคณธรรมบนพนฐานหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง และด าเนนชวตอยในสงคมไดอยางมความสข

ชวาลา นอยหมากหญา

6

ก

สำรบญ

หนำ ค าน า ก สารบญ ข ค าชแจง ค ค าแนะน าการใชชดกจกรรมการเรยนรส าหรบคร ง ค าแนะน าการใชชดกจกรรมการเรยนรส าหรบนกเรยน จ แผนผงขนตอนการใชชดกจกรรมการเรยนรแบบสบเสาะหาความร (7E) ฉ มาตรฐานการเรยนรและผลการเรยนร ช จดประสงคการเรยนรและสาระการเรยนร ซ แบบทดสอบกอนเรยน 1 กจกรรมกาเรยนรแบบสบเสาะหาความร(7E) 1 ขนท 1 ขนส ารวจความรเดม (Elicitation Phase) 1 ขนท 2 ขนเราความสนใจ (Engagement Phase) 5 ขนท 3 ขนส ารวจและคนหา (Exploration Phase) 6 ขนท 4 ขนอธบาย (Explanation Phase) 11 ขนท 5 ขนขยายความร (Elaboration Phase) 13

ขนท 6 ขนประเมนผล (Evaluation Phase) 15 ขนท 7 ขนน าความรไปใช (Extention Phase) 18 บรรณานกรม 20 ภาคผนวก 21

ข

ค ำชแจง

1. ชดกจกรรมการเรยนรแบบสบเสาะหาความร (7E) รายวชาเคม 1 รหสวชา ว31221 ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 หนวยการเรยนรท 2 เรอง พนธะเคม ประกอบดวยชดกจกรรมการเรยนรทงหมด 10 ชด ดงน

ชดท 1 เรอง การเกดและชนดพนธะโคเวเลนต ชดท 2 เรอง การเขยนสตรและการเรยกชอสารโคเวเลนต ชดท 3 เรอง ความยาวพนธะและพลงงานพนธะโคเวเลนต ชดท 4 เรอง รปรางโมเลกลโคเวเลนต ชดท 5 เรอง สภาพขวและแรงยดเหนยวระหวางโมเลกลโคเวเลนต ชดท 6 เรอง การเกดพนธะและโครงสรางสารประกอบไอออนก ชดท 7 เรอง การเขยนสตรและเรยกชอสารประกอบไอออนก ชดท 8 เรอง พลงงานกบการเกดสารประกอบไอออนก ชดท 9 เรอง สมบตและปฏกรยาของสารประกอบไอออนก ชดท 10 เรอง พนธะโลหะ

2. ชดกจกรรมการเรยนรแบบสบเสาะหาความร (7E) ชดนเปนชดท 2 การเขยนสตรและการเรยกชอสารโคเวเลนต ใชประกอบการจดกจกรรมการเรยนร รายวชาเคม1 รหสวชา ว31221 นกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 ใชเวลา 2 ชวโมง 3. ชดกจกรรมการเรยนรแบบสบเสาะหาความร (7E) ชดนประกอบดวย ค าชแจง แผนผงการใชชดกจกรรมการเรยนร ค าแนะน าการใชชดกจกรรมการเรยนรส าหรบคร ค าแนะน าการใชชดกจกรรมการเรยนรส าหรบนกเรยน มาตรฐานการเรยนร ผลการเรยนร จดประสงคการเรยนร สาระการเรยนรและกจกรรมการเรยนรแบบสบเสาะหาความร (7E) 4. การใชชดกจกรรมนควรศกษาค าแนะน าในการใชชดกจกรรมการเรยนรใหเขาใจและปฏบตตามขนตอนการจดกจกรรมการเรยนรแบบสบเสาะหาความร (7E) มขนตอนดงน

ขนท 1 ขนตรวจสอบความรเดม (Elicitation Phase) ขนท 2 ขนเราความสนใจ (Engagement Phase) ขนท 3 ขนส ารวจและคนหา (Exploration Phase) ขนท 4 ขนอธบาย (Explanation Phase) ขนท 5 ขนขยายความร (Elaboration Phase) ขนท 6 ขนประเมนผล (Evaluation Phase) ขนท 7 ขนน าความรไปใช (Extention Phase)

ค

ค ำแนะน ำกำรใชชดกจกรรมกำรเรยนรส ำหรบคร

ชดกจกรรมการเรยนรแบบสบเสาะหาความร (7E) รายวชาเคม1 รหสวชา ว31221 ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 หนวยการเรยนรท 2 เรอง พนธะเคม ชดกจกรรมการเรยนรนมจดมงหมายเพอชวยใหการด าเนนกจกรรมการเรยนรบรรลวตถประสงคการเรยนรและมประสทธภาพ ครผสอนควรเตรยมความพรอมและปฏบต

1. ศกษารายละเอยดเกยวกบการใชชดกจกรรมการเรยนรแบบสบเสาะหาความร (7E) และแผนการจดการเรยนร เนอหาทสอน เอกสารชดกจกรรมการเรยนรและค าชแจงตางๆ ใหเขาใจ

2. เตรยมชดกจกรรมการเรยนรตามจ านวนนกเรยน เตรยมสออปกรณ ใหพรอมและเพยงพอกบจ านวนนกเรยน

3. ครแบงกลมนกเรยนออกเปนกลม กลมละ 4-5 คน โดยคละนกเรยนในกลมเปน 3 ระดบ คอ เกง ปานกลางและออน ใหมการเลอกประธาน รองประธานและเลขานการกลม แลวใหหมนเวยนเปลยนหนาทกนทกกจกรรม

4. ครชแจงใหนกเรยนเขาใจบทบาทของตนเอง แนะน าขนตอนการใชชดกจกรรมการเรยนร และปฏบตกจกรรมอยางรอบคอบ

5. ในขณะทนกเรยนปฏบตกจกรรมครคอยใหค าแนะน า ใหค าปรกษา คอยกระตนและใหก าลงใจนกเรยนในการปฏบตกจกรรม พรอมทงสงเกตและประเมนพฤตกรรมของนกเรยน

6. การวดและประเมนผล ประเมนจากแบบทดสอบกอนเรยนและแบบทดสอบหลงเรยน กจกรรม และพฤตกรรมขณะท าการทดลองหรอปฏบตงานกลม

7. เมอนกเรยนปฏบตกจกรรมการเรยนรเสรจเรยบรอยแลว ใหนกเรยนเกบสออปกรณใหเรยบรอย และแจงใหนกเรยนเตรยมความพรอมส าหรบเรองทจะเรยนในชดกจกรรมตอไป ง

ค ำแนะน ำกำรใชชดกจกรรมกำรเรยนรส ำหรบนกเรยน

ชดกจกรรมการเรยนรแบบสบเสาะหาความร (7E) รายวชาเคม1 รหสวชา ว31221 ส าหรบนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4 หนวยการเรยนรท 2 เรอง พนธะเคม ใหนกเรยนปฏบตกจกรรมตามล าดบขนตอน ดงน

1. นกเรยนฟงค าชแจงจากคร และอานค าแนะน าการใชชดกจกรรมการเรยนรแบบสบเสาะหาความร (7E) ใหเขาใจ

2. นกเรยนเขากลมตามทครแบงให เลอกประธาน รองประธานและเลขานการกลม และแบงหนาทความรบผดชอบในกลม แลวใหตวแทนกลมรบชดกจกรรมการเรยนร กลมละ 1 ชด

3. นกเรยนอานค าชแจง ค าแนะน า และแผนผงขนตอนการใชชดกจกรรมการเรยนรแบบสบเสาะหาความร (7E) ใหเขาใจ

4. นกเรยนท าแบบทดสอบกอนเรยนในชดกจกรรมการเรยนรแบบสบเสาะหาความร (7E) 5. นกเรยนปฏบตกจกรรมตามชดกจกรรมการเรยนรแบบสบเสาะหาความร (7E) โดย

ปฏบตตามค าแนะน าในแตละกจกรรมอยางรอบคอบ เครงครด มความซอสตยตอตนเองและผอน มความรบผดชอบ และยอมรบฟงความคดเหนของผอน

6. เมอเรยนจบแตละกจกรรมของชดกจกรรมการเรยนร ใหนกเรยนเกบสออปกรณใหเรยบรอย แลวท าแบบทดสอบหลงเรยนเพอเปรยบเทยบความกาวหนาทางการเรยนของตนเอง

7. ถานกเรยนมขอสงสยใหขอค าปรกษาและค าแนะน าจากครผสอนไดทนท จ

แผนผงขนตอนกำรใชชดกจกรรมกำรเรยนรแบบสบเสำะหำควำมร (7E)

ศกษาค าชแจงในการใชชดกจกรรมการเรยนร

ศกษามาตรฐานการเรยนร ผลการเรยนร จดประสงคการเรยนรและสาระการเรยนร

ท าแบบทดสอบกอนเรยน

ศกษาชดกจกรรมและปฏบตกจกรรมตามขนตอน ดงน ขนท 1 ขนตรวจสอบความรเดม (Elicitation Phase) ขนท 2 ขนเราความสนใจ (Engagement Phase) ขนท 3 ขนส ารวจและคนหา (Exploration Phase) ขนท 4 ขนอธบาย (Explanation Phase) ขนท 5 ขนขยายความร (Elaboration Phase) ขนท 6 ขนประเมนผล (Evaluation Phase) ขนท 7 ขนน าความรไปใช (Extention Phase)

ท าแบบทดสอบหลงเรยน ไมผานเกณฑ

ศกษาชดกจกรรมการเรยนรชดตอไป

ผำนเกณฑ

ฉ

มาตรฐาน ว 3.1 เขาใจสมบตของสาร ความสมพนธระหวางสมบตของสารกบโครงสราง แรงยดเหนยวระหวางอนภาค มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนรและน าความรไปใชประโยชน มาตรฐาน ว 8.1

ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรในการสบเสาะหาความร การแกปญหา รวาปรากฏการณทางธรรมชาตทเกดขนสวนใหญมรปแบบทแนนอน สามารถอธบายและตรวจสอบได ภายใตขอมลและเครองมอทมอยในชวงเวลานนๆ เขาใจวา วทยาศาสตร เทคโนโลย สงคม และสงแวดลอมมความเกยวของสมพนธกน

ผลการเรยนร เขยนสตรและเรยกชอสารโคเวเลนตได

จดประสงคการเรยนร

1. ดานความร (Knowledge) 1.1 อธบายการเขยนสตรสารโคเวเลนตได 1.2 อธบายการเรยกชอสารโคเวเลนตได

2. ดานทกษะ (Process) 2.1 เขยนสตรสารโคเวเลนตได 2.2 เรยกชอสารโคเวเลนตได 2.3 สอสารและน าความรเรองสารโคเวเลนตไปใชในชวตประจ าวนได

3. ดานคณลกษณะอนพงประสงค (Attitude) 3.1 รกชาต ศาสน กษตรย 3.2 ซอสตย สจรต 3.3 มวนย 3.4 ใฝเรยนร 3.5 อยอยางพอเพยง 3.6 มงมนในการท างาน 3.7 รกความเปนไทย 3.8 มจตสาธารณะ

ช

4. สมรรถนะส าคญของผเรยน

4.1 ความสามารถในการสอสาร 4.2 ความสามารถในการคด 4.3 ความสามารถในการแกปญหา 4.4 ความสามารถในการใชทกษะชวต 4.5 ความสามารถในการใชเทคโนโลย

สาระการเรยนร การเขยนสตรโมเลกลของสารโคเวเลนต ใหใชสญลกษณของธาตทเ ปนองคประกอบ โดยเรยงล าดบจากธาตทมคาอเลกโทรเนกาตวตนอยกวาแลวตามดวยธาตทมคาอเลกโทรเนกาตวตมากกวา สวนการเรยกชอสารโคเวเลนต ถาสารประกอบทประกอบดวยธาต 2 ชนด ใหเรยกชอธาตทอยขางหนากอนแลวตามดวยชอธาตทอยถดมาและเปลยนเสยงพยางคทายเปน ไ-ด ( -ide) และใหระบจ านวนอะตอมของแตละธาตดวยเลขจ านวนในภาษากรก

ซ

บตรค าสง ใหนกเรยนท าแบบทดสอบกอนเรยน

ขนท 1 ขนส ารวจความรเดม (Elicitation Phase)

1

แบบทดสอบกอนเรยน

ชดกจกรรมการเรยนรท 2 การเขยนสตรและการเรยกชอสารโคเวเลนต

ค าชแจง 1. แบบทดสอบกอนเรยนเปนแบบปรนย 4 ตวเลอก จ านวน 10 ขอ ใชเวลา 10 นาท

2. เลอกค าตอบทถกทสดเพยง 1 ขอ โดยท าเครองหมายกากบาท ( X ) ลงในกระดาษค าตอบ

1. ขอใดเปนสารประกอบโควาเลนตทงหมด ก. CS2, NCl3, NO2, PCl5 ข. CCl4, BeCl2, PF3, Li2O ค. C2H6, LiF, HCN, BaO ง. NH4Cl, C2H4, KCN, PCl3 2. ขอใดคอสตรโมเลกลของสารประกอบทเกดจากธาตไนโตรเจน (N) กบธาตฟลออรน (F) ก. NF ข. NF3 ค. N5F7 ง. N3F 3. ธาตเบอรลเลยม(Be) เกดพนธะโคเวเลนตกบธาตคลอรน(Cl) จะมสตรโมเลกลอยางไร ก. BeCl ข. Be2Cl ค. Be7Cl2 ง. BeCl2 4. ธาต X อยคาบ 3 ของตารางธาต มเวเลนเลนซอเลกตรอนเทากบ 4 และมนวตรอนเทากบ 15 เมอเกดพนธะโคเวเลนตกบธาตไฮโดรเจน จะมสตรเคมอยางไร ก. XH4 ข. XH5 ค. H4X ง. X4H5

2

5. ขอใดคอสตรโมเลกลของสารประกอบทเกดจากธาต A, B ทมเลขอะตอมเทากบ 6, 17 ตามล าดบ ก. AB2 ข. A2B ค. AB4 ง. BA6 6. ขอใดเปนสารโคเวเลนตทมชอวา “ไดไนโตรเจนเพนตะออกไซด” ก. NO4 ข. N3O2 ค. N5O2 ง. N2O5 7 จงอานชอสารประกอบ SiBr4 ก. ซลคอนเตตระโบรไมด ข. มอนอซลคอนเตตระโบรไมด ค. เตตระซลคอนโบรไมด ง. ซลคอน(I)โบรไมด 8. จงอานชอสารประกอบ P4O10 ก. เตตระฟอสฟอรสออกไซด ข. ฟอสฟอรสเตตระเดคะออกไซด ค. เตตระฟอสฟอรสเดคะออกไซด ง. ฟอสฟอรส(IV)ออกไซด 9. การเรยกชอสารโคเวเลนต ขอใด ถกตอง ก. PCl5 มอนอฟอสฟอรสเพนตะคลอไรด ข. N2O5 ไนโตรเจนเพนตะออกไซด ค. SF6 มอนอซลเฟอรเฮกซะฟลออไรด ง. NO ไนโตรเจนมอนอกไซด 10. การเรยกชอสารโคเวเลนต ขอใด ไมถกตอง ก. SiS2 ซลคอนไดซลไฟด ข. F2O ไดฟลออรนออกไซด ค. BF3 โบรอนไตรฟลออไรด ง . N2O3 ไดไนโตรเจนไตรออกไซด

3

กระดาษค าตอบ แบบทดสอบกอนเรยน

ชดกจกรรมการเรยนรท 2

การเขยนสตรและการเรยกชอสารโคเวเลนต

ชอ- สกล .......................................................................ชน........................เลขท..................... ค าชแจง ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกตองทสดเพยงค าตอบเดยว แลวท าเครองหมายกากบาท ( X ) ลงในกระดาษค าตอบ ในขอทถกตองทสดเพยงค าตอบเดยว ขอ ก ข ค ง 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

เกณฑการประเมน คะแนนรอยละ 80 ขนไป ผลการประเมนอยในเกณฑ ดมาก คะแนนรอยละ 70-79 ผลการประเมนอยในเกณฑ ด คะแนนรอยละ 50-69 ผลการประเมนอยในเกณฑ พอใช คะแนนต ากวารอยละ 50 ผลการประเมนอยในเกณฑ ปรบปรง

คะแนนเตม 10 คะแนนทได คดเปนรอยละ

ผลการประเมน ดมาก

ด พอใช ปรบปรง

ลงชอ..................................................ผประเมน (...................................................) วนท...........เดอน............................พ.ศ. ...............

4

…………………………………………

กจกรรมท 1

ค าชแจง : ใหนกเรยนศกษาสตรโครงสรางลวอสแบบจดและแบบเสน ของสารโคเวเลนตท ก าหนดให พรอมทงระบสตรโมเลกลของสารโคเวเลนตตอไปน สตรโครงสรางลวอส สตรโมเลกล

………………………………………

………………………………………

………………………………………

…………………………..……………

ขนท 2 ขนเราความสนใจ (Engagement Phase)

O O=C= O C O

O O O = O

5

บตรเนอหาท 1 การเขยนสตรสารโคเวเลนต

การเขยนสตรโมเลกลของสารโคเวเลนต ใหเขยนสญลกษณของธาตทมองคประกอบโดยเขยนเรยงล าดบจากธาตทมคาอเลกโทรเนกาตวตนอยกวาหรอมความเปนบวกมากกวากอน แลวตามดวยธาตทมคาอเลกโทรเนกาตวตมากกวา ในกรณของโมเลกลทมหลายอะตอมพบวา โดยทวไปจะเขยนสญลกษณของธาตทเปนอะตอมกลางกอน แลวตามดวยธาตทลอมรอบ พรอมทงระบจ านวนอะตอมของธาตทมจ านวนอะตอมมากกวา 1 อะตอม ไวทมมลาดานขวาของสญลกษณธาตนนๆ เชน HCl CO2 CCl4 ยกเวนบางโมเลกล เชน NH3 ทเขยนไนโตรเจนกอนไฮโดรเจนทงทคาอเลกโทรเนกาตวตของไนโตรเจนมากกวา สรปหลกการเขยนดงน 1. ใหเขยนสญลกษณของธาตทมคา EN ต ากอน ส าหรบ H ใหเขยนไวหลงธาตหม IIIA, IVA และ VA เชนเขยนธาต B, Si, C, P และ N กอนธาต H 2. ใหเขยนจ านวนอเลกตรอนทใชสรางพนธะบนสญลกษณของธาตแตละธาต เชน H1, S2, P3 3. เขยนสตรสารประกอบโคเวเลนตทมอะตอมของธาตจดเวเลนซอเลกตรอนเปนไปตามกฎออกเตต ใชจ านวนอเลกตรอนครวมพนธะของแตละอะตอมของธาตทอยมมบนขวาคณไขวเขยนลงมมลางขวาของธาต เชน

สตรของสารประกอบของธาต Si กบ H โดย Si และ H มเวเลนซอเลกตรอน 4 และ 1 ตามล าดบ ดงนน Si และ H ตองการอเลกตรอนครวมพนธะจ านวน 4 และ 1 ตามล าดบ เพอใหแตละอะตอมของธาตมการจดอเลกตรอนแบบแกสเฉอยเพอความเสถยร

การเขยนสตรโมเลกลไดดงน

สตรของสารประกอบของธาต P กบ Cl โดย P และ Cl มเวเลนซอเลกตรอน 5 และ 7

ตามล าดบ ดงนน P และ Cl ตองการอเลกตรอนครวมพนธะจ านวน 3 และ 1 ตามล าดบ เพอใหแตละอะตอมของธาตมการจดอเลกตรอนแบบแกสเฉอยเพอความเสถยร

ขนท 3 ขนส ารวจและคนหา (Exploration Phase)

P3 + Cl1

1 3

P1Cl3 PCl3

Si 4 + H1 1 4

Si1H4 SiH4

6

การเรยกชอสารโคเวเลนต

สารโคเวเลนตเปนโมเลกลของสารทเกดจากอะตอมของธาตตงแต 2 อะตอมขนไปมาสรางพนธะโคเวเลนตตอกนดวยสดสวนตาง ๆ กน ท าใหเปนการยากในการเรยกชอสาร จงไดมการตงกฎเกณฑในการเรยกชอสารประกอบโคเวเลนตขน เพอใหสามารถสอความเขาใจถงลกษณะโครงสร างของสารประกอบโคเวเลนตได ตรงกน โดยนกวทยาศาสตรไดก าหนดหลกเกณฑในการเรยกชอสารประกอบโคเวเลนตไวดงน

1. สารโคเวเลนตทมโมเลกลประกอบดวยธาตชนดเดยว ใหเรยกชอตามชอของธาตนน ซงสวนใหญโมเลกลเหลานมสถานะเปนแกสทอณหภมหอง จงนยมเรยกชอโดยระบสถานะดวย เพอใหแตกตางจากอะตอมของธาตนนๆ เชน O2 เรยกวาแกสออกซเจน

2. สารโคเวเลนตทเปนสารประกอบหรอโมเลกลทประกอบดวยธาต 2 ชนด ใหเรยกชอธาตทอยหนากอนแลวตามดวยชอธาตทอยถดมา (ธาตสดทาย) แลวเปลยนเสยงพยางคทายของธาตเปน ไ-ด (-ide) เชน

เมอ ไฮโดรเจน (H) เปนธาตสดทายเปลยนเสยงพยางคทายของธาตเปน ไฮไดรด เมอ คารบอน (C) เปนธาตสดทายเปลยนเสยงพยางคทายของธาตเปน คารไบด เมอ ไนโตรเจน (N) เปนธาตสดทายเปลยนเสยงพยางคทายของธาตเปน ไนไตรด เมอ ฟลออรน (F) เปนธาตสดทายเปลยนเสยงพยางคทายของธาตเปน ฟลออไรด เมอ คลอรน (CI) เปนธาตสดทายเปลยนเสยงพยางคทายของธาตเปน คลอไรด เมอ ออกซเจน (O) เปนธาตสดทายเปลยนเสยงพยางคทายของธาตเปน ออกไซด 3. การระบจ านวนอะตอมของแตละธาตทเปนองคประกอบในโมเลกลนนจะระบดวยภาษา

กรก ยกเวนกรณทธาตแรกมเพยงอะตอมเดยว ไมตองระบจ านวนอะตอมของธาตนน แตธาตหลงยงคงระบจ านวนอะตอมแมวาจะมเพยงอะตอมเดยวกตาม

จ านวนอะตอมในภาษากรกทใชเรยกสารโคเวเลนต

จ านวนอะตอม ภาษากรก จ านวนอะตอม ภาษากรก 1 มอนอ (mono) 6 เฮกซะ (hexa) 2 ได (di) 7 เฮปตะ (hepta) 3 ไตร (tri) 8 ออกตะ (octa) 4 เตตระ (tetra) 9 โนนะ (nona) 5 เพนตะ (penta) 10 เดคะ (deca)

ตวอยางการเรยกชอสารประกอบโคเวเลนต

สาร ชอ CO คารบอนมอนอออกไซด CO2 คารบอนไดออกไซด CCI4 คารบอนเตตระคลอไรด N2O ไดโนโตรเจนมอนอออกไซด Cl2O7 ไดคลอรนเฮปตะออกไซด

7


ค าชแจง : ใหนกเรยนเตมขอมลในตาราง แลวเขยนสตรโมเลกลของสารโคเวเลนต และเรยกชอสารโคเวเลนตใหถกตอง

ธาต ธาต หม จ านวน

เวเลนซอเลกตรอน จ านวน

อเลกตรอนรวมพนธะ

C กบ F C IVA 4 4 F VIIA 7 1




N กบ O

C4 + F1

1 4

C1F4 CF4

สตรโมเลกล คอ CF4

ชอสารโคเวเลนตทได คอ คารบอนเตตระฟลออไรด

ขอ

+

……. ..…..

สตรโมเลกล คอ

……………………………..…………………………….

ชอสารโคเวเลนตทได คอ

……………………………..…………………………….

ขอ 1

8




P กบ Br




Si กบ F

+

……. ..…..


……………………………..…………………………….


……………………………..…………………………….

ขอ 2

+

……. ..…..


……………………………..…………………………….


……………………………..…………………………….

ขอ 3

9




P กบ O




As กบ H

+

……. ..…..


……………………………..…………………………….


……………………………..…………………………….

ขอ 4

+

……. ..…..


……………………………..…………………………….


……………………………..…………………………….

ขอ 5

10

บตรเนอหาท 2 การเรยกชอสารโคเวเลนตบางชนด

1. การเรยกชอสารโคเวเลนตบางขนด เขน สารประกอบออกไซด นอกจากเรยกขอตาม

หลกทกลาวมาแลวนนยงนยมเรยกชอโดยตดตวอกษรสดทายของภาษากรกทระบจ านวนอะตอมเชน CO อานวา คารบอนมอนอออกไซด (Carbon monooxide) นยมเรยกเปน คารบอนมอน

นอกไซด (Carbon monoxide) ซงมาจากการตด “o” ใน mono- ออก

2. สารโคเวเลนตบางชนดทมไฮโดรเจนเปนองคประกอบ การเรยกชอจะไมเปนไปตามหลกเกณฑทก าหนด เชน HCl เรยกวาไฮโดรเจนคลอไรด H2S เรยกวา ไฮโดรเจนซลไฟด H2O เรยกวา น า NH3 เรยกวา แอมโมเนย เปนตน

ตวอยางการเรยกชอสารประกอบโคเวเลนต

สาร ชอ CO คารบอนมอนอออกไซด (Carbon monooxide)

หรอ คารบอนมอนอกไซด (Carbon monoxide) N2O ไดโนโตรเจนมอนอออกไซด (Dinitrogen monooxide)

หรอไดโนโตรเจนมอนอกไซด (Dinitrogen monoxide) Cl2O7 ไดคลอรนเฮปตะออกไซด (Dichlorine heptaoxide)

หรอไดคลอรนเฮปตอกไซด (Dichlorine heptoxide)

ขนท 4 ขนอธบาย (Explanation Phase)

11


ค าชแจง : ใหนกเรยนเตมค าตอบลงตารางใหถกตอง

1. ศกษาสตรโมเลกลสารโคเวเลนตทก าหนดใหตอไปนแลวเรยกชอสารโคเวเลนตใหถกตอง

ขอ สตรโมเลกลสารโคเวเลนต ชอสารโคเวเลนต

1.1 NO

1.2 Cl2O

1.3 P4O10

1.4 N2O5

1.5 P4O6

2. ศกษาชอสารโคเวเลนตทก าหนดใหตอไปนแลวเขยนสตรโมเลกลใหถกตอง

ขอ ชอสารโคเวเลนต สตรโมเลกล

2.1 ซลเฟอรไดออกไซด

2.2 ไดโบรอนไตรออกไซด

2.3 คารบอนเตตระคลอไรด

2.4 โบรอนไตรฟลออไรด

2.5 อารเซนกเพนตะคลอไรด

12


ค าชแจง

1. นกเรยนแตละกลมอานกจกรรมท 3 ใหเขาใจ 2. นกเรยนแตละกลมรบกลองการดแสด-เขยว ซงกลองแสดจะประกอบดวยการดสแสด 4 ใบ

และกลองเขยวจะประกอบดวยการดสเขยว 4 ใบ จดประสงคการเรยนร

1. อธบายการเขยนสตรสารโคเวเลนตได 2. อธบายการเรยกชอสารโคเวเลนตได 3. เขยนสจรสารโคเวเลนตได 4. เรยกชอสารโคเวเลนตได

วสด อปกรณ

1. การดสแสด เปนชอธาต ไดแก ธาต คารบอน , ซลคอน, ไนโตรเจน, ฟอสฟอรส 2. การดสเขยว เปนชอธาต ไดแก ธาต ซลเฟอร, ออกซเจน, คลอรน, ไฮโดรเจน

แนวทางการท ากจกรรม

1. นกเรยนคว าการดสแสด และการดสเขยว แลวท าการสมโดยแตละครงใหหยบ การดสแสด 1 ใบ จบคกบการดสเขยว 1 ใบ เพอใหเกดเปนสารโคเวเลนต บนทกการท ากจกรรม

2. น าการดทสมแลวกลบในกลมสเดม ท าการหมนสลบต าแหนงการด แลวท าการทดลองเหมอนขอ 1 จนครบ 10 ครง

3. นกเรยนแตละกลมน าเสนอผลงานของกลมหนาชนเรยน

ขนท 5 ขนขยายความร (Elaboration Phase)

13

กลมท............................................ชน.................................

การสมการด

ครงท ธาต

จากการดสแสด ธาต

จากการดสเขยว สตรโมเลกล

สารโคเวเลนต ชอ

สารโคเวเลนต 1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

14

แบบทดสอบหลงเรยน



ค าชแจง

1. แบบทดสอบกอนเรยนเปนแบบปรนย 4 ตวเลอก จ านวน 10 ขอ ใชเวลา 10 นาท 2. เลอกค าตอบทถกทสดเพยง 1 ขอ โดยท าเครองหมายกากบาท ( X ) ลงในกระดาษค าตอบ

1. ขอใดเปนสารประกอบโควาเลนตทงหมด ก. NH4Cl, C2H4, KCN, PCl3 ข. C2H6, LiF, HCN, BaO ค. CS2, NCl3, NO2, PCl5 ง. CCl4, BeCl2, PF3, Li2O 2. ขอใดคอสตรโมเลกลของสารประกอบทเกดจากธาตไนโตรเจน (N) กบธาตฟลออรน (F) ก. NF3 ข. N3F ค. NF ง. N5F7 3. ธาตเบอรลเลยม (Be) เกดพนธะโคเวเลนตกบธาตคลอรน (Cl) จะมสตรโมเลกลอยางไร ก. Be2Cl ข. BeCl2 ค. BeCl ง. Be7Cl2

ขนท 6 ขนประเมนผล (Evaluation Phase)

15

4. ธาต X อยคาบ 3 ของตารางธาต มเวเลนเลนซอเลกตรอนเทากบ 4 และมนวตรอนเทากบ 15 เมอเกดพนธะโคเวเลนตกบธาตไฮโดรเจน จะมสตรเคมอยางไร ก. H4X ข. X4H5 ค. XH5 ง. XH4 5. ขอใดคอสตรโมเลกลของสารประกอบทเกดจากธาต A, B ทมเลขอะตอมเทากบ 6, 17 ตามล าดบ ก. BA6 ข. AB2 ค. A2B ง. AB4 6. ขอใดเปนสารโคเวเลนตทมชอวา “ไดไนโตรเจนเพนตะออกไซด” ก. N5O2 ข. N2O5 ค. N3O2 ง. NO4 7 จงอานชอสารประกอบ SiBr4 ก. ซลคอน(I)โบรไมด ข. เตตระซลคอนโบรไมด ค. ซลคอนเตตระโบรไมด ง. มอนอซลคอนเตตระโบรไมด 8. จงอานชอสารประกอบ P4O10 ก. ฟอสฟอรส(IV)ออกไซด ข. เตตระฟอสฟอรสเดคะออกไซด ค. ฟอสฟอรสเตตระเดคะออกไซด ง. เตตระฟอสฟอรสออกไซด

9. การเรยกชอสารโคเวเลนต ขอใด ถกตอง ก. NO ไนโตรเจนมอนอกไซด ข. SF6 มอนอซลเฟอรเฮกซะฟลออไรด ค. N2O5 ไนโตรเจนเพนตะออกไซด ง. PCl5 มอนอฟอสฟอรสเพนตะคลอไรด 10. การเรยกชอสารโคเวเลนต ขอใด ไมถกตอง ก. N2O3 ไดไนโตรเจนไตรออกไซด ข. BF3 โบรอนไตรฟลออไรด ค. F2O ไดฟลออรนออกไซด ง . SiS2 ซลคอนไดซลไฟด

16

กระดาษค าตอบ แบบทดสอบหลงเรยน



ชอ- สกล .......................................................................ชน........................เลขท..................... ค าชแจง ใหนกเรยนเลอกค าตอบทถกตองทสดเพยงค าตอบเดยว แลวท าเครองหมายกากบาท ( X ) ลงในกระดาษค าตอบ ในขอทถกตองทสดเพยงค าตอบเดยว

ขอ ก ข ค ง 1 2 4 5 6 7 8 9 10

เกณฑการประเมน คะแนนรอยละ 80 ขนไป ผลการประเมนอยในเกณฑ ดมาก คะแนนรอยละ 70-79 ผลการประเมนอยในเกณฑ ด คะแนนรอยละ 50-69 ผลการประเมนอยในเกณฑ พอใช คะแนนต ากวารอยละ 50 ผลการประเมนอยในเกณฑ ปรบปรง

คะแนนเตม 10 คะแนนทได คดเปนรอยละ

ผลการประเมน ดมาก ด พอใช ปรบปรง

ลงชอ..................................................ผประเมน (...................................................) วนท...........เดอน............................พ.ศ. ...............

17


ค าชแจง ใหนกเรยนศกษาบตรภาพ อภปราย เรยกชอสารโคเวเลนตทก าหนดให พรอมทง ยกตวอยางชอ และเขยนสตรโมเลกลของสารโคเวเลนตทพบในชวตประจ าวน ภาพท 1 : ฉลากถงดบเพลง ทมา : https://www.google.co.th/search?q=ฉลาก+ถงดบเพลง&rlz สบคนเมอวนท 20 มถนายน 2559

ขนท 7 ขนน าความรไปใช (Extension Phase)

CO2 เปนองคประกอบหนงของกาซใน ถงดบเพลง CO2 มชอเรยกวา ............................................

ขอ 1

18

3. ใหนกเรยนยกตวอยางชอ และเขยนสตรโมเลกลของสารโคเวเลนตทพบในชวตประจ าวน พรอมทงอธบายวาสารโคเวเลนตทยกตวอยางมผลกระทบหรอเกยวของกบชวตประจ าวนของนกเรยนอยางไร ชอสารโคเวลนต………………………………………………………………………………………………………………………

สตรโมเลกล……………………………………………………………………………………………………………………..........

มผลกระทบหรอเกยวของกบชวตประจ าวนของนกเรยน………………………………………………………………..

………………………………………………………………………………………………………………………………………..........

………………………………………………………………………………………………………………………………………..........

………………………………………………………………………………………………………………………………………..........

………………………………………………………………………………………………………………………………………..........

………………………………………………………………………………………………………………………………………..........

………………………………………………………………………………………………………………………………………..........

………………………………………………………………………………………………………………………………………..........

ภาพท 2 : ควนจากรถยนต ทมา : https://www.google.co.th/search?q=ภาพควนรถยนต&rlz สบคนเมอวนท 20 มถนายน 2559

กาซทไดจากปฏกรยาการเผาไหมเชอเพลงในรถยนต ถาปฏกรยานนไมสมบรณ จะเกดกาซ CO CO มชอเรยกวา ............................................

19

ขอ 2

ขอ 3

บรรณานกรม

กระทรวงศกษาธการ. หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ: โรงพมพ ชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จ ากด, 2551. เขมณฏฐ มงศรธรรม. การออกแบบสอการศกษาสรางสรรค. กรงเทพฯ : โรงพมพจฬาลงกรณ

มหาวทยาลย, 2559. คณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, ส านกงาน กระทรวงศกษาธการ. ตวชวดและสาระการเรยนร แกนกลาง กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร. กรงเทพฯ : โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตร

แหงประเทศไทย จ ากด, 2551. _________. แนวปฏบตการวดและประเมนผลการเรยนรตามหลกสตรแกนกลางการศกษา ขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ: โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จ ากด, 2557. วณา ประชากล และประสาท เนองเฉลม. รปแบบการเรยนการสอน. มหาสารคาร : ส านกพมพ มหาวทยาลยมหาสารคาม, 2554. ศนยเรยนรดจทลระดบชาตดานวทยาศาสตร คณตศาสตรและเทคโนโลย สสวท. สบคนเมอวนท 2

มนาคม 2559, จาก http://www.scimath.org/lesson-chemistry สงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย, สถาบน กระทรวงศกษาธการ. หนงสอเรยน รายวชา

เพมเตม เคม เลม 1 ชนมธยมศกษาปท 4-6 กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ตามหลกสตร แกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ: โรงพมพ สกสค. ลาดพราว, 2557.

_________. คมอคร รายวชาเพมเตม เคม เลม 1 ชนมธยมศกษาปท 4-6 กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ: โรงพมพ สกสค. ลาดพราว, 2556.

แหลงอางองออนไลน ภาพฉลากถงดบเพลง [ออนไลน]. เขาถงไดจาก : https://www.google.co.th/search?q=ฉลาก+

ถงดบเพลง&rlz. (สบคนเมอวนท 20 มถนายน 2559) ภาพควนจากรถยนต[ออนไลน]. เขาถงไดจาก : https://www.google.co.th/search?q=

ภาพควนรถยนต&rlz. (สบคนเมอวนท 20 มถนายน 2559)

20

ภาคผนวก

21

เฉลยแบบทดสอบกอนเรยน 1. ก 2. ข 3. ง 4. ก 5. ค 6. ง 7. ก 8. ค 9. ง 10. ข

22

เฉลยแบบทดสอบหลงเรยน

1. ค 2. ก 3. ข 4. ง 5. ง 6. ข 7. ค 8. ข 9. ก

10. ค

23

เฉลยกจกรรมท 1


ค าชแจง : ใหนกเรยนศกษาสตรโครงสรางลวอสแบบจดและแบบเสน ของสารโคเวเลนตท ก าหนดให พรอมทงระบสตรโมเลกลของสารโคเวเลนตตอไปน สตรโครงสรางลวอส สตรโมเลกล

……………… O2………………

………………… CO2……………

………………… CH4……………

…………………… NH3…………

………… BeCl2……………

O O=C= O C O

O O O = O

24

เฉลย กจกรรมท 2

ค าชแจง : ใหนกเรยนเตมขอมลในตาราง แลวเขยนสตรโมเลกลของสารโคเวเลนต และเรยกชอสารโคเวเลนตใหถกตอง




C กบ F C IVA 4 4 F VIIA 7 1




N กบ O N VA 5 3 O VIA 6 2

C4 + F1

1 4

C1F4 CF4

สตรโมเลกล คอ CF4

ชอสารโคเวเลนตทได คอ คารบอนเตตระฟลออไรด

ขอ

N2O3

N2O3


…………… N2O3………..

………………….


ไดไนโตรเจนไตรออกไซด

………….

ขอ 1

N3 + O2

2 3

25




P กบ Br P VA 5 3 Br VIIA 7 1




Si กบ F

P1Br3

PBr3


…………PBr3……….


ฟอสฟอรสไตรโบรไมด

……….

ขอ 2

ขอ 3

P3 + Br1 1 3

Si4 + F1

1 4

Si1F4

SiF4


SiF4


ซลคอนเตตระฟลออไรด

26




P กบ O P VA 5 3 O VIA 6 2




As กบ H As VA 5 3 H - 1 1

ขอ 4

ขอ 5

P3 + O2 2 3

P2O3

P2O3


P2O3


ไดฟอสฟอรสไตรออกไซด

As3 + H1

1 3

As1H3

AsH3


AsH3


อารเซนกไตรไฮไดรด

27


ค าชแจง : ใหนกเรยนเตมค าตอบลงตารางใหถกตอง

1. ศกษาสตรโมเลกลสารโคเวเลนตทก าหนดใหตอไปนแลวเรยกชอสารโคเวเลนตใหถกตอง

ขอ สตรโมเลกลสารโคเวเลนต ชอสารโคเวเลนต

1.1 NO

ไนโตรเจนมอนอกไซด

1.2 Cl2O

ไดคลอรนมอนอกไซด

1.3 P4O10

เตตระฟอสฟอรสเดคอกไซด

1.4 N2O5

ไดไนโตรเจนเพนตะออกไซด

1.5 P4O6

เตตระฟอสฟอรสเดคอกไซด

2. ศกษาชอสารโคเวเลนตทก าหนดใหตอไปนแลวเขยนสตรโมเลกลใหถกตอง

ขอ ชอสารโคเวเลนต สตรโมเลกล

2.1 ซลเฟอรไดออกไซด

SO2

2.2 ไดโบรอนไตรออกไซด

B2O3

2.3 คารบอนเตตระคลอไรด

CCl4

2.4 โบรอนไตรฟลออไรด

BF3

2.5 อารเซนกเพนตะคลอไรด

AsCl5

28


จดประสงคการเรยนร 1. อธบายการเขยนสตรสารโคเวเลนตได 2. อธบายการเรยกชอสารโคเวเลนตได 3. เขยนสจรสารโคเวเลนตได 4. เรยกชอสารโคเวเลนตได

การสมการด

ครงท ธาต

จากการดสแสด ธาต

จากการดสเขยว สตรโมเลกล

สารโคเวเลนต ชอ

สารโคเวเลนต 1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

พจารณาค าตอบของนกเรยน โดยอยในดลพนจของครผสอน

29


ค าชแจง ใหนกเรยนศกษาบตรภาพ อภปราย เรยกชอสารโคเวเลนตทก าหนดให พรอมทงยกตวอยางชอ และเขยนสตรโมเลกลของสารโคเวเลนตทพบในชวตประจ าวน ภาพท 1 : ฉลากถงดบเพลง ทมา : https://www.google.co.th/search?q=ฉลาก+ถงดบเพลง&rlz สบคนเมอวนท 20 มถนายน 2559 ภาพท 2 : ควนจากรถยนต ทมา : https://www.google.co.th/search?q=ภาพควนรถยนต&rlz สบคนเมอวนท 20 มถนายน 2559

CO2 เปนองคประกอบหนงของกาซ ในถงดบเพลง CO2 มชอเรยกวา คารบอนไดออกไซด

ขอ 1

กาซทไดจากปฏกรยาการเผาไหมเชอเพลงในรถยนต ถาปฏกรยานนไมสมบรณ จะเกดกาซ CO CO มชอเรยกวา คารบอนมอนอออกไซด

หรอคารบอนมอนอกไซด

ขอ 2

30

ใหนกเรยนยกตวอยางชอ และเขยนสตรโมเลกลของสารโคเวเลนตทพบในชวตประจ าวน พรอมทงอธบายวาสารโคเวเลนตทยกตวอยางมผลกระทบหรอเกยวของกบชวตประจ าวนของนกเรยนอยางไร ชอสารโคเวลนต………………………………………………………………………………………………………………………

สตรโมเลกล……………………………………………………………………………………………………………………..........

มผลกระทบหรอเกยวของกบชวตประจ าวนของนกเรยน………………………………………………………………..

……………………………………………………………………………………………………………………………………….........

……………………………………………………………………………………………………………………………………….........

……………………………………………………………………………………………………………………………………….........

……………………………………………………………………………………………………………………………………….........

……………………………………………………………………………………………………………………………………….........

(พจารณาค าตอบของนกเรยน โดยอยในดลพนจของครผสอน) . ………………………………………………………………………………………………………………………………………..........

31

ขอ 3

ค ำน ำ - kksec.go.th · ค ำแนะน...

Documents