a ix 14 ================================ - de~ota et historica
TRANSCRIPT
(
A IX 14
Cartusiensia- de~ota et historica ================================ 15. Jh. Kartaus Basel
Scarpatetti, Datierte Hss. 1 Nr.205.
lr Titel, alte Signatur, Besitzeintrag, Conspectus.
lv leer.
2r-113v Dionysius Leeuwis Cartusiensis, expositio hymnorum ali
quot ecclesiasticorum
")Implemini spiritu sancto (Eph.5,18-20)<. IN hac Saluberrima
diuini Apostoli exhortatione tanguntur artus preclari virtutis •••
- ••• ac totis viribus venerantes ad laudem et gloriam omnipotentis
Qui est super omnia deus sublimis et benedictus AMEN. )Explicit expo
sicio hymnorum Fratris dyonisij ordinis Carthusiensis 1468°(".
- Druck: Opera omnia 35, Tornaci 1908, 15-131.
114-143 H~~ronymus, Regula vivendi
Druck [Köln: Drucker des Dares c.l472]. -Hain 8569. -Unter dem
Schluss: "Propter deum orate pro magno progman (?)".
144-155 Leonardus Nogarolus, Officium immaculatae conceptionis
virginis Ma.riae
Druck lBasel: Joh. Amerbach c.l485]. -Nachträge 253.
156r De habitando in congregatione
"Melius et multum melius est habitare in congregacione quam solus quia /
- ••• quam vtinam mihi et omnibus pro quibus orandum est ipse do-
minus ihesus qui cum patre ••• amen." -Der Text am Anfang und Ende
abgegriffen und fast un~esbar.
156v Excerpta patrum -"Augustinus. Honorandum est pater, sed obediendum est deo ••• - ••• cle
ricum soli tudo faci t non publicum."
157r-175v Henricus Eger de Kalkar OCart, ortus et decursus ordinis
Cartusiensis
n)Incipit Ortus et decursus ordinis Cartusiensis( In christo ihesu
nouerint qui pie velint ortum et decursum ••• - ••• quarto decimo.
)Explicit liber de ortu et decursu ordinis Cartusiensis. Orate pro
me paupere fratre(". - H. Rüthing, Heinrich Egher 92 (diese Hs.
A IX 14 2
genannt) u. 101; Druck: H.B.C.W. Vermeer, Het tractaat 1 0rtus et decursus ••• ',
Wageningen 1929 (Diss.), 87-141. - • 'fbr~.[ .""""-ll~rie-2 .t\o • .,f_.L; ~e.eaeF.f : P 7~et . p~tt-er u-~~~iUl };.afkow- .. . :- e-pir~< J,..io,. __ ~ ",.,t.;.t- (tw'~ ... s. e-.as, e c1- ec.-.~ VIM.tt..
r-e-d .... CoL •· · - • •• ~~e- pcoffl~ bfiure- I ,/...2.u J{..'it~IM1 14 / 1{,.·31-·
176r Henricus Arnoldi de Alfeldia OCart, de sanctis ordinis
Cartusiensis
"Beatorum patrum nostrorum infrascriptorum sanctimoni~in vita et
eorum beatitudinem in gloria innumerabilium quam miraculorum mul
titudo tarn ante quam post ipsorum mortem commendat ••• ; )Quicumque
scandalisatur ex eo quod Cartusienses non habeant multos sanctos
canonisatos audiat mente pia quod sequitur( Si ponatur differencia
inter sanctus et beatus haut dubium quin multos habeat ordo Cartu
siensis beatos ••• - ••• sicut communius ymagines solent fieri
sanctorum." - Die Namen der heiligen von älterer Hand, die Ausführungen
Arnoldis füllen den restlichen Platz. - A-J..~ D \\F tq •rBr (Jo-A-. 1~).
176v leer.
177r-182v Arnaldus de Villanova, de esu carnium pro sustentatione ..... ordinis Cartusiensis contra Iacobitas
")LTractatus Magistri Arnoldi de villanouaJ Magni et famosi doctoris
in medicina contra illos qui detrahunt Carthusiensibus Lpropter
perpetuam eorum ab esu carnium abstinenciamJ( ADuersum me loquebantur
qui sedebant ••• (ps.68,13). Christus hijs verbis conqueritur de
phariseis ••• - ••• cuius oculis cuncta patent, et cui laus est •••
Amen. Explicit etc. )tractatus iste(". "._- M.C. Diaz y Diaz, Index
scriptorum latinorum medii aevi Hispanorum, Madrid 1959, 337 Nr.l663.
-L•••J Zusatz von ~einrich Arnoldi.
183r-v leer.
184r- 188v Privilegia ordinis Cartusiensis
(184r-188r) ")Quod Capitulum generale non potest statuere sine con
sensu prioris et Conuentus domus Carthusie. Clementis pape quarti(
Clemens ••• Cristi sponsam sanctam ecclesiam ••• - ••• anno quarto."
-Enthält: Clemens IV, 1268 Aug.22 (Potthast 2, 1644 Nr.20443); :7
185r Coelestinus III, 1192 Juli 12 "Paci et tranquilli tati" ~2
(Jaffe 2, 593 Nr.l6915); 185v Innocentius III, 1207 Okt.31 "Iustis ?
petencium desideriis" (Potthast 1, 274 Nr.3209; Druck: Statuta
ordinis Cartusiensis, Basel: Joh. Amerbach 1510, Privilegia 6r-v Nf.2o)J J!M,~ 186r Alexander III, 1164 Apr.l7 "Ex rescripto litterarum"
7 /
A IX 14
(Jaffe2 2, 180 Nr.11019); Innocentius III, 1208 Dez.6 "Cum a nobis
petitur" (Potthast 1, 306 Nr.3550); A1exander III, 1177 Juli 11 "Cum
sitis re1igioni" (Jaffe2 2, 310 Nr.l2 B82); 186v Innocentius III, -1207 Nov.5, Teil (Druck: Statuta a.O. 6r Nr.l9); Alexander III, 1176
3
2 ~ Sept.2 "Cum vos per dei graciam" (Jaffe 2, 299 Nr.l2733); 187v Lucius III,
1184 Dez.21 "Cum vos per dei graciam" (Jaffe2 2, 471 Nr.l5141).
(188v) ")Vidimus originalium priuilegiorum ordinis Carthus. vnius
Cardinalis( Vniuersis presens transsumptum inspecturis Nos neapoli-
tanus miseracione diuina sancti Adriani dyaconus Cardinalis ••• No
ueritis nos vidisse quasdam litteras apostolicas ••• ; )Item vidimus
originalium priuilegiorum ordinis Carthus. Episcopi gracianopolitani(
Reuerendo in christo patri domino walramo sancte Coloniensis archi
episcopo ••• Noueritis omnes et singuli quod in maiori domo ordinis
Carthusiensis ••• - ••• et eciam inferius patebit."- Walramus archiepis
copus Coloniensis 1332-1349.
-Wie A VII 20, 182v-187v (dort fehlt das erste Stück). -Genannt
bei A. Ch. Kogler, Memoire sur la composition et l'origine des
divers recueils de privileges generaux de l'ordre des Chartreux,
in: Revue Mabillon 19, 1929, partie 2 p.l3 des Separatums.
189r-19lr leer. a e 19lv 11Thomas de aquino 2 2 q.47 ar.8 de esu carnium II -192r leer.
192v Formula epistulae de aliguo fautore in suffragia totius
ordinis Cartusiensis assumendö "--
")formula participacionis totius ordinis carthusiensis( Frater N.
humilis prior carthusie ••• ~~retur vestre deuocionis affectus ac -pie intencionis feruor quem ad nostrum ordinem ••• - ••• sedente
nostro capitulo generali." -Darüber Federproben, unten "kyrieleyson"
mit Noten und "Iohannes t~lner" mit Wappen.
193r-206v Petrus de Alliaco, tractatus pro Cartusiensibus ~
guod rationabiliter abstinent ab esu carnium
")Incipit Tractatus Magistriet domini Petri LCancellarij ••• pari
siensisj Episcopi Cameracensis LPOStmodumJ autem Cardinalis Lde
hOCJ quod racionabiliter fratres Carthusienses abstinent ab esu car
nium( REligioso viro fratri Iohanni de gauhenans ••• Cum olim seculo
A IX 14 '
militans nunc strenuus miles christi ••• - oraciones humiliter
postulo. Deo gracias." - l!•••J Zusätze von Heinrich Arnoldi. -Druck
(teilweise): P. Tschackert, Peter von Ailli, Gotha 1877, App.25-28
Nr.8 (diese Hs. benützt).
206v "Ordo noster penitus renunciat esui carnium in bona cari
tate ••• - ••• bona consuetudine." - ,4.....A. .:... 0 '" l01 •11r (A~ ~~~).
207r-215v Excerpta varia de ordine Cartusiensi
4
")Ordo Carthusiensis declinat ypocrisim et auariciam( Iohannes
policraticus ••• - ••• quid. eius secreta nouit." -Bestand wie A VII 20,
162v-176v, nämlich: Iohannes Saresberiensis, polycraticus 7,23
(Druck: ed. C.C.I. Webb 2, Oxford 1909, 204-210); 208v idem 8,8 exc.
(Druck: a.0.276,1-18); 209r Decreti dist.82 cap.5;
~enricus Eger de Kalkar, epistula ad Udalricum de Werda exc., s. H.
Rüthing a.O. 128 (diese Hs. genannt); 210r Henricus Eger de Kalkar,
epistula quaedam exc. , s. H.Rüthing a.O. 140 Nr.33 (diese Hs.
genannt); 2llr Iohannes Andreae; Excerpta ex Arndldo de Villanova ;-::;
de esu carnium (vgl. oben 177r-182v); 212r "Ex cronica priorum Carthus.";
215r ~lynandus in cronicis suis"; ~dam capellanus, vita Hugonis epis
copi Lincolniensis (BHL 4018) 1,10 exc. ; Druck: ed. J.F. Dirnock (Re-
rum Britannicarum medii aevi scriptores 37), London 1864, 32-35.
216r-219v Ps.Bernardus Claraevallensis OCist ,, (Guilelmus de ~
s.Theodorico OCist), epistula seu tractatus ad fratres de Monte dei
1,1-4
")Incipit Epistola beati Bernhardi abbatis ad fratres de monte dei,
de ordine Carthusiensium( FRatribus de monte dei orientale lumen •••
- ••• incipiencium scilicet proficiencium et perfectorum et cetera
que secuntur. )Hucusque est quasi prologus ••• et perfectorum
etc.(". -Wie A VII 20, 176v-182v; Druck: PL 184, 309-315C (bricht
im ersten Satz von c.5 ab).
220r-22lv leer.
Papier; 20,5 • 14; 221 Bl.
A IX 14
2-113: Schriftraum 12,5 • 8,5; 26-27 Zeilen; Hybrida currens, ge
schrieben 1468 (Eintrag ll3v) von Johannes Gipsmüller OCart (Schrift
vergleich); rubriziert, rote Titel. - 114-155 Drucke. - 156-176:
157-175 Schriftraum 16 • 10, mit Tinte begrenzt; 36-37 Zeilen;
Cursiva libraria, 1. Hälfte 15. Jh.; rubriziert, rote Titel; 156 u.
176 und an den Rändern Zusätze eines alten Kartäuserbibliothekars,
176 und am Rd. auch von Heinrich Arnoldi. - 177-183: Schriftraum
11,5 • 8,5; 22 Zeilen; Cursiva, l. Hälfte 15. Jh.; rubriziert, roter
Titel. - 184-192~ Schriftraum 15 • 10, mit Tinte begrenzt; 33 Zeilen;
Cursiva, 1. Hälfte 15. Jh.; rubriziert, rote Titel; 19lv und 192v
Zusätze von je anderer Hand. - 193-206: Schriftraum 15 • 8,5, mit
Tinte begrenzt; 30-31 Zeilen; Cursiva, 1. Hälfte 15. Jh. (gleiche
Hand wie 177-183); 193r obere Hälfte von anderer Hand); rubriziert,
rote Titel; 206v Zusatz von anderer Hand. - 207-221: Schriftraum
14,5-15 • 10-10,5; 33-35 Zeilen; Cursiva, l. Hälfte 15. Jh.;
rubriziert, rote Titel.
Einband 15. Jh., braunes 1eder mit Streicheisenlinien und Einzel
stempeln (Rücken erneuert 1939); Schnitt gelb, vorn rote Ledersigna
keln; 2 Schliessen.
Aus der Kartaus Basel: lr Besitzeintrag, Conspectus etc. mit alter
Signatur ~ cv (Hand Jakob Loubers, von ihm auch ein Eintrag 219v); -darunter Besitzeintrag der Kartaus von Heinrich Arnoldi; weitere ~
Besitzeinträge l57r unten, 182v oben \beschnitten).
5