(ราง)

แผนยทธศาสตรเพอเปนแผนแมบทการจดการ อทยานแหงชาตเขาใหญ

จงหวดสระบร นครราชสมา ปราจนบร นครนายก

คานา

ระบบอทยานแหงชาตและเขตรกษาพนธสตวปาในประเทศไทย ไดจดตงขนเพอคมครองปองกนทรพยากรธรรมชาตทลดนอยถอยลงอยางรวดเรว และเพออานวยประโยชนในการพฒนาสงคมและเศรษฐกจของประเทศ ดงนน จะเหนไดวาตลอดระยะเวลาทผานมา รฐบาลไดเลงเหนความสาคญของเรองน โดยการประกาศใหพนทตาง ๆ เปนอทยานแหงชาตและเขตรกษาพนธสตวปาขนเปนจานวนมาก แตระบบพนทคมครองดงกลาวนกยงไมอาจจะอานวยประโยชนตอการพฒนาสงคมและเศรษฐกจของประเทศไดอยางเตมท ทงนอาจกลาวไดวา เปนเพราะอทยานแหงชาตและเขตรกษาพนธสตวปาแตละแหงยงขาดการจดการทมระบบและประสทธภาพสงนนเอง ดงนน “แผนการจดการอทยานแหงชาตเขาใหญ (พ.ศ. 2548 – 2552)” ฉบบนนบวาเปนความพยายามอนสาคญทจะนาไปสการปรบปรงการจดการพนทคมครองเพอใหเกดประโยชนอยางแทจรงแกสงคมสวนรวม

การจดการอทยานแหงชาตเขาใหญ มองคประกอบสาคญ 3 สวนคอ 1)ลกษณะและคณคาของทรพยากรธรรมชาตในอทยานแหงชาตเขาใหญตอสงคม 2)รปแบบและปญหาการจดการทงในอดตและปจจบนของอทยานแหงชาตเขาใหญ และ3)ขอเสนอแนะเกยวกบการจดการเพอใหบรรลตามวตถประสงคทกาหนดไว โดยแบงการจดการออกเปนโปรแกรมตาง ๆ ทสาคญ ไดแก การอนรกษและฟนฟทรพยากรธรรมชาต การมสวนรวมของประชาชน การเพมประสทธภาพการบรหารจดการอทยานแหงชาต การจดการทองเทยวและนนทนาการในอทยานแหงชาต การปองกนทรพยากรธรรมชาต การวจยในอทยานแหงชาต นอกจากองคประกอบสาคญดงกลาวแลว ในสวนทเกยวกบงบประมาณ บคลากร และวสดอปกรณซงเปนสงจาเปนในการนาแผนไปปฏบต กไดเสนอควบคไปกบกจกรรมการดาเนนงานตามลาดบกอนหลงในแตละปอกดวย

สารบาญ หนา

1. บทนา 1

2. วตถประสงค 1-2

3. สถานภาพทรพยากรพนทอทยานแหงชาตเขาใหญ 3 3.1 ทรพยากรกายภาพ 3 3.1.1 ภมประเทศ 3 3.1.2 สภาพภมอากาศ 3 3.1.3 สภาพธรณวทยา 3-5 3.1.4 เสนทางคมนาคม 6 3.1.5 ดน 7 3.1.6 ทรพยากรนา 8 3.1.7 การใชประโยชนทดน 9-10 3.2 ทรพยากรชวภาพ 11 3.2.1 ทรพยากรพช 11 3.2.2 ทรพยากรสตว 11-13 3.3 ทรพยากรมนษย 14 3.3.1 ทรพยากรทางสงคมและวฒนธรรม 14 3.3.2 คณคาของทรพยากรตอสงคม 14-16 3.4 การทองเทยว 17 3.4.1 แหลงทองเทยวในอทยานแหงชาตเขาใหญทนาสนใจ 17 3.4.2 กจกรรมการทองเทยว 18-19 3.4.3 สงอานวยความสะดวก 20-34

4. การจาแนกเขตการจดการ(Zoning) 35 4.1 เขตบรการ(intensive use zone) 35 4.2 เขตทองเทยวและนนทนาการ(outdoor recreation zone) 35

หนา 4.3 เขตหวงหาม(strict nature serve zone) 35 4.4 เขตการใชพนทเพอวตถประสงคพเศษ(special zone) 35 4.5 เขตฟนฟสภาพ(recovery zone) 36 4.6 เขตปาเปลยว(primitive zone) 36 5. ระบศกยภาพและประเดนปญหาหลกของอทยานแหงชาตเขาใหญ 36 5.1 ดานอนรกษและฟนฟทรพยากรธรรมชาต 36 5.2 ดานการมสวนรวมของประชาชน 36 5.3 ดานการเพมประสทธภาพบรหารจดการอทยานแหงชาต 37 5.4 ดานการจดการการทองเทยวและนนทนาการในอทยานแหงชาต 37 5.5 ดานการปองกนทรพยากรธรรมชาต 37 5.6 ดานการวจยในอทยานแหงชาต 37 6. แผนยทธศาสตรเพอเปนแมบทในการจดการอทยานแหงชาตเขาใหญ 38 6.1 วสยทศน 38 6.2 พนธกจ 38 6.3 ยทธศาสตร 39 6.4 กลยทธ 40 6.5 แผนการจดการพนทอยานแหงชาตเขาใหญ 41-53

แผนงาน/โครงการอทยานแหงชาตเขาใหญ

การจดทารางแผนยทธศาสตรเพอเปนแมบทในการจดการอทยานแหงชาตเขาใหญ 1. บทนา

อทยานแหงชาตเขาใหญ ตงอยบรเวณเทอกเขาพนมดงรก ระหวางเสนรงท 14๐ 05’ ถง 14๐ 15’ เหนอ และเสนแวงท 101๐ 50’ ถง 101๐ 50’ ตะวนออก หรอบรเวณขอบดานทศตะวนตกเฉยงใตของทราบสงโคราช มเนอททงสนประมาณ 2,168 ตารางกโลเมตรหรอประมาณ 1,356,500 ไร โดยครอบคลมเนอท 4 จงหวด ไดแก สระบร นครราชสมา ปราจนบร และนครนายก ดานทางเขาอทยานแหงชาตดานทศใตอยหางจากรงเทพมหานครประมาณ 160 กโลเมตรไปทางทศตะวนออกเฉยงเหนอ อทยานแหงชาตเขาใหญอยในความรบผดชอบของกองอทยานแหงชาต กรมปาไม โดยมแนวนโยบายและการดาเนนงานภายใตพระราชบญญตอทยานแหงชาต พ.ศ. 2504

ในป พ.ศ. 2502 จอมพลสฤษด ธนะรชต นายกรฐมนตรไดมบญชาใหกระทรวงเกษตรและกระทรวงมหาดไทย รวมมอและประสานงานกนเพอจดตงระบบอทยานแหงชาตขนในประเทศไทยและหลงจาก Dr. G.C. Ruhle ผเชยวชาญดานอทยานแหงชาตของสหภาพสากลวาดวยการอนรกษธรรมชาตและทรพยากรธรรมชาต (IUCN) ไดเสนอแนะตอรฐบาลไทย เขาใหญจงไดรบการประกาศใหเปนอทยานแหงชาตแหงแรกของประเทศ เมอวนท 18 กนยายน พ.ศ. 2505

อทยานแหงชาตเขาใหญไมเพยงแตเปนทรจกกนอยางกวางขวางสาหรบชาวไทยทวไปเทานน ยงเปนทรจกและยอมรบกนทวโลกวา เปนอทยานแหงชาตทดทสดแหงหนงในประเทศภาคพนทเอเซยตะวนออกเฉยงใต เพราะการเดนทางทงาย มสงอานวยความสะดวกพรอม และอดมสมบรณไปดวยพชพรรณและสตวปานานาชนด นอกจากนเขาใหญยงเปนแหลงตนนาลาธารทสาคญตอการเกษตรกรรม อตสาหกรรม และการใชสอยของชมชนในภมภาครอบเขาใหญ ดวยความสาคญดงกลาว อทยานแหงชาตเขาใหญจงไดรบการยกยองวาเปนอทยานแหงชาตทสาคญแหงหนงของโลกและเมอไมนานมานกไดรบการพจารณาจดใหเปนอทยานมรดกของกลมประเทศอาเซยน (ASEAN Heritage Parks and Reserves) อกดวย

2. วตถประสงค

1. ไดแผนแมบททใชเปนแนวทางในการบรหารจดการอทยานแหงชาตเขาใหญ 2. เพอใหการจดการอทยานแหงชาตเขาใหญตอบสนอง และสอดคลองกบวตถประสงคหลกของการจดตง

อทยานแหงชาต 3. เพอจดลาดบความสาคญของกจกรรมทตองดาเนนการในการจดการอทยานแหงชาตเขาใหญ

3. สถานภาพทรพยากรพนฐานในพนทอทยานแหงชาตเขาใหญ 3.1 ทรพยากรกายภาพ 3.1.1 ภมประเทศ ลกษณะทวไปของอทยานแหงชาตเขาใหญเปนเทอกเขาสลบซบซอน มระดบความสงแตกตางกนตงแตระดบ

ความสงใกลระดบนาทะเลตามแนวเขตอทยานดานทศตะวนออกเฉยงใตจนถงระดบความสง 1,351 เมตร จากระดบนาทะเลในบรเวณตอนกลางของพนท ทางดานทศตะวนออก ภมประเทศมลกษณะเปนทลาดตา สวนทางทศเหนอความลาดชนนอยจนถงปานกลาง ทศทางของความลาดชนสวนใหญมงสถนนมตรภาพ ในขณะททศใตและทศตะวนตกมลกษณะเปนภเขาสงชนโดดเดนขนมาจากทราบ ซงใชประโยชนเพอกรเกษตรนอกเขตอทยานฯ ทางทศตะวนออกเฉยงเหนอมลกษณะคลายเปนกาแพงภเขาตามแนวเขตอยานฯ จงเรยกวาเขากาแพง และเปนสวนหนงของเทอกเขาพนมดงรก โดยมยอดเขาทสาคญ 6 ยอดดวยกนคอ เขาแหลม(1,326 เมตร) บรเวณทศเหนอ เขารม(1,351 เมตร) และเขาเขยว(1,292 เมตร) บรเวณตอนกลางเขากาแพง(875 เมตร) บรเวณทศตะวนออกเฉยงเหนอ และ เขาสามยอด(1,142 เมตร)กบเขาฟาผา(1,078 เมตร) บรเวณทศตะวนตกเฉยงเหนอของอทยานฯ

3.1.2 สภาพภมอากาศ สภาพภมอากาศของอทยานแหงชาตเขาใหญ อยภายใตอทธพลของลมมรสมตะวนตกเฉยงใตลมมรสม

ตะวนออกเฉยงเหนอและสภาพภมประเทศ บรเวณฝนเฉลยตอปวดได 2,270 มลลเมตร ทบรเวณททาการอทยานฯ พนททไดรบปรมาณนาฝนมากทสดอยบรเวณลมนาคลองทาดาน ซงเปนบรเวณดานทศใตของเขาเขยวและเขารม โดยวดปรมาณนาฝนไดถง 3,000 มลลเมตรตอป สวนบรเวณทรบนาฝนนอยทสดคอพนทดานลางสดของทศตะวนตกเฉยงใตและทศใต โดยมฝนตกเฉลยตอปประมาณ 1,600 มลลเมตรหรอนอยกวา โดยปกตฝนจะตกมากทสดระหวางกลางเดอนพฤษภาคมไปจนถงเดอนตลาคม เฉพาะในชวงเวลาดงกลาวนสมารถวดนาฝนในบรเวณททาการอทยานฯไดสงถง 1,917 มลลตเมตร สวนชวงทแลงฝนมากทสดคอระหวางเดอนธนวาคมถงเดอนมกราคมโดยมฝนตกเฉลยประมาณเดอนละ 15 มลลเมตรเทานน

อณหภมเฉลยตลอดปของอทยานแหงชาตเขาใหญประมาณ 23 องศาเซลเซยส อณหภมเฉลยสงสดพบวาอยระหวางเดอนเมษายนถงเดอนพฤษภาคม ประมาณ 28 องศาเซลเซยส และตาสดในเดอนธนวาคมและเดอนมกราคม ประมาณ 17 องศาเซลเซยส ความชนสมพนธเฉลยประมาณ 86 เปอรเซนต

3.1.3 สภาพธรณวทยา โครงสรางทางธรณวทยาของอทยานแหงชาตเขาใหญนบวาเกาแกมากแหงหนงของประเทศ การสรางตวทาง

ธรณวทยาเปนผลมาจากวฏจกรของการทบถมของตะกอน การยกตวของเปลอกโลก และการดกชะพงทลายของดนและหน สลบกบการระเบดของภเขาไฟในยคพาลโอโซอค(Palaeozoic)หรอประมาณ 300-400 ลานปมาแลว หนทเปนรากฐานพบวาเปนหนชดโคราช ชดกาญจนบร และชดราชบร ซงมทงหนปน หนทราย หนดนดาน และ หนไดโอไรท

ในยคพาลโอโวอค พนทบรเวณเขาใหญไดรบการทบถมของตะกอนขนาดหนก ตะกอนเหลานถกพดพามาตามลานา แลวไปทบถมตามบรเวณทราบชายฝงจนมความสงถง 3,000 เมตร ซงเปนจดเรมแรกของการเกดหนชด

กาญจนบร และนบวาเปนหนชนลางสดของหนทปรากฏในพนทเขาใหญ เมอพนทรอบ ๆ หยดการผลตตะกอน การชะลางพงทลายในบรเวณนกเกดขนแทน ควบคไปกบการยกตวของเปลอกโลก ทาใหนาทะเลซงมอยในบรเวณนไหลไปสจดอนพรอมกบการชะลางพงทลายแบบรนแรงอกดวย ตอมาภายหลงนาทะเลทวมถงพนทอก การพดพาตะกอนมาทบถมกตามมาอกครงหนง นาทะเลบรเวณนมอณหภมมคอนขางสง ระดบนาไมลก และคลายคลงกบบรเวณอางไทย ตลอดจนมทศนยภาพใกลเคยงกบพทยาในปจจบน หนปนและหนดนดานเรมทบถมอยตอนบนของหนกาญจนบรและถกเรยกชอใหมวาเปนหนชดราชบร ซงสงเกตไดจากการมซากสงมชวตทางทะเลผสมอยในเนอหน ซงมอยประมาณ 250 ลานป ทเรยกกนวา เปอรเมยน (Permian) ในพนทบางแหงพบวาตะกอนททบถมเปนหนราชบรนมความสงถง 2,300 เมตร

ตอมาของเหลวทสะสมอยภายใตเปลอกโลกมการเคลอนไหวอยางรนแรงซงนบวาเปนจดเรมตนของสงตาง ๆ ทผวโลก สสารขนาดใหญมความแขงแรงและผวหยาบโผลออกมาจากพนผวของชนตะกอนตอนบน ทาใหพนผวมการมวนตวบดเบยวและแตกเปนรอง หนดนดานถกเปลยนไปเปนหนชนวนและฟลไลท หนทรายเปนควอทไซด และหนปนชดราชบรกลายเปนหนออน หรอทรจกกนทวไปวา หนออนสระบรนนเอง

เมอทกอยางสงบลง การชะลางพงทลายกเขามาแทนทอกครงหนง โดยเปลอกโลกในสวนทมการมวนตวถกทาลายลง ภมอากาศเรมเปลยนแปลง พนทบนทราบสงกลายเปนเขตกงแหงแลว มลกษณะคลายเขตแหงแลงของโลกในปจจบน พบวามหนทรายสแดง และหนดนดานผสมกบตะกอนยบซมและเกลออยทวไป สารตาง ๆ เหลานพบวาสลายตวมาจากหนชดกาญจนบร ดงนหนชดโคราชซงพบทวไปในบรเวณทราบสงภาคตะวนออกเฉยงเหนอ จงเกดการทบถมและกอตวของสงตาง ๆ เหลานจนสงมากกวา 4,500 เมตร และทฐานของหนชดโคราชจะพบวามหนชดกาญจนบรและราชบรอยทวไป

การทบถมของตะกอนยงคงดาเนนตอไปเรอง ๆจนกระทงเกดการระเบดของภเขาไฟทเขาใหญ ลาธารของหนภเขาไฟทเรยกวา ไรโอไลท (Rhyolite flows) ไหลผานและซมลงในเนอหนชดตาง ๆ จนเกดเปนหนไดโอไรท(Diorites) บางแหงพบวามหนชนดนโผลขนมาใหเหน โดยเฉพาะในพนทอาเภอปากชอง จงหวดนครราชสมา

ตอมาการชะลางพงทลายเรมเกดขนอกและเปนอยจนกระทงปจจบน ตะกอนทมขนาดเลกถกนาพกพาไปทบถมกนในบรเวณทราบระหวางภเขา ซงการทบถมลกษณะนจะพบเหนไดทวไป ตงแตทราบบรเวณทศตะวนตกของทราบสงโคราชไปจนถงพนทราบภาคกลางของประเทศ อนเปนแหลงเกษตรกรรมและการปลกขางทเปนหวใจของประเทศ

3.1.4 เสนทางคมนาคม การคมนาคมในภมภาครอบเขาใหญ นบวาเปนระบบทมโครงขายกวางขวางสะดวกสบาย โดยเฉพาะอยางยง

การคมนาคมทางบก ซงมทางหลวงสาคญ 4 สาย เชอมตอกนคอ ทางหลวงหมายเลข 2 หรอทรจกกนในนามถนนมตรภาพ เชอมตอระหวางจงหวดสระบรและนครราชสมา ทางหลวงสายนผานบรเวณทศตะวนตก และทศเหนอของอทยานแหงชาตเขาใหญ และยงเปนถนนสายหลกสาคญสาหรบการคมนาคมตดตอระหวางกรงเทพมหานครกบภาคตะวนออกเฉยงเหนออกดวย ทางหลวงหมายเลข 304 เชอมตอระหวางกบนทรบรและนครราชสมา ผานดานทศตะวนออกของอทยานแหงชาตเขาใหญ ถนนสายนยงใชเปนเสนทางคมนาคมระหวางกรงเทพมหานครกบจงหวด

นครราชสมา ทางหลวงหมายเลข 33 เชอมตอระหวางนครนายก ปราจนบร และกบนทรบร โดยผานดานทศใตของอทยานแหงชาตเขาใหญ และทางหลวงเชอมตอระหวางบานนากบแกงคอย ดานทศตะวนตกของเขาใหญ ทางหลวงเสนสดทายคอ ทางหลวง 2090 เชอมตอระหวางปากชองและปราจนบร โดยผานกลางบรเวณพนทเขาใหญ ถนนสายนนบวาเปนประโยชนอยางมากในการตดตอระหวางภมภาคตอนเหนอกบภมภาคตอนใตของอทยานแหงชาตเขาใหญ

นอกจากทางหลวงทงสเสนแลว ยงมทางรถไฟเชอมระหวางภาคกลางและภาคตะวนออกเฉยงเหนอ จากกรงเทพมหานครผานสระบรและนครราชสมา อกสายหนงเชอมระหวางกรงเทพมหานครกบอรญประเทศผานจงหวดปราจนบร สาหรบการคมนาคมทางอากาศ ขณะนอยในระหวางการพจารณาของรฐบาลทจะเปดสนามบนพาณชยการบนภายในประเทศทจงหวดนครราชสมา

สาหรบการสอสารของภมภาคนนบวามความเจรญรดหนาไปมาก ปจจบนมการใชระบบโทรศพทกนอยางกวางขวางในหนวยงานราชการ สวนบคคล และวงการธรกจตามชมชนขนาดใหญและมแนวโนมวาจะกระจายไปตามแหลงตาง ๆ เชน ตามอาเภอทเปนศนยกลางมากขน

และปจจบนการเดนทางขนเขาใหญ จากกรงเทพมหานคร สามารถเดนทางไปอทยานแหงชาตทสะดวกได 2 เสนทาง ใชเวลาประมาณ 3 ชวโมง เสนทางท 1 เรมจากถนนพหลโยธน ผานรงสต ประตนาพระอนทร สระบร เลยวขวาเขาทางหลวงหมายเลข 2 หรอถนนมตรภาพ กอนถงอาเภอปากชอง บรเวณ กม. 56 ชดซายขนสะพานลอยไปตามถนนธนะรชตทางหลวงหมายเลข 2090 ถง กม. 23 จะพบดานศาลเจาพอเขาใหญ เดนทางตอไปอก 15 กโลเมตร กถงททาการอทยานแหงชาตเขาใหญ เสนทางท 2 จากถนนพหลโยธน เลยวขวาบรเวณรงสต เขาทางหลวงหมายเลข 305 สตวเมองนครนายก แลวเขาทางหลวงหมายเลข 33(ถนนสวรรณศร) ถงสแยกศาลนเรศวรเลยวซายตามเสนทางปราจนบร – เขาใหญ ผานดานตรวจคาธรรมเนยมบรเวณเชงเขาแลวเดนทางตอจนถงททาการอทยานแหงชาตเขาใหญ รวมระยะทางประมาณ 190 กโลเมตร

การเดนทางขนททาการอทยานแหงชาตเขาใหญ จะเปดดานตรวจทงสองดาน อนญาตใหนกทองเทยวและผใชเสนทางเขาใหญสญจรไปมา ระหวางเวลา 06.00 – 21.00 น.

3.1.5 ดน บรเวณเทอกเขาสลบซบซอนของอทยานแหงชาตเขาใหญ ลกษณะของดนมทงตนและลกปะปนกนไป ดนท

พบมทงดนทรายและดนเหนยว หรอดนรวมเหนยวปนทรายหรอปนกรวดสลบกน บรเวณนสวนใหญเปนพนทปาและทงหญา สวนตามเชงเขาสวนใหญเปนดนทเกดจากการทบถมกนของวตถตนนากาเนด ซงเรยกวา Colluvial complex

บรเวณทศเหนอของพนทเปนดนปากชองและดนมวกเหลก ดนปากชองเกดจาการทบถมของตะกอนทสลายตวมาจากหนดนดานและหนปน ดนมการระบายนาด เกบความชนไดด ความอดมสมบรณปานกลาง ชนดนลก เปนดนพวก reddish brown lateritic ทมสวนผสมของ clay ทละเอยด สวนดนมวกเหลกซงเกดจาการทบถมของตะกอนทสลายตวมาจากหนดนดาน หนชนวนและหนปน เปนดนพวก loamy skeletal สนาตาลเขมหรอสนาตาลปนเทา ชนดนตนมการระบายนาด ความอดมสมบรณของดนคอนขางตาและงายตอการชะลางพงทลาย

ทางทศตะวนตกของเขาใหญ มลกษณะคลายคลงกบดนมวกเหลก แตเนองจากพนทมความลาดชนสง เกบความชนไมดและชนดนตนกวา ความอดมสมบรณของดนตา ทางดานทศใตสวนใหญดนเปนแกลง ซงเกดจากการทบถมของตะกอนหลายวฏจกร ชนดนดานลางมสวนผสมของซากสงมชวตทางทะเล เปนดนพวก red-yellow podzolic และ reddish brown lateritic soils ทมสวนผสมของดนเหนยวและทรายเปนสวนใหญ แมวาชนดนจะลกแตการระบายนาไมด ความอดมสมบรณของดนปานกลางและงายตอการชะลางพงทลาย

ดานทศตะวนออกและตอนกลางของพนทพบวามดนหลายชดปะปนกนอย เชน ดนกบนทรบร ดนเชยงของ ดนเชยงใหม ดนจตรส ดนโคราช ดนเขาใหญ และดนลานารายณ ซงสวนใหญเปนพวก red-yellow podzolic และ reddish brown lateritic soils ทมการทบถมกนมานานของตะกอนทสลายตวมาจากหนทรายเปนสวนใหญ ดนมการระบายนาปานกลางถงดชนดนมทงตนและลกสลบกนไป ความอดมสมบรณปานกลาง

3.1.6 ทรพยากรนา ระบบทางอทกวทยาของอทยานแหงชาตเขาใหญ นบวามความสาคญและมลกษณะเดนเปนพเศษทชวย

สงเสรมคณคาของพนท ทงในเชงอนรกษและการใชประโยชน ทงนนบตงแตโครงขายของทางระบายนาไปจนถงปรมาณและคณภาพของนา นอกจากนยงเอออานวยโอกาสดานการพกผอนหยอนใจ และสนบสนนใหมกจกรรมนนทนาการประเภทตาง ๆ ทเกยวของกบนาอกดวย

ลกษณะภมของเขาใหญเปนจดกาเนดของลมนาทสาคญ ซงหลอเลยงพนททางการเกษตรและอตสาหกรมในภมภาพถง 4 สายดวยกนคอ

ลมนานครนายก อยทางทศตะวนตกเฉยงใตของอทยานฯ ในเขตจงหวดนครนายก เกดจากการรวมตวกนของลาหวยสาคญ ๆ หลายสาย เชน สาลกา นางรอง ลากระตก ทาดานและสมพงใหญ ไหลผานกลางเมองนครนายกไปบรรจบกบแมนาปราจนบร เปนแมนาบางประกงทจงหวดฉะเชงเทรา พนทเขาใหญใหปรมาณนาแกลมนานครนายกประมาณ 813 ลานลกบาศกเมตรตอป พนทรองรบนาฝนมขนาด 660 ตารางกโลเมตร

ลมนาปราจนบร เกดจากการรวมตวของหวยสาคญๆ ทไหลออกจากเขาใหญ เชน ลาพระยาธาร คลองหนองแกว ใสนอย และใสใหญ ทอาเภอกบนทรบร จงหวดปราจนบรแลวไหลไปบรรจบกบแมนานครนายกเปนแมนาบางประกงทจงหวดฉะเชงเทรา ปรมาณนาทงหมดทเขาใหญระบายนาใหแกลมนานมากกวา 790 ลานลกบาศกเมตรตอป พนทรองรบนาฝนมขนาด 1,122 ตารางกโลเมตร

ลมนาลาตะคอง อยทางตอนเหนอของอทยานฯ หวยทสาคญคอ ลาตะคอง แมนานจะไหลลงสแมนามลในทสด เนองจากสภาพภมประเทศของลมนาลาตะคองไดรบปรมาณนาฝนนอย การคายระเหยคอนขางสงและพนทรบนามไมมากเมอเทยบกบลมนาดานทศใตของอทยานฯ นาทลมนานระบายลงสตอนลางทอาเภอปากชอง จงหวดนครราชสมา จงมปรมาณคอนขางตาคอประมาณ 104 ลานลกบาศกเมตรตอไป พนทรองรบนาฝนมขนาด 201 ตารางกโลเมตร

ลมนาลาพระเพลง อยทางทศตะวนออกเฉยงเหนอของพนทเขาใหญ โดยมหวยลาพระเพลงเปนลานาสายหลก เนองจากสภาพภมประเทศคลายคลงกบลมนาลาตะคอง และสภาพปาถกบกรงทาลายไปมาก นาทไดจากลมนานจงม

ปรมาณทตามาก คอประมาณ 19 ลานลกบาศกเมตรตอป เมอเทยบกบลมนาอน ๆ ในพนทเขาใหญ พนทรองรบนาฝนมขนาด 114 ตารางกโลเมตร

สาหรบคณภาของนาทงสลม โดยทวไปอยในเกณฑทจะใชเพอการเกษตรและอตสาหกรรมไดเปนอยางด ไมมอนตราย แตถาใชเพอบรโภคจะตองไดรบการปรบปรงใหดขน โดยเฉาพะในสวนทเกยวกบความขนและสของนา ซงมกจะสงเกดขดจากดในชวงตนฤดฝน

สงทนาสนใจอนเกดจากลานาตาง ๆ ในเขาใหญ ซงจะสามารถจะใชเปนสงดงดดนกทองเทยวในดานนนทนาการกคอนาตกตาง ๆ ทกระจายอยทวไป ทสาคญคอ นาตกเหวสวต นาตกผากลวยไม และนาตกกองแกว ในลมลาตะคอง นาตกเหวนรก นาตกสารกา และนาตกนางรอง ในลมนครนายก และนาตกวงเหวของลมนาใสใหญ นอกจากนยงมแหลงนาทสาคญทงขนาดเลกและขนาดใหญ กระจดกระจายกนตามธรรมชาต ซงเปนแหลงนาและอาหารทสาคญของสตวชนดตาง ๆ แหลงนาทสาคญไดแก หนองผกช หนองขง หนองขมน บงไผ และคลองอเฒา

3.1.7 การใชประโยชนทดน ภมภาค 4 จงหวดรอบเขาใหญมการใชประโยชนทดนไมตางไปจากชนบทอน ๆ ของประเทศ คอสวนใหญใช

เพอการเกษตร แตจะเปนลกษณะใดขนอยกบปจจยทางสงแวดลอมเปนตวกาหนด โดยเฉพาะอยางยงสภาพภมประเทศและภมอากาศนบวามอทธพลเปนอยางมาก

จงหวดนครนายกพนทสวนใหญใชในการทานา รองลงมาปลกไมยนตนและไมผล ซงพบวาการใชทดนลกษณะนมแนวโนมจะเพมมากขนในอนาคต อตสาหกรรมทองถนทสาคญไดแก การสขาวและการทามนเสน

จงหวดปราจนบร การใชทดนกมลกษณะคลายคลงกบนครนายก เพราะสภาพภมประเทศและภมอากาศไมแตกตางกน พนทรอยละ 76 ใชในการทานา รองลงมาคอการทาไร(14.5%) และทาสวนผลไม ซงการใชทดนอยางหลงนมแนวโนมจะมากขนเพราะไดผลตอบแทนสงกวาอยางอน เศรษฐกจของจงหวดขนอยกบผลผลตทางการเกษตรเปนสวนใหญ รองลงมาคอการคาสงและคาปลก

จงหวดสระบร ใชทดนสวนใหญในการทาไร พชเศรษฐกจทสาคญคอ ขาวโพด มนสาปะหลง ถงตาง ๆ และฝาย รองลงมาคอ การทานา และทาปศสตว ตามลาดบ สตวทสาคญในเชงเศรษฐกจคอ โค กระบอ สกร และสตวป อยางไรกด พนทนามแนวโนมวาจะลดลงในอนาคต เนองจากใชพนทไปในการกอสรางโรงงานอตสาหกรรม และสงกอสรางอน ๆ อตสาหกรรมทสาคญคอ เหมองแร การระเบดและยอยหน และอตสาหกรรมโคนม โคเนอ ดงนน เศรษฐกจของจงหวด มกจะขนอยกบการอตสาหกรรมเปนหลก

จงหวดนครราชสมา การใชทดนมหลายรปแบบตงแตทานา ทาไร ทาสวนผลไม และปศสตว พชไรทสาคญไดแก มนสาปะหลง ขาวโพด ขาวฟาง ถวและงา การปศสตวคลายคลงกบของสระบร โดยเฉพาะพบมากบรเวณตอนเหนอของอทยานแหงชาตเขาใหญ น อกจากนยงมการอตสาหกรรมขนาดตาง ๆ กระจายอยทวไป เชน อตสาหกรรมสงทอ การทานาเกลอ เปนตน อยางไรกด สภาพเศรษฐกจของจงหวดขนอยกบผลผลตทางการเกษตร รองลงมาคอการตดตอคาขาย ทงปลกและสง เพราะนครราชสมาเปนศนยกลางคมนาคมระหวางภาคกลางและภาคอสาน

3.2 ทรพยากรชวภาพ 3.2.1 ทรพยากรพช จากการสารวจในทองทจรง พชพรรณทขนอยในอทยานแหงชาตเขาใหญสวามารถแบงออกเปน 5 ประเภท

ใหญ ๆ และมพนธพชอยถง 2,000 – 2,500 ชนด ปาเบญจพรรณ ปาชนดนปรากฏอยทางดานทศตะวนตกเฉยงเหนอของพนทอทยานฯ พบบรเวณพนททม

ระดบความสงระหวาง 200-600 เมตรจากระดบนาทะเลปานกลางประกอบดวยไมยนตนประเภทผลดใบ เชน มะคาโมง (Afxelis xylocarpa) ประด (Dialium cochinchinense) ตะแบก (Lagerstraemia calyculata) เปนตน พชชนลางมไมไผ (Bambusa sp.) และหญาตาง ๆ รวมทงกลวยไม (Poyathia sp.) ดวยในฤดแลงปาชนดนจะมไฟลกลามเสมอและตามพนปามหนปนผดขนอยทวไป

ปาดบแลว ปาชนดนมพนทประมาณ 1,192.88 ไร ปรากฏอยทางดานทศตะวนออกของพนท ซงมลกษณะเปนทราบลกเนนในระดบความสง 200-600 เมตรจากระดบนาทะเล ไมชนบนไดแก ไมยางนก พนจา เคยมคะนอง ตะเคยนทอง ตะเคยนหน (Hopea ferria) ตะแบก (Lagerstroemia sp.) สมพง (Tetrameles nudrflora) สองสลง (Lophopelum duperreanum)เปนตน

ปาดบชน ปาชนดนเปนปาทมพนทครอบคลมมากทสดในอทยานแหงชาตเขาใหญ พบในระดบความสง 400-1,000 เมตรจากระดบนาทะเลปานกลาง พรรณไมคลายคลงกบปาดบแลงแตมไมวงศยาง (Dipterocarpus) ขนอยเปนจานวนมากกวา และไมชนลางมความหนาแนนมากกวาปาดบแลง

ปาดบเขา ปาชนดนเกดอยในททมอากาศเยนบนภเขาสง พบการกระจายในความสงตงแต 1,000 เมตรขนไปจากระดบนาทะเลปานกลาง สภาพปาแตกตางไปจากปาดงดบชนอยางเหนไดชด ไมมไมวงศยางขนเลย พนธไมทพบเปนไมเนอออน เชน มะขามปอง (Phyllantus sp.) สนสามพนป (Decrydium elatum) และไมกอ(Castanopsis sp.)

ทงหญาและปารนหรอปาเหลา ปาชนดนเกดจากการทาไรเลอนลอยในอดต กอนการจดตงปาเขาใหญเปนอทยานแหงชาตมราษฎรอาศยอยและไดแผวถางปาเพอทาไร เมอมการอพยพราษฎรลงไปสทราบ ทาใหบรเวณไรดงกลาวถกปลองทง ตอมามสภาพเปนทงหญาคาเสยสวนใหญ ปจจบนพนททงหญาบางแหงไดกลบคนสภาพเปนปาละเมาะบางแลว

3.2.2 ทรพยากรสตวปา อทยานแหงชาตเขาใหญ เปนหนงในจานวนพนทเพยงไมกแหงของประเทศทมสตวปาชกชม เพราะ

ประกอบดวยถนทอยและแหลงอาหารทเหมาะสมกบสตวปาเกอบทกชนด การสารวจเบองตนพบวา มสตวเลยงลกดวยนมหลายประเภท ไดแก สตวกนเนอ 16 ชนด ชาง 1 ชนด สตวกบ 7 ชนด สตวกนแมลง 3 ชนด สตวจาพวกลง 5 ชนด กระตาย 1 ชนด สตวจาพวกใชฟนแทะ 6 ชนด และพวกคางคาวไมนอยกวา 25 ชนด สวนสตว๗พวกนกมไมนอยกวา 293 ชนด สตวเลอยคลานและสตวครงบกครงนาประมาณ 70 ชนด

สาหรบสตวปา ชนดทสมารถพบไดบอย ๆ และตามโอกาสอานวย ไดแก เกง(Muntiacus muntjik) กวาง ตามทงหญาทว ๆ ไป นอกจากนยงพบ เสอโครง (Panthera tigris) กระทง (Bosgaurus) เลยงผา (Capricornis sumatraensis)หม (Selearctos thibetamus sp.) ชะน (Hylobates sp.) หมาไม (Martes flavigula) รวมถงนกชนดตาง ๆ ทสารวจพบ

อาศยปาเขาใหญ เปนแหลงหาอาหารและทอาศยอยางถาวร นกทนาสนใจและพบเหนบอย ๆ ไดแก นกในวงศเงอก(Bucerotidae) นกขนทอง (Gracula religiosa) ไกฟา (Lophura sp.) และนกกนแมลงชนดตาง ๆ ทพบบนเขาใหญนบวาเปนสงทดงดดนกทองเทยวทชอบดนกเปนอยางด เพราะพบเหนไดทวไป พวกแมลงทมมากกคอ ผเสอชนดตาง ๆ ทสวยงามมประมาณ 5,000 ชนด

3.3 ทรพยากรมนษย 3.3.1 ทรพยากรทางสงคมและวฒนธรรม

ประวตความเปนมาของเขาใหญ แมวาจะสนแตกมสาระนาสนใจ และเกยวโยงมาถงปจจบนอย 2 กรณคอ เมอประมาณ 60 ปทผานมาราษฎรจากบานทาดานและบานทาชย จงหวดนครนายก ไดพากนอพยพมาตงบานเรอนบนเขาใหญ เพอลาสตวและเกบหาของปาขายเปนอาชพและมการแผวถางปาเพอปลกขาวและพรกใชเปนอาหารในครวเรอน ตอมาเมอมการอพยพจานวนประชากรเพมมากขน รฐบาลไดยกฐานะของหมบานขนเปนตาบลเขาใหญ ขนอยกบอาเภอปากพล จงหวดนครนายก แตหลงจากทมการเปลยนแปลงการปกครองจากระบบสมบรณาญาสทธราชไปสระบอบประชาธปไตย เมอ ป พ.ศ. 2475 ทางการมคาสงใหยบตาบลเขาใหญพรอมกบอพยพราษฎรทงหมดลงไปอยทราบตอนลาง ดวยเหตผลทวาเขาใหญเปนทหลบซอนของพวกกบฏ และอาจใชเปนทชองสมกาลงเพอตอตานรฐบาล นอกจากนตาบลขาใหญยงเปนแหลงหลบซอนตวของโจรผรายในคดสาคญอกเปนจานวนมาก ยากตอการตดตามปราบปราม ดงนนสภาพหมบานททากนบนเขาใหญจงแปรสภาพไปเปนทงหญาคา ดงปรากฏใหเหนทวไปตามบรเวณสองขางทางระหวางททาการอทยานแหงชาต กบทพกตากอากาศของการทองเทยวแหงประเทศไทย หลงจากทมดารของนายกรฐมนตร จอมพลสฤษด ธนะรตน ในป พ.ศ. 2502 ใหกระทรวงเกษตร และกระทรวงมหาดไทย รวมกนพจารณาจดตงและประกาศพนทเขาใหญเปนอทยานแหงชาต ในระหวางทดาเนนงานอยนนสานกงานสลากกนแบงรฐบาลไดเขามาดาเนนการพฒนาสงกอสรางตาง ๆ ตรงบรเวณทเรยกวา “หนองขง” เพอใชเปนสถานทพกตากอากาศ และพกผอนหยอนใจสาหรบประชาชน และมการสรางสนามกอลฟควบคไปดวย ตอมาเมอเขาใหญไดรบการประกาศในราชกจจานเบกษาใหเปนอทยานแหงชาต กจการตาง ๆ ทเกยวกบสถานทพกตากอากาศและสนามกอลฟกถกโอนไปอยภายใตการดแลขององคการสงเสรมการทองเทยวแหงประเทศไทย ปจจบนสงกอสรางและสนามกอลฟดงกลาวกยงคงอยและไดรบการบรณะพฒนากาวหนาไปกวาเดมมาก 3.3.2 คณคาของทรพยากรตอสงคม อทยานแหงชาตเขาใหญประกอบดวยปาไมทอดมสมบรณและสตวปานานาชนด ดงนน เขาใหญจงกอใหเกดผลกระทบทสาคญไมเพยงแตดานนเวศนวทยา แตยงรวมไปถงผลกระทบอนเปนประโยชนตอการเกษตร อตสาหกรรม และชวตความเปนอยทวไปของประชากรในภมภาคนดวย เปนแหลงใหนาทงปรมาณและคณภาพ อทยานแหงชาตเขาใหญมสภาพปาทอดมสมบรณมากกวา 80 เปอรเซนต ดงนนจงสามารถดดซบและเกบกกนาฝนในอตราทสง แลวคอย ๆ ปลดปลอยนาหลอเลยงพนทตอนลางอยางสมาเสมอตลอดป แมวาการศกษาดานอทกวทยาในพนทเขาใหญจะมอยนอยกตาม แตกมเหตผลทพอจะสรปไดวา หากขาดการปองกนและการจดการท

เหมาะสม กจะกระทบกระเทอนตอปรมาณและคณภาพนาของลมนาสาคญทง 4 สาย ซงเทากบเปนผลรายตอหมบานและชมชนทพงพานาจากแมนาดงกลาวอยางแนนอน หากปาของอทยานแหงชาตเขาใหญถกทาลายจนเหลอนอยลง จนเปนผลใหการไหลของนามปรมาณมากขน แตการไหลจะไมสมาเสมอกลาวคอ จะมนาไหลแรงหลงฝนตกใหม ๆ แลวจะคอย ๆ ลดนอยลงตามชวงเวลาหลงจากนน จนในทสดจะขาดนาในชวงฤดแลง ซงปรากฏการณในลกษณะนจะพบเหนไดทวไปตามพนทตาง ๆ ของภาคตะวนออกเฉยงเหนอ นอกจากนการลดนอยถอยลงของพนทปายงมผลตอคณภาพนาดวยเชนกน จากการศกษาของกลมผเชยวชาญจากคณะวนศาสตร (1982) รายงานวา พนทตนนาลาธารทมปาปกคลมนอยกวา 70 เปอรเซนต อาจมผลทาใหนาม pH ความขนส การเหนยวนาไปฟา ของแขงทละลายในนา และความกระดางของนาสงกวาปกต และการเปลยนแปลงคา pH ยงมผลตอผลผลตของพช ในขณะทของแขงทละลายในนาและความกระดางของนามผลตอการอตสาหกรรมทวไป ทาใหดนมความคงทน ดนในบรเวณอทยานแหงชาตเขาใหญมลกษณะเชนเดยวกบดนทพบทวไปในเขตรอนชนแถบภเขา คอมกจะตนและงายตอการชะลางพงทลาย แตเนองจากอทยานแหงชาตเขาใหญปกคลมดวยปาทสมบรณ ดงนนการชะลางพงทลายของดนจงเกดขนนอย ยกเวนบรเวณทถกบกรกแผวถางเพอการเกษตรและทาไมออกแถบตนนาลาพระเพลง ซงพบวาการชะลางพงทลายของดนมสง นาในลาพระเพลงมตะกอนแขวนลอยและตกตะกอนตามทองลาธารอยมาก ซงตะกอนเหลานจะมผลตอคณภาพนา ทาใหอางเกบนาตนเขน และเปนอนตรายตอชวตความเปนอยของสตวนาชนดตาง ๆ เปนแหลงควบคมสภาพภมอากาศ แมวาความเขาใจเกยวกบอทธพลของปาไมตอสภาพภมอากาศของทองถนยงไมเปนทกระจางชดนก แตอาจกลาวไดวาการสญเสยปาไมในบรเวณอทยานแหงชาตเขาใหญ อนเนองมาจากการลกลอบแผวถางขนาดหนก สามารถจะทาใหปรมาณความชนในอากาศลดลง และอณหภมเฉลยอาจสงขน นอกจากนอาจมผลตอปรมาณและฤดกาลทฝนจะตกอกดวย เปนแหลงทองเทยวและนนทนาการ ในป พ.ศ. 2526 มนกทองเทยวไปเยอนอทยานแหงชาตเขาใหญถง 275,000 คน ซงแสดงวาเขาใหญเปนแหลงทองเทยวทสาคญของภมภาค อนมผลตอสภาพทางเศรษฐกจและสงคมในภมภาคน นกทองเทยวทงชาวไทยและชาวตางประเทศพงพอใจกบทศนยภาพ สตวปาและภมอากาศของอทยานแหงชาตเขาใหญ ซงสงเหลานกาลงถกคกคามจากแรงกดดนตาง ๆ เชน การลกลอบทาไม การบกรกแผวถางปา และการพจารณากอสรางเขอน เปนตน เปนแหลงพนธกรรมทสาคญ อทยานแหงชาตเขาใหญเปนแหลงทมพนธพชไมตากวา 2,000 ชนด สตวเลยงลกดวยนมมากกวา 60 ชนด และนกตาง ๆ อกไมนอยกวา 294 ชนด ซงความหลากหลายของชนดพนธดงกลาวสามารถใหประโยชนดานเศรษฐกจแกภมภาคและประเทศอยางมหาศาล นอกจากนเขาใหญยงเปนหนงใน 11 แหงของโลกทจดวาเปน “Vavilov Center” กลาวคอ เปนพนททอดมไปดวยทรพยากรพชและสตวปาอนลาคา ซงสามารถใชเปนแหลง

วตถดบสาหรบผลตยารกษาโรค และผลตสายพนธกรรมใหม ๆ ดานการเกษตร แมวาประเทศไทยจะยงไมพรอมสาหรบงานดานนเหมอนกบหลายประเทศทางตะวนตก แตกเรมมการกลาวถงและดาเนนงานดานวศวพนธกรรมกนบางแลว ตวอยางทนาจะกลาวถงกคอ การนาไมหอม (Aquilaria crassna) จากเขาใหญมาผลตเปนเครองหอมสงออกไปขายยงตางประเทศ หากมการศกษาวจยเกยวกบไมหอมอยางจรงจงเกยวกบการขยายพนธและสงเสรมใหราษฎรปลก เชอไดวาผลผลตของไมหอมสามารถทารายไดใหแกผลงทนอยางคมคาเปนเวลายาวนาน อกตวอยางหนงไดแก พชสมนไพรในชวง 50 ปทผานมา ยารกษาโรคทมชอเสยงในโลก สวนใหญผลตมาจากไมปาแทบทงสน ราษฎรทอาศยอยรอบเขาใหญระบวามพชหลายชนดทพบในอทยานแหงชาตเขาใหญ มคณสมบตทสามารถใชเปนยารกษาโรคได หากมการศกษาวจยอยางเหมาะสม อาจพบพนธพชบรเวณเขาใหญทสามารถใชเปนวตถดบผลตยารกษาโรค จนสามารถขยายตวเปนอตสาหกรรมสาคญของประเทศได ตวอยางสดทายทควรกลาวถงคอ กระทง ในอนาคตอาจเปนไปไดวา อาจใชกระทงเปนตวสรางสายพนธกรรมชนดใหมใหกบสตวเลยงจาพวกววควายสงตาง ๆ ทกลาวมาทงหมดนไมอาจเปนจรงไดหากไมสามารถปองกนรกษาสภาพแวดลอมของเขาใหญใหคงสภาพอยางทเปนอยในปจจบน เปนทอยอาศยของสตวปา สตวเลยงลกดวยนมชนดสาคญ ๆ เชน ชาง กระทง เสอ กวาง ชะน คาง และอน ๆ มกจะพบวาอาศยอยบรเวณรอบ ๆ ใกลททาการอทยานฯ ทงนเปนเพราะวาการลกลอบลาสตวมอยทวพนทสวนอน ๆ ของเขาใหญทมการตรวจตราลาดตระเวนของเจาหนาททาไดไมเตมเมดเตมหนวยประชากรสตวจงลดนอยลง ซงนบวาเปนปญหาสาคญโดยเฉพาะอยางยงเมอพจารณาวา 10 เปอรเซนตของประชากรชางทงประเทศ 10 เปอรเซนตของกระทง และจานวนเสอ ตลอดจนชะนอกมากมายอาศยเขาใหญเปนทหลบภยและสบตอพนธ นอกจากนเขาใหญยงเปนแหลงทอยอาศยของนกเงอกและนกสาคญบางชนดอกดวย หากการบกรกพนทและลกลอบลาสตวยงคงดาเนนตอไป ทรพยากรสตวปากจะมสภาพวกฤตยากทจะแกไขได 3.4 การทองเทยว 3.4.1 แหลงทองเทยวในอทยานแหงชาตทนาสนใจ นาตกเหวนรก เปนนาตกขนาดใหญ ทสงและสวย แตทอนตรายทสด มทงหมด 3 ชน ในฤดฝนนาตกเหวนรกมสายนาไหลเชยวนากลวสมชอ นาตกแหงนถอเปนสสานชางปาหลายเชอกทพลดตกลงไป ตงอยบรเวณเสนทางเขาใหญ – ปราจนบร นาตกเหวสวต เหวไทร เหวประทน เปนนาตกกลมเดยวกนทเกดการหวยลาตะคอง ตงอยสดถนนธนะรชต รถเขาถงได ในฤดฝนจะมนามากและไหลแรง นาคอนขางเยนจด

นาตกผากลวยไม เปนนาตกขนาดกลาง ทเกดจากหวยลาตะคองเชนกน มความสงประมาณ 10 เมตร นาตกผากลวยไมจะมกลวยไมหวายแดงขนอย ซงเปนสญลกษณของนาตกแหงน จากนาตกผากลวยไมสามารถเดนเทาตอไปยงนาตกเหวสวตได นาตกกองแกว เปนนาตกขนดาเลกทเกดจากหวยลาตะคอง ในฤดฝนสวยงามมาก เหมาะสาหรบการเลนนา อยหางจากททาการอทยานฯ เพยง 100 เมตร นาตกนางรอง นาตกสารกา เปนนาตกขนาดใหญ อยในพนทจงหวดนครนายก มชอเสยงมาชานาน การเดนทางจากจงหวดนครนายกเขาไปประมาณ 20 กโลเมตร นอกจากน อทยานแหงชาตเขาใหญยงมนาตกอกหลายแหงทมความสวยงามในเสนทางเดนปาตาง ๆ เชน นาตกวงเหว นาตกตาดตาภ นาตกเหวออา นาตกตระครอ นาตกสมปอย นาตกธารทพย นาตกแกงกฤษณา และกลมนาตกผาตะแบก ฯลฯ จดชมวว กม.30 ถนนธนะรชต สามารถชมทวทศนดานทศเหนอของอทยานแหงชาตเขาใหญไดเปนบรเวณกวางและสวยงาม จดชมวว กม.9 ถนนขนเขาเขยว สามารถมองเหนทวทศนของปาเขาทางดานทศเหนอไดเปนอยางด จดชมวว กม.20 ถนนปราจนบร – เขาใหญ เปนจดทสามารถชมทวทศนดานจงหวดปราจนบรได หอดสตว เปนสถานททจดทาขนสาหรบการซมดสตวปา นกทองเทยวสามารถเขาไปใชประโยชนไดตงแต เวลา 06.00 น. – 18.00 น. จานวน 2 แหง ไดแก

- หอดสตวหนองผกช อยบรเวณหนองผกช ซงเปนแหลงนาของสตวปารอบ ๆ หนองนาเปนทงหญาคากวางใหญมโปงสตว ปากทางเขาไปอยบรเวณ กม.36 – 36 ถนนธนะรชต เดนเทาเขาไปอกประมาณ 1 กโลเมตร

- หอดสตวมอสงโต อยบรเวณอางเกบนามอสงโตรอบ ๆ มลกษณะเปนทงหญาโลง ๆ ทเหมาะสาหรบการซมดสตวปาทมากนดนโปง ซงเปนดนทมแรธาตสาคญของสตวกนพช อยหางจากททาการอทยานแหงชาตประมาณ 500 เมตร

3.4.2 กจกรรมการทองเทยว สองสตว เปนกจกรรมทใชไฟสองสตวในเวลากลางคนไปตามถนนสองขางทาง เปนกจกรรมทนกทองเทยวใหความนยมมาก สามารถตดตอขออนญาตไดทททาการอทยานฯ กอนเวลา 18.00 น. ทกวน เดนปาศกษาธรรมชาต ในพนทอทยานแหงชาตเขาใหญ มเสนทางเดนปาระยะสน และเสนทางเดนปาประเภททองไพร สามารถสอบถามรายละเอยดการเดนปาและตดตอเจาหนาทนาทางไดทศนยบรการนกทองเทยว แบงเปน

- เสนทางศกษาธรรมชาต (Nature trail) เสนศนยบรการนกทองเทยว – นาตกกองแกว ระยะทางประมาณ 1,200 เมตร เสนทางนจะปดวยตวหนอน มปายสอความหมายตลอดเสนทางนกทองเทยวสามารถเดนเองได - เสนทางเดนปาประเภทไมพกแรม (Hiking trail) มอย 13 เสนทาง จดทาอยบรเวณททาการอทยานฯ มระยะทางตงแต 1 – 8 กโลเมตร ใชเวลาเดนประมาณ 1 – 5 ชวโมง ตองตดตอขออนญาตจากเจาหนาทกอนเขาไป - เสนทางเดนปาประเภททองไพร (Trekking) เปนเสนทางทตองมการพกคางแรมในปา โดยมากเปนเสนทางทอยรอบอทยาน ใชเวลาคางคนตงแต 1 – 3 คน สามารถตดตอเดนปาท หนวยพทกษอทยานฯ ใกลเคยงและททาการอทยานฯ ดนก เขาใหญเปนแหลงดนกทดทสดแหงหนง มนกมากกวา 340 ชนด เสนทางดนกจะอยบรเวณททาการอทยานฯ เสนทางเดนปา สองขางทางถนน และบรเวณสนามกอลฟเกา ขจกรยาน เขาใหญจดทาเสนทางขจกรยาน เพอสงเสรมการทองเทยวเชงนเวศ มจกรยานใหเชา ตดตอไดททาการอทยานฯ ลองแกง ทแกงหนเพงหนวย ขญ.9 (ใสใหญ) ทองทอาเภอนาด จงหวดปราจนบร ผสนใจสามารถตดตอกบผประกอบการเอกชนในพนท รอยเทาไดโนเสาร พบอยบรเวณนาตกวงเหว ซงอยในเสนทางเดนปา trekking trail บรรยายสไลด อทยานแหงชาตเขาใหญมสไลดมลตวชนไวบรการนกทองเทยวทเขามาชมศนยบรการนกทองเทยว ม 3 รอบ คอ 10.00 น., 14.00 น. และ 16.00 น. Study tour กจกรรมการบรรยายสไลดและการเดนปาศกษาธรรมชาต โดยเจาหนาทฝายนนทนาการและสอความหมายธรรมชาตเปนผดาเนนกจกรรม คาย กจกรรมคายศกษาธรรมชาตเปนกจกรรมทใหความรแกโรงเรยน สถาบนการศกษาทนาเยาวชนและนกเรยนมาเขาคายศกษาธรรมชาต พกแรมบนอทยานแหงชาตเขาใหญ 3 วน 2 คน และ 2 วน 1 คน เวทกลางแจง อทยานแหงชาตเขาใหญจดเวทกลางแจงทสถานทกางเตนทผากลวยไม โดยมการฉายสไลดใหความรแกนกทองเทยวทมากางเตนทพกแรม แนะนากจกรรมยามเชา ขอควรปฏบตตาง ๆ เรมฉายเวลา 19.00 น.

กจกรรมเดนปายามเชา อทยานแหงชาตเขาใหญจดกจกรรมเดนปายามเชา โดยมเสนทางเดนปาใหนกทองเทยวเดนระยะทางใกล 500 เมตร โดยมเจาหนาทอทยานแหงชาตเขาใหญเดนนาทาง 3.4.3 สงอานวยความสะดวก ปจจบนอทยานแหงชาตเขาใหญจดบรการทพกแรมในรปแบบกจกรรมศกษาธรรมชาต คอ ศนยบรการนกทองเทยว เปนแหลงขอมลของอทยานแหงชาตเขาใหญ อยใกลกบททาการอทยานฯ ภายในมการจดนทรรศการ บรรยายใหความรกบนกทองเทยว บานพก

อทยานแหงชาตเขาใหญ มบานพก 3 โซน ดงน ลาดบท

ชอบานพก จานวนหอง นอน/นา

จานวน (คน) คาตอบแทน บาท/คน/หลง

โซนท 1 บรเวณศนยบรการ-นาตกกองแกว

1. เขาใหญ 101 (กองแกว 6) 3/3 8 2,400 2. เขาใหญ 102 (กองแกว 5) 3/3 8 2,400 3. เขาใหญ 103 (กองแกว 4) 3/3 8 2,400 4. เขาใหญ 104 (กองแกว 3) 3/3 8 2,400 5. เขาใหญ 105 (กองแกว 2) 3/3 8 2,400 6. เขาใหญ 106 (กองแกว 1) 3/3 8 2,400 7. เขาใหญ 107 (ชยพฤกษ) 6/6 30 9,000 8. เขาใหญ 108 (ดงตว) 2/2 4 1,200 9. เขาใหญ 109 (พนาสนต) 5/6 20 7,500 10. เขาใหญ 911 (คายพกเขาใหญ 4) 5/รวม 35 50/คน/คน 11. เขาใหญ 912 (คายพกเขาใหญ 5) 5/รวม 50 50/คน/คน

โซนท 2 บรเวณบนเขา

12. เขาใหญ 201 (อรพม 3) 2/2 8 2,400 13. เขาใหญ 202 (อรพม 2) 2/2 8 2,400 14. เขาใหญ 203 (อรพม 1) 3/4 8 2,400 15. เขาใหญ 204 (ทวทศน 1) 2/2 6 2,000 16. เขาใหญ 205 (ทวทศน 2) 2/2 6 2,000 17. เขาใหญ 206 (ทวทศน 3) 2/2 6 2,000

โซนท 3 บรเวณอาคารสรสวด-คายเยาวชน

18. เขาใหญ 301 (คายเยาวชน) เขาใหญ 301/1 1/1 2 800 เขาใหญ 301/2 1/1 2 800 เขาใหญ 301/3 1/1 2 800 เขาใหญ 301/4 1/1 2 800 เขาใหญ 301/5 1/1 2 800 เขาใหญ 301/6 1/1 2 800 เขาใหญ 301/7 1/1 2 800

19. เขาใหญ 302 (คายเยาวชน) เขาใหญ 302/1 1/1 2 800 เขาใหญ 302/2 1/1 2 800 เขาใหญ 302/3 1/1 2 800 เขาใหญ 302/4 1/1 2 800 เขาใหญ 302/5 1/1 2 800 เขาใหญ 302/6 1/1 2 800 เขาใหญ 302/7 1/1 2 800 เขาใหญ 302/8 1/1 2 800 เขาใหญ 302/9 1/1 2 800 เขาใหญ 302/10 1/1 2 800

20. เขาใหญ 931 (คายสรสวด) เขาใหญ 931/1 1/รวม 36 3,600 เขาใหญ 931/2 1/รวม 36 3,600

21. เขาใหญ 932 (คายสรสวด) เขาใหญ 932/1 1/รวม 36 3,600 เขาใหญ 932/2 1/รวม 36 3,600

22. เขาใหญ 933 (คาสรสวด) เขาใหญ 933/1 1/รวม 36 3,600 เขาใหญ 933/2 1/รวม 36 3,600

โซนท 4 บรเวณบานพกธนะรตน

23. เขาใหญ 401 (สานกนายก 1) 2/2 4 3,000 24. เขาใหญ 402 (สานกนายก 2) 2/2 4 3,000 25. เขาใหญ 403 (สานกนายก 3) 2/2 4 3,000 26. เขาใหญ 404 (สานกนายก 4) 2/2 4 3,000 27. เขาใหญ 405/1 (รฐมนตร 1/1) 3/3 6 3,500 28. เขาใหญ 405/2 (รฐมนตร1/2) 3/3 6 3,500 29. เขาใหญ 406/1 (รฐมนตร2/1) 3/3 6 3,500 30. เขาใหญ 406/2 (รฐมนตร2/2) 3/3 6 3,500 31. เขาใหญ 407/1 (ผตดตาม 1) 1/1 2 800

เขาใหญ 407/2 (ผตดตาม 2) 1/1 2 800 เขาใหญ 407/3 (ผตดตาม 3) 1/1 2 800 เขาใหญ 407/4 (ผตดตาม 4) 1/1 2 800 เขาใหญ 407/5 (ผตดตาม 5) 1/1 2 800 เขาใหญ 407/6 (ผตดตาม 6) 1/รวม 4 1,200 เขาใหญ 407/7 (ผตดตาม 7) 1/รวม 4 1,200 เขาใหญ 407/8 (ผตดตาม 8) 1/รวม 4 1,200 เขาใหญ 407/9 (ผตดตาม 9) 1/รวม 4 1,200

ขอมลบานพกและคาพกอทยานแหงชาตเขาใหญ

ลาดบท จานวนหลง

จานวนหองนอน

จานวนหองนา

จานวนคนพก

คาตอบแทนบาท/คน/หลง

หมายเหต

โซน1กองแกว 11 41 64 187 36,350

โซน2ทวทศน 6 13 14 42 13,200

โซน3สรสวด 5 26 92 256 37,600 บาน302/1-10ปดปรบปรง

โซน4ธนะรชต 8 40 40 88 34,800

รวมบานพก/คายพก 30 120 210 573 121,950

สถานทกางเตนทลาตะคอง 0 0 47/44 600 0 สถานทกางเตนทผากลวยไม 0 0 43/32 800 0

ผใหญ30บาท/คน/คน เดก 10บาท/คน/คน

สรป 30 120 300 1,973 121,950 คาตอบแทนทพกไมรวมบานจอมพลและสถานทกางเตนท

4. การจาแนกเขตการจดการ(Zoning) แบงเขตการจดการอทยานแหงชาต เพอใหการบรหารงานอทยานแหงชาตเขาใหญดาเนนไปอยางมประสทธภาพและบรรลวตถประสงคทกาหนดมากทสด จงขอเสนอใหมการแบงเขตของพนทออกเปนเขตตาง ๆ โดยยดสภาพแวดลอมและการใชประโยชนเปนเกณฑในการแบงได 6 เขต ดงนคอ

4.1 เขตบรการ(intensive use zone) โซนบรการทเสนอนรวมบรเวณทมสงกอสรางและสงอานวยความสะดวกประเภทตาง ๆ เพอบรการแก

นกทองเทยวทงประเทไปเชาเยนกลบ และเภททคางแรม ลกษณะเดนของเขตบรการกคอ สงกอสราง อนไดแก ททาการอทยานฯ บานพก ศนยบรการนกทองเทยว ทจอดรถ รานคา และสวนประกอบอน ๆ ทจาเปนในการบรหารและบรการแกนกทองเทยว เนอทของเขตบรการนมประมาณ 39 ตารางกโลเมตร หรอประมาณ 1.8 เปอรเซนตของพนทอทยานฯ ดงนรวมไปถงเขตบรการของการทองเทยวแหงประเทศไทยดวย

4.2 เขตทองเทยวและนนทนาการ(outdoor recreation zone) เปนบรเวณทเปดโอกาสใหผมาเยอนไดประกอบกจกรรมตาง ๆ เพอพกผอนหยอนใจสวนใหญจะอยบรเวณ

สองขางถนนสายหลกซงมจดเดนและสงทนาสนใจตามธรรมชาต อยหางจากของถนนประมาณหนงกโลเมตร ทงนรวมไปถงนาตกทสาคญ เชน นาตกเหวสวต เหวนรก นางรอง สาลกา และลาธารตาง ๆ ตลอดจนบรเวณทตงเตนททมอยเดม เขตทองเทยวและนนทนาการนมเนอทรวมกนประมาณ 260 ตารางกโลเมตร หรอ 12 เปอรเซนตของพนทอทยานฯ การพฒนาสงอานวยความสะดวกจะอนญาตใหมไดกตอเมอจาเปนสาหรบการทองเทยวและพกผอนหยอนใจเทานน เชน ทจอดรถ ถนน และทางเทา บรเวณทตงเตนทและอปกรณในการสอความหมาย

4.3เขตหวงหาม(strict nature reserve zone) เขตนครอบคลมพนททสภาพธรรมชาตมความเปราะบางหรอพนททมความสาคญในทางสงแวดลอม หาก

ไดรบความกระทบกระเทอนจากกจกรรมของมนษย ระบบนเวศนกจะสญเสยความสมดลไปยากทจะกลบคนสสภาพปกตได พนทหวงหามทสาคญไดแก บงไผ คลองอเฒา เขาแหลม โปงสตวตาง ๆ ทงหญาบางแหง และสงคมพชชนดพเศษบรเวณเขาเขยว คดเปนเนอทรวมกนประมาณ 45 ตารางกโลเมตร หรอ 2.1 เปอรเซนตของพนทอทยานฯ พนทเขตหวงหามนไมเปดใหใหมการใชประโยชนดานอน ยกเวนแตจะไดรบอนญาตจากทางอทยานแหงชาตเขาใหญเทานน

4.4เขตการใชพนทเพอวตถประสงคพเศษ(special use zone) เปนพนทบรเวณทสวนราชการอนและรฐวสาหกจเขาไปใชทาประโยชนตามขอตกลงพเศษ ไดแกสถานเรดาร

เขาเขยว พสดทางหลวงของกรมทางฯ ดานตรวจทางหลวง กรมตารวจ และสถานสอสารของการไฟฟาฝายผลต รวมเปนเนอทประมาณ 25 ตารางกโลเมตร หรอ 1.2 เปอรเซนตของพนทอทยานฯ ลกษณะของการขอใชพนททานองนไมสมควรและอนญาตอกตอไป ยกเวน จะเปนประโยชนแกสงคมสวนรวมและเปนไปตามหลกการของอทยานแหงชาต

4.5เขตฟนฟสภาพ(recovery zone) เปนพนทอทยานบรเวณทถกราษฎรบกรกโคนและทาลายปาไมตงแตมการจดตงเปนอทยานแหงชาตเขาใหญ

เปนตนมา สวนใหญอยบรเวณขอบเขตของอทยานฯ ดานใน ยกเวนทงหญาเกาซงตองการคงไวใหเปนแหลงอาหารของสตวปา คดเปนเนอทรวมทงสนประมาณ 92 ตารางกโลเมตร หรอประมาณ 4.3 เปอรเซนตของพนทอทยานฯ นโยบายเกยวกบเขตฟนฟสภาพควรควบคมการบกรงของราษฎรมใหเพมขนอก จดการยายราษฎรออกจากพนทและฟนฟสภาพใหเปนปาไมเหมอนเดม

4.6เขตปาเปลยว(primitive zone) เปนพนทสวนทเหลอจากการใชประโยชนดานอน ๆ และมลกษณะแตกตางไปจาก เขตอนอยางเหนไดชด คอ

มลกษณะเปนธรรมชาต ขาดการพฒนาใด ๆ ทจะสงเกตเหนได เปนแหลงตนนาลาธารทสาคญ ใหความรสกเปนอสระแกผมาเยอน มความงดงามและมคณคาทางการศกษา เขตบรเวณนมพนทรวมกนประมาณ 1,707 ตารางกโลเมตร หรอ 78.6 เปอรเซนตของพนททงหมด การพฒนาสงอานวยความสะดวกควรคานงถงเรองความปลอดภยและความจาเปนสาหรบการเดนทางไกล เชน ทางเทา ทตงเตนทแบบธรรมชาต และสงทชวยในการศกษาวจย การพฒนาลกษณะอน ๆ ไมควรอนญาต

5.ระบศกยภาพและประเดนปญหาหลกของอทยานแหงชาต

5.1ดานอนรกษและฟนฟทรพยากรธรรมชาต ประเดนปญหา

- สภาพแหลงทงหญาอาหารสตวปาเปลยนไป ทาใหอาหารสตวปานอยลง - การคมคามของพชและสตวตางถนทอยในทองทเดม - การลกลอบกระทาความผด ลาสตว ตดไม เกบหาของปา ฯลฯ - ผลกระทบจากการทองเทยว - แหลงนาและนาตกประสบภยแลง - ปญหาไฟปาบรเวณแนวเขตทงหญาทตดตอกบชมชน

5.2ดานการมสวนรวมของประชาชน - ราษฎรในพนทและประชาชนทวไปขาดโอกาสเขามามสวนรวม - ราษฎรบางสวนขาดความรความเขาใจและจตสานกในการอนรกษ - ระเบยบกฎหมายไมเออตอการสงเสรมใหเกดการมสวนรวม - เจาหนาทและราษฎรมทศนคตขดแยงกน - ผนาทองถนและเจาหนาทของรฐทเกยวของบางสวนยงขาดความรความเขาใจและจตสานกโดยไมให

ความสาคญในการอนรกษ - ประชาชนยงขาดขอขอมลขาวสารเกยวกบสถานการณและความจาเปนในการอนรกษ

5.3ดานการเพมประสทธภาพการบรหารจดการอทยานแหงชาต - เจาหนาทบางสวนขาดประสทธภาพและขาดจตสานกในการปฏบตงาน - อปกรณและงบประมาณไมเพยงพอ - ขาดการจดการอยางมสวนรวม - ผนาทองถน ประชาชนในพนท หนวยงานทเกยวของขาดขาดความรความเขาใจและจตสานก ไมให

ความสาคญในการอนรกษ - ขาดระบบการจดเกบขอมลทใชในการวางแผนการจดการทด - ระเบยบปฏบตบางสวนมขนตอนมากเกนความจาเปนไมเออตอการจดการอยางมประสทธภาพ

5.4ดานการจดการการทองเทยวและนนทนาการในอทยานแหงชาต - แหลงทองเทยวทรดโทรมจากการทองเทยว - แหลงทองเทยวบางจดบางกจกรรมมนกทองเทยวเกนศกยภาพของพนทในการรองรบ - แหลงทองเทยวประเภทนาตกประสบปญหาภยแลงลดคณคาลงจากภยแลง - นกทองเทยวขาดคณภาพและจตสานก - ขาดสอและขอมลททนสมยและมประสทธภาพ - ขาดการจดการทองเทยวอยางมสวนรวม

5.5ดานการปองกนทรพยากรธรรมชาต - เจาหนาทขาดประสทธภาพในการปฏบตงาน - เจาหนาทขาดขวญและกาลงใจ - ขาดเครองมอและอปกรณททนสมย - ขาดความรวมมอจากหนวยงานทเกยวของ - ขาดความรวมมอจากชมชนโดยรอบ - ขาดยทธวธใหม ๆ ในการปฏบตงาน - ขาดการจดเกบฐานขอมลดานคดและของกลางทมประสทธภาพ - แนวเขตอทยานแหงชาตบางสวนไมชดเจนลอแหลมตอการถกบกรกยดถอครอบครอง

5.6ดานการวจยในอทยานแหงชาต - ขาดบคลากร นกวจยทมความรความชานาญ - ขาดอปกรณและงบประมาณทเพยงพอ - ขาดการมสวนรวม - ขาดฐานขอมลททนสมย - ขาดการนาผลงานวจยไปเผยแพรและประยกตใช

6. แผนยทธศาสตรเพอเปนแมบทในการจดการอทยานแหงชาตเขาใหญ

อทยานแหงชาตเขาใหญ เปนสถานทพกผอนทมความหลากหลายของแหลงทองเทยวมาก เชน นาตกตาง ๆ จดชมวว หอดสตว กจกรรมสองสตว เดนปาศกษาธรรมชาต ดนก ขจกรยาน ลองแกง รอยเทาไดโนเสาร ปจจบนอทยานฯ ไดมการพฒนาสงอานวยความสะดวกสาหรบนกทองเทยวหลายรายการ เชน บานพก คายพก อาคารเอนกประสงค ศนยบรการนกทองเทยว และลานกางเตนท เปนตน ซงขณะนไดมนกทองเทยวเรมใหความสนใจมาใชบรการตางๆ ของอทยานฯมากขนเรอย ๆ แตอทยานฯยงขาดสงอานวยความสะดวกขนพนฐานตางๆ อกมาก สวนในเรองของงานอนรกษทรพยากรปาไม กยงมปญหาในเรองของการบกรกพนทโดยเฉพาะการทาสวนสม เพราะในอดตมราษฎรเขาไปทากนอยในพนทอทยานฯ ซงขณะนกาลงอยระหวางการพสจนสทธในทดนทากน อกทงราษฎรทอาศยรอบแนวเขตฯ กพยายามขยายททากนเพมขน จงทาใหเปนปญหาในการดแลรกษาพนทของอทยานฯ ทผานมาโดยตลอดสาหรบในเรองของงานวชาการ กยงมการทากนนอยมาก ดงนนในการทาแผนการพฒนาอทยานแหงชาตเขาใหญ จงไดทาการวเคราะหถง วสยทศนและพนธะกจ ดงน

6.1 วสยทศน เปนหนงการทองเทยว เกยวของประชาชน มสวนรวมกนทกคน ปนผลเทาเทยมกน เปนหนงการวจย มากมายวชาการ อนรกษยงยนนาน เพอลกหลานสสากล

6.2 พนธะกจ 6.2.1 พฒนากจกรรมการทองเทยวใหหลากหลายและมคณภาพ

- มงเนนใหกจกรรมการทองเทยวเชงนเวศเปนทางเลอกใหม - จากดกจกรรมการทองเทยวเดมทมผลกระทบตอระบบนเวศโดยกาหนดขดความสามารถรองรบของพนท

C.C(Carrying Capacity)ใหชดเจน - ใชมาตรการควบคมบรรจภณฑทมผลกระทบตอระบบนเวศ - เพมกระบวนการใหความรสอดแทรกเขาไปในกจกรรมการทองเทยวตาง ๆ - จดกจกรรมใหสอดคลองกบการสงเสรมการทองเทยวเชงอนรกษ

6.2.2 พฒนาการมสวนรวมในการบรหารจดการอทยานแหงชาตเขาใหญ - เสรมรายไดใหชมชน - สรางทศนะคตและความสมพนธทดระหวางชมชนกบอทยานแหงชาต - มงเนนการสรางเครอขายปลกจตสานกในการอนรกษและการพงพงอาศยกนระหวางปากบชมชน - สรางองคกรทองถนทกระดบเปนกรรมการอทยานแหงชาต - การมสวนรวมระดบชมชน ระดบภมภาคสสากล

6.2.3 ยกระดบความพรอมของขอมลและงานดานวชาการ - จดรวบรวมฐานขอมลเดมใหเปนระบบ - สรางความพรอมของอทยานแหงชาตใหมศกยภาพในงานดานวจย - สนบสนนและเปดโอกาสใหหนวยงาน องคกร มสวนรวมในงานวจย - สรางเครอขายงานวจย สสากล - จดการทงหญาเพอสตวปา - จดการสตวปา

6.2.4 เสรมสรางความเขมแขงในการอนรกษพนทและธรรมชาตของอทยานแหงชาตเขาใหญ - ฟนฟระบบนเวศทเสอมโทรมใหสมบรณยงขน - ผนวกพนทปาทมสภาพสมบรณทยงมไดประกาศเพม - ปรบแกกฎหมายใหเขมแขงและสอดคลองกบสถานการณในปจจบน - รกษาพนทและสภาพธรรมชาตใหคงเดม - สรางเครอขายการอนรกษ - บรณาการหนวยงานทเกยวของเพอการอนรกษ

6.2.5 พฒนาการบรหารจดการอทยานแหงชาตเขาใหญเพอเขาสสากล - มการวางแผนการจดการอทยานแหงชาตอยางมระบบ - เพมประสทธภาพบคลากรทมอยใหไดรบรและเรยนรหลกการและวทยาการใหม ๆ - วางแผนจดสรรอปกรณใหเกดประโยชนสงสด - ใชทรพยากรอยางมคณคา - รวมจดการผนปาเขาใหญ ทบลาน ดงใหญ เปนผนปาดงพญาเยนเขาใหญไปสมรดกโลก - พฒนาสงอานวยความสะดวกรองรบการทองเทยวเชงนเวศใหไดมาตรฐาน

6.2.6 เปดโอกาสใหภาคเอกชนเขามาบรหารจดการทองเทยวและสงอานวยความสะดวกในอทยานแหงชาตเขาใหญ

- ลดภาระการบรหารทอทยานแหงชาตไมมความชานาญ - เพอสงเสรมการแขงขนระหวางรฐบาลและเอกชนเพอใหไดงานทมคณภาพ - กอใหเกดการเกอกลรายไดทกระบบ 6.3 ยทธศาสตร

เพอใหการดาเนนงานบรรจตามพนธะกจ ทกาหนด จงไดกาหนดยทธศาสตร เพอเปน กรอบการจาแนกกลมงาน และใหสอดคลองกบยทธศาสตร ของกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม ในสวนทเกยวของกบกรมอทยานแหงชาต สตวปาและพนธพช จงไดกาหนดยทธศาสตร ดงน

ยทธศาสตร ท 1 การอนรกษและฟนฟทรพยากรธรรมชาต ยทธศาสตร ท 2 การพฒนาสงอานวยความสะดวกแบบยงยน ยทธศาสตร ท 3 บรหารแบบบรณาการเชงรก

6.4 กลยทธ กลยทธ เปนกลมของงานทจะตองดาเนนงานตามพนธะกจโดยทาตามลาดบของยทธศาสตร ทกาหนดไว นอกจากจะมเปาหมายทเฉพาะเจาะจง หรอเพอแกไขปญหาเรงดวน ทอาจกอใหเกดความเสยหาย สาหรบกรณการจดการพนทอทยานแหงชาตแมฝาง ปรากฏวามปญหาหลกดานการบกรกพนทจาเปนตองมการแกไขโดยเรงดวน อกทงกลยทธในดานการจดการทองเทยวในอทยานแหงชาต เปนตน จงไดจดลาดบความสาคญกลยทธดานตาง ๆ ดงน

1. แผนดานอนรกษและฟนฟทรพยากรธรรมชาต ฟนฟพนทปาเสอมสภาพ มการปองกนการบกรกทาลายและไฟปาเพอใหผนปาพนคนกลบสสภาพเดมตามธรรมชาตโดยการมสวนรวมของราษฎรและชมชน 2. แผนดานการมสวนรวมของประชาชน - ใหทกฝายทงภาครฐ เอกชน และประชาชน โดยเฉพาะองคการบรหารสวนตาบลมสวนรวมคดรวมตดสนใจ รวมดาเนนการตดตาม ประเมนผล รวมทงรบประโยชน

- ตงมวลชนสมพนธ หาแนวรวมในการชวยอนรกษฯ 3. แผนดานการเพมประสทธภาพการบรหารจดการอทยานแหงชาต - บรหารจดการในพนทโดยเนนการมสวนรวมของทองถน

- พฒนาบคลากรใหมขดความสามารถในการบรหารจดการ - มระบบตรวจสอบ ตดตาม ประเมนผลโดยมตวชวดไดมาตรฐาน

4. แผนดานการจดการการทองเทยวและนนทนาการอทยานแหงชาต - ดแลแหลงทองเทยวทมอย ปองกนผลกระทบทจะเกดขนจากการใชประโยชน พฒนาแหลงทองเทยวใหม ๆ และเชอมโยงเครอขายการทองเทยวกบพนทใกลเคยง - พฒนาสงอานวยความสะดวก ระบบสอความหมาย เพอรองรบการทองเทยวเชงสขภาพ และเชงนเวศ 5. แผนดานการปองกนทรพยากรธรรมชาต ปองกนรกษาปาธรรมชาตทเหลออยไมใหถกบกรก การตดไม การลาสตว ปองกนไฟปา เพมความรวมมอกบประชาชนในการอนรกษฯ 6. แผนดานการวจยในอทยานแหงชาต วจยและพฒนาทรพยากรธรรมชาต รวมทงใชเทคโนโลยสารสนเทศ เพอเพมประสทธภาพในการบรหารจดการ

6.5 แผนการจดการพนทอทยานแหงชาตเขาใหญ จากการวเคราะหขอมลพนฐาน ดานทรพยากรกายภาพ ชวภาพดานมนษย ดานทรพยากรการทองเทยว ดานการบรหารจดการและประเดนปญหาตาง ๆ ทมอยในพนท นามากาหนดแผนการจดการพนทอทยานแหงชาตเขาใหญ โดยในการจดทาแผนไดพจารณาใหสอดคลองกบนโยบายรฐ ยทธศาสตรกระทรวงทรพยากรฯ ภารกจหนาทของกรมอทยานแหงชาต สตวปา และพนธพช รวมทงวตถประสงค การจดตงอทยานแหงชาต สามารถกาหนดแผนการจดการของพนทอทยานแหงชาตเขาใหญ จงหวดนครราชสมา นครนายก ปราจนบรและสระบร ในระยะเวลา 10 ป ตงแตป 2548 – 2555 ได 6 แผน ดงน

1. แผนดานอนรกษและฟนฟทรพยากรธรรมชาต 2. แผนดานการมสวนรวมของประชาชน 3. แผนดานการเพมประสทธภาพการบรหารจดการอทยานแหงชาต 4. แผนดานการจดการการทองเทยวและนนทนาการอทยานแหงชาต 5. แผนดานการปองกนทรพยากรธรรมชาต 6. แผนดานการวจยในอทยานแหงชาต

แผนงานตาง ๆ ทง 6 แผน จะประกอบดวย โครงการโดยทงหมดได จดลาดบความสาคญของโครงการ เปน 2 ระดบ คอ (1) ระยะเรงดวน (2) ระยะปานกลาง

แผนงาน/โครงการอทยานแหงชาตเขาใหญ

1 แผนดานอนรกษและฟนฟทรพยากรธรรมชาต ลาดบ

ความสาคญ งบประมาณ

1.1 โครงการเพาะกลาไมกฤษณา จานวน 800,000 กลา (เขตการจดการ ละ 100,000 กลา)

1 2,400,000

1.2 โครงการปลกปาคนไมกฤษณาสปาเขาใหญ จานวน 1,000 ไร 1 3,500,000

1.3 โครงการปลกฟนฟพชอาหารสตวปา จานวน 500 ไร 2 1,750,000

1.4 โครงการจดการทงหญาอาหารสตวปา จานวน 5,000 ไร ระยะเวลา 5 ป 1 2,500,000

1.5 โครงการจดทาและปรบปรงคณภาพโปงอาหารสตว 1 100,000

1.6 โครงการปลกปาตามนโยบายรฐมนตร จานวน 200 ไร 1 700,000

1.7 โครงการจดสรางฝายตนนา จานวน 1,600 แหง (เขตการจดการละ 200 แหง ) 1 8,000,000

1.8 โครงการฟนฟและอนรกษกลวยไมปา 1 1,000,000

1.9 โครงการฟนฟและอนรกษกลวยไมหวายแดงทนาตกผากลวยไม 1 500,000

1.10 โครงการฝกอบรมเพมประสทธภาพและความพรอมของเจาหนาทอทยานและราษฎรในการปองกนและควบคมไฟปา จานวน 5 รน

1 500,000

1.11 โครงการจดทาแนวกนไฟในพนทลอแหลมและเกดไฟปาซาซาก 1 500,000

1.12 โครงการประชาสมพนธสรางจตสานกในการปองกนไฟปา 1 500,000

รวม 21,950,000

2 แผนดานการมสวนรวมของประชาชน ลาดบ

ความสาคญ งบประมาณ

2.1 โครงการคายเยาวชนอนรกษทรพยากรธรรมชาต จานวน 40 รน (ระยะเวลา 5 ป รวม 8 เขตการจดการ)

2 2,400,000

2.2 โครงการฝกอบรมอาสาสมครมคคเทศกทองถน จานวน 8 รน (รวม 8 เขตการจดการ)

2 480,000

2.3 โครงการสมมนาประชมเชงปฏบตการคณะกรรมการอทยานแหงชาต (รวม 8 เขตการจดการ)

1 800,000

2.4 โครงการสมมนาประชมเชงปฏบตการราษฎรเครอขายอนรกษ (รวม 8 เขตการจดการ)

1 800,000

2.5 โครงการสมมนาและประชมเชงปฏบตการผนาชมชน เจาหนาทของรฐทเกยวของกบการอนรกษ จานวน 4 รน (รวม 8 เขตการจดการ)

2 400,000

2.6 โครงการฝกอบรมศกษาดงานและจดตงกองทนเสรมสรางอาชพทางเลอกแกราษฎรกลมผกระทาผด (รวม 8 เขตการจดการ)

1 4,000,000

รวม 8,880,000

3 แผนดานการเพมประสทธภาพการบรหารจดการอทยานแหงชาต ลาดบ

ความสาคญ งบประมาณ

3.1 โครงการฝกอบรมเพมประสทธภาพเจาหนาทอทยานแหงชาต จานวน 7 รน 1 420,000

3.2 โครงการจดหาครภณฑสานกงาน 2 3,000,000

3.3 โครงการจดหาครภณฑรถยนตทดแทนทมอยเดม จานวน 20 คน 1 12,000,000

3.4 โครงการจดหาครภณฑรถจกรยานยนตทดแทนทมอยเดม จานวน 40 คน 1 2,400,000

3.5 โครงการพฒนาระบบจดเกบขอมลและอนเตอรเนต 1 500,000

3.6 โครงการโซลาเซลบงไผ 1 150,000

3.7 โครงการโซลาเซลคลองอเฒา 1 150,000

3.8 โครงการโซลาเซลเขาแหลม 1 150,000

3.9 โครงการซอมบารงถนนในเขตอทยานแหงชาต จานวน 72 กโลเมตร 1 3,600,000

3.10 โครงการจดซอรถตดหญาขางถนนในอทยานแหงชาต 1 1,200,000

3.11 โครงการจดซอรถกระเชาตดกงไมตามแนวถนนในอทยานแหงชาต 1 1,230,000

3.12 โครงการเจาะนาบาดาลหนวยพทกษยอย(คลองอเฒา) 1 100,000

3.13 โครงการเจาะนาบาดาลหนวยพทกษยอย (บงไผ) 1 100,000

3.14 โครงการเจาะนาบาดาลพรอมระบบประปาบานพกเจาหนาทหวฝาย 1 2,500,000

3.15 โครงการสรางฝายถาวรบงไผ คลองอเฒา เขาแหลม จานวน 3 แหง 1 600,000

3 แผนดานการเพมประสทธภาพการบรหารจดการอทยานแหงชาต (ตอ) ลาดบ

ความสาคญ งบประมาณ

3.16 โครงการจดสรางอาคารบานพกทหวฝาย (สาหรบรองรบการอพยพเจาหนาทจากสวนกลาง)

1 40,000,000

3.17 โครงการจดทาถนนลาดยางในหมบานหวฝาย ระยะทาง 1,000 เมตร 1 1,000,000

3.18 โครงการจดสรางโรงจอดรถหมบานหวฝาย ความจ 60 คน 1 1,200,000

3.19 โครงการรถขยะอดทายไฮโดรลค 1 2,500,000

3.2 โครงการคอมพวเตอรสาหรบเกบขอมลผานดาน พรอมระบบ ออกบตรควบคมความเรวยานพาหนะ

1 200,000

3.21 โครงการซอรถยกของ6 ลอ 6 ตน 1 คน 2 1,230,000

3.22 โครงการจดซอรถดดสงปฏกล 6 ลอ1 คน 1 1,500,000

3.23 โครงการซอมแซมรถแทรกเตอรตนตะขาบ 2 300,000

3.24 โครงการซอมแซมอาคารสงปลกสรางบรเวณหนวยฯขญ.7(ลาพระยาธาร)ขญ.6,ขญ.8

1 500,000

3.25 โครงการซอมแซมอาคารสงปลกสรางบรเวณททาการฯขญ.10 1 200,000

3.26 โครงการขดบอนาใช บรเวณหนวยฯ ขญ.8 1 100,000

3.27 โครงการสรางระบบปาภเขา หนวยฯขญ.7 1 150,000

3.28 โครงการพฒนาและปรบภมทศนฝายปองกนฯ 1 70,000

3.29 โครงการจดสรางอาคาร จดหาอปกรณและเจาหนาทชวยชวต ฟนฟ บาบดสตวปาทบาดเจบ

1 1,500,000

3.30 โครงการรถสขาเคลอนท จานวน 2 คน 1 6,000,000

3 แผนดานการเพมประสทธภาพการบรหารจดการอทยานแหงชาต (ตอ) ลาดบ

ความสาคญ งบประมาณ

3.31 โครงการโรงซอมยานพาหนะ เครองจกรกล เครองมอเกษตร พรอมอปกรณ 1 3,000,000

3.32 โครงการอาคารปฏบตงานชาง (ไฟฟา ประปา อปกรณเครองใช) 1 1,500,000

3.33 โครงการโรงเกบพสด เครองมอเครองใช 1 500,000

รวม 73,630,000

4 แผนดานการจดการการทองเทยวและนนทนาการอทยานแหงชาต ลาดบ

ความสาคญ งบประมาณ

4.1 โครงการพฒนาทางเดนศกษาธรรมชาตระยะสนและระบบการสอความหมายในเสนทางในพนทสวนกลาง จานวน 6 เสนทาง

1 3,000,000

4.2 โครงการพฒนาทางเดนศกษาธรรมชาตระยะสนและระบบการสอความหมายในเสนทางในพนทรอบนอกจานวน 8 เสนทาง (จานวน 8 เขตการจดการ)

1 4,000,000

4.3 โครงการพฒนาทางเดนปาทองไพรและคมอเดนปา จานวน 8 เสนทาง (จานวน 8 เขตการจดการ)

1 800,000

4.4 โครงการจดทาสอประชาสมพนธเพอสงเสรมการเดนปาอทยานแหงชาตเขาใหญ จานวน 8 ชด

1 400,000

4.5 โครงการจดทาเสนทางศกษาเรอนยอดปาดบ(Canopy walkway) ทบรเวณนาตกกองแกว ระยะทาง 400 เมตร

1 20,000,000

4.6 โครงการจดทาสะพานทางเดนศกษาธรรมชาต(Board walk)หอชมธรรมชาตผาเดยวดายและระบบการสอความหมายในเสนทาง ระยะทาง 500 เมตร

1 5,000,000

4.7 โครงการจดทาเสนทางศกษาธรรมชาตโดยจกรยานและระบบสอความหมายในเสนทางระยะทาง 10 กโลเมตร

1 1,000,000

4.8 โครงการกลองสองทางไกลแบบหยอดเหรยญประจาจดชมวว และหอดสตว จานวน 5 จด

1 500,000

4.9 โครงการปรบปรงสะพานแขวนบรเวณศนยบรการนกทองเทยว คายสรสวด และสถานทกางเตนทลาตะคอง จานวน 4 สะพาน

2 400,000

4.10 โครงการจดสรางศนยบรการนกทองเทยวพรอมลานจอดรถ บรเวณดานตรวจศาลเจาพอและดานตรวจเนนหอม

1 40,000,000

4.11 โครงการจดสรางศนยบรการนกทองเทยวพรอมลานจอดรถ บรเวณหนวยฯขญ.5 (กม.80) ขญ.9(ใสใหญ) และหนวยฯเขอนคลองทาดาน

1 45,000,000

4.12 โครงการจดสรางศนยบรการนกทองเทยว บรเวณหนวยพทกษรอบนอกทยงไมมศนยบรการ จานวน 11 แหง

2 33,000,000

4.13 โครงการพฒนาและปรบปรงนทรรศการ ศนยบรการนกทองเทยวสวนกลาง วงบอน และตะครอ จานวน 3 แหง

1 3,000,000

4.14 โครงการสรางสะพานขามหวยสมอปนทางเขานาตกเหวนรก 1 2,000,000

4 แผนดานการจดการการทองเทยวและนนทนาการอทยานแหงชาต (ตอ) ลาดบ

ความสาคญ งบประมาณ

4.15 โครงการสรางสะพานทางเขานาตกเหวนรก 2 1,000,000

4.16 โครงการสรางบนไดลงตวนาตกเหวนรก มจดพกชมวว ม 2 ทางเดนขนลง มราวระเบยง ปายสอความหมาย ราวจบระหวางทาง และมลานชมววหนานาตก

1 7,000,000

4.17 โครงการซอมแซมทางเดนทางเขานาตกเหวนรก 1 500,000

4.18 โครงการจดสรางศาลาเอนกประสงคพรอมหองนา-หองสขาและระบบนา จานวน 1 หลง บรเวณทางเขานาตกเหวนรก

1 1,500,000

4.19 โครงการจดทาปายสอความหมายบรเวณทางเขานาตกเหวนรก 1 100,000

4.20 โครงการออกแบบประเมนราคาจดทาทางเบยงหนวยฯขญ.12(เนนหอม) 2 200,000

4.21 โครงการซอมบารงคอสะพานคลองสมอปน 1 200,000

4.22 โครงการปรบปรงลานจอดรถหนาหนวยฯขญ.20(เหวนรก) 1 500,000

4.23 โครงการพฒนาแหลงทองเทยวบรเวณอางเกบนาวงบอน 1 1,000,000

4.24 โครงการจดทาโรงเรอนระบบประปาบรเวณนาตกตะครอ 2 1,500,000

4.25 โครงการปรบปรงภมทศนและกอสรางสะพานแขวนบรเวณนาตกตะครอ 1 3,000,000

4.26 โครงการพฒนาแหลองทองเทยวนาตกเหวออา 2 1,000,000

4.27 โครงการพฒนาแหลงทองเทยวนาตกสมปอย 1 1,000,000

4.28 โครงการพฒนาแหลงทองเทยวนาตกธารทพย 2 1,000,000

4 แผนดานการจดการการทองเทยวและนนทนาการอทยานแหงชาต (ตอ) ลาดบ

ความสาคญ งบประมาณ

4.29 โครงการปรบปรงลานจอดรถบรเวณนาตกตะครอ 1 500,000

4.30 โครงการจดสรางลานเอนกประสงคและทางเดนยกระดบบรเวณนาตกตะครอ

1 1,000,000

4.31 โครงการจดสรางศนยอาหารบรเวณนาตกตะครอ 1 3,000,000

4.32 โครงการกอสรางทาเทยบเรอบรเวณวงสาเภาลม 2 800,000

4.33 โครงการจดหาอปกรณพกแรม 1 500,000

4.34 โครงการจดสรางอาคารรองรบการจดคายอนรกษทรพยากรธรรมชาต 1 500,000

4.35 โครงการทาบลอกคอนเวรส 1 ทลาดยางมะตอย 2 500,000

4.36 โครงการทาปอมยามแยกศนยฝกฯ-มอสงโต 1 200,000

4.37 โครงการถมถนนจดชมววกม.30 ขยายลานจอดรถเทาตว 1 2,000,000

4.38 โครงการจดทาหอดสตว(กระทง)ขญ.4(คลองปลากง) 1 450,000

4.39 โครงการพฒนาการทองเทยวเชงนเวศ เขตการจดการท 1 2 1,000,000

4.40 โครงการจดทาระบบประปา ขญ.4 1 1,500,000

4.41 โครงการจดทาหองนา-หองสขา ขญ.4 1 500,000

4.42 โครงการสรางลาดจอดรถ ขญ.9 1 500,000

4.43 โครงการกอสรางสะพานขามลาหวยเขาแกงหนเพง 4 แหง ขญ.9 1 400,000

4 แผนดานการจดการการทองเทยวและนนทนาการอทยานแหงชาต (ตอ) ลาดบ

ความสาคญ งบประมาณ

4.44 โครงการพฒนาเสนทางศกษาธรรมชาตขนเขาทง ขญ.8 2 500,000

4.45 โครงการฝกอบรมเจาหนาทควบคมเรอยางและกภยทางนา 200 คน ขญ.9 1 100,000

4.46 โครงการขอขยายเขตไฟฟาเขาหนวยฯ ขญ.6 1 1,000,000

4.47 โครงการขอขยายเขตไฟฟาเขาแกงหนเพง ขญ.9 1 2,000,000

4.48 โครงการขอขยายเขตไฟฟาเขาหนวยฯ ขญ.8 1 300,000

4.49 โครงการขอขยายเขตไฟฟาเขาหนวยฯ ขญ.17 1 500,000

4.50 โครงการขอขยายเขตไฟฟาเขาหนวยฯเขอนคลองทาดาน 1 500,000

4.51 โครงการสรางระบบประปาภเขา ขญ.9 1 1,200,000

4.52 โครงการจดสรางดานตรวจและบานพกบรเวณนาตกธารทพย 1 2,000,000

4.53 โครงการจดสรางดานตรวจและบานพกบรเวณนาตกสมปอย 1 2,000,000

4.54 โครงการสรางหองอาบนา-หองสขา อยางละ 50 หลง ทผากลวยไม 1 3,500,000

4.55 โครงการเดนไฟฟาเขานาตกเหวสวต 1 7,000,000

4.56 โครงการขดนาบาดาลทสถานทกางเตนทผากลวยไม 1 500,000

4.57 โครงการปรบปรงภมทศนสถานทกางเตนทผากลวยไม 1 2,000,000

4.58 โครงการจดทาระบบนาปะปา ถงเกบนาลาตะคอง บรเวณสถานทกางเตนท ลาตะคอง

1 1,500,000

4 แผนดานการจดการการทองเทยวและนนทนาการอทยานแหงชาต (ตอ) ลาดบ

ความสาคญ งบประมาณ

4.59 โครงการขยายถนน บรเวณลานจอดรถทสถานทกางเตนทลาตะคอง 2 1,000,000

4.60 โครงการปรบปรงหองนา-หองสขา บรเวณสถานทกางเตนทลาตะคอง 1 500,000

4.61 โครงการปรบภมทศน บรเวณสถานทกางเตนทลาตะคอง 1 2,500,000

4.62 โครงการจดทาถงขยะบรเวณโซนบรการทกแหงใหเปนมาตรฐานเดยวกน 1 700,000

4.63 โครงการจดทาถงเกบนาทนาตกเหวสวต 1 500,000

4.64 โครงการขดลอกอางเกบนามอสงโต 1 300,000

4.65 โครงการขดลอกอางเกบนาสถานทกางเตนทลาตะคอง 1 150,000

4.66 โครงการสองสตวโดยใชพลงงานไฟฟา 1 3,000,000

4.67 โครงการจดทาระบบไฟฟาใตดนในเขตทองเทยว 1 50,000,000

4.68 โครงการซอเครองกาเนดไฟฟาสารองโซนบรการบานธนะรชต 1 1,000,000

4.69 โครงการซอเครองกาเนดไฟฟาสารองโซนศนยบรการนกทองเทยว 1 1,000,000

4.70 โครงการจดสรางอาคาร จดหาอปกรณและเจาหนาทปฐมพยาบาล 1 1,500,000

4.71 โครงการมดจาขยะ ฝากขยะกลบบาน 1 200,000

4.72 โครงการตรวจจบความเรว เสยงดง ควนดา ยานพาหนะทเขามาในเขตอทยานแหงชาต

1 2,000,000

4.73 โครงการจดทาคนชะลอความเรวในเขตทองเทยวหนาแนน จานวน 30 จด 1 300,000

4 แผนดานการจดการการทองเทยวและนนทนาการอทยานแหงชาต (ตอ) ลาดบ

ความสาคญ งบประมาณ

4.74 โครงการจดทาปายเสนทางการเขาถงพนท แผนทเสนทางทองเทยวในเขตอทยานแหงชาต

1 2,000,000

4.75 โครงการจดทาปายประชาสมพนธการหามใหอาหารสตวปา 1 200,000

4.76 โครงการจดทาปยชวภาพจากเศษอาหารจากแหลงทองเทยว 1 100,000

4.77 โครงการจดแบงพนทตามพฤตกรรมนกทองเทยวตามสถานทกางเตนท 1 200,000

4.78 โครงการจดทาเวทกลางแจง จดหาอปกรณประจาทสถานทกางเตนทลาตะคอง คายสรสวด จานวน 2 จด

1 1,000,000

4.79 โครงการจดทาสอประชาสมพนธเพอเชอมโยงแหลงทองเทยวใกลเคยง 1 200,000

4.80 โครงการพฒนาการทองเทยวโดยรถATVทหนวยขญ.1 1 100,000

รวม 101,100,000

5 แผนดานการปองกนทรพยากรธรรมชาต ลาดบ

ความสาคญ งบประมาณ

5.1 โครงการซอมแซมถนนตรวจการณรอบแนวเขตอทยานแหงชาต ระยะ 120 กโลเมตร

1 3,000,000

5.2 โครงการจดทารวลวดหนาม ระยะทาง 50 กโลเมตร 1 1,000,000

5.3 โครงการจดทารวไฟฟาปองกนสตวปาทาลายพชไรราษฎร ระยะทาง 108 กโลเมตร

1 151,200,000

5.4 โครงการผนวกพนทปาเขาเปนอทยานแหงชาตเพมเตม 1 200,000

5.5 โครงการพฒนาและปรบปรงระบบวทยสอสาร 1 1,500,000

5.6 โครงการฝกอบรมเพมประสทธภาพพนกงานสายตรวจปราบปราม จานวน 6 รน (รนละ 5 วน)

1 600,000

5.7 โครงการจดหาอปกรณปฏบตงานตรวจปราบปราม(เครองกระสน อปกรณเดนปา GPS ฯลฯ)

2 1,500,000

5.8 โครงการจดสรางหนวยพทกษฯนนทรย ตาบลนนทรย อาเภอกบนทรบร 1 5,000,000

5.9 โครงการจดสรางหนวยพทกษฯขญ.7 (ลาพระยาธาร) 1 5,000,000

5.10 โครงการทาประกนสขภาพใหแกเจาหนาทสายตรวจ 1 1,000,000

5.11 โครงการสนบสนนเครองแบบในการปฏบตงาน 1 500,000

5.12 โครงการจดซอเครองคอมพวเตอรแบบพกพา 1 50,000

5.13 โครงการจดซอกลองถายภาพแบบดจตอล เพองานตรวจปราบปราม จานวน 20 ตว

1 420,000

5.14 โครงการประชมเชงปฏบตการดานการดาเนนคดรวมกบเจาหนาทตารวจ ทหาร อยการ และทดน ฯลฯ

1 300,000

5.15 โครงการสนธกาลงรวมกบเจาหนาททหาร ตารวจ อาสาสมคร ฯลฯ 1 1,000,000

5 แผนดานการปองกนทรพยากรธรรมชาต (ตอ) ลาดบ

ความสาคญ งบประมาณ

5.16 โครงการจดตงศนยปฏบตการพเศษโดยใชสนขพนธไทยเรรอน 1 2,000,000

5.17 โครงการจดหาสนตอบแทนแกราษฎรซงใหความรวมมอดานการขาวแกเจาหนาท

1 300,000

5.18 โครงการซอรถ ATV เพองานตรวจปราบปรามลาดตระเวน จานวน 6 คน 1 1,500,000

5.19 โครงการซอพารามอเตอรเพอการตรวจลาดตระเวนทางอากาศ จานวน 4 เครอง

1 600,000

รวม 176,670,000

6 แผนดานการวจยในอทยานแหงชาต ลาดบ

ความสาคญ งบประมาณ

6.1 โครงการฝกอบรมเจาหนาทของอทยานแหงชาตทมความร ความชานาญในการศกษาวจย จานวน 5 รน

1 1,000,000

6.2 โครงการประเมนศกยภาพแหลงทองเทยวและความพงพอใจของนกทองเทยวทมตอนาตกตะครอ

1 50,000

6.3 โครงการวจยศกยภาพแหลงทองเทยวบรเวณเขาสมอปน 1 1,000,000

6.4 โครงการศกษาวจยผลกระทบของการทองเทยวตอสงแวดลอมบรเวณแกงหนเพง

2 100,000

6.5 โครงการศกษาความหลากหลายและนเวศวทยาของนกในอทยานแหงชาตเขาใหญ

2 100,000

6.6 โครงการสารวจสถานภาพการกระจายและนเวศวทยาของสตวเลยงลกดวยนมขนาดใหญ

1 300,000

6.7 โครงการสารวจสถานภาพ การกระจายและนเวศวทยาของสตวผลา 1 300,000

6.8 โครงการศกษาความหลากหลายและนเวศวทยาของผเสอในอทยานแหงชาตเขาใหญ

1 300,000

6.9 โครงการสารวจความหลากหลายและนเวศวทยาของสตวเลอยคลานและสตวสะเทนนาสะเทนบก

1 300,000

6.10 โครงการศกษาวจยกระทงในเขตอทยานแหงชาตเขาใหญ 2 250,000

6.11 โครงการศกษาวจยกวางปาในเขตอทยานแหงชาตเขาใหญ 1 300,000

6.12 โครงการสารวจไมกฤษณาและการกระตนการเกดสารหอมในไมกฤษณา 1 300,000

6.13 โครงการจดซออปกรณเพอใชปฏบตงานฝายวชาการ 1 500,000

6.14 โครงการจดทาระบบสารสนเทศเพอการจดการสตวปาในอทยานฯ 1 300,000

6.15 โครงการหองสมดธรรมชาตอทยานแหงชาตเขาใหญ 1 1,000,000

6 แผนดานการวจยในอทยานแหงชาต (ตอ) ลาดบ

ความสาคญ งบประมาณ

6.16 โครงการประชมเชงปฏบตการรวมกบนกวจยและสถาบนการศกษาตางๆ จานวน 5 รน

1 1,000,000

6.16 โครงการวเคราะหประเมนผลการปฏบตงานอทยานแหงชาต 1 200,000

รวม 7,300,000

งบประมาณรวม 603,850,000