› lesson plan › มัธยมศึกษา › 03 science › pdf › 02 51-01-0402... ·...

ก

คมอคร แผนการจดการเรยนร กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร

วทยาศาสตร ม. 1 เลม 2 ชนมธยมศกษาปท 1

ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ฉบบปรบปรงใหม 2560

คมอคร แผนการจดการเรยนร ออกแบบการจดการเรยนรมงเนน • ยดหลกวาผเรยนมความส าคญมากทสด • ใชแนวคด Backward Design ผสมผสานกบแนวคด ทฤษฎการเรยนรตาง ๆ อยางหลากหลาย • ใชมาตรฐานการเรยนร และตวชวดชนปเปนเปาหมาย • เสรมสรางสมรรถนะส าคญของผเรยนในการสอสาร การคด การแกปญหา การใชทกษะชวต และการใชเทคโนโลย • สรางเสรมพหปญญาและความเขาใจทคงทนของผเรยน • สรางเสรมทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร • แบงแผนการจดการเรยนรเปนรายชวโมง สะดวก ในการใช • แนวทางการจดท าแผนการจดการเรยนรของสถานศกษา ทมองคประกอบครบถวน • น าไปพฒนาเปนผลงานทางวชาการเพอเลอนวทยฐานะได

ผลตและจดจ าหนายโดย บรษท ส านกพมพวฒนาพานช จ ากด วฒนาพานช ส าราญราษฎร

216–220 ถนนบ ารงเมอง แขวงส าราญราษฎร เขตพระนคร กรงเทพฯ 10200 โทร. 02 222 9394 • 02 222 5371–2 FAX 02 225 6556 • 02 225 6557

email: [email protected]

ผเรยบเรยง ดร.บญชา แสนทว กศ.บ., ค.ม., กศ.ด.

ชนกานต นมมชย กศ. บ., กศ.ม. นรสรา ศรเคลอบ วท.บ., วท.ม.

บรรณาธการ สระ ดามาพงษ กศ.บ., กศ.ม.

วระพงษ กาอนตา วท.บ., วท.ม. วาร โตพนธ วท.บ.

mailto:[email protected]

ข คมอคร แผนการจดการเรยนร กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร วทยาศาสตร ม. 1 เลม 2 ชนมธยมศกษาปท 1 ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ฉบบปรบปรงใหม 2560 สงวนลขสทธตามกฎหมาย หามละเมด ท าซ า ดดแปลง เผยแพร สวนหนงสวนใด เวนแตจะไดรบอนญาต

ผเรยบเรยง ดร.บญชา แสนทว ชนกานต นมมชย นรสรา ศรเคลอบ บรรณาธการ สระ ดามาพงษ วระพงษ กาอนตา วาร โตพนธ ISBN 978-974-18-5965-8

พมพท บรษท โรงพมพวฒนาพานช จ ากด นายเรงชย จงพพฒนสข กรรมการผจดการ สอการเรยนร ระดบมธยมศกษาตอนตน ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551

สอการเรยนร ม. 1– ม. 3 ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 หนงสอเรยน (ศธ. อนญาต) แบบฝกทกษะ/แบบฝกหด แผนฯ (CD) คมอการสอน PowerPoint เตรยมสอบ NT

หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ฉบบ ศธ. อนญาตใหใชในสถานศกษา หนงสอเรยน–แบบฝกทกษะ–แผนฯ (CD) –คมอการสอน–PowerPoint วทยาศาสตร ม. 1 เลม 1–2 .............................................. ดร.บญชา แสนทว และคณะ หนงสอเรยน–แบบฝกทกษะ–แผนฯ (CD) –คมอการสอน–PowerPoint วทยาศาสตร ม. 2 เลม 1–2 .............................................. ดร.บญชา แสนทว และคณะ หนงสอเรยน–แบบฝกทกษะ–แผนฯ (CD) –คมอการสอน–PowerPoint วทยาศาสตร ม. 3 เลม 1–2 .............................................. ดร.บญชา แสนทว และคณะ แบบฝกหดตรงตามหนงสอเรยนสาระการเรยนรพนฐาน ของ สสวท. แบบฝกหดสาระการเรยนรพนฐาน แรงและการเคลอนท พลงงาน ม. 1 ......................................................................................... ดร.บญชา แสนทว และคณะ แบบฝกหดสาระการเรยนรพนฐาน สารและสมบตของสาร ม. 1 ................................................................................................... ดร.บญชา แสนทว และคณะ แบบฝกหดสาระการเรยนรพนฐาน โลก ดาราศาสตร และอวกาศ ม. 2 ........................................................................................... ดร.บญชา แสนทว และคณะ แบบฝกหดสาระการเรยนรพนฐาน ชวตกบสงแวดลอม สงมชวตกบกระบวนการด ารงชวต ม. 3 ................................................. ดร.บญชา แสนทว และคณะ สอการเรยนรส าหรบการประเมนผลคณภาพการศกษา ระดบเขตพนทการศกษาและระดบประชาต (National Test: NT) และแบบประเมนคณภาพการศกษาแหงชาตขนพนฐาน (Ordinary National Educational Testing:O–Net) เตรยมสอบ NT วทยาศาสตร ม. 1......................................................................................................................................................................... ฝายวชาการ วพ. เตรยมสอบ NT วทยาศาสตร ม. 2......................................................................................................................................................................... ฝายวชาการ วพ. เตรยมสอบ NT วทยาศาสตร ม. 3................................................................................................................................. ........................................ ฝายวชาการ วพ.

ค

ค าน า คมอคร แผนการจดการเรยนร วทยาศาสตร ม. 1 เลม 2 เลมนเปนสอการเรยนรทจดท าขนโดยยด

แนวทางการจดการเรยนรตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 โดยออกแบบการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนศนยกลางผสมผสานกบแนวคดของ Backward Design (BwD) โดยถอวาผเรยนส าคญทสด คมอคร แผนการจดการเรยนร วทยาศาสตรเลมนสงเสรมใหนกเรยนมสวนรวมในกจกรรมการเรยนรทงเปนรายบคคลและรายกลม เนนกระบวนการคดวเคราะห สงเคราะห และสามารถสรางองคความรไดดวยตนเอง สงเสรมใหนกเรยนเชอมโยงความรทงในและตางกลมสาระการเรยนรในเชงบรณาการดวยวธการทหลากหลาย สรางสถานการณการเรยนรทงในและนอกหองเรยน โดยครมบทบาทหนาทในการเอออ านวยความสะดวกใหแกนกเรยน เพอใหนกเรยนมคณภาพตามสาระ มาตรฐานการเรยนร และตวชวดชนป รวมทงพฒนานกเรยนใหมสมรรถนะส าคญและคณลกษณะอนพงประสงคตามทหลกสตรก าหนด เพอใหนกเรยนสามารถด ารงชวตอยรวมกบผอนในสงคมไทยและสงคมโลกไดอยางมความสข การจดท าคมอคร แผนการจดการเรยนร วทยาศาสตร ม. 1 เลม 2 เลมน ไดจดท าตรงตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ซงครอบคลมทกสาระการเรยนร ภายในเลมไดน าเสนอแผนการจดการเรยนรเปนรายชวโมงตามหนวยการเรยนร เพอครน าไปใชในการจดการเรยนรไดสะดวก นอกจากนแตละหนวยการเรยนรยงมการวดและประเมนผลการเรยนรทง 3 ดาน ไดแก ดานความร ดานคณธรรม จรยธรรม และจตวทยาศาสตร และดานทกษะ/กระบวนการ ท าใหทราบผลสมฤทธของนกเรยนแตละหนวยการเรยนรไดทนท คมอคร แผนการจดการเรยนร วทยาศาสตร ม. 1 เลม 2 เลมนน าเสนอเนอหาแบงเปน 3 ตอน คอ ตอนท 1 แนวทางการจดแผนการจดการเรยนร กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ประกอบดวย แนวทางการใชแผนการจดการเรยนรแนวคด หลกการออกแบบการจดการเรยนรแบบ Backward Design แนวทางการจดการเรยนร กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ตารางวเคราะหความสอดคลองของเนอหาในหนวยการเรยนรกบสาระ มาตรฐานการเรยนรวทยาศาสตร และตวชวดชนป และโครงสรางการแบงเวลารายชวโมงในการจดการเรยนร ตอนท 2 แผนการจดการเรยนร วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 2 ไดเสนอแนะแนวทางการจดการเรยนรแตละหนวยการเรยนรในสอการเรยนร สมบรณแบบ และหนงสอเรยน รายวชาพนฐาน ซงแบงเปนแผนยอยรายชวโมง แผนการจดการเรยนรแตละแผนมองคประกอบครบถวนตามแนวทางการจดท าแผนการจดการเรยนรของสถานศกษา ตอนท 3 เอกสาร/ความรเสรมส าหรบคร ประกอบดวยแบบทดสอบตาง ๆ และความรเสรมส าหรบครซงบนทกลงในซดรอม (CD-ROM) หวงเปนอยางยงวาคมอคร แผนการจดการเรยนร วทยาศาสตร ม. 1 เลม 2 เลมนจะเปนประโยชนตอการน าไปประยกตใชในการจดการเรยนรใหเหมาะสมกบสภาพแวดลอมของนกเรยนตอไป คณะผจดท า

ง

สารบญ

ตอนท 1 แนวทางการจดแผนการจดการเรยนร กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร.............................1 1. แนวทางการใชแผนการจดการเรยนร ............................................................................................2 2. แนวคด หลกการออกแบบการจดการเรยนรแบบ Backward Design (BwD).................................8 3. แนวทางการจดการเรยนร กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ตามหลกสตรแกนกลาง การศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551.................................................21 4. ตารางวเคราะหความสอดคลองของเนอหาในหนวยการเรยนรกบสาระ มาตรฐานการเรยนรวทยาศาสตร และตวชวดชนป กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 2 ........................................................................................................28 5. โครงสรางการแบงเวลารายชวโมงในการจดการเรยนร กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 2 ..........................................................................................................30

ตอนท 2 แผนการจดการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 2.........................................36 หนวยการเรยนรท 3 แรงและการเคลอนท ..................................................................................................37 ผงมโนทศนเปาหมายการจดการเรยนรและขอบขายภาระงาน.....................................................37

ผงการออกแบบการจดการเรยนรแบบ Backward Design ...........................................................38 ตอนท 1 แรง ................................................................................................................................42 แผนการจดการเรยนรท 1 แรงและผลทเกดจากแรง.....................................................................42 แผนการจดการเรยนรท 2 การวดแรง...........................................................................................48

แผนการจดการเรยนรท 3 ประเภทของแรง ..................................................................................53 ตอนท 2 การเคลอนทของวตถ .....................................................................................................58

แผนการจดการเรยนรท 4 ต าแหนงของวตถ.................................................................................58 แผนการจดการเรยนรท 5 อตราเรวและความเรว .........................................................................64

หนวยการเรยนรท 4 พลงงานความรอน ....................................................................................................69 ผงมโนทศนเปาหมายการจดการเรยนรและขอบขายภาระงาน.....................................................69 ผงการออกแบบการจดการเรยนรแบบ Backward Design ...........................................................70

แผนการจดการเรยนรท 6 พลงงานความรอน ..............................................................................74 แผนการจดการเรยนรท 7 อณหภมและหนวยวด .........................................................................79 แผนการจดการเรยนรท 8 ประเภทของเทอรมอมเตอร ................................................................84 แผนการจดการเรยนรท 9 การน าความรอน..................................................................................88

จ แผนการจดการเรยนรท 10 การพาความรอน ...............................................................................93 แผนการจดการเรยนรท 11 การแผรงสความรอน ........................................................................99 แผนการจดการเรยนรท 12 สมดลความรอน ..............................................................................104 แผนการจดการเรยนรท 13 ผลของพลงงานความรอน (1) .........................................................109 แผนการจดการเรยนรท 14 ผลของพลงงานความรอน (2) ........................................................114

หนวยการเรยนรท 5 บรรยากาศ ..............................................................................................................120 ผงมโนทศนเปาหมายการจดการเรยนรและขอบขายภาระงาน...................................................120 ผงการออกแบบการจดการเรยนรแบบ Backward Design .........................................................121

ตอนท 1 องคประกอบและการแบงชนบรรยากาศ .....................................................................126 แผนการจดการเรยนรท 15 ความส าคญและองคประกอบของบรรยากาศ .................................126 แผนการจดการเรยนรท 16 การแบงชนบรรยากาศ ...................................................................131 ตอนท 2 อณหภม ความชน และความกดอากาศ ........................................................................135 แผนการจดการเรยนรท 17 อณหภม ..........................................................................................135 แผนการจดการเรยนรท 18 ความชน ..........................................................................................140 แผนการจดการเรยนรท 19 ความกดอากาศ ...............................................................................145 ตอนท 3 ลมฟาอากาศ ................................................................................................................150 แผนการจดการเรยนรท 20 เมฆ หมอก .....................................................................................150 แผนการจดการเรยนรท 21 ฝน หมะ และลกเหบ.......................................................................155 แผนการจดการเรยนรท 22 การเกดลม .....................................................................................160 แผนการจดการเรยนรท 23 การวดลม ........................................................................................165 แผนการจดการเรยนรท 24 ลมมรสม พายหมนเขตรอน และพายฝนฟาคะนอง ........................170 แผนการจดการเรยนรท 25 การเกดปรากฏการณเอลนโญและลานญา ......................................177 ตอนท 4 การพยากรณอากาศและการเปลยนแปลงอณหภมของโลก .........................................182 แผนการจดการเรยนรท 26 การพยากรณอากาศ ............................................................ ............182 แผนการจดการเรยนรท 27 การเปลยนแปลงของสภาพอากาศ...................................................187 แผนการจดการเรยนรท 28 การเปลยนแปลงอณหภมของโลก ..................................................191

บรรณานกรม.............................................................................................................................................198 ตอนท 3 เอกสาร/ความรเสรมส าหรบคร..................................................................................................199 – มาตรฐานการเรยนร ตวชวดชนป และสาระการเรยนรแกนกลาง กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ม. 1 เลม 2 ........................................................................200 – กระบวนการจดการเรยนรทใชในกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร.......................................204

ฉ – แฟมสะสมผลงาน (Portfolio) .................................................................................................215 – ผงการออกแบบการจดการเรยนรแบบ Backward Design.......................................................219 – รปแบบแผนการจดการเรยนรรายชวโมง.................................................................................220 – ใบกจกรรม วทยาศาสตร ม. 1 เลม 2........................................................................................221 – แบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน ประจ าหนวยการเรยนร.................................................283 – เครองมอวดและประเมนผลการเรยนรดานคณธรรม จรยธรรม และจตวทยาศาสตร..............301 – เครองมอวดและประเมนผลการเรยนรดานทกษะ/กระบวนการ..............................................304 – เครองมอวดและประเมนผลสมรรถนะส าคญของนกเรยน......................................................307 – เครองมอวดและประเมนสมรรถนะทางวทยาศาสตรและภาระงาน ของนกเรยนโดยใชมตคณภาพ (Rubrics)................................................................................309

คมอคร แผนการจดการเรยนร วทยาศาสตร ม. 1 เลม 2 1

ตอนท 1

แนวทางการจดแผนการจดการเรยนร กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร


1. แนวทางการใชแผนการจดการเรยนร

1.1 องคประกอบของคมอคร แผนการจดการเรยนร คมอคร แผนการจดการเรยนร วทยาศาสตรเลมนจดท าขนเพอเปนแนวทางใหครใชประกอบการจดการเรยนรกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 2 ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ในคมอคร แผนการจดการเรยนรเลมนแบงเนอหาเปน 3 หนวย 6 ตอน ซงแตละหนวยจดแบงการจดการเรยนรเปนรายชวโมง สามารถใชควบคกบสอการเรยนร วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 2 และหนงสอเรยน รายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 2 ประกอบดวยหนวยการเรยนร ดงน

หนวยการเรยนรท 3 แรงและการเคลอนท ตอนท 1 แรง ตอนท 2 การเคลอนทของวตถ

หนวยการเรยนรท 4 พลงงานความรอน หนวยการเรยนรท 5 บรรยากาศ

ตอนท 1 องคประกอบและการแบงชนบรรยากาศ ตอนท 2 อณหภม ความชน และความกดอากาศ ตอนท 3 ลมฟาอากาศ ตอนท 4 การพยากรณอากาศและการเปลยนแปลงอณหภมของโลก

รปแบบของคมอคร แผนการจดการเรยนร วทยาศาสตรเลมนแบงเนอหาเปน 3 ตอน คอ ตอนท 1 แนวทางการจดแผนการจดการเรยนร กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ตอนนเปนสวนทน าเสนอภาพกวาง ๆ ของคมอคร แผนการจดการเรยนรทงเลม ซง

ประกอบดวย 1) แนวทางการใชแผนการจดการเรยนร 2) แนวคด หลกการออกแบบการจดการเรยนรแบบ Backward Design (BwD) 3) แนวทางการจดการเรยนร กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ตามหลกสตรแกนกลาง

การศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 4) ตารางวเคราะหความสอดคลองของเนอหาในหนวยการเรยนรกบสาระ มาตรฐานการเรยนร

วทยาศาสตร และตวชวดชนป กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 2 5) โครงสรางการแบงเวลารายชวโมงในการจดการเรยนร กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชน

มธยมศกษาปท 1 เลม 2 ตอนท 2 แผนการจดการเรยนร วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 2 ตอนนเปนสวนทน าเสนอแผนการจดการเรยนรรายหนวยการเรยนร ซงเปนแนวทางการจดการ

เรยนรอยางละเอยดตามเนอหาของแตละหนวยการเรยนร ซงแผนการจดการเรยนรแตละแผนมองคประกอบครบถวนตามแนวทางการจดท าแผนการจดการเรยนรของสถานศกษา

หนวยการเรยนรแตละหนวยมรายละเอยด ซงประกอบดวย


1. ผงมโนทศนเปาหมายการจดการเรยนรและขอบขายภาระงาน 2. ผงการออกแบบการจดการเรยนรแบบ Backward Design

เปนกรอบแนวคดของการจดการเรยนรในแตละหนวยการเรยนร แบงเปน 3 ขน ไดแก ขนท 1 ผลลพธปลายทางทตองการใหเกดขนกบนกเรยน ขนท 2 ภาระงานและการประเมนผลการเรยนร ซงเปนหลกฐานทแสดงวานกเรยนมผลการเรยนรตามทก าหนดไวอยางแทจรง ขนท 3 แผนการจดการเรยนร ซงใชแนวคดการจดการเรยนรแบบ WHERETO ผสมผสานกบการจดการเรยนรทสอดคลองกบธรรมชาตของกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ทงนไดระบวาในหนวยการเรยนรนแบงแผนการจดการเรยนรไวกแผน และแตละแผนใชเวลาในการจดกจกรรมกชวโมง

3. แผนการจดการเรยนรรายชวโมง เปนแผนการจดการเรยนรแบบเรยงหวขอ ซงประกอบดวย 3.1 ชอแผนการจดการเรยนร ประกอบดวยล าดบทของแผน ชอแผน เวลาเรยน สาระท ชน และหนวยการเรยนร เชน แผนการจดการเรยนรท 1 เรอง แรงและผลทเกดจากแรง เวลา 2 ชวโมง สาระท 4 แรงและการเคลอนท ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนรท 3 แรงและการเคลอนท 3.2 สาระส าคญ เปนความคดรวบยอดของเนอหาทน ามาใชจดการเรยนรในแตละแผนการจดการเรยนร 3.3 ตวชวดชนป เปนตวชวดทใชตรวจสอบนกเรยนหลงจากเรยนจบเนอหาทน าเสนอในแตละแผนการจดการเรยนรนน ๆ ซงสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนรของหลกสตร 3.4 จดประสงคการเรยนร เปนสวนทบอกจดมงหมายทตองการใหเกดขนแกนกเรยนภายหลงจากการเรยนจบในแตละแผน ทงในดานความร (K) ดานคณธรรม จรยธรรม และจตวทยาศาสตร (A) ดานทกษะ/กระบวนการ (P) ซงสอดคลองสมพนธกบตวชวดชนปและเนอหาในแผนการจดการเรยนรนน ๆ 3.5 การวดและการประเมนผลการเรยนร เปนการตรวจสอบผลการจดการเรยนรวาหลงจากจดการเรยนรในแตละแผนการจดการเรยนรแลว นกเรยนมพฒนาการ มผลสมฤทธทางการเรยนตามเปาหมายทคาดหวงไวหรอไม และมสงทจะตองไดรบการพฒนาปรบปรงสงเสรมในดานใดบาง ดงนนในแตละแผนการจดการเรยนรจงไดออกแบบวธการและเครองมอในการวดและประเมนผลการเรยนรดานตาง ๆ ของนกเรยนไวอยางหลากหลาย เชน การท าแบบทดสอบ การตอบค าถามสน ๆ การตรวจผลงาน การสงเกตพฤตกรรมทงทเปนรายบคคลและกลม โดยเนนการปฏบตใหสอดคลองและเหมาะสมกบตวชวดและมาตรฐานการเรยนร

วธการและเครองมอในการวดและประเมนผลการเรยนรเหลาน ครสามารถน าไปใชประเมนนกเรยนไดทงในระหวางการจดการเรยนรและการท ากจกรรมตาง ๆ ตลอดจนการน าความร ไปใชในชวตประจ าวน 3.6 สาระการเรยนร เปนหวขอยอยทน ามาจดการเรยนรในแตละแผนการจดการเรยนร ซงสอดคลองกบสาระการเรยนรแกนกลาง


3.7 แนวทางการบรณาการ เปนการเสนอแนะแนวทางการจดกจกรรมการเรยนรในเรองทเรยนรของแตละแผนใหเชอมโยงสมพนธกบสาระการเรยนรอน ๆ ไดแก ภาษาไทย คณตศาสตร สงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม สขศกษาและพลศกษา ศลปะ การงานอาชพและเทคโนโลย และ ภาษาตางประเทศ ทงนเพอใหนกเรยนไดศกษาคนควาอยางกวางขวางและสรางองคความรไดเตมตามศกยภาพของแตละคน 3.8 กระบวนการจดการเรยนร กระบวนการจดการเรยนรเปนการเสนอแนวทางการจดกจกรรมการเรยนรแตละเรอง มขนตอนหลก 3 ขน ไดแก 1. ขนน าเขาสบทเรยน 2. ขนจดกจกรรมการเรยนร และ 3. ขนสรป โดยขนจดกจกรรมการเรยนรใชการจดการเรยนรโดยการสบเสาะหาความร (Inquiry Process) รวมกบแบบกลบดานชนเรยน (Flipped Classroom) แตจะเนนการจดการเรยนรโดยการสบเสาะหาความรทประกอบดวยขนตอนหลก 5 ขนตอน ไดแก ขนสรางความสนใจ ขนส ารวจและคนหา ขนอธบายและลงขอสรป ขนขยายความร และขนประเมน ซงรายละเอยดของกระบวนการจดการเรยนรดงกลาว ครสามารถศกษาไดจากแนวทางการจดการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 2 ในตอนตอไป 3.9 กจกรรมเสนอแนะ เปนกจกรรมเสนอแนะส าหรบใหนกเรยนไดพฒนาเพมเตมในดานตาง ๆ นอกเหนอจากทไดจดการเรยนรมาแลวในชวโมงเรยน กจกรรมเสนอแนะม 2 ลกษณะ คอ กจกรรมส าหรบผทมความสามารถพเศษและตองการศกษาคนควาในเนอหานน ๆ ใหลกซงกวางขวางยงขน และกจกรรมส าหรบผทยงไมเขาใจเนอหาหรอยงไมเกดการเรยนรตามเปาหมาย ซงมลกษณะเปนการเรยนซ าหรอซอมเสรม 3.10 สอ/แหลงการเรยนร เปนรายชอสอการเรยนรทกประเภททใชในการจดการเรยนร ซงมทงสอธรรมชาต สอสงพมพ สอเทคโนโลย และสอบคคล เชน หนงสอ เอกสารความร รปภาพ เครอขายอนเทอรเนต วดทศน และปราชญชาวบาน 3.11 บนทกหลงการจดการเรยนร เปนสวนทใหครบนทกผลการจดการเรยนรวาประสบความส าเรจหรอไม มปญหาหรออปสรรคอะไรเกดขนบาง ไดแกไขปญหาและอปสรรคนนอยางไร และขอเสนอแนะส าหรบการจดการเรยนรครงตอไป

ตอนท 3 เอกสาร/ความรเสรมส าหรบคร ประกอบดวยแบบทดสอบตาง ๆ และความรเสรมส าหรบครไดบนทกลงในซดรอม โดยมได

พมพไวในเลมคมอคร เพอความสะดวกของครในการน าไปใชประกอบการจดกจกรรมการเรยนร ซงประกอบดวย

1) มาตรฐานการเรยนร ตวชวดชนป และสาระการเรยนรแกนกลาง กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ม. 1 เลม 2 ประกอบดวย (1) มาตรฐานการเรยนร เปนขอก าหนดคณภาพของนกเรยนดานความร ความคด ทกษะ/กระบวนการเรยนร คณธรรม จรยธรรม และจตวทยาศาสตร เมอจบการศกษาขนพนฐาน (2) ตวชวดชนป เปนตวระบสงทนกเรยนพงรและสามารถปฏบตได รวมถงคณลกษณะของนกเรยนในแตละระดบชน ซงสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนรของหลกสตร


(3) สาระการเรยนร ประกอบดวย องคความร ทกษะหรอกระบวนการเรยนรและคณลกษณะอนพงประสงค ซงก าหนดใหนกเรยนทกคนในระดบการศกษาขนพนฐานจ าเปนตองเรยนร ซงกลมวทยาศาสตรแบงออกเปน 8 สาระ

2) กระบวนการจดการเรยนรทใชในกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เปนวธการหรอเทคนคทน ามาใชในกระบวนการเรยนรวทยาศาสตร

3) แฟมสะสมผลงาน (Portfolio) เปนการเกบรวบรวมผลงานของนกเรยน โดยแสดงขนตอนในการจดท าแฟมสะสมผลงาน และวธการคดเลอกผลงานเพอเกบในแฟมสะสมผลงาน

4) ผงการออกแบบการจดการเรยนรแบบ Backward Design เปนแบบฟอรมเพอใหครสามารถปรบปรงแผนการจดการเรยนรใหสอดคลองกบสภาพความพรอมของนกเรยนและสถานการณเฉพาะหนา รวมทงใชเปนผลงานเพอเลอนวทยฐานะได แผนการจดการเรยนรนไดอ านวยความสะดวกใหคร โดยไดพมพโครงสรางแผนการจดการเรยนรทออกแบบการเรยนรแบบ Backward Design ใหครเพมเตมเฉพาะสวนทครปรบปรงเองไวดวยแลว

5) รปแบบแผนการจดการเรยนรรายชวโมง เปนรปแบบการเขยนแผนการจดการเรยนรทบอกรายละเอยดในแตละหวขอทปรากฏอยในแตละแผนการจดการเรยนรรายชวโมง

6) ใบกจกรรม วทยาศาสตร ม. 1 เลม 2 เปนกจกรรมทฝกใหนกเรยนไดปฏบตจรง เพอใหเกดการเรยนรดวยตนเอง ซงแบงเปน กจกรรมทดลอง กจกรรมสงเกต กจกรรมส ารวจ และกจกรรมสบคนขอมล

7) แบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน ประจ าหนวยการเรยนร เปนแบบทดสอบแบบปรนย เพอใชวดความรของนกเรยนกอนเรยนและหลงเรยน

8) เครองมอวดและประเมนผลการเรยนรดานคณธรรม จรยธรรม และจตวทยาศาสตร เปนเครองมอทใชประเมนดานคณธรรม จรยธรรม และจตวทยาศาสตร มลกษณะเปนแบบตรวจสอบรายการ และแบบมาตรประมาณคา โดยใชวธสงเกต สอบถาม หรอสมภาษณ ซงครสามารถน าไปใชประเมนคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยนได ทงในระหวางการจดการเรยนรและการปฏบตกจกรรมตาง ๆ ซงไดใชตวบงชคณลกษณะอนพงประสงคของจตวทยาศาสตร

9) เครองมอวดและประเมนผลการเรยนรดานทกษะ/กระบวนการ เปนเครองมอทใชประเมนดานทกษะ/กระบวนการ มลกษณะเปนแบบตรวจสอบรายการและแบบมาตรประมาณคา โดยใชวธการสงเกต สอบถาม หรอสมภาษณ ซงครสามารถน าไปใชประเมนทกษะ/กระบวนการของนกเรยนได ทงในระหวางการจดการเรยนรและการปฏบตกจกรรมตาง ๆ ซงไดใชตวบงชคณลกษณะอนพงประสงคของจตวทยาศาสตร

10) เครองมอวดและประเมนผลสมรรถนะส าคญของนกเรยน เนนการวดสมรรถนะทส าคญของนกเรยนทง 5 ประการ ทเกดจากการเรยนรหลงจากจบหนวยการเรยนร ใชเครองมอประเภทมาตรประเมนคา โดยใหนกเรยนประเมนตนเอง


11) เครองมอวดและประเมนสมรรถนะทางวทยาศาสตรและภาระงานของนกเรยนโดยใชมตคณภาพ (Rubrics) เปนเครองมอในการประเมนผลตามสภาพจรง ทประกอบดวยรายการในการประเมนหรอเกณฑในการพจารณาและค าอธบายระดบคณภาพ มตวอยางเครองมอในการประเมนหลายประเภท ไดแก การสงเกต การส ารวจ การทดลอง การสบคนขอมล โครงงานวทยาศาสตร โครงงานทวไป แฟมสะสมผลงาน

1.2 วธการใชแผนการจดการเรยนร การจดการเรยนร ครควรศกษาคมอคร แผนการจดการเรยนร วทยาศาสตร ม. 1 เลม 2 และศกษา

สอการเรยนรทจะใชประกอบการจดการเรยนร หลงจากนนจงวางแผนเตรยมจดกจกรรมการเรยนรกจะชวยใหการจดการเรยนรของครเปนไปอยางมประสทธภาพ

การจดการเรยนรตามแนวทางของคมอคร แผนการจดการเรยนร วทยาศาสตร ม. 1 เลม 2 เลมนจะมประสทธภาพและประสทธผลอยางสงสดกตอเมอครไดเตรยมการลวงหนาและเลอกวธการจดการเรยนรใหเหมาะสมกบนกเรยน ทส าคญสถานศกษาแตละแหงมสภาพแวดลอมการเรยนรและสภาพนกเรยนทแตกตางกน จงเปนไปไมไดทคมอคร แผนการจดการเรยนรเลมใด ๆ จะเหมาะสมและดเยยมส าหรบสถานศกษา คร และนกเรยนทกคน ดงนนจงเปนหนาทของครทจะตองเตรยมการจดการเรยนร พจารณาปรบและเลอกสรรแผนการจดการเรยนรใหเหมาะสมกบสภาพการเรยนรจรงของนกเรยนและสถานศกษา

1.3 สญลกษณกระบวนการเรยนร สญลกษณตาง ๆ ทก าหนดไวทกจกรรมนนมจดมงหมายและจดเนนทแตกตางกนตามลกษณะ

ของกระบวนการเรยนรทตองการใหนกเรยนไดเรยนร ซงมความสอดคลองกบธรรมชาตของกลมสาระการเรยนรและจดเนนของหลกสตร ดงนนสญลกษณจงเปนแนวทางทเออประโยชนตอนกเรยนทจะศกษาหาความรตามรายละเอยดของกจกรรม ในคมอคร แผนการจดการเรยนร วทยาศาสตรเลมนไดก าหนดสญลกษณไวเปน 2 กลม ดงน

สญลกษณหลกของกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร

การสบคนขอมล เปนกจกรรมทก าหนดใหนกเรยนสบคนขอมลจากแหลงการเรยนรตาง ๆ แลวใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร เชน การลงสรปขอมล เพอใหเกดองคความรดวยตนเอง

การส ารวจ เปนกจกรรมทก าหนดใหนกเรยนส ารวจปรากฏการณตาง ๆ ตามความคดรวบยอดของแตละหวเรอง แลวใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร เชน การสงเกต การจดกระท าและสอความหมายขอมล การลงสรปขอมล เพอใหเกดองคความรดวย

ตนเอง


การทดลอง เปนกจกรรมทก าหนดใหนกเรยนไดปฏบตการทดลองเพอพสจนความคดรวบยอดทเรยนร โดยการออกแบบการทดลอง ด าเนนการทดลอง และสรปผลการทดลอง แลวใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร เชน การสงเกต การพยากรณ การจดกระท าและสอความหมายขอมล การลงสรปขอมล เพอใหเกดองคความรดวยตนเอง การสงเกต เปนกจกรรมทก าหนดใหนกเรยนสงเกตปรากฏการณตาง ๆ ตามความคดรวบยอดของแตละหวเรอง แลวใชทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร เชน การจ าแนก การลงสรปขอมล เพอใหเกดองคความรดวยตนเอง

สญลกษณเสรมของกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร

โครงงาน เปนกจกรรมโครงงานคดสรรทน าหลกการ แนวคดของความคดรวบยอดในหวเรองทเรยนรมาใชแกปญหา

การพฒนากระบวนการคด เปนกจกรรมทก าหนดใหนกเรยนไดใชกระบวนการคดเพอเพมพนทกษะการคดของตนเอง การประยกตใชในชวตประจ าวน เปนกจกรรมทก าหนดใหนกเรยนตองน าหลกการแนวคดของความคดรวบยอดในหวเรองทเรยนรมาใชแกปญหาในสถานการณจรงของชวตประจ าวน การท าประโยชนใหสงคม เปนกจกรรมทก าหนดใหนกเรยนน าความรทไดจากการเรยนรไปปฏบตเพอใหตระหนกในการท าประโยชนใหสงคม การปฏบตจรง/ฝกทกษะ เปนกจกรรมทก าหนดใหนกเรยนไดฝกปฏบตเพอใหเกดและเพมพนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ความคดสรางสรรค เปนกจกรรมทก าหนดใหนกเรยนไดใชความคดสรางสรรคในการสรางสรรคภาระงานเพอเพมพนทกษะการคดของตนเอง


2. แนวคด หลกการออกแบบการจดการเรยนรแบบ Backward Design (BwD) การจดการเรยนรหรอการสอนเปนงานทครทกคนตองใชกลวธตาง ๆ มากมาย เพอใหนกเรยน

สนใจทจะเรยนรและเกดผลตามทครคาดหวง การจดการเรยนรจดเปนศาสตรทตองใชความรความสามารถตลอดจนประสบการณอยางมาก ครบางคนอาจจะละเลยเรองของการออกแบบการจดการเรยนรหรอการออกแบบการสอน ซงเปนงานทครจะตองท ากอนการเขยนแผนการจดการเรยนร

การออกแบบการจดการเรยนรท าอยางไร ท าไมจงตองออกแบบการจดการเรยนร ครทกคนผานการศกษาและไดเรยนรเกยวกบการออกแบบการจดการเรยนรมาแลว ในอดตการ

ออกแบบการจดการเรยนรจะเรมตนจากการก าหนดจดประสงคการเรยนร การวางแผนการจดการเรยนร การด าเนนการจดการเรยนร และการวดและประเมนผลการเรยนร ปจจบนการเรยนรไดมการเปลยนแปลงไปตามสภาพแวดลอม เศรษฐกจ และสงคม รวมทงการเปลยนแปลงดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยทเขามามบทบาทตอการเรยนรของนกเรยน ซงนกเรยนสามารถเรยนรไดจากสอและแหลงการเรยนรตาง ๆ ทมอยรอบตว ดงนนการออกแบบการจดการเรยนรจงเปนกระบวนการส าคญทครจ าเปน ตองด าเนนการใหเหมาะสมกบศกยภาพของนกเรยนแตละบคคล

วกกนสและแมกไท นกการศกษาชาวอเมรกนไดเสนอแนวคดเกยวกบการออกแบบการจดการเรยนร ซงเขาเรยกวา Backward Design ซงเปนการออกแบบการจดการเรยนรทครจะตองก าหนดผลลพธปลายทางทตองการใหเกดขนกบนกเรยนกอน โดยเขาทงสองใหชอวา ความเขาใจทคงทน (Enduring Understandings) เมอก าหนดความเขาใจทคงทนไดแลว ครจะตองบอกใหไดวาความเขาใจทคงทนของนกเรยนนเกดจากอะไร นกเรยนจะตองมหรอแสดงพฤตกรรมอะไรบาง ครมหรอใชวธการวดอะไรบางทจะบอกวานกเรยนมหรอแสดงพฤตกรรมเหลานนแลว จากนนครจงนกถงวธการจดการเรยนรทจะท าใหนกเรยนเกดความเขาใจทคงทนตอไป

แนวคดของ Backward Design Backward Design เปนการออกแบบการจดการเรยนรทใชผลลพธปลายทางเปนหลก ซงผลลพธ

ปลายทางนจะเกดขนกบนกเรยนกตอเมอจบหนวยการเรยนร ทงนครจะตองออกแบบการจดการเรยนรโดยใชกรอบความคดทเปนเหตเปนผล มความสมพนธกน จากนนจงจะลงมอเขยนแผนการจดการเรยนรขยายรายละเอยดเพมเตมใหมคณภาพและประสทธภาพตอไป

กรอบความคดหลกของการออกแบบการจดการเรยนรโดย Backward Design มขนตอนหลกทส าคญ 3 ขนตอน คอ

ขนท 1 ก าหนดผลลพธปลายทางทตองการใหเกดขนกบนกเรยน ขนท 2 ก าหนดภาระงานและการประเมนผลการเรยนร ซงเปนหลกฐานทแสดงวานกเรยนมผล

การเรยนรตามทก าหนดไวอยางแทจรง ขนท 3 วางแผนการจดการเรยนร ขนท 1 ก าหนดผลลพธปลายทางทตองการใหเกดขนกบนกเรยน กอนทจะก าหนดผลลพธปลายทางทตองการใหเกดขนกบนกเรยนนน ครควรตอบค าถามส าคญ

ตอไปน


– นกเรยนควรจะมความร ความเขาใจ และสามารถท าสงใดไดบาง – เนอหาสาระใดบางทมความส าคญตอการสรางความเขาใจของนกเรยน และความเขาใจท

คงทน (Enduring Understandings) ทครตองการจดการเรยนรใหแกนกเรยนมอะไรบาง เมอจะตอบค าถามส าคญดงกลาวขางตน ใหครนกถงเปาหมายของการศกษา มาตรฐานการ

เรยนรดานเนอหาระดบชาตทปรากฏอยในหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 รวมทงมาตรฐานการเรยนรระดบเขตพนทการศกษาหรอทองถน

การทบทวนความคาดหวงของหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 เนองจากมาตรฐานแตละระดบจะมความสมพนธกบเนอหาสาระตาง ๆ ซงมความแตกตางลดหลนกนไป ดวยเหตนขนท 1 ของ Backward Design ครจงตองจดล าดบความส าคญและเลอกผลลพธปลายทางของนกเรยน ซงเปนผลการเรยนรทเกดจากความเขาใจทคงทนตอไป

ความเขาใจทคงทนของนกเรยน ความเขาใจทคงทนคออะไร ความเขาใจทคงทนเปนความรทลกซง ไดแก ความคดรวบยอด

ความสมพนธ และหลกการของเนอหาและวชาทนกเรยนเรยนร หรอกลาวอกนยหนงเปนความรทองเนอหา ความรนเกดจากการสะสมขอมลตาง ๆ ของนกเรยน และเปนองคความรทนกเรยนสรางขนดวยตนเอง

การเขยนความเขาใจทคงทนในการออกแบบการจดการเรยนร ถาความเขาใจทคงทนหมายถงสาระส าคญของสงทจะเรยนรแลว ครควรจะรวาสาระส าคญ

หมายถงอะไร ค าวา สาระส าคญ มาจากค าวา Concept ซงนกการศกษาของไทยแปลเปนภาษาไทยวา สาระส าคญ ความคดรวบยอด มโนทศน มโนมต และสงกป ซงการเขยนแผนการจดการเรยนรนยมใชค าวา สาระส าคญ

สาระส าคญเปนขอความทแสดงแกนหรอเปาหมายเกยวกบเรองใดเรองหนง เพอใหไดขอสรปรวมและขอแตกตางเกยวกบเรองใดเรองหนง โดยอาจครอบคลมขอเทจจรง กฎ ทฤษฎ ประเดน และการสรปสาระส าคญและขอความทมลกษณะรวบยอดอยางอน

ประเภทของสาระส าคญ 1. ระดบกวาง (Broad Concept) 2. ระดบการน าไปใช (Operative Concept หรอ Functional Concept) ตวอยางสาระส าคญระดบกวาง

– สขภาพของตวออนในครรภขนอยกบการปฏบตตนของมารดา – พชมหลายชนด มประโยชนตางกน

ตวอยางสาระส าคญระดบการน าไปใช – สขภาพของตวออนในครรภขนอยกบการปฏบตตนของมารดาในดานการรบประทานอาหาร การเคลอนไหว และการรกษาสขภาพจต – พชม 2 ประเภท คอ พชลมลกและพชยนตน พชมประโยชนในการท าใหมความสมดลทางธรรมชาต เปนทอยอาศย เปนยารกษาโรค เปนเครองนงหม และท าใหโลกสวยงาม


แนวทางการเขยนสาระส าคญ 1. ใหเขยนสาระส าคญของทกเรอง โดยแยกเปนขอ ๆ (จ านวนขอของสาระส าคญจะเทากบ

จ านวนเรอง) 2. การเขยนสาระส าคญทดควรเปนสาระส าคญระดบการน าไปใช 3. สาระส าคญตองครอบคลมประเดนส าคญครบถวน เพราะหากขาดสวนใดไปแลวจะท าให

นกเรยนรบสาระส าคญทผดไปทนท 4. การเขยนสาระส าคญทจะใหครอบคลมประเดนส าคญวธการหนงคอ การเขยนแผนผง

สาระส าคญ ตวอยางการเขยนแผนผงสาระส าคญ

ลกษณะของสตวทน ามาใชแรงงาน

ตวอยางสตวท น ามาใชแรงงานแตละดาน สวนตาง ๆ ของสตวท

น ามาใชเปนอาหาร

คณคาทางอาหารท ไดรบจาก

การบรโภคเนอสตว

ลกษณะของสตวท เลยงไวดเลน

ตวอยางของสตวท เลยงไวดเลน

สาระส าคญของประโยชนของสตว: ประโยชนของสตวแบงเปน 3 ดาน ไดแก ดานการใช

แรงงาน ดานการใชเปนอาหาร และดานการเลยงไวดเลน 5. การเขยนสาระส าคญเกยวกบเรองใดควรเขยนลกษณะเดนทมองเหนไดหรอนกไดออกมาเปน

ขอ ๆ แลวจ าแนกลกษณะเหลานนเปนลกษณะจ าเพาะและลกษณะประกอบ 6. การเขยนขอความทเปนสาระส าคญ ควรใชภาษาทมการขดเกลาอยางด เลยงค าทมความหมาย

ก ากวมหรอฟ มเฟอย

ประโยชนของสตว

ดานการใชแรงงาน

ดานการใชเปนอาหาร

ดานการเลยงไวดเลน


ตวอยางการเขยนสาระส าคญเรอง แมลง แมลง ลกษณะจ าเพาะ ลกษณะประกอบ

มส – ม 6 ขา – มพษ – รองได – มปก – ล าตวเปนปลอง – มหนวดคล าทาง 2 เสน – เปนอาหารได – ไมมกระดกสนหลง –

สาระส าคญของแมลง: แมลงเปนสตวไมมกระดกสนหลง ล าตวเปน 3 ปลอง ม 6 ขา มหนวดคล าทาง 2 เสน มปก 2 ปก ตวมสตางกน บางชนดรองได บางชนดมพษ และบางชนดเปนอาหารได

ขนท 2 ก าหนดภาระงานและการประเมนผลการเรยนร ซงเปนหลกฐานทแสดงวานกเรยนมผล

การเรยนรตามทก าหนดไวอยางแทจรง เมอครก าหนดผลลพธปลายทางทตองการใหเกดขนกบนกเรยนแลว กอนทจะด าเนนการขน

ตอไปขอใหครตอบค าถามส าคญตอไปน – นกเรยนมพฤตกรรมหรอแสดงออกในลกษณะใด จงท าใหครทราบวานกเรยนบรรลผลลพธ

ปลายทางตามทก าหนดไวแลว – ครมหลกฐานหรอใชวธการใดทสามารถระบไดวานกเรยนมพฤตกรรมหรอแสดงออกตาม

ผลลพธปลายทางทก าหนดไว การออกแบบการจดการเรยนรตามหลกการของ Backward Design เนนใหครรวบรวมหลกฐาน

การวดและประเมนผลการเรยนรทจ าเปนและมหลกฐานเพยงพอทจะกลาวไดวา การจดการเรยนรท าใหนกเรยนเกดผลสมฤทธแลว ไมใชเรยนแคใหจบตามหลกสตรหรอเรยนตามชดของกจกรรมการเรยนรทครก าหนดไวเทานน วธการของ Backward Design ตองการกระตนใหครคดลวงหนาวา ครควรก าหนดและรวบรวมหลกฐานเชงประจกษอะไรบางกอนทจะออกแบบหนวยการเรยนร โดยเฉพาะอยางยงหลกฐานดงกลาวควรเปนหลกฐานทสามารถใชเปนขอมลยอนกลบทมประโยชนส าหรบนกเรยนและคร ไดเปนอยางด นอกจากนครควรใชวธการวดและประเมนผลแบบตอเนองอยางไมเปนทางการและเปนทางการ ตลอดระยะเวลาทครจดกจกรรมการเรยนรใหแกนกเรยน ซงสอดคลองกบแนวคดทตองการใหครท าการวดและประเมนผลการเรยนรระหวางการจดกจกรรมการเรยนรทเรยกวา สอนไปวดผลไป


จงกลาวไดวาขนน ครควรนกถงพฤตกรรมหรอการแสดงออกของนกเรยน โดยพจารณาจากผลงานหรอชนงานทเปนหลกฐานเชงประจกษ ซงแสดงใหเหนวานกเรยนเกดผลลพธปลายทางตามเกณฑทก าหนดไวแลวและเกณฑทใชประเมนควรเปนเกณฑคณภาพในรปของมตคณภาพ (Rubrics) อยางไรกตาม ครอาจจะมหลกฐานหรอใชวธการอน ๆ เชน การทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน การสมภาษณ การศกษาคนควา การฝกปฏบตขณะเรยนรประกอบดวยกได

การก าหนดภาระงานและการประเมนผลการเรยนร ซงเปนหลกฐานทแสดงวานกเรยนมผลการเรยนรตามผลลพธปลายทางทก าหนดไวแลว

หลงจากทครไดก าหนดผลลพธปลายทางทตองการใหเกดขนกบนกเรยนแลว ครควรก าหนดภาระงานและวธการประเมนผลการเรยนร ซงเปนหลกฐานทแสดงวานกเรยนมผลการเรยนรตามผลลพธปลายทางทก าหนดไวแลว

ภาระงาน หมายถง งานหรอกจกรรมทก าหนดใหนกเรยนปฏบต เพอใหบรรลตามจดประสงคการเรยนร/ ตวชวดชนป/มาตรฐานการเรยนรทก าหนดไว ลกษณะส าคญของงานจะตองเปนงานทสอดคลองกบชวตจรงในชวตประจ าวน เปนเหตการณจรงมากกวากจกรรมทจ าลองขนเพอใชในการทดสอบ ซงเรยกวา งานทปฏบตเปนงานทมความหมายตอนกเรยน (Meaningful Task) นอกจากน งานและกจกรรมจะตองมขอบเขตทชดเจน สอดคลองกบจดประสงคการเรยนร/ตวชวดชนป/ มาตรฐานการเรยนรทตองการใหเกดขนกบนกเรยน

ทงนเมอไดภาระงานครบถวนตามทตองการแลว ครจะตองนกถงวธการและเครองมอทจะใชวดและประเมนผลการเรยนรของนกเรยนซงมอยมากมายหลายประเภท ครจะตองเลอกใหเหมาะสมกบภาระงานทนกเรยนปฏบต

ตวอยางภาระงาน/ผลงาน/ชนงาน เรอง อาหารหลก 5 หม และสารอาหารในอาหารหลก 5 หม รวมทงการก าหนดวธการวดและประเมนผลการเรยนรของนกเรยน ดงตาราง


ตวอยางภาระงาน/ผลงาน/ชนงาน แผนการจดการเรยนรเรอง อาหารหลก 5 หมและสารอาหารในอาหารหลก 5 หม สาระท 1: สงมชวตกบกระบวนการด ารงชวต มาตรฐาน ว 1.1: เขาใจหนวยพนฐานของสงมชวต ความสมพนธของโครงสรางและหนาทของระบบตาง ๆ ของสงมชวตทท างานสมพนธกน มกระบวนการสบเสาะหาความร สอสารสงทเรยนร และน าความรไปใชในการด ารงชวตของตนเองและดแลสงมชวต

ตวชวดชนป สาระ

การเรยนร ภาระงาน/

ผลงาน/ชนงาน

การวดและการประเมนผล กจกรรม การเรยนร

สอการเรยนร วธการ เครองมอ เกณฑ

วเคราะหสารอาหารและอภปรายความจ าเปนทรางกายตองไดรบสารอาหารในสดสวนทเหมาะสมกบเพศและวย

อาหารหลก 5 หม ความหมายและประเภทของสารอาหาร

รายงานเรองอาหารหลก 5 หม และสารอาหารในอาหารหลก 5 หม

– ซกถาม ความร – ตรวจ ผลงาน – สงเกตการ รายงาน – สงเกตการ ท างาน กลม

– แบบสมภาษณ – แบบตรวจ สอบผลงาน – แบบสงเกต การท างานกลม – แบบประเมน พฤตกรรม การปฏบต กจกรรมเปน รายบคคล และเปนกลม

– เกณฑ คณภาพ 4 ระดบ – เกณฑ คณภาพ 4 ระดบ – เกณฑ คณภาพ 4 ระดบ – เกณฑ คณภาพ 4 ระดบ

การส ารวจสารอาหารทไดในแตละวน

1. ภาพอาหารตาง ๆ 2. ภาพเดกทมสขภาพรางกายแขงแรงและไมแขงแรง 3. แผนภมพระมดอาหาร 4. แบบบนทกขอมลการสรางค าถามของนกเรยนจาก ประเดนปญหาทศกษา 5. แบบบนทกขอมลการอภปรายจากประเดนปญหาทศกษา 6. แบบบนทกความร 7. ใบงานท 1 ส ารวจสารอาหารทไดในแตละวน 8. ใบกจกรรมท 1 เรอง สารอาหารในอาหารหลก 5 หม 9. ใบกจกรรมท 2 เรอง การส ารวจสารอาหารในอาหารหลก 5 หม 10. แบบทดสอบ เรอง สารอาหารในอาหารหลก 5 หม


ความเขาใจทคงทนจะเกดขนได นกเรยนจะตองมความสามารถ 6 ประการ ไดแก 1. การอธบาย ชแจง เปนความสามารถทนกเรยนแสดงออกโดยการอธบายหรอชแจงในสงท

เรยนรไดอยางถกตอง สอดคลอง มเหตมผล และเปนระบบ 2. การแปลความและตความ เปนความสามารถทนกเรยนแสดงออกโดยการแปลความและ

ตความไดอยางมความหมาย ตรงประเดน กระจางชด และทะลปรโปรง 3. การประยกต ดดแปลง และน าไปใช เปนความสามารถทนกเรยนแสดงออกโดยการน าสงทได

เรยนรไปสการปฏบตไดอยางมประสทธผล มประสทธภาพ และคลองแคลว 4. การมมมมองทหลากหลาย เปนความสามารถทนกเรยนแสดงออกโดยการมมมมองท

นาเชอถอ เปนไปได มความลกซง แจมชด และแปลกใหม 5. การใหความส าคญและใสใจในความรสกของผอน เปนความสามารถทนกเรยนแสดงออกโดย

การมความละเอยดรอบคอบ เปดเผย รบฟงความคดเหนของผอน และระมดระวงทจะไมใหเกดความกระทบ กระเทอนตอผอน

6. การรจกตนเอง เปนความสามารถทนกเรยนแสดงออกโดยการมความตระหนกร สามารถประมวลผลขอมลจากแหลงทหลากหลาย ปรบตวได รจกใครครวญ และมความเฉลยวฉลาด

นอกจากนหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ไดก าหนดสมรรถนะส าคญของนกเรยนหลงจากส าเรจการศกษาตามหลกสตรไว 5 ประการ ดงน

1. ความสามารถในการสอสาร เปนความสามารถของนกเรยนในการถายทอดความคด ความร ความเขาใจ ความรสก และทศนะของตนเอง เพอแลกเปลยนขอมลขาวสารและประสบการณ อนจะเปนประโยชนตอการพฒนาตนเองและสงคม รวมทงการเจรจาตอรองเพอประนประนอม การเลอกทจะรบและไมรบขอมลขาวสารดวยหลกเหตผลและความถกตอง ตลอดจนการเลอกใชวธการสอสารทมประสทธภาพ โดยค านงถงผลกระทบทมตอตนเองและสงคม

2. ความสามารถในการคด เปนความสามารถของนกเรยนในการคดวเคราะห การคดสงเคราะห การคดอยางมวจารณญาณ การคดอยางสรางสรรค การคดเชงคณธรรม และการคดอยางเปนระบบ เพอน าไปสการสรางองคความรหรอสารสนเทศ เพอการตดสนใจเกยวกบตนเองและสงคมไดอยางเหมาะสม

3. ความสามารถในการแกปญหา เปนความสามารถของนกเรยนในการแกปญหาและอปสรรคตาง ๆ ทเผชญไดอยางถกตองเหมาะสมบนพนฐานของหลกเหตผล คณธรรม และขอมลสารสนเทศ เขาใจความสมพนธและการเปลยนแปลงของเหตการณตาง ๆ ในสงคม ประยกตความรมาใชในการปองกนและแกไขปญหา และมการตดสนใจทมประสทธภาพโดยค านงถงผลกระทบทเกดขนตอตนเอง สงคม และสงแวดลอม


4. ความสามารถในการใชทกษะ/กระบวนการและทกษะในการด าเนนชวต เปนความสามารถ

ของนกเรยนในดานการน ากระบวนการตาง ๆ ไปใชในการด าเนนชวตประจ าวน การท างาน และการอยรวมกนในสงคมดวยการสรางเสรมความสมพนธอนดระหวางบคคล การจดการและหาทางออกทเหมาะสมดานความขดแยงและความแตกตางระหวางบคคล การปรบตวใหทนกบการเปลยนแปลงของสงคมและสภาพแวดลอม การสบเสาะหาความร และการรจกหลกเลยงพฤตกรรมทไมพงประสงคซงจะสงผลกระทบตอตนเองและผอน

5. ความสามารถในการใชเทคโนโลย เปนความสามารถของนกเรยนในการเลอกใชเทคโนโลยดานตาง ๆ ทงดานวตถ แนวคด และวธการในการพฒนาตนเองและสงคมดานการเรยนร การสอสาร การท างาน การแกปญหา และการอยรวมกบผอนไดอยางถกตองเหมาะสมและมคณธรรม

นอกจากสมรรถนะส าคญของนกเรยนหลงจากส าเรจการศกษาตามหลกสตรทกลาวแลวขางตน หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ไดก าหนดคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยนหลงจากส าเรจการศกษาตามหลกสตรไว 8 ประการ ดงน 1. รกชาต ศาสน กษตรย เปนคณลกษณะในฐานะพลเมองไทย ตองรคณคา หวงแหน และเทดทนสถาบนสงสดของชาต 2. ซอสตยสจรต เปนคณลกษณะทนกเรยนมจตส านก คานยม และมคณธรรม จรยธรรมในการอยรวมกนกบผอนในสงคมอยางมความสข

3. มวนย เปนคณลกษณะของนกเรยนดานการประพฤตปฏบตตามกฎระเบยบของสงคมอยางมความรบผดชอบและความซอสตยตอตนเองและผอน

4. ใฝเรยนร เปนคณลกษณะของนกเรยนดานความกระตอรอรนในการแสวงหาความร อยากร อยากเรยน รกการอาน การเขยน การฟง รจกตงค าถามเพอหาเหตผล ทงดวยตนเองและรวมกบผอนดวยความขยนหมนเพยร และอดทน และเปดรบความคดใหม ๆ

5. อยอยางพอเพยง เปนคณลกษณะของนกเรยนในการด ารงชวตอยางมความพอประมาณ ใชสงของอยางประหยด พอใจในสงทตนมอยบนหลกเหตผล และมภมคมกนทด 6. มงมนในการท างาน เปนคณลกษณะของนกเรยนทมจตส านกในการใชบรหารงานและทรพยากรอยางคมคาและยงยน ในการท างานตามความคดสรางสรรค มทกษะและมงมนตอความส าเรจของงาน 7. รกความเปนไทย เปนคณลกษณะของนกเรยนทรจกหวงแหน อนรกษพฒนาวถชวตของคนไทย ประพฤตตามวฒนธรรมไทยใหคงอยคไทย 8. มจตสาธารณะ เปนคณลกษณะทนกเรยนไดท าประโยชนตามความสามารถ ความถนด และความสนใจในลกษณะอาสาสมคร เพอแสดงความรบผดชอบ ความเสยสละ มจตมงท าประโยชนตอครอบครว ชมชน และสงคม


ดงนนการก าหนดภาระงานใหนกเรยนปฏบต รวมทงการเลอกวธการและเครองมอประเมนผล

การเรยนรนน ครควรค านงถงความสามารถของนกเรยน 6 ประการ ตามแนวคดของ Backward Design สมรรถนะส าคญ และคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยนหลงจากส าเรจการศกษาตามหลกสตรทไดกลาวไวขางตน เพอใหภาระงาน วธการ และเครองมอวดและประเมนผลการเรยนรครอบคลมสงทสะทอนผลลพธปลายทางทตองการใหเกดขนกบนกเรยนอยางแทจรง

นอกจากน การออกแบบการจดการเรยนรตามแนวคดของ Backward Design ในขนท 2 น ครจะตองค านงถงภาระงาน วธการ เครองมอวดและประเมนผลการเรยนรทมความเทยงตรง เชอถอได มประสทธภาพ ตรงกบสภาพจรง มความยดหยน และใหความสบายใจแกนกเรยนเปนส าคญ

ขนท 3 วางแผนการจดการเรยนร เมอครมความรความเขาใจทชดเจนเกยวกบการก าหนดผลลพธปลายทางทตองการใหเกดขนกบ

นกเรยน รวมทงก าหนดภาระงานและการประเมนผลการเรยนร ซงเปนหลกฐานทแสดงวานกเรยนเกดการเรยนรตามทก าหนดไวอยางแทจรงแลว ขนตอไปครควรนกถงกจกรรมการเรยนรตาง ๆ ทจะจดใหแกนกเรยน การทครจะนกถงกจกรรมตาง ๆ ทจะจดใหนกเรยนไดนน ครควรตอบค าถามส าคญตอไปน

– ถาครตองการจะจดการเรยนรใหนกเรยนเกดความรเกยวกบขอเทจจรง ความคดรวบยอด หลกการ และทกษะ/กระบวนการตาง ๆ ทจ าเปนส าหรบนกเรยน ซงจะท าใหนกเรยนเกดผลลพธปลายทางตามทก าหนดไว รวมทงเกดเปนความเขาใจทคงทนตอไปนน ครสามารถจะใชวธการงาย ๆ อะไรบาง

– กจกรรมการเรยนรทจะชวยเปนสอน าใหนกเรยนเกดความรและทกษะทจ าเปนมอะไรบาง – สอและแหลงการเรยนรทเหมาะสมและดทสด ซงจะท าใหนกเรยนบรรลตามมาตรฐานของ

หลกสตรมอะไรบาง – กจกรรมการเรยนรตาง ๆ ทก าหนดไวควรจดกจกรรมใดกอนและควรจดกจกรรมใดภายหลง – กจกรรมตาง ๆ ออกแบบไวเพอตอบสนองความแตกตางระหวางบคคลของนกเรยนหรอไม

เพราะเหตใด การจดกจกรรมการเรยนรตาง ๆ เพอใหนกเรยนเกดผลลพธปลายทางตามแนวคดของ Backward

Design นน วกกนสและแมกไทไดเสนอแนะใหครเขยนแผนการจดการเรยนรโดยใชแนวคดของ WHERETO (ไปทไหน) ซงมรายละเอยดดงน

W แทน กจกรรมการเรยนรทจดใหนนจะตองชวยใหนกเรยนรวาหนวยการเรยนรนจะด าเนนไปในทศทางใด (Where) และสงทคาดหวงคออะไร (What) มอะไรบาง ชวยใหครทราบวานกเรยนมความรพนฐานและความสนใจอะไรบาง

H แทน กจกรรมการเรยนรทควรดงดดความสนใจนกเรยนทกคน (Hook) ท าใหนกเรยนเกดความสนใจในสงทจะเรยนร (Hold) และใชสงทนกเรยนสนใจเปนแนวทางในการจดการเรยนร


E แทน กจกรรมการเรยนรควรสงเสรม และจดให (Equip) นกเรยนไดมประสบการณ

(Experience) ในแนวคดหลก/ความคดรวบยอด และส ารวจ (Explore) รวมทงวนจฉย ในประเดนตาง ๆ ทนาสนใจ

R แทน กจกรรมการเรยนรควรเปดโอกาสใหนกเรยนไดคดทบทวน (Rethink) ปรบ (Revise) ความเขาใจในความรและงานทปฏบต

E แทน กจกรรมการเรยนรควรเปดโอกาสใหนกเรยนไดประเมน (Evaluate) ผลงานและสงทเกยวของกบการเรยนร

T แทน กจกรรมการเรยนรควรออกแบบ (Tailored) ส าหรบนกเรยนเปนรายบคคลเพอใหสอดคลองกบความตองการ ความสนใจ และความสามารถทแตกตางกนของนกเรยน

O แทน การจดกจกรรมการเรยนรตาง ๆ ใหเปนระบบ (Organized) ตามล าดบการเรยนรของนกเรยน และกระตนใหนกเรยนมสวนรวมในการสรางองคความรตงแตเรมแรกและตลอดไป ทงนเพอการเรยนรทมประสทธผล

อยางไรกตาม มขอสงเกตวาการวางแผนการจดการเรยนรทมการก าหนดวธการจดการเรยนร การล าดบบทเรยน รวมทงสอและแหลงการเรยนรทเฉพาะเจาะจงนน จะประสบผลส าเรจไดกตอเมอครไดมการก าหนดผลลพธปลายทาง หลกฐานและวธการวดและประเมนผลทแสดงวานกเรยนมผลการเรยนรตามทก าหนดไวอยางแทจรงแลว การจดกจกรรมการเรยนรเปนเพยงสอทจะน าไปสเปาหมายความส าเรจทตองการเทานน ดวยเหตนถาครมเปาหมายทชดเจนกจะชวยท าใหการวางแผนการจดการเรยนรและการจดกจกรรมการเรยนรสามารถท าใหนกเรยนเกดผลสมฤทธตามทก าหนดไวได

โดยสรปจงกลาวไดวา ขนนเปนการคนหาสอการเรยนร แหลงการเรยนร และกจกรรมการเรยนรทสอดคลองเหมาะสมกบนกเรยน กจกรรมทก าหนดขนควรเปนกจกรรมทจะสงเสรมใหนกเรยนสามารถสรางและสรปเปนความคดรวบยอดและหลกการทส าคญของสาระทเรยนร กอใหเกดความเขาใจทคงทนรวมทงความรสกและคานยมทดไปพรอม ๆ กบทกษะความช านาญ

เมอครไดเรยนรเกยวกบกระบวนการและขนตอนตามแนวคดแบบ Backward Design แลว วธการทจะชวยใหครสามารถตรวจสอบความคดโดยภาพรวมของตนเองเกยวกบขนตอนตาง ๆ ตามแนวคดแบบ Backward Design ไดกคอ การก าหนดผงการออกแบบการจดการเรยนรตามแนวคดแบบ Backward Design (Backward Design Template) ครจะใชผงนในการออกแบบการจดการเรยนรหนวยการเรยนรทจะเนนความเขาใจทคงทนของนกเรยนได

ผงการออกแบบการจดการเรยนร 1 หนา ประกอบดวยค าถามส าคญทแยกแยะตามขนตอนตามแนวคดแบบ Backward Design ผงนจะแนะน าใหครทราบถงองคประกอบทส าคญของการออกแบบการจดการเรยนรเพอความเขาใจทคงทนของนกเรยน ถงแมวาผง 1 หนาน จะไมไดแสดงรายละเอยดทงหมดของการจดการเรยนร แตผงนกมความส าคญหลายประการ คอ


1. บรรยายภาพรวมขนตอนทงหมดตามแนวคดแบบ Backward Design 2. ครสามารถตรวจสอบไดอยางรวดเรวเกยวกบขอบเขตการวดและการประเมนผลการเรยนร

ประจ าหนวยการเรยนร กจกรรมการเรยนการสอน และเปาหมายการเรยนรทตองการ 3. ครสามารถใชผงนทบทวนสงตาง ๆ ทปรากฏในหนวยการเรยนร ซงครและหนวยงานใน

ทองถนสามารถน าไปปรบปรงและพฒนาได 4. ผงการออกแบบการจดการเรยนร 1 หนา เปนเพยงขอบเขตเรมตนของการออกแบบการ

จดการเรยนรเทานน ครสามารถขยายรายละเอยดของการวางแผนการจดการเรยนรใหมากขนหลาย ๆ หนาได

จดประสงคของการสรางแบบฟอรมของผงการออกแบบการจดการเรยนรกเพอน าเสนอการออกแบบหนวยการเรยนรทกะทดรด เพราะสวนประกอบของผงแตละสวนจะเปนแนวทางการออกแบบการจดการเรยนรใหคร เมอครออกแบบการจดการเรยนรตามผงนเสรจเรยบรอยแลว ครสามารถน าผงไปใชส าหรบการประเมนตนเองหรอใหเพอนครประเมนเกยวกบการจดการเรยนร รวมทงครสามารถน าผงการจดการเรยนรของหนวยการเรยนรทออกแบบไวอยางสมบรณแลวไปแลกเปลยนเพอเรยนรกบคน อน ๆ ไดอกดวย

วกกนสและแมกไทไดน าเสนอผงการออกแบบการจดการเรยนร (Backward Design Template) และค าถามส าคญส าหรบครทจะท าการออกแบบการจดการเรยนรโดยใชผงนไวเปนตวอยาง ดงน


ตวอยางผงการออกแบบการจดการเรยนรแบบ Backward Design

หนวยการเรยนรท_____________________

ขนท 1 ผลลพธปลายทางทตองการใหเกดขนกบนกเรยน

ตวชวดชนป 1. __________________________________________________________________________ 2. __________________________________________________________________________

ความเขาใจทคงทนของนกเรยน นกเรยนจะเขาใจวา... 1. ____________________________________ 2. ____________________________________

ค าถามส าคญทท าใหเกดความเขาใจทคงทน 1. ____________________________________ 2. ____________________________________

ความรของนกเรยนทน าไปสความเขาใจทคงทน นกเรยนจะรวา... 1. ____________________________________ 2. ____________________________________ 3. ____________________________________

ทกษะ/ความสามารถของนกเรยนทน าไปสความเขาใจทคงทน นกเรยนจะสามารถ... 1. ____________________________________ 2. ____________________________________ 3. ____________________________________

ขนท 2 ภาระงานและการประเมนผลการเรยนร ซงเปนหลกฐานทแสดงวานกเรยนมผลการเรยนร ตามทก าหนดไวอยางแทจรง

1. ภาระงานทนกเรยนตองปฏบต – ____________________________________________________________________________ – ____________________________________________________________________________

2. วธการและเครองมอประเมนผลการเรยนร

วธการประเมนผลการเรยนร เครองมอประเมนผลการเรยนร

– ___________________________________ – ___________________________________

– ___________________________________ – ___________________________________

3. สงทมงประเมน – ___________________________________________________________________________ – ____________________________________________________________________________

ขนท 3 แผนการจดการเรยนร

– ____________________________________________________________________________ – ____________________________________________________________________________


เมอครออกแบบการจดการเรยนรตามผงการออกแบบการจดการเรยนรแบบ Backward Design

แลว ครสามารถเขยนแผนการจดการเรยนรเปนรายชวโมงไดโดยใชรปแบบของแผนการจดการเรยนรแบบเรยงหวขอ ซงมรายละเอยดดงน

ชอแผน...(ระบชอและล าดบทของแผนการจดการเรยนร) ชอเรอง...(ระบชอเรองทใชจดการเรยนร) สาระท...(ระบสาระทใชจดการเรยนร) เวลา...(ระบระยะเวลาทใชในการจดการเรยนรตอ 1 แผน) ชน...(ระบชนทจดการเรยนร) หนวยการเรยนรท...(ระบชอและล าดบทของหนวยการเรยนร) สาระส าคญ...(เขยนความคดรวบยอดหรอมโนทศนของหวเรองทจะจดการเรยนร) ตวชวดชนป...(ระบตวชวดชนปทใชเปนเปาหมายของแผนการจดการเรยนร) จดประสงคการเรยนร...(ก าหนดใหสอดคลองกบสมรรถนะส าคญและคณลกษณะอนพง

ประสงคของนกเรยนหลงจากส าเรจการศกษา ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ซงประกอบดวย ดานความร (Knowledge: K) ดานคณธรรม จรยธรรม และจตวทยาศาสตร (Affective: A) ดานทกษะ/กระบวนการ (Performance: P))

การวดและประเมนผลการเรยนร...(ระบวธการและเครองมอวดและประเมนผลทสอดคลองกบจดประสงคการเรยนรทง 3 ดาน)

สาระการเรยนร...(ระบสาระและเนอหาทใชจดการเรยนร อาจเขยนเฉพาะหวเรองกได) แนวทางการบรณาการ...(เสนอแนะและระบกจกรรมของกลมสาระอนทบรณาการรวมกน) กระบวนการจดการเรยนร...(ก าหนดใหสอดคลองกบธรรมชาตของกลมสาระและการบรณา

การขามสาระ) กจกรรมเสนอแนะ...(ระบรายละเอยดของกจกรรมทนกเรยนควรปฏบตเพมเตม) สอ/แหลงการเรยนร...(ระบสอ อปกรณ และแหลงการเรยนรทใชในการจดการเรยนร) บนทกหลงการจดการเรยนร...(ระบรายละเอยดของผลการจดการเรยนรตามแผนทก าหนดไว

อาจน าเสนอขอเดนและขอดอยใหเปนขอมลทสามารถใชเปนสวนหนงของ การท าวจยในชนเรยนได) ในสวนของการเขยนการจดกจกรรมการเรยนรนน ใหครเขยนโดยน าขนตอนหลกของเทคนค

วธการของการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนศนยกลาง เชน การเรยนแบบแกปญหา การศกษาเปนรายบคคล การอภปรายกลมยอย/กลมใหญ การฝกปฏบตการ การสบคนขอมล ฯลฯ มาเขยนในขนการจดการเรยนร โดยใหค านงถงธรรมชาตของกลมสาระการเรยนร


การใชแนวคดของการออกแบบการจดการเรยนรตามแนวคดของ Backward Design จะชวยให

ครมความมนใจในการจดการเรยนรและใชแผนการจดการเรยนรของ ในการจดการเรยนรไดอยางมประสทธภาพตอไป

3. แนวทางการจดการเรยนร กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ตามหลกสตรแกนกลาง การศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551

วทยาศาสตรท าใหคนไดพฒนาชวต ทงความคดเปนเหตเปนผล คดสรางสรรค คดวเคราะห วจารณ มทกษะทส าคญในการคนควาหาความร มความสามารถในการแกปญหาอยางเปนระบบ สามารถตดสนใจโดยใชขอมลหลากหลายและประจกษพยานทตรวจสอบได วทยาศาสตรเปนวฒนธรรมของโลกสมยใหม ซงเปนสงคมแหงความร (Knowledge-Based Society) ทกคนจงจ าเปนตองไดรบการพฒนาใหรวทยาศาสตร (Scientific Literacy for All) เพอทจะมความรความเขาใจโลกธรรมชาตและเทคโนโลยทมนษยสรางสรรคขน และน าความรไปใชอยางมเหตผล สรางสรรค มคณธรรม ความรวทยาศาสตรไมเพยงแตน ามาใชในการพฒนาคณภาพชวตทด แตยงชวยใหคนมความรความเขาใจธรรมชาตอยางสมดลและยงยน และทส าคญอยางยงคอ ความรวทยาศาสตรชวยเพมขดความสามารถในการพฒนาเศรษฐกจ สามารถแขงขนกบนานาประเทศและด าเนนชวตอยรวมกนในสงคมโลกไดอยางมความสข การทจะสรางความเขมแขงทางดานวทยาศาสตรนน องคประกอบทส าคญประการหนงคอ การจดการศกษาเพอเตรยมคนใหอยในสงคมวทยาศาสตรและเทคโนโลย เปนทงผผลตและผบรโภคทมประสทธภาพ

วทยาศาสตรเปนกลมสาระการเรยนรหลกในโครงสรางหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 หลกสตรและการจดการเรยนร ตลอดจนการวดและประเมนผลการเรยนรมความส าคญอยางยงในการวางรากฐานการเรยนรวทยาศาสตรของนกเรยนแตละระดบชนใหตอเนองเชอมโยงตงแตชนมธยมศกษาปท 1 ถงมธยมศกษาปท 6 ดงนน จงจ าเปนทจะตองจดหลกสตรแกนกลางทมการเรยงล าดบความยากงายของเนอหาสาระในแตละระดบชน การเชอมโยงความรกบกระบวนการการจดกจกรรมการเรยนรทจะท าใหนกเรยนพฒนาความคด ทงความคดเปนเหตเปนผล คดสรางสรรค คดวเคราะหวจารณ มทกษะทส าคญในการคนควา และสรางองคความรดวยกระบวนการสบเสาะหาความร สามารถแกปญหาอยางเปนระบบ สามารถตดสนใจโดยใชขอมลหลากหลายและประจกษพยานทตรวจสอบได มทกษะในการใชเทคโนโลยในการสบคนขอมลและการจดการ รวมถงมการพฒนาทกษะส าหรบการด ารงชวตในโลกแหงศตวรรษท 21 ทเรยกวา ทกษะในศตวรรษท 21 โดยเนนการคดวเคราะห การแกปญหา การรวมมอ และการสอสาร ซงนกเรยนจะไดฝกฝนและเรยนรการลงมอท างานเปนทมมากกวาการทองจ าขอมล และยงไดฝกฝนเกยวกบการสอสารโดยการรบฟงผอนและถายทอดความคดใหผอนเขาใจไดอยางชดเจน การอานขอมลจากแหลงขอมลตาง ๆ รวมทงการเขยนหรออธบายผานวธการตาง ๆ ทหลากหลายไดอยางชดเจน ซงเปนทกษะทนกเรยนจ าเปนตองมส าหรบการท างานใหประสบความส าเรจ


การจดการเรยนรกลมสาระวทยาศาสตร เนนกระบวนการทนกเรยนเปนผคดลงมอปฏบต ศกษา

คนควาอยางมระบบดวยกจกรรมทหลากหลาย ทงการปฏบตกจกรรมภาคสนาม การสงเกต การส ารวจตรวจสอบ การทดลองในหองปฏบตการ การสบคนขอมลจากแหลงขอมลปฐมภมและทตยภม การท าโครงงานวทยาศาสตร การศกษาจากแหลงการเรยนรในทองถน โดยค านงถงวฒภาวะ ประสบการณเดม สงแวดลอม และวฒนธรรมทตางกนทนกเรยนรบรมาแลวกอนเขาสหองเรยน การเรยนรของนกเรยนจะเกดขนระหวางทนกเรยนมสวนรวมโดยตรงในการท ากจกรรมการเรยนเหลานน จงจะมความสามารถในการสบเสาะหาความร มความสามารถในการแกปญหาดวยวธการทางวทยาศาสตร ไดพฒนากระบวน การคดขนสง และคาดหวงวากระบวนการเรยนรดงกลาวจะท าใหนกเรยนไดรบการพฒนาจตวทยาศาสตร มคณธรรม จรยธรรมในการใชวทยาศาสตรอยางสรางสรรค มเจตคตและคานยมทเหมาะสมตอวทยาศาสตร รวมทงสามารถสอสารและท างานรวมกบผอนไดอยางมประสทธภาพ

การจดการเรยนรครตองศกษาเปาหมายและปรชญาของการจดการเรยนรใหเขาใจอยางถองแท ท าความเขาใจหลกการ ทฤษฎการเรยนรตาง ๆ ตลอดจนกระบวนการเรยนรทเนนกระบวนการและถอวานกเรยนมความส าคญทสด แลวพจารณาเลอกน าไปใช ออกแบบกจกรรมทหลากหลายใหเหมาะสมกบเนอหาสาระ เหมาะกบสภาพแวดลอมของโรงเรยน แหลงการเรยนรทองถน และทส าคญคอศกยภาพของนกเรยนดวย ดงนน ในเนอหาสาระเดยวกน ครแตละโรงเรยนยอมจดการเรยนการสอนและใชสอการเรยนการสอนทแตกตางกนไดดวยเหตผลทกลาวขางตน

วธการหรอเทคนคการจดการเรยนรทใชในกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร วธการหรอเทคนคทน ามาใชในกระบวนการเรยนรวทยาศาสตรมอยมากมายหลายวธ ซงแตละ

วธจะมประสทธผลในการสรางความร ทกษะ ประสบการณ และการใหโอกาสนกเรยนไดแสดงบทบาทแตกตางกนออกไป ดงนนในการพจารณาเลอกวธการใดมาใช ครตองวเคราะหผลการเรยนรกอนวาตองการใหนกเรยนเกดพฤตกรรมใด ในระดบใด จงจะน ามาปรบใชใหเหมาะสมกบนกเรยน ทงนเพอใหการเรยนรของนกเรยนบรรลตามจดประสงคการเรยนรทก าหนด

ในคมอคร แผนการจดการเรยนรเลมน เปนการจดการเรยนรแบบบรณาการความรกบเทคนคการจดการเรยนรทหลากหลายเขาดวยกน ซงมรายละเอยดดงตอไปน

การจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐาน (Brain-Based Learning: BBL) การจดการเรยนรโดยใชสมองเปนฐานเปนการจดการเรยนรทองผลการวจยทางประสาทวทยา

ซงไดเสนอแนะวา ตามธรรมชาตนนสมองเรยนรไดอยางไร โดยไดกลาวถงโครงสรางทแทจรงของสมองและการท างานของสมองมนษยทมการเปลยนแปลงไปตามขนของการพฒนา การจดการเรยนรแบบนจงเนนการเรยนรทตองใชทกสวนของรางกายไปพรอม ๆ กน ทงการคด ความรสก และการลงมอปฏบต ซงการจดการเรยนรสามารถออกแบบใหอยในรปของค าถามหรอกจกรรมทน าไปใชเปนกจกรรมน าเขาสบทเรยนหรอระหวางการจดการเรยนร เพอใหนกเรยนเกดการเชอมโยงความรสการปฏบตจรง โดยมงพฒนาศกยภาพสงสดในการเรยนรของนกเรยน


การจดการเรยนรแบบกลบดานชนเรยน (Flipped Classroom) การจดการเรยนรแบบกลบดานชนเรยนเปนการปรบรปแบบการเรยนการสอนซงจากเดมครเปน

ผบรรยายเนอหาในชนเรยน แลวใหนกเรยนกลบไปท าสงทครมอบหมายทบาน เปลยนมาเปนนกเรยนกลบไปคนควาความรดวยตนเองทบาน แลวน าขอสงสยตาง ๆ มาซกถามพรอมกบน าสงทไดรบมอบหมายใหไปท าทบานมาท าทชนเรยนโดยมครคอยแนะน าแทน การจดการเรยนการสอนแบบกลบดานชนเรยนน การบรรยายของครจะถกบนทกเปนวดโอเพอใหนกเรยนน าไปศกษาลวงหนาทบาน เมอมาเขาชนเรยนในวนรงขนนกเรยนจะซกถามขอสงสยตาง ๆ จากการดวดโอกบคร แลวจงใหนกเรยนท างานทไดรบมอบหมายและปฏบตกจกรรมโดยมครคอยตอบขอสงสยและแนะน าชวยเหลอ ซงการจดการเรยนการสอนแบบน เปนการปรบบทบาทและความส าคญในชนเรยนจากครผสอนไปใหความส าคญทตวนกเรยนมากขน และท าใหครไดใชเวลาในการมปฏสมพนธกบนกเรยนแทนการบรรยายหนาชนเรยนเพยงอยางเดยวอกดวย

จากหลกการดงกลาว เพอเปนการชวยใหครไดน าหลกการจดการเรยนการสอนแบบกลบดานชนเรยนไปใชไดสะดวกยงขน และเปนการสนองนโยบาย “ลดเวลาเรยน เพมเวลาร” ในคมอคร แผนการจดการเรยนรเลมน จงไดมการประยกตการจดการเรยนการสอนแบบกลบดานชนเรยน โดยไดปรบการบรรยายของครโดยการบนทกเปนวดโอ มาเปนการมอบหมายงานใหนกเรยนไปอานและศกษาคนควา หรอปฏบตกจกรรมตาง ๆ ดวยตนเองลวงหนาทบานแทน แลวในวนรงขนจงใหนกเรยนน าขอสงสยทไดจากการอาน ศกษาคนควา หรอจากการปฏบตกจกรรมมาซกถาม อภปรายแลกเปลยนเรยนรกนในชนเรยน จากนนจงใหนกเรยนท างานทไดรบมอบหมายและปฏบตกจกรรมในชนเรยน เพอใหเกดการเรยนรรวมกนอยางย งยนตอไป กระบวนการสบเสาะหาความร (Inquiry Process)

นอกจากการจดการเรยนรในรปแบบตาง ๆ ทกลาวมาแลว ในคมอคร แผนการจดการเรยนร เลมน ยงเนนวธการหรอเทคนคทน ามาใชในกระบวนการเรยนรวทยาศาสตร โดยมการจดการเรยนร ทเนนกระบวนการสบเสาะหาความรทสอดคลองกบแนวทางของสถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย (สสวท.) กระทรวงศกษาธการ ซงกระบวนการสบเสาะหาความรเปนเทคนคการจดการเรยนรทกระตนใหนกเรยนไดสบคนหรอคนหาค าตอบในเรองหรอประเดนทก าหนดขน เนนใหนกเรยนรจกรบผดชอบกระบวนการเรยนรของตนเอง โดยทครมบทบาทในการใหความกระจางและเปนผอ านวยความสะดวก ซงจะชวยใหนกเรยนสามารถคนพบขอมลและจดระบบความหมายของขอมลของตนเอง นกเรยนตองผานการฝกทกษะและกระบวนการสบเสาะหาความรจากคร กอนทจะท าการสบคนขอความร หวขอหรอประเดนทนกเรยนศกษานนควรสมพนธกบหลกสตรและสอดคลองกบพฒนาการของนกเรยน ครตองตระหนกเสมอวาตองเนนกระบวนการมากกวา “ผลทไดจากกระบวนการ” และตองตรวจสอบวาไดจดสงอ านวยความสะดวก สอ และแหลงการเรยนรทเหมาะสมทจะเอออ านวยใหนกเรยนประสบความส าเรจในการเรยน


ขนตอนกระบวนการสบเสาะหาความร ประกอบดวย 5 ขนตอนหลกดงน 1) สรางความสนใจ การสรางความสนใจเปนการน าเขาสบทเรยนหรอเรองทสนใจ โดยทครจดสถานการณหรอเรองราวทนาสนใจเพอกระตนใหนกเรยนสงเกต สงสยในเหตการณหรอเรองราว หรออาจเรมจากความสนใจของตวนกเรยนเอง เรองทนาสนใจอาจมาจากขอสงสยทไดจากการอาน ศกษาคนควา หรอจากการปฏบตกจกรรมทนกเรยนไปปฏบตลวงหนาจากการจดการเรยนรแบบกลบดานชนเรยน หรอเหตการณทก าลงเกดขนในชวงเวลานน หรอเปนเรองทเชอมโยงกบความรเดมทเพงเรยนรมาแลว จะเปนตวกระตนใหนกเรยนสรางค าถาม ก าหนดประเดนทจะศกษา เมอไดประเดนทตองการศกษา ทงครและนกเรยนรวมกนก าหนดขอบเขตและแจกแจงรายละเอยดของเรองทจะศกษาใหมความชดเจนยงขน 2) ส ารวจและคนหา หลงจากท าความเขาใจในประเดนหรอค าถามทสนใจจะศกษาแลว นกเรยนวางแผนก าหนดแนวทางการส ารวจตรวจสอบ ตงสมมตฐาน และก าหนดทางเลอกทเปนไปไดแลวลงมอปฏบตเพอเกบรวบรวมขอมล ขอสนเทศ หรอปรากฏการณตาง ๆ วธการตรวจสอบอาจท าไดหลายวธ เชน การทดลอง การท ากจกรรมภาคสนาม การศกษาหาขอมลจากเอกสารอางองหรอแหลงขอมลตาง ๆ เพอใหไดขอมลอยางเพยงพอ สรปสงทคาดวาจะเปนค าตอบของปญหาหรอสมมตฐานนน

3) อธบายและลงขอสรป นกเรยนน าขอมล ขอสนเทศทไดวเคราะห แปลผล สรปผล และน าเสนอผลในรปแบบ ตาง ๆ เชน การบรรยายสรป การสรางตาราง ซงการคนพบในขนนอาจสนบสนนหรอโตแยงกบสมมตฐานทตงไว หรอไมเกยวของกบประเดนทก าหนดไว แตไมวาผลจะอยในรปใดกตาม กสามารถสรางความรและชวยใหเกดความรไดเชนกน

4) ขยายความร เปนขนตอนทนกเรยนน าความรทสรางขนไปเชอมโยงกบความรเดม หรอแนวคดทไดคนควาเพมเตม หรอขอสรปทไดไปอธบายเหตการณอน ๆ 5) ประเมน ครประเมนการเรยนรดวยกระบวนการตาง ๆ วานกเรยนมความรอะไรบาง อยางไร และมากนอยเพยงใด จากขนนจะน าไปสการน าความรไปประยกตใชในเรองหรอสถานการณอน ๆ

ขนการจดการเรยนรในคมอคร แผนการจดการเรยนรเลมนไดบรณาการกระบวนการสบเสาะหาความรกบเทคนควธการจดการเรยนรอน ๆ ทนยมใชส าหรบจดการเรยนรตามธรรมชาตของกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร เชน กระบวนการทางวทยาศาสตร (Scientific Process) การทดลอง (Experiment) การฝกปฏบตการ (Practice) การอภปรายกลมยอย (Small Group Discussion) กระบวนการแกปญหา (Problem Solving Process) กระบวนการเรยนรแบบรวมแรงรวมใจ (Cooperative Learning) และโครงงาน (Project Work) ซงไดรวบรวมรายละเอยดบนทกไวในซดรอม


อยางไรกตาม ครควรศกษาธรรมชาตของวชาวทยาศาสตร ความยากงายของเนอหาสาระ ความร

ความสามารถของนกเรยน สภาพความพรอมดานสออปกรณและแหลงการเรยนรตาง ๆ ของโรงเรยน เพอทจะไดน าวธการจดการเรยนรและเทคนคตาง ๆ ไปประยกตใชในการจดการเรยนร ครสามารถใชหลาย ๆ วธผสมผสานกนเพอสรางบรรยากาศในการเรยนร และทส าคญครควรประเมนผลการจดการเรยนรและบนทกขอมลไวเพอน าไปปรบปรง และพฒนาแผนการจดการเรยนรหรอท าวจยในชนเรยนตอไป

การวดและการประเมนผลการเรยนร การวดและการประเมนผลการเรยนร เปนขนตอนของการตรวจสอบผลการจดกจกรรมการ

เรยนรวากอนการจดกจกรรมการเรยนร ระหวางการจดกจกรรมการเรยนร และหลงจากการจดกจกรรมการเรยนรแลว นกเรยนมพฒนาการมความสามารถ มความส าเรจทางการเรยนหรอบรรลผลการเรยนตามทคาดหวงหรอไม และมผลการเรยนรอยในระดบใด ในคมอคร แผนการจดการเรยนรเลมน ไดออกแบบวธการและเครองมอส าหรบการวดและการประเมนผลการเรยนรของนกเรยนไว ดงน

1. กจกรรมฝกทกษะ ไดออกแบบไวทงทเปนแบบทดสอบแบบปรนยและอตนย เพอพฒนาทกษะดานการคดวเคราะห การเขยน การอาน การแสดงความคดเหน ซงครสามารถเลอกกจกรรมทเหนวาส าคญมาเปนเครองมอในการประเมนผลการเรยนรของนกเรยนได

2. กจกรรมสะเตมศกษา (STEM Education) ไดออกแบบไวเปนกจกรรมเสนอแนะ ครสามารถน าไปใชจดกจกรรมเสรมนอกเวลาเรยนได สะเตมศกษาเปนแนวทางใหมในการจดการเรยนรทบรณาการวทยาศาสตร เทคโนโลย วศวกรรม และคณตศาสตรเขาดวยกน เพอน าความรเหลานไปใชแกปญหา พฒนานวตกรรม และสรางสรรคชนงานทเปนประโยชนในชวตจรง ชวยใหนกเรยนไดใชกระบวนการคด การแกปญหา การเชอมโยงความสมพนธกบสงตาง ๆ รอบตว และสงเสรมการพฒนาทกษะในศตวรรษท 21

3. แบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน ไดออกแบบไวเปนแบบทดสอบแบบปรนยเพอความสะดวกของครในการตรวจสอบความกาวหนาทางการเรยนรของนกเรยน อนงแบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยนน ครอาจน าไปใชส าหรบการวจยในชนเรยนได

4. การวดและการประเมนผลการเรยนร ไดออกแบบการวดและการประเมนผลการเรยนรไว 4 ดาน ดงน 4.1 ดานความร ไดออกแบบไวเปนแบบทดสอบแบบปรนยตามตวชวดชนปของแตละหนวยการเรยนรทสอดคลองกบมาตรฐานการเรยนรและสาระแกนกลาง ทงนเพอเปนการตรวจสอบความร ความคดของนกเรยนเกยวกบเรองทไดเรยนรไปแลว 4.2 ดานคณธรรม จรยธรรม และจตวทยาศาสตร ไดออกแบบไวเปนแบบตรวจสอบรายการและแบบมาตรประมาณคา โดยใชวธการสงเกต สอบถาม หรอสมภาษณ ซงครสามารถน าไปใชประเมนคณลกษณะอนพงประสงคของนกเรยนได ทงในระหวางการจดการเรยนรและการปฏบต


กจกรรมตาง ๆ ซงไดใชตวบงชคณลกษณะอนพงประสงคของจตวทยาศาสตร ซงแบงเปน 2 สวน คอ เจตคตทางวทยาศาสตร และเจตคตตอวทยาศาสตร 1) เจตคตทางวทยาศาสตร เปนลกษณะนสยของนกเรยนทคาดหวงวาจะไดรบการพฒนาในตวนกเรยนโดยผานกระบวนการเรยนรวทยาศาสตร คณลกษณะของเจตคตทางวทยาศาสตร ประกอบดวย (1) ความสนใจใฝรหรอความอยากรอยากเหน

(2) ความมงมน อดทน รอบคอบ (3) ความซอสตย (4) ความประหยด (5) ความใจกวาง รวมแสดงความคดเหน และรบฟงความคดของผอน (6) ความมเหตผล (7) การท างานรวมกบผอนอยางสรางสรรค

2) เจตคตตอวทยาศาสตร เปนความรสกทนกเรยนมตอการท ากจกรรมการเรยนรวทยาศาสตรดวยกจกรรมทหลากหลาย คณลกษณะของเจตคตตอวทยาศาสตร ประกอบดวย

(1) พอใจในประสบการณการเรยนรทเกยวกบวทยาศาสตร (2) ศรทธาและซาบซงในผลงานทางวทยาศาสตร (3) เหนคณคาและประโยชนของวทยาศาสตรและเทคโนโลย (4) ตระหนกในคณและโทษของการใชเทคโนโลย (5) เรยนหรอเขารวมกจกรรมทางวทยาศาสตรอยางสนกสนาน (6) เลอกใชวธการทางวทยาศาสตรในการคดและปฏบต (7) ตงใจเรยนวชาวทยาศาสตร (8) ใชความรทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยอยางมคณธรรม (9) ใชความรทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยโดยใครครวญไตรตรองถงผลดและ

ผลเสย 4.3 ดานทกษะ/กระบวนการ ไดออกแบบไวเปนแบบตรวจสอบรายการและแบบมาตรประมาณคา โดยใชวธการสงเกต สอบถาม หรอสมภาษณ ซงครสามารถน าไปใชประเมนทกษะ/กระบวนการของนกเรยนได ทงในระหวางการจดการเรยนรและการปฏบตกจกรรมตาง ๆ ตลอดจนการน าความรไปใชในชวตประจ าวน ซงไดใชตวบงชทเกยวของกบทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ทกษะการคด ทกษะการเรยนร ทกษะการแกปญหา และทกษะกระบวนการท างานกลม ดงน

1) พฤตกรรมในการปฏบตกจกรรม (เปนรายบคคลหรอรายกลม) เชน ความรบผดชอบ ความรอบคอบ ความมระเบยบวนย ความขยนหมนเพยร ความซอสตย ความสนใจ ความตงใจ เปนตน


2) ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ไดแก ทกษะการสงเกต การลงความเหนจากขอมล

การจ าแนกประเภท การวด การใชตวเลข การสอความหมาย การพยากรณ การตงสมมตฐาน การก าหนด และควบคมตวแปร การทดลอง การก าหนดนยามเชงปฏบตการของตวแปร การหาความสมพนธระหวางสเปซกบเวลา และการตความหมายขอมลและลงขอสรป

3) ทกษะการคด ไดแก ความสามารถในการสรปความคด การแปลความ การวเคราะหหลกการ การน าไปใช และการคดอยางมวจารณญาณ

4) ทกษะการเรยนร ไดแก ความสามารถในการแสวงหาขอมลความรโดยการอาน การฟงและการสงเกต ความสามารถในการสอสารโดยการพด การเขยนและการน าเสนอ ความสามารถในการตความ การสรางแผนภม แผนท ตาราง เวลา และการจดบนทก ความสามารถในการใชเทคโนโลยและสารสนเทศตาง ๆ

5) ทกษะกระบวนการกลม ไดแก ความสามารถในการเปนผน าและผตามในการปฏบตงานกลม การมสวนรวมในการก าหนดเปาหมายในการท างานกลม การปฏบตหนาทตามทไดรบมอบหมายจากกลมดวยความรบผดชอบ ความสามารถในการสรางสรรคผลงานกลมไดอยางมประสทธภาพ และความภาคภมใจในผลงานของกลม

6) ทกษะการแกปญหา ไดแก ความสามารถในการตงค าถามและการตงสมมตฐานอยางมระบบ การรวบรวมขอมล การวเคราะหขอมล การทดสอบสมมตฐาน การแปลความหมายของขอมล การน าเสนอขอมล และการสรปผล

4.4 ดานสมรรถนะส าคญของนกเรยน เนนการวดสมรรถนะทส าคญของนกเรยนทเกดจากการเรยนรหลงจากจบหนวยการเรยนร ใชเครองมอประเภทมาตรประมาณคา โดยใหนกเรยนประเมนตนเอง สมรรถนะส าคญของนกเรยนม 5 ดาน ดงน

1) การสอสาร 2) การคด 3) การแกปญหา 4) การใชทกษะกระบวนการและทกษะในการด าเนนชวต 5) การใชเทคโนโลย อยางไรกตาม การจดการเรยนรและการวดและการประเมนผลการเรยนรจะเกดประสทธผลและ

มประสทธภาพไดกตอเมอครไดเตรยมการสอนลวงหนา การฝกทกษะในกจกรรมตาง ๆ ครควรเปดโอกาสใหนกเรยนไดสบคนขอมลดวยตนเอง ด าเนนการวดและการประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง ทงนเนองจากโรงเรยนแตละแหงมสภาพแวดลอมทางการเรยนรและสภาพนกเรยนทแตกตางกน ดวยเหตนครจงตองเตรยมการจดการเรยนรและเครองมอวดและประเมนผลการเรยนรใหเหมาะสมกบสภาพของนกเรยนและสภาพแวดลอมของโรงเรยนของตน


4. ตารางวเคราะหความสอดคลองของเนอหาในหนวยการเรยนรกบสาระ มาตรฐานการเรยนรวทยาศาสตร และตวชวดชนป

กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 2

เนอหา

สาระท

4 5 6 8

มฐ. ว

4.1 5.1 6.1 8.1

ตวชวดชนป

1 2 1 2 3 4 1 2 3 4 5 6 7 1 2 3 4 5 6 7 8 9

หนวยการเรยนรท 3 แรงและการเคลอนท

ตอนท 1 แรง ตอนท 2 การเคลอนทของวตถ หนวยการเรยนรท 4 พลงงานและความรอน


เนอหา

สาระท

4 5 6 8

มฐ. ว

4.1 5.1 6.1 8.1

ตวชวดชนป

1 2 1 2 3 4 1 2 3 4 5 6 7 1 2 3 4 5 6 7 8 9

หนวยการเรยนรท 5 บรรยากาศ

ตอนท 1 องคประกอบและการแบงชนบรรยากาศ

ตอนท 2 อณหภม ความชน และความกดอากาศ

ตอนท 3 ลมฟาอากาศ ตอนท 4 การพยากรณอากาศและการเปลยนแปลงอณหภมของโลก

หมายเหต สาระท 4 แรงและการเคลอนท สาระท 5 พลงงาน สาระท 6 กระบวนการเปลยนแปลงของโลก สาระท 8 ธรรมชาตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย


5. โครงสรางการแบงเวลารายชวโมงในการจดการเรยนร กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 2

หนวยการเรยนร แผนการจดการเรยนร ชวโมงท หมายเหต

หนวยท 1 แรงและการเคลอนท ตอนท 1 แรง (3 แผน)

แผนท 1 แรงและผลทเกดจากแรง (2 ชวโมง)

ชวโมงท 1–2 แรงและผลทเกดจากแรง ปฐมนเทศและขอตกลงในการเรยน 1. แรงรอบตว 1.1 ความหมายของแรง 1.2 ขนาดและทศทางของแรง 2. ผลทเกดจากแรง 2.1 การเปลยนแปลงขนาดและรปราง 2.2 การท าใหวตถเปลยนสภาพการเคลอนท

3. สมดลแรง 4. แรงรวมกน

แผนท 2 การวดแรง (2 ชวโมง)

ชวโมงท 3–4 การวดแรง 5. การวดแรง

แผนท 3 ประเภทของแรง (2 ชวโมง)

ชวโมงท 5–6 ประเภทของแรง 6. ประเภทของแรง 6.1 แรงดงดดของโลก 6.2 น าหนก 6.3 แรงแมเหลก



ตอนท 2 การเคลอนท ของวตถ (2 แผน)

แผนท 4 ต าแหนงของวตถ (3 ชวโมง)

ชวโมงท 7–9 ต าแหนงของวตถ 1. ต าแหนงของวตถ 1.1 ระยะทาง 1.2 การกระจด

แผนท 5 อตราเรวและความเรว (2 ชวโมง)

ชวโมงท 10–11 อตราเรวและความเรว 2. อตราเรวและความเรวของวตถ 2.1 อตราเรว 2.2 ความเรว

หนวยท 4 พลงงานความรอน (9 แผน)

แผนท 6 พลงงานความรอน (2 ชวโมง)

ชวโมงท 12–13 พลงงานความรอน พลงงานความรอน

แผนท 7 อณหภมและหนวยวด (2 ชวโมง)

ชวโมงท 14–15 อณหภมและหนวยวด 1. อณหภมและหนวยวด

แผนท 8 ประเภทของเทอรมอมเตอร (1 ชวโมง)

ชวโมงท 16 ประเภทของเทอรมอมเตอร 1. อณหภมและหนวยวด

แผนท 9 การน าความรอน (2 ชวโมง)

ชวโมงท 17–18 การน าความรอน 2. การถายโอนความรอน 2.1 การน าความรอน



แผนท 10 การพาความรอน (2 ชวโมง)

ชวโมงท 19–20 การพาความรอน 2.2 การพาความรอน

แผนท 11 การแผรงสความรอน (2 ชวโมง)

ชวโมงท 21–22 การแผรงสความรอน 2.3 การแผรงสความรอน

แผนท 12 สมดลความรอน (2 ชวโมง)

ชวโมงท 23–24 สมดลความรอน 3. สมดลความรอน

แผนท 13 ผลของพลงงานความรอน (1) (2 ชวโมง)

ชวโมงท 25–26 ผลของพลงงานความรอน (1) 4. ผลของพลงงานความรอน 4.1 การเปลยนแปลงสถานะและอณหภม 4.2 การขยายตวและการหดตว

แผนท 14 ผลของพลงงานความรอน (2) (3 ชวโมง)

ชวโมงท 27–29 ผลของพลงงานความรอน (2) 4.2 การขยายตวและการหดตว

ทดสอบกลางภาค (1 ชวโมง)

ชวโมงท 30 ทดสอบกลางภาค ปรบเปลยนชวโมงทดสอบตามความเหมาะสม



หนวยท 5 บรรยากาศ

ตอนท 1 องคประกอบและการแบงชนบรรยากาศ

โลก (2 แผน)

แผนท 15 ความส าคญและองคประกอบของบรรยากาศ (2 ชวโมง)

ชวโมงท 31–32 ความส าคญและองคประกอบของบรรยากาศ 1. บรรยากาศ 2. องคประกอบของอากาศ

แผนท 16 การแบงชนบรรยากาศ (2 ชวโมง)

ชวโมงท 33–34 การแบงชนบรรยากาศ 3. การแบงชนบรรยากาศ 3.1 การแบงชนบรรยากาศตามเกณฑอณหภม 3.2 การแบงชนบรรยากาศตามเกณฑสมบตของแกส

ในบรรยากาศ 3.3 การแบงชนบรรยากาศตามเกณฑอตนยมวทยา

ตอนท 2 อณหภม ความชน และความกดอากาศ (3 แผน)

แผนท 17 อณหภม (2 ชวโมง)

ชวโมงท 35–36 อณหภม 1. อณหภม 1.1 อณหภมของพนดนและพนน า

แผนท 18 ความชน (2 ชวโมง)

ชวโมงท 37–38 ความชน 2. ความชน

แผนท 19 ความกดอากาศ (2 ชวโมง)

ชวโมงท 39–40 ความกดอากาศ 3. ความกดอากาศ



ตอนท 3 ลมฟาอากาศ (6 แผน)

แผนท 20 เมฆ หมอก (1 ชวโมง)

ชวโมงท 41 เมฆและหมอก 1. ลมฟาอากาศ 1.1 เมฆ 1.2 หมอก

แผนท 21 ฝน หมะ และลกเหบ (2 ชวโมง)

ชวโมงท 42–43 ฝน หมะ และลกเหบ 1.3 ฝน 1.4 หมะ 1.5 ลกเหบ

แผนท 22 การเกดลม (2 ชวโมง)

ชวโมงท 44–45 การเกดลม 1.6 ลม

แผนท 23 การวดลม (2 ชวโมง)

ชวโมงท 46–47 การวดลม 1.6 ลม

แผนท 24 ลมมรสม พายหมนเขตรอน และพายฝนฟาคะนอง (1 ชวโมง)

ชวโมงท 48 ลมมรสม พายหมนเขตรอน และพายฝนฟาคะนอง 1.7 ลมมรสม 1.8 พายหมนเขตรอน 1.9 พายฝนฟาคะนอง



แผนท 25 การเกดปรากฏการณเอลนโญ และลานญา (1 ชวโมง)

ชวโมงท 49 เอลนโญและลานญา 1.10 ปรากฏการณเอลนโญและลานญา

ตอนท 4 การพยากรณอากาศและการเปลยนแปลงอณหภม ของโลก (4 แผน)

แผนท 26 การพยากรณอากาศ (2 ชวโมง)

ชวโมงท 50–51 การพยากรณอากาศ 1. การพยากรณอากาศ 1.1 อตนยมวทยากบชวตประจ าวน

แผนท 27 การเปลยนแปลงสภาพอากาศ (1 ชวโมง)

ชวโมงท 52 2. การเปลยนแปลงสภาพอากาศ 2.1 ผลกระทบจากมลพษทางอากาศ

แผนท 28 การเปลยนแปลงอณหภมของโลก (2 ชวโมง)

ชวโมงท 53–54 3. การเปลยนแปลงอณหภมของโลก 3.1 การท าลายชนโอโซนของบรรยากาศ 3.2 ปรากฏการณเรอนกระจกและภาวะโลกรอน

ทดสอบปลายภาค (1 ชวโมง)

ชวโมงท 55 ทดสอบปลายภาค ปรบเปลยนชวโมงทดสอบตามความเหมาะสม


ตอนท 2 แผนการจดการเรยนรวทยาศาสตร

ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 2


หนวยการเรยนรท 3 แรงและการเคลอนท เวลา 11 ชวโมง

ผงมโนทศนเปาหมายการจดการเรยนรและขอบขายภาระงาน

ทกษะ/กระบวนการ 1. การสบคนขอมล 2. การสงเกต 3. การอธบาย 4. การน าความรไปใชใน ชวตประจ าวน

ความร 1. ผลทเกดจากแรง 2. ประเภทของแรง 3. ขนาดและทศทางของแรง 4. ต าแหนงของวตถ – ระยะทาง – การกระจด 5. อตราเรวและความเรวของวตถ – ความเรว – อตราเรว

คณลกษณะอนพงประสงค 1. ใฝรใฝเรยน 2. มงมนในการท างาน 3. มเจตคตตอวทยาศาสตร 4. มเจตคตทางวทยาศาสตร 5. เหนคณคาของการน าความรทาง วทยาศาสตรไปใชประโยชนใน ชวตประจ าวน

ภาระงาน/ชนงาน 1. ทดลองวดแรง 2. ทดลองวดแรงโนมถวงของโลก 3. ส ารวจต าแหนงของวตถ 4. สงเกตการเปลยนต าแหนงของวตถ 5. ส ารวจอตราเรวเฉลย

แรงและ การเคลอนท


ผงการออกแบบการจดการเรยนรแบบ Backward Design หนวยการเรยนรท 3 แรงและการเคลอนท


ตวชวดชนป 1. สบคนขอมลและอธบายปรมาณสเกลาร ปรมาณเวกเตอร (ว 4.1 ม. 1/1) 2. ทดลองและอธบายระยะทาง การกระจด อตราเรว และความเรวในการเคลอนทของวตถ (ว 4.1 ม. 1/2) ความเขาใจทคงทนของนกเรยน นกเรยนจะเขาใจวา… 1. ปรมาณสเกสาร เปนปรมาณทมแตขนาดอยางเดยว กลาวคอ ถาบอกหรอระบเฉพาะขนาดกมความหมายสมบรณแลว ปรมาณเวกเตอร เปนปรมาณทมทงขนาดและทศทาง การบอกคาของปรมาณเวกเตอรตองบอกทงขนาดและทศทางจงจะมความหมายสมบรณ 2. แรงเปนสงทสามารถท าใหวตถทถกกระท าเปลยนแปลงลกษณะและสภาพการเคลอนท แรงเปนปรมาณเวกเตอรทมทงขนาดและทศทาง มหนวยวดเปนนวตน ตามระบบเอสไอ(SI Unit) ตวอยางของแรง เชน แรงดงดดของโลก แรงแมเหลก และน าหนก 3. เมอเราออกแรงกระท าตอวตถจนท าใหวตถเกดการเปลยนแปลงต าแหนงแสดงวาวตถมการเคลอนทเกดขน การเคลอนทของวตถมความเกยวของกบต าแหนงของวตถ ระยะทาง การกระจด อตราเรว และความเรวของวตถ

ค าถามส าคญทท าใหเกดความเขาใจทคงทน 1. ปรมาณสเกลารและปรมาณเวกเตอรเกยวของกบ ระยะทางและการกระจดในลกษณะใด 2. ผลทเกดจากแรงท าใหวตถเกดการเปลยนแปลงในลกษณะใด 3. มวลกบน าหนกแตกตางกนในเรองใด 4. แรงทนกเรยนรจกกบแรงในทางฟสกสแตกตางกนหรอไม เพราะอะไร 5. ระยะทางและการกระจด มความเหมอนและความแตกตางกนในเรองใดบาง 6. อตราเรวและความเรวแตกตางกนในเรองใดบาง 7. เพราะเหตใดเมอกลาวถงอตราเรวและความเรว เราจงนยมใชอตราเรวเฉลยและความเรวเฉลย

ความรของนกเรยนทน าไปสความเขาใจทคงทน นกเรยนจะรวา… 1. ค าส าคญ ไดแก แรง ปรมาณสเกลาร ปรมาณเวกเตอร ระยะทาง การกระจด อตราเรว ความเรว 2. ปรมาณสเกลาร เปนปรมาณทมแตขนาดอยางเดยว กลาวคอ ถาบอกหรอระบเฉพาะขนาดกมความหมายสมบรณแลว ตวอยางปรมาณสเกลาร เชน ความยาว มวล อณหภม เวลา ปรมาตร พลงงาน ระยะทาง และความหนาแนน

ทกษะ/ความสามารถของนกเรยนทน าไปสความเขาใจทคงทน นกเรยนจะสามารถ... 1. ทดลองวดแรง 2. ทดลองวดแรงโนมถวงของโลก 3. ส ารวจต าแหนงของวตถ 4. สงเกตการเปลยนต าแหนงของวตถ 5. ส ารวจอตราเรวเฉลย


3. ปรมาณเวกเตอร เปนปรมาณทมทงขนาดและทศทาง การบอกคาของปรมาณเวกเตอรตองบอกทงขนาดและทศทาง จงจะมความหมายสมบรณ ตวอยางปรมาณเวกเตอร เชน การกระจด ความเรว ความเรง แรง น าหนก และโมเมนต 4. แรง คอ การดงหรอการดน หรอหมายถง สงทสามารถท าใหวตถเกดการเปลยนแปลงลกษณะหรอสภาพการเคลอนท แรงเปนปรมาณเวกเตอรเพราะมทงขนาดและทศทาง ในระบบเอสไอ แรงมหนวยการวดเปน นวตน (newton: N) 5. แรงมหลายประเภท เชน แรงดงดดของโลกหรอแรงโนมถวงของโลก แรงแมเหลก 6. แรงดงดดของโลกเปนแรงทโลกดงดดวตถตาง ๆ ใหไปยงจดศนยกลางของโลก โดยทแรงนจะกระท าตอวตถตาง ๆ อยตลอดเวลา 7. น าหนก เปนแรงเนองจากแรงดงดดของโลกดงดดวตถใหตกลงมายงพนโลก 8. ระยะทางเปนระยะไกลหรอใกลทเราเดนทาง โดยมการเปลยนต าแหนงบนเสนทางขณะเคลอนทหรอระยะทางเปนระยะทวตถเคลอนทไดจรงตามเสนทางทงหมด ระยะทางเปนปรมาณสเกลาร เพราะมแตขนาดอยางเดยว มหนวยเปน เมตร (metre : m) 9. การกระจดเปนระยะหางจากต าแหนงเรมตนถงต าแหนงสดทาย เปนปรมาณเวกเตอร มทงขนาดและทศทาง 10. อตราเรว เปนระยะทางทวตถเคลอนทไดในชวงระยะเวลาหนง ๆ 11. ความเรว คอ อตราสวนระหวางการกระจดกบเวลาทใช 12. อตราเรวเฉลย ค านวณไดจากอตราสวนของระยะทาง ทเดนทางไดทงหมดกบเวลาทใชในการเดนทางทงหมด 13. ความเรวเฉลยค านวณไดจากอตราสวนของการกระจดทงหมดกบเวลาทใชในการเคลอนททงหมด


ขนท 2 ภาระงานและการประเมนผลการเรยนร ซงเปนหลกฐานทแสดงวานกเรยนมผลการเรยนรตามท ก าหนดไวอยางแทจรง 1. ภาระงานทนกเรยนตองปฏบต

ทดลองวดแรง

ทดลองวดแรงโนมถวงของโลก ส ารวจต าแหนงของวตถ สงเกตการเปลยนต าแหนงของวตถ ส ารวจอตราเรวเฉลย 2. วธการและเครองมอประเมนผลการเรยนร


การทดสอบ แบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน การวดเจตคต แบบวดเจตคตทางวทยาศาสตรและเจตคตตอ

วทยาศาสตร การวดทกษะ แบบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร การสนทนาซกถาม แบบบนทกการสนทนา การเขยนรายงาน แบบประเมนการเขยนรายงาน การประเมนตนเอง แบบประเมนตนเองของนกเรยน การประเมนการปฏบตงานเปนรายบคคลหรอ รายกลม

แบบประเมนพฤตกรรมการปฏบตงานเปนรายบคคล หรอรายกลม

3. สงทมงประเมน

ความสามารถในการอธบาย ชแจง การแปลความและตความ การประยกต ดดแปลง และน าไปใช การมมมมองทหลากหลาย การใหความส าคญและใสใจในความรสกของผอน และการรจกตนเอง เจตคตทางวทยาศาสตรและเจตคตตอวทยาศาสตรเปนรายบคคล ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ทกษะกระบวนการคด ทกษะการแกปญหา พฤตกรรมการปฏบตกจกรรมเปนรายบคคลหรอรายกลม


ขนท 3 แผนการจดการเรยนร

ตอนท 1 แรง 6 ชวโมง แผนการจดการเรยนรท 1 แรงและผลทเกดจากแรง 2 ชวโมง แผนการจดการเรยนรท 2 การวดแรง 2 ชวโมง แผนการจดการเรยนรท 3 ประเภทของแรง 2 ชวโมง ตอนท 2 การเคลอนทของวตถ 5 ชวโมง แผนการจดการเรยนรท 4 ต าแหนงของวตถ 3 ชวโมง แผนการจดการเรยนรท 5 อตราเรวและความเรว 2 ชวโมง


ตอนท 1 แรง

แผนการจดการเรยนรท 1 แรงและผลทเกดจากแรง เวลา 2 ชวโมง สาระท 4 แรงและการเคลอนท ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนรท 3 แรงและการเคลอนท

1. สาระส าคญ การจดการเรยนการสอนวทยาศาสตร เพอใหบรรยากาศการเรยนการสอนชวโมงท 1 มประสทธภาพ ครผสอนสามารถจดการเรยนการสอนโดยใหมการปฐมนเทศ เพอชวยสรางความเขาใจอนดตอกนระหวางครกบนกเรยน เปนการตกลงกนในเบองตนกอนทจะเรมการเรยนการสอน ครไดรจกนกเรยนดยงขน ในขณะเดยวกนนกเรยนไดทราบความตองการของคร แนวทางในการจดการเรยนการสอน และการวดและประเมนผล สงตาง ๆ ดงกลาวจะน าไปสการเรยนการสอนทมประสทธภาพ และครสามารถจดกจกรรมการเรยนการสอนตามเนอหาไดอยางตอเนองและเหมาะสมตอไปได

ปรมาณทางวทยาศาสตรจ าแนกเปน 2 แบบ ไดแก ปรมาณสเกลาร เปนปรมาณทมแตขนาดอยางเดยว ซงสามารถระบเฉพาะขนาดกมความหมาย

สมบรณแลว ตวอยางปรมาณสเกลาร เชน ความยาว มวล อณหภม เวลา ปรมาตร พลงงาน ระยะทาง และความหนาแนน

ปรมาณเวกเตอร เปนปรมาณทมทงขนาดและทศทาง การบอกคาของปรมาณเวกเตอรตองบอกทงขนาดและทศทางจงจะมความหมายสมบรณ ตวอยางปรมาณเวกเตอรเชน การกระจด ความเรว ความเรง แรง น าหนก และโมเมนต

แรง คอ การดงหรอการดน หรอหมายถง สงทสามารถท าใหวตถเกดการเปลยนแปลงลกษณะหรอสภาพการเคลอนท แรงเปนปรมาณเวกเตอรเพราะมทงขนาดและทศทาง ในระบบเอสไอ (SI Unit) แรง มหนวยการวด เปน นวตน (Newton: N) ผลทเกดจากแรงกระท าตอวตถมหลายลกษณะ เชน การเปลยนขนาดและรปราง การท าใหวตถเปลยนทศทางหรอเปลยนความเรวหรอหยดนงอยกบท สมดลของแรง และแรงรวมกน

2. ตวชวดชนป

สบคนขอมลและอธบายปรมาณสเกลาร ปรมาณเวกเตอร (ว 4.1 ม. 1/1) 3. จดประสงคการเรยนร 1. อธบายความหมายและยกตวอยางปรมาณสเกลารได (K) 2. อธบายความหมายและยกตวอยางปรมาณเวกเตอรได (K)

3. อธบายความหมายและยกตวอยางแรงได (K)


4. อธบายความหมายและยกตวอยางผลทเกดจากแรงกระท าตอวตถได (K) 5. มความสนใจใฝรหรออยากรอยากเหน (A) 6. พอใจในประสบการณการเรยนรทเกยวกบวทยาศาสตร (A) 7. ท างานรวมกบผอนอยางสรางสรรค (A) 8. สอสารและน าความรเรองแรงและผลทเกดจากแรงไปใชในชวตประจ าวนได (P)

4. การวดและประเมนผลการเรยนร

ดานความร (K) ดานคณธรรม จรยธรรม และจตวทยาศาสตร (A)

ดานทกษะ/กระบวนการ (P)

1. ซกถามความรเรองแรงและผล ทเกดจากแรง 2. ประเมนกจกรรมฝกทกษะ ระหวางเรยน 3. ทดสอบกอนเรยน

1. ประเมนเจตคตทาง วทยาศาสตรเปนรายบคคล 2. ประเมนเจตคตตอ วทยาศาสตรเปนรายบคคล

1. ประเมนทกษะกระบวนการ ทางวทยาศาสตร 2. ประเมนทกษะการคด 3. ประเมนทกษะการแกปญหา 4. ประเมนพฤตกรรมในการ ปฏบตกจกรรมเปน รายบคคลหรอรายกลม

5. สาระการเรยนร แรงและผลทเกดจากแรง

6. แนวทางการบรณาการ ภาษาไทย เขยนรายงานการศกษาคนควาเกยวกบแรงและผลทเกดจากแรง

จากเอกสารทเกยวของและอนเทอรเนต คณตศาสตร คดค านวณและอธบายความคดรวบยอดเกยวกบแรงและผลทเกด

จากแรง สงคมศกษา ศาสนา สนทนาพดคยเกยวกบการเลนชกเยอซงเปนการละเลนพนบานของ และวฒนธรรม ชาวไทยและเวยดนาม

7. กระบวนการจดการเรยนร ชวโมงท 1 1) ครอธบายเนอหาและตวชวดชนป เวลาเรยน การเกบคะแนน การสอบ การตดสนผลการเรยน

และขอตกลงในการเรยนรายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 2 วามอะไรบาง (ในสอการเรยนร PowerPoint รายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 2 บรษท ส านกพมพวฒนาพานช จ ากด)

2) ครตรวจสอบความพรอมและความรพนฐานเดมของนกเรยน โดยใหท าแบบทดสอบกอนเรยน แลวแจงจดประสงคการเรยนรใหนกเรยนทราบ กอนการจดกจกรรมการเรยนร


ขนน าเขาสบทเรยน 1) ครพดคยและซกถามประสบการณเดมของนกเรยนเกยวกบเรองแรงทเคยรบรมากอน เพอ

เชอมโยงไปสการจดการเรยนรเรองแรงและผลทเกดจากแรง โดยครอาจใชค าถามตอไปน เชน – นกเรยนเคยออกแรงใหวตถเคลอนทอยางไร (แนวค าตอบ ออกแรงผลก) – เราสามารถเปลยนแปลงรปรางหรอท าใหวตถเคลอนทไดอยางไร (แนวค าตอบ ออกแรงตอ

วตถ) – วธการใดบางทท าใหวตถเคลอนท (แนวค าตอบ ออกแรงดงและผลก) 2) นกเรยนชวยกนอภปรายและแสดงความคดเหนเกยวกบแรง เพอเชอมโยงไปสการเรยน

เรอง แรงและผลทเกดจากแรง ขนจดกจกรรมการเรยนร

จดกจกรรมการเรยนรโดยใชกระบวนการสบเสาะหาความรรวมกบแบบกลบดานชนเรยน ซงมขนตอนดงน 1) ขนสรางความสนใจ

(1) ครแบงกลมนกเรยนแลวเปดโอกาสใหนกเรยนในกลมน าเสนอขอมลเกยวกบแรงรอบตวและผลทเกดจากแรงทครมอบหมายใหไปเรยนรลวงหนาใหเพอน ๆ ในกลมฟง จากนนใหแตละกลมสงตวแทนมาน าเสนอขอมลหนาหองเรยน

(2) ครตรวจสอบวานกเรยนท าภาระงานทไดรบมอบหมายไปหรอไม โดยตรวจสอบจากการจดบนทกของนกเรยน และถามค าถามเกยวกบภาระงาน ดงน

– ปรมาณสเกลารและปรมาณเวกเตอรแตกตางกนลกษณะใด (แนวค าตอบ ปรมาณสเกลารมเพยงขนาด สวนปรมาณเวกเตอรมทงขนาดและทศทาง)

– เวกเตอรทเทากนตองมสมบตลกษณะใด (แนวค าตอบ มขนาดและทศทางเทากน) (3) ครเปดโอกาสใหนกเรยนตงประเดนค าถามทนกเรยนสงสยจากการท าภาระงานอยางนอยคน

ละ 1 ค าถาม ซงครใหนกเรยนเตรยมมาลวงหนา และใหนกเรยนชวยกนตอบและแสดงความคดเหน (4) ครและนกเรยนรวมกนสรปเกยวกบภาระงาน โดยครชวยอธบายใหนกเรยนเขาใจวา แรง

รอบตวจ าแนกไดเปน 2 แบบ คอ ปรมาณสเกลารและปรมาณเวกเตอร

2) ขนส ารวจและคนหา (1) นกเรยนศกษาเรอง แรงรอบตวและผลทเกดจากแรงจากใบความรหรอในหนงสอเรยน โดยครชวยเชอมโยงความรใหมจากบทเรยนกบความรเดมทเรยนรมาแลว ดวยการใชค าถามน ากระตนใหนกเรยนตอบจากความรและประสบการณของนกเรยน

(2) นกเรยนแบงกลม กลมละ 3–5 คน แตละกลมด าเนนการสบคนเกยวกบหวขอทไดรบมอบหมายใหครอบคลมประเดนทก าหนด โดยรวมกนวางแผนการสบคนทงจากการศกษาเอกสารอางองและแหลงขอมลตาง ๆ โดยด าเนนการตามขนตอน ดงน


– แตละกลมวางแผนการสบคนขอมล โดยแบงหวขอยอยใหเพอนสมาชกชวยกนสบคน ตามทสมาชกกลมชวยกนก าหนดหวขอยอย เชน ความหมายของแรง ผลทเกดจากแรง ประเภทของแรง และสมดลของแรง

– สมาชกกลมแตละคนหรอกลมยอยชวยกนสบคนขอมลตามหวขอยอยทตนเองรบผดชอบ โดยสบคนจากใบความรทครเตรยมมาใหหรอหนงสอ วารสารวทยาศาสตร สารานกรมวทยาศาสตร สารานกรมไทยส าหรบเยาวชน และอนเทอรเนต – สมาชกกลมน าขอมลทสบคนไดมารายงานใหเพอน ๆ สมาชกในกลมฟง รวมทงรวมกนอภปรายซกถามจนคาดวาสมาชกทกคนมความรความเขาใจทตรงกน – สมาชกกลมชวยกนสรปความรทไดทงหมดเปนผลงานของกลม – สมาชกกลมชวยกนจดท ารายงานการศกษาคนควาเกยวกบแรงและผลทเกดจากแรง (3) ครคอยแนะน าชวยเหลอนกเรยนขณะปฏบตกจกรรม โดยครเดนดรอบ ๆ หองเรยนและเปดโอกาสใหนกเรยนทกคนซกถามเมอมปญหา

ชวโมงท 2 3) ขนอธบายและลงขอสรป (1) นกเรยนแตละกลมน าเสนอขอมลทสบคนไดใหเพอน ๆ ทราบหนาหองเรยน

(2) นกเรยนแตละกลมสรปผลการสบเสาะหาความรเกยวกบประเดนตาง ๆ ทก าหนดไวโดยอาจน าเสนอในรปของเอกสาร รายงานการสบเสาะหาความร เพอน ามาอภปรายและแลกเปลยนความคดเหนกบกลมอน ๆ

(3) ครและนกเรยนรวมกนสรปผลจากการปฏบตกจกรรม (4) นกเรยนรวมกนเขยนแผนทความคดเกยวกบแรงและผลทเกดจากแรง 4) ขนขยายความร

(1) น าขอมลทคนควาไดมาจดท าเปนรายงานจดปายนเทศใหเพอน ๆ ไดทราบเพอแลกเปลยนเรยนรกน (2) ครใหความรเพมเตมเกยวกบเรองความหมายของแรง ผลทเกดจากแรง ประเภทของแรง และสมดลของแรง พรอมกบมอบหมายใหผเรยนไปคนควาเพมเตม (3) ครใหนกเรยนชวยกนยกตวอยางกฬาประเภทตาง ๆ และรวมกนอภปรายวาเกยวของกบแรงอยางไร จากนนครเชอมโยงความรเขาสอาเซยน โดยใหความรเกยวกบกฬาชกเยอ ดงน

ชกเยอ (Tug of War) เปนการละเลนของไทยซงเปนทนยมตามเทศกาลหรองานประเพณตาง ๆ และยงเปนการละเลนทนยมของชาวเวยดนามอกดวย ซงในปจจบนนชกเยอไดพฒนาเปนการแขงขนในระดบนานาชาต มกตกาทแนนอน มการจดแขงขนชนะเลศของทวปเอเชยและในระดบโลกแลว ชกเยอเปนตวอยางทดในการศกษาเรองแรงดงและการรวมแรงทกระท าตอวตถในแนวขนาน


วธเลน ใหน าเชอกเสนใหญทมความแขงแรงพอทจะทานก าลงของผเลนทง 2 ฝาย ผกเชอกสหรอทาสตรงกลางความยาวเชอก แลววางเชอกใหบรเวณทผกเชอกสหรอทาสอยตรงเสนแบงเขตของทง 2 ฝาย จากนนใหผเลนทง 2 ฝายจบสลากหรอไมสนไมยาววาใครจะอยดานไหน เมอจบสลากแลวผเลนจะไปยนประจ าขางทเชอกวาง กะระยะใหหางกนโดยไมชนกนขณะทเอนตวดงเชอก เมอวางระยะดแลว ผเลนจะดงเชอกสงประมาณเอว ผตดสนจะไปยนตรงเสนเขตกลาง (ซงถอเปนเสนชยดวย) เมอผตดสนใหสญญาณ ทง 2 ฝายจะลงมอดงเชอกพยายามใหอกฝายหนงลไปในทศทางของตน แตละฝายมผใหสญญาณเพอใหเกดความพรอมเพรยงกน ผทอยตนเชอกและหางเชอกจะเปนคนทส าคญมาก ยงในระหวางทดงเชอกนน ถาผใดเสยหลกยนพนไมอยกจะเสยก าลง ความสนกอยทผใหสญญาณและผเลนทมสหนาตาง ๆ กน การแพชนะอยทฝายใดสามารถดงอกฝายหนงใหลไปถงเสนชยจะเปนฝายชนะ การเลนชนดนฝกความพรอมเพรยง ความมระเบยบวนย การทรงตว และท าใหออกก าลงกายทงแขนและขา

5) ขนประเมน (1) ครใหนกเรยนแตละคนพจารณาวา จากหวขอทเรยนมาและการปฏบตกจกรรม มจดใดบางท

ยงไมเขาใจหรอยงมขอสงสย ถามครชวยอธบายเพมเตมใหนกเรยนเขาใจ (2) นกเรยนรวมกนประเมนการปฏบตกจกรรมกลม วามปญหาหรออปสรรคใด และไดมการ

แกไขอยางไรบาง (3) ครและนกเรยนรวมกนแสดงความคดเหน เกยวกบประโยชนทไดรบจากการปฏบตกจกรรม

และการน าความรทไดไปใชประโยชน (4) ครทดสอบความเขาใจของนกเรยนโดยการใหตอบค าถาม เชน – แรงคออะไร นกเรยนใชแรงท าอะไรบาง ยกตวอยาง – ผลทเกดจากแรงท าใหวตถเกดการเปลยนแปลงในลกษณะใด – ในชวตประจ าวนของนกเรยนไดออกแรงกระท าตอวตถใดบาง เขยนเวกเตอรแสดงทศทางของ

แรง – นกสเกตน าแขงทรงตวนงอยไดขณะเคลอนทบนลานน าแขง เพราะอะไร – ผลของแรงรวมกนท าใหวตถอยในลกษณะใด ขนสรป ครและนกเรยนรวมกนสรปเกยวกบแรงและผลทเกดจากแรงโดยรวมกนสรปเขยนเปนแผนท

ความคดหรอผงมโนทศน

8. กจกรรมเสนอแนะ นกเรยนสบคนขอมลเกยวกบผลทเกดจากแรงเพมเตมแลวน าขอมลทคนควาไดมาจดท าเปนรายงานและหรอจดปายนเทศใหเพอน ๆ ไดทราบเพอแลกเปลยนเรยนรกน


9. สอ/แหลงการเรยนร 1. แบบทดสอบกอนเรยน

2. คมอการสอน วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 2 บรษท ส านกพมพวฒนาพานช จ ากด 3. สอการเรยนร PowerPoint รายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 2 บรษท

ส านกพมพวฒนาพานช จ ากด 4. แบบฝกทกษะ รายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 2 บรษท ส านกพมพ

วฒนาพานช จ ากด 5. หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 2 บรษท ส านกพมพ

วฒนาพานช จ ากด 10. บนทกหลงการจดการเรยนร

1. ความส าเรจในการจดการเรยนร.................................................................................................. แนวทางการพฒนา.......................................................................................................................

2. ปญหา/อปสรรคในการจดการเรยนร.......................................................................................... แนวทางแกไข.............................................................................................................................

3. สงทไมไดปฏบตตามแผน........................................................................................................... เหตผล.........................................................................................................................................

4. การปรบปรงแผนการจดการเรยนร..............................................................................................

ลงชอ......................................ผสอน


แผนการจดการเรยนรท 2 การวดแรง เวลา 2 ชวโมง สาระท 4 แรงและการเคลอนท ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนรท 3 แรงและการเคลอนท

1. สาระส าคญ การวดแรงเปนการบอกหรอก าหนดแรงโดยพจารณาผลทเกดจากแรง เครองมอทใชวดแรง สราง

ขนโดยใชคณสมบตการยดหรอหดตวของสปรง เรยกวา เครองชงสปรง หนวยทใชวดแรง คอ นวตน(newton: N) ซงเปนหนวยการวดในระบบเอสไอ (SI Unit) 2. ตวชวดชนป

สบคนขอมลและอธบายปรมาณสเกลาร ปรมาณเวกเตอร (ว 4.1 ม. 1/1) 3. จดประสงคการเรยนร

1. ทดลองและอธบายวธการวดแรงได (K) 2. มความสนใจใฝรหรออยากรอยากเหน (A) 3. พอใจในประสบการณการเรยนรทเกยวกบวทยาศาสตร (A) 4. การท างานรวมกบผอนอยางสรางสรรค (A) 5. สามารถสอสารและน าความรเรองการวดแรงไปใชในชวตประจ าวนได (P)




1. ซกถามความรเรอง การวดแรง 2. ประเมนกจกรรมฝกทกษะระหวางเรยน



5. สาระการเรยนร การวดแรง


6. แนวทางการบรณาการ ภาษาไทย เขยนรายงานบนทกผลการทดลอง ตอบค าถาม และบนทก

หลงการเรยนร คณตศาสตร คดค านวณและอธบายความคดรวบยอดเกยวกบการวดแรง

สงคมศกษา ศาสนา สนทนาพดคยเกยวกบการก ากบเครองชงใหเปนไปตาม และวฒนธรรม มาตรฐานสากลส าหรบใชในอาเซยน

7. กระบวนการจดการเรยนร ชวโมงท 3 ขนน าเขาสบทเรยน 1) ครทบทวนความรเรองแรงทเรยนรมาแลว เพอเชอมโยงไปสการจดการเรยนรเรองการวดแรง

โดยครอาจใชค าถามตอไปน เชน – แรงคออะไร เรารไดอยางไรวาเกดแรงกระท าตอวตถแลว (แนวค าตอบ ความพยายามทกระท า

ตอวตถใหเคลอนทหรอเปลยนแปลงรปราง เรารวาแรงเกดขนเมอวตถเคลอนทหรอเปลยนแปลงรปราง) – ถาเราอยากจะวดแรง นกเรยนคดวาเราสามารถใชวธการใดไดบาง (แนวค าตอบ ใชเครองชง

สปรง) 2) นกเรยนชวยกนอภปรายและแสดงความคดเหนเกยวกบแรงรอบตว เพอเชอมโยงไปสการ

เรยนเรอง การวดแรง ขนจดกจกรรมการเรยนร

จดกจกรรมการเรยนรโดยใชกระบวนการสบเสาะหาความร ซงมขนตอนดงน 1) ขนสรางความสนใจ

(1) ครน าขดลวดสปรงมาใหนกเรยนด พรอมตงประเดนค าถาม เชน – นกเรยนคดวาการยดตวและหดตวของสปรงเกดจากอะไร – นกเรยนคดวาเราจะใชประโยชนจากการยดตวและหดตวของสปรงในเรองใดบาง (2) ครและนกเรยนรวมกนอภปรายค าตอบของค าถามตามประสบการณของนกเรยนแตละคน 2) ขนส ารวจและคนหา

(1) นกเรยนศกษาเรอง การวดแรง จากใบความรหรอในหนงสอเรยน โดยครชวยเชอมโยงความรใหมจากบทเรยนกบความรเดมทเรยนรมาแลว ดวยการใชค าถามน ากระตนใหนกเรยนตอบจากความรและประสบการณของนกเรยน

(2) นกเรยนแบงกลมปฏบตกจกรรม ทดลองวดแรง ตามขนตอนของวธการทางวทยาศาสตร ดงน ขนท 1 ก าหนดปญหา/ขอสงสย ในการทดลองใชเครองชงสปรงลากถงทรายในแนวราบ ถาเพมจ านวนถงทรายจาก 1 ถง เปน

2 ถง และ 3 ถง จะตองออกแรงดงถงทรายมากขนหรอไม จงจะท าใหถงทรายเกดการเคลอนท


ขนท 2 ก าหนดสมมตฐาน เมอเพมถงทรายมากขนจะออกแรงดงมากขน ขนท 3 ทดสอบสมมตฐาน นกเรยนแตละกลมปฏบตตามขนตอนการทดลอง กจกรรม ทดลองวดแรง ดงน – ใชขอเกยวของเครองชงสปรงดงถงทรายแลวลากในแนวราบ อานคาทไดจากถงทรายเมอถง

ทรายเรมเคลอนท บนทกขนาดของแรงและทศทางการเคลอนทของถงทราย – ด าเนนการเชนเดยวกนกบขนตอนท 1 อก 2 ครง โดยเพมจ านวนถงทรายอกครงละ 1 ถง ขนท 4 วเคราะหผลการทดลอง – แปลความหมายขอมลทไดจากตารางบนทกผลการทดลอง – น าขอมลทไดมาพจารณา เพออธบายวาเปนไปตามทนกเรยนตงสมมตฐานไวหรอไม ขนท 5 สรปผลการทดลอง – นกเรยนรวมกนสรปผลการทดลอง แลวเขยนเปนรายงานสรปผลการทดลองสงคร (3) ครคอยแนะน าชวยเหลอนกเรยนขณะปฏบตกจกรรม โดยครเดนดรอบ ๆ หองเรยนและเปด

โอกาสใหนกเรยนทกคนซกถามเมอมปญหา

ชวโมงท 4 3) ขนอธบายและลงขอสรป

(1) นกเรยนแตละกลมรวมกนอภปรายผลการทดลอง แลวสงตวแทนกลมออกมาน าเสนอ ผลการทดลองหนาชนเรยน

(2) ครและนกเรยนรวมกนสรปผลจากการปฏบตกจกรรม โดยใหไดขอสรปดงน – คาทอานไดจากเครองชงสปรงเปนคาของอะไร (แนวค าตอบ เปนคาของแรงทเครองชงสปรง

ดงถงทราย) – ทศของแรงทกระท าตอถงทรายและทศการเคลอนทของถงทราย มความสมพนธกนในลกษณะ

ใด (แนวค าตอบ ถงทรายจะเคลอนทไปในทศเดยวกบทศของแรงทกระท า) – การเพมจ านวนถงทรายมผลตอขนาดของแรงดงในลกษณะใด (แนวค าตอบ เมอจ านวนถง

ทรายเพมขน ขนาดของแรงดงกจะมคามากขนตามไปดวย) 4) ขนขยายความร

(1) ครเพมเตมความรเกยวกบบรณาการอาเซยน โดยอธบายกบนกเรยนวา การขายสนคาทตองมการชงน าหนกจ าเปนตองมการก ากบเครองชงใหเปนไปตามมาตรฐานสากล โดยประเทศไทยเปนหนงในสมาชกองคกรชงตวงวดระหวางประเทศทท าหนาทก ากบดแลคณภาพการผลตและควบคมการใชเครองชงสปรงใหเหมาะสมกบการน าไปใชชงน าหนกสนคา ประเทศไทยจงสามารถผลตเครองชงสปรงทไดมาตรฐานสงออกไปขายยงประเทศในกลมสมาชกอาเซยน เพอใหการชงน าหนกสนคาของกลมประเทศสมาชกอาเซยนเปนไปตามมาตรฐานสากล


(2) นกเรยนคนควาเพมเตมเกยวกบการวดแรงจากหนงสอวารสาร สารานกรมวทยาศาสตรสารานกรมไทยส าหรบเยาวชน และอนเทอรเนต รวมทงน าขอมลทคนควาไดมาจดท าเปนรายงาน หรอจดปายนเทศใหเพอน ๆ ไดทราบเพอแลกเปลยนเรยนรกน




และการน าความรทไดไปใชประโยชน (4) ครทดสอบความเขาใจของนกเรยนโดยการใหตอบค าถาม เชน – นกวทยาศาสตรใชขดลวดสปรงเปนสวนประกอบของเครองมอวดแรงเพราะเหตใด – นกวทยาศาสตรสรางเครองมอวดแรงโดยใชคณสมบตใด – ปจจบนมเครองมอวดแรงทใชคอมพวเตอรชวยในการแสดงคาของแรงทตองการวด นกเรยน

คดวาคาทไดจะมความแมนย า เทยงตรงเหมอนกบเครองวดแรงทใชขดลวดสปรงหรอไม เพราะอะไร ขนสรป ครและนกเรยนรวมกนสรปเกยวกบการวดแรงโดยรวมกนสรปเขยนเปนแผนทความคด หรอผง

มโนทศน 8. กจกรรมเสนอแนะ นกเรยนสบคนขอมลเกยวกบการวดแรงเพมเตมแลวน าขอมลทคนควาไดมาจดท าเปนรายงานหรอจดปายนเทศใหเพอน ๆ ไดทราบเพอแลกเปลยนเรยนรกน 9. สอ/แหลงการเรยนร 1. ขดลวดสปรง 2. ใบกจกรรมท 1 ทดลองวดแรง




วฒนาพานช จ ากด


10. บนทกหลงการจดการเรยนร 1. ความส าเรจในการจดการเรยนร.............................................................................................

แนวทางการพฒนา................................................................................................................ 2. ปญหา/อปสรรคในการจดการเรยนร.....................................................................................

แนวทางแกไข......................................................................................................................... 3. สงทไมไดปฏบตตามแผน.....................................................................................................

เหตผล...................................................................................................................................... 4. การปรบปรงแผนการจดการเรยนร........................................................................................

ลงชอ.............................................ผสอน


แผนการจดการเรยนรท 3 ประเภทของแรง เวลา 2 ชวโมง สาระท 4 แรงและการเคลอนท ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนรท 3 แรงและการเคลอนท

1. สาระส าคญ การจ าแนกประเภทของแรงขนอยกบสงทท าใหเกดแรง นกวทยาศาสตรไดแบงประเภทของแรง

ออกเปนหลายประเภท เชน แรงดงดดของโลกหรอแรงโนมถวงของโลก แรงแมเหลก

2. ตวชวดชนป สบคนขอมลและอธบายปรมาณสเกลาร ปรมาณเวกเตอร (ว 4.1 ม. 1/1)

3. จดประสงคการเรยนร 1. ทดลองและอธบายประเภทของแรงได (K) 2. มความสนใจใฝรหรออยากรอยากเหน (A) 3. พอใจในประสบการณการเรยนรทเกยวกบวทยาศาสตร (A) 4. ท างานรวมกบผอนอยางสรางสรรค (A) 5. สอสารและน าความรเรองประเภทของแรงไปใชในชวตประจ าวนได (P)




1. ซกถามความรเรอง ประเภทของ แรง 2. ประเมนกจกรรมฝกทกษะ ระหวางเรยน 3. ทดสอบหลงเรยน



5. สาระการเรยนร ประเภทของแรง


6. แนวทางการบรณาการ ภาษาไทย เขยนรายงานบนทกผลการทดลอง การศกษาคนควาเกยวกบ ประเภทของแรงจากเอกสารทเกยวของและอนเทอรเนต

คณตศาสตร เขยนกราฟแสดงความสมพนธระหวางจ านวนกอนของถานไฟฉาย และคาของแรงทอานไดจากเครองชงสปรง ภาษาตางประเทศ ฟง พด อาน และเขยนค าศพทภาษาตางประเทศเกยวกบประเภท ของแรง

7. กระบวนการจดการเรยนร ชวโมงท 5 ขนน าเขาสบทเรยน 1) ครน าเขาสบทเรยน โดยครใชค าถามตอไปน – แรงทกระท าตอวตถเกดจากสงใดไดบาง – สงใดเปนเกณฑทจะใชแยกประเภทของแรงตาง ๆ ไดบาง 2) นกเรยนชวยกนอภปรายและแสดงความคดเหนเกยวกบแรงรอบตว เพอเชอมโยงไปสการ

เรยนเรอง ประเภทของแรง ขนจดกจกรรมการเรยนร

จดกจกรรมการเรยนรโดยใชกระบวนการสบเสาะหาความร ซงมขนตอนดงน 1) ขนสรางความสนใจ

(1) ครน าภาพน าตกและภาพนกกระโดดรมดงพสธามาใหนกเรยนด พรอมตงประเดนค าถาม เชน – ท าไมน าตกจงไหลลงสพน ไมลอยขนบนทองฟา – ท าไมนกกระโดดรมดงพสธาจงไมลอยออกนอกอวกาศ (2) ครและนกเรยนรวมกนอภปรายค าตอบของค าถามตามประสบการณของนกเรยน

แตละคน 2) ขนส ารวจและคนหา

(1) นกเรยนศกษาความรเกยวกบประเภทของแรงจากใบความรหรอในหนงสอเรยน โดยครชวยเชอมโยงความรใหมจากบทเรยนกบความรเดมทเรยนรมาแลว ดวยการใชค าถามน ากระตนใหนกเรยนตอบจากความรและประสบการณของนกเรยน

(2) นกเรยนแบงกลมปฏบตกจกรรม ทดลองวดแรงโนมถวงของโลก ตามขนตอนของวธการทาง วทยาศาสตร ดงน

ขนท 1 ก าหนดปญหา/ขอสงสย ในการทดลองวดแรงโดยแขวนถานไฟฉายกบเครองชงสปรง ถาเพมจ านวนกอนของถานไฟฉาย

มากขน คาของแรงทอานไดจากเครองชงสปรงจะมากขนหรอนอยลง เพราะอะไร


ขนท 2 ก าหนดสมมตฐาน เมอเพมจ านวนกอนของถานไฟฉายทแขวนในแนวดงมากขน คาของแรงทอานจากเครองชง

สปรงจะมากขน ขนท 3 ทดสอบสมมตฐาน นกเรยนแตละกลมปฏบตตามขนตอนการทดลอง กจกรรม ทดลองวดแรงโนมถวงของโลก ซงม

ขนตอนดงน – ถอเครองชงสปรงในแนวดงดงรป สงเกตต าแหนงเขมชบนเครองชงสปรง – ใชดายผกกบถานไฟฉาย 1 กอน แลวแขวนเขากบขอเกยวของเครองชงสปรง สงเกตและบนทก

คาของแรงทอานได – ท าซ าขนตอนท 2 แตเพมจ านวนถานไฟฉายทมมวลเทากนอกครงละ 1 กอน จนครบ 4 กอน – เขยนกราฟแสดงความสมพนธระหวางจ านวนกอนของถานไฟฉายและคาของแรงทอานไดจาก

เครองชงสปรง ขนท 4 วเคราะหผลการทดลอง

– แปลความหมายขอมลทไดจากตารางบนทกผลการทดลอง – น าขอมลทไดมาพจารณา เพออธบายวาเปนไปตามทนกเรยนตงสมมตฐานไวหรอไม

ขนท 5 สรปผลการทดลอง – นกเรยนรวมกนสรปผลการทดลอง แลวเขยนเปนรายงานสรปผลการทดลองสงคร (3) ครคอยแนะน าชวยเหลอนกเรยนขณะปฏบตกจกรรม โดยครเดนดรอบ ๆ หองเรยนและเปดโอกาสใหนกเรยนทกคนซกถามเมอมปญหา


(1) นกเรยนแตละกลมรวมกนอภปรายผลการทดลอง แลวสงตวแทนกลมออกมาน าเสนอ ผลการทดลองหนาชนเรยน

(2) ครและนกเรยนรวมกนสรปผลจากการปฏบตกจกรรม โดยใหไดขอสรปดงน


– ถาแขวนกอนถานไฟฉายเพมขนเปน 7 กอน แรงดงทอานไดจากเครองชงสปรงจะมคาเทาใด (แนวค าตอบ แรงดงทอานไดจะมคาเพมขนเปน 7 เทาของแรงเดม)

– แรงทอานไดจากเครองชงสปรงมความสมพนธกบจ านวนกอนของถานไฟฉายในลกษณะใด (แนวค าตอบ แรงดงจะมคามากขนเมอเพมจ านวนกอนถานไฟฉายมากขน)

4) ขนขยายความร (1) ครใหความรเพมเตมเกยวกบเรองน าหนกและแรงแมเหลกแกนกเรยน พรอมกบมอบหมายใหนกเรยนไปคนควาเพมเตม

(2) นกเรยนคนควาเพมเตมเกยวกบประเภทของแรงจากหนงสอวารสาร สารานกรมวทยาศาสตร สารานกรมไทยส าหรบเยาวชน และอนเทอรเนต รวมทงน าขอมลทคนควาไดมาจดท าเปนรายงาน หรอจดปายนเทศใหเพอน ๆ ไดทราบเพอแลกเปลยนเรยนรกน

5) ขนประเมน (1) ครใหนกเรยนแตละคนพจารณาวา จากหวขอทเรยนมา และการปฏบตกจกรรม มจดใดบางท



และการน าความรทไดไปใชประโยชน (4) ครทดสอบความเขาใจของนกเรยนโดยการใหตอบค าถาม เชน – น าหนกของวตถชนดเดยวกนทอยบรเวณผวโลกกบอยสงจากพนผวโลกมาก ๆ มคาเทากน

หรอไม เพราะอะไร – เดกชาย A ชงน าหนกได 45 กโลกรม แสดงวาโลกดงดดเดกชาย A ดวยแรงเทาไร ขนสรป 1) ครและนกเรยนรวมกนสรปเกยวกบประเภทของแรง โดยรวมกนเขยนเปนแผนทความคดหรอ

ผงมโนทศน 2) ครด าเนนการทดสอบหลงเรยน โดยใหนกเรยนท าแบบทดสอบหลงเรยน เพอวด

ความกาวหนา/ผลสมฤทธทางการเรยน หนวยการเรยนรท 3 ตอนท 1 ของนกเรยน 3) ครมอบหมายใหนกเรยนไปศกษาคนควาเนอหาของบทเรยนชวโมงหนา เพอจดการเรยนรครง

ตอไป โดยใหนกเรยนศกษาคนควาลวงหนาในหวขอต าแหนงของวตถ 4) ครใหนกเรยนเตรยมประเดนค าถามทสงสยมาอยางนอยคนละ 1 ค าถาม เพอน ามาอภปราย

รวมกนในชนเรยนครงตอไป

8. กจกรรมเสนอแนะ นกเรยนสบคนขอมลเกยวกบประเภทของแรงเพมเตมแลวน าขอมลทคนควาไดมาจดท าเปนรายงานและหรอจดปายนเทศใหเพอน ๆ ไดทราบเพอแลกเปลยนเรยนรกน


9. สอ/แหลงการเรยนร 1. ภาพน าตก 2. ภาพนกกระโดดรมดงพสธา 3. ใบกจกรรมท 2 ทดลองวดแรงโนมถวงของโลก 4. แบบทดสอบหลงเรยน





1. ความส าเรจในการจดการเรยนร................................................................................................... แนวทางการพฒนา..................................................................................................................... 2. ปญหา/อปสรรคในการจดการเรยนร.......................................................................................... แนวทางแกไข............................................................................................................................. 3. สงทไมไดปฏบตตามแผน.......................................................................................................... เหตผล........................................................................................................................................... 4. การปรบปรงแผนการจดการเรยนร............................................................................................. ลงชอ..............................................ผสอน


ตอนท 2 การเคลอนทของวตถ แผนการจดการเรยนรท 4 ต าแหนงของวตถ เวลา 3 ชวโมง สาระท 4 แรงและการเคลอนท ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนรท 3 แรงและการเคลอนท

1. สาระส าคญ ต าแหนงของวตถเปนการบอกวาวตถอย ณ จดใด มระยะหางและทศทางเปนเชนไรเมอเทยบกบ

กรอบอางองทอยนง ระยะทางเปนระยะไกลหรอใกลทเราเดนทาง โดยมการเปลยนต าแหนงบนเสนทางขณะเคลอนท

หรอระยะทางเปนระยะทวตถเคลอนทไดจรงตามเสนทางทงหมด ระยะทางเปนปรมาณสเกลาร เพราะมแตขนาดอยางเดยว มหนวยเปนเมตร (metre: m)

การกระจดเปนระยะหางจากต าแหนงเรมตนถงต าแหนงสดทายเปนปรมาณเวกเตอร มทงขนาดและทศทาง 2. ตวชวดชนป

ทดลองและอธบายระยะทาง การกระจด อตราเรว และความเรวในการเคลอนทของวตถ (ว 4.1 ม. 1/2) 3. จดประสงคการเรยนร

1. ทดลองและอธบายต าแหนงของวตถได (K) 2. อธบายและค านวณระยะทางและการกระจดของวตถได (K) 3. มความสนใจใฝรหรออยากรอยากเหน (A) 4. พอใจในประสบการณการเรยนรทเกยวกบวทยาศาสตร (A) 5. ท างานรวมกบผอนอยางสรางสรรค (A) 6. สอสารและน าความรเรองต าแหนงของวตถไปใชในชวตประจ าวนได (P)




1. ซกถามความรเรอง ต าแหนง ของวตถ 2. ประเมนกจกรรมฝกทกษะระหวางเรยน 3. ทดสอบกอนเรยน




5. สาระการเรยนร ต าแหนงของวตถ

6. แนวทางการบรณาการ ภาษาไทย เขยนรายงานบนทกผลการสงเกต ผลการส ารวจ ตอบค าถาม และ บนทกหลงการเรยนร คณตศาสตร คดค านวณและอธบายความคดรวบยอดเกยวกบระยะทางและการ

กระจดของวตถ ศลปะ เขยนแผนผงแสดงต าแหนงสงกอสรางตาง ๆ 7. กระบวนการจดการเรยนร

ชวโมงท 7 ครตรวจสอบความพรอมและความรพนฐานเดมของนกเรยน โดยใหท าแบบทดสอบกอนเรยน แลวแจงจดประสงคการเรยนรใหนกเรยนทราบ กอนการจดกจกรรมการเรยนร

ขนน าเขาสบทเรยน 1. ครพดคยและซกถามนกเรยนเกยวกบการบอกต าแหนงของตนเองเมอตองการนดหมายกบ

เพอน โดยครอาจใชค าถามวา เมอนกเรยนนดหมายกบเพอน ๆ นกเรยนอธบายจดนดพบใหเพอน ๆ ฟงอยางไร (แนวค าตอบ บอกสถานทอางอง แลวบอกทศการเดนทางเทยบกบสถานทอางอง)

2. นกเรยนชวยกนอภปรายและแสดงความคดเหนเกยวกบการบอกต าแหนงของตนเอง เพอเชอมโยงไปสการเรยนเรอง ต าแหนงของวตถ

ขนจดกจกรรมการเรยนร จดกจกรรมการเรยนรโดยใชกระบวนการสบเสาะหาความรรวมกบแบบกลบดานชนเรยน ซงม

ขนตอนดงน 1) ขนสรางความสนใจ

(1) ครแบงกลมนกเรยนแลวเปดโอกาสใหนกเรยนในกลมน าเสนอขอมลเกยวกบต าแหนงของวตถทครมอบหมายใหไปเรยนรลวงหนาใหเพอน ๆ ในกลมฟง จากนนใหแตละกลมสงตวแทนมาน าเสนอขอมลหนาหองเรยน


– การระบต าแหนงของวตถตองทราบสงใดกอน (แนวค าตอบ ต าแหนงอางอง) – ถานกเรยนจะระบต าแหนงโตะเรยนของตวเองในหองเรยน นกเรยนจะใชอะไรเปน

ต าแหนงอางอง (แนวค าตอบ ประตหนาหองเรยน) (3) ครเปดโอกาสใหนกเรยนตงประเดนค าถามทนกเรยนสงสยจากการท าภาระงานอยาง

นอยคนละ 1 ค าถาม ซงครใหนกเรยนเตรยมมาลวงหนา และใหนกเรยนชวยกนตอบและแสดงความคดเหน


(4) ครและนกเรยนรวมกนสรปเกยวกบภาระงาน โดยครชวยอธบายใหนกเรยนเขาใจวา การระบต าแหนงของวตถควรระบเทยบกบต าแหนงอางอง หรอทเรยกวา กรอบอางอง

2) ขนส ารวจและคนหา (1) นกเรยนศกษาเรองต าแหนงของวตถ จากใบความรหรอในหนงสอเรยน โดยครชวยเชอมโยงความรใหมจากบทเรยนกบความรเดมทเรยนรมาแลว ดวยการใชค าถามน ากระตนใหนกเรยนตอบจากความรและประสบการณของนกเรยน

(2) นกเรยนแบงกลมปฏบตกจกรรม ส ารวจต าแหนงของวตถ และกจกรรม สงเกตการเปลยนต าแหนงของวตถ ตามขนตอนทไดวางแผนไว ดงน

กจกรรม ส ารวจต าแหนงของวตถ – เขยนแผนผงของหองเรยน พรอมทงแสดงต าแหนงของสงตาง ๆ ในหองเรยน – บอกต าแหนงทนงของตนเองทอยในหองเรยน – บอกต าแหนงทนงของตนเองดวยวธอนอก 1–2 วธ ตวอยางแผนผงของหองเรยน

กจกรรม สงเกตการเปลยนต าแหนงของวตถ – สรางรปสเหลยมบนพนหองหรอสนามของโรงเรยน บนทกขนาดและลกษณะของรปสเหลยม

ทสรางขน – ก าหนดจดเรมตนทต าแหนงใดต าแหนงหนง แลวเดนไปตามเสนรอบรปสเหลยมจนกลบมาถง

จดเรมตน บนทกระยะทางและทศทางทเดน (3) ครคอยแนะน าชวยเหลอนกเรยนขณะปฏบตกจกรรม โดยครเดนดรอบ ๆ หองเรยนและเปดโอกาสใหนกเรยนทกคนซกถามเมอมปญหา


ชวโมงท 8 3) ขนอธบายและลงขอสรป (1) แตละกลมสงตวแทนมาน าเสนอผลการปฏบตกจกรรมหนาชนเรยน (2) ครและนกเรยนรวมกนอภปรายผลการปฏบตกจกรรม โดยใชแนวค าถามตอไปน กจกรรม ส ารวจต าแหนงของวตถ – แผนผงของหองเรยนทนกเรยนนงนนใหขอมลอะไร (แนวค าตอบ ท าใหรวามอะไรอยใน

หองเรยนบาง และสงเหลานนอย ทต าแหนงใด) – นกเรยนสามารถบอกต าแหนงทนงของตนเองใหถกตองและชดเจนทสดไดโดยวธใด (แนว

ค าตอบ บอกระยะหางและทศทางของต าแหนงทนงเทยบกบกรอบอางอง โดยจะตองระบกรอบอางองทอย นงและอยใกลกบทนงของตนเอง)

– กรอบอางองทนกเรยนก าหนดควรมลกษณะใด (แนวค าตอบ ควรเปนจดทอย นง อยใกลวตถ และสงเกตไดงาย)

กจกรรม สงเกตการเปลยนต าแหนงของวตถ – ระยะทางทเดนไดกบระยะทางทวดในแนวตรงจากต าแหนงเรมตนไปยงต าแหนงสดทายมคา

เทากนหรอไม (แนวค าตอบ อาจเทากนหรอไมเทากนกได ขนอยกบลกษณะและทศทางของการเดน) – เมอนกเรยนเดนรอบรปสเหลยมทสรางขนจนครบรอบพอด จะมระยะหางระหวางจดเรมตน

กบจดสดทายหรอไม เพราะอะไร (แนวค าตอบ ไมม เพราะจดเรมตนกบจดสดทายเปนจดเดยวกน) (3) ครและนกเรยนรวมกนสรปผลการปฏบตกจกรรม โดยใหไดขอสรปดงน กจกรรม ส ารวจต าแหนงของวตถ การบอกต าแหนงของวตถใด ๆ จะตองบอกเทยบกบกรอบอางอง โดยระบทงระยะหางและ

ทศทางของต าแหนงนนเทยบกบกรอบอางอง ซงกรอบอางองควรเปนจดทอยนงและอยใกลกบวตถ กจกรรม สงเกตการเปลยนต าแหนงของวตถ ระยะทางทเคลอนทไดจากจดเรมตนถงจดสดทายและระยะทวดในแนวตรงจากจดเรมตนไปถง

จดสดทาย อาจมขนาดเทากนหรอแตกตางกนกได ถาเปนการเคลอนทในแนวตรงโดยไมมการเปลยนทศในการเคลอนทจะมขนาดเทากน แตถามการเปลยนทศปรมาณทงสองจะมคาไมเทากน เรยกระยะหางทวดในแนวตรงจากต าแหนงเรมตนถงต าแหนงสดทายวา การกระจด

(4) ครอธบายเพมเตมเกยวกบวธในการบอกต าแหนงใหมใหนกเรยนเขาใจ ชวโมงท 9 4) ขนขยายความร

นกเรยนศกษาความแตกตางระหวางระยะทางและการกระจดของต าแหนงตาง ๆ ในแผนทประเทศไทยหรอแผนทโลก เชน เปรยบเทยบระยะทางจากจงหวดกาญจนบรไปจงหวดหนองคายตามเสนทางถนนทางหลวงกบการกระจดจากจงหวดกาญจนบรไปจงหวดหนองคาย



ยงไมเขาใจหรอยงมขอสงสย ถามครชวยอธบายเพมเตมใหนกเรยนเขาใจ (2) นกเรยนรวมกนประเมนการปฏบตกจกรรมกลมวามปญหาหรออปสรรคใด และไดมการ

แกไขอยางไรบาง (3) ครและนกเรยนรวมกนแสดงความคดเหนเกยวกบประโยชนทไดรบจากการปฏบตกจกรรม

และการน าความรทไดไปใชประโยชน (4) ครทดสอบความเขาใจของนกเรยนโดยการใหตอบค าถาม เชน

ถานกเรยนเดนรอบสนามทมขนาด 40 × 50 เมตร ดงรป โดยเดนเพยงครงรอบของสนาม – เมอเดนไปครงรอบโดยเรมตนทต าแหนงตางกน ระยะทางทเดนไดมคาเทาใด – การกระจดทไดเมอเดนไปครงรอบ โดยเรมตนทต าแหนงตางกนจะมคาเทากนหรอไม เพราะอะไร – การกระจดของการเดนครงรอบสนามมคานอยทสดเทาใด และมต าแหนงเรมตนทใด

ขนสรป ครและนกเรยนรวมกนสรปเกยวกบต าแหนงของวตถ ระยะทาง และการกระจดโดยรวมกนเขยน

เปนแผนทความคดหรอผงมโนทศน 8. กจกรรมเสนอแนะ 1. ใหนกเรยนฝกค านวณหาความยาวดานใดดานหนงของสามเหลยมมมฉาก โดยใชการค านวณตามทฤษฎของพทาโกรสเพอหาระยะกระจด 2. ท าโครงงานสรางแผนผงการเดนทางจากบานมาถงโรงเรยน โดยมขนตอนการด าเนนงาน ดงน – เขยนแผนผงแสดงเสนทางการเดนทางจากบานมายงโรงเรยนของนกเรยน โดยบอกกรอบอางองและต าแหนงของสงตาง ๆ ทอยตามเสนทาง

– ระบต าแหนงบานและโรงเรยนในแผนผงใหชดเจน – แสดงทศทางในการเดนทางจากบานไปถงโรงเรยน – บอกเสนทางในการเดนทางมาโรงเรยนหลาย ๆ เสนทาง – แสดงระยะทางและการกระจดในการเดนทางมาโรงเรยน

50 เมตร

40 เมตร


9. สอ/แหลงการเรยนร 1. แบบทดสอบกอนเรยน 2. ใบกจกรรมท 3 ส ารวจต าแหนงของวตถ 3. ใบกจกรรมท 4 สงเกตการเปลยนต าแหนงของวตถ





1. ความส าเรจในการจดการเรยนร................................................................................................. แนวทางการพฒนา...................................................................................................................... 2. ปญหา/อปสรรคในการจดการเรยนร.......................................................................................... แนวทางแกไข............................................................................................................................. 3. สงทไมไดปฏบตตามแผน.......................................................................................................... เหตผล........................................................................................................................................ 4. การปรบปรงแผนการจดการเรยนร............................................................................................ ลงชอ..............................................ผสอน


แผนการจดการเรยนรท 5 อตราเรวและความเรว เวลา 2 ชวโมง สาระท 4 แรงและการเคลอนท ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนรท 3 แรงและการเคลอนท

1. สาระส าคญ อตราเรว คอ ระยะทางทวตถเคลอนทไดในชวงระยะเวลาหนง ๆ

อตราเรวเฉลย คอ อตราสวนของระยะทางทเดนทางไดทงหมดกบเวลาทใชในการเดนทางทงหมด

ความเรว คอ อตราสวนระหวางการกระจดกบเวลาทใช ความเรวเฉลย คอ อตราสวนระหวางการกระจดทงหมดกบเวลาทใชในการเคลอนททงหมด

2. ตวชวดชนป ทดลองและอธบายระยะทาง การกระจด อตราเรว และความเรวในการเคลอนทของวตถ

(ว 4.1 ม. 1/2) 3. จดประสงคการเรยนร

1. ทดลองและอธบายอตราเรวและอตราเรวเฉลยในการเคลอนทของวตถได (K) 2. ทดลองและอธบายความเรวและความเรวเฉลยในการเคลอนทของวตถได (K) 3. มความสนใจใฝรหรออยากรอยากเหน (A) 4. พอใจในประสบการณการเรยนรทเกยวกบวทยาศาสตร (A) 5. ท างานรวมกบผอนอยางสรางสรรค (A) 6. สอสารและน าความรเรองอตราเรวและความเรวไปใชในชวตประจ าวนได (P)




1. ซกถามความรเรอง อตราเรว และความเรวในการเคลอนทของ วตถ 2. ประเมนกจกรรมฝกทกษะระหวางเรยน 3. ทดสอบหลงเรยน




5. สาระการเรยนร อตราเรวและความเรว

6. แนวทางการบรณาการ ภาษาไทย เขยนรายงานบนทกผลการส ารวจ ตอบค าถาม และบนทกหลงการเรยนร คณตศาสตร คดค านวณและอธบายความคดรวบยอดเกยวกบอตราเรวและความเรว

7. กระบวนการจดการเรยนร ชวโมงท 10 ขนน าเขาสบทเรยน 1) ครสนทนาและซกถามนกเรยนเกยวกบการเคลอนทของวตถ เพอเชอมโยงไปสการจดการ

เรยนรเรอง อตราเรวและความเรว โดยครอาจใชค าถามตอไปน – นกเรยนเดนทางมาโรงเรยนดวยวธการใด – นกเรยนใชเวลาในการเดนทางมาโรงเรยนเทาเพอนหรอไม – การมาถงโรงเรยนไมพรอมกนกบเพอนเปนเพราะสาเหตใด

2) นกเรยนชวยกนอภปรายและแสดงความคดเหนเกยวกบค าตอบของค าถามเพอเชอมโยงไป สการเรยนรเรอง อตราเรวและความเรว

ขนจดกจกรรมการเรยนร จดกจกรรมการเรยนรโดยใชกระบวนการสบเสาะหาความร ซงมขนตอนดงน 1) ขนสรางความสนใจ

(1) ครสนทนาและซกถามนกเรยนเกยวกบการเคลอนทของวตถ โดยครอาจใชค าถามตอไปน เชน

– การบอกวาวตถเคลอนทเรวหรอชาพจารณาจากปรมาณใด – นกเรยนคดวา ตวเลขทปรากฏบรเวณหนาปดของรถยนตแสดงถงปรมาณใด (2) ครและนกเรยนรวมกนอภปรายค าตอบของค าถามตามความคดเหนของนกเรยนแตละคน 2) ขนส ารวจและคนหา (1) นกเรยนศกษาเรองอตราเรวและความเรวของวตถ จากใบความรหรอในหนงสอเรยน โดยคร

ชวยเชอมโยงความรใหมจากบทเรยนกบความรเดมทเรยนรมาแลว ดวยการใชค าถามน ากระตนใหนกเรยนตอบจากความรและประสบการณของนกเรยน

(2) นกเรยนแบงกลมปฏบตกจกรรม ส ารวจอตราเรวเฉลย ตามขนตอนทไดวางแผนไว ดงน – ใชไมเมตรหรอเครองมอวดระยะทางวดระยะ 10 เมตร แลวใชเทปกาวหรอชอลกท า

เครองหมายทจดเรมตนและจดสนสด – ใหสมาชกแตละคนภายในกลมผลดกนเดนตามระยะทางทจดท าไว โดยใหเพอนสมาชกใน

กลมใชนาฬกาจบเวลาการเดนของสมาชกแตละคน แลวบนทกขอมลในตารางบนทกผล


– ด าเนนการเชนเดยวกบขนตอนท 2 แตเปลยนจากการเดนเปนวง เดนถอยหลง และเดนเขยงเทาขาเดยว ตามล าดบ

– ค านวณหาอตราเรวเฉลยของการเดน วง เดนถอยหลง และเดนเขยงเทาขาเดยวของกลม (3) ครคอยแนะน าชวยเหลอนกเรยนขณะปฏบตกจกรรม โดยครเดนดรอบ ๆ หองเรยนและเปดโอกาสใหนกเรยนทกคนซกถามเมอมปญหา

ชวโมงท 11 3) ขนอธบายและลงขอสรป (1) แตละกลมสงตวแทนมาน าเสนอผลการปฏบตกจกรรมหนาชนเรยน (2) ครและนกเรยนรวมกนอภปรายผลการปฏบตกจกรรม โดยใชแนวค าถามตอไปน –นกเรยนแตละคนควรฝกทกษะในเรองใดบางกอนการปฏบตกจกรรมครงน (แนวค าตอบ การ

ใชและอานคาเวลาจากนาฬกาจบเวลา) – ขอมลทไดจากการค านวณหาอตราเรวเฉลยของการเดน วง เดนถอยหลง และเดนเขยงเทาขา

เดยว นกเรยนคดวาควรน าเสนอขอมลใหผอนทราบดวยวธการใด (แนวค าตอบ การน าเสนอดวยแผนภมแทงหรอกราฟเสน)

(3) ครและนกเรยนรวมกนอภปรายใหไดขอสรป ดงน อตราเรวเฉลยของการเดนบอกเราวา เราเดนเรวหรอชาในแตละครง ค านวณไดจากสมการ

อตราเรวเฉลย =

4) ขนขยายความร

(1) ครใหความรเพมเตมดานการค านวณอตราเรว อตราเรวเฉลย ความเรว และความเรวเฉลย (2) นกเรยนคนควาเพมเตมเกยวกบอตราเรวและความเรวของวตถในการเคลอนทจากหนงสอ

วารสาร สารานกรมวทยาศาสตร สารานกรมส าหรบเยาวชน และอนเทอรเนต รวมทงน าขอมลทคนควาไดมาจดท าเปนรายงานหรอจดปายนเทศใหเพอน ๆ ไดทราบเพอแลกเปลยนเรยนรกน


ยงไมเขาใจหรอยงมขอสงสย ถามครชวยอธบายเพมเตมใหนกเรยนเขาใจ (2) นกเรยนรวมกนประเมนการปฏบตกจกรรมกลมวามปญหาหรออปสรรคใด และไดมการ

แกไขอยางไรบาง (3) ครและนกเรยนรวมกนแสดงความคดเหนเกยวกบประโยชนทไดรบจากการปฏบตกจกรรม

และการน าความรทไดไปใชประโยชน

ระยะทางทเคลอนท

เวลาทใช


(4) ครทดสอบความเขาใจของนกเรยนโดยการใหตอบค าถาม เชน – อตราเรวและความเรวปรมาณใดเปนปรมาณสเกลารและปรมาณเวกเตอร เพราะอะไร – หนวยของอตราเรวและความเรวคออะไร เปนหนวยเดยวกนหรอไม เพราะอะไร – ในชวตประจ าวนเราใชอตราเรวเฉลยและความเรวเฉลย เพราะอะไร – เดกหญงทอฝนเดนไปทางทศตะวนออกเปนระยะทาง 200 เมตร แลวเดนยอนกลบมาทางทศ

ตะวนตก 40 เมตร ตองการทราบวา เดกหญงทอฝนเดนไดระยะทางเทาไร และมการกระจดเทาไร และถาใชเวลาเดนทงหมด 3 นาท เดกหญงทอฝนมอตราเรวและความเรวเทาไร

ขนสรป 1) ครและนกเรยนรวมกนสรปเกยวกบอตราเรวและความเรว โดยรวมกนเขยนสรปเปนแผนท

ความคดหรอผงมโนทศน 2) ครด าเนนการทดสอบหลงเรยน โดยใหนกเรยนท าแบบทดสอบหลงเรยน เพอวด

ความกาวหนา/ผลสมฤทธทางการเรยน หนวยการเรยนรท 3 ตอนท 2 ของนกเรยน 3) ครเชอมโยงเนอหาจากบทเรยนนกบบทเรยนชวโมงหนา เพอใหนกเรยนเตรยมความพรอมใน

การเรยนชวโมงตอไป โดยการใชค าถามกระตน ดงน – พลงงานความรอนเปนพลงงานทสามารถเคลอนทจากทหนงไปยงอกทหนงได นกเรยนคด

วาพลงงานความรอนสามารถเคลอนทไดเพราะอะไร (แนวค าตอบ พลงงานความรอนเปนพลงงานทสามารถเคลอนทจากทหนงไปยงอกทหนงได เพราะความแตกตางของอณหภม)

4) ครมอบหมายใหนกเรยนไปศกษาคนควาเนอหาของบทเรยนชวโมงหนา เพอจดการเรยนรครงตอไป โดยใหนกเรยนศกษาคนควาลวงหนาในหวขอความหมายและการเกดพลงงานความรอน

5) ครใหนกเรยนเตรยมประเดนค าถามทสงสยมาอยางนอยคนละ 1 ค าถาม เพอน ามาอภปรายรวมกนในชนเรยนครงตอไป

8. กจกรรมเสนอแนะ 1. นกเรยนฝกเพมเตมดานค านวณหาอตราเรว อตราเรวเฉลย ความเรว และความเรวเฉลย รวมทงอธบายความแตกตางของแตละปรมาณ

2. ครใหนกเรยนปฏบตกจกรรมการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา (STEM Education) ในหวขอแรงแมเหลก จากสถานการณเรอง พลงแมเหลก โดยใชแนวการสอนในคมอการสอน วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 2 บรษท ส านกพมพวฒนาพานช จ ากด


9. สอ/แหลงการเรยนร 1. ใบกจกรรมท 5 ส ารวจอตราเรวเฉลย

2. แบบทดสอบหลงเรยน 3. คมอการสอน วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 2 บรษท ส านกพมพวฒนาพานช จ ากด 4. สอการเรยนร PowerPoint รายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 2 บรษท




1. ความส าเรจในการจดการเรยนร................................................................................................ แนวทางการพฒนา..................................................................................................................... 2. ปญหา/อปสรรคในการจดการเรยนร......................................................................................... แนวทางแกไข............................................................................................................................ 3. สงทไมไดปฏบตตามแผน......................................................................................................... เหตผล....................................................................................................................................... 4. การปรบปรงแผนการจดการเรยนร........................................................................................... ลงชอ..............................................ผสอน


หนวยการเรยนรท 4 พลงงานความรอน เวลา 18 ชวโมง ผงมโนทศนเปาหมายการจดการเรยนรและขอบขายภาระงาน

ทกษะ/กระบวนการ 1. การทดลอง 2. การสงเกต 3. การสบคนขอมล 4. การส ารวจ 5. การน าความรไปใชใน ชวตประจ าวน

คณลกษณะอนพงประสงค 1. ใฝรใฝเรยน 2. มงมนในการท างาน 3. มเจตคตตอวทยาศาสตร 4. มเจตคตทางวทยาศาสตร 5. เหนคณคาของการน าความรทางวทยาศาสตรไปใชประโยชนในชวตประจ าวน

ความร 1. พลงงานความรอน 4. การดดกลนความรอนและ 2. อณหภมและหนวยวด การคายความรอน - ประเภทของเทอรมอมเตอร 5. สมดลความรอน 3. การถายโอนความรอน 6. ผลของพลงงานความรอน - การน าความรอน - การพาความรอน - การแผรงสความรอน

ภาระงาน/ชนงาน 1. สงเกตการเกดพลงงานความรอน 7. ฝกสงเกตสทสามารถดดกลนความรอน 2. ศกษาอณหภมและการวดอณหภม ไดดหรอคายความรอนไดด 3. ศกษาการถายโอนความรอนทง 3 วธ 8. ฝกสงเกตเมอผสมน ารอนกบน าเยน คอ การน าความรอน การพาความรอน 9. ศกษาผลของพลงงานความรอน และการแผรงสความรอน 10. สงเกตสมดลความรอน 4. ฝกจ าแนกวตถทเปนตวน าความรอน 11. สงเกตการขยายตวและการหดตว หรอฉนวนความรอน ของของแขง ของเหลว และแกส 5. ฝกสงเกตการนงอาหาร 6. สงเกตปฏกรยาของคนขณะขนไปบนทสง

พลงงานความรอน


ผงการออกแบบการจดการเรยนรแบบ Backward Design หนวยการเรยนรท 4 พลงงานความรอน


ตวชวดชนป 1. ทดลองและอธบายอณหภมและการวดอณหภม (ว 5.1 ม. 1/1) 2. สงเกตและอธบายการถายโอนความรอนและน าความรไปใชประโยชน (ว 5.1 ม. 1/2) 3. อธบายการดดกลน การคายความรอน โดยการแผรงส และน าความรไปใชประโยชน (ว 5.1 ม. 1/3) 4. อธบายสมดลความรอนและผลของความรอนตอการขยายตวของสารและน าความรไปใชใน ชวตประจ าวน (ว 5.1 ม. 1/4) ความเขาใจทคงทนของนกเรยน นกเรยนจะเขาใจวา... 1. พลงงานความรอน เปนพลงงานทสามารถเคลอนทจากทหนงไปยงอกทหนงเนองจากความแตกตางของอณหภม 2. อณหภม คอ ระดบความรอนของสาร สามารถวดดวยเทอรมอมเตอร 3. การถายโอนความรอนม 3 วธ คอ การน าความรอน การพาความรอน และการแผรงสความรอน 4. วตถแตละชนดสามารถดดกลนความรอนและคายความรอนไดตางกน ขนอยกบลกษณะพนผวและสของวตถ 5. สมดลความรอน เกดจากการถายโอนพลงงานความรอนจากวตถหนงไปสวตถหนง การถายโอนพลงงานจะสนสดลงกตอเมอวตถทงสองมอณหภมเทากน 6. เมอวตถไดรบความรอนหรอความเยน จะสญเสยความรอนไป ท าใหวตถนนเกดการเปลยนแปลงสถานะ อณหภม และการขยายตวหรอหดตวได

ค าถามส าคญทท าใหเกดความเขาใจทคงทน 1. ผลทเกดขนเมอวตถไดรบความรอนหรอความเยนคออะไร 2. การถายโอนความรอนเกดขนไดอยางไร 3. การแผรงสความรอนแตกตางจากการน าและการพาความรอนในเรองใด 4. เราจะน าเรองการดดกลนความรอนมาใชประโยชนในชวตประจ าวนไดอยางไรบาง 5. เราใชประโยชนจากตวน าและฉนวนความรอนในชวตประจ าวนอยางไร 6. เมอผสมน ารอนกบน าเยนเขาดวยกน จะเกดอะไรขน 7. พลงงานความรอนมผลตอการเปลยนแปลงของสารในลกษณะใดบาง 8. เพราะเหตใดในการบรรจของเหลวใสขวด จงไมบรรจของเหลวเตมขวด

ความรของนกเรยนทน าไปสความเขาใจทคงทน นกเรยนจะรวา... 1. ค าส าคญ ไดแก เทอรมอมเตอร การน าความรอน ตวน าความรอน ฉนวนความรอน การพาความรอน

ทกษะ/ความสามารถของนกเรยนทน าไปสความเขาใจทคงทน นกเรยนจะสามารถ... 1. ทดลองและอธบายเกยวกบอณหภมและการวดอณหภม


การแผรงสความรอน สมดลความรอน จดหลอมเหลว จดเยอกแขง 2. อณหภมเปนสงทบอกไดวาวตถนนรอนมากนอยเพยงใด เครองมอส าหรบวดอณหภม คอ เทอรมอ-มเตอร 3. การน าความรอน เปนการถายโอนความรอนใหกบวตถจากบรเวณทรอนไปยงบรเวณทเยนกวา โดยอาศยตวกลางในการเคลอนท เชน การน าปลายของแทงโลหะไปลนไฟ 4. การพาความรอน เปนการถายโอนความรอนจากทหนงไปยงทหนง โดยโมเลกลของสารเคลอนทไปดวย จะเกดขนภายในของเหลวและแกส อาศยตวกลางในการเคลอนท เชน การนงอาหาร การตมน า 5. การแผรงสความรอน เปนการถายโอนความรอนจากทหนงไปยงทหนง ซงความรอนจะปลอยออกมาทกทศทกทาง โดยไมตองอาศยตวกลางในการเคลอนท เชน ดวงอาทตยแผรงสความรอนมายงโลก 6. หลกการสมดลความรอนสามารถน าไปใชในชวตประจ าวนได เชน การผสมน ารอนและน าเยนอาบในฤดหนาว การแชขวดน านมในน าเยน การน าไขตมรอน ๆ แชในน าเยน 7. วตถสามารถเปลยนแปลงสถานะหนงไปเปนสถานะหนงไดดวยความรอนและความเยน เชน ไอศกรมหลอมเหลวทอณหภมหอง ตมน าเดอดจนกลายเปนไอ 8. การขยายตวของวตถ เกดจากวตถไดรบความรอนจนท าใหโมเลกลของวตถเกดการสนมากขน และเมอหยดใหความรอนวตถจะหดตวลง

2. สงเกตและอธบายการถายโอนความรอนทง 3 วธ คอ การน าความรอน การพาความรอน และการแผรงสความรอน 3. ฝกน าหลกการเกยวกบการถายโอนความรอนไปใชประโยชนในชวตประจ าวน 4. สงเกตและอธบายการดดกลนและการคายความรอนโดยการแผรงส 5. บอกประโยชนของการดดกลนและการคายความรอน 6. สงเกตและอธบายประโยชนของสมดลความ รอน 7. สงเกตและอธบายผลของพลงงานความรอนในชวตประจ าวน 8. ฝกสงเกตเมอตมน า จดเทยน และใสน าแขงในแกว

ขนท 2 ภาระงานและการประเมนผลการเรยนร ซงเปนหลกฐานทแสดงวานกเรยนมผลการเรยนรตามท ก าหนดไวอยางแทจรง

1. ภาระงานทนกเรยนตองปฏบต – สงเกตการเกดพลงงานความรอน – ศกษาอณหภมและการวดอณหภม


– ศกษาการถายโอนความรอนทง 3 วธ คอ การน าความรอน การพาความรอน และการแผรงสความรอน – ฝกจ าแนกวตถทเปนตวน าความรอนหรอฉนวนความรอน – ฝกสงเกตการนงอาหาร – สงเกตปฏกรยาของคนขณะขนไปบนทสง – ฝกสงเกตสทสามารถดดกลนความรอนไดดหรอคายความรอนไดด – ฝกสงเกตเมอผสมน ารอนกบน าเยน – ศกษาผลของพลงงานความรอน – สงเกตสมดลความรอน – สงเกตการขยายตวและการหดตวของของแขง ของเหลว และแกส 2. วธการและเครองมอประเมนผลการเรยนร


– การทดสอบ – การวดเจตคต – การวดทกษะ – การสนทนาซกถาม – การเขยนรายงาน – การประเมนตนเอง – การประเมนการปฏบตงานเปนรายบคคลหรอ รายกลม

– แบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน – แบบวดเจตคตทางวทยาศาสตรและเจตคตตอ วทยาศาสตร – แบบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร – แบบบนทกการสนทนา – แบบประเมนการเขยนรายงาน – แบบประเมนตนเองของนกเรยน – แบบประเมนพฤตกรรมการปฏบตงานเปน รายบคคลหรอรายกลม

3. สงทมงประเมน – ความสามารถในการอธบาย ชแจง การแปลความและตความหมาย การประยกต ดดแปลง และน าไปใช การมมมมองทหลากหลาย การใหความส าคญและใสใจในความรสกของผอน และการรจกตนเอง – เจตคตทางวทยาศาสตรและเจตคตตอวทยาศาสตรเปนรายบคคล – ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร – ทกษะการคด – ทกษะการแกปญหา – พฤตกรรมการปฏบตกจกรรมเปนรายบคคลหรอรายกลม ขนท 3 แผนการจดการเรยนร – แผนการจดการเรยนรท 6 พลงงานความรอน 2 ชวโมง – แผนการจดการเรยนรท 7 อณหภมและหนวยวด 2 ชวโมง – แผนการจดการเรยนรท 8 ประเภทของเทอรมอมเตอร 1 ชวโมง – แผนการจดการเรยนรท 9 การน าความรอน 2 ชวโมง – แผนการจดการเรยนรท 10 การพาความรอน 2 ชวโมง


– แผนการจดการเรยนรท 11 การแผรงสความรอน 2 ชวโมง – แผนการจดการเรยนรท 12 สมดลความรอน 2 ชวโมง – แผนการจดการเรยนรท 13 ผลของพลงงานความรอน (1) 2 ชวโมง – แผนการจดการเรยนรท 14 ผลของพลงงานความรอน (2) 3 ชวโมง


แผนการจดการเรยนรท 6 พลงงานความรอน เวลา 2 ชวโมง สาระท 5 พลงงาน ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนรท 4 พลงงานความรอน

1. สาระส าคญ พลงงานความรอนเคลอนทจากบรเวณทมอณหภมสงกวาไปยงบรเวณทมอณหภมต ากวา

เนองจากความแตกตางของอณหภม เมอวตถดดพลงงานความรอนจะท าใหพลงงานในวตถเพมขน 2. ตวชวดชนป

ทดลองและอธบายอณหภมและการวดอณหภม (ว 5.1 ม. 1/1) 3. จดประสงคการเรยนร

1. อธบายการเกดพลงงานความรอนได (K) 2. มความสนใจใฝรหรออยากรอยากเหน (A) 3. พอใจในประสบการณการเรยนรเกยวกบวทยาศาสตร (A) 4. ท างานรวมกบผอนอยางสรางสรรค (A) 5. สอสารและน าความรเรองพลงงานความรอนไปใชในชวตประจ าวนได (P)

4. การวดและการประเมนผลการเรยนร



1. ซกถามความรเรองพลงงานความรอน 2. ประเมนกจกรรมฝกทกษะระหวางเรยน 3. ทดสอบกอนเรยน

1. ประเมนเจตคตทางวทยาศาสตรเปนรายบคคล 2. ประเมนเจตคตตอวทยาศาสตรเปนรายบคคล

1. ประเมนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 2. ประเมนทกษะการคด 3. ประเมนทกษะการแกปญหา 4. ประเมนพฤตกรรมในการปฏบตกจกรรมเปนรายบคคลหรอรายกลม

5. สาระการเรยนร พลงงานความรอน 6. แนวทางการบรณาการ

ภาษาไทย เขยนรายงานบนทกผลการสงเกต ผลการสบคนขอมล ตอบค าถาม และบนทกหลงการเรยนร คณตศาสตร วดอณหภมของน าในหลอดทดลอง


ศลปะ จดปายนเทศพลงงานความรอนในชวตประจ าวน ภาษาตางประเทศ ฟง พด อาน และเขยนค าศพทภาษาตางประเทศเกยวกบพลงงาน

ความรอน 7. กระบวนการจดการเรยนร

ชวโมงท 12 ครด าเนนการทดสอบกอนเรยนโดยใหนกเรยนท าแบบทดสอบกอนเรยน เพอตรวจสอบความพรอมและพนฐานของนกเรยน

ขนน าเขาสบทเรยน 1) ครกระตนเกยวกบประสบการณเดมของนกเรยนดวยการใหถามค าถามนกเรยนวา – ดวงอาทตยใหพลงงานใดบาง (แนวค าตอบ พลงงานความรอน พลงงานแสง) – มแหลงพลงงานใดใหพลงงานเชนเดยวกบดวงอาทตย (แนวค าตอบ ไฟ หลอดไฟ เตาอบ) 2) นกเรยนชวยกนตอบค าถามและแสดงความคดเหน เพอเชอมโยงไปสการเรยนรเรอง พลงงานความรอน


ขนตอนดงน 1) ขนสรางความสนใจ (1) ครแบงกลมนกเรยนแลวเปดโอกาสใหนกเรยนในกลมน าเสนอขอมลเกยวกบความหมายและ

การเกดพลงงานความรอนทครมอบหมายใหไปเรยนรลวงหนาใหเพอน ๆ ในกลมฟง จากนนใหแตละกลมสงตวแทนมาน าเสนอขอมลหนาหองเรยน


– พลงงานความรอนคออะไร (แนวค าตอบ พลงงานความรอน คอ พลงงานทเคลอนทไดเนองจากความแตกตางของอณหภม)

– พลงงานความรอนเกดจากสงใดไดบาง (แนวค าตอบ แสงอาทตยและการเผาไหมเชอเพลง) (3) ครเปดโอกาสใหนกเรยนตงประเดนค าถามทนกเรยนสงสยจากการท าภาระงานอยางนอย

คนละ 1 ค าถาม ซงครใหนกเรยนเตรยมมาลวงหนา และใหนกเรยนชวยกนตอบและแสดงความคดเหน (4) ครและนกเรยนรวมกนสรปเกยวกบภาระงาน โดยครชวยอธบายใหนกเรยนเขาใจวา

พลงงานความรอน คอ พลงงานทเคลอนทไดเนองจากความแตกตางของอณหภม โดยเกดไดจากแหลงก าเนดพลงงานความรอนตาง ๆ


2) ขนส ารวจและคนหา (1) นกเรยนแบงกลมปฏบตกจกรรม สงเกตการเกดพลงงานความรอน แตละกลมปฏบตตามขนตอนทไดวางแผนไว ดงน

– ใชหลอดฉดยาดดน าปรมาณ 10 ลกบาศกเซนตเมตร ลงในหลอดทดลองขนาดใหญ วดอณหภมของน า แลวบนทกผล

– เสยบเมลดถวลสงแหงบนปลายแทงเหลกแหลม ซงเสยบตดอยกบฐานไม และจดเครองมอการสงเกต ดงรป

– น าเมลดถวลสงไปจอทเปลวไฟของตะเกยงแอลกอฮอล เผาจนลกเปนเปลวไฟ จากนนน าเมลดถวลสงทตดไฟแลวไปจอหลอดทดลองตามทเตรยมไว ดงรป จนกระทงเมลดถวลสงไหมหมดและไฟดบ วดอณหภมของน าในหลอดทดลองอกครงหนงแลวบนทกผล

การจดอปกรณสงเกตการเกดพลงงานความรอน

(2) ครคอยแนะน าชวยเหลอนกเรยนขณะปฏบตกจกรรม โดยครเดนดรอบ ๆ หองเรยนและเปดโอกาสใหนกเรยนทกคนซกถามเมอมปญหา

ชวโมงท 13 3) ขนอธบายและลงขอสรป (1) นกเรยนแตละกลมน าเสนอผลการปฏบตกจกรรมหนาชนเรยน

(2) ครและนกเรยนรวมกนอภปรายผลจากการปฏบตกจกรรม โดยใชแนวค าถามตอไปน – น ากอนตมและหลงตมมอณหภมแตกตางกนเทาใด (แนวค าตอบ ตางกน 44 องศา

เซลเซยส) – ถาใชเมลดถวลสงหลาย ๆ เมลดเผาพรอม ๆ กน น าในหลอดทดลองจะมอณหภมสงขน

หรอไม เพราะเหตใด (แนวค าตอบ อณหภมสงขนกวาเดม เพราะไดรบพลงงานความรอนเพมขน) – ถานกเรยนเปนผออกแบบกจกรรม นกเรยนจะท าวธใดเพอใหการเผาไหมจากเมลดถวลสง

สญเสยความรอนไปกบสงแวดลอมนอยลง (แนวค าตอบ จะตองมทกนลม)


(3) ครและนกเรยนรวมกนสรปผลจากการปฏบตกจกรรม โดยไดขอสรปวา เปลวไฟทไดจากการเผาไหมของเมลดถวลสงท าใหน าในหลอดทดลองมอณหภมสงขน แสดงวาน าไดรบพลงงานความรอนจากเมลดถวลสง โดยพลงงานเคมทสะสมอยในเมลดถวลสงเปลยนรปเปนพลงงานความรอน 4) ขนขยายความร (1) นกเรยนฝกสงเกตเครองใชตาง ๆ ทใหพลงงานความรอน แลวน ามาแลกเปลยนความคดเหนเพมเตมกบเพอนในชนเรยน พรอมทงแสดงความเหนเพมเตมวาควรใชเครองใชทใหพลงงานความรอนอยางไรจงจะปลอดภย (2) นกเรยนคนควาค าศพทภาษาตางประเทศเกยวกบพลงงานความรอน จากหนงสอภาษาตางประเทศหรออนเทอรเนต แลวบนทกลงในสมดสงคร 5) ขนประเมน (1) ครใหนกเรยนแตละคนพจารณาวา จากหวขอทเรยนมาและการปฏบตกจกรรมมจดใดบางทยงไมเขาใจหรอยงมขอสงสย ถามครชวยอธบายเพมเตมใหนกเรยนเขาใจ (2) นกเรยนรวมกนประเมนการปฏบตกจกรรมกลมวามปญหาหรออปสรรคใด และไดมการแกไขอยางไร (3) นกเรยนรวมกนแสดงความคดเหนเกยวกบประโยชนทไดรบจากการปฏบตกจกรรมและการน าความรทไดไปใชประโยชน (4) ครทดสอบความเขาใจของนกเรยนโดยการใหตอบค าถาม เชน – เครองใชภายในบานทใหพลงงานความรอนมอะไรบาง – เตารดควรใชอยางระมดระวงเพราะอะไร – พลงงานความรอนมประโยชนในเรองใดบาง – พลงงานความรอนสมพนธกบอณหภมเพราะอะไร

ขนสรป ครและนกเรยนรวมกนสรปเกยวกบพลงงานความรอน โดยรวมกนเขยนสรปเปนแผนทความคดหรอผงมโนทศน 8. กจกรรมเสนอแนะ

นกเรยนแบงกลมจดท าปายนเทศพลงงานความรอนในชวตประจ าวน สมาชกในกลมชวยกนคด วางแผนและออกแบบการจดปายนเทศ จดแสดงปายนเทศในชนเรยนพรอมทงสงตวแทนมาน าเสนอผลงานของแตละกลมหนาชนเรยน กลมทน าเสนอไดดและจดท าปายนเทศนาสนใจ ใหน าปายนเทศตดแสดงหนาชนเรยน 9. สอ/แหลงการเรยนร

1. ใบกจกรรมท 6 สงเกตการเกดพลงงานความรอน 2. แบบทดสอบกอนเรยน 3. คมอการสอน วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 2 บรษท ส านกพมพวฒนาพานช จ ากด


4. สอการเรยนร PowerPoint รายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 2 บรษท ส านกพมพวฒนาพานช จ ากด

5. แบบฝกทกษะ รายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 2 บรษท ส านกพมพวฒนาพานช จ ากด

6. หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 2 บรษท ส านกพมพวฒนาพานช จ ากด 10. บนทกหลงการจดการเรยนร

1. ความส าเรจในการจดการเรยนร.............................................................................................. แนวทางการพฒนา.................................................................................................................. 2. ปญหา/อปสรรคในการจดการเรยนร........................................................................................ แนวทางแกไข........................................................................................................................... 3. สงทไมไดปฏบตตามแผน........................................................................................................ เหตผล....................................................................................................................................... 4. การปรบปรงแผนการจดการเรยนร........................................................................................... ลงชอ..............................................ผสอน


แผนการจดการเรยนรท 7 อณหภมและหนวยวด เวลา 2 ชวโมง สาระท 5 พลงงาน ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนรท 4 พลงงานความรอน

1. สาระส าคญ อณหภม คอ ระดบความรอนของสาร เครองมอส าหรบวดอณหภม คอ เทอรมอมเตอร ซงหนวย

วดอณหภมมหลายแบบ โดยมการแบงชวงระหวางจดเยอกแขงและจดเดอดตางกน นยมใช 4 มาตรา คอ องศาเซลเซยส องศาฟาเรนไฮต เคลวน และองศาโรเมอร 2. ตวชวดชนป


1. อธบายความหมายของอณหภมและชนดของหนวยวดอณหภม (K) 2. มความสนใจใฝรหรออยากรอยากเหน (A) 3. ท างานรวมกบผอนอยางสรางสรรค (A) 4. พอใจในประสบการณการเรยนรเกยวกบวทยาศาสตร (A) 5. สอสารและน าความรเรองอณหภมและหนวยวดไปใชในชวตประจ าวนได (P)




1. ซกถามความรเรองอณหภมและหนวยวด 2. ประเมนกจกรรมฝกทกษะระหวางเรยน



5. สาระการเรยนร อณหภมและหนวยวด


6. แนวทางการบรณาการ ภาษาไทย เขยนรายงานบนทกผลการสงเกต ตอบค าถาม และบนทก หลงการเรยนร คณตศาสตร ค านวณแปลงคาอณหภมจากมาตรวดหนงไปยงอกมาตรวดหนง

ภาษาตางประเทศ ฟง พด อาน และเขยนค าศพทภาษาตางประเทศเกยวกบอณหภม และหนวยวดทเรยนรหรอนกเรยนสนใจ 7. กระบวนการจดการเรยนร

ชวโมงท 14 ขนน าเขาสบทเรยน 1) ครกระตนความสนใจนกเรยนโดยใชแนวค าถาม เชน – นกเรยนทราบไดอยางไรวาสารนนรอนหรอเยน – นกเรยนสามารถบอกอณหภมจรง ๆ ไดจากการสมผสหรอไม เพราะเหตใด – ถานกเรยนตองการทราบคาอณหภมของสารควรท าอยางไร

2) นกเรยนชวยกนตอบค าถามและแสดงความคดเหน เพอเชอมโยงสการเรยนรเรอง อณหภมและหนวยวด

ขนจดกจกรรมการเรยนร จดกจกรรมการเรยนรโดยใชกระบวนการสบเสาะหาความร ซงมขนตอนดงน 1) ขนสรางความสนใจ (1) ครน าภาพเทอรมอมเตอรหรอเทอรมอมเตอรมาใหนกเรยนด แลวถามนกเรยนวารจกอปกรณนหรอไม อปกรณนท าหนาทอะไร (2) นกเรยนชวยกนอภปรายและแสดงความคดเหน (3) ครชแนะใหนกเรยนเหนวาเทอรมอมเตอรใชวดระดบความรอนหรออณหภมของสาร ซงเราไมสามารถใชความรสกบอกอณหภมทแทจรงได 2) ขนส ารวจและคนหา (1) ครใหนกเรยนศกษาเกยวกบการวดอณหภมจากหนงสอเรยน หนงสออน ๆ หรออนเทอรเนตในหองสมดเพมเตม (2) นกเรยนแบงกลมปฏบตกจกรรม สงเกตความรอนความเยน โดยใหนกเรยนปฏบตตามขนตอนทไดวางแผนไว ดงน

– น าอางน าทเตรยมไวทง 3 ใบ โดยใบท 1 ใสน าผสมน าแขง ใบท 2 ใสน าอน และใบท 3 ใสน าทอณหภมหอง

– ใชมอทง 2 ขางจมลงในอางน าใบท 1 และใบท 2 โดยทมอทงสองตองจมลงไปในอางน าแตละใบพรอมกนและแชทงไวประมาณ 15 วนาท


– หลงจากจมมอไวในอางน าใบท 1 และใบท 2 ตามเวลาทก าหนดแลว ใหยกมอทง 2 ขางขนพรอมกนแลวน าไปจมลงในอางน าใบท 3 พรอมกน สงเกตผลทเกดขนแลวบนทกผล (3) ครคอยแนะน าชวยเหลอนกเรยนขณะปฏบตกจกรรม โดยครเดนดรอบ ๆ หองเรยนและเปดโอกาสใหนกเรยนทกคนซกถามเมอมปญหา


(1) นกเรยนแตละกลมน าเสนอผลการปฏบตกจกรรมหนาชนเรยน (2) นกเรยนรวมกนอภปรายผลจากการปฏบตกจกรรมโดยใชแนวค าถาม เชน

– เครองมอทใชวดความรอนความเยนของกจกรรมนคออะไร (แนวค าตอบ มอของผปฏบตกจกรรม)

– นกเรยนมความรสกอยางไรหลงจากน ามอทจมในน าผสมน าแขงและน าอนมาจมลงในน า ทอณหภมหอง (แนวค าตอบ ความรสกของมอทง 2 ขางตางกน คอ มอทจมในน าผสมน าแขงจะรสกรอน สวนมอทจมในน าอนจะรสกเยน)

– เหตผลสนบสนนค าตอบในขอ 2 คออะไร (แนวค าตอบ มอทจมในน าผสมน าแขงมากอนจะรสกรอน เนองจากน าทอณหภมหองมอณหภมสงกวาน าทมอสมผสมา จงท าใหความรอนจากน าถายเทมายงมอของผปฏบตกจกรรม สวนมอทจมในน าอนมากอนจะรสกเยน เนองจากน าทอณหภมหองมอณหภมต ากวาน าทมอไปสมผสมา จงท าใหความรอนจากมอถายเทมายงน า ผปฏบตกจกรรมจงรสกวา มอเยนลง)

(3) ครและนกเรยนรวมกนสรปผลการปฏบตกจกรรม โดยสรปใหเขาใจวา มอขางทจมลงในอางใบท 1 ทมน าผสมน าแขงจะมความรสกวามอเยน มอขางทจมลงในอางใบท 2 ทมน าอนอณหภมประมาณ 50 องศาเซลเซยส จะมความรสกวามอรอน และเมอน ามอทง 2 ขางมาจมลงในอางใบท 3 ทมน าทอณหภมหอง ความรสกของมอขางทจมมาจากอางใบท 1 จะรสกรอน สวนมอขางทจมมาจากอางใบท 2 จะรสกเยน 4) ขนขยายความร

(1) นกเรยนสบคนขอมลเกยวกบมาตราวดอณหภม จากหนงสอเรยน อนเทอรเนต วารสาร สารานกรมวทยาศาสตร หรอสารานกรมไทยส าหรบเยาวชน น าขอมลทไดมาจดท าเปนรายงาน เพอแลกเปลยนเรยนรกนกบเพอนในชนเรยน (2) นกเรยนคนควาค าศพทภาษาตางประเทศเกยวกบอณหภมและหนวยวด จากหนงสอภาษาตางประเทศหรออนเทอรเนต และน าเสนอใหเพอนฟง แลวบนทกลงในสมด


5) ขนประเมน (1) ครใหนกเรยนแตละคนพจารณาวา จากหวขอทเรยนมาและการปฏบตกจกรรม มจดใดบางทยงไมเขาใจหรอยงมขอสงสย ถามครชวยอธบายเพมเตมใหนกเรยนเขาใจ (2) นกเรยนรวมกนประเมนการปฏบตกจกรรมกลมวามปญหาหรออปสรรคใด และไดมการแกไขอยางไร (3) นกเรยนรวมกนแสดงความคดเหนเกยวกบประโยชนทไดรบจากการปฏบตกจกรรมและการน าความรทไดไปใชประโยชน (4) ครทดสอบความเขาใจของนกเรยนโดยการใหตอบค าถาม เชน – การใชเทอรมอมเตอรแตกตางจากการใชความรสกอยางไร – ประเทศไทยนยมใชมาตรวดอณหภมรปแบบใดมากทสด – ใหนกเรยนยกตวอยางเทอรมอมเตอรทรจกมา 2 ตวอยาง – การใชเทอรมอมเตอรมประโยชนในเรองใด ขนสรป

ครและนกเรยนรวมกนสรปเกยวกบอณหภมและหนวยวด โดยรวมกนเขยนเปนแผนทความคดหรอผงมโนทศน 8. กจกรรมเสนอแนะ

1. ใหนกเรยนน าอางน าทเตรยมไวเหมอนการปฏบตกจกรรมขางตน แลวน าเทอรมอมเตอรมา 3 อน เพอวดอณหภมทแทจรง และน ามาเปรยบเทยบกบผลการปฏบตกจกรรมขางตน แลวน ามารวมกนอภปรายและแสดงความคดเหนกบเพอนในชนเรยน

2. นกเรยนฝกค านวณแปลงคาอณหภมจากมาตรวดหนงไปยงอกมาตรวดหนง โดยใชสตร

5C =

4R =

932–F =

5273–K

9. สอ/แหลงการเรยนร 1. ภาพเทอรมอมเตอรหรอเทอรมอมเตอร 2. ใบกจกรรมท 7 สงเกตความรอนความเยน 3. คมอการสอน วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 2 บรษท ส านกพมพวฒนาพานช จ ากด 4. สอการเรยนร PowerPoint รายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 2 บรษท





10. บนทกหลงการจดการเรยนร 1. ความส าเรจในการจดการเรยนร..............................................................................................

แนวทางการพฒนา.................................................................................................................. 2. ปญหา/อปสรรคในการจดการเรยนร........................................................................................ แนวทางแกไข........................................................................................................................... 3. สงทไมไดปฏบตตามแผน........................................................................................................ เหตผล....................................................................................................................................... 4. การปรบปรงแผนการจดการเรยนร........................................................................................... ลงชอ..............................................ผสอน


แผนการจดการเรยนรท 8 ประเภทของเทอรมอมเตอร เวลา 1 ชวโมง สาระท 5 พลงงาน ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนรท 4 พลงงานความรอน

1. สาระส าคญ เทอรมอมเตอรเปนอปกรณทวดอณหภมของสาร ซงมหลายรปแบบ เชน เทอรมอมเตอรวดไข เทอรมอคปเปล เทอรมอมเตอรโลหะค 2. ตวชวดชนป


1. อธบายประเภทของเทอรมอมเตอร (K) 2. มความสนใจใฝรหรออยากรอยากเหน (A) 3. ท างานรวมกบผอนอยางสรางสรรค (A) 4. พอใจในประสบการณการเรยนรเกยวกบวทยาศาสตร (A) 5. สอสารและน าความรเรองประเภทของเทอรมอมเตอรไปใชในชวตประจ าวนได (P)




1. ซกถามความรเรองประเภทของเทอรมอมเตอร 2. ประเมนกจกรรมฝกทกษะระหวางเรยน



5. สาระการเรยนร ประเภทของเทอรมอมเตอร


6. แนวทางการบรณาการ ภาษาไทย เขยนรายงานบนทกผลการสบคนขอมล ตอบค าถาม และบนทกหลง การเรยนร ศลปะ จดท าแผนภาพเกยวกบเทอรมอมเตอร ภาษาตางประเทศ ฟง พด อาน และเขยนค าศพทภาษาตางประเทศเกยวกบประเภทของ

เทอรมอมเตอรทเรยนรหรอทนกเรยนสนใจ 7. กระบวนการจดการเรยนร

ชวโมงท 16 ขนน าเขาสบทเรยน 1) ครอาจเชอมโยงความรจากเรองอณหภมและหนวยวดทนกเรยนเรยนรมาแลว แลวตงค าถาม

เชน – ในชวตประจ าวนนกเรยนรจกเครองมอทใชวดอณหภมใดบาง (แนวค าตอบ เทอรมอมเตอร) – นกเรยนเคยใชเครองมอดงกลาวหรอไม แลวใชท าอะไร (แนวค าตอบ เคย ใชวดอณหภม

รางกาย) 2) นกเรยนชวยกนอภปรายและแสดงความคดเหนเกยวกบเครองมอวดอณหภม เพอเชอมโยงไปสการเรยนรเรอง ประเภทของเทอรมอมเตอร

ขนจดกจกรรมการเรยนร จดกจกรรมการเรยนร โดยใชกระบวนการสบเสาะหาความร ซงมขนตอนดงน 1) ขนสรางความสนใจ (1) ครน าเทอรมอมเตอรวดไขและเทอรมอคปเปลมาใหนกเรยนด แลวครถามนกเรยนวารจก

อปกรณเหลานหรอไม อปกรณเหลานมหลกการท างานเหมอนหรอแตกตางกนลกษณะใด (2) นกเรยนชวยกนตอบค าถามและเสนอความคดเหน (3) ครใหนกเรยนออกมาเลาประสบการณทเคยพบเหนหรอเคยใชเทอรมอมเตอร ใหเพอนในชน

เรยนฟง 2) ขนส ารวจและคนหา (1) นกเรยนศกษาประเภทของเทอรมอมเตอร จากหนงสอเรยน หนงสออน ๆ หรออนเทอรเนตใน

หองสมด แลวชวยกนคดวาเทอรมอมเตอรทนกเรยนเคยเหนคอเทอรมอมเตอรประเภทใด (2) ใหนกเรยนฝกใชเทอรมอมเตอรแตละประเภท แลวน ามาเลาใหเพอนฟงวาแตละประเภทใช

งานแตกตางกนหรอไม 3) ขนอธบายและลงขอสรป

(1) นกเรยนแตละกลมน าเสนอผลการปฏบตกจกรรมหนาชนเรยน (2) ครและนกเรยนรวมกนอภปรายผลจากการปฏบตกจกรรมโดยใชแนวค าถาม เชน


– เทอรมอมเตอรแตละประเภทใชงานแตกตางกนอยางไร (แนวค าตอบ 1) เทอรมอมเตอรแบบของเหลวบรรจในหลอดแกวอาศยหลกการขยายตวและหดตวของของเหลวเมออณหภมเปลยนแปลง 2) เทอรมอคปเปลอาศยหลกการเปลยนแปลงความตางศกย เมออณหภมของ 2 บรเวณมความแตกตางกน 3) เทอรมอสแตตอาศยหลกการขยายตวของโลหะทแตกตางกน เมออณหภมเปลยนแปลง)

– เทอรมอมเตอรประเภทใดทใชวดอณหภมรางกาย มหลกการท างานอยางไร (แนวค าตอบ เมอของเหลวในเทอรมอมเตอรไดรบความรอนเพมขนจะขยายตว และเมอความรอนลดลง ของเหลวจะหดตว)

(3) ครอธบายใหนกเรยนเขาใจวา เทอรมอมเตอรทมของเหลวบรรจในหลอดแกวใชหลกการขยายตวและการหดตวของของเหลว เชน เทอรมอมเตอรแบบปรอทและเทอรมอมเตอรวดไข สวน เทอรมอคปเปลตองอาศยแรงเคลอนไฟฟาในการท างาน และเทอรมอมเตอรโลหะค อาศยความแตกตางของการขยายตวของโลหะ 2 ชนดในการท างาน 4) ขนขยายความร (1) นกเรยนสบคนขอมลเกยวกบประเภทของเทอรมอมเตอรวามอะไรเพมเตมจากทเรยนมาบาง พรอมทงเขยนสรปแลวออกมาเลาใหเพอนในชนเรยนฟง (2) นกเรยนคนควาค าศพทภาษาตางประเทศเกยวกบประเภทของเทอรมอมเตอร จากหนงสอภาษาตางประเทศหรออนเทอรเนต แลวบนทกลงในสมด 5) ขนประเมน (1) ครใหนกเรยนแตละคนพจารณาวา จากหวขอทเรยนมาและการปฏบตกจกรรมมจดใดบางทยงไมเขาใจหรอยงมขอสงสย ถามครชวยอธบายเพมเตมใหนกเรยนเขาใจ (2) นกเรยนรวมกนประเมนการปฏบตกจกรรมกลมวามปญหาหรออปสรรคใด และไดมการแกไขอยางไร (3) นกเรยนรวมกนแสดงความคดเหนเกยวกบประโยชนทไดรบจากการปฏบตกจกรรมและน าความรทไดไปใชประโยชน (4) ครทดสอบความเขาใจของนกเรยนโดยการใหตอบค าถาม เชน – เทอรมอมเตอรมกประเภท อะไรบาง – เทอรมอมเตอรประเภทใดทนกเรยนเคยใชมาแลว – เทอรมอมเตอรแตละประเภทมหลกการท างานแตกตางกนเพราะอะไร – นกเรยนสามารถน าเทอรมอมเตอรวดไขไปวดอณหภมของน าเดอดไดหรอไม เพราะอะไร ขนสรป

1) ครและนกเรยนรวมกนสรปเกยวกบประเภทของเทอรมอมเตอร โดยรวมกนเขยนสรปเปนแผนทความคดหรอผงมโนทศน 2) ครมอบหมายใหนกเรยนไปศกษาคนควาเนอหาของบทเรยนชวโมงหนา เพอจดการเรยนรครงตอไป โดยใหนกเรยนศกษาคนควาลวงหนาในหวขอการถายโอนความรอน



8. กจกรรมเสนอแนะ ท าแผนภาพเกยวกบประเภทของเทอรมอมเตอร พรอมทงเขยนจดเดนและจดดอยของเทอรมอ-

มเตอรแตละประเภท แลวน าเสนอหนาชนเรยน จากนนน าแผนภาพของนกเรยนทงหมดมาประกวด ถาของใครท าไดสวยงามและอธบายเขาใจงายจะไดน าไปตดบอรดหนาชนเรยน 9. สอ/แหลงการเรยนร

1. เทอรมอมเตอรวดไขและเทอรมอคปเปล 2. คมอการสอน วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 2 บรษท ส านกพมพวฒนาพานช จ ากด 3. สอการเรยนร PowerPoint รายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 2 บรษท




1. ความส าเรจในการจดการเรยนร............................................................................................... แนวทางการพฒนา.................................................................................................................... 2. ปญหา/อปสรรคในการจดการเรยนร........................................................................................ แนวทางแกไข............................................................................................................................ 3. สงทไมไดปฏบตตามแผน......................................................................................................... เหตผล........................................................................................................................................ 4. การปรบปรงแผนการจดการเรยนร........................................................................................... ลงชอ..................................................ผสอน


แผนการจดการเรยนรท 9 การน าความรอน เวลา 2 ชวโมง สาระท 5 พลงงาน ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนรท 4 พลงงานความรอน

1. สาระส าคญ การน าความรอน เปนการถายโอนความรอนจากโมเลกลภายในวตถเกดการสนตวมากขนจนไป

ชนกบโมเลกลขางเคยง ท าใหเกดการสนอยางตอเนองตลอดเนอของวตถ โดยทวตถไมมการเคลอนท

2. ตวชวดชนป สงเกตและอธบายการถายโอนความรอนและน าความรไปใชประโยชน (ว 5.1 ม. 1/2)

3. จดประสงคการเรยนร 1. สงเกตและอธบายการน าความรอน (K) 2. อธบายความหมายของตวน าความรอนและฉนวนความรอนและน าความรไปใชประโยชน (K) 3. มความสนใจใฝรหรออยากรอยากเหน (A) 4. ท างานรวมกบผอนอยางสรางสรรค (A) 5. พอใจในประสบการณการเรยนรเกยวกบวทยาศาสตร (A) 6. สอสารและน าความรเรองการน าความรอนไปใชในชวตประจ าวนได (P)




1. ซกถามความรเรองการน าความรอน 2. ประเมนกจกรรมฝกทกษะระหวางเรยน



5. สาระการเรยนร การน าความรอน ตวน าความรอนและฉนวนความรอน


6. แนวทางการบรณาการ ภาษาไทย เขยนรายงานบนทกผลการสงเกต ตอบค าถาม และบนทกหลงการ เรยนร ภาษาตางประเทศ ฟง พด อาน และเขยนค าศพทภาษาตางประเทศเกยวกบ

การน าความรอน 7. กระบวนการจดการเรยนร

ชวโมงท 17 ขนน าเขาสบทเรยน 1) ครกระตนนกเรยนโดยการใหนกเรยนดรปกาตมน าทน าก าลงเดอด แลวถามค าถามนกเรยนวา – นกเรยนรบรถงความรอนของน าทเดอดในกาตมน าไดเพราะอะไร – น าในกาตมน าเดอดไดเพราะอะไร – นกเรยนรบรถงความรอนของเปลวไฟไดเพราะอะไร 2) นกเรยนชวยกนตอบค าถามและเสนอความคดเหน เพอเชอมโยงไปสการเรยนรเรอง การน า

ความรอน ขนจดกจกรรมการเรยนร จดกจกรรมการเรยนรโดยใชกระบวนการสบเสาะหาความรรวมกบแบบกลบดานชนเรยน ซงม

ขนตอนดงน 1) ขนสรางความสนใจ (1) ครแบงกลมนกเรยนแลวเปดโอกาสใหนกเรยนในกลมน าเสนอขอมลเกยวกบการถายโอน

ความรอนทครมอบหมายใหไปเรยนรลวงหนาใหเพอน ๆ ในกลมฟง จากนนใหแตละกลมสงตวแทนมาน าเสนอขอมลหนาหองเรยน


– การถายโอนความรอนมกวธ อะไรบาง (แนวค าตอบ 3 วธ ไดแก การน าความรอน การพา

ความรอน และการแผรงสความรอน) – เมอเราจบหมอทใสแกงรอนเราจะรสกรอนทมอเพราะอะไร (แนวค าตอบ เพราะหมอ

น าความรอนจากแกงรอนมาสมอของเรา) (3) ครเปดโอกาสใหนกเรยนตงประเดนค าถามทนกเรยนสงสยจากการท าภาระงานอยางนอย

คนละ 1 ค าถาม ซงครใหนกเรยนเตรยมมาลวงหนา และใหนกเรยนชวยกนตอบและแสดงความคดเหน (4) ครและนกเรยนรวมกนสรปเกยวกบภาระงาน โดยครชวยอธบายใหนกเรยนเขาใจวา การ

ถายโอนความรอนม 3 วธ ไดแก การน าความรอน การพาความรอน และการแผรงสความรอน ซงแตละวธมหลกการทแตกตางกน


2) ขนส ารวจและคนหา (1) ครใหนกเรยนศกษาเกยวกบความหมายและความส าคญของการน าความรอน จากหนงสอเรยน หนงสออน ๆ หรออนเทอรเนตในหองสมด

(2) นกเรยนแบงกลมปฏบตกจกรรม สงเกตการน าความรอนของของแขง โดยแตละกลมปฏบตตามขนตอนทไดวางแผนไว ดงน

– น าเทยนมาจดไฟ หยดน าตาเทยนลงบนแผนอะลมเนยมทเตรยมไว 4 หยด โดยใหแตละหยดมระยะหางเทา ๆ กน ทงไวสกครเพอใหหยดน าตาเทยนแขงตว

– ตดตงแผนอะลมเนยมเขากบทจบหลอดทดลอง จดใหปลายทง 2 ขางอยในแนวระดบ ตามรปในหนงสอเรยน

– ตงตะเกยงแอลกอฮอลไวทปลายแผนอะลมเนยม จดไฟเพอลนใหปลายแผนอะลมเนยมรอน

ประมาณ 5–7 นาท – สงเกตและบนทกผลทเกดขน



(1) นกเรยนแตละกลมน าเสนอผลการปฏบตกจกรรมหนาชนเรยน (2) ครและนกเรยนรวมกนอภปรายผลจากการปฏบตกจกรรม โดยใชแนวค าถามตอไปน – เพราะเหตใดจงใชน าตาเทยนในกจกรรมน (แนวค าตอบ การหลอมเหลวของน าตาเทยนใช

อณหภมและปรมาณความรอนต า)

การจดอปกรณการน าความรอนของของแขง


– เมอแผนอะลมเนยมไดรบความรอน หยดน าตาเทยนมการเปลยนแปลงในลกษณะใด (แนวค าตอบ หยดน าตาเทยนทอยใกลเปลวไฟจะหลอมเหลวและหลดออกจากแผนอะลมเนยมกอน ตามดวยหยดน าตาเทยนทอยถดออกไปตามล าดบ)

– เหตผลสนบสนนการเปลยนแปลงในขอ 2 คออะไร (แนวค าตอบ เมอแผนอะลมเนยมไดรบความรอนจะเกดการถายโอนความรอน โดยโมเลกลของแผนอะลมเนยมจะเกดการสนสะเทอนอยางตอเนอง เรมจากจดทอยใกลเปลวไฟและไกลออกไป หยดน าตาเทยนทอยใกลเปลวไฟจงหลอมเหลวกอน ตามดวยหยดน าตาเทยนทอยถดออกไปตามล าดบ) (3) ครและนกเรยนรวมกนสรปผลจากการปฏบตกจกรรม ซงไดขอสรปวา เมอแผนอะลมเนยมไดรบความรอน จะเกดการถายโอนความรอนผานแผนอะลมเนยม โดยสงเกตจากการหลอมเหลวของหยดน าตาเทยน หยดน าตาเทยนทอยใกลเปลวไฟจะหลอมเหลวกอน ตามดวยหยดน าตาเทยนทอยหางออกไป

(4) ครอธบายเพมเตมวา วตถทน าความรอนไดอยางรวดเรว เรยกวา ตวน าความรอน ไดแก เงน ทอง และทองแดง สวนวตถทน าความรอนไดไมดหรอยอมใหความรอนผานไดนอย เรยกวา ฉนวนความรอน ไดแก ไม พลาสตก แกว ของเหลว (น า) และแกส (อากาศ) 4) ขนขยายความร (1) นกเรยนสบคนขอมลเกยวกบการใชประโยชนจากตวน าความรอนและฉนวนความรอนในชวตประจ าวน จากหนงสอเรยน อนเทอรเนต วารสาร สารานกรมวทยาศาสตร หรอสารานกรมไทยส าหรบเยาวชน น าขอมลทไดมาน าเสนอและรวมกนอภปรายในชนเรยน (2) นกเรยนคนควาค าศพทภาษาตางประเทศเกยวกบการน าความรอน จากหนงสอภาษาตางประเทศหรออนเทอรเนต แลวบนทกลงในสมด

5) ขนประเมน (1) ครใหนกเรยนแตละคนพจารณาวา จากหวขอทเรยนมาและการปฏบตกจกรรม มจดใดบางทยงไมเขาใจหรอยงมขอสงสย ถามครชวยอธบายเพมเตมใหนกเรยนเขาใจ (2) นกเรยนรวมกนประเมนการปฏบตกจกรรมกลมวามปญหาหรออปสรรคใด และไดมการแกไขอยางไร (3) นกเรยนรวมกนแสดงความคดเหนเกยวกบประโยชนทไดรบจากการปฏบตกจกรรมและการน าความรทไดไปใชประโยชน (4) ครทดสอบความเขาใจของนกเรยนโดยการใหตอบค าถาม เชน – การถายโอนความรอนดวยวธการน าความรอนเกดขนอยางไร – การน าความรอนเกดขนไดอยางไร – ตวน าความรอนและฉนวนความรอนแตกตางกนในเรองใด – เราสามารถใชประโยชนจากตวน าความรอนและฉนวนความรอนในเรองใดบาง ขนสรป

ครและนกเรยนรวมกนสรปเกยวกบการน าความรอน โดยรวมกนเขยนเปนแผนทความคดหรอผงมโนทศน


8. กจกรรมเสนอแนะ ครใหนกเรยนศกษาขอควรระวงของเครองใชไฟฟาทใชประโยชนจากการน าความรอน แลวท าเสนอหนาหองเรยน 9. สอ/แหลงการเรยนร

1. รปกาตมน าทน าก าลงเดอด 2. ใบกจกรรมท 8 สงเกตการน าความรอนของของแขง 3. คมอการสอน วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 2 บรษท ส านกพมพวฒนาพานช จ ากด 4. สอการเรยนร PowerPoint รายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 2 บรษท




1. ความส าเรจในการจดการเรยนร................................................................................................ แนวทางการพฒนา..................................................................................................................... 2. ปญหา/อปสรรคในการจดการเรยนร......................................................................................... แนวทางแกไข............................................................................................................................ 3. สงทไมไดปฏบตตามแผน......................................................................................................... เหตผล........................................................................................................................................ 4. การปรบปรงแผนการจดการเรยนร........................................................................................... ลงชอ..............................................ผสอน


แผนการจดการเรยนรท 10 การพาความรอน เวลา 2 ชวโมง สาระท 5 พลงงาน ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนรท 4 พลงงานความรอน

1. สาระส าคญ การพาความรอน เปนการถายโอนความรอนโดยโมเลกลของสารเคลอนทไปดวย ซงเกดขนในของเหลวและแกส เนองจากโมเลกลของสารเหลานนเคลอนทไดอยางอสระ 2. ตวชวดชนป

สงเกตและอธบายการถายโอนความรอนและน าความรไปใชประโยชน (ว 5.1 ม. 1/2) 3. จดประสงคการเรยนร

1. สงเกตและอธบายการพาความรอนของสารได (K) 2. อธบายประโยชนและผลทเกดขนจากการพาความรอนของสารได (K) 3. มความสนใจใฝรหรออยากรอยากเหน (A) 4. ท างานรวมกบผอนอยางสรางสรรค (A) 5. พอใจในประสบการณการเรยนรเกยวกบวทยาศาสตร (A) 6. สอสารและน าความรเรองการพาความรอนไปใชในชวตประจ าวนได (P)




1. ซกถามความรเรองการ พาความรอน 2. ประเมนกจกรรมฝกทกษะระหวางเรยน



5. สาระการเรยนร การพาความรอน


6 แนวทางการบรณาการ ภาษาไทย เขยนรายงานบนทกผลการสงเกต ตอบค าถาม และบนทกหลง การเรยนร สงคมศกษา ศาสนา อธบายกระบวนการเกดลมบก ลมทะเล หรอลมมรสม สนทนาพดคย และวฒนธรรม เกยวกบเรอนไทยทน าหลกการการพาความรอนไปใช และอธบาย เกยวกบการพาความรอนในชนเนอโลกทท าใหเกดแผนดนไหว และ ภเขาไฟปะทในประเทศอนโดนเซยและฟลปปนส ภาษาตางประเทศ ฟง พด อาน และเขยนค าศพทภาษาตางประเทศเกยวกบการ พาความรอน

7. กระบวนการจดการเรยนร ชวโมงท 19 ขนน าเขาสบทเรยน 1) ครคลกค าถามเกยวกบประสบการณเดมของนกเรยน เพอกระตนนกเรยน โดยถามนกเรยนวา – หลงออกก าลงกาย นกเรยนรสกอยางไร (แนวค าตอบ รอน เหนอย และกระหายน า) – ถานกเรยนไปยนพกเหนอยในบรเวณทอากาศถายเทสะดวก นกเรยนจะรสกอยางไร (แนว

ค าตอบ รสกเยนสบายขน รสกอณหภมในรางกายลดลง) 2) นกเรยนชวยกนอภปรายและแสดงความคดเหนเพอเชอมโยงไปสการเรยนรเรอง การพาความ

รอน ขนจดกจกรรมการเรยนร จดกจกรรมการเรยนร โดยใชกระบวนการสบเสาะหาความร ซงมขนตอนดงน

1) ขนสรางความสนใจ (1) ครน าวดทศนหรอสอมลตมเดยเกยวกบกระบวนการเกดลมบก ลมทะเล หรอลมมรสม มาใหนกเรยนด แลวตงประเดนค าถาม เชน – จากสอทนกเรยนดเกยวของกบปรากฏการณใด – ปรากฏการณทเกดขนนกเรยนคดวามาจากสาเหตใด – ยกตวอยาง กระบวนการทคลายกบกระบวนการเกดลมบก ลมทะเล หรอลมมรสม (2) ครอธบายใหนกเรยนเขาใจวา กระบวนการเกดลมบก ลมทะเล หรอลมมรสม เนองมาจากกระแสการพาความรอนของอากาศและใหนกเรยนแสดงความคดเหนเพมเตม 2) ขนส ารวจและคนหา

(1) ครใหนกเรยนศกษาเกยวกบการพาความรอนจากหนงสอเรยน หนงสออน ๆ อนเทอรเนตวารสาร สารานกรมวทยาศาสตร หรอสารานกรมส าหรบเยาวชนในหองสมด (2) นกเรยนแบงกลมปฏบตกจกรรม สงเกตการถายโอนความรอนของของเหลว โดยใหนกเรยนปฏบตตามขนตอนทไดวางแผนไว ดงน


– น าบกเกอรทบรรจน าประมาณ 31 สวน ตงบนตะแกรงลวด ดงรป ใสเกลดดางทบทมลงไป

บรเวณกลางบกเกอร 4–5 เกลด

การจดอปกรณการถายโอนความรอนของของเหลว

– ตดตงเทอรมอมเตอร โดยใชเทอรมอมเตอร 2 อน จมลงไปในบกเกอร ใหปลายกระเปาะของ

เทอรมอมเตอรอนแรกอยเหนอกนบกเกอรเลกนอย สวนปลายกระเปาะของเทอรมอมเตอรอนทสองอยต าลงไปจากผวน าเลกนอย ดงรป

– ตมน าทอยในบกเกอรประมาณ 7–8 นาท สงเกตการเปลยนแปลงของเกลดดางทบทมและวดอณหภมของน าในบกเกอรจากเทอรมอมเตอรทง 2 อน บนทกผลทเกดขน (3) ครคอยแนะน าชวยเหลอนกเรยนขณะปฏบตกจกรรม โดยครเดนดรอบ ๆ หองเรยนและเปดโอกาสใหนกเรยนทกคนซกถามเมอมปญหา


(1) นกเรยนแตละกลมน าเสนอผลการปฏบตกจกรรมหนาชนเรยน (2) ครและนกเรยนรวมกนอภปรายผลจากการปฏบตกจกรรม โดยใชแนวค าถามตอไปน – อณหภมของน าทวดจากเทอรมอมเตอรทง 2 อนมการเปลยนแปลงในลกษณะใด (แนวค าตอบ

เมอไดรบความรอนอณหภมของน าทกนบกเกอรจะสงขนกอน จากนนอณหภมของน าบรเวณดานบนของบกเกอรจะสงขนในเวลาตอมา)

– เมอไดรบความรอนเกลดของดางทบทมทกนบกเกอรจะเกดการเปลยนแปลงในลกษณะใด (แนวค าตอบ สารละลายดางทบทมจะเคลอนทจากกนบกเกอรขนสดานบน)

– การเปลยนแปลงในขอ 2 แสดงวาเมอน าไดรบความรอนจะเกดการเปลยนแปลงในลกษณะใด (แนวค าตอบ เมอน าไดรบความรอน น ารอนจะลอยตวสงขน น าเยนจะจมลงแทนทน ารอน)


(3) ครและนกเรยนรวมกนสรปผลการปฏบตกจกรรม โดยไดขอสรปวา เมอใหความรอนแกน าในบกเกอร น าจะมอณหภมสงขน โดยน ารอนจะลอยตวจากกนบกเกอรขนมาดานบน และน าทเยนกวาบรเวณดานบนของบกเกอรจะลงมาแทนทน ารอน สงเกตไดจากการเคลอนทของสารละลายดางทบทมทเคลอนทขนมาดานบน และอณหภมของน าบรเวณดานบนจะเพมขนในเวลาตอมา 4) ขนขยายความร (1) ใหนกเรยนฝกสงเกตและตอบค าถาม เมอท าอาหารโดยวธนง อะไรเปนตวพาความรอนท าใหอาหารสก และเมอเปดเครองปรบอากาศ อะไรเปนตวพาความรอนท าใหอากาศเยนขน (2) ครเชอมโยงความรเขากบหลกเศรษฐกจพอเพยงหรอภมปญญาไทย โดยน ารปบานไทยหรอเรอนไทยมาใหนกเรยนด แลวถามนกเรยนวา เรอนไทยน าความรเกยวกบหลกการการพาความรอนมาใชในการสรางหรอไม อยางไร จากนนครใหความรเพมเตมเกยวกบบานเรอนไทย ดงน เรอนไทยหรอบานไทยเปนเอกลกษณทสะทอนวถชวตแบบไทย ประเทศไทยอยในภมประเทศเขตรอน พนทเปนทราบลมและอยในเขตมรสม สวนใหญจะประกอบอาชพเกษตรกรรม คนไทยภาคกลางนยมปลกบานอยรมฝงแมน า เมอยามน าหลากน าจะไหลทวมบานเรอน คนไทยจงปลกบานชนเดยวใตถนสง ซงจะชวยปองกนน าทวมถงตวบาน ชวยใหลมผานสะดวก นอกจากนในยามปกตใตถนบานยงใชเปนทสนทนาการของครอบครว คอ ใชเปนทพกผอน ท ากจกรรมตาง ๆ และทวงเลนของเดก ๆ อกดวย บานจงเปนสถานทใหความรมเยนแกผอยอาศย ภมปญญาของการปลกเรอนไทย คอ การออกแบบใหมหลงคาทรงสง เพอใหอากาศภายในลอยตวขนสง ขณะทความรอนจะถายเทสตวบานอยาง ชา ๆ เนองจากระยะความสงของหลงคา ท าใหภายในตวบานเยนสบาย แมจะมหองหรอฝากน แตกมพนทเพยงรอยละ 40 ทเหลออกรอยละ 60 เปนชานเปดโลง ท าใหลมพดผานไดสะดวก ทงลมจากใตถนสงทพดมาขางบนกเปนทางหนงทสายลมเยนจะพดผานในบานตลอดเวลา นอกจากนยงสรางชายคาใหยนยาวออกคลมตวบานมากกวาบานทรงยโรป เปนการปองกนแดดเพอใหฝาบานไมรอน ปองกนฝนสาด และปองกนแดดสองหอง จะไดเยนสบายตลอดทงวน


(3) ครอธบายเพมเตมเกยวกบลมบก ลมทะเล และลมมรสม (4) นกเรยนคนควาค าศพทภาษาตางประเทศเกยวกบการพาความรอน จากหนงสอภาษาตางประเทศหรออนเทอรเนต แลวบนทกลงในสมด 5) ขนประเมน (1) ครใหนกเรยนแตละคนพจารณาวา จากหวขอทเรยนมาและการปฏบตกจกรรม มจดใดบางทยงไมเขาใจหรอยงมขอสงสย ถามครชวยอธบายเพมเตมใหนกเรยนเขาใจ (2) นกเรยนรวมกนประเมนการปฏบตกจกรรมกลมวามปญหาหรออปสรรคใด และไดมการแกไขอยางไร (3) ครและนกเรยนรวมกนแสดงความคดเหนเกยวกบประโยชนทไดรบจากการปฏบตกจกรรมและการน าความรทไดไปใชประโยชน (4) ครทดสอบความเขาใจของนกเรยนโดยการใหตอบค าถาม เชน – การพาความรอนคออะไร – ในชวตประจ าวนมเหตการณใดบางทเกยวของกบการพาความรอน ยกตวอยาง – การพาความรอนในแกสเกดขนไดเรวกวาในของเหลวเพราะอะไร – เพราะเหตใดบรเวณรอบ ๆ กองไฟอากาศจงรอน – การพาความรอนแตกตางจากการน าความรอนในเรองใด – การพาความรอนมประโยชนในเรองใด

ขนสรป ครและนกเรยนรวมกนสรปเกยวกบการพาความรอน โดยรวมกนเขยนเปนแผนทความคดหรอผงมโนทศน 8. กจกรรมเสนอแนะ 1) นกเรยนฝกทดลองโดยน าน าหวานเขมขนสแดงหรอสเขยว ใสลงในน าทอยในบกเกอร แลวน าไปตม ใหนกเรยนสงเกตการเปลยนแปลงของน าหวาน แลวบนทกผลทเกดขน น าผลการทดลองไปแลกเปลยนกบเพอนในชนเรยนวา ผลทไดเหมอนหรอแตกตางกนอยางไร โดยทครคอยใหค าชแนะ 2) ครใหความรเพมเตมเกยวกบการพาความรอน โดยน าอภปรายวา ของเหลวเมอไดรบความรอน โมเลกลของของเหลวจะเคลอนท เมอถงผวของของเหลวโมเลกลจะเคลอนทกระจายออกทกทศทาง การเคลอนทของของเหลวในลกษณะนเกดขนภายในโลกของเรา โดยหนหนดในชนเนอโลกเมอไดรบความรอนจากแกนโลกจะไหลวนขนมาถงสวนบน สงผลใหเปลอกโลกทอยดานบนบางแผนแยกออกจากกน บางแผนอาจเคลอนทเขาชนกน ท าใหเกดแผนดนไหวและภเขาไฟปะทขน บรเวณทเกดแผนดนไหวและภเขาไฟปะทบอยครง เรยกวา วงแหวนไฟ มระยะทางประมาณ 40,000 กโลเมตร วางตวตามแนวรองสมทร แนวภเขาไฟ และแนวขอบของแผนเปลอกโลก ในประเทศสมาชกอาเซยนมพนทบางสวนทอยในแนววงแหวนไฟ คอประเทศอนโดนเซยและประเทศฟลปปนส จงมกเกดภเขาไฟปะทบอยครง ประเทศอนโดนเซยเปนประเทศทมภเขาไฟมากทสดในโลก ประมาณ 150


ลก ในจ านวนนไมต ากวา 127 ลก เปนภเขาไฟทยงไมสงบ ในแตละปประเทศอนโดนเซยจงตองเผชญกบภยธรรมชาต ทงภเขาไฟปะท แผนดนไหว และสนามมากกวาประเทศเพอนบานหลายเทา สวนประเทศฟลปปนสกมภเขาไฟอยหลายลก เมอ พ.ศ. 2534 ภเขาไฟปนาตโบในประเทศฟลปปนสเกดการปะทอยางรนแรง พนทรอบภเขาไฟในรศม 20 กโลเมตรถกปกคลมดวยเถาถาน ลาวาไหลออกจากปากปลองท าลายบานเรอนและสงกอสราง และเกดแกสซลเฟอรไดออกไซดในปรมาณมาก จงหวดทางภาคใตของประเทศไทย เชน สงขลา นราธวาส และปตตาน กไดรบผลกระทบทางอากาศจากเหตการณในครงนดวย 9. สอ/แหลงการเรยนร

1. วดทศนหรอสอมลตมเดยเกยวกบกระบวนการเกดลมบก ลมทะเล หรอลมมรสม 2. น าหวานสเขยวหรอสแดง 3. บกเกอร

4. ใบกจกรรมท 9 สงเกตการถายโอนความรอนของของเหลว 5. คมอการสอน วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 2 บรษท ส านกพมพวฒนาพานช จ ากด 6. สอการเรยนร PowerPoint รายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 2 บรษท




10. บนทกหลงการจดการเรยนร 1. ความส าเรจในการจดการเรยนร.................................................................................................

แนวทางการพฒนา...................................................................................................................... 2. ปญหา/อปสรรคในการจดการเรยนร.......................................................................................... แนวทางแกไข............................................................................................................................. 3. สงทไมไดปฏบตตามแผน.......................................................................................................... เหตผล......................................................................................................................................... 4. การปรบปรงแผนการจดการเรยนร............................................................................................ ลงชอ..............................................ผสอน


แผนการจดการเรยนรท 11 การแผรงสความรอน เวลา 2 ชวโมง สาระท 5 พลงงาน ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนรท 4 พลงงานความรอน

1. สาระส าคญ การแผรงสความรอน เปนการถายโอนความรอนจากทหนงไปยงทหนง ซงความรอนทถกปลอย

ออกจากแหลงก าเนดทกทศทกทางในรปคลนแมเหลกไฟฟา โดยไมตองอาศยตวกลางในการเคลอนท 2. ตวชวดชนป

อธบายการดดกลน การคายความรอน โดยการแผรงส และน าความรไปใชประโยชน (ว 5.1 ม. 1/3) 3. จดประสงคการเรยนร

1. สงเกตและอธบายการแผรงสความรอน (K) 2. มความสนใจใฝรหรออยากรอยากเหน (A) 3. ท างานรวมกบผอนอยางสรางสรรค (A) 4. พอใจในประสบการณการเรยนรเกยวกบวทยาศาสตร (A) 5. สอสารและน าความรเรองการแผรงสความรอนไปใชในชวตประจ าวนได (P)




1. ซกถามความรเรองการแผรงสความรอน 2. ประเมนกจกรรมฝกทกษะระหวางเรยน



5. สาระการเรยนร การแผรงสความรอน การดดกลนความรอน การคายความรอน


8. แนวทางบรณาการ ภาษาไทย เขยนรายงานบนทกผลการสงเกต ตอบค าถามและบนทกหลงการเรยนร

ศลปะ จดปายนเทศเกยวกบการแผรงสความรอนและการน าความรไปใชใน ชวตประจ าวน สงคมศกษา ศาสนา สนทนาพดคยเกยวกบทะเลทรายในประเทศเวยดนามและการ และวฒนธรรม ปรบตวของสตวในทะเลทรายเพอลดการดดกลนความรอน

ภาษาตางประเทศ ฟง พด อาน และเขยนค าศพทภาษาตางประเทศเกยวกบการแผรงส ความรอน

7. กระบวนการจดการเรยนร ชวโมงท 21

ขนน าเขาสบทเรยน 1) ครกระตนความสนใจของนกเรยนโดยใชแนวค าถาม เชน – ชาวนาทท างานกลางแจงมกแตงกายมดชดเพราะอะไร – เมอเราน ามอไปองบรเวณกองไฟแลวรสกรอน ความรอนมาสมอเราโดยวธใด 2) นกเรยนชวยกนอภปรายและแสดงความคดเหนเกยวกบการถายโอนความรอน เพอเชอมโยงไปสการเรยนรเรอง การแผรงสความรอน

ขนจดกจกรรมการเรยนร จดกจกรรมการเรยนร โดยใชกระบวนการสบเสาะหาความร ซงมขนตอนดงน 1) ขนสรางความสนใจ (1) ครน าผาสด าและสขาวไปวางไวบนโตะทแสงแดดสองถง แลวใหนกเรยนน ามอทงสองขางไปวางบนผาสด าและสขาว ใหนกเรยนท าการทดลองทกคน แลวถามนกเรยนวารสกอยางไร ความรสกแตกตางกนหรอไม เพราะเหตใด (2) นกเรยนชวยกนตอบค าถาม (ผาสด าจะรสกรอนกวาผาสขาว) และชวยกนอธบายเหตผล เพราะเหตใดจงเปนเชนนน 2) ขนส ารวจและคนหา (1) นกเรยนศกษาเกยวกบการแผรงสความรอน การดดกลนความรอน และการคายความรอนจากหนงสอเรยน หนงสออน ๆ อนเทอรเนต วารสาร สารานกรมวทยาศาสตร หรอสารานกรมส าหรบเยาวชนในหองสมด (2) นกเรยนแบงกลมปฏบตกจกรรม ทดลองการดดกลนและการคายความรอนของวตถ โดยแตละกลมปฏบตตามขนตอนทไดวางแผนไว ดงน

ขนท 1 ก าหนดปญหา/ขอสงสย เมอแผนโลหะททาสด ากบแผนโลหะททาสขาวไดรบความรอน แผนโลหะใดจะมอณหภมสง

กวากน


ขนท 2 ก าหนดสมมตฐาน แผนโลหะททาสด าจะมอณหภมสงมากกวาแผนโลหะททาสขาว ขนท 3 ทดสอบสมมตฐาน นกเรยนแตละกลมปฏบตตามขนตอนการทดลอง กจกรรม ทดลองการดดกลนและการคายความ

รอนของวตถ ดงน – น าเทอรมอมเตอรมาตดเขากบแผนโลหะททาดวยสด าและสขาวแผนละ 1 อน โดยใหกระเปาะ

ของเทอรมอมเตอรอยกงกลางของแผนโลหะทงสอง – วางแผนโลหะใหตรงโดยใชคลปหนบกระดาษหนบแผนโลหะทมมลางแลวพบขาคลปออก

จดแผนโลหะใหมระยะหางจากหลอดไฟฟาเทา ๆ กน หนดานทไมมเทอรมอมเตอรเขาหาหลอดไฟฟา ดงรป

การจดอปกรณทดลองการดดกลนและการคายความรอนของวตถ – เปดไฟประมาณ 4–5 นาท สงเกตการเปลยนแปลงของอณหภม บนทกคาอณหภมทก ๆ 1 นาท ขนท 4 วเคราะหผลการทดลอง – แปลความหมายขอมลทไดจากตารางบนทกผลการทดลอง – น าขอมลทไดมาพจารณา เพออธบายวาเปนไปตามทนกเรยนตงสมมตฐานไวหรอไม ขนท 5 สรปผลการทดลอง – นกเรยนรวมกนสรปผลการทดลอง แลวเขยนเปนรายงานสรปผลการทดลองสงคร


ชวโมงท 22 3) ขนอธบายและลงขอสรป (1) นกเรยนแตละกลมน าเสนอผลการปฏบตกจกรรมหนาชนเรยน

(2) ครและนกเรยนรวมกนอภปรายผลจากการปฏบตกจกรรม โดยใชแนวค าถามตอไปน – ตวแปรตนและตวแปรตามของการทดลองนคออะไร (แนวค าตอบ ตวแปรตน คอ แผนโลหะท

ทาสด ากบแผนโลหะททาสขาว ตวแปรตาม คอ อณหภม)


– แสงจากหลอดไฟฟามผลตอแผนโลหะทงสองในลกษณะใด (แนวค าตอบ แผนโลหะทงสองมอณหภมสงขน)

– แผนโลหะททาสด ากบแผนโลหะททาสขาวมอณหภมแตกตางกนหรอไม เพราะอะไร (แนวค าตอบ แตกตางกน เพราะสทแตกตางกนดดกลนความรอนไดตางกน)

(3) ครและนกเรยนรวมกนสรปผลจากการปฏบตกจกรรม โดยไดขอสรปวา เมอใหความรอน แกแผนโลหะททาสด าและแผนโลหะททาสขาวพบวา แผนโลหะททาสด ามอณหภมสงกวา ทงทไดรบพลงงานความรอนเทากน นนแสดงวาแผนโลหะสด าดดกลนพลงงานความรอนไดดกวาแผนโลหะสขาว 4) ขนขยายความร (1) นกเรยนฝกน าวตถทมพนผวแตกตางกน 2 ชน เชน พนผวเรยบมนและขรขระไมมน ไปวางใหแสงแดดสองถง แลวสมผสกบวตถทง 2 ชน แลวบนทกผลลงในสมด เพอน าไปแลกเปลยนกบเพอนในชนเรยน (2) นกเรยนรวมกนอภปรายและสรปผลการปฏบตกจกรรม (3) ครอธบายเพมเตมวา การดดกลนและการคายความรอนของวตถขนอยกบสของวตถและพนผวของวตถ กลาวคอ วตถสเขมจะดดกลนและคายความรอนไดดกวาวตถสออน สวนพนผวเรยบมนจะดดกลนความรอนไดนอย แตสามารถสะทอนแสงไดด (4) ครเชอมโยงความรเขาสอาเซยน โดยถามนกเรยนวารหรอไมวา ในอาเซยนของเรากมทะเลทราย จากนนใหความรเพมเตม ดงน ทะเลทรายเปนพนทรอนและแหงแลง มปรมาณน าฝนต ากวา 250 มลลลตรตอป เมอพดถงทะเลทรายคนสวนใหญจะนกถงทะเลทรายสะฮารา (Sahara) ในทวปแอฟรกา แตในอาเซยนของเรากมทะเลทรายขนาดใหญอยทประเทศเวยดนาม คอ ทะเลทรายในเมองมยเน (Mui Ne) เปนทะเลทรายสขาวและสแดงลกษณะคลายเนนทราย โดยเนนของทะเลทรายสขาวมขนาดใหญกวาเนนของทะเลทรายสแดง บรเวณทเปนทะเลทรายในอดตเคยเปนทะเลมากอน เมอน าทะเลหายไปจงกลายเปนทะเลทราย ประกอบกบภมอากาศทแหงแลง ลมพดแรง และมฝนตกนอยมาก การผานสภาพอากาศดงกลาวเปนระยะเวลายาวนานจงกลายเปนทะเลทรายในทสด (5) นกเรยนคนควาค าศพทภาษาตางประเทศเกยวกบการแผรงสความรอน การดดกลนความรอน และการคายความรอน จากหนงสอภาษาตางประเทศหรออนเทอรเนต และน าเสนอใหเพอนฟง แลวคดค าศพทลงในสมด 5) ขนประเมน (1) ครใหนกเรยนแตละคนพจารณาวา จากหวขอทเรยนมาและการปฏบตกจกรรม มจดใดบางทยงไมเขาใจหรอยงมขอสงสย ถามครชวยอธบายเพมเตมใหนกเรยนเขาใจ (2) นกเรยนรวมกนประเมนการปฏบตกจกรรมกลมวามปญหาหรออปสรรคใด และไดมการแกไขอยางไร (3) ครและนกเรยนรวมกนแสดงความคดเหนเกยวกบประโยชนทไดรบจากการปฏบตกจกรรมและการน าความรทไดไปใชประโยชน


(4) ครทดสอบความเขาใจของนกเรยนโดยการใหตอบค าถาม เชน – การถายโอนความรอนโดยวธการใดทไมตองอาศยตวกลาง – บานทอยในเขตรอนควรทาสขาว เพราะเหตใด – ในฤดหนาวนกเรยนควรสวมใสเสอผาสอะไร เพราะเหตใด – การแผรงสและการดดกลนความรอนเกยวของกบเรองใดบาง – นกเรยนจะน าความรเรองวตถสเขมดดกลนความรอนไดดกวาวตถสออนไปใชประโยชน ในชวตประจ าวนไดอยางไร

ขนสรป ครและนกเรยนรวมกนสรปเกยวกบการแผรงสความรอน โดยรวมกนเขยนเปนแผนทความคดหรอผงมโนทศน 8. กจกรรมเสนอแนะ ใหนกเรยนฝกส ารวจเครองใชไฟฟาภายในบานทน าหลกการแผรงสความรอน การดดกลนความรอน และการคายความรอนไปใชประโยชน พรอมทงบอกเหตผลและท ารายงานใหสวยงามสงคร 9. สอ/แหลงการเรยนร 1. วตถพนเรยบมนและวตถพนขรขระไมมน 2. ใบกจกรรมท 10 ทดลองการดดกลนและการคายความรอนของวตถ







แผนการจดการเรยนรท 12 สมดลความรอน เวลา 2 ชวโมง สาระท 5 พลงงาน ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนรท 4 พลงงานความรอน

1. สาระส าคญ เมอน าวตถ 2 ชนดทอณหภมแตกตางกนมาสมผสกน จะเกดการถายโอนพลงงานจากวตถทม

อณหภมสงกวาไปยงวตถทมอณหภมต ากวา เมอวตถทง 2 ชนดมอณหภมเทากน การถายโอนพลงงานจะหยดลง ท าใหวตถทง 2 ชนดอยในภาวะสมดลความรอน 2. ตวชวดชนป

อธบายสมดลความรอนและผลของความรอนตอการขยายตวของสาร และน าความรไปใชในชวตประจ าวน (ว 5.1 ม. 1/4) 3. จดประสงคการเรยนร

1. สงเกตและอธบายการเกดสมดลความรอนของสารได (K) 2. มความสนใจใฝรหรออยากรอยากเหน (A) 3. ท างานรวมกบผอนอยางสรางสรรค (A) 4. พอใจในประสบการณการเรยนรเกยวกบวทยาศาสตร (A) 5. สอสารและน าความรเรองสมดลความรอนไปใชในชวตประจ าวนได (P)




1. ซกถามความรเรองสมดลความรอน 2. ประเมนกจกรรมฝกทกษะระหวางเรยน



5. สาระการเรยนร สมดลความรอน


6. แนวทางการบรณาการ ภาษาไทย เขยนรายงานบนทกผลการสงเกต ตอบค าถาม และบนทกหลงการ เรยนร ศลปะ จดปายนเทศสมดลความรอนในชวตประจ าวน ภาษาตางประเทศ ฟง พด อาน และเขยนค าศพทภาษาตางประเทศเกยวกบสมดล ความรอน

7. กระบวนการจดการเรยนร ชวโมงท 23 ขนน าเขาสบทเรยน

1) ครทบทวนความรเดมของนกเรยน โดยใหดรปซงนงซาลาเปา แลวถามค าถามวา จากรป มการถายโอนความรอนวธใดเกดขนบาง (แนวค าตอบ การน าความรอน การพาความรอน และการแผรงสความรอน) 2) นกเรยนชวยกนอภปรายและแสดงความคดเหนเกยวกบวตถ 2 ชนดทมอณหภมแตกตางกนแลวน ามาสมผสกน เพอเชอมโยงไปสการเรยนรเรอง สมดลความรอน

ขนจดกจกรรมการเรยนร จดกจกรรมการเรยนร โดยใชกระบวนการสบเสาะหาความร ซงมขนตอนดงน 1) ขนสรางความสนใจ (1) ครกระตนนกเรยน โดยถามค าถามนกเรยนวา – ถาเราตงถวยใสกาแฟรอน ๆ ไวประมาณ 30 นาท จะมการเปลยนแปลงใดเกดขน – นกเรยนคดวา การเปลยนแปลงทเกดขนจะหยดเมอใด (2) นกเรยนชวยกนตอบค าถาม พรอมทงเลาประสบการณทตนเองเคยท ามาเลาใหเพอนในชนเรยนฟง 2) ขนส ารวจและคนหา (1) นกเรยนศกษาเกยวกบสมดลความรอนจากหนงสอเรยน หนงสออน ๆ วารสาร สารานกรมวทยาศาสตร สารานกรมส าหรบเยาวชน หรออนเทอรเนตในหองสมด น าขอมลทไดมาแลกเปลยนเรยนรกบเพอนในชนเรยน (2) นกเรยนแบงกลมปฏบตกจกรรม สงเกตสมดลความรอน โดยแตละกลมปฏบตตามขนตอนทไดวางแผนไว ดงน

– เตรยมน าเยนและน าอณหภมหองอยางละ 100 ลกบาศกเซนตเมตรในบกเกอรและน ารอน 100 ลกบาศกเซนตเมตร 2 บกเกอร ตามรป


การเตรยมน าอณหภมตาง ๆ กน

– วดอณหภมของน าแตละบกเกอร บนทกอณหภมทอานได – เทน าเยนกบน ารอนลงในบกเกอรอกใบหนงและเทน าอณหภมหองกบน ารอนลงในบกเกอร

อกใบหนง

การผสมน าอณหภมตางกนเขาดวยกน – วดอณหภมของน าทผสมกนทง 2 บกเกอร จบเวลาบนทกอณหภมทก 5 นาท เปนเวลา 25 นาท

ชวโมงท 24

3) ขนอธบายและลงขอสรป (1) นกเรยนแตละกลมน าเสนอผลการปฏบตกจกรรมหนาชนเรยน

(2) ครและนกเรยนรวมกนอภปรายผลจากการปฏบตกจกรรม โดยใชแนวค าถามตอไปน – เมอผสมน าอณหภมหองกบน ารอนเขาดวยกน อณหภมของน าทผสมกนจะมลกษณะใด (แนว

ค าตอบ อณหภมทวดไดของน าทผสมกนจะมคามากกวาน าอณหภมหอง แตต ากวาอณหภมของน ารอน) – ถาผสมน ารอนกบน าเยนเขาดวยกน อณหภมของน าทผสมกนจะสงกวาหรอต ากวาน า

อณหภมหองผสมกบน ารอน (แนวค าตอบ ต ากวา) – อธบายเหตผลสนบสนนค าตอบในขอ 2 (แนวค าตอบ เพราะเกดการถายโอนพลงงานความรอน

อยางรวดเรวจากน ารอนไปสน าเยน ท าใหอณหภมของน ารอนลดลง อณหภมของน าเยนเพมขน จนกระทงอณหภมของน าทผสมกนเทากน)

(3) ครและนกเรยนรวมกนสรปผลจากการปฏบตกจกรรม โดยสรปไดวา เมอน าน าเยนผสม กบน ารอนจะเกดการถายโอนพลงงานความรอนอยางรวดเรวจากน ารอนไปสน าเยน ท าใหอณหภมของ น ารอนลดลง อณหภมของน าเยนเพมขน จนกระทงอณหภมของน าทผสมกนเทากน การถายโอนพลงงานความรอนจงจะสนสดลง เพราะอยในภาวะสมดลความรอน สวนน าอณหภมหองผสมกบน ารอนจะพบวา อณหภมของน าทผสมกนในชวงแรกจะไมคงท คอ มอณหภมสงกวาน าอณหภมหองแตต ากวาอณหภมของน ารอน แตเมอทงไวระยะหนงอณหภมของน าจะคงท เพราะการถายโอนพลงงานความรอนจากน ารอนไปสน าอณหภมหองหยดลง อยในภาวะสมดลความรอน


4) ขนขยายความร (1) นกเรยนฝกสงเกตเมอน าวตถ 2 ชนดทมอณหภมแตกตางกนมาสมผส ผลทเกดจะเปนอยางไร พรอมทงอธบายกระบวนการเกดดงกลาว (2) นกเรยนคนควาค าศพทภาษาตางประเทศเกยวกบสมดลความรอน จากหนงสอเรยนภาษาตางประเทศหรออนเทอรเนต แลวบนทกลงในสมด 5) ขนประเมน (1) ครใหนกเรยนแตละคนพจารณาวา จากหวขอทเรยนมาและการปฏบตกจกรรม มจดใดบางทยงไมเขาใจหรอยงมขอสงสย ถามครชวยอธบายเพมเตมใหนกเรยนเขาใจ (2) นกเรยนรวมกนประเมนการปฏบตกจกรรมกลมวามปญหาหรออปสรรคใด และไดมการแกไขอยางไร (3) ครและนกเรยนรวมกนแสดงความคดเหนเกยวกบประโยชนทไดรบจากการปฏบตกจกรรมและการน าความรทไดไปใชประโยชน (4) ครทดสอบความเขาใจของนกเรยนโดยการใหตอบค าถาม เชน – สมดลความรอนคออะไร – การถายโอนความรอนหยดลงเมอวตถทงสองทสมผสกนมอณหภมเทากนแลวเพราะอะไร – ยกตวอยางการเกดสมดลความรอนในชวตประจ าวน (นอกจากทเรยนมา) – นกเรยนน าขวดนมทชงเสรจใหม ๆ ไปแชในน าเยน เพราะเหตใด – นกเรยนสามารถน าหลกการเกดสมดลความรอนไปใชในชวตประจ าวนในเรองใดบาง ขนสรป ครและนกเรยนรวมกนสรปเกยวกบสมดลความรอน โดยรวมกนเขยนเปนแผนทความคดหรอผงมโนทศน 8. กจกรรมเสนอแนะ นกเรยนแบงกลมจดท าปายนเทศสมดลความรอนในชวตประจ าวน พรอมทงเขยนค าอธบายใหเขาใจงาย จากนนน าผลงานของแตละกลมมาน าเสนอหนาชนเรยน พรอมทงประกวดแขงขนปายนเทศทใหความสวยงามและใหความรเขาใจงายทสดถอวาเปนผชนะ 9. สอ/แหลงการเรยนร 1. รปซงนงซาลาเปา 2. ใบกจกรรมท 11 สงเกตสมดลความรอน





6. หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 2 บรษท ส านกพมพวฒนาพานช จ ากด 10. บนทกหลงการจดการเรยนร



แผนการจดการเรยนรท 13 ผลของพลงงานความรอน (1) เวลา 2 ชวโมง สาระท 5 พลงงาน ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนรท 4 พลงงานความรอน 1. สาระส าคญ วตถตาง ๆ สามารถเปลยนแปลงจากสถานะหนงไปเปนสถานะอนไดดวยความรอนและความเยน

วตถบางชนดไดรบความรอนท าใหโมเลกลของวตถเกดการสนมากขนท าใหวตถขยายตวและเมอคายความรอนออกไปจะท าใหวตถหดตวลง 2. ตวชวดชนป

อธบายสมดลความรอนและผลของความรอนตอการขยายตวของสารและน าความรไปใชในชวตประจ าวน (ว 5.1 ม. 1/4) 3. จดประสงคการเรยนร

1. อธบายการเปลยนแปลงสถานะและอณหภม (K) 2. อธบายการขยายตวและการหดตวของของแขงได (K) 3. มความสนใจใฝรหรออยากรอยากเหน (A) 4. ท างานรวมกบผอนอยางสรางสรรค (A) 5. พอใจในประสบการณการเรยนรเกยวกบวทยาศาสตร (A) 6. สอสารและน าความรเรองการเปลยนแปลงสถานะและอณหภม และการขยายตวและการหด

ตวของของแขงไปใชในชวตประจ าวนได (P) 4. การวดและการประเมนผลการเรยนร



1. ซกถามความรเรองการเปลยนแปลงสถานะและอณหภม และการขยายตวและการหดตวของของแขง 2. ประเมนกจกรรมฝกทกษะระหวางเรยน




5. สาระการเรยนร ผลของพลงงานความรอน

– การเปลยนแปลงสถานะและอณหภม – การขยายตวและการหดตวของของแขง

6. แนวทางการบรณาการ ภาษาไทย เขยนรายงานบนทกผลการสงเกต ตอบค าถาม และบนทกหลงการ เรยนร ศลปะ จดปายนเทศเกยวกบการน าความรเรองผลของพลงงานความรอนไป ใชในชวตประจ าวนเรยนร ภาษาตางประเทศ ฟง พด อาน และเขยนค าศพทภาษาตางประเทศเกยวกบการ เปลยนแปลงสถานะและอณหภม การขยายตวและการหดตวของ ของแขง


1) ครกระตนความสนใจนกเรยนโดยใหนกเรยนดรปเทยนไขทตดไฟและกอนน าแขง แลวถามค าถามนกเรยนวา เมอเวลาผานไป เทยนไขและน าแขงจะเกดการเปลยนแปลงลกษณะใด เพราะอะไร (แนวค าตอบ เทยนไขและน าแขงจะหลอมเหลวจนมขนาดเลกลง) 2) นกเรยนชวยกนอภปรายและแสดงความคดเหนเกยวกบการเปลยนแปลงสถานะของวตถ เพอเชอมโยงไปสการเรยนรเรอง การเปลยนแปลงสถานะและอณหภม

ขนจดกจกรรมการเรยนร จดกจกรรมการเรยนร โดยใชกระบวนการสบเสาะหาความร ซงมขนตอนดงน 1) ขนสรางความสนใจ (1) ครน าภาพการจดเรยงอนภาคของของแขง ของเหลว และแกส มาใหนกเรยนด แลวตงประเดนค าถาม เชน – นกเรยนคดวาของแขง ของเหลว และแกสเมอไดรบความรอนหรอท าใหเยนตวลงแลว การจดเรยงตวของอนภาคจะแตกตางกนหรอไม ลกษณะใด – การจดเรยงตวของอนภาคของสารเกยวกบการขยายตวและการหดตวของวตถหรอไม (2) นกเรยนชวยกนตอบค าถาม 2) ขนส ารวจและคนหา (1) ครและนกเรยนรวมกนอภปราย และยกตวอยางการเปลยนสถานะของวตถเมอไดรบความรอนหรอความเยน เชน ไอศกรมหลอมเหลว ณ อณหภมหอง ตมน าเดอดกลายเปนไอ ไอน าควบแนนเปน


หยดน าทขางแกว เทยนไขทจดแลวไสเทยนไขจะลกไหม ท าใหตวเทยนหลอมเหลวเปนน าตาเทยนและแขงตวเมอไหลลงสพน (2) ครใหความรเกยวกบการขยายตวและการหดตวของของแขง พรอมทงยกตวอยางการขยายตวและการหดตวของลกตมเหลกเมอไดรบความรอนและคายความรอนออก (3) นกเรยนแบงกลมปฏบตกจกรรม สงเกตการขยายตวของของแขง โดยแตละกลมปฏบตตามขนตอนทไดวางแผน ดงน

– น าลวดนโครมยาว 90 เซนตเมตร มามดเขากบขาตง 2 อน ใหอยในแนวระดบ – ผกปลายขางหนงของลวดทองแดงเขากบลวดนโครมในขอ 1 สวนปลายอกขางหนงมดตดอย

กบกอนน าหนก – น าแผนทองแดงมาวางใหหางจากกอนน าหนกประมาณ 0.5 เซนตเมตร ดงรป

การจดอปกรณสงเกตการขยายตวของของแขง – ตอวงจรไฟฟาอยางงาย (ประกอบดวย ถานไฟฉายและหลอดไฟฟา) โดยปลายขางหนงของ

วงจรไฟฟาอยางงายตอเขากบปลายขางหนงของลวดนโครม สวนปลายอกขางตอเขากบแผนทองแดง ดงรป

– ใชเปลวไฟลนบรเวณจด A และจด B ดงรป จนกระทงหลอดไฟฟาตดสวาง สงเกตการเปลยนแปลงของลวดทองแดงทผกตดกบกอนน าหนก

สงเกตการเปลยนแปลงของลวดทองแดง




(1) นกเรยนแตละกลมน าเสนอผลการปฏบตกจกรรมหนาชนเรยน (2) ครและนกเรยนรวมกนอภปรายผลจากการปฏบตกจกรรม โดยใชแนวค าถามตอไปน – เมอใหความรอนแกลวดนโครมเปนเวลาหนง ลวดทองแดงทผกตดกบกอนน าหนกเกดการ

เปลยนแปลงในลกษณะใด (แนวค าตอบ ลวดทองแดงเลอนต าลงมาสมผสกบแผนทองแดง) – การทหลอดไฟฟาตดสวางเกยวของกบการใหความรอนแกลวดนโครมหรอไม เพราะอะไร

(แนวค าตอบ เกยวของ เพราะลวดนโครมเมอไดรบความรอนจะยาวขน ท าใหลวดทองแดงเลอนต าลงมาสมผสกบแผนทองแดง มผลใหไฟฟาครบวงจร หลอดไฟฟาจงตดสวาง)

– เมอลวดนโครมไดรบความรอนจะเกดการเปลยนแปลงหรอไม สงเกตไดจากอะไร (แนวค าตอบ เปลยนแปลง สงเกตไดจากการทลวดทองแดงเลอนต าลงมาสมผสกบแผนทองแดง) (3) ครและนกเรยนรวมกนสรปผลการปฏบตกจกรรม โดยสรปไดวา เมอใหความรอนแกลวดนโครมเปนเวลาหนง ลวดทองแดงทผกตดกบกอนน าหนกจะเลอนต าลงมาสมผสกบแผนทองแดง ท าใหเกดไฟฟาครบวงจร หลอดไฟฟาจงตดสวาง การทลวดทองแดงเลอนต าลงมาจนสมผสกบแผนทองแดงได แสดงวา ลวดนโครมจะยาวขนหรอยดตวออกเมอไดรบพลงงานความรอน

4) ขนขยายความร (1) ครใหความรเพมเตมเกยวกบการขยายตวของของแขง เชน โลหะทกชนดเมอไดรบความรอนจะขยายตว และจะหดตวเมอคายความรอน เรยกอตราสวนระหวางขนาดของสารทเพมขนกบขนาดเดมของสารตออณหภมทเพมขนนวา สมประสทธการขยายตว โดยวสดแตละชนดจะมคาสมประสทธการขยายตวแตกตางกน

(2) นกเรยนคนควาค าศพทภาษาตางประเทศเกยวกบการเปลยนแปลงสถานะและอณหภม การขยายตวและการหดตวของของแขง

5) ขนประเมน (1) ครใหนกเรยนแตละคนพจารณาวา จากหวขอทเรยนมาและการปฏบตกจกรรม มจดใดบางทยงไมเขาใจหรอยงมขอสงสย ถามครชวยอธบายเพมเตมใหนกเรยนเขาใจ (2) นกเรยนรวมกนประเมนการปฏบตกจกรรมกลมวามปญหาหรออปสรรคใด และไดมการแกไขอยางไร (3) ครและนกเรยนรวมกนแสดงความคดเหนเกยวกบประโยชนทไดรบจากการปฏบตกจกรรมและการน าความรทไดไปใชประโยชน (4) ครทดสอบความเขาใจของนกเรยนโดยการใหตอบค าถาม เชน – เมอวตถไดรบหรอสญเสยความรอนไปจะเกดการเปลยนแปลงในลกษณะใด – ณ อณหภมเทา ๆ กน ของแขงแตละชนดเกดการขยายตวตางกน เพราะอะไร – การขยายตวและการหดตวของวตถมขอดและขอเสยอยางไร


ขนสรป ครและนกเรยนรวมกนสรปเกยวกบการเปลยนแปลงสถานะและอณหภม และการขยายตวและ

การหดตวของของแขง โดยรวมกนเขยนเปนแผนทความคดหรอผงมโนทศน 8. กจกรรมเสนอแนะ

นกเรยนรวมกนจดปายนเทศเกยวกบการน าความรเรองผลของพลงงานความรอนไปใชในชวตประจ าวนเรยนร 9. สอ/แหลงการเรยนร 1. รปเทยนไขทตดไฟและกอนน าแขง

2. ภาพการจดเรยงอนภาคของของแขง ของเหลว และแกส 3. ใบกจกรรมท 12 สงเกตการขยายตวของของแขง








แผนการจดการเรยนรท 14 ผลของพลงงานความรอน (2) เวลา 3 ชวโมง สาระท 5 พลงงาน ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนรท 4 พลงงานความรอน

1. สาระส าคญ ของเหลวและแกสเมอไดรบความรอนจะขยายตวและเมอไดรบความเยนจะหดตว

2. ตวชวดชนป อธบายสมดลความรอนและผลของความรอนตอการขยายตวของสาร และน าความรไปใชใน

ชวตประจ าวน (ว 5.1 ม. 1/4) 3. จดประสงคการเรยนร

1. อธบายการขยายตวและการหดตวของของเหลวและแกสได (K) 2. มความสนใจใฝรหรออยากรอยากเหน (A) 3. ท างานรวมกบผอนอยางสรางสรรค (A) 4. พอใจในประสบการณการเรยนรเกยวกบวทยาศาสตร (A) 5. สอสารและน าความรเรองการขยายตวและการหดตวของของเหลวและแกสไปใชใน

ชวตประจ าวนได (P)




1. ซกถามความรเรองการขยายตวและการหดตวของของเหลวและแกส 2. ประเมนกจกรรมฝกทกษะระหวางเรยน 3. ทดสอบหลงเรยน



5. สาระการเรยนร การขยายตวและการหดตวของวตถ – กรณของเหลว – กรณแกส


– การน าความรเกยวกบการขยายตวและการหดตวของวตถไปใชประโยชน 6. แนวทางการบรณาการ

ภาษาไทย เขยนรายงานบนทกผลการสงเกต ตอบค าถาม และบนทกหลงการ เรยนร ภาษาตางประเทศ ฟง พด อาน และเขยนค าศพทภาษาตางประเทศเกยวกบการขยายตว และการหดตวของของเหลวและแกส ศลปะ จดปายนเทศเกยวกบการน าความรเรองการขยายตวและการหดตว ของวตถไปใชในชวตประจ าวน


1) ครกระตนเกยวกบประสบการณเดมของนกเรยนดวยการใหนกเรยนดรปกาตมน า แลวถามนกเรยนวา ถานกเรยนใสน าในกาตมน าจนเตม แลวน าไปตม เมอน าในกาตมน าเดอดจะเกดอะไรขน (แนวค าตอบ น าลนออกมาทางปากกาตมน า มไอน าพงออกมาทางชองบนฝากาตมน าพรอมกบมน าลนออกมาจากขอบฝา) 2) นกเรยนชวยกนแสดงความคดเหนและตอบค าถามเพอเชอมโยงไปสการเรยนรเรอง ผลของพลงงานความรอน (ของเหลวและแกส)

ขนจดกจกรรมการเรยนร จดกจกรรมการเรยนร โดยใชกระบวนการสบเสาะหาความร ซงมขนตอนดงน 1) ขนสรางความสนใจ (1) ครกระตนนกเรยนโดยตงประเดนค าถามวา เมอของแขง ของเหลว และแกสไดรบความรอนในปรมาณเทากน สงใดจะเกดการขยายตวไดมากกวากน (2) นกเรยนชวยกนตอบค าถาม 2) ขนส ารวจและคนหา (1) ครใหนกเรยนศกษาการขยายตวและการหดตวของของเหลวและแกส จากหนงสอเรยนหรอใบความรทครเตรยมไว (2) นกเรยนแบงกลมปฏบตกจกรรม สงเกตการขยายตวและการหดตวของของเหลว โดยใหนกเรยนปฏบตตามขนตอนทไดวางแผนไว ดงน

– จดอปกรณดงรป โดยใสน าผสมสไวในหลอดทดลอง ใหมองเหนระดบน าสทหลอดน าแกสพอประมาณ

– น าหลอดทดลองตามขนตอนท 1 ไปจมลงในบกเกอรทบรรจน าเปลาอณหภมหอง ใชปากกาเคมหรอปากกาเมจกเขยนเครองหมายบรเวณระดบน าสทสงเกตเหน


การจดอปกรณสงเกตการขยายตวและการหดตวของของเหลว

– ตมน าในบกเกอรใหเดอด สงเกตระดบน าสทอยในหลอดน าแกสแลวใชปากกาเคมเขยนเครองหมายไว

– ด าเนนการเชนเดยวกบขนตอนท 1 และ 2 เทน าเปลาทง แลวน าน าแขงทเตรยมไวใสลงไปในบกเกอรแทนน าเปลา สงเกตระดบน าสทอยในหลอดน าแกสแลวใชปากกาเคมเขยนเครองหมายไว

– บนทกผลทเกดขนจากการสงเกต (3) ครคอยแนะน าชวยเหลอนกเรยนขณะปฏบตกจกรรม โดยครเดนดรอบ ๆ หองเรยนและเปดโอกาสใหนกเรยนทกคนซกถามเมอมปญหา


(1) นกเรยนแตละกลมน าเสนอผลการปฏบตกจกรรมหนาชนเรยน (2) ครและนกเรยนรวมกนอภปรายผลจากการปฏบตกจกรรม โดยใชแนวค าถามตอไปน – เมอน าไดรบความรอนจะเกดการเปลยนแปลงในลกษณะใด สงเกตไดจากอะไร (แนวค าตอบ

น าเกดการขยายตว สงเกตไดจากการเคลอนทของน าสทอยในหลอดน าแกสสงขน) – เมอน าคายความรอนจะเกดการเปลยนแปลงในลกษณะใด สงเกตไดจากอะไร (แนวค าตอบ น า

เกดการหดตว สงเกตไดจากการเคลอนทของน าสทอยในหลอดน าแกสต าลง) – ถาเราเปลยนจากน าเปนของเหลวชนดอน นกเรยนคดวาผลการสงเกตจะเปลยนแปลงหรอไม

เพราะเหตใด (แนวค าตอบ เปลยน เพราะปรมาณการขยายตวของของเหลวแตละชนดจะแตกตางกน ณ อณหภมทเพมขนเทา ๆ กน กลาวคอ อเทอร (ether) ขยายตวไดมากทสด รองลงมา ไดแก เบนซน (benzene) และแอลกอฮอล (alcohol))

(3) ครและนกเรยนรวมกนสรปผลการปฏบตกจกรรม โดยสรปไดวา ของเหลวเมอไดรบความรอนจะขยายตวและเมอไดรบความเยนจะเกดการหดตว


ชวโมงท 29 4) ขนขยายความร (1) นกเรยนปฏบตกจกรรม สงเกตการขยายตวและการหดตวของอากาศ โดยมขนตอนดงน

– จดอปกรณดงรป โดยใชหลอดหยดหยดน าสลงไปในหลอดน าแกส ใชปากกาเคมเขยนเครองหมายแสดงระดบทหยดน าสอยในหลอดน าแกส

– น าหลอดทดลองลงแชในบกเกอรทบรรจน าอนประมาณ 6–7 นาท สงเกตระดบทหยดน าสอยในหลอดน าแกส แลวใชปากกาเคมเขยนเครองหมายไว

– น าหลอดน าแกสทเตรยมไวตามขนตอนท 1 ไปใสในบกเกอรทบรรจน าทใสน าแขง ตงทงไวประมาณ 3–5 นาท สงเกตระดบทหยดน าสอยในหลอดน าแกส

– บนทกผลทเกดขนจากการสงเกต

การจดอปกรณสงเกตการขยายตวและการหดตวของอากาศ


(3) ครและนกเรยนรวมกนอภปรายและสรปผลจากการปฏบตกรรม (4) ครและนกเรยนรวมกนอภปรายเกยวกบการน าความรเรองการขยายตวและการหดตวของวตถไปใชประโยชน (5) นกเรยนศกษาคนควาขอมลเกยวกบการขยายตวและการหดตวของของเหลวและแกสพรอมทงคนควาค าศพทภาษาตางประเทศ แลวบนทกลงในสมด


ยงไมเขาใจหรอยงมขอสงสย ถามครชวยอธบายเพมเตมใหนกเรยนเขาใจ (2) นกเรยนรวมกนประเมนการปฏบตกจกรรมกลมวามปญหาหรออปสรรคใด และไดมการแกไขอยางไร (3) ครและนกเรยนรวมกนแสดงความคดเหนเกยวกบประโยชนทไดรบจากการปฏบตกจกรรมและการน าความรทไดไปใชประโยชน


(4) ครทดสอบความเขาใจของนกเรยนโดยการใหตอบค าถาม เชน – ณ อณหภมเทา ๆ กน ระหวางของแขง ของเหลว และแกส สงใดขยายตวไดมากทสด – การขยายตวและหดตวของวตถมขอดและขอเสยลกษณะใด – การเปลยนแปลงสถานะและอณหภมมผลตอนกเรยนในเรองใด – ใหนกเรยนยกตวอยางผลของการขยายตวและการหดตวของวตถทพบเหนในชวตประจ าวน ขนสรป

1) ครและนกเรยนรวมกนสรปเกยวกบการขยายตวและการหดตวของของเหลวและแกส และการน าความรเรองการขยายตวและการหดตวของวตถไปใชประโยชน โดยรวมกนเขยนเปนแผนทความคดหรอผงมโนทศน

2) ครด าเนนการทดสอบหลงเรยนโดยใหนกเรยนท าแบบทดสอบหลงเรยน เพอวดความ กาวหนา/ผลสมฤทธทางการเรยนหนวยการเรยนรท 4 ของนกเรยน

3) ครเชอมโยงเนอหาจากบทเรยนนกบบทเรยนชวโมงหนา เพอใหนกเรยนเตรยมความพรอมในการเรยนชวโมงตอไป โดยการใชค าถามกระตน ดงน

– อณหภมทเปลยนแปลงสงผลตอการขยายตวและการหดตวของอากาศ นกเรยนคดวา

บรเวณ 2 บรเวณทมอณหภมแตกตางกนมากท าใหเกดปรากฏการณทางธรรมชาตใด (แนวค าตอบ ลมบก ลมทะเล ลมมรสม พายหมนเขตรอน เอลนโญ หรอลานญา)

4) ครมอบหมายใหนกเรยนไปศกษาคนควาเนอหาของบทเรยนชวโมงหนา เพอจดการเรยนรครงตอไป โดยใหนกเรยนศกษาคนควาลวงหนาในหวขอบรรยากาศและองคประกอบของอากาศ


ชวโมงท 30 8. กจกรรมเสนอแนะ

1. ครประเมนดานความรของนกเรยนตามตวชวดชนป โดยใหนกเรยนท าแบบทดสอบกลางภาค เพอวดความกาวหนา/ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน

2. ครใหนกเรยนปฏบตกจกรรมการเรยนรตามแนวคดสะเตมศกษา (STEM Education) ในหวขอ การใชประโยชนจากการดดกลนและคายความรอน จากสถานการณเรอง ขวดรกษาอณหภม โดยใชแนวการสอนในคมอการสอน วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 2 บรษท ส านกพมพวฒนาพานช จ ากด


9. สอ/แหลงการเรยนร 1. รปกาตมน า 2. ใบกจกรรมท 13 สงเกตการขยายตวและการหดตวของของเหลว 3. ใบกจกรรมท 14 สงเกตการขยายตวและการหดตวของอากาศ 4. แบบทดสอบหลงเรยน 5. แบบทดสอบกลางภาค







หนวยการเรยนรท 5 บรรยากาศ เวลา 24 ชวโมง ผงมโนทศนเปาหมายการจดการเรยนรและขอบขายภาระงาน

ความร 1. บรรยากาศ 8. การพยากรณอากาศ 2. องคประกอบของอากาศ 9. การเปลยนแปลงของสภาพอากาศ 3. การแบงชนบรรยากาศ – มลพษของอากาศ 4. อณหภม – ฝนกรด 5. ความชน 10. การเปลยนแปลงอณหภมของโลก 6. ความกดอากาศ – การท าลายโอโซนของบรรยากาศ 7. ลมฟาอากาศ – ภาวะเรอนกระจกและภาวะโลกรอน – เมฆ – หมอก – ลม – ฝน – ลกเหบ – หมะ – ลมมรสม – พายหมนเขตรอน

ภาระงาน/ชนงาน 1. ศกษาเรององคประกอบและการแบงชน 7. สงเกตความแตกตางของอากาศเหนอพนดน บรรยากาศทปกคลมผวโลก และเหนอพนน า 2. สงเกตไอน าในอากาศ 8. สงเกตการเกดลม 3. ศกษาเรองอณหภม ความชน และ 9. ศกษาเรองการพยากรณอากาศ ความกดอากาศ การเปลยนแปลงของสภาพอากาศ และ 4. สงเกตและทดลองอณหภม ความชน การเปลยนแปลงอณหภมของโลก และความกดอากาศ 10. ส ารวจการพยากรณอากาศ 5. ศกษาเรองการปรากฏการณทางลมฟาอากาศ 11. สงเกตและสบคนขอมลเกยวกบ 6. ประดษฐเครองมอวดน าฝนอยางงาย ปรากฏการณเรอนกระจก และเครองมอวดทศทางและความเรวลม

ทกษะ/กระบวนการ 1. การสงเกต 2. การส ารวจ 3. การสบคนขอมล 4. การอภปราย 5. การน าความรไปใชใน ชวตประจ าวน

คณลกษณะอนพงประสงค 1. ใฝเรยนร 2. มงมนในการท างาน 3. มเจตคตตอวทยาศาสตร 4. มเจตคตทางวทยาศาสตร 5. เหนคณคาของการน า ความรทางวทยาศาสตรไปใช ประโยชนในชวตประจ าวน

บรรยากาศ


ผงการออกแบบการจดการเรยนรแบบ Backward Design หนวยการเรยนรท 5 บรรยากาศ


ตวชวดชนป 1. สบคนและอธบายองคประกอบและการแบงชนบรรยากาศทปกคลมผวโลก (ว 6.1 ม. 1/1) 2. ทดลองและอธบายความสมพนธระหวางอณหภม ความชน และความกดอากาศทมผลตอปรากฏการณทางลมฟาอากาศ (ว 6.1 ม. 1/2) 3. สงเกต วเคราะห และอภปรายการเกดปรากฏการณทางลมฟาอากาศทมผลตอมนษย (ว 6.1 ม. 1/3) 4. สบคน วเคราะห และแปลความหมายขอมลจากการพยากรณอากาศ (ว 6.1 ม. 1/4) 5. สบคน วเคราะห และอธบายผลของลมฟาอากาศตอการด ารงชวตของสงมชวตและสงแวดลอม (ว 6.1 ม. 1/5) 6. สบคน วเคราะห และอธบายปจจยทางธรรมชาตและการกระท าของมนษยทมผลตอการเปลยนแปลงอณหภมของโลก รโหวโอโซน และฝนกรด (ว 6.1 ม. 1/6) 7. สบคน วเคราะห และอธบายผลของภาวะโลกรอน รโหวโอโซน และฝนกรด ทมตอสงมชวตและสงแวดลอม (ว 6.1 ม. 1/7) ความเขาใจทคงทนของนกเรยน นกเรยนจะเขาใจวา... 1. อากาศมสวนผสมของแกสตาง ๆ ไดแก ไนโตรเจน ออกซเจน อารกอน คารบอนไดออกไซด ไอน า และอน ๆ 2. การแบงชนบรรยากาศจ าแนกตามลกษณะทปรากฏเดนชด คอ อณหภม สมบตของแกส และสมบตทางอตนยมวทยา 3. อณหภม ความชน ความกดอากาศมผลตอปรากฏการณทางลมฟาอากาศ 4. ปรากฏการณทางลมฟาอากาศ เชน การเกดเมฆ ฝน พายฝนฟาคะนอง พายหมนเขตรอน ลมมรสม 5. ลมฟาอากาศเปนสภาวะของบรรยากาศในชวงเวลาสน ๆ 6. ลมฟาอากาศทเปลยนแปลงบนโลกท าใหเกดพาย เกดปรากฏการณเอลนโญและลานญา ซงมผลตอ การด ารงชวตของมนษยและสงแวดลอม

ค าถามส าคญทท าใหเกดความเขาใจทคงทน

1. บรรยากาศทหมหอโลกของเรามสวนประกอบ อะไรบาง 2. โครงสรางของบรรยากาศแตละชนมลกษณะ แตกตางกนในเรองใด 3. อณหภม ความชน และความกดอากาศม ผลกระทบตอการเกดปรากฏการณทางลมฟา อากาศในลกษณะใดบาง 4. ปรากฏการณทางลมฟาอากาศเกดขนไดอยางไร 5. ผลกระทบทเกดจากการเปลยนแปลงสภาพลมฟา อากาศบนโลกคออะไร 6. การพยากรณอากาศมความเกยวของกบ ชวตประจ าวนของมนษยในดานใดบาง 7. อณหภมของโลกสงขนเพราะสาเหตใด 8. ผลกระทบทเกดขนจากการเปลยนแปลงอณหภม ของโลกคออะไร


7. การพยากรณอากาศเปนการท านายสภาพอากาศลวงหนา โดยอาศยขอมลเกยวกบอณหภม ความกดอากาศ ความชน ปรมาณเมฆ และปรมาณฝน 8. ปจจยทางธรรมชาตและการกระท าของมนษยมผลตอการเปลยนแปลงอณหภมของโลก ท าใหเกดภาวะโลกรอน ความรของนกเรยนทจะน าไปสความเขาใจทคงทน นกเรยนจะรวา... 1. ค าส าคญ ไดแก บรรยากาศ อากาศแหง อากาศชน ความชนสมบรณ ความชนสมพทธ ความกดอากาศ ลมฟาอากาศ หยาดน าฟา ลมมรสม พายหมนเขตรอน ภมอากาศ การพยากรณอากาศ สารอตนยมวทยา ปรากฏการณเรอนกระจก ภาวะโลกรอน 2. บรรยากาศ คอ อากาศทอยรอบ ๆ ตวของสงมชวตและหมหอโลกของเรา 3. การแบงชนบรรยากาศตามเกณฑอณหภม แบงเปน 4 ชน ไดแก โทรโพสเฟยร สตราโตสเฟยร เมโซสเฟยร และเทอรโมสเฟยร 4. อณหภมของอากาศเปลยนแปลงเนองจากการหมนรอบตวเองของโลก ขณะโคจรรอบดวงอาทตยอณหภมของอากาศทพนดนจะสงกวาอณหภมทระดบสงขนไป 5. ความชน คอ ปรมาณไอน าในอากาศ ความชนม 2 ลกษณะ คอ ความชนสมบรณและความชนสมพทธ 6. ความกดอากาศ คอ คาแรงดนของอากาศตอหนงหนวยพนททรองรบแรงดนนน ทระดบความสงเดยวกนความดนอากาศจะเทากน เมอความสงเพมขน อณหภมและความกดอากาศจะลดลง 7. ลมฟาอากาศ คอ สภาวะของอากาศในชวงเวลา สน ๆ เชน ปรมาณฝนทตกในเวลา 3 ชวโมง

ทกษะ/ความสามารถของนกเรยนทน าไปสความเขาใจทคงทน นกเรยนจะสามารถ... 1. อธบายองคประกอบและการแบงชนบรรยากาศทปกคลมผวโลก 2. อธบายความสมพนธระหวางอณหภม ความชน และความกดอากาศ 3. สงเกตอณหภมและความชนของอากาศ 4. ระบเครองมอวดและวธใชเครองมอในการวดอณหภม ความชน และความกดอากาศ 5. อธบายการเกดเมฆ หมอก ฝน ลกเหบ หมะ ลม ลมมรสม พายหมนเขตรอน และพายฝนฟาคะนอง 6. วเคราะหและอภปรายผลของลมฟาอากาศตอการด ารงชวตของสงมชวตและสงแวดลอม 7. สงเกตความแตกตางของอากาศเหนอพนดนและพนน า 8. ประดษฐเครองมอวดน าฝนอยางงาย และ เครองมอวดทศทางและความเรวลม 9. อธบายการเกดและวเคราะหผลกระทบทเกดจากปรากฏการณเอลนโญและลานญา 10. อธบายและแปลความหมายขอมลจากการพยากรณอากาศ 11. วเคราะหปจจยทกอใหเกดการเปลยนแปลงของสภาพอากาศ และการเปลยนแปลงอณหภมของโลก 12. อธบาย สบคนขอมล และวเคราะหผลกระทบจากการเกดฝนกรด การท าลายชนโอโซนของบรรยากาศ การเกดปรากฏการณเรอนกระจกและภาวะโลกรอน


8. ปจจยทกอใหเกดลมฟาอากาศ ไดแก ดวงอาทตย โลก แหลงน าซงท าใหเกดไอน า อากาศหรอบรรยากาศ 9. ประเทศไทยของเราไดรบอทธพลจากลมมรสม 2 ชนด คอ มรสมตะวนตกเฉยงใต หรอมรสมฤดรอนและมรสมตะวนตกเฉยงเหนอหรอมรสมฤดหนาว 10. การพยากรณอากาศ เปนการคาดหมายสภาวะอากาศลวงหนา โดยอาศยขอมลจากสภาพกาลอากาศทไดรบจากสถานตรวจอากาศ 11. การเปลยนแปลงของสภาพอากาศ เกดจากสาเหตส าคญ 2 ประการ คอ จากธรรมชาตและจากการกระท าของมนษย 12. การท าลายโอโซนของชนบรรยากาศเกดจากแกสบางชนด เชน คลอโรฟลออโรคารบอน (CFC) ถกปลอยขนสบรรยากาศในปรมาณมาก แกสเหลานจะท าลายชนโอโซนจนเปนชองโหว ท าใหรงสอลตราไวโอเลตทเปนอนตรายตอสงมชวตสองถงพนโลกไดมากขน 13. ปรากฏการณเรอนกระจก เกดจากแกสตาง ๆ เชน คารบอนไดออกไซด มเทน ไนตรสออกไซด สะสมอยในชนบรรยากาศ และกนไมใหความรอนจากพนโลกผานขนไปในบรรยากาศ สงผลใหโลกมอณหภมสงขน 14. ภาวะโลกรอน เปนปรากฏการณทอณหภมเฉลยของโลกสงขน

13. สงเกตปรากฏการณเรอนกระจก

ขนท 2 ภาระงานและการประเมนผลการเรยนร ซงเปนหลกฐานทแสดงวานกเรยนมผลการเรยนรตามท ก าหนดไวอยางแทจรง

1. ภาระงานทนกเรยนตองปฏบต – ศกษาเรององคประกอบและการแบงชนบรรยากาศทปกคลมผวโลก – สงเกตไอน าในอากาศ – ศกษาเรองอณหภม ความชน และความกดอากาศ – สงเกตและทดลองอณหภม ความชน และความกดอากาศ – ศกษาเรองการเกดเมฆ หมอก ฝน ลกเหบ หมะ ลม ลมมรสม พายหมนเขตรอน พายฝนฟาคะนอง และ การเกดปรากฏการณเอลนโญและลานญา


– ประดษฐเครองมอวดน าฝนอยางงาย และเครองมอวดทศทางและความเรวลม – สงเกตความแตกตางของอากาศเหนอพนดนและเหนอพนน า – สงเกตการเกดลม – ศกษาเรองการพยากรณอากาศ มลพษทางอากาศ การเกดฝนกรด การท าลายชนโอโซนของบรรยากาศ การเกดปรากฏการณเรอนกระจกและภาวะโลกรอน – ส ารวจการพยากรณอากาศ – สงเกตและสบคนขอมลเกยวกบปรากฏการณเรอนกระจก 2. วธการและเครองมอประเมนผลการเรยนร

วธการประเมนผลการเรยนร เครองมอประเมนผลการเรยนร – การทดสอบ – การวดเจตคต – การวดทกษะ – การสนทนาซกถาม – การเขยนรายงาน – การประเมนตนเอง – การประเมนการปฏบตงานเปนรายบคคลหรอรายกลม

– แบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน – แบบวดเจตคตทางวทยาศาสตรและเจตคตตอ วทยาศาสตร – แบบวดทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร – แบบบนทกการสนทนา – แบบประเมนการเขยนรายงาน – แบบประเมนตนเองของนกเรยน – แบบประเมนพฤตกรรมการปฏบตงานเปนรายบคคลหรอเปนกลม

3. สงทมงประเมน – ความสามารถในการอธบาย ชแจง การแปลความและตความ การประยกต ดดแปลง และน าไปใช การมมมมองทหลากหลาย การใหความส าคญและใสใจในความรสกของผอน และการรจกตนเอง – เจตคตทางวทยาศาสตรและเจตคตตอวทยาศาสตรเปนรายบคคล – ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร – ทกษะการคด – ทกษะการแกปญหา – พฤตกรรมการปฏบตกจกรรมเปนรายบคคลหรอรายกลม ขนท 3 แผนการจดการเรยนร

ตอนท 1 องคประกอบและการแบงชนบรรยากาศ 4 ชวโมง – แผนการจดการเรยนรท 15 ความส าคญและองคประกอบของบรรยากาศ 2 ชวโมง – แผนการจดการเรยนรท 16 การแบงชนบรรยากาศ 2 ชวโมง ตอนท 2 อณหภม ความชน และความกดอากาศ 6 ชวโมง – แผนการจดการเรยนรท 17 อณหภม 2 ชวโมง – แผนการจดการเรยนรท 18 ความชน 2 ชวโมง – แผนการจดการเรยนรท 19 ความกดอากาศ 2 ชวโมง


ตอนท 3 ลมฟาอากาศ 9 ชวโมง – แผนการจดการเรยนรท 20 เมฆ หมอก 1 ชวโมง – แผนการจดการเรยนรท 21 ฝน หมะ และลกเหบ 2 ชวโมง – แผนการจดการเรยนรท 22 การเกดลม 2 ชวโมง – แผนการจดการเรยนรท 23 การวดลม 2 ชวโมง – แผนการจดการเรยนรท 24 ลมมรสม พายหมนเขตรอน และพายฝนฟาคะนอง 1 ชวโมง – แผนการจดการเรยนรท 25 การเกดปรากฏการณเอลนโญและลานญา 1 ชวโมง ตอนท 4 การพยากรณอากาศและการเปลยนแปลงอณหภมของโลก 5 ชวโมง – แผนการจดการเรยนรท 26 การพยากรณอากาศ 2 ชวโมง – แผนการจดการเรยนรท 27 การเปลยนแปลงของสภาพอากาศ 1 ชวโมง – แผนการจดการเรยนรท 28 การเปลยนแปลงอณหภมของโลก 2 ชวโมง


ตอนท 1 องคประกอบและการแบงชนบรรยากาศ แผนการจดการเรยนรท 15 ความส าคญและองคประกอบของบรรยากาศ เวลา 2 ชวโมง สาระท 6 กระบวนการเปลยนแปลงของโลก ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนรท 5 บรรยากาศ

1. สาระส าคญ บรรยากาศเปนอากาศทอยรอบ ๆ ตวของสงมชวตและหมหอโลกของเรา สภาพของบรรยากาศรวมทงการเปลยนแปลงใด ๆ ทเกดขนกบบรรยากาศของโลกลวนสงผลตอการด ารงชวตของสงมชวต ทกชนดบนโลก อากาศมสวนผสมของแกสชนดตาง ๆ ไดแก ไนโตรเจน ออกซเจน อารกอน คารบอนไดออกไซด ไอน า และอน ๆ 2. ตวชวดชนป สบคนและอธบายองคประกอบและการแบงชนบรรยากาศทปกคลมผวโลก (ว 6.1 ม. 1/1) 3. จดประสงคการเรยนร 1. อธบายความส าคญของบรรยากาศทหมหอโลกของเราได (K) 2. มความสนใจใฝรหรออยากรอยากเหน (A) 3. ท างานรวมกบผอนอยางสรางสรรค (A) 4. พอใจในประสบการณการเรยนรทเกยวกบวทยาศาสตร (A)

5. สอสารและน าความรเรองความส าคญและองคประกอบของบรรยากาศไปใชในชวตประจ าวน (P) 4. การวดและประเมนผลการเรยนร



1. ซกถามความรเรอง ความส าคญและองคประกอบของบรรยากาศ 2. ประเมนกจกรรมฝกทกษะระหวางเรยน 3. ทดสอบกอนเรยน


1. ประเมนทกษะกระบวนการ ทางวทยาศาสตร 2. ประเมนทกษะการคด 3. ประเมนทกษะการแกปญหา 4. ประเมนพฤตกรรมใน การปฏบตกจกรรมเปน รายบคคลหรอรายกลม


5. สาระการเรยนร

บรรยากาศ – ความส าคญของบรรยากาศ – องคประกอบของอากาศ 6. แนวทางการบรณาการ

ภาษาไทย เขยนรายงานบนทกผลการสงเกต ผลการสบคนขอมล ตอบค าถาม และบนทกหลงการเรยนร

ศลปะ จดปายนเทศแสดงความส าคญและองคประกอบของบรรยากาศ ภาษาตางประเทศ ฟง พด อาน และเขยนค าศพทภาษาตางประเทศเกยวกบบรรยากาศ

7. กระบวนการจดการเรยนร ชวโมงท 31 ครด าเนนการทดสอบกอนเรยน โดยใหนกเรยนท าแบบทดสอบกอนเรยน เพอตรวจสอบความ

พรอมและพนฐานของนกเรยน ขนน าเขาสบทเรยน

1) ครสนทนากบนกเรยนวาโลกของเราเปนดาวเคราะหเพยงดวงเดยวในระบบสรยะทนกวทยาศาสตรส ารวจพบในขณะนวามสงมชวตอาศยอย แลวใหนกเรยนชวยกนคดหาเหตผลสนบสนนวา ท าไมโลกของเราจงเหมาะกบการด ารงชวตของสงมชวต 2) นกเรยนชวยกนตอบค าถาม ครน าอภปรายวาการทโลกของเรามชนบรรยากาศหมหอโลกและมแกสตาง ๆ อยในปรมาณทเหมาะสม เปนเหตผลหนงทท าใหสงมชวตด ารงอยได ซงนกเรยนจะไดเรยนรกนตอไปวาการมชนบรรยากาศหมหอมความส าคญตอโลกและสงมชวตอยางไรบาง



(1) ครแบงกลมนกเรยนแลวเปดโอกาสใหนกเรยนในกลมน าเสนอขอมลเกยวกบบรรยากาศและองคประกอบของอากาศ ทครมอบหมายใหไปเรยนรลวงหนาใหเพอน ๆ ในกลมฟง จากนนใหแตละกลมสงตวแทนมาน าเสนอขอมลหนาหองเรยน


– บรรยากาศมความส าคญตอสงมชวตอยางไร (แนวค าตอบ ชวยใหสงมชวตด ารงอยไดและชวยปองกนรงสทแผมาจากดวงอาทตย)


– องคประกอบของบรรยากาศทส าคญตอสงมชวตมากทสดคออะไร (แนวค าตอบ แกสออกซเจน)

(3) ครเปดโอกาสใหนกเรยนตงประเดนค าถามทนกเรยนสงสยจากการท าภาระงานอยางนอยคนละ 1 ค าถาม ซงครใหนกเรยนเตรยมมาลวงหนา และใหนกเรยนชวยกนตอบและแสดงความคดเหน

(4) ครและนกเรยนรวมกนสรปเกยวกบภาระงาน โดยครชวยอธบายใหนกเรยนเขาใจวา บรรยากาศมความส าคญตอสงมชวตทกชนด โดยบรรยากาศประกอบดวยแกสและอนภาคชนดตาง ๆ

2) ขนส ารวจและคนหา (1) นกเรยนแบงกลม ศกษาคนควาเกยวกบความส าคญของบรรยากาศตอสงมชวตบนโลกและองคประกอบของอากาศ จากหนงสอเรยน อนเทอรเนต และเอกสารตาง ๆ ทเกยวของ (2) แตละกลมสงตวแทนออกมาน าเสนอในเรองทศกษาคนความา ครและนกเรยนรวมกนอภปราย นกเรยนสรปความรทไดลงในสมด (3) นกเรยนแบงกลมปฏบตกจกรรม สงเกตไอน าในอากาศ แตละกลมปฏบตกจกรรมตามขนตอนทวางแผนไว ดงน

– น าแกวน ามา 1 ใบ เทน าลงไปในแกว – ใสน าแขงลงไปในแกวครงแกว สงเกตสงทเกดขนและบนทกผล – ตงแกวน าทงไว 10 นาท สงเกตการเปลยนแปลงทเกดขนและบนทกผล

อปกรณทใชสงเกตไอน าในอากาศ (4) ครคอยแนะน าชวยเหลอนกเรยนขณะปฏบตกจกรรม โดยครเดนดรอบ ๆ หองเรยนและเปดโอกาสใหนกเรยนทกคนซกถามเมอมปญหา

ชวโมงท 32 3) ขนอธบายและลงขอสรป (1) นกเรยนแตละกลมรวมกนอภปรายผลของการปฏบตกจกรรม แลวสงตวแทนออกมาน าเสนอ

หนาชนเรยน


(2) ครและนกเรยนรวมกนอภปรายผลจากการปฏบตกจกรรม โดยใชแนวค าถาม เชน – จากการสงเกตพบการเปลยนแปลงใดเกดขน (แนวค าตอบ เมอเรมสงเกตไมพบหยดน าทขาง

แกว แตเมอตงทงไว 10 นาท พบวา เกดมหยดน าเกาะอย ทขางแกวใหเหน) – นกเรยนคดวาการเปลยนแปลงทเกดขนเกดจากอะไร (แนวค าตอบ ไอน าในอากาศเคลอนทมา

กระทบผวแกวซงเยนกวา จงเกดการกลนตวเปนหยดน า) – ผลสรปของกจกรรมนคออะไร (แนวค าตอบ ไอน าในอากาศเกดการกลนตวเปนหยดน าเกาะตดอยขางแกวใหเหน ท าใหสรปไดวา มไอน าอยในอากาศ) (3) ครและนกเรยนรวมกนสรปผลจากการปฏบตกจกรรม โดยใหไดขอสรปวา หยดน าทเกาะอยขางแกวเกดจากการทไอน าในอากาศเคลอนทมากระทบกบผวแกวทเยนกวา จงเกดการกลนตวเปนหยดน าเกาะตดอยขางแกวใหเหน ท าใหสรปไดวา มไอน าอยในอากาศ

4) ขนขยายความร (1) นกเรยนแบงกลมปฏบตกจกรรม สบคนขอมลองคประกอบของอากาศ ซงมขนตอน ดงน – ใหแตละกลมสบคนขอมลจากแหลงขอมลตาง ๆ เชน หนงสอเรยน หนงสออางอง หนงสอ

อานประกอบ หนงสอพมพ วารสารตาง ๆ หรอทางอนเทอรเนตทมเวบไซตทเกยวของกบหวเรองตอไปน บรรยากาศ องคประกอบของอากาศ

– น าขอมลทไดในแตละกลมมาสรปและอภปรายรวมกนในชนเรยน (2) ครและนกเรยนรวมกนสรปผลจากการปฏบตกจกรรม

(3) ใหนกเรยนดแผนภมแสดงองคประกอบของอากาศ ในหนงสอเรยนหรอทครจดท าขน ครอธบายเพมเตมเกยวกบแผนภม รวมทงแกส ไอน า และสารแขวนลอยตาง ๆ ทเปนสวนประกอบของอากาศ

(4) นกเรยนรวมกนอภปรายเกยวกบการทมไอน าอยในอากาศมากกบการทมไอน าอยในอากาศนอยมผลด ผลเสยอยางไร และการทอากาศประกอบดวยแกสตาง ๆ หลายชนดในอตราสวนทไมเทากนมขอดหรอขอเสยตอสงมชวตในเรองใด

(5) นกเรยนคนควาค าศพทภาษาภาษาตางประเทศเกยวกบบรรยากาศ จากหนงสอเรยนภาษาตางประเทศหรออนเทอรเนต แลวบนทกลงในสมด

(5) ขนประเมน (1) ครใหนกเรยนแตละคนพจารณาวา จากหวขอทเรยนมาและการปฏบตกจกรรม มจดใดบางท

ยงไมเขาใจหรอยงมขอสงสย ถามครชวยอธบายเพมเตมใหนกเรยนเขาใจ (2) นกเรยนรวมกนประเมนการปฏบตกจกรรมกลมวามปญหาหรออปสรรคใด และไดมการแกไขอยางไรบาง (3) นกเรยนรวมกนแสดงความคดเหนเกยวกบประโยชนทไดรบจากการปฏบตกจกรรม และการน าความรทไดไปใชประโยชน


(4) ครทดสอบความเขาใจของนกเรยนโดยการใหตอบค าถาม เชน – ถาไมมอากาศหรอบรรยากาศหมหอโลกของเรา ในเวลากลางวนและกลางคนโลกจะมการเปลยนอณหภมในลกษณะใด – ถาในอากาศมแกสออกซเจนมากกวาแกสไนโตรเจนแลวจะเกดอะไรขน – แกสคารบอนไดออกไซดมความส าคญตอสงมชวตชนดใดมากทสด เพราะอะไร – องศประกอบของอากาศมความแตกตางกนขนอยกบอะไร

ขนสรป ครและนกเรยนรวมกนสรปความรเกยวกบความส าคญและองคประกอบของอากาศ โดยรวมกนเขยนเปนแผนทความคดหรอผงมโนทศน 8. กจกรรมเสนอแนะ นกเรยนชวยกนจดปายนเทศแสดงความส าคญและองคประกอบของอากาศ 9. สอ/แหลงการเรยนร

1. ใบกจกรรมท 15 สงเกตไอน าในอากาศ 2. ใบกจกรรมท 16 สบคนขอมลองคประกอบของอากาศ 3. แบบทดสอบกอนเรยน





1. ความส าเรจในการจดการเรยนร................................................................................................. แนวทางการพฒนา...................................................................................................................... 2. ปญหา/อปสรรคในการจดการเรยนร.......................................................................................... แนวทางแกไข.............................................................................................................................. 3. สงทไมไดปฏบตตามแผน.......................................................................................................... เหตผล......................................................................................................................................... 4. การปรบปรงแผนการจดการเรยนร........................................................................................... ลงชอ..............................................ผสอน


แผนการจดการเรยนรท 16 การแบงชนบรรยากาศ เวลา 2 ชวโมง สาระท 6 กระบวนการเปลยนแปลงของโลก ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนรท 5 บรรยากาศ 1. สาระส าคญ การแบงชนบรรยากาศจ าแนกตามลกษณะทปรากฏเดนชด คอ อณหภม สมบตของแกส และสมบตทางอตนยมวทยา 2. ตวชวดชนป สบคนและอธบายองคประกอบและการแบงชนบรรยากาศทปกคลมผวโลก (ว 6.1 ม. 1/1) 3. จดประสงคการเรยนร 1. อธบายลกษณะส าคญของบรรยากาศทปกคลมผวโลกแตละชนได (K) 2. มความสนใจใฝรหรออยากรอยากเหน (A) 3. ท างานรวมกบผอนอยางสรางสรรค (A) 4. พอใจในประสบการณการเรยนรทเกยวกบวทยาศาสตร (A) 5. ระบเกณฑทใชแบงชนบรรยากาศของโลกได (P)

6. สอสารและน าความรเรองการแบงชนบรรยากาศไปใชในชวตประจ าวน (P) 4. การวดและประเมนผลการเรยนร



1. ซกถามความรเรอง การแบงชนบรรยากาศทปกคลมผวโลก 2. ประเมนกจกรรมฝกทกษะระหวางเรยน 3. ทดสอบหลงเรยน



5. สาระการเรยนร บรรยากาศ

– การแบงชนบรรยากาศ 6. แนวทางการบรณาการ ภาษาไทย เขยนรายงานบนทกผลการสงเกต ตอบค าถาม และบนทกหลงการเรยนร ศลปะ ท าแผนภาพหรอจดปายนเทศการแบงชนบรรยากาศของโลก



1) ครตงประเดนค าถาม เชน – นกเรยนรหรอไมวาบรรยากาศทหมหอโลกของเราอยนมขอบเขตมากนอยเพยงใด – อณหภมบรรยากาศมการเปลยนแปลงตามระดบความสงทเพมขนจากพนโลกหรอไม ลกษณะใด – แกสตาง ๆ ในบรรยากาศมการเปลยนแปลงตามระดบความสงทเพมขนจากพนโลกหรอไม ลกษณะใด 2) นกเรยนชวยกนตอบค าถาม ครแนะน าวาถายงไมแนใจในค าตอบ เราสามารถศกษาไดในหวขอทจะเรยนตอไปน

ขนจดกจกรรมการเรยนร จดการเรยนรโดยใชกระบวนการสบเสาะหาความร ซงมขนตอนดงน 1) ขนสรางความสนใจ (1) ครน าแผนภาพหรอสอมลตมเดยเกยวกบการแบงชนบรรยากาศของโลกมาใหนกเรยนด แลวตงประเดนค าถาม เชน – นกวทยาศาสตรแบงชนบรรยากาศของโลกเปนชนตาง ๆ เพออะไร

– นกวทยาศาสตรแบงบรรยากาศเปนชนตาง ๆ โดยใชเกณฑอะไรบาง (2) นกเรยนชวยกนตอบค าถาม และอภปรายเพอแลกเปลยนเรยนรกน 2) ขนส ารวจและคนหา จดกจกรรมการเรยนรโดยใชเทคนคการเรยนแบบรวมมอ (ปรศนาความคด) ซงมขนตอนดงน (1) นกเรยนแบงกลม กลมละ 3 คน แตละคนศกษา 1 หวขอ ดงน การแบงชนบรรยากาศตามเกณฑอณหภม การแบงชนบรรยากาศตามเกณฑสมบตของแกสในบรรยากาศ การแบงชนบรรยากาศตามเกณฑอตนยมวทยา (2) สมาชกในกลมชวยกนสบคนขอมลในหองสมดหรออนเทอรเนต น าขอมลทไดมารวมกนอภปรายจนสมาชกทกคนในกลมเขาใจ เรยบเรยงขอมลท าเปนรายงาน (3) ครคอยแนะน าชวยเหลอนกเรยนขณะปฏบตกจกรรม โดยครเดนดรอบ ๆ หองเรยนและเปดโอกาสใหนกเรยนทกคนซกถามเมอมปญหา

ชวโมงท 34 3) ขนอธบายและลงขอสรป (1) นกเรยนแตละกลมน าเสนอผลการปฏบตกจกรรมหนาชนเรยน (2) ครและนกเรยนรวมกนอภปรายผลจากการปฏบตกจกรรม โดยใชแนวค าถาม เชน


– การแบงชนบรรยากาศโดยใชอณหภมเปนเกณฑแบงเปนกชน อะไรบาง (แนวค าตอบ การแบงชนบรรยากาศตามเกณฑอณหภมแบงเปน 4 ชน คอ 1. โทรโพสเฟยร 2. สตราโตสเฟยร 3. เมโซสเฟยร และ 4. เทอรโมสเฟยร)

– การแบงชนบรรยากาศตามเกณฑตาง ๆ มประโยชนอยางไร (แนวค าตอบ ท าใหรถงโครงสรางของบรรยากาศและสภาพของบรรยากาศโลก)

(3) ครและนกเรยนรวมกนสรปผลจากการปฏบตกจกรรม 4) ขนขยายความร นกเรยนรวมกนอภปรายเกยวกบลกษณะส าคญของชนบรรยากาศทมสงมชวตอาศยอยและถา

บรรยากาศแตละชนเกดการเปลยนแปลงจะเกดอะไรขนบาง สรปความรทไดลงในสมด 5) ขนประเมน (1) ครใหนกเรยนแตละคนพจารณาวา จากหวขอทเรยนมาและการปฏบตกจกรรม มจดใดบางท


(4) ครทดสอบความเขาใจของนกเรยนโดยการใหตอบค าถาม เชน – ในชวงระยะความสงจากระดบน าทะเล 0–10 กโลเมตร ลกษณะอณหภมของอากาศเปนแบบใด

– การแบงชนบรรยากาศตามเกณฑอณหภมแตกตางจากการแบงตามเกณฑสมบตของแกสในบรรยากาศในเรองใดบาง – บรรยากาศชนใดมความส าคญตอการด ารงชวตของสงมชวตบนโลก – เครองบนมกจะท าการบนอยในบรรยากาศชนใด เพราะอะไร

ขนสรป 1) นกเรยนรวมกนสรปความรเกยวกบการแบงชนบรรยากาศ โดยรวมกนเขยนสรปเปนแผนท

ความคดหรอผงมโนทศน 2) ครด าเนนการทดสอบหลงเรยน โดยใหนกเรยนท าแบบทดสอบหลงเรยน เพอวดความ

กาวหนา/ผลสมฤทธทางการเรยน หนวยการเรยนรท 5 ตอนท 1 ของนกเรยน 3) ครมอบหมายใหนกเรยนไปศกษาคนควาเนอหาของบทเรยนชวโมงหนา เพอจดการเรยนร

ครงตอไป โดยใหนกเรยนศกษาคนควาลวงหนาในหวขออณหภม 4) ครใหนกเรยนเตรยมประเดนค าถามทสงสยมาอยางนอยคนละ 1 ค าถาม เพอน ามาอภปราย



8. กจกรรมเสนอแนะ นกเรยนแบงกลมท าแผนภาพหรอจดปายนเทศ เกยวกบการแบงชนบรรยากาศของโลก โดยมการบอกจดเดนหรอลกษณะส าคญของบรรยากาศแตละชน 9. สอ/แหลงการเรยนร 1. แผนภาพหรอสอมลตมเดยการแบงชนบรรยากาศของโลก 2. แบบทดสอบหลงเรยน





1. ความส าเรจในการจดการเรยนร................................................................................................. แนวทางการพฒนา....................................................................................................................... 2. ปญหา/อปสรรคในการจดการเรยนร.......................................................................................... แนวทางแกไข.............................................................................................................................. 3. สงทไมไดปฏบตตามแผน........................................................................................................... เหตผล.......................................................................................................................................... 4. การปรบปรงแผนการจดการเรยนร............................................................................................. ลงชอ..............................................ผสอน


ตอนท 2 อณหภม ความชน และความกดอากาศ แผนการจดการเรยนรท 17 อณหภม เวลา 2 ชวโมง สาระท 6 กระบวนการเปลยนแปลงของโลก ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนรท 5 บรรยากาศ 1. สาระส าคญ อณหภมของอากาศ คอ ระดบความรอนของอากาศทเกดการเปลยนแปลงในแตละชวงเวลา เนองจากโลกไดรบพลงงานจากดวงอาทตยไมเทากน ในตอนเชาและตอนเยนอณหภมของอากาศจะลดลง และจะมอณหภมสงสดในตอนกลางวน อณหภมของอากาศทระดบพนดนจะสงกวาอณหภมของระดบทสงขนไป เครองมอทใชวดอณหภม คอ เทอรมอมเตอร 2. ตวชวดชนป

ทดลองและอธบายความสมพนธระหวางอณหภม ความชน และความกดอากาศทมผลตอปรากฏการณทางลมฟาอากาศ (ว 6.1 ม. 1/2) 3. จดประสงคการเรยนร 1. อธบายการเปลยนแปลงอณหภมของอากาศได (K) 2. มความสนใจใฝรหรออยากรอยากเหน (A) 3. ท างานรวมกบผอนอยางสรางสรรค (A) 4. พอใจในประสบการณการเรยนรทเกยวกบวทยาศาสตร (A)

5. ฝกใชเทอรมอมเตอรวดอณหภมได (P) 6. สอสารและน าความรเรองอณหภมไปใชในชวตประจ าวนได (P) 4. การวดและประเมนผลการเรยนร



1. ซกถามความรเรองอณหภม 2. ประเมนกจกรรมฝกทกษะ ระหวางเรยน 3. ทดสอบกอนเรยน


1. ประเมนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 2. ประเมนทกษะการคด 3. ประเมนทกษะการ แกปญหา 4. ประเมนพฤตกรรมใน การปฏบตกจกรรมเปน รายบคคลหรอรายกลม


5. สาระการเรยนร อณหภม 6. แนวทางการบรณาการ ภาษาไทย เขยนรายงานบนทกผลการสงเกต ผลการสบคนขอมล ตอบค าถาม

และบนทกหลงการเรยนร สงคมศกษา ศาสนา สบคนขอมลเกยวกบอณหภมเฉลยของประเทศสมาชกอาเซยน และวฒนธรรม คณตศาสตร เขยนกราฟแสดงความสมพนธระหวางอณหภมกบเวลา วดอณหภม ของอากาศ ศลปะ จดปายนเทศเกยวกบเครองมอวดอณหภม 7. กระบวนการจดการเรยนร

ชวโมงท 35 ครด าเนนการทดสอบกอนเรยน โดยใหนกเรยนท าแบบทดสอบกอนเรยน เพอตรวจสอบความ


(1) ครใหนกเรยนดรปดวงอาทตย 2 รปทมลกษณะบรรยากาศแตกตางกนแลวถามนกเรยนวา รปใดแสดงวามอากาศรอนมากกวากน เพราะอะไร (2) ครและนกเรยนรวมกนอภปรายจากแนวค าตอบของนกเรยน



(1) ครแบงกลมนกเรยนแลวเปดโอกาสใหนกเรยนในกลมน าเสนอขอมลเกยวกบอณหภม ทครมอบหมายใหไปเรยนรลวงหนาใหเพอน ๆ ในกลมฟง จากนนใหแตละกลมสงตวแทนมาน าเสนอขอมลหนาหองเรยน


– อณหภมของอากาศในชวง 1วน มคาคงทหรอไม เพราะอะไร (แนวค าตอบ ไมคงท เพราะในชวง 1 วน โลกไดรบพลงงานความรอนจากดวงอาทตยในปรมาณแตกตางกน)

– ทชวงเวลาเดยวกนอณหภมของพนดนและพนน ามคาตางกนหรอไม (แนวค าตอบ ตางกน)



(4) ครและนกเรยนรวมกนสรปเกยวกบภาระงาน โดยครชวยอธบายใหนกเรยนเขาใจวา แตละชวงเวลา อณหภมทวดไดบนผวโลกจะแตกตางกน

2) ขนส ารวจและคนหา (1) นกเรยนแบงกลมปฏบตกจกรรม ส ารวจอณหภมของอากาศ แตละกลมปฏบตกจกรรมตามขนตอนทไดวางแผนไว ดงน

– ตดตงเทอรมอมเตอรเขากบขาตงโดยใชทจบหนบเทอรมอมเตอรยดไวกบขาตง ดงรป – ตงเทอรมอมเตอรไวในบรเวณทจะท าการวดอณหภมของอากาศ – บนทกอณหภมของอากาศทก ๆ 2 ชวโมง ตงแต 08.00 น. ถง 18.00 น. ลงในตารางบนทกผล

การส ารวจ – เขยนกราฟแสดงความสมพนธระหวางอณหภมกบเวลา หมายเหต อณหภมของอากาศจะเปลยนแปลงไปตามสภาพของแตละทองถนทนกเรยนท าการ

ส ารวจ (2) ครคอยแนะน าชวยเหลอนกเรยนขณะปฏบตกจกรรม โดยครเดนดรอบ ๆ หองเรยนและเปดโอกาสใหนกเรยนทกคนซกถามเมอมปญหา

ชวโมงท 36 3) ขนอธบายและลงขอสรป (1) นกเรยนแตละกลมรวมกนอภปรายผลของการปฏบตกจกรรม แลวสงตวแทนออกมาน าเสนอ

หนาชนเรยน

การจดอปกรณวดอณหภมของอากาศ


(2) ครและนกเรยนรวมกนอภปรายผลจากการปฏบตกจกรรม โดยใชแนวค าถาม เชน – ในแตละวนอณหภมของอากาศมการเปลยนแปลงลกษณะใด (แนวค าตอบ ใน 1 วน ตอนเชา

อณหภมจะต าและคอย ๆ สงขนจนกระทงขนสงสดในตอนบาย และจะคอย ๆ ลดต าลงในตอนเยน) – อณหภมจะขนสงสดในชวงเวลาใด (แนวค าตอบ ชวงเวลาบาย) – นกเรยนคดวาอณหภมในแตละทองถนในชวงเวลาเดยวกนมคาเทากนหรอไม (แนวค าตอบ ไม

เทากน ในชวงเวลาเดยวกนอณหภมของอากาศจะแตกตางกนไปตามสภาพอากาศของแตละทองถน) (3) ครและนกเรยนรวมกนสรปความรทไดจากการปฏบตกจกรรม โดยใหไดขอสรปวา อณหภมของอากาศเปลยนแปลงไปตามชวงเวลาใน 1 วน โดยในตอนเชาอณหภมจะต าและคอย ๆ สงขนจนกระทงสงสดในตอนบาย และคอย ๆ ลดต าลงในตอนเยน (4) ครใชแผนภาพในหนงสอเรยน หรอแผนภาพทครท าขนใหมเกยวกบการเคลอนทของดวงอาทตยใน 1 วน การหมนรอบตวเองของโลก ระยะชวงเวลาของฤดกาลตาง ๆ ในประเทศไทย ต าแหนงของดวงอาทตยทสองมายงพนผวโลกในฤดหนาวและฤดรอน ประกอบการอธบายสาเหตหรอปจจยทท าใหเกดการเปลยนแปลงอณหภมของอากาศ

4) ขนขยายความร (1) ครและนกเรยนรวมกนอภปรายอณหภมของพนดนและพนน า (2) ใหนกเรยนสบคนขอมลเกยวกบเครองมอวดอณหภมแบบตาง ๆ น าขอมลทไดมาจดเปนปาย

นเทศ จดแสดงใหความรหนาชนเรยน (3) ใหนกเรยนสบคนขอมลเกยวกบอณหภมเฉลยของประเทศสมาชกอาเซยนทง 10 ประเทศ

น าเสนอขอมลในรปของกราฟ และบอกปจจยทเกยวของกบอณหภมของแตละประเทศ


ยงไมเขาใจหรอยงมขอสงสย ถามครชวยอธบายเพมเตมใหนกเรยนเขาใจ (2) นกเรยนรวมกนประเมนการปฏบตกจกรรมกลมวามปญหาหรออปสรรคใด และไดมการแกไขอยางไรบาง (3) นกเรยนรวมกนแสดงความคดเหนเกยวกบประโยชนทไดรบจากการปฏบตกจกรรม และการน าความรทไดไปใชประโยชน (4) ครทดสอบความเขาใจของนกเรยนโดยการใหตอบค าถาม เชน – การเปลยนแปลงอณหภมในแตละชวงเวลาเกดจากสาเหตใด – เมอขนไปบนภเขาสง ๆ อณหภมของอากาศมลกษณะใด – ปจจยใดบางทสงผลตอการเปลยนแปลงอณหภมของอากาศ – พนดนและพนน าสามารถรบเอาพลงงานความรอนจากดวงอาทตยไวไดแตกตางกนหรอไม อยางไร


ขนสรป

ครและนกเรยนรวมกนสรปความรเกยวกบอณหภมของอากาศ โดยรวมกนเขยนเปนแผนทความคดหรอผงมโนทศน 8. กจกรรมเสนอแนะ

1. นกเรยนน าเทอรมอมเตอรไปวดอณหภมทบานในวนหยด แลวน าผลทไดมาเปรยบเทยบกน หรอเมอนกเรยนไปเทยวบนภเขาสง ลองน าเทอรมอมเตอรตดตวไปดวยเพอวดอณหภมของอากาศ 2. ใหนกเรยนสบคนขอมลสถตอณหภมของประเทศไทยในฤดกาลตาง ๆ ยอนหลง 5–10 ป น าขอมลทไดมาจดกระท าใหเขาใจไดงาย จดเปนปายนเทศใหความรหนาชนเรยน 9. สอ/แหลงการเรยนร 1. รปดวงอาทตย 2 รปทมลกษณะบรรยากาศแตกตางกน 2. ใบกจกรรมท 17 ส ารวจอณหภมของอากาศ 3. แบบทดสอบกอนเรยน





1. ความส าเรจในการจดการเรยนร.................................................................................................. แนวทางการพฒนา....................................................................................................................... 2. ปญหา/อปสรรคในการจดการเรยนร........................................................................................... แนวทางแกไข.............................................................................................................................. 3. สงทไมไดปฏบตตามแผน........................................................................................................... เหตผล.......................................................................................................................................... 4. การปรบปรงแผนการจดการเรยนร.............................................................................................. ลงชอ..............................................ผสอน


แผนการจดการเรยนรท 18 ความชน เวลา 2 ชวโมง สาระท 6 กระบวนการเปลยนแปลงของโลก ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนรท 5 บรรยากาศ 1. สาระส าคญ ความชน คอ ปรมาณไอน าในอากาศ ซงเกดจากการระเหยของน าจากแหลงตาง ๆ บนพนผวโลก และการคายน าของพชท าใหเกดไอน าขน ความชนของอากาศม 2 ลกษณะ ไดแก ความชนสมบรณและความชนสมพทธ เครองมอในการวดความชนในบรรยากาศ ไดแก ไฮโกรมเตอรแบบกระเปาะเปยกและกระเปาะแหง และเครองวดความชนแบบเสนผมหรอแฮรไฮโกรมเตอร 2. ตวชวดชนป

ทดลองและอธบายความสมพนธระหวางอณหภม ความชน และความกดอากาศทมผลตอปรากฏการณทางลมฟาอากาศ (ว 6.1 ม. 1/2) 3. จดประสงคการเรยนร 1. อธบายความหมายและผลของความชนในอากาศตอชวตประจ าวนได (K) 2. ระบเครองมอและหลกการวดความชนในอากาศได (K) 3. มความสนใจใฝรหรออยากรอยากเหน (A) 4. ท างานรวมกบผอนอยางสรางสรรค (A)

5. สอสารและน าความรเรองความชนในอากาศไปใชในชวตประจ าวนได (P) 4. การวดและประเมนผลการเรยนร



1. ซกถามความรเรอง ความชนในอากาศ 2. ประเมนกจกรรมฝกทกษะระหวางเรยน



5. สาระการเรยนร ความชน


6. แนวทางการบรณาการ ภาษาไทย เขยนรายงานผลการสงเกต ตอบค าถาม และบนทกหลงการ เรยนร คณตศาสตร ค านวณหาคาความชนสมบรณและความชนสมพทธใน อากาศ การงานอาชพและเทคโนโลย ออกแบบและประดษฐไฮโกรมเตอรแบบเสนผม สงคมศกษา ศาสนา สนทนาพดคยเกยวกบพนทปาไมในกลมประเทศสมาชก และวฒนธรรม อาเซยนทมความสมพนธกบความชนในบรรยากาศ 7. กระบวนการจดการเรยนร

ชวโมงท 37 ขนน าเขาสบทเรยน

1) ครทบทวนความรเดมของนกเรยนเกยวกบอากาศแหงและอากาศชนเพอเชอมโยงไปสการเรยนรเรอง ความชน โดยใชแนวค าถาม เชน – อากาศแหงคออะไร (แนวค าตอบ อากาศทมปรมาณไอน านอยและรบไอน าไดอกมาก) – อากาศชนคออะไร (แนวค าตอบ อากาศทมปรมาณไอน ามากและรบไอน าไดอกเลกนอย) 2) ครและนกเรยนรวมกนอภปรายจากแนวค าตอบของนกเรยน ครเพมเตมวา การทรางกายของเรารสกรอนหรอเยน นอกจากจะขนอยกบอณหภมแลวยงขนอยกบความชนดวย

ขนจดกจกรรมการเรยนร จดการเรยนรโดยใชกระบวนการสบเสาะหาความร ซงมขนตอนดงน 1) ขนสรางความสนใจ (1) ครใหนกเรยนดภาพหรอสอมลตมเดยเกยวกบพนททมปาไมอดมสมบรณ พนทปาไมถกท าลายบรเวณรมทะเลสาบหรอทะเลและบรเวณทะเลทราย แลวตงประเดนค าถาม เชน

– บรเวณใดนาจะมความชนในอากาศมาก เพราะอะไร – ไอน าในอากาศสวนใหญไดมาจากแหลงใด – การตดไมท าลายปามผลตอความชนในอากาศหรอไม ในลกษณะใด – การระเหยของน ามความสมพนธกบความชนหรอไม ในลกษณะใด

(2) นกเรยนชวยกนตอบค าถาม และอภปรายเพอแลกเปลยนเรยนรกน 2) ขนส ารวจและคนหา (1) นกเรยนศกษาเกยวกบความชน อากาศไมอมตว และอากาศอมตวในหนงสอเรยน (2) นกเรยนแบงกลมปฏบตกจกรรม สงเกตความชนของบรรยากาศกบการระเหย แตละกลมปฏบตกจกรรมตามขนตอนทไดวางแผนไว ดงน


– ใชส าลชบน าแลวหมกระเปาะเทอรมอมเตอรทง 2 อน เพอใหเทอรมอมเตอรเปยก บนทก อณหภมของเทอรมอมเตอรทง 2 อน

– ใสน าลงในกลองพลาสตกเบอร 3 ประมาณครงหนง แลวเสยบเทอรมอมเตอรอนหนงลงกลางแผนดนน ามน จากนนน าไปปดทกลองพลาสตกแทนฝากลอง แลวจดใหกระเปาะของเทอรมอมเตอรทหมดวยส าลอยเหนอผวน าเลกนอย น าเทอรมอมเตอรทง 2 อนไปตดตงกบขาตง ดงรป

– ตงเทอรมอมเตอรทงไวประมาณ 5 นาท แลวบนทกอณหภมทอานไดจากเทอรมอมเตอร

ทง 2 อน (3) ครคอยแนะน าชวยเหลอนกเรยนขณะปฏบตกจกรรม โดยครเดนดรอบ ๆ หองเรยนและเปดโอกาสใหนกเรยนทกคนซกถามเมอมปญหา

ชวโมงท 38 3) ขนอธบายและลงขอสรป (1) นกเรยนแตละกลมน าเสนอผลการปฏบตกจกรรมหนาชนเรยน (2) ครและนกเรยนรวมกนอภปรายผลจากการปฏบตกจกรรม โดยใชแนวค าถาม เชน – อณหภมกอนการทดลองของเทอรมอมเตอรทง 2 อนเหมอนหรอแตกตางกน (แนวค าตอบ

เหมอนกน) – ผลสรปของกจกรรมนคออะไร (แนวค าตอบ เทอรมอมเตอรอนทอย ในกลองอณหภมไมเปลยนแปลง เนองจากน าทอยในกลองระเหยเปนไออยในทวางภายในกลองเตมไปหมด ท าใหน าจากส าลทหมกระเปาะเทอรมอมเตอรระเหยเขาสทวางดงกลาวไมไดหรอไดกเพยงเลกนอยเทานน เรยกสภาวะอากาศเหนอน าในกลองวา อากาศอมตว)

การจดอปกรณสงเกตความชนของบรรยากาศกบการระเหย


(3) ครและนกเรยนรวมกนสรปผลจากการปฏบตกจกรรม โดยใหไดขอสรปวา กระเปาะ เทอรมอมเตอรอนทอยในกลอง อณหภมไมเปลยนแปลง เนองจากน าทอยในกลองระเหยกลายเปนไออยในทวางภายในกลองเตมไปหมด ท าใหน าจากส าลทหมกระเปาะเทอรมอมเตอรระเหยเขาสทวางดงกลาวไมไดหรอไดกเพยงเลกนอยเทานน เรยกสภาวะอากาศเหนอน าในกลองวา อากาศอมตว (4) ครและนกเรยนรวมกนอภปรายเกยวกบความชนสมบรณ ความชนสมพทธ และการวดความชนในอากาศ

4) ขนขยายความร (1) นกเรยนฝกค านวณหาคาความชนสมบรณและความชนสมพทธจากโจทยทครก าหนดให (2) นกเรยนรวมกนอภปรายในประเดน ความชนสมพทธมความเกยวของกบการด ารงชวต

ประจ าวนของมนษยในเรองใด (3) นกเรยนฝกใชเครองมอวดความชนของอากาศ โดยวดความชนในบรเวณตาง ๆ ของโรงเรยน

ในเวลาตาง ๆ กน แลวบนทกคาทไดลงในสมด (4) ครเชอมโยงความรสอาเซยน โดยใหความรเพมเตมเกยวกบพนทปาในกลมประเทศสมาชกอาเซยน โดยจากการรายงานของเวลดแบงกพบวา ประเทศในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตทมสดสวนของพนทปาไมตอพนทของประเทศมากทสด คอ บรไนฯ โดยมพนทปาไมประมาณรอยละ 72.1 ของพนทประเทศ ทงนเนองจากบรไนฯ มกฎหมายทเขมงวดมาก จะไมอนญาตใหท าอตสาหกรรมทมผลกระทบตอสงแวดลอมโดยเดดขาด รองลงมา คอ ลาวมพนทปาไมประมาณรอยละ 68.2 ของพนท และมาเลเซย มพนทปาไมประมาณ 62.3 ของพนท ประเทศทมพนทปาไมนอยทสด คอ สงคโปรมพนทปาไมประมาณ 2.9 ของพนทประเทศ จากนนครใหนกเรยนรวมกนอภปรายวา ประเทศทมพนทปาไมมากกบพนทปาไมนอยจะสงผลตอความชนในบรรยากาศทแตกตางกนอยางไรและสงผลตอสภาพอากาศในแตละประเทศอยางไร


ยงไมเขาใจหรอยงมขอสงสย ถามครชวยอธบายเพมเตมใหนกเรยนเขาใจ (2) นกเรยนรวมกนประเมนการปฏบตกจกรรมกลมวามปญหาหรออปสรรคใด และไดมการแกไขอยางบาง (3) นกเรยนรวมกนแสดงความคดเหนเกยวกบประโยชนทไดรบจากการปฏบตกจกรรม และการน าความรทไดไปใชประโยชน

(4) ครทดสอบความเขาใจของนกเรยนโดยการใหตอบค าถาม เชน – ความชนในอากาศมมากหรอนอยขนอยกบสงใด – ในฤดหนาวตากผาแหงเรวทงทอากาศไมรอน เนองจากสาเหตใด – สภาวะทอากาศมไอน าอยในปรมาณสงสดทจะสามารถรบไวไดเรยกวาอะไร – ไฮโกรมเตอรแบบกระเปาะเปยกและกระเปาะแหง มหลกการท างานอยางไร


ขนสรป นกเรยนรวมกนสรปความรเกยวกบความชนในอากาศ โดยรวมกนเขยนเปนแผนทความคดหรอ

ผงมโนทศน 8. กจกรรมเสนอแนะ

1. นกเรยนแบงกลม กลมละ 5–6 คน ชวยกนศกษาคนควาวธการประดษฐไฮโกรมเตอรแบบ เสนผมหรออาจชวยกนออกแบบขนเอง โดยครเปนผชแนะและใหความชวยเหลอ แลวน าเสนอผลงานทนกเรยนสรางขน 2. นกเรยนรวมกนปลกตนไมหรอรณรงคใหมการปลกตนไมในทองถนเพอเพมความชนในอากาศ 9. สอ/แหลงการเรยนร 1. ภาพหรอสอมลตมเดยเกยวกบพนททมปาไมอดมสมบรณ พนทปาไมถกท าลายบรเวณรมทะเลสาบหรอทะเลและบรเวณทะเลทราย 2. ใบกจกรรมท 18 สงเกตความชนของบรรยากาศกบการระเหย





1. ความส าเรจในการจดการเรยนร................................................................................................ แนวทางการพฒนา..................................................................................................................... 2. ปญหา/อปสรรคในการจดการเรยนร.......................................................................................... แนวทางแกไข.............................................................................................................................. 3. สงทไมไดปฏบตตามแผน.......................................................................................................... เหตผล......................................................................................................................................... 4. การปรบปรงแผนการจดการเรยนร............................................................................................ ลงชอ..............................................ผสอน


แผนการจดการเรยนรท 19 ความกดอากาศ เวลา 2 ชวโมง สาระท 6 กระบวนการเปลยนแปลงของโลก ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนรท 5 บรรยากาศ

1. สาระส าคญ ความกดอากาศ คอ คาแรงดนของอากาศตอหนงหนวยพนททรองรบแรงดนนนหรออตราสวนของแรงดนตอหนวยพนทตงฉากทแรงดนนนกระท า ทระดบความสงเดยวกนความดนอากาศจะเทากน เมอความสงเพมขน อณหภมและความกดอากาศจะลดลง เครองมอในการวดความกดอากาศมหลายชนด เชน บารอมเตอรแบบปรอท แอนรอยดบารอมเตอร บอรอกราฟ แอลตมเตอร 2. ตวชวดชนป

ทดลองและอธบายความสมพนธระหวางอณหภม ความชน และความกดอากาศทมผลตอปรากฏการณทางลมฟาอากาศ (ว 6.1 ม. 1/2) 3. จดประสงคการเรยนร 1. อธบายความหมายของความกดอากาศได (K) 2. อธบายความสมพนธระหวางอณหภม ความชน และความกดอากาศได (K) 3. มความสนใจใฝรหรออยากรอยากเหน (A) 4. ท างานรวมกบผอนอยางสรางสรรค (A)

5. สอสารและน าความรเรองความกดอากาศไปใชในชวตประจ าวนได (P) 4. การวดและประเมนผลการเรยนร



1. ซกถามความรเรอง ความกดอากาศ 2. ประเมนกจกรรมฝกทกษะระหวางเรยน 3. ทดสอบหลงเรยน



5. สาระการเรยนร ความกดอากาศ


6. แนวทางการบรณาการ ภาษาไทย เขยนรายงานบนทกผลการสงเกต ตอบค าถาม และบนทกหลงการ เรยนร

คณตศาสตร วดความกดอากาศ สงคมศกษา ศาสนา สนทนาพดคยเกยวกบยอดเขาทสงทสดในภมภาคเอเชยตะวนออก และวฒนธรรม เฉยงใต ศลปะ จดปายนเทศการรายงานความกดอากาศในแตละภาคของประเทศ ไทย


1) ครน าแผนไมมาวางซอนกนหนาชนเรยน แลวถามนกเรยนวา – แผนไมแผนใดถกแรงกดมากทสด (แนวค าตอบ แผนลางสด) – แผนไมแผนใดถกแรงกดนอยทสด (แนวค าตอบ แผนบนสด) 2) นกเรยนชวยกนตอบค าถาม ครน าอภปรายวาบรเวณพนโลกเปรยบไดกบแผนไมแผนท 1 อากาศทอยเหนอพนโลกเปรยบไดกบแผนไมแผนท 2 ดงนนพนผวโลกจงถกแรงกดจากอากาศทอยสงขนไป แรงชนดนเรยกวา แรงดนอากาศหรอความดนอากาศ ซงนกเรยนจะไดเรยนรในหวขอตอไปน

ขนจดกจกรรมการเรยนร จดการเรยนรโดยใชกระบวนการสบเสาะหาความร ซงมขนตอนดงน 1) ขนสรางความสนใจ (1) ครรนน าอนจากกระตกน ารอนลงในขวดพลาสตกใส (ขวดน าขนาดเลก) เขยาขวดแลวเทน าออก ปดฝาขวดใหแนนทนท เมอทงขวดไวสกคร ขวดจะบบ ใหนกเรยนรวมกนอภปรายวาเหตใดจงเปนเชนนน (2) นกเรยนชวยกนตอบค าถาม ครน าอภปรายวา ขวดบบเนองจากอณหภมภายในขวดลดลง ไอน าในขวดควบแนนเปนหยดน า ท าใหความดนในขวดลดลง ความดนภายนอกสงกวาจงดนขวดใหบบลง และเมอเปดฝาขวด อากาศภายนอกจะเคลอนทเขาไปในขวดและดนใหขวดพองตวไดดงเดม 2) ขนส ารวจและคนหา (1) นกเรยนศกษาเกยวกบความกดอากาศในหนงสอเรยน (2) นกเรยนแบงกลมปฏบตกจกรรม สงเกตความกดอากาศ แตละกลมปฏบตกจกรรมตามขนตอนทไดวางแผนไว ดงน

– น าสายพลาสตกใสทเตรยมมาจมลงในน าใหน าเขาไปอยประมาณครงสาย – จบปลายทงสองขน งอเปนรปตวย โดยใหปลายทงสองอยในระดบเดยวกน สงเกตระดบ

น าทงสองขาง ดงรป (ก)


– ยกปลายดานขวามอใหสงกวาปลายดานซายมอ แลวเปลยนใหปลายดานซายมอสงกวาปลาย ดานขวามอบาง สงเกตและเปรยบเทยบระดบน าในสายพลาสตกใสแตละครงวามลกษณะใด แลวบนทกผล

– เปาลมเขาทางปลายดานใดดานหนง โดยเรมเปาเบา ๆ กอน แลวคอย ๆ เพมแรงเปาให มากขนเรอย ๆ ดงรป (ข) ระวงอยาใหน าลนออกจากสายพลาสตกใส สงเกตระดบน าทปลายทง สองขาง แลวบนทกผล


ชวโมงท 40 3) ขนอธบายและลงขอสรป (1) นกเรยนแตละกลมน าเสนอผลการปฏบตกจกรรมหนาชนเรยน (2) ครและนกเรยนรวมกนอภปรายผลจากการปฏบตกจกรรม โดยใชแนวค าถาม เชน – การทนกเรยนเปาลมเขาทางปลายดานหนงของสายพลาสตกใสเปนการท าใหความดนอากาศ

ดานนนเปลยนแปลงในลกษณะใด (แนวค าตอบ มความดนของอากาศเพมขน) – เมอความดนของอากาศ 2 ดานของสายพลาสตกใสไมเทากน ระดบน าอยในระดบเดยวกน

หรอไม (แนวค าตอบไมอยระดบเดยวกน) (3) ครและนกเรยนรวมกนสรปผลจากการปฏบตกจกรรม โดยใหไดขอสรปวา ระดบน าทปลายสายพลาสตกใส 2 ดานจะเทากนเมอความดนของอากาศทปลายทง 2 ดานเทากน และระดบน าทปลายสายพลาสตกใสทงสองดานไมเทากนเมอความดนของอากาศทปลายทง 2 ดานไมเทากน (4) ครและนกเรยนรวมกนอภปรายความสมพนธระหวางอณหภมของอากาศ ความชน และความกดอากาศ

การจดอปกรณสงเกตความกดอากาศ


4) ขนขยายความร (1) ใหนกเรยนสบคนขอมลเกยวกบสงของเครองใชในชวตประจ าวนทสรางขนโดยอาศย

หลกการของความดนอากาศ เชน หลอดกาแฟและกาลกน า ท าเปนรายงานสงคร (2) นกเรยนฝกใชเครองมอวดความดนอากาศและวดความดนอากาศในบรเวณตาง ๆ เปนเวลา 1

สปดาห แลวบนทกผลลงในสมด (3) ครใหความรเพมเตมวา เมอความสงเพมขน ความกดอากาศจะมคาลดลง สงเกตไดจากเมอเรา

ขนไปอยในบรเวณทสงมาก ๆ เชน ยอดเขาหรอขนเครองบนเราจะรสกหออ ทเปนเชนนเนองจากบรเวณ ทสงจะมอากาศเบาบาง ความกดอากาศมคาลดลง หของเราจงปรบความกดอากาศภายในตวเรากบภายนอกไมทน จงท าใหเรารสกหออหรอปวดหได หากเกดอาการดงกลาวสามารถแกไขไดโดยการกลนน าลายหรออาจจะอมลกอมหรอเคยวหมากฝรง จะชวยกระตนการหลงน าลาย เราจะกลนน าลายไดงายขน และไมควรดมน าอดลม เพราะบรเวณทมความสงมาก ๆ ความกดอากาศจะลดลง แกสทอยในรางกายจะมการขยายตว แกสในกระเพาะอาหารจะขยายตวตามดวย หากดมน าอดลมทมแกสเขาไปจะท าใหมอาการทองอดได

(4) ครเชอมโยงความรเขาสอาเซยน โดยถามนกเรยนวารหรอไม ยอดเขาทสงทสดในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตอยทประเทศใด จากนนใหความรเพมเตมดงน

ยอดเขาทสงทสดในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตอยทประเทศเมยนมา คอ ยอดเขาคากาโบราซ (Hkakabo Razi) ตงอยในรฐกะฉน มความสงถง 5,881 เมตรเหนอระดบน าทะเล บรเวณยอดเขาปกคลมไปดวยหมะตลอดทงป เมยนมาประกาศใหภเขาแหงนเปนเขตอทยานแหงชาตคากาโบราซตงแต พ.ศ. 2541


ยงไมเขาใจหรอยงมขอสงสย ถามครชวยอธบายเพมเตมใหนกเรยนเขาใจ (2) นกเรยนรวมกนประเมนการปฏบตกจกรรมกลมวามปญหาหรออปสรรคใด และไดมการแกไขอยางบาง (3) นกเรยนรวมกนแสดงความคดเหนเกยวกบประโยชนทไดรบจากการปฏบตกจกรรม และการน าความรทไดไปใชประโยชน

(4) ครทดสอบความเขาใจของนกเรยนโดยการใหตอบค าถาม เชน – ความดน 1 บรรยากาศคออะไร – อณหภม ความชน และความกดอากาศมความสมพนธกนในลกษณะใด – ท าไมเราตองวดอณหภม ความชน และความกดอากาศเปนประจ า – ท าไมเมอเดนขนภเขาสง ๆ จงรสกหออ และจะมวธการแกไขอยางไร

ขนสรป 1) นกเรยนรวมกนสรปความรเกยวกบความกดอากาศ โดยรวมกนเขยนเปนแผนทความคดหรอ

ผงมโนทศน


2) ครด าเนนการทดสอบหลงเรยน โดยใหนกเรยนท าแบบทดสอบหลงเรยน เพอวดความ กาวหนา/ผลสมฤทธทางการเรยน หนวยการเรยนรท 5 ตอนท 2 ของนกเรยน

3) ครมอบหมายใหนกเรยนไปศกษาคนควาเนอหาของบทเรยนชวโมงหนา เพอจดการเรยนรครงตอไป โดยใหนกเรยนศกษาคนควาลวงหนาในหวขอลมฟาอากาศ


8. กจกรรมเสนอแนะ 1. นกเรยนสบคนขอมลประวตการสรางเครองมอวดความกดอากาศ จดท าเปนรายงานสงคร 2. ใหนกเรยนตดตามขาวสารรายงานสภาพอากาศในแตละวนของแตละภาคในประเทศไทยวามความกดอากาศสงหรอต า แลวน าขอมลทไดมาจดปายนเทศหนาชนเรยน 9. สอ/แหลงการเรยนร 1. แผนไม

2. ขวดพลาสตกใส 3. ใบกจกรรมท 19 สงเกตความกดอากาศ 4. แบบทดสอบหลงเรยน





1. ความส าเรจในการจดการเรยนร................................................................................................. แนวทางการพฒนา..................................................................................................................... 2. ปญหา/อปสรรคในการจดการเรยนร.......................................................................................... แนวทางแกไข............................................................................................................................ 3. สงทไมไดปฏบตตามแผน.......................................................................................................... เหตผล......................................................................................................................................... 4. การปรบปรงแผนการจดการเรยนร............................................................................................ ลงชอ..............................................ผสอน


ตอนท 3 ลมฟาอากาศ แผนการจดการเรยนรท 20 เมฆ หมอก เวลา 1 ชวโมง สาระท 6 กระบวนการเปลยนแปลงของโลก ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนรท 5 บรรยากาศ

1. สาระส าคญ เมฆ หมอก เปนปรากฏการณทางลมฟาอากาศอยางหนง เมฆ เกดจากการกลนตวของไอน าในอากาศในระดบสงจากพนโลกและรวมตวกนเปนกอนเมฆ เมฆในทองฟาแบงเปน 4 ชนด ไดแก เมฆชนสง เมฆชนกลาง เมฆชนต า และเมฆทกอตวในแนวตง หมอก เกดจากอากาศชนเยนตวและลอยต าใกลผวโลก 2. ตวชวดชนป

สงเกต วเคราะห และอภปรายการเกดปรากฏการณทางลมฟาอากาศทมผลตอมนษย (ว 6.1 ม. 1/3) 3. จดประสงคการเรยนร 1. อธบายกระบวนการเกดเมฆและหมอกได (K) 2. มความสนใจใฝรหรออยากรอยากเหน (A) 3. ท างานรวมกบผอนอยางสรางสรรค (A) 4. พอใจในประสบการณการเรยนรทเกยวกบวทยาศาสตร (A) 5. ระบและแยกประเภทของเมฆบนทองฟาได (P)

6. สอสารและน าความรเรองเมฆและหมอกไปใชในชวตประจ าวนได (P) 4. การวดและประเมนผลการเรยนร



1. ซกถามความรเรอง การเกดเมฆและหมอก 2. ประเมนกจกรรมฝกทกษะระหวางเรยน 3. ทดสอบกอนเรยน


1. ประเมนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 2. ประเมนทกษะการคด 3. ประเมนทกษะการแกปญหา 4. ประเมนพฤตกรรมใน การปฏบตกจกรรมเปน รายบคคลหรอรายกลม


5. สาระการเรยนร ลมฟาอากาศ – เมฆและหมอก 6. แนวทางการบรณาการ ภาษาไทย เขยนบนทกผลการสบคนขอมลเกยวกบการเกดเมฆและหมอก ตอบค าถาม และ บนทกหลงการเรยนร ศลปะ วาดภาพเมฆและสรางแบบจ าลองเมฆ 7. กระบวนการจดการเรยนร



1) ครสนทนาพดคยกบนกเรยนเกยวกบสภาพอากาศในชวงนวาเปนอยางไรบางและสภาพอากาศทแตกตางกน เชน รอน หนาว ฝนตก เกดพาย มผลตอการด าเนนชวตของคนเราและสงแวดลอมอยางไร เพอเชอมโยงไปสการเรยนรเรองลมฟาอากาศ 2) ครและนกเรยนรวมกนอภปรายจากแนวค าตอบของนกเรยน จากนนครน าอภปรายวาปรากฏการณทางลมฟาอากาศมหลายอยาง เชน เมฆ หมอก ฝน และพาย ในชวโมงนเราจะไดเรยนรเกยวกบการเกดเมฆและหมอก



(1) ครแบงกลมนกเรยนแลวเปดโอกาสใหนกเรยนในกลมน าเสนอขอมลเกยวกบลมฟาอากาศ ทครมอบหมายใหไปเรยนรลวงหนาใหเพอน ๆ ในกลมฟง จากนนใหแตละกลมสงตวแทนมาน าเสนอขอมลหนาหองเรยน


– ปจจยทท าใหเกดลมฟาอากาศคออะไร (แนวค ำตอบ ดวงอำทตย โลก แหลงน ำ และอำกำศ)

– ยกตวอยางปรากฏการณทางลมฟาอากาศ (แนวค ำตอบ กำรเกดเมฆ หมอก และฝน) (3) ครเปดโอกาสใหนกเรยนตงประเดนค าถามทนกเรยนสงสยจากการท าภาระงานอยาง

นอยคนละ 1 ค าถาม ซงครใหนกเรยนเตรยมมาลวงหนา และใหนกเรยนชวยกนตอบและแสดงความคดเหน


(4) ครและนกเรยนรวมกนสรปเกยวกบภาระงาน โดยครชวยอธบายใหนกเรยนเขาใจวา ลมฟาอากาศเปนสภาวะของอากาศทเกดขนประจ า ณ ทแหงใดแหงหนงเปนชวงเวลาสน ๆ ซงเกดจากหลายปจจย

2) ขนส ารวจและคนหา (1) ใหนกเรยนศกษาความหมายของลมฟาอากาศและปจจยทกอใหเกดลมฟาอากาศในหนงสอเรยน จากนนใหนกเรยนดภาพหรอสอมลตมเดยเกยวกบเมฆและชนดของเมฆ (2) เมอรจกชนดของเมฆแลว ใหนกเรยนแบงกลม กลมละ 4 คน ศกษารายละเอยดเกยวกบรปราง ลกษณะของเมฆ ระดบความสง และผลของการเกดเมฆแตละชนด ดงน – เมฆชนสง – เมฆชนกลาง – เมฆชนต า – เมฆทกอตวในแนวตง สมาชกในกลมแบงหวขอกนสบคนขอมล คนละ 1 หวขอ เมอไดขอมลและศกษาจนเปนทเขาใจแลว น ามาถายทอดใหสมาชกในกลมฟง (3) ครคอยแนะน าชวยเหลอนกเรยนขณะปฏบตกจกรรม โดยครเดนดรอบ ๆ หองเรยนและเปดโอกาสใหนกเรยนทกคนซกถามเมอมปญหา

3) ขนอธบายและลงขอสรป (1) นกเรยนแตละกลมรวมกนอภปรายผลของการปฏบตกจกรรม แลวสงตวแทนออกมาน าเสนอ

หนาชนเรยน (2) ครและนกเรยนรวมกนอภปรายผลจากการปฏบตกจกรรม โดยใชแนวค าถาม เชน – เมอทราบชนดและลกษณะของเมฆแลว นกเรยนสามารถน าความรเรองนไปใชในชวตประจ าวนอยางไร (แนวค าตอบ ชวยท านายแนวโนมของลกษณะอากาศลวงหนาได เชน ถาทองฟา ขณะนนมเมฆกอตวในแนวตง มยอดเปนรปทง แสดงวาก าลงจะมพายฝนฟาคะนอง) – ถาทองฟามเมฆแผตามแนวนอนเปนชน ๆ แสดงวาอากาศขณะนนเปนอยางไร (แนวค าตอบ อากาศสงบ มกระแสลมพดเลกนอย) (3) ครและนกเรยนรวมกนสรปความรทไดจากการปฏบตกจกรรม จากนนใหนกเรยนศกษาเรองหมอกและชวยกนวเคราะหวาเมฆและหมอกแตกตางกนในเรองใด

4) ขนขยายความร ใหนกเรยนสงเกตชนดและปรมาณเมฆบนทองฟาใน 1 วน พรอมทงวาดภาพประกอบ และ

บนทกลกษณะของทองฟา สภาพอากาศเมอมเมฆชนดนนเกดขน (5) ขนประเมน (1) ครใหนกเรยนแตละคนพจารณาวา จากหวขอทเรยนมาและการปฏบตกจกรรม มจดใดบางท

ยงไมเขาใจหรอยงมขอสงสย ถามครชวยอธบายเพมเตมใหนกเรยนเขาใจ


(2) นกเรยนรวมกนประเมนการปฏบตกจกรรมกลมวามปญหาหรออปสรรคใด และไดมการแกไขอยางไรบาง (3) นกเรยนรวมกนแสดงความคดเหนเกยวกบประโยชนทไดรบจากการปฏบตกจกรรม และการน าความรทไดไปใชประโยชน (4) ครทดสอบความเขาใจของนกเรยนโดยการใหตอบค าถาม เชน – ลมฟาอากาศหมายถงอะไร – การทจะเกดลมฟาอากาศไดตองอาศยปจจยใดบาง – นกอตนยมวทยาแบงเมฆในทองฟาออกเปนกชนด อะไรบาง – เมฆและหมอกเกดขนไดอยางไร – ทะเลหมอกมกจะปรากฏอยบนยอดเขาสง เพราะอะไร

ขนสรป ครและนกเรยนรวมกนสรปความรเกยวกบเมฆและหมอก โดยรวมกนเขยนเปนแผนทความคดหรอผงมโนทศน 8. กจกรรมเสนอแนะ

1. ถานกเรยนไปเทยวตางจงหวดในฤดหนาวหรอไปเทยวภเขา ใหสงเกตการเกดหมอกในตอนเชาและถายภาพหมอกมาใหเพอน ๆ ด 2. ใหนกเรยนท าโครงงานสรางแบบจ าลองเมฆ โดยมขนตอนดงน – สงเกตเมฆบนทองฟาเปนเวลา 5 วนตดตอกน บนทกผลการสงเกต – น าขอมลทไดจากการสงเกตมาสรางแบบจ าลองเมฆ โดยใชส าลท าเปนกอนเมฆรปตาง ๆ และใชกาวตดลงในกระดาษโปสเตอรแขงใหมเมฆครบทกชนด และจดวางในต าแหนงเมฆชนสง เมฆชนกลาง เมฆชนต า และเมฆทกอตวในแนวตงใหถกตอง – เขยนชอเมฆแตละชนดถดจากแบบจ าลองเมฆและบอกสภาพอากาศทเกดขนเมอมเมฆชนดนนในทองฟา 9. สอ/แหลงการเรยนร 1. ส าล กาว และกระดาษโปสเตอร 2. แบบทดสอบกอนเรยน






10. บนทกหลงการจดการเรยนร 1. ความส าเรจในการจดการเรยนร...................................................................................................

แนวทางการพฒนา...................................................................................................................... 2. ปญหา/อปสรรคในการจดการเรยนร........................................................................................... แนวทางแกไข.............................................................................................................................. 3. สงทไมไดปฏบตตามแผน............................................................................................................ เหตผล.......................................................................................................................................... 4. การปรบปรงแผนการจดการเรยนร............................................................................................. ลงชอ..............................................ผสอน


แผนการจดการเรยนรท 21 ฝน หมะ และลกเหบ เวลา 2 ชวโมง สาระท 6 กระบวนการเปลยนแปลงของโลก ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนรท 5 บรรยากาศ 1. สาระส าคญ ฝน เกดจากละอองไอน าขนาดตาง ๆ กนในกอนเมฆมารวมกนแลวเกดการควบแนนเปนหยดน า หยดน าทมขนาดใหญไมสามารถลอยตวอยในกอนเมฆไดจงตกลงมาเปนฝน ปรมาณน าฝนสามารถวดไดโดยใชเครองมอวดน าฝน ไดแก เครองวดน าฝนแบบธรรมดาหรอแบบแกวตวงและเครองวดน าฝนแบบบนทก หมะ เปนหยดน าทแขงตวบนผลกน าแขง ตกผานอากาศทเยนจดลงมาจงไมละลาย กลายเปนเกลดหมะ ลกเหบ เปนกอนน าแขงทเกดจากกระแสลมแรงทเกดในเมฆควมโลนมบส 2. ตวชวดชนป

สงเกต วเคราะห และอภปรายการเกดปรากฏการณทางลมฟาอากาศทมผลตอมนษย (ว 6.1 ม. 1/3) 3. จดประสงคการเรยนร 1. อธบายการเกดฝน หมะ และลกเหบได (K) 2. ประดษฐเครองมอวดปรมาณน าฝนอยางงายและทดสอบวดปรมาณน าฝนได (K) 3. มความสนใจใฝรหรออยากรอยากเหน (A) 4. ท างานรวมกบผอนอยางสรางสรรค (A)

5. สอสารและน าความรเรองฝน หมะ และลกเหบไปใชในชวตประจ าวนได (P) 4. การวดและประเมนผลการเรยนร



1. ซกถามความรเรอง การเกดฝน หมะ และลกเหบ 2. ประเมนกจกรรมฝกทกษะระหวางเรยน




5. สาระการเรยนร – ฝน หมะ และลกเหบ 6. แนวทางการบรณาการ ภาษาไทย เขยนรายงานผลการสงเกต ตอบค าถาม และบนทกหลงการเรยนร คณตศาสตร วดปรมาณน าฝน สงคมศกษา ศาสนา และ เลาเรองประเพณเกยวกบการขอฝนในทองถน เชน ประเพณ วฒนธรรม บญบงไฟของไทยและลาว ศลปะ จดปายนเทศเกยวกบวฏจกรของน า การเกดฝน หมะ และลกเหบ ภาษาตางประเทศ อานและเขยนค าศพทภาษาตางประเทศเกยวกบฝน หมะ และลกเหบ 7. กระบวนการจดการเรยนร


1) ครทบทวนความรเดมของนกเรยนเกยวกบการเกดเมฆ เพอเชอมโยงไปสการเรยนรเรองฝน โดยใชแนวค าถาม เชน – เราสามารถท านายการเกดฝนไดจากเมฆหรอไม (แนวค าตอบ ได) – เมฆชนดใดทเปนเมฆฝน (แนวค าตอบ เมฆควมโลนมบส) 2) ครและนกเรยนรวมกนอภปรายจากแนวค าตอบของนกเรยน

ขนจดกจกรรมการเรยนร จดการเรยนรโดยใชกระบวนการสบเสาะหาความร ซงมขนตอนดงน 1) ขนสรางความสนใจ (1) ครสนทนาซกถามนกเรยนเกยวกบฝน เชน

– ฝนมกระบวนการเกดอยางไร – การประกอบอาชพของคนในทองถนเกยวของกบฝนหรอไม ลกษณะใด – ในทองถนเคยประสบปญหาฝนแลงหรอน าทวมหรอไม ลกษณะใด

(2) ครและนกเรยนรวมกบอภปรายค าตอบเกยวกบค าถาม 2) ขนส ารวจและคนหา (1) ครและนกเรยนรวมกนอภปรายการเกดฝน หมะ และลกเหบโดยใหนกเรยนดแผนภาพหรอสอมลตมเดยประกอบ (2) นกเรยนแบงกลมปฏบตกจกรรม ทดลองวดปรมาณน าฝนอยางงาย โดยแตละกลมปฏบตตามขนตอนของวธการทางวทยาศาสตร ดงน

ขนท 1 ก าหนดปญหา/ขอสงสย เครองมอวดปรมาณน าฝนควรใชภาชนะทมลกษณะใด


ขนท 2 ก าหนดสมมตฐาน ภาชนะทใชเปนเครองมอวดปรมาณน าฝนนาจะเปนภาชนะรปทรงกระบอกปากกวางและมขนาด

ใหญ

ขนท 3 ทดสอบสมมตฐาน นกเรยนแตละกลมปฏบตตามขนตอนการทดลอง กจกรรมทดลองวดปรมาณน าฝนอยางงาย ดงน – น าภาชนะทเตรยมไว เชน ขวดน าดม ขวดปากกวาง และกระปองรปทรงและขนาดตาง ๆ กนท

ท าดวยแกวหรอพลาสตกใสมาตงไวในบรเวณสนามหญา (เขยนหมายเลขตดขางขวด) – จากนนใชสายยางตอเขากบทอน าประปา เปดน า แลวฉดน าใหเปนฝอยเหนอภาชนะทตงไว

สงเกตปรมาณน าทเพมขนในภาชนะ จนกระทงมปรมาณน าพอทจะวดได – วดปรมาณน าโดยเทน าจากภาชนะลงในกระบอกตวง อานคาทไดจากมาตราสวนบนกระบอก

ตวง บนทกผล แลววดปรมาณน าในภาชนะชนดตอไปจนครบ – เปรยบเทยบปรมาณน าฝนในแตละภาชนะ

หมายเหต – ปรมาณน าทวดไดเปนเพยงคาประมาณเทานน เพราะกระบอกตวงทใชไมไดผานการปรบเทยบอยางถกตอง – หนวยทใชในการวดปรมาณน าฝน คอ มลลเมตร ขนท 4 วเคราะหผลการทดลอง

– แปลความหมายขอมลทไดจากตารางบนทกผลการทดลอง – น าขอมลทไดมาพจารณา เพออธบายวาเปนไปตามทนกเรยนตงสมมตฐานไวหรอไม ขนท 5 สรปผลการทดลอง – นกเรยนรวมกนสรปผลการทดลอง แลวเขยนเปนรายงานสรปผลการทดลองสงคร



ชวโมงท 43 3) ขนอธบายและลงขอสรป (1) นกเรยนแตละกลมน าเสนอผลการปฏบตกจกรรมหนาชนเรยน (2) ครและนกเรยนรวมกนอภปรายผลจากการปฏบตกจกรรม โดยใชแนวค าถาม เชน – เพราะเหตใดจงตองใชภาชนะทมรปรางและขนาดทแตกตางกน (แนวค าตอบ เพอเปรยบเทยบ

ความแตกตางของปรมาณน าทเขาสภาชนะ) – ความสงของน าในแตละภาชนะแตกตางกนหรอไม (แนวค าตอบ แตกตางกน) – ความกวางของปากขวดและความสงของภาชนะมผลตอการรองรบน าฝนหรอไม เพราะอะไร

(แนวค าตอบ มผล เพราะภาชนะทปากกวางจะท าใหน าเขาสภาชนะไดงาย และภาชนะทมความสงมากกวาสามารถรองรบน าฝนไดด น าไมลนออกมาเหมอนกบภาชนะทไมสง) (3) ครและนกเรยนรวมกนสรปผลจากการปฏบตกจกรรม จากนนครใหนกเรยนศกษาเครองมอวดน าฝนแบบตาง ๆ ไดแก เครองวดน าฝนแบบธรรมดาหรอแบบแกวตวงและแบบวดน าฝนแบบบนทก (4) ใหนกเรยนรวมกนสบคนขอมลเกยวกบการเกดลกเหบและหมะ แลวน ามาอภปรายรวมกนในชนเรยน

4) ขนขยายความร (1) ครอธบายเพมเตมวา น าหรอน าแขงทตกลงมายงพนโลกในรปแบบตาง ๆ เชน ฝน ลกเหบ

หมะ เรยกวา หยาดน าฟา หยาดน าฟาทตกในประเทศไทยสวนใหญจะอยในรปของฝน (2) ใหนกเรยนท ารายงานเกยวกบปรมาณเฉลยของฝนทตกในประเทศไทย

(3) นกเรยนชวยกนตอบค าถาม จากนนครและนกเรยนรวมกนอภปรายเพมเตมเกยวกบประเพณการขอฝน เชน ประเพณบญบงไฟ วาประเพณนนอกจากจะจดขนในประเทศไทยแลว ในประเทศเพอนบาน เชน ประเทศลาว กจดประเพณบญบงไฟเชนกน ซงจดขนในชวงเดอน 6 เปนประเพณทขอใหฝนตกตามฤดกาล โดยชาวลาวจะจดบงไฟเพอขอฝนจากพญาแถนซงเปนเจาแหงฟาฝนตามความเชอและยงเปนสญญาณวาฤดท านาก าลงจะเรมขนดวย

(4) นกเรยนคนควาค าศพทภาษาตางประเทศเกยวกบฝน หมะ และลกเหบ จากหนงสอเรยนภาษาตางประเทศหรออนเทอรเนต แลวบนทกลงในสมด



(4) ครทดสอบความเขาใจของนกเรยนโดยการใหตอบค าถาม เชน


– ฝนมกระบวนการเกดอยางไร – ลกเหบกอตวในเมฆชนดใด และมกระบวนการเกดอยางไร – หยาดน าฟามผลตอการประกอบอาชพของคนในประเทศไทยอยางไร – ท าไมในประเทศไทยจงไมมหมะตก

ขนสรป ครและนกเรยนรวมกนสรปความรเกยวกบฝน หมะ และลกเหบ โดยรวมกนเขยนเปนแผนทความคดหรอผงมโนทศน 8. กจกรรมเสนอแนะ 1. นกเรยนจดปายนเทศเกยวกบวฏจกรของน า การเกดฝน ลกเหบ และหมะ 2. สบคนขอมลเกยวกบเกลดหมะทมหลายแบบ และประเทศทมหมะตกในฤดหนาว รวมทงศกษาเกยวกบการด ารงชวตของผคนและสงแวดลอมในบรเวณทมหมะตก 9. สอ/แหลงการเรยนร 1. ใบกจกรรมท 20 ทดลองวดปรมาณน าฝนอยางงาย





1. ความส าเรจในการจดการเรยนร............................................................................................... แนวทางการพฒนา.................................................................................................................... 2. ปญหา/อปสรรคในการจดการเรยนร......................................................................................... แนวทางแกไข............................................................................................................................ 3. สงทไมไดปฏบตตามแผน......................................................................................................... เหตผล........................................................................................................................................ 4. การปรบปรงแผนการจดการเรยนร........................................................................................... ลงชอ.................................................ผสอน


แผนการจดการเรยนรท 22 การเกดลม เวลา 2 ชวโมง สาระท 6 กระบวนการเปลยนแปลงของโลก ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนรท 5 บรรยากาศ

1. สาระส าคญ ลม คอ การเคลอนทของอากาศ เกดจากความแตกตางของความกดอากาศ โดยลมจะพดจากบรเวณทมความกดอากาศสงเขาสบรเวณทมความกดอากาศต า 2. ตวชวดชนป

สงเกต วเคราะห และอภปรายการเกดปรากฏการณทางลมฟาอากาศทมผลตอมนษย (ว 6.1 ม. 1/3) 3. จดประสงคการเรยนร 1. อธบายสาเหตทท าใหอณหภมของอากาศเหนอพนดนและพนน าแตกตางกนได (K) 2. อธบายการเกดลมได (K) 3. มความสนใจใฝรหรออยากรอยากเหน (A) 4. ท างานรวมกบผอนอยางสรางสรรค (A)

5. สอสารและน าความรเรองการเกดลมไปใชในชวตประจ าวนได (P) 4. การวดและประเมนผลการเรยนร



1. ซกถามความรเรอง การเกดลม 2. ประเมนกจกรรมฝกทกษะระหวางเรยน



5. สาระการเรยนร กระบวนการเกดลม


6. แนวทางการบรณาการ ภาษาไทย เขยนรายงานผลการสงเกต ตอบค าถาม และบนทกหลงการเรยนร

ศลปะ จดปายนเทศเกยวกบการเกดลม ภาษาตางประเทศ อานและเขยนค าศพทภาษาตางประเทศเกยวกบการเกดลม 7. กระบวนการจดการเรยนร


1) ครสนทนาซกถามนกเรยนวา เคยขจกรยานเลนในสวนสาธารณะแลวสงเกตเหนใบไมไหว หรอรสกเยนทผวกายหรอไม นกเรยนคดวาเกดจากอะไร 2) ครและนกเรยนรวมกนอภปรายจากแนวค าตอบของนกเรยน ครเชอมโยงไปสการเรยนรเรองการเกดลม

ขนจดกจกรรมการเรยนร จดการเรยนรโดยใชกระบวนการสบเสาะหาความร ซงมขนตอนดงน 1) ขนสรางความสนใจ (1) ครตงประเดนค าถาม เชน – สวนตาง ๆ ของโลกไดรบพลงงานจากดวงอาทตยเทากนหรอไม เพราะอะไร – เมอไดรบความรอนจากดวงอาทตย บรเวณพนดนหรอพนน าจะมอณหภมสงเทากนหรอไม อยางไร

– ความแตกตางของอณหภมเหนอพนดนและพนน าท าใหเกดสงใด (2) นกเรยนชวยกนตอบค าถาม ครแนะน าใหนกเรยนหาค าตอบจากการปฏบตกจกรรมตอไปน 2) ขนส ารวจและคนหา (1) นกเรยนแบงกลมปฏบตกจกรรม สงเกตความแตกตางของอากาศเหนอพนดนและพนน า แตละกลมปฏบตกจกรรมตามขนตอนทไดวางแผนไว ดงน – น ากระปองนมทบรรจดนและน าปรมาณเทา ๆ กน ทเตรยมไวพรอมกบอปกรณตาง ๆ ไดแก เทอรมอมเตอร ขาตง และทจบตดตง ดงรป

การตดตงอปกรณสงเกตความแตกตางของอากาศเหนอพนดนและพนน า


– เมอน าเทอรมอมเตอรทง 2 อน เสยบไวทกระปองทงสอง แลวใหนกเรยนบนทกอณหภมของเทอรมอมเตอรทง 2 อน – น ากระปองดนและน าทมเทอรมอมเตอรเสยบอยไปตงไวกลางแดด จากนนใชนาฬกาจบเวลาทดนและน ามอณหภมเปลยนแปลงไปทก ๆ 1 องศาเซลเซยส จนครบ 5 องศาเซลเซยส บนทกผลทได

– น ากระปองดนและน าเขามาในทรม แลวใชนาฬกาจบเวลาทดนและน ามอณหภมลดลงทก ๆ 1 องศาเซลเซยส จนกระทงมอณหภมเทากบอณหภมทเรมตนบนทกในขนตอนท 2 บนทกผล (2) นกเรยนกลมเดมปฏบตกจกรรม สงเกตการเกดลม แตละกลมปฏบตกจกรรมตามขนตอนทไดวางแผนไว ดงน – จดตงอปกรณชดการเกดลม ดงรป

– วดอณหภมทสวนบนและสวนลางของกระปอง พรอมทงสงเกตการเปลยนแปลงของใบพด – น าตะเกยงแอลกอฮอลทจดแลวไปวางใตตะแกรงลวด โดยจดใหอยตรงกลางกระปองชดการ

เกดลม ท าการวดอณหภมสวนบนและสวนลางของกระปองอกครงหนง และระวงอยาใหกระเปาะของเทอรมอมเตอรสมผสถกเปลวไฟ พรอมทงสงเกตการเปลยนแปลงของใบพด (3) ครคอยแนะน าชวยเหลอนกเรยนขณะปฏบตกจกรรม โดยครเดนดรอบ ๆ หองเรยนและเปดโอกาสใหนกเรยนทกคนซกถามเมอมปญหา

ชวโมงท 45 3) ขนอธบายและลงขอสรป (1) นกเรยนแตละกลมน าเสนอผลการปฏบตกจกรรมหนาชนเรยน (2) ครและนกเรยนรวมกนอภปรายผลจากการปฏบตกจกรรมโดยใชแนวค าถาม เชน กจกรรม สงเกตความแตกตางของอากาศเหนอพนดนและพนน า – อณหภมเรมตนของดนและน าเทากนหรอไม (แนวค าตอบ ไมเทากน น ามอณหภมต ากวาดน)

การจดอปกรณชดการเกดลม


– การเพมอณหภมของดนและน า สงใดเพมอณหภมเรวกวากน (แนวค าตอบ ดนเพมอณหภมไดเรวกวา)

– การลดอณหภมของดนและน า สงใดลดอณหภมเรวกวากน (แนวค าตอบ ดนลดอณหภมไดเรวกวา)

กจกรรม สงเกตการเกดลม – เมอจดไฟตะเกยงแอลกอฮอล มการเปลยนแปลงอะไรเกดขน (แนวค าตอบ ใบพดของชดการ

เกดลมเรมหมนดวยความเรวเพมขน) – การเคลอนทของอากาศในกระปองเกดขนในทศทางใด (แนวค าตอบ จากสวนลางสสวนบน

ของกระปอง) – อณหภมของอากาศทชดการเกดลมมลกษณะอยางไร (แนวค าตอบ อณหภมสวนลางและ

สวนบนของกระปองมคาไมเทากน) (3) ครและนกเรยนรวมกนสรปผลจากการปฏบตกจกรรม

กจกรรม สงเกตความแตกตางของอากาศเหนอพนดนและพนน า ไดขอสรปวา ดนและน าใชเวลาไมเทากนในการท าใหอณหภมเพมขนและลดลง โดยน าจะใชเวลามากกวา ทงในการท าใหอณหภมเพมขนและลดลง จากกจกรรมนสามารถเปรยบเทยบไดกบโลกของเรา ในตอนกลางวนพนดนจะมอณหภมสงกวาพนน า อณหภมของอากาศเหนอพนดนจงสงกวาอณหภมของอากาศเหนอพนน า สวนในตอนกลางคน พนน าจะคายความรอนอยางชา ๆ ท าใหอากาศเหนอพนน ามอณหภมสงกวาอากาศเหนอพนดน จากความแตกตางของอณหภมของอากาศเหนอบรเวณพนดนและพนน านเองเปนสาเหตของการเกดลม กจกรรม สงเกตการเกดลม ใหไดขอสรปวา ความแตกตางของความกดอากาศในสองบรเวณท าใหเกดลม โดยลมจะพดจากบรเวณทมความกดอากาศสงไปยงบรเวณทมความกดอากาศต า

4) ขนขยายความร (1) ครอธบายใหนกเรยนเขาใจความหมายและลกษณะของความกดอากาศสงและความกดอากาศ

ต า โดยใชแผนภาพประกอบ (2) ใหนกเรยนท ารายงานเกยวกบการเกดลมบก ลมทะเล และประโยชนของลมบก ลมทะเล (3) นกเรยนคนควาค าศพทภาษาตางประเทศเกยวกบลม จากหนงสอเรยนภาษาตางประเทศหรอ

อนเทอรเนต แลวบนทกลงในสมด 5) ขนประเมน (1) ครใหนกเรยนแตละคนพจารณาวา จากหวขอทเรยนมาและการปฏบตกจกรรม มจดใดบางท



(4) ครทดสอบความเขาใจของนกเรยนโดยการใหตอบค าถาม เชน – ลมเกดขนไดอยางไร – ลมมทศทางการพดในลกษณะใด – ความกดอากาศสงและความกดอากาศต าหมายถงอะไร – ลมมประโยชนอะไรบาง

ขนสรป ครและนกเรยนรวมกนสรปความรเกยวกบการเกดลม โดยรวมกนเขยนเปนแผนทความคดหรอผงมโนทศน 8. กจกรรมเสนอแนะ นกเรยนสบคนขอมลเกยวกบพลงงานจากลม แลวน ามาจดปายนเทศ 9. สอ/แหลงการเรยนร 1. ใบกจกรรมท 21 สงเกตความแตกตางของอากาศเหนอพนดนและพนน า 2. ใบกจกรรมท 22 สงเกตการเกดลม





1. ความส าเรจในการจดการเรยนร................................................................................................ แนวทางการพฒนา.................................................................................................................... 2. ปญหา/อปสรรคในการจดการเรยนร........................................................................................ แนวทางแกไข............................................................................................................................ 3. สงทไมไดปฏบตตามแผน........................................................................................................ เหตผล........................................................................................................................................ 4. การปรบปรงแผนการจดการเรยนร........................................................................................... ลงชอ..............................................ผสอน


แผนการจดการเรยนรท 23 การวดลม เวลา 2 ชวโมง สาระท 6 กระบวนการเปลยนแปลงของโลก ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนรท 5 บรรยากาศ

1. สาระส าคญ ลมมทศทางและความเรวในการเคลอนท เราสามารถวดทศทางและความเรวลมของลมโดยใช

เครองมอวด เครองมอทใชวดทศทางลม เรยกวา ศรลม สวนเครองมอทใชตรวจสอบความเรวลม เรยกวา แอนนมอมเตอร 2. ตวชวดชนป

สงเกต วเคราะห และอภปรายการเกดปรากฏการณทางลมฟาอากาศทมผลตอมนษย (ว 6.1 ม. 1/3) 3. จดประสงคการเรยนร 1. ประดษฐและใชเครองมอวดทศทางและตรวจสอบความเรวลมได (K) 2. มความสนใจใฝรหรออยากรอยากเหน (A) 3. ท างานรวมกบผอนอยางสรางสรรค (A)

4. สอสารและน าความรเรองการวดลมไปใชในชวตประจ าวนได (P) 4. การวดและประเมนผลการเรยนร



1. ซกถามความรเรอง การวดลม 2. ประเมนกจกรรมฝกทกษะระหวางเรยน



5. สาระการเรยนร การวดลม 6. แนวทางการบรณาการ ภาษาไทย เขยนรายงานผลการปฏบตกจกรรม ตอบค าถาม และบนทกหลงการเรยนร การงานอาชพ ประดษฐเครองมอตรวจสอบทศทางลมอยางงายและประดษฐเครองมอ

และเทคโนโลย ตรวจสอบความเรวลมอยางงาย



1) ครน ากงหนทท ามาจากกระดาษเขามาในชนเรยนใหนกเรยนลองเลนด แลวถามนกเรยนวากงหนกระดาษจะท างานไดดเมอมสงใด และเวลาเลนเราควรดทศของลมหรอไม เพราะอะไร 2) นกเรยนชวยกนตอบค าถามและอภปรายรวมกน

ขนจดกจกรรมการเรยนร จดการเรยนรโดยใชกระบวนการสบเสาะหาความร ซงมขนตอนดงน 1) ขนสรางความสนใจ (1) ครทบทวนความรเดมของนกเรยนเกยวกบการเกดลม แลวถามนกเรยน เชน

– ลมพดเกดจากอะไร (แนวค าตอบ การเคลอนทของอากาศจากบรเวณทมอณหภมต ากวาไปยงบรเวณทมอณหภมสงกวา)

– เราจะสงเกตวามลมพดไดจากอะไร(แนวค าตอบ ใชศรลม) (2) นกเรยนชวยกนตอบค าถาม ครแนะน านกเรยนวาสามารถเรยนรไดจากกจกรรมตอไปน

2) ขนส ารวจและคนหา (1) นกเรยนแบงกลมปฏบตกจกรรม ประดษฐเครองมอตรวจสอบทศทางของลมอยางงาย แตละกลมปฏบตกจกรรมตามขนตอนทไดวางแผนไว ดงน

– น าลวดเสยบกระดาษ 2 ตว มางางใหปลายขางหนงยดออก ดงรป (ก) – น าลวดเสยบกระดาษทงางเสรจแลวทง 2 ตว ตดเขากบแกนไม โดยรดปลายลวดเสยบกระดาษ

ดวยเสนดาย แลวพนดวยเทปกาวใหแนน – น าลกศรทตด ดงรป (ข) มาตดเขากบลวดเสยบกระดาษทง 2 ตว พรอมกบน าแกนไมสอดเขาไป

ในหลอดกาแฟทปกอยบนกอนดนน ามน ดงรป (ค) – น าเครองมอทสรางขนไปวางไวในบรเวณทมลมพด สงเกตการเคลอนไหวของลกศร และ

สงเกตทศทลกศรชไป


การท าเครองมอตรวจสอบทศทางของลมอยางงาย


ชวโมงท 47 3) ขนอธบายและลงขอสรป (1) นกเรยนแตละกลมน าเสนอผลการปฏบตกจกรรมหนาชนเรยน (2) ครและนกเรยนรวมกนอภปรายผลจากการปฏบตกจกรรม โดยใชแนวค าถาม เชน – เมอตงอปกรณไวในบรเวณทมลมพด ลกศรจะชไปในทศทางใด (แนวค าตอบ ตามทศทางของ

ลม) – การน าศรลมไปตงในบรเวณทแตกตางกน มผลตอการวดทศทางลมหรอไม (แนวค าตอบ มผล

ตอการวดทศทางลม เนองจากบรเวณทมลมพดออน การชทศทางของศรลมจะสงเกตไดยากกวา บรเวณทมลมพดแรง)

– การบอกทศทางของลมจากศรลมดไดอยางไร (แนวค าตอบ ลกศรจะชในทศตามทศทางลม โดยหวลกศรของศรลมจะชทศทางทลมพดมาเสมอ) (3) ครและนกเรยนรวมกนสรปผลจากการปฏบตกจกรรม จากนนใหนกเรยนศกษาหลกการท างานของเครองมอตรวจสอบทศทางลมทเรยกวา ศรลม ในหนงสอเรยน (4) ใหนกเรยนศกษาเครองมอทใชตรวจสอบความเรวลมทเรยกวา เครองวดความเรวลม หรอแอนนมอมเตอร แลวถามนกเรยนวา เราสามารถสรางเครองมอส าหรบตรวจสอบความเรวลมไดหรอไม ท าอยางไร (5) นกเรยนชวยกนตอบค าถาม ครแนะใหนกเรยนทดลองท า

4) ขนขยายความร (1) นกเรยนแบงกลมปฏบตกจกรรม ประดษฐเครองมอตรวจสอบความเรวของลมอยางงาย

แตละกลมปฏบตกจกรรมตามขนตอนทไดวางแผนไว ดงน – ตดกระดาษเปนรปวงกลมทมขนาดเทากน 3 ชน แลวพบเปนรปกรวย ดงรป (ก) จากนนจงใช

เทปกาวตดใหแนน

การท าเครองมอตรวจสอบความเรวของลมอยางงาย


– งางลวดเสยบกระดาษ 3 ตวใหปลายขางหนงยดออกมา แลวน ามาผกตดกบแกนไมทเตรยมไวดวยเสนดายใหแนน จากนนจดใหลวดเสยบกระดาษท ามมเทา ๆ กน ดงรป (ข) แลวจงใชเทปกาวพนใหแนน

– น ากรวยกระดาษทเตรยมไวมาตดทปลายของลวดเสยบกระดาษทง 3 ตวดวยเทปกาว โดยจดใหปากกรวยหนไปในทางเดยวกน จากนนจงน าแกนไมสอดเขาไปในหลอดกาแฟทปกยดตดอยกบดนน ามน ดงรป (ค)

– น าเครองมอทสรางขนไปวางไวในบรเวณทมลมพด แลวสงเกตการเคลอนไหวของกรวยกระดาษ และความเรวของการเคลอนไหว (2) ครคอยแนะน าชวยเหลอนกเรยนขณะปฏบตกจกรรม โดยครเดนดรอบ ๆ หองเรยนและเปดโอกาสใหนกเรยนทกคนซกถามเมอมปญหา

(3) ครและนกเรยนรวมกนอภปรายผลจากการปฏบตกจกรรม โดยใชแนวค าถาม เชน – เมอตงอปกรณไวในบรเวณทมลมพด กรวยกระดาษจะมลกษณะอยางไร (แนวค าตอบ หมน

เปนวงกลม) – การน ากรวยกระดาษไปตงในบรเวณทแตกตางกน มผลตอการวดความเรวลมหรอไม ลกษณะ

ใด (แนวค าตอบ มผลตอการวดความเรวลม เนองจากบรเวณทมลมพดออน ความเรวลมจากกรวยกระดาษจะชากวาบรเวณทมลมพดแรง)

– การบอกความเรวลมจากกรวยกระดาษพจารณาจากอะไร (แนวค าตอบ พจารณาจากการทกรวยกระดาษหมนเปนวงกลม และเมอลมพดแรงกรวยกระดาษจะหมนเรวขน)

(4) ครและนกเรยนรวมกนสรปผลจากการปฏบตกจกรรม 5) ขนประเมน (1) ครใหนกเรยนแตละคนพจารณาวา จากหวขอทเรยนมาและการปฏบตกจกรรม มจดใดบางท


(4) ครทดสอบความเขาใจของนกเรยนโดยการใหตอบค าถาม เชน – ศรลมบอกทศทางลมไดอยางไร – มนษยใชประโยชนจากการวดลมในการประกอบอาชพอยางไร ขนสรป ครและนกเรยนรวมกนสรปความรเกยวกบการวดลม


8. กจกรรมเสนอแนะ 1. นกเรยนแบงกลมปฏบตกจกรรม ส ารวจการวดความเรวลม (1) และกจกรรม ส ารวจการวดความเรวลม (2) 2. ใหนกเรยนออกแบบและสรางเครองมอตรวจสอบทศทางลม โดยใชวสดอปกรณทหาไดงายในทองถน และระบถงอปกรณทใชและวธสรางเครองมอ พรอมค าอธบายประกอบ 9. สอ/แหลงการเรยนร 1. กงหนทท ามาจากกระดาษ 2. ใบกจกรรมท 23 ประดษฐเครองมอตรวจสอบทศทางของลมอยางงาย 3. ใบกจกรรมท 24 ประดษฐเครองมอตรวจสอบความเรวของลมอยางงาย 4. ใบกจกรรมท 25 ส ารวจการวดความเรวลม (1) 5. ใบกจกรรมท 26 ส ารวจการวดความเรวลม (2)





1. ความส าเรจในการจดการเรยนร................................................................................................ แนวทางการพฒนา..................................................................................................................... 2. ปญหา/อปสรรคในการจดการเรยนร......................................................................................... แนวทางแกไข............................................................................................................................ 3. สงทไมไดปฏบตตามแผน......................................................................................................... เหตผล....................................................................................................................................... 4. การปรบปรงแผนการจดการเรยนร........................................................................................... ลงชอ..............................................ผสอน


แผนการจดการเรยนรท 24 ลมมรสม พายหมนเขตรอน และพายฝนฟาคะนอง เวลา 1 ชวโมง สาระท 6 กระบวนการเปลยนแปลงของโลก ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนรท 5 บรรยากาศ 1. สาระส าคญ ลมมรสม เกดจากความแตกตางของความกดอากาศระหวางทวปกบมหาสมทร มชวงเวลาการเกดนานและเกดเปนบรเวณกวาง ประเทศไทยไดรบอทธพลจากลมมรสม 2 ชนด คอ ลมมรสมตะวนออกเฉยงใตหรอมรสมฤดรอน ซงกอใหเกดฝนตก และลมมรสมตะวนออกเฉยงเหนอหรอมรสมฤดหนาว ท าใหมอากาศหนาวเยนและแหงแลงทวไป พายหมนเขตรอน เกดจากความกดอากาศ 2 บรเวณ ทมความแตกตางกนมาก สงผลใหอากาศเคลอนตวจากบรเวณทมความกดอากาศสงไปยงบรเวณทมความกดอากาศต ากวา ในลกษณะทหมนเขาสศนยกลาง โดยจะเกดในบรเวณมหาสมทรและทะเลเขตรอนเทานน

พายฝนฟาคะนอง เปนปรากฏการณทเกดพายลมแรง ฝนตกหนก เกดฟาแลบ ฟารอง และฟาผา 2. ตวชวดชนป

1. สงเกต วเคราะห และอภปรายการเกดปรากฏการณทางลมฟาอากาศทมผลตอมนษย (ว 6.1 ม. 1/3) 2. สบคน วเคราะห และอธบายผลของลมฟาอากาศตอการด ารงชวตของสงมชวตและสงแวดลอม (ว 6.1 ม. 1/5) 3. จดประสงคการเรยนร 1. อธบายการเกดลมมรสม พายหมนเขตรอน และพายฝนฟาคะนอง (K) 2. มความสนใจใฝรหรออยากรอยากเหน (A) 3. ท างานรวมกบผอนอยางสรางสรรค (A) 4. พอใจในประสบการณการเรยนรทเกยวกบวทยาศาสตร (A)

5. สอสารและน าความรเรองลมมรสม พายหมนเขตรอน และพายฝนฟาคะนองไปใชในชวต ประจ าวนได (P)





1. ซกถามความรเรองลมมรสม พายหมนเขตรอน และพายฝนฟาคะนอง 2. ประเมนกจกรรมฝกทกษะระหวางเรยน



5. สาระการเรยนร – ลมมรสม – พายหมนเขตรอน – พายฝนฟาคะนอง 6. แนวทางการบรณาการ ภาษาไทย เขยนรายงานผลการปฏบตกจกรรม ตอบค าถาม และบนทกหลงการ เรยนร คณตศาสตร ส ารวจสถตการเกดพายในประเทศไทย สงคมศกษา ศาสนา สนทนาพดคยเกยวกบการตงชอพายในประเทศไทยและประเทศ และวฒนธรรม สมาชกอาเซยน ศลปะ จดปายนเทศใหความรเกยวกบขาวการเกดพาย 7. กระบวนการจดการเรยนร


(1) ครสนทนาซกถามนกเรยนเกยวกบสภาพอากาศโดยทว ๆ ไปในระยะน เชน – ฤดกาล เชน ฤดฝนมฝนตกในปรมาณมาก ฤดหนาวอากาศหนาวและแหงแลง สงเหลานไดรบ

อทธพลมาจากอะไร (แนวค าตอบ ลมมรสม) – ถาความกดอากาศบรเวณ 2 แหง แตกตางกนมากจะท าใหเกดสงใด (แนวค าตอบ ลมมรสม) (2) ครและนกเรยนรวมกนอภปรายจากแนวค าตอบของนกเรยน เพอเชอมโยงไปสการเรยนรเรองลมมรสม พายหมนเขตรอน และพายฝนฟาคะนอง


ขนจดกจกรรมการเรยนร จดการเรยนรโดยใชกระบวนการสบเสาะหาความร ซงมขนตอนดงน

1) ขนสรางความสนใจ (1) ครน าภาพ สอมลตมเดย หรอขาวเกยวกบการเกดพายมาสนทนากบนกเรยน แลวตงประเดนค าถามเพอกระตนความสนใจของนกเรยน เชน – ในทองถนของนกเรยนเคยเกดพายหรอไม ในลกษณะใด – พายทเคยสรางความเสยหายใหกบประเทศไทยอยางมาก คอพายชนดใดบาง – เมอเกดพายฝนฟาคะนองนกเรยนจะปฏบตตวอยางไรเพอใหเกดความปลอดภย (2) นกเรยนชวยกนตอบค าถาม และแสดงความคดเหนรวมกน 2) ขนส ารวจและคนหา (1) นกเรยนแบงกลมเปน 3 กลม สบคนขอมลในหวขอตอไปน – ลมมรสม – พายหมนเขตรอน – พายฝนฟาคะนอง

แตละกลมสบคนขอมลจากแหลงการเรยนรหลายแหลง เชน หนงสอ อนเทอรเนต เอกสารตาง ๆ ทเกยวของ (2) น าขอมลทไดมาอภปรายรวมกนในกลม จนสมาชกกลมเกดความเขาใจทกคน (3) ครคอยแนะน าชวยเหลอนกเรยนขณะปฏบตกจกรรม โดยครเดนดรอบ ๆ หองเรยนและเปดโอกาสใหนกเรยนทกคนซกถามเมอมปญหา

3) ขนอธบายและลงขอสรป (1) แตละกลมสงตวแทนออกมาน าเสนอผลการสบคนขอมลหนาชนเรยน (2) ครและนกเรยนรวมกนอภปรายผลจากการปฏบตกจกรรม โดยใชแนวค าถาม เชน – ประเทศไทยอยในเขตอทธพลของมรสมชนดใดบาง (แนวค าตอบ ลมมรสมตะวนตกเฉยงใต

และลมมรสมตะวนออกเฉยงเหนอ) – ไตฝ นเปนชอของพายหมนเขตรอนทเกดขนบรเวณใด (แนวค าตอบ ภาคตะวนตกของ

มหาสมทรแปซฟกและทะเลจนใต) – ลมมรสมมความแตกตางจากลมบก ลมทะเลในลกษณะใด (แนวค าตอบ ลมมรสมเกดขนปก

คลมบรเวณพนทกวางมากกวา) (3) ครและนกเรยนรวมกนสรปผลจากการปฏบตกจกรรม 4) ขนขยายความร

(1) นกเรยนสบคนขอมลเกยวกบการเกดพายทรนแรงท าใหผคนเสยชวตเปนจ านวนมากทงในประเทศไทยและตางประเทศ น าภาพหรอขอมลทไดมาจดเปนปายนเทศ


(2) ครเชอมโยงความรเขาสอาเซยน โดยครใหนกเรยนชวยกนยกตวอยางชอพายทเคยไดยน จากนนใหความรเพมเตมเกยวกบการตงชอพายในประเทศไทยและประเทศสมาชกอาเซยน ดงน ชอและความหมายของพายหมนเขตรอนถกก าหนดขนจากประเทศในทวปเอเชย บรเวณมหาสมทรแปซฟกทเปนสมาชกของคณะกรรมการไตฝน และประเทศสหรฐอเมรการวมทงหมด 14 ประเทศ ใชส าหรบเรยกชอพายหมนเขตรอนทมแหลงก าเนดในบรเวณมหาสมทรแปซฟกเหนอดานตะวนตกและในทะเลจนใต โดยแตละประเทศไดลงชอพายในภาษาของตนมาใหประเทศละ 10 ชอ รวมทงสน 140 ชอ ซงถกน ามาแบงเปน 5 ชดหลก ชดละ 28 ชอ โดยไลเรยงชอไปตามล าดบตามชอประเทศเปนภาษาองกฤษและมหลกการตงชอดงน 1. เมอมพายทมความเรวลมสงสดใกลศนยกลางมากกวา 63 กโลเมตร/ชวโมง พายนนจะถกตงชอ 2. ชอพายจะเรมใชคอลมนท 1 ตวบนสดกอน เชน เมอมพายเกดขนมความเรวลมสงสดใกลศนยกลางตามทก าหนดในขอ 1 เปนตวแรกของปพายนนจะมชอวา DAMREY (ดอมเรย) 3. เมอพายกอตวขนอกและมความเรวลมสงสดใกลศนยกลางตามทก าหนด พายตวทสองจะมชอวา HAIKUI (ไหขย) 4. เมอใชชอจนหมดคอลมนใหใชชอพายแรกของคอลมนทอยถดไป เชน พายทเกดหลงพาย TRAMI (จาม) จะใชชอ KONG-REY (กองเรย) 5. เมอใชชอจนหมดคอลมนท 5 ใหกลบมาใชชอแรกของคอลมท 1 เชน พายทเกดหลงพาย SAOLA (เซาลา) จะใชชอ DAMREY (ดอมเรย)

สาเหตทตองตงชอพายหมนเขตรอนนน เพอใหงายตอการสอสารระหวางนกพยากรณอากาศ เชน ในกรณทตองตดตามการเคลอนตวของพายหรอการออกค าเตอนเกยวกบพาย เพอลดความสบสนในกรณทมพายเกดขนหลายลกในเวลาและบรเวณใกลเคยงกน

ประเทศทตงชอ คอลมน 1 คอลมน 2 คอลมน 3 คอลมน 4 คอลมน 5 Cambodia กมพชา

DAMREY (ดอมเรย)

KONG-REY (กองเรย)

NAKRI (นากร)

KROVANH (กรอวาญ)

SARIKA (ซาเระกา)

China จน

HAIKUI (ไหขย)

YUTU (ยวถ)

FENGSHEN (เฟงเฉน)

DUJUAN (ตเจวยน)

HAIMA (ไหหมา)

DPR Korea เกาหลเหนอ

KIROGI (คโรก)

TORAJI (โทราจ)

KALMAEGI (คลแมก)

MUJIGAE (มจแก)

MEARI (เมอาร)

Hong Kong ฮองกง (จน)

KAI-TAK (ไคตก)

MAN-YI (หมานหย)

FUNG-WONG (ฟงวอง)

CHOI-WAN (ฉอยหวน)

MA-ON (หมาออน)

Japan ญปน

TEMBIN (เทมบง)

USAGI (อซาง)

KAMMURI (คมมร)

KOPPU (คปป)

TOKAGE (โทกาเงะ)

รายชอพายหมนเขตรอนทใชในบรเวณมหาสมทรแปซฟกเหนอดานตะวนตกและทะเลจนใต


ประเทศทตงชอ คอลมน 1 คอลมน 2 คอลมน 3 คอลมน 4 คอลมน 5 Lao ลาว

BOLAVEN (บอละเวน)

PABUK (ปาบก)

PHANTONE (ฟานทอง)

CHAMPI (จ าป)

NOCK-TEN (นกเตน)

Macau มาเกา

SANBA (ซนปา)

WUTIP (หวตบ)

VONGFONG (หวองฟง)

IN-FA (ยนฟา)

MUIFA (หมยฟา)

Malaysia มาเลเซย

JELAWAT (เจอลาวต)

SEPAT (เซอปต)

NURI (นร)

MELOR (เมอโลร)

MERBOK (เมอรบก)

Micronesia ไมโครนเซย

EWINIAR (เอวเนยร)

MUN (มน)

SINLAKU (ซนลาก)

NEPARTAK (เนพารตก)

NANMADOL (นนมาดอล)

Philippines ฟลปปนส

MALIKSI (มาลกซ)

DANAS (ดานส)

HAGUPIT (ฮากปต)

LUPIT (ลปต)

TALAS (ตาลส)

RO Korea เกาหลใต

GAEMI (แคม)

NARI (นาร)

JANGMI (ชงม)

MIRINAE (มรแน)

NORU (โนร)

Thailand ไทย

PRAPIROON (พระพรณ)

WIPHA (วภา)

MEKKHALA (เมขลา)

NIDA (นดา)

KULAP (กหลาบ)

USA สหรฐอเมรกา

MARIA (มาเรย)

FRANCISCO (ฟรานซสโก)

HIGOS (ฮโกส)

OMAIS (โอไมส)

ROKE (โรค)

Vietnam เวยดนาม

SON TINH (เซนตญ)

LEKIMA (เลกมา)

BAVI (บาหว)

CONSON (โกนเซน)

SONCA (เซนกา)

Cambodia กมพชา

BOPHA (บบพา)

KROSA (กรอซา)

MAYSAK (ไมสก)

CHANTHU (จนท)

NESAT (เนสาท)

China จน

WUKONG (อคง)

BAILU (ไปล)

HAISHEN (ไหเฉน)

DIANMU (เตยนหม)

HAITANG (ไหถาง)

DPR Korea เกาหลเหนอ

JONGDARI (ชงดาร)

PODUL (โพดล)

NOUL (โนอล)

MINDULLE (มนดลเล)

NALGAE (นลแก)

Hong Kong ฮองกง (จน)

SHANSHAN (ชานชาน)

LINGLING (เหลงเหลง)

DOLPHIN (ดอลฟน)

LIONROCK (ไลออนรอก)

BANYAN (บนยน)

Japan ญปน

YAGI (ยาง)

KAJIKI (คาจก)

KUJIRA (คจระ)

KOMPASU (คมปาซ)

HATO (ฮาโตะ)

Lao ลาว

LEEPI (หลผ)

FAXAI (ฟาใส)

CHAN-HOM (จนหอม)

NAMTHEUN (น าเทน)

PAKHAR (ปาขา)

Macau มาเกา

BEBINCA (เบบนคา)

PEIPAH (เผยผา)

LINFA (หลนฟา)

MALOU (หมาเหลา)

SANVU (ซานหว)

Malaysia มาเลเซย

RUMBIA (รมเบย)

TAPAH (ตาปะฮ)

NANGKA (นงกา)

MERANTI (เมอรนต)

MAWAR (มาวาร)

Micronesia ไมโครนเซย

SOULIK (ซลก)

MITAG (มแทก)

SOUDELOR (เซาเดโลร)

RAI (ราอ)

GUCHOL (กโชล)


หมายเหต : แกไขตามพระราชบณฑตยสถาน ลว. 20 มกราคม 2557 และราชบณฑตยสภา ลว. 27 มนาคม 2558


ยงไมเขาใจหรอยงมขอสงสย ถามครชวยอธบายเพมเตมใหนกเรยนเขาใจ (2) นกเรยนรวมกนประเมนการปฏบตกจกรรมกลมวามปญหาหรออปสรรคใด และไดมการแกไขอยางไรบาง (3) นกเรยนรวมกนแสดงความคดเหนเกยวกบประโยชนทไดรบจากการปฏบตกจกรรม และการน าความรทไดไปใชประโยชน (4) ครทดสอบความเขาใจของนกเรยนโดยการใหตอบค าถาม เชน

– ลมมรสมทพดเขาสประเทศไทยและท าใหมฝนตกชกคอลมอะไร – ลกษณะการเคลอนทของพายหมนทเขาสประเทศไทยจะหมนแบบใด – สาเหตทท าใหประเทศไทยรอดพนจากอทธพลของพายหมนเขตรอนทมความรนแรงคออะไร – นกเรยนสามารถสงเกตสภาวะอากาศทอาจจะเกดพายฝนฟาคะนองไดจากอะไร ขนสรป ครและนกเรยนรวมกนสรปเกยวกบลมมรสม พายหมนเขตรอน และพายฝนฟาคะนอง โดย

รวมกนเขยนเปนแผนทความคดหรอผงมโนทศน 8. กจกรรมเสนอแนะ 1. ตดตามขาวสารหรอประกาศของกรมอตนยมวทยาเกยวกบการเกดพายฝนฟาคะนอง น าขาวหรอประกาศมาตดปายนเทศใหความร 2. ส ารวจสถตการเกดพายในประเทศไทย ท าเปนรายงานสงคร

ประเทศทตงชอ คอลมน 1 คอลมน 2 คอลมน 3 คอลมน 4 คอลมน 5 Philippines ฟลปปนส

CIMARON (ซมารอน)

HAGIBIS (ฮากบส)

MOLAVE (โมลาเบ)

MALAKAS (มาลากส)

TALIM (ตาลม)

RO Korea เกาหลใต

JEBI (เชบ)

NEOGURI (นอกร)

GONI (โคน)

MEGI (เมก)

DOKSURI (ทกซร)

Thailand ไทย

MANGKHUT (มงคด)

RAMMASUN (รามสร)

ATSANI (อสน)

CHABA (ชบา)

KHANUN (ขนน)

USA สหรฐอเมรกา

BARIJAT (บารจต)

MATMO (แมตโม)

ETAU (เอตาว)

AERE (แอร)

LAN (แลง)

Vietnam เวยดนาม

TRAMI (จาม)

HALONG (หะลอง)

VAMCO (หวามกอ)

SONGDA (ซงดา)

SAOLA (เซาลา)


9. สอ/แหลงการเรยนร 1. ภาพ สอมลตมเดย หรอขาวเกยวกบการเกดพาย







แผนการจดการเรยนรท 25 การเกดปรากฏการณเอลนโญและลานญา เวลา 1 ชวโมง สาระท 6 กระบวนการเปลยนแปลงของโลก ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนรท 5 บรรยากาศ 1. สาระส าคญ ลมฟาอากาศทเปลยนแปลงบนโลกท าใหเกดปรากฏการณเอลนโญและลานญา ในบรเวณมหาสมทรแปซฟก สงผลใหภมอากาศเปลยนแปลง อณหภมของกระแสน าในมหาสมทรสงขน และท าใหเกดภยธรรมชาต 2. ตวชวดชนป สบคน วเคราะห และอธบายผลของลมฟาอากาศตอการด ารงชวตของสงมชวตและสงแวดลอม (ว 6.1 ม. 1/5) 3. จดประสงคการเรยนร 1. อธบายการเกดปรากฏการณเอลนโญและลานญาได (K) 2. มความสนใจใฝรหรออยากรอยากเหน (A) 3. ท างานรวมกบผอนอยางสรางสรรค (A) 4. พอใจในประสบการณการเรยนรทเกยวกบวทยาศาสตร (A)

5. สอสารและน าความรเรองปรากฏการณเอลนโญและลานญาไปใชประโยชนในชวตประจ าวนได (P) 4. การวดและประเมนผลการเรยนร



1. ซกถามความรเรอง การเกดปรากฏการณเอลนโญและลานญา 2. ประเมนกจกรรมฝกทกษะระหวางเรยน 3. ทดสอบหลงเรยน



5. สาระการเรยนร ปรากฏการณเอลนโญและลานญา


6. แนวทางการบรณาการ ภาษาไทย เขยนรายงานผลการปฏบตกจกรรม ตอบค าถาม และบนทกหลงการ เรยนร

สงคมศกษา ศาสนา สนทนาพดคยเกยวกบผลกระทบจากปรากฏการณเอลนโญ และวฒนธรรม ทเกดขนในประเทศสมาชกอาเซยน รวมถงสภาพภมอากาศของ ประเทศทตงอยในแถบเอเชยตะวนออกเฉยงใต ศลปะ ท าแผนภาพแสดงการเกดปรากฏการณเอลนโญและลานญา

7. กระบวนการจดการเรยนร ชวโมงท 49 ขนน าเขาสบทเรยน 1) ครสนทนากบนกเรยนวาเคยไดยนเกยวกบปรากฏการณเอลนโญและลานญา หรอไม คออะไร 2) ครและนกเรยนรวมกนอภปรายจากแนวค าตอบของนกเรยน เพอเชอมโยงไปสการเรยนรเรอง

ปรากฏการณเอลนโญและลานญา ขนจดกจกรรมการเรยนร

จดการเรยนรโดยใชกระบวนการสบเสาะหาความร ซงมขนตอนดงน 1) ขนสรางความสนใจ (1) ครตงค าถามใหนกเรยนรวมกนอภปราย – ปรากฏการณเอลนโญและลานญาเกดขนไดอยางไร และเกดขนทบรเวณใด – ประเทศใดบางทไดรบผลกระทบจากปรากฏการณเอลนโญและลานญา อยางไร (2) นกเรยนชวยกนตอบค าถาม ครแนะน าวาถายงไมแนใจในค าตอบ เราสามารถเรยนรไดจากหนงสอเรยน และสบคนขอมลตาง ๆ ซงเราจะไดเรยนรกนตอไป

2) ขนส ารวจและคนหา (1) ใหนกเรยนจบคกน สบคนขอมลเกยวกบปรากฏการณเอลนโญและลานญา จากหนงสอเรยน

หนงสออน ๆ ทเกยวของ หรอเวบไซตในอนเทอรเนต โดยทงครวมกนศกษาและแลกเปลยนความรซงกนและกน หากยงไมเขาใจใหไปขอค าแนะน าจากคร หรอจากเพอนคอนทเขาใจดกวา

(2) ครตรวจสอบความเขาใจของนกเรยนโดยการสมถามเปนค 3) ขนอธบายและลงขอสรป (1) ครและนกเรยนรวมกนอภปรายผลจากการปฏบตกจกรรม โดยใชแนวค าถาม เชน

– ผลกระทบทเกดขนจากปรากฏการณเอลนโญและลานญาคออะไร (แนวค าตอบ ภมอากาศและกระแสน าอนในมหาสมทรเปลยนแปลง ท าใหเกดภยธรรมชาต) – ประเทศไทยของเราไดรบผลกระทบจากปรากฏการณเอลนโญและลานญาอยางไร (แนวค าตอบ ท าใหภมอากาศเปลยนแปลงและเกดภยธรรมชาต เชน พายฝนฟาคะนองและน าทวม) (2) ครและนกเรยนรวมกนสรปผลจากการปฏบตกจกรรม



4) ขนขยายความร (1) นกเรยนท าแผนภาพแสดงการเกดปรากฏการณเอลนโญและลานญา ใหนาสนใจและเขาใจงาย (2) นกเรยนรวมกนอภปรายวาประเทศไทยไดรบผลกระทบจากปรากฏการณเอลนโญและลานญาหรอไม ในลกษณะใด (3) ครยกตวอยางผลกระทบจากปรากฏการณเอลนโญทเกดขนในกลมประเทศสมาชกอาเซยน ดงน ผลกระทบใน พ.ศ. 2540 เอเชยตะวนออกเฉยงใต บรเวณทไดรบความแหงแลงมากโดยเฉพาะชวงเดอนพฤษภาคม–ตลาคม ไดแก อนโดนเซย ฟลปปนส มาเลเซย สงคโปร บรไน และไดเกดไฟไหมปาครงใหญในอนโดนเซย และรฐซาราวกของมาเลเซย ตงแตปลายเดอนสงหาคมถงปลายป พ.ศ. 2540 บรเวณอน ๆ ทไดรบความแหงแลง คอ ประเทศไทย บางสวนของประเทศเมยนมา ลาว กมพชา และเวยดนาม มฝนตกต ากวาคาปกตตงแตเดอนกรกฎาคมพรอมกบฤดฝนเรมชากวาปกต ผลกระทบในชวงเดอนมกราคม–มนาคม ป พ.ศ. 2541 เอเชยตะวนออกเฉยงใต ไดแก ประเทศไทย เมยนมา ลาว เวยดนาม กมพชา มาเลเซย สงคโปร อนโดนเซย และบรไน มอณหภมสงกวาคาปกตตลอดในชวง 3 เดอน พรอมกบมฝนต ากวาคาปกตบรเวณประเทศไทย มาเลเซย อนโดนเซย บรไน และฟลปปนส ผลกระทบใน พ.ศ. 2557–2558 เอเชยตะวนออกเฉยงใตไดรบความแหงแลงอยางมาก จากการวดอณหภมเฉลยรอบ 3 เดอน เมอเดอนตลาคม พ.ศ. 2558 พบวาผวน าของมหาสมทรสงเพมขนประมาณ 3.6 องศาเซลเซยส หรอสงกวาเกณฑปกตถง 3 องศาเซลเซยส ท าใหฝนไมตก ไมมมรสม เกดสภาวะแหงแลง เพราะพายเกดการเปลยนทศทาง จากปกตทจะมพายเคลอนเขาประเทศไทยประมาณ 3–4 ลกตอป แตใน พ.ศ. 2558 มเพยงลกเดยว




(4) ครทดสอบความเขาใจของนกเรยนโดยการใหตอบค าถาม เชน – ปรากฏการณเอลนโญเกดขนไดอยางไร – ปรากฏการณลานญาเกดขนไดอยางไร – ลมสนคาเกยวของกบปรากฏการณเอลนโญและลานญาในลกษณะใด

ขนสรป 1) นกเรยนรวมกนสรปความรเกยวกบสาเหตการเกดและผลกระทบจากปรากฏการณเอลนโญ

และลานญา 2) ครด าเนนการทดสอบหลงเรยน โดยใหนกเรยนท าแบบทดสอบหลงเรยน เพอวดความ

กาวหนา/ผลสมฤทธทางการเรยน หนวยการเรยนรท 5 ตอนท 3 ของนกเรยน 3) ครมอบหมายใหนกเรยนไปศกษาคนควาเนอหาของบทเรยนชวโมงหนา เพอจดการเรยนรครง

ตอไป โดยใหนกเรยนศกษาคนควาลวงหนาในหวขอการพยากรณอากาศ 4) ครใหนกเรยนเตรยมประเดนค าถามทสงสยมาอยางนอยคนละ 1 ค าถาม เพอน ามาอภปราย


8. กจกรรมเสนอแนะ ใหนกเรยนสบคนขอมลและอภปรายเกยวกบภมอากาศทเกดขนในประเทศไทยและประเทศ

สมาชกอาเซยน และใหขอมลเพมเตมดงน ภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตมลกษณะภมอากาศแบบรอนชนหรอเขตรอน ซงแบงไดเปน 2

ลกษณะ คอ มสภาพภมอากาศชมชนในฤดฝนและแหงแลงในฤดแลงอยางชดเจน และลกษณะอกอยางหนงคอ มฝนตกชกเกอบตลอดทงป เนองจากภมภาคนตงอยในบรเวณเสนศนยสตร

ลกษณะภมอากาศทสลบกนระหวางชมชนในฤดรอนและแหงแลงในฤดแลงอยางชดเจนน จะพบไดในบรเวณประเทศทมสวนตอกบแผนดนใหญของทวปเอเชย ไดแก เมยนมา ไทย ลาว เวยดนาม และกมพชา ทอยเหนอละตจด 10 องศาเหนอขนไป โดยในฤดฝนจะไดรบอทธพลของลมมรสมตะวนตกเฉยงใต รวมทงพายทพดมาจากทศตะวนออก ท าใหมฝนตกชกในระหวางเดอนพฤษภาคม–ตลาคม สวนในชวงเดอนพฤศจกายน–เมษายนจะมลมมรสมตะวนออกเฉยงเหนอจากประเทศจนพดพาความแหงแลงเขาสพนท ท าใหเปนความแตกตางของทง 2 ฤด ในบางปอาจจะมพายหมนเขาสแผนดนใหญท าใหมฝนตกหนกอยางตอเนอง บรเวณทไดรบผลกระทบจากพายกอน เชน ฟลปปนส เวยดนาม และลาว ซงจะไดรบผลกระทบมาก ท าใหเกดภยน าทวมและแผนดนถลม

ในประเทศทมหมเกาะมาก เชน อนโดนเซยและฟลปปนส จะไดรบอทธพลจากลมทะเลและพายตาง ๆ เกอบตลอดทงป จงท าใหฝนตกชก ยกเวนบางบรเวณทอาจจะมอากาศแหงแลงบางเปนระยะเวลาสน ๆ เชน ทางตะวนออกของเกาะชวา ประเทศอนโดนเซย ส าหรบประเทศฟลปปนสพายไตฝนซงมทงความเรวลมสงและมปรมาณน าฝนมาก พดผานประเทศเปนจ านวนมากกวา 10 ลกตอป ท าใหประเทศไดรบผลกระทบทรนแรงเปนประจ า


9. สอ/แหลงการเรยนร 1. แบบทดสอบหลงเรยน





1. ความส าเรจในการจดการเรยนร............................................................................ แนวทางการพฒนา.............................................................................................. 2. ปญหา/อปสรรคในการจดการเรยนร...................................................................... แนวทางแกไข..................................................................................................... 3. สงทไมไดปฏบตตามแผน..................................................................................... เหตผล............................................................................................................... 4. การปรบปรงแผนการจดการเรยนร........................................................................ (ลงชอ)..............................................ผสอน


ตอนท 4 การพยากรณอากาศและการเปลยนแปลงอณหภมของโลก แผนการจดการเรยนรท 26 การพยากรณอากาศ เวลา 2 ชวโมง สาระท 6 กระบวนการเปลยนแปลงของโลก ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนรท 5 บรรยากาศ

1. สาระส าคญ ลมฟาอากาศมการเปลยนแปลงอยเสมอ ดวยเหตนจงมการศกษาเกยวกบการเปลยนแปลงสภาพลมฟาอากาศทเรยกวา อตนยมวทยา และการท านายลกษณะอากาศทเรยกวา การพยากรณอากาศ ปจจบนมการน าเครองมอและอปกรณตาง ๆ ททนสมย เชน ดาวเทยมตรวจสภาพลมฟาอากาศมาใชในการเกบรวบรวมขอมลเกยวกบสภาพลมฟาอากาศทเกดขน 2. ตวชวดชนป สบคน วเคราะห และแปลความหมายขอมลจากการพยากรณอากาศ (ว 6.1 ม. 1/4) 3. จดประสงคการเรยนร 1. อธบายความส าคญของการพยากรณอากาศได (K) 2. แปลความหมายของสญลกษณและขอความในการพยากรณอากาศได (K)

3. มความสนใจใฝรหรออยากรอยากเหน (A) 4. ท างานรวมกบผอนอยางสรางสรรค (A) 5. พอใจในประสบการณการเรยนรทเกยวกบวทยาศาสตร (A)

6. สอสารและน าความรเรองการพยากรณอากาศไปใชในชวตประจ าวนได (P) 4. การวดและประเมนผลการเรยนร



1. ซกถามความรเรองการพยากรณอากาศ 2. ประเมนกจกรรมฝกทกษะระหวางเรยน 3. ทดสอบกอนเรยน



5. สาระการเรยนร

การพยากรณอากาศ


6. แนวทางการบรณาการ ภาษาไทย เขยนบนทกผลการสบคนขอมล ตอบค าถาม และเขยนบนทกหลงการเรยนร

ศลปะ จดปายนเทศหรอจดนทรรศการเกยวกบเทคโนโลยทใชในการพยากรณอากาศ 7. กระบวนการจดการเรยนร



(1) ครสนทนาซกถามกบนกเรยนวา วนนใครไดตดตามการพยากรณอากาศบาง อากาศวนนเปนอยางไรบาง (2) นกเรยนชวยกนตอบค าถาม ครและนกเรยนรวมกนอภปรายเกยวกบความส าคญของการพยากรณอากาศตอชวตประจ าวน



(1) ครแบงกลมนกเรยนแลวเปดโอกาสใหนกเรยนในกลมน าเสนอขอมลเกยวกบการพยากรณอากาศ ทครมอบหมายใหไปเรยนรลวงหนาใหเพอน ๆ ในกลมฟง จากนนใหแตละกลมสงตวแทนมาน าเสนอขอมลหนาหองเรยน


– สารประกอบทางอตนยมวทยามอะไรบาง (แนวค ำตอบ ชนดของเมฆ ปรมำณน ำฝน และทศทำงลม)

– กระบวนการในการพยากรณอากาศมอะไรบาง (แนวค ำตอบ กำรตรวจอำกำศ กำรสอสำร และกำรพยำกรณ)


(4) ครและนกเรยนรวมกนสรปเกยวกบภาระงาน โดยครชวยอธบายใหนกเรยนเขาใจวา การพยากรณอากาศเปนการน าขอมลทไดจากการตรวจสอบสารประกอบทางอตนยมวทยามาแปลเปนผลของสภาพอากาศ


2) ขนส ารวจและคนหา (1) นกเรยนศกษากระบวนการในการพยากรณอากาศ ในหนงสอเรยนและอนเทอรเนต แลวรวมกนอภปรายในหวขอดงกลาว (2) นกเรยนปฏบตกจกรรม ส ารวจการพยากรณอากาศ ตามขนตอนทไดวางแผนไวดงน – ใหนกเรยนบนทกการพยากรณอากาศทไดยนจากแหลงขอมลทางวทย โทรทศน หรออานจากหนงสอพมพ หรอสบคนขอมลทางอนเทอรเนตทมเวบไซตทเกยวของ – การบนทกจะตองประกอบดวยขอมลเกยวกบวนท เดอน พ.ศ. แหลงขอมลทบนทก และค าพยากรณอากาศ (3) ครคอยแนะน าชวยเหลอนกเรยนขณะปฏบตกจกรรม โดยครเดนดรอบ ๆ หองเรยนและเปดโอกาสใหนกเรยนทกคนซกถามเมอมปญหา

ชวโมงท 51 3) ขนอธบายและลงขอสรป (1) ครสมนกเรยนออกมาน าเสนอผลการปฏบตกจกรรมหนาชนเรยน

(2) ครและนกเรยนรวมกนอภปรายผลจากการปฏบตกจกรรม โดยใชแนวค าถาม เชน – นกเรยนสามารถตดตามขาวอากาศไดจากศนยบรการขาวอากาศของหนวยงานใด (แนวค าตอบ

กรมอตนยมวทยา) – ขอมลการพยากรณอากาศประจ าวนทนกเรยนบนทกไดนนบอกอะไรแกเราบาง (แนวค าตอบ

ลกษณะอากาศ ลกษณะเมฆฝน ลกษณะคลนในทะเล) (3) ครและนกเรยนรวมกนสรปผลจากการปฏบตกจกรรมและรวมกนอภปรายถงประโยชนของการพยากรณอากาศในชวตประจ าวน ตลอดจนประโยชนตอการวางแผนและการด าเนนงานในดานตาง ๆ

4) ขนขยายความร (1) ใหนกเรยนสบคนขอมลเกยวกบเทคโนโลยทใชในการพยากรณอากาศ เชน ดาวเทยมส ารวจ

สภาพอากาศ เรดารตรวจอากาศ บอลลนตรวจสภาพอากาศ น าขอมลทไดมาจดปายนเทศหรอจดนทรรศการ

(2) นกเรยนศกษาแผนทอากาศ สญลกษณตาง ๆ ทใชในแผนทอากาศ ฝกอานแผนทอากาศจาก www.tmd.go.th

(5) ขนประเมน (1) ครใหนกเรยนแตละคนพจารณาวา จากหวขอทเรยนมาและการปฏบตกจกรรม มจดใดบางท

ยงไมเขาใจหรอยงมขอสงสย ถามครชวยอธบายเพมเตมใหนกเรยนเขาใจ


(2) นกเรยนรวมกนประเมนการปฏบตกจกรรมกลมวามปญหาหรออปสรรคใด และไดมการแกไขอยางบาง (3) นกเรยนรวมกนแสดงความคดเหนเกยวกบประโยชนทไดรบจากการปฏบตกจกรรม และการน าความรทไดไปใชประโยชน (4) ครทดสอบความเขาใจของนกเรยนโดยการใหตอบค าถาม เชน – ถาประกาศเตอนภยของกรมอตนยมวทยาวา “ บรเวณความกดอากาศสงก าลงแผปกคลมจากประเทศจนแผเสรมมาปกคลมประเทศไทยและอาวไทย ” จากขอความดงกลาวนกเรยนไดขอมลอะไรบาง และจะปฏบตอยางไรเพอรบมอกบสภาพอากาศดงกลาว – การพยากรณอากาศทมความถกตองแมนย าตองอาศยปจจยใดบาง – การประกอบอาชพอะไรบาง ตองตดตามการพยากรณอากาศเปนประจ า เพราะอะไร

ขนสรป ครและนกเรยนรวมกนสรปความรเกยวกบการพยากรณอากาศ โดยรวมกนเขยนเปนแผนทความคดหรอผงมโนทศน 8. กจกรรมเสนอแนะ

1. ครจดหาสอมลตมเดยเกยวกบการพยากรณอากาศ มาใหนกเรยนด แลวใหนกเรยนสรปประเดนส าคญสงคร

2. นกเรยนท ารายงานเกยวกบประวตของการพยากรณอากาศ หรอสถานตรวจอากาศทอยใกลทองถนหรอในภมภาคทนกเรยนอาศยอย

9. สอ/แหลงการเรยนร 1. แบบทดสอบกอนเรยน

2. ใบกจกรรมท 27 ส ารวจการพยากรณอากาศ 3. คมอการสอน วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 2 บรษท ส านกพมพวฒนาพานช จ ากด 4. สอการเรยนร PowerPoint รายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 2 บรษท






แนวทางการพฒนา.................................................................................................................. 2. ปญหา/อปสรรคในการจดการเรยนร........................................................................................ แนวทางแกไข........................................................................................................................... 3. สงทไมไดปฏบตตามแผน........................................................................................................ เหตผล....................................................................................................................................... 4. การปรบปรงแผนการจดการเรยนร........................................................................................... (ลงชอ)..............................................ผสอน


แผนการจดการเรยนรท 27 การเปลยนแปลงของสภาพอากาศ เวลา 1 ชวโมง สาระท 6 กระบวนการเปลยนแปลงของโลก ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนรท 5 บรรยากาศ

1. สาระส าคญ การเปลยนแปลงของสภาพอากาศ เกดจากสาเหตส าคญ 2 ประการ คอ จากธรรมชาตและจากการกระท าของมนษย สภาพอากาศทเปลยนแปลงกอใหเกดปญหามลพษทางอากาศ ซงเปนอนตรายตอสงมชวตและสงแวดลอม ดงนนจงเปนหนาทของพวกเราทกคนทจะตองตระหนก ชวยกนปองกนและแกไข เพอลดปญหาดงกลาว 2. ตวชวดชนป สบคน วเคราะห และอธบายปจจยทางธรรมชาตและการกระท าของมนษยทมผลตอการเปลยนแปลงอณหภมของโลก รโหวโอโซน และฝนกรด (ว 6.1 ม. 1/6) 3. จดประสงคการเรยนร 1. อธบายสาเหตและผลกระทบจากการเปลยนแปลงของสภาพอากาศได (K) 2. มความสนใจใฝรหรออยากรอยากเหน (A) 3. ท างานรวมกบผอนอยางสรางสรรค (A) 4. พอใจในประสบการณการเรยนรทเกยวกบวทยาศาสตร (A)

5. สอสารและน าความรเรองการเปลยนแปลงของสภาพอากาศไปใชในชวตประจ าวนได (P) 4. การวดและประเมนผลการเรยนร



1. ซกถามความรเรองการเปลยนแปลงของสภาพอากาศ 2. ประเมนกจกรรมฝกทกษะระหวางเรยน



5. สาระการเรยนร การเปลยนแปลงของสภาพอากาศ


6. แนวทางการบรณาการ ภาษาไทย เขยนรายงานผลการสบคนขอมล ตอบค าถาม และบนทกหลงการ เรยนร สงคมศกษา ศาสนา สนทนาพดคยเกยวกบการเกดไฟไหมปาในประเทศอนโดนเซยทสง และวฒนธรรม ผลกระทบตอสภาพอากาศของประเทศเพอนบานในอาเซยน

ศลปะ จดปายนเทศใหความรเกยวกบฝนกรด และจดนทรรศการในหวขอ ชวตจะปราศจากภยหากไรมลพษทางอากาศ

7. กระบวนการจดการเรยนร ชวโมงท 52 ขนน าเขาสบทเรยน 1) ครสนทนาซกถามกบนกเรยนวา เราจะพบฝ นละอองและควนพษจากแหลงใดบาง หรอพบได

จากการท ากจกรรมใดบาง จากนนครยกตวอยางขาวเกยวกบการเกดไฟไหมปาในประเทศอนโดนเซย ซงกอใหเกดหมอกควนลอยขามประเทศ ท าใหประเทศเพอนบาน เชน มาเลเซย สงคโปร และไทย ไดรบความเดอนรอน แลวใหนกเรยนรวมกนอภปรายผลกระทบทเกดขนจากกรณดงกลาว 2) นกเรยนชวยกนตอบค าถาม ครเขยนค าตอบของนกเรยนลงบนกระดานด า แลวน าอภปรายวาฝ นละอองและควนพษตาง ๆ เปนสาเหตทกอใหเกดการเปลยนแปลงของสภาพอากาศ

ขนจดกจกรรมการเรยนร จดการเรยนรโดยใชกระบวนการสบเสาะหาความร ซงมขนตอนดงน 1) ขนสรางความสนใจ (1) ครน าภาพหรอสอมลตมเดยเกยวกบแหลงทมาของการเกดมลพษทางอากาศ เชน ฝ นควนจากทอไอเสยของรถยนต ควนทมาจากการเผาขยะ ฝ นและควนพษจากเครองจกรกลในโรงงานตาง ๆ ฝ นจากการกอสราง และควนทมาจากการหงตมอาหารในครวเรอน แลวตงประเดนค าถาม เชน – เคยสงเกตฝ นละอองในอากาศหรอไม – ฝ นละอองเหลานพบมากในบรเวณใด

– ถาในอากาศมฝ นละอองในปรมาณมากจะสงผลตอสภาพอากาศหรอไม อยางไร (2) นกเรยนรวมกนอภปรายจากประเดนค าถาม 2) ขนส ารวจและคนหา (1) นกเรยนแบงกลมสบคนขอมล ตามหวขอตอไปน – สาเหตทกอใหเกดมลพษทางอากาศ

– แนวทางปองกนและแกไขมลพษทางอากาศ – สารปนเปอนทกอใหเกดมลพษทางอากาศ

– ฝนกรด ผลกระทบจากมลพษทางอากาศ


(2) สมาชกในกลมชวยกนสบคนขอมลในหองสมดหรออนเทอรเนต น าขอมลทไดมาอภปรายรวมกนจนสมาชกทกคนในกลมเขาใจ เรยบเรยงขอมลท าเปนรายงาน (3) ครคอยแนะน าชวยเหลอนกเรยนขณะปฏบตกจกรรม โดยครเดนดรอบ ๆ หองเรยนและเปดโอกาสใหนกเรยนทกคนซกถามเมอมปญหา

3) ขนอธบายและลงขอสรป (1) นกเรยนแตละกลมน าเสนอผลการปฏบตกจกรรมหนาชนเรยน (2) ครและนกเรยนรวมกนอภปรายผลจากการปฏบตกจกรรม โดยใชแนวค าถาม เชน – สาเหตทกอใหเกดมลพษทางอากาศมอะไรบาง (แนวค าตอบ จากธรรมชาตและจากการกระท า

ของมนษย) – สารกมมนตรงสสงผลกระทบตอผทไดรบในลกษณะใด (แนวค าตอบ ท าใหเกดมะเรงและเกด

การเปลยนแปลงของยนพนธกรรม) – นกเรยนมแนวทางทจะชวยรกษาอากาศบรสทธดวยวธใดบาง (แนวค าตอบ ปลกตนไม ลดการใชไฟฟาในบาน และรกษาความสะอาดในทองถน) (3) ครและนกเรยนรวมกนสรปผลจากการปฏบตกจกรรม

4) ขนขยายความร (1) นกเรยนรวมกนอภปราย และเสนอแนะแนวทางปองกนและแกไขปญหามลพษทางอากาศ (2) จดนทรรศการและประกวดแนวคดในหวขอ “ชวตจะปราศจากภย หากไรมลพษทางอากาศ” (3) จดปายนเทศใหความรเกยวกบฝนกรด 5) ขนประเมน (1) ครใหนกเรยนแตละคนพจารณาวา จากหวขอทเรยนมาและการปฏบตกจกรรม มจดใดบางท


(4) ครทดสอบความเขาใจของนกเรยนโดยการใหตอบค าถาม เชน – ฝนกรดเกดขนไดอยางไรและมผลกระทบตอสงใดบาง – ในทองถนของนกเรยนมกจกรรมอะไรบางทเปนสาเหตใหเกดฝนกรด – ถาตองการลดสารพษและแกสทกอใหเกดมลพษทางอากาศตองใชวธการใด – สาเหตทางธรรมชาตทกอใหเกดมลพษทางอากาศไดแกอะไรบาง ขนสรป ครและนกเรยนรวมกนสรปความรเกยวกบการเปลยนแปลงของสภาพอากาศ โดยรวมกนเขยนเปนแผนทความคดหรอผงมโนทศน


8. กจกรรมเสนอแนะ 1. นกเรยนปฏบตกจกรรมเสนอแนะ สงเกตผลกระทบจากฝนกรด ซงมขนตอนดงน – ผสมน า 150 ลกบาศกเซนตเมตรกบน าสมสายช 50 ลกบาศกเซนตเมตร (ท าใหน ามฤทธเปนกรด)

– ใสดนลงในกระถางประมาณ 43 จ านวน 2 กระถาง

– น าเมลดถวปลกลงในกระถางทง 2 ใบ กระถางใบละ 5 เมลด น าไปตงในบรเวณทมแสงแดดสองถง

– กระถางใบท 1 รดดวยน าเปลา กระถางใบท 2 รดดวยน าทมฤทธเปนกรด ในขอ 1 ทกวน – สงเกตการเจรญเตบโตของพช

2. ครและนกเรยนรวมกนอภปรายผลจากการปฏบตกจกรรม 9. สอ/แหลงการเรยนร 1. ภาพหรอสอมลตมเดยเกยวกบแหลงทมาของการเกดมลพษทางอากาศ เชน ฝ นควนจากทอ ไอเสยของรถยนต ควนทมาจากการเผาขยะ ฝ นและควนพษจากเครองจกรกลในโรงงานตาง ๆ ฝ นจากการกอสราง และควนทมาจากการหงตมอาหารในครวเรอน 2. น า น าสมสายช 3. ดนในกระถาง และบวรดน า 4. เมลดถว








แผนการจดการเรยนรท 28 การเปลยนแปลงอณหภมของโลก เวลา 2 ชวโมง สาระท 6 กระบวนการเปลยนแปลงของโลก ชนมธยมศกษาปท 1 หนวยการเรยนรท 5 บรรยากาศ 1. สาระส าคญ การท าลายโอโซนของชนบรรยากาศเกดจากแกสบางชนด เชน ออกไซดของไนโตรเจน มเทน คลอโรฟลออโรคารบอน (CFC) ถกปลอยขนสบรรยากาศ แกสเหลานจะท าลายชนโอโซนจนเปน ชองโหว ท าใหรงสอลตราไวโอเลตทเปนอนตรายตอสงมชวตสองถงพนโลกได ปรากฏการณเรอนกระจก เกดจากแกสตาง ๆ เชน คารบอนไดออกไซด มเทน ไนตรสออกไซด คลอโรฟลออโรคารบอน (CFC) แกสเหลานจะสะสมอยในชนบรรยากาศและกนไมใหความรอนจากพนโลกผานขนไปในชนบรรยากาศ สงผลใหโลกมอณหภมสงขน ภาวะโลกรอน คอ ปรากฏการณทอณหภมเฉลยของโลกสงขน 2. ตวชวดชนป 1. สบคน วเคราะห และอธบายปจจยทางธรรมชาตและการกระท าของมนษยทมผลตอการเปลยนแปลงอณหภมของโลก รโหวโอโซน และฝนกรด (ว 6.1 ม. 1/6)

2. สบคน วเคราะห และอธบายผลของภาวะโลกรอน รโหวโอโซน และฝนกรด ทมตอสงมชวตและสงแวดลอม (ว 6.1 ม. 1/7) 3. จดประสงคการเรยนร 1. อธบายและวเคราะหสาเหตการท าลายโอโซนของชนบรรยากาศ ปรากฏการณเรอนกระจก และภาวะโลกรอนได (K) 2. วเคราะหผลกระทบและบอกวธการปองกนแกไขปญหาการท าลายโอโซนของชนบรรยากาศ ปรากฏการณเรอนกระจกและภาวะโลกรอนได (K) 3. มความสนใจใฝรหรออยากรอยากเหน (A) 4. ท างานรวมกบผอนอยางสรางสรรค (A) 5. พอใจในประสบการณการเรยนรทเกยวกบวทยาศาสตร (A)

6. สอสารและน าความรเรองการท าลายโอโซนของชนบรรยากาศ ปรากฏการณเรอนกระจก และภาวะโลกรอนไปใชในชวตประจ าวนได (P)





1. ซกถามความรเรอง การท าลายโอโซนของชนบรรยากาศ ปรากฏการณเรอนกระจก และภาวะโลกรอน 2. ประเมนกจกรรมฝกทกษะระหวางเรยน 3. ทดสอบหลงเรยน



5. สาระการเรยนร การเปลยนแปลงอณหภมของโลก – การท าลายโอโซนของชนบรรยากาศ – ปรากฏการณเรอนกระจกและภาวะโลกรอน 6. แนวทางการบรณาการ ภาษาไทย เขยนรายงานการสงเกต การสบคนขอมล ตอบค าถาม และบนทก หลงการเรยนร สงคมศกษา ศาสนา สนทนาพดคยเกยวกบการเปลยนแปลงของสภาพอากาศเนองจาก

และวฒนธรรม ภาวะโลกรอน ผลกระทบและการปรบตวของอาเซยน และสนทนา เกยวกบการน าหลกเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการด ารงชวตเพอหา แนวทางในการปองกนแกปญหาภาวะโลกรอน

ศลปะ จดปายนเทศหรอจดนทรรศการเกยวกบการรณรงคเพอลดปญหา โลกรอน

7. กระบวนการจดการเรยนร ชวโมงท 53

ขนน าเขาสบทเรยน (1) ครทบทวนความรเดมโดยใหนกเรยนดรปควนพษจากยานพาหนะ ควนจากโรงงาน และการตดไมท าลายปา แลวถามนกเรยนวากจกรรมทนกเรยนเหนเหลานสงผลตอปรมาณแกสคารบอนไดออกไซดในบรรยากาศอยางไร (แนวค าตอบ ท าใหปรมาณแกสคารบอนไดออกไซดเพมขน)

(2) นกเรยนชวยกนตอบค าถาม ครแนะน าวาเราจะไดเรยนรกนในหวขอตอไป


ขนจดกจกรรมการเรยนร จดการเรยนรโดยใชกระบวนการสบเสาะหาความร ซงมขนตอนดงน 1) ขนสรางความสนใจ (1) ครน าขาวเกยวกบการเปลยนแปลงอณหภมของโลกมาสนทนากบนกเรยน แลวตงประเดนค าถาม เชน

– ถาปรมาณแกสคารบอนไดออกไซดในบรรยากาศเพมสงขน จะสงผลตอโลกทเราอาศยอยหรอไม อยางไร

– เราจะชวยดแลรกษาโลกของเราใหคงอยไปนาน ๆ ไดดวยวธใด (2) ครและนกเรยนรวมกนอภปรายจากแนวค าตอบของนกเรยน เพอเชอมโยงสการเรยนรเรอง

การเปลยนแปลงอณหภมของโลก 2) ขนส ารวจและคนหา (1) ครและนกเรยนรวมกนอภปรายในหวขอการท าลายโอโซนของชนบรรยากาศและผลกระทบ

ทอาจจะเกดขนกบสงมชวตและสงแวดลอม (2) นกเรยนสบคนขอมลเกยวกบปรากฏการณเรอนกระจกและภาวะโลกรอน ครแนะน าวา

นกเรยนจะเขาใจมากขนโดยการปฏบตกจกรรม (3) นกเรยนแบงกลมปฏบตกจกรรม สงเกตปรากฏการณเรอนกระจก แตละกลมปฏบตกจกรรม

ตามขนตอนทไดวางแผนไว ดงน – ใชกระดาษแขงท าเปนกลองสเหลยมขนาด 4 × 4 × 2 เซนตเมตร เจาะรตรงกลางเพอใสเทอรมอ

มเตอร ใชกระดาษกาว 2 หนาตดดานลางกลองกระดาษ – วางเทอรมอมเตอรพรอมกลองกระดาษลงในขวดแกว ใหกระดาษกาวตดระหวางกลองกระดาษ

กบกนขวดเพอไมใหเทอรมอมเตอรสมผสกบกนขวดโดยตรง ปดฝาขวดดวยถงพลาสตกใสและรดดวยยางรด

– น าขวดแกวทเตรยมเสรจแลวไปวางไวกลางแดด แลวน าเทอรมอมเตอรอกอนไปวางไว ขาง ๆ ดงรป

การจดอปกรณสงเกตปรากฏการณเรอนกระจก

– บนทกอณหภมทอานไดจากเทอรมอมเตอรทง 2 อน เมอเวลาผานไป 30 นาท จากนนน าเทอร

มอมเตอรทง 2 อน (ทงทอยในขวดและนอกขวด) เขามาวางไวในทรมไมมแสงแดดสองถง


– บนทกอณหภมทอานไดจากเทอรมอมเตอรทง 2 อน หลงจากเวลาผานไปได 30 นาท (4) ครคอยแนะน าชวยเหลอนกเรยนขณะปฏบตกจกรรม โดยครเดนดรอบ ๆ หองเรยนและเปดโอกาสใหนกเรยนทกคนซกถามเมอมปญหา

ชวโมงท 54 3) ขนอธบายและลงขอสรป (1) แตละกลมน าเสนอผลจากการปฏบตกจกรรมหนาชนเรยน

(2) ครและนกเรยนรวมกนอภปรายผลจากการปฏบตกจกรรม โดยใชแนวค าถาม เชน – เมอวางเทอรมอมเตอรไวกลางแดดเปนเวลา 30 นาท อณหภมของเทอรมอมเตอรทง 2 อน

แตกตางกนหรอไม ลกษณะใด (แนวค าตอบ แตกตางกน เทอรมอมเตอรอนทอยในขวดแกวจะมอณหภมสงกวา)

– ปรากฏการณเรอนกระจกเกดจากสาเหตใด (แนวค าตอบ เกดจากแกสคารบอนไดออกไซดทสะสมอยในชนบรรยากาศกนไมใหความรอนจากพนโลกผานขนไปในชนบรรยากาศ) (3) ครและนกเรยนรวมกนสรปผลจากการปฏบตกจกรรมและรวมกนอภปรายเกยวกบผลกระทบทเกดจากปรากฏการณเรอนกระจกและภาวะโลกรอน

4) ขนขยายความร (1) ใหนกเรยนส ารวจในทองถนของนกเรยนวามกจกรรมใดบางทกอใหเกดปรากฏการณเรอนกระจกและภาวะโลกรอน (2) นกเรยนแบงกลมปฏบตกจกรรม สบคนขอมลปาไมกบปรากฏการณเรอนกระจก ซงมขนตอนดงน – แตละกลมสบคนขอมลจากแหลงขอมลตาง ๆ เชน หนงสอเรยน หนงสออางอง หนงสออานประกอบ หนงสอพมพ วารสารตาง ๆ หรอทางอนเทอรเนตทมเวบไซตทเกยวของกบหวขอเรองตอไปน

ความสมพนธของปาไมกบปรากฏการณเรอนกระจก ปรากฏการณเรอนกระจก ภาวะโลกรอน – น าขอมลทไดในแตละกลมมาสรปและอภปรายรวมกนในชนเรยน (3) ครและนกเรยนรวมกนสรปผลจากการปฏบตกจกรรม


(5) ครเชอมโยงความรเขาสอาเซยน โดยใหความรเพมเตมเกยวกบการเปลยนแปลงของสภาพภมอากาศโลก ผลกระทบ และการปรบตวของอาเซยน ดงน

การเปลยนแปลงของสภาพอากาศเนองจากภาวะโลกรอนนน นบวนจะทวความรนแรงมากขน โดยสงผลกระทบทางดานสงแวดลอม สขภาพ เกษตรกรรม ความมนคง และเศรษฐกจ ดงนนกระทรวงตางประเทศสหราชอาณาจกร กรมอตนยมวทยาสหราชอาณาจกรและฮารดลย เซนเตอร จงได


จดท าแผนท 4 องศาเซลเซยส แบบอนเตอรแอกทฟ ซงแผนทนจะแสดงผลกระทบทจะเกดขนบนโลก หากอณหภมเฉลยสงขนอก 4 องศาเซลเซยส โดยเนนเจาะลกถงความเปลยนแปลงในภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใต เนองจากเปนแหลงผลตอาหารระดบครวของโลก

แผนทนชใหเหนวา หากไมมการลดการปลอยแกสเรอนกระจกและปลอยใหอณหภมโลกสงขนถง 4 องศาเซลเซยส จะสงผลกระทบโดยตรงกบการเพาะปลก การประมง แหลงน า และการใชชวตของชาวอาเซยนอยางหลกเลยงไมได

โดยประเทศฟลปปนสมความเสยงสงสดทจะถกพายพดกระหน าทวทงเกาะตลอดป เกดน าทวมในกลมประเทศลมแมน าโขง การสญเสยพนทชายฝงในประเทศสงคโปร และผลกระทบตอการปลกขาวในประเทศไทย นอกจากนอณหภมทรอนขน จะสงผลตอคณภาพอากาศ โดยเฉพาะเมองใหญ ๆ เชนกรงเทพฯ จารกาตา และมะนลาทมมลพษมากอยแลวจะยงเขาขนอนตรายจนอาจไมสามารถใชชวตในเมองไดอก สภาพอากาศทรอนจนผดปกตยงเปนตนเหตของโรคภยไขเจบ ความเครยด สงผลกระทบตอสขภาพและคณภาพชวตของประชาชนในภมภาค (6) นกเรยนคนควาค าศพทภาษาตางประเทศเกยวกบการท าลายโอโซนของชนบรรยากาศ ปรากฏการณเรอนกระจก และภาวะโลกรอน จากหนงสอเรยนภาษาตางประเทศหรออนเทอรเนต แลวบนทกลงในสมด (7) ครเนนใหนกเรยนปฏบตตนตามหลกเศรษฐกจพอเพยงเพอลดปญหาโลกรอน เนองจากปญหาโลกรอนสาเหตหนงมาจากการบรโภคอยางไมมขดจ ากด ท าใหเกดปญหาการขาดแคลนพลงงาน เพราะทกขนตอนการผลตตองใชพลงงานและการขนสง ผลจากการบรโภคยงท าใหเกดขยะขนมากมาย ขยะบางประเภท เชน พลาสตก กวาจะยอยสลายไดใชระยะเวลายาวนานมาก ดงนนในการบรโภคตองยดหลกเศรษฐกจพอเพยง ซงมหลกการดงน – ความพอประมาณ หมายถง ความพอดตอความจ าเปนและเหมาะสมกบฐานะของตน สงคม และสงแวดลอม รวมทงวฒนธรรมในแตละทองถน ไมมากเกนไป ไมนอยเกนไป และตองไมเบยดเบยนตนเองและผอน – ความมเหตผล หมายถง การตดสนใจด าเนนการเรองตาง ๆ อยางมเหตผลตามหลกวชาการ หลกกฎหมาย หลกศลธรรม จรยธรรม และวฒนธรรมทดงาม คดถงปจจยทเกยวของอยางถวนถ โดยค านงถงผลทคาดวาจะเกดขนจากการกระท านน ๆ อยางรอบคอบ – การมภมคมกนในตวทด หมายถง การเตรยมใหพรอมรบผลกระทบและการเปลยนแปลงในดานเศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม และวฒนธรรม เพอใหสามารถปรบตวและรบมอไดอยางทนทวงท เมอนกเรยนรจกกบหลกเศรษฐกจพอเพยงแลว ครใหนกเรยนชวยกนคดวาจะน าหลกการนมาใชในการด าเนนชวตอยางไร เพอชวยกนปองกนแกไขปญหาโลกรอนททวโลกก าลงเผชญอยในขณะน


5) ขนประเมน (1) ครใหนกเรยนแตละคนพจารณาวา จากหวขอทเรยนมาและการปฏบตกจกรรมมจดใดบางท

ยงไมเขาใจหรอยงมขอสงสย ถามครชวยอธบายเพมเตมใหนกเรยนเขาใจ (2) นกเรยนรวมกนประเมนการปฏบตกจกรรมกลมวามปญหาหรออปสรรคใด และไดมการแกไขอยางไรบาง (3) นกเรยนรวมกนแสดงความคดเหนเกยวกบประโยชนทไดรบจากการปฏบตกจกรรม และการน าความรทไดไปใชประโยชน (4) ครทดสอบความเขาใจของนกเรยนโดยการใหตอบค าถาม เชน – บรรยากาศชนโอโซนมบทบาทในการรกษาสมดลอณหภมของโลกอยางไร – แกสเรอนกระจก คอแกสชนดใด – ผลกระทบทเกดจากปรากฏการณเรอนกระจกและภาวะโลกรอนคออะไร – ถาเกดรโหวของชนโอโซนเปนบรเวณกวางจะสงผลกระทบตอสงมชวตบนโลกในลกษณะใด

ขนสรป 1) ครและนกเรยนรวมกนสรปความรเกยวกบการเปลยนแปลงอณหภมของโลก โดยรวมกน

เขยนเปนแผนทความคดหรอผงมโนทศน 2) ครด าเนนการทดสอบหลงเรยน โดยใหนกเรยนท าแบบทดสอบหลงเรยน เพอวดความกาวหนา/

ผลสมฤทธทางการเรยน หนวยการเรยนรท 5 ตอนท 4 ของนกเรยน

ชวโมงท 55 8. กจกรรมเสนอแนะ

ครประเมนดานความรของนกเรยนตามตวชวดชนป โดยใหนกเรยนท าแบบทดสอบปลายภาค เพอวดความกาวหนา/ผลสมฤทธทางการเรยนของนกเรยน

9. สอ/แหลงการเรยนร 1. รปควนพษจากยานพาหนะ ควนจากโรงงาน และการตดไมท าลายปา

2. ใบกจกรรมท 28 สงเกตปรากฏการณเรอนกระจก 3. ใบกจกรรมท 29 สบคนขอมลปาไมกบปรากฏการณเรอนกระจก 4. แบบทดสอบหลงเรยน 5. แบบทดสอบปลายภาค


ส านกพมพวฒนาพานช จ ากด


8. แบบฝกทกษะ รายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 2 บรษท ส านกพมพวฒนาพานช จ ากด

9. หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 2 บรษท ส านกพมพวฒนาพานช จ ากด

10. บนทกหลงการจดการเรยนร

1. ความส าเรจในการจดการเรยนร.............................................................................................. แนวทางการพฒนา.................................................................................................................. 2. ปญหา/อปสรรคในการจดการเรยนร........................................................................................ แนวทางแกไข........................................................................................................................... 3. สงทไมไดปฏบตตามแผน........................................................................................................ เหตผล....................................................................................................................................... 4. การปรบปรงแผนการจดการเรยนร........................................................................................... (ลงชอ)..............................................ผสอน


บรรณานกรม

คณะกรรมการการศกษาแหงชาต, ส านกงาน. หลากหลายวธการสอนของครตนแบบ 2541 วชาวทยาศาสตร. กรงเทพฯ: พมพดการพมพ, 2542.

ชยฤทธ ศลาเดช. คมอการเขยนแผนการสอนทเนนผเรยนเปนส าคญ ระดบมธยมศกษา. กรงเทพฯ: จนพบลชชง, 2545. ทศนา แขมมณ. 14 วธสอนส าหรบครมออาชพ. กรงเทพฯ: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2544. บญชา แสนทว และคณะ. สอการเรยนร วทยาศาสตร สมบรณแบบ ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 2. กรงเทพฯ: ส านกพมพวฒนาพานช, 2551. _______.หนงสอปฏบตการวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 1. กรงเทพฯ: ส านกพมพวฒนาพานช, 2546. _______.หนงสอปฏบตการวทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 2. กรงเทพฯ: ส านกพมพวฒนาพานช, 2546. _______. หนงสอเรยน รายวชาพนฐาน วทยาศาสตร ชนมธยมศกษาปท 1 เลม 2. กรงเทพฯ: ส านกพมพ วฒนาพานช, 2551. วฒนาพร ระงบทกข. เทคนคและกจกรรมการเรยนรทเนนผเรยนเปนส าคญ ตามหลกสตรการศกษาขน พนฐาน พ.ศ. 2544. กรงเทพฯ: พรกหวานกราฟฟค, 2545. ศกษาธการ, กระทรวง. ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลาง กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ตามหลกสตร

แกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช ๒๕๕๑. กรงเทพฯ: โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย, 2551

สวทย มลค า และอรทย มลค า. 21 วธการจดการเรยนรเพอพฒนากระบวนการคด. พมพครงท 2, กรงเทพฯ: โรงพมพภาพพมพ, 2545.

Wiggins, G., and McTighe, J. Understanding by Design. Expanded 2nd ed., Virginia USA: Association for Supervision and Curriculum Development (ASCD), 2005.


ตอนท 3 เอกสาร/ความรเสรมส าหรบคร

เอกสาร/ความรเสรมส าหรบคร ประกอบดวย สวนตาง ๆ ดงน – มาตรฐานการเรยนร ตวชวดชนป และสาระการเรยนรแกนกลาง กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ม. 1 เลม 2 – กระบวนการจดการเรยนรทใชในกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร – แฟมสะสมผลงาน (Portfolio) – ผงการออกแบบการจดการเรยนรแบบ Backward Design – รปแบบแผนการจดการเรยนรรายชวโมง – ใบกจกรรม วทยาศาสตร ม. 1 เลม 2 – แบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน ประจ าหนวยการเรยนร – เครองมอวดและประเมนผลการเรยนรดานคณธรรม จรยธรรม และจตวทยาศาสตร – เครองมอวดและประเมนผลการเรยนรดานทกษะ/กระบวนการ

– เครองมอวดและประเมนผลสมรรถนะส าคญของนกเรยน – เครองมอวดและประเมนสมรรถนะทางวทยาศาสตรและภาระงานของนกเรยนโดยใชมตคณภาพ (Rubrics)


มาตรฐานการเรยนร ตวชวดชนป และสาระการเรยนรแกนกลาง กลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร ม.1 เลม 2 สาระท 4: แรงและการเคลอนท

มาตรฐาน ว 4.1: เขาใจธรรมชาตของแรงแมเหลกไฟฟา แรงโนมถวง และแรงนวเคลยร มกระบวนการสบเสาะ หา

ความร สอสารสงทเรยนรและน าความรไปใชประโยชนอยางถกตองและมคณธรรม

ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง 1. สบคนขอมลและอธบายปรมาณสเกลาร ปรมาณเวกเตอร

– ปรมาณทางกายภาพแบงเปนปรมาณสเกลารและปรมาณเวกเตอร ปรมาณสเกลารเปนปรมาณทมแตขนาด ปรมาณเวกเตอรเปนปรมาณทมทงขนาดและทศทาง

2. ทดลองและอธบายระยะทาง การกระจด อตราเรว และความเรวในการเคลอนทของวตถ

– การเคลอนทของวตถเกยวของกบระยะทาง การกระจด อตราเรว และความเรว ระยะทาง คอ ความยาวทวดตามแนวทางการเคลอนทของวตถจากต าแหนงเรมตนไปยงต าแหนงสดทาย การกระจด คอ เวกเตอรทชต าแหนงสดทายของวตถเทยบกบต าแหนงเรมตน อตราเรว คอ ระยะทางทวตถเคลอนทไดในหนงหนวยเวลา ความเรว คอ การกระจดของวตถในหนงหนวยเวลา

สาระท 5: พลงงาน

มาตรฐาน ว 5.1: เขาใจความสมพนธระหวางพลงงานกบการด ารงชวต การเปลยนรปพลงงาน ปฏสมพนธระหวาง

สารและพลงงาน ผลของการใชพลงงานตอชวตและสงแวดลอม มกระบวนการสบเสาะหาความร สอสารสงท

เรยนรและน าความรไปใชประโยชน

ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง 1. ทดลองและอธบายอณหภมและการวดอณหภม – การวดอณหภมเปนการวดระดบความรอนของ

สาร สามารถวดดวยเทอรมอมเตอร 2. สงเกตและอธบายการถายโอนความรอนและน าความรไปใชประโยชน

– การถายโอนความรอนม 3 วธคอ การน าความรอน การพาความรอน และการแผรงสความรอน – การน าความรอนเปนการถายโอนความรอนโดยการสนของโมเลกล


ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง – การพาความรอน เปนการถายโอนความรอนโดย

โมเลกลของสารเคลอนทไปดวย – การแผรงสความรอน เปนการถายโอนความรอนจากคลนแมเหลกไฟฟา – การน าความรเรองการถายโอนความรอนไปใชประโยชน

3. อธบายการดดกลน การคายความรอนโดยการ แผรงส และน าความรไปใชประโยชน

– วตถทแตกตางกนมสมบตในการดดกลนความรอนและคายความรอนไดตางกน – การน าความรเรองการดดกลนความรอนและการคายความรอนไปใชประโยชน

4. อธบายสมดลความรอนและผลของความรอน ตอการขยายตวของสาร และน าความรไปใชในชวตประจ าวน

– เมอวตถสองสงอยในสมดลความรอน วตถทงสองมอณหภมเทากน – การขยายตวเปนผลจากความรอนทวตถไดรบเพมขน – การน าความรเรองการขยายตวของวตถเมอไดรบความรอนไปใชประโยชน

สาระท 6: กระบวนการเปลยนแปลงของโลก

มาตรฐาน ว 6.1: เขาใจกระบวนการตาง ๆ ทเกดขนบนผวโลกและภายในโลก ความสมพนธของกระบวนการ

ตาง ๆ ทมผลตอการเปลยนแปลงภมอากาศ ภมประเทศ และสณฐานของโลก มกระบวนการสบเสาะหาความร

และจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนรและน าความรไปใชประโยชน

ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง 1. สบคนและอธบายองคประกอบและการแบงชนบรรยากาศทปกคลมผวโลก

– บรรยากาศของโลก ประกอบดวยสวนผสมของแกสตาง ๆ ทอยรอบโลกสงขนไปจากพนผวโลกหลายกโลเมตร – บรรยากาศแบงเปนชนตามอณหภมและการเปลยนแปลงอณหภมตามความสงจากพนดน

2. ทดลองและอธบายความสมพนธระหวาง อณหภม ความชน และความกดอากาศทมผลตอปรากฏการณทางลมฟาอากาศ

– อณหภม ความชน และความกดอากาศมผลตอปรากฏการณทางลมฟาอากาศ

3. สงเกต วเคราะห และอภปรายการเกดปรากฏการณทางลมฟาอากาศทมผลตอมนษย

– ปรากฏการณทางลมฟาอากาศ ไดแก การเกดเมฆ ฝน พายฟาคะนอง พายหมนเขตรอน ลมมรสม


ตวชวด สาระการเรยนรแกนกลาง 4. สบคน วเคราะห และแปลความหมายขอมลจากการพยากรณอากาศ

– การพยากรณอากาศอาศยขอมลเกยวกบอณหภม ความกดอากาศ ความชน ปรมาณเมฆ ปรมาณน าฝน และน ามาแปลความหมายเพอใชในการท านายสภาพอากาศ

5. สบคน วเคราะห และอธบายผลของลมฟาอากาศตอการด ารงชวตของสงมชวตและสงแวดลอม

– สภาพลมฟาอากาศทเปลยนแปลงบนโลก ท าใหเกดพาย ปรากฏการณเอลนโญ ลานญา ซงสงผลตอการด ารงชวตของมนษยและสงแวดลอม

6. สบคน วเคราะห และอธบายปจจยทางธรรมชาตและการกระท าของมนษยทมผลตอการเปลยนแปลงอณหภมของโลก รโหวโอโซน และฝนกรด

– ปจจยทางธรรมชาตและการกระท าของมนษย เชน ภเขาไฟปะท การตดไมท าลายปา การเผาไหมของเครองยนต และการปลอยแกสเรอนกระจกมผล ท าใหเกดภาวะโลกรอน รโหวของชนโอโซนและฝนกรด – ภาวะโลกรอน คอ ปรากฏการณทอณหภมเฉลยของโลกสงขน

7. สบคน วเคราะห และอธบายผลของภาวะ โลกรอน รโหวโอโซน และฝนกรด ทมตอสงมชวตและสงแวดลอม

– ภาวะโลกรอนท าใหเกดการละลายของธารน าแขง ระดบน าทะเลสงขน การกดเซาะชายฝงเพมขน น าทวม ไฟปา สงผลท าใหสงมชวตบางชนดสญพนธและท าใหสงแวดลอมเปลยนแปลงไป – รโหวโอโซนและฝนกรดมผลตอการเปลยนแปลงของสงมชวตและสงแวดลอม

สาระท 8: ธรรมชาตของวทยาศาสตรและเทคโนโลย

มาตรฐาน ว 8.1: ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรในการสบเสาะหาความร การแกปญหา รวา

ปรากฏการณทางธรรมชาตทเกดขนสวนใหญมรปแบบทแนนอน สามารถอธบายและตรวจสอบได ภายใตขอมล

และเครองมอทมอยในชวงเวลานน ๆ เขาใจวาวทยาศาสตร เทคโนโลย สงคม และสงแวดลอมมความเกยวของ

สมพนธกน

1. ตงค าถามทก าหนดประเดนหรอตวแปรทส าคญในการส ารวจตรวจสอบ หรอศกษาคนควาเรองท

นาสนใจไดอยางครอบคลมและเชอถอได

2. สรางสมมตฐานทสามารถตรวจสอบได และวางแผนการส ารวจตรวจสอบหลาย ๆ วธ


3. เลอกเทคนควธการส ารวจตรวจสอบทงเชงปรมาณและเชงคณภาพทไดผลเทยงตรงและปลอดภย โดย

ใชวสดและเครองมอทเหมาะสม

4. รวบรวมขอมล จดกระท าขอมลเชงปรมาณและเชงคณภาพ

5. วเคราะหและประเมนความสอดคลองของประจกษพยานกบขอสรปทงทสนบสนนหรอขดแยงกบ

สมมตฐานและความผดปกตของขอมลจากการส ารวจตรวจสอบ

6. สรางแบบจ าลองหรอรปแบบทอธบายผลหรอแสดงผลของการส ารวจตรวจสอบ

7. สรางค าถามทน าไปสการส ารวจตรวจสอบในเรองทเกยวของและน าความรทไดไปใชในสถานการณ

ใหมหรออธบายเกยวกบแนวคด กระบวนการ และผลของโครงงานหรอชนงานใหผอนเขาใจ

8. บนทกและอธบายผลการสงเกต การส ารวจตรวจสอบ คนควาเพมเตมจากแหลงความรตาง ๆ ใหได

ขอมลทเชอถอได และยอมรบการเปลยนแปลงความรทคนพบ เมอมขอมลและประจกษพยานใหมเพมขนหรอ

โตแยงจากเดม

9. จดแสดงผลงาน เขยนรายงาน หรออธบายเกยวกบแนวคด กระบวนการ และผลของโครงงานหรอ

ชนงานใหผอนเขาใจ


กระบวนการจดการเรยนรทใชในกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร วธการหรอเทคนคทน ามาใชในกระบวนการเรยนรวทยาศาสตรมอยมากมายหลายวธ ซงแตละวธจะมประสทธผลในการสรางความร ทกษะ ประสบการณ และการใหโอกาสนกเรยนไดแสดงบทบาทแตกตางกนออกไป ดงนนในการพจารณาเลอกวธการใดมาใช ครตองวเคราะหผลการเรยนรกอนวาตองการใหนกเรยนเกดพฤตกรรมใด ในระดบใด จงจะน ามาปรบใชใหเหมาะสมกบนกเรยน ทงนเพอใหการเรยนรของนกเรยนบรรลตามจดประสงคการเรยนรทก าหนด ในคมอคร แผนการจดการเรยนรเลมน นอกจากกระบวนการสบเสาะหาความร (Inquiry Process) แลวในแผนการจดการเรยนรรายชวโมงยงไดบรณาการเทคนควธการจดการเรยนรอน ๆ ทสอดคลองกบกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตรไว ซงแตละเทคนควธการจดการเรยนร มสาระพอสงเขปดงน

1. กระบวนการทางวทยาศาสตร (Scientific Process) กระบวนการทางวทยาศาสตรเปนกระบวนการพนฐานทสามารถใชในการศกษา คนควา การตรวจสอบ

และการลงขอสรป เปนกระบวนการทเนนใหนกเรยนด าเนนการหรอเรยนรดวยตนเอง เพอใหเกดทกษะการคด การแกปญหา และการแสวงหาความรดวยตนเอง ขนตอนของกระบวนการทางวทยาศาสตร มดงน

1) การก าหนดปญหาและการวเคราะหปญหา นกเรยนอาจยกปญหาหรอประเดนทนาสนใจมาเสนอตอกลม โดยปญหาทน ามาศกษาน อาจจะน ามา

จากทตาง ๆ เชน ปญหาจากความสนใจของนกเรยนเอง เนอหาในบทเรยน สงทพบเหนในชวตประจ าวน และปญหาทก าหนดโดยคร

2) การตงสมมตฐาน นกเรยนพยายามใชความร ประสบการณ รวมไปถงความคดรวบยอด หลกการตาง ๆ ทไดเรยนร

มาแลว น ามาอภปรายแลกเปลยนความคดเหนในกลมวา สาเหตของปญหาอาจเกดจากอะไร ซงเปนการท านายหรอคาดคะเนค าตอบ แลวจงหาแนวทางเพอพสจนวาค าตอบทก าหนดขนมานนมความถกตองอยางไร

3) การเกบรวบรวมขอมล นกเรยนลงมอปฏบตเพอพสจนวาค าตอบหรอสมมตฐานทก าหนดไวมความถกตองอยางไร โดย

นกเรยนจะตองเกบรวบรวมขอมลจากแหลงตาง ๆ เชน ต าราเรยน งานวจย การทดลอง การสมภาษณ การสงเกต และสถตตาง ๆ รวบรวมขอมลใหเปนหมวดหม

4) การวเคราะหขอมล เปนขนตอนทนกเรยนน าขอมลทไดรวบรวมเปนหมวดหมแลว มาพจารณาวานาเชอถอหรอไม

เพอน าขอมลนน ๆ ไปพสจนสมมตฐานอกครงหนง 5) การสรปผล

นกเรยนน าขอมลทวเคราะหแลวมาตอบค าถามหรออธบายปญหาทก าหนดไว แลวตงเปนกฎเกณฑ หรอหลกการตอไป


2. การทดลอง (Experiment)/การฝกปฏบตการ (Practice) วธการเรยนรโดยใชการทดลองหรอการฝกปฏบตการ เปนกระบวนการทนกเรยนสามารถเกดการเรยนรจากการเหนผลประจกษชดจากการคดและการปฏบตของตน ท าใหการเรยนรนนตรงกบความเปนจรง มความหมายส าหรบนกเรยน และจ าไดนาน ซงการจดการเรยนรโดยการทดลอง ครหรอนกเรยนตองก าหนดปญหาและสมมตฐานในการทดลอง และก าหนดกระบวนการหรอขนตอนในการด าเนนการทดลองใหชดเจน รวมทงจดเตรยมวสดและอปกรณทจะใชในการทดลองใหพรอม ขนตอนของการทดลอง มดงน

1) ก าหนดปญหาและสมมตฐานการทดลอง นกเรยนก าหนดปญหาและสมมตฐานการทดลอง หรอครอาจเปนผน าเสนอกได แตถาปญหามาจาก

ตวนกเรยนเอง จะท าใหการเรยนรหรอการทดลองนนมความหมายยงขน 2) เสนอความรทจ าเปนตอการทดลอง

ครใหขนตอนและรายละเอยดของการทดลองแกนกเรยน โดยใชวธการตาง ๆ ตามความเหมาะสม ซงขนตอนและรายละเอยดครอาจเปนผก าหนดหรออาจใหนกเรยนรวมกนวางแผนก าหนดกได แลวแตความเหมาะสมกบสาระ แตการใหนกเรยนมสวนรวมด าเนนการนนจะชวยใหนกเรยนพฒนาทกษะตาง ๆ และนกเรยนจะกระตอรอรนมากขน ครจ าเปนตองคอยใหค าปรกษาและความชวยเหลออยางใกลชด

3) นกเรยนลงมอทดลองโดยใชวสดอปกรณทจ าเปนตามขนตอนทก าหนดและบนทกขอมลการทดลอง การทดลองท าไดหลายรปแบบ ครอาจใหนกเรยนลงมอปฏบตตามขนตอนทก าหนดไวแลวคอย

สงเกตและใหค าแนะน า หรอครอาจลงมอท าการทดลองใหนกเรยนคอยสงเกตแลวท าตามค าแนะน าไปทละขน ครควรฝกฝนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรแกนกเรยนกอนท าการทดลอง หรอไมกฝกไปพรอม ๆ กน ซงทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตรประกอบดวย – ทกษะการสงเกต – ทกษะการก าหนดและควบคมตวแปร – ทกษะการลงความคดเหนขอมล – ทกษะการทดลอง – ทกษะการจ าแนกประเภท – ทกษะการตงสมมตฐาน – ทกษะการวด – ทกษะการก าหนดนยามเชงปฏบตการ – ทกษะการใชตวเลข – ทกษะการหาความสมพนธระหวางสเปซกบสเปซ และสเปซกบเวลา – ทกษะการสอความหมาย – ทกษะการตความหมายขอมลและการลงขอสรป

– ทกษะการพยากรณ 4) นกเรยนวเคราะหและสรปผลการทดลอง

ขนตอนนนกเรยนตองวเคราะหและสรปผลการทดลอง โดยทครคอยใหค าแนะน าแกนกเรยนเกยวกบ วธการวเคราะหขอมลและการสรปผล ซงจะชวยใหนกเรยนไดพฒนาทกษะกระบวนการคดและทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ซงสามารถน าไปใชประโยชนในเรองอน ๆ ได


5) ครและนกเรยนอภปรายผลการทดลองและสรปการเรยนร ขนตอนนทงครและนกเรยนตองรวมกนอภปรายผลทไดจากการทดลองและสรปการเรยนรในเรอง

นน ๆ 3. กระบวนการแกปญหา (Problem Solving Process) วธนเนนใหนกเรยนฝกการคดแกปญหาอยางมขนตอน มเหตผล ซงเปนแนวทางในการน าไปใชแกปญหาในชวตประจ าวนได โดยอาศยแนวคดแกปญหาดวยการน าวธสอนแบบนรนย (Deductive) คอ การสอนจากกฎเกณฑไปหาความจรงยอยไปผสมผสานกบวธการสอนแบบอปนย (Inductive) คอ การสอนจากตวอยางยอยมาหาเกณฑ กระบวนการคดทงสองอยางนรวมกนท าใหเกดรปแบบการสอนแบบแกปญหา ซงมขนตอน ดงน

1) เตรยมการหรอท าความเขาใจปญหา ครเนนใหนกเรยนตงปญหาหรอคนหาวา ปญหาทแทจรงของเหตการณนน ๆ คออะไร แลวท าความ

เขาใจถงสภาพของปญหาวา ปญหาเกดจากอะไร มขอมลใดแลวบาง และมเงอนไขหรอตองการขอมลใดเพม 2) การวเคราะหปญหา เปนการพจารณาวาสงใดบางทเปนสาเหตทส าคญของปญหา หรอสงใดทไมใชสาเหตทส าคญของปญหา

3) วางแผนเสนอแนวทางแกปญหา เปนการหาวธการแกปญหาใหตรงตามสาเหตของปญหา แลวออกมาในรปของวธการสดทายทจะได

ผลลพธออกมา ถาปญหานนตองตรวจสอบโดยการทดลอง ในขนวางแผนกจะประกอบดวยการตงสมมตฐาน ก าหนดวธการทดลอง และก าหนดแนวทางในการประเมนผลการแกปญหา

4) ด าเนนการแกปญหาและประเมนผล น าขอมลทรวบรวมไดมาวเคราะหและทดสอบสมมตฐานและประเมนวาวธการแกปญหาหรอผลการ

ทดลองเปนไปตามสมมตฐานทตงไวหรอไม อยางไร ถาพบวาผลลพธยงไมไดผลถกตอง กตองมการเสนอแนวทางในการแกปญหานใหมจนกวาจะไดแนวทางทดทสดหรอถกตองทสด รวมทงรวมกนตรวจสอบวธการแกปญหา และผลจากการแกปญหาวามผลกระทบตอสงอนหรอไม

5) การน าไปประยกตใช น าวธการแกปญหาทถกตองไปใชเมอพบกบเหตการณทคลายคลงกบปญหาทประสบมาแลว ขอด 1. นกเรยนไดฝกวธการแกปญหาอยางมเหตผล ฝกการคดวเคราะหและตดสนใจ 2. นกเรยนไดฝกการคนควาหาขอมลจากแหลงขอมลตาง ๆ 3. เปนการฝกการท างานรวมกนเปนกลมและฝกความรบผดชอบในงานทไดรบมอบหมาย 4. ประสบการณทนกเรยนไดรบจะมประโยชนในการน าไปใชในชวตจรงทงในปจจบนและอนาคต


ขอจ ากด 1. นกเรยนตองด าเนนการตามขนตอนทก าหนดไว ถาผดไปจะท าใหไดผลสรปทคลาดเคลอนไปจากความ

เปนจรง 2. นกเรยนตองมทกษะในการคนควาหาขอมลจงจะสรปผลการแกปญหาไดด 3. ถานกเรยนก าหนดปญหาไมดหรอไมคนเคยกบกระบวนการทางวทยาศาสตรจะท าใหผลการเรยนรไมด

เทาทควร ขอเสนอแนะ 1. ครควรท าความเขาใจปญหาและมขอมลสนบสนนทเพยงพอ 2. การวางแผนการแกปญหาควรใชวธการทหลากหลายและแยกแยะปญหาออกเปนสวนยอย ๆ เพอ

สะดวกตอการล าดบขนตอนในการแกปญหา 4. วธสอนโดยใชการอภปรายกลมยอย (Small Group Discussion)

วธนเปนกระบวนการทครใชในการชวยใหนกเรยนเกดการเรยนรตามวตถประสงคทก าหนด โดยการจดนกเรยนเปนกลมเลก ๆ ประมาณ 4–8 คน ใหนกเรยนในกลมพดคยแลกเปลยนขอมล ความคดเหน และประสบการณในเรองหรอประเดนทก าหนด แลวสรปผลการอภปรายออกมาเปนขอสรปของกลม ซงการจดการเรยนรโดยใชการอภปรายกลมยอยน จะชวยใหนกเรยนมสวนรวมในกจกรรมการเรยนรอยางทวถง มโอกาสแสดงความคดเหนและแลกเปลยนประสบการณ จะชวยใหนกเรยนเกดการเรยนรในเรองทเรยนกวางขน ขนตอนของการจดการเรยนรโดยใชการอภปรายกลม มดงน

1) ครจดนกเรยนออกเปนกลมยอย ๆ ประมาณ 4–8 คน ควรเปนกลมทไมเลกเกนไปและไมใหญเกนไป เพราะถากลมเลกจะไมไดความคดทหลากหลายเพยงพอ ถากลมใหญสมาชกกลมจะมโอกาสแสดงความคดเหนไดไมทวถง ซงการแบงกลมอาจท าไดหลายวธ เชน วธสมเพอใหนกเรยนมโอกาสไดรวมกลมกบเพอนไมซ ากน จ าแนกตามเพศ วย ความสนใจ ความสามารถ หรอเลอกอยางเจาะจงตามปญหาทมกได ทงนขนอยกบวตถประสงคของครและสงทจะอภปราย

2) ครหรอนกเรยนก าหนดประเดนในการอภปราย ใหมวตถประสงคของการอภปรายทชดเจน โดยท การอภปรายแตละครงไมควรมประเดนมากจนเกนไป เพราะจะท าใหนกเรยนอภปรายไดไมเตมท

3) นกเรยนเรมอภปรายโดยการพดคยแลกเปลยนความคดเหนและประสบการณกนตามประเดนท ก าหนด ในการอภปรายแตละครงควรมการก าหนดบทบาทหนาททจ าเปนในการอภปราย เชน ประธานหรอผน าในการอภปราย เลขานการ ผจดบนทก และผรกษาเวลา นอกจากนครควรบอกใหสมาชกกลมทกคนทราบถงบทบาทหนาทของตน ใหความร ความเขาใจ หรอค าแนะน าแกกลมกอนการอภปราย และควรย าถงความส าคญของการใหสมาชกทกคนในกลมมสวนรวมในการอภปรายอยางทวถง เพราะวตถประสงคหลกของการอภปรายคอ การใหนกเรยนมโอกาสแสดงความคดเหนอยางทวถง และไดรบฟงความคดเหนทหลากหลาย ซงจะชวยใหนกเรยนมความคดทลกซงและรอบคอบขน ในกรณทมหลายประเดนควรมการจ ากดเวลาของการอภปรายแตละประเดนใหมความเหมาะสม


4) นกเรยนสรปสาระทสมาชกกลมไดอภปรายรวมกนเปนขอสรปของกลม ครควรใหสญญาณแกกลมกอนหมดเวลา เพอทแตละกลมจะไดสรปผลการอภปรายเปนขอสรปของกลม หลงจากนนอาจใหแตละกลมน าเสนอผลการอภปรายแลกเปลยนกนหรอด าเนนการในรปแบบอนตอไป

5) น าขอสรปของกลมมาใชในการสรปบทเรยน หลงจากการอภปรายสนสดลง ครจ าเปนตองเชอมโยง ความรทนกเรยนไดรวมกนคดกบบทเรยนทก าลงเรยนร โดยน าขอสรปของกลมมาใชในการสรปบทเรยนดวย

5. กระบวนการเรยนรแบบรวมแรงรวมใจ (Cooperative Learning) วธการนเปนการผสมผสานหลกการอยรวมกนในสงคมและความสามารถทางวชาการเขาดวยกน โดยใหนกเรยนทมความรความสามารถแตกตางกนมาท างานรวมกน คนทเกงกวาจะตองชวยเหลอคนทออนกวา ทกคนตองมโอกาสไดแสดงความสามารถ รวมแสดงความคดเหน และปฏบตจรง โดยถอวาความส าเรจของแตละบคคล คอ ความส าเรจของกลม ขนตอนของการเรยนแบบรวมแรงรวมใจ มดงน

1) ขนเตรยม แบงนกเรยนออกเปนกลม แนะน าแนวทางในการท างานกลม บทบาทหนาทของสมาชกในกลม

และแจงวตถประสงคของการท างาน 2) ขนสอน

น าเขาสบทเรยน แนะน าเนอหาสาระ แหลงความร แลวมอบหมายงานใหนกเรยนแตละกลม 3) ขนท ากจกรรม

นกเรยนรวมกนท ากจกรรมในกลมยอย โดยสมาชกแตละคนมบทบาทหนาทตามทไดรบมอบหมาย ซงในการท ากจกรรมกลมครจะใชเทคนคตาง ๆ เชน คคด เพอนเรยน ปรศนาความคด กลมรวมมอ การท ากจกรรมแตละครงจะตองเลอกเทคนคใหเหมาะสมกบวตถประสงคในการเรยนแตละเรอง โดยอาจใชเทคนคเดยวหรอหลายเทคนครวมกนกได

4) ขนตรวจสอบผลงาน เมอท ากจกรรมเสรจแลว ตองมการตรวจสอบการปฏบตงานวาถกตองครบถวนหรอไม โดยเรมจาก

การตรวจภายในกลมและระหวางกลม เพอน าขอบกพรองในการปฏบตงานไปปรบปรงใหดขน 5) ขนสรปบทเรยนและประเมนผล

ครและนกเรยนชวยกนสรปบทเรยน ครอธบายเพมเตมในสวนทนกเรยนยงไมเขาใจ และชวยกนประเมนผลการท างานกลมวา จดเดนของงานคออะไร และอะไรคอสงทควรปรบปรงและแกไข ตวอยางเทคนคการเรยนแบบรวมแรงรวมใจ

1) เพอนเรยน (Partners) ใหนกเรยนจบคกนท าความเขาใจเนอหาและสาระส าคญของเรองทครก าหนดให โดยคทยงไมเขาใจ

อาจขอค าแนะน าจากครหรอคอนทเขาใจดกวา เมอคนนเกดความเขาใจดแลว กถายทอดความรใหเพอนคอนตอไป


2) ปรศนาความคด (Jigsaw) แบงกลมนกเรยนโดยคละความสามารถ เกง–ออน เรยกวา “กลมบาน” (Home Groups) ครแบงเนอหา

ออกเปนหวขอยอย ๆ เทากบจ านวนสมาชกกลม ใหสมาชกในกลมศกษาหวขอทแตกตางกน นกเรยนทไดรบหวขอเดยวกนมารวมกลมเพอรวมกนศกษา เรยกวา “กลมผเชยวชาญ” (Expert Groups) เมอรวมกนศกษาจนเขาใจแลว สมาชกแตละคนออกจากกลมผเชยวชาญกลบไปกลมบานของตนเอง จากนนถายทอดความรทตนศกษามาให เพอน ๆ ในกลมฟงจนครบทกคน

3) กลมรวมมอ (Co–op Co–op) แบงนกเรยนออกเปนกลมคละความสามารถกน แตละกลมเลอกหวขอทจะศกษาเมอไดหวขอแลว

สมาชกในกลมชวยกนก าหนดหวขอยอย แลวแบงหนาทกนรบผดชอบ โดยศกษาคนละ 1 หวขอยอย จากนนสมาชกน าผลงานมารวมกนเปนงานกลม ชวยกนเรยบเรยงเนอหาใหสอดคลองกน และเตรยมทมน าเสนอผลงานหนาหองเรยน เมอน าเสนอผลงานแลว ทกกลมชวยกนประเมนผลการท างานและผลงานกลม

4) กลมรวมกนคด (Numbered Heads Together: NHT) วธนเหมาะส าหรบการทบทวนความรใหนกเรยน ซงมขนตอนดงน (1) แบงนกเรยนออกเปนกลม กลมละ 4 คน คละความสามารถกน แตละคนมหมายเลข

ประจ าตว (2) ครถามค าถามหรอมอบหมายงานใหท า (3) นกเรยนชวยกนอภปรายในกลมยอยจนมนใจวาสมาชกทกคนมนใจในค าตอบ (4) ครสมถามโดยเรยกหมายเลขประจ าตวคนใดคนหนงในกลมตอบ (5) ครใหค าชมเชยแกสมาชกกลมทสามารถตอบค าถามไดมากทสด และอธบายขอค าถามท

นกเรยนยงไมเขาใจ 6. การสอนแบบการคดวเคราะหวจารณ

การคดวเคราะหวจารณเปนการคดอยางพจารณารอบคอบในขอความทเปนปญหา โดยหาหลกฐานทมเหตผลหรอขอมลทเชอถอได มายนยนการตดสนใจตามเรองราวหรอสถานการณนน เพอใหไดมาซงขอสรปทถกตอง ในการจดการเรยนรแบบการคดวเคราะห มงสรางนกเรยนใหมลกษณะของนกคดวเคราะหวจารณ กลาวคอ เปนบคคลทกระตอรอรนในการแสวงหาความรและขอมลตาง ๆ เพอน ามาใชพจารณา ตดสนใจเกยวกบเรองราวหรอสถานการณทเปนปญหาไดถกตอง โดยมเหตผลและหลกฐานมาสนบสนน ซงมขนตอนดงน 1) เสนอสถานการณทกระตนใหคด ซงไดจากประสบการณตรงของนกเรยนหรอสงแวดลอมใกลตว 2) จดกจกรรมใหนกเรยนไดคดอยางเปนระบบและใชเหตผล เชน การศกษาคนควาหาความรความจรงดวยตนเอง การใชกจกรรมหรอสถานการณสมมตใหนกเรยนเกดความร ความเขาใจ มองเหนปญหา และพยายามคดคนการแกปญหา 3) น าขอมลตาง ๆ มาใชในกระบวนการคด โดยมการระดมสมอง การไตรตรองความคด การวเคราะหวจารณอยางมเหตผลของกลม


4) คดและตดสนใจลงมอปฏบต โดยการรวบรวมขอมลจากการคดวเคราะหวจารณมาเปนอยางดแลวมาเปนพนฐานในการตดสนใจ ลงมอปฏบตตามแนวทาง เพอใหบรรลวตถประสงคทก าหนด 5) ตรวจสอบวดและประเมนผล มทงการตรวจสอบวดและประเมนผลของงานและการปฏบตกจกรรม ทงรายบคคลและรายกลม

ขอด 1. นกเรยนไดใชความสามารถในการคดวเคราะห วจารณดวยตนเอง 2. นกเรยนมกระบวนการคดทเปนระบบ 3. นกเรยนสามารถน าผลงานทไดไปประยกตใชในชวตประจ าวน ขอจ ากด 1. ครใชเวลาในการเตรยมการสอนมากและตองยดหยนเวลาในการเรยนรใหแกนกเรยน 2. ถานกเรยนไมกระตอรอรนในการแสวงหาความรกไมสามารถน าขอมลมาคดวเคราะหประกอบการตดสนใจได 7. วธสอนแบบใชกระบวนการศกษาคนควา กระบวนการศกษาคนควาเปนวธการทนกเรยนท าการศกษาคนควาจากเอกสาร ต ารา สงพมพ และสออเลกทรอนกส เพอใหทราบความร ความจรง ขอมลทางวทยาศาสตร ซงเปนเรองจ าเปนทตองใชควบคกบวธสอนแบบอน ๆ กระบวนการศกษาคนความขนตอนดงน 1. ก าหนดจดประสงคการศกษาคนควา โดยนกเรยนก าหนดกรอบการเรยนรของตนเองวาตองการศกษาคนควาเรองใด เพราะเหตใด 2. วางแผนการศกษาคนควา เพอก าหนดแนวทางการศกษาคนควาทก าหนดไว เชน ก าหนดรายการหรอประเดนเนอหายอยทตองการศกษาคนควา แหลงขอมล และวธการบนทกขอมล 3. ศกษาคนควาตามแผนทก าหนดไว บนทกขอมล และระบแหลงอางอง 4. น าเสนอขอมล ขอคนพบทไดจากการศกษาคนควาน าเสนอตอกลมหรอเพอนในหองเรยน ท าการวเคราะห อภปรายความเหมอนและความแตกตางกนของขอมลจากแหลงความรตาง ๆ ความสมบรณถกตอง ความนาเชอถอ และสรปความรทได 5. จดท ารายงานสรปความร พรอมทงอางองแหลงขอมล ขอเสนอแนะในการสอนดวยกระบวนการศกษาคนควา 1. วธการสอนน ครจะตองจดเตรยม จดหาหนงสอ เอกสารทตองใชในการคนควาใหเพยงพอและตรงกบความตองการของนกเรยน 2. การคนควาของนกเรยนควรใชแหลงความรทหลากหลาย ระบแหลงอางองใหชดเจน 3. การสรปความรจะตองมกระบวนการวเคราะห อภปราย เปรยบเทยบ สรปรวมกนอยางกวางขวางของนกเรยน


8. โครงงาน (Project Work) โครงงานเปนการจดการเรยนรทสงเสรมใหนกเรยนไดแสวงหาความร เปดโอกาสใหนกเรยนมความคดรเรมสรางสรรค ลงมอปฏบต และศกษาคนควาดวยตนเอง ตามแผนการด าเนนงานทนกเรยนไดจดขน โดยครชวยใหค าแนะน าปรกษา กระตนใหคด และตดตามการปฏบตงานจนบรรลเปาหมาย โครงงานแบงออกเปน 4 ประเภท คอ

1) โครงงานประเภทส ารวจ รวบรวมขอมล 2) โครงงานประเภททดลอง คนควา 3) โครงงานทเปนการศกษาความร ทฤษฎ หลกการ หรอแนวคดใหม 4) โครงงานประเภทสงประดษฐ การเรยนรดวยโครงงานมขนตอน ดงน (1) ก าหนดหวขอทจะศกษา

นกเรยนคดหวขอโครงงาน ซงอาจไดมาจากความอยากรอยากเหนของนกเรยนเองหรอไดจากการ อานหนงสอ บทความ การไปทศนศกษาดงาน โดยนกเรยนตองตงค าถามวา “จะศกษาอะไร” “ท าไมตองศกษาเรองดงกลาว”

(2) ศกษาเอกสารทเกยวของ ศกษาทบทวนเอกสารทเกยวของและปรกษาครหรอผทมความรความเชยวชาญในสาขานน ๆ

(3) เขยนเคาโครงของโครงงานหรอสรางแผนผงความคด โดยทวไปเคาโครงของโครงงานจะประกอบดวยหวขอตาง ๆ ดงน – ชอโครงงาน – ชอผท าโครงงาน – ชอทปรกษาโครงงาน – ระยะเวลาด าเนนการ – หลกการและเหตผล – วตถประสงค – สมมตฐานของการศกษา (ในกรณทเปนโครงงานทดลอง) – ขนตอนการด าเนนงาน – ปฏบตโครงงาน – ผลทคาดวาจะไดรบ – เอกสารอางอง/บรรณานกรม

(4) การปฏบตโครงงาน ลงมอปฏบตงานตามแผนงานทก าหนดไว ในระหวางปฏบตงานควรมการจดบนทกขอมลตาง ๆ

ไวอยางละเอยดวาท าอยางไร ไดผลอยางไร มปญหาหรออปสรรคอะไร และมแนวทางแกไขอยางไร


(5) การเขยนรายงาน เปนการรายงานสรปผลการด าเนนงาน เพอใหผอนไดทราบแนวคด วธด าเนนงาน ผลทไดรบ และ

ขอเสนอแนะตาง ๆ เกยวกบโครงงาน ซงการเขยนรายงานนควรใชภาษาทกระชบ เขาใจงาย ชดเจน และครอบคลมประเดนทศกษา

(6) การแสดงผลงาน เปนการน าผลของการด าเนนงานมาเสนอ อาจจดไดหลายรปแบบ เชน การจดนทรรศการ การท า

เปนสอสงพมพ สอมลตมเดย หรออาจน าเสนอในรปของการแสดงผลงาน การน าเสนอดวยวาจา บรรยาย อภปรายกลม และสาธต ขอด 1. นกเรยนไดรบความรในเนอหาของสาระการเรยนรทเปนผลจากการศกษาคนควาจากเอกสารตาง ๆ และขอคนพบจากการท าโครงงาน 2. นกเรยนไดฝกทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร ทกษะการแสวงหาความร และสามารถถายโยงการเรยนรกบกระบวนการแกปญหาไดดวยตนเอง 3. นกเรยนมเจตคตทดตอวทยาศาสตรทไดมโอกาสเลอกเรองทตนเองสนใจศกษาคนควาและคนพบค าตอบของปญหาดวยตนเอง ซงจะท าใหนกเรยนเกดความชอบและสนใจ มเจตคต และคานยมทางวทยาศาสตร เชน ความสงสย ใฝร มเหตผล มใจกวางในการท างาน มความรบผดชอบ และท างานรวมกบผอนไดอยางมความสข ขอจ ากด 1. โครงงานไมไดมาจากความสนใจและความตองการของนกเรยนอยางแทจรง 2. ถาแหลงความรมไมเพยงพอ จะท าใหเกดความยงยากในการแสวงหาความรและการจดประกายความคดในการท าโครงงาน

ตวอยาง ตาราง ความสมพนธระหวางวธสอน/เทคนค ทกษะ/พฤตกรรม คณลกษณะอนพงประสงค และเครองมอวด

และประเมนผล

วธสอน/เทคนค ทกษะ/พฤตกรรม

คณลกษณะอนพงประสงค เครองมอวดและประเมนผล

1. แบบสบเสาะหาความร – การหาความรดวยตนเอง – การมสวนรวม – การคนควา – การส ารวจ – การวเคราะห – การลงสรป – การตดสนใจ – ความคดสรางสรรค

– แบบประเมนกระบวนการแสวงหาความร – แบบประเมนกระบวนการแกปญหา – แบบวดเจตคตทางวทยาศาสตร




2. กระบวนการทางวทยาศาสตร

– การก าหนดปญหา – การวเคราะหปญหา – การตงสมมตฐาน – การเกบรวบรวมขอมล – การวเคราะหขอมล – การลงขอสรป – การตดสนใจ

– แบบประเมนกระบวนการแสวงหาความร – แบบประเมนกระบวนการแกปญหา – แบบวดเจตคตทางวทยาศาสตร

3. การทดลอง/การฝกปฏบตการ

– การวางแผนการการทดลอง – การด าเนนการทดลอง – การรายงาน – ความรวมมอ – การตรงตอเวลา – การยอมรบฟงความคดเหนของผอน

– แบบประเมนความสามารถในการทดลอง – แบบประเมนกระบวนการกลม – แบบวดเจตคตทางวทยาศาสตร

4. กระบวนการแกปญหา – การคดวเคราะห – การตดสนใจ – การท างานเปนกลม

– แบบประเมนกระบวนการแกปญหา – แบบประเมนกระบวนการกลม

5. วธสอนโดยใชการอภปรายกลมยอย

– กระบวนการกลม – การวางแผน – การแกปญหา – การตดสนใจ – ความคดระดบสง เชน การน าไปใช วเคราะห สงเคราะห ประเมนผล – การแกไขขอขดแยง – การสอสาร – การประเมนผลงาน – การสรางบรรยากาศการเรยนร

– แบบประเมนกระบวนการแกปญหา – แบบประเมนกระบวนการกลม – แบบวดเจตคตทางวทยาศาสตร

6. กระบวนการเรยนรแบบรวมแรงรวมใจ

– กระบวนการกลม – การสอสาร – ความรบผดชอบรวมกน – ทกษะทางสงคม – การแกปญหา

– แบบประเมนกระบวนการแกปญหา – แบบประเมนกระบวนการกลม – แบบวดเจตคตทางวทยาศาสตร




– การสรางบรรยากาศการเรยนรและการท างานรวมกน

7. การสอนแบบการคดวเคราะหวจารณ

– การสะสมผลงาน – การคนควา – ทกษะการปฏบต – การวเคราะห วจารณ – การตดสนใจ – การประยกตความรไปใชในชวตประจ าวน

– แบบประเมนรายงานการศกษาคนควา – แบบประเมนกระบวนการแกปญหา

8. วธสอนแบบใชกระบวนการศกษาคนควา

– การวเคราะห – การอภปรายและลงสรป – การวางแผน – ความร ความเขาใจ – ความสามารถในการปฏบตงาน – ความคดสรางสรรค – ความรวมมอ – ความรบผดชอบ – การยอมรบความคดเหนของกลม

– แบบประเมนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร – แบบประเมนการแกปญหา – แบบประเมนกระบวนการศกษาคนควา

9. โครงงาน – การสะสมผลงาน – การก าหนดประเดนปญหา – การวางแผนขนตอนการด าเนนงาน – ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร – การแกปญหา – การรายงาน – ความคดสรางสรรค

– แบบประเมนแฟมสะสมผลงาน – แบบประเมนโครงงาน – แบบประเมนทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร – แบบประเมนการแกปญหา


แฟมสะสมผลงาน (Portfolio) แฟมสะสมผลงาน หมายถง แหลงรวบรวมเอกสาร ผลงาน หรอหลกฐาน เพอใชสะทอนถงผลสมฤทธ ความสามารถ ทกษะ และพฒนาการของนกเรยน มการจดเรยบเรยงผลงานไวอยางมระบบ โดยน าความร ความคด และการน าเสนอมาผสมผสานกน ซงนกเรยนเปนผคดเลอกผลงานและมสวนรวมในการประเมน แฟมสะสมผลงานจงเปนหลกฐานส าคญทจะท าใหนกเรยนสามารถมองเหนพฒนาการของตนเองไดตามสภาพจรง รวมทงเหนขอบกพรองและแนวทางในการปรบปรงแกไขใหดขนตอไป ลกษณะส าคญของการประเมนผลโดยใชแฟมสะสมผลงาน

1. ครสามารถใชเปนเครองมอในการตดตามความกาวหนาของนกเรยนเปนรายบคคลไดเปนอยางด เนองจากมผลงานสะสมไว ครจะทราบจดเดน จดดอยของนกเรยนแตละคนจากแฟมสะสมผลงาน และสามารถตดตามพฒนาการไดอยางตอเนอง

2. มงวดศกยภาพของนกเรยนในการผลตหรอสรางผลงาน มากกวาการวดความจ าจากการท าแบบทดสอบ 3. วดและประเมนโดยเนนผเรยนเปนศนยกลาง คอ นกเรยนเปนผวางแผน ลงมอปฏบตงาน รวมทงประเมนและปรบปรงตนเอง ซงมครเปนผชแนะ เนนการประเมนผลยอยมากกวาการประเมนผลรวม 4. ฝกใหนกเรยนรจกการประเมนตนเอง และหาแนวทางปรบปรงพฒนาตนเอง 5. นกเรยนเกดความมนใจและภาคภมใจในผลงานของตนเอง รวาตนเองมจดเดนในเรองใด 6. ชวยในการสอความหมายเกยวกบความร ความสามารถ ตลอดจนพฒนาการของนกเรยนใหผทเกยวของทราบ เชน ผปกครอง ฝายแนะแนว ตลอดจนผบรหารของโรงเรยน ขนตอนการประเมนผลโดยใชแฟมสะสมผลงาน การจดท าแฟมสะสมผลงานม 10 ขนตอน ซงแตละขนตอนมรายละเอยด ดงน

1. การวางแผนจดท าแฟมสะสมผลงาน การจดท าแฟมสะสมผลงานตองมสวนรวมระหวางคร นกเรยน และผปกครอง

คร การเตรยมตวของครตองเรมจากการศกษาและวเคราะหหลกสตร คมอคร ค าอธบายรายวชา วธการวดและประเมนผลในหลกสตร รวมทงครตองมความรและเขาใจเกยวกบการประเมนโดยใชแฟมสะสมผลงาน จงสามารถวางแผนก าหนดชนงานได

นกเรยน ตองมความเขาใจเกยวกบจดประสงคการเรยนร เนอหาสาระ การประเมนผลโดยใชแฟมสะสมงาน การมสวนรวมในกจกรรมการเรยนร การก าหนดชนงาน และบทบาทในการท างานกลม โดยครตองแจงใหนกเรยนทราบลวงหนา

ผปกครอง ตองเขามามสวนรวมในการคดเลอกผลงาน การแสดงความคดเหน และรบรพฒนาการของนกเรยนอยางตอเนอง ดงนนกอนท าแฟมสะสมผลงาน ครตองแจงใหผปกครองทราบหรอขอความรวมมอ รวมทงใหความรในเรองการประเมนผลโดยใชแฟมสะสมผลงานแกผปกครองเมอมโอกาส 2. การรวบรวมผลงานและจดระบบแฟม ในการรวบรวมผลงานตองออกแบบการจดเกบหรอแยกหมวดหมของผลงานใหด เพอสะดวกและงายตอการน าขอมลออกมาใช แนวทางการจดหมวดหมของผลงาน เชน


– จดแยกตามล าดบ วน เวลา ทสรางผลงานขนมา – จดแยกตามความซบซอนของผลงาน เปนการแสดงถงทกษะหรอพฒนาการของนกเรยนทมากขน – จดแยกตามวตถประสงค เนอหา หรอประเภทของผลงาน ผลงานทอยในแฟมสะสมผลงานอาจมหลายเรอง หลายวชา ดงนนนกเรยนจะตองท าเครองมอในการชวยคนหา เชน สารบญ ดชนเรอง จดส และแถบสตดไวทผลงานโดยมรหสทแตกตางกน 3. การคดเลอกผลงาน ในการคดเลอกผลงานนนควรใหสอดคลองกบเกณฑหรอมาตรฐานทโรงเรยน คร หรอนกเรยนรวมกนก าหนดขนมา และผคดเลอกผลงานควรเปนนกเรยนเจาของแฟมสะสมผลงาน หรอมสวนรวมกบคร เพอน และผปกครอง ผลงานทเลอกเขาแฟมสะสมผลงาน ควรมลกษณะดงน

– สอดคลองกบเนอหาและวตถประสงคของการเรยนร – เปนผลงานชนทดทสด มความหมายตอนกเรยนมากทสด – สะทอนใหเหนถงพฒนาการของนกเรยนในทกดาน – เปนสอทจะชวยใหนกเรยนมโอกาสแลกเปลยนความคดเหนกบคร ผปกครอง และเพอน ๆ สวนจ านวนชนงานนนใหก าหนดตามความเหมาะสม ไมควรมมากเกนไป เพราะอาจจะท าใหผลงานบาง

ชนไมมความหมาย แตถามนอยเกนไปจะท าใหการประเมนไมมประสทธภาพ 4. สรางสรรคแฟมสะสมผลงานใหมเอกลกษณของตนเอง โครงสรางหลกของแฟมสะสมผลงานอาจ

เหมอนกน แตนกเรยนสามารถตกแตงรายละเอยดยอยใหแตกตางกนตามความคดสรางสรรคของแตละบคคล โดยอาจใชภาพ ส สตกเกอร ตกแตงใหสวยงามเนนเอกลกษณของเจาของแฟมสะสมผลงาน 5. การแสดงความคดเหนหรอความรสกตอผลงาน ในขนตอนนนกเรยนจะไดรจกการวพากษวจารณ หรอสะทอนความคดเกยวกบผลงานของตนเอง ตวอยางขอความทใชแสดงความรสกตอผลงาน เชน – ไดแนวคดจากการท าผลงานชนนมาจากไหน – เหตผลทเลอกผลงานชนนคออะไร – จดเดน จดดอยของผลงานชนนคออะไร – รสกพอใจกบผลงานชนนมากนอยเพยงใด – ไดขอคดอะไรจากการท าผลงานชนน 6. ตรวจสอบความสามารถของตนเอง เปนการเปดโอกาสใหนกเรยนไดประเมนความสามารถของตนเอง โดยพจารณาตามเกณฑยอย ๆ ทครและนกเรยนชวยกนก าหนดขน เชน นสยการท างาน ทกษะทางสงคม การท างานเสรจตามระยะเวลาทก าหนด การขอความชวยเหลอเมอมความจ าเปน นอกจากนการตรวจสอบความสามารถตนเองอกวธหนง คอ การใหนกเรยนเขยนวเคราะหจดเดน จดดอย ของตนเอง และสงทตองปรบปรงแกไข

7. การประเมนผลงาน เปนขนตอนทส าคญเนองจากเปนการสรปคณภาพของงานและความสามารถหรอพฒนาการของนกเรยน การประเมนแบงออกเปน 2 ลกษณะ คอ การประเมนโดยไมใหระดบคะแนน และการประเมนโดยใหระดบคะแนน


การประเมนโดยไมใหระดบคะแนน ครกลมนมความเชอวา แฟมสะสมผลงานมไวเพอศกษากระบวนการท างาน ศกษาความคดเหน ความรสกของนกเรยนทมตอผลงานของตนเอง ตลอดจนดพฒนาการหรอความกาวหนาของนกเรยนอยางไมเปนทางการ คร ผปกครอง และเพอนสามารถใหค าชแนะแกนกเรยนได ซงวธการนจะท าใหนกเรยนไดเรยนรและปฏบตงานอยางเตมท โดยไมตองกงวลวาจะไดคะแนนมากนอยเทาไร

การประเมนโดยใหระดบคะแนน มทงการประเมนตามจดประสงคการเรยนร การประเมนระหวางภาคเรยน และการประเมนปลายภาค ซงจะชวยในวตถประสงคดานการปฏบตเปนหลก การประเมนแฟมสะสมผลงานตองก าหนดมตการใหคะแนน (Scoring Rubrics) ตามเกณฑทครและนกเรยนรวมกนก าหนดขน การใหระดบคะแนนมทงการใหคะแนนเปนรายชนกอนเกบเขาแฟมสะสมผลงาน และการใหคะแนนแฟมสะสมผลงานทงแฟม ซงมาตรฐานคะแนนนนตองสอดคลองกบวตถประสงคการจดท าแฟมสะสมผลงานและมงเนนพฒนาการของนกเรยนแตละคนมากกวาการน าไปเปรยบเทยบกบบคคลอน

8. การแลกเปลยนประสบการณกบผอน มวตถประสงคเพอเปดโอกาสใหนกเรยนไดรบฟงความคดเหนจากผทมสวนเกยวของ ไดแก เพอน คร และผปกครอง อาจท าไดหลายรปแบบ เชน การจดประชมในโรงเรยนโดยเชญผทมสวนเกยวของมารวมกนพจารณาผลงาน การสนทนาแลกเปลยนระหวางนกเรยนกบเพอน การสงแฟมสะสมผลงานไปใหผทมสวนเกยวของชวยใหขอเสนอแนะหรอค าแนะน า

ในการแลกเปลยนประสบการณนนนกเรยนจะตองเตรยมค าถามเพอถามผทมสวนเกยวของ ซงจะเปนประโยชนในการปรบปรงงานของตนเอง ตวอยางค าถาม เชน

– ทานคดอยางไรกบผลงานชนน – ทานคดวาควรปรบปรงแกไขสวนใดอกบาง – ผลงานชนใดททานชอบมากทสด เพราะอะไร – ฯลฯ 9. การปรบเปลยนผลงาน หลงจากทนกเรยนไดแลกเปลยนความคดเหนและไดรบค าแนะน าจากผทมสวน

เกยวของแลว จะน ามาปรบปรงผลงานใหดขน นกเรยนสามารถน าผลงานทดกวาเกบเขาแฟมสะสมผลงานแทนผลงานเดม ท าใหแฟมสะสมผลงานมผลงานทด ทนสมย และตรงตามจดประสงคในการประเมน

10. การประชาสมพนธผลงานของนกเรยน เปนการแสดงนทรรศการผลงานของนกเรยน โดยน าแฟมสะสมผลงานของนกเรยนทกคนมาจดแสดงรวมกน และเปดโอกาสใหผปกครอง คร และนกเรยนทวไปไดเขาชมผลงาน ท าใหนกเรยนเกดความภาคภมใจในผลงานของตนเอง

ผทเรมตนท าแฟมสะสมผลงานอาจไมตองด าเนนการทง 10 ขนตอนน อาจใชขนตอนหลก ๆ คอ การรวบรวมผลงานและการจดระบบแฟม การคดเลอกผลงาน และการแสดงความคดเหนหรอความรสกตอผลงาน


องคประกอบส าคญของแฟมสะสมผลงาน มดงน

1. สวนน า ประกอบดวย

ปก ค าน า สารบญ ประวตสวนตว จดมงหมายของการท าแฟมสะสม ผลงาน

2. สวนเนอหาของแฟม ประกอบดวย

ผลงาน

ความคดเหนทมตอผลงาน

Rubrics ประเมนผลงาน

3. สวนขอมลเพมเตม ประกอบดวย

ผลการประเมนการเรยนร

การรายงานความกาวหนาโดยคร

ความคดเหนของผทมสวน

เกยวของ เชน เพอน ผปกครอง


ผงการออกแบบการจดการเรยนรแบบ Backward Design หนวยการเรยนรท......


ตวชวดชนป............................................................................................................... ความเขาใจทคงทนของนกเรยน นกเรยนจะเขาใจวา… 1. ................................................ 2. ...............................................

ค าถามส าคญทท าใหเกดความเขาใจทคงทน 1. .................................................................... 2. ....................................................................

ความรของนกเรยนทน าไปสความเขาใจทคงทน นกเรยนจะรวา… 1. ................................................. 2. ................................................. 3. .................................................

ทกษะ/ความสามารถของนกเรยนทจะน าไปสความเขาใจทคงทน นกเรยนจะสามารถ... 1. .................................................................. 2. .................................................................. 3. ...................................................................

ขนท 2 ภาระงานและการประเมนผลการเรยนร ซงเปนหลกฐานทแสดงวานกเรยนมผลการเรยนรตามทก าหนดไวอยางแทจรง

1. ภาระงานทนกเรยนตองปฏบต –........................................................................................................................... –.......................................................................................................................... 2. วธการและเครองมอประเมนผลการเรยนร

วธการประเมนผลการเรยนร เครองมอประเมนผลการเรยนร –............................................... –...............................................

–............................................... –...............................................

3. สงทมงประเมน –............................................................................................................................... –............................................................................................................................... ขนท 3 แผนการจดการเรยนร –....................................................................................................................... –.......................................................................................................................


รปแบบแผนการจดการเรยนรรายชวโมง เมอครออกแบบการจดการเรยนรตามแนวคดของ Backward Design แลว ครสามารถเขยนแผนการจดการ

เรยนรรายชวโมงโดยใชรปแบบของแผนการจดการเรยนรแบบเรยงหวขอ ซงมรายละเอยดดงน ชอแผน...(ระบชอและล าดบทของแผนการจดการเรยนร)

ชอเรอง...(ระบชอเรองทใชจดการเรยนร) สาระท...(ระบสาระทใชจดการเรยนร) เวลา...(ระบระยะเวลาทใชในการจดการเรยนรตอ 1 แผน)

ชน...(ระบชนทจดการเรยนร) หนวยการเรยนรท...(ระบชอและล าดบทของหนวยการเรยนร) สาระส าคญ...(เขยนความคดรวบยอดหรอมโนทศนของหวเรองทจะจดการเรยนร) ตวชวดชนป...(ระบตวชวดชนปทใชเปนเปาหมายของแผนการจดการเรยนร) จดประสงคการเรยนร...(ก าหนดใหสอดคลองกบสมรรถนะส าคญและคณลกษณะอนพงประสงคของ

นกเรยนหลงจากส าเรจการศกษา ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551 ซงประกอบดวย ดานความรความคด (Knowledge: K) ดานคณธรรม จรยธรรม และจตวทยาศาสตร (Affective: A) ดานทกษะ/กระบวนการ (Performance: P)) การวดและประเมนผลการเรยนร...(ระบวธการและเครองมอวดและประเมนผลทสอดคลองกบ

จดประสงคการเรยนรทง 3 ดาน) สาระการเรยนร...(ระบสาระและเนอหาทใชจดการเรยนร อาจเขยนเฉพาะหวเรองกได) แนวทางการบรณาการ...(เสนอแนะและระบกจกรรมของกลมสาระอนทบรณาการรวมกน) กระบวนการจดการเรยนร...(ก าหนดใหสอดคลองกบธรรมชาตของกลมสาระและการบรณาการขาม

สาระ) กจกรรมเสนอแนะ...(ระบรายละเอยดของกจกรรมทนกเรยนควรปฏบตเพมเตม) สอ/แหลงการเรยนร...(ระบสอ อปกรณ และแหลงการเรยนรทใชในการจดการเรยนร) บนทกหลงการจดการเรยนร...(ระบรายละเอยดของผลการจดการเรยนรตามแผนทก าหนดไว อาจน าเสนอ

ขอเดนและขอดอยใหเปนขอมลทสามารถใชเปนสวนหนงของการท าวจยในชนเรยนได)


ทกษะสรางเสรมความเขาใจทคงทน 1. การสงเกต 2. การตงสมมตฐาน 3. การทดลอง 4. การจดกระท าและสอความหมายขอมล

อปกรณ 1. ถงทราย 3 ถง 2. เครองชงสปรง 1 อน

ใบกจกรรม วทยาศาสตร ม. 1 เลม 2 ตอนท 1 แรง

ใบกจกรรมท 1 ทดลอง วดแรง ขนตอนการทดลอง ปญหา ในการทดลองใชเครองชงสปรงลากถงทรายในแนวราบ ถาเพมจ านวนถงทรายจาก 1 ถง เปน 2 ถง และ 3 ถง จะตองออกแรงดงถงทรายมากขนหรอไม จงจะท าใหถงทรายเกดการเคลอนท ก าหนดสมมตฐาน เมอเพมถงทรายมากขนจะออกแรงดงมากขน ทดสอบสมมตฐาน 1. ใชขอเกยวของเครองชงสปรงดงถงทรายแลวลากในแนวราบ อานคาทไดจากถงทรายเมอถงทรายเรมเคลอนท บนทกขนาดของแรงและทศทางการเคลอนทของถงทราย 2. ด าเนนการเชนเดยวกนกบขอ 1 อก 2 ครง โดยเพมจ านวนถงทรายอกครงละ 1 ถง

การดงถงทรายในแนวราบ บนทกผลการทดลอง

จ านวนถงทราย ขนาดของแรงดง (นวตน) 1 ถง 5 2 ถง 10 3 ถง 15


สรปผล คาทอานไดจากเครองชงสปรงเปนคาของแรงทเครองชงสปรงดงถงทราย เมอเพมถงทรายมากขนกจะอานคาของแรงในเครองชงสปรงไดมากขน นนคอ แรงมขนาด โดยผดงจะทราบวาตองออกแรงดงในทศเขาหาผดง และถงทรายกจะเคลอนทมาทางมอของผดง แสดงวาถงทรายเคลอนทตามทศของแรงทกระท า จงสามารถสรปไดวา แรงเปนปรมาณเวกเตอร เพราะมทงขนาดและทศทางและมหนวยเปนนวตน ค าถามประกอบกจกรรม กอนการทดลอง 1. คาทอานไดจากเครองชงสปรงเปนคาของอะไร เปนคาของแรงทเครองชงสปรงดงถงทราย 2. ถาไมใชถงทรายนกเรยนสามารถใชสงใดแทนได แนวค าตอบ ใชสงใดกได เชน แทงไมทรงตน นอตกลวง ตมน าหนก อยางไรกตามสงทจะใชแทนถงทรายจะตองไมเปนอนตรายและสะดวกตอการปฏบตกจกรรม ระหวางการทดลอง 3. ขณะทดงถงทราย นกเรยนออกแรงดงไปในทศใด ออกแรงดงถงทรายมาในทศเขาหามอผดง 4. ถงทรายเคลอนทไปในทศใด ถงทรายเคลอนทไปในทศเขาหามอผดง 5. คาทอานไดจากเครองชงสปรงมหนวยเปนอะไร หนวยทอยบนเครองชงสปรงม 2 แบบ คอ หนวยของมวล ซงมหนวยเปนกโลกรม (kg) และหนวยของแรง ซงมหนวยเปนนวตน (N) 6. ในระหวางการทดลอง นกเรยนพบปญหาและอปสรรคอะไรบาง และไดแกไขอยางไร พจารณาจากค าตอบนกเรยน หลงการทดลอง 7. ทศของแรงทกระท าตอถงทรายและทศการเคลอนทของถงทราย มความสมพนธกนในลกษณะใด ถงทรายจะเคลอนทไปในทศเดยวกบทศของแรงทกระท า 8. แรงของมอทดงถงทรายมขนาดและทศทางหรอไม เพราะเหตใด มทงขนาดและทศทาง เพราะขณะทออกแรงดงถงทรายสามารถอานคาขนาดของแรงไดจากเครองชงสปรง และผดงจะทราบวาตองออกแรงในทศเขาหามอผดง ดงนนแรงจงเปนปรมาณเวกเตอร เพราะมทงขนาดและทศทาง 9. การเพมจ านวนถงทรายมผลตอขนาดของแรงดงในลกษณะใด เมอจ านวนถงทรายเพมขน ขนาดของแรงดงกจะมคามากขนตามไปดวย 10. ผลสรปของการทดลองนคออะไร ถงทรายเคลอนทไปในทศของแรงทกระท า ขนาดของแรงจะมากหรอนอยขนอย กบจ านวนถงทราย


ทกษะสรางเสรมความเขาใจทคงทน 1. การสงเกต 2. การตงสมมตฐาน 3. การทดลอง 4. การจดกระท าและสอความหมายขอมล

อปกรณ 1. เครองชงสปรง 1 อน 2. ถานไฟฉาย 4 กอน 3. ดาย 1 หลอด

ใบกจกรรมท 2 ทดลอง วดแรงโนมถวงของโลก ขนตอนการทดลอง ปญหา

ในการทดลองวดแรงโดยแขวนถานไฟฉายกบเครองชงสปรง ถาเพมจ านวนกอนของถานไฟฉายมากขน คาของแรงทอานไดจากเครองชงสปรงจะมากขนหรอนอยลง เพราะอะไร ก าหนดสมมตฐาน

เมอเพมจ านวนกอนของถานไฟฉายทแขวนในแนวดงมากขน คาของแรงทอานจากเครองชงสปรงจะมากขน ทดสอบสมมตฐาน

1. นกเรยนถอเครองชงสปรงในแนวดง สงเกตต าแหนงเขมชบนเครองชงสปรง

2. ใชดายผกกบถานไฟฉาย 1 กอน แลวแขวนเขากบขอเกยวของเครองชงสปรง สงเกตและบนทกคาของแรงทอานได

3. ท าซ าขอ 2 แตเพมจ านวนถานไฟฉายทมมวลเทากนอกครงละ 1 กอน จนครบ 4 กอน 4. เขยนกราฟแสดงความสมพนธระหวางจ านวนกอนของถานไฟฉายและคาของแรงทอานไดจากเครอง

ชงสปรง

แขวนถานไฟฉายกบเครองชงสปรง 1 กอน และ 2 กอน


บนทกผลการทดลอง

จ านวนถานไฟฉาย คาของแรงทอานได (นวตน) 1 กอน 1 2 กอน 2 3 กอน 3 4 กอน 4

สรปผล

คาทอานไดจากเครองชงสปรงเปนคาของแรงทถานไฟฉายดงเครองชงสปรง ซงมคาเทากบแรงทโลกดงดดถานไฟฉาย และเมอเพมจ านวนกอนถานไฟฉายมากขน คาของแรงทโลกดงดดถานไฟฉายกมากขน นนคอ เมอวตถมมวลมากขนแรงทโลกดงดดวตถกมากขนดวย

กราฟแสดงความสมพนธระหวางจ านวนกอนของถานไฟฉายกบคาแรงทโลกดงดดวตถ

ค าถามประกอบกจกรรม กอนการทดลอง 1. ถานไฟฉายแตละกอนจะตองมน าหนกเทาใด

มน าหนกเทากน 2. เพราะเหตใดจงไมใชมอจบเครองชงสปรงใหอยในแนวดงแทนการใชถานไฟฉาย

เพราะมอทจบอาจมการขยบไปมาท าใหอานคาแรงไดยากและไดคาไมคงท 3.คาทอานไดจากเครองชงสปรงเปนคาของอะไร

เปนคาของแรงทกอนถานไฟฉาย (วตถ) ดงเครองชงสปรง ซงมคาเทากบแรงทโลกดงดดวตถ 4. เมอแขวนถานไฟฉายกบเครองชงสปรงแลว จะอานคาของแรงไดเมอใด

เมอต าแหนงเขมชบอกคาของแรงหยดนง


ระหวางการทดลอง 5. ถาเพมจ านวนกอนของถานไฟฉาย แรงทอานไดจะมคาอยางไร

มคามากขน 6. เมอแขวนถานไฟฉาย 4 กอน คาของแรงทอานไดจะเปนกเทาของแรงเมอแขวนถานไฟฉาย 1 กอน

4 เทา หลงการทดลอง 7. กราฟแสดงความสมพนธระหวางจ านวนกอนถานไฟฉายกบคาของแรงทโลกดงดดวตถมลกษณะใด

เปนกราฟเสนตรง 8. ถาแขวนกอนถานไฟฉายเพมขนเปน 7 กอน แรงดงทอานไดจากเครองชงสปรงจะมคาเทาใด แรงดงทอานไดจะมคาเพมขนเปน 7 เทาของแรงเดม 9. แรงทอานไดจากเครองชงสปรงมความสมพนธกบจ านวนกอนของถานไฟฉายในลกษณะใด แรงดงจะมคามากขนเมอเพมจ านวนกอนถานไฟฉายมากขน 10. ผลสรปของการทดลองนคออะไร

ถามวลของวตถมากขน แรงทโลกดงดดวตถกมากขนดวย 11. แรงโนมถวงมอทธพลตอสงตาง ๆ ทอยบนโลกในลกษณะใด แนวค าตอบ – ท าใหวตถตาง ๆ ไมลอยออกไปนอกโลก – ท าใหน าไหลจากทสงลงสทต า เราสามารถน าพลงงานของน าไปหมนกงหนของเครองก าเนดไฟฟาเพอผลตกระแสไฟฟาได


ทกษะสรางเสรมความเขาใจทคงทน 1. การสงเกต 2. การจดกระท าและสอความหมายขอมล

อปกรณ ไมเมตร 1 อน

ตอนท 2 การเคลอนทของวตถ ใบกจกรรมท 3

ส ารวจ ต าแหนงของวตถ ปญหา

การบอกต าแหนงของวตถจะตองระบอะไรบาง ขนตอน

1. เขยนแผนผงของหองเรยน พรอมทงแสดงต าแหนงของสงตาง ๆ ในหองเรยน

2. บอกต าแหนงทนงของตนเองทอยในหองเรยน 3. บอกต าแหนงทนงของตนเองดวยวธอนอก 1–2 วธ

ตวอยางแผนผงของหองเรยน

บนทกผลการส ารวจ นกเรยนทนงโตะ A อาจบอกต าแหนงไดวา นงอยหางจากแนวผนงดานหนา 2 เมตร และหางจากแนวผนงดานซาย 2.5 เมตร สรปผล

การบอกต าแหนงของวตถใด ๆ จะตองบอกเทยบกบกรอบอางอง โดยระบทงระยะหางและทศทาง ของต าแหนงนนเทยบกบกรอบอางอง ซงกรอบอางองควรเปนจดทอย นงและอยใกลกบวตถ

A


ค าถามประกอบกจกรรม 1. แผนผงของหองเรยนทนกเรยนนงนนใหขอมลอะไร

ท าใหรวามอะไรอยในหองเรยนบาง และสงเหลานนอย ทต าแหนงใด 2. นกเรยนสามารถบอกต าแหนงทนงของตนเองใหถกตองและชดเจนทสดไดโดยวธใด

บอกระยะหางและทศทางของต าแหนงทนงเทยบกบกรอบอางอง โดยจะตองระบกรอบอางองทอย นง และอยใกลกบทนงของตนเอง 3. กรอบอางองทนกเรยนก าหนดควรมลกษณะใด

ควรเปนจดทอย นง อยใกลวตถ และสงเกตไดงาย 4. สงทมอยตามธรรมชาตสามารถใชเปนกรอบอางองไดหรอไม เพราะอะไร

ได แตควรเปนจดทไมเคลอนท เชน ตนไมหรอแมน า 5. การบอกต าแหนงของวตถจะตองระบกรอบอางอง เพราะเหตใด

เพอใหการบอกต าแหนงนนชดเจนขน เพราะเปรยบเทยบกบจดทสงเกตไดงายและไมเคลอนท


ทกษะสรางเสรมความเขาใจทคงทน 1. การสงเกต 2. การจดกระท าและสอความหมายขอมล

อปกรณ ไมเมตร 1 อน

ใบกจกรรมท 4 สงเกต การเปลยนต าแหนงของวตถ ปญหา

การบอกต าแหนงใหมเมอมการเปลยนต าแหนงจะตองระบอะไรบาง ขนตอน

1. สรางรปสเหลยมบนพนหองหรอสนามของโรงเรยน บนทกขนาดและลกษณะของรปสเหลยมทสรางขน

2. ก าหนดจดเรมตนทต าแหนงใดต าแหนงหนง แลวเดนไปตามเสนรอบรปสเหลยมจนกลบมาถงจดเรมตน บนทกระยะทางและทศทางทเดน

ตวอยางรปสเหลยมทสรางขน บนทกผลการสงเกต

การเปลยนต าแหนง ระยะทวดได ระยะหางในแนวตรง จาก ก ไป ข 3 เมตร 3 เมตร จาก ก ไป ข และไป ค 7 เมตร 5 เมตร จาก ก ไป ข ค และ ง 10 เมตร 4 เมตร จาก ก ไป ข ค ง และ ก 14 เมตร 0 เมตร สรปผล

ระยะทางทเคลอนทไดจากจดเรมตนถงจดสดทายและระยะทวดในแนวตรงจากจดเรมตนไปถงจดสดทาย อาจมขนาดเทากนหรอแตกตางกนกได ถาเปนการเคลอนทแนวตรงโดยไมมการเปลยนทศในการเคลอนทจะมขนาดเทากน แตถามการเปลยนทศปรมาณทงสองจะมคาไมเทากน เรยกระยะหางทวดในแนวตรงจากต าแหนงเรมตนถงต าแหนงสดทายวา การกระจด


ค าถามประกอบกจกรรม 1. ระยะทางทเดนไดกบระยะทางทวดในแนวตรงจากต าแหนงเรมตนไปยงต าแหนงสดทายมคาเทากนหรอไม

อาจเทากนหรอไมเทากนกได ขนอยกบลกษณะและทศทางของการเดน 2. กรณใดทระยะทางทเดนไดกบระยะทางทวดในแนวตรงจากต าแหนงเรมตนไปยงต าแหนงสดทายมคาเทากน

เมอเดนในแนวตรงและไมมการเปลยนแปลงทศทางในการเดน 3. ระยะทางในแนวตรงระหวางจดเรมตนและจดสดทายเรยกวาอะไร

การกระจด 4. เมอนกเรยนเดนรอบรปสเหลยมทสรางขนจนครบรอบพอด จะมระยะหางระหวางจดเรมตนกบจดสดทายหรอไม เพราะอะไร

ไมม เพราะจดเรมตนกบจดสดทายเปนจดเดยวกน 5. เมอนกเรยนเดนไปถงจดใด ระยะทางทเคลอนทไดทงหมดกบระยะหางระหวางจดเรมตนกบจดสดทายมคาตางกนมากทสด

เมอเดนไดครบรอบรปสเหลยมพอด 6. ถานกเรยนเดนจาก ก ไป ข และไป ค แลว สามารถหาระยะหางในแนวตรงจากจด ก ไป ค โดยไมตองใชสายวดไดหรอไม โดยวธใด

ได โดยใชทฤษฎบทของพทาโกรส กค2 = กข2 + ขค2 7. จากขอ 6 ระยะทางตรงจาก ก ไป ค ทนกเรยนหาไดกบการใชสายวดมคาเทากนหรอไม และมคาเทาใด

เทากน แนวค าตอบ 5 เมตร


ทกษะสรางเสรมความเขาใจทคงทน 1. การค านวณ 2. การตความหมายขอมลและการลง ขอสรป 3. การจดกระท าและสอความหมายขอมล

อปกรณ 1. ไมเมตรหรอเครองมอวด ระยะทาง 1 ชด 2. ชอลก/เทปกาว 1 แทง/1 มวน 3. นาฬกาจบเวลา 1 เรอน

ใบกจกรรมท 5

ส ารวจ อตราเรวเฉลย ปญหา อตราเรวเฉลยของการเคลอนทบอกอะไรกบเราบาง ขนตอน

1. ใชไมเมตรหรอเครองมอวดระยะทางวดระยะ 10 เมตร แลวใชเทปกาวหรอชอลกท าเครองหมายทจดเรมตนและจดสนสด

2. ใหสมาชกแตละคนภายในกลมผลดกนเดนตามระยะทางทจดท าไว โดยใหเพอนสมาชกในกลมใชนาฬกาจบเวลาการเดนของสมาชกแตละคน แลวบนทกขอมลในตารางบนทกผล

3. ด าเนนการเชนเดยวกบขอ 2 แตเปลยนจากการเดนเปนวง เดนถอยหลง และเดนเขยงเทาขาเดยว ตามล าดบ

4. ค านวณหาอตราเรวเฉลยของการเดน วง เดนถอยหลง และเดนเขยงเทาขาเดยวของกลม บนทกผลการส ารวจ

ชอ–สกล ระยะทาง (เมตร) เวลาทใช (วนาท) อตราเรว (เมตร/วนาท) 1. เดกชายณฐวฒ 10 6.5 1.5 2. เดกชายนนทนนท 10 7.0 1.4 3. เดกหญงอรว 10 8.5 1.2 4.. เดกหญงจร 10 9.0 1.1 5. เดกหญงนตยา 10 7.7 1.3 สรปผล

อตราเรวเฉลยของการเดนบอกเราวา เราเดนเรวหรอชาในแตละครง ค านวณไดจากสมการ

อตราเรว =

ระยะทางทเดนทางไดทงหมด เวลาทใชในการเดนทางทงหมด


ค าถามประกอบกจกรรม 1. กจกรรมครงนควรจดบรเวณใด

หองเรยน สนามบาสเกตบอล หรอสนามฟตบอล 2. นกเรยนแตละคนควรฝกทกษะในเรองใดบางกอนการปฏบตกจกรรมครงน

การใชและอานคาเวลาจากนาฬกาจบเวลา 3. นกเรยนคดวาความคลาดเคลอนของกจกรรมครงนเกดจากอะไร

1) การอานคาเวลาจากนาฬกา (จบเวลา) ของผทดลอง ระหวางจดเรมตนถงจดสดทาย 2) ความสม าเสมอของการเดนในลกษณะตาง ๆ ของผทดลอง 3) ทกษะการคดค านวณของผทดลอง

4. ขอมลทไดจากการค านวณหาอตราเรวเฉลยของการเดน การวง เดนถอยหลง และเดนเขยงเทาขาเดยว นกเรยน คดวาควรน าเสนอขอมลใหผอนทราบดวยวธการใด

การน าเสนอดวยแผนภมแทงหรอกราฟเสน 5. ผลสรปของกจกรรมนคออะไร

อตราเรวเฉลยของการเคลอนทของวตถ บอกเราวา วตถเคลอนทเรวหรอชาในการเคลอนทแตละครงแตไมไดบอกวาวตถนนเคลอนทไปในทศทางใด


ทกษะสรางเสรมความเขาใจทคงทน 1. การสงเกต 2. การลงความคดเหนขอมล 3.การตความหมายขอมลและการลง ขอสรป

อปกรณ 1. หลอดทดลองขนาดใหญ 1 หลอด 2. หลอดฉดยา 1 หลอด 3. ขาตงพรอมทจบ 1 ชด 4. เมลดถวลสงแหง 2–3 เมลด 5. ตะเกยงแอลกอฮอล 1 ดวง 6. แทงเหลกแหลมส าหรบ เสยบถวลสงพรอมขาตง 1 อน 7. เทอรมอมเตอร 1 อน 8. ไมขดไฟ 1 กลอง 9. น า 10 ลบ.ซม. 10. ทตงหลอดทดลอง 1 อน

หนวยการเรยนรท 4 พลงงานความรอน ใบกจกรรมท 6

สงเกต การเกดพลงงานความรอน ปญหา พลงงานความรอนทไดจากการเผาไหมของเมลดถวลสง จะท าใหน ามอณหภมสงขนหรอไม เพราะเหตใด ขนตอน

1. ใชหลอดฉดยาดดน าปรมาณ 10 ลกบาศกเซนตเมตร ลงในหลอดทดลองขนาดใหญ วดอณหภมของน า แลวบนทกผล

2. เสยบเมลดถวลสงแหงบนปลายแทงเหลกแหลม ซงเสยบตดอยกบฐานไม และจดเครองมอการสงเกต ดงรป

3. น าเมลดถวลสงไปจอทเปลวไฟของตะเกยงแอลกอฮอล เผาจนลกเปนเปลวไฟ จากนนน าเมลดถวลสงทตดไฟแลวไปจอหลอดทดลองตามทเตรยมไว ดงรป จนกระทงเมลดถวลสงไหมหมดและไฟดบ วดอณหภมของน าในหลอดทดลองอกครงหนงแลวบนทกผล

การจดอปกรณสงเกตการเกดพลงงานความรอน


หมายเหต 1. ควรใชเมลดถวลสงแหงหรอน าเมลดถวลสงไปผงแดดเพอลดความชนกอน เพราะจะท าใหตดไฟไดงายขน

2. การตมน าในหลอดทดลองตองตมจนเมลดถวลสงไหมหมดและไฟดบไปเอง ถาไฟดบแตถวลสงยงเผาไหมไมหมดตองจดไฟใหมและตมน าตอไป

บนทกผลการสงเกต

สงทน ามาวดอณหภม อณหภม (C) น าในหลอดทดลองกอนตม 28 น าในหลอดทดลองหลงตม 72

สรปผล

เปลวไฟทไดจากการเผาไหมของเมลดถวลสงท าใหน าในหลอดทดลองมอณหภมสงขน แสดงวาน าไดรบพลงงานความรอนจากเมลดถวลสง โดยพลงงานเคมทสะสมอยในเมลดถวลสงเปลยนรปเปนพลงงานความรอน ค าถามประกอบกจกรรม 1. น ากอนตมและหลงตมมอณหภมแตกตางกนเทาใด ตางกน 44 องศาเซลเซยส 2. น าหลงตมมอณหภมสงขนเพราะเหตใด

เพราะไดรบพลงงานความรอนจากการเผาไหมของเมลดถวลสง แสดงวาเมลดถวลสงมพลงงานสะสมอย 3. ถาใชเมลดถวลสงหลาย ๆ เมลดเผาพรอม ๆ กน น าในหลอดทดลองจะมอณหภมสงขนหรอไม เพราะเหตใด อณหภมสงขนกวาเดม เพราะไดรบพลงงานความรอนเพมขน 4. ถานกเรยนเปนผออกแบบกจกรรม นกเรยนจะท าวธใดเพอใหการเผาไหมจากเมลดถวลสงสญเสยความรอนไปกบสงแวดลอมนอยลง จะตองมทกนลม


ใบกจกรรมท 7 สงเกต ความรอนความเยน ปญหา เมอน ามอขางหนงจมในน าผสมน าแขง และมออกขางหนงจมในน าอน แลวน ามอทง 2 ขางมาจมในน าอณหภมหอง นกเรยนจะรสกเหมอนหรอแตกตางจากเดม ขนตอน

1. น าอางน าทเตรยมไวทง 3 ใบ โดยใบท 1 ใสน า ผสมน าแขง ใบท 2 ใสน าอน และใบท 3 ใสน าทอณหภมหอง

2. ใชมอทง 2 ขางจมลงในอางน าใบท 1 และใบท 2 โดยทมอทงสองตองจมลงไปในอางน าแตละใบพรอมกนและ แชทงไวประมาณ 15 วนาท

3. หลงจากจมมอไวในอางน าใบท 1 และใบท 2 ตาม เวลาทก าหนดแลว ใหยกมอทง 2 ขางขนพรอมกนแลวน าไป จมลงในอางน าใบท 3 พรอมกน สงเกตผลทเกดขนแลวบนทกผล

การจดอปกรณสงเกตความรอนความเยน


อางน าใบท ความรสกของมอเมอจมลงในขนน า 1 เยน 2 รอน 3 มอขางทจมในอางใบท 1 มากอนจะรสกรอน

สวนมอขางทจมในอางใบท 2 มากอนจะรสกเยน

ทกษะสรางเสรมความเขาใจทคงทน 1. การสงเกต 2. การลงความคดเหนขอมล 3. การตความหมายขอมลและการลง ขอสรป

อปกรณ 1. อางน าเสนผาน ศนยกลาง 20 ซม. 3 ใบ 2. เทอรมอมเตอร 1 อน 3. น าทอณหภมหอง 400 ลบ.ซม. 4. น าอน 400 ลบ.ซม. 5. น าผสมน าแขง 400 ลบ.ซม. 6. นาฬกาจบเวลา 1 เรอน


สรปผล ความรสกทางผวกายเชอถอไมไดเสมอไป เนองจากผวกายเปรยบเทยบไดเพยงวาน าจากทใดรอนหรอเยน

กวาเทานน แตไมสามารถบอกอณหภมทแทจรงได ค าถามประกอบกจกรรม 1. เครองมอทใชวดความรอนความเยนของกจกรรมนคออะไร มอของผปฏบตกจกรรม 2. นกเรยนมความรสกอยางไรหลงจากน ามอทจมในน าผสมน าแขงและน าอนมาจมลงในน าทอณหภมหอง ความรสกของมอทง 2 ขางตางกน คอ มอทจมในน าผสมน าแขงจะรสกรอน สวนมอทจมในน าอนจะรสกเยน 3. เหตผลสนบสนนค าตอบในขอ 2 คออะไร มอทจมในน าผสมน าแขงมากอนจะรสกรอน เนองจากน าทอณหภมหองมอณหภมสงกวาน าทมอสมผสมา จงท าใหความรอนจากน าถายเทมายงมอของผปฏบตกจกรรม สวนมอทจมในน าอนมากอนจะรสกเยน เนองจากน าทอณหภมหองมอณหภมต ากวาน าทมอไปสมผสมา จงท าใหความรอนจากมอถายเทมายงน า ผปฏบตกจกรรมจงรสกวามอเยนลง 4. ความคลาดเคลอนของกจกรรมคออะไรบาง 1) การยกมอออกไปจมในน าทอณหภมหองไมพรอมกน 2) การบอกความรอนความเยนของผปฏบตกจกรรมแยกแยะไมได 5. ผลสรปของกจกรรมนคออะไร ความรสกทางผวกายเชอถอไดไมเสมอไป 6. นกเรยนไดประโยชนอะไรจากการปฏบตกจกรรมน เมอตองการทราบอณหภมทถกตองควรใชเครองมอวดอณหภม เชน เทอรมอมเตอร


ใบกจกรรมท 8 สงเกต การน าความรอนของของแขง ปญหา เมอหยดน าตาเทยนไดรบความรอนผานแผนอะลมเนยมจะเกดการเปลยนแปลงอยางไร ขนตอน

1. น าเทยนมาจดไฟ หยดน าตาเทยนลงบนแผนอะลมเนยมทเตรยมไว 4 หยด โดยใหแตละหยดมระยะหาง เทา ๆ กน ทงไวสกครเพอใหหยดน าตาเทยนแขงตว

2. ตดตงแผนอะลมเนยมเขากบทจบหลอดทดลอง จดใหปลายทง 2 ขางอยในแนวระดบ ดงรป

3. ตงตะเกยงแอลกอฮอลไวทปลายแผนอะลมเนยม จดไฟเพอลนใหปลายแผนอะลมเนยมรอน ประมาณ 5–7 นาท

4. สงเกตและบนทกผลทเกดขน

การจดอปกรณสงเกตการน าความรอนของของแขง


สงทสงเกต ผลการสงเกต

การเปลยนแปลงของหยดน าตาเทยน เมอแผนอะลมเนยมไดรบความรอน

หยดน าตาเทยนทอยใกลเปลวไฟจะหลอมเหลว แลวหลดออกจากแผนอะลมเนยมกอน ตามดวยหยดน าตาเทยนหยดทอยถดออกไปตามล าดบ

ทกษะสรางเสรมความเขาใจทคงทน

1. การสงเกต 2. การตความหมายขอมลและการลงขอสรป 3. การจดกระท าและสอความหมายขอมล

อปกรณ 1. แผนอะลมเนยม 1 แผน 2. ตะเกยงแอลกอฮอล 1 ดวง 3. ขาตงพรอมทจบ 1 ชด 4. ไมขดไฟ 1 กลก 5. เทยน 1 เลม 6. นาฬกาจบเวลา 1 เรอน


สรปผล เมอแผนอะลมเนยมไดรบความรอน จะเกดการถายโอนความรอนผานแผนอะลมเนยม โดยสงเกตจากการ

หลอมเหลวของหยดน าตาเทยน หยดน าตาเทยนทอยใกลเปลวไฟจะหลอมเหลวกอน ตามดวยหยดน าตาเทยนหยดทอยหางออกไปตามล าดบ แสดงถงการน าความรอนของโลหะจากบรเวณทมอณหภมสงไปสบรเวณทมอณหภมต ากวา ค าถามประกอบกจกรรม 1. เพราะเหตใดจงใชหยดน าตาเทยนในกจกรรมน การหลอมเหลวของหยดน าตาเทยนใชอณหภมและปรมาณความรอนต า 2. เมอแผนอะลมเนยมไดรบความรอน หยดน าตาเทยนมการเปลยนแปลงในลกษณะใด หยดน าตาเทยนทอยใกลเปลวไฟจะหลอมเหลวและหลดออกจากแผนอะลมเนยมกอน ตามดวยหยดน าตาเทยนหยดทอยถดออกไปตามล าดบ 3. เหตผลสนบสนนการเปลยนแปลงในขอ 2 คออะไร เมอแผนอะลมเนยมไดรบความรอนจะเกดการถายโอนความรอน โดยโมเลกลของแผนอะลมเนยม จะเกดการสนสะเทอนอยางตอเนอง เรมจากจดทอยใกลเปลวไฟและไกลออกไป หยดน าตาเทยนทอย ใกลเปลวไฟจงหลอมเหลวกอน ตามดวยหยดน าตาเทยนหยดทอยถดออกไปตามล าดบ 4. นกเรยนคดวาถาเพมขนาดของแผนอะลมเนยมใหใหญขน ผลของกจกรรมนจะเปลยนแปลงหรอไม เพราะเหตใด ไมเปลยนแปลง ยงคงไดผลเชนเดม แตเราอาจจะตองใชปรมาณความรอนเพมขนและใชเวลาในการสงเกตมากขน 5. ผลสรปของกจกรรมนคออะไร

แผนอะลมเนยมสามารถถายโอนความรอนไดดวยการน าความรอน 6. นกเรยนไดประโยชนอะไรจากการปฏบตกจกรรมน

จากหลกการดงกลาวสามารถน าความรไปใชประโยชน เชน การยางเนอ โดยเหลกจะน าความรอน ผานเหลกยาง ท าใหอาหารสกได



สงเกต การถายโอนความรอนของของเหลว ปญหา เราสามารถถายโอนความรอนของน าไดหรอไม เพราะอะไร ขนตอน

1. น าบกเกอรทบรรจน าประมาณ 31 สวน ตงบน

ตะแกรงลวด ดงรป ใสเกลดดางทบทมลงไปบรเวณ กลางบกเกอร 4–5 เกลด

2. ตดตงเทอรมอมเตอร โดยใชเทอรมอมเตอร 2 อน จมลงไปในบกเกอร ใหปลายกระเปาะของ เทอรมอมเตอรอนแรกอยเหนอกนบกเกอรเลกนอย สวนปลายกระเปาะของเทอรมอมเตอรอนทสอง อยต าลงไปจากผวน าเลกนอย ดงรป

3. ตมน าทอยในบกเกอรประมาณ 7–8 นาท สงเกตการเปลยนแปลงของเกลดดางทบทมและวดอณหภม ของน าในบกเกอรจากเทอรมอมเตอรทง 2 อน บนทกผลทเกดขน

การจดอปกรณการถายโอนความรอนของของเหลว

ทกษะสรางเสรมความเขาใจทคงทน 1. การสงเกต 2. การตความหมายขอมลและการลงขอสรป 3. การจดกระท าและสอความหมายขอมล

อปกรณ 1. บกเกอรขนาด 250 ลบ.ซม. 1 ใบ 2. ตะเกยงแอลกอฮอล 1 ดวง 3. เทอรมอมเตอร 2 อน 4. เกลดดางทบทม 1 หอ 5. ขาตงพรอมทจบ 2 ชด 6. ทกนลมพรอมตะแกรงลวด 1 ชด 7. ไมขดไฟ 1 กลก 8. น า 200 ลบ.ซม. 9. นาฬกาจบเวลา 1 เรอน



การสงเกต ผลการสงเกต อณหภมของน าทวดจากเทอรมอมเตอรทง 2 อน

เมอไดรบความรอน อณหภมของน าบรเวณกนบกเกอรจะเพมสงขนกอน จากนนอณหภมของน าสวนบนจงจะสงขนในเวลาตอมา

การเปลยนแปลงของดางทบทม

เมอไดรบความรอนสารละลายดางทบทมจะเคลอนทจากกนบกเกอรขนสดานบน

สรปผล

เมอใหความรอนแกน าในบกเกอร น าจะมอณหภมสงขน โดยน ารอนจะลอยตวจากกนบกเกอรขนมา ดานบน และน าทเยนกวาบรเวณดานบนของบกเกอรจะลงมาแทนทน ารอน สงเกตไดจากการเคลอนทของ สารละลายดางทบทมทเคลอนทขนมาขางบน และอณหภมของน าบรเวณสวนบนจะเพมขนในเวลาตอมา ค าถามประกอบกจกรรม 1. เราใชเกลดดางทบทมในการปฏบตกจกรรมครงนเพราะเหตใด เพราะเมอเกลดดางทบทมละลายน าจะเกดเปนสมวง ท าใหเรามองเหนการเคลอนทของน าไดจากสมวงน 2. อณหภมของน าทวดจากเทอรมอมเตอรทง 2 อนมการเปลยนแปลงในลกษณะใด เมอไดรบความรอนอณหภมของน าทกนบกเกอรจะสงขนกอน จากนนอณหภมของน าบรเวณดานบนของบกเกอรจะสงขนในเวลาตอมา 3. เมอไดรบความรอนเกลดของดางทบทมทกนบกเกอรจะเกดการเปลยนแปลงในลกษณะใด

สารละลายดางทบทมจะเคลอนทจากกนบกเกอรขนสดานบน 4. การเปลยนแปลงในขอ 3 แสดงวาเมอน าไดรบความรอนจะเกดการเปลยนแปลงในลกษณะใด เมอน าไดรบความรอนจะลอยตวสงขน น าเยนจะจมลงแทนทน ารอน 5. ผลสรปจากกจกรรมนคออะไร พลงงานความรอนทสงผานไปในของเหลวจะถกพาใหเคลอนทจากทหนงไปยงอกทหนง ดวยการเคลอนทของของเหลวเอง เรยกวา การพาความรอน


ใบกจกรรมท 10 ทดลอง การดดกลนและการคายความรอนของวตถ ขนตอนการทดลอง ปญหา เมอแผนโลหะททาสด ากบแผนโลหะททาสขาวไดรบความรอน แผนโลหะใดจะมอณหภมสงกวากน ก าหนดสมมตฐาน แผนโลหะททาสด าจะมอณหภมสงมากกวา แผนโลหะททาสขาว ทดสอบสมมตฐาน

1. น าเทอรมอมเตอรมาตดเขากบแผนโลหะ ททาดวยสด าและสขาวแผนละ 1 อน โดยใหกระเปาะ ของเทอรมอมเตอรอยกงกลางของแผนโลหะทงสอง ดงรป

2. วางแผนโลหะใหตรงโดยใชคลปหนบ กระดาษหนบแผนโลหะทมมลางแลวพบขาคลปออก จดแผนโลหะใหมระยะหางจากหลอดไฟฟาเทา ๆ กน หนดานทไมมเทอรมอมเตอรเขาหาหลอดไฟฟา ดงรป

3. เปดไฟประมาณ 4 นาท สงเกตการ เปลยนแปลงของอณหภม บนทกคาอณหภมทก ๆ 1 นาท

การจดอปกรณทดลองการดดกลนและคายความรอนของวตถ

ทกษะสรางเสรมความเขาใจทคงทน 1. การสงเกต 2. การตงสมมตฐาน 3. การทดลอง 4. การตความหมายขอมลและการลงขอสรป 5. การจดกระท าและสอความหมายขอมล

อปกรณ 1. แผนโลหะทาสขาว 1 แผน 2. แผนโลหะทาสด า 1 แผน 3. หลอดไฟฟาชนดมไส พรอมฝาครอบ 1 หลอด 4. เทอรมอมเตอร 2 อน 5. คลปหนบกระดาษ 2 ตว 6. เทปใส 1 มวน 7. นาฬกาจบเวลา 1 เรอน

แผนโลหะทาสขาว แผนโลหะทาสด า


บนทกผลการทดลอง

เวลาทใช (นาท) อณหภมของแผนโลหะททาสด า (oC) อณหภมของแผนโลหะททาสขาว (oC) 1 35.0 30.2 2 43.0 32.0 3 50.0 34.5 4 55.2 36.5

สรปผล

เมอใหความรอนแกแผนโลหะททาสด าและแผนโลหะททาสขาวพบวา แผนโลหะททาสด ามอณหภมสงกวา ทงทไดรบพลงงานความรอนเทากน นนแสดงวาแผนโลหะสด าดดกลนพลงงานความรอนไดดกวาแผนโลหะสขาว ค าถามประกอบกจกรรม กอนการทดลอง 1. ตวแปรตนและตวแปรตามของการทดลองนคออะไร ตวแปรตน คอ แผนโลหะททาสด ากบแผนโลหะททาสขาว ตวแปรตาม คอ อณหภม 2. นกเรยนจะควบคมสงใดบาง เพอใหการทดลองครงนมความคลาดเคลอนนอยทสด 1) การใหปรมาณความรอนแกแผนโลหะทงสอง 2) การอานคาอณหภมจากเทอรมอมเตอร 3) ระยะเวลาในการใหความรอนแกแผนโลหะทง 2 แผน ระหวางการทดลอง 3. ในระหวางการทดลองมปญหาและอปสรรคหรอไม ปญหาและอปสรรคคออะไร พจารณาจากค าตอบนกเรยน 4. นกเรยนไดแกไขปญหาและอปสรรคทเกดขนขณะทดลองดวยวธการใด พจารณาจากค าตอบนกเรยน หลงการทดลอง 5. แสงจากหลอดไฟฟามผลตอแผนโลหะทงสองในลกษณะใด แผนโลหะทงสองมอณหภมสงขน 6. เหตผลทสนบสนนค าตอบในขอ 5 คออะไร แสงจากหลอดไฟฟาทแผนโลหะดดกลนไวจะเปลยนเปนพลงงานความรอน ท าใหแผนโลหะมอณหภมสงขน


7. แผนโลหะททาสด ากบแผนโลหะททาสขาวมอณหภมแตกตางกนหรอไม เพราะอะไร แตกตางกน เพราะสทแตกตางกนดดกลนความรอนไดตางกน 8. ผลสรปของกจกรรมนคออะไร วตถทมสเขมจะดดกลนแสงไดมากกวาวตถทมสออน 9. นกเรยนไดประโยชนอะไรจากการปฏบตกจกรรมน แนวค าตอบ การใสเสอผาสออนเมอตองท ากจกรรมกลางแจงหรอการทาสบานดวยสออน


ทกษะสรางเสรมความเขาใจทคงทน 1. การสงเกต 2. การวด 3. การตความหมายขอมลและการลงขอสรป

อปกรณ 1. บกเกอรขนาด 400 ลบ.ซม. 6 ใบ 2. น าเยน 100 ลบ.ซม. 3. น าอณหภมหอง 100 ลบ.ซม. 4. น ารอน 200 ลบ.ซม. 5. เทอรมอมเตอร 2 อน 6. นาฬกาจบเวลา 1 เรอน

ใบกจกรรมท 11 สงเกต สมดลความรอน ปญหา เมอผสมน ารอนและน าเยนเขาดวยกน อณหภมของน าทผสมกนจะเปลยนแปลงลกษณะใด ขนตอน

1. เตรยมน าเยนและน าอณหภมหองอยางละ 100 ลกบาศกเซนตเมตรในบกเกอรและน ารอน 100 ลกบาศกเซนตเมตร 2 บกเกอร ดงรป

การเตรยมน าอณหภมตาง ๆ กน 2. วดอณหภมของน าแตละบกเกอร บนทก

อณหภมทอานได 3. เทน าเยนกบน ารอนลงในบกเกอรอกใบหนง

และเทน าอณหภมหองกบน ารอนลงในบกเกอรอกใบหนง

การผสมน าอณหภมตางกนเขาดวยกน

4. วดอณหภมของน าทผสมกนทง 2 บกเกอร จบเวลาบนทกอณหภมทก 5 นาท เปนเวลา 25 นาท


บนทกผลการสงเกต อณหภมน าเยน _______ oC อณหภมน าอณหภมหอง ________ oC อณหภมน ารอน ________ oC

เวลา

อณหภม เรมตน 5 10 15 20 25

น าเยน + น ารอน 36 33 32 31.5 31 30

น าอณหภมหอง + น ารอน 38 35 34 32 32 31

สรปผล เมอน าน าเยนผสมกบน ารอนจะเกดการถายโอนพลงงานความรอนอยางรวดเรวจากน ารอนไปสน าเยน ท า

ใหอณหภมของน ารอนลดลง อณหภมของน าเยนเพมขน จนกระทงอณหภมของน าทผสมกนเทากน การถายโอนพลงงานความรอนจงจะสนสดลง เพราะอยในภาวะสมดลความรอน

สวนน าอณหภมหองผสมกบน ารอนจะพบวา อณหภมของน าทผสมกนในชวงแรกจะไมคงท คอ มอณหภมสงกวาน าอณหภมหองแตต ากวาอณหภมของน ารอน แตเมอทงไวระยะหนงอณหภมของน าจะคงท เพราะการถายโอนพลงงานความรอนจากน ารอนไปสน าอณหภมหองหยดลง อยในภาวะสมดลความรอนเชนกน ค าถามประกอบกจกรรม 1. เมอผสมน าอณหภมหองกบน ารอนเขาดวยกน อณหภมของน าทผสมกนจะมลกษณะใด อณหภมทวดไดของน าทผสมกนจะมคามากกวาน าอณหภมหอง แตต ากวาอณหภมของน ารอน 2. ผลทเกดขนในขอ 1 เกดจากอะไร เกดจากการถายโอนพลงงานความรอนจากน ารอนไปยงน าอณหภมหอง 3. เมอทงน าทผสมกนไวสกระยะหนง อณหภมของน าจะเปนอยางไร เพราะเหตใด อณหภมคงท เพราะน ารอนและน าอณหภมหองถายโอนพลงงานความรอนใหกนจนมอณหภมเทากน การถายโอนพลงงานความรอนจงหยดลง 4. ถาผสมน ารอนกบน าเยนเขาดวยกน อณหภมของน าทผสมกนจะสงกวาหรอต ากวาน าอณหภมหองผสมกบน ารอน ต ากวา 5. อธบายเหตผลสนบสนนค าตอบในขอ 4 เพราะเกดการถายโอนพลงงานความรอนอยางรวดเรวจากน ารอนไปสน าเยน ท าใหอณหภมของน ารอนลดลง อณหภมของน าเยนเพมขน จนกระทงอณหภมของน าทผสมกนเทากน 6. นกเรยนไดประโยชนอะไรจากการปฏบตกจกรรมน น าความรไปใชประโยชนในชวตประจ าวน เชน การผสมน ารอนกบน าเยนอาบในวนทอากาศหนาว การแชขวดนม การน าไขตมทรอนไปแชน าเยนเพอใหเยนเรวขน

75 26 17


อปกรณ 1. ลวดนโครมยาว 90 ซม. 1 เสน 2. ลวดทองแดงยาว 30 ซม. 1 เสน 3. แผนทองแดง 1 แผน 4. ขาตงพรอมทยดลวด 2 อน 5. กระบะถานพรอมถานไฟฉาย 1 ชด 6. หลอดไฟฟา 1 หลอด 7. สายไฟฟา 1 เสน 8. เทยน 2 เลม 9. กอนน าหนก 1 กอน 10. ไมขดไฟ 1 กลก

ทกษะสรางเสรมความเขาใจทคงทน 1. การสงเกต 2. การจดกระท าและสอความหมายขอมล 3. การตความหมายขอมลและการลงขอสรป


สงเกต การขยายตวของของแขง ปญหา เมอลวดนโครมไดรบความรอนจะเกดการเปลยนแปลงหรอไม เพราะอะไร ขนตอน

1. น าลวดนโครมยาว 90 เซนตเมตร มามดเขากบขาตง 2 อน ใหอยในแนวระดบ

2. ผกปลายขางหนงของลวดทองแดงเขากบลวดนโครมในขอ 1 สวนปลายอกขางหนงมดตดอยกบกอนน าหนก

3. น าแผนทองแดงมาวางใหหางจากกอนน าหนกประมาณ 0.5 เซนตเมตร ดงรป

การจดอปกรณสงเกตการขยายตวของของแขง

4. ตอวงจรไฟฟาอยางงาย (ประกอบดวย ถานไฟฉายและหลอดไฟฟา) โดยปลายขางหนงของวงจรไฟฟาอยางงายตอเขากบปลายขางหนงของลวดนโครม สวนปลายอกขางตอเขากบแผนทองแดง ดงรป

5. ใชเปลวไฟลนบรเวณจด A และจด B ดงรป จนกระทงหลอดไฟฟาตดสวาง สงเกตการเปลยนแปลงของลวดทองแดงทผกตดกบกอนน าหนก


สงเกตการเปลยนแปลงของลวดทองแดง


สงทสงเกต ผลการสงเกต การเปลยนแปลงของลวดทองแดงทผกตดกบกอนน าหนก เมอใหความรอนแกลวดนโครมเปนเวลาหนง

ลวดทองแดงทผกตดกบกอนน าหนกเลอนต าลงมาสมผสกบแผนทองแดง หลอดไฟฟาจงตดสวางขน

สรปผล

เมอใหความรอนแกลวดนโครมเปนเวลาหนง ลวดทองแดงทผกตดกบกอนน าหนกจะเลอนต าลงมาสมผสกบแผนทองแดง ท าใหเกดไฟฟาครบวงจร หลอดไฟฟาจงตดสวาง การทลวดทองแดงเลอนต าลงมาจนสมผสกบแผนทองแดงได แสดงวาลวดนโครมจะยาวขนหรอยดตวออกเมอไดรบพลงงานความรอน ค าถามประกอบกจกรรม 1. เมอใหความรอนแกลวดนโครมเปนเวลาหนง ลวดทองแดงทผกตดกบกอนน าหนกเกดการเปลยนแปลง ในลกษณะใด

ลวดทองแดงเลอนต าลงมาสมผสกบแผนทองแดง 2. การทหลอดไฟฟาตดสวางเกยวของกบการใหความรอนแกลวดนโครมหรอไม เพราะอะไร

เกยวของ เพราะลวดนโครมเมอไดรบความรอนจะยาวขน ท าใหลวดทองแดงเลอนต าลงมาสมผสกบแผนทองแดง มผลใหไฟฟาครบวงจร หลอดไฟฟาจงตดสวาง 3. เมอลวดนโครมไดรบความรอนจะเกดการเปลยนแปลงหรอไม สงเกตไดจากอะไร

เปลยนแปลง สงเกตไดจากการทลวดทองแดงเลอนต าลงมาสมผสกบแผนทองแดง 4. นกเรยนไดประโยชนอะไรจากการปฏบตกจกรรมน

เมอน าของแขงมาใชประโยชนตองค านงถงการขยายตวและหดตวของของแขงเมอมการเปลยนแปลงอณหภม


ทกษะสรางเสรมความเขาใจทคงทน 1. การสงเกต 2. การตความหมายขอมลและการลง ขอสรป อปกรณ 1. หลอดทดลองขนาดกลาง 1 หลอด 2. จกยางเบอร 10 เจาะร 1 ร 1 อน 3. หลอดน าแกส 1 หลอด 4. บกเกอรขนาด 100 ลบ.ซม. 1 ใบ 5. น าอณหภมหอง 50 ลบ.ซม. 6. น าแขง (บดละเอยด) 30 ลบ.ซม. 7. ตะเกยงแอลกอฮอล พรอมทกนลม 1 ชด 8. ปากกาเคมหรอปากกาเมจก 1 ดาม 9. ไมขดไฟ 1 กลก 10. น าผสมส 50 ลบ.ซม. 11. ขาตงพรอมทจบ 1 ชด

ใบกจกรรมท 13 สงเกต การขยายตวและการหดตวของของเหลว ปญหา เมอของเหลวไดรบความรอนจะเกดการเปลยนแปลงในลกษณะใด และเมอคายความรอนจะเกดการเปลยนแปลงในลกษณะใด ขนตอน

1. จดอปกรณดงรป โดยใสน าผสมสไวในหลอดทดลอง ใหปรมาณน าทอยในหลอดทดลองโผลมาทหลอดน าแกสพอประมาณ

2. น าหลอดทดลองตามขอ 1 ไปจมลงในบกเกอรทบรรจน าเปลาอณหภมหอง (25 oC) ใชปากกาเคมหรอปากกา เมจกเขยนเครองหมายบรเวณระดบน าสทสงเกตเหน

3. ตมน าในบกเกอรใหเดอด สงเกตระดบน าส ทอยในหลอดน าแกสแลวใชปากกาเคมเขยนเครองหมายไว

4. ด าเนนการเชนเดยวกบขอ 1 และ 2 เทน าเปลา ทง แลวน าน าแขงทเตรยมไวใสลงไปในบกเกอรแทนน าเปลา สงเกตระดบน าสทอยในหลอดน าแกสแลวใชปากกาเคมเขยนเครองหมายไว

5. บนทกผลทเกดขนจากการสงเกต

การจดอปกรณสงเกตการขยายตวและการหดตวของของเหลว



สงทสงเกต ผลการสงเกต น าผสมสทอณหภมหอง น าสในหลอดน าแกสอยสงกวาระดบน าในหลอดทดลองระดบหนง น าผสมสเมอไดรบความรอน น าสในหลอดน าแกสมระดบสงขน น าผสมสเมอไดรบความเยน น าสในหลอดน าแกสมระดบต าลง สรปผล

ของเหลวเมอไดรบความรอนจะเกดการขยายตว และเมอไดรบความเยนจะเกดการหดตว ค าถามประกอบกจกรรม 1. เพราะเหตใดเราจงใชน าผสมสใสในหลอดทดลองครงน

เพอใหเราสงเกตการเคลอนทของน าไดอยางชดเจน อนจะน าไปสการอธบายเกยวกบการขยายตวและการหดตวของของเหลวได 2. ปรมาณความรอนและปรมาณน าแขงมากหรอนอยจะมผลตอการสงเกตหรอไม

ม เพราะผสงเกตอาจตองใชเวลาในการสงเกตมากขน 3. เมอน าไดรบความรอนจะเกดการเปลยนแปลงในลกษณะใด สงเกตไดจากอะไร

น าเกดการขยายตว สงเกตไดจากการเคลอนทของน าสทอยในหลอดน าแกสสงขน 4. เมอน าคายความรอนจะเกดการเปลยนแปลงในลกษณะใด สงเกตไดจากอะไร

น าเกดการหดตว สงเกตไดจากการเคลอนทของน าสทอยในหลอดน าแกสต าลง 5. ถาเราเปลยนจากน าเปนของเหลวชนดอน นกเรยนคดวาผลการสงเกตจะเปลยนแปลงหรอไม เพราะเหตใด

เปลยน เพราะปรมาณการขยายตวของของเหลวแตละชนดจะแตกตางกน ณ อณหภมทเพมขนเทา ๆ กน กลาวคอ อเทอร (ether) ขยายตวไดมากทสด รองลงมา ไดแก เบนซน (benzene) และแอลกอฮอล (alcohol) 6. นกเรยนคดวาความคลาดเคลอนของการปฏบตกจกรรมครงนคออะไร จงอธบาย

1) เวลาทใชในการใหความรอนแกของเหลวทใชในการปฏบตกจกรรม 2) ปรมาณน าแขงทใสในบกเกอร 3) การสงเกตระดบน าของผปฏบตกจกรรม

7. ผลสรปของกจกรรมนคออะไร ของเหลวเมอไดรบความรอนจะขยายตว และเมอไดรบความเยนจะเกดการหดตว


อปกรณ 1. หลอดทดลองขนาดกลาง 2 หลอด 2. จกยางเบอร 10 เจาะร 1 ร 2 อน 3. หลอดน าแกส 2 หลอด 4. บกเกอรขนาด 100 ลบ.ซม. 2 ใบ 5. น าอน 50 ลบ.ซม. 6. น าแขง (บดละเอยด) 30 ลบ.ซม. 7. ปากกาเคม/ปากกาเมจก 1 ดาม 8. น าส 30 ลบ.ซม. 9. หลอดหยด 1 อน 10. นาฬกาจบเวลา 1 เรอน 11. ขาตงพรอมทจบ 1 ชด

ใบกจกรรมท 14 สงเกต การขยายตวและหดตวของอากาศ ปญหา แกสเมอไดรบความรอนจะเกดการเปลยนแปลงอยางไร และเมอไดรบความเยนจะเกดการเปลยนแปลงในลกษณะใด ขนตอน

1. จดอปกรณดงรป โดยใชหลอดหยดหยดน าส ลงไปในหลอดน าแกส ใชปากกาเคมเขยนเครองหมาย แสดงระดบทหยดน าสอยในหลอดน าแกส

2. น าหลอดทดลองลงแชในบกเกอรทบรรจน าอน ประมาณ 6–7 นาท สงเกตระดบทหยดน าสอยในหลอดน าแกส แลวใชปากกาเคมเขยนเครองหมายไว 3. น าหลอดทดลองทจดเตรยมไวตามขอ 1 ไปใสใน บกเกอรทบรรจน าทใสน าแขง ตงทงไวประมาณ 3–5 นาท สงเกตระดบทหยดน าสอยในหลอดน าแกส

4. บนทกผลทเกดขนจากการสงเกต


สงทสงเกต ผลการสงเกต เมอน าหลอดทดลองแชในบกเกอรทบรรจน าอน น าสในหลอดน าแกสเคลอนทสงขน เมอน าหลอดทดลองแชในบกเกอรทบรรจน าผสมน าแขง

น าสในหลอดน าแกสเคลอนทต าลง

ทกษะสรางเสรมความเขาใจทคงทน 1. การสงเกต 2. การตความหมายขอมลและการลงขอสรป

การจดอปกรณสงเกตการขยายตวและหดตวของอากาศ


สรปผล แกสเมอไดรบความรอนจะเกดการขยายตวและเมอไดรบความเยนจะเกดการหดตว

ค าถามประกอบกจกรรม 1. เราใชหยดน าสใสในหลอดทดลองครงนเพราะเหตใด เพราะท าใหเราสงเกตการเคลอนทของน าไดอยางชดเจน อนจะน าไปสการอธบายเกยวกบการขยายตวและหดตวของแกสได 2. นกเรยนคดวาขนาดของหลอดทดลองมผลตอการทดลองหรอไม เพราะเหตใด ไมมผล ยงคงไดผลการสงเกตเชนเดม แตเราอาจจะตองใชปรมาณความรอนเพมขนและเสยเวลา ในการสงเกตมากขนดวย 3. เมอแชหลอดทดลองในน าอนไวระยะหนง น าสมการเปลยนแปลงในลกษณะใด

น าสทอยในหลอดน าแกสเคลอนทสงขน 4. เมอแชหลอดทดลองในบกเกอรทบรรจน าแขงสกระยะหนง น าสมการเปลยนแปลงในลกษณะใด

น าสทอยในหลอดน าแกสเคลอนทต าลง 5. ผลสรปของกจกรรมนคออะไร แกสเมอไดรบความรอนจะเกดการขยายตว และเมอไดรบความเยนจะเกดการหดตว


ทกษะสรางเสรมความเขาใจทคงทน 1. การสงเกต 2. การลงความคดเหนขอมล 3. การจดกระท าและสอความหมายขอมล

หนวยการเรยนรท 5 บรรยากาศ ตอนท 1 องคประกอบและการแบงชนบรรยากาศ

ใบกจกรรมท 15 สงเกต ไอน าในอากาศ ปญหา มไอน าอยในอากาศหรอไม ขนตอน

1. น าแกวน ามา 1 ใบ เทน าลงไปในแกว 2. ใสน าแขงลงไปในแกวครงแกว สงเกตสงทเกดขน

และบนทกผล 3. ตงแกวน าทงไว 10 นาท สงเกตการเปลยนแปลงท

เกดขน บนทกผล

อปกรณทใชสงเกตไอน าในอากาศ บนทกผลการสงเกต

รายการ ผลการสงเกต เรมการสงเกต ไมพบหยดน าบรเวณขางแกว ตงทงไว 10 นาท มหยดน าเกาะอยขางแกว

อปกรณ 1. แกว 1 ใบ 2. น าแขงครงแกว 3. น า 30 ลบ.ซม. 4. นาฬกาจบเวลา 1 เรอน


สรปผล จากการสงเกตพบวา หยดน าทเกาะอยขางแกวเกดจากการทไอน าในอากาศเคลอนทมากระทบกบผวแกวท

เยนกวา จงเกดการกลนตวเปนหยดน าเกาะตดอย ทขางแกวใหเหน ท าใหสรปไดวา มไอน าอยในอากาศ

ค าถามประกอบกจกรรม 1. ถาไมใชน าเปลา นกเรยนคดวาเราสามารถใชสงใดแทนจงจะไดผลใกลเคยงกน

น าผลไม น าผสมส หรอของเหลวทวไป 2. ในระหวางการสงเกตมอปสรรคหรอไม และแกไขดวยวธใด

พจารณาจากค าตอบนกเรยน 3. จากการสงเกตพบการเปลยนแปลงใดเกดขน

เมอเรมสงเกตไมพบหยดน าทขางแกว แตเมอตงทงไว 10 นาท พบวา มหยดน าเกาะอย ทขางแกวใหเหน 4. นกเรยนคดวาการเปลยนแปลงทเกดขนเกดจากอะไร

ไอน าในอากาศเคลอนทมากระทบผวแกวซงเยนกวา จงเกดการกลนตวเปนหยดน า 5. ผลสรปของกจกรรมนคออะไร

ไอน าในอากาศเกดการกลนตวเปนหยดน าเกาะตดอยขางแกวใหเหน ท าใหสรปไดวา มไอน าอยในอากาศ 6. นกเรยนไดประโยชนอะไรจากการปฏบตกจกรรมน

ไดทราบวามไอน าในอากาศ


แหลงการเรยนร 1. หนงสอเรยน หนงสออางอง หนงสอพมพ

หนงสออานประกอบ และวารสารวทยาศาสตร ฯลฯ

2. เวบไซตทเกยวของทางอนเทอรเนต


ใบกจกรรมท 16 สบคนขอมล องคประกอบของอากาศ ปญหา องคประกอบทส าคญของอากาศมอะไรบาง และมความเกยวของกบสงมชวตในดานใด ขนตอน

1. นกเรยนแบงกลม กลมละ 35 คน 2. ใหแตละกลมสบคนขอมลจากแหลงขอมลตาง ๆ เชน

หนงสอเรยน หนงสออางอง หนงสออานประกอบ หนงสอพมพ วารสารตาง ๆ หรอทางอนเทอรเนตทมเวบไซตทเกยวของกบหวขอเรองตอไปน

1) บรรยากาศ 2) องคประกอบของอากาศ 3. น าขอมลทไดในแตละกลมมาสรปและอภปราย

รวมกนในชนเรยน บนทกผลการสบคนขอมล

รายการบนทกผลการสบคนขอมล วนท 5 เดอน มกราคม พ.ศ. 2560

พจารณาจากค าตอบนกเรยน

แนวค าตอบ อากาศประกอบดวยสวนประกอบตาง ๆ ดงน 1) แกสไนโตรเจน (N2) มปรมาณมากทสดในอากาศ (รอยละ 78) มประโยชนตอสงมชวต

บนโลกดงน 1.1 ชวยเจอจางความเขมขนของออกซเจน ท าใหออกซเจนมความเขมขนพอเหมาะกบ

สงมชวตทจะน าไปใชในการหายใจ เพราะถาออกซเจนมความเขมขนสง จะท าใหการสนดาปภายในเซลลของสงมชวตเปนไปอยางรนแรง กอใหเกดอนตรายถงชวตได

1.2 ไนโตรเจนในดนชวยใหพชเจรญเตบโตไดด แบคทเรยไรโซเบยมในพชตระกลถวจะชวยตรงไนโตรเจนจากอากาศไปไวในดน ท าใหดนมความอดมสมบรณเหมาะแกการเพาะปลก

2) แกสออกซเจน (O2) เปนแกสทมความส าคญตอสงมชวตมากทสด ดงน 2.1 ใชในการหายใจ สงมชวตจะหายใจเอาแกสออกซเจนเขาไปภายในเซลลเพอไปสนดาปกบ

อาหารภายในเซลลและใหพลงงานออกมาเพอน าไปใชในการด ารงชวต


รายการบนทกผลการสบคนขอมล 2.2 ใชสนดาปกบเชอเพลงเพอใหพลงงานความรอนและแสงสวาง พลงงานทไดสามารถน าไปใชใน

การปรงอาหาร ใหแสงสวางในเวลากลางคน 3) แกสคารบอนไดออกไซด (CO2) มปรมาณไมมากนกในอากาศ แตมความส าคญตอสงมชวต

เนองจากเปนวตถดบในการสงเคราะหดวยแสงของพช 4) ไอน า ในแตละพนทจะมปรมาณไอน าแตกตางกนไป บรเวณแหลงน าขนาดใหญจะมไอน าใน

ปรมาณมากกวาบรเวณพนดน เนองจากไอน าในอากาศเกดจากการระเหยของน าทผวโลก ไอน ามผลตอการเกดปรากฏการณทางธรรมชาตในแตละพนท เนองจากไอน าเปนสาเหตส าคญของการเกดเมฆและฝน

5) สวนประกอบอน ๆ ประกอบดวย แกสอารกอน นออน ฮเลยม ไฮโดรเจน และสารแขวนลอย เชน ควนไฟ ฝ นผงตาง ๆ สวนประกอบเหลานท าใหสดสวนของสวนประกอบของอากาศเปลยนแปลงไปในแตละทองถน สรปผล

บรรยากาศมความส าคญตอสงมชวตบนโลกในดานตาง ๆ โดยอากาศประกอบดวยสวนประกอบตาง ๆ ไดแก แกสไนโตรเจน แกสออกซเจน แกสคารบอนไดออกไซด ไอน า และสวนประกอบอน ๆ ค าถามประกอบกจกรรม 1. อากาศประกอบดวยแกสตาง ๆ ไอน า และฝ นละออง แกสทมความส าคญตอสงมชวตมากทสดคออะไร และมอยรอยละเทาไร

แกสออกซเจน มอยประมาณรอยละ 21 2. ถานกเรยนน าแผนกระดาษทงไวกลางสนามหญา พอรงเชาสงเกตเหนหยดน าตดอยบนแผนกระดาษทง ๆ ทฝนไมตก หยดน านนมาจากทใด

มาจากไอน าในอากาศทเยนตวลงและกลนตวเปนหยดน า 3. องคประกอบของอากาศมความแตกตางกนขนอยกบอะไร

สถานทและเวลา 4. นกเรยนคดวา การทอากาศประกอบดวยแกสตาง ๆ หลายชนดในอตราสวนทไมเทากน มขอดหรอขอเสยตอสงมชวตในเรองใด

การทอากาศประกอบดวยแกสตาง ๆ หลายชนดในอตราสวนทไมเทากน มขอดตอสงมชวต กลาวคอ ถาอากาศประกอบดวยแกสชนดใดชนดหนงเพยงอยางเดยวจะเปนโทษตอสงมชวต เชน แกสออกซเจนมความส าคญตอการหายใจของสงมชวต แตถาสงมชวตหายใจรบแตเฉพาะแกสออกซเจนเขาไปเปนจ านวนมาก ๆ อาจท าใหการสนดาปภายในเซลลรนแรง เปนเหตใหถงแกชวตได หรอถาอากาศมแตแกสคารบอนไดออกไซดปรมาณมากเกนไปจะท าใหคนและสตวตายได เนองจากมแกสออกซเจนในการหายใจนอย ดงนน อากาศจงควรเปนของผสมทมแกสตาง ๆ อยเพอชวยลดความเขมขนซงกนและกน


5. นกเรยนคดวาปาไมเกยวของกบองคประกอบของอากาศในลกษณะใด ปาไมเกยวของกบองคประกอบของอากาศเปนอยางมาก กลาวคอ ปาไมประกอบดวยตนไมนานาชนด

ตนไมแตละตนเปนสงมชวตทตองด าเนนกจกรรมในแตละวน โดยอาศยแกสซงเปนองคประกอบของอากาศ ตนไมอาศยแกสออกซเจนชวยในการหายใจเชนเดยวกบสงมชวตทวไป แกสคารบอนไดออกไซดชวยในการสงเคราะหดวยแสงของพช หรอแกสไนโตรเจนพชกชวยดงมาจากอากาศไวในดนเพอเปนปยของพช การทพชอยรวมกน มาก ๆ ท าใหพนทบรเวณทพชอย ชมชน กอใหเกดไอน าในอากาศมาก ซงไอน าเหลานเปนตวการท าใหเกดเมฆ หมอก ฝน และปรากฏการณธรรมชาตตาง ๆ อกมาก โดยภาพรวมพชทรวมกนเปนผนปาหรอปาไมจะใชประโยชนของแกสและองคประกอบของอากาศอน ๆ ในการด ารงชวต


อปกรณ 1. เทอรมอมเตอร 1 อน 2. ขาตง 1 อน 3. ทจบ 1 อน 4. นาฬกาจบเวลา 1 เรอน

ทกษะสรางเสรมความเขาใจทคงทน 1. การสงเกต 2. การวด 3. การลงความคดเหนขอมล 4. การจดกระท าและสอความหมายขอมล

ตอนท 2 อณหภม ความชน และความกดอากาศ

ใบกจกรรมท 17 ส ารวจ อณหภมของอากาศ ปญหา อณหภมของอากาศแตละชวงเวลาใน 1 วน มการเปลยนแปลงในลกษณะใด ขนตอน

1. ตดตงเทอรมอมเตอรเขากบขาตงโดยใชทจบหนบเทอรมอมเตอรยดไวกบขาตง ดงรป

2. ตงเทอรมอมเตอรไวในบรเวณทจะท าการวด อณหภมของอากาศ

3. บนทกอณหภมของอากาศทก ๆ 2 ชวโมง ตงแต 08.00 น. ถง 18.00 น. ลงในตารางบนทกผล การส ารวจ

4. เขยนกราฟแสดงความสมพนธระหวางอณหภมกบเวลา

หมายเหต อณหภมของอากาศจะเปลยนแปลงไปตามสภาพของแตละทองถนทนกเรยนท าการส ารวจ

การจดอปกรณวดอณหภมของอากาศ


บนทกผลการส ารวจ

เวลา (นาฬกา) อณหภมทวดได (C) เวลา (นาฬกา) อณหภมทวดได (C) 8.00 27.0 14.00 34.0 10.00 30.0 16.00 32.0 12.00 32.0 18.00 28.0

กราฟแสดงความสมพนธระหวางอณหภมกบเวลา

สรปผล

อณหภมของอากาศจะเปลยนแปลงไปตามชวงเวลาใน 1 วน โดยในตอนเชาอณหภมจะคอย ๆ สงขนจนกระทงขนสงสดในตอนบาย และจะคอย ๆ ลดต าลงในตอนเยน ค าถามประกอบกจกรรม 1. หนาทส าคญของเทอรมอมเตอรคออะไร

วดอณหภมของอากาศ 2. นกเรยนคดวาอณหภมในแตละทองถนในชวงเวลาเดยวกนมคาเทากนหรอไม

ไมเทากน ในชวงเวลาเดยวกนอณหภมของอากาศจะแตกตางกนไปตามสภาพอากาศของแตละทองถน 3. ในแตละวนอณหภมของอากาศมการเปลยนแปลงลกษณะใด

ใน 1 วน ตอนเชาอณหภมจะต าและคอย ๆ สงขนจนกระทงขนสงสดในตอนบาย และจะคอย ๆ ลดต าลงในตอนเยน 4. อณหภมจะขนสงสดในชวงเวลาใด

ชวงเวลาบาย 5. ผลสรปของกจกรรมนคออะไร ใน 1 วน ตอนเชาอณหภมจะต าและคอย ๆ สงขนจนกระทงขนสงสดในตอนบาย และจะคอย ๆ ลดต าลงในตอนเยน 6. นกเรยนไดประโยชนอะไรจากการปฏบตกจกรรมน

พยากรณอากาศลวงหนาได

อณหภม ( oc)

เวลา (นาฬกา)


อปกรณ 1. ส าล 2 กอน 2. กลองพลาสตกเบอร 1 ใบ 3. ดายหรอยางรด 2 เสน 4. ดนน ามน 1 กอน 5. เทอรมอมเตอร 2 อน 6. ขาตง 1 อน 7. ทจบ 2 อน 8. นาฬกาจบเวลา 1 เรอน 9. น า 100 ลบ.ซม.


ใบกจกรรมท 18 สงเกต ความชนของบรรยากาศกบการระเหย ปญหา การระเหยของน าในธรรมชาตมผลตอความชนของอากาศหรอไม เพราะเหตใด ขนตอน

1. ใชส าลชบน าแลวหมกระเปาะเทอรมอมเตอรทง 2 อน เพอใหเทอรมอมเตอรเปยก บนทกอณหภมของ เทอรมอมเตอรทง 2 อน

2. ใสน าลงในกลองพลาสตกเบอร 3 ประมาณครงหนง แลวเสยบเทอรมอมเตอรอนหนงลงกลางแผนดนน ามน จากนนน าไปปดทกลองพลาสตกแทนฝากลอง แลวจดใหกระเปาะของเทอรมอมเตอรทหมดวยส าลอยเหนอผวน า เลกนอย น าเทอรมอมเตอรทง 2 อนไปตดตงกบขาตง ดงรป

3. ตงเทอรมอมเตอรทงไวประมาณ 5 นาทแลวบนทกอณหภมทอานไดจากเทอรมอมเตอรทง 2 อน

การจดอปกรณสงเกตความชนของบรรยากาศกบการระเหย



การวดอณหภม อณหภมทอานได (oC)

อนท 1 (ในกลอง) อนท 2 กอนการสงเกต 26.0 26.0 หลงจากตงทงไว 5 นาท 26.0 22.0 สรปผล

การทอณหภมของเทอรมอมเตอรในกลองพลาสตกไมเปลยนแปลง เพราะน าทอยในกลองระเหยเปนไอน าอยในทวางภายในกลองเตมไปหมด ท าใหน าจากส าลทหมกระเปาะเทอรมอมเตอรระเหยเขาสทวางดงกลาวไมไดอกหรอไดกเพยงเลกนอยเทานน เรยกสภาวะอากาศเหนอน าในกลองขณะนวา อากาศอมตว

ค าถามประกอบกจกรรม 1. การวดอณหภมของเทอรมอมเตอรหมส าลชบน าทงสองกอนการสงเกตเพออะไร

เพอทราบอณหภมเรมตน 2. อณหภมกอนการทดลองของเทอรมอมเตอรทง 2 อนเหมอนหรอแตกตางกน

เหมอนกน 3. ถาตดตงเทอรมอมเตอรทง 2 อนนไวในสถานทตาง ๆ กน อณหภมทวดไดจะมคาแตกตางกนหรอไม เพราะอะไร

ถาน าเทอรมอมเตอรไปตงไวในทตาง ๆ กน อณหภมทวดไดกจะมคาแตกตางกน เพราะการระเหยของน าตองใชความรอน ถามความรอนตางกนอณหภมกจะตางกนดวย 4. เพราะเหตใดเทอรมอมเตอรกระเปาะเปยกทอยในกลองทมน า อณหภมจงไมลดลง

เนองจากทวางของกลองมไอน าทอมตว น าในส าลไมระเหย อณหภมจงไมลดลง 5. ผลสรปของกจกรรมนคออะไร

เทอรมอมเตอรอนทอยในกลองอณหภมไมเปลยนแปลง เนองจากน าทอยในกลองระเหยเปนไออยในทวางภายในกลองเตมไปหมด ท าใหน าจากส าลทหมกระเปาะเทอรมอมเตอรระเหยเขาสทวางดงกลาวไมไดหรอไดกเพยงเลกนอยเทานน เรยกสภาวะอากาศเหนอน าในกลองวา อากาศอมตว 6. นกเรยนไดประโยชนอะไรจากการปฏบตกจกรรมน

น าความรไปใชในชวตประจ าวน เชน ถาวนใดมความชนของอากาศมาก ผาทซกไวจะแหงชา


อปกรณ 1. สายพลาสตกใสขนาด เสนผานศนยกลาง 0.6 ซม. 1 เสน

2. ถงน าพลาสตกใสน าประมาณ 32 ถง 1 ถง

ใบกจกรรมท 19 สงเกต ความกดอากาศ ปญหา ความกดอากาศมผลตอการเปลยนแปลงระดบน าในสายพลาสตกหรอไม ขนตอน

1. น าสายพลาสตกใสทเตรยมมาจมลงในน า ใหน าเขาไปอยประมาณครงสาย

2. จบปลายทงสองขน งอเปนรปตวย โดย ใหปลายทงสองอยในระดบเดยวกน สงเกตระดบ น าทง 2 ขาง ดงรป (ก)

3. ยกปลายดานขวามอใหสงกวาปลายดาน ซายมอ แลวเปลยนใหปลายดานซายมอสงกวาปลาย ดานขวามอบาง สงเกตและเปรยบเทยบระดบน าใน สายพลาสตกใสแตละครงวามลกษณะใด แลว บนทกผล

4. เปาลมเขาทางปลายดานใดดานหนง โดยเรมเปาเบา ๆ กอน แลวคอย ๆ เพมแรงเปาใหมากขนเรอย ๆ ดงรป (ข) ระวงอยาใหน าลนออกจากสายพลาสตกใส สงเกตระดบน าทปลายทง 2 ขาง แลวบนทกผล

การจดอปกรณสงเกตความกดอากาศ


(ก) วธจบสายพลาสตกใส (ข) วธเปาลมทสายพลาสตกใส



รายการ ผลทเกดขน 1. ระดบน าในสายพลาสตกใส – ปลายทง 2 ขางอยระดบเดยวกน – ปลายทง 2 ขางไมอยระดบเดยวกน

ระดบน าเทากน ระดบน าเทากน

2. เมอเปาลมเขาทางปลายสายพลาสตกดานใด ดานหนง

ระดบน าทปลายขางทเปาจะอยต ากวาปลายอกขางหนง

สรปผล

1) ระดบน าในปลายสายพลาสตกใส 2 ขางจะเทากนเมอความกดอากาศทปลายทงสองเทากน 2) ระดบน าในปลายสายพลาสตกใส 2 ขางไมเทากน เมอความกดอากาศทปลายทงสองไมเทากนสามารถ

อธบายไดดวยเหตผลตอไปน ไมวาปลายทง 2 ขางของสายพลาสตกใสจะอย ณ ต าแหนงใด ระดบน าทง 2 ขางจะเทากนเสมอ แตเมอเรา

เปาลมเพมเขาไปทางปลายขางหนง จะสงเกตไดวาระดบน าไมเทากน เปนเพราะดานทเปาจะมความกดอากาศมากกวาความกดอากาศปกต จงสามารถดนน าใหขนไปสงไดมากกวาปกต ค าถามประกอบกจกรรม 1. การบรรจน าเขาไปในสายพลาสตกใส จะตองท าอยางไร

น าสายพลาสตกใสจมลงในถงน า สงเกตดวามน าเขาไปในสายพลาสตกใสเองหรอใชปากดดจาก ปลายขางหนงกได แลวจงน ามาท าการสงเกต 2. เพราะเหตใดจงใชสายพลาสตกใสทมขนาดเสนผานศนยกลางไมใหญมากเกนไป

เพราะท าใหสามารถมองเหนการเปลยนแปลงของน าในสายพลาสตกใส และสะดวกตอการยกขนลง ตลอดจนทนแรงเมอตองการเปาลมเขาไปในสายพลาสตกใส 3. นกเรยนตองระวงไมใหฟองอากาศคางอยในสายพลาสตกใส ขณะทบรรจน าเขาไปในสายพลาสตกใส เพราะเหตใด

การทฟองอากาศคางอยในสายพลาสตกใส จะท าใหการปฏบตกจกรรมมความคลาดเคลอน 4. นกเรยนตองงอสายพลาสตกใสใหโคงพอประมาณกอนท าการเปาลมเขาไปในสายพลาสตกใสเพราะเหตใด

เพราะถางอสายพลาสตกใสใหโคงมากจะตองออกแรงเปามากกวาปกต 5. ขณะท ากจกรรมนกเรยนคดวา ถาตองการใหกจกรรมนมคลาดเคลอนนอยทสด การสงเกตระดบน าในสายพลาสตกใสควรปฏบตอยางไร

มอทจบสายพลาสตกใสจะตองแนนและนง เพอดระดบน าทง 2 ขาง ถาจะใหแนนอนควรใหเพอนนกเรยนชวยสงเกต 6. ในระหวางการปฏบตกจกรรมมปญหาและอปสรรคหรอไม และแกไขดวยวธใด



7. การทนกเรยนเปาลมขางหนงของสายพลาสตกใสเปนการท าใหความดนอากาศขางนนเปลยนไปในลกษณะใด มความดนของอากาศเพมขน

8. เมอความดนของอากาศ 2 ดานของสายพลาสตกใสไมเทากน ระดบน าอยทระดบเดยวกนหรอไม ไมอยระดบเดยวกน

9. ผลสรปของกจกรรมนคออะไร ระดบน าทปลายสายพลาสตกใส 2 ขางจะเทากนเมอความดนของอากาศทปลายทง 2 ขางเทากน และ

ระดบน าทปลายสายพลาสตกใส 2 ขางไมเทากนเมอความดนของอากาศทปลายทง 2 ขางไมเทากน 10. นกเรยนไดประโยชนอะไรจากการปฏบตกจกรรมน

ใชเปนเครองมอวดระดบ (ความเทากนของระดบ ณ จดตาง ๆ)


ทกษะสรางเสรมความเขาใจทคงทน 1. การสงเกต 2. การทดลอง 3. การตงสมมตฐาน 4. การลงความคดเหนขอมล 5. การจดกระท าและสอความหมายขอมล

ตอนท 3 ลมฟาอากาศ ใบกจกรรมท 20

ทดลอง วดปรมาณน าฝนอยางงาย ขนตอนการทดลอง ปญหา เครองมอวดปรมาณน าฝนควรใชภาชนะทมลกษณะใด ก าหนดสมมตฐาน ภาชนะทใชเปนเครองมอวดปรมาณน าฝนนาจะเปนภาชนะรปทรงกระบอกปากกวางและมขนาดใหญ ทดสอบสมมตฐาน

1. น าภาชนะทเตรยมไว เชน ขวดน าดม ขวดปากกวาง และกระปองรปทรงและขนาดตาง ๆ กนทท าดวยแกวหรอพลาสตกใสมาตงไวในบรเวณสนามหญา (เขยนหมายเลขตดขางขวด)

2. จากนนใชสายยางตอเขากบทอน าประปา เปดน า แลวฉดน าใหเปนฝอยเหนอภาชนะทตงไว สงเกตปรมาณน าทเพมขนในภาชนะ จนกระทงมปรมาณน าพอทจะวดได

3. วดปรมาณน าโดยเทน าจากภาชนะลงในกระบอกตวง อานคาทไดจากมาตราสวนบนกระบอกตวง บนทกผล แลววดปรมาณน าในภาชนะชนดตอไปจนครบ

4. เปรยบเทยบปรมาณน าฝนในแตละภาชนะ หมายเหต ปรมาณน าทวดไดเปนเพยงคาประมาณเทานน เพราะกระบอกตวงทใชไมไดผานการปรบเทยบอยางถกตอง

การจดอปกรณทดลองวดปรมาณน าฝนอยางงาย บนทกผลการทดลอง

อปกรณ 1. ภาชนะพลาสตกใสทม รปทรงและขนาดตางกน 3 ใบ 2. กระบอกตวง 1 อน 3. สายยาง 1 เสน


ภาชนะใบท ปรมาณน าฝนทวดได (มลลเมตร) 1 2 3

150 400 750

สรปผล

เครองมอวดปรมาณน าฝนควรใชภาชนะรปทรงกระบอกปากกวางและมขนาดใหญ ค าถามประกอบกจกรรม กอนการทดลอง 1. เพราะเหตใดจงตองใชภาชนะทมรปรางและขนาดทแตกตางกน

เพอเปรยบเทยบความแตกตางของปรมาณน าทเขาสภาชนะ 2. เพราะเหตใดจงตองใชภาชนะทมลกษณะใส

เพอใหสามารถมองเหนปรมาณน าได ระหวางทดลอง 3. ในระหวางการทดลองมปญหาและอปสรรคหรอไม และไดแกไขดวยวธการใด

พจารณาจากค าตอบนกเรยน หลงการทดลอง 4. ความสงของน าในแตละภาชนะแตกตางกนหรอไม

แตกตางกน 5. ความกวางของปากภาชนะและความสงของภาชนะมผลตอการรองรบน าฝนหรอไม เพราะอะไร มผล เพราะภาชนะทปากกวางจะท าใหน าเขาสภาชนะไดงายและภาชนะทมความสงมากกวาสามารถ รองรบน าฝนไดด น าไมลนออกมาเหมอนกบภาชนะทไมสง 6. ผลสรปของกจกรรมนคออะไร เราควรเลอกภาชนะรปทรงกระบอกปากกวาง สง และมขนาดใหญเปนเครองวดปรมาณน าฝนอยางงาย


ทกษะสรางเสรมความเขาใจทคงทน 1. การสงเกต 2. การวด 3. การลงความคดเหนขอมล 4. การจดกระท าและสอความหมาย ขอมล

อปกรณ 1. กระปองนมขนาดเดยวกน 2 ใบ 2. เทอรมอมเตอร 2 อน 3. ขาตง 1 อน 4. ทจบ 2 อน 5. นาฬกาจบเวลา 1 เรอน 6. ดน 1 ถง 7. น า 30 ลบ.ซม.

ใบกจกรรมท 21 สงเกต ความแตกตางของอากาศเหนอพนดนและพนน า ปญหา อากาศเหนอพนดนและพนน ามความแตกตางกนหรอไม เพราะอะไร ขนตอน

1. น ากระปองนมทบรรจดนและน าปรมาณเทา ๆ กน ทเตรยมไวพรอมกบอปกรณตาง ๆ ไดแก เทอรมอมเตอร ขาตง และทจบทตดตง ดงรป

การตดตงอปกรณสงเกตความแตกตางของอากาศ เหนอพนดนและพนน า

2. เมอน าเทอรมอมเตอรทง 2 อน เสยบไวทกระปองทงสอง แลวใหนกเรยนบนทกอณหภมของเทอรมอมเตอรทง 2 อน

3. น ากระปองดนและน าทมเทอรมอมเตอรเสยบอยไปตงไวกลางแดด จากนนใชนาฬกาจบเวลาทดนและน ามอณหภมเปลยนแปลงไปทก ๆ 1 องศาเซลเซยส จนครบ 5 องศาเซลเซยส บนทกผลทได

4. น ากระปองดนและน าเขามาในทรม แลวใชนาฬกาจบเวลาทดนและน ามอณหภมลดลงทก ๆ 1 องศาเซลเซยส จนกระทงมอณหภมเทากบอณหภมทเรมตน แลวบนทกผล หมายเหต

1. กระปองนมควรลางใหสะอาดและดนทใชควรเปนดนรวนและแหง 2. กอนใชเทอรมอมเตอรใหสงเกตอณหภมบนเทอรมอมเตอรทง 2 อนวาเทากนหรอไม ถาไมเทากนควร

บนทกไวดวยวามอณหภมเทาไร 3. การจดเทอรมอมเตอรควรใหกระเปาะเทอรมอมเตอรลงไปอยกลางกระปองบรรจดนและน า แตอยาให

แตะกนกระปอง ใชทจบยดเทอรมอมเตอรไวกบขาตงใหแนน 4. การอานอณหภมตองใหสายตาอยในแนวระดบเดยวกบปรอท


5. ถาในวนทดลองไมมแสงแดด นกเรยนอาจใชโคมไฟขนาด 100 วตตแทน โดยจดใหระยะดวงไฟอยสงจากพนประมาณ 30 เซนตเมตร และวางกระปองทงสองใหหางจากดวงไฟเปนระยะเทา ๆ กน บนทกผลการสงเกต

อากาศเหนอพน

อณหภมเรมตน (oC)

เวลาทใชเมออณหภมเปลยนไป 5 oC (นาท) วางกลางแดด วางในทรม

1 oC 1 oC 1 oC 1 oC 1 oC 1 oC 1 oC 1 oC 1 oC 1 oC

ดน 27 3 2.5 3 3 4 3 3.5 4 4 5 น า 28 3.5 4 4 5 5.5 5 5.5 6 6 6.5 สรปผล

ดนและน าใชเวลาไมเทากนในการท าใหอณหภมเพมขนและลดลง โดยน าใชเวลามากกวา ทงในการท าใหอณหภมเพมขนและลดลง

ค าถามประกอบกจกรรม 1. ถาไมมกระปองนมจะใชกลองพลาสตกแทนไดหรอไม เพราะเหตใด ได เพราะเปนภาชนะบรรจ ไมมผลตออณหภมของน าหรอดน 2. ดนทใชในการสงเกตควรมลกษณะใด ดนแหง ตองน ามาตากใหแหงไวลวงหนา 3. ขณะทสงเกต กระเปาะของเทอรมอมเตอรจะอยตดขางกระปองไดหรอไม เพราะอะไร ไมได เพราะจะวดอณหภมของกระปองเพมขนดวย ไมใชอณหภมของน าหรอดนทแทจรง 4. ถาปฏบตกจกรรมนในวนทมแสงแดดออน จะไดผลหรอไม ไมไดผล ตองท าในวนทมแสงแดดจด 5. ในระหวางปฏบตกจกรรมมปญหาและอปสรรคหรอไม และไดแกไขดวยวธใด พจารณาจากค าตอบนกเรยน 6. อณหภมเรมตนของดนและน าเทากนหรอไม ไมเทากน น ามอณหภมต ากวาดน 7. การเพมอณหภมของดนและน า สงใดเพมอณหภมเรวกวากน ดนเพมอณหภมไดเรวกวา 8. การลดอณหภมของดนและน า สงใดลดอณหภมเรวกวากน ดนลดอณหภมไดเรวกวา 9. ผลสรปของกจกรรมนคออะไร พนดนรบความรอนและคายความรอนไดเรวกวาพนน า


ทกษะสรางเสรมความเขาใจทคงทน 1. การสงเกต 2. การลงความคดเหนขอมล 3. การจดกระท าและสอความหมาย ขอมล

อปกรณ 1. ชดการเกดลม 1 ชด 2. ตะแกรงลวด 1 อน 3. ตะเกยงแอลกอฮอล 1 ดวง 4. ทกนลม 1 อน 5. เทอรมอมเตอร 1 อน 6. ไมขดไฟ 1 กลก

ใบกจกรรมท 22 สงเกต การเกดลม ปญหา ความแตกตางของความกดอากาศในสองบรเวณท าใหเกดลมไดหรอไม เพราะเหตใด ขนตอน

1. จดตงอปกรณตาง ๆ ทเตรยมมา ดงรป 2. วดอณหภมทสวนบนและสวนลางของกระปอง

พรอมทงสงเกตการเปลยนแปลงของใบพด 3. น าตะเกยงแอลกอฮอลทจดแลวไปวางใตตะแกรง

ลวด โดยจดใหอยตรงกลางกระปองชดการเกดลม ท าการวดอณหภมสวนบนและสวนลางของกระปองอกครงหนง และระวงอยาใหกระเปาะของเทอรมอมเตอรสมผสถกเปลวไฟ พรอมทงสงเกตการเปลยนแปลงของใบพด

การจดอปกรณชดการเกดลม


รายการ อณหภมของอากาศ (°C) การเปลยนแปลง

ของใบพด สวนบนของกระปอง สวนลางของกระปอง ไมจดไฟ 30 30 ไมหมน จดไฟ 40 32 หมน


สรปผล 1) เมอวางชดการเกดลมบนตะแกรงลวด อณหภมทสวนบนและสวนลางของกระปองทวดไดครงแรกมคา

เทากน สงเกตทใบพดยงไมมการเปลยนแปลงเกดขน 2) เมอน าตะเกยงแอลกอฮอลทจดไฟแลวไปวางไวใตตะแกรงลวด สกครจะสงเกตเหนใบพดหมน พรอม

กนนท าการวดอณหภมทสวนบนและสวนลางอกครงพบวาไดคาไมเทากน โดยอณหภมทสวนบนของกระปองมคาสงขนมาก ค าถามประกอบกจกรรม 1. หนาทส าคญของตะเกยงแอลกอฮอลและเทอรมอมเตอรคออะไร ตะเกยงแอลกอฮอลท าหนาทเผาอากาศใหรอน สวนเทอรมอมเตอรท าหนาทวดอณหภมของอากาศ รอบ ๆ ชดการเกดลม 2. ควรใหความระมดระวงกบเทอรมอมเตอรอยางไร

ขณะใชเทอรมอมเตอรวดอณหภมไมควรใหกระเปาะถกเปลวไฟ 3. ควรตงตะเกยงแอลกอฮอลในลกษณะใด ตะเกยงแอลกอฮอลควรตงใหเปลวไฟอยตรงกลางกระปองโลหะ เพอใหความรอนถกอากาศภายในกระปองอยางเตมท 4. เมอจดไฟตะเกยงแอลกอฮอล มการเปลยนแปลงอะไรเกดขน ใบพดของชดการเกดลมเรมหมนดวยความเรวเพมขน 5. การเคลอนทของอากาศในกระปองเกดขนในทศทางใด จากสวนลางสสวนบนของกระปอง 6. อณหภมของอากาศทชดการเกดลมมลกษณะอยางไร อณหภมสวนลางและสวนบนของกระปองมคาไมเทากน 7. ความคลาดเคลอนของกจกรรมนอาจเกดจากอะไรบาง 1) ตงตะเกยงแอลกอฮอลไมตรงกบกระปองของชดการเกดลม 2) ใชเทอรมอมเตอรวดอณหภมรอบ ๆ กระปองทต าแหนงแตกตางกน 8. ผลสรปของกจกรรมนคออะไร ความแตกตางของความกดอากาศใน 2 บรเวณท าใหเกดลม โดยลมจะพดจากบรเวณทมความกดอากาศสงไปยงบรเวณทมความกดอากาศต า


อปกรณ 1. กระดาษแขงขนาด 20 × 15 ซม. 1 แผน 2. ลวดเสยบกระดาษ 2 ตว 3. แกนไมเลก ๆ ยาวประมาณ 10 ซม. 1 อน 4. เทปกาว 1 มวน 5. หลอดกาแฟ 1 หลอด 6. ดนน ามน 1 กอน 7. กรรไกร 1 เลม 8. เสนดายยาว ประมาณ 20 ซม. 1 เสน


ใบกจกรรมท 23 ประดษฐ เครองมอตรวจสอบทศทางของลมอยางงาย ปญหา เครองมอตรวจสอบทศทางของลมทท าขนสามารถตรวจสอบทศทางของลมไดหรอไม เพราะเหตใด ขนตอน

1. น าลวดเสยบกระดาษ 2 ตว มางางใหปลายขางหนงยดออก ดงรป (ก)

2. น าลวดเสยบกระดาษทงางเสรจแลวทง 2 ตว ตดเขากบแกนไม โดยรดปลายลวดเสยบกระดาษดวยเสนดาย แลวพนดวยเทปกาวใหแนน

3. น าลกศรทตด ดงรป (ข) มาตดเขากบลวดเสยบกระดาษทง 2 ตว พรอมกบน าแกนไมสอดเขาไปในหลอดกาแฟทปกอยบนกอนดนน ามน ดงรป (ค)

4. น าเครองมอทสรางขนไปวางไวในบรเวณทมลมพด สงเกตการเคลอนไหวของลกศร และสงเกตทศทลกศรชไป

การท าเครองมอตรวจสอบทศทางของลมอยางงาย


สรปผล การปฏบตกจกรรมครงน นกเรยนจะไดอปกรณตรวจสอบทศทางลมทเรยกวา ศรลม

ค าถามประกอบกจกรรม 1. เมอตงอปกรณไวในบรเวณทมลมพด ลกศรจะชไปในทศทางใด

ตามทศทางของลม 2. ความยาวของลกศรทตดจากกระดาษแขง ถาแตกตางกนจะมผลตอการวดทศทางลมหรอไม เพราะเหตใด

ไมมผล เพราะตวลกศรใชบอกทศทางของลมทพดเทานน แตถาใชกระดาษหรอวสดทมน าหนกมาก ลกศรจะไมขยบ 3. การน าศรลมไปตงในบรเวณทแตกตางกน มผลตอการวดทศทางลมหรอไม

มผลตอการวดทศทางลม เนองจากบรเวณทมลมพดออน การชทศทางของศรลมจะสงเกตไดยากกวา บรเวณทมลมพดแรง 4. ในระหวางปฏบตกจกรรมมปญหาและอปสรรคหรอไม และไดแกไขดวยวธการใด

พจารณาจากค าตอบนกเรยน 5. การบอกทศทางของลมจากศรลมดไดอยางไร

ลกศรจะชในทศตามทศทางลม โดยหวลกศรของศรลมจะชทศทางทลมพดมาเสมอ 6. หลกการของศรลม นกวทยาศาสตรน าไปประดษฐเครองมอวดทศทางลมทมชอวาอะไร

เครองวดทศลม หรอ ศรลม


อปกรณ 1. กระดาษรปวงกลมขนาด เสนผานศนยกลาง 7 ซม. 3 ชน 2. ลวดเสยบกระดาษ 3 ตว 3. แกนไมเลก ๆ ยาว 10 ซม. 1 อน 4. เทปกาว 1 มวน 5. หลอดกาแฟ 1 หลอด 6. ดนน ามน 1 กอน 7. กรรไกร 1 เลม 8. เสนดายยาว 20 ซม. 1 เสน


ใบกจกรรมท 24 ประดษฐ เครองมอตรวจสอบความเรวของลมอยางงาย ปญหา นกเรยนสามารถสรางอปกรณส าหรบตรวจสอบความเรวของลมไดหรอไม ท าอยางไร ขนตอน

1. ตดกระดาษเปนรปวงกลมทมขนาดเทากน 3 ชน แลวพบเปนรปกรวย ดงรป (ก) จากนนจงใชเทปกาวตดใหแนน

2. ดดงางลวดเสยบกระดาษ 3 ตวใหปลายขางหนงยดออกมา แลวน ามาผกตดกบแกนไมทเตรยมไวดวยเสนดายใหแนน จากนนจดใหลวดเสยบกระดาษท ามมเทา ๆ กน ดงรป (ข) แลวจงใชเทปกาวพนใหแนน

3. น ากรวยกระดาษทเตรยมไวมาตดทปลายของลวดเสยบกระดาษทง 3 ตวดวยเทปกาวโดยจดใหปากกรวยหนไปในทางเดยวกน จากนนจงน าแกนไมสอดเขาไปในหลอดกาแฟทปกยดตดอยกบดนน ามน ดงรป (ค)

4. น าเครองมอทสรางขนไปวางไวในบรเวณทมลมพด แลวสงเกตการเคลอนไหวของกรวยกระดาษ และความเรวของการเคลอนไหว

การท าเครองมอตรวจสอบความเรวของลมอยางงาย


สรปผล การปฏบตกจกรรมครงน นกเรยนจะไดอปกรณตรวจสอบความเรวของลมทเรยกวา มาตรความเรวลม

ค าถามประกอบกจกรรม 1. เมอตงอปกรณไวในบรเวณทมลมพด กรวยกระดาษจะมลกษณะอยางไร หมนเปนวงกลม 2. ถานกเรยนตดกระดาษทใชท ากรวยมขนาดไมเทากนแลว จะมผลตอการปฏบตกจกรรมหรอไม ถากรวยกระดาษมขนาดไมเทากน พนทในการรบลมจะแตกตางกน อาจท าใหการหมนมความเรว ไมสม าเสมอ 3. การน ากรวยกระดาษไปตงในบรเวณทแตกตางกน มผลตอการวดความเรวลมหรอไม ลกษณะใด มผลตอการวดความเรวลม เนองจากบรเวณทมลมพดออน ความเรวลมจากกรวยกระดาษจะชากวา บรเวณทมลมพดแรง 4. ในระหวางการปฏบตกจกรรมมปญหาหรออปสรรคหรอไม และไดแกไขดวยวธใด พจารณาจากค าตอบนกเรยน 5. การบอกความเรวลมจากกรวยกระดาษพจารณาจากอะไร พจารณาจากการทกรวยกระดาษหมนเปนวงกลมและเมอลมพดแรงกรวยกระดาษจะหมนเรวขน 6. หลกการของกรวยกระดาษ นกวทยาศาสตรน าไปประดษฐเครองมอวดความเรวลมทมชอวาอะไร เครองมอวดความเรวลม เรยกวา แอนนมอมเตอร


อปกรณ 1. เครองมอตรวจสอบ ความเรวของลมอยางงาย 1 เครอง 2. นาฬกาจบเวลา 1 เรอน


ใบกจกรรมท 25 ส ารวจ การวดความเรวลม (1) ปญหา ความเรวของลมในแตละชวงเวลาในวนเดยวกนมคาเทากนหรอไม ขนตอน

1. ใหนกเรยนน าเครองมอตรวจสอบความเรวของลมอยางงายทประดษฐขนในการท ากจกรรมท 24 มาตรวจสอบความเรวลมโดยตงเครองมอตรวจสอบความเรวของลมอยางงายไวตรงบรเวณทโลงแจง

2. วดความเรวลมทเวลาตาง ๆ กนใน 1 วน โดยเรมตงแต 08.00 น., 10.00 น., 12.00 น., และ 16.00 น. ตามล าดบ จบเวลาการหมนของกรวยกระดาษครบ 50 รอบ บนทกผลการส ารวจ

เครองมอตรวจสอบความเรวของลมอยางงาย บนทกผลการส ารวจ

วนทตรวจสอบ เวลาทตรวจสอบ เวลาทกรวยกระดาษหมนครบ 50 รอบ 20 ธนวาคม

08.00 น. 10.00 น. 12.00 น. 16.00 น.

50 วนาท 53 วนาท 46 วนาท

1 นาท 30 วนาท


สรปผล ณ เวลาทตางกน ลมพดดวยความเรวไมเทากน

ค าถามประกอบกจกรรม 1. นกเรยนควรสงเกตสงใดในการปฏบตกจกรรมน

สงเกตการหมนของกรวยกระดาษในแตละรอบพรอมกบจบเวลาเมอครบ 50 รอบ 2. ในระหวางการปฏบตกจกรรมมปญหาและอปสรรคหรอไม และไดแกไขโดยวธการใด

พจารณาจากค าตอบนกเรยน 3. เวลาทกรวยกระดาษหมนครบ 50 รอบทเวลาตาง ๆ กน มคาเปนอยางไร มคาไมเทากน 4. การทเวลาจากการหมนของกรวยกระดาษครบ 50 รอบมคาแตกตางกน นกเรยนคดวาขนอยกบสงใด ความเรวลมในชวงเวลานน ๆ 5. ความเรวลมมการเปลยนแปลงอยางไรในชวงเวลาตาง ๆ กน ในชวงเวลาตาง ๆ กน ลมจะพดดวยความเรวทไมเทากน



อปกรณ 1. เครองมอตรวจสอบ ความเรวของลมอยางงาย 1 เครอง 2. นาฬกาจบเวลา 1 เรอน

ใบกจกรรมท 26 ส ารวจ การวดความเรวลม (2) ปญหา ความเรวลม ณ เวลาเดยวกนในแตละวนมคาเทากนหรอไม ขนตอน

1. น าเครองมอตรวจสอบความเรวของลมอยางงายทประดษฐขนในการท ากจกรรมท 24 มาตรวจสอบความเรวลมโดยตงเครองมอตรวจสอบความเรวของลมอยางงายไวตรงบรเวณทโลงแจง

2. วดความเรวลม ณ เวลาเดยวกนใน 1 สปดาห โดยจบเวลาการหมนของกรวยกระดาษครบ 50 รอบ ทเวลา 12.30 น. บนทกผลการส ารวจ

เครองมอตรวจสอบความเรวของลมอยางงาย บนทกผลการส ารวจ

วนทส ารวจ เวลาทส ารวจ เวลาทกรวยกระดาษหมนครบ 50 รอบ 20 ธนวาคม 21 ธนวาคม 22 ธนวาคม 23 ธนวาคม 24 ธนวาคม 25 ธนวาคม 26 ธนวาคม

12.30 น. 12.30 น. 12.30 น. 12.30 น. 12.30 น. 12.30 น. 12.30 น.

50 วนาท 48 วนาท 47 วนาท 56 วนาท 1 นาท 10 วนาท 52 วนาท 48 วนาท


สรปผล ณ เวลาเดยวกนในแตละวน ลมพดดวยความเรวไมเทากน

ค าถามประกอบกจกรรม 1. ควรตงอปกรณไวในบรเวณใด บรเวณทโลงแจง มลมพด เชน สนามหญา สนามกฬา 2. ในระหวางการปฏบตกจกรรมมปญหาและอปสรรคหรอไม และไดแกไขดวยวธการใด พจารณาจากค าตอบนกเรยน 3. เวลาทกรวยกระดาษหมนครบ 50 รอบ ณ เวลาเดยวกนในแตละวน มคาเปนอยางไร มคาไมเทากน 4. ความคลาดเคลอนของกจกรรมนอาจเกดจากอะไรบาง ความคลาดเคลอนของกจกรรมอาจเกดจากการทผปฏบตกจกรรมตองนบรอบการหมนของกรวยกระดาษ ใหครบ 50 รอบไปพรอม ๆ กบการจบเวลา ซงอาจมผลท าใหนบรอบผดพลาดได โดยเฉพาะในวนทอากาศ มความเรวลมมาก


ทกษะสรางเสรมความเขาใจทคงทน 1. การลงความคดเหนขอมล 2. การจดกระท าและสอความหมายขอมล

อปกรณ/แหลงการเรยนร 1. กระดาษบนทก 1 ชด 2. ปากกา 1 ดาม 3. แหลงขอมลทางวทย โทรทศน อนเทอรเนต หนงสอพมพ

ตอนท 4 การพยากรณอากาศและการเปลยนแปลงอณหภมของโลก

ใบกจกรรมท 27 ส ารวจ การพยากรณอากาศ ปญหา การพยากรณอากาศประกอบดวยการรายงานเกยวกบสงใดบาง ขนตอน

1. ใหนกเรยนบนทกการพยากรณอากาศทไดยนจากแหลงขอมลทางวทย โทรทศน หรออานจากหนงสอพมพ หรอสบคนขอมลทางอนเทอรเนตทมเวบไซตทเกยวของ

2. การบนทกจะตองประกอบดวยขอมลเกยวกบวนท เดอน พ.ศ. แหลงขอมลทบนทก และค าพยากรณอากาศ หมายเหต ค าพยากรณอากาศจะเปลยนแปลงไปตามขอมลปจจบนทนกเรยนคนความาจากแหลงขอมลตาง ๆ บนทกผลการส ารวจ

บนทกการพยากรณอากาศ วนท 25 เดอน มกราคม พ.ศ. 2560 ขอมลจาก วทย

แนวค าตอบ พยากรณอากาศตงแตเชาวนนถงเชาวนพรงน ภาคเหนอมหมอกในตอนเชา อากาศเยน บรเวณ เทอกเขาอากาศหนาวกบมฝนกระจายในบางพนท ภาคตะวนออกเฉยงเหนอมหมอกบางในตอนเชา อากาศเยนกบมฝนและฝนฟาคะนองกระจายเปนแหง ๆ สวนมากในตอนลางของภาค ภาคกลางอากาศเยน ทางตอนบนของภาคมฝนและฝนฟาคะนองกระจายและมฝนตกหนกบางพนทของภาค สวนมากทางตอนลางของภาค ภาคตะวนออกรวมทงชายฝง ทะเลมคลนเลกนอย มฝนฟาคะนองกระจาย ภาคใตทะเลเรยบถงมคลนเลกนอย มฝนฟาคะนองกระจายกบมฝนหนกในบางพนท


สรปผล การพยากรณอากาศประจ าวนประกอบดวยการรายงานลกษณะอากาศ ลกษณะของเมฆ ฝน ลกษณะคลนใน

ทะเล และการพยากรณบรเวณทจะมฝนตก การพยากรณท าใหทราบขอมลเกยวกบสภาพอากาศแตละวน ซงจะเปนประโยชนตอการด าเนนงานดานตาง ๆ เปนอยางมาก

ค าถามประกอบกจกรรม 1. นกเรยนสามารถตดตามขาวอากาศไดจากศนยบรการขาวอากาศของหนวยงานใด

กรมอตนยมวทยา 2. นอกจากการบนทกการพยากรณอากาศจากวทย โทรทศน หรอหนงสอพมพแลว เราสามารถตดตามขอมลจากแหลงใดไดอกบาง

อนเทอรเนต 3. ในระหวางการส ารวจมปญหาและอปสรรคหรอไม อะไรคอปญหาและอปสรรค

พจารณาจากค าตอบนกเรยน 4. การเกบขอมลจากแหลงขอมลใดท าใหเกดความคลาดเคลอนของขอมล และเกดขนไดอยางไร

การเกบขอมลจากแหลงขอมลทางวทยหรอโทรทศน ซงความผดพลาดอาจเกดจากการฟงและจดบนทกขอมลในขณะนนทนท ท าใหขอมลคลาดเคลอนได 5. ขอมลการพยากรณอากาศประจ าวนทนกเรยนบนทกไดนนบอกอะไรแกเราบาง

ลกษณะอากาศ ลกษณะเมฆฝน ลกษณะคลนในทะเล 6. นอกจากการรายงานขอมลในขอ 5 นกเรยนคดวาการพยากรณอากาศประกอบดวยการรายงานสงใดอกบาง

ต าแหนงพาย อณหภมสงสดและต าสด ปรมาณฝนทตก ความเรวลม 7. นกเรยนไดประโยชนอะไรจากการปฏบตกจกรรมน

การทราบสภาพอากาศลวงหนา จะท าใหเราสามารถปองกนอนตรายทอาจเกดจากปรากฏการณทางลมฟาอากาศไดและสามารถวางแผนลวงหนาเพอหลกเลยงอปสรรคจากสภาพของอากาศ เชน ถาเรารลวงหนาวาวนรงขนฝนจะตก เราควรน ารมตดตวไปดวย


ทกษะทเสรมสรางความเขาใจทคงทน 1. การสงเกต 2. การลงความคดเหนขอมล 3. การจดกระท าและสอความหมายขอมล

อปกรณ 1. ขวดแกวปากกวาง 1 ใบ 2. กระดาษแขง 1 แผน 3. ถงพลาสตกใส 1 ใบ 4. เทอรมอมเตอร 2 อน 5. ยางรด 1 เสน 6. กระดาษกาว 2 หนา 1 มวน 7. นาฬกาจบเวลา 1 เรอน

ใบกจกรรมท 28 สงเกต ปรากฏการณเรอนกระจก ปญหา ปรากฏการณเรอนกระจกมกระบวนการเกดอยางไร ขนตอน

1. ใชกระดาษแขงท าเปนกลองสเหลยมขนาด 4 × 4 × 2 เซนตเมตร เจาะรตรงกลางเพอใสเทอรมอมเตอร ใชกระดาษกาว 2 หนาตดดานลางกลองกระดาษ

2. วางเทอรมอมเตอรพรอมกลองกระดาษลงในขวดแกว ใหกระดาษกาวตดระหวางกลองกระดาษกบกนขวดเพอไมให เทอรมอมเตอรสมผสกบกนขวดโดยตรง ปดฝาขวดดวยถงพลาสตกใสและรดดวยยางรด

3. น าขวดแกวทเตรยมเสรจแลวไปวางไวกลางแดด แลวน าเทอรมอมเตอรอกอนไปวางไว ขาง ๆ ดงรป

การจดอปกรณสงเกตปรากฏการณเรอนกระจก

4. บนทกอณหภมทอานไดจากเทอรมอมเตอรทง 2 อน เมอเวลาผานไป 30 นาท จากนนน าเทอรมอมเตอรทง 2 อน (ทงทอยในขวดและนอกขวด) เขามาวางไวในทรมไมมแสงแดดสองถง

5. บนทกอณหภมทอานไดจากเทอรมอมเตอรทง 2 อน หลงจากเวลาผานไปได 30 นาท



เวลา อณหภม (องศาเซลเซยส)

เทอรมอมเตอรทอยในขวดแกว เทอรมอมเตอรทวางไวดานนอก เมอวางไวกลางแดด 30 นาท 36 34 หลงจากวางไวในทรม 30 นาท 32 27 สรปผล เมอน าเทอรมอมเตอรทง 2 อนไปวางไวกลางแดดเปนเวลา 30 นาท อณหภมทอานไดจากเทอรมอมเตอรอนทอยในขวดแกวจะสงกวาเทอรมอมเตอรทวางไวดานนอกและเมอน าเทอรมอมเตอรทง 2 อน เขามาวางไวในทรม อณหภมของเทอรมอมเตอรทอยในขวดแกวจะลดลงเพยงเลกนอย สวนอณหภมของเทอรมอมเตอรทอยดานนอกจะลดลงมากกวา ค าถามประกอบกจกรรม 1. เพราะเหตใดจงตองปองกนไมใหเทอรมอมเตอรสมผสกบกนขวด

เพราะถาเทอรมอมเตอรสมผสกบกนขวดจะเปนการวดอณหภมของกนขวดแทน 2. เมอวางเทอรมอมเตอรไวกลางแดดเปนเวลา 30 นาท อณหภมของเทอรมอมเตอรทง 2 อนจะแตกตางกนหรอไม ในลกษณะใด

แตกตางกน เทอรมอมเตอรอนทอยในขวดแกวจะมอณหภมสงกวา 3. หลงจากน าเทอรมอมเตอรมาวางไวในรมเปนเวลา 30 นาท อณหภมของเทอรมอมเตอรทง 2 อนจะแตกตางกนหรอไม ในลกษณะใด

แตกตางกน อณหภมของเทอรมอมเตอรทอยในขวดแกวจะลดลงเพยงเลกนอย สวนอณหภมของเทอรมอมเตอรทอยดานนอกจะลดลงมากกวา 4. เหตผลสนบสนนค าตอบในขอ 2 และ 3 คออะไร

เนองจากแสงแดดทสองผานกระจกใสเขามาในขวดนนมรงสความรอนและความรอนนนถกกนไวดวยกระจกไมใหมการถายเทออกไปขางนอกจงท าใหมอณหภมสงขน 5. ปรากฏการณเรอนกระจกเกดจากสาเหตใด

เกดจากแกสคารบอนไดออกไซดทสะสมอยในชนบรรยากาศกนไมใหความรอนจากพนโลกผานขนไปในชนบรรยากาศ


แหลงการเรยนร 1. หนงสอเรยน หนงสออางอง หนงสอพมพ หนงสออานประกอบ วารสารวทยาศาสตร ฯลฯ 2. เวบไซตทเกยวของทางอนเทอรเนต


ใบกจกรรมท 29 สบคนขอมล ปาไมกบปรากฏการณเรอนกระจก ปญหา ปาไมกบปรากฏการณเรอนกระจกมความสมพนธกนในลกษณะใด ขนตอน

1. นกเรยนแบงกลม กลมละ 3–5 คน 2. ใหแตละกลมสบคนขอมลจากแหลงขอมลตาง ๆ เชน

หนงสอเรยน หนงสออางอง หนงสออานประกอบ หนงสอพมพ วารสารตาง ๆ หรอทางอนเทอรเนตทมเวบไซตทเกยวของกบหวขอเรองตอไปน

1) ความสมพนธของปาไมกบปรากฏการณเรอนกระจก 2) ปรากฏการณเรอนกระจก 3) ภาวะโลกรอน 3. น าขอมลทไดในแตละกลมมาสรปและอภปรายรวมกนในชนเรยน

บนทกผลการสบคนขอมล

รายการบนทกผลการสบคนขอมล วนท 8 เดอน กมภาพนธ พ.ศ. 2560 ขอมลจาก กรมอตนยมวทยา


แนวค าตอบ ปาไมมความสมพนธกบปรากฏการณเรอนกระจก เนองจากปาไมชวยลดปรมาณแกส

คารบอนไดออกไซดในบรรยากาศ กลาวคอ ตนไมจะดดแกสคารบอนไดออกไซดไปใชในการสงเคราะหดวยแสง ดงนนถาหากตนไมถกท าลาย จะท าใหไมมสงมชวตใด ๆ น าแกสคารบอนไดออกไซดไปใชประโยชนไดมากกวาพชทงหลาย ท าใหอากาศมปรมาณของแกสคารบอนไดออกไซดมากขน เปนสาเหตท าใหเกดปรากฏการณเรอนกระจก ภาวะโลกรอนอากาศบรเวณพนผวโลกมอณหภมสงขนจงท าใหมผลตอการด ารงชวตของสงมชวตตาง ๆ ดวย

สรปผล

ปาไมชวยลดปรมาณแกสคารบอนไดออกไซดซงเปนแกสเรอนกระจก ท าใหปรากฏการณเรอนกระจกอยในภาวะสมดลและลดการเกดภาวะโลกรอน


ค าถามประกอบกจกรรม 1. กจกรรมของมนษยทท าใหเกดแกสคารบอนไดออกไซดสบรรยากาศมากทสดคอกจกรรมใด

การตดไมท าลายปาเพอใชเปนทอยอาศยและท าการเกษตร 2. นอกจากการตดไมท าลายปาซงเปนสาเหตของการเพมปรมาณแกสเรอนกระจกแลว นกเรยนคดวามสาเหตใดอกบางทเปนการเพมปรมาณแกสคารบอนไดออกไซดสบรรยากาศจากการทปาไมถกท าลาย

การเกดไฟปาในธรรมชาต 3. นกเรยนคดวาปาไมมความส าคญตอคนและสตวอยางไร

เปนแหลงผลตแกสออกซเจนจากกระบวนการสงเคราะหดวยแสงของพชสบรรยากาศ ท าใหคนและ สตวสามารถน าแกสออกซเจนในบรรยากาศมาใชในการหายใจ 4. “ปจจบนนมนษยเปนตนเหตส าคญของการตดไมท าลายปา” นกเรยนเหนดวยกบค ากลาวนหรอไม จงอธบาย

เหนดวย เพราะปจจบนมนษยตดไมท าลายปาเพอใชเปนทอยอาศยและท าเปนพนทการเกษตรมากขน ซง กจกรรมของมนษยเหลานเปนตวการส าคญในการเพมจ านวนแกสคารบอนไดออกไซดสบรรยากาศ ซงจะสงผลใหเกดปรากฏการณเรอนกระจกและภาวะโลกรอนไดมากขน 5. นกเรยนคดวาภาวะโลกรอนเนองจากปรากฏการณเรอนกระจกสงผลกระทบตอมนษยและสงแวดลอมอยางไร จงอธบาย ท าใหเกดการเปลยนแปลงของสภาพอากาศ สงผลกระทบตอมนษยและสงแวดลอมดงน

1) ผลกระทบตอสงแวดลอม มผลตอธรรมชาตและสงแวดลอมดงน 1.1 ผลกระทบตอธารน าแขงและหมะ เกดการละลายของธารน าแขงและหมะบรเวณขวโลกเพมขน 1.2 ผลกระทบตอมหาสมทรและชายฝงทะเล เกดการเปลยนแปลงของลมบรเวณชายฝงและความ แปรปรวนของกระแสน าในมหาสมทร 1.3 ผลกระทบตอการเปลยนแปลงของหยาดน าฟา เมออณหภมของโลกสงขน ท าใหอตราการระเหยของความชนจากพช พนดน และมหาสมทรมมากขน สงผลใหมปรมาณหยาดน าฟาเพมขนตามไปดวย 1.4 ผลกระทบตอระบบนเวศ พช และสตว เกดการเคลอนยายของพชและสตวซงสงผลกระทบตอระบบนเวศในแตละพนทบนโลก

2) ผลกระทบตอสงคม มผลตอสงคมมนษยดงน 2.1 ผลกระทบจากทรพยากรน า ท าใหปรมาณน าฝนทตกมายงโลกเกดการเปลยนแปลง บางพนทฝนตกมาก บางพนทปรมาณฝนลดลง เกดภาวะน าทวมและภยแลง 2.2 ผลกระทบตอการเกษตร ท าใหผลผลตทางการเกษตรลดต าลงเนองจากปรมาณฝนทตกเกดการเปลยนแปลง 2.3 ผลกระทบตอผ ทอาศยตามชายฝงทะเล เกดความเสยหายตอทอยอาศยของมนษยเนองจากพนดนบรเวณชายฝงทะเลถกท าลายจากภาวะน าทวม 2.4 ผลกระทบตอทอยอาศยของมนษยและสขอนามย ภาวะน าทวมและภยแลงท าใหเกดการอพยพของประชากรเขาสเมอง สงผลใหเกดปญหาสขอนามยในชมชนขน


แบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยน ประจ าหนวยการเรยนร

หนวยการเรยนรท 3 แรงและการเคลอนท ตอนท 1 แรง

แบบทดสอบกอนเรยน

ค าชแจง เลอกค าตอบทถกทสดเพยงค าตอบเดยว

1. สงใดทปรมาณเวกเตอรม แตปรมาณสเกลารไมม ก ขนาด ข หนวย ค ทศทาง ง ถกทกขอ

2. A B จากรปแสดงเวกเตอรของแรง A และแรง B

ขอสรปใดผดเกยวกบเวกเตอรทงสอง ก แรง A มขนาดนอยกวาแรง B ข แรง A และแรง B ไมสามารถรวมกนได ค แรง A และแรง B รวมกนไดและมทศไปทาง

แรง B ง แรง A มขนาดนอยกวาแรง B และมทศทาง

เดยวกน

3. กจกรรมใดทไมตองออกแรงเอาชนะแรงโนมถวงของโลก

ก การยกของ ข การเดนลงเขา ค การยกน าหนก ง การเดนขนบนได

4. กฬาทขณะแขงขนนกกฬาจะตองท าใหเกดสมดลของแรงคอกฬาประเภทใด ก ขบรถแขง ข ยกน าหนก ค ทมน าหนก ง สเกตน าแขง

5. เพราะเหตใดแรงโนมถวงของดวงจนทรจงนอยกวาแรงโนมถวงของโลก ก มวลของดวงจนทรนอยกวามวลของโลก ข รศมของดวงจนทรนอยกวารศมของโลก ค บรรยากาศรอบดวงจนทรนอยกวาบรรยากาศ

รอบโลก ง ความหนาแนนของดวงจนทรนอยกวาความ

หนาแนนของโลก


แบบทดสอบหลงเรยน ค าชแจง เลอกค าตอบทถกทสดเพยงค าตอบเดยว

1. เมอนกเรยนใชเครองชงสปรงแบบแขวนดงถงทรายไปทางขวา ปรากฏวาถงทรายเคลอนทตาม และเครองชงสปรงอานคาแรงดงได 0.5 นวตน ถานกเรยนตองการเขยนขอสรปจากการสงเกตในครงน นกเรยนควรเขยนวาอะไร ก แรงมหนวยเปนนวตน ข ถงทรายมมวลเทากบ 0.5 นวตน ค แรงเปนปรมาณสเกลาร โดยมขนาดเทากบ

0.5 นวตน ง การใชสมบตการหดตวของขดลวดสปรง

สามารถน ามาใชในการวดแรงได 2. A เทากบ 4 หนวย B เทากบ 4 หนวย C เทากบ 4 หนวย จากรปแสดงเวกเตอรของแรง A, แรง B และแรง

C ขอสรปใดถกตองทสดเกยวกบเวกเตอรทงสาม ก A เทากบ C เพราะมขนาดเทากน ข A เทากบ B เพราะมขนาดเทากน ค A เทากบ B เพราะไมค านงถงทศทาง ง B เทากบ C เพราะมขนาดเทากนและทศทาง

เดยวกน

3. บอยชงน าหนกได 58 กโลกรม แรงโนมถวงของโลกทกระท าตอบอยมคาเทาใด ก 560 นวตน ข 570 นวตน ค 580 นวตน ง 590 นวตน

4. ขอสรปใดกลาวถงแรงไดถกตอง ก เมอออกแรงกระท าตอวตถจะท าใหวตถนน

เปลยนแปลงรปรางไปเสมอ ข แรงเปนปรมาณเวกเตอรมแตขนาดเทานน จง

ไมตองค านงถงทศทาง ค ถามแรงหลายแรงกระท าตอวตถ แตแรงลพธ

มคาเปนศนย วตถจะอยในสภาวะสมดล ง ถามแรงภายนอกมากระท าตอวตถจะท าให

วตถเคลอนทไปในทศตรงขามกบแรงลพธ 5. ตอมชงน าหนกทดวงจนทรได 25 นวตน ถาเขา

มาชงน าหนกทผวโลกจะหนกเทาใด ก 50 นวตน ข 100 นวตน ค 125 นวตน ง 150 นวตน


ตอนท 2 การเคลอนทของวตถ



1. ขอสรปใดกลาวผดเกยวกบการกระจด ก ระยะทางในแนวตรงจากต าแหนงเรมตนไป

ยงต าแหนงสดทายของวตถ ข ระยะทางในแนวใด ๆ จากต าแหนงเรมตนไป

ยงต าแหนงสดทายของวตถ ค เวกเตอรทใชแทนการกระจดจะชจาก

ต าแหนงสดทายของวตถเทยบกบต าแหนงเรมตน

ง ปรมาณทมขนาดเทากบระยะทางในแนวตรงจากต าแหนงเดมถงต าแหนงใหมและมทศออกจากต าแหนงเดมไปยงต าแหนงใหม

2.

ขอสรปใดถกตองเกยวกบการกระจดของการเคลอนทของวตถจาก A ไปยง C ก การกระจดเทากบ 50 เมตร ข การกระจดเทากบ 70 เมตร ค การกระจดเทากบ 50 เมตรมทศจาก C มายง A ง การกระจดเทากบ 50 เมตรมทศจาก A ไปยง C

3. “นกขบรถแขงอานตวเลขหนาปดรถยนตได 200 กโลเมตรตอชวโมง” ขอความนกลาวถงปรมาณใด ก อตราเรว ข ความเรง ค อตราเรวเฉลย ง ความเรวเฉลย

4. กราฟนแสดงวาวตถก าลงเคลอนทในลกษณะใด

ก อตราเรวสม าเสมอ ข ความเรวสม าเสมอ ค ความเรงสม าเสมอ ง อตราเรงสม าเสมอ

5. เดกหญงคนหนงเดนไปทางทศตะวนออก 550 เมตร แลวเดนกลบมาทางเดม 150 เมตรไปทางทศตะวนตก ระยะทางทงหมดทเดกหญงคนนเดนเปนเทาใด ก 150 เมตร ข 300 เมตร ค 700 เมตร ง 1,100 เมตร


แบบทดสอบหลงเรยน


1. ขอสรปใดถกตองเกยวกบระยะทางและการกระจดของการเคลอนทของวตถ ก ระยะทางมขนาดเทากบการกระจด เมอวตถ

เคลอนทเปนแนวตรงโดยไมเปลยนทศทาง ข ระยะทางมขนาดเทากบการกระจดแตม

ทศทางตรงกนขามกน เมอวตถเคลอนทเปนแนวตรง

ค ระยะทางมขนาดเปนสองเทาของการกระจดและมทศทางเดยวกน เมอวตถเคลอนทเปนแนวตรง

ง การกระจดมขนาดเปนสองเทาของระยะทางและมทศทางเดยวกน เมอวตถเคลอนทเปนแนวตรง

2. ขอสรปใดไมมโอกาส เกดขนเมอวตถเคลอนทในแนวตรง ก ระยะทวดไดตามการเคลอนทจรงเทากบระยะ

ทวดไดในแนวตรงจากต าแหนงเรมตนถงต าแหนงสดทาย

ข ระยะทวดไดตามการเคลอนทจรงไมเทากบระยะทวดไดในแนวตรงจากต าแหนงเรมตนถงต าแหนงสดทาย

ค ระยะทวดไดในแนวตรงจากต าแหนงเรมตนถงต าแหนงสดทายมคาเปนสองเทาของระยะทวดไดตามการเคลอนทจรง

ง ระยะทวดไดตามการเคลอนทจรงมคาเปนสองเทาของระยะทวดไดในแนวตรงจากต าแหนงเรมตนถงต าแหนงสดทาย

3. ขนาดของอตราเรวกบความเรวมคาไมเทากน ในกรณใด

ก ลกกระสนถกยงเขาเปาในระยะ 10 เมตร ข นกวายน าแขงขนวายน าระยะ 400 เมตร ใน

สระวายน า ค ลกเหลกถกปลอยจากมอลงพนทรายเปน

แนวดงจากขอบโตะ ง รถยนตแลนเปนเสนตรงเปนระยะทาง 60

กโลเมตร ใชเวลา 30 นาท 4. “ความเรวและอตราเรวมทศเดยวกน” เปนค า

กลาวทถกตองหรอไม เพราะอะไร ก ถกตอง เพราะปรมาณทงสองเปนปรมาณ

เดยวกน ข ถกตอง เพราะปรมาณทงสองเปนปรมาณ

เวกเตอรเหมอนกน ค ไมถกตอง เพราะอตราเรวเปนปรมาณ

เวกเตอรและความเรวเปนปรมาณสเกลาร ง ไมถกตอง เพราะอตราเรวเปนปรมาณสเกลาร

และความเรวเปนปรมาณเวกเตอร 5. รถยนตทมอตราเรว 5 เมตรตอวนาท มอตราเรว กกโลเมตรตอชวโมง

ก 0.3 ข 3 ค 18 ง 30


หนวยท 4 พลงงานความรอน แบบทดสอบกอนเรยน


1. การก าหนดมาตราอณหภมมจดอางองทเรยกวาอะไร ก จดคงท ค จดเยอกแขง ข จดเดอด ง จดหลอมเหลว

2. การถายโอนความรอนวธใดทไมตองอาศยตวกลาง ก การน าความรอน ข การพาความรอน ค การแผรงสความรอน ง ถกทกขอ

3. ขอความใดกลาวถงการน าความรอนไดถกตอง ก การถายโอนความรอนผานสญญากาศ ข การสงผานความรอนใหกบวตถจากทเยนไป

ยงวตถทรอน ค การถายโอนความรอนโดยทอนภาคของวตถ

ไมไดเคลอนท ง การถายโอนความรอนโดยทอนภาคของวตถ

เคลอนทตามไปดวย 4. กลมท 1 เงน ทอง ทองแดง กลมท 2 ไม พลาสตก ยาง การจดกลมดงกลาวยดหลกการใด

ก การน าความรอน ข การพาความรอน ค การแผรงสความรอน ง การน าความรอนและการพาความรอน

5. การพาความรอนเกดขนในบรเวณทเปนสญญากาศหรอไม เพราะเหตใด ก เกด เพราะความรอนสามารถเคลอนทไปได

ทกหนทกแหง ข เกด เพราะบรเวณสญญากาศเปนบรเวณทพา

ความรอนไดดทสด ค ไมเกด เพราะบรเวณสญญากาศไมมสารใด ๆ

เปนพาหะทจะพาความรอนไปดวย ง ไมเกด เพราะบรเวณสญญากาศมความกด

อากาศนอย ท าใหความรอนเคลอนทไมได 6. สงใดเปนการใชประโยชนจากการพาความรอน

ก การรดผา ข การหมผา ค การท าซาลาเปา ง การผสมน ารอนกบน าเยน

7. รงสอนฟราเรดในแสงแดดเปนรงสทท าใหเกดสงใด ก ความรอน ข รอยราวในสงกอสราง ค อ านาจทะลทะลวงในแสงอาทตย ง ประจอสระและไอออนในบรรยากาศ

8. วตถทมสด าเมอทงไวกลางแจงจะรอนเรวกวาวตถสอนเพราะอะไร ก สด าดดความรอนไดด ข สด าคายความรอนไดด ค สด าสงผานความรอนไดด ง สด าสะทอนความรอนไดด


9. กาตมน ารอนไฟฟาควรมลกษณะแบบใดเพอใหเกบความรอนไวไดนาน ก สด า ผวมนเรยบ ข สออน ผวมนเรยบ ค สด า ผวขรขระสม าเสมอ ง สออน ผวขรขระสม าเสมอ

10. ขอความใดกลาวถงสมดลความรอนไดถกตอง ก วตถทรอนจะเยนลง วตถทเยนจะรอนขน ข การสญเสยพลงงานในรปของคลน

แมเหลกไฟฟา ค วตถทถายโอนพลงงานจากอณหภมต าไปยง

อณหภมสง ง วตถ 2 ชนดทมอณหภมเทากนเกดการถาย

โอนพลงงาน




1. ประเทศสหรฐอเมรกานยมใชแบบวดอณหภมมาตราใด ก เคลวน ข โรเมอร ค เซลเซยส ง ฟาเรนไฮต

2. การถายโอนความรอนวธใดทตองอาศยตวกลาง ก การน าความรอน ข การพาความรอน ค การแผรงสความรอน ง การน าความรอนและการพาความรอน

3. ขอความใดกลาวถงการน าความรอนไดถกตอง ก โลหะทน าความรอนไดดทสดคอทองแดง ข การน าความรอนสวนใหญเกดขนในของแขง ค ความรอนจากเตาท าใหน าเดอดเปนการน า

ความรอน ง ของเหลวและแกสเปนตวกลางทดในการน า

ความรอน 4. กลมท 1 ตะกว เหลก อะลมเนยม กลมท 2 ไม แกวน า การจดกลมดงกลาวยดหลกการใด

ก การน าความรอน ข การพาความรอน ค การแผรงสความรอน ง การน าความรอนและการพาความรอน

5. การตดตงเครองปรบอากาศนยมตดตงไวกบเพดานหรอสวนบนของหอง เพราะเหตใด ก เปนการประหยดพนทใชสอย ข อากาศรอนสามารถระบายออกจากหองไดเรว

ขน ค อากาศทออกจากเครองปรบอากาศมความเยน

มาก ง อากาศเยนทมความหนาแนนมากจะลอยต าลง

แทนทอากาศรอนทลอยสงขน 6. สงประดษฐใดทใชหลกการพาความรอน ก เตารด ข กระตกน าแขง ค กาตมน ารอนไฟฟา ง อปกรณบดกรไฟฟา 7. คลนแมเหลกไฟฟาจากดวงอาทตยแผมายงโลก

ของเราโดยวธใด ก การน าความรอน ข การพาความรอน ค การแผรงสความรอน ง การน าความรอนและการพาความรอน

8. เพราะเหตใดการสวมเสอสด าในวนทอากาศรอนจงรสกรอนมากกวาปกต ก สด าดดความรอนไดด ข สด าคายความรอนไดด ค สด าสงผานความรอนไดด ง สด าสะทอนความรอนไดด


9. การประดษฐกาตมน ารอนไฟฟาตองใชสมนวาวและเรยบมน เพราะเหตใด ก ท าใหน าเยนเรวขน ข ดดกลนความรอนไดด ค เกบความรอนไวไดนาน ง ปองกนการระเหยของน า

10. ขอความใดกลาวถงสมดลความรอนไมถกตอง ก วตถทรอนจะเยนลงเนองจากการสญเสย

พลงงาน ข การสญเสยพลงงานของวตถ 2 ชนดจน

อณหภมเทากน ค การถายโอนความรอนของวตถ 2 ชนดจนม

อณหภมเทากน ง วตถ 2 ชนดทอณหภมแตกตางกนสมผสกน

เกดการถายโอนพลงงาน


หนวยการเรยนรท 5 บรรยากาศ ตอนท 1 องคประกอบและการแบงชนบรรยากาศ



1. ขอสรปใดไมถกตอง ก อากาศเปนสวนผสมของแกสตาง ๆ และไอ

น า ข ในบรรยากาศมแกสไนโตรเจนอยมากกวา

แกสชนดอน ค สวนประกอบของอากาศในแตละสถานทไม

แตกตางกน ง อากาศทอยรอบตวเราและหมหอโลก เรยกวา

บรรยากาศ พจารณาขอมลตอไปนและตอบค าถามขอ 2–3

ประเทศ ปรมาณโอโซน (DU)

A B C

500 300

1,000

2. จากตาราง ขอสรปใดถกตอง ก ประเทศ A ไดรบรงสอลตราไวโอเลตสงทสด ข ประเทศ B ไดรบรงสอลตราไวโอเลตสงกวา

ประเทศ A ค ประเทศ C ไดรบรงสอลตราไวโอเลตสงกวา

ประเทศ B ง ประเทศ C ไดรบรงสอลตราไวโอเลตสงกวา

ประเทศ A

3. จากตาราง ประชากรประเทศใดเสยงตอการเปนโรคมะเรงผวหนงมากทสด ก A ข B ค C ง มความเสยงเทากนทกประเทศ

4. ขอความใดไมเกยวของกบบรรยากาศชน สตราโตสเฟยร

ก ไมมเมฆและพาย ข มแกสโอโซนอยอยางหนาแนน ค โมเลกลของแกสแตกตวเปนไอออน ง มระดบความสงประมาณ 10–50 กโลเมตร


5. สมมตใหกลองใบใหญใบหนงมแกสชนดตาง ๆ บรรจในปรมาณดงตาราง ถาน ากระตาย 2 ตวมาไวในกลองใบนและปดกลองอยางมดชด แกสชนดใดจะลดลงและแกสชนดใดจะเพมขน

แกสทเปนสวนประกอบของอากาศ

ปรมาณ (รอยละโดยประมาณ)

A B C D

78 21

0.93 0.03

ก แกส A และแกส B ข แกส B และแกส C ค แกส B และแกส D ง แกส D และแกส B


แบบทดสอบหลงเรยน ค าชแจง เลอกค าตอบทถกทสดเพยงค าตอบเดยว 1. แกสทเปนสวนประกอบของอากาศชนดใดชวยให

ไฟตดและท าใหเหลกเปนสนม ก ไอน า ข ออกซเจน ค ไนโตรเจน ง คารบอนไดออกไซด

2. บรรยากาศทหมหอผวโลกอยนอกสดคอชนใด ก เอกโซสเฟยร ข โทรโพสเฟยร ค สตราโตสเฟยร ง เมโซสเฟยร

3. ถาโลกไมมบรรยากาศหมหอโลก โลกจะมลกษณะใด ก ไมมแสงแดด ข โลกจะมดตลอดเวลา ค จะมลมพดแรงตลอดเวลา ง กลางวนรอนจด กลางคนหนาวจด

4. ประโยชนของอากาศในดานใดทมความจ าเปนตอมนษยมากทสด ก ชวยในการหายใจ ข ชวยท าใหเกดลมฟาอากาศ ค ชวยสะทอนและดดกลนพลงงาน ง ชวยปองกนสงแปลกปลอมจากนอกโลก

5. ขอความใดไมถกตองเกยวกบอากาศ ก เปนสารบรสทธ ข มสถานะเปนแกส ค มน าหนก ตองการทอย ง เคลอนทได มแรงยดเหนยวระหวางโมเลกลนอย


ตอนท 2 อณหภม ความชน และความกดอากาศ แบบทดสอบกอนเรยน


1.

ต าบล ความสงจากระดบน าทะเล

(กโลเมตร)

M N O

4 8

12

จากตาราง ขอใดจดล าดบความหนาแนนของอากาศในต าบลตาง ๆ ไมถกตอง ก M < N < O ข N > O < M ค O < N < M ง O < M > N

2. ขอสรปใดถกตองเกยวกบการตากผาในวนทอากาศมความชนสมพทธรอยละ 95 ก อากาศสามารถรบไอน าไดอกรอยละ 5

อากาศมไอน ามาก ดงนนผาจงแหงชา ข อากาศสามารถรบไอน าไดอกรอยละ 5

อากาศมไอน านอย ดงนนผาจงแหงเรว ค อากาศสามารถรบไอน าไดอกรอยละ 95

อากาศมไอน ามาก ดงนนผาจงแหงชา ง อากาศสามารถรบไอน าไดอกรอยละ 95

อากาศมไอน ามาก ดงนนผาจงแหงเรว

3. ถาอากาศมไอน ามาก ผลทเกดขนคออะไร ก อากาศจะมความกดอากาศสง เพราะไอน าเบา

กวาอากาศ ข อากาศจะมความกดอากาศต า เพราะไอน าเบา

กวาอากาศ ค อากาศจะมความกดอากาศสง เพราะไอ

น าหนกกวาอากาศ ง อากาศจะมความกดอากาศต า เพราะไอ

น าหนกกวาอากาศ 4. อะไรเปนสาเหตทท าใหอากาศมความกดอากาศ

เกดขน ก แรงดงดดของโลก ข แรงผลกดนจากดวงอาทตย ค ความรอนจากแกนกลางของโลก ง แรงทหมนรอบตวเองของดวงอาทตย

5. ความสมพนธระหวางความหนาแนนของอากาศกบความกดอากาศมลกษณะใด ก ความหนาแนนของอากาศนอย ความกดอากาศ

สง ข ความหนาแนนของอากาศนอย ความกดอากาศ

ต า ค ความหนาแนนของอากาศมาก ความกดอากาศ

ต า ง ความหนาแนนของอากาศไมเกยวของกบ

ความกดอากาศ




1. ความสง ความดน และความหนาแนนของอากาศ มความสมพนธกนในลกษณะใด ก ความสงเพมขน ความดนอากาศและความ

หนาแนนของอากาศจะเพมขน ข ความสงเพมขน ความดนอากาศและความ

หนาแนนของอากาศจะลดลง ค ความสงเพมขน ความดนอากาศเพมขน แต

ความหนาแนนของอากาศจะลดลง ง ความสงเพมขน ความดนอากาศลดลง แต

ความหนาแนนของอากาศจะเพมขน

2. ถาอากาศมความชนสมพทธ 20% สงทเปนไปไดคออะไร ก มฝนตก ข รสกรอน ค ผวหนงเราจะแหงมาก

ง รสกเหนยวตวและอดอด 3. ขอความใดกลาวถกตอง ถาอากาศมความชน

สมพทธ 94% ก ตากผาแหงเรว รางกายรสกเยนสบาย ข ตากผาแหงชา รางกายรสกเยนสบาย ค ตากผาแหงเรว รางกายรสกอดอดและรอน ง ตากผาแหงชา รางกายรสกอดอดและเหนยวตว

พจารณาขอมลตอไปนและตอบค าถามขอ 4–5

ผลตางของอณหภม

อณหภมของเทอรมอมเตอรกระเปาะแหง (ºC)

15 20 25 26 27 28 29 30

1 2 3 4 5 6 7

89 78 68 58 48 40 30

90 81 72 64 56 48 40

91 83 75 68 61 54 47

92 84 76 69 62 55 48

92 84 77 70 63 57 50

92 84 77 70 63 57 50

92 85 78 70 64 58 51

92 85 79 71 65 59 53


4. จากตาราง ถาอณหภมของเทอรมอมเตอรกระเปาะเปยกวดได 23 ºC และอณหภมเทอรมอมเตอรกระเปาะแหงวดได 27 ºC ความชนสมพทธมคาเทาใด ก 50% ค 70% ข 60% ง 80%

5. จากตาราง ถาอณหภมของเทอรมอมเตอรกระเปาะแหงเปน 28 ºC และมความชนสมพทธ 70% เทอรมอมเตอรกระเปาะเปยกจะอานคาไดเทากบเทาใด ก 23 ºC ค 25 ºC ข 24 ºC ง 26 ºC


ตอนท 3 ลมฟาอากาศ แบบทดสอบกอนเรยน


1. ขอสรปใดถกตองเกยวกบลมมรสมตะวนออกเฉยงเหนอ ก พดมายงประเทศไทยทางภาคใต ข มแหลงก าเนดในมหาสมทรอนเดย ค เปนลมหนาว ท าใหอากาศแหงแลง มไอน า

นอย ง เขาสประเทศไทยประมาณเดอนพฤษภาคม

ไปจนถงเดอนตลาคม 2. การเกดพายมสาเหตมาจากอะไร

ก การทอากาศเยนลอยตวเขามาแทนทอากาศรอน

ข การเคลอนทของอากาศเนองจากความกดอากาศทแตกตางกน

ค การเคลอนทของอากาศเนองจากอณหภมของอากาศทแตกตางกน

ง การเคลอนทของอากาศอยางรนแรงและรวดเรวเนองจากความกดอากาศทแตกตางกนมาก

3. ในบรเวณซกโลกเหนอพายแอนตไซโคลนจะมลกษณะใด ก มวลอากาศรอบหยอมความกดอากาศสง

หมนทวนเขมนาฬกา เขาหาศนยกลาง ข มวลอากาศรอบหยอมความกดอากาศต า หมน

ทวนเขมนาฬกา เขาหาศนยกลาง ค มวลอากาศรอบหยอมความกดอากาศสง

หมนตามเขมนาฬกา ออกจากศนยกลาง ง มวลอากาศรอบหยอมความกดอากาศต า หมน

ตามเขมนาฬกา ออกจากศนยกลาง 4. สงใดไมใชหยาดน าฟา

ก ฝน ข เมฆ ค หมะ ง ลกเหบ

5. ขอใดไมใชผลกระทบทเกดจากปรากฏการณ เอลนโญ

ก ท าใหเกดภยธรรมชาต ข ท าใหภมอากาศเกดการเปลยนแปลง ค ท าใหภมประเทศเกดการเปลยนแปลง ง ท าใหอณหภมของกระแสน าในมหาสมทร

สงขน


แบบทดสอบหลงเรยน ค าชแจง เลอกค าตอบทถกทสดเพยงค าตอบเดยว 1. ขอใดเรยงล าดบความเรวลมใกลศนยกลางของ

พายจากความเรวสงไปหาต าไดถกตอง ก ดเปรสชน > โซนรอน > ไตฝ น ข ไตฝ น > ดเปรสชน > โซนรอน ค ไตฝ น > โซนรอน > ดเปรสชน ง โซนรอน > ไตฝ น > ดเปรสชน

พจารณาขอความตอไปนและตอบค าถามขอ 2–3 “บรเวณความกดอากาศสงทางตอนใตของ

ประเทศจนเคลอนตวลงสตอนเหนอของประเทศไทย”

2. ลกษณะอากาศตอนเหนอของประเทศไทยจะมลกษณะใด ก เกดพาย ข ฝนตกชก ค ทองฟาโปรง ง ทองฟาครมฝน

3. ลกษณะอากาศดงกลาวจะเกดขนในชวงใด ก ชวงเดอนพฤษภาคม–ตลาคม ข ชวงเดอนมกราคม–พฤษภาคม ค ชวงปลายเดอนตลาคม–กมภาพนธ ง ชวงปลายเดอนพฤษภาคม–กนยายน

4. เครองมอวดความเรวลมคออะไร ก ศรลม ข เรดโอโทป ค ไฮโกรมเตอร ง แอนมอมเตอร

5. เมฆฝนทมลกษณะเปนกอนหนาทบคลายภเขา มสด าหรอเทา เกดในระดบต าเปนเมฆชนดใด ก ซรโรควมลส ข ควมโลนมบส ค นมโบสเตรตส ง แอลโตสเตรตส


ตอนท 4 การพยากรณอากาศและการเปลยนแปลงอณหภมของโลก

แบบทดสอบกอนเรยน ค าชแจง เลอกค าตอบทถกทสดเพยงค าตอบเดยว 1. ใครน าความรเรองปรากฏการณเรอนกระจกมา

ประยกตใชไดอยางเหมาะสม ก เพลนปลกดอกไมเมองหนาวในเรอนกระจก ข ชมพปลกกลวยไมปาพนธหายากของไทยใน เรอนกระจก ค แพทปลกพชทะเลทรายในเรอนกระจกหรอ เรอนทท าดวยวสดโปรงใส ง พมพปลกพชในอาคารส านกงานทมผนงเปน กระจกสชาและมเครองปรบอากาศ

2. จากการส ารวจพบวาประเทศสหรฐอเมรกา แคนาดา เยอรมน และองกฤษ ปลอยแกสคารบอนไดออกไซด ขนสบรรยากาศมากกวาประเทศอน ๆ เนองจากประเทศเหลานมปรมาณสงใดมาก ก ประชากร ข เทคโนโลย ค เกษตรกรรม ง อตสาหกรรมหนก

3. โรงไฟฟาทใชถานหนมกท าใหเกดภาวะฝนกรดซงเกดจากโรงไฟฟาปลอยสารใดสบรรยากาศ ก N2 ข CO ค SO2 ง CO2

4. กจกรรมใดของมนษยทท าใหสภาพอากาศมแกสคารบอนมอนอกไซดมากทสด ก การบรการ ข การอตสาหกรรม ค การคมนาคมขนสง ง การตดไมท าลายปา

5. ผลกระทบจากปรากฏการณเรอนกระจกทเกดขนเปนอนดบแรกคออะไร ก เกดพายรนแรง ข ระดบน าทะเลเพมขน ค สภาพอากาศแปรปรวน ง อณหภมของอากาศบนโลกสงขน


แบบทดสอบหลงเรยน ค าชแจง เลอกค าตอบทถกทสดเพยงค าตอบเดยว 1. เมอฝนตก ณ หมบานแหงหนง ปรากฏวาน าฝน

ไดกดกรอนหลงคาสงกะสและท าใหใบไมมจดสเหลองน าตาล ชาวบานไดใหเจาหนาทมาตรวจสอบพบวาน าฝนมฤทธเปนกรดแสดงวาหมบานนมสารพษชนดใด ก ไฮโดรคารบอน ข ซลเฟอรไดออกไซด ค คลอโรฟลออโรคารบอน ง คารบอนมอนอกไซด

2. การพยากรณอากาศหมายถงอะไร ก การสรปการเปลยนแปลงของอากาศ ข การรายงานเกยวกบสงทเกดขนแลวในอากาศ ค การคาดคะเนลวงหนาเกยวกบสงทจะเกด

ขนกบอากาศ ง การรายงานสงทเกดขนจากการเปลยนแปลง

ของอากาศ 3. ขอใดตอไปนไมใชประโยชนของการพยากรณ

อากาศ ก ทราบอณหภมของอากาศลวงหนา ข ทราบปรมาณสารพษในอากาศ ค ชวยเตอนภยอนตรายจากลมพายตาง ๆ ง ชวยลดอนตรายเกยวกบการคมนาคมทาง

ทะเลและทางอากาศ

4. การพยากรณอากาศในระยะสนหมายถงชวงเวลาพยากรณอากาศเทาใด ก 24 ชวโมง ข 76 ชวโมง ค 7 วน ง มากกวา 10 วนขนไป

5. การกระท าของใครทท าใหสวนประกอบของอากาศในบรเวณนนแตกตางจากเดม

สมชายก าลงยางหมปง ฟาใสทดสอบวตามนซในน าผลไม ชดสองไฟฉายใหล าแสงผานอากาศ สมรน าผาทซกดวยมอเสรจแลวมาตาก

ก ชดและสมร ข ฟาใสและสมร ค สมชายและสมร ง สมชาย ฟาใส ชด และสมร


เครองมอวดและประเมนผลดานคณธรรม จรยธรรม และจตวทยาศาสตร ส าหรบนกเรยนประเมนตนเอง

ค าชแจง ใหนกเรยนเขยนเครองหมาย ลงในชองวางทตรงกบความเปนจรง

รายการประเมน พฤตกรรมทแสดงออก ระดบคะแนน

3 2 1

1. ความสนใจใฝร หรออยากร อยากเหน

1. มความใสใจทจะสบเสาะแสวงหาความรในสถานการณและปญหาใหม ๆ อยเสมอ

2. มความกระตอรอรนตอกจกรรมและเรองตาง ๆ 3. ชอบทดลองคนควา 4. ชอบสนทนา ซกถาม ฟง อาน เพอใหไดรบความรเพมเตม

2. ความรบผดชอบ มงมนและอดทน

5. ไมทอถอยในการท างานเมอมอปสรรคหรอลมเหลว 6. เวนการกระท าอนเปนผลเสยหายตอสวนรวม 7. ท างานทไดรบมอบหมายใหสมบรณตามก าหนดและตรงตอเวลา

3. ความมเหตผล

8. ยอมรบในค าอธบายเมอมหลกฐานหรอขอมลมาสนบสนนอยางเพยงพอ 9. พยายามอธบายสงตาง ๆ ในแงเหตและผล ไมเชอโชคลางหรอค าท านาย ทไมสามารถอธบายตามวธการทางวทยาศาสตรได

10. อธบายหรอแสดงความคดเหนอยางมเหตผล 11. ตรวจสอบความถกตองหรอความสมเหตสมผลของแนวคดตาง ๆ กบแหลงขอมลทเชอถอได

4. ความมระเบยบ เรยบรอย

12. น าวธการหลาย ๆ วธมาตรวจสอบผลหรอวธการทดลอง 13. มความละเอยดถถวนในการท างาน 14. ท างานอยางเปนระเบยบเรยบรอย

5. ความซอสตย

15. เสนอความจรง ถงแมวาผลการทดลองจะแตกตางจากผอน 16. บนทกขอมลตามความเปนจรงและไมใชความคดเหนของตนเองเขาไปเกยวของ

17. ไมแอบอางผลงานของผอนวาเปนผลงานของตนเอง

6. ความใจกวาง รวมแสดงความ คดเหนและรบ ฟงความคดเหน ของผอน

18. รบฟงค าวพากษวจารณ ขอโตแยง หรอขอคดเหนทมเหตผลของผอน 19. ไมยดมนในความคดของตนเองและยอมรบการเปลยนแปลง 20. ยอมพจารณาขอมลหรอความคดเหนทยงสรปแนนอนไมได และพรอมทจะหาขอมลเพมเตม

คะแนนรวม คะแนนเฉลย

=


สรปผลการประเมน เขยนเครองหมาย ลงในวงกลม เกณฑการตดสนคณภาพ O ควรปรบปรง (1.00–1.66) หมายเหต การหาระดบคณภาพหาไดจากการน าคะแนน O พอใช (1.67–2.33) รวมในแตละชองมาบวกกน แลวหารดวย O ดมาก (2.34–3.00) จ านวนขอ จะไดคะแนนเฉลยแลวน ามา เทยบกบเกณฑการตดสนคณภาพ ตวอยาง เดกชาย เอ ไดคะแนนรวมเทากบ 30 + 14 + 3 = 47

คะแนนเฉลยเทากบ = 2047 = 2.35

จากคะแนนเฉลยเมอเทยบกบเกณฑการตดสนคณภาพจะอยในระดบดมาก


แบบวดเจตคตทมตอวชาวทยาศาสตร หนวยการเรยนรท………………………….

ค าชแจง ลกษณะของแบบวดประกอบดวยค าแสดงคณลกษณะเปนค ๆ ทมความหมายตรงกนขาม ใหพจารณาวา “นกเรยนมความรสกเชนนนมากนอยเพยงใด” เมอพจารณาแลวตอบ โดยท าเครองหมาย X ทบในชองตวเลขทนกเรยนมความรสกนน

ตวอยาง นกเรยนมความรสกอยางไรตอวชาวทยาศาสตร ไมชอบ 1 2 3 4 5 6 7 ชอบ ถานกเรยนตอบชอง 6 แสดงวา นกเรยนรสกชอบวชาวทยาศาสตรคอนขางมาก ไมสบายใจ 1 2 3 4 5 6 7 สบายใจ ถานกเรยนตอบชอง 2 แสดงวา นกเรยนรสกไมคอยสบายใจเมอเรยนวชาวทยาศาสตร

นกเรยนมความรสกอยางไรตอหนวยการเรยนรท.................................................

1. ยาก 1 2 3 4 5 6 7 งาย 2. ไมเขาใจ 1 2 3 4 5 6 7 เขาใจ 3. นาเบอ 1 2 3 4 5 6 7 นาสนใจ 4. ไมมประโยชน 1 2 3 4 5 6 7 มประโยชน 5. ส าคญนอย 1 2 3 4 5 6 7 ส าคญมาก 6. เฉย ๆ 1 2 3 4 5 6 7 ตนเตน 7. ธรรมดา 1 2 3 4 5 6 7 ซบซอน 8. เหนอยลา 1 2 3 4 5 6 7 สดชน 9. เครงขรม 1 2 3 4 5 6 7 ยนด 10. ทกข 1 2 3 4 5 6 7 สข 11. ไมจ าเปน 1 2 3 4 5 6 7 จ าเปน 12. จรงจง 1 2 3 4 5 6 7 ตามสบาย เกณฑการตดสนคณภาพ น าคะแนนจากชองตวเลขทนกเรยนตอบแตละรายการมารวมกน แลวหาคาเฉลย ถานกเรยนไดคะแนนเฉลยเขาใกล 7 แสดงวามเจตคตทดตอการเรยนหนวยการเรยนรท....... ถานกเรยนไดคะแนนเฉลยเขาใกล 1 แสดงวามเจตคตทไมดตอการเรยนหนวยการเรยนรท......

×

×


เครองมอวดและประเมนผลดานทกษะ/กระบวนการ

ส าหรบนกเรยนประเมนตนเอง ค าชแจง ใหนกเรยนเขยนเครองหมาย ลงในชองวางทตรงกบความเปนจรง

รายการประเมน พฤตกรรมทแสดงออก ปฏบต

เปนประจ า (3 คะแนน)

นาน ๆ ครง (2 คะแนน)

ไมเคยปฏบต (1 คะแนน)

1. ทกษะ กระบวนการ เรยนร วทยาศาสตร

1. ซกถามครเมอสงสยในบทเรยนหรอมขอสงสยในเรองอน ๆ 2. ใชค าถามวา “ท าไม” “เพราะอะไร” เพอหาเหตผล

3. คนควาหาความรทางวทยาศาสตรและเทคโนโลยทางสอตาง ๆ เชน หนงสอพมพ โทรทศน และอนเทอรเนต

4. ศกษาคนควาความรเรองตาง ๆ นอกเหนอจากบทเรยน

5. แสดงความคดเหนหรอแลกเปลยนความรกบผอน

6. สรปขอความทไดรบจากการศกษาคนควาดวยค าพดเปนภาษา ของตนเองใหเขาใจงาย

7. ตรวจสอบความถกตอง ครบถวนของขอความรทศกษาคนควา

8. น าความรทไดจากการศกษาคนควาไปใชในการสรางความรใหม เชน สรางโครงงาน

9. น าความรทไดจากการศกษาคนควาไปใชในชวตประจ าวน

10. จดเวลาส าหรบการอานหนงสอทกวน

2. ทกษะ กระบวนการ กลม

11. รวมกนวางแผนและแบงหนาทการท างานกบเพอนในกลม

12. จดเตรยมวสด/อปกรณใหพรอมกอนทดลอง

13. ปฏบตงานหรอท าการทดลองตามขนตอนทไดตกลงกน 14. ท างานทไดรบมอบหมายอยางเตมความสามารถ

15. เปนผน าและผตามทเหมาะสม

16. ยอมรบขอผดพลาดรวมกน 17. น าเสนอผลงานไดชดเจนและเขาใจงาย

18. เกบลางวสด/อปกรณ ใหสะอาดเปนระเบยบหลงการปฏบตงาน

19. งานเสรจทนเวลาและมคณภาพ

20. ภมใจในผลงาน/การท างานกลม


=


สรปผลการประเมน เขยนเครองหมาย ลงในวงกลม เกณฑการตดสนคณภาพ O ควรปรบปรง (1.00–1.66) หมายเหต การหาระดบคณภาพหาไดจากการน าคะแนน O พอใช (1.67–2.33) รวมในแตละชองมาบวกกน แลวหารดวย

O ดมาก (2.34–3.00) จ านวนขอจะไดคะแนนเฉลย แลวน ามาเทยบ กบเกณฑการตดสนคณภาพ ตวอยาง เดกชาย เอ ไดคะแนนรวมเทากบ 30 + 12 + 3 = 45

คะแนนเฉลยเทากบ = 2045 = 2.25

จากคะแนนเฉลยเมอเทยบกบเกณฑการตดสนคณภาพจะอยในระดบพอใช


แบบวดเจตคตทมตอการปฏบตกจกรรม/การทดลองวทยาศาสตร หนวยการเรยนรท ..............................................

ค าชแจง ลกษณะของแบบวดประกอบดวยค าแสดงคณลกษณะเปนค ๆ ทมความหมายตรงกนขาม ใหพจารณาวา “นกเรยนมความรสกเชนนนมากนอยเพยงใด” เมอพจารณาแลวตอบ โดยท าเครองหมาย X ทบในชองตวเลขทนกเรยนมความรสกนน

นกเรยนมความรสกอยางไรตอการปฏบตกจกรรม/การทดลองวทยาศาสตร หนวยการเรยนรท .......................................

1. นาเบอ 1 2 3 4 5 6 7 นาสนใจ 2. อนตราย 1 2 3 4 5 6 7 ปลอดภย 3. พยากรณไมได 1 2 3 4 5 6 7 พยากรณได 4. ยาก 1 2 3 4 5 6 7 งาย 5. เฉอยชา 1 2 3 4 5 6 7 คลองแคลว 6. ไมมประโยชน 1 2 3 4 5 6 7 มประโยชน 7. ยงเหยง 1 2 3 4 5 6 7 เรยบรอย 8. ไมจ าเปน 1 2 3 4 5 6 7 จ าเปน 9. บงคบ 1 2 3 4 5 6 7 อสระ 10. ลมเหลว 1 2 3 4 5 6 7 ส าเรจ เกณฑการตดสนคณภาพ น าคะแนนจากชองตวเลขทนกเรยนตอบแตละรายการมารวมกน แลวหาคาเฉลย ถานกเรยนไดคะแนนเฉลยเขาใกล 7 แสดงวามเจตคตทดตอการปฏบตกจกรรม/การทดลองวทยาศาสตร ถานกเรยนไดคะแนนเฉลยเขาใกล 1 แสดงวามเจตคตทไมดตอการปฏบตกจกรรม/การทดลอง วทยาศาสตร


เครองมอวดและประเมนผลสมรรถนะส าคญของนกเรยน ส าหรบนกเรยนประเมนตนเอง

ค าชแจง ใหนกเรยนเขยนเครองหมาย ลงในชองวางทตรงกบความเปนจรง

ความสามารถดาน

พฤตกรรมทแสดงออก ปฏบต

เปนประจ า (3 คะแนน)

นาน ๆ ครง (2 คะแนน)

ไมเคยปฏบต (1 คะแนน)

1. การสอสาร 1. พดบอกความคด ความรสกของตนกบผอนเกยวกบขอมลและประสบการณของตนเอง

2. อธบายเหตผลของการเลอกทจะรบและไมรบขอมลขาวสาร 3. เลอกใชวธการสอสารทมประสทธภาพและค านงถงผลกระทบทมตอตนเองและสงคม

2. การคด 4. ใชการคดวเคราะหเพอน าไปสการสรางองคความรหรอสารสนเทศ 5. ใชการคดสงเคราะหเพอน าไปสการสรางองคความรหรอสารสนเทศ 6. ใชการคดอยางมวจารณญาณเพอน าไปสการสรางองคความรหรอสารสนเทศ 7. ใชการคดอยางเปนระบบเพอน าไปสการสรางองคความรหรอสารสนเทศ

3. การแกปญหา 8. ใชขอมล หลกการ เหตผล และคณธรรมในการแกปญหาและอปสรรคตาง ๆ 9. เขาใจความสมพนธและการเปลยนแปลงของเหตการณตาง ๆ ในสงคม 10. น าความรทมอยมาใชในการแกไขและปองกนปญหา 11. ตดสนใจเรองตาง ๆ โดยค านงถงผลกระทบทเกดขนตอตนเอง สงคม และสงแวดลอม

4. การใชทกษะกระบวนการและทกษะในการด าเนนชวต

12. รจกใชกระบวนการสบเสาะหาความร 13. รจกน ากระบวนการตาง ๆ ไปใชในการด าเนนชวตประจ าวน 14. มความสมพนธทดกบผอนในการท างานและการอยรวมกนในสงคม 15. รจกการปรบตวใหทนกบการเปลยนแปลงของสงคมและสภาพแวดลอม 16. รจกหลกเลยงพฤตกรรมทไมพงประสงคซงจะสงผลกระทบตอตนเองและผอน 17. รจกการจดการและหาทางออกทเหมาะสมดานความขดแยงและความแตกตางระหวางบคคล

5. การใชเทคโนโลย

18. รจกเลอกใชวสด อปกรณ ประเภทซอฟตแวรและฮารดแวรในการพฒนาตนเองและสงคมเพอการเรยนร การสอสาร การท างาน การแกปญหา และการอยรวมกบผอน

19. รจกเลอกใชแนวคดทางเทคโนโลยในการพฒนาตนเองและสงคมเพอการเรยนร การสอสาร การท างาน การแกปญหา และการอยรวมกบผอน

20. รจกเลอกใชวธการทางเทคโนโลยในการพฒนาตนเองและสงคมเพอการเรยนร การสอสาร การท างาน การแกปญหา และการอยรวมกบผอน


=


สรปผลการประเมน เขยนเครองหมาย ลงในวงกลม เกณฑการตดสนคณภาพ O ควรปรบปรง (1.00–1.66) หมายเหต การหาระดบคณภาพหาไดจากการน าคะแนน O พอใช (1.67–2.33) รวมในแตละชองมาบวกกน แลวหารดวยจ านวนขอ O ดมาก (2.34–3.00) จะไดคะแนนเฉลย แลวน ามาเทยบกบเกณฑการตดสน คณภาพ ตวอยาง เดกชาย เอ ไดคะแนนรวมเทากบ 30 + 12 + 4 = 46

คะแนนเฉลยเทากบ 2046 = 2.30

จากคะแนนเฉลยเมอเทยบกบเกณฑการตดสนคณภาพจะอยในระดบพอใช


เครองมอวดและประเมนสมรรถนะทางวทยาศาสตรและภาระงานของนกเรยน โดยใชมตคณภาพ (Rubrics)

มตคณภาพ (Rubrics) ของกลมสาระการเรยนรวทยาศาสตร

การสงเกต (Observation) เปนวธการหาขอมลโดยตรงโดยใชประสาทสมผสทงหา ไดแก การด การดม การฟง การชม และการสมผส

ตวอยาง แบบประเมนกจกรรมการสงเกต

เรอง...............................................................................................กลมท........... ภาคเรยนท.......................ชน...................................................

รายการประเมน ระดบคณภาพ

1 2 3 4 1. การด าเนนการสงเกต 2. การใชประสาทสมผส 3. การบอกรายละเอยดของสงทสงเกต 4. บนทกผลการสงเกตอยางตรงไปตรงมาตามความเปนจรง 5. ความปลอดภยขณะสงเกต

เกณฑการประเมน แยกตามองคประกอบยอย 5 ดาน 1. การด าเนนการสงเกต

4 หมายถง ด าเนนการสงเกตตามล าดบขนตอนไดดและทนตามเวลาทก าหนด 3 หมายถง ด าเนนการสงเกตไดตามล าดบขนตอน ตองการความชวยเหลอจากครเปนบางครง 2 หมายถง ด าเนนการสงเกตคอนขางจะผดพลาด ไมสามารถปฏบตไดบางขนตอน ท าให

ด าเนนการเสรจไมทนเวลา 1 หมายถง ด าเนนการสงเกตผดพลาด ตองใหความชวยเหลอตลอดเวลา

2. การใชประสาทสมผส 4 หมายถง การใชประสาทสมผสอยางใดอยางหนงหรอหลายอยางรวมกนไดเหมาะสมกบสงท สงเกต ท าใหไดขอมลมากทสด 3 หมายถง การใชประสาทสมผสอยางใดอยางหนงหรอหลายอยางรวมกนไดคอนขางเหมาะสม

กบสงทสงเกต แตตองไดรบค าแนะน าจากครเปนบางครง 2 หมายถง การใชประสาทสมผสอยางใดอยางหนงหรอหลายอยางรวมกนไมเหมาะสมกบสงท สงเกต ท าใหไดขอมลทไมถกตองเปนสวนใหญ 1 หมายถง ใชการคาดเดามากกวาใชประสาทสมผส


3. การบอกรายละเอยดของสงทสงเกต 4 หมายถง บอกหรออธบายลกษณะของสงทสงเกตไดอยางสมบรณและครบถวน 3 หมายถง บอกหรออธบายองคประกอบหลกของสงทสงเกตได 2 หมายถง บอกหรออธบายองคประกอบหลกของสงทสงเกตไดเพยงบางสวน 1 หมายถง บอกหรออธบายสงทสงเกตไดนอยมาก

4. บนทกผลการสงเกตอยางตรงไปตรงมาตามความเปนจรง 4 หมายถง มการบนทกผลการสงเกตอยางตรงไปตรงมาตามความเปนจรง ไมแสดงความคดเหน

หรอใชเหตผลประกอบ 3 หมายถง มการบนทกผลการสงเกตอยางตรงไปตรงมาตามความเปนจรงและแสดงความคดเหน

หรอใชเหตผลประกอบบางเลกนอย 2 หมายถง มการบนทกผลการสงเกตตามความเปนจรงบางสวนและแสดงความคดเหนหรอให เหตผลประกอบเปนสวนใหญ 1 หมายถง มการบนทกผลการสงเกตตามความคดเหนของตนเอง

5. ความปลอดภยขณะสงเกต 4 หมายถง สงเกตดวยความระมดระวงและสามารถแนะน าเพอนเพอใหเกดความปลอดภยได 3 หมายถง สงเกตดวยความระมดระวง ครตองดแลและชแนะเปนบางครง 2 หมายถง สงเกตดวยความระมดระวง ครตองดแลและชแนะบอยครง 1 หมายถง ขาดความระมดระวง ท าใหเกดอนตรายขณะทสงเกต

เกณฑการประเมนกจกรรมการสงเกตโดยภาพรวม

ระดบคณภาพ รายการประเมน 4 ด าเนนการสงเกตตามล าดบขนตอนไดอยางรวดเรว ใชประสาทสมผสไดเหมาะสมกบสงท

สงเกต ค านงถงความปลอดภยขณะทสงเกต บอกรายละเอยดของสงทสงเกตไดสมบรณ ครบถวน และบนทกผลการสงเกตอยางตรงไปตรงมาตามความเปนจรง

3 ด าเนนการสงเกตไดตามล าดบขนตอน ใชประสาทสมผสไดคอนขางเหมาะสมกบสงทสงเกต สงเกตดวยความระมดระวงเพอความปลอดภย บอกรายละเอยดของสงทสงเกตไดเพยงองคประกอบหลก และบนทกผลการสงเกตตามความเปนจรง แสดงความคดเหนบางเลกนอย

2 ด าเนนการสงเกตไดบางขนตอน ใชประสาทสมผสไมเหมาะสมกบสงทสงเกต ตองการความชวยเหลอ แนะน าเพอใหเกดความปลอดภย บอกรายละเอยดของสงทสงเกตไดเพยงองคประกอบหลกบางสวน และบนทกผลการสงเกตตามความเปนจรงบางสวน รวมทงใสความคดเหนเพมเตม

1 ด าเนนการสงเกตผดพลาด ใชการคาดเดามากกวาใชประสาทสมผส ตองคอยดแลเพอใหเกดความปลอดภย บอกรายละเอยดของสงทสงเกตไดนอยมาก และบนทกผลการสงเกตตามความคดเหนของตนเอง ขาดการสงเกตทนาเชอถอ


การส ารวจ (Exploration) เปนวธการหาขอมลเกยวกบสงตาง ๆ โดยใชวธการและเทคนคตาง ๆ เชน การสงเกต การสมภาษณ และการเกบตวอยาง เพอน ามาวเคราะห จ าแนกหรอหาความสมพนธ

ตวอยาง แบบประเมนกจกรรมการส ารวจ



1 2 3 4 1. การเลอกใชอปกรณ/เครองมอในการส ารวจ 2. การด าเนนการส ารวจ 3. การจดจ าแนกประเภทขอมล 4. การบนทกผลการส ารวจตามขอเทจจรง 5. ความปลอดภยขณะท าการส ารวจ

เกณฑการประเมน แยกตามองคประกอบยอย 5 ดาน 1. การเลอกใชอปกรณ/เครองมอในการส ารวจ 4 หมายถง เลอกใชอปกรณไดถกตอง เหมาะสม และสอดคลองกบวธการส ารวจทกขนตอน 3 หมายถง เลอกใชอปกรณไดถกตองและสอดคลองกบวธการส ารวจเปนสวนใหญ 2 หมายถง เลอกใชอปกรณไดถกตองบางสวนและสอดคลองกบวธการส ารวจเปนบางขนตอน 1 หมายถง เลอกใชอปกรณไมถกตองและไมสอดคลองกบวธการส ารวจ 2. การด าเนนการส ารวจ

4 หมายถง สามารถด าเนนการส ารวจตามล าดบขนตอนไดในเวลาทก าหนด รวมทงใชเทคนคหรอวธการ ทเหมาะสมท าการส ารวจ

3 หมายถง สามารถด าเนนการส ารวจตามล าดบขนตอนและน าเทคนคหรอวธการมาใชท าการส ารวจ แตตองไดรบความชวยเหลอแนะน าจากครเปนบางครง

2 หมายถง การด าเนนการไมเปนไปตามล าดบขนตอน ใชเวลามาก และครตองใหความชวยเหลอหรอ แนะน าบอยครง

1 หมายถง การด าเนนการผดพลาด ใชเวลาเกนทก าหนดไว และครตองใหความชวยเหลอหรอ แนะน าตลอดเวลา

3. การจดจ าแนกประเภทขอมล 4 หมายถง สามารถจดจ าแนกประเภทของสงทท าการส ารวจเปนหมวดหม ท าใหงายตอการท าความเขาใจ

รวมทงระบเกณฑการจ าแนกได


3 หมายถง สามารถจดจ าแนกประเภทของสงทท าการส ารวจเปนหมวดหมไดตามเกณฑทครแนะน า 2 หมายถง สามารถจดจ าแนกประเภทของสงทท าการส ารวจเปนหมวดหมไดบางสวน โดยทครและเพอน

ตองใหความชวยเหลอหรอแนะน าเกยวกบเกณฑการจ าแนก 1 หมายถง สามารถจดจ าแนกประเภทของสงทท าการส ารวจไดนอยมาก โดยทครและเพอนตองให

ความชวยเหลอหรอแนะน าเกยวกบเกณฑการจ าแนก 4. การบนทกผลการส ารวจตามขอเทจจรง 4 หมายถง บนทกขอมลตามขอเทจจรง ทกขนตอน มรายละเอยดครบถวน 3 หมายถง บนทกขอมลตามขอเทจจรง แตขาดการอธบายรายละเอยดบางขนตอน 2 หมายถง บนทกขอมลตามขอเทจจรงเปนบางสวนและใสความคดเหนของตนเอง รวมทงรายละเอยด

บางสวนขาดหายไป 1 หมายถง บนทกขอมลไดนอยมาก ขาดความนาเชอถอ 5. ความปลอดภยขณะท าการส ารวจ

4 หมายถง ส ารวจดวยความระมดระวงและสามารถแนะน าเพอนเพอใหเกดความปลอดภยได 3 หมายถง ส ารวจดวยความระมดระวง ครตองดแลและชแนะเปนบางครง 2 หมายถง ส ารวจดวยความระมดระวง ครตองดแลและชแนะบอยครง 1 หมายถง ขาดความระมดระวง ท าใหเกดอนตรายขณะทส ารวจ

เกณฑการประเมนกจกรรมการส ารวจโดยภาพรวม

ระดบคณภาพ รายการประเมน 4 เลอกใชอปกรณไดถกตอง เหมาะสม ด าเนนการส ารวจไดรวดเรว ใชเทคนคหรอ

วธการไดเหมาะสม ค านงถงความปลอดภยขณะทท าการส ารวจ จดจ าแนกประเภทของสงทท าการส ารวจเปนหมวดหม รวมทงบอกเกณฑการจ าแนกได และบนทกผลการส ารวจตามขอเทจจรง มรายละเอยดครบถวน

3 เลอกใชอปกรณไดถกตองเปนสวนใหญ ด าเนนการส ารวจตามล าดบขนตอน ส ารวจดวยความระมดระวง เพอใหเกดความปลอดภย สามารถจดจ าแนกประเภทของสงทส ารวจเปนหมวดหมได บนทกผลการส ารวจตามขอเทจจรง

2 เลอกใชอปกรณไดถกตองเปนบางสวน การด าเนนการส ารวจตองใชเวลามาก ไมสามารถปฏบตไดบางขนตอน ตองคอยชวยเหลอแนะน าเพอใหเกดความปลอดภยขณะทส ารวจ จดจ าแนกประเภทของขอมลไดเพยงบางสวน บนทกผลการส ารวจตามขอเทจจรงบางสวน รายละเอยดบางสวนหายไป

1 เลอกใชอปกรณไมสอดคลองกบวธการส ารวจ การด าเนนการส ารวจผดพลาด ตองคอยดแลเพอใหเกดความปลอดภยขณะทท าการส ารวจ ไมสามารถจดจ าแนกประเภทของสงทส ารวจไดและบนทกผลการส ารวจนอยมาก ขาดความนาเชอถอ


การทดลอง (Experiment) เปนกระบวนการเรยนรเพอคนหาค าตอบหรอตรวจสอบสมมตฐานทตงไวดวยการใชทกษะ/กระบวนการทางวทยาศาสตร ประกอบดวยการออกแบบวธการทดลอง ก าหนดตวแปร ตงสมมตฐาน เลอกและใชเครองมอการทดลองหรอวสดอปกรณ ปฏบตการทดลอง บนทกผลการทดลองและสรปผลการทดลอง

ตวอยาง แบบประเมนกจกรรมการทดลอง


เลขท ชอ-สกล

การวางแผนและการออกแบบการทดลอง การด าเนนการ

ทดลอง ผลการทดลอง และสรปผล

รวม

ชอเรอ

ง

ปญหา

การต

งสมม

ตฐาน

ตวแป

รตน

ตวแป

รตาม

ตวแป

รควบ

คม

วธการท

ดลอง

การท

ดลอง

วธการใชอ

ปกรณ

การเก

บรกษ

าอปก

รณ

การจดก

ระท าขอ

มล

ความถก

ตองของ

ขอมล

การแปล

ความหม

ายขอ

มล

และส

รปผล

การท

ดลอง

2 2 3 1 1 1 4 1 1 3 2 2 2 25 1 2 3 4 5

หมายเหต อาจลดประเดนในการประเมนหรอลดคะแนนในแตละประเดนไดตามความเหมาะสม เกณฑการใหคะแนน

1. การวางแผนและการออกแบบการทดลอง 1.1 ชอเรอง – สอดคลองกบปญหา ให 1 คะแนน – ไมสอดคลองกบปญหา ให 0 คะแนน – ชอเรองมความชดเจน ให 1 คะแนน – ชอเรองไมชดเจน ให 0 คะแนน 1.2 ปญหา – สอดคลองกบชอเรอง ให 1 คะแนน – ไมสอดคลองกบชอเรอง ให 0 คะแนน – ครอบคลมเรอง ให 1 คะแนน – ไมครอบคลมเรอง ให 0 คะแนน


1.3 การตงสมมตฐาน – ตงสมมตฐานไดสอดคลองกบปญหา ให 2 คะแนน – ตงสมมตฐานไมสอดคลองกบปญหา ให 0 คะแนน – ตงสมมตฐานไดอยางมเหตผล ให 1 คะแนน – ตงสมมตฐานไมมเหตผล ให 0 คะแนน 1.4 ตวแปรตาง ๆ ทง 3 ตวแปร – มตวแปรตาง ๆ และถกตองใหคะแนนตวแปรละ 1 คะแนน – มตวแปรตาง ๆ แตไมถกตอง หรอไมมตวแปร ให 0 คะแนน 1.5 วธการทดลอง – ระบอปกรณการทดลองครบถวน ให 1 คะแนน – ระบอปกรณการทดลองไมครบถวน ให 0 คะแนน – ระบอปกรณการทดลองเหมาะสม ให 1 คะแนน – ระบอปกรณการทดลองไมเหมาะสม ให 0 คะแนน – มวธการทดลองเหมาะสม ให 2 คะแนน – วธการทดลองขามขนตอนหรอสลบซบซอน ให 1 คะแนน – มวธการทดลองไมเหมาะสม ให 0 คะแนน 2. การด าเนนการทดลอง 2.1 การทดลอง – ด าเนนการทดลองสอดคลองกบแผนการทดลอง ให 1 คะแนน – ด าเนนการทดลองไมสอดคลองกบแผนการทดลอง ให 0 คะแนน 2.2 วธการใชอปกรณ – มวธการใชอปกรณถกตอง ให 1 คะแนน – มวธการใชอปกรณไมถกตอง ให 0 คะแนน 2.3 การเกบรกษาอปกรณ – อปกรณมความสะอาด ให 1 คะแนน – อปกรณไมมความสะอาด ให 0 คะแนน – จดเกบอปกรณเปนระเบยบเรยบรอย ให 1 คะแนน – จดเกบอปกรณไมเปนระเบยบเรยบรอย ให 0 คะแนน – อปกรณไมช ารด ให 1 คะแนน – อปกรณช ารด ให 0 คะแนน 3. ผลการทดลองและสรปผล 3.1 การจดกระท าขอมล – น าเสนอขอมลเขาใจงาย ให 1 คะแนน – น าเสนอขอมลไมเหมาะสม ให 0 คะแนน


– น าเสนอขอมลเปนล าดบขนตอน ให 1 คะแนน – น าเสนอขอมลไมเปนล าดบขนตอน ให 0 คะแนน 3.2 ความถกตองของขอมล – ขอมลทน าเสนอมความถกตอง ให 2 คะแนน – ขอมลทน าเสนอมความเปนไปได ให 1 คะแนน – ขอมลทน าเสนอไมถกตอง ให 0 คะแนน 3.3 การแปลความหมายขอมลและสรปผลการทดลอง – แปลความหมายขอมลไดถกตอง ให 1 คะแนน – แปลความหมายขอมลไมถกตอง ให 0 คะแนน – สรปผลขอมลไดสอดคลองกบจดประสงคการทดลอง ให 1 คะแนน – สรปผลการทดลองไมสอดคลองกบจดประสงคการทดลอง ให 0 คะแนน

เกณฑการประเมน แยกตามองคประกอบยอย 4 ดาน

ระดบคณภาพ รายการประเมน

1. การวางแผนวธด าเนนการทดลอง 4 – วางแผนการทดลองและออกแบบการทดลองไดถกตอง เหมาะสมกบเวลา

สามารถเลอกใชเครองมอและวสดอปกรณในการทดลองไดถกตอง เหมาะสม และครบถวน

3 – วางแผนการทดลองและออกแบบการทดลองไดถกตองและเหมาะสมกบเวลา แต การเลอกใชเครองมอและวสดอปกรณยงไมเหมาะสมหรอไมครบถวน

2 – วางแผนการทดลองและออกแบบการทดลองไมถกตองและไมเหมาะสมกบเวลา ตองไดรบความชวยเหลอในการเลอกใชเครองมอและวสดอปกรณ

1 – ไมสามารถวางแผนและออกแบบการทดลองไดเอง ตองไดรบความชวยเหลออยาง มากในการวางแผนการทดลองการออกแบบการทดลอง และการเลอกใช เครองมอและวสดอปกรณ

2. การปฏบตการทดลอง 4 – ด าเนนการทดลองเปนขนตอนและใชเครองมอและวสดอปกรณไดอยางถกตอง 3 – ด าเนนการทดลองไดเอง แตตองการค าแนะน าการใชเครองมอและวสดอปกรณ

เปน บางครง 2 – ตองไดรบความชวยเหลอเปนบางครงในการด าเนนการทดลองและการใช

เครองมอและวสดอปกรณ 1 – ตองไดรบความชวยเหลอตลอดเวลาในการด าเนนการทดลองและการใชเครองมอ

และวสดอปกรณ



3. ความคลองแคลวในการท าการทดลอง 4 – ด าเนนการทดลองและใชอปกรณท าการทดลองไดเหมาะสม มความปลอดภย และ

ท าไดเสรจทนเวลา 3 – ท าการทดลองและใชอปกรณไดทนเวลาทก าหนด แตยงตองการค าแนะน าการใช

อปกรณบางเปนครงคราว 2 – ท าการทดลองไมทนเวลาทก าหนด แตใชเครองมอและวสดอปกรณไดถกตอง

และไมเกดความเสยหาย 1 – ท าการทดลองไมทนเวลาทก าหนดและท าเครองมอและวสดอปกรณเครองใชบาง

ชนช ารดเสยหาย 4. การน าเสนอ (บนทกผลการทดลองและเขยนรายงานการทดลอง)

4 – บนทกผลการทดลองและสรปผลการทดลองถกตอง รดกม เขยนรายงานการ ทดลองไดอยางสมบรณเปนขนตอนทชดเจน

3 – บนทกผลการทดลองและสรปผลการทดลองไดเอง เขยนรายงานการทดลอง ยงไมเปนขนตอนทสมบรณ

2 – ตองไดรบค าแนะน าเปนบางครงในการบนทกผลการทดลอง การสรปผลการ ทดลอง รวมทงการเขยนรายงานการทดลอง

1 – ตองไดรบความชวยเหลออยางมากในการบนทกผลการทดลอง การสรปผล การทดลอง รวมทงการเขยนรายงานการทดลอง

เกณฑการประเมนกจกรรมการทดลองโดยภาพรวม

ระดบคณภาพ รายการประเมน 4

วางแผนวธการทดลองและปฏบตการทดลองไดคลองแคลว ใชเครองมอและวสดอปกรณไดถกตองเหมาะสม ผลการทดลองทไดถกตองสมบรณ

3

วางแผนวธการทดลองและปฏบตการทดลองไดคลองแคลว ใชเครองมอและวสดอปกรณไดถกตองเหมาะสม ผลการทดลองทไดถกตองแตยงไมครบถวน

2

วางแผนวธการทดลองและปฏบตการทดลองไดบาง แตไมคลองแคลว ตองการความชวยเหลอแนะน าการใชเครองมอและวสดอปกรณใหถกตองและปลอดภย

1 ไมสามารถวางแผนวธการทดลองและปฏบตการทดลองไดเอง


การสบคนขอมล (Search) เปนการหาขอมลหรอขอสนเทศทมผรวบรวมไวแลวจากแหลง ตาง ๆ เชน หองสมด เครอขายอนเทอรเนต และภมปญญาทองถน

ตวอยาง แบบประเมนรายงานการสบคนขอมล


เลขท

ชอสกล

รายการประเมน

รวมจ

านวน

รายการทผ

านเกณ

ฑข นต

า สรป

เนอห

าครบ

ถวนต

รงตามป

ระเดน

ความถก

ตองของเนอห

าสาระ

ภาษาถก

ตองเห

มาะส

ม

คนคว

าจากแห

ลงการเร

ยนรท

หลากหล

าย

รปแบ

บการน า

เสนอ

นาสน

ใจ

ประเม

นปรบ

ปรงและ

แสดง

ความรส

กตอช

นงาน

ผาน ไมผาน

1 2 3 4 5

เกณฑการประเมน แยกตามองคประกอบยอย 6 ดาน 1. เนอหาสาระครบถวนตรงตามประเดน 4 หมายถง มเนอหาสาระครบถวนตามประเดนทก าหนดทงหมด 3 หมายถง มเนอหาสาระคอนขางครบถวนตามประเดนทก าหนดทงหมด 2 หมายถง มเนอหาสาระไมครบถวนตามประเดน แตภาพรวมของสาระทงหมดอยในเกณฑพอใช 1 หมายถง มเนอหาสาระไมครบถวน ภาพรวมของสาระทงหมดอยในเกณฑตองปรบปรง 2. ความถกตองของเนอหาสาระ 4 หมายถง เนอหาสาระทงหมดถกตองตามขอเทจจรงและหลกวชา 3 หมายถง เนอหาสาระเกอบทงหมดถกตองตามขอเทจจรงและหลกวชา 2 หมายถง เนอหาสาระบางสวนถกตองตามขอเทจจรง หลกวชาตองแกไขบางสวน 1 หมายถง เนอหาสาระสวนใหญไมถกตองตามขอเทจจรง หลกวชาตองแกไขเปนสวนใหญ


3. ภาษาถกตองเหมาะสม 4 หมายถง สะกดการนตถกตอง ถอยค าส านวนเหมาะสมดมาก ล าดบความไดชดเจน เขาใจงาย 3 หมายถง สะกดการนตถกตองเปนสวนใหญ ถอยค าส านวนเหมาะสมด ล าดบความไดดพอใช 2 หมายถง สะกดการนตมผดอยบาง ถอยค าส านวนเหมาะสมพอใช ล าดบความพอเขาใจ 1 หมายถง สะกดการนตผดมาก ถอยค าส านวนไมเหมาะสม ล าดบความไดไมชดเจน 4. คนควาจากแหลงการเรยนรทหลากหลาย 4 หมายถง คนควาจากแหลงการเรยนรทหลากหลายตงแต 4 แหลงขนไป 3 หมายถง คนควาจากแหลงการเรยนร 3 แหลง 2 หมายถง คนควาจากแหลงการเรยนร 2 แหลง 1 หมายถง คนควาจากแหลงการเรยนรเพยงแหลงการเรยนรเดยว 5. รปแบบการน าเสนอนาสนใจ 4 หมายถง รปแบบการน าเสนองานแปลกใหม นาสนใจด ล าดบเรองราวไดดมาก 3 หมายถง รปแบบการน าเสนองานนาสนใจ ล าดบเรองราวไดด 2 หมายถง รปแบบการน าเสนองานนาสนใจพอใช ล าดบเรองราวไดพอใช 1 หมายถง รปแบบการน าเสนอผลงานไมนาสนใจ ล าดบเรองราวไดไมด 6. ประเมนปรบปรงและแสดงความรสกตอชนงาน 4 หมายถง วเคราะหขอเดน ขอดอยของงานไดชดเจน ปรบปรงพฒนางานไดเหมาะสม และแสดงความรสก

ตองานทงกระบวนการท างานและผลงานไดอยางชดเจน 3 หมายถง วเคราะหขอเดน ขอดอยของงานไดบางสวน ปรบปรงพฒนางานไดบาง แสดงความรสกตองานได

แตไมครบถวน 2 หมายถง วเคราะหขอเดน ขอดอยของงานไดเลกนอย ปรบปรงพฒนางานดวยตนเองไมได ตองไดรบค าแนะน า

จากผอน แสดงความรสกตองานไดแตไมครบถวน 1 หมายถง วเคราะหขอเดน ขอดอยของงานไมได ไมปรบปรงพฒนางาน แสดงความรสกตองานไดเลกนอย

หรอไมแสดงความรสกตองาน เกณฑการตดสนผลการประเมน นกเรยนตองมพฤตกรรมในแตละรายการอยางนอยระดบ 2 ขนไป จ านวน 4 ใน 6 รายการ เกณฑการประเมนรายงานการสบคนขอมลโดยภาพรวม

ระดบคณภาพ รายการประเมน 4

– บนทกผลงานไดถกตองตามจดประสงค เขยนบนทกไดชดเจน แนวคดหลก ถกตอง มประเดนส าคญครบถวน – ใชภาษาไดอยางเหมาะสม ศพทวทยาศาสตรถกตอง


ระดบคณภาพ รายการประเมน 3 – บนทกผลงานไดตรงตามจดประสงค เขยนบนทกทมบางสวนยงไมชดเจน

แนวคดหลกถกตอง มประเดนส าคญครบถวน – ใชภาษา ศพทวทยาศาสตรไมถกตองในบางสวน

2 – บนทกผลงานยดตามจดประสงค เขยนบนทกไมชดเจน แนวคดหลกบางสวนไม ถกตอง สวนทเปนประเดนส าคญมไมครบถวน – ใชภาษา ศพทวทยาศาสตรไมถกตองในบางสวน

1 – บนทกผลงานไมสอดคลองกบจดประสงค เขยนบนทกไมชดเจน และแนวคด หลกสวนใหญไมถกตอง – ใชภาษา ศพทวทยาศาสตรไมถกตอง

โครงงานวทยาศาสตร (Scientific Project) เปนกจกรรมการเรยนรทมการสบเสาะหาความร การปฏบต

จรง และการสรางความรดวยตนเอง โดยผท าโครงงานมอสระในการน าความร ความสามารถ ประสบการณเดม และกระบวนการทางวทยาศาสตรมาใชในการแกปญหา โครงงานวทยาศาสตรจ าแนกเปน 4 ประเภท คอ โครงงานประเภทส ารวจ โครงงานประเภททดลอง โครงงานประเภทสงประดษฐ และโครงงานประเภททฤษฎ การประเมนโครงงานวทยาศาสตรไดก าหนดเปาหมายการเรยนรและจดประสงคของการประเมนไว ดงน

เปาหมายการเรยนร จดประสงคการเรยนร 1. ความรความคด 1.1 มความเขาใจหลกการ แนวคดหลกทางวทยาศาสตร

1.2 ใชศพทเฉพาะทางวทยาศาสตรไดถกตอง 1.3 มความรเกดขนใหมและสรางความรดวยตนเอง

ฯลฯ 2. กระบวนการเรยนรทเกดจาก การท าโครงงาน 2.1 โครงงานประเภทส ารวจและ โครงงานประเภททดลอง

1) สามารถก าหนดปญหาและสมมตฐานทสอดคลองกน 2) สามารถออกแบบการส ารวจหรอทดลอง การเกบรวบรวมขอมล และการควบคมตวแปร 3) สามารถจดกระท าและน าเสนอขอมลทเขาใจงาย 4) สามารถแปลผลสอดคลองกบขอมลทรวบรวมได 5) สามารถบนทกการท างานอยางมเหตผล

ฯลฯ


2.2 โครงงานประเภทสงประดษฐ 1) สามารถเลอกวสดทน ามาใชประดษฐ 2) สามารถออกแบบตรงตามวตถประสงค การใชประโยชน ความ คงทน ความประณต และนาสนใจ

ฯลฯ 2.3 โครงงานประเภททฤษฎ 1) สามารถเสนอแนวคดทมเหตผล

2) สามารถอธบายและสรปแนวคดหลกบนพนฐานของขอตกลง เบองตน

ฯลฯ 3. ความคดรเรมสรางสรรค 3.1 มความแปลกใหม กอใหเกดประโยชน

3.2 มความแปลกใหมในการออกแบบ ฯลฯ

4. การเขยนรายงานหรอการแสดง ผลงาน

4.1 ความถกตองของขอมล ศพทวทยาศาสตร การเรยบเรยงขอความ และรปแบบการน าเสนอตาราง แผนภม กราฟ รปภาพ 4.2 สอสารสงทเรยนรไดอยางชดเจน เหมาะสม นาสนใจ

ฯลฯ เกณฑการประเมนโครงงานวทยาศาสตรโดยภาพรวม

ระดบคณภาพ รายการประเมน 4 มการแสดงออกถงความเขาใจปญหา การวางแผนวธการท าโครงงาน โดยออกแบบ

หรอคดคนขนเอง ลงมอปฏบตจนท าโครงงานไดเสรจและประสบความส าเรจ เขยนรายงานเปนล าดบไดชดเจนและครบถวน

3 มหลกฐาน รองรอยทแสดงถงความเขาใจปญหา การวางแผนวธการท าโครงงานไดถกตอง ลงมอปฏบตจนเสรจและประสบความส าเรจ และเขยนรายงานไดชดเจน

2 มหลกฐาน รองรอยทแสดงถงความเขาใจปญหา การวางแผนวธการท าโครงงานถกตองบางสวน ลงมอปฏบตประสบความส าเรจบางสวน และเขยนรายงานยงไมชดเจน

1 ใชเวลานานมากในการท าความเขาใจปญหา ตองอาศยการแนะน าเกยวกบการวางแผนวธการท าโครงงาน มความยากล าบากในการลงมอปฏบตและเขยนรายงานสบสนไมชดเจน


แบบบนทกผลการประเมนโครงงานวทยาศาสตร

รายการประเมน คะแนนทได

หมายเหต 4 3 2 1

1. การก าหนดปญหาและการตงสมมตฐาน 2. ขอมลหรอขอเทจจรงประกอบการท าโครงงาน 3. การออกแบบการทดลอง 4. อปกรณและเครองมอในการทดลอง 5. การด าเนนการทดลอง 6. การบนทกขอมล 7. การจดกระท าขอมล 8. การแปลความหมายขอมลและการสรปผลของขอมล 9. ความคดรเรมสรางสรรค 10. การเขยนรายงานหรอการแสดงผลงาน

รวม หมายเหต การประเมนโครงงานวทยาศาสตรท าไดโดยการสงเกต การสมภาษณ และการบนทกการ

ปฏบตงานหรอบนทกพฤตกรรมของนกเรยนเปนรายบคคลและเปนรายกลมอยางตอเนอง และผประเมนหลายคน รวมทงการประเมนตนเองของนกเรยน

เกณฑการประเมนโครงงานวทยาศาสตร แยกตามองคประกอบยอย 10 ดาน โครงงานประเภททดลอง


1. การก าหนดปญหาและการตงสมมตฐาน 4 สมมตฐานสอดคลองกบปญหาและแสดงความสมพนธระหวางเหตและผลอยางชดเจน 3 สมมตฐานสอดคลองกบปญหาและแสดงความสมพนธระหวางเหตและผล แตยงไมชดเจน 2 สมมตฐานสอดคลองกบปญหา แตไมแสดงความสมพนธระหวางเหตและผล 1 สมมตฐานไมสอดคลองกบปญหา 2. ขอมลหรอขอเทจจรงประกอบการท าโครงงาน

4 มการศกษาคนหาขอมลหรอขอเทจจรงทเกยวของกบปญหาอยางชดเจนครอบคลม 3 มการศกษาคนหาขอมลหรอขอเทจจรงทเกยวของกบปญหา แตยงไมครอบคลม 2 มการศกษาคนหาขอมลหรอขอเทจจรงทเกยวของกบปญหาเพยงบางสวน 1 มการศกษาหาขอมลหรอขอเทจจรงทไมเกยวของกบปญหา


3. การออกแบบการทดลอง 4 สอดคลองกบสมมตฐาน ควบคมตวแปรไดถกตองสมบรณ และมแนวทางการเกบรวบรวม

ขอมล 3 สอดคลองกบสมมตฐานและควบคมตวแปรไดครบถวนสมบรณ 2 สอดคลองกบสมมตฐานและควบคมตวแปรไดบางสวน 1 สอดคลองกบสมมตฐานแตไมมการควบคมตวแปร 4. อปกรณและเครองมอในการทดลอง

4 เลอกใชอปกรณและเครองมอไดถกตองและเหมาะสม 3 เลอกใชอปกรณและเครองมอไดถกตองเปนสวนใหญ 2 เลอกใชอปกรณและเครองมอไดถกตองเปนบางสวน 1 เลอกใชอปกรณและเครองมอไมเหมาะสม 5. การด าเนนการทดลอง

4 ด าเนนการทดลองไดถกตองครบสมบรณ 3 ด าเนนการทดลองไดถกตองเปนสวนใหญ 2 ด าเนนการทดลองไดถกตองเปนบางสวน 1 ด าเนนการทดลองไมเหมาะสม 6. การบนทกขอมล

4 บนทกขอมลตรงจดประสงคทตองการศกษาถกตองและครบสมบรณ 3 บนทกขอมลตรงจดประสงคทตองการศกษาและถกตอง 2 บนทกขอมลตรงจดประสงคทตองการศกษา 1 บนทกขอมลไมตรงจดประสงคทตองการศกษา 7. การจดกระท าขอมล

4 มการจดกระท าขอมลถกตอง ชดเจน ละเอยด และครบสมบรณ 3 มการจดกระท าขอมลถกตอง ชดเจน แตยงไมครบสมบรณ 2 มการจดกระท าขอมลถกตอง แตไมชดเจนเพยงพอ 1 มการจดกระท าขอมลไมถกตองเปนสวนมาก 8. การแปลความหมายขอมลและการสรปผลของขอมล

4 แปลความหมายถกตองและสรปผลสอดคลองกบขอมล 3 แปลความหมายถกตอง แตสรปผลไมสอดคลองกบขอมลบางสวน 2 แปลความหมายถกตองเปนสวนใหญ แตสรปผลไมสอดคลองกบขอมล 1 แปลความหมายไมถกตองบางสวน และไมสรปผล


9. ความคดรเรมสรางสรรค 4 โครงงานแสดงใหเหนถงความคดรเรมสรางสรรคและสามารถน าไปประยกตใชได 3 โครงงานแสดงใหเหนถงความคดรเรมสรางสรรค 2 โครงงานบางสวนมความแปลกใหมจากโครงงานทมผท าแลว 1 โครงงานคลายคลงกบสงทเคยท าแลว 10. การเขยนรายงานหรอการแสดงผลงาน

4 มการน าเสนอเปนขนตอนสมบรณและชดเจน 3 มการน าเสนอเปนขนตอน แตยงไมชดเจน 2 มการน าเสนอบางสวนเปนขนตอน แตยงไมชดเจน 1 มการน าเสนอไมชดเจน ไมเปนขนตอน


ตวอยาง แบบประเมนโครงงาน (ทวไป)

ชอโครงงาน...............................................................................กลมท........... ภาคเรยนท.......................ชน...................................................

เลขท ชอสกล

รายการประเมน รวม

จ านวนรายการทผานเกณฑขนต า

สรป

ก าหน

ดประเดนป

ญหา

ชดเจน

วางแผน

ก าหน

ดขนต

อน

การแกป

ญหาไดเหม

าะสม

ลงมอ

ปฏบต

ตามแ

ผน

สามารถน าไปใชแกปญ

หา

ในชว

ตประจ าวน

เขยน

รายงานน าเสนอ

ผาน ไมผาน

1 2 3 4 5

เกณฑการประเมน แยกตามองคประกอบยอย 5 ดาน 1. ก าหนดประเดนปญหาชดเจน 4 หมายถง ก าหนดประเดนปญหาไดดวยตนเอง ปญหาทก าหนดมความเฉพาะเจาะจงชดเจนดมาก 3 หมายถง ก าหนดประเดนปญหาไดดวยตนเอง ปญหาทก าหนดมความเฉพาะเจาะจงชดเจนด 2 หมายถง ก าหนดประเดนปญหาไดดวยตนเองเปนบางสวน ปญหาทก าหนดมความเฉพาะเจาะจงชดเจนพอใช 1 หมายถง ก าหนดประเดนปญหาดวยตนเองไมได 2. วางแผนก าหนดขนตอนการแกปญหาไดเหมาะสม 4 หมายถง ออกแบบวธการ ขนตอนการแกปญหา ระบควบคมตวแปรไดถกตองเหมาะสม 3 หมายถง ออกแบบวธการ ขนตอนการแกปญหา ระบควบคมตวแปรไดคอนขางเหมาะสม 2 หมายถง ออกแบบวธการ ขนตอนการแกปญหา ระบควบคมตวแปรไดเหมาะสมพอใช 1 หมายถง ออกแบบวธการ ขนตอนการแกปญหา ระบควบคมตวแปรไดไมเหมาะสม


3. ลงมอปฏบตตามแผน 4 หมายถง ลงมอแกปญหาตามขนตอนทก าหนดไวอยางครบถวนจรงจง สามารถคนพบความร ขอคด แนวทางการปฏบตตามประเดนปญหาทตงไวดวยตนเองทงหมด 3 หมายถง ลงมอแกปญหาตามขนตอนทก าหนดไวอยางครบถวนจรงจง สามารถคนพบความร ขอคด แนวทางการปฏบตตามประเดนปญหาทตงไวดวยตนเองเปนสวนใหญ 2 หมายถง ลงมอปฏบตตามขนตอนทก าหนดบาง แตไมครบถวน สามารถคนพบความร ขอคด แนวทางการ

ปฏบตตามประเดนปญหาทตงไวดวยตนเองเปนบางสวน 1 หมายถง ลงมอปฏบตตามขนตอนทก าหนดไดนอยมาก ไมสามารถคนพบความร ขอคด แนวทางการ ปฏบตตามประเดนปญหาทตงไว 4. สามารถน าไปใชแกปญหาในชวตประจ าวน 4 หมายถง น าขอคนพบ วธปฏบตไปใชแกปญหาในชวตประจ าวนไดครบถวน ถกตองและตอเนอง 3 หมายถง น าขอคนพบ วธปฏบตไปใชแกปญหาในชวตประจ าวนไดครบถวน ถกตองแตขาดความตอเนอง 2 หมายถง น าขอคนพบ วธปฏบตไปใชแกปญหาในชวตประจ าวนไดเปนบางสวน และตองกระตนเตอนให

ปฏบตอยางตอเนอง 1 หมายถง น าขอคนพบ วธปฏบตไปใชแกปญหาในชวตประจ าวนไดนอยมาก หรอไมน าไปใชเลย 5. เขยนรายงานน าเสนอ 4 หมายถง บนทกผลการศกษาคนควาและน าเสนอขอมลไดถกตองชดเจน แสดงใหเหนถงขนตอนการวางแผน การลงมอแกปญหาและขอคนพบทไดครบถวน 3 หมายถง บนทกผลการศกษาคนควาและน าเสนอขอมลไดถกตองชดเจน แสดงใหเหนถงขนตอนการวางแผน การลงมอแกปญหา และขอคนพบทไดคอนขางครบถวน 2 หมายถง บนทกผลการศกษาคนควาและน าเสนอขอมลไดบาง แสดงใหเหนถงขนตอนการวางแผน การลงมอ แกปญหา และขอคนพบทไดเพยงบางสวน 1 หมายถง บนทกผลการศกษาคนควาและน าเสนอขอมลไดนอยมาก เหนขนตอนการวางแผน การลงมอแกปญหา และขอคนพบทไดไมชดเจน เกณฑการตดสนผลการประเมน นกเรยนตองมพฤตกรรมในแตละรายการอยางนอยระดบ 2 ขนไป จ านวน 3 ใน 5 รายการ

แฟมสะสมผลงาน (Portfolio) เปนแหลงรวบรวมผลงานของนกเรยนอยางเปนระบบ ทน ามาใชประเมนสมรรถภาพของนกเรยน เพอชวยใหนกเรยน คร ผปกครองหรอผทเกยวของเกดความเขาใจและมองเหนอยางเปนรปธรรมไดวา การปฏบตงานและผลงานของนกเรยนมคณภาพมาตรฐานอยในระดบใด แฟมสะสมผลงานเปนเครองมอประเมนผลตามสภาพจรงทใหโอกาสนกเรยนไดใชผลงานจากทไดปฏบตจรงสอสารใหผอนเขาใจถงความสามารถทแทจรงของตน ซงผลงานทเกบสะสมในแฟมสะสมผลงานมหลายลกษณะ เชน การเขยนรายงาน บทความ การศกษาคนควา สงประดษฐ การท าโครงงาน บนทกการบรรยาย บนทกการทดลอง บนทกการอภปราย บนทกประจ าวน แบบทดสอบ


แบบบนทกความคดเหนเกยวกบการประเมนชนงานในแฟมสะสมผลงาน

ชอชนงาน...........................................................................วนท.......... เดอน................... พ.ศ.............. หนวยการเรยนรท.............เรอง................................................................

รายการประเมน บนทกความคดเหนของนกเรยน

1. เหตผลทเลอกชนงานนไวในแฟมสะสมผลงาน ................................................................................ ................................................................................

2. จดเดนและจดดอยของงานชนนมอะไรบาง ................................................................................ ................................................................................

3. ถาจะปรบปรงงานชนนใหดขนควรปรบปรง อยางไร

................................................................................

................................................................................

................................................................................ 4. งานชนนควรไดคะแนนเทาใด เพราะเหตใด (ถาก าหนดใหคะแนนเตม 10 คะแนน)

................................................................................

................................................................................

................................................................................

................................................................................

ความเหนของครหรอทปรกษา

........................................................................

........................................................................

.......................................................................

...............................................

...............................................

......

ความเหนของผปกครอง

......................................................................

......................................................................

......................................................................

......................................................................

................................ ผลการประเมนของครหรอทปรกษา

.....................................................................................................................

.....................................................................................................................

.....................................................................................................................

.....................................................................................................................


ตวอยาง แบบประเมนแฟมสะสมผลงาน

เรอง...............................................................................................กลมท........... ภาคเรยนท.......................ชน..........................................................


1 2 3 4 1. โครงสรางและองคประกอบ 2. แนวความคดหลก 3. การประเมนผล 4. การน าเสนอ เกณฑการประเมน แยกตามองคประกอบยอย 4 ดาน


1. โครงสรางและองคประกอบ 4 ผลงานมองคประกอบทส าคญครบถวนและจดเกบไดอยางเปนระบบ 3 ผลงานมองคประกอบทส าคญเกอบครบถวนและสวนใหญจดเกบอยางเปนระบบ 2 ผลงานมองคประกอบทส าคญเปนสวนนอย แตบางชนงานมการจดเกบทเปนระบบ 1 ผลงานขาดองคประกอบทส าคญและการจดเกบไมมระบบ 2. แนวความคดหลก

4 ผลงานสะทอนแนวความคดหลกของนกเรยนทไดความรทางวทยาศาสตร มหลกฐานแสดงวามการน าความรไปใชประโยชนไดมาก

3 ผลงานสะทอนแนวความคดหลกของนกเรยนทไดความรทางวทยาศาสตร มหลกฐานแสดงวาสามารถน าความรไปใชในสถานการณตวอยางได

2 ผลงานสะทอนแนวความคดหลกของนกเรยนวาไดความรทางวทยาศาสตรบาง มหลกฐานแสดงถงความพยายามทจะน าไปใชประโยชน

1 ผลงานจดไมเปนระบบ มหลกฐานแสดงวามความรทางวทยาศาสตรนอยมาก 3. การประเมนผล

4 มการประเมนความสามารถและประสทธภาพการปฏบตงานและผลงาน รวมทงมการเสนอแนะโครงการทเปนไปไดทจะจดท าตอไปไวอยางชดเจนหลายโครงการ

3 มการประเมนความสามารถและประสทธภาพการปฏบตงานและผลงาน รวมทงการเสนอแนะโครงการทควรจดท าตอไป


2 มการประเมนความสามารถและประสทธภาพการปฏบตงานและผลงานบาง รวมทงมการเสนอแนะโครงการทจะท าตอไปแตไมชดเจน

1 มการประเมนประสทธภาพการปฏบตงานและผลงานนอยมากและไมมขอเสนอแนะใด ๆ 4. การน าเสนอ

4 เขยนบทสรปและรายงานทมระบบด มขนตอน มขอมลครบถวน มการประเมนผลครบถวน แสดงออกถงความคดรเรมสรางสรรค

3 เขยนบทสรปและรายงานแสดงใหเหนวามขนตอนการจดเกบผลงาน มการประเมนผลงาน เปนสวนมาก

2 เขยนบทสรปและรายงานแสดงใหเหนวามขนตอนการจดเกบผลงาน มการประเมนผลเปนบางสวน

1 เขยนบทสรปและรายงานแสดงใหเหนวามขนตอนการจดเกบผลงาน แตไมมการประเมนผล

เกณฑการประเมนแฟมสะสมผลงานโดยภาพรวม

ระดบคณภาพ รายการประเมน 4 ผลงานมรายละเอยดมากเพยงพอ ไมมขอผดพลาดหรอแสดงถงความไมเขาใจ มความเขาใจ

ในเรองทศกษาโดยมการบรณาการหรอเชอมโยงแนวความคดหลกตาง ๆ เขาดวยกน 3 ผลงานมรายละเอยดมากเพยงพอและไมมขอผดพลาดหรอแสดงถงความไมเขาใจ แตขอมล

ตาง ๆ เปนลกษณะของการน าเสนอทไมไดบรณาการระหวางขอมลกบแนวความคดหลกของเรองทศกษา

2 ผลงานมรายละเอยดทบนทกไว แตพบวาบางสวนมความผดพลาดหรอไมชดเจน หรอแสดงถงความไมเขาใจเรองทศกษา

1 ผลงานมขอมลนอย ไมมรายละเอยดบนทกไว

› lesson plan › มัธยมศึกษา › 03 science › pdf › 02 51-01-0402... ·...

Documents