› wp-content › uploads › 2018 › 08 › ... ·...

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา




















รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย๑

สมเดจพระเจาอยหวมหาวชราลงกรณ บดนทรเทพยวรางกร

ตราไว ณ วนท ๖ เมษายน พทธศกราช ๒๕๖๐ เปนปท ๒ ในรชกาลปจจบน

ศภมสด พระพทธศาสนกาลเปนอดตภาค ๒๕๖๐ พรรษา ปจจบนสมย จนทรคต

นยม กกกฏสมพตสร จตรมาส ชณหปกษ ทสมดถ สรยคตกาล เมษายนมาส ฉฏฐสรทน ครวาร โดยกาลบรเฉท

สมเดจพระเจาอยหวมหาวชราลงกรณ บดนทรเทพยวรางกร ทรงพระกรณาโปรด

เกลาโปรดกระหมอมใหประกาศวา นายกรฐมนตรไดนาความกราบบงคมทลวา นบแตพระบาทสมเดจพระปรมนทรมหาประชาธปกพระปกเกลาเจาอยหว ไดทรงพระกรณาโปรดเกลาโปรดกระหมอมพระราชทานรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรสยาม พทธศกราช ๒๔๗๕ เปนตนมา การปกครองของประเทศไทยไดดารงเจตนารมณยดมนในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมขตอเนองมาโดยตลอด แมไดมการยกเลก แกไขเพมเตม และประกาศใชรฐธรรมนญเพอจดระเบยบการปกครองใหเหมาะสมหลายครง แตการปกครองกมไดมเสถยรภาพหรอราบรนเรยบรอยเพราะยงคงประสบปญหาและขอขดแยงตาง ๆ บางครงเปนวกฤตทางรฐธรรมนญทหาทางออกไมได เหตสวนหนงเกดจากการทมผไมนาพาหรอไมนบถอยาเกรงกฎเกณฑการปกครองบานเมอง ทจรตฉอฉลหรอบดเบอนอานาจ หรอขาดความตระหนกสานกรบผดชอบตอประเทศชาตและประชาชนจนทาใหการบงคบใชกฎหมายไมเปนผล ซงจาตองปองกนและแกไขดวยการปฏรปการศกษาและการบงคบใชกฎหมาย และเสรมสรางความเขมแขงของระบบคณธรรมและจรยธรรม แตเหตอกสวนหนงเกดจากกฎเกณฑการเมองการปกครองทยงไมเหมาะสมแกสภาวการณบานเมองและกาลสมย ใหความสาคญแกรปแบบและวธการยงกวาหลกการพนฐานในระบอบประชาธปไตยหรอไมอาจนากฎเกณฑทมอยมาใชแกพฤตกรรมของบคคลและสถานการณในยามวกฤตทมรปแบบและวธการแตกตางไปจากเดมใหไดผล

รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย (ฉบบชวคราว) พทธศกราช ๒๕๕๗ แกไข

เพมเตม (ฉบบท ๑) พทธศกราช ๒๕๕๘ จงไดบญญตใหมคณะกรรมการรางรฐธรรมนญมหนาทรางรฐธรรมนญเพอใชเปนหลกในการปกครอง และเปนแนวทางในการจดทากฎหมายประกอบรฐธรรมนญและกฎหมายอน โดยไดกาหนดกลไกเพอจดระเบยบและสรางความเขมแขงแกการปกครองประเทศขนใหมดวยการจดโครงสรางของหนาทและอานาจขององคกรตาง ๆ ตามรฐธรรมนญ และสมพนธภาพระหวางฝายนตบญญตกบฝายบรหารใหเหมาะสม การใหสถาบนศาลและองคกรอสระอนซงมหนาทตรวจสอบการใชอานาจรฐสามารถปฏบตหนาทไดอยางมประสทธภาพ สจรต เทยงธรรมและมสวนในการปองกนหรอแกไขวกฤตของประเทศตามความจาเปนและความเหมาะสม การรบรอง ปกปอง และคมครองสทธเสรภาพของปวงชนชาวไทยใหชดเจนและครอบคลม

๑ ราชกจจานเบกษา เลม ๑๓๔/ตอนท ๔๐ ก/หนา ๑/๖ เมษายน ๒๕๖๐

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๒ -






















อยางกวางขวางยงขน โดยถอวาการมสทธเสรภาพเปนหลกการจากดตดสทธเสรภาพเปนขอยกเวน แตการใชสทธเสรภาพดงกลาวตองอยภายใตกฎเกณฑเพอคมครองสวนรวม การกาหนดใหรฐมหนาทตอประชาชนเชนเดยวกบการใหประชาชนมหนาทตอรฐ การวางกลไกปองกน ตรวจสอบ และขจดการทจรตและประพฤตมชอบทเขมงวด เดดขาด เพอมใหผบรหารทปราศจากคณธรรม จรยธรรม และธรรมาภบาลเขามามอานาจในการปกครองบานเมองหรอใชอานาจตามอาเภอใจ และการกาหนดมาตรการปองกนและบรหารจดการวกฤตการณของประเทศใหมประสทธภาพยงขน ตลอดจนไดกาหนดกลไกอน ๆ ตามแนวทางทรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย (ฉบบชวคราว) พทธศกราช ๒๕๕๗ ระบไว เพอใชเปนกรอบในการพฒนาประเทศตามแนวนโยบายแหงรฐและยทธศาสตรชาตซงผเขามาบรหารประเทศแตละคณะจะไดกาหนดนโยบายและวธดาเนนการทเหมาะสมตอไป ทงยงสรางกลไกในการปฏรปประเทศในดานตาง ๆ ทสาคญและจาเปนอยางรวมมอรวมใจกน รวมตลอดทงการลดเงอนไขความขดแยงเพอใหประเทศมความสงบสขบนพนฐานของความรรกสามคคปรองดอง การจะดาเนนการในเรองเหลานใหลลวงไปได จาตองอาศยความรวมมอระหวางประชาชนทกภาคสวนกบหนวยงานทงหลายของรฐตามแนวทางประชารฐภายใตกฎเกณฑตามหลกการปกครองในระบอบประชาธปไตยและประเพณการปกครองทเหมาะสมกบสถานการณและลกษณะสงคมไทย หลกความสจรต หลกสทธมนษยชน และหลกธรรมาภบาล อนจะทาใหสามารถขบเคลอนประเทศใหพฒนาไปขางหนาไดอยางเปนขนตอนจนเกดความมนคง มงคง และยงยน ทงในทางการเมองการปกครอง เศรษฐกจ และสงคมตามระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข

ในการดาเนนการดงกลาว คณะกรรมการรางรฐธรรมนญไดสรางความรบรความ

เขาใจแกประชาชนในหลกการและเหตผลของบทบญญตตาง ๆ เปนระยะ ๆ เปดโอกาสใหประชาชนเขาถงรางรฐธรรมนญและความหมายโดยผานทางสอตาง ๆ อยางกวางขวาง และใหประชาชนมสวนรวมในการพฒนาสารตถะของรางรฐธรรมนญดวยการเสนอแนะขอควรแกไขเพมเตม เมอการจดทารางรฐธรรมนญแลวเสรจ กไดเผยแพรรางรฐธรรมนญและคาอธบายสาระสาคญของรางรฐธรรมนญโดยสรปในลกษณะทประชาชนสามารถเขาใจเนอหาสาคญของรางรฐธรรมนญไดโดยสะดวกและเปนการทวไป และจดใหมการออกเสยงประชามตเพอใหความเหนชอบแกรางรฐธรรมนญทงฉบบ ในการน สภานตบญญตแหงชาตไดมมตเสนอประเดนเพมเตมอกประเดนหนงเพอใหมการออกเสยงประชามตในคราวเดยวกนดวย การออกเสยงประชามตปรากฏผลวา ประชาชนผมสทธออกเสยงประชามตโดยคะแนนเสยงขางมากของผมาออกเสยงประชามตเหนชอบกบรางรฐธรรมนญและประเดนเพมเตมดงกลาว คณะกรรมการรางรฐธรรมนญจงดาเนนการแกไขรางรฐธรรมนญในสวนทเกยวของใหสอดคลองกบผลการออกเสยงประชามตในประเดนเพมเตม และไดสงใหศาลรฐธรรมนญพจารณาวาเปนการชอบดวยผลการออกเสยงประชามตแลวหรอไม ซงตอมาศาลรฐธรรมนญไดวนจฉยใหคณะกรรมการรางรฐธรรมนญแกไขเพมเตมขอความบางสวน และคณะกรรมการรางรฐธรรมนญไดดาเนนการแกไขตามคาวนจฉยของศาลรฐธรรมนญแลว นายกรฐมนตรจงนารางรฐธรรมนญขนทลเกลาทลกระหมอมถวาย ตอมารฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย (ฉบบชวคราว) พทธศกราช ๒๕๕๗ แกไขเพมเตม (ฉบบท ๔) พทธศกราช ๒๕๖๐ บญญตใหนายกรฐมนตรขอรบพระราชทานรางรฐธรรมนญนนคนมาแกไขเพมเตมเฉพาะบางประเดนได เมอดาเนนการแลวเสรจ นายกรฐมนตรจงนารางรฐธรรมนญนนขนทลเกลาทลกระหมอมถวายเพอ

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๓ -






















ทรงลงพระปรมาภไธย ประกาศใชเปนรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยสบไป ทรงพระราชดารวาสมควรพระราชทานพระราชานมต

จงมพระราชโองการดารสเหนอเกลาเหนอกระหมอมใหตรารฐธรรมนญแหง

ราชอาณาจกรไทยฉบบนขนไว ใหใชแทนรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย (ฉบบชวคราว) พทธศกราช ๒๕๕๗ ซงไดตราไว ณ วนท ๒๒ กรกฎาคม พทธศกราช ๒๕๕๗ ตงแตวนประกาศนเปนตนไป

ขอปวงชนชาวไทย จงมความสมครสโมสรเปนเอกฉนท ในอนทจะปฏบตตามและพทกษรกษารฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยน เพอธารงคงไวซงระบอบประชาธปไตยและอานาจอธปไตยของปวงชนชาวไทย และนามาซงความผาสกสรสวสดพพฒนชยมงคล อเนกศภผลสกลเกยรตยศสถาพรแกอาณาประชาราษฎรทวสยามรฐสมา สมดงพระราชปณธานปรารถนาทกประการ เทอญ

หมวด ๑ บททวไป

มาตรา ๑ ประเทศไทยเปนราชอาณาจกรอนหนงอนเดยว จะแบงแยกมได มาตรา ๒ ประเทศไทยมการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรย

ทรงเปนประมข มาตรา ๓ อานาจอธปไตยเปนของปวงชนชาวไทย พระมหากษตรยผทรงเปน

ประมข ทรงใชอานาจนนทางรฐสภา คณะรฐมนตร และศาล ตามบทบญญตแหงรฐธรรมนญ รฐสภา คณะรฐมนตร ศาล องคกรอสระ และหนวยงานของรฐ ตองปฏบตหนาทให

เปนไปตามรฐธรรมนญ กฎหมาย และหลกนตธรรม เพอประโยชนสวนรวมของประเทศชาตและความผาสกของประชาชนโดยรวม

มาตรา ๔ ศกดศรความเปนมนษย สทธ เสรภาพ และความเสมอภาคของบคคล

ยอมไดรบความคมครอง ปวงชนชาวไทยยอมไดรบความคมครองตามรฐธรรมนญเสมอกน มาตรา ๕ รฐธรรมนญเปนกฎหมายสงสดของประเทศ บทบญญตใดของกฎหมาย

กฎหรอขอบงคบ หรอการกระทาใด ขดหรอแยงตอรฐธรรมนญ บทบญญตหรอการกระทานนเปนอนใชบงคบมได

เมอไมมบทบญญตแหงรฐธรรมนญนบงคบแกกรณใด ใหกระทาการนนหรอวนจฉยกรณนนไปตามประเพณการปกครองประเทศไทยในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๔ -






















หมวด ๒ พระมหากษตรย

มาตรา ๖ องคพระมหากษตรยทรงดารงอยในฐานะอนเปนทเคารพสกการะ ผใด

จะละเมดมได ผใดจะกลาวหาหรอฟองรองพระมหากษตรยในทางใด ๆ มได มาตรา ๗ พระมหากษตรยทรงเปนพทธมามกะ และทรงเปนอครศาสนปถมภก มาตรา ๘ พระมหากษตรยทรงดารงตาแหนงจอมทพไทย มาตรา ๙ พระมหากษตรยทรงไวซงพระราชอานาจทจะสถาปนาและถอดถอน

ฐานนดรศกดและพระราชทานและเรยกคนเครองราชอสรยาภรณ มาตรา ๑๐ พระมหากษตรยทรงเลอกและทรงแตงตงผทรงคณวฒเปนประธาน

องคมนตรคนหนงและองคมนตรอนอกไมเกนสบแปดคนประกอบเปนคณะองคมนตร คณะองคมนตรมหนาทถวายความเหนตอพระมหากษตรยในพระราชกรณยกจทงปวง

ทพระมหากษตรยทรงปรกษา และมหนาทอนตามทบญญตไวในรฐธรรมนญ มาตรา ๑๑ การเลอกและแตงตงองคมนตรหรอการใหองคมนตรพนจากตาแหนง

ใหเปนไปตามพระราชอธยาศย ใหประธานรฐสภาเปนผลงนามรบสนองพระบรมราชโองการแตงตงประธาน

องคมนตรหรอใหประธานองคมนตรพนจากตาแหนง ใหประธานองคมนตรเปนผลงนามรบสนองพระบรมราชโองการแตงตงองคมนตรอน

หรอใหองคมนตรอนพนจากตาแหนง มาตรา ๑๒ องคมนตรตองไมเปนสมาชกสภาผแทนราษฎร สมาชกวฒสภา หรอ

ดารงตาแหนงทางการเมองอน ตลาการศาลรฐธรรมนญ ผดารงตาแหนงในองคกรอสระ พนกงานรฐวสาหกจ เจาหนาทอนของรฐ หรอสมาชกหรอเจาหนาทของพรรคการเมอง หรอขาราชการเวนแตการเปนขาราชการในพระองคในตาแหนงองคมนตร และตองไมแสดงการฝกใฝในพรรคการเมองใด ๆ

มาตรา ๑๓ กอนเขารบหนาท องคมนตรตองถวายสตยปฏญาณตอพระมหากษตรย

ดวยถอยคา ดงตอไปน “ขาพระพทธเจา ( ชอผปฏญาณ) ขอถวายสตยปฏญาณวา ขาพระพทธเจาจะ

จงรกภกดตอพระมหากษตรย และจะปฏบตหนาทดวยความซอสตยสจรต เพอประโยชนของประเทศและประชาชนทงจะรกษาไวและปฏบตตามซงรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยทกประการ”

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๕ -






















มาตรา ๑๔ องคมนตรพนจากตาแหนงเมอตาย ลาออก หรอมพระบรมราชโองการใหพนจากตาแหนง

มาตรา ๑๕ การแตงตงและการใหขาราชการในพระองคพนจากตาแหนง ใหเปนไป

ตามพระราชอธยาศย การจดระเบยบราชการและการบรหารงานบคคลของราชการในพระองค ใหเปนไป

ตามพระราชอธยาศยตามทบญญตไวในพระราชกฤษฎกา มาตรา ๑๖ ในเมอพระมหากษตรยจะไมประทบอยในราชอาณาจกร หรอจะทรง

บรหารพระราชภาระไมไดดวยเหตใดกตาม จะทรงแตงตงบคคลคนหนงหรอหลายคนเปนคณะขน ใหเปนผสาเรจราชการแทนพระองคหรอไมกได และในกรณททรงแตงตงผสาเรจราชการแทนพระองคใหประธานรฐสภาเปนผลงนามรบสนองพระบรมราชโองการ

มาตรา ๑๗ ในกรณทพระมหากษตรยมไดทรงแตงตงผสาเรจราชการแทนพระองค

ตามมาตรา ๑๖ หรอในกรณทพระมหากษตรยไมสามารถทรงแตงตงผสาเรจราชการแทนพระองคเพราะยงไมทรงบรรลนตภาวะหรอเพราะเหตอน แตตอมาคณะองคมนตรพจารณาเหนวามความจาเปนสมควรแตงตงผสาเรจราชการแทนพระองคและไมอาจกราบบงคมทลใหทรงแตงตงไดทนการ ใหคณะองคมนตรเสนอชอบคคลคนหนงหรอหลายคนเปนคณะ ตามลาดบทโปรดเกลาโปรดกระหมอมกาหนดไวกอนแลวใหเปนผสาเรจราชการแทนพระองค แลวแจงประธานรฐสภาเพอประกาศในพระปรมาภไธยพระมหากษตรย แตงตงผนนขนเปนผสาเรจราชการแทนพระองค

มาตรา ๑๘ ในระหวางทไมมผสาเรจราชการแทนพระองคตามมาตรา ๑๗

ใหประธานองคมนตรเปนผสาเรจราชการแทนพระองคเปนการชวคราวไปพลางกอน ในกรณทผสาเรจราชการแทนพระองคซงไดรบการแตงตงตามมาตรา ๑๖ หรอ

มาตรา ๑๗ ไมสามารถปฏบตหนาทได ใหประธานองคมนตรทาหนาทผสาเรจราชการแทนพระองคเปนการชวคราวไปพลางกอน

ในระหวางทประธานองคมนตรเปนผสาเรจราชการแทนพระองคตามวรรคหนง หรอในระหวางทประธานองคมนตรทาหนาทผสาเรจราชการแทนพระองคตามวรรคสอง ประธานองคมนตรจะปฏบตหนาทในฐานะเปนประธานองคมนตรมได ในกรณเชนวาน ใหคณะองคมนตรเลอกองคมนตรคนหนงขนทาหนาทประธานองคมนตรเปนการชวคราวไปพลางกอน

มาตรา ๑๙ กอนเขารบหนาท ผสาเรจราชการแทนพระองคซงไดรบการแตงตงตาม

มาตรา ๑๖ หรอมาตรา ๑๗ ตองปฏญาณตนในทประชมรฐสภาดวยถอยคา ดงตอไปน “ขาพเจา (ชอผปฏญาณ) ขอปฏญาณวา ขาพเจาจะจงรกภกดตอพระมหากษตรย

(พระปรมาภไธย) และจะปฏบตหนาทดวยความซอสตยสจรต เพอประโยชนของประเทศและประชาชน ทงจะรกษาไวและปฏบตตามซงรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยทกประการ”

ผสาเรจราชการแทนพระองคซงเคยไดรบการแตงตงและปฏญาณตนมาแลว ไมตองปฏญาณตนอก

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๖ -






















มาตรา ๒๐ ภายใตบงคบมาตรา ๒๑ การสบราชสมบตใหเปนไปโดยนยแหง

กฎมณเฑยรบาลวาดวยการสบราชสนตตวงศ พระพทธศกราช ๒๔๖๗ การแกไขเพมเตมกฎมณเฑยรบาลวาดวยการสบราชสนตตวงศ พระพทธศกราช

๒๔๖๗ เปนพระราชอานาจของพระมหากษตรยโดยเฉพาะ เมอมพระราชดารประการใด ใหคณะองคมนตรจดทารางกฎมณเฑยรบาลแกไขเพมเตมกฎมณเฑยรบาลเดมขนทลเกลาทลกระหมอมถวายเพอมพระราชวนจฉยเมอทรงเหนชอบและทรงลงพระปรมาภไธยแลว ใหประธานองคมนตรดาเนนการแจงประธานรฐสภาเพอใหประธานรฐสภาแจงใหรฐสภาทราบ และใหประธานรฐสภาลงนามรบสนองพระบรมราชโองการและเมอไดประกาศในราชกจจานเบกษาแลว ใหใชบงคบเปนกฎหมายได

มาตรา ๒๑ ในกรณทราชบลลงกหากวางลงและเปนกรณทพระมหากษตรยไดทรง

แตงตงพระรชทายาทไวตามกฎมณเฑยรบาลวาดวยการสบราชสนตตวงศ พระพทธศกราช ๒๔๖๗ แลว ใหคณะรฐมนตรแจงใหประธานรฐสภาทราบ และใหประธานรฐสภาเรยกประชมรฐสภาเพอรบทราบและใหประธานรฐสภาอญเชญองคพระรชทายาทขนทรงราชยเปนพระมหากษตรยสบไป แลวใหประธานรฐสภาประกาศใหประชาชนทราบ

ในกรณทราชบลลงกหากวางลงและเปนกรณทพระมหากษตรยมไดทรงแตงตงพระรชทายาทไวตามวรรคหนง ใหคณะองคมนตรเสนอพระนามผสบราชสนตตวงศตามมาตรา ๒๐ ตอคณะรฐมนตรเพอเสนอตอรฐสภาเพอรฐสภาใหความเหนชอบ ในการน จะเสนอพระนามพระราชธดากได เมอรฐสภาใหความเหนชอบแลว ใหประธานรฐสภาอญเชญองคผสบราชสนตตวงศขนทรงราชยเปนพระมหากษตรยสบไปแลวใหประธานรฐสภาประกาศใหประชาชนทราบ

มาตรา ๒๒ ในระหวางทยงไมมประกาศอญเชญองคพระรชทายาทหรอองคผสบ

ราชสนตตวงศขนทรงราชยเปนพระมหากษตรยตามมาตรา ๒๑ ใหประธานองคมนตรเปนผสาเรจราชการแทนพระองคเปนการชวคราวไปพลางกอน แตในกรณทราชบลลงกหากวางลงในระหวางทไดแตงตงผสาเรจราชการแทนพระองคไวตามมาตรา ๑๖ หรอมาตรา ๑๗ หรอระหวางเวลาทประธานองคมนตรเปนผสาเรจราชการแทนพระองคตามมาตรา ๑๘ วรรคหนง ใหผสาเรจราชการแทนพระองคนน ๆ แลวแตกรณ เปนผสาเรจราชการแทนพระองคตอไป ทงน จนกวาจะไดประกาศอญเชญองคพระรชทายาทหรอองคผสบราชสนตตวงศขนทรงราชยเปนพระมหากษตรย

ในกรณทผสาเรจราชการแทนพระองคซงไดรบการแตงตงไวและเปนผสาเรจราชการแทนพระองคตอไปตามวรรคหนง ไมสามารถปฏบตหนาทได ใหประธานองคมนตรทาหนาทผสาเรจราชการแทนพระองคเปนการชวคราวไปพลางกอน

ในกรณทประธานองคมนตรเปนผสาเรจราชการแทนพระองคตามวรรคหนง หรอทาหนาทผสาเรจราชการแทนพระองคเปนการชวคราวตามวรรคสอง ใหนามาตรา ๑๘ วรรคสาม มาใชบงคบ

มาตรา ๒๓ ในกรณทคณะองคมนตรจะตองปฏบตหนาทตามมาตรา ๑๗ หรอ

มาตรา ๒๑ วรรคสอง หรอประธานองคมนตรจะตองเปนหรอทาหนาทผสาเรจราชการแทนพระองค

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๗ -






















ตามมาตรา ๑๘ วรรคหนงหรอวรรคสอง หรอมาตรา ๒๒ วรรคสอง และอยในระหวางทไมมประธานองคมนตร หรอมแตไมสามารถปฏบตหนาทได ใหคณะองคมนตรทเหลออยเลอกองคมนตรคนหนงเพอทาหนาทประธานองคมนตร หรอเปนหรอทาหนาทผสาเรจราชการแทนพระองคตามมาตรา ๑๘ วรรคหนงหรอวรรคสอง หรอตามมาตรา ๒๒ วรรคสอง แลวแตกรณ

มาตรา ๒๔ การถวายสตยปฏญาณตอพระมหากษตรยตามรฐธรรมนญหรอ

กฎหมาย พระมหากษตรยจะโปรดเกลาโปรดกระหมอมใหกระทาตอพระรชทายาทซงทรงบรรลนตภาวะแลวหรอตอผแทนพระองคกได

ในระหวางทยงมไดถวายสตยปฏญาณตามวรรคหนง จะโปรดเกลาโปรดกระหมอมใหผซงตองถวายสตยปฏญาณปฏบตหนาทไปพลางกอนกได

หมวด ๓

สทธและเสรภาพของปวงชนชาวไทย

มาตรา ๒๕ สทธและเสรภาพของปวงชนชาวไทย นอกจากทบญญตคมครองไวเปน

การเฉพาะในรฐธรรมนญแลว การใดทมไดหามหรอจากดไวในรฐธรรมนญหรอในกฎหมายอน บคคลยอมมสทธและเสรภาพทจะทาการนนไดและไดรบความคมครองตามรฐธรรมนญ ตราบเทาทการใชสทธหรอเสรภาพเชนวานนไมกระทบกระเทอนหรอเปนอนตรายตอความมนคงของรฐ ความสงบเรยบรอยหรอศลธรรมอนดของประชาชน และไมละเมดสทธหรอเสรภาพของบคคลอน

สทธหรอเสรภาพใดทรฐธรรมนญใหเปนไปตามทกฎหมายบญญต หรอใหเปนไปตามหลกเกณฑและวธการทกฎหมายบญญต แมยงไมมการตรากฎหมายนนขนใชบงคบ บคคลหรอชมชนยอมสามารถใชสทธหรอเสรภาพนนไดตามเจตนารมณของรฐธรรมนญ

บคคลซงถกละเมดสทธหรอเสรภาพทไดรบความคมครองตามรฐธรรมนญ สามารถยกบทบญญตแหงรฐธรรมนญเพอใชสทธทางศาลหรอยกขนเปนขอตอสคดในศาลได

บคคลซงไดรบความเสยหายจากการถกละเมดสทธหรอเสรภาพหรอจากการกระทาความผดอาญาของบคคลอน ยอมมสทธทจะไดรบการเยยวยาหรอชวยเหลอจากรฐตามทกฎหมายบญญต

มาตรา ๒๖ การตรากฎหมายทมผลเปนการจากดสทธหรอเสรภาพของบคคลตอง

เปนไปตามเงอนไขทบญญตไวในรฐธรรมนญ ในกรณทรฐธรรมนญมไดบญญตเงอนไขไว กฎหมายดงกลาวตองไมขดตอหลกนตธรรม ไมเพมภาระหรอจากดสทธหรอเสรภาพของบคคลเกนสมควรแกเหต และจะกระทบตอศกดศรความเปนมนษยของบคคลมได รวมทงตองระบเหตผลความจาเปนในการจากดสทธและเสรภาพไวดวย

กฎหมายตามวรรคหนง ตองมผลใชบงคบเปนการทวไป ไมมงหมายใหใชบงคบแกกรณใดกรณหนงหรอแกบคคลใดบคคลหนงเปนการเจาะจง

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๘ -






















มาตรา ๒๗ บคคลยอมเสมอกนในกฎหมาย มสทธและเสรภาพและไดรบความคมครองตามกฎหมายเทาเทยมกน

ชายและหญงมสทธเทาเทยมกน การเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรมตอบคคล ไมวาดวยเหตความแตกตางในเรองถน

กาเนด เชอชาต ภาษา เพศ อาย ความพการ สภาพทางกายหรอสขภาพ สถานะของบคคล ฐานะทางเศรษฐกจหรอสงคม ความเชอทางศาสนา การศกษาอบรม หรอความคดเหนทางการเมองอนไมขดตอบทบญญตแหงรฐธรรมนญ หรอเหตอนใด จะกระทามได

มาตรการทรฐกาหนดขนเพอขจดอปสรรคหรอสงเสรมใหบคคลสามารถใชสทธหรอเสรภาพไดเชนเดยวกบบคคลอน หรอเพอคมครองหรออานวยความสะดวกใหแกเดก สตร ผสงอาย คนพการ หรอผดอยโอกาส ยอมไมถอวาเปนการเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรมตามวรรคสาม

บคคลผเปนทหาร ตารวจ ขาราชการ เจาหนาทอนของรฐ และพนกงานหรอลกจางขององคกรของรฐยอมมสทธและเสรภาพเชนเดยวกบบคคลทวไป เวนแตทจากดไวในกฎหมายเฉพาะในสวนทเกยวกบการเมอง สมรรถภาพ วนย หรอจรยธรรม

มาตรา ๒๘ บคคลยอมมสทธและเสรภาพในชวตและรางกาย การจบและการคมขงบคคลจะกระทามได เวนแตมคาสงหรอหมายของศาลหรอม

เหตอยางอนตามทกฎหมายบญญต การคนตวบคคลหรอการกระทาใดอนกระทบกระเทอนตอสทธหรอเสรภาพในชวต

หรอรางกายจะกระทามได เวนแตมเหตตามทกฎหมายบญญต การทรมาน ทารณกรรม หรอการลงโทษดวยวธการโหดรายหรอไรมนษยธรรมจะ

กระทามได มาตรา ๒๙ บคคลไมตองรบโทษอาญา เวนแตไดกระทาการอนกฎหมายทใชอยใน

เวลาทกระทานนบญญตเปนความผดและกาหนดโทษไว และโทษทจะลงแกบคคลนนจะหนกกวาโทษทบญญตไวในกฎหมายทใชอยในเวลาทกระทาความผดมได

ในคดอาญา ใหสนนษฐานไวกอนวาผตองหาหรอจาเลยไมมความผด และกอนมคาพพากษาอนถงทสดแสดงวาบคคลใดไดกระทาความผด จะปฏบตตอบคคลนนเสมอนเปนผกระทาความผดมได

การควบคมหรอคมขงผตองหาหรอจาเลยใหกระทาไดเพยงเทาทจาเปน เพอปองกนมใหมการหลบหน

ในคดอาญา จะบงคบใหบคคลใหการเปนปฏปกษตอตนเองมได คาขอประกนผตองหาหรอจาเลยในคดอาญาตองไดรบการพจารณาและจะเรยก

หลกประกนจนเกนควรแกกรณมได การไมใหประกนตองเปนไปตามทกฎหมายบญญต มาตรา ๓๐ การเกณฑแรงงานจะกระทามได เวนแตโดยอาศยอานาจตาม

บทบญญตแหงกฎหมายทตราขนเพอปองกนภยพบตสาธารณะ หรอในขณะทมการประกาศสถานการณฉกเฉนหรอประกาศใชกฎอยการศก หรอในระหวางเวลาทประเทศอยในภาวะสงครามหรอการรบ

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๙ -






















มาตรา ๓๑ บคคลยอมมเสรภาพบรบรณในการถอศาสนาและยอมมเสรภาพในการปฏบตหรอประกอบพธกรรมตามหลกศาสนาของตน แตตองไมเปนปฏปกษตอหนาทของปวงชนชาวไทยไมเปนอนตรายตอความปลอดภยของรฐ และไมขดตอความสงบเรยบรอยหรอศลธรรมอนดของประชาชน

มาตรา ๓๒ บคคลยอมมสทธในความเปนอยสวนตว เกยรตยศ ชอเสยง และ

ครอบครว การกระทาอนเปนการละเมดหรอกระทบตอสทธของบคคลตามวรรคหนง หรอการ

นาขอมลสวนบคคลไปใชประโยชนไมวาในทางใด ๆ จะกระทามได เวนแตโดยอาศยอานาจตามบทบญญตแหงกฎหมายทตราขนเพยงเทาทจาเปนเพอประโยชนสาธารณะ

มาตรา ๓๓ บคคลยอมมเสรภาพในเคหสถาน การเขาไปในเคหสถานโดยปราศจากความยนยอมของผครอบครอง หรอการคน

เคหสถานหรอทรโหฐานจะกระทามได เวนแตมคาสงหรอหมายของศาลหรอมเหตอยางอนตามทกฎหมายบญญต

มาตรา ๓๔ บคคลยอมมเสรภาพในการแสดงความคดเหน การพด การเขยน การพมพ

การโฆษณา และการสอความหมายโดยวธอน การจากดเสรภาพดงกลาวจะกระทามได เวนแตโดยอาศยอานาจตามบทบญญตแหงกฎหมายทตราขนเฉพาะเพอรกษาความมนคงของรฐ เพอคมครองสทธหรอเสรภาพของบคคลอน เพอรกษาความสงบเรยบรอยหรอศลธรรมอนดของประชาชน หรอเพอปองกนสขภาพของประชาชน

เสรภาพทางวชาการยอมไดรบความคมครอง แตการใชเสรภาพนนตองไมขดตอหนาทของปวงชนชาวไทยหรอศลธรรมอนดของประชาชน และตองเคารพและไมปดกนความเหนตางของบคคลอน

มาตรา ๓๕ บคคลซงประกอบวชาชพสอมวลชนยอมมเสรภาพในการเสนอขาวสาร

หรอการแสดงความคดเหนตามจรยธรรมแหงวชาชพ การสงปดกจการหนงสอพมพหรอสอมวลชนอนเพอลดรอนเสรภาพตามวรรคหนง

จะกระทามได การใหนาขาวสารหรอขอความใด ๆ ทผประกอบวชาชพสอมวลชนจดทาขนไปให

เจาหนาทตรวจกอนนาไปโฆษณาในหนงสอพมพหรอสอใด ๆ จะกระทามได เวนแตจะกระทาในระหวางเวลาทประเทศอยในภาวะสงคราม

เจาของกจการหนงสอพมพหรอสอมวลชนอนตองเปนบคคลสญชาตไทย การใหเงนหรอทรพยสนอนเพออดหนนกจการหนงสอพมพหรอสอมวลชนอนของ

เอกชนรฐจะกระทามได หนวยงานของรฐทใชจายเงนหรอทรพยสนใหสอมวลชนไมวาเพอประโยชนในการโฆษณาหรอประชาสมพนธ หรอเพอการอนใดในทานองเดยวกนตองเปดเผยรายละเอยดใหคณะกรรมการตรวจเงนแผนดนทราบตามระยะเวลาทกาหนดและประกาศใหประชาชนทราบดวย

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๑๐ -






















เจาหนาทของรฐซงปฏบตหนาทสอมวลชนยอมมเสรภาพตามวรรคหนง แตใหคานงถงวตถประสงคและภารกจของหนวยงานทตนสงกดอยดวย

มาตรา ๓๖ บคคลยอมมเสรภาพในการตดตอสอสารถงกนไมวาในทางใด ๆ การตรวจ การกก หรอการเปดเผยขอมลทบคคลสอสารถงกน รวมทงการกระทา

ดวยประการใด ๆ เพอใหลวงรหรอไดมาซงขอมลทบคคลสอสารถงกนจะกระทามได เวนแตมคาสงหรอหมายของศาลหรอมเหตอยางอนตามทกฎหมายบญญต

มาตรา ๓๗ บคคลยอมมสทธในทรพยสนและการสบมรดก ขอบเขตแหงสทธและการจากดสทธเชนวาน ใหเปนไปตามทกฎหมายบญญต การเวนคนอสงหารมทรพยจะกระทามได เวนแตโดยอาศยอานาจตามบทบญญต

แหงกฎหมายทตราขนเพอการอนเปนสาธารณปโภค การปองกนประเทศ หรอการไดมาซงทรพยากรธรรมชาต หรอเพอประโยชนสาธารณะอยางอน และตองชดใชคาทดแทนทเปนธรรม ภายในเวลาอนควรแกเจาของตลอดจนผทรงสทธบรรดาทไดรบความเสยหายจากการเวนคน โดยคานงถงประโยชนสาธารณะผลกระทบตอผถกเวนคน รวมทงประโยชนทผถกเวนคนอาจไดรบจากการเวนคนนน

การเวนคนอสงหารมทรพย ใหกระทาเพยงเทาทจาเปนตองใชเพอการทบญญตไวในวรรคสาม เวนแตเปนการเวนคนเพอนาอสงหารมทรพยทเวนคนไปชดเชยใหเกดความเปนธรรมแกเจาของอสงหารมทรพยทถกเวนคนตามทกฎหมายบญญต

กฎหมายเวนคนอสงหารมทรพยตองระบวตถประสงคแหงการเวนคนและกาหนดระยะเวลาการเขาใชอสงหารมทรพยใหชดแจง ถามไดใชประโยชนเพอการนนภายในระยะเวลาทกาหนดหรอมอสงหารมทรพยเหลอจากการใชประโยชน และเจาของเดมหรอทายาทประสงคจะไดคน ใหคนแกเจาของเดมหรอทายาท

ระยะเวลาการขอคนและการคนอสงหารมทรพยทถกเวนคนทมไดใชประโยชน หรอทเหลอจากการใชประโยชนใหแกเจาของเดมหรอทายาท และการเรยกคนคาทดแทนทชดใชไป ใหเปนไปตามทกฎหมายบญญต

การตรากฎหมายเวนคนอสงหารมทรพยโดยระบเจาะจงอสงหารมทรพยหรอเจาของอสงหารมทรพยทถกเวนคนตามความจาเปน มใหถอวาเปนการขดตอมาตรา ๒๖ วรรคสอง

มาตรา ๓๘ บคคลยอมมเสรภาพในการเดนทางและการเลอกถนทอย การจากดเสรภาพตามวรรคหนงจะกระทามได เวนแตโดยอาศยอานาจตาม

บทบญญตแหงกฎหมายทตราขนเพอความมนคงของรฐ ความสงบเรยบรอยหรอสวสดภาพของประชาชน หรอการผงเมอง หรอเพอรกษาสถานภาพของครอบครว หรอเพอสวสดภาพของผเยาว

มาตรา ๓๙ การเนรเทศบคคลสญชาตไทยออกนอกราชอาณาจกร หรอหามมใหผม

สญชาตไทยเขามาในราชอาณาจกร จะกระทามได การถอนสญชาตของบคคลซงมสญชาตไทยโดยการเกด จะกระทามได

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๑๑ -






















มาตรา ๔๐ บคคลยอมมเสรภาพในการประกอบอาชพ การจากดเสรภาพตามวรรคหนงจะกระทามได เวนแตโดยอาศยอานาจตาม

บทบญญตแหงกฎหมายทตราขนเพอรกษาความมนคงหรอเศรษฐกจของประเทศ การแขงขนอยางเปนธรรม การปองกนหรอขจดการกดกนหรอการผกขาด การคมครองผบรโภค การจดระเบยบการประกอบอาชพเพยงเทาทจาเปน หรอเพอประโยชนสาธารณะอยางอน

การตรากฎหมายเพอจดระเบยบการประกอบอาชพตามวรรคสอง ตองไมมลกษณะเปนการเลอกปฏบตหรอกาวกายการจดการศกษาของสถาบนการศกษา

มาตรา ๔๑ บคคลและชมชนยอมมสทธ (๑) ไดรบทราบและเขาถงขอมลหรอขาวสารสาธารณะในครอบครองของหนวยงาน

ของรฐตามทกฎหมายบญญต (๒) เสนอเรองราวรองทกขตอหนวยงานของรฐและไดรบแจงผลการพจารณาโดย

รวดเรว (๓) ฟองหนวยงานของรฐใหรบผดเนองจากการกระทาหรอการละเวนการกระทา

ของขาราชการ พนกงาน หรอลกจางของหนวยงานของรฐ มาตรา ๔๒ บคคลยอมมเสรภาพในการรวมกนเปนสมาคม สหกรณ สหภาพ

องคกร ชมชน หรอหมคณะอน การจากดเสรภาพตามวรรคหนงจะกระทามได เวนแตโดยอาศยอานาจตาม

บทบญญตแหงกฎหมายทตราขนเพอคมครองประโยชนสาธารณะ เพอรกษาความสงบเรยบรอย หรอศลธรรมอนดของประชาชน หรอเพอการปองกนหรอขจดการกดกนหรอการผกขาด

มาตรา ๔๓ บคคลและชมชนยอมมสทธ (๑) อนรกษ ฟนฟ หรอสงเสรมภมปญญา ศลปะ วฒนธรรม ขนบธรรมเนยม และ

จารตประเพณอนดงามทงของทองถนและของชาต (๒) จดการ บารงรกษา และใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาต สงแวดลอม และ

ความหลากหลายทางชวภาพอยางสมดลและยงยนตามวธการทกฎหมายบญญต (๓) เขาชอกนเพอเสนอแนะตอหนวยงานของรฐใหดาเนนการใดอนจะเปนประโยชน

ตอประชาชนหรอชมชน หรองดเวนการดาเนนการใดอนจะกระทบตอความเปนอยอยางสงบสขของประชาชนหรอชมชนและไดรบแจงผลการพจารณาโดยรวดเรว ทงน หนวยงานของรฐตองพจารณาขอเสนอแนะนนโดยใหประชาชนทเกยวของมสวนรวมในการพจารณาดวยตามวธการทกฎหมายบญญต

(๔) จดใหมระบบสวสดการของชมชน สทธของบคคลและชมชนตามวรรคหนง หมายความรวมถงสทธทจะรวมกบองคกร

ปกครองสวนทองถนหรอรฐในการดาเนนการดงกลาวดวย มาตรา ๔๔ บคคลยอมมเสรภาพในการชมนมโดยสงบและปราศจากอาวธ

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๑๒ -






















การจากดเสรภาพตามวรรคหนงจะกระทามได เวนแตโดยอาศยอานาจตามบทบญญตแหงกฎหมายทตราขนเพอรกษาความมนคงของรฐ ความปลอดภยสาธารณะ ความสงบเรยบรอยหรอศลธรรมอนดของประชาชน หรอเพอคมครองสทธหรอเสรภาพของบคคลอน

มาตรา ๔๕ บคคลยอมมเสรภาพในการรวมกนจดตงพรรคการเมองตามวถทางการ

ปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข ตามทกฎหมายบญญต กฎหมายตามวรรคหนงอยางนอยตองมบทบญญตเกยวกบการบรหารพรรคการเมอง

ซงตองกาหนดใหเปนไปโดยเปดเผยและตรวจสอบได เปดโอกาสใหสมาชกมสวนรวมอยางกวางขวางในการกาหนดนโยบายและการสงผสมครรบเลอกตง และกาหนดมาตรการใหสามารถดาเนนการโดยอสระไมถกครอบงาหรอชนาโดยบคคลซงมไดเปนสมาชกของพรรคการเมองนน รวมทงมาตรการกากบดแลมใหสมาชกของพรรคการเมองกระทาการอนเปนการฝาฝนหรอไมปฏบตตามกฎหมายเกยวกบการเลอกตง

มาตรา ๔๖ สทธของผบรโภคยอมไดรบความคมครอง บคคลยอมมสทธรวมกนจดตงองคกรของผบรโภคเพอคมครองและพทกษสทธของ

ผบรโภค องคกรของผบรโภคตามวรรคสองมสทธรวมกนจดตงเปนองคกรทมความเปนอสระ

เพอใหเกดพลงในการคมครองและพทกษสทธของผบรโภคโดยไดรบการสนบสนนจากรฐ ทงน หลกเกณฑและวธการจดตงอานาจในการเปนตวแทนของผบรโภค และการสนบสนนดานการเงนจากรฐ ใหเปนไปตามทกฎหมายบญญต

มาตรา ๔๗ บคคลยอมมสทธไดรบบรการสาธารณสขของรฐ บคคลผยากไรยอมมสทธไดรบบรการสาธารณสขของรฐโดยไมเสยคาใชจายตามท

กฎหมายบญญต บคคลยอมมสทธไดรบการปองกนและขจดโรคตดตออนตรายจากรฐโดยไมเสย

คาใชจาย มาตรา ๔๘ สทธของมารดาในชวงระหวางกอนและหลงการคลอดบตรยอมไดรบ

ความคมครองและชวยเหลอตามทกฎหมายบญญต บคคลซงมอายเกนหกสบปและไมมรายไดเพยงพอแกการยงชพ และบคคลผยากไร

ยอมมสทธไดรบความชวยเหลอทเหมาะสมจากรฐตามทกฎหมายบญญต มาตรา ๔๙ บคคลจะใชสทธหรอเสรภาพเพอลมลางการปกครองระบอบ

ประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมขมได ผใดทราบวามการกระทาตามวรรคหนง ยอมมสทธรองตออยการสงสดเพอรองขอให

ศาลรฐธรรมนญวนจฉยสงการใหเลกการกระทาดงกลาวได ในกรณทอยการสงสดมคาสงไมรบดาเนนการตามทรองขอ หรอไมดาเนนการภายใน

สบหาวนนบแตวนทไดรบคารองขอ ผรองขอจะยนคารองโดยตรงตอศาลรฐธรรมนญกได

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๑๓ -






















การดาเนนการตามมาตรานไมกระทบตอการดาเนนคดอาญาตอผกระทาการตามวรรคหนง

หมวด ๔

หนาทของปวงชนชาวไทย

มาตรา ๕๐ บคคลมหนาท ดงตอไปน (๑) พทกษรกษาไวซงชาต ศาสนา พระมหากษตรย และการปกครองระบอบ

ประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข (๒) ปองกนประเทศ พทกษรกษาเกยรตภม ผลประโยชนของชาต และสาธารณสมบต

ของแผนดนรวมทงใหความรวมมอในการปองกนและบรรเทาสาธารณภย (๓) ปฏบตตามกฎหมายอยางเครงครด (๔) เขารบการศกษาอบรมในการศกษาภาคบงคบ (๕) รบราชการทหารตามทกฎหมายบญญต (๖) เคารพและไมละเมดสทธและเสรภาพของบคคลอน และไมกระทาการใดทอาจ

กอใหเกดความแตกแยกหรอเกลยดชงในสงคม (๗) ไปใชสทธเลอกตงหรอลงประชามตอยางอสระโดยคานงถงประโยชนสวนรวม

ของประเทศเปนสาคญ (๘) รวมมอและสนบสนนการอนรกษและคมครองสงแวดลอม ทรพยากรธรรมชาต

ความหลากหลายทางชวภาพ รวมทงมรดกทางวฒนธรรม (๙) เสยภาษอากรตามทกฎหมายบญญต (๑๐) ไมรวมมอหรอสนบสนนการทจรตและประพฤตมชอบทกรปแบบ

หมวด ๕

หนาทของรฐ

มาตรา ๕๑ การใดทรฐธรรมนญบญญตใหเปนหนาทของรฐตามหมวดน ถาการนน

เปนการทาเพอใหเกดประโยชนแกประชาชนโดยตรง ยอมเปนสทธของประชาชนและชมชนทจะตดตามและเรงรดใหรฐดาเนนการ รวมตลอดทงฟองรองหนวยงานของรฐทเกยวของ เพอจดใหประชาชนหรอชมชนไดรบประโยชนนนตามหลกเกณฑและวธการทกฎหมายบญญต

มาตรา ๕๒ รฐตองพทกษรกษาไวซงสถาบนพระมหากษตรย เอกราช อธปไตย

บรณภาพแหงอาณาเขตและเขตทประเทศไทยมสทธอธปไตย เกยรตภมและผลประโยชนของชาต ความมนคงของรฐ และความสงบเรยบรอยของประชาชน เพอประโยชนแหงการน รฐตองจดใหมการทหาร การทต และการขาวกรองทมประสทธภาพ

กาลงทหารใหใชเพอประโยชนในการพฒนาประเทศดวย

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๑๔ -






















มาตรา ๕๓ รฐตองดแลใหมการปฏบตตามและบงคบใชกฎหมายอยางเครงครด มาตรา ๕๔ รฐตองดาเนนการใหเดกทกคนไดรบการศกษาเปนเวลาสบสองป ตงแต

กอนวยเรยนจนจบการศกษาภาคบงคบอยางมคณภาพโดยไมเกบคาใชจาย รฐตองดาเนนการใหเดกเลกไดรบการดแลและพฒนากอนเขารบการศกษาตาม

วรรคหนง เพอพฒนารางกาย จตใจ วนย อารมณ สงคม และสตปญญาใหสมกบวย โดยสงเสรมและสนบสนนใหองคกรปกครองสวนทองถนและภาคเอกชนเขามสวนรวมในการดาเนนการดวย

รฐตองดาเนนการใหประชาชนไดรบการศกษาตามความตองการในระบบตาง ๆ รวมทงสงเสรมใหมการเรยนรตลอดชวต และจดใหมการรวมมอกนระหวางรฐ องคกรปกครองสวนทองถน และภาคเอกชนในการจดการศกษาทกระดบ โดยรฐมหนาทดาเนนการ กากบ สงเสรม และสนบสนนใหการจดการศกษาดงกลาวมคณภาพและไดมาตรฐานสากล ทงน ตามกฎหมายวาดวยการศกษาแหงชาตซงอยางนอยตองมบทบญญตเกยวกบการจดทาแผนการศกษาแหงชาต และการดาเนนการและตรวจสอบการดาเนนการใหเปนไปตามแผนการศกษาแหงชาตดวย

การศกษาทงปวงตองมงพฒนาผเรยนใหเปนคนด มวนย ภมใจในชาต สามารถเชยวชาญไดตามความถนดของตน และมความรบผดชอบตอครอบครว ชมชน สงคม และประเทศชาต

ในการดาเนนการใหเดกเลกไดรบการดแลและพฒนาตามวรรคสอง หรอใหประชาชนไดรบการศกษาตามวรรคสาม รฐตองดาเนนการใหผขาดแคลนทนทรพยไดรบการสนบสนนคาใชจายในการศกษาตามความถนดของตน

ใหจดตงกองทนเพอใชในการชวยเหลอผขาดแคลนทนทรพย เพอลดความเหลอมลาในการศกษาและเพอเสรมสรางและพฒนาคณภาพและประสทธภาพคร โดยใหรฐจดสรรงบประมาณใหแกกองทนหรอใชมาตรการหรอกลไกทางภาษรวมทงการใหผบรจาคทรพยสนเขากองทนไดรบประโยชนในการลดหยอนภาษดวย ทงน ตามทกฎหมายบญญต ซงกฎหมายดงกลาวอยางนอยตองกาหนดใหการบรหารจดการกองทนเปนอสระและกาหนดใหมการใชจายเงนกองทนเพอบรรลวตถประสงคดงกลาว

มาตรา ๕๕ รฐตองดาเนนการใหประชาชนไดรบบรการสาธารณสขทมประสทธภาพ

อยางทวถง เสรมสรางใหประชาชนมความรพนฐานเกยวกบการสงเสรมสขภาพและการปองกนโรค และสงเสรมและสนบสนนใหมการพฒนาภมปญญาดานแพทยแผนไทยใหเกดประโยชนสงสด

บรการสาธารณสขตามวรรคหนง ตองครอบคลมการสงเสรมสขภาพ การควบคม และปองกนโรค การรกษาพยาบาล และการฟนฟสขภาพดวย

รฐตองพฒนาการบรการสาธารณสขใหมคณภาพและมมาตรฐานสงขนอยางตอเนอง มาตรา ๕๖ รฐตองจดหรอดาเนนการใหมสาธารณปโภคขนพนฐานทจาเปนตอการ

ดารงชวตของประชาชนอยางทวถงตามหลกการพฒนาอยางยงยน โครงสรางหรอโครงขายขนพนฐานของกจการสาธารณปโภคขนพนฐานของรฐ

อนจาเปนตอการดารงชวตของประชาชนหรอเพอความมนคงของรฐ รฐจะกระทาดวยประการใดใหตกเปนกรรมสทธของเอกชนหรอทาใหรฐเปนเจาของนอยกวารอยละหาสบเอดมได

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๑๕ -






















การจดหรอดาเนนการใหมสาธารณปโภคตามวรรคหนงหรอวรรคสอง รฐตองดแลมใหมการเรยกเกบคาบรการจนเปนภาระแกประชาชนเกนสมควร

การนาสาธารณปโภคของรฐไปใหเอกชนดาเนนการทางธรกจไมวาดวยประการใด ๆ รฐตองไดรบประโยชนตอบแทนอยางเปนธรรม โดยคานงถงการลงทนของรฐ ประโยชนทรฐและเอกชนจะไดรบและคาบรการทจะเรยกเกบจากประชาชนประกอบกน

มาตรา ๕๗ รฐตอง (๑) อนรกษ ฟนฟ และสงเสรมภมปญญาทองถน ศลปะ วฒนธรรม ขนบธรรมเนยม

และจารตประเพณอนดงามของทองถนและของชาต และจดใหมพนทสาธารณะสาหรบกจกรรมทเกยวของ รวมทงสงเสรมและสนบสนนใหประชาชน ชมชน และองคกรปกครองสวนทองถน ไดใชสทธและมสวนรวมในการดาเนนการดวย

(๒) อนรกษ คมครอง บารงรกษา ฟนฟ บรหารจดการ และใชหรอจดใหมการใชประโยชนจากทรพยากรธรรมชาต สงแวดลอม และความหลากหลายทางชวภาพ ใหเกดประโยชนอยางสมดลและยงยน โดยตองใหประชาชนและชมชนในทองถนทเกยวของมสวนรวมดาเนนการและไดรบประโยชนจากการดาเนนการดงกลาวดวยตามทกฎหมายบญญต

มาตรา ๕๘ การดาเนนการใดของรฐหรอทรฐจะอนญาตใหผใดดาเนนการ ถาการนน

อาจมผลกระทบตอทรพยากรธรรมชาต คณภาพสงแวดลอม สขภาพ อนามย คณภาพชวต หรอสวนไดเสยสาคญอนใดของประชาชนหรอชมชนหรอสงแวดลอมอยางรนแรง รฐตองดาเนนการใหมการศกษาและประเมนผลกระทบตอคณภาพสงแวดลอมและสขภาพของประชาชนหรอชมชน และจดใหมการรบฟงความคดเหนของผมสวนไดเสยและประชาชนและชมชนทเกยวของกอน เพอนามาประกอบการพจารณาดาเนนการหรออนญาตตามทกฎหมายบญญต

บคคลและชมชนยอมมสทธไดรบขอมล คาชแจง และเหตผลจากหนวยงานของรฐกอนการดาเนนการหรออนญาตตามวรรคหนง

ในการดาเนนการหรออนญาตตามวรรคหนง รฐตองระมดระวงใหเกดผลกระทบตอประชาชน ชมชน สงแวดลอม และความหลากหลายทางชวภาพนอยทสด และตองดาเนนการใหมการเยยวยาความเดอดรอนหรอเสยหายใหแกประชาชนหรอชมชนทไดรบผลกระทบอยางเปนธรรมและโดยไมชกชา

มาตรา ๕๙ รฐตองเปดเผยขอมลหรอขาวสารสาธารณะในครอบครองของ

หนวยงานของรฐทมใชขอมลเกยวกบความมนคงของรฐหรอเปนความลบของทางราชการตามทกฎหมายบญญต และตองจดใหประชาชนเขาถงขอมลหรอขาวสารดงกลาวไดโดยสะดวก

มาตรา ๖๐ รฐตองรกษาไวซงคลนความถและสทธในการเขาใชวงโคจรดาวเทยม

อนเปนสมบตของชาต เพอใชใหเกดประโยชนแกประเทศชาตและประชาชน การจดใหมการใชประโยชนจากคลนความถตามวรรคหนง ไมวาจะใชเพอสง

วทยกระจายเสยง วทยโทรทศน และโทรคมนาคม หรอเพอประโยชนอนใด ตองเปนไปเพอประโยชน

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๑๖ -






















สงสดของประชาชน ความมนคงของรฐ และประโยชนสาธารณะ รวมตลอดทงการใหประชาชนมสวนไดใชประโยชนจากคลนความถดวย ทงน ตามทกฎหมายบญญต

รฐตองจดใหมองคกรของรฐทมความเปนอสระในการปฏบตหนาท เพอรบผดชอบและกากบการดาเนนการเกยวกบคลนความถใหเปนไปตามวรรคสอง ในการน องคกรดงกลาวตองจดใหมมาตรการปองกนมใหมการแสวงหาประโยชนจากผบรโภคโดยไมเปนธรรมหรอสรางภาระแกผบรโภคเกนความจาเปน ปองกนมใหคลนความถรบกวนกน รวมตลอดทงปองกนการกระทาทมผลเปนการขดขวางเสรภาพในการรบรหรอปดกนการรบรขอมลหรอขาวสารทถกตองตามความเปนจรงของประชาชน และปองกนมใหบคคลหรอกลมบคคลใดใชประโยชนจากคลนความถโดยไมคานงถงสทธของประชาชนทวไป รวมตลอดทงการกาหนดสดสวนขนตาทผใชประโยชนจากคลนความถจะตองดาเนนการเพอประโยชนสาธารณะ ทงน ตามทกฎหมายบญญต

มาตรา ๖๑ รฐตองจดใหมมาตรการหรอกลไกทมประสทธภาพในการคมครองและ

พทกษสทธของผบรโภคดานตาง ๆ ไมวาจะเปนดานการรขอมลทเปนจรง ดานความปลอดภย ดานความเปนธรรมในการทาสญญา หรอดานอนใดอนเปนประโยชนตอผบรโภค

มาตรา ๖๒ รฐตองรกษาวนยการเงนการคลงอยางเครงครดเพอใหฐานะทางการ

เงนการคลงของรฐมเสถยรภาพและมนคงอยางยงยนตามกฎหมายวาดวยวนยการเงนการคลงของรฐ และจดระบบภาษใหเกดความเปนธรรมแกสงคม

กฎหมายวาดวยวนยการเงนการคลงของรฐอยางนอยตองมบทบญญตเกยวกบกรอบการดาเนนการทางการคลงและงบประมาณของรฐ การกาหนดวนยทางการคลงดานรายไดและรายจายทงเงนงบประมาณและเงนนอกงบประมาณ การบรหารทรพยสนของรฐและเงนคงคลง และการบรหารหนสาธารณะ

มาตรา ๖๓ รฐตองสงเสรม สนบสนน และใหความรแกประชาชนถงอนตรายทเกด

จากการทจรตและประพฤตมชอบทงในภาครฐและภาคเอกชน และจดใหมมาตรการและกลไกทมประสทธภาพเพอปองกนและขจดการทจรตและประพฤตมชอบดงกลาวอยางเขมงวด รวมทงกลไกในการสงเสรมใหประชาชนรวมตวกนเพอมสวนรวมในการรณรงคใหความร ตอตาน หรอชเบาะแส โดยไดรบความคมครองจากรฐตามทกฎหมายบญญต

หมวด ๖

แนวนโยบายแหงรฐ

มาตรา ๖๔ บทบญญตในหมวดนเปนแนวทางใหรฐดาเนนการตรากฎหมายและ

กาหนดนโยบายในการบรหารราชการแผนดน

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๑๗ -






















มาตรา ๖๕ รฐพงจดใหมยทธศาสตรชาตเปนเปาหมายการพฒนาประเทศอยางยงยนตามหลกธรรมาภบาลเพอใชเปนกรอบในการจดทาแผนตาง ๆ ใหสอดคลองและบรณาการกนเพอใหเกดเปนพลงผลกดนรวมกนไปสเปาหมายดงกลาว

การจดทา การกาหนดเปาหมาย ระยะเวลาทจะบรรลเปาหมาย และสาระทพงมในยทธศาสตรชาตใหเปนไปตามหลกเกณฑและวธการทกฎหมายบญญต ทงน กฎหมายดงกลาวตองมบทบญญตเกยวกบการมสวนรวมและการรบฟงความคดเหนของประชาชนทกภาคสวนอยางทวถงดวย

ยทธศาสตรชาต เมอไดประกาศในราชกจจานเบกษาแลว ใหใชบงคบได มาตรา ๖๖ รฐพงสงเสรมสมพนธไมตรกบนานาประเทศโดยถอหลกความเสมอภาค

ในการปฏบตตอกน และไมแทรกแซงกจการภายในของกนและกน ใหความรวมมอกบองคการระหวางประเทศและคมครองผลประโยชนของชาตและของคนไทยในตางประเทศ

มาตรา ๖๗ รฐพงอปถมภและคมครองพระพทธศาสนาและศาสนาอน ในการอปถมภและคมครองพระพทธศาสนาอนเปนศาสนาทประชาชนชาวไทยสวนใหญ

นบถอมาชานาน รฐพงสงเสรมและสนบสนนการศกษาและการเผยแผหลกธรรมของพระพทธศาสนาเถรวาทเพอใหเกดการพฒนาจตใจและปญญา และตองมมาตรการและกลไกในการปองกนมใหมการบอนทาลายพระพทธศาสนาไมวาในรปแบบใด และพงสงเสรมใหพทธศาสนกชนมสวนรวมในการดาเนนมาตรการหรอกลไกดงกลาวดวย

มาตรา ๖๘ รฐพงจดระบบการบรหารงานในกระบวนการยตธรรมทกดานใหม

ประสทธภาพ เปนธรรม และไมเลอกปฏบต และใหประชาชนเขาถงกระบวนการยตธรรมไดโดยสะดวก รวดเรว และไมเสยคาใชจายสงเกนสมควร

รฐพงมมาตรการคมครองเจาหนาทของรฐในกระบวนการยตธรรม ใหสามารถปฏบตหนาทไดโดยเครงครด ปราศจากการแทรกแซงหรอครอบงาใด ๆ

รฐพงใหความชวยเหลอทางกฎหมายทจาเปนและเหมาะสมแกผยากไรหรอผดอยโอกาสในการเขาถงกระบวนการยตธรรม รวมตลอดถงการจดหาทนายความให

มาตรา ๖๙ รฐพงจดใหมและสงเสรมการวจยและพฒนาวทยาศาสตร เทคโนโลย

และศลปวทยาการแขนงตาง ๆ ใหเกดความร การพฒนา และนวตกรรม เพอความเขมแขงของสงคมและเสรมสรางความสามารถของคนในชาต

มาตรา ๗๐ รฐพงสงเสรมและใหความคมครองชาวไทยกลมชาตพนธตาง ๆ ใหม

สทธดารงชวตในสงคมตามวฒนธรรม ประเพณ และวถชวตดงเดมตามความสมครใจไดอยางสงบสข ไมถกรบกวน ทงน เทาทไมเปนการขดตอความสงบเรยบรอยหรอศลธรรมอนดของประชาชน หรอเปนอนตรายตอความมนคงของรฐ หรอสขภาพอนามย

มาตรา ๗๑ รฐพงเสรมสรางความเขมแขงของครอบครวอนเปนองคประกอบ

พนฐานทสาคญของสงคม จดใหประชาชนมทอยอาศยอยางเหมาะสม สงเสรมและพฒนาการสราง

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๑๘ -






















เสรมสขภาพเพอใหประชาชนมสขภาพทแขงแรงและมจตใจเขมแขง รวมตลอดทงสงเสรมและพฒนาการกฬาใหไปสความเปนเลศและเกดประโยชนสงสดแกประชาชน

รฐพงสงเสรมและพฒนาทรพยากรมนษยใหเปนพลเมองท ด มคณภาพและความสามารถสงขน

รฐพงใหความชวยเหลอเดก เยาวชน สตร ผสงอาย คนพการ ผยากไร และผดอยโอกาสใหสามารถดารงชวตไดอยางมคณภาพ และคมครองปองกนมใหบคคลดงกลาวถกใชความรนแรงหรอปฏบตอยางไมเปนธรรม รวมตลอดทงใหการบาบด ฟนฟและเยยวยาผถกกระทาการดงกลาว

ในการจดสรรงบประมาณ รฐพงคานงถงความจาเปนและความตองการทแตกตางกนของเพศ วยและสภาพของบคคล ทงน เพอความเปนธรรม

มาตรา ๗๒ รฐพงดาเนนการเกยวกบทดน ทรพยากรนา และพลงงาน ดงตอไปน (๑) วางแผนการใชทดนของประเทศใหเหมาะสมกบสภาพของพนทและศกยภาพ

ของทดนตามหลกการพฒนาอยางยงยน (๒) จดใหมการวางผงเมองทกระดบและบงคบการใหเปนไปตามผงเมองอยางม

ประสทธภาพ รวมตลอดทงพฒนาเมองใหมความเจรญโดยสอดคลองกบความตองการของประชาชนในพนท

(๓) จดใหมมาตรการกระจายการถอครองทดนเพอใหประชาชนสามารถมททากนไดอยางทวถงและเปนธรรม

(๔) จดใหมทรพยากรนาทมคณภาพและเพยงพอตอการอปโภคบรโภคของประชาชน รวมทงการประกอบเกษตรกรรม อตสาหกรรม และการอน

(๕) สงเสรมการอนรกษพลงงานและการใชพลงงานอยางคมคา รวมทงพฒนาและสนบสนนใหมการผลตและการใชพลงงานทางเลอกเพอเสรมสรางความมนคงดานพลงงานอยางยงยน

มาตรา ๗๓ รฐพงจดใหมมาตรการหรอกลไกท ชวยใหเกษตรกรประกอบ

เกษตรกรรมไดอยางมประสทธภาพ ไดผลผลตทมปรมาณและคณภาพสง มความปลอดภย โดยใชตนทนตาและสามารถแขงขนในตลาดได และพงชวยเหลอเกษตรกรผยากไรใหมททากนโดยการปฏรปทดนหรอวธอนใด

มาตรา ๗๔ รฐพงสงเสรมใหประชาชนมความสามารถในการทางานอยางเหมาะสม

กบศกยภาพและวยและใหมงานทา และพงคมครองผใชแรงงานใหไดรบความปลอดภยและมสขอนามยทดในการทางาน ไดรบรายได สวสดการ การประกนสงคม และสทธประโยชนอนทเหมาะสมแกการดารงชพ และพงจดใหมหรอสงเสรมการออมเพอการดารงชพเมอพนวยทางาน

รฐพงจดใหมระบบแรงงานสมพนธททกฝายทเกยวของมสวนรวมในการดาเนนการ มาตรา ๗๕ รฐพงจดระบบเศรษฐกจใหประชาชนมโอกาสไดรบประโยชนจากความ

เจรญเตบโตทางเศรษฐกจไปพรอมกนอยางทวถง เปนธรรม และยงยน สามารถพงพาตนเองไดตาม

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๑๙ -






















หลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ขจดการผกขาดทางเศรษฐกจทไมเปนธรรม และพฒนาความสามารถในการแขงขนทางเศรษฐกจของประชาชนและประเทศ

รฐตองไมประกอบกจการทมลกษณะเปนการแขงขนกบเอกชน เวนแตกรณทมความจาเปนเพอประโยชนในการรกษาความมนคงของรฐ การรกษาผลประโยชนสวนรวม การจดใหมสาธารณปโภคหรอการจดทาบรการสาธารณะ

รฐพงสงเสรม สนบสนน คมครอง และสรางเสถยรภาพใหแกระบบสหกรณประเภทตาง ๆ และกจการวสาหกจขนาดยอมและขนาดกลางของประชาชนและชมชน

ในการพฒนาประเทศ รฐพงคานงถงความสมดลระหวางการพฒนาดานวตถกบการพฒนาดานจตใจและความอยเยนเปนสขของประชาชน ประกอบกน

มาตรา ๗๖ รฐพงพฒนาระบบการบรหารราชการแผนดนทงราชการสวนกลาง

สวนภมภาค สวนทองถน และงานของรฐอยางอน ใหเปนไปตามหลกการบรหารกจการบานเมองทด โดยหนวยงานของรฐตองรวมมอและชวยเหลอกนในการปฏบตหนาท เพอใหการบรหารราชการแผนดน การจดทาบรการสาธารณะ และการใชจายเงนงบประมาณมประสทธภาพสงสด เพอประโยชนสขของประชาชน รวมตลอดทงพฒนาเจาหนาทของรฐใหมความซอสตยสจรต และมทศนคตเปนผใหบรการประชาชนใหเกดความสะดวก รวดเรว ไมเลอกปฏบต และปฏบตหนาทอยางมประสทธภาพ

รฐพงดาเนนการใหมกฎหมายเกยวกบการบรหารงานบคคลของหนวยงานของรฐ ใหเปนไปตามระบบคณธรรม โดยกฎหมายดงกลาวอยางนอยตองมมาตรการปองกนมใหผใดใชอานาจ หรอกระทาการโดยมชอบทเปนการกาวกายหรอแทรกแซงการปฏบตหนาท หรอกระบวนการแตงตงหรอการพจารณาความดความชอบของเจาหนาทของรฐ

รฐพงจดใหมมาตรฐานทางจรยธรรม เพอใหหนวยงานของรฐใชเปนหลกในการกาหนดประมวลจรยธรรมสาหรบเจาหนาทของรฐในหนวยงานนน ๆ ซงตองไมตากวามาตรฐานทางจรยธรรมดงกลาว

มาตรา ๗๗ รฐพงจดใหมกฎหมายเพยงเทาทจาเปน และยกเลกหรอปรบปรง

กฎหมายทหมดความจาเปนหรอไมสอดคลองกบสภาพการณ หรอทเปนอปสรรคตอการดารงชวตหรอการประกอบอาชพโดยไมชกชาเพ อไมใหเปนภาระแกประชาชน และดาเนนการใหประชาชนเขาถงตวบทกฎหมายตาง ๆ ไดโดยสะดวกและสามารถเขาใจกฎหมายไดงายเพอปฏบตตามกฎหมายไดอยางถกตอง

กอนการตรากฎหมายทกฉบบ รฐพงจดใหมการรบฟงความคดเหนของผเกยวของ วเคราะหผลกระทบทอาจเกดขนจากกฎหมายอยางรอบดานและเปนระบบ รวมทงเปดเผยผลการรบฟงความคดเหนและการวเคราะหนนตอประชาชน และนามาประกอบการพจารณาในกระบวนการตรากฎหมายทกขนตอน เมอกฎหมายมผลใชบงคบแลว รฐพงจดใหมการประเมนผลสมฤทธของกฎหมายทกรอบระยะเวลาทกาหนดโดยรบฟงความคดเหนของผเกยวของประกอบดวย เพอพฒนากฎหมายทกฉบบใหสอดคลองและเหมาะสมกบบรบทตาง ๆ ทเปลยนแปลงไป

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๒๐ -






















รฐพงใชระบบอนญาตและระบบคณะกรรมการในกฎหมายเฉพาะกรณทจาเปน พงกาหนดหลกเกณฑการใชดลพนจของเจาหนาทของรฐและระยะเวลาในการดาเนนการตามขนตอนตาง ๆ ทบญญตไวในกฎหมายใหชดเจน และพงกาหนดโทษอาญาเฉพาะความผดรายแรง

มาตรา ๗๘ รฐพงสงเสรมใหประชาชนและชมชนมความรความเขาใจทถกตอง

เกยวกบการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข และมสวนรวมในการพฒนาประเทศดานตาง ๆ การจดทาบรการสาธารณะทงในระดบชาตและระดบทองถน การตรวจสอบการใชอานาจรฐ การตอตานการทจรตและประพฤตมชอบ รวมตลอดทงการตดสนใจทางการเมอง และการอนใดบรรดาทอาจมผลกระทบตอประชาชนหรอชมชน

หมวด ๗ รฐสภา

สวนท ๑ บททวไป

มาตรา ๗๙ รฐสภาประกอบดวยสภาผแทนราษฎรและวฒสภา รฐสภาจะประชมรวมกนหรอแยกกน ยอมเปนไปตามบทบญญตแหงรฐธรรมนญ บคคลจะเปนสมาชกสภาผแทนราษฎรและสมาชกวฒสภาในขณะเดยวกนมได มาตรา ๘๐ ประธานสภาผแทนราษฎรเปนประธานรฐสภา ประธานวฒสภาเปน

รองประธานรฐสภา ในกรณท ไมมประธานสภาผแทนราษฎร หรอประธานสภาผแทนราษฎรไมอย

หรอไมสามารถปฏบตหนาทประธานรฐสภาได ใหประธานวฒสภาทาหนาทประธานรฐสภาแทน ในระหวางทประธานวฒสภาตองทาหนาทประธานรฐสภาตามวรรคสอง แตไมม

ประธานวฒสภาและเปนกรณทเกดขนในระหวางไมมสภาผแทนราษฎร ใหรองประธานวฒสภาทาหนาทประธานรฐสภา ถาไมมรองประธานวฒสภา ใหสมาชกวฒสภาซงมอายมากทสดในขณะนนทาหนาทประธานรฐสภาและใหดาเนนการเลอกประธานวฒสภาโดยเรว

ประธานรฐสภามหนาทและอานาจตามรฐธรรมนญ และดาเนนกจการของรฐสภา ในกรณประชมรวมกนใหเปนไปตามขอบงคบ

ประธานรฐสภาและผทาหนาทแทนประธานรฐสภาตองวางตนเปนกลางในการปฏบตหนาท

รองประธานรฐสภามหนาทและอานาจตามรฐธรรมนญ และตามทประธานรฐสภามอบหมาย

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๒๑ -






















มาตรา ๘๑ รางพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญและรางพระราชบญญต จะตราขนเปนกฎหมายไดกแตโดยคาแนะนาและยนยอมของรฐสภา

ภายใตบงคบมาตรา ๑๔๕ รางพระราชบญญ ตประกอบรฐธรรมนญและรางพระราชบญญตทไดรบความเหนชอบของรฐสภาแลว ใหนายกรฐมนตรนาขนทลเกลาทลกระหมอมถวายเพอพระมหากษตรยทรงลงพระปรมาภไธย และเมอประกาศในราชกจจานเบกษาแลว ใหใชบงคบเปนกฎหมายได

มาตรา ๘๒ สมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชกวฒสภา จานวนไมนอยกวาหนงใน

สบของจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของแตละสภา มสทธเขาชอรองตอประธานแหงสภาทตนเปนสมาชกวาสมาชกภาพของสมาชกคนใดคนหนงแหงสภานนสนสดลงตามมาตรา ๑๐๑ (๓) (๕) (๖) (๗) (๘) (๙) (๑๐) หรอ (๑๒) หรอมาตรา ๑๑๑ (๓) (๔) (๕) หรอ (๗) แลวแตกรณ และใหประธานแหงสภาทไดรบคารอง สงคารองนนไปยงศาลรฐธรรมนญเพอวนจฉยวาสมาชกภาพของสมาชกผนนสนสดลงหรอไม

เมอไดรบเรองไวพจารณา หากปรากฏเหตอนควรสงสยวาสมาชกผถกรองมกรณตามทถกรองใหศาลรฐธรรมนญมคาสงใหสมาชกผถกรองหยดปฏบตหนาทจนกวาศาลรฐธรรมนญจะมคาวนจฉย และเมอศาลรฐธรรมนญมคาวนจฉยแลว ใหศาลรฐธรรมนญแจงคาวนจฉยนนไปยงประธานแหงสภาทไดรบคารองตามวรรคหนง ในกรณทศาลรฐธรรมนญวนจฉยวาสมาชกภาพของสมาชกผถกรองสนสดลง ใหผนนพนจากตาแหนงนบแตวนทหยดปฏบตหนาท แตไมกระทบตอกจการทผนนไดกระทาไปกอนพนจากตาแหนง

มใหนบสมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชกวฒสภาซงหยดปฏบตหนาทตามวรรคสองเปนจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของสภาผแทนราษฎรหรอวฒสภา

ในกรณทคณะกรรมการการเลอกตงเหนวาสมาชกภาพของสมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชกวฒสภาคนใดคนหนงมเหตสนสดลงตามวรรคหนง ใหสงเรองไปยงศาลรฐธรรมนญเพอวนจฉยตามวรรคหนงไดดวย

สวนท ๒

สภาผแทนราษฎร

มาตรา ๘๓ สภาผแทนราษฎรประกอบดวยสมาชกจานวนหารอยคน ดงน (๑) สมาชกซงมาจากการเลอกตงแบบแบงเขตเลอกตงจานวนสามรอยหาสบคน (๒) สมาชกซงมาจากบญชรายชอของพรรคการเมองจานวนหนงรอยหาสบคน ในกรณทตาแหนงสมาชกสภาผแทนราษฎรวางลงไมวาดวยเหตใด และยงไมมการ

เลอกตงหรอประกาศชอสมาชกสภาผแทนราษฎรขนแทนตาแหนงทวาง ใหสภาผแทนราษฎรประกอบดวยสมาชกสภาผแทนราษฎรเทาทมอย

ในกรณมเหตใด ๆ ททาใหสมาชกสภาผแทนราษฎรแบบบญชรายชอมจานวนไมถงหนงรอยหาสบคน ใหสมาชกสภาผแทนราษฎรแบบบญชรายชอประกอบดวยสมาชกเทาทมอย

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๒๒ -






















มาตรา ๘๔ ในการเลอกตงทวไป เมอมสมาชกสภาผแทนราษฎรไดรบเลอกตงถงรอยละเกาสบหาของจานวนสมาชกสภาผแทนราษฎรทงหมดแลว หากมความจาเปนจะตองเรยกประชมรฐสภากใหดาเนนการเรยกประชมรฐสภาได โดยใหถอวาสภาผแทนราษฎรประกอบดวยสมาชกเทาทมอยแตตองดาเนนการใหมสมาชกสภาผแทนราษฎรใหครบตามจานวนตามมาตรา ๘๓ โดยเรว ในกรณเชนน ใหสมาชกสภาผแทนราษฎรดงกลาวอยในตาแหนงไดเพยงเทาอายของสภาผแทนราษฎรทเหลออย

มาตรา ๘๕ สมาชกสภาผแทนราษฎรซงมาจากการเลอกตงแบบแบงเขตเลอกตง

ใหใชวธออกเสยงลงคะแนนโดยตรงและลบ โดยใหแตละเขตเลอกตงมสมาชกสภาผแทนราษฎรไดเขตละหนงคนและผมสทธเลอกตงมสทธออกเสยงลงคะแนนเลอกตงไดคนละหนงคะแนน โดยจะลงคะแนนเลอกผสมครรบเลอกตงผใด หรอจะลงคะแนนไมเลอกผใดเลยกได

ใหผสมครรบเลอกตงซงไดรบคะแนนสงสดและมคะแนนสงกวาคะแนนเสยงทไมเลอกผใดเปนผไดรบเลอกตง

หลกเกณฑ วธการ และเงอนไขในการสมครรบเลอกตง การออกเสยงลงคะแนน การนบคะแนน การรวมคะแนน การประกาศผลการเลอกตง และการอนทเกยวของ ใหเปนไปตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎร โดยกฎหมายดงกลาวจะกาหนดใหผสมครรบเลอกตงตองยนหลกฐานแสดงการเสยภาษเงนไดประกอบการสมครรบเลอกตงดวยกได

ใหคณะกรรมการการเลอกตงประกาศผลการเลอกตงเมอตรวจสอบเบองตนแลว มเหตอนควรเชอวาผลการเลอกตงเปนไปโดยสจรตและเทยงธรรม และมจานวนไมนอยกวารอยละเกาสบหาของเขตเลอกตงทงหมด ซงคณะกรรมการการเลอกตงตองตรวจสอบเบองตนและประกาศผลการเลอกตงใหแลวเสรจโดยเรว แตตองไมชากวาหกสบวนนบแตวนเลอกตง ทงน การประกาศผลดงกลาวไมเปนการตดหนาทและอานาจของคณะกรรมการการเลอกตงทจะดาเนนการสบสวน ไตสวน หรอวนจฉยกรณมเหตอนควรสงสยวามการกระทาการทจรตในการเลอกตง หรอการเลอกตงไมเปนไปโดยสจรตหรอเทยงธรรมไมวาจะไดประกาศผลการเลอกตงแลวหรอไมกตาม

มาตรา ๘๖ การกาหนดจานวนสมาชกสภาผแทนราษฎรทแตละจงหวดจะพงมและ

การแบงเขตเลอกตง ใหดาเนนการตามวธการ ดงตอไปน (๑) ใหใชจานวนราษฎรทงประเทศตามหลกฐานการทะเบยนราษฎรทประกาศใน

ปสดทายกอนปทมการเลอกตง เฉลยดวยจานวนสมาชกสภาผแทนราษฎรสามรอยหาสบคน จานวนทไดรบใหถอวาเปนจานวนราษฎรตอสมาชกหนงคน

(๒) จงหวดใดมราษฎรไมถงเกณฑจานวนราษฎรตอสมาชกหนงคนตาม (๑) ใหมสมาชกสภาผแทนราษฎรในจงหวดนนไดหนงคน โดยใหถอเขตจงหวดเปนเขตเลอกตง

(๓) จงหวดใดมราษฎรเกนจานวนราษฎรตอสมาชกหนงคน ใหมสมาชกสภาผแทนราษฎรในจงหวดนนเพมขนอกหนงคนทกจานวนราษฎรทถงเกณฑจานวนราษฎรตอสมาชกหนงคน

(๔) เมอไดจานวนสมาชกสภาผแทนราษฎรของแตละจงหวดตาม (๒) และ (๓) แลว ถาจานวนสมาชกสภาผแทนราษฎรยงไมครบสามรอยหาสบคน จงหวดใดมเศษทเหลอจากการคานวณตาม (๓) มากทสด ใหจงหวดนนมสมาชกสภาผแทนราษฎรเพมขนอกหนงคน และใหเพม

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๒๓ -






















สมาชกสภาผแทนราษฎรตามวธการดงกลาวแกจงหวดทมเศษทเหลอจากการคานวณนนในลาดบรองลงมาตามลาดบจนครบจานวนสามรอยหาสบคน

(๕) จงหวดใดมการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรไดเกนหนงคน ใหแบงเขตจงหวดออกเปนเขตเลอกตงเทาจานวนสมาชกสภาผแทนราษฎรทพงม โดยตองแบงพนทของเขตเลอกตงแตละเขตใหตดตอกนและตองจดใหมจานวนราษฎรในแตละเขตใกลเคยงกน

มาตรา ๘๗ ผสมครรบเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรแบบแบงเขตเลอกตง

ตองเปนผซงพรรคการเมองทตนเปนสมาชกสงสมครรบเลอกตง และจะสมครรบเลอกตงเกนหนงเขตมได เมอมการสมครรบเลอกตงแลว ผสมครรบเลอกตงหรอพรรคการเมองจะถอนการ

สมครรบเลอกตงหรอเปลยนแปลงผสมครรบเลอกตงไดเฉพาะกรณผสมครรบเลอกตงตายหรอขาดคณสมบตหรอมลกษณะตองหาม และตองกระทากอนปดการรบสมครรบเลอกตง

มาตรา ๘๘ ในการเลอกตงทวไป ใหพรรคการเมองทสงผสมครรบเลอกตงแจง

รายชอบคคลซงพรรคการเมองนนมมตวาจะเสนอใหสภาผแทนราษฎรเพอพจารณาใหความเหนชอบแตงตงเปนนายกรฐมนตรไมเกนสามรายชอตอคณะกรรมการการเลอกตงกอนปดการรบสมครรบเลอกตง และใหคณะกรรมการการเลอกตงประกาศรายชอบคคลดงกลาวใหประชาชนทราบ และใหนาความในมาตรา ๘๗ วรรคสองมาใชบงคบโดยอนโลม

พรรคการเมองจะไมเสนอรายชอบคคลตามวรรคหนงกได มาตรา ๘๙ การเสนอชอบคคลตามมาตรา ๘๘ ตองเปนไปตามหลกเกณฑ

ดงตอไปน (๑) ตองมหนงสอยนยอมของบคคลซงไดรบการเสนอชอ โดยมรายละเอยดตามท

คณะกรรมการการเลอกตงกาหนด (๒) ผไดรบการเสนอชอตองเปนผมคณสมบตและไมมลกษณะตองหามทจะเปน

รฐมนตรตามมาตรา ๑๖๐ และไมเคยทาหนงสอยนยอมตาม (๑) ใหพรรคการเมองอนในการเลอกตงคราวนน

การเสนอชอบคคลใดทมไดเปนไปตามวรรคหนง ใหถอวาไมมการเสนอชอบคคลนน มาตรา ๙๐ พรรคการเมองใดสงผสมครรบเลอกตงแบบแบงเขตเลอกตงแลว ใหม

สทธสงผสมครรบเลอกตงแบบบญชรายชอได การสงผสมครรบเลอกตงแบบบญชรายชอ ใหพรรคการเมองจดทาบญชรายชอ

พรรคละหนงบญชโดยผสมครรบเลอกตงของแตละพรรคการเมองตองไมซากน และไมซากบรายชอผสมครรบเลอกตงแบบแบงเขตเลอกตง โดยสงบญชรายชอดงกลาวใหคณะกรรมการการเลอกตงกอนปดการรบสมครรบเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรแบบแบงเขตเลอกตง

การจดทาบญชรายชอตามวรรคสอง ตองใหสมาชกของพรรคการเมองมสวนรวมในการพจารณาดวย โดยตองคานงถงผสมครรบเลอกตงจากภมภาคตาง ๆ และความเทาเทยมกนระหวางชายและหญง

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๒๔ -






















มาตรา ๙๑ การคานวณหาสมาชกสภาผแทนราษฎรแบบบญชรายชอของแตละพรรคการเมอง ใหดาเนนการตามหลกเกณฑ ดงตอไปน

(๑) นาคะแนนรวมทงประเทศทพรรคการเมองทกพรรคทสงผสมครรบเลอกตงแบบบญชรายชอไดรบจากการเลอกตงแบบแบงเขตเลอกตงหารดวยหารอยอนเปนจานวนสมาชกทงหมดของสภาผแทนราษฎร

(๒) นาผลลพธตาม (๑) ไปหารจานวนคะแนนรวมทงประเทศของพรรคการเมองแตละพรรคทไดรบจากการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรแบบแบงเขตเลอกตงทกเขต จานวนทไดรบใหถอเปนจานวนสมาชกสภาผแทนราษฎรทพรรคการเมองนนจะพงมได

(๓) นาจานวนสมาชกสภาผแทนราษฎรทพรรคการเมองจะพงมไดตาม (๒) ลบดวยจานวนสมาชกสภาผแทนราษฎรแบบแบงเขตเลอกตงทงหมดทพรรคการเมองนนไดรบเลอกตงในทกเขตเลอกตง ผลลพธคอจานวนสมาชกสภาผแทนราษฎรแบบบญชรายชอทพรรคการเมองนนจะไดรบ

(๔) ถาพรรคการเมองใดมผไดรบเลอกตงเปนสมาชกสภาผแทนราษฎรแบบแบงเขตเลอกตงเทากบหรอสงกวาจานวนสมาชกสภาผแทนราษฎรทพรรคการเมองนนจะพงมไดตาม (๒) ใหพรรคการเมองนนมสมาชกสภาผแทนราษฎรตามจานวนทไดรบจากการเลอกตงแบบแบงเขตเลอกตง และไมมสทธไดรบการจดสรรสมาชกสภาผแทนราษฎรแบบบญชรายชอ และใหนาจานวนสมาชกสภาผแทนราษฎรแบบบญชรายชอทงหมดไปจดสรรใหแกพรรคการเมองทมจานวนสมาชกสภาผแทนราษฎรแบบแบงเขตเลอกตงตากวาจานวนสมาชกสภาผแทนราษฎรทพรรคการเมองนนจะพงมไดตาม (๒) ตามอตราสวน แตตองไมมผลใหพรรคการเมองใดดงกลาวมสมาชกสภาผแทนราษฎรเกนจานวนทจะพงมไดตาม (๒)

(๕) เมอไดจานวนผไดรบเลอกตงแบบบญชรายชอของแตละพรรคการเมองแลว ใหผสมครรบเลอกตงตามลาดบหมายเลขในบญชรายชอสมาชกสภาผแทนราษฎรแบบบญชรายชอของพรรคการเมองนนเปนผไดรบเลอกตงเปนสมาชกสภาผแทนราษฎร

ในกรณทผสมครรบเลอกตงผใดตายภายหลงวนปดรบสมครรบเลอกตงแตกอนเวลาปดการลงคะแนนในวนเลอกตง ใหนาคะแนนทมผลงคะแนนใหมาคานวณตาม (๑) และ (๒) ดวย

การนบคะแนน หลกเกณฑและวธการคานวณ การคดอตราสวน และการประกาศผลการเลอกตงใหเปนไปตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎร

มาตรา ๙๒ เขตเลอกตงทไมมผสมครรบเลอกตงรายใดไดรบคะแนนเสยงเลอกตง

มากกวาคะแนนเสยงทไมเลอกผใดเปนสมาชกสภาผแทนราษฎรในเขตเลอกตงนน ใหจดใหมการเลอกตงใหมและมใหนบคะแนนทผสมครรบเลอกตงแตละคนไดรบไปใชในการคานวณตามมาตรา ๙๑ ในกรณเชนน ใหคณะกรรมการการเลอกตงดาเนนการใหมการรบสมครผสมครรบเลอกตงใหม โดยผสมครรบเลอกตงเดมทกรายไมมสทธสมครรบเลอกตงในการเลอกตงทจะจดขนใหมนน

มาตรา ๙๓ ในการเลอกตงทวไป ถาตองมการเลอกตงแบบแบงเขตเลอกตงใหม

ในบางเขตหรอบางหนวยเลอกตงกอนประกาศผลการเลอกตง หรอการเลอกตงยงไมแลวเสรจ หรอยงไมมการประกาศผลการเลอกตงครบทกเขตเลอกตงไม วาดวยเหตใด การคานวณจานวนสมาชกสภาผแทนราษฎรทแตละพรรคการเมองพงม และจานวนสมาชกสภาผแทนราษฎรแบบบญช

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๒๕ -






















รายชอทแตละพรรคการเมองพงไดรบใหเปนไปตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทบญญตไวในพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎร

ในกรณทผลการคานวณตามวรรคหนงทาใหจานวนสมาชกสภาผแทนราษฎรแบบบญชรายชอของพรรคการเมองใดลดลง ใหสมาชกสภาผแทนราษฎรแบบบญชรายชอของพรรคการเมองนนในลาดบทายตามลาดบพนจากตาแหนง

มาตรา ๙๔ ภายในหนงปหลงจากวนเลอกตงอนเปนการเลอกตงทวไป ถาตองมการ

เลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรแบบแบงเขตเลอกตงในเขตเลอกตงใดขนใหม เพราะเหตทการเลอกตงในเขตเลอกตงนนมไดเปนไปโดยสจรตและเทยงธรรม ใหนาความในมาตรา ๙๓ มาใชบงคบโดยอนโลม

การเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรแทนตาแหนงทวางไมวาดวยเหตใดภายหลงพนเวลาหนงปนบแตวนเลอกตงทวไป มใหมผลกระทบกบการคานวณสมาชกสภาผแทนราษฎรทแตละพรรคการเมองจะพงมตามมาตรา ๙๑

มาตรา ๙๕ บคคลผมคณสมบตดงตอไปน เปนผมสทธเลอกตง (๑) มสญชาตไทย แตบคคลผมสญชาตไทยโดยการแปลงสญชาต ตองไดสญชาตไทย

มาแลวไมนอยกวาหาป (๒) มอายไมตากวาสบแปดปในวนเลอกตง (๓) มชออยในทะเบยนบานในเขตเลอกตงมาแลวเปนเวลาไมนอยกวาเกาสบวนนบ

ถงวนเลอกตง ผมสทธเลอกตงซงอยนอกเขตเลอกตงทตนมชออยในทะเบยนบาน หรอมชออยใน

ทะเบยนบานในเขตเลอกตงเปนเวลานอยกวาเกาสบวนนบถงวนเลอกตง หรอมถนทอยนอกราชอาณาจกร จะขอลงทะเบยนเพอออกเสยงลงคะแนนเลอกตงนอกเขตเลอกตง ณ สถานท และตามวนเวลา วธการ และเงอนไขทบญญตไวในพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรกได

ผ ม สท ธ เลอก ตงซ ง ไม ไปใ ชสท ธ เลอก ตง โดยม ไ ดแจ ง เหต อนสมควรตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎร อาจถกจากดสทธบางประการตามทกฎหมายบญญต

มาตรา ๙๖ บคคลผมลกษณะดงตอไปนในวนเลอกตง เปนบคคลตองหามมใหใช

สทธเลอกตง (๑) เปนภกษ สามเณร นกพรต หรอนกบวช (๒) อยในระหวางถกเพกถอนสทธเลอกตงไมวาคดนนจะถงทสดแลวหรอไม (๓) ตองคมขงอยโดยหมายของศาลหรอโดยคาสงทชอบดวยกฎหมาย (๔) วกลจรตหรอจตฟนเฟอนไมสมประกอบ มาตรา ๙๗ บคคลผมคณสมบตดงตอไปน เปนผมสทธสมครรบเลอกตงเปน

สมาชกสภาผแทนราษฎร

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๒๖ -






















(๑) มสญชาตไทยโดยการเกด (๒) มอายไมตากวายสบหาปนบถงวนเลอกตง (๓) เปนสมาชกพรรคการเมองใดพรรคการเมองหนงแตเพยงพรรคการเมองเดยว

เปนเวลาตดตอกนไมนอยกวาเกาสบวนนบถงวนเลอกตง เวนแตในกรณทมการเลอกตงทวไปเพราะเหตยบสภา ระยะเวลาเกาสบวนดงกลาวใหลดลงเหลอสามสบวน

(๔) ผสมครรบเลอกตงแบบแบงเขตเลอกตง ตองมลกษณะอยางใดอยางหนงดงตอไปนดวย

(ก) มชออยในทะเบยนบานในจงหวดทสมครรบเลอกตงมาแลวเปนเวลาตดตอกนไมนอยกวาหาปนบถงวนสมครรบเลอกตง

(ข) เปนบคคลซงเกดในจงหวดทสมครรบเลอกตง (ค) เคยศกษาในสถานศกษาทตงอยในจงหวดทสมครรบเลอกตงเปนเวลา

ตดตอกนไมนอยกวาหาปการศกษา (ง) เคยรบราชการหรอปฏบตหนาทในหนวยงานของรฐ หรอเคยมชออยใน

ทะเบยนบานในจงหวดทสมครรบเลอกตง แลวแตกรณ เปนเวลาตดตอกนไมนอยกวาหาป มาตรา ๙๘ บคคลผมลกษณะดงตอไปน เปนบคคลตองหามมใหใชสทธสมครรบ

เลอกตงเปนสมาชกสภาผแทนราษฎร (๑) ตดยาเสพตดใหโทษ (๒) เปนบคคลลมละลายหรอเคยเปนบคคลลมละลายทจรต (๓) เปนเจาของหรอผถอหนในกจการหนงสอพมพหรอสอมวลชนใด ๆ (๔) เปนบคคลผมลกษณะตองหามมใหใชสทธเลอกตงตามมาตรา ๙๖ (๑) (๒) หรอ (๔) (๕) อยระหวางถกระงบการใชสทธสมครรบเลอกตงเปนการชวคราวหรอถกเพกถอน

สทธสมครรบเลอกตง (๖) ตองคาพพากษาใหจาคกและถกคมขงอยโดยหมายของศาล (๗) เคยไดรบโทษจาคกโดยไดพนโทษมายงไมถงสบปนบถงวนเลอกตง เวนแตใน

ความผดอนไดกระทาโดยประมาทหรอความผดลหโทษ (๘) เคยถกสงใหพนจากราชการ หนวยงานของรฐ หรอรฐวสาหกจเพราะทจรตตอ

หนาทหรอถอวากระทาการทจรตหรอประพฤตมชอบในวงราชการ (๙) เคยตองคาพพากษาหรอคาสงของศาลอนถงทสดใหทรพยสนตกเปนของแผนดน

เพราะรารวยผดปกต หรอเคยตองคาพพากษาอนถงทสดใหลงโทษจาคกเพราะกระทาความผดตามกฎหมายวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต

(๑๐) เคยตองคาพพากษาอนถงทสดวากระทาความผดตอตาแหนงหนาทราชการหรอตอตาแหนงหนาทในการยตธรรม หรอกระทาความผดตามกฎหมายวาดวยความผดของพนกงานในองคการหรอหนวยงานของรฐ หรอความผดเกยวกบทรพยทกระทาโดยทจรตตามประมวลกฎหมายอาญา ความผดตามกฎหมายวาดวยการกยมเงนทเปนการฉอโกงประชาชน กฎหมายวาดวยยาเสพตดในความผดฐานเปนผผลต นาเขา สงออก หรอผคา กฎหมายวาดวยการพนนในความผดฐานเปนเจามอหรอเจาสานกกฎหมายวาดวยการปองกนและปราบปรามการคามนษย หรอกฎหมายวาดวยการปองกนและปราบปรามการฟอกเงนในความผดฐานฟอกเงน

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๒๗ -






















(๑๑) เคยตองคาพพากษาอนถงทสดวากระทาการอนเปนการทจรตในการเลอกตง (๑๒) เปนขาราชการซงมตาแหนงหรอเงนเดอนประจานอกจากขาราชการการเมอง (๑๓) เปนสมาชกสภาทองถนหรอผบรหารทองถน (๑๔) เปนสมาชกวฒสภาหรอเคยเปนสมาชกวฒสภาและสมาชกภาพสนสดลงยงไม

เกนสองป (๑๕) เปนพนกงานหรอลกจางของหนวยราชการ หนวยงานของรฐ หรอรฐวสาหกจ

หรอเปนเจาหนาทอนของรฐ (๑๖) เปนตลาการศาลรฐธรรมนญ หรอผดารงตาแหนงในองคกรอสระ (๑๗) อยในระหวางตองหามมใหดารงตาแหนงทางการเมอง (๑๘) เคยพนจากตาแหนงเพราะเหตตามมาตรา ๑๔๔ หรอมาตรา ๒๓๕ วรรคสาม มาตรา ๙๙ อายของสภาผแทนราษฎรมกาหนดคราวละสปนบแตวนเลอกตง ในระหวางอายของสภาผแทนราษฎร จะมการควบรวมพรรคการเมองทมสมาชก

เปนสมาชกสภาผแทนราษฎรมได มาตรา ๑๐๐ สมาชกภาพของสมาชกสภาผแทนราษฎรเรมตงแตวนเลอกตง มาตรา ๑๐๑ สมาชกภาพของสมาชกสภาผแทนราษฎรสนสดลง เมอ (๑) ถงคราวออกตามอายของสภาผแทนราษฎร หรอมการยบสภาผแทนราษฎร (๒) ตาย (๓) ลาออก (๔) พนจากตาแหนงตามมาตรา ๙๓ (๕) ขาดคณสมบตตามมาตรา ๙๗ (๖) มลกษณะตองหามตามมาตรา ๙๘ (๗) กระทาการอนเปนการตองหามตามมาตรา ๑๘๔ หรอมาตรา ๑๘๕ (๘) ลาออกจากพรรคการเมองทตนเปนสมาชก (๙) พนจากการเปนสมาชกของพรรคการเมองทตนเปนสมาชกตามมตของพรรค

การเมองนนดวยคะแนนเสยงไมนอยกวาสามในสของทประชมรวมของคณะกรรมการบรหารของพรรคการเมองและสมาชกสภาผแทนราษฎรทสงกดพรรคการเมองนน ในกรณเชนน ถาสมาชกสภาผแทนราษฎรผนนมไดเขาเปนสมาชกของพรรคการเมองอนภายในสามสบวนนบแตวนทพรรคการเมองมมต ใหถอวาสนสดสมาชกภาพนบแตวนทพนสามสบวนดงกลาว

(๑๐) ขาดจากการเปนสมาชกของพรรคการเมอง แตในกรณทขาดจากการเปนสมาชกของพรรคการเมองเพราะมคาสงยบพรรคการเมองทสมาชกสภาผแทนราษฎรผนนเปนสมาชก และสมาชกสภาผแทนราษฎรผนนไมอาจเขาเปนสมาชกของพรรคการเมองอนไดภายในหกสบวนนบแตวนทมคาสงยบพรรคการเมอง ในกรณเชนน ใหถอวาสนสดสมาชกภาพนบแตวนถดจากวนทครบกาหนดหกสบวนนน

(๑๑) พนจากตาแหนงเพราะเหตตามมาตรา ๑๔๔ หรอมาตรา ๒๓๕ วรรคสาม

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๒๘ -






















(๑๒) ขาดประชมเกนจานวนหนงในสของจานวนวนประชมในสมยประชมทมกาหนดเวลาไมนอยกวาหนงรอยยสบวนโดยไมไดรบอนญาตจากประธานสภาผแทนราษฎร

(๑๓) ตองคาพพากษาถงทสดใหจาคก แมจะมการรอการลงโทษ เวนแตเปนการรอการลงโทษในความผดอนไดกระทาโดยประมาท ความผดลหโทษ หรอความผดฐานหมนประมาท

มาตรา ๑๐๒ เมออายของสภาผแทนราษฎรสนสดลง พระมหากษตรยจะไดทรง

ตราพระราชกฤษฎกาใหมการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรใหม เปนการเลอกตงทวไปภายในสสบหาวนนบแตวนทสภาผแทนราษฎรสนอาย

การเลอก ตงตามวรรคหน ง ตองเปน วนเดยวกนท วราชอาณาจกรตามทคณะกรรมการการเลอกตงประกาศกาหนดในราชกจจานเบกษา

มาตรา ๑๐๓ พระมหากษตรยทรงไวซงพระราชอานาจทจะยบสภาผแทนราษฎร

เพอใหมการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรใหมเปนการเลอกตงทวไป การยบสภาผแทนราษฎรใหกระทาโดยพระราชกฤษฎกา และใหกระทาไดเพยงครง

เดยวในเหตการณเดยวกน ภายในหาวนนบแตวนทพระราชกฤษฎกาตามวรรคหนงใชบงคบ ใหคณะกรรมการ

การเลอกตงประกาศกาหนดวนเลอกตงทวไปในราชกจจานเบกษา ซงตองไมนอยกวาสสบหาวนแตไมเกนหกสบวนนบแตวนทพระราชกฤษฎกาดงกลาวใชบงคบ วนเลอกตงนนตองกาหนดเปนวนเดยวกนทวราชอาณาจกร

มาตรา ๑๐๔ ในกรณทมเหตจาเปนอนมอาจหลกเลยงได เปนเหตใหไมสามารถ

จดการเลอกตงตามวนทคณะกรรมการการเลอกตงประกาศกาหนดตามมาตรา ๑๐๒ หรอมาตรา ๑๐๓ คณะกรรมการการเลอกตงจะกาหนดวนเลอกตงใหมกได แตตองจดใหมการเลอกตงภายในสามสบวนนบแตวนทเหตดงกลาวสนสดลง แตเพอประโยชนในการนบอายตามมาตรา ๙๕ (๒) และมาตรา ๙๗ (๒) ใหนบถงวนเลอกตงทกาหนดไวตามมาตรา ๑๐๒ หรอมาตรา ๑๐๓ แลวแตกรณ

มาตรา ๑๐๕ เมอตาแหนงสมาชกสภาผแทนราษฎรวางลงเพราะเหตอนใด

นอกจากถงคราวออกตามอายของสภาผแทนราษฎร หรอเมอมการยบสภาผแทนราษฎร ใหดาเนนการ ดงตอไปน

(๑) ในกรณทเปนตาแหนงสมาชกสภาผแทนราษฎรทมาจากการเลอกตงแบบแบงเขตเลอกตง ใหดาเนนการตราพระราชกฤษฎกาเพอจดใหมการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรขนแทนตาแหนงทวาง เวนแตอายของสภาผแทนราษฎรจะเหลออยไมถงหนงรอยแปดสบวน และใหนาความในมาตรา ๑๐๒ มาใชบงคบโดยอนโลม

(๒) ในกรณทเปนตาแหนงสมาชกสภาผแทนราษฎรแบบบญชรายชอ ใหประธานสภาผแทนราษฎรประกาศใหผมชออยในลาดบถดไปในบญชรายชอของพรรคการเมองนนเลอนขนมาเปนสมาชกสภาผแทนราษฎรแทนตาแหนงทวาง โดยตองประกาศในราชกจจานเบกษาภายในเจดวนนบแตวนทตาแหนงนนวางลง หากไมมรายชอเหลออยในบญชทจะเลอนขนมาแทนตาแหนงทวาง ใหสมาชกสภาผแทนราษฎรแบบบญชรายชอประกอบดวยสมาชกเทาทมอย

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๒๙ -






















สมาชกภาพของสมาชกสภาผแทนราษฎรผเขามาแทนตาม (๑) ใหเรมนบแตวนเลอกตงแทนตาแหนงทวาง สวนสมาชกภาพของสมาชกสภาผแทนราษฎรผเขามาแทนตาม (๒) ใหเรมนบแตวนถดจากวนประกาศชอในราชกจจานเบกษา และใหสมาชกสภาผแทนราษฎรผเขามาแทนตาแหนงทวางนนอยในตาแหนงไดเพยงเทาอายของสภาผแทนราษฎรทเหลออย

การคานวณสดสวนคะแนนของพรรคการเมองสาหรบสมาชกสภาผแทนราษฎรแบบบญชรายชอเมอมการเลอกตงแทนตาแหนงทวาง ใหเปนไปตามมาตรา ๙๔

มาตรา ๑๐๖ ภายหล งท คณะร ฐมนตร เข าบรหารราชการแผน ดนแล ว

พระมหากษตรยจะทรงแตงตงสมาชกสภาผแทนราษฎรผ เปนหวหนาพรรคการเมองในสภาผแทนราษฎรทมจานวนสมาชกมากทสด และสมาชกมไดดารงตาแหนงรฐมนตร ประธานสภาผแทนราษฎร หรอรองประธานสภาผแทนราษฎรเปนผนาฝายคานในสภาผแทนราษฎร

ในกรณทพรรคการเมองตามวรรคหนง มสมาชกเทากน ใหใชวธจบสลาก ใหประธานสภาผแทนราษฎรเปนผลงนามรบสนองพระบรมราชโองการแตงตงผนา

ฝายคานในสภาผแทนราษฎร ผนาฝายคานในสภาผแทนราษฎรยอมพนจากตาแหนงเมอขาดคณสมบตตามวรรคหนง

หรอเมอมเหตตามมาตรา ๑๑๘ (๑) (๒) (๓) หรอ (๔) ในกรณเชนน พระมหากษตรยจะไดทรงแตงตงผนาฝายคานในสภาผแทนราษฎรแทนตาแหนงทวาง

สวนท ๓ วฒสภา

มาตรา ๑๐๗ วฒสภาประกอบดวยสมาชกจานวนสองรอยคน ซงมาจากการเลอกกนเองของบคคลซงมความร ความเชยวชาญ ประสบการณ อาชพ ลกษณะ หรอประโยชนรวมกน หรอทางานหรอเคยทางานดานตาง ๆ ทหลากหลายของสงคม โดยในการแบงกลมตองแบงในลกษณะททาใหประชาชนซงมสทธสมครรบเลอกทกคนสามารถอยในกลมใดกลมหนงได

การแบงกลม จานวนกลม และคณสมบตของบคคลในแตละกลม การสมครและรบสมคร หลกเกณฑและวธการเลอกกนเอง การไดรบเลอก จานวนสมาชกวฒสภาทจะพงมจากแตละกลมการขนบญชสารอง การเลอนบคคลจากบญชสารองขนดารงตาแหนงแทน และมาตรการอนใดทจาเปนเพอใหการเลอกกนเองเปนไปโดยสจรตและเทยงธรรม ใหเปนไปตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการไดมาซงสมาชกวฒสภา และเพอประโยชนในการดาเนนการใหการเลอกดงกลาวเปนไปโดยสจรตและเทยงธรรม จะกาหนดมใหผสมครในแตละกลมเลอกบคคลในกลมเดยวกน หรอจะกาหนดใหมการคดกรองผสมครรบเลอกดวยวธการอนใดทผสมครรบเลอกมสวนรวมในการคดกรองกได

การดาเนนการตามวรรคสอง ใหดาเนนการตงแตระดบอาเภอ ระดบจงหวด และระดบประเทศเพอใหสมาชกวฒสภาเปนผแทนปวงชนชาวไทยในระดบประเทศ

ในกรณทตาแหนงสมาชกวฒสภามจานวนไมครบตามวรรคหนง ไมวาเพราะเหตตาแหนงวางลงหรอดวยเหตอนใดอนมใชเพราะเหตถงคราวออกตามอายของวฒสภา และไมมรายชอ

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๓๐ -






















บคคลทสารองไวเหลออย ใหวฒสภาประกอบดวยสมาชกวฒสภาเทาทมอย แตในกรณทมสมาชกวฒสภาเหลออยไมถงกงหนงของจานวนสมาชกวฒสภาทงหมดและอายของวฒสภาเหลออยเกนหนงป ใหดาเนนการเลอกสมาชกวฒสภาขนแทนภายในหกสบวนนบแตวนทวฒสภามสมาชกเหลออยไมถงกงหนง ในกรณเชนวาน ใหผไดรบเลอกดงกลาวอยในตาแหนงไดเพยงเทาอายของวฒสภาทเหลออย

การเลอกสมาชกวฒสภาใหตราเปนพระราชกฤษฎกา และภายในหาวนนบแตวนทพระราชกฤษฎกามผลใชบงคบ ใหคณะกรรมการการเลอกตงกาหนดวนเรมดาเนนการเพอเลอกไมชากวาสามสบวนนบแตวนทพระราชกฤษฎกาดงกลาวมผลใชบงคบ การกาหนดดงกลาวใหประกาศในราชกจจานเบกษา และใหนาความในมาตรา ๑๐๔ มาใชบงคบโดยอนโลม

มาตรา ๑๐๘ สมาชกวฒสภาตองมคณสมบตและไมมลกษณะตองหาม ดงตอไปน ก. คณสมบต

(๑) มสญชาตไทยโดยการเกด (๒) มอายไมตากวาสสบปในวนสมครรบเลอก (๓) มความร ความเชยวชาญ และประสบการณ หรอทางานในดานทสมครไมนอย

กวาสบปหรอเปนผมลกษณะตามหลกเกณฑและเงอนไขทบญญตไวในพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการไดมาซงสมาชกวฒสภา

(๔) เกด มชออยในทะเบยนบาน ทางาน หรอมความเกยวพนกบพนททสมครตามหลกเกณฑและเงอนไขทบญญตไวในพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการไดมาซงสมาชกวฒสภา

ข. ลกษณะตองหาม (๑) เปนบคคลตองหามมใหใชสทธสมครรบเลอกตงตามมาตรา ๙๘ (๑) (๒) (๓)

(๔) (๕) (๖) (๗) (๘) (๙) (๑๐) (๑๑) (๑๕) (๑๖) (๑๗) หรอ (๑๘) (๒) เปนขาราชการ (๓) เปนหรอเคยเปนสมาชกสภาผแทนราษฎร เวนแตไดพนจากการเปน

สมาชกสภาผแทนราษฎรมาแลวไมนอยกวาหาปนบถงวนสมครรบเลอก (๔) เปนสมาชกพรรคการเมอง (๕) เปนหรอเคยเปนผดารงตาแหนงใดในพรรคการเมอง เวนแตไดพนจากการ

ดารงตาแหนงในพรรคการเมองมาแลวไมนอยกวาหาปนบถงวนสมครรบเลอก (๖) เปนหรอเคยเปนรฐมนตร เวนแตไดพนจากการเปนรฐมนตรมาแลวไมนอย

กวาหาปนบถงวนสมครรบเลอก (๗) เปนหรอเคยเปนสมาชกสภาทองถนหรอผบรหารทองถน เวนแตไดพนจากการ

เปนสมาชกสภาทองถนหรอผบรหารทองถนมาแลวไมนอยกวาหาปนบถงวนสมครรบเลอก (๘) เปนบพการ คสมรส หรอบตรของผดารงตาแหนงสมาชกสภาผแทนราษฎร

สมาชกวฒสภา ขาราชการการเมอง สมาชกสภาทองถนหรอผบรหารทองถน ผสมครรบเลอกเปนสมาชกวฒสภาในคราวเดยวกน หรอผดารงตาแหนงในศาลรฐธรรมนญหรอในองคกรอสระ

(๙) เคยดารงตาแหนงสมาชกวฒสภาตามรฐธรรมนญน มาตรา ๑๐๙ อายของวฒสภามกาหนดคราวละหาปนบแตวนประกาศผลการเลอก

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๓๑ -






















สมาชกภาพของสมาชกวฒสภาเรมตงแตวนทคณะกรรมการการเลอกตงประกาศผลการเลอก

เมออายของวฒสภาสนสดลง ใหสมาชกวฒสภาอยในตาแหนงเพอปฏบตหนาทตอไปจนกวาจะมสมาชกวฒสภาขนใหม

มาตรา ๑๑๐ เมออายของวฒสภาสนสดลง ใหมการเลอกสมาชกวฒสภาใหมตาม

มาตรา ๑๐๗ วรรคหา มาตรา ๑๑๑ สมาชกภาพของสมาชกวฒสภาสนสดลง เมอ (๑) ถงคราวออกตามอายของวฒสภา (๒) ตาย (๓) ลาออก (๔) ขาดคณสมบตหรอมลกษณะตองหามตามมาตรา ๑๐๘ (๕) ขาดประชมเกนจานวนหนงในสของจานวนวนประชมในสมยประชมทม

กาหนดเวลาไมนอยกวาหนงรอยยสบวนโดยไมไดรบอนญาตจากประธานวฒสภา (๖) ตองคาพพากษาถงทสดใหจาคก แมจะมการรอการลงโทษ เวนแตเปนการรอ

การลงโทษในความผดอนไดกระทาโดยประมาท ความผดลหโทษ หรอความผดฐานหมนประมาท (๗) กระทาการอนเปนการฝาฝนมาตรา ๑๑๓ หรอกระทาการอนตองหามตาม

มาตรา ๑๘๔ หรอมาตรา ๑๘๕ (๘) พนจากตาแหนงเพราะเหตตามมาตรา ๑๔๔ หรอมาตรา ๒๓๕ วรรคสาม มาตรา ๑๑๒ บคคลผเคยดารงตาแหนงสมาชกวฒสภาและสมาชกภาพสนสดลง

มาแลวยงไมเกนสองป จะเปนรฐมนตรหรอผดารงตาแหนงทางการเมองมได เวนแตเปนสมาชกสภาทองถนหรอผบรหารทองถน

มาตรา ๑๑๓ สมาชกวฒสภาตองไมฝกใฝหรอยอมตนอยใตอาณตของพรรค

การเมองใด ๆ

สวนท ๔ บททใชแกสภาทงสอง

มาตรา ๑๑๔ สมาชกสภาผแทนราษฎรและสมาชกวฒสภายอมเปนผแทนปวงชนชาวไทยไมอยในความผกมดแหงอาณตมอบหมาย หรอความครอบงาใด ๆ และตองปฏบตหนาทดวยความซอสตยสจรตเพอประโยชนสวนรวมของประเทศชาตและความผาสกของประชาชนโดยรวม โดยปราศจากการขดกนแหงผลประโยชน

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๓๒ -






















มาตรา ๑๑๕ กอนเขารบหนาท สมาชกสภาผแทนราษฎรและสมาชกวฒสภาตองปฏญาณตนในทประชมแหงสภาทตนเปนสมาชกดวยถอยคา ดงตอไปน

“ขาพเจา (ชอผปฏญาณ) ขอปฏญาณวา ขาพเจาจะปฏบตหนาทดวยความซอสตยสจรตเพอประโยชนของประเทศและประชาชน ทงจะรกษาไวและปฏบตตามซงรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยทกประการ”

มาตรา ๑๑๖ สภาผแทนราษฎรและวฒสภาแตละสภา มประธานสภาคนหนงและ

รองประธานสภาคนหนงหรอสองคน ซงพระมหากษตรยทรงแตงตงจากสมาชกแหงสภานน ๆ ตามมตของสภา

ในระหวางการดารงตาแหนง ประธานและรองประธานสภาผแทนราษฎรจะเปนกรรมการบรหารหรอดารงตาแหนงใดในพรรคการเมองขณะเดยวกนมได

มาตรา ๑๑๗ ประธานและรองประธานสภาผแทนราษฎรดารงตาแหนงจนสนอาย

ของสภาผแทนราษฎรหรอมการยบสภาผแทนราษฎร ประธานและรองประธานวฒสภาดารงตาแหนงจนถงวนสนอายของวฒสภา เวนแต

ในระหวางเวลาตามมาตรา ๑๐๙ วรรคสาม ใหประธานและรองประธานวฒสภายงคงอยในตาแหนงเพอปฏบตหนาทตอไป

มาตรา ๑๑๘ ประธานและรองประธานสภาผแทนราษฎร และประธานและรอง

ประธานวฒสภายอมพนจากตาแหนงกอนวาระตามมาตรา ๑๑๗ เมอ (๑) ขาดจากสมาชกภาพแหงสภาทตนเปนสมาชก (๒) ลาออกจากตาแหนง (๓) ดารงตาแหนงนายกรฐมนตร รฐมนตร หรอขาราชการการเมองอน (๔) ตองคาพพากษาใหจาคก แมคดนนจะยงไมถงทสดหรอมการรอการลงโทษ เวนแต

เปนกรณทคดยงไมถงทสดหรอมการรอการลงโทษในความผดอนไดกระทาโดยประมาท ความผดลหโทษ หรอความผดฐานหมนประมาท

มาตรา ๑๑๙ ประธานสภาผแทนราษฎรและประธานวฒสภามหนาทและอานาจ

ดาเนนกจการของสภานน ๆ ใหเปนไปตามขอบงคบ รองประธานสภามหนาทและอานาจตามทประธานสภามอบหมาย และปฏบตหนาทแทนประธานสภาเมอประธานสภาไมอยหรอไมสามารถปฏบตหนาทได

ประธานสภาผแทนราษฎร ประธานวฒสภา และผทาหนาทแทน ตองวางตนเปนกลางในการปฏบตหนาท

เมอประธานและรองประธานสภาผแทนราษฎรหรอประธานและรองประธานวฒสภาไมอยในทประชมใหสมาชกแหงสภานน ๆ เลอกกนเองใหสมาชกคนหนงเปนประธานในคราวประชมนน

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๓๓ -






















มาตรา ๑๒๐ การประชมสภาผแทนราษฎรและการประชมวฒสภาตองมสมาชกมาประชมไมนอยกวากงหนงของจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของแตละสภา จงจะเปนองคประชม เวนแตในกรณการพจารณาระเบยบวาระกระท สภาผแทนราษฎรหรอวฒสภาจะกาหนดองคประชมไวในขอบงคบเปนอยางอนกได

การลงมตวนจฉยขอปรกษาใหถอเสยงขางมากเปนประมาณ เวนแตทมบญญตไวเปนอยางอนในรฐธรรมนญ

สมาชกคนหนงยอมมเสยงหนงในการออกเสยงลงคะแนน ถามคะแนนเสยงเทากน ใหประธานในทประชมออกเสยงเพมขนอกเสยงหนงเปนเสยงชขาด

รายงานการประชมและบนทกการออกเสยงลงคะแนนของสมาชกแตละคนตองเปดเผยใหประชาชนทราบไดทวไป เวนแตกรณการประชมลบหรอการออกเสยงลงคะแนนเปนการลบ

การออกเสยงลงคะแนนเลอกหรอใหความเหนชอบใหบคคลดารงตาแหนงใด ใหกระทาเปนการลบเวนแตทมบญญตไวเปนอยางอนในรฐธรรมนญ

มาตรา ๑๒๑ ภายในสบหาวนนบแตวนประกาศผลการเลอกตงสมาชกสภาผแทน

ราษฎรอนเปนการเลอกตงทวไป ใหมการเรยกประชมรฐสภาเพอใหสมาชกไดมาประชมเปนครงแรก ในปหนงใหมสมยประชมสามญของรฐสภาสองสมย ๆ หนงใหมกาหนดเวลา

หนงรอยยสบวนแตพระมหากษตรยจะโปรดเกลาโปรดกระหมอมใหขยายเวลาออกไปกได การปดสมยประชมสามญประจาปกอนครบกาหนดเวลาหนงรอยยสบวน จะกระทา

ไดกแตโดยความเหนชอบของรฐสภา วนประชมครงแรกตามวรรคหนง ใหถอเปนวนเรมสมยประชมสามญประจาปครงทหนง

สวนวนเรมสมยประชมสามญประจาปครงทสอง ใหเปนไปตามทสภาผแทนราษฎรกาหนด แตในกรณทการประชมครงแรกตามวรรคหนงมเวลาจนถงสนปปฏทนไมเพยงพอทจะจดใหมการประชมสมยประชมสามญประจาปครงทสอง จะไมมการประชมสมยสามญประจาปครงทสองสาหรบปนนกได

มาตรา ๑๒๒ พระมหากษตรยทรงเรยกประชมรฐสภา ทรงเปดและทรงปดประชม พระมหากษตรยจะเสดจพระราชดาเนนมาทรงทารฐพธเปดประชมสมยประชม

สามญประจาปครงแรกดวยพระองคเอง หรอจะโปรดเกลาโปรดกระหมอมใหพระรชทายาทซงทรงบรรลนตภาวะแลวหรอผใดผหนง เปนผแทนพระองค มาทารฐพธกได

เมอมความจาเปนเพอประโยชนแหงรฐ พระมหากษตรยจะทรงเรยกประชมรฐสภาเปนการประชมสมยวสามญกได

ภายใตบงคบมาตรา ๑๒๓ และมาตรา ๑๒๖ การเรยกประชม การขยายเวลาประชม และการปดประชมรฐสภา ใหกระทาโดยพระราชกฤษฎกา

มาตรา ๑๒๓ สมาชกสภาผแทนราษฎรและสมาชกวฒสภาทงสองสภารวมกน หรอ

สมาชกสภาผแทนราษฎร มจานวนไมนอยกวาหนงในสามของจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของทงสองสภามสทธเขาชอรองขอตอประธานรฐสภาใหนาความกราบบงคมทลเพอมพระบรมราชโองการประกาศเรยกประชมรฐสภาเปนการประชมสมยวสามญได

ใหประธานรฐสภานาความกราบบงคมทลและลงนามรบสนองพระบรมราชโองการ

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๓๔ -






















มาตรา ๑๒๔ ในทประชมสภาผแทนราษฎร ทประชมวฒสภา หรอทประชมรวมกน

ของรฐสภา สมาชกผใดจะกลาวถอยคาใดในทางแถลงขอเทจจรง แสดงความคดเหนหรอออกเสยงลงคะแนนยอมเปนเอกสทธโดยเดดขาด ผใดจะนาไปเปนเหตฟองรองวากลาวสมาชกผนนในทางใด ๆ มได

เอกสทธตามวรรคหนงไมคมครองสมาชกผกลาวถอยคาในการประชมทมการถายทอดทางวทยกระจายเสยงหรอวทยโทรทศนหรอทางอนใด หากถอยคาทกลาวในทประชมไปปรากฏนอกบรเวณรฐสภาและการกลาวถอยคานนมลกษณะเปนความผดทางอาญาหรอละเมดสทธในทางแพงตอบคคลอนซงมใชรฐมนตรหรอสมาชกแหงสภานน

ในกรณตามวรรคสอง ถาสมาชกกลาวถอยคาใดทอาจเปนเหตใหบคคลอนซงมใชรฐมนตรหรอสมาชกแหงสภานนไดรบความเสยหาย ใหประธานแหงสภานนจดใหมการโฆษณาคาชแจงตามทบคคลนนรองขอตามวธการและภายในระยะเวลาทกาหนดในขอบงคบการประชมของสภานน ทงน โดยไมกระทบตอสทธของบคคลในการฟองคดตอศาล

เอกสทธทบญญตไวในมาตราน ยอมคมครองไปถงผพมพและผโฆษณารายงานการประชมตามขอบงคบของสภาผแทนราษฎร วฒสภา หรอรฐสภา แลวแตกรณ และคมครองไปถงบคคลซงประธานในทประชมอนญาตใหแถลงขอเทจจรง หรอแสดงความคดเหนในทประชม ตลอดจนผดาเนนการถายทอดการประชมสภาทางวทยกระจายเสยงหรอวทยโทรทศนหรอทางอนใดซงไดรบอนญาตจากประธานแหงสภานนดวยโดยอนโลม

มาตรา ๑๒๕ ในระหวางสมยประชม หามมใหจบ คมขง หรอหมายเรยกตว

สมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชกวฒสภาไปทาการสอบสวนในฐานะทสมาชกผนนเปนผตองหาในคดอาญา เวนแตจะไดรบอนญาตจากสภาทผนนเปนสมาชก หรอเปนการจบในขณะกระทาความผด

ในกรณทมการจบสมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชกวฒสภาในขณะกระทาความผด ใหรายงานไปยงประธานแหงสภาทผนนเปนสมาชกโดยพลน และเพอประโยชนในการประชมสภา ประธานแหงสภาทผนนเปนสมาชกอาจสงใหปลอยผถกจบเพอใหมาประชมสภาได

ถาสมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชกวฒสภาถกคมขงในระหวางสอบสวนหรอพจารณาอยกอนสมยประชม เมอถงสมยประชม พนกงานสอบสวนหรอศาล แลวแตกรณ ตองสงปลอยทนทถาประธานแหงสภาทผนนเปนสมาชกไดรองขอ โดยศาลจะสงใหมประกนหรอมประกนและหลกประกนดวยหรอไมกได

ในกรณทมการฟองสมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชกวฒสภาในคดอาญา ไมวาจะไดฟองนอกหรอในสมยประชม ศาลจะพจารณาคดนนในระหวางสมยประชมกได แตตองไมเปนการขดขวางตอการทสมาชกผนนจะมาประชมสภา

มาตรา ๑๒๖ ในระหวางทไมมสภาผแทนราษฎร ไมวาดวยเหตสภาผแทนราษฎรสน

อายสภาผแทนราษฎรถกยบ หรอเหตอนใด จะมการประชมวฒสภามได เวนแต (๑) มกรณทรฐสภาตองดาเนนการตามมาตรา ๑๗ มาตรา ๑๙ มาตรา ๒๐ มาตรา

๒๑ หรอมาตรา ๑๗๗

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๓๕ -






















(๒) มกรณทวฒสภาตองประชมเพอทาหนาทพจารณาใหบคคลดารงตาแหนงใดตามบทบญญตแหงรฐธรรมนญ

เมอมกรณตามวรรคหนง ใหวฒสภาดาเนนการประชมได โดยใหประธานวฒสภานาความกราบบงคมทลเพอมพระบรมราชโองการประกาศเรยกประชมรฐสภาเปนการประชมสมยวสามญ และใหประธานวฒสภาเปนผลงนามรบสนองพระบรมราชโองการ

ในกรณตาม (๑) ใหวฒสภาทาหนาทรฐสภา แตการใหความเหนชอบตามมาตรา ๑๗๗ ตองมคะแนนเสยงไมนอยกวาสองในสามของจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของวฒสภา

มาตรา ๑๒๗ การประชมสภาผแทนราษฎร การประชมวฒสภา และการประชม

รวมกนของรฐสภา ยอมเปนการเปดเผยตามลกษณะทกาหนดไวในขอบงคบการประชมแตละสภา แตถาคณะรฐมนตรหรอสมาชกของแตละสภา หรอสมาชกของทงสองสภารวมกน มจานวนไมนอยกวาหนงในสของจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของแตละสภา หรอจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของทงสองสภา แลวแตกรณ รองขอใหประชมลบ กใหประชมลบ

มาตรา ๑๒๘ สภาผแทนราษฎรและวฒสภามอานาจตราขอบงคบการประชม

เกยวกบการเลอกและการปฏบตหนาทของประธานสภา รองประธานสภา เรองหรอกจการอนเปนหนาทและอานาจของคณะกรรมาธการสามญแตละชด การปฏบตหนาทและองคประชมของคณะกรรมาธการ วธการประชม การเสนอและพจารณารางพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญและรางพระราชบญญต การเสนอญตต การปรกษา การอภปราย การลงมต การบนทกการลงมต การเปดเผยการลงมต การตงกระทถาม การเปดอภปรายทวไป การรกษาระเบยบและความเรยบรอย และการอนทเกยวของ รวมทงมอานาจตราขอบงคบเกยวกบประมวลจรยธรรมของสมาชกและกรรมาธการ และกจการอนเพอดาเนนการตามบทบญญตแหงรฐธรรมนญ

ในขอบงคบตามวรรคหนงในสวนทเกยวกบการตงกรรมาธการวสามญเพอพจารณารางพระราชบญญตทประธานสภาผแทนราษฎรวนจฉยวามสาระสาคญเกยวกบเดก เยาวชน สตร ผสงอาย หรอคนพการหรอทพพลภาพ ตองกาหนดใหบคคลประเภทดงกลาวหรอผแทนองคกรเอกชนททางานเกยวกบบคคลประเภทนนโดยตรง รวมเปนกรรมาธการวสามญดวยไมนอยกวาหนงในสามของจานวนกรรมาธการวสามญทงหมด และในสวนทเกยวกบการพจารณารางพระราชบญญตทผมสทธเลอกตงเขาชอเสนอ ตองกาหนดใหผแทนของผมสทธเลอกตงซงเขาชอเสนอรางพระราชบญญตดงกลาวรวมเปนกรรมาธการวสามญดวยไมนอยกวาหนงในสามของจานวนกรรมาธการวสามญทงหมด

มาตรา ๑๒๙ สภาผแทนราษฎรและวฒสภามอานาจเลอกสมาชกของแตละสภาตง

เปนคณะกรรมาธการสามญ และมอานาจเลอกบคคลผเปนสมาชกหรอมไดเปนสมาชก ตงเปนคณะกรรมาธการวสามญ หรอคณะกรรมาธการรวมกนตามมาตรา ๑๓๗ เพอกระทากจการ พจารณาสอบหาขอเทจจรงหรอศกษาเรองใด ๆ และรายงานใหสภาทราบตามระยะเวลาทสภากาหนด

การกระทากจการ การสอบหาขอเทจจรง หรอการศกษาตามวรรคหนง ตองเปนเรองทอยในหนาทและอานาจของสภา และหนาทและอานาจตามทระบไวในการตงคณะกรรมาธการกด ในการดาเนนการของคณะกรรมาธการกด ตองไมเปนเรองซาซอนกน ในกรณทการกระทากจการ

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๓๖ -






















การสอบหาขอเทจจรง หรอการศกษาในเรองใดมความเกยวของกน ใหเปนหนาทของประธานสภาทจะตองดาเนนการใหคณะกรรมาธการทเกยวของทกชดรวมกนดาเนนการ

ในการสอบหาขอเทจจรง คณะกรรมาธการจะมอบอานาจหรอมอบหมายใหบคคลหรอคณะบคคลใดกระทาการแทนมได

คณะกรรมาธการตามวรรคหนงมอานาจเรยกเอกสารจากบคคลใด หรอเรยกบคคลใดมาแถลงขอเทจจรงหรอแสดงความเหนในกจการทกระทาหรอในเรองทพจารณาสอบหาขอเทจจรงหรอศกษาอยนนได แตการเรยกเชนวานนมใหใชบงคบแกผพพากษาหรอตลาการทปฏบตตามหนาทหรอใชอานาจในกระบวนวธพจารณาพพากษาอรรถคด หรอการบรหารงานบคคลของแตละศาล และมใหใชบงคบแกผดารงตาแหนงในองคกรอสระในสวนทเกยวกบการปฏบตตามหนาทและอานาจโดยตรงในแตละองคกรตามบทบญญตในรฐธรรมนญหรอตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญ แลวแตกรณ

ใหเปนหนาทของรฐมนตรทรบผดชอบในกจการทคณะกรรมาธการสอบหาขอเทจจรงหรอศกษาทจะตองสงการใหเจาหนาทของรฐในสงกดหรอในกากบ ใหขอเทจจรง สงเอกสาร หรอแสดงความเหนตามทคณะกรรมาธการเรยก

ใหสภาผแทนราษฎรและวฒสภาเปดเผยบนทกการประชม รายงานการดาเนนการ รายงานการสอบหาขอเทจจรง หรอรายงานการศกษา แลวแตกรณ ของคณะกรรมาธการใหประชาชนทราบเวนแตสภาผแทนราษฎรหรอวฒสภา แลวแตกรณ มมตมใหเปดเผย

เอกสทธทบญญตไวในมาตรา ๑๒๔ ใหคมครองถงบคคลผกระทาหนาทและผปฏบตตามคาเรยกตามมาตรานดวย

กรรมาธการสามญซงตงจากผซงเปนสมาชกสภาผแทนราษฎรทงหมด ตองมจานวนตามหรอใกลเคยงกบอตราสวนของจานวนสมาชกสภาผแทนราษฎรของแตละพรรคการเมองทมอยในสภาผแทนราษฎร

ในระหวางทยงไมมขอบงคบการประชมสภาผแทนราษฎรตามมาตรา ๑๒๘ ใหประธานสภาผแทนราษฎรเปนผกาหนดอตราสวนตามวรรคแปด

มาตรา ๑๓๐ ใหมพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญ ดงตอไปน (๑) พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎร (๒) พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการไดมาซงสมาชกวฒสภา (๓) พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยคณะกรรมการการเลอกตง (๔) พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยพรรคการเมอง (๕) พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยผตรวจการแผนดน (๖) พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต (๗) พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการตรวจเงนแผนดน (๘) พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยวธพจารณาของศาลรฐธรรมนญ (๙) พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยวธพจารณาคดอาญาของผดารง

ตาแหนงทางการเมอง (๑๐) พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยคณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาต

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๓๗ -






















มาตรา ๑๓๑ รางพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญจะเสนอไดกแตโดย (๑) คณะรฐมนตร โดยขอเสนอแนะของศาลฎกา ศาลรฐธรรมนญ หรอองคกรอสระ

ทเกยวของ (๒) สมาชกสภาผแทนราษฎรจานวนไมนอยกวาหนงในสบของจานวนสมาชก

ทงหมดเทาทมอยของสภาผแทนราษฎร มาตรา ๑๓๒ รางพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญ นอกจากทบญญตไว

ดงตอไปนใหกระทาเชนเดยวกบพระราชบญญต (๑) การเสนอรางพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญใหเสนอตอรฐสภา และให

รฐสภาประชมรวมกนเพอพจารณารางพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญใหแลวเสรจภายในเวลาหนงรอยแปดสบวนโดยการออกเสยงลงคะแนนในวาระทสาม ตองมคะแนนเสยงเหนชอบดวยมากกวากงหนงของจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของรฐสภา ถาทประชมรวมกนของรฐสภาพจารณาไมแลวเสรจภายในกาหนดเวลาดงกลาว ใหถอวารฐสภาใหความเหนชอบตามรางทเสนอตามมาตรา ๑๓๑

(๒) ภายในสบหาวนนบแตวนทรฐสภาใหความเหนชอบรางพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญใหรฐสภาสงรางพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญนนไปยงศาลฎกา ศาลรฐธรรมนญ หรอองคกรอสระทเกยวของ เพอใหความเหน ในกรณทศาลฎกา ศาลรฐธรรมนญ หรอองคกรอสระทเกยวของ ไมมขอทกทวงภายในสบวนนบแตวนทไดรบรางดงกลาว ใหรฐสภาดาเนนการตอไป

(๓) ในกรณทศาลฎกา ศาลรฐธรรมนญ หรอองคกรอสระทเกยวของ เหนวารางพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญทรฐสภาใหความเหนชอบมขอความใดขดหรอแยงตอรฐธรรมนญ หรอทาใหไมสามารถปฏบตหนาทใหถกตองตามบทบญญตของรฐธรรมนญได ใหเสนอความเหนไปยงรฐสภาและใหรฐสภาประชมรวมกนเพอพจารณาใหแลวเสรจภายในสามสบวนนบแตวนทไดรบความเหนดงกลาว ในการน ใหรฐสภามอานาจแกไขเพมเตมตามขอเสนอของศาลฎกา ศาลรฐธรรมนญ หรอองคกรอสระตามทเหนสมควรได และเมอดาเนนการเสรจแลว ใหรฐสภาดาเนนการตอไป

มาตรา ๑๓๓ รางพระราชบญญตใหเสนอตอสภาผแทนราษฎรกอน และจะเสนอได

กแตโดย (๑) คณะรฐมนตร (๒) สมาชกสภาผแทนราษฎรจานวนไมนอยกวายสบคน (๓) ผมสทธเลอกตงจานวนไมนอยกวาหนงหมนคนเขาชอเสนอกฎหมายตามหมวด ๓

สทธและเสรภาพของปวงชนชาวไทย หรอหมวด ๕ หนาทของรฐ ทงน ตามกฎหมายวาดวยการเขาชอเสนอกฎหมาย

ในกรณทรางพระราชบญญตซงมผเสนอตาม (๒) หรอ (๓) เปนรางพระราชบญญตเกยวดวยการเงนจะเสนอไดกตอเมอมคารบรองของนายกรฐมนตร

มาตรา ๑๓๔ รางพระราชบญญตเกยวดวยการเงน หมายความถงรางพระราชบญญต

วาดวยเรองใดเรองหนง ดงตอไปน

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๓๘ -






















(๑) การตงขน ยกเลก ลด เปลยนแปลง แกไข ผอน หรอวางระเบยบการบงคบอนเกยวกบภาษหรออากร

(๒) การจดสรร รบ รกษา หรอจายเงนแผนดน หรอการโอนงบประมาณรายจายของแผนดน

(๓) การกเงน การคาประกน การใชเงนก หรอการดาเนนการทผกพนทรพยสนของรฐ (๔) เงนตรา ในกรณทเปนทสงสยวารางพระราชบญญตใดเปนรางพระราชบญญตเกยวดวย

การเงน ให เ ปนอานาจของทประชมรวมกนของประธานสภาผแทนราษฎรและประธานคณะกรรมาธการสามญของสภาผแทนราษฎรทกคณะเปนผวนจฉย

ใหประธานสภาผแทนราษฎรจดใหมการประชมรวมกนเพอพจารณากรณตามวรรคสองภายในสบหาวนนบแตวนทมกรณดงกลาว

มตของทประชมรวมกนตามวรรคสอง ใหใชเสยงขางมากเปนประมาณ ถาคะแนนเสยงเทากน ใหประธานสภาผแทนราษฎรออกเสยงเพมขนอกเสยงหนงเปนเสยงชขาด

มาตรา ๑๓๕ รางพระราชบญญตใดทสมาชกสภาผแทนราษฎรหรอผมสทธเลอกตง

เปนผเสนอและในชนรบหลกการไมเปนรางพระราชบญญตเกยวดวยการเงน แตสภาผแทนราษฎรไดแกไขเพมเตมและประธานสภาผแทนราษฎรเหนเองหรอมสมาชกสภาผแทนราษฎรทกทวงตอประธานสภาผแทนราษฎรวาการแกไขเพมเตมนนทาใหมลกษณะเปนรางพระราชบญญตเกยวดวยการเงน ใหประธานสภาผแทนราษฎรสงระงบการพจารณาไวกอน เพอดาเนนการตอไปตามมาตรา ๑๓๔ วรรคสอง วรรคสาม และวรรคส

ในกรณททประชมรวมกนตามวรรคหนงวนจฉยวา การแกไขเพมเตมทาใหรางพระราชบญญตนนมลกษณะเปนรางพระราชบญญตเกยวดวยการเงน ใหประธานสภาผแทนราษฎรสงรางพระราชบญญตนนไปใหนายกรฐมนตรรบรอง ถานายกรฐมนตรไมใหคารบรอง ใหสภาผแทนราษฎรดาเนนการแกไขเพอมใหรางพระราชบญญตนนเปนรางพระราชบญญตเกยวดวยการเงน

มาตรา ๑๓๖ เมอสภาผแทนราษฎรไดพจารณารางพระราชบญญตและลงมต

เหนชอบแลว ใหสภาผแทนราษฎรเสนอรางพระราชบญญตนนตอวฒสภา วฒสภาตองพจารณารางพระราชบญญตท เสนอมานนใหเสรจภายในหกสบวน แตถารางพระราชบญญตนนเปนรางพระราชบญญตเกยวดวยการเงนตองพจารณาใหเสรจภายในสามสบวน ทงน เวนแตวฒสภาจะไดลงมตใหขยายเวลาออกไปเปนกรณพเศษซงตองไมเกนสามสบวน กาหนดวนดงกลาวใหหมายถงวนในสมยประชม และใหเรมนบแตวนทรางพระราชบญญตนนมาถงวฒสภา

ระยะเวลาในวรรคหนง ไมใหนบรวมระยะเวลาทอยในระหวางการพจารณาของศาลรฐธรรมนญตามมาตรา ๑๓๙

ถาวฒสภาพจารณารางพระราชบญญตไมเสรจภายในกาหนดเวลาตามวรรคหนง ใหถอวาวฒสภาไดใหความเหนชอบในรางพระราชบญญตนน

ในกรณทสภาผแทนราษฎรเสนอรางพระราชบญญตเกยวดวยการเงนไปยงวฒสภา ใหประธานสภาผแทนราษฎรแจงใหวฒสภาทราบและใหถอเปนเดดขาด หากมไดแจง ใหถอวารางพระราชบญญตนนไมเปนรางพระราชบญญตเกยวดวยการเงน

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๓๙ -






















มาตรา ๑๓๗ เมอวฒสภาไดพจารณารางพระราชบญญตเสรจแลว (๑) ถาเหนชอบดวยกบสภาผแทนราษฎร ใหดาเนนการตอไปตามมาตรา ๘๑ (๒) ถาไมเหนชอบดวยกบสภาผแทนราษฎร ใหยบยงรางพระราชบญญตนนไวกอน

และสงรางพระราชบญญตนนคนไปยงสภาผแทนราษฎร (๓) ถาแกไขเพมเตม ใหสงรางพระราชบญญตตามทแกไขเพมเตมนนไปยงสภา

ผแทนราษฎร ถาสภาผแทนราษฎรเหนชอบดวยกบการแกไขเพมเตม ใหดาเนนการตอไปตามมาตรา ๘๑ ถาเปนกรณอน ใหแตละสภาตงบคคลซงเปนหรอมไดเปนสมาชกแหงสภานน ๆ มจานวนเทากนตามทสภาผแทนราษฎรกาหนดประกอบเปนคณะกรรมาธการรวมกนเพอพจารณารางพระราชบญญตนน และใหคณะกรรมาธการรวมกนรายงานและเสนอรางพระราชบญญตทคณะกรรมาธการรวมกนไดพจารณาแลวตอสภาทงสอง ถาสภาทงสองตางเหนชอบดวยกบรางพระราชบญญตทคณะกรรมาธการรวมกนไดพจารณาแลว ใหดาเนนการตอไปตามมาตรา ๘๑ ถาสภาใดสภาหนงไมเหนชอบดวย ไมวาอกสภาหนงจะไดพจารณารางพระราชบญญตนนแลวหรอไม ใหยบยงรางพระราชบญญตนนไวกอน

การประชมคณะกรรมาธการรวมกนตองมกรรมาธการของสภาทงสองมาประชมไมนอยกวากงหนงของจานวนกรรมาธการทงหมดจงจะเปนองคประชม และใหนาความในมาตรา ๑๕๗ มาใชบงคบโดยอนโลม

ถาวฒสภาไมสงรางพระราชบญญตคนไปยงสภาผแทนราษฎรภายในกาหนดเวลาตามมาตรา ๑๓๖ ใหถอวาวฒสภาไดใหความเหนชอบในรางพระราชบญญตนน และใหดาเนนการตามมาตรา ๘๑ ตอไป

มาตรา ๑๓๘ สภาผแทนราษฎรจะยกรางพระราชบญญตทตองยบยงไวตามมาตรา

๑๓๗ ขนพจารณาใหมไดเมอพนหนงรอยแปดสบวนนบแต (๑) วนทวฒสภาสงรางพระราชบญญตนนคนไปยงสภาผแทนราษฎรสาหรบกรณ

การยบยงตามมาตรา ๑๓๗ (๒) (๒) วนทสภาใดสภาหนงไมเหนชอบดวย สาหรบกรณการยบยงตามมาตรา ๑๓๗ (๓) ในกรณตามวรรคหนง ถาสภาผแทนราษฎรลงมตยนยนรางทผานการพจารณาจาก

สภาผแทนราษฎรหรอรางทคณะกรรมาธการรวมกนพจารณาดวยคะแนนเสยงมากกวากงหนงของจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของสภาผแทนราษฎรแลว ใหถอวารางพระราชบญญตนนเปนอนไดรบความเหนชอบของรฐสภาและใหดาเนนการตอไปตามมาตรา ๘๑

ภายใตบงคบมาตรา ๑๔๓ วรรคส ระยะเวลาหนงรอยแปดสบวนตามวรรคหนง ใหลดเหลอสบวนในกรณรางพระราชบญญตทตองยบยงไวนนเปนรางพระราชบญญตเกยวดวยการเงน

มาตรา ๑๓๙ ในระหวางทมการยบยงรางพระราชบญญตใดตามมาตรา ๑๓๗

คณะรฐมนตรหรอสมาชกสภาผแทนราษฎรจะเสนอรางพระราชบญญตทมหลกการอยางเดยวกนหรอคลายกนกบหลกการของรางพระราชบญญตทตองยบยงไวมได

ในกรณทสภาผแทนราษฎรหรอวฒสภาเหนวารางพระราชบญญตทเสนอหรอสงใหพจารณานนเปนรางพระราชบญญตทมหลกการอยางเดยวกนหรอคลายกนกบหลกการของราง

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๔๐ -






















พระราชบญญ ตท ตองยบยงไ ว ใหประธานสภาผแทนราษฎรหรอประธานว ฒสภาสงรางพระราชบญญ ต ดงกลาวใหศาลรฐธรรมนญวนจฉย ถาศาลรฐธรรมนญวนจฉยวาเปนรางพระราชบญญตทมหลกการอยางเดยวกนหรอคลายกนกบหลกการของรางพระราชบญญตทตองยบยงไว ใหรางพระราชบญญตนนเปนอนตกไป

มาตรา ๑๔๐ การจายเงนแผนดน จะกระทาไดเฉพาะทไดอนญาตไวในกฎหมายวา

ดวยงบประมาณรายจาย กฎหมายวาดวยวธการงบประมาณ หรอกฎหมายเกยวดวยการโอนงบประมาณ กฎหมายวาดวยเงนคงคลง หรอกฎหมายวาดวยวนยการเงนการคลงของรฐ เวนแตในกรณจาเปนรบดวนจะจายไปกอนกได แตตองเปนไปตามหลกเกณฑและวธการทกฎหมายบญญต ในกรณเชนวาน ตองตงงบประมาณรายจายชดใชในพระราชบญญตโอนงบประมาณรายจายหรอพระราชบญญตงบประมาณรายจายเพมเตม หรอพระราชบญญตงบประมาณรายจายประจาปงบประมาณถดไป

มาตรา ๑๔๑ งบประมาณรายจายของแผนดนใหทาเปนพระราชบญญต ถา

พระราชบญญตงบประมาณรายจายประจาปงบประมาณออกไมทนปงบประมาณใหม ใหใชกฎหมายวาดวยงบประมาณรายจายในปงบประมาณปกอนนนไปพลางกอน

รฐตองจดสรรงบประมาณใหเพยงพอกบการปฏบตหนาทโดยอสระของรฐสภา ศาล องคกรอสระ และองคกรอยการ ทงน ตามหลกเกณฑทบญญตไวในกฎหมายวาดวยวนยการเงนการคลงของรฐ ในกรณทเหนวางบประมาณทไดรบจดสรรอาจไมเพยงพอตอการปฏบตหนาท รฐสภา ศาล องคกรอสระ หรอองคกรอยการจะยนคาขอแปรญตตตอคณะกรรมาธการโดยตรงกได

มาตรา ๑๔๒ ในการเสนอรางพระราชบญญตงบประมาณรายจายประจาป

งบประมาณตองแสดงแหลงทมาและประมาณการรายได ผลสมฤทธหรอประโยชนทคาดวาจะไดรบจากการจายเงนและความสอดคลองกบยทธศาสตรชาตและแผนพฒนาตาง ๆ ทงน ตามหลกเกณฑทบญญตไวในกฎหมายวาดวยวนยการเงนการคลงของรฐ

มาตรา ๑๔๓ รางพระราชบญญตงบประมาณรายจายประจาปงบประมาณ

รางพระราชบญญตงบประมาณรายจายเพมเตม และรางพระราชบญญตโอนงบประมาณรายจาย สภาผแทนราษฎรจะตองพจารณาใหแลวเสรจภายในหนงรอยหาวนนบแตวนทรางพระราชบญญตดงกลาวมาถงสภาผแทนราษฎร

ถาสภาผแทนราษฎรพจารณารางพระราชบญญตนนไมแลวเสรจภายในกาหนดเวลาตามวรรคหนง ใหถอวาสภาผแทนราษฎรเหนชอบกบรางพระราชบญญตนน และใหเสนอรางพระราชบญญตดงกลาวตอวฒสภาเพอพจารณา

ในการพจารณาของวฒสภา วฒสภาจะตองใหความเหนชอบหรอไมใหความเหนชอบภายในยสบวนนบแตวนทรางพระราชบญญตนนมาถงวฒสภา โดยจะแกไขเพมเตมใด ๆ มได ถาพนกาหนดเวลาดงกลาวใหถอวาวฒสภาเหนชอบกบรางพระราชบญญตนน ในกรณเชนนและในกรณทวฒสภาใหความเหนชอบใหดาเนนการตอไปตามมาตรา ๘๑

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๔๑ -






















ถาวฒสภาไมเหนชอบดวยกบรางพระราชบญญตดงกลาว ใหนาความในมาตรา ๑๓๘ วรรคสองมาใชบงคบโดยอนโลม โดยใหสภาผแทนราษฎรยกขนพจารณาใหมไดทนท

ระยะเวลาตามวรรคหนงและวรรคสาม มใหนบรวมระยะเวลาทศาลรฐธรรมนญพจารณาตามมาตรา ๑๔๔ วรรคสาม

มาตรา ๑๔๔ ในการพจารณารางพระราชบญญตงบประมาณรายจายประจาป

งบประมาณ รางพระราชบญญตงบประมาณรายจายเพมเตม และรางพระราชบญญตโอนงบประมาณรายจาย สมาชกสภาผแทนราษฎรจะแปรญตตเปลยนแปลงหรอแกไขเพมเตมรายการหรอจานวนในรายการมได แตอาจแปรญตตในทางลดหรอตดทอนรายจายซงมใชรายจายตามขอผกพนอยางใดอยางหนง ดงตอไปน

(๑) เงนสงใชตนเงนก (๒) ดอกเบยเงนก (๓) เงนทกาหนดใหจายตามกฎหมาย ในการพจารณาของสภาผแทนราษฎร วฒสภา หรอคณะกรรมาธการ การเสนอ

การแปรญตตหรอการกระทาดวยประการใด ๆ ทมผลใหสมาชกสภาผแทนราษฎร สมาชกวฒสภาหรอกรรมาธการมสวนไมวาโดยทางตรงหรอทางออมในการใชงบประมาณรายจาย จะกระทามได

ในกรณทสมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชกวฒสภา มจานวนไมนอยกวาหนงในสบของจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของแตละสภา เหนวามการกระทาทฝาฝนบทบญญตตามวรรคสอง ใหเสนอความเหนตอศาลรฐธรรมนญเพอพจารณา และศาลรฐธรรมนญตองพจารณาวนจฉยใหแลวเสรจภายในสบหาวนนบแตวนทไดรบความเหนดงกลาว ในกรณทศาลรฐธรรมนญวนจฉยวามการกระทาทฝาฝนบทบญญตตามวรรคสอง ใหการเสนอ การแปรญตต หรอการกระทาดงกลาวเปนอนสนผล ถาผกระทาการดงกลาวเปนสมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชกวฒสภา ใหผกระทาการนนสนสดสมาชกภาพนบแตวนทศาลรฐธรรมนญมคาวนจฉย และใหเพกถอนสทธสมครรบเลอกตงของผนน แตในกรณทคณะรฐมนตรเปนผกระทาการหรออนมตใหกระทาการหรอรวามการกระทาดงกลาวแลวแตมไดสงยบยง ใหคณะรฐมนตรพนจากตาแหนงทงคณะนบแตวนทศาลรฐธรรมนญมคาวนจฉย และใหเพกถอนสทธสมครรบเลอกตงของรฐมนตรทพนจากตาแหนงนน เวนแตจะพสจนไดวาตนมไดอยในทประชมในขณะทมมต และใหผกระทาการดงกลาวตองรบผดชดใชเงนนนคนพรอมดวยดอกเบย

เจาหนาทของรฐผใดจดทาโครงการหรออนมตหรอจดสรรเงนงบประมาณโดยรวามการดาเนนการอนเปนการฝาฝนบทบญญตตามวรรคหนงหรอวรรคสอง ถาไดบนทกขอโตแยงไวเปนหนงสอหรอมหนงสอแจงใหคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตทราบ ใหพนจากความรบผด

การเรยกเงนคนตามวรรคสามหรอวรรคส ใหกระทาไดภายในยสบปนบแตวนทมการจดสรรงบประมาณนน

ในกรณทคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตไดรบแจงตามวรรคส ใหคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตดาเนนการสอบสวนเปนทางลบโดยพลนหากเหนวากรณมมล ใหเสนอความเหนตอศาลรฐธรรมนญเพอดาเนนการตอไปตามวรรคสาม

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๔๒ -






















และไมวากรณจะเปนประการใด คณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตและศาลรฐธรรมนญหรอบคคลใดจะเปดเผยขอมลเกยวกบผแจงมได

มาตรา ๑๔๕ รางพระราชบญญตท ไดรบความเหนชอบของรฐสภาแลว ให

นายกรฐมนตรรอไวหาวนนบแตวนทไดรบรางพระราชบญญตนนจากรฐสภา ถาไมมกรณตองดาเนนการตามมาตรา ๑๔๘ ใหนาขนทลเกลาทลกระหมอมถวายภายในยสบวนนบแตวนพนกาหนดเวลาดงกลาว

มาตรา ๑๔๖ รางพระราชบญญตใด พระมหากษตรยไมทรงเหนชอบดวยและ

พระราชทานคนมายงรฐสภา หรอเมอพนเกาสบวนแลวมไดพระราชทานคนมา รฐสภาจะตองปรกษารางพระราชบญญตนนใหม ถารฐสภามมตยนยนตามเดมดวยคะแนนเสยงไมนอยกวาสองในสามของจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของทงสองสภาแลว ใหนายกรฐมนตรนารางพระราชบญญตนนขนทลเกลาทลกระหมอมถวายอกครงหนง เมอพระมหากษตรยมไดทรงลงพระปรมาภไธยพระราชทานคนมาภายในสามสบวน ใหนายกรฐมนตรนาพระราชบญญตนนประกาศในราชกจจานเบกษาใชบงคบเปนกฎหมายไดเสมอนหนงวาพระมหากษตรยไดทรงลงพระปรมาภไธยแลว

มาตรา ๑๔๗ ในกรณทอายของสภาผแทนราษฎรสนสดลงหรอมการยบสภา

ผแทนราษฎร รางรฐธรรมนญแกไขเพมเตมหรอรางพระราชบญญตทรฐสภายงมไดใหความเหนชอบ หรอทรฐสภาใหความเหนชอบแลวแตพระมหากษตรยไมทรงเหนชอบดวย หรอเมอพนเกาสบวนแลวมไดพระราชทานคนมา ใหเปนอนตกไป

บรรดารางรฐธรรมนญแกไขเพมเตมหรอรางพระราชบญญตทรฐสภายงมไดใหความเหนชอบทตกไปตามวรรคหนง ถาคณะรฐมนตรทตงขนใหมภายหลงการเลอกตงทวไปรองขอตอรฐสภาเพอใหรฐสภา สภาผแทนราษฎร หรอวฒสภา แลวแตกรณ พจารณาตอไป ถารฐสภาเหนชอบดวยกใหรฐสภาสภาผแทนราษฎร หรอวฒสภา แลวแตกรณ พจารณาตอไปได แตคณะรฐมนตรตองรองขอภายในหกสบวนนบแตวนเรยกประชมรฐสภาครงแรกภายหลงการเลอกตงทวไป

มาตรา ๑๔๘ กอนทนายกรฐมนตรจะนารางพระราชบญญตใดขนทลเกลา

ทลกระหมอมถวายเพอพระมหากษตรยทรงลงพระปรมาภไธยตามมาตรา ๘๑ (๑) หากสมาชกสภาผแทนราษฎร สมาชกวฒสภา หรอสมาชกของทงสองสภา

รวมกนมจานวนไมนอยกวาหนงในสบของจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของทงสองสภา เหนวารางพระราชบญญตดงกลาวมขอความขดหรอแยงตอรฐธรรมนญ หรอตราขนโดยไมถกตองตามบทบญญตแหงรฐธรรมนญ ใหเสนอความเหนตอประธานสภาผแทนราษฎร ประธานวฒสภา หรอประธานรฐสภา แลวแตกรณ แลวใหประธานแหงสภาทไดรบความเหนดงกลาวสงความเหนนนไปยงศาลรฐธรรมนญเพอวนจฉย และแจงใหนายกรฐมนตรทราบโดยไมชกชา

(๒) หากนายกรฐมนตรเหนวารางพระราชบญญตดงกลาวมขอความขดหรอแยงตอรฐธรรมนญหรอตราขนโดยไมถกตองตามบทบญญตแหงรฐธรรมนญ ใหสงความเหนเชนวานนไปยงศาลรฐธรรมนญเพอวนจฉย และแจงใหประธานสภาผแทนราษฎรและประธานวฒสภาทราบโดยไมชกชา

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๔๓ -






















ในระหวางการพจารณาวนจฉยของศาลรฐธรรมนญ นายกรฐมนตรจะนารางพระราชบญญตดงกลาวขนทลเกลาทลกระหมอมถวายเพอพระมหากษตรยทรงลงพระปรมาภไธยมได

ถาศาลรฐธรรมนญวนจฉยวารางพระราชบญญตนนมขอความขดหรอแยงตอรฐธรรมนญหรอตราขนโดยไมถกตองตามบทบญญตแหงรฐธรรมนญ และขอความดงกลาวเปนสาระสาคญใหรางพระราชบญญตนนเปนอนตกไป

ถาศาลรฐธรรมนญวนจฉยวารางพระราชบญญตนนมขอความขดหรอแยงตอรฐธรรมนญ แตมใชกรณตามวรรคสาม ใหขอความทขดหรอแยงตอรฐธรรมนญนนเปนอนตกไป และใหนายกรฐมนตรดาเนนการตอไปตามมาตรา ๘๑

มาตรา ๑๔๙ ใหนาความในมาตรา ๑๔๘ มาใชบงคบแกรางขอบงคบการประชม

สภาผแทนราษฎร รางขอบงคบการประชมวฒสภา และรางขอบงคบการประชมรฐสภาทสภาผแทนราษฎร วฒสภา หรอรฐสภา แลวแตกรณ ใหความเหนชอบแลว กอนนาไปประกาศในราชกจจานเบกษาดวยโดยอนโลม

มาตรา ๑๕๐ สมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชกวฒสภามสทธตงกระทถาม

รฐมนตรในเรองใดเกยวกบงานในหนาทโดยจะถามเปนหนงสอหรอดวยวาจากได ตามขอบงคบการประชมแหงสภานน ๆ ซงอยางนอยตองกาหนดใหมการตงกระทถามดวยวาจาโดยไมตองแจงลวงหนาไวดวย

รฐมนตรยอมมสทธทจะไมตอบกระทเมอคณะรฐมนตรเหนวาเรองนนยงไมควรเปดเผยเพราะเกยวกบความปลอดภยหรอประโยชนสาคญของแผนดน

มาตรา ๑๕๑ สมาชกสภาผแทนราษฎรจานวนไมนอยกวาหนงในหาของจานวน

สมาชกทงหมดเทาทมอยของสภาผแทนราษฎร มสทธเขาชอเสนอญตตขอเปดอภปรายทวไปเพอลงมตไมไววางใจรฐมนตรเปนรายบคคลหรอทงคณะ

เมอไดมการเสนอญตตตามวรรคหนงแลว จะมการยบสภาผแทนราษฎรมได เวนแตจะมการถอนญตตหรอการลงมตนนไมไดคะแนนเสยงตามวรรคส

เมอการอภปรายทวไปสนสดลง โดยมใชดวยมตใหผานระเบยบวาระเปดอภปรายนนไปใหสภาผแทนราษฎรลงมตไววางใจหรอไมไววางใจ การลงมตในกรณเชนวานมใหกระทาในวนเดยวกบวนทการอภปรายสนสดลง

มตไมไววางใจตองมคะแนนเสยงมากกวากงหนงของจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของสภาผแทนราษฎร

รฐมนตรคนใดพนจากตาแหนงเดมแตยงคงเปนรฐมนตรในตาแหนงอนภายหลงจากวนทสมาชกสภาผแทนราษฎรเขาชอตามวรรคหนง หรอพนจากตาแหนงเดมไมเกนเกาสบวนกอนวนทสมาชกสภาผแทนราษฎรเขาชอตามวรรคหนง แตยงคงเปนรฐมนตรในตาแหนงอน ใหรฐมนตรคนนนยงคงตองถกอภปรายเพอลงมตไมไววางใจตอไป

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๔๔ -






















มาตรา ๑๕๒ สมาชกสภาผแทนราษฎรจานวนไมนอยกวาหนงในสบของจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของสภาผแทนราษฎร จะเขาชอกนเพอเสนอญตตขอเปดอภปรายทวไปเพอซกถามขอเทจจรงหรอเสนอแนะปญหาตอคณะรฐมนตร โดยไมมการลงมตกได

มาตรา ๑๕๓ สมาชกวฒสภาจานวนไมนอยกวาหนงในสามของจานวนสมาชก

ทงหมดเทาทมอยของวฒสภา มสทธเขาชอขอเปดอภปรายทวไปในวฒสภาเพอใหคณะรฐมนตรแถลงขอเทจจรงหรอชแจงปญหาสาคญเกยวกบการบรหารราชการแผนดนโดยไมมการลงมต

มาตรา ๑๕๔ การเสนอญตตขอเปดอภปรายทวไปตามมาตรา ๑๕๑ มาตรา ๑๕๒

หรอมาตรา ๑๕๓ แลวแตกรณ ใหกระทาไดปละหนงครง ความในวรรคหนงไมใชบงคบแกการเปดอภปรายทวไปตามมาตรา ๑๕๑ ทสนสดลง

ดวยมตใหผานระเบยบวาระเปดอภปรายนนไป มาตรา ๑๕๕ ในกรณทมปญหาสาคญเกยวกบความมนคงปลอดภยหรอเศรษฐกจ

ของประเทศสมควรทจะปรกษาหารอรวมกนระหวางรฐสภาและคณะรฐมนตร ผนาฝายคานในสภาผแทนราษฎรจะแจงไปยงประธานรฐสภาขอใหมการเปดอภปรายทวไปในทประชมรฐสภากได ในกรณน ประธานรฐสภาตองดาเนนการใหมการประชมภายในสบหาวนนบแตวนทไดรบการแจง แตรฐสภาจะลงมตในปญหาทอภปรายมได

การประชมตามวรรคหนงใหประชมลบ และคณะรฐมนตรมหนาทตองเขารวมประชมดวย

สวนท ๕

การประชมรวมกนของรฐสภา

มาตรา ๑๕๖ ในกรณตอไปน ใหรฐสภาประชมรวมกน (๑) การใหความเหนชอบในการแตงตงผสาเรจราชการแทนพระองคตามมาตรา ๑๗ (๒) การปฏญาณตนของผสาเรจราชการแทนพระองคตอรฐสภาตามมาตรา ๑๙ (๓) การรบทราบการแกไขเพมเตมกฎมณเฑยรบาลวาดวยการสบราชสนตตวงศ

พระพทธศกราช ๒๔๖๗ ตามมาตรา ๒๐ (๔) การรบทราบหรอใหความเหนชอบในการสบราชสมบตตามมาตรา ๒๑ (๕) การใหความเหนชอบในการปดสมยประชมตามมาตรา ๑๒๑ (๖) การเปดประชมรฐสภาตามมาตรา ๑๒๒ (๗) การพจารณารางพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญตามมาตรา ๑๓๒ (๘) การปรกษารางพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญหรอรางพระราชบญญตใหม

ตามมาตรา ๑๔๖ (๙) การพจารณาใหความเหนชอบตามมาตรา ๑๔๗ (๑๐) การเปดอภปรายทวไปตามมาตรา ๑๕๕ และมาตรา ๑๖๕

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๔๕ -






















(๑๑) การตราขอบงคบการประชมรฐสภาตามมาตรา ๑๕๗ (๑๒) การแถลงนโยบายตามมาตรา ๑๖๒ (๑๓) การใหความเหนชอบในการประกาศสงครามตามมาตรา ๑๗๗ (๑๔) การรบฟงคาชแจงและการใหความเหนชอบหนงสอสญญาตามมาตรา ๑๗๘ (๑๕) การแกไขเพมเตมรฐธรรมนญตามมาตรา ๒๕๖ (๑๖) กรณอนตามทบญญตไวในรฐธรรมนญ มาตรา ๑๕๗ ในการประชมรวมกนของรฐสภาใหใชขอบงคบการประชมรฐสภา

ในระหวางทยงไมมขอบงคบการประชมรฐสภา ใหใชขอบงคบการประชมสภาผแทนราษฎรโดยอนโลมไปพลางกอน

ในการประชมรวมกนของรฐสภา ใหนาบททใชแกสภาทงสองมาใชบงคบโดยอนโลม เวนแตในเรองการตงคณะกรรมาธการ กรรมาธการซงตงจากผซงเปนสมาชกของแตละสภาจะตองมจานวนตามหรอใกลเคยงกบอตราสวนของจานวนสมาชกของแตละสภา

หมวด ๘

คณะรฐมนตร

มาตรา ๑๕๘ พระมหากษตรยทรงแตงตงนายกรฐมนตรและรฐมนตรอนอกไมเกน

สามสบหาคนประกอบเปนคณะรฐมนตร มหนาทบรหารราชการแผนดนตามหลกความรบผดชอบรวมกน

นายกรฐมนตรตองแตงตงจากบคคลซงสภาผแทนราษฎรใหความเหนชอบตามมาตรา ๑๕๙

ใหประธานสภาผแทนราษฎรเปนผลงนามรบสนองพระบรมราชโองการแตงตงนายกรฐมนตร

นายกรฐมนตรจะดารงตาแหนงรวมกนแลวเกนแปดปมได ทงน ไมวาจะเปนการดารงตาแหนงตดตอกนหรอไม แตมใหนบรวมระยะเวลาในระหวางทอยปฏบตหนาทตอไปหลงพนจากตาแหนง

มาตรา ๑๕๙ ใหสภาผแทนราษฎรพจารณาใหความเหนชอบบคคลซงสมควรไดรบ

แตงตงเปนนายกรฐมนตรจากบคคลซงมคณสมบตและไมมลกษณะตองหามตามมาตรา ๑๖๐ และเปนผมชออยในบญชรายชอทพรรคการเมองแจงไวตามมาตรา ๘๘ เฉพาะจากบญชรายชอของพรรคการเมองทมสมาชกไดรบเลอกเปนสมาชกสภาผแทนราษฎรไมนอยกวารอยละหาของจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของสภาผแทนราษฎร

การเสนอชอตามวรรคหนงตองมสมาชกรบรองไมนอยกวาหนงในสบของจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของสภาผแทนราษฎร

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๔๖ -






















มตของสภาผแทนราษฎรทเหนชอบการแตงตงบคคลใดใหเปนนายกรฐมนตร ตองกระทาโดยการลงคะแนนโดยเปดเผย และมคะแนนเสยงมากกวากงหนงของจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของสภาผแทนราษฎร

มาตรา ๑๖๐ รฐมนตรตอง (๑) มสญชาตไทยโดยการเกด (๒) มอายไมตากวาสามสบหาป (๓) สาเรจการศกษาไมตากวาปรญญาตรหรอเทยบเทา (๔) มความซอสตยสจรตเปนทประจกษ (๕) ไมมพฤตกรรมอนเปนการฝาฝนหรอไมปฏบตตามมาตรฐานทางจรยธรรมอยาง

รายแรง (๖) ไมมลกษณะตองหามตามมาตรา ๙๘ (๗) ไมเปนผตองคาพพากษาใหจาคก แมคดนนจะยงไมถงทสด หรอมการรอการ

ลงโทษ เวนแตในความผดอนไดกระทาโดยประมาท ความผดลหโทษ หรอความผดฐานหมนประมาท (๘) ไมเปนผเคยพนจากตาแหนงเพราะเหตกระทาการอนเปนการตองหามตาม

มาตรา ๑๘๖ หรอมาตรา ๑๘๗ มาแลวยงไมถงสองปนบถงวนแตงตง มาตรา ๑๖๑ กอนเขารบหนาท รฐมนตรตองถวายสตยปฏญาณตอพระมหากษตรย

ดวยถอยคา ดงตอไปน “ขาพระพทธเจา ( ชอผปฏญาณ) ขอถวายสตยปฏญาณวา ขาพระพทธเจาจะ

จงรกภกดตอพระมหากษตรย และจะปฏบตหนาทดวยความซอสตยสจรต เพอประโยชนของประเทศและประชาชนทงจะรกษาไวและปฏบตตามซงรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยทกประการ”

ในกรณทโปรดเกลาโปรดกระหมอมใหคณะรฐมนตรปฏบตหนาทไปพลางกอนทจะถวายสตยปฏญาณใหคณะรฐมนตรนนดาเนนการตามมาตรา ๑๖๒ วรรคสองได ในกรณเชนน ใหคณะรฐมนตรตามมาตรา ๑๖๘ (๑) พนจากการปฏบตหนาทนบแตวนทโปรดเกลาโปรดกระหมอมดงกลาว

มาตรา ๑๖๒ คณะรฐมนตรทจะเขาบรหารราชการแผนดนตองแถลงนโยบายตอ

รฐสภา ซงตองสอดคลองกบหนาทของรฐ แนวนโยบายแหงรฐ และยทธศาสตรชาต และตองชแจงแหลงทมาของรายไดทจะนามาใชจายในการดาเนนนโยบาย โดยไมมการลงมตความไววางใจ ทงน ภายในสบหาวนนบแตวนเขารบหนาท

กอนแถลงนโยบายตอรฐสภาตามวรรคหนง หากมกรณทสาคญและจาเปนเรงดวน ซงหากปลอยใหเนนชาไปจะกระทบตอประโยชนสาคญของแผนดน คณะรฐมนตรทเขารบหนาทจะดาเนนการไปพลางกอนเพยงเทาทจาเปนกได

มาตรา ๑๖๓ รฐมนตรยอมมสทธเขาประชมและแถลงขอเทจจรงหรอแสดงความ

คดเหนในทประชมสภาแตไมมสทธออกเสยงลงคะแนน เวนแตเปนการออกเสยงลงคะแนนในสภา

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๔๗ -






















ผแทนราษฎรในกรณทรฐมนตรผนนเปนสมาชกสภาผแทนราษฎรดวย และใหนาเอกสทธทบญญตไวในมาตรา ๑๒๔ มาใชบงคบโดยอนโลม

มาตรา ๑๖๔ ในการบรหารราชการแผนดน คณะรฐมนตรตองดาเนนการตาม

บทบญญตแหงรฐธรรมนญ กฎหมาย และนโยบายทไดแถลงไวตอรฐสภา และตองปฏบตตามหลกเกณฑดงตอไปนดวย

(๑) ปฏบตหนาทและใชอานาจดวยความซอสตย สจรต เสยสละ เปดเผย และมความรอบคอบและระมดระวงในการดาเนนกจการตาง ๆ เพอประโยชนสงสดของประเทศและประชาชนสวนรวม

(๒) รกษาวนยในกจการทเกยวกบเงนแผนดนตามกฎหมายวาดวยวนยการเงนการคลงของรฐอยางเครงครด

(๓) ยดถอและปฏบตตามหลกการบรหารกจการบานเมองทด (๔) สรางเสรมใหทกภาคสวนในสงคมอยรวมกนอยางเปนธรรม ผาสก และสามคค

ปรองดองกน รฐมนตรตองรบผดชอบตอสภาผแทนราษฎรในเรองทอยในหนาทและอานาจของตน

รวมทงตองรบผดชอบรวมกนตอรฐสภาในการกาหนดนโยบายและการดาเนนการตามนโยบายของคณะรฐมนตร

มาตรา ๑๖๕ ในกรณทมปญหาสาคญเกยวกบการบรหารราชการแผนดนท

คณะรฐมนตรเหนสมควรจะฟงความคดเหนของสมาชกสภาผแทนราษฎรและสมาชกวฒสภา นายกรฐมนตรจะแจงไปยงประธานรฐสภาขอใหมการเปดอภปรายทวไปในทประชมรวมกนของรฐสภากได ในกรณเชนวาน รฐสภาจะลงมตในปญหาทอภปรายมได

มาตรา ๑๖๖ ในกรณทมเหตอนสมควร คณะรฐมนตรจะขอใหมการออกเสยง

ประชามตในเรองใดอนมใชเรองทขดหรอแยงตอรฐธรรมนญหรอเรองทเกยวกบตวบคคลหรอคณะบคคลใดกได ทงน ตามทกฎหมายบญญต

มาตรา ๑๖๗ รฐมนตรทงคณะพนจากตาแหนง เมอ (๑) ความเปนรฐมนตรของนายกรฐมนตรสนสดลงตามมาตรา ๑๗๐ (๒) อายสภาผแทนราษฎรสนสดลงหรอมการยบสภาผแทนราษฎร (๓) คณะรฐมนตรลาออก (๔) พนจากตาแหนงเพราะเหตตามมาตรา ๑๔๔ เมอรฐมนตรทงคณะพนจากตาแหนงตาม (๑) (๓) หรอ (๔) ใหดาเนนการเพอใหม

คณะรฐมนตรขนใหมตามมาตรา ๑๕๘ และมาตรา ๑๕๙ มาตรา ๑๖๘ ใหคณะรฐมนตรทพนจากตาแหนงอยปฏบตหนาทตอไปภายใต

เงอนไข ดงตอไปน

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๔๘ -






















(๑) ในกรณพนจากตาแหนงตามมาตรา ๑๖๗ (๑) (๒) หรอ (๓) ใหอยปฏบตหนาทตอไปจนกวาคณะรฐมนตรทตงขนใหมจะเขารบหนาท เวนแตในกรณทนายกรฐมนตรพนจากตาแหนงตามมาตรา ๑๖๗ (๑) เพราะเหตขาดคณสมบตหรอมลกษณะตองหามตามมาตรา ๙๘ หรอมาตรา ๑๖๐ (๔) หรอ (๕) นายกรฐมนตรจะอยปฏบตหนาทตอไปมได

(๒) ในกรณพนจากตาแหนงตามมาตรา ๑๖๗ (๔) คณะรฐมนตรทพนจากตาแหนงจะอยปฏบตหนาทตอไปมได

ในกรณทคณะรฐมนตรอยปฏบตหนาทตอไปมไดตาม (๒) หรอคณะรฐมนตรทอยปฏบตหนาทตอไปลาออกทงคณะ และเปนกรณทไมอาจดาเนนการตามมาตรา ๑๕๘ และมาตรา ๑๕๙ ไดไมวาดวยเหตใดหรอยงดาเนนการตามมาตรา ๑๕๘ และมาตรา ๑๕๙ ไมแลวเสรจ ใหปลดกระทรวงปฏบตหนาทแทนรฐมนตรวาการกระทรวงนน ๆ เฉพาะเทาทจาเปนไปพลางกอน โดยใหปลดกระทรวงคดเลอกกนเองใหคนหนงปฏบตหนาทแทนนายกรฐมนตร

มาตรา ๑๖๙ คณะรฐมนตรทพนจากตาแหนงตามมาตรา ๑๖๗ (๒) และตองปฏบต

หนาทตอไปตามมาตรา ๑๖๘ ตองปฏบตหนาทตามเงอนไข ดงตอไปน (๑) ไมกระทาการอนมผลเปนการอนมตงานหรอโครงการ หรอมผลเปนการสราง

ความผกพนตอคณะรฐมนตรชดตอไป เวนแตทกาหนดไวแลวในงบประมาณรายจายประจาป (๒) ไมแตงตงหรอโยกยายขาราชการซงมตาแหนงหรอเงนเดอนประจาหรอพนกงาน

ของหนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ หรอกจการทรฐถอหนใหญ หรอใหบคคลดงกลาวพนจากการปฏบตหนาท หรอพนจากตาแหนง หรอใหผอนมาปฏบตหนาทแทน เวนแตจะไดรบความเหนชอบจากคณะกรรมการการเลอกตงกอน

(๓) ไมกระทาการอนมผลเปนการอนมตใหใชจายงบประมาณสารองจายเพอกรณฉกเฉนหรอจาเปน เวนแตจะไดรบความเหนชอบจากคณะกรรมการการเลอกตงกอน

(๔) ไมใชทรพยากรของรฐหรอบคลากรของรฐเพอกระทาการใดอนอาจมผลตอการเลอกตง และไมกระทาการอนเปนการฝาฝนขอหามตามระเบยบทคณะกรรมการการเลอกตงกาหนด

มาตรา ๑๗๐ ความเปนรฐมนตรสนสดลงเฉพาะตว เมอ (๑) ตาย (๒) ลาออก (๓) สภาผแทนราษฎรมมตไมไววางใจ (๔) ขาดคณสมบตหรอมลกษณะตองหามตามมาตรา ๑๖๐ (๕) กระทาการอนเปนการตองหามตามมาตรา ๑๘๖ หรอมาตรา ๑๘๗ (๖) มพระบรมราชโองการใหพนจากความเปนรฐมนตรตามมาตรา ๑๗๑ นอกจากเหตททาใหความเปนรฐมนตรสนสดลงเฉพาะตวตามวรรคหนงแลว

ความเปนรฐมนตรของนายกรฐมนตรสนสดลงเมอครบกาหนดเวลาตามมาตรา ๑๕๘ วรรคส ดวย ใหนาความในมาตรา ๘๒ มาใชบงคบแกการสนสดของความเปนรฐมนตรตาม (๒)

(๔) หรอ (๕) หรอวรรคสอง โดยอนโลม เพอประโยชนแหงการน ใหคณะกรรมการการเลอกตงมอานาจสงเรองใหศาลรฐธรรมนญวนจฉยไดดวย

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๔๙ -






















มาตรา ๑๗๑ พระมหากษตรยทรงไวซงพระราชอานาจในการใหรฐมนตรพนจากความเปนรฐมนตรตามทนายกรฐมนตรถวายคาแนะนา

มาตรา ๑๗๒ ในกรณเพอประโยชนในอนทจะรกษาความปลอดภยของประเทศ

ความปลอดภยสาธารณะ ความมนคงในทางเศรษฐกจของประเทศ หรอปองปดภยพบตสาธารณะ พระมหากษตรยจะทรงตราพระราชกาหนดใหใชบงคบดงเชนพระราชบญญตกได

การตราพระราชกาหนดตามวรรคหนง ใหกระทาไดเฉพาะเมอคณะรฐมนตรเหนวาเปนกรณฉกเฉนทมความจาเปนรบดวนอนมอาจจะหลกเลยงได

ในการประชมรฐสภาคราวตอไป ใหคณะรฐมนตรเสนอพระราชกาหนดนนตอรฐสภาเพอพจารณาโดยไมชกชา ถาอยนอกสมยประชมและการรอการเปดสมยประชมสามญจะเปนการชกชา คณะรฐมนตรตองดาเนนการใหมการเรยกประชมรฐสภาสมยวสามญเพอพจารณาอนมตหรอไมอนมตพระราชกาหนดโดยเรวถาสภาผแทนราษฎรไมอนมตหรอสภาผแทนราษฎรอนมตแตวฒสภาไมอนมตและสภาผแทนราษฎรยนยนการอนมตดวยคะแนนเสยงไมมากกวากงหนงของจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของสภาผแทนราษฎรใหพระราชกาหนดนนตกไป แตทงนไมกระทบตอกจการทไดเปนไปในระหวางทใชพระราชกาหนดนน

หากพระราชกาหนดตามวรรคหนงมผลเปนการแกไขเพมเตมหรอยกเลกบทบญญตแหงกฎหมายใดและพระราชกาหนดนนตองตกไปตามวรรคสาม ใหบทบญญตแหงกฎหมายทมอยกอนการแกไขเพมเตมหรอยกเลก มผลใชบงคบตอไปนบแตวนทการไมอนมตพระราชกาหนดนนมผล

ถาสภาผแทนราษฎรและวฒสภาอนมตพระราชกาหนดนน หรอถาวฒสภาไมอนมตและสภาผแทนราษฎรยนยนการอนมตดวยคะแนนเสยงมากกวากงหนงของจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของสภาผแทนราษฎร ใหพระราชกาหนดนนมผลใชบงคบเปนพระราชบญญตตอไป

การอนมตหรอไมอนมตพระราชกาหนด ใหนายกรฐมนตรประกาศในราชกจจานเบกษา ในกรณไมอนมต ใหมผลตงแตวนถดจากวนประกาศในราชกจจานเบกษา

การพจารณาพระราชกาหนดของสภาผแทนราษฎรและของวฒสภา และการยนยนการอนมตพระราชกาหนด จะตองกระทาในโอกาสแรกทมการประชมสภานน ๆ

มาตรา ๑๗๓ กอนทสภาผแทนราษฎรหรอวฒสภาจะไดอนมตพระราชกาหนดใด

สมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชกวฒสภาจานวนไมนอยกวาหนงในหาของจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของแตละสภา มสทธเขาชอเสนอความเหนตอประธานแหงสภาทตนเปนสมาชกวาพระราชกาหนดนนไมเปนไปตามมาตรา ๑๗๒ วรรคหนง และใหประธานแหงสภานนสงความเหนไปยงศาลรฐธรรมนญภายในสามวนนบแตวนทไดรบความเหนเพอวนจฉย และใหรอการพจารณาพระราชกาหนดนนไวกอนจนกวาจะไดรบแจงคาวนจฉยของศาลรฐธรรมนญ

ใหศาลรฐธรรมนญมคาวนจฉยภายในหกสบวนนบแตวนทไดรบเรอง และใหศาลรฐธรรมนญแจงคาวนจฉยนนไปยงประธานแหงสภาทสงความเหนนนมา

ในกรณทศาลรฐธรรมนญวนจฉยวาพระราชกาหนดใดไมเปนไปตามมาตรา ๑๗๒ วรรคหนง ใหพระราชกาหนดนนไมมผลใชบงคบมาแตตน

คาวนจฉยของศาลรฐธรรมนญวาพระราชกาหนดใดไมเปนไปตามมาตรา ๑๗๒ วรรคหนง ตองมคะแนนเสยงไมนอยกวาสองในสามของจานวนตลาการศาลรฐธรรมนญทงหมดเทาทมอย

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๕๐ -






















มาตรา ๑๗๔ ในกรณทมความจาเปนตองมกฎหมายเกยวดวยภาษอากรหรอ

เงนตราซงจะตองไดรบการพจารณาโดยดวนและลบเพอรกษาประโยชนของแผนดน พระมหากษตรยจะทรงตราพระราชกาหนดใหใชบงคบดงเชนพระราชบญญตกได

ใหนาความในมาตรา ๑๗๒ วรรคสาม วรรคส วรรคหา วรรคหก และวรรคเจด มาใชบงคบแกพระราชกาหนดทไดตราขนตามวรรคหนงโดยอนโลม แตถาเปนการตราขนในระหวางสมยประชม จะตองนาเสนอตอสภาผแทนราษฎรภายในสามวนนบแตวนถดจากวนประกาศในราชกจจานเบกษา

มาตรา ๑๗๕ พระมหากษตรยทรงไวซงพระราชอานาจในการตราพระราชกฤษฎกา

โดยไมขดตอกฎหมาย มาตรา ๑๗๖ พระมหากษตรยทรงไวซงพระราชอานาจในการประกาศใชและเลกใช

กฎอยการศก ในกรณทมความจาเปนตองประกาศใชกฎอยการศกเฉพาะแหงเปนการรบดวน

เจาหนาทฝายทหารยอมกระทาไดตามกฎหมายวาดวยกฎอยการศก มาตรา ๑๗๗ พระมหากษตรยทรงไวซงพระราชอานาจในการประกาศสงครามเมอ

ไดรบความเหนชอบของรฐสภา มตใหความเหนชอบของรฐสภาตองมคะแนนเสยงไมนอยกวาสองในสามของจานวน

สมาชกทงหมดเทาทมอยของทงสองสภา มาตรา ๑๗๘ พระมหากษตรยทรงไวซงพระราชอานาจในการทาหนงสอสญญา

สนตภาพสญญาสงบศก และสญญาอนกบนานาประเทศหรอกบองคการระหวางประเทศ หนงสอสญญาใดมบทเปลยนแปลงอาณาเขตไทย หรอเขตพนทนอกอาณาเขตซง

ประเทศไทยมสทธอธปไตยหรอมเขตอานาจตามหนงสอสญญาหรอตามกฎหมายระหวางประเทศหรอจะตองออกพระราชบญญตเพอใหการเปนไปตามหนงสอสญญา และหนงสอสญญาอนทอาจมผลกระทบตอความมนคงทางเศรษฐกจ สงคม หรอการคาหรอการลงทนของประเทศอยางกวางขวาง ตองไดรบความเหนชอบของรฐสภา ในการน รฐสภาตองพจารณาใหแลวเสรจภายในหกสบวนนบแตวนทไดรบเรอง หากรฐสภาพจารณาไมแลวเสรจภายในกาหนดเวลาดงกลาว ใหถอวารฐสภาใหความเหนชอบ

หนงสอสญญาอนทอาจมผลกระทบตอความมนคงทางเศรษฐกจ สงคม หรอการคา หรอการลงทนของประเทศอยางกวางขวางตามวรรคสอง ไดแก หนงสอสญญาเกยวกบการคาเสร เขตศ ลกากรรวมหรอการใหใชทรพยากรธรรมชาต หรอทาใหประเทศตองสญเสยสทธในทรพยากรธรรมชาตทงหมดหรอบางสวน หรอหนงสอสญญาอนตามทกฎหมายบญญต

ใหมกฎหมายกาหนดวธการทประชาชนจะเขามามสวนรวมในการแสดงความคดเหนและไดรบการเยยวยาทจาเปนอนเกดจากผลกระทบของการทาหนงสอสญญาตามวรรคสามดวย

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๕๑ -






















เมอมปญหาวาหนงสอสญญาใดเปนกรณตามวรรคสองหรอวรรคสามหรอไม คณะรฐมนตรจะขอใหศาลรฐธรรมนญวนจฉยกได ทงน ศาลรฐธรรมนญตองวนจฉยใหแลวเสรจภายในสามสบวนนบแตวนทไดรบคาขอ

มาตรา ๑๗๙ พระมหากษตรยทรงไวซงพระราชอานาจในการพระราชทานอภยโทษ มาตรา ๑๘๐ พระมหากษตรยทรงแตงตงขาราชการฝายทหารและฝายพลเรอน

ตาแหนงปลดกระทรวง อธบด และเทยบเทา และทรงใหพนจากตาแหนง เวนแตกรณทพนจากตาแหนงเพราะความตาย เกษยณอาย หรอพนจากราชการเพราะถกลงโทษ

มาตรา ๑๘๑ ขาราชการและพนกงานของรฐซงมตาแหนงหรอเงนเดอนประจาและ

มใชขาราชการการเมอง จะเปนขาราชการการเมองหรอผดารงตาแหนงทางการเมองอนมได มาตรา ๑๘๒ บทกฎหมาย พระราชหตถเลขา และพระบรมราชโองการอนเกยวกบ

ราชการแผนดนตองมรฐมนตรลงนามรบสนองพระบรมราชโองการ เวนแตทมบญญตไวเปนอยางอนในรฐธรรมนญ

มาตรา ๑๘๓ เงนประจาตาแหนงและประโยชนตอบแทนอยางอนขององคมนตร

ประธานและรองประธานสภาผแทนราษฎร ประธานและรองประธานวฒสภา ผนาฝายคานในสภาผแทนราษฎร สมาชกสภาผแทนราษฎร และสมาชกวฒสภา ใหกาหนดโดยพระราชกฤษฎกา

บาเหนจบานาญหรอประโยชนตอบแทนอยางอนขององคมนตรซงพนจากตาแหนง ใหกาหนดโดยพระราชกฤษฎกา

หมวด ๙

การขดกนแหงผลประโยชน

มาตรา ๑๘๔ สมาชกสภาผแทนราษฎรและสมาชกวฒสภาตอง (๑) ไมดารงตาแหนงหรอหนาทใดในหนวยราชการ หนวยงานของรฐหรอรฐวสาหกจ

หรอตาแหนงสมาชกสภาทองถนหรอผบรหารทองถน (๒) ไมรบหรอแทรกแซงหรอกาวกายการเขารบสมปทานจากรฐ หนวยราชการ

หนวยงานของรฐ หรอรฐวสาหกจ หรอเขาเปนคสญญากบรฐ หนวยราชการ หนวยงานของรฐ หรอรฐวสาหกจอนมลกษณะเปนการผกขาดตดตอน หรอเปนหนสวนหรอผถอหนในหางหนสวนหรอบรษททรบสมปทานหรอเขาเปนคสญญาในลกษณะดงกลาว ทงน ไมวาโดยทางตรงหรอทางออม

(๓) ไมรบเงนหรอประโยชนใด ๆ จากหนวยราชการ หนวยงานของรฐ หรอรฐวสาหกจเปนพเศษ นอกเหนอไปจากทหนวยราชการ หนวยงานของรฐ หรอรฐวสาหกจปฏบตตอบคคลอน ๆ ในธรกจการงานปกต

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๕๒ -






















(๔) ไมกระทาการใด ๆ ไมวาโดยทางตรงหรอทางออม อนเปนการขดขวางหรอแทรกแซงการใชสทธหรอเสรภาพของหนงสอพมพหรอสอมวลชนโดยมชอบ

มาตรานมใหใชบงคบในกรณทสมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชกวฒสภารบเบยหวด บาเหนจบานาญ เงนปพระบรมวงศานวงศ หรอเงนอนใดในลกษณะเดยวกน และมใหใชบงคบในกรณทสมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชกวฒสภารบหรอดารงตาแหนงกรรมาธการของรฐสภา สภาผแทนราษฎร หรอวฒสภา หรอกรรมการทไดรบแตงตงในการบรหารราชการแผนดนทเกยวกบกจการของสภา หรอกรรมการตามทมกฎหมายบญญตไวเปนการเฉพาะ

ใหนา (๒) และ (๓) มาบงคบใชแกคสมรสและบตรของสมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชกวฒสภา และบคคลอนซงมใชคสมรสและบตรของสมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชกวฒสภานนทดาเนนการในลกษณะผถกใช ผรวมดาเนนการ หรอผไดรบมอบหมายจากสมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชกวฒสภาใหกระทาการตามมาตรานดวย

มาตรา ๑๘๕ สมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชกวฒสภาตองไมใชสถานะหรอ

ตาแหนงการเปนสมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชกวฒสภากระทาการใด ๆ อนมลกษณะทเปนการกาวกายหรอแทรกแซงเพอประโยชนของตนเอง ของผอน หรอของพรรคการเมอง ไมวาโดยทางตรงหรอทางออมในเรองดงตอไปน

(๑) การปฏบตราชการหรอการดาเนนงานในหนาทประจาของขาราชการ พนกงานหรอลกจางของหนวยราชการ หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ กจการทรฐถอหนใหญ หรอราชการสวนทองถน

(๒) กระทาการในลกษณะททาใหตนมสวนรวมในการใชจายเงนงบประมาณหรอใหความเหนชอบในการจดทาโครงการใด ๆ ของหนวยงานของรฐ เวนแตเปนการดาเนนการในกจการของรฐสภา

(๓) การบรรจ แตงตง โยกยาย โอน เลอนตาแหนง เลอนเงนเดอนหรอการใหพนจากตาแหนงของขาราชการซงมตาแหนงหรอเงนเดอนประจาและมใชขาราชการการเมอง พนกงาน หรอลกจางของหนวยราชการ หนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ กจการทรฐถอหนใหญ หรอราชการสวนทองถน

มาตรา ๑๘๖ ใหนาความในมาตรา ๑๘๔ มาใชบงคบแกรฐมนตรดวยโดยอนโลม

เวนแตกรณ ดงตอไปน (๑) การดารงตาแหนงหรอการดาเนนการทกฎหมายบญญตใหเปนหนาทหรออานาจ

ของรฐมนตร (๒) การกระทาตามหนาทและอานาจในการบรหารราชการแผนดน หรอตาม

นโยบายทไดแถลงตอรฐสภา หรอตามทกฎหมายบญญต นอกจากกรณตามวรรคหนง รฐมนตรตองไมใชสถานะหรอตาแหนงกระทาการใดไม

วาโดยทางตรงหรอทางออม อนเปนการกาวกายหรอแทรกแซงการปฏบตหนาทของเจาหนาทของรฐเพอประโยชนของตนเองของผอน หรอของพรรคการเมองโดยมชอบตามทกาหนดในมาตรฐานทางจรยธรรม

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๕๓ -






















มาตรา ๑๘๗ รฐมนตรตองไมเปนหนสวนหรอผถอหนในหางหนสวนหรอบรษทหรอไมคงไวซงความเปนหนสวนหรอผถอหนในหางหนสวนหรอบรษทตอไปตามจานวนทกฎหมายบญญต และตองไมเปนลกจางของบคคลใด

ในกรณทรฐมนตรผใดประสงคจะไดรบประโยชนจากกรณตามวรรคหนงตอไป ใหแจงประธานกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตทราบภายในสามสบวนนบแตวนทไดรบแตงตง และใหโอนหนในหางหนสวนหรอบรษทดงกลาวใหแกนตบคคลซงจดการทรพยสนเพอประโยชนของผอน ทงน ตามทกฎหมายบญญต

รฐมนตรจะเขาไปเกยวของกบการบรหารจดการหนหรอกจการของหางหนสวนหรอบรษทตามวรรคสองไมวาในทางใด ๆ มได

มาตรานเฉพาะในสวนทเกยวกบความเปนหนสวนหรอผถอหน ใหใชบงคบแกคสมรสและบตรทยงไมบรรลนตภาวะของรฐมนตร และการถอหนของรฐมนตรทอยในความครอบครองหรอดแลของบคคลอนไมวาโดยทางใด ๆ ดวย

หมวด ๑๐

ศาล


มาตรา ๑๘๘ การพจารณาพพากษาอรรถคดเปนอานาจของศาล ซงตองดาเนนการ

ใหเปนไปตามกฎหมาย และในพระปรมาภไธยพระมหากษตรย ผ พพากษาและตลาการยอมม อสระในการพจารณาพพากษาอรรถคดตาม

รฐธรรมนญและกฎหมายใหเปนไปโดยรวดเรว เปนธรรม และปราศจากอคตทงปวง มาตรา ๑๘๙ บรรดาศาลทงหลายจะตงขนไดแตโดยพระราชบญญต การตงศาลขนใหมหรอกาหนดวธพจารณาเพอพจารณาพพากษาคดใดคดหนงหรอท

มขอหาฐานใดฐานหนงโดยเฉพาะแทนศาลทมตามกฎหมายสาหรบพจารณาพพากษาคดนน ๆ จะกระทามได

มาตรา ๑๙๐ พระมหากษตรยทรงแตงตงและใหผพพากษาและตลาการพนจาก

ตาแหนง แตในกรณทพนจากตาแหนงเพราะความตาย เกษยณอาย ตามวาระ หรอพนจากราชการเพราะถกลงโทษใหนาความกราบบงคมทลเพอทรงทราบ

มาตรา ๑๙๑ กอนเขารบหนาท ผพพากษาและตลาการตองถวายสตยปฏญาณตอ

พระมหากษตรยดวยถอยคา ดงตอไปน

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๕๔ -






















“ขาพระพทธเจา ( ชอผปฏญาณ) ขอถวายสตยปฏญาณวา ขาพระพทธเจาจะจงรกภกดตอพระมหากษตรย และจะปฏบตหนาทในพระปรมาภไธยดวยความซอสตยสจรตโดยปราศจากอคตทงปวงเพอใหเกดความยตธรรมแกประชาชน และความสงบสขแหงราชอาณาจกร ทงจะรกษาไวและปฏบตตามซงการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมขตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยและกฎหมายทกประการ”

มาตรา ๑๙๒ ในกรณทมปญหาเกยวกบหนาทและอานาจระหวางศาลยตธรรม

ศาลปกครอง หรอศาลทหาร ใหพจารณาวนจฉยชขาดโดยคณะกรรมการซงประกอบดวยประธานศาลฎกาเปนประธาน ประธานศาลปกครองสงสด หวหนาสานกตลาการทหาร และผทรงคณวฒอนอกไมเกนสคนตามทกฎหมายบญญตเปนกรรมการ

หลกเกณฑและวธการชขาดปญหาเกยวกบหนาทและอานาจระหวางศาลตามวรรคหนง ใหเปนไปตามทกฎหมายบญญต

มาตรา ๑๙๓ ใหแตละศาล ยกเวนศาลทหาร มหนวยงานทรบผดชอบงานธรการทม

ความเปนอสระในการบรหารงานบคคล การงบประมาณ และการดาเนนการอน โดยใหมหวหนาหนวยงานคนหนงเปนผบงคบบญชาขนตรงตอประธานของแตละศาล ทงน ตามทกฎหมายบญญต

ใหศาลยตธรรมและศาลปกครองมระบบเงนเดอนและคาตอบแทนเปนการเฉพาะตามความเหมาะสมตามทกฎหมายบญญต

สวนท ๒

ศาลยตธรรม

มาตรา ๑๙๔ ศาลยตธรรมมอานาจพจารณาพพากษาคดทงปวง เวนแตคดท

รฐธรรมนญหรอกฎหมายบญญตใหอยในอานาจของศาลอน การจดตง วธพจารณาคด และการดาเนนงานของศาลยตธรรมใหเปนไปตาม

กฎหมายวาดวยการนน มาตรา ๑๙๕ ใหมแผนกคดอาญาของผดารงตาแหนงทางการเมองในศาลฎกา โดย

องคคณะผพพากษาประกอบดวยผพพากษาในศาลฎกาซงดารงตาแหนงไมตากวาผพพากษาศาลฎกาหรอผพพากษาอาวโสซงเคยดารงตาแหนงไมตากวาผพพากษาศาลฎกา ซงไดรบคดเลอกโดยทประชมใหญศาลฎกาจานวนไมนอยกวาหาคนแตไมเกนเกาคนตามทบญญตไวในพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยวธพจารณาคดอาญาของผดารงตาแหนงทางการเมอง โดยใหเลอกเปนรายคด

ศาลฎกาแผนกคดอาญาของผดารงตาแหนงทางการเมองมอานาจพจารณาพพากษาคดตามทบญญตไวในรฐธรรมนญ

วธพจารณาคดอาญาของผดารงตาแหนงทางการเมอง ใหเปนไปตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยวธพจารณาคดอาญาของผดารงตาแหนงทางการเมอง

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๕๕ -






















คาพพากษาของศาลฎกาแผนกคดอาญาของผดารงตาแหนงทางการเมอง ใหอทธรณตอทประชมใหญศาลฎกาไดภายในสามสบวนนบแตวนทศาลฎกาแผนกคดอาญาของผดารงตาแหนงทางการเมองมคาพพากษา

การวนจฉยอทธรณของทประชมใหญศาลฎกาตามวรรคส ใหดาเนนการโดยองคคณะของศาลฎกาซงประกอบดวยผพพากษาในศาลฎกาซงดารงตาแหนงไมตากวาผพพากษาหวหนาคณะในศาลฎกาหรอผพพากษาอาวโสซงเคยดารงตาแหนงไมตากวาผพพากษาหวหนาคณะในศาลฎกาซงไมเคยพจารณาคดนนมากอน และไดรบคดเลอกโดยทประชมใหญศาลฎกาจานวนเกาคน โดยใหเลอกเปนรายคดและเมอองคคณะของศาลฎกาดงกลาวไดวนจฉยแลว ใหถอวาคาวนจฉยนนเปนคาวนจฉยอทธรณของทประชมใหญศาลฎกา

ในกรณทศาลฎกาแผนกคดอาญาของผดารงตาแหนงทางการเมองมคาพพากษาใหผใดพนจากตาแหนง หรอคาพพากษานนมผลใหผใดพนจากตาแหนง ไมวาจะมการอทธรณตามวรรคสหรอไม ใหผนนพนจากตาแหนงตงแตวนทศาลฎกาแผนกคดอาญาของผดารงตาแหนงทางการเมองมคาพพากษา

หลกเกณฑและวธการอทธรณตามวรรคส และการพจารณาวนจฉยอทธรณตามวรรคหา ใหเปนไปตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยวธพจารณาคดอาญาของผดารงตาแหนงทางการเมอง

มาตรา ๑๙๖ การบรหารงานบคคลเกยวกบผพพากษาศาลยตธรรมตองมความเปน

อสระและดาเนนการโดยคณะกรรมการตลาการศาลยตธรรม ซงประกอบดวยประธานศาลฎกาเปนประธานและกรรมการผทรงคณวฒซงเปนขาราชการตลาการในแตละชนศาล และผทรงคณวฒซงไมเปนหรอเคยเปนขาราชการตลาการ บรรดาทไดรบเลอกจากขาราชการตลาการไมเกนสองคน ทงน ตามทกฎหมายบญญต

สวนท ๓

ศาลปกครอง

มาตรา ๑๙๗ ศาลปกครองมอานาจพจารณาพพากษาคดปกครองอนเนองมาจาก

การใชอานาจทางปกครองตามกฎหมายหรอเนองมาจากการดาเนนกจการทางปกครอง ทงน ตามทกฎหมายบญญต

ใหมศาลปกครองสงสดและศาลปกครองชนตน อานาจศาลปกครองตามวรรคหนง ไมรวมถงการวนจฉยชขาดขององคกรอสระซง

เปนการใชอานาจโดยตรงตามรฐธรรมนญขององคกรอสระนน ๆ การจดตง วธพจารณาคด และการดาเนนงานของศาลปกครองใหเปนไปตาม

กฎหมายวาดวยการนน มาตรา ๑๙๘ การบรหารงานบคคลเกยวกบตลาการศาลปกครองตองมความเปน

อสระและดาเนนการโดยคณะกรรมการตลาการศาลปกครองซงประกอบดวยประธานศาลปกครอง

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๕๖ -






















สงสดเปนประธานและกรรมการผทรงคณวฒซงเปนตลาการในศาลปกครอง และผทรงคณวฒซงไมเปนหรอเคยเปนตลาการในศาลปกครองไมเกนสองคน บรรดาทไดรบเลอกจากขาราชการตลาการศาลปกครอง ทงน ตามทกฎหมายบญญต

สวนท ๔ ศาลทหาร

มาตรา ๑๙๙ ศาลทหารมอานาจพจารณาพพากษาคดอาญาทผกระทาความผดเปนบคคลซงอยในอานาจศาลทหารและคดอน ทงน ตามทกฎหมายบญญต

การจดตง วธพจารณาคด และการดาเนนงานของศาลทหาร ตลอดจนการแตงตงและการใหตลาการศาลทหารพนจากตาแหนง ใหเปนไปตามทกฎหมายบญญต

หมวด ๑๑

ศาลรฐธรรมนญ

มาตรา ๒๐๐ ศาลรฐธรรมนญประกอบดวยตลาการศาลรฐธรรมนญจานวนเกาคน

ซงพระมหากษตรยทรงแตงตงจากบคคล ดงตอไปน (๑) ผพพากษาในศาลฎกาซงดารงตาแหนงไมตากวาผพพากษาหวหนาคณะในศาล

ฎกามาแลวไมนอยกวาสามป ซงไดรบคดเลอกโดยทประชมใหญศาลฎกา จานวนสามคน (๒) ตลาการในศาลปกครองสงสดซงดารงตาแหนงไมตากวาตลาการศาลปกครอง

สงสดมาแลวไมนอยกวาหาป ซงไดรบคดเลอกโดยทประชมใหญตลาการในศาลปกครองสงสด จานวนสองคน

(๓) ผทรงคณวฒสาขานตศาสตรซงไดรบการสรรหาจากผดารงตาแหนงหรอเคยดารงตาแหนงศาสตราจารยของมหาวทยาลยในประเทศไทยมาแลวเปนเวลาไมนอยกวาหาป และยงมผลงานทางวชาการเปนทประจกษ จานวนหนงคน

(๔) ผทรงคณวฒสาขารฐศาสตรหรอรฐประศาสนศาสตรซงไดรบการสรรหาจากผดารงตาแหนงหรอเคยดารงตาแหนงศาสตราจารยของมหาวทยาลยในประเทศไทยมาแลวเปนเวลาไมนอยกวาหาปและยงมผลงานทางวชาการเปนทประจกษ จานวนหนงคน

(๕) ผทรงคณวฒซงไดรบการสรรหาจากผรบหรอเคยรบราชการในตาแหนงไมตากวาอธบด หรอหวหนาสวนราชการทเทยบเทา หรอตาแหนงไมตากวารองอยการสงสดมาแลวไมนอยกวาหาปจานวนสองคน

ในกรณไมอาจเลอกผพพากษาหวหนาคณะในศาลฎกาตาม (๑) ทประชมใหญศาลฎกาจะเลอกบคคลจากผซงเคยดารงตาแหนงไมตากวาผพพากษาในศาลฎกามาแลวไมนอยกวาสามปกได

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๕๗ -






















การนบระยะเวลาตามวรรคหนง ใหนบถงวนทไดรบการคดเลอกหรอวนสมครเขารบการสรรหา แลวแตกรณ ในกรณจาเปนอนไมอาจหลกเลยงได คณะกรรมการสรรหาจะประกาศลดระยะเวลาตามวรรคหนงหรอวรรคสองลงกได แตจะลดลงเหลอนอยกวาสองปมได

มาตรา ๒๐๑ ตลาการศาลรฐธรรมนญตองมคณสมบตดงตอไปนดวย (๑) มสญชาตไทยโดยการเกด (๒) มอายไมตากวาสสบหาป แตไมถงหกสบแปดปในวนทไดรบการคดเลอกหรอวน

สมครเขารบการสรรหา (๓) สาเรจการศกษาไมตากวาปรญญาตรหรอเทยบเทา (๔) มความซอสตยสจรตเปนทประจกษ (๕) มสขภาพทสามารถปฏบตหนาทไดอยางมประสทธภาพ มาตรา ๒๐๒ ตลาการศาลรฐธรรมนญตองไมมลกษณะตองหาม ดงตอไปน (๑) เปนหรอเคยเปนตลาการศาลรฐธรรมนญหรอผดารงตาแหนงในองคกรอสระใด (๒) ลกษณะตองหามตามมาตรา ๙๘ (๑) (๒) (๓) (๔) (๕) (๖) (๗) (๘) (๙) (๑๐)

(๑๑) (๑๗) หรอ (๑๘) (๓) เคยไดรบโทษจาคกโดยคาพพากษาถงทสดใหจาคก เวนแตในความผดอนได

กระทาโดยประมาทหรอความผดลหโทษ (๔) เปนหรอเคยเปนสมาชกสภาผแทนราษฎร สมาชกวฒสภา ขาราชการการเมอง

หรอสมาชกสภาทองถนหรอผบรหารทองถนในระยะสบปกอนเขารบการคดเลอกหรอสรรหา (๕) เปนหรอเคยเปนสมาชกหรอผดารงตาแหนงอนของพรรคการเมองในระยะสบป

กอนเขารบการคดเลอกหรอสรรหา (๖) เปนขาราชการซงมตาแหนงหรอเงนเดอนประจา (๗) เปนพนกงานหรอลกจางของหนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ หรอราชการสวน

ทองถน หรอกรรมการหรอทปรกษาของหนวยงานของรฐหรอรฐวสาหกจ (๘) เปนผดารงตาแหนงใดในหางหนสวนบรษท หรอองคกรทดาเนนธรกจโดยมงหา

ผลกาไรหรอรายไดมาแบงปนกน หรอเปนลกจางของบคคลใด (๙) เปนผประกอบวชาชพอสระ (๑๐) มพฤตการณอนเปนการฝาฝนหรอไมปฏบตตามมาตรฐานทางจรยธรรมอยาง

รายแรง มาตรา ๒๐๓ เมอมกรณทจะตองสรรหาผสมควรไดรบการแตงตงเปนตลาการศาล

รฐธรรมนญ ใหเปนหนาทและอานาจของคณะกรรมการสรรหา ซงประกอบดวย (๑) ประธานศาลฎกา เปนประธานกรรมการ (๒) ประธานสภาผแทนราษฎร และผนาฝายคานในสภาผแทนราษฎร เปนกรรมการ (๓) ประธานศาลปกครองสงสด เปนกรรมการ

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๕๘ -






















(๔) บคคลซงองคกรอสระแตงตงจากผมคณสมบตตามมาตรา ๒๐๑ และไมมลกษณะตองหามตามมาตรา ๒๐๒ และไมเคยปฏบตหนาทใด ๆ ในศาลรฐธรรมนญหรอองคกรอสระ องคกรละหนงคนเปนกรรมการ

ในกรณทไมมผดารงตาแหนงกรรมการสรรหาตาม (๒) หรอกรรมการสรรหาตาม (๔) มไมครบไมวาดวยเหตใด ใหคณะกรรมการสรรหาประกอบดวยกรรมการสรรหาเทาทมอย

ใหสานกงานเลขาธการวฒสภาปฏบตหนาทเปนหนวยธรการของคณะกรรมการสรรหา ใหคณะกรรมการสรรหาดาเนนการสรรหาผสมควรไดรบการแตงตงเปนตลาการศาล

รฐธรรมนญ ตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทบญญตไวในพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยวธพจารณาของศาลรฐธรรมนญ

ในกรณทมปญหาเกยวกบคณสมบตของผสมคร ผไดรบการคดเลอกหรอไดรบการสรรหาใหเปนหนาทและอานาจของคณะกรรมการสรรหาเปนผวนจฉย คาวนจฉยของคณะกรรมการสรรหาใหเปนทสด

ในการสรรหา ใหคณะกรรมการสรรหาปรกษาหารอเพอคดสรรใหไดบคคลซงมความรบผดชอบสง มความกลาหาญในการปฏบตหนาท และมพฤตกรรมทางจรยธรรมเปนตวอยางทดของสงคม โดยนอกจากการประกาศรบสมครแลว ใหคณะกรรมการสรรหาดาเนนการสรรหาจากบคคลทมความเหมาะสมทวไปไดดวย แตตองไดรบความยนยอมของบคคลนน

มาตรา ๒๐๔ ผไดรบการคดเลอกหรอสรรหาเพอแตงตงใหดารงตาแหนงตลาการ

ศาลรฐธรรมนญตองไดรบความเหนชอบจากวฒสภาดวยคะแนนเสยงไมนอยกวากงหนงของจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของวฒสภา

ในกรณทวฒสภาไมใหความเหนชอบผไดรบการสรรหาหรอคดเลอกรายใด ใหดาเนนการสรรหาหรอคดเลอกบคคลใหมแทนผนน แลวเสนอตอวฒสภาเพอใหความเหนชอบตอไป

เมอผไดรบการสรรหาหรอคดเลอกไดรบความเหนชอบจากวฒสภาแลว ใหเลอกกนเองใหคนหนงเปนประธานศาลรฐธรรมนญ แลวแจงผลใหประธานวฒสภาทราบ

ใหประธานวฒสภานาความกราบบงคมทลเพอทรงแตงตงประธานศาลรฐธรรมนญและตลาการศาลรฐธรรมนญ และเปนผลงนามรบสนองพระบรมราชโองการ

มาตรา ๒๐๕ ผไดรบความเหนชอบจากวฒสภาใหเปนตลาการศาลรฐธรรมนญโดย

ทยงมไดพนจากตาแหนงตามมาตรา ๒๐๒ (๖) (๗) หรอ (๘) หรอยงประกอบวชาชพตาม (๙) อย ตองแสดงหลกฐานวาไดลาออกหรอเลกประกอบวชาชพตามมาตรา ๒๐๒ (๖) (๗) (๘) หรอ (๙) แลว ตอประธานวฒสภาภายในเวลาทประธานวฒสภากาหนด ซงตองเปนเวลากอนทประธานวฒสภาจะนาความกราบบงคมทลตามมาตรา ๒๐๔ วรรคส ในกรณทไมแสดงหลกฐานภายในกาหนดเวลาดงกลาว ใหถอวาผนนสละสทธและใหดาเนนการคดเลอกหรอสรรหาใหม

มาตรา ๒๐๖ ในการพจารณาใหความเหนชอบตามมาตรา ๒๐๔ ถามผไดรบความ

เหนชอบจากวฒสภาจานวนไมนอยกวาเจดคน ใหผไดรบความเหนชอบเลอกกนเองใหคนหนงเปนประธานศาลรฐธรรมนญแลวแจงผลใหประธานวฒสภาทราบโดยไมตองรอใหมผไดรบความเหนชอบครบเกาคน และเมอโปรดเกลาโปรดกระหมอมแตงตงแลว ใหศาลรฐธรรมนญดาเนนการตามหนาท

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๕๙ -






















และอานาจตอไปพลางกอนได โดยในระหวางนน ใหถอวาศาลรฐธรรมนญประกอบดวยตลาการศาลรฐธรรมนญเทาทมอย

มาตรา ๒๐๗ ตลาการศาลรฐธรรมนญมวาระการดารงตาแหนงเจดปนบแตวนท

พระมหากษตรยทรงแตงตง และใหดารงตาแหนงไดเพยงวาระเดยว มาตรา ๒๐๘ นอกจากการพนจากตาแหนงตามวาระ ตลาการศาลรฐธรรมนญพน

จากตาแหนงเมอ (๑) ขาดคณสมบตตามมาตรา ๒๐๑ หรอมลกษณะตองหามตามมาตรา ๒๐๒ (๒) ตาย (๓) ลาออก (๔) มอายครบเจดสบหาป (๕) ศาลรฐธรรมนญมมตใหพนจากตาแหนงดวยคะแนนเสยงไมนอยกวาสามในส

ของตลาการศาลรฐธรรมนญทงหมดเทาทมอยเพราะเหตฝาฝนหรอไมปฏบตตามมาตรฐานทางจรยธรรมของตลาการศาลรฐธรรมนญ

(๖) พนจากตาแหนงเพราะเหตตามมาตรา ๒๓๕ วรรคสาม ประธานศาลรฐธรรมนญซงลาออกจากตาแหนง ใหพนจากตาแหนงตลาการศาล

รฐธรรมนญดวย ในกรณทตลาการศาลรฐธรรมนญพนจากตาแหนงตามวาระ ใหตลาการศาล

รฐธรรมนญทพนจากตาแหนงปฏบตหนาทตอไปจนกวาจะมการแตงตงตลาการศาลรฐธรรมนญใหมแทน ในกรณทมปญหาวาตลาการศาลรฐธรรมนญผใดพนจากตาแหนงตาม (๑) หรอ (๓)

หรอไม ใหเปนหนาทและอานาจของคณะกรรมการสรรหาตามมาตรา ๒๐๓ เปนผวนจฉย คาวนจฉยของคณะกรรมการสรรหาใหเปนทสด

การรองขอ ผมสทธรองขอ การพจารณา และการวนจฉยตามวรรคส ใหเปนไปตามหลกเกณฑและวธการทบญญตไวในพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยวธพจารณาของศาลรฐธรรมนญ

มาตรา ๒๐๙ ในระหวางทตลาการศาลรฐธรรมนญพนจากตาแหนงกอนวาระและ

ยงไมมการแตงตงตลาการศาลรฐธรรมนญแทนตาแหนงทวาง ใหตลาการศาลรฐธรรมนญเทาทเหลออยปฏบตหนาทตอไปได

บทบญญตตามวรรคหนงมใหใชบงคบกรณมตลาการศาลรฐธรรมนญเหลออยไมถงเจดคน

มาตรา ๒๑๐ ศาลรฐธรรมนญมหนาทและอานาจ ดงตอไปน (๑) พจารณาวนจฉยความชอบดวยรฐธรรมนญของกฎหมายหรอรางกฎหมาย (๒) พจารณาวนจฉยปญหาเกยวกบหนาทและอานาจของสภาผแทนราษฎร วฒสภา

รฐสภา คณะรฐมนตร หรอองคกรอสระ (๓) หนาทและอานาจอนตามทบญญตไวในรฐธรรมนญ

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๖๐ -






















การยนคารองและเงอนไขการยนคารอง การพจารณาวนจฉย การทาคาวนจฉย และการดาเนนงานของศาลรฐธรรมนญ นอกจากท บญญตไวในรฐธรรมนญแลว ใหเปนไปตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยวธพจารณาของศาลรฐธรรมนญ

ใหนาความในมาตรา ๑๘๘ มาตรา ๑๙๐ มาตรา ๑๙๑ และมาตรา ๑๙๓ มาใชบงคบแกศาลรฐธรรมนญดวยโดยอนโลม

มาตรา ๒๑๑ องคคณะของตลาการศาลรฐธรรมนญในการนงพจารณาและในการ

ทาคาวนจฉยตองประกอบดวยตลาการศาลรฐธรรมนญไมนอยกวาเจดคน คาวนจฉยของศาลรฐธรรมนญใหถอเสยงขางมาก เวนแตรฐธรรมนญจะบญญตไว

เปนอยางอน เมอศาลรฐธรรมนญรบเรองใดไวพจารณาแลว ตลาการศาลรฐธรรมนญผใดจะปฏเสธ

ไมวนจฉยโดยอางวาเรองนนไมอยในอานาจของศาลรฐธรรมนญมได คาวนจฉยของศาลรฐธรรมนญใหเปนเดดขาด มผลผกพนรฐสภา คณะรฐมนตร ศาล

องคกรอสระ และหนวยงานของรฐ มาตรา ๒๑๒ ในการทศาลจะใชบทบญญตแหงกฎหมายบงคบแกคดใด ถาศาลเหนเอง

หรอคความโตแยงพรอมดวยเหตผลวาบทบญญตแหงกฎหมายนนตองดวยมาตรา ๕ และยงไมมคาวนจฉยของศาลรฐธรรมนญในสวนทเกยวกบบทบญญตนน ใหศาลสงความเหนเชนวานนตอศาลรฐธรรมนญเพอวนจฉย ในระหวางนน ใหศาลดาเนนการพจารณาตอไปไดแตใหรอการพพากษาคดไวชวคราวจนกวาจะมคาวนจฉยของศาลรฐธรรมนญ

ในกรณทศาลรฐธรรมนญเหนวาคาโตแยงของคความตามวรรคหนง ไมเปนสาระอนควรไดรบการวนจฉย ศาลรฐธรรมนญจะไมรบเรองดงกลาวไวพจารณากได

คาวนจฉยของศาลรฐธรรมนญใหใชไดในคดทงปวง แตไมกระทบตอคาพพากษาของศาลอนถงทสดแลว เวนแตในคดอาญาใหถอวาผซงเคยถกศาลพพากษาวากระทาความผดตามบทบญญตแหงกฎหมายทศาลรฐธรรมนญวนจฉยวาไมชอบดวยมาตรา ๕ นน เปนผไมเคยกระทาความผดดงกลาวหรอถาผนนยงรบโทษอยกใหปลอยตวไป แตทงนไมกอใหเกดสทธทจะเรยกรองคาชดเชยหรอคาเสยหายใด ๆ

มาตรา ๒๑๓ บคคลซงถกละเมดสทธหรอเสรภาพทรฐธรรมนญคมครองไวมสทธยน

คารองตอศาลรฐธรรมนญเพอมคาวนจฉยวาการกระทานนขดหรอแยงตอรฐธรรมนญ ทงน ตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทบญญตไวในพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยวธพจารณาของศาลรฐธรรมนญ

มาตรา ๒๑๔ ในกรณทตลาการศาลรฐธรรมนญตองหยดปฏบตหนาทตามมาตรา

๒๓๕ วรรคสาม และมตลาการศาลรฐธรรมนญเหลออยไมถงเจดคน ใหประธานศาลฎกาและประธานศาลปกครองสงสดรวมกนแตงตงบคคลซงมคณสมบตและไมมลกษณะตองหามเชนเดยวกบตลาการศาลรฐธรรมนญทาหนาทเปนตลาการศาลรฐธรรมนญเปนการชวคราวใหครบเกาคน โดยใหผซงไดรบ

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๖๑ -






















แตงตงทาหนาทในฐานะตลาการศาลรฐธรรมนญไดจนกวาตลาการศาลรฐธรรมนญทตนทาหนาทแทนจะปฏบตหนาทได หรอจนกวาจะมการแตงตงผดารงตาแหนงแทน

หมวด ๑๒ องคกรอสระ


มาตรา ๒๑๕ องคกรอสระเปนองคกรทจดตงขนใหมความอสระในการปฏบตหนาท ใหเปนไปตามรฐธรรมนญและกฎหมาย

การปฏบตหนาทและการใชอานาจขององคกรอสระตองเปนไปโดยสจรต เทยงธรรม กลาหาญ และปราศจากอคตทงปวงในการใชดลพนจ

มาตรา ๒๑๖ นอกจากคณสมบตและลกษณะตองหามตามทบญญตไวเปนการ

เฉพาะในสวนทวาดวยองคกรอสระแตละองคกรแลว ผดารงตาแหนงในองคกรอสระตองมคณสมบตและไมมลกษณะตองหามทวไปดงตอไปนดวย

(๑) มอายไมตากวาสสบหาป แตไมเกนเจดสบป (๒) มคณสมบตตามมาตรา ๒๐๑ (๑) (๓) (๔) และ (๕) (๓) ไมมลกษณะตองหามตามมาตรา ๒๐๒ มาตรา ๒๑๗ เมอมกรณทจะตองสรรหาผสมควรไดรบการแตงตงเปนผดารง

ตาแหนงในองคกรอสระนอกจากคณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาต ใหเปนหนาทและอานาจของคณะกรรมการสรรหาตามมาตรา ๒๐๓ ทจะดาเนนการสรรหา เวนแตกรรมการสรรหาตามมาตรา ๒๐๓ (๔) ใหประกอบดวยบคคลซงแตงตงโดยศาลรฐธรรมนญและองคกรอสระทมใชองคกรอสระทตองมการสรรหา

ใหนาความในมาตรา ๒๐๓ มาตรา ๒๐๔ มาตรา ๒๐๕ และมาตรา ๒๐๖ มาใชบงคบแกการสรรหาตามวรรคหนงโดยอนโลม

มาตรา ๒๑๘ นอกจากการพนจากตาแหนงตามวาระ ผดารงตาแหนงในองคกร

อสระพนจากตาแหนงเมอ (๑) ตาย (๒) ลาออก (๓) ขาดคณสมบตหรอมลกษณะตองหามทวไปตามมาตรา ๒๑๖ หรอขาดคณสมบต

หรอมลกษณะตองหามเฉพาะตามมาตรา ๒๒๒ มาตรา ๒๒๘ มาตรา ๒๓๒ มาตรา ๒๓๘ หรอตามมาตรา ๒๔๖ วรรคสอง และตามกฎหมายทตราขนตามมาตรา ๒๔๖ วรรคส แลวแตกรณ

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๖๒ -






















ใหนาความในมาตรา ๒๐๘ วรรคสอง วรรคสาม วรรคส และวรรคหา และมาตรา ๒๐๙ มาใชบงคบแกการพนจากตาแหนงของผดารงตาแหนงในองคกรอสระโดยอนโลม

ในกรณทผดารงตาแหนงในองคกรอสระตองหยดปฏบตหนาทตามมาตรา ๒๓๕ วรรคสาม ถามจานวนเหลออยไมถงกงหนง ใหนาความในมาตรา ๒๑๔ มาใชบงคบโดยอนโลม

มาตรา ๒๑๙ ใหศาลรฐธรรมนญและองคกรอสระรวมกนกาหนดมาตรฐานทาง

จรยธรรมขนใชบงคบแกตลาการศาลรฐธรรมนญและผดารงตาแหนงในองคกรอสระ รวมทงผวาการตรวจเงนแผนดนและหวหนาหนวยงานธรการของศาลรฐธรรมนญและองคกรอสระ และเมอประกาศในราชกจจานเบกษาแลวใหใชบงคบได ทงน มาตรฐานทางจรยธรรมดงกลาวตองครอบคลมถงการรกษาเกยรตภมและผลประโยชนของชาต และตองระบใหชดแจงดวยวาการฝาฝนหรอไมปฏบตตามมาตรฐานทางจรยธรรมใดมลกษณะรายแรง

ในการจดทามาตรฐานทางจรยธรรมตามวรรคหนง ใหรบฟงความคดเหนของสภาผแทนราษฎร วฒสภา และคณะรฐมนตร ประกอบดวย และเมอประกาศใชบงคบแลวใหใชบงคบแกสมาชกสภาผแทนราษฎร สมาชกวฒสภา และคณะรฐมนตรดวย แตไมหามสภาผแทนราษฎร วฒสภา หรอคณะรฐมนตรทจะกาหนดจรยธรรมเพมขนใหเหมาะสมกบการปฏบตหนาทของตน แตตองไมขดหรอแยงกบมาตรฐานทางจรยธรรมตามวรรคหนง และใหประกาศในราชกจจานเบกษา

มาตรา ๒๒๐ ใหองคกรอสระแตละแหง นอกจากคณะกรรมการตรวจเงนแผนดน

มหนวยงานทรบผดชอบงานธรการ ดาเนนการ และอานวยความสะดวก เพอใหองคกรอสระบรรลภารกจและหนาทตามทกาหนดไวในรฐธรรมนญ กฎหมาย และเปนไปตามมตหรอแนวทางทองคกรอสระกาหนด โดยใหมหวหนาหนวยงานคนหนงซงแตงตงโดยความเหนชอบขององคกรอสระแตละองคกรเปนผรบผดชอบการบรหารงานของหนวยงานนน รบผดชอบขนตรงตอองคกรอสระ ทงน ตามทกฎหมายบญญต

มาตรา ๒๒๑ ในการปฏบตหนาท ใหองคกรอสระรวมมอและชวยเหลอกนเพอให

บรรลเปาหมายในการปฏบตหนาทของแตละองคกร และถาองคกรอสระใดเหนวามผกระทาการอนไมชอบดวยกฎหมายแตอยในหนาทและอานาจขององคกรอสระอน ใหแจงองคกรอสระนนทราบเพอดาเนนการตามหนาทและอานาจตอไป

สวนท ๒

คณะกรรมการการเลอกตง

มาตรา ๒๒๒ คณะกรรมการการเลอกตงประกอบดวยกรรมการจานวนเจดคนซง

พระมหากษตรยทรงแตงตงตามคาแนะนาของวฒสภา จากบคคลดงตอไปน (๑) ผมความรความเชยวชาญในสาขาวชาการตาง ๆ ทจะยงประโยชนแกการบรหาร

และจดการการเลอกตงใหเปนไปโดยสจรตและเทยงธรรม และมความซอสตยสจรตเปนทประจกษ ซงไดรบการสรรหาจากคณะกรรมการสรรหา จานวนหาคน

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๖๓ -






















(๒) ผมความร ความเชยวชาญ และประสบการณดานกฎหมาย มความซอสตยสจรตเปนทประจกษและเคยดารงตาแหนงไมตากวาอธบดผพพากษา หรอตาแหนงไมตากวาอธบดอยการมาแลวเปนเวลาไมนอยกวาหาป ซงไดรบการคดเลอกจากทประชมใหญศาลฎกา จานวนสองคน

ผซงจะไดรบการสรรหาเปนกรรมการการเลอกตงตาม (๑) ตองมคณสมบตตามมาตรา ๒๓๒ (๒) (๓) (๔) (๕) (๖) หรอ (๗) หรอเปนผทางานหรอเคยทางานในภาคประชาสงคมมาแลวเปนเวลาไมนอยกวายสบป ทงน ตามทคณะกรรมการสรรหาประกาศกาหนด

มาตรา ๒๒๓ กรรมการการเลอกตงมวาระการดารงตาแหนงเจดปนบแตวนท

พระมหากษตรยทรงแตงตง และใหดารงตาแหนงไดเพยงวาระเดยว ในระหวางทกรรมการการเลอกตงพนจากตาแหนงกอนวาระ และยงไมมการแตงตง

กรรมการการเลอกตงแทนตาแหนงทวาง ใหคณะกรรมการการเลอกตงเทาทเหลออยปฏบตหนาทตอไปได แตถามกรรมการการเลอกตงเหลออยไมถงสคนใหกระทาไดแตเฉพาะการทจาเปนอนไมอาจหลกเลยงได

มาตรา ๒๒๔ ใหคณะกรรมการการเลอกตงมหนาทและอานาจ ดงตอไปน (๑) จดหรอดาเนนการใหมการจดการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎร การเลอก

สมาชกวฒสภา การเลอกตงสมาชกสภาทองถนและผบรหารทองถน และการออกเสยงประชามต (๒) ควบคมดแลการเลอกตงและการเลอกตาม (๑) ใหเปนไปโดยสจรตและเทยงธรรม

และควบคมดแลการออกเสยงประชามตใหเปนไปโดยชอบดวยกฎหมาย เพอการน ใหมอานาจสบสวนหรอไตสวนไดตามทจาเปนหรอทเหนสมควร

(๓) เมอผลการสบสวนหรอไตสวนตาม (๒) หรอเมอพบเหนการกระทาทมเหตอนควรสงสยวาการเลอกตงหรอการเลอกตาม (๑) มไดเปนไปโดยสจรตหรอเทยงธรรม หรอการออกเสยงประชามตเปนไปโดยมชอบดวยกฎหมาย ใหมอานาจสงระงบ ยบยง แกไขเปลยนแปลงหรอยกเลกการเลอกตงหรอการเลอก หรอการออกเสยงประชามต และสงใหดาเนนการเลอกตง เลอก หรอออกเสยงประชามตใหมในหนวยเลอกตงบางหนวย หรอทกหนวย

(๔) สงระงบการใชสทธสมครรบเลอกตงของผสมครรบเลอกตงหรอผสมครรบเลอกตาม (๑) ไวเปนการชวคราวเปนระยะเวลาไมเกนหนงป เมอมหลกฐานอนควรเชอไดวาผนนกระทาการหรอรเหนกบการกระทาของบคคลอน ทมลกษณะเปนการทจรต หรอทาใหการเลอกตงหรอการเลอกมไดเปนไปโดยสจรตหรอเทยงธรรม

(๕) ดแลการดาเนนงานของพรรคการเมองใหเปนไปตามกฎหมาย (๖) หนาทและอานาจอนตามรฐธรรมนญหรอกฎหมาย ในการสบสวนหรอไตสวนตาม (๒) คณะกรรมการการเลอกตงจะมอบหมายให

กรรมการการเลอกตงแตละคนดาเนนการ หรอมอบหมายใหคณะบคคลดาเนนการภายใตการกากบของกรรมการการเลอกตงตามหลกเกณฑและวธการทคณะกรรมการการเลอกตงกาหนดกได

การใชอานาจตาม (๓) ใหกรรมการการเลอกตงแตละคนซงพบเหนการกระทาความผดมอานาจกระทาไดสาหรบหนวยเลอกตงหรอเขตเลอกตงทพบเหนการกระทาความผด ทงน ตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทคณะกรรมการการเลอกตงกาหนด

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๖๔ -






















มาตรา ๒๒๕ กอนประกาศผลการเลอกตงหรอการเลอก ถามหลกฐานอนควรเชอไดวาการเลอกตงหรอการเลอกนนมไดเปนไปโดยสจรตหรอเทยงธรรม ใหคณะกรรมการการเลอกตงมอานาจสงใหมการเลอกตงหรอการเลอกใหมในหนวยเลอกตงหรอเขตเลอกตงนน ถาผกระทาการนนเปนผสมครรบเลอกตงหรอผสมครรบเลอก แลวแตกรณ หรอรเหนกบการกระทาของบคคลอน ใหคณะกรรมการการเลอกตงสงระงบสทธสมครรบเลอกตงของผนนไวเปนการชวคราวตามมาตรา ๒๒๔ (๔)

คาสงตามวรรคหนง ใหเปนทสด มาตรา ๒๒๖ เมอมการดาเนนการตามมาตรา ๒๒๕ หรอภายหลงการประกาศผล

การเลอกตงหรอการเลอกแลว มหลกฐานอนควรเชอไดวาผสมครรบเลอกตงหรอผสมครรบเลอกผใดกระทาการทจรตในการเลอกตงหรอการเลอกหรอรเหนกบการกระทาของบคคลอน ใหคณะกรรมการการเลอกตงยนคารองตอศาลฎกาเพอสงเพกถอนสทธสมครรบเลอกตง หรอเพกถอนสทธเลอกตงของผนน

การพจารณาของศาลฎกาตามวรรคหนง ใหนาสานวนการสบสวนหรอไตสวนของคณะกรรมการการเลอกตงเปนหลกในการพจารณา และเพอประโยชนแหงความยตธรรม ใหศาลมอานาจสงไตสวนขอเทจจรงและพยานหลกฐานเพมเตมได

ในกรณทศาลฎกาพพากษาวาบคคลตามวรรคหนงกระทาความผดตามทถกรอง ใหศาลฎกาสงเพกถอนสทธสมครรบเลอกตง หรอเพกถอนสทธเลอกตงของผนนเปนเวลาสบป ทงน ตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรหรอพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการไดมาซงสมาชกวฒสภา แลวแตกรณ

เมอศาลฎกามคาสงรบคารองไวพจารณาแลว ถาผถกกลาวหาเปนสมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชกวฒสภา ใหผนนหยดปฏบตหนาทจนกวาศาลฎกาจะพพากษาวาผนนมไดกระทาความผด และเมอศาลฎกามคาพพากษาวาผนนกระทาความผด ใหสมาชกภาพของสมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชกวฒสภาผนนสนสดลงนบแตวนทหยดปฏบตหนาท

มใหนบสมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชกวฒสภาซงหยดปฏบตหนาทตามวรรคสเปนจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของสภาผแทนราษฎรหรอวฒสภา แลวแตกรณ

ใหนามาตรานไปใชบงคบแกการเลอกตงสมาชกสภาทองถนหรอผบรหารทองถนดวยโดยอนโลม แตใหอานาจของศาลฎกาเปนอานาจของศาลอทธรณ และใหคาสงหรอคาพพากษาของศาลอทธรณเปนทสด

การพจารณาพพากษาของศาลฎกาหรอศาลอทธรณตามมาตราน ใหเปนไปตามระเบยบของทประชมใหญของศาลฎกาซงตองกาหนดใหใชระบบไตสวนและใหดาเนนการโดยรวดเรว

มาตรา ๒๒๗ ในระหวางทพระราชกฤษฎกาใหมการเลอกตงสมาชกสภาผแทน

ราษฎรหรอการเลอกสมาชกวฒสภา หรอเมอประกาศใหมการออกเสยงประชามต มผลใชบงคบ หามมใหจบ คมขง หรอหมายเรยกตวกรรมการการเลอกตงไปสอบสวน เวนแตไดรบอนญาตจากคณะกรรมการการเลอกตง หรอในกรณทจบในขณะกระทาความผด

ในกรณทมการจบกรรมการการเลอกตงในขณะกระทาความผด หรอจบหรอคมขงกรรมการการเลอกตงในกรณอน ใหรายงานตอประธานกรรมการการเลอกตงโดยดวน และให

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๖๕ -






















ประธานกรรมการการเลอกตงมอานาจสงใหปลอยผถกจบได แตถาประธานกรรมการการเลอกตงเปนผถกจบหรอคมขงใหเปนอานาจของคณะกรรมการการเลอกตงเทาทมอยเปนผดาเนนการ

สวนท ๓

ผตรวจการแผนดน

มาตรา ๒๒๘ ผตรวจการแผนดนมจานวนสามคนซงพระมหากษตรยทรงแตงตง

ตามคาแนะนาของวฒสภา จากผซงไดรบการสรรหาโดยคณะกรรมการสรรหา ผซงไดรบการสรรหาตองเปนผมความซอสตยสจรตเปนทประจกษ และมความร

ความเชยวชาญ และประสบการณเกยวกบการบรหารราชการแผนดนไมตากวาอธบดหรอหวหนาสวนราชการทเทยบเทาหรอหวหนาหนวยงานของรฐทเทยบไดไมตากวากรมตามทคณะกรรมการสรรหาประกาศกาหนด โดยตองดารงตาแหนงดงกลาวเปนเวลาไมนอยกวาหาป จานวนสองคน และเปนผมประสบการณในการดาเนนกจการอนเปนสาธารณะมาแลวไมนอยกวายสบป จานวนหนงคน

มาตรา ๒๒๙ ผตรวจการแผนดนมวาระการดารงตาแหนงเจดปนบแตวนท

พระมหากษตรยทรงแตงตง และใหดารงตาแหนงไดเพยงวาระเดยว มาตรา ๒๓๐ ผตรวจการแผนดนมหนาทและอานาจ ดงตอไปน (๑) เสนอแนะตอหนวยงานของรฐทเกยวของเพอใหมการปรบปรงกฎหมาย กฎ

ขอบงคบ ระเบยบ หรอคาสง หรอขนตอนการปฏบตงานใด ๆ บรรดาทกอใหเกดความเดอดรอนหรอความไมเปนธรรมแกประชาชน หรอเปนภาระแกประชาชนโดยไมจาเปนหรอเกนสมควรแกเหต

(๒) แสวงหาขอเทจจรงเมอเหนวามผไดรบความเดอดรอนหรอความไมเปนธรรมอนเนองมาจากการไมปฏบตตามกฎหมายหรอปฏบตนอกเหนอหนาทและอานาจตามกฎหมายของหนวยงานของรฐหรอเจาหนาทของรฐ เพอเสนอแนะตอหนวยงานของรฐทเกยวของใหขจดหรอระงบความเดอดรอนหรอความไมเปนธรรมนน

(๓) เสนอตอคณะรฐมนตรใหทราบถงการทหนวยงานของรฐยงมไดปฏบตใหถกตองครบถวนตามหมวด ๕ หนาทของรฐ

ในกรณทหนวยงานของรฐทเกยวของไมดาเนนการตามขอเสนอแนะของผตรวจการแผนดนตาม (๑) หรอ (๒) โดยไมมเหตผลอนสมควร ใหผตรวจการแผนดนแจงใหคณะรฐมนตรทราบเพอพจารณาสงการตามทเหนสมควรตอไป

ในการดาเนนการตาม (๑) หรอ (๒) หากเปนกรณท เกยวกบการละเมดสทธมนษยชนใหผตรวจการแผนดนสงเรองใหคณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาตดาเนนการตอไป

มาตรา ๒๓๑ ในการปฏบตหนาทตามมาตรา ๒๓๐ ผตรวจการแผนดนอาจเสนอ

เรองตอศาลรฐธรรมนญหรอศาลปกครองไดเมอเหนวามกรณ ดงตอไปน

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๖๖ -






















(๑) บทบญญตแหงกฎหมายใดมปญหาเกยวกบความชอบดวยรฐธรรมนญ ใหเสนอเรองพรอมดวยความเหนตอศาลรฐธรรมนญ และใหศาลรฐธรรมนญพจารณาวนจฉยโดยไมชกชา ทงน ตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยวธพจารณาของศาลรฐธรรมนญ

(๒) กฎ คาสง หรอการกระทาอนใดของหนวยงานของรฐหรอเจาหนาทของรฐ มปญหาเกยวกบความชอบดวยรฐธรรมนญหรอกฎหมาย ใหเสนอเรองพรอมดวยความเหนตอศาลปกครองและใหศาลปกครองพจารณาวนจฉยโดยไมชกชา ทงน ตามกฎหมายวาดวยการจดตงศาลปกครองและวธพจารณาคดปกครอง

สวนท ๔

คณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต

มาตรา ๒๓๒ คณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต

ประกอบดวยกรรมการจานวนเกาคน ซงพระมหากษตรยทรงแตงตงตามคาแนะนาของวฒสภาจากผซงไดรบการสรรหาโดยคณะกรรมการสรรหา

ผซงไดรบการสรรหาตองเปนผมความซอสตยสจรตเปนทประจกษ มความร ความเชยวชาญ และประสบการณดานกฎหมาย บญช เศรษฐศาสตร การบรหารราชการแผนดน หรอการอนใดอนเปนประโยชนตอการปองกนและปราบปรามการทจรต และตองมคณสมบตอยางหนงอยางใด ดงตอไปนดวย

(๑) รบราชการหรอเคยรบราชการในตาแหนงไมตากวาอธบดผพพากษา อธบดศาลปกครองชนตน ตลาการพระธรรมนญหวหนาศาลทหารกลาง หรออธบดอยการมาแลวไมนอยกวาหาป

(๒) รบราชการหรอเคยรบราชการในตาแหนงไมตากวาอธบดหรอหวหนาสวนราชการทเทยบเทามาแลวไมนอยกวาหาป

(๓) เปนหรอเคยเปนผดารงตาแหนงผบรหารสงสดของรฐวสาหกจ หรอหนวยงานอนของรฐทไมเปนสวนราชการหรอรฐวสาหกจมาแลวไมนอยกวาหาป

(๔) ดารงตาแหนงหรอเคยดารงตาแหนงศาสตราจารยของมหาวทยาลยในประเทศไทยมาแลวไมนอยกวาหาป และยงมผลงานทางวชาการเปนทประจกษ

(๕) เปนหรอเคยเปนผประกอบวชาชพทมกฎหมายรบรองการประกอบวชาชพโดยประกอบวชาชพอยางสมาเสมอและตอเนองมาเปนเวลาไมนอยกวายสบปนบถงวนทไดรบการเสนอชอ และไดรบการรบรองการประกอบวชาชพจากองคกรวชาชพนน

(๖) เปนผมความรความชานาญและประสบการณทางดานการบรหาร การเงน การคลง การบญช หรอการบรหารกจการวสาหกจในระดบไมตากวาผบรหารระดบสงของบรษทมหาชนจากดมาแลวไมนอยกวาสบป

(๗) เคยเปนผดารงตาแหนงตาม (๑) (๒) (๓) (๔) หรอ (๖) รวมกนไมนอยกวาสบป การนบระยะเวลาตามวรรคสอง ใหนบถงวนทไดรบการเสนอชอหรอวนสมครเขารบ

การสรรหา แลวแตกรณ

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๖๗ -






















มาตรา ๒๓๓ กรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตมวาระการดารงตาแหนงเจดปนบแตวนทพระมหากษตรยทรงแตงตง และใหดารงตาแหนงไดเพยงวาระเดยว

ในระหวางทกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตพนจากตาแหนงกอนวาระและยงไมมการแตงตงกรรมการแทนตาแหนงทวาง ใหกรรมการเทาทเหลออยปฏบตหนาทตอไปได เวนแตจะมกรรมการเหลออยไมถงหาคน

มาตรา ๒๓๔ คณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตมหนาทและ

อานาจ ดงตอไปน (๑) ไตสวนและมความเหนกรณมการกลาวหาวาผดารงตาแหนงทางการเมอง ตลาการ

ศาลรฐธรรมนญ ผดารงตาแหนงในองคกรอสระ หรอผวาการตรวจเงนแผนดน ผใดมพฤตการณรารวยผดปกต ทจรตตอหนาท หรอจงใจปฏบตหนาทหรอใชอานาจขดตอบทบญญตแหงรฐธรรมนญหรอกฎหมาย หรอฝาฝนหรอไมปฏบตตามมาตรฐานทางจรยธรรมอยางรายแรง เพอดาเนนการตอไปตามรฐธรรมนญหรอตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต

(๒) ไตสวนและวนจฉยวาเจาหนาทของรฐรารวยผดปกต กระทาความผดฐานทจรตตอหนาท หรอกระทาความผดตอตาแหนงหนาทราชการ หรอความผดตอตาแหนงหนาทในการยตธรรมเพอดาเนนการตอไปตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต

(๓) กาหนดใหผดารงตาแหนงทางการเมอง ตลาการศาลรฐธรรมนญ ผดารงตาแหนงในองคกรอสระ ผวาการตรวจเงนแผนดน และเจาหนาทของรฐยนบญชทรพยสนและหนสนของตน คสมรส และบตรทยงไมบรรลนตภาวะ รวมทงตรวจสอบและเปดเผยผลการตรวจสอบทรพยสนและหนสนของบคคลดงกลาว ทงน ตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต

(๔) หนาทและอานาจอนทบญญตไวในรฐธรรมนญหรอกฎหมาย ในการปฏบตหนาทตาม (๑) (๒) และ (๓) ใหเปนหนาทของคณะกรรมการปองกน

และปราบปรามการทจรตแหงชาตทจะตองจดใหมมาตรการหรอแนวทางทจะทาใหการปฏบตหนาทมประสทธภาพเกดความรวดเรว สจรต และเทยงธรรม ในกรณจาเปนจะมอบหมายใหหนวยงานของรฐทมหนาทและอานาจเกยวของกบการปองกนและปราบปรามการทจรตดาเนนการแทนในเรองทมใชเปนความผดรายแรงหรอทเปนการกระทาของเจาหนาทของรฐบางระดบหรอกาหนดใหพนกงานเจาหนาทของหนวยธรการของคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตเปนผ ดาเนนการสอบสวนหรอไตสวนเบองตนตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทบญญตไวในพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรตกได

มาตรา ๒๓๕ ภายใตบงคบมาตรา ๒๓๖ ในกรณทมเหตอนควรสงสยหรอมการ

กลาวหาวาผดารงตาแหนงทางการเมองเฉพาะทบญญตไวในพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต ตลาการศาลรฐธรรมนญ ผดารงตาแหนงในองคกรอสระ หรอผวาการตรวจเงนแผนดนผใดมพฤตการณตามมาตรา ๒๓๔ (๑) ใหคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตไตสวนขอเทจจรง และหากมมตดวยคะแนนเสยงไมนอยกวากงหนงของ

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๖๘ -






















กรรมการทงหมดเทาทมอยเหนวาผนนมพฤตการณหรอกระทาความผดตามทไตสวนใหดาเนนการดงตอไปน

(๑) ถาเปนกรณฝาฝนหรอไมปฏบตตามมาตรฐานทางจรยธรรมอยางรายแรง ใหเสนอเรองตอศาลฎกาเพอวนจฉย ทงน ใหนาความในมาตรา ๒๒๖ วรรคเจด มาใชบงคบแกการพจารณาพพากษาของศาลฎกาโดยอนโลม

(๒) กรณอนนอกจาก (๑) ใหสงสานวนการไตสวนไปยงอยการสงสดเพอดาเนนการฟองคดตอศาลฎกาแผนกคดอาญาของผ ดารงตาแหนงทางการเมอง หรอดาเนนการอนตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต

การไตสวนขอเทจจรงและมมตตามวรรคหนง คณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตตองดาเนนการใหแลวเสรจภายในระยะเวลาทกาหนดไวในพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต

เมอศาลฎกาหรอศาลฎกาแผนกคดอาญาของผดารงตาแหนงทางการเมองประทบรบฟองใหผถกกลาวหาหยดปฏบตหนาทจนกวาจะมคาพพากษา เวนแตศาลฎกาหรอศาลฎกาแผนกคดอาญาของผดารงตาแหนงทางการเมองจะมคาสงเปนอยางอน ในกรณทศาลฎกาหรอศาลฎกาแผนกคดอาญาของผดารงตาแหนงทางการเมองมคาพพากษาวาผถกกลาวหามพฤตการณหรอกระทาความผดตามทถกกลาวหา แลวแตกรณ ใหผตองคาพพากษานนพนจากตาแหนงนบแตวนหยดปฏบตหนาท และใหเพกถอนสทธสมครรบเลอกตงของผนนและจะเพกถอนสทธเลอกตงมกาหนดเวลาไมเกนสบปดวยหรอไมกได

ผใดถกเพกถอนสทธสมครรบเลอกตงไมวาในกรณใด ผนนไมมสทธสมครรบเลอกตงหรอสมครรบเลอกเปนสมาชกสภาผแทนราษฎร สมาชกวฒสภา สมาชกสภาทองถนหรอผบรหารทองถนตลอดไป และไมมสทธดารงตาแหนงทางการเมองใด ๆ

ในกรณทศาลฎกาแผนกคดอาญาของผดารงตาแหนงทางการเมองพพากษาวาผถกกลาวหามความผดฐานรารวยผดปกตหรอทจรตตอหนาท ใหรบทรพยสนทผนนไดมาจากการกระทาความผด รวมทงบรรดาทรพยสนหรอประโยชนอนใดทไดมาแทนทรพยสนนนตกเปนของแผนดน

การพจารณาของศาลฎกาและศาลฎกาแผนกคดอาญาของผดารงตาแหนงทางการเมอง ใหนาสานวนการไตสวนของคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตเปนหลกในการพจารณา และเพอประโยชนแหงความยตธรรม ใหศาลมอานาจไตสวนขอเทจจรงและพยานหลกฐานเพมเตมได

ใหนามาตรานมาใชบงคบแกกรณทบคคลตามมาตรา ๒๓๔ (๓) จงใจไมยนบญชแสดงรายการทรพยสนและหนสน หรอจงใจยนบญชแสดงรายการทรพยสนหรอหนสนอนเปนเทจหรอปกปดขอเทจจรงทควรแจงใหทราบ และมพฤตการณอนควรเชอไดวามเจตนาไมแสดงทมาแหงทรพยสนหรอหนสนนนดวยโดยอนโลม

มาตรา ๒๓๖ สมาชกสภาผแทนราษฎร สมาชกวฒสภา หรอสมาชกของทงสองสภา

จานวนไมนอยกวาหนงในหาของจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของทงสองสภาหรอประชาชนผมสทธเลอกตงจานวนไมนอยกวาสองหมนคน มสทธเขาชอกลาวหาวากรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาตผใดกระทาการตามมาตรา ๒๓๔ (๑) โดยยนตอประธานรฐสภาพรอมดวยหลกฐานตามสมควร หากประธานรฐสภาเหนวามเหตอนควรสงสยวามการกระทาตามทถกกลาวหา ให

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๖๙ -






















ประธานรฐสภาเสนอเรองไปยงประธานศาลฎกาเพอตงคณะผไตสวนอสระจากผซงมความเปนกลางทางการเมองและมความซอสตยสจรตเปนทประจกษ เพอไตสวนหาขอเทจจรง

คณสมบต ลกษณะตองหาม หนาทและอานาจ วธการไตสวน ระยะเวลาการไตสวนและการดาเนนการอนทจาเปนของคณะผไตสวนอสระ ใหเปนไปตามทกฎหมายบญญต

มาตรา ๒๓๗ เมอดาเนนการไตสวนแลวเสรจ ใหคณะผไตสวนอสระดาเนนการ

ดงตอไปน (๑) ถาเหนวาขอกลาวหาไมมมลใหสงยตเรอง และใหคาสงดงกลาวเปนทสด (๒) ถาเหนวาผถกกลาวหาฝาฝนหรอไมปฏบตตามมาตรฐานทางจรยธรรมอยาง

รายแรงใหเสนอเรองตอศาลฎกาเพอวนจฉย โดยใหนาความในมาตรา ๒๓๕ วรรคสาม วรรคส และวรรคหกมาใชบงคบโดยอนโลม

(๓) ถาเหนวาผถกกลาวหามพฤตการณตามทถกกลาวหา และมใชกรณตาม (๒) ใหสงสานวนการไตสวนไปยงอยการสงสดเพอดาเนนการฟองคดตอศาลฎกาแผนกคดอาญาของผดารงตาแหนงทางการเมอง และใหนาความในมาตรา ๒๓๕ วรรคสาม วรรคส และวรรคหา มาใชบงคบโดยอนโลม

สวนท ๕

คณะกรรมการตรวจเงนแผนดน

มาตรา ๒๓๘ คณะกรรมการตรวจเงนแผนดนประกอบดวยกรรมการจานวนเจดคน

ซงพระมหากษตรยทรงแตงตงตามคาแนะนาของวฒสภา จากผซงไดรบการสรรหาโดยคณะกรรมการสรรหา

ผซงไดรบการสรรหาตองเปนผมความซอสตยสจรตเปนทประจกษ มความร ความเชยวชาญ และประสบการณเกยวกบการตรวจเงนแผนดน กฎหมาย การบญช การตรวจสอบภายใน การเงนการคลง และดานอนทเปนประโยชนตอการตรวจเงนแผนดน ทงน เปนเวลาไมนอยกวาสบป

มาตรา ๒๓๙ กรรมการตรวจเงนแผนดนมวาระการดารงตาแหนงเจดปนบแตวนท

พระมหากษตรยทรงแตงตง และใหดารงตาแหนงไดเพยงวาระเดยว มาตรา ๒๔๐ คณะกรรมการตรวจเงนแผนดนมหนาทและอานาจ ดงตอไปน (๑) วางนโยบายการตรวจเงนแผนดน (๒) กาหนดหลกเกณฑมาตรฐานเกยวกบการตรวจเงนแผนดน (๓) กากบการตรวจเงนแผนดนใหเปนไปตาม (๑) และ (๒) และกฎหมายวาดวยวนย

การเงนการคลงของรฐ (๔) ใหคาปรกษา แนะนา หรอเสนอแนะเกยวกบการใชจายเงนแผนดนใหเปนไป

ตามกฎหมายวาดวยวนยการเงนการคลงของรฐ รวมทงการใหคาแนะนาแกหนวยงานของรฐในการแกไขขอบกพรองเกยวกบการใชจายเงนแผนดน

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๗๐ -






















(๕) สงลงโทษทางปกครองกรณมการกระทาผดกฎหมายวาดวยวนยการเงนการคลงของรฐ

การดาเนนการตามวรรคหนง ใหเปนไปตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการตรวจเงนแผนดน

ผถกสงลงโทษตาม (๕) อาจอทธรณตอศาลปกครองสงสดไดภายในเกาสบวนนบแตวนทไดรบคาสงในการพจารณาของศาลปกครองสงสดตองคานงถงนโยบายการตรวจเงนแผนดนและหลกเกณฑมาตรฐานเกยวกบการตรวจเงนแผนดนตาม (๑) และ (๒) ประกอบดวย

มาตรา ๒๔๑ ใหมผวาการตรวจเงนแผนดนคนหนงซงพระมหากษตรยทรงแตงตง

ตามคาแนะนาของวฒสภาโดยไดรบการเสนอชอจากคณะกรรมการตรวจเงนแผนดน ผวาการตรวจเงนแผนดนตองมคณสมบตและไมมลกษณะตองหามเชนเดยวกบ

กรรมการตรวจเงนแผนดน ผไดรบการเสนอชอเพอแตงตงเปนผ วาการตรวจเงนแผนดน ตองไดรบความ

เหนชอบจากวฒสภาดวยคะแนนเสยงไมนอยกวากงหนงของสมาชกวฒสภาทงหมดเทาทมอย และใหนาความในมาตรา ๒๐๔ วรรคหนง วรรคสอง และวรรคส และมาตรา ๒๐๕ มาใชบงคบแกการแตงตงผวาการตรวจเงนแผนดนดวยโดยอนโลม

การสรรหา การคดเลอก และการเสนอชอผวาการตรวจเงนแผนดนใหเปนไปตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการตรวจเงนแผนดน

มาตรา ๒๔๒ ใหผวาการตรวจเงนแผนดนปฏบตหนาทโดยเทยงธรรม เปนกลาง

และปราศจากอคตทงปวงในการใชดลพนจ โดยมหนาทและอานาจดงตอไปน (๑) ตรวจเงนแผนดนตามนโยบายการตรวจเงนแผนดนและหลกเกณฑมาตรฐาน

เกยวกบการตรวจเงนแผนดนทคณะกรรมการตรวจเงนแผนดนกาหนด และตามกฎหมายวาดวยวนยการเงนการคลงของรฐ

(๒) ตรวจผลสมฤทธและประสทธภาพในการใชจายเงนของหนวยงานของรฐ (๓) มอบหมายใหเจาหนาทดาเนนการตาม (๑) และ (๒) (๔) กากบและรบผดชอบในการปฏบตหนาทของเจาหนาทตาม (๓) มาตรา ๒๔๓ ใหผวาการตรวจเงนแผนดนมความเปนอสระในการปฏบตหนาทโดย

รบผดชอบตอคณะกรรมการตรวจเงนแผนดน และเปนผบงคบบญชาสงสดของหนวยธรการของคณะกรรมการตรวจเงนแผนดน

วาระการดารงตาแหนง การพนจากตาแหนง และการปฏบตหนาทของผวาการตรวจเงนแผนดน ใหเปนไปตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการตรวจเงนแผนดน

มาตรา ๒๔๔ ในกรณทมหลกฐานอนควรเชอไดวาการใชจายเงนแผนดนม

พฤตการณอนเปนการทจรตตอหนาท จงใจปฏบตหนาทหรอใชอานาจขดตอบทบญญตแหงรฐธรรมนญหรอกฎหมาย หรออาจทาใหการเลอกตงมไดเปนไปโดยสจรตหรอเทยงธรรม และเปนกรณทผวาการตรวจเงนแผนดนไมมอานาจจะดาเนนการใดได ใหผวาการตรวจเงนแผนดนแจง

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๗๑ -






















คณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต คณะกรรมการการเลอกตง หรอหนวยงานอนทเกยวของ แลวแตกรณ เพอทราบและดาเนนการตามหนาทและอานาจตอไป

ในการดาเนนการของคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต คณะกรรมการการเลอกตง หรอหนวยงานอนตามทไดรบแจงตามวรรคหนง ใหถอวาเอกสารและหลกฐานทผวาการตรวจเงนแผนดนตรวจสอบหรอจดทาขนเปนสวนหนงของสานวนการสอบสวนของคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต คณะกรรมการการเลอกตง หรอของหนวยงานอนนน แลวแตกรณ

มาตรา ๒๔๕ เพอประโยชนในการระงบหรอยบยงความเสยหายทอาจเกดขนแก

การเงนการคลงของรฐ ใหผวาการตรวจเงนแผนดนเสนอผลการตรวจสอบการกระทาทไมเปนไปตามกฎหมายวาดวยวนยการเงนการคลงของรฐและอาจกอใหเกดความเสยหายแกการเงนการคลงของรฐอยางรายแรง ตอคณะกรรมการตรวจเงนแผนดนเพอพจารณา

ในกรณทคณะกรรมการตรวจเงนแผนดนเหนพองดวยกบผลการตรวจสอบดงกลาว ใหปรกษาหารอรวมกบคณะกรรมการการเลอกตงและคณะกรรมการปองกนและปราบปรามการทจรตแหงชาต หากทประชมรวมเหนพองกบผลการตรวจสอบนน ใหรวมกนมหนงสอแจงสภาผแทนราษฎร วฒสภา และคณะรฐมนตรเพอทราบโดยไมชกชา และใหเปดเผยผลการตรวจสอบดงกลาวตอประชาชนเพอทราบดวย

สวนท ๖

คณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาต

มาตรา ๒๔๖ คณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาตประกอบดวยกรรมการจานวน

เจดคนซงพระมหากษตรยทรงแตงตงตามคาแนะนาของวฒสภาจากผซงไดรบการสรรหา ผซงไดรบการสรรหาตองมความรและประสบการณดานการคมครองสทธและ

เสรภาพของประชาชนเปนกลางทางการเมอง และมความซอสตยสจรตเปนทประจกษ กรรมการสทธมนษยชนแหงชาตมวาระการดารงตาแหนงเจดปนบแตวนท

พระมหากษตรยทรงแตงตง และใหดารงตาแหนงไดเพยงวาระเดยว คณสมบต ลกษณะตองหาม การสรรหา และการพนจากตาแหนงของคณะกรรมการ

สทธมนษยชนแหงชาต ใหเปนไปตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยคณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาต ทงน บทบญญตเกยวกบการสรรหาตองกาหนดใหผแทนองคกรเอกชนดานสทธมนษยชนมสวนรวมในการสรรหาดวย

มาตรา ๒๔๗ คณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาตมหนาทและอานาจ ดงตอไปน (๑) ตรวจสอบและรายงานขอเทจจรงทถกตองเกยวกบการละเมดสทธมนษยชนทก

กรณโดยไมลาชาและเสนอแนะมาตรการหรอแนวทางทเหมาะสมในการปองกนหรอแกไขการละเมดสทธมนษยชน รวมทงการเยยวยาผไดรบความเสยหายจากการละเมดสทธมนษยชนตอหนวยงานของรฐหรอเอกชนทเกยวของ

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๗๒ -






















(๒) จดทารายงานผลการประเมนสถานการณดานสทธมนษยชนของประเทศเสนอตอรฐสภาและคณะรฐมนตร และเผยแพรตอประชาชน

(๓) เสนอแนะมาตรการหรอแนวทางในการสงเสรมและคมครองสทธมนษยชนตอรฐสภา คณะรฐมนตร และหนวยงานทเกยวของ รวมตลอดทงการแกไขปรบปรงกฎหมาย กฎ ระเบยบ หรอคาสงใด ๆ เพอใหสอดคลองกบหลกสทธมนษยชน

(๔) ชแจงและรายงานขอเทจจรงทถกตองโดยไมชกชาในกรณทมการรายงานสถานการณเกยวกบสทธมนษยชนในประเทศไทยโดยไมถกตองหรอไมเปนธรรม

(๕) สรางเสรมทกภาคสวนของสงคมใหตระหนกถงความสาคญของสทธมนษยชน (๖) หนาทและอานาจอนตามทกฎหมายบญญต เมอรบทราบรายงานตาม (๑) และ (๒) หรอขอเสนอแนะตาม (๓) ใหคณะรฐมนตร

ดาเนนการปรบปรงแกไขตามความเหมาะสมโดยเรว กรณใดไมอาจดาเนนการไดหรอตองใชเวลาในการดาเนนการ ใหแจงเหตผลใหคณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาตทราบโดยไมชกชา

ในการปฏบตหนาท คณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาตตองคานงถงความผาสกของประชาชนชาวไทยและผลประโยชนสวนรวมของชาตเปนสาคญดวย

หมวด ๑๓

องคกรอยการ

มาตรา ๒๔๘ องคกรอยการมหนาทและอานาจตามทบญญตไวในรฐธรรมนญและ

กฎหมาย พนกงานอยการมอสระในการพจารณาสงคดและการปฏบตหนาทใหเปนไปโดย

รวดเรว เทยงธรรม และปราศจากอคตทงปวง และไมใหถอวาเปนคาสงทางปกครอง การบรหารงานบคคล การงบประมาณ และการดาเนนการอนขององคกรอยการใหม

ความเปนอสระโดยใหมระบบเงนเดอนและคาตอบแทนเปนการเฉพาะตามความเหมาะสมและการบรหารงานบคคลเกยวกบพนกงานอยการตองดาเนนการโดยคณะกรรมการอยการ ซงอยางนอยตองประกอบดวยประธานกรรมการซงตองไมเปนพนกงานอยการ และผทรงคณวฒบรรดาทไดรบเลอกจากพนกงานอยการ ผทรงคณวฒดงกลาวอยางนอยตองมบคคลซงไมเปนหรอเคยเปนพนกงานอยการมากอนสองคน ทงน ตามทกฎหมายบญญต

กฎหมายตามวรรคสาม ตองมมาตรการปองกนมใหพนกงานอยการกระทาการหรอดารงตาแหนงใดอนอาจมผลใหการสงคดหรอการปฏบตหนาทไมเปนไปตามวรรคสอง หรออาจทาใหมการขดกนแหงผลประโยชน ทงน มาตรการดงกลาวตองกาหนดใหชดแจงและใชเปนการทวไป โดยจะมอบอานาจใหมการพจารณาเปนกรณ ๆ ไปมได

หมวด ๑๔

การปกครองสวนทองถน

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๗๓ -






















มาตรา ๒๔๙ ภายใตบงคบมาตรา ๑ ใหมการจดการปกครองสวนทองถนตามหลกแหงการปกครองตนเองตามเจตนารมณของประชาชนในทองถน ทงน ตามวธการและรปแบบองคกรปกครองสวนทองถนทกฎหมายบญญต

การจดตงองคกรปกครองสวนทองถนในรปแบบใดใหคานงถงเจตนารมณของประชาชนในทองถนและความสามารถในการปกครองตนเองในดานรายได จานวนและความหนาแนนของประชากร และพนททตองรบผดชอบ ประกอบกน

มาตรา ๒๕๐ องคกรปกครองสวนทองถนมหนาทและอานาจดแลและจดทาบรการ

สาธารณะและกจกรรมสาธารณะเพอประโยชนของประชาชนในทองถนตามหลกการพฒนาอยางยงยน รวมทงสงเสรมและสนบสนนการจดการศกษาใหแกประชาชนในทองถน ทงน ตามทกฎหมายบญญต

การจดทาบรการสาธารณะและกจกรรมสาธารณะใดทสมควรใหเปนหนาทและอานาจโดยเฉพาะขององคกรปกครองสวนทองถนแตละรปแบบ หรอใหองคกรปกครองสวนทองถนเปนหนวยงานหลกในการดาเนนการใด ใหเปนไปตามทกฎหมายบญญตซงตองสอดคลองกบรายไดขององคกรปกครองสวนทองถนตามวรรคส และกฎหมายดงกลาวอยางนอยตองมบทบญญตเกยวกบกลไกและขนตอนในการกระจายหนาทและอานาจ ตลอดจนงบประมาณและบคลากรทเกยวกบหนาทและอานาจดงกลาวของสวนราชการใหแกองคกรปกครองสวนทองถนดวย

ในการจดทาบรการสาธารณะหรอกจกรรมสาธารณะใดทเปนหนาทและอานาจขององคกรปกครองสวนทองถน ถาการรวมดาเนนการกบเอกชนหรอหนวยงานของรฐหรอการมอบหมายใหเอกชนหรอหนวยงานของรฐดาเนนการ จะเปนประโยชนแกประชาชนในทองถนมากกวาการทองคกรปกครองสวนทองถนจะดาเนนการเอง องคกรปกครองสวนทองถนจะรวมหรอมอบหมายใหเอกชนหรอหนวยงานของรฐดาเนนการนนกได

รฐตองดาเนนการใหองคกรปกครองสวนทองถนมรายไดของตนเองโดยจดระบบภาษหรอการจดสรรภาษทเหมาะสม รวมทงสงเสรมและพฒนาการหารายไดขององคกรปกครองสวนทองถน ทงน เพอใหสามารถดาเนนการตามวรรคหนงไดอยางเพยงพอ ในระหวางทยงไมอาจดาเนนการได ใหรฐจดสรรงบประมาณเพอสนบสนนองคกรปกครองสวนทองถนไปพลางกอน

กฎหมายตามวรรคหนงและกฎหมายทเกยวกบการบรหารราชการสวนทองถน ตองใหองคกรปกครองสวนทองถนมอสระในการบรหาร การจดทาบรการสาธารณะ การสงเสรมและสนบสนนการจดการศกษา การเงนและการคลง และการกากบดแลองคกรปกครองสวนทองถนซงตองทาเพยงเทาทจาเปนเพอการคมครองประโยชนของประชาชนในทองถนหรอประโยชนของประเทศเปนสวนรวม การปองกนการทจรต และการใชจายเงนอยางมประสทธภาพ โดยคานงถงความเหมาะสมและความแตกตางขององคกรปกครองสวนทองถนแตละรปแบบ และตองมบทบญญตเกยวกบการปองกนการขดกนแหงผลประโยชน และการปองกนการกาวกายการปฏบตหนาทของขาราชการสวนทองถนดวย

มาตรา ๒๕๑ การบรหารงานบคคลขององคกรปกครองสวนทองถนใหเปนไปตามท

กฎหมายบญญตซงตองใชระบบคณธรรมและตองคานงถงความเหมาะสมและความจาเปนของแตละ

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๗๔ -






















ทองถนและองคกรปกครองสวนทองถนแตละรปแบบ การจดใหมมาตรฐานทสอดคลองกนเพอใหสามารถพฒนารวมกนหรอการสบเปลยนบคลากรระหวางองคกรปกครองสวนทองถนดวยกนได

มาตรา ๒๕๒ สมาชกสภาทองถนตองมาจากการเลอกตง ผบรหารทองถนใหมาจากการเลอกตงหรอมาจากความเหนชอบของสภาทองถน

หรอในกรณองคกรปกครองสวนทองถนรปแบบพเศษ จะใหมาโดยวธอนกได แตตองคานงถงการมสวนรวมของประชาชนดวย ทงน ตามทกฎหมายบญญต

คณสมบตของผมสทธเลอกตงและผมสทธสมครรบเลอกตง และหลกเกณฑและวธการเลอกตงสมาชกสภาทองถนและผบรหารทองถน ใหเปนไปตามทกฎหมายบญญต ซงตองคานงถงเจตนารมณในการปองกนและปราบปรามการทจรตตามแนวทางทบญญตไวในรฐธรรมนญดวย

มาตรา ๒๕๓ ในการดาเนนงาน ใหองคกรปกครองสวนทองถน สภาทองถน และ

ผบรหารทองถนเปดเผยขอมลและรายงานผลการดาเนนงานใหประชาชนทราบ รวมตลอดทงมกลไกใหประชาชนในทองถนมสวนรวมดวย ทงน ตามหลกเกณฑและวธการทกฎหมายบญญต

มาตรา ๒๕๔ ประชาชนผมสทธเลอกตงในองคกรปกครองสวนทองถนมสทธเขาชอกน

เพอเสนอขอบญญตหรอเพอถอดถอนสมาชกสภาทองถน หรอผบรหารทองถนไดตามหลกเกณฑ วธการ และเงอนไขทกฎหมายบญญต

หมวด ๑๕

การแกไขเพมเตมรฐธรรมนญ

มาตรา ๒๕๕ การแกไขเพมเตมรฐธรรมนญทเปนการเปลยนแปลงการปกครอง

ระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข หรอเปลยนแปลงรปแบบของรฐ จะกระทามได

มาตรา ๒๕๖ ภายใตบงคบมาตรา ๒๕๕ การแกไขเพมเตมรฐธรรมนญ ใหกระทาได

ตามหลกเกณฑและวธการ ดงตอไปน (๑) ญตตขอแกไขเพมเตมตองมาจากคณะรฐมนตร หรอจากสมาชกสภาผแทน

ราษฎรจานวนไมนอยกวาหนงในหาของจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของสภาผแทนราษฎร หรอจากสมาชกสภาผแทนราษฎรและสมาชกวฒสภาจานวนไมนอยกวาหนงในหาของจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของทงสองสภาหรอจากประชาชนผมสทธเลอกตงจานวนไมนอยกวาหาหมนคนตามกฎหมายวาดวยการเขาชอเสนอกฎหมาย

(๒) ญตตขอแกไขเพมเตมตองเสนอเปนรางรฐธรรมนญแกไขเพมเตมตอรฐสภาและใหรฐสภาพจารณาเปนสามวาระ

(๓) การออกเสยงลงคะแนนในวาระทหนงขนรบหลกการ ใหใชวธเรยกชอและลงคะแนนโดยเปดเผยและตองมคะแนนเสยงเหนชอบดวยในการแกไขเพมเตมนน ไมนอยกวากงหนง

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๗๕ -






















ของจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของทงสองสภา ซงในจานวนนตองมสมาชกวฒสภาเหนชอบดวยไมนอยกวาหนงในสามของจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของวฒสภา

(๔) การพจารณาในวาระทสองขนพจารณาเรยงลาดบมาตรา โดยการออกเสยงในวาระทสองน ใหถอเสยงขางมากเปนประมาณ แตในกรณทเปนรางรฐธรรมนญแกไขเพมเตมทประชาชนเปนผเสนอตองเปดโอกาสใหผแทนของประชาชนทเขาชอกนไดแสดงความคดเหนดวย

(๕) เมอการพจารณาวาระทสองเสรจสนแลว ใหรอไวสบหาวน เมอพนกาหนดนแลวใหรฐสภาพจารณาในวาระทสามตอไป

(๖) การออกเสยงลงคะแนนในวาระทสามขนสดทาย ใหใชวธเรยกชอและลงคะแนนโดยเปดเผยและตองมคะแนนเสยงเหนชอบดวยในการทจะใหออกใชเปนรฐธรรมนญมากกวากงหนงของจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของทงสองสภา โดยในจานวนนตองมสมาชกสภาผแทนราษฎรจากพรรคการเมองทสมาชกมไดดารงตาแหนงรฐมนตร ประธานสภาผแทนราษฎรหรอรองประธานสภาผแทนราษฎร เหนชอบดวยไมนอยกวารอยละยสบของทกพรรคการเมองดงกลาวรวมกน และมสมาชกวฒสภาเหนชอบดวยไมนอยกวาหนงในสามของจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของวฒสภา

(๗) เมอมการลงมตเหนชอบตาม (๖) แลว ใหรอไวสบหาวน แลวจงนารางรฐธรรมนญแกไขเพมเตมขนทลเกลาทลกระหมอมถวาย และใหนาความในมาตรา ๘๑ มาใชบงคบโดยอนโลม

(๘) ในกรณรางรฐธรรมนญแกไขเพมเตมเปนการแกไขเพมเตมหมวด ๑ บททวไป หมวด ๒ พระมหากษตรย หรอหมวด ๑๕ การแกไขเพมเตมรฐธรรมนญ หรอเรองทเกยวกบคณสมบตหรอลกษณะตองหามของผดารงตาแหนงตาง ๆ ตามรฐธรรมนญ หรอเรองทเกยวกบหนาทหรออานาจของศาล หรอองคกรอสระ หรอเรองททาใหศาลหรอองคกรอสระไมอาจปฏบตตามหนาทหรออานาจได กอนดาเนนการตาม (๗) ใหจดใหมการออกเสยงประชามตตามกฎหมายวาดวยการออกเสยงประชามต ถาผลการออกเสยงประชามตเหนชอบดวยกบรางรฐธรรมนญแกไขเพมเตม จงใหดาเนนการตาม (๗) ตอไป

(๙) กอนนายกรฐมนตรนาความกราบบงคมทลเพอทรงลงพระปรมาภไธยตาม (๗) สมาชกสภาผแทนราษฎร หรอสมาชกวฒสภา หรอสมาชกทงสองสภารวมกน มจานวนไมนอยกวาหนงในสบของสมาชกทงหมดเทาทมอยของแตละสภา หรอของทงสองสภารวมกน แลวแตกรณ มสทธเขาชอกนเสนอความเหนตอประธานแหงสภาทตนเปนสมาชกหรอประธานรฐสภา แลวแตกรณ วารางรฐธรรมนญตาม (๗) ขดตอมาตรา ๒๕๕ หรอมลกษณะตาม (๘) และใหประธานแหงสภาทไดรบเรองดงกลาวสงความเหนไปยงศาลรฐธรรมนญ และใหศาลรฐธรรมนญวนจฉยใหแลวเสรจภายในสามสบวนนบแตวนทไดรบเรอง ในระหวางการพจารณาวนจฉยของศาลรฐธรรมนญ นายกรฐมนตรจะนารางรฐธรรมนญแกไขเพมเตมดงกลาวขนทลเกลาทลกระหมอมถวายเพอพระมหากษตรยทรงลงพระปรมาภไธยมได

หมวด ๑๖

การปฏรปประเทศ

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๗๖ -






















มาตรา ๒๕๗ การปฏรปประเทศตามหมวดนตองดาเนนการเพอบรรลเปาหมาย ดงตอไปน

(๑) ประเทศชาตมความสงบเรยบรอย มความสามคคปรองดอง มการพฒนาอยางยงยนตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง และมความสมดลระหวางการพฒนาดานวตถกบการพฒนาดานจตใจ

(๒) สงคมมความสงบสข เปนธรรม และมโอกาสอนทดเทยมกนเพอขจดความเหลอมลา

(๓) ประชาชนมความสข มคณภาพชวตทด และมสวนรวมในการพฒนาประเทศและการปกครองในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข

มาตรา ๒๕๘ ใหดาเนนการปฏรปประเทศอยางนอยในดานตาง ๆ ใหเกดผล

ดงตอไปน ก. ดานการเมอง

(๑) ใหประชาชนมความรความเขาใจทถกตองเกยวกบการปกครองในระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข มสวนรวมในการดาเนนกจกรรมทางการเมองรวมตลอดทงการตรวจสอบการใชอานาจรฐ รจกยอมรบในความเหนทางการเมองโดยสจรตทแตกตางกน และใหประชาชนใชสทธเลอกตงและออกเสยงประชามตโดยอสระปราศจากการครอบงาไมวาดวยทางใด

(๒) ใหการดาเนนกจกรรมของพรรคการเมองเปนไปโดยเปดเผยและตรวจสอบได เพอใหพรรคการเมองพฒนาเปนสถาบนทางการเมองของประชาชนซงมอดมการณทางการเมองรวมกน มกระบวนการใหสมาชกพรรคการเมองมสวนรวมและมความรบผดชอบอยางแทจรงในการดาเนนกจกรรมทางการเมองและการคดเลอกผมความรความสามารถ ซอสตยสจรต และมคณธรรมจรยธรรม เขามาเปนผดารงตาแหนงทางการเมองทชดเจนและเปนรปธรรม

(๓) มกลไกทกาหนดความรบผดชอบของพรรคการเมองในการประกาศโฆษณานโยบายทมไดวเคราะหผลกระทบ ความคมคา และความเสยงอยางรอบดาน

(๔) มกลไกทกาหนดใหผดารงตาแหนงทางการเมองตองปฏบตหนาทดวยความซอสตยสจรตและรบผดชอบตอประชาชนในการปฏบตหนาทของตน

(๕) มกลไกแกไขปญหาความขดแยงทางการเมองโดยสนตวธภายใตการปกครองระบอบประชาธปไตยอนมพระมหากษตรยทรงเปนประมข

ข. ดานการบรหารราชการแผนดน (๑) ใหมการนาเทคโนโลยทเหมาะสมมาประยกตใชในการบรหารราชการแผนดน

และการจดทาบรการสาธารณะ เพอประโยชนในการบรหารราชการแผนดน และเพออานวยความสะดวกใหแกประชาชน

(๒) ใหมการบรณาการฐานขอมลของหนวยงานของรฐทกหนวยงานเขาดวยกน เพอใหเปนระบบขอมลเพอการบรหารราชการแผนดนและการบรการประชาชน

(๓) ใหมการปรบปรงและพฒนาโครงสรางและระบบการบรหารงานของรฐและแผนกาลงคนภาครฐใหทนตอการเปลยนแปลงและความทาทายใหม ๆ โดยตองดาเนนการใหเหมาะสมกบภารกจของหนวยงานของรฐแตละหนวยงานทแตกตางกน

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๗๗ -






















(๔) ใหมการปรบปรงและพฒนาการบรหารงานบคคลภาครฐเพอจงใจใหผมความรความสามารถอยางแทจรงเขามาทางานในหนวยงานของรฐ และสามารถเจรญกาวหนาไดตามความสามารถและผลสมฤทธของงานของแตละบคคล มความซอสตยสจรต กลาตดสนใจและกระทาในสงทถกตองโดยคดถงประโยชนสวนรวมมากกวาประโยชนสวนตว มความคดสรางสรรคและคดคนนวตกรรมใหม ๆ เพอใหการปฏบตราชการและการบรหารราชการแผนดนเปนไปอยางมประสทธภาพ และมมาตรการคมครองปองกนบคลากรภาครฐจากการใชอานาจโดยไมเปนธรรมของผบงคบบญชา

(๕) ใหมการปรบปรงระบบการจดซอจดจางภาครฐใหมความคลองตว เปดเผย ตรวจสอบได และมกลไกในการปองกนการทจรตทกขนตอน

ค. ดานกฎหมาย (๑) มกลไกใหดาเนนการปรบปรงกฎหมาย กฎ ระเบยบ หรอขอบงคบตาง ๆ ทใช

บงคบอยกอนวนประกาศใชรฐธรรมนญนใหสอดคลองกบหลกการตามมาตรา ๗๗ และพฒนาใหสอดคลองกบหลกสากล โดยใหมการใชระบบอนญาตและระบบการดาเนนการโดยคณะกรรมการเพยงเทาทจาเปนเพอใหการทางานเกดความคลองตว โดยมผรบผดชอบทชดเจน และไมสรางภาระแกประชาชนเกนความจาเปน เพมความสามารถในการแขงขนของประเทศ และปองกนการทจรตและประพฤตมชอบ

(๒) ปฏรประบบการเรยนการสอนและการศกษาอบรมวชากฎหมายเพอพฒนาผประกอบวชาชพกฎหมายใหเปนผมความรอบร มนตทศนะ และยดมนในคณธรรมและจรยธรรมของนกกฎหมาย

(๓) พฒนาระบบฐานขอมลกฎหมายของรฐโดยใชเทคโนโลยตาง ๆ เพอใหประชาชนเขาถงขอมลกฎหมายไดสะดวก และสามารถเขาใจเนอหาสาระของกฎหมายไดงาย

(๔) จดใหมกลไกชวยเหลอประชาชนในการจดทาและเสนอรางกฎหมาย ง. ดานกระบวนการยตธรรม

(๑) ใหมการกาหนดระยะเวลาดาเนนงานในทกขนตอนของกระบวนการยตธรรมทชดเจนเพอใหประชาชนไดรบความยตธรรมโดยไมลาชา และมกลไกชวยเหลอประชาชนผขาดแคลนทนทรพยใหเขาถงกระบวนการยตธรรมได รวมตลอดทงการสรางกลไกเพอใหมการบงคบการตามกฎหมายอยางเครงครดเพอลดความเหลอมลาและความไมเปนธรรมในสงคม

(๒) ปรบปรงระบบการสอบสวนคดอาญาใหมการตรวจสอบและถวงดลระหวางพนกงานสอบสวนกบพนกงานอยการอยางเหมาะสม กาหนดระยะเวลาในการปฏบตหนาทของเจาหนาททเกยวของทกฝายใหชดเจนเพอมใหคดขาดอายความ และสรางความเชอมนในการปฏบตหนาทของพนกงานสอบสวนและพนกงานอยการในการสอบสวนคดอาญา รวมทงกาหนดใหการสอบสวนตองใชประโยชนจากนตวทยาศาสตร และจดใหมบรการทางดานนตวทยาศาสตรมากกวาหนงหนวยงานทมอสระจากกนเพอใหประชาชนไดรบบรการในการพสจนขอเทจจรงอยางมทางเลอก

(๓) เสรมสรางและพฒนาวฒนธรรมองคกรขององคกรตาง ๆ ทเกยวของในกระบวนการยตธรรมใหมงอานวยความยตธรรมแกประชาชนโดยสะดวกและรวดเรว

(๔) ดาเนนการบงคบใชกฎหมายอยางมประสทธภาพ โดยแกไขปรบปรงกฎหมายเกยวกบหนาท อานาจ และภารกจของตารวจใหเหมาะสม และแกไขปรบปรงกฎหมายเกยวกบการบรหารงานบคคลของขาราชการตารวจใหเกดประสทธภาพ มหลกประกนวาขาราชการตารวจจะไดรบคาตอบแทนทเหมาะสมไดรบความเปนธรรมในการแตงตง และโยกยาย และการ

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๗๘ -






















พจารณาบาเหนจความชอบตามระบบคณธรรมทชดเจน ซงในการพจารณาแตงตงและโยกยายตองคานงถงอาวโสและความรความสามารถประกอบกนเพอใหขาราชการตารวจสามารถปฏบตหนาทไดอยางมอสระ ไมตกอยใตอาณตของบคคลใด มประสทธภาพและภาคภมใจในการปฏบตหนาทของตน

จ. ดานการศกษา (๑) ใหสามารถเรมดาเนนการใหเดกเลกไดรบการดแลและพฒนากอนเขารบ

การศกษาตามมาตรา ๕๔ วรรคสอง เพอใหเดกเลกไดรบการพฒนารางกาย จตใจ วนย อารมณ สงคมและสตปญญาใหสมกบวยโดยไมเกบคาใชจาย

(๒) ใหดาเนนการตรากฎหมายเพอจดตงกองทนตามมาตรา ๕๔ วรรคหก ใหแลวเสรจภายในหนงปนบแตวนประกาศใชรฐธรรมนญน

(๓) ใหมกลไกและระบบการผลต คดกรองและพฒนาผประกอบวชาชพครและอาจารยใหไดผมจตวญญาณของความเปนคร มความรความสามารถอยางแทจรง ไดรบคาตอบแทนทเหมาะสมกบความสามารถและประสทธภาพในการสอน รวมทงมกลไกสรางระบบคณธรรมในการบรหารงานบคคลของผประกอบวชาชพคร

(๔) ปรบปรงการจดการเรยนการสอนทกระดบเพอใหผเรยนสามารถเรยนไดตามความถนดและปรบปรงโครงสรางของหนวยงานทเกยวของเพอบรรลเปาหมายดงกลาว โดยสอดคลองกนทงในระดบชาตและระดบพนท

ฉ. ดานเศรษฐกจ (๑) ขจดอปสรรคและเสรมสรางความสามารถในการแขงขนของประเทศเพอให

ประเทศชาตและประชาชนไดรบประโยชนจากการเขารวมกลมเศรษฐกจตาง ๆ อยางยงยน โดยมภมคมกนทด

(๒) สรางกลไกเพอสงเสรมและสนบสนนการนาความคดสรางสรรคและเทคโนโลยททนสมยมาใชในการพฒนาเศรษฐกจของประเทศ

(๓) ปรบปรงระบบภาษอากรใหมความเปนธรรม ลดความเหลอมลา เพมพนรายไดของรฐดานตาง ๆ อยางมประสทธภาพ และปรบปรงระบบการจดทาและการใชจายงบประมาณใหมประสทธภาพและสมฤทธผล

(๔ ) สรางกลไกเพอสงเสรมสหกรณและผประกอบการแตละขนาดใหมความสามารถในการแขงขนอยางเหมาะสม และสงเสรมการประกอบวสาหกจเพอสงคมและวสาหกจทเปนมตรตอสงแวดลอม รวมทงสรางกลไกเพมโอกาสในการทางานและการประกอบอาชพของประชาชน

ช. ดานอน ๆ (๑) ใหมระบบบรหารจดการทรพยากรนาทมประสทธภาพ เปนธรรมและยงยน

โดยคานงถงความตองการใชนาในทกมต รวมทงความเปลยนแปลงของสภาพแวดลอมและสภาพภมอากาศประกอบกน

(๒) จดใหมการกระจายการถอครองทดนอยางเปนธรรม รวมทงการตรวจสอบกรรมสทธและการถอครองทดนทงประเทศเพอแกไขปญหากรรมสทธและสทธครอบครองทดนอยางเปนระบบ

(๓) จดใหมระบบจดการและกาจดขยะมลฝอยทมประสทธภาพ เปนมตรตอสงแวดลอม และสามารถนาไปใชใหเกดประโยชนดานอน ๆ ได

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๗๙ -






















(๔) ปรบระบบหลกประกนสขภาพใหประชาชนไดรบสทธและประโยชนจากการบรหารจดการและการเขาถงบรการทมคณภาพและสะดวกทดเทยมกน

(๕) ใหมระบบการแพทยปฐมภมทมแพทยเวชศาสตรครอบครวดแลประชาชนในสดสวนทเหมาะสม

มาตรา ๒๕๙ ภายใตบงคบมาตรา ๒๖๐ และมาตรา ๒๖๑ การปฏรปประเทศตาม

หมวดนใหเปนไปตามกฎหมายวาดวยแผนและขนตอนการดาเนนการปฏรปประเทศซงอยางนอยตองมวธการจดทาแผน การมสวนรวมของประชาชนและหนวยงานทเกยวของ ขนตอนในการดาเนนการปฏรปประเทศ การวดผลการดาเนนการ และระยะเวลาดาเนนการปฏรปประเทศทกดาน ซงตองกาหนดใหเรมดาเนนการปฏรปในแตละดานภายในหนงปนบแตวนประกาศใชรฐธรรมนญนรวมตลอดทงผลสมฤทธทคาดหวงวาจะบรรลในระยะเวลาหาป

ใหดาเนนการตรากฎหมายตามวรรคหนง และประกาศใชบงคบภายในหนงรอยยสบวนนบแตวนประกาศใชรฐธรรมนญน

ในระหวางทกฎหมายตามวรรคหนงยงไมมผลใชบงคบ ใหหนวยงานของรฐดาเนนการปฏรปโดยอาศยหนาทและอานาจทมอยแลวไปพลางกอน

มาตรา ๒๖๐ ในการแกไขปรบปรงกฎหมายตามมาตรา ๒๕๘ ง. ดานกระบวนการ

ยตธรรม (๔) ใหมคณะกรรมการคณะหนงซงคณะรฐมนตรแตงตง ประกอบดวย (๑) ผทรงคณวฒซงมความรความซอสตยสจรตและเทยงธรรมเปนทประจกษและไมเคย

เปนขาราชการตารวจมากอน เปนประธาน (๒) ผเปนหรอเคยเปนขาราชการตารวจซงอยางนอยตองมผบญชาการตารวจ

แหงชาตรวมอยดวยมจานวนตามทคณะรฐมนตรกาหนด เปนกรรมการ (๓) ผทรงคณวฒซงมความรความซอสตยสจรตและเทยงธรรมเปนทประจกษและไมเคย

เปนขาราชการตารวจมากอน มจานวนเทากบกรรมการตาม (๒) เปนกรรมการ (๔) ปลดกระทรวงการคลง ปลดกระทรวงมหาดไทย ปลดกระทรวงยตธรรม

เลขาธการสานกงานศาลยตธรรม และอยการสงสด เปนกรรมการ ใหคณะกรรมการตามวรรคหนงดาเนนการใหแลวเสรจภายในหนงปนบแตวน

ประกาศใชรฐธรรมนญน เมอครบกาหนดเวลาตามวรรคสองแลว ถาการแกไขปรบปรงกฎหมายดงกลาว

ยงไมแลวเสรจ ใหการแตงตงโยกยายขาราชการตารวจดาเนนการตามหลกอาวโสตามหลกเกณฑทคณะรฐมนตรกาหนดโดยประกาศในราชกจจานเบกษา

มาตรา ๒๖๑ ในการปฏรปตามมาตรา ๒๕๘ จ. ดานการศกษา ใหมคณะกรรมการ

ทมความเปนอสระคณะหนงทคณะรฐมนตรแตงตงดาเนนการศกษาและจดทาขอเสนอแนะและรางกฎหมายทเกยวของในการดาเนนการใหบรรลเปาหมายเพอเสนอคณะรฐมนตรดาเนนการตอไป

ใหคณะรฐมนตรแตงตงคณะกรรมการตามวรรคหนงใหแลวเสรจภายในหกสบวนนบแตวนประกาศใชรฐธรรมนญน และใหคณะกรรมการดาเนนการศกษาและจดทาขอเสนอแนะและรางกฎหมายใหแลวเสรจและเสนอตอคณะรฐมนตรภายในสองปนบแตวนทไดรบการแตงตง

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๘๐ -






















บทเฉพาะกาล

มาตรา ๒๖๒ ใหคณะองคมนตรซงดารงตาแหนงอยในวนกอนวนประกาศใชรฐธรรมนญนเปนคณะองคมนตรตามบทบญญตแหงรฐธรรมนญน

มาตรา ๒๖๓ ในระหวางทยงไมมสภาผแทนราษฎรและวฒสภาตามรฐธรรมนญน

ใหสภานตบญญตแหงชาตทตงขนตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย (ฉบบชวคราว) พทธศกราช ๒๕๕๗ ยงคงทาหนาทรฐสภา สภาผแทนราษฎร และวฒสภาตอไป และใหสมาชกสภานตบญญตแหงชาตซงดารงตาแหนงอยในวนกอนวนประกาศใชรฐธรรมนญน ทาหนาทเปนสมาชกสภาผแทนราษฎร หรอสมาชกวฒสภา ตามลาดบ ตามบทบญญตแหงรฐธรรมนญน และใหสภานตบญญตแหงชาตและสมาชกสภานตบญญตแหงชาตสนสดลงในวนกอนวนเรยกประชมรฐสภาครงแรกภายหลงการเลอกตงทวไปทจดขนตามรฐธรรมนญน

สมาชกสภานตบญญตแหงชาต นอกจากจะตองมคณสมบตและไมมลกษณะตองหามตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย (ฉบบชวคราว) พทธศกราช ๒๕๕๗ แลว ตองมคณสมบตและไมมลกษณะตองหาม รวมทงเหตแหงการสนสดสมาชกภาพตามทบญญตไวสาหรบสมาชกสภาผแทนราษฎรและสมาชกวฒสภาตามรฐธรรมนญน ดงตอไปนดวย

(๑) มาตรา ๙๘ ยกเวน (๓) (๑๒) (๑๓) (๑๔) และ (๑๕) (๒) มาตรา ๑๐๑ ยกเวน

(ก) กรณตาม (๖) เฉพาะในสวนทเกยวกบมาตรา ๙๘ ยกเวน (๓) (๑๒) (๑๓)(๑๔) และ (๑๕)

(ข) กรณตาม (๗) เฉพาะในกรณทสมาชกสภานตบญญตแหงชาตเปนเจาหนาทของรฐทปฏบตการตามหนาทและอานาจตามกฎหมายหรอคาสงทชอบดวยกฎหมาย และในสวนทเกยวกบ มาตรา ๑๘๔ (๑)

(๓) มาตรา ๑๐๘ ยกเวน ก. คณสมบตตาม (๓) และ (๔) และ ข. ลกษณะตองหามตาม (๑) (๒) และ (๗) แตเฉพาะกรณตาม (๑) นน ไมรวมสวนทเกยวกบมาตรา ๙๘ (๓) และ (๑๕)

มใหนามาตรา ๑๑๒ มาใชบงคบแกการดารงตาแหนงรฐมนตรของสมาชกสภานตบญญตแหงชาต

บทบญญตแหงกฎหมายใดทหามมใหบคคลดารงตาแหนงทางการเมอง มใหนามาใชบงคบแกการดารงตาแหนงรฐมนตรตามมาตรา ๒๖๔ ขาราชการการเมองทตงขนเพอประโยชนในการปฏบตหนาทของคณะรฐมนตรตามมาตรา ๒๖๔ หรอเพอประโยชนในการปฏบตหนาทของคณะรกษาความสงบแหงชาตตามมาตรา ๒๖๕ หรอสมาชกสภานตบญญตแหงชาตตามมาตราน

ในระหวางทสภานตบญญตแหงชาตทาหนาทรฐสภา สภาผแทนราษฎร และวฒสภา ตามวรรคหนง ใหอานาจของประธานรฐสภา ประธานสภาผแทนราษฎร หรอประธานวฒสภา ตามรฐธรรมนญนหรอกฎหมายเปนอานาจของประธานสภานตบญญตแหงชาต

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๘๑ -






















ในระหวางทสภานตบญญตแหงชาตทาหนาทตามวรรคหนง หากมตาแหนงวางลง หวหนาคณะรกษาความสงบแหงชาตจะนาความกราบบงคมทลเพอทรงแตงตงผมคณสมบตและไมมลกษณะตองหามตามวรรคสอง เปนสมาชกสภานตบญญตแหงชาตแทนกได

เมอมการเลอกตงทวไปครงแรกภายหลงจากวนประกาศใชรฐธรรมนญน สมาชกสภานตบญญตแหงชาตจะสมครรบเลอกตงเปนสมาชกสภาผแทนราษฎรมได เวนแตจะไดพนจากตาแหนงสมาชกสภานตบญญตแหงชาตภายในเกาสบวนนบแตวนประกาศใชรฐธรรมนญน

มาตรา ๒๖๔ ใหคณะรฐมนตรทบรหารราชการแผนดนอยในวนกอนวนประกาศใช

รฐธรรมนญนเปนคณะรฐมนตรตามบทบญญตแหงรฐธรรมนญน จนกวาคณะรฐมนตรทตงขนใหมภายหลงการเลอกตงทวไปครงแรกตามรฐธรรมนญนจะเขารบหนาท และใหนาความในมาตรา ๒๖๓ วรรคสาม มาใชบงคบแกการดารงตาแหนงรฐมนตรดวยโดยอนโลม

รฐมนตรตามวรรคหนงนอกจากตองมคณสมบตและไมมลกษณะตองหามตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย (ฉบบชวคราว) พทธศกราช ๒๕๕๗ แลว ตองไมมลกษณะตองหามตามทบญญตไวสาหรบรฐมนตรตามมาตรา ๑๖๐ ยกเวน (๖) เฉพาะในสวนทเกยวกบมาตรา ๙๘ (๑๒) (๑๓) (๑๔) และ (๑๕) และตองพนจากตาแหนงตามมาตรา ๑๗๐ ยกเวน (๓) และ (๔) แตในกรณตาม (๔) เฉพาะในสวนทเกยวกบมาตรา ๙๘ (๑๒) (๑๓) (๑๔) และ (๑๕) และยกเวนมาตรา ๑๗๐ (๕) เฉพาะในสวนทเกยวกบการดาเนนการตามมาตรา ๑๘๔ (๑)

การดาเนนการแตงตงรฐมนตรในระหวางเวลาตามวรรคหนง ใหดาเนนการตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย (ฉบบชวคราว) พทธศกราช ๒๕๕๗ ซงแกไขเพมเตมโดยรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย (ฉบบชวคราว) พทธศกราช ๒๕๕๗ แกไขเพมเตม (ฉบบท ๑) พทธศกราช ๒๕๕๘ และรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย (ฉบบชวคราว) พทธศกราช ๒๕๕๗ แกไขเพมเตม (ฉบบท ๒) พทธศกราช ๒๕๕๙ แตตองไมมลกษณะตองหามตามวรรคสองดวย

ใหนาความในมาตรา ๒๖๓ วรรคเจด มาใชบงคบแกการสมครรบเลอกตงเปนสมาชกสภาผแทนราษฎรของรฐมนตรตามวรรคหนงและวรรคสามดวยโดยอนโลม

มาตรา ๒๖๕ ใหคณะรกษาความสงบแหงชาตทดารงตาแหนงอยในวนกอนวน

ประกาศใชรฐธรรมนญน ยงคงอยในตาแหนงเพอปฏบตหนาทตอไปจนกวาคณะรฐมนตรทตงขนใหมภายหลงการเลอกตงทวไปครงแรกตามรฐธรรมนญนจะเขารบหนาท

ในระหวางการปฏบตหนาทตามวรรคหนง ใหหวหนาคณะรกษาความสงบแหงชาตและคณะรกษาความสงบแหงชาตยงคงมหนาทและอานาจตามทบญญตไวในรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย (ฉบบชวคราว) พทธศกราช ๒๕๕๗ ซงแกไขเพมเตมโดยรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย (ฉบบชวคราว) พทธศกราช ๒๕๕๗ แกไขเพมเตม (ฉบบท ๑) พทธศกราช ๒๕๕๘ และรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย (ฉบบชวคราว) พทธศกราช ๒๕๕๗ แกไขเพมเตม (ฉบบท ๒) พทธศกราช ๒๕๕๙ และใหถอวาบทบญญตของรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทยดงกลาวในสวนทเกยวกบอานาจของหวหนาคณะรกษาความสงบแหงชาตและคณะรกษาความสงบแหงชาตยงคงมผลใชบงคบไดตอไป

ใหนาความในมาตรา ๒๖๓ วรรคเจด มาใชบงคบแกการสมครรบเลอกตงเปนสมาชกสภาผแทนราษฎรของผดารงตาแหนงในคณะรกษาความสงบแหงชาตดวยโดยอนโลม

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๘๒ -






















มาตรา ๒๖๖ ใหสภาขบเคลอนการปฏรปประเทศอยปฏบตหนาทตอไปพลางกอน

เพอจดทาขอเสนอแนะเกยวกบการขบเคลอนการปฏรปประเทศ จนกวาจะมกฎหมายวาดวยแผนและขนตอนการดาเนนการปฏรปประเทศทตราขนตามมาตรา ๒๕๙

เพอประโยชนในการขบเคลอนการปฏรปประเทศ หวหนาคณะรกษาความสงบแหงชาตจะปรบเปลยนโครงสรางหรอวธการทางานของสภาขบเคลอนการปฏรปประเทศเพอใหการปฏรปประเทศตามหมวด ๑๖ การปฏรปประเทศ มประสทธภาพมากขนกได

ใหนาความในมาตรา ๒๖๓ วรรคเจด มาใชบงคบแกการสมครรบเลอกตงเปนสมาชกสภาผแทนราษฎรของสมาชกสภาขบเคลอนการปฏรปประเทศดวยโดยอนโลม

มาตรา ๒๖๗ ใหคณะกรรมการรางรฐธรรมนญท ตงขนตามรฐธรรมนญแหง

ราชอาณาจกรไทย (ฉบบชวคราว) พทธศกราช ๒๕๕๗ ซงแกไขเพมเตมโดยรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย (ฉบบชวคราว) พทธศกราช ๒๕๕๗ แกไขเพมเตม (ฉบบท ๑) พทธศกราช ๒๕๕๘ และรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย (ฉบบชวคราว) พทธศกราช ๒๕๕๗ แกไขเพมเตม (ฉบบท ๒) พทธศกราช ๒๕๕๙ อยปฏบตหนาทตอไปเพอจดทารางพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญดงตอไปนใหแลวเสรจ และเสนอตอสภานตบญญตแหงชาตเพอพจารณาใหความเหนชอบตอไป

(๑) พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎร (๒) พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการไดมาซงสมาชกวฒสภา (๓) พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยคณะกรรมการการเลอกตง (๔) พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยพรรคการเมอง (๕) พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยวธพจารณาของศาลรฐธรรมนญ (๖) พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยวธพจารณาคดอาญาของผดารง

ตาแหนงทางการเมอง (๗) พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยผตรวจการแผนดน (๘) พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการปองกนและปราบปรามการทจรต (๙) พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการตรวจเงนแผนดน (๑๐) พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยคณะกรรมการสทธมนษยชน

แหงชาต การดาเนนการตามวรรคหนง คณะกรรมการรางรฐธรรมนญจะจดทาราง

พระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญดงกลาวขนใหมหรอแกไขเพมเตมกได ทงน เพอใหสอดคลองกบบทบญญตและเจตนารมณของรฐธรรมนญ และตองมงหมายใหมการขจดการทจรตและประพฤตมชอบทกรปแบบและตองทาใหแลวเสรจภายในสองรอยสสบวนนบแตวนประกาศใชรฐธรรมนญน และเมอสภานตบญญตแหงชาตไดพจารณารางพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญทเสนอตามวรรคหนงเสรจแลว ใหคณะกรรมการรางรฐธรรมนญเปนอนพนจากตาแหนง แตตองไมชากวาวนพนจากตาแหนงของสมาชกสภานตบญญตแหงชาตตามมาตรา ๒๖๓

เพอประโยชนในการดาเนนการตามวรรคหนงและวรรคสอง ใหเกดประสทธภาพและรวดเรว คณะกรรมการรางรฐธรรมนญจะขอใหหวหนาคณะรกษาความสงบแหงชาตแตงตงกรรมการรางรฐธรรมนญตามวรรคหนงเพมขนกได แตรวมแลวตองไมเกนสามสบคน

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๘๓ -






















ในการพจารณารางพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญตามวรรคหนง เมอไดรบรางพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญจากคณะกรรมการรางรฐธรรมนญแลว สภานตบญญตแหงชาตตองพจารณาใหแลวเสรจภายในเวลาหกสบวนนบแตวนทไดรบรางพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญแตละฉบบ ในกรณทสภานตบญญตแหงชาตพจารณารางพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญใดไมแลวเสรจภายในเวลาดงกลาวใหถอวาสภานตบญญตแหงชาตเหนชอบกบรางพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญฉบบนนตามทคณะกรรมการรางรฐธรรมนญเสนอ

เมอสภานตบญญตแหงชาตพจารณารางพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญแลวเสรจ ใหสงรางพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญนนใหศาลรฐธรรมนญหรอองคกรอสระทเกยวของและคณะกรรมการรางรฐธรรมนญเพอพจารณา ถาศาลรฐธรรมนญหรอองคกรอสระทเกยวของหรอคณะกรรมการรางรฐธรรมนญ เหนวารางพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญดงกลาวไมตรงตามเจตนารมณของรฐธรรมนญ ใหแจงใหประธานสภานตบญญตแหงชาตทราบภายในสบวนนบแตวนทไดรบรางพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญนน และใหสภานตบญญตแหงชาตตงคณะกรรมาธการวสามญขนคณะหนงมจานวนสบเอดคน ประกอบดวยประธานศาลรฐธรรมนญหรอประธานองคกรอสระทเกยวของและสมาชกสภานตบญญตแหงชาต และกรรมการรางรฐธรรมนญซงคณะกรรมการรางรฐธรรมนญมอบหมายฝายละหาคน เพอพจารณาแลวเสนอตอสภานตบญญตแหงชาตภายในสบหาวนนบแตวนทไดรบแตงตงเพอใหความเหนชอบ ถาสภานตบญญตแหงชาตมมตไมเหนชอบดวยคะแนนเสยงเกนสองในสามของจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของสภานตบญญตแหงชาต ใหรางพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญนนเปนอนตกไป ในกรณทสภานตบญญตแหงชาตมมตไมถงสองในสามดงกลาว ใหถอวาสภานตบญญตแหงชาตใหความเหนชอบตามรางทคณะกรรมาธการวสามญเสนอ และใหดาเนนการตอไปตามมาตรา ๘๑

เพอประโยชนแหงการขจดสวนไดเสย หามมใหกรรมการรางรฐธรรมนญดารงตาแหนงทางการเมองภายในสองปนบแตวนทพนจากตาแหนงตามวรรคสอง

มาตรา ๒๖๘ ใหดาเนนการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรตามรฐธรรมนญนให

แลวเสรจภายในหนงรอยหาสบวนนบแตวนทพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญตามมาตรา ๒๖๗ (๑) (๒) (๓) และ (๔) มผลใชบงคบแลว

มาตรา ๒๖๙ ในวาระเรมแรก ใหวฒสภาประกอบดวยสมาชกจานวนสองรอยหาสบคน

ซงพระมหากษตรยทรงแตงตงตามทคณะรกษาความสงบแหงชาตถวายคาแนะนา โดยในการสรรหาและแตงตงใหดาเนนการตามหลกเกณฑและวธการ ดงตอไปน

(๑) ใหมคณะกรรมการสรรหาสมาชกวฒสภาคณะหนงซงคณะรกษาความสงบแหงชาตแตงตงจากผทรงคณวฒซงมความรและประสบการณในดานตาง ๆ และมความเปนกลางทางการเมองจานวนไมนอยกวาเกาคนแตไมเกนสบสองคน มหนาทดาเนนการสรรหาบคคลซงสมควรเปนสมาชกวฒสภาตามหลกเกณฑและวธการ ดงตอไปน

(ก) ใหคณะกรรมการการเลอกตงดาเนนการจดใหมการเลอกสมาชกวฒสภาตามมาตรา ๑๐๗ จานวนสองรอยคนตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยการไดมาซงสมาชกวฒสภา โดยใหดาเนนการใหแลวเสรจกอนวนทมการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรตามมาตรา ๒๖๘ ไมนอยกวาสบหาวนแลวนารายชอเสนอตอคณะรกษาความสงบแหงชาต

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๘๔ -






















(ข ) ใหคณะกรรมการสรรหาสมาชกวฒสภา คดเลอกบคคลผมความรความสามารถทเหมาะสมในอนจะเปนประโยชนแกการปฏบตหนาทของวฒสภาและการปฏรปประเทศมจานวนไมเกนสรอยคน ตามวธการทคณะกรรมการสรรหาสมาชกวฒสภากาหนดแลวนารายชอเสนอตอคณะรกษาความสงบแหงชาต ทงน ตองดาเนนการใหแลวเสรจไมชากวาระยะเวลาทกาหนดตาม (ก)

(ค) ใหคณะรกษาความสงบแหงชาตคดเลอกผไดรบเลอกตาม (ก) จากบญชรายชอทไดรบจากคณะกรรมการการเลอกตง ใหไดจานวนหาสบคน และคดเลอกรายชอสารองจานวนหาสบคนโดยการคดเลอกดงกลาวใหคานงถงบคคลจากกลมตาง ๆ อยางทวถง และใหคดเลอกบคคลจากบญชรายชอทไดรบการสรรหาตาม (ข) ใหไดจานวนหนงรอยเกาสบสคนรวมกบผดารงตาแหนงปลดกระทรวงกลาโหม ผ บญชาการทหารสงสด ผ บญชาการทหารบก ผ บญชาการทหารเรอ ผบญชาการทหารอากาศ และผบญชาการตารวจแหงชาต เปนสองรอยหาสบคน และคดเลอกรายชอสารองจากบญชรายชอทไดรบการสรรหาตาม (ข) จานวนหาสบคน ทงน ใหแลวเสรจภายในสามวนนบแตวนประกาศผลการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรตามมาตรา ๒๖๘

(๒) มใหนาความในมาตรา ๑๐๘ ข. ลกษณะตองหาม (๖) ในสวนทเกยวกบการเคยดารงตาแหนงรฐมนตรมาใชบงคบแกผดารงตาแหนงสมาชกวฒสภาซงไดรบสรรหาตาม (๑) (ข) และมใหนาความในมาตรา ๑๐๘ ข. ลกษณะตองหาม (๒) มาตรา ๑๘๔ (๑) และมาตรา ๑๘๕ มาใชบงคบแกผซงไดรบแตงตงใหเปนสมาชกวฒสภาโดยตาแหนง

(๓) ใหคณะรกษาความสงบแหงชาตนารายชอบคคลซงไดรบการคดเลอกตาม (๑) (ค) จานวนสองรอยหาสบคนดงกลาวขนกราบบงคมทลเพอทรงพระกรณาโปรดเกลาโปรดกระหมอมแตงตงตอไป และใหหวหนาคณะรกษาความสงบแหงชาตเปนผลงนามรบสนองพระบรมราชโองการ

(๔) อายของวฒสภาตามมาตรานมกาหนดหาปนบแตวนทมพระบรมราชโองการแตงตงสมาชกภาพของสมาชกวฒสภาเรมตงแตวนทมพระบรมราชโองการแตงตง ถามตาแหนงวางลง ใหเลอนรายชอบคคลตามลาดบในบญชสารองตาม (๑) (ค) ขนเปนสมาชกวฒสภาแทน โดยใหประธานวฒสภาเปนผดาเนนการและเปนผลงนามรบสนองพระบรมราชโองการ สาหรบสมาชกวฒสภาโดยตาแหนงเมอพนจากตาแหนงทดารงอยในขณะไดรบแตงตงเปนสมาชกวฒสภากใหพนจากตาแหนงสมาชกวฒสภาดวย และใหดาเนนการเพอแตงตงใหผดารงตาแหนงนนเปนสมาชกวฒสภาโดยตาแหนงแทน ใหสมาชกวฒสภาทไดรบแตงตงใหดารงตาแหนงแทนตาแหนงทวาง อยในตาแหนงเทาอายของวฒสภาทเหลออย

(๕) ในระหวางทยงไมมพระบรมราชโองการแตงตงบคคลในบญชรายชอสารองขนเปนสมาชกวฒสภาแทนตาแหนงทวางตาม (๔) หรอเปนกรณทไมมรายชอบคคลเหลออยในบญชสารอง หรอไมมผดารงตาแหนงทเปนสมาชกวฒสภาโดยตาแหนง ไมวาดวยเหตใด ใหวฒสภาประกอบดวยสมาชกวฒสภาเทาทมอย

(๖) เมออายของวฒสภาสนสดลงตาม (๔) ใหดาเนนการเลอกสมาชกวฒสภาตามมาตรา ๑๐๗ ตอไป และใหนาความในมาตรา ๑๐๙ วรรคสามมาใชบงคบโดยอนโลม

มาตรา ๒๗๐ นอกจากจะมหนาทและอานาจตามทบญญตไวในรฐธรรมนญแลว

ใหวฒสภาตามมาตรา ๒๖๙ มหนาทและอานาจตดตาม เสนอแนะ และเรงรดการปฏรปประเทศ เพอใหบรรลเปาหมายตามหมวด ๑๖ การปฏรปประเทศ และการจดทาและดาเนนการตาม

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๘๕ -






















ยทธศาสตรชาต ในการน ใหคณะรฐมนตรแจงความคบหนาในการดาเนนการตามแผนการปฏรปประเทศตอรฐสภาเพอทราบทกสามเดอน

รางพระราชบญญตทจะตราขนเพอดาเนนการตามหมวด ๑๖ การปฏรปประเทศ ใหเสนอและพจารณาในทประชมรวมกนของรฐสภา

รางพระราชบญญตใดทคณะรฐมนตรเหนวาเปนรางพระราชบญญตทจะตราขนเพอดาเนนการตามหมวด ๑๖ การปฏรปประเทศ ใหแจงใหประธานรฐสภาทราบพรอมกบการเสนอรางพระราชบญญตนนในกรณทคณะรฐมนตรมไดแจงวาเปนรางพระราชบญญตทจะตราขนเพอดาเนนการตามหมวด ๑๖ การปฏรปประเทศ หากสมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชกวฒสภาเหนวารางพระราชบญญตนนเปนรางพระราชบญญตทจะตราขนเพอดาเนนการตามหมวด ๑๖ การปฏรปประเทศ สมาชกสภาผแทนราษฎรหรอสมาชกวฒสภาจานวนไมนอยกวาหนงในหาของแตละสภา อาจเขาชอกนรองขอตอประธานรฐสภาเพอใหวนจฉย การยนคารองดงกลาวตองยนกอนทสภาผแทนราษฎรหรอวฒสภา แลวแตกรณ จะพจารณารางพระราชบญญตนนแลวเสรจ

เมอประธานรฐสภาไดรบคารองตามวรรคสาม ใหประธานรฐสภาเสนอเรองตอคณะกรรมการรวมซงประกอบดวยประธานวฒสภาเปนประธาน รองประธานสภาผแทนราษฎรคนหนง ผนาฝายคานในสภาผแทนราษฎร ผแทนคณะรฐมนตรคนหนง และประธานคณะกรรมาธการสามญคนหนงซงเลอกกนเองระหวางประธานคณะกรรมาธการสามญในวฒสภาทกคณะเปนกรรมการ เพอวนจฉย

การวนจฉยของคณะกรรมการรวมตามวรรคสใหถอเสยงขางมากเปนประมาณ คาวนจฉยของคณะกรรมการรวมดงกลาวใหเปนทสด และใหประธานรฐสภาดาเนนการไปตามคาวนจฉยนน

มาตรา ๒๗๑ ในวาระเรมแรกภายในอายของวฒสภาตามมาตรา ๒๖๙ การพจารณา

รางพระราชบญญตทวฒสภาหรอสภาผแทนราษฎรยบยงไวตามมาตรา ๑๓๗ (๒) หรอ (๓) ใหกระทาโดยทประชมรวมกนของรฐสภา ถารางพระราชบญญตนนเกยวกบ

(๑) การแกไขเพมเตมโทษหรอองคประกอบความผดตอตาแหนงหนาทราชการหรอตอตาแหนงหนาทในการยตธรรม หรอความผดของพนกงานในองคการหรอหนวยงานของรฐ เฉพาะเมอการแกไขเพมเตมนนมผลใหผกระทาความผดพนจากความผดหรอไมตองรบโทษ

(๒) รางพระราชบญญตทวฒสภามมตดวยคะแนนเสยงไมนอยกวาสองในสามของจานวนสมาชกวฒสภาทงหมดเทาทมอยวามผลกระทบตอการดาเนนกระบวนการยตธรรมอยางรายแรง

มตของทประชมรวมกนของรฐสภาทใหความเหนชอบรางพระราชบญญตตามวรรคหนง ตองมคะแนนเสยงไมนอยกวาสองในสามของจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของรฐสภา

มาตรา ๒๗๒ ในระหวางหาปแรกนบแตวนทมรฐสภาชดแรกตามรฐธรรมนญน

การใหความเหนชอบบคคลซงสมควรไดรบแตงตงเปนนายกรฐมนตรใหดาเนนการตามมาตรา ๑๕๙ เวนแตการพจารณาใหความเหนชอบตามมาตรา ๑๕๙ วรรคหนง ใหกระทาในทประชมรวมกนของรฐสภา และมตทเหนชอบการแตงตงบคคลใดใหเปนนายกรฐมนตรตามมาตรา ๑๕๙ วรรคสาม ตองมคะแนนเสยงมากกวากงหนงของจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของทงสองสภา

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๘๖ -






















ในระหวางเวลาตามวรรคหนง หากมกรณทไมอาจแตงตงนายกรฐมนตรจากผมชออยในบญชรายชอทพรรคการเมองแจงไวตามมาตรา ๘๘ ไมวาดวยเหตใด และสมาชกของทงสองสภารวมกนจานวนไมนอยกวากงหนงของจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของทงสองสภาเขาชอเสนอตอประธานรฐสภาขอใหรฐสภามมตยกเวนเพอไมตองเสนอชอนายกรฐมนตรจากผมชออยในบญชรายชอทพรรคการเมองแจงไวตามมาตรา ๘๘ ในกรณเชนนน ใหประธานรฐสภาจดใหมการประชมรวมกนของรฐสภาโดยพลน และในกรณทรฐสภามมตดวยคะแนนเสยงไมนอยกวาสองในสามของจานวนสมาชกทงหมดเทาทมอยของทงสองสภาใหยกเวนได ใหดาเนนการตามวรรคหนงตอไป โดยจะเสนอชอผอยในบญชรายชอทพรรคการเมองแจงไวตามมาตรา ๘๘ หรอไมกได

มาตรา ๒๗๓ ใหตลาการศาลรฐธรรมนญ ผดารงตาแหนงในองคกรอสระ และผวา

การตรวจเงนแผนดน ซงดารงตาแหนงอยในวนกอนวนประกาศใชรฐธรรมนญนยงคงอยในตาแหนงเพอปฏบตหนาทตอไป และเมอพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญทเกยวของทจดทาขนตามมาตรา ๒๖๗ ใชบงคบแลว การดารงตาแหนงตอไปเพยงใดใหเปนไปตามพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญดงกลาว ในระหวางเวลาทยงไมมพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญทจดทาขนตามมาตรา ๒๖๗ การพนจากตาแหนงของตลาการศาลรฐธรรมนญ ผดารงตาแหนงในองคกรอสระ และผวาการตรวจเงนแผนดน ให เ ปนไปตามรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช ๒๕๕๐ และพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญหรอกฎหมายทเกยวของ

การดาเนนการของศาลรฐธรรมนญหรอองคกรอสระ และผวาการตรวจเงนแผนดนใหเปนไปตามกฎหมายทใชบงคบอยในวนกอนวนประกาศใชรฐธรรมนญน เทาทไมขดหรอแยงตอบทบญญตแหงรฐธรรมนญน

ในระหวางทยงไมมพระราชบญญตประกอบรฐธรรมนญวาดวยวธพจารณาของศาลรฐธรรมนญ การพจารณาและการทาคาวนจฉยของศาลรฐธรรมนญใหเปนไปตามขอกาหนดของศาลรฐธรรมนญทใชบงคบอยในวนกอนวนประกาศใชรฐธรรมนญน ทงน เทาทไมขดหรอแยงตอบทบญญตแหงรฐธรรมนญน

มาตรา ๒๗๔ ใหคณะกรรมการกจการกระจายเสยง กจการโทรทศน และกจการ

โทรคมนาคมแหงชาตตามพระราชบญญตองคกรจดสรรคลนความถและกากบการประกอบกจการวทยกระจายเสยง วทยโทรทศน และกจการโทรคมนาคม พ.ศ. ๒๕๕๓ เปนองคกรตามมาตรา ๖๐ วรรคสาม และใหคณะรฐมนตรดาเนนการแกไขเพมเตมพระราชบญญตดงกลาวใหเปนไปตามบทบญญตแหงรฐธรรมนญนและเสนอตอสภานตบญญตแหงชาตเพอพจารณาภายในหนงรอยแปดสบวนนบแตวนประกาศใชรฐธรรมนญน

มาตรา ๒๗๕ ใหคณะรฐมนตรจดใหมกฎหมายตามมาตรา ๖๕ วรรคสอง ใหแลวเสรจ

ภายในหนงรอยยสบวนนบแตวนประกาศใชรฐธรรมนญน และดาเนนการจดทายทธศาสตรชาตใหแลวเสรจภายในหนงปนบแตวนทกฎหมายดงกลาวใชบงคบ

มาตรา ๒๗๖ ใหศาลรฐธรรมนญและองคกรอสระดาเนนการใหมมาตรฐานทาง

จรยธรรมตามมาตรา ๒๑๙ ภายในหนงปนบแตวนประกาศใชรฐธรรมนญน หากดาเนนการไมแลวเสรจ

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๘๗ -






















ภายในระยะเวลาดงกลาว ใหตลาการศาลรฐธรรมนญและผดารงตาแหนงในองคกรอสระพนจากตาแหนง

ในกรณทตลาการศาลรฐธรรมนญและผดารงตาแหนงในองคกรอสระพนจากตาแหนงตามวรรคหนงระยะเวลาหนงปตามวรรคหนงใหนบแตวนทตลาการศาลรฐธรรมนญและผดารงตาแหนงในองคกรอสระทตงขนใหมเขารบหนาท และใหนาความในวรรคหนงมาใชบงคบแกตลาการศาลรฐธรรมนญและผดารงตาแหนงในองคกรอสระทไดรบการแตงตงขนใหมดวยโดยอนโลม

มาตรา ๒๗๗ นอกจากทบญญตไวเปนการเฉพาะในรฐธรรมนญน ใหคณะรฐมนตร

เสนอกฎหมายเพอใหเปนไปตามมาตรา ๑๙๖ มาตรา ๑๙๘ และมาตรา ๒๔๘ วรรคสาม ตอสภานตบญญตแหงชาตภายในหนงปนบแตวนประกาศใชรฐธรรมนญน

ในระหวางทยงไมมการปรบปรงหรอแกไขกฎหมายใหเปนไปตามมาตรา ๑๙๖ มาตรา ๑๙๘ และมาตรา ๒๔๘ วรรคสาม ใหคณะกรรมการตลาการศาลยตธรรม คณะกรรมการตลาการศาลปกครอง และคณะกรรมการอยการ ทมอยในวนกอนวนประกาศใชรฐธรรมนญน ทาหนาทคณะกรรมการตลาการศาลยตธรรม คณะกรรมการตลาการศาลปกครอง และคณะกรรมการอยการตามมาตรา ๑๙๖ มาตรา ๑๙๘ และมาตรา ๒๔๘ วรรคสาม แลวแตกรณ ไปพลางกอน

ในระหวางทยงไมมการปรบปรงหรอแกไขกฎหมายเพอใหเปนไปตามมาตรา ๒๔๘ วรรคส หามมใหพนกงานอยการดารงตาแหนงกรรมการในรฐวสาหกจ หรอกจการอนของรฐในทานองเดยวกนหรอดารงตาแหนงใดในหางหนสวนบรษทหรอกจการอนใดทมวตถประสงคมงหาผลกาไรหรอรายไดมาแบงปนกน หรอเปนทปรกษาของผดารงตาแหนงทางการเมอง หรอดารงตาแหนงอนใดในลกษณะเดยวกน

มาตรา ๒๗๘ ใหคณะรฐมนตรดาเนนการใหหนวยงานของรฐทคณะรฐมนตรกาหนด

ดาเนนการใหจดทารางกฎหมายทจาเปนตามมาตรา ๕๘ มาตรา ๖๒ และมาตรา ๖๓ ใหแลวเสรจและเสนอตอสภานตบญญตแหงชาตภายในสองรอยสสบวนนบแตวนประกาศใชรฐธรรมนญน และใหสภานตบญญตแหงชาตพจารณาใหแลวเสรจภายในหกสบวนนบแตวนทไดรบรางพระราชบญญตนน

ในกรณทมหนวยงานทเกยวของหลายหนวยงาน ใหคณะรฐมนตรกาหนดระยะเวลาทแตละหนวยงานตองดาเนนการใหแลวเสรจตามความจาเปนของแตละหนวยงาน แตทงนเมอรวมแลวตองไมเกนสองรอยสสบวนตามวรรคหนง

ในกรณทหนวยงานของรฐตามวรรคหนงไมอาจดาเนนการไดภายในกาหนดเวลาตามวรรคสอง ใหคณะรฐมนตรสงใหหวหนาหนวยงานของรฐนนพนจากตาแหนง

มาตรา ๒๗๙ บรรดาประกาศ คาสง และการกระทาของคณะรกษาความสงบ

แหงชาต หรอของหวหนาคณะรกษาความสงบแหงชาตทใชบงคบอยในวนกอนวนประกาศใชรฐธรรมนญน หรอทจะออกใชบงคบตอไปตามมาตรา ๒๖๕ วรรคสอง ไมวาเปนประกาศ คาสง หรอการกระทาทมผลใชบงคบในทางรฐธรรมนญ ทางนตบญญต ทางบรหาร หรอทางตลาการ ใหประกาศ คาสง การกระทาตลอดจนการปฏบตตามประกาศ คาสง หรอการกระทานน เปนประกาศ คาสง การกระทา หรอการปฏบตทชอบดวยรฐธรรมนญนและกฎหมาย และมผลใชบงคบโดยชอบดวยรฐธรรมนญน ตอไป การยกเลกหรอแกไขเพมเตมประกาศหรอคาสงดงกลาว ใหกระทาเปน

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๘๘ -






















พระราชบญญต เวนแตประกาศหรอคาสงทมลกษณะเปนการใชอานาจทางบรหาร การยกเลกหรอแกไขเพมเตมใหกระทาโดยคาสงนายกรฐมนตรหรอมตคณะรฐมนตร แลวแตกรณ

บรรดาการใด ๆ ทไดรบรองไวในรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย (ฉบบชวคราว) พทธศกราช ๒๕๕๗ ซงแกไขเพมเตมโดยรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย (ฉบบชวคราว) พทธศกราช ๒๕๕๗ แกไขเพมเตม (ฉบบท ๑) พทธศกราช ๒๕๕๘ และรฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย (ฉบบชวคราว) พทธศกราช ๒๕๕๗ แกไขเพมเตม (ฉบบท ๒) พทธศกราช ๒๕๕๙ วาเปนการชอบดวยรฐธรรมนญและกฎหมาย รวมทงการกระทาทเกยวเนองกบกรณดงกลาว ใหถอวาการนนและการกระทานนชอบดวยรฐธรรมนญนและกฎหมาย

ผรบสนองพระราชโองการ พลเอก ประยทธ จนทรโอชา

นายกรฐมนตร

สานกงานคณะกรรมการกฤษฎกา - ๘๙ -






















พรวภา/ภวรรณตร/จดทา ๗ เมษายน ๒๕๖๐

นสรา/ตรวจ

๑๑ เมษายน ๒๕๖๐

› wp-content › uploads › 2018 › 08 › ... ·...

Documents