À æ - 関西学院大学理工学部情報科学科 - トップ...

41
卒業論文 SiC の表面エネルギーの第一原理計算 関西学院大学 理工学部 情報科学科  5688 藤井 将平 2009 年  2 指導教員  西谷 滋人 教授

Upload: vanquynh

Post on 25-Sep-2018

223 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • SiC

    2009 2

  • SiCSiC SiSi 3 SiCSiCMetastable SolventEpitaxy.MSESiCMSE4H-SiC3C-SiCSiSiC SiSiC3-4H-6H-SiC (0001)(11-20)(1-

    100) 3C-SiC (0001) 3C, 4H, 6H-SiC 0001MSE 0001

  • 1 21.1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21.2 SiC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31.3 SiC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41.4 SiC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61.5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8

    1.5.1 SiC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81.5.2 MSE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

    1.5.3 MSE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10

    2 122.1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122.2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12

    2.2.1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122.3 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14

    2.3.1 SiC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 142.4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . 182.5 SiC . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18

    2.5.1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 182.6 MedeA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 242.7 . . . . . . . . . . . . . . . . 25

    3 263.1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 263.2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31

    4 32

    A First-principles study of the atomic reconstructions and en-ergies of Ga-and As-stabilized GaAs(100) surface 35

    1

  • 1

    1.1 (SiC)Si C 19.SiC1955Lery

    [1] SiC10mmSiSiC 19701981Tairov 6H-SiC19870001Si 6H-SiCSiC1980SiC pn1993 SiC[1] SiC SiCMetastable Solvent EpitaxyMSE

    2

  • 1.2 SiC

    1.2: 3C-SiC

    1.3: 4H-SiC

    7

    1.1: 3C-SiC

    1.2: 3C-SiC

    1.3: 4H-SiC

    7

    1.2: 4H-SiC

    3

  • 1.4: 6H-SiC

    SiSi [3]

    3C-SiC6H-SiC4H-SiCSiC 00010001Si000-1C SiC [4]

    8

    1.3: 6H-SiC

    1.11.21.3 3C-4H-6H-SiC3C-SiC 34H-6H-SiC 4

    SiC (silicon:Si) (carbon:C) 4SiC 18% c 100 3C-4H-6H-SiC 1.6 Si-C 3C-SiC-SiC

    1.3 SiC 3 3C-SiC

    (111)(1-10)(11-2) 4H-6H-SiC(0001)(11-20)(1-100)

    (0001)(11-20)(1-100)MAYA 4H-SiC

    4

  • (0001)-SiC SiC 1 Si0001 SiC000-1CSiC 12%SiCSiCC Si Si

    (11-20)-SiC (0001) (0001) [11-20] 90-SiC SiCMOS

    (1-100)(0001) (11-20)(0001) [1-100] 90SiC 3C-SiC 3 4H-6H-SiC 3(111) (0001)(1-10) (11-20)(11-2) (1-100) 1.4

    5

  • {0001} {11-20} {1-100}

    {111} {1-10} {11-2}

    1.4:

    1.4 SiCSiCSiC Si SiSi

    3C-SiC 6H-SiC4H-SiC

    6

  • 1.5: (SiGaAs)SiCGaN.

    1.4 SiC 3

    3C-SiC(111)(1-10)(11-2)4H-6H-SiC(0001)(11-20)(1-100)

    (0001)(11-20)(1-100)MAYA4H-SiC

    (0001)-SiCSiC1Si0001 SiC000-1C 1.6 SiC 12%Si CSiCC Si Si

    (11-20)

    9

    1.5: (SiGaAs) SiCGaN

    1.1: SiC11-20CSiSi1/4C 4 SiC SiC

    6

    1.6: SiC11-20 C Si

    7

  • SiC 00010001Si000-1C SiC.

    1.5 1.5.1 SiC

    SiC SiC 2500 3 SiC SiSiC2Si2C SiC2000

    dip

    dip SiC SiCSiCdip SiSi-C-XSi [2]

    8

  • 1.5.2 MSE

    Metastable Solvent Epitaxy 4H-SiC seed3C-SiC feed seed feed Si feedseedSiC 3C-SiC 4H-SiCMSE. MSE Si 3C-SiC C 4H-SiC. 1.7MSEMSE 1.8MSE SiC

    3C-SiC

    4H-SiC

    Si

    feed

    seed

    C

    1700

    1.7: MSE

    9

  • !"#$%'()*+,-%#./)0,1234

    %#./)0,566671234

    89:;;;6*+

    %#./)*+,=)6)6)6>,

    1.8: MSE SiC

    1.5.3 MSEelementary structureMSE 1.8 1.9

    10

  • 1.17: [6]

    18

    1.9:

    11

  • 2

    2.1 ( 2.1)EslabEbulk E

    E = Eslab Ebulk 0 (2.1)

    S Esurf

    Esurf =ES

    (2.2)

    2.2 2.2.1 Chemical potential 1 ii

    G =

    i

    ini (2.3)

    12

  • {0001}

    : Si: C

    2.1: 4H-SiC

    13

  • 2.3 [3]

    Si + C = SiC(bulk) (2.4)

    = Si(bulk) + C(bulk) Hf (2.5)

    si(bulk) Hf Si Si(bulk) (2.6)

    C(bulk) Hf C C(bulk) (2.7)

    Esurface = ESiC(slab)

    i

    ini (2.8)

    SiC (0001)SiCMedeA c+ Sic- C SiC SiC SiC SiC 1;1 SiC

    SiCSiC 2.4 2.5 SiC Si, C 2.6, 2.7 2.8

    2.3.1 SiC1. 3C-SiC

    2. 4H-SiC

    3. 6H-SiC

    2.2 2.4 (111) (0001) (1-10) (11-20) (11-2) (1-100)

    14

  • {111}

    {1-10}{11-2}

    2.2: 3C-SiC Surface

    15

  • {11-20}

    {0001}

    {1-100}

    2.3: 4H-SiC Surface

    16

  • {0001}

    {11-20}{1-100}

    2.4: 6H-SiC Surface

    17

  • 2.4

    1. MedeA SiC Si, C

    2. VASP(Vienna Ab-initio Simulation Package)

    3. VASP

    4. 1 3

    5. (0001)SiC SiC 2.7 2.12

    2.5 SiC2.5.1 2.7 2.12 Si=1 Si=1/2 Si=0 SiCSi-faceSi=1Si-halfSi=1/2C-faceSi=0C=1C-half Si=1/2C=1/2

    18

  • 2.5: :3C-SiC Si-face:3C-SiC Si-half

    3C-SiC Si=1Si 4 3C-SiC Si=1/2Si 2 Si 2

    19

  • 2.6: :3C-SiCC-face:3C-SiCC-half

    3C-SiC Si=0C 4 3C-SiC Si=1/2C 2C 2

    20

  • 2.7: :4H-SiC Si-face:4H-SiC Si-half

    4H-SiC Si=1Si 4 4H-SiC Si=1/2 Si 2 Si 2

    21

  • 2.8: :4H-SiCC-face:4H-SiCC-half

    4H-SiC Si=0C 4 4H-SiC Si=1/2C 2C 2

    22

  • 2.9: :6H-SiC Si-face:6H-SiC Si-half

    6H-SiC Si=1Si 4 6H-SiC Si=1/2 Si 2 Si 2

    23

  • 2.10: :6H-SiCC-face:6H-SiCC-half

    6H-SiC Si=0C 4 6H-SiC Si=1/2C 2C 2

    2.6 MedeAMedeAMedeAWindows

    24

  • 2.7 VASP code3 GGA(generalizad gra-dient approximation) PAW(pro jectoraugmented wave)

    25

  • 3

    3.1 3.1 3.3 3.4 3C-,4H-,6H-SiC (1-100)(11-20)

    3.1: (3C-SiC Surface energy) J/m2Si-face Si-rich 2.617584783

    Si-face C-rich 3.156032528

    C-face Si-rich 8.232220013

    C-face C-rich 7.693772268

    Si-half Si-rich 4.994973133

    Si-halh C-rich 4.994973133

    C-half Si-rich 5.358019290

    C-half C-rich 5.358019290

    3.2: (4H-SiC Surface energy) J/m2Si-face Si-rich 2.726420103

    Si-face C-rich 3.283868791

    C-face Si-rich 8.367481460

    C-face C-rich 7.810032772

    Si-half Si-rich 5.106817616

    Si-halh C-rich 5.106817616

    C-half Si-rich 5.468050794

    C-half C-rich 5.468050794

    26

  • 3.3: (6H-SiC Surface energy) J/m2Si-face Si-rich 2.671609185

    Si-face C-rich 3.227619941

    C-face Si-rich 8.280531580

    C-face C-rich 7.724520824

    Si-half Si-rich 5.043608648

    Si-halh C-rich 5.043608648

    C-half Si-rich 5.389856973

    C-half C-rich 5.389856973

    3.1 3.3Si-face Si-richSi-face C-richC-face Si-richC-face C-richSi-half Si-richSi-halh C-richC-half Si-richC-half C-richMaple 3.4 3.1 3.4(0001)MSE Si Si Si-rich

    3.4: (3C-,4H-,6H-SiC) ev/m23C-SiC(11-2) 4.2853452053C-SiC(1-10) 3.5030664534H-SiC(1-100) 4.4198802774H-SiC(11-20) 3.3846272296H-SiC(1-100) 4.3018431176H-SiC(11-20) 3.462718376

    27

  • ()

    Surface Energy [J/]

    3.1: Maple 3C-SiC (111)::J/m2C-face Si-richC-half Si-richSi-half Si-rich Si-face Si-rich C-face C-rich C-half C-richSi-half C-rich Si-face C-rich

    28

  • ()

    Surface Energy [J/]

    3.2: Maple 4H-SiC (0001)::J/m2C-face Si-richC-half Si-richSi-half Si-rich Si-face Si-rich C-face C-rich C-half C-richSi-half C-rich Si-face C-rich

    29

  • ()

    Surface Energy [J/]

    3.3: Maple 6H-SiC (0001)::J/m2C-face Si-richC-half Si-richSi-half Si-rich Si-face Si-rich C-face C-rich C-half C-richSi-half C-rich Si-face C-rich

    30

  • 0

    2

    4

    6

    8

    {0001} {11-20} {1-100}

    4.30

    3.462.67

    4.41

    3.382.72

    4.283.50

    2.61

    Surface Energy [J/]

    3C-SiC 4H-SiC 6H-SiC

    3.4:

    3.2 (0001)Si-rich or C-richMSE 4H-SiC SiCSi(0001)Si-rich 3C, 4H, 6H-SiC (0001)MSE (0001)

    31

  • 4

    (0001)SiC SiC 2.5 2.10 (0001)

    3-4H-6H-SiC (0001)(11-20)(1-100) 3C-SiC (0001) 3C, 4H, 6H-SiC(0001) (0001)

    32

  • 33

  • [1] SiC 2008

    [2] SiC 2008

    [3] G.-X. Qian, R. M. Martin, and D. J. Chadi, Phys. Rev. B 38, 7649 (1988)

    34

  • A First-principles studyof the atomicreconstructions andenergies of Ga-andAs-stabilized GaAs(100)surface

    (100)x-y z (111)=1/2Ga1001 2section4.A 3 section4.Asection4.

    35

  • A. 1 2 1 22 2 Fig2Ga(100)Fig2(a)=1/2 1 2Fig2(b) 4 Fig3 Fig4

    (1)%AsAs

    (2)Ga-Ga 2.45 1ev1 21.52 2 903 3 (100) 3

    B.Fig2(c) 2(d) 1 1 2 1(100)30.83ev/1 1Surfacearea

    36

  • Ga-Ga 1.7ev/dimmer 5Ga=1/2 3 3Ga=1Ga=1/2Ga=1/2Ga=1Gaa4 2c8 2

    C. A

    (1) 2 1(2) 2 1(3)2 2 36 2 0.066ev/1 1surface cell Ga=1/2Ga=1/2As=1/2 3 3Ga(100)Ga(100)Fig5 0.18 ( 13%) 93%Fig6 As-As 2.63( 21%) 4.Fig2(c) 2(d) 4.

    37

  • 3As-As 0.7evAs-As 2.52Si(100)As 5Ref33 p2 2p2 2Ref33 3As(100)As=1/2As=1 0.26ev/11Surface cellAs=12 2 (0.26ev/surface atom)2 4 2 2 0.3ev/1 1 cell

    Fig7. n=(nAs-nGa) Esurface(ni)-ini/surfaceatom (a)(b) 3Ga-richAs-rich

    P7661 Fig7 half-filled( n=0) filled( n=-1/2,1/2)Fig7(a) n=0 n [Ga-rich][As-rich]

    5.Ga=1Ga=1/2As=1As=1/2 (100)half-filledGaAs (110)

    38

  • (100) (110) (100)=1/2=1/2 (110)(110) (100) (100) 1 1 (110) 1/

    2

    1.22/

    2=0.86ev/cellFig73 (100) 3 Eq2

    ntot=nAs+nGa n=nAs-nGa (2)E-(GanGa+AsnAs)=E-1/2(Ga+As)ntot+1/2(Ga-As) n

    (1a) (1a)-(1c)

    -Hf(As-Ga)-(Asbulk-Gabulk)HfAS-rich(As-Ga)Ga-rich() (4) n=(nAs-nGa)

    Fig7

    Fig7Fig(7a)[3]

    39