การศกษาแนวทางการลดความผดพลาดในการสงมอบสนคา กรณศกษา : โรงงานอาหารสตว

A Study of Guidelines for the reduction of mistakes in Shipping Process Case Study: Feed Factory

วรรณะ กรดภ 570107100032

รภทภร สลดกล 570107100037

โครงงานวศวกรรมนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรวศวกรรมศาสตรบณฑต

สาขาวชาวศวกรรมการจดการและโลจสตกส วทยาลยนวตกรรมดานเทคโนโลยและวศวกรรมศาสตร

มหาวทยาลยธรกจบณฑตย ปการศกษา 2560

การศกษาแนวทางการลดความผดพลาดในการสงมอบสนคา

กรณศกษา : โรงงานอาหารสตว

วรรณะ กรดภ 570107100032

รภทภร สลดกล 570107100037

โครงงานวศวกรรมนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตรวศวกรรมศาสตรบณฑต

สาขาวชาวศวกรรมการจดการและโลจสตกส วทยาลยนวตกรรมดานเทคโนโลยและวศวกรรมศาสตร

มหาวทยาลยธรกจบณฑตย ปการศกษา 2560

A Study of Guidelines for the reduction of mistakes in Shipping Process Case Study: Feed Factory

Wanna Krudpoo 570107100032 Rapatporn Salidkul 570107100037

A Project Submitted in Partial Fulfillment of Requirement for The Management and Logistics Engineering

College of Innovative Technology and Engineering Dhurakij Pundit University

2017

กตตกรรมประกาศ

วจยฉบบนไดส าเรจสมบรณตามเปาหมายดวยความรวมมอชวยเหลอและค าแนะน าทเปนประโยชนตอการศกษาคนควาอยางยง จากผมพระคณหลายทาน อาท

อาจารย บญชย แซสว (อาจารยบอย) ทไดเสยสละเวลาอนมคาในการใหค าปรกษา และแนะน าขอมลทเปนประโยชนตอการพฒนาวจยใหสมบรณ ตลอดระยะเวลาในการศกษาการจดท าโครงการ

คณ นนท แกวนลหวหนาปฏบตการคลงสนคาบรษท เบทาโกร จ ากด (มหาชน) ทใหความกรณาในการสนบสนนขอมลและใหสมภาษณเพอเปนประโยชนในการศกษาการคนควาดวยตนเอง ตลอดจนบคคลทเกยวของทใหขอมล ความรวมมอ อนเกดประโยชนตอการจดท าโครงการนจนส าเรจลลวงดวยด

เพอนๆ ทกคนทเปนก าลงใจใหกน และชวยเหลอเกอกลกนมาโดยตลอด ไมวาจะเลกนอยหรอมากมาย และโดยเฉพาะกลมเพอนซงมอาจารยทปรกษาคนเดยวกน ทชวยกนมาโดยตลอด ไมวาจะเปนค าปรกษาเรองงาน ใหก าลงใจ ใหค าแนะน า หรอปรบทกขเรองตางๆ

สดทายน ขอกราบขอบพระคณอาจารยทกทานทงในคณะและนอกคณะส าหรบความรและประสบการณตางๆ ซงเปนประโยชน และขอขอบคณเพอนๆ ทกคน พอ แม ญาตพนอง ส าหรบคนบางกลมทไมไดกลาวไวขางตน แตมสวนรวมในวจบฉบบน ขอกราบขอบพระคณทกทานทรวมแบงปนทกขสข ประสบการณ อกท งชวงเวลาแหงความประทบใจรวมกนมาตลอดระยะเวลาการศกษา

วรรณะ กรดภ รภทภร สลดกล

สารบญ

หนา

บทคดยอภาษาไทย.............................................................................................................. ... ฆ

บทคดยอภาษาองกฤษ............................................................................................................ ง

กตตกรรมประกาศ.............................................................................................................. ... จ

สารบญตาราง......................................................................................................................... ซ

สารบญภาพ............................................................................................................................ ฌ

บทท

////////1. บทน า....................................................................................................................... 1

1.1 ความเปนมาและทมาของปญหา........................................................................ 1

1.2 วตถประสงคของโครงงาน................................................................................ 3

1.3 ขอบเขตของโครงงาน........................................................................................ 3

1.4 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ............................................................................... 3

1.5 ขนตอนการด าเนนการ...................................................................................... 4

1.6 แผนการด าเนนการ......................................................................................... 4

////////2. ทฤษฎทเกยวของ...................................................................................................... 6

2.1 ประเภทอาหารสตว........................................................................................... 6

2.2 การจดการคลงสนคา (Warehouse Management) ............................................ 8

2.3 ระบบมาตรฐาน WMS (Warehouse Management System).............................. 9

2.4 การจดระบบสนคาคงคลง................................................................................. 11

2.5 ระบบการหมนเวยนสนคาแบบเขากอนออกกอน FIFO (First In First Out) .... 14

2.6 การน าสนคาเขาคลงและการจดเกบ (Storage) .................................................. 14

2.7 การเพมประสทธภาพการใชทรพยากรกระจายสนคาและขนสง....................... 17

2.8 การระบตวชวดความสามารถทางดานโลจสตกส.............................................. 20

สารบญ

บทท หนา

2.9 การวเคราะหกระบวนการ.................................................................................. 22

2.10 แผนภมผลตภณฑ – ปรมาณ (P-Q Chart) ....................................................... 26

2.11 หลกการวเคราะหปรากฏการณแบบ Why-Why Analysis............................... 28

2.12 ระบบการควบคมดวยสายตา Visual Control................................................... 29

2.13 การวางแผนทรพยากรทางธรกจขององคกร Enterprise Resource Planning.... 30

2.14 ระบบ SAP....................................................................................................... 34

////////3. ระเบยบวธการศกษาและผลการศกษา...................................................................... 41

3.1 ขอมลของโรงงานทท าการศกษา....................................................................... 41

3.2 ขนตอนการจดเกบและการเบกจายอาหารสตว.................................................. 42

3.3 การศกษาระบบการท างานปจจบน.................................................................... 47

3.4 การวเคราะหปรมาณการจดเกบสนคาส าเรจรป................................................. 50

3.5 แนวทางการแกปญหา........................................................................................ 55

////////4. ผลการการด าเนนงานวจย........................................................................................ 56

4.1 ผลจากการศกษา................................................................................................ 56

4.2 การวเคราะหหาสาเหตดวยแผนภาพ Why-Why Analysis................................. 57

4.3 แนวทางการแกไขปญหา................................................................................... 64

4.4 สรปผลการด าเนนงานตามแนวทางแกไขปรบปรง........................................... 78

////////5. สรปผลการศกษาและขอเสนอแนะ.......................................................................... 79

5.1 สรปผลวจย........................................................................................................ 79

5.2 ขอเสนอแนะ...................................................................................................... 80

บรรณานกรม......................................................................................................................... 85

ประวตผเขยน......................................................................................................................... 88

สารบญตาราง

ตารางท หนา

1.1 แผนการด าเนนการ......................................................................................... 4

2.1 มาตรฐานการกระจายสนคา............................................................................... 18

2.2 สญลกษณผงงาน Flowchart.............................................................................. 23

2.3 ค าถามทจดตงขนเพอท าการตรวจสอบ............................................................. 26

3.1 แสดงขอมลจ านวนความผดพลาดและคาเฉลยความผดพลาด........................... 51

3.2 ขอมลความผดพลาดของอาหารสตว 3 ประเภทหลก ป 2558-2559.......... 51

4.1 ตารางแสดงปญหาสาเหตทแทจรงและแนวทางการแกไข................................. 59

4.2 ตารางแสดงปญหาสาเหตทแทจรงและแนวทางการแกไข................................. 62

4.3 แสดงยอดขายอาหารสตวแตละประเภทโดยท าการจดแบงเปนเดอน................ 65

4.4 แสดงการวเคราะหและค านวณพนทในการจดเกบสนคาแตละประเภท............ 66

4.5 แบบฟอรมบนทกการโอนยายสนคา.................................................................. 70

4.6 ตารางสรปผลการปรบปรง................................................................................ 78

5.1 ขอมลการผลตเปรยบเทยบกอนปรบปรงและหลงปรบปรง.............................. 80

สารบญภาพ

ภาพท หนา

2.1 ความหมายของต าแหนงตวอกษรใน Location Code........................................... 17

2.2 การวเคราะหเปรยบเทยบสมรรถนะทางดานโลจสตกสและหวงโซอปทาน........ 21

2.3 ตวอยางแผนผงการไหลของงาน.......................................................................... 24

2.4 การสรางแผนภม P-Q........................................................................................... 27

2.5 ผงโรงงานทเหมาะสมจากการวเคราะหแผนภม P-Q............................................ 28

2.6 วธการหาตนตอและแนวทางแกไขปรากฏการณแบบ Why-Why Analysis......... 29

2.7 เซนเซอรชนดใชแสงประเภทล าแสงผานตลอด................................................... 39

2.8 ตวอยางการประยกตใชงานเซนเซอรใชแสงประเภทล าแสงผานตลอด............... 39

2.9 ตวอยางการประยกตใชงานเซนเซอรใชแสงประเภทล าแสงผานตลอด............... 40

3.1 โครงสรางคลงจดเกบสนคาส าเรจรป............................................................... 42

3.2 การด าเนนกจกรรมบรรจและจดเกบอาหารสตว.................................................. 42

3.3 แผนกบรรจและจดเรยง (ใชแขนกลในการจดเรยง) อาหารสตว.......................... 43

3.4 พนกงานขนถายสนคารบอาหารสตวส าเรจรปจากแผนกจดเรยง......................... 43

3.5 Location Code จดเกบอาหารสตว........................................................................ 44

3.6 การจดเกบอาหารสตว.......................................................................................... 44

3.7 แผนภาพแสดงขนตอนการเบกจายอาหารสตว.................................................... 45

3.8 การด าเนนกจกรรมเบกจายอาหารสตว................................................................. 46

3.9 จดจายอาหารสตวไปยงรถบรรทก........................................................................ 47

3.10 พนกงานขนถายสนคายายอาหารสตววางบนแทนจายสนคา............................. 47

3.11 พนกงานท าการล าเลยงอาหารสตวไปยงรถบรรทกผานสายพาน....................... 48

3.12 จดจอดรถบรรทกส าหรบการจายสนคา.............................................................. 48

3.13 จดตรวจสอบน าหนกรถบรรทก......................................................................... 49

3.14 แผนภมวงกลมแสดงอตราสวนในการจดเกบอาหารสตวแตละประเภท ในป 2559...........................................................................................................

50

3.15 แผนภมวงกลมแสดงอตราสวนความผดพลาดทเกดระหวางป 2558-2559........ 50

สารบญภาพ

ภาพท หนา

3.16 แผนภมพาเรโตวเคราะหความผดพลาดทเกดขน ระหวางป 2558-2559............. 51

3.17 แผนภมพาเรโต สาเหตความผดพลาดของอาหารหม......................................... 52

3.18 แผนภมพาเรโต สาเหตความผดพลาดของอาหารทไมระบประเภท................... 52

3.19 แผนภมพาเรโต สาเหตความผดพลาดของอาหารเปด.................................. 53

3.20 รปภาพแสดงแผนผงคลงสนคาส าเรจรป....................................................... 53

3.21 การจดเกบอาหารสตวภายในคลงสนคา........................................................ 54

3.22 พนทจดเกบพาเลทส าหรบใชในการขนยายอาหารสตว............................... 54

3.23 ภาพรวมในการจดเกบอาหารสตว.................................................................. 55

4.1 คณะท างานในการวเคราะห Why-Why

Analysis................................................. 56

4.2 แผนภาพแสดงอตราสวนของการเกดความผดพลาด............................................ 57

4.3 แผนภาพ Why-Why Analysis สาเหตและแผนแกไขปญหา สงสนคาไมตรง

ตาม Order............................................................................................................ 58

4.4 แผนภาพ Why-Why Analysis แสดงสาเหคและแผนแกไขปญหา สงสนคาไม

ตรงจ านวน........................................................................................................... 61

4.5 แสดงรปแบบการจดเกบสนคากอนการปรบปรง................................................. 64

4.6 แผนภาพ P-Q วเคราะหและจดอนดบยอดขายอาหารสตวป 2559....................... 66

4.7 แสดงอตราสวนของยอดขายอาหารสตวทงหมด.................................................. 67

4.8 รปแบบการจดเกบสนคาหลงปรบปรงโดยใชขอมลยอดขายสนคา...................... 68

4.9 ต าแหนงปายบงบอกจดจดเกบสนคากอนการปรบปรง........................................ 71

4.10 ต าแหนงปายบงบอกจดจดเกบสนคาหลงการปรบปรง...................................... 71

4.11 เอกสารแสดงสของบรรจภณฑอาหารสตวแตละประเภท.................................. 72

4.12 การตรวจสอบระบบการท างานของเครองจดเรยงสนคา.................................... 73

4.13 ตรวจสอบและปรบตงคา ระบบค าสง................................................................ 73

4.14 แสดงต าแหนงจดเกบสนคาเศษกอนการปรบปรง.............................................. 74

4.15 แสดงต าแหนงจดเกบสนคาเศษหลงการปรบปรง.............................................. 75

4.16 แสดงต าแหนงระดบการตดตงเซนเซอรตรวจจบสนคากอนปรบปรง............... 76

สารบญภาพ

ภาพท หนา

4.17 แสดงต าแหนงระดบการตดตงเซนเซอรตรวจจบสนคาหลงปรบปรง................ 76

4.18 การอบรมณพนกงานหลงเลกงานเมอเกดความผดพลาดในการท างาน............. 77

5.1 ต าแหนงพนทแทนวางสนคากอนการปรบปรง.................................................... 80

5.2 ต าแหนงพนทแทนวางสนคาหลงการปรบปรง.................................................... 81

5.3 แผนภาพแสดงกระบวนการ การท างานกอนปรบปรง......................................... 82

5.4 แผนภาพแสดงกระบวนการ การท างานหลงปรบปรง.......................................... 84

1

บทท 1

บทนา

1.1 ทมาและความสาคญของปญหา

/////////////////จากผลรายงานการผลตอาหารสตวของโลก ป 2556 มการผลตอาหารสตวสงถง 963

ลานตน โดยทวปทผลตอาหารสตวมากทสด คอ ทวปเอเชย คดเปนปรมาณการผลตถง36% ซงม

ปรมาณการผลตอาหารสตวคดเปน 60.3 ลานตน โดยประเทศไทยมปรมาณการผลตอาหารสตวสง

ทสดในปรมาณ 15.5 ลานตน0 ซงในป 2531 มความตองการอาหารสตว 5.1 ลานตน ป 2532-2554 ม

ความตองการอาหารสตวโดยเฉลยประมาณ 2 ลานตน ป 2555-2556 มความตองการอาหารสตว

15.5 ลานตน และคาดการณวาความตองการอาหารสตวจะเพมขนอยางตอเนองทกป

/////////////////โรงงานกรณศกษาน เปนโรงงานผลตอาหารสตวคณภาพแหงใหมแหงแรกแบบเตม

รปแบบรองรบปรมาณความตองการในประเทศทขยายตว และตอบสนองความตองการของ

ลกคาทมงเนนอาหารสตวเลยงทมคณภาพ ดวยกระบวนการผลตตามหลกความปลอดภยดาน

อาหาร (Food Safety) มาตรฐานโรงงานระดบสากล รองรบลกคาในประเทศ ทงกลมลกคา

ฟารมสตวเลยง (Pet Farm) รานจาหนายผลตภณฑสาหรบสตวเลยง (Pet Shop) คลนก

โรงพยาบาลสตว (Vet Clinic) โมเดรน เทรด (Modern Trade) และรบจางผลต รวมถง

สงออกไปขายประเทศตางๆ ในทวปเอเชยและยโรป ตอบสนองความตองการของลกคาทใส

ใจในสขภาพของสตวเลยง ซงมแนวโนมเลอกซออาหารสตวเลยงและผลตภณฑสาหรบสตว

เ ล ย ง ท ม ค ณภา พ ม า ก ข น สา ห รบ ผ ลตภ ณ ฑอ า หา รสต ว เ ล ย ง ท ผ ลต จา ก โรง ง า น แหง น

ประกอบดวย อาหารสตวเลยงชนดเมด (Dry Pet Food) และขนมขบเคยวสาหรบสตวเลยง

(Pet Snack) สาหรบสนขและแมวและอกมากมาย เปนอาหารสตวเลยงคณภาพ ทควบคม

คณภาพการผลตในทกขนตอน ตงแตการคด เลอกวตถดบ กระบวนการผลตโดยผ าน

เครองจกรและเทคโนโลยท ทนสมย โรงงานมการออกแบบพนทการผลตตามหล กการ

ออกแบบทางวศวกรรมอาหาร เพอความสะอาดและปลอดภย (Hygienic Design) ยดหลก

นโยบายความปลอดภยดานอาหาร (Food Safety) อยางเครงครด โดยใชระบบบรหาร

คณภาพ มาตรฐานระดบสากลกลมบรษทชนนาของประเทศทดาเนนธรกจอตสาหกรรม

2

การเกษตรและอาหารครบวงจร ครอบคลมตงแตอาหารสตว ปศสตว ผลตภณฑเกยวก บ

สขภาพสตว และผลตภณฑอาหารคณภาพเพอการสงออกและจาหนายในประเทศ มงผลต

และพฒนาอาหารทมคณภาพสงและปลอดภย จากฐานอตสาหกรรมการเกษตรททนสมยเพอ

สรางเสรมคณภาพชวตทดของประชากรโลก ตอบสนองความตองการของผบรโภคไดอยาง

หลากหลาย ภายใตแนวคด “เพอคณภาพชวต” ทสาคญ เปนบรษทของคนไทยทไดรบการ

ยอมรบในเรองคณภาพจากบรษทชนนาในตางประเทศ ทาใหเกดการรวมลงทนในการผลต

และพฒนาคณภาพอาหารปลอดภยกาวเปนหนงในผนาดานผลตภณฑและบรการเพอสขภาพ

สตว ครบวงจรเพอเพมประสทธภาพการเลยงสตว เศรษฐกจทกประเภท รวมทงการผลต

สนคาตามความตองการของลกคาและพนธมตรทางธรกจเพอรองรบการเตบโตของตลาดทง

ภายในและภายนอกประเทศไดอยางเพยงพอ เพอตอบสนองความตองการของเกษตรกรได

อยางทวถง

/////////////////จากการศกษาขอมลโรงงานอตสาหกรรมการผลตอาหารสตวทเปนกรณศกษา

พบวาปญหาคอ การสงมอบสนคาใหลกค าผดเชน สงผดแบบ ผดประเภท ผดขนาด ซง

ปจจบนยงไมสามารถวเคราะหหาสาเหตของความผดพลาดและแนวทางการแกไขโดย

ละเอยดไดอกทงยงขาดเครองมอในการบรหารการจดการทมคณภาพจากขอมลป 2558 และ

2559พบวาเกดความผดพลาดในการสงมอบสนคารวมทงหมด35 ครงซงจากสาเหตดงกลาว

อาจสงผลใหความเชอมนของลกค า ลดลง ต นทนการจดสงเพ ม ขนและเกดการสญเสย

โ อ ก า ส ท า ง ก า ร ข า ย ด ง นน จ ง ไ ด ทา ก า ร ว เ ค ร า ะ หห า ส า เ ห ตท แ ท จ ร ง ข อ ง ปญ ห า ใ น

กระบวนการจดสงสนค าประเภทอาหารสตว เพ อลดปญหาการสงมอบสนค าผ ดและ

ประสทธภาพในการขนสง เพอตอบสนองความตองการของลกคาไดอยางถกตองและตรง

เวลา

3

1.2 วตถประสงคของโครงงาน

1. เพ อทาการศกษาขน ตอนกระบวนการเบกจายสนค า และการจดสงสนค า ของ

โรงงานทเปนกรณศกษา

2. เพอลดอตราของความผดพลาดในการสงมอบสนคา

3. เพอออกแบบและพฒนากระบวนการจดเรยง จดเกบสนคาและการเบกจายสนคา

ภายในคลงสนคา

4. เพอใชเปนกรณศกษาประกอบการวเคราะห ปญหาตางๆ ภายในคลงสนคา

1.3 ขอบเขตของโครงงาน

1. โครงงานนเปนการศกษาขนตอนกระบวนการเบกจาย และจดสงสนคาสาเรจรปประเภท

อาหารเมดเทานน

2. พจารณารายละเอยดเสนทางการไหลของสนคาต งแตการจดเกบไปจนถงการจาย

สนคาขนรถบรรทกเพอสงออก

3. โครงงานนจะใชข อมลความผดพลาดยอนหลงต งแต ป 2558 – ป 2559ในการ

วเคราะหหาสาเหตและแนวทางในการแกไข

4. ตวชวดเปรยบเทยบผลการดาเนนการ คอ จานวนครงความผดพลาดและตนทนทเพมขน

จากผลของความผดพลาดในแตละเดอน

1.4 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1. ทราบถงรายละเอยดและวธการของกระบวนการเบกจายสนคา และการจดสงสนคา

ของโรงงานทเปนกรณศกษาเพอใชในการวเคราะหและวางแผนการปรบปรง

2. อตราความผดพลาดในการสงมอบสนคาลดลงและรกษาความพงพอใจของลกคา

3. เพมประสทธภาพการจดเรยง การเบกจายและตรวจสอบสนคากอนทาการสงมอบ

4. สามารถนาข อมลจากกรณศกษาไปใชในการวเคราะห ปญหาการจดการภายใน

คลงสนคาได

4

1.5 ขนตอนการดาเนนการ

1. สารวจและสอบถามสภาพปญหาหรอจดบกพรองทเกดขนของโรงงานพรอมระบ

หวขอในการทาโครงการ

2. รวบ รวม ข อมล สนค า ศ ก ษา เสนท า ง ก าร เค ล อนย า ย ระ บ บ ก า รทา ง า นภา ย ใ น

คลงสนคา และขอมลยอนหลงของปญหาทเกดขน

3. จาแนกขอมลโดยใชเครองมอการวเคราะห ระบและแจกแจงปญหาอยางละเอยด

4. ศกษาหลกการและทฤษฎ ทเกยวของเพอใชในการวางแผนการปรบปรงระบบ

คลงสนคาของโรงงาน

5. วางแผนและออกแบบ ระบบการทางานทเหมาะสม เพอเสนอแผนการปรบปรง

6. ดาเนนการปรบปรงเพมประสทธภาพกระบวนการทางานภายในคลงสนคา

7. สรปผลการศกษา และขอเสนอแนะ

1.6 แผนการดาเนนการ

ตารางท 1.1 แผนการดาเนนการ

ภาระงาน ชวงเวลาในการดาเนนการ

ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย. พ.ค. ม.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย.

สา ร ว จ แ ล ะ ส อ บ ถ า ม

ส ภ า พ ป ญ ห า ห ร อ

จดบ ก พ รอง ท เก ด ข น

ของโรงงานพรอมระบ

ห ว ข อ ใ น ก า ร ท า

โครงการ

รวบ รวม ข อมลสนค า

ศ ก ษ า เ ส น ท า ง ก า ร

เคลอนยาย ระบบการ

ท า ง า น ภ า ย ใ น

คล งสนค า และข อมล

ยอนหล งของปญหาท

เกดขน

5

ตารางท 1.1 แผนการดาเนนการ (ตอ)

ภาระงาน ชวงเวลาในการดาเนนการ

ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย. พ.ค. ม.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย. ต.ค. พ.ย.

จ า แ น ก ข อ ม ล โ ด ย ใ ช

เครองมอการวเคราะห

ร ะ บ แ ล ะ แ จ ก แ จ ง

ปญหาอยางละเอยด

ศ ก ษ า ห ล ก ก า ร แ ล ะ

ทฤษฎ ทเกยวข องเพอ

ใชในการวางแผนการ

ป ร บ ป ร ง ร ะ บ บ

คลงสนคาของโรงงาน

วางแผนและออกแบบ

ร ะ บ บ ก า ร ทา ง า น ท

เ ห ม า ะ ส ม เ พ อ เ ส น อ

แผนการปรบปรง

ดา เ น น ก า ร ป ร บ ป ร ง

เ พ ม ป ร ะ ส ท ธ ภ า พ

ก ร ะ บ ว น ก า ร ทา ง า น

ภายในคลงสนคา

สรปผลการศกษา และ

ขอเสนอแนะ

6

บทท 2 ทฤษฎทเกยวของ

/////////////////โดยในบทนจะกลาวถงแนวคดทฤษฎ และงานวจยทเกยวของ ไดแก ประเภทของอาหารสตว การจดการคลงสนคา (Warehouse Management) การจดระบบคลงสนคา กลยทธการจดเกบ และทฤษฎหรอเครองมอซงใชในการวเคราะหขอมล อกทงรายละเอยดขอมลทใชประกอบการวางแผนการปรบปรงประสทธภาพของระบบการท างานภายในคลงสนคา เปนตน 2.1 ประเภทอาหารสตว [1] /////////////////การจ าแนกวตถดบอาหารสตววตถดบอาหารสตว (feedstuffs) หมายถงสารใดๆกตามทใหโภชนะทเกดประโยชนแกสตวทกนเขาไปโดยวตถดบอาหารสตวอาจไดมาจากแหลงธรรมชาตเชนพชสตวฯลฯหรออาจไดจากการสงเคราะหทางเคมเชนกรดอะมโนวตามนตางๆหรอทางชววทยาเชนโปรตนจากพชหรอสตวเซลลเดยวกไดโดยวตถดบอาหารสตวแบงออกเปน 2กลมใหญดงน //////2.1.1 อาหารหยาบ (roughages) ///////////////อาหารหยาบหมายถงวตถดบทมโภชนะตอหนวยน าหนกต ามเยอใยสงกวา 18 เปอรเซนตแบงออกเปน 3 พวกคอ ///////////////1. อาหารหยาบสด (green roughages หรอ green forages) อาหารหยาบทอยในสภาพสดมความชนสง 70 – 85 เปอรเซนตไดแกพชทตดสดมาใหสตวกน (soilage) และพชอาหารสตวในทงทสตวเขาไปแทะเลม (pasture) อาหารหยาบสดประกอบดวย ///////////////////1) พชตระกลหญา (gramineae) เปนพชทใหคารโบไฮเดรตเปนหลก (แปงหรอเยอใย) บางทจงเรยกวา carboneceous plants ///////////////////2) พชตระกลถว (leguminosee) จะใหคณคาทางโภชนะเชนโปรตนสงกวาพชอนมกนยมปลกผสมกบหญาทาเปนทงหญาผสมเพอเพมคณคาทางอาหารใหแกสตวบางทจงเรยกวา proteineceous plants ///////////////////3) พชอาหารอนๆ (others) ไดแกยอดออยผกตบชวา (water hyacinth) ตนขาวโพด (corn stem) ตนขาวฟาง (sorghum stem) ตนถวตางๆฯลฯ

7

///////////////2. อาหารหยาบแหง (dry roughages หรอ dry forages) อยในรปทมความชนไมเกน 15 เปอรเซนตเพอจดประสงคในการเกบรกษาไวใชในยามขาดแคลนอาหารเชนพชโอชาหรอพชแหง (hay) เปนพชทเกบเกยวฟางขาว (rice straws) ฟางผกบงตนแหงของถวตางๆเปลอกหรอฟกขาวโพดอกดวย ///////////////3. อาหารหยาบหมก (ensile roughages หรอ ensile forages) อยในรปทมความชน 70 – 75 เปอรเซนตระดบ pH ประมาณ 4.2 ในหลมหมกทมสภาพไรออกซเจนเพอจดประสงคในการเกบรกษาไวใชในยามขาดแคลนอาหารและสามารถเกบรกษาไวไดนานนบสบปถาไมเปดหลมหมก เชนพชหมก (silage) แตถาใชอาหารหยาบสดทมความชน 55 – 60 เปอรเซนตมาท าการหมกเรยกวาพชหมกแหง (haylages) //////2.1.2 อาหารขน (concentrate) ///////////////อาหารขนหมายถงวตถดบทมความเขมขนของโภชนะตอหนวยน าหนกสงมเยอใยต ากวา 18 เปอรเซนตแบงออกเปน 2 พวกไดแก ///////////////1. อาหารหลกหรออาหารพลงงาน (basal feed หรอ energy feed) คอวตถดบทมพลงงานสงหรอมคารโบไฮเดรตมากมโปรตนต ากวา 20 เปอรเซนตทเรยกวา “อาหารหลก” เพราะเปนวตถดบทใชในปรมาณมากถง 50 – 80 เปอรเซนตในการประกอบสตรอาหารสตวไดแก ///////////////////1) ไดจากพชไดแกธญพชเชนขาวโพดขาวฟางปลายขาวเปนตน พชหวเชนมนสาปะหลง (มนเสน) มนเทศเปนตนและนามนพชตางๆ ///////////////////2) ไดจากสตวเชนไขมนโค – กระบอ (tallow) ไขมนสกร (lard) เปนตน ///////////////////3) อนๆเชนกากน าตาล (molasses) กากมนกากเอทานอล (DDGS) เปนตน ///////////////2. อาหารเสรม (supplements) คอวตถดบทเสรมลงไปในอาหารหลกในการประกอบสตรอาหารสตวเพอใหมโภชนะครบสมบรณตามความตองการของสตวแบงยอยออกเปน ///////////////////1) อาหารเสรมโปรตน (protein supplements) คอวตถดบทเปนแหลงโปรตนมโปรตนมากกวา 20 เปอรเซนตไดแก 5555555gg1.1g -ไดจากพชไดแกกากถวเหลองกากถวลสงกากมะพราวกากเมลดฝายกากเมลดนนกากเมลดปาลมกากเมลดยางพาราเปนตนใบพชคอใบกระถนใบมนสาปะหลงใบปอเปนตน 5555555gg1.1g -ไดจากสตวเชนปลาปนเนอปนเลอดปนเครองในปนขนไกปน 5555555gg1.1g -ไดจากการสงเคราะหเชนโปรตนจากพชหรอสตวเซลลเดยว (single cell proteins) เชนยสตเปนตนกรดอะมโนสงเคราะหเชนไลซนเมทไธโอนฟนลอะลานนเปนตน ///////////////////2) อาหารเสรมแรธาต (mineral supplements) คอวตถดบทมความเขมขนของแรธาตสงเสรมลงไปในอาหารหลกเพอใหมแรธาตครบสมบรณตามความตองการของสตวไดแก

8

5555555gg1.1g -วตถดบทเปนแหลงของแคลเซยมเชนหนปน (CaCO3) ปนขาว (CaO) เปลอกหอย 5555555gg1.1g -วตถดบทเปนแหลงของแคลเซยมและฟอสฟอรสเชนกระดกปนไดแคลเซยมฟอสเฟต 5555555gg1.1g -วตถดบทเปนแหลงของโซเดยมและคลอรนเชนเกลอทะเล 5555555gg1.1g -วตถดบทเปนแหลงของโปตสเซยมเชนกากนาตาล ///////////////////3) อาหารเสรมวตามน (vitamin supplements) คอวตถดบทมความเขมขนของวตามนสงเสรมลงไปในอาหารหลกเพอใหวตามนครบสมบรณตามความตองการของสตวไดแก 5555555gg1.1g -วตถดบทเปนแหลงของวตามนเอเชนพชสเขยวทมแคโรทน 5555555gg1.1g -วตถดบทเปนแหลงของวตามนดเชนพชแหงแบบตากแดด (field cured hay) 5555555gg1.1g -วตถดบทเปนแหลงของวตามนอเชนราละเอยดกากทานตะวน 5555555gg1.1g -วตถดบทเปนแหลงของวตามนเคเชนใบกระถน 5555555gg1.1g -วตถดบทเปนแหลงของวตามนซเชนผลไมรสเปรยว (citrus fruits) 5555555gg1.1g -วตถดบทเปนแหลงของวตามนบรวมเชนธญพชพชสเขยว 55555 2.2 การจดการคลงสนคา (Warehouse Management) [2] /////////////////คลงสนคา (warehouse) หมายถง สถานทส าหรบวาง จดเกบ พก กระจายสนคาคงคลง คลงสนคามชอเรยกไดตางๆ กน อาท ศนยกระจายสนคา, ศนยจ าหนายสนคา และโกดง ฯลฯ ค าวาคลงสนคาจงเปนค าทมความหมายรวมๆ สวนจะเรยกวาอะไร กขนอยกบฟงกชนของคลงสนคาแตละประเภท ////////////////////// - วตถดบ (Raw Materials) เปนสงของทกจการซอมาเพอปอนเขาสกระบวนการผลตส าหรบผลตเปนสนคาส าเรจรป ////////////////////// - สนคาเพอการด าเนนงาน (Maintenance) เปนสนคาทใชในการด าเนนงานรวมถงสนคาทใชในกระบวนการผลตแตไมไดเปนสวนหนงของผลตภณฑ ////////////////////// - สนคาระหวางการผลต (Work in Process) เปนวตถดบและชนสวนตาง ๆ ทอยระหวางขนตอนการผลตตาง ๆ ////////////////////// - สนคาส าเรจรป (Finished Goods) เปนสนคาหรอผลตภณฑทผลตเสรจแลวพรอมจะจ าหนายแกลกคาตอไป ////////////////////// - บรรจภณฑ (Packaging) หมายถง หบหอทใหความคมครองสนคา หอหมสนคาตลอดจนประโยชนใชสอย

9

/////////////////การจดการคลงสนคา(Warehouse Management) เปนการจดการในการรบ การจดเกบ การจดสงสนคาใหผรบเพอกจกรรมการขาย เปาหมายหลกในการบรหาร ด าเนนธรกจ ในสวนทเกยวของกบคลงสนคากเพอใหเกดการด าเนนการเปนระบบใหคมกบการลงทน การควบคมคณภาพของการเกบ การหยบสนคา การปองกน ลดการสญเสยจากการ ด าเนนงานเพอใหตนทนการด าเนนงานต าทสดและการใชประโยชนเตมทจากพนท 2.3 ระบบมาตรฐาน WMS (Warehouse Management System) /////////////////ระบบ WMS ทดจะถกออกแบบเพอใหสามารถรองรบการบรหารจดการ ทกกจกรรมภายในคลงสนคาประเภทตาง ๆ โดยเฉพาะคลงสนคาในศนยกระจายสนคาขนาดใหญของกจการคาสง คาปลก อกทงยงตองสามารถดดแปลงเพอเชอมโยงกบระบบการวางแผนทรพยากรของ ธรกจ (Enterprise resource planning: ERP) อน ๆ ทหนวยงานหรอองคกรมอย ในบางครงเพอลดความสบสน จงมการเรยกระบบ WMS ทสนบสนนระบบ ERP วา Warehouse-focused ERP systemมาตรฐานของการวางระบบ WMS ทส าคญจะตองประกอบดวยสวนประกอบทกสวนในองคการทเกยวของกบการด าเนนงาน โดยจะตองประกอบดวยปจจยดงตอไปน //////2.3.1 การสรางระบบเครอขายและการเชอมโยงขอมล (Data network flow) โดยศกษาวาผเกยวของในระบบหรอ ผใชใน Supply network มองคกรอะไรบาง เชน คลงสนคา (Warehouse) ผผลตสนคา (Manufacture/Supplier) ศนยกระจายสนคา (Distributor) หนวยงานการขนสง และลกคา (Customer) สามารถทราบขอมลและสถานะของสนคาแบบเรยลไทม ยกตวอยางเชน ผผลตสนคา (Supplier) สามารถทราบปรมาณของสนคาทถกจดจ าหนายออกไปและปรมาณสนคาคงคลง ท าใหผผลตสามารถคาดคะเนและจดหาวตถดบไดลวงหนาไดอยางม ประสทธภาพมากยงขน ซงลดปญหาการผลตสนคาไมเพยงพอตอความตองการ นอกจากนยงชวยเพมระดบการบรการใหแกลกคา ในสวนของการก าหนดสทธในการเขาถงหรอเปลยนแปลงฐานขอมลสามารถก าหนดให ผใชหลายระดบไดแก ผบรหารจดการระบบฐานขอมล (Administrator) ผปฏบตการ (Operator) ผใชงาน(User) ผผลต (Supplier/Manufacture) //////2.3.2 การรบสนคา (Receiving) การรบสนคาเปนขนตอนทกระท าตอเนองมาจากการจดซอซง

ถกจดท าเปน ฐานขอมลการสงซอ ระบบการรบสนคาจะใชขอมลการสงซอ เปนขอมลการน าเขา

(Input data) ซงท าใหผรบสนคาหรอคลงสนคา ทราบวาสนคานน ๆ สงซอเมอใด ปรมาณเทาไร

ผขายและผซอคอใคร และก าหนดการสงมอบสนคาวาตรงตามเวลาหรอไม พาหนะทใชในการ

ขนสงคออะไร ขอมลการสงซอทเปนระบบฐานขอมลท าใหฝายปฏบตการคลงสนคาสามารถ

10

จดสรรพนทและชนเกบของ (Rack/Slot) ในการวางสนคาไดลวงหนา ในบางกรณทสนคายงไมได

ถกก าหนดขอมลหรอบารโคดไวกอนลวงหนา ระบบจะอนญาตใหผใชสามารถพมพขอมลลงไปใน

ระบบฐานขอมลและพมพบารโคดออกมาตามมาตรฐานตาง ๆ ทตองการ

//////2.3.3 การเกบสนคา (Put-away) ฐานขอมลจะมการตรวจสอบขนาดของพนทและชนเกบของ

ตาง ๆ วามขนาดและน าหนกเทาไร เพยงพอตอสนคาทจะน ามาเกบหรอไม และจ าแนกประเภทของ

สนคาไปเกบไวในพนทท เหมาะสมหรอตามเงอนไขท ตองการแลวท าการบนทกลงในระบบ

ฐานขอมลในระบบการควบคมสนคาคงคลง ตอจากนนระบบจะท าการก าหนดล าดบงานและ

เสนทางในการจดเกบสนคาทเหมาะสม

//////2.3.4 หยบสนคา (Order picking) เมอคลงสนคาไดรบใบสงสนคาจากลกคา (Order) เจาหนาท

คลงสนคาจะตองออกไปหยบสนคาทก าหนดไวตามค าสงซอ สนคาอาจอยกระจดกระจายในพนท

ตาง ๆ หลงจากหยบแลวจะน ากลบมาทจดรบของหรอจดสงของ โปรแกรมจะท าการประมวลผล

ขอมลจากฐานขอมลและจดเรยงล าดบกอนหลงการหยบ สนคาตามเงอนไขทก าหนด

//////2.3.5 การตรวจสอบยอดสนคา (Cycle count) ผใชในคลงสนคาสามารถท าการตรวจนบสนคา

เฉพาะบางสวนหรอตามทตองการ ภายในชวงเวลาทก าหนดโดยอาศยการประมวลผลจาก

ฐานขอมลแบบ Real time หรอสามารถตรวจนบในขณะทก าลงปฏบตงานอย โดยทระบบ Cycle

count สามารถเชอมตอกบระบบ Mobile network ซงจะท าใหการตรวจนบสนคามความถกตองมาก

ยงขน

//////2.3.6 การควบคมสนคาคงคลง (Inventory control) ควบคมและตรวจเชคการไหลเวยนของ

สนคาภายในคลง นอกจากนยงสามารถเชอมโยงขอมลกบหนวยงานภายนอกทเกยวของ เชน ขอมล

การสงเสรมการขายจากรานคาปลกตาง ๆ จะถกสงเขากระบวนการผลตเพอเพมปรมาณการผลต

ในชวงทตองมการสง เสรมการขาย ในขณะทคลงสนคาตองไดรบขอมลและเตรยมพนทในการเกบ

ส ารองสนคา ซงท าใหกจกรรมภายในคลงสนคาเปนไปอยางราบรนและมประสทธภาพ ส าหรบ

สนคาทมอตรา Turn over ต ากจะถกจดเกบไกลออกไป โปรแกรมจะประมวลผลการจากสถต Turn

over ของสนคาในทก ๆ ชวงเวลาทก าหนด และก าหนดต าแหนงการจดเกบสนคาแตละชนดท

เหมาะสมเพอลดเวลาในการหยบ สนคา ลดพนทและเพมประสทธภาพในการใชงาน

//////

11

2.4 การจดระบบสนคาคงคลง [3] /////////////////การจดการสนคาคงคลงเปนระบบทใชบนทกการรบ/จายสนคาคงคลง เพอโยกยายเบกจายสนคา ท าใหทราบยอดสนคาทอยในแตละคลงสนคา และปรบยอดคลงกรณทมการตรวจนบ สามารถแสดงยอดคงเหลอรวมแสดงยอดคงเหลอแจกแจงคลง แสดงยอดขายรานคา และมรายงานในกลมของวเคราะหคลงการด าเนนงานในระบบสนคาคงคลงแบงออกเปน 2 ลกษณะ คอ //////2.4.1 ระบบบญชสนคาคงคลง ///////////////1. การรบสนคาเขาสระบบ ขนตอนการรบเขาสนคาใน จะท าการรบเขาสนคาโดยอางองตาม PO หรอค าสงซอโดยฝายคลงสนคา โดยในขนตอนนจะมการบนทกบญชสนคาคงเหลอ เมอมการบนทกรบสนคาสมบรณ ในขณะเดยวกน จะมการบนทกบญชพกรบสนคาทยงไมไดตงหนไวดวย เพอรอตด เมอมการบนทกใบแจงหน / ใบสงสนคา / ใบก ากบภาษจากฝายบญช ///////////////2. การเบกสนคาออกจากระบบการเบกสนคาเพอออกมาจายใหลกคาตามค าสงซอ ///////////////3. การคนสนคาผขายสงสนคาใหผซอ ผซอจะตรวจสอบทงดานคณภาพและปรมาณวาตรงกบท ส ง ซอไปหร อไม หากพบว า สนค าท สงมา เก ดช า รด เ สยหาย . . . . . . . . . . . . . . . . . . ///////////////4. คลงสนคา (Warehouse) คอสถานทส าหรบวาง จดเกบ พก กระจายสนคาคงคลง คลงสนคามชอเรยกไดตางๆ กน อาท ศนยกระจายสนคา, ศนยจ าหนายสนคา และโกดง ฯลฯ ค าวาคลงสนคาจงเปนค าทมความหมายรวมๆ สวนจะเรยกวาอะไร กขนอยกบฟงกชนของคลงสนคาแตละประเภท คลงสนคาทรบ สนคาเขามาท าการคดแยก แลวกระจายออกไป เรยกวา ศนยกระจายสนคา (Distribution Center) และกระบวนการ ดงกลาว เรยกวา Cross Docking โดยในคลงสนคาจะมการปฏบตดงน ///////////////////1) การจดใหมปรมาณสนคาใหพอเพยงกบความตองการ ///////////////////2) การจดท าขอมลรายงานสนคาคงคลงตอผบรหาร ///////////////////3) การดแลเกบรกษาและขนยายสนคา ///////////////////4) การตรวจสอบสนคาทมอยในคลงสนคา //////2.4.2 การจดการสนคาคงคลง ///////////////1. การจดการสนคาคงคลง หมายถง การดแลและการจดเกบสนคาคงคลงใหอยในสภาพทเหมาะสมไปจนถงการขนสงทงภายในและภายนอกสถานท ///////////////2. ขนตอนของการจดการสนคาคงคลง ///////////////////1) การวางแผนสนคาคงคลงหมายถงการก าหนดวตถประสงคและเปาหมายของ การจดการสนคาคงคลง

12

///////////////////2) การควบคมสนคาคงคลง หมายถง การตรวจสอบวธการปฏบตใหเปนไปตาม แผนทก าหนดไว //////2.4.3 การจดการปรมาณสนคาคงคลง ///////////////1. ก าหนดประเภทสนคาทจดเกบในคลงสนคา การตดสนใจน าเสนอผลตภณฑสตลาดไมวาจะเปนตลาดผบรโภค ตลาดอตสาหกรรม ตลาดผขายตอ หรอตลาดรฐบาลนน โดยทวไปแลวบรษทไมสามารถน าเสนอผลตภณฑทมความเหมาะสมหรอตรงกบความตองการของลกคา

///////////////2. การวดระดบปรมาณสนคาในคลงสนคา การตรวจวดระดบปรมาณสนคา เพอตรวจสอบความถกตอง เพอควบคม รวมทงตรวจวดสมรรถภาพของการจดการสนคาคงคลง

///////////////////1) การตรวจนบจ านวนทางกายภาพ (Physical count) คอการตรวจนบจ านวนของสนคาคงคลงทปรากฏอยจรงภายในคลง

///////////////////2) การตรวจวดมลคาสนคาคงคลงรวมโดยเฉลย (Average aggregate inventory value) คอการตรวจสอบมลคาของสนคาคงคลงทองคกรถอครองอยโดยเฉลย มลคาในสวนนถอเปนมลคาของความสญเสยโอกาสทางการเงนขององคกร

///////////////////3) ระยะเวลาทสนคาคงคลงสามารถรองรบความตองการ (Times of supply) คอระยะเวลาทสนคาคงคลงทมอยภายในคลงสามารถตอบสนองความตองการในการจ าหนายหรอน าไปใชไดเมอไมมการทดแทนสนคา ///////////////3. การเปรยบเทยบและประเมนผลการวดผลจะท าใหไดตวเลข ปรมาณ หรอรายละเอยดของคณลกษณะหรอพฤตกรรมของบคคล จากนนจะน าเอาผลการวดนไปพจารณาเปรยบเทยบกบเกณฑทก าหนดไวเพอตดสน หรอลงสรปเกยวกบสง ///////////////4. การหาวธแกไขส ารวจปญหา รวบรวมขอมล สอบถามความคดเหนของผดแลศกษาระบบการท างานวเคราะหปจจยทสงผลใหเกดความผดพลาด สรปแจกแจงรายละเอยดของขอมลอยางเปนระบบ เพอการวางแผนแกไข ///////////////5. การควบคมประเภทสนคาภาระงานอนหนกประการหนงของการบรหารสนคาคงคลงคอการลงบญชและการตรวจนบสนคา //////2.4.4 การควบคมสนคาคงคลง การจดการอยางเปนระบบในเรองเกยวกบการไดมา มไวและจายไปของสนคา เพอตอบสนองตอความตองการของกจการในปจจบนและอนาคตได มประโยชนไดหลายประการ คอ ลดตนทนปองกนการเกบสนคานานแลวเสอมคณภาพ ลดตนทนในการเกบ

13

รกษา ปองกนการทจรต การผลตเปนไปอยางสม าเสมอ มสนคาเสนอขายลกคาตลอดเวลา การควบคมสนคาคงคลงทมอย 3 วธคอ ///////////////1. สนคาคงคลงอยางตอเนอง (Continuous Inventory System) เปนสนคาคงคลงทมวธการลงบญชทกครงทมการรบและจายของท าใหบญชคมยอดแสดงยอดคงเหลอทแทจรงของสนคาคงคลงอยเสมอซงจ าเปนอยางยงในการควบคมสนคาคงคลงรายการทส าคญทปลอยใหขาดมอไมไดแตระบบนเปนวธทมคาใชจายดานงานเอกสารคอนขางสงและตองใชพนกงานจ านวนมากจงดแลการรบจายไดทวถงในปจจบนการน าเอาคอมพวเตอรเขามาประยกตใชกบงานส านกงานและบญชสามารถชวยแกไขปญหาในขอนโดยการใชรหสแทง (Bar Code) หรอรหสสากลส าหรบผลตภณฑ (Universal Product Code หรอ UPC) ปดบนสนคาแลวใชเครองกราดสญญาณเลเซอรอานรหส (Laser Scan) ซงวธนนอกจะมความถกตองแมนย าเทยงตรงแลวยงสามารถใชเปนรากฐานขอมลของการบรหารสนคาคงคลงในกรณอน ///////////////2. ระบบสนคาคงคลงเมอสนงวด (Periodic Inventory System) เปนระบบสนคาคงคลงทมวธการลงบญชเฉพาะในชวงเวลาทก าหนดไวเทานนเชนตรวจนบและลงบญชทกปลายสปดาหหรอปลายเดอนเมอของถกเบกไปกจะมการสงซอเขามาเตมใหเตมระดบทตงไวระบบนจะเหมาะสมกบสนคาทมการสงซอและเบกใชเปนชวงเวลาทแนนอนเชนรานขายหนงสอของมหาวทยาลยจะมการส ารวจยอดหนงสอเมอเปดเทอมแลวประมาณ 3 สปดาหเพอดวาหนงสอในรานและโกดงเหลอเทาใดยอดหนงสอทตองเตรยมส าหรบเทอมหนาจะเทากบยอดคงเหลอบวกกบจ านวนนกศกษาทตองลงทะเบยนเรยนโดยประมาณเปนตน ////////////// 3. ระบบการจ าแนกสนคาคงคลงเปนหมวดเอบซ (ABC) ทฤษฎการแบงหมวดหมคงคลงดวยวธการวเคราะหแบบ ABCการควบคมสนคาคงคลง เปนงานทท าขนเผอใหคาใชจาย หรอตนทนทเกดขนจากการจดใหมสนคาคงคลงต าทสด แตอยางใดกตามบรษทมกจะมสนคาคงคลงมากมายหลายชนด ถาจะใหความสนใจควบคมสนคาคงคลงทงหมดอยางใกลชด กจะท าใหสนเปลองคาใชจาย ดงนนนอกเหนอจากสวนทเปนนโยบายของบรษทแลว การควบคมสนคาคงคลงควรพจารณาถงความเหมาะสมของชนดสนคาคงคลงมาก และมความส าคญรองลงไป วธนเรยกวา ABC Analysis ซงมหลกการในการจ าแนกสนคาคงคลงออกตามจ านวนเงนของสนคาคงคลงทหมนเวยนในรอบป หรอสามารถสรปไดวา ABC Analysis เปนการวเคราะหเพอจดล าดบความส าคญ เพอใหสามารถจดการกบสนคาประเภทตางๆไดอยางเหมาะสม

14

2.5 ระบบการหมนเวยนสนคาแบบเขากอนออกกอน FIFO (First In First Out) [4] /////////////////FIFO (First In First Out) หมายถง สนคาใดทเขาคลงสนคากอนกหมนเวยนออกไปกอน เพอลดความเสอมจากการจดเกบเปนเวลานาน เปนตนการเขากอนออกกอน FIFO : First in First out หมายถง วธทใชในการวดตนทนของสนคาโดยตองอยในสมมตฐานวาสนคาหรอวตถดบทซอเขามาใชกอนจะตองถกน า ออกขายหรอน ามาใชกอนเชนกน การเขากอนออกกอนมแนวคดเปนไปตามการคาโดยปกตทบรษทมกจะตองขายหรอใชของเกากอนเสมอดงนนดวยระบบการเขากอนออกกอน ตนทนของวตถดบทซอเขามากอนจะใชเปนตนทนสนคาทผลตออกมากอนดวยเชนกน 2.6 การน าสนคาเขาคลงและการจดเกบ (Storage) [5] //////2.6.1 การน าสนคาเขาคลงและการจดเกบ (Stock location methodology) มการจดแบงรปแบบในการจดเกบสนคานนออกเปน 6 แนวคดคอ ///////////////1. การจดเกบแบบไมเปนทางการ (Informal system) การจดเกบแบบไมเปนทางการเปนรปแบบการจดเกบสนคาทไมมการบนทกต าแหนงการจดเกบเขาไวในระบบและสนคาทกชนดสามารถจดเกบไวต าแหนงใดกไดในคลงสนคาซงพนกงานทปฏบตงานในคลงสนคานนจะเปนผทรต าแหนงในการจดเกบรวมทงจ านวนทจดเกบซงรปแบบการจดเกบนเหมาะส าหรบคลงสนคาทมขนาดเลกมจ านวนสนคาหรอ SKUนอยและมจ านวนต าแหนงจดเกบ (Location) ทจดเกบนอยดวย ///////////////2. การจดเกบแบบคงต าแหนง (Fixed location system) แนวความคดในการจดเกบสนคารปแบบนเปนแนวคดทมาจากทฤษฎทวาคอสนคาทกชนดหรอทก SKU นนจะมต าแหนงจดเกบทก าหนดไวตายตวอยแลวซงการจดเกบรปแบบนเหมาะส าหรบคลงสนคาทมขนาดเลกมจ านวนพนกงานทปฏบตงานไมมากและมจ านวนสนคาหรอจ านวน SKU ทจดเกบนอยดวยโดยจากการศกษาพบวาแนวคดการจดเกบสนคานจะมขอจ ากดหากเกดกรณทสนคานนมการสงซอเขามาทละมากๆ จนเกนจ านวนต าแหนงจดเกบ (Location) ทก าหนดไวของสนคาชนดนน 5555555gg ///////////////3. การจดเกบแบบตามเลขสนคา (Part number system) มแนวคดใกลเคยงกบการจดเกบแบบคงต าแหนง (Fixed location system) โดยขอแตกตางนนจะอยทการเกบแบบตามเลขสนคา (Part number system) นนจะมล าดบการจดเกบเรยงกนเชนเลขสนคาหมายเลข A123 นนจะถกจดเกบกอนเลขสนคาหมายเลข B123 เปนตนซงการจดเกบแบบนจะเหมาะกบบรษททมความตองการสงเขาและน าออกของเลขสนคา (Part number) ทมจ านวนคงทเนองจากมการก าหนดต าแหนงการจดเกบไวแลวในการจดเกบแบบเลขสนคา (Part number) นจะท าใหพนกงานร

15

ต าแหนงของสนคาไดงายแตจะไมมความยดหยนในกรณทองคกรหรอบรษทนนก าลงเตบโตและมความตองการขยายจ านวน SKU ซงจะท าใหเกดปญหาเรองพนทในการจดเกบ ///////////////4. การจดเกบตามประเภทสนคา (Commodity system) เปนรปแบบการจดเกบสนคาตามประเภทของสนคา (Product type) โดยมการจดต าแหนงการวางคลายกบรานคาปลกหรอตามซเปอรมาเกต (Supermarket) ทวไปทมการจดวางสนคาในกลมเดยวกนหรอประเภทเดยวกนไวทต าแหนง (Location) ทใกลกนซงรปแบบในการจดเกบสนคาแบบนจดอยในประเภทผสม (Combination system) งายตอพนกงานในการหยบสนคาเพราะทราบถงต าแหนงของสนคาทจะตองไปหยบแตมขอเสย 5555555gg ///////////////5. การจดเกบแบบสม (Random location system) เปนการจดเกบทไมไดก าหนดต าแหนงตายตวท าใหสนคาแตละชนดสามารถถกจดเกบไวในต าแหนงใดกไดในคลงสนคาแตรปแบบการจดเกบแบบนจ าเปนตองมระบบสารสนเทศในการจดเกบและตดตามขอมลของสนคาวาจดเกบอยในต าแหนงใดโดยตองมการปรบ (Update) ขอมลอยตลอดเวลาดวยซงในการจดเกบแบบนจะเปนรปแบบทใชพนทจดเกบอยางคมคาและเปนระบบทถอวามความยดหยนสงเหมาะกบคลงสนคาทกขนาด ///////////////6. การจดเกบแบบผสม (Combination system) เปนรปแบบการจดเกบทผสมผสานหลกการของรปแบบการจดเกบในขางตนโดยต าแหนงในการจดเกบนนจะมการพจารณาจากเงอนไขหรอขอจ ากดของสนคาชนดนนๆเชนหากคลงสนคานนมสนคาทเปนวตถอนตรายหรอสารเคมตางๆรวมอยกบสนคาอาหารจงควรแยกการจดเกบสนคาอนตรายและสนคาเคมดงกลาวใหอยหางจากสนคาประเภทอาหารและเครองดมเปนตนซงถอเปนรปแบบการจดเกบแบบคงตว (Fix location) ส าหรบพนททเหลอในคลงสนคานนเนองจากมการค านงถงเรองการใชพนทดงนนจงจดเกบในพนทสวนทเหลอแบบสม (Random) โดยรปแบบการจดเกบแบบนเหมาะส าหรบคลงสนคาทกๆแบบโดยเฉพาะอยางยงคลงสนคาทมขนาดใหญและสนคาทจดเกบนนมความหลากหลาย //////2.6.2 การหยบสนคา (Order picking) ///////////////หลกการทส าคญทเกยวของกบการปรบปรงการท างานในสวนของการหยบ (Pick) สนคาซงจะมผลท าใหการหยบสนคานนท าไดอยางมประสทธภาพมากยงขนดงน ///////////////1. การใชหลกของพาเรโตในการจดประเภทสนคาตามล าดบความส าคญของมลคาหรอปรมาณการขายของสนคาโดยการจดสนคาตามหมวดหมตามเกณฑดงกลาวจะท าใหชวยลดระยะเวลาทตองใชในการหยบสนคา (Picking time) ลงได

16

///////////////2. การหยบสนคาทมประสทธภาพนนตองมาจากการจดต าแหนงการวางสนคาอยางเปนระบบและมประสทธภาพเพอทพนกงานจะไดหยบสนคาไดอยางสะดวกรวดเรวไมตองเสยเวลาในการหาต าแหนงทใชจดเกบสนคาดงนนจงควรมการระบต าแหนงของสนคาทจดเกบไวอยางชดเจนการหยบสนคาเปนการน าสนคาออกจากคลงการหยบสนคาทมประสทธภาพตองใชเวลาในการหยบต า (Picking time) และมระยะเวลาในการหยบทต า (Picking distance) และทส าคญควรมความผดพลาดจากการหยบทต าดวย (Picking error) ตลอดจนไมท าใหสนคาแตกหกเสยหายในระยะกระบวนการหยบสนคา //////2.6.3 ระบบขอมลและเอกสารทเกยวของ ///////////////ระบบขอมลและเอกสารพนฐานของการจดการคลงสนคานนมความส าคญเปนอยางมากทงนในอดตระบบขอมลและเอกสารจะอาศยการใชระบบกระดาษเปนส าคญเชนเอกสารใบตรวจรบสนคาการลงบตรบนทกสตอก (Stock card) เอกสารน าสงหรอเบกสนคาออกจากคลงเปนตนแตในปจจบนเทคโนโลยทางการสอสารไดกาวหนาไปมากจงไดมการประยกตเทคโนโลยตางๆ กบงานการจดการคลงสนคามากขนเชนการใชรหสแทง (Barcode) หรอการใชเทคโนโลยอารเอฟไอด (RFID) เปนตนทงนในบทนจะอธบายถงระบบเอกสารทจ าเปนเบองตนส าหรบงานการจดการคลงสนคา ///////////////1. เอกสารใบตรวจรบสนคาเอกสารใบตรวจรบสนคาเปนเอกสารทใชในการตรวจรบสนคาเพอน าสนคาเขาสคลงสนคาทงนเนอหาสาระส าคญควรมประเภทของสนค าจ านวนหรอปรมาณของสนคาวนทน าสนคาเขา (เพอใชประโยชนในการเบกดวยระบบเขากอนออกกอนFIFO) รายชอพนกงานผตรวจรบสนคาแหลงทมาของสนคา ///////////////2. ใบบนทกสตอกของสนคา (Stock card) เอกสารทส าคญในล าดบถดมาขนใบบนทกสตอกของสนคา (Stock card) ซงจะเปนเอกสารทบงบอกถงสถานะของสนคาแตละรายการวามเหลออยเปนปรมาณเทาไหรจดเกบอยทต าแหนงไหน (Location) ทงนเปนการควบคมปรมาณของสนคาเปนส าคญ ///////////////3. ปายชบงสถานะของสนคา (Tag) ปายชบงสถานะของสนคาหรอทเรยกวา Tag มความส าคญมากโดยทวไปจะตดอยทตวสนคาหรอภาชนะทบรรจสนคาทงนเพอชบงและใหขอมลตางๆ ทเกยวของกบสนคา ///////////////4. เอกสารใบเบกสนคาหรอใบจดสงสนคา ///////////////5. เอกสารใบเบกสนคาหรอใบจดสงสนคาเปนเอกสารทใชอางองเมอท าการเบกสนคาออกจากคลงทงนตองน ายอดของการเบกไปตดยอดออกจากใบบนทกสตอกของสนคา (Stock card)55

17

//////2.6.4 ระบบการวางระบบการแจงต าแหนงในการจดเกบ stock location system [6] ///////////////1. แผนผงแบบทตงคงท ( fixed location layout ) คอ 11 การจดใหสนคาหรอผลตภณฑตงอยกบทโดยมคนงานหรอเครองจกรในการผลตเคลอนทตามความตองการของงาน ซงจะเหมาะส าหรบผลตภณฑขนาดใหญ เชน สงกอสราง เรอบรรทกเครองบน เปนตน ///////////////2. แผนผงแบบการจดตามผลตภณฑ ( product layout ) คอ การจดตามลกษณะหรอขนตอนการผลตของผลตภณฑ ซงจะเปนการผลตผลตภณฑเพยงไมกชนดและผลตในปรมาณทมาก ///////////////3. การวางระบบการแจงต าแหนงในการจดเกบ (Stock Location Code) การวางระบบการแจงต าแหนงในการจดเกบ (Stock Location Code)เปนการแจงต าแหนงสนคาในคลงสนคา เพอใหจดเกบและการจดการภายในคลงสนคาเปนไปอยางมประสทธภาพและรวดเรว จงมการน าสญลกษณอกษร หรอตวเลข มาใชในการแสดงรหสประจ าต าแหนงสนคา (Location Code) ท าใหสะดวกรวดเรวมากขนในการคนหาสนคา การแจกจาย จดเกบ เคลอนยาย มประสทธภาพ ระบบการแจงต าแหนงในการจดเกบ ประกอบดวย รหส สองหลกแรก หมายถง คลงสนคา รหสตอมา หมายถง กอง (Stack) และรหสสดทายหมายถง ชน (Level) ตามตวอยางดงภาพ

ภาพท 2.1 ความหมายของต าแหนงตวอกษรใน Location Code 555 2.7 การเพมประสทธภาพการใชทรพยากรกระจายสนคาและขนสง [7] /////////////////ปจจบนธรกจมการแขงขนกนอยางสงเพอใหบรษทสามารถบรรลเปาหมายทงก าไรทเพมมากขน มสวนแบงการตลาดทมากขน ดงนน แตละหนวยงานภายในองคกรจ าเปนตองมการปรบตวอยางมาก โดยเฉพาะหนวยงานโลจสตกสและซพพลายเชนจ าเปนตองปรบตวเชนกน การวางแผนและการจดการทดจงเปนสงจ าเปน ทจะชวยใหการจดการสนคาคงคลงรวมไปถงการจดการคลงสนคาและขนสงทมประสทธภาพ โดยการจดการดานทรพยากรทเกยวของ ไดแก

W1 A 001 W2 - 012 - 12 A

18

////////////////////// - การจดการอาคาร ทดน ขนาดของคลง จ านวนและรปแบบหนาทารบจาย และ Yard ////////////////////// - อปกรณตางๆ ทเกยวของกบ Material Handling อาท Dock Levelerรถยก รถตก รถขนยาย Pallet, Conveyor และรถขนสงชนดตางๆ ////////////////////// - ผบรหารและพนกงานทเกยวของกบคลงและหนาทารบจาย พนกงานขบรถ เดกตดรถ ////////////////////// - ระบบงาน ระบบไอท ระบบขอมลและระบบเอกสารตางๆแนวทางในการเพมประสทธภาพการใชทรพยากรในการกระจายสนคาและขนสงมไดหลายแนวทาง ดงนน ในบทความนจะไดน าเสนอแนวทางแบบงายๆ ไว 10 ขนตอน ดงน 5555555gg1.1ขนตอนท 1 การตงเปาหมายของการพฒนาการก าหนดตวชวด (Target Setting) ดวยการตงเปาหมายของการพฒนา การก าหนดตวชวดตางๆ เชน เปาหมายการใหบรการ การควบคมตนทน คาใชจายดานโลจสตกส ซงในสวนใหเนนกรอบเปาหมายกลยทธดานโลจสตกสทงสามดานไดแก การลดตนทน การลดเงนลงทน การปรบปรงการบรการ ตวอยางมาตรฐานการกระจายสนคา ตารางท 2.1 มาตรฐานการกระจายสนคา

Key Performance Indicator Index

ความรวดเรวและถกตองในการรบสนคาภายใน 1 ช.ม. 99%

ความแมนย าในการเกบสนคาในต าแหนงทก าหนด 98%

ความรวดเรวและ แมนย าในการเบกจายสนคาภายใน 3 ช.ม. 100%

ความรวดเรวในการจดสงสนคาไปยงลกคาภายใน 24 ช.ม. 98%

สนคาตองไมบบ ยบ เสยหาย จากการขนยายถงลกคา 99%

คาใชจายการด าเนนการไมเกน 2 %ของยอดขายสนคา <2%

/////////////////อยางไรกตามพงระลกไวเสมอวาเปาหมายทตงไวคอสงทลกคาตองการ เพราะหากการก าหนดเปาหมายไมสอดคลองกบความคาดหวงของลกคา จะท าใหการก าหนดเปาหมายสญเปลา 5555555gg1.1ขนตอนท 2 การลดระยะทางในการเคลอนยายสนคา (Reduce Distance) อนไดแก การจดใหสนคาหมนเรวอยใกลหนาทารบจาย การพฒนาระบบโครงขายการกระจายสนคาใหม

19

ประสทธภาพ การยบคลงทมหลายแหงเหลอแหงเดยวหรอนอยแหง ทเปนจดทตงทเหมาะสม เพอเพมสะดวกและประหยดในการรวบรวมและกระจายสนคาไปยงลกคา 5555555gg1.1ขนตอนท 3 การเพมขนาดของหนวยเกบ/หยบสนคา (Increase the size of Unit) ดวยการเกบ การเคลอนยายในระดบหบ กลอง หรอระดบ Pallet หรอการใช Container เพอขนถายสนคาใหเรวและไดปรมาณคราวละมากขน 5555555gg1.1ขนตอนท 4 การใชประโยชนเทยวกลบของอปกรณการขนยาย/รถขนสง (Seek round trips opportunities) ไดแกการวางแผนการจดเกบ การหยบใหสอดคลองกน การลดปญหาลดเทยวเปลาโดยการท า Backhaul 5555555gg1.1ขนตอนท 5 สนบสนนใหปรบปรงกระบวนการท างาน (Encourage the Process of Change) เชน การท างานในระบบกะ การใชอปกรณทดแทน การเปลยนแปลงขนตอนการท างานเชน ก ารใชระบบ Priority ได แก การจด ใ หมCustomer Service Level Agreement (CSLA) การศกษาตามหลก 80/20 การใชระบบ Cross Docking หรอการจายสนคาตรงจากโรงงาน เปนตน 5555555gg1.1ขนตอนท 6 เปดรบเทคโนโลยใหมๆ ทดกวา (Embrace Technology)เชนการใชระบบบารโคด ระบบ RFID การใชระบบงานหรอ Software เพอวางแผนการกระจายสนคาและการขนยาย อยางไรกตามพงระลกเสมอวาการเปดรบเทคโนโลยตองสอดรบกบตนทนและ Return on Investment (ROI) ขององคกร 5555555gg1.1ขนตอนท 7 พฒนาคณภาพมาตรฐานบรรจภณฑ (Improve Packaging)ดวยการพฒนาบรรจภณฑใหสอดคลองกบวตถประสงคทส าคญไดแก

1) ท าหนาทดาน Storage Support ในการปกปองและเกบรกษาสนคาไมใหไดรบความเสยหายและใหเกดความสะดวกในระหวางการจดเกบ

2) ท าหนาทTransport Support เพอใหเกดความสะดวกและมความปลอดภยในการเคลอนยายเพอการขนสง

3) ท าหนาท Cost Reduction ในการท าใหประหยดเนอท ทงเพอการเกบรกษาและเพอการขนยายสนคาหรอการขนสงเนองจากสามารถจดวางเรยงทบซอนกนในทางสง ซงหากไมมบรรจภณฑกไมสามารถทจะท าได 5555555gg1.1ขนตอนท 8 ลดจ านวนการหยบ ยก ตก เคลอนยาย (Reduce Number of handling) ดวยการใชอปกรณในการขนยายทเหมาะสม หยบไดในคราวละมากๆ หรอเปลยนวธการหยบสนคาจาก Order Picking มาเปน Batch Picking

20

5555555gg1.1ขนตอนท 9 ปรบจ านวนความแตกตาง ผนแปรของปรมาณใหใกลเคยงกน (Smooth the variation in flow) เชน การมอบหมายงานใหพนกงานสามารถท างานทงรบ สนคา (Receipt) และจายสนคา (Dispatch) ใหเปนทมเดยวกน 5555555gg1.1

ขนตอนท 10 ใชบรการด านโลจสตก สจากผ เชยวชาญภายนอก (Logistics Outsource) โดยมงหวงทจะลดตนทนและชวยเพมประสทธภาพการท างานไดดกวาการด าเนนการเอง เชน การจาง 3rd Party ในการขนสงสนคาแทนการจดสงเอง 2.8 การระบตวชวดความสามารถทางดานโลจสตกส [8] /////////////////ประโยชนของการวดเปรยบเทยบ ทางดานโลจสตกสและหวงโซอปทาน คอ ตววดสมรรถนะทส าคญจ านวนหนงจะถกสอดสองอยางตอเนองแนวความคดเรองตวชวดสมรรถนะ (Key Performance Indicators; KPI) เปนแนวความคดงายๆ /////////////////แนวคดหนงทนาสนใจและมการนยมใชกนแพรหลายกคอ บาลานซสกอรการด (Balanced Scorecard) เบองหลงแนวความคดน เนองจากมตวชวดสมรรถนะจ านวนหนงซงสวนใหญจะเปนตววดทไมเกยวกบการวดทางการเงน ซงสามารถทจะชวยผบรหารบรรลเปาหมายเชงกลยทธไดดมากกวาการวดแบบเดมทใชการวดทเนนทางดานการเงน ตวชวดสมรรถนะทส าคญเหลานกไดมาจากเปาหมายเชงกลยทธขององคกรนนเอง บาลานซสกอรการด จะจดแนวทางในการลงมอปฏบตในกจกรรมทส าคญเพอใหแนใจวาบรรลเปาหมายทตงไว

ความส าคญของ KPI -บงชความส าเรจของการปฏบตงาน - เปนผลงานหลกของการท างาน - สามารถวด/ประเมนไดตรงเปาหมาย - บอกวธการวดความกาวหนาการปฏบตงาน - บอกระดบผลการปฏบตงาน/ผรบบรการ

ลกษณะของ KPI - วดได/อธบายผลไดชดเจน - ชดเจน เจาะจง ไมคลมเครอ - เทยงตรงตอเวลา - สอสาร/เปรยบเทยบ/องคกรเหมอนกนได - ตรวจสอบขอมลได

21

/////////////////แนวความคดน ไดน าไปใชในการจดการกลยทธของโลจสตกสและหวงโซอปทาน ถามตววดสมรรถนะทเหมาะสม ซงสามารถเชอมเขากบเปาหมายเชงกลยทธได มนกจะกลายเปนพนฐานส าหรบการวดทเหมาะสมมากกวาการใชวธแบบดงเดมกระบวนการใชการสรางบาลานซสกอรการด ประกอบดวย 4 ขนตอน คอ 5555555gg1.1ขนตอนท 1 การระบกลยทธดานโลจสตกสและหวงโซอปทานเราน ากลยทธดานโลจสตกสและหวงโซอปทานเขารวมกบการบรรลเปาหมายขององคกร 5555555gg1.1ขนตอนท 2 อะไรเปนผลลพธของความส าเรจทสามารถวดไดสงเหลานสามารถสรปในรปของ “ดกวา รวดเรวกวา และถกกวา” หรอในอกทางหนงคอคณภาพในการใหบรการทเหนอกวา การบรรลผลในชวงเวลาทสนกวาโดยใชตนทนทต ากวา 5555555gg1.1ขนตอนท 3 กระบวนการอะไรทจะกระทบตอผลลพธทออกมาในกรณของกระบวนการท “ดกวา รวดเรวกวา และถกกวา” ซงน าไปสความส าเรจในการสงซอทมความสมบรณในชวงเวลาทสนกวาและลดตนทนในการใหบรการ 5555555gg1.1ขนตอนท 4 อะไรทเปนตวขบเคลอนสมรรถนะในกระบวนการตางๆ เหลานกจกรรมเหลาน จะเปนพนฐานส าหรบตวชวดสมรรถนะหลกๆ การวเคราะหเหตและผล สามารถชวยระบได

/////////////////ในกรอบแนวคดนไดแนะน าวาผลลพธทออกมาหลกๆ คอ “ดกวา รวดเรวกวา และถกกวา” ทงสามผลลพธหลกๆ ทได จะมเปาหมายเชอมตอซงกนและกน เปาหมายตางๆ เหลานเปนสงส าคญเพราะมนจะรวมการวดสมรรถนะในเทอมของคณภาพ โดยรวมกบการวดภายในของการใชทรพยากรและสนทรพยตางๆ ขององคกร คณภาพในการใหบรการ ดกวา การบรรลผลตามค าสงซอของลกคา เวลา เรวกวา การจดสงตงแตตนทางถงปลายทาง ตนทน ถกกวา ตนทนทใชในการใหบรการ

ภาพท 2.2 การวเคราะหเปรยบเทยบสมรรถนะทางดานโลจสตกสและหวงโซอปทาน

22

2.9 การวเคราะหกระบวนการ [9]

/////////////////ในการวเคราะหกระบวนการ สงแรกจะตองท ากคอการเกบขอมลทเปนจรงของวธการท

ก าลงท าอยการเกบขอมลนนสามารถท าโดยการบนทก ซงการบนทกนนเปนสงทส าคญมากเพราะ

ขอมลทไดจาก การบนทกจะเปนสงทตองตรวจตราอยางละเอยดถถวน อนจะน าไปสการพฒนาท

ถกตองตามความเปนจรง

///////////////// จากอดตทผานมาการจดบนทกจะท าในลกษณะของการบนทกขอความ ซงเปนการ

ยงยากเมอเรา จะน าขอมลดงกลาวมาตรวจตรา จากเหตผลดงกลาวในปจจบนจงมการพฒนา

เครองมอทใชในการบนทก ทสามารถบนทกไดอยางละเอยดสมบรณทกขนตอนของการท างาน

และสามารถบนทกไดอยางรวดเรว เมอน าขอมลมาตรวจตรากสามารถท าไดงายและสะดวก ท

ส าคญคอยงเปนแบบฟอรมทเปนมาตรฐาน สามารถน าไปใชไดทวโลก

//////////////// /เครองมอทใชในการบนทกในปจจบนทเปนทนยมทวไป คอแผนภมและไดอะแกรม

(Chart and Diagram) ทงสองอยางนมหลายชนดแตละชนดจะเหมาะสมกบงานเฉพาะอยางและ

เครองมอดงกลาวน สามารถแบงไดเปน 2 กลมใหญๆ

//////2.9.1 การวเคราะหกระบวนการและการปฏบตงานในการบนทกเหตการณตางๆ ทเกดขนนน

เราสามารถท าไดอยางสะดวกและงายโดยการใชสญลกษณในการบนทก สญลกษณทใชเปน

มาตรฐานจะมอย 1 ชดและแบงออกเปน 6 สญลกษณทง 6 สญลกษณนจะครอบคลมการปฏบตงาน

และเหตการณตางๆ ทเกดขนในโรงงาน หรอในส านกงานได ทงหมด สญลกษณนเปนทเขาใจ

ตรงกน เพราะวาเปนแบบสากล ทงยงชวยประหยดเวลาไดอยางมาก สญลกษณดงกลาว มดงน

23

ตารางท 2.2 สญลกษณผงงาน Flowchart

สญลกษณ ชอเรยก ความหมายและการใชงาน

จดเรมตน (Start) / จดสนสด (Stop)

ใชเปนจดเรมตนและจดสนสดของโปรแกรม

รบขอมล และ แสดงผลขอมล

ใชสญลกษณสาหรบการแสดงผลและการรบคา

การปฏบตงาน/กจกรรม (Process)

ใชเปนสญลกษณแสดงการปฏบตงานขนตอน

การตดสนใจ(Decision)

ใชเปนจดในการตดสนใจ

ลกศร (Flow Line) ใชเชอมตอระหวางสญลกษณหนงไปยงอกสญลกษณหนง

เอกสาร (Document) ใชเปนสญลกษณแสดงเอกสาร

24

//////2.9.2 การจดท าแผนผงการไหลของงานแผนผงการไหลของงาน (Flow chart) เปนแผนผงอยาง

หนงทแสดงใหเหนถงเคาโครงของเรองราวเหตการณหรอการเคลอนไหวของกจกรรมหรอขนตอน

ตาง ๆ ทเกดขนเรยงล าดบตงแต จดเรมตน จนกระทงสนสดโดยการสอความหมายดวยสญลกษณ

(Symbols) ซงวตถประสงคของการ น าเสนอในรปแบบแผนผงการไหลของงานกเพอตองการแสดง

ใหเหนถงความสมพนธและ เชอมโยงอยางงายหรอซบซอนของกจกรรมตาง ๆ ในรปแบบของ

แผนภาพทสามารถมองเหนได อยางชดเจน สามารถเขาใจงายและรวดเรวแทนการอธบายดวยภาษา

ทคอนขางยดยาวโดยทว ไปแลว การเขยนแผนผงการไหลของงานนน สามารถเขยนไดทงแนวตง

และแนวนอนแลวแตความ เหมาะสมตอการน าไปใชส าหรบตวอยางการเขยนแผนผงการไหลของ

งานเปนดงภาพท 2.3

ภาพท 2.3 ตวอยางแผนผงการไหลของงาน

25

//////2.9.3 เทคนคการเขยนผงงาน

///////////////1. เลอกรปแบบผงงานทตองการเขยน

///////////////2. เขยนกจกรรมตาง ๆ ทปฏบตอยในกระบวนการ

///////////////3. เรยงล าดบกจกรรมตามขนตอน

///////////////4. เขยนสญลกษณในแตละกจกรรม และเชอมดวยลกศร

///////////////5. ตรวจสอบกบการปฏบตงานจรง และแกไขใหถกตอง

///////////////6. เขยนรายละเอยดเพมเตมตามรปแบบทก าหนด

//////2.9.4 ประโยชนของแผนผงการไหลของงาน สามารถกลาวสรปไดดงน

///////////////1. แสดงใหเหนถงรายละเอยดของระบบงาน

///////////////2. แสดงใหเหนถงความสมพนธและการเชอมตอระหวางขนตอน

///////////////3. ชวยลดเวลาในการศกษาระบบงาน

//////2.9.5 การวเคราะหกระบวนการและการปฏบตงาน ซงเกยวกบการแปลงรปรางลกษณะ หรอ

การเปลยนสวนผสมทางเคม เปลยนแปลงทางกายภาพของผลตภณฑผลตออกไป ไดแกการกระท า

ท เกดขนในกระบวนการทถกผลตออกไปจากเครองหรอ บรเวณท างาน เหนไดวาเมอ

“เตรยมพรอม” และ “ผลตออกไป” อาจจะแทนไดดวยสญลกษณของการ ตรวจสอบ และการ

เคลอนยาย ดงนน “การปฏบตงาน” จงสามารถแทนไดดวยสญลกษณของการ ปฏบตงานอยางเดยว

//////2.9.6 การตรวจตราพจารณา (Examine) เปนขนตอนของการตรวจสอบขอบกพรองของการ

ท างานวธเดม เพอหาวธการทจะปรบปรง การท างานนนเปนไปอยางมประสทธภาพซงเปนการเพม

ผลผลต การตรวจพจารณาการกระท านนกระท าไดโดย เทคนคของการตงค าถามเพอทจะตรวจตรา

อยาง ละเอยด การท างานหรอกจกรรมแตละอยาง จะตองผานค าถามทตงไวอยางเปนระเบยบแบบ

แผนตอเนอง

//////2.9.7 การตงค าถาม

///////////////1. ตรวจสอบหาขอบกพรอง

///////////////2. หาวธการปรบปรง

26

ตารางท 2.3 ค าถามทจดตงขนเพอท าการตรวจสอบ

ค าถาม สงทตองการศกษา การปรบปรง What – why

ท าอะไร-ท าไมตองท า วตถประสงค

Eliminate – ขจดสวนทไมจ าเปนไมสรางมลคาเพมออก

Where – why ท าทไหน – ท าไมตองท า

ทนน สถานท

Combine – รวมกจกรรมเขามาท าทสถานทเดยวกน เวลาเดยวกนหรอบคคลเดยวกน Rearrange – จดสลบล าดบงานใหม

When – why ท าเมอไร – ท าไมตองท า

เวลานน เวลา ล าดบขนตอน

Who – Why ใครเปนผท า – ท าไมตอง

เปนคนนน บคคล

How – Why ท าอยางไร – ท าไมตองท า

ดวยวธการนน วธการ

Simplify – ท าใหงายขนดวยวธการใหม หรอเครองมอชวยอน

/////////////////ค าถามทตงค าถามตอเนอง ดงทกลาวมานจะถกถามอยางมระเบยบทกครง ทท าการ

วเคราะห กระบวนการเพราะสงตางๆ เหลาน จะน าไปสทางเลอกใหมและการปรบปรงในทสด

2.10 แผนภมผลตภณฑ – ปรมาณ (P-Q Chart) [10] /////////////////แผนภม P-Q ใชวเคราะหเพอก าหนดรปแบบการวางผงโรงงาน และเลอกใชเครองมอวเคราะหการไหลทเหมาะสม โดยเสดงความส าพนธระหวาง ขอมลความหลากหลายของผลตภณฑและปรมาณ (สมศกด ตรสตย,2535) /////////////////การสรางแผนภม P-Q เรมจากการน าปรมาณของผลตภณฑแตละชนด มาเขยนเปนกราฟแทง โดยเรยงล าดบจากมากไปนอย โดยเสนในแนวแกน x คอความหลากหลายของผลตภณฑทผลต เสนในแนวแกน y คอปรมาณการผลตของแตละผลตภณฑ ดงภาพ 2.4

27

ภาพท 2.4 การสรางแผนภม P-Q

/////////////////จากภาพท 2.4 เสนดานปรมาณมลกษณะโคงขน แสดงการการผลตปรมาณมากแตชนดของผลตภณฑนอย ระบบการผลตจะเปนแบบ จ านวนมาก(Mass Production) รปแบบการวางผงโรงงานทเหมาะสมคอ การวางผงโรงงานตามชนดผลตภณฑ (Product Layout) ตวอยางเชน โรงงานผลตผลไมกระปอง เปนตน /////////////////สวนเสนดานผลตภณฑมลกษณะโคงลก แสดงความหลากหลายของผลตภณฑทผลต แตแตละชนดผลตในปรมาณนอย ระบบการผลตเปนแบบ ตามค าสงซอ(Job Oder) รปแบบการวางผงโรงงานทเหมาะสมคอ การวางผงโรงงานตามกระบวนการ(Process Layout) ตวอยางเชน โรงกลง เปนตน /////////////////บรเวณใตกราฟเปนการผลตปรมาณและความหลากหลายนอย ระบบการผลตเปนแบบตามค าสงซอ(Job order) รปแบบการวางผงโรงงานทเหมาะสมคอ การวางผงโรงงานตามต าแหนงงาน(Fixed Layout) ตวอยางเชน อตอเรอ เปนตน /////////////////สวนบรเวณเสนตรงกลางระหวางเสนดานปรมาณการผลต และเสนดานความหลากหลายของผลตภณฑทผลต รปแบบการวางผงโรงงานทเหมาะสมคอ การวางผงโรงงานแบบผสม(Mixed Layout) หรอ การวางผงโรงงานแบกลม(Group Layout) ดงภาพ 2.5

28

ภาพท 2.5 ผงโรงงานทเหมาะสมจากการวเคราะหแผนภม P-Q

2.11 หลกการวเคราะหปรากฏการณแบบ Why-Why Analysis [11]

/////////////////Why-Why Analysis เปนเทคนคการวเคราะหหาปจจยทเปนตน เหตใหเกดปรากฏการณ

อยาง เปนระบบ มขนตอน อยางละเอยดซงไมมการคาดเดา จะตองไปตรวจสอบสถานทจรงและด

สภาพของจรง อนเปนทมาของปญหาเพอสรางความเขาใจเกยวกบรายละเอยดของปญหาใหถกตอง

ชดเจน

/////////////////การวเคราะหแบบ Why-Why Analysis เรมจากการก าหนดปรากฏการณท ตองการ

วเคราะหแลวพจารณาวา อะไรเปนปจจยหรอสาเหตทท าใหเกดปรากฏการณนน โดยการตงค าถาม

วา “ท าไม” สมมตวาผลการพจารณาท า ใหไดปจจยหรอสาเหต 2 ขอ คอ 1 และ 2 แลวจงท าการ

พจารณาตอไปอกวาอะไรเปนปจจยหรอสาเหตทท า ใหเกด 1 และ 2 โดยการตงค าถามวา “ท าไม”

สมมตวาผลจากการพจารณาท าใหไดปจจยหรอสาเหตทท าใหเกด1คอ 1.1และ 1.2 สวน ปจจยหรอ

สาเหตทท าใหเกด 2 คอ 2.1 และ 2.2 จากนน พจารณาตอไปอกวาอะไรเปนปจจยหรอ สาเหตทท า

ใหเกด 1.1 , 1.2 , 2.1 , 2.2 โดยการตงค าถามวา “ท าไม” เชนนไปเรอย ๆ จนไมสามารถหาปจจย

หรอสาเหตทท าใหเกดขนไดอกแลวจดสนสดนน จะเปนตนตอของปจจยและสาเหตตาง ๆ ท

น าไปสการเกดขนปรากฏการณและจากปจจยหรอสาเหตตาง ๆ ทเปนตนตอ

29

ภาพท 2.6 วธการหาตนตอและแนวทางแกไขปรากฏการณแบบ Why-Why Analysis

2.12 ระบบการควบคมดวยสายตา Visual Control [12]

/////////////////วธการควบคมกระบวนการทมประสทธผลอกวธหนงคอ การควบคมดวยประสาท

สมผส หรอ Visual Control (พรเทพ แกวเชอ และ วรนทร เกยรตนกล, 2552)โดยท “การควบคม”

หมายถง การท าใหสงผดปกตปรากฏขนมาชดเจนและสามารถแยกออกจากสงผดปกตได ส าหรบ

ค าวา “ดวย สายตา (Visual)” ในทนขอแทนดวยค าวา “ประสาทสมผส” ไมจ าเปนตองไดจากรป

สมผส คอ สายตาเสมอไป แตอาจจะมาจากสมผสอน ๆ กได คอ รสสมผส กลนสมผส เสยงสมผส

และ ผวสมผส ในกระบวนการท างานโดยใชประสาทสมผสทงหา (รป รส กลน เสยง สมผส) แลว

ด าเนนการปฏบตการแกไขและปองกนกอนทสภาพผดปกตจะสงผลตอผลตภณฑ ใหเกดปญหา

ดานคณภาพขนมา โดยแบงประเภทของระบบการควบคมดวยประสาทสมผสออกเปน 2 ประเภท

30

////////////////////// - การควบคมดแลหลงการเกดเหต หรอการควบคมดแลเชงแกไข (Reactive

Control)

////////////////////// - การควบคมดแลเชงปองกน (Proactive Control) จะเปนการควบคมดแลทมการ

ส ารวจ สภาพทแทจรงอยางรวดเรวและแมนย าโดยประเดนส าคญของการควบคมดแลแบบน คอ จะ

ท า อยางไรใหใครกได แตตองสามารถเหนถงปญหา หรอสภาพผดปกตในกระบวนการท างานได

2.13 การวางแผนทรพยากรทางธรกจขององคกร Enterprise Resource Planning [13]

/////////////////การวางแผนทรพยากรทางธรกจขององคกรโดยรวม เพอใหเกดการใชประโยชนอยาง

สงสดของทรพยากรทางธรกจขององคกร ERP จงเปนเครองมอทน ามาใชในการบรหารธรกจเพอ

แกปญหาทเกดขนภายในองคกร อกทงยงชวยใหสามารถวางแผนการลงทนและบรหารทรพยากร

ขององคกรโดยรวมไดอยางมประสทธภาพ ERP จะเนนใหท าการปรบปรงกระบวนการทางธรกจ

เพอปรบปรงระบบใหเขากบ ERP ซงจะแบง Function Area เปน 4 สวนหลกๆ คอ

/////////////////// 1) Marketing Sales /////////////////// 2) Production and Materials Management /////////////////// 3) Accounting and Finance /////////////////// 4) Human Resource

//////2.13.1 ลกษณะส าคญของระบบ ERP

////////////// 1. การบรณาการระบบงานตางๆ ของระบบ ERP /////////////////จดเดนของ ERP คอ การบรณาการระบบงานตางๆ เขาดวยกน ตงแตการจดซอ จดจาง

การผลต การขาย บญชการเงน และก ารบรหารบคคล ซงแตละสวนงานจะมความเชอมโยงในดาน

การไหลของวตถดบสนค า (material flow) และการไหลของขอมล (information flow)

////////////// 2. รวมระบบงานแบบ real time ของระบบ ERP /////////////////การรวมระบบงานต างๆ ของระบบ ERP จะเกดขนในเวลาจรง (real time) อยางทนท

เมอมการใชระบบ ERP ชวยใหสามารถท าการปดบญชไดทกวนเปนรายวน ค านวณ ตนทนและ

ก าไร ขาดทนของบรษทเปนรายวนได

31

////////////// 3. ระบบ ERP มฐานขอมล (database) แบบสมดลงบญช /////////////////การทระบบ ERP สามารถรวมระบบงานตาง ๆ เขาเปนระบบงานเดยวแบบ Real time ได นนกเนองมาจากระบบ ERP ม database แบบสมดลงบญช ซงมจดเดน คอ คณสมบตของการเปน 1Fact 1 Place ซงตางจากระบบแบบเดมทมลกษณะ 1 Fact Several Places ท าใหระบบซ าซอน ขาดประสทธภาพ เกดความผดพลาดและขดแยงของขอมลไดงาย //////2.13.2 กระบวนการภายในระบบ ERP /////////////////กระบวนการในระบบ ERP ในแตละวงจรของกระบวนการภายในระบบ ERP

ประกอบดวยขอมลยอยๆ อกหลายขนตอน การท างานแตละกระบวนการอาศยขอมลอสระและ

ขอมลเชอมโยงมาจากผลการท างานของสวนอน ภาพรวมของกระบวนการตางๆ ในระบบ ERP

สามารถอธบายไดดงน

////////////// 1. วงจรการขาย (Sell Cycle)

/////////////////// 1) การเสนอราคา (Quoting) ในการสรางใบเสนอราคานน เราสามารถเรยกดขอมล

ตางๆจากระบบได เชน ตนทนสนคา ขอมลลกคา ท าการปรบเปลยนรายละเอยดสนคาไดตาม

ตองการ ขอมลจะถกเกบบนทกไวเปนประวต เพอใชในการตดตามลกคา เมอลกคายนยนค าสงซอ

มา ระบบจะแปลงขอมลการเสนอราคา เปนค าสงขายไดทนท

/////////////////// 2) การสรางค าสงขาย (Sale Order - SO) เรมจากเมอลกคามความตองการสงซอ

สนคา ฝายขายจะตรวจสอบ ขอมลตางๆ เชน จ านวนสนคาคงเหลอ จ านวนสนคาก าลงผลต จ านวน

สนคาทถกจอง หรอขอมลเกยวกบลกคา เชน ประวตการช าระเงน เพอยนยนวาสามารถขายสนคา

ใหกบลกคารายนไดหรอไม เมอมการตกลงการซอขาย ฝายขายจะเรมสรางค าสงขาย หากมสนคา

อยในคลงแลว ระบบจะเขาไปจองปรมาณให แตถ าสนคาไมพอ ระบบจะใชเปนขอมลส าหรบการ

วางแผนผลตตอไป

/////////////////// 3) การจดสงสนคา ขอมลค าสงขายถกน ามาใชเปนขอมลการจดสงอตโนมตเจาหนาท

จดสงสามารถทราบวาจะตองเตรยมสนคาอะไรบาง และไปหยบสนคาจากพนทเกบไดและพรอม

พมพเอกสาร เชน ใบก ากบสนคา/ใบแจงหนไดทนท ขอมลสนคาคงคลงจะถกเปลยนแปลง

///////////////////

32

////////////// 2. วงจรการวางแผน (Plan Cycle) //////////////// การวางแผนในระบบ ERP นนเปนสวนส าคญมาก ขอมลตางๆทจ าเปนจากหลายๆฝาย

จะถกรวบรวมมาไวพรอมสรรพ ส าหรบการค านวณ เชน ขอมลสถานะของสนคาคงคลง ขอมลสตร

การผลต (Bill of Material: BOM) ขอมลศนยงาน หรอสถานงาน ขอมลเสนทางผลตและขอมล

นโยบายการสงซอ และการสงซอ

/////////////////// 1) การวางแผนวสด (Material Planning) คอการวางแผนผลตสนคาส าเรจรป และวางแผนการสงซอวตถดบ เพอใหสามารถตอบสนองลกคา และรกษาปรมาณวสดไวในระดบทตองการได กระบวนการวางแผน /////////////////// 2) การวางแผนก าลงการผลต (Capacity Planning) คอการหาความตองการก าลงการผลตของทรพยากร เชน คนและเครองจกรเพอใหสอดคลองตามแผนวสด ระบบ ERP แบงการวางแผนก าลงการผลตเปน ////////////// 3. วงจรการสงซอ (Buy Cycle) /////////////////// 1) การแปลงแผนสงซอเปนค าสงซอจากการ Run MRP ระบบจะแนะน าแผนการสงซอใหผใชตรวจสอบ รายละเอยดของแผน เชน Supplier วตถดบ ปรมาณ และราค า /////////////////// 2) การสรางค าสงซอตามการรองขอจากผขอซอ เมอผขอซอบนทกขอมลวตถดบทตองการซอลงใบขอซอ (Purchase Requisition) ระบบกจะตรวจสอบความถกตองตางๆ /////////////////// 3) การรบวตถดบและการตรวจสอบคณภาพ เมอ Supplier มาสงวตถดบพรอมกบเอกสารใบก ากบสนคา/ใบแจงหน (Invoice) ระบบจะท าการปรบปรงปรมาณสนคาคงคลงและบนทกผลการรบวตถดบ /////////////////// 4) วงจรสนคาคงคลง (Inventory Cycle) การควบคมสนคาคงคลงมความสมพนธกบทกกระบวนการในระบบ ERP สนคาคงคลงประกอบดวย วตถดบ สนคากงส าเรจรป สนคาส าเรจรป ชนสวนส ารอง และอนๆ การควบคมสนคาคงคลงททประสทธภาพท าใหขอมลสนคาคงคลงในระบบ ERP มความถกตอง สงผลใหสามารถ ใชงานระบบ ERP ไดอยางมประสทธภาพ ////////////// 4. วงจรการผลต (Make Cycle) /////////////////// 1) การสรางค าสงผลต (Work Order - WO) ค าสงผลตหรอใบงานในระบบ ERP สรางขนไดจากหลายทาง เชน การแปลงแผนค าสงผลตทไดจากการ RUN MRP เปนค าสงผลต หรอการแปลงค าสงขายเปนค าสงผลตโดยตรง หรอการสรางค าสงผลตขนมาเอง ซงค าสงผลตใชเปนตวควบคมการผลตทงหมด

33

/////////////////// 2) การด าเนนงานและควบคมการผลต คอการน าค าสงผลตไปปฏบตงานจรง ท าการเปรยบเทยบปรมาณงานกบก าลงการผลตของแตละสถานงาน การจดล าดบ (Priority) ของงานทอยในแถวคอยการควบคมและตรวจสอบคณภาพของสนคาทผลต /////////////////// 3) การเบกวสด การเบกวสดในระบบ ERP สามารถท าไดหลายวธ ทงการเบกวสดทละรายการ การเบกวสดอางองกบสตรการผลตและการเบกวสดแบบ back flush ในการเบกวสดจะมการอางองกบหมายเลขค าสงผลตเพอใชในการคดตนทน /////////////////// 4) การรายงานผลการผลต การรายงานผลการผลตในระบบ ERP ไดแก การรายงานปรมาณการผลตสนคา ผลการตรวจสอบคณภาพ ชวโมงแรงงานหรอชวโมงเครองจกรทใชในการผลตของแตละค าสงผลต การรายงานผลการผลตท าใหเราทราบสถานะของค าสงผลต /////////////////// 5) วงจรบญช (Accounting Cycle) กระบวนการดานบญชและการเงนของระบบ ERP จะบนทกรายการทางบญชจากกจกรรมตางๆ โดยอตโนมต สอดคลองซงกบระบบบญชรปแบบเดมคอ ท ารายการลงบญชในสมดรายการซอ ขาย จาย รบ และทวไป ประกอบดวยกระบวนการ 3 สวน ////////////////////// - ระบบบญชลกหน (Accounts Receivable) ////////////////////// - ระบบบญชเจาหน (Accounts Payable) ////////////////////// - ระบบบญชแยกประเภท (General Ledger Accounts) //////2.13.3 ขอมลตางๆ ภายในระบบ ERP /////////////////ระบบ ERP สามารถเพมประสทธภาพในการวางแผนและจดการทรพยากรองคกรได โดยใชประโยชนจากระบบขอมลทบรณาการกนภายในองคกร จากกระบวนการตางๆ ภายในระบบERP จะมความสมพนธเกยวเนองกนทงหมด ดงนนจงเกดการพงพากนอยางอตโนมต นนหมายความวา จะไมมขอมลทซ าซอนกน หรอมขอมลชดเดยวทใชงานรวมกนนนเอง ขอมลในระบบ ERP แบงออกเปน 2 ประเภทคอ ////////////// 1. ขอมลคงท (Static Data) คอ ขอมลทมกจะไมมการเปลยนแปลงและก าหนดไวเพอเปนขอมลเรมตนในระบบ เชน ขอมลรายการสนคา (Item Master) ขอมลสตรการผลต (Bill of Material) ขอมลลกคา (Customer) ขอมลผขาย (Vendor หรอ Supplier) ฯลฯ เมอจดเกบเปนกลมเปนแฟมในคอมพวเตอรกอาจเรยกวา Master File แตในระบบฐานขอมลปจจบนทเปน Relational Database จะหมายถงขอมลทเปน Master Table ตางๆ เชน Item Master Table, Work Center Table ////////////// 2. ขอมลพลวต (Dynamic Data) คอ ขอมลทเกดขนจากการปฏบตงานประจ าวนทมการ

เคลอนไหว และเปลยนแปลงตลอดเวลา เปนขอมลทมการเปลยนแปลงอยเสมอตามธรกรรม

(Transaction) ทเกดขนจากการปฏบตงานประจ าวนและถกบนทกเขาระบบเพอใหประมวลผลอยาง

34

ตอเนอง เชน ค าสงซอสนคาแตละค าสงเปนขอมลพลวตเพราะจ านวนรายการสนคา,จ านวนทสงซอ

, ราคา, ผขายหรอซพพลายเออร การเตรยมขอมลตามวงจรการท างานในระบบ ERP ทง 6 ประเภท

///////////////////1) ขอมลของวงจรบญช (Accounting Cycle) ///////////////////2) ขอมลของวงจรสนคาคงคลง (Inventory Cycle) ///////////////////3) ขอมลของวงจรการขาย (Sell Cycle) ///////////////////4) ขอมลของวงจรการจดซอ (Buy Cycle) ///////////////////5) ขอมลของวงจรการวางแผน (Plan Cycle) ///////////////////6) ขอมลของวงจรการผลต (Make Cycle) 2.14 ระบบ SAP (Systems, Applications and Products in Data Processing) [14] /////////////////SAP กคอ ERP ชนน าตวหนงในอตสาหกรรมซอฟตแวร โดย SAP เปนซอฟตแวรแพกเกจทไดเตรยมในสวนของ Configuration หรอ Customization ใหส าหรบก าหนดคาขอมลเหลานใหเขากบธรกจหรอองคกร /////////////////ระบบ SAP ประกอบดวยหลายโมดลของแตละสวนของการจดการทเอามารวมกนและท างานรวมกน เนองดวยตลาดและความตองการของลกคาเปนตวกระตนการเปลยนแปลงของระบบ มบรษททมพฒนา ทพยายามพฒนาดานโปรแกรม ทเหมาะสมกบธรกจ SAP ใหโอกาสลกคาเลอกใชแคระบบเดยวแตสามารถท างานไดกบทกสวนของธรกจ ทงยงสามารถตดตงโปรแกรมSAP R/3 มากกวา 1 ตว เปนการเพมความเรวในการท างาน ส าหรบ SAP มหลายโมดล มหนาทตางกน แตท างานรวมกนเปนหนงเดยว แตละโมดล คอ แตละสวนของธรกจตลาดของ SAP มเกอบทกอตสาหกรรม รวมถงรฐบาล สถานศกษา และโรงพยาบาล ดงนนเราจะสามารถพบผใชงาน SAPในธรกจทกประเภทระบบคอมพวเตอร SAP ประกอบไปดวยระบบหลก (โมดล) มทงหมด 12 ระบบ ไดแก ////////////////////// - ระบบการขายและการจดสง (Sales and Distribution System: SD) ////////////////////// - ระบบการบรหารสนคาคงคลง (Materials Management System: MM) ////////////////////// - ระบบการวางแผนการผลต (Production Planning System: PP) ////////////////////// - ระบบการจดการดานคณภาพ (Quality Management System: QM) ////////////////////// - ระบบบ ารงรกษาโรงงาน (Plan Maintenance System: PM) ////////////////////// - ระบบบรหารงานบคคล (Human Resource System: HR) ////////////////////// - ระบบวเคราะหอตสาหกรรม (Industry Solution System: IS) ////////////////////// - ระบบการวางผงงาน (Work Flow System: WS)

35

////////////////////// - ระบบบรหารโครงการ (Project System: PS) ////////////////////// - ระบบการบรหารสนทรพย (Fixed Assets Management System: AM) ////////////////////// - ระบบควบคมและประเมนประสทธภาพ (Controlling System: CO) ////////////////////// - ระบบบญชและการเงน (Financial Accounting System: FI) /////////////////โดยในการศกษาน เปนการศกษาเฉพาะระบบการบรหารสนคาคงคลง (Materials Management System: MM) และ ระบบการขายและการจดสง (Sales and Distribution System: SD) ของระบบคอมพวเตอร SAP เทานนความสามารถของระบบ SAP ไดออกแบบมาใหรองรบการด าเนนงานของธรกจ หรอหนวยงาน ดวยคณสมบตทหลากหลาย งายตอการใชงาน อาท เชน ////////////////////// - รองรบการจดท าระบบในหลายๆ ดานทางธรกจ (Business Intelligence) โดย สามารถท างานกบขอมลในระบบ SAP และไมใชระบบ SAP ////////////////////// - การจดท าเหมองขอมล (Data Mining) ////////////////////// - การจดท าคลงขอมล (Data Warehouse) ////////////////////// - ระบบบรหารความสมพนธลกคา (Customer Relationship Management: CRM) ////////////////////// - อนทเกรตฟงกชนการท างานทงหมดขององคกร สงตอขอมลไปในระบบ ERP ////////////////////// - การก าหนดกลยทธและระบบการวดผลการปฏบตงานและการประเมนองคกรแบบสมดล (Strategic Management, Balance Score Card) การตดตามและประเมนผลการด าเนนงานตามตวชวด (KPI) การวเคราะหแนวโนม การวเคราะหสถานภาพปจจบน อดตและอนาคต ////////////////////// - การออกรายงาน (Report) ในรปแบบตางๆ เพอสนบสนกการด าเนนงานในทกระดบขององคกร รายงานดงกลาวสามารถสงตอไปยงผใชงานโดยผานทาง E-mail หรอ SMS ได ////////////////////// - สามารถออกแบบซอฟตแวรประยกตซงท างานผานเวบไซต (Web Application Design) ได ////////////////////// - มแมแบบ (Template) ของโมดล (Module) ตางๆ ทเปนวธการปฏบตทดทสด (Best Practice) จ านวนมากเพออ านวยความสะดวกแกผใชงานซอฟตแวร ////////////////////// - การน าซอฟตแวรนมาใชงานในองคกรจะกอใหเกดประโยชนตอองคกร ไดแก /////////////////ระบบการบรหารพสด และสนคาคงคลง (Materials Management)เปนระบบทเรมตงแตการจดซอ การรบของ การบรหารสนคาคงคลง การรบวางใบแจงหน และเชอมตอขอมลกบระบบการขายและการจดสง ระบบบญชและการเงน ระบบบญชเพอการบรหาร การเชคงบประมาณ การจดซอในแตละประเภท โดยมระบบยอยดงน

36

/////////////////ระบบการจดซอ (Purchasing System) เปนระบบทครอบคลมการท างานในเรองการจดซอ ทงการจดซอทเปนคาใชจาย สนทรพย Project Internal Order สนคาคงคลง การตรวจรบ (Good Receipt) และเกบขอมลของผขาย (Vendor Master) ขอมลของสนคาหรอบรการทสงซอ(Material Master) และสามารถก าหนดไวลวงหนาไหเปนกลมของสนคา (Bill of Material: BOM)ขอมลการสงซอ (Purchasing Info Records) เพอตดตามขนตอนและขอมลการสงซอ ขนตอนการจดซอในระบบจะเนนเรองการไมใชเอกสารเปนกระดาษ (Paperless) คอการท าใบขอสงซอ(Purchase requisition: PR) บนจอ (Online screen) และน าระบบการวางผงงาน (Workflow) มาใชเพอให PR ไปรอการอนมตจากผมอ านาจเพออนมตผานจอคอมพวเตอรและสงขอมล online ไปทฝายจดซอเพอท าการเชคราคาและออกใบสงซอ (Purchase Order: PO) ใหกบผขาย โดยการอางถงขอมลจากใบ PR จนถงการตรวจรบของกสามารถอางถงใบ PO เพอท าการตรวจรบของในเรองของความครบถวน และขอมลเหลานจะเชอมตอไปยงทเกยวของ /////////////////เปนระบบการขายและจดสงสนคาทเปนการเชอมโยงเตมรปแบบกบระหวางการขาย การสงของ การออกใบแจงหน ระบบขอมลการขาย การจดซอ การบรหารสนคาคงคลง ระบบบญชและการเงน ////////////////////// - ระบบสนบสนนการขาย (Sales Support) เปนระบบบรหารขอมลของการน าเสนอการขาย การตดตอกบลกคา การก าหนดราคา การก าหนดรายการสงเสรมการขาย คแขงขน พนกงานขายหรอพนกงานการตลาดสามารถเรยกขอมลเหลานไดตลอดเวลาทตองการและสามารถสงเปนจดหมายใหกบลกคา ซงเปนการกอใหการขายใหมๆ ตลอดจนรกษาลกคาเดมดวย ////////////////////// - ระบบการขาย (Sale Management) เปนระบบยอยทจดการเรองการท าใบสงซอ ซงเชอมตอกบระบบสนคาคงคลงและมขอมลของสนคาซงสามารถก าหนดราคาขายแตละประเภทไวลวงหนา หรอสวนลดทจะใหแกลกคาโดยอตโนมต พรอมทงการเชคเครดตของของลกคา ซงจะมขอมลวงเงนและยอดคงคางจากระบบการบรหารลกหน กอนทจะจองสนคาโดยการก าหนดวนทจะสงมอบสนคา ระบบจะเชคกบสนคาคงคลงวามจ านวนเพยงพอหรอไมในวนทก าหนดเพอจองไวจดสงใหลกคาตอไป ////////////////////// - ระบบการสงของ (Shipping Management) เปนระบบทบรหารการหยบและการบรรจหบหอ และควบคมวนทก าหนดในใบสงซอ โดยมรายงานของสนคาทถงก าหนดสงมอบ ////////////////////// - ระบบการออกใบแจงหน (Billing) เปนระบบอตโนมตเมอมการจดท าใบสงซอและการสงของ กจะมการออกใบแจงหน ซงสามารถสงใหลกคาไดพรอมใบก ากบภาษในกรณทเปนการขายสนคา ในขณะเดยวกนกจะมการสงขอมลทางบญชไปทระบบ FI และระบบ CO และสามารถใหเงนชดเชย (Rebate) ประเภทคดจากยอดปรมาณการสงซอของลกคาไดดวย

37

////////////////////// - ระบบขอมลการขาย (Sales Information System: SIS) เปนระบบขอมลทางการขายเมอมการบนทกขอมลการขายเขาระบบ SD ขอมลทเกยวของจะถกสงไปเกบไวท SIS เชนขอมลลกคา สนคาทขาย พนททขาย จ านวนเงน และจ านวนหนวย และยงสามารถออกรายงานเปนกราฟกเพอสะดวกในการอานขอมล

2.15 เซนเซอร (Sensor) คออะไร [15]

/////////////////Sensor คออปกรณตรวจจบสญญาณหรอปรมาณทางฟสกสตางๆ เชน อณหภม เสยง

แสง การสมผส เปนตน ปจจบนมการน าระบบ sensor มาใชบนโทรศพทมอถอ ในหลายรปแบบ

เชน G-sensor ระบบตรวจจบความเลอนไหว , Accelerometer Sensor ระบบหมนภาพอตโนมต

,Orientation Sensor เซนเซอรปรบมมมองหนาจอ, Sound Sensor เซนเซอรตรวจวดระดบเสยง,

Magnetic Sensorตรวจวดความเขมสนามแมเหลก, Light Sensor ตรวจจบแสงสวางส าหรบการปรบ

แสงบนหนาจออตโนมต และ Proximity Sensor ระบบเปด/ปดหนาจออตโนมตขณะสนทนาแนบห

เปนตน ซงเรามกพบคณสมบตเหลานไดกบโทรศพทมอถอ แบบ Smartphone ทงในระบบ iOs และ

Android OS

/////////////////Photo sensor คอ เซนเซอรชนดหนงทใชล าแสงในการตรวจจบวตถ สามารถตรวจจบวตถไดทกชนด มระยะตรวจจบวตถไกล เวลาตอบสนองรวดเรว ใชกบงานทตองการความเรวในการตรวจจบสง และตรวจจบวตถไดโดยไมตองสมผส ตอบสนองการท างานตามการเปลยนแปลงความเขมของแสงทไดรบ //////2.15.1 คณลกษณะโดยทวไป /////////// //// 1. สามารถตรวจจบวตถแบบไมตองสมผส

//////////// /// 2. สามารถตรวจจบวตถมากกวา 10 เมตร ///////////// // 3. สามารถตรวจจบวตถไดทกชนด ////////////// / 4. สามารถตรวจจบ ส, ขนาด, ความลก, ต าแหนง, พนท, และ อนๆ /////////////// 5. แสดงการตอบสนองโดยการกระพรบของ LED /////////////// 6. ความละเอยดสง /////////////////ขอควรระวงในการใชเซนเซอรชนดนคอ ฝนละอองจะมผลตอความแมนย าในการ

ตรวจจบ ดงนนในการเลอกพนทในการตดตง หรอการน าไปใชงานควรค านงถงเรองฝนละอองดวย

38

//////2.15.2 สวนประกอบ

/////////////// 1. Emitter (ตวสงสญญาณ) ประกอบดวย ตวก าเนดแสง,หลอด LED และตวสราง

สญญาณมอดเลสทอตราเรวสง สงเปนแสงไปยงตวรบสญญาณ

/////////////// 2. Receiver (ตวรบสญญาณ) ประกอบดวย ตวรบแสงเพอแปลงสญญาณ และสวนของสวตซ ท าหนาทเปน Output ////////// ///// 3. Range (ชวงสญญาณ) ตวก าหนดระยะการท างานของเซนเซอร หรอระยะการสงสญญาณ ////////// ///// 4. Opposed mode คอ ระยะจากตวสงถงตวรบสญญาณ /////// //////// 5. Retro reflective mode คอ ระยะจากเซนเซอรถงแผนสะทอน //////// /////// 6. Proximity mode คอ ระยะจากเซนเซอรถงวตถทตองการตรวจจบ //////2.15.3 ลกษณะการท างาน

/////////////// 1. Effective beam แสงทใชในการตรวจจบ

/////////////// 2. Radiation pattern พนททงหมดของการสงพลงงานออกมาเพอตรวจจบ

/////////////// 3. Field of view พนทของการตอบสนองการท างาน

/////////////////เซนเซอรชนดใชแสงประเภทล าแสงผานตลอด ( through-beam optical sensor) เปน

เซนเซอรแสง (optical sensor/photo sensor) ทอาศยวธการตดตอล าแสงเมอมวตถทตองการตรวจจบ

เคลอนทผานระหวางตวรบและตวสง เซนเซอรประเภทนตดตงตวสงแสงกบตวรบแสงแยกกน และ

ตองจายไฟใหทงตวสงและตวรบ และเปนเซนเซอรชนดใชแสงทมระยะการตรวจจบไกลทสด

อยางไรกตาม เซนเซอรประเภทนตดตงยาก และมราคาสงกวาประเภทตรวจจบโดยตรงและล าแสง

ผานตลอด โดยสและความมนวาวของวตถไมมผลตอการตรวจจบ สามารถตรวจจบไดเฉพาะวตถท

มลกษณะพนผวทบแสงเทานนไมสามารถตรวจจบวตถทมสภาพผวโปรงแสงได

39

ภาพท 2.7 เซนเซอรชนดใชแสงประเภทล าแสงผานตลอด

ตวอยางการประยกตใชงานเซนเซอรใชแสงประเภทล าแสงผานตลอดในงานอตสาหกรรม ไดแก

การตรวจสอบทหวสเปรยวามจกพลาสตกครอบอยบนแถบเหลกหรอไม (ดงภาพ)

ภาพท 2.8 ตวอยางการประยกตใชงานเซนเซอรใชแสงประเภทล าแสงผานตลอด

/////////////////การควบคมปรมาณของผลตภณฑอาหารบนสายพานล าเลยง (conveyor) ดวยเซนเซอรชนดใชแสงประเภทล าแสงผานตลอด โดยตดตงตวรบแสงและตวสงแสงในลกษณะแยกออกจากกนบรเวณหนาชองควบคมปรมาณ เมอผลตภณฑเคลอนทมาอดตวกนบรเวณหนาชองควบคมสงเกนกวาระยะทก าหนดไว ผลตภณฑจะดดกลนแสงจากตวสงแสงไว ท าใหแสงไปไมถงตวรบแสง จากนนระบบจะท าการสงสญญาณไปยงระบบควบคมใหชะลอการล าเลยงผลตภณฑโดยการปรบลดความเรวของสายพาน

40

ภาพท 2.9 ตวอยางการประยกตใชงานเซนเซอรใชแสงประเภทล าแสงผานตลอด

41

บทท 3 ระเบยบวธการศกษาและผลการศกษา

/////////////////ในเนอหาบทนชแจงถงขนตอนการด าเนนงานวจย การวเคราะหและรวบรวมขอมลการท างานของพนกงานและระบบการจดการภายในคลงสนคาโดยใชเครองมอและทฤษฎทเกยวของในการวเคราะหแจกแจงขอมลอยางเปนระบบ เพอเปนแนวทางในการหาสาเหตและปจจยทสงผลใหเกดความผดพลาดดานการสงมอบสนคาใหกบลกคาผดตามแตกรณ อกทงวางแผนการแกไขปญหาทเกดขน โดยมรายละเอยดดงน

3.1 ขอมลของโรงงานทท าการศกษา /////////////////โรงงานกรณศกษา เปนโรงงานผลตและจดเกบอาหารสตวเพอจ าหนายโดยลกคาเปนผมารบสนคาดวยตนเอง โรงงานตงอย ต าบลชองสารกา อ าเภอพฒนานคม จงหวดลพบรมพนททงหมด46 ไร ก าลงในการผลตอยท11,200 ตนตอเดอนผลตอาหารส าเรจรปชนดเมด(Dry Pet Food) และขนมขบเคยวส าหรบสตวเลยง (Pet Snack) สนขและแมวจ าหนายในประเทศใหกบ รานจ าหนายผลตภณฑส าหรบสตวเลยง (Pet Shop) คลนก/โรงพยาบาลสตว (Vet Clinic) โมเดรน เทรด (Modern Trade) ลกคาฟารมสตวเลยง (Pet Farm) และรบจางผลต รวมถงสงออกไปขายในยโรป ญปน ประเทศในกลม AECโรงงานทศกษา คอ BTG-LR3หรอคลงสนคา Betagro LR3 ซงประกอบไปดวย คลงสนคาส าเรจรป คลงวตถดบ และคลงจดเกบกากถวเหลอง /////////////////โดยผศกษาจะท าการศกษาในสวนของคลงสนคาส าเรจรป ซงคลงสนคามพนททงหมด 5472 ตารางเมตร สามารถจดเกบไดทงหมด 6200 ตน หรอ 1.13 ตน/ตารางเมตร

42

ภาพท 3.1 โครงสรางคลงจดเกบสนคาส าเรจรป

3.2 ขนตอนการจดเกบและการเบกจายอาหารสตว

//////3.2.1 ขนตอนการจดเกบหลงการบรรจ

ภาพท 3.2 การด าเนนกจกรรมบรรจและจดเกบอาหารสตว

OOffice Oจดตรวจสอบ Picking Slip Oจดจดเกบบรรจภณฑ Oจดเตรยมบรรจภณฑ

Oจดบรรจสนคา Oจดจดเกบสนคาส าเรจรป

43

/////////////// 1. การจดเกบอาหารหลงการบรรจ

ภาพท 3.3 แผนกบรรจและจดเรยง (ใชแขนกลในการจดเรยง) อาหารสตว

/////////////// 2. พนกงานรบอาหารสตวจากการบรรจและจดเรยง(โดย 1 พาเลท = 60 กระสอบ)

ภาพท 3.4 พนกงานขนถายสนคารบอาหารสตวส าเรจรปจากแผนกจดเรยง

44

/////////////// 3. จดเกบอาหารสตวตามLocation Code

ภาพท 3.5 Location Code จดเกบอาหารสตว

/////////////// 4. จดเกบอาหารตามLocation Code ภายในคลง

ภาพท 3.6 การจดเกบอาหารสตว

45

//////3.2.2 ขนตอนการเบกจายอาหารสตว

ภาพท 3.7 แผนภาพแสดงขนตอนการเบกจายอาหารสตว

46

ภาพท 3.8 การด าเนนกจกรรมเบกจายอาหารสตว

/////////////////จากภาพท 3.7 และ 3.8 ขนตอนการเบกจายอาหาร เรมตนจาก พนกงานคลงสนคารบ Picking Slip จากนนท าการระบทจดเกบสนคาตาม Order สงไปยงพนกงานฝายตรวจนบ ซงจะท าการตรวจรายละเอยดของ Picking Slip และสงตอไปยงพนกงานขนถายสนคาเพอขนถายอาหารสตวตามต าแหนงจดเกบทระบโดยพนกงานคลง ไปยงแทนจายสนคา จากนนพนกงานตรวจนบจะตรวจสอบจ านวนและประเภทของอาหารสตวตรงกบ รายละเอยดใน Picking Slip หรอไม หากไมถกตอง พนกงานขนถายท าการตรวจสอบต าแหนงทท าการเบกสนคา กรณทสนคาทจดเกบและต าแหนงจดเกบของสนคาทระบมาใน Picking Slip ไมตรงกน จะท าการแจงไปพนกงานคลงเพอท าการตรวจสอบขอมลใน Excel อกครง จากนนสงขอมล Picking Slip ทถกตองกลบไปยงพนกงานขนถายและพนกงานตรวจนบอกครง กรณสนคาถกตองครบจ านวนตรงกบ Picking Slip จะถายโอนสนคาไปยงรถบรรทก หลงจากนนรถบรรทกจะท าการชงน าหนกเพอตรวจสอบน าหนกสนคามากหรอนอยกวาทควรจะเปนตามการค านวณน าหนกของสนคาทก าหนดไว กรณน าหนกไมตรงตามก าหนดรถบรรทกจะตองกลบไปยงจดถายโอนสนคาเพอท าการตรวจสอบความถกตองของจ านวนและชนดสนคาอกครง หากไมมความผดพลาดเกดขน รถบรรทกจะด าเนนการสงสนคาไปยงทหมายไดตามก าหนด 555555

OOffice Oจดตรวจสอบ Picking Slip Oจดตรวจสอบสนคา

Oจดจอดรถบรรทกสนคา Oจดจดเกบสนคาส าเรจรป

47

3.3 การศกษาระบบการท างานปจจบน

ภาพท 3.9 จดจายอาหารสตวไปยงรถบรรทก

/////////////////พนกงาน ขนถายอาหารสตววางบนแทนจายสนคา พนกงานตรวจนบจะตรวจสอบความถกตองของจ านวนอาหารหลงจากนนพนกงานจายสนคาจะท าการถายโอนอาหารสตวขนบนสายพานเพอล าเลยงไปยงรถบรรทกทจอดอยดานนอกโดนม Sensor คอยตรวจสอบจ านวน

ภาพท 3.10 พนกงานขนถายสนคาจดยายอาหารสตววางบนแทนจายสนคา

/////////////////หลงจากพนกงานขนถายไดรบรายละเอยด Order จากพนกงานตรวจนบซงท าหนาทตรวจสอบและรบขอมล Picking Slip ดวยเชนกน พนกงานขนถายจะท าการขนถายอาหารสตวตาม Order ทไดรบมาและน ามาสงยงแทนจายสนคาเพอท าการตรวจนบ

48

ภาพท 3.11 พนกงานท าการล าเลยงอาหารสตวไปยงรถบรรทกผานสายพาน

/////////////////พนกงานถายโอนสนคาจะท าการล าเลยงอาหารสตวผานสายพานไปยงรถบรรทก หลงจากพนกงานตรวจนบท าการตรวจนบความถกตองของจ านวนเรยบรอยแลว

ภาพท 3.12 จดจอดรถบรรทกส าหรบการจายสนคา

/////////////////อาหารสตวจะถกล าเลยงผานสายพานไปยงรถบรรทกโดยจะม Sensor คอยตรวจจบอาหารทเครองทผานเพอท าการนบจ านวนโดยใชระบบแสงและเงา

49

ภาพท 3.13 จดตรวจสอบน าหนกรถบรรทก /////////////////หลงจากรถบรรทกท าการถายโอนอาหารสตวครบตามก าหนด จะตองผานจดชางน าหนกเพอตรวจสอบความถกตองของน าหนกสนคาทบรรทกตามปรมาณสนคาทสงไว

50

3.4 การวเคราะหปรมาณการจดเกบสนคาส าเรจรป //////3.4.1 กราฟวงกลมแสดงอตราสวนขอมลโดยรวมของโรงงาน

ภาพท 3.14 แผนภมวงกลมแสดงอตราสวนในการจดเกบอาหารสตวแตละประเภทในป 2559 //////3.4.2 ขอมลปญหาทเกดขน

ภาพท 3.15 แผนภมวงกลมแสดงอตราสวนความผดพลาดทเกดระหวางป 2558-2559

34%

46%

5%

11%

2% 2%

รอยละของปรมาณอาหารสตวแตละประเภททจดเกบ

อาหารไก อาหารหม อาหารเปด

อาหารวว อาหารนกกะทา อาหารแพะ

34%

33%

33%

รอยละของประเภทความผดพลาดทเกด

เกน ขาด ผดเบอร

51

ตารางท 3.1 แสดงขอมลจ านวนความผดพลาดและคาเฉลยความผดพลาด

ป จ านวนครงทผดพลาด เฉลยตอเดอน พ.ศ. 2558 19 1.58 พ.ศ. 2559 16 1.33

ตารางท 3.2 ขอมลความผดพลาดของอาหารสตว 3 ประเภทหลก ระหวางป 2558 -2559

อาหาร ป 2558 ป 2559

1 2 3 4 1 2 3 4 หม (ครง) 0 1 3 2 0 1 1 2 ไมระบ (ครง) 4 2 4 0 0 1 2 2 เปด (ครง) 0 0 0 0 1 2 0 2

ภาพท 3.16 แผนภมพาเรโตวเคราะหความผดพลาดทเกดขน ระหวางป 2558-2559

ไมระบ

52

ภาพท 3.17 แผนภมพาเรโต สาเหตความผดพลาดของอาหารหม

ภาพท 3.18 แผนภมพาเรโต สาเหตความผดพลาดของอาหารทไมระบประเภท

53

ภาพท 3.19 แผนภมพาเรโต สาเหตความผดพลาดของอาหารเปด

//////3.4.3 แผนผงการจดเกบสนคาในปจจบน

ภาพท 3.20 รปภาพแสดงแผนผงคลงสนคาส าเรจรป

54

ภาพท 3.21 การจดเกบอาหารสตวภายในคลงสนคา

/////////////////ท าการจดเกบเรยงกนเปนชน โดยมพาเลทเปนฐานรองในแตละชนเพองายในการขนยายสนคาและตรวจสอบยอดจ านวนอาหารสตว

ภาพท 3.22 พนทจดเกบพาเลทส าหรบใชในการขนยายอาหารสตว

/////////////////บรเวณดงกลาวจะใชในการเกบพาเลทรองอาหารสตวส าหรบขนยายและเปนพนทส าหรบเกบสนคาเศษเหลอจากการจายสนคาครงทผานมาเพอรอสงออกครงถดไป

55

ภาพท 3.23 ภาพรวมในการจดเกบอาหารสตว

/////////////////การจดเรยงอาหารสตวในคลงสนคานจะแบงออกเปน 4 แถว โดยแตละแถวจะมอาหารสตวหลายประเภทรวมกน ซงจะมปายก ากบบงบอก Location ของอาหารเพอระบต าแหนงใหเปนระบบและงายตอการตรวจสอบ การเบกจาย การจดเกบ 3.5 แนวทางการแกปญหา //////3.5.1 ท าการศกษากระบวนการท างาน เสนทางการไหลของสนคาภายในคลงและกจกรรมการ

ท างาน ของพนกงานอยางละเอยด

//////3.5.2 ท าการวเคราะหดวยแผนภม Pareto และ Why-Why Analysis เพอหาปญหาหรอกลม

ขอมลหลกเพอใชในการวเคราะหหาสาเหตและวางแผนการปรบปรงทเหมาะสม

//////3.5.3 ท าการปรบปรงและเปรยบเทยบผลทเกดขนกบผลทเกดจากวธการปจจบน

56

บทท 4 ผลการการด าเนนงานวจย

จากการเกบวเคราะหขอมลงานวจยทไดกลาวมาในบทท 3 ซงไดแสดงรายละเอยด

วธการด าเนนงานและแจกแจงถงปญหาหลกของความผดพลาดในการสงมอบสนคา ดงนนในบทนจะท าการวเคราะหถงสาเหตทแทจรงและแนวทางการแกไขปญหา รวมถงแสดงผลทไดจากการด าเนนการแกไขโดยมรายละเอยด ดงน 4.1 ผลจากการศกษา

จากการตรวจสอบและวเคราะหขอมลความผดพลาดทเกดขนในอดตพบวารปแบบของความผดพลาดทเกดขนสามารถแบงไดออกเปน 2 ประเภทหลก คอ การสงมอบสนคาไมตรงตามความตองการลกคาในสวนของประเภทสนคาและเบอรรหสสนคา การสงมอบสนคาผดจ านวน สงผลใหบรษทเสยความเชอมนจากลกคา เสยคาใชจายในการแกปญหาความผดพลาดทเกดขน ดงนนผวจยจงท าการวเคราะหหาสาเหตทแทจรงซงสงผลใหเกดความผดพลาดดงกลาวเพอท าการแกไขและปรบปรงกระบวนการท างานโดยการศกษาขนตอนกระบวนการท างานภายในคลงสนคาของโรงงานทเปนกรณศกษา และน าขอมลมาท าการวเคราะหและแสดงผลผานแผนภาพ Why-Why Analysis

ภาพท 4.1 คณะท างานในการวเคราะห Why-Why Analysis

57

ภาพท 4.2แผนภาพแสดงอตราสวนของการเกดความผดพลาด

/////////////////จากภาพท 4.2แสดงอตราสวนของความผดพลาดซงสามารถจดเรยงตามล าดบไดดงน อนดบหนงคอ จดสงสนคาผดเบอร อนดบสองคอ จดสงสนคาสนคาเกดและสนคาขาด(ไมครบจ านวน)เนองปญหาสงมอบสนคาเกนจ านวนและไมครบจ านวนนน มปจจยเดยวกนทสงผลใหเกดความผดพลาด ดงนนจงท าการสรปรวมเปนปญหาเดยวกนนนคอ การขนสงสนคาผดจ านวน 4.2 การวเคราะหหาสาเหตดวยแผนภาพWhy-Why Analysis

จากการศกษาและวเคราะหหาสาเหตการสงมอบสบคาไมตรงตาม Order และการสง

มอบสนคาผดจ านวน โดยการใชแผนภาพWhy-Why Analysis เปนเทคนคการวเคราะหหาปจจยท

เปนสาเหตทแทจรง จากการสอบถามกบพนกงานทปฏบตงานและหวหนาปฏบตงานคลงสนคา

เพอน าขอมลมาการวเคราะหแจกแจงสาเหตของปญหาโดยการใช Why-Why Analysis ซงม

รายละเอยดดงน

34%

33%

33%

รอยละของประเภทความผดพลาดทเกด

เกน ขาด ผดเบอร

58

//////4.2.1 ปญหาการสงมอบสนคาไมตรงตาม Order

ภาพท 4.3แผนภาพ Why-Why Analysis สาเหตและแผนแกไขปญหา สงสนคาไมตรงตาม Order

จากแผนภาพ Why-Why Analysis วเคราะหสาเหตทแทจรงทสงผลใหเกดความ

ผดพลาดในการสงมอบสนคา ในสวนของการสงสนคาไมตรงตาม Order โดยสาเหตของปญหาและค าอธบายรายละเอยดสามารถวเคราะหแจกแจงขอมลไดดงตารางท 4.1

59

ตารางท 4.1ตารางแสดงปญหาสาเหตทแทจรงและแนวทางการแกไข

ปญหา สาเหตทแทจรง ค าอธบาย

สงสนคาไมตรงตาม Order

ขาดเอกสารบงชขอมล Location สนคา

ขาดการจ ดท า เอกสารระบ Location คลงสนคา เนองจากรปแบบความตองการสนค า ของ ลกค าน น ม คว ามผ นผวนค อนข า ง ส ง ท า ใ ห ก า รสร า ง ร ะบบ Location ของคลงทแนนอนนนท าไดยาก สงผลใหพนกงานโฟลคลฟทจ าตองใชเพยงความจ าของตนเองในการท างานทงการจดเกบสนคา และการเบกจายสนคา ซงมโอกาสทจะเกดความผดพลาดดานการสงสนคาทไมตรงตามความตองการหรอ Order อกทงเกดความลาชาในการท างาน

ไมมแบบฟอรมบนทกขอมลโอนยาย

ขาดการจดท าแบบฟอรมการโอนยายสนคา พนกงานจงไมมการบนทกขอมลเมอท าการโอนยายสนคาได สงผลให Location จรง กบ Location ในระบบไมตรงกนละเกดความผดพลาดในการเบกจายสนคา อกทงการบรหารจดการพนทภายในคลงสนคา

60

ตารางท 4.1ตารางแสดงปญหาสาเหตทแทจรงและแนวทางการแกไข (ตอ)

สงสนคาไมตรงตาม Order

ปายบงบอกจดจดเกบสนคาสงเกตเหนไดยาก

จดการตดปายบงบอกจดจดเกบสนคา สงเกตเหนไดยาก เมอจดเกบสนคาซอนกนสงขนสนคาจะบงการมองเหนของพนกงาน สงผลใหเกดความสบสนและเก ดความ ลาช า อกท งอาจ เก ดความผดพลาดดานการเบกจายและจดเกบสนคาได

ขาดเอกสารบงชประเภทอาหาร

ขาดการจดท าเอกสารบงชประเภทอาหารคกบสของบรรจภณฑ เนองจากผลการวเคราะหพบวาพนกงานมโอกาสทจะจ าสบรรจภณฑสลบกน ซงอาจสงผลใหเกดความผดพลาดในการตรวจสอบและการเบกจายสนคาได

พนกงานไมเหนถงความส าคญของงาน

ปจจยหลกทท าใหเกดความผดพลาดคอพน กงานไมตระหนก ในการท าง าน เนองจากพนกงานไมทราบถงความส าคญของต าแหนงหนาท ไมสามารถเขาใจถงความเสยหายของผลกระทบจากความผดพลาดท เกดขน เชนนนพนกงานจงละเลยหนาทของตนและไมใสใจในการท างาน

ท างานเปนเวลานานเกนไป

ปจจบนการบรหารเวลาในการปฏบตงานยงไมเหมาะสมสงผลใหพนกงานมเวลาผอนคลายไมเพยงพอ ซงท าใหพนกงานเกดความเมอยลา

61

//////4.2.2ปญหาการสงมอบสนคาผดจ านวน

ภาพท 4.4แผนภาพ Why-Why Analysis แสดงสาเหคและแผนแกไขปญหา สงสนคาไมตรงจ านวน จากแผนภาพ Why-Why Analysis วเคราะหสาเหตทแทจรงทสงผลใหเกดความ

ผดพลาดในการสงมอบสนคา ในสวนของการสงสนคาไมตรงจ านวนโดยสาเหตของปญหาและค าอธบายรายละเอยดสามารถวเคราะหแจกแจงขอมลไดดงตารางท 4.2

62

ตารางท 4.2ตารางแสดงปญหาสาเหตทแทจรงและแนวทางการแกไข

ปญหา สาเหตทแทจรง ค าอธบาย

สงสนคาไมตรงจ านวน

เครองจกรจดวางสนคาไมตรงจ านวน

เครองจกรจดเรยงสนคานนจะใชระบบเซนเซอรอตโนมตในการตรวจจบวตถซงเมอใชงานเปนเวลานานสงผลให ฝน เศษผงจากอาหารสตวนนเกาะปดชองตรวจจบเซนเซอร เปนสาเหตท าใหเครองจกรนนเกดความผดพลาดในการจดเรยงสนคาดานการนบจ านวน

ไมมพนทส าหรบเกบสนคาเศษ

เนองจาก ความตองการสนคาของลกคาในบางรายการนน จ านวนยอดสนค าทตองการอาจมเศษโดยมากกวาหรอนอยกวา 60 กระสอบ ซงภายในคลงสนคายงขาดการจดสรางพนทเพอรองรบเศษสนคาทงดานการเตมสนคาใหครบจ านวนในการเบกจายเพอสงออกและดานการจดเกบสนคาเศษเหลอจากการเบกจายสนคาซงเกนจากความตองการ สงผลใหพนกงานตองท าการเบกสนคาเศษจากพาเลทเตม ซงจดเกบอย อาจท าใหเกดความผดพลาดดานจ านวนสนคาเมอท าการเบกจายสนคานนๆ ในครงถดไป อกทงเกดความลาชาและลดประสทธภาพในการขนถายสนคา

63

ตารางท 4.2ตารางแสดงปญหาสาเหตทแทจรงและแนวทางการแกไข (ตอ)

ปญหา สาเหตทแทจรง ค าอธบาย

สงสนคาไมตรงจ านวน

พนกงานไมเหนถงความส าคญของงาน

จากความผดพลาดทเกดขนในแตละครงปจจยหลกทท าใหเกดความผดพลาดนนคอพน ก งานไมตระหนก ในการท า ง าน เนองจากพนกงานไมทราบถงความส าคญของต า แหน งหน าท ท ต น เอ ง ได ร บมอบหมายอกทงไมสามารถเขาใจถงความเสยหายของผลกระทบจากความผดพลาดทเกดขน เชนนนพนกงานจงละเลยหนาทของตนและไมใสใจในการท างาน

คดวาสนคาบนพาเลทครบ 60 กระสอบ

จากมาตรฐานการจดเกบสนคาภายในคลง จ านวนสนคาใน 1 พาเลท จะมสนคา 60 กระสอบ สงผลใหเมอพนกงานท าการตรวจสอบดานจ านวนพนกงานจงใชวธการตรวจนบจ านวนพาเลทแทนจ านวนสนคา เพอความสะดวกและรวดเรว ซงหากสนคาไมเตม 60 กระสอบพนกงานจะไมสามารถทราบไดดวยวธการดงกลาว ท าใหเกดความผดพลาดดานการตรวจสอบจ านวนสนคา

64

4.3 แนวทางการแกไขปญหา

/////////////////จากสวนของการวเคราะหขอมลท าใหสามารถแจกแจงสาเหตทแทจรงทสงผลใหเกด

ความผดพลาดในการสงมอบสนคาทไดกลาวไปในตอนตนผวจยจงท าการศกษาขอมลและ

กระบวนการท างานทเกยวของกบตนตอสาเหตทงหมดทละปจจย และท าการด าเนนการขอขอมล

ความคดเหนจากหวหนางานและพนกงานทเกยวของในสวนของกระบวนการดงกลาวเพอยนยนถง

ความถกตองของสมตฐานทไดท าการวเคราะห เปนสาเหตทแทจรงของความผดพลาดทเกดขน

ดงนนจงท าการวางแผนในการแกไขสาเหตของความผดพลาด ซงระบถงวธแกไขและผรบผดชอบ

ในการด าเนนงาน

//////4.3.1มาตรการในการแกไขพนกงานขาดเอกสารบงชขอมล Location สนคา

/////////////////จากการวเคราะหปญหาขาดเอกสารบงชขอมล Location สนคา พบวาเนองจาก

คลงสนคายงขาดระบบทเหมาะสมในการวางแผนการจดเกบสนคาเปนเหตใหต าแหนงในการ

จดเกบสนคานนไมแนนอนดงนนจงยากตอการระบหรอจดท าเอกสารขอมลต าแหนงจดเกบสนคา

สงผลใหพนกงานโฟลคลฟทปฏบตงานโดยใชเพยงความช านาญในการจดเกบสนคา และการ

เบกจายสนคา ซงมโอกาสทจะเกดความผดพลาดดานการสงมอบสนคาทไมตรงตามความตองการ

อกทงเกดความลาชาในการท างาน

ภาพท 4.5แสดงรปแบบการจดเกบสนคากอนการปรบปรง

65

จากภาพท 4.5แสดงรปแบบการวางแผนในการบรหารพนทและระบบการจดเกบสนคาในคลงสนคาอาหารสตวส าเรจรป ในรปแบบกอนท าการปรบปรง ซงท าการจ าแนกสประเภทอาหารสตวและบงบอกถงต าแหนงในการจดเกบกลมประเภทสนคาในปจจบน แสดงใหเหนวาระบบแผนการจดเกบแบบเดมนนยงมขอบกพรองซงอาจสงผลใหเกดความผดพลาดในการเบกจายสนคาและท าใหการขนถายสนคานนมประสทธภาพลดลง ผวจยเหนวาระบบดงกลาวยงสามารถทจะเพมประสทธภาพได จงท าการวเคราะหและวางแผนส าหรบการปรบปรง

ตารางท 4.3แสดงยอดขายอาหารสตวแตละประเภทโดยท าการจดแบงเปนเดอน

ประเภทอาหารสตว

หม ไก เปด วว

นกกระทา

แพะ

เดอน

ม.ค. 583,595 122,651 96,952 47,421 29186 84

ปรมาณยอดขาย (กระสอบ)

ก.พ. 600,946 144,965 97,428 86,050 31131 1511 ม.ค. 662,096 187,744 111,829 139,347 34810 0 เม.ย. 501,513 192,693 106,466 143,559 36582 1554 พ.ค. 504,360 171,200 125,948 124,109 30997 711 ม.ย. 461,726 276,761 98,241 84,347 36250 868 ก.ค. 471,199 245,546 125,903 79,586 41058 427 ส.ค. 548,822 277,826 119,914 94,425 38960 716 ก.ย. 517,006 278,345 122,599 82,498 33913 595 ต.ค. 501,486 286,567 114,486 109,930 39137 454 พ.ย. 489,978 285,106 130,435 102,296 38215 0 ธ.ค. 533,242 317,987 157,278 171,707 40788 431

รวม 6,375,969 2,787,391 1,407,479 1,265,275 431,027 7,351

จากตารางท 4.3แสดงขอมลปรมาณยอดขายอาหารสตวซงแบงไดเปน 6 ประเภท คอ

อาหารหม อาหารไก อาหารเปด อาหารวว อาหารนกกระทาและอาหารแพะ โดยท าการแจกแจงเปน

ยอดขายตอเดอน

66

ภาพท 4.6แผนภาพ P-Q วเคราะหและจดอนดบยอดขายอาหารสตวป 2559

จากภาพท 4.6แสดงการวเคราะหดวยทฤษฎ P-Q ในการพจารณาอาหารสตวทม

ยอดขายสงสด และจดเรยงอาหารสตวแตละประเภทตามยอดขาย เพอเปนขอมลในการวางแผนปรบเปลยนรปแบบการจดเกบสนคาภายในคลงสนคา

ตารางท 4.4แสดงการวเคราะหและค านวณพนทในการจดเกบสนคาแตละประเภท

ยอดขายสนคา (กระสอบ)

รอยละยอดขาย

พนทจดเกบสนคา (ตน)

ปรมาณในการจดเกบ (พาเลท)

หม 6,375,969 11.467 665.07 332.53 = 333 ไก 2,787,391 23.709 1,317.11 658.56 = 659 เปด 1,407,479 10.308 597.87 298.94 = 299 วว 1,265,275 51.945 3,012.80 1,506.40 = 1,507

หม ไก เปด วว นกกระทา แพะ

ชดขอมล1 6375969 2787391 1,407,479 1265275 431,027 7,351

0

1000000

2000000

3000000

4000000

5000000

6000000

7000000Qu

antit

y

Products

แผนภม P-Q

67

ตารางท 4.4แสดงการวเคราะหและค านวณพนทในการจดเกบสนคาแตละประเภท(ตอ)

ยอดขายสนคา (กระสอบ)

รอยละยอดขาย

พนทจดเกบสนคา (ตน)

ปรมาณในการจดเกบ (พาเลท)

นกกระทา 431,027 3.512 203.67 101.84 = 102 แพะ 7,351 0.060 3.47 1.74 = 2 รวม 12,274,492 100 5,800 2,900

** พนททงหมด 5,800 ×รอยละยอดขาย = พนในการจดเกบสนคา , 1 เลท = 2 ตน

/////////////////จากตารางท 4.4แสดงยอดขายสนคา อตราสวนของยอดขายจากสนคาทง 6 ประเภท

การแปลงหนวยปรมาณการจดเกบสนคา เพอใชเปนขอมลในการวเคราะห วางแผนการในจดเกบ

สนคาโดยอาศยการเปรยบเทยบอตราสวนและยอดขายสนคาอกทงการค านวณพนททตองใช

ส าหรบการวางแผนการจดเกบ

ภาพท4.7 แสดงอตราสวนของยอดขายอาหารสตวทงหมด

11.46%

23.7

10.3

51.9

3.51 0.06

อตราสวนของยอดขายอาหารสตว

เปด ไก วว หม นกกระทา แพะ

68

/////////////////จากภาพท 4.7เปนการแสดงอตราสวนของปรมาณยอดขายสนคาอาหารสตว 6 ประเภท

ซงจดล าดบไดดงน อาหารหมรอยละ51.9อาหารไกรอยละ23.7 อาหารเปดรอยละ11.46 อาหารวว

รอยละ10.3 อาหารนกกระทารอยละ3.51 และอาหารแพะรอยละ0.06

D01 C01 B01 A01

D02 C02 B02 A02

D03 C03 B03 A03

D04 C04 B04 A04

D05 C05 B05 A05

D06 C06 B06 A06

D07 C07 B07 A07

D08 C08 B08 A08

D09 C09 B09 A09

D10 C10 B10 A10

D11 C11 B11 A11

D12 C12 B12 A12

D13 C13 B13 A13

D14 C14 B14 A14

D15 C15 B15 A15

D16 C16 B16 A16

D17 C17 B17 A17

D18 C18 B18 A18

D19 C19 B19 A19

D20 C20 B20 A20

D21 C21 B21 A21

D22 C22 B22 A22

D23 C23 B23 A23

ภาพท 4.8 รปแบบการจดเกบสนคาหลงปรบปรงโดยใชขอมลยอดขายสนคา

/////////////////จากภาพท 4.8คอรปแบบการจดเกบหลงการปรบปรง ซงประกอบดวยสจ าแนกประเภท

อาหารสตวและรหสบงบอกต าแหนงในการจดเกบสนคาตงแต A01 ถง A23 ,B01 ถง B23 ,C01 ถง

C23และD01 ถง D23

อาหารหม อาหารไก อาหารเปด อาหารวว

อาหารนกกระทา อาหารแพะ พนทวาง

69

D24 C24 B24 A24

D25 C25 B25 A25

D26 C26 B26 A26

D27 C27 B27 A27

D28 C28 B28 A28

D29 C29 B29 A29

D30 C30 B30 A30

D31 C31 B31 A31

D32 C32 B32 A32

D33 C33 B33 A33

D34 C34 B34 A34

D35 C35 B35 A35

D36 C36 B36 A36

D37 C37 B37 A37

D38 C38 B38 A38

D39 C39 B39 A39

D40 C40 B40 A40

D41 C41 B41 A41

D42 C42 B42 A42

D43 C43 B43 A43

D44 C44 B44 A44

D45 C45 B45 A45

ภาพท 4.8 รปแบบการจดเกบสนคาหลงปรบปรงโดยใชขอมลยอดขายสนคา (ตอ)

/////////////////รปแบบการจดเกบหลงการปรบปรง ซงประกอบดวยสจ าแนกประเภทอาหารสตวและ

รหสบงบอกต าแหนงในการจดเกบสนคาตงแต A24 ถง A45 ,B24 ถง B45 ,C24 ถง C45และD24 ถง

D45โดยอาศยการวเคราะหขอมลยอดขายสนคาเพอท าการจดเรยงสนคาซงมยอดขายสงสดไว

ดานหนาใกลทางออกหรอประตจายสนคามากทสดตามล าดบสงผลใหพนกงานท างานไดอยางม

ประสทธภาพ และสามารถลดการใชงานพนทส าหรบการจดเกบสนคาไดถง160 พาเลทหรอ

ประมาณ 648 ลกบาเกศเมตร อกทงลดระยะเวลาในการเบกจายสนคา และเปนขอมลเอกสารบงช

รปแบบและต าแหนงการจดเกบสนคาแตละประเภทใหกบพนกงาน

อาหารหม อาหารไก อาหารเปด อาหารวว

อาหารนกกระทา อาหารแพะ พนทวาง

70

//////4.3.2มาตรการในการแกไขพนกงานขาดเอกสารบนทกการโอนยายสนคา /////////////////จากปญหาขาดแบบฟอรมการบนทกการโอนยายสนคา พนกงานจงไมสามารถบนทกขอมลเมอท าการโอนยายสนคาได จงท าใหหวหนาฝายปฏบตการคลงสนคาไมทราบถงการเปลยนแปลงต าแหนงของสนคา สงผลใหไมมการปรบเปลยนต าแหนงจดเกบสนคาไปตามขอมลจรง ดงนนสนคาจงจดเกบอยในต าแหนงทไมตรงกบขอมล Location ในระบบ ผวจยไดจดท าแบบฟอรมบนทกขอมลการโอนยายสนคภายในคลงสนคา ใหพนกงานบนทกขอมลหากมการโอนยายสนคาเพอเปนการจดเกบและปรบเปลยนฐานขอมล Location สนคาในระบบของคลง อกทงงายตอการตรวจสอบเมอท าการเคลอนยายสนคา

ตารางท 4.5แบบฟอรมบนทกการโอนยายสนคา

71

//////4.3.3มาตรการในการแกไขปายบงบอกจดจดเกบสนคาสงเกตเหนไดยาก /////////////////จากการวเคราะหสาเหตของต าแหนงปายบงบอกจดจดเกบสนคาสงเกตเหนไดยาก

พบวาเกดจากปายมขนาดทเลกและอยสงซงยากตอการมองเหนส าหรบพนกงานและอาจท าใหเกด

ความผดพลาดในการปฏบตงาน

ภาพท 4.9ต าแหนงปายบงบอกจดจดเกบสนคากอนการปรบปรง

ภาพท 4.10ต าแหนงปายบงบอกจดจดเกบสนคาหลงการปรบปรง

72

จากภาพท 4.9และ 4.10เปรยบเทยบกอนและหลงการปรบปรง โดยการเพมจด Visual

Control บรเวณหนาต าแหนงทจดเกบสนคาแตละจด เพอใหพนกงานท างานไดอยางคลองตวและ

สะดวกมากขน อกทงลดความผดพลาดทอาจเกดจากความสบสนของพนกงาน เพมประสทธภาพ

ในการขนถายและการจดเกบสนคาภายในคลง

//////4.3.4มาตรการในการแกไขการขาดการจดท าเอกสารบงชขอมลประเภทและสบรรจภณฑ

/////////////////จากการวเคราะหปญหาการขาดการจดท าเอกสารบงชประเภทอาหารคกบสของบรรจ

ภณฑ พบวาพนกงานมโอกาสทจะจ าสบรรจภณฑสลบกน ซงอาจสงผลใหเกดความผดพลาดใน

การตรวจสอบและการเบกจายสนคา

ภาพท 4.11เอกสารแสดงสของบรรจภณฑอาหารสตวแตละประเภท

/////////////////จากภาพท 4.11 จดท าเอกสารซงประกอบดวยการจ าแนกสของประเภทอาหารสตวแตละประเภทเพออ านวยความสะดวกและเพมประสทธภาพในการปฏบตงาน อกทงลดอตราการเกดความผดพลาดในดานกระบวนการ การตรวจสอบสนคาของพนกงาน

73

//////4.3.5มาตรการในการแกไขเครองจกรจดเรยงสนคาไมตรงจ านวน /////////////////จากการวเคราะหสาเหตของปญหาเครองจกรจดเรยงสนคาไมตรงจ านวนสาเหตของ

ความผดพลาดเกดจากการทบซอนของระบบค าสงในการจดเรยงสนคาเนองจากระบบยงคง

ด าเนนการในสวนของค าสงทมการเปลยนแปลงระหวางการด าเนนการแตไมไดท าการยกเลก

ระบบจงด าเนนการตามค าสงกอนการเปลยนแปลง สงผลใหเครองตรวจนบสนคาไมตรงกบขอมล

ค าสงจดเรยง ท าใหเครองจกรนนเกดความผดพลาดในการจดเรยงสนคาดานการตรวจนบจ านวน

ภาพท 4.12การตรวจสอบระบบการท างานของเครองจดเรยงสนคา

ภาพท 4.13ตรวจสอบและปรบตงคา ระบบค าสง

74

/////////////////จากรปท 4.12และ 4.13เปนการตรวจสอบและการปรบตงคาระบบค าสงในการจดเรยง

สนคาเพอรเซตค าสงเกาของระบบทคงคาง และเปนการรกษาประสทธภาพการท างานของ

เครองจกรและลดความผดพลาดในการจดเรยงสนคา

//////4.3.6มาตรการในการแกไขไมมการก าหนดพนทส าหรบเกบสนคาเศษ

/////////////////เนองจากความตองการสนคาของลกคาในบางรายการนน จ านวนยอดสนคาทตองการ

อาจมเศษโดยมากกวาหรอนอยกวา 60 กระสอบ พนกงานจงท าการเบกสนคาเศษจากพาเลทเตม ซง

จดเกบอยเตม 60 กระสอบ สงผลใหอาจเกดความผดพลาดดานจ านวนสนคาเมอท าการเบกจาย

สนคา โดยสาเหตจากการกระท าดงกลาวนนเกดจากคลงสนคายงขาดการจดสรางพนทเพอรองรบ

เศษสนคาทงเพอเตมสนคาใหครบจ านวนในการเบกจายและดานการจดเกบสนคาเศษเหลอจากการ

เบกจายสนคา

ภาพท 4.14แสดงต าแหนงจดเกบสนคาเศษกอนการปรบปรง

75

ภาพท 4.15แสดงต าแหนงจดเกบสนคาเศษหลงการปรบปรง

จากภาพท 4.14แสดงใหเหนวาคลงสนคายงขาดการจดท าพนท เพอรองรบการจดเกบ

หรอการจดเตรยมสนคาเศษเพอการเบกจายสนคา ท าใหพนกงานเบกสนคาเศษจากจดจดเกบสนคาซงอาจสงผลใหเกดความผดพลาดดานจ านวนหรอสลบสนคาเมอท าการเบกจาย ดงนนจงจดท าพนทจดเกบสนคาเศษ หรอ Cross Dock Zone เพอแกปญหาในสวนนดงภาพท 4.15

76

//////4.3.7มาตรการในการแกไขการตดตงระดบตรวจจบสงกวากระสอบอาหารสตว

/////////////////จากการวเคราะหและตรวจสอบพบวาสาเหตของการผดพลาดดานจ านวนเกดจาก

เซนเซอรตรวจนบสนคาตดตงอยในต าแหนงทสงเกนกวาความหนาของปรมาตรกระสอบอาหาร

บางประเภท สงผลใหเครองจกรไมสามารถตรวจนบสนคาดงกลาวได จงเกดความผดพลาดในการ

ตรวจนบสนคา อกทงเกดความลาชาจากการท าการทวนสอบ

ภาพท 4.16แสดงต าแหนงระดบการตดตงเซนเซอรตรวจจบสนคากอนปรบปรง

ภาพท 4.17แสดงต าแหนงระดบการตดตงเซนเซอรตรวจจบสนคาหลงปรบปรง

/////////////////จากภาพท 4.16และ 4.17 เปรยบเทยบระดบการตดตงเซนเซอรตรวจจบสนคาซงหลงการปรบปรงจะมระดบการตดตงทต ากวาเพอใหสามารถตรวจจบสนคาทมความหนาของกระสอบอาหารต ากวาระดบเซนเซอรปกตและตรวจนบสนคาทกกระสอบทเคลอนผานไดอยางแมนย า

77

//////4.3.8มาตรการในการแกไขพนกงานไมเหนถงความส าคญของงาน /////////////////จากการวเคราะหปญหาพนกงานไมเหนถงความส าคญของงาน สาเหตเกดจากพนกงาน

ไมทราบถงความส าคญของต าแหนงหนาท ทตนเองไดรบมอบหมายอกทงไมสามารถเขาใจถง

ความเสยหายของผลกระทบจากความผดพลาดท พนกงานจงท างานเพอเพมยอดจายสนคาโดยไม

ค านงถงคณภาพของงาน จงเกดความผดพลาดขนในดานจ านวนของสนคาจากความเรงรบ

ภาพท 4.18การอบรมพนกงานหลงเลกงานเมอเกดความผดพลาดในการท างาน /////////////////จากภาพท 4.18การประชมอบรมณพนกงานและหวหนาแผนกเพอชแจงถงความผดพลาดทเกดขนและย าเตอนพนกงานถงหนาทความส าคญของต าแหนงของแตละบคคลเพอใหพนกงานเขาใจถงผลกระทบของความเสยหายจากความผดพลาดและใสใจในการท างานมากขน เพมความระมดระวงและรอบคอบมากขน อกทงเหนคณคาในงานของ

78

4.4 สรปผลการด าเนนงานตามแนวทางแกไขปรบปรง /////////////////หลงการปรบปรงเพอแกปญหาความผดพลาดในการสงมอบสนคา ในระหวางชวงเวลามถนายน2560 ถงเดอนพฤศจกายน 2560 ผลปรากฏอยางชดเจนวาอตราความผดพลาดในการสงมอบสนคาเทากบ 0 หรอไมเกดปญหาความผดพลาดในการสงมอบสนคา ซงเปนผลลพธทดเมอเปรยบเทยบกบขอมลความผดพลาดทเกดขนในป พ.ศ.2558 และ พ.ศ. 2559 ตารางท 4.6ตารางสรปผลการปรบปรง

รายละเอยด กอน

ปรบปรง หลง

ปรบปรง ผลตาง รอยละผลตาง

1. ปญหาการสงมอบสนคา(ครง) 16 0 16 100% 2.มลคาความเสยหายเฉลย(บาท) 14,016 0 14,016 100% 3. พนทในการจดเกบสนคาลดลง(cm3) 14,580 13,932 648 4.4% /////////////////จากตารางท 4.6 สรปผลการปรบปรงในการลดความผดพลาดในการสงบมอบสนคาโดยการน าขอมลมาเปรยบเทยบพบวาหลงการปรบปรงอตราการเกดความผดพลาดลดลงอยางเหนไดชด จากความเสยหายทเกดขนในชวงกอนปรบปรง เกดปญหาในการสงมอบสนคาถง 16 ครงในป พ.ศ.2559 แตหลงการปรบปรงท าใหจ านวนครงทเกดความผดพลาดเหลอ 0 โดยผลตางจากผลลพธการปรบปรงเทากบ 16 และในสวนของมลคาความเสยหายทเกดขนจากเหตสงมอบสนคาผดเฉลย14,016 บาท แตหลงการปรบปรงแสดงผลอยางชดเจนดวยคารอยละผลตางซงมคาถง 100% ในสวนของการใชงานพนทกอนปรบปรงจะใชงานพนทในการจดเกบทงหมด14,580 ลกบากศเมตรแตหลงปรบปรงลดลงถง 648 ลกบากศเมตรโดยคดเปนรอยละผลตางท 4.4%

79

บทท 5 สรปผลการศกษาและขอเสนอแนะ

/////////////////โครงงานการศกษาแนวทางการลดความผดพลาดในการจดสงของโรงงานผลตอาหารสตว ในเขตจงหวดลพบร ทเปนกรณศกษา จากขอมลทรวบรวมไดโดยการศกษาสภาพปญหาการจดสงสนคา วเคราะหมลเหตของปญหา และแกไขปญหาใหความผดพลาดลงลงโดยใชหลกการวเคราะหปรากฏการณแบบ Why-Why Analysis การวเคราะหหาปจจยทเปนตนเหตใหเกดเปนระบบ มขนตอนจะตองไปตรวจสอบสถานทจรงและดสภาพของจรง อนเปนทมาของปญหาเพอสรางความเขาใจเกยวกบรายละเอยดของปญหาใหถกตองชดเจน โดยมวตถประสงคเพอประสทธภาพในการจดสงสนคา และอตราการลดความผดพลาดในการสงมอบสนคา 5.1 สรปผลวจย /////////////////จากการด าเนนงานวจยครงนไดรบอนเคราะหจากบรษททเปนกรณศกษา ทใหความอนเคราะหในการศกษากระบวนการการศกษาแนวทางการลดความผดพลาดในการจดสง พรอมการด าเนนงานปรบปรงกระบวนการการเบกจายสนคา และการจดสงสนคา จากการศกษาสภาพปญหาการเกดความสญเสยของกระบวนการจดสงสนคา โดยการระดมความคดเพอคนหาสาเหตของปญหาโดยใชการวเคราะหแบบ Why-Why Analysis พบวาปจจยทเปนสาเหตของกระบวนการการเบกจายสนคา และการจดสงสนคาไมมประสทธภาพ โดยแบงเปนรายละเอยดดงน //////5.1.1 ปจจยดานเอกสารไดแก ขาดเอกสารบงชขอมล Location สนคาขาดเอกสารบงชประเภทของอาหารไมมแบบฟอรมบนทกขอมลโอนยาย พนกงานไมใหความส าคญกบเอกสาร //////5.1.2 ปจจยดานสภาพแวดลอมในการปฏบตงานไดแก ไมมพนท Cross Dock ปายบงบอกจดจดเกบสนคาสงเกตเหนไดยาก //////5.1.3 ดานเครองจกร ไดแก เครองจกรจดวางไมไดมาตรฐานเครองจกรเสอมสภาพ //////5.1.4 ดานพนกงานไดแกท างานเปนเวลานานเกนไปท ายอดเพมคาตอบแทนพนกงานไมเหนถงความส าคญของงานคดวาสนคาบนพาเลทครบ 60 กระสอบ

80

ตารางท 5.1 ขอมลการผลตเปรยบเทยบกอนปรบปรงและหลงปรบปรง

รายละเอยด กอน

ปรบปรง หลง

ปรบปรง ผลตาง รอยละผลตาง

1. ปญหาการสงมอบสนคา(ครง) 16 0 16 100% 2. มลคาความเสยหายเฉลย(บาท) 14,016 0 14,016 100% 3. พนทในการจดเกบสนคาลดลง(m3) 14,580 13,932 648 4.4% จากการศกษาวจยปญหาการสงมอบสนคาในกระบวนการการจดสงสนคา ผวจยไดท าการเกบขอมลทางสถต น าขอมลมาว เคราะหโดยการจ าแนกประเภทอาหารท เกดขนในกระบวนการเบกจายในคลงสนคา เพอหาสาเหตและท าการแกไขสาเหตทพบจากการวเคราะห โดยท าการปรบปรงตามตนตอของสาเหตทเกดขน ท าใหสามารถลดคาเฉลยปญหาการสงมอบสนคาจาก 16 ครง ลดลงเปน 0 ครงผานเกณฑทโรงงานก าหนดไวคออตราคณภาพ (อตราความผดพลาด) 0 และในสวนของมลคาความเสยหายทเกดขนจากเหตสงมอบสนคาผดและเกนเฉลยในป 2559 มมลคาอยท 14,016 บาท หลงการปรบปรงแสดงผลอยางชดเจนดวยคารอยละผลตางซงมคาถง 100% ซงไมเกดความผดพลาดจนถงปจจบน อกทงแสดงความแตกตางดานการใชงานพนทโดยกอนปรบปรงจะใชงานพนทในการจดเกบทงหมด 14,580 ลกบากศเมตร ซงหลงท าการปรบปรงสงผลใหพนทในการใชงานลดลงถง 648 ลกบากศเมตรโดยคดเปนรอยละผลตางท 4.4% 5.2 ขอเสนอแนะ //////5.2.1 การเพมประสทธภาพขนตอนการตรวจสอบจ านวนสนคา ปจจบนทางโรงงานทเปนกรณศกษาใชพนกงานในการตรวจนบจ านวนสนคากอนทจะท าการโหลดสนคา ซงในการตรวจนนท าไดยากเนองการจดเรยงรปแบบกระสอบทไมแนนอน

81

ภาพท 5.1 ต าแหนงพนทแทนวางสนคากอนการปรบปรง

ภาพท 5.2 ต าแหนงพนทแทนวางสนคาหลงการปรบปรง /////////////////ทางผจดท าโครงงานเสนอใหเพมเครองชงน าหนกตดตงไวบนแทนยกสงเพอเปนเครองมอในการชวยตรวจนบปรมาณสนคาโดยวดจากคาน าหนกของสนคา เมอพนกงานขนถายสนคามาจดวางบนเครองชงจะสามารถตรวจวดคาน าหนกไดทนทระหวางเตรยมการจายสนคา ซงระยะเวลาในการตรวจนบสนคาและการถายโอนสนคารวมเฉลยตอครงอยท 2.5 นาท จงคาดวาหากท าการปรบปรงตามขอเสนอแนะดงกลาวจะสงผลใหกระบวนสงมอบสนคาใชระยะเวลาในการด าเนนการลดลง ซงชวยเพมประสทธภาพในการท างานของพนกงาน

82

//////5.2.2 ในปจจบนการปฏบตงานในขนตอนตางๆ ไดใชพนกงานในการด าเนนกจกรรมดานเอกสาร ท าใหบางครงเกดความผดพลาดในการบนทกขอมล ซงปจจบนก าลงอยในชวงด าเนนการพฒนาระบบการวางแผนทรพยากรทางธรกจ (Enterprise Resource Planning) เพอการบรหารจดการทรพยากรภายในองคกรใหเปนไปอยางมประสทธภาพ

ภาพท 5.3 แผนภาพแสดงกระบวนการ การท างานกอนปรบปรง

83

/////////////////จากภาพท 5.3 แผนภาพแสดงกระบวนการ การท างานกอนปรบปรงจะเรมจากลกคาท า

การสงสนคาโดยตรงผานฝายขายจากนนฝายขายจะท าการตรวจสอบยอดสนคาคงเหลอจากขอมล

รปแบบ Excel ซงทางฝายคลงสนคาจะเปนผสงขอมลมายงฝายขายทกๆ 2 ชวโมง เมอตรวจพบวา

ไมมสนคาทลกคาตองการภายในคลง จะท าการแจงลกคา แตหากมสนคาตามทลกคาตองการ ฝาย

ขายจะท าการสงขอมลก าหนดเวลาทลกคาจะสงรถบรรทกเขาไปรบสนคาภายในโรงงานใหกบฝาย

ธรการเมอฝายธรการรบทราบขอมลจะจดท า Picking Slip เพอระบรายละเอยดความตองการของ

ลกคา พรอมระบต าแหนงจดจดเกบสนคา และสงตอไปยงพนกงานฝายคลงสนคาซงจะท าการตด

ยอดสนคาในระบบ จากนนพนกงานจะท าการเบกจายสนคาตาม Picking Slip และขอมล Location

จดเกบสนคาททางฝายธรการระบไว พรอมตรวจสอบความถกตองกอนท าการถายสงสนคาไปยง

รถบรรทกของลกคา

/////////////////แตเมอเรมน าระบบ ERP (Enterprise resource planning) เขามาชวยในการบรหาร

จดการคลงสนคาและระบบของบรษทพบวา ขนตอนกจกรรมในการด าเนนการลดลง อกทงชวยลด

เวลาและวธการทซ าซอนอาทเชน การกรอกขอมลเอกสารตางๆ การบนทกขอมลเพอจดเกบใน

รปแบบ Excel ซงเปนการจดเกบรปแบบ Offline ซงจะตองท าการอพเดทขอมลใหกบแผนกท

เกยวของอยตลอดเวลาเพอความถกตองในการท างาน

84

ภาพท 5.4 แผนภาพแสดงกระบวนการ การท างานหลงปรบปรง

/////////////////ดงนนจากภาพท 5.4 จะเหนไดวามขนตอนหรอกจกรรมทลดลงอยางชดเจนคอในสวนของกจกรรมทซ าซอน คอการอพเดทขอมลสนคาคงคลงของฝายคลงสนคาใหกบฝายขาย สวนถดไปคอการตดยอดสนคาหรอการสรปยอดคงเหลอสนคาคงคลงโดยในสวนนระบบ SAP (Systems, Applications and Products in Data Processing) จะท าการค านวณโดยอตโนมตซงท าใหลดเวลาและเพมความรวดเรวในการกระจายขอมลไปยงแผนกตางๆ โดยหลงการน า SAP (Systems, Applications and Products in Data Processing) เขามาใชคาดวาจะลดขนตอนการท างานได 4 ขนตอน ในสวนของเวลานนยงไมสามาระยไดเนองจากอยในระหวางขนตอนการด าเนนการ

85

บรรณานกรม

86

บรรณานกรม

บทความ

[6] อนนทพนธ จนทพนธ . การปรบปรงกระบวนการท างานในคลงสนคา. [ปรญญานพนธวศวกรรมศาสตร- บณฑต]. กรงเทพฯ; มหาวทยาลยธรกจบณฑตย ; ๒๕๕๕ [9] ขจรศกด ทองอะไพพงษ. การเพมประสทธภาพการผลตยางพาราและลดตนทนดานพลงงาน.[ปรญญานพนธวทยาสาตร- บณฑต]. กรงเทพฯ; มหาวทยาลยธรกจบณฑตย ; ๒๕๕๔ [10] ประจวบ กลอมจตร. การออกแบบโรงงานอตสาหกรรมเพอเพมผลผลตและความปลอดภย.กรงเทพฯ; ว.พรนท (๒๕๓๔) [11] ชาญณรงค พรมมนทร. การเพมประสทธภาพในอตสาหกรรมการผลต. [ปรญญานพนธวศวกรรมศาสตร- บณฑต]. กรงเทพฯ; มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ; 2548 [12] อมารนทร ปยะธ ารงชย. การออกแบบและปรบปรงกระบวนการเรยกและจดสงวตถดบส าหรบสายการประกอบมอเตอรใซค. [ปรญญานพนธวทยาสาตร- บณฑต]. ชลบร ; มหาวทยาลยบรพา ; ๒๕๖๐ [14] กฤษฏมา เบญจประภาพร. การวางแผนและควบคมวสดโดยใชระบบ SAP. [ปรญญานพนธวทยาสาตร- บณฑต]. กรงเทพฯ ; มหาวทยาลยธรกจบณฑตย ; ๒๕๖๐

สารสนเทศทางอนเตอรเนต

[1] ธาตร จราพนธ. ๒๕๕๙. อาหารและการใหอาหารสตว. (ออนไลน).

แหลงทมา http://elearning.nsru.ac.th/web_elearning/animal/lesson1_3.php. ๒๐เมษายน ๒๕๖๐ [2] RVPARTHIT. ๒๔๖๐. การจดการคลงสนคา. (ออนไลน). แหลงทมา https://riverplusblog.com/2011/08/18/warehouse-management-basic-knowledge/. ๒๐เมษายน ๒๕๖๐ [3] BriainAsset. ๒๕๖๐. ระบบงานคลงสนคา. (ออนไลน). แหลงทมา http://it.tru.ac.th/inventorycontrol/l1.html. ๒๐เมษายน ๒๕๖๐

87

สารสนเทศทางอนเตอรเนต (ตอ)

[4] LOGISTICAFE. ๒๕๖๐. หลกการ First in First out. (ออนไลน).

แหลงทมา http://www.logisticafe.com/2009/08/fifo-first-in-first-out/. ๒๐เมษายน ๒๕๖๐

[5] SIMILAN Technology. ๒๕๖๐. กลยทธการจดเกบสนคา. (ออนไลน).

แหลงทมา http://www.similantechnology.com/news&article/Storage-Strategy.html. ๒๐เมษายน

๒๕๖๐

[7] กนตชา บญพไล. ๒๕๖๐. 10 ขนตอนเพมประสทธภาพการใชทรพยากรกระจายสนคาและ

ขนสง. (ออนไลน). แหลงทมา http://www.freightmaxad.com/magazine/?p=5875. ๒๐เมษายน

๒๕๖๐

[8] กนตชา บญพไล. ๒๕๖๐. 10 ขนตอนเพมประสทธภาพการใชทรพยากรกระจายสนคาและ

ขนสง. (ออนไลน). แหลงทมา http://www.freightmaxad.com/magazine/?p=5875. ๒๐เมษายน

๒๕๖๐

[13] ชลตา วฒนะชยโชตกร. การวเคราะหและปรบปรงกระบวนการท างานเพอเพมประสทธภาพ

การใชงานระบบ ERP. [ปรญญานพนธวศวกรรมศาสตร- บณฑต]. กรงเทพฯ ; มหาวทยาลย

หอการคาไทย; ๒๕๕๕

[15]ผศ.ดร.พมพเพญ พรเฉลมพงศ. 2555. การวดและเครองมอวด ประยกตใชในอตสาหกรรมอาหาร. (ออนไลน). แหลงทมา http://www.foodnetworksolution.com. ๒๓ตลาคม๒๕๖๐

88

ประวตผเขยน

ชอ-นามสกล วรรณะ กรดภ ประวตการศกษา : 2549 - 2555 โรงเรยนราชวนตบางเขน 2556 - ปจจบน ระดบปรญญาตร สาขาวชาการจดการและโลจสตกส

คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยธรกจบณฑตย ประวตการฝกงาน 2560 จเอมเอม แกรมม ดสทรบวชน เซนเตอร สมทรปราการ ชอ-นามสกล รภทภร สลดกล ประวตการศกษา : 2549 - 2555 โรงเรยนอบลรตนราชกญญาราชวทยาลย 2556 - ปจจบน ระดบปรญญาตร สาขาวชาการจดการและโลจสตกส คณะวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยธรกจบณฑตย ประวตการฝกงาน 2560 โรงงานอาหารสตว เบทาโกร จ ากด (มหาชน) ลพบร