a democracia atual funciona_ — cartacapital
DESCRIPTION
artigoTRANSCRIPT
-
04/01/2016 Ademocraciaatualfunciona?CartaCapital
http://www.cartacapital.com.br/revista/879/democraciaatualfunciona4708.html 1/5
InternacionalEUA
Ademocraciaatualfunciona?Umaanliseestatsticacomprovaque,anteopoderdoslobbiesedaselites,ademocracianopassadeumaficojurdicaporAntonioLuizM.C.Costapublicado04/01/201603h21
SpencerPlatt/GettyImages/AFP
Ainflunciadocidadomdiosobreasdecisesnula
Qualoverdadeiropodernaschamadasdemocraciasmodernas?RiosdetintacorremsobreoassuntodesdeofimdosculoXVIII.Argumentosdesensocomum,polticosefilosficosforamintensamentedebatidos,masraramentesebuscoutestarashipteses
-
04/01/2016 Ademocraciaatualfunciona?CartaCapital
http://www.cartacapital.com.br/revista/879/democraciaatualfunciona4708.html 2/5
commtodosquantitativos.luzdacampanhaeleitoraldosprcandidatosdemocrataserepublicanos,mereceatenooestudodoscientistaspolticosMartinGilens,dePrinceton(NewJersey)eBenjaminPage,daNorthwestern(Illinois),intituladoTestingTheoriesofAmericanPolitics:Elites,InterestGroups,andAverageCitizens(TestandoTeoriassobreaPolticaEstadunidense:Elites,gruposdeinteresseecidadosmdios).
Analisouseodestinode1.779propostaspolticasdembitofederalde1981a2002sobreasquaishouvepesquisasdeopiniodiscriminadasporestratosderendaesobreasquaistambmseregistraramasposiesdelobbiesimportantes.Foramtestadasquatroteoriaspredominantesentreostericosdacinciapoltica:Democraciaeleitoralmajoritria,dominaoporeliteeconmica,pluralismomajoritrioepluralismoenviesado.
Democraciaeleitoralmajoritriaavisotradicional.FoiteorizadapelofrancsAlexisdeTocquevillenaeradademocraciajacksoniana,operodode1828a1854,noqualosufrgiofoiestendidoaquasetodososhomenslivreseumpopulismoliberalpromoviaohomembrancocomumemcontrastecomaprecedentemeritocraciajeffersonianadospaisfundadorescapacitadosparadirigiraconstruoemodernizaodanao.Muitostericossriosaindaadefendem.Supesequeomecanismoderecompensaepuniorepresentadopelovotobastaparafazerospolticosatenderemsreaisnecessidadesevaloresdeseuseleitores.AseufavorpodeseargumentarqueaspolticasfederaisdosEUAsoconsistentescomasprefernciasdamaioriaemdoisterosdasvezesequeasmudanasevariaesregionaisdepolticastmumacorrelaocomasvariaeshistricasegeogrficasdaopiniopblica.
DominaoporeliteeconmicaateoriaopostadequeosEUAsoumaoligarquiacivilnaqualasprincipaisdecisespolticassoditadaspeloconsensodeumaclassedominante,cujaexatadefinioedimensosodiscutveis,masestrelacionadapropriedadeougestoefetivaderecursosdecisivos,principalmenteeconmicos.AElitedoPoder,livrode1956dosocilogoCharlesWrightMillssobreahegemoniadaseliteseconmicas,militaresepolticasaexpressomaisconhecidadessepontodevista.
Pluralismomajoritrioumainterpretaomaismatizadaecomplexadademocracia,formuladaemumensaiode1787porJamesMadison,presidentedosEUAde1809a1817.Reconheceainevitabilidadeeimportnciadalutaentrefaces,cujoresultadonemsemprecoincidecomointeressedamaioriaoudohomemcomum,mascujaresultantetenderiaaderrotarmedidastirnicaseforariapolticosaprestaratenoemtodososgruposcapazesdesearticularparadefenderinteressesprejudicados.Senohogovernodo
-
04/01/2016 Ademocraciaatualfunciona?CartaCapital
http://www.cartacapital.com.br/revista/879/democraciaatualfunciona4708.html 3/5
povo,humapoliarquiaoupluralismocapazdepreveniropior.
OPluralismoenviesadoreconheceigualmenteaimportnciadalutaentrefaces,masapontaquenestatendemavenceraquelascommaiorpodereconmico,principalmenteoslobbiesempresariaisedeclasse.NestacategoriapodeserincludaamaioriadasanlisesmarxistaseaquelasdepensadorescomoElmerEricSchattschneider(OPovoSemissoberano,1960),TheodoreLowi(OFimdoLiberalismo,1969)edetericosinspiradosnofilsofopolonsKarlPolanyi.Nestaperspectiva,apolticadeterminadaprincipalmentepeladisputadefacesorganizadasdaelite.Emcertoscasos,gruposorganizadospopularesexercemalgumainfluncia,masnosEUAoenfraquecimentodomovimentosindicaldesdeosanos80ostornouaindamenosrelevantes.
Paratestarapertinnciadessashipteses,comparouseodesenlacedas1.779propostaspolticascomaposiodocidadomdio,representadopelasprefernciasdospesquisadosderendamediana,nomeioexatodaescala(51mildlares,em2012,anodereferncia),osdaelite,aproximadospelos10%demaiorrenda(146mildlaresoumais)eodosgruposorganizados,identificadoscomoaquelesqueaparecemrepetidamentenalistaPower25darevistaFortuneourespondempelasdezmaioresdespesascomlobbies.
-
04/01/2016 Ademocraciaatualfunciona?CartaCapital
http://www.cartacapital.com.br/revista/879/democraciaatualfunciona4708.html 4/5
OCongressoeogovernorespondemapenasseliteseaoslobbies.(SaulLoeb/AFP)
Aaproximaoparaaeliteimperfeita,porquearigorestaseriaumgrupomuitomenor,indetectvelnaspesquisas,eparagruposorganizadostambm,porqueapenasumapequenafraodoslobbiesmaisvisveiscapturadapelaanlise.Emambososcasos,issosignificaqueainflunciarealdessesdoisfatorespodesermaiordoqueasestatsticasconseguemindicar.
Asdecisesefetivasdogovernofederaltmumacorrelaode64%comasprefernciasdocidadomdio,de81%comasdaeliteede59%comasdosgruposdeinteresse.Mas,quandosetentaumacorrelaomltipla,oresultado3%paraocidadomdio,76%paraaelitee56%paraosgruposdeinteresse.Quandoseseparamessesltimosemgruposdemassaeempresariais,osprimeirostmcorrelaode24%eossegundos,de43%.Issosignificaqueainflunciaindependentedocidadocomumpraticamentenula.Secontraouafavor,issonofazdiferena.Quandoassuasprefernciasparecematendidas,porqueconcordamcomasdaeliteoudegruposorganizados,principalmenteosempresariais.
Acorrelaoentreasprefernciasdocidadomedianoeaquelasdoconjuntodosgrupos
-
04/01/2016 Ademocraciaatualfunciona?CartaCapital
http://www.cartacapital.com.br/revista/879/democraciaatualfunciona4708.html 5/5
deinteressepraticamentenula.Entreesses,osnicoscujasposiescoincidemcomasdoeleitorcomumsoossindicatoseaAARP(associaodosaposentados).Outrasassociaes,mesmoseapresentadascomodemassa,noarepresentam,masseseanulamumassoutras(prvidaeprescolha,emrelaoaoaborto)ousocontrriasmaioria,comoaassociaodosproprietriosdearmas.Nocasodasassociaesempresariais,maisnumerosaseinfluentes,acorrelaocomavontadedocidadomdionegativa(10%).
Ostestesrejeitam,portanto,tantoatesedademocraciamajoritria,poisocidadomedianonoteminflunciaindependente,quantoaqueladopluralismomajoritrio,poisoconjuntodasorganizaesnorepresentaamaioria.Mantmseplausveisasoutrasduastesesouumacombinaodeambas,oquecaracterizaosEUAcomoumaoligarquiadefato.
Porqueosinteressesdocidadomdioparecemseratendidosnamaioriadoscasos?Entramemjogoastrsfacesdapoltica.Aprimeiraacapacidadedosatoresdeinfluenciarosresultadosdasdisputas.Asegundaadedeterminarapautadodebate.Aterceiraacapacidadedemoldarasprefernciasdopblico.notrioquelobbiesdedicamgrandepartedoseuesforoaesseltimoaspecto,masaestatsticanobastaparademonstrarisso.
difcilreproduziressaanliseemoutrospases.NoBrasil,porexemplo,sorarasaspesquisasdeopiniosriassobrequestesdepolticapblicaepoucososlobbiesexplcitosevisveis.Masaprpriafaltadetransparnciasinaldequeademocracianoestemmelhorforma.TambmnotrioqueasdecisesdaUnioEuropeiatmpoucaounenhumacorrelaocomasprefernciasdasmaiorias.Mesmoquandoasliberdadesegarantiasproporcionadasporregimesditosdemocrticosnosodesedesprezar,ademocraciapropriamenteditacontinuaaserumaficojurdica.Namelhordashipteses,umameta.
*Publicadooriginalmentenaedio879deCartaCapital,comottulo"Quemmanda?"