a-blad hangbruginstallaties · teren van gevelelementen kan een etagehangbrug worden gebruikt met...
TRANSCRIPT
A-blad Hangbruginstallaties
Samenvatting 3
1|Werkvoorbereiding(Fase1) 6
2|MonterenenverplaatsenvandeHBI(Fase2) 8
3|GebruikvandeHBI(Fase3) 13
4|Demontage(Fase4) 15
5|Aanbevelingenvoordetoekomst 16
Bijlagen 17
Bijlage1|Levensloophangbruginsallatie(HBI) 17
Bijlage 2 | Risicobeheersing 18
Bijlage3|MerkenenwaarschuwingenopdeHBI 19
Bijlage4|HBIvoorbereidingsformulier 20
Bijlage5|EindtermenBedienerHangbruginstallaties(B-HBI) 21
Bijlage6|Inspectie-encontrolelijstHBI 24
Adressen 25
Pagina 2 | A-bladHangbruginstallaties
Inhoud
IN DIT A-BLAD STAAN AANBEVELINGEN DIE WERKGEVERS EN WERKNEMERS IN DE BOUW HEBBEN VASTGELEGD OM
EEN TIJDELIJKE HANGBRUGINSTALLATIE (HBI) OP VEILIGE EN GEZONDE WIJZE TE MONTEREN, TE VERPLAATSEN /
AAN TE PASSEN, TE GEBRUIKEN EN TE DEMONTEREN.
Deaanbevelingenwordenvoorgelegdvooropnameinde
Arbocatalogiindebouw.VoorontwerpcriteriavanHBI’swordt
verwezennaardeEuropesenormNEN-EN1808:2015“Veilig-
heidseisenvoorhangsteigers-Ontwerpberekeningen,stabili-
teitscriteriaenconstructie-Onderzoekenenbeproevingen”.
Ondereenhangbruginstallatie(HBI)wordtverstaan:een
tijdelijkemobielehangsteiger,bestaandeuiteenverplaatsba-
reophangconstructiewaaraan,aankabels,eenvrijhangende
werkbrugisbevestigd.
Vaste(gevel)onderhoudsinstallatiesennietvrij(aankabels)
hangendehangsteigersvallenbuitendescopevanditA-blad.
Hangbruginstallatieszijngeschiktvoorwerkzaam-hedenaan
gevelsenbruggenzoalsonderhouds-,inspectie-enrepara-
tiewerkzaamheden.Specialehangbruginstallatiesworden
toegepastvoorsituatieswaarbijdetoegangbeperktis,zoals
schoorstenenendebinnenkantvantanks,silo’senketels.De
HBIiseenarbovriendelijkarbeidsmiddelvoorhetwerkenop
hoogte.Erkanopeenveiligemanierenineengoedehouding
worden gewerkt; tussen heup en schouderhoogte.
AanleidingBelangrijkegevarenbijhetmonteren,verplaatsen/aanpas-
sen,gebruikenendemonterenvanhangbruginstallatieszijn:
hetvallenvanhoogte(vanafhetdakofvanafdewerkbrug),
verwondingdoorhetbekneldrakenofdoorhetaanstoten
tegenobstakels,struikelenengetroffenwordendoorvallende
voorwerpen.Ookdelichamelijkebelastingbijmontageof
demontagekantotgezondheidsrisico’sleiden.
Bijondeugdelijke(de)montageenbijondeugdelijkgebruikvan
deHBIkanernstigletselontstaan,metalsmogelijkegevolgen
ziekteverzuim,arbeidsongeschiktheidenoverlijden.
OngevallenkunnenoptredenalsdeHBIverkeerdisopgesteld,
ofnietgoedisgemonteerd.Ookkunnenongevallenontstaan
alsdeonderdelenondeugdelijkzijn,ofnietopelkaarzijn
afgestemd.Tevenskanondeskundiggebruikenondeskundig
verplaatsenvandeHBItotongelukkenleiden.Deaanbevelin-
geninhetA-bladbeogendezerisico’stebeperken.
DoelgroepDitA-bladisgerichtopgebruikersvanhangbruginstallaties,
zoalsschilders,kozijnenstellers,voegers,kitters,glaszetters,
timmerlieden,metaalconserveerderseninstallateurs.Maar
ookopdrachtgevers,ontwerpers,verhuurdersenfabrikanten
vanHBI’szullenmetdehiergemaakteafsprakenrekening
moetenhouden.
OpbouwvanhetA-bladDeopbouwvanditA-bladvolgtdelevensloopvandeHBI(zie
Bijlage1:Schemalevensloophangbruginstallatie).
HetA-bladvolgtdevierfases:werkvoorbereiding(fase1),
montageofverplaatsing(fase2),gebruikvandeHBI(fase3)
endemontagevandeHBI(fase4).
Inelkefasetredenspecifiekeknelpuntenop.Perfasezijn
maatregelenopgenomenomdezeknelpuntenwegtenemen.
Veelafsprakenkomeniniederefaseterug;zoalshetopstellen
en/ofbijwerkenvanhetwerkplan,hetopleidenvanmon-
teurs,hetgoedinstruerenvandegebruikers,hethoudenvan
toezicht,hetuitvoerenvaninspectiesenhetvoerenvaneen
effectiefsanctiebeleid.
Pagina 3 | A-bladHangbruginstallaties
Samenvatting
KortebeschrijvingvanhangbruginstallatiesEenhangbruginstallatie(HBI)bestaatoverhetalgemeen
uiteenverplaatsbareophangconstructie,waaraaneenvrij
hangendplatform(dewerkbrug)aanstaalkabelsentakelsis
bevestigd.
IndebeschrijvingeninditA-bladisuitgegaanvaneenophang-
constructiebestaandeuitinstelbaredakbalkenencontrage-
wichten.HetA-bladisechterookvantoepassingopandere
typenophangconstructies.
Dewerkbrugbestaatuit(modulaire)onderdelen:langsdra-
gers,vloeren,geïntegreerdeschopplanken,dwarsdragers,
hand-enknieleuningen,muurafhouders,zwenkwielen,
eindophang-ofdoorloopbeugels,borgpenneneneventueel
hoeksecties.
Deonderdelenvandeophangconstructiezijnvaneenen
dezelfdefabrikant.Ookdeonderdelenvandewerkbrugzijn
vaneenendezelfdefabrikant.Erwordtdusgeenmixvanon-
derdelengebruikt.Hetiswelmogelijkeenophangconstructie
vandeenefabrikanttecombinerenmetdewerkbrugvaneen
andere.
Er bestaan verschillende uitvoeringen. De werkbrug is in
verschillendevormenenlengtesoptebouwenenkanmet
hoeksectieswordenaangepastaandecontourenvandegevel.
Hierdoorishetmogelijkomdegevelovergrotelengtestoch
inéénkeerbereikbaartemaken.Voorbijvoorbeeldhetmon-
terenvangevelelementenkaneenetagehangbrugworden
gebruiktmettweewerkbruggenbovenelkaar.
Detakelsdieopdewerkbrugzijngemonteerd,zorgenervoor
dat de werkbrug langs de gevel naar boven en beneden be-
weegt.Destaalkabelsdiehiervoorwordengebruikt,hangen
aandeophangconstructiediekanwordenaangepastaanhet
dak.Eensysteemvancontragewichtenzorgtervoordatde
brugveiligblijfthangen.Dedakbalkenstaanopwielendie
hetverplaatsenvergemakkelijken.Afhankelijkvandesituatie
ishetechterookmogelijkomeenandertypeophangingte
gebruiken.
Dewerkbelastingvandeophangconstructieverschiltpertype
enuitvoering.Onderdewerkbelastingwordtverstaan:het
gewichtvandewerkbrugmetkabels,detakels,degewich-
tenomdekabelsopspanningtehouden,hetgewichtvan
depersonenindebak,enhetgewichtvandewerkvoorraad.
Ookhetgewichtvanextrahulptakels,diewordengebruiktom
materialenaantevoeren,valtonderdewerkbelastingvande
ophangconstructie.
Een hangbrug kan overal worden toegepast waar een op-
hangconstructiekanwordengeplaatst.Bijeengebouwmet
eenplatdakkaneenstandaardconstructiemetverrolbare
dakbalken worden gebruikt. Bij een hellend dak bestaat er de
mogelijkheidomeenspeciaalophangsysteemteconstrueren.
InditA-bladissteedsuitgegaanvantoepassingvaneenHBI
voorwerkzaamhedenaaneengevel,maarookanderetoepas-
singenzijnmogelijk,zoalsbijvoorbeeldbijwerkzaamheden
aaneenbrugbovenwater,ofaanspecialeconstructieszoals
ketelsensilo’s.
Devoordelenvanhetgebruikvaneenhangbruginstallatiezijn:
• De hoogte van het gebouw is geen beperking;
• DeHBIissneltemonterenenteverplaatsen;
• De werkbrug kan op iedere gewenste hoogte worden
gehangenvooreenoptimalewerkpositie;
• Metweinigmaterieeliseengrootwerkoppervlakbereik-
baar;
• Erisweinigruimtebeslagopdebeganegrond;
• Deonderdelenzijncompacttevervoeren;
• EenHBIisvaakminderarbeidsintensiefomoptebouwen
dan een steiger;
• Menkanmetmeerderepersonentegelijkopgrotehoog-
tes werken;
• Dewerkbruggeeftrelatiefweinigoverlastbijdegebrui-
kers van een pand;
• Dewerkbrughoeftniettewordenverankerdindegevel.
Pagina 4 | A-bladHangbruginstallaties
BetrokkenpartijenenverantwoordelijkhedenHierondervolgteenopsommingvanbetrokkenpartijenen
hunverantwoordelijkheden.Inbepaaldegevallenkanéén
partijookmeerdererollenvervullen.
a. Opdrachtgeveren/ofeigenaarvanhetgebouw
Deopdrachtgever,deeigenaarvanhetgebouw,ofdevereni-
ging van eigenaren is verantwoordelijk voor de veilige toegang
tothetdakendeaanwezigheid,staatendeugdelijkheidvan
debenodigdevoorzieningen.Hierondervallenookderand-
beveiligingendeankerpuntenwaaraangebiedsbegrenzingof
persoonlijkevalbeveiligingwordtbevestigd.
b. Verhuurder/eigenaarvandehangbruginstallatie
Deverhuurder/eigenaarvandeHBIisverantwoordelijkvoor
dedeugdelijkheidenstaatvanonderhoudvandeHBI.
Indiendeverhuurder/eigenaareenHBImeteennieuwe
samenstellingzoumaken,voorzienvananderedande
oorspronkelijke,inhettechnischconstructiedossiergespeci-
ficeerde,onderdelen(zoalseenanderetakel,kabel,dakbalk,
beveiligingsinrichting,ofwerkbrug),danmoetdeverhuur-
der/eigenaarervoorzorgendatderisico’sopnieuwworden
beoordeeld.VoorhetnieuwegeheelmoetdaneenCE-mar-
keringvergezeldvaneenCE-conformiteitsverklaringworden
afgegeven.
Deverhuurder/eigenaarzorgtvoordejaarlijksekeuringenhet
periodiekonderhoudenzorgtervoordatdeHBIisvoorzien
vandebenodigdemerkenenwaarschuwingen(zieBijlage3:
MerkenenwaarschuwingenopdeHBI).
c. Constructeur
Inhetwerkplanmoetwordenvastgelegdwieverantwoordelijk
is voor het inschakelen van de constructeur. De constructeur
beoordeeltofdedakconstructiesterkgenoegisvoordete
verwachtenbelastingvandeHBIdiezalwordentoegepast.
IndeNEN-EN1808(en)“Veiligheidseisenvoorhangsteigers
-Ontwerpberekeningen,stabiliteitscriteriaenconstructie-
Onderzoekenenbeproevingen”staanrichtlijnenvoordeze
beoordeling(§6.6enAnnexD).
d. Opstellervandehangbruginstallatie
Eenopsteller(Montagebedrijf)vandeHBIwordtgeachtvoor
allegebruikerseenkwalitatiefgoedeenveiligeHBIoptebou-
wen,conformdegemaakteafsprakeninhetwerkplan.
Deopstellendepartijisdaarbijverplicht:
• deveiligheidengezondheidvanzijnwerknemerstijdens
hetmonteren,veranderenendemonterenvandeHBIte
beschermen,ondermeerdoorvalgevaarenfysiekeover-
belastingzoveelmogelijkwegtenemen;
• ondeugdelijkeonderdelenaftekeurenentezorgendat
deze niet worden gebruikt;
• tevoorkomendatderdengevaarlopen,doormaatregelen
tenemendievoorkomendatonbevoegdeneenHBIbetre-
den;
• tevoorkomendatderdenkunnenwordengetroffendoor
vaneenHBIvallendeonderdelenofgereedschaptijdens
hetmonteren,o.a.doorhetafzettenvanhetgebiedonder
dewerkbrugwaarbinnenvoorwerpenvanofvanuitde
werkbrug zouden kunnen vallen;
• alleenvakbekwameHBI-monteursen-hulpmonteursinte
zetten.
e. GebruikervandeHBI
De werkgever is verantwoordelijk voor de veiligheid van zijn
werknemersdiedeHBIgebruiken.
Dewerkgevermoeteroptoezien:
• datdeHBIslechtswordtbetredenindiendezeisvrijgege-
venvoorgebruik(naeenovername-/opleveringsinspec-
tie);
- datpersonenjongerdan18jaarnietopeenHBIwor-
den toegelaten;
- datdeHBIregelmatigwordtgeïnspecteerdengecon-
troleerd(zieGebruikvandeHBI–fase3);
- dattekortkomingenofdefectenaandeHBIdirect
wordengemeldaandeopstellervandeHBI,endatde
werkzaamhedenzonodigwordengestaakttotéénen
ander is hersteld.
Dezeverplichtingengeldenvoorallewerkgeversdiehun
werknemersofanderen-dieonderhungezagstaan-vanaf
eenHBIwerkzaamhedenlatenuitvoeren(inclusiefstagiairs,
uitzendkrachtenenZZP’ers).
Dezeverplichtingengeldenookvoorzelfstandigendiezelf-
standigwerkuitvoerenopeenHBI.
DewerknemerszijnconformdeArbowet(art.11)verplicht.:
• dearbeidsmiddelenopdejuistewijzetegebruiken;
• debeveiligingennietteveranderen,wegtehalenofop
onjuiste wijze te gebruiken;
• meetewerkenaandegeorganiseerdevoorlichtingen
instructie;
• degeconstateerdegevarentemeldenaandeleidingge-
vende.
Pagina 5 | A-bladHangbruginstallaties
BIJ HET ONTWERP VAN GEVEL EN DAK MOET REKENING WORDEN GEHOUDEN MET DE VEILIGE BEREIKBAARHEID
BIJ ONDERHOUD EN INSPECTIE VAN DAKEN EN GEVELS. IN DE PRAKTIJK IS DIT NIET ALTIJD HET GEVAL. EEN HBI
KAN DAARVOOR EEN OPLOSSING BIEDEN, MITS TUSSEN DE FABRIKANT/VERHUURDER EN DE GEBRUIKER OVERLEG
PLAATSVINDT OVER SPECIFIEKE PLAATSELIJKE INSTALLATIEOMSTANDIGHEDEN.
Randvoorwaarden voor een veilig gebruik van een
hangbruginstallatiezijn:
• Degevelisgeschiktquavormenerzijngeenobstakelsaan
degevel:deHBIkanvrijlangsdegevelbewegen;
• Erisrekeninggehoudenmetbeweegbare
gevelonderdelen,zoalszonwering,openslaanderamenen
deuren;
• DeHBIisafgestemdopgebruikersengebruikseisen,en
issterkgenoegomdebelastingen-inclusiefdievanhet
extragereedschappen-tekunnendragen;
• Hetdakissterkgenoegvoordeteverwachtentotale
(dynamische)belastingopdeopstellocaties;
• Destaatvanonderhoud,debereikbaarheid,de
randbeveiligingen/ofankerpuntenophetdakzijninorde;
• DeHBIisgemonteerddoorvakbekwamemonteurs;
• Degebruikershebbeninstructieontvangenvoorhetveilig
gebruikvandeHBI;
• Erisrekeninggehoudenmetdehelling/hetafschotvan
het dak en eventuele obstakels;
• De bereikbaarheid van het dak is gewaarborgd;
• Erisvoldaanaandelogistiekeeisenvooraanvoer,
montage,eventueleverplaatsingendemontage;
• Hetgebiedonderdewerkbrugisopdejuiste
wijzeafgezet;
• Er is voldaan aan eisen ten aanzien van de
elektriciteitsvoorziening;
• Erisrekeninggehoudenmeteventuelegelijktijdigheidvan
activiteitenofwerkzaamhedenopdezelfdelocatie;
• Erzijnmaatregelengetroffenombijzonderegevarendie
samenhangenmetdeomgevingofwerklocatie(zoals
werkenbovenwater)tevoorkomen.
• DeonderdelenvandeHBI(dakbalken,kabels,takelen
hangbrug)vormenéénpassendgeheeldatisvoorzienvan
eengebruikshandleidingenCE-markering.
DeHBImetalhaaronderdelenwordtgezienalseen
samengesteldemachine,enmoetvoldoenaandeeisenvan
deMachinerichtlijn.DitbetekentdatdeHBIdoordefabrikant
moetzijnvoorzienvaneenCE(ConformitéEuropéenne)-
markering,vergezeldvaneenCE-conformiteitsverklaring.
BijeenHBIvanna1997iseenCE-markeringen
conformiteitsverklaringverplicht.Deeigenaar/verhuurder
moetbijeenHBIvanvoor1997aankunnentonen,middels
hettechnischconstructiedossier,datdeveiligheiden
gezondheidvandewerknemerswordtgewaarborgdendat
derisico’stoteenminimumwordenbeperkt.Alsditniet
hetgevalis,moeteneraanvullendemaatregelenworden
genomen.
Bijdeuitbestedingenindeoffertemoetrekeningworden
gehoudenmetdezeaspectenendedaarmeesamenhangende
maatregelen,voorzieningenendegepaardgaandekostenen
tijd.Hangbruginstallatieskunnenwordengekochtofgehuurd.
Ingevalvanhuurwordtgeadviseerdomdeinstallatiedoorde
verhuurdertelatenmonteren,aangeziendezedespecifieke
kennisinhuisheeft.
Pagina 6 | A-bladHangbruginstallaties
1 | Werkvoorbereiding(Fase1)
GeschiktheidvanhetdakDestatischebelastingvandeophangconstructie
(dakbalken)ophetdakisafhankelijkvanhetgewichtvan
deophangconstructie,decontragewichten,demaximale
werkbelastingvandetakelsvermeerderdmetdemaximale
werkbelastingvaneventueleextrahulptakelst.b.v.
materiaalaanvoer.
Bijdebeoordelingvandesterktevanhetdakmoettevens
rekeningwordengehoudenmetdynamischebelastingen,
veiligheidsfactoren,drukvastheidvandedakbedekkingen
dakisolatie,enmetdestaatvanonderhoud.Debeoordeling
vandebelastbaarheidmoetblijkenuitdeconstructieve
gegevensvandak,ofwordenaangetoonddooreen
constructeur.Hetdraagvermogenvanhetdakmoetvoorelke
belastingapartwordenaangetoond.
WerkplanHBIopstellenAlbijhetopstellenvandeofferteendeuitbestedingmoeten
afsprakenwordengemaaktoverdeHBI.Ermoetzijn
vastgesteldofeenHBIdebesteoplossingisenzoja,welktype
HBIdebestekeuzeis;menkiesthetjuistearbeidsmiddelbij
het bouwproces.
EenHBIkanveiligwordengebruiktmitsderisico’s
wordenbeheerst(zieBijlage2:Risicobeheersing).Verder
moetenafsprakenwordengemaaktoververplaatsen,
dagelijksecontrole,voorlichtingeninstructieende
verantwoordelijkheden.
Ermoeteenwerkplanwordenopgesteld,zomogelijkopbasis
vaneenformulier(zieBijlage4:HBIvoorbereidingsformulier).
Inhetwerkplanwordenprojectspecifiekeafspraken
overderandvoorwaardenvastgelegd.Ookwordende
verantwoordelijkhedenvandebetrokkenpartijenvastgelegd.
Hetwerkplanwordtinsamenspraaktussendebetrokken
partijenopgesteld,enwaarnodigbijgewerktgedurendehet
project.
Inhetwerkplanstaatvermeld:hettypeHBI,detoete
passenlengtevandehangbrug,endespecifiekemaximale
werkbelasting.IederelatereaanpassingvandeHBI,inclusief
eventueleverplaatsingen,moetopditwerkplanzijn
gebaseerd.
Hetwerkplanwordtbijgewerktalssprakeisvanafwijkingen
en/ofnadereafsprakendieindeprojectbesprekingenworden
vastgelegd.
Hetwerkplanmoetvoorallebetrokkenen,inclusiefde
gebruikers,toegankelijkzijn.Hetwerkplanisophetwerk
aanwezig.
IndienersprakeisvaneenV&G-plan,moethetwerkplan
HBIhiervandeeluitmakenenwordenopgesteldopbasis
vaneenprojectspecifieke(taak)risico-inventarisatie.Een
V&G-planisverplichtindienersprakeisvanbijzondere
gevarentengevolgevandeomgevingofwerklocatie;zoals
verdrinkingsgevaar,valgevaar,blootstellingaangevaarlijke
stoffen,ioniserendestraling,hoogspanning,montageof
demontagevanzwaregeprefabriceerdeelementen(art.2.28
Arbobesluit).
Pagina7| A-bladHangbruginstallaties
Pagina 8 | A-bladHangbruginstallaties
2 | MonterenenverplaatsenvandeHBI(Fase2)
KNELPUNTEN TREDEN OP ALS ER IN VOORBEREIDENDE FASE (FASE 1) GEEN GOEDE AFSPRAKEN ZIJN VASTGELEGD
IN HET WERKPLAN, OF ALS DEZE NIET ZIJN UITGEVOERD. DE CONSTRUCTIE VAN HET DAK IS DAN BIJVOORBEELD
NOG NIET GOED BEOORDEELD, OF ER VINDT NA OPSTELLING EEN VERPLAATSING OF AANPASSING VAN DE HBI
PLAATS, DIE NIET IN HET WERKPLAN IS VOORZIEN. OOK KAN HET ZIJN DAT ER ONVOLDOENDE RUIMTE IS OM DE
HBI OP TE STELLEN, DOOR OBSTAKELS OP HET DAK OF AAN DE GEVEL. DE KANS BESTAAT DAN DAT DE VERPLAAT-
SING OF DE AANPASSINGEN DOOR ONDESKUNDIGEN WORDEN UITGEVOERD, EN DAT DE HBI ONVEILIG WORDT.
Takels,kabelsofandereonderdelenvanverschillendetypen
offabricaatmogennietdoorelkaarwordengebruikt,tenzij
isvastgestelddatditkan.Ermoetdaneenverklaringvoor
samenbouwhangbruginstallatieszijnafgegeven.
VakbekwaamheidHet(de)monterenenverplaatsenvanhangbruginstallatiesis
specialistischwerk,datalleendoorvakbekwamepersonen
magwordenuitgevoerd.Hetisimmersalindemontagefase
mededeverantwoordelijkheidvandegenendiede
hangbruginstallatiemonteren,datindegebruiksfaseanderen
veiligopdeHBIkunnenwerken.
EenHBIwordtalleengemonteerd,verplaatst,gedemonteerd
ofveranderdonderleidingvaneenbevoegdepersoonendoor
werknemersdievoordedezewerkzaamhedeneenspecifieke
opleidinghebbenontvangen,gerichtop:
• verschillendetypenHBI’s;
• hetbegrijpenvandemontage-,demontage-en
ombouwvoorschriften;
• hetveiligmonteren,verplaatsenofombouwen;
• maatregelenterpreventievanhetrisicodatpersonenof
voorwerpen vallen;
• veiligheidsmaatregelenbijveranderende
weersomstandigheden;
• hetbepalenvandetoelaatbarebelasting;
• het beoordelen van de stabiliteit;
• hetuitvoerenvaninspectiesvoordatdeHBIingebruik
wordtgenomen.
Zodradeeind-entoetstermenvoordefunctievan
hulpmonteurHBIenmonteurHBIzijnontwikkeld,worden
dezeopgenomeninhetA-blad.Erzijnalweleindtermenvoor
hetveiligbedienenvaneenHBI(zieBijlage5:Eindtermen
Veiligbedienenvanniet-permanentehangbruginstallaties).
VeiligwerkenopdakenIndienhetplattedak,waaropdedakbalkmoetworden
geplaatst,eendeugdelijkeborstweringofeenrandbeveiliging
vanminimaal1meterhoogteheeft,hoeftergeenandere
valbeveiliging te worden gebruikt.
Opplaatsenwaarrandbeveiligingontbreekt,magmen
onaangelijndtotmaximaal4meterafstandvandedakrandof
openingeninhetdakkomen.Alsdewerkzoneendewegdaar
naar toe is voorzien van
eenfysiekeafzetting,dankandezeafstandtot2meter
worden beperkt.
Gebiedsbegrenzing
Wanneermendichterdan2meterbijdedakrandmoet
komen,zoalsbijvoorbeeldbijhijswerkzaamheden,montage,
verplaatsenofdemontagevandeophangconstructie,moet
eensysteemvangebiedsbegrenzingwordentoegepast.Ditis
eensysteemvanvoldoendeengeschikteankerpunten,een
harnasgordelenvastewerklijnen,datervoorzorgtdatmen
nietverderkankomendantotdedakrandofopening.
Indieneendakeengeschiktverankeringspuntbiedtvoorde
gebiedsbegrenzing,danmoetditwordengebruikt.Alsdit
nietaanwezigis,moeteenverplaatsbaarankerpuntworden
gebruikt.Delengtevandevastewerklijnismaximaalgelijkaan
dekortsteafstandvanhetbevestigingspunttotdedakrand.
Pagina9| A-bladHangbruginstallaties
IndienvermeldindegebruikshandleidingvandeHBIènals
hetdakeenvoldoendesterkedakrandheeftvantenminste10
cmhoogte,mageencompleetgemonteerdedakbalk(datwil
zeggenmetgemonteerdecontragewichten)wordengebruikt
als verankeringspunt voor persoonlijke gebiedsbegrenzing. Dit
geldtvoorhetdoorvoerenvanophang-enveiligheidskabels
indedakbalkdiealinpositiestaatenvoorhetlatenzakken
vanstroomkabels.Daarbijmoeteerstwordengecontroleerd
ofervoldoendecontragewichtenzijngeplaatst,dewielenin
geremdepositiestaanendevalbeveiligingisbevestigdzoals
aangegeven in de handleiding.
Individuelevalbeveiliging
Individuelevalbeveiligingmagalleenwordentoegepastindien
(1)randbeveiligingof(2)gebieds-begrenzingomtechnische
redenennietmogelijkis.Deankerpuntenmoetenwel
aantoonbaargeschiktzijnvoorhetbevestigenengebruikvan
individuele valbeveiliging.
Toepassingvanindividuelevalbeveiligingheeftgrotenadelen,
omdatzelfsbijgoedgebruikertochvaakernstigtotzeer
ernstigletselkanontstaanbijeenval.Inverbandmetredding
naeenvalmoetterplaatsedeBHV-organisatieopdezevorm
vanhulpverleningzijningesteld.Hetslachtoffermoetzosnel
mogelijkeniniedergevalbinnen15minutenwordenbevrijd
uitzijngordelomergertevoorkomen.Ermagdaaromook
nooitalleenwordengewerktmetindividuelevalbeveiliging;er
moetiemandaanwezigzijndiehulpkanbieden.
LadenenlossenLadenenlossengebeurtalleenmetdaarvoorbestemd
materieel.Afhankelijkvandesituatiewordtvoorhetplaatsen
vandeophangconstructievaakeenmobielehijskraan
gebruikt.
Hijsmaterieelmoetzijngekeurdengecertificeerd.Kranen
enhijswerktuigenmogenalleenwordenbedienddoor
werknemersdiegediplomeerdofvoldoendedeskundigzijn.
Debakkenenrekkendiewordengebruikt,dienengeschiktte
zijnalshijshulpmiddelenmoetenperiodiekwordengekeurd.
WijzevanmonterenDehandleidingvandeHBIenhetwerkplanmoetenter
plaatseaanwezigzijn.Erdienttewordengewerktconform
dezehandleidingendeafsprakeninhetwerkplan.
Ermoetwordengechecktofdebelastbaarheidvan
dedakconstructiewaardedakbalkwordtgeplaatst,is
gecontroleerd en goed is bevonden door de constructeur. Er
moetvoldoendetijdwordenuitgetrokkenomdeHBIveiligte
monterenenermoetenvoldoendewerknemersaanwezigzijn.
Hetwerkgebiedonderdewerkbrugmoetzijnafgezeten
afdoendegemarkeerd.Wanneerditnietkan,moethetgebied
onderdewerkbrugopeenanderemanierwordenbeveiligd
tegenvallendevoorwerpen,bijvoorbeeldmetbehulpvan
netten,ofhetaanbrengenvaneenvalvloer.
Omdewielbelastinggoedteverspreidenkanhet,afhankelijk
van de drukvastheid van de dakbedekking en van de
onderliggendeisolatie,nodigzijnomstevige,drukverdelende
onderlegplatenofmetalenU-profielentegebruiken.
Debokkenvandedakbalkenmoetenwaterpasstaan.
Dakbalkenmoetenhorizontaalgeplaatstzijn;devoor-en
achterbokmoetendaarbijopdezelfdehoogtestaan,tenzij
doormiddelvanberekeningandersisaangetoond.
Allewielenmoetenzijngeremd.Bijdakenmeteen
hellingshoek>3°moetendewielenextrawordengeborgd
meteenwig.Erdienttewordengezorgddatzenietkunnen
wegrollenofomkiepen.
De ophangpunten bij de dakbalk dienen zich recht boven
deophangbeugelsvandewerkbrugtebevinden;deafstand
tussen de ophangpunten bij de dakbalk is dan gelijk aan de
afstandtussendeophangpuntenvandehangbrug.
Dakbalkenmogenalleenwordenge(de)monteerdofverplaatst
bijgoedeweeromstandigheden,enbijmaximaalwindkracht6
Beaufort.Dedakbalkenmogennietwordenge(de)monteerd
ofverplaatstbijonweer,sneeuw,hagelofijsafzetting.
Ermoetwordengecontroleerdofdejuistehoeveelheid
contragewichtenisgeplaatst,enofdejuisteconfiguratievan
dakbalkenenoversteekistoegepast,conformdehandleiding
en het werkplan.
Contragewichtenmoetenzoaandebalkzijnbevestigd,dat
zealleenopzettelijkkunnenwordenverwijderd.Zemoeten
tevens zo zijn vergrendeld dat ze niet door onbevoegden
kunnenwordenverwijderd,bijvoorbeeldmeteenslotof
eensplitpenopdeborgpen.Eenalternatiefisomtezorgen
dathetdaknietkanwordenbetredendooronbevoegden,
bijvoorbeelddoorhetdakluikaftesluiten.
Ermoetwordengecontroleerdofdestaalkabelsopdejuiste
wijzezijngeleid,vastgemaaktenbeveiligd.Dezemoetenvrij
hangenenmogennietmetelkaarindeknoopkunnenraken.
Nadatisgecontroleerdenvastgestelddatallesvolgens
voorschriftisgemonteerd,isdeHBIbedrijfsklaarenkanhij
wordenopgeleverdaandeopdrachtgever/gebruiker.
VerplaatsingofaanpassingvandehangbruginstallatieVerplaatsingenofaanpassingenvandehangbruginstallatie
mogenalleenwordenuitgevoerdzoalsaangegeveninhet
werkplan.DeHBIwordtalleenaangepastenverplaatst
doordeskundigeendaartoeopgeleidemedewerkers.Bij
hetverplaatsenofaanpassenisdeaanwezigheidvaneen
toezichthouder verplicht.
Degebruikerswordendaarovergoedgeïnformeerd.Een
actiefsanctiebeleiddraagteraanbijdatgebruikerszelfgeen
aanpassingen zullen verrichten.
AandachtspuntenbijhetverplaatsenvandeHBI:
• Voordatmendedakbalkgaatverplaatsen,moetworden
gecontroleerdofernietsaandehijs-enveiligheidskabel
isgemonteerdenofdekabelsvrijverplaatstkunnen
worden.
• Controleernaverplaatsingofdeafstandtussende
dakbalkenovereenkomtmetdeafstandtussendetakels
op de hangbrug.
• Naverplaatsingvandedakbalkenmoetendewielen
opnieuw worden geblokkeerd en vergrendeld.
• Controleernaverplaatsingofhetjuisteaantal
contragewichten(ziehandleiding/controlelijst)is
teruggeplaatstenofdeborgpennenzijngeborgd.
Bij verplaatsing van de werkbrug ontstaat het gevaar dat de
HBIomvalt,omdatdewerkbrugmetdetakelstopzwaaris.
Ookdakbalkenkunnentopzwaarzijn.Omvalgevaarisvooral
aanwezig als er sprake is van niveauverschillen.
OrganisatieentoezichtOpbedrijfsniveauwordtinhetplanvanaanpakopbasisvan
derisico-inventarisatieen-evaluatieaandachtbesteedaande
tenemenmaatregelenmetbetrekkingtotdegezondheiden
deveiligheidvandeHBI-monteurs.Opprojectniveauwordt
ditinhetV&G-planvastgelegd.TaakRisicoAnalyses(TRA’s)
makendeeluitvanditV&G-plan.
Bijhetmonteren,verplaatsenendemonterenvaneenHBIis
eentoezichthouderverplicht.Dezedoordeopstellendepartij
alstoezichthouderaangewezenvakbekwamemonteurheeft
deleidingvanhetmonteren,demonterenenverplaatsenvan
deHBI.Hij/zijkandoorzijnwerkgevertevenswordenbelast
metdeoverdrachtvandeHBIaandegebruiker,naopstelling
eninstructie.
WerkoverlegentaakinstructieInhetwerkoverlegiseraandachtvoordegevarendie
samenhangenmethetmonterenvandeHBI,dewerklocatie
endeopstelplaatsvandedraagconstructie.Debetrokken
medewerkersgevenaanwelkeproblemenoptreden
enbesprekenhoedezekunnenwordenopgelost.Het
werkoverlegiseengoedegelegenheidomgezamenlijknate
gaanopwelkemanierhetmontereninhetbedrijfhetbeste
lichterenveiligerkanwordengemaakt.
Voorbeelden van zaken die in het werkoverleg naar voren
kunnenkomenzijn:planningen,desoortenenkwaliteiten
vangereedschappenendehulpmiddelen,hoetewerkenmet
nieuwemethoden,endekwaliteitvanmaterialen.
Diversebedrijvenmakengebruikvantaakinstructiesomzaken
op het gebied van veiligheid en gezondheid te bespreken
enwaarnodigteverbeteren.Eentaakinstructieishetin
teamverbanddoornemenvanhetwerkwaarmenstraks
samenaangaatbeginnen.
Pagina10| A-bladHangbruginstallaties
BeperkenlichamelijkebelastingHethandmatigtransporteren,monterenendemonterenvan
deHBIonderdelenkanleidentotklachtenenaandoeningen
vannek,rug,armenenbenen.Dezwaarstehandelingenbij
hettransportzijnhetdragen(horizontaal)entillen(verticaal)
vanelementen,enbijhet(de)monterennaasthetookhet
duwen en trekken bij het plaatsen.
VerplaatsenvandeHBIgebeurtzoveelmogelijkrollend.
Vaakisdatechternietmogelijkdoorobstakelsopdegrond
(sleuvenofopstanden)ofdoordatdeondergrondnietvlakof
steviggenoegis.DeHBIwordtdandeelsuitelkaargehaalden
handmatiggetildenversjouwd.
Dehandmatigtehanterenonderdelenenelementendie
door1persoonwordengedragen,zijnmaximaal23kgzwaar.
Onderdelenzwaarderdan23kgmoetendoortweemonteurs
wordengetildenge(de)monteerd.
Afentoemoetenzwarelastenwordengetild,zoalsbijhet
bevestigenofverwijderenvandetakel.Hettransportvan
deonderdelen,metuitzonderingvanhetdaadwerkelijke
monterenendemonteren,gebeurtwaarmogelijkmetbehulp
vantransporthulpmiddelenzoalseenhijskraan,heftruck,
verreiker,plattemateriaalwagen,liftenentakels.
Deonderdelenmoetenzodichtmogelijkbijdeuiteindelijke
locatiewordengelost.Afsprakendaarovermoetenvooraf
zijnvastgelegdinhetwerkplan.Hetlos-enstapelplanwordt
opgenomeninhetwerkplanHBI.
Ermoetvoorlichtingwordengegevenoverjuistewerkhouding
engoedewerktechniekbijhethandmatighanterenvan
onderdelenenoverhetgebruikvantransportmiddelen.
Aandachtspunten:
• Houddeonderdelenzodichtmogelijkbijhetlichaamvast.
• Maakdraaibewegingenmetdearminplaatsvanmetde
pols.
• Pak onderdelen vast op hun balanspunt.
• Tilzoveelmogelijktweehandigenplaatsde
handen niet te dicht bij elkaar.
• Beperkhetdraaien,rekkenenbuigenmetderomp.
Voorkomditdoordevoetenteverplaatsen.
• Zorgervoordathetlichaamnietsteedsopdezelfde
manierwordtbelast.
• Laatdetakelzelfklimmentotmontagehoogte.
• Gebruik(broodjes-)steunenvoorhetrechtopplaatsenvan
degewichtselementenvandedakbalken:opdiemanier
hoeftmenminderdieptebukkenbijhetoppakkenof
wegzettenvandeelementen.
Standaarduitrustingmonteur
Valgevaarisniethetenigegevaarwaaraandemonteurbloot
staat.Enkeleanderegevarenzijnknellen,lawaai,oogletsel,
kou en vocht.
Standaarduitrustingvandemonteur:
• veiligheidshelm;
• veiligheidsschoenen/veiligheidslaarzen);
• harnasgordel(lifelinesinclusiefgordel)
• werkhandschoenen(slijtvast,gripvast,warmenjuiste
maat).Kiesbijvoorkeureentypemeteen‘ademende’rug
en een griplaag aan de binnenzijde;
• werkkleding,aangepastaanhetseizoen:wind-/
waterdicht,thermischisolerendebovenenonderkleding;
• indezomereengoedbeschermendezonnecrèmeen
beschermingvandenek.
VerantwoordelijkhedenPBMvoordeWerkgever:
• Stelmiddelengratisterbeschikkingenvervangzeoptijd.
• Verzorgvoorlichtingentraining.
• Geefwaarnodigdraagplichtaan(doorbordenofstickers).
• Houdtoezichtopjuistgebruik.
• Voertussentijdseinspectieuit.
• Zorg ervoor dat iedereen goede werkkleding
draagt die voldoet aan de eisen.
• Stelbeschermendekledingterbeschikkingwaardat
noodzakelijk is;
• Zorgvooreendroog-gelegenheidzodatdatnattekleding
snel weer droog is.
VerantwoordelijkhedenPBMvoordeWerknemer
• Werkmeeaanvoorlichtingentrainingovergebruiken
onderhoud van PBM.
• Gebruikmiddelenopdejuistewijze.
• Onderhoudmiddelengoedenbeheerze.
• Meldvermissing,tekortkomingenofbeschadigingen
onmiddellijkaandeleidinggevende.
Extremehitteenzonnestralingkunnennadeligzijnvoor
de gezondheid. Van een werkgever wordt verwacht dat hij
daartegenpassendemaatregelentreft,zoalsafschermingvan
dezon,ventilatie,hetverstrekkenvanpassendekleding(geen
ontblotelichaamsdelen)envoldoendedrinkwater,enhet
onderbrekenvandewerkzaamhedenwaarnodig.
Wordendeverplichtingennietnageleefd,dankan
eenboetevandeInspectieSZWhetgevolgzijn.Ookeen
werknemerkanwordenbeboetvoorhetnietofnietjuist
gebruikenvandeverstrektePBM.Eenbedrijfkaneen
sanctiebeleidvoeren.Zo’nregelingmoetweleenbetrouwbare
basishebbeneningoedoverlegtussenwerkgeverenOR/
personeelsvertegenwoordiging zijn vastgesteld.
Pagina 11 | A-bladHangbruginstallaties
BeheersmaatregelenomgevingDeHBImaggeengevaaropleverenvoordeomgevingen
voorderden,endatgeldtookandersom.Ditvraagtom
beheersmaatregelen,dievoortkomenuiteen(taak)risico-
inventarisatieen-evaluatie.Indeindustriegebeurtdatvaak
viaeenwerkvergunning,waarindebeheersmaatregelenzijn
aangegeven.
Allebijdebouwplaatsbetrokkenpartijenenpersonen
moetenopdehoogtezijnvandegevarenzonesen
beheersmaatregelen.
Zorg,inhetgevaldateenHBItijdelijkonbeheerdwordt
achtergelaten,datonbevoegdgebruikwordtvoorkomen.
Schakelaltijddestroomuitenblokkeerdecentralebediening.
Alsdebouwplaatsnietkanwordenafgesloten,kanonbevoegd
gebruikwordenvoorkomendoordeHBIopeenhoogtevan3
metertebrengen.
InspectieenopleveringDeopleveringgebeurtnainspectiedoormiddelvaneen
checklist(zieBijlage5:InspectielijstHBI).
Dezechecklistkandesgewenstperwerksituatieworden
aangevuld,maardeindebijlagegenoemdeaandachtspunten
moetenaltijdwordenbeoordeeld.Dusmeermag,maar
minderniet.
NacontroleengoedkeuringwordtdeHBIovergedragenaan
deafnemervandeHBI:deopdrachtgeverofdegebruiker.
GeefaandatdeHBInietdooronbevoegdenmagworden
betreden.OokmagdeHBInietwordenbetredendoor
werknemers,voordathijgereedisendooreendaartoe
bevoegd persoon is goedgekeurd en overgedragen.
Pagina 12 | A-bladHangbruginstallaties
Pagina 13 | A-bladHangbruginstallaties
3| GebruikvandeHBI(Fase3)
KnelpuntenVanafhetmomentdatdeHBIingebruikwordtgenomen,
is de werkgever van de gebruikers verantwoordelijk voor
detechnischestaatenhetveiliggebruikvandeHBI.De
coördinatievandewerkzaamhedenisgerichtopeenveilig
gebruikvandeHBI.
KnelpuntentredenbijvoorbeeldopalsdeHBInietgeschiktis
vooralhetvoorzienegebruik.Bijondeskundiggebruik,bijhet
ondeskundigverplaatsenenbijhetdoenvangeïmproviseerde
aanpassingenwordtookeengoedgeplaatsteHBIonveilig.
Debenodigdeaanpassingenenverplaatsingenmoetenzijn
voorzien en vastgelegd in het werkplan.
Tijdensdegebruiksfasekunnengevaarlijkesituatiesontstaan,
zoalshetbezwijkenvandeHBI.
Oorzakendaarvanzijnbijvoorbeeld:
• overbelastingdooropslagvanmaterialenengereedschap;
• overbelastingdoorverkeerdgebruikvanextrahulptakels
t.b.v.materiaalaanvoer;
• overbelastingdoorsneeuw(ofdoorregenwaarbijeen
laag“pap”ontstaat);
• omkiepenvandedakbalkconstructiebijondeskundige
opstellingofverplaatsing;
• bezwijken van het dak;
• ondeugdelijkeaanpassingenaandeHBI;
• extremeweersomstandigheden,zoalsstorm.
Ookkanervalgevaarontstaanvoordegebruikers.Ditkan
optredendoorbijvoorbeeld:
• aanstotingdoorhangendelasten;
• het gebruik van werkplekverhoging op de werkbrug;
Eenandergevaarisdatderdenwordengetroffendoor
vallende voorwerpen. Door het plaatsen van kantplanken
wordtvoorkomendatbouwmaterialenengereedschappen
vanafdewerkbrugnaarbenedenvallen.
InspectieencontrolevandeHBIDeveiligestatusvandeHBIwordtgewaarborgddoorhet
gerichtenperiodiekuitvoerenvaninspectiesencontroles
aandehandvaneenchecklist(zieBijlage6:Inspectie-en
controlelijstHBI).Aandehandvaneen(taak)risicoanalysekan
deinspectiefrequentieperprojectwordenbepaald.
Deverantwoordelijkheidvoorhet(laten)uitvoeren
vaninspectiesindegebruiksfaseligtbijdegebruiker.
DegebruikermoetdeHBIvoordeingebruikname,
en vervolgens dagelijks controleren aan de hand van deze
inspectie-encontrolelijst.
OpdevolgendemomentenmoeteenHBIworden
gecontroleerddoordeHBI-monteur/toezichthouder:
• BijopleveringofaanpassingvandeHBI;
• Naabnormaleweersomstandigheden(zoalseenstorm)of
anderegebeurtenissenwaardoordeveiligheidvandeHBI
mogelijkisaangetast;
• Naeenvalwaarbijdevangbeveiligingisaangesproken;
• Naiedereverplaatsingofwijzigingindeconstructievande
HBI;
• Naeenperiodevan4wekenwaarindeHBInietis
gebruikt,ofeerderindienerzichbijzonderhedenhebben
voorgedaanmeteenmogelijkeffectopdeHBI.
Deresultatenvandeinspectiewordenvastgelegd,zodat
desgewenstkanwordenaangetoonddatdeinspecties
daadwerkelijkhebbenplaatsgehad.Tekortkomingenaande
HBImoetenzospoedigmogelijkwordenverholpen.Tijdens
hetherstellenisdeHBIverbodenterreinvoorgebruikers.Dit
moetduidelijkwordenaangegeven,bijvoorbeelddoorhet
gedeelteaftezettenmetlintenVerbodsbord“Geentoegang
vooronbevoegden”.
VeiliggebruikvandeHBIHetwerkgebiedonderdehangbruginstallatiemoetzijn
afgezetenzijnvoorzienvanduidelijkemarkeringen.Indien
ditnietafdoendeis,zorgdanvoorbeveiligingmetbehulpvan
bijvoorbeeldnetten,omvallendevoorwerpenoptevangen.
Controleerdetekstplaatvoordetoegestanewerkbelasting.
Een werkbrug die niet loodrecht onder de ophangpunten van
dedakbalkisgeplaatst,magnooitwordenopgehesen.
Controleerofdestroomkabelsgeenzichtbarebeschadigingen
hebben.
Alleenpersonenouderdan18jaarmogendewerkbrug
gebruiken.
Instructieenwerkoverleg
Ongevallenontstaanvooraldoorverkeerdgebruikvan
deHBI;instructieoverhetgebruikisdusessentieel.
Deinstructiemoetzijngebaseerdopdeoverhandigde
gebruikershandleidingenmoetpassenbijdespecifieke
situatie.Deinstructieaandegebruikerswordtbijvoorkeur
gegevendoordeleverancier/verhuurder,tijdensde
overdrachtvandeHBI.
Inhetwerkoverlegwordenallewerkzaamhedenrond
hetgebruikvandeHBIendeplanningvanactiviteiten
metallebetrokkenenbesproken.Allegebruikersworden
geïnformeerdoverdetechnischebeperkingenvandeHBI.
Inhetwerkoverlegmoetersteedsaandachtzijnvoorde
gevarendieonlosmakelijkzijnverbondenmethetgebruik
vanHBI.Daartoewordenveiligheidsbesprekingen(toolboxen)
gehouden.
Toezichthouder
OokindegebruiksfasevandeHBIkaneentoezichthouder
nodigzijn.Ditisafhankelijkvanhetresultaatvandedoorde
gebruikendepartijuittevoeren(taak)risicoanalyse.Afspraken
over toezicht worden in het werkplan vastgelegd.
AanpassingenaandeHBI
Aanpassingenvindenalleenplaatsconformhetwerkplan.
Bij onvoorziene noodzakelijke aanpassingen worden deze
uitgevoerddoordeskundigeHBI-monteursenwordthet
werkplan aangepast. Veranderingen in het werkplan worden
duidelijkgecommuniceerdaanallebetrokkenen.
BedieningvandeHBI
DebedieningvandeHBIvindtplaatsvanafdewerkbrug.
Eencommunicatiemiddel(zoalsbijvoorbeeldeenmobiele
telefoon)moetaanwezigzijntijdenshetwerkenopde
werkbrug.
Debedienermoetcontrolerenofzichindebaanvande
werkbrug geen obstakels bevinden.
Uitstapvoorziening
Instappeninenuitstappenvanuitdewerkbrugmagin
principealleenbenedenopdegrondgebeuren,alsde
werkbrugisneergelaten.Somsisuitstappenophoogte
nodig–bijvoorbeeldomopbalkonstekomen.Indiegevallen
moetgebruikwordengemaaktvaneendaartoeingerichte
uitstapvoorziening.Ophetuitstapniveaumoeterdeugdelijke
randbeveiligingzijn.Gebruiknooiteenlosseladder.
Valgevaar
VallenuiteenHBIismogelijkbijverkeerdgebruik,zoalshet
teverreikenbuitendewerkbrug,bijplotselingebeweging
enscheefstandvandewerkbrugofdoorhetkiepenvande
dakbalkconstructie.
WerkenvanafladdersentrappendiezijnopgesteldopdeHBI
isnooittoegestaan.Hetisverbodenopelksoortverhogingte
staan.
Extremeweersomstandigheden
Bijonweer,ofbijwindkrachthogerdan6Beaufortmogen
HBI’snietwordengebruikt.Naextremeweersomstandigheden
magerpasweeropdeHBIwordengewerktnaeeninspectie
eneventueeldaaruitvoortvloeiendeherstelwerkzaamheden.
Dezeinspectiemoetwordenuitgevoerddooreenterzake
deskundigepersoon(aangewezenvoordegebruiksfase)of
eenmonteurHBI.
VeiligachterlatenvandeHBI
Eenhangbruginstallatiemagnooitingebruiksklaretoestand
wordenachtergelaten.BijhetverlatenvandeHBIdientde
stroomtewordenuitgeschakeldendecentralebediening
tewordengeblokkeerd.Onbevoegdgebruikkanworden
voorkomendoordebouwplaatsaftesluiten,of,alsditniet
mogelijkis,doordewerkbrugtefixerenopeenhoogtevan3
meterbovendegrond.
NadatdewerkzaamhedenmetdeHBIzijnafgerond,wordt
deHBIschoonopgeleverd,zodatdemontageveiligkan
plaatsvinden.Afsprakenhieroverwordenvastgelegdinhet
werkplan.
Pagina 14 | A-bladHangbruginstallaties
Pagina 15 | A-bladHangbruginstallaties
4 | Demontage(Fase4)
HET DEMONTEREN VAN DE HBI MOET ZORGVULDIG GEBEUREN, DOOR VAKBEKWAME MONTEURS EN CONFORM
DE GEBRUIKSHANDLEIDING. NA HET BEËINDIGEN VAN DE WERKZAAMHEDEN WORDT DE WERKBRUG NEERGELA-
TEN. VERVOLGENS WORDEN EERST DE HIJS- EN VEILIGHEIDSKABELS GEDEMONTEERD, VOORDAT MEN CONTRA-
GEWICHTEN OF ANDERE ONDERDELEN DEMONTEERT. DE DAKBALK WORDT GEDEMONTEERD IN OMGEKEERDE
VOLGORDE VAN MONTAGE.
VeiligedemontageOmdeveiligheidvandeHBIooktijdensdemontagete
waarborgen,wordendevolgendemaatregelengetroffen:
• NagebruikleverendegebruikersdeHBIschoonop,zodat
demontageveiligkanplaatsvinden;
• DemontagegebeurtalleendoorvakbekwameHBI-
monteurs,envolgensdegebruikshandleiding;
• NeemvoldoendetijdomdeHBIveiligtedemonteren.Zorg
voorvoldoendewerknemersbijhetdemonterenvande
werkbrug;
• Zetdegevarenzoneaf,zodatonbevoegdenzichniet
binnen het werkgebied kunnen begeven;
• DetedemonterenHBIisniettoegankelijkvoor
onbevoegden;
• Erwordtooktijdensdedemontagetoezichtgehouden
eneenactiefsanctiebeleidgevoerd.Ditisde
verantwoordelijkheid van de opdrachtgever;
• Voordemonteurgeldtdat,netalsbijdebouwvandeHBI,
ookbijhetdemonterenlichamelijkebelastingoptreedt.
Hiervoorgeldendezelfdemaatregelenalsgenoemdinfase
2onderBeperkenlichamelijkebelasting.
Pagina 16 | A-bladHangbruginstallaties
5| Aanbevelingenvoordetoekomst
1. Hetopstellenvaneind-entoetstermenvoorde
opleidingen‘monteurHBI’en‘hulpmonteurHBI’enhet
ontwikkelenvanopleidingenvoordezefuncties.
Pagina17| A-bladHangbruginstallaties
Bijlage1| Levensloophangbruginsallatie(HBI)
Opdrachtgever1.Formulerengebruikseisen
A-bladHBI
A-bladHBI
A-bladHBI
A-blad(incl.instructie,controle)
A-bladHBI
HandleidingHBI
HandleidingHBI
Wetenregelgeving
Normbladen
A-bladHBI
Analysevanuittevoerenproductieprocessen
2.OntwerpenHBI
3.Aanvoerenmatrieel
9.Afvoerenmatrieel
4.OpbouwenvanHBI
5.WerkenopHBI
7.WerkenopHBI
8.DemonterenvanHBI
6.AanpassenvanHBI
Gebruiker
Gebruiker
Eigenaar/
verhuurder
Werkplekop
hoogteHBI
Eigenaar/
verhuurder
Eigenaar/
verhuurder
Pagina 18 | A-bladHangbruginstallaties
Bijlage2| Risicobeheersing
Risicobeheersing
Gevaar Oorzaak Maatregelen
Val van dak Werkenopdakenzoalsbijhetaanbrengen,verplaatsenofverwijderenvandakbalkenin/uitstappenophoogte
Randbeveiliging,gebiedsbegrenzingpersoonlijkevalbeveiliging,uitstapvoorziening,benedenin-/uitstappen
Vallende hangbrug Falenhijsmechanisme(takel) Bedrijfs-enveiligheidsrem,2edraagkabelofvangkabelmetvanginrichting
Overbelasting(>maximalewerklast=WLL)bijvoorbeeldbij,sneeuw-ofijsafzetting,materiaalopslagofhijsen
BeveiligingtegenoverbelastingMaximaalaantalpersonenJuisteverdelingbelastingen
Brekenvankabels,hijsogen,nietgoedopgeroldeofgedraaide staalkabels
(Nood)eindschakelaars,vangkabelmetvanginrichting,deugdelijkekabeleind-verbindingen,corrosiebestendigheid
Falenophangconstructie,omkiepen,bijv.doorverkeerdemontage,aanpassingofverplaatsingofverwijderenvancontragewichten
Vakbekwaamheid(hulp)monteursInstructiegebruikersInspectievoordeingebruiknameBorging van contragewichten
Verkeerde plaatsing bijvoorbeeld door onvoldoenderuimte/obstakelsdak
Voorbereiding
Onvoldoendedraagkrachtdak,drukvastheidvandedakbedekking&dakisolatie
Controledoorconstructeur
Beschadigingbijgebruik,transportofopslag (Nood)eindschakelaars,vangkabelmetvanginrichting,deugdelijkekabeleind-verbindingen,corrosiebestendigheid
Val van hangbrug Scheefstand Scheefstandbeveiliging14°VasthoudbesturingssysteemElektrischeblokkeerinrichting
Onbevoegdgebruik,weghalenrandbeveiligingoferbuitenstappen
Maatregelenbijachterlaten(≥3m)Instructiegebruikers
Blijvenhakenofvastzittenvandehangbrug Stootbeveiliging,controleopobstakels
Werkenbijslechteweerscondities Werkenbijmaximaalwindkracht6Beaufort
Werkenmetladders/werkplekverhoging Niettoegestaan,instructiegebruikers
Beweegbare onderdelen gevel Voorbereiding
Ondeugdelijkemontage,bijvoorbeelddoorgebruikvanverkeerde bouten
Elementenzoontworpendatonjuistemontagenietmogelijkis
Val van gelijke hoogte Uitglijden Dekvloervanwerkplatformslipvrij
OmvallendeHBI Kantelenvande(topzware)hangbrugbijverplaatsingoverdegrond(oneffenhedentrottoir,randen,helling,etc.)
Monterenopgewenstelocatie,verwijderentakelsbijverplaatsingoveroneffen/nietvlakkeondergrond
Vallende objecten Vallendmateriaalofgereedschap Geïntegreerdeschopplanken,afzettingwerkgebiedonderdehangbrug
Geraaktwordendoorlosschietende kabels
Onjuistebevestiging Vakbekwaamheid(hulp)monteurs
Elektrocutiegevaar Werkenindenabijheidofmetelektrischekabels,metelektrischhandgereedschapbijvoorbeelddoorbeschadigde bekabeling
Overstroom-,aardlekbeveiligingtrekbeveiliging,nietwerkenbijonweer
Evacuatieinnoodgevallen
Uitvalvanelektriciteit Noodcommunicatie,systeemvoorhandmatigneerlaten
Pagina19| A-bladHangbruginstallaties
Bijlage3| MerkenenwaarschuwingenopdeHBI
• CE-markering,naamenadresvandefabrikant,aanduidingserieoftype,serie-nummer,bouwjaar,nominalelastwerkplatformen
maximumaantalpersonen;
• TabeldiedeRLvandewerkbrugtoontenhetmaximumaantalpersonen,overeenkomstigdeafmetingenvanhetwerkplatform;
• Opdetakel:WLL(=maximalewerkbelasting),middellijnenspecificatievankabel,nominaletakelsnelheid,enbijelektromotor:
Spanning(V);Stroomsterkte(A),frequentie(Hz);Vermogen(kW);Nominaaltoerental(tpm))
• Diagrammeteenschematischoverzichtvandewerkplatformconfiguraties,maximaleveiligewerkbelastingenlengteuitstekenddek
(indienvantoepassing);
• Opdeophangconstructie:
a)DeWLL(=maximalewerkbelasting)vandetakelpassendbijdeWLLvandeophangconstructie;
b)Alsdestabiliteitdoortegengewichtenwordtgeleverd,schematischetekeningenentabellendiehetaantaltegengewichtenenhun
massa’stoontafhankelijkvan:
1)DeWLLvandetakel;
2)Delengtevanhetuitbouwdeel(La);
3)Delengtevanhetopbouwdeel(L1);
• Devolgendewaarschuwingenmoetenopeenduurzaambordjeopdewerkbrugzijnaangebracht:
- DeHBImagalleenwordenbedienddoorbevoegd,goedopgeleidenlichamelijkgezondpersoneel;
- Voordatdeapparatuurwordtgebruikt,moetdebedieningshandleidingzijngelezenengeheelzijnbegrepen;
- Alsdeinstructiesnietnauwgezetwordenopgevolgd,kanditleidentoternstigletsel;
- Demaximalewindsnelheidinbedrijf(km/h);
- Frequentievaninspectie/keuring.
Pagina20| A-bladHangbruginstallaties
Bijlage4| HBIvoorbereidingsformulier
OnderwerpPlanning
Gebruikseisen
Belastbaarheid dak
Toegankelijkheiddak
Omgevingenweklocatie
Gevel
Logistiek
Overigepunten
Aandachtspunt [aankruisen indien van toepassing]
Startmontage
Opleveringaangebruiker
Verplaatsingen[doormonteurHBI]
Eindewerkzaamheden
Demontage
PersonenwerkzaamopHBI aantal
Gereedschappen,materialenopHBI kg
MateriaalhulptakelsopHBI max.last
TypeHBI aantal breedte(m)
LengteHBI lengte(m)
MaximalewerklastHBI [WLL]
Uitstapvoorziening ja nee
Instructiegebruikers ja nee
Sterktedakm.b.t.(dyn.)belastingenOK ja nee
Geschiktheidopstellocaties ja nee
Drukvastheiddakbedekking/-isolatieOK ja nee
Doorgerekend door constructeur ja nee
Toegankelijkheid ja nee
Staatvanonderhoudvoldoende ja nee
Randbeveiliging voldoende ja nee
Voldoende ankerpunten ja nee
Oneffenheden/helling/afschotvanhetdak ja nee
Aanwezigheid van obstakels ja nee
Voldoenderuimteopstellingophangconstructie ja nee
Interactiemetverkeer ja nee
Afzettenvangebiedonderdewerkbrug,hoe&wie:
Gelijktijdigeactiviteitenopdelocatie ja nee
Elektriciteitsvoorziening voldoet aan eisen ja nee
Werken boven water ja nee
Vormgevelgeschikt ja nee
Aanwezigheid obstakels gevel ja nee
Beweegbare onderdelen aan de gevel ja nee
Afsprakenaanvoer/laden/lossen ja nee
Verticaaltransport[hijswerktuigen,liften] ja nee
Opstelplaatsbenedenstevigenvlak ja nee
Project/locatie:
Opdrachtgever:
Constructeur:
Toezichthoudermontage:
Projectleider
Gebouweigenaar:
Montage-/verhuurbedrijfHBI:
Toezichthoudertijdensgebruik:
Pagina 21 | A-bladHangbruginstallaties
Bijlage5| EindtermenBedienerHangbruginstallaties(B-HBI)versieB.HBI.NL002.doc-maart2010
F B KT O A Z T/P
2-GV 5/0
6-GV 15/0
1-GV 2,5/0
3-GV 7,5/0
P P 0/10
1-GV P P 2,5/5
3-GV 1-GV 10/0
1-GV 2,5/0
2-GV 5/0
2-GV 5/0
P P 0/35
3-GV 1-GV P 10/20 P
Veiligbedienenvanniet-permanente Examen %
hangbruginstallaties(HBI) Theorie Practicum
Eindtermen:BedienerHangbruginstallaties(8-HBI)Dekandidaat:
AlgemeneKennis
AlgemeneVeiligheidseisen
VeiligheidscontrolevoorgebruikvanHBI
1. IsbekendmetderelevanteArbowet-enregelgeving betreffendeHBI’s.
2. Isbekendmetallebegrippendiebetrekkinghebben opeenHBIenkandezeverklaren.
3. Kanonderscheidmakentussenstandaarden complexeHBI’senisbekendmetdeverschillende gebruikssituatiesvanHBI’s.
4. Isinstaatdebelastingstabellen,detypeplaatende handleidingvaneenHBItelezen,tebegrijpenen toe te passen.
5. Isinstaatomduidelijkeinstructiestegevenaan een gebruiken.
6. HeeftdekennisomdevantoepassingzijndePBM’s op een juiste en veilige wijze te gebruiken.
7. Heeftdekennisvanderisico’sendetenemen maatregelentijdensdewerkzaamhedenopdegrond, hetdakalsooktijdenshetgebruikvaneenHBIvoor zoweldegebruikeralsdedirecteomgeving.
8. Isbekendmetdeverplichteperiodiekeinspecties vandeHBIdooreendeskundige.
9. Isbekendmethetbegripcontragewichtende functiedaarvan.
10.Isbekendmetdejuistetussenafstandvande ophangpuntenenafstandtussendegevelen staalkabel.
11.Heeftdekennisenkundeomdagelijksvoorafgaand aandewerkzaamheden,eenHBItebeoordelenof deze op een veilige wijze kan worden gebruikt conformeenopleveringslijstofchecklist.
12.Heeftdekennisvanalleaanwezigeveilighedenen functies.zowelmetalszonderCE-markering, en kan deze onderscheiden en testen op hun functionaliteit.
Pagina 22 | A-bladHangbruginstallaties
Bijlage5| EindtermenBedienerHangbruginstallaties(B-HBI)versieB.HBI.NL002.doc-maart2010
F B KT O A Z T/P
2-GV 5/0
6-GV 15/0
1-GV 2,5/0
3-GV 7,5/0
P P 0/10
1-GV P P 2,5/5
3-GV 1-GV 10/0
1-GV 2,5/0
2-GV 5/0
2-GV 5/0
P P 0/35
3-GV 1-GV P 10/20 P
Veiligbedienenvanniet-permanente Examen %
hangbruginstallaties(HBI) Theorie Practicum
Eindtermen:BedienerHangbruginstallaties(8-HBI)Dekandidaat:
AlgemeneKennis
AlgemeneVeiligheidseisen
VeiligheidscontrolevoorgebruikvanHBI
1. IsbekendmetderelevanteArbowet-enregelgeving betreffendeHBI’s.
2. Isbekendmetallebegrippendiebetrekkinghebben opeenHBIenkandezeverklaren.
3. Kanonderscheidmakentussenstandaarden complexeHBI’senisbekendmetdeverschillende gebruikssituatiesvanHBI’s.
4. Isinstaatdebelastingstabellen,detypeplaatende handleidingvaneenHBItelezen,tebegrijpenen toe te passen.
5. Isinstaatomduidelijkeinstructiestegevenaan een gebruiken.
6. HeeftdekennisomdevantoepassingzijndePBM’s op een juiste en veilige wijze te gebruiken.
7. Heeftdekennisvanderisico’sendetenemen maatregelentijdensdewerkzaamhedenopdegrond, hetdakalsooktijdenshetgebruikvaneenHBIvoor zoweldegebruikeralsdedirecteomgeving.
8. Isbekendmetdeverplichteperiodiekeinspecties vandeHBIdooreendeskundige.
9. Isbekendmethetbegripcontragewichtende functiedaarvan.
10.Isbekendmetdejuistetussenafstandvande ophangpuntenenafstandtussendegevelen staalkabel.
11.Heeftdekennisenkundeomdagelijksvoorafgaand aandewerkzaamheden,eenHBItebeoordelenof deze op een veilige wijze kan worden gebruikt conformeenopleveringslijstofchecklist.
12.Heeftdekennisvanalleaanwezigeveilighedenen functies.zowelmetalszonderCE-markering, en kan deze onderscheiden en testen op hun functionaliteit.
Pagina 23 | A-bladHangbruginstallaties
F B KT O A Z T/P
1-GV P P 2,5/10
2-GV 1-GV P 7,5/20 P
3-GV 7,5/0
3-GV 1-GV 10/0
2-GV 2-GV 5/0
1-GV 2,5/0
9-GV 19-GV 12-GV 7-P 100/100 7-P
Veiligbedienenvanniet-permanente Examen %
hangbruginstallaties(HBI) Theorie Practicum
Eindtermen:BedienerHangbruginstallaties(8-HBI)Dekandidaat:
BedienenvandeHBI
VerplaatsenvandeHBI
ParkerenvandeHBI
13.Kennishebbenvanhetgebruikvandecentrale bedieningskast.
14.Heeftdekennisenkundeomingevalvan (eenvoudige)storing/problemenencorrigerende
actiesteondernemenen/ofdeondersteuningvaneendeskundigemonteurinteschakelen.
15.Heeftdekennisvandejuisteelektrischevoeding,hetaansluitenhiervanenisbekendmetderisico’sbijhetgebruik van elektriciteit.
16.HeeftdekennisvanhetopdejuistewijzeverplaatsenvaneenstandaardHBImetdakbalk,zonderopgeleverdeconfiguratieaantepassen.
Metuitzonderingvanhetcorrectpositionerenvandegevelafhouders.
17.Bekendzijnmetderisico’stijdenshetverplaatsen vaneenHBI.
18.HeeftdekennisomeenHBIopeenveiligemanier te parkeren.
TotaaI
Verklaringtaxonomie
F = Feitelijkekennis Theoretischekennisdieterugtevoerenisopwetenenverkenning.
B = Begripsmatigekennis Theoretischekennisdieterugtevoerenisopinzicht
KT = KennisToepassing Theoretischekennisdieterugtevoerenisoptoepassingvanfeitelijkeenbegripsmatigekennis
innieuwesituatiesenomcognitievevaardighedenalstekenenenlezen
O = Oriënterend Vaardighedenwaaropdekandidaatzichoriënteertzijnvaardighedendiehijzelfnietbehoeft
uit te voeren.
A = OnderAanwijzing Vaardighedendiedoordekandidaatonderaanwijzingwordenuitgevoerd.
Z = Zelfstandig Vaardighedendiedoordekandidaatzelfstandigwordenuitgevoerd.
GV= Geslotenvraag
OV= Openvraag
P = Praktijk
VevolgBijlage5|EindtermenBedienerHangbruginstallaties(B-HBI)versieB.HBI.NL002.doc-maart2010
Pagina 24 | A-bladHangbruginstallaties
Bijlage6| Inspectie-encontrolelijstHBI
Ja Nee NVT
Controlepunten
1. Isdemontagevandeophanginguitgevoerdvolgensdeopbouwvoorschriften?
2. Isdemontagevandewerkbruguitgevoerdvolgensdeopbouwvoorschriften?
3. Isdeonderlingeafstandtussendedoorloopbeugelsvolgensdeopbouwvoorschriften?
4. Iseenoverstekvandewerkbrugnietmeerdandoordefabrikantistoegestaan?
5. Zijndetakelsopdejuistewijzegemonteerd?
6. Kanaangetoondwordendatdehangbruginstallatieisgeïnspecteerd?
7. Isdeonderlingeafstandtussenstaalkabelsbovenenondergelijk?
8. Isderuimtetussendegevelenophangpuntenvoldoende?
9. Ishetjuisteaantalcontragewichtengeplaatstengeborgd?
10. Zijnermaatregelenomdebelastingvandeophangconstructiegelijkmatigteverdelen?
11. Staanallewielenvandakbalkingeremdepositie?
12. Zijn(eventuele)dakhakenopdejuistewijzegemonteerd?
13. Zijndeachterwaartsebeveiligingenvandedakhakenopdejuistewijzegemonteerd?
14. Bevindendeachterwaartsebeveiligingenzichrechtachterdedakhaken?
15 Isdeelektrischevoedingafkomstigvaneengeaardewandcontactdoos?
16. Isdegebruiktezekeringminimaal16Ampère?
17. Wordenstroomkabelsgebruiktmetmetdejuistediameter?
18. Is/zijndetrekontlaster(s)voordestroomkabel(s)opdejuistemaniergemonteerd?
19. Zijndestroomkabelsvrijvanzichtbarebeschadigingen?
20. Zijndestaalkabelsvrijvanzichtbarebeschadigingen(breuk,kink,verdraaiïng)ofvervuiling?
21. Zijndebovenafslagplatenonderdeophanghaakgeplaatstvolgensopbouwvoorschriften?
22. Zijndevangkabelgewichten20cmbovendegrondopdevangkabelgemonteerd?
23. Functionerenallebedieningsfunctiesvandecentralebedieningskast?
24. Blijftdebelastingonderdeaangegeven“maximale”belastingopdestickeroftekstplaat?
25. Functionerendehoogste-standschakelaars?
26. Isdenooddaalfunctieopdegoedewerkinggetest?
27. Ishetnoodstijgwielaanwezig?(afhankelijkvanuitvoeringtakel)
28. Functioneertdevalbeveiliging
29. Zijndevereistekeuringscertificatenaanwzigofdirectopvraagbaar?
30. Isdegebruikshandleidingaanwezig?
31. Zijnervoorzorgsmaatregelengenomenzodatomstandersgeengevaarlopen?
32. Isdewindkracht,opdewerklocatie,niethogerdanwindkracht6Bf.?
33. Functioneertdeoverlast/scheefstand/slappekabel-beveiliging?
*AlséénofmeervragenmetNEEisbeantwoord,magdeHBINIETwordengebruiktvoordatdeafwijkingzijnhersteld.
Nr Omschrijvingafwijking Maatregelen Hersteld
ChecklistinspecterenencontrolerenHBIDatum:
Locatie:
Geïnspecteerddoor:
Montagebedrijf(oplevering):controle1t/m33
Naam:
Bedrijf:
Functie: Paraaf:
Gebruiker(oplevering/voor-ingebruikname):controle8t/m33
Naam:
Bedrijf:
Functie: Paraaf:
Typeinspectie:
Oplevering Voor-ingebruikname
Pagina 25 | A-bladHangbruginstallaties
Adressen
Postbus340,2700AHZoetermeerwww.bouwendnederland.nl/komat
Postbus190,[email protected]
Postbus310,3900AHVeenendaalT0318)[email protected]
Postbus1085,[email protected]
Postbus1085,3900BBVeenendaalT0318544907secretariaat@vnv-voeg.nlwww.vnv-voeg.nl
Nieuweweg226,3905LTVeenendaalT0318544901secretariaat@avmmetselwerken.nlwww.avmmetselwerken.nl
Postbus85,[email protected]
Postbus9208,3506GEUtrechtT0883680368www.fnvbouw.nlwww.fnv.nl
Postbus2525,3500GMUtrechtT0307511500/[email protected]
Postbus340,2700AHZoetermeerT0793252252info@bouwendnederland.nlwww.bouwendnederland.nl
1edrukapril2016.Aandetotstandkomingvandezepublicatieisdegrootstmogelijkezorgbesteed.Aandeinhoudkunnengeenrechtenwordenontleend.
Wijzijnkennis-enadviescentrumVolandis.Webouwenaaneengezondeenbloeiendebouw-eninfrasector.Waarinmensenveiligwerken.Plezierhoudeninhunwerk.Enoptijdvooruitkijken.Datisgoedvooriedereen:werknemer,werkgeverénopdrachtgever.Wantgezondeengemotiveerdemensenhalendebesteresultaten.Wedagenjeuithierzélfactiefmeeaandeslagtegaan.Weethoejebezigbent.Enwaarjenaartoewerkt.Merkhetzelf:bewustwerkenwérkt.
Volandisiseenorganisatievan:
Volandis Ceintuurbaan2-100a
3847LGHarderwijk
Postbus 85
3840ABHarderwijk
0341499299