A CULTURA CASTREXA

EN 10 PREGUNTAS

1- QUE SE ENTENDE POR CULTURA CASTREXA?

É a cultura da Idade de Ferro que se desenvolve en todo o noroeste da

Península Ibérica

2- CANDO SE DÁ?

Entre o século IX ac e o s. I dc.

Despois do s. I dc. co territorio xainvadido polos romanos hai castros

que continúan habitados, pero considéranse da cultura galaico-

romana

3- QUE É UN CASTRO?

Un castro é un poboado fortificado, construído durante a Idade de ferro e situado a miúdo(non sempre) en zonas altas e doadasde defender

4- ONDE HAI CASTROS?

En Galicia, Oeste de Asturias e León e o Norte de Portugal. Do río Navia ao Douro

Sitúanse en zonas litorais oude val, escasean en zonas montañosas

Nos sabemos con exactitudecantos castros hai, pero probablemente superan os 3.000

5- COMO É O EXTERIOR DUN CASTRO?

Soe ter unha forma circular adaptándose ás curvas de nivel do terreo. Pode ter unha ou máis murallas feitas de pedra ou terra. As defensas complétanse con foxos e parapeitos que rodean a muralla e a reforzan nos lugares máis febles. A miúdo taménestán reforzadas as portas de entrada na muralla

Parapeitos

Foxo

6- E O INTERIOR DO CASTRO?

No interior do castro distribúense as vivendas, normalmente son circulares pero tamén as hai cadradas, especialmente nos castros máisrecentes.

Na etapa final da época castrexa as casas agrupábanse por familias en torno a un patio, onde hai tamén alpendres e celeiros e están separadas das demaisvivendas por unha pequena muralla .

As vivendas distribúense seguindo as irregularidades do terreo e forman rúas e canellóns estreitos

7- COMO É UNHA VIVENDA CASTREXA?

Circular case sempre, de pedranos muros pero tamén as houbo de barro ou madeira. No centro sitúase unha lareira, e un banco corrido de pedrapegado ao muro da vivenda.

Os teitos eran de madeira e palla.

Non debemos confundir castro (grupo de casas) con vivenda(unha sóa casa)

Fogar

tear

forno

muíño

8- ERAN CELTAS OS HABITANTES DOS CASTROS ?

Os romanos chamáronlle “Celtas”a todas as tribus que vivían ao Norte dos Alpes. Autores nacionalistas galegos(Murguía, Risco) usaron a palabra para referirse a estespobos prehistóricos galegos, remarcando que a súaorixe era do Norte de Europa e non mediterránea.

A cultura castrexa ten influenzas centroeuropeas pero é incorrecto dicir que os seus habitantes eran celtas.

9- COMO E DE QUE VIVÍAN?A sociedade castrexa estaba xerarquizada, dirixida por un liderou “príncipe”. A unidade básica de organización era a familia, nuncastro vivía un grupo de familias e varios castros formaban un “populus”: ártabros, cilinios, límicos…

Os restos que conservamos de fortificacións, armas, estatuas de xefes militares… dinnos que eran pobos guerreiros.

Vivían sobre todo da agricultura (fabas, cereais…) e da gandaría(vacas, ovellas, cabras e porcos) pero tamén tiña importancia a minería e a pesca e o marisqueo (nas zonas litorais)

Guerreirocastrexo

ÁnforaFeniciaatopadaen StaTegra, demostraas relaciónscomerciais

10- EN QUE CRÍAN OS CASTREXOS?Eran politeístas, crían en varios deuses: Bandua, Laroco, Coso… relacionados coa guerra, os camiños, as augasetc.

Non conservamos sepulturas castrexas(necrópolis) polo que supoñemos que incineraban (queimaban) os mortos

OS CASTROS MÁIS IMPORTANTES

Castro de Baroña, Porto do Son, entrada fortificada

Castro de Viladonga, Lugo

Neste castro romanizado, cultura Galaico-Romana, hai moitas casas de formas cadradas

Castro de Santa Tegra, A Garda, Pontevedra

Restos arqueolóxicos atopados:

-Pedra-Cerámica

- Metais: ferro, bronce, ouro

Esq. Fiestra con forma de trisquel, símbolo solar, dta cabeza e torso de guerreiro, Museo Arqueolóxico de Ourense

Cerámica castrexa con decoración de pico de diamante

Arriba xoias de ouro, esq. Torques masculino, símbolo de poder que se poñía no brazo ou no pescozo. Dta arracadas de muller. Abaixo espadas de puño de antenas en bronce

QUERES SABER MÁIS?

CONSULTA ESTES ENLACES:

PÁXINA INTERACTIVA NA QUE SE PODEN FACER VISITAS VIRTUAIS A VARIOS CASTROS:

http://www.muvicc.es/catalogo.html

BLOG QUE RELACIONA MÁIS DE 3.000 CASTROS, DAS CATRO PROVINCIAS GALEGAS :

http://onosopatrimonio.blogspot.com.es/2011/07/castros-de-galiza-i.html

BIBLIOGRAFÍA:

CALO LOURIDO, F. (1993): A cultura castrexa, Ed. A Nosa Terra, Vigo

CARBALLO ARCEO, X. (2000): Os castros galegos, Ed. A Nosa Terra, Vigo

REFERENCIAS DAS IMAXESDIAPOSITIVA Nº:4- MIGUEL BUGALLO SÁNCHEZ-CC-BY-SA-http://gl.wikipedia.org/wiki/Ficheiro:Castro_de_BaroNa.Galiza.jpg5-FROARINGUS-CC-BY-SA-http://gl.wikipedia.org/wiki/Ficheiro:Cultura_Castrexa.png6- Mº DE EDUCACIÓN-http://www.muvicc.es/catalogo.html7-A DOMINIO PÚBLICO-http://en.wikipedia.org/wiki/Castro_culture#mediaviewer/File:Planta_original_cividade_Arthur_Cruz.jpgB- Mº DE EDUCACIÓN-http://www.muvicc.es/catalogo.html8- Mº DE EDUCACIÓN-http://www.muvicc.es/catalogo.html10-A-B-C-- Mº DE EDUCACIÓN-http://www.muvicc.es/catalogo.html11- Mº DE EDUCACIÓN-http://www.muvicc.es/catalogo.html

12-LMBUGALLO SÁNCHEZ-CC-BY-SA-http://gl.wikipedia.org/wiki/Ficheiro:Castro_de_BaroNa.Galiza.09.jpg13-A-PePeEFE-CC-BY-SA-http://commons.wikimedia.org/wiki/File:Castro_de_Viladonga_-_Panor%C3%A1mica_02.jpgB- ALMA-CC-BY-SA-http://gl.wikipedia.org/wiki/Ficheiro:Vista_xeral_da_croa_Castro_de_Viladonga.JPGC- Mº DE EDUCACIÓN-http://www.muvicc.es/catalogo.html14-A-HOMBREDHOJALATA-CC-BY-SA-http://es.wikipedia.org/wiki/Castro_de_Santa_Tecla#mediaviewer/Archivo:Castro_de_Santa_Trega,_2011,_A_Guarda.jpgB-JUAN MEJUTO-CC-BY-SA- http://es.wikipedia.org/wiki/Castro_de_Santa_Tecla#mediaviewer/Archivo:A_Guarda-Castro_de_Santa_Trega.jpg

15-A-FROARINGUS-CC-BY-SA-http://en.wikipedia.org/wiki/Castro_culture#mediaviewer/File:Trisquel_de_Castromao.JPGB- Mº DE EDUCACIÓN-http://www.muvicc.es/catalogo.htmlC-FROARINGUS-CC-BY-SA-http://gl.wikipedia.org/wiki/Ficheiro:Torso_de_guerreiro.JPG16-A- Mº DE EDUCACIÓN-http://www.muvicc.es/catalogo.htmlB-JOSEOLGON-CC-BY-SA-http://en.wikipedia.org/wiki/Castro_culture#mediaviewer/File:Ceramica_Cividade_de_Terroso.JPG

17-A- LUIS GARCÍA-CC-BY-SA- MAN-http://gl.wikipedia.org/wiki/Ficheiro:Torque_galaico-asturiano_de_Labra_%28M.A.N._33132%29_01.jpgB- AARIZAGA-CC-BY-SA-http://gl.wikipedia.org/wiki/Ficheiro:Arracadas_do_%22Tesouro_Bedoya%22,_expostas_no_Museo_de_Pontevedra..jpgC- ÁLVARO PÉREZ VILARIÑO-CC-BY-SA-http://en.wikipedia.org/wiki/Castro_culture#mediaviewer/File:Espadas_de_Antenas.jpg

Dereitos de autor

O legado cultural greco-latino. Maribel Iglesias Baldonedo, con licenza:

Dentro do curso: O tempo e o espazo con liñas e cores por Maribel Iglesias e Manuel Busto. Baixo licenzaCreative Commons Reconocimiento-NoComercial-CompartirIgual 3.0 España.

Créditos e autoría:Úsanse imaxes e recursos de produción propia, que se fan públicos con licenza CC-BY-NC-SA, outras de dominio público, con licenza creative commons, GNU... tomados preferentemente de bancos de recursos educativos abertos. Tamén se empregan, acolléndose ao dereito de cita segundo a lexislación vixente, imaxes e recursos diversos de diferentes páxinas Web, e lígase -cando é posible- a súa licenza ao pé dos propios recursos, que manteñen integramente. Outras licenzas:Quedan fora desta licenza as imaxes, recursos... que manteñen a súa propia licenza, sinalada en cada caso.