ปจจยทมความสมพนธกบการเสรมสรางพลงทางสงคม (Social Empowerment) ของประชาชน

ในเขตกรงเทพมหานคร

อศราภรณ ชมชน

วทยานพนธนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร ศลปศาสตรมหาบณฑต (การบรหารการพฒนาสงคม)

คณะพฒนาสงคมและสงแวดลอม สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร

2556

(3)

บทคดยอ

ชอวทยานพนธ ปจจยทมความสมพนธกบการเสรมสรางพลงทางสงคม (Social

Empowerment) ของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร ชอผเขยน นางสาวอศราภรณ ชมชน ชอปรญญา ศลปศาสตรมหาบณฑต (การบรหารการพฒนาสงคม) ปการศกษา 2556

ในการศกษาวจยในครงน มวตถประสงค เพอศกษาสภาพการณของการเสรมสรางพลงทาง

สงคมของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร และเพอศกษาปจจยทมความสมพนธกบการ

เสรมสรางพลงทางสงคมของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร การเลอกกลมตวอยางในการศกษา

การครงน ท าการเลอกจากประชากรอาย 18 ปขนไป ทอยอาศยในกรงเทพมหานครจ านวน 1,000

ตวอยาง ดวยวธการสมตวอยางดวยการสมแบบหลายขนตอน (Multi - Stage Sampling) จาก

การศกษา พบวา กลมตวอยาง สวนใหญ เปนเพศหญง รอยละ 56.8 อาย 60 ปขนไปรอยละ

22.2 สมรสแลวรอยละ 50.8 จบประถมศกษาหรอต ากวารอยละ 33.4 เปนลกจางประจ า รอยละ 38.1

และมฐานะทางเศรษฐกจระดบรายไดเฉลยรอยละ 65.1

ในเรองของการเสรมสรางพลงทางสงคมพบวา กลมตวอยางสวนใหญเหนดวยในความ

เปนไปไดทคน ๆ หนง จะบรรลถงสถานภาพทางสงคมหรอเศรษฐกจทสงขนดวยความพยายามของ

ตนเอง คดเปนรอยละ 77.3 ในเรองความเชอมนตอการไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล หรอ

องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบความยงยาก กลมตวอยางสวนใหญตอบวามความเชอมนบาง คด

เปนรอยละ 27.5 และในเรองของความอสระในการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ กลม

ตวอยางสวนใหญยงคงรสกอสระในระดบปานกลาง คดเปนรอยละ 37.0

จากการทดสอบสมตฐานพบวา ปจจยทมความสมพนธกบการเสรมสรางพลงทางสงคม

1) ดานการยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของบคคล ดวยความพยายามของตนเอง คอ การไดรบ

เงนชวยเหลอจากการวางงาน ความพการ หรอเงนชวยเหลอทางสงคมอนๆ การสนบสนนเงน

(4)

รอยละ 10 ของรายไดปจจบนเพอชวยเหลอโครงการชวยคนวางงานใหหางานท าและบทบาทของ

รฐบาลในเรองความรบผดชอบตอประชาชน 2) ดานความเชอมนในการไดรบความชวยเหลอจาก

รฐบาลหรอองคกรพฒนาเอกชนเมอประสบความยงยาก คอ การไดรบเงนชวยเหลอจากการวางงาน

ความพการ หรอเงนชวยเหลอทางสงคมอนๆ บทบาทของรฐบาลในเรองความเทาเทยมกนของ

รายไดและบทบาทของรฐบาลในเรองความรบผดชอบตอประชาชน 3) ดานความอสระในการ

แสดงออกทางความคดในทสาธารณะ คอ ฐานะทางเศรษฐกจ ระดบการศกษา บทบาทของรฐบาล

ในเรองความเทาเทยมกนของรายไดและบทบาทของรฐบาลในเรองความรบผดชอบตอประชาชน

(6)

Abstract

Title of Thesis Factors Related to the Social Empowerment of People

in Bangkok Metropolitan Administration

Author Miss Itsaraporn Chomchuen

Degree Master of Arts (Social Development Administration)

Year 2013

The objectives of the study were to examine the condition and level of social

empowerment of people in Bangkok Metropolitan Administration and the factors

related to social empowerment of people in Bangkok Metropolitan Administration

The multi-stage samplings were employed to select the sample of 1,000 people of 18

years old or more in Bangkok Metropolitan Administration.

It was found that most of the respondents were female (56.8%) and were 60

years old or more (22.2%). About half of them were married (50.8%). 33.4% finished

primary school or below, 38.1% were regular employees, and 65.1% or 651 people

earned an average income.

With regard to social empowerment, most respondents (77.3%) agreed that it

was possible for a person to achieve a higher social or economic status with their own

effort. Also, 27.5% had a certain level of confidence in receiving assistance from the

government or NGOs when they encountered difficulties. In addition, 37.0% felt that

they had liberty in expressing their views in public places.

When the hypotheses were tested, the factors found to be significantly related

to each aspect of social empowerment. 1) Raise the social and economic status of the

individual with their own efforts were receiving of financial assistance because of

unemployment, disability or other social assistance, the willing to donate 10% of the

current income to support the job-finding project for the unemployed, and the

government's role in equal by income distribution. 2) Level of confidence in receiving

assistance from the government or NGOs when they encountered difficulties were

receiving of financial assistance because of unemployment, disability or other social

(6)

assistance, the government's role in equal by income distribution, and the government

role in responsible for its people. 3) Felt that they had liberty in expressing their views

in public places were economic status, education, the government's role in equal by

income distribution, and the government role in responsible for its people.

กตตกรรมประกาศ

วทยานพนธเรอง คณภาพสงคม มตการเสรมสรางพลงทางสงคมของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร นนส าเรจลลวงไปไดดวยด ผเขยนตองขอขอบพระคณ ผน าชมชนและผตอบแบบสอบถามทกทานทเสยสละเวลาในการใหค าแนะน า อ านวยความสะดวก ใหความรวมมอในทก ๆ ดานเปนอยางด ขอขอบพระคณ รศ.ดร สากล จรยวทยานนทและ ดร.ถวลวด บรกล ทเสยสละเวลาในการเปนคณะกรรมการสอบในครงน ขอขอบพระคณ รศ.ดร.สรสทธ วชรขจร อาจารยทปรกษา ทไดใหความรและชวยแนะน าแกไขขอบกพรองตาง ๆ ดวยความเอาใจใสเปนอยางดเสมอมา นอกจากนผเขยนยงไดรบความกรณาจาก อาจารย ดร.รตพร ถงฝง ทกรณาชวยแนะน าขอบกพรองของวทยานพนธฉบบนใหมความถกตองและสมบรณมากยงขน ขอขอบพระคณสถาบนพระปกเกลา และสถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร ในการใหการสนบสนนทนการศกษา และขอมลบางสวนในการท าวทยานพนธในครงน รวมถงคณาจารณทกทานทไดประสทธประสาทวชาความรแกผศกษา ตลอดจนเพอน ๆ ทกคนทคอยชวยเหลอ แนะน า และใหก าลงใจทดเสมอมา จนวทยานพนธฉบบนส าเรจลลวงไปไดดวยด ความส าเรจของวทยานพนธฉบบน ผศกษาขอมอบแด นายส าราญ ชมชน และนางสรกร ชมชน ผเปนพลงผลกดนทส าคญทสดในชวต จนท าใหการศกษาในครงนประสบความส าเรจ และผศกษาหวงเปนอยางยงวาวทยานพนธฉบบนจะเปนประโยชนส าหรบผทสนใจศกษาตอไป

อศราภรณ ชมชน

สงหาคม 2556

(8)

สารบญ

หนา

บทคดยอ (3) ABSTRACT (5) กตตกรรมประกาศ (7) สารบญ (8) สารบญตาราง (10) สารบญแผนภาพ (14) บทท 1 บทน า 1.1 ทมาและความส าคญของปญหา 1 1.2 วตถประสงคของการศกษา 4 1.3 ขอบเขตของการศกษา 4 1.4 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 5 บทท 2 แนวคด ทฤษฏ และงานวจยทเกยวของ 2.1 แนวคดเกยวกบคณภาพสงคม 7

2.2 แนวคดความสมพนธเชงอ านาจ 12 2.3 แนวคดเกยวกบการเสรมสรางพลงอ านาจ 1 6 2.4 แนวคดการเสรมสรางพลงในชมชน 28 2.5 แนวคดเกยวกบตวชวดและตวชวดทางสงคม 3 3 2.6 แนวคดเกยวกบคณภาพชวต 4 8 2.7 งานวจยทเกยวของ 55

บทท 3 กรอบแนวคดและระเบยบวธวจย 3.1 กรอบแนวคดในการศกษา 59 3.2 สมตฐานในการศกษา 61

(9)

3.3 นยามศพท 61 3.4 แหลงทมาของขอมล 64 3.5 ประชากรและกลมตวอยาง 64 3.6 เครองมอทใชในการศกษา 66 3.7 การตรวจสอบคณภาพเครองมอ 66 3.8 การเกบรวบรวมขอมล 6 7 3.9 การวเคราะหขอมล 67

บทท 4 ผลการศกษา 4.1 ขอมลพนฐานของกลมตวอยาง 70

4.2 ขอมลดานสงคมของกลมตวอยาง 72 4.3 ขอมลดานการเมองของกลมตวอยาง 73 4.4 ขอมลการเพมพลงทางสงคมดานตาง ๆ ของกลมตวอยาง 75 4.5 ผลการทดสอบสมมตฐาน 77

บทท 5 สรป อภปรายผลและเสนอแนะ 5.1 สรปผลการศกษา 1 29 5.2 อภปรายผล 1 37

5.3 ขอเสนอแนะ 141

บรรณานกรม 144 ภาคผนวก 152 ภาคผนวก ก. ขอมลการเสรมสรางพลงทางสงคมดานตาง ๆ ของกลมตวอยาง 1 53 ภาคผนวก ข. แบบสอบถามเรองการเสรมสรางพลงทางสงคม (Social Empowerment) ของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร 1 74 ภาคผนวก ค. หนงสอขอความอนเคราะหขอเกบขอมล 182 ประวตผเขยน 189

(10)

สารบญตาราง

ตารางท หนา

3.1 ตวอยางทใชในการศกษาจ าแนกตามเขตพนท 66 4.1 แสดงจ านวนและรอยละ ของประชาชนผตอบแบบสอบถาม 69

จ าแนกตามรายเขต 4.2 แสดงจ านวนและรอยละ ของขอมลพนฐานของกลมตวอยาง 71 4.3 แสดงขอมลดานสงคมของกลมตวอยาง 73 4.4 แสดงขอมลดานการเมองของกลมตวอยาง 74 4.5 แสดงรอยละของการยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของบคคล 75

ดวยความพยายามของตนเอง 4.6 แสดงรอยละของความเชอมนตอการไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล 76 4.7 แสดงรอยละของความอสระในการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ 77

หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบความยงยาก 4.8 แสดงความสมพนธระหวางเพศกบการยกสถานะทางสงคมและ 78

เศรษฐกจของบคคล ดวยความพยายามของตนเอง 4.9 แสดงความสมพนธระหวางเพศกบความเชอมนในการไดรบ 79 ความชวยเหลอจากรฐบาล หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบความยงยาก 4.10 แสดงความสมพนธระหวางเพศกบความอสระในการแสดงออก 80 ทางความคดในทสาธารณะ 4.11 แสดงความสมพนธระหวางอายกบการยกสถานะทางสงคมและ 81

เศรษฐกจของบคคลดวยความพยายามของตนเอง 4.12 แสดงความสมพนธระหวางอายกบความเชอมนตอการไดรบความชวย 82

เหลอจากรฐบาล หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบความยงยาก 4.13 แสดงความสมพนธระหวางอายกบความอสระในการแสดงออก 84 ทางความคดในทสาธารณะ

(11)

4.14 แสดงความสมพนธระหวางสถานภาพสมรสกบการยกสถานะทางสงคม 85 และเศรษฐกจของบคคล ดวยความพยายามของตนเอง

4.15 แสดงความสมพนธระหวางสถานภาพสมรสกบความเชอมนตอการไดรบ 87 ความชวยเหลอจากรฐบาล หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบความ

ยงยาก 4.16 แสดงความสมพนธระหวางสถานภาพสมรสกบความอสระในการแสดงออก 88

ทางความคดในทสาธารณะ 4.17 แสดงความสมพนธระหวางภาวการณท างานกบการยกสถานะทางสงคมและ 89

เศรษฐกจของบคคล ดวยความพยายามของตนเอง 4.18 แสดงความสมพนธระหวาง ภาวการณท างานกบความเชอมนตอการ 91

ไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบ ความยงยาก

4.19 แสดงความสมพนธระหวางภาวการณท างานกบความอสระในการ 92 แสดงออกทางความคดในทสาธารณะ

4.20 แสดงความสมพนธระหวางฐานะทางเศรษฐกจกบการยกสถานะ 94 ทางสงคมและเศรษฐกจดวยความพยายามของตนเอง 4.21 แสดงความสมพนธระหวางฐานะทางเศรษฐกจกบความเชอมนตอการ 95

ไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบ ความยงยาก

4.22 แสดงความสมพนธระหวางฐานะทางเศรษฐกจกบความอสระในการ 96 แสดงออกทางความคดในทสาธารณะ 4.23 แสดงความสมพนธระหวางการศกษากบการยกสถานะทางสงคมและ 98

เศรษฐกจของบคคล ดวยความพยายามของตนเอง 4.24 แสดงความสมพนธระหวางการศกษากบความเชอมนตอการไดรบ 99

ความชวยเหลอจากรฐบาล หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบความ ยงยาก 4.25 แสดงความสมพนธระหวางการศกษากบความอสระในการแสดงออกทาง 100

ความคดในทสาธารณะ

(12)

4.26 แสดงความสมพนธระหวางการไดรบเงนชวยเหลอทางสงคมกบ 102 การยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของบคคลดวยความพยายามของตนเอง

4.27 แสดงความสมพนธระหวางไดรบเงนชวยเหลอจากการวางงาน ความพการ 103 หรอเงนชวยเหลอทางสงคมอนๆกบความเชอมนตอการไดรบความชวย เหลอจากรฐบาล หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบความยงยาก

4.28 แสดงความสมพนธระหวางการไดรบเงนชวยเหลอจากการวางงาน 104 ความพการ หรอเงนชวยเหลอทางสงคมอนๆกบความอสระในการ แสดงออกทางความคดในทสาธารณะ

4.29 แสดงความสมพนธระหวางความเตมใจในการเสยเงนรอยละ 10 เพอ 106 สนบสนนโครงการชวยคนวางงานใหหางานท ากบการยกสถานะทาง สงคมและเศรษฐกจของบคคล ดวยความพยายามของตนเอง

4.30 แสดงความสมพนธระหวางความเตมใจในการเสยเงนรอยละ 10 เพอ 107 สนบสนนโครงการชวยคนวางงานใหหางานท ากบความเชอมนตอการ ไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบ ค วามยงยาก

4.31 แสดงความสมพนธระหวางความเตมใจในการเสยเงนรอยละ 10 เพอ 109 สนบสนนโครงการชวยคนวางงานใหหางานท ากบความอสระในการ แสดงออกทางความคดในทสาธารณะ

4.32 แสดงความสมพนธระหวางความภมใจในความเปนคนไทยกบ 110 ความสมพนธกบการยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของบคคล ดวยความพยายามของตนเอง

4.33 แสดงความสมพนธระหวางความภมใจในความเปนคนไทยกบ 111 ความเชอมนตอการไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล หรอ องคกร พฒนาเอกชนเมอประสบความยงยาก 4.34 แสดงความสมพนธระหวางความภมใจในความเปนคนไทยกบ 112 ความสมพนธกบความอสระในการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ

4.35 แสดงบทบาทของรฐบาลในเรองความเทาเทยมกนของรายไดมความ 113 สมพนธกบการยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของบคคล ดวยความ พยายามของตนเอง

(13)

4.36 แสดงความสมพนธระหวางบทบาทของรฐบาลในเรองความเทาเทยม 115 กนของรายไดกบความเชอมนตอการไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบความยงยาก

4.37 แสดงความสมพนธระหวางบทบาทของรฐบาลในเรองความเทาเทยม 116 กนของรายไดกบความอสระในการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ

4.38 แสดงความสมพนธระหวางบทบาทของรฐบาลในเรองความ 118 รบผดชอบตอประชาชนกบการยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของบคคล ดวยความพยายามของตนเอง

4.39 แสดงความสมพนธระหวางบทบาทของรฐบาลในเรองความรบผดชอบ 119 ตอประชาชนกบความเชอมนตอการไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบความยงยาก

4.40 แสดงความสมพนธระหวางบทบาทของรฐบาลในเรองความรบผดชอบ 120 ตอประชาชนกบความอสระในการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ

4.41 แสดงความสมพนธระหวางการไปใชสทธเลอกตงกบการยกสถานะ 121 ทางสงคมและเศรษฐกจของบคคล ดวยความพยายามของตนเอง

4.42 แสดงความสมพนธระหวางการไปใชสทธเลอกตงกบความเชอมน 122 ตอการไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอ ประสบความยงยาก

4.43 แสดงความสมพนธระหวางการไปใชสทธเลอกตงกบความอสระในการ 123 แสดงออกทางความคดในทสาธารณะ

4.44 แสดงความสมพนธระหวางความสนใจทางการเมองกบการยกสถานะ 124 ทางสงคมและเศรษฐกจของบคคล ดวยความพยายามของตนเอง

4.45 แสดงความสมพนธระหวางความสนใจทางการเมองกบความเชอมน 126 ตอการไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอ ประสบความยงยาก

4.46 แสดงความสมพนธระหวางความสนใจทางการเมองกบความอสระ 127 ในการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ

5.1 แสดงผลการทดสอบสมมตฐาน 136

(14)

สารบญภาพ

ภาพท หนา

2.1 แสดงมตของคณภาพทางสงคม 9 2.2 แสดงการเปรยบเทยบล าดบขนความตองการของมาสโลวกบ 25

เสนทางสการเสรมสรางอ านาจ 3.1 แสดงกรอบแนวคดทใชในการศกษา 60

1

บทท 1

บทน า

1.1 ทมาและความส าคญของปญหา

ในสภาวการณการพฒนาภายใตกระแสโลกาภวตน และแรงขบเคลอนจากระบบเศรษฐกจ

ทองอยกบความมงคงและการเกงก าไรจนเสยสมดล ผลกระทบจากการขยายตวของระบบตลาดและ

แรงกดดนดานการแขงขนทางเศรษฐกจนนยอมน ามาซงปญหาทางสงคม นอกจากนนแลวรฐบาล

ในหลาย ๆ ประเทศไดถกบบคนจากกระแสการแขงขนทางเศรษฐกจใหเพมขดความสามารถในการ

แขงขนของประเทศดวยการด าเนนตามนโยบายเศรษฐกจแบบเสรนยมใหม แตในอกดานหนง

ปญหาสงคมทเกดขนจากผลกระทบของการด าเนนนโยบายแบบเสรนยมใหมนน กไดสรางแรง

กดดนใหรฐบาลเขาแทรกแซงเพอสรางดลยภาพใหเกดขนในสงคม หรอท Peter Taylor-Gooby

ศาสตราจารย แหงมหาวทยาลย Kent เรยกวาการเผชญหนากนระหวางกระแสการลดบทบาทของ

รฐและกระแสเรยกรองใหรฐเขามาแทรกแซงใหม (นธ เนองจ านงค, 2553)

เทาทผานมา หลาย ๆ ประเทศไดใหความส าคญกบการใชผลตภณฑมวลรวม

ภายในประเทศ หรอ Gross Domestic Product: GDP มาเปนเครองมอวดความกาวหนาของ

ประเทศ แตเมอน ามาใชเปนเครองมอวดความกาวหนาทางสงคมแลวนน GDP ไมไดสอใหเหนถง

กจกรรมทไมเกยวของกบการเงน หรอประเดนดานคณภาพทางสงคม ( Costanza, 2009 อางถงใน

สรสทธ วชรขจร, 2553) อกทงแนวคดหรอทฤษฏทมอยนนกไมสามารถทจะอธบายหรอใหค าตอบ

กบปญหาสงคมโลกทก าลงเผชญอยไดอยางครอบคลม ( Bouget, 2001 อางถงใน นธ เนองจ านงค,

2553) ยกตวอยางเชนแนวคดคณภาพชวต ( Quality of life) ซงนกคดกลมนพยายามทจะพฒนา

ตวชวดทเกยวกบความเปนอยของพลเมอง มงเนนการวเคราะหในระดบปจเจกชนมากจนละเลยมต

ในระดบสงคม

2

ทามกลางสภาวการณดงกลาวน ไดกอใหเกดการน าเสนอเรองแนวคดคณภาพสงคม

(Social Quality) ครงแรกในป ค.ศ.1992 โดยคณะกรรมการยโรป (European Commission)

และไดรบการศกษาตอยอด เพอพฒนาตวชวดเพอใชเปนแนวทางในการพฒนานโยบายสาธารณะ

อกมากมายโดยประเดนหลกของแนวคดนมดวยกน 4 มต คอ

1) ความมนคงทางสงคมและเศรษฐกจ (Social-Economic Security)

2) การยอมรบเปนสมาชกในสงคมของบคคล (Social Inclusion)

3) ความเอออาทรและสมานฉนทในสงคม (Cohesive Communities)

4) การเสรมสรางพลงทางสงคม (Social Empowerment)

หรออาจจะกลาวไดวา แนวคดคณภาพสงคมนนเปนความพยายามทจะปรบปรงขอบกพรองของ

แนวคดเดมและแสวงหาจดสมดลของการมองในระดบปจเจกบคคล และระดบสงคม รวมไปถง

ความพยายามทจะประนประนอมความจ าเปนทางดานเศรษฐกจ และความจ าเปนทางดานสงคมอก

ดวย (นธ เนองจ านงค, 2553)

ในป ค.ศ. 2005 แนวคดดงกลาวไดเรมขยายความรวมมอมายงทวปเอเชย โดยมการเชญ

ชวนใหมหาวทยาลยชนน าตาง ๆ รวมมอกนและเปนจดเรมตนของการประชมปรกษาหารอและ

ปรบปรงแนวคดคณภาพสงคมส าหรบประเทศในเอเชย ไมวาจะเปนในเรองของตวชวดตางๆ

เพอใหเขากบบรบทของเอเชยมากทสด

และในประเทศไทยกเชนเดยวกน ประมาณป ค.ศ. 2007 ไดมการพดคยถงแนวคดดงกลาว

ในหมนกวชาการและหนวยงานตาง ๆ จนไดมการกอตงคณะกรรมการด าเนนงานโดยไดรบความ

รวมมอจาก 4 สถาบนชนน าของประเทศคอ สถาบนพระปกเกลา สถาบนบณฑตพฒนบรหาร

ศาสตร กระทรวงพฒนาสงคมและความมงคงของมนษย และจฬาลงกรณมหาวทยาลยในการจด

ประชมนานาชาตครงท 4 ขนในประเทศไทย เนองจากประเทศไทย เปนอกหนงประเทศทไดรบ

ผลกระทบจากการพฒนาตามกระแสโลกาภวตน ทไมไดค านงถงความเหมาะสมดานบรบทของ

ประเทศ สงผลท าใหประเทศไทยตองพงพงความร เทคโนโลยและเงนทนจากภายนอก ทงทใน

ความเปนจรงแลว เมอดจากสถตตวชวดการขบเคลอนสงคมดานรายไดของคนไทยในป พ.ศ. 2550

พบวามแนวโนมทดขน ครวเรอนไทยทวประเทศมรายไดเฉลยเดอนละ 18,895 บาท เพมขนจากป

2549 รอยละ 6.2 ในขณะทคาใชจายเพมขนเพยงรอยละ 0.8 (ส านกงานสถตแหงชาต, 2550) แตเมอ

3

น ามาเปรยบเทยบกบระดบดชนสนตภาพโลก ( Global Peace Index) ทในป พ.ศ. 2553 ประเทศ

ไทยกลบถกจดอยทอนดบ 124 จาก 149 ประเทศ นนยอมหมายความวาไทยเปนประเทศท จดอยใน

กลมทมความสงบสขในระดบต า ( Institute for Economics and Peace, 2010) จากขอมล

ดงกลาว แสดงใหเหนวาการทประเทศมสภาพเศรษฐกจทดขนนนไมไดหมายความวาคณภาพชวต

และสงคมในดานอน ๆ จะดตามไปดวยดงทเคยคาดการณกนไว

ประเทศไทยจงมความจ าเปนอยางยงทจะตองมแนวทางในการพฒนา ทเนนแนวทางการ

สรางใหเกดดลยภาพระหวางเศรษฐกจและสงคม ตามแนวคดคณภาพสงคม โดยอาศยมตทง 4 ดาน

ดงทกลาวไวแลวในขางตน ซงสวนหนงนนตองมาจากการเสรมสรางพลงทางสงคมของภาค

ประชาชน ทจะตองมการสรางศกยภาพและความสามารถในการเขาไปมสวนรวมในทางสงคม

เศรษฐกจ การเมองและวฒนธรรม ซงเปนการเสรมสรางความสามารถใหเขาถงมตอน ๆ ของ

คณภาพสงคมได

ผศกษาจงมความสนใจในการทจะศกษาถงแนวคดคณภาพสงคม ในมตของการเสรมสราง

พลงทางสงคม ( Social Empowerment) เนองจากในสงคมปจจบน พบวามความเหลอมล าใน

หลายๆดาน อาทความเหลอมล าศกดศรความเปนมนษย อ านาจนายทน ความเหลอมล าในเรองของ

รายได อ านาจเชงนโยบายของรฐบาล ฉะนน ไมวาจะพฒนาพลงอ านาจรฐ อ านาจทนใหดเทาไหร

แตถาพลงอ านาจทางสงคมไมเสมอกน กไมมทางทจะสรางความเปนธรรมใหเกดขนได (ประเวศ

วะส, 2543) การศกษาครงนจงไดท าการศกษาในประเดนของปจจยทางดานตางๆทมความสมพนธ

ตอศกยภาพและมปฏสมพนธในบรบทของความสมพนธทางสงคม ขอบเขตของการเสรมสราง

ความสามารถเฉพาะตวของปจเจกบคคลและศกยภาพในการถายทอดสสงคม โดยความสมพนธ

ทางสงคมและการเสรมสรางพลงทางสงคม จะน าไปสความสามารถในการทจะเขาถงมตดานอน ๆ

ของคณภาพสงคมได โดยกรงเทพมหานคร ซงเปนศนยรวมของเศรษฐกจและบรการ ตลาดแรงงาน

รวมถงเปนจดยทธศาสตรทส าคญในการขบเคลอนการพฒนาของประเทศ เปนพนทในการศกษา

4

1.2 วตถประสงคของการศกษา

1.2.1 เพอศกษาสภาพการณของการเสรมสรางพลงทางสงคมของประชาชนในเขต

กรงเทพมหานคร

1.2.2 เพอศกษาปจจยทมความสมพนธกบการเสรมสรางพลงทางสงคมของประชาชนเขต

กรงเทพมหานคร

1.3 ขอบเขตการศกษา

1.3.1 ขอบเขตดานเนอหา

ศกษาถงปจจยและตวชวดในดานตางๆทมความสมพนธกบการเสรมสรางพลงทางสงคม

รวมไปถงสภาพการณของการเสรมสรางพลงทางสงคมของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร

1.3.2 ขอบเขตดานพนท

ในการศกษาครงนท าการศกษาเฉพาะพนทในเขตกรงเทพมหานคร โดยแบงออกเปน

กรงเทพกลาง กรงเทพใต กรงเทพเหนอ กรงเทพตะวนออก กรงธนเหนอและกรงธนใต

1.3.3 ขอบเขตดานประชากร

การเลอกตวอยางในการศกษาการครงน ท าการเลอกจากประชากร ผมสทธเลอกตง อาย 18

ปขนไป ทอยอาศยในกรงเทพมหานครจ านวน 1,000 ตวอยางดวยการสมแบบหลายขนตอน ( Multi

- Stage Sampling)

1.3.4 ขอบเขตดานระยะเวลา

ใชระยะเวลาในการศกษา เกบขอมล วเคราะหและเขยนรายงาน เปนเวลา 6 เดอน ตงแต

เดอนพฤศจกายน 2554 ถง เมษายน 2555

5

1.4 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1.4.1 ผลงานวจยครงน จะสามารถท าใหสงคมไทยไดรจกและท าความเขาใจเกยวกบ

แนวคดคณภาพสงคม โดยเฉพาะการเสรมสรางพลงทางสงคม ซงถอวาเปนเรองทใหมและยงไมม

ผลงานทางวชาการเกยวกบเรองนมากเทาทควร

1.4.2 ผลการวจยในครงน ยงไดทราบถงเหตและปจจยในดานตาง ๆ อนจะน าไปสการ

เสรมสรางพลงทางสงคม เพอทจะพฒนาเปนตวชวดทมความเหมาะสมกบบรบทของประเทศ และ

สภาพสงคมในยคปจจบน เพราะตวชวดทดนอกจากจะเปนตวทสอใหเหนถงความส าเรจแลวนน ยง

จะสะทอนใหเหนสภาพสงคมในขณะนน วาความเปนไปอยางไร มจดไหนทอยในระดบมาตรฐาน

จดไหนอยต ากวามาตรฐาน อนจะน าไปสการก าหนดแนวทางในการแกไขปญหา และพฒนา

เปนไปในทศทางทถกตอง เหมาะสม และตรงจดมากทสด

1.4.3 ผลการวจยครงน จะเปนอกหนงทางเลอกในการทจะปรบเปลยนแนวทางในการ

ก าหนดนโยบาย หรอการพฒนาทเนนการสรางสมดลระหวางการพฒนาทางดานเศรษฐกจ สงคม

การเมองและวฒนธรรม ใหมความเหมาะสมมากทสดในทก ๆ มตโดยเฉพาะอยางยง มตทางดาน

การเสรมสรางพลงทางสงคม ซงเปนจดเรมตนทส าคญทจะน าไปสการเขาถงมตอน ๆ ได เพราะ

พลงทางสงคมของภาคประชาชนนน เปนแรงขบเคลอนทส าคญในการพฒนาประเทศ หาก

หนวยงานหรอองคกรทเกยวของสามารถน าประเดน และขอมลดงกลาวไปปรบใช กจะกอใหเกด

ประโยชนแกสงคมได

1.4.4 ผลการวจยครงน จะเปนประโยชนในการทจะตอยอดองคความร ในประเดนของ

คณภาพสงคม หรอ การเสรมสรางพลงทางสงคม ส าหรบหนวยงานทงภาครฐและเอกชน ตลอดจน

ผทสนใจ

6

บทท 2

แนวคด ทฤษฏ และงานวจยทเกยวของ

การวจยในครงน ไดท าการศกษาในประเดนทเกยวกบสภาพการณของการเสรมสรางพลงทางสงคม รวมไปถงปจจยทมความสมพนธกบการเสรมสรางพลงทางสงคม ของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร โดยในการศกษา ไดมการใชแนวคดและทฤษฎ เพอชวยสนบสนน อธบายปรากฏการณตางๆทเกดขน ดงน 2.1 แนวคดเกยวกบคณภาพสงคม 2.2 แนวคดความสมพนธเชงอ านาจ 2.3 แนวคดเกยวกบการเสรมสรางพลงอ านาจ 2.4 แนวคดการเสรมสรางพลงในชมชน 2.5 แนวความคดเกยวกบตวชวดและตวชวดทางสงคม 2.6 แนวความคดเกยวกบคณภาพชวต 2.7 งานวจยทเกยวของ

7

2.1 แนวคดเกยวกบคณภาพสงคม แนวคดคณภาพสงคม ( Social Quality) เปนแนวคดทพฒนาขนโดยนกวชาการจากประเทศในทวปยโรปในชวงกลางของทศวรรษท 1990 โดยมจดมงหมายเพอแกไขจดออนและสรางดลยภาพใหเกดขนระหวางการวดผลการพฒนา โดยมงเนนตวชวดดานเศรษฐกจเพยงดานเดยวมาเนนทตวชวดทางดานสงคม ซงในชวงแรกของการพฒนาจะมงเนนใหความส าคญกบการประยกตใชในเชงนโยบาย และเรมมการสรางองคความรในเชงทฤษฎมากขนในชวงตอมา (สรสทธ วชรขจร, 2553)

2.1.1 ความหมายของคณภาพสงคม Walker (1998: 109 อางถงใน สรสทธ วชรขจร, 2553 ) กลาวไว คอ เปนสงคมทสมาชกม

ความสามารถและเขามสวนรวมในกจกรรมทเกดขนในสงคมทงดานสงคมและเศรษฐกจ และการเขามสวนรวมในกจกรรมดงกลาวจะอยภายใตสภาพแวดลอมทเออตอการพฒนาศกยภาพพนฐาน และระบบสวสดการทเหมาะสมในชมชน Beck and others (1997: 3 อางถงใน สรสทธ วชรขจร, 2553) หมายถง ระดบความสามารถของการมสวนรวมของคนในชมชนทงทางดานสงคมและเศรษฐกจ ภายใตสภาพแวดลอมทเออใหเกดสภาพความเปนอยทด และสงเสรมการพฒนาศกยภาพอยางเตมท Maeson (2005: 11-12 อางถงใน ถวลวด บรกล, 2553) ใหความหมายของคณภาพสงคมไววา เปนขอบเขตทประชาชนสามารถเขามามสวนรวมในดานสงคมและเศรษฐกจ รวมทงการพฒนาชมชนภายใตความเปนอยทดและศกยภาพของตนเอง สรปแนวคดคณภาพสงคม หมายถง แนวคดทบรณาการเรองตางๆทเกยวของกบคณภาพมนษย ทงความเปนพลเมอง การมสวนรวมทงทางดานเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอม ตลอดจนการพฒนาของชมชน ใหเปนไปตามศกยภาพของแตละคน

2.1.2 มตตาง ๆ ของคณภาพสงคม

2.1.2.1 ความมนคงทางเศรษฐกจและสงคม ( Socio-Economic Security) เปนเรองทประชาชนมความมนคงทางทรพยากร รวมถงทรพยากรทางการเงน ทอยอาศย การดและสขภาพ และการจางงาน

2.1.2.2 ความครอบคลมทางสงคม ( Social Inclusion) เปนเรองทประชาชน

8

จ าเปนตองเขาถงและการเขารวมในสถาบนตางๆ รวมทงความสมพนธทางสงคม ในชวตประจ าวน การเขาถงการบรการทางสงคมเปนเรองทส าคญอยางมากส าหรบผขาดแคลนทรพยากร ซงทรพยากรสามารถชวยเหลอผขาดแคลนใหกลบสเสนทางหลกของสงคมไดอกครง ซงมตนอยใน รปแบบของสทธพลเมอง ตลาดแรงงาน (การเขาถงระบบวาจาง และระบบบรการทางพลเมอง/ วฒนธรรม) และเครอขายสงคม 2.1.2.3 ความสมานฉนททางสงคม ( Social Cohesion) เปนการแสดงถงความ สมพนธในสงคม คานยม บรรทดฐานและการยอมรบการท าเพอสวนรวมทงน ความสามคคในสงคมรวมความไววางใจกน อนประกอบดวยความไววางใจทมตอสถาบนตางๆ นอกจากนความสามคคในสงคมยงรวมการสรางเครอขายทางสงคม และการมอตลกษณ 2.1.2.4 การเสรมสรางพลงทางสงคม ( Social Empowerment) การเสรมสรางพลงทางสงคม คอ ศกยภาพทแสดงใหเหนและมปฏสมพนธในบรบทของความสมพนธทางสงคม ขอบเขตการสรางเสรมความสามารถเฉพาะตวของปจเจกบคคล และศกยภาพในการถายทอดสสงคม โดยความสมพนธทางสงคม การเสรมสรางพลงทางสงคม ซงประกอบดวยองคความรและตลาดแรงงาน โดยจะครอบคลมเรองสญญาวาจาง โอกาสการยายงาน และการแบงเวลาใหงานและชวตครอบครว การเสรมสรางความสามารถของพวกเขาใหเขาถงมตอน ๆ ของคณภาพสงคม (Social Quality) เปนแนวคดทพฒนาขนโดยนกวชาการจากประเทศยโรปในชวงกลางของทศวรรษท 1990 โดยมจดมงหมายเพอแกไขจดออนและสรางดลยภาพใหเกดขนระหวางการวดผลการพฒนา

9

ภาพท 2.1 แสดงมตของคณภาพทางสงคม แหลงทมา: สถาบนพระปกเกลา, 2553: 9

2.1.3 บรบทของแนวคดคณภาพสงคมในยโรป Denis Bouget (2001 อางถงใน นธ เนองจ านงค, 2553) ไดตงขอสงเกตวา การเกดขนมา

ของแนวคดคณภาพสงคมนน เนองมาจาก “ความไมเพยงพอ” ของแนวคดทมมากอนหนาน ในการใหค าตอบกบปญหาสงคมทโลกก าลงเผชญอย ตวอยางของแนวคดทมากอนหนาน อาทเชน แนวคดการกดกนทางสงคม ( Social Exclusion) หรอแนวคดคณภาพชวต ( Quality life) แนวคดนมงหวงทจะเพมเตมมมมองมนการวเคราะห “ความเปนอย” ของพลเมอง จากเดมทมองแตในเชงเศรษฐกจ ใหขยายขอบเขตครอบคลมประเดนทางสงคมมากขน และเนองดวยจากแนวคดคณภาพชวตมงเนนทจะศกษาความเปนอยของพลเมอง และประเมน “คณภาพ” จากฐานของ “ความพงพอใจของปจเจกชน” จงท าใหแนวคดดงกลาวถกวพากษวจารณวาอยในระดบ “ปจเจกชน” มากเกนไป และละเลยมตในระดบ “สงคม” และนอกจากน แนวคดคณภาพชวตมกจะมองปจเจกชนวาเหมอน “เครองบนทก” เหตการณชวตในแตละชวงเวลา ไมไดมองมตทวา ปจเจกชนนนเปนตวแสดงทมความสามารถสราง “วถชวต” ของตนได

คณภาพสงคม

กระบวนการ

ทางสงคม

ชมชน/กลม/

ครอบครว ระบบสถาบน/

องคกร

กระบวนการทเกยวของ

กบปจเจกชน

ความมนคงทางสงคมและเศรษฐกจ

-ทรพยากรทางการเงน

-ทอยอาศยและสงแวดลอม

-สขภาพและการดแลสขภาพ

-การท างาน

-การศกษา

-สทธของพลเมอง

-ตลาดแรงงาน

-การบรการ

-เครอขายทางสงคม

การยอมรบเปนสมาชก

ความสมานฉนททางสงคม -ความไววางใจ

-บรรทดฐานและคานยมอนๆ

-เครอขายทางสงคม

-อตลกษณ

-ฐานความร

-ตลาดแรงงาน

-การเปดกวางและการสนบสนนทางสงคม

-พนทสาธารณะ

-ความสมพนธสวนตว

การเสรมสรางพลงทางสงคม

10

จากขอวจารณดงกลาวพอจะอนมานไดวา แนวคดคณภาพสงคมดเหมอนจะถกออกแบบมาเพอปรบปรงขอบกพรองของแนวคดคณภาพชวต ในขณะทแนวคดคณภาพชวตจะเนนการประเมนในระดบปจเจกชน แตแนวคดคณภาพสงคมพยายามทจะแสวงหาจดสมดลยระหวางการมองในระดบปจเจก ( Faits Individual) ตามแนวการศกษาแบบอตประโยชนนยม ( Utilitarian

Approach) และแนวทางสงคมวทยาแบบเดอรคไคเมยน ( Durkheimian Approach) ดวยเหตนแนวคดคณภาพสงคมจงน าเสนอมมมองในเชง สมพนธทชวาทงปจเจกชนในฐานะตวแสดงและสงคมในฐานะของบรบทนน สงซงกนและกนในสองทศทาง ในลกษณะทเรยกวา “การพงพาระหวางกนทสงผลซงกนและกน” หรอ Constitutive Interdependency (นธ เนองจ านงค, 2553) ในสวนของบรบททางสงคมนน ภายใตกระแสโลกาภวตนแบบเสรนยมใหมทไดสรางแรงกดดนอยางมหาศาลตอการท างานของรฐสวสดการในยโรป ทไดมการแปลงสภาพไปในลกษณะตาง ๆ เชน การแปลงไปสรฐทสนบสนนการแขงขน ( Competition State) รวมไปถงการเปลยนแปลงระบบเศรษฐกจและสงคมไปสยค “หลงอตสาหกรรม” โดยรฐไดเปลยนความพยายามจากการแยกอาณาบรเวณทางสงคมออกจากระบบตลาดมาเปนการน าระบบตลาดเขามาทวทกอาณาบรเวณของรฐ และนยส าคญของการเปลยนแปลงสภาพดงกลาวคอ นโยบายสวสดการสงคมตองอยภายใตความจ าเปนทางเศรษฐกจ (นธ เนองจ านงค, 2553)

นอกจากนแลวอทธพลของกระแสโลกาภวตนยงชใหเหนถงการเปลยนแปลงเศรษฐกจและสงคมจากยคอตสาหกรรมไปสยคหลงอตสาหกรรม (Post-Industrial societies) ซง Bell (1999 อางถงใน นธ เนองจ านงค, 2553) ไดตงขอสงเกตไว ดงน

1) การเปลยนแปลงจากอตสหกรรมการผลตไปสอตสาหกรรมบรการ 2) การเปลยนแปลงลกษณะในการจางงาน โดยในปจจบนมกเปนการจาง

“ผเชยวชาญ” หรอ “มออาชพ 3) การเปลยนแปลงในวธการเลอนล าดบชนทางสงคมจากเดมทอยบนรากฐาน

ของครอบครวอยบนรากฐานของการศกษามากขน 4) การเปลยนแปลงแนวคดเรองทน จากเดมททรพยากรมกจะผกตดกบทน

ทางการเงน มาเปนทนมนษยและทนทางสงคมมากขน 5) ความเปลยนแปลงในทางเทคโนโลยจากเดมทเทคโนโลยจะหมายถงเครองจกร

แตปจจบนจะหมายถง เทคโนโลยทางปญญา 6) โครงสรางพนฐานดานการตดตอสอสารจะเขามาแทนทโครงสรางพนฐาน

ทางดานขนสง 7) ทฤษฏวาดวยมลคาเปลยนไปจากเดมทอยบนฐานของแรงงานเปนอยบน

11

พนฐานขององคความรบรบททางสงคมทส าคญดานประชากรในสองลกษณะ คอ การกาวเขาสสงคมผสงอายและการหลงไหลเขามาของผอพยพ นนหมายถงการสรางแรงกดดนตองบประมาณดานสวสดการทรฐจะตองจดหาใหแกคนกลมน แนวคดคณภาพทางสงคมในประเทศยโรปจงไดเกดขนทามกลางความเปลยนแปลงในบรบทแวดลอมดงทไดกลาวมาแลวขางตน ซงสะทองใหเหนถงความพยายามของประเทศสมาชกสหภาพยโรป ในการทจะรกษาเสถยรภาพ ทงความสามารถในการแขงขน ความนคงทางเศรษฐกจ และการบรณภาพของสงคม แนวคดคณภาพสงคมจงเปนความพยายามอกครงหนงของยโรปในการหาจดสมดลยระหวางแรงกดดนทเผชญอย จนกระทงในป ค.ศ. 2001 แนวคดคณภาพสงคมเรมเปนทยอมรบขนในวงการวชาการ และไดมการน าเสนอลงในหนงสอ “ The Social Quality of Europe” โดยไดรบการสนบสนนจากมลนธสนบสนนคณภาพสงคมแหงยโรป ( European Foundation on Social Quality) ซงในปจจบนตงอยทสถาบนการศกษาสงคม ( Institute of Social Studies) ประเทศเนเธอรแลนด มลนธดงกลาว ไดรวมมอกบนกวชาการตาง ๆ ในการพฒนาและปรบปรง และยงไดมการน าเสนอผลงานทางวชาการเพอเผยแพรองคความรลงในหนงสอและวารสารมากมาย

2.1.4 แนวคดคณภาพสงคมในประเทศไทย ปจจบนประเทศไทยมประชากรจ านวนประมาณ 63 ลานคน และไดมหนวยงานตาง ๆมากมายทมการพฒนาตวชวด เพอวดระดบคณภาพชวตของประชาชน ไมวาจะเปน ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (สศช.) กรมการพฒนาสงคม กรมพฒนาสวสดการ โดยตวชวดตาง ๆ ของประเทศไทยจะเนนในเรองของความสมพนธในครอบครว การสงเสรมเศรษฐกจ ขอมลขาวสาร สขภาพ ทนทางสงคม การปรบตวและการหลกเลยงความเสยง (ถวลวด บรกล, 2553) แตถงอยางไรกตาม ตวชวดตาง ๆ ทไดถกพฒนาขนนน กยงไมเพยงพอทจะสามารถอธบายสงคมในภาพรวมได ดงนนจงไดมการพฒนากลยทธใหมทจะชวยในการวดระดบคณภาพสงคม ภายหลงจากทแนวคดดงกลาวนน ไดมการพฒนาและปรบปรงโดยนกวชาการในหลาย ๆประเทศทเปนสมาชกของสหภาพยโรป และไดน าเสนอผลงานทางวชาการ ผานวารสารทชอ “European Journal of Social Quality” ในป ค.ศ. 2005 ไดมการขยายความรวมมอมายงภมภาคเอเชย โดยการเชญชวนมหาวทยาลยชนน าในประเทศญปน จน อนเดย ไตหวน และอนโดนเซย โดยไดมการประชมเพอปรกษาหารอในประเดนของแนวคดหลกของคณภาพสงคม รวมไปถงการ

12

ปรบประยกตใชแนวคดและพฒนาตวชวด เพอใหมความเหมาะสมกบบรบทของภมภาคเอเชยมากทสด ในป ค.ศ. 2007 เรมมการพดถงแนวคดคณภาพสงคมในวงการนกวชาการของประเทศไทย โดยไดมการเขารวมการประชมเพอน าเสนอผลการศกษาและเกบขอมลของประเทศไตหวนและเกาหล และประเทศไทยไดมโอกาสเปนเจาภาพในการจดประชมนานาชาตเกยวกบคณภาพสงคม ครงท 4 เมอวนท 9 -10 ธนวาคม 2552 โดยรบความรวมมอจาก 4 หนวยงาน คอ สถาบนพระปกเกลา สถาบณบนฑตพฒนบรหารศาสตร กระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย และจฬาลงกรมหาวทยาลย ซงมเปาหมายในการประชมเพอเปรยบเทยบแนวคดการพฒนาสงคม แนวคดเกยวกบความมนคงของมนษยและแนวคดคณภาพสงคมวามความเหมอนและแตกตางกนอยางไร รวมทงยงไดมการน าเสนอผลการเกบขอมล จากตวชวดทไดรบการพฒนาแลวของประเทศในเอเชยอกดวย

2.2 แนวคดเกยวกบความสมพนธเชงอ านาจ

2.2.1 ความหมายของพลงอ านาจ ชมศกด อนทรรกษ (2554) กลาววา พลงอ านาจ ( Power) เปนความสามารถและศกยภาพ

ของบคคลทเกดจากการสรางสมเพมพน โดยประสบการณและการเรยนร ปฏบตจนเปนคณลกษณะทมพลงผลกดนท าใหเกดการเคลอนท ( Movement) หรอเปลยนแปลงได และกลายเปนอทธพลสงผลตอบคคลหรอสงแวดลอม ตน ปรชญาพฤทธ (2544 : 312 อางถงใน กรภค จายประยร, 2549) กลาววา อ านาจคอ ความสามารถของบคคลในอนทจะหนเหความคดเหน บคคล องคการ หรอสถานการณของบคคล อนใหเบยงเบนไปในทศทางทจะเปนประโยชนแกตนเอง มาจากรากศพท Potere ซงหมายถง ความสามารถ จกรกฤษณ นรนตผดงการ (2513 : 25 อางถงใน กรภค จายประยร, 2549 ) ไดใหแนวคดเกยวกบอ านาจไววาเปน “ความสามารถทจะมอทธพลเหนอพฤตกรรมของผอน หรอความสามารถในการปองกนมใหผอนมามอทธพลเหนอพฤตกรรมของตน” สญญา สญญาววฒน (2532 : 26) กลาววา อ านาจมอยในความสมพนธทางสงคม กลาวคอ เมอมนษยมความสมพนธกนแลว อ านาจจงเกดขน อ านาจไมอาจเกดขนไดหากผนนอยคนเดยว ดงนนการกระท าทางสงคม (Social Act) ทนนกมอ านาจ อ านาจโดยทวไป หมายถง ความสามารถในการท าสงหนงสงใดใหเสรจลงไปแลว เชน ใชใหใครท าอะไร หรอหามไมใหเคาท าสงใด

13

สรปความหมายของอ านาจ คอ โอกาสทมอยในความสมพนธทางสงคม เปนความสามารถและศกยภาพของบคคล ในการทจะหกเหความสนใจ ทศนคตของบคคล หรอกลม ใหเบยงเบนไปในทางทตนเองตองการ

2.2.2 ประเภทของอ านาจ ประเภทของอ านาจอาจพจารณาแบงไดโดยอาศยแนวคดเกยวกบความสมพนธระหวางผใชอ านาจกบฐานอ านาจ ซงสามารถแบงประเภทของอ านาจไดดงตอไปน 2.2.2.1 การบงคบ ( Force) เปนอ านาจอยางหนงทใชวธการบงคบผรวมสมพนธ เพอใหเกดผลขน เชน ใชก าลงบงคบ การหนวงเหนยวเปนตน 2.2.2.2 ภาวะครอบง า ( Deminance) อ านาจในลกษณะนเกดขนจากกรณทผมอ านาจท าหนาหนาทพเศษหรอมความช านาญท าใหผอนตองพงพาอาศย เชน ครบาอาจารยเปนทพงของศษย ขาราชการเปนทพงของราษฏร เปนตน 2.2.2.3 ความตองตาตองใจ ( Attraction) เปนอ านาจชนดหนงซงเปนอ านาจทาง จตวทยา เกดขนเพราะความผกพนธทางจตใจระหวางผรวมสมพนธ ซงอาจแบงได 3 ลกษณะใหญๆ คอ ความผกพนธกบองคกร หรอสถาบน ความรสกชอบพอ และบารม 2.2.2.4 สทธอ านาจ ( Authority) เปนอ านาจทมหรอไดรบความรบผดชอบ (Legitimacy) ผใชสทธอ านาจเปนผทมสทธทจะใชอ านาจ เพราะมผมอบให ซงมกเปนผด ารงต าแหนงส าคญในสงคม เชน เปนต ารวจ อยการ ผพพากษา เปนตน 2.2.2.5 ตามประเพณ ( Tradition) กลาวคอ เกดจากการปฏบตตามค าสงของบคคลใดบคคลหนงจนเคยชน และท าใหผออกค าสงมอ านาจและกลายเปนอ านาจทไดรบการยอมรบ เชน ผน าเผา ผอวโสในชมชน เปนตน 2.2.2.6 ตามกฎหมาย ( Law) เมอใดทกฎหมายระบใหอ านาจใดเปนอ านาจตาม กฎหมาย อ านาจนนกจะกลายเปนสทธอ านาจ 2.2.2.7 อ านาจตามหลกเหตผลหรอความเชยวชาญ ( Rationality) เปนอ านาจทเกดขนเพราะมการพจารณาตามหลกเหตผลแลวท าเปนกฎเกณฑ หรอเกดจากการยอมรบความรความช านาญเฉพาะอยางของผใชอ านาจเชน หมอ ทนายความ เปนตน

2.2.3 ฐานของอ านาจ

ในการศกษาเกยวกบเรองของอ านาจนน French and Raven (1959: 154-160 อางถงใน กรภค จายประยร, 2549) ยงไดกลาวถงฐานของอ านาจซงสามารถแบงไดอยางกวางๆ ดงน

14

2.2.3.1 อ านาจหนาท ( Authority) อ านาจหนาทนมผเรยกวา อ านาจโดยชอบธรรม ( Legitimate Power) หรออ านาจกฎหมาย ( Legalistic Power) เปนอ านาจทเกดจากฎเกณฑ ขอบงคบ กฎหมายสถาบน ขนบธรรมเนยม คานยม หรอวฒนธรรม ซงบคคลสวนใหญยอมรบวาถกตองชอบธรรม ควรเชอฟง 2.2.3.2 อ านาจบงคบ ( Coercive Power) เปนอ านาจทเกดจากก าลงไมวาจะเปนก าลงกาย ก าลงอาวธ ก าลงทางใจ (การสะกดจต) กตาม เชน การท าใหเจบปวด การจองจ า การท าใหถงตาย เปนตน อ านาจชนดนเปนความสามารถทท าใหถกบบคนจนตองยอมตาม หรอเกดความหวาดกลวผลทเกดจากอ านาจนน ทง ๆ ทยงไมมการใชก าลงกได 2.2.3.3 อ านาจในการใหรางวลหรอลงโทษ ( Reward and Punishment Power) ตนก าเนดของอ านาจชนดนอยททรพยากร สทธพเศษ เงน ความสะดวกสบาย ซงอาจเรยกสน ๆ วา สงทมคาในสายตาของผถกใชอ านาจ ผทอยในต าแหนงทสามารถใหประโยชนหรอใหความดความชอบแกบคคลอนได มกเปนผมอ านาจ 2.2.3.4 อ านาจอางอง ( Referent Power) เปนอ านาจทขนอยกบบคลกลกษณะ เสนหดงดดความรสกใกลชด ความชนชมศรทธาทอางองความเชอทางประเพณ ทางศาสนา ทางไสยศาสตรและอนๆ ตลอดจนการอางองอ านาจจากบคคลทมความสามารถ 2.2.3.5 อ านาจในฐานะผเชยวชาญ ( Expert Power) อ านาจแบบนเปนความสามารถทเกดจากคณวฒ ความเชยวชาญ ความช านาญ ความร ซงเปนอ านาจทเกดจาการเรยนร การศกษา อบรม ประสบการณ

2.2.4 ปจจยทท าใหเกดอ านาจและการสรางอ านาจใหกบตนเอง ส าหรบปจจยทท าใหเกดอ านาจและอทธพลของผน านน Robert (2003) ไดกลาววา สาเหตทบคคลมอทธพลเหนอการตดสนใจในเรองใดเรองหนงนน เนองมาจากสาเหตดงน คอ 2.2.4.1 บคคลนนมทรพยากรทางการเมอง ( Political Resources) อยในครอบครองมากกวาผอน

2.2.4.2 แมจะมทรพยากรทางการเมองในครอบครองเทากน บคคลบางคนอาจจะใชทรพยากรทางการเมองไดมากวาคนอน ท าใหบคคลมอทธพลทางการเมองเหนอกวาผอน

2.2.4.3 แมจะมทรพยากรทางการเมองในครอบครองเทากน บคคลบางคนสามารถใชทรพยากรทางการเมองไดช านาญ และมประสทธภาพมากกวาบคคลอน ( Dahl, 1975:28 อางถงใน กรภค จายประยร, 2549) การทบคคลบางคนสามารถใชทรพยากรทางการเมองได

15

มากกวาบคคลอน กเพราะตองการผลประโยชนมากกวาคนอน หรอมแรงจงใจบางอยางมากกวาคนอน สวนสาเหตทบคคลมความช านาญในการใชทรพยากรทางการเมองนอยกวากนกเนองมาจาก

1) ความแตกตางในเรองชาตพนธ (Genetic) 2) ความแตกตางในโอกาสทจะเรยนรและฝกฝน (Learn) 3) ความแตกตางในเรองแรงจงใจทจะเรยนร (Incentives)

อาจกลาวไดวาความแตกตางในความช านาญในการใชทรพยากรทางการเมองอาจขนอยกบปจจยทางดานชววทยา เชน ความแตกตางทางสมอง เปนตน และอาจขนกบความแตกตางในความตงใจฝกฝนใหเกดความช านาญในการใชทรพยากรทางการเมองดวย ซงอาจเกยวเนองมาจากแรงจงใจของบคคลนนดวย ดงนนจะเหนไดวา ปจจยทท าใหบคคลมอ านาจและอทธพลนน คอ การมทรพยากรทางการเมอง ความสนใจ และความช านาญในการใชทรพยากรทางการเมอง

ส าหรบทรพยากรทางการเมองนน โรเบรต ดาหล ไดกลาวไว เชน ความมงคง ชอเสยงวงศตระกล ความสามารถในการควบคมขอมลตางๆ ต าแหนงในทางสาธารณะ การไดรบความนยมจากประชาชนอยางกวางขวาง การมพรรคพวกทมวนยและจงรกภกด ตลอดจนการไดควบคมหนวยงานทไวตอการรบรขอมลและวเคราะหขอมล

2.2.5 อ านาจและพลงทางสงคม

ประเวศ วะส ( 2543) ไดกลาวถงอ านาจหรอพลงทางสงคม โดยแบงออกเปน 3 สวน คอ 2.2.5.1 พลง “พลานภาพ ” หมายถง อ านาจซงมาจาการใชก าลง เปนอ านาจของ

การใชความรนแรงเขาแกไขปญหา พลงชนดนยงใชความรนแรงมากเทาไหร กยงเกดความทกขยากมากทงฝายทถกกระท า และฝายกระท า และในทายทสดผใชความรนแรงนนกจะอยได (สงคมทใชพลงแบบพลานภาพน เปนสงคมในแบบทเกาแกทสด มมาตงแตอดตจนกระทงปจจบน มกเปนสงคมทลาหลง)

2.2.5.2 พลง “ธนานภาพ” หมายถง พลงทมาจากการใชอ านาจทางการเมองแทรกซมเขามาในการแกปญหา หรอเขาแกปญหาโดยตรง อ านาจทมาจากเงนไมมสญชาต แผซานแทรกซมไปไดทวและซบซอน มความแนบเนยนจนผทถกใชอ านาจชนดนไมทนรตว จงเปนอนตรายมาก เพราะผถกกระท าไมทนไดรตวเหมอนกบคนทใชความรนแรงกบเรา

2.2.5.3 พลง “สงคมานภาพ ” หมายถง พลงทางสงคมหรอชมชน บางทเรยกวา “ประชานภาพ” พลงชนดนเชอใน “อ านาจของความร ” ซงเกดจากการรวมตวกน รวมท า และการระดมสมองเพอเขาแกไขปญหาตางๆ เปนอ านาจในลกษณะของการประสานรวมมอกน อนความรนมความยงยน ส าหรบ “สงคมานภาพ” นเปนพลงอ านาจทรวมตวกนอยในพนทจรงทางภมศาสตร

16

หรอทาง Cyber Space กได โดยผานสออเลคทรอนค ท าใหเกดการแลกเปลยนความคดเหนกน พลงเชนนมาจากหลายแหลงความคด และมอ านาจในการแกปญหาทกชนด โดยไมตองใชความรนแรง

2.3 แนวคดเกยวกบการเสรมสรางพลงอ านาจ

2.3.1 ความหมายการเสรมสรางพลงอ านาจ

การเสรมสรางพลงอ านาจ ( Empowerment) เปนแนวคดทเปนทงกระบวนการและ

ผลลพธ เปนการจดการในการพฒนาความสมพนธ และปฏกรยากบผอนทมผลตอคณภาพ รวมทง

แนวคดทมความซบซอนและกวางขวาง มขอบเขตครอบคลมทงทางดานจตสงคม การเมองและ

จรยธรรม สามารถน าไปประยกตใชทงในดานพฒนาบคคล การพฒนาคณภาพงาน การปรบปรง

คณภาพชวต และการพฒนาชมชน

การเสรมพลงอ านาจมแนวคดทหลายมต ดงนน ความหมายของการเสรมสรางพลงอ านาจ

จงมความหมายทแตกตางกนออกไป ตามการประยกตใชกบกลมบคคล

การเสรมพลงอ านาจมาจากศพศภาษาลาตนวา “ Potere” มความหมายวา มความสามารถ

ในภาษาองกฤษใชค าวา “Empowerment” หมายถง การใหอ านาจหรออ านาจหนาทเพอใหม

ความสามารถหรอเปนการเปดโอกาสให (Gibson, 1991: 355 อางถงใน วมลวรรณ ศรวงศ, 2548)

Rodwell (1996) และ Cuttebuck (1995 อางถงใน วมลวรรณ ศรวงศ , 2548) กลาวถง

แนวคดของการเสรมพลงอ านาจทคลายคลงกน คอ เปนกระบวนการทจะใหหรอถายโอน ม

ความคดสรางสรรค มความเชอมนทจะเตบโตในหนาทเคารพ อกทงรอดเวลไดกลาวไววา ใน

กระบวนการนนประกอบดวย อ านาจหนาท การเลอกและการใหอ านาจ

Klakovich (1996 อางถงใน วนย พลสทธ, 2547) ไดใหความหมายของการเสรมสรางพลง

อ านาจในงานวา เปนกระบวนการทมอทธพลซงกนและกนตอบทบาททงผน าและผตาม ซงใชการ

บรรลขอตกลงในชนสง ทงเปาหมาย บคคลและเปาหมายองคกร

Kiefter (1984, 354-361) ไดอธบายความหมายของการเสรมสรางพลงอ านาจวาคอ

กระบวนการของการปรบเปลยนและพฒนาทกษะการมสวนรวม ตลอดจนความสามารถของบคคล

17

ในการทจะจดการกบสภาวะแวดลอมตางๆโดยตดสนใจดวยตนเอง มงเนนหาทางออก ทาง

แกปญหามากกวาทตวปญหา เนนทความแขงแกรง สทธและความสามารถของบคคลมากกวา

ขอจ ากดหรอจดออนของบคคล

Blanchard and others (1999 อางถงใน วนย พลสทธ, 2547) กลาววา สาระส าคญของ

Empowerment คอ การใหอ านาจและความรบผดชอบในการตดสนใจด าเนนภารกจทส าคญ โดย

องคประกอบทส าคญของการเสรมพลงคอการเสรมสรางหรอการปลดปลอย ความร ประสบการณ

และพลงแรงจงใจทเกบซอนอยในตวบคคล

Simmon and Parsons (1983) ใหความหมาย Empowerment วาหมายถงการเสรมพลง

อ านาจกลาวคอเปนกระบวนการทท าใหบคคลมความสามารถ และรวมถงการจดสภาพแวดลอมให

เออตอความส าเรจโดยการตดสนใจดวยตนเอง ซงอาจปรากฏใหเหนจากการเปลยนแปลงของ

บคคล ระหวางบคคล หรอการเปลยนแปลงเชงโครงสรางของสงคม การเสรมพลงจงเปนการ

เสรมสรางสภาพแวดลอมในการท างานโดยเนนถงการใหคณคา ใหอ านาจ ใหทางเลอกในการ

ปฏบตงาน อ านวยความสะดวกแกบคลากร ท าใหบคลากรสามารถควบคม จดการวถชวตของ

ตนเอง มอสระในการตดสนใจใหสามารถบรรลเปาหมายทงในระดบสวนบคคลและเปาหมาย

องคกร

Gibson (1991: 354-361) อธบายความหมายของการเสรมสรางพลงอ านาจวาคอ แนวคดท

อธบายกระบวนการทางสงคม การแสดงถงการยอมรบและชนชมการสงเสรมพฒนาและเสรมสราง

ความสามารถของบคคลในการตอบสนอง ความตองการของตนเอง และแกปญหาดวยตนเอง

รวมถงความสามารถในการใชทรพยากรทจ าเปนในการด ารงคชวต เพอใหเกดความรสกเชอมนใน

ตนเอง และความรสกวาตนเองมอ านาจ สามารถควบคมความเปนอยหรอวถชวตของตนเองได

UNESCO (1998 : 12-13) ใหความหมายของการเสรมสรางพลงอ านาจวา การใหพลง

อ านาจแกบคคล อนเปนพลงในความหมายของความเขมแขงภายในและความเชอมนการกลาเผชญ

สทธในการตดสนใจกบทางเลอกในชวต ความสามารถอนมอทธพลตอกระบวนการทางสงคมทจะ

มผลตอชวตบคคล และทศทางการเปลยนแปลงของสงคม

นสดาร เวชยานนท (2550 : 151) ไดใหความหมายวา การเสรมสรางพลงจะเปน

กระบวนการหลายมตทางสงคม ( Multi-dimensional Social Peocess) ทจะชวยใหคนมอ านาจ

18

ในการด ารงชวตใหความรสกวาตนเองมพลง ซงมทงมตทางดานจตใจ มตทางดานสงคม มต

ทางดานเศรษฐกจ และอนๆ นอกจากนนการเสรมพลงยงเกดไดในหลายระดบทส าคญคอ ในระดบ

บคคล ( Individual/Psychology) ระดบองคกร ( Organization) และระดบสงคมชมชน

(Community) ซงทง 3 ระดบนมความสมพนธซงกนและกน ซงนกวชาการอยาง Willson ได

ชใหเหนวาการเปลยนแปลงในระดบบคคลเปนสงทตองเกดกอน เพอท าใหเกดการขบเคลอนไปส

การเปลยนแปลงของชมชนตอไป

ไพโรจน ภทรนรากล (2550 : 92) ไดใหความหมายว า การเสรมพลงเปนการใหอ านาจการ

ตดสนใจของสมาชกในองคการดวยตนเอง การตระหนกถงคณคาในการด าเนนวถชวตของคน การ

เสรมสรางความมนใจใหกบบคลากรในการปฏบตงาน โดยเปนกระบวนการสรางเสรมสมรรถนะ

ประสบการณและการยอมรบความสามารถของบคคล ตลอดจนการปรบเปลยนทศนคต และสภาพ

แวกลอมใหเออตอการปฏบตงานซงน าไปสการบรรลเปาหมายของบคคลและเปาหมายขององคกร

จากความหมายทกลาวมาขางตน สรปไดวา การเสรมสรางพลงอ านาจนน เปนกระบวนการ

ทางสงคม เพอเสรมสรางศกยภาพและความสามารถของบคคลในการตอบสนอง จดการในสงตางๆ

รวมไปถงแกไขปญหาทเกดขน โดยอาศยกระบวนการในการเสรมสราง ประสบการณ โอกาส และ

ทศนคต

2.3.2 แนวคดการเสรมสรางพลงอ านาจ

การเสรมสรางพลงอ านาจนน พจารณาไดวา เปนทงกระบวนการและเปนผลลพธซง

สะทอนใหเหนถงความมคณภาพและเอกลกษณของบคคล อกทงยงเปนแนวคดในการด าเนนการ

เนองจากเปนกระบวนการทครอบคลมถงความสมพนธระหวางบคคล ( Gibson, 1991: 358 อางถง

ใน วมลวรรณ ศรวงศ, 2548) อกทงยงเปนการเพมความมคณคาแหงตน และความสามารถของตน

หรอเปนการสงเสรมพฤตกรรมของบคคลในทางบวก นอกจากนยงเกยวของกบการเปลยนแปลง

สงแวดลอม แนวคดในการเสรมสรางพลงอ านาจจงมหลากหลาย อาทเชน

Kieffer (1984: 31) ไดใหแนวคดของการเสรมสรางพลงอ านาจวาเปนการพฒนา

กระบวนการบรหารจดการและพฒนาทกษะการมสวนรวมและความเขาใจระบบการเมองการ

ปกครอง โดยเปรยบเทยบไดกบการพฒนาของมนษย ดงน

19

1) ระยะการเรมตน เปนระยะทบคคลเรมมสวนรวมในการส ารวจคนหาปญหา

เกดความไมแนใจ และไมมความรในอ านาจหนาท และโครงสรางของพลงอ านาจ

2) ระยะของความกาวหนา เปนระยะทเปนโอกาสดส าหรบความรวมมอรวมใจ

และชวยเหลอแกปญหาซงกนและกน ในระยะนบคคลมการพฒนาและยอมรบทางเลอก มความ

รบผดชอบทางเลอก ไดรบการพฒนาทกษะการด าเนนงาน และอาจไดรบความชวยเหลอจาก

บคคลภายนอกของการเปนพเลยงผรวมงาน

3) ระยะของความเปนจรง ระยะนเปนระยะทมงเนนการเผชญหนาและตอส

อปสรรคยงยากทขดขวางการตดสนใจของตนเอง ในระยะนเปนระยะทบคคลไดรบการพฒนาภาวะ

ผน า พฒนาทกษะ และพฒนาองคการ และธ ารงรกษาสงตางๆเหลานไดเคงอย

4) ระยะมขอยดมนผกพน เปนระยะทมการบรณาการความรใหมๆ และทกษะใน

การเผชญหนากบความเปนจรง

การเสรมสรางพลงอ านาจของ Kieffer เปนการมองตามกระบวนการซงเปนการถายทอด

กระบวนการชวยเหลอพฒนาบคคลใหตระหนกถงตนเหตของปญหาและเตรยมพรอมทจะเผชญ

ปญหา ตลอดจนหาวธการแกปญหา

Tebbitt (1993: 18-23) ไดใหแนวคดของการเสรมสรางพลงอ านาจไวประกอบดวยแนวคด

ส าคญ 4 ประการ คอ

1) วสยทศน (Vision) และพนธกจ (Mission) ขององคการทชดเจน ซงจะ

สะทอนถงวตถประสงคและเปาหมายขององคการ รวมถงพฤตกรรมของบคลากรในองคการการ

ยอมรบคณคาของบคคล

2) สงเสรมใหบคลากรมความฉลาด (Excellence) และความเชยวชาญ

(Expertise) ในการปฏบตงานเพอเพมผลผลตของงาน เพมประสทธภาพในงาน รวมทงสงเสรมให

บคลากรมองเหนคณคาของตนเอง มความคดสรางสรรค มการพฒนาความร ความสามารถอยาง

ตอเนอง มการแสดงออกอยางเหมาะสม ซงเปนพนฐานของการเสรมสรางพลงอ านาจ

3) มความสามคค (Harmony) และความเสมอภาค (Balance) ซงเกยวของ

โดยตรง กบบคคล และปญญาตาง ๆ ในองคการ ซงทกคนในองคการตองรวมมอกนรบผดชอบและ

รวมกนสรางความประนประนอมใหเกดขนในหนวยงาน รวมทงองคการโดยรวม

20

4) สนบสนนการจดการกบความเสยง (Reasonable – Risk Taking) และ

รบผดชอบตอความลมเหลว (Accepts Responsible Failure) โดยจะตองขจดความกลวการเสยง

และความกลวการลมเหลวของผปฏบตงานในองคการ และสงเสรมใหผปฏบตงานมความกลาทจะ

เผชญหนากบสงตาง ๆ เหลานน จนเกดความผกพนกบองคการ ปฏบตงานดวยความซอสตยสจรต

ตอองคการ

Zimmerman (1995: 588) ไดกลาวถง องคประกอบของการเสรมสรางพลงอ านาจ ไว 3 ประการ

1) องคประกอบภายในบคคล (Intrapersonal Empowerment) หมายถง การ รบรทสามารถควบคมสถานการณ (Perceived Control) การรบรความสามารถของตนเอง (Self -

Efficacy) รวมถงการมแรงจงใจทจะควบคมตนเอง (Motivation to Control) 2) องคประกอบดานปฏสมพนธ (Interaction Component) หมายถงความร

ความเขาใจของบคคลทมตอการอยรวมกนในชมชน เขาใจกฎเกณฑ การเมองของสงคมนน เพอใหบคคลสามารถแสดงออกทางพฤตกรรมใหไปในทางทเหมาะสม

3) องคประกอบดานพฤตกรรม (Behavioral Component) หมายถงการกระท าทจะน าไปสผลทตองการ โดยการมสวนรวมในชมชน การมความเหนในชมชน พฤตกรรมการจดการกบปญหา

Kinlaw (1995 อางถงใน วนย พลสทธ, 2547) กลาววารปแบบการจดกระบวนการ

เสรมสรางพลงอ านาจ ( Empowerment Process Management Model) นน ประกอบดวย 2 สวนคอ

ขนตอน (Step) และสารสนเทศน าเขา (Information Input) ซงมรายละเอยดดงน

1) ขนตอน (Step) ม 6 ขนตอน ตงแตการวางแผน การเรมตนและการประเมนผล

ซงตองด าเนนอยางตอเนองดงน

(1) ก าหนดขอบเขตและเผยแพร ( Define and Communicate) การเรมตน

ของการเสรมสรางพลงอ านาจจ าเปนทจะตองมความชดเจนในความหมายอยางแทจรง หลงจากนน

ตองเผยแพรใหทกคนในองคกรรบร

(2) ก าหนดวตถประสงค (Set Goals and Strategies) ในการท างานทก

ระดบขององคกร วตถประสงคทแทจรงของการเสรมสรางพลงอ านาจ คอ การปรบปรงการ

ปฏบตงานของทกคนในองคกร ซงตองมการก าหนดกลยทธเพอใหบรรลวตถประสงคทตงไว

21

(3) ฝกอบรม (Train) ใหผปฏบตงานมบทบาทและการปฏบตแบบใหม

การฝกอบรมเพอเสรมสรางอ านาจนนเปนการฝกอบรมเทคนคในการปรบปรงและสรางสรรคการ

ปฏบตงานตามความตองการของผปฏบตงาน

(4) ปรบปรงโครงสรางองคกร (Adjust the Organization’s

Structure) เพอเพมอสระในการท างาน ลดความเปนทางการและสงทครอบง าการสรางสรรคของ

ผปฏบตงานโดยพจารณางานทมองคกรและตดงานทไมไดสรางคานยมทดในองคกรออกไป

รวมกลมงานทมอยในลกษณะเปนธรรมชาต แลววางรปแบบเครอขายการบรหารใหเหลอชองวาง

นอยทสด

(5) ปรบปรงระบบตางๆขององคกร (Adjust the Organization’s

System) โดยพจารณาวตถประสงคของแตละระบบทตองมความชดเจน ทกคนรบรและสามารถท

จะควบคมและจดการได ประการส าคญคอ สอดคลองกบวตถประสงคของการเสรมสรางพลง

อ านาจ เชน ระบบการวางแผน การใหรางวลชมเชย การฝกอบรม เปนตน

(6) ประเมนผลและปรบปรง (Evaluate and Improve) เปนการ

ประเมนขนตอนตางๆดงทกลาวมาโดยวดจากการรบรและการเปลยนแปลงทเกดขนของ

ผปฏบตงานแลว น าผลการประเมนมาใชเปนแนวทางในการปรบปรงใหสมบรณยงขน

2) สารสนเทศน าเขา (Information Input)

(1) นยของการเสรมสรางพลงอ านาจ (Meaning of Empowerment)

เปนการเสรมสรางศกยภาพใหผปฏบตงานซงประกอบดวย มความยดมนผกพนธ มความสามารถ

และจรยธรรม

(2) สงตอบแทน (Payoffs) ทคาดหวงและเชอมนวาจะไดรบจากการ

เสรมสรางพลงอ านาจ การเปลยนแปลงทเกดขนม 3 ระดบ คอ ระดบการเปลยนแปลงพฤตกรรม

ของผปฏบตงานแตละคน น าไปสระดบทสอง คอ การเปลยนแปลงในแตละองคประกอบของ

องคกร เชน บรรยากาศการท างาน ความพงพอใจของผรบบรการ คณภาพของผลลพธ กระบวนการ

ท างาน เปนตน และระดบสามคอ องคกรมการเปลยนแปลงอยางตอเนอง

22

(3) กลมเปาหมายการเสรมสรางพลงอ านาจ (Targets for

Empowerment) มงเนนทผปฏบตงานแตละคน และทมงานในองคกร โดยเสรมสรางสภาพการ

ปฏบตงานใหเกดการเรยนร มการแลกเปลยนขอมลสารสนเทศ ขยายแนวคด แกปญหา ปรบปรง

การปฏบตงานและมความสามารถในการจดการงานในหนาท

(4) กลยทธการเสรมสรางพลงอ านาจ ( Strategies for Empowerment)

ทส าคญ 3 ประการคอ การใหขอมลยอนกลบในการท างานกบผปฏบตงาน การสรางและพฒนาการ

ท างานเปนทม และสงเสรมใหเกดการเรยนรทกระดบ กลาวคอ ในระดบบคคลระหวางบคคล

ทมงาน และระดบองคกร

(5) การควบคมการเสรมสรางพลงอ านาจ (Controls for

Empowerment) แตกตางจากการควบคมแบบดงเดมแตควบคมเพอใหเกดการพฒนา

(6) บทบาทและการปฏบตงาน (Toles and Function) หมายถง การ

เปลยนแปลงบทบาทและการปฏบตหนาทของผปฏบตงานจากแบบเกาไปสแบบใหมทมความ

ชดเจนและมมาตรฐานสงขน

วรรณพร ไกรเลศ, ผแปล (2544) ไดกลาวถงองคประกอบของการเสรมสรางพลงอ านาจไว

3 ประการ

1) แบงปนขอมลกบคนในกลมทกคน เรมตนดวยการแบงปนขอมลทเกยวของ

กบบคคลนน การมขอมลจะท าใหเขาใจจดมงหมายของตนเองมากขน ท าใหสมาชกในกลมรสกวา

มสวนรวมและไดรบความไววางใจ ผทไมมขอมลจะไมสามารถท างานอยางมความรบผดชอบได

เพราะเขาไมสามารถตดสนใจไดด การแบงปนขอมลขาวสารจงท าใหกระบวนการกระจายอ านาจ

เรมตนขน

2) ใหความเปนอสระดวยการก าหนดขอบเขตความรบผดชอบ ตองสรางความ

เปนอสระดวยการก าหนดเขตแดนทชดเจน จะตองใหทกคนรวาการกระท า หรอพฤตกรรมทพวก

เขาควรกระท าโดยอสระ ชวยใหสมาชกกลมสามารถตดสนใจไดวาควรจะท าอะไรอยางไร สามารถ

ขยายและเจาะลกในตวโครงสรางพนฐานเพอชวยใหคนมระดบอ านาจในการควบคมและความ

รบผดชอบมากขน

3) พฒนากลมใหเขามาแทนทสายงาน ตองท างานประสานกบการใหอสระโดย

23

การก าหนดขอบเขตรบผดชอบ ชน าตนเองโดยอาศยขอ มลความคดของทกคน เพอใหเกดการ

ตดสนใจทมประสทธผล และในการปฏบตการตดสนใจนกจ าเปนตองไดรบความรวมแรงรวมใจ

จากกลมเพอใหบรรลผลลพธทพงปรารถนา กลมจะท าการตดสนใจและลงมอปฏบตและมความ

รบผดชอบตอผลลพธทเกดขน

2.3.3 ความส าคญของการไดรบการเสรมพลงอ านาจ

ในภาวะความไมแนนอนของโลกทกวนน การประสบความส าเรจขององคการเปนสงท

เกดขนไดยากและไมมนคง เนองจากผรบบรการมความตองการในเรองคณภาพและคณคามากขนม

การเปลยนแปลงของเทคโนโลยใหม ๆ ทรวดเรว มภาวะการแขงขนสง ท าใหองคการนนตองการ

เสรมสรางพลงอ านาจใหแกบคลากรของเขา เพอใหบคลากรของเขาคดสรางสรรคเพอหาแนวทาง

ใหม ๆ มาปรบปรงผลผลตและบรการ โดยสามารถใชเทคโนโลยทกาวหนาและดทสด และเพอให

เขาตอสกบภาวะคกคามของการแขงขน องคการพยาบาลเปนองคการส าคญของโรงพยาบาล และ

เปนผปฏบตงานโดยตรงตอผรบบรการ ฉะนนหวหนากลมงานการพยาบาลตองเตรยมรบกบ

สถานการณทก าลงจะเกดขน มการปรบเปลยนการบรหารงานทเหมาะสม กลาววา หนทางทจะไปส

คณภาพการดแล คอ การเสรมสรางพลงอ านาจในงานใหบคคลโดยใหเขาไดใหบรการทตองมการ

ตดสนใจบอย ๆ บางองคการมการเปลยนแปลงโดยไมไดเสรมสรางพลงอ านาจในงานใหกบ

บคลากร ซงอาจจะประสบผลส าเรจ แตในไมชาการเปลยนแปลงนนจะเลอนหายไป จนในทสดอาจ

เกดภาวะทเลวรายกวาครงแรก การเปลยนแปลงทประสบความส าเรจอยางแทจรง บคลากรจะตอง

เปลยนแปลงไปในทางทเขาคดเกยวกบสงนนไมใชเปนเพยงสงทเขาท าสง พจารณาวาอ านาจเปน

ปจจยทส าคญของโครงสราง ซงมผลตอพฤตกรรมองคการ ทศนคต และสงทเกดตามมาคอการม

ประสทธภาพ เมอเกดการเสรมสรางพลงอ านาจในงานใหกบบคลากรแลว จะเกดผลประโยชนตอ

ทกคนในองคการ ไดแก

2.3.3.1 ประโยชนตอผบงคบบญชา การเสรมสรางพลงอ านาจในงานใหแก

ผใตบงคบบญชาท าใหการท างานในหนวยงานบรรลเปาหมาย ดงนนจงเกดความภมใจใน

ความส าเรจ เกดความพงพอใจในงานและไดรบการยอมรบจากเพอนรวมงานและบคลากรอน

24

นอกจากนยงท าใหไดมาซงความเขาใจและทกษะใหมๆ ในการปฏบตงาน จากการไดมโอกาสมอง

ในสงทแตกตางของบคคลทไดรบการเสรมสรางพลงอ านาจในงาน

2.3.3.2 ประโยชนตอผใตบงคบบญชา เมอไดรบการถายโอนอ านาจจาก

ผบงคบบญชาท าใหผใตบงคบบญชาเกดความรสกเปนเจาของกลมมากขน รสกพงพอใจตอความ

รบผดชอบในการบรรลความส าเรจของงาน มความรสกวาไดท าบางสงทคมคา ยนดจากการได

ตดตอสอสารและมสวนรวม

2.3.4 แนวทางสการเสรมสรางพลงอ านาจ

ในการเปลยนแปลงสภาพการท างานในองคการเพอพฒนาคณภาพ เพมผลผลตและสราง

ความพงพอใจใหแกผปฏบตงานและผรบบรการนน ผบรหารจกตองปรบเปลยนวฒนธรรมการ

ท างานจากระบบการควบคมมาเปนระบบการสงเสรม สนบสนน เสรมสรางพลงอ านาจแก

ผปฏบตงานทกระดบในองคการ ใหสามารถปฏบตงานไดคลองตว แกปญหาไดฉบไวและม

ประสทธภาพ โดยผบรหารตองสรางสภาพแวดลอมใหเอออ านวยตอการปฏบตงาน พฒนาระบบ

การท างาน พฒนาทกษะในการท างาน อาทเชน การท างานเปนทม เปนตน พฒนาระบบการ

สอสารใหเปดกวาง นอกจากน องคการกมสวนส าคญในการผลกดนใหมการเสรมสรางพลงอ านาจ

แกผปฏบตงานเชนกน ดวยการใหการสนบสนนในการพฒนาทกษะการท างานแกบคลากรใน

องคการ มการใหรางวลผปฏบตงานดเดน จดสถานทท างานใหมความปลอดภย ซงเปนแรงจงใจ

ในการท างาน

Maslow (1954) ไดกลาวถง ล าดบขนความตองการของมนษย ซงเปนแรงจงใจทมอทธพล

ตอพฤตกรรมของมนษย โดยเรมจากการตอบสนองความตองการขนพนฐานของมนษยในดาน

กายภาพ จนถงความตองการทจะประสบความส าเรจในชวต ซงล าดบขนความตองการนสามารถ

เปรยบเทยบไดกบเสนทางสการเสรมสรางพลงอ านาจ เนองจากถาการเสรมสรางพลงอ านาจเปน

พฤตกรรมทบคลากรทกคนมงหวงทจะไดรบ กอนอนตองไดรบการสนองตอบในดาน

สภาพแวดลอมในการท างาน ความปลอดภยมนคงในองคการ วฒนธรรมองคการ การยกยองใน

องคการเสยกอน ซงไดอธบายไวดงน

25

ภาพท 2.2 แสดงการเปรยบเทยบล าดบขนความตองการของมาสโลวกบเสนทางสการเสรมสราง

อ านาจ

แหลงทมา: Maslow, 1954: 254

จากภาพท 2.2 จะเหนไดวาความตองการขนพนฐานของมนษยตามแนวคดของ Maslow

คอ ความตองการทางดานกายภาพหรอดานรางกาย เปรยบเทยบไดกบความตองการไดรบการ

ตอบสนองในดานสภาพแวดลอมในการท างาน ไดแก ความสะอาด ความปลอดภย ความ

สะดวกสบายในการท างาน ดงนน สงแรกในการทจะเสรมสรางพลงอ านาจแกผปฏบตงานใน

องคการนนผบรหารจกตองใหความส าคญกบภายภาพของสงแวดลอมในการท างาน เชน การให

ความปลอดภย แกผปฏบตงานทตองเขาเวรบาย ดก ดวยการจดหาทพกให การจดสถานทท างาน

ใหเปนระเบยบเรยบรอย สะอาด และปลอดภย สงตาง ๆ เหลานเปนสงทผปฏบตงานพงจะไดรบ

จากผบรหารและองคการ

เมอความตองการขนแรกไดรบการตอบสนอง ความตองการในขนตอไปกเกดขน นนคอ

ความตองการความปลอดภย เปรยบเทยบไดกบความปลอดภยมนคงในองคการ กลาวคอ

สภาพแวดลอมในการท างานนนปราศจากการถกขมข ผปฏบตงานตางท างานดวยเหตผล ใช

ความสามารถในการปฏบตงาน มความไววางใจซงกนและกน มสมพนธภาพทดตอกน เพราะถา

หากผปฏบตงานขาดความไววางใจซงกนและกนการเสรมสรางพลงอ านาจกมอาจเกดขนได

ความตองการทางสงคมของเปรยบเทยบไดกบวฒนธรรมองคกรซงเปนการแสดงออกถ ง

ความรสกของผปฏบตงานในการยอมรบองคการ รสกเปนเจาของและเปนสวนหนงขององคการ

ความส าเรจในชวต

การไดรบการยกยอง

ความตองการทางสงคม

ความตองการความปลอดภย

มนคง ความตองการทางกายภาพ

การเสรมสรางพลงอ านาจ

ความปลอดภยมนคงในองคกร

สภาพแวดลอมในการท างาน

วฒนธรรมองคกร

การยกยองในองคกร

26

รวมถงความรสกผกพนธกบองคการ ดงนน วฒนธรรมองคการจงตองมลกษณะเปดกวาง พรอมท

จะใหการสงเสรมสนบสนนดานสงคมแกผปฏบตงานพรอมทจะใหความชวยเหลอแกผปฏบตงาน

ตลอดเวลา สงเสรมความกลาเสยง เปดโอกาสใหผปฏบตงานพฒนาคณภาพงาน

ความตองการการยกยอง เปรยบเทยบไดกบการไดรบการยกยองในองคการ บคคลแตละ

คนในองคการตางตองการไดรบรางวล การยอมรบ ความไววางใจ และภาพลกษณทด ซงไดรบ

การยกยองจากองคการน ผบรหารหรอองคการสามารถกระท าไดหลายวธดวยกน เชน การกลาว

ค าขอบคณ การใหความส าคญแกผปฏบตงานในองคการทกคน เปนตน การกระท านแสดงให

ผปฏบตงานรสกวาตนเองมความส าคญตอองคการ โดยเฉพาะอยางยงเมอประสบกบความลมเหลว

การทผบรหารยงคงใหความส าคญกบบคคลทประสบกบความลมเหลว และพยายามทจะพฒนา

ปรบปรงตนเองดวยการใหโอกาส ใหความชวยเหลอ จะเปนการสรางความไววางใจใหเกดขน

เนองจากหากองคการใดกตามทผรวมงานขาดความไววางใจซงกนและกน ยอมเปนการยากยงทจะ

มการเสนอความคดใหม ๆ หรอเสนอกระบวนการท างานใหม ๆ และยงเปนการยากในการทจะ

เสรมสรางพลงอ านาจแกผอยใตบงคบบญชา

ความตองการขนสงสด คอ ความส าเรจในชวต ซงมเปาหมายเชนเดยวกบการเสรมสราง

พลงอ านาจ คอ เปนการสรางแรงจงใจใหความตองการขนพนฐานในล าดบตน ๆ ไดรบการ

ตอบสนอง ซงจะสง ผลใหผปฏบตงานมอสระในการท างานบนพนฐานของความปลอดภยและ

ความมนคง มความรสกวาตนเองมความส าคญตอพนธกจขององคการ รบรวาถาประสบ

ความส าเรจในงานกจะไดรบรางวลตอบแทน และไดรบการดแลเอาใจใส เมอผบรหารหรอ

องคการสามารถปฏบตงานไดเชนน ยอมกอใหเกดความพงพอใจและมความสขในการท างาน

ผปฏบตงานทกคนตระหนกถงความส าคญของตนเอง ตระหนกในบทบาทและความรบผดชอบ

ของตนเองตอองคการ น าไปสการสนองความตองการของผรบบรการและองคการสรางความพง

พอใจใหเกดขนแกผรบบรการ

2.3.5 ระดบของการเสรมสรางพลงอ านาจ

Bowen and Lawer (1995) ไดจ าแนกการเสรมสรางพลงอ านาจออกเปน 3 ระดบ คอ

1) การมสวนรวมในการแสดงความคดเหน ผปฏบตงานมโอกาสแสดงความ

27

คดเหนอยางเปนทางการ แตไมมการเปลยนแปลงใด ๆ เกดขน ผบรหารยงคงมอ านาจสงการ

เชนเดม

2) การมสวนรวมในการท างาน เปนการเปดโอกาสใหผปฏบตงานมสวนรวมใน

การท างานมอสระในการท างาน ผปฏบตสามารถใชทกษะทตนมอยในการปฏบตงาน ไดรบขอมล

ยอนกลบมากกวาผปฏบตงานทอยในการควบคม แตการตดสนใจในระดบสงขนไปซงเกยวของกบ

โครงสรางองคการ อ านาจ และการใหรางวลผลตอบแทน ยงคงอยในความรบผดชอบของผบรหาร

อาวโส

3) การมสวนรวมในระดบสง องคการยนยอมใหผปฏบตงานระดบลางเขามา

เปนสวนหนงขององคการ ไดรบการยอมรบจากทกคนในองคการไดรบขอมลขาวสารเทาเทยมกนม

โอกาสไดพฒนาทกษะการท างานเปนทม ทกษะในการแกปญหา และทกษะการปฏบตงาน

ตลอดจนการมสวนรวมในการตดสนใจในหนวยงาน การมสวนรวมในระดบนกอใหเกดประโยชน

รวมกนและผปฏบตงานทกคนตางรสกเปนเจาของรวมกน

Isarel and other (1994 อางถงใน อลสสา มหาสวสด, 2550) กลาววา การเสรมสรางพลง

อ านาจสามารถแบงออกเปน 3 ระดบ เพอสะดวกในการปฏบต คอ

1) การเสรมสรางพลงอ านาจในบคคล เปนความสามารถของบคคลในการ

ตดสนใจและควบคมตนเองหรอควบคมการด าเนนชวตของตนเอง เปนการพฒนาอตมโนทศนหรอ

ความสามารถของบคคล และการมสวนรวมในกรตดสนใจ

2) การเสรมสรางพลงอ านาจในองคการ เปนการพจารณาแบบประชาธปไตย

โดยสมาชกทกคนมการแบงปนขอมลขาวสารและอ านาจดวยกน ตดสนใจรวมกน และการก าหนด

รปแบบการน าไปปฏบตและการควบคม เพอมงสเปาหมายรวมกน

3) การเสรมสรางพลงอ านาจในชมชน เปนการใชทกษะและแหลงประโยชน

รวมกนเพอสนองความตองการของชมชน โดยการสนบสนนสงเสรมกนและกน ควบคมคณภาพ

ชวตในชมชนของตน

28

2.4 แนวคดการเสรมสรางพลงในชมชน

2.4.1 ความหมายของการเสรมสรางพลงในชมชน

Raeburn (1993 อางถงใน อลสสา มหาสวสด , 2550: 50) ไดใหความหมายการเสรมสราง

พลงในชมชนไววา การเสรมสรางพลงในชมชนเปนความสมพนธระหวางปจเจกบคคลกบการ

เปลยนแปลงของชมชน ทมระยะเวลายาวนาน อยางนอยคอมการเปลยนแปลงทางสงคมและมการ

เปลยนแปลงนโยบาย โดยทวไปอยท 7 ป หรอมากกวานน

ส านกงานโครงการพฒนาแหงสหประชาชาต (2546: 83-85 อางถงใน อลสสา มหาสวสด ,

2550: 50) ไดใหความหมายของการเสรมสรางพลงในชมชนวา เปนการระดมพลงจากทรพยากร

ภายในชมชน การเผชญหนากบความสมพนธเชงอ านาจกบภายนอก อ านาจของชมชนไมไดมาจาก

รฐบาล

ธระ พทกษประเวช (2546) ไดใหความหมายของการเสรมสรางพลงอ านาจวา การสราง

พลงชมชน (Community Empowerment) เปนระบบคณคา และเปนกระบวนการขบเคลอนทาง

สงคม ทสงเสรมใหบคคล และชมชน น าศกยภาพของตนเอง และภมปญญาของชมชนมาใช ใหเกด

ประโยชนตอการพฒนาชมชน

คณะสงคมสงเคราะหศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร (2547 อางถงใน อลสสา มหา

สวสด , 2550 ) ไดใหความหมายของการเสรมสรางพลงอ านาจของชมชนวา เปนกระบวนการ

เสรมสรางพลงอ านาจชมชนใหแกชมชนทตองเผชญกบปญหาในชวตประจ าวน และรสกวาชมชน

ออนแอ ไมสามารถแกไขปญหาได หรอแมแตชมชนทตองการปรบปรงประสทธภาพการท างาน

สวสดการสงคมของชมชนใหดยงขนนน กสามารถทจะน ากระบวนการเสรมสรางพลงอ านาจมา

ประยกตใชรวมดวยได

จากความหมายของการเสรมสรางพลงในชมชนทกลาวมาขางตน สามารถสรปนยามของ

การเสรมสรางพลงในชมชน คอ กระบวนการเสรมพลงใหแกชมชน โดยการสงเสรมใหชมชน

สามารถน าศกยภาพของตนเองมาใชอยางมประสทธภาพ กอใหเกดประโยชนตอคนในชมชน และ

ชมชนโดยรวม

29

2.4.2 กระบวนการเสรมสรางพลงในชมชน

ศรปรญญา ธปกระจาง (2545: 30) ไดกลาวถงกระบวนการการเสรมสรางพลงในชมชน

ออกเปน 4 ขนตอน ไดแก

1) การเตรยมประชาชนใหมความพรอมรบการเปลยนแปลงทงทางดานเศรษฐกจ

จตใจสงคม สขภาพ วฒนธรรม สงแวดลอม การเมอง

2) การเชอมโยงเครอขายของความรวมมอ ใหเกดพลงความรวมมอระหวางกลม

3) การทภาครฐจะตองปรบเปลยนวธการปฏบตงาน ใหเปนฐานะของผอ านวย

ความสะดวก (Facilitator) ในการน าการเปลยนแปลง กระตนและเชอมประสานใหประชาชนใน

ชมชน เกดความตนตว มสวนรวมก าหนดนโยบายของรฐเพอน าไปปฏบตใหบงเกดผล

4) การเรยนร และแลกเปลยนคานยม ความเชอและบรรทดฐานในการด ารงชวต

ส านกงานโครงการพฒนาแหงสหประชาชาต (2546: 83-84 อางถงใน อลสสา มหาสวสด , 2550:

51) ไดกลาวไววา ผแทนชมชนไดสรป กระบวนการเสรมสรางพลงอ านาจของชมชนเปน 3

กระบวนการ ดงน

1) การเสรมสรางพลงอ านาจชมชนเพอแกปญหาดวยตนเอง ใชระบบการเกษตร

แบบพอเพยง เพอใหหลดพนจากความไมแนนอนของการเกษตรระบบตลาด จดตงกองทนท

สนบสนนทางสงคม และปลกฝงวฒนธรรมอนดงาม

2) การเสรมสรางพลงอ านาจของชมชนเพอตอรองความรวมมอกบหนวยงาน

ภายนอก เพอชมชนมอ านาจตอรองกบหนวยงามทท าใหชมชนเกดปญหา

3) การเสรมสรางอ านาจและเครอขายชมชนเพอเรยกรองและพทกษสทธของ

ชมชน สรางเครอขายเพอการสนบสนนทางสงคม กอใหเกดพลงในการจดการ และตอรอง

คณะสงคมสงเคราะหศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร (2547 อางถงใน อลสสา มหา

สวสด, 2550: 51) ไดระบถงกระบวนการเสรมสรางพลงในชมชน แบงออกเปน 9 ขนตอน ดงน

1) การมความรสกรวมในความเปนชมชน อาจเปนดวยชมชนในมตเชงพนท คอ

มพนทชมชนอยบรเวณใกลเคยงกน ผกพนมาเปนระยะเวลาหนง หรอในมตของประวตศาสตร ท

ชมชนมความเกาแก และอยกนมายาวนาน หรอมสงเปนศนยรวมจตใจของคนในชมชน เชน บรรพ

30

บรษ สงศกดสทธตาง ๆ เปนตน ท าใหคนในชมชนมความรก ความสามคค เอออาทร และชวยเหลอ

ซงกนและกน

2) การมทรพยากรธรรมชาตและการจดการทเหมาะสม ทรพยากรธรรมชาตของ

ชมชนจะเปนอกปจจยทสามารถท าใหคนในชมชนมารวมตวกนได โดยเรมจากการสรางจตส านก

ของคนในชมชนใหตระหนกถงคณคาของทรพยากรชมชน รวมทงเมอเกดปญหาเกยวกบทรพยากร

กตองอาศยความรวมมอของคนในชมชนชวยกนจดการกบปญหานน ๆ

3) การรวมกลมเพอท ากจกรรมและแกไขปญหารวมกน คนในชมชนมการ

รวมกลมคดแกปญหาในลกษณะประชาคม โดยใชทรพยากรและฐานความรทมอยเดม ผนวกกบ

ลองผดลองถกในการบรหารจดการ หรอไปศกษาดงานจากทอนแลวมาลองปฏบต โดยมพนฐาน

จากการชวยเหลอซงกนและกน เชน รานคาชมชน

4) การทคนในชมชนยอมรบและใหความรวมมอ เมอมการด าเนนงานตาง ๆ

ผานชมชนแล ะสามารถแกไขปญหาไดอยางตรงจด และเปนรปธรรม ท าใหคนในชมชนเขามาม

สวนรวม ทงรวมแสดงความคดเหน รวมด าเนนการ และรวมตรวจสอบ เมอมปญหา คนในชมชนก

จะมการพดคยกนถงปญหาทเกดขน สรางจตส านก ท าประชาคม ก าหนดกฎเกณฑใหทกคนปฏบต

ตามอยางเครงครด เมอคนในชมชนไดมสวนรวมก าหนดกฎเกณฑนน คนในชมชนจะเพมความ

รวมมอกนปฏบตตามกฎทรวมกนวางเอาไวอยางเตมใจมากขน

5) การมผน าทด ไมวาจะเปนผน าทเปนทางการ เชน ผใหญบาน ก านน เจาอาวาส

หมอครใหญ รวมทงผน าทไมเปนทางการ เชน ผเฒาผแกทคนในชมชนใหความเคารพนบถอ ซง

ตองมภาวะความเปนผน า มความเสยสละ ซอสตย และเปนแบบอยางทด และตองใหคนในชมชน

ตระหนกอยเสมอวา แมจะมผน าทดอยางไรกตาม แตผทมความส าคญทสดในกระบวนการบรหาร

จดการในทกกจกรรมทเออประโยชนตอชมชนนนกคอชมชนเอง ผน าคนเดยวไมสามารถพฒนา

ชมชนได

6) กระบวนการเรยนรทกอใหเกดความเชยวชาญ เปนกระบวนการทางสงคมท

กอใหเกดการเรยนรของคนในชมชนผานกลมตาง ๆ ท าใหสามารถสรางระบบการบรหารงาน

ประสบการณและความเชยวชาญใหเกดขนพรอม ๆ กนกบความรวมมอและใหอภยกน รวมทงการ

เรยนรจากความผดพลาดของการพฒนาของภาครฐทผานมา และเรยนรจากชมชนอนทประสบ

31

ความส าเรจแลวน ามาปรบใชใหเหมาะกบชมชนตนเอง นอกจากนน ยงควรมการตดอาวธทาง

ปญญาคอ การเสรมสรางการศกษาและสารสนเทศใหแกคนในชมชน เชน หองสมด หรอศนย

อนเตอรเนต เพอใหคนในชมชนไดเรยนรจกตนเอง และรเทาทนการเปลยนแปลง

7) การมระบบการสอสารทด เปนการสอสารกบคนในชมชนผานเวทประชาคม

โดยใชวทยกระจายเสยง หรอระบบเสยงตามสาย หรอผานการจดกจกรรมทางศาสนา วฒนธรรม

ตาง ๆรวมทงการสงเสรมใหเดกและเยาวชนศกษาหาความรเพมเตม การมระบบการสอสารด ท าให

คนในชมชนทกคนมการรบรถงวตถประสงค เปาหมาย แนวทางการพฒนา และตรวจสอบ ตดตาม

ประเมนผลการด าเนนงานของชมชนตลอดเวลา กลายเปนพลงรวมทขบเคลอนใหคนในชมชนไดม

สวนรวมกบทกสถานการณทเกดขนในชมชนของตน

8) การมภาคทหลากหลาย ทงภาครฐและภาคเอกชน เชน จงหวด อ าเภอ องคการ

บรหารสวนต าบล และหนวยงานเอกชนตาง ๆ รวมมอกนกบคนในชมชนดวย 9) การมระบบตดตามประเมนผลและตรวจสอบทด โดยอาจจะมผน าชมชนเปน

ผน าในการตรวจสอบ และคนในชมชนใหความรวมมอ ท าใหสภาพแวดลอม และความเปนอยของชมชน นาอย ปลอดภย และมคณภาพชวตทด

สปาณ สนธรตน (2548) ไดกลาวไววา ชวงทศวรรษ 1980 – 1990 นกวชาการไดน า

ความคดการเสรมสรางพลงไปศกษาโดยเฉพาะดานพฒนาชมชน โดยสวนใหญจะเปนท

กระบวนการ และผลของการสรางเสรมพลงโดยสรางรปแบบการพฒนา หรอการจดกจกรรมตาง ๆ

เพอใหชมชนมการด าเนนชวตทดขน เชน วางกรอบใหชมชนเรยนรทจะด าเนนชวต เชอมตอ

ประสานสมพนธกนเปนระบบ โดยเรมจากการรวมกนวางแผน (Collaborative Planning) การ

รวมกนปฏบตตามแผน (Community Action) การรวมกบรบผลของการเปลยนแปลง

(CommunityCapacity and Outcomes) และรวมกนปรบตวใหเหมาะสม และพรอมทจะพฒนา

อยางยงยนตอไป

2.4.3 ปจจยทมผลตอการเสรมสรางพลงในชมชน

Hamilton (1992: 84-86) ไดกลาวถงปจจยทมผลตอการเสรมสรางพลงในชมชน

ประกอบดวย องคประกอบ 4 ประการ ดงน

1) ความรความเขาใจ (Cognitive Component) โดยกลาวถง ความเขาใจของ

32

สมาชกกลมเกยวกบประวตศาสตรของเขา สถานภาพทางสงคม เงอนไขของบรบททเกยวของ และ

เหตผลของเงอนไขการเปลยนแปลงตาง ๆ ทเกยวของ เชน ความรความเขาใจในเรองสทธมนษยชน

สทธของหนาทพลเมองเปนตน

2) จตวทยา (Psychological Component) โดยกลาวถงความเกยวของของความ

เขาใจในสภาพอารมณ ความรสก เจตคต และระบบความเชอ ซงจะสมพนธกบความเชอมน

3) ในพลงความสามารถ (Self - Esteem) ของเขา สงส าคญทนกวจยเสนอไวคอ

ไมมใครสามารถสอนความเชอมนในตนเองและสอนพลงความสามารถใหแกคนอนได

4) เศรษฐศาสตร (Economic Component) ไดกลาวถงความคดรเรมหรอ

พฒนากจกรรมทเนนผลตภาพ (Productivity) ซงจะท าใหพลเมองพฒนาสงทเปนเงอนไขทาง

การเงนของเขา ซงเงอนไขเหลานจะสมพนธกบปจเจกบคคลหรอไมกชมชน โดยปจจยทาง

เศรษฐศาสตรจะมความส าคญเปนพเศษกบชมชนทมรายไดนอย ดวยความเชอทวาประชาชนจะ

อทศพลงความสามารถของเขาเพอใหไดรบความพงพอใจกบระดบความตองการในการยงชพ

กอนทเขาจะไปสระดบของความตองการทสงขน

จากการศกษาของ อลสสา มหาสวสด (2550) โดยใชแนวคดการเสรมสรางพลงอ านาจของ

Fawcett and others (1995 อางถงใน อลสสา มหาสวสด , 2550) ซงมความสอดคลองกบผน า

ชมชน และครอบคลมการเสรมสรางพลงในชมชนทงหมด สามารถนยามการเสรมสรางพลงใน

ชมชน ตามแนวคดของ Fawcett คอ กระบวนการทท าใหชมชน เกดการเขารวมของคนในชมชน

ทกขนตอนการด าเนนการ ตงแตรวมกนวางแผน รวมปฏบต รวมเปลยนแปลงและแกไข รวมรบผล

ทไดจากการกระท านน และการรวมกนปรบตวจากแนวทางทดทสด โดยผน าชมชน ควรสงเสรม

สนบสนน เปดโอกาสในการเขารวมของประชาชนในทกขนตอน อาจกอใหเกดพลงทงในตวบคคล

กลม และชมชน

จากการคนควาการเสรมสรางพลงในชมชน หมายถง กระบวนการทท าใหชมชนเกดการ

เขารวมของคนในชมชนทกขนตอนการด าเนนการ ประกอบดวย 5 องคประกอบ ไดแก

1) การเปดโอกาสใหรวมคดและวางแผน คอ การทผน าชมชนใหโอกาส หรอ

กระตนคนในชมชนรวมกนคด วางแผนตอเหตการณ โดยวธตาง ๆ ไดแก การจดประชม กระจาย

ขาวโดยเสยงตามสาย

33

2) การสนบสนนการรวมปฏบต คอ การทผน าชมชนสงเสรมใหคนในชมชน

รวมกนปฏบตโดยวธการจงใจตาง ๆ ไดแก การจดท าปายประชาสมพนธ กลาวถงขอดในการ

รวมกนปฏบต

3) การสนบสนนใหรวมแกไขและเปลยนแปลง คอ การทผน าชมชนสนบสนน

คนในชมชนใหรวมกนแกไข ปรบเปลยนวธการด าเนนการ โดยวธตาง ๆ ไดแก ชแนะใหชมชนเหน

ถงขอดและขอเสยของวธทเคยปฏบต ใหก าลงใจแกคนในชมชนเมอเกดการเปลยนแปลง แกไข

4) การเปดโอกาสใหรวมรบผล คอ การทผน าชมชนเปดโอกาสใหทกคนใน

ชมชนสามารถรวมรบผลจากการปฏบตทงผลทางบวก และผลทางลบ โดยวธตาง ๆ ไดแก การจด

กฎเกณฑในการรบผลประโยชน และการชน าใหทกคนมความรบผดชอบตอผลลพธทตดลบ

5) การสนบสนนการรวมกนปรบตว คอ การทผน าชมชนสงเสรมใหคนใน

ชมชนปรบเปลยนวถชวตตามแนวทางทดทสด ไดแก การประชาสมพนธวธทางทถกตอง ใหแรง

เสรมทางบวกแกผทก าลงปรบตวและปรบตวส าเรจ

2.5 แนวความคดเกยวกบตวชวดและตวชวดทางสงคม

2.5.1 ความหมายของตวชวด (Indicators)

ตวชวด ตวบงช หรอ ดชน หมายถงสารสนเทศ ซงใชบงบอกสภาวะ หรอสะทอนลกษณะ

ของสงทมงวด มความชดเจนเพยงพอทจะใชในการเปรยบเทยบกบเกณฑทก าหนดไวเพอประเมน

สภาพทตองการศกษาได มการบรณาการในรายละเอยดครบทกมต ในประเดนทศกษา และใชใน

การเปรยบเทยบระหวางจดเวลาและชวงเวลา สามารถเปลยนแปลงไดโดยผานกระบวนการศกษา

และพฒนาอยางเปนระบบ ซงมผใหความหมายของตวชวดไวมากมาย ไมวาจะเปน สงทบงชหรอ

บอกทศทางไปยงสงใดสงหนง หรอกลมของตวแปรตาง ๆ ทจะวดสภาวะอยางหนงออกเปน

ปรมาณ และเปรยบเทยบกบเกณฑหรอมาตรฐานอยางใดอยางหนง เพอใหทราบถง ระดบ ขนาด

และความรนแรงของปญหา รวมทงสภาพการทตองการวด หรอหมายถงตวประกอบ ตวแปร หรอ

คาสงทสงเกตได ใชบงบอกสถานภาพ หรอสะทอนลกษณะการด าเนนงาน หรอผลการด าเนนงาน

ของสงใดสงหนงในชวงเวลาใด เวลาหนง โดยทตวชวดใด ๆ นน ตองไมไดเปนตวชวดทคดขนเอง

34

แตตองตงอยบนหลกการและแนวทางทเปนตวชวดสะทอนศกยภาพ และจตส านกของชมชน ไมใช

สะทอนตวชวดทผวดอยากจะได อยากจะร เพอสนองความพอใจตามวชาชพ ( Webster’s

Dictionary, 1983 อางถงใน ธนช กนกเทศ, 2549)

Jonstone (1981: 78-80 อางถงใน ส านกงานคณะกรรมการขอมลขาวสารราชการ, 2552)

ตวบงชหรอตวชวดหมายถง ขอมลทบงบอกปรมาณเชงสมพนธหรอสภาวะของสงทมงวดในเวลา

ใดเวลาหนงโดยไมจ าเปนตองบงบอกสภาวะทเจาะจงหรอชดเจน แตบงบอกหรอสะทอนภาพของ

สถานการณทเราสนใจเขาไปตรวจสอบอยางกวาง ๆ หรอใหภาพเชงสรปโดยทวไป ซงอาจมการ

เปลยนแปลงไดในอนาคต

ธนช กนกเทศ (2549) ไดใหความหมายของตวชวดวา หมายถง สารสนเทศ ซงใชบงบอก

สภาวะของสงทมงวด หรอสะทอนลกษณะรวม ทงปญหา อปสรรคของการด าเนนงาน มความ

ชดเจนเพยงพอทจะใชในการเปรยบเทยบกบเกณฑทก าหนดไว เพอประเมนสภาพทตองการศกษา

มการบรณาการในรายละเอยดครบทกมต ในประเดนทศกษา และใชเปรยบเทยบระหวางจดเวลา

ชวงเวลา สามารถปรบปรง และเปลยนแปลงได โดยผานกระบวนการศกษาและพฒนาอยางเปน

ระบบ

วรรณ แกมเกต ( 2545) ตวชวด คอ ตวแปรประกอบหรอองคประกอบทมคาแสดงถง

ลกษณะหรอปรมาณของสภาพทตองการศกษา ณ จดเวลาหรอชวงเวลาหนง คาของตวบงช แสดง

ระบ บงบอกถงสภาพทตองการศกษาเปนองครวมอยางกวาง ๆ แตมความชดเจนเพยงพอทจะใชใน

การเปรยบเทยบกบเกณฑทก าหนดไวเพอประเมนสภาพทตองการศกษาได และใชในการ

เปรยบเทยบระหวางจดเวลา ชวงเวลาทตางกน เพอใหทราบถงความเปลยนแปลงของสภาพท

ตองการศกษาได หรอสารสนเทศ หรอคาทสงเกตไดทงเชงปรมาณและคณภาพ ซงใชบงบอก

สภาวะทมงวด หรอสะทอนลกษณะรวมทงปญหาอปสรรคของการด าเนนงาน ในชวงเวลาใดเวลา

หนง

เมธ ครองแกว ( 2540 อางถงใน ส านกงานคณะกรรมการขอมลขาวสารราชการ, 2552)

ตวชวดเปนเครองมอบอกทศทางวาการพฒนาหรอการด าเนนกจกรรมทเปนนโยบายสาธารณะของ

รฐในแตละเรองไดไปถงจดใด บรรลวตถประสงคและเปาหมายแคไหน ซงเปนเรองของการด

สมฤทธผลของงานหรอระบผลส าเรจของงาน

35

สรปไดวา ตวชวดหมายถง เครองมอทบงบอกสภาวะของสงทมงวด ทศทางในการด าเนน

กจกรรม รวมไปถงเปาหมาย วาไดไปถงจดใด บรรลถงวตถประสงคและเปาหมายแคไหน สามารถ

วดไดทงเชงปรมาณและคณภาพ นอกจากนยงสามารถสะทอนถงปญหาและอปสรรคของการ

ด าเนนงานอกดวย

ตวชวดไมไดเปนเปาหมายของการพฒนา เปนเพยงแตเครองมอทจะใชในการตรวจสอบ

ความส าเรจวาผลเปนอยางไร โดยแบงออกเปน 7 กลม คอ

1) แสดงปจจยน าเขา (Input Indicator) ใชวดเมอจะด าเนนการพฒนา

2) แสดงการกระท าทเกดขน (Process or Performance Indicator) ใชด าเนน

กจกรรมทด าเนนการ

3) แสดงผลทไดรบ (Output Indicator) ใชวดผลงานเมอโครงการและกจกรรม

ตาง ๆไดด าเนนการเสรจสนแลว โดยเทยบกบวตถประสงค เปาหมายและความครอบคลม

4) แสดงผลส าเรจ (Outcome Indicator) ใชวดความส าเรจเมอแผนงานหรอ

โครงการดงกลาวสนสด โดยเทยบกบจดมงหมายระยะยาวของโครงการ หรอผลกระทบดานตาง ๆ

ของโครงการทนอกเหนอไปจากเปาหมาย

5) ประสทธผล (Effectiveness) ใชวดผลผลตตามวตถประสงคและเปาหมายท

ตองการ

6) ประสทธภาพ (Efficiency) ใชวดคาใชจายทลงทนเปรยบเทยบกบผลผลตท

เกดขน

7) ผลกระทบ (Impact) ใชวดผลทเกดจากนโยบาย แผนงาน และโครงการท

จดท าขน

และจะตองมลกษณะทส าคญ 2 ประการ ไดแก

1) ตวชวดจะตองสามารถใหคา หรอบงบอกคณลกษณะของสงทท าการวดวา ม

ปรมาณหรอคณลกษณะเชนไร สวนจะมความหมายอยางไร จะตองน าไปตคา หรอเปรยบเทยบ

เกณฑ หรอมาตรฐาน จงจะทราบไดวา สงนนมคาสงหรอต า ไดมาตรฐานหรอไม เพยงใด

2) คาหรอคณลกษณะทไดจากตวชวดมความหมายภายใตเงอนไข 2 ประการ คอ

(1) เงอนไขของเวลา กลาวคอ ตวชวดจะบงบอกสถานภาพของสงท

36

มงวดเฉพาะชวงเวลาใด เวลาหนง เชน ระยะเวลา 1 สปดาห, 3 เดอน, 1 ป ขนอยกบระยะเวลาทเกบ

รวบรวมขอมลมาใชและการตความหมาย

(2) เงอนไขของสถานท กลาวคอ ตวชวดจะบงบอกสถานภาพของ

สงทมงวด เฉพาะในเขตพนท หรอบรเวณ หรอสวนใดสวนหนงของระบบทตรวจสอบ เชน ระดบ

ต าบล อ าเภอ จงหวด ดานปจจย กระบวนการ หรอผลลพธ เปนตน

ในการประเมนตวชวด จะถกพฒนาขนมาจากประเดนทตองการประเมน โดยตวชวดน จะ

แสดงใหทราบถงสภาพการณทเปนอย หรอเกดขนในประเดนทตองการประเมน ตวชวดท

พฒนาขนมานนจะตองมความเหมาะสมกบประเดนทตองการประเมนสามารถวดไดแมนย า ถกตอง

และทส าคญตองก าหนดเกณฑ หรอเปาหมายทตองการบรรลส าหรบตวชวดนน ๆ

2.5.2 คณสมบตของตวชวดทด

ศรชย กาญจนวาส (2545) กลาวถงคณสมบตทดของตวชวดไว ดงน

1) ความตรง (Validity) ตวชวดทด จะตองบงชไดตามคณลกษณะทตองการวด

ไดอยางถกตองแมนย า ซงมลกษณะส าคญดงน

(1) มความตรงประเดน (Relevant) ตวชวดตองชวดได ตรงประเดน ม

ความเชอมโยงสมพนธ หรอเกยวของโดยตรงกบคณลกษณะทมงวด เชน GPA ใชเปนตวชวด

ผลสมฤทธทางการเรยนโดยทวไป

(2) มความเปนตวแทน (Representative) ตวชวด จะตองมความเปน

ตวแทนคณลกษณะทมงวด หรอมมมมองทครอบคลมองคประกอบทส าคญของคณลกษณะทมงวด

อยางครบถวน เชน อณหภมรางกายเปนตวชวดสภาวะการมไขของผปวย

2) ความเทยง (Reliability) ตวชวดทด จะตองบงชคณลกษณะทมงวดไดอยาง

นาเชอถอ คงเสนคงวา หรอบงชไดคงทเมอท าการวดซ าในชวงเวลาเดยวกน ซงมลกษณะส าคญดงน

(1) มความเปนปรนย (Objectivity) ตวชวดตองชวดไดอยางเปนปรนย

การตดสนใจเกยวกบคาของตวชวดควรขนอยกบสภาวะทเปนอย หรอคณสมบตของสงนนมากกวา

ทจะขนอยกบความรสกตามอตวสย

37

(2) มความคลาดเคลอนต า (Minimum Error) ตวชวด ตองชวดไดอยาง

มความคลาดเคลอนต า คาทไดจะตองมาจากแหลงขอมลทนาเชอถอ

1) ความเปนกลาง (Neutrality) ตวชวดทด จะตองบงชดวยความเปนกลาง

ปราศจากความล าเอยง (Bias) ไมโนมเอยงเขาหาฝายใดฝายหนง ไมชน า โดยการเนนการบงช

เฉพาะลกษณะความส าเรจ หรอความลมเหลวหรอความไมยตธรรม

2) ความไว (Sensitivity) ตวชวดทด จะตองมความไวตอคณลกษณะทมงวด

สามารถแสดงความผนแปร หรอความแตกตางระหวางหนวยวเคราะหไดอยางชดเจน โดยตวชวด

จะตองมมาตรและหนวยวดทมความละเอยดเพยงพอ

3) สะดวกในการน าไปใช (Practicality) ตวชวดทดจะตองสะดวกในการ

น าไปใช ซงมลกษณะส าคญดงน

(1) เกบขอมลงาย (Availability) ตวชวดทด จะตองสามารถนาไปใชวด

หรอเกบขอมลไดสะดวก สามารถเกบรวบรวมขอมลจากการตรวจ นบ วด หรอสงเกตไดงาย

(2) แปลความหมายงาย ( Interpretability) ตวชวดทด ควรใหคาการวด

ทมจดสงสด และต าสด เขาใจงายและสามารถสรางเกณฑตดสนคณภาพไดงาย

สชาต ประสทธรฐสนธ (2539) ไดกลาวถงองคประกอบทเปนคณสมบตทดของตวชวดไว

ดงน

1) ความเปนกลางของตวชวด (Neutrality) หมายถง ความไมล าเอยง (Bias) ของ

ตวชวดทผลของการประเมนอาจเกอกลตอกจกรรมหรอโครงการหรอแผนงานทเปนประเภท

เดยวกน แตจดท า โดยหนวยงานทแตกตางกน

2) ความเปนวตถวสยของตวชวด (Objectivity) หมายถง การตดสนใจเกยวกบคา

ตวชวดมไดเกดจากการคดเอาเองความรสกของผประเมนทเรยกวาตามจตวส ย (Subjectivity) แต

อยกบสภาวะทเปนอยหรอเปนรปแบบของคณสมบตทผประเมนตองการประเมน

3) ความไวตอความแตกตางของตวชวด (Sensitivity) หมายถง ความสามารถ

ของตวชวดทวดความแตกตางระหวางหนวยวเคราะหไดอยางถกตอง เชน ในการประเมนผล

โครงการทใหประชาชนรวมประเมน เชน เรอง อตราความพงพอใจ แทนทใหระบเพยงความพอใจ

38

หรอไมพอใจ ซงมการผนแปรแคบมากคอ 1 เทานน ควรใหกลมทมความพอใจและไมพอใจนน

บอกวามความพอใจ ไมพอใจมากนอยเพยงใด

4) คาของมาตรวดหรอตวชวดทได ควรมความหมายหรอตความหมายไดอยาง

สะดวก (Meaningfulness and Interpretability) กลาวคอ คาของมาตรวดควรมจดสงสดและต า

สดงายแกความเขาใจ

5) ความถกตองในเนอหาของตวชวด ทน า มาใชในการประเมนผลการ

ปฏบตงาน (Content Validity) ไมมปญหาส า หรบการประเมนสงทเปนกายภาพ แตเปนปญหา

คอนขางมากในการประเมนผลโครงการเกยวกบการพงพาตนเอง (Self Reliance) อะไรคอเนอหา

ของการพงพาตนเอง

6) ความถกตองในการสรางตวชวด (Construct Validity) เปนประเดนปญหา

ตวชวดหรอการน า เอาตวแปรหลายตวเหลานมารวมกน วธการรวมตวแปรหลายตวเชาดวยกน ไม

วาจะน า มาบวกกน หารกน หรอคณกนนนถกตองหรอไม และตความไดอยางไร

2.5.3 การพฒนาตวชวด

ในสวนของกระบวนการพฒนาตวชวดนน นงลกษณ วรชชย (2541) กลาววามขนตอน

คลายกบขนตอนในกระบวนการวดตวแปร แตมขนตอนเพมมากขนในสวนทเกยวกบการรวมตว

แปรเขาเปนตวชวด และตรวจสอบคณภาพของตวชวดทพฒนาขน โดยก าหนดให

กระบวนการพฒนาตวชวดทงหมด 6 ขนตอน ดงนคอ

ขนท 1 การก าหนดวตถประสงค (Statement of Purposes)

ขนตอนแรกของการพฒนาตวชวด คอ การก าหนดวตถประสงคของการพฒนาตวชวด

นกวจยตองก าหนดลวงหนาวาจะน าตวชวดทพฒนาขนไปใชประโยชนในเรองอะไร และอยางไร

การก าหนดวตถประสงคของตวชวดทชดเจนยอมสงผลใหไดตวชวดทมคณภาพสงและเปน

ประโยชนตามวตถประสงคทตองการ

ขนท 2 การนยามตวชวด

ตวชวดเปนองคประกอบทประกอบดวยตวแปรยอย ๆ รวมกนเพอแสดงสารสนเทศท

ตองการชวด หรอคณลกษณะของสงทตองการชวด ดงนนในขนตอนของการนยามตวแปรนน

39

นอกจากจะเปนการก าหนดนยามในลกษณะเดยวกบการนยามตวแปรในการวจยทวไปแลวผวจยยง

ตองก าหนดดวยวาตวชวดประกอบดวยตวแปรยอยอะไร และรวมตวแปรยอยเปนตวชวดไดอยางไร

การนยามตวชวด นงลกษณ วรชชย (2541 อางถงใน บญศร พรหมมาพนธ และคณะ, 2547 ) อธบาย

วาท าได 3 วธ คอการนยามเชงประจกษ การนยามเชงทฤษฎ และการนยามเชงประจกษ ซงแตละวธ

มความเหมาะสมกบสถานการณและวธการในการพฒนาตวชวดแตกตางกนไป รายละเอยดมดงน

1) การนยามตวชวดโดยใชนยามเชงปฏบต (Pragmatic Definition) เปนนยามท

ใชในกรณทมการรวบรวมขอมลเกยวกบตวแปรยอยทเกยวของกบตวชวดไวพรอมแลว ม

ฐานขอมลแลวหรอมการสรางตวประกอบจากตวแปรยอย ๆ หลายตวไวแลว นกวจยเพยงแตใช

วจารณญาณคดเลอกตวแปรจากฐานขอมลทมอยและน ามาพฒนาตวชวดการศกษา โดยก าหนด

วธการรวมตวแปรยอยและก าหนดน าหนกความส าคญของตวแปรยอย วธการก าหนดนยามตวชวด

การศกษาวธนอาศยการตดสนใจและประสบการณของนกวจยเทานน ซงอาจท าใหไดนยามท

ล าเอยง เพราะไมมการอางองทฤษฎหรอตรวจสอบความสมพนธระหวางตวแปรแตอยางไร นยาม

เชงปฏบตจงเปนนยามทมจดออนมากทสดเมอเทยบกบนยามแบบอน และไมคอยมผนยมใ ช ใน

กรณทจ าเปนตองใชนกวจยควรพยายามปรบปรงจดออนโดยใชการตรวจสอบความ สมพนธ

ระหวางตวแปร หรอการใชกรอบทฤษฎประกอบกบวจารณญาณในการเลอกตวแปรและก าหนด

นยาม

2) การนยามตวชวด โดยใชนยามเชงทฤษฎ (Theoretical Definition) นยามเชง

ทฤษฎเปนนยามทนกวจยใชทฤษฎรองรบสนบสนนการตดสนใจของนกวจยโดยตลอด และใช

วจารณญาณของนกวจยนอย มากกวาการนยามแบบอน การนยามตวชวดการศกษาโดยใชการนยาม

เชงทฤษฎนน นกวจยอาจท าไดสองแบบ แบบแรกเปนการใชทฤษฎและเอกสารงานวจยเปน

พนฐานสนบสนนทงหมดตงแตการก าหนดตวแปรยอย การก าหนดวธการรวมตวแปรยอย และการ

ก าหนดน าหนกตวแปรยอย นนคอ นกวจยใชโมเดลหรอสตรในการสรางตวชวดการศกษาตามทม

ผพฒนาไวแลวทงหมด แบบทสอง เปนการใชทฤษฎและเอกสารงานวจยเปนพนฐานสนบสนนใน

การคดเลอกตวแปรยอย และการก าหนดวธการรวมตวแปรยอยเทานน สวนในขนตอนการก าหนด

น าหนกตวแปรยอยแตละตวนน นกวจยใชความคดเหนผทรงคณวฒหรอผเชยวชาญประกอบใน

การตดสนใจ วธแบบนใชในกรณทยงไมมผใดก าหนดสตรหรอโมเดลตวชวดการศกษาไวกอน

40

3) การนยามตวชวดโดยใชนยามเชงประจกษ (Empirical Definition) นยามเชง

ประจกษเปนนยามทมลกษณะใกลเคยงกบนยามเชงทฤษฎเพราะเปนนยามทนกวจยก าหนดวา

ตวชวดประกอบดวยตวแปรยอยอะไร และก าหนดรปแบบวธการรวบรวมตวแปรใหไดตวบงชโดย

มทฤษฎ เอกสารวชาการ หรองานวจยเปนพนฐาน แตการก าหนดน าหนกของตวแปรแตละตวทจะ

น ามารวมกนในการพฒนาตวชวดการศกษานนมไดอาศยแนวคดทฤษฎโดยตรง แตอาศยการ

วเคราะหขอมลเชงประจกษ การนยามแบบนมความเหมาะสมและเปนทนยมใชกนอยมาจนถงทก

วนน

เมอพจารณาถงวธการนยามตวชวดทง 3 วธดงกลาวขางตนเปรยบเทยบกบวธการนยามตว

แปร 2 วธทใชในการวจยทวไป จะเหนไดวา วธการนยามตวชวดทง 3 วธใหความส าคญกบการ

นยามระดบนามธรรมตามทฤษฎหรอการนยามทมทฤษฎและเอกสารงานวจยเปนพนฐานในการ

นยาม โดยเฉพาะการนยามตวชวดโดยใชนยามเชงทฤษฎและเชงประจกษ ลวนแตตองมทฤษฎเปน

หลกทงสน การก า หนดน าหนกความส า คญของตวแปร สามารถท าไดโดยวธการ 4 วธคอ

วธท 1 การก าหนดน าหนกโดยใชผลการพจารณาของผเชยวชาญ (Expert Judgment) ซง

อาจเปนผมความเกยวของกบเรองทตองการศกษาในฐานะนกวจ ย หรอนกวางแผนโดยให

ผเชยวชาญแตละทาน ไดพจารณาลงความเหนใหคาน าหนกความส า คญของตวแปรแตละตว

จากนนจงน าผลมาวเคราะห โดยการใชคาเฉลยหรออาจมการใชรอยละของผเหนดวยกบน าหนกใน

ระดบตาง ๆ นอกจากน ผวจยยงสามารถด าเนนการอยางเปนระบบมากขน โดยการใชเทคนคเดล

ฟาย (Delphi Technique) เปนตน

วธท 2 การก าหนดน าหนกโดยการวดความส าคญของตวแปร (Measure effort required)

ในการวดความส าคญของตวแปร อาจพจารณาจาก 2 สงคอ

1) พจารณาชวงเวลา (TimeTaken) ในการท า กจกรรมนน ๆ

2) พจารณาคาใชจาย (Cost) ในการท า กจกรรมนน ๆ หากกจกรรมใดใชเวลา

และคาใชจายสงกควรใหน าหนกความส าคญมากกวาตวอน

วธท 3 การก าหนดน าหนกโดยการใชเกณฑมาตรฐาน (To use Agreed to Standards) ท

ไดมผท าการศกษาและไดมการก าหนดไวแลวอยางชดเจน

วธท 4 การก าหนดน าหนกโดยการใชขอมลเชงประจกษ (Empirical Data) เปนวธการ

41

ก าหนดคาน าหนกความส าคญของตวแปรโดยใชวธการทางสถต เชน ใชการวเคราะหองคประกอบ

(Factor Analysis) และการวเคราะหการถดถอยพหคณ (Multiple Regression Analysis) เปน

ตน

อยางไรกตาม การทผวจยจะเลอกใชการก าหนดคาน าหนกความส าคญของตวแปรวธใดนน

ขนอยกบการพจารณาเหตผลหลายประการ เพราะธรรมชาตของตวแปรทน ามาศกษามความ

แตกตางกน ดงนนคงไมมวธการหรอรปแบบใดทเหมาะสมทสดกบการพฒนาตวชวด

ขนท 3 การรวบรวมขอมล (Data Collection)

ขนตอนการรวบรวมขอมลในกระบวนการพฒนาตวชวด การด าเนนการวดตวแปรยอย

ไดแก การสรางเครองมอส าหรบการทดลองใช และการปรบปรงเครองมอ ตลอดจนการตรวจสอบ

คณภาพเครองมอ การก าหนดกลมประชากรและกลมตวอยาง การออกภาคสนามเพอใชเครองมอ

เกบขอมล และการตรวจสอบคณภาพของขอมลทเปนตวแปรยอยซงน า มารวมเปนตวชวด

การศกษาในขนตอนนมวธการด า เนนงานคลายกบกระบวนการวดตวแปรทไดกลาวแลว

ขนท 4 การสราง (Construction)

ตวชวดในขนตอนนนกวจยสรางสเกลตวชวด (Scaling) โดยน าตวแปรยอยทไดจากการ

รวบรวมขอมลมาวเคราะหรวมใหไดเปนตวชวด โดยวธการรวมตวแปรยอยหลงจากการก าหนดน า

หนกตวแปรยอยตามทไดนยามตวชวดไว

ขนท 5 การตรวจสอบคณภาพของตวชวด

ในการตรวจสอบคณภาพของตวชวดนน ไดมนกวชาการหลายทานไดเสนอแนวคดไว โดย

บางทานไดอธบายการตรวจสอบคณภาพของตวชวดอยางละเอยด เชน จอหนสโตน (Johnstone)

และบางทานกอธบายเพยงแนวคดหลก ๆ เชน อเวลและโจนส (Ewell and Jones) และ นงลกษณ

วรชชย และ สวมล วองวานช (2541 อางถงใน บญศร พรหมมาพนธ และคณะ, 2547) ดงนนจงขอ

สรปประเดนส า คญตาง ๆ ในการตรวจสอบคณภาพตวชวด ดงน

จอหนสโตน ไดเนนการตรวจสอบตวชวด 2 ประเดนคอ

1) การตรวจสอบความเทยงตรงภายใน (Internal Validity) เปนการพฒนา

ตวชวดเพอใหเกดความเทยงตรงภายใน จดส าคญทสดคอ ผวจยจะตองควบคมใหการก าหนดนยาม

เชงปฏบตการ (Operational definition) ของตวแปรทน ามาสรางตวชวดเปนดงน

42

(1) การนยามเชงปฏบตการของตวแปรตองมความชดเจน และครอบคลม

องคประกอบของสงทตองการศกษาทงหมด

(2) นยามเชงปฏบตการของตวแปรตาง ๆ ผวจยไดก าหนดขนตองม

ลกษณะทสามารถท าการตรวจวดไดในสภาพจรง

(3) ตวแปรทน ามาสรางตวบงชทงหมด ตองเปนตวแทนของสงทเรา

ตองการศกษาจากการทผพฒนาตวชวดการควบคมการก าหนดนยามเชงปฏบตการของต วแปรตาง

ๆ อยางดแลว ตวชวดทสรางขนกจะมความถกตองชดเจนและ ครอบคลมในสงทตองการวดและสง

เหลานกจะท าใหเกดการเพมความเทยงตรงภายในใหแกตวชวดทสรางขน

2) การตรวจสอบความเชอมน (Reliability) ตวชวดทดตองมความเชอมน

โดยเฉพาะความเชอมนแบบคงเสนคงวาในการวด (The Consistency of Measurement) ซง

วธการควบคมกระบวนการตาง ๆ ในการพฒนาตวบงชเพอใหเกดความเชอมน 3 ประการ มดงน

(1) การก าหนดนยามเชงปฏบตการของตวชวดตองถกตองชดเจนตรง

ความเปนจรง

(2) การเกบรวบรวมขอมลตองมกระบวนการทดและถกตอง

(3) เครองมอทใชรวบรวมขอมลตองเปนเครองมอทมคณสมบตทดและ

(4) กระบวนการวเคราะหขอมลตองถกตองตามหลกการ

5.2.4 แนวความคดในการก าหนดตวชวดทางสงคม (Social Indicators)

ในการก าหนดตวชวด จะถกพฒนาขนมาจากประเดนทตองประเมน โดยตวชวดนจะแสดง

ใหทราบถงสภาพการณทเปนอย หรอทเกดขนในประเดนทตองการประเมน ตวชวดทพฒนาขนมา

นนจะตองมความเหมาะสมกบประเดนทตองการประเมน สามารถวดไดแมนย า ถกตอง และท

ส าคญตองก าหนดเกณ หรอเปาหมายทตองการบรรลส าหรบตวชวดนน ๆ

การพฒนาตวชวด ใชเปนเครองมอบอกถงระดบการพฒนานนเอง เดมการพฒนาประเทศม

จดมงหมายทส าคญ คอ การพฒนาดานเศรษฐกจ ดงนนจงใชผลตภณฑมวลรวมประชาชาต (Gross

National Product) หรอ GNP วดการพฒนา แตในสภาพความเปนจรงแลว การพฒนาเศรษฐกจ

43

จะมผลควบคไปกบการพฒนาทางดานสงคมเสมอ การใชผลตภณฑมวลรวมประชาชาตเพยงตว

เดยวไมสามารถบอกถงสภาพทางสงคมทเปลยนแปลงไปได

ยคตอมาของการพฒนา ม งพจารณาทประชากรเปาหมายของการพฒนา วาควรมคณภาพ

ชวต (Quality of Life) ทดขน หรออกแนวทางหนงจะใชค าวา ความเปนอยทด (Well Being) เรม

มการแยกแยะประเดนตางๆ ทแสดงถง คณภาพชวตหรอความเปนอยทด ท าใหตวชวดผลการ

พฒนาเกดขนมากมาย

สงทนาสนใจเกยวกบเครองชวดคณภาพชวตทกลาวมา คอ เครองชวดเหลานนจะถก

เปลยนแปลง และปรบปรงเปนระยะตลอดมา ซงแสดงใหเหนวา เครองชวดทจดท าขนไมได

เหมาะสมกบทกสถานการณทเปลยนแปลงไป หรอไมสามารถใชไดทกระยะเวลา ทงนเพรา ะใน

ลกษณะของการพฒนาจะตองมการเปลยนแปลงเกดขนตลอดเวลา เครองชวด หรอตวชวดทสราง

ขนจงควรมลกษณะยดหยน สามารถเปลยนแปลงใหเหมาะสมกบระยะเวลา และบรบทของพ นท

เปาหมาย (ส านกงานคณะกรรมการขอมลขาวสารของราชการ, 2540)

5.2.5 ความหมายของตวชวดทางสงคม

Drewnowaki (1986: 44-45) ไดใหขอสงเกตวา ตวชวดทางสงคมไดใชเปนเครองมอชวด

สาระทางสงคม ซงยากจะก าหนดในเชงปรมาณ เชน ระดบของการด าเนนชวต สภาพของ

สงแวดลอมและคณภาพชวต จงเสนอวาสงเหลานควรไดรบการประยกตเขามาในเรองของคณภาพ

ของสงคม ซงคณภาพของสงคมกคอผลผลตของการพฒนาจากสงคม

กระทรวงพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย ( 2546 อางถงใน ธนช กนกเทศ, 2549)

หมายถง ตวชวดสาระทางสงคม ซงตองมการก าหนดในเชงปรมาณและคณภาพ เชน ระดบของการ

ด าเนนชวต สภาพของสงแวดลอม และคณภาพชวต ซงควรมการประยกตใชในการพฒนาคณภาพ

ของสงคมซงสงผลตอผลผลตของการพฒนาสงคมในทกระดบ คอ ระดบกายภาพ ( Phusical)

ระดบจตใจ (Mental) ระดบสตปญญา (Wisdom)

ส านกเลขาธการคณะรฐมนตร (2552) ตวชวดทางสงคม หมายถง สงทแสดงออกเปนตว

เลขทใชวดแงมมตาง ๆ ทเกยวของกบแนวความคดทางสงคม ซงเปนเชงนามธรรมใหเปนตวแปร

เชงรปธรรมทสามารถ วดไดภายใตระบบสารสนเทศทเปนอนหนงอนเดยวกนเพอประกอบการ

ตดสนใจของผบรหาร

44

สรปไดวา ตวชวดทางสงคม หมายถง เครองมอทใชวดสงตาง ๆ ทเกยวของกบสงคม ทงใน

เชงปรมาณและคณภาพ ไมวาจะเปนการด าเนนชวต สภาพสงแวดลอม วามประสทธภาพ และ

ประสทธผลในแตละดานในระดบใดบาง ซงควรมการประยกตใชในการพฒนาคณภาพของสงคม

เพราะคณภาพสงคมกคอผลผลตของการพฒนาจากสงคม

5.2.6 ชนดของตวชวดทางสงคม

ตวชวดทางสงคมไดมการจ าแนกหรอจดหมวดหมแตกตางกนออกไป ซงความแตกตาง

ของตวชวดอยทความพอใจทจะน าไปประยกตใชเพอจดประสงคอน ๆ ซงไดแบงตวชวดออกเปน 4

ประเภท คอ (ส านกงานคณะกรรมการขอมลขาวสารของราชการ, 2540)

5.2.6.1 Direct and By-Product Data เปนขอมลเชงสถต หรอรายงานทาง

สงคมทส านกงานตาง ๆ เกบรวบรวมเอาไว แมจะตองเพมเตมขอมลทมอย กเสมอนเปนผลพลอยได

ขณะเดยวกนขอมลเหลานกสามารถใชเปนตวชวดโดยตรง เพราะบางอยางเปนผลจากการส ารวจ

สภาพสงคม ซงไดวางแผนในการเกบรวบรวมไวแลว

5.2.6.2 Input and Output Indicators เปนขอมลเชงสถตทส านกงานน าไป

ประยกตเพอวดประเดนทางดานสวสดการ ขอมลเหลานกลายเปนตวชวดทเปนตวปอนส าหรบ

ผลผลตนน เกยวของกบเรองการพฒนามนษย ซงกจกรรมสงคมเกอบทกอยางตองการตวปอนตาง

ๆ เพอจะท าใหเกดผลผลตดวย

5.2.6.3 Objective and Subjective Indicators ขอมลตวชวดทางสงคม

สวนมากเปนการวดเชงวตถวสย รวมถงรายงานพฤตกรรมตาง ๆ สภาพสงแวดลอม รายะเอยดทาง

สรระ ซงไดจากผสงเกตทผานการอบรมอยางดและเชอถอได สวนการวดเชงจตวสย ขนอยกบ

รายงานในสาระตาง ๆ การประเมนผล การบอกเลาตามความรสก อารมณ ความตงใจของปจเจก

บคคล ซงเปนขอมลจากการส ารวจ การสมภาษณ และ อน ๆ

5.2.6.4 System and Aggregated Indicators เปนตวชวดทเปนระดบสากล ใน

ลกษณะรายงานเกยวกบมนษยชาตหรอสงแวดลอมโดยรวมมากกวาสถตขอมล หรอสภาพของกลม

หรอปจเจกบคคล คอ เปนขอมลเกยวกบสาระตาง ๆ ทางสงคม

45

5.2.7 ลกษณะตวชวดทางสงคม โดยทวไปลกษณะของตวชวดทดจะตอ งประกอบดวย

คณสมบต ดงน (ส านกงานคณะกรรมการขอมลขาวสารของราชการ, 2540)

5.2.7.1 มความตรง สามารถวดสงทตองการจะวดได

5.2.7.2 มความไว สามารถแสดงความแตกตางได แมสถานการณทวดจะ

เปลยนแปลงไปเพยงเลกนอย

5.2.7.3 มความเฉพาะเจาะจง จะเปลยนแปลงแตเฉพาะสถานการณทเกยวของกบ

ตวแปรนน โดยตรงเทานน

5.2.7.4 มความเชอถอได คาทไดทงปรมาณและคณภาพควรจะเทากน ถาวดในสง

เดยวกน ไมวาผวดจะเปนกลมใดกตาม

นอกจากนลกษณะของตวชวดทดจะตองประกอบดวยองคประกอยตาง ๆ ไดแก มความถก

ตอง ( Plausible) เปนอสระ ( Independent) สามารถตรวจสอบได ( Verifiable) ตรงประเดน

(Targeted) สามารถเขาถงได (Accessible) และมความครอบคลม (Comprehensive)

5.2.8 การพฒนาตวชวดทางสงคม การพฒนาตวชวดทางสงคมมอยหลายวธ และในแตละ

วธการสวนใหญจะเนนการด าเนนการใน 4 ประเดนหลก คอ (ส านกงานคณะกรรมการขอมล

ขาวสารของราชการ, 2540)

1) ก าหนดนยามเครองชวด

2) การคดเลอกตวแปลทเปนองคประกอบของสงทมงศกษา

3) ก าหนดวธการรวมตวแปร

4) ก าหนดน าหนกความส าคญของตวแปร ซงสาระส าคญทตองพจารณาในการพฒนาตวชวดม 3 ประการ คอ

1) จ านวนตวชวด จะตองก าหนดและเลอกวาแตละแนวคดนนจะใชตวชวดกตว

แนวความคดหรอตวแปรหนง ๆ นน อาจใชตวชวดตวเดยวหรอหลายตวกได

2) การพฒนาตวชวด ตวชวดจะพฒนาขนได โดยวเคราะหจากผลงานวจยของคน

อนทท าไวแลว หรอวเคราะหจากหนงสอ ต ารา หรออาจจะส ารวจอยางไมเปนทางการกบตวอยาง

จ านวนนอย ๆ เพอน าค าตอบมาใชก าหนดตวชวดตอไป

46

3) จ านวนและรปแบบค าถามการพฒนาเครองชวดจะตองค านงดวยวาจะใช

จ านวนค าถาม เทาใด และจะใชค าถามในรปแบบอยางไรจงจะท าใหสามารถวดแนวความคดในการ

วจยนนไดอยางครบถวนและถกตองมากทสด

5.2.9 การใชตวชวดทางสงคม ตวชวดทางสงคมสามารถน าไปใชในกรณตางๆ คอ

(ส านกงานคณะกรรมการขอมลขาวสารของราชการ, 2540)

1) การใชเพอการวางแผนในระดบมหภาค ตวชวดทางเศรษฐกจและสงคมได น ามาใชในการวเคราะหการพฒนา และการวางแผนโครงสรางประชากร นยามเปาหมายเพอลด

ความยากจน การออกแบบและด าเนนการโครงการทางสงคมอยางกวางขวาง การวเคราะหความลา

หลงของภมภาคและเขตตาง ๆ การสรางรปจ าลอง การพฒนาทางเศรษฐกจ สงคมในระดบเขต การ

วางแผนหรอผสมผสานในเรองรปแบบหรอวธการวางแผนระดบตางๆ

2) การใชตวชวดในการวางแผนระดบหนวยงานและโครงการ งานพฒนาจ านวน

มากใชตวชวดทางสงคม ชวยในการด าเนนนโยบายดานตาง ๆ ดงนน ตวชวดจงอาจสนองตอบตอ

การด าเนนงานของหนวยงานตาง ๆ เชน หนวยงานดานสขภาพ และทอยอาศย หรอการบรหารท

หลายฝายเขามาเกยวของ เชน นโยบายประชากรและการวางแผนครอบครว หรอปญหากลมพเศษ

ตวชวดจ านวนมากทปรากฏในดานตาง ๆ รวมทงตวชวดทเปนตวปอน (ทรพยากรและสงอ านวย

ความสะดวกตางๆ) เชนเกยวกบผลผลต ( Output) ในลกษณะของพฤตกรรมและผลทเกดขน

(Result) แผนงานจ านวนมากจงรวมเอาตวชวดทเกยวกบหนวยงานตาง ๆ ทางสงคม และโครงการ

ทางสงคมจ านวนมากไวดวย

3) การใชตวชวดในระดบภาคและทองถน มสองลกษณะคอ การใชตวชวด

เศรษฐกจ สงคม เพอวดความแตกตางระหวางชนบท เมอง ของระดบภาคและใชเครองชวด

เศรษฐกจ สงคม เพอวเคราะหและกอใหเกดการเปลยนแปลง และใชในการพฒนาโครงการตาง ๆ

ในระดบทองถน เชน ในเรองการพฒนาชนบทหรอพฒนาโครงการส าหรบกลมตาง ๆ

47

5.2.9 การประยกตใชตวชวดทางสงคมในประเทศไทย ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการ

เศรษฐกจและสงคมแหงชาตประยกตใชแนวความคด “การพฒนาสงคม ” โดยจดท า “เครองชภาวะ

สงคม” (ส านกงานคณะกรรมการขอมลขาวสารของราชการ, 2540)

1) ป 2518 ประกอบดวย หมวดประชากร หมวดรายได หมวดสาธารณสข หมวด

การศกษาและการเผยแพรขาวสาร หมวดการมงานท า และหมวดความปลอดภย

2) ป 2532 ประกอบดวย หมวดประชากร หมวดสาธารณสข หมวดการศกษา

และการเผยแพรขาวสาร หมวดการมงานท า หมวดความปลอดภย หมวดการเคหะ หมวดเศรษฐกจ

สงคม หมวดสวสดการสงคม หมวดสถาบนครอบครว และหมวดมลภาวะ

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตประยกตใชแนวความคด “การ

พฒนาชนบท” โดยจดท า “ตวชวดสภาพหมบาน กชช.2ค”

1) ป 2529 ประกอบดวย หมวดโครงสรางพนฐาน หมวดการประกอบอาชพ

ผลผลตและรายได หมวดสาธารณสขและการอนามย หมวดแหลงน า และหมวดความร การศกษา

ศาสนาและวฒนธรรม

2) ป 2535 ประกอบดวย หมวดสภาพพนฐาน หมวดผลผลต รายไดและการม

งานท า หมวดสาธารณสขและการอนามย หมวดแหลงน า หมวดความร การศกษาศาสนาและ

วฒนธรรม และหมวดทรพยากรธรรมชาต

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาตประยกตใชแนวความคด

“Basic Minimum Needs” โดยจดท า “เครองชวดความจ าเปนพนฐาน จปฐ.”

1) ป 2528 ประกอบดวย หมวดอาหาร หมวดทอยอาศยและสภาพแวดลอม

หมวดโอกาสเขาถงบรการสงคมขนพนฐาน หมวดความมนคงปลอดภยในชวตและทรพยสน

หมวดการผลตและหาอาหาร หมวดวางแผนครอบครว หมวดการมสวนรวมของประชาชน และ

หมวดการพฒนาจตใจ

2) ป 2540 ประกอบดวย หมวดสขภาพด หมวดมบานอาศย หมวดศกษาถวนทว

หมวดครอบครวอยสบาย หมวดรายไดมาก หมวดอยากรวมพฒนา หมวดพาสคณธรรมและหมวด

บ ารงสงแวดลอม

48

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตประยกตใชแนวความคด

“ความอยดมสข Well–Being” โดยจดท า “เครองชวดความอยดมสข ” ประกอบดวยหมวดสขภาพ

อนามยและโภชนาการ หมวดการศกษา หมวดชวตการท างาน หมวดชวตครอบครว หมวดการ

พฒนาเศรษฐกจ หมวดสงแวดลอม หมวดความปลอดภย ในชวต และหมวดประชารฐ

เดมการพฒนาประเทศมจดมงหมายทส าคญ คอ การพฒนาดานเศรษฐกจ ดงนน จงใช

ผลตภณฑมวลรวมประชาชาต (Gross National Product: GNP) วดการพฒนา แตในสภาพความ

เปนจรงแลว การพฒนาเศรษฐกจจะมผลควบคไปกบการพฒนาดานสงคมเสมอ การใชผลตภณ

ฑมวลรวมประชาชาตเพยงตวเดยวไมสามารถบอกถงสภาพทางสงคมทเปลยนแปลงได ยคตอมา

ของการพฒนาจงมงพจารณาทประชากรเปาหมายของการพฒนาวา ควรมคณภาพชวต ( Quality of

Life) ทดขน หรออกแนวทางหนงจะใชค าวา ความเปนอยทด ( Will Being) เรมมการแยกแยะ

ประเดนตางๆทแสดงถง คณภาพชวตหรอความเปนอยทด ท าใหตวชวดผลการพฒนาเกดขนอยาง

มากมาย

แมแตในภาคเอกชนกพบวา มหนวยงานทใหความส าคญกบการจดท าเครองมอชวด

คณภาพชวต และสงคม ไดแก มลนธเพอนหญง คณะกรรมการประสานงานองคกรพฒนาเอกชน

เพอการสาธารณสขมลฐาน สภาองคการพฒนาเดกและเยาวชน เปนตน

สงทนาสนในเกยวกบเครองชวดคณภาพชวตทกลาวมา คอ เครองชวดเหลานนจะถก

เปลยนแปลง และปรบปรงเปนระยะตลอดมา ซงแสดงใหเหนวา เครองชวดทจดท าขนนนไมได

เหมาะสมกบสถานการณทเปลยนแปลงไป หรอไมสามารถใชไดทกระยะเวลาทงนเพราะ ใน

ลกษณะของการพฒนาจะตองมการเปลยนแปลงเกดขนตลอดเวลา เครองชวด หรอตวชวดทสราง

ขนจงควรมลกษณะยดหยน สามารถเปลยนแปลงใหเหมาะสมกบระยะเวลา และบรบท

2.6 แนวความคดเกยวกบคณภาพชวต

คณภาพชวต (Quality of Life) เปนค าทใชกนมาอยางแพรหลายในชวงเวลาประมาณสาม

ทศวรรษทผานมา ซงน ามาใชเพอเปนจดมงหมายในการพฒนาสงคมและการพฒนาประเทศใน

ปจจบน ดงนนเปาหมายสงสดของการพฒนาทกดานจงมงไปสการมคณภาพชวตของประชากร

49

คณภาพชวตเปนเรองทมผสนใจกนมานานแลว แมวาไดมนกปรชญา นกศาสนา และนกเขยนไดพด

ถงวา การมคณภาพชวตทด ( Good Life) และการกนอยดมสข ( Will Being) ซงกหมายถงการม

คณภาพชวตทดมานานนบทศวรรษกตาม แตคณภาพชวตกยงคงมความคลมเครอ ยงหาความหมาย

ทแนนอนไมได และในปจจบนไดมนกวชาการตาง ๆ พยายามศกษาเกยวกบคณภาพชวตกนมาก

อกทงยงใหความหมายทแตกตางกนออกไปอกดวย (สมพนธ รอดพงครฑ, 2540)

2.6.1 ความหมายของคณภาพชวต

UNESCO (1998) ไดใหค านยามค าวา คณภาพชวตไวในชดฝกอบรมทางการศกษาเพอ

พฒนาคณภาพชวตวา หมายถง ระดบความเปนอยทดของสงคม และระดบความพงพอใจในความ

ตองการสวนหนงของมนษย

Hang and Folmar (1986 อางถงใน จรญ คณม, 2529) ไดสรปวา คณภาพชวตหมายถง

การทบคคลประกอบดวย องคประกอบ 4 ดาน คอ การมสขภาพด มรายไดเพยงพอ ไมมความ

ผดปกตดานจตใจ และการมสมพนธภาพทดกบบคคลอนๆ

Campbell (1976) กลาววา คณภาพชวตหมายถง มตทมหลายรปแบบ ขนอยกบความสข

และความพงพอใจในชวตของแตละคน โดยเปรยบเทยบระหวางสถานการณทเปนอยกบ

สถานการณทอยากใหเปน

สวสด ภทอง (2546) ไดสรปความหมายของคณภาพชวตไววา คณภาพชวตหมายถง

สภาวะของการมระดบชวตความเปนอยทด มความสข มความพงพอใจในชวตความเปนอยของ

ตนเอง โดยสามารถปรบตวใหอยรวมกบสงคม และสงแวดลอมไดอยางมความสข ในการด าเนน

ชวตใหมคณภาพชวตทด จะมปจจยทเกยวของกบเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม รางกายและจตใจ

สมพนธ รอดพงครฑ (2540) คณภาพชวต หมายถง “การมชวตทสามารถอยในสงคมได

อยางมความสขและท าใหคนอนเปนสขดวย”

สพรรณ ไชยอ าพร และสนท สมครการ (2534) กลาววา คณภาพชวต หมายถง สภาพการ

ด ารงคชวตในสงคมทเจาของชวตมความพงพอใจในชวงเวลาหนง และความพงพอใจนสามารถวด

หรอประเมนไดทงทางดานจตใจและวตถ ปจจยตาง ๆ ทเกยวของกบการด ารงชวตในชวงเวลานน

ไมวาจะเปนเรองของสวนตวหรอสงคมกตาม

50

วภาพร มาพบสข (2543) ไดใหความหมายวา คณภาพชวต หมายถง ชวตทมความสขทง

ทางรางกาย และจตใจ อนเนองมาจากไดรบการตอบสนองความตองการในดานตาง ๆ อยาง

เพยงพอ และเหมาะสม ไดแก 1) ความสขทางกาย ไดแก การมอาหาร เสอผา ทอยอาศย เครอง

อ านวยความสะดวกตาง ๆ อยางเหมาะสมกบสภาพฐานะ 2) ความสขทางจตใจ ไดแก การไดรบ

ความรก ความอบอน การยอมรบ และความมนคงทางจตใจ

สงหา กรจบ (2550 อางถงใน สรชย ปดทองค า, 2550) ใหความหมายของคณภาพชวตไววา

หมายถง ชวตทมคณภาพ มความสมบรณทางดานสขภาพรางกาย และจตใจ สามารถด ารงชวตให

สอดคลองตามสภาวะทางสงคม เศรษฐกจ การเมอง วฒนธรรม สภาพแวดลองในการด าเนนชวต

และทรพยากรทมอย

จากการศกษา สรปวา คณภาพชวต หมายถง การทบคคลมความสขทงทางดานรางกายและ

จตใจ สามารถปรบตวใหเขากบสงคมและบคคลรอบขาง รวมไปถงมความสามารถเขาถง

แหลงขอมล สารสนเทศ และสาธารณปโภคขนพนฐานได

2.6.2 เกณฑและองคประกอบในการประเมนคณภาพชวต

การประเมนคณภาพชวตเปนเรองทมความส าคญ จ าเปนทจะตองศกษา และรบรส าหรบแต

ละบคคล แตละครอบครว ตลอดจนหนวยงานทมหนาทรบผดชอบในการพฒนาคณภาพชวตของ

ประชากรในสงคม เพราะจะชวยใหเราไดรจกตวเราและสงคมของเราวามคณภาพชวตอยในระดบ

ใด

Sharma (1978 อางถงใน สมพนธ รอดพงครฑ, 2540) ไดกลาวถงเกณฑทใชส าหรบการ

เปรยบเทยบคณภาพชวตของประชากรในสงคมตาง ๆ ไว 2 ประเภท ดงน

1) ปรมาณและคณภาพ ของสงทสนองความตองการทางกายภาพของมนษย ซง

ไดแก อาหาร อากาศบรสทธ น าสะอาดบรสทธ บานทอยอาศย เสอผา เปนตน

2) ปรมาณและคณภาพ ของสงทสนองความตองการทางสงคมและวฒนธรรม

ของมนษย ซงไดแก โอกาสทางการศกษาและการมงานท า การบรการทางการแพทย สขภาพ

อนามย สภาพการท างาน ความปลอดภย การขนสงและการคมนาคม อสรภาพ และเสรภาพ

นนทนาการและการพกผอนหยอนใจ เปนตน

51

Donaldson (1976 อางถงใน สมพนธ รอดพงครฑ, 2540) กลาวถงตวก าหนดคณภาพชวต

ไวดงน

1) การมงานท า

2) การพกผอนหยอยใจ

3) การรบทานอาหาร

4) การนอนหลบ

5) การตดตอทางสงคม

6) การมครอบครว

7) รายได

8) ความรก

9) สงแวดลอม

10) การยอมรบตนเอง

Campblell (1976) จ าแนกองคประกอบของคณภาพชวตได 3 ประการ คอ

1) องคประกอบดานกายภาพ ไดแก องคประกอบทางดานมลภาวะ ความ

หนาแนนของประชากร สภาพทอยอาศย

2) องคประกอบดานสงคม ไดแก องคประกอบทางการศกษา สขภาพอนามย

ความมนคงของครอบครว

3) องคประกอบดานจตวทยา ไดแก องคประกอบดานความพงพอใน

ความส าเรจ ความผดหวง และความคบของใจในชวต

เยนใจ เลาหวณช (2523 อางถงใน สานต ศรวศษฐกล, 2550) กลาววา คณภาพชวตแบง

องคประกอบออกเปน 2 สวน คอ

สวนท 1 สงจ าเปนระดบพนฐาน คอสวนทท าใหพอมชวตอยได ประกอบดวย เสรภาพใน

ขอบเขตแหงกฎหมายหรอประเพณของสงคมทตนเองเปนสมาชกอย

สวนท 2 สงจ าเปนตอการเพงคณภาพชวต เปนสวนทเพมเตมจากสภาพพออยไดกลายเปน

อยด คอสภาพแวดลอมทเหมาะสมเอออ านวยตอการเพมคณภาพ ไดแกสภาพแวดลอมทไมม

มลภาวะ สงบ เอออ านวยตอการพฒนาตนเอง และอยใกลชดกบธรรมชาตมากทสด คณสมบตท

52

เหมาะสมทท าใหสามารถยกระดบคณภาพชวตของบคคล ไดแก การมจดมงหมายในชวต การม

ความสามารถในการตดสนใจ การมพนฐานความรเกยวกบตนเองและสงแวดลอม และการมความ

พยายามอตสาหะและอดทน คณสมบตทสงเสรมการอยรวมกนอยางสนตสข ไดแก การมความมก

นอย ไมโลภ รจกเอาใจเขามาใสใจเรา การมระเบยบวนย และการมจรยธรรมอนๆทสงคมยอมรบ

องคการอนามยโลกไดแบงองคประกอบของคณภาพชวต ไว 6 ดาน คอ รางกาย ดานจตใจ

ดานระดบความเปนอสระของบคคล ดานความสมพนธทางสงคม ดานสงแวดลอม และดานความ

เชอสวนบคคล ( WHO QOL Group, 1996 อางถงใน สานต ศรวศษฐกล, 2550) ตอมาในป ค.ศ.

1995 ทมพฒนาคณภาพชวตขององคการอนามยโลก ไดจดองคประกอบใหม โดยรวมเอา

องคประกอบบางดานเขาดวยกน คอดานรางกายกบดานความเปนอสระสวนบคลและดานจตใจกบ

ความเชอสวนบคคล จงเหลอเพยง 4 ดาน ดงน

1) ดานรางกาย คอการรบรสภาพทางดานรางกายของบคคลซงมผลตอ

ชวตประจ าวน ไดแก การรบรสภาพความสมบรณแขงแรงของรางกาย การรกษาทางแพทย การรบร

พละก าลงในการด าเนนชวตประจ าวน การพกผอนนอนหลบ การปฏบตกจวตรประจ าวน และการ

ท างาน

2) ดานจตใจ คอการรบรสภาพจตใจของตนเอง ไดแกการรบความรสกทางบวก

ทบคคลมตอตนเอง การรบรภาพลกษณของตนเอง ความรสกภาคภมใจในตนเอง ความมนใจใน

ตนเอง การรบรถงความเชอดานจตวญญาณ ศาสนา การใหความหมายของชวตและความเชออน ๆ

ทมผลตอการด าเนนชวต และการเอาชนะอปสรรคตาง ๆ ทเกดขน

3) ดานความสมพนธทางสงคม คอการรบรดานความสมพนธของตนเองกบ

บคคลอน การรบรถงการไดรบความชวยเหลอจากบคคลอนในสงคม การรบรวาตนไดเปนผให

ความชวยเหลอบคคลอนในสงคม รวมถงการรบรในอารมณทางเพศ หรอการมเพศสมพนธ

4) ดานสงแวดลอม คอการรบรเกยวกบสงแวดลอมทมผลตอการด าเนนชวต เชน

การรบรวาตนมชวตอสระ ไมถกกกขง มความปลอดภย มนคงในชวต การไดรบรวาไดอยใน

สงแวดลอมทางกายภาพทด การคมนาคมทสะดวก มแหลงประโยชนทางดานการเงน มสถาน

บรการสขภาพ สถานบรการดานสงคม การรบรวาตนมโอกาสไดรบขาวสาร ไดมกจกรรม

นนทนาการ และมกจกรรมในเวลาวาง เปนตน

53

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตของไทย ไดจดตงโครงการ

พฒนาสงคมขนในป พ.ศ. 2523 เพอรบผดชอบในการวางแผนพฒนาสงคม และไดน าเสนอแนว

ทางการพฒนาความจ าเปนพนฐานส าหรบประชาชนขน โดยมการก าหนดเนอหาสาระ หรอ

เปาหมายของสงทเรยกวา “ความจ าเปนขนพนฐาน” (จปฐ.) และลกษณะพงประสงคของสงคมไทย

และคนไทยขน รวมทงไดตงไวเปนเปาหมายของการพฒนาสงคมในชวงของแผนพฒนาเศรษฐกจ

และสงคมแหงชาต ฉบบท 5 ความจ าเปนพนฐานดงกลาว จงถอเปนองคประกอบของคณภาพชวต

ขนต า ตามแนวทางของการพฒนาสงคมไทย และองคประกอบดงกลาวกไดเปนเกณฑทใชในการ

ประเมนคณภาพชวตของคนไทย

โดยในปจจบนเกณฑทใชในการประเมนคณภาพชวตของคนไทย (จปฐ.) ไดมการปรบปรง

และจดหมวดหมใหเหมาะสมกบสภาพเศรษฐกจและสงคมมากขน โดยม 9 หมวด (37 ตวชวด)

ดงน (สมพนธ รอดพงครฑ, 2540)

1) อาหารด

2) มบานอาศย

3) อนามยถวนทว

4) ครอบครวปลอดภย

5) ไดผลผลตด

6) ไมมลกมาก

7) อยากรวมพฒนา

8) พาสคณธรรม

9) บ ารงสงแวดลอม

2.6.3 การวดคณภาพชวต

การสรางเครองมอวดคณภาพชวตจะมความแตกตางกน ขนอยกบแนวคดและวตถประสงค

ของการศกษาในแตละเรอง

Spitzer and Other (1981 อางถงใน สมชย วงษนายะ, 2547) ไดสรปเครองมอทใชในการ

วดคณภาพชวตทดวา ควรจะประกอบดวยหลกการ 9 ประการ ดงน

54

1) ขอความสน เขาใจงาย และน าไปใชไดสะดวก

2) ครอบคลมองคประกอบของคณภาพชวตแตละดาน

3) เนอหาสอดคลองกบกลมชนนน ๆ

4) ควรเปนปรมาณทวดได

5) ควรจะสามารถน าไปใชไดในหลายสถานการณ โดยไมมขอจ ากดเกยวกบอาย

เพศ อาชพ และชนดโรคทเจบปวย

6) ควรไดรบการตรวจสอบความเชอมนกอนน าไปใช

7) ตองเปนทยอมรบของผทรงคณวฒ

8) ควรไวตอการเปลยนแปลงในภาวะตาง ๆ ของผถกวด

9) มเหตผลทด

Zhan (1992 อางถงใน สมชย วงษนายะ, 2547) ไดเสนอแนวทางในการประเมนคณภาพ

ชวตวาควรประเมนทงดานรางกาย จตใจ สงคม และใหครอบคลม 4 ดาน ดงน

1) ดานความพงพอใจในชวต ( Life Satisfaction) เปนสงทบคคลรบรถงสงทตน

ครอบครองอย ระหวางความปรารถนาทตงไวและความส าเรจทไดรบ ซงอาจเปลยนแปลงไดจาก

อทธพลของปจจยภายนอก ไดแก ภมหลงของแตละบคคล ลกษณะเฉพาะ สงแวดลอมและภาวะ

สขภาพ

2) อตมโนทศน ( Self Concept) เปนความเชอและความรสกของบคคลทมตอ

ตนเองในชวงเวลาหนงจากการรบรปฏกรยาและพฤตกรรมของบคคลอนทมตอตนเอง รวมถง

ความรสกมคณคาในตนเอง และภาพลกษณของตนเองดวย

3) ดานสขภาพและการท างานของรางกาย ( Health and Functioning) เปน

ความสมพนธระหวางบคคลและสงแวดลอม สขภาพจะสะทอนใหเหนคณภาพชวตไดทงเชงวตถ

วสยและจตวสย ซงไมไดประเมนทางคลนกเทานน ยงประเมนการรบรสขภาพของบคคล สงท

เกยวของกบภาวะสขภาพ ความสมพนธกบครอบครว สงคม และภาวะรางกาย

4) ดานสงคมและเศรษฐกจ ( Social-Economic Factors) สถานะทางเศรษฐกจ

และสงคมถกก าหนดมาเปนมาตรฐานทางสงคมได 3 ประการ คอ ระดบการศกษา อาชพและรายได

ซงถอไดวาเปนสวนหนงของการประเมนคณภาพชวตเชงวตถวสย

55

2.7 งานวจยทเกยวของ

วนย พลสทธ ( 2547) ไดศกษาถงความสมพนธระหวางการเสรมสรางพลงอ านาจกบ

ประสทธผลของสถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาก าแพงเพชร เขต 2 โดยใช

แบบสอบถามการเสรมสรางพลงอ านาจ และแบบสอบถามประสทธผลของสถานศกษา จ านวน

320 คน พบวา สถานศกษาทมขนาดตางกน มการเสรมสรางพลงอ านาจแตกตางกนอยางไมม

นยส าคญทางสถตทระดบ . 05 และครทมประสบการณในการปฏบตงานตางกนมการเสรมสราง

พลงอ านาจแตกตางกนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

อลสสา มหาสวสด ( 2550) ไดท าการศกษาในเรองของอทธพลของปจจยสวนบคคล ปจจย

ชมชน และความสามารถในการฝาฟนอปสรรคของผน าชมชนทมตอการเสรมสรางพลงในชมชน:

กรณศกษา องคการบรหารสวนต าบลในเขตภาคใตของประเทศไทย โดยใชแบบสอบถาม กบ

ชมชนทท าหนาทนายกองคการบรหารสวนต าบลในเขตภาคใต จ านวน 285 คน พบวา นายก

องคการบรหารสวนต าบลในเขตภาคใตมความสามารถในการฝาฟนอปสรรคและการเสรมสราง

พลงในชมชนอยในระดบสง ทงในดานความสามารถในการควบคมการแพรกระจายของปญหา

ความอดทนตอปญหา และดานการมสวนรวมของชมชนดานสงแวดลอมมอทธพลตอการเสรมพลง

ชมชนโดยรวมอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .001 และวาระการด ารงคต าแหนงมอทธพลตอการ

เสรมสรางพลงในชมชนโดยรวมอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .001

กรภค จายประยร ( 2549) ไดศกษาเรอง การน าเสนอแนวทางการจดการศกษาเพอ

เสรมสรางพลงอ านาจภาคประชาชนดานความเปนประชาธปไตย โดยใชวธการเกบรวบรวมขอมล

โดยการสงเกตแบบไมมสวนรวม และการสมภาษณเชงลก ผลการวจยพบวา พลงอ านาจภาค

ประชาชนกอตวขนจากภายในชมชน ไมใชจากภายนอกน าเขาไป โดยมเงอนไขทจ าเปนคอ ความ

พอเพยง การพงตนเองได การมผน าทเสยสละ ฐานความร มโนส านกและมการกระท ารวมกน ซง

จะเกดไดจากการเรยนรรวมกน โดยควรยดหลกเคารพศกดศรและเชอในศกยภาพของมนษย

นยม บญพค า และคณะ (2549) ไดศกษาการแกไขปญหาความยากจนของคนจนในเขต

เมองใหม ดวยพลงชมชน: กรณศกษาอ าเภอบางพล จงหวดสมทรปราการ โดยใชการสมภาษณแบบ

เจาะลก การสนทนากลม การจดเวทและการสงเกตแบบมสวนรวม ผลการวจยพบวา สาเหตของ

56

ความยากจนคอ การขาดทดนท ากน ไมมทน เปนแรงงานรบจาง คาจางต า เมอวเคราะหพลงชมชนท

จะน ามาแกไขปญหาความยากจน จะเหนไดวา ชาวบานมพลงชมชน 3 ดานคอ พลงของคน

พลงการรวมกลม และพลงเอออาทร สวนอกสามดานทควรไดรบการสนบสนนจาก อบต.หรอ

รฐบาลคอ พลงการเรยนร พลงทน และพลงทางธรกจ

เจยมจตต ธรรมพชย ( 2549) ไดท าการศกษาเรอง กระบวนการเสรมสราง และการเกดพลง

อ านาจในตนเองของสตร: กรณศกษาในศนยธารชวต (เพอสตร) พทยา จ.ชลบร เปนการศกษาแบบ

ส ารวจ ศกษาจากโดยการสมภาษณเชงลกและแบบสอบถามกบสตรทมาใชบรการศนยธารชวต

จ านวน 150 คน พบวา กระบวนการเสรมสรางพลงอ านาจทจดในรปแบบการสนบสนนทางดาน

อารมณ ไดแก การยอมรบ การไดรบก าลงใจ และความเอาใจใสอยในระดบสง ดานการสนบสนน

ขอมลขาวสารไดแก การไดรบความรทางดานภาษา วชาชพ สขภาพ การท างานในตางประเทศ

คาเฉลยอยในระดบปานกลาง สวนการเกดพลงอ านาจในตนเองของสตรพบวา สามารถเผชญปญหา

ดานการเขาสงคม/กลม ดานสขภาพ การพงตนเองดานเศรษฐกจ ดานการตดสนใจ การมทศนคตทด

ในตนเอง และมทกษะในวชาชพ อยในระดบสง กระบวนการเสรมสรางพลงอ านาจทจดอยใน

รปแบบกจกรรมการสนบสนนทางอารมณ ดานขอมลขาวสารและการบรการตางๆมความสมพนธ

กบการเกดพลงอ านาจในตนเองของสตร อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .01

วรรณวสา แสงจนทร ( 2552) ไดศกษาเกยวกบการส ารวจพลงประชาชนในชมชนชนบท

ไทย กรณศกษาเฉพาะต าบลชยเกษม อ าเภอบางสะพาน จงหวดประจวบครขนธ โดยใช

แบบสอบถามกบตวอยางจ านวน 356 ครวเรอน ผลการวจยพบวา การมสวนรวมอยในระดบดมาก

ในรายละเอยด การมสวนรวมในความรสกเปนเจาของอยในระดบมากทสด การมสวนรวมทางกาย

และการมสวนรวมทางอารมณอยในระดบมาก และการมสวนรวมทางสตปญญาอยในระดบปาน

กลาง การทดสอบสมตฐานพบวา ระดบการศกษาและระยะเวลาการอยอาศยในชมชน มผลใน

ทางบวกตอระดบพลงประชาชนอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .05

ชฎาภรณ บตรบร ( 2550) ไดศกษาเรองการสรางพลงชมชนเพอจดตงระบบการเฝาระวง

โรคไขหวดนกโดยชมชน เปนการวจยกงทดลอง เพอจดตงระบบการเฝาระวงโรคไขวดนกของ

ชมชน โดยใชกระบวนการสรางพลงชมชนในแกนน าจ านวน 35 คน และการเรยนรอยางมสวนรวม

ขอลชมชน ต.นครชมน อ.บานโปง จ.ราชบร พบวา ทกษะการสอสารและภาวะผน าของแกนน า

57

ชมชนภายหลงการด าเนนการสรางพลงชมชนสงกวากอนการสรางพลงชมชนอยางมนยส าคญทาง

สถต ( p<0.001) ความรเรอง และการปฏบตในการปองกนโรค รวมไปถงความรนแรง การรบร

ประโยชนของการปฏบตตามค าแนะน า ของประชาชนในชมชนหลงกระบวนการสรางพลงชมชน

ดกวากอนสรางอยางมนยส าคญทางสถต ( p<0.001) ยกเวนการรบรโอกาสเสยงตอการเปนโรค

ไขหวดนกของประชาชนกอนและหลงการสรางพลงชมชนไมแตกตางกน

สมาล สนตพลวฒ และคณะ ( 2550) ไดท าการศกษาเรอง ตวชวดความเขมแขงของชมชน

และปจจยทมอทธพลตอความเขมแขงของชมชน โดยมวตถประสงค เพอพฒนาตวชวดความ

เขมแขงของชมชน และวเคราะหปจจยทมอทธพลตอความเขมแขงของชมชนเพอเปนแนวทางใน

การก าหนดยทธศาสตรการเสรมสรางชมชนเขมแขงของประเทศใหด าเนนไปไดอยางม

ประสทธภาพ ผลการศกษาพบวา ปจจยทมผลตอความเขมแขงของชมชนประกอบดวย ปจจย

ภายในชมชน ไดแก การมแหลงเผลแพรขอมลขาวสาร การฝกอบรมในชมชน การสงเสรมการออม

และการลดภาระหนของครวเรอน กระบวนการทมรากฐานจากชมชน ไดแก การทสมาชกใน

ครวเรอนไปประกอบอาชพนอกชมชนและสงรายไดกลบมา การยายกลบมาประกอบอาชพใน

ชมชน และการมสวนรวมของประชาชน กระบวนการสนบสนนจากภายนอก ไดแก การม

งบประมาณและความชวยเหลอดานตางๆใหแกองคกรและกลมในชมชน

1

บทท 3

กรอบแนวคดและระเบยบวธวจย วจยครงนเปนการวจยเชงปรมาณ เพอศกษาเกยวกบสภาพการณและปจจยทมผลตอความสมพนธกบคณภาพสงคมในมตของการเสรมสรางพลงทางสงคม ของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร โดยมรายละเอยดดงน

3.1 กรอบแนวคดในการศกษา 3.2 สมตฐานในการศกษา 3.3 นยามศพท 3.4 แหลงทมาของขอมล 3.5 ประชากรและกลมตวอยาง 3.6 เครองมอทใชในการศกษา 3.7 การตรวจสอบคณภาพเครองมอ 3.8 วธการเกบรวบรวมขอมล 3.9 การวเคราะหขอมล

59

3.1 กรอบแนวคดในการศกษา ผศกษาไดก าหนดกรอบแนวคดและตวแปร (Variable) ในการวเคราะห ดงน

3.1.1 ตวแปรตนไดแก

3.1.1.1 ปจจยสวนบคคลไดแก

1) เพศ

2) อาย

3) สถานภาพสมรส

4) ภาวการณท างาน

5) ฐานะทางเศรษฐกจ

6) ระดบการศกษา

3.1.1.2 ปจจยดานเศรษฐกจและสงคม

1) ไดรบเงนชวยเหลอจากการวางงาน, ความพการ, หรอเงนชวยเหลอ

ทางสงคมอนๆ

2) การสนบสนนเงนรอยละ 10 ของรายไดปจจบนเพอชวยเหลอ

โครงการชวยคนวางงานใหหางานท า

3) ความภมใจในความเปนคนไทย

3.1.1.3 ปจจยทางดานการเมอง

1) บทบาทของรฐบาลในเรองความเทาเทยมของรายได

2) บทบาทของรฐบาลในเรองความรบผดชอบตอประชาชน

3) การไปใชสทธเลอกตง

4) ความสนใจทางการเมอง

3.1.2 ตวแปรตาม (Dependent Variable) ไดแก การเสรมสรางพลงทางสงคมในประเดน

ดงตอไปน

3.1.2.1 การยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของบคคล ดวยความพยายามของ

ตนเอง

60

3.1.2.2 ความเชอมนตอการไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล หรอ องคกรพฒนา

เอกชนเมอประสบความยงยาก

3.1.2.3 ความอสระในการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ

ภาพท 3.1 แสดงกรอบแนวคดทใชในการศกษา

1.ปจจยสวนบคคล

1.1 เพศ

1.2 อาย

1.3 สถานภาพสมรส

1.4 ภาวการณท างาน

1.5 ฐานะทางเศรษฐกจ

1.6 ระดบการศกษา

1.5 1.6 ฐานะทางเศรษฐกจของครวเรอน A95

การเสรมสรางพลงทางสงคม

- การยกสถานะทางสงคมและ

เศรษฐกจของบคคล ดวยความพยายาม

ของตนเอง

- ความเชอมนตอการไดรบความ

ชวยเหลอจากรฐบาล หรอ องคกร

พฒนาเอกชนเมอประสบความยงยาก

- ความอสระในการแสดงออกทาง

ความคดในทสาธารณะ

2. ปจจยดานเศรษฐกจและสงคม

2.1 ไดรบเงนชวยเหลอจากการวางงาน ความพการ หรอ

เงนชวยเหลอทางสงคมอนๆ

2.2 การสนบสนนเงนรอยละ 10 ของรายไดปจจบนเพอ

ชวยเหลอโครงการชวยคนวางงานใหหางานท า

2.3 ความภมใจในความเปนคนไทย

3. ปจจยทางดานการเมอง

3.1 บทบาทของรฐบาลในเรองความเทาเทยมของรายได

3.2 บทบาทของรฐบาลในเรองความรบผดชอบตอ

ประชาชน

3.3 การไปใชสทธเลอกตง

3.4 ความสนใจทางการเมอง

ตวแปรตาม ตวแปรตน

61

3.2 สมมตฐานในการศกษา

สมมตฐานท 1 เพศมความสมพนธกบการเสรมสรางพลงทางสงคม สมมตฐานท 2 อายมความสมพนธกบการเสรมสรางพลงทางสงคม สมมตฐานท 3 สถานภาพสมรสมความสมพนธกบการเสรมสรางพลงทางสงคม สมมตฐานท 4 ภาวการณท างานมความสมพนธกบการเสรมสรางพลงทางสงคม สมมตฐานท 5 ฐานะทางเศรษฐกจของครวเรอนมความสมพนธกบการเสรมสรางพลงทาง

สงคม สมมตฐานท 6 ระดบการศกษามความสมพนธกบการเสรมสรางพลงทางสงคม สมมตฐานท 7 การไดรบเงนชวยเหลอจากการวางงาน ความพการ หรอเงนชวยเหลอทาง

สงคมอนๆมความสมพนธกบการเสรมสรางพลงทางสงคม สมมตฐานท 8 การสนบสนนเงนรอยละ 10 ของรายไดปจจบนเพอชวยเหลอโครงการชวย

คนวางงานใหหางานท ามความสมพนธกบการเสรมสรางพลงทางสงคม สมมตฐานท 9 ความภมใจในความเปนคนไทยมความสมพนธกบการเสรมสรางพลงทาง

สงคม สมมตฐานท 10 บทบาทของรฐบาลในเรองความเทาเทยมของรายได มความสมพนธกบ

การเสรมสรางพลงทางสงคม

สมมตฐานท 11 บทบาทของรฐบาลในเรองความรบผดชอบตอประชาชนมความสมพนธ

กบการเสรมสรางพลงทางสงคม

สมมตฐานท 12 การไปใชสทธเลอกตงมความสมพนธกบการเสรมสรางพลงทางสงคม

สมมตฐานท 13 ความสนใจทางการเมองมความสมพนธกบการเสรมสรางพลงทางสงคม

3.3 นยามศพท

คณภาพสงคม หมายถง ขอบเขตทประชาชนสามารถเขามามสวนรวมในดานสงคมและ

เศรษฐกจ รวมทงพฒนาชมชนภายใตความเปนอยทดและศกยภาพของตนเอง ประกอบดวยมตทง 4

ดาน คอ

1) ความมนคงทางสงคมและเศรษฐกจ (Social-Economic Security)

62

2) การยอมรบเปนสมาชกในสงคมของบคคล (Social Inclusion)

3) ความเอออาทรและสมานฉนทในสงคม (Cohesive Communities)

4) การเสรมสรางพลงทางสงคม (Social Empowerment)

การเสรมสรางพลงทางสงคม หมายถง การเสรมสรางศกยภาพและความสามารถของ

ประชาชนในการไปมสวนรวมในทางสงคม เศรษฐกจ การเมองและวฒนธรรม เปนการเสรมสราง

ความสามารถใหเขาถงมตตางๆของคณภาพสงคมได

อ านาจ หมายถง โอกาสทมอยในความสมพนธทางสงคม เปนความสามารถและศกยภาพ

ของบคคล ในการทจะหกเหความสนใจ ทศนคตของบคคล หรอกลม ใหเบยงเบนไปในทาง

ทตนเองตองการ เพศ หมายถง ประชาชนเพศชาย และเพศหญง ภายในเขตกรงเทพมหานคร

อาย หมายถง อายของประชาชนผมสทธเลอกตง ภายในเขตกรงเทพมหานคร

สถานภาพสมรส หมายถง สถานภาพทางการสมรสของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร

ไดแก โสด/ไมเคยสมรส สมรส หยา หมาย แยกกนอย และอยดวยกนโดยไมแตงงาน

ฐานะทางเศรษฐกจ หมายถง ฐานะทางเศรษฐกจของประชาชนในเขตกรงเทพมานคร

ไดแก เกบออมได พอใชไมมเงนออม ไดใชเงนออมไปบาง ใชเงนออมไปและกยม

ภาวการณท างาน หมายถง ภาวการณท างานของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร ไดแก

ลกจางประจ า ลกจางชวคราว ลกจางรายวน

ระดบการศกษา หมายถง ระดบการศกษาของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร ไดแก

ไมไดรบการศกษา ไดเขาเรยนในชนประถมศกษาแตไมจบการศกษา จบประถมศกษา ไดเขาเรยน

ในชนมธยมศกษาตอนตนแตไมจบการศกษา จบชนมธยมศกษาตอนตน ไดเขาเรยนในชน

มธยมศกษาตอนปลาย/อาชวศกษา(ปวช./ปวส.) จบชนมธยมศกษาตอนปลาย ไดเขาเรยนในชน

ปรญญาตรแตไมจบการศกษา จบชนปรญญาตร ไดเขาเรยนในชนปรญญาโทแตไมจบการศกษา

และจบชนปรญญาโท

การไดรบเงนชวยเหลอจากการวางงาน ความพการ หรอเงนชวยเหลอทางสงคมอน ๆ

หมายถง ประวตการไดรบเงนชวยเหลอจากการวางงาน ความพการ หรอเงนชวยเหลอทางสงคม

อนๆ ของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร

63

การสนบสนนเงนรอยละ 10 ของรายไดปจจบนเพอชวยเหลอโครงการชวยคนวางงานให

หางานท า หมายถง ความเตมใจการสนบสนนเงนรอยละ 10 ของรายไดปจจบนเพอชวยเหลอ

โครงการชวยคนวางงานใหหางานท าในของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร

ความภมใจในความเปนคนไทย หมายถง ระดบความภาคภมใจในความเปนคนไทยของ

ประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร

บทบาทของรฐบาลในเรองความเทาเทยมกนของรายได หมายถง ความคดเหนของ

ประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร ในเรองบทบาทของรฐบาลในเรองความเทาเทยมกนของรายได

วารฐบาลควรทจะท าใหประชาชนมรายไดทเทาเทยมกนทกคน หรอ ควรจะท าใหทกคนมรายได

ทแตกตางกนมาก ๆ เพอใหเกดความพยายามในการหารายไดมากขน

บทบาทของรฐบาลในเรองความรบผดชอบตอประชาชน หมายถง ความคดเหนของ

ประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร ในเรองบทบาทของรฐบาลในเรองความรบผดชอบตอประชาชน

วารฐบาลความทจะมความรบผดชอบตอประชาชนมากขน หรอ ประชาชนความทจะรบผดชอบตอ

ตนเองมากขน

การยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของบคคลดวยความพยายามของตนเอง หมายถง

ความเชอมนในความสามารถในการยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของบคคลดวยความพยายาม

ของตนเอง เชน การเรยนหนงสอหนกขน เพอทจะไดเรยนในชนเรยนทดขน หรอรวบรวมความร

ทางวชาชพและเทคนคมากขน ของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร

การไดรบเงนชวยเหลอจากรฐบาล หรอองคกรพฒนาเอกชนเมอประสบความยงยาก

หมายถง ความเชอมนของประชาชนในเขตกรงเทพมหานครในการ ไดรบเงนชวยเหลอจากรฐบาล

หรอองคกรพฒนาเอกชนเมอประสบความยงยาก เชน ถกใหออกจากงาน ถกลวงละเมดทางเพศ

หรอเกดการพการทางรางกาย

ความอสระในการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ หมายถง ระดบความอสระในการ

แสดงออกทางความคดในทสาธารณะ และ/หรอการสอสารมอสระหรอถกกดดนจากอทธพล

ภายนอก ของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร

64

3.4 แหลงและทมาของขอมล

ในการศกษาในครงนจะแบงลกษณะของขอมลเปน 2 สวน คอ ขอมลเอกสาร และขอมล

จากการถอดแบบสอบถาม

3.4.1 ขอมลเอกสาร ไดแก ขอมลทไดจากการรวบรวมศกษาวเคราะหผลงานวชาการ

เอกสารวจย และวทยานพนธ รวมถงไดรบความอนเคราะหขอมลบางสวนจากสถาบนพระปกเกลา

3.4.2 ขอมลภาคสนาม ( Field Data) ไดแก ขอมลทไดจากการศกษาโดยใชวธใหกลม

ตวอยางตอบแบบสอบถาม โดยผตอบแบบสอบถามคอ ประชาชนผมสทธเลอกตง อาย 18 ปขนไป

ในเขตกรงเทพฯ

3.5 ประชากรและกลมตวอยางในการศกษา

การเลอกตวอยางในการศกษาการครงน ท าการเลอกจากประชากร ผมสทธเลอกตง อาย 18 ปขนไป ทอยอาศยในกรงเทพมหานครจ านวน 1,000 ตวอยาง ดวยวธการสมแบบหลายขนตอน (Multi - Stage Sampling) ดงน

3.5.1. ท าการสมตวอยางโดยการสมแบบแบงกลม (Cluster (Area) Random

Sampling) เลอกพนททจะท าการศกษา 6 เขต จากพนทในกรงเทพมหานคร 6 กลมเขต ไดแก

(ส านกยทธศาสตรและประเมนผล, 2551)

3.5.1.1 กลมกรงเทพกลาง ประกอบดวย เขตพระนคร เขตดสต เขตปอมปราบ

ศตรพาย เขตสมพนธวงศ เขตดนแดง เขตหวยขวาง เขตพญาไท เขตราชเทว เขตวงทองหลาง

3.5.1.2 กลมกรงเทพใต ประกอบดวย เขตปทมวน เขตบางรก เขตสาทร เขตบาง

คอแหลม เขตยานนาวา เขตคลองเตย เขตวฒนา เขตพระโขนง เขตสวนหลวง เขตบางนา เขต

ประเวศ

3.5.1.3 กลมกรงเทพเหนอ ประกอบดวย เขตจตจกร เขตบางซอ เขตลาดพราว เขต

หลกส เขตดอนเมอง เขตสายไหม เขตบางเขน

65

3.5.1.4 กลมกรงเทพตะวนออก ประกอบดวย เขตบางกะป เขตสะพานสง เขตบง

กม เขตคนนายาว เขตลาดกระบง เขตมนบร เขตหนองจอก เขตคลองสามวา

3.5.1.5 กลมกรงธนเหนอ ประกอบดวย เขตธนบร เขตคลองสาน เขตจอมทอง

เขตบางกอกใหญ เขตบางกอกนอย เขตบางพลด เขตตลงชน เขตทววฒนา

3.5.1.6 กลมกรงธนใต ประกอบดวย เขตภาษเจรญ เขตบางแค เขตหนองแขม เขต

บางขนเทยน เขตบางบอน เขตราษฎรบรณะ เขตทงคร

3.5.2 ท าการสมตวอยางเลอกชมชน 1 ชมชน เพอท าการศกษาจากพนทในแตละเขต ดงน

3.5.2.1 แบงชนชมชน ตามลกษณะชมชนของกรงเทพมหานคร 5 ประเภท

ประกอบดวย ชมชนเมอง ชมชนชานเมอง ชมชนจดสรร เคหะชมชน และชมชนแออด

3.5.2.2 ท าการสมตวอยางอยางงายแบบไมเปนอสระเลอกชมชน 1 ชมชนจากแต

ละเขตพนท (เพอใหไดลกษณะชมชนครบทกประเภทของชมชนในเขตกรงเทพมหานคร) ยกเวน

ชมชนแออด สมตวอยางโดยเลอกชมชนแออดจ านวน 2 ชมชน จากพนท 2 เขต เนองจากสดสวน

ของชมชนแออดมจ านวนมากทสด คดเปนรอยละ 40.74 ของชมชนทงหมดในกรงเทพมหานคร

3.5.2.3 ส าหรบชมชนประเภทอนทเหลอ สมตวอยางเลอกเขตละหนงชมชน ซงจะไดชมชนทท าการศกษาทงสน 6 ชมชน ครอบคลมชมชนทง 5 ประเภท 3.5.3 ท าการสมตวอยางอยางงายเลอกครวเรอนในแตละชมชน จากบญชเลขทครวเรอนและแผนทครวเรอนจากส านกงานเขต 3.5.4 จ านวนตวอยางทใชในแตละพนทค านวณตามสดสวนของจ านวนประชากรในชมชนนน ๆ ผลการสมตวอยางปรากฏดงตาราง 3.1

66

ตาราง 3.1 จ านวนตวอยางทใชในการศกษาจ าแนกตามเขตพนท

3.6 เครองมอทใชในการวจย

เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล คอ แบบสอบถามคณภาพทางสงคมของประชากร

ไทย พ.ศ. 2552 (Standard Questionnaire for Social Quality: SQSQ) ประกอบดวยค าถาม

ดงตอไปน

3.5.1 ขอมลทวไป ไดแก ขอมลดานประชากร เศรษฐกจและสงคม

3.5.2 การเสรมสรางพลงทางสงคมใหแกประชาชน (Social Empowerment)

3.7 การตรวจสอบคณภาพเครองมอ

แบบสอบถามคณภาพสงคมของประชากรทใชเปนเครองมอในการศกษาครงน เปน

เครองมอทไดรบการพฒนาขนโดยเครอขายการศกษาวจยดานคณภาพสงคมแหงเอเชย ซงเปนความ

เขต ชมชน/ ประเภทชมชน

จ านวนประชากร จ านวนตวอยาง รอยละ

กลมกรงเทพกลาง - เขตพญาไท

กลมกรงเทพใต - เขตสวนหลวง

กลมกรงเทพเหนอ - เขตบางเขน

กลมกรงเทพตะวนออก - เขตบงกม

กลมกรงธนเหนอ - เขตบางพลด กลมกรงธนใต

- เขตภาษเจรญ

อนทามระ (แออด) เอออารย (แออด)

รวมพฒนา 33 (เมอง)

สวรรณนเวศน (จดสรร) จรญ 66/1

(เคหะชมชน)หมบานพฒนา ม.1 คลองขวาง

(ชานเมอง)

333

718

1,448

950

617

1,541

59

128

258

950

110

275

5.94

12.80

25.83

16.95

11.00

27.48

รวม 5,607 1,000 100

67

รวมมอของนกวชาการจากหนวยงานดานการศกษาและการพฒนาในหลายประเทศในเอเชย

สามารถใชตรวจวดระดบคณภาพสงคมของประเทศสมาชกเครอขายไดอยางเปนมาตรฐานมชอ

เรยกวา “Standard Questionnaire for Social Quality: SQSQ” เนนการตรวจวดคณภาพสงคม

4 ดาน คอ ความมนคงทางสงคมและเศรษฐกจ (Socio-economic security) การยอมรบเปน

สมาชกของสงคม (Social inclusion) ความสมานฉนททางสงคม (Social cohesion) และการ

เสรมสรางพลงทางสงคมใหแกประชาชน (Social empowerment)

3.8 การเกบรวบรวมขอมล

การเกบรวบรวมขอมลในการศกษาครงน ผวจยไดด าเนนการตามขนตอนดงตอไปน

3.8.1 ท าหนงสอขอความอนเคราะหขอมลบญชเลขทครวเรอน แผนทครวเรอน และ

หนงสอขอความอนเคราะหในการเกบขอมลไปยงส านกงานเขตพนททท าการศกษา

3.8.2 ท าหนงสอขอความอนเคราะหในการเกบรวบรวมขอมลไปยงประธานชมชนทได

จากการสมตวอยาง

3.8.3 เมอไดรบความอนเคราะหใหเกบขอมลแลว ผวจยไดน าแบบสอบถามไปท าการเกบ

รวบรวมขอมลดวยวธการสมภาษณหรอการตอบแบบสอบถาม

3.8.4 ท าการตรวจสอบความสมบรณของขอมลเบองตนในภาคสนาม และท าการ

ตรวจสอบขอมลอกครงหลงการบนทกขอมลในระบบคอมพวเตอรเพอความถกตองในการ

วเคราะหขอมล

3.8.5 ระยะเวลาทใชในการเกบรวบรวมขอมล ตรวจสอบความสมบรณและความถกตอง

ของขอมล รวมทงการวเคราะหขอมลรวมทงสนเปนเวลา 6 เดอน

3.9 การวเคราะหขอมล

ผศกษาจะวเคราะหขอมล โดยใชเครองคอมพวเตอรโปรแกรมส าเรจรป SPSS ด าเนนการ

วเคราะห ใชสถตเชงพรรณนา และสถตวเคราะห เพอหาความสมพนธระหวางตวแปรอสระและตว

แปรตามแยกไดดงน

68

3.9.1. การวเคราะหสถตเชงพรรณา ( Descriptive Statistics) เพออธบายขอมลพนฐาน

เกยวกบขอปจจยมลสวนบคคล ขอมลปจจยดานสงคม ขอมลปจจยดานสทธเสรภาพในสงคม และ

ขอมลปจจยดานการเมอง สถตทใชในการวเคราะห ไดแก ความถ ( Frequency) และรอยละ

(Percentage)

3.9.2 การวเคราะหสถตเชงอนมาน (Inferential Statistics) เปนสถตทใชในการวเคราะห

หาความสมพนธระหวางตวแปรเพอทดสอบสมมตฐานใชสถตไคสแควร (Chi-square Test)

65

บทท 4

ผลการศกษา

การศกษาเรอง “การเสรมสรางพลงทางสงคม (Social Empowerment) ของประชาชนใน

เขตกรงเทพมหานคร” ซงรวบรวมโดยการใชแบบสอบถามดบประชาชนทมอาย 18 ปขนไปทอาศย

อยในเขตกรงเทพมหานคร ไดแก เขตบางเขน เขตบางพลด เขตภาษเจรญ เขตพญาไท เขตบงกม

และเขตสวนหลวง รวมทงสน 1,000 คน ผศกษาน าขอมลทไดมาวเคราะหหาคาทางสถต และ

ก าหนดการน าเสนอผลการศกษา ดงน

4.1 ขอมลพนฐานของกลมตวอยาง

4.2 ขอมลดานสงคมและเศรษฐกจของกลมตวอยาง

4.3 ขอมลดานการเมองของกลมตวอยาง

4.4 ขอมลการเพมพลงทางสงคมดานตาง ๆ ของกลมตวอยาง

4.5 ผลการทดสอบสมมตฐาน

ตารางท 4.1 แสดงจ านวนและรอยละ ของประชาชนผตอบแบบสอบถาม จ าแนกตามรายเขต

ขอมลพนฐานทวไป จ านวน รอยละ

เขต

บางเขน 258 25.8

บางพลด 110 11.0

ภาษเจรญ 275 27.5

พญาไท 59 5.9

บงกม 170 17.0

สวนหลวง 128 12.8

รวม 1000 100.0

70

4.1 ขอมลพนฐานของกลมตวอยาง

ขอมลพนฐานของตวแทนครวเรอนในการตอบแบบสอบถาม ประกอบดวย เพศ อาย

สถานภาพสมรส การศกษา ภาวการณท างาน ฐานะทางเศรษฐกจของครวเรอน

เพศ พบวา กลมตวอยางสวนใหญเปนเพศหญง จ านวน 568 คน คดเปนรอยละ 56.8 และ

เปนเพศชาย จ านวน 432 คน คดเปนรอยละ 43.2

อาย พบวา กลมตวอยางสวนใหญอาย 60 ปขนไป จ านวน 222 คน คดเปนรอยละ 22.2 รองลงมาไดแก กลมตวอยางอาย 30-39 ป จ านวน 206 คน คดเปนรอยละ 20.6 กลมตวอยางอาย 40-49 ป จ านวน 202 คน คดเปนรอยละ 20.2 กลมตวอยางอาย 18-29 ป จ านวน 198 คน คดเปนรอยละ 19.8 และนอยทสดคอ กลมตวอยางอาย 50-59 ป จ านวน 172 คน คดเปนรอยละ 17.2

สถานภาพสมรส พบวา กลมตวอยางสวนใหญมสถานภาพสมรส จ านวน 508คน คดเปน

รอยละ 50.8 รองลงมา สถานภาพโสด จ านวน 323 คน คดเปนรอยละ 32.3และสถานภาพอนๆ

(หมาย, อยดวยกนโดยไมแตงงาน, แยกกนอย) จ านวน 169 คน คดเปนรอยละ 16.9

ระดบการศกษา พบวา กลมตวอยางสวนใหญจบประถมศกษาหรอต ากวา (ไมไดรบ

การศกษา , เขาเรยนประถมศกษาแตไมจบ , จบประถมศกษา , เขาเรยนมธยมตนแตไมจ บ) จ านวน

334 คน คดเปนรอยละ 33.4 รองลงมาคอ จบปรญญาตรขนไป (จบปรญญาตร , ปรญญาโท) จ านวน

298 คน คดเปนรอยละ 29.8 จบชนมธยมศกษาตอนตน (จบมธยมศกษาตอนตน , เขาเรยน

มธยมศกษาตอนปลายแตไมจบ) จ านวน 188 คน คดเปนรอยละ 18.8 จบชนมธยมศกษาตอนปลาย/

อาชวศกษา (ปวช./ปวส./ปวท.)(จบ มธยมศกษาตอนปลาย , เขาเรยนปรญญาตรแตไมจ บ) จ านวน

180 คน คดเปนรอยละ 18.0

ภาวการณท างาน พบวา กลมตวอยางสวนใหญมภาวการณ ลกจางประจ า จ านวน 381 คน

คดเปนรอยละ 38.1 รองลงมาคอ ไมไดท างาน (เกษยณ, เปนพอบานแมบาน , นกเรยน นกศกษา)

จ านวน 293 คน คดเปนรอยละ 29.3 นอยทสดคอ เปนลกจางชวคราวจ านวน 42 คน คดเปนรอยละ

4.2

ฐานะทางเศรษฐกจ พบวา กลมตวอยางสวนใหญมฐานะทางเศรษฐกจระดบรายไดเฉลย

จ านวน 651 คน คดเปนรอยละ 67.2 รองลงมาคอ ต ากวาระดบรายไดเฉลย จ านวน 170 คน คดเปน

71

รอยละ 17.5 นอยทสดคอสงกวาระดบรายไดเฉลยจ านวน 148 คน คดเปนรอยละ 15.3 ดงปรากฏใน

ตารางท 4.2

ตารางท 4.2 แสดงจ านวนและรอยละ ของขอมลพนฐานของกลมตวอยาง

ขอมลพนฐานทวไป จ านวน รอยละ

เพศ

ชาย 432 43.2

หญง 568 56.8

รวม 1,000 100.0

อาย

18-29 ป 198 19.8

30-39 ป 206 20.6

40-49 ป 202 20.2

50-59 ป 172 17.2

60 ปขนไป 222 22.2

รวม 1,000 100.0

สถานภาพสมรส

โสด/ไมเคยสมรส 323 32.3

สมรส 508 50.8

อนๆ (หมาย,แยกกนอย,หยา,อยดวยกนโดยไมแตงงาน)

รวม

169

1,000

16.9

100.0

ระดบการศกษา

ประถมศกษาหรอต ากวาประถมศกษา(ไมไดรบการศกษา,

เขาเรยนป.แตไมจบ,จบประถมศกษา,เขาเรยนมธยมตนไมจบ)

จบชนมธยมศกษาตอนตน (จบม.ตน,เขาเรยนม.ปลายไมจบ)

จบชนมธยมศกษาตอนปลาย(จบ ม.ปลาย,เขาเรยนปรญญาตร

แตไมจบ)

334

188

180

33.4

18.8

18.0

72

ตารางท 4.2 (ตอ)

ขอมลพนฐานทวไป จ านวน รอยละ

จบปรญญาตรขนไป(จบปรญญาตร,ปรญญาโท)

รวม

ภาวการณท างาน

ลกจางประจ า

เปนลกจางชวคราว

ท างานของตนเอง

ไมไดท างาน(เกษยณ, เปนพอบานแมบาน,นกเรยน นกศกษา)

รวม

ฐานะทางเศรษฐกจ

298

1,000

381

42

284

293

1,000

29.8

100.0

38.1

4.2

28.4

29.3

100.0

ต ากวาระดบรายไดเฉลย 170 17.5 ระดบรายไดเฉลย 651 67.2 สงกวาระดบรายไดเฉลย 148 15.3 รวม 969 100.0

4.2 ขอมลดานสงคมของกลมตวอยาง

เมอสอบถามถงการไดรบเงนชวยเหลอจากการวางงาน ความพการ หรอเงนชวยเหลอทาง

สงคมอนๆ พบวา กลมตวอยางจ านวน 141 คน คดเปนรอยละ 14.7 ตอบวาไดรบ กลมตวอยาง

จ านวน 821 คน คดเปนรอยละ 85.3 ตอบวา ไมไดรบ

เมอสอบถามถงทศนคตของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร ในเรองการสนบสนน

โครงการชวยเหลอคนวางงานใหหางานท า โดยใหทานเสยสละเงนรอยละ 10 ของรายได พบวา

กลมตวอยางทมความเตมใจ (เตมใจมาก, คอนขางเตมใจ) จ านวน 668 คน คดเปนรอยละ 70.6 กลม

ตวอยางทไมเตมใจ (ไมคอยเตมใจ,ไมเตมใจเลย) จ านวน 278 คน คดเปนรอยละ 29.4

เมอสอบถามถงความภมใจในการเปนคนไทยของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร พบวา

กลมตวอยางสวนใหญ ตอบวา ภมใจ (คอนขางภมใจ -ภมใจมาก) จ านวน 987 คน คดเปนรอยละ

73

98.8 รองลงมาคอ ไมภมใจ (ไมคอยภมใจ-ไมภมใจเลย) จ านวน 12 คน คดเปนรอยละ 1.2 ดงปรากฏ

ในตารางท 4.3

ตารางท 4.3 แสดงขอมลดานสงคมของกลมตวอยาง

ขอมลดานสงคม จ านวน รอยละ

การไดรบเงนชวยเหลอจากการวางงาน

ไดรบ

ไมไดรบ

รวม

141

821

962

14.7

85.3

100.0

การสนบสนนเงนรอยละ 10 ของรายไดปจจบนเพอชวยเหลอ

โครงการชวยคน วางงานใหหางานท า

เตมใจ (คอนขางเตมใจ-เตมใจมาก)

ไมเตมใจ (ไมคอยเตมใจ-ไมเตมใจเลย)

รวม

ความภมใจในความเปนคนไทย

ภมใจ (คอนขางภมใจ-ภมใจมาก)

ไมภมใจ (ไมคอยภมใจ-ไมภมใจเลย)

รวม

668

278

946

987

12

999

70.6

29.4

100.0

98.8

1.2

100.0

4.3 ขอมลดานการเมองของกลมตวอยาง

เมอสอบถามถงทศนคตของกลมตวอยาง ในเรองของบทบาทของรฐบาลในเรองความเทา

เทยมของรายได นนพบวา กลมตวอยางจ านวน 568 คน คดเปนรอยละ 56.8 ตอบวาควรใหทกคนม

รายไดทเทาเทยมกน และกลมตวอยางจ านวน 432 คน คดเปนรอยละ 43.2 ตอบวา ควรท าใหทกคน

มรายไดทแตกตางกนมากๆ เพอจงใจใหเกดความพยายามในการหารายได

สวนในเรองของบทบาทของรฐบาลในเรองความรบผดชอบตอประชาชน พบวา กลม

ตวอยางจ านวน 634 คน คดเปนรอยละ 63.4 ตอบวา รฐบาลควรมความรบผดชอบตอประชาชนมาก

74

ขน และกลมตวอยางจ านวน 366 คน คดเปนรอยละ 36.6 ตอบวา ประชาชนควรมความรบผดชอบ

ตอตนเองมากขน

สวนการไปใชสทธเลอกตงมกลมตวอยางจ านวน 864 คน คดเปนรอยละ 86.4 ไปใชสทธ

ในการเลอกตงทผานมา และกลมตวอยางจ านวน 136 คน คดเปนรอยละ 13.6 ไมไดไปใชสทธ

เลอกตงในครงทผานมา

ความสนใจดานการเมอง พบวา กลมตวอยางสวนใหญ ไมสนใจ (ไมคอยสนใจเทาไหร -ไม

สนใจเลย) จ านวน 461 คน คดเปนรอยละ 46.8 รองลงมาคอ ไมสนใจ (ไมคอยสนใจเทาไหร -ไม

สนใจเลย) จ านวน 524 คน คดเปนรอยละ 53.2 ดงปรากฏในตารางท 4.4

ตารางท 4.4 แสดงขอมลดานการเมองของกลมตวอยาง

ขอมลดานการเมอง จ านวน รอยละ

บทบาทของรฐบาลในเรองความเทาเทยมของรายได ควรใหทกคนมรายไดทเทาเทยมกน ควรท าใหทกคนมรายไดทแตกตางกนมากๆ เพอจงใจใหเกดความพยายามในการหารายได รวม บทบาทของรฐบาลในเรองความรบผดชอบตอประชาชน

รฐบาลควรมความรบผดชอบตอประชาชนมากขน ประชาชนควรมความรบผดชอบตอตนเองมากขน รวม การไปใชสทธเลอกตง ไป ไมไป รวม ความสนใจดานการเมอง สนใจ (สนใจมาก-คอนขางสนใจบาง) ไมสนใจ (ไมคอยสนใจเทาไหร-ไมสนใจเลย) รวม

568 432

1,000

634 366

1,000

864 136

1,000

461 524 985

56.8 43.2

100.0

63.4 36.6 100.0

86.4 13.6 100.0

46.8 53.2 100.0

75

4.4 ขอมลการเสรมสรางพลงทางสงคมดานตาง ๆ ของกลมตวอยาง

4.4.1 การยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของบคคล ดวยความพยายามของตนเอง

เมอสอบถามถงความเปนไปไดทคน ๆ หนง จะบรรลถงสถานภาพทางสงคมหรอเศรษฐกจ

ทสงขนดวยความพยายามของตนเองนน พบวา กลมตวอยางจ านวน 744 คน คดเปนรอยละ 77.3

ตอบวา เปนไปได (เปนไปไดมาก -เปนไปไดนดหนอย) รองลงมาคอไมทงเปนไปได และเปนไป

ไมได จ านวน 167 คดเปนรอยละ 17.4 และนอยทสดคอ เปนไปไมได (เปนไปไมคอยได -เปนไป

ไมไดเลย) จ านวน 51 คน คดเปนรอยละ 5.3 ดงปรากฏในตารางท 4.5

ตารางท 4.5 แสดงรอยละของการยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของบคคล ดวยความพยายาม

ของตนเอง

การยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของบคคล

ดวยความพยายามของตนเอง จ านวน รอยละ

เปนไปได (เปนไปไดมาก-เปนไปไดนดหนอย)

ไมทงเปนไปได และเปนไปไมได

เปนไปไมได (เปนไปไมคอยได-เปนไปไมไดเลย)

รวม

744

167

51

962

77.3

17.4

5.3

100.0

หมายเหต: Missing 38

4.4.2 ความเชอมนในการไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอ

ประสบความยงยาก เมอสอบถามถงการไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล หรอองคกรพฒนาเอกชนเมอประสบ

กบความยงยาก พบวา กลมตวอยางตอบมความเชอมนมาก -มบาง จ านวน 397 คดเปนรอยละ 41.5

รองลงมาคอ มความเชอมนนอย -นอยมาก จ านวน 337 คดเปนรอยละ 35.2 นอยทสดคอ ตอบม

ความเชอมนปานกลาง จ านวน 223 คน คดเปนรอยละ35.2 ดงปรากฏในตารางท 4.6

76

ตารางท 4. 6 แสดงรอยละของความเชอมนในการไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล หรอ องคกร

พฒนาเอกชนเมอประสบความยงยาก

ความเชอมนในการไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล เมอประสบกบความยงยาก จ านวน รอยละ

มความเชอมนมาก-มบาง

มความเชอมนปานกลาง (ไมมากกนอย)

มความเชอมนนอย-นอยมาก

รวม

397

223

337

957

41.5

22.3

35.2

100.0

หมายเหต: Missing 43

4.4.3 ความอสระในการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ

เมอสอบถามถงการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ และ/หรอ การสอสารมอสระ

หรอถกกดดนจากอทธพลภายนอกเพยงใด พบวา กลมตวอยางตอบมากทสดคอ รสกอสระระดบ

ปานกลางจ านวน 370 คน คดเปนรอยละ 37.0 รองลงมาคอ รสกอสระระดบนอยจ านวน 324 คน

คดเปนรอยละ 32.4 และนอยทสดคอรสกอสระระดบมาก จ านวน 36 คดเปนรอยละ 30.6 ดงปรากฏ

ในตารางท 4.7

77

ตารางท 4.7 แสดงรอยละของความอสระในการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ

ความอสระในการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ จ านวน รอยละ

รสกอสระระดบนอย-นอยมาก

รสกอสระระดบปานกลาง

รสกอสระระดบมาก-มากทสด

รวม

324

370

306

1000

32.4

37.0

30.6

100.0

หมายเหต: รสกอสระระดบนอย-นอยมาก หมายถง ความรสกอสระในการแสดงความคดทระดบ 1-3

รสกอสระระดบปานกลาง หมายถง ความรสกอสระการในแสดงความคดทระดบ 4-7

รสกอสระระดบมาก -มากทสด หมายถง ความรสกอสระในการแสดงความคดทระดบ 8-10

4.5 ผลการทดสอบสมตฐาน

4.5.1 สมตฐานท 1 เพศมความสมพนธกบระดบการเสรมสรางพลงทางสงคม 4.5.1.1 เพศมความสมพนธกบการยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของบคคล

ดวยความพยายามของตนเอง

ในการทดสอบความสมพนธเพศกบการยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของ

บคคล ดวยความพยายามของตนเอง เกยวกบความเปนไปไดทคน ๆ หนงจะบรรลไดถงสถานภาพ

ทางสงคมทสงขนดวยความพยายามของตนเองนน พบวา เพศชาย คดวาเปนไปได จ านวน 324 คน

คดเปนรอยละ 7 8.5 คดวาทงเปนไปไดและเปนไปไมไดจ านวน 68 คน คดเปนรอยละ 1 6.5 คดวา

เปนไปไมได จ านวน 21 คน คดเปนรอยละ 5.1 ส าหรบเพศหญงนน ตอบวา เปนไปได จ านวน 420

คน คดเปนรอยละ 76.5 คดวาทงเปนไปไดและเปนไปไมไดจ านวน 99 คน คดเปนรอยละ 1 8.0 คด

วาเปนไปไมไดจ านวน 30 คน รอยละ 5. 5 และเมอทดสอบความสมพนธโดยใชสถตไคสแควร ได

คา ไคสแควรเทากบ 0.513 คานยส าคญทางสถตเทากบ 0.774 พบวาเพศ ไมมความสมพนธกบการ

ยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของบคคล ดวยความพยายามของตนเอง ดงปรากฏในตารางท

4.8

78

ตารางท 4.8 แสดงความสมพนธระหวางเพศกบการยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของบคคล

ดวยความพยายามของตนเอง

เพศ การยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของบคคล ดวยความพยายามของตนเอง รวม

เปนไปได ทงเปนไปไดและเปนไปไมได เปนไปไมได

ชาย

หญง

324

(78.5)

420

(76.5)

68

(16.5)

99

(18.0)

21

(5.1)

30

(5.5)

413

(100.0)

549

(100.0)

รวม 744

(77.3)

167

(17.4)

51

(5.3)

962

(100.0)

หมายเหต: Chi-square =0.513, p = 0.774, Missing 38

4.5.1.2 เพศมความสมพนธกบความเชอมนในการไดรบความชวยเหลอจาก

รฐบาล หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบความยงยาก

เมอทดสอบความสมพนธระหวางเพศกบความเชอมนในการไดรบความชวยเหลอ

จากรฐบาล หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบความยงยาก พบวา เพศชายคดวาจะไดรบการ

ชวยเหลอจากรฐบาลในระดบมาก จ านวน 173 คน คดเปนรอยละ 41.6 ตอบวาปานกลาง จ านวน

93 คน คดเปนรอยละ 22.4 ตอบวานอย จ านวน 150 คนคดเปนรอยละ 36.1 ส าหรบเพศหญงนน

ตอบวาจะไดรบการชวยเหลอจากรฐบาลในระดบมาก จ านวน 244 คน คดเปนรอยละ 41.4 ตอบวา

ปานกลาง จ านวน 130 คน คดเปนรอยละ 24.0 ตอบวานอยจ านวน 187 รอยละ 34.6 และเมอ

ทดสอบความสมพนธโดยใชสถตไคสแควร ไดคา ไคสแควรเทากบ 0.433 คานยส าคญทางสถต

เทากบ 0.805 พบวาเพศ ไมมความสมพนธกบความเชอมนในการไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล

หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบความยงยากดงปรากฏในตารางท 4.9

79

ตารางท 4. 9 แสดงความสมพนธระหวางเพศกบความเชอมนในการไดรบความชวยเหลอจาก

รฐบาล หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบความยงยาก

เพศ

ความเชอมนในการไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล

หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบกบความยงยาก

รวม

มาก ปานกลาง นอย

ชาย

หญง

173

(41.6)

224

(41.4)

93

(22.4)

130

(24.0)

150

(36.1)

187

(34.6)

416

(100.0)

541

(100.0)

รวม 397

(41.5)

223

(23.3)

337

(35.2)

957

(100.0)

หมายเหต: Chi-square =0.433, p = 0.805, Missing 43

4.5.1.3 เพศมความสมพนธกบความอสระในการแสดงออกทางความคดในท

สาธารณะ

เมอทดสอบความสมพนธระหวางเพศกบความอสระในการแสดงออกทาง

ความคดในทสาธารณะในประเดนของ การแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ หรอ การสอสาร

มอสระ หรอ ถกกดดนจากอทธพลภายนอกภายเพยงใด พบวา เพศชายตอบวา อสระมากจ านวน

129 คดเปนรอยละ 29.9 ตอบอสระปานกลาง จ านวน 168 คดเปนรอยละ 38.9 และตอบวา อสระ

มาก จ านวน 135 คดเปนรอยละ 31. 2 สวนเพศหญงนน ตอบวาอสระนอยจ านวน 195 คน คดเปน

รอยละ 34.3 ตอบวามอสระปานกลาง จ านวน 202 คนคดเปนรอยละ 35.6 และตอบวาอสระมาก

จ านวน 171 คน คดรอยละ 55.9 และเมอทดสอบความสมพนธโดยใชสถตไคสแควร ไดคา ไคส

แควรเทากบ 2.352 คานยส าคญทางสถตเทากบ 0.309 พบวาเพศ ไมมความสมพนธกบความอสระ

ในการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ ดงปรากฏในตารางท 4.10

80

ตารางท 4.1 0 แสดงความสมพนธระหวางเพศกบความอสระในการแสดงออกทางความคดในท

สาธารณะ

เพศ ความอสระในการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ รวม

อสระนอย อสระปานกลาง อสระมาก

ชาย

หญง

129

(29.9)

195

(34.3)

168

(38.9)

202

(35.6)

135

31.2

171

(55.9)

432

(100.0)

568

(100.0)

รวม 324

(32.4)

370

(37.0)

306

(30.6)

1000

(100.0)

หมายเหต: Chi-square = 2.352, p = 0.309

4.5.2 สมตฐานท 2 อายมความสมพนธกบระดบการเสรมสรางพลงทางสงคม

4.5.2.1 อายมความสมพนธกบการยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของบคคล

ดวยความพยายามของตนเอง

เมอทดสอบความสมพนธระหวางอายกบการยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจ

ของบคคล ในประเดนของความเปนไปไดทคน ๆ หนงจะบรรลไดถงสถานภาพทางสงคมทสงขน

ดวยความพยายามของตนเอง นน พบวา กลมตวอยางทอยในกลมอาย 18-29 ป ตอบวาเปนไปได

จ านวน 149 คน คดเปน รอยละ 78.8 ตอบวาทงเปนไปไดและเปนไปไมไดจ านวน 28 คน คดเปน

รอยละ 14.8 ตอบวา เปนไปไมไดจ านวน 12 คน คดเปนรอยละ 6.3 กลมอาย 30-39 ป ตอบวาเปนไป

ไดจ านวน 151 คน คดเปนรอยละ 76.6 ตอบวาทงเปนไปไดและเปนไปไมไดจ านวน 40 คน คดเปน

รอยละ 20.3 ตอบวาเปนไปไมไดจ านวน 6 คน คดเปนรอยละ 10.4 กลมอาย 40-49 ป ตอบวาเปนไป

ไดจ านวน 149 คน คดเปนรอยละ 76.6 ตอบวาทงเปนไปไดและเปนไปไมไดจ านวน 40 คน คดเปน

รอยละ 20.3 ตอบวาเปนไปไมไดจ านวน 6 คน รอยละ 3. กลมอาย 50-59 ป ตอบวา เปนไปได

จ านวน 129 คน คดเปนรอยละ 7 8.7 ตอบวาทงเปนไปไดและเปนไปไมไดจ านวน 24 คน คดเปน

81

รอยละ 14. 6 ตอบวาเปนไปไมไดจ านวน 11 คน คดเปนรอยละ 6. 7 กลมอาย 60 ปขนไป ตอบวา

เปนไปไดจ านวน 166 คน คดเปนรอยละ 77.2 ตอบวาทงเปนไปไดและเปนไปไมไดจ านวน 39 คน

คดเปนรอยละ 1 8.1 ตอบวาเปนไปไมไดจ านวน 10 คน คดเปนรอยละ 4. 7 และเมอทดสอบ

ความสมพนธโดยใชสถตไคสแควร ไดคา ไคสแควรเทากบ 6.037 คานยส าคญทางสถตเทากบ

0.643 ดงนน อายจงไมมความสมพนธกบการยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของบคคลดวย

ความพยายามของตนเอง ดงปรากฏในตารางท 4.11

ตารางท 4.11 แสดงความสมพนธระหวางอายกบการยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของบคคล

ดวยความพยายามของตนเอง

อาย

การยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของบคคล

ดวยความพยายามของตนเอง

รวม

เปนไปได ทงเปนไปไดและเปนไปไมได เปนไปไมได

18-29 ป

30-39 ป

40-49 ป

50-59 ป

60 ปขนไป

149

(78.8)

151

(76.6)

149

(76.6)

129

(78.7)

166

(77.2)

28

(14.8)

40

(20.3)

40

(20.3)

24

(14.6)

39

(18.1)

12

(6.3)

6

(10.4)

6

(3.0)

11

(6.7)

10

(4.7)

189

(100.0)

197

(100.0)

197

(100.0)

164

(100.0)

215

(100.0)

รวม

744

(77.3)

167

(17.4)

51

(5.3)

962

(100.0)

หมายเหต: Chi-square = 6.037, p = 0.643, Missing 38

82

4.5.2.2 อายมความสมพนธกบความเชอมนในการไดรบความชวยเหลอจาก

รฐบาล หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบความยงยาก

เมอทดสอบคาความสมพนธระหวางอายกบความเชอมนในการไดรบความ

ชวยเหลอจากรฐบาล หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบความยงยากนน พบวา กลมตวอยางทอย

ในกลมอาย 18-29 ป มความเชอมนในระดบมากจ านวน 70 คน คดเปนรอยละ 37.6 ระดบปานกลาง

จ านวน 46 คน คดเปนรอยละ 24.7 ระดบนอยจ านวน 70 คน คดเปนรอยละ 3 7.6 กลมอาย 30-39 ป

ตอบวาระดบมากจ านวน 83 คน คดเปนรอยละ 4 2.6 ระดบปานกลางจ านวน 46 คน คดเปนรอยละ

23.6 ระดบนอยจ านวน 66 คน คดเปนรอยละ 3 3.8 กลมอาย 40-49 ป ตอบวาระดบมากจ านวน 85

คน คดเปนรอยละ 4 3.6 ตอบระดบปานกลางจ านวน 44 คน คดเปนรอยละ 2 2.6 ตอบระดบนอย

จ านวน 66 คน คดเปนรอยละ 33.8 กลมอาย 50-59 ป ตอบระดบมากจ านวน 80 คน คดเปนรอยละ

47.6 ตอบระดบปานกลางจ านวน 38 คน คดเปนรอยละ 22.6 ตอบระดบนอย จ านวน 50 คน คดเปน

รอยละ 29. 8 และส าหรบกลมอาย 60 ปขนไป ตอบระดบมากจ านวน 79 คน คดเปนรอยละ 3 7.1

ตอบระดบปานกลางจ านวน 49 คน คดเปนรอยละ 2 3.3 ตอบระดบนอยจ านวน 85 คน คดเปนรอย

ละ 39.9 และเมอทดสอบความสมพนธโดยใชสถตไคสแควร ไดคา ไคสแควรเทากบ 6.967 คา

นยส าคญทางสถตเทากบ 0.540 ดงนนอายจงไมมความสมพนธกบความเชอมนในการไดรบความ

ชวยเหลอจากรฐบาล หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบความยงยาก ดงปรากฏในตารางท 4.12

ตารางท 4. 12 แสดงความสมพนธระหวางอายกบความเชอมนตอการไดรบความชวยเหลอจาก

รฐบาล หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบความยงยาก

อาย

ความเชอมนในการไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล

หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบกบความยงยาก

รวม

มาก ปานกลาง นอย

18-29 ป

30-39 ป

70

(37.6)

83

(42.6)

46

(24.7)

46

(23.6)

70

(37.6)

66

(33.8)

186

(100.0)

195

(100.0)

83

ตารางท 4.12 (ตอ)

อาย

ความเชอมนในการไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล

หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบกบความยงยาก

รวม

มาก ปานกลาง นอย

40-49 ป

50-59 ป

60 ปขนไป

85

(43.6)

80

(47.6)

79

(37.1)

44

(22.6)

38

(22.6)

49

(23.3)

66

(33.8)

50

(29.8)

85

(39.9)

195

(100.0)

168

(100.0)

213

(100.0)

รวม 397

(41.5)

223

(23.3)

337

(35.2)

957

(100.0)

หมายเหต: Chi-square = 6.967, p = 0.540, Missing 43

4.5.2.3 อายมความสมพนธกบความอสระในการแสดงออกทางความคดในท

สาธารณะ

เมอทดสอบคาความสมพนธระหวางอายกบความอสระในการแสดงออกทาง

ความคดในทสาธารณะนนพบวา กลมตวอยางทอยในกลมอาย 18-29 ป รสกอสระนอยจ านวน 69

คน คดเปนรอยละ 34.8 รสกอสระปานกลางจ านวน 77 คน คดเปนรอยละ 38.9 และรสกอสระมาก

จ านวน 52 คน คดเปนรอยละ 26.3 กลมอาย 30-39 ป รสกอสระนอยจ านวน 69 คน คดเปนรอยละ

33.5 รสกอสระปานกลางจ านวน 77 คน คดเปนรอยละ 37.4 และรสกอสระมากจ านวน 60 คน คด

เปนรอยละ 29.1 กลมอาย 40-49 ป รสกอสระนอย จ านวน 57 คน คดเปนรอยละ 28.2 รสกอสระ

ปานกลางจ านวน 71 คน คดเปนรอยละ 35.1 รสกอสระมาก จ านวน 74 คน คดเปนรอยละ36.6 กลม

อาย 50-59 ป รสกอสระนอยจ านวน 48 คน คดเปนรอยละ 27.9 รสกอสระปานกลางจ านวน 61 คด

เปนรอยละ 35.5 รสกอสระมากจ านวน 63 คน คดเปนรอยละ 36.6 กลมอาย 60 ปขนไปรสกอสระ

นอยจ านวน 81 คน คดเปนรอยละ 36.5 รสกอสระปานกลางจ านวน 84 คน คดเปนรอยละ 37.8 รสก

84

อสระมากจ านวน 57 คน คดเปนรอยละ 25.7 เมอทดสอบความสมพนธโดยใชสถตไคสแควร ไดคา

ไคสแควรเทากบ 11.855 คานยส าคญทางสถตเทากบ 0.158 ดงนนอายจงไมมความสมพนธกบ

ความอสระในการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ ดงปรากฏในตารางท 4.13

ตารางท 4. 13 แสดงความสมพนธระหวางอายกบความอสระในการแสดงออกทางความคดในท

สาธารณะ

อาย ความอสระในการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ รวม

อสระนอย อสระปานกลาง อสระมาก

18-29 ป

30-39 ป

40-49 ป

50-59 ป

60 ปขนไป

69

(34.8)

69

(33.5)

57

(28.2)

48

(27.9)

81

(36.5)

77

(38.9)

77

(37.4)

71

(35.1)

61

(35.5)

84

(37.8)

52

(26.3)

60

(29.1)

74

(36.6)

63

(36.6)

57

(25.7)

198

(100.0)

206

(100.0)

202

(100.0)

172

(100.0)

222

(100.0)

รวม 324

(32.4)

370

(37.0)

306

(30.6)

1000

(100.0)

หมายเหต: Chi-square = 11.855, p = 0.158

4.5.3 สมตฐานท 3 สถานภาพสมรสมความสมพนธกบระดบการเสรมสรางพลงทางสงคม 4.5.3.1 สถานภาพสมรส มความสมพนธกบการยกสถานะทางสงคมและ

เศรษฐกจของบคคล ดวยความพยายามของตนเอง

85

จากการทดสอบความสมพนธระหวางสถานภาพสมรสกบการยกสถานะทาง

สงคมและเศรษฐกจของบคคล ดวยความพยายามของตนเอง ในประเดนของความเปนไปไดทคน ๆ

หนงจะบรรลไดถงสถานภาพทางสงคมทสงขนดวยความพยายามของตนเองนนพบวา ผทโสด/ไม

เคยสมรสตอบวาเปนไปได จ านวน 240 รอยละ 7 8.4 ตอบวาทงเปนไปไดและเปนไปไมไดจ านวน

48 คน คดเปนรอยละ 15. 7 ตอบวาเปนไปไมไดจ านวน คดเปนรอยละ 5.9 ผทสมรสแลวตอบวา

เปนไปไดจ านวน 380 คน คดเปนรอยละ 76.3 ตอบวาทงเปนไปไดและเปนไปไมไดจ านวน 95 คน

คดเปนรอยละ 19.1 ตอบวาเปนไปไมไดจ านวน 23 คน คดเปนรอยละ 4. 6 และผทอยในกลม อน ๆ

(หยา,หมาย,แยกกนอย,อยดวยกนโดยไมแตงงาน,ไมสามารถเลอกได)นน ตอบวา เปนไปไดจ านวน

124 คน คดเปนรอยละ 7 8.5 ตอบวาทงเปนไปไดและเปนไปไมได จ านวน 24 คน คดเปนรอยละ

15.2 ตอบวาเปนไปไมไดจ านวน 10 คน คดเปนรอยละ 6.3 และเมอทดสอบความสมพนธโดยใช

สถตไคสแควร ไดคา ไคสแควรเทากบ 2.858 คานยส าคญทางสถตเทากบ 0.582 ดงนนสถานภาพ

สมรสจงไมมความสมพนธกบการยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของบคคล ดวยความพยายาม

ของตนเอง ดงปรากฏในตารางท 4.14

ตารางท 4. 14 แสดงความสมพนธระหวางสถานภาพสมรสกบการยกสถานะทางสงคมและ

เศรษฐกจของบคคล ดวยความพยายามของตนเอง

สถานภาพสมรส

การยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของบคคล

ดวยความพยายามของตนเอง

รวม

เปนไปได ทงเปนไปไดและเปนไปไมได เปนไปไมได

โสด/ไมเคยสมรส

สมรส

อนๆ (หยา,หมาย,

แยกกนอย,อย

ดวยกนโดยไม

แตงงาน)

240

(78.4)

380

(76.3)

124

(78.5)

48

(15.7)

95

(19.1)

24

(15.2)

18

(5.9)

23

(4.6)

10

(6.3)

306

(100.0)

498

(100.0)

158

(100.0)

86

ตารางท 4.14 (ตอ)

สถานภาพสมรส

การยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของบคคล

ดวยความพยายามของตนเอง

รวม

เปนไปได ทงเปนไปไดและเปนไปไมได เปนไปไมได

รวม

744

(77.3)

167

(17.4)

51

(5.3)

962

(100.0)

หมายเหต: Chi-square = 2.858, p = 0.582, Missing 38

4.5.3.2 สถานภาพสมรส มความสมพนธกบความเชอมนในการไดรบความ

ชวยเหลอจากรฐบาล หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบความยงยาก

เมอทดสอบคาความสมพนธระหวางสถานภาพสมรสกบความเชอมนในการไดรบ

ความชวยเหลอจากรฐบาล หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบความยงยากนนพบวา กลมตวอยาง

ทโสด/ไมเคยสมรสมความเชอมนในระดบมากจ านวน 122 คน คดเปนรอยละ 40.1 ระดบปานกลาง

จ านวน 79 คน คดเปนรอยละ 2 6.0 ระดบนอยจ านวน 103 คน คดเปนรอยละ 33.9 กลมตวอยางท

สมรสแลวตอบวา มความเชอมนในระดบมากจ านวน 202 คน คดเปนรอยละ 40.8 ระดบปานกลาง

จ านวน 115 รอยละ 23.2 ระดบนอยจ านวน 178 คน คดเปนรอยละ 3 6.0 สวนกลมตวอยางทอยใน

กลมอนๆ(หยา,หมาย,แยกกนอย,อยดวยกนโดยไมแตงงาน,ไมสามารถเลอกได)นน ตอบวา มความ

เชอมนในระดบมากจ านวน 73 คน คดเปนรอยละ 46.2 ระดบปานกลาง จ านวน 29 คน คดเปนรอย

ละ18.4 ระดบนอยจ านวน 56 คน คดเปนรอยละ 3 5.4 และเมอทดสอบความสมพนธโดยใชสถต

ไคสแควร ไดคา ไคสแควรเทากบ 3.872 คานยส าคญทางสถต 0.424 ดงนน สถานภาพสมรสจงไมม

ความสมพนธกบความเชอมนในการไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอ

ประสบความยงยาก ดงปรากฏในตารางท 4.15

87

ตารางท 4. 15 แสดงความสมพนธระหวางสถานภาพสมรสกบความเชอมนในการไดรบความ

ชวยเหลอจากรฐบาล หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบความยงยาก

สถานภาพสมรส

ความเชอมนในการไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล

หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบกบความยงยาก

รวม

มาก ปานกลาง นอย

โสด/ไมเคยสมรส

สมรส

อนๆ (หยา,หมาย,

แยกกนอย,อย

ดวยกนโดยไม

แตงงาน)

122

(40.1)

202

(40.8)

73

(46.2)

79

(26.0)

115

(23.2)

29

(18.4)

103

(33.9)

178

(36.0)

56

(35.4)

304

(100.0)

495

(100.0)

158

(100.0)

รวม 397

(41.5)

223

(23.3)

337

(35.2)

957

(100.0)

หมายเหต: Chi-square =3.872, p = 0.424, Missing 43

4.5.3.3 สถานภาพสมรส มความสมพนธกบความอสระในการแสดงออกทาง

ความคดในทสาธารณะ

เมอทดสอบคาความสมพนธระหวางสถานภาพสมรสกบความอสระในการ

แสดงออกทางความคดในทสาธารณะนนพบวา ผทโสด/ไมเคยสมรสนนรสกอสระนอยจ านวน 105

คน รอยละ 32.6 รสกอสระปานกลางจ านวน 131 คน คดเปนรอยละ 40.3 รสกอสระมากจ านวน 86

คน คดเปนรอยละ 27.14 ผทสมรสแลวรสกอสระนอยจ านวน 166 คน คดเปนรอยละ 32.6 รสก

อสระปานกลางจ านวน 175 คน คดเปนรอยละ 34.4 รสกอสระมากจ านวน 169 คน คดเปนรอยละ

33.0 สวนกลมตวอยางทอยในกลมอนๆ (หยา,หมาย,แยกกนอย,อยดวยกนโดยไมแตงงาน,ไม

สามารถเลอกได)นนตอบวา รสกอสระนอยจ านวน 53 คน คดเปนรอยละ 31.3 และรสกอสระปาน

88

กลางจ านวน 64 คน คดเปนรอยละ 38.6 รสกอสระมากจ านวน 51 คน คดเปนรอยละ30.1 และเมอ

ทดสอบความสมพนธโดยใชสถตไคสแควร ไดคา ไคสแควรเทากบ 4.945 คานยส าคญทางสถต

เทากบ 0.293 ดงนนสถานภาพสมรสจงไมมความสมพนธกบความอสระในการแสดงออกทาง

ความคดในทสาธารณะ ดงปรากฏในตารางท 4.16

ตารางท 4. 16 แสดงความสมพนธระหวางสถานภาพสมรสกบความอสระในการแสดงออกทาง

ความคดในทสาธารณะ

สถานภาพสมรส ความอสระในการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ รวม

อสระนอย อสระปานกลาง อสระมาก

โสด/ไมเคยสมรส

สมรส

อนๆ (หยา,หมาย,

แยกกนอย,อย

ดวยกนโดยไม

แตงงาน)

105

(32.6)

166

(32.5)

53

(31.5)

131

(40.7)

175

(34.3)

64

(38.1)

86

(26.7)

169

(33.1)

51

(30.4)

322

(100.0)

510

(100.0)

168

(100.0)

รวม 324

(32.4)

370

(37.0)

306

(30.6)

1000

(100.0)

หมายเหต: Chi-square = 4.945, p = 0.293

4.5.4 สมตฐานท 4 ภาวการณท างานมความสมพนธกบระดบการเสรมสรางพลงทางสงคม 4.5.4.1 ภาวการณท างานมความสมพนธกบการยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจ

ของบคคล ดวยความพยายามของตนเอง

เมอทดสอบคาความสมพนธระหวางภาวการณท างานกบการยกสถานะทางสงคม

และเศรษฐกจของบคคล ดวยความพยายามของตนเอง ในประเดนเกยวกบความเปนไปไดทคน ๆ

89

หนงจะบรรลไดถงสถานภาพทางสงคมทสงขนดวยความพยายามของตนเองนนพบวา ผทเปน

ลกจางเตมเวลานนตอบวาเปนไปไดจ านวน 280 คน รอยละ 75.3 ทงเปนไปไดและไมไดจ านวน 62

คน คดเปนรอยละ 16.7 เปนไปไมไดจ านวน 30 คน รอยละ 8.1 สวนผทท างานชวคราวนนตอบวา

เปนไปไดจ านวน 28 คน คดเปนรอยละ 75.7 ตอบทงเปนไปไดและไมไดจ านวน 9 คน คดเปนรอย

ละ 24.3 ผทท างานของตนเอง ไมมนายจางนนตอบวาเปนไปไดจ านวน 210 คน รอยละ 7 8.4 ทง

เปนไปไดและไมไดจ านวน 50 คน คดเปนรอยละ 1 8.7 เปนไปไมไดจ านวน 8 คน รอยละ 3.0 ผท

ไมไดท างาน (เกษยณ,เปนพอบานแมบาน,นร.นศ.) นนตอบวาเปนไปไดจ านวน 226 คน คดเปน

รอยละ 79.3 ตอบทงเปนไปไดและไมไดจ านวน 46 คน คดเปนรอยละ 16.1 ตอบวาเปนไปไมได

จ านวน 13 คน คดเปนรอยละ 4.6 และเมอทดสอบความสมพนธโดยใชสถตไคสแควร ไดคา ไคส

แควรเทากบ 12.363 คานยส าคญทางสถตเทากบ 0.054 ดงนนภาวการณท างานจงไมมความสมพนธ

กบการยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของบคคล ดวยความพยายามของตนเอง ดงปรากฏใน

ตารางท 4.17

ตารางท 4. 17 แสดงความสมพนธระหวางภาวการณท างานกบการยกสถานะทางสงคมและ

เศรษฐกจของบคคล ดวยความพยายามของตนเอง

ภาวการณท างาน

การยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของบคคล

ดวยความพยายามของตนเอง

รวม

เปนไปได ทงเปนไปไดและเปนไปไมได เปนไปไมได

เปนลกจางเตมเวลา

ท างานชวคราว

ท างานของตนเอง

280

(75.3)

28

(75.7)

210

(78.4)

62

(16.7)

9

(24.3)

50

(18.7)

30

(8.1)

0

(0.0)

8

(3.0)

372

(100.0)

37

(100.0)

158

(100.0)

90

ตารางท 4.17 (ตอ)

ภาวการณท างาน

การยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของบคคล

ดวยความพยายามของตนเอง

รวม

เปนไปได ทงเปนไปไดและเปนไปไมได เปนไปไมได

ไมไดท างาน

(เกษยณ,เปน

พอบานแมบาน,

นร.นศ.)

226

(79.3)

46

(16.1)

13

(4.6)

285

(100.0)

รวม 744

(77.3)

167

(17.4)

51

(5.3)

962

(100.0)

หมายเหต: Chi-square = 12.363, p =0.054, Missing 38

4.5.4.2 ภาวการณท างานมความสมพนธกบความเชอมนในการไดรบความ

ชวยเหลอจากรฐบาล หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบความยงยาก

เมอทดสอบความสมพนธระหวาง ภาวการณท างานกบความเชอมนในการไดรบ

ความชวยเหลอจากรฐบาล หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบความยงยากนน พบวา ผทเปน

ลกจางเตมเวลาตอบวา ไดความชวยเหลอในระดบมากจ านวน 150 คน คดเปนรอยละ 41.2 ตอบ

ระดบปานกลางจ านวน 90 คน คดเปนรอยละ 24.7 ระดบนอยจ านวน 121 คน คดเปนรอยละ 34.1 ผ

ทท างานชวคราว ตอบวา มความคาดหวงในระดบมากจ านวน 17 คน คดเปนรอยละ 4 2.5 ระดบ

ปานกลางจ านวน 9 คน คดเปนรอยละ 22.5 ระดบนอยจ านวน 14 คน คดเปนรอยละ3 5.0 ผทท างาน

ของตนเองไมมนายจาง ตอบวามความคาดหวงในระดบมากจ านวน 117 คน รอยละ 42.9 ระดบปาน

กลางจ านวน 61 คน คดเปนรอยละ 2 2.3 ระดบนอยจ านวน 95 คน คดเปนรอยละ 3 4.8 ผทไมได

ท างาน (เกษยณ,เปนพอบานแมบาน,นร.นศ.)ตอบวา มความเชอมนในระดบมากจ านวน 113 คน

คดเปนรอยละ 40.4 ระดบปานกลางจ านวน 63 คน คดเปนรอยละ 22.5 ระดบนอยจ านวน 104 คน

คดเปนรอยละ 37.1 เมอทดสอบความสมพนธโดยใชสถตไคสแควร ไดคา ไคสแควรเทากบ 1.185

คานยส าคญทางสถตเทากบ 0.978 ดงนนภาวการณท างานจงไมมความสมพนธกบความเชอมนตอ

91

การไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบความยงยาก ดงปรากฏ

ในตารางท 4.18

ตารางท 4.18 แสดงความสมพนธระหวาง ภาวการณท างานกบความเชอมนในการไดรบ

ชวยเหลอจากรฐบาล หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบความยงยาก

สภาวการณท างาน

ความเชอมนในการไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล

หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบกบความยงยาก

รวม

มาก ปานกลาง นอย

เปนลกจางเตมเวลา

ท างานชวคราว

ท างานของตนเอง

ไมไดท างาน

(เกษยณ,เปน

พอบานแมบาน,

นร.นศ.)

150

(41.2)

17

(42.5)

117

(42.9)

113

(40.4)

90

(24.7)

9

(22.5)

61

(22.3)

63

(22.5)

121

(34.1)

14

(35.0)

95

(34.8)

104

(37.1)

364

(100.0)

40

(100.0)

158

(100.0)

280

(100.0)

รวม 397

(41.5)

223

(23.3)

337

(35.2)

957

(100.0)

หมายเหต: Chi-square =1.185, p = 0.978, Missing 43

4.5.4.3 ภาวการณท างานมความสมพนธกบความอสระในการแสดงออกทาง

ความคดในทสาธารณะ

เมอทดสอบความสมพนธระหวางภาวการณท างานกบความอสระในการแสดง

92

ออกทางความคดในทสาธารณะในประเดนของ การแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ หรอการ

สอสารมอสระ หรอ ถกกดดนจากอทธพลภายนอกนน พบวา ผทเปนลกจางเตมเวลานน รสกอสระ

นอยจ านวน 117 คน คดเปนรอยละ 30.7 รสกอสระปานกลางจ านวน 150 คน คดเปนรอยละ 39.4

รสกอสระมากจ านวน 114 คน คดเปนรอยละ 29.9 ผทท างานชวคราว รสกอสระนอยจ านวน 17 คน

คดเปนรอยละ 40.5 รสกอสระปานกลางจ านวน 18 คน คดเปนรอยละ 42.9 รสกอสระมากจ านวน 7

คน คดเปนรอยละ 16.7 ผทท างานของตนเอง ไมมนายจางรสกอสระนอยจ านวน 95 คน คดเปนรอย

ละ 33.5 อสระปานกลางจ านวน 91 คน คดเปนรอยละ 32.0 รสกอสระมากจ านวน 9 คน รอยละ

34.5 ผทไมไดท างาน (เกษยณ,เปนพอบานแมบาน,นร.นศ.) ตอบวา รสกอสระนอยจ านวน 95 คน

รอยละ 32.4 รสกอสระปานกลางจ านวน 111 คน รอยละ 37.9 รสกอสระมากจ านวน 87 คน คดเปน

รอยละ 29.7 และเมอทดสอบความสมพนธโดยใชสถตไคสแควร ไดคา ไคสแควรเทากบ 8.413 คา

นยส าคญทางสถตเทากบ 0.209 พบวาภาวการณท างานไมมความสมพนธกบความอสระในการ

แสดงออกทางความคดในทสาธารณะ ดงปรากฏในตารางท 4.19

ตารางท 4.19 แสดงความสมพนธระหวางภาวการณท างานกบความอสระในการแสดงออก

ความคดในทสาธารณะ

สภาวการณท างาน ความอสระในการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ รวม

อสระนอย อสระปานกลาง อสระมาก

เปนลกจางเตมเวลา

ท างานชวคราว

ท างานของตนเอง

ไมไดท างาน (เกษยณ,

เปนพอบานแมบาน,

นร.นศ.)

117

(30.7)

17

(40.5)

95

(33.5)

95

(32.4)

150

(39.4)

18

(42.9)

91

(32.0)

111

(37.9)

114

(29.9)

7

(16.7)

9

(34.5)

87

(29.7)

381

(100.0)

42

(100.0)

284

(100.0)

293

(100.0)

93

ตารางท 4.19 (ตอ)

สภาวการณท างาน ความอสระในการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ รวม

อสระนอย อสระปานกลาง อสระมาก

รวม 324

(32.4)

370

(37.0)

306

(30.6)

1000

(100.0)

หมายเหต: Chi-square =8.413, p = 0.209

4.5.5 สมตฐานท 5 ฐานะทางเศรษฐกจของครวเรอนมความสมพนธกบระดบการเสรมสรางพลงทางสงคม

4.5.5.1 ฐานะทางเศรษฐกจมความสมพนธกบการยกสถานะทางสงคมและ

เศรษฐกจของบคคล ดวยความพยายามของตนเอง

เมอทดสอบความสมพนธระหวางฐานะทางเศรษฐกจกบการยกสถานะทางสงคม

และเศรษฐกจของบคคล ดวยความพยายามของตนเองในประเดนเกยวกบความเปนไปไดทคน ๆ

หนงจะบรรลไดถงสถานภาพทางสงคมทสงขนดวยความพยายามของตนเอง พบวา กลมคนทม

ฐานะทางเศรษฐกจต ากวารายไดเฉลยมความคดเหนวา เปนไปไดทคน ๆ หนงจะบรรลไดถง

สถานภาพทางสงคมทสงขนดวยความพยายามของตนเองจ านวน 114 คน คดเปนรอยละ 71.2 ตอบ

วาทงเปนไปไดและเปนไปไมไดจ านวน 36 คน คดเปนรอยละ 22.5 ตอบวาเปนไปไมไดจ านวน 10

คน คดเปนรอยละ 8.4 ผทมฐานะทางเศรษฐกจในระดบรายไดเฉลย ตอบวา เปนไปไดจ านวน 496

คน คดเปนรอยละ 78.2 ตอบวาทงเปนไปไดและเปนไปไมไดจ านวน 105 คน คดเปนรอยละ 16. 6

ตอบวาเปนไปไมไดจ านวน 33 คน คดเปนรอยละ 5.2 ผทมฐานะทางเศรษฐกจสงกวาระดบรายได

เฉลย ตอบวาเปนไปไดจ านวน 117 คน คดเปนรอยละ 82.4 ตอบวาทงเปนไปไดและเปนไปไมได

จ านวน 19 คน คดเปนรอยละ 1 3.4 ตอบวาไมไดจ านวน 6 คน คดเปนรอยละ 4. 2 เมอทดสอบ

ความสมพนธโดยใชสถตไคสแควร ไดคา ไคสแควรเทากบ 5.862 คานยส าคญทางสถตเทากบ

0.210 ดงนนฐานะทางเศรษฐกจจงไมมความสมพนธกบการยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของ

บคคล ดวยความพยายามของตนเอง ดงปรากฏในตารางท 4.20

94

ตารางท 4.20 แสดงความสมพนธระหวางฐานะทางเศรษฐกจกบการยกสถานะทางสงคมและ

เศรษฐกจของบคคล ดวยความพยายามของตนเอง

สถานะทางเศรษฐกจ

การยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของบคคล ดวยความ

พยายามของตนเอง

รวม

เปนไปได ทงเปนไปไดและเปนไป

ไมได

เปนไปไมได

ต ากวาระดบรายไดเฉลย

ระดบรายไดเฉลย

สงกวารายไดเฉลย

114

(71.2)

496

(78.2)

117

(82.4)

36

(22.5)

105

(16.6)

19

(13.4)

10

(8.4)

33

(5.2)

6

(4.2)

160

(100.0)

634

(100.0)

142

(100.0)

รวม 727

(77.7)

160

(17.1)

49

(5.2)

936

(100.0)

หมายเหต: Chi-square =5.862, p = 0.210, Missing 64

4.5.5.2 ฐานะทางเศรษฐกจ มความสมพนธกบความเชอมนในการไดรบความ

ชวยเหลอจากรฐบาล หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบความยงยาก

เมอทดสอบความสมพนธระหวางฐานะทางเศรษฐกจกบความเชอมนในการไดรบ

ความชวยเหลอจากรฐบาล หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบความยงยาก พบวา ผทมฐานะทาง

เศรษฐกจต ากวาเฉลยมความคาดหวงวาจะไดรบความชวยเหลอจากรฐบาลมากจ านวน 73 คน คด

เปนรอยละ 45.9 ตอบระดบปานกลางจ านวน 38 คน คดเปนรอยละ 2 3.9 ตอบระดบนอยจ านวน 48

คน คดเปนรอยละ 30.2 ผทมฐานะทางเศรษฐกจระดบรายไดเฉลยมความตาดหวงวาจะไดรบความ

ชวยเหลอจากรฐบาลในระดบมากจ านวน 243 คน คดเปนรอยละ 3 8.6 ตอบระดบปานกลางจ านวน

154 คน คดเปนรอยละ 2 2.4 ตอบระดบนอยจ านวน 233 คน คดเปนรอยละ 3 7.0 ผทมฐานะทาง

เศรษฐกจสงกวาระดบรายไดเฉลยมความคาดหวงวาจะไดรบความชวยเหลอจากรฐบาลในระดบ

95

มากจ านวน 72 คน คดเปนรอยละ 4 9.7 ตอบระดบปานกลางจ านวน 26 คน คดเปนรอยละ 17. 9

ตอบระดบนอยจ านวน 47 คน คดเปนรอยละ 3 2.4 และเมอทดสอบความสมพนธโดยใชสถตไคส

แควร ไดคา ไคสแควรเทากบ 8.562 คานยส าคญทางสถตเทากบ 0.073 ดงนนฐานะทางเศรษฐกจ จง

ไมมความสมพนธกบความเชอมนในการไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล หรอ องคกรพฒนา

เอกชนเมอประสบความยงยากดงปรากฏในตารางท 4.21

ตารางท 4.21 แสดงความสมพนธระหวางฐานะทางเศรษฐกจ กบความเชอมนในการไดรบความ

ชวยเหลอจากรฐบาล หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบความยงยาก

สถานะทางเศรษฐกจ

ความเชอมนในการไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล

หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบกบความยงยาก

รวม

มาก ปานกลาง นอย

ต ากวาระดบรายไดเฉลย

ระดบรายไดเฉลย

สงกวารายไดเฉลย

73

(45.9)

243

(38.6)

72

(49.7)

38

(23.9)

154

(22.4)

26

(17.9)

48

(30.2)

233

(37.0)

47

(32.4)

159

(100.0)

630

(100.0)

158

(100.0)

รวม 388

(41.5)

218

(23.3)

328

(35.2)

934

(100.0)

หมายเหต: Chi-square =8.562, p = 0.073, Missing 66

4.5.5.3 ฐานะทางเศรษฐกจ มความสมพนธกบความอสระในการแสดงออกทาง

ความคดในทสาธารณะ

เมอทดสอบความสมพนธระหวาง ฐานะทางเศรษฐกจกบความอสระในการแสดง

ออกทางความคดในทสาธารณะในประเดนของการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ หรอการ

สอสารมอสระหรอถกกดดนจากอทธพลภายนอก พบวา ผทมฐานะทางเศรษฐกจต ากวารายไดเฉลย

96

รสกอสระในระดบนอยจ านวน 48 คน คดเปนรอยละ 28.2 ตอบรสกอสระระดบปานกลางจ านวน

80 คน คดเปนรอยละ 47.1 รสกอสระระดบมากจ านวน 42 คน คดเปนรอยละ 24.7 ผทมฐานะทาง

เศรษฐกจระดบรายไดเฉลย รสกอสระระดบนอยจ านวน 212 คน คดเปนรอยละ 32.6 อสระระดบ

ปานกลางจ านวน 227 คน คดเปนรอยละ 34.9 รสกอสระระดบมากจ านวน 212 คน คดเปนรอยละ

32.6 ผทมฐานะทางเศรษฐกจสงกวาระดบรายไดเฉลย รสกอสระระดบนอยจ านวน 52 คน คดเปน

รอยละ 3 5.1 รสกอสระระดบปานกลางจ านวน 50 คน คดเปนรอยละ 33. 8 รสกอสระระดบมาก

จ านวน 46 คน คดเปนรอยละ 31.1 เมอทดสอบความสมพนธโดยใชสถตไคสแควร ไดคา ไคสแควร

เทากบ 9.823 คานยส าคญทางสถตเทากบ 0.044 ดงนนฐานะทางเศรษฐกจ จงมความสมพนธกบ

ความอสระในการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะโดยมแนวโนมวา ผทมฐานะทางเศรษฐกจ

ระดบรายไดเฉลยจะรสกอสระในระดบปานกลางในการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ

มากกวาผทมฐานะทางเศรษฐกจกลมอนๆ ดงปรากฏในตารางท 4.22

ตารางท 4.22 แสดงความสมพนธระหวางฐานะทางเศรษฐกจกบความอสระในการแสดงออกทาง

ความคดในทสาธารณะ

สถานะทางเศรษฐกจ ความอสระในการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ รวม

อสระนอย อสระปานกลาง อสระมาก

ต ากวาระดบรายไดเฉลย

ระดบรายไดเฉลย

สงกวารายไดเฉลย

48

(28.2)

212

(32.6)

52

(35.1)

80

(47.1)

227

(34.9)

50

(33.8)

42

(24.7)

212

(32.6)

46

(31.1)

170

(100.0)

651

(100.0)

148

(100.0)

รวม 312

(32.2)

357

(36.8)

300

(31.0)

969

(100.0)

หมายเหต: Chi-square =9.823, p = 0.044, Missing 31

97

4.5.6 สมตฐานท 6 ระดบการศกษามความสมพนธกบระดบการเสรมสรางพลงทางสงคม 4.5.6.1 ระดบการศกษา มความสมพนธกบการยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจ

ของบคคล ดวยความพยายามของตนเอง

เมอทดสอบความสมพนธระหวางการศกษากบการยกสถานะทางสงคมและ

เศรษฐกจของบคคล ดวยความพยายามของตนเองในประเดนเกยวกบความเปนไปไดทคน ๆ หนง

จะบรรลไดถงสถานภาพทางสงคมทสงขนดวยความพยายามของตนเองนน พบวาผทจบ

ประถมศกษา หรอ ต ากวาประถมศกษา ตอบวามความเปนไปไดจ านวน 245 คน คดเปนรอยละ

76.1 ตอบวาทงเปนไปไดและเปนไปไมไดจ านวน 61 คน คดเปนรอยละ 18. 9 ตอบวาเปนไปไมได

จ านวน 16 คน คดเปนรอยละ 5.0 และ ผทจบมธยมศกษาตอนตน ตอบวามความเปนไปไดจ านวน

140 คน คดเปนรอยละ 7 6.5 ตอบวาทงเปนไปไดและเปนไปไมไดจ านวน 34 คน คดเปนรอยละ

18.6 ตอบวาเปนไปไมไดจ านวน 9 คน คดเปนรอยละ 4. 9 ผทจบมธยมศกษาตอนปลาย ตอบวาม

ความเปนไปไดจ านวน 135 คน คดเปนรอยละ 7 9.4 ตอบวาทงเปนไปไดและเปนไปไมไดจ านวน

28 คน คดเปนรอยละ 1 6.5 ตอบวาเปนไปไมไดจ านวน 7 คน คดเปนรอยละ 4.1 ผทจบปรญญาตร

ขนไป ตอบวามความเปนไปไดจ านวน 224 คน คดเปนรอยละ 78.0 ตอบวาทงเปนไปไดและเปนไป

ไมไดจ านวน 44 คน คดเปนรอยละ 15.3 ตอบวาเปนไปไมไดจ านวน 19 คน คดเปนรอยละ 6.6 เมอ

ทดสอบความสมพนธโดยใชสถตไคสแควร ไดคา ไคสแควรเทากบ 3.084 คานยส าคญทางสถต

เทากบ 0.798 ดงนนการศกษา จงไมมความสมพนธกบการยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของ

บคคล ดวยความพยายามของตนเอง ดงปรากฏในตารางท 4.23

98

ตารางท 4.23 แสดงความสมพนธระหวางการศกษากบการยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของ

บคคล ดวยความพยายามของตนเอง

ระดบการศกษา

การยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของบคคล

ดวยความพยายามของตนเอง

รวม

เปนไปได ทงเปนไปไดและเปนไป

ไมได

เปนไปไมได

ประถมศกษาหรอต ากวา

ประถมศกษา

จบชนมธยมศกษาตอนตน

จบชนมธยมศกษาตอนปลาย

จบชนปรญญาตรขนไป

245

(76.1)

140

(76.5)

135

(79.4)

224

(78.0)

61

(18.9)

34

(18.6)

28

(16.5)

44

(15.3)

16

(5.0)

9

(4.9)

7

(4.1)

19

(6.6)

322

(100.0)

183

(100.0)

170

(100.0)

287

(100.0)

รวม 744

(77.3)

167

(17.4)

51

(5.3)

932

(100.0)

หมายเหต: Chi-square =3.084, p = 0.798, Missing 38

4.5.6.2 ระดบการศกษามความสมพนธกบความเชอมนในการไดรบความ

ชวยเหลอจากรฐบาล หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบความยงยาก

เมอทดสอบความสมพนธระหวางการศกษากบความเชอมนในการไดรบความ

ชวยเหลอจากรฐบาล หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบความยงยากพบวา ผทจบชน

ประถมศกษา และต ากวาประถมศกษานนตอบวามความคาดหวงวาจะไดรบความชวยเหลอใน

ระดบมากจ านวน 145 คน คดเปนรอยละ 4 4.8 ตอบระดบปานกลางจ านวน 74 คน คดเปนรอยละ

22.8 ตอบระดบนอยจ านวน 105 คน คดเปนรอยละ 3 2.4 ผทจบมธยมศกษาตอนตนนน ตอบวาม

ความเชอมนในระดบมากจ านวน 84 คน คดเปนรอยละ 46.7 ตอบระดบปานกลางจ านวน 36 คน คด

99

เปนรอยละ 20.0 ตอบวาระดบนอยจ านวน 60 คน คดเปนรอยละ 3 3.3 ผทจบมธยมศกษาตอนปลาย

นน ตอบวามความเชอมนในระดบมาก 65 คน คดเปนรอยละ 38.5 ตอบระดบปานกลางจ านวน 43

คน คดเปนรอยละ 25.4 ตอบระดบนอยจ านวน 61 คน คดเปนรอยละ 3 6.1 ผทจบปรญญาตรขนไป

ตอบวามความเชอมนในระดบมากจ านวน 103 คน คดเปนรอยละ 36.3 ตอบระดบปานกลางจ านวน

70 คน คดเปนรอยละ 24.6 ตอบระดบนอยจ านวน 111 คน คดเปนรอยละ 39.1 เมอทดสอบ

ความสมพนธโดยใชสถตไคสแควร ไดคา ไคสแควรเทากบ 7.812 คานยส าคญทางสถตเทากบ

0.252 ดงนนการศกษา จงไมมความสมพนธกบความเชอมนในการไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล

หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบความยงยาก ดงปรากฏในตารางท 4.24

ตารางท 4.24 แสดงความสมพนธระหวางการศกษากบความเชอมนในการไดรบความชวยเหลอ

จากรฐบาล หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบความยงยาก

ระดบการศกษา

ความเชอมนในการไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล

หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบกบความยงยาก

รวม

มาก ปานกลาง นอย

ประถมศกษาหรอต ากวา

ประถมศกษา

จบชนมธยมศกษาตอนตน

จบชนมธยมศกษาตอนปลาย

จบชนปรญญาตรขนไป

145

(44.8)

84

(46.7)

65

(38.5)

103

(36.3)

74

(22.8)

36

(20.0)

43

(25.4)

70

(24.6)

105

(32.4)

60

(33.3)

61

(36.1)

111

(39.1)

324

(100.0)

180

(100.0)

169

(100.0)

284

(100.0)

รวม 397

(41.5)

223

(23.3)

337

(35.2)

957

(100.0)

หมายเหต: Chi-square =7.812, p = 0.252, Missing 43

100

4.5.6.3 การศกษามความสมพนธกบความอสระในการแสดงออกทางความคดใน

ทสาธารณะ

เมอทดสอบความสมพนธระหวางการศกษากบความอสระในการแสดงออกทาง

ความคดในทสาธารณะในประเดนของการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ หรอการสอสารม

อสระหรอถกกดดนจากอทธพลภายนอก พบวา ผทจบชนประถมศกษา และต ากวาประถมศกษานน

ตอบวารสกอสระระดบนอยจ านวน 104 คน คดเปนรอยละ 3 4.9 รสกอสระระดบปานกลางจ านวน

104 คน คดเปนรอยละ 3 4.9 รสกอสระระดบมากจ านวน 90 คน คดเปนรอยละ 30.2 ผทจบ

มธยมศกษาตอนตนนนตอบวารสกอสระระดบนอยจ านวน 47 คน คดเปนรอยละ 2 5.0 รสกอสระ

ระดบปานกลางจ านวน 69 คน คดเปน คดเปนรอยละ 3 6.7 รสกอสระระดบมากจ านวน 72 คน คด

เปนรอยละ 3 8.3 ผทจบมธยมศกษาตอนปลายนนตอบวา รสกอสระระดบนอยจ านวน 59 คน คด

เปนรอยละ 32.8 รสกอสระระดบปานกลางจ านวน 80 คน คดเปนรอยละ 44.4 รสกอสระระดบมาก

จ านวน 41 คน จ านวนรอยละ 22.8 ผทจบปรญญาตรขนไปตอบวารสกอสระในระดบนอยจ านวน

114 คน คดเปนรอยละ 3 4.1 ตอบรสกอสระระดบปานกลางจ านวน 117 คน คดเปนรอยละ 35. 0

รสกอสระระดบมากจ านวน 103 คน คดเปนรอยละ 30.8 เมอทดสอบความสมพนธโดยใชสถตไคส

แควร ไดคา ไคสแควร เทากบ 14.737 คานยส าคญทางสถตเทากบ 0.022 ดงนน การศกษา จงม

ความสมพนธกบความอสระในการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ โดยมแนวโนมวา ผทจบ

ชนปรญญาตรขนไปรสกมความอสระในระดบปานกลางในการแสดงออกทางความคดในท

สาธารณะ มากกวาผทมระดบการศกษาในกลมอน ๆ ดงปรากฏในตารางท 4.25

ตารางท 4.25 แสดงความสมพนธระหวางการศกษากบความอสระในการแสดงออกทางความคด

ในทสาธารณะ

ระดบการศกษา ความอสระในการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ รวม

อสระนอย อสระปานกลาง อสระมาก

ประถมศกษาหรอต ากวา

ประถมศกษา

104

(34.9)

104

(34.9)

90

(30.2)

298

(100.0)

101

ตารางท 4.25 (ตอ)

ระดบการศกษา ความอสระในการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ รวม

อสระนอย อสระปานกลาง อสระมาก

จบชนมธยมศกษาตอนตน

จบชนมธยมศกษาตอนปลาย

จบชนปรญญาตรขนไป

47

(25.0)

59

(32.8)

114

(34.1)

69

(36.7)

80

(44.4)

117

(35.0)

72

(38.3)

41

(22.8)

103

(30.8)

118

(100.0)

180

(100.0)

334

(100.0)

รวม 324

(32.4)

370

(37.0)

306

(30.6)

1000

(100.0)

หมายเหต: Chi-square =14.737, p = 0.022

4.5.7 สมตฐานท 7 การไดรบเงนชวยเหลอจากการวางงาน, ความพการ, หรอเงนชวยเหลอทางสงคมอนๆมความสมพนธกบระดบการเสรมสรางพลงทางสงคม

4.5.7.1 การไดรบเงนชวยเหลอทางสงคมมความสมพนธกบการยกสถานะทาง

สงคมและเศรษฐกจของบคคล ดวยความพยายามของตนเอง

เมอทดสอบความสมพนธระหวางการทครวเรอนไดรบเงนชวยเหลอจากการ

วางงาน ความพการ หรอเงนชวยเหลอทางสงคมอนๆ กบการยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของ

บคคล ดวยความพยายามของตนเองในประเดนเกยวกบความเปนไปไดทคน ๆ หนงจะบรรลไดถง

สถานภาพทางสงคมทสงขนดวยความพยายามของตนเองนน พบวา ผทเคยไดรบเงนชวยเหลอคด

วาเปนไปไดทคน ๆ หนงจะบรรลไดถงสถานภาพทางสงคมทสงขนดวยความพยายามของตนเอง

จ านวน 188 คน คดเปนรอยละ 84.9ตอบวาทงเปนไปไดและเปนไปไมไดจ านวน 19 คน คดเปนรอย

ละ 13.7 ตอบวาเปนไปไมไดจ านวน 2 คน คดเปนรอยละ 1.4 ส าหรบผทไมเคยไดรบเงนชวยเหลอ

ตอบวาเปนไปไดทคน ๆ หนงจะบรรลไดถงสถานภาพทางสงคมทสงขนดวยความพยายามของ

ตนเองจ านวน 598 คน คดเปนรอยละ 7 5.7 ตอบวา ทงเปนไปไดและเปนไปไมไดจ านวน 144 คน

102

คดเปนรอยละ 1 8.2 ตอบวาเปนไปไมไดจ านวน 48 คน คดเปนรอยละ 6.1 เมอทดสอบ

ความสมพนธโดยใชสถตไคสแควร ไดคา ไคสแควรเทากบ 7.419 คานยส าคญทางสถตเทากบ

0.024 ดงนนการทครวเรอนไดรบเงนชวยเหลอจากการวางงาน ความพการ หรอเงนชวยเหลอทาง

สงคมอนๆ มความสมพนธกบการยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของบคคล ดวยความพยายาม

ของตนเองโดยมแนวโนมวาผทไมเคยไดรบเงนชวยเหลอทางสงคมนนเหนดวยกบประเดนทวาคน

ๆ หนงจะบรรลไดถงสถานภาพทางสงคมทสงขนดวยความพยายามของตนเอง มากกวาผทเคย

ไดรบเงน ดงปรากฏในตารางท 4.26

ตารางท 4.26 แสดงความสมพนธระหวางการไดรบเงนชวยเหลอทางสงคมกบการยกสถานะทาง

สงคมและเศรษฐกจของบคคลดวยความพยายามของตนเอง

การไดรบเงนชวยเหลอทาง

สงคม

การยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของบคคล

ดวยความพยายามของตนเอง

รวม

เปนไปได ทงเปนไปไดและเปนไปไมได เปนไปไมได

ไดรบ

ไมไดรบ

188

(84.9)

598

(75.7)

19

(13.7)

114

(18.2)

2

(1.4)

48

(6.1)

139

(100.0)

790

(100.0)

รวม 716

(77.1)

163

(17.5)

50

(5.4)

929

(100.0)

หมายเหต: Chi-square =7.419 p = 0.024, Missing 71

4.5.7.2 การไดรบเงนชวยเหลอทางสงคมมความสมพนธกบความเชอมนในการ

ไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบความยงยาก

เมอทดสอบความสมพนธระหวางการไดรบเงนชวยเหลอจากการวางงาน ความ

พการ หรอเงนชวยเหลอทางสงคมอนๆกบความเชอมนในการไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล หรอ

องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบความยงยากพบวา ผทเคยไดรบเงนชวยเหลอนนตอบวามความ

103

เชอมนวาจะไดรบการชวยเหลอจากรฐบาลเมอประสบกบความยงยากในระดบมากจ านวน 48 คน

คดเปนรอยละ 35.3 ตอบระดบปานกลางจ านวน 26 คน คดเปนรอยละ 1 9.1 ตอบระดบนอยจ านวน

62 คน คดเปนรอยละ 45.6 และ ผทไมเคยไดรบเงนชวยเหลอทางสงคมนน ตอบวามความคาดหวง

วาจะไดรบความชวยเหลอจากรฐบาลเมอประสบกบความยงยากในระดบมากจ านวน 336 คน คด

เปนรอยละ 4 2.5 ตอบระดบปานกลางจ านวน 190 คน คดเปนรอยละ 24.1 ตอบระดบนอยจ านวน

264 คน คดเปนรอยละ 33.4 เมอทดสอบความสมพนธโดยใชสถตไคสแควร ไดคา ไคส แควร

เทากบ 7.558 คานยส าคญทางสถตเทากบ 0.023 ดงนนการทครวเรอนไดรบเงนชวยเหลอจากการ

วางงาน ความพการ หรอเงนชวยเหลอทางสงคมอน ๆ จงมความสมพนธกบความเชอมนตอการ

ไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบความยงยากโดยมแนวโนม

วา ผทไมเคยไดรบเงนชวยเหลอ มความเชอมนวาจะไดรบความชวยเหลอจากรฐบาลหรอองคกร

พฒนาเอกชนในระดบมาก มากกวาผทเคยไดรบเงน ดงปรากฏในตารางท 4.27

ตารางท 4.27 แสดงความสมพนธระหวางไดรบเงนชวยเหลอจากการวางงาน ความพการ หรอเงน

ชวยเหลอทางสงคมอนๆกบความเชอมนในการไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล

หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบความยงยาก

การไดรบเงนชวยเหลอทาง

สงคม

ความเชอมนในการไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล

หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบกบความยงยาก

รวม

มาก ปานกลาง นอย

ไดรบ

ไมไดรบ

48

(35.3)

336

(42.5)

26

(19.1)

190

(24.1)

62

(45.6)

264

(33.4)

136

(100.0)

790

(100.0)

รวม 384

(42.5)

216

(24.1)

326

(33.4)

926

(100.0)

หมายเหต: Chi-square =7.558 p = 0.023, Missing 74

104

4.5.7.3 การไดรบเงนชวยเหลอทางสงคมมความสมพนธกบความอสระในการ

แสดงออกทางความคดในทสาธารณะ

เมอทดสอบความสมพนธระหวางการไดรบเงนชวยเหลอจากการวางงาน ความ

พการ หรอเงนชวยเหลอทางสงคมอนๆกบความอสระในการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ

ในประเดนของการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ หรอการสอสารมอสระหรอถกกดดนจาก

อทธพลภายนอกนน พบวา ผทเคยไดรบเงนชวยเหลอทางสงคมนนรสกอสระในระดบนอยจ านวน

50 คน คดเปนรอยละ 35.5 ตอบอสระระดบปานกลางจ านวน 56 คน คดเปนรอยละ 39.7 ตอบรสก

อสระระดบมากจ านวน 35 คน คดเปนรอยละ 24.8 คน ผทไมเคยไดรบเงนชวยเหลอทางสงคมนน

ตอบวารสกอสระระดบนอยจ านวน 261 คน คดเปนรอยละ 31.8 อสระระดบปานกลางจ านวน 303

คน คดเปนรอยละ 36.9 รสกอสระระดบมากจ านวน 275 คดเปนรอยละ 31.3 เมอทดสอบ

ความสมพนธโดยใชสถตไคสแควร ไดคา ไคสแควรเทากบ 2.421 คานยส าคญทางสถตเทากบ

0.298 ดงนนการทครวเรอนไดรบเงนชวยเหลอจากการวางงาน ความพการ หรอเงนชวยเหลอทาง

สงคมอนๆ จงไมมความสมพนธกบการความอสระในการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะใน

ประเดนของการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ หรอการสอสารมอสระหรอถกกดดนจาก

อทธพลภายนอก ดงปรากฏในตารางท 4.28

ตารางท 4.28 แสดงความสมพนธระหวางการไดรบเงนชวยเหลอจากการวางงาน ความพการ หรอ

เงนชวยเหลอทางสงคมอนๆกบความอสระในการแสดงออกทางความคดในท

สาธารณะ

การไดรบเงนชวยเหลอทาง

สงคม

ความอสระในการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ รวม

อสระนอย อสระปานกลาง อสระมาก

ไดรบ

ไมไดรบ

50

(35.5)

261

(31.8)

56

(39.7)

303

(36.9)

35

(24.8)

275

(31.3)

141

(100.0)

821

(100.0)

105

ตารางท 4.28 (ตอ)

การไดรบเงนชวยเหลอทาง

สงคม

ความอสระในการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ รวม

อสระนอย อสระปานกลาง อสระมาก

รวม 311

(32.3)

359

(37.3)

292

(30.4)

962

(100.0)

หมายเหต: Chi-square =2.421 p = 0.298, Missing 38

4.5.8 สมตฐานท 8 การสนบสนนเงนรอยละ 10 ของรายไดปจจบนเพอชวยเหลอโครงการชวยคน วางงานใหหางานท ามความสมพนธกบระดบการเสรมสรางพลงทางสงคม

4.5.8.1 ความเตมใจในการเสยเงนรอยละ 10 เพอสนบสนนโครงการชวยคน

วางงานใหหางานท า มความสมพนธกบการยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของบคคล ดวยความ

พยายามของตนเอง

เมอทดสอบความสมพนธระหวางความเตมใจในการเสยเงนรอยละ 10 เพอ

สนบสนนโครงการชวยคนวางงานใหหางานท ากบการยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของบคคล

ดวยความพยายามของตนเอง พบวาผทเตมใจ -เตมใจมากมความคดวาเปนไปไดทคน ๆ หนงจะ

บรรลไดถงสถานภาพทางสงคมทสงขนดวยความพยายามของตนเองจ านวน 531 คน คดเปนรอยละ

81.2 ตอบทงเปนไปไดและเปนไปไมไดจ านวน 95 คน คดเปนรอยละ 14.5 ตอบวาเปนไปไมได

จ านวน 28 คน คดเปนรอยละ 4.3 ผทไมคอยเตมใจ -ไมเตมใจเลยในการเสยเงนรอยละ 10 เพอ

สนบสนนโครงการชวยคนวางงานใหหางานท า ตอบวา เปนไปไดทคน ๆ หนงจะบรรลไดถง

สถานภาพทางสงคมทสงขนดวยความพยายามของตนเองจ านวน 183 คน คดเปนรอยละ 69.8 ทง

เปนไปไดและเปนไปไมไดจ านวน 60 คน คดเปนรอยละ 2 2.9 ตอบวาเปนไปไมไดจ านวน 19 คน

คดเปนรอยละ 7.3 เมอทดสอบความสมพนธโดยใชสถตไคสแควร ไดคา ไคสแควรเทากบ 14.059

คานยส าคญทางสถตเทากบ 0.001 ดงนนความเตมใจในการเสยเงนรอยละ 10 เพอสนบสนน

โครงการชวยคนวางงานใหหางานท าจงมความสมพนธกบการยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจ

ของบคคล ดวยความพยายามของตนเอง โดยมแนวโนมวา ผทมความเตมใจ-เตมใจมากในการเสย

106

เงนรอยละ 10 เพอสนบสนนโครงการชวยเหลอคนวางงานใหหางานท า คดวามความเปนไปไดท

คน ๆ หนงจะบรรลไดถงสถานภาพทางสงคมดวยความพยายามของตนเอง มากกวาผทไมคอยเตม

ใจ-ไมเตมใจเลย ดงปรากฏในตารางท 4.29

ตารางท 4.29 แสดงความสมพนธระหวางความเตมใจในการเสยเงนรอยละ 10 เพอสนบสนน

โครงการชวยคนวางงานใหหางานท ากบการยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของ

บคคล ดวยความพยายามของตนเอง

ความเตมใจในการเสยเงนรอย

ละ 10 เพอสนบสนนโครงการ

ชวยคนวางงานใหหางานท า

การยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของบคคล

ดวยความพยายามของตนเอง

รวม

เปนไปได ทงเปนไปไดและเปนไปไมได เปนไปไมได

เตมใจ-เตมใจมาก

ไมคอยเตมใจ-ไมเตมใจเลย

531

(81.2)

183

(69.8)

95

(14.5)

60

(22.9)

28

(4.3)

19

(7.3)

654

(100.0)

262

(100.0)

รวม 714

(77.9)

155

(16.9)

47

(5.1)

916

(100.0)

หมายเหต: Chi-square = 14.059, p = 0.001, Missing 84

4.5.8.2 ความเตมใจในการเสยเงนรอยละ 10 เพอสนบสนนโครงการชวยคน

วางงานใหหางานท ามความสมพนธกบความเชอมนในการไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล หรอ

องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบความยงยาก

เมอทดสอบความสมพนธระหวางความเตมใจในการเสยเงนรอยละ 10 เพอ

สนบสนนโครงการชวยคนวางงานใหหางานท ากบความเชอมนในการไดรบความชวยเหลอจาก

รฐบาล หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบความยงยาก พบวา ผทเตมใจ -เตมใจมากในการเสย

เงนเพอสนบสนนโครงการดงกลาวนนมความคาดหวงวาจะไดรบความชวยเหลอจากรฐบาลเมอ

107

ประสบกบความยงยากในระดบมากจ านวน 263 คน คดเปนรอยละ 40.6 ตอบระดบปานกลาง

จ านวน 149 คน คดเปนรอยละ 23.0 ตอบระดบนอยจ านวน 235 คน คดเปนรอยละ 36.3 ผทตอบวา

ไมคอยเตมใจ -ไมเตมใจเลย มความคาดหวงวาจะไดรบความชวยเหลอจากรฐบาลเมอประสบกบ

ความยงยากในระดบมากจ านวน 123 คน คดเปนรอยละ 46.1 ตอบระดบปานกลางจ านวน 59 คน

คดเปนรอยละ 22.1 ตอบระดบนอยจ านวน 85 คน คดเปนรอยละ 31.8 เมอทดสอบความสมพนธ

โดยใชสถตไคสแควร ไดคา ไคสแควรเทากบ 2.473 คานยส าคญทางสถตเทากบ 0.290 ดงนนความ

เตมใจในการเสยเงนรอยละ 10 เพอสนบสนนโครงการชวยคนวางงานใหหางานท าจงไมม

ความสมพนธกบความเชอมนในการไดรบความชวยเหลอจากรฐบาลเมอประสบกบความยงยาก

ดงปรากฏในตารางท 4.30

ตารางท 4.30 แสดงความสมพนธระหวางความเตมใจในการเสยเงนรอยละ 10 เพอสนบสนน

โครงการชวยคนวางงานใหหางานท ากบความเชอมนในการไดรบความชวยเหลอ

จากรฐบาล หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบความยงยาก

ความเตมใจในการเสยเงน

รอยละ 10 เพอสนบสนน

โครงการชวยคนวางงานให

หางานท า

ความเชอมนในการไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล

หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบกบความยงยาก

รวม

มาก ปานกลาง นอย

เตมใจ-เตมใจมาก

ไมคอยเตมใจ-ไมเตมใจเลย

263

(40.6)

123

(46.1)

149

(23.0)

59

(22.1)

235

(36.3)

85

(31.8)

647

(100.0)

267

(100.0)

รวม 386

(42.2)

208

(22.8)

320

(35.0)

914

(100.0)

หมายเหต: Chi-square = 2.473, p = 0.290, Missing 86

108

4.5.8.3 ความเตมใจในการเสยเงนรอยละ 10 เพอสนบสนนโครงการชวยคน

วางงานใหหางานท ามความสมพนธกบความอสระในการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ

เมอทดสอบความสมพนธระหวางความเตมใจในการเสยเงนรอยละ 10 เพอ

สนบสนนโครงการชวยคนวางงานใหหางานท ากบความอสระในการแสดงออกทางความคดในท

สาธารณะในประเดนของการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ หรอการสอสารมอสระหรอถก

กดดนจากอทธพลภายนอกนน พบวา ผทตอบวาเตมใจ -เตมใจมากในการเสยเงนรอยละ 10 เพอ

สนบสนนโครงการดงกลาว ตอบวารสกอสระในระดบนอย จ านวน 222 คน คดเปนรอยละ 33.2

ตอบอสระระดบปานกลางจ านวน 232 รอยละ 34.7 ตอบอสระระดบมากจ านวน 214 รอยละ 32.0 ผ

ทตอบวาไมคอยเตมใจ-ไมเตมใจเลยในการเสยเงนรอยละ 10 เพอสนบสนนโครงการดงกลาว ตอบ

วารสกอสระในระดบนอยจ านวน 82 คน คดเปนรอยละ 29.5 ตอบอสระระดบปานกลางจ านวน

117 คน คดเปนรอยละ 42.1 ตอบอสระระดบมากจ านวน 79 คน คดเปนรอยละ 28.4 เมอทดสอบ

ความสมพนธโดยใชสถตไคสแควร ไดคา ไคสแควรเทากบ 4.562 คานยส าคญทางสถตเทากบ

0.102 ดงนนความเตมใจในการเสยเงนรอยละ 10 เพอสนบสนนโครงการชวยคนวางงานใหหางาน

ท าจงไมมความสมพนธกบความอสระในการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ ดงปรากฏใน

ตารางท 4.31

109

ตารางท 4.31 แสดงความสมพนธระหวางความเตมใจในการเสยเงนรอยละ 10 เพอสนบสนน

โครงการชวยคนวางงานใหหางานท ากบความอสระในการแสดงออกทางความคดใน

ทสาธารณะ

ความเตมใจในการเสยเงน

รอยละ 10 เพอสนบสนน

โครงการชวยคนวางงานให

หางานท า

ความอสระในการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ

รวม

อสระนอย

อสระปานกลาง

อสระมาก

เตมใจ-เตมใจมาก

ไมคอยเตมใจ-ไมเตมใจเลย

222

(33.2)

82

(29.5)

232

(34.7)

117

(42.1)

214

(32.0)

79

(28.4)

668

(100.0)

278

(100.0)

รวม 304

(32.1)

349

(36.9)

293

(31.0)

946

(100.0)

หมายเหต: Chi-square = 4.562, p = 0.102, Missing 54

4.5.9 สมตฐานท 9 ความภมใจในความเปนคนไทย มความสมพนธกบระดบการเสรมสรางพลงทางสงคม

4.5.9.1 ความภมใจในความเปนคนไทยมความสมพนธกบการยกสถานะทาง

สงคมและเศรษฐกจของบคคล ดวยความพยายามของตนเอง

เมอทดสอบความสมพนธระหวางความภมใจในความเปนคนไทยกบการยก

สถานะทางสงคมและเศรษฐกจของบคคล ดวยความพยายามของตนเอง ในประเดนของความ

เปนไปไดทคน ๆ หนงจะบรรลไดถงสถานภาพทางสงคมทสงขนดวยความพยายามของตนเอง นน

พบวา ผทภมใจ-ภมใจมากในความเปนคนไทยตอบวามความเปนไปไดจ านวน 737 คน คดเปนรอย

ละ 77.5 ตอบวาทงเปนไปไดและเปนไปไมไดจ านวน 165 คน คดเปนรอยละ 17.4 ตอบวาเปนไป

ไมไดจ านวน 49 คน คดเปนรอยละ 5.2 ส าหรบผทไมคอยภมใจ -ไมภมใจเลยในความเปนคนไทย

ตอบวา เปนไปไดจ านวน 7 คน คดเปนรอยละ 70.0 ตอบวาทงเปนไปไดและเปนไปไมไดจ านวน

110

1 คน คดเปนรอยละ 10.0 ตอบวาเปนไปไมไดจ านวน 2 คน คดเปนรอยละ 20.0 และเมอทดสอบ

ความสมพนธโดยใชสถตไคสแควร ไดคาไคสแควรเทากบ 4.492 คานยส าคญทางสถตท 0.106

พบวา ความภมใจในความเปนคนไทยของกลมตวอยาง ไมมความสมพนธกบการยกสถานะทาง

สงคมและเศรษฐกจของบคคล ดวยความพยายามของตนเอง ดงปรากฏในตารางท 4.32

ตารางท 4.32 แสดงความสมพนธระหวางความภมใจในความเปนคนไทยกบความสมพนธกบการ

ยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของบคคล ดวยความพยายามของตนเอง

ความภมใจในความเปนคน

ไทย

การยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของบคคล

ดวยความพยายามของตนเอง

รวม

เปนไปได ทงเปนไปไดและเปนไป

ไมได

เปนไปไมได

ภมใจ-ภมใจมาก

ไมคอยภมใจ-ไมภมใจเลย

737

(77.5)

7

(70.0)

165

(17.4)

1

(10.0)

49

(5.2)

2

(20.0)

951

(100.0)

10

(100.0)

รวม 744

(77.4)

166

(17.3)

51

(5.3)

961

(100.0)

หมายเหต: Chi-square = 4.492, p = 0.106, Missing 39

4.5.9.2 ความภมใจในความเปนคนไทยมความสมพนธกบความเชอมนในการ

ไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบความยงยาก

เมอทดสอบความสมพนธระหวางความภมใจในความเปนคนไทยกบความเชอมน

ในการไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบความยงยากนน พบวา

ผทภมใจ-ภมใจมากในความเปนคนไทยมาก มความเชอมนวาจะไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล

หรอองคกรพฒนาเอกชนในระดบมากจ านวน 391 คน คดเปนรอยละ 41.4 ตอบวาระดบปลานกลาง

111

จ านวน 223 รอยละ 23.6 ตอบวาระดบนอยจ านวน 331 คน คดเปนรอยละ 35.0 ผทไมคอยภมใจ -ไม

ภมใจเลยในความเปนคนไทย ตอบวามความเชอมนมากจ านวน 5 คน คดเปนรอยละ 45.5 ตอบ

ระดบนอยจ านวน 6 คน คดเปนรอยละ 54.5 และเมอทดสอบความสมพนธโดยใชสถตไคสแควร

ไดคาไคสแควรเทากบ 3.815 คานยส าคญทางสถตท 0.148 พบวา ความภมใจในความเปนคนไทย

ของกลมตวอยาง ไมมความสมพนธกบความเชอมนในการไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล หรอ

องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบความยงยาก ดงปรากฏในตารางท 4.33

ตารางท 4.33 แสดงความสมพนธระหวางความภมใจในความเปนคนไทยกบความเชอมนในการ

ไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบความยงยาก

ความภมใจในความเปนคน

ไทย

ความเชอมนในการไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล

หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบกบความยงยาก

รวม

มาก ปานกลาง นอย

ภมใจ-ภมใจมาก

ไมคอยภมใจ-ไมภมใจเลย

391

(41.4)

5

(45.5)

223

(23.6)

0

(0.00)

331

(35.0)

6

(54.5)

945

(100.0)

11

(100.0)

รวม 396

(41.4)

223

(23.3)

337

(35.3)

956

(100.0)

หมายเหต: Chi-square = 3.815, p = 0.148, Missing 44

4.5.9.3 ความภมใจในความเปนคนไทยมความสมพนธกบความอสระในการ

แสดงออกทางความคดในทสาธารณะ

เมอทดสอบความสมพนธระหวางความภมใจในความเปนคนไทยกบความอสระ

ในการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะนน พบวา ผทมความภมใจ-ภมใจมากในความเปนคน

112

ไทย ตอบวารสกอสระระดบนอยจ านวน 318 คน คดเปนรอยละ 32.2 รสกอสระระดบปานกลาง

จ านวน 366 คน คดเปนรอยละ 37.1 รสกอสระระดบมากจ านวน 303 คน คดเปนรอยละ 30.7 ผทไม

คอยภมใจ-ไมภมใจเลยในความเปนคนไทย ตอบวารสกอสระระดบนอยจ านวน 5 คน คดเปนรอย

ละ 41.7 รสกอสระระดบปานกลางจ านวน 4 คน คดเปนรอยละ 33.3 รสกอสระระดบมากจ านวน 3

คน คดเปนรอยละ 25.0 เมอทดสอบความสมพนธโดยใชสถตไคสแควร ไดคาไคสแควรเทากบ

0.498 คานยส าคญทางสถตท 0.780 พบวา ความภมใจในความเปนคนไทยของกลมตวอยาง ไมม

ความสมพนธกบความอสระในการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ ดงปรากฏในตารางท

4.34

ตารางท 4.34 แสดงความสมพนธระหวางความภมใจในความเปนคนไทยกบความสมพนธกบ

ความอสระในการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ

ความภมใจในความเปนคน

ไทย

ความอสระในการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ รวม

อสระนอย อสระปานกลาง อสระมาก

ภมใจ-ภมใจมาก

ไมคอยภมใจ-ไมภมใจเลย

318

(32.2)

5

(41.7)

366

(37.1)

4

(33.3)

303

(30.7)

3

(25.0)

987

(100.0)

12

(100.0)

รวม 323

(32.3)

370

(37.0)

206

(30.6)

999

(100.0)

หมายเหต: Chi-square = 0.498, p = 0.780, Missing 1

4.5.10 สมตฐานท 10 บทบาทของรฐบาลในเรองความเทาเทยมของรายได มความสมพนธ

กบระดบการเสรมสรางพลงทางสงคม

4.5.10.1 บทบาทของรฐบาลในเรองความเทาเทยมกนของรายไดมความสมพนธ

กบการยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของบคคล ดวยความพยายามของตนเอง

113

เมอทดสอบความสมพนธระหวางบทบาทของรฐบาลในเรองความเทาเทยมกน

ของรายไดมความสมพนธกบการยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของบคคล ดวยความพยายาม

ของตนเอง ในประเดนของความเปนไปไดทคน ๆ หนงจะบรรลไดถงสถานภาพทางสงคมทสงขน

ดวยความพยายามของตนเองนน พบวา ผทตอบวา ควรท าใหทกคนมรายไดเทาเทยมกนมความ

เปนไปไดทคน ๆ หนงจะบรรลไดถงสถานภาพทางสงคมทสงขนดวยความพยายามของตนเอง

จ านวน 415 คน คดเปนรอยละ 7 6.3 ทงเปนไปไดและเปนไปไมไดจ านวน 102 คน คดเปนรอยละ

18.8 ตอบวาเปนไปไมไดจ านวน 27 คน คดเปนรอยละ 5.0 ส าหรบผทมความคดวาควรท าใหทกคน

มรายไดแตกตางกนมาก ๆ เพอจงใจใหเกดความพยายามหารายได ตอบวามความเปนไปไดทคน ๆ

หนงจะบรรลไดถงสถานภาพทางสงคมทสงขนดวยความพยายามของตนเองจ านวน 329 คน คด

เปนรอยละ 78.7 ตอบวาทงเปนไปไดและเปนไปไมไดจ านวน 65 คน คดเปนรอยละ 15.6 ตอบวา

เปนไปไมไดจ านวน 24 คน คดเปนรอยละ 5.7 เมอทดสอบความสมพนธโดยใชสถตไคสแควร ได

คา ไคสแควรเทากบ 1.843 คานยส าคญทางสถตเทากบ 0.398 ดงนน บทบาทของรฐบาลในเรอง

ความเทาเทยมกนของรายไดจงไมมความสมพนธกบการยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของ

บคคล ดวยความพยายามของตนเอง ดงปรากฏในตารางท 4.35

ตารางท 4.35 แสดงบทบาทของรฐบาลในเรองความเทาเทยมกนของรายไดมความสมพนธกบการ

ยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของบคคล ดวยความพยายามของตนเอง

บทบาทของรฐบาลในเรองความเทา

เทยมกนของรายได

การยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของบคคล

ดวยความพยายามของตนเอง

รวม

เปนไปได ทงเปนไปไดและเปนไป

ไมได

เปนไปไมได

ควรท าใหทกคนมรายไดเทาเทยมกน

ท าใหทกคนมรายไดแตกตางกนมากๆ

เพอจงใจใหเกดความพยายามหารายได

415

(76.3)

329

(78.7)

102

(18.8)

65

(15.6)

27

(5.0)

24

(5.7)

544

(100.0)

418

(100.0)

114

ตารางท 4.35 (ตอ)

บทบาทของรฐบาลในเรองความเทา

เทยมกนของรายได

การยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของบคคล

ดวยความพยายามของตนเอง

รวม

เปนไปได ทงเปนไปไดและเปนไป

ไมได

เปนไปไมได

รวม 744

(77.3)

167

(17.4)

51

(5.3)

962

(100.0)

หมายเหต: Chi-square = 1.843, p = 0.398, Missing 38

4.5.10.2 บทบาทของรฐบาลในเรองความเทาเทยมกนของรายไดมความสมพนธ

กบความเชอมนในการไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบความ

ยงยาก

เมอทดสอบความสมพนธระหวางบทบาทของรฐบาลในเรองความเทาเทยมกน

ของรายไดกบความเชอมนในการไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอ

ประสบความยงยากในประเดนของ การไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล หรอองคกรพฒนาเอกชน

เมอประสบกบความยงยากนน ผทคดวาควรท าใหทกคนมรายไดเทาเทยมกนจะไดรบความ

ชวยเหลอจากรฐบาลเมอประสบกบความยงยาก ในระดบมากจ านวน 201 คน คดเปนรอยละ 37.5

ระดบปานกลางจ านวน 116 คน คดเปนรอยละ 21.6 ระดบนอยจ านวน 219 คน คดเปนรอยละ 40.9

ส าหรบผทคดวาควรท าใหทกคนมรายไดแตกตางกนมากๆเพอจงใจใหเกดความพยายามหารายได

นน คดวาจะไดรบความชวยเหลอจากรฐบาลเมอประสบกบความยงยากในระดบมากจ านวน 196

คน คดเปนรอยละ 46.6 ระดบปานกลางจ านวน 107 คน คดเปนรอยละ 2 5.4 ระดบนอยจ านวน 118

คน คดเปนรอยละ 28.0 เมอทดสอบความสมพนธโดยใชสถตไคสแควร ไดคา ไคสแควรเทากบ

17.124 คานยส าคญทางสถตเทากบ 0.000 ดงนน บทบาทของรฐบาลในเรองความเทาเทยมกนของ

รายไดจงมความสมพนธกบความเชอมนในการไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล หรอ องคกรพฒนา

เอกชนเมอประสบความยงยากโดยมแนวโนมวา ผทคดวาควรท าใหทกคนมรายไดทเทาเทยมกนนน

115

จะไดรบความชวยเหลอจากรฐบาลเมอประสบกบความยงยากในระดบนอยมากกวาผทคดวาควรท า

ใหทกคนมรายไดแตกตางกนมากๆเพอจงใจใหเกดความพยายามหารายได ดงปรากฏในตารางท

4.36

ตารางท 4.36 แสดงความสมพนธระหวางบทบาทของรฐบาลในเรองความเทาเทยมกนของรายได

กบความเชอมนในการไดรบความชวยเหลอจากรฐบาลเมอประสบกบความยงยาก

บทบาทของรฐบาลในเรองความเทา

เทยมกนของรายได

ความเชอมนในการไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล

หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบกบความยงยาก

รวม

มาก ปานกลาง นอย

ควรท าใหทกคนมรายไดเทาเทยมกน

ท าใหทกคนมรายไดทแตกตางกนมากๆ

เพอจงใจใหเกดความพยายามหารายได

201

(37.5)

196

(46.6)

116

(21.6)

107

(25.4)

219

(40.9)

118

(28.0)

536

(100.0)

421

(100.0)

รวม 397

(41.5)

223

(23.3)

337

(35.3)

957

(100.0)

หมายเหต: Chi-square = 17.124, p = 0.000, Missing 43

4.5.10.3 บทบาทของรฐบาลในเรองความเทาเทยมกนของรายไดมความสมพนธ

กบความอสระในการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ

เมอทดสอบความสมพนธระหวางบทบาทของรฐบาลในเรองความเทาเทยมกน

ของรายไดกบความอสระในการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะในประเดนของการ

แสดงออกทางความคดในทสาธารณะนน พบวา ผทคดวาควรท าใหทกคนมรายไดเทาเทยมกน รสก

อสระระดบนอยจ านวน 210 คน คดเปนรอยละ 37.0 รสกอสระระดบปานกลางจ านวน 225 คน คด

เปนรอยละ 39.6 รสกอสระระดบมากจ านวน 133 คน คดเปนรอยละ 23.4 และส าหรบผทคดวาท า

ใหทกคนมรายไดแตกตางกนมากๆเพอจงใจใหเกดความพยายามหารายไดนน รสกอสระระดบนอย

116

จ านวน 114 คน คดเปนรอยละ 26.4 รสกอสระระดบปานกลางจ านวน 145 คน คดเปนรอยละ 33.6

รสกอสระระดบมากจ านวน 173 คน คดเปนรอยละ 40.0 เมอทดสอบความสมพนธโดยใชสถตไคส

แควร ไดคา ไคสแควรเทากบ 33.086 คานยส าคญทางสถตเทากบ 0.000 ดงนน บทบาทของรฐบาล

ในเรองความเทาเทยมกนของรายไดจงมความสมพนธกบความอสระในการแสดงออกทางความคด

ในทสาธารณะโดยมแนวโนมวา ผทคดวาควรท าใหทกคนมรายไดทเทาเทยมกน รสกอสระระดบ

ปานกลางกบการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ มากกวาผทคดวาควรท าใหทกคนมรายไดท

แตกตางกน ดงปรากฏในตารางท 4.37

ตารางท 4.37 แสดงความสมพนธระหวางบทบาทของรฐบาลในเรองความเทาเทยมกนของรายได

กบความอสระในการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ

บทบาทของรฐบาลในเรองความเทา

เทยมกนของรายได

ความอสระในการแสดงออกทางความคดในท

สาธารณะ

รวม

อสระนอย อสระปานกลาง อสระมาก

ควรท าใหทกคนมรายไดเทาเทยมกน

ท าใหทกคนมรายไดแตกตางกนมากๆ

เพอจงใจใหเกดความพยายามหารายได

210

(37.0)

114

(26.4)

225

(39.6)

145

(33.6)

133

(23.4)

173

(40.0)

568

(100.0)

432

(100.0)

รวม 324

(32.4)

370

(37.0)

306

(30.6)

1000

(100.0)

หมายเหต: Chi-square = 33.086, p = 0.000

117

4.5.11 สมตฐานท 11 บทบาทของรฐบาลในเรองความรบผดชอบตอประชาชนม

ความสมพนธกบระดบการเสรมสรางพลงทางสงคม

4.5.11.1 บทบาทของรฐบาลในเรองความรบผดชอบตอประชาชนมความสมพนธ

กบการยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของบคคล ดวยความพยายามของตนเอง

เมอทดสอบความสมพนธระหวางบทบาทของรฐบาลในเรองความรบผดชอบตอ

ประชาชนกบการยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของบคคล ดวยความพยายามของตนเอง ใน

ประเดนของความเปนไปไดทคน ๆ หนงจะบรรลไดถงสถานภาพทางสงคมทสงขนดวยความ

พยายามของตนเองนน พบวา ผทคดวารฐบาลควรมความรบผดชอบตอประชาชนมากขน ตอบวา ม

ความเปนไปไดทคน ๆ หนงจะบรรลไดถงสถานภาพทางสงคมทสงขนดวยความพยายามของ

ตนเองจ านวน 444 คน คดเปนรอยละ 73.0 ตอบวาทงเปนไปไดและเปนไปไมไดจ านวน 130 คน

คดเปนรอยละ 20.5 ตอบวาเปนไปไมไดจ านวน 34 คน คดเปนรอยละ 5.6 ส าหรบผทคดวา

ประชาชนควรมความรบผดชอบตอตนเองมากขน ตอบวามความเปนไปไดทคน ๆ หนงจะบรรลได

ถงสถานภาพทางสงคมทสงขนดวยความพยายามของตนเองจ านวน 300 คน คดเปนรอยละ 82.0

ตอบทงเปนไปไดและเปนไปไมไดจ านวน 21.4 คดเปนรอยละ 10.5 ตอบวาเปนไปไมไดจ านวน 17

คน คดเปนรอยละ 4.8 เมอทดสอบความสมพนธโดยใชสถตไคสแควร ไดคา ไคสแควรเทากบ

19.632 คานยส าคญทางสถตเทากบ 0.000 ดงนน บทบาทของรฐบาลในเรองความความรบผดชอบ

ตอประชาชนไดจงมความสมพนธกบการยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของบคคล ดวยความ

พยายามของตนเองโดยมแนวโนมวา ผทคดวาประชาชนควรมความรบผดชอบตอตนเองมากขน คด

วามความเปนไปไดทคน ๆ หนงจะบรรลไดถงสถานภาพทางสงคมทสงขนดวยความพยายามของ

ตนเอง มากกวาผทคดวารฐบาลควรมความรบผดชอบตอประชาชนมากขน ดงปรากฏในตารางท

4.38

118

ตารางท 4.38 แสดงความสมพนธระหวางบทบาทของรฐบาลในเรองความรบผดชอบตอประชาชน

กบการยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของบคคล ดวยความพยายามของตนเอง

บทบาทของรฐบาลในเรองความ

ความรบผดชอบตอประชาชน

การยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของบคคล

ดวยความพยายามของตนเอง

รวม

เปนไปได ทงเปนไปไดและเปนไป

ไมได

เปนไปไมได

รฐบาลควรมความรบผดชอบตอ

ประชาชนมากขน

ประชาชนควรมความรบผดชอบตอ

ตนเองมากขน

444

(73.0)

300

(84.7)

130

(21.4)

37

(10.5)

34

(5.6)

17

(4.8)

608

(100.0)

354

(100.0)

รวม 744

(77.3)

167

(17.4)

51

(5.3)

962

(100.0)

หมายเหต: Chi-square = 19.632, p = 0.000, Missing 38

4.5.11.2 บทบาทของรฐบาลในเรองความรบผดชอบตอประชาชนมความสมพนธ

กบความเชอมนในการไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบความ

ยงยาก

เมอทดสอบความสมพนธระหวางบทบาทของรฐบาลในเรองความรบผดชอบตอ

ประชาชนกบความเชอมนในการไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอ

ประสบความยงยาก พบวา ผทคดวา รฐบาลควรมความรบผดชอบตอประชาชนมากขนนน ตอบวา

จะไดรบความชวยเหลอจากรฐบาลเมอประสบกบความยงยากในระดบมาก จ านวน 265 คน คดเปน

รอยละ 265 ตอบระดบปานกลาง จ านวน 149 คน คดเปนรอยละ 149 คน ตอบระดบนอยจ านวน

189 คน คดเปนรอยละ 31.3 และผทคดวา ประชาชนควรมความรบผดชอบตอตนเองมากขนนน

ตอบวาจะไดรบความชวยเหลอจากรฐบาลเมอประสบกบความยงยากในระดบมากจ านวน 132 คน

คดเปนรอยละ 37.3 ตอบระดบปานกลางจ านวน 74 คน คดเปนรอยละ 20.9 ตอบระดบนอยจ านวน

119

148 คน คดเปนรอยละ 41.8 เมอทดสอบความสมพนธโดยใชสถตไคสแควร ไดคา ไคสแควรเทากบ

12.218 คานยส าคญทางสถตเทากบ 0.005 ดงนน บทบาทของรฐบาลในเรองความรบผดชอบตอ

ประชาชนไดจงมความสมพนธกบความเชอมนตอการไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล หรอ องคกร

พฒนาเอกชนเมอประสบความยงยากโดยมแนวโนมวา ผทคดวารฐบาลควรมความรบผดชอบตอ

ประชาชนมากขน คดวาจะไดรบความชวยเหลอจากรฐบาลเมอประสบกบความยงยากในระดบ

มาก มากกวา ผทคดวา ประชาชนควรมความรบผดชอบตอตนเองมากขน ดงปรากฏในตารางท 4.39

ตารางท 4.39 แสดงความสมพนธระหวางบทบาทของรฐบาลในเรองความรบผดชอบตอประชาชน

กบความเชอมนในการไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล หรอ องคกรพฒนาเอกชน

เมอประสบความยงยาก

บทบาทของรฐบาลในเรองความความ

รบผดชอบตอประชาชน

ความเชอมนในการไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล

หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบกบความยงยาก

รวม

มาก ปานกลาง นอย

รฐบาลควรมความรบผดชอบตอ

ประชาชนมากขน

ประชาชนควรมความรบผดชอบตอ

ตนเองมากขน

265

(43.9)

132

(37.3)

149

(24.7)

74

(20.9)

189

(31.3)

148

(41.8)

603

(100.0)

354

(100.0)

รวม 397

(41.5)

223

(23.3)

337

(35.3)

957

(100.0)

หมายเหต: Chi-square = 10.707, p = 0.005, Missing 43

4.5.11.3 บทบาทของรฐบาลในเรองความรบผดชอบตอประชาชนมความสมพนธ

กบความอสระในการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ

เมอทดสอบความสมพนธระหวางบทบาทของรฐบาลในเรองความความ

รบผดชอบตอประชาชนกบความอสระในการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ พบวา ผทคด

120

วารฐบาลควรมความรบผดชอบตอประชาชนมากขน รสกอสระระดบนอยในการแสดงออกทาง

ความคดในทสาธารณะจ านวน 193 คน คดเปนรอยละ 3 0.4 รสกอสระระดบปานกลางจ านวน 267

คน คดเปนรอยละ 38.2 รสกอสระระดบมากจ านวน 174 คน คดเปนรอยละ 27.4 และส าหรบผทคด

วาประชาชนควรมความรบผดชอบตอตนเองมากขน รสกอสระระดบนอยในการแสดงออกทาง

ความคดในทสาธารณะจ านวน 131 คน คดเปนรอยละ 35.8 รสกอสระระดบปานกลางจ านวน 103

คน คดเปนรอยละ 28.1 รสกอสระระดบมากจ านวน 132 คน คดเปนรอยละ 36.1 เมอทดสอบ

ความสมพนธโดยใชสถตไคสแควร ไดคา ไคสแควรเทากบ 19.928 คานยส าคญทางสถตเทากบ

0.000 ดงนน บทบาทของรฐบาลในเรองความรบผดชอบตอประชาชนไดจงมความสมพนธกบ

ความอสระในการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะโดยมแนวโนมวา ผทคดวารฐบาลควรม

ความรบผดชอบตอประชาชนมากขน รสกอสระระดบปานกลางในการแสดงออกทางความคดในท

สาธารณะมากกวา ผทคดวาประชาชนควรมความรบผดชอบตอตนเองมากขน ดงปรากฏในตารางท

4.40

ตารางท 4.40 แสดงความสมพนธระหวางบทบาทของรฐบาลในเรองความรบผดชอบตอประชาชน

กบความอสระในการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ

บทบาทของรฐบาลในเรองความความ

รบผดชอบตอประชาชน

ความอสระในการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ รวม

อสระนอย อสระปานกลาง อสระมาก

รฐบาลควรมความรบผดชอบตอ

ประชาชนมากขน

ประชาชนควรมความรบผดชอบตอ

ตนเองมากขน

193

(30.4)

131

(35.8)

267

(42.1)

103

(28.1)

174

(27.4)

132

(36.1)

634

(100.0)

366

(100.0)

รวม 324

(32.4)

370

(37.0)

306

(30.6)

1000

(100.0)

หมายเหต: Chi-square = 19.928, p = 0.000

121

4.5.12 สมตฐานท 12 การไปใชสทธเลอกตงมความสมพนธกบระดบการเสรมสรางพลงทางสงคม

4.5.12.1 การไปใชสทธเลอกตงมความสมพนธกบการยกสถานะทางสงคมและ

เศรษฐกจของบคคล ดวยความพยายามของตนเอง

เมอทดสอบคาความสมพนธระหวางการไปใชสทธเลอกตงกบการยกสถานะทาง

สงคมและเศรษฐกจของบคคล ดวยความพยายามของตนเอง พบวา ผทไปใชสทธในการเลอกตง คด

วามความเปนไปไดทคน ๆ หนงจะบรรลไดถงสถานภาพทางสงคมทสงขนดวยความพยายามของ

ตนเองจ านวน 639 คน คดเปนรอยละ 76.7 ตอบวา ทงเปนไปไดและเปนไปไมไดจ านวน 150 คน

คดเปนรอยละ 18.0 ตอบเปนไปไมไดจ านวน 44 คน คดเปนรอยละ 5.3 สวนผทไมไดไปใชสทธ

เลอกตงนนตอบวา เปนไปไดจ านวน 105 คน คดเปนรอยละ 81.4 ตอบวาทงเปนไปไดและเปนไป

ไมไดจ านวน 17 คน คดเปนรอยละ 13.2 ตอบเปนไปไมไดจ านวน 7 คน คดเปนรอยละ 5.4 เมอ

ทดสอบความสมพนธโดยใชสถตไคสแควร ไดคาไคสแควรเทากบ 1.822 คานยส าคญทางสถต

เทากบ 0.402 ดงนนการไปใชสทธเลอกตงจงไมมความสมพนธกบการยกสถานะทางสงคมและ

เศรษฐกจของบคคล ดวยความพยายามของตนเอง ดงปรากฏในตารางท 4.41

ตารางท 4.41 แสดงความสมพนธระหวางการไปใชสทธเลอกตงกบการยกสถานะทางสงคมและ

เศรษฐกจของบคคล ดวยความพยายามของตนเอง

การไปใชสทธเลอกตง

การยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของบคคล

ดวยความพยายามของตนเอง

รวม

เปนไปได ทงเปนไปไดและเปนไปไมได เปนไปไมได

ไป

ไมไป

639

(76.7)

105

(81.4)

150

(18.0)

17

(13.2)

44

(5.3)

7

(5.4)

833

(100.0)

129

(100.0)

รวม 744

(77.3)

167

(17.4)

51

(5.3)

962

(100.0)

หมายเหต: Chi-square = 1.822, p = 0.402, Missing 38

122

4.5.12.2 การไปใชสทธเลอกตงมความสมพนธกบความเชอมนในการไดรบความ

ชวยเหลอจากรฐบาล หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบความยงยาก

เมอทดสอบคาความสมพนธระหวางการไปใชสทธเลอกตงกบความเชอมนในการ

ไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบความยงยากนน พบวา ผทไป

ใชสทธเลอกตงมความเชอมนในระดบมากจ านวน 338 คน คดเปนรอยละ 40.8 เชอมนในระดบ

ปานกลางจ านวน 201 คน คดเปนรอยละ 24.3 เชอมนในระดบนอยจ านวน 289 คน คดเปนรอยละ

34.9 ส าหรบผทไมไดไปใชสทธเลอกตงมความเชอมนในระดบมากจ านวน 59 คน คดเปนรอยละ

45.7 เชอมนในระดบปานกลางจ านวน 22 คน คดเปนรอยละ 17.1 เชอมนในระดบนอยจ านวน 48

คน คดเปนรอยละ 37.2 เมอทดสอบความสมพนธโดยใชสถตไคสแควร ไดคา ไคสแควรเทากบ

3.316 คานยส าคญทางสถตเทากบ 0.191 ดงนน การไปใชสทธเลอกตงจงไมมความสมพนธกบ

ความเชอมนในการไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบความ

ยงยาก ดงปรากฏในตารางท 4.42

ตารางท 4.42 แสดงความสมพนธระหวางการไปใชสทธเลอกตงกบความเชอมนตอการไดรบความ

ชวยเหลอจากรฐบาล หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบความยงยาก

การไปใชสทธเลอกตง

ความเชอมนในการไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล

หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบกบความยงยาก

รวม

มาก ปานกลาง นอย

ไป

ไมไป

338

(40.8)

59

(45.7)

201

(24.3)

22

(17.1)

289

(34.9)

48

(37.2)

828

(100.0)

129

(100.0)

รวม 397

(41.5)

223

(23.3)

337

(35.3)

957

(100.0)

หมายเหต: Chi-square = 3.316, p = 0.191, Missing 43

123

4.5.12.3 การไปใชสทธเลอกตงมความสมพนธกบความอสระในการแสดงออก

ทางความคดในทสาธารณะ

เมอทดสอบคาความสมพนธระหวางการไปใชสทธเลอกตงกบความอสระในการ

แสดงออกทางความคดในทสาธารณะ นนพบวา ผทไปใชสทธในการเลอกตงรสกอสระระดบนอย

ในการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะจ านวน 277 คน คดเปนรอยละ 32.1 รสกอสระระดบ

ปานกลางจ านวน 317 คน คดเปนรอยละ 36.7 รสกอสระระดบมากจ านวน 270 คน คดเปนรอยละ

31.2 สวนผทไมไดไปใชสทธในการเลอกตงนน ตอบวา รสกอสระระดบนอยในการแสดงออกทาง

ความคดในทสาธารณะจ านวน 47 คน คดเปนรอยละ 34.6 รสกอสระระดบปานกลางจ านวน 53 คน

คดเปนรอยละ 39.0 รสกอสระระดบมากจ านวน 36 คน คดเปนรอยละ 26.5 เมอทดสอบ

ความสมพนธโดยใชสถตไคสแควร ไดคา ไคสแควรเทากบ 1.269 คานยส าคญทางสถตเทากบ

0.530 ดงนนการไปใชสทธเลอกตงจงไมมความสมพนธกบความอสระในการแสดงออกทาง

ความคดในทสาธารณะ ดงปรากฏในตารางท 4.43

ตารางท 4.43 แสดงความสมพนธระหวางการไปใชสทธเลอกตงกบความอสระในการแสดงออก

ทางความคดในทสาธารณะ

การไปใชสทธเลอกตง ความอสระในการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ รวม

อสระนอย อสระปานกลาง อสระมาก

ไป

ไมไป

277

(32.1)

47

(34.6)

317

(36.7)

53

(39.0)

270

(31.2)

36

(26.5)

864

(100.0)

136

(100.0)

รวม 324

(32.4)

370

(37.0)

306

(30.6)

1000

(100.0)

หมายเหต: Chi-square = 1.269, p = 0.530

124

4.5.13 สมตฐานท 13 ความสนใจทางการเมองมความสมพนธกบระดบการเสรมสรางพลง

ทางสงคม

4.5.13.1 ความสนใจทางการเมองมความสมพนธกบการยกสถานะทางสงคมและ

เศรษฐกจของบคคล ดวยความพยายามของตนเอง

เมอทดสอบคาความสมพนธระหวางความสนใจทางการเมองกบการยกสถานะ

ทางสงคมและเศรษฐกจของบคคล ดวยความพยายามของตนเอง นนพบวา ผทคอนขางสนใจ-สนใจ

มากมความคดวาเปนไปไดทคน ๆ หนงจะบรรลไดถงสถานภาพทางสงคมทสงขนดวยความ

พยายามของตนเองจ านวน 369 คน คดเปนรอยละ 80.3 ตอบวาทงเปนไปไดและเปนไปไมได

จ านวน 72 คน คดเปนรอยละ 16.0 ตอบวาเปนไปไดจ านวน 17 คน คดเปนรอยละ 3.8 สวนผทไม

คอยสนใจ-ไมสนใจเลยในการเมองนน ตอบวาเปนไปไดจ านวน 376 คน คดเปนรอยละ 75.4 ตอบ

วาทงเปนไปไดและเปนไปไมไดจ านวน 90 คน คดเปนรอยละ 18.0 ตอบวาเปนไปไมไดจ านวน 33

คน คดเปนรอยละ 6.6 เมอทดสอบความสมพนธโดยใชสถตไคสแควร ไดคา ไคสแวรเทากบ 4.973

คานยส าคญทางสถตเทากบ 0.083 ดงนน ความสนใจทางการเมองจงมความสมพนธกบการยก

สถานะทางสงคมและเศรษฐกจของบคคล ดวยความพยายามของตนเอง โดยมแนวโนมวาผทม

ความสนใจทางการเมองในระดบมาก มความคดวาเปนไปไดทคน ๆ หนงจะบรรลไดถงสถานภาพ

ทางสงคมทสงขนดวยความพยายามของตนเอง ดงปรากฏในตารางท 4.44

ตารางท 4.44 แสดงความสมพนธระหวางความสนใจทางการเมองกบการยกสถานะทางสงคมและ

เศรษฐกจของบคคล ดวยความพยายามของตนเอง

ความสนใจทางการเมอง

การยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของบคคล

ดวยความพยายามของตนเอง

รวม

เปนไปได ทงเปนไปไดและเปนไปไมได เปนไปไมได

คอนขางสนใจ-สนใจมาก

ไมคอยสนใจ-ไมสนใจเลย

369

(80.3)

376

(75.4)

72

(16.0)

90

(18.0)

17

(3.8)

33

(6.6)

451

(100.0)

499

(100.0)

125

ตารางท 4.44 (ตอ)

ความสนใจทางการเมอง

การยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของบคคล

ดวยความพยายามของตนเอง

รวม

เปนไปได ทงเปนไปไดและเปนไปไมได เปนไปไมได

รวม 738

(77.7)

162

(17.1)

50

(5.3)

950

(100.0)

หมายเหต: Chi-square = 4.973, p = 0.083, Missing 50

4.5.13.2 ความสนใจทางการเมองมความสมพนธกบความเชอมนในการไดรบ

ความชวยเหลอจากรฐบาลหรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบความยงยาก

เมอทดสอบคาความสมพนธระหวางความสนใจทางการเมองกบความเชอมนใน

การไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบความยงยากนน พบวา ผ

ทคอนขางสนใจ -สนใจมาก ทางการเมองมความเชอมนวาจะไดไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล

หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบความยงยากในระดบมากจ านวน 179 คน คดเปนรอยละ 40.0

เชอมนในระดบปานกลางจ านวน 100 คน คดเปนรอยละ 22.3 เชอมนในระดบนอยจ านวน 169 คน

คดเปนรอยละ 37.7 สวนผทไมคอยสนใจ-ไมสนใจเลยในการเมองนนตอบเชอมนระดบมากจ านวน

215 คน คดเปนรอยละ 43.3 ตอบระดบปานกลางจ านวน 119 คน คดเปนรอยละ 24.0 ตอบระดบ

นอยจ านวน 162 คน คดเปนรอยละ 32.7 เมอทดสอบความสมพนธโดยใชสถตไคสแควร ไดคา

ไคสแวรเทากบ 2.652 คานยส าคญทางสถตเทากบ 0.266 ดงนน ความสนใจทางการเมองจงไมม

ความสมพนธกบความเชอมนในการไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอ

ประสบความยงยาก ดงปรากฏในตารางท 4.45

126

ตารางท 4.45 แสดงความสมพนธระหวางความสนใจทางการเมองกบความเชอมนตอการไดรบ

ความชวยเหลอจากรฐบาล หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบความยงยาก

ความสนใจทางการเมอง

ความเชอมนในการไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล

หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบกบความยงยาก

รวม

มาก ปานกลาง นอย

คอนขางสนใจ-สนใจมาก

ไมคอยสนใจ-ไมสนใจเลย

179

(40.0)

215

(43.3)

100

(22.3)

119

(24.0)

169

(37.7)

162

(32.7)

448

(100.0)

496

(100.0)

รวม 394

(41.7)

219

(23.2)

331

(35.1)

944

(100.0)

หมายเหต: Chi-square = 2.652, p = 0.266, Missing 56

4.5.13.3 ความสนใจทางการเมองมความสมพนธกบความอสระในการแสดงออก

ทางความคดในทสาธารณะ

เมอทดสอบคาความสมพนธระหวางความสนใจทางการเมองกบความอสระใน

การแสดงออกทางความคดในทสาธารณะนน พบวา ผทคอนขางสนใจ -สนใจมากทางการเมองใน

ระดบมาก รสกอสระระดบนอยในการแสดงออกทางความคดจ านวน 147 คน คดเปนรอยละ 31.9

รสกอสระระดบปานกลางจ านวน 172 คน คดเปนรอยละ 37.3 รสกอสระระดบมากจ านวน 142 คน

คดเปนรอยละ 38.0 สวนผทไมคอยสนใจ-ไมสนใจเลยรสกอสระระดบนอยจ านวน 173 คน คดเปน

รอยละ 33.0 รสกอสระปานกลางจ านวน 189 คน คดเปนรอยละ 36.1 รสกอสระระดบมากจ านวน

162 คน คดเปนรอยละ 30.9 เมอทดสอบความสมพนธโดยใชสถตไคสแควร ไดคา ไคสแควร

เทากบ 0.200 คานยส าคญทางสถตเทากบ 0.905 ดงนนความสนใจทางการเมองจงไมม

ความสมพนธกบความอสระในการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ ดงปรากฏในตารางท

4.46

127

ตารางท 4.46 แสดงความสมพนธระหวางความสนใจทางการเมองกบความอสระในการแสดงออก

ทางความคดในทสาธารณะ

ความสนใจทางการเมอง ความอสระในการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ รวม

อสระนอย อสระปานกลาง อสระมาก

คอนขางสนใจ-สนใจมาก

ไมคอยสนใจ-ไมสนใจเลย

147

(31.9)

173

(33.0)

172

(37.3)

189

(36.1)

142

(30.8)

162

(30.9)

461

(100.0)

524

(100.0)

รวม 320

(32.5)

361

(36.6)

304

(30.9)

985

(100.0)

หมายเหต: Chi-square = 0.200, p = 0.905, Missing 15

1

บทท 5

สรป อภปรายผลและเสนอแนะ

ในการศกษาเรองคณภาพสงคม ในประเดนของ “การเสรมสรางพลงทางสงคม ( Social

Empowerment) ของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร” มวตถประสงค ดงน 1) เพอศกษาสภาพการณของการเสรมสรางพลงทางสงคมของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร

2) เพอศกษาปจจยทมความสมพนธกบการ เสรมสรางพลงทางสงคมของ

ประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร

โดยการศกษาครอบคลมเนอหาเกยวกบการเสรมสรางพลงทางสงคม ซงเปนมตหนงใน

ตวชวดคณภาพสงคม (Social Quality) และครอบคลมประเดนทส าคญ ไดแก การยกสถานะทาง

สงคมและเศรษฐกจของบคคล ดวยความพยายามของตนเอง ความเชอมนตอการไดรบความ

ชวยเหลอจากรฐบาล หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบความยงยาก และความอสระในการ

แสดงออกทางความคดในทสาธารณะ รวมทงตวแปรอสระเพอในทดสอบความสมพนธกบการ

เสรมสรางพลงทางสงคม ไดแก เพศ อาย สถานภาพสมรส ภาวการณท างาน ฐานะทางเศรษฐกจ

ระดบการศกษา การไดรบเงนชวยเหลอจากการวางงาน ความพการ หรอเงนชวยเหลอทางสงคม

อนๆ การสนบสนนเงนรอยละ 10 ของรายไดปจจบนเพอชวยเหลอโครงการชวยคนวางงานใหหา

งานท า ความภมใจในความเปนคนไทย บทบาทของรฐบาลในเรองความเทาเทยมของรายไดและ

บทบาทของรฐบาลในเรองความรบผดชอบตอประชาชน การไปใชสทธเลอกตงและความสนใจ

ทางการเมอง

ผศกษารวบรวมขอมลโดยใชแบบสอบถามซงเปนสวนหนงของแบบสอบถามตวชวด

คณภาพสงคม (Social Quality) กบประชาชนทมอาย 18 ปขนไปทอาศยอยในเขต

กรงเทพมหานคร

129

ไดแก เขตพญาไท เขตสวนหลวง เขตบางเขน เขตบงกม เขตบางพลด และเขตภาษเจรญ รวมทงสน

1,000 คน ผลการศกษาโดยสรป และขอเสนอแนะ ปรากฏดงตอไปน

5.1 สรปผลการศกษา ในการสรปผลการศกษาในครงน คณะผศกษาสามารถสรปผลตามประเดนทส าคญ

ตามล าดบดงตอไปน

5.1.1 ขอมลพนฐานของกลมตวอยาง

กลมตวอยางเปนผทอาศยอยในเขตกรงเทพมหานคร คอ เขตพญาไท (คดเปนรอยละ 5.9)

เขตสวนหลว ง (คดเปนรอยละ 12.8) เขตบางเขน (คดเปนรอยละ 25.8) เขตบงกม (คดเปนรอยละ

17.0) เขตบางพลด (คดเปนรอยละ 11.0) และเขตภาษเจรญ (คดเปนรอยละ 27.5) พบผลการศกษา

ดงน

เพศของผตอบแบบสอบถาม พบวา กลมตวอยางเปนเพศหญง (คดเปนรอยละ 56.8)

มากกวาเพศชาย (คดเปนรอยละ 43.2)

อายของผตอบแบบสอบถาม พบวา กลมตวอยางมอาย 60 ปขนไปมากทสด (คดเปนรอยละ

22.2) รองลงมา คอ กลมทมอายระหวาง 30-39 ป (คดเปนรอยละ 20.6) และชวงอายของกลม

ตวอยางทนอยทสด คอ อายระหวาง 50-59 ป (คดเปนรอยละ 17.2)

สถานภาพสมรสของผตอบแบบสอบถาม พบวา กลมตวอยางมสถานภาพสมรสมากทสด

(คดเปนรอยละ 50.8) รองลงมาคอสถานภาพโสด/ไมเคยสมรส (คดเปนรอยละ 32.3)

ระดบการศกษาของผตอบแบบสอบถาม พบวา กลมตวอยางสวนใหญจบ ประถมศกษา

หรอต ากวาประถมศกษาไป(คดเปนรอยละ 33.4) รองลงมาคอ จบปรญญาตรขนไป (คดเปนรอยละ

29.8) และระดบการศกษาของกลมตวอยางทนอยทสด คอ จบชนมธยมศกษาตอนปลาย (คดเปน

รอยละ 18)

ภาวการณท างาน พบวา กลมตวอยางสวนใหญมภาวการณ ลกจางประจ า (คดเปนรอยละ

38.1) รองลงมาคอ ไมไดท างาน (เกษยณ, เปนพอบานแมบาน , นกเรยน นกศกษา) (คดเปนรอยละ

29.3) นอยทสดคอ เปนลกจางชวคราว (คดเปนรอยละ 4.2)

ฐานะทางเศรษฐกจ พบวา กลมตวอยางสวนใหญมฐานะทางเศรษฐกจระดบรายไดเฉลย

130

( คดเปนรอยละ 65.1) รองลงมาคอ ต ากวาระดบรายไดเฉลย (คดเปนรอยละ 17.0) นอยทสดคอสง

กวาระดบรายไดเฉลย (คดเปนรอยละ 14.8)

5.1.2 ขอมลดานเศรษฐกจและสงคม

5.1.2.1 ไดรบเงนชวยเหลอจากการวางงาน, ความพการ, หรอเงนชวยเหลอทาง

สงคมอน ๆ

เ มอสอบถามถงการไดรบเงนชวยเหลอจากการวางงาน ความพการ หรอเงน

ชวยเหลอทางสงคมอนๆ พบวา กลมตวอยาง (คดเปนรอยละ 14.1) ตอบวาไดรบ กลมตวอยาง (คด

เปนรอยละ 82.1) ตอบวา ไมไดรบ

5.1.2.2 การสนบสนนเงนรอยละ 10 ของรายไดปจจบนเพอชวยเหลอโครงการ

ชวยคนวางงานใหหางานท า

เมอสอบถามถงทศนคตของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร ในเรองการ

สนบสนนโครงการชวยเหลอคนวางงานใหหางานท า โดยใหทานเสยสละเงนรอยละ 10 ของรายได

พบวา กลมตวอยางทมความเตมใจ (เตมใจมาก, คอนขางเตมใจ) (คดเปนรอยละ 70.6) กลมตวอยาง

ทไมเตมใจ (ไมคอยเตมใจ, ไมเตมใจเลย) (คดเปนรอยละ 29.4)

5.1.2.3 ความภมใจในความเปนคนไทย

เมอสอบถามถงความภมใจในการเปนคนไทยของประชาชนในเขต

กรงเทพมหานคร พบวา กลมตวอยางสวนใหญ ตอบวา ภมใจ (คอนขางภมใจ -ภมใจมาก) (เปนรอย

ละ 98.8) รองลงมาคอ ไมภมใจ (ไมคอยภมใจ-ไมภมใจเลย) (คดเปนรอยละ 1.2)

5.1.3 ขอมลดานการเมอง

5.1.3.1 บทบาทของรฐบาลในเรองความเทาเทยมของรายได

บทบาทของรฐบาลในเรองความเทาเทยมของรายได พบวากลมตวอยาง

(คดเปนรอยละ 56.8) ตอบวาควรใหทกคนมรายไดทเทาเทยมกน และกลมตวอยาง (คดเปนรอยละ

43.2) ตอบวา ควรท าใหทกคนมรายไดทแตกตางกนมากๆ เพอจงใจใหเกดความพยายามในการหา

รายได

131

5.1.3.2 บทบาทของรฐบาลในเรองความรบผดชอบตอประชาชน บทบาทของรฐบาลในเรองความรบผดชอบตอประชาชน พบวา กลมตวอยาง

สวนใหญ (คดเปนรอยละ 63.4) ตอบวา รฐบาลควรมความรบผดชอบตอประชาชนมากขน และกลมตวอยาง (คดเปนรอยละ 36.6) ตอบวา ประชาชนควรมความรบผดชอบตอตนเองมากขน

5.1.3.3 การไปใชสทธเลอกตง การไปใชสทธเลอกตง พบวา กลมตวอยางสวนใหญ (คดเปนรอยละ 86.4) ไป

ใชสทธในการเลอกตงทผานมา และกลมตวอยาง (คดเปนรอยละ 13.6) ไมไดไปใชสทธเลอกตงใน

ครงทผานมา

5.1.3.4 ความสนใจทางการเมอง

ความสนใจดานการเมอง พบวา กลมตวอยางสวนใหญไมสนใจ (ไมคอยสนใจ

เทาไหร-ไมสนใจเลย) (คดเปนรอยละ 46.8) รองลงมาคอ ไมสนใจ (ไมคอยสนใจเทาไหร -ไมสนใจ

เลย) (คดเปนรอยละ 53.2)

5.1.4 ขอมลดานการเพมพลงทางสงคม

5.1.4.1 การยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของบคคล ดวยความพยายามของ

ตนเอง

เมอสอบถามถงความคดเหนเกยวกบความสามารถทคน ๆ หนงจะบรรลถง

สถานภาพทางสงคมหรอเศรษฐกจทสงขนดวยความพยายามของตนเอง พบวา กลมตวอยางสวน

ใหญ (คดเปนรอยละ 77.3) ตอบวา เปนไปได (เปนไปไดมาก-เปนไปไดนดหนอย) รองลงมาคอไม

ทงเปนไปได และเปนไปไมได (คดเปนรอยละ 17.4) และนอยทสดคอ เปนไปไมได (เปนไปไม

คอยได-เปนไปไมไดเลย) (คดเปนรอยละ 5.3)

5.1.4.2 ความเชอมนในการไดรบความชวยเหลอจากสถาบนในสงคม

เมอสอบถามถงความเชอมนในการไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล หรอองคกร

พฒนาเอกชนเมอประสบกบความยงยาก พบวา กลมตวอยางตอบมความเชอมนมาก-มบาง (คดเปน

รอยละ 41.5) รองลงมาคอ มความเชอมนนอย -นอยมาก (คดเปนรอยละ 35.2) นอยทสดคอ ตอบม

ความเชอมนปานกลาง (คดเปนรอยละ 35.2)

132

5.1.4.3 ความอสระในการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ

เมอสอบถามถงความอสระในการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ และ/หรอ

การสอสารมอสระ หรอถกกดดนจากอทธพลภายนอกเพยงใด พบวา กลมตวอยางตอบมากทสดคอ

อสระระดบปานกลาง (คดเปนรอยละ 37.0) รองลงมาคอ รสกอสระระดบนอย (คดเปนรอยละ

37.0) และนอยทสดคอรสกอสระระดบมาก (คดเปนรอยละ 30.6)

5.1.3 ผลการทดสอบสมมตฐาน

สมตฐานท 1 เพศมความสมพนธกบระดบการเสรมสรางพลงทางสงคม ผลการทดสอบสมตฐาน พบวา เพศของประชาชน ไมมความสมพนธกบระดบการ

เสรมสรางพลงทางสงคมในทก ๆ ดาน ไดแก การยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของบคคล ดวยความพยายามของตนเอง ความเชอมนในการไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบความยงยากและความอสระในการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ

สมตฐานท 2 อายมความสมพนธกบระดบการเสรมสรางพลงทางสงคม ผลการทดสอบสมตฐาน พบวา อายของประชาชน ไมมความสมพนธกบระดบการ

เสรมสรางพลงทางสงคมในทก ๆ ดาน ไดแก การยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของบคคล ดวยความพยายามของตนเอง ความเชอมนในการไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบความยงยากและความอสระในการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ

สมตฐานท 3 สถานภาพสมรสมความสมพนธกบระดบการเสรมสรางพลงทางสงคม ผลการทดสอบสมตฐาน พบวา สถานภาพสมรสไมมความสมพนธกบระดบการเสรมสราง

พลงทางสงคมในทก ๆ ดาน ไดแก การยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของบคคล ดวยความ

พยายามของตนเอง ความเชอมนในการไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล หรอ องคกรพฒนาเอกชน

เมอประสบความยงยากและมความสมพนธกบความอสระในการแสดงออกทางความคดในท

สาธารณะ

สมตฐานท 4 ภาวการณท างานมความสมพนธกบระดบการเสรมสรางพลงทางสงคม ผลการทดสอบสมตฐาน พบวา สภาวการณท างาน มไมมความสมพนธกบระดบการเสรมสรางพลง

ทางสงคมในทก ๆ ดาน ไดแก การยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของบคคล ดวยความพยายาม

ของตนเอง ความเชอมนในการไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอ

ประสบความยงยากและมความสมพนธกบความอสระในการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ

133

สมตฐานท 5 ฐานะทางเศรษฐกจของครวเรอนมความสมพนธกบระดบการเสรมสรางพลง

ทางสงคม

ผลการทดสอบสมตฐาน พบวา ฐานะทางเศรษฐกจของครวเรอนมความสมพนธกบระดบ

การเสรมสรางพลงทางสงคมในดานความอสระในการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะและ

ไมมความสมพนธกบการยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของบคคล ดวยความพยายามของ

ตนเอง และความเชอมนในการไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอ

ประสบความยงยาก

โดยมแนวโนมวา ผทมฐานะทางเศรษฐกจระดบรายไดเฉลยจะรสกอสระในระดบปาน

กลางในการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะมากกวาผทมฐานะทางเศรษฐกจกลมอน ๆ

สมตฐานท 6 ระดบการศกษามความสมพนธกบระดบการเสรมสรางพลงทางสงคม

ผลการทดสอบสมตฐาน พบวา การศกษามความสมพนธกบความอสระในการแสดงออก

ทางความคดในทสาธารณะ และไมมความสมพนธกบการยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของ

บคคล ดวยความพยายามของตนเอง และความเชอมนในการไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล หรอ

องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบความยงยาก

โดยมแนวโนมวาผทจบระดบปรญญาตรขนไปรสกมความอสระในการแสดงออกทาง

ความคดในทสาธารณะในระดบปานกลาง มากกวาผทมระดบการศกษาในกลมอน ๆ

สมตฐานท 7 การไดรบเงนชวยเหลอจากการวางงาน, ความพการ, หรอเงนชวยเหลอทาง

สงคมอนๆมความสมพนธกบระดบการเสรมสรางพลงทางสงคม

ผลการทดสอบสมตฐาน พบวาการไดรบเงนชวยเหลอทางสงคมมความสมพนธกบระดบ

การเสรมสรางพลงทางสงคม ในเรองของ การยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของบคคล ดวย

ความพยายามของตนเอง, ความเชอมนในการไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล หรอ องคกรพฒนา

เอกชนเมอประสบความยงยากและไมมความสมพนธกบ ความอสระในการแสดงออกทางความคด

ในทสาธารณะ

โดยมแนวโนมวาผทไมเคยไดรบเงนชวยเหลอทางสงคมนนเหนดวยกบประเดนทวาคน ๆ

หนงจะบรรลไดถงสถานภาพทางสงคมทสงขนดวยความพยายามของตนเอง และมความเชอมนวา

จะไดรบความชวยเหลอจากรฐบาลหรอองคกรพฒนาเอกชนในระดบมาก มากกวาผทเคยไดรบเงน

134

สมตฐานท 8 การสนบสนนเงนรอยละ 10 ของรายไดปจจบนเพอชวยเหลอโครงการชวย

คน วางงานใหหางานท ามความสมพนธกบระดบการเสรมสรางพลงทางสงคม

ผลการทดสอบสมตฐาน พบวาการความเตมใจในการเสยเงนรอยละ 10 เพอสนนสนน

โครงการชวยคนวางงานใหหางานท า มความสมพนธกบระดบการเสรมสรางพลงทางสงคม ใน

เรองของ การยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของบคคล ดวยความพยายามของตนเอง

และไมมความสมพนธกบความเชอมนในการไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล หรอ องคกรพฒนา

เอกชนเมอประสบความยงยาก และความอสระในการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ

โดยมแนวโนมวา โดยมแนวโนมวาผทเตมใจ -เตมใจมากในการเสยเงนรอยละ 10 เพอ

สนบสนนโครงการชวยคนวางงานใหหางานท า มความคดเหนวา มความเปนไปไดทคน ๆ หนงจะ

บรรลไดถงสถานภาพทางสงคมทสงขนดวยความพยายามของตนเอง มากกวาผทไมคอยเตมใจ -ไม

เตมใจเลย

สมตฐานท 9 ความภมใจในความเปนคนไทย มความสมพนธกบระดบการเสรมสรางพลง

ทางสงคม

ผลการทดสอบสมตฐาน พบวาความภมใจในความเปนคนไทยไมมความสมพนธกบระดบ

การเสรมสรางพลงทางสงคมในทก ๆ ดาน ไดแก การยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของบคคล

ดวยความพยายามของตนเอง, ความเชอมนในการไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล หรอ องคกร

พฒนาเอกชนเมอประสบความยงยากและความอสระในการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ

สมตฐานท 10 บทบาทของรฐบาลในเรองความเทาเทยมของรายได มความสมพนธกบ

ระดบการเสรมสรางพลงทางสงคม

ผลการทดสอบสมตฐาน พบวา บทบาทของรฐบาลในเรองความเทาเทยมของรายได ม

ความสมพนธกบระดบการเสรมสรางพลงทางสงคม ในเรองของความเชอมนในการไดรบความ

ชวยเหลอจากรฐบาล หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบความยงยาก และความอสระในการ

แสดงออกทางความคดในทสาธารณะ และไมมความสมพนธกบการยกสถานะทางสงคมและ

เศรษฐกจของบคคล ดวยความพยายามของตนเอง

โดยมแนวโนมวา ผทคดวาควรท าใหทกคนมรายไดทเทาเทยมกนนนจะไดรบความ

ชวยเหลอจากรฐบาลเมอประสบกบความยงยากในระดบนอย และรสกอสระระดบปานกลางกบการ

135

แสดงออกทางความคดในทสาธารณะ มากกวาผทคดวาควรท าใหทกคนมรายไดแตกตางกนมาก ๆ

เพอจงใจใหเกดความพยายามหารายได

สมตฐานท 11 บทบาทของรฐบาลในเรองความรบผดชอบตอประชาชนมความสมพนธกบระดบการเสรมสรางพลงทางสงคม

ผลการทดสอบสมตฐาน พบวาบทบาทของรฐบาลในเรองความรบผดชอบตอประชาชนม

ความสมพนธกบระดบการเสรมสรางพลงทางสงคม ในเรองของ การยกสถานะทางสงคมและ

เศรษฐกจของบคคล ดวยความพยายามของตนเอง, ความเชอมนในการไดรบความชวยเหลอจาก

รฐบาล หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบความยงยาก และความอสระในการแสดงออกทาง

ความคดในทสาธารณะ

โดยมแนวโนมวา ผทคดวารฐบาลควรมความรบผดชอบตอประชาชนมากขน มความ

เปนไปไดทคน ๆ หนงจะบรรลไดถงสถานภาพทางสงคมทสงขนดวยความพยายามของตนเอง และ

คดวาจะไดรบความชวยเหลอจากรฐบาลเมอประสบกบความยงยากในระดบมาก รวมไปถง รสก

อสระระดบปานกลางในการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ มากกวาผทคดวาประชาชนควร

มความรบผดชอบตอตนเองมากขน

สมตฐานท 12 การไปใชสทธเลอกตงมความสมพนธกบระดบการเสรมสรางพลงทางสงคม

ผลการทดสอบสมตฐาน พบวา การไปใชสทธเลอกตงไมมความสมพนธกบระดบการ

เสรมสรางพลงทางสงคมในทก ๆ ดาน ไดแก การยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของบคคล ดวย

ความพยายามของตนเอง, ความเชอมนในการไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล หรอ องคกรพฒนา

เอกชนเมอประสบความยงยากและความอสระในการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ

สมตฐานท 13 ความสนใจทางการเมองมความสมพนธกบระดบการเสรมสรางพลงทาง

สงคม

ผลการทดสอบสมตฐาน พบวาความสนใจทางการเมองไมมความสมพนธกบระดบการ

เสรมสรางพลงทางสงคมในทก ๆ ดาน ไดแก การยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของบคคล ดวย

ความพยายามของตนเอง, ความเชอมนในการไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล หรอ องคกรพฒนา

เอกชนเมอประสบความยงยากและความอสระในการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ

สรปผลการทดสอบสมมตฐาน ดงปรากฏในตารางท 5.1

136

ตารางท 5.1 แสดงผลการทดสอบสมมตฐาน

ตวแปรตน ตวแปรตาม

การยกสถานะทาง

สงคม ความเชอมนในการ

ไดรบความชวยเหลอ ความอสระในการ

แสดงออกทางความคด Chi. Sig. Chi. Sig. Chi. Sig.

เพศ 0.513 0.774 0.433 0.805 2.352 0.309 อาย 6.037 0.643 6.967 0.540 11.855 0.158 สถานภาพสมรส 2.858 0.582 3.872 0.424 4.945 0.293

ภาวการณท างาน 12.363 0.054 1.185 0.978 8.413 0.209 ฐานะทางเศรษฐกจ 5.862 0.210 8.562 0.073 9.823 0.044* ระดบการศกษา 3.084 0.798 7.812 0.252 14.737 0.022* ไดรบเงนชวยเหลอจากการวางงาน ความพการ หรอเงนชวยเหลอทาง สงคมอนๆ

7.419 0.024* 7.558 0.023* 2.421 0.298

การสนบสนนเงนรอยละ 10 ของรายไดปจจบนเพอชวยเหลอโครงการชวยคนวางงานใหหางานท า

14.059 0.001* 2.473 0.290 4.562 0.102

ความภมใจในความเปนคนไทย 4.492 0.106 3.815 0.148 0.498 0.780

บทบาทของรฐบาลในเรองความเทาเทยมของรายได

1.843 0.398 17.124 0.000* 33.086 0.000*

บทบาทของรฐบาลในเรองความรบผดชอบตอประชาชน

19.632 0.000* 10.707 0.005* 19.928 0.000*

การไปใชสทธเลอกตง 1.822 0.402 3.316 0.191 1.269 0.530 ความสนใจทางการเมอง 4.973 0.083 2.652 0.266 0.200 0.905

หมายเหต: * หมายถง มคานยส าคญทางสถตทระดบ .05

137

5.2 อภปรายผล

ในการศกษาครงนผศกษาไดน าปจจยเพอหาความสมพนธกบการเสรมสรางพลงทางสงคม

ของประชาชนในเขตกรงเทพมหานครในประเดนของ การยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจ

ของบคคล ดวยความพยายามของตนเอง ความเชอมนตอการไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล หรอ

องคกรพฒนาเอกชนเมอประสบความยงยากและ ความอสระในการแสดงออกทางความคดในท

สาธารณะ โดยมปจจย 3 ปจจย ไดแก

ปจจยพนฐาน ประกอบไปดวย เพศ อาย สถานภาพสมรส ภาวการณท างาน ฐานะทาง

เศรษฐกจ และระดบการศกษา

ปจจยดานเศรษฐกจและสงคม ไดแก ไดรบเงนชวยเหลอจากการวางงาน, ความพการ, หรอ

เงนชวยเหลอทางสงคมอน ๆ การสนบสนนเงนรอยละ 10 ของรายไดปจจบนเพอชวยเหลอ

โครงการชวยคนวางงานใหหางานท า และความภมใจในความเปนคนไทย

ปจจยทางดานการเมอง ไดแก บทบาทของรฐบาลในเรองความเทาเทยมของรายได

บทบาทของรฐบาลในเรองความรบผดชอบตอประชาชน การไปใชสทธเลอกตง และความสนใจ

ทางการเมอง

โดยปจจยทมความสมพนธกบการเสรมสรางพลงทางสงคม ไดแก ฐานะทางเศรษฐกจ

ระดบการศกษา การไดรบเงนชวยเหลอจากการวางงา น, ความพการ, หรอเงนชวยเหลอทาง สงคม

อน ๆ การสนบสนนเงนรอยละ 10 ของรายไดปจจบนเพอชวยเหลอโครงการชวยคนวางงานใหหา

งานท า บทบาทของรฐบาลในเรองความเทาเทยมของรายได และบทบาทของรฐบาลในเรองความ

รบผดชอบตอประชาชน

1) ฐานะทางเศรษฐกจของครวเรอน มความสมพนธกบการเสรมสรางพลงทาง

สงคมโดยการศกษาในครงนพบวา ผทมฐานะทางเศรษฐกจอยในกลมระดบรายไดเฉลย มความ

อสระในการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะในระดบปานกลาง มากกวากลมผมฐานะทาง

เศรษฐกจในระดบอน ๆ ทงนเนองจาก ในการแสดงออกทางความคดอะไรกตามในทสาธารณะนน

ตองค านงถงสงทจะตามมา นอกจากนแลว ยงขนอยกบปจจยภายนอก ทงทางดานการเมอง และ

อทธพลของพนท กลมคนในกลมน เปนผทอยในฐานะทสามารถหาเลยงชพตนเองได โดยไมตอง

138

พงพาปจจยอน ๆ ทจะเขามาชวยเหลอมากนก จงท าใหคนกลมนสามารถแสดงความคดเหนไดอยาง

อสระ ซงสอดคลองกบงานวจยของ อรนช ปอมเปน (2550) เรอง บทบาทการมสวนรวมของ

ประชาชนในการบรหารงานของเทศบาลต าบลหวดง อ าเภอลบแล จงหวดอตรดตถ พบวา ระดบ

รายไดมบทบาทการมสวนรวมในการแสดงความคดเหนการบรหารงานในเทศบาลต าบลแตกตาง

กน

2) ระดบการศกษา จากการศกษาพบวา มความสมพนธกบความอสระในการ

แสดงออกทางความคดในทสาธารณะ โดยมแนวโนมวาผทจบการศกษาระดบปรญญาตรขนไป

รสกมความอสระในการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะในระดบปานกลาง มากกวาผทจบ

การศกษาในระดบอน ๆ ทงนเนองจากผทจะสามารถศกษาในระดบปรญญาตรขนไปนนสวนหนง

จะตองมองคความรทสงสมมา และพรอมทจะน าองคความรนนๆมาตอยอด โดยในการศกษาระดบ

ดงกลาวนน จะเปนการศกษาทเนนผเรยนเปนส าคญ ซงในปจจบนประเทศไทยไดมการสราง

พนฐานการเรยนรดวยตนเองตงแตการศกษาขนพนฐานอยแลว ซงสอดคลองกบการพฒนา

หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551ของกระทรวงศกษาธการ ทมงพฒนาผเรยนใหม

สมรรถนะส าคญในดานตางๆ ไดแก ความสามารถในการสอสาร เปนความสามารถในการรบและ

สงสาร มความร ความเขาใจและทศนะของตนเองเพอแลกเปลยนขอมลขาวสารและประสบการณ

อนจะเปนประโยชนตอการพฒนาตนเองและสงคม รวมไปถงความสามารถในการคด วเคราะห

สงเคราะห และคดอยางสรางสรรค การคดอยางมวจารณญานและคดอยางเปนระบบ เพอน าไปส

การสรางองคความรหรอสารสนเทศเพอการตดสนใจเกยวกบตนเองและสงคมไดอยางเหมาะสม

ซงสงผลใหผทเรยนในระดบขนพนฐานของกระทรวงศกษาธการไดมโอกาสพฒนาทกษะในการท

จะกลาแสดงออกเพมมากยงขน เมอผเรยนไดศกษาในระดบทสงขน กจะมการเนนการคดและ

วเคราะหโดยตวผเรยนเปนส าคญ จงท าใหทคณลกษณะดงกลาวถกดงออกมาใชในการเรยนรใน

ระดบนมากขน

3) การไดรบเงนชวยเหลอจากการวางงาน, ความพการ, หรอเงนชวยเหลอทาง

สงคมอนๆ จากผลการศกษาพบวา ผทไมเคยไดรบเงนชวยเหลอทางสงคมนนเหนดวยกบประเดน

ทวาคน ๆ หนงจะบรรลไดถงสถานภาพทางสงคมทสงขนดวยความพยายามของตนเอง ทงนเปน

เพราะวา การไดรบความชวยเหลอทางสงคมไมวาจะโดยรปแบบใดกตามนน อาจจะเปนปจจยเสรม

139

ทจะท าใหประชาชนมคณภาพชวตทดขน แตอยางไรกตาม การทคนจะมสถานภาพทางสงคมท

สงขน กตองมาจากความพยายามในการแสวงหาความรของตนเองเปนส าคญ ซงสอดคลองกบ

การศกษาของ ชาญชย อาจนสมาจารย (2554) ซงไดใหความหมายของการพฒนาตนเองไววา ความ

ตองการของการทจะพฒนาความร ความสามารถของตนเองทเปนอย ใหมความร ความสามารถ

เพมขน เกดประโยชนตอตนเองและองคกร อกทงยงเปนการพฒนาตนเองตามศกยภาพของตนใหด

ขนทงทางรางกาย จตใจ อารมณและสตปญญา เพอเปนสมาชกทมประสทธภาพของสงคม เปน

ประโยชนตอผอน ตลอดจนเพอการด าเนนชวตอยางมความสข แตในทางกลบกนผทไมเคยไดรบ

เงนชวยเหลอทางสงคมนนยงคงมความคาดหวงใหมหนวยงานเขามาชวยเหลอในระดบมาก

มากกวาผทเคยไดรบเงนชวยเหลอทางสงคม ทงนเนองมากจากกลมตนเหลาน มความคาดหวงให

ชวยเหลอในเรองทไมสามารถรบมอไดจรง ๆ เทานน ดงนนจงมความคาดหวงวาเมอพวกเขา

ประสบปญหาตางๆทไมสามารถควบคมได ไมวาจะเปน ตกงาน เจบปวย กสมควรทจะไดรบความ

ชวยเหลอจากรฐบาลหรอองคกรพฒนาเอกชน

4) การสนบสนนเงนรอยละ 10 ของรายไดปจจบนเพอชวยเหลอโครงการชวยคน

วางงานใหหางานท า จากการศกษา พบวา ผทเตมใจในการเสยเงนรอยละ 10 เพอสนบสนน

โครงการชวยคนวางงานใหหางานท านน สวนใหญจะเปนผทมฐานะทางเศรษฐกจทอยในระดบท

สงกวาหรอเทากบรายไดเฉลย ดงนนจงมความเตมใจในการทจะใหโอกาสชวยเหลอผวางงานให

สามารถหางานท า ถงแมวากลมคนเหลานจะเหนดวยกบความเปนไปไดทวา คน ๆ หนงจะสามารถ

บรรลไดถงสถานภาพทางสงคมทสงขนดวยความพยายามของตนเองกตาม ซงสอดคลองกบ

การศกษาของ เกยรตศกด เจรญคงธรรม (2546) เรอง ปจจยทมผลตอการมสวนรวมในการท า

กจกรรมเพอชวยเหลอสงคม ของสมาชกสโมสรไลออนสสากลภาค 310- D พบวา สมาชกของ

สโมสรไลออนสสวนใหญจะเปนพอคา นกธรกจ ทเตมใจในการชวยเหลอสงคม โดยด าเนน

โครงการกจกรรมตางๆ โดยมมลเหตและปจจยมาจาก ความคาดหวงตอประโยชนทจะไดรบ

หลงจากทใหความชวยเหลอแลวไมวาจะเปน ชอเสยง การไดรบการยกยอง นบหนาถอตาอยใน

ระดบสง รวมถงการไดรบการสนบสนนจากคนในครอบครวอกดวย

5) บทบาทของรฐบาลในเรองความเทาเทยมของรายได จากการศกษาพบวา ผท

คดวาควรท าใหทกคนมรายไดทเทาเทยมกน มความคาดหวงในการไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล

140

และหนวยงานทเกยวของเมอประสบปญหาในระดบนอย มากกวาผทคดวาท าใหทกคนมรายได

แตกตางกนมาก ๆ เพอจงใจใหเกดความพยายามหารายได รวมไปถง ยงรสกอสระระดบปานกลาง

ในการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ ทงนเนองจากการทจะท าทกคนในสงคมมรายไดทเทา

เทยมกนนน ตองเรมจากการพฒนาศกยภาพทางดานอาชพใหแกกลมคนทมรายไดเฉลยต ากวา

เกณฑใหสงขน เพอทจะสามารถยกระดบความสามารถและรายได รวมไปถงความสามารถในการ

แสดงความคดเหนในทสาธารณะทเทาเทยมกบผอน รวมไปถงการไดรบความชวยเหลอ หรอ

สวสดการตาง ๆ ทางสงคมนนจะตองมความเทาเทยมกนดวย โดยงานวจยของ ชนทอง มโพธ

(2549) ไดท าการศกษาในเรอง ยทธศาสตรการแกไขปญหาความยากจนโดยการพงตนเองของ

ประชาชนทมรายไดต ากวาเกณฑ จปฐ. ต าบลหนองพกล อ าเภอตากฟา จงหวดนครสวรรค พบวา

จากการระดมความคดสรางยทธศาสตรการแกไขปญหาความยากจนโดยการพงตนเองของประชน

ชนทมรายไดต ากวาเกณฑ จปฐ. ได 5 ยทธศาสตรคอ

(1) การเสรมสรางพฒนาศกยภาพในการประกอบอาชพ

(2) การเสรมสรางโอกาสใหประชาชนเขาถงบรการของรฐ

(3) การเสรมสรางใหประชาชนอนรกษสงแวดลอมและ

ทรพยากรธรรมชาต

(4) การเสรมสรางพฒนาศกยภาพประหยดและการอดออมรณรงคให

ประชาชนมความระเอยดรอบครอบการใชจายภายในครวเรอน เพอลดในสวนทไมจ าเปนลง

(5) การจดสวสดการสงคมใหกบผสงอายและผพการทไมสามารถทจะ

พฒนาและสงเสรมอาชพ แตจะตองไดรบการสงเคราะหและจดสวสดการเพอทจะไดมคณภาพชวต

ทดและอยไดในสงคม โดยเนนหลกของการมสวนรวม และการแสดงความคดของประชาชนใน

พนทเปนหลก

6) บทบาทของรฐบาลในเรองความรบผดชอบตอประชาชน จาก

การศกษาพบวาทคดวารฐบาลควรมความรบผดชอบตอประชาชนเองมากขน เหนดวยกบความคด

ทวา มความเปนไปไดทคน ๆ หนงจะบรรลไดถงสถานภาพทางสงคมทสงขนดวยความพยายาม

ของตนเอง และมความคาดหวงในการทจะไดรบความชวยเหลอจากรฐบาลเมอประสบความยงยาก

ในระดบมาก รวมไปถงมความอสระในระดบปานกลาง ในการแสดงความคดในทสาธารณะ

141

มากกวาผทคดวาประชาชนควรทจะมความรบผดชอบตอตนเองมากขน ส าหรบคนในกลมนนน

เปนกลมทมความคดวาในการดแลเรองความเปนอยทดของประชาชนนน ควรทจะเปนหนาทของ

รฐบาล ทงนเนองมาจาก ผลของนโยบายประชานยม หรอการบรหารพฒนาประเทศทขาดความม

สวนรวมของประชาชน จงท าใหประชาชนทไดรบความชวยเหลอโดยปราศจากการมสวนรวมนน

เคยตวกบการไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล ซงท าหนาทเปนผใหเพยงฝายเดยว ดงการศกษาของ

วนย ผลเจรญ (2546) เรอง ผลกระทบของนโยบายประชานยมทมตอเศรษฐกจ สงคม และการเมอง

ไทย พบวา การเอาเงนจ านวนมากกระจายลงไปในพนทตางๆ ยงเปนการสรางวฒนธรรมอปถมภ

ใหแขงแกรงขนดวย ประชาชนยอมคาดหวงทจะไดรบบรการสนเชอจากรฐตอไปเรอยๆ ท าให

นกการเมองกลายเปนผอปถมภ แมจะไมไดอปถมภดวยเงนเหมอนกบการใชเงนซอเสยง แตเปน

การอปถมภโดยนโยบาย ทเอาเงนเปนตวตง นโยบายประชานยมจงเปนนโยบายทสงเสรมให

วฒนธรรมแบบอปถมภเตบโตขนในระบบของทนนยม ซงในทสดวฒนธรรมนกจะยงคงเปนปจจย

ในการกดกรอนความเขมแขงของสงคมตอไป

5.3 ขอเสนอแนะ

5.3.1 ขอเสนอแนะจากการศกษา

5.3.1.1 การยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของบคคล ดวยความพยายามของ

ตนเองนน กลมตวอยางมความคดเหนวาเปนไปไดมาก -เปนไปไดนดหนอยถงรอยละ 77.3 ดงนน

หนวยงานทเกยวของควรทจะมการสงเสรมการเรยนรทเกดขนจากภมปญญาหรอองคความรทมอย

ในตวบคคล โดยหนวยงานดงกลาวนนมหนาทแคเพยงเปนผคอยใหค าปรกษา ทจะชวยในการดง

เอาองคความรตางๆทมอยในตวบคคล หรอชมชนออกมาใชใหเกดประโยชน เปนการบรหารการ

จดการความร โดยเนนหลกของความยงยน และพงตนเอง สอนใหประชาชนเขาใจ และสามารถท

จะปรบประยกษทกษะนนๆไดเองไดในสถานการณทแตกตางกนออกไป โดยรบความชวยเหลอ

จากรฐบาลเทาทจ าเปน เนนการสรางภมคมกนใหแกทองถน ชมชน และสงคม เพอเปนพลง

ขบเคลอนในการพฒนาประเทศ ใหไปสสงคมทมคณภาพตอไป

142

5.3.1.2 ในประเดนเกยวกบการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ และ/หรอ

การสอสารมอสระ หรอถกกดดนจากอทธพลภายนอกนน ประชาชนยงรสกอสระในระดบนอย -

ปานกลางอย คดเปนรอยละ 32.4 และ 37.0 ตามล าดบซงในสงคมทเปนประชาธปไตยอยางประเทศ

ไทย ทเนนความเสมอภาคของคนทกชนชน เรองของความกดดนดงกลาวไมนาทจะเกดขน แตใน

สงคมไทยทกวนน ทเตมไปดวยขดแยงทางความคด การแบงฝายทเกดขนอยางชดเจนจนบางครงจง

น าไปสความรนแรงท าใหการแสดงออกทางความคดของประชาชนในปจจบนเตมไปดวยความ

หวาดระแวง ดงนนในการแกไขปญหาดงกลาวทเกดขนนนอาจจะตองเรมจากการใหความส าคญไป

ทองคกรปกครองสวนทองถน ทจะตองมหนาทเสรมสรางใหประชาชนในชมชน หรอสงคมนนๆ

กลาทจะคด และกลาทจะพด โดยยดหลกของความเสมอภาค ซงจะตองสรางบรรยากาศในการ

แสดงความคดเหนใหเกดขน ยกตวอยางเชน การจดเวทสาธารณะเพอรบฟงความคดเหนของ

ประชาชน การท าประชาพจารณเมอมโครงการ หรอนโยบายใดๆลงมา ทงนเพอปลกฝงให

ประชาชนรสกวาการแสดงความคดเหนในทสาธารณะเปนเรองทพงกระท า และไมมความผดหาก

การแสดงความคดเหนนนอยในกรอบทเหมาะสม

5.3.1.3 ในการศกครงนยงพบวา ผทจบระดบปรญญาตรขนไปรสกมความอสระ

ในการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ มากกวาผทมระดบการศกษาในกลมอน ๆ เนองจาก

ในการศกษาระดบปรญญาโทนนเนนใหผเรยนคนควาและเรยนรดวยตนเองเปนส าคญ รวมถง

มงเนนพฒนาความสามารถทางดานกลาทจะคดและกลาทจะแสดงออก ดงนนกระทรวงศกษาธการ

หรอหนวยงานทเกยวของ ควรทพฒนาหลกสตรสงเสรมการเรยนรดวยตนเองใหมความชดเจนมาก

ยงขน และปลกฝงคานยมใหผเรยนมความกลาคดและกลาแสดงออกในสงคมประชาธปไตย ตงแต

ระดบการศกษาขนพนฐาน

โดยขอเสนอทไดกลาวไปแลวขางตนนน จะตองอยบนหลกของการมสวนรวม เนองจาก

ไมวาจะแกไข ใหการชวยเหลอและสนบสนนจากองคกรใดๆกตาม ถาเปนไปในลกษณะของการท า

ให หยบยนใหเพยงฝายเดยว ผลทเกดขนกเปนเพยงแคการแกไขปญหาทปลายเหต ไมกอใหเกด

ความยงยน ประชาชนไมมสวนรวมในการคดและแกไขปญหาทเกดขน ดงนนหนวยงานทจะเขามา

ชวยเหลอนน จะตองค านงถงการก าหนดวตถประสงคใหมความชดเจนวานโยบายหรอโครงการท

143

จะเกดขนนนเปนไปในทศทางทสงเสรมการมสวนรวมของประชาชนอยางแทจรงหรอไม เพอ

เสรมสรางพลงทางสงคมทแทจรงใหเกดขน

5.3.2 ขอเสนอแนะส าหรบการศกษาครงตอไป

ในการศกษาทางดานคณภาพสงคมนน ยงไมเปนทแพรหลายและยงไมมงานวจยท

เกยวของในประเดนนเทาทควร หากแตเปนเรองทส าคญมาก ส าหรบการพฒนาสงคมใหไปใน

ทศทางทถกตอง กควรทจะมการขยายการศกษาในประเดนตางๆของคณภาพสงคม ใหครอบคลม

ทกภาค ของประเทศไทย ไมเฉพาะเพยงแตในสงคมเมองเทานน แตจะตองลงลกถงชมชนและ

ทองถน ซงเปนรากฐานทส าคญอกอยางหนงของสงคม

อกประการหนงกคอ ในการศกษาในครงนเปนการศกษาเชงปรมาณ รแตเพยงขอมลท

วเคราะหโดยตวเลข แตไมสามารถรถงความหมายทแทจรงของตวเลขนนๆได ดงนนเพอใหเกด

การศกษาทเจาะลกแลวนน ควรทจะน าผลการวจยในประเดนทหนาสนใจ ในการน าไปตอยอด

การศกษาทางดานการวจยแบบคณภาพ เพอใหไดขอมลเชงวเคราะหทชดเจนมากยงขน

139

บรรณานกรม

กมลพรรณ พนพง. 2553. อตลกษณ การเสรมพลงอ านาจ และการก าหนดวถชวตตนเอง การ ด ารงชวตอสระของคนพการในสงคมไทย. วทยานพนธปรญญาดษฎบณฑต มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

กรภค จายประยร. 2549. การน าเสนอแนวทางการจดการศกษาเพอเสรมสรางพลงอ านาจภาค ประชาชนดานความเปนประชาธปไตย. วทยานพนธปรญญาดษฎบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

เกยรตศกด เจรญคงธรรม. 2546. ปจจยทมผลตอการมสวนรวมในการท ากจกรรมเพอชวยเหลอ สงคมของสมาชกสโมสรไลออนสสากลภาค 310-D. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สถาบนราชภฎนครปฐม.

โกวทย พวงงาม และธนเดช ฉายอรณ. 2543. ความร ทศนคต และการปฏบตของประชาชนในการ มสวนรวมตอการบรหารงานแบบกระจายอ านาจ. ส านกงานเลขาธการสภาผแทนราษฏร.

จรวรรณ นาคพฒน. 2547. ผลของการเสรมพลงอ านาจครโดยการพฒนาความสามารถดานการออกแบบและจดการเรยนร. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

จรญ คณม. 2529. ประชากรศกษากบการพฒนาคณภาพชวตในการสมมนาทางวชาการเรอง ประชากรกบการพฒนาคณภาพชวต. กรงเทพมหานคร: สถาบนประชากรศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

เจยมจตต ธรรมพชย. 2549. กระบวนการเสรมสรางและการเกดพลงอ านาจในตนเองของสตรกรณ ศนยธารชวต (เพอสตร) พทยา จ.ชลบร. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

เจรญศกด กนแสง. 2546. การมสวนรวมของประชาชนตามโครงการชลประทานขนาดเลกใน จงหวดเลย. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สถาบนราชภฏเลย.

145

เฉลยว เกษจนทรทวา. 2553. ความคาดหวงของประชาชนตอการสงเสรมคณภาพชวตของเทศบาล ต าบลภาช อ าเภอภาช จงหวดพระนครศรอยธยา. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฏพระนครศรอยธยา.

ชนทอง มโพธ. 2549. ยทศาสตรการแกไขปญหาความยากจนโดยการพงตนเองของประชาชนทมรายไดต ากวาเกณฑ จปฐ. ต าบลหนองพกล อ าเภอตากฟา จงหวดนครสวรรค. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฏนครสวรรค.

ชยณรงค สหะ. 2554. การเสรมสรางอ านาจใหพนกงานในองคกร: กรณศกษา บรษท ยางสยาม อตสาหกรรม จ ากด. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

ชฎาภรณ บตรบร. 2550. การสรางพลงชมชนเพอจดตงระบบการเฝาระวงโรคไขหวดนกโดยชมชน. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยมหดล.

ชมศกด อนทรรกษ. 2554. รปแบบความสมพนธโครงสรางเชงเสนของปจจยดานพลงทสงผลตอภาวะผน าทรงพลงทางการศกษาของผบรหารสถานศกษาขนพนฐานในสามจงหวดชายแดนภาคใต. วารสารศกษาศาสตร มหาวทยาลยสงขลานครนทร วทยาเขตปตตาน22 (กนยายน-ธนวาคม): 50-67.

ชาญชย อาจนสมาจาร. 2554. พฒนาตนเองสความเปนผบรหาร. กรงเทพมหานคร: พมพทอง. ณฐกฤตา เทวรงษ. 2550. ความสมพนธระหวางการน าอนเทอรเนตมาใชในการปฎบตงานของ

พนกงานกบการเสรมสรางพลงอ านาจในงานของพนกงาน: ศกษาเฉพาะกรณ พนกงานของบรษท ทร คอรปอเรชน จ ากด (มหาชน). วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ.

ดารน คงสจววฒน. 2542. ปจจยทมผลตอการด าเนนงานของสหภาพแรงงาน: กรณศกษา นคมอตสาหกรรมนวนคร จงหวดปทมธาน. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยเชยงใหม.

ถวลวด บรกล. 2553. คณภาพสงคมเพอคณภาพประเทศไทย. กรงเทพมหานคร: จรญสนทวงศการพมพ.

ถวลวด บรกล. 2553. คณภาพสงคมในประเทศไทย. ในการประชมวชาการสถาบนพระปกเกลา ครงท 12 ประจ าป 2553 คณภาพสงคมกบคณภาพประชาธปไตย. กรงเทพมหานคร: สถาบนพระปกเกลา.

146

ธญญาภรณ ปนแกว. 2553. ความสมพนธระหวาง การท างานเปนทม การเสรมสรางพลงอ านาจใน งาน กบการบรหารคณภาพของหอผปวย ตามการรบรของพยาบาลวชาช โรงพยาบาลทวไป เขตภาคตะวนออก. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยบรพา.

ธนช กนกเทศ. 2549. การพฒนามาตรฐานและตวชวดทางสงคมดานความมนคงทางสขภาพของ ผสงอายในเขตชมชนเมอง. วทยานพนธปรญญาดษฎบณฑต มหาวทยาลยนเรศวร.

ธระ พทกษประเวช. 2546. พลงชมชน เทคนคส าหรบวทยากร. คนวนท 5 สงหาคม 2554 จาก http://advisor.anamai.moph.go.th/tamra_com.html.

ธระพงศ เกดรง. 2553. บทบาทของสหภาพแรงงานตอการพฒนาคณภาพชวตการท างานของ สมาชกสหภาพแรงงาน: ศกษากรณศกษาสหภาพแรงงานสมาชกสหพนธแรงงานธนาคารและการเงนแหงประเทศไทย. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

นงลกษณ วรชชย. 2541. โมเดลลสเรล สถตวเคราะหส าหรบการวจย. กรงเทพมหานคร: โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

นธ เนองจ านงค. 2553. คณภาพสงคมเพอคณภาพประเทศไทย. กรงเทพมหานคร: จรญสนทวงศการพมพ.

นยม บญพค า และคณะ. 2549. การแกไขปญหาความยากจนของคนจนในเขตเมองใหมดวยพลง ชมชน: กรณศกษาอ าเภอบางพล จงหวดสมทรปราการ. กรงเทพมหานคร: โครงการวจย มหาวทยาลยราชภฎจนทรเกษม ส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษา กระทรวงศกษาธการ.

นสดารก เวชยานนท. 2550. การเสรมสรางพลงกบการกระจายอ านาจสทองถน ศกษาเฉพาะกรณ การบรหารทรพยากรมนษยขององคกรปกครองสวนทองถนในเขตจงหวดนครราชสมา. กรงเทพมหานคร: คณะรฐประศาสนศาสตร สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

นสดารก เวชยานนท. 2550. การเสรมพลงใหกบองคกรทองถน โดยผานทางการบรหารทรพยากร มนษย.วารสารรฐประศาสนศาสตร. 5, 1 (พฤษภาคม-สงหาคม): 87-122.

บญศร พรหมมาพนธ และคณะ. 2547. รายงานการวจย เรอง การพฒนาเครองชวดส าหรบการ ประเมนผลการบรหารงานบคคลสวนทองถน. กรงเทพมหานคร: มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

147

ปยนช สมสมย. 2553. การมสวนรวมของชมชนในการสรางพนทสาธารณะ กรณศกษา ชมชนโฟร โมสตเขตบางขนเทยน กรงเทพมหานคร. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยศลปากร.

ปยะธดา วรญาโณปกรณ. 2547. การพฒนาตวบงชรวมการเสรมสรางพลงอ านาจครในโรงเรยน สงกดส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยบรพา.

ประเวศ วะส. 2543. ทฤษฎ 3 อ านาจ. คนวนท 10 กนยายน 2555 จาก http://budiinfo.blogspot

.com/2009/08/3.html.

พณสดา สรธรงศร. 2548. การกระจายอ านาจทางการศกษาของประเทศนวซแลนด. กรงเทพมหานคร: ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา.

พษณ แปนวงศ. 2547. สอมวลชนกบการสงเสรมบทบาทอ านาจหนาทของคณะกรรมการการ เลอกตง: ศกษาเฉพาะกรณการใหความรและการศกษาเกยวกบการปกครองระบอบประชาธปไตย. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

ไพศาล ไกรสทธ. 2541. เอกสารค าสอนรายวชาการพฒนาตน. ราชบร: คณะครศาสตร สถาบนราชภฏหมบานจอมบง.

ไพโรจน ภทรนรากล. 2550. การจดการภาครฐกบการเสรมพลงประชาชน. วารสารรฐประศาสน ศาสตร. 5, 1 (พฤษภาคม-สงหาคม): 87-122.

ภครวรรณ ปนแกว. 2548. ความสมพนธระวางการเสรมสรางพลงอ านาจในงานเชงจตวทยา ความรสกมคณคาในตนเองและผลการปฏบตงาน โดยมบคลกภาพแบบเชอในปจจยควบคมภายในเปนตวแปรก ากบความสมพนธระหวาง การเสรมสรางพลงอ านาจในงานเชงจตวทยากบผลการปฏบตงาน. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

มนตร วรรณวจตร. 2548. ความพงพอใจของราษฎรผเคยไดรบความชวยเหลอจากโครงการให ความชวยเหลอผประสบวาตภยและลกเหบ: กรณศกษาอ าเภอแมจน จงหวดเชยงราย. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยแมฟาหลวง.

วรรณวสา แสงจนทร. 2552. การส ารวจพลงประชาชนในชมชนชนบทไทย กรณศกษาเฉพาะ ต าบลชยเกษม อ าเภอบางสะพาน จงหวดประจวบครขนธ. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยศลปกรณ.

วรรณ แกมเกต. 2545. การพฒนาตวบงชความสามารถในการพงตนเองของครอบครว และชมชนชนบท. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

148

วนย ผลเจรญ. 2546. รายงานประจ าภาคในวชาสมมนาการเมองการปกครองไทย ภาค1/2546. กรงเทพมหานคร: คณะรฐศาสตร มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

วนย พลสทธ. 2547. ความสมพนธระหวางการเสรมสรางพลงอ านาจกบประสทธผลของ สถานศกษา สงกดส านกงานเขตพนทการศกษาก าแพงเพชร เขต2. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยก าแพงเพชร.

วภาพร มาพบสข. 2543. การพฒนาคณภาพชวตและสงคม. กรงเทพมหานคร: ศนยสงเสรมวชาการ.

วมลวรรณ ศรวงศ. 2548. การสนบสนนทางสงคมและการเสรมสรางพลงอ านาจของหวหนาผปวย ตามการรบรของพยาบาลวชาชพ: กรณศกษาโรงพยาบาลเมองฉะเชงเทรา. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยบรพา.

วรช มณกล. 2543. บทบาทของสหภาพแรงงานของธนาคารกสกรไทยในการตอบสนองความ ตองการของสมาชก. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยรามค าแหง.

ศรชย กาญจนวาส. 2545. ทฤษฎการประเมน. กรงเทพมหานคร: ส านกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ศรปรญญา ธปกระจาง. 2545. ปจจยทมอทธพลตอการเสรมสรางพลงอ านาจความเขมแขงของ ชมชนชนบทไทย. วารสารพฒนาชมชน. 4 (มกราคม): 29-33.

ศกดสทธ อนทพย. 2546. บทบาทของครในการปลกฝงและสรางเสรมคานยมพนฐาน 5 ประการในโรงเรยนมธยมศกษา จงหวดตาก. วทยานพนธปรญญาหาบณฑต สถาบนราชภฎก าแพงเพชร.

สญญา สญญาววฒน. 2532. สงคมวทยาการเมอง:หลกการและการประยกต. กรงเทพมหานคร: เจาพระยาการพมพ.

สมพนธ ญานสธ. 2551. การพฒนาแนวทางการมสวนรวมในงานวชาการของคณะกรรมการ สถานศกษาขนพนฐานสงกดส านกงานเขตพนทการศกษานครนายกโดยวธการเสรมพลงอ านาจ.วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฏพระนครศรอยธยา.

สมพนธ รอดพงครฑ. 2540. การใชเวลาวางกบการพฒนาคณภาพชวตของประชากรในเขตจงหวด อตรดตถ. อตรดตถ: ส านกวจย สถาบนราชภฎอตรดตถ.

สถาบนพระปกเกลา. 2553. คณภาพสงคมเพอคณภาพประเทศไทย. กรงเทพมหานคร: จรญสนทวงศการพมพ.

สมชย วงษนายะ. 2547. คณภาพชวตของนกศกษาภาคปกตของสถาบนราชภฏก าแพงเพชร. ก าแพงเพชร: สถาบนราชภฏก าแพงเพชร.

149

สวสด ภทอง. 2546. การพฒนารปแบบการเรยนรจากประสบการณเพอสงเสรมคณภาพชวต ส าหรบผใหญในชมชนชนบทภาคเหนอ. วทยานพนธปรญญาดษฎบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สานต ศรวศษฐกล. 2550. คณภาพชวตของนกศกษามสลมทศกษาระดบปรญญาตรวทยาลย นอรทกรงเทพ. กรงเทพมหานคร: มหาวทยาลยนอรทกรงเทพ.

สรพฒน ลาภจตร. 2550. ปจจยทสงผลตอการมสวนรวมของประชาชนในการสนบสนนการ บรหารงาน องคการบรหารสวนต าบล อ าเภอวารนช าราบ จงหวดอบลราชธาน. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

สชาต ประสทธรฐสนธ. 2539. ตวบงชการปฎบตงานทเหมาะสมส าหรบการตรวจสอบผลการ ปฎบตงานโครงการและแผนงาน. ขาววจยการศกษา. 19 (สงหาคม-กนยายน): 5-6.

สปาณ สนธรตน. 2548. การเสรมสรางพลงทางจตวทยา เอกสารประกอบการเรยนวชาจตวทยาขนสง. กรงเทพมหานคร: คณะสงคมศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

สพรรณ ไชยอ าพร และสนท สมครการ. 2534. รายงานการวจยคณภาพชวตของคนไทย ศกษา เปรยบเทยบระหวางชาวเมองและชาวชนบท โครงการวจยสมบรณแบบ. กรงเทพมหานคร: สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

สมาล สนตพลวฒ และคณะ. 2550. ตวชวดความเขมแขงของชมชนเพอพฒนายทธศาสตรการ เสรมสรางชมชนเขมแขง. กรงเทพมหานคร: ศนยวจยเศรษฐศาสตรประยกต คณะเศรษฐศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

สรชย ปดทองค า. 2550. คณภาพชวตของพนกงานการไฟฟาสวนภมภาคเขต 3 (ภาคเหนอ) จงหวดลพบร. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฏเทพสตร.

สรสทธ วชรขจร. 2553. คณภาพสงคมเพอคณภาพประเทศไทย. กรงเทพมหานคร: จรญสนทวงศ การพมพ. ส านกงานคณะกรรมการขอมลขาวสารของราชการ. 2540. โครงการเผยแพรเกณฑมาตรฐานและ

ตวชวดทก าหนดภายใตพระราชบญญตขอมลขาวสารของราชการ. กรงเทพมหานคร: ส านกงานคณะกรรมการขอมลขาวสารของราชการ.

ส านกงานคณะกรรมการขอมลขาวสารราชการ. 2552. โครงการเผยแพรเกณฑมาตรฐานและ ตวชวดทก าหนดภายใตพระราชบญญตขาวสารของราชการ พ.ศ. 2540 ของหนวยงานภาครฐในสวนกลาง ภาคกลาง ภาคตะวนออก และภาคตะวนตก. กรงเทพมหานคร: ส านกงานคณะกรรมการขอมลขาวสารราชการ.

150

ส านกงานสถตแหงชาต. 2550. คณภาพชวตคนไทยป 2550: ตวชวดการขบเคลอนสงคม. กรงเทพมหานคร: บรษท พ.เอ.ลฟวง จ ากด.

ส านกยทธศาสตรและประเมนผล. 2551. สถต 2551 กรงเทพมหานคร. กรงเทพมหานคร: ส านกยทธศาสตรและประเมนผล กรงเทพมหานคร.

ส านกเลขาธการคณะรฐมนตร. 2552. ตารางสรปการเปรยบเทยบการน าตวชวดตามแนวนโยบาย พนฐานแหงรฐไปใชในการรายงานผลการด าเนนการของคณะรฐมนตรตามแนวนโยบายพนฐานแหงรฐ รฐบาลนายอภสทธ เวชชาชวะ ปท 1 (วนท 30 ธนวาคม 2551 ถงวนท 30 ธนวาคม 2552). กรงเทพมหานคร: ส านกงานสงเสรมและประสานงานคณะรฐมนตร.

เสนห นนทะโชต. 2524. การสอสารทางการเมองกบการมสวนรวมทางการเมองของประชาชนใน

ชมชนชนบทไทย: ศกษาเฉพาะกรณบานวงคลา อ.เสงสาง จ.นครราชสมา.

กรงเทพมหานคร: บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

อรนช ปอมเปน. 2550. บทบาทการมสวนรวมของประชาชนในการบรหารงานของเทศบาล

ต าบลหวดง อ าเภอลบแล จงหวดอตรดตถ. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต

มหาวทยาลยราบภฎอตรดตถ.

อลสสา มหาสวสด. 2550. อทธพลของปจจยสวนบคคล ปจจยชมชน และความสามารถในการฟน ฝาอปสรรคของผน าชมชนทมตอการเสรมสรางพลงในชมชน: กรณศกษา องคการบรหารสวนต าบลในเขตภาคใตของประเทศไทย. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

อาทตย ผดงเดช. 2552. ปจจยทมผลตอความเสยสละในการเสยภาษใหแกองคกรปกครองสวน ทองถน: กรณศกษาเขตเทศบาลนครนครปฐม. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

Blanchard K., J. Carlos and A.Randolph. n.d. 2544. องคกรกระจายอ านาจ. แปลจาก The 3 Keys to Empowerment. โดย วรรณพร ไกรเลศ. กรงเทพมหานคร: สยามศลปพรนท แอนดแพค.

Bowen, D. E. and Lawler, E. E. 1995. Empowering Service Employees. Sloan

Management Review. 36 (April):73-84.

Campbell, A. 1976. Subjective Measures of well-being, American Psychologist.

31(February): 117-124.

151

Drewmowski, Jan. 1986. The level of Civilization: A New Field for the Application of

Social Inducators. Journal of Social Indicators Research. 18(March):

339-347.

Gibson, J. M. 1991. A Concept Analysis of Empowerment. Journal of Advanced

Nursing. 16 (March): 354-361.

Hamilton, Edwin. 1992. Adult Education for Community Development. Westport:

Greenwood Press.

Institute for Economics and Peace. 2010. Methodology, Results & Findings. Cammeray

NSW: n. p. Kieffer, C. 1984. Citizen Empowerment: A Development Perspective. Prevention in

Human Services. 3(March): 9-36.

Maslow, A. H. 1954. Motivation and Personolity. New York: Harper & Brathers.

Robert, Adams. 2003. Social Work and Empowerment. Hampshire: Palgrave

Macmillan Limited.

Rodwell, C. M. 1996. An Analysis of the Concept of Empowerment. Journal of

Advanced Nursing. 23(February): 305-313.

Scott Cynthia. K.and Dennis T. Jaffe. 1991. Empowerment : Building a

CommittedWorkforce. California: Crisp Learning.

Simons, C. and Parson, R. 1983. Empowerment for Alternative in Adolescence.

Adolescen. 18(May): 193-200.

Tebbit, B. V. 1993. Demystifying Organization Empowerment. Journal of Nursing

Administration. 23 (January): 18-23.

UNESCO. 1998. Technical Working Group Meeting on Community Learning

Centres Chiang Rai, Thailand. Bangkok: Unesco Principle Regional

Office foe Asia and the Pacific.

Zimmerman, M. A. 1995. Psychological Empowerment: Issues and illustration.

American Journal of Community Psychology. 23(May), 581-599.

ภาคผนวก ก

ขอมลการเสรมสรางพลงทางสงคมดานตาง ๆ ของกลมตวอยาง

ขอมลการเสรมสรางพลงทางสงคมดานตาง ๆ ของกลมตวอยาง

1. การยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของบคคล ดวยความพยายามของตนเอง

เมอสอบถามถงความเปนไปไดทคน ๆ หนง จะบรรลถงสถานภาพทางสงคมหรอเศรษฐกจ

ทสงขนดวยความพยายามของตนเองนน พบวา กลมตวอยางจ านวน 501 คน คดเปนรอยละ 50.1

ตอบวา เปนไปได กลมตวอยางจ านวน 243 คน คดเปนรอยละ 24.3 ตอบวาเปนไปไดนดหนอย

กลมตวอยางจ านวน 167 คน คดเปนรอยละ 16.7 กลมตวอยางจ านวน ตอบวาไมทงเปนไปไดและ

เปนไปไมได กลมตวอยางจ านวน 40 คนคดเปนรอยละ 4.0 ตอบวา เปนไปไมคอยได กลมตวอยาง

จ านวน 11 คน คดเปนรอยละ 1.1 ตอบวา เปนไปไมไดเลย และ กลมตวอยางจ านวน 38 คน คดเปน

รอยละ 3.8 ตอบวา ไมทราบ

ตารางท 1 แสดงรอยละของการยกสถานะทางสงคมและเศรษฐกจของบคคล ดวยความพยายาม

ของตนเอง

ความเปนไปไดในการบรรลถงสถานภาพทางสงคม

หรอเศรษฐกจทสงขนดวยความพยายามของตนเอง จ านวน รอยละ

เปนไปไดมาก

เปนไปไดนดหนอย

ไมทงเปนไปได และเปนไปไมได

เปนไปไมคอยได

เปนไปไมไดเลย

ไมทราบ

รวม

501

243

167

40

11

38

1,000

50.1

24.3

16.7

4.0

1.1

3.8

100.0

2. ความอสระในการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ

เมอสอบถามถงการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ และ/หรอ การสอสารมอสระ

หรอถกกดดนจากอทธพลภายนอกเพยงใด พบวา กลมตวอยางจ านวน 76 คน คดเปนรอยละ 7.6

ตอบวาอสระระดบ 1 (กดดนอยางมาก) กลมตวอยางจ านวน 48 คน คดเปนรอยละ 4.8 ตอบอสระ

ระดบ 2 กลมตวอยางจ านวน 122 คน คดเปนรอยละ 12.2 ตอบอสระระดบ 3 กลมตวอยางจ านวน

78 คน คดเปนรอยละ 7.8 ตอบอสระระดบ 4 กลมตวอยางจ านวน 204 คดเปนรอยละ 20.4 ตอบ

อสระระดบ 5 กลมตวอยางจ านวน 166 คดเปนรอยละ 16.6 ตอบอสระระดบ 6 กลมตวอยางจ านวน

119 คน คดเปนรอยละ 11.9 ตอบอสระระดบ 7 กลมตวอยางจ านวน 101 คน คดเปนรอยละ 10.1

ตอบ อสระระดบ 8 กลมตวอยางจ านวน 43 คน คดเปนรอยละ 4.3 ตอบ อสระระดบ 9 และกลม

ตวอยางจ านวน 43 คน คดเปนรอยละ 4.3 ตอบอสระระดบ 10 (อสระมาก)

ตารางท 2 แสดงรอยละของความอสระในการแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ

การแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ และ/หรอ

การสอสารมอสระ หรอถกกดดนจากอทธพลภายนอกเพยงใด จ านวน รอยละ

ระดบ 1 (กดดนอยางมาก)

ระดบ 2

ระดบ 3

ระดบ 4

ระดบ 5

ระดบ 6

ระดบ 7

ระดบ 8

ระดบ 9

ระดบ 10 (อสระมาก)

รวม

76

48

122

78

204

166

119

101

43

43

1,000

7.6

4.8

12.2

7.8

20.4

16.6

11.9

10.1

4.3

4.3

100.0

3. ความเชอมนตอการไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล หรอ องคกรพฒนาเอกชนเมอ

ประสบความยงยาก

เมอสอบถามถงการไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล หรอองคกรพฒนาเอกชนเมอประสบ

กบความยงยาก พบวา กลมตวอยางจ านวน 122 คน คดเปนรอยละ 12.2 ตอบวา มาก กลมตวอยาง

จ านวน 275 คน คดเปนรอยละ 27.5 ตอบวา มบาง กลมตวอยางจ านวน 223 คน คดเปนรอยละ 22.3

ตอบ ปานกลาง กลมตวอยางจ านวน 129 คน คดเปนรอยละ 12.9 ตอบ นอย กลมตวอยางจ านวน

208 คน คดเปนรอยละ 20.8 ตอบ นอยมาก และกลมตวอยางจ านวน 43 คน คดเปนรอยละ 4.3 ตอบ

ไมทราบ

ตารางท 3 แสดงรอยละของความเชอมนตอการไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล หรอ องคกร

พฒนาเอกชนเมอประสบความยงยาก

การไดรบความชวยเหลอจากรฐบาล เมอประสบกบความยงยาก จ านวน รอยละ

มาก

มบาง

ปานกลาง (ไมมากไมนอย)

นอย

นอยมาก

ไมทราบ

รวม

122

275

223

129

208

43

1,000

12.2

27.5

22.3

12.9

20.8

4.3

100.0

4. ความคดเหนเกยวกบสหภาพแรงงาน

เมอถามถงประเดน สหภาพมความส าคญมากส าหรบความมนคงดานการจางงานของ

ลกจาง พบวา กลมตวอยางจ านวน 106 คน คดเปนรอยละ 10.6 ตอบวา เหนดวยอยางยง กลม

ตวอยางจ านวน 283 คน คดเปนรอยละ 28.3 ตอบวา เหนดวย กลมตวอยางจ านวน 449 คน คดเปน

รอยละ 44.9 ตอบวา เฉยๆ กลมตวอยางจ านวน 52 คน คดเปนรอยละ 5.2 ตอบวา ไมเหนดวย กลม

ตวอยางจ านวน 15 คน คดเปนรอยละ 1.5 ตอบวาไมเหนดวยเลย และกลมตวอยางจ านวน 95 คน คด

เปนรอยละ 9.5 ตอบวา ไมสามารถตอบได

และเมอถามถงประเดน ปราศจากสหภาพแรงงาน การจางงานของคนงานจะไมเลวราย

มากกวาทเปนอย กลมตวอยางจ านวน 45 คน คดเปนรอยละ 4.5 ตอบวา เหนดวยอยางยง กลม

ตวอยางจ านวน 186 คน คดเปนรอยละ 18.6 ตอบวาเหนดวย กลมตวอยางจ านวน 517 คดเปนรอย

ละ 51.7 ตอบวา เฉยๆ กลมตวอยางจ านวน 120 คน คดเปนรอยละ 12.0 ตอบวา ไมเหนดวย กลม

ตวอยางจ านวน 28 คน คดเปนรอยละ 2.8 ตอบวา ไมเหนดวยเลย และกลมตวอยางจ านวน 104 คน

คดเปนรอยละ 10.4 ตอบวา ไมสามารถตอบได

ตารางท 4 แสดงรอยละของความคดเหนเกยวกบสหภาพแรงงาน

ประเดน จ านวน รอยละ

สหภาพมความส าคญมากส าหรบความมนคงดานการจางงานของลกจาง

เหนดวยอยางยง

เหนดวย

เฉยๆ

ไมเหนดวย

ไมเหนดวยเลย

ไมสามารถเลอกได

รวม

ปราศจากสหภาพแรงงาน การจางงานของคนงานจะไมเลวรายมากกวาทเปนอย

เหนดวยอยางยง

เหนดวย

เฉย ๆ

ไมเหนดวย

ไมเหนดวยเลย

ไมสามารถเลอกได

รวม

106

283

449

52

15

95

1,000

45

186

517

120

28

104

1,000

10.6

28.3

44.9

5.2

1.5

9.5

100.0

4.5

18.6

51.7

12.0

2.8

10.4

100.0

5. ความคดเหนเกยวกบสทธของประชาชนในระบอบประชาธปไตย

เมอสอบถามถงความคดเหนเกยวกบสทธของประชาชนในระบอบประชาธปไตย ใน

ประเดนของ นกการเมองฟงความคดเหนของประชาชนกอนตดสนใจนน พบวา กลมตวอยาง

จ านวน 17 คน คดเปนรอยละ 1.7 ตอบ ระดบ 1 (ไมส าคญเลย) กลมตวอยางจ านวน 8 คน คดเปน

รอยละ 0.8 ตอบระดบ 2 กลมตวอยางจ านวน 24 คน คดเปนรอยละ 2.4 ตอบระดบ 3 กลมตวอยาง

จ านวน 95 คน คดเปนรอยละ 9.5 ตอบระดบ 4 กลมตวอยางจ านวน 163 คน คดเปนรอยละ 16.3

ตอบระดบ 5 กลมตวอยางจ านวน 195 คน คดเปนรอยละ 19.5 ตอบระดบ 6 กลมตวอยางจ านวน

490 คน คดเปนรอยละ 49.0 ตอบระดบ 7 (ส าคญมาก) และ กลมตวอยางจ านวน 8 คน คดเปนรอย

ละ 0.8 ตอบ ไมสามารถเลอกได

ตารางท 5 แสดงรอยละของความคดเหนของกลมตวอยางเกยวกบสทธของประชาชนในระบอบ

ประชาธปไตย (จากสเกล 1-7 โดย 1 คอ ไมส าคญเลย และ 7 คอ ส าคญมาก)

นกการเมองฟงความคดเหนของประชาชนกอนตดสนใจ จ านวน รอยละ

ระดบ 1 (ไมส าคญเลย)

ระดบ 2

ระดบ 3

ระดบ 4

ระดบ 5

ระดบ 6

ระดบ 7 (ส าคญมาก)

ไมสามารถเลอกได

17

8

24

95

163

195

490

8

1.7

0.8

2.4

9.5

16.3

19.5

49.0

0.8

รวม 1,000 100.0

6. ความคดเหนเกยวกบสทธของประชาชนในเรองเศรษฐกจ

เมอสอบถามถงความคดเหนเกยวกบสทธของประชาชนสทธของประชาชนในเรอง

เศรษฐกจในประเดนของ ธรกจไดฟงความเหนของประชาชนกอนการตดสนใจทส าคญนน พบวา

กลมตวอยางจ านวน 14 คน คดเปนรอยละ 1.4 ตอบ ระดบ 1 (ไมส าคญเลย) กลมตวอยางจ านวน 20

คน คดเปนรอยละ 2.0 ตอบระดบ 2 กลมตวอยางจ านวน 29 คน คดเปนรอยละ 2.9 ตอบระดบ 3

กลมตวอยางจ านวน 106 คน คดเปนรอยละ 10.6ตอบระดบ 4 กลมตวอยางจ านวน 178 คน คดเปน

รอยละ 17.8 ตอบระดบ 5 กลมตวอยางจ านวน 168 คน คดเปนรอยละ 16.8 ตอบระดบ 6 กลม

ตวอยางจ านวน 473 คน คดเปนรอยละ 79.3 ตอบระดบ 7 (ส าคญมาก) และ กลมตวอยางจ านวน 12

คน คดเปนรอยละ 1.2 ตอบ ไมสามารถเลอกได

ตารางท 6 แสดงรอยละของความคดเหนของกลมตวอยางเกยวกบสทธของประชาชนในเรอง

ธรกจไดฟงความเหนของประชาชนกอนการตดสนใจทส าคญ จ านวน รอยละ

ระดบ 1 (ไมส าคญเลย)

ระดบ 2

ระดบ 3

ระดบ 4

ระดบ 5

ระดบ 6

ระดบ 7 (ส าคญมาก)

ไมสามารถเลอกได

รวม

14

20

29

106

178

168

473

12

1,000

1.4

2.0

2.9

10.6

17.8

16.8

47.3

1.2

100.0

7. การมสวนรวมในกจกรรมทางการเมอง

เมอถามถงการมสวนรวมในกจกรรมเขาชอ เรยกรองทางการเมอง พบวา กลมตวอยาง

จ านวน 77 คน คดเปนรอยละ 7.7 ตอบวา เคยท า กลมตวอยางจ านวน 228 คน คดเปนรอยละ 22.8

ตอบวา อาจจะท า กลมตวอยางจ านวน 625 คนคดเปนรอยละ 62.5 ตอบวา ไมท าแนนอน กลม

ตวอยางจ านวน 70 คน คดเปนรอยละ 7.0 ตอบวา ไมทราบ

เมอถามถงการมสวนรวมตอตานทางการเมอง พบวา กลมตวอยางจ านวน 59 คน คดเปน

รอยละ 5.9 ตอบวา เคยท า กลมตวอยางจ านวน 208 คน คดเปนรอยละ 20.8 ตอบวา อาจจะท า กลม

ตวอยางจ านวน 662 คนคดเปนรอยละ 66.2 ตอบวา ไมท าแนนอน กลมตวอยางจ านวน 71 คน คด

เปนรอยละ 7.1 ตอบวา ไมทราบ

เมอถามถงการมสวนรวมเดนขบวน พบวา กลมตวอยางจ านวน 60 คน คดเปนรอยละ 6.0

ตอบวา เคยท า กลมตวอยางจ านวน 192 คน คดเปนรอยละ 19.2 ตอบวา อาจจะท า กลมตวอยาง

จ านวน 679 คนคดเปนรอยละ 67.9 ตอบวา ไมท าแนนอน กลมตวอยางจ านวน 69 คน คดเปนรอย

ละ 6.9 ตอบวา ไมทราบ

เมอถามถงการมสวนรวมประทวงทางการเมอง พบวา กลมตวอยางจ านวน 57 คน คดเปน

รอยละ 5.7 ตอบวา เคยท า กลมตวอยางจ านวน 191 คน คดเปนรอยละ 19.1 ตอบวา อาจจะท า กลม

ตวอยางจ านวน 686 คนคดเปนรอยละ 68.6 ตอบวา ไมท าแนนอน กลมตวอยางจ านวน 66 คน

คดเปนรอยละ 6.6 ตอบวา ไมทราบ

เมอถามถงการมสวนรวมด าเนนการทางการเมองโดยใชอนเทอรเนต พบวา กลมตวอยาง

จ านวน 45 คน คดเปนรอยละ 4.5 ตอบวา เคยท า กลมตวอยางจ านวน 196 คน คดเปนรอยละ 19.6

ตอบวา อาจจะท า กลมตวอยางจ านวน 684 คนคดเปนรอยละ 68.4 ตอบวา ไมท าแนนอน กลม

ตวอยางจ านวน 75 คน คดเปนรอยละ 7.5 ตอบวา ไมทราบ

ตารางท 7 แสดงรอยละของการมสวนรวมในกจกรรมทางการเมอง

กจกรรม จ านวน รอยละ

เขาชอ เชน การรองเรยนตางๆ

เคยท า

อาจจะท า

ไมท าแนนอน

ไมทราบ

รวม

77

228

625

70

1,000

7.7

22.8

62.5

7.0

100.0

ตารางท 7 (ตอ)

กจกรรม จ านวน รอยละ

รวมตอตาน (บอยคอท)

เคยท า

อาจจะท า

ไมท าแนนอน

ไมทราบ

รวม

รวมเดนขบวน

เคยท า

อาจจะท า

ไมท าแนนอน

ไมทราบ

รวม

รวมประทวง

เคยท า

อาจจะท า

ไมท าแนนอน

ไมทราบ

รวม

ด าเนนการทางการเมองโดยใชอนเทอรเนต

เคยท า

อาจจะท า

ไมท าแนนอน

ไมทราบ

รวม

59

208

662

71

1,000

60

192

679

69

1,000

57

191

686

66

1,000

45

196

684

75

1000

5.9

20.8

66.2

7.1

100.0

6.0

19.2

67.9

6.9

100.0

5.7

19.1

68.6

6.6

100.0

4.5

19.6

68.4

735

100.0

8. ความรสกถกคกคาม เพราะการกระท าของต ารวจ ทหาร หรอความเปนไปไดทจะถก

ลงโทษ

เมอถามถงความรสกถกคกคาม เพราะการกระท าของต ารวจ ทหาร หรอความเปนไปไดท

จะถกลงโทษ ในการมสวนรวมในกจกรรมการเขาชอเรยกรองทางการเมอง พบวา กลมตวอยาง

จ านวน 326 คน คดเปนรอยละ 32.6 ตอบวา รสก กลมตวอยางจ านวน 510 คน คดเปนรอยละ 51.0

ตอบวา ไมรสก และ กลมตวอยางจ านวน 163 คดเปนรอยละ 16.3 ตอบวา ไมทราบ

ส าหรบการมสวนรวมในกจกรรมตอตานทางการเมอง พบวา กลมตวอยางจ านวน 333 คน

คดเปนรอยละ 33.3 ตอบวา รสก กลมตวอยางจ านวน 495 คน คดเปนรอยละ 49.5 ตอบวา ไมรสก

และ กลมตวอยางจ านวน 172 คดเปนรอยละ 17.2 ตอบวา ไมทราบ

ส าหรบการมสวนรวมในกจกรรมเดนขบวน พบวา กลมตวอยางจ านวน 344 คน คดเปน

รอยละ 34.4 ตอบวา รสก กลมตวอยางจ านวน 481 คน คดเปนรอยละ 48.1 ตอบวา ไมรสก และ

กลมตวอยางจ านวน 175 คดเปนรอยละ 17.5 ตอบวา ไมทราบ

ส าหรบการมสวนรวมในกจกรรมเดนประทวง พบวา กลมตวอยางจ านวน 328 คน คดเปน

รอยละ 32.8 ตอบวา รสก กลมตวอยางจ านวน 502 คน คดเปนรอยละ 50.2 ตอบวา ไมรสก และ

กลมตวอยางจ านวน 170 คดเปนรอยละ 17.0 ตอบวา ไมทราบ

ส าหรบการมสวนรวมในกจกรรมด าเนนการทางการเมองโดยใชอนเทอรเนต พบวา กลม

ตวอยางจ านวน 298 คน คดเปนรอยละ 29.8 ตอบวา รสก กลมตวอยางจ านวน 518 คน คดเปนรอย

ละ 51.8 ตอบวา ไมรสก และ กลมตวอยางจ านวน 184 คดเปนรอยละ 18.4 ตอบวา ไมทราบ

ตารางท 8 แสดงรอยละของความรสกถกคกคาม เพราะการกระท าของต ารวจ ทหาร หรอความ

เปนไปไดทจะถกลงโทษ

กจกรรม จ านวน รอยละ

เขาชอ เชน การรองเรยนตางๆ

รสก

ไมรสก

ไมทราบ

รวม

รวมตอตาน (บอยคอท)

รสก

ไมรสก

ไมทราบ

รวม

รวมเดนขบวน

รสก

ไมรสก

ไมทราบ

รวม

รวมประทวง

รสก

ไมรสก

ไมทราบ

รวม

ด าเนนการทางการเมองโดยใชอนเทอรเนต

รสก

ไมรสก

ไมทราบ

รวม

326

511

163

1,000

333

495

172

1,000

344

481

175

1,000

328

502

170

1,000

298

518

184

1,000

32.6

51.1

16.3

100.0

33.3

49.5

17.2

100.0

34.4

48.1

17.5

100.0

32.8

50.2

17.0

100.0

29.8

51.8

18.4

100.0

9. กจกรรมในเวลาวาง

เมอถามกจกรรมในเวลาวาง ในการดทว ดวด วดโอ พบวา กลมตวอยางจ านวน 807 คน

คดเปนรอยละ 80.7 คน ตอบวาดทกวน กลมตวอยางจ านวน 145 คน คดเปนรอยละ 14.5 ตอบวา ด

หลายครงตอสปดาห กลมตวอยางจ านวน 27 คน คดเปนรอยละ 2.7 ตอบวา ดหลายครงตอเดอน

กลมตวอยางจ านวน 8 คน คดเปนรอยละ 0.8 ตอบวา ดหลายครงตอป หรอนานๆครง กลมตวอยาง

จ านวน 10 คน คดเปนรอยละ 10.0 ตอบวา ไมเคยด และ กลมตวอยางจ านวน 3 คน คดเปนรอยละ

0.3 ตอบวา ไมทราบ

สวนกจกรรม ไปดภาพยนตรทโรงภาพยนตร พบวา กลมตวอยางจ านวน 76 คน คดเปน

รอยละ 7.6 ตอบวา ดหลายครงตอสปดาห กลมตวอยางจ านวน 182 คน คดเปนรอยละ 18.2 ตอบวา

ดหลายครงตอเดอน กลมตวอยางจ านวน 230 คน คดเปนรอยละ 23.0 ตอบวา ดหลายครงตอป หรอ

นานๆครง กลมตวอยางจ านวน 499 คน คดเปนรอยละ 49.9 ตอบวา ไมเคยด และ กลมตวอยาง

จ านวน 13 คน คดเปนรอยละ 1.3 ตอบวา ไมทราบ

สวนกจกรรม ไปฟงดนตรคลาสสค พบวา กลมตวอยางจ านวน 47 คน คดเปนรอยละ 4.7

ตอบวา ดหลายครงตอเดอน กลมตวอยางจ านวน 181 คน คดเปนรอยละ 18.1 ตอบวา ดหลายครงตอ

ป หรอนานๆครง กลมตวอยางจ านวน 757 คน คดเปนรอยละ 75.7 ตอบวา ไมเคยด และ กลม

ตวอยางจ านวน 15 คน คดเปนรอยละ 1.5 ตอบวา ไมทราบ

สวนกจกรรม ไปนทรรศการศลปะ พบวา กลมตวอยางจ านวน 14 คน คดเปนรอยละ 1.4

ตอบ ดหลายครงตอสปดาห กลมตวอยางจ านวน 47 คน คดเปนรอยละ 4.7 ตอบวา ดหลายครงตอ

เดอน กลมตวอยางจ านวน 179 คน คดเปนรอยละ 17.9 ตอบวา ดหลายครงตอป หรอนานๆครง

กลมตวอยางจ านวน 747 คน คดเปนรอยละ 74.7 ตอบวา ไมเคยด และ กลมตวอยางจ านวน 13 คน

คดเปนรอยละ 1.3 ตอบวา ไมทราบ

สวนกจกรรม ไปดพพธภณฑหรอสถานทมรดกทางวฒนธรรม พบวา กลมตวอยางจ านวน

16 คน คดเปนรอยละ 1.6 ตอบ ดหลายครงตอสปดาห กลมตวอยางจ านวน 59 คน คดเปนรอยละ

5.9 ตอบวา ดหลายครงตอเดอน กลมตวอยางจ านวน 303 คน คดเปนรอยละ 30.3 ตอบวา ดหลาย

ครงตอป หรอนานๆครง กลมตวอยางจ านวน 611 คน คดเปนรอยละ 61.1 ตอบวา ไมเคยด และ

กลมตวอยางจ านวน 11 คน คดเปนรอยละ 1.1 ตอบวา ไมทราบ

ตารางท 9 แสดงรอยละของกจกรรมทท าในเวลาวาง

กจกรรม จ านวน รอยละ

ดทว ดวด วดโอ

ทกวน

หลายครงตอสปดาห

หลายครงตอเดอน

หลายครงตอป หรอนานๆครง

ไมเคย

ไมทราบ

รวม

ไปดภาพยนตรทโรงภาพยนตร

ทกวน

หลายครงตอสปดาห

หลายครงตอเดอน

หลายครงตอป หรอนานๆครง

ไมเคย

ไมทราบ

รวม

ไปฟงดนตรคลาสสค

ทกวน

หลายครงตอสปดาห

หลายครงตอเดอน

หลายครงตอป หรอนานๆครง

ไมเคย

ไมทราบ

รวม

807

145

27

8

10

3

1,000

-

76

182

230

499

13

1,000

-

-

51

92

836

21

1,000

80.7

14.5

2.7

0.8

1.0

0.3

100.0

-

7.6

18.2

23.0

49.9

1.3

100.0

-

-

5.1

9.2

83.6

2.1

100.0

ตารางท 9 (ตอ)

กจกรรม จ านวน รอยละ

ไปดคอนเสรต การแสดงดนตรททนสมย

ทกวน

หลายครงตอสปดาห

หลายครงตอเดอน

หลายครงตอป หรอนานๆครง

ไมเคย

ไมทราบ

รวม

ไปดนทรรศการศลปะ

ทกวน

หลายครงตอสปดาห

หลายครงตอเดอน

หลายครงตอป หรอนานๆครง

ไมเคย

ไมทราบ

รวม

ไปดพพธภณฑหรอสถานทมรดกทางวฒนธรรม

ทกวน

หลายครงตอสปดาห

หลายครงตอเดอน

หลายครงตอป หรอนานๆครง

ไมเคย

ไมทราบ

รวม

-

-

47

181

757

15

1,000

-

14

47

179

747

13

1,000

-

16

59

303

611

11

1,000

-

-

4.7

18.1

75.7

1.5

100.0

-

1.4

4.7

17.9

74.7

1.3

100.0

-

1.6

5.9

30.3

61.1

1.1

100.0

10. ความคดเหนเกยวกบภาพรวมของชวต

เมอถามถงความคดเหนเปนบวกเกยวกบอนาคต พบวา กลมตวอยางจ านวน 233 คน คด

เปนรอยละ 23.3 ตอบวาเหนดวยอยางยง กลมตวอยางจ านวน 474 คน คดเปนรอยละ 47.4 ตอบวา

เหนดวย กลมตวอยางจ านวน 238 คน คดเปนรอยละ 23.8 ตอบวาเฉยๆ กลมตวอยางจ านวน 33 คน

คดเปนรอยละ 3.3 ตอบวา ไมเหนดวย กลมตวอยางจ านวน 9 คน คดเปนรอยละ 0.9 ตอบวา ไมเหน

ดวยอยางยง และกลมตวอยางจ านวน 13 คน คดเปนรอยละ 1.3 ตอบวา ไมทราบ

เมอถามถงกลมตวอยางทมความคดเหนเกยวกบภาพรวมของชวตเปนไปตามทตองการ

พบวา กลมตวอยางจ านวน 116 คน คดเปนรอยละ 11.6 ตอบวาเหนดวยอยางยง กลมตวอยางจ านวน

417 คน คดเปนรอยละ 41.7 ตอบวา เหนดวย กลมตวอยางจ านวน 316 คน คดเปนรอยละ 31.6 ตอบ

วาเฉยๆ กลมตวอยางจ านวน 120 คน คดเปนรอยละ 12.0 ตอบวา ไมเหนดวย กลมตวอยางจ านวน

27 คน คดเปนรอยละ 2.7 ตอบวา ไมเหนดวยอยางยง และกลมตวอยางจ านวน 4 คน คดเปนรอยละ

0.4 ตอบวา ไมทราบ

เมอถามถงกลมตวอยาง ทถกบงคบใหท าสงทไมถกตอง เพอความกาวหนาในอนาคต

พบวา กลมตวอยางจ านวน 23 คน คดเปนรอยละ 2.3 ตอบวาเหนดวยอยางยง กลมตวอยางจ านวน

133 คน คดเปนรอยละ 13.3 ตอบวา เหนดวย กลมตวอยางจ านวน 243 คน คดเปนรอยละ 24.3 ตอบ

วาเฉยๆ กลมตวอยางจ านวน 344 คน คดเปนรอยละ 34.4 ตอบวา ไมเหนดวย กลมตวอยางจ านวน

348 คน คดเปนรอยละ 34.8 ตอบวา ไมเหนดวยอยางยง และกลมตวอยางจ านวน 9 คน คดเปนรอย

ละ 0.9 ตอบวา ไมทราบ

เมอถามถงกลมตวอยาง ทถกกดกนออกจากสงคม พบวา กลมตวอยางจ านวน 21 คน คด

เปนรอยละ 2.1 ตอบวาเหนดวยอยางยง กลมตวอยางจ านวน 151 คน คดเปนรอยละ 15.1 ตอบวา

เหนดวย กลมตวอยางจ านวน 340 คน คดเปนรอยละ 34.0 ตอบวาเฉยๆ กลมตวอยางจ านวน 300

คน คดเปนรอยละ 30.0 ตอบวา ไมเหนดวย กลมตวอยางจ านวน 182 คน คดเปนรอยละ 18.2 ตอบ

วา ไมเหนดวยอยางยง และกลมตวอยางจ านวน 6 คน คดเปนรอยละ 0.6 ตอบวา ไมทราบ

เมอถามถงกลมตวอยาง ททกวนนชวตกลายเปนเรองซบซอนจนแทบไมสามารถหา

แนวทางของตนเองได พบวา กลมตวอยางจ านวน 53 คน คดเปนรอยละ 5.3 ตอบวาเหนดวยอยางยง

กลมตวอยางจ านวน 241 คน คดเปนรอยละ 24.1 ตอบวา เหนดวย กลมตวอยางจ านวน 308 คน คด

เปนรอยละ 30.8 ตอบวาเฉยๆ กลมตวอยางจ านวน 238 คน คดเปนรอยละ 23.8 ตอบวา ไมเหนดวย

กลมตวอยางจ านวน 150 คน คดเปนรอยละ 15.0 ตอบวา ไมเหนดวยอยางยง และกลมตวอยาง

จ านวน 10 คน คดเปนรอยละ 1.0 ตอบวา ไมทราบ

เมอถามถงกลมตวอยาง ทไมรสกวาคณคาของสงททานท านนไดรบการยอมรบจากผอน

พบวา กลมตวอยางจ านวน 25 คน คดเปนรอยละ 2.5 ตอบวาเหนดวยอยางยง กลมตวอยางจ านวน

177 คน คดเปนรอยละ 17.7 ตอบวา เหนดวย กลมตวอยางจ านวน 381 คน คดเปนรอยละ 38.1 ตอบ

วาเฉยๆ กลมตวอยางจ านวน 247 คน คดเปนรอยละ 24.7 ตอบวา ไมเหนดวย กลมตวอยางจ านวน

160 คน คดเปนรอยละ 16.0 ตอบวา ไมเหนดวยอยางยง และกลมตวอยางจ านวน 10 คน คดเปนรอย

ละ 1.0 ตอบวา ไมทราบ

เมอถามถงกลมตวอยาง ทโดนดถก พบวา กลมตวอยางจ านวน 49 คน คดเปนรอยละ 4.9

ตอบวาเหนดวยอยางยง กลมตวอยางจ านวน 297 คน คดเปนรอยละ 29.7 ตอบวา เหนดวย กลม

ตวอยางจ านวน 300 คน คดเปนรอยละ 30.0 ตอบวาเฉยๆ กลมตวอยางจ านวน 181 คน คดเปนรอย

ละ 18.1 ตอบวา ไมเหนดวย

กลมตวอยางจ านวน 159 คน คดเปนรอยละ 15.9 ตอบวา ไมเหนดวยอยางยง และกลมตวอยาง

จ านวน 14 คนคดเปนรอยละ 1.4 ตอบวา ไมทราบ

ตารางท 10 แสดงรอยละของความคดเหนในการด าเนนชวต

ขอความ จ านวน รอยละ

ทานมความคดเหนเปนบวกเกยวกบอนาคต

เหนดวยอยางยง

เหนดวย

เฉย ๆ

ไมเหนดวย

ไมเหนดวยอยางยง

ไมสามารถเลอกได

233

474

238

33

9

13

23.3

47.4

23.8

3.3

0.9

1.3

ตารางท 10 (ตอ)

ขอความ จ านวน รอยละ

รวม

โดยภาพรวมชวตของทานเปนไปตามทตองการ

เหนดวยอยางยง

เหนดวย

เฉย ๆ

ไมเหนดวย

ไมเหนดวยอยางยง

ไมสามารถเลอกได

รวม

ปจจบนนทานถกบงคบใหท าสงทไมถกตองเพอความกาวหนาในอนาคต

เหนดวยอยางยง

เหนดวย

เฉย ๆ

ไมเหนดวย

ไมเหนดวยอยางยง

ไมสามารถเลอกได

รวม

ทานรสกถกกดกนออกจากสงคม

เหนดวยอยางยง

เหนดวย

เฉยๆไมเหนดวย

ไมเหนดวยอยางยง

ไมสามารถเลอกได

รวม

ทกวนนชวตกลายเปนเรองซบซอนจนทานแทบไมสามารถหาแนวทางของตนเองได

เหนดวยอยางยง

1,000

116

417

316

120

27

4

1,000

23

133

243

344

248

9

1,000

21

151

340300

182

6

1,000

53

241

100.0

11.6

41.7

31.6

12.0

2.7

0.4

100.0

2.3

13.3

24.3

34.4

24.8

0.9

100.0

2.1

15.1

34.030.0

18.2

0.6

100.0

5.3

24.1

ตารางท 10 (ตอ)

ขอความ จ านวน รอยละ

เหนดวย

เฉย ๆ

ไมเหนดวย

ไมเหนดวยอยางยง

ไมสามารถเลอกได

รวม

ทานไมรสกวาคณคาของสงททานท านนไดรบการยอมรบจากผอน

เหนดวยอยางยง

เหนดวย

เฉย ๆ

ไมเหนดวย

ไมเหนดวยอยางยง

ไมสามารถเลอกได

รวม

บางคนกดถกทาน

เหนดวยอยางยง

เหนดวย

เฉย ๆ

ไมเหนดวย

ไมเหนดวยอยางยง

ไมสามารถเลอกได

รวม

308

238

150

10

1,000

25

177

381

247

160

10

1000

49

297

300

181

159

14

1000

30.8

23.8

15.0

1.0

100.0

2.5

17.7

38.1

24.7

16.0

1.0

100.0

4.9

29.7

30.0

18.1

15.9

1.4

100.0

11. ความเหมาะสมกบการใชเวลาไปกบเรองทเกยวของในชวตประจ าวน

เมอสอบถามถงความเหมาะสมกบการใชเวลาไปกบเรองทเกยวของในชวตประจ าวน

เกยวกบงานทท า และงานทไดรบคาตอบแทน พบวา กลมตวอยางจ านวน 66 คน คดเปนรอยละ 6.6

ตอบวา มากไป กลมตวอยางจ านวน 663 คน คดเปนรอยละ 66.3 ตอบวา ถกตองแลว กลมตวอยาง

จ านวน 138 คน คดเปนรอยละ 13.8 ตอบวา นอยไป กลมตวอยางจ านวน 108 คน คดเปนรอยละ

10.8 ตอบวา ไมเกยวของ และ กลมตวอยางจ านวน 25 คน คดเปนรอยละ 2.5 ตอบวา ไมทราบ

เมอสอบถามถงความเหมาะสมกบการใชเวลาไปกบเรองทเกยวของในชวตประจ าวน

เกยวกบการตดตอกบสมาชกในครอบครวทอาศยในครวเรอนเดยวกน หรอทอน พบวา กลม

ตวอยางจ านวน 40 คน คดเปนรอยละ 4.0 ตอบวา มากไป กลมตวอยางจ านวน 770 คน คดเปนรอย

ละ 77.0 ตอบวา ถกตองแลว กลมตวอยางจ านวน 165 คน คดเปนรอยละ 16.5 ตอบวา นอยไป กลม

ตวอยางจ านวน 9 คน คดเปนรอยละ 0.9 ตอบวา ไมเกยวของ และ กลมตวอยางจ านวน 16 คน คด

เปนรอยละ 1.6 ตอบวา ไมทราบ

เมอสอบถามถงความเหมาะสมกบการใชเวลาไปกบเรองทเกยวของในชวตประจ าวน

เกยวกบการตดตอกบสงคมอนๆทไมใชครอบครว พบวา กลมตวอยางจ านวน 44 คน คดเปนรอยละ

4.4 ตอบวา มากไป กลมตวอยางจ านวน 705 คน คดเปนรอยละ 70.5 ตอบวา ถกตองแลว กลม

ตวอยางจ านวน 183 คน คดเปนรอยละ 18.3 ตอบวา นอยไป กลมตวอยางจ านวน 48 คน คดเปนรอย

ละ 4.8 ตอบวา ไมเกยวของ และ กลมตวอยางจ านวน 20 คน คดเปนรอยละ 2.0 ตอบวา ไมทราบ

เมอสอบถามถงความเหมาะสมกบการใชเวลาไปกบเรองทเกยวของในชวตประจ าวน

เกยวกบงานอดเรกทสนใจ พบวา กลมตวอยางจ านวน 30 คน คดเปนรอยละ 3.0 ตอบวา มากไป

กลมตวอยางจ านวน 648 คน คดเปนรอยละ 64.8 ตอบวา ถกตองแลว กลมตวอยางจ านวน 243 คน

คดเปนรอยละ 24.3 ตอบวา นอยไป กลมตวอยางจ านวน 59 คน คดเปนรอยละ 5.9 ตอบวา ไม

เกยวของ และ กลมตวอยางจ านวน 20 คน คดเปนรอยละ 2.0 ตอบวา ไมทราบ

เมอสอบถามถงความเหมาะสมกบการใชเวลาไปกบเรองทเกยวของในชวตประจ าวน

เกยวกบการเปนสวนหนงของงานอาสาสมคร หรอกจกรรมทางการเมอง พบวา กลมตวอยาง

จ านวน 25 คน คดเปนรอยละ 2.5 ตอบวา มากไป กลมตวอยางจ านวน 348 คน คดเปนรอยละ 3.48

ตอบวา ถกตองแลว กลมตวอยางจ านวน 251 คน คดเปนรอยละ 25.1 ตอบวา นอยไป กลมตวอยาง

จ านวน 347 คน คดเปนรอยละ 34.7 ตอบวา ไมเกยวของ และ กลมตวอยางจ านวน 29 คน คดเปน

รอยละ 2.9 ตอบวา ไมทราบ

ตารางท 11 แสดงรอยละของความเหมาะสมกบการใชเวลาไปกบเรองทเกยวของในชวตประจ าวน

เรองทเกยวของกบชวตประจ าวน จ านวน รอยละ

การตดตอกบสมาชกในครอบครวทอาศยในครวเรอนเดยวกน หรอทอน

มากไป

ถกตองแลว

นอยไป

ไมเกยวของ

ไมทราบ

รวม

การตดตอกบสงคมอนๆ (ไมใชครอบครว)

มากไป

ถกตองแลว

นอยไป

ไมเกยวของ

ไมทราบ

รวม

งานอดเรกททานสนใจ

มากไป

ถกตองแลว

นอยไป

ไมเกยวของ

ไมทราบ

รวม

40

770

165

9

16

1,000

44

705

183

48

20

1,000

30

648

243

59

20

1,000

4.0

77.0

16.5

0.9

1.6

100.0

4.4

70.5

18.3

4.8

2.0

100.0

3.0

64.8

24.3

5.9

2.0

100.0

ตารางท 11 (ตอ)

12. ความสามารถในการอานภาษาองกฤษ

เมอสอบถามเรองความสามารถในการอานภาษาองกฤษ พบวา กลมตวอยางจ านวน 40 คน

คดเปนรอยละ 4.0 มความสามารถในการอานภาษาองกฤษในระดบดมาก กลมตวอยางจ านวน 230

คน คดเปนรอยละ 23.0 มความสามารถในการอานภาษาองกฤษในระดบคอนขางด กลมตวอยาง

จ านวน 424 คน คดเปนรอยละ 42.4 มความสามารถในการอานภาษาองกฤษในระดบไมคอยด กลม

ตวอยางจ านวน 286 คน คดเปนรอยละ 28.6 มความสามารถในการอานภาษาองกฤษในระดบ ไมด

เลย และกลมตวอยางจ านวน 20 คน คดเปนรอยละ 2.0 ตอบไมทราบ

เรองทเกยวของกบชวตประจ าวน จ านวน รอยละ

เปนสวนหนงของงานอาสาสมคร หรอ กจกรรมทางการเมอง

มากไป

ถกตองแลว

นอยไป

ไมเกยวของ

ไมทราบ

รวม

งานของทาน/งานทไดรบคาตอบแทน

มากไป

ถกตองแลว

นอยไป

ไมเกยวของ

ไมทราบ

รวม

25

348

251

347

29

1,000

66

663

138

108

25

1,000

2.5

34.8

25.1

34.7

2.9

100.0

6.6

66.3

13.8

10.8

2.5

100.0

ตารางท 12 แสดงรอยละของความสามารถในการอานภาษาองกฤษ

ความสามารถในการอานภาษาองกฤษ จ านวน รอยละ

ดมาก

คอนขางด

ไมคอยด

ไมดเลย

ไมทราบ

40

230

424

286

20

4.0

23.0

42.4

28.6

2.0

รวม 1000 100.0

ภาคผนวก ข. แบบสอบถามเรองการเสรมสรางพลงทางสงคม (Social Empowerment)

ของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร

ล าดบทแบบสอบถาม

การศกษาการเสรมสรางพลงทางสงคม (Social Empowerment) ของประชาชนในเขตกรงเทพมหานคร

ตอนท 1 ปจจยสวนบคคล (ให ใน ของหมายเลขทเปนค าตอบ) 1. เพศ 1) ชาย 2) หญง 3) ไมสามารถระบได 2. ทานอายเทาไร ...................... ป (เกด พ.ศ. .....................) 3. ระดบการศกษาสงสด (ถาผตอบสมภาษณระบวาเปนนกเรยน นกศกษา ใหระบรหสระดบการศกษาทคาดวาจะส าเรจ) 1) ไมไดรบการศกษา 2) ไดเขาเรยนในชนประถมศกษาแตไมจบการศกษา 3) จบประถมศกษา 4) ไดเขาเรยนในชนมธยมศกษาตอนตนแตไมจบการศกษา 5) จบชนมธยมศกษาตอนตน 6) ไดเขาเรยนในชนมธยมศกษาตอนปลาย/อาชวศกษา (ปวช./ ปวส./ ปวท.) แตไมจบการศกษา 7) จบมธยมศกษาตอนปลาย/อาชวศกษา (ปวช./ ปวส./ ปวท.) 8) ไดเขาเรยนในชนปรญญาตรแตไมจบการศกษา 9) จบปรญญาตร 10) ไดเขาเรยนในชนปรญญาโทแตไมจบการศกษา 11) จบปรญญาโท 12) ไมสามารถเลอกได 4. สถานภาพสมรสของทานเปนอยางไร 1) โสด/ไมเคยสมรส 2) สมรส 3) หยา 4) หมาย 5) แยกกนอย 6) อยดวยกนโดยไมแตงงาน 7) ไมสามารถเลอก

5. ขณะนทานมงานท าหรอไม? ถาม ทานท างานกชวโมงตอสปดาหในชวง 3 เดอนทผานมา (ถามงาน มากกวา 1 งาน ใหระบเฉพาะงานหลก) ท างานทมการจายคาตอบแทน 1) เปนลกจางเตมเวลา (40 ชวโมง/สปดาห หรอมากกวา)

2) ท างานชวคราว (Part-time) (นอยกวา 40 ชวโมง/สปดาห) 3) ท างานของตนเอง (ไมมนายจาง)

4) ท างานส าหรบครอบครว ไมไดท างานทมรายได (ถาตอบ ขอ 5 – ขอ 9 ใหขามไปถามขอ BC.39) 5) เกษยณอาย/รบบ านาญ

6) เปนแมบานหรอพอบาน ไมมการท างานอนๆ 7) นกเรยน นกศกษา

8) ไมไดท างาน 9) อนๆ (ระบ) ...................................................................................

6. กอนการหกภาษและรายการหกอนๆ รายไดรวมเฉลยตอเดอนของทานเปนเทาไร

(โดยรวมรายไดหลก โบนส และรายรบอนๆเชน เบยเลยง) 1) < 1,500 บาท 6) 15,001-30,000 บาท 2) 1,501-3,000 บาท 7) 30,001-50,000 บาท

3) 3,001-5,000 บาท 8) 50,001-100,000 บาท 4) 5,001-10,000 บาท 9) > 100,000 บาท 5) 10,001-15,000 บาท

7. ขางลางนคอสเกลของรายได ซง 1 คอ “กลมรายไดต าสด” และ 10 คอ “กลมรายไดสงทสด” ในประเทศของทานครอบครวของทานอยในกลมใด กรณาระบตวเลขทเหมาะสม นบจ านวนคาจาง เงนเดอน และรายไดอนๆทไดรบ (ให ใน ทตรงกบรายไดของครวเรอนของทานมากทสด) กลมต าสด กลมสงสด

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

8. ในชวง 12 เดอนทผานมา ฐานะทางเศรษฐกจของครอบครวทานเปนอยางไร 1) เกบออมได

2) พอใช ไมมออม 3) ไดใชเงนออมไปบาง

4) ใชเงนออมไป และกยม 5) ไมทราบ

9. แหลงทมาของรายไดใดทเปนแหลงรายไดทใหญทสด 1) คาจาง เงนเดอน 2) รายไดจากการจางงานตนเองหรอท าการเกษตร 3) บ านาญ 4) เงนชวยเหลอบตร

5) เงนชวยเหลอกรณวางงาน เงนชวยเหลอจากการใชความสามารถ หรอผลประโยชนทางสงคมอนๆ 6) รายไดอนๆ (เชน การออม สนทรพย หรอหน เปนตน)

7) ปฏเสธทจะตอบ 8) ไมตอบ

ตอนท 2 ปจจยดานเศรษฐกจและสงคม 10. สมมตวามโครงการททานสามารถชวยคนวางงานใหหางานท า (หรอเพอชวยคนจน)

โดยทานเสยเงนรอยละ 10 ของรายไดปจจบนของทาน ทานเตมใจทจะสนบสนนโครงการนหรอไม?

1) เตมใจมาก 4) ไมเตมใจเลย 2) คอนขางเตมใจ 5) ไมทราบ 3) ไมคอยเตมใจ 11. ในครวเรอนของทาน ทานมคนทตองการความชวยเหลอเปนประจ า (เชน พการทางรางกาย จตใจ หรอความชรา) หรอไม

1) ม 2) ไมม (ขามไปถามขอ IC.34) 3) ไมทราบ

12. ทานเคยใชการบรการของสถานบรการเรองการดแลพวกเขานอกบาน

(เชน สถานพยาบาลผปวยหรอคนชรา)

1) ขณะนก าลงใชบรการสถานทเหลานนอย

2) เคยใชมากอนแตเลกไปเพราะราคาสงเกนไป 3) เคยใชมากอนแตเลกไป เพราะการบรการไมนาพงพอใจ

4) เคยใชมากอนแตเลกไป เพราะมนเปนสทธทางศลธรรม/วฒนธรรมทครอบครวจะตองดแลพวกเขา 5) ไมเคยลองใช เพราะราคาแพงไป 6) ไมเคยใช เพราะสถานบรการใหบรการทไมนาพอใจ

7) ไมเคยใช เพราะมนเปนสทธทางศลธรรม/วฒนธรรมทครอบครวจะตองดแลพวกเขา 8) อนๆ : ระบ ......................................................................... 9) ไมสามารถเลอกได

13. ทานภมใจในการเปนคนไทยเพยงไร 1) ภมใจมาก 4) ไมคอยภมใจ

2) คอนขางภมใจ 5) ไมทราบ 3) ไมคอยภมใจ ตอนท 3 ปจจยทางดานการเมอง 14. ทานมความสนใจการเมองมากนอยเพยงใด

1) สนใจมาก

2) คอนขางสนใจบาง 3) ไมคอยสนใจเทาไร

4) ไมสนใจเลย 5) ไมสามารถเลอกได

15. เมอวนท 3 กรกฎาคม 2554 ทานไดไปใชสทธเลอกตงหรอไม 1) ไป 2) ไมไป 3) ไมมสทธ 4) ไมทราบ

ตอนท4 การเพมพลงทางสงคม 16. ทานคดวาเปนไปไดแคไหน ทคนๆ หนง จะบรรลไดถงการมสถานภาพทางสงคม

หรอเศรษฐกจทสงขนดวยความพยายามของตนเอง (เชน เรยนหนงสอหนกขน เพอท จะไดไปเรยนชนเรยนทดขน, รวบรวมความรทางวชาชพและเทคนคมากขน)

1) เปนไปไดมาก 5) เปนไปไมไดเลย

2) เปนไปไดนดหนอย 6) ไมทราบ 3) ไมทงเปนไปได และเปนไปไมได 4) เปนไปไมคอยได

17. ทานคดวาในประเทศไทย การแสดงออกทางความคดในทสาธารณะ และ/หรอการสอสาร มอสระหรอถกกดดนจากอทธพลภายนอก (เชน อ านาจทางการเมอง) เพยงใด (ให ในชอง ตามสเกลทตรงกบความคดเหนของทานมากทสด)

กดดนอยางมาก อสระมาก 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10

18. สมมตวาทานเกดมความยงยาก เชน ถกใหออกจากงาน, ถกลวงละเมดทางเพศ, หรอเกดการ พการทางรางกาย ทานคาดวา หรอทานสามารถไดรบความชวยเหลอจากรฐบาลหรอจากองคกร พฒนาเอกชนเพยงใด 1) มาก 4) นอย

2) มบาง 5) นอยมาก 3) ปานกลาง (ไมมากกนอย) 6) ไมทราบ

19. ทานเหนดวยหรอไมเหนดวยมากแคไหนกบขอความตอไปน (ให ใน ทตรงกบระดบความเหนของทาน)

ขอความ

ระดบความเหน

เหนดวยอยางยง

(1)

เหนดวย

(2)

เฉยๆ

(3)

ไมเหนดวย (4)

ไมเหนดวยอยางยง

(5)

ไมสามารถเลอกได

(6) 1) สหภาพมความส าคญมากส าหรบความมนคง ดานการจางงานของลกจาง

2) ปราศจากสหภาพสภาพการจางงานของคนงาน จะไมเลวรายมากกวาทเปนอย

20. ทานมความคดเหนเกยวกบสทธของประชาชนในระบอบประชาธปไตยอยางไร จากสเกล 1 ถง 7 ซง 1 คอ ไมส าคญเลย และ 7 คอ ส าคญมาก : (ให ใน ตามสเกลทตรงกบความคดเหนของทานมากทสด)

ไมส าคญเลย ส าคญมาก ไมสามารถเลอกได 1 2 3 4 5 6 7 8

นกการเมองฟงความเหนของประชาชนกอนการตดสนใจ

21. ทานมความคดเหนเกยวกบสทธของประชาชนในเรองเศรษฐกจอยางไร จากสเกล 1 ถง 7 ซง 1 คอ ไมส าคญเลย และ 7 คอ ส าคญมาก : (ให ใน ตามสเกลทตรงกบความคดเหนของทานมากทสด)

ไมส าคญเลย ส าคญมาก ไมสามารถเลอกได 1 2 3 4 5 6 7 8

ธรกจไดฟงความเหนของประชาชนกอนการตดสนใจทส าคญ (เชน การยายทตงบรษท และการปดโรงงาน)

22. ทานเคยมสวนรวมในกจกรรมทางการเมองใดบาง หรอไม ตามขางลางน ถาทานเคยกรณาบอก ถงประสบการณของทานดวย

(ให ใน ตามการมสวนรวมในกจกรรมและประสบการณของทาน)

กจกรรม การมสวนรวมในกจกรรมทางการเมอง

ทานรสกถกคกคามหรอทานคดวาจะถกคกคาม เพราะการกระท าของ

ต ารวจ/ทหาร หรอมความเปนไปไดทจะถกลงโทษหรอไม

เคยท า อาจจะท า

ไมท าแนนอน

ไมทราบ รสก ไมรสก ไมทราบ

1) เขาชอ เชน รองเรยนตางๆ

2) รวมการตอตาน (บอยคอท)

3) รวมเดนขบวน

4) รวมประทวง

5) ด าเนนการทางการเมองโดย ใชอนเตอรเนต

23. ทานเคยท ากจกรรมตอไปนในเวลาวางบอยแคไหน (ให ใน ตามความถในการท ากจกรรม)

กจกรรม ความถในการท ากจกรรม ทกวน หลายครง

ตอสปดาห หลายครงตอเดอน

หลายๆครงตอป หรอนานๆครง

ไมเคย ไมทราบ

1) ดทว, ดวด, วดโอ

2) ไปดภาพยนตรทโรงภาพยนตร

3) ไปฟงดนตรคลาสสค (รวมโอเปราและคอรส)

4) ไปดคอนเสรต การแสดงดนตรททนสมย

5) ไปดนทรรศการศลปะ

6) ไปดพพธภณฑหรอ/สถานทมรดกทาง วฒนธรรม

24. กรณาบอกผม/ดฉน วาทานเหนดวยอยางยง เหนดวย เฉยๆ หรอไมเหนดวย หรอไมเหนดวย อยางยง ในแตละขอความตอไปน

(ให ใน ตามความคดเหน)

ขอความ

ความเหน

เหนดวยอยางยง

(1)

เหนดวย

(2)

เฉยๆ

(3)

ไมเหนดวย (4)

ไมเหนดวยอยางยง

(5)

ไมสามารถเลอกได

(6) 1) ทานมความคดเหนเปนบวกเกยวกบอนาคต

2) โดยภาพรวมชวตของทานเปนไปตามทตองการ

3) ปจจบนนทานถกบงคบใหท าในสงทไมถกตอง เพอความกาวหนาในอนาคต

4) ทานรสกถกกดกนออกจากสงคม

5) ทกวนนชวตกลายเปนเรองซบซอนจนทานแทบ

ไมสามารถหาแนวทางของตนเองได

6) ทานรสกวาคณคาของสงททานท านนไดรบการ ยอมรบจากผอน

7) บางคนกดถกทาน

25. ผม/ดฉนก าลงอานในเรองทเกยวของกบชวตประจ าวนซงทานสามารถใชเวลาของทานบอกผมหรอดฉน ถาทานคดวาทานใชเวลามากไป นอยไป หรอใชเวลาถกแลวในแตละเรอง

(ให ใน ตามการใชเวลา)

เรองทเกยวของกบชวตประจ าวน

การใชเวลา มากไป

(1) ถกตองแลว

(2) นอยไป

(3) ไมเกยวของ

(4) ไมทราบ

(5) 1) งานของทาน/งานทไดรบคาตอบแทน

2) การตดตอกบสมาชกในครอบครวทอาศย ในครวเรอนเดยวกน หรอทอน

3)

4)

5) เปนสวนหนงของงาน อาสาสมครหรอกจ กรรมทางการเมอง

26. ทานอานภาษาองกฤษดเพยงใด E30 1) ดมาก 2) คอนขางด

3) ไมคอยด 4) ไมดเลย 5) ไมทราบ

ภาคผนวก ค. หนงสอขอความอนเคราะหขอเกบขอมล

ประวตผเขยน

ชอ ชอสกล นางสาว อศราภรณ ชมชน ประวตการศกษา ศลปศาสตรบณฑต

มหาวทยาลยขอนแกน ปทส าเรจการศกษา พ.ศ.2551

ประสบการณท างาน Executive Secretary True GS Co.,th.

ทอยปจจบน 30/1 หม 3 ต าบล ดอนตะโก อ าเภอเมอง จงหวด ราชบร

70000