क ांदळवन सांरक्षण व उपजिजवक जनर्माण योिन र बजवण्य ब बत..

र्मह र ष्ट्र श सन र्महसूल व वन जवभ ग

श सन जनणणय क्रर्म ांक :- एस-10/2017/प्र.क्र.63/फ-3 र्म द र्म क र्म रोड, हुत त्र्म र िगुरु चौक,

र्मांत्र लय, रु्मांबई 400 032, जदन ांक : 20 सप्टेंबर, 2017. प्रस्त वन :-

र्मह र ष्ट्र र ज्य स ७२० जक.र्मी. ल ांबीच सरु्मद्र जकन र ल भल असून सदर जकन ऱ्य िवळ अांद िे 30,000 हेक्टर क्षते्र वर क ांदळवने अस्स्तत्व त आहेत. सरु्मद्र प सून जकन ऱ्य ांचे सांरक्षण तसेच स यक्लॉन व फ य न स रख्य नैसर्गगक आपद ांप सून क ांदळवन ांरु्मळे सांरक्षण प्र प्त होते. क ांदळवन ांच पयावरणीय र्महत्व जवच र त घेत , त्य ांन पुरेसे वधै जनक सांरक्षण प्रद न कर व,े य स्वरुप ांच ेआदेश र्म .उच्च न्य य लय, रु्मांबई य ांनी वळेोवळेी जदलेले आहेत, त्य स अनुसरुन आत पयंत सुर्म रे 15,088 हेक्टर श सकीय िजर्मनीवरील व 1,775 हेक्टर ख िगी क्षते्र वरील क ांदळवन अनुक्ररे्म “र खीव वने” व “वने” म्हणनू अजधसूजचत करण्य त आलेले आहे. क ांदळवन ांरु्मळे जकन री प्रदेश ांचे व दळ ांप सून सांरक्षण होते, र्म से व खेकडे य ांन अल्प वय त सांरक्षण जर्मळून उपयोगी उत्प दन व ढते, पयणटन ची स धने उपलब्ध होत त व जकन री िैवजवजवधत जटकून र हण्य स र्मदत होते.

श सकीय क ांदळवन ांचे सांरक्षण होणे व त्य वर अवलांबून असलेल्य लोक ांची उपजिजवक य ांच रे्मळ घ लणे, तसेच ख िगी र्म लकीच्य क ांदळवन प सून सुद्ध उपजिजवकेची स धने उपलब्ध करुन देणे, क ांदळवन च दिा उांच वणे य स ठी सांयुक्त वन व्यवस्थ पन च्य धतीवर क ांदळवन ांच ेवजैशष्ट्ठये लक्ष त घेऊन “क ांदळवन सांरक्षण व उपजिजवक जनर्माण योिन ” र बजवण्य च ेश सन च्य जवच र धीन होते. त्य स अनुसरुन ख लीलप्रर्म णे जनणणय घेण्य त येत आहे : -

श सन जनणणय :- र ज्य चे स गरी व ख डी क्षते्र लगत असलेल्य ग व ांतील / न गरी सरू्मह तील ग व ांर्मध्ये िर

क ांदळवन क्षते्र वर अवलांबून असलेल्य व्यक्ती / र्मस्च्िर्म री सर्म ि / अन्य सर्म ि असतील तर अश जठक णी क ांदळवन सह व्यवस्थ पन सजर्मती गठीत करुन सदस्य ांच े वयैस्क्तक व स रू्मजहक उत्पन्न व ढवण्य स ठी आजण क ांदळवन ांच े प्रभ वी सांरक्षण त्य ांचे र्म ध्यर्म तून करण्य स ठी सन २०१७-१८ ते २०१९-२० य क ल वधीत “क ांदळवन सांरक्षण व उपजिजवक जनर्माण योिन ” प्रकल्प स्वरुप त (Project Mode) र बजवण्य त येईल.

१.०० योिनेची उजदष्ट्टे : १. ख िगी, श सकीय व स रू्मजहक क ांदळवन क्षते्र स उत्प दनक्षर्म स धन बनवणे व क ांदळवन ांच

दिा उांच वणे. 2. श सकीय क ांदळवन ांचे जनयोिनबद्ध सांरक्षण व सांवधणन र्मध्ये त्य वर अवलांबून असलेल्य ग्र र्मस्थ ांचे योगद न घेणे व त्य ांच्य उपजिजवक स धन ांच जवक स करणे.

३. वन जवभ ग व स्थ जनक िनत य ांच्य तील सहिीवन व ढवून परस्पर सहक यण वृध्दींगत करणे. ४. त्य स ठी अवलांजबतत्व असलेल्य व्यक्तींचे सरू्मह तय र करुन अश सांस्थ ांशी कर रन रे्म करणे,

सदर क्षते्र ब बत सूक्ष्र्म व्यवस्थ पन आर खड (Micro plan) तय र करणे, सदर सरू्मह ांन आवश्यक प्रजशक्षण देणे.

श सन जनणणय क्रर्म ांक : एस-10/2017/ प्र.क्र.63/फ-3, जदन ांक 20 सप्टेंबर, 2017

पृष्ट्ठ 13 पैकी 2

5. योिनेच्य र्म ध्यर्म तून प्र प्त होण रे उत्पन्न वन सांवधणन व सदर सरू्मह च्य जवक स स ठी व परणे. 6. श सन च्य जवजवध जवभ ग ांच्य योिनेतील तरतूदींची स ांगड (Convergence) घ लणे.

२.०० योिनेची अांर्मलबि वणी :- २.०१ क यान् वयीन यांत्रण - सदर योिन अपर प्रध न रु्मख्य वनसांरक्षक (क ांदळवन कक्ष), रु्मांबई य ांच ेजनयांत्रण ख ली र हील. योिनेच व र्गिक आर खड तय र करणे, आवश्यक जनधीची र्म गणी करणे व जवतरीत करणे, क र्म ांचे रू्मल्यर्म पन करणे, योिनेत बदल आवश्यक असल्य स र ज्य स्तरीय सजर्मतीच्य पूवण र्म न्यतेने बदल करणे व त्य ब बत श सन स आवश्यक तो अहव ल स दर करणे, योिनेचे सवणस ध रण जनयांत्रण करणे इत्य दी ब बी त्य ांच्य अजधनस्त र हतील.

ज्य ग वचे / वस्तीचे क्षते्र त क ांदळवन आहे, तेथे स रू्मजहक स्वरुप चे फ यदे देण्य स ठी सांस्थ त्र्मक उभ रणी करुन “क ांदळवन सांरक्षण व उपजिजवक जनर्माण योिन ”र बवण्य त येईल. य स ठी क ांदळवन सह व्यवस्थ पन सजर्मती स्थ पन करण्य त येईल. सदर सजर्मतीची एक क यणक जरणी अस्स्तत्व त र हील.

वयैस्क्तक ल भ थींस ठी ४० आर पेक्ष ि स्त क्षते्र असल्य स, सांस्थेचे सदस्य असणे अथव सांस्थेर्म फण त योिन र बजवणे बांधनक रक र हण र न ही. अशी व्यक्ती सांबांजधत जवभ गीय वन अजधक री / उप वनसांरक्षक य ांचेर्म फण त आवश्यक ती ि ननी पूणण झ ल्य वर अपर प्रध न रु्मख्य वनसांरक्षक (क ांदळवन कक्ष), रु्मांबई य ांचेकडे ल भ थी म्हणनू नोंदणीकृत होऊ शकेल व योिनेचे ल भ घेऊ शकेल.

२.०२ सरू्मह जनवडीचे जनकि - अ) ख िगी क्षते्र ल भ थी -

ख िगी क्षते्र त ल भ थी जनवड करत न ४० आर पेक्ष ि द क ांदळवनक्षते्र असलले्य व्यक्तींन स्वतांत्र ल भ थी म्हणनू सहभ गी होत येईल. त्य ांचेस ठी खेकड प लन, र्मधुर्मजक्षक प लन इत्य दी स रखे पयावरण पूरक लघु व्यवस य तसेच पयणटन जवक स, गृह पयणटण इत्य दी स रखे कौशल्य जवक स आजण क्षर्मत ब ांधणी य स ठी स्वतांत्र त ांजत्रक व आर्गथक र्मदत देण्य त येईल.

ख िगी क्षते्र तील क ांदळवन ध रक ांन ४० आर पेक्ष कर्मी क्षते्र असल्य स स रू्मजहकजरत्य क ांदळवन सह-व्यवस्थ पन सजर्मतीर्म फण त (MCMC) खेकड व क लवपे लन, र्मधुर्मजक्षक प लन व पयणटन जवक स य स रखे ल भ देण्य त येतील. पयणटन जवक स स ठी व र्मस्च्िर्म रीस ठी होडय व ि ळी खरेदीस र्मदत, पक्षीजनजरक्षण, खेकडे व र्म से य ची जवक्रीव्यवस्थ , र्मधुर्मजक्षक प लन, पपिऱ्य तील र्मत्स्यप लन, शोभचेे र्म से जनर्गर्मती इ. ब बींस ठी क्षर्मत ब ांधणी उपक्रर्म र बवण्य त येतील. क ांदळवन वरील अवलांजबत्व कर्मी करण्य स ठी स्वयांप क गॅसच पुरवठ , सौर उपकरणे ही स धने सुध्द वयैस्क्तक ल भ च्य योिनेत देण्य त येतील.

ख िगी व्यक्तीं स ठी वयैस्क्तक ल भ च्य योिनेत श सन व व्यक्ती य ांच्य सहभ ग चे प्रर्म ण (टक्केव री) ७५:२५ तर स रू्मजहक स्वरुप च्य क र्म ांस ठी श सन व सजर्मती य ांच्य सहभ ग चे प्रर्म ण (टक्केव री) 90:10 असे र हील.

श सन जनणणय क्रर्म ांक : एस-10/2017/ प्र.क्र.63/फ-3, जदन ांक 20 सप्टेंबर, 2017

पृष्ट्ठ 13 पैकी 3

ल भ थी जनवडीचे जनकि -

1. अश व्यक्तींचे वय जकर्म न १८ विे अस व ेव सदर व्यक्ती अश क ांदळवनक्षते्र ची क यदेशीर र्म लक अस वी.

2. वयैस्क्तकजरत्य योिनेच ल भ घ्य वय च असल्य स जकर्म न ४० आर क ांदळवन क्षते्र असणे आवश्यक आहे.

3. उप वनसांरक्षक / जवभ गीय वन अजधक री वरील जनकि ांच्य आध रे व्यक्तींची जनवड करुन त्य ांची य दी अपर प्रध न रु्मख्य वनसांरक्षक (क ांदळवन कक्ष), रु्मांबई य ांन स दर करतील. अपर प्रध न रु्मख्य वन सांरक्षक (क ांदळवन कक्ष), रु्मांबई य ांच्य र्म न्यतेनांतर सदर य दी अांजतर्म होईल.

ब) स रू्मजहक क्षते्रे / श सकीय वने - वन (सांवधणन) अजधजनयर्म, 1980 तसेच इतर अनुि ांजगक पयावरणीय क यद्य च भांग न

करत , स रू्मजहक / श सकीय क ांदळवन वर अवलांबून असलेल्य व्यक्तीस ठी श स्वत र्म सेर्म रीस प्रोत्स हन, पयावरणपुरक उपजिवीकेच जवक स, जनसगण-पयणटन, कौशल्य जवक स व इतर ब बींन सांयुक्त वन व्यवस्थ पन ची तत्व ेस ांभ ळून, स रू्मजहक स्वरुप त च लन देण्य ची श सन ची योिन आहे. य र्मध्य ेक ांदळवनक्षेत्र त पुनणल गवड, क ांदळवन ांचे सांरक्षण, सांवदेनशील क्षते्र भोवती सांरक्षक पभती ब ांधणे, क लव े प लन, खेकडे प लन, र्मधुजक्षक प लन, र्म सेर्म रीपुरक योिन र बवणे, पपिऱ्य तून र्मत्स्यप लन, शोजभवांत र्मत्स्यशेती, खेकड उबवणी कें दे्र जवकजसत करणे, स्कूब ड यव्व्हग, स्नॉरकपलग (Snorkelling), पयणटन र्म गणदशणक इत्य दी कौशल्य जवक स आजण क्षर्मत ब ांधणी क र्म ांन प्र ध न्य देण्य त येईल.

3.०० क ांदळवन सह व्यवस्थ पन सजर्मतीचे गठण व नोंदणी :- क ांदळवन ांच ेसांरक्षण करणे व त्य वर अवलांबून असलेल्य लोक ांची उपजिजवक य ांच रे्मळ घ लणे,

क ांदळवन च दिा उांच वणे य स ठी स गरी व ख डी क्षते्र लगत असलेल्य ग व त क ांदळवन सह व्यवस्थ पन सजर्मती गठीत करण्य त येईल. अश सजर्मत्य ांन क ांदळवन सह व्यवस्थ पन सजर्मती, . . . . . (ग व / व डी / वस्तीचे न व) (MCMC - Mangrove Co Management Committee, . . . . . . ) अस ेसांबोधल ेि ईल. तथ जप, अश सवण सजर्मतींवर सजचव म्हणनू सांबांजधत क ांदळवन क्षते्र चे वनप ल / वनरक्षक य ांची जनयुक्ती करण्य त येईल. िर सांबांजधत क्षते्र स ठी जनयतक्षते्र वनरक्षक उपलब्ध नसेल, तर त्य जठक णी सजचव म्हणनू क ांदळवन कक्ष / क ांदळवन प्र जधकरण तील इतर कर्मणच ऱ्य ची जनयुक्ती करत येईल.

सजर्मतींची नोंदणी सोस यटी रजिस्टेशन ॲक्ट, 1860 ख ली सांबांजधत जिल्हय च्य रजिस्र र ऑफ सोस यटीिकडे करणे बांधनक रक र हील. श सन जनणणय व्यजतजरक्तचे जनयर्म / उप जनयर्म, सदर सांस्थेच्य सभ सद ांच्य सवणस ध रण सभरे्मध्ये स्थ जनक पजरस्स्थतीनुस र र्मांिूर करण्य त आलेले अस वते.

3.०1 क ांदळवन सह व्यवस्थ पन सजर्मतीचे क यणक्षते्र - प्रत्येक पांच यतीस ठी एक क ांदळवन सह व्यवस्थ पन सजर्मतीचे गठन करण्य त येईल. र्म त्र सजर्मतीचे क यणक्षते्र सांबजधत पांच यतीर्मधील जकन री प्रभ ग पूती (Coastal Wards) र्मयाजदत र हील.

3.०2 क ांदळवन सह व्यवस्थ पन सजर्मतीचे सदस्य जनवडीचे जनकि -

क ांदळवन सह व्यवस्थ पन सजर्मतीच्य सवण स ध रण सजर्मती र्मध्य े ख लील सदस्य जनवडण्य त येतील :-

१. जकन री प्रभ ग त (Wards) र्मतद र असलेल्य व्यक्ती.

श सन जनणणय क्रर्म ांक : एस-10/2017/ प्र.क्र.63/फ-3, जदन ांक 20 सप्टेंबर, 2017

पृष्ट्ठ 13 पैकी 4

२. सजर्मतीच्य क यणक्षते्र त ख िगी र्म लकीचे क ांदळवन असलेल्य व्यक्ती. ३. क यणक्षते्र तील र्मस्च्िर्म र सर्म ि / सोस यटीचे सदस्य असलेल्य व्यक्ती.

सजर्मतीच्य सवण सदस्य ांन सजर्मती क यार्मध्ये सजक्रय सहभ ग नोंदजवणे आवश्यक र हील.

क यणक री सजर्मती - क यणक री सजर्मतीत ७ सदस्य ांच सर्म वशे असेल. सजर्मतीर्मध्ये ३ र्मजहल व ३ पुरुि सदस्य असतील. त्य पैकी एक सदस्य अध्यक्ष असेल तर क ांदळवन कक्ष चे वनप ल / वनरक्षक हे सजर्मतीचे सजचव असतील. सजर्मतीचे सदस्य हे शक्यतो क ांदळवन क्षते्र लगत र हण रे अस वते. सजर्मतीचे सदस्य एक च कुटुांब तील नस वते.

3.०3 क ांदळवन सह व्यवस्थ पन सजर्मतीची कतणव्ये :- १ ग व तील क ांदळवन क्षते्र स ठी सूक्ष्र्म आर खड तय र करणे. २ क ांदळवन ांचे सांरक्षण व सांवधणन करणे. ३ क ांदळवन क्षते्र चे सीर्म ांकन करणे. ४ क ांदळवन ांस ठी आवश्यकत असल्य स कुां पण उभ रणे. ५ क ांदळवन रोपवने व नैसर्गगक पुनण:जनर्गर्मती ब बत क रे्म करणे. ६ क ांदळवन ांवर उिेस ठी अवलांबून असलेल्य कुटुांब ांन स्वांयप ांक च गॅस (L.P.G) व सौर उत्प दने य ांच पुरवठ करणे.

3.04. सहव्यवस्थ पन सजर्मतीतील सदस्य ांन स रु्मजहकजरत्य उपजिजवक स धने उपलब्ध करुन घेण्य स प त्र असलले्य व्यक्तीचे प्र ध न्यक्रर्म -

१. एक एकरपेक्ष कर्मी क ांदळवन क्षते्र ध रण करण ऱ्य व्यक्ती. २. एक एकरपेक्ष ि द क ांदळवन क्षते्र ध रण करण ऱ्य अश व्यक्ती की ज्य इतर योिन ांच्य सदस्य न हीत. ३. र्मस्च्िर्म री सर्म ि तील र्मजहल . 4. र्मस्च्िर्म री सर्म ि तील पुरुि 5. स्वयांसह य्यत गट. 6. इतर भजूर्महीन व्यक्ती. 7. क ांदळवन क्षते्र तील सीर्म ांजकत (Marginal) शेतकरी.

3.05. सह-व्यवस्थ पन सजर्मतीतील सदस्य ांन उपजिजवकेस ठी सूक्ष्र्म आर खडय प्रर्म णे ख लील उपजिजवक स धने उपलब्ध करुन देण्य त येतील.

१. खेकड प लन 2. बहुआय र्मी र्मत्स्य शेती (र्मत्स्य व्यवस य जवभ ग च्य सहभ ग ांने Square Mesh Net व Turtle excluder devices र्मत्स्य व्यवस य ांक न पुरजवणे) 3. क लवपे लन 4. र्मधुर्मजक्षक प लन 5. पशपले प लन ६. गृहपयणटन ७. शोजभवांत र्मत्स्य शेती ८. SRI भ तशेती.

श सन जनणणय क्रर्म ांक : एस-10/2017/ प्र.क्र.63/फ-3, जदन ांक 20 सप्टेंबर, 2017

पृष्ट्ठ 13 पैकी 5

३.०6. क ांदळवन सह व्यवस्थ पन सजर्मतीचे ख ते : श सन कडून प्र प्त होण ऱ्य जनधीच्य व्यवस्थ पनेस ठी र ष्ट्रीयीकृत बँक पकव पोस्ट ऑफीसर्मध्य ेसांयुक्त बचत ख ते उघडण्य त येईल. सदर ख त्य स सरक री ख ते अस ेसांबोधण्य त येईल. सदर ख त्य च ेसांच लन क यणक री सजर्मतीचे अध्यक्ष व सदस्य सजचव य दोघ ांद्व रे सांयुक्तपणे करण्य त येईल. य ख त्य ांतगणत होण ऱ्य जनधीच्य जवजनयोग स सांबांजधत उप वनसांरक्षक / जवभ गीय वन अजधक री य ांचे स्तर वर र्मांिूरी घेतली ि ईल. सजर्मतीच्य स्वत:च्य उत्पन्न तून तसेच इतर स्त्रोत ांकडून (वरील स्त्रोत ांजशव य) प्र प्त होण ऱ्य जनधीच्य व्यवस्थ पनेस ठी र ष्ट्रीयकृत बँक पकव पोस्ट ऑफीसर्मध्ये स्वतांत्रजरत्य बचत ख ते उघडण्य त येईल. सदर बचत ख त्य स क ांदळवन जवक स सजर्मती ख ते अस े सांबोधण्य त येईल. सदर ख त्य च ेसांच लन अध्यक्ष व कोि ध्यक्ष पकव क यणक रणीतील एक सदस्य सांयुक्तपणे करतील. सदरहू ख त्य तील जनधीच्य जवजनयोग स सांस्थेच्य सवणस ध रण बैठकीत र्मांिूरी घेतली ि ईल.

३.०7. व र्गिक लखे पजरक्षण : क ांदळवन सह व्यवस्थ पन सजर्मतीच्य सरक री ख त्य चे लेख पजरक्षण र ज्य वन जवक स यांत्रण (SFDA) कजरत श सन ने प्रचजलत केलेल्य लेख पजरक्षण पध्दतीनुस र करण्य त येईल.

४.०० सर्मझौत - सर्मयलखे क ांदळवन सांरक्षण व उपजिजवक जनर्माण योिन र बजवण्य त येण ऱ्य व्यक्तींच्य सरू्मह ांनी /

र्मस्च्िर्म र सांस्थ ांनी सवणप्रथर्म सदर क यणक्रर्म र बजवण्य स तय र असल्य च ठर व घेणे आवश्यक र हील. सदर ठर व र्मध्ये क ांदळवन सांवधणन क यणक्रर्म अांतगणत जर्मळण रे फ यदे घेण्य कजरत कुऱ्ह ड बांदी, चर ई बांदी, क ांदळवन सांरक्षण क र्मी वन जवभ ग स र्मदत, डेजिस ट कण्य स र्मन ई, वनवणव जनयांत्रण व सांरक्षण क र्म त सहक यण करणे, गौण वनोपि ांच ऱ्ह स थ ांबजवणे, य ब बींच स्पष्ट्ट उल्लेख असणे आवश्यक र हील. वयैस्क्तक ल भ च्य योिन ांच फ यद घेण रे सवण ल भध रकही क ांदळवन सांरक्षण क र्मी सहभ ग घेण्य स ब ांधील र हतील. य ब बत सोबत िोडलेल्य प्र रुप नुस र सर्मझोत -सर्मयलेख अध्यक्ष, क ांदळवन सह व्यवस्थ पन सजर्मती / वयैस्क्तक ल भ थी व सांबांजधत जवभ गीय वन अजधक री / उप वनसांरक्षक य ांच्य र्मध्ये करण्य त येईल. 4.01 सदर योिनेत ख िगी व्यक्ती / सर्म जवष्ट्ट सांस्थेतील व्यक्तींन ख लील ब बींची परव नगी र हील : -

क ांदळवन ांचे कोणत्य ही तऱ्हेचे नुकस न होण र न ही तसेच वन (सांवधणन) अजधजनयर्म, 1980 व इतर अनुि ांगीक पयावरण सांबांजधत क यद्य ांतील तरतूदींच भांग होण र न ही, अश पध्दतीने अभ्य सपूवणक सूक्ष्र्म आर खड तय र करुन सदर सजर्मतींन क ांदळवन क्षते्र त ख लील क रे्म करत येतील : -

१. र्मत्स्य प लन, क लव ेप लन, खेकडे प लन. २. वरील प्रक रचे र्मत्स्य प लन, क लव ेप लन, खेकडे प लन व इतर उपजिजवक स धने य ांचे जवक स स ठी आवश्यक ते प्रजशक्षण आयोजित करणे. 3. पयणटन स ठी त त्पुरत जनव र जनर्माण करणे. 4. सजर्मती सदस्य ांनी आरोपी व व हने पकडून वन / पोलीस जवभ ग स हस्त ांतरीत करणे व वनगुन्हे रोखण्य स ठी वन जवभ ग स र्मदत करणे. 5. सजर्मती सदस्य च्य र्म गणदशणन ख ली पयणटक ांन र खीव वन त प्रवशे व र्मस्च्िर्म रीच आनांद घेणे.

श सन जनणणय क्रर्म ांक : एस-10/2017/ प्र.क्र.63/फ-3, जदन ांक 20 सप्टेंबर, 2017

पृष्ट्ठ 13 पैकी 6

५.०० ग वजनह य क ांदळवन जनह य सूक्ष्र्म आर खडे तय र करणेेः-

५.०१ आध रभतू र्म जहती सांकजलत करणे व सूक्ष्र्म आर खडे तय र करणेेः - क ांदळवन ांचे कोणत्य ही तऱ्हेचे नुकस न होण र न ही व न्य य लयीन आदेश ांचे सवणत: प लन होईल

अश पध्दतीने अभ्य सपुवणक सूक्ष्र्म आर खड तय र करणे आवश्यक र हील. क ांदळवन ांच्य जवक स च्य सूक्ष्र्म कृती आर खड अांतगणत केलेल्य क र्म ांचे रू्मल्यर्म पन करणे व फलजनष्ट्पत्तीब बत जनष्ट्किण क ढणे य स ठी सुरुव तील “बेंच र्म कींग” करणे आवश्यक आहे. त्य रु्मळे सुरुव तील च सांस्थ प तळीवर उपलब्ध िन-िल-िांगल-िर्मीन य क ांदळवन ांशी सांबांजधत सांस धन ांची सद्यस्स्थती व स ांस्ख्यकी र्म जहती (आध रभतू र्म जहती) सांकजलत करण्य त य वी व त्य च आध रे व्यस्क्तसरू्मह जवक स स ठी आवश्यक उपच र / उप ययोिन ांच सूक्ष्र्म आर खडय र्मध्ये सर्म वशे कर व . य स ठी सहभ गीय ग्र र्मीण सर्मीक्षण (Participatory Rural Appraisal) पध्दतीच व पर करु शकत त. त्य स ठी स र्म जिक व स धन सांपत्ती नक श , जशव र फेरी, हांग र्म चे जवशे्लिण, इजतह सक लीन घटन क्रर्म, रॅ्मरीक्स रँकींग, चप ती आकृती, स्थ जनक तांत्रज्ञ नची स धने इत्य दी पध्दतींच व पर करत येईल. जनवड केलेल्य ग ांव चे सभोवत ल ३ जक.र्मी पजरघ तील क ांदळवन आच्ि दन ची सन २००५ रोिीची स्स्थती द खजवण रे सुरुव तीचे उपग्रह ि य जचत्र प्र प्त करुन ठेवण्य त य व,े िेणेकरुन वळेोवळेी वन च्ि दन त होत असलेले बदल पजरगणीत करत येतील.

सदर योिने अांतगणत ग व ांचे सूक्ष्र्म कृती आर खडे सजर्मतीशी सल्ल र्मसलत करुन, सदस्य ांच्य सहभ ग ने, जनवडलेल्य तज्ञ ांच सल्ल व र्म गणदशणन ख ली अजतशय श स्त्रोक्त पध्दतीने तय र करणे व क ळिीपूवणक अांर्मलबि वणी करणे अपेजक्षत आहे. सूक्ष्र्म आर खड १० विाचे क ल वधीकजरत तय र करण्य त य व . तथ जप, सूक्ष्र्म आर खडय त सन २०१७-१८ ते २०१९-२० य क ल वधीकजरत जनयोजित करण्य त आलेली क रे्म य योिन ांतगणत कर वी.

सदर आर खड प्रजत सजर्मती प्रजत विण रु. १00.00 ल ख च्य कर्म ल र्मयाद पयंत ठेवण्य त य व . य पेक्ष ि स्त जनधीची र्म गणी असेल तर त्य ब बत सजवस्तर तपशील स दर करुन, र ज्य स्तरीय सजर्मतीची पूवण र्मांिूरी घेऊन र बवण्य त य व . क्लस्टर (सरू्मह) स्वरुप तील क ही क र्म ांस ठी िर प्रस्त व असेल (उद . हॅचरी, शीतगृह इ.) व त्य कजरत सरू्मह तील सजर्मत्य ांची एक स्त्र्मक र्म गणी असेल तर ज्य द तरतदू करण्य चे अजधक र र ज्यस्तरीय सजर्मतील ही र हतील. य ब बत अांजतर्म अजधक र अपर प्रध न रु्मख्य वनसांरक्षक (क ांदळवन कक्ष), रु्मांबई य ांचे र हतील. त्य ांनी योिन अांतगणत व र्गिक तरतूद जवच र त घेऊन य ब बत आवश्यक ती र्मांिूरी द्य वी.

ग व च सूक्ष्र्म कृती आर खड सांबांजधत क्षते्र स ल गू असलेल्य क यणआयोिन / व्यवस्थ पन आर खड य ांच्य शी सुसांगत र हील. त्य र्मध्ये भ रतीय वन अजधजनयर्म, १९२७, वन्यिीव (सांरक्षण) अजधजनयर्म, १९७२, वन (सांवधणन) अजधजनयर्म, १९८०, पयावरण (सांरक्षण), अजधजनयर्म, 1986, अनुसूजचत ि ती व इतर प रांप जरक वन जनव सी (वनहक्क ांची र्म न्यत ) अजधजनयर्म, 2006 व त्य तील जनयर्म वली, न्य य लयीन आदेश इत्य दीच उल्लघांन होण र न ही, य ची दक्षत घेण्य त य वी.

सर्मझौत सर्मयलेख झ ल्य नांतर पुढील 2 र्मजहन्य त सूक्ष्र्म आर खड तय र करुन र्मांिूरी प्र प्त करुन घेण्य ची िब बद री सांबांजधत क ांदळवन सह व्यवस्थ पन सजर्मतीची र हील. सुक्ष्र्म आर खड र्मांिूर करण्य चे अजधक र सांबांजधत उप वनसांरक्षक / जवभ गीय वन आजधक री य ांन र हील.

श सन जनणणय क्रर्म ांक : एस-10/2017/ प्र.क्र.63/फ-3, जदन ांक 20 सप्टेंबर, 2017

पृष्ट्ठ 13 पैकी 7

५.०२ व र्गिक कृती आर खड तय र करणे : सूक्ष्र्म आर खड तय र केल्य नांतर व र्गिक कृती आर खड तय र करण्य त य व व त्य त

विणजनह य प्रस्त जवत क रे्म व ल गण रे अनुद न इत्य दी सर्म जवष्ट्ट कर वे, िणेे करुन प्रकल्प स्वरुप त (Project Mode) क र्म ांची अांर्मलबि वणी व सांजनयांत्रण करणे शक्य होईल.

६.०० तज्ञ ांची जनयुक्ती : सदर योिने अांतगणत ग व ांच ेसूक्ष्र्म कृती आर खडे श स्त्रोक्त पध्दतीने तय र करणे अपेजक्षत आहे. य कजरत क ांदळवने व स गरी िवैजवजवधत सांवधणन प्रजतष्ट्ठ नकडील कृिी तज्ञ, व जनकी तज्ञ, जनसगण तज्ञ, उपजिजवक जविय वरील तज्ञ य ांची सेव कां त्र टी पध्दतीने प्रजतष्ट्ठ नर्म फण त जनयुक्ती करण्य त येईल. तसेच जनयुक्त कर वय च ेतज्ञ ांच ेर्म नधन त्य ांच्य शैक्षजणक अहणतेनुस र जनजित करत येईल. तज्ञ ांच्य जनयुक्तीवर होण र खचण प्रश सकीय खचातून भ गजवण्य त येईल.

७.०० योिन सर्मन्वयक ची जनवड : “क ांदळवन सह व्यवस्थ पन सजर्मती” च्य र्म फण त सदर योिनेअांतगणत र बजवण्य त येण ऱ्य योिन ांच्य ब बतीत वन, इतर जवभ ग व ग व सजर्मतीशी योग्य सर्मन्वय स धने आवश्यक आहे. योिनेतील त ांजत्रक सुसतू्रत व अांर्मलबि वणी य स ठी प्रजत दोन ग व ांर्म गे एक सर्मन्वयक ची क ांदळवन प्रजतष्ट्ठ नर्म फण त कां त्र टीपध्दतीने जनयकु्ती योिन क ल वधीत करत येईल. सदर सर्मन्वयक र्मत्स्य व्यवस य पदवीध रक अस व . य र्मध्ये स्थ जनक व्यक्तील गणुवत्तेच्य आध रे प्र ध न्य देण्य त येईल.

८.०० योिने अांतगणत कर वय ची क रे्म :-

८.०१ क ांदळवन सांध रण : वन जवभ ग च्य त ब्य त असलेल्य क ांदळवन क्षते्र वर नैसर्गगक / कृत्रीर्म पुन:उत्प दन ची क रे्म घेणे, प ण्य चे चॅनेल्स अब जधत व नव्य ने तय र करणे, वन जवभ ग ांतगणत र्मांिूर नरू्मन आर खडय च व पर करुन य योिनेअांतगणत र्मांिूर जनधी खचण करण्य त येईल.

८.०२ पयायी रोिग र ांची सांधी व ढजवणे : अ) ग व तील र्मजहल व युवक ांन स्वयांरोिग रजवियी प्रजशक्षण देणे, क्षर्मत ब ांधणी करणे व रोिग र ची सांधी उपलब्ध करुन देणे, य कजरत औदयोजगक तज्ञ ांच व पयणटन सांस्थ च सहभ ग घेणे, गौण वनउपि सांकलन, रू्मल्यवृध्दी व जवक्रीस सह य्य करणे. ब) जनसगण पयणटन व गृह पयणटन च (Home stay) जवक स करणे तसचे अनुि ांजगक क्षर्मत ब ांधणी करणे, प्रजशक्षण देणे. क) सर्मझोत सर्मय लेख तील सर्म जवष्ट्ट ब बी.

८.०३ स्वच्ित अजभय न र बजवणे : जनसगण पयणटन / गृह पयणटन स च लन देण्य स ठी त्य वस्तीत / ग व त स्वच्ित र खणे अत्यांत

आवश्यक आहे. त्य करीत शौच लय चे ब ांधक र्म करणे, रै्मल प्रजक्रय व व्यवस्थ पन (Sewage Management), स ांडप णी शुध्दीकरण / प्रजक्रय (Treatment of Waste Water), घन कचर व्यवस्थ पन (Solid Waste Management), स्वच्ि जपण्य च्य प ण्य चे जनयोिन करणे, इत्य दी क यणक्रर्म श सन च ेसांबांजधत योिनेअांतगणत घेण्य त य व.े

श सन जनणणय क्रर्म ांक : एस-10/2017/ प्र.क्र.63/फ-3, जदन ांक 20 सप्टेंबर, 2017

पृष्ट्ठ 13 पैकी 8

८.०४ कृिी सांस धन ांच जवक स :- क ांदळवन सह व्यवस्थ पन सजर्मतीतील सदस्य ांची कृिी उत्प दकत व ढजवणे, उत्प दन खचण कर्मी

करण्य कजरत ग ांडूळ खत / सेंद्रीय खत / िैजवक कीटकन शक ग्र र्म स्तर वर तय र करणे व व परण्य स प्रोत्स हन देणे, र स यजनक शेतीच े “सेंजद्रय शेतीत”रुप ांतर करणे, SRI/SRT भ त उत्प दन, कृिी उत्प दन प्रजक्रय / रू्मल्यवधणन (Agro Processing / Value Addition) सरुु करणे, ब ांबू ल गवड, फलोत्प दन जवक स, ख िगी पडीक शेत त तसेच शेत तील ब ांधे, वनशेतीस रखे क यणक्रर्म इत्य दी र बजवणेकरीत श सन च्य जवजवध योिन र्म फण त आवश्यक ती क रे्म करण्य त येतील.

८.०5 क ांदळवन ची ल गवड :- सन 2017-18 ते 2019-20 य 3 विात जकर्म न १० ल ख क ांदळ वृक्ष ची ल गवड करण्य त येईल.

तसेच क ांदळवन ांच्य सांरक्षण ब बत भरीव उप ययोिन ग्र र्मस्थ ांचे / सजर्मत्य ांचे र्म ध्यर्म तून करण्य त येईल.

९.०० जनधी जवतरण श सन कडून जनधी प्रध न रु्मख्य वनसांरक्षक (वनबल प्ररु्मख), र्मह र ष्ट्र र ज्य, न गपूर य ांच्य र्म फण त अपर प्रध न रु्मख्य वन सांरक्षक (क ांदळवन कक्ष), रु्मांबई य ांन जवतरीत होईल, तेथून तो र्म गणीप्रर्म णे सांबांजधत उप वनसांरक्षक ांन / जवभ गीय वन अजधक री य ांन तसेच क ांदळवन प्रजतष्ट्ठ नल जवतरीत होईल, सांबांजधत उप वनसांरक्षक ांन / जवभ गीय वन अजधक री य ांनी र्म गणी करत ांन सुक्ष्र्म आर खडय स र्मांिूरी प्र प्त झ ल्य ची ख त्री कर वी तसेच र्मांिूर क र्म चे प्र ध न्यक्रर्म ठरवून, विणजनह य आर खड तय र करुन अपेजक्षत क र्म ांस ठीच्य रक्करे्मची र्म गणी कर वी. एकूणच उपलब्ध होण र जनधी ह वन जवभ ग र्म फण त पकव सजर्मती र्म फण त पकव क ांदळवन प्रजतष्ट्ठ न र्म फण त अश जत्रजवध पध्दतीने परांतु अपर प्रध न रु्मख्य वन सांरक्षक (क ांदळवन कक्ष), रु्मांबई य ांच ेएक स्त्र्मक जनयांत्रण ख ली जवजनयोग त आणण्य त येईल.

9.01 योिनेच खचण ज्य लेख जशिा ख ली भ गजवण्य त येईल, त्य ब बतच श सन जनणणय वगेळय ने जनगणजर्मत करण्य त येईल.

१०.०० प्रश सकीय खचण सदर योिने अांतगणत र्मांिूर अनुद न च्य 5% रक्कर्म प्रश सकीय खचास ठी देय र हील. य र्मध्ये तज्ञ व्यक्तींचे व ग व योिन सर्मन्वयक चे र्म नधन, र्मत्स्य व्यवस य पदवी ध रक ांचे र्म नधन तसेच र्म जहती भरण्य कजरत प्रकल्प स्तर वरील Data Entry Operators चे र्म नधन, सजवस्तर अांद िपत्रके तय र करणे व इतर प्रश सजकय खचण य ांच सर्म वशे र हील.

११.०० रू्मल्यर्म पन : प्रकल्पस्तरीय सजर्मतीने य योिनेतांगणत केलेल्य क र्म चे वळेोवळेी अांतणगत रू्मल्यर्म पन करुन घेण्य त य व ेव आवश्यकतेनुस र त्रयस्थ यांत्रणेर्म फण त जवजशष्ट्ट क र्म ांचे रू्मल्यर्म पन करुन घेण्य त येईल.

१२.०० स र्म जिक अांकेक्षण : स र्म जिक अांकेक्षण स ठी आवश्यक असलेली सवण क गदपत्रे उद . र्मस्टर रोल, कॅशबुक, जबल, र्मोिर्म प पुस्तके, त ांजत्रक र्मांिूरी, प्रश सकीय र्मांिूरी, क र्म ची तप सणी, क र्म ची गुणवत्त , क गदपत्र ांची तप सणी करणे, स र्म जिक अांकेक्षण सांपल्य नांतर अहव ल व चनू द खजवणे इत्य दी स र्म जिक अांकेक्षण ची

श सन जनणणय क्रर्म ांक : एस-10/2017/ प्र.क्र.63/फ-3, जदन ांक 20 सप्टेंबर, 2017

पृष्ट्ठ 13 पैकी 9

िब बद री सांबांजधत क ांदळवन सह व्यवस्थ पन सजर्मतीची र हील. स र्म जिक अांकेक्षण ची पूवण सूचन कर्मीत कर्मी 15 जदवस अगोदर देणे आवश्यक आहे.

१३.०० र्म जहती व्यवस्थ पन क यणप्रण ली : सदर योिनेकजरत क ांदळवन कक्ष च्य सांकेत स्थळ वर एक स्वतांत्र ि ग (Page) देण्य त येईल, ज्य र्मध्य ेख लील र्म जहतीच सर्म वशे असेल : -

१) सदर योिने अांतगणत प्रकल्प जनह य जनवडलेल्य ग व ांची य दी, ग व जनह य र्मांिूर सुक्ष्र्म आर खड व ग व जनह य / विणव र कर वय च्य क र्म ची य दी. २) उपलब्ध अनुद न, झ लेल खचण, क र्म ची सदयस्स्थती, क र्म चे ि य जचत्र, व र्गिक लेख पजरक्षण अहव ल, ग्र र्म पजरस्स्थतीकी जवक स सजर्मतीचे र्म जसक सभचेे क यणवृत्त ांत व प्रकल्प स्तरीय सजर्मतीचे / र ज्यस्तरीय सजर्मती सभचेे क यणवृत्त ांत.

१४.०० क ांदळवन सह व्यवस्थ पन सजर्मतीची / सदस्य ांची र्म न्यत रद्द करणे : क ांदळवन सह व्यवस्थ पन सजर्मतीने त्य ांचे कतणव्ये व िब बद ऱ्य ांचे प लन करत न हयगय केल्य स तसेच वन अजधजनयर्म ांचे भांग केल्य स जवभ गीय वन अजधक री / उप वनसांरक्षक ही सजर्मती बरख स्त करु शकतील. सदस्य च सदस्यत रद्द करण्य च जनणणय क ांदळवन सह व्यवस्थ पन सजर्मती घेईल, हे करत न नैसर्गगक न्य य च्य तत्व चे प लन करण्य त येईल.

१५.०० अपील करणे : सजर्मती बरख स्त होणे पकव सदस्य ची सदस्यत भांग झ ल्य नांतर एक र्मजहन्य च्य आत सांबजधत सजर्मती पकव सदर सदस्य, अपर प्रध न रु्मख्य वनसांरक्षक, क ांदळवन कक्ष, रु्मांबई य ांचेकडील अपील करु शकतील. अपर प्रध न रु्मख्य वनसांरक्षक (क ांदळवन कक्ष), रु्मांबई य ांच जनणणय अांजतर्म र हील व सवण सांबांजधत ांवर बांधनक रक असेल.

१६.०० जिल्ह स्तरीय सजर्मती : क ांदळवन सांजनयांत्रण स ठी व अांर्मलबि वणी करण्य कजरत सांबांजधत जिल्ह जधक री य ांच्य अध्यक्षतेख ली ख लीलप्रर्म णे जिल्ह स्तरीय सजर्मती गठीत करण्य त येईल :

१) जिल्ह जधक री अध्यक्ष २) सांबांजधत जवभ गीय वन अजधक री / सांबांजधत उप वनसांरक्षक सदस्य सजचव 3) रु्मख्य क यणक री अजधक री, जिल्ह पजरिद पकव त्य ांचे प्रजतजनधी सदस्य 4) जिल्ह कृिी अजधक्षक सदस्य 5) सह य्यक आयुक्त, र्मत्स्य व्यवस य अजधक री सदस्य 6) जिल्ह प्रजतजनधी, अग्रणी बँक सदस्य 7) पयावरण जवभ ग प्रजतजनधी सदस्य 8) दोन जवक स सजर्मतीचे अध्यक्ष सदस्य 9) प्र देजशक व्यवस्थ पक, र्मह र ष्ट्र र ज्य पयणटन जवक स र्मह र्मांडळ सदस्य

जिल्ह स्तरीय सजर्मतीच्य क याच ेस्वरुप ख लीलप्रर्म णे र हील - 1. सूक्ष्र्म आर खडय स व त्य तील क र्म ांन र्मांिूरी देणे.

श सन जनणणय क्रर्म ांक : एस-10/2017/ प्र.क्र.63/फ-3, जदन ांक 20 सप्टेंबर, 2017

पृष्ट्ठ 13 पैकी 10

2. योिनेच अहव ल तय र करणे. 3. जवजवध जवभ ग र्म फण त र बजवण्य त येण ऱ्य योिन प्र ध न्य ने जनवडलेल्य ग व ांर्मध्ये

र बजवणे व त्य कजरत जवजवध जवभ ग चे सर्मन्वय करणे. 4. सूक्ष्र्म आर खडय प्रर्म णे क र्म र बजवण्य वर जनयांत्रण ठेवणे व क र्म चे रू्मल्यर्म पन करणे.

जिल्ह स्तरीय सजर्मतीची बैठक विातून जकर्म न दोनद आयोजित करणे अजनव यण र हील.

17.०० र ज्यस्तरीय सजर्मती : क ांदळवन सांरक्षण योिन क यणक्रर्म ची अांर्मलबि वणीच आढ व सांजनयांत्रण करणे, उदभवण री प्रश्ने सोडजवणे य स ठी “र ज्यस्तरीय सजर्मती” पुढीलप्रर्म णे र हील :-

१) प्रध न रु्मख्य वनसांरक्षक (वन्यिीव), र्मह र ष्ट्र र ज्य, न गपूर अध्यक्ष 2) अपर प्रध न रु्मख्य वनसांरक्षक (क ांदळवन कक्ष), रु्मांबई सदस्य 3) आयुक्त, कोंकण जवभ ग सदस्य 4) रु्मख्य वनसांरक्षक (प्र .), ठ णे सदस्य 5) रु्मख्य वनसांरक्षक (प्र .), कोल्ह पूर सदस्य 6) व्यवस्थ पकीय सांच लक, र्मह र ष्ट्र र ज्य पयणटन जवक स र्मह र्मांडळ सदस्य 7) र्मत्स्यव्यवस य आयुक्त, र्मह र ष्ट्र र ज्य सदस्य 8) दोन जवक स सजर्मतीचे अध्यक्ष सदस्य 9) उप वनसांरक्षक (क ांदळवन), रु्मांबई सदस्य सजचव

र ज्यस्तरीय सजर्मतीच्य क याचे स्वरुप ख लीलप्रर्म णे र हील : -

1. योिनेच्य प्रभ वी क यणन्वयन स ठी जिल्ह स्तरीय सजर्मतील सजवस्तर र्म गणदशणन करणे, र्म गदशणक सूचन ि री करणे.

2. योिनेच्य अांर्मलबि वणीर्मध्ये येण ऱ्य अडीअडचणी दूर करणे. 3. योिनेच्य प्रभ वी अांर्मलबि वणीस ठी श सन स धोरण त्र्मक जशफ रशी करणे.

ज र ज्यस्तरीय सजर्मतीची बैठक विातून जकर्म न एकद आयोजित करणे अजनव यण र हील.

वरील श सन जनणणय जवत्त, जनयोिन, पयावरण जवभ ग, कृिी व पदुर्म जवभ ग य ांचे सहर्मतीने जनगणजर्मत करण्य त येत आहे.

सदर श सन जनणणय र्मह र ष्ट्र श सन च्य www.maharashtra.gov.in य सांकेत स्थळ वर उपलब्ध करण्य त आल असून त्य च सांकेत ांक 201709201735593819 अस आहे. ह श सन जनणणय जडिीटल स्व क्षरीने स क्ष ांजकत करुन क ढण्य त येत आहे.

र्मह र ष्ट्र चे र ज्यप ल य ांचे आदेश नुस र व न व ने,

( वीरेन्द्र जतव री ) रु्मख्य वनसांरक्षक (र्मांत्र लय)

प्रत :- 1. र्म .रु्मख्य सजचव य ांचे ख िगी सजचव.

श सन जनणणय क्रर्म ांक : एस-10/2017/ प्र.क्र.63/फ-3, जदन ांक 20 सप्टेंबर, 2017

पृष्ट्ठ 13 पैकी 11

२. र्म .र्मांत्री (वने) य ांचे ख िगी सजचव. ३. र्म .र्मांत्री (र्महसूल) य ांचे ख िगी सजचव. ४. अपर रु्मख्य सजचव (जवत्त), र्मांत्र लय, रु्मांबई. 5. अपर रु्मख्य सजचव (जनयोिन), र्मांत्र लय, रु्मांबई. 6. अपर रु्मख्य सजचव (पयावरण), र्मांत्र लय, रु्मांबई. 7. प्रध न सजचव (र्महसूल), र्महसूल व वन जवभ ग, र्मांत्र लय, रु्मांबई. 8. प्रध न सजचव, पयणटन व स ांस्कृजतक क यण जवभ ग, र्मांत्र लय, रु्मांबई. 9. सजचव (पदुर्म), र्मांत्र लय, रु्मांबई. 10. प्रध न रु्मख्य वनसांरक्षक (वनबल प्ररु्मख), र्मह र ष्ट्र र ज्य, न गपूर. 11. प्रध न रु्मख्य वनसांरक्षक (वन्यिीव), र्मह र ष्ट्र र ज्य, न गपूर. 12. जवभ गीय आयुक्त, कोंकण जवभ ग, कोंकण. 13. अपर प्रध न रु्मख्य वनसांरक्षक (सांध रण), र्मह र ष्ट्र र ज्य, न गपूर. 14. अपर प्रध न रु्मख्य वनसांरक्षक (वन्यिीव), पजिर्म र्मुांबई. 15. अपर प्रध न रु्मख्य वनसांरक्षक (क ांदळवन कक्ष), रु्मांबई. 16. रु्मख्य वनसांरक्षक (प्र देजशक), ठ णे / कोल्ह पूर. 17. आयुक्त, र्मत्स्यव्यवस य, र्मह र ष्ट्र र ज्य, रु्मांबई. 18. जिल्ह जधक री, ठ णे /र यगड/प लघर/रत्न जगरी/पसधुदूगण. 19. रु्मख्य क यणक री अजधक री, जिल्ह पजरिद (ठ णे /र यगड/प लघर/रत्न जगरी/पसधुदूगण). 20. सवण सांबांजधत उप वनसांरक्षक / जवभ गीय वन अजधक री 21. सवण सांबांजधत उप जवभ गीय अजधक री. 22. प्र देजशक व्यवस्थ पक, र्मह र ष्ट्र र ज्य पयणटन जवक स र्मह र्मांडळ. 23 जिल्ह कृिी अजधक्षक (ठ णे /र यगड/प लघर/रत्न जगरी/पसधुदूगण). 24. जिल्ह प्रजतजनधी, अग्रणी बँक (ठ णे /र यगड/प लघर/रत्न जगरी/पसधुदूगण). 25. जनवड नस्ती, र्महसूल व वन जवभ ग, फ-३.

श सन जनणणय क्रर्म ांक : एस-10/2017/ प्र.क्र.63/फ-3, जदन ांक 20 सप्टेंबर, 2017

पृष्ट्ठ 13 पैकी 12

प्र रुप सर्मयलखे चे सर्मझौत

“क ांदळवन सांरक्षण व उपजिजवक जनर्माण योिन ” (ख िगी व्यक्ती / सांस्थ ) य र्मध्ये सुक्ष्र्म जनयोिन आर खडय च्य अांर्मलबि वणीकजरत सर्मझौत सर्मयलेख. सदर सर्मझौत सर्मयलेख श्री. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . उप वनसांरक्षक / जवभ गीय वन अजधक री, . . . . . . . . वन जवभ ग (य ांन य नांतर पक्ष क्रर्म ांक १ असे सांबोधण्य त येईल) व श्री. / श्रीर्मती . .. . . . . . . . . . . . . . . र . . . . . . . . . . . त लुक .. . . . . . जिल्ह . . . . . ह . . . . .. . . . अध्यक्ष, क ांदळवन सह व्यवस्थ पन सजर्मती, ग ांव . . . . . . . . . . “क ांदळवन सांरक्षण व उपजिजवक जनर्माण योिन ” र बजवण्य स ठी करण्य त येत आहे.

१. “क ांदळवन सांरक्षण व उपजिजवक जनर्माण योिन ” र बजवण्य स तय र असल्य ब बतच ठर व जदन ांक . . . . . . . . . च ेसभते प रीत करण्य त आलेल आहे.

२. “क ांदळवन सांरक्षण व उपजिजवक जनर्माण योिन ” अांतगणत जर्मळण रे फ यदे घेण्य कजरत क ांदळवन ांर्मध्ये जवन परव न प्रवशे, डेजिस अथव अन्य घनकचर ट कण्य स र्मन ई, कुऱ्ह ड बांदी, वनवणव जनयांत्रण व सांरक्षण क र्म त सह क यण करणे इत्य दी ब बींर्मध्ये ग व च्य िब बद ऱ्य व कतणव्य प र प डण्य स व्यक्ती / सांस्थ य ांची सांर्मती आहे.

३. “क ांदळवन सांरक्षण व उपजिजवक जनर्माण योिन ” र बजवण्य स ठी श सन ने वळेोवळेी जनजित केलेल्य िब बद ऱ्य प र प डतील व त्य अनुिांग ने जवजहत केलेले फ यदे जर्मळण्य स सजर्मती प त्र र हतील. ४. सजर्मतीस अनुज्ञये फ यदे व योिनेच्य र्म गणदशणक तत्व े / श सन ने वळेोवळेी जनगणर्गर्मत केलेल्य र्म पदांड नुस र र हील. ५. सूक्ष्र्म आर खडय र्मधील क रे्म श सन ने वळेोवळेी जवजहत केलेल्य क यणपध्दती व जवजत्तय जनयर्म वलीच्य अधीन र हून करण्य त येतील. ६. सदर कर रन र्म क यान्वयन करत ांन दोन्ही पक्ष त व द जनर्माण झ ल्य स सांबांजधत अपर प्रध न रु्मख्य वनसांरक्षक (क ांदळवन कक्ष), रु्मांबई य ांच जनणणय अांजतर्म र हील व तो दोन्ही पक्ष ांन बांधनक रक र हील.

स्व क्षरी स्व क्षरी “क ांदळवन सांरक्षण व उपजिजवक जनर्माण योिन ” ख िगी व्यक्तीचे न व (उप वनसांरक्षक / जवभ गीय वन अजधक री)

स क्षीद र स क्षीद र

१) न व . . . . . . . . . . . स्व क्षरी . . . . . . १) न व . . . . . . . . . . स्व क्षरी . . .. . . . 2) न व . . . . . . . . . . . स्व क्षरी . . . . . . 2) न व . . . . . . . . . . स्व क्षरी . . .. . . .