ปจจยดานมาตรฐานของสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากลทม

อทธพลตอความพงพอใจในการใชบรการของนกทองเทยวชาวตางชาต

ภกด กลนภกด

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรศลปศาสตรมหาบณฑต

สาขาวชาการจดการการทองเทยว คณะการทองเทยวและการโรงแรม

มหาวทยาลยธรกจบณฑตย

พ.ศ. 2560

DPU

Standard Factors of Thai Spa Quality Award Influencing

Satisfaction on Using Service towards Foreign Tourists

Pakdee Klunpakdee

A Thesis Submitted in Partial Fulfillment of the Requirement

for the Degree of Master of Arts Program in Tourism Management

Faculty of Tourism and Hospitality, Dhurakij Pundit University

2017

DPU

ฆ

หวขอวทยานพนธ ปจจยดานมาตรฐานของสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบ

สากลทมอทธพลตอความพงพอใจในการใชบรการของนกทองเทยว

ชาวตางชาต

ชอผเขยน ภกด กลนภกด

อาจารยทปรกษา รองศาสตราจารย ดร.อศวน แสงพกล

สาขาวชา การจดการการทองเทยว

ปการศกษา 2559

บทคดยอ

การวจยครงนมว ตถประสงค ดงตอไปน 1) เพอศกษาปจจยดานการตลาดของ

นกทองเทยวชาวตางชาตในการเลอกใชบรการสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล

2) เพอศกษาการรบรมาตรฐานของสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล 3) เพอศกษา

ความพงพอใจของนกทองเทยวชาวตางชาตในการใชบรการสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพ

ระดบสากล 4) เพอหาปจจยดานมาตรฐานของสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพทมอทธพลตอ

ความพงพอใจในการใชบรการของนกทองเทยวชาวตางชาต โดยกลมตวอยางในการวจยในครงน

คอ นกทองเทยวชาวตางชาตทมาเลอกใชบรการสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล

ในประเทศไทย จานวน 400 คน จากสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล จานวน 10

แหง โดยใชสตรไมทราบขนาดตวอยางของ W.G. Cochran ใชวธการเลอกตวอยางโดยอาศยความ

สะดวก และเครองมอทใชมคาสมประสทธของความเชอมนครอนบาค (Cronbach) ไดเทากบ 0.968

โดยใชสถตในการวเคราะหไดแก สถตทดสอบท การวเคราะหความแปรปรวนทางเดยว และการ

วเคราะหความถดถอยพหคณ

ผลการวจยพบวา นกทองเทยวชาวตางชาตสวนใหญเปนเพศหญง ชวงอาย 31–40 ป

มภมลาเนาอยในทวปเอเชย การศกษาระดบปรญญาตร รายไดปจจบนมรายไดสงกวา 2,001

ดอลลารตอเดอน สวนใหญใชบรการสถานประกอบกจสปาเพอสขภาพระดบสากล 1–3 ครงตอเดอน

เลอกใชบรการนวดผอนคลายมากทสด และคาใชจายตอครงในการใชบรการ คอ 501–1,500 บาท

โดยปจจยดานการตลาดททาใหนกทองเทยวชาวตางชาตเลอกใชบรการสถานประกอบกจการสปา

เพอสขภาพระดบสากลแบงออกเปน 4 ดาน (4Ps) ไดแก 1) ดานผลตภณฑและการบรการม

ความสาคญมากทสด 2) ดานการจดจาหนายมความสาคญมาก 3) ดานราคามความสาคญมาก และ

DPU

ง

4) ดานการสงเสรมการขายมความสาคญมาก ตามลาดบ ในสวนของการรบรคณภาพของมาตรฐาน

การบรการในสถานประกอบการสปาเพอสขภาพทง 4 ดาน พบวา 1) นกทองเทยวรบรคณภาพดาน

บคลากรมากทสด รองลงมาคอ 2) ดานสถานท 3) ดานการบรการ และ 4) ดานผลตภณฑ เครองมอ

และอปกรณ ตามลาดบ ในสวนของความพงพอใจในการใชบรการของนกทองเทยวชาวตางชาต

พบวา นกทองเทยวชาวตางชาตมความพงพอใจและอยากจะกลบมาใชบรการมากทสด รองลงมาคอ

มความรสกดในการใชบรการ มความรสกพงพอใจทตดสนใจใชบรการ การใชบรการครงนเกน

ความคาดหวง และการใชบรการครงนคมคากบเงน และเวลาทเสยไป ตามลาดบ ปจจยดาน

มาตรฐานทมอทธพลตอความพงพอใจของนกทองเทยวชาวตางชาตทมความสาคญมากทสด คอ

มาตรฐานดานการบรการ รองลงมา คอ มาตรฐานดานสถานท มาตรฐานดานบคลากร และ

มาตรฐานดานผลตภณฑ เครองมอและอปกรณ ตามลาดบ

DPU

จ

Thesis Title Standard Factors of Thai Spa Quality Award Influencing

Satisfaction on Using Service towards Foreign Tourists

Author Pakdee Klunpakdee

Thesis Advisor Assoc. Prof. Dr. Asawin Sangpikul

Department Tourism Management

Academic Year 2015

Abstract

The objectives of this study 1) to find out the marketing factors in choosing Thai Spa

Quality Award towards foreign tourists, 2) to study the perception of Thai Spa Quality Award’s

standards, 3) to obtain the satisfaction in using services of Thai Spa Quality Award towards

foreign tourists, and 4) to examine the standard factors in services of Thai Spa Quality Award that

influencing the satisfaction of foreign tourists. The samples for this research were 400 foreign

tourists who acquired services from 10 Thai Spa Quality Awards with W.G. Cochran’s formula

by a convenience selection. The questionnaire has a Cronbach's alpha of 0.968. The data were

analyzed by using t–test, F-test (ANOVA) and Multiple Regression Analysis Statistic.

The results revealed that most samples were female between aged 31-40 years, live in

Asia, with a bachelor’s degree, and monthly incomes more than 2,001 US dollars. Mostly is using

service in 1-3 times a month and choosing a relaxing massage with priced 501–1,500 Baht each.

The marketing factors in choosing Thai Spa Quality Award towards foreign tourists are the 4Ps

marketing as 1) Product is the most significant, 2) Place, 3) Price, and 4) Promotion are very

important respectively. The perception of quality standard in services of Thai Spa Quality Award

is 4 aspects of 1) Foreign Tourists had the most perception of quality standard in Staff, 2) Place,

3) Service/ Process, and 4) Tools, Equipment, and Product respectively. According to the

satisfaction of using service at Thai Spa Quality Award, mostly is likely to come back, followed

by having a positive feeling with services, feeling satisfied with my decision to use the service,

the service is beyond expectations at this time, and the service is worth for my money, and time

DPU

ฉ

respectively. The standard factors which influencing satisfaction on using service towards foreign

tourists which is the most important was Service / Process, Place, Staff and Tools, Equipment

and Product respectively.

DPU

DPU

ฌ

สารบญ

หนา

บทคดยอภาษาไทย................................................................................................................. ฆ

บทคดยอภาษาองกฤษ............................................................................................................ จ

กตตกรรมประกาศ.................................................................................................................. ช

สารบญตาราง.......................................................................................................................... ฎ

สารบญภาพ............................................................................................................................. ฑ

บทท

1. บทนา......................................................................................................................... 1

1.1 ทมาและความสาคญของปญหา.......................................................................... 1

1.2 วตถประสงค....................................................................................................... 3

1.3 ขอบเขตการวจย.................................................................................................. 3

1.4 ตวแปรในการวจย............................................................................................... 4

1.5 สมมตฐาน........................................................................................................... 4

1.6 ประโยชนทไดรบ................................................................................................ 5

1.7 นยามคาศพทเฉพาะ............................................................................................. 5

2. แนวคด ทฤษฎ และผลงานวจยทเกยวของ................................................................. 8

2.1 แนวคดและทฤษฎทเกยวของ.............................................................................. 9

2.2 ผลงานวจยทเกยวของ.......................................................................................... 82

2.3 กรอบแนวความคดในการวจย............................................................................. 90

3. ระเบยบวธวจย............................................................................................................ 91

3.1 ประชากรและกลมตวอยาง.................................................................................. 92

3.2 เครองมอทใชในการวจย..................................................................................... 93

3.3 วธการเกบรวบรวมขอมล.................................................................................... 96

3.4 การวเคราะหขอมล.............................................................................................. 96

3.5 สถตทใชในการวเคราะหขอมลวจย.................................................................... 99

DPU

ญ

สารบญ (ตอ)

หนา

บทท

4. ผลการวเคราะหขอมล............................................................................................... 101

4.1 ตอนท 1 ผลการวเคราะหขอมลทวไปของนกทองเทยวชาวตางชาตทมาเลอกใช

บรการสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล......................................... 102

4.2 ตอนท 2 ผลการวเคราะหขอมลปจจยดานการตลาดททาใหนกทองเทยว

ชาวตางชาตเลอกใชบรการสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล.......... 107

4.3 ตอนท 3 ผลการวเคราะหขอมลการรบรมาตรฐาน 4 ดาน ของสถานประกอบ

กจการสปาเพอสขภาพระดบสากล............................................................................ 118

4.4 ตอนท 4 ผลการวเคราะหขอมลความพงพอใจของชาวตางชาตในดานคณภาพ

ของมาตรฐานการบรการในสถานประกอบการสปาเพอสขภาพระดบสากล............. 131

5. สรปและอภปรายผลงานวจย..................................................................................... 137

5.1 สรปผลการศกษาวจย.......................................................................................... 137

5.2 อภปรายผล.......................................................................................................... 139

5.3 ขอเสนอแนะ....................................................................................................... 141

5.4 ขอเสนอแนะในการทาวจยครงตอไป.................................................................. 144

บรรณานกรม.......................................................................................................................... 145

ภาคผนวก............................................................................................................................... 152

ประวตผเขยน......................................................................................................................... 176

DPU

ฎ

สารบญตาราง

ตารางท หนา

2.1 ตวชวดในการตรวจประเมนมาตรฐานสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพ

ระดบสากล.............................................................................................................

57

2.2 สถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพทผานการรบรองมาตรฐานระดบสากล

จานวน 22 แหง.......................................................................................................

64

2.3 แสดงการเปรยบเทยบความสมพนธระหวางคณภาพการบรการกบมาตรฐาน

สถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล.................................................

81

4.1 ขอมลประชากรศาสตรของนกทองเทยวชาวตางชาต............................................. 102

4.2 คาเฉลยรวมปจจยดานการตลาดในการเลอกใชบรการของสถานประกอบกจการ

สปาเพอสขภาพระดบสากล....................................................................................

107

4.3 คาเฉลยของปจจยดานการตลาดในการเลอกใชบรการของสถานประกอบกจการ

สปาเพอสขภาพระดบสากล จาแนกตาม ดานผลตภณฑและการบรการ................

108

4.4 คาเฉลยของปจจยดานการตลาดในการเลอกใชบรการของสถานประกอบกจการ

สปาเพอสขภาพระดบสากล จาแนกตาม ดานราคา.................................................

109

4.5 คาเฉลยของปจจยดานการตลาดในการเลอกใชบรการของสถานประกอบกจการ

สปาเพอสขภาพระดบสากล จาแนกตาม ดานการจดจาหนาย.................................

109

4.6 คาเฉลยของปจจยดานการตลาดในการเลอกใชบรการของสถานประกอบ

กจการสปาเพอสขภาพระดบสากล จาแนกตาม ดานการสงเสรมการขาย..............

110

4.7 ผลการทดสอบสมมตฐานของปจจยดานการตลาดในการเลอกใชบรการในสถาน

ประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล (ดานผลตภณฑและการบรการ)

จาแนกตามปจจยดานประชากรศาสตร...................................................................

111

4.8 ผลการทดสอบสมมตฐานของปจจยดานการตลาดในการเลอกใชบรการในสถาน

ประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล (ดานราคา) จาแนกตามปจจยดาน

ประชากรศาสตร.....................................................................................................

113

4.9 ผลการทดสอบสมมตฐานของปจจยดานการตลาดในการเลอกใชบรการในสถาน

ประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล (ดานการจดจาหนาย) จาแนกตาม

ปจจยดานประชากรศาสตร.....................................................................................

114

DPU

ฏ

สารบญตาราง (ตอ)

ตารางท หนา

4.10 ผลการเปรยบเทยบความแตกตาง ของปจจยดานการตลาดในการเลอกใชบรการ

ในสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล (ดานการจดจาหนาย) ชวง

ภมลาเนา.................................................................................................................

116

4.11 ผลการทดสอบสมมตฐานของปจจยดานการตลาดในการเลอกใชบรการใน

สถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล (ดานการสงเสรมการขาย)

จาแนกตามปจจยดานประชากรศาสตร...................................................................

117

4.12 คาเฉลยรวมของการรบรมาตรฐานของสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพ

ระดบสากล.............................................................................................................

119

4.13 คาเฉลยของการรบรมาตรฐานของสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบ

สากล จาแนกตาม ดานสถานท...............................................................................

119

4.14 คาเฉลยของการรบรมาตรฐานของสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบ

สากล จาแนกตาม ดานบคลากร..............................................................................

120

4.15 คาเฉลยของการรบรมาตรฐานของสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบ

สากล จาแนกตาม ดานการบรการ..........................................................................

121

4.16 คาเฉลยของการรบรมาตรฐานของสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบ

สากล จาแนกตาม ดานผลตภณฑ เครองมอและอปกรณ........................................

122

4.17 ผลการทดสอบสมมตฐานของการรบรคณภาพของการบรการในสถาน

ประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล (ดานสถานท) จาแนกตามปจจยดาน

ประชากรศาสตร.....................................................................................................

124

4.18 ผลการทดสอบสมมตฐานของการรบรคณภาพของการบรการในสถาน

ประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล (ดานบคลากร) จาแนกตามปจจย

ดานประชากรศาสตร..............................................................................................

125

4.19 ผลการเปรยบเทยบความแตกตาง ของการรบรคณภาพของการบรการในสถาน

ประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล (ดานบคลากร) ชวงระดบการศกษา..

127

4.20 ผลการทดสอบสมมตฐานของการรบรคณภาพของการบรการในสถาน

ประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล (ดานการบรการ) จาแนกตามปจจย

ดานประชากรศาสตร..............................................................................................

128

DPU

ฐ

สารบญตาราง (ตอ)

ตารางท หนา

4.21 ผลการทดสอบสมมตฐานของการรบรคณภาพของการบรการในสถาน

ประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล (ดานผลตภณฑ เครองมอและ

อปกรณ) จาแนกตามปจจยดานประชากรศาสตร....................................................

129

4.22 คาเฉลยของความพงพอใจของนกทองเทยวชาวตางชาตทมตอสถานประกอบ

กจการสปาเพอสขภาพระดบสากล.........................................................................

131

4.23 ผลการวเคราะหปจจยทมอทธพลตอความพงพอใจของนกทองเทยวชาวตางชาต

ในการเลอกใชบรการสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล..............

132

DPU

ฑ

สารบญภาพ

ภาพท หนา

2.1 แสดงอตราการเปลยนแปลงของนกทองเทยวชาวยโรป ป 2558........................... 11

2.2 แสดงจานวนนกทองเทยวเดอนมกราคม-ธนวาคม พ.ศ. 2555-2558....................... 11

2.3 แสดงจานวนและรายไดจากนกทองเทยว ป 2557 – 2558...................................... 12

2.4 แสดงจานวนชาวตางชาตทมาใชบรการสถานประกอบกจการสปาในประเทศไทย

ป 2556-2558...........................................................................................................

33

2.5 เครองหมายรบรองมาตรฐานการรบรองคณภาพสถานประกอบกจการสปาเพอ

สขภาพระดบสากล 3 ระดบ....................................................................................

63

2.6 แสดงผงการขอรบรองคณภาพมาตรฐานสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพ

ระดบสากล.............................................................................................................

67

2.7 แสดงทฤษฎลาดบขนความตองการของมาสโลว (Maslow’s Hierachy of Need)... 74

DPU

บทท 1

บทนา

1.1 ทมาและความสาคญของปญหา

ปจจบนนการทองเทยวเชงสขภาพเตบโตอยางรวดเรวจากกระแสความใสใจในดาน

สขภาพรวมถงไดรบการสนบสนนจากทงภาครฐและภาคเอกชนในการขยายตลาดโดยเฉพาะธรกจ

บรการเพอสขภาพทเปนสวนสาคญในการพฒนาเศรษฐกจของประเทศ ทงยงเปนธรกจทอยใน

ความสนใจของประชาชนทมความตองการจะเปนเจาของธรกจสวนตว โดยเฉพาะกจการสปาเพอ

สขภาพ และกจการนวดเพอสขภาพ ซงในประเทศไทยมการดาเนนธรกจสถานประกอบกจการเพอ

สขภาพอยหลายแหงทวประเทศ และมผใชบรการเปนจานวนมากทงชาวไทยและชาวตางชาต

เนองจากสปาเพอสขภาพนนสามารถชวยใหผอนคลายจากความเครยดไดท งรางกายและจตใจ

พรอมทงชวยบาบดสขภาพททรดโทรมใหกลบคนสสภาพทสมบรณดวยวธบาบดโดยธรรมชาตไม

วาจะเปนการรกษาทางกายภาพ การทาสมาธ การนวด โยคะ การอบสมนไพร หรอแมกระทงการ

รบประทานอาหารสขภาพ เหลานลวนเปนธรกจบรการสปาเพอสขภาพทไดรบความนยมเปนอยาง

มาก

เมอธรกจบรการสปาเพอสขภาพเปนทนยมทงชาวไทยและชาวตางชาตกกอใหเกด

ผลประโยชนทางการตลาดทมการขยายตวอยางรวดเรว และสวนแบงทางการตลาดคอนขางสงจง

ทาใหจานวนสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพในประเทศไทยป 2559 นนมจานวนทงหมดรวม

3,003 แหง การประมาณการรายไดธรกจมมลคาถง 1,097 ลานดอลลารสหรฐ และเปนรายไดทมา

จากการใชบรการของชาวตางชาตประมาณรอยละ 90 จงทาใหธรกจบรการสปาเพอสขภาพมอตรา

การเตบโตเพมขนรอยละ 9.6 ดานผลตภณฑสปาทจาหนายในประเทศมอตราการเจรญเตบโตรอย

ละ 0 - 5 การสงออกผลตภณฑสปามอตราการเตบโตรอยละ 10 - 15 และการจางงานในธรกจสปาม

อตราจางประมาณ 70,000 คน (สานกธรกจบรการและโลจสตกสการคา, 2559) ดวยอตราการ

เจรญเตบโตของธรกจทมศกยภาพสงจงทาใหเจาของธรกจบรการสปาเพอสขภาพมการแขงขนใน

ตลาดสงตาม ดงนนการแขงขนหลกในตลาดธรกจบรการเพอสขภาพจงเนนไปทคณภาพของ

มาตรฐานการบรการนนเอง

DPU

2

คณภาพของมาตรฐานการบรการนนเปนสงสาคญทสดทจะสรางความแตกตางของ

ธรกจใหเหนอกวาคแขงขนได ซงควรจะตอบสนองความตองการหรอเกนกวาความคาดหวงเพอ

นาไปสความพงพอใจของลกคาในการใชบรการสปาเพอสขภาพระดบสากล จงทาให

ผประกอบการทมกลมลกคาเปาหมายในระดบ Hi-End จาเปนตองมการประเมนเรองคณภาพการ

บรการและความพงพอใจของลกคา เพอพฒนาและยกระดบคณภาพการบรการในการสรางความ

พงพอใจ (Customer Satisfaction) สงสด และสรางความสมพนธท ดใหกบลกคา (Customer

Relationship) ทงยงสามารถดงดดลกคาใหกลบมาใชบรการซ าๆ หรอเปนตวชวยใหลกคาสงตอ

ความพงพอใจไปยงลกคาอนๆ ใหมาลองใชบรการ และยงเปนสงสาคญในการสรางฐานใหลกคาม

ความสมพนธระยะยาว และกอใหเกดความภกดของลกคา (Customer Loyalty) ทมตอผใหบรการ

กจการสปาเพอสขภาพระดบสากล ทงน ผประกอบการมความจาเปนทจะตองเขาใจวาปจจยดาน

คณภาพของมาตรฐานสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากลใดบางทมอทธพลตอความ

พงพอใจของนกทองเทยวชาวตางชาตในการเลอกมาใชบรการ และปจจยดานคณภาพของมาตรฐาน

สถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากลใดทเปนสงสาคญในการสรางความภกดของ

ลกคาทมตอผใหบรการกจการสปาเพอสขภาพ ซงทผานมามการวจยในดานนอยางจากด

จากทกลาวมาทาใหผวจยตระหนกถงความสาคญ เหตผลและปญหาของธรกจสปาเพอ

สขภาพจงนาไปสการศกษาวจยเรอง “ปจจยดานมาตรฐานของสถานประกอบกจการสปาเพอ

สขภาพระดบสากลทมอทธพลตอความพงพอใจในการใชบรการของนกทองเทยวชาวตางชาต”

โดยเฉพาะอยางยงในการศกษาวจยครงน ผวจยเชอวา ปจจยดานคณภาพของมาตรฐานการบรการ

การรบร และความพงพอใจของชาวตางชาตนนเปนสงทสามารถวดได และจะชวยสรางรปแบบการ

บรการทมคณภาพสาหรบสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากลในประเทศไทยใหเปน

ทรจกมากขนในหมนกทองเทยวชาวตางชาต โดยการศกษาวจยครงนจะมงเนนทสถานประกอบ

กจการสปาเพอสขภาพระดบสากล ประกอบกบการศกษาทางดานอปสงคของนกทองเทยว

ชาวตางชาต จะทาใหทราบถงคณภาพของมาตรฐานการบรการ การรบร ความพงพอใจ และความ

ตองการทแทจรงในมมมองของนกทองเทยวชาวตางชาต ซงถอเปนขอมลพนฐานทสาคญเปนอยาง

ยงทจะนามาใชในการพฒนารปแบบและคณภาพของมาตรฐานการบรการใหตรงกบความตองการ

ของกลมเปาหมายมากทสด นอกจากนนยงจะไดทราบวารปแบบหรอผลตภณฑทมอยในปจจบนม

ความสอดคลองกบความตองการของนกทองเทยวชาวตางชาตหรอไม ควรมการปรบปรงหรอแกไข

อยางไร ทงยงทาใหเหนถงปญหาและอปสรรคในแงมมตางๆ ของสถานประกอบกจการสปาเพอ

สขภาพระดบสากล ซงสามารถนามาพฒนาคณภาพของมาตรฐานการบรการไดอยางรอบดาน

DPU

3

รวมถงสามารถหาจดรวมในการพฒนาศกยภาพของการทองเทยวเชงสขภาพ และทาให

อตสาหกรรมการทองเทยวเชงสขภาพของประเทศไทยไดรบการพฒนาอยางย งยนตอไป

1.2 วตถประสงค

1. เพอศกษาปจจยดานการตลาดของนกทองเทยวชาวตางชาตในการเลอกใชบรการ

สถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล

2. เพอศกษาการรบรมาตรฐานของสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล 3. เพอศกษาความพงพอใจของนกทองเทยวชาวตางชาตในการใชบรการสถาน

ประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล

4. เพอหาปจจยดานมาตรฐานของสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพทมอทธพลตอ

ความพงพอใจในการใชบรการของนกทองเทยวชาวตางชาต

1.3 ขอบเขตการวจย

ในการศกษาปจจยดานคณภาพของมาตรฐานสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพ

ระดบสากลทมอทธพลตอความพงพอใจในการใชบรการของนกทองเทยวชาวตางชาต

ประกอบดวย สถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพทผานการประเมนจากกระทรวงสาธารณสข

จานวน 10 แหง โดยมการจดระดบสถานประกอบกจการ (Spa Grading) ตามเกณฑทกาหนด (กอง

สถานประกอบการเพอสขภาพ, กรมสนบสนนบรการสขภาพ, 2559)

ดานเนอหา

ในการศกษาวจยในครงน ผวจยไดทาการศกษาปจจยดานการตลาดของนกทองเทยว

ชาวตางชาตในการเลอกใชบรการสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล รวมทงการ

รบรมาตรฐานของสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล และความพงพอใจของ

นกทองเทยวชาวตางชาตในการใชบรการสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากลตาม

มาตรฐานดานตางๆ เชน มาตรฐานดานสถานท มาตรฐานดานบคลากร มาตรฐานดานการบรการ

มาตรฐานดานผลตภณฑ เครองมอและอปกรณ และปจจยดานคณภาพของมาตรฐานการบรการใน

สถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากลทมอทธพลตอความพงพอใจในการใชบรการของ

นกทองเทยวชาวตางชาต

ดานประชากร

ในการศกษาวจยในครงน ผวจยมงศกษานกทองเทยวชาวตางชาตทเลอกใชบรการ

สถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล จานวน 10 แหง

DPU

4

ดานพนท

ผวจยเกบรวบรวมขอมลจากกลมตวอยางทเลอกใชบรการสถานประกอบกจการสปา

เพอสขภาพระดบสากล จานวน 10 แหง โดยใชแบบสอบถามเปนเครองมอในการเกบรวบรวม

ขอมล

1.4 ตวแปรในการวจย

ตวแปรอสระ ไดแก ปจจยสวนบคคล ประกอบดวย เพศ อาย ภมลาเนา ระดบการศกษา

รายได เปนตน

ตวแปรตาม ไดแก

1. ปจจยดานการตลาด ประกอบดวย 1. ผลตภณฑ (Product) 2. ราคา (Price) 3. การจด

จาหนาย (Place) 4. การสงเสรมการตลาด (Promotion)

2. การรบรมาตรฐานของสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล

ประกอบดวย มาตรฐานดานสถานท มาตรฐานดานบคลากร มาตรฐานดานการบรการ และ

มาตรฐานดานผลตภณฑ เครองมอและอปกรณ โดยใชเกณฑจากคมอมาตรฐานสถานประกอบ

กจการสปาเพอสขภาพระดบสากล ของกองสถานประกอบการเพอสขภาพ กรมสนบสนนบรการ

สขภาพ กระทรวงสาธารณสข (2559)

3. ความพงพอใจของนกทองเทยวชาวตางชาตในการใชบรการสถานประกอบกจการส

ปาเพอสขภาพระดบสากล

1.5 สมมตฐาน

1. นกทองเทยวทมปจจยสวนบคคล (เพศ อาย ภมลาเนา การศกษา รายได) แตกตางกน

จะพจารณาปจจยดานการตลาดในการเลอกใชบรการสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบ

สากลแตกตางกน

2. นกทองเทยวทมปจจยสวนบคคล (เพศ อาย ภมลาเนา การศกษา รายได) แตกตางกน

จะมการรบรมาตรฐานของสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากลแตกตางกน

3. ปจจยดานมาตรฐานของสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล ไดแก ดานสถานท ดานบคลากร ดานการบรการ และดานผลตภณฑ เครองมอและอปกรณ มอทธพลตอ

ความพงพอใจในการใชบรการของนกทองเทยวชาวตางชาต

DPU

5

1.6 ประโยชนทไดรบ

1. ทาใหทราบถงปจจยทมผลตอความพงพอใจของนกทองเทยวชาวตางชาตในการ

เลอกใชบรการสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล

2. ทาใหทราบถงระดบความพงพอใจของนกทองเทยวชาวตางชาตในการเลอกใช

บรการสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล

3. เปนการยกระดบการใหบรการตามมาตรฐานการบรการของของสถานประกอบ

กจการ สปาเพอสขภาพระดบสากลในประเทศไทยใหดขน อนจะนาไปสการขยายตวดานการ

ทองเทยวเชงสขภาพในประเทศไทยตอไป

4. สามารถนาขอมลทไดทงหมดไปใชในการวางแผนการสงเสรมการตลาดใหกบ

สถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากลไดรบความพงพอใจในมาตรฐานการบรการ ทา

ใหเปนทรจกอยางกวางขวางในหมผรบบรการ

5. นกวจย นกวชาการ และผทสนใจสามารถนาผลการวจยครงนไปประกอบการวจย

หรอการศกษาในระดบตอไป

1.7 นยามคาศพทเฉพาะ

งานวจยในครงนผวจยไดนยามคาศพททเกยวของ เพอความเขาใจทตรงกนและเปน

กรอบแนวคดเบองตนในการดาเนนงานวจยในครงน

ปจจยดานการตลาด หมายถง Marketing Mix (4Ps) ประกอบดวย 1. ผลตภณฑ

(Product) 2. ราคา (Price) 3. การจดจาหนาย (Place) 4. การสงเสรมการตลาด (Promotion)

ความพงพอใจ หมายถง ภาวการณแสดงออกถงความรสกในทางบวกของบคคลซงเปน

ผลจากการประเมนคณภาพมาตรฐานการบรการจากการรบร สงทไดรบสงคาดหวงเกยวกบการ

บรการนน

สถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพ หมายถง สถานททตงขนเพอดาเนนกจการสปา

อนไดแก บรการทเกยวกบการดแลและเสรมสรางสขภาพโดยวธการบาบดดวยน าและการนวด

รางกายเปนหลก ประกอบกบบรการอนตามทกาหนดในกฎกระทรวงอกอยางนอยสามอยางเวนแต

เปนการดาเนนการในสถานพยาบาลตามกฎหมายวาดวยสถานพยาบาล หรอการอาบน า นวด หรอ

อบตวทเปนการใหบรการในสถานอาบน า นวด หรออบตวตามกฎหมายวาดวยสถานบรการ (คมอ

เกณฑมาตรฐานสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล, 2559)

ผดาเนนการ/ ผประกอบกจการสปาเพอสขภาพ หมายถง บคคลทไดรบมอบหมายใหม

หนาทบรหารจดการสถานประกอบการ และรบผดชอบในการดาเนนการสถานประกอบการนน

DPU

6

ผดาเนนการตองมคณสมบตตามเกณฑกาหนดและไมมลกษณะตองหามตามประกาศกระทรวง

สาธารณสข (คมอเกณฑมาตรฐานสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล, 2559)

คณภาพของมาตรฐาน หมายถง ปจจยดานคณภาพของมาตรฐานทมอทธพลตอความ

พงพอใจของชาวตางชาต ไดแก มาตรฐานดานสถานท มาตรฐานดานบคลากร มาตรฐานดานการ

บรการ และมาตรฐานดานผลตภณฑ เครองมอและอปกรณ (คมอเกณฑมาตรฐานสถานประกอบ

กจการสปาเพอสขภาพระดบสากล, 2559)

มาตรฐานของสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล ประกอบดวย

มาตรฐาน ดงตอไปน (คมอเกณฑมาตรฐานสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล,

2559)

มาตรฐานดานสถานท หมายถง สถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพมการตกแตง

เหมาะสม สวยงามบงบอกถงความเปนไทย สถานทมความสะอาด เปนระเบยบ อากาศถายเทไดด

การจดแบงพนทในการใชงานเปนสดสวน สะดวกและปลอดภยในการใชบรการ อปกรณสาหรบ

คนพการ เชน ทางลาด ราวจบตามทางเดน รถเขน มสภาพดพรอมใชงานตดตงในตาแหนงท

เหมาะสม และ หองสขามความสะอาด และจานวนเพยงพอ

มาตรฐานดานบคลากร หมายถง บคลากรมความรความเชยวชาญ ในการทางานใน

สถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพ พนกงานสามารถสอสารภาษาตางประเทศไดด และเพยงพอ

ตอการใหบรการ พนกงานทกคนสวมเครองแบบทเหมาะสมกบการปฏบตงาน มความเปนไทย

และ/หรอเรยบรอยสวยงาม พนกงานมการใหบรการดวยกรยาทสภาพ ออนนอม และเอาใจใสตอ

ผรบบรการ พนกงานมความสามารถแกไขปญหาเฉพาะหนาหรอฉกเฉนไดเปนอยางด และ

พนกงานมความสามารถในการใหขอมลเกยวกบการใหบรการไดอยางครบถวน

มาตรฐานดานการบรการ หมายถง สถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพมการบรการ

ทอานวยความสะดวกแกผใชบรการอยางครบครน มการตอนรบแบบไทย มการบรการอาหารหรอ

เครองดมเพอสขภาพทเปนผลตภณฑไทย มการสอบถามผรบบรการวาตองการอะไรเพมเตม

หรอไม มการอธบายหรอแนะนาแกผรบบรการเกยวกบบรการทจะไดรบ และ มระบบนดหมายเพอ

รบบรการ

มาตรฐานดานผลตภณฑ เครองมอและอปกรณ หมายถง สถานประกอบกจการสปา

เพอสขภาพมผลตภณฑและอปกรณทด มคณภาพและมาตรฐานไวสาหรบผรบบรการ เชน ม

คณภาพและความปลอดภยของผลตภณฑ เครองมอและอปกรณ มระบบดแลรกษา และการ

ตรวจสอบอปกรณดานความปลอดภย

DPU

7

สถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล หมายถง สถานประกอบกจการสปา

เพอสขภาพทไดรบเครองหมายการรบรองคณภาพ เมอผานเกณฑการประเมนคณภาพจากกระทรวง

สาธารณสข โดยจะแบงออกเปน 3 ระดบ (Spa Grading) คอ เค รองหมายระดบ Platinum

เครองหมายระดบ Gold เครองหมายระดบ Silver (คมอเกณฑมาตรฐานสถานประกอบกจการสปา

เพอสขภาพระดบสากล, 2559) DPU

8

บทท 2

แนวคด ทฤษฎ และผลงานวจยทเกยวของ

จากการศกษาเรอง “ปจจยดานมาตรฐานของสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพ

ระดบสากลทมอทธพลตอความพงพอใจในการใชบรการของนกทองเทยวชาวตางชาต” ผวจยได

ทาการศกษา คนควาเกยวกบแนวคดทฤษฎทเกยวของกบงานวจยจากเอกสาร ตารา บทความ

วชาการ บทความวจย และงานวจยทเกยวของดงตอไปน

2.1 แนวคดและทฤษฎทเกยวของ

2.1.1 บรบทเกยวกบการทองเทยวในประเทศไทย

2.1.2 บรบทเกยวกบอสาหกรรมทองเทยว

2.1.3 การทองเทยวเชงสขภาพ

2.1.4 ธรกจสปาในประเทศไทย

2.1.5 บรบทเกยวกบสถานประกอบกจการเพอสขภาพระดบสากล (Thai Spa Quality

Award)

2.1.6 แนวคดและทฤษฎทเกยวของกบปจจยดานการตลาดและสวนประสมทาง

การตลาด (Marketing Mixed Theory)

2.1.7 แนวคดเกยวกบมาตรฐานคณภาพและมาตรฐานสถานประกอบกจการเพอ

สขภาพระดบสากล

2.1.8 แนวคดเกยวกบการรบร

2.1.9 แนวคดและทฤษฎเกยวกบความพงพอใจ

2.1.10 แนวคดและทฤษฎเกยวกบคณภาพการบรการ

2.2 ผลงานวจยทเกยวของ

2.3 กรอบแนวความคดในการวจย

DPU

9

2.1 แนวคดและทฤษฎทเกยวของ

2.1.1 บรบทเกยวกบการทองเทยวในประเทศไทย

อตสาหกรรมการทองเทยวเปนอตสาหกรรมหลกในการขบเคลอนเศรษฐกจของ

ประเทศทงในแงของการสรางรายได สรางกจกรรมและสรางงาน ทงนมลคาของอตสาหกรรมการ

ทองเทยวไทยมสงถงปละกวา 8 แสนลานบาท ในป 2550 ทผานมา การทองเทยวแหงประเทศไทย

ประมาณการวารายไดจากการทองเทยวมทงสน ประมาณ 928,199 ลานบาท เพมขนจากป 2549 ราว

15% โดยถงแมวาหลายปทผานมาประเทศไทยจะประสบวกฤตการณมากมาย ท งปญหาดาน

การเมอง สถานการณความไมสงบในพนท 3 จงหวดชายแดนภาคใต ความขดแยงทางความคดของ

คนในสงคม รวมทงวกฤตราคาน ามน แตประเทศไทยกยงคงเปนประเทศจดหมายปลายทางของ

นกทองเทยวจากทวโลก (World Destination) จะเหนไดจากรางวลในระดบนานาชาตมากมายท

แสดงใหเหนวาอตสาหกรรมการทองเทยวของไทยไดรบการยอมรบในสายตาชาวตางชาต จากการ

ทกรงเทพมหานครไดรบรางวลเมองทนาทองเทยวทสดในโลก ประจาป 2551 “World’s Best City”

จากนตยสาร Travel and Leisure ประเทศสหรฐอเมรกา และจงหวดเชยงใหมยงไดรบการจดอนดบ

ใหเปนเมองทองเทยวตดอนดบ 1 ใน 5 ของโลก ในการจดอนดบของนตยสารเลมเดยวกนอกดวย

กรมการทองเทยว (2558) กลาววา ในป 2558 มนกทองเทยวชาวตางชาตเดนทางมา

ประเทศไทยจานวน 29,881,091 ลานคน ขยายตวรอยละ 20.44 ปรบตวดขนจากปกอนหนาทหดตว

รอยละ 6.54 จากสถานการณภายในประเทศ และการหดตวของนกทองเทยวรสเซยจากภาวะ

เศรษฐกจ อยางไรกตาม ผลจากสถานการณภายในประเทศทสงบ การเปดตวโครงการทองเทยววถ

ไทย และการเตบโตของสายการบนตนทนตาไดชวยกระตนใหภาคการทองเทยวของไทยฟนตวได

ในเวลาส น และเตบโตในอตราทสงแมวาในปทผานมา ภาคการทองเทยวจะไดรบผลกระทบจาก

ปจจยทงภายในและภายนอกทสาคญ เชน เหตแผนดนไหวทเนปาล การระบาดของไวรสเมอรใน

เกาหล เหตระเบดบรเวณแยกราชประสงค และการกอเหตรายในปารส ซงมผลทาใหการทองเทยว

บางชวงสะดดแตยงคงเตบโตอยางตอเนอง นกทองเทยวภมภาคเอเชยตะวนออก อเมรกา และ

เอเชยใตเตบโตอยางตอเนอง นกทองเทยวยโรปหดตวตามนกทองเทยวรสเซย ในขณะทตะวนออก

กลาง โอเชยเนย และแอฟรกา เปลยนแปลงผนผวน การฟนตวจากสถานการณในปกอนหนาเปน

ปจจยสาคญทมผลใหจานวนนกทองเทยวในป 2558 เตบโตในอตราทสง โดยเฉพาะการขยายตว

กวารอยละ 71 ของนกทองเทยวจนทมอทธผลตอขนาดและทศทางการเตบโตของนกทองเทยวใน

ภมภาคเอเชยตะวนออกตลอดทงปทผานมา ขณะทนกทองเทยวภมภาคอเมรกาเตบโตอยางตอเนอง

ทงจากการขยายตวของนกทองเทยวเกอบทกประเทศ โดยเฉพาะสหรฐอเมรกาซงเปนตลาดหลกท

ขยายตวถงรอยละ 13 นอกจากนนกทองเทยวภมภาคเอเชยใตยงเปนอกกลมหนงทเตบโตอยาง

DPU

10

ตอเนองจากการขยายตวของนกทองเทยวทงตลาดหลก และตลาดรอง อยางไรกตาม การหดตวของ

นกทองเทยวศรลงกาในชวงไตรมาสท 4 สวนหนงเปนผลจากการปรบฐานนกทองเทยวจากปกอนหนา

สาหรบนกทองเทยวภมภาคยโรปหดตวกวารอยละ 8.65 จากการลดลงถงรอยละ 44 ของ

นกทองเทยวรสเซยทไดรบผลกระทบจากภาวะเศรษฐกจของประเทศ ซงมผลทาใหสดสวน

นกทองเทยวรสเซยลดลงจากรอยละ 6 ในปกอนหนาเหลอเพยงประมาณรอยละ 3 ในปน นอกจากน

สาหรบนกทองเทยวภมภาคอน เชน ตะวนออกกลาง โอเชยเนย และแอฟรกา เตบโตผนผวนจาก

หลายปจจย เชน การปรบฐานนกทองเทยวจากปกอนหนา ภาวะเศรษฐกจในประเทศ และราคาทตา

กวาของแหลงทองเทยวในตางประเทศ เชน เกาะบาหลทราคาตวเครองบนรวมทพก 4 คน สาหรบ

นกทองเทยวออสเตรเลย ราคาเรมตนท 712 ดอลลารออสเตรเลย ขณะทภเกต 5 คน ราคา เรมตนท

940 ดอลลารออสเตรเลย จงอาจเปนปจจยหนงททาใหนกทองเทยวออสเตรเลยของไทยหดตวลง

รอยละ 3 ในปทผานมา นกทองเทยวจนมความสาคญทงในมตของจานวนและรายได นบตงแตป

2555 เปนตนมานกทองเทยวจนมจานวนสงเปนอนดบท 1 ของไทยอยางตอเนอง แมกระทงในปท

ผานมาทนกทองเทยวจนหดตวคอนขางมากในชวงครงปแรก แตกฟนตวไดอยางรวดเรวเนองจาก

ประเทศไทยเปนแหลงทองเทยวทไดรบความนยมสงเปนอนดบท 1 ของนกทองเทยวจนทเดน

ทางผานบรษทนาเทยว และไดรบความนยมสงเปนอนดบท 5 ของนกทองเทยวจนทงหมด

อยางไรกตาม ความสาคญของนกทองเทยวจนทเพมขนสงผลใหภาคการทองเทยวไทย

มความเสยงจากการกระจกตวของนกทองเทยวมากขน เนองจากนกทองเทยวจน และนกทองเทยว

ภมภาคเอเชยตะวนออกมลกษณะสาคญ คอ การออนไหวตอเหตการณตางๆ โดยจะลดลงอยาง

รนแรงเมอเกดเหตการณ และจะฟนตวอยางรวดเรวเมอเหตการณสนสด

DPU

11

ภาพท 2.1 แสดงอตราการเปลยนแปลงของนกทองเทยวชาวยโรป ป 2558

ภาพท 2.2 แสดงจานวนนกทองเทยวเดอนมกราคม – ธนวาคม พ.ศ. 2555 – 2558

DPU

12

จานวนและรายไดจากนกทองเทยว ป 2557 - 2558

ภาพท 2.3 แสดงจานวนและรายไดจากนกทองเทยว ป 2557 - 2558

รายไดจากการทองเทยวขยายตวรอยละ 23.39 ในเดอนธนวาคม 2558 มรายไดจากการ

ทองเทยว 151,453.30 ลานบาท ขยายตวรอยละ 7.28 ปรบตวดขนจากเดอนทผานมาตามการเตบโต

ของจานวนนกทองเทยว สาหรบรายไดจากการทองเทยวในรอบปทผานมา พบวามมลคา

1,447,158.05 ลานบาท เปนรายไดจากนกทองเทยวภมภาคเอเชยตะวนออกมากทสด 759,583.60

ลานบาท รองลงมาไดแก ภมภาคยโรป อเมรกา โอเชยเนย เอเชยใต ตะวนออกกลาง และแอฟรกา

ตามลาดบ และเมอเปรยบเทยบกบชวงเวลาเดยวกนของปทผานมาพบวา รายไดขยายตวรอยละ

23.39 จากการเพมขนของรายไดในเกอบทกภมภาค ยกเวนยโรปทรายไดหดตวตามการลดลงของ

จานวนนกทองเทยวรสเซย

สานกสงเสรมและจดการสนคาเกษตร (2558) และบรษทศนยวจยกสกรไทย จากด (2558)

กลาววา ดานธรกจสปา นวดไทย และผลตภณฑสปา ในป พ.ศ. 2558 พบวามอตราขยายตวเพมขน

ซงมมลคาสงถง 31,000 ลานบาท จากความตองการใชบรการสปามทงลกคาในประเทศและกลม

นกทองเทยวชาวตางชาตทเขามาในประเทศเพมขน ความตองการซอผลตภณฑทเกยวของกบ สปา

มจานวนสงขน คาดวาการสงออกผลตภณฑสปาจะมมลคาถง 2,240 ลานบาท การทองเทยวแบบ

Wellness Tourism พบวา มมลคาสงประมาณ 438.6 พนลาน ดอลลาหสหรฐ (The Global Wellness

Tourism Economy, 2013) ทงน การทองเทยวปกตโดยทวไปมมลคาประมาณ 3.2 ลานลานดอลลาห

สหรฐ ซงจะเปนกลมทนยมทองเทยวแลวมสวนทาใหสขภาพดขนดวย โดยมสปาเปนบรการท

DPU

13

สาคญในอตสาหกรรมทองเทยวประเภทน เนองจากนกทองเทยวกลมนจะมคณภาพ และการใชจาย

สงกวานกทองเทยวประเภทอน โดยเฉลยสงถงรอยละ 130 และมแนวโนมใหความนยมมาทองเทยว

แถบเอเชยและแปซฟกมากขน คาดวาจะมการเตบโตประมาณรอยละ 9.1 จนถงป 2017 (มลคา

678.5 พนลานดอลลาหสหรฐ) ทาใหแตละประเทศสามารถสรางงาน สรางอาชพ และสรางรายได

จากอตสาหกรรมการทองเทยว

ดงนนการทองเทยวเชงสขภาพ จงเปนการเดนทางทองเทยวทผสมผสานการเรยนรวถ

ชวตและพกผอนหยอนใจ มการแบงเวลาจากการทองเทยวเพอทากจกรรมสงเสรมสขภาพ และ/

หรอการบาบดเพอฟนฟสขภาพ เชน ตรวจรางกาย การรกษาพยาบาล การรบคาปรกษาแนะนา

ดานสขภาพ กจกรรมทางดานกฬา การนวด อบ ประคบสมนไพร การฝกปฏบตสมาธ เปนตน

ซงประเทศไทยมศกยภาพเหมาะแกการพฒนาใหเปนศนยกลางการทองเทยวเชงสขภาพ เนองจากม

ปจจยทสนบสนนการทองเทยวรปแบบนอยมาก และมการพฒนาในหลายดาน เชน การพฒนา

แหลงทองเทยวตามธรรมชาต การพฒนาแหลงทองเทยวเชงวฒนธรรม การพฒนาดานบรการทาง

การแพทยและทนตกรรม การพฒนานวดแผนไทยและธรกจสปา มรานอาหารมากมายหลาย

ประเภทหลายระดบ ราคาคาบรการตางๆ สมเหตสมผล นอกจากนยงมความรวมมอจากหนวยงาน

ตางๆ ทงภาครฐและเอกชนในการสนบสนนและสงเสรมการทองเทยวเชงสขภาพอยางจรงจงและ

ตอเนอง

ดงนนการเตบโตของกจกรรมทางเศรษฐกจดงกลาวจงมความสาคญมากตอการพฒนา

เศรษฐกจของประเทศไทยในปจจบน ดงนนภาครฐจงใหความสาคญกบธรกจบรการเพอสขภาพซง

จะเหนไดจากการจดทาเปนแผนยทธศาสตรทสาคญของประเทศในขณะน ไดแก

กระทรวงการทองเทยวและกฬาไดจดทายทธศาสตรการปฏรปทองเทยวไทย พ.ศ.

2558 – 2560 ซงคณะรฐมนตรไดเหนชอบในหลกการแลว เมอวนท 4 สงหาคม 2558 โดยม

วสยทศน เพอวางรากฐานการพฒนาและสงเสรมการทองเทยวใหประเทศไทยเปนแหลงทองเทยว

คณภาพอยางมดลยภาพและย งยน มเปาหมายรวม 3 ดาน คอ ดานเศรษฐกจ (ในป พ.ศ.2560 มการ

สรางรายไดรวม 2.5 ลานลานบาท และกระจายรายไดสทองถน) ดานสงคม (การยกระดบคณภาพ

ชวตทดใหกบคนในสงคมไทย และเสรมสรางความเขมแขงใหกบชมชน) และดานสงแวดลอม

(มการพฒนาอยางสมดลและย งยน) สาหรบพนธกจประกอบดวย การกระตนตลาดทองเทยว

คณภาพใหไดตามเปาหมาย/ พฒนาสนคาและบรการใหสอดคลองกบความตองการของตลาดและ

ชมชน/ บรหารจดการการทองเทยวอยางมประสทธภาพ เกดการบรณาการเชอมโยงระดบชาตถง

ทองถน

DPU

14

โดยมยทธศาสตรทสาคญ กลาวคอ

1. ยทธศาสตรการสงเสรมตลาดทองเทยว (กลยทธการยกระดบภาพลกษณการ

ทองเทยวสการเปน “Quality Leisure Destination”/ กลยทธการปรบโครงสรางตลาดส High Value/

กลยทธสรางโอกาสทางการทองเทยวสคนไทยทกกลม/ กลยทธสรางสมดลเชงเวลาและพนท)

2. ยทธศาสตรการพฒนาสนคาและบรการทองเทยว (กลยทธการพฒนาเชงพนท/

กลยทธการพฒนารายสาขา โดยเฉพาะการทองเทยวเชงสขภาพ การทองเทยวกลมผสงอาย และการ

ทองเทยวเพอการประชมและนทรรศการ/ กลยทธพฒนาสงอานวยความสะดวกดานการทองเทยว/

กลยทธพฒนาความปลอดภยดานการทองเทยว/ กลยทธพฒนาระบบโลจสตกสเพอการทองเทยว

3. ยทธศาสตรการบรหารจดการการทองเทยว (กลยทธบรณาการทางานผานกลไกการ

ขบเคลอนทงระบบ/ กลยทธพฒนาบคลากรดานการทองเทยวและยกระดบผประกอบการทองเทยว/

กลยทธการพฒนาระบบขอมลและสารสนเทศเพอการทองเทยว/ กลยทธปรบปรงกฎหมายและ

กลไกการบงคบใชกฎหมายอยางจรงจง) มการแบงเขตพฒนาการทองเทยวออกเปน 5 Cluster ไดแก

อารยธรรมลานนา/ อารยธรรมอสานใต/ ฝงทะเลตะวนออก/ ฝงทะเลตะวนตก และอนดามน

4. กระทรวงสาธารณสขเปนหนวยงานหลกในการขบเคลอนนโยบายการเปน

ศนยกลางสขภาพนานาชาต (Medical Hub) โดยมงเนนการขยายผลของยทธศาสตรการพฒนาให

ประเทศไทยเปนศนยกลางบรการสขภาพนานาชาตภายใน 10 ป (พ.ศ.2559-2568) (กองสขภาพ

ระหวางประเทศ, 2559)

กองสขภาพระหวางประเทศ (2559) กลาววา การดาเนนการเพอใหเปนไปตามนโยบาย

ของรฐบาลในการเปนศนยกลางทางการแพทยของไทยนน กระทรวงสาธารณสขไดกาหนด

นโยบายสาคญในการบรการสขภาพไว 4 ประการ คอ 1) การเปนศนยกลางบรการเพอสงเสรม

สขภาพ (Wellness Hub) ประกอบดวยการจดการสปาเพอสขภาพ การจดบรการสปารกษาโรค

(Medical Spa) การจดบรการนวดไทยเพอสขภาพ (Thai Health Massage) การจดบรการแบบพานก

ระยะยาวเพอสขสขภาพ (Long Stay for Health) การจดบรการแบบสถานทพกผอนเพอรกษา

สขภาพ (Health Resource) และการจดบรการแบบศนยเวชศาสตรฟนฟ (Rehabilitation Center)

2) ศนยกลางบรการสขภาพ (Medical Service Hub) ประกอบดวยการจดบรการรกษาพยาบาล

ศนยกลางบรการแพทยแผนไทยและการแพทยทางเลอกและศนยกลางบรการหองปฏบตการ

3) ศนยกลางบรการวชาการและงานวจย (Academic Hub) และ 4) ศนยกลางยาและผลตภณฑ

สขภาพ (Product Hub)

กองสขภาพระหวางประเทศ (2559) ยงกลาวอกวา การดาเนนงานภายใตนโยบายการ

เปนศนยกลางสขภาพนานาชาต (Medical Hub) ประสบผลสาเรจเปนอยางดยง กลาวคอ ตลาดกลม

DPU

15

สนคาและธรกจบรการสขภาพมการขยายตวเพมขนอยางตอเนอง ปจจบนมมลคาไมตากวา 100,000

ลานบาท โดยมสดสวนรายไดจากผรบบรการชาวไทย : ชาวตางชาต ประมาณรอยละ 75 : 25 และ

คาดวาภายหลงจากการเปดการคาเสร AEC จะมแนวโนมเพมขนสงอยางตอเนอง (บรษทศนยวจย

กสกรไทย จากด, 2558) เปนผลมาจากการขยายการลงทนทเพมขนของโรงพยาบาลเอกชนทงใน

กรงเทพและพนททมศกยภาพในตางจงหวด เพอรองรบผรบบรการทงชาวไทยและชาวตางชาตทม

แนวโนมเพมสงขน จานวนชาวตางชาตทมาใชบรการรกษาพยาบาล รวม 1.2 ลานครง แบงเปน

1) กลมทเปน Medical Tourism คดเปนรอยละ 80 โดยตลาดหลกของประเทศไทย ไดแก เมยนมาร/

ญปน/ ตะวนออกกลาง และยโรป สวนกลมตลาดใหมทมโอกาสเตบโตสง ไดแก CLMV และจน

2) กลมทเปน Expatriate คดเปนรอยละ 20 ไดแก กลมนกลงทนชาวตางชาตทเขามาลงทนและ

ทางานในประเทศไทยมากขน อาท ญปน เกาหลใต สหรฐอเมรกา และสหภาพยโรป ซงกลมนจะม

ผตดตามทเปนคสมรส หรอบตรหลานเขามาพานกอาศยในประเทศไทยดวย

กลาวโดยสรปไดวา อตสาหกรรมการทองเทยวของประเทศไทยน นมอตราการ

เจรญเตบโตอยางตอเนอง โดยเฉพาะตลาดการทองเทยวเชงสขภาพทมธรกจสปาเพอสขภาพเปน

แกนนาในการขยายตลาดซงในปจจบนมการแขงขนอยในระดบสง

2.1.2 บรบทเกยวกบอตสาหกรรมการทองเทยว

คาวา “อตสาหกรรม” ตามพจนานกรม คอ การกระทาสงใดๆ เพอใหเปนสนคา แต

ปจจบนมความหมายมากกวานน คอ กจกรรมทางเศรษฐกจอยางมระบบการพาณชย หรอการผลต

สาขาใดสาขาหนง

การทองเทยว กคอ การดาเนนกจกรรมบรการดานการนาเทยว เชน บรการดานการ

เดนทาง บรการดานอาหารและการพกแรม และบรการดานการนาเทยว ซงดาเนนการโดยหวงผล

กาไรทตองอาศยแรงงานและการลงทนสง โดยใชเทคนควชาการเฉพาะ มการวางแผน การจด

องคการ และการตลาด ครอบคลมธรกจหลายประเภททงทเกยวของกบการทองเทยวโดยตรงและ

โดยออม

ดงนน อตสาหกรรมทองเทยว (Tourism Industry) จงประกอบดวยธรกจหลายประเภท

ทงธรกจทเกยวของโดยตรง และธรกจทเกยวของทางออม หรอธรกจสนบสนนตางๆ การซอบรการ

ของนกทองเทยวชาวตางชาตถอไดวาเปนการสงสนคาออกทมองไมเหนดวยสายตา (Invisible

Export) เพราะเปนการซอดวยเงนตราตางประเทศ การผลตสนคา คอ บรการตางๆ ทนกทองเทยว

ซอกจะตองมการลงทน ซงผลประโยชนจะตกอยในประเทศและจะชวยใหเกดงานเกดอาชพอก

หลายแขนง รวมถงเกดการหมนเวยนทางเศรษฐกจ นอกจากนทางดานสงคมการทองเทยวเปนการ

DPU

16

พกผอนคลาย ความตงเครยดพรอมกบการไดรบความร ความเขาใจในวฒนธรรมทผดแผกแตกตาง

ออกไปอกครง เรยกไดวาอตสาหกรรมทองเทยวเปนแหลงทมาของรายไดในรปเงนตราตางประเทศ

ซงจะมสวนชวยสรางเสถยรภาพใหกบดลการชาระเงนไดเปนอยางมาก นอกจากนการทองเทยวยง

มบาทบาทชวยกระตนใหมการนาเอาทรพยากรของประเทศมาใชประโยชนอยางกวางขวางทผอย

ในทองถนไดเกบมาประดษฐเปนหตถกรรมพนบาน ขายเปนของทระลกสาหรบนกทองเทยว สรป

ไดวาบทบาทและความสาคญของอตสาหกรรมการทองเ ทยวตอเศรษฐกจ ส งคมและ

วฒนธรรม ธรรมชาตและสงแวดลอม มดงตอไปน (ฉนทช วรรณถนอม, 2552)

ดานเศรษฐกจ

ไทยเปนประเทศหนงทใหความสาคญกบอตสาหกรรมทองเทยวเปนอยางมาก

เนองจากเปนอตสาหกรรมทกอใหเกดผลประโยชนท งทางเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม และ

สงแวดลอม บทบาททเดนชดบทบาทหนงในชวงหลายปทผานมาของอตสาหกรรมทองเทยวกคอ

บทบาทดานเศรษฐกจซงอาจกลาวไดวา อตสาหกรรมทองเทยวเปนอตสาหกรรมททารายไดท

สาคญใหประเทศเปนลาดบตน โดยเฉพาะการนาเงนตราตางประเทศเขามาใชจายในระบบ

เศรษฐกจของประเทศ ดานสงคมและวฒนธรรม ปกตรปแบบวถชวตของคนในสงคมในทกๆ สงคมจะมการพฒนาเปลยนแปลงอย

ตลอดเวลา จะชาหรอเรวกขนอยกบปจจยจากทงภายนอกและภายในมาเปนตวกระตน จะพฒนาไป

ในทางทดหรอไมดกขนอยกบปจจยทงสองตลอดจนสภาพสงคมนนประกอบดวย เชนเดยวกบการ

ทหากสงคมใดตองการเปลยนตวเองจากสงคมเดมตามปกตมาเปนสงคมทเปดกวางพรอมรบการเขา

มาของอตสาหกรรมการทองเทยว สงคมนนกจะยงมการพฒนาเปลยนแปลงอยางรวดเรวเปน

หลายเทาตว เนองจากการทองเทยวตองเกยวของกบภาคธรกจหลายฝาย ตองเกยวของกบคน

หลายคน ตองเกยวของกบวฒนธรรมความตองการของคนทหลากหลาย ผลของการทองเ ทยวอาจไมไดสงผลตอการทาใหว ฒนธรรมของทองถนตอง

เปลยนแปลงอยางทนททนใด แตอาจคอยๆ ซมซบอยางชาๆ ธรกจหรอผทเกยวของในอตสาหกรรม

การทองเทยวภาคตางๆ ทมความลอแหลมตอความรบผดชอบในวฒนธรรมทองถนนนๆ จงควร

ตระหนก หมนสงเกตตดตาม พฒนานาวฒนธรรมในสงทด และวฒนธรรมภายนอกทแตกตางจาก

ของตนมาปรบใชใหเกดประโยชนสงสดแตตองไมลมคณคาวฒนธรรมเดมของตนดวย ดานธรรมชาตและสงแวดลอม การทองเทยวกอใหเกดประโยชนในการชวยรกษาสงแวดลอม กลาวคอ เมอมการ

ทองเทยวเกดขน ยอมทาใหชมชนในแหลงทองเทยวน นๆ เหนคณคาของสงแวดลอมทเปน

DPU

17

ทรพยากรการทองเทยว เปนเหตใหมการชวยกนรกษาสภาพภมทศนของสงแวดลอมในชมชน

เพอใหสามารถดงดดนกทองเทยวเขามามากขน และสามารถอาศยรายไดจากการทองเทยวมา

สนบสนนในการดแลรกษาสงแวดลอมของแหลงทองเทยวนนๆ อนเปนการนาทรพยากรการ

ทองเทยวมาใชใหเกดประโยชนอยางคมคา (ฉนทช วรรณถนอม, 2552) พทยะ ศรวฒนสาร (2556) กลาววาคาวา "การทองเทยว" หลายคนอาจนกถงคาวาการ

เดนทางไปเยยมชมสถานทตางๆ หรอเพอไปรวมกจกรรมบางอยาง เยยมเยอนญาตมตร ไปประชม

หรอบางคนอาจจะนกถงชาวตางประเทศสะพายกระเปาอยกลางถนน นอนอาบแดดอยรมชายหาด

ดงนนจงพบวากจกรรมการเดนทางนน มความเกยวของและสมพนธกบชวตมนษยมาตงแตสมย

โบราณ อาทเชน การทาสงคราม การแสวงหาสนคา แสวงหาดนแดนใหม หรอเพอการนมสการ

สงศกดสทธ ซงการเดนทางบางอยางยงคงปรากฏใหเหนจนถงปจจบน

การทองเทยวเปนกจกรรมทเกยวของกบการเดนทาง แตปญหาอยทวา การเดนทาง

ไมใชการทองเทยวเสมอไป ดงนนจงเปนสงสาคญอยางยงทควรจะรความหมายของการทองเทยว

ซงเปนอตสาหกรรมทสรางรายไดอยางมหาศาลใหแกประเทศ และถอเปนอตสาหกรรมทมขนาด

ใหญทสดในโลก

ความหมายของการทองเทยว

การทองเทยวเปนรปแบบหนงของกจกรรมนนทนาการ และการเดนทางไมใชการ

ทองเทยวเสมอไป

มการประชมของสหประชาชาตวาดวยเรองของการเดนทางและการทองเทยวระหวาง

ประเทศทกรงโรม ประเทศอตาล และไดยอมรบขอเสนอเกยวกบคาจากดความของการทองเทยว

จากนกวชาการจากจากองคการการทองเทยวระหวางประเทศ (WTO) วาการเดนทางทจดเปนการ

ทองเทยวตองมลกษณะดงน

1. เปนการเดนทางจากทอยอาศยปกตไปยงทอนเปนการชวคราว

2. เดนทางดวยความสมครใจ

3. ไมใชการเดนทางเพอการประกอบอาชพและการหารายได

การจาแนกประเภทของผมาเยอน จะมการแบงตามชวงเวลาทใชไปในการไปเยอนและ

มการพกคางคน ณ สถานททไปเยอนนน ดงน

1. นกทองเทยว (Tourist) หมายถง ผทมาเยอนชวคราว ซงพกอย ณ สถานททไปเยอน

อยางนอย 24 ชวโมง และมการพกคางคนอยางนอย 1 คน แตไมเกน 1 ป ไดแก

(1) ผทไมมถนพานกอยในสถานททไปเยอน

DPU

18

(2) ผทมสญชาตของประเทศนนหรอเดมเปนคนในถนนน แตปจจบนไมไดมถนพานก

ในสถานททไปเยอนแลว

(3) ผทเปนลกเรอ ซงไมมถนพานก ณ สถานททไปเยอน และมการคางคน ณ สถานทท

ไปเยอน

2. นกทศนาจร (Excursionist) คอผมาเยอนชวคราว ซงพกอย ณ สถานทนนนอยกวา 24

ชวโมง และไมพกคางคน ไดแก

(1) ผโดยสารเรอสาราญหรอเรอเดนสมทร ซงมาแวะพกชวคราว ไมพกคางคน

(2) ผทมาเยอนและจากสถานทนนภายในวนเดยว (Same-day Visitor)

(3) ลกเรอทไมไดมถนทอยอาศย ณ สถานทนนๆ และแวะพกเพยงชวคราว ไมเกน 24

ชวโมง

ประเภทของผมาเยอน สามารถแบงออกเปน

ผมาเยอนขาเขา (Inbound Visitor) คอผทมถนพานกในตางประเทศและเดนทางมา

ทองเทยวในประเทศอกครงหนง

ผมาเยอนขาออก (Outbound Visitor) คอผทมถนพานกอยในประเทศหนง และเดนทาง

ไปทองเทยวทตางประเทศ

ผมาเยอนภายในประเทศ (Domestic Visitor) คอผทเดนทางทองเทยวภายในประเทศท

ตนมถนพานกอย

อาจเรยก Inbound Visitor และ Domestic Visitor วา ผมาเยอนในประเทศ Internal Visitor ได

พทยะ ศรวฒนสาร (2556) ไดใหความหมายไววา อตสาหกรรม หมายถง การประกอบ

กจกรรมดวยการนาปจจยการผลตตางๆ ไดแก เงนทน แรงงาน วสดอปกรณ เครองมอ เครองจกร

และการจดการมารวมกนเพอผลตสนคา และบรการอยางใดอยางหนงทมคณคาตอมนษย

อตสาหกรรมการทองเทยว หมายถง การประกอบกจกรรมดวยการนาปจจยการผลต

ตางๆ มาผลตบรการอยางใดอยางหนงดานการทองเทยว ทกอใหเกดความสะดวกสบายหรอความ

พงพอใจ และขายบรการดานการทองเทยวนนใหแกผเยยมเยอน สนคาของอตสาหกรรมการ

ทองเทยว เหมอนหรอตางจากสนคาของอตสาหกรรมอนๆ อยางไรดงตอไปน

1. เปนสนคาทจบตองไมได (Intangible Goods) สนคาของอตสาหกรรมการทองเทยว

คอการให “บรการ” แกผบรโภคหรอผมาเยยมเยอนซงไมสามารถจบตองหรอสมผสได ผมาเยยม

เยอนเพยงแตไดรบความพงพอใจจากสงทเหนหรอสงทไดรบเทาน น บคลากรททางานใน

ภาคอตสาหกรรมการทองเทยวจงมความสาคญอยางมาก

DPU

19

2. เปนสนคาทไมมการเคลอนทไปหาผบรโภค ผบรโภคตองเดนทางไปซอสนคาและ

บรการ ณ สถานทผลตนนเอง ซงหมายถงสถานททมทรพยากรการทองเทยวตางๆ

3. เปนสนคาทไมสญสลาย เปนสนคาและบรการทสามารถนากลบมาใชไดอกหลาย

ครง ในบางครงตองดแลรกษาและบารงใหคงอยในสภาพทดและเสยหายนอยทสด

4. เปนสนคาทเปลยนหรอไมเปลยนกรรมสทธกได เนองจากสนคาในอตสาหกรรม

การทองเทยวมหลากหลายรปแบบ มทงทเมอผเยยมเยอนไดซอสนคาแลว สนคาบางประเภทมการ

เปลยนแปลงกรรมสทธ อาท อาหาร ของทระลก เปนตน แตบางประเภทเพยงแคไดสทธในการใช

หรอชม อาท การจายคาหองโรงแรม ไมใชการไดเปนเจาของหอง เพยงแตไดสทธในการเขาพกตาม

ระยะเวลาทตกลง เมอเขามาทน าตก ทะเล ภเขา ผเยยมเยอนไมไดเปนเจาของน าตก ทะเล ภเขา

เพยงแตไดเขามาเยยมชมความงดงามเทานน โดยเฉพาะอยางยงสนคาประเภท “บรการ” อาท

รอยยม ความชวยเหลอ การดแล ผเยยมเยอนเพยงแตไดรบ “บรการ” เหลานนในระยะเวลาใดเวลา

หนง ไมไดเปนเจาของ

ดงนนจงสามารถจาแนกองคประกอบของอตสาหกรรมการทองเทยวไดออกเปน 2

องคประกอบ คอ

1. องคประกอบทเกยวของโดยตรงกบนกทองเทยว (องคประกอบหลก) ไดแก

สงดงดดใจทางการทองเทยว

ธรกจการคมนาคมขนสง

ธรกจทพกแรม

ธรกจรานอาหารและภตตาคาร

ธรกจนาเทยวและมคคเทศก

2. องคประกอบทสนบสนนกจกรรมการทองเทยว (องคประกอบเสรม)

ธรกจจาหนายสนคาทระลก

ธรกจ MICE

การบรการขาวสารขอมล

การอานวยความสะดวกทางดานความปลอดภย

การอานวยความสะดวกในการเขา-ออกเมอง

ประเภทการทองเทยวทแบงตามสากล ไดแก

1. การทองเทยวภายในประเทศ (Domestic Tourism)

2. การทองเทยวเขามาในประเทศ (Inbound Tourism)

3. การทองเทยวนอกประเทศ (Outbound Tourism)

DPU

20

ประเภทของการทองเทยวทแบงตามลกษณะการจดการเดนทาง ไดแก

1. การทองเทยวเปนหมคณะ (Group Inclusive Tour: GIT)

1.1 กรปเหมา

1.2 กรปจด

2. การทองเทยวแบบอสระ (Foreign Individual Tourism: FIT) แบงตามวตถประสงค

การเดนทาง ไดแก

2.1 เพอความเพลดเพลนสนกสนานและพกผอน

2.2 เพอธรกจ

2.3 เพอวตถประสงคพเศษ

วตถประสงคของการทองเทยว มนษยเดนทางเพอการทองเทยวดวยความตองการและ

เปาหมายทแตกตางกนไป เชน พกผอน ออกกาลงกาย/ เลนกฬา เรยนรศลปวฒนธรรม ชอปปง

เปนตน ซงสามารถแบงเปนหลกใหญๆ ดงน

1. การทองเทยวเพอความเพลดเพลนสนกสนานและพกผอน (Holiday) ความ

เพลดเพลน สนกสนาน เปนจดมงหมายหลกของการทองเทยว เพราะนกทองเทยวมวนหยดทจากด

ดงนนจงพยายามไมเอาหนาทการงาน ความจาเจของชวตประจาวนมาเกยวของ การเดนทางไป

อาบแดด เลนน าตก สวนสนก การเดนทางไปเยยมเพอนญาตมตร (Visiting Friends and Relatives:

VFR) เปนตน

2. การทองเทยวเพอวตถประสงคทางธรกจ (Business) แมวาการทองเทยวทางธรกจด

เหมอนจะมจดมงหมายในการทางาน แตการทางานนนเปนเพยงกระบวนการในการสรางรายไดใน

อนาคต อาท การตดตอทางการคา การประชม เปนตน แบงออกเปน

2.1 การเดนทางเพอธรกจโดยทวไป

2.2 การเดนทางเพอการประชม การทองเทยวเพอเปนรางวล สมมนา และจดแสดง

นทรรศการนานาชาต (MICE) และกาลงเปนรปแบบการทองเทยวทไดรบความนยมในปจจบน

3. การทองเทยวเพอความสนใจพเศษ (Special Interest Tourism) เปนการตอบสนอง

ความตองการของนกทองเทยวในระดบทซบซอนมากขน จากแคเพยงตองการพกผอน เพลดเพลน

นกทองเทยวตองการทจะเรยนรวฒนธรรม ประเพณ ธรรมชาต ในระดบทลก เปนตน

รปแบบของการทองเทยวเพอความสนใจพเศษ มอยดวยกน 4 รปแบบ คอ

1. การทองเทยวเชงนเวศการทองเทยวเชงศลปวฒนธรรม เปนการทองเทยวเพอ

ตองการศกษาวฒนธรรมของประเทศหรอสถานททตนเองไปเยยมเยอน เพราะวฒนธรรมเหลานนม

ความแตกตางไปจากวฒนธรรมของตนเอง ซงโดยสวนมากมกจะเปนสงทจบตองได มองเหน เปน

DPU

21

วตถหรอเปนการแสดง เชน ชมตลาดน า ชมการราไทย มวยไทย การชมวด ชมวง อทยาน

ประวตศาสตร เปนตน

2. การทองเทยวเชงสขภาพและกฬา มจดมงหมายเพอบาบดโรค บารงสขภาพกายและใจ

อาจแบงออกไดเปน 3 ประเภท ไดแก

การทองเทยวเชงสขภาพ (Health Tourism)

การทองเทยวเชงกฬา (Sport Tourism)

การทองเทยวเชงผจญภย (Adventure Tourism)

3. การทองเทยวเพอการศกษา เปนการทองเทยวเพอตองการเรยนร โดยมการจดการ

การวางแผนลวงหนา มครผสอนทชานาญ และมการฝกหดทาตามแบบแผน ซงจะเนนทการเรยนร

จากประสบการณจรง อาท การเรยนทาอาหารไทย การเรยนราไทย การเรยนภาษาไทย การดดาว

การเรยนดานา ฯลฯ

4. การทองเทยวเชงชาตพนธ เปนการทองเทยวทนกทองเทยวมจดมงหมายทตองการ

เขาไปสมผสกบวถชวต ความเปนอย วฒนธรรม ประเพณของกลมคนตางๆ โดยตรงเพอใหมความ

เขาใจมากยงขน มใชผานวตถหรอการแสดงทจดขน อาท การเยยมชมหรอพานกกบชาวไทยภเขา

ชาวบานพนเมอง Home stay ฯลฯ

ความสาคญของอตสาหกรรมการทองเทยว สามารถแบงออกเปน 3 ดานหลก ดงน

ทางดาน เศรษฐกจ

เปนแหลงทมาของเงนตราตางประเทศ

ชวยลดปญหาการขาดดลการชาระเงนระหวางประเทศ

ชวยสรางอาชพและการจางงาน

ชวยใหเกดการกระจายรายได

ชวยกระตนใหเกดการผลตทางเศรษฐกจ

ทางดานสงคมและวฒนธรรม

ชวยยกมาตรฐานการครองชพของคนในทองถน

ชวยสรางสรรคความเจรญใหแกสงคม

ชวยอนรกษและฟนฟศลปวฒนธรรมและสงแวดลอม

ชวยกอใหเกดประโยชนทางการศกษา

ชวยลดปญหาความแออดในเมองหลวง

ชวยเกดใหเกดการนาทรพยากรทไรคาในทองถนมาสรางมลคา

DPU

22

ทางดานการเมอง

ชวยสรางสนตภาพและความสามคค

ชวยสงเสรมความมนคงและภาพลกษณทดใหแกประเทศ

กลาวโดยสรปไดวา อตสาหกรรมการทองเทยว คอการนาปจจยการผลตตางๆ ไดแก

เงนทน แรงงาน วสดอปกรณ เครองมอ เครองจกร และการจดการมารวมกนเพอผลตสนคา และ

บรการ จงทาใหเกดเปนธรกจทเกยวของโดยตรงและทางออมกบการทองเทยวทชวยขบเคลอน

เศรษฐกจของประเทศได

2.1.3 การทองเทยวเชงสขภาพ

ชนดา ทวศร (2553) การทองเทยวเชงสขภาพ (Health Tourism) หมายถง การเดนทาง

ทองเทยวเยยมชมสถานททองเทยวทสวยสดงดงามในแหลงทองเทยวทางธรรมชาตและวฒนธรรม

ซงมวตถประสงคเพอเรยนรวถชวตและพกผอนหยอนใจ โดยแบงเวลาจากการทองเทยวเพอทา

กจกรรมสงเสรมสขภาพและ/ หรอการบาบดรกษาฟนฟสขภาพ เชน การรบคาปรกษาแนะนาดาน

สขภาพ การออกกาลงกายอยางถกวธ การนวด/ อบ/ ประคบสมนไพร การฝกปฏบตสมาธ ตลอดจน

การตรวจรางกาย การรกษาพยาบาล และอนๆ โดยเปนการทองเทยวทมจตสานกตอการสงเสรม

และรกษาสขภาพและสงแวดลอม โดยทวไปการทองเทยวเชงสขภาพ (Health Tourism) จะมการจด

รายการทองเทยวพกผอนทามกลางธรรมชาต เพอเรยนรวธใชพลงงานจากธรรมชาตมาบาบดรกษา

และสรางเสรมสขภาพกายและสขภาพจตใหสดชนผองใส เปนการเพมพนพละกาลงใหสมบรณ

แขงแรง ปรบสภาพจตใจและรางกายใหสมดล และภายหลงการทองเทยวกสามารถนากลบไปปรบ

ประยกตใชในชวตประจาวนได (กองอนรกษ, 2544) ดงนนการทองเทยวเชงสขภาพจงเปนทย งยน

(Sustainable) เพอใหเกดการบรหารและจดการทรพยากรการทองเทยวอยางรอบคอบชาญฉลาด

บงเกดประโยชนสงสดตอเนองยาวนานในการพทกษรกษาเอกลกษณทางธรรมชาตและวฒนธรรม

ไวไดอยางย งยน และกอใหเกดผลดตอการพฒนาเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม และสงแวดลอมของ

ประเทศชาตและประชาคมโลกในระยะยาว

ประเภทของการทองเทยวเชงสขภาพ

การทองเทยวเชงสขภาพ (Health Tourism) อาจแบงออกไดตามจดมงหมายและ

วตถประสงคของโปรแกรมกจกรรมการทองเทยวและความตองการของนกทองเทยวเปน 2

ประเภทหลก ดงน (ชนดา ทวศร, 2553)

1. การทองเทยวเชงสงเสรมสขภาพ (Health Promotion Tourism) เปนการเดนทางไป

ทองเทยวเยยมชมสถานททองเทยวทสวยสดงดงามในแหลงทองเทยวธรรมชาตและวฒนธรรมเพอ

DPU

23

การเรยนรวถชวตและพกผอนหยอนใจ โดยแบงเวลาจากการทองเทยวสวนหนงมาทากจกรรม

สงเสรมสขภาพในทพกแรมหรอนอกทพกแรมอยางถกวธ ตามหลกวชาการและมคณภาพมาตรฐาน

อยางแทจรง เชน การนวด/ อบ/ ประคบสมนไพร การบรการสวคนธบาบด (Aroma Therapy) และ

วารบาบด (Water Therapy) การอาบน าแรหรอน าพรอน การฝกกายบรหารทาฤาษดดตน การฝก

ปฏบตสมาธแนวพทธศาสน การบรการอาหารและเครองดมเพอสขภาพและอนๆ โดยทวไปจงมก

นยมการเดนทางไปทองเทยวในชนบทตางจงหวดทมแหลงทองเทยวธรรมชาตและวฒนธรรมท

สวยสดงดงาม โดยจดโปรแกรมสงเสรมสขภาพทหลากหลายบรรจไวในโปรแกรมการทองเทยว

นนดวย และเลอกพกแรมในสถานทพกตากอากาศประเภทโรงแรมหรอรสอรททมศนยสขภาพหรอ

ศนยกฬาใหบรการสงเสรมสขภาพทมมาตรฐานคณภาพอยางแทจรง เพอเขารวมกจกรรมสงเสรม

สขภาพในสถานทพกแรมนนๆ จดไวใหบรการแกนกทองเทยว ดงนนในการใหบรการดงกลาวแก

นกทองเทยว ผประกอบการและผใหบรการจงตองดาเนนการพฒนาบรการ จดโปรแกรมการ

ทองเทยว และกจกรรมสงเสรมสขภาพทถกตองตามหลกวชาการและไดมาตรฐานคณภาพท

เหมาะสม การทองเทยวเชงสงเสรมสขภาพจงถอเปนรปแบบการทองเทยวทไดรบการนยม

แพรหลายเปนอยางมาก และมประโยชนในการสรางจตสานกตอการสงเสรมสขภาพแลพฒนา

คณภาพชวตของนกทองเทยว รวมทงการพฒนาคณภาพสงแวดลอมไปในตวอกดวย

2. การทองเทยวเชงบาบดรกษาสขภาพ (Heath Healing Tourism) เปนการเดนทางไป

ทองเทยวเยยมชมสถานททองเทยวทสวยสดงดงามในแหลงทองเทยวธรรมชาตและวฒนธรรมเพอ

การเรยนรวถชวตและพกผอนหยอนใจ โดยแบงเวลาสวนหนงจากการทองเทยวไปรบบรการ

บาบดรกษาสขภาพการรกษาพยาบาล และการฟนฟสขภาพในโรงพยาบาลหรอสถานพยาบาลทม

คณภาพมาตรฐานอยางแทจรงเชนการตรวจรางกาย การรกษาโรคตางๆ การทาฟนและการรกษา

สขภาพฟน การผาตดเสรมความงาม การผาตดแปลงเพศและอนๆ เปนตน โดยทวไปจงมกมการจด

โปรแกรมการทองเทยวทบรรจโปรแกรมการเขารบบรการบาบดรกษาโรค การรกษาพยาบาล

และการฟนฟสขภาพตางๆ ทหลากหลาย เชน การตรวจรางกาย การรกษาโรคตางๆ การทาฟน

การผาตดเสรมความงาม หรอการผาตดแปลงเพศ ฯลฯ เปนตน โดยเลอกใชบรการในโรงพยาบาล

หรอสถานพยาบาลทมคณภาพมาตรฐานอยางแทจรง ดงนน ผประกอบการและผใหบรการตอง

ดาเนนการพฒนาบรการจดโปรแกรมการทองเทยวและกจกรรมบาบดรกษาสขภาพทถกตองตาม

หลกวชาการและไดมาตรฐานคณภาพทเหมาะสม การทองเทยวเชงบาบดรกษาสขภาพจงเปน

รปแบบการทองเทยวทมงประโยชนตอการรกษาฟนฟสขภาพนกทองเทยวเปนสาคญ

จดประสงคหลกของการทองเทยวทง 2 ประเภทน คอ การสงเสรมบารงรกษาสขภาพ

กายและสขภาพจต การบาบดรกษาพยาบาล และการฟนฟสขภาพ ตลอดจนการไดมโอกาสได

DPU

24

แลกเปลยนประสบการณและสงสรรคทางสงคมเพอการสรางเสรมสขภาพทดกบผอนในระหวาง

การทองเทยว ซงกอใหเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรม ทศนคต และคานยมในการสงเสรมและ

รกษาฟนฟสขภาพใหสมบรณดวยตวเองมากยงขน การสรางเสรมสขภาพดวยตนเองนนสามารถ

แสดงออกมาในรปแบบของการออกกาลงกายและการเลนกฬา การควบคมน าหนกตว การนยม

เลอกรบประทานอาหารและเครองดมสมนไพรทมประโยชนตอสขภาพ การทาจตใจใหสงบดวย

การฝกปฏบตสมาธตามแนวพทธศาสน และการใชยารกษาโรคจากสมนไพรทมผลกระทบขางเคยงนอย

รปแบบของการจดการทองเทยวเชงสงเสรมสขภาพ

ในประเทศไทย การทองเทยวเชงสขภาพ (Health Promotion Tourism) มรปแบบการ

จดโปรแกรมการทวรทมกจกรรมสงเสรมสขภาพทแตกตางหลากหลาย ดงตวอยางตอไปน

1. ทวรแพทยแผนไทย เยยมชมวดโพธทมประวตความเปนมาทมชอเสยงเกาแก ซง

ไดรบยกยองวาเปนมหาวทยาลยเปดแหงแรกของประเทศไทย รบฟงการบรรยายสรปและชมการ

สาธตการนวดไทยแผนโบราณเพอการรกษาโรคและการสงเสรมสขภาพ ตลอดจนเรยนรและฝก

ปฏบตวธการนวดไทยแผนโบราณจากผทมความสามารถเปรยบเทยบวธการนวดแผนโบราณของ

ประเทศไทยกบการนวดของประเทศอนๆ ของโลก

2. ทวรอาหารสมนไพร เยยมชมศนยเกษตรสมนไพร สวนพฤกษศาสตรสมนไพร และ

ศกษาเรยนรความมหศจรรยแหงภมปญญาไทยทสรางสรรคจรรโลงวฒนธรรมทางดานอาหาร

สมนไพรไรพษทมแคลอรตาและเครองดมสมนไพรทมประโยชนตอสขภาพ การนวดแพทยแผน

ไทยและอบสมนไพรเพอบาบดรกษาโรคและบารงรกษาสขภาพ รวมทงการฝกปฏบตสมาธแนว

พทธศาสน/ ฝกโยคะ/ ฝกกายบรหารทาฤาษดดตน และชมการสาธตกระบวนการผลตอาหารและ

เครองดมสมนไพร

3. ทวรสมนไพรชนบท เยยมชมทศนศกษาการปฏบตงานของกลมชมรม สมาคม และ

ผสนใจสมนไพรเพอการรกษาโรคและบารงรางกายในชนบทตางจงหวดทยงอนรกษภมปญญา

ทองถนและหมอพนบานโดยจดใหมการเยยมชมสวนสมนไพรในสถานทจรงและรบฟงการ

บรรยายสรรพคณ รวมทงการสนทนาแลกเปลยนประสบการณกบหมอพนบานและชาวบานสมาชก

กลมชมรมหรอสมาคมสมนไพร

4. ทวรเกษตรธรรมชาต เยยมชมแหลงการทาเกษตรธรรมชาต เกษตรอนทรย เกษตร

ทฤษฎใหมตามแนวพระราชดารและการเรยนรปลกผกพนบานปลอดสารพษ ดวยการฝกฝนวธการ

ปลกผกพนบานสาหรบบรโภคไดเอง การเรยนรภมปญญาไทยในการทาเกษตรย งยนแผนใหม ไร

ปย ไรยาฆาแมลง โดยมการทศนศกษาและพบปะสนทนาและพดคยกบนกวชาการพนบาน

เกษตรกรรมไทย

DPU

25

5. ทวรน าพรอนและอาบน าแร เยยมชมทศนศกษาแหลงน าพรอนและบอน าแรทมอย

ในหลายจงหวดทง 4 ภมภาคของประเทศไทย และพกในโรงแรมและรสอรททตงอยในหรอใกล

สถานทใหบรการอาบนาแรเพอบาบดสขภาพ โดยมการทองเทยวและพกผอนหยอนใจไปในแหลง

ทองเทยวธรรมชาตทสวยงามในจงหวดอนเปนทตงขอนาพรอนและบอนาแรนน

6. ทวรฝกสมาธและบาเพญภาวนา เยยมชมวดปากลางธรรมชาตอนสวยสดงดงามและ

สงบสข ทาการฝกปฏบตแนวสมาธพทธศาสนเพอสรางความสงบเยอกเยนของจตใจทามกลาง

สภาพธรรมชาตทรมรนงดงาม หรอนงวปสสนาบาเพญภาวนาขนสงในสถานททจดเตรยมไวในวด

ปาธรรมชาต โดยมการใหคาปรกษาแนะนาวธปฏบตสมาธอยางถกตองและเปนประโยชนตอการ

คลายเครยดในชวตประจาวน รวมทงศกษาเรยนรปรชญาชวตและจตวญญาณตะวนออก

7. ทวรแหลงธรรมชาต เยยมชมแหลงธรรมชาตและเรยนรความหลากหลายทางชวภาพ

ทสวยสดงดงาม โดยการเดนปาสมนไพรหรอขจกรยานเสอภเขาชมธรรมชาตและความหลากหลาย

ทางชวภาพในอทยานแหงชาตและปาธรรมชาต รวมทงกจกรรมสงเสรมสขภาพอยางหลากหลายใน

สถานทพกแรมประเภทโรงแรมและรสอรททมสถานบรการสงเสรมสขภาพแบบสปาใหเลอกใช

บรการได

ศรวรรณ เชอผด (2558) กลาววา การทองเทยวเชงสขภาพ (Medical Tourism) คอ การท

ชาวตางชาตหรอนกทองเทยวเชงสขภาพ ซงมทงผปวยตางชาตทเดนทางเขารบการรกษาจาก

โรงพยาบาลในอกประเทศ และนกทองเทยวตางชาตทเดนทางทองเทยวตางประเทศพรอมใช

บรการดานสขภาพ อาท ตรวจสขภาพ ทาฟน ศลยกรรมความงามในโรงพยาบาลของประเทศนนๆ

ปจจบนหลายประเทศตางใหความสาคญกบการทองเทยวเชงสขภาพ ซงสรางรายไดจานวนมากเขา

ประเทศในแตละป เพราะนอกจากการใชจายสาหรบบรการดานการแพทยของนกทองเทยวเชง

สขภาพในโรงพยาบาลเอกชนของไทยแลว ยงมการใชจายในธรกจทเกยวเนองดวย เชน การ

ทองเทยวทมาจากทงนกทองเทยวเชงสขภาพและผตดตามผปวยตางชาต นอกจากนยงมการใชจาย

ในบรการแพทยทางเลอกเพอสงเสรมสขภาพ เชน นวดแผนไทย สปาสมนไพร การรกษาแพทย

แผนโบราณแนวธรรมชาตบาบด จากสถานบรการตางๆ ทใหดาเนนการเฉพาะดานกบนกทองเทยว

ตางชาตเหลาน

แมประเทศไทยยงตามหลงประเทศหลงสงคโปร แตกนบวามการเตบโตในดานการ

ทองเทยวเชงสขภาพอยางรวดเรว เนองจากมความไดเปรยบในบรการดานสขภาพหลายประการ

เหนอกวาประเทศอนในภมภาคเอเชยดวยกนเมอเปรยบเทยบกนแลว เชน ความพรอมในดาน

บคลากรทางการแพทยของเราทมความสามารถเชยวชาญโรคเฉพาะทาง คาใชจายการบรการทตา

แตบรการทมคณภาพมาตรฐานระดบเดยวกบประเทศทพฒนาแลว มความหลากหลายของแหลง

DPU

26

ทองเทยวทางธรรมชาตทเปนทนยมและรจกไปทวโลก และการบรการรองรบดานการทองเทยวทม

คณภาพไดมาตรฐานสากลคอยเกอหนนตอการทองเทยวเชงสขภาพเปนอยางด ศนยวจยกสกรไทย

ไดประเมนถงศกยภาพดานการทองเทยวเชงสขภาพของประเทศไทยเพอสกบตลาดตางประทศ

ดงน

จดแขง

ความคมคาเงนทจายไปทงดานการทองเทยวและดานสขภาพ

ความพรอมของทรพยากรทางการทองเทยวทมอยอยางหลากหลายในทกภมภาคทว

ประเทศ เออตอการทองเทยวพกผอน และการพกฟนหลงการบาบดรกษา

ความพรอมของบรการดานการทองเทยวทไดมาตรฐานสากล โดยเฉพาะดานทพก

ซงมบตคโฮเตลทโดดเดน

ความพรอมของบคลากรดานการแพทยทเชยวชาญ ทงแพทยและพยาบาล ซงม

อธยาศยทด และจตใจโอบออมอาร

สถานพยาบาลของไทยหลายแหงไดมาตรฐานระดบนานาชาต (Joint Commission

International : JCI)

ความมชอเสยงดานการแพทยเฉพาะทาง จากความเชยวชาญของแพทย ความ

ทนสมยดานอปกรณและเทคโนโลยทางการแพทย และการคนควาวจยดานการแพทยแขนงตางๆ

ทกษะดานบรการสงเสรมสขภาพ โดยเฉพาะการนวดแผนไทย และสปาซงใช

สมนไพรไทย ทมเอกลกษณเฉพาะตว

จดออน

ระยะเวลาพานก ของชาวตางชาตทเขามารกษาในประเทศไทยและผตดตามโดยไม

ตองทาวซา เพยง 30 วน ไมเออตอการเดนทางเขามารกษาบางโรคทใชเวลานาน (อยระหวางการ

ดาเนนการ ขยายระยะเวลาเปน 90 วน โดยขนตนจะผอนผนใหสาหรบ 5 ประเทศในกลมอาหรบ

ไดแก สหรฐอาหรบเอมเรต กาตาร คเวต โอมาน และบาหเรน ซงคาดวาจะเรมดาเนนการไดในชวง

ปลายป 2555 เปนตนไป)

ขอจากดดานการสอสารภาษาตางประเทศ โดยเฉพาะภาษาองกฤษ ของคนไทย

การกาหนดเพดานการลงทนของนกลงทนตางชาตไวท 49% ไมดงดดนกลงทน

ตางชาต โดยเฉพาะการลงทนดานการวจยและพฒนาดานเทคโนโลยทางการแพทย รวมทงอปกรณ

และเครองมอทางการแพทย ทยงตองพงการนาเขาจากตางประเทศ

สถานการณความไมสงบในประเทศ และภยธรรมชาต สงผลกระทบตอความเชอมน

ดานความปลอดภยในประเทศไทยของบรรดานกทองเทยวตางชาต

DPU

27

โอกาส

แนวโนมการเพมขนของผสงอาย (อายตงแต 60 ปขนไป) ในประเทศทพฒนาแลว

ทาใหความตองการทพานกระยะยาว (Long Stay) ซงรวมทงบรการดานสขภาพในตางประเทศ

เพมขนตาม โดยมประเทศในเอเชยทมคาใชจายดานสขภาพตากวาเปนปลายทางเปาหมาย

สภาพการดารงชวตในสงคมเมอง ทเตมไปดวยการแขงขน กอใหเกดความเครยด

และโรคภยตางๆ ตามมา เปนโอกาสในการขยายตวของบรการสงเสรมสขภาพ

การเปดเสรประชาคมเศรษฐกจอาเซยนในป 2558 เกอหนนการเตบโตของการ

ทองเทยวเชงสขภาพในอาเซยน สงผลดตอประเทศไทย รวมทงยงเปนโอกาสในการขยายการลงทน

ในธรกจบรการทางการแพทย และการขยายเครอขายเขาไปรบบรหารโรงพยาบาลในประเทศกลม

CLMV

ทาเลทต งของประเทศไทยทเปนศนยกลางของอาเซยน ประกอบกบการพฒนา

โครงขายการคมนาคมเชอมระหวางประเทศ เกอหนนตอการเขามาใชบรการดานสขภาพของไทย

อปสรรค

ความคลายคลงดานวฒนธรรมในความเปนประเทศมสลม รวมทงการมอาหารฮาลาล

ของบางประเทศ อาท มาเลเซย และสงคโปร สามารถดงดดตลาดกลมมสลมไดงายกวา

ความไดเปรยบดานการสอสารภาษาองกฤษของหลายประเทศในกลมสมาชก

อาเซยน

มาเลเซยกาลงดาเนนการขยายเวลาพานกในประเทศใหผปวยทเขามารบบรการดาน

การแพทยและผตดตาม จาก 30 วนเปน 180 วน (โดยตองมหนงสอรบรองจากโรงพยาบาลใน

มาเลเซยทผปวยจะเขารบบรการทางการแพทย)

ประเทศสมาชกอาเซยนบางประเทศ อาท ลาว เวยดนาม และกมพชา เปดโอกาสให

นกลงทนตางชาตเขาไปลงทนในธรกจได 100%

กลาวโดยสรปไดวา การทองเทยวเชงสขภาพ เปนการทองเทยวเพอสขภาพทอาจม

จดมงหมายเพอการรกษา บาบด หรอผอนคลาย โดยการนวดเพอผอนคลาย หรอการใชบรการสปา

เพอสขภาพ เปนตน

2.1.4 ธรกจสปาในประเทศไทย

ชนดา ทวศร (2553) SPA มรากศพทมาจากภาษาละตน "Salus Per Aqua" หมายถง

Health Through Water คอ การใชประโยชนจากน าพรอนหรอน าแรเพอฟนฟสขภาพ เนองจากใน

นามแรธาตหลายชนด ทงความรอนและแรธาต จะชวยกระตนระบบการทางานตางๆ ในรางกายให

DPU

28

ทางานดขน สปาเรมขนในประเทศเบลเยยมทเมอง "Spa" ซงต งอยทางตะวนออกของประเทศ

เบลเยยม เปนเมองทมน าพรอนและแวดลอมดวยสภาพภมประเทศทสวยงาม เปนทนยมของบคคล

ชนสง ขนนาง และทหารของยโรปเดนทางมาแชน าพรอนทเมองน เพราะชวยใหรสกผอนคลาย

(Relax) นอกจากนประชาชนชาวเบลเยยมยงนยมดมน าแร ซงน าแรทมชอเสยงมากทสดผลตทเมอง

Spa

สปา คอ การทาความสะอาด และเสรมอาหารบารงใหลกถงผวชนใน โดยมวธตางๆ ไม

วาจะเปนการนวด การบาบดดวยน า หรอการใชกระแสไฟฟา ซงสวนมากแลวการทาสปาเพยงครง

เดยวจะไมคอยเหนผลอยางชดเจน จงจาเปนทจะตองทาอยางตอเนองเปนประจา ซงในการทาสปา

แตละครงนนกเปรยบเหมอนมอบการการพกผอนทดทสดใหผวพรรณ เพราะนอกจากสงสกปรกท

อดตนจะถกกาจดออกจนหมดแลว ผวของคณยงไดรบสารอาหาร เพอไปบารงลกถงชนในอกดวย

แนนอนวาหลกจากทาสปาแลว คณจะสมผสไดถงความสบายของผวพรรณทแตกตางจากการ

พกผอนทวไป และนกคอคาตอบวา ทาไมตอง สปา

“สปา” ตามความหมายของกองสถานประกอบการเพอสขภาพ กรมสนบสนนบรการ

สขภาพ กระทรวงสาธารณสข “สปา” หมายถงสถานบรการเพอสขภาพ หรอสถานพยาบาลท

ใหบรการลกคาทวไปดวยศาสตรการนวดเพอสขภาพ การปฏบตตอรางกายเพอสขภาพ และการใช

น าเพอสขภาพเปนบรการหลก เพอปรบความสมดลของรางกายและจตใจ โดยใหคาแนะนาดาน

บรการทจดไวตามหลกวชาการ รวมถงอาจจะมการใหคาแนะนาการสงเสรมสขภาพดวยการออก

กาลงกาย โภชนาการ การปรบพฤตกรรมตามหลกการแพทยสากล และสรางหลกสขภาพดวย

ศาสตรการแพทยทางเลอก ทงนใหมมาตรฐานตามทกระทรวงสาธารณสขกาหนด

“การนวด” เปนงานทใชการสมผสของบคลากรทตองผานการเรยนรในการนวดรกษา

เปนอยางดในการทางาน ซงใชการสมผส (Touching) เพอสรางสมพนธภาพทดระหวางกน การ

นวดเพอสขภาพเปนการสมผสทมความหมายของ “ผให” อนไดแก ผนวดทมความรความสามารถท

จะใสใจตอ “ผรบ” หรอ “ผถกนวด” ใหไดรบการดแลทงรางกาย คอ การผอนคลายกลามเนอ โลหต

ไหลเวยนดขน ลดอาการปวด รวมไปถงการดแลดานจตใจทจะรสกผอนคลายหายเครยด เปนการ

รกษาสขภาพดวยความรกความหวงใย การสมผสเชนนจะเปนการรกษา ศาสตรของการนวดเปน

ภาษาของการสมผสทสามารถฝกฝนเรยนรใหเกดความชานาญได สามารถสอสารภาษาแทนคาพด

มากกวาหนงพนคาดวยการสมผส จะตองเรยนรทจะกาวขามการสมผสในเรองเพศ เปนการสมผส

เพอการรกษาแบบมออาชพ การประกอบธรกจสปาเพอสขภาพจงตองอาศยผประกอบการทม

ความรความสามารถในเรองของสปาและการนวดรกษาในรปแบบตางๆ มใจรกในการใหบรการ

ศกษาถงความตองการของผบรโภค เพอใหทราบถงความคาดหวงของผบรโภค สรางกลยทธทาง

DPU

29

การตลาด สงทสามารถตอบสนองความตองการนนๆ เพอใหธรกจสปาในประเทศไทยมความโดด

เดน มความเปนมาตรฐานสากล และมความย งยนในตลาดการคาไดนานเทานานตอไป

องคกรสปาระหวางประเทศ (International Spa Association (ISPA)) จดตงขนเพอ

กาหนดวตถประสงคและเกณฑตางๆ ของธรกจสปารวมทงการใหขอมล การวางมาตรฐานและ

นโยบายสปา แนวคดในการวางแผนบรการใหกบสปากวา 2,000 แหง จากประเทศสมาชก ISPA

จานวน 59 ประเทศ เพอการใหบรการเปนมาตรฐานเดยวกน และเพมความเขมแขงให

ผ ประกอบการดานธรกจสปา สถานประกอบกจการสปาควรประกอบไปดวยปจจยสาคญ

10 ประการ (นรารตน ศรละพนธ, 2554, น. 1-2) ไดแก

1) นา (Water) สามารถนาไปใชไดในหลายรปแบบทงภายในและภายนอกสปา เปน

สวนประกอบในการบรการและการตกแตงสถานท

2) การบารง (Nourishment) เชน อาหารสขภาพ เครองดมสมนไพร

3) การเคลอนไหวและการออกกาลงกาย (Movement, Exercise & Fitness) การ

เคลอนไหวในทศทางทกอใหเกดประโยชนตางๆ สรางความกระปรกระเปรา การเพมพลงงาน เชน

การผอนคลายกลามเนอ การออกกาลงกายแบบตางๆ เปนตน

4) การนวด (Touch and Massage) ถอไดวาเปนองคประกอบหนงทสาคญ การนวดและ

การสมผสทสอสารความรสกตางๆ ใหความรสกทอบอน ผอนคลาย และบาบดอาการปวดเมอย

5) การบาบดรางกาย จตใจ และวญญาณ (Body, Mind & Spirit) กจกรรมสขภาพท

บรณาการความสมพนธทสอดคลองกนระหวางรางกาย ความคด จตใจ และจตวญญาณใหเขากบ

สภาพแวดลอมรอบตว

6) ศาสตรดานความงาม (Aesthetics) การบารงรกษาความงามกบกระบวนการใช

ผลตภณฑทไดจากพชพรรณธรรมชาต สมนไพรตางๆ ทเปนผลดกบรางกายมนษย

7) สถานทตง (Environment) ประกอบไปดวยสภาพแวดลอมทด สภาพภมอากาศท

เหมาะสม การออกแบบตกแตง รปแบบบรรยากาศทดใหความรสกผอนคลาย

8) การแสดงออกถงศลปวฒนธรรม (Art, Culture & Social) เปนทงศาสตรและศลปท

สรางความสนทรย และความประทบใจในเวลาทไดพกผอน และมสงคมทดกบมตรสหาย

9) เวลาและจงหวะของชวต (Time, Space and Rhythms) ตระหนกถงการใชเวลาและ

จงหวะชวตทไดดแลสขภาพตนเอง มเวลาปรบเปลยนพฤตกรรมทดตอสขภาพ โดยสอดคลองกบ

วงจรธรรมชาต

10) ระบบการบรหารจดการทด (Management and Operation System) การบรหารงาน

อยางเปนระบบ

DPU

30

ดงนน ธรกจสปาในประเทศไทย (Spa Business in Thailand) จงหมายถง องคการท

ประกอบธรกจในการทองเทยวเชงสขภาพ โดยใหบรการเกยวกบการเสรมสรางสขภาพเปนหลก

ดวยการนวดเพอสขภาพ การบาบดดวยน า หรอการใหบรการเสรมอนๆ ทเกยวของ เชน โยคะ

การออกกาลงกาย การนงสมาธ การลางพษ อาหารเพอสขภาพ เปนตน

กองสถานประกอบการเพอสขภาพ (2559) กลาววา อยางไรกตามแมธรกจบรการ

สขภาพของประเทศไทยจาเปนทจะตองไดรบการการกากบดแลทมประสทธภาพเพยงพอเพอให

สอดรบกบการพฒนาไปขางหนาอยางรวดเรวของธรกจ แตในปจจบนธรกจบรการสขภาพ ไดแก

กจการสปาเพอสขภาพ นวดเพอสขภาพ นวดเพอเสรมสวย ซงมกฎหมายทมากากบดแลการดาเนน

ธรกจเปนการเฉพาะโดยจะมผลบงคบใช ณ วนท 27 กนยายน พ.ศ.2559 ไดแก พระราชบญญต

สถานประกอบการเพอสขภาพ พ.ศ. 2559 ในมาตรา 3 ในพระราชบญญตน ไดแบงเปนดงน

“สถานประกอบการเพอสขภาพ” หมายความวา สถานททต งขนเพอดาเนนกจการ ดงตอไปน

1) กจการสปา อนไดแก บรการทเกยวกบการดแลและเสรมสรางสขภาพโดยวธการบาบดดวยน า

และการนวดรางกายเปนหลก ประกอบกบบรการอนตามทกาหนดในกฎกระทรวงอกอยางนอยสาม

อยางเวนแตเปนการดาเนนการในสถานพยาบาลตามกฎหมายวาดวยสถานพยาบาล หรอการอาบน า

นวด หรออบตวทเปนการใหบรการในสถานอาบน า นวด หรออบตวตามกฎหมายวาดวยสถาน

บรการ 2) กจการนวดเพอสขภาพหรอเพอเสรมความงาม เวนแตการนวดเพอสขภาพหรอเพอเสรม

ความงาม ในสถานพยาบาลตามกฎหมายวาดวยสถานพยาบาลหรอในหนวยบรการสาธารณสขของ

หนวยงานของรฐ หรอการนวดทเปนการใหบรการในสถานอาบนา นวด หรออบตวตามกฎหมายวา

ดวยสถานบรการ 3) กจการอนตามทกาหนดในกฎกระทรวง

กองสถานประกอบการเพอสขภาพ (2559) ไดกลาวถงศกยภาพ และการเตบโตทสงขน

ของธรกจบรการสขภาพทนามาซงรายไดเขาประเทศเปนจานวนมากในปจจบนกรมสนบสนน

บรการสขภาพกระทรวงสาธารณสขไดรบมอบหมายใหรบผดชอบในการจดทาเกณฑการรบรอง

คณภาพสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพโดยพจารณาจากมาตรฐานจานวน 5 ดาน คอ ดาน

บรการ ดานบคลากร ดานผลตภณฑเครองมอและอปกรณ ดานการบรหารและการจดการองคกร

และดานสถานทและสงแวดลอม โดยสถานประกอบการทมมาตรฐานผานเกณฑตามทกาหนดจะ

ไดใบรบรองคณภาพและไดรบอนญาตใหใชตราสญลกษณหรอโลโก Spa Shop ของกระทรวง

สาธารณสขซงในปจจบนมจานวนสถานประกอบการทเขารวมและไดรบรองมาตรฐานดงกลาวรวม

383 แหง แบงเปน สถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล (Thai Spa Quality Award)

จานวน 33 แหง สถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพจานวน 105 แหง สถานประกอบการนวด

เพอสขภาพ จานวน 244 แหง และสถานประกอบการนวดเพอเสรมสวยจานวน 22 แหง รฐบาลได

DPU

31

ออกกฎระเบยบตางๆ สาหรบธรกจสปารวมถงการจดทะเบยนสถานทใหบรการทกแหง การออก

ใบรบรองพนกงาน และการใหยนขอรบรองมาตรฐาน ทาใหผประกอบการสปาไทยมความตนตว

ในการแขงขนเพอปรบปรงคณภาพการใหบรการของตนจนสามารถเลอนขนขนเทยบเทา

มาตรฐานสากล โดยเฉพาะในผประกอบการทขอรบรองมาตรฐานสถานประกอบกจการสปาเพอ

สขภาพระดบสากล (Thai Spa Quality Award) ในป 2559 มจานวนสถานประกอบกจการสปาทขน

ทะเบยน จานวน 22 แหง

อยางไรกตาม จากรายงานขอมลสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพในประเทศไทย

มมากกวา 500 แหง แตเมอพจารณาจานวนผประกอบการทขอรบรองมาตรฐานสถานประกอบ

กจการ สปาเพอสขภาพระดบสากลยงมจานวนไมมาก ประมาณรอยละ 7 ซงอาจเกดจากความเกรง

จะถกเรยกรบสนบน ความไมนาจงใจของมาตรฐาน การเพมภาระใหผประกอบการแตไมเกด

ประโยชน ความไมจรงจงของหนวยงานภาครฐ และการปฏเสธมาตรฐาน

ตามพระราชบญญตสถานประกอบการเพอสขภาพ พ.ศ. 2559 ไดกาหนดใหสถาน

ประกอบการเพอสขภาพ หรอเพอเสรมสวย สถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพ ทง 3 ประเภท

ทไดรบมาตรฐานจากกระทรวงสาธารณสข (ป 2509-2559) มจานวนรวมทงหมด 3,003 แหง ซง

จาแนกไดดงน

จาแนกตามประเภท ดงน

สปาเพอสขภาพ 769 แหง 26.32%

นวดเพอสขภาพ 1,874 แหง 62.43%

นวดเพอเสรมสวย 360 แหง 11.25%

รวมทงสน 3,003 แหง 100.00%

จาแนกตามสถานทตง ดงน

กรงเทพฯ 2,161 แหง 71.96%

ภาคกลาง 176 แหง 5.86%

ภาคตะวนออกเฉยงเหนอ 565 แหง 18.81%

ภาคใต 101 แหง 3.63%

รวม 3,003 แหง 100.00%

ทมา: กรมสนบสนนบรการสขภาพ กระทรวงสาธารณสข

DPU

32

สมาคมสปาไทย (2557) ไดกลาวถง รายไดธรกจสปาไทย มลคา 1,097 ลานดอลลาร

สหรฐในป 2559 เปนรายไดทมาจากการใชบรการของชาวตางชาตประมานรอยละ 90 สาหรบ

Destination Spa รอยละ 85 สาหรบ Hotel & Resort Spa และ รอยละ 80 สาหรบสปาอนๆ จากตลาด

หลก เชน ตะวนออกกลาง รสเซย จน และอนเดย ในป 2559 สปาเพอสขภาพ มอตราการเตบโต

เพมขนรอยละ 9.6 เนองจากสถานการณการเมองไทยมความสงบเรยบรอย คาเงนบาททออนลง

สงผลใหจานวนนกทองเทยวสนใจมาเทยวประเทศไทยเพมขน คาดวาทงปรายไดของธรกจสปาจะ

เตบโตโดยรวมประมาณ รอยละ 5 - 10 คาดวาผลตภณฑสปาทจาหนายในประเทศมอตราการ

เตบโต รอยละ 0 - 5 สวนการสงออกเตบโตรอยละ 10 - 15 สวนการจางงานในธรกจสปามการจาง

งานประมาณ 70,000 คน

นอกจากน หนวยงานราชการและเอกชนทกระทรวงศกษาธการอนญาตใหสอนนวด

ไทยและ สปาไทย โดยมกระทรวงสาธารณสขเปนผใหการรบรองหลกสตรการสอน รวมทงหมด

238 แหง และมชาวตางชาตเรยนประมาณ 10 ราย

ตงแตป 2547 รฐบาลมนโยบายผลกดนใหประเทศไทยเปนศนยกลางสขภาพแหง

ภมภาคเอเชย (Medical Hub of Asia) สงเสรมใหประเทศไทยเปน Capital Spa of Asia/ Thailand as

a World Class Spa Destination และมอบหมายกระทรวงสาธารณสขจดทาแผนยทธศาสตรการ

พฒนาประเทศไทยเปนศนยกลางสขภาพนานาชาต (ป 2555 - 2559) ซงระบวสยทศนประเทศไทย

เปนศนยกลางธรกจบรการเพอสงเสรมสขภาพระดบโลก จดทามาตรฐานและเอกลกษณธรกจสปา

ไทย และจดทามาตรฐานไทยในตางประเทศ ซงไดเรมใหการรบรองสปาเพอสขภาพในเยอรมน

และจะขยายใหครอบคลมประเทศทม สปาไทยในบรการหนาแนน เชน ออสเตรเลย ญปน

สหรฐอเมรกา

กระทรวงพาณชย โดยกรมสงเสรมการคาระหวางประเทศผลกดนนกธรกจไทยในการ

ขยายตลาดในตางประเทศ รวมทงการทาการตลาดเชงรก ในประเทศเปาหมาย โดยประชาสมพนธ

และจดกจกรรมสงเสรมธรกจสปาไทย ทงดานการจดตง การสรางเครอขาย การรวมทน การเปด

แฟรนไชส การสรางแบรนด ฯลฯ จนในปจจบนชอเสยงและมาตรฐานสปาไทยเปนทยอมรบใน

ระดบสากล ทาใหธรกจทเกยวของกบสปาไทยเปนทตองการในตลาดตางประเทศมากขน อาท การ

เขามาใชบรการสปาไทยเพอฟนฟสขภาพ การจดตง/ บรหารสปา การอบรมบคลากรสปา การ

สงออกอปกรณ/ ผลตภณฑสมนไพรทใชในสปา คาดวาจะมรายไดจากนกทองเทยวชาวตางชาต

รวม 26,811.91 ลานบาท ขยายตวรอยละ 7.5 รวมทงการสงออกบรการดานการบรหารจดการสปา

ผลตภณฑสปา และการสอนพนกงานนวดตางชาตรวมประมาณ 2,000 ลานบาท ขยายตวรอยละ 2.5

DPU

33

คาดวาจะมรายไดจากนกทองเทยวชาวตางชาตรวม 1.89 ลานลานบาท ขยายตวรอยละ

10 เนองจากมความคาดหวงนกทองเทยวจากจน และนกทองเทยวกลมตลาดใหมกลมตะวนออก

กลางทเพมมากขน รวมทงการสงออกบรการดานการบรหารจดการสปา ผลตภณฑสปา และการ

สอนพนกงานงานนวดตางชาตประมาณ 2,200 ลานบาท ขยายตว รอยละ 2.0 เปาหมายการสงออก

เปนไปตามแนวโนมตลาดสปาโลก ป 2560 เชน Healthy Hotel, Wired Wellness, Natural Beauty

ซงสปาไทยสามารถเสรมแนวโนมดงกลาวได ธรกจบรการสปา คาดวาจะเตบโตเฉลย รอยละ 8

Destination Spa เตบโต รอยละ 6 - 10 Day Spa และ Hotel & Resort Spa เตบโต รอยละ 10 - 20

รวมชาวตางชาตใชบรการสปาในประเทศไทย คาดวาจะมมลคา 1206.7 ลานเหรยญฯ (ประมาณการ

เตบโตรอยละ 10 จากป2559) ปจจยจากนกทองเทยวจนทเพมขน สวนผลตภณฑสปา (เครองสาอาง

สบ ผลตภณฑรกษาผว) ป 2559 มลคาสงออก (ม.ค. – ต.ค.) 2,036.14 ลานเหรยญฯ ลดลงถง

รอยละ 1.61

กราฟแสดงมลคาการสงออกสปาไทย (ชาวตางชาตใชบรการสปาในประเทศไทย)

ผลตภณฑสปาทจาหนายปลกใหชาวตางชาตในสถานประกอบการสปาไทย (ลกคาชาวตางชาต)

Other Spa (ลกคาชาวตางชาต 80%)

Destination Spa, Hotel & Resort Spa, Day Spa

(Destination Spa ลกคาตางชาต 90% Hotel & Resort Spa ลกคาตางชาต 85% Day Spa ลกคาตางชาต 80%)

ภาพท 2.4 แสดงจานวนชาวตางชาตทมาใชบรการสถานประกอบกจการสปาในประเทศไทย ป 2556 - 2558

DPU

34

กนกภรณ บญมาพชยกรณ (2552) ไดกลาวถงสปาไทยวา “สปาไทย” เปนมรดกไทย

เพอการดแลสขภาพแบบองครวมทสบทอดกนมาจากรนสรน โดยศกษาไดจากใบลาน ภาพ

จตรกรรมฝาผนง ภาพลายไทย ปรากฏตามระเบยงโบสถ และสถานทตางๆ เชน อโรคยาศาลา

นบเปนแหลงเรมตนของการดแลสขภาพแบบองครวมดวยวถไทย รปปนฤาษดดตนทวดโพธ

เปนภมปญญาไทยของการดแลสขภาพแบบองครวม ตวอยางของภมปญญาไทยทถายทอดสบตอ

กนมา ไดแก นวดไทย ประกอบดวยการนวดแบบเชลยศกด และการนวดแบบราชสานก สปาเปน

ธรกจบรการสาขาหนงทกรมสงเสรมการสงออกกระทรวงพาณชยใหการสงเสรมตงแตป 2540

จวบจนปจจบน กลายเปนธรกจบรการประเภทหนงทไดรบความนยมมากอนดบตนๆ จาก

นกทองเทยวชาวตางประเทศทเดนทางมาทองเทยวในประเทศไทย และมนกลงทนในตางประเทศ

จดตงสปาไทยในตางประเทศเปนจานวนมากมาย ธรกจสปาเปนธรกจบรการประเภทสงเสรม

สขภาพ จดตงขนเปนแหงแรกในประเทศไทยโดย The Spa ทเกาะสมย ซงเปนแหลงทองเทยวท

สาคญในจงหวดสราษฎรธาน ป พ.ศ. 2535 จากนน Oriental Spa กเกดขนตามมาทกรงเทพมหานคร

ในป พ.ศ. 2535 และ Chiva-Som International Health Resort ทหวหน จงหวดประจวบครขนธ ในป

พ.ศ. 2547 จนถงปจจบน ธรกจสปาเตบโตขนอยางตอเนอง เปนการผสมผสานระหวางภมปญญา

ไทยกบวทยาการสมยใหมโดยยงคงจดแขงของความเปน “สปาไทย” ไวอยางลงตว ในแหลง

ทองเทยวทสาคญมธรกจ สปาไทยรปแบบตางๆ เปดใหบรการแกนกทองเทยวทใสใจดานสขภาพ

มการตกแตงบรรยากาศแตกตางกนไปตามแนวความคดของนกออกแบบ นกลงทน และผพฒนา

สปาแตละแหง แตมจดเดนทดารงไว คอ การตอนรบ การเอาใจใสใหบรการตามวถแบบไทย การใช

น าเพอการบาบด การนวดไทย การใชสมนไพร การบาบดดวยกลน และการบรการเสรมอนๆ

ทงอาหารเพอสขภาพ การออกกาลงกาย การทาสมาธ และการรกษาทเกยวของ

Lohas.com and Ted Ning แหง Lohas Trends (2552) ไดกลาวถงการมสขภาพดของคน

รนใหมจะมาจากการพงพงธรรมชาต (Wellness Through Nature) การมสขภาพดโดยผานการออก

กาลงกาย การดแลสขภาพแบบองครวม การนงสมาธ และการทาทรตเมนทในสปา โดยสปาในแต

ละแหงควรมแผนการตลาดทรองรบกบธรรมชาตรอบขางของสถานทตงของโรงแรม รสอรท

หรอสปา มการทาสปาทรตเมนทในปาหรอสวน สปารมทะเล สปารมน าขนอยกบทาเลทตงเปน

หลก ไมเนนความสาคญของหองปรบอากาศ หรอฟงเสยงเพลงจากเครองเลนทสปาจดหาให แต

เนนความเปนธรรมชาต และมกจกรรมเสรมจากการทาทรตเมนทในสปา เชน การเดนเขา การปน

เขา จกรยานภเขา เปนตน ผประกอบธรกจสปาในประเทศไทยจงตองเรยนรทจะพฒนาตนเองอย

ตลอดเวลา เพอปรบใหเหมาะสมกบความตองการของผบรโภคอยเสมอ

DPU

35

สมนไพรไทย มสรรพคณหลายอยาง เชน ใชบารงผว ใชเปนยารกษาอาการตางๆ แบบ

ธรรมชาตบาบด อกทงสมนไพรไทยยงเปนสวนหนงของการดารงชวตประจาวน ไดแก ตมยาทม

สมนไพรรสชาตเผดรอน นามะขามทชวยในการขบถาย หรอการแชน าแรธรรมชาตของไทยตาม

แหลงธรรมชาตตางๆ เชน บอน ารอน จ.ระนอง บอน ารอนแจซอน จ.ลาปาง บอน ารอนสวนผง

จ.ราชบร นาพรอนหนตาด จ.กาญจนบร เปนตน ซงนาแรเหลาน สามารถรกษาโรคผวหนงบางชนด

ได เพราะมสารกมมะถนปนอย การจดการดแลสขภาพแบบองครวมของสปาไทย ความสามารถอน

เปนภมปญญาของบรรพบรษไทย ชวยปรบสภาวะของรางกายและจตใจใหสมดล สอดคลองกบ

ธาตเจาเรอนของผมาใชบรการสามารถจดการใหสอดคลองกบภมอากาศ สภาพแวดลอม และภม

ประเทศ เชน ภาคกลาง ภาคเหนอ ภาคใต โดยจะมการใชวาน สมนไพร และองคประกอบอนๆ

ของสปาตามทองถนทแตกตางกนไป สปาแตละแหงจะมเมนทหลากหลาย ซงปรบใหสอดคลองกบ

ความตองการของลกคาแตละรายตามความเหมาะสม

การแบงประเภทสปาในประเทศไทย

ตามคานยามตามประกาศของกระทรวงสาธารณสข พระราชบญญตสถานประกอบการ

เพอสขภาพ พ.ศ. 2559 ใหไว ณ วนท 30 มนาคม พ.ศ. 2559 โดยมผลบงคบใช วนท 27 กนยายน

พ.ศ. 2559 ไดกาหนดรปแบบของ “สถานประกอบการเพอสขภาพ” หมายความวา สถานททตงขน

เพอดาเนนกจการ 3 ประเภท ดงตอไปน (กระทรวงสาธารณสข, 2559)

(1) กจการสปา อนไดแก บรการทเกยวกบการดแลและเสรมสรางสขภาพโดยวธการ

บาบดดวยนาและการนวดรางกายเปนหลก ประกอบกบบรการอนตามทกาหนดในกฎกระทรวงอก

อยางนอยสามอยางเวนแตเปนการดาเนนการในสถานพยาบาลตามกฎหมายวาดวยสถานพยาบาล

หรอการอาบน า นวดหรออบตวทเปนการใหบรการในสถานอาบน า นวด หรออบตวตามกฎหมาย

วาดวยสถานบรการ

(2) กจการนวดเพอสขภาพหรอเพอเสรมความงาม เวนแตการนวดเพอสขภาพหรอเพอ

เสรมความงามในสถานพยาบาลตามกฎหมายวาดวยสถานพยาบาลหรอในหนวยบรการสาธารณสข

ของหนวยงานของรฐหรอการนวดทเปนการใหบรการในสถานอาบน า นวด หรออบตวตาม

กฎหมายวาดวยสถานบรการ

(3) กจการอนตามทกาหนดในกฎกระทรวง

การประกอบธรกจเพอใหดแลเสรมสรางสขภาพ ประกอบไปดวยบรการหลก และ

บรการเสรมประเภทตางๆ เชน

1) บรการหลก ประกอบดวย การนวดเพอสขภาพ และการใชนาเพอสขภาพ

DPU

36

2) บรการเสรม คอ กจกรรมตางๆ ทควรมอยในเมนสปาเพอเปนการดงดด เพอให

ผบรโภคสนใจใหมาใชบรการบอยขน และมความหลากหลายในสปามากขน ยกตวอยางของ

กจกรรมตางๆ เชน การออกกาลงกายเพอสขภาพ การอบเพอสขภาพ การแพทยทางเลอก การทา

สมาธและโยคะ โภชนบาบดและการควบคมอาหาร เปนตน (นภารตน ศรละพนธ, 2554, น. 1-2)

กระทรวงสาธารณสข (2548) กจการนวดเพอสขภาพ เปนกจการทมวตถประสงคเพอ

การนวดผอนคลายกลามเนอ ความเมอยลา ความเครยด ดวยวธการกด การคลง การบบ การจบ

การดด การดง การประคบ การอบ หรอโดยวธการอนใดตามศาสตรและศลปะของการนวดเพอ

สขภาพ ทงนตองไมมสถานทอาบนาโดยมผใหบรการ

กระทรวงสาธารณสข (2548) กจการนวดเพอเสรมสวย หมายความวา การประกอบ

กจการนวดในสถานทเฉพาะ เชน รานเสรมสวยหรอแตงผม โดยมวตถประสงคเพอความสวยงาม

ดวยวธการกด การคลง การบบ การจบ การประคบ การอบ หรอดวยวธการอนใดตามศลปะการ

นวดเพอเสรมสวย ทงนตองไมมสถานทอาบนาโดยมผใหบรการ

รปแบบธรกจของสปาในประเทศไทย

กนกภรณ บญมาพชยกรณ (2552) กลาววารปแบบธรกจของสปาในประเทศไทยไดรบ

การพฒนาขนหลากหลายชนด เพอตอบสนองความตองการของผบรโภค รวมถงความตองการ

จดตงธรกจ สปาไทยทงในประเทศและตางประเทศแบบครบวงจรเพอใหบรการแกผทตองการ

เปดสปา ไดแก

1. ธรกจใหบรการสปา เปนสถานบรการทเปดใหบรการดานสปาแกผบรโภค

(Spa Operators) ประกอบดวย สปาชนดตางๆ ตงแต Day Spa/ Hotel/ Resort Spa ไปจนถง Medical

Spa และ Cruise Spa ทตงอยตามสถานทตางๆ และตามแหลงทองเทยวสาคญในประเทศไทย ม

บรการรปแบบตางๆ หลากหลายใหบรการแกผบรโภคสปา การออกแบบ การกอสราง และการ

ตกแตงสถานทอยางสวยงามโดยยงคงแบบอยางความเปนไทยไว

2. ธรกจใหคาแนะนาปรกษาการจดตงสปา (Spa Developers/ Spa Consultants)

เปนธรกจทใหคาแนะนาปรกษาดานการออกแบบสปา การวางระบบ การจดหาอปกรณ เครองมอ

เครองใช และผลตภณฑทเกยวของ รวมทงการออกแบบเมนบรการในสปา ทานวด คาบรการ การ

จดหาและฝกอบรมพนกงานนวด พนกงานตอนรบ ผจดการสปา วางแผนการตลาด สวนใหญเปน

การทางานรวมกนระหวางสถาปนก หรอนกออกแบบตกแตงภายในกบสถาบนฝกอบรมบคลากร

สปา ผผลต หรอจาหนายผลตภณฑทใชในสปา

3. สถาบนฝกอบรมบคลากรสปา (Spa School, Spa Academy, Massage School)

เปนสถาบนทไดรบอนญาตจากกระทรวงศกษาธการใหดาเนนการสอนหรอฝกอบรมบคลากรสปา

DPU

37

ตามหลกสตรการเรยนการสอนทไดรบอนญาตจากกระทรวงสาธารณสข สถาบนในการฝกอบรม

บคลากรสปาบางแหงไดรบการรบรองจากหนวยงานในตางประเทศ ทาใหผสาเรจการฝกอบรม

สามารถไปทางานในตางประเทศได

4. ธรกจผลตและจาหนายผลตภณฑสปาและสมนไพรไทย ผลตภณฑทใชขณะรบ

บรการในสปา เชน นามนนวด ครมนวดหนา ครมนวดตว แชมพ ฯลฯ จดอยในหมวดเครองสาอาง

ซงมกฎหมายทเกยวของกบเครองสาอางควบคมทงในประเทศไทยและในตางประเทศ ซงใน

ประเทศไทยมพระราชบญญตเครองสาอาง พ.ศ.2335 กากบดแลอย

5. ธรกจจาหนายเครองมอและอปกรณทใชในสปา ปจจบนสปามแนวโนมในการ

ใชเครองมอและเทคโนโลยในการทางานมากขน เชน Medical Spa และ Beauty Spa สาหรบตรวจ

สภาพผว ตรวจสขภาพ เครองกาจดขน เครองกาจดสวและสงอดตนผวหนา เครองมอยกกระชบ

ผวหนา เครองอบผา ตฆาเชอ รวมทงตอบความรอน หรอตอบไอน า อางน าวน ฝกบวทใชแรงน า

กระแทกเฉพาะจด และอนๆ ผใชเครองมอตองมความรอบรและไดรบการฝกอบรมอยางด เพอให

ผใชบรการไดรบความปลอดภยสงสด

ประเภทหรอรปแบบของสปา ISPA แบงประเภทของสปาเปน 7 ประเภท ดงน

1. นาพรอนสปา (Mineral Spring Spa) สปาทมบรการน าพรอนและบอน าแร

เนองจากน าพรอนและน าแรจะมแรธาตตางๆ ทสามารถลดอาการเจบปวยบางชนดได เชน อาการ

ปวดจากโรคไขขอ เปนตน

2. คลบสปา (Club Spa) คอ สปาขนาดเลกทมกจดไวเปนสวนหนงของสถาน

บรการบรหารรางกาย (Fitness) หรอศนยสขภาพ (Health Club) ใหผทมาออกกาลงกายไดผอน

คลายความตงเครยด

3. โรงแรมและรสอรทสปา (Hotel & Resort Spa) เนนความเปนสถานทพกผอน

และการนวดโดยเฉพาะ มการจดใหสถานทมบรรยากาศด ทศนยภาพและภมทศนทสวยงาม ควบค

ไปกบปรนนบตรางกาย ผวพรรณ และบาบดความเครยดจากผเชยวชาญเฉพาะทาง

4. เดสทเนชนสปา (Destination Spa) มจดมงหมายเพอปรบหรอฟนฟสขภาพของ

ผใชบรการใหดขน เปนสถานบรการสปาแบบองครวม มบรการครบวงจร เชน การนวดรปแบบ

ตางๆ การสรางสมดลโดยอาศยความรอนและความเยนของน าทเรยกวา วารบาบด และความ

เขมงวดเรองโภชนาการ และอนๆ

5. เดยสปา (Day Spa) เปนสปาทไมมหองพกคางคน ใชระยะเวลาสน สวนใหญ

เนนเรองความสวยงามและผอนคลาย

DPU

38

6. เมดคอลสปา (Medical Spa) คอ การนาธรรมชาตบาบดมาผสมผสานกบ

วทยาการทางการแพทย เปนโปรแกรมการบาบดรกษาและดแลสขภาพโดยแพทยและบคคลท

เชยวชาญเฉพาะ

7. โฮมสปา (Home Spa) คอ การทาสปาเองทบานโดยการซออปกรณทจาเปนและ

การเรยกใชบรการลกษณะ Delivery ของสถานบรการ สปาทจะสงพนกงานมาใหบรการถงบาน

คณภาพมาตรฐานสปาไทย

กนกภรณ บญมาพชยกรณ (2552) กลาววา กระทรวงสาธารณสขไดจดทามาตรฐาน

สปาไทย เพอใหลกคามนใจในคณภาพของสปาไทยทมมาตรฐานความปลอดภยดานสขภาพตอผมา

รบบรการ โดยไดกาหนดมาตรฐานดแลคมครองความปลอดภยใหแกผบรโภคถง 4 ดานดวยกน

เกณฑมาตรฐานทมสาหรบตลาดสปาของไทยนน รวมไปถงประเภทของสปา สถานทต ง

โครงสรางพนฐาน เมน การจางงาน จานวนผมาใชบรการ ขอมลเกยวกบลกคา ชวงรายได และ

แนวโนมอตสาหกรรม เกณฑมาตรฐานอตสาหกรรมชวยใหผประกอบการสปา สามารถตดตาม

ความเปลยนแปลงในอตสาหกรรม เพอใหธรกจของตนมความสามารถในการแขงขนหรอคง

ความสามารถในการแขงขนในบรการตางๆ ทนาเสนอ ขณะเดยวกนกมความสามารถในการทา

กาไรสงสด โดยมรายละเอยดของมาตรฐานดานตางๆ ดงน

มาตรฐานดานสถานท

ตองตงอยในทาเลทสะดวก ปลอดภย ไมเปนอนตรายตอสขภาพ หากอยในอาคาร

เดยวกนกบการประกอบกจการอนตองมการแบงสดสวนชดเจน พนทใหบรการทงภายในและ

ภายนอกสะอาดเปนระเบยบเรยบรอย การจดทใหบรการเฉพาะบคคลตองไมมดชดหรอลบตา

จนเกนไป พนททมการใชนาพนตองทาดวยวสดททาความสะอาดงายและไมลน มการระบายอากาศ

เพยงพอ มการกาจดสงปฏกล มลฝอย และน าเสยทถกหลกสขาภบาล มหองอาบน า หองสวม อาง

ลางมอ หองผลดเปลยนเสอผา และ ตเกบเสอผาทสะอาดถกสขลกษณะ มการแยกสวนชาย - หญง

การตกแตงสถานทไมมลกษณะททาใหเสอมเสยตอศลธรรม หรอขดตอวฒนธรรมประเพณอนด

งามตามทคณะกรรมการผตรวจและประเมนมาตรฐานสถานประกอบการกลางกาหนด สามารถ

ควบคมดแลกจการของสถานประกอบการโดยใกลชด และไมเปนผดาเนนการสถานประกอบการ

แหงอนอยกอนแลว มการจดทาทะเบยนประวตผใหบรการและพนกงาน มการจดทาคมอปฏบตงาน

ของสถานประกอบการ

มาตรฐานดานผใหบรการ

ผ ใหบ รกา รสปา ตอง ได รบ การอบรม ตาม หลกส ตรจากสถ าบนการศ กษา ท

คณะกรรมการรบรอง หรอเปนผทมประสบการณการทางานในกจการสปาเพอสขภาพมาแลวไม

DPU

39

นอยกวา 1 ป ผานการทดสอบความรและประสบการณ และประเมนมาตรฐานโดยคณะกรรมการ

ตรวจและประเมนมาตรฐานสถานประกอบการกลางกาหนด

มาตรฐานดานการบรการ

ผประกอบการตองจดใหมผใหบรการประกอบดวยการนวดเพอสขภาพ การใชน าเพอ

สขภาพ และบรการอก 3 รายการเปนอยางนอย มปายบอกเวลาการเปดใหบรการ 08.00 น. และปด

ใหบรการในเวลา 22.00 น. มการแสดงประวตผใหบรการ ทะเบยนประวตผรบบรการ ไมมเครองดมท

มแอลกอฮอลหรอของมนเมาไวใหบรการในสถานประกอบการ และเปนเขตปลอดบหร ไมมการ

โฆษณาอวดอางเกนความเปนจรง มการแสดงรายการบรการและอตราคาบรการไวในททเปดเผย

หรอตรวจสอบได ผใหบรการมเครองแบบทรดกม สภาพ สะอาดเรยบรอย สะดวกตอการปฏบตงาน

และมปายชอตดไวทอกเสอ

มาตรฐานดานความปลอดภย

ในสถานประกอบการตองมชดปฐมพยาบาลพรอมใชงานไดตลอดเวลา มปายแสดง

ขอความใหผใชบรการระวงในบรเวณทเสยงตอการเกดอนตราย มพนกงานทมความรความเขาใจ

ในการใชอปกรณเปนอยางด ตรวจตรา และดแลสมาเสมอ มนาฬกาจบเวลาทอานงายและชดเจนใน

บรเวณทมการอบความรอน อบไอนา และอางนาวน มระบบฉกเฉนททางานอตโนมตเขาถงงายและ

สะดวก มระบบคดกรองความเสยงตอการใชบรการในบางแผนกเชน สตรมครรภ ผปวยความดน

โลหตสง มการควบคมคณภาพน า ผา อปกรณและเครองมอเมอใชแลวตองซกลาง ทาความสะอาด

อยางถกสขลกษณะกอนนามาใชครงตอไป หรอผานกรรมวธฆาเชอ ผใหบรการตองสวมอปกรณ

ปองกนในขณะใหบรการทอาจหายใจรดใบหนาผรบบรการ มการปองกนการตดเชอทเหมาะสม

และมระบบปองกนอคคภย

กลาวโดยสรป คอ ธรกจสปามการเจรญเตบโตและขยายตวอยางตอเนองควบคไปกบ

การทองเทยวเชงสขภาพ ซงถอเปนแหลงสรางรายไดใหกบประเทศไทย และธรกจสปากม

หลากหลายประเภทเพอรองรบความตองการของผใชบรการอยางเหมาะสม ท งยงมคณภาพ

มาตรฐานกาหนดไวอยางชดเจน

2.1.5 บรบทเกยวกบสถานประกอบกจการเพอสขภาพระดบสากล (Thai Spa Quality Award)

ปจจบนสถานประกอบการสปาเพอสขภาพเปนธรกจทสามารถทารายไดใหกบประเทศ

และยงมแนวโนมของการเตบโตของธรกจอยางตอเนอง เนองจากเปนธรกจทเปนสวนหนงของ

กจกรรมทมกไดรบความนยมสาหรบนกทองเทยว การทจะทาใหผใชบรการท งชาวไทยและ

ชาวตางชาตเกดความประทบใจในธรกจสปาเพอสขภาพและกลบมาใชบรการซ า สถาน

DPU

40

ประกอบการจาเปนตองใหบรการดวยความเอาใจใส ใหบรการดวยความชานาญ หรอจดการ

ใหบรการอยางมคณภาพ (กองสถานประกอบการเพอสขภาพ, 2559)

กระทรวงสาธารณสข โดยกรมสนบสนนบรการสขภาพ เปนผรบผดชอบโดยตรงใน

การกากบและดแลสถานประกอบการเพอสขภาพใหไปตามประกาศกระทรวงสาธารณสข เรอง

กาหนดสถานทเพอสขภาพหรอเพอเสรมสวย มาตรฐานของสถานทการบรการผใหบรการ

หลกเกณฑและวธการตรวจสอบเพอการรบรองใหเปนไปตามมาตรฐานสาหรบสถานทเพอสขภาพ

หรอเพอเสรมสวยตามพระราชบญญตสถานบรการ พ.ศ.2509 พ.ศ.2551 ซงถอเปนมาตรฐานขน

พนฐานของสถานประกอบการเพอสขภาพ เพอใหการพฒนาคณภาพของสถานประกอบการสปา

เพอสขภาพจงเหนความจาเปนในการพฒนามาตรฐานทมเกณฑและตวชวดทสงขนไปอก อนจะ

นาไปสการยกระดบคณภาพการใหบรการสปาไทยสระดบสากลได

กรมสนบสนนบรการสขภาพ โดยกองสถานประกอบการเพอสขภาพ ไดจดทาราง

พระราชบญญตสถานประกอบการเพอสขภาพผานทประชมสภานตบญญตแหงชาต จนกระทง

ประกาศเปนพระราชบญญตสถานประกอบการเพอสขภาพ พ.ศ.2559 ในราชกจจานเบกษาเมอวนท

31 มนาคม พ.ศ.2559 เพอเปนเครองมอสาคญในการควบคมมาตรฐานเกยวกบการประกอบกจการ

และการใหบรการในสถานประกอบการเพอสขภาพและเปนการสรางความปลอดภยใหผบรโภค

โดยมประโยชนตอสขภาพทแทจรงไมถกมองวาแอบแฝงบรการทางเพศ รวมทงควบคมการนาชอ

สถานประกอบการเพอสขภาพทกประเภทไปใชโดยไมไดรบอนญาต ซงกาหนดใหผทตองการ

ดาเนนการสถานประกอบการเพอสขภาพตองมการขนทะเบยน และขอรบใบอนญาตจากกรม

สนบสนนบรการสขภาพ กระทรวงสาธารณสข

ดงนน กรมสนบสนนบรการสขภาพ กระทรวงสาธารณสขจงไดรวมมอหนวยงาน

ภาครฐและเอกชนตางๆ ไดแก กระทรวงสาธารณสข กระทรวงการทองเทยวและกฬา กระทรวง

พาณชย การทองเทยวแหงประเทศไทย สถาบนการศกษา สมาพนธสปาไทย และสมาคมสปาตางๆ

จดทารางวล “Thai Spa Quality Award” เพอพฒนามาตรฐานสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพ

ในระดบสากลขน พรอมกาหนดวสยทศนของมาตรฐานไววา “คณภาพสถานประกอบการสปาเพอ

สขภาพจะตองเปนทยอมรบในดานการบรการและการบรหารททดเทยมระดบมาตรฐานสากล”

ซงในการพฒนาคณภาพของสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพ แบงการพฒนาออกเปนระดบ

ของการพฒนา 3 ระดบ ไดแก ระดบ Platinum ระดบ Gold และระดบ Silver โดยใชกลวธและ

กระบวนการในการพฒนาใหเขาสมาตรฐานของระบบคณภาพใหเปนทยอมรบ ใหเกดความเขาใจท

ตรงกนในการใหบรการในสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพของไทยไป

DPU

41

สามารถสรปไดวา การทสถานประกอบกจการเพอสขภาพจะพฒนาสระดบสากลได

นนตองปฏบตตามพระราชบญญตและไดรบการประเมนเพอใหไดรบรางวล Thai Spa Quality Award

เทยบเทาสากล

2.1.6 แนวคดและทฤษฎทเกยวของกบปจจยดานการตลาดและสวนประสมทางการตลาด

(Marketing Mixed Theory)

Kotler, P. (2011) กลาววา สวนประสมทางการตลาด (Marketing Mix) หมายถง เครองมอ

ทางการตลาดทสามารถควบคมได ซงกจการผสมผสานเครองมอเหลานใหสามารถตอบสนองความ

ตองการและสรางความพงพอใจใหแกกลมลกคาเปาหมาย สวนประสมการตลาด ประกอบดวยทก

สงทกอยางทกจการใชเพอใหมอทธพลโนมนาวความตองการผลตภณฑของกจการ สวนประสม

ทางการตลาดสามารถแบงออกเปนก ลมได 4 กลม ดง ท รจกกนวา คอ “4Ps” อน ไดแ ก

ผลตภณฑ (Product) ราคา (Price) การจดจาหนาย (Place) และการสงเสรมการขาย (Promotion)

เสร วงษมณฑา (2542) กลาววา สวนประสมทางการตลาด (Marketing Mix) หมายถง

การมสนคาทตอบสนองความตองการของลกคากลมเปาหมายได ขายในราคาทผบรโภคยอมรบได

และผบรโภคยนดจายเพราะเหนวาคม รวมถงมการจดจาหนายกระจายสนคาใหสอดคลองกบ

พฤตกรรมการซอหาเพอความสะดวกแกลกคา ดวยความพยายามจงใจใหเกดความชอบในสนคา

และเกดพฤตกรรมอยางถกตอง

อดลย จาตรงคกล (2543, น. 26) กลาวในเรอง ตวแปรหรอองคประกอบของสวนผสม

ทางการตลาด (4Ps) วาเปนตวกระตนหรอสงเราทางการตลาดทกระทบตอกระบวนการตดสนใจซอ

โดยแบงออกไดดงน

1. ผลตภณฑ (Product) ลกษณะบางประการของผลตภณฑของบรษททอาจกระทบตอ

พฤตกรรมการซอของผบรโภค คอ ความใหม ความสลบซบซอนและคณภาพทคนรบรไดของ

ผลตภณฑ ผลตภณฑทใหมและสลบซบซอนอาจตองมการตดสนใจอยางกวางขวาง ถาเรารเรอง

เหลานแลวในฐานะนกการตลาดเราควรจะเสนอทางเลอกทงายกวา ผบรโภคมความคนเคยเพอให

ผบรโภคทไมตองการเสาะแสวงหาทางเลอกอยางกวางขวางในการพจารณา สวนในเรองของรปราง

ของผลตภณฑตลอดจนหบหอและปายฉลาก สามารถกออทธพลตอกระบวนการซอของผบรโภค

หบหอทสะดดตาอาจทาใหผบรโภคเลอกไวเพอพจารณา ประเมนเพอการตดสนใจซอ ปายฉลากท

แสดงใหผบรโภคเหนคณประโยชนของผลตภณฑทสาคญกจะทาใหผบรโภคประเมนสนคาเชนกน

สนคาคณภาพสงหรอสนคาทปรบเขากบความตองการบางอยางของผซอมอทธพลตอการซอดวย

DPU

42

2. ราคา (Price) ราคามอทธพลตอพฤตกรรมการซอกตอเมอผบรโภคทาการประเมน

ทางเลอกและทาการตดสนใจ โดยปกตผบรโภคชอบผลตภณฑราคาตา นกการตลาดจงควรคดราคา

นอย ลดตนทนการซอหรอทาใหผบรโภคตดสนใจดวยลกษณะอนๆ สาหรบการตดสนใจอยาง

กวางขวางผบรโภคมกพจารณารายละเอยด โดยถอเปนอยางหนงในลกษณะทงหลายทเกยวของ

สาหรบสนคาฟมเฟอย ราคาสงไมทาใหการซอลดนอยลง นอกจากนราคายงเปนเครองประเมน

คณคาของผบรโภคซงกตดตามดวยการซอ

3. ชองทางการจดจาหนาย (Placement - Channel of Distribution) กลยทธของนกการ

ตลาดในการทาใหมผลตภณฑไวพรอมจาหนาย สามารถกออทธพลตอการพบผลตภณฑ แนนอนวา

สนคาทมจาหนายแพรหลายและงายทจะซอกจะทาใหผบรโภคนาไปประเมนประเภทของชองทาง

ทนาเสนอกอาจกออทธพลตอการรบรภาพพจนของผลตภณฑ เชน สนคาทมของแถมในรานเสรม

สวยชนดในหางสรรพสนคาทาใหสนคามชอเสยงมากกวานาไปใชบนชนวางของในซปเปอรมารเกต

4. การสงเสรมการตลาด (Promotion – Marketing Communication) การสงเสรม

การตลาดสามารถกออทธพลตอผบรโภคไดทกขนตอนของกระบวนการตดสนใจซอ ขาวสารท

นกการตลาดสงไปอาจเตอนใจใหผบรโภครวาเขามปญหา สนคาของนกการตลาดสามารถแกไข

ปญหาได และมนสามารถสงมอบใหไดมากกวาสนคาของคแขง เมอไดขาวสารหลกการซอ เปน

การยนยนวาการตดสนใจซอของลกคาถกตอง

ศรวรรณ เสรรตน และคณะ (2552, น. 80-81) ไดกลาวไววา สวนประสมการตลาด

หมายถง ตวแปรทางการตลาดทควบคมได ซงบรษทใชรวมกนเพอสนองความพงพอใจแก

กลมเปาหมายประกอบดวยเครองมอดงตอไปน

1. ผลตภณฑ (Product) หมายถง สงทเสนอขายสตลาดเพอความสนใจ การจดหา การใช

หรอการบรโภคทสามารถทาใหลกคาเกดความพงพอใจ (Armstrong and Kotler, 2009, p.

616) ประกอบดวยสงทสมผสไดและสมผสไมได เชน บรรจภณฑ ส ราคา คณภาพ ตราสนคา

บรการและชอเสยงของผขาย ผลตภณฑอาจจะเปนสนคา บรการ สถานท บคคล หรอความคด

ผลตภณฑทเสนอขายอาจจะมตวตนหรอไมมตวตนกได ผลตภณฑตองมอรรถประโยชน (Utility)

มคณคา (Value) ในสายตาของลกคา จงจะมผลทาใหผลตภณฑสามารถขายได การกาหนดกลยทธ

ดานผลตภณฑตองพยายามคานงถงปจจยตอไปน

ความแตกตางของผลตภณฑ (Product Differentiation) หรอความแตกตางทางการ

แขงขน (Competitive Differentiation)

องคประกอบ (คณสมบต) ของผลตภณฑ (Product Component) เชน ประโยชน

พนฐาน รปรางลกษณะ คณภาพ การบรรจภณฑ ตราสนคา เปนตน

DPU

43

การกาหนดตาแหนงผลตภณฑ (Product Positioning) เปนการออกแบบผลตภณฑ

ของบรษทเพอแสดงตาแหนงทแตกตาง และมคณคาในจตใจของลกคาเปาหมาย

การพฒนาผลตภณฑ (Product Development) เพอใหผลตภณฑ มลกษณะใหมและ

ปรบปรงใหดขน (New and Improved) ซงตองคานงถงความสามารถในการตอบสนองความตองการ

ของลกคาไดดยงขน

กลยทธเกยวกบสวนประสมผลตภณฑ (Product Mix) และสายผลตภณฑ (Product Line)

2. ราคา (Price) หมายถง จานวนทตองจายเพอใหไดผลตภณฑ/ บรการ หรอเปนคณคา

ท งหมดทลกคา รบรเพอใหไดผลประโยชนจากการใชผลตภณฑ/ บรการคมกบเงนทจาย

ไป (Armstrong and Kotler, 2009, p. 616) หรอหมายถง คณคาผลตภณฑในรปตวเงน ราคาเปน P ตวท

สองทเกดขน ถดจาก Product ราคาเปนตนทน (Cost) ของลกคา ผบรโภคจะเปรยบเทยบระหวาง

คณคา (Value) ของผลตภณฑกบราคา (Price) ของผลตภณฑนน ถาคณคาสงกวาราคาผบรโภคจะ

ตดสนใจซอ ดงนน ผกาหนดกลยทธดานราคาตองคานงถง

คณคาทรบรในสายตาของลกคา ซงตองพจารณาการยอมรบของลกคาในคณคา

ของผลภณฑวาสงกวาผลตภณฑนน

ตนทนสนคาและคาใชจายทเกยวของ

การแขงขน

ปจจยอน ๆ

3. การสงเสรมการตลาด (Promotion) เปนเครองมอการสอสารเพอสรางความพอใจตอ

ตราสนคาหรอบรการ หรอความคด หรอตอบคคล โดยใชจงใจใหเกดความตองการหรอเพอเตอน

ความทรงจา (Remind) ในผลตภณฑ โดยคาดวาจะมอทธพลตอความรสก ความเชอ และพฤตกรรม

การซอ (Etzel Michael J., Walker Bruce J., & Stanton William J., 2007, p. 677) หรอเปนการ

ตดตอสอสารเกยวกบขอมลระหวางผขายกบผซอ เพอสรางทศนคตและพฤตกรรมการซอ การ

ตดตอสอสารอาจใชพนกงานขาย (Personal Selling) ทาการขาย และการตดตอสอสารโดยทไมใช

คน (Non Personal Selling) เครองมอในการตดตอสอสารมหลายประการ องคการอาจเลอกใชหนง

หรอหลายเครองมอซงตองใชหลกการเลอกใชเครองมอการสอสารการตลาดแบบประสม

ประสานกน (Integrated Marketing Communication (IMC)) โดยพจารณาถงความเหมาะสมกบลกคา

ผลตภณฑคแขงขนโดยบรรลจดมงหมายรวมกนได เครองมอการสงเสรมการตลาดทสาคญ มดงน

การโฆษณา (Advertising) เปนกจกรรมในการเสนอขาวสารเกยวกบองคกร และ

สงเสรมการตลาดเกยวกบผลตภณฑ บรการ หรอ ความคด ทตองมการจายเงนโดยผอปถมภ

รายการ (Armstrong and Kotler, 2009, p. 33) กลยทธในการโฆษณาจะเกยวของกบ กลยทธการ

DPU

44

สรางสรรคงานโฆษณา (Create Strategy) ยทธวธการโฆษณา (Advertising Tactics) และกลยทธ

สอ (Media Strategy)

การขายโดยใชพนกงานขาย (Personal Selling) เปนการสอสารระหวางบคคลกบ

บคคลเพอพยายามจงใจผซอทเปนกลมเปาหมายใหซอผลตภณฑหรอบรการดวยการขายแบบ

เผชญหนาโดยตรงหรอใชโทรศพท (Etzel Michael J., Walker Bruce J., & Stanton William J.,

p. 675) หรอเปนการเสนอขายโดยหนวยงานขายเพอใหเกดการขาย และสรางความสมพนธอนดกบ

ลกคา (Armstrong and Kotler, 2009, p. 616) งานในขอนจะเกยวของกบ กลยทธการขายโดยใช

พนกงานขาย (Personal Selling Strategy) และการบรหารหนวยงานขาย (Sales Force Management)

การสงเสรมการขาย (Sales Promotion) หมายถง เปนสงจงใจระยะสนทกระตนให

เกดการซอหรอขายผลตภณฑหรอบรการ (Armstrong and Kotler, 2009, p. 617) เปนเครองมอ

กระตนความตองการซอทใชสนบสนนการโฆษณา และการขายโดยใชพนกงานขาย (Etzel

Michael J., Walker Bruce J., & Stanton William J., 2007, p. 677) ซงสามารถกระตนความสนใจ

การทดลองใช หรอการซอโดยลกคาคนสดทาย หรอบคคลอนในชองทางการจดจาหนาย การ

สงเสรมการขาย ม 3 รปแบบ คอ การกระตนผ บรโภค เรยกวา การสงเสรมการขายทมงส

ผบรโภค (Consumer Promotion) การกระตนคนกลาง เรยกวา การสงเสรมการขายทมงสคน

กลาง (Trade Promotion) และการกระตนพนกงานขาย เรยกวา การสงเสรมการขายทมงสพนกงาน

ขาย (Sales Force Promotion)

การใหขาวและประชาสมพนธ (Publicity and Public Relations) มความหมายดงน

(1) การใหขาวเปนการเสนอความคดเกยวกบผลตภณฑหรอบรการ หรอตรา

สนคาหรอบรษททไมตองมการจายเงน (ในทางปฏบตจรงอาจตองมการจายเงน) โดยผานการ

กระจายเสยงหรอสอสงพมพ

(2) ประชาสมพนธ (Public Relations) หมายถง ความพยายามในการสอสารทม

การวางแผนโดยองคกรหนงเพอสรางทศนคตทดตอองคการ ตอผลตภณฑ หรอตอนโยบายใหเกด

กบกลมใดกลมหนง (Etzel Michael J., Walker Bruce J., & Stanton William J., 2007, p. 677) ม

จดมงหมายเพอสงเสรมหรอปองกนภาพพจนหรอผลตภณฑของบรษท

การตลาดทางตรง (Direct Marketing หรอ Direct Response Marketing) การ

โฆษณาเพอใหเกดการตอบสนองโดยตรง (Direct Response Advertising) และการตลาดเชอมตรง

หรอการโฆษณาเชอมตรง (Online Advertising) มความหมายตางกนดงน

(1) การตลาดทางตรง (Direct Marketing หรอ Direct Response Marketing) เปน

การตดตอสอสารกบกลมเปาหมายเพอใหเกดการตอบสนองโดยตรง หรอหมายถง วธการตาง ๆ ท

DPU

45

นกการตลาดใชสงเสรมผลตภณฑโดยตรงกบผ ซอและ ทาใหเกดการตอบสนองในทนท ทงนตอง

อาศยฐานขอมลลกคาและใชสอตางๆ เพอสอสารโดยตรงกบลกคา เชน ใชสอโฆษณาและแคตตาลอค

(2) การโฆษณาเพอใหเ กดการตอบสนองโดยตรง (Direct Response

Advertising) เปนขาวสารการโฆษณาซงถามผอาน ผรบฟง หรอผชม ใหเกดการตอบสนองกลบ

โดยตรงไปยงผสงขาวสาร หรอปายโฆษณา

(3) การตลาดเชอมตรงหรอการโฆษณาเชอมตรง (Online Advertising) หรอ

การตลาดผานสออเลกทรอนกส (Electronic Marketing หรอ E-marketing) เปนการโฆษณาผาน

ระบบเครอขายคอมพวเตอรหรออนเตอรเนต เพอสอสาร สงเสรม และขายผลตภณฑหรอบรการ

โดยมงหวงผลกาไรและการคา เครองมอทสาคญในขอนประกอบดวย

(3.1) การขายทางโทรศพท

(3.2) การขายโดยใชจดหมายตรง

(3.3) การขายโดยใชแคตตาลอค

(4) การขายทางโทรศพท วทย หรอหนงสอพมพ ซงจงใจใหลกคามกจกรรม

การตอบสนอง

4. การจดจาหนาย (Place หรอ Distribution) หมายถง โครงสรางของชองทางซง

ประกอบดวยสถาบนและกจกรรมใช เพอเคลอนยายสนคาและบรการจากองคกรไปยงตลาด สถาน

บนทนาผลตภณฑออกสตลาดเปาหมายคอสถาบนการตลาด สวนกจกรรมทชวยในการกระจายตว

สนคา ประกอบดวย การขนสง การคลงสนคา และการเกบรกษาสนคาคงคลง การจดจาหนายจง

ประกอบดวย 2 สวน ดงน

4.1 ชองทางการจดจาหนาย (Channel Distribution) หมายถง กลมของบคคลหรอ

ธรกจทมความเกยวของกบการเคลอนยายผลตภณฑหรอบรการสาหรบการใชหรอบรโภค (Kotler

P., & Keller K., 2006, p. 787) หรอหมายถง เสนทางทผลตภณฑ และกรรมสทธทผลตภณฑถก

เปลยนมอไปยงตลาด ในระบบชองทางการจดจาหนายจงประกอบดวย ผผลต คนกลาง ผบรโภค

หรอผใชทางอตสาหกรรม ซงอาจจะใชชองทางตรง (Direct Channel) จากผผลตไปยงผบรโภค หรอ

ผใชทางอตสาหกรรม และใชชองทางออมจากผผลต ผานคนกลางไปยงผบรโภค หรอผใชทาง

อตสาหกรรม

4.2 ก า ร ก ร ะ จ า ย ตว ส น คา ห ร อ ก า ร ส นบ ส น น ก า ร ก ร ะ จ า ย ตว ส น คา ส

ตลาด (Physical Distribution หรอ Market Logistics) หมายถง งานทเกยวของกบการวางแผน การ

ปฏบตการตามแผน และการควบคมการเคลอนยายวตถดบ ปจจยการผลต และสนคาสาเรจรปจาก

จดเรมตนไปยงจดสดทายในการบรโภคเพอตอบสนองความตองการของลกคาโดยมงหวง

DPU

46

กาไร (Kotler P., & Keller K., 2006, p. 786) หรอหมายถง กจกรรมทเกยวของกบการเคลอนยายตว

ผลตภณฑ จากผผลตไปยงผบรโภคหรอผใชทางอตสาหกรรม การกระจายตวสนคาทสาคญมดงน

(1) การขนสง

(2) การเกบรกษาสนคา และการคลงสนคา

(3) การบรหารสนคาคงเหลอ

กลาวโดยสรป คอ ปจจยทางการตลาดหรอสวนประสมทางการตลาดทดตองประกอบ

ไปดวย 4Ps ไดแก ผลตภณฑ ราคา ชองทางการจาหนาย และการสงเสรมการขาย จงจะชวยใหการ

สอสารระหวางผผลตและผบรโภคเกดการกระตนและตอบสนองซงกนและกน

2.1.7 แนวคดเกยวกบมาตรฐานคณภาพและมาตรฐานสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพ

ระดบสากล (Thai Spa Quality Award)

ในสวนนผวจยไดรวบรวมเนอหาทเกยวกบแนวคดเกยวกบมาตรฐานคณภาพและ

มาตรฐานสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล (Thai Spa Quality Award) ไว ดงน

แนวคดเกยวกบมาตรฐานคณภาพ

คมอเกณฑมาตรฐานสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล (2559)

มาตรฐานจะชวยอานวยประโยชนแกบคคลหลายฝาย ทงผผลต ผใหบรการ หรอผบรโภค และ

เศรษฐกจโดยรวมของชาตประโยชนตอผผลตหรอผใหบรการ ไดแก การลดจานวนวธหรอทาง

ปฏบตเพอใหไดผลอยางเดยวกนใหเหลอเทาทจาเปน มการใชแบบและขนาดทสบเปลยนทดแทน

กนเพอลดความยงยากและคาใชจายในการตรวจสอบควบคมคณภาพ ชดเชยอบตเหตในการทางาน

ลดลงประโยชนตอผบรโภคหรอผไดรบบรการจะเกยวกบความปลอดภยในการใชงานการบรโภค

การไดรบบรการไดรบความสะดวกรวดเรวมคณภาพสมาเสมอและไดรบความเปนธรรม

ประโยชนของมาตรฐานตอเศรษฐกจโดยสวนรวมหรอประโยชนรวมกนทสาคญ ไดแก

การทาใหเกดความสะดวกในการตดตอสอสาร เพราะความเขาใจทตรงกนเปนการสรางพนฐานใน

การเปรยบเทยบทกอใหเกดความยตธรรมในการซอขาย และเปนพนฐานการแขงขนในเชงการคา

นอกจากนมาตรฐานจะชวยสรางความนยมเชอถอในสนคาทผลตขน หรอบรการทจดใหแกผใชท ง

ในประเทศและตางประเทศเปนการสรางพนฐานทมนคงใหแกอตสาหกรรมและการบรการอนมผล

สบเนองไปสความเจรญดานเศรษฐกจของประเทศ

Joiner, Thomas E. (1994) ไดกลาววา มาตรฐานกเหมอนกบสงตางๆ ในโลกนคอมทง

ขอดและขอเสย ดงนนการใชมาตรฐานในองคกรตางๆ จะตองมขอระวงบางประการ กลาวคอ

บคลากรในองคกรอาจจะใหความสนใจแกขอกาหนดมาตรฐานมากเกนไปทาใหขดขวางความคด

DPU

47

สรางสรรคของบคลากรหรอขดกบหลกการใหความสาคญกบลกคาหรอการพฒนาศกยภาพของ

บคลากร เนองจากมาตรฐานคอสงทบอกเพยงระดบผลลพธตาสดทจะยอมรบได ดงนนวธการหนง

ทองคกรควรจะทาเพอลดปรมาณขอเสยคอการฝกอบรมบคลากรใหเขาใจความสาคญของ

มาตรฐานอยางแทจรง

Augustyn, M. (1997) กลาววา WTO ไดพยายามสงเสรมมาตรฐานและองคประกอบ

ตางๆ ของการทองเทยวใหมคณภาพอยตลอดเวลา เชน การแตงตงคณะกรรมการเพอรบผดชอบ

ดานคณภาพโดยเฉพาะในป พ.ศ. 2538 โดยมวตถประสงคเพอใหเกดความใสใจตอคณภาพการ

ปองกนสทธประโยชนของลกคา และสนบสนนใหประเทศตางๆ ตนตวในเรองคณภาพและมการ

ปรบปรงคณภาพ

จากนโยบายดานการทองเทยวของประเทศไทยทจะตองเรงดาเนนการ คอ การพฒนา

ประเทศไทยใหเปนแหลงทองเทยวคณภาพ มมาตรฐานความปลอดภย และการใหบรการระดบ

สากล โดยการเนนเอกลกษณและวฒนธรรมไทยควบคกบการอนรกษทรพยากรธรรมชาตสงเสรม

การตลาดทองเทยวเชงรกทงในประเทศและตางประเทศ เพอดงดดนกทองเทยวคณภาพจากทวโลก

รวมทงการกาหนดแนวทางการฟนฟและพฒนาแหลงทองเทยว สนคาและบรการ ใหมมาตรฐาน

และเปนทยอมรบในระดบสากล ประเทศไทยจงเปนหนงในหลายประเทศทใหความสาคญกบการ

ทองเทยวในฐานะทเปนการคาบรการทมศกยภาพเพอสรางงาน กระจายรายได และหารายไดจาก

เงนตราตางประเทศ พรอมทงตงเปาหมายทจะทาใหประเทศไทยเปนศนยกลางการทองเทยวแหง

เอเชย (Tourism Capital of Asia) ทเปนแหลงทองเทยวทมคณภาพ (Quality Tourism Destination)

อยางไรกตามในการศกษาเรองมาตรฐานและคณภาพ ซงจะนามาซงความมนใจ การ

ยอมรบ และความพงพอใจของลกคาหรอผรบบรการ ซงมคาสาคญทเกยวของทจาเปนตองทาความ

เขาใจ ดงน

คณภาพ คอ คณสมบตทกๆ ประการของสงของ สงทดารงอยทสามารถตอบสนองตอ

ความตองการและเปนทยอมรบของลกคากลมนนๆ ไดอยางชดเจน เชน ความพอใจในผลตภณฑ

ความพอใจในการบรการ ทงทบอกออกมาไดและทไมไดบงบอกออกมา

การตรวจสอบ หมายถง การพนจดวยสายตา การวดการทดสอบดวยเครองวด ซงเปน

ลกษณะเฉพาะทางคณภาพของผลตภณฑหรอบรการเพอประเมนหาความสอดคลองกบขอกาหนด

แตการตรวจสอบนนไมสามารถใสคณภาพลงไปในผลตภณฑทผลตสาเรจแลวแตทานตองสราง

คณภาพลงไปในผลตภณฑในขณะทาการผลตเทานนเพราะการตรวจสอบจะเปนการไลหลงปญหา

ทาการแกไขหลงจากไดผลตของเสยออกมาแลว

DPU

48

การควบคมคณภาพ หมายถง กจกรรม เทคนคในระดบปฏบตการ ซงนาใชเพอทาให

เกดความสอดคลองกบขอทกาหนดดานคณภาพ

การประกนคณภาพ คอ การกระทาทมการวางแผนไวลวงหนาและเปนไปอยางมระบบ

ซงจาเปนตองมเพอใหเกดความมนใจวาผลตภณฑหรอบรการจะสามารถตอบสนองความตองการ

ดานคณภาพตามทตกลงกนไวกบลกคาได เพราะตองการใหมการจดการดานคณภาพใหชดเจน ทา

ใหผซอเกดความมนใจในสนคาหรอบรการ

1) เพอตองการลดของเสย หรอบรการทไมดใหนอยลง

2) เพอใหมการประสานใหชดเจน สามารถวางใจได

3) เพอสามารถตอบสนองความตองการของลกคาไดด ตรงกบทลกคาตองการ

4) เพอสามารถควบคมประสทธภาพในการทางาน

มาตรฐานสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล

กรมสนบสนนบรการสขภาพ กระทรวงสาธารณสข ไดรวมมอกบหนวยงานภาครฐ

และเอกชนตางๆ ไดแก กระทรวงสาธารณสข กระทรวงการทองเทยวและกฬา กระทรวงพาณชย

สถาบนการศกษาสมาพนธสปาไทย และสมาคมสปาไทยตางๆ เพอพฒนามาตรฐานสถานประกอบ

กจการเพอสขภาพในระดบสากลขน พรอมกาหนดวสยทศนของมาตรฐานไววา “คณภาพสถาน

ประกอบกจการสปาเพอสขภาพจะตองเปนทยอมรบในดานบรการและบรหารททดเทยมระดบ

มาตรฐานสากล” ซงสาระของมาตรฐานสถานประกอบกจการเพอสขภาพระดบสากลสามารถสรป

เปนประเดนสาคญได ดงน

หลกเกณฑมาตรฐานสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล

มาตรฐานสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพ ใชสาหรบสถานประกอบกจการสปา

เพอสขภาพทไปเปนตามขอกาหนด หรอกฎหมายทควบคมเกยวกบธรกจบรการเพอสขภาพโดย

สถานประกอบการตองมคณสมบตเบองตนทตองการขอรบรองคณภาพ ดงน

1. สถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพตองไดใบรบรองมาตรฐานตามประกาศ

กระทรวงสาธารณสข เรองกาหนดสถานทเพอสขภาพหรอเพอเสรมสวย มาตรฐานของสถานท การ

บรการ ผใหบรการ หลกเกณฑและวธการตรวจสอบ เพอการรบรองใหเปนไปตามมาตรฐาน

สาหรบสถานทเพอสขภาพหรอเพอเสรมสวยตามพระราชบญญตสถานบรการ พ.ศ. 2559

2. ดาเนนกจการหรอกอตงโดยถกตองตามกฎหมายทกประเภท โดยแบงออกเปน

2 ประเภท ไดแก ประเภทแบบมทพก และประเภทแบบไมมทพก

คณะกรรมการรบรองมาตรฐานสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล

DPU

49

องคประกอบของคณะกรรมการรบรองมาตรฐานสถานประกอบการสปาเพอสขภาพ

ระดบสากล จานวน 9 คน ดงน

1. อธบดกรมสนบสนนบรการสขภาพ

2. ผแทนกรมพฒนาธรกจการคา กระทรวงพาณชย

3. ผแทนการทองเทยวแหงประเทศไทย

4. ผแทนสานกพฒนาบรการทองเทยว กรมการทองเทยว

5. ผแทนจากสถาบนการศกษาทมหลกสตรเกยวของกบสปาเพอสขภาพ

6. ผทรงคณวฒจากหนวยงานภาคเอกชน จานวน 2 คน

7. ผอานวยการสานกสถานพยาบาลและการประกอบโรคศลปะ

8. กรรมการและเลขานการ

9. หวหนากลมสถานประกอบการเพอสขภาพ กรรมการและผชวยเลขานการ

หนาทของคณะกรรมการรบรองมาตรฐานสถานประกอบการสปาเพอสขภาพระดบ

สากล มดงน

1. กาหนดนโยบายแนวทางการดาเนนงาน

2. พจารณาสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพทยนขอประเมน

3. รบรองคณภาพสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพ

4. แตงตงคณะอนกรรมการตางๆ ตามความจาเปน

กรอบมาตรฐานสถานประกอบการสปาเพอสขภาพระดบสากล

มาตรฐานสถานประกอบการสปาเพอสขภาพระดบสากล แบงเปน 2 ประเภท ไดแก

สปาเพอสขภาพแบบมทพก และสปาเพอสขภาพแบบไมมทพก ซงมกรอบของมาตรฐาน จานวน

5 มาตรฐาน ดงตอไปน

มาตรฐานท 1 ดานสถานทและสงแวดลอม

มาตรฐานท 2 ดานบคลากร

มาตรฐานท 3 ดานการบรการ

มาตรฐานท 4 ดานผลตภณฑ เครองมอและอปกรณ

มาตรฐานท 5 ดานการบรหารและจดการองคกร

36 ตวชวด ซงในแตละหมวดมเกณฑและตวชวด คาอธบายและรายละเอยดของเกณฑ

และตวชวด ดงตอไปน

DPU

50

มาตรฐานท 1 ดานสถานทและสงแวดลอม

วตถประสงค เพอใหสถานประกอบการสปาเพอสขภาพมการจดสถานทและ

สงแวดลอม เพอสรางความประทบใจในการใหบรการครบทง 5 มต คอ รป รส กลน เสยง และ

สมผส ประกอบดวย 3 เกณฑ ไดแก 1) สถานทและสภาพแวดลอม 2) สงอานวยความสะดวกและ

พนทบรการเสรม และ 3) การจดการดานสงแวดลอม ซงมตวชวดและแนวปฏบต ดงน

สถานทและสภาพแวดลอม

พจารณาลกษณะ สภาพ และการจดพนทภายในสถานประกอบการทเออตอการ

ใหบรการ ดงรายละเอยดตอไปน

1. การตกแตงสถานทตองมเอกลกษณของความเปนไทย หรอความเปนธรรมชาต

2. โถงตอนรบ (บรเวณตอนรบ) และ/ หรอบรเวณใหขอมลบรการมความสะอาด

เปนระเบยบ อากาศถายเทไดด มบรรยากาศผอนคลาย มความเปนเอกลกษณความเปนไทย

3. การจดแบงพนทในการใชงานเปนสดสวน สะดวก และปลอดภยในการใช

บรการ

4. ทางสญจรและการเขาถงจดบรการตางๆของการบรการอยางสะดวก และ

ปลอดภย

5. แผนผงแสดงจดตางๆ ของสถานประกอบการทสาคญแสดงไวอยางชดเจนและ

เขาใจงาย

6. ปายชอสถานประกอบการมขนาดของปายและตวอกษรไปตามกฎหมายกาหนด

มภาษาไทย มภาษาตางประเทศกากบตรงตามทไดยนคาขอ ลกษณะปายชออยในสภาพด

7. หองเกบอปกรณ/ เครองมอ/ เครองใชแยกเปนสดสวน สะอาด สะดวกและ

ปลอดภยในการใชงาน

8. พนทเตรยมการบรการ/ พนทเตรยมผลตภณฑแยกเปนสดสวน สะอาด สะดวก

และปลอดภยในการใชงาน

9. หองพกพนกงานแยกเปนสดสวน สะอาด สะดวกและปลอดภยในการใชงาน

10. การใชเสยงดนตร เสยงเพลง หรอเสยงธรรมชาตทใชเหมาะสม ฟงแลวรสก

ผอนคลายตามลกษณะของจดทใหบรการ

11. การจดบรรยากาศพนทใหบรการดวยกลนทเหมาะสม และเปนมตรตอ

สงแวดลอม

12. ความปลอดภยและระบบแจงเตอน

DPU

51

สงอานวยความสะดวกและพนทบรการเสรม

พจารณาลกษณะ สภาพ และการจดพนทภายในสถานประกอบการทเออตอการ

ใหบรการ ดงรายละเอยดตอไปน

1. อปกรณสาหรบคนพการ ไดแก ทางลาด ราวจบ มสภาพด พรอมใชงานและ

ตดตงในตาแหนงทเหมาะสม

2. บรเวณพกผอนทเปนสดสวน สะอาด สะดวก ปลอดภยและเหมาะสมกบในการ

ใชงาน

3. บรเวณบรการอาหารและเครองดมทเปนสดสวน สะอาด สะดวก ปลอดภยและ

เหมาะสมกบในการใชงาน

4. บรเวณใหคาปรกษาทเปนสดสวน สะอาด สะดวก ปลอดภย

5. บรเวณทาสมาธทเปนสดสวน สะอาด สะดวก ปลอดภยและเหมาะสมกบการใชงาน

การจดการดานสงแวดลอม

พจารณาการระบนโยบาย การปฏบตตามนโยบาย การตดตามและประเมนผลการ

ดาเนนงาน

1. การรกษาสงแวดลอมและลดภาวะโลกรอน

มาตรฐานท 2 ดานบคลากร

วตถประสงค เพอใหสถานประกอบการสปาเพอสขภาพมบคลากรทมความร

ความสามารถ และมคณสมบตทเหมาะสมในการใหบรการอยางมมาตรฐาน ปลอดภยและ

ประทบใจ แบงออกเปน 3 เกณฑ 1) ผดาเนนการสปาเพอสขภาพ (Spa Manager) 2) ผใหบรการใน

สถานประกอบการสปาเพอสขภาพ (Spa Therapist) และ 3) พนกงานตอนรบ (Spa Receptionist/

Guest Relations Officers) ซงมตวชวดและแนวปฏบต ดงน

ผดาเนนการสปาเพอสขภาพ (Spa Manager)

พจารณาการมคณสมบตตรงตามลกษณะการใหบรการ และความสามารถในการ

ใหบรการ ดงน

1. สามารถสอสารภาษาไทยและภาษาองกฤษได และเพยงพอตอการใหบรการ

2. มภาวะเปนผนาในการพฒนาองคกรอยางตอเนอง

3. มความสามารถในการวางแผนการดาเนนงานในสถานประกอบการสปาเพอ

สขภาพอยางมคณภาพ

4. มความสามารถแกไขปญหาเฉพาะหนาหรอฉกเฉนไดเปนอยางด

DPU

52

5. มปฏสมพนธสมาเสมอกบผรบบรการและผใหบรการทเกยวของกบการทางาน

การใหบรการในสถานประกอบการสปาเพอสขภาพ

6. มสวนรวมในการทาการตลาดทงในและตางประเทศ

7. มการจดการฝกอบรมพนกงาน

8. มสวนรวมและรบผดชอบตอสาธารณะทงภายในและภายนอกองคกร

ผใหบรการในสถานประกอบการสปาเพอสขภาพ (Spa Therapist)

พจารณาการมคณสมบตตรงตามลกษณะการใหบรการ และความสามารถในการ

ใหบรการ ดงน

1. ผานการอบรมความรเฉพาะดานของการบรการในแตละประเภทใหบรการ

นอกเหนอเกณฑมาตรฐานผใหบรการของกระทรวงสาธารณสข

2. มความสามารถสอสารภาษาไทยและภาษาตางประเทศได

3. มความสามารถในการใหบรการตางๆ (Treatment) และใหบรการทประทบใจ

4. มการใหบรการตามขนตอน ดวยความสภาพ ออนนอม สนใจและเอาใจใสตอ

ผรบบรการ

5. มสวนรวมและรบผดชอบตอสาธารณะทงภายในและภายนอกองคกร

6. ผานการฝกอบรมทงภายในและภายนอกของสถานประกอบการอยางสมาเสมอ

7. มความสามารถแกไขปญหาเฉพาะหนาหรอฉกเฉนไดเปนอยางด

พนกงานตอนรบ (Spa Receptionist/ Guest Relations Officers)

พจารณาการมคณสมบตตรงตามลกษณะการใหบรการ และความสามารถในการ

ใหบรการ ดงน

1. มวฒการศกษาขนตาอนปรญญาหรอเทยบเทา หรอมประสบการณอยางนอย

1 ป ในการตอนรบ

2. สามารถสอสารภาษาไทยไดอยางดและพดภาษาตางประเทศไดอยางนอย

1 ภาษา และเพยงพอตอการใหบรการ

3. สามารถใหการตอนรบและบรการลกคาทกเรองทกคนดวยกรยาทสภาพ

ออนนอม และประทบใจ

4. มสวนรวมและรบผดชอบตอสาธารณะทงภายในและภายนอกองคกร

5. มความสามารถในการใหขอมลเกยวกบการใหบรการ

6. มความสามารถในการแกปญหาเฉพาะหนาหรอฉกเฉนไดเปนอยางด

DPU

53

มาตรฐานท 3 ดานการบรการ

วตถประสงค เพอใหการบรการของสถานประกอบการสปาเพอสขภาพมมาตรฐาน

แบบไทย และเปนทยอมรบในระดบสากลประกอบดวย 4 เกณฑ ไดแก 1) การใหบรการใชน าเพอ

สขภาพ 2) การใหบรการโดยการนวดและใหบรการดวยความรอน – เยน เพอสขภาพและผอนคลาย

3) การใหบรการเสรมอนๆ 4) แนวคดและกระบวนการใหบรการ ซงมตวชวดและแนวปฏบต ดงน

การใหบรการใชนาเพอสขภาพ

พจารณาจานวนชนดของรายการทจดเตรยมไวสาหรบบรการ และคณภาพของบรการ

ใชนาเพอสขภาพ (Hydrotherapy/ Water Treatment) ซงหมายถง การใหบรการสปาเพอสขภาพทใช

นาเปนองคประกอบสาคญ เชน การแชตวในอางนา (Bath) การบรการแชเทา (Foot Bath) การแชน า

โอโซน (Ozone Bath) การบรการ Vichy Shower การบรการ Jet Shower หรอ Scotch Hose การ

บรการ Swiss Shower การบรการ Jacuzzi เทคนคการลอยตว (Isolation Tank/ Flotation) การบรการ

วตส (Watsu) การนวดตวในน า (Underwater Pressure Massage) อางความดนสง (Hydrotherapy

Bath Tub) การบาบดดวยน าทะเล (Thalassotherapy) การแชน าเกลอแรและผลตภณฑจากน าพรอน

และทะเล (Balneotherapy) การออกกาลงกายในนา (Water Exercise) เปนตน

รายการบรการใชน าเพอสขภาพทหลากหลาย เหมาะสมเพยงพอในการใหบรการ

จานวนอยางนอย 4 รายการ

การใหบรการโดยการนวด (Massage) และใหบรการดวยความรอน – เยน เพอสขภาพ

และผอนคลาย

พจารณาจานวนชนดของรายการทจดเตรยมไวสาหรบบรการ และคณภาพของการ

ใหบรการโดยการนวด ซงประกอบดวย

1. รายการนวดแบบไทย ไดแก นวดไทย นวดไทยพนบาน นวดประคบ และนวด

เทา มอยางนอย 2 รายการ และการบรการการนวดแบบไทยเปนไปอยางเหมาะสมและมคณภาพ

2. รายการนวดเพอสขภาพแบบตะวนออก เชน การนวดแบบอนเดย การนวดแบบ

จน การนวดแบบญปน การนวดแบบบาหล เปนตน อยางนอย 1 รายการ และการบรการนวดเพอ

สขภาพแบบตะวนออกเปนไปอยางเหมาะสมและมคณภาพ

3. รายการนวดแบบตะวนตก เชน การนวดสคนธบาบด (Aromatherapy Massage)

การนวดแบบสวดช (Swedish Massage) การนวดนกกฬา (Sport Massage) การนวด Deep Tissue

การนวดหนรอน (Hot Stone Massage) เปนตน อยางนอย 1 รายการ และการบรการนวดแบบ

ตะวนตกเปนไปอยางเหมาะสมและมคณภาพ

DPU

54

4. รายการบรการทใชความรอน เชน การอบไอน า (Steam) การอบซาวนา (Sauna)

การอบสมนไพร (Aromatic Herbal Steam) อยางนอย 1 รายการ และการบรการทใชความรอนเปนไป

อยางเหมาะสมและมคณภาพ

5. รายการบรการทใชความเยน (Cold) เชน การประคบ/ จดวยความเยนจด

(Cryotherapy) Ice Fountain แชน าเยน และ Ice Room การประคบเยน เปนตน อยางนอย 1 รายการ

และบรการทใชความเยนเปนไปอยางเหมาะสมและมคณภาพ

บรการเสรมอนๆ

พจารณาจานวนชนดของรายการทจดเตรยมไวสาหรบบรการ และคณภาพของการ

ใหบรการโดยการนวด ซงประกอบดวย

1. รายการบรการอนๆ เชน การบรการผวกาย (Body Treatment) การบรการ

ผวหนา (Facial Treatment) และการใชศาสตร อยางนอย 2 รายการ และบรการอนๆ เปนไปอยาง

เหมาะสมและมคณภาพ

2. รายการบรการทใชศาสตรและเทคนคตางๆ ททาใหเกดการผอนคลาย เชน การ

บาบดดวยเสยง (Sound Therapy) การบาบดดวยส (Color Therapy) การบาบดดวยสมาธ (Meditation)

การบาบดดวยออกซเจน (Oxygen Therapy) อยางนอย 1 รายการ และบรการทใชศาสตรและเทคนค

ตางๆ เปนไปอยางเหมาะสมและมคณภาพ

3. รายการบรการดวยอาหารและ/ หรอเครองดมเพอสขภาพ และใหคาแนะนา

เกยวกบคณประโยชน อยางนอย 1 รายการ และบรการดวยอาหารและ/ หรอเครองดมเพอสขภาพ

เปนไปอยางเหมาะสมและมคณภาพ

4. รายการบรการขจดสารพษ (Detoxification) ยกเวนการสวนลางลาไสใหญ

อยางนอย 1 รายการ และบรการขจดสารพษเปนไปอยางเหมาะสมและมคณภาพ

5. รายการบรการเพอสขภาพอนๆ เชน การออกกาลงกายเพอสขภาพ ออกกาลง

แบบไทย ชกง ไทเกก เปนตน อยางนอย 1 รายการ

แนวคดและกระบวนการใหบรการ

พจารณาลกษณะการใหบรการ จานวนรายการทจดเตรยมไวสาหรบบรการ ความพรอม

ในการใหบรการ ความปลอดภย และระบบการตรวจสอบคณภาพการบรการ

1. รายการบรการ (Menu) ในการใหบรการสปาเพอสขภาพทมรายละเอยด เวลาท

ใช และราคาทใหบรการทชดเจนของแตละรายการบรการ

2. ระบบบรการทเปนมาตรฐานเดยวกนในแตละรายการบรการ

3. ระบบการดแลความปลอดภยใหกบลกคาระหวางการรบบรการ

DPU

55

4. การประเมนความพอใจของผรบบรการและมการนาผลประเมนมาปรบปรง

อยางสมาเสมอ

5. ระบบการนดหมายผรบบรการ การยกเลกการนดหมาย และการชาระคาบรการ

ทชดเจน

6. การบรการสนคาท งทเปนผลตภณฑสปาของใชและของทระลกไวบรการ

จาหนายใหกบผรบบรการทมาใชบรการ

7. การบรการดานการใหคาปรกษาและขอมล

8. มการประเมนมาตรฐานผใหบรการหลงการบรการ

มาตรฐานท 4 ดานผลตภณฑ เครองมอและอปกรณ

วตถประสงค เพอใหเจาของสถานประกอบการสปาเพอสขภาพจดหาผลตภณฑและ

อปกรณทด มคณภาพและมาตรฐาน และสนบสนนผลตภณฑไทยไวสาหรบผ รบบรการ

ประกอบดวย 2 เกณฑ ไดแก 1) คณภาพและความปลอดภยของผลตภณฑ เครองมอและอปกรณ

และ 2) ระบบดแลรกษา และการตรวจสอบอปกรณดานความปลอดภย ซงมตวชวดและแนวปฏบต ดงน

คณภาพและความปลอดภยของผลตภณฑ เครองมอและอปกรณ

พจารณาสภาพ เอกสารทเกยวของ และความรความเขาใจของผใหบรการ

1. ผลตภณฑทใชหรอมไวจาหนายตองมคณภาพมาตรฐาน

2. ผล ตภณฑ ทส ถา นป ระ กอบก ารสป าเ ปนผ ผ ลตหรอแบง บรรจตอง ม

กระบวนการควบคมผลตภณฑทมคณภาพ

3. ผลตภณฑทใชหรอมไวจาหนวยตองมความปลอดภย

ระบบดแลรกษา และการตรวจสอบความปลอดภย

พจารณาจากแนวปฏบต แผนการ เอกสารทเกยวของ และความรความเขาใจของผ

ใหบรการ

1. ระบบเฝาระวงกากบเรองอายของผลตภณฑ

2. ระบบการควบคมปรมาณสารองของผลตภณฑทเปนปจจบน

3. ระบบบารงรกษาเครองมอและอปกรณอยางถกตอง สมาเสมอตามมาตรฐาน

4. เครองมอและอปกรณทใชในการบรการสปามมาตรฐานความปลอดภยท

นาเชอถอได และมคมอการใชงานครบถวน

5. ระบบการดแลความสะอาดเครองมอ อปกรณและเครองใชทจาเปนในการ

ใหบรการสปาเพอสขภาพ เชน อางลางมอ หองอาบน า ตเกบเสอผาของผรบบรการ เตยงนวดสปา

DPU

56

เกาอ ผาคลมเตยง ปลอกหมอน เปนตน ใหมปรมาณเพยงพอและอยในสภาพพรอมใชงาน และม

ผรบผดชอบดแลประจา

6. มอปกรณดานความปลอดภยททนสมย และมทางหนไฟทถกจดไวอยางเปนระบบ

มาตรฐานท 5 ดานการบรหารและจดการองคกร

วตถประสงค เพอใหสถานประกอบการสปาเพอสขภาพไดตระหนกถงความสาคญและ

มระบบบรหารจดการทมประสทธภาพตลอดจนเปนการกระตนใหเกดการพฒนาในสถาน

ประกอบการอยางตอเนอง ประกอบดวย 2 เกณฑ ไดแก 1) ระบบบรหารงาน และ 2) ระบบพฒนา

บคลากร ซงมตวชวดและแนวปฏบต ดงน

ระบบบรหารงาน

พจารณาจากนโยบาย แผนการ และเอกสารทเกยวของ

1. สายงานการบงคบบญชาชดเจนเพอสงเสรมใหเกดประสทธผลในการ

ปฏบตงาน

2. การจดแบงภาระหนาทพนกงาน (Job Descriptions) ทชดเจนตามตาแหนงงาน

3. ระบบการวาจางและผลตอบแทนชดเจน

4. ระบบควบคมการปฏบตงานในสถานประกอบการอยางชดเจนและครอบคลม

5. ระบบการจดทาแผนธรกจ และมาตรการประเมนผลการประกอบการทได

มาตรฐานสากล

6. มทเกบทรพยสนของมคา ของผรบบรการทปลอดภย เชน มตลอคเกอร บรเวณ

หองเปลยนเสอผา หรอตเซฟในหองรบบรการ

7. ระบบควบคมวสดใชงาน ทรพยสน สนคาขององคกร (Inventory Control System)

และมการกาหนดมาตรฐานของวสดสนเปลองทชดเจน (Perishable Goods) เพอควบคมการจดซอ

ทดแทน และประเมนคาใชจายอยางมประสทธภาพ

8. การดาเนนธรกจของสถานประกอบการโปรงใส มจรยธรรม จรรยาบรรณ

ธรรมาภบาล

ระบบพฒนาบคลากร

พจารณาจากนโยบาย แผนการ และเอกสารทเกยวของ

1. ระบบการพฒนาบคลากรททนสมยและเหมาะสมกบสภาพธรกจ

2. ระบบประเมนผลการปฏบตงานสมาเสมอ ครอบคลมทกตาแหนงดวยความ

โปรงใสและมคณภาพ

DPU

57

เกณฑการตรวจประเมนคณภาพ ระดบและการรบรองมาตรฐานสถานประกอบ

กจการสปาเพอสขภาพระดบสากล

เกณฑการตรวจประเมนมาตรฐานคณภาพ

ในการตรวจประเมนคณภาพมาตรฐานสถานประกอบการสปาเพอสขภาพ มเกณฑและ

แนวทางในการตรวจประเมน ดงน

1. การตรวจรบรองมาตรฐานสถานประกอบการสปาเพอสขภาพตองไดใบรบรอง

มาตรฐานตามประกาศกระทรวงสาธารณสข เรอง กาหนดสถานทเพอสขภาพหรอเพอเสรมสวย

มาตรฐานของสถานท การบรการ ผใหบรการ หลกเกณฑ และวธการตรวจสอบเพอการรบรองให

เปนไปตามมาตรฐาน สาหรบสถานทเพอสขภาพหรอเพอเสรมสวย ตามพระราชบญญตสถาน

บรการ พ.ศ. 2509 และ 2551

2. ดาเนนกจการหรอกอตงโดยถกตองตามกฎหมายทกประเภท

3. การประเมนมาตรฐานสถานประกอบการสปาเพอสขภาพ จาแนกตามประเภทของ

สถานประกอบการ ดงน

3.1 สถานประกอบการสปาเพอสขภาพ ประเภทแบบมทพก

3.2 สถานประกอบการสปาเพอสขภาพ ประเภทแบบไมมทพก

4. ในการระบความสามารถในการจดเตรยมของแตละตวชวดแบงเปน 6 ระดบ ไดแก

0 คะแนน 1 คะแนน 2 คะแนน 3 คะแนน 4 คะแนน และ 5 คะแนน

5. ในการตรวจประเมนจะทาการตรวจประเมนตวชวดทกตว หากสถานประกอบการ

ใดไมมจดไว คดคะแนนเปน 0 คะแนน และประเมนคะแนนตามระดบทกาหนดไว เพอนาไป

คานวณคะแนนรวมตอไป

สรปตวชวดทใชตรวจทงสน 36 ตวชวดดงน

ตารางท 2.1 ตวชวดในการตรวจประเมนมาตรฐานสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล

หมวดท ลาดบ

ตวช

วด

รายละเอยด

1 การตกแตงสถานทตองมเอกลกษณของความเปนไทย หรอความเปน

ธรรมชาต

DPU

58

มาตรฐานท

1

สถานท

และ

สงแวดลอม

2 โถงตอนรบ (บรเวณตอนรบ) และ/ หรอบรเวณใหขอมลบรการมความ

สะอาด เปนระเบยบ อากาศถายเทไดด มบรรยากาศผอนคลาย มความเปน

เอกลกษณความเปนไทย

3 การจดแบงพนทในการใชงานเปนสดสวน สะดวก และปลอดภยในการใช

บรการ

4 ทางสญจรและการเขาถงจดบรการตางๆ ของการบรการอยางสะดวก และ

ปลอดภย

5 แผนผงแสดงจดตางๆ ของสถานประกอบการทสาคญแสดงไวอยางชดเจน

และเขาใจงาย

6 ปายชอสถานประกอบการมขนาดของปายและตวอกษร ตามกฎหมาย

กาหนด มภาษาไทย มภาษาตางประเทศกากบตรงตามทไดยนคาขอ

ลกษณะปายชออยในสภาพด

7 หองเกบอปกรณ/ เครองมอ/ เครองใชแยกเปนสดสวน สะอาด สะดวกและ

ปลอดภยในการใชงาน

8 พนทเตรยมการบรการ/ พนทเตรยมผลตภณฑแยกเปนสดสวน สะอาด

สะดวกและปลอดภยในการใชงาน

9 หองพกพนกงานแยกเปนสดสวน สะอาด สะดวกและปลอดภยในการใชงาน

10 การใชเสยงดนตร เสยงเพลง หรอเสยงธรรมชาตทใชเหมาะสม ฟงแลวรสก

ผอนคลายตามลกษณะของจดทใหบรการ

11 การจดบรรยากาศพนทใหบรการดวยกลนทเหมาะสม และเปนมตรตอ

สงแวดลอม

12 ความปลอดภยและระบบแจงเตอน

13 อปกรณสาหรบคนพการ ไดแก ทางลาด ราวจบ มสภาพด พรอมใชงาน

และตดตงในตาแหนงทเหมาะสม

14 บรเวณพกผอนทเปนสดสวน สะอาด สะดวก ปลอดภยและเหมาะสมกบใน

การใชงาน

15 บรเวณบรการอาหารและเครองดมทเปนสดสวน สะอาด สะดวก ปลอดภย

และเหมาะสมกบในการใชงาน

16 บรเวณใหคาปรกษาทเปนสดสวน สะอาด สะดวก ปลอดภย

DPU

59

17 บรเวณทาสมาธทเปนสดสวน สะอาด สะดวก ปลอดภยและเหมาะสมกบการ

ใชงาน

18 การรกษาสงแวดลอมและลดภาวะโลกรอน

มาตรฐานท

2

ดาน

บคคลากร

19 สามารถสอสารภาษาไทยและภาษาองกฤษได และเพยงพอตอการ

ใหบรการ

20 มภาวะเปนผนาในการพฒนาองคกรอยางตอเนอง

21 มความสามารถในการวางแผนการดาเนนงานในสถานประกอบการสปา

เพอสขภาพอยางมคณภาพ

22 มความสามารถแกไขปญหาเฉพาะหนาหรอฉกเฉนไดเปนอยางด

23 มปฏสมพนธสมาเสมอกบผรบบรการและผใหบรการทเกยวของกบการ

ทางานการใหบรการในสถานประกอบการสปาเพอสขภาพ

24 มสวนรวมในการทาการตลาดทงในและตางประเทศ

25 มการจดการฝกอบรมพนกงาน

26 มสวนรวมและรบผดชอบตอสาธารณะทงภายในและภายนอกองคกร

27 ผานการอบรมความรเฉพาะดานของการบรการในแตละประเภทใหบรการ

นอกเหนอเกณฑมาตรฐานผใหบรการของกระทรวงสาธารณสข

28 มความสามารถสอสารภาษาไทยและภาษาตางประเทศได

29 มความสามารถในการใหบรการตางๆ (Treatment) และใหบรการท

ประทบใจ

30 มการใหบรการตามขนตอน ดวยความสภาพ ออนนอม สนใจและเอาใจใส

ตอผรบบรการ

31 มสวนรวมและรบผดชอบตอสาธารณะทงภายในและภายนอกองคกร

32 ผานการฝกอบรมท งภายในและภายนอกของสถานประกอบการอยาง

สมาเสมอ

33 มความสามารถแกไขปญหาเฉพาะหนาหรอฉกเฉนไดเปนอยางด

34 มวฒการศกษาขนตาอนปรญญาหรอเทยบเทา หรอมประสบการณอยาง

นอย 1 ป ในการตอนรบ

35 สามารถสอสารภาษาไทยไดอยางดและพดภาษาตางประเทศไดอยางนอย

1 ภาษา และเพยงพอตอการใหบรการ

DPU

60

36 สามารถใหการตอนรบและบรการลกคาทกเรองทกคนดวยกรยาทสภาพ

ออนนอม และประทบใจ

37 มสวนรวมและรบผดชอบตอสาธารณะทงภายในและภายนอกองคกร

38 มความสามารถในการใหขอมลเกยวกบการใหบรการ

39 มความสามารถในการแกปญหาเฉพาะหนาหรอฉกเฉนไดเปนอยางด

40 รายการบรการใชน าเพอสขภาพทหลากหลาย เหมาะสมเพยงพอในการ

ใหบรการ จานวนอยางนอย 4 รายการ

41 รายการนวดแบบไทย ไดแก นวดไทย นวดไทยพนบาน นวดประคบ และ

นวดเทา มอยางนอย 2 รายการ และการบรการการนวดแบบไทยเปนไป

อยางเหมาะสมและมคณภาพ

42 รายการนวดเพอสขภาพแบบตะวนออก เชน การนวดแบบอนเดย การนวด

แบบจน การนวดแบบญปน การนวดแบบบาหล เปนตน อยางนอย

1 รายการ และการบรการนวดเพอสขภาพแบบตะวนออกเปนไปอยาง

เหมาะสมและมคณภาพ

43 รายการนวดแบบตะวนตก เชน การนวดสคนธบาบด (Aromatherapy

Massage) การนวดแบบสวดช (Swedish Massage) การนวดนกกฬา (Sport

Massage) การนวด Deep Tissue การนวดหนรอน (Hot Stone Massage)

เปนตน อยางนอย 1 รายการ และการบรการนวดแบบตะวนตกเปนไปอยาง

เหมาะสมและมคณภาพ

มาตรฐานท

3

ดาน

การบรการ

44 รายการบรการทใชความรอน เชน การอบไอน า (Steam) การอบซาวนา

(Sauna) การอบสมนไพร (Aromatic Herbal Steam) อยางนอย 1 รายการ

และการบรการทใชความรอนเปนไปอยางเหมาะสมและมคณภาพ

45 รายการบรการทใชความเยน (Cold) เชน การประคบ/จดวยความเยนจด

(Cryotherapy) Ice Fountain แชน าเยน และ Ice Room การประคบเยน เปน

ตน อยางนอย 1 รายการ และบรการทใชความเยนเปนไปอยางเหมาะสม

และมคณภาพ

46 รายการบรการอนๆ เชน การบรการผวกาย (Body Treatment) การบรการ

ผวหนา (Facial Treatment) และการใชศาสตร อยางนอย 2 รายการ และ

บรการอนๆ เปนไปอยางเหมาะสมและมคณภาพ

DPU

61

47 รายการบรการทใชศาสตรและเทคนคตางๆ ททาใหเกดการผอนคลาย เชน

การบาบดดวยเสยง (Sound therapy) การบาบดดวยส (Color therapy) การ

บาบดดวยสมาธ (Meditation) การบาบดดวยออกซเจน (Oxygen therapy)

อยางนอย 1 รายการ และบรการทใชศาสตรและเทคนคตางๆเปนไปอยาง

เหมาะสมและมคณภาพ

48 รายการบรการดวยอาหารและ/ หรอเครองดมเพอสขภาพ และใหคาแนะนา

เกยวกบคณประโยชน อยางนอย 2 รายการ และบรการดวยอาหารและ/

หรอเครองดมเพอสขภาพเปนไปอยางเหมาะสมและมคณภาพ

49 รายการบรการขจดสารพษ (detoxification) ยกเวนการสวนลางลาไสใหญ

อยางนอย 1 รายการ และบรการขจดสารพษเปนไปอยางเหมาะสมและม

คณภาพ

50 รายการบรการเพอสขภาพอนๆ เชน การออกกาลงกายเพอสขภาพ ออก

กาลงแบบไทย ชกง ไทเกก เปนตน อยางนอย 1 รายการ

51 รายการบรการ (Menu) ในการใหบรการสปาเพอสขภาพทมรายละเอยด

เวลาทใช และราคาทใหบรการทชดเจนของแตละรายการบรการ

52 ระบบบรการทเปนมาตรฐานเดยวกนในแตละรายการบรการ

53 ระบบการดแลความปลอดภยใหกบลกคาระหวางการรบบรการ

54 การประเมนความพอใจของผรบบรการและมการนาผลประเมนมาปรบปรง

อยางสมาเสมอ

55 ระบบการนดหมายผรบบรการ การยกเลกการนดหมาย และการชาระ

คาบรการทชดเจน

56 การบรการสนคาทงทเปนผลตภณฑสปาของใชและของทระลกไวบรการ

จาหนายใหกบผรบบรการทมาใชบรการ

57 การบรการดานการใหคาปรกษาและขอมล

58 มการประเมนมาตรฐานผใหบรการหลงการบรการ

59 ผลตภณฑทใชหรอมไวจาหนายตองมคณภาพมาตรฐาน

60 ผลตภณฑทสถานประกอบการสปาเปนผ ผลตหรอแบงบรรจตองม

กระบวนการควบคมผลตภณฑทมคณภาพ

61 ผลตภณฑทใชหรอมไวจาหนายตองมความปลอดภย

62 ระบบเฝาระวงกากบเรองอายของผลตภณฑ

DPU

62

มาตรฐานท

4

ดาน

ผลตภณฑ

เครองมอ

และอปกรณ

63 ระบบการควบคมปรมาณสารองของผลตภณฑทเปนปจจบน

64 ระบบบารงรกษาเครองมอและอปกรณอยางถกตอง สม าเสมอตาม

มาตรฐาน

65 เครองมอและอปกรณทใชในการบรการสปามมาตรฐานความปลอดภยท

นาเชอถอได และมคมอการใชงานครบถวน

66 ระบบการดแลความสะอาดเครองมอ อปกรณและเครองใชทจาเปนในการ

ใหบรการสปาเพอสขภาพ เชน อางลางมอ หองอาบน า ตเกบเสอผาของ

ผรบบรการ เตยงนวดสปา เกาอ ผาคลมเตยง ปลอกหมอน เปนตน ใหม

ปรมาณเพยงพอและอยในสภาพพรอมใชงาน และมผรบผดชอบดแล

ประจา

67 สายงานการบงคบบญชาชดเจนเพอสงเสรมใหเกดประสทธผลในการ

ปฏบตงาน

68 การจดแบงภาระหนาทพนกงาน (Job Descriptions) ทชดเจนตามตาแหนง

งาน

69 ระบบการวาจางและผลตอบแทนชดเจน

70 ระบบควบคมการปฏบตงานในสถานประกอบการอยางชดเจนและ

ครอบคลม

มาตรฐานท

5

ดาน

การบรหาร

และจดการ

องคกร

71 ระบบการจดทาแผนธรกจ และมาตรการประเมนผลการประกอบการทได

มาตรฐานสากล

72 มทเกบทรพยสนของมคา ของผรบบรการทปลอดภย เชน มตลอคเกอร

บรเวณหองเปลยนเสอผา หรอตเซฟในหองรบบรการ

73 ระบบควบคมวสดใชงาน ทรพยสน สนคาขององคกร (Inventory Control

System) และมการกาหนดมาตรฐานของวสดสนเปลองทชดเจน (Perishable

Goods) เพ อควบคมการจดซอทดแทน และประเมนค าใช จ ายอยางม

ประสทธภาพ

74 การดาเนนธรกจของสถานประกอบการโปรงใส มจรยธรรม จรรยาบรรณ

ธรรมาภบาล

75 ระบบการพฒนาบคลากรททนสมยและเหมาะสมกบสภาพธรกจ

76 ระบบประเมนผลการปฏบตงานสมาเสมอ ครอบคลมทกตาแหนงดวยความ

โปรงใสและมคณภาพ

DPU

63

การประเมนผลสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล

สถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากลแตละประเภททผานการประเมนตอง

มคะแนนรวมใน แตละมาตรฐานไมนอยกวารอยละ 50 และนาคะแนนรวมทกมาตรฐานมาคานวณ

เพอจดระดบสถานประกอบกจการ ดงน

1. ระดบ Platinum จะตองผานเกณฑรอยละ 90 ขนไป คาคะแนนเทากบ 339 ขนไป

2. ระดบ Gold จะตองผานเกณฑรอยละ 80-89 คาคะแนนเทากบ 301-338

3. ระดบ Silver จะตองผานเกณฑรอยละ 70-79 คาคะแนนเทากบ 266-300

ระยะเวลาของการรบรองมาตรฐานระดบสากล

ใบรบรองมอาย 3 ป โดยสถานประกอบกจการตองรกษามาตรฐานตลอดอายใบรบรองนน

เครองหมายรบรองมาตรฐานระดบสากล

เครองหมายการรบรองคณภาพทสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากลจะ

ไดรบเมอผานเกณฑคณภาพ สถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล โดยจะแบงออกเปน

3 ระดบ คอ

ภาพท 2.5 เครองหมายรบรองมาตรฐานการรบรองคณภาพสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพ

ระดบสากล 3 ระดบ

เครองหมายระดบ Platinum ทสถานประกอบกจการ

สปาเพอสขภาพผานเกณฑมาตรฐานระดบ Platinum

เครองหมายระดบ Gold ทสถานประกอบกจการ

สปาเพอสขภาพผานเกณฑมาตรฐานระดบ Gold

เครองหมายระดบ Silver ทสถานประกอบกจการ

สปาเพอสขภาพผานเกณฑมาตรฐานระดบ Silver

DPU

64

สถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพทผานการรบรองมาตรฐานระดบสากล มจานวน 22 แหง

ดงน

ตารางท 2.2 สถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพทผานการรบรองมาตรฐานระดบสากล จานวน 22 แหง

ลาดบ ชอราน จงหวด

1 บางกอกโอเอซสสปา (สขมวท 31) กรงเทพมหานคร

2 โอเอซส สปา บางกอก (สขมวท 51) กรงเทพมหานคร

3 โพธาลย กรงเทพมหานคร

4 ระรนจนดา เวลเนสสปา รสอรท เชยงใหม

5 เฮลท ลานนา สปา เชยงใหม

6 ฟาลานนาสปา เชยงใหม

7 ดโอเอซสสปา บานแสนดอย เชยงใหม

8 ดโอเอซสสปา ลานนา เชยงใหม

9 ดโอเอซสสปา เชยงใหม เชยงใหม

10 โอเอซส โอเรยลทล ซเครท สปา เชยงใหม

11 ศราสปา เชยงใหม

12 ด โอเอซส สปา พทยา ชลบร

13 ไลฟสปาแอทวลเลจ เพชรบร

14 ไลฟ สปา แอท ซ เพชรบร

15 โซสปา เพชรบร

16 โอเอซส โรยล ไทยสปา ภเกต

17 ดโอเอซสสปา ซเครท การเดนท ภเกต

18 โอเอซส สกาย บรซ สปา ภเกต

19 โอเอซส เทอรควอยซ โคฟว สปา ภเกต

20 ทรายแกว เวลเนส เซนเตอร ระยอง

21 ทวารน สปา ระยอง

22 ปารด สปา ระยอง

ทมา: กองสถานประกอบการเพอสขภาพ กรมสนบสนนบรการสขภาพ กระทรวงสาธารณสข

DPU

65

วธการขอรบรองการตดตามผลและกากบมาตรฐานสถานประกอบการเพอสขภาพระดบสากล

การเตรยมตวเพอขอรบรองมาตรฐาน

วธการสมครขอรบรองมาตรฐาน (คมอเกณฑมาตรฐานสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบ

สากล, 2559)

ขนตอนท 1 สถานประกอบการสปาเพอสขภาพ สงใบขอรบรองคณสมบตเบองตน

และเอกสารการประกอบ รายงานวธการและพรอมทงผลงาน และแบบประเมนตนเองไปยง

สานกงานสาธารณสขจงหวดในจงหวดทสถานประกอบการนนตงอย และสถานประกอบการใน

เขตกรงเทพมหานครจดสงทสานกสถานพยาบาลและการประกอบโรคศลปะ กรมสนบสนนบรการ

สขภาพ กระทรวงสาธารณสข

ขนตอนท 2 เมอสถานประกอบการสปาเพอสขภาพ ไดรบการพจารณาเอกสารและ

ขอมลทนาเสนอจากคณะกรรมการรบรองคณภาพสถานประกอบการสปาเพอสขภาพระดบสากล

สถานประกอบการสปาเพอสขภาพจะตองเตรยมความพรอมทางดานขอมล เอกสาร บคลากร

สถานท ตามทเสนอไป เพอใหคณะกรรมการตรวจเยยม ตรวจประเมนสถานประกอบการสปาเพอ

สขภาพ ณ สถานทจรง

วธการกรอกใบสมคร

1. ผกรอกใบสมครตองเปนเจาของผประกอบกจการสปาเพอสขภาพ หรอผไดรบมอบ

อานาจ

2. เอกสารทกรอกตองมรายละเอยดครบถวนถกตองตามใบสมคร

3. เอกสารการเขยนรายงานตองครบทกขนตอนและดาเนนการจดสง จานวน 1 ชด เพอ

เขาคณะกรรมการพจารณา

การตรวจประเมนมาตรฐาน

ในการเขาตรวจประเมนมาตรฐานมแนวปฏบต ดงน

1. สถานประกอบการทขอรบรองมาตรฐานตองเตรยมบคลากรในการใหขอมล เตรยม

สถานทเอกสารและหลกฐานประกอบใหพรอม

2. ในระหวางทาการตรวจประเมนสถานประกอบการทขอรบรองมาตรฐานตองอานวย

ความสะดวก และตอบขอซกถามใหกบผตรวจประเมน

3. ผตรวจประเมนตองทาการประเมนตามเกณฑและตวชวด และตรวจสอบความ

ถกตองของเอกสาร/ หลกฐานตามทระบไวตามขอกาหนด ซงทาโดยการตรวจสอบความเปนจรง

การสงเกต การสมภาษณบคลากรทสถานประกอบการไดจดเตรยมไว

DPU

66

การตดตามผล และกากบมาตรฐาน

กรมสนบสนนบรการสขภาพ กระทรวงสาธารณสขเปนหนวยงานททาหนาทตรวจ

ตดตามสถานประกอบการสปาเพอสขภาพทผานการรบรองแลว

การกากบการรบรองมาตรฐาน การเพกถอนใบรบรอง

สถานประกอบการสปาเพอสขภาพทผานการรบรองแลว หากดาเนนการผดไปจาก

มาตรฐานทกาหนด หรอดาเนนการขดตอความสงบเรยบรอยและศลธรรมอนด ใหคณะกรรมการ

ดาเนนการแจงใหแกไข วากลาว ตกเตอน หรอเสนอเพกถอนใบรบรองมาตรฐานตามแตกรณ

ในกรณทมการแจงใหแกไขใหกาหนดระยะเวลาตามสมควร แตตองไมเกน 90 วน หาก

สถานประกอบการใดไมสามารถดาเนนการแกไขไดภายในระยะเวลาทกาหนด สถานประกอบการ

ตองยนคารองพรอมเหตผลความจาเปน กอนวนครบกาหนดตอคณะกรรมการเพอพจารณาผอนผน

ได ครงละไมเกน 30 วน

การอทธรณและรองเรยน

ในกรณทผออกใบรบรองไมออกใบรบรองมาตรฐานหรอไมตออายใบรบรองมาตรฐาน

หรอเพกถอนการรบรองมาตรฐาน ผขอรบใบรบรองมาตรฐานหรอขอตออายใบรบรองมาตรฐาน

หรอเพกถอนการรบรองมาตรฐานมสทธอทธรณเปนหนงสอตออธบดกรมสนบสนนบรการ

สขภาพภายใน 30 วน นบแตวนทไดรบหนงสอแจงการไมออกใบรบรองมาตรฐาน

การพจารณาอทธรณใหอธบดกรมสนบสนนบรการสขภาพพจารณาอทธรณใหแลว

เสรจภายใน 30 วน นบแตวนทไดรบหนงสออทธรณ กรณทมเหตจาเปนไมอาจดาเนนการพจารณา

ใหแลวเสรจตามกาหนดเวลา ผประกอบการสามารถขยายเวลาไปได 30 วน ทงนตองแจงใหผ

อทธรณทราบเปนหนงสอดวยคาสงวนจฉยของอธบดกรมสนบสนนบรการสขภาพใหเปนทสด

การเกบรกษาความลบ

ผทมสวนเกยวของกบการรบรองมาตรฐานสถานประกอบการสปาเพอสขภาพจะตอง

เกบและรกษาความลบทงขอมลและเอกสารทไดจากสถานประกอบการทขอการรบรองอยาง

เขมงวด การเผยแพรขอมลหรอแจกจายเอกสารใดๆ จะตองไดรบความยนยอมจากสถาน

ประกอบการนนกอน

DPU

67

ผงการขอรบรองมาตรฐานประกอบกจการสปาเพอสขภาพ

ภาพท 2.6 แสดงผงการขอรบรองคณภาพมาตรฐานสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล

กลาวโดยสรปคอ มาตรฐานคณภาพและมาตรฐานสถานประกอบกจการสปาให

ประโยชนแกบคคลหลายฝายโดยเฉพาะผใหบรการและผรบบรการในการสรางความไววางใจ

ความมนใจ ในการเลอกใชบรการ อนเปนฐานสาคญทจะทาใหธรกจดาเนนไปไดอยางลลวง และยง

ชวยลดความเสยงจากการรองเรยนเกยวกบคณภาพและมาตรฐานได

DPU

68

2.1.8 แนวคดเกยวกบการรบร

ในสวนนผวจยจงกลาวถงแนวคดและความหมายเกยวกบการรบร ปจจยทมอทธพลตอ

การรบร และบทบาทสาคญของการรบรตอพฤตกรรมของนกทองเทยว ดงน

จาเนยร ชวงโชต (2532, น. 2) ไดสรปความหมายของการรบรวา การรบรคอการแปล

หรอตความจากการสมผสทไดรบเปนสงหนงสงใดทมความหมายหรอเปนทรจกเขาใจ ซงการแปล

หรอตความนจาเปนตองมความรเดมหรอประสบการณเดมทมมากอนจงจะเกดการรบร ถาไมม

ความรเดมหรอประสบการณกไมเปนการรบร เปนเพยงแตการสมผสเทานน การรบรจงเปน

กระบวนการทเกดแทรกระหวางสงเราและการตอบสนอง

ในขณะท Morrison D. E., (1994) ไดกลาววา ลกคาไดใชประสาทสมผสทง 5 ไดแก

การมองเหน การไดยน การสมผส การรบรรสชาต และการไดกลนในการรบรถงการบรการและ

ขอมลการสงเสรมการขาย หรอบรหารของธรกจ ซงขอมลดงกลาวจะไมเปนเพยงแรงกระตนตอ

การซอหรอการใชบรการของลกคาเทานน แตยงเปนการรบรวาการบรการตางๆ นน จะสรางความ

พงพอใจตอความปรารถนาและความตองการของลกคาดวย

นอกจากน Huse E. F. & Bowditch J. L. (1977, p. 119) อธบายวา คนแตละคนจะมการ

รบรทแตกตางกนในสงทเหน หรอไดยน ทงทเปนสงเดยวกน ความรสกจะถกนาเขาไปในระบบ

ความรสก (Sensory System) และการรบรจะถกประมวลผลดวยวธการจดระเบยบขอมลออกมาเปน

ความหมายทตนเขาใจ โดยปจจยทเปนเหตผลในการรบรของแตละบคคลม 3 ปจจย คอ 1) ลกษณะ

ทางกายภาพ (Physiology) บคคลมการรบรแตกตางกน เพราะลกษณะทางรางกายแตกตางกน

2) ครอบครว (Family) พนฐานการเลยงดของครอบครวตงแตเดก การสรางความเชอหรอทศนคต

ใหแกเดก ทาใหบคคลมการรบรแตกตางกน 3) วฒนธรรม สงคม การใชชวตมผลตอทศนคตคานยม

และความคาดหวงของคน

นสตสาขาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ (2550) สรปไววา การรบร เปน

กระบวนการเรยนรของมนษย จากการสมผส ซงเกดจากสงเราทเขามากระทบกบระบบประสาท ซง

ไดแก การเหน การไดยน การสมผส การไดกลนและรสชาต โดยมการจาแนกและประมวลผลเพอ

นาไปสการเรยนรตอไป ซงการจาแนก หรอการประมวลผลนน มปจจยตางๆ เขามามอทธพล

นอกเหนอจากทไดกลาวมาแลวขางตน ซงสามารถแบงไดเปน 2 ปจจยใหญๆ คอ คณสมบตของ

สงเรา และคณสมบตของผรบร ซงสงเราแตละอยางมคณสมบตไมเหมอนกน บางอยางสามารถ

กระทบความรสกของผรบรไดอยางเรว บางอยางกทาใหผรบรมองผานไปโดยไมสามารถจาได

ทเปนเชนนนเพราะความดงดดของสงเราไมเหมอนกน โดยทวไปสงเราทสามารถดงดดความสนใจ

ของคนมกมลกษณะดงน (1) ความเขมของสงเรา (Intensity) สงเราทมความเขมขนสงจะดงดดความ

DPU

69

สนใจของคนไดงายกวา หรอสามารถรบรไดเรวกวาสงเราทมความเขมขนนอย เชน เราสามารถรบร

แสงจา กลนฉน เสยงดง ไดเรวกวา แสงรบหร กลนออน เสยงเบา (2) ความเดนหรอการตดกน

(Prominency or Contrast) สงเราทมความเดนหรอมการตดกนจะสามารถดงดดความสนใจคนได

งายกวาสงเราทมความปกต เชน คนสงในหมคนเตย ดอกกหลาบสแดงในกลมดอกกหลาบสเหลอง

(3) ขนาดของสงเรา (Size) สงเราทมขนาดใหญยอมทาใหคนเหนไดชดเจนกวาสงเราทมขนาดเลก

เชน ปายโฆษณาทเหนตามขางถนนจะมขนาดใหญมากเพอใหคนรบรขอความในปายโฆษณาได

งาย หรอโฆษณาในหนาหนงสอพมพแบบเตมหนาจะดงดดความสนใจไดมากกวาโฆษณาในกรอบ

เลกๆ (4) การเคลอนไหว (Motion) สงเราทมการเคลอนไหวจะถกรบรไดมากกวาสงเราทอยนง เชน

ปายโฆษณาทตดไฟวบๆ หรอมตวหนงสอวงจะดงดดความสนใจของคนไดงายกวา (5) ความถหรอ

ความบอย (Frequency) สงเราทปรากฏใหเหนบอยๆ จะทาใหสงเกตไดเรวกวาสงเราทปรากฏให

เหนนานๆ ครง เชน นาอดลมยหอทโฆษณาในโทรทศนหรอปดปายตามทองถนนใหเหนบอยๆ จะ

เปนน าอดลมทคนนกถงและรบรเรวกวายหออนทไมคอยโฆษณา (6) ความแปลกใหมและ

ความคนเคย (Novelty and Familiarity) สงใหมอยในสภาพแวดลอมเดมหรอสงทคนเคยอยใน

สภาพแวดลอมใหมจะเรยกรองความสนใจของบคคลได เชน พนกงานทางานในบรรยากาศเดมแต

มการสบเปลยนงาน จะชวยใหพนกงานไดทางานใหมทแปลกไปกวาเดม เกดความสนใจงานใหม

ขนมา หรอคนทเคยแตงตวเรยบรอยทกวน ลองมาสวมเสอผาสสดๆ และรดรป กทาใหผอนรบรได

อยางรวดเรว (7) สภาพแวดลอมทางกายภาพ (Physical Environment) สภาพทตงของสงเรา ไดแก

ความใกลหรอไกลจากตวเรา ความลก ความสงและจานวนสงเราทอยรอบตวเรา เรามกจะรบรสงท

ใกลตวเราวามขนาดใหญกวาหรอเหนความสาคญมากกวาสงทอยไกลตว เชน เรามกรบรวาตกสง

เทยมฟามยอดตกเลกกวาฐาน ทงๆ ทความจรงขนาดของยอดและฐานตกมขนาดเทากน

คณสมบตของผรบร บคคลแตละคนมความสามารถในการรบรไมเทากน ขนอยกบ

ปจจยตางๆ ดงตอไปน (1) ขดจากดทางกายภาพและความสมบรณของรางกาย (Physical Limit and

Physical Perfection) ความสามารถในการรบรของบคคลมความแตกตางกน สวนหนงมาจากสาเหต

ทางดานรางกายของผรบรเอง เชน คนทสายตาปกตจะสามารถรบรสงเราไดเรวกวาคนทสายตาสน

และสายตายาว และคนทไมสบายเปนไขหวดจะรบรเรองกลนไดไมดเทากบคนทปกต เปนตน

(2) ประสบการณในอดตและการเรยนร (Experience and Learning) เราจะรบรสงเราทเราเคยพบมา

กอนไดเรวกวาสงเราทเรายงไมเคยเหนมากอน (3) แรงจงใจหรอความตองการ (Motivation or

Need) แรงจงใจหรอความตองการภายในของบคคลมผลตอการรบร เชน พนกงานทมาสายทกวน

ถกหวหนางานเรยกไปตกเตอนแลวหลายครง พอมาทางานเชาวนหนงพบซองสขาววางอยบนโตะ

ทางานของตนเองกตกอกตกใจคดวาเปนจดหมายไลออก แตความจรงซองนนอาจเปนซองผาปา

DPU

70

ของเพอนรวมงานคนอนฝากใหชวยทาบญกได (4) บคลกภาพและคานยม (Personality and Value)

บคลกภาพและคานยมของบคคลมกมบทบาทรวมในการรบร เชน หวหนางานทคนเคยกบการใช

อานาจขมขบงคบผอนกจะรบรวาการเขมงวดและการลงโทษเปนสงทด แตหวหนาทคนเคยกบการ

ใชเหตผลกจะรบรวาการเขมงวดและการลงโทษเปนสงทปาเถอน เปนตน (5) ความคนเคยกบสงเรา

(Familiarity) สงเราทเราเหนบอยๆ จะทาใหเราระลกถงและรบรสงนนๆ ไดเรวกวาสงเราทนานๆ

ครงจะพบทหนง เชน เมอเราเขาไปในรานอาหารแลวตองการดมน าอดลมเรามกจะสงเปปซ หรอ

โคก มากกวาสงกระทงแดง (6) ความสอดคลองกบสภาวะภายในของผรบรในชวงนน (Internal

Condition) สงเราทสอดคลองกบชวงอารมณ ความรสก ความสนใจ ความคาดหวง และทศนคต

ของเราในขณะนน เราจะรบรไดเรวกวาสงเราอนๆ ทไมสอดคลองกบสภาวะภายใน

นอกจากน นรนดร ทพไชย (2545, น. 82) กลาววา การรบรยงมบทบาททสาคญตอ

พฤตกรรมของนกทองเทยวในการกาหนดสถานททองเทยวทจะเดนทางไป เชน นกทองเทยวจะ

รบรถงประโยชนของการเดนทางไปยงประเทศหนง ขณะเดยวกนกอาจรบรถงขอจากดตางๆ ของ

การเดนทางไปประเทศนนๆ ดวย การรบรจะเกยวของกบพฤตกรรมตางๆ ระหวางการเดนทาง เชน

พฤตกรรมทเกยวกบการเยยมชมสถานททองเทยวและแหลงทองเทยวตางๆ ทงนขนอยกบวา

นกทองเทยวรบรเกยวกบแหลงทองเทยวนนวาเปนแหลงทองเทยวประเภทใด เชน นกทองเทยวท

รบรวา จงหวดพระนครศรอยธยาเปนเมองทมความสาคญทางประวตศาสตรและศลปกรรม

นกทองเทยวกจะใหความสาคญกบการเยยมชมแหลงทองเทยวทางประวตศาสตรหรอพพธภณฑ

ศลปะ เปนตน การรบรยงมความเกยวของ หรอมบทบาทตอความรสกของนกทองเทยวหลงจากการ

เดนทางอกดวย เพราะการรบรเกยวกบสงทไดสมผสระหวางการทองเทยวจะเปนตวกาหนดวา

นกทองเทยวมความพงพอใจหรอไมพงพอใจตอการเดนทางในครงนน ถานกทองเทยวรบรวาการ

เดนทางเปนไปตามทคาดหวง เขากจะเกดความพงพอใจและอาจเดนทางไปเยยมเยยนสถานทแหง

นนอกและการรบรนนจะสงผลตอการปลกเราความตองการของนกทองเทยวใหนกทองเทยวเกด

ความรสกตองการไปเยอนแหลงทองเทยวนนๆ

กลาวโดยสรปคอ การรบรเกดจากประสาทสมผสท ง 5 ของผรบบรการผานทาง

การมองเหน การไดยน การสมผส การไดกลน และรสชาต ดงนน การมสงเรา หรอสงกระตนจะทา

ใหผใชบรการเกดการรบรได เชน การโฆษณา การประชาสมพนธ การจด Event ตางๆ ซงสงเหลาน

จะชวยใหผรบบรการเกดการรบร และตอบสนองผใหบรการโดยการทดลอง หรอเขามารบบรการ

DPU

71

2.1.9 แนวคดและทฤษฎเกยวกบความพงพอใจ

ในสวนนผ วจ ยไดรวบรวมเนอหาทเกยวกบแนวคดทเกยวของกบความพงพอใจ

หลกการและทฤษฎความพงพอใจ และความพงพอใจของผรบบรการ โดยมนกวชาการไดให

คาอธบายและรายละเอยดไวดงน

ความหมายของความพงพอใจ

Morse N. C. (1958, p. 19) กลาววา ความพงพอใจ หมายถง สภาวะจตทปราศจาก

ความเครยดทงนเพราะธรรมชาตของมนษยมความตองการ ถาความตองการไดรบการตอบสนอง

ทงหมดหรอบางสวน ความเครยดกจะนอยลง ความพงพอใจกจะเกดขนและในทางกลบกนถาความ

ตองการนนไมไดรบการตอบสนอง ความเครยดและความไมพงพอใจกจะเกดขน

Victor Vroom (1964, p. 8) กลาววา ความพงพอใจ หมายถงผลทไดจากการทบคคลเขา

ไปมสวนรวมในสงนน ทศนคตดานบวกจะแสดงใหเปนสภาพความพงพอใจในสงนน และทศนคต

ดานลบจะแสดงใหเหนสภาพความไมพงพอใจนนเอง

Maynard W. Shelly (1975, p. 9) ไดศกษาแนวคดเกยวกบความพงพอใจ ซงสรปไดวา

ความพงพอใจเปนความรสก แบงไดเปน 2 ประเภท คอ ความรสกในทางบวกและความรสกในทาง

ลบ ความรสกในทางบวกเปนความรสกทเมอเกดขนแลวทาใหเกดความสข ความสขนเปนความสข

ทแตกตางจากความรสกทางบวกอนๆ กลาวคอเปนความรสกทมระบบยอนกลบความสขสามารถ

ทาใหเกดความสขหรอความรสกทางบวกอนๆ ความรสกทางลบ ความรสกทางบวกและความรสก

ทมความสมพนธกนอยางสลบซบซอนและระบบความสมพนธของความรสกทงสาม เรยกวา ระบบ

ความพงพอใจ

ความสาคญของความพงพอใจ

ความพงพอใจ เปนปจจยสาคญประการหนงทชวยใหงานสาเรจโดยเฉพาะอยางยงถา

เปนงานทเกยวของกบการใหบรการ นอกจากผบรหารจะดาเนนการใหผปฏบตงานใหบรการเกด

ความพงพอใจในการทางานแลวยงจาเปนตองดาเนนการทจะใหผมาใชบรการเกดความพงพอใจ

ดวย เพราะความเจรญเตบโตของงานบรการ ปจจยทเปนตวบงช คอ จานวนผมาใชบรการ ดงนน

ผบรหารทชาญฉลาดจงควรอยางยงทจะศกษาใหลกซงถงปจจยและองคประกอบตางๆ ทจะทาให

เกดความพงพอใจทงผใหบรการและผรบบรการ

ศรวรรณ เสรรตน และคณะ (2552) กลาวถงความพงพอใจไววา เปนทศนคตทดทมตอ

สงใดสงหนง และปฏกรยาทตอบสนองตอสงตางๆ ของบคคล

DPU

72

ในขณะท ธนาภรณ เมทณสดด (2543, น. 14) ไดสรปความหมายของความพงพอใจท

สอดคลองกนวา หมายถง ความรสก ความชอบ ความพอใจและความตองการของบคคลทมตอ

สงใดสงหนง ความรสกพงพอใจจะเกดขนเมอบคคลไดรบในสงทตองการ

ขณะเดยวกน เยาวร เจรญสวสด (2543, น. 7) ไดใหความหมายของความพงพอใจวา

หมายถงความสามารถของบคคลในการดาเนนชวตอยางเปนสขสนกสนาน ปราศจากความรสกเปน

ทกข ทงนไมไดหมายความวา บคคลจะไดรบการตอบสนองอยางสมบรณในทกสงทตองการ แต

ความพงพอใจนนจะหมายถงความสขทเกดขนจากการปรบตวของบคคลตอสงแวดลอมไดเปน

อยางด และเกดความสมดลระหวางความตองการของบคคลกบการไดรบการตอบสนอง

หลกการและทฤษฎ

McCormick E. J., & Ilgen D. R. (1985, p. 396 - 397) กลาววา ทฤษฎความคาดหมาย

(Expectancy Theory) อธบายความพงพอใจในแงทวา ลกคาจะเกดความพอใจไดตอเมอเขาประเมน

แลววา การบรการนนๆ จะนาผลตอบแทนมาให ซงลกคาไดมการตดสนใจลวงหนาแลววา คณคา

ของการบรการจากสงทลกคาไดรบเปนเชนไร ลกคาจงเลอกเอาบรการทนาเอาผลลพธเหลานมาให

และในขนสดทาย เมอมการประเมนการเปรยบเทยบผลลพธตางๆ ลกคาจะมความพอใจทจะเกดขน

โดยแนวคดทฤษฎนอยทผล (Outcomes) ความปรารถนาทรนแรง (Violence) และความคาดหมาย

(Expectancy) โดยทฤษฎความคาดหมายจะคาดคะเนวา โดยทวๆ ไปลกคาแตละคนจะแสดง

พฤตกรรมกตอเมอเขามองเหนโอกาสความนาจะเปนไปได (Probability) คอนขางชดเจน หากความ

พงพอใจของเขาเกดจากการใหบรการทมคณภาพ เขากจะใชบรการนนตลอด เพราะเปนผลลพธท

เขาปรารถนา ซงหมายความวา ความหมายนเกดกอนการบรการ จงสามารถเปนเหตนาไปสการมา

ใชบรการ เพราะพฤตกรรมของมนษยเกดจากแรงผลกดนซงสวนหนงเกดจากความตองการ และอก

สวนหนงเกดจากความคาดหมายทจะไดรบจากสงจงใจ ผลตอบแทนหรอผลลพธทไดจากการ

บรการทมคณภาพ จะมความสาคญและจาเปนทาใหเกดพฤตกรรมได ขนอยกบความพอใจตอการ

บรการอยางมคณภาพ

ในขณะททฤษฎความพงพอใจของมาสโลว (Maslow’s General Theory Human and

Motivation) ไดอธบายถง ความตองการของมนษยซงมลกษณะเปนลาดบตอนจากตาไปหาสง

(Hierarchy and Needs) และเปนทฤษฎทยอมรบกนอยางแพรหลาย โดยมสมมตฐานเกยวกบ

พฤตกรรมความตองการของมนษย ดงน

1. มนษยมความตองการอยเสมอ และไมมทสนสด แตสงทมนษยตองการนน

ขนอยกบวามสงนนอยแลวหรอยง ขณะทความตองการใดไดรบการตอบสนองและความตองการ

อนจะเขามาแทนท กระบวนการนจะไมมทสนสดและจะเรมตนตงแตเกดจนตาย

DPU

73

2. ความตองการทไดรบการตอบสนองจะไมเปนสงจงใจของพฤตกรรมอกตอไป

ความตองการทไมไดรบการตอบสนองเทานนทจะเปนสงจงใจของพฤตกรรม

3. ความตองการของมนษยเปนลาดบขนตอนตามลาดบความสาคญ เมอมความ

ตองการในระดบตาไดรบการตอบสนองแลว ความตองการในระดบทสงกจะเรยกรองใหมการ

ตอบสนองทนท ซงมาสโลวไดแบงลาดบขนความตองการ คอ ทฤษฎลาดบขนความตองการของ

มาสโลว (Maslow’s Hierarchy of Human Needs) ไว 5 ระดบ คอ

3.1 ความตองการทางดานรางกาย (Physiological Needs) เปนความตองการขน

พนฐานในการดารงชวต ไดแก อาหาร น าดม ทอยอาศย เครองนงหม ยารกษาโรค ความตองการ

การพกผอน และความตองการทางเพศ

3.2 ความตองการความมนคงปลอดภย (Safety Needs) เมอมนษยไดรบการ

ตอบสนองทางรางกายแลว ความตองการทางดานจตใจกจะตามมา

3.3 ความตองการมสวนรวมในสงคม (Social Needs or Love Needs) ขนนเปน

ความตองการทสงขน ตองการเปนสวนหนงของสงคม การใหผอนรกใครเหนความสาคญของตน

และเปนทรจกของคนในสงคม

3.4 ความตองการเกยรตยศชอเสยงหรอไดรบการยกยองในสงคม (Esteem

Needs or Status Needs) เปนความตองการทตองการถบตวสงขน ทงตาแหนงหนาทการงาน เพอ

ความมชอเสยงมหนามตา ไดรบการยกยองสรรเสรญในสงคม

3.5 ความตองการประสบความสาเรจในชวต (Self - Actualization Needs) เปน

ความตองการขนสงสดเพอใหไดทกสงทปรารถนา เปนความตองการพเศษซงคนธรรมดาสวนมาก

มกอยากได แตไมสามารถเสาะหาได ความพอใจในลกษณะดงกลาวนมกมลกษณะกวางขวางมาก

และแตกตางกนไปในแตละคน

DPU

74

ความตองการความสาเรจในชวต

(Need for self-actualization)

ความตองการการยกยอง

(Esteem needs)

ความตองการการยอมรบหรอความผกพน

(Affiliation, or acceptance needs)

ความตองการความมนคงหรอความปลอดภย

(Security, or safety needs)

ความตองการของรางกาย

(Physiological needs) 1

2

3

4

5

ทฤษฎลาดบขนความตองการของมาสโลว (Maslow’s Hierarchy of Need)

ทมา: ศรวรรณ เสรรตน และคณะ (2552, น. 311) สวนประสมการตลาด

ภาพท 2.7 แสดงทฤษฎลาดบขนความตองการของมาสโลว (Maslow’s Hierarchy of Need)

A.H. Maslow (1943) ยงกลาวอกวา มนษยมความตองการเหลานอยตลอดเวลา เมอ

ความตองการอยางหนงไดรบการตอบสนองกจะเกดความตองการอยางอนขนมาแทน เปน

ขบวนการทไมสนสด ดงนน การทจะกาหนดรปแบบการใหบรการอยางมคณภาพ จะตองรใหเทา

ทนวา ขณะนเวลานลกคามความตองการอะไร เมอรจกทศทางความตองการของลกคา และ

ตอบสนองความตองการของเขาได กจะนาไปสความพงพอใจตามมา

ความพงพอใจของผรบบรการ

ความหมายทยดสถานการณเกยวกบการซอเปนหลก ใหความหมายวา ความพงพอใจ

เปนผลทเกดขนเนองจากการประเมนสงทไดรบภายหลงสถานการณการซอสถานการณหนง

ความหมายทยดสถานการณเกยวกบเครองหมายการคาเปนหลก ใหความหมายวาความ

พงพอใจ เปนผลทเกดขนเนองจากการประเมนภาพรวมทงหมดของประสบการณหลายๆ อยางท

เกยวของกบผลตภณฑ หรอบรการในระยะเวลาหนง หรอ อาจกลาวอกนยหนงวา ความพงพอใจ

DPU

75

หมายถง การประเมนความสามารถของการนาเสนอผลตภณฑหรอบรการทตรงกบความตองการ

ของลกคาอยางตอเนอง

Richard L. Oliver (1997) ไดใหความหมายวา ความพงพอใจของผบรโภค หมายถง

ภาวการณแสดงออกทเกดจากการประเมนประสบการณการซอและการใชสนคาและบรการ ซงอาจ

ขยายความใหชดเจนไดวา ความพงพอใจ หมายถง ภาวการณแสดงออกถงความรสกในทางบวกท

เกดจากการประเมนเปรยบเทยบประสบการณการไดรบบรการทตรงกบสงทลกคาคาดหวงหรอด

เกนความคาดหวงของลกคา ในทางตรงกนขาม ความไมพงพอใจ คอ ภาวการณแสดงออกถง

ความรสกในทางลบทเกดจากการประเมนเปรยบเทยบประสบการณการไดรบบรการทตากวาความ

คาดหวงของลกคา

จากการศกษาความหมาย ความพงพอใจและความไมพงพอใจในการบรการ สรปไดวา

เปนระดบความรสกทมตอสงตางๆ ของบคคลตามความรความเขาใจทตองการใหเปนไปตาม

เปาหมายทคาดหวงไว โดยเปรยบเทยบสงทไดรบจรงมากกวาหรอเทากบสงทคาดหวงไว บคคลนน

จะรสกเกดความพงพอใจ ในทางตรงกนขาม ถาสงทไดรบจรงนอยกวาสงทคาดหวงไว บคคลนน

จะรสกไมพงพอใจ ซงความรสกนสามารถแปรเปลยนไดหลายระดบตามปจจยแวดลอมและ

เงอนไขของการบรการในแตละครงได ระดบความพงพอใจของผรบบรการ สามารถแบงออกเปน

2 ระดบ คอ

1. ความพงพอใจทตรงกบความคาดหวงเปนการแสดงความรสกยนดมความสขของ

ผรบบรการ เมอไดรบบรการทตรงกบความคาดหวงทมอย

2. ความพงพอใจทเกนความคาดหวงเปนการแสดงความรสกปลาบปลมใจหรอ

ประทบใจของผรบบรการ เมอไดรบการบรการทเกนความคาดหวงทมอย เชน ลกคาเตมน ามนรถท

สถานบรการพรอมกบไดรบบรการตรวจเครองยนตและเตมลมฟร สาหรบความไมพงพอใจเปน

การแสดงความรสกขนของใจ อารมณไมด เนองจากไมไดรบการบรการทตรงกบความคาดหวง

การวดความพงพอใจ

เชดศกด โฆวาสนธ (2522, น. 94-95) มาตรวดความพงพอใจทนยมใชกนอยาง

แพรหลายไดแก มาตรวดของเธอรสโตน (Thurstone Scale) มาตรวดของลเครท (Likert Scale)

มาตรวดของกตตแมน (Guttman Scale) และมาตรวดของออสกด (Osgood Scale) แตความพงพอใจ

เปนสภาพความรสกทเกดจากจตใจสะทอนออกมาทางดานพฤตกรรม ฉะนนมาตรวดทมความ

เหมาะสม และนยมโดยทวไปจะใชการประยกตมาตรวดของลเครท (Likert Type Scale)

ในขณะเดยวกน ธรศกด กาบรรณารกษ (อางถงใน ปญญา ซมสอ, 2547, น. 16) ได

กลาวไววา ความพงพอใจยอมเปนผลมาจากหลายปจจยทยงชขาดชดเจนไมไดวาปจจยใดสาคญกวา

DPU

76

กน เรองการวดความพงพอใจและไมพงพอใจนนเปนการยากทจะทาใหไดขอเทจจรง เพราะไมม

เครองมอใดวดจตใจของคนไดอยางเพยงพอ พรอมทงไดเสนอแนวทางการวดความพงพอใจไว

สรปไดดงน

1. การสงเกตการณ คอ การเฝาตดตามเอาใจใสดแลความเปนไปและการ

เปลยนแปลงของสงทตองการรอยางใกลชดในระยะเวลาทกาหนดให โดยการสงเกตสงทมอย ซง

อาจเปนวตถสงของทไมมชวต การเคลอนไหวหรอสงมชวตในลกษณะโครงสรางทวไป โดยไม

คานงถงการกระทาการวดความพงพอใจโดยวธน ผวดจะตองกระทาอยางจรงจงและมแบบแผนท

แนนอนจงจะสามารถประเมนถงระดบความพงพอใจของผมาใชบรการไดอยางถกตอง

2. การสมภาษณ เปนการวจยทมแบบแผนเพอใชตรวจหาขอเทจจรงจากภาษา

ความเปนอยของสงคม เปนวธการทตองอาศยเทคนค และความชานาญพเศษของผสมภาษณการวด

ความพงพอใจโดยวธนเปนวธทประหยดและมประสทธภาพวธหนง

3. การใชแบบสอบถาม เปนการขอความรวมมอจากกลมบคคลทตองการวดแสดง

ความคดเหนลงในแบบฟอรมทกาหนดคาตอบไวใหเลอกหรอเปนคาตอบอสระ โดยคาถามจะถาม

ถงความพงพอใจในดานตางๆ เปนลกษณะการใหบรการ สถานทใหบรการ ความสะดวกทจะ

ใหบรการตางๆ

จากทกลาวมาสรปไดวา การวดความพงพอใจ สามารถวดแนวโนมการแสดงออก

ไมใชเปนการกระทาแตเปนความรสก ดงนนในการวจยครงนจงทาการสอบถามนกทองเทยวไดทก

คน โดยไมตองคานงวาตองมการทากจกรรมนนๆ เสยกอน ในการสรางแบบวดในการวจยครงน จง

ใชแบบสอบถามมาตราสวนประมาณคาโดยประยกตใชมาตรวดของลเครท (Likert Type Scale)

เปนแบบสอบถามทใชวดความพงพอใจของนกทองเทยวชาวตางชาตและทาการวดตามรายดาน

และในภาพรวมของการเลอกใชบรการสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพทผานการรบรอง

มาตรฐานระดบสากล

2.1.10 แนวคดและทฤษฎเกยวกบคณภาพการบรการ

ความหมายของการบรการ

เพญธดา พงษธาน (2552) กลาววา ความหมายของการบรการ คอ กระบวนการของ

กจกรรมทางเศรษฐกจในการสงมอบการบรการใหผรบบรการ โดยมลกษณะสาคญ 4 ประการ ดงน

1. จบตองไมได (Intangible) เปนสงทไมมลกษณะทางกายภาพ ซงผรบบรการไม

สามารถทราบลวงหนาไดวาตนเองจะไดรบบรการรปแบบใด เนองจากการบรการ ในลกษณะนเปน

ผลการปฏบตงาน (Performance) มากกวาวตถ (Objects) ไมสามารถสมผส หรอเหนไดเหมอน

DPU

77

สนคา การบรการลกษณะนผรบบรการจะอาศยประสบการณทเคยไดรบบรการมาเปนขอมล

ประกอบในการตดสนใจ ดงนนผใหบรการจงจาเปนตองสรางแรงจงใจใหผรบบรการกลาตดสนใจ

ซอบรการไดเรวขน ไดแก

สถานท (Place) การจดเตรยมสถานทใหมความคลองตวในการบรการแก

ผรบบรการ เชน มสะอาด กวางขวาง ทนงเพยงพอ และบรรยากาศทด

บคคล (People) พนกงานตองมบคลกภาพทด สภาพ ออนนอมถอมตน และ เตมใจ

ทใหบรการแกผรบบรการ

เครองมอ (Equipment) อปกรณภายในสานกงานตองทนสมย มประสทธภาพ และ

มการใหบรการทรวดเรว เพอใหผรบบรการพงพอใจ

วสดสอสาร (Communication) สอโฆษณา และเอกสารการโฆษณาจะตองมความ

สอดคลองกบลกษณะการบรการและลกษณะของผรบบรการเปนสาคญ

สญลกษณ (Symbols) ตราสนคา หรอเครองหมายการคาตองสอถงการบรการไดด

และมความชดเจน

ราคา (Price) เปนการกาหนดราคาการใหบรการทควรมความเหมาะสมกบการ

ใหบรการทชดเจน และงายตอการจาแนกระดบบรการทแตกตางกน

2. ไมสามารถแบงแยกการใหบรการได (Inseparability) การบรการเปนการผลต และ

การบรโภคในเวลาเดยวกน ซงผใหบรการไมสามารถใหบรการผรบบรการพรอมกนหลายรายใน

เวลาเดยวกนได เนองจากลกษณะของตวผรบบรการไมเหมอนกน

3. ไมแนนอน (Variability) ลกษณะของการบรการไมแนนอนนน ขนอยกบผให

บรการเปนใคร จะใหบรการเมอใด ทไหน และอยางไร ดงนน ผใหบรการจะตองมการควบคม

คณภาพเพอขจดปญหาความไมแนนอนน 2 ขนตอน ไดแก

ตรวจสอบ คดเลอก และฝกอบรมพนกงานทใหบรการ

สรางความพงพอใจใหผรบบรการโดยรบฟงคาแนะนา และขอเสนอแนะของ

ผรบบรการจากการสารวจขอมล และการเปรยบเทยบ เพอนาขอมลทไดรบไป แกไขปรบปรง

กระบวนการใหบรการดขน

4. ไมสามารถเกบไวได (Perish Ability) การบรการทไมสามารถเกบไวได จงมกาลง

การผลตทไมใชบางเวลา และบรการไมมสนคาคงคลง ถาความตองการของผรบบรการมสมาเสมอ

การใหบรการกจะไมมปญหา แตถาลกษณะความตองการไมแนนอนจะทาใหเกดปญหาการบรการ

ทไมทน หรอไมมผรบบรการ

DPU

78

ความหมายของคณภาพการบรการ

อสมาน บณฑรอมพา (2554, น. 14) กลาววา คณภาพการบรการ หมายถง ทศนคตท

ผรบบรการสะสมขอมลความคาดหวงไววาจะไดรบการบรการ ซงหากอยในระดบทยอมรบได

ผรบบรการกจะมความพงพอใจในการใหบรการ ซงจะมระดบทแตกตางกนออกไปตามความ

คาดหวงของแตละบคคล และความพงพอใจนเองเปนผลมาจากการประเมนผลทไดรบจากการ

บรการนน ณ ขณะเวลาหนง

สมต สชฌกร (2543) กลาววา การใหบรการทด และมคณภาพจะตองมหลกเกณฑทม

ความสอดคลอง และตรงกบความตองการของผรบบรการทาใหผรบบรการเกดความพอใจ มการ

ปฏบตโดยถกตองสมบรณครบถวน มความเหมาะสมแกสถานการณและตองไมกอผลเสยหายแก

บคคลอน ซงการบรการทมคณภาพนน จะตองมการจดใหมมาตรฐานการบรการโดยคานงถงการ

ปฏบตงานใหเทยบเทากบมาตรฐานทกาหนดไว ซงมาตรฐานในการบรการจะมสวนในการสราง

แนวโนมของความคาดหวงใหเพมคณภาพของการบรการสงขน เพราะมาตรฐานการบรการ ไม

สามารถกาหนดไดอยางชดเจนวาระดบไหน ถงเพยงพอตอความตองการของผรบบรการ ดงนน

หากจะพจารณากาหนดมาตรฐานเปนการทวไป เพอทจะนาไปปรบใชใหเหมาะสมกบลกษณะ

บรการแตละกรณอยางเปนรปธรรมกอาจกาหนดมาตรฐานในการใหบรการทมคณภาพไดดงน

1. การใหความสนใจ คอ การตอนรบผรบบรการอยางอบอน แสดงถงการใหเกยรต

แสดงใหเหนถงความสาคญของผรบบรการ และผใหบรการตองฟงผรบบรการพดดวยความเปน

มตร และสนใจ

2. การใหความใสใจ คอ ตองเอาใจใสการใหบรการอยางเทาเทยมกน ไมแสดงออก

ถงความเบอหนายเยนชา และตดตามเรองของผรบบรการจนสาเรจเสรจสน

3. การบรการอยางตงใจ คอ ตองมนใจในความถกตองสมบรณ จดบรการใหตรงเวลา

และบรการใหผรบบรการมความรสกคมคา

4. การบรการอยางเตมใจ คอ สรางความเชอมนแกผรบบรการ วาเปนการบรการท

ไดรบประโยชนสงสด และใหความรวมมอในการตอบขอซกถาม หรอตอบสนองความตองการ

ของผรบบรการ

5. การบรการอยางจรงใจ คอ แสดงออกถงบรการทนาเชอถอ ไวใจได รบผดชอบใน

บรการ และบรการอยางซอตรงและเปนธรรม

6. บรการอยางเขาใจ คอ มความรในสนคาและบรการอยางแทจรง มงเนนการบรการ

ทมคณภาพสง และกอใหเกดการบรการอยางถกตอง

DPU

79

7. การบรการอยางรใจ คอ ตอบสนองความตองการของผรบบรการอยางถกตอง

และมการดาเนนการอยางรวดเรว ตามทผรบบรการตองการ

8. การบรการอยางมนาใจ คอ ใหความชวยเหลอเอออาทร แนะนาสงทถกตองเพอไม

กอใหเกดความเสยหาย และใหผรบบรการไดรบประโยชนทงดานคณภาพ และปรมาณอยาง

ครบถวน

สรป การใหบรการทดและมคณภาพนน ตองตรงความตองการ และสามารถตอบสนอง

ความตองการของผรบบรการทจะทาใหเกดความพงพอใจ รวมทงตองปฏบตใหเหมาะสมกบ

สถานการณในเวลานน

ความสาคญของคณภาพการบรการ

ขวญฤทย สรยงค (2552, น. 21) กลาววา การบรการมความสาคญ และมบทบาทเปนอยาง

มากในโลกซงในประเทศไทย ภาคการบรการถอวามความสาคญไมแพ ภาคการผลต จากการ

ปรบเปลยนทางดานโครงสรางเศรษฐกจเขาสการเปนประเทศอตสาหกรรมใหม (Newly

Industrialized Countries – NIC) ประกอบกบความเจรญกาวหนาทางเทคโนโลยและระบบขาวสาร

ตางๆ ซงสงผลใหระบบการผลตสนคาและบรการมการขยายตวมากขน และพบวาอตสาหกรรมม

แนวโนมทจะมการเจรญเตบโตอยางรวดเรว และมความตอเนอง ซงจะสงผลตอความเปนอย

ตลอดจนมาตรฐานการครองชพของประชาชน การศกษา และรายไดสงขนกวาแตกอน กอใหเกด

ความตองการในรปแบบตางๆ เพอตอบสนองความตองการ อานวยความสะดวก ของผรบบรการ

ใหมๆ ดงนน อาชพการบรการจงมความหลากหลาย และมบทบาทในสงคมเปนอยางมาก

ลกษณะของการใหบรการ

เพยงพร บญแสน (2550, น. 27) กลาววา ลกษณะของการใหบรการประกอบดวย

1. การเขาถงผรบบรการ (Access) คอ การบรการทตองอานวยความสะดวกในดาน

เวลา สถานท คอ ตองไมใหผรบบรการคอยนาน และมแหลงทตงเหมาะสม

2. การตดตอสอสาร (Communication) คอ มการอธบายอยางถกตอง โดยใชภาษาท

ผรบบรการสามารถเขาใจงาย

3. ความสามารถ (Competence) คอ บคลากรทใหบรการตองมความชานาญ และม

ความสามารถในการปฏบตงาน

4. ความมน าใจ (Courtesy) คอ บคลากรตองมมนษยสมพนธเปนทนาเชอถอ มความ

เปนกนเอง และมวจารณญาณทด

5. ความนาเชอถอ (Credebility) คอ องคกร และบคลากรตองสามารถสรางความ

เชอมน และมความไววางใจในการบรการได โดยเสนอการบรการทดตอผรบบรการ

DPU

80

6. ความไววางใจ (Reliability) คอ การบรการใหผรบบรการมความสมาเสมอ และ

ถกตอง

7. การตอบสนองลกคา (Responsiveness) คอ บคลากรจะตองใหบรการ และการ

แกปญหาแกผรบบรการอยางถกตอง และรวดเรวตามความตองการ

8. ความปลอดภย (Security) คอ การบรการทตองปราศจากอนตราย ความเสยง และ

ปญหาตางๆ

9. การสรางบรการใหเปนทรจก (Tangible) คอ บรการทผรบบรการไดรบ จะทาให

สามารถคาดคะเนถงคณภาพการบรการดงกลาวได

10. การเขาใจ และรจกผ รบบรการ (Understanding & Knowing Customer) คอ

บคลากรตองพยายามเขาใจถงความตองการของผรบบรการ และใหความสนใจเพอตอบสนองความ

ตองการดงกลาว

เกณฑการประเมนคณภาพการใหบรการ

Parasuraman A., Zeithaml V. A., & Berry, L. L. (1985) กลาววา คณภาพการใหบรการ

(Service Quality) มโมเดลการบรการทสามารถนามาประยกตใชไดดในการกาหนดเปาหมาย หรอ

ทศทางการสรางการบรการทมคณภาพคอ โมเดล SERVQUAL ของ Parasuraman ซงระบดาน หรอ

มตทสาคญๆ ซงกอใหเกดผลรวมในการรบรของผรบบรการวาเปนการบรการทมคณภาพไว 5 ดาน

หรอทเรยกวา RATER

Lovelock C. H. & Wright L. (2002) กลาววา เลฟรอค และไรท ไดทาการวจยมต

คณภาพการใหบรการซงใชองคประกอบทสาคญ 5 ดานในการวดความคาดหวง และการรบรของ

ลกคา เพอเปนหลกในการประเมนคณภาพการบรการ ซงมความสอดคลองกบ RATER ของ

Parasuraman ซงองคประกอบทสาคญ ไดแก

1. ความเชอถอไววางใจได (Reliability) หมายถง ความสามารถในการใหบรการนน

ตรงกบสญญาทใหไวกบผรบบรการ บรการทใหทกครงมความถกตอง เหมาะสมและมความ

สมาเสมอในทกครงของการบรการ ทาใหผรบบรการรสกวาบรการทไดรบนนมความนาเชอถอ

สามารถใหความไววางใจได

2. ความมนใจของผ บรการ (Assurance) หมายถง ผ ใหบรการมทกษะ ความร

ความสามารถในการใหบรการ และตอบสนองความตองการของผรบบรการดวยความสภาพ มกรยา

ทาทางและมารยาททดในการบรการ สามารถทจะทาใหผรบบรการเกดความไววางใจ และเกดความ

มนใจวาจะไดบรการดทสด

DPU

81

3. ความเปนรปธรรมของบรการ (Tangibles) หมายถง ลกษณะทางกายภาพทปรากฏ

ใหเหนถงสงอานวยความสะดวกตางๆ ไดแก เครองมออปกรณ บคลากรและการใชสญลกษณ หรอ

เอกสารทใชในการตดตอสอสาร ใหผบรการไดสมผส และการบรการนนมความเปนรปธรรม

สามารถรบรได

4. ความเขาใจและเหนอกเหนใจในผรบบรการ (Empathy) หมายถง ความสามารถใน

การดแล ความเอออาทร ความเอาใจใสผรบบรการตามความตองการทแตกตางกนของผรบบรการ

แตละคน

5. การตอบสนองตอผรบบรการ (Responsiveness) หมายถง ความพรอมและความ

เตมใจทจะใหบรการ โดยสามารถตอบสนองความตองการของผรบบรการไดทนทวงท ผรบบรการ

สามารถเขารบบรการไดงาย และไดรบความสะดวกจากการมาใชบรการ รวมทงจะตองกระจายการ

ใหบรการไปอยางทวถง รวดเรว ไมตองรอนาน

ตารางท 2.3 แสดงการเปรยบเทยบความสมพนธระหวางคณภาพการบรการ กบ มาตรฐานสถาน

ประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล

คณภาพการบรการ มาตรฐานสถานประกอบกจการสปาเพอ

สขภาพระดบสากล

1. ความเชอถอไววางใจได (Reliability) คอ การ

บรการมความถกตอง เหมาะสม และสมาเสมอ

1. ดานการบรหารและจดการองคกร เ ชน

พนกงานมวฒชดเจน มหนาทชดเจน มการ

ประเมนการทางานอยางสมาเสมอ

2. ความมนใจของผบรการ (Assurance) คอ ม

ทกษะ ความร ความสามารถ และตอบสนอง

ความตองการของผรบบรการ

2. ดานบคลากร เชน มทกษะและความรในการ

ใ ห บ ร ก า ร ม ป ฏ ส ม พน ธ กบ ผ ร บ บ ร ก า ร

สมาเสมอ และแกปญหาเฉพาะหนาได

3. ความเปนรปธรรมของบรการ (Tangibles) คอ

บคลากรใหบรการ เครองมอและอปกรณ สง

อานวยความสะดวก

3. ดานผลตภณฑ เครองมอและอปกรณ เชน

มอปกรณรกษาความปลอดภยททนสมย และม

การดแลรกษาอปกรณอยางด

4. ความเขาอกเขาใจ (Empathy) คอ การดแลเอา

ใจใสตามความตองการของผรบบรการ

4. ดานการบรการ เชน เมนหลากหลาย

เหมาะสม เพยงพอในการใหบรการ

5. ความรบผดชอบ (Responsiveness) คอ ความ

พรอมและความเตมใจในการบรการ

5. ดานสถานทและสงแวดลอม เชน สถานทมความ

พรอมในการบรการ แบงสดสวนเปนระบบ

ระเบยบ

DPU

82

โดยสรป จากการทบทวนแนวคดเกยวกบคณภาพการบรการ และมาตรฐานสถาน

ประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากลนน มความสมพนธกนทกๆ ดาน ดงนนจงสามารถใช

เพยงแคมาตรฐานสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากลเปนเกณฑในการวดการรบร

ดานคณภาพของมาตรฐานการบรการในสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากลในงานวจยน

2.2 ผลงานวจยทเกยวของ

จากการศกษาจากเอกสาร และงานวจยทเกยวของทผานมา มงานวจยทศกษาในเรองทม

สวนเกยวของ และสามารถนามาเปนแนวทางในการศกษากบการวจยชนนไดดงตอไปน

ดานการบรการของธรกจสปาเพอสขภาพ

Lu and Shiu (2009) ไดทาการวจยเรองกระบวนการในการทผบรโภคจะเลอกใชสปา

ในโรงแรม โดยเฉพาะสาหรบการใหบรการสปาทตอบสนองความตองการของตนเองภายใตการ

แขงขนทางธรกจทสง และศกษาถงปจจยสาคญทมผลตอพฤตกรรมในการตดสนใจซอของ

ผบรโภค ซงการศกษากอนหนานไดแสดงใหเหนวาการสรางคณคาใหกบผบรโภคเปนปจจยท

สาคญทจะบรรลความสาเรจทางดานการเงนและการตลาดทย งยน โดยจากการตรวจสอบสมมตฐาน

พบวา การตดสนใจในการเลอกใชบรการสอดคลองกบการตดสนใจเลอกใชผลตภณฑในเรองของ

ราคาและคณภาพ

Chen, Liu and Chang (2013) ไดทาการวจยเรองมมมองของผบรโภคทสงอายในการใช

บรการสปาในโรงแรมเพอหาปจจยทสาคญทสงผลตอการใหบรการลกคา พบวา หลายประเทศ

กาลงเผชญกบจานวนประชากรและโอกาสทางการตลาดสาหรบการทองเทยวเชงสขภาพทกาลง

เปนทนยมในอตสาหกรรมการทองเทยว จากการศกษานบอกใหทราบถงการใหความสาคญในการ

ใหบรการทด รวมไปถงวธการใหบรการทหลายหลากใหกบลกคาไดทกชวงอาย ซงแสดงใหเหนถง

ขอไดเปรยบในการแขงขนทางธรกจเปนอยางมาก ทางโรงแรมจงจาเปนทจะตองใหความสาคญกบ

ปจจยการใหบรการสงเสรมสขภาพ (Health Promotion Treatment) หมายถง การทาสปาทคานงถง

สขภาพดวย เชน การอาบน าดวยสมนไพร การนวดไทยแผนโบราณ การนวดน ามน การขดผว การ

อบสมนไพร การบารงผวหนา หรอนวดเทา เปนตน

Kucukusta and Guillet (2014) ไดทาการวจยเรองการวเคราะหองคประกอบโดยรวม

ของ การใหบรการดานสปา พบวา ราคาและผลตภณฑทมตราสนคาเปนสงทตองการของลกคารวม

ไปถง คณสมบตของพนกงานนวดและระดบความเปนสวนตวกเปนสงทสาคญในการตดสนใจ

เลอกใชบรการสปา โดยเฉพาะอยางยงปจจยคณสมบตของพนกงานนวด (Therapist Qualification)

ถอเปนหนงในลกษณะสาคญตอการจองการใชบรการสปา โดยคณสมบตของพนกงานนวดใน

DPU

83

งานวจยนจะพจารณาจากการมประกาศนยบตรผานการฝกอบรมเรองการใหบรการสปาหรอ

ประสบการณของพนกงานในการใหบรการสปา เปนตน

ราชวต กตตรตนาไพบลย (2549) ไดทาการวจยเรองปจจยทมผลตอการเลอกใช

บรการสปาของผบรโภคในกรงเทพมหานคร พบวา ปจจยดานผลตภณฑดานราคา ดานสถานท

ดานการสงเสรมการตลาด ดานบคลากรหรอพนกงาน ดานลกษณะทางกายภาพ และดาน

กระบวนการใหบรการมผลตอการเลอกใชบรการสปาในระดบมาก ผใชบรการทมเพศตางกนม

ระดบความเหนแตกตางกนตอปจจยดานการสงเสรมการตลาดดานบคลากรหรอพนกงาน ดาน

ลกษณะทางกายภาพและดานกระบวนการใหบรการ ผใชบรการทมอายตางกนมระดบความเหน

แตกตางกนตอปจจยดานผลตภณฑดานราคา ดานการสงเสรมการตลาดดานลกษณะทางกายภาพ

และดานกระบวนการใหบรการ ผใชบรการทมสถานภาพตางกนมระดบความเหนตอปจจยดาน

สถานทแตกตางกนผใชบรการทมระดบการศกษาแตกตางกนมระดบความเหนตอปจจยดานราคา

แตกตางกน ผใชบรการทมอาชพแตกตางกนมความเหนแตกตางกนตอปจจยดานผลตภณฑดาน

ราคา ดานการสงเสรมการตลาด ดานบคลากรหรอพนกงาน ดานลกษณะทางกายภาพ และดาน

กระบวนการใหบรการ สวนผใชบรการทมรายไดแตกตางกนมความเหนแตกตางกนตอปจจยดาน

ผลตภณฑ ดานสถานท ดานการสงเสรมการตลาด ดานลกษณะทางกายภาพ และดานกระบวนการ

ใหบรการ

สมศกด แกวสอน (2550) ไดทาการวจยเรองพฤตกรรมของผบรโภคชาวไทยในการใช

บรการสปาเพอสขภาพ ในจงหวดเชยงใหม ศกษาสถานประกอบการสปา และการศกษา

ผใชบรการสปาชาวไทย ขอมลสถานประกอบการสปาเพอสขภาพในจงหวดเชยงใหมทได

ใบรบรองมาตรฐานจากกระทรวงสาธารณสข มท งหมด 25 แหง พบวา ทต งของสถาน

ประกอบการสปาในจงหวดเชยงใหมสวนใหญตงอยในเขตอาเภอเมองเชยงใหม มจานวนเตยง/ ท

นอนไวใหบรการ ระหวาง 7–15 เตยง มจานวนพนกงาน (ทกประเภท) ระหวาง 10–20 คน และโดย

เฉลยทกสถาน ประกอบการสปาในจงหวดเชยงใหมจะมผมาใชบรการท งชาวไทยและชาว

ตางประเทศอยระหวาง 50–200 คน ตอเดอน ในจานวนนสวนใหญเปนชาวไทยประมาณรอยละ 20

ในสวนของการใหบรการของสถานประกอบการสปา พบวา สถานประกอบการสปาสวนใหญจด

อยในประเภท Day Spa โดยสวนใหญจะใหบรการนวดแบบอโรมาเธอราพเปนหลก และสถาน

ประกอบการสปาสวนใหญจดใหมบตรสมาชกจากการศกษาผบรโภคชาวไทยทไปใชบรการสถาน

ประกอบการดงกลาว จานวน 300 ราย พบวา สวนใหญเปนเพศหญง มอายระหวาง 21–30 ป

มการศกษาระดบปรญญาตร มอาชพเปน พนกงาน/ ลกจางเอกชน มรายไดเฉลยตอเดอนระหวาง

10,000–20,000 บาท มสถานภาพเปนโสดและสมรสใกลเคยงกน และมภมลาเนาอาศยอยในจงหวด

DPU

84

เชยงใหม ผลการศกษาความสมพนธระหวาง เพศ อาย อาชพ และรายไดของผบรโภคกบพฤตกรรม

การใชบรการสปา พบวา ดานการเลอกประเภทของสปามความแตกตางกนตามอาชพ ดานความถ

ในการใชบรการสปาเฉลยตอเดอนมความแตกตางกนตาม อาชพ และรายได ดานคาใชจายในการ

ใชบรการสปาเฉลยตอครงมความแตกตางกนตาม อาย อาชพ และรายได ดานวนทมกไปใชบรการส

ปามความแตกตางกนตาม อาชพ ดานชวงเวลาทไปใชบรการมความแตกตางกนตามเพศ และ อาชพ

และดานสาเหตหลกทมาใชบรการสปามความแตกตางกน ตามเพศ อาย และอาชพ ผลการศกษา

ความคดเหนของผใชบรการสปาเพอสขภาพ พบวา ผใชบรการสปาสวนใหญจะเลอกใชบรการสปา

โดยใหความสาคญกบปจจยดานผลตภณฑ/ บรการมากทสด รองลงมาเปนดานราคา ดานสถานท

ดานบคลากร และดานกายภาพของสถานประกอบการสปา ตามลาดบ

วษมน บญรง (2550) ไดทาการวจย เ รองความตองการใชบรการสปาในเขต

กรงเทพมหานคร พบวา ลกษณะทวไปของผใชบรการสวนใหญเปนเพศหญงทอยในวยทางานม

อาย ระหวาง 31–40 ป ประกอบอาชพพนกงานบรษทเอกชนทมรายไดปานกลาง ซงจะใชบรการ

ในชวงวนหยดเสารและอาทตย ชวงเวลา 13.00–18.00 น. และมการใชจายไมเกน 1,000 บาทตอครง

ซงจะใชบรการนวดแบบไทยเปนสวนใหญ เพอผอนคลายความตงเครยด และผลการทดสอบ

ความสมพนธของปจจยทมอทธพลตอความตองการเลอกใชบรการสปาของผใชบรการสปา พบวา

เพศมความสมพนธตอเวลาและความถในการใชบรการ อายมความสมพนธตอประเภทของบรการ

และบรการเสรมในการใหบรการสปา สวนการศกษามความสมพนธตอประเภทของบรการและ

บรการเสรมในการใหบรการสปา สวนการศกษามความสมพนธตอสวนประสมการตลาดท ง

พนกงานผใหบรการ บรรยากาศของสถานท การสงเสรมการตลาดและชองทางการรบขาวสาร

สาหรบอาชพมความสมพนธตอผมอทธพลในการตดสนใจเลอกใชบรการและวตถประสงคในการ

เลอกใชบรการ สวนรายไดของผบรโภคบรการเสรมในการใหบรการสปาสาหรบราคาคาบรการ

หลากหลายมความสมพนธตอความถในการใชบรการ ราคาคาบรการทลดลงมความสมพนธตอ

ประเภทของบรการสปา และรสนยมของผบรโภคมความสมพนธตอบรการเสรมทใชควบคใน

สถานบรการสปา

โสภศตา สกกา (2552) ไดทาการวจยเรองปจจยสวนผสมทางการตลาดตอการเลอกใช

บรการสปาไทยของนกทองเทยวชาวตางชาตในเขตเมองพทยา จงหวดชลบร พบวา สวนผสมทาง

การตลาดในการพจารณาเลอกใชสถานประกอบการสปา พบวา นกทองเทยวใหความสาคญกบ

ปจจยดานผลตภณฑ ปจจยดานราคา ปจจยดานสถานท ปจจยดานสงเสรมการตลาด ปจจยดาน

บคคล ปจจยดานสภาพแวดลอมทางกายภาพ และปจจยดานกระบวนการในระดบมาก

DPU

85

ภาณกานต คงนนทะ (2553) ไดทาการวจยเรองปจจยทมอทธพลตอการเลอกใชบรการ

นวดแผนไทยของนกทองเทยวตางชาตบนถนนขาวสาร กรงเทพมหานคร โดยเลอกกลมตวอยาง

จากนกทองเทยวตางชาต 400 คน โดยใชแบบสอบถามเปนขอมล พบวา นกทองเทยวตางชาตเพศ

ชาย อยในชวงอาย 20–35 ในระดบการศกษาปรญญาตร ประกอบอาชพพนกงานบรษท นนเลอกใช

บรการนวดแผนไทยเพอผอนคลาย มกมารบบรการชวงเวลา 16.01–18.00 ตามวนทสะดวก และจะ

กลบมาใชบรการอกในอนาคต ปจจยทมอทธพลตอการเลอกใชบรการคอ ผลตภณฑทาจาก

ธรรมชาต เปนภมปญญาไทย มบรการหลากหลาย และบรการเสรม ราคาอยในระดบเหมาะสมม

การชแจงราคากอนลวงหนา บคลากรมความรความชานาญในการนวด สถานทกวางขวาง ปลอดภย

ไปมาสะดวกใกลแหลงชมชน มการสงเสรมการตลาดดวยการมโฆษณาผานสอตางๆ มโปรโมชนท

นาสนใจเชนแถมการทาเลบฟร และปจจยทางกายภาพคอมการเปดเพลงทเหมาะสม จดแตงราน

นาสนใจรานมกลนสมนไพรตางๆ

สปปศณ บาเรย (2555) ไดทาการวจยเรองปจจยทางการตลาดทมผลตอการเลอกใช

บรการสปาในประเทศไทยของนกทองเทยวชาวจน กรณศกษาจงหวดภเกต พบวา ปจจยดาน

ผลตภณฑและบรการ ปจจยดานราคา ปจจยดานชองทางการจดจาหนาย ปจจยดานการสงเสรม

การตลาด ปจจยดานบคลากร ปจจยดานกระบวนการใหบรการ ปจจยดานสงแวดลอมทางกายภาพ

และปจจยสวนประสมทางการตลาดโดยรวม มความสาคญในระดบมาก

ดานความพงพอใจของนกทองเทยวในการใชบรการธรกจสปาเพอสขภาพ

Loureior, Almeida and Rita (2013) ไดทาการวจยเรองผลกระทบของบรรยากาศและ

การมสวนรวมในการผอนคลายของสปาในโรงแรม โดยการรวบรวมความพงพอใจของลกคา

พบวาความรสกผอนคลายจากการไดใชบรการสปาเปนสงทสาคญในการนาไปสความพงพอใจ

หลงการใชบรการทจะนาไปสทฤษฎการบอกปากตอปาก ซงปจจยบรรยากาศทเปนสงกระตน

(Atmospheric Cues) สงผลทางออมตอความพงพอใจของลกคาสปาในโรงแรม โดยปจจย

บรรยากาศทเปนสงกระตนในงานวจยนจะพจารณาจากแสงสวาง เสยงเพลง อณหภม อากาศ การ

ตกแตง การจดวางอปกรณตางๆ ในสปา เปนตน

ณภทร ทวแสงศร (2556) ไดทาการวจยเรองความคาดหวงของลกคาตอปจจยสวน

ประสมทางการตลาดของการบรการสปาและภาพลกษณธรกจนวดสปาทมตอพฤตกรรมการใช

บรการในสายตาลกคาในเขตกรงเทพมหานคร พบวา การรบรภาพลกษณดานคณภาพในการบรการ

ของพนกงาน เปนปจจยทมความสาคญมากทสด รองลงมา คอ ธรกจสปาจะตองมการพฒนา

ผลตภณฑเพอสงเสรมสขภาพของผใชบรการอยางตอเนอง และตอบสนองตอความตองการของ

กลมลกคาทใชบรการสงสด โดยสรปการรบรของกลมตวอยางตอการรบรภาพลกษณดานตราสนคา

DPU

86

ดานการพฒนาผลตภณฑ ดานมาตรฐานการบรการ และดานคณภาพในการบรการ มความสมพนธ

ตอพฤตกรรมการใชบรการสปาในเขตกรงเทพมหานคร อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

กนกอร แซลม และวชชตา มาช (2558) ไดทาการวจยเรองการรบรและความคาดหวงท

มตอมาตรฐานสปาบนความรบผดชอบ ทางสงคม จากมมมองของผใชบรการ พบวา ผใชบรการ

สามารถรบรถง มาตรฐานสปาทใชใหบรการ ซงมาตรฐานทผใชบรการรบร และสามารถใหขอมล

ไดมากทสด คอ มาตรฐานดานบรการ โดยสปาตองใหบรการเพอใหเกด ความพงพอใจสงสดแก

ผใชบรการ ซงครอบคลมประเดนเกยวกบการตรวจสอบการดาเนนงาน ทกขนตอนอยางสมาเสมอ

เพอลดปญหาและขอรองเรยน และสรางความพงพอใจสงสด แกผใชบรการ

ดานมาตรฐานของธรกจสปาเพอสขภาพ

นวลพงษ เสอแกว (2551) ไดทาการวจยเรอง การจดการมาตรฐานธรกจสปาเพอ

สขภาพในเขตกรงเทพมหานคร เพอศกษาการจดการตามมาตรฐานธรกจสปาเพอสขภาพของสถาน

ประกอบการในเขตกรงเทพมหานครและเพอเปรยบเทยบคณภาพการบรการของธรกจสปาเพอ

สขภาพของสถานประกอบการในเขตกรงเทพมหานครระหวาง เดยสปา (Day Spa) กบสปาใน

รสอรทหรอโรงแรม (Hotel & Resort Spa) โดยเกบรวบรวมขอมลจากกลมตวอยางทเปนเจาของ

กจการ และผใชบรการจากสถานประกอบการท ง 2 ประเภท ทผานมาตรฐานของกระทรวง

สาธารณสขประจาป 2550 พบวา ดานมาตรฐานสถานท สปาทง 2 ประเภท มรปแบบการตกแตง

บรรยากาศภายในสปาแบบไทยมากทสด โดยมการสรางบรรยากาศดวยการใชกลนน ามนหอม

ระเหย และมการเปดเพลง หรอดนตร ดานมาตรฐานผดาเนนการกจการสปา/ ผจดการสปา (Spa

Manager) พบวา มเดยสปา 16 แหง ทผดาเนนการสปา/ ผจดการสปา กาหนดราคาเองโดยตงราคา

จากตนทนบวกกาไรทตองการ ม 6 แหงทต งราคาจากความพงพอใจของผใชบรการหรอตาม

ภาพลกษณของสปา และอก 4 แหง ทต งราคาโดยเปรยบเทยบกบคแขงรายอน ม 26 แหงท

ผด าเนนการสปาทาสอประชาสมพนธเอง มการประชาสมพนธผานสอแผนพบและใบปลว

รองลงมา คอ ใชปายผาน Web site ผานนตยสาร ตามลาดบ มการฝกอบรมพนกงานนวดและให

ความรเกยวกบผลตภณฑทใชทกเดอน รองลงมา คอ 3 - 6 เดอนครง มากกวา 6 เดอนครง และทกๆ

2 - 3 เดอนครง สวนสปาในรสอรทหรอโรงแรม ม 3 แหง ตงราคาจากตนทนบวกกาไรทตองการม

1 แหง ทตงราคาจากความพงพอใจของผใชบรการหรอตามภาพลกษณของสปาแตไมมการตงราคา

โดยเปรยบเทยบกบคแขงรายอน พบวา กลมตวอยางจานวนทง 4 แหง มการประชาสมพนธผานสอ

แผนพบ และ Web site รองลงมา คอ ใชใบปลว ปาย และนตยสาร ตามลาดบ ดานมาตรฐานผ

ใหบรการ พบวา เดยสปา และสปาในรสอรทหรอโรงแรม สวนใหญมพนกงาน Therapist และ

ผดาเนนการสปาไดขนทะเบยนกบกระทรวงสาธารณสข ดานมาตรฐานการบรการ พบวา เดยสปา

DPU

87

สวนใหญยงไมมการขยายสาขาโดยทง 26 แหง มการสรางบรรยากาศโดยใชกลนน ามนหอมระเหย

และมการเปดเพลงหรอดนตร สวนสปาในรสอรทหรอโรงแรม พบวา สวนใหญยงมการขยายสาขา

และสวนใหญมการสรางบรรยากาศโดยใชกลนน ามนหอมระเหยและมการเปดเพลงหรอดนตร

เชนเดยวกบเดยสปา ดานมาตรฐานความปลอดภย พบวา เดยสปาและสปาในรสอรทหรอโรงแรมม

ขนตอนการทาความสะอาดของอปกรณ การเกบรกษาผลตภณฑ และมการเกบรกษาผลตภณฑไว

ในทสะอาด ปลอดภย สาหรบผลการเปรยบเทยบคณภาพการบรการ พบวา คณภาพการบรการของ

สปาในรสอรทหรอโรงแรม ดกวาเดยสปาอยางมนยสาคญ และดานความสามารถในการใหบรการ

อยางรอบรถกตองเหมาะสม (Competence) ดานการเขาถงบรการไดงายไมยงยาก (Access) ดาน

ความเขาอกเขาใจลกคา เอาใจลกคามาใสใจตน (Customer Understanding) ของสปาในในรสอรท

หรอโรงแรมดกวาเดยสปา อยางมนยสาคญ

จกรชย เดชไตรทพย และนตนา ฐานตธนกร (2556) ไดทาการวจยเรองการศกษาปจจย

ดานคณภาพการใหบรการทสงผลตอความพงพอใจและความภกดของผใชบรการนวดแผนไทย

รานไทยรกษ กรงเทพมหานคร โดยใชแบบสอบถามปลายปดในการเกบขอมลจากผใชบรการราน

นวดแผนไทยรานไทยรกษ ในเขตกรงเทพมหานคร จานวน 200 คน โดยมสถตทใชในการวเคราะห

ขอมลคอ การวเคราะหความถดถอยเชงเสนเชงเสนแบบพห ผลการวจยพบวา ผใชบรการสวนใหญ

เปนเพศหญง อายระหวาง 21–30 ป มการศกษาระดบปรญญาตร ประกอบอาชพ พนกงานบรษท

และมรายไดเฉลยตอเดอนระหวาง 15,001–30,000 บาท สวนผลการทดสอบสมมตฐาน พบวา

ปจจยคณภาพการใหบรการดานความสามารถ ดานบรรยากาศ ดานบรการทเปนรปธรรมและดาน

ความเขาใจรจกลกคาจรง สงผลตอความพงพอใจของผใชบรการนวดแผนไทยรานไทยรกษ

กรงเทพมหานคร อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 สวนปจจยคณภาพการใหบรการดานการ

เขาถงลกคา ดานการตดตอสอสาร ดานความสภาพออนโยน ดานความเชอถอได และดานความ

ปลอดภยไมสงผลตอความพงพอใจของผใชบรการนวดแผนไทยรานไทยรกษ กรงเทพมหานคร

และพบวาความพงพอใจของผใชบรการสงผลตอความภกดของผใชบรการนวดแผนไทยรานไทย

รกษ กรงเทพมหานคร อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

อนนต เชยวชาญกจการ (2556) ไดทาการวจยเรองการพฒนาคณภาพบรการสาหรบ

สถานประกอบการสปาในกลมทองเทยวแอกทฟบช ประเทศไทย พบวา ในสวนของระดบการรบร

ของผใชบรการสปาในกลมทองเทยวแอกทฟบช ในประเทศไทยนน มผลลพธดงน ระดบของการ

บรการแทจรงสงกวาระดบความคาดหวงของผใชบรการ กอใหเกดชองวางของคะแนนทเปนบวก

ปจจยเกอบทงหมดนนยงสงกวาระดบการรบรของคณภาพการบรการ โดยปจจยดานการตอบสนอง

ผใชบรการ และดานการรบประกนไดรบคะแนนสงสด ตามดวยองคประกอบดานสภาพแวดลอม

DPU

88

การเอาใจใส ความนาเชอถอ และการจบตองได ไดรบคะแนนสงปานกลาง ระดบคณคาการรบร

จดอยในระดบสงปานกลางในเกอบทกปจจย โดยคณคาดานการใช คณคาดานการชดเชย และ

คณคาดานอารมณ จดอยในระดบสง ในขณะทคณคาจากสงทไดรบมา คณคาดานการแลกเปลยน

คณคาดานความร และคณคาเชงสญลกษณ จดอยในระดบสงปานกลาง การตดตอระหวางผ

ใหบรการและลกคา จดอยในระดบสงปานกลางทงดานปฏสมพนธทเผชญหนา และปฏสมพนธท

ไมไดเผชญหนา ระดบความพงพอใจของผใชบรการอยในระดบสงปานกลาง ทงดานความพงพอใจ

อนเนองมาจากความคาดหวงและความพงพอใจในการบรการอางองถงความสมพนธเชงเหตผล

ระหวางคณภาพการบรการ คณคาการรบร และการตดตอระหวางผใหบรการและลกคามผลกระทบ

ตอความพงพอใจของผใชบรการสปาในกลมทองเทยวแอกทฟบช ในประเทศไทย ผลการวจย

เปดเผยวา คณภาพการบรการมอทธพลทางตรงและทางออมทเปนบวกตอความพงพอใจของ

ผใชบรการ (ผานคณคาการรบร) คณคาการรบรมอทธพลทางตรงทเปนบวกตอความพงพอใจของ

ลกคา การตดตอระหวางผใหบรการและลกคามอทธพลทางตรงและทางออมทเปนบวกตอความพง

พอใจของผใชบรการ (ผานคณคาการรบร)

สณย ลองประเสรฐ (2557) ไดทาการวจยเรองการพฒนามาตรฐานธรกจสปาในอาเภอ

เกาะสมยจงหวดสราษฎรธานสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน เกบรวบรวมขอมลโดยใชแบบสอบถาม

จากผประกอบการธรกจสปา จานวน 40 ราย และผใชบรการสปาจานวน 400 คน เปนชาวตางชาต

จานวน 320 คน และชาวไทยจานวน 80 คน ผลการวจยพบวา โดยรวมอยในระดบมากทสด เมอ

พจารณาเปนรายดาน พบวา อยในระดบมากทสดทกดาน เรยงลาดบจากมากไปหานอย ไดแก ดาน

บรการ ดานความปลอดภย ดานผใหบรการ ดานผดาเนนการ และดานสถานท ระดบความตองการ

และความพงพอใจของผใชบรการสปา พบวา ท งโดยรวมและรายดานอยในระดบมาก ความ

ตองการของผใชบรการเรยงลาดบจากมากไปหานอยไดแก ดานลกษณะทางกายภาพ ดานบคลากร

ดานผลตภณฑ ดานราคา ดานทาเลทตง ดานการสงเสรมการตลาด และดานกระบวนการบรการ

ความพงพอใจของผใชบรการเรยงลาดบจากมากไปหานอย ไดแก ดานบคลากร ดานลกษณะทาง

กายภาพ ดานผลตภณฑ ดานกระบวนการบรการ ดานราคา ดานการสงเสรมการตลาด และดาน

ทาเลทตง ผลการเปรยบเทยบความตองการและความพงพอใจของผใชบรการสปาในอาเภอเกาะ

สมย ทงโดยรวมและรายดานทกดานแตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 ระดบการ

พฒนาธรกจสปา และผลทไดรบทงโดยรวมและรายดานทกดานอยในระดบมากทสด ความสมพนธ

ระหวางระดบการพฒนาและผลทไดรบมคาสมประสทธสหสมพนธเทากบ 0.96 สวนระดบความ

พงพอใจของผใชบรการ หลงจากการพฒนาทงโดยรวมและรายดานอยในระดบมาก และเมอ

DPU

89

เปรยบเทยบความพงพอใจกอนและหลงการพฒนา พบวา ทงโดยรวมและรายดานแตกตางกนอยาง

มนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 ยกเวน ดานทาเลทตงทไมแตกตางกน

จากการทบทวนวรรณกรรม พบวา การศกษาวจยทมความเกยวของกบสถานประกอบ

กจการเพอสขภาพทผานมาน นสวนใหญจะศกษาในเรอง พฤตกรรมของผใชบรการสปาใน

โรงแรม/ สปาเพอสขภาพ ปจจยทมผล/ มอทธพลตอการเลอกใชบรการสปาเพอสขภาพ ความ

ตองการใชบรการสปาเพอสขภาพ การจดการมาตรฐานธรกจสปาเพอสขภาพ และปจจยดาน

คณภาพการใหบรการทมผลตอความพงพอใจและความภกดของผใชบรการนวดแผนไทย เปนตน

แตยงไมมการศกษาในเรอง “ปจจยดานมาตรฐานของสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบ

สากลทมอทธพลตอความพงพอใจในการใชบรการของนกทองเทยวชาวตางชาต” จงทาใหผวจยม

ความตงใจในการศกษาเรองน นอกจากจะทาใหผวจยไดความรและประโยชนจากการศกษาวจยใน

เรองนยงสรางประโยชนใหกบผประกอบธรกจสปาเพอสขภาพใหสามารถยกระดบคณภาพของ

มาตรฐานกจการของตนเองสระดบสากล รวมถงผประกอบธรกจสปาเพอสขภาพระดบสากลยง

สามารถนาผลการวจยไปพฒนา และยกระดบคณภาพของมาตรฐานสถานประกอบกจการสปาเพอ

สขภาพระดบสากลของตนใหดยงขน ยงไปกวานนยงสามารถชวยขยายตลาดการทองเทยวเชง

สขภาพของประเทศไทยใหเจรญเตบโตมากยงขนอกดวย

DPU

90

2.3 กรอบแนวความคดในการวจย

ในการศกษาวจยเรอง “ปจจยดานมาตรฐานของสถานประกอบกจสปาเพอสภาพระดบ

สากลทมอธพลในการใชบรการของนกทองเทยวชาวตางชาต” โดยใชเกณฑจากคมอเกณฑ

มาตรฐานสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล (2559) เพอใชวดการรบรมาตรฐาน

ของสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากลซงผวจยไดกาหนดกรอบแนวคดในการทา

วจยดงน

ปจจยสวนบคคล

-เพศ

-อาย

- ภมลาเนา

-ระดบการศกษา

-รายได

การรบรมาตรฐานของ

สถานประกอบกจการสปา

เพอสขภาพระดบสากล

1. มาตรฐานสถานท

2. มาตรฐานบคลากร

3. มาตรฐานการบรการ

4. มาตรฐานผลตภณฑ

เครองมอและอปกรณ

ตวแปรตาม (Y)

(Dependent Variable)

ปจจยดานการตลาด

ประกอบดวย 4Ps

1. ผลตภณฑ (Product)

2. ราคา (Price)

3. การจดจาหนาย (Place)

4. การสงเสรมการตลาด

(Promotion)

ตวแปรอสระ (X)

(Independent Variables)

ความพงพอใจของ

นกทองเทยวชาวตางชาต

ในการใชบรการสถาน

ประกอบกจการสปาเพอ

สขภาพระดบสากล

DPU

91

บทท 3

ระเบยบวธวจย

การศกษาเรอง “ปจจยดานมาตรฐานของสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบ

สากลทมอทธพลตอความพงพอใจในการใชบรการของนกทองเทยวชาวตางชาต” ผวจยไดมงเนน

การศกษาถงรายละเอยดทเกยวของกบองคประกอบในปจจยดานการตลาดของนกทองเทยว

ชาวตางชาตในการเลอกใชบรการสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล รวมทงการ

รบรมาตรฐานของสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล และความพงพอใจของ

นกทองเทยวชาวตางชาตในการใชบรการสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากลตาม

มาตรฐานดานตางๆ เชน มาตรฐานดานสถานท มาตรฐานดานบคลากร มาตรฐานดานการบรการ

มาตรฐานดานผลตภณฑ เครองมอและอปกรณ และปจจยดานมาตรฐานของสถานประกอบ

กจการสปาเพอสขภาพระดบสากลทมอทธพลตอความพงพอใจในการใชบรการของนกทองเทยว

ชาวตางชาต การวจยครงนเปนการวจยเชงปรมาณ (Quantitative Research) โดยชวงระยะเวลาใน

การเกบรวบรวมขอมล คอชวงเดอนมนาคมถง เดอนพฤษภาคม พ.ศ. 2560 กบกลมนกทองเทยว

ชาวตางชาตทมาเลอกใชบรการสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล โดยใช

แบบสอบถามเปนเครองมอในการเกบรวบรวมขอมล จากนนจงนาแบบสอบถามทไดมาวเคราะห

ขอมลดวยโปรแกรมสาเรจรป และอธบายความหมายของขอมลพรอมสรปผลการศกษาโดยม

ระเบยบวธวจยของการศกษาตามขนตอนและรายละเอยดดงตอไปน

3.1 ประชากรและกลมตวอยาง

3.1.1 ประชากรทใชเปนกลมตวอยางการวจย

3.1.2 การกาหนดขนาดกลมตวอยาง

3.2 เครองมอทใชในการวจย

3.2.1 เครองมอทใชในการวจย

3.2.2 การสรางเครองมอและตรวจคณภาพเครองมอ

3.3 วธการเกบรวบรวมขอมล

3.4 การวเคราะหขอมล

3.5 สถตทใชในการวเคราะหขอมลวจย

DPU

92

3.1 ประชากรและกลมตวอยาง

3.1.1 ประชากรในการศกษา

ประชากรเปาหมายทใชในการวจยครงน คอ นกทองเทยวชาวตางชาตทเลอกใชบรการ

สถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล (ทอยในบญชรายชอ ตารางท 2.2)

3.1.2 การกาหนดขนาดกลมตวอยาง

1) กลมตวอยาง คอ นกทองเทยวชาวตางชาตทเลอกใชบรการสถานประกอบกจการ

สปาเพอสขภาพระดบสากล

2) ขนาดกลมตวอยาง เนองจากประชากรมขนาดใหญและไมทราบจานวนประชากร

ทแนนอน ดงนนขนาดตวอยางสามารถคานวณไดจากสตรไมทราบขนาดตวอยางของ W.G.

Cochran โดยกาหนดระดบคาความเชอมนรอยละ 95 และระดบคาความคลาดเคลอนรอยละ 5

(บญชม ศรสะอาด, 2538, น. 38)

สตรทใชในการคานวณมดงน

ในการวจยครงนสามารถคานวณขนาดกลมตวอยางไดดงน

เมอ n แทน ขนาดตวอยาง

P แทน สดสวนของประชากรทผวจยกาลงสม .50

Z แทน ระดบความเชอมนทผวจยกาหนดไว Z มคาเทากบ 1.96 ทระดบ

ความเชอมน รอยละ 95 (ระดบ .05)

e แทน สดสวนความคลาดเคลอนทยอมใหเกดขนได = .05

แทนคา

n = 384.16

ดงนนการศกษาวจยครงน จะใชกลมตวอยางของนกทองเทยวชาวตางชาตทมาเลอกใช

บรการสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล อยางนอย 384 คน จงจะสามารถประมาณ

คารอยละ โดยมความผดพลาดไมเกนรอยละ 5 ทระดบความเชอมนรอยละ 95 เพอความสะดวกใน

การประเมนผล และการวเคราะหขอมล ผวจยจงใชขนาดกลมตวอยางทงหมด 400 ตวอยาง ซงถอ

ไดวาผานเกณฑตามทเงอนไขกาหนด คอ ไมนอยกวา 384 ตวอยาง

2

2

eP)ZP(1n −

=

2

2

(0.05).5)(1.96)(0.5)(1n −

=

DPU

93

3) การเลอกกลมตวอยาง การวจยครงนผวจยใชกลมตวอยางทเปนกลมนกทองเทยว

ชาวตางชาตทมาเลอกใชบรการสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล 10 แหง จานวน

ทงสน 400 ตวอยาง โดยมขนตอนตอไปน

3.1) เลอกเกบตวอยางจากนกทองเทยวชาวตางชาตทใชบรการสถานประกอบ

กจการสปาเพอสขภาพระดบสากล 10 แหง

3.2) แบงจานวนตวอยางเทาๆ กน โดยผวจ ยแบงแบบสอบถามแจกใหสถาน

ประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล 10 แหง จานวนแหงละ 40 ชด เทาๆ กน

3.3) การแจกแบบสอบสอบถาม แจกโดยใชวธการเลอกตวอยางโดยอาศยความ

สะดวก (Convenience Selection)

3.2 เครองมอทใชในการวจย

3.2.1 เครองมอทใชในการวจย

เครองมอทใชในการวจยครงนเปนแบบสอบถาม (Questionnaire) ทมลกษณะเปน

แบบสอบถามปลายปด ทสรางขนจากการทบทวนงานวรรณกรรม ซงประกอบดวยขอมลสวน

บคคลของนกทองเทยวชาวตางชาต ขอมลเกยวของกบปจจยดานการตลาด การรบรมาตรฐานของ

นกทองเทยวชาวตางชาต ระดบความพงพอใจของนกทองเทยวชาวตางชาต โดยแบบสอบถามจะม

ลกษณะดงน

แบบสอบถามแบบปลายปด (Close-end Questionnaire) ทใหผ ตอบแบบสอบถาม

เลอกตอบ ซงประกอบไปดวยคาถามแบบตรวจสอบรายการ (Checklist) แบบเตมขอความ (Fill in

the Blank) โดยอยในสวนของขอมลสวนบคคลของผตอบแบบสอบถามเกยวกบ เพศ อาย ระดบ

การศกษา รายได และในสวนของขอมลเกยวของกบปจจยดานการตลาดททาใหนกทองเทยว

ชาวตางชาตทเดนทางมาเลอกใชบรการสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล รวมถง

การรบรมาตรฐานของสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล และระดบความพงพอใจ

ในการใชบรการสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล โดยทบทวนจากคมอมาตรฐาน

สถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล ของกองสถานประกอบการเพอสขภาพ กรม

สนบสนนบรการสขภาพ กระทรวงสาธารณสข (2559)

แบบสอบถามแบบปลายเปด (Open-end Questionnaire) ทใหผตอบแบบสอบถามตอบ

อยางอสระในเรองของภมลาเนา และขอคดเหนเกยวกบสถานประกอบกจการสปาในประเทศไทย

แบบสอบถามแบบมาตราสวนประเมนคา (Rating Scale) โดยใหนกทองเทยวเปนผให

คะแนนของขอมลเกยวของกบปจจยดานการตลาด การรบรมาตรฐานของสถานประกอบกจการ

DPU

94

สปาเพอสขภาพระดบสากล และระดบความพงพอใจในการใชบรการสถานประกอบกจการสปา

เพอสขภาพระดบสากล โดยใชมาตราวดแบบประเมนคา 5 ระดบ ตามมาตราวดแบบลเครท

(Likert’s Scale) (อศวน แสงพกล, 2556, น. 181) ดงตอไปน

คาคะแนนของปจจยดานการตลาด

คาคะแนน ระดบความสาคญ

5 = มความสาคญอยในระดบมากทสด

4 = มความสาคญอยในระดบมาก

3 = มความสาคญอยในระดบปานกลาง

2 = มความสาคญอยในระดบนอย

1 = มความสาคญอยในระดบนอยทสด

คาคะแนนของการรบรคณภาพ

คาคะแนน ระดบการรบรคณภาพ

5 = มการรบรอยในระดบดมาก

4 = มการรบรอยในระดบด

3 = มการรบรอยในระดบปานกลาง

2 = มการรบรอยในระดบแย

1 = มการรบรอยในระดบแยทสด

คาคะแนนของความพงพอใจ

คาคะแนน ระดบความพงพอใจ

5 = มความพงพอใจอยในระดบมากทสด

4 = มความพงพอใจอยในระดบมาก

3 = มความพงพอใจอยในระดบปานกลาง

2 = มความพงพอใจอยในระดบนอย

1 = มความพงพอใจอยในระดบนอยทสด

และกาหนดเกณฑคะแนนสาหรบการแปลผลคาเฉลยในการสรปผล โดยการหาพสย

ของคะแนนเฉลย (บญชม ศรสะอาด และบญสง นลแกว, 2535, น. 23 - 24) มวธคานวณดงน

อนตรภาคชน = คะแนนสงสด−คะแนนตาสด

จานวนชนของคะแนน

= 5−15

= 0.80

DPU

95

ดงนนเกณฑคะแนนในการแปลผลคาเฉลยเปนดงน

4.21 – 5.00 หมายถง มากทสด

3.41 – 4.20 หมายถง มาก

2.61 – 3.40 หมายถง ปานกลาง

1.81 – 2.60 หมายถง นอย

1.00 – 1.80 หมายถง นอยทสด

ทงน ผวจยไดแบงแบบสอบถามออกเปนสวน ดงน

สวนท 1 ขอมลสวนบคคลของผตอบแบบสอบถาม (ลกษณะประชากรศาสตร)

สวนท 2 ขอมลเกยวของกบปจจยดานการตลาดของสถานประกอบกจการสปาเพอ

สขภาพระดบสากล ประกอบดวย 4Ps

สวนท 3 ขอมลเกยวของกบการรบรมาตรฐานของสถานประกอบกจการสปาเพอ

สขภาพระดบสากลทง 4 ดาน

สวนท 4 ขอมลเกยวของกบความพงพอใจของนกทองเทยวชาวตางชาตในการใช

บรการสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล

3.2.2 การสรางเครองมอและตรวจคณภาพเครองมอ

ผวจยไดดาเนนการสรางเครองมอและตรวจสอบเครองมอทใชดงน

1. ศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของ ขอคาแนะนาจากอาจารยทปรกษาและ

ผทรงคณวฒเพอเปนแนวทางในการกาหนดกรอบเพอสรางแบบสอบถาม

2. สรางแบบสอบถามทถามเกยวกบขอมลสวนบคคลของผตอบแบบสอบถาม ปจจย

ดานการตลาดททาใหนกทองเทยวชาวตางชาตทเดนทางมาเลอกใชบรการสถานประกอบกจการ

สปาเพอสขภาพระดบสากล รวมถงการรบรมาตรฐานของสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพ

ระดบสากล และระดบความพงพอใจในการใชบรการสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบ

สากล โดยใชเกณฑจากคมอมาตรฐานสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล ของกอง

สถานประกอบการเพอสขภาพ กรมสนบสนนบรการสขภาพ กระทรวงสาธารณสข (2559)

3. นาแบบสอบถามใหอาจารยทปรกษาตรวจสอบความครอบคลมของเนอหา และ

ความนาเชอถอของแบบสอบถาม

4. นาแบบสอบถามทผานการวเคราะหมาปรบปรงแกไขและเสนออาจารยทปรกษาอกครง

5. นาแบบสอบถามทผานการวเคราะหมาปรบปรงแกไขแลวนาไปดาเนนการทดลอง

เกบขอมล (Pre – test) จานวน 30 คน ทไมใชกลมประชากรศกษา แตมสภาพคลายคลงกน เพอหา

ขอบกพรองกอนนาไปใชจรง แลวนามาหาคาความเชอมน (Reliability) โดยคาทหาไดจะตองไมตา

DPU

96

กวา 0.7 ของแบบสอบถาม โดยใชสตรสมประสทธแอลฟา สาหรบหาคาสมประสทธของความ

เชอมน ครอนบาค (Cronbach) ซงผวจยหาคาความเชอมนไดเทากบ 0.968

6. นาแบบสอบถามทผานการวดหาคาความเชอมน (Reliability) ไมต ากวา 0.7 ให

อาจารยทปรกษาวทยานพนธใหความเหนชอบแลวนาแบบสอบถามทผานความเหนชอบไปใชใน

การเกบขอมลจากกลมตวอยาง และนาไปวเคราะหเพอหาผลสรปตอไป

3.3 วธการเกบรวบรวมขอมล

การเกบรวบรวมขอมลในการศกษาครงน ผวจยไดรวบรวมขอมลเบองตนจากขอมล

ทตยภม (Secondary Data) คอ ขอมลทไดจากสถตนกทองเทยวชาวตางชาต เอกสารและงานวจยท

เกยวของ และขอมลปฐมภม (Primary Data) คอ ขอมลจากการเกบแบบสอบถามทสรางขน โดยการ

เกบรวบรวมขอมลในครงน ผวจยไดดาเนนการเกบรวบรวมขอมลดวยตนเอง โดยมขนตอนการ

ดาเนนงานดงน

1. ผวจ ยทาหนงสอในนามมหาวทยาลยธรกจบณฑตย สาขาวชาการจดการการ

ทองเทยว คณะการทองเทยวและการโรงแรม ถงผประกอบกจการสถานประกอบกจการสปาเพอ

สขภาพทผานการรบรองมาตรฐานระดบสากล จานวน 10 แหง เพอขออนญาตและขอความรวมมอ

ในการเกบรวบรวมขอมลจากสถานประกอบกจการในชวงเดอนมนาคม ถง เดอนพฤษภาคม พ.ศ.

2560

2. ผวจยประสานงานโดยตรงกบผประกอบกจการสถานประกอบกจการสปาเพอ

สขภาพทผานการรบรองมาตรฐานระดบสากล เพอแจงความประสงคและนดหมายวนเวลาเกบ

รวบรวมขอมลใหรบทราบ

3. ผวจยนาแบบสอบถามไปดาเนนการเกบขอมลกบกลมตวอยาง โดยใชวธการเลอก

ตวอยางโดยอาศยความสะดวก (Convenience Selection) เปนจานวนทงสน 400 ตวอยาง

4. ผวจยจดเกบรวบรวมแบบสอบถาม เพอตรวจสอบความสมบรณและความถกตอง

เพอนาไปวเคราะห แปลผล สรปผล และเขยนรายงานผลการวจยตอไป

3.4 การวเคราะหขอมล

การวเคราะหขอมลงานวจยในครงน ผวจยไดศกษาและรวบรวมขอมลทไดจากการใช

แบบสอบถามมาตรวจสอบความถกตองของขอมล และความสมบรณของคาตอบแตละฉบบพรอม

ทงลงรหสของขอมลแลวกรอกลงในแบบฟอรมการลงรหสทวไป (General Coding Form) ซงเปน

การเตรยมขอมลเพอสงไปบนทกลงในเครองคอมพวเตอร แลวนามาวเคราะหประมวลผลโดยใช

DPU

97

โปรแกรมคอมพวเตอรสาเรจรป เพอหาคาสถตแลววเคราะหขอมล โดยนาเสนอในเชงบรรยาย

(Descriptive Statistics) และตารางแสดงความสมพนธตางๆ ใหสอดคลองกบวตถประสงคและ

สมมตฐานการวจย

ขอมลทใชในแบบสอบถามในครงนเปนขอมลขอมลเชงปรมาณ (Quantitative Data)

ดงนนการวเคราะหขอมลจงใชการวเคราะหสถตเชงพรรณนา (Descriptive Statistics) และการ

วเคราะหสถตเชงอนมาน (Inferential Statistics) โดยขอมลทไดจะเปนดงน

1. ขอมลสวนบคคลของผ ตอบแบบสอบถาม และขอมลเกยวของกบปจจยดาน

การตลาด ใชการวเคราะหโดยใชคารอยละ (Percentage) คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน (Standard of

Deviation) และคาเฉลย (Mean)

2. แบบสอบถามทใชแบบประเมนคาเกยวของกบปจจยดานการตลาดของนกทองเทยว

ชาวตางชาตทมผลตอการเลอกการใชบรการสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล

ผวจยไดใชมาตราวดแบบประเมนคา 5 ระดบ ตามมาตราวดแบบลเครท (Likert’s Scale) (อศวน

แสงพกล, 2556, น. 181) ในการวดระดบความสาคญของปจจยดานการตลาด โดยในการวดระดบม

เกณฑของระดบใหผตอบแบบสอบถามพจารณา 5 ระดบ ดงน

คาคะแนนของปจจยดานการตลาด

คาคะแนน ระดบความสาคญ

5 = มความสาคญอยในระดบมากทสด

4 = มความสาคญอยในระดบมาก

3 = มความสาคญอยในระดบปานกลาง

2 = มความสาคญอยในระดบนอย

1 = มความสาคญอยในระดบนอยทสด

และมเกณฑคะแนนในการแปลผลคาเฉลยความสาคญเปนดงน

4.21 – 5.00 หมายถง มความสาคญมากทสด

3.41 – 4.20 หมายถง มความสาคญมาก

2.61 – 3.40 หมายถง มความสาคญปานกลาง

1.81 – 2.60 หมายถง มความสาคญนอย

1.00 – 1.80 หมายถง มความสาคญนอยทสด

DPU

98

3. แบบสอบถามทใชแบบประเมนคาเกยวของกบการรบรมาตรฐานของนกทองเทยว

ชาวตางชาตในการใชบรการสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล ผวจยไดใชมาตรา

วดแบบประเมนคา 5 ระดบ ตามมาตราวดแบบลเครท (Likert’s Scale) (อศวน แสงพกล, 2556,

น. 181) ในการวดระดบ การรบร โดยในการวดระดบมเกณฑของระดบใหผตอบแบบสอบถาม

พจารณา 5 ระดบ ดงน

คาคะแนนของการรบร

คาคะแนน ระดบการรบรคณภาพ

5 = มการรบรอยในระดบดมาก

4 = มการรบรอยในระดบด

3 = มการรบรอยในระดบปานกลาง

2 = มการรบรอยในระดบแย

1 = มการรบรอยในระดบแยทสด

และมเกณฑคะแนนในการแปลผลคาเฉลยความสาคญเปนดงน

4.21 – 5.00 หมายถง มการรบรดมาก

3.41 – 4.20 หมายถง มการรบรด

2.61 – 3.40 หมายถง มการรบรปานกลาง

1.81 – 2.60 หมายถง มการรบรแย

1.00 – 1.80 หมายถง มการรบรแยทสด

4. แบบสอบถามทใชแบบประเมนคาเกยวของกบความพงพอใจของนกทองเทยว

ชาวตางชาตในการใชบรการสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล เปนการวดความพง

พอใจเชงประสบการณของนกทองเทยวชาวตางชาตในการใชบรการสถานประกอบกจการสปาเพอ

สขภาพระดบสากล โดยยดประสบการณเปนหลก ซงนกวชาการระดบชาตอางเหตผลวา การวด

สถานการณความพงพอใจของนกทองเทยวนนมงใหความสนใจไปทผลลพธทางอารมณของ

นกทองเทยว ดงนน การใชประสบการณทงหมดในรปแบบของสภาวะทางอารมณในการวดระดบ

ความพงพอใจของนกทองเทยวจงมความเหมาะสมมากกวา (Rajaratnam, S.D. & Nair, V., 2015)

ดงนนผวจยไดใชมาตราวดแบบประเมนคา 5 ระดบ ตามมาตราวดแบบลเครท (Likert’s Scale)

(อศวน แสงพกล, 2556, น. 181) ในการวดระดบความพงพอใจ โดยในการวดระดบมเกณฑของ

ระดบใหผตอบแบบสอบถามพจารณา 5 ระดบ ดงน

DPU

99

คาคะแนนของความพงพอใจ

คาคะแนน ระดบความพงพอใจ

5 = มความพงพอใจอยในระดบมากทสด

4 = มความพงพอใจอยในระดบมาก

3 = มความพงพอใจอยในระดบปานกลาง

2 = มความพงพอใจอยในระดบนอย

1 = มความพงพอใจอยในระดบนอยทสด

และมเกณฑคะแนนในการแปลผลคาเฉลยความสาคญเปนดงน

4.21 – 5.00 หมายถง มความพงพอใจมากทสด

3.41 – 4.20 หมายถง มความพงพอใจมาก

2.61 – 3.40 หมายถง มความพงพอใจปานกลาง

1.81 – 2.60 หมายถง มความพงพอใจนอย

1.00 – 1.80 หมายถง มความพงพอใจนอยทสด

3.5 สถตทใชในการวเคราะหขอมลวจย

การวเคราะหขอมลโดยสถตนนผวจยแบงเปน 2 สวน คอ

3.5.1 การวเคราะหสถตเชงพรรณนา (Descriptive Statistics)

เพอใชสรปหรอบรรยายใหเหนคณลกษณะของตวแปรทเกบรวบรวมมาจากกลม

ตวอยาง ผลการศกษาไมสามารถนาไปอางองหรอใชกบกลมอนๆ ได โดยอาจเปนการนาเสนอ

ขอมลในรปตารางการแจกแจงความถ กราฟ รปภาพตางๆ หรออาจเสนอคาวดคณลกษณะของสงท

สนใจ เชน การแจกแจงความถ (Frequencies) คารอยละ (Percentage) คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน

(Standard of Deviation) และคาเฉลย (Mean) เปนตน (อศวน แสงพกล, 2556, น. 218) ซงใน

งานวจยนจะทาการวเคราะหสถตเชงพรรณนาทเกยวของกบแบบสอบถาม 2 สวน ดงน

สวนท 1 ขอมลสวนบคคลของนกทองเทยวชาวตางชาต

สวนท 2 ขอมลเกยวของกบปจจยดานการตลาดของสถานประกอบกจการสปาเพอ

สขภาพระดบสากล ประกอบดวย 4Ps

DPU

100

3.5.2 การวเคราะหสถตเชงอนมาน (Inferential Statistics)

เพอใชวเคราะหขอมลจากกลมตวอยางทใชในศกษา เพอนาไปสรปเกยวกบประชากร

โดยการทดสอบสมมตฐานวา การเปลยนแปลงในตวแปรตามนนเกดขนเนองจากการเปลยนแปลง

ในตวแปรอสระหรอไม (อศวน แสงพกล, 2556, น. 223) โดยในงานวจยนจะทาการวเคราะหสถต

เชงอนมาน เพอทดสอบสมมตฐานระหวางตวแปรอสระและตวแปรตาม โดยวธดงตอไปน

1. การทดสอบสมมตฐานของผลตางระหวางคาเฉลย เมอสมตวอยางจากแตละ

ประชากรเปนอสระตอกน (Independent Samples T-test) ซงเปนการทดสอบผลตางระหวางคาเฉลย

ไดแก เพศ

2. การวเคราะหความแปรปรวนแบบทางเดยว หรอแบบมปจจยเดยว (F-test หรอ

One-Way ANOVA) ซงเปนการจาแนกขอมลดวยตวแปร หรอปจจยเพยงปจจยเดยว หรอเปนการ

วเคราะหความแตกตางกนของระดบตางๆ ไดแก อาย ภมลาเนา การศกษา รายได

3. การวเคราะหความถดถอยพหคณ (Multiple Regression Analysis) เพอทดสอบ

สมมตฐานดวยการวเคราะหความสมพนธของตวแปรทมากกวา 2 ตวแปร ไดแก การหาปจจยดาน

มาตรฐานของสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพทมอทธพลตอความพงพอใจในการใชบรการ

ของนกทองเทยวชาวตางชาต โดยมขอสมมตฐาน (assumption) ดงน

3.1 คาความคาดเคลอนตองเปนอสระกน (The model errors are independent) โดยม

เงอนไข ดงน

3.1.1 การตรวจสอบ dw < dL, α แสดงวา มความสมพนธทางบวก

3.1.2 การตรวจสอบ dw > dU, α แสดงวา ไมมความสมพนธทางบวก

3.1.3 การตรวจสอบ 4 - dw < dL, α แสดงวา มความสมพนธทางลบ

3.1.4 การตรวจสอบ 4 - dw > dU, α แสดงวา ไมมความสมพนธทางลบ

3.2 ตวแปรอสระตองไมสมพนธกน (Multicollinearity)

3.3 คาความคาดเคลอนตองแจกแจงแบบโคงปกต (The errors are normally distributed)

3.4 คาความคาดเคลอนตองมคาเฉลยเปนศนย (The mean of the errors is zero)

3.5 คาความคาดเคลอนตองมความแปรปรวนคงท (Errors have a constant variance)

DPU

101

บทท 4

ผลการวเคราะหขอมล

การศกษาเรอง “ปจจยดานมาตรฐานของสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบ

สากลทมอทธพลตอความพงพอใจในการใชบรการของนกทองเทยวชาวตางชาต” เปนการวจยเชง

ปรมาณ (Quantitative Research) ดวยการเกบขอมลโดยใชแบบสอบถาม (Questionnaire) ในการ

เกบขอมลจากกลมตวอยาง โดยผ วจ ยใชแบบสอบถามทผานการทดสอบหาความเชอมน

(Reliability) แลวนาไปเกบขอมลจากนกทองเทยวชาวตางชาตทมาเลอกใชบรการสถานประกอบ

กจการสปาเพอสขภาพระดบสากลในประเทศไทย จานวนทงสน 400 ชด โดยแบงเนอหาการ

วเคราะหขอมลออกเปน 4 ตอน ดงตอไปน

4.1 ตอนท 1 ผลการวเคราะหขอมลทวไปของนกทองเทยวชาวตางชาตทมาเลอกใช

บรการสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล

4.2 ตอนท 2 ผลการวเคราะหขอมลปจจยดานการตลาดททาใหนกทองเทยวชาวตางชาต

เลอกใชบรการสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล โดยแบงออกเปน 4 ดาน ดงน

4.2.1 ดานผลตภณฑและการบรการ

4.2.2 ดานราคา

4.2.3 ดานการจดจาหนาย

4.2.4 ดานการสงเสรมการขาย

4.3 ตอนท 3 ผลการวเคราะหขอมลการรบรมาตรฐานของสถานประกอบกจการสปา

เพอสขภาพระดบสากล โดยแบงออกเปน 4 ดาน ดงน

4.3.1 มาตรฐานดานสถานท

4.3.2 มาตรฐานดานบคลากร

4.3.3 มาตรฐานดานการบรการ

4.3.4 มาตรฐานดานผลตภณฑ เครองมอและอปกรณ

4.4 ตอนท 4 ผลการวเคราะหขอมลความพงพอใจของชาวตางชาตในดานมาตรฐานของ

สถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล

DPU

102

4.1 ตอนท 1 ผลการวเคราะหขอมลทวไปของนกทองเทยวชาวตางชาตทมาเลอกใช

บรการสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล

ผวจยนาเสนอผลการวเคราะหขอมลของนกทองเทยวชาวตางชาต จานวน 400 คน ทใช

บรการสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล ไดแก เพศ อาย ภมลาเนา ระดบการศกษา

รายไดปจจบน ความถในการใชบรการสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล รปแบบ

การบรการในสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากลทเลอกใชในครงน คาใชจายตอครง

ในการใชบรการสถานประกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล ภมภาค/ ภมลาเนา แยกรายประเทศ

และความคดเหนทมตอสถานประกอบกจการสปาในประเทศไทย โดยแจกแจงความถและคา

รอยละ ดงน

ตารางท 4.1 ขอมลประชากรศาสตรของนกทองเทยวชาวตางชาต

ปจจยดานประชากรศาสตร จานวน (คน) รอยละ

1. เพศ

ชาย 155 38.7

หญง 245 61.3

รวม 400 100

2. อาย

20 ป หรอตากวา 39 9.8

21 - 30 ป 123 30.8

31 - 40 ป 132 33.0

41 - 50 ป 65 16.3

51 ปขนไป 41 10.3

รวม 400 100

3. ภมลาเนา

ทวปเอเชย 207 51.7

ทวปโอเชยเนย 20 5.0

ทวปยโรป 101 25.3

ทวปอเมรกา 72 18.0

รวม 400 100

DPU

103

4. ระดบการศกษา จานวน (คน) รอยละ

ตากวาปรญญาตร 90 22.5

ปรญญาตร 184 46.0

ปรญญาโทหรอสงกวา 126 31.5

รวม 400 100

5. รายไดปจจบน

ตากวา 900 ดอลลารตอเดอน 119 29.8

901 – 1,500 ดอลลารตอเดอน 90 22.5

1,501– 2,000 ดอลลารตอเดอน 49 12.3

สงกวา 2,001 ดอลลารตอเดอน 142 35.5

รวม 400 100

6. ความถในการใชบรการสถานประกอบ

กจการสปาเพอสขภาพระดบสากล

ใชบรการเปนครงแรก 154 38.5

1 - 3 ครงตอเดอน 197 49.3

4 - 6 ครงตอเดอน 29 7.2

มากกวา 7 ครงตอเดอน 20 5.0

รวม 400 100

7. รปแบบการบรการในสถานประกอบกจการ

สปาเพอสขภาพระดบสากลททานเลอกใชใน

ครงน

นวดผอนคลาย 123 30.8

นวดจบเสน 22 5.5

นวดนามน 62 15.5

นวดฝาเทา / นวดเทา 48 12.0

นวดประคบสมนไพร 39 9.8

ดแลผวหนา / ดแลผวกาย 63 15.8

Hydrotherapy 43 10.8

รวม 400 100

DPU

104

8. คาใชจายตอครงในการใชบรการสถาน

ประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล

จานวน (คน) รอยละ

ตากวา 500 บาท 65 16.3

501-1500 บาท 160 40.0

1501-2500 บาท 74 18.5

มากกวา 2501 บาท 101 25.3

รวม 400 100

9. ภมภาค/ภมลาเนา

ออสเตรเลย 13 3.3

บงกลาเทศ 4 1.0

แคนาดา 15 3.8

จน 25 6.3

องกฤษ 37 9.3

เยอรมน 13 3.3

ฮองกง 12 3.0

อนเดย 2 .5

ญปน 21 5.3

เกาหล 47 11.8

คเวต 7 1.8

มาเลเซย 37 9.3

นวซแลนด 7 1.8

นอรเวย 7 1.8

ฟลปปนส 6 1.5

โปแลนด 8 2.0

รสเซย 19 4.8

สงคโปร 17 4.3

สวตเซอรแลนด 17 4.3

ไตหวน 29 7.2

ประเทศสหรฐอเมรกา 57 14.2

รวม 400 100

DPU

105

10. ทานคดอยางไรกบสถานประกอบกจการสปา

ในประเทศไทย?

จานวน (คน) รอยละ

ด 340 85.0

บรการดและราคาเหมาะสม 2 .5

ยอดเยยม 6 1.5

นาสนใจ 18 4.5

สมบรณแบบ 3 .8

ราคาเหมาะสม 1 .3

ผอนคลาย 26 6.5

มความเปนไทย 1 .3

มมาตรฐานทด 3 .8

รวม 400 100

จากตารางท 4.1 พบวา ขอมลประชากรศาสตรของกลมตวอยาง จานวน 400 คน ทใช

บรการสถานประกอบการเพอสขภาพระดบสากล จานวน 10 แหง ปรากฏ ดงน

เพศ เปนเพศหญงมากกวาเพศชาย โดยเพศหญงจานวน 245 คน คดเปนรอยละ 61.3

และเปนเพศชาย จานวน 155 คน คดเปนรอยละ 38.7 ตามลาดบ

อาย สวนใหญจะอยในชวงอาย 31–40 ป จานวน 132 คน คดเปนรอยละ 33.0 รองลงมา

คอ ชวงอาย 21–30 ป จานวน 123 คน คดเปนรอยละ 30.8 ชวงอาย 41–50 ป จานวน 65 คน คดเปน

รอยละ 16.3 ชวงอาย 51 ปขนไป จานวน 41 คน คดเปนรอยละ 10.3 และชวงอาย 20 ป หรอตากวา

จานวน 39 คน คดเปนรอยละ 9.8 ตามลาดบ

ภมลาเนา มภมลาเนาอยทวปเอเชยมากทสด จานวน 207 คน คดเปนรอยละ 51.7

รองลงมาคอ ทวปยโรป จานวน 101 คน คดเปนรอยละ 25.3 ทวปอเมรกา จานวน 72 คน คดเปน

รอยละ 18.0 ทวปโอเซยเนย จานวน 20 คน คดเปนรอยละ 5.0 ตามลาดบ

ระดบการศกษา มระดบการศกษาในระดบปรญญาตรมากทสด จานวน 184 คน คดเปน

รอยละ 46.0 รองลงมาคอ ระดบปรญญาโทหรอสงกวา จานวน 126 คน คดเปนรอยละ 31.5 และ

ระดบตากวาปรญญาตร จานวน 90 คน คดเปนรอยละ 22.5 ตามลาดบ

รายได มรายไดสงกวา 2,001 ดอลลารตอเดอนมากทสด จานวน 142 คน คดเปนรอยละ

35.5 รองลงมาคอ มรายไดตากวา 900 ดอลลารตอเดอน จานวน 119 คน คดเปนรอยละ 29.8 ม

DPU

106

รายได 901–1,500 ดอลลารตอเดอน จานวน 90 คน คดเปนรอยละ 22.5 และมรายได 1,501–2,000

ดอลลารตอเดอน จานวน 49 คน คดเปนรอยละ 12.3 ตามลาดบ

ความถในการใชบรการสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล มากทสดคอ

ใชบรการ 1–3 ครงตอเดอน จานวน 197 คน คดเปนรอยละ 49.3 รองลงมาคอ ใชบรการเปนครงแรก

จานวน 154 คน คดเปนรอยละ 38.5 ใชบรการ 4–6 ครงตอเดอน จานวน 29 คน คดเปนรอยละ 7.2

และใชบรการมากกวา 7 ครงตอเดอน จานวน 20 คน คดเปนรอยละ 5.0 ตามลาดบ

รปแบบการบรการในสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากลทเลอกใช มาก

ทสดคอ นวดผอนคลาย จานวน 123 คน คดเปนรอยละ 30.8 รองลงมาคอ ดแลผวหนา/ ดแลผวกาย

จานวน 63 คน คดเปนรอยละ 15.8 นวดน ามน จานวน 62 คน คดเปนรอยละ 15.5 นวดฝาเทา/ นวด

เทา จานวน 48 คน คดเปนรอยละ 12.0 Hydrotherapy จานวน 43 คน คดเปนรอยละ 10.8 นวด

ประคบสมนไพร จานวน 39 คน คดเปนรอยละ 9.8 และนวดจบเสน จานวน 22 คน คดเปนรอยละ

5.5 ตามลาดบ

คาใชจายตอครงในการใชบรการสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล

มากทสดคอ ราคา 501–1,500 บาท จานวน 160 คน คดเปนรอยละ 40.0 รองลงมาคอ ราคามากกวา

2,501 บาท จานวน 101 คน คดเปนรอยละ 25.3 ราคา 1,501–2,500 บาท จานวน 74 คน คดเปนรอย

ละ 18.5 และราคาตากวา 500 บาท จานวน 65 คน คดเปนรอยละ 16.3 ตามลาดบ

ภมภาค/ ภมลาเนา แยกรายประเทศ พบวา ประเทศทมผใชบรการมากทสด คอ ประเทศ

สหรฐอเมรกา จานวน 57 คน คดเปน 14.2 รองลงมาคอ เกาหล จานวน 47 คน คดเปนรอยละ 11.8

องกฤษ จานวน 37 คน คดเปนรอยละ 9.3 มาเลเซย จานวน 37 คน คดเปนรอยละ 9.3 ไตหวน

จานวน 29 คน คดเปนรอยละ 7.2 จน จานวน 25 คน คดเปนรอยละ 6.3 ญปน จานวน 21 คน คด

เปนรอยละ 5.3 รสเซย จานวน 19 คน คดเปนรอยละ 4.8 สงคโปร จานวน 17 คน คดเปนรอยละ 4.3

สวตเซอรแลนด จานวน 17 คน คดเปนรอยละ 4.3 แคนนาดา จานวน 15 คน คดเปนรองละ 3.8

ออสเตรเลย จานวน 13 คน คดเปนรอยละ 3.3 เยอรมน จานวน 13 คน คดเปนรอยละ 3.3 ฮองกง

จานวน 12 คน คดเปนรอยละ 3.0 โปแลนด จานวน 8 คน คดเปนรอยละ 2.0 คเวต จานวน 7 คน คด

เปนรอยละ 1.8 นวซแลนด จานวน 7 คน คดเปนรอยละ 1.8 นอรเวย จานวน 7 คน คดเปนรอยละ

1.8 ฟลปปนส จานวน 6 คน คดเปนรอยละ 1.5 บงกลาเทศ จานวน 4 คน คดเปนรอยละ 1.0 และ

อนเดย จานวน 2 คน คดเปนรอยละ 0.5 ตามลาดบ

ความคดเหนของชาวตางชาตทมตอสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพในประเทศ

ไทย พบวา คดเหนวาด มากทสด จานวน 340 คน คดเปนรอยละ 85.0 รองลงมาคอ คดเหนวาผอน

คลาย จานวน 26 คน คดเปนรอยละ 6.5 คดเหนวานาสนใจ จานวน 18 คน คดเปนรอยละ 4.5

DPU

107

คดเหนวายอดเยยม จานวน 6 คน คดเปนรอยละ 1.5 คดเหนวาสมบรณแบบ จานวน 3 คน คดเปน

รอยละ 0.8 คดเหนวามมาตรฐานทด จานวน 3 คน คดเปนรอยละ 0.8 คดเหนวาบรการดและราคา

เหมาะสม จานวน 2 คน คดเปนรอยละ 0.5 คดเหนวาราคาเหมาะสม จานวน 1 คน คดเปนรอยละ

0.3 และคดเหนวามความเปนไทย จานวน 1 คน คดเปนรอยละ 0.3 ตามลาดบ

4.2 ตอนท 2 ผลการว เคราะหขอมลปจจยดานการตลาดททาใหนกทองเทยว

ชาวตางชาตเลอกใชบรการสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากลโดยแบงออกเปน 4

ดาน ดงน 1) ดานผลตภณฑและการบรการ 2) ดานราคา 3) ดานการจดจาหนาย 4) ดานการสงเสรม

การขาย

ผวจยนาเสนอผลการวเคราะหขอมลระดบความสาคญของปจจยดานการตลาดททาให

นกทองเทยวชาวตางชาตเลอกใชบรการสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล จาก

คาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน 5 ระดบ โดยกาหนดเกณฑการใหคะแนน ดงน

คาเฉลย 4.21 – 5.00 หมายถง มความสาคญมากทสด

คาเฉลย 3.41 – 4.20 หมายถง มความสาคญมาก

คาเฉลย 2.61 – 3.40 หมายถง มความสาคญปานกลาง

คาเฉลย 1.81 – 2.60 หมายถง มความสาคญนอย

คาเฉลย 1.00 – 1.80 หมายถง มความสาคญนอยทสด

ตารางท 4.2 คาเฉลยรวมปจจยดานการตลาดในการเลอกใชบรการของสถานประกอบกจการสปา

เพอสขภาพระดบสากล

ลาดบ ปจจยดานการตลาดในการเลอกใชบรการในสถานใน

สถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล S.D. การแปลผล

1 ดานผลตภณฑและการบรการ 3.97 .604 มาก

2 ดานราคา 3.86 .674 มาก

3 ดานการจดจาหนาย 3.93 .690 มาก

4 ดานการสงเสรมการขาย 3.65 .817 มาก

คาเฉลยรวม 3.86 0.527 มาก

DPU

108

จากตารางท 4.2 พบวา ปจจยดานการตลาดในการเลอกใชบรการของสถานประกอบ

กจการสปาเพอสขภาพระดบสากลของนกทองเทยวชาวตางชาต นน มความสาคญมาก ( = 3.86)

โดยพจารณาในขอยอย ดานผลตภณฑและการบรการ มความสาคญมาก ( = 3.97) รองลงมา ดาน

การจดจาหนาย มความสาคญมาก ( = 3.93) ดานราคา มความสาคญมาก ( = 3.86) และดานการ

สงเสรมการขาย มความสาคญมาก ( = 3.65) ตามลาดบ

ตางรางท 4.3 คาเฉลยของปจจยดานการตลาดในการเลอกใชบรการของสถานประกอบกจการสปา

เพอสขภาพระดบสากล จาแนกตาม ดานผลตภณฑและการบรการ

ลาดบ

ปจจยดานการตลาดในการเลอกใชบรการของสถาน

ประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล

(ดานผลตภณฑและการบรการ)

S.D. การแปลผล

1 ความหลากหลายของสนคาและบรการ 3.98 .788 มาก

2 การแตงกายของพนกงานทาใหรสกอยากใชบรการ 4.10 .701 มาก

3 มสงอานวยความสะดวกเสรม เชน หองอบไอนา 3.84 .810 มาก

รวม 3.97 0.604 มาก

จากตารางท 4.3 พบวา ปจจยดานการตลาดในการเลอกใชบรการของสถานประกอบ

กจการสปาเพอสขภาพระดบสากล จาแนกตาม ดานผลตภณฑและการบรการ โดยพจารณาในขอยอย

นน การแตงกายของพนกงานทาใหรสกอยากใชบรการ มความสาคญมาก ( = 4.10 ) รองลงมา

ความหลากหลายของสนคาและบรการ มความสาคญมาก ( = 3.98 ) และมสงอานวยความสะดวก

เสรม เชน หองอบไอนา มความสาคญมาก ( = 3.84 ) ตามลาดบ

DPU

109

ตางรางท 4.4 คาเฉลยของปจจยดานการตลาดในการเลอกใชบรการของสถานประกอบกจการสปา

เพอสขภาพระดบสากล จาแนกตาม ดานราคา

ลาดบ

ปจจยดานการตลาดในการเลอกใชบรการของสถาน

ประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล

(ดานราคา)

S.D. การแปลผล

1 มราคาใหเลอกหลายระดบ 3.64 .657 มาก

2 มราคาเหมาะสม 3.96 .825 มาก

3 มการแสดงราคาทชดเจน 3.98 .906 มาก

รวม 3.86 0.674 มาก

จากตารางท 4.4 พบวา ปจจยดานการตลาดในการเลอกใชบรการของสถานประกอบ

กจการสปาเพอสขภาพระดบสากล จาแนกตาม ดานราคา โดยพจารณาในขอยอย นน การแสดงราคา

ทชดเจน มความสาคญมาก ( = 3.98 ) รองลงมา ราคาเหมาะสม มความสาคญมาก ( = 3.96 )

และมราคาใหเลอกหลายระดบ มความสาคญมาก ( = 3.64 ) ตามลาดบ

ตารางท 4.5 คาเฉลยของปจจยดานการตลาดในการเลอกใชบรการของสถานประกอบกจการสปา

เพอสขภาพระดบสากล จาแนกตาม ดานการจดจาหนาย

ลาดบ

ปจจยดานการตลาดททาใหเลอกใชบรการในสถาน

ประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล

(ดานการจดจาหนาย)

S.D. การแปลผล

1 เดนทางสะดวก 4.06 .614 มาก

2 สามารถหาขอมลรานไดจากอนเตอรเนท 3.86 1.115 มาก

3 ชาระคาบรการไดหลายรปแบบ เชน เงนสด บตร

เครดต

3.88 .865 มาก

คาเฉลยรวม 3.93 0.690 มาก

จากตารางท 4.5 พบวา ปจจยดานการตลาดในการเลอกใชบรการของสถานประกอบ

กจการสปาเพอสขภาพระดบสากล จาแนกตาม ดานการจดจาหนาย โดยพจารณาในขอยอย นน

DPU

110

เดนทางสะดวก มความสาคญมาก ( = 4.06 ) รองลงมา ชาระคาบรการไดหลายรปแบบ เชน

เงนสด บตรเครดต มความสาคญมาก ( = 3.88 ) และสามารถหาขอมลรานไดจากอนเตอรเนท

มความสาคญมาก ( = 3.86 ) ตามลาดบ

ตารางท 4.6 คาเฉลยของปจจยดานการตลาดในการเลอกใชบรการของสถานประกอบกจการสปา

เพอสขภาพระดบสากล จาแนกตาม ดานการสงเสรมการขาย

ลาดบ

ปจจยดานการตลาดททาใหเลอกใชบรการในสถาน

ประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล

(ดานการสงเสรมการขาย)

S.D. การแปลผล

1 แพคเกจตางๆ เชน รวมกบคาโรงแรม รวมกบสาย

การบน รวมกบบรษททวร

3.44 1.004 มาก

2 มสวนลดสาหรบการใชบรการครงแรก 3.80 .960 มาก

3 มสวนลดในการสมครเปนสมาชก 3.72 .940 มาก

คาเฉลยรวม 3.65 0.817 มาก

จากตารางท 4.6 พบวา ปจจยดานการตลาดในการเลอกใชบรการของสถานประกอบ

กจการสปาเพอสขภาพระดบสากล จาแนกตาม ดานการสงเสรมการขาย โดยพจารณาในขอยอย นน

สวนลดสาหรบการใชบรการครงแรก มความสาคญมาก ( = 3.80 ) รองลงมา สวนลดในการ

สมครเปนสมาชก มความสาคญมาก ( = 3.72 ) และแพคเกจตางๆ เชน รวมกบคาโรงแรม รวมกบ

สายการบน รวมกบบรษททวร มความสาคญมาก ( = 3.44 ) ตามลาดบ

สมมตฐานขอท 1 นกทองเทยวทมปจจยสวนบคคลแตกตางกน จะพจารณาปจจยดานการตลาดใน

การเลอกใชบรการของสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล แตกตางกน

ในการวจยครงนผวจยใชสถต Independent Sample t-test และสถตของการทดสอบคา

ความแปรปรวนทางเดยว (One-Way ANOVA) ทระดบความเชอมน 95% โดยจะปฏเสธสมมตฐาน

หลก (Ho

) เมอคาระดบนยสาคญทางสถตมคานอยกวา 0.05 และจะยอมรบสมมตฐานรอง (H1

)

แทน คอ

DPU

111

Ho

: นกทองเทยวทมปจจยสวนบคคลแตกตางกน จะพจารณาปจจยดานการตลาดในการ

เลอกใชบรการของสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล ไมแตกตางกน H

1: นกทองเทยวทมปจจยสวนบคคลแตกตางกน จะพจารณาปจจยดานการตลาดในการ

เลอกใชบรการของสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล แตกตางกน

ตารางท 4.7 ผลการทดสอบสมมตฐานของปจจยดานการตลาดในการเลอกใชบรการในสถาน

ประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล (ดานผลตภณฑและการบรการ) จาแนกตามปจจยดาน

ประชากรศาสตร

ปจจยดานประชากรศาสตร

ปจจยดานการตลาดททาใหเลอกใชบรการในสถาน

ประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล

(ดานผลตภณฑและการบรการ)

S.D. t Sig. ผลทดสอบ

เพศ

ชาย 3.98 .586 .079 .307 ไมแตกตาง

หญง 3.97 .616 .080

S.D. F Sig. ผลทดสอบ

อาย

20 ป หรอตากวา 4.01 .580

21 - 30 ป 4.01 .613

31 - 40 ป 3.98 .555 .777 .540 ไมแตกตาง

41 - 50 ป 3.97 .634

51 ปขนไป 3.82 .704

S.D. F Sig. ผลทดสอบ

ภมลาเนา

ทวปเอเชย 4.00 .603

ทวปโอเชยเนย 3.85 .768 .638 .591 ไมแตกตาง

ทวปยโรป 3.93 .569

ทวปอเมรกา 4.00 .609

DPU

112

S.D. F Sig. ผลทดสอบ

ระดบการศกษา

ตากวาปรญญาตร 4.05 .576

ปรญญาตร 3.97 .648 1.123 .326 ไมแตกตาง

ปรญญาโทหรอสงกวา 3.93 .554

S.D. F Sig. ผลทดสอบ

รายไดปจจบน

ตากวา 900 ดอลลารตอเดอน 3.94 .673

901 – 1,500 ดอลลารตอเดอน 3.98 .547 .171 .916 ไมแตกตาง

1,501– 2,000 ดอลลารตอเดอน 3.99 .645

สงกวา 2,001 ดอลลารตอเดอน 3.99 .566

หมายเหต: *ปฏเสธสมมตฐานหลก (H0) เมอคาระดบนยสาคญทางสถต (Sig.) มคานอยกวา 0.05

จากตารางท 4.7 ผลการวเคราะหขอมลทางสถตเพอทดสอบสมมตฐานดวยคาสถต

t-test และ F-test (ANOVA) ปจจยดานการตลาดในการเลอกใชบรการในสถานประกอบกจการ

สปาเพอสขภาพระดบสากล (ดานผลตภณฑและการบรการ) พบวา ปจจยประชากรศาสตร ไดแก

เพศ อาย ภมลาเนา ระดบการศกษา และรายไดปจจบน มคา Sig. เทากบ .307 .540 .591 .326 .916

ซงมคามากกวาระดบนยสาคญทางสถต (0.05) จงยอมรบสมมตฐานหลก (H0) กลาวคอ

นกทองเทยวชาวตางชาตทม เพศ อาย ภมลาเนา ระดบการศกษา และรายไดปจจบน แตกตางกน

จะพจารณาปจจยดานการตลาดในการเลอกใชบรการของสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพ

ระดบสากล (ดานผลตภณฑและการบรการ) ไมแตกตางกน

DPU

113

ตารางท 4.8 ผลการทดสอบสมมตฐานของปจจยดานการตลาดในการเลอกใชบรการในสถาน

ประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล (ดานราคา) จาแนกตามปจจยดานประชากรศาสตร

ปจจยดานประชากรศาสตร

ปจจยดานการตลาดททาใหเลอกใชบรการในสถาน

ประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล

(ดานราคา)

S.D. t Sig. ผลทดสอบ

เพศ

ชาย 3.82 .673 -.806 .554 ไมแตกตาง

หญง 3.88 .676 -.807

S.D. F Sig. ผลทดสอบ

อาย

20 ป หรอตากวา 3.91 .621

21 - 30 ป 3.89 .693

31 - 40 ป 3.82 .676 .342 .850 ไมแตกตาง

41 - 50 ป 3.90 .656

51 ปขนไป 3.81 .711

S.D. F Sig. ผลทดสอบ

ภมลาเนา

ทวปเอเชย 3.88 .664

ทวปโอเชยเนย 3.83 .745 .158 .924 ไมแตกตาง

ทวปยโรป 3.84 .679

ทวปอเมรกา 3.83 .690

S.D. F Sig. ผลทดสอบ

ระดบการศกษา

ตากวาปรญญาตร 3.97 .618

ปรญญาตร 3.80 .722 1.913 .149 ไมแตกตาง

ปรญญาโทหรอสงกวา 3.87 .635

DPU

114

S.D. F Sig. ผลทดสอบ

รายไดปจจบน

ตากวา 900 ดอลลารตอเดอน 3.83 .694

901 – 1,500 ดอลลารตอเดอน 3.86 .596 .241 .867 ไมแตกตาง

1,501– 2,000 ดอลลารตอเดอน 3.83 .752

สงกวา 2,001 ดอลลารตอเดอน 3.90 .682

หมายเหต: *ปฏเสธสมมตฐานหลก (H0) เมอคาระดบนยสาคญทางสถต (Sig.) มคานอยกวา 0.05

จากตารางท 4.8 ผลการวเคราะหขอมลทางสถตเพอทดสอบสมมตฐานดวยคาสถต

t-test และ F-test (ANOVA) ปจจยดานการตลาดในการเลอกใชบรการในสถานประกอบกจการ

สปาเพอสขภาพระดบสากล (ดานราคา) พบวา ปจจยประชากรศาสตร ไดแก เพศ อาย ภมลาเนา

ระดบการศกษา และรายไดปจจบน มคา Sig. เทากบ .554 .850 .924 .149 .867 ซงมคามากกวา

ระดบนยสาคญทางสถต (0.05) จงยอมรบสมมตฐานหลก (H0) กลาวคอ นกทองเทยวชาวตางชาต

ทม เพศ อาย ภมลาเนา ระดบการศกษา และรายไดปจจบน แตกตางกน จะพจารณาปจจยดาน

การตลาดในการเลอกใชบรการของสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล (ดานราคา)

ไมแตกตางกน

ตารางท 4.9 ผลการทดสอบสมมตฐานของปจจยดานการตลาดในการเลอกใชบรการในสถาน

ประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล (ดานการจดจาหนาย) จาแนกตามปจจยดาน

ประชากรศาสตร

ปจจยดานประชากรศาสตร

ปจจยดานการตลาดททาใหเลอกใชบรการในสถาน

ประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล

(ดานการจดจาหนาย)

S.D. t Sig. ผลทดสอบ

เพศ

ชาย 3.87 .696 1.539 .492 ไมแตกตาง

หญง 3.98 .685 1.533

DPU

115

S.D. F Sig. ผลทดสอบ

อาย

20 ป หรอตากวา 4.05 .610

21 - 30 ป 3.97 .687

31 - 40 ป 3.88 .708 .601 .662 ไมแตกตาง

41 - 50 ป 3.90 .648

51 ปขนไป 3.94 .790

S.D. F Sig. ผลทดสอบ

ภมลาเนา

ทวปเอเชย 3.96 .688

ทวปโอเชยเนย 3.50 .587 2.858 .037* แตกตาง

ทวปยโรป 3.97 .733

ทวปอเมรกา 3.93 .633

S.D. F Sig. ผลทดสอบ

ระดบการศกษา

ตากวาปรญญาตร 3.96 .646

ปรญญาตร 3.91 .732 .236 .790 ไมแตกตาง

ปรญญาโทหรอสงกวา 3.96 .662

S.D. F Sig. ผลทดสอบ

รายไดปจจบน

ตากวา 900 ดอลลารตอเดอน 3.86 .687

901 – 1,500 ดอลลารตอเดอน 3.92 .688 .935 .424 ไมแตกตาง

1,501– 2,000 ดอลลารตอเดอน 3.94 .778

สงกวา 2,001 ดอลลารตอเดอน 4.00 .664

หมายเหต: *ปฏเสธสมมตฐานหลก (H0) เมอคาระดบนยสาคญทางสถต (Sig.) มคานอยกวา 0.05

จากตารางท 4.9 ผลการวเคราะหขอมลทางสถตเพอทดสอบสมมตฐานดวยคาสถต

t-test และ F-test (ANOVA) ปจจยดานการตลาดททาใหชาวตางชาตเลอกใชบรการในสถาน

DPU

116

ประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล (ดานการจดจาหนาย) พบวา ปจจยประชากรศาสตร

ไดแก เพศ อาย ระดบการศกษา และรายไดปจจบน มคา Sig. เทากบ .492 .662 .790 .424 ซงมคา

มากกวาระดบนยสาคญทางสถต (0.05) จงยอมรบสมมตฐานหลก (H0) กลาวคอ นกทองเทยว

ชาวตางชาตทม เพศ อาย ระดบการศกษา และรายไดปจจบน แตกตางกน จะพจารณาปจจยดาน

การตลาดในการเลอกใชบรการของสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล (ดานการจด

จาหนาย) ไมแตกตางกน

ในขณะทภมลาเนา มคา Sig. เทากบ .037 ซงมคานอยกวานยสาคญทางสถต (0.05) จง

ปฏเสธสมมตฐานหลก (H0) กลาวคอ ภมลาเนา แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05

ดงนนผวจยจงทาการทดสอบความแตกตางรายคโดยใชสถต Scheffe ซงไดผลลพธดงตารางท 4.10

ตารางท 4.10 ผลการเปรยบเทยบความแตกตาง ของปจจยดานการตลาดในการเลอกใชบรการใน

สถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล (ดานการจดจาหนาย) ชวงภมลาเนา

ภมลาเนา ทวปเอเชย ทวปโอเชย

เนย

ทวปยโรป ทวป

อเมรกา

ทวปเอเชย - .45652* -.01708 .02597

ทวปโอเชยเนย - -.47360* -.43056

ทวปยโรป - .04304

ทวปอเมรกา -

หมายเหต: * มนยสาคญทางสถต (Sig.) ทระดบ 0.05

จากตารางท 4.10 ผลจากการเปรยบเทยบความแตกตางของปจจยดานการตลาดในการ

เลอกใชบรการในสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล (ดานการจดจาหนาย) ชวง

ภมลาเนา พบวา แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 ซงพบ 2 ค ทแตกตางกน โดย

คแรก ไดแก คทวปเอเชย กบ คทวปโอเชยเนย คท 2 ไดแก คทวปโอเชยเนย กบ คทวปยโรป

DPU

117

ตารางท 4.11 ผลการทดสอบสมมตฐานของปจจยดานการตลาดในการเลอกใชบรการในสถาน

ประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล (ดานการสงเสรมการขาย) จาแนกตามปจจยดาน

ประชากรศาสตร

ปจจยดานประชากรศาสตร

ปจจยดานการตลาดททาใหเลอกใชบรการในสถาน

ประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล

(ดานการสงเสรมการขาย)

S.D. t Sig. ผลทดสอบ

เพศ

ชาย 3.55 .838 -2.008 .177 ไมแตกตาง

หญง 3.72 .798 -1.986

S.D. F Sig. ผลทดสอบ

อาย

20 ป หรอตากวา 3.93 .659

21 - 30 ป 3.66 .898

31 - 40 ป 3.58 .770 1.496 .203 ไมแตกตาง

41 - 50 ป 3.67 .815

51 ปขนไป 3.58 .830

S.D. F Sig. ผลทดสอบ

ภมลาเนา

ทวปเอเชย 3.64 .867

.647 .585

ไมแตกตาง

ทวปโอเชยเนย 3.45 .767

ทวปยโรป 3.72 .711

ทวปอเมรกา 3.65 .829

S.D. F Sig. ผลทดสอบ

ระดบการศกษา

ตากวาปรญญาตร 3.72 .752

ปรญญาตร 3.70 .892 2.151 .118 ไมแตกตาง

ปรญญาโทหรอสงกวา 3.53 .737

DPU

118

S.D. F Sig. ผลทดสอบ

รายไดปจจบน

ตากวา 900 ดอลลารตอเดอน 3.69 .802

901 – 1,500 ดอลลารตอเดอน 3.71 .816 .478 .698 ไมแตกตาง

1,501– 2,000 ดอลลารตอเดอน 3.63 1.010

สงกวา 2,001 ดอลลารตอเดอน 3.59 .761

หมายเหต: *ปฏเสธสมมตฐานหลก (H0) เมอคาระดบนยสาคญทางสถต (Sig.) มคานอยกวา 0.05

จากตารางท 4.11 ผลการวเคราะหขอมลทางสถตเพอทดสอบสมมตฐานดวยคาสถต

t-test และ F-test (ANOVA) ปจจยดานการตลาดททาใหชาวตางชาตเลอกใชบรการในสถาน

ประกอบกจการสปาเพ อสขภาพระดบสากล (ดานการสง เส รมการขาย ) พบวา ปจจย

ประชากรศาสตร ไดแก เพศ อาย ภมลาเนา ระดบการศกษา และรายไดปจจบน มคา Sig. เทากบ

.177 .203 .585 .118 .698 ซงมคามากกวาระดบนยสาคญทางสถต (0.05) จงยอมรบสมมตฐาน

หลก (H0) กลาวคอ นกทองเทยวชาวตางชาตทม เพศ อาย ระดบการศกษา และรายไดปจจบน

แตกตางกน จะพจารณาปจจยดานการตลาดในการเลอกใชบรการของสถานประกอบกจการสปา

เพอสขภาพระดบสากล (ดานการสงเสรมการขาย) ไมแตกตางกน

4.3 ตอนท 3 ผลการวเคราะหขอมลการรบรมาตรฐาน 4 ดาน ของสถานประกอบ

กจการสปาเพอสขภาพระดบสากล โดยแบงออกเปน 4 ดาน ดงน 1) มาตรฐานดานสถานท

2) มาตรฐานดานบคลากร 3) มาตรฐานดานการบรการ 4) มาตรฐานดานผลตภณฑ เครองมอและ

อปกรณ

ผวจยนาเสนอผลการวเคราะหขอมลการรบรมาตรฐาน 4 ดาน ของสถานประกอบ

กจการสปาเพอสขภาพระดบสากลจากคาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน 5 ระดบ โดยกาหนด

เกณฑการใหคะแนน ดงน

คาเฉลย 4.21 – 5.00 หมายถง มการรบรดมาก

คาเฉลย 3.41 – 4.20 หมายถง มการรบรด

คาเฉลย 2.61 – 3.40 หมายถง มการรบรปานกลาง

คาเฉลย 1.81 – 2.60 หมายถง มการรบรแย

คาเฉลย 1.00 – 1.80 หมายถง มการรบรแยทสด

DPU

119

ตารางท 4.12 คาเฉลยรวมของการรบรมาตรฐานของสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบ

สากล

ลาดบ การรบรมาตรฐานของสถานประกอบกจการสปาเพอ

สขภาพระดบสากล S.D. การแปลผล

1 ดานสถานท 4.10 .641 ด

2 ดานบคลากร 4.11 .667 ด

3 ดานการบรการ 4.10 .631 ด

4 ดานผลตภณฑ เครองมอและอปกรณ 3.68 .704 ด

คาเฉลยรวม 4.00 0.596 ด

จากตารางท 4.12 พบวา การรบรมาตรฐานของสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพ

ระดบสากลของนกทองเทยวชาวตางชาต นน มการรบรด ( = 4.00) โดยพจารณาในขอยอย ดาน

บคลากร มการรบรด ( = 4.11) รองลงมา ดานสถานท มการรบรด ( = 4.10) ดานการบรการ ม

การรบรด ( = 4.10) และดานผลตภณฑ เครองมอและอปกรณ มการรบรด ( = 3.68) ตามลาดบ

ตารางท 4.13 คาเฉลยของการรบรมาตรฐานของสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล

จาแนกตาม ดานสถานท

ลาดบ

การรบรมาตรฐานของสถานประกอบกจการสปาเพอ

สขภาพระดบสากล

(ดานสถานท)

S.D. การแปลผล

1 สถานทมการตกแตงเหมาะสม มความเปนเปนไทย

และมความสวยงาม

4.31 .689 ดมาก

2 สถานทมความสะอาด เปนระเบยบ อากาศถายเทไดด 4.24 .613 ดมาก

3 การจดแบงพนทในการใชงานเปนสดสวน สะดวก

และปลอดภยในการใชบรการ

3.94 .850 ด

4 ประกาศนยบตรของผใหบรการมการจดเตรยม/ แสดง

ไวในตาแหนงทเหนไดชดเจน และอยในสภาพด

3.94 .853 ด

DPU

120

ลาดบ

การรบรมาตรฐานของสถานประกอบกจการสปาเพอ

สขภาพระดบสากล

(ดานสถานท)

S.D. การแปลผล

5 หองสขาและหองนามจานวนเพยงพอ การแยก

ประเภทผใช ความพรอมใชงาน ความสะอาด

อปกรณอานวยความสะดวกมสภาพดพรอมใชงาน

และตดตงในตาแหนงทเหมาะสม

4.06 1.036 ด

รวม 4.10 .641 ด

จากตารางท 4.13 พบวา การรบรมาตรฐานของสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพ

ระดบสากล จาแนกตาม ดานสถานท โดยพจารณาจากขอยอย นน สถานทมการตกแตงเหมาะสม ม

ความเปนเปนไทย และมความสวยงาม มการรบรดมาก ( = 4.31 ) รองลงมา สถานทมความ

สะอาด เปนระเบยบ อากาศถายเทไดด มการรบรดมาก ( = 4.24 ) หองสขาและหองน ามจานวน

เพยงพอ การแยกประเภทผใช ความพรอมใชงาน ความสะอาด อปกรณอานวยความสะดวกมสภาพ

ดพรอมใชงานและตดตงในตาแหนงทเหมาะสม มการรบรด ( = 4.06 ) การจดแบงพนทในการ

ใชงานเปนสดสวน สะดวกและปลอดภยในการใชบรการ มการรบรด ( = 3.94 ) และ

ประกาศนยบตรของผใหบรการมการจดเตรยม/ แสดงไวในตาแหนงทเหนไดชดเจน และอยใน

สภาพด มการรบรด ( = 3.94 ) ตามลาดบ

ตารางท 4.14 คาเฉลยของการรบรมาตรฐานของสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล

จาแนกตาม ดานบคลากร

ลาดบ การรบรมาตรฐานของสถานประกอบกจการสปาเพอ

สขภาพระดบสากล (ดานบคลากร) S.D. การแปลผล

1 พนกงานสามารถสอสารภาษาตางประเทศไดด และ

เพยงพอตอการใหบรการ

4.03 .913 ด

2 พนกงานทกคนสวมเครองแบบทเหมาะสมกบการ

ปฏบตงาน มความเปนไทย และ/หรอเรยบรอยสวยงาม

4.20 .955 ด

DPU

121

ลาดบ การรบรมาตรฐานของสถานประกอบกจการสปาเพอ

สขภาพระดบสากล (ดานบคลากร) S.D. การแปลผล

3 พนกงานมการใหบรการดวยกรยาทสภาพ ออนนอม

และเอาใจใสตอผรบบรการ

4.28 .887 ดมาก

4 พนกงานมความสามารถแกไขปญหาเฉพาะหนาหรอ

ฉกเฉนไดเปนอยางด

3.87 .804 ด

5 พนกงานมความสามารถในการใหขอมลเกยวกบการ

ใหบรการไดอยางครบถวน

4.17 .733 ด

รวม 4.11 .667 ด

จากตารางท 4.14 พบวา การรบรมาตรฐานของสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพ

ระดบสากล จาแนกตาม ดานบคลากร โดยพจารณาจากขอยอย นน พนกงานมการใหบรการดวย

กรยาทสภาพ ออนนอม และเอาใจใสตอผรบบรการ มการรบรดมาก ( = 4.28 ) รองลงมา

พนกงานทกคนสวมเครองแบบทเหมาะสมกบการปฏบตงาน มความเปนไทย และ/หรอเรยบรอย

สวยงาม มการรบรด ( = 4.20 ) พนกงานมความสามารถในการใหขอมลเกยวกบการใหบรการได

อยางครบถวน มการรบรด ( = 4.17 ) พนกงานสามารถสอสารภาษาตางประเทศไดด และเพยงพอ

ตอการใหบรการ มการรบรด ( = 4.03 ) และพนกงานมความสามารถแกไขปญหาเฉพาะหนาหรอ

ฉกเฉนไดเปนอยางด มการรบรด ( = 3.87 ) ตามลาดบ

ตารางท 4.15 คาเฉลยของการรบรมาตรฐานของสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล

จาแนกตาม ดานการบรการ

ลาดบ การรบรมาตรฐานของสถานประกอบกจการสปาเพอ

สขภาพระดบสากล (ดานการบรการ) S.D. การแปลผล

1 มการตอนรบแบบไทย 4.40 .665 ดมาก

2 มการบรการอาหารหรอเครองดมเพอสขภาพทเปน

ผลตภณฑไทย

4.01 .737 ด

3 มการระบบรการตางๆ ทจดใหพรอมรายละเอยดของ

ราคาและระยะเวลาการบรการ

4.03 .750 ด

DPU

122

ลาดบ การรบรมาตรฐานของสถานประกอบกจการสปาเพอ

สขภาพระดบสากล (ดานการบรการ) S.D. การแปลผล

4 มการอธบายหรอแนะนาแกผรบบรการเกยวกบ

บรการทจะไดรบ

4.10 .829 ด

5 มการสอบถามผรบบรการเกยวกบขอมลดานสขภาพ 3.93 .927 ด

รวม 4.10 .631 ด

จากตารางท 4.15 พบวา ระดบการรบรมาตรฐานของสถานประกอบกจการสปาเพอ

สขภาพระดบสากล จาแนกตาม ดานการบรการ โดยพจารณาจากขอยอย นน มการตอนรบแบบไทย

มการรบรดมาก ( = 4.40) รองลงมา มการอธบายหรอแนะนาแกผรบบรการเกยวกบบรการทจะ

ไดรบ มการรบรด ( = 4.10 ) มการระบบรการตางๆ ทจดใหพรอมรายละเอยดของราคาและ

ระยะเวลาการบรการ มการรบรด ( = 4.03 ) มการบรการอาหารหรอเครองดมเพอสขภาพทเปน

ผลตภณฑไทย มการรบรด ( = 4.01 ) และมการสอบถามผรบบรการเกยวกบขอมลดานสขภาพ

มการรบรด ( = 3.93 ) ตามลาดบ

ตารางท 4.16 คาเฉลยของการรบรมาตรฐานของสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล

จาแนกตาม ดานผลตภณฑ เครองมอและอปกรณ

ลาดบ

การรบรมาตรฐานของสถานประกอบกจการสปาเพอ

สขภาพระดบสากล

(ดานผลตภณฑ เครองมอและอปกรณ)

S.D. การแปลผล

1 มระบบรกษาความปลอดภยททนสมย 3.59 .802 ด

2 มแนวปฏบตทชดเจนในบรเวณทมบรการความรอน

เชน หองซาวนา หองอบไอน า มการตรวจสอบ

สมาเสมอและตองมผดแลตลอดระยะเวลาทใหบรการ

3.70 .782 ด

3 มปายทางหนไฟและแผนผงทางหนไฟ 3.67 .792 ด

4 มระบบการปองกนอคคภย 3.57 .882 ด

DPU

123

ลาดบ

การรบรมาตรฐานของสถานประกอบกจการสปาเพอ

สขภาพระดบสากล

(ดานผลตภณฑ เครองมอและอปกรณ)

S.D. การแปลผล

5 มการจดเกบเครองมออปกรณ และผลตภณฑท

เกยวของกบการใหบรการอยางเหมาะสม

3.87 .805 ด

รวม 3.68 .704 ด

จากตารางท 4.16 พบวา ระดบการรบรมาตรฐานของสถานประกอบกจการสปาเพอ

สขภาพระดบสากล จาแนกตาม ดานดานผลตภณฑ เครองมอและอปกรณ โดยพจารณาจากขอยอย

นน มการจดเกบเครองมออปกรณ และผลตภณฑทเกยวของกบการใหบรการอยางเหมาะสม มการ

รบรด ( = 3.87 ) รองลงมา มแนวปฏบตทชดเจนในบรเวณทมบรการความรอน เชน หองซาวนา

หองอบไอนา มการตรวจสอบสมาเสมอและตองมผดแลตลอดระยะเวลาทใหบรการ มการรบรด ( =

3.70 ) มปายทางหนไฟและแผนผงทางหนไฟ มการรบรด ( = 3.67 ) มระบบรกษาความปลอดภย

ททนสมย มการรบรด ( = 3.59 ) และมระบบการปองกนอคคภย มการรบรด ( = 3.57 )

ตามลาดบ

สมมตฐานขอท 2 นกทองเทยวทมปจจยสวนบคคลแตกตางกน จะมการรบรมาตรฐานของสถาน

ประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล แตกตางกน

ในการวจยครงนผวจยใชสถต Independent Sample t-test และสถตของการทดสอบคา

ความแปรปรวนทางเดยว (One-Way ANOVA) ทระดบความเชอมน 95% โดยจะปฏเสธสมมตฐาน

หลก (Ho) เมอคาระดบนยสาคญทางสถตมคานอยกวา 0.05 และจะยอมรบสมมตฐานรอง (H1)

แทน คอ Ho: นกทองเทยวทมปจจยสวนบคคลแตกตางกน จะมจะมการรบรดานคณภาพของ

มาตรฐานการบรการ ไมแตกตางกน H1: นกทองเทยวทมปจจยสวนบคคลแตกตางกน จะมการรบรดานคณภาพของ

มาตรฐานการบรการ แตกตางกน

DPU

124

ตารางท 4.17 ผลการทดสอบสมมตฐานของการรบรคณภาพของการบรการในสถานประกอบ

กจการสปาเพอสขภาพระดบสากล (ดานสถานท) จาแนกตามปจจยดานประชากรศาสตร

ปจจยดานประชากรศาสตร

การรบรคณภาพของการบรการในสถานประกอบ

กจการสปาเพอสขภาพระดบสากล

(ดานสถานท)

S.D. t Sig. ผลทดสอบ

เพศ

ชาย 4.11 .608 .307 .517 ไมแตกตาง

หญง 4.09 .662 .313

S.D. F Sig. ผลทดสอบ

อาย

20 ป หรอตากวา 4.03 .524

21 - 30 ป 4.11 .615

31 - 40 ป 4.05 .696 1.515 .197 ไมแตกตาง

41 - 50 ป 4.26 .666

51 ปขนไป 4.00 .567

S.D. F Sig. ผลทดสอบ

ภมลาเนา

ทวปเอเชย 4.08 .667

ทวปโอเชยเนย 4.18 .539 .663 .575 ไมแตกตาง

ทวปยโรป 4.05 .595

ทวปอเมรกา 4.18 .655

S.D. F Sig. ผลทดสอบ

ระดบการศกษา

ตากวาปรญญาตร 4.15 .598

ปรญญาตร 4.07 .719 .542 .582 ไมแตกตาง

ปรญญาโทหรอสงกวา 4.10 .544

DPU

125

S.D. F Sig. ผลทดสอบ

รายไดปจจบน

ตากวา 900 ดอลลารตอเดอน 4.12 .670

901 – 1,500 ดอลลารตอเดอน 4.05 .641 1.056 .368 ไมแตกตาง

1,501– 2,000 ดอลลารตอเดอน 4.23 .492

สงกวา 2,001 ดอลลารตอเดอน 4.06 .660

หมายเหต: *ปฏเสธสมมตฐานหลก (H0) เมอคาระดบนยสาคญทางสถต (Sig.) มคานอยกวา 0.05

จากตารางท 4.17 ผลการวเคราะหขอมลทางสถตเพอทดสอบสมมตฐานดวยคาสถต

t-test และ F-test (ANOVA) การรบรคณภาพของการบรการในสถานประกอบกจการสปาเพอ

สขภาพระดบสากล (ดานสถานท) พบวา ปจจยประชากรศาสตร ไดแก เพศ อาย ภมลาเนา ระดบ

การศกษา และรายไดปจจบน มคา Sig. เทากบ .517 .197 .575 .582 .368 ซงมคามากกวาระดบ

นยสาคญทางสถต (0.05) จงยอมรบสมมตฐานหลก (H0) กลาวคอ นกทองเทยวชาวตางชาตทม เพศ

อาย ภมลาเนา ระดบการศกษา และรายไดปจจบน แตกตางกน จะมการรบรคณภาพของการบรการ

ในสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล (ดานสถานท) ไมแตกตางกน

ตารางท 4.18 ผลการทดสอบสมมตฐานของการรบรคณภาพของการบรการในสถานประกอบ

กจการสปาเพอสขภาพระดบสากล (ดานบคลากร) จาแนกตามปจจยดานประชากรศาสตร

ปจจยดานประชากรศาสตร การรบรคณภาพของการบรการในสถานประกอบกจการสปา

เพอสขภาพระดบสากล (ดานบคลากร)

S.D. t Sig. ผลทดสอบ

เพศ

ชาย 4.13 .659 .478 .725 ไมแตกตาง

หญง 4.10 .673 .480

DPU

126

S.D. F Sig. ผลทดสอบ

อาย

20 ป หรอตากวา 4.05 .578

21 - 30 ป 4.10 .637

31 - 40 ป 4.10 .722 .293 .882 ไมแตกตาง

41 - 50 ป 4.18 .679

51 ปขนไป 4.12 .648

S.D. F Sig. ผลทดสอบ

ภมลาเนา

ทวปเอเชย 4.09 .699

ทวปโอเชยเนย 4.24 .424 .324 .808 ไมแตกตาง

ทวปยโรป 4.12 .652

ทวปอเมรกา 4.11 .651

S.D. F Sig. ผลทดสอบ

ระดบการศกษา

ตากวาปรญญาตร 4.16 .611

ปรญญาตร 4.02 .753 3.365 .036* แตกตาง

ปรญญาโทหรอสงกวา 4.20 .546

S.D. F Sig. ผลทดสอบ

รายไดปจจบน

ตากวา 900 ดอลลารตอเดอน 4.06 .688

901 – 1,500 ดอลลารตอเดอน 4.10 .672 1.448 .228 ไมแตกตาง

1,501– 2,000 ดอลลารตอเดอน 4.29 .473

สงกวา 2,001 ดอลลารตอเดอน 4.09 .697

หมายเหต: *ปฏเสธสมมตฐานหลก (H0) เมอคาระดบนยสาคญทางสถต (Sig.) มคานอยกวา 0.05

จากตารางท 4.18 ผลการวเคราะหขอมลทางสถตเพอทดสอบสมมตฐานดวยคาสถต

t-test และ F-test (ANOVA) การรบรคณภาพของการบรการในสถานประกอบกจการสปาเพอ

สขภาพระดบสากล (ดานบคลากร) พบวา ปจจยประชากรศาสตร ไดแก เพศ อาย ภมลาเนา และ

DPU

127

รายไดปจจบน มคา Sig. เทากบ .725 .882 .808 .228 ซงมคามากกวาระดบนยสาคญทางสถต (0.05)

จงยอมรบสมมตฐานหลก (H0) กลาวคอ นกทองเทยวชาวตางชาตทม เพศ อาย ภมลาเนา และ

รายไดปจจบน แตกตางกน จะมการรบรคณภาพของการบรการในสถานประกอบกจการสปาเพอ

สขภาพระดบสากล (ดานบคลากร) ไมแตกตางกน

ในขณะทระดบการศกษา มคา Sig. เทากบ .036 ซงมคานอยกวานยสาคญทางสถต

(0.05) จงปฏเสธสมมตฐานหลก (H0) กลาวคอ ระดบการศกษา แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถต

ทระดบ 0.05 ดงนนผวจยจงทาการทดสอบความแตกตางรายคโดยใชสถต Scheffe ซงไดผลลพธดง

ตารางท 4.19

ตารางท 4.19 ผลการเปรยบเทยบความแตกตาง ของการรบรคณภาพของการบรการในสถาน

ประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล (ดานบคลากร) ชวงระดบการศกษา

ระดบการศกษา ตากวา

ปรญญาตร

ปรญญาตร ปรญญาโท

หรอสงกวา

ตากวาปรญญาตร - .14483 -.04254

ปรญญาตร - -.18737*

ปรญญาโทหรอสงกวา -

หมายเหต: * มนยสาคญทางสถต (Sig.) ทระดบ 0.05

จากตารางท 4.19 ผลจากการเปรยบเทยบความแตกตางของการรบรคณภาพของการ

บรการในสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล (ดานบคลากร) ชวงระดบการศกษา

พบวา แตกตางกนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.05 ซงพบ 1 ค ไดแก คปรญญาตร กบ

คปรญญาโทหรอสงกวา

DPU

128

ตารางท 4.20 ผลการทดสอบสมมตฐานของการรบรคณภาพของการบรการในสถานประกอบ

กจการสปาเพอสขภาพระดบสากล (ดานการบรการ) จาแนกตามปจจยดานประชากรศาสตร

ปจจยดานประชากรศาสตร การรบรคณภาพของการบรการในสถานประกอบกจการ

สปาเพอสขภาพระดบสากล (ดานการบรการ)

S.D. t Sig. ผลทดสอบ

เพศ

ชาย 4.11 .593 .337 .260 ไมแตกตาง

หญง 4.09 .655 .345

S.D. F Sig. ผลทดสอบ

อาย

20 ป หรอตากวา 4.03 .542

21 - 30 ป 4.10 .605

31 - 40 ป 4.08 .676 .936 .443 ไมแตกตาง

41 - 50 ป 4.22 .623

51 ปขนไป 4.00 .650

S.D. F Sig. ผลทดสอบ

ภมลาเนา

ทวปเอเชย 4.14 .616

ทวปโอเชยเนย 4.12 .560 1.098 .350 ไมแตกตาง

ทวปยโรป 4.00 .702

ทวปอเมรกา 4.11 .582

S.D. F Sig. ผลทดสอบ

ระดบการศกษา

ตากวาปรญญาตร 4.16 .559

ปรญญาตร 4.07 .663 .632 .532 ไมแตกตาง

ปรญญาโทหรอสงกวา 4.08 .634

DPU

129

S.D. F Sig. ผลทดสอบ

รายไดปจจบน

ตากวา 900 ดอลลารตอเดอน 4.08 .627

901 – 1,500 ดอลลารตอเดอน 4.10 .630 1.171 .320 ไมแตกตาง

1,501– 2,000 ดอลลารตอเดอน 4.24 .554

สงกวา 2,001 ดอลลารตอเดอน 4.05 .657

หมายเหต: *ปฏเสธสมมตฐานหลก (H0) เมอคาระดบนยสาคญทางสถต (Sig.) มคานอยกวา 0.05

จากตารางท 4.20 ผลการวเคราะหขอมลทางสถตเพอทดสอบสมมตฐานดวยคาสถต

t-test และ F-test (ANOVA) การรบรคณภาพของการบรการในสถานประกอบกจการสปาเพอ

สขภาพระดบสากล (ดานการบรการ) พบวา ปจจยประชากรศาสตร ไดแก เพศ อาย ภมลาเนา ระดบ

การศกษา และรายไดปจจบน มคา Sig. เทากบ .260 .443 .350 .532 .320 ซงมคามากกวาระดบ

นยสาคญทางสถต (0.05) จงยอมรบสมมตฐานหลก (H0) กลาวคอ นกทองเทยวชาวตางชาตทม เพศ

อาย ภมลาเนา ระดบการศกษา และรายไดปจจบน แตกตางกน จะมการรบรคณภาพของการบรการ

ในสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล (ดานการบรการ) ไมแตกตางกน

ตารางท 4.21 ผลการทดสอบสมมตฐานของการรบรคณภาพของการบรการในสถานประกอบ

กจการสปาเพอสขภาพระดบสากล (ดานผลตภณฑ เครองมอและอปกรณ) จาแนกตามปจจยดาน

ประชากรศาสตร

ปจจยดานประชากรศาสตร

การรบรคณภาพของการบรการในสถานประกอบกจการ

สปาเพอสขภาพระดบสากล

(ดานผลตภณฑ เครองมอและอปกรณ)

S.D. t Sig. ผลทดสอบ

เพศ

ชาย 3.73 .695 1.092 .875 ไมแตกตาง

หญง 3.65 .709 1.097

DPU

130

S.D. F Sig. ผลทดสอบ

อาย

20 ป หรอตากวา 3.56 .660

21 - 30 ป 3.72 .656

31 - 40 ป 3.66 .751 1.169 .324 ไมแตกตาง

41 - 50 ป 3.80 .746

51 ปขนไป 3.57 .651

S.D. F Sig. ผลทดสอบ

ภมลาเนา

ทวปเอเชย 3.71 .725

ทวปโอเชยเนย 3.83 .578 1.601 .189 ไมแตกตาง

ทวปยโรป 3.56 .688

ทวปอเมรกา 3.74 .687

S.D. F Sig. ผลทดสอบ

ระดบการศกษา

ตากวาปรญญาตร 3.73 .650

ปรญญาตร 3.63 .768 .818 .442 ไมแตกตาง

ปรญญาโทหรอสงกวา 3.72 .640

S.D. F Sig. ผลทดสอบ

รายไดปจจบน

ตากวา 900 ดอลลารตอเดอน 3.67 .717

901 – 1,500 ดอลลารตอเดอน 3.62 .675 1.659 .175 ไมแตกตาง

1,501– 2,000 ดอลลารตอเดอน 3.89 .585

สงกวา 2,001 ดอลลารตอเดอน 3.66 .742

หมายเหต: *ปฏเสธสมมตฐานหลก (H0) เมอคาระดบนยสาคญทางสถต (Sig.) มคานอยกวา 0.05

จากตารางท 4.21 ผลการวเคราะหขอมลทางสถตเพอทดสอบสมมตฐานดวยคาสถต

t-test และ F-test (ANOVA) การรบรคณภาพของการบรการในสถานประกอบกจการสปาเพอ

สขภาพระดบสากล (ดานผลตภณฑ เครองมอและอปกรณ) พบวา ปจจยประชากรศาสตร ไดแก

DPU

131

เพศ อาย ภมลาเนา ระดบการศกษา และรายไดปจจบน มคา Sig. เทากบ .875 .324 .189 .442 .175

ซงมคามากกวาระดบนยสาคญทางสถต (0.05) จงยอมรบสมมตฐานหลก (H0) กลาวคอ

นกทองเทยวชาวตางชาตทม เพศ อาย ภมลาเนา ระดบการศกษา และรายไดปจจบน แตกตางกน

จะมการรบรคณภาพของการบรการในสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล (ดาน

ผลตภณฑ เครองมอและอปกรณ) ไมแตกตางกน

4.4 ตอนท 4 ผลการวเคราะหขอมลความพงพอใจของชาวตางชาตในดานมาตรฐาน

ของสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล

ผวจยนาเสนอผลการวเคราะหขอมลความพงพอใจของชาวตางชาตในดานมาตรฐาน

ของสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล จากคาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐาน 5

ระดบ โดยกาหนดเกณฑการใหคะแนน ดงน

คาเฉลย 4.21 – 5.00 หมายถง มความพงพอใจมากทสด

คาเฉลย 3.41 – 4.20 หมายถง มความพงพอใจมาก

คาเฉลย 2.61 – 3.40 หมายถง มความพงพอใจปานกลาง

คาเฉลย 1.81 – 2.60 หมายถง มความพงพอใจนอย

คาเฉลย 1.00 – 1.80 หมายถง มความพงพอใจนอยทสด

ตารางท 4.22 คาเฉลยของความพงพอใจของนกทองเทยวชาวตางชาตทมตอสถานประกอบกจการส

ปาเพอสขภาพระดบสากล

ลาดบ ความพงพอใจทมตอสถานประกอบกจการสปาเพอ

สขภาพระดบสากล S.D. การแปลผล

1 ขาพเจามความรสกทดในการใชบรการ 4.20 .744 มาก

2 ขาพเจาอยากจะกลบมาใชบรการอกครง 4.24 .879 มากทสด

3 การมาใชบรการในครงนเกนความคาดหวง 3.97 .752 มาก

4 ขาพเจารสกพงพอใจทตดสนใจใชบรการ 4.20 .703 มาก

5 การมาใชบรการในครงนคมคากบเงน และเวลาท

เสยไป

3.93 .813 มาก

คาเฉลยรวม 4.11 .671 มาก

DPU

132

จากตารางท 4.22 พบวา นกทองเทยวชาวตางชาตมความพงพอใจตอสถานประกอบ

กจการสปาเพอสขภาพระดบสากล นน มความพงพอใจมาก ( = 4.11 ) โดยพจารณาจากขอยอย

พบวา นกทองเทยวอยากจะกลบมาใชบรการอกครง มความพงพอใจมากทสด ( = 4.24 )

รองลงมา มความรสกทดในการใชบรการ มความพงพอใจมาก ( = 4.20 ) รสกพงพอใจท

ตดสนใจใชบรการ มความพงพอใจมาก ( = 4.20 ) การมาใชบรการในครงนเกนความคาดหวง

มความพงพอใจมาก ( = 3.97 ) และการมาใชบรการในครงนคมคากบเงน และเวลาทเสยไป

มความพงพอใจมาก ( = 3.93 ) ตามลาดบ

สมมตฐานขอท 3 ปจจยดานมาตรฐานของสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล ไดแก

ดานสถานท ดานบคลากร ดานการบรการ และดานผลตภณฑ เครองมอและอปกรณ มอทธพลตอ

ความพงพอใจในการใชบรการของนกทองเทยวชาวตางชาต

H0: ปจจยดานมาตรฐานของสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล

ไมมอทธพลตอความพงพอใจในการใชบรการของนกทองเทยวชาวตางชาต

H1: ปจจยดานมาตรฐานของสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล

มอทธพลตอความพงพอใจในการใชบรการของนกทองเทยวชาวตางชาต

ตารางท 4.23 ผลการวเคราะหปจจยทมอทธพลตอความพงพอใจของนกทองเทยวชาวตางชาตใน

การเลอกใชบรการสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล

Dependent Variable ความพงพอใจ (Y)

Independent Variable ดานสถานท (X1) ดานบคลากร (X2)

ดานการบรการ (X3) ดานผลตภณฑเครองมอและอปกรณ (X4)

Prediction: Goodness-of-Fit

Multiple R .843

R Square .711

Adjusted R Square .708

Standard Error .362

DPU

133

Analysis of Variance Degree of

Freedom

Sum of

Square

Mean

Square

Regression 4 127.601 31.900

Residual 395 51.897 .131

F = 242.799 Sig. F= .000

Durbin-Watson 2.257

Explanation: Variables in Equation

Independent Variable Unstandardized

Coefficients (B)

Standardized

Coefficients

(Beta)

t - Value Sig.

ดานสถานท (X1) .248 .237 4.112 .000

ดานบคลากร (X2) .131 .130 2.588 .010

ดานการบรการ (X3) .563 .530 11.435 .000

ดานผลตภณฑเครองมอ

และอปกรณ (X4) .006 .006 .141 .888

คาคงท .225

Collinearity Diagnostics Tolerance

Variable

Inflation

Factor

Condition Index

ดานสถานท (X1) .220 4.543 16.285

ดานบคลากร (X2) .288 3.471 23.309

ดานการบรการ (X3) .341 2.929 27.081

ดานผลตภณฑ เครองมอ

และอปกรณ (X4) .385 2.598 36.236

คาคงท 1.000

การวเคราะหจะใชการวเคราะหการถดถอยโดยสามารถเขยนเปนสมการไดดงน

ŷ = b0 + b1X1+ b2X2+ b3X3+ b4X4

DPU

134

โดยท Y คอ ความพงพอใจ X1 คอ ดานสถานท

X2 คอ ดานบคลากร

X3 คอ ดานการบรการ

X4 คอ ดานผลตภณฑ เครองมอและอปกรณ

ผลการทดสอบตวแปรอสระทง 4 ตว สามารถอธบายตวแปรตามไดในภาพรวมหรอไม

ซงเปนการทดสอบในภาพรวม (Overall Significant)

จากตารางท 4.23 ผลการวเคราะหพบวา F = 242.799 Sig. F = 0.000 เมอกาหนดระดบ

นยสาคญเทากบ 0.05 พบวา Sig. นอยกวาระดบนยสาคญ สรปไดวา สมการถดถอยทสรางขนน ตว

แปรอสระทง 4 สามารถอธบายตวแปรตามในภาพรวม

การทดสอบขอสมมตฐานของการวเคราะหการถดถอย

1. คาความคาดเคลอนตองเปนอสระกน (The model errors are independent) พบวา

Durbin-Watson Statistic = 2.257 ซงมากกวา 1.809 ทองศาอสระ 400 จงสรปไดวา ไมม

ความสมพนธเชงบวก หรอไมเกดปญหาอตสหสมพนธ

2. ตวแปรอสระตองไมสมพนธกน (Multicollinearity) พบวา เมอพจารณาจากคา VIF

ของตวแปรอสระ X1 เทากบ 4.543 X2 เทากบ 3.471 X3 เทากบ 2.929 และ X4 เทากบ 2.598 ซงมคา

นอยกวา 10 แสดงวาตวแปรอสระทง 4 ตว ไมมความสมพนธกน เปนไปตามสมมตฐานของการ

วเคราะหการถดถอย

3. คา Kolmogorov-Smirnov (K-S) = .880, df. = 400, Sig. = .200 เมอกาหนดระดบนย

สาคญเทากบ 0.05 พบวา Sig. มากกวาระดบนยสาคญ สรปไดวา คาความคาดเคลอนตองแจกแจง

แบบโคงปกต (The errors are normally distributed) เปนไปตามสมมตฐานของการวเคราะหการ

ถดถอย

4. คาความคาดเคลอนตองมคาเฉลย เปน 0.000 (The mean of the errors is zero) เปนไป

ตามสมมตฐานของการวเคราะหการถดถอย

5. การทดสอบใชวธของ Breusch - Pagan: LM Test

LM = n x R2e2, χ2 , 4-1 = 3 เปดตาราง Chi-Square ไดคาเทากบ 7.81

จาก LM = n x R2e2, = 400 x 0.012 = 4.80 พบวา นอยกวา 7.81 สรปไดวา คาความคาด

เคลอนมความแปรปรวนคงท (Errors have a constant variance) เปนไปตามสมมตฐานของการ

วเคราะหการถดถอย

DPU

135

จากคา Adjusted R Square เทากบ .708 อธบายไดวา ตวแปรอสระทงสตวนสามารถ

อธบายความแปรปรวนของตวแปรตามไดรอยละ 70.8 เหลออก 29.2 อธบายไดดวยตวแปรอนท

ไมไดอยในสมการน

จากผลการวเคราะหสามารถนามาเขยนเปนคาสมการทแสดงวาคานได ดงน

ŷ= .225 + .248X1 + .131X2 + .563X3 + .006X4

(4.112)** (2.588)* (11.435)** (.141)

หมายเหต: ตวเลขในวงเลบคอคา t statistic

ซงพบวาตวแปรอสระสามตวสามารถอธบายไดอยางมคาระดบนยสาคญทางสถตมคา

นอยกวา 0.05 และมตวแปรอสระหนงตวสามารถอธบายไดวามคาระดบนยสาคญทางสถตมคา

มากกวา 0.05

จากคา b1 = .248 ซงมคาเปนบวก อธบายไดวา มาตรฐานดานสถานท มอทธพลทางบวก

ตอความพงพอใจ ซงหมายความวาหากนกทองเทยวมความพงพอใจตอมาตรฐานดานสถานท

เพมขน จะสงผลตอความพงพอใจ เพมขนตามไปดวย

จากคา b2 = .131 ซงมคาเปนบวก อธบายไดวา มาตรฐานดานบคลากร มอทธพล

ทางบวกตอความพงพอใจ ซงหมายความวาหากนกทองเทยวมความพงพอใจตอมาตรฐานดาน

บคลากร เพมขน จะสงผลตอความพงพอใจ เพมขนตามไปดวย

จากคา b3 = .563 ซงมคาเปนบวก อธบายไดวา มาตรฐานดานการบรการ มอทธพล

ทางบวกตอความพงพอใจ ซงหมายความวาหากนกทองเทยวมความพงพอใจตอมาตรฐานดานการ

บรการ เพมขน จะสงผลตอความพงพอใจ เพมขนตามไปดวย

จากคา b4 = .006 ซงมคาเปนบวก อธบายไดวา มาตรฐานดานผลตภณฑ เครองมอและ

อปกรณ มอทธพลทางบวกตอความพงพอใจ ซงหมายความวาหากนกทองเทยวมความพงพอใจตอ

มาตรฐานดานผลตภณฑ เครองมอและอปกรณเพมขน จะสงผลตอความพงพอใจ เพมขนตามไปดวย

เมอพจารณาปจจยดานมาตรฐาน ทง 4 ดาน พบวาความพงพอใจตอปจจยมาตรฐานดาน

การบรการมความสาคญมากทสด รอยละ 53 (Beta= .530) รองลงมาคอ ความพงพอใจตอมาตรฐาน

ดานสถานท รอยละ 23.7 (Beta= .237) ความพงพอใจตอมาตรฐานดานบคลากร รอยละ 13 (Beta

= .130) และความพงพอใจตอมาตรฐานดานผลตภณฑ เครองมอและอปกรณ รอยละ 0.6 (Beta

= .006) ตามลาดบ

DPU

136

โดยสรปปจจยดานมาตรฐานของสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพทมอทธพลตอ

ความพงพอใจในการใชบรการของนกทองเทยวชาวตางชาต พบวา ปจจยดานมาตรฐานการบรการ

ดานมาตรฐานสถานท และดานมาตรฐานบคลากรของสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบ

สากลมอทธพลตอความพงพอใจในการใชบรการของนกทองเทยวชาวตางชาต

สวนดานผลตภณฑ เครองมอและอปกรณไมมอทธพลตอความพงพอใจในการใช

บรการของนกทองเทยวชาวตางชาต DPU

137

บทท 5

สรปผล อภปราย และขอเสนอแนะ

การศกษาวจยเรอง “ปจจยดานมาตรฐานของสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพ

ระดบสากลทมอทธพลตอความพงพอใจในการใชบรการของนกทองเทยวชาวตางชาต” ผวจยไดนา

ผลการวเคราะหขอมลมาสรปผลการศกษา โดยมรายละเอยด ดงน

5.1 สรปผลการศกษาวจย

ผวจยไดสรปผลการศกษาจากการวเคราะหขอมลตามวตถประสงคในการศกษาวจย

ดงน

5.1.1 การวเคราะหขอมลทวไปของของนกทองเทยวชาวตางชาตทมาเลอกใชบรการ

สถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล

จากจานวนกลมตวอยางทงหมด 400 คน พบวา นกทองเทยวชาวตางชาตทเลอกใช

บรการสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากลสวนใหญเปนเพศหญงทมอายระหวาง

31 – 40 ป มภมลาเนาอยในทวปเอเชย มการศกษาในระดบปรญญาตร และมรายไดปจจบนสงกวา

2,001 ดอลลารตอเดอน นอกจากนนยงใชบรการสถานประกอบกจสปาเพอสขภาพระดบสากล

1 – 3 ครง ตอเดอน โดยเลอกใชบรการนวดผอนคลายมากทสด ทราคา 501 – 1,500 บาท ตอครง

และสวนมากคดวาสถานประกอบกจการสปาในประเทศนนด

5.1.2 การวเคราะหปจจยดานการตลาดของนกทองเทยวชาวตางชาตในการเลอกใช

บรการสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล

ปจจยดานการตลาดในการเลอกใชบรการของสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพ

ระดบสากลของนกทองเทยวชาวตางชาต พบวา ดานผลตภณฑและการบรการมความสาคญมาก

รองลงมาคอ ดานการจดจาหนาย ดานราคา และดานการสงเสรมการขาย ตามลาดบ

เมอพจารณาในขอยอยของดานตางๆ พบวา นกทองเทยวชาวตางชาตใหความสาคญกบ

ดานผลตภณฑและการบรการมากทสดกบการแตงกายของพนกงานทาใหรสกอยากใชบรการ

รองลงมา นกทองเทยวชาวตางชาตใหความสาคญมากกบการเดนทางสะดวกในดานการจดจาหนาย

สวนในดานราคา นกทองเทยวชาวตางชาตใหความสาคญมากกบการแสดงราคาทชดเจน และดาน

DPU

138

การสงเสรมการขาย นกทองเทยวชาวตางชาตใหความสาคญมากกบสวนลดสาหรบการใชบรการ

ครงแรก ตามลาดบ

5.1.3 การวเคราะหขอมลการรบรมาตรฐานของสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพ

ระดบสากล

การรบรมาตรฐานของสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากลของ

นกทองเทยวชาวตางชาต พบวา ดานบคลากรมการรบรด รองลงมาคอ ดานสถานท ดานการบรการ

และดานผลตภณฑ เครองมอและอปกรณ ตามลาดบ

เมอพจารณาในขอยอยของดานตางๆ พบวา นกทองเทยวชาวตางชาตมการรบรดมาก

ดานบคลากรวาพนกงานมการใหบรการดวยกรยาทสภาพ ออนนอม และเอาใจใสตอผรบบรการ

รองลงมา นกทองเทยวชาวตางชาตมการรบรดดานสถานทวาสถานทมการตกแตงเหมาะสม มความ

เปนไทย และมความสวยงาม สวนในดานการบรการ นกทองเทยวชาวตางชาตมการรบรดกบการ

ตอนรบแบบไทย และ นกทองเทยวชาวตางชาตมการรบรดดานผลตภณฑ เครองมอและอปกรณวา

การจดเกบเครองมออปกรณ และผลตภณฑทเกยวของกบการใหบรการอยางเหมาะสม ตามลาดบ

5.1.4 การวเคราะหขอมลความพงพอใจของนกทองเทยวชาวตางชาตในการใชบรการ

สถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล

ความพงพอใจในการใชบรการสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากลของ

นกทองเทยวชาวตางชาต พบวา นกทองเทยวชาวตางชาตมความพงพอใจมาก

เมอพจารณาในขอยอยตางๆ พบวา นกทองเทยวชาวตางชาตตองการกลบมาใชบรการ

อกครงมากทสด รองลงมาคอ นกทองเทยวมความรสกทดในการใชบรการ นกทองเทยวมความพง

พอใจทตดสนสนใจใชบรการ นกทองเทยวรสกวาการมาใชบรการครงนเกนความคาดหวง และ

นกทองเทยวรสกวาการมาใชบรการในครงนคมคากบเงนและเวลาทเสยไป ตามลาดบ

5.1.5 การวเคราะหขอมลปจจยดานมาตรฐานของสถานประกอบกจการสปาเพอ

สขภาพทมอทธพลตอความพงพอใจในการใชบรการของนกทองเทยวชาวตางชาต

ปจจยดานมาตรฐานของสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพทมอทธพลตอความ

พงพอใจในการใชบรการของนกทองเทยวชาวตางชาต พบวา ปจจยดานมาตรฐานการบรการ ดาน

มาตรฐานสถานท และดานมาตรฐานบคลากรของสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบ

สากลมอทธพลตอความพงพอใจในการใชบรการของนกทองเทยวชาวตางชาต

สวนดานผลตภณฑ เครองมอและอปกรณไมมอทธพลตอความพงพอใจในการใช

บรการของนกทองเทยวชาวตางชาต

DPU

139

5.2 อภปรายผล

จากวตถประสงคการวจยขอท 1 เพอศกษาปจจยดานการตลาดของนกทองเทยว

ชาวตางชาตในการเลอกใชบรการสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล

จากการศกษาวจยปจจยดานการตลาดของนกทองเทยวชาวตางชาตในการเลอกใช

บรการสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากลทง 4 ดาน นน พบวา โดยรวมนกทองเทยว

ชาวตางชาตใหความสาคญกบปจจยทางการตลาดมาก ซงใหความสาคญกบดานผลตภณฑและ

บรการมากทสด รองลงมาคอ ดานการจดจาหนาย ดานราคา และดานการสงเสรมการขายม

ความสาคญมาก ตามลาดบ ผลการวจยขางตนสอดคลองกบราชวต กตตรตนาไพบลย (2549) ศกษา

เรอง ปจจยทมผลตอการเลอกใชบรการสปาของผบรโภคในกรงเทพมหานคร โสภศตา สกกา

(2552) ศกษาเรอง ปจจยสวนผสมทางการตลาดตอการเลอกใชบรการสปาไทยของนกทองเทยว

ชาวตางชาตในเขตเมองพทยา จงหวดชลบร และสปปศณ บาเรย (2555) ศกษาเรอง ปจจยทาง

การตลาดทมผลตอการเลอกใชบรการสปาในประเทศไทยของนกทองเทยวชาวจน กรณศกษา

จงหวดภเกต โดยทง 3 เรอง พบวา ปจจยดานการตลาด ทง 4 ดาน ไดแก ดานผลตภณฑและบรการ

ดานการจดจาหนาย ดานราคา และดานการสงเสรมการขาย มความสาคญมากกบนกทองเทยวชาว

ไทยและชาวตางชาตในการเลอกใชบรการสปาเชนเดยวกน อาจเปนเพราะปจจยดานการตลาดของ

นกทองเทยวชาวตางชาตมความสาคญในการเลอกใชบรการสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพ

โดยเฉพาะดานผลตภณฑและบรการทจะทาใหนกทองเทยวตดสนใจวาจะใชบรการจากทใด จาก

การบรการทนาประทบใจ และผลตภณฑทมใหเลอกหลากหลายรปแบบ สงผลใหดานการจด

จาหนายทนอกจากนกทองเทยวจะหาซอผลตภณฑไดจากสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพ

ระดบสากลแลวยงอาจสงซอไดจากรานคาออนไลน สวนดานราคากเปนตวชวยในการตดสนใจซอ

หรอใชบรการของนกทองเทยววาเหมาะสมกบคณภาพของผลตภณฑและบรการทไดรบหรอไม

และดานการสงเสรมการขายทสามารถชวยสรางความนาสนใจในผลตภณฑและการบรการท

นกทองเทยวจะไดรบ ซงจะเหนไดวามความสาคญตอกนและตามลาดบ ดงนนผลการวจยทไดจงม

ความสอดคลองกบงานวจยของราชวต กตตรตนาไพบลย (2549) โสภศตา สกกา (2552) และ

สปปศณ บาเรย (2555)

จากวตถประสงคการวจยขอท 2 เพอศกษาการรบรมาตรฐานของสถานประกอบ

กจการสปาเพอสขภาพระดบสากล

จากการศกษาวจยการรบรมาตรฐานของสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบ

สากลทง 4 ดาน นน พบวา โดยรวมนกทองเทยวชาวตางชาตมการรบรมาตรฐานของสถานประกอบ

กจการสปาระดบสากลด ซงมการรบรดานบคลากรดมาก รองลงมาคอ ดานสถานท ดานการบรการ

DPU

140

และดานผลตภณฑ เครองมอและอปกรณ มการรบรด ตามลาดบ ผลการวจยขางตนสอดคลองกบ

ณภทร ทวแสงศร (2556) ศกษาเรอง ความคาดหวงของลกคาตอปจจยสวนประสมทางการตลาด

ของการบรการสปาและภาพลกษณธรกจนวดสปาทมตอพฤตกรรมการใชบรการในสายตาลกคาใน

เขตกรงเทพมหานคร และกนกอร แซลม และวชชตา มาช (2558) ศกษาเรอง การรบรและความ

คาดหวงทมตอมาตรฐานสปาบนความรบผดชอบ ทางสงคม จากมมมองของผใชบรการ โดยทง 2

เรอง พบวา ผใชบรการสามารถรบรถงมาตรฐานสปาดานมาตรฐานการบรการ ดานคณภาพในการ

บรการ ดานตราสนคา และดานการพฒนาผลตภณฑเชนเดยวกน อาจเปนเพราะนกทองเทยว

ชาวตางชาตมการรบรมาตรฐานสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากลดานบคลการมาก

ทสด เพราะบคลากรเปนสงทนกทองเทยวไดสอสารโตตอบดวยเปนอนดบแรก หลงจากไดรบการ

ตอนรบจากพนกงานแลวกจะรบรถงสถานทหรอสงตางๆ ภายในสถานประกอบกจการสปาเพอ

สขภาพระดบสากลเมอไดเขามาในราน จากนนเมอเลอกใชบรการในสถานประกอบกจการสปาเพอ

สขภาพกจะรบรถงการบรการทไดรบ และตอเนองมาถงการรบรผลตภณฑ เครองมอและอปกรณ

ในขณะทรบบรการอย ตามลาดบ ดงนนผลการวจยทไดจงมความสอดคลองกบงานวจยของณภทร

ทวแสงศร (2556) และกนกอร แซลม และวชชตา มาช (2558)

จากวตถประสงคการวจยขอท 3 เพอศกษาความพงพอใจของนกทองเทยวชาวตางชาต

ในการใชบรการสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล

จากการศกษาวจยความพงพอใจของนกทองเทยวชาวตางชาตในการใชบรการสถาน

ประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล นน พบวา โดยรวมนกทองเทยวชาวตางชาตมความ

พงพอใจในการใชบรการสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากลมาก ซงนกทองเทยว

ชาวตางชาตอยากจะกลบมาใชบรการอกครงมากทสด รองลงมาคอ มความรสกทดในการใชบรการ

รสกพงพอใจทตดสนใจใชบรการ การมาใชบรการครงนเกนความคาดหวง และการมาใชบรการ

ครงนคมคากบเงนและเวลาทเสยไปมาก ตามลาดบ ผลการวจยขางตนสอดคลองกบสณย

ลองประเสรฐ (2557) ศกษาเรอง การพฒนามาตรฐานธรกจสปาในอาเภอเกาะสมยจงหวดสราษฎร

ธานสประชาคมเศรษฐกจอาเซยน ทพบวาความพงพอใจของผใชบรการสปา ทงโดยรวมและราย

ดานอยในระดบมาก ความพงพอใจของผใชบรการเรยงลาดบจากมากไปหานอย ไดแก ดาน

บคลากร ดานลกษณะทางกายภาพ ดานผลตภณฑ ดานกระบวนการบรการ ดานราคา ดานการ

สงเสรมการตลาด และดานทาเลทตง อาจเปนเพราะหลงจากทนกทองเทยวชาวตางชาตไดรบการ

บรการจากสถานประกอบกจการ สปาเพอสขภาพระดบสากลแลวกจะรสกพงพอใจในบรการท

ไดรบจนอยากจะกลบมาใชบรการอกครงมากทสด ทงยงมความรสกทดในการใชบรการ และรสก

วาบรการทไดรบนนเกนกวาทคาดไว สามารถสงผลใหรสกวาการใชบรการมความคมคากบเงน

DPU

141

และเวลาทเสยไป ตามลาดบ ดงน นผลการวจยทไดจงมความสอดคลองกบงานวจยของสณย

ลองประเสรฐ (2557)

จากวตถประสงคการวจยขอท 4 เพอหาปจจยดานมาตรฐานของสถานประกอบกจการ

สปาเพอสขภาพทมอทธพลตอความพงพอใจในการใชบรการของนกทองเทยวชาวตางชาต

จากการการศกษาวจยปจจยดานมาตรฐานของสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพท

มอทธพลตอความพงพอใจในการใชบรการของนกทองเทยวชาวตางชาต พบวา ปจจยดานการ

บรการ ดานสถานท และดานบคลากร มอทธพลตอความพงพอใจในการใชบรการ สวนดานดาน

ผลตภณฑ เครองมอและอปกรณไมมอทธพลตอความพงพอใจในการใชบรการ ผลการวจยขางตน

สอดคลองกบอนนต เชยวชาญกจการ (2556) ศกษาเรอง การพฒนาคณภาพบรการสาหรบสถาน

ประกอบการสปาในกลมทองเทยวแอกทฟบช ประเทศไทย ทพบวา คณภาพการบรการมอทธพล

ตอความพงพอใจของผใชบรการผานคณคาการรบร โดยคณคาการรบรดานการบรการมอทธพลตอ

ความพงพอใจของลกคา สวนการตดตอระหวางผใหบรการและลกคามอทธพลตอความพงพอใจ

ของผใชบรการผานคณคาการรบร อาจเปนเพราะปจจยดานการบรการ ดานสถานท และดาน

บคลากร มอทธพลตอความพงพอใจในการใชบรการเพราะปจจยท ง 3 ดานน น เปนสงท

นกทองเทยวชาวตางชาตสามารถรบรไดทนท เชน การสอสารกบบคลากรอาจเปนดานแรกท

สามารถสรางความพงพอใจ และมอธพลตอการตดสนใจใชบรการของนกทองเทยวชาวตางชาตได

ในทนท ซงการตอนรบของพนกงานยงเปนการแสดงถงความพรอมในการใหบรการทมอทธพล

ดงดดใหนกทองเทยวชาวตางชาตรสกไดวาจะไดรบการบรการทดทสดหากเลอกใชบรการทน ยง

ไปกวานนนกทองเทยวชาวตางชาตสวนใหญรบรวาสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบ

สากลจะตองมความเปนไทยและสวยงาม ดงนนสถานประกอบกจการสปาทมการตกแตงสถานทท

มความเปนไทยภายในรานจงมอธพลตอการเลอกใชบรการของนกทองเทยวเชนกน ดงน น

ผลการวจยทไดจงมความสอดคลองกบงานวจยของอนนต เชยวชาญกจการ (2556)

5.3 ขอเสนอแนะ

จากผลการศกษาวจยปจจยดานมาตรฐานของสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพ

ระดบสากลทมอทธพลตอความพงพอใจในการใชบรการของนกทองเทยวชาวตางชาต

มขอเสนอแนะ ดงน

DPU

142

ปจจยดานการตลาดในการเลอกใชบรการของสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล

นกทองเทยวใหความสาคญกบปจจยดานการตลาดในดานผลตภณฑและการบรการ

มากทสด ดงนน สถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากลควรดแลรกษาสนคาและบรการ

ใหมคณภาพมากทสด เชน ตรวจสอบอายของสนคาสมาเสมอ แสดงใบรบรองสนคาใหเหนชดเจน

วาเปนสนคาธรรมชาต 100% เปนตน และเมอพจารณาตามดานตางๆ (4Ps) มขอเสนอแนะดงน

ดานผลตภณฑและการบรการ นกทองเทยวชาวตางชาตใหความสาคญกบการแตงกาย

ของพนกงานททาใหรสกอยากใชบรการมากทสด ดงนน สถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพ

ระดบสากลควรใหความสาคญกบการแตงกายของพนกงาน โดยการกาหนดใหมแบบฟอรมการ

แตงกายใหพนกงานทกคนสวมใสเหมอนกน การแตงกายควรมความเปนไทยและมความดงดด

นกทองเทยวใหรสกอยากใชบรการ หรอใหความสนใจในบรการทนททเหน

ดานราคา นกทองเทยวชาวตางชาตใหความสาคญกบการแสดงราคาทชดเจนมากทสด

ดงนน สถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากลควรมปายบอกราคาทมองเหนชดเจนทง

ราคาและเมนบรการ และควรมภาษาองกฤษทเปนภาษาสากลบนปายบอกราคา ซงจะชวยให

นกทองเทยวชาวตางชาตสามารถเหนราคาทชดเจนและตดสนใจเลอกใชบรการไดสะดวกขน

ดานการจดจาหนาย นกทองเทยวชาวตางชาตใหความสาคญกบการเดนทางสะดวก

มากทสด ดงนน สถานประกอบกจการสปาเพอสขภาระดบสากลทไมไดมทาเลตดรมถนนใหญควร

มบรการรถรบสงจากจดทนกทองเทยวจะสามารถขนรถบรการไดสะดวก ซงจะทาใหนกทองเทยว

ชาวตางชาตเหนถงความใสใจของสถานประกอบกจการและรสกประทบใจจนทาใหอยากเปน

ลกคาประจาได

ดานการสงเสรมการขาย นกทองเทยวชาวตางชาตใหความสาคญกบสวนลดสาหรบ

การใชบรการครงแรกมากทสด ดงนน เพอเปนการเพมจานวนผใชบรการชาวตางชาตใหกบสถาน

ประกอบกจการสปาเพอสขภาพนอกจากการใหสวนลดในการใชบรการครงแรกนน ควรจดใหม

การเพมสวนลดพเศษสาหรบผทแนะนาใหลกคาทานอนมาใหใชบรการเปนครงแรกอกดวย ซง

นอกจากจะชวยเพมจานวนผใชบรการแลวยงสรางความพงพอใจใหกลบมาใชบรการซ าอกดวย

การรบรมาตรฐานสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากลของนกทองเทยวชาวตางชาต

นกทองเทยวชาวตางชาตมการรบรมาตรฐานของสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพ

ระดบสากลในดานบคลากรดมาก ดงนน สถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากลควร

แลกเปลยนความคดเหนกบพนกงานในรานเพอรบรปญหาและแกไขรวมกน และเมอพจารณาการ

รบรมาตรฐานตามดานตางๆ มขอเสนอแนะดงน

DPU

143

ดานสถานท นกทองเทยวชาวตางชาตมการรบรวาสถานทมการตกแตงเหมาะสม เปน

ไทย และสวยงามมากทสด ดงนน สถานประกอบกจการเพอสขภาพระดบสากลควรจะตกแตง

สถานประกอบกจการของตนใหมความเปนไทยและสวยงาม มความทนสมยมากขน เพอดงดด

ความสนใจของนกทองเทยวใหเขามาใชบรการ หรอสอบถามเกยวกบบรการ

ดานบคลากร นกทองเทยวชาวตางชาตมการรบรวาพนกงานใหบรการดวยกรยาทสภาพ

ออนนอม และเอาใจใสมากทสด ดงนน สถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากลควรม

การจดอบรมพนกงานอยางนอยทกๆ 3 เดอนตอครง เพอใหพนกงานมความรกในงานบรการ ม

ความเอาใจใสผรบบรการ และแสดงออกอยางสภาพออนนอม

ดานการบรการ นกทองเทยวชาวตางชาตมการรบรในการตอนรบแบบไทยมากทสด

ดงนน สถานประกอบกจการเพอสขภาพระดบสากลควรจดใหมการบรการอาหารหรอเครองดม

เชน นาสมนไพร ขนมไทย เพอสรางความประทบใจแกนกทองเทยว

ดานผลตภณฑ เครองมอและอปกรณ นกทองเทยวมการรบรในการจดเกบอปกรณ และ

ผลตภณฑทเกยวของกบการใหบรการอยางเหมาะสมมากทสด ดงนน เพอใหนกทองเทยวมความ

มนใจในการเลอกใชบรการ สถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากลควรแสดงให

นกทองเทยวเหนวาอปกรณและผลตภณฑทใหบรการมการจดเกบอยางเปนระเบยบ สะอาด

ปลอดภย และเหมาะสม

ความพงพอใจในการใชบรการสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากลของนกทองเทยว

ชาวตางชาต

นกทองเทยวชาวตางชาตมความพงพอใจอยากจะกลบมาใชบรการสถานประกอบ

กจการเพอสขภาพระดบสากลอกครงมากทสด ดงนน สถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบ

สากลควรปรบปรงและพฒนาคณภาพการใหบรการ เพอตอบสนองความตองการ ความพงพอใจ

รวมถงรกษาฐานลกคาทงในปจจบนและในอนาคตตอไป

ปจจยดานมาตรฐานของสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากลมอทธพลตอความพง

พอใจในการใชบรการของนกทองเทยวชาวตางชาต

ปจจยทมอทธพลตอความพงพอใจของนกทองเทยวชาวตางชาตมากทสด คอ มาตรฐาน

ดานการบรการ และหลกของมาตรฐานการบรการกคอพนกงาน ดงนน จงควรจดการฝกอบรม

พนกงานในตาแหนงตางๆ ใหมความชานาญในงานมากขน รวมถงการฝกอบรมในเรอง

ภาษาองกฤษ ทงนเพอตอบสนองความตองการและความพงพอใจของผใชบรการชาวตางชาต และ

DPU

144

สถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากลควรมการเกบรวบรวมขอมลอยางตอเนอง

ในแตละชวงเวลา เพราะสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากลเปนสถานททม

นกทองเทยวชาวตางชาตหลากหลายเชอชาตมาใชบรการแตกตางกน ขอมลทไดรบสามารถนามา

วเคราะหหาความตองการและความพงพอใจของผใชบรการในแตละชวงเวลา เพอนามาพฒนา

มาตรฐานสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากลใหมระบบสนบสนนสถานประกอบ

กจการในการพฒนาตน หรอในลกษณะพเลยง หรอใหคาปรกษาในการพฒนาคณภาพของสถาน

ประกอบกจการ รวมทงชวยผลกดนสถานประกอบกจการใหไดรบเครองหมายรบรองมาตรฐาน

ระดบสากลตอไป

5.4 ขอเสนอแนะในการทาวจยครงตอไป

1. ควรมการสารวจความคดเหนและวเคราะหความเชอมนของสถานประกอบกจการ

ทผานการรบรองตอมาตรฐานสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล

2. ควรมการศกษาเพมเตมในเรองคณภาพของมาตรฐานการบรการสถานประกอบ

กจการสปาเพอสขภาพระดบสากล เพอใหทราบวาสถานประกอบกจการเพอสขภาพในประเทศ

ไทยไดรบมาตรฐานระดบสากลเพมมากขนหรอไม

3. ควรมการศกษาเปรยบเทยบคณภาพมาตรฐานสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพ

ในประเทศไทยกบตางประเทศ เพอจะไดทราบถงความแตกตางและคณภาพทลกคาไดรบ

4. ควรมการศกษาแนวทางในการพฒนาสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพใน

ประเทศไทยทกแหงใหไดรบคณภาพมาตรฐานระดบสากล

DPU

บรรณานกรม

DPU

146

บรรณานกรม

ภาษาไทย

กนกอร แซลม และวชชตา มาช. (2558). การรบรและความคาดหวงทมตอมาตรฐานสปาบนความ

รบผดชอบ ทางสงคม จากมมมองของผใชบรการ. สราษฎรธาน: มหาวทยาลยราชภฏ

สราษฎรธาน.

กรมการทองเทยว. กระทรวงการทองเทยวและกฬา. (2558). สรปสถานการณนกทองเทยว ธนวาคม

2558. กรงเทพฯ: ผแตง.

กรมสนบสนนบรการสขภาพ. กระทรวงสาธารณสข. (2557). มาตรฐานสถานประกอบการเพอ

สขภาพในตางประเทศ. นนทบร: ผแตง.

กระทรวงสาธารณสข. (2553). คมอธรกจสปา. สบคน ธนวาคม 2559, จาก http://www.dbd.go.th/

mainsite/fileadmin/contents/information/brochure/11Manual_Spa.pdf

กระทรวงสาธารณสข. (2548). ประกาศกระทรวงสาธารณสข เรอง กาหนดสถานทเพอสขภาพ หรอ

เพอเสรมสวย มาตรฐานของสถานทการบรการ ผใหบรการ หลกเกณฑ และวธการ

ตรวจสอบเพอการรบรองใหเปนไปตามมาตรฐานสาหรบสถานทเพอสขภาพหรอเพอ

เสรมสวยตามพระราชบญญตสถานบรการ พ.ศ. 2509. สบคน ธนวาคม 2559,

จาก http://www.surasak.net/index.php?option=com_content&view

กลยา วานชยบญชา. (2542). การวเคราะหสถต สถตเพอการตดสนใจ (พมพครงท 4). กรงเทพฯ:

กองสถานประกอบการเพอสขภาพ. กรมสนบสนนบรการสขภาพ. กระทรวงสาธารณสข. (2559).

คมอเกณฑมาตรฐานสถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพระดบสากล. นนทบร:

ผแตง.

กองสถานประกอบการเพอสขภาพ. กรมสนบสนนบรการสขภาพ. กระทรวงสาธารณสข. (2559).

พระราชบญญตสถานประกอบการเพอสขภาพ พ.ศ.2559. นนทบร: ผแตง.

กองสขภาพระหวางประเทศ. กรมสนบสนนบรการสขภาพ. (2559). ยทธศาสตรการพฒนาประเทศ

ไทยใหเปนศนยกลางสขภาพนานาชาต พ.ศ.2560-2569. นนทบร: ผแตง.

ขจรฉตต มารนทรวมล. (2548). มาตรการทางกฎหมายทเกยวกบธรกจสปาในประเทศไทย

(วทยานพนธนตศาสตรมหาบณฑต). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยรามคาแหง.

ขวญใจ จรฐจนดา. (2550). การปฏบตตามกฎหมายของธรกจสปาเพอสขภาพในกรงเทพมหานคร

(วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต สาธารณสขศาสตร สาขาวชาเอกบรหารกฎหมาย

การแพทยและสาธารณสข). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยมหดล.

DPU

147

ขวญฤทย สรยงค. (2552). คณภาพการบรการของหางบกซ ซเปอรเซนเตอรในเขตจงหวดนนทบร

(วทยานพนธมหาบณฑต สาขาการจดการ). นนทบร: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

จกรชย เดชไตรทพย และนตนา ฐานตธนกร. (2556). การศกษาปจจยดานคณภาพการใหบรการท

สงผลตอความพงพอใจและความภกดของผใชบรการนวดแผนไทย: กรณศกษาราน

ไทยรกษ กรงเทพมหานคร. ปทมธาน: มหาวทยาลยกรงเทพ.

จาเนยร ชวงโชต. (2532). จตวทยาการรบรและเรยนร (พมพครงท 7). กรงเทพฯ : สานกพมพ

มหาวทยาลยรามคาแหง.

เชดศกด โฆวาสนธ. (2520). การวดทศนคตและบคลกภาพ. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

ชยยศ สนตวงษ, ใจรตน จตรภทรพร และปยะฉตร ใครวานช. (2546). สปา ภมปญญาวารบาบด

คมอแผนธรกจ. กรงเทพฯ: ประชมชาง.

ณภทร ทวแสงศร. (2556). ความคาดหวงของลกคาตอปจจยสวนประสมทางการตลาดของการ

บรการสปาและภาพลกษณธรกจนวดสปาทมตอพฤตกรรมการใชบรการในสายตา

ลกคาในเขตกรงเทพมหานคร. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยกรงเทพ.

ธนาภรณ เมทณสดด. (2543). ความพงพอใจของนกทองเทยวชาวตางประเทศทมตอการรบบรการ

สอวดทศน (วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาเทคโนโลยทเหมาะสมเพอการ

พฒนาทรพยากร บณฑตวทยา). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยมหดล.

นงนช ภทราคร. (2538). สถตการศกษา. กรงเทพฯ: สวรยาสาสน.

นวลพงษ เสอแกว. (2551). การจดการมาตรฐานธรกจสปาเพอสขภาพในเขตกรงเทพมหานคร

(สาขาบรหารธรกจ บณฑตวทยาลย). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรกจบณฑตย.

นรนดร ทพไชย. (2545). พฤตกรรมนกทองเทยวในเอกสารการสอนชดวชากลยทธการตลาดใน

อตสาหกรรมทองเทยว. นนทบร: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

บญชม ศรสะอาด. (2538). วธการทางสถตสาหรบการวจย (พมพครงท 2). กรงเทพฯ: สวรยาสาสน.

บญชม ศรสะอาด และบญสง นลแกว. (2535). การอางองประชากรเม อใชเคร องมอแบบมาตราสวน

ประมาณคากบกล มตวอยาง (การวดผลการศกษา). มหาสารคาม: มหาวทยาลย

ศรนครนทรวโรฒ.

บญธรรม กจปรดาบรสทธ. (2540). ระเบยบวธการวจยทางสงคมศาสตร (พมพครงท7). กรงเทพฯ:

โรงพมพและปกเจรญผล.

ปวารณา อจฉรยบตร และคนอนๆ. (2547). มาตรฐานของสถานประกอบการสปาในจงหวดภเกต

พงงาและกระบ. ภเกต: มหาวทยาลยราชภฏภเกต.

DPU

148

ปญญา ซมสอ. (2547). การพงพอใจของนกทองเทยวไทยตอการบรการทองเทยวอทยานแหงชาต

เขาแหลมหญา-หมเกาะเสมด จงหวดระยอง. จนทบร: มหาวทยาลยราชภฏราไพพรรณ.

ปาลรตน การด และคนอนๆ. (2547). การพฒนาการทองเทยวเชงคณภาพ. กรงเทพฯ: มหาวทยาลย

รามคาแหง.

พรพรรณ ไมสพรม. (2552). กฎหมายวาดวยการสาธารณสขกบธรกจสปา. วารสารการสงเสรม

อนามยและสงแวดลอม. สบคน 10 มกราคม 2560,

จาก http://advisor.anamai.moph.go.th/274/27411.html

พรศร กลทรงคณากร. (2548). ความคดเหนของผใชบรการสปาใน อาเภอเมอง จงหวดสมทรสาคร

(บรหารธรกจมหาบณฑต สาขาวชาการบรหารธรกจ บณฑตวทยาลย). เชยงใหม:

มหาวทยาลยเชยงใหม.

เพยงพร บญแสน. (2550). คณภาพการบรการของสานกงานประกนสงคม ตอผประกนตนในเขต

จงหวดลพบร (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาการจดการทวไป). ลพบร:

มหาวทยาลยราชภฏเทพสตร.

เพญธดา พงษธาน. (2552). ปจจยทสงผลกระทบตอคณภาพการบรการของสานกงานบญชใน

ประเทศไทย. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรกจบณฑตย.

ภาณกานต คงนนทะ . (2553). ปจจยทมอทธพลตอการเลอกใชบรการนวดแผนไทยของ

นกทองเทยวตางชาตบนถนนขาวสาร กรงเทพมหานคร. กรงเทพฯ: มหาวทยาลย

ศลปากร.

มหาวทยาลยเชยงใหม คณะพยาบาลศาสตร. (2557). ศนยพฒนาศกยภาพการบรการสปาเพอ

สขภาพ. สบคน มกราคม 2560,

จาก http://www.nurse.cmu.ac.th/web2013/ CommunityAndOutreach.aspx?menuId=63

เยาวร เจรญสวสด. (2543). ความพงพอใจของนกทองเทยวในการใชประโยชนอทยานแหงชาตเขา

ใหญเพอนนทนาการ. กรงเทพฯ: มหาวทยาลยมหดล.

ราชวต กตตรตนาไพบลย. (2549). ปจจยทมผลตอการเลอกใชบรการสปาของผ บรโภคใน

กรงเทพมหานคร (วทยานพนธมหาบณฑต). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

วษ ม น บ ญ ร ง . (2550). ค วา ม ต อง ก า รใ ช บ รก า ร ธ ร ก จส ป า ข อง ผ ใ ช บ รก า ร ส ป า ใ นเข ต

กรงเทพมหานคร (สารนพนธมหาบณฑต). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยรามคาแหง.

ศรชย กาญจนวาส, ดเรก ศรสโข และทววฒน ปตยานนท. (2535). การเลอกใชสถตทเหมาะสม

สาหรบการวจยทางสงคมศาสตร. กรงเทพมหานคร: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

DPU

149

ศรวรรณ เสรรตน และคณะ. (2552). สวนประสมการตลาด. สบคน มนาคม 2560, จาก

http://spssthesis.blogspot.com/

ศรสดา ชยชะนะ. (2546). กระบวนการตดสนใจของผบรโภคในการเลอกใชบรการสปาในอาเภ

อเมอง จงหวดเชยงใหม (วทยานพนธปรญญาบรหารธรกจมหาบณฑต สาขาวชาการ

บรหารธรกจ บณฑตวทยาลย). เชยงใหม: มหาวทยาลยเชยงใหม.

สมศกด แกวสอน. (2550). พฤตกรรมของผบรโภคชาวไทย ในการใชบรการสปาเพอสขภาพใน

จงหวดเชยงใหม. เชยงใหม: มหาวทยาลยเชยงใหม.

สรนหทย ศกดกลพทกษ. (2550). สวนประสมทางการตลาดของธรกจสปาทลกคาตองการ

(วทยานพนธพยาบาลศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการพยาบาลชมชน). ขอนแกน:

มหาวทยาลยขอนแกน.

สานกงานสงเสรมวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม. (2545). สปา เสรมความงาม และบรการ

สขภาพ. สบคน ธนวาคม 2559, จาก http://cms.sme.go.th/cms/c/portal/layout

สปปศณ บาเรย. (2555). ปจจยทางการตลาดทมผลตอการเลอกใชบรการสปาในประเทศไทยของ

นกทองเทยวชาวจน กรณศกษาจงหวดภเกต. ภเกต: มหาวทยาลยราชภฏภเกต.

สมต สชฌกร. (2543). การตอนรบและการบรการทเปนเลศ. กรงเทพฯ: วญ�ชน.

สกญญา พยงสน. (2553). กลยทธการตลาดของธรกจสปาในประเทศไทย (วทยานพนธ

บรหารธรกจดษฏบณฑต). ปทมธาน: มหาวทยาลยอสเทรนเอเชย.

สณย ลองประเสรฐ. (2557). การพฒนามาตรฐานธรกจสปาในอาเภอเกาะสมยจงหวดสราษฎรธาน

สประชาคมเศรษฐกจอาเซยน. สราษฎรธาน: มหาวทยาลยราชภฏสราษฎรธาน.

เสร วงษมณฑา. (2542). กลยทธการตลาด การวางแผนการตลาด. กรงเทพมหานคร: ธระฟลมและ

ไซเทกซ.

โสภศตา สกก า. (2552) . ปจจยสวนผสมทางการตลาดตอการเลอกใชบรการสปาไทยของ

นกทองเทยวชาวตางชาตในเขตเมองพทยา จงหวดชลบร (วทยานพนธบรหารธรกจ

มหาบณฑต). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยกรงเทพ. อดลย จาตรงคกล. (2543). กลยทธการตลาด (พมพครงท 2). กรงเทพมหานคร: โรงพมพ

มหาวทยาลยธรรมศาสตร

อนนต เชยวชาญกจการ. (2556). การพฒนาคณภาพบรการสาหรบสถานประกอบการสปาในกลม

ทองเทยวแอกทฟบช ประเทศไทย (วทยานพนธปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาการ

จดการทองเทยวเชงบรณาการ). กรงเทพฯ: มหาวทยาลยธรกจบณฑตย.

DPU

150

อศวน แสงพกล . (2556). ระเบยบวธวจยดานการทองเทยวและการโรงแรม (RESEARCH

METHODOLOGY FOR TOURISM AND HOSPITALITY. กรงเทพฯ: สานกพมพ

มหาวทยาลยธรกจบณฑตย.

อสมาน บณฑรอมพา. (2554). พฤตกรรมการใชบรการกบระดบความพงพอใจในคณภาพการ

ใหบรการของ ธนาคารอสรามแหงประเทศไทย ใน 3 จงหวดชายแดนภาคใต (การ

คนควาอสระมหาบณฑต). ยะลา: มหาวทยาลยราชภฎยะลา.

ภาษาตางประเทศ

Armstrong, G. & Kotler, P. (2009). Marketing, an introduction (9th ed.). New Jersey: Pearson

Prentice Hall.

Augustyn, M. (1997). Total Quality Tourism Consortia as a Vehicle for Implementing TQM

Concepts within Tourism Destination Areas. Proceedings of the Second International

Conference on ISO 9000 and TQM. UK: Luton Business School.

Chen, K. H., Liu, H. H., & Chang, F. H. (2013). Essential customer service factors and the

segmentation of older visitors within wellness tourism based on hot springs hotels.

International Journal of Hospitality Management.

Cohen, L., and Manion, L. (1989). Research Method in Education (3rd ed.). London: Routledge.

Etzel, Michael J.; Walker, Bruce J.; & Stanton, William J. (2007). Marketing (14th ed.). Boston:

McGraw – Hill.

Global Wellness Institute. (2014). Global spa & wellness economy monitor: empowering wellness

Worldwide. Retrieved December 2015, from

http://gsws.sfwcdn.com/images/stories/gsws2014/pdf/GWI_Global_Spa_and_Wellne

ss_Economy_Monitor_Full_Report_Final.pdf.pagespeed.ce.8.

Huse E. F. & Bowditch J. L. (1977). Behavior in organizations: A systems approach to

managing. Reading Mass: Addison-Wesley Pub. Co.

Kotler P. (2011). Marketing management. New York: Prentice Hall.

Kotler P., & Keller K. (2006). Marketing management (12th ed.). New York: Prentice–Hall.

Kucukusta D., & Guillet B.D. (2014). Measuring spa-goers’ preferences: A conjoint analysis

approach. International Journal of HospitalityManagement.

Lovelock C. H. & Wright L. (2002). Principles of Service Marketing and Manangement. New

Jersey: Pearson Education.

DPU

151

Loureiro, S. M. C., Almeida, M., & Rita, P. (2013). The effect of atmospheric cues and

involvement on pleasure and relaxation: The spa hotel context. International Journal

of Hospitality Management.

Lu I. Y., & Shiu J. Y. (2009). Customers' behavioral intentions in the service industry: An

empirical study of Taiwan Spa Hotels. Asian Journal on Quality.

Maynard W. Shelly. (1975). Responding to Social Change. Pennsylvania: Dowden, Hutchison.

McCormick E. J., & Ilgen D. R. (1985). Industrial and organizational psychology (8th ed.).

Englewood Cliffs NJ: Prentice-Hall.

Morrison D. E. (1994). Psychological contracts and change. Human Resource Management.

Retrieved January 2017, from

https://pdfs.semanticscholar.org/a776/79abfa618ddd526b0dac5548a4c6a726602d.pdf

Morse N. C. (1958). Satisfacion in the White Collar Job. Ann Arbor: University of Michigan.

Parasuraman A., Zeithaml V. A., & Berry, L. L. (1985). A conceptual model of service quality

and its implication for future research. Journal of Marketing.

Rajaratnam, S.D. & Nair, V. (2015). Destination quality and tourists’ behavioral intentions: rural

tourist destination in Malaysia. Worldwide Hospitality and Tourism Themes.

Richard L. Oliver. (1997). Whence Consumer Loyalty (Special Issue 1999). Journal of Marketing

Vol. 63.

Smith, M., & Puczko, L. (2009). Health and wellness tourism. Oxford, UK: Butterworth-

Heinemann.

Thai Spa Association. (2014). Spa industry study 2014: Opening the spa doors to ASEAN.

Retrieved January 2017, from

http://www.thaispaassociation.com/uploads/userfiles/file/2014_Spa_Study_Final.pd

Thomas E Joiner. (1994). Journal of Personality and Social Psychology. American Psychological

Association: APA PsycNET Direct.

Victor Vroom. (1964). Expectation Theory. Retrieved January 2017, from

http://www.valuebasedmanagement.net/methods_vroom_expectancy_theory.html

Wikipedia. (2560). Maslow's hierarchy of needs. Retrieved March 2017, from

https://th.wikipedia.org/wiki

DPU

ภาคผนวก

DPU

153

QUESTIONNAIRE

Standard Factors of Thai Spa Quality Award Influencing Satisfaction

on Using Service towards Foreign Tourists

Please kindly answer the questions. My name is Mr. Pakdee Klunpakdee, a master student

of Tourism Management Program, Faculty of Tourism and Hospitality at Dhurakij Pundit

University (DPU). This study is designed to gather information about influential factors that

satisfy foreign tourists in using services at Thai Spa Quality Award. Completing the questionnaire

will require approximately 20 minutes. Your confidentiality as a participant in this survey will

remain secure and used only for this research. Your participation is highly appreciated.

NOTE:

Definition: Thai Spa Quality Award = The Spa Establishments are certified by Department of Health Service

Support. Divided into 3 categories; (Platinum, Gold, Sliver)

By completing and submitting this questionnaire, you are indicating that you understand the

statements above, and consent to participate in this study. Do not put your name on the

questionnaire; your signature acknowledging that you understand the information presented above

is not required.

There are four parts to complete.

Part I : Background and General Information

Direction : Please mark for your answers

1. Gender

1. Male 2. Female

2. Age

1. 20 years old or below 2. 21 - 30 years old

3. 31 - 40 years old 4. 41 - 50 years old

5. Over 51 years old

DPU

154

3. Country of residence (please specify)

1. Asia ……………………………….

2. Oceania ……………………………….

3. Europe ……………………………….

4. The Americas ……………………………….

5. Others ……………………………….

4. What do you think about the spa establishment in Thailand?

…………………………………………………………………………………………………

5. Educational Level:

1. Lower than Bachelor Degree 2. Bachelor Degree

3. Master Degree or higher 4. Others (please specify) ………

6. Income per month (USD)

1. Less than 900 USD 2. 901-1,500 USD

3. 1,501-2,000 USD 4. More than 2,001 USD

7. How often do you use Thai Spa Quality Award’s service?

1. My First time 2. 1 to 3 times a month

3. 4 to 6 times a month 4. More than 7 times a month

8. What kind of treatment do you get in this time?

1. Relaxation massage 2. Energy line massage

3. Oil massage 4. Foot reflexology / foot massage

5. Thai Herbal Compress 6. Facial / Body Polish

7. Hydrotherapy 8. Others (specify)………………

9. Expenses per time in using Thai Spa Quality Award’s service

1. Less than 500 Baht 2. 501 – 1,500 Baht

3. 1,501 – 2500 Baht 4. More than 2,501 Baht

DPU

155

Part II: Marketing Factors to Choose Thai Spa Quality Award’s Services

Direction : Please mark in the box showing the level of importance being the marketing factors to

choose Thai Spa Quality Award’s services, which is classified into 5 levels as follows:

Highest = 5

High = 4

Moderate = 3

Less = 2

Least = 1

SEQ. Marketing Factors to Choose

Thai Spa Quality Award’s Service

Level of Importance

Highest

(5)

High

(4)

Moderate

(3)

Less

(2)

Least

(1)

Product

1 A variety of products and services

2 All staff wear uniforms that impress you

3 Extra amenities are provided such as a steam

room, sauna, and etc.

Price

4 There are several price ranges

5 Reasonable price

6 Service fees are clearly presented

Place / Channel

7 Easy to access / location is convenient

8 All information is available online/ the internet

9 Payment can be made through several channels

such as cash, credit card, and etc.

DPU

156

SEQ. Marketing Factors to Choose

Thai Spa Quality Award’s Service

Level of Importance

Highest

(5)

High

(4)

Moderate

(3)

Less

(2)

Least

(1)

Promotion

10 Bundle Packages with the others such as co-

promotion with hotel, airlines, and tour agencies

11 Discounts are available for first time user

12 Discount on subscriptions/Discounts for

membership only

Part III: Your Perception related to Service Quality of Thai Spa Quality Award

Direction : Please mark in the box showing the level of Quality being the Service Quality of

Thai Spa Quality Award consists of four categories as follows; 1. Place, 2. Staff, 3. Service /

Process, 4 Tools, Equipment and Product, which is classified into 5 levels as follows:

Very good = 5

Good = 4

Fair = 3

Poor = 2

Very Poor = 1

SEQ. The Perception of Thai Spa Quality Award’s

Standards

Level of Perception

Very

Good

(5)

Good

(4)

Fair

(3)

Poor

(2)

Very

Poor

(1)

Place

1 The place is decorated appropriately and attractively

with Thai style

2 The place is clean, tidy and well ventilated

3 Proportionate layout, convenient and safe for usage

DPU

157

SEQ. The Perception of Thai Spa Quality Award’s

Standards

Level of Perception

Very

Good

(5)

Good

(4)

Fair

(3)

Poor

(2)

Very

Poor

(1)

Place

4 Certificates of service providers are shown in a

conspicuous position and in good condition

5 A sufficient number of restroom, the separation of

the users, availability, and cleanness. All facilities

are in good condition, available, and installed in the

proper position

Staff

6 Staffs are able to communicate in foreign languages

and sufficient to provide services

7 All staffs wear uniforms that are appropriate to the

operation, exhibit Thainess and/ or are attractive

8

Spa Receptionist/ Guest Relations Officers have the

ability to welcome and serve with courteous and

attentive to clients

9 Spa Therapist is able to solve the problem or in case

of emergency

10 Spa Receptionist/ Guest Relations Officers are able

to provide information about the service

Service / Process

11 Welcoming with Thai hospitality

12 Serving Food or beverages with Thailand products

13 To define all provided services with the details of

the price and terms of service

DPU

158

SEQ. The Perception of Thai Spa Quality Award’s

Standards

Level of Perception

Very

Good

(5)

Good

(4)

Fair

(3)

Poor

(2)

Very

Poor

(1)

Service / Process

14 To provide explanations or recommendations to

clients about the service that they will get

15 To inquire of the health information from clients

Tools, Equipment and Product

16 A modern security system

17 A clearly guideline for a service area that relates to heat

such as sauna and steam, regularly checking and having

attendant throughout the duration of the service

18 Fire escape sign and plan

19 Fire protection systems

20 Keeping the equipment and products that relate to

services in an appropriate storage

DPU

159

Part IV: Your Satisfaction on using service at Thai Spa Quality Award

Direction : Please mark in the box showing the level of satisfaction being to your satisfaction on

Thai Spa Quality Award, which is classified into 5 levels as follows:

Very satisfied = 5

Satisfied = 4

Unsure = 3

Dissatisfied = 2

Very dissatisfied = 1

SEQ. Satisfaction on Thai Spa Quality

Award

Level of Satisfaction

Very

satisfied

(5)

Satisfied

(4)

Unsure

(3)

Dissatisfied

(2)

Very

dissatisfied

(1)

1 I have positive feeling with services

2 I am likely to come back

3 The service is beyond expectations at

this time

4 I feel satisfied with my decision to use

the service

5 The service is worth for my money,

and time

Thank you very much for your co-operation.

DPU

160

DPU

161

GET FILE='C:\Users\Wylor Ho\Desktop\SPSS Book.sav'. DATASET NAME DataSet1 WINDOW=FRONT. RELIABILITY /VARIABLES=SEQM1.1 SEQM1.2 SEQM1.3 SEQM2.1 SEQM2.2 SEQM2.3 SEQM3.1 SEQM3.2 SEQM3.3 SEQM4.1 SEQM4.2 SEQM4.3 SEQS1.1 SEQS1.2 SEQS1.3 SEQS1.4 SEQS1.5 SEQS2.1 SEQS2.2 SEQS2.3 SEQS2.4 SEQS2.5 SEQS3.1 SEQS3.2 SEQS3.3 SEQS3.4 SEQS3.5 SEQS4.1 SEQS4.2 SEQS4.3 SEQS4.4 SEQS4.5 SAT1 SAT2 SAT3 SAT4 SAT5 /SCALE('ALL VARIABLES') ALL /MODEL=ALPHA /STATISTICS=DESCRIPTIVE SCALE /SUMMARY=TOTAL.

Reliability [DataSet1] C:\Users\Wylor Ho\Desktop\SPSS Book.sav

Scale: ALL VARIABLES

DPU

162

DPU

163

DPU

164

DPU

165

REGRESSION /MISSING LISTWISE /STATISTICS COEFF OUTS R ANOVA COLLIN TOL /CRITERIA=PIN(.05) POUT(.10) /NOORIGIN /DEPENDENT TOT_SAT /METHOD=ENTER Place Staff Service Tools /RESIDUALS DURBIN /SAVE RESID.

DPU

166

COMPUTE SQERR=RES_1 ** 2. EXECUTE. REGRESSION

/MISSING LISTWISE /STATISTICS COEFF OUTS R ANOVA /CRITERIA=PIN(.05) POUT(.10) /NOORIGIN /DEPENDENT SQERR /METHOD=ENTER Place Staff Service Tools. Regression

DPU

167

EXAMINE VARIABLES=RES_1 /PLOT BOXPLOT STEMLEAF NPPLOT /COMPARE GROUPS /STATISTICS DESCRIPTIVES /CINTERVAL 95 /MISSING LISTWISE /NOTOTAL. Explore

DPU

168

DPU

169

DPU

170

DPU

171

สบส................../......................

แบบคาขอประเมนมาตรฐานสถานประกอบการสปาเพอสขภาพระดบสากล

๑. ชอสถานประกอบการ

ภาษาไทย.................................................................................................................................. ภาษาองกฤษ............................................................................................................................

๒. สถานทตง…………………………………………………………………………………………………………………………. …………………………………………………………………..……………………………………………………………………. โทรศพท........................................................................อเมล............................................................

๓. ชอผประกอบการ.............................................................................................................................. ขาพเจา

2.1 เปนบคคลธรรมดา ชอ ……………………………………………………………………………………………………………………………………

บตรประจาตวประชาชนหรอใบสาคญประจาตวคนตางดาวเลขท

สญชาต ……………………… อาย …………………… ป

ทอยทตดตอได เลขท …………………….. หมท ……………… ซอย/ตรอก …………….…………………… ถนน …………………………………………ตาบล/แขวง …………….…………. อาเภอ/เขต …………………. จงหวด …………..…………….รหสไปรษณย………………………โทรศพท ……………………………..……..

โทรสาร……………………………….…………ไปรษณย…………………………………………………………………อเลกทรอนกส………………………………………………………………………………………………………………

2.2 เปนนตบคคล ชอ……………………………………………………………………………………………………………………..………..

ประเภท ……………………………………….………. จดทะเบยนเมอ ……………………………………………

เลขทะเบยน ……………….…………………………………………………………………………………………….…

มสานกงานตงอยเลขท …………………….. หมท ……………… ซอย/ตรอก …….…………………... ถนน …………………………ตาบล/แขวง ……….……………………. อาเภอ/เขต ……….………..…… จงหวด ……………………………….รหสไปรษณย………………………โทรศพท ………..……………….

DPU

172

โทรสาร…………………………………………………… ไปรษณย……………………………………….………อเลกทรอนกส………………………………………………………………………………………………………...

๔. ผดาเนนการสปา…………………………………………………….(เฉพาะสถานประกอบการสปาเพอสขภาพ) ๕. ใบรบรองมาตรฐานตามประกาศกระทรวงสาธารณสขเลขท..............วนทหมดอาย.......................... ๖. จานวนเตยงทใหบรการ................................เตยง ๗. จานวนพนกงานผใหบรการ..........................คน (ดงมบญชแนบทาย) ๘. พรอมคารองขอน ขาพเจาไดแนบเอกสารหลกฐานเพอประกอบการพจารณามาดวย ดงน

8.1) แบบแปลน หรอ แผนผงการใหบรการในสถานประกอบการ จานวน 1 ชด 8.2) แผนทแสดงบรเวณทตงสถานประกอบการ จานวน 2 ฉบบ 8.3) กรณยนในนามนตบคคลใหแนบสาเนาหนงสอรบรองการจดทะเบยนบรคนธสนธพรอม

บญชผถอหน วตถประสงคและผมอานาจลงชอแทนนตบคคลผรองขอ จานวน 1 ฉบบ 8.4) หนงสอแสดงความยนยอมของเจาของอาคารหรอสถานททตงสถานประกอบการในกรณ

ทผรองขอใบรบรองมาตรฐานไมใชเจาของอาคารหรอสถานทตงสถานประกอบการ 8.5) สาเนาใบรบรองความรความสามารถของผดาเนนการและใบวฒดานการนวดของผ

ใหบรการทกคน คนละ 1 ฉบบ 8.6) สาเนาทะเบยนบานของผดาเนนการและผใหบรการทกคน คนละ 1 ฉบบ 8.7) สาเนาภาพถายบตรประจาตวประชาชน หรอใบสาคญประจาตวคนตางดาวของ

ผดาเนนการและผใหบรการทกคน คนละ 1 ฉบบ 8.8) แบบแสดงความจานงเปนผดาเนนการสปา ณ สถานประกอบการนน จานวน 1 ฉบบ

(กรณขอใบรบรองมาตรฐานประเภทสปาเพอสขภาพ) 8.9) ใบรบรองแพทยของผประกอบการ/ผดาเนนการ/ผใหบรการทกคน คนละ 1 ฉบบ 8.10) หลกฐานอนๆ (ถาม) เชน ใบสาคญการเปลยนชอ – สกล ทะเบยนสมรส เปนตน 8.11) ภาพถายสถานประกอบการ (รายละเอยดตามแบบทกาหนด) 8.12) สาเนาใบอนญาตประกอบกจการทเปนอนตรายตอสขภาพ ตามพระราชบญญตการ

สาธารณสข พ.ศ.2535 ในกรณทองคกรปกครองสวนทองถนกาหนดเปนขอบญญต ๘.13) ภาพถายสถานประกอบการ (กาหนดรายการละ ๑-๒ ภาพ) ดงน

8.13.1 อาคารภายนอกและทมองเหนปายชอสถานประกอบการ 8.13.2 ทางเขาและบรเวณตอนรบ 8.13.3 หองผลดเปลยนเสอผา ชาย-หญง/ตเกบเสอผาหรอทรพยสน ของมคา 8.13.4 หองบรการทกหองตามรายการบรการ (แสดงรายละเอยดของอปกรณ

บรการภายใน) 8.13.5 หองนา-หองสวม แยกสวนชาย-หญง 8.13.6 อางลางมอ 8.13.7 หองหรอบรเวณเตรยมผลตภณฑสาหรบใหบรการ 8.13.8 หองอบไอนา อบความรอน อางนาวน บอนารอน บอนาเยน 8.13.9 หองเกบวสดอปกรณ

DPU

173

8.13.10 บรเวณซกลาง 8.13.11 บรเวณกาจดขยะและนาเสย 8.13.12 หองพกพนกงาน 8.13.13 อปกรณปฐมพยาบาล / ถงดบเพลง 8.13.14 พนกงานผใหบรการใสเครองแบบปฏบตงานตดปายชอ

ลงชอ.....................................................................

( ) ผประกอบการ/ ผทไดรบมอบอานาจแทน

DPU

174

สถานประกอบกจการสปาเพอสขภาพทผานการรบรองมาตรฐานระดบสากล จานวน 22 แหง

ลาดบ ชอราน จงหวด

1 บางกอกโอเอซสสปา (สขมวท 31) กรงเทพมหานคร

2 โอเอซส สปา บางกอก (สขมวท 51) กรงเทพมหานคร

3 โพธาลย กรงเทพมหานคร

4 ระรนจนดา เวลเนสสปา รสอรท เชยงใหม

5 เฮลท ลานนา สปา เชยงใหม

6 ฟาลานนาสปา เชยงใหม

7 ดโอเอซสสปา บานแสนดอย เชยงใหม

8 ดโอเอซสสปา ลานนา เชยงใหม

9 ดโอเอซสสปา เชยงใหม เชยงใหม

10 โอเอซส โอเรยลทล ซเครท สปา เชยงใหม

11 ศราสปา เชยงใหม

12 ด โอเอซส สปา พทยา ชลบร

13 ไลฟสปาแอทวลเลจ เพชรบร

14 ไลฟ สปา แอท ซ เพชรบร

15 โซสปา เพชรบร

16 โอเอซส โรยล ไทยสปา ภเกต

17 ดโอเอซสสปา ซเครท การเดนท ภเกต

18 โอเอซส สกาย บรซ สปา ภเกต

19 โอเอซส เทอรควอยซ โคฟว สปา ภเกต

20 ทรายแกว เวลเนส เซนเตอร ระยอง

21 ทวารน สปา ระยอง

22 ปารด สปา ระยอง

ทมา: กองสถานประกอบการเพอสขภาพ กรมสนบสนนบรการสขภาพ กระทรวงสาธารณสข

DPU

176

ประวตผเขยน

ชอ-นามสกล นายภกด กลนภกด

ประวตการศกษา พ.ศ. 2548 ศลปศาสตรบณฑต ภาษาองกฤษ

มหาวทยาลยธรกจบณฑตย

ตาแหนงและสถานททางานปจจบน นกจดการงานทวไป (ดานวเทศสมพนธ)

กองสขภาพระหวางประเทศ กรมสนบสนนบรการ

สขภาพ กระทรวงสาธารณสข

ชน 5 ซอย สาธารณสข 8

อาคารกรมสนบสนนบรการสขภาพ

ตาบล ตลาดขวญ อาเภอ เมอง จงหวด นนทบร 11000

DPU