a11chp1 - srinakharinwirot universitythesis.swu.ac.th/swuthesis/man_econ/wanniwat_k.pdf ·...
TRANSCRIPT
การวเคราะหตนทน – ประสทธผลของการจดการคณภาพอากาศในเขตกรงเทพมหานคร
ปรญญานพนธ
ของ
วนนวต ไกรนรา
เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา
ตามหลกสตรปรญญาเศรษฐศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาเศรษฐศาสตรการจดการ
มถนายน 2555
การวเคราะหตนทน – ประสทธผลของการจดการคณภาพอากาศในเขตกรงเทพมหานคร
ปรญญานพนธ
ของ
วนนวต ไกรนรา
เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา
ตามหลกสตรปรญญาเศรษฐศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาเศรษฐศาสตรการจดการ
มถนายน 2555
ลขสทธเปนของของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ
การวเคราะหตนทน – ประสทธผลของการจดการคณภาพอากาศในเขตกรงเทพมหานคร
บทคดยอ
ของ
วนนวต ไกรนรา
เสนอตอบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ เพอเปนสวนหนงของการศกษา
ตามหลกสตรปรญญาเศรษฐศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาเศรษฐศาสตรการจดการ
มถนายน 2555
วนนวต ไกรนรา. (2555). การวเคราะหตนทน – ประสทธผลของการจดการคณภาพอากาศในเขต
กรงเทพมหานคร . ปรญญานพนธ ศ.ม. (เศรษฐศาสตรการจดการ). กรงเทพฯ: บณฑต
วทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ. คณะกรรมการควบคม : รองศาสตราจารย ดร.
เรณ สขารมณ, รองศาสตราจารย ดร.ชมพนท โกสลากร เพมพนววฒน.
วตถประสงคในการศกษาครงนเพอ วเคราะหตนทน - ประสทธผลของการจดการคณภาพ
อากาศในเขตกรงเทพมหานคร ซงจะทาการศกษาในชวง ปงบประมาณป 2553 ซงตนทนท
ทาการศกษาจะเปนตนทนในการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดเคลอนท และจาก
แหลงกาเนดในพนท คาประสทธผลวดจากคารอยละของรถทอยในเกณฑมาตรฐานจากการตรวจ วด
ทงหมด และดชนคณภาพอากาศในเขตกรงเทพมหานคร
ตนทนในการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดเคลอนทมตนทนในการจดการ
ทงหมด 38,489,24 6 บาท จาแนก เปนตนทนคาแรงงาน 13,764,27 8 บาท คดเปน รอยละ 36
ตนทนคาวสดและคาสาธารณปโภค 8,195,223 บาท คดเปน รอยละ 21 เปนตนทนคาลงทน
16,529,745 บาท คดเปนรอยละ 43
ตนทนในการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดในพน ทเปนมลคา ทงหมด
31,123,004 บาท เปนตนทนคาแรงงาน 7,666,194 บาท คดเปนรอยละ 2 5 ตนทนคาวสดและคา
สาธารณปโภค 10,348,6 40 บาท คดเปนรอยละ 33 และเปนตนทนคาลงทน 13,108,170 บาท คด
เปนรอยละ 42
การวเคราะหตนทน-ประสทธผลของการจดการคณภาพอากาศ พบวาตนทน - ประสทธผล
ของการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดเคลอน ทมคาเทากบ 438,904 บาท และตนทน-
ประสทธผลจากแหลงกาเนดในพนทมคาเทากบ 374,07 5 บาท ซงจะเหนไดวา การศกษานนบเปน
การศกษาเบองตนและเปนงานชนแรกๆ ทใชแนวคดเกยวกบตนทน – ประสทธผลกบการจดการ
คณภาพอากาศ การจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดในพนทมความคมคามากกวา
ในทางปฏบตอาจใช ผลการศกษา เปนขอมลเบองตน ประกอบการตดสนใจ นาไปวาง
แผนการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดตางๆ ไดเพอหาทางเลอกและวเคราะหความคมคาท
เกดจากการลงทน เปนประโยชนตอการวางแผนการใชจายงบประมาณไดระดบหนง
COST – EFFECTIVENESS ANALYSIS OF AIR QUALITY MANAGEMENT IN BANGKOK
AN ABSTRACT
BY
WANNIWAT KRAINARA
Presented in Partial Fulfillment of the Requirements for the
Master of Economics Degree in Managerial Economics
at Srinakharinwirot University
June 2012
Wanniwat Krainara. (2012). Cost – Effectiveness Analysis of Air Quaility Managrment in
Bangkok. Master thesis, M.Econ. (Managerial Economics). Bankok: Graduate
School, Srinakarinwirot University. Advisor Committee: Assoc.Prof.Dr.Renu
Sukharomana, Assoc.Prof.Dr.Chompoonuh Kosalakorn Permpoonviwat.
The study is to conduct the Cost - Effectiveness Analysis of the air quality
management in Bangkok. The study is conducted using the data of the fiscal year 2010.
The costs in the study are of the quality management for air from mobile sources and area
sources. The effectiveness is measured as the percentage of the vehicles passing the
assessment standards and as the air quality index in Bangkok area.
The total costs of air quality management for the mobile sources was
38,489,245.95 baht, which comprises the labor cost of 13,764,277.75 baht (35.76 percent),
the materials and utilities cost of 8,195,223 baht (21 percent), and the investment cost of
16,529,745 baht (43 percent).
The total costs of air quality management for the area sources was 7,666,194 baht
the labor cost was 31,123,004 baht (25 percent), the cost of materials and utilities was
10,348,640 baht (33 percent), and the investment cost 13,108,170 baht (42 percent).
The cost - effectiveness analysis of the air quality management finds that the cost
– effectiveness for the mobile sources was equal to 438,904 baht and the cost-effectiveness
for the area sources was equal to 374,075 baht, indicating that the air quality management
for the area sources was more cost – effective than the air quality management for the
mobile sources. This study is therefore preliminary and pioneering in using the Cost-
Effectiveness Analysis with air quality management.
Practically, the study’s results can be employed as a preliminary data in decision
making of air quality management for various emission sources, in which an appropriate
choice is made, cost-effectiveness of investments is analyzed, and the fiscal expenditure
planning is benefited to an extent.
ปรญญานพนธ
เรอง
การวเคราะหตนทน - ประสทธผลของการจดการคณภาพอากาศในเขตกรงเทพมหานคร
ของ
วนนวต ไกรนรา
ไดรบอนมตจากบณฑตวทยาลยใหนบเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร
ปรญญาเศรษฐศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาเศรษฐศาสตรการจดการ
ของมหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ
……………………………………………..คณบดบณฑตวทยาลย
(รองศาสตราจารย ดร.สมชาย สนตวฒนกล)
วนท เดอน มถนายน พ.ศ. 2555
คณะกรรมการควบคมปรญญานพนธ คณะกรรมการสอบปากเปลา
…………………………………ประธาน ......……………………………….....ประธาน
(รองศาสตราจารย ดร.เรณ สขารมณ) (อาจารย ดร.สวมล เฮงพฒนา)
…………………………………กรรมการ .....…………………………………กรรมการ
(รองศาสตราจารย ดร.ชมพนท โกสลากร เพมพนววฒน)
(รองศาสตราจารย ดร.เรณ สขารมณ)
......………………………………...กรรมการ
(รองศาสตราจารย ดร.ชมพนท โกสลากร เพมพนววฒน)
.... …………………………………กรรมการ
(รองศาสตราจารย ดร.พศมย จารจตตพนธ)
ประกาศคณปการ
ปรญญานพนธนสาเรจไดดวยดเปนเพราะผวจยไดรบความกรณาอยางยงจาก รอง
ศาสตราจารย ดร .เรณ สขารมณ ประธานกรรมการควบคมปรญญานพนธ รองศาสตราจารย ดร .
ชมพนท โกสลากร เพมพนววฒน กรรมการควบคมปรญญานพนธ อาจารย ดร.สวมล เฮงพฒนา
และรองศาสตราจารย ดร .พศมย จารจตตพนธ กรรมการทแตงตงเพมเตม โดยทานทงสไดเสยสละ
เวลาอนมคาเพอใหคาปรกษาแนะนาในการจดทางานวจยนทกขนตอน อกทงทาใหผวจยไดรบ
ประสบการณในการทางานวจยในมตของเศรษฐศาสตรและรถงคณคาของงานวจยทจะชวยใหการ
ทางานในดานการจดการเปนไปอยางมคณคามากขน และทานทงสยงเปนแบบฉบบของอาจารยท
ทมเทใหกบศษยและงานดานวชาการอยางไมเหนดเหนอย ผวจยขอกราบขอบพระคณเปนอยางสง
ไว ณ ทน
นอกจากน ผวจยขอกราบขอบพระคณอาจารยทกทานทใหความรแกผวจยในการศกษา
ตามหลกสตรเศรษฐศาสตร มหาบณฑต ซงทาใหผวจยรวาการศกษาในระดบปรญญาโทของผวจย
นนมไดสนสดลงเพยงการทาปรญญานพนธฉบบนใหสาเรจลงได หากผวจยไดซมซบเอา
กระบวนการเรยนรทถกจดประกายขนในระยะเวลา 2 ปทผานมา ใหกลายเปนการเรยนรทตอง
สบเนองไปอยางไมสนสด และจะตองนาเอาความรนนไปยงประโยชนใหแกผอนตอๆ ไปอกดวยจง
จะสมตามเจตนารมณของเศรษฐศาสตรอยางสมบรณ
ขอขอบพระคณ คณปญญา วรเพชรายทธ ผอานวยการสวนมลพษทางเสยงและความ
สนสะเทอน และเจาหนาทของสานกจดการคณคณภาพอากาศและเสยง กรมควบคมมลพษ ทให
ความสะดวกในการเกบขอมลและตดตอประสานงานกบบคคลและฝายตางๆ ทเกยวของรวมถง ให
คาแนะนาตางๆ
ขอขอบพระคณ เจาหนาทของกองจดการคณภาพอากาศและเสยง สานกสงแวดลอมกรม
ควบคมมลพษทใหความรและคาแนะนา รวมถงใหความสะดวกในการจดเกบขอมลและตดตอ
ประสานกบบคคลและฝายตางๆ ทเกยวของ
ผวจยขอขอบพระคณ พอ แม พ นอง และเพอน ๆ ทกคนทใหทงกาลงกายและกาลงใจทด
เยยมตลอดระยะเวลาทศกษาและทางานวจย
วนนวต ไกรนรา
สารบญ
บทท หนา
1 บทนา…………………………………………………………………………………….. 1
ภมหลง.................................................................................................................. 1
ความมงหมายของการวจย..................................................................................... 6
ความสาคญของการวจย......................................................................................... 6
ขอบเขตของการวจย.............................................................................................. 6
นยามศพทเฉพาะ................................................................................................... 6
กรอบแนวคดในการวจย......................................................................................... 9
2 เอกสารและงานวจยทเกยวของ............................................................................ 10
ขอมลทวไปเกยวกบมลพษทางอากาศ ดชนคณภาพอากาศ..................................... 10
ขอมลทวไปเกยวกบการจดการคณภาพอากาศ........................................................ 18
แนวคดเกยวกบตนทนและการวเคราะหตนทน – ประสทธผล.................................. 22
งานวจยทเกยวของ................................................................................................ 26
3 วธดาเนนการวจย.................................................................................................. 30
ขอมลและแหลงทมาของขอมล................................................................................ 30
การสรางเครองมอในการวจย.................................................................................. 31
การเกบรวบรวมขอมล............................................................................................ 31
การจดกระทาและการวเคราะหขอมล...................................................................... 32
4 ผลการวเคราะหขอมล......................................................................................... 38
การวเคราะหตนทนของการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดเคลอนท ............ 38
การวเคราะหตนทนของการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดในพนท............. 49
ประสทธผลของการจดการคณภาพอากาศ.............................................................. 57
การวเคราะหตนทน - ประสทธผลของการจดการคณภาพอากาศ............................. 57
5 สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ.................................................................. 59
สงเขปความมงหมาย ความสาคญ และของเขตการวจย.......................................... 59
สรปผล.................................................................................................................. 60
อภปรายผล............................................................................................................ 66
ขอเสนอแนะ......................................................................................................... . 67
สารบญ
บทท หนา
บรรณานกรม……………………………………………………………………………………. 68
ภาคผนวก.......................................................................................................................... 71
ประวตยอผวจย................................................................................................................. 80
บญชตาราง
ตาราง หนา
1 คณภาพอากาศบรเวณรมถนนในเขตกรงเทพมหานคร ป 2543 – 2552…………… 2
2 คณภาพอากาศบรเวณพนทท วไปในกรงเทพมหานคร ป 2549-2552……………… 4
3 มาตรฐานคณภาพอากาศในบรรยากาศโดยทวไป.................................................... 14
4 มาตรฐานการระบายมลพษจากรถใชงาน ................................................................ 16
5 เกณฑของดชนคณภาพอากาศสาหรบประเทศไทย................................................. 17
6 รายละเอยดตนทน-ประสทธผล............................................................................... 37
7 ตนทนคาแรงงาน (L) การจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดเคลอนทจาแนก
ตามหนวยงานทรบผดชอบ..................................................................................
40
8 ตนทนคาแรงงาน (L) การจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดเคลอนทจาแนก
ตามกจกรรม.......................................................................................................
41
9 สรปตนทนคาแรงงาน (L) การจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดเคลอนท......... 43
10 ตนทนคาวสดและสาธารณปโภค (M) การจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนด
เคลอนทจาแนกตามหนวยงานทเกยวของ.............................................................
44
11 สรปตนทนคาวสดและคาสาธารณปโภค (M) การจดการคณภาพอากาศจาก
แหลงกาเนดเคลอนทจาแนกตามกจกรรม.............................................................
46
12 สรปตนทนคาลงทน (C) การจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดเคลอนท……… 46
13 สรปตนทนการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดเคลอนท……………………... 48
14 ตนทนคาแรงงาน (L) การจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดในพนทจาแนก
ตามหนวยงานทรบผดชอบ..................................................................................
50
15 ตนทนคาแรงงาน (L) การจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดในพนทจาแนก
ตามกจกรรม........................................................................................................
51
16 สรปตนทนคาแรงงาน (L) การจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดในพนท…...… 52
17 ตนทนคาวสดและสาธารณปโภค (M) การจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดใน
พนทจาแนกตามกจกรรม.....................................................................................
53
18 สรปของตนทนคาวสดและคาสาธารณปโภค (M) การจดการคณภาพอากาศจาก
แหลงกาเนดในพนท............................................................................................
55
19 สรปตนทนคาลงทน (C) การจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดในพนท………. 55
20 สรปตนทนการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดในพนท……………………… 56
บญชภาพประกอบ
ภาพประกอบ หนา
1 กรอบแนวคด……………………………………………………………………………. 9
2 ภาพรวมของการจดการคณภาพอากาศในกรงเทพมหานครและหนวยงาน
ทเกยวของ……………………………………………………………………………..
20
3 ตนทนของการจดการคณภาพอากาศในเขตกรงเทพมหานคร.................................. 60
4 ตนทนในการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดเคลอนท.................................. 61
5 ตนทนคาแรงงาน (L) จากแหลงกาเนดเคลอนทจาแนกตามกจกรรม......................... 61
6 ตนทนคาวสดและสาธารณปโภค (M) จากแหลงกาเนดเคลอนทจาแนกตามกจกรรม. 62
7 ตนทนคาลงทน (C) จากแหลงกาเนดเคลอนทจาแนกตามกจกรรม........................... 62
8 ตนทนของการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดในพนท................................. 63
9 ตนทนคาแรงงาน (L) จากแหลงกาเนดในพนทจาแนกตามกจกรรม.......................... 64
10 ตนทนคาวสดและสาธารณปโภค (M) จากแหลงกาเนดในพนทจาแนกตามกจกรรม.. 64
11 ตนทนคาลงทน (C) จากแหลงกาเนดในพนทจาแนกตามกจกรรม............................ 65
บทท 1
บทนา
ภมหลง ปจจบนปญหาสงแวดลอมเปนปญหาใหญทมผลกระทบกบทกประเทศ ไมวาจะเปน
ปญหามลพษทางนา ปญหามลพษทางเสยง ปญหามลพษทางอากาศ สงผลกระทบตอมนษย สตว
พช และสงแวดลอม มลพษทางอากาศเปนปญหาอยางหนงทสงผลกระทบตอคนในประเทศตางๆ
ประเทศไทยเปนประเทศหนงทประสบปญหามลพษทางอากาศโดยเฉพาะในเมองใหญ ปญหามลพษ
ทางอากาศสวนใหญจะเกดจากแหลงกาเนดเคลอนท หรอจากยานพาหนะ เชน กรงเทพมหานคร
ตวเมองเชยงใหม กเปนเมองหนงทประสบปญหามลพษทางอากาศ ซงเกดจากแหลงกาเนดตางๆ
ไมวาจะเปนจากแหลงกาเนดเคลอนทหรอจากยานพาหนะ จากแหลงกาเนดในพนท เปนตน
จากสถต ของกรมควบคมมลพษตงแตป 2549 – 2552 จาแนกเปน 2 ชดขอมล ( 1)
คณภาพอากาศรมถนนในเขตกรงเทพมหานคร มการตรวจวดสารมลพษ 7 ตว คอ (1) ฝนละออง
รวม ( TSP) (2) ฝนละอองขนาดไมเกน 10 ไมครอน (PM10) (3) สารตะกว ( Pb) (4) กาซ
คารบอนมอนอกไซด (CO) (5) กาซโอโซน (O3) (6) ซลเฟอรไดออกไซด ( SO2) (7) กาซไนโตรเจน
ไดออกไซด (NO2) พบวา ฝนละอองรวม ( TSP) เฉลย 24 ชวโมง มอตราลดลงอยางตอเนอง คอ ป
2549 มการเกนมาตรฐานรอยละ 6.25 ของการตรวจวดทงหมด โดยมคาเฉลย เทากบ 0.16
มลลกรมตอลกบาศกเมตร ป 2550 มการเกนมาตรฐานรอยละ 4.2 ของการตรวจวดทงหมด โดยม
คาเฉลยเทากบ 0.15 มลลกรมตอลกบาศกเมตร ป 2551 มการเกนมาตรฐานรอยละ 3.6 ของการ
ตรวจวดทงหมด โดยมคาเทากบ 0.14 มลลกรมตอลกบาศกเมตร ป 2552 มการเกนมาตรฐานรอย
ละ 3.46 ของการตรวจวดทงหมด โดยมคาเฉลย 0.15 มลลกรมตอลกบาศกเมตร
ฝนละอองขนาดไมเกน 10 ไมครอน (PM10) เฉลย 24 ชวโมง มอตราลดลงทกปยกเวนป
2551 คอ ป 2549 มการเกนมาตรฐานรอยละ 7.1 จากการตรวจวดทงหมด มอตราเทากบ 63.1
ไมโครกรมตอลกบาศกเมตร โดยมคาป 2550 มการเกนมาตรฐานรอยละ 4.7 มอตราเทากบ 60.9
ไมโครกรมตอลกบาศกเมตร ป 2551 มการเกนมาตรฐานรอยละ 4.1 จากการตรวจวดทงหมด 61.8
ไมโครกรมตอลกบาศกเมตร ในป 2552 มการเกนมาตรฐานรอยละ 5.3 มอตราเทากบ 60.1
ไมโครกรมตอลกบาศกเมตร สวนตะกวเฉลย 1 เดอน ไมพบวามการเกนมาตรฐาน
กาซคารบอนมอนอกไซด ( CO) สวนกาซโอโซน ( O3) กาซซลเฟอรไดออกไซด ( SO2)
กาซไนโตรเจนไดออกไซด ( NO2) พบวาไมมการเกนมาตรฐาน หรอมการเกนมาตรฐานเพยง
เลกนอย (ตาราง 1)
1
ตาราง 1 คณภาพอากาศบรเวณรมถนนในกรงเทพมหานคร ป 2549-2552 (จากแหลงกาเนดเคลอนท)
2549 2550 2551 2552
สารมลพษทาง
อากาศ
คา
มาตรฐาน ชวงคาทวดได
จานวนครงทเกน
มาตรฐาน/จานวน
ครงทตรวจ
คาเฉลย
1 ป
ชวงคาท
วดได
จานวนครงทเกน
มาตรฐาน/จานวน
ครงทตรวจ
คาเฉลย
1 ป
ชวงคาท
วดได
จานวนครงทเกน
มาตรฐาน/จานวน
ครงทตรวจ
คาเฉลย
1 ป
ชวงคาท
วดได
จานวนครงทเกน
มาตรฐาน/จานวน
ครงทตรวจ
คาเฉลย 1
ป
(1)TSP เฉลย 24
ชม. (มก./ลบ.ม.) 0.33 0.03-0.80 43/687(6.25) 0.16 0.03-0.76 25/619(4.2) 0.15
0.03-
0.86 25/695(3.6) 0.14
0.02 –
0.66 24/689 (3.48) 0.15
(2)PM10 เฉลย 24
ชม. (มคก./ลบ.ม.) 120 10.4-206.2 146/2,052(7.1) 63.1 9.8-242.7 92/1,970(4.7) 60.9
8.1-
205.4 82/2,000(4.1) 61.8
15.5 –
183.0 109/2,043 (5.3) 60.1
(3)Pb เฉลย 1
เดอน (ลคก./ลบ.ม.) 1.5 0.02-0.28 0/105 (0.0) 0.07 0.02-0.19 0/104(0.0) 0.07 # # #
<0.005 –
0.08 0/105 (0.0) 0.03
(4)CO เฉลย 1 ซม.
(ppm) 30 0.0-10.9 0/62,501(0.0) 1.4 0.0-16.3 0/62,091(0.0) 1.4 0.0-16.4 0/64,716(0.0) 1.4
0.0 –
10.3 0/64,489 (0.0) 1.4
(5)CO เฉลย 8 ซม.
(ppm) 9 0.0-8.6 0/63,069 (0.0) 1.4 0.0-9.4 9/62,364 (0.01) 1.4 0.0-10.0 7/65,491 (0.01) 1.4 0.0 - 7.2 0//65,559 (0.0) 1.4
(6)O3 เฉลย 1 ซม.
(ppb) 100 00-137.0 12/24,418(0.04) 12.4 0.0-102.0 1/24,561(0.004) 11.6 0.0-116 10/25,988(0.04) 11 0 – 117 17/32,039 (0.01) 11
(7)O3 เฉลย 8 ซม.
(ppb) 70 # # # # # # # # # 0 – 87 13/33,288 (0.04) 11
(8)SO2 เฉลย 1
ซม. (ppb) 300 0.0-56.0 0/24,359(0.0) 6.2 0.0-42 0/23,523(0.0) 5.3 0.0-45 0/25,566(0.0) 5 0 – 33 0/31,432 (0.0) 4
(9)SO2 เฉลย 8
ซม. (ppb) 120 1.0-18.6 0/1,049(0.0) 6.2 0.4-19.0 0/1,014(0.0) 5.3 0.0-18 0/1,089(0.0) 5 0 – 13 0/1,336 (0.0) 4
(10)NO2 เฉลย 1
ซม. (ppb) 170 0.0-182.0 1/24,417(0.004) 31.4 0.0-150 0/24,586(0.0) 32.5 0.0-177 1/26,169(0.004) 34 0 – 155 0/32,385 (0.0) 34
ทมา : สถานการณและการจดการปญหา มลพษทางอากาศ ป 2549-2552 กรมควบคมมลพษ
หมายเหต : # หมายถง ไมมการตรวจวดในปนน 2
3
(2) คณภาพอากาศบรเวณพนทท วไปในเขตกรงเทพมหานคร การตรวจวดสารมลพษ 7
ตว คอ (1) ฝนละอองรวม ( TSP) (2) ฝนละอองขนาดไมเกน 10 ไมครอน (PM10) (3) สารตะกว
(Pb) (4) กาซคารบอนมอนอกไซด ( CO) (5) กาซโอโซน (O3) (6) ซลเฟอรไดออกไซด ( SO2) (7)
กาซไนโตรเจนไดออกไซด (NO2) พบวา ฝนละอองรวม (TSP) เฉลย 24 ชวโมง มอตราลดลง คอ ป
2549 มการเกนมาตรฐานรอยละ 0.42 ของการตรวจวดทงหมด โดยมคาเฉลย เทากบ 0.1 มลลกรม
ตอลกบาศกเมตร ป 2550 มการเกนมาตรฐานรอยละ 0.42 ของการตรวจวดทงหมด โดยมคาเฉลย
เทากบ 0.09 มลลกรมตอลกบาศกเมตร ป 2551 และป 2552 ไมพบการเกนมาตรฐาน
ฝนละอองขนาดไมเกน 10 ไมครอน (M10) เฉลย 24 ชวโมง มอตราลดลงทกปยกเวนป
2551 คอ ป 2549 มการเกนมาตรฐานรอยละ 0.42 จากการตรวจวดทงหมด มอตราเทากบ 43.3
ไมโครกรมตอลกบาศกเมตร โดยมคาป 2550 มการเกนมาตรฐานรอยละ 1.1 มอตราเทากบ 46.6
ไมโครกรมตอลกบาศกเมตร ป 2551 มการเกนมาตรฐานรอยละ 1.2 จากการตรวจวดทงหมด 47.9
ไมโครกรมตอลกบาศกเมตร ในป 2552 มการเกนมาตรฐานรอยละ 1.0 มอตราเทากบ 47.9
ไมโครกรมตอลกบาศกเมตร สวนตะกวเฉลย 1 เดอน ไมพบวามการเกนมาตรฐาน
กาซคารบอนมอนอกไซด ( CO) กาซโอโซน ( O3) กาซซลเฟอรไดออกไซด ( SO2) และ
ไนโตรเจนไดออกไซด (NO2) พบวาไมมการเกนมาตรฐาน หรอมการเกนมาตรฐานเลกนอย (ตาราง 2)
ตาราง 2 คณภาพอากาศบรเวณพนทท วไปในกรงเทพมหานคร ป 2549-2552 (จากแหลงกาเนดในพนท)
2549 2550 2551 2552
สารมลพษทาง
อากาศ
คา
มาตรฐาน
ชวงคาทวด
ได
จานวนครงทเกน
มาตรฐาน/จานวน
ครงทตรวจ
คาเฉลย
1 ป
ชวงคาทวด
ได
จานวนครงทเกน
มาตรฐาน/จานวน
ครงทตรวจ
คาเฉลย
1 ป
ชวงคาท
วดได
จานวนครงทเกน
มาตรฐาน/จานวน
ครงทตรวจ
คาเฉลย
1 ป
ชวงคาท
วดได
จานวนครงทเกน
มาตรฐาน/จานวน
ครงทตรวจ
คาเฉลย 1
ป
(1)TSP เฉลย 24
ชม. (มก./ลบ.ม.) 0.33 0.02-0.43 2/537(0.42) 0.1 0.02-0.41 2/473Z(0.42) 0.09 0.01-0.33 0/541(0) 0.08
0.02-
0.32 0/533(0) 0.08
(2)PM10 เฉลย 24
ชม. (มคก./ลบ.ม.) 120 15.7-124.9 2/2147(0.42) 43.3 10.8-188.9 22/1957(1.1) 46.6 12.1-180.9 30/2540(1.2) 47.9
5.9-
193.4 31/3171(1.0) 42.5
(3)Pb เฉลย 1
เดอน (ลคก./ลบ.ม.) 1.5 0.01-.78 0/120(0) 0.1 0.01-0.28 0/119(0.0) 0.07 # # #
<0.005-
0.20 0/119(0.0) 0.03
(4)CO เฉลย 1 ซม.
(ppm) 30 0.0-6.1 0/81758(0) 0.7 0.0-6.4 0/79818(0.0) 0.7 0.0-6.8 0/80728(0.0) 0.7 0.0-5.9 0/79780(0.0) 0.7
(5)CO เฉลย 8 ซม.
(ppm) 9 0.0-5.2 0/84648(0) 0.7 0.0-4.9 0/82712(0.0) 0.7 0.0-4.4 0/83758(0.0) 0.7 0.0-4.6 0/82268(0.0) 0.7
(6)O3 เฉลย 1 ซม.
(ppb) 100 0.0-188 154/65951(0.23) 17 0.0-186.0 133/58411(0.2) 17.2 0-153 149/77541(0.3) 17 0-184 217/78020(0.3) 18
(7)O3 เฉลย 8 ซม.
(ppb) 70 # # # # # # # # # 0-112 552/80055(0.7) 18
(8)SO2 เฉลย 1
ซม. (ppb) 300 0.0-150 0/82073(0) 5.3 0.0-43.0 0/75757(0.0) 4.1 0-53 0/80981(0.0) 4 0-54 0/79190(0.0) 4
(9)SO2 เฉลย 8
ซม. (ppb) 120 0.0-31.2 0/3542(0) 5.3 0.0-16.2 0/2995(0.0) 4.1 0-16 0/3337(0.0) 4 0-21 0/3197(0.0) 4
(10)NO2 เฉลย 1
ซม. (ppb) 170 0.0-148 0/82401(0.0) 22.9 0.0-148.0 0/77014(0.0) 21.7 0-152 0/81534(0.0) 23 0-157 0/76430(0.0) 23
ทมา : สถานการณและการจดการปญหา มลพษทางอากาศ ป 2549-2552 กรมควบคมมลพษ
หมายเหต : # หมายถง ไมมการตรวจวดในปนน 4
5
มลพษทางอากาศสงผลกระทบตอสภาพเศรษฐกจ สงคม และสงแวดลอมเปนอยางมาก
ไมวาจะเปนทางดานสขภาพอนามยของคนและสตว รวมถงทาลายพช และยงทาใหวตถสงของเกด
ความเสยหาย สภาพภมอากาศเปลยนแปลง และยงทาใหภมทศ นสญเสยความงาม ผลกระทบตอ
สขภาพเมอมนษยไดหายใจเอาอากาศทมส งเจอปนเขาไป ไดแก สงสกปรก ฝนละออง หมอกควน
ตลอดจนสารเปนพษ เปนสาเหตของการเกดโรคตางๆ เชน โรคทเกยวกบระบบทางเดนหายใจ หอบ
หด โรคมะเรงปอด โรคหลอดเลอดแขงตว เปนตน ซงลกษณะของโรคจะขนอยกบชนดของมลพษ
ทางอากาศ ความเขมขนระยะเวลาทไดรบ และความไวตอสารพษของแตละบคคล
ในการจดการคณภาพอากาศทเกดจากแหลงกาเนด ตางๆ นน มหนวยงานทรบผดชอบ
โดยหลก ไดแก สานกจดการคณภาพอากาศและเสยง กรมควบคมมลพษ กระทรวง
ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม และกองจดการคณภาพอากาศและเสยง สานกสงแวดลอม
กรงเทพมหานคร และยงมหนวยงานอน ไดแก กรมขนสงทางบก กระทรวงคมนาคม กอง กากบการ
ตารวจจราจร สานกงานตารวจแหงชาต มหนาทรวมกนในการจดการคณภาพอากาศ ซงตนทนของ
การจดการทเกดขนจากกจกรรมตางๆ ในการจดการคณภาพทางอากาศในเขตกรงเทพมหานคร
จาแนกเปน 2 แหลง คอ จากแหลงกาเนดเคลอนทและจากแหลงกาเนดในพนท
งานวจยฉบบนผวจยไดทาการศกษาเรองตนทน - ประสทธผลของการจดการคณภาพ
อากาศ ซงศกษาตนทนของการจดการคณภาพอากาศของหนวยงานตางๆ ทเปนผรบผดชอบในการ
จดการคณภาพอากาศ โดยการรณรงค การเฝาระวง และ การบงคบใชกฎหมายหรอ การตรวจจบ
โดยศกษาองคประกอบและขนาดของตนทนการจดการคณภาพอากาศในเขตกรงเทพมหานคร
ควบคมระดบมลพษทางอากาศไมใหเกนระดบมาตรฐานทกาหนดไวตามคามาตรฐานจาก
แหลงกาเนดตางๆ และศกษาประสทธผลทเกดขนจากการจดการคณภาพอากาศ ทงนเพราะในการ
จดการคณภาพอากาศนน ควรจะมการวเคราะหความคมคาของการจดการทลงทนไปวา มความ
คมคาหรอไมกบงบประมาณทลงทนไป ดงเชนสมยของประธานาธบดเรแกน ประเทศสหรฐอเมรกา
ไดมการออกขอบงคบไววา กอนมการประกาศใช ขอบงคบ มาตรการตางๆ รฐจะตอง ทาการศกษา
ตนทน – ผลประโยชนทเกดขน เพอทราบขอมลวาขอบงคบใหมหรอมาตรการใหม ทออกมาจะเปน
ผลดแกสวนรวมอยางแทจรง (เรณ สขารมณ , 2529) แตเนองจากงานวจยชนนมความยงยากในการ
ระบรายการและ วดผลประโยชนในรปของตวเงน เพราะเกยวของกบสขภาพ การเจบปวย ของผ
ไดรบผลกระทบวาเกดจากมลภาวะของอากาศ หรอเกดจากปญหาสขภาพของตนเอง หรอเกดจาก
ทงสองประเดน ดงนน ผวจยจงไดทาการศกษาตนทน-ประสทธผลของการจดการคณภาพอากาศใน
เขตกรงเทพมหานครเพอใหสามารถว ดผลทเกดขนมาไดจากการใชงบประมาณในการจดการ
คณภาพอากาศ
6
ความมงหมายของการวจย เพอวเคราะหตนทน-ประสทธผลของการจดการคณภาพอากาศในเขตกรงเทพมหานคร
ความสาคญของการวจย
ทาใหทราบ ขนาดและองคประกอบของตนทนในการจดการคณภาพอากาศจาก
แหลงกาเนดเคลอนท และจากแหลงกาเนดในพนท ซงจะเปนประโยชนสาหรบหนวยงานของภาครฐ
และเอกชนใชเปนแนวทางในการวเคราะหตนทน – ประสทธผลของทาโครงการ
ขอบเขตของการวจย
การวจยครงน ไดจากดขอบเขตของประเดนทไดทาการศกษา ไวดงน ศกษาตนทนในการ
จดการคณภาพอากาศของหนวยงานทเกยวของ 4 หนวยงานหลก ซงไดแก ( 1) กรมควบคมมลพษ
กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม (2) สานกงานกรงเทพมหานคร ( 3) กรมการขนสงทาง
บก กระทรวงคมนาคม ( 4) กองกากบการตารวจจราจร สานกงานตารวจแหงชาต โดยจะศกษาการ
จดการคณภาพอากาศในเขตกรงเทพมหานคร ทเกดจากแหลงกาเนดเคลอนท และจากแหลงกาเนด
ในพนท ใชขอมลในปงบประมาณ 2553 ระหวางวนท 1 ตลาคม 2553 – 30 กนยายน 2554
ขอมลทใชในการวจย
ขอมลทใชในการศกษา ไดแก ตนทนคาแรง งาน ตนทนคาวสดและคาสาธารณปโภค
ตนทนคาลงทน ของการจดการคณภาพอากาศทเกดจากแหลงกาเนดในพนท และแหลงกาเนด
เคลอนท
แหลงขอมล ไดจาก 5 หนวยงานตอไปน กรมควบคมมลพษ กรงเทพมหานคร กรมการ
ขนสงทางบก กองกากบการตารวจจราจรกลาง ประกอบไปดวย ( 1) กองจดการคณภาพอากาศและ
เสยง สานกสงแวดลอม กรงเทพมหานคร (2) สานกจดการคณภาพอากาศและเสยง กรมควบคม
มลพษ ( 3) กรมการขนสงทางบก กระทรวงคมนาคม ( 4) กองกากบการตารวจจราจรกลาง
สานกงานตารวจแหงชาต (5) สวนบงคบการ 3 ฝายตรวจการและบงคบการ กรมควบคมมลพษ
นยามศพทเฉพาะ
การจดการคณภาพอากาศ คอ การควบคม ปองกนและการเฝาระวงใหระดบมลพษ
ทางอากาศอยในเกณฑมาตรฐาน รวมถงการรณรงคตางๆ
ตนทนรวม ( Full Cost) หมายถง ตนทนทงหมดของทรพยากรทใชไปในการจดการ
คณภาพอากาศในเขตกรงเทพมหานคร จะประกอบดวย (1) ตนทนคาแรงงาน (2) ตนทนคาวสดและ
คาสาธารณปโภค และ (3) ตนทนคาลงทน
7
ตนทนการจดการคณภาพอากาศ คอ ตนทนทใชการจดการคณภาพอากาศในเขต
กรงเทพมหานคร ประกอบดวย (1) ตนทนคาแรงงาน ( 2) ตนทนคาวสดและคาสาธารณปโภค และ
(3) ตนทนคาลงทน
ตนทนการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดเคลอนท คอ ตนทนของ
หนวยงานทมสวนเกยวของ ไดแก ( 1) ตนทนคาแรงงาน ( 2) ตนทนคาวสดและคาสาธารณปโภค
และ ( 3) ตนทนคาลงทน ในการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดเคลอนทในเขต
กรงเทพมหานคร
ตนทนการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดในพนท คอ ตนทนของหนวยงาน
ทมสวนเกยวของ ไดแก ( 1) ตนทนคาแรงงาน ( 2) ตนทนคาวสดและคาสาธารณปโภค และ ( 3)
ตนทนคาลงทน ในการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดเคลอนทในเขตกรงเทพมหานคร
ตนทนการรณรงค คอ ตนทนตางๆ ทใชในการประชาสมพนธทาความเขาใจ สราง
ความตระหนก ความรวมมอเกยวกบมลพษทางอากาศจากแหลงกาเนดเคลอนท และจาก
แหลงกาเนดในพนท ประกอบดวย ( 1) ตนทนคาแรงงาน ( 2) ตนทนคาวสดและคาสาธารณปโภค
และ (3) ตนทนคาลงทน
ตนทนการเฝาระวง คอ ตนทนทใชในการตรวจวดคณภาพอากาศและการเฝาระวง
มลพษเพอใหมลพษอยในเกณฑมาตรฐาน ประกอบดวย 3 สวน (1) ตนทนคาแรงงาน ( 2) ตนทนคา
วสดและคาสาธารณปโภค (3) ตนทนคาลงทน
ตนทนการบงคบใชกฎหมาย คอ ตนทนทใชในการตรวจจบมลพษทเกดจาก
ยานพาหนะทเกนมาตรฐานโดยใชกฎหมายในการควบคม ประกอบดวย ( 1) ตนทนคาแรงงาน ( 2)
ตนทนคาวสดและคาสาธารณปโภค (3) ตนทนคาลงทน
ตนทน - ประสทธผล ของการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดเคลอนท
หมายถง ตนทนทงหมดท ใชไปในการจดการคณภาพอากาศ จากแหลงกาเนดเคลอนท หารดวยรอย
ละของยานพาหนะทอยในเกณฑมาตรฐานจากการตรวจวดทงหมด
ตนทน – ประสทธผล ของการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดในพนท
หมายถง ตนทนทงหมดท ใชไปในการจดการคณภาพอากาศ จากแหลงกาเนดในพนท หารดวยดชน
คณภาพอากาศในเขตกรงเทพมหานครทไมสงผลกระทบตอสขภาพอากาศมนษย
ตนทนคาแรงงาน ( Labor Cost) คอ คาใชจายทเบกใหแกผปฏบตงาน เปน
คาตอบแทนในการปฏบตงาน ซงอยในรปของตวเงน ไดแก คาจางตอเดอน คาครองชพ เบยเลยง
คาสวสดการสงคม
ตนทนคาวสดและคาสาธารณปโภค (Material Cost) คอ คาวสดสนเปลองทกประเภท
ทแตละฝายเบกจายออกไป ในชวงเวลาททาการศกษา เชน คาวสดสานกงานและคาสาธารณปโภค
(คานาประปา คาไฟฟา นามนเชอเพลง) เปนตน
8
ตนทนคาลงทน ( Capital Cost) คอ ตนทนเนองจากคาเสอมราคาประจาปของครภณฑ
และอาคารสงกอสราง ทมลคาของครภณฑคดจากคาเสอมราคา ซงในงานวจยนใชคาเสอมราคา 2
ชนด คอคาเสอมราคาแบบเสนตรงกบคาเสอมราคาทางเศรษฐศาสตร
ประสทธผล ( Effectiveness) หมายถง วตถประสงคของโครงการทเกดขนจากการใช
ตนทนในการจดการคณภาพอากาศเพอใหบรรลเปาหมายทวางไว
ประสทธผลของการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดเคลอนท คอ จานวน
รอยละของยานพาหนะทอยในเกณฑมาตรฐานจากการตรวจวดทงหมด
ประสทธผลของการจดการจากแหลงกาเนดในพนท คอ ดชนคณภาพอากาศในเขต
กรงเทพมหานคร
มลพษทางอากาศ (Air Pollution) หมายถง ภาวะของอากาศทมสารเจอปนอยใน
ปรมาณทมากพอ และเปนระยะเวลานานพอทจะทาใหเกดผลเสยตอสขภาพ อนามยของมนษย สตว
พช รวมถงวสดตางๆ
มาตรฐาน คอ สงทกาหนดขนเพอประโยชนทางกฎหมายในการควบคมดแลใหคณภาพ
อากาศอยในระดบทเกดความปลอดภย
ดชนคณภาพอากาศ คอ คาทไดจาก การคานวณโดยเทยบจากมาตรฐานคณภาพ
อากาศในบรรยากาศโดยทวไปของสารมลพษทางอากาศ 5 ประเภท ไดแก กาซโอโซน(O3) เฉลย 1
ชวโมง กาซไนโตรเจนไดออกไซด( NO2) เฉลย 1 ชวโมง กาซคารบอนมอนอกไซด( CO) เฉลย 8
ชวโมง กาซซลเฟอรไดออกไซด (SO2) เฉลย 24 ชวโมง และฝนละอองขนาดเลกกวา 10 ไมครอน
(PM10) เฉลย 24 ชวโมง
แหลงกาเนดเคลอนท คอ แหลงกาเนดมลพษทางอากาศทเกดจากยานพาหนะ ไดแก
รถจกรยานยนต รถยนต เปนตน
แหลงกาเนดในพนท คอ แหลงกาเนดมลพษทางอากาศทเกดภายในเขตชมชนพนท
ทวไป ไดแก การเผาขยะ การเผาตอฟาง ฝนละอองจากการกอสราง ฯลฯ
ppm คอ part per million = 1/1,000,000
ppb คอ part per billion =1/1,000,000,000
เพอใหเขาใจงานงายขน ขอสรปแนวคดในการวจย การศกษาวจยนเปนการวเคราะห
ตนทน – ประสทธผลของการจดการคณภาพอากาศในเขตกรงเทพมหานคร โดยศกษาตนทนจาก
สองสวน คอ การคานวณตนทนในการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดเคลอนท และจาก
แหลงกาเนดในพนท โดยตนทนจะประกอบดวย 3 กจกรรม คอ (1) การรณรงค (2) การเฝาระวง ( 3)
การบงคบใชกฎหมายหรอการตรวจจบ และตวชวดประสทธผลของการจดการคณภาพอากาศ ซงใน
การวเคราะหตนทน –ประสทธผลของการจดการคณภาพอากาศจะไมนาเอาการบงคบใชกฎหมาย
หรอการตรวจจบมาคานวณรวมดวย
5
กรอบแนวคดในการวจย
ภาพประกอบ 1 ตนทน - ประสทธผลในการจดการคณภาพอากาศในเขตกรงเทพมหานคร
9
(1) การจดการคณภาพอากาศ
จากแหลงกาเนดเคลอนท
(II) ตวชวดประสทธผลของการจดการคณภาพอากาศ
(1.3) การบงคบ
ใชตามกฎหมาย
การวเคราะหตนทน – ประสทธผลของการจดการคณภาพอากาศในเขตกรงเทพมหานคร
(2) การจดการคณภาพอากาศ
จากแหลงกาเนดในพนท
(1.2) การเฝาระวง (1.1) การรณรงค (2.2) การเฝาระวง
(2.1) การรณรงค
(2) ดชนคณภาพอากาศใน
เขตกรงเทพมหานคร
(1) รอยละของรถทอยในเกณฑ
มาตรฐานจากการตรวจวดทงหมด
C/E 1 = ตนทนของการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดเคลอนท
รอยละของรถทอยในเกณฑมาตรฐานจากการตรวจทงหมด
C/E 2 = ตนทนของการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดในพนท
ดชนคณภาพอากาศในเขตกรงเทพมหานคร
(I) การคานวณตนทนในการจดการคณภาพอากาศ
(2.3) การบงคบ
ใชตามกฎหมาย
บทท 2
เอกสารและงานวจยทเกยวของ
งานวจย น ผวจยไดศกษาเอกสารทเกยวของและงานวจยทเกยวของ โดยนาเสนอตาม
หวขอตอไปน
1. ขอมลทวไปเกยวกบมลพษทางอากาศ ดชนคณภาพอากาศ
2. ขอมลเกยวกบการจดการคณภาพอากาศ
3 . แนวคดเกยวกบตนทนและการวเคราะหตนทน - ประสทธผล
4 . งานวจยทเกยวของ
ขอมลทวไปเกยวกบมลพษทางอากาศ ดชนคณภาพอากาศ
ในแงของขอมลทวไปเกยวกบมลพษทางอากาศและดชนคณภาพอากาศ นน ไดนาเสนอ
นยาม ประเภทของมลพษทางอากาศ และดชนคณภาพอากาศ เพอใหผอานไดเขาใจ ดงน
1. มลพษทางอากาศ
วนดา จนศาสตร ( 2551: 76) ไดอธบายไววามลพษทางอากาศ ( Air Pollution) หมายถง
ภาวะของอากาศทมสารเจอปนอยในปรมาณทมากพอ และเปนระยะเวลานานพอทจะทาใหเกดผล
เสยตอสขภาพอนามยของมนษย สตวพช รวมถงวสดตางๆ สารดงกลาวอาจเปนธาตหรอ
สารประกอบ ทเกดขนเองตามธรรมชาตหรอเกดจากการกระทาของมนษย หรออาจอยในรปของ
กาซ หยดของเหลว หรออนภาคของแขงกได สารมลพษอากาศหลกทสาคญคอ ฝนละออง ( SPM)
ตะกว (Pb) กาซคารบอนมอนอกไซด ( CO) กาซซลเฟอรไดออกไซด ( SO 2 ) กาซออกไซดของ
ไนโตรเจน (NO x ) และกาซโอโซน (O 3 )
องคการอนามยโลก ( 2553) ไดใหความหมายมลพษทางอากาศไววา การปนเปอนของ
สภาพแวดลอมในรมหรอกลางแจงจากการใชสารเคมตางๆ ทเปนตวแทนทางกายภาพหรอทาง
ชวภาพทปรบเปลยนลกษณะธรรมชาตของชนบรรยากาศ
สานกจดการคณภาพอากาศและเสยง กรมควบคมมลพษ (2554: 1) ไดใหความหมายไว
วา ภาวะอากาศทมสารมลพษเจอปนอยในปรมาณ และเปนระยะเวลา ทจะทาใหเกดผลเสยตอ
สขภาพอนามยของมนษย อาจอยในรปของกาซของเหลว หรออนภาคของแขงกได
ในงานชนนใชนยามของมลพษทางอากาศตามทกรมควบคมมลพษไดใหนยาม
ความหมายไว
2. ประเภทของแหลงกาเนดมลพษทางอากาศ
มลพษทางอากาศสามารถจาแนกประเภทตามแหลงกาเนดของมลพษได 2 แหลง คอ
11
2.1 มลพษทางอากาศจากแหลงกาเนดตามธรรมชาต เชน ภเขาไฟระเบด ทาให
เกดฝนละออง กาซ ซลเฟอรไดออกไซด ไฟไหมปาทาใหเกดควน ฝนละออง สารประกอบ
ไฮโดรคารบอนทเกดจากพช เพราะการเนาเปอยเกดเปนกาซมเทน ( CH 4 ) สารกมมนตรงสทมอย
ตามธรรมชาต อนภาคสารตางๆ จากดนทถกลมพายพดขนไปแขวนลอยในอากาศ ไอระเหยจากนา
ทะเล ฝนละอองจากลมพาย ละอองเกสรดอกไม เปนตน
2.2 แหลงกาเนดทเกดจากกจกรรมของมนษยม 2 แบบ คอ
1) แหลงกาเนดทอยในพนท ( Area sources) เปนบรเวณพนททมการ
ปลอยมลพษตอเนองมอาณาเขตกวาง ระบจดทปลอยแนนอนไมได เชน สถานบรการนามน เขตทง
ขยะและเศษวสดในพนทท วไป การเผาเศษตอไม ซงขาว ซงขาวโพดในไรนา การพนยาปราบ
ศตรพช เปนตน รวมถงมลพษทเกดจากปลองควน ทเกดจากการเผาไหมเชอเพลง จากบานเรอน
โรงงานอตสาหกรรม เชน โรงไฟฟา เตาเผาขยะ เปนตน
2) แหลงกาเนดทเคลอนทได ( Mobile source) ไดแก ยานพาหนะทใชใน
การคมนาคมทางบก ทางนา ทางอากาศ สวนใหญมการเผาไหมของเชอเพลงเพอใชในการขบ
เครองยนต (เชน รถ เรอ เครองบน ฯลฯ เปนแหลงมลพษททาใหอากาศเสยเกดจากการคมนาคม
ขนสง) มลพษทสาคญในอากาศไดแก กาซคารบอนมอนอกไซด ออกไซดของไนโตรเจน
สารประกอบไฮโดรคารบอน ซลเฟอรไดออกไซด สารตะกว แอลดไฮด เบนซน โพลแอโรแมตก
ไฮโดรคารบอน เขมา ควนดา ควนขาว และละอองฝน สารพษเหลานเกดจากการสนดาป (เผาไหม)
ทไมสมบรณของเครองยนตซงเปนอนตรายตอสขภาพ (วนดา จนศาสตร. 2551: 76-91)
ประเทศไทยมการกาหนดคามาตรฐานคณภาพอากาศในบรรยากาศ เพอประโยชนในการ
สงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอม กาหนดมาตรฐานดงกลาวตามหลกวชาการ นอกจากน ยง
กาหนดมาตรฐานการระบายมลพษทางอากาศจากแหลงกาเนด อนงมลพษทางอากาศตามมาตรฐาน
คณภาพอากาศในบรรยากาศทสาคญและมผลกระทบตอสขภาพอนามยทมการกาหนดคามาตรฐาน
จานวน 7 ชนด ดงน
1) กาซคารบอนมอนอกไซด (Carbon monoxide: CO) แหลงกาเนดกาซนเกดจาก
การเผาไหมทไมสมบรณของเชอเพลงทมคารบอนเปนองคประกอบ เปนกาซทไมมส กลน และรส
ทาใหมความเปนอนตรายสง เนองจากไมสามารถรบรไดวามกาซนอยในบรรยากาศ โดยปกตใน
บรรยากาศทวไปมปรมาณกาซคารบอนมอออกไซดปรมาณ 0.1 ppm (สวนในลานสวน) ในทองถนน
ทมการจราจรหนาแนนอาจมคาสงถง 100-200 ppm อาจทาใหเกดการวงเวยนศรษะ โดยหากระดบ
ความเขมขนสงกวา 1,000 ppm จะทาใหหมดสตและอาจเสยชวตได สาหรบในเมองใหญ ไดแก
กรงเทพมหานคร ปรมณฑลและเมองหลกในภมภาคตางๆ แหลงกาเนดหลกของกาซ
คารบอนมอนอกไซดมาจากการระบายจากรถยนตตางๆ ทว งอยบนทองถนน และเครองยนตทมการ
เผาไหมทไมสมบรณ นอกจากน ยงเกดจากการเผาไหมตางๆ ในบานเรอนหรอกจกรรมของชมชน
เชน การสบบหร การจดเตาถานในบานเรอน การปงหรอการยางอาหาร เปนตน
12
2) กาซไนโตรเจนไดออกไซด ( Nitrogen dioxide: NO2) เปนกาซทไมมส และกลน
ละลายนาไดเลกนอยเกดจากธรรมชาต ฟาแลบ ภเขาไฟระเบด หรอการเผาไหมของเชอเพลงตางๆ
เชน การเผาไหมนามนเชอเพลงในรถยนตหรอเกดจากการผลตในโรงงานอตสาหกรรมบางชนด เชน
การผลตกรดไนตรก ออกไซดของไนโตรเจนมหลายรป ไนตรกออกไซด (NO) ไนโตรเจนไดออกไซด
(NO2 ) ไนตรสออกไซด ( N2O) จะเรยกผลรวมของกาซไนโตรเจนไดออกไซด ทสาคญตอ
กระบวนการโฟโตเคมคอลออกซเดชน วา ออกไซดของไนโตรเจน ( NOx) ซงประกอบดวย NO และ
NO2 เปนหลกซงมความสาคญอยางมากตอการเกดโอโซน ( O3) ในชนบรรยากาศโทรโพสเฟยร
เปนตน การตดตงระบบกาจดมลพษ เชน แคตาไลตกคอนเวอรเตอร ( Catalytic converter) ใน
รถยนต จะชวยดกจบมลพษชนดน ทาใหลดการปลอยมลพษออกสสงแวดลอม
3) กาซโอโซน และโพโตเคมคอลออกซแดนท ( Ozone: O3 and Photochemical
Oxidant) โอโซนจดเปนโฟโตเคมคอลออกซแดนทตวหนงโมเลกลของโอโซน ประกอบดวยอะตอม
ออกซเจน (O) 3 อะตอม เปนกาซทเกดจากการแตกตวของโมเลกลออกซเจน ( O2) เปนอะตอม
อสระ (O) โดยพลงงานจากดวงอาทตยและเกดจากการรวมตวของโมเลกลออกซเจน ( O2) เกดเปน
โอโซน ( O3) ดวยปฏกรยาทเรยกวา โพโตเคมคอลออกซเดชน ( Photochemical oxidation
reaction) โอโซนเปนกาซทไมมสหรอมสฟาออน มกลนฉน ละลายนาไดเลกนอย ใชในอตสาหกรรม
เพอกาจดเชอโรคตางๆ กาซโอโซนสามารถเกดขนไดทงในระดบชนบรรยากาศผวโลกทใกลพนดน
(ชนโทรโพสเฟยร) และในระดบบรรยากาศชนทสงกวาผวโลก (ชนสตราโตสเฟยร) โอโซนทอยในชน
สตราโตสเฟยร เปนโอโซนทมประโยชน มหนาทหอหมโลกและดดกลนรงสอลตาไวโอเลต (UV) จาก
ดวงอาทตยซงมพลงงานสง กาซโอโซนในชนโทรโพสเฟยร ในธรรมชาตนนมอยแลวในปรมาณท
เหมาะสม ทาใหอากาศสะอาดเนองจากสามารถกาจดเชอโรคได แตเมอมปรมาณสงขนจะสงผล
กระทบตอสขภาพอนามยของมนษยและสงแวดลอม กาซโอโซนในชนบรรยากาศนมแนวโนมสงขน
เนองจากปฏกรยาระหวางกาซออกไซดของไนโตรเจน กาซคารบอนมอนอกไซด และสารประกอบ
อนทรยระเหยงาย (เชน เบนซน ( Benzene) โทลอน ( Toluene) ไซลน ( Xylene)เปนตน) โดยม
แสงแดดเปนตวเรงปฏกรยา สารอนทรยระเหยงายเหลานมแหลงกาเนดจากยานพาหนะ โรงไฟฟา
โรงงานอตสาหกรรม คลงนามน สถานปรการนามน และการขนสงเชอเพลง และยงมสวนหนงระเหย
จากพช ปาไม ไรนา จงพบวาบางพนทอาจมอยแลวตามธรรมชาต
4) กาซซลเฟอรไดออกไซด ( Sulfur dioxide : SO2) เปนกาซทไมมส หรออาจมส
เหลองออนๆ มรสและกลนทระดบความเขมขนสงพอ กาซนเกดจากการเผาไหมเชอเพลงทม
กามะถน ( Sulfur) เปนสวนประกอบ กาซชนดนสามารถละลายนาไดด เปลยนเปนซลเฟอรไตร
ออกไซด (SO3) และกรดซลฟวรก (H2SO4) โดยปฏกรยาโพโตเคมคอล ในบรรยากาศ และสามารถ
รวมตวกบมลพษอน และกอนตวเปนอนภาคฝนขนาดเลกได แหลงกาเนดกาซซลเฟอรไดออกไซด
ตามธรรมชาต เชน การระเบดของภเขาไฟ และแหลงกาเนดจากกจกรรมของมนษย ไดแก การเผา
ไหมเชอเพลงจากฟอสซลถานหน การผลตไฟฟาจากถานหน เปนตน
13
5) สารตะกว (Lead: Pb) เปนโลหะทมฤทธทาลายระบบประสาท และมผลตอ
กระบวนการรบรและพฒนาสตปญญาของมนษย ในอดตสารตะกวในบรรยากาศเกดจากการสะสม
ของควนพษ จากจราจรเปนหลก เนองจากนามนเบนซนทใชกบเครองยนตมสวนประกอบของสาร
ตะกวในบรรยากาศปรมาณสง โดยเฉพาะในเมองใหญ เชน กรงเทพมหานคร ซงปรมาณรถมากและ
ประชากรอาศยอยหนาแนน เปนตน
6) ฝนละออง (Particulate Matter) หมายถง อนภาคของแขงหรอของเหลวทมอย
ในอากาศ ฝนละอองเกดจากกจกรรมตางๆ ทงโดยธรรมชาตและจากการเผาไหมเชอเพลง เกดไดทง
จากการจราจรขนสง กจกรรมอตสาหกรรมและการเผาในทโลง ทาใหองคประกอบทางกายภาพและ
เคมของฝนมความหลากหลาย นอกจากน ยงเกดจากการรวมตวของอนภาคฝนและกาซบางตว เชน
ซลเฟอรไดออกไซด ออกไซดไนโตรเจน เปนตน
ฝนละอองในบรรยากาศอาจแบงเปน 2 ประเภท คอ ฝนละอองชนดปฐมภม ซง
เกดขนและแพรกระจายสอากาศโดยตรง และฝนละอองชนดทตยภม เกดจากปฏกรยาตางๆ ใน
บรรยากาศ (เชน การรวมตวของฝนละอองดวยกน การรวมตวของฝนละอองและกาซการรวมตว
ของฝนละอองกบของเหลวหรอรวมตวกบของแขง เปนตน) ฝนละอองทมอยในบรรยากาศรอบๆ ตว
เรามทงขนาดใหญกวา 500 ไมครอน (ซงเปนฝนทรายขนาดใหญมองเหนไดดวยตาเปลา) ไปจนถง
ขนาดเลกมากวาตงแต 0.002 ไมครอน (ซงเปนกลมของโมเลกล มองดวยตาเปลาไมเหน ตองดจาก
กลองจลทรรศนแบบอเลคตรอน)
7) สารอนทรยระเหยงาย (Volatile Organic Compounds: VOCs) จดเปนกลมของ
สารประกอบอนทรย ( Organic Compounds) ทมความดนไอมากกวา 1 มลลเมตรปรอท สามารถ
ระเหยเปนไอกระจายตวไปในอากาศไดงายทอณหภมและความดนปกต ไอเหลานสามารถจะเปลยน
รปกลบเปนของเหลวหรอของแขงตามสภาพเดมโดยการเพมอณหภมหรอลดความดน โมเลกลสวน
ใหญประกอบดวยอะตอมของคารบอนและไฮโดรเจนอาจมออกซเจน หรอธาตฮาโรเจน เชน คลอรน
โบรมน เปนตน รวมดวย
สารอนทรยระเหยงายทแพรกระจายอยในบรรยากาศมทมาจากหลายแหง แต
โดยทวไปแลวม 2 แหลงใหญ คอ ( 1) สารอนทรยระเหยงายทเกดขนตามธรรมชาต เชน ไฟไหมปา
กาซจากการเนาเสยของอนทรยวตถ รวมทงการขบถายและการหายใจของมนษย เกดจากภเขาไฟ
ระเบด หรอ เกดจากพชบางชนดทผลตสารอนทรยระเหยงายออกสบรรยากาศ เปนตน และ ( 2)
สารอนทรยระเหยงายทเกดจากกจกรรมของมนษย เปนแหลงกาเนดสารอนทรยระเหยงายทสาคญ
และเปนตนเหตของปญหามลพษสงแวดลอม กจกรรมของมนษยทกอใหเกดมลพษสารอนทรย
ระเหยมมากมาย ตงแตกระบวนการผลตทใชสารเคม เครองยนตนามนเชอเพลงตางๆ และโรงงาน
อตสาหกรรมผลตหรอใชสารอนทรยระเหย เชน อตสาหกรรมปโตรเคม โรงกลนนามน เปนตน
นอกจากนนมาจากกจกรรมในชวตประจาวน ไดแก ไอระเหยจากการเตมนามนเชอเพลง การใช
14
เชอเพลงหงตม การเผาไหมกองขยะ และการใชสารเคมในครวเรอน เชน นายาซกแหง นายาทา
ความสะอาด หรอเครองสาอางบางชนด
ในการควบคมระดบมลพษอากาศจากแหลงกาเนดตางๆ นนจะใชการออกมาตรฐานเพอ
กาหนดระดบการระบายมลพษทางอากาศไมใหเกนมาตรฐานทกาหนด ซงมาตรฐานคณภาพอากาศ
ในบรรยากาศมมาตรฐานคณภาพอากาศของสารมลพษทางอากาศดงน
ตาราง 3 มาตรฐานคณภาพอากาศในบรรยากาศโดยทวไป
สารมลพษ คาเฉลยความเขมขนในเวลา คามาตรฐาน
1. กาซคารบอนมอนอกไซด (Carbon monoxide : CO) 1 ซม. ไมเกน 30 ppm. (34.2 มก./ลบ.ม.)
8 ซม. ไมเกน 9 ppm. (10.26 มก./ลบ.ม.)
2. กาซไนโตรเจนไดออกไซด (NO2) 1 ซม. ไมเกน 0.17 ppm. (0.32 มก./ลบ.ม.)
3. กาซโอโซน (O3) 1 ซม. ไมเกน 0.10 ppm. (0.20 มก./ลบ.ม.)
8 ซม. ไมเกน 0.07 ppm. (0.14 มก./ลบ.ม.)
4. กาซซลเฟอรไดออกไซด (SO2)
1 ป ไมเกน 0.04 ppm. (0.10 มก./ลบ.ม.)
24 ซม. ไมเกน 0.12 ppm. (0.30 มก./ลบ.ม.)
1 ซม. ไมเกน 0.3 ppm. (780 มก./ลบ.ม.)
5. ตะกว (Pb) 1 เดอน ไมเกน 1.5 มก./ลบ.ม.
6. ฝนละอองขนาดไมเกน 10 ไมครอน 24 ซม. ไมเกน 0.12 มก./ลบ.ม.
1 ป ไมเกน 0.05 มก./ลบ.ม.
7. ฝนละอองขนาดไมเกน 100 ไมครอน 24 ซม. ไมเกน 0.33 มก./ลบ.ม.
1 ป ไมเกน 0.10 มก./ลบ.ม.
หมายเหต : 1.มาตรฐานคาเฉลยระยะสน (1, 8 และ 24 ชม.) กาหนดขนเพอปองกนผลกระทบตอ
สขภาพอนามยอยางเฉยบพลน (acute effect)
2. มาตรฐานคาเฉลยระยะยาว (1 เดอน และ 1 ป) กาหนดขนเพอปองกนผลกระทบยาว
หรอ ผลกระทบเรอรง ทอาจเกดขนตอสขภาพอนามย (chronic effect)
ทมา : ดดแปลงจาก
1. ประกาศคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต ฉบบท 10 (พ.ศ.2538) เรอง กาหนดมาตรฐาน
คณภาพอากาศในบรรยากาศโดยทวไป ออกตามความในพระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอม
แหงชาต พ.ศ. 2535 ประกาศในกจจานเบกษา เลม 112 ตอนท 52ง. วนท 25 พฤษภาคม พ.ศ. 2538
2. ประกาศคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต ฉบบท 24 (พ.ศ. 2547) เรอง กาหนดมาตรฐาน
คณภาพอากาศในบรรยากาศโดยทวไป ออกตามความในพระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพแหงชาต พ.ศ.
2535 ประกาศในราชกจจานเบกษา เลม 121 ตอนพเศษ 104 ง. วนท 22 กนยายน พ.ศ. 2547
3. ประกาศคณะกรรมการสงแวดลอมแหงชาต ฉบบท 28 (พ.ศ. 2550) เรอง กาหนดมาตรฐาน
คณภาพอากาศในบรรยากาศโดยทวไป ออกตามความในพระราชบญญตสงเสรมและรกษาคณภาพแหงชาต พ.ศ.
2535 ประกาศในราชกจจานเบกษา เลม 124 ตอนพเศษ 58ง วนท 14 พฤษภาคม พ.ศ. 2550
15
สารมลพษทระบายออกมาจากทอไอเสยรถยนต มทงคณสมบตทเปนกาซ และของแขง ซง
เกดจากการเผาไหมในระบบของเครองยนต โดยมลกษณะการเกดดงน
1) กาซไฮโดรคารบอน (Hydrocarbon: HC) เกดจากการทสารไฮโดรคารบอนใน
เชอเพลงไมถกเผาไหมหรอเปนผลผลตจากการเผาไหมทยงไมสนสดหรอไมสมบรณ ไฮโดรคารบอน
(HC) จะเกดขนมากเมอเครองยนตอยในสถานะตดเครองยนตอยกบท (ldel)
2) กาซออกไซดของไนโตรเจน ( Nitrogen: NOx) เกดขนจากกระบวนการสนดาป
ในเครองยนต โดยจะเกดขนไดด เมออยในอณหภมสงเทานน นอกจากจะขนอยกบอณหภมแลว
อตราการเกดกาซออไซดของไนโตรเจนยงขนอยกบปรมาณออกซเจนในขณะเกดการสนดาปดวย
3) กาซคารบอนมอนอกไซด ( Carbon monoxide: CO) เกดจากการเผาไหมทไม
สมบรณของเครองยนต หรอสภาวะทระบบเผาไหมมออกซเจนไมเพยงพอทาใหเกดกาซ ( CO)
แทนทกาซคารบอนไดออกไซด ( CO2) ซงมความเปนพเศษมากกวาการเกด ( CO) จะเกดขนมาก
เมอเครองยนตอยในสถานะตดเครองอยกบท
4) กาซซลเฟอรไดออกไซด (Sulfur dioxide: SO2) เกดจากการเผาไหมเชอเพลงท
มกามะถนเปนองคประกอบในรถยนตสวนมากเกดกบรถทใชนามนดเซลหรอโซลา กาซนสามารถทา
ปฏกรยากบสารมลพษอนทเกดเปนฝนละอองได
5) ฝนละออง (Particulate Matter) เกดจากกระบวนการเผาไหมในเครองยนตทา
ใหเกดเปนอนภาคฝนละอองขนาดเลก ซงมหนวยวดเปน กรมตอลกบาศกเมตร การวดปรมาณฝน
ละอองทระบายจากทอไอเสยจะวดในรถยนตใหม
6) ควนดา (Black Smoke หรอSoot) เปนควนสดาซงเปนการรวมตวของอะตอม
ของคารบอน (C) และสวนหนงของไฮโดรคารบอน (HC) ซงถกเผาไหมบางสวน ทาใหในโมเลกลม
อตราสวนระหวาง คารบอนและไฮโดรเจน (C/H) เพมขน ดงนน การเกดควนดาเปนขบวนการทม
โมเลกลของไฮโดรเจนเกดการรวมตวกนเปนโมเลกลใหญขน (Polymerization) ทายทสดกจะเกาะ
กนเปนกลมกอน (Agglomeration) สดา ลกษณะมวลสารของเขมายงสามารถดดซบกาซซลเฟอรได
ออกไซด และออกไซดของไนโตรเจน ไวในโมเลกลได การวดปรมาณ black smoke จะมหนวยวด
เปนรอยละ ซงจะใชกบรถยนตทใชงาน
7) กลมสารพษ (Air Toxic Pollutions) เกดจากการเผาไหมและการระเหยของ
เชอเพลงชนดตางๆ ทงนามนดเซล นามนเบนซ น กาซธรรมชาต เปนตน กลมสารพษพวกนไดแก
สารอนทรยระเหยงาย (VOCs) สารกลมคารบอนล (Carbonyl groups) และสารกลมโพลไซคลกอะ
โรมาตกไฮโดรคารบอน (PAHs) (สานกจดการคณภาพอากาศและเสยง 2554: 1-20)
เนองจากมาตรฐานมาตรฐานมลพษจากรถใหมเปนการเสนอแนะและอางองจาก มาตรฐาน
ของ EURO ซงรถทออกใหมนน จะไมมผลกระทบตอระดบมลพษในอากาศเพราะไดมการตรวจสอบ
และผานมาตรฐานอตสาหกรรม กอนทจะนามาออกจาหนาย ซงมาตรฐานคณภาพอากาศจาก
แหลงกาเนดเคลอนทดงน
16
ตาราง 4 มาตรฐานการระบายมลพษจากรถใชงาน
ประเภทรถ มลพษ คา
มาตรฐาน เครองมอการตรวจวด วธตรวจวด
รถยนตดเซล
ควนดา
50% ระบบกระดาษกรอง ตรวจวดขณะรถจอดอยกบทไมม
ภาระโดยเรงเครองยนตอยาง
รวดเรวจนสดคนเรง 45% ระบบวดความทบแสง
40% ระบบกระดาษกรอง ตรวจวดขณะรถยนตมภาระและ
อยบนเครองทดสอบ 35% ระบบวดความทบแสง
ระดบเสยง 100 dB(A) เครองวดระดบเสยงตาม
มาตรฐาน IEC
เรงเครองยนตทมความเรวรอบ
สงสด
รถยนตเบนซน
- จดทะเบยนกอน 1 พ.ย. 2536 CO 4.50%
NDIR ตรวจวดขณะรถยนตอยกบทไมม
ภาระเครองยนตเดนเบา HC 600 ppm
- จดทะเบยนตงแต 1 พ.ย. 2536 CO 1.50%
NDIR ตรวจวดขณะรถยนตอยกบทไมม
ภาระเครองยนตเดนเบา HC 200 ppm
- จดทะเบยนตงแต 1 ม.ค. 2550 CO 0.50%
NDIR ตรวจวดขณะรถยนตอยกบทไมม
ภาระเครองยนตเดนเบา HC 100 ppm
รถยนตเบนซนทกประเภท ระดบเสยง 100 dB(A) เครองวดระดบเสยงตาม
มาตรฐาน IEC
เรงเครองยนต 3/4 ความเรวรอบ
สงสด
รถจกรยานยนต
- จดทะเบยนกอน 1 ก.ค. 2549 CO 4.5%
NDIR ตรวจวดขณะรถจอดอยกบทไมม
ภาระเครองยนตเดนเบา
HC 10,000 ppm
- จดทะเบยนตงแต 1 ก.ค. 2549 CO 3.50%
NDIR HC 2,000 ppm
- จะทะเบยนตงแต 1 ม.ค. 2552 CO 2.50%
NDIR ตรวจวดขณะรถจอดอยกบทไมม
ภาระเครองยนตเดนเบา HC 1,000 ppm
รถจกรยานยนตทกประเภท
ควนขาว 30% ระบบความทบแสง เรงเครองยนต 3/4 ความเรวรอบ
สงสด
ระดบเสยง 95 dB(A) เครองวดระดบเสยงตาม
มาตรฐาน IEC
เรงเครองยนต 3/4 หรอ 1/2
ความเรวรอบสงสด
รถตก ตก
CO 4.50% NDIR
ตรวจวดขณะรถจอดอยกบทไมม
ภาระเครองยนตเดนเบา HC 10,000 ppm
ระดบเสยง 100 dB(A) เครองวดระดบเสยงตาม
มาตรฐาน IEC
เรงเครองยนต 3/4 หรอ 1/2
ความเรวรอบสงสด
หมายเหต : ใหเปนไปตามประกาศกระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมฉบบลาสดทมา : กรม
ควบคมมลพษ, กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม. (2551 มกราคม). มาตรฐานคณภาพทางอากาศจาก
แหลงกาเนดเคลอนท ปพ.ศ. 2551 (ออนไลน)
17
3. ดชนคณภาพอากาศ เปนการรายงานขอมลคณภาพอากาศในรปแบบทงายตอความ
เขาใจของประชาชนทวไป เพอเผยแพรประชาสมพนธใหสาธารณชนไดรบทราบสถานการณมลพษ
ทางอากาศในแตละพนทวาอยในระดบใด มผลกระทบตอสขภาพอนามยหรอไม อยางไร ซงดชน
คณภาพอากาศเปนรปแบบสากลทใชกนอยางแพรหลายในหลายประเทศ เชน สหรฐอเมรกา
ออสเตรเลย สงคโปร มาเลเซย และประเทศไทย เปนตน
ดชนคณภาพอากาศทใชอยในประเทศไทย ทาการคานวณเทยบจากมาตรฐานคณภาพ
อากาศในบรรยากาศโดยทวไปของสารมลพษทางอากาศ 5 ประเภท ไดแก (1) กาซโอโซน (O3)
เฉลย 1 ชวโมง (2) กาซไนโตรเจนไดออกไซด (NO2) เฉลย 1 ชวโมง (3) กาซคารบอนมอนอกไซด
(CO) เฉลย 8 ชวโมง (4) กาซซลเฟอรไดออกไซด (SO2) เฉลย 24 ชวโมง และ (5) ฝนละอองขนาด
เลกกวา 10 ไมครอน (PM10) เฉลย 24 ชวโมง ทงน จะใชดชนคณภาพอากาศทคานวณไดของสาร
มลพษทางอากาศเปนดชนคณภาพอากาศของวนนน
ดชนคณภาพอากาศของประเทศไทยแบงเปน 5 ระดบ คอ ตงแต 0 ถง มากกวา 300 ซง
แตละระดบจะใชสเปนสญลกษณเปรยบเทยบระดบของผลกระทบตอสขภาพอนามย โดยดชน
คณภาพอากาศ 100 จะมคาเทยบเทามาตรฐานคณภาพอากาศในบรรยากาศโดยทวไป หากดชน
คณภาพอากาศมคาสงเกนกวา 100 แสดงวาคาความเขมขนของมลพษทางอากาศมคาเกน
มาตรฐานและคณภาพอากาศในวนนนจะเรมมผลกระทบตอสขภาพอนามยของประชาชน
ตาราง 5 เกณฑของดชนคณภาพอากาศสาหรบประเทศไทย
AQI ความหมาย สทใช แนวทางการปองกนผลกระทบ
0-50 คณภาพด ฟา ไมมผลกระทบตอสขภาพ
51-100 คณภาพปานกลาง เขยว ไมมผลกระทบตอสขภาพ
101-200 มผลกระทบตอสขภาพ เหลอง
ผปวยโรคระบบทางเดนหายใจ ควรหลกเลยงการออกกาลงภายนอก
อาคาร
บคคลทวไป โดยเฉพาะเดกและผสงอาย ไมควรทากจกรรมภายนอก
อาคารเปนเวลานาน
201-300 มผลกระทบตอสขภาพมาก สม
ผปวยโรคระบบทางเดนหายใจ ควรหลกเลยงกจกรรมภายนอกอาคาร
บคคลทวไป โดยเฉพาะเดกและผสงอาย ควรจากดการออกกาลง
ภายนอกอาคาร
มากกวา 300 อนตราย แดง
บคคลทวไป ควรหลกเลยงการออกกาลงภายนอกอาคาร
สาหรบผปวยโรคระบบทางเดนหายใจ ควรอยภายในอาคาร
ทมา : กรมควบคมมลพษ.(2553). 0สถานการณและการจดการปญหามลพษทางอากาศ
และเสยง ป 2553. หนา 15-17
18
สามารถคานวณหาดชนคณภาพอากาศ 1รายวนของสารมลพษทางอากาศแตละประเภท
(ในทนใชเปนตวหอย i อธบายประเภทหรอสารมลพษทางอากาศ ) จะคานวณจากคาความเขมขน
ของสารมลพษทางอากาศจากขอมลผลการตรวจวดคณภาพอากาศ โดยแตละระดบของคาความ
เขมขนของสารมลพษทางอากาศเทยบเทากบคาดชนคณภาพอากาศทระดบตางๆ และมสตรการ
คานวณดงน
Xi = ความเขมขนของสารมลพษทางอากาศจากผลการตรวจวด
Xij = ความเขมขนของสารมลพษทางอากาศทเปนคาตาสดของชวงพสยทมคา Xi นน
Xij+1 = ความเขมขนของสารมลพษทางอากาศทเปนคาสงสดของชวงพสยทมคา Xi นน
Ii = คาดชนยอยคณภาพอากาศ
Iij = คาดชนยอยคณภาพอากาศทเปนคาตาสดของชวงพสยทมคา Ii นน
Iij+1 = คาดชนยอยคณภาพอากาศทเปนคาสงสดของชวงพสยทมคา Ii นน
AQI = คาดชนคณภาพอากาศ
ขอมลเกยวกบการจดการคณภาพอากาศ
ในการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดเคลอนทและจากแหลงกาเนดในพนทนน
สามารถสรปขอมลทไดจากการศกษาและสอบถามผทเกยวของ ดงน ในการจดการคณภาพอากาศ
นน เปนการปองกนและควบคมคณภาพอากาศโดยจะดาเนนการทงในดานกฎหมาย หรอขอบงคบ
ตางๆ โดยกาหนดมาตรฐานการระบายมลพษจากแหลงกาเนดตางๆ เพอปองกนการปลอยสาร
ปนเปอนออกสบรรยากาศและสงแวดลอมเกนกวามาตรฐานทกาหนด รวมถงการรณรงคตางๆ เชน
การรณรงคการใชนามนไรสารตะกว การรณรงคในการตรวจสภาพประจาป
ซงในการจดการคณภาพทางอากาศในเขตกรงเทพมหานครมหนวยงานทเกยวของกบการ
จดการคณภาพอากาศนน ไดแก (1) กรมควบคมมลพษ (2) กรงเทพมหานคร (3) กรมขนสงทางบก
(4) กองบงคบการตารวจจราจรกลาง ซงมรายละเอยดตางเกยวกบการจดการคณภาพอากาศ ซงจะ
กลาวในรายละเอยดหนาทของแตละหนวยงานในสวนของบทบาทหนาทของหนวยงานตางๆ ใน
หวขอตอไป
แตเนองจากในการศกษาครงนเปนการศกษาตนทน -ประสทธผลของการจดการคณภาพ
อากาศในเขตกรงเทพมหานคร ดงนนมลคา ตนทน จะคานวณหาตนทนของการจดการคณภาพ
19
อากาศจากแหลงกาเนด ซงในงานวจยชนนจะศกษาเฉพาะตนทนทเกดขนจากการจดการคณภาพ
อากาศจากแหลงกาเนดเคลอนท และตนทนการจดการคณภาพอากาศ จากแหลงกาเนด ในพนท
สวนการจดการคณภาพอากาศทเกดจากอตสาหกรรมนน จะไมนามาคดเนองจากในเขต
กรงเทพมหานคร ไมมนคมอตสาหกรรมหรอโรงงานอตสาหกรรมขนาดใหญ เนองจากสวนใหญ
อตสาหกรรมจะอยในเขตปรมณฑลซงอาจจะมผลกระทบเลกนอยหรอไมมผลกระทบตอระดบ
คณภาพอากาศในเขตกรงเทพมหานครจงไมไดนามาคานวณ
การจดการคณภาพอากาศทเกดจากแหลงกาเนดเคลอนท จะมหนวยงานใน การรณรงค
การเฝาระวงและตรวจสอบระดบคณภาพในอากาศรวมถงการบงคบใชกฎหมายหรอการตรวจจบม 5
ฝายดวยกน กคอ (1) สานกจดการคณภาพอากาศและเสยง กรมควบคมมลพษ (2) สวนบงคบการ
3 ฝายตรวจการและบงคบการ กรมควบคมมลพษ ( 3) กองจดการคณภาพอากาศและเสยง
กรงเทพมหานครในการเฝาระวง และการรณรงค สวนในการตรวจจบจะมหนวยงานทมหนาทในการ
ตรวจจบโดยใชกฎหมายบงคบ คอ (4) กรมการขนสง กระทรวงคมนาคม (5) กองกากบการตารวจ
จราจรกลาง สานกงานตารวจแหงชาต เพอควบคมระดบมลพษใหอยในเกณฑมาตรฐาน
การจดการคณภาพอากาศทเกดจากแหลงกาเนดในพนทนนจะมหนวยงานหลกในการ
รณรงค และการเฝาระวง อย 2 หนวยงานหลก กคอ (1) สานกจดการคณภาพอากาศและเสยง กรม
ควบคมมลพษ และ (2) กองจดการคณภาพอากาศและเสยง สานกสงแวดลอม กรงเทพมหานคร ซง
ตางมหนาทหลกๆ ในการเฝาระวง ตรวจสอบระดบมลพษในอากาศ สวนในการกาหนดมาตรฐาน
คณภาพอากาศนนเปนหนาทของหนวยงานตางๆในการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนด
เคลอนทและแหลงกาเนดในพนทดง ภาพประกอบ 2
10
ตนทน - ประสทธผล
CEA ของการจดการคณภาพ
อากาศจากแหลงกาเนดในพนท
CEA ของการจดการคณภาพ
อากาศจากแหลงกาเนดเคลอนท
ภาพประกอบ 2 ภาพรวมของการจดการคณภาพอากาศในกรงเทพมหานครและหนวยงานทเกยวขอ
20
มลพษทางอากาศ มลพษจากแหลงกาเนดเคลอนท
ผลกระทบของมลพษ
ทางอากาศ
1. ผลกระทบดาน
สขภาพ
2. ผลกระทบดาน
สงแวดลอม
3. ผลกระทบดาน
เศรษฐกจและสงคม
กรมควบคมมลพษ
การจดการคณภาพทางอากาศ
แหลงกาเนดในพน
แหลงกาเนดจากอตสาหกรรม
สานกงานกรงเทพมหานคร กรมการขนสงทางบก กองบงคบการตารวจจราจรกลาง
ระดบมลพษทอยใน
เกณฑมาตรฐาน
หนวยงาน
การจดการคณภาพทางอากาศ
จากแหลงกาเนดเคลอนท
การจดการคณภาพทางอากาศ
จากแหลงกาเนดในพนท
21
บทบาทหนาทของหนวยงานทจดการคณภาพอากาศ
จากการศกษาและสอบถามผทเกยวของซงบทบาทหนาทของแตละหนวยงานในการ
จดการคณภาพอากาศในเขตกรงเทพมหานคร พอสรปไดดงน ในประเทศไทยนนมหนวยงาน หนาท
ความรบผดชอบการจดการคณภาพอากาศนนมหลายหนวยงาน แตเนองจากงานวจยชนนจะศกษา
การจดการคณภาพอากาศในเขตกรงเทพมหานคร มหนวยงานทเกยวของ 4 หนวยงานดวยกนซงม
บทบาทและหนาทตางๆ ไดแก (1) สานกจดการคณภาพอากาศและเสยง กรมควบคมมลพษ (2)
กองจดการคณภาพอากาศและเสยง สานกสงแวดลอม กรงเทพมหานคร ( 3) กรมการขนสงทางบก
กระทรวงคมนาคม (4) กองกากบการตารวจจราจรกลาง สานกงานตารวจแหงชาต ดงน
1 สานกจดการคณภาพอากาศและเสยง กรมควบคมมลพษ มหนาทในการจดการ
คณภาพอากาศ คอ เสนอความเหนเพอจดทานโยบายและแผนหลกการสงเสรมและรกษาคณภาพ
สงแวดลอมแหงชาต ในสวนทเกยวของกบการจดการมลพษทางอากาศ จดทาแผนจดการคณภาพ
สงแวดลอมดานมลพษ ประสานการจดทาแผนปฏบตการเพอลดและขจดมลพษทางอากาศ จดทา
แผนปฏบตการฉกเฉน ประสานการปฏบตการ ควบคม แกไข ภาวะมลพษทางอากาศ ฟนฟและ
ประเมนความเสยหายในบรเวณทไดรบผลกระทบจากมลพษทางอากาศ เสนอแนะมาตรฐาน
มาตรการ หลกเกณฑ และวธการควบคมมลพษทางอากาศ ตดตาม ตรวจสอบ คณภาพอากาศ และ
จดทารายงานสถานการณดานมลพษทางอากาศ พฒนาระบบ รปแบบ หลกเกณฑปฏบต และ
วธการทเหมาะสมในการลดมลพษทางอากาศ เสนอแนะ รวมมอ และดาเนนมาตรการระหวาง
ประเทศดานการจดการคณภาพอากาศ ปฏบตงานรวมกบหรอสนบสนนการปฏบตงานของ
หนวยงานอนทเกยวของ หรอทไดรบมอบหมาย
2 กองจดการคณภาพอากาศและเสยง สานกสงแวดลอม กรงเทพมหานคร มหนาท
ในการจดการคณภาพอากาศ คอ รบผดชอบเกยวกบการสงเสรมและรกษาคณภาพสงแวดลอมใน
เรองอากาศในบรรยากาศใหไดมาตรฐานตามหลกวชาการและกฎหมาย โดยจดทาแผนการจดการ
คณภาพอากาศ ใหการสนบสนนและกาหนดแนวทางในการจดทาแผนปฏบตการเพอการจดการ
คณภาพอากาศในระดบเขต การควบคมปองกนและเฝาระวงมลพษของอากาศและเสยงจาก
ยานพาหนะ หรอแหลงกอมลพษอน งานศกษาและประเมนผลกระทบสงแวดลอม การพจารณาออก
ขอบญญตกรงเทพมหานครตามทกฎหมายสงเสรมและรกษา คณภาพสงแวดลอม หรอกฎหมายอน
ทเกยวของกาหนดใหออกเปนขอบญญตหรอขอกาหนดของ ทองถนได และปฏบตหนาทอนท
เกยวของ
3 กรมการขนสงทางบก กระทรวงคมนาคม มหนาทในการจดการคณภาพอากาศโดย
การตรวจจบปรบควนดาทเกดจากยานพาหนะ โดยใชกฎหมายการควบคมการจราจรทางบก และ
ตรวจเชคสภาพรถประจาป
22
4 กองบงคบการตารวจจราจร สานกงานตารวจแหงชาต มหนาทในการจดการ
คณภาพอากาศโดยการตรวจจบปรบยานพาหนะทมปรมาณควนดาเกนมาตรฐาน โดยใชกฎหมาย
การควบคมการจราจรทางบก
แนวคดเกยวกบตนทนและการวเคราะหตนทน - ประสทธผล
(1) แนวคดเกยวกบตนทน
สถตพงศ ธนวรยะกล (2551: 65) ได อธบายไววา ตนทนทางบญชและตนทนทาง
เศรษฐศาสตรไววา ตนทนทางบญชจะนบเฉพาะรายการทเปนตวเงนซงไดจายไปจรงและมองเหน
เทานน สวนตนทนทางเศรษฐศาสตรจะแสดงถงการใชทรพยากรทแทจรง ( Use of Real
Resources) โดยคานงถงผลประโยชนใชสอยของทรพยากรตางๆ (Alternative Use)
วนรกษ มงมณนาคน (2545: 124-126) ไดอธบายไววา ตนทนทางบญชหมายถงคาใชจาย
ตางๆ ทชดแจงหรอมการจายจรงเปนตวเงนมหลกฐานเพอบนทกลงบญชได สวนตนทนทาง
เศรษฐศาสตร หมายถง ตนทนทเกดจากการรวมตนทนทงทชดแจงและไมชดแจงและยงไดกลาวถง
ตนทนคาเสยโอกาสไววาสงทมมลคาสงทสดทตองสละไปเมอมการตดสนใจเลอกใชปจจยการผลต
เพอการหนงการใด
สมบต พนธวศษฏ (2553: 4 -14) ไดอธบายถงตนทนไววาตนทนทางบญช (Accounting
Costs) หรอตนทนทางเอกาชน (Private Costs) เปนคาใชจายทเกดขนจากการทธรกจตองจดหา
ทรพยากรตางๆมาใชในการผลตหรอดาเนนธรกจ สวนตนทนทางเศรษฐศาสตรเปนคาใชจายท
เกดขนจรง (Explicit Cost) หรอตนทนบญชกบคาใชจายทไมไดเกดขนจรง (Implicit Cost)
คาใชจายทไมไดเกดขนจรงสามารถวดออกมาไดในรปของตวเงน โดยนาแนวคดของตนทนคาเสย
โอกาสมา (Opportunity Cost) มาใชในการวเคราะห
สมนก เออจระพงษพนธ (2551: 17) ไดอธบายไววา ตนทน หมายถง ทรพยากรของกจการ
ทสามารถกาหนดมลคาเปนตวเงนทจะตองสญเสยไปเพอแลกเปลยนกบสนคาและบรการทไดรบมา
ดงนน พอสรปแนวคดเกยวกบตนทนทางเศรษฐศาสตรและตนทนทางบญชไวดงน ตนทน
ทางเศรษฐศาสตรจะมมลคาของตนทนสงกวาตนทนทางบญชเนองจากตนทนทางเศรษฐศาสตรจะ
รวมตนทนทางบญชกบตนทนคาเสยโอกาสเขาดวยกน สวนตนทนทางบญชคอ คาใชจายตางๆท
เกดขนซงเปนตนทนทแทจรงซงไดจายไปจรงและมหลกฐานเพอบนทกทางบญช
สถตพงศ ธนวรยะกล (2551: 65) อธบายการจดกลมตนทนตามเกณฑ ทแตกตางกนกเพอ
ชวยใหการวเคราะหตนทนนนมความรอบคอบและครบถวน ตนทนสามารถจดกลมตนทนไดหลาย
แบบขนอยกบเกณฑทใชดงน
1) จดกลมตนทนโดยใชเกณฑ ผรบภาระตนทน ซงแบงออกเปน ตนทนภายในและ
ตนทนภายนอก
23
1.1 ตนทนภายใน ( Internal Cost) คอตนทนทเกดขนภายในองคกรท
ปฏบตงาน
1.2 ตนทนภายนอก (External Cost) คอตนทนทเกดขนภายนอกองคกร
2) จดกลมตนทนโดยใชเกณฑลกษณะของตนทน ไดแก
2.1 ตนทนทางตรง (Direct Cost) ตนทนทางออม (Indirect Cost)
2.2 ตนทนคงท (Fix Cost) ตนทนผนแปร (Variable Cost)
2.3 ตนทนทมองเหน (Tangible Cost) ตนทนทมองไมเหน (Intangible
Cost)
3) จดกลมตนทนตามเกณฑ ปจจยการผลต ไดแก
3.1 ตนทนการลงทน ( Capital Cost) ไดแกตนทนอนเนองจากคาเสอม
ราคาประจาปของอาคาร ครภณฑ การลงทนหรอการกอสรางเพอใชในการดาเนนงานในระยะยาว
3.2 ตนทนคาแรงงาน ( Labor Cost) ไดแกตนทนดาเนนงานจากการจา
คาแรงงานใหกบผปฏบตงาน ซงจะอยในรปของตวเงนเปนสวนใหญ เชน เงนเดอน คาจาง เบยเลยง
เงนชวยเหลอบตร เปนตน
3.3 ตนทนคาวสด ( Material Cost) ไดแกตนทนจากมลคาของวสด
สนเปลองตางๆ รวมไปถงคาสาธารณปโภค และเครองมอบางชนดทไมคงทนใชแลวหมดไป
ศภชาต สขารมณ และคณะ (2546 : 62) ไดอธบายวาตนทนทางเศรษฐศาสตร หมายถง
คาใชจายทกอใหเกดการใชทรพยากรของสงคม ตนทนจะแบงเปน 2 ลกษณะ คอ ตนทนทางตรง
และตนทนทางออม อธบายรายละเอยดพอสงเขป ดงน
1. ตนทนทางตรง (Direct Cost) และตนทนทางออม (Indirect Cost)
1.1 ตนทนทางตรง ( Direct Cost) คอ ตนทนทเกดขนโดยตรงเพอออก
มาตรการ ตนทนประเภทนเปนคาใชจายหรอทรพยากรทตองใชในแตละป นบตงแตเรมตนจนสน สด
อายการใชงาน การคดตนทนประเภทนตองอาศยความรวมมอจากผทเกยวของทกฝายในการให
ขอมล ตนทนทางตรงจะประกอบดวย
1) ตนทนทใชในการลงทน ( Investment Cost) เปนตนทนท
เกดขนเพอใหโครงการดาเนนการได เชน คาเครองใชสานกงาน เครองมอตรวจวดมลพษ สถานวด
มลพษ เปนตน อนงตนทนเหลานจะเปนคาใชจายในระยะเรมตน หรอหากมการลงทนเพมเตม
ในชวงทไดดาเนนงานไปแลวระยะหนงกม (เชน การขยายกาลงการผลต การลงทนเครองจกรเพม
ฯลฯ)
2) ตนทนการดาเนนการ ( Operation Cost) ตนทนประเภทนจะ
เกดขนระหวางการดาเนนการ เชน คาจางแรงงาน คาฝกอบรม คาสาธารณปโภค เปนตน
24
3) ตนทนการบารงรกษา ( Maintenance Cost) ตนทนประเภทน
เปนคาใชจายเพอดแลเครองจกร หรออปกรณตางๆ ทมอายการใชงานคอนขางนาน และตองการ
ดแลรกษาใหคงสภาพในการใชงาน ไดตามสภาพเดม
4) ตนทนการวจยและพฒนา ( Research and Development
Cost) ตนทนประเภทนเปนคาใชจายทเกดขนเพอใชในการวจยเบองตน ตนทนประเภทนถอวาเปน
ตนทนจม (Sunk Cost) หมายถง ทรพยากรทใชในการทากจกรรมใดกจกรรมหนง และไมมผลตอ
การตดสนใจในการดาเนนงานหรอไมดาเนนมาตรฐาน โดยทรพยากรประเภทนสามารถนากลบมา
ใชไดอก ถาผลการวจยไมเปนทนาพอใจคาใชจายประเภทนกสญเสยไป ในทางเศรษฐศาสตรตนทน
ประเภทนจะไมนามารวมในการวเคราะห
1.2 ตนทนทางออม ( Indirect Cost) เปนตนทนทเกดขนเนองจากการนา
มาตรฐานหรอมาตรการไปใช หรอผลทเกดจากผลกระทบในขนตอๆ ไปของ มาตรการ หรอ
มาตรฐาน ซงไดแก คาใชจายในการตรวจสอบและการควบคมมลพษทางอากาศ
จากความหมายและการจาแนกตนทนประเภทตางๆ นน ผวจยไดทาการศกษาวเคราะห
ตนทนโดยจะจาแนกตนทนแบบตามเกณฑปจจยการผลต โดยจะหาตนทนรวมของการจดการ
คณภาพอากาศแตละประเภทตามแหลงกาเนด โดยจะแยกเปน ตนทนคาแรงงาน ตนทนคาวสด
ตนทนการลงทน และแยกตนทนออกตามกจกรรมตางๆ คอ การรณรงค การเฝาระวง และการ
ตรวจจบ เปนตน
(2) แนวคดเกยวกบคาเสอมราคา
คาเสอมราคา หมายถง มลคาของทรพยสนทมการเสอมคณภาพ จงตดเปนคาใชจายในแต
ละรอบระยะเวลาบญชตลอดอายการใชงานทไดประมาณไว
ในการคดคาเสอมทางบญช นยมใชมากทสดคอ การคดตามวธเสนตรง ( Straight – Line
method) เปนวธทกระจายคาเสอมราคาทงหมดใหกบปบญชเทาๆกนตลอดอายการใชสนทรพย เวน
แตจะมการปรบปรงคาเสอมประจาป ซงจะใชในกรณททราบอายการใชงานอยางมประสทธภาพทสด
คาเสอมราคาประจาป = ราคาทนของทรพยสน
อายการใชงานอยางมประสทธภาพ
คาเสอมราคาประจาปทางเศรษฐศาสตร ( Annual Economic Cost) เปนการคดคาเสอม
ราคา โดยนาคาเสยโอกาสทตองจายเงนซอครภณฑ หรอคากอสรางตงแตเรมแรก ทงหมดรวมเขา
ดวยกน ดงนน ตนทนคาเสอมราคาในทางเศรษฐศาสตรจงมคาสงกวา ตนทนคาเสอมราคาทางบญช
(ใชกรณทไมทราบอายการใชงานอยางมประสทธภาพ ) คาเสอมทางเศรษฐศาสตรสามารถคานวณ
ไดดงน
25
คาเสอมราคาประจาป = จานวน X (ราคาทซอมา –ราคาซากประเมน ณ วนทหมดอายการใชงาน)
อายการใชงาน
(3) แนวคดเกยวกบการวเคราะหตนทน – ประสทธผล
เพชรนอย สงหชางชย (2554: 58) ไดใหความหมายของการวเคราะหตนทน - ประสทธผล
ไววา เปนการวดตนทนและผลลพธดานสขภาพของทางเลอกทมตนทนและผลลพธตางกนทงนโดย
ผลลพธทใชในการประเมนทางเลอกตางนนตองเปนหนวยเดยวกนตางกนเพยงแตขนาดเทานน
สมชาย สขสรเสรกล (2551: 221) ไดใหความหมายไววา เปนการประเมนสาหรบโครงการ
ทมประสทธผลอยในรปของหนวยนบทางธรรมชาต หรอโครงการทมประสทธผลตางกนสามารถปรบ
ใหอยในรปของผลไดตอตนทนไดแลวจงนามาเปรยบเทยบกน
สถตพงศ ธนวรยะกล(2551: 77) ใหความหมายไววาเปนการวเคราะหเปรยบเทยบทงดาน
ตนทนและผลได ซงวดออกมาเปนหนวยอตราผลสาเรจของโครงการ
ไวสบรอด (Weisbord, 1983: 57) ไดใหความหมายไววา การวเคราะหตนทน -
ประสทธผลเปนการเปรยบเทยบตนทน กบผลทไดออกมา โดยเปรยบเทยบกบหลายๆทางเลอกโดย
ทผลไดของแตละทางเลอกหรอวตถประสงคไปในแนวทางเดยวกน ซงผลไดนนไมสามารถวดไดใน
รปของตวเงน
เลวน (Levin H. M. 1995) ไดใหความหมายไววา การพจารณาทางเลอกของการตดสนใจ
โดยจะนาคาใชจายและผลกระทบมาพจารณาอยางเปนระบบ โดยจะเลอกทางเลอกทบรรลเปาหมาย
อยางมประสทธภาพมากทสด
ดงนน จงสรปวาการวเคราะห ตนทน-ประสทธผล เปนวธการวเคราะหทใชกบโครงการท
การตคาผลประโยชนของโครงการทาไดยาก หรอทาไดไมสมบรณพอ หรอวาทาไดโดยเสยคาใชจาย
ทสง ซงพจารณาการใชเงนทนเปรยบเทยบกบประสทธผลทไดจากการใชเงนทนของโครงการหนง
วามความสมพนธทเหมาะสมเพยงไร ระหวางเงนทนกบประสทธผลทไดเปรยบเทยบกบตนทน -
ประสทธผลของโครงการอกโครงการหนง ในการศกษานจะวดประสทธผล ดวยระดบมลพษทอยใน
เกณฑมาตรฐานโดยจะวดเปนรอยละของจานวนครงทมระดบมลพษอยในเกณฑมาตรฐานของการ
วดทงหมด ในปงบประมาณ 2553 กบตนทนของกจกรรมในการจดการมลพษทางอากาศ ระหวาง
มลพษทางอากาศในพนท กบมลพษทางอากาศจากยานพาหนะซงสามารถคานวณไดดงน
( 1) การวเคราะหตนทน – ประสทธผลของการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนด
เคลอนท
C/E1 = การจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดเคลอนท
รอยละของรถทอยในเกณฑมาตรฐานจากการตรวจวดทงหมด …..(1)
26
( 2) การวเคราะหตนทน – ประสทธผลของการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดใน
พนท
C/E2 = การจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดในพนท
ดชนคณภาพอากาศในเขตกรงเทพมหานคร ………..(2)
งานวจยทเกยวของ
(1) งานวจยเกยวของดานตนทน - ประสทธผล
งานของ กอรด แบลคเฮาท และคณะ (Gord Blackhouse; et al. 2009) ไดทาการศกษา
เรอง แบบจาลองตนทน-ประสทธผล ของการผาตดโดยการเปดซอมแซมเสนเลอดโปงพองในชอง
ทอง ในประเทศแคนาดา การรกษาทเพมขนโดยเฉลยของวธ (EVR) เปนวธการทมผลกระทบนอย
กวาในการรกษาหลอดเลอดโปงพองในชองทอง เมอเทยบกบการ รกษาโดยการ ผาตดแบบเปด
(OSR) ผลประโยชนทอาจเกดขนจากการยอมรบ วธ EVR ของปวยทเพมขนกบการใชทรพยากร
นอยลงและประหยดคาใชจาย การศกษาครงนถกออกแบบมาเพอ ทดสอบวา EVR เปนทางเลอกท
ประหยดคาใชจายทมประสทธภาพ เมอเทยบกบ วธการ OSR การวเคราะหตนทน -ประสทธผลทได
จะดาเนนการโดยใชแบบจาลอง มารคอฟ การวเคราะหการตดสนใจในการคานวณอตราการรอด
ชวตในระยะยาวและคาใชจายตลอดอายการใช สาหรบการศกษาสมมต ใหผปวยทเขารบการ รกษา
อยางใดอยางหนง คอ วธ OSR หรอ วธ EVR ประมาณการความนาจะเปนของผลลพธทแตกตาง
กนของทงสอง วธ บนทางเลอกทถก กาหนดบนพนฐานททบทวนจากวรรณกรรม คอ (1) คาใชจาย
เฉลยของการรกษาในโรงพยาบาลไดทนท ( $ 16,016 สาหรบ OSR, $ 20,083 สาหรบ EVR), (2)
ภาวะแทรกซอนทเกดจากแตละขนตอน , (3) การเกดอาการแทรกซอนทตามมา (4) โปรโตคอลการ
เฝาระวงไดรบการพจารณาบนพนฐาน จากคาเฉลยของการใชทรพยากรท ทบทวนในวรรณกรรม
และจากระบบบญชโรงพยาบาล ตวชวดของผลคออตราสวนตนทน-ประสทธผล ผลการศกษา พบวา
วธ EVR เปน วธทมตนทนมประสทธภาพดวยอตราสวนความคมคา $ 22,826 ผปวยมกจะยนดทจะ
จายสาหรบการ รกษาทมอตราสวนตนทน -ประสทธผลนอยกวา $ 60,000 (เชนอตราสวนตนทน
ประสทธผลสาหรบ การบายพาสหลอดเลอดหวใจและการฟอกไตอยท $ 9500 และ $ 54,400
ตามลาดบ) ขอสรปนไมไดแตกตางกนไปอยางมนยสาคญกบการเพมขนของคาใชจายสาหรบ วธ
EVR (เชนถาคาใชจายของ endograft เพมขนจาก $ 8000 ถง $ 12,000,วธ EVR ยงคงประหยด
คาใชจายทมประสทธภาพ ตออตราสวนความคมคา $ 32,88 1) ความคมคาของวธ EVR ขนอยกบ
การลดลงในอตราการตายรวม ถงอตราการเจบปวย ในระยะยาว เมอเปรยบเทยบกบ วธ OSR (เชน
การลดลงของ อตราการตายรวมอตราการเจบปวยระยะยาวของ OSR จาก 9.1% เปน 4.7% ทา วธ
EVR ไมมคาใชจายทมประสทธภาพ) สรป: แมจะมคาใชจายสงของเทคโนโลยใหมและความจาเปน
ในการเฝาระวงอยางใกลชดหลงผาตด โดยวธ EVR เปนทางเลอกทประหยดคาใชจายทม
27
ประสทธภาพสาหรบการ รกษา แตมความคมคาของเทคโนโลยใหมขนอยกบศกยภาพในการลด
อตราการปวยและการตายเมอเทยบกบวธ OSR และ วธ EVR อาจไมคมคาใชจายทมประสทธภาพ
ในศนยการแพทย สามารถดาเนนการไดโดยมความเสยงตา
งานของ ซม เมตา และ ไซรส ซาฟา ( Sumi Mehta; & Cyrus Shahpar. 2004) ได
ทาการศกษาเรองประโยชนตอสขภาพของ มาตรการแทรกแซงเพอลด สารมลพษทางอากาศใน
อาคาร จากการใชเชอเพลงแขง การวเคราะหตนทน-ประสทธผลโดยทวไป มการประเมน จาก
สถานการณสมมต 3 สถานการณ : 1) การเขาถงเชอเพลงสะอาด (2) การเขาถงการปรบปรงเตา
ปรงอาหาร (3) การเปนสวนหนงของการเขาถงเชอเพลงสะอาด ของประชาชนและการเขาถงการ
ปรบปรงเตาปรงอาหาร โดยจะเปรยบเทยบกบสถานการณในปจจบน 2ผลการศกษา พบวา เตา 2ท
ไดรบการปรบปรงใหมประสทธภาพสงสามารถลดภา วะของโรคทเกยวของกบการสมผสมลพษทาง
อากาศในอาคาร สาหรบคาใชจายรายปในการดแลสขภาพเฉลย 2$ 500 -2 2600 ตอป 2 เพอใหมสขภาพ
ทด 2ในทางตรงขามกน 2เชอเพลงทสะอาดตองมการ ใช เทคโนโลยเปลยนแปลงการปรงอาหาร
เชนเดยวกบคาใชจายเพม ขนจากการซอเชอเพลง ซงราคาแพงกวา อตราสวนตนทน - ประสทธผล
2(CERs) 2สาหรบเชอเพลง 2สะอาด 2แสดงใหเหน 2วาควรใหครวเรอนมการปรบปรงเตา ปรงอาหาร
จนกวาพวกเขาจะมการเขาถงเชอเพลงสะอาด
บารากอต เบตา ( เรณ สขารมณ 2528: 563) ไดทาการศกษาโครงการโรงไฟฟาจาก
พลงงานความรอนใตพภพ ตนโกนาน เมองเลเต ประเทศฟลปปนส ใชวธการของตนทน-ประสทธผล
ในการศกษาทางเลอกของวธการปลอยนาเสยโดยมทางเลอก 7 ทาง (1) การฉดนาเขาไปในดน ( 2)
การปลอยของเสยลงสแมนามาฮโอโดยปราศจากการกาจดสารมลพษ ( 3) การปลอยของเสยลงส
แมนามาฮโอโดยกาจดสารมลพษ (4) การปลอยของเสยลงแมนาบาวโดยปราศจากการกาจดสาร
มลพษ ( 5) การปลอยของเสยลงแมนาบาวโดยการกาจดสารมลพษ ( 6) การปลอยลงทะเลทปาก
แมนา ณ จดเลโอ (7) การปลอยลงสทะเลทปากแมนา ณ จดเปยซอง ศกษาตนทนทเกดขนในแตละ
ทางเลอกออกเปนสองสวน คอ ตนทนทางตรงและตนทนทางดานสงแวดลอม และประสทธผลทเกด
จากทางเลอกแตละทาง เพอหาความคมคาทสดซงผลการศกษาทไดดงน จากการเปรยบเทยบ
ตนทนทง 7 ทางเลอก จะเหนไดวาวธท 1 เฉพาะตนทนทางตรง คดเปน 138.35 ลานเปโซ โดยไมม
ตนทนหรอผลกระทบทางดานสงแวดลอมเลย แตในอนาคตวธดงกลาวอาจจะเกดปญหานาใตดนเปน
พษได หากไมระมดระวงพอ เพราะอาจเกดการสะสมของสารพษปะปนอยในของเหลวทถกฉดลงไป
ใตดนนนเอง ซงจะเหนไดวาวธท 1 แตกตางจากวธท 2 และ 4 ทมตนทนทางตรงตากวา แตสงผล
กระทบตอสงแวดลอมมาก จนทาใหตนทนรวมสงกวาหรอมคาใกลเคยงกบวธท 1 สวนวธอนๆ นน
เนองจากมตนทนทางตรงสงมากจงสามารถตดออกจากการพจารณาได ดงนน ถาพจารณาคาม
แนวคดทางเศรษฐศาสตร ผมหนาทตดสนใจควรเลอกวธท 1 คอการฉดกลบลงไปใตดนเพราะม
ตนทนรวมตา และในปจจบนยงไมไดกอใหเกดผลกระทบตอสงแวดลอมตราบเทาทยงสามารถ
ควบคมและระมดระวงทางดานเทคโนโลยใหมากทสด
28
โมลนอส เซนนแตและคณะ ( Molinos-Senante, M; et al. 2011) ไดทาการศกษาเรอง
การวเคราะหตนทนและผลประโยชนของโครงการนานากลบมาใชเพอวตถประสงค-สงแวดลอม:
กรณศกษาสาหรบโรงบาบดนาเสยในสเปน ทนานากลบมาใชใหมและมแนวโนมนาทรพยากรนาทใช
แลวนากลบมาใชใหม โดยศกษาความเปนไปได ของ เครองมอทสาคญในกระบวนการตดสนใจ
สาหรบการดาเนนงานของโครงการนานากลบมาใช อยางไรกตาม วธการทใชในการประเมนความ
เปนไปไดทางเศรษฐกจมแนวโนมทจะมงเนนไปทคาใชจายภายใน ในขณะท คาใชจาย ภายนอกม
ผลกระทบงบประมาณ ซงเกยวกบขอดของการนานากลบมาใช โดยใชแนวคดของราคาเงาทไมพง
ประสงคสาหรบผลของนา การศกษาในปจจบนพฒนาวธการทางทฤษฎทจะประเมนผลกระทบทาง
เศรษฐกจทงภายในและภายนอกแนวคดทนาเสนอจะถกนาไปใชกบระบบบาบดนาเสย 13 โรงบาบด
ในภมภาควาเลนเซยของสเปนทนานาทงมาใช วตถประสงคดานสงแวดลอมการวเคราะห
ผลประโยชนภายใน พบวา มเพยงสดสวนของโครงการทมศกยภาพทางเศรษฐกจในขณะทเมอ
ผลประโยชนภายนอกไดมการรวบรวมโครงการทงหมดมศกยภาพทางเศรษฐกจ โดยสรปการ
ประเมนความเปนไปไดทางเศรษฐกจของนา โครงการทนามาใชควรประเมนเศรษฐกจ ทางดาน
สงแวดลอมและทรพยากร
รงสรรค มวงโสรส ( 2546) ไดทาการศกษาเรองการวเคราะหตนทน-ประสทธผลในการ
บรหารจดการความปลอดภย โดยใชตนทนเชงกจกรรม ( Activity-Based Costing) ในการบรหาร
จดการดานความปลอดภย ( OHSAS 18001 และ/หรอ TIS 18001) ซงใชเปนดชนชวดประสทธผล
ในการบรหารจดการความปลอดภย ในการวเคราะหขอมลใชสถตเชงพรรณนาและเกณฑในการ
กระจายตนทนใชเกณฑการกระจายโดยตรง( Direct allocation) ผลการวเคราะหตนทน-ประสทธผล
ในการบรหารจดการดานความปลอดภย ทกบรษทมผลการประเมนความเสยงอยในระดบ ความ
เสยงเลกนอย ความเสยงทยอมรบได และความเสยงปานกลาง ไมมบรษทใดทมผลการประเมนอย
ในระดบ ความเสยงสง และความเสยงทยอมรบไมได เปนการแสดงวาแตละกจกรรมถกลดความ
เสยงลงอยในระดบตาสดเทาทสามารถปฏบตได ในสวนของตนทนกจกรรมทงหมด ทกบรษทใชจาย
ในสวน Recurrent cost : Personnel สงทสด โดยเฉลยแลว คดเปน รอยละ 61.67 - 94.25 สวน
ตนทนตอหนวยทตาทสดของแตละกจกรรม มดงน (1) ฝกอบรม 14 ,989.93 บาท (2) กจกรรม
รณรงคดานความปลอดภย 8 ,777.62 บาท (3) ประชาสมพนธดานความปลอดภย 13 ,438.70 บาท
(4) การบรหารงานความปลอดภย 11 ,565.78 บาท (5) การจดการทางดานสขศาสตรอตสาหกรรม
16,112.88 บาท (6) กจกรรม อน ๆ 6,922.89 บาท
ลน ซน (Lin Sun. 2009) ไดทาการศกษาเรองการวเคราะหตนทน - ประสทธผลของกล
ยทธการควบคมโอโซนทดแทน : ไนโตรเจนออกไซดทมความยดหยนลดนอยลง ( NOx) จาก
โรงไฟฟาในดานตะวนออกของสหรฐอเมรกา การวเคราะหตนทน - ประสทธผลคอ การดาเนนการ
เพอเปรยบเทยบคาใชจายเฉลยสาหรบการบรรลจานวนหนงของโอโซนทลดลงภายใตแผนเสนอ
สมารทการคาและนโยบายคาสงและการควบคมการกระจายความนาจะเปนของคาใชจายในการ
29
ปฏบตงานตามภายใตนโยบายการคาใชแบบจาลองการตดสนใจขนอยกบ stochastic จาลองรนและ
ขอมลคณภาพอากาศทม การศกษาครงนแสดงใหเหนถง การศกษา ทางวทยาศาสตรและทาง
เศรษฐกจ ความเปนไปไดของโครงการการคาเวลาทแตกตาง ของการสารวจดงกลาวไมวาจะเปน
ระเบยบการออกแบบทเปนธรรมเกยวกบการคาดการณความถกตองของโอโซน โดยการดาเนนการ
ไวการวเคราะหขอผดพลาดของการทานายโอโซน และคนพบความไมแนนอนในการพยากรณ
โอโซนทอาจจะไมเปนปจจยขอจากดทสาคญสาหรบความเปนไปไดของเวลาทแตกตา ง ดวย
โปรแกรม Cap – and –trade
ฮวเก โฟรเรยน ( Haucke, Florian. 2010) ไดทาการศกษาเรองตนทน - ประสทธผลของ
การลดกาซเรดอนในอาคารบานเรอนทมอยในเยอรมน – การวเคราะหตามทฤษฎการตดสน ศกษา
ครงนมวตถประสงคเพอวเคราะหตนทน - ประสทธผลของกลยทธการแทรกแซงทแตกตางกนเพอ
ลดความเขมขนของกาซเรดอนในอาคารบานเรอนทมอยในเยอรมน การวเคราะหตนทน -
ประสทธผล ( CEA) ไดดาเนนการวเคราะหสถานการณทแตละสถานการณ หมายถงระบอบการ
ปกครองกากบดแลทเจาะจงรปแบบทฤษฎการตดสนใจไดรบการพฒนา ซงสะทอนใหเหนถง
ขอแนะนาทยอมรบสาหรบการคดกรองและการลดกาซเรดอนและใชขอมล up-to-date มากทสดใน
การกระจายความเสยงของ กาซเรดอน เปนแบบจาลองโปรแกรมบญชสาหรบการปฏบตในขนตอน
เดยวของการมาตรการแทรกแซงกาซเรดอนเปนขอมล เกยวกบความไว หรอจาเพาะของกาซเรดอน
โดยทดสอบมมมองของสงคม การคานวณคาใชจายและผลกระทบสถานการณทงหมดสาหรบการ
ดาเนนการในระดบตางๆ ตนทน – ประสทธผลวดคาใชจายตอกรณทหลกเลยงจาก การเกด
โรคมะเรงปอด คาใชจายตอปทไดรบการรกษา และคาใชจายตอปทมคณภาพชวตท ด (QALY) ได
กาหนด univariate และหลายตวแปร การวเคราะหความไว ของความนาจะเปน โดยอยบนพนฐาน
ของการจาลอง Monte Carlo กบรปแบบการทางาน 5000 แบบจาลอง ผลแสดงใหเหนวา
กฎระเบยบของกฎหมายทมการคดกรองบงคบและบรรเทาผลกระทบในระดบเรดอนใน อาคาร >
100 Bq / m 3 มคาใชจายทมประสทธภาพสงสด ลดคาใชจายทเพมขนเมอเทยบกบการบรรเทาทไม
มกรณเปน 25,181 € (95% CI: 7371 -90593 € €) ตอ QALY ไดรบกลยทธการแทรกแซงอน ๆ โดย
มงเนนหลกในความรบผดชอบสวนบคคลสาหรบการคดกรอง หรอการ บรรเทา แสดงอตราสวน
คาใชจายมากแกประสทธผล อยางไรกตามการกาหนดเปาหมายการแทรกแซงของ กาซเรดอนพนท
เสยงภยอยางมนยสาคญ คาใชจายมประสทธภาพมากขนสวนใหญของความไมแนนอนทรายลอม
ดวยผลลพธทสามารถกาหนดใหกบความเสยงสมพทธของการเปดรบเรดอน สามารถสรปไดวาในแง
ของประสบการณระหวางประเทศ และกฎระเบยบทางกฎหมายทจาเปนตองคดกรองกาซเรดอนและ
ถาจาเปนจะบรรเทาผลกระทบอยางเปนธรรมภายใตเงอนไขของ CEA
บทท 3 วธด าเนนการวจย
ในบทนกลาวถงวธด าเนนการวจย ในการวจยมงศกษาเกยวกบ การวเคราะหตนทน-
ประสทธผล โดยศกษาตนทนของหนวยงานทเกดขนจากการออกมาตรการจดการคณภาพอากาศในเขตกรงเทพมหานคร รวมถงประสทธผลทเกดขนจากการจดการคณภาพอากาศ การวจยน ผวจยไดด าเนนการตามขนตอน ดงน
1. ขอมลและแหลงทมาของขอมล 2. การสรางเครองมอทใชในการวจย 3. การเกบรวบรวมขอมล 4. การจดกระท าและการวเคราะหขอมล
ขอมลและแหลงทมาของขอมล
การศกษานเปนการศกษาเชงพรรณนา (Descriptive Study) ท าการศกษาขอมลยอนหลง (Retrospective review) ในชวงปงบประมาณ 2553 (1 ตลาคม 2553 – 4 กนยายน 2554) โดยในการศกษาจะแบงออกเปน ตนทนของการจดการคณภาพอากาศจากแหลงก าเนดเคลอนท และจากแหลงก าเนดในพนท โดยมแหลงขอมลเพอใชในการศกษา ดงน
ขอมลทใชในการวจย ขอมลทใชในการวจยไดแก ตนทนม 3 สวนใหญคอ (1) ตนทนคาแรงงาน ประกอบดวย
คาแรงงานประจ าเดอน คาครองชพ คาเบยเลยง (2) ตนทนคาวสดและสาธารณปโภค ประกอบดวย คาวสดส านกงานประจ าป คาสาธารณปโภคไดแก คาน า คาไฟฟา คาน ามน (3) ตนทนคาลงทน ประกอบดวย คาครภณฑตางๆ ซงจะประเมนจากคาเสอมราคาสะสม ทใชในการจดคณภาพทางอากาศ ทเกดจากแหลงก าเนดเคลอนท และจากแหลงก าเนดในพนท ในเขตของกรงเทพมหานคร
แหลงขอมลประกอบดวย 3 สวนดงกลาวขางตน ซงอธบายแตละสวนได ดงน 1. ตนทนคาแรงงานของเจาหนาท บคคลทเกยวของกบการจดการคณภาพอากาศ
จากแหลงก าเนดเคลอนท ไดแก (1) สวนบงคบการ 3 ฝายตรวจการและบงคบการ กรมควบคมมลพษ (2) กองจดการคณภาพอากาศและเสยง กรงเทพมหานคร (3) ส านกจดการคณภาพอากาศและเสยง กรมควบคมมลพษ (4) กรมการขนสงทางบก กระทรวงคมนาคม (5) กองก ากบการต ารวจจราจรกลาง ส านกงานต ารวจแหงชาต
ตนทนคาแรงงานของเจาหนาท บคคลทเกยวของกบการจดการคณภาพอากาศจากแหลงก าเนดในพนท ไดแก (1) กองจดการคณภาพอากาศและเสยง กรงเทพมหานคร (2) ส านกจดการคณภาพอากาศและเสยง กรมควบคมมลพษ
31
2. ตนทนคาวสด ทเกยวของกบการจดการคณภาพอากาศจากแหลงก าเนดเคลอนท ไดแก (1) สวนบงคบการ 3 ฝายตรวจการและบงคบการ กรมควบคมมลพษ (2) กองจดการคณภาพอากาศและเสยง กรงเทพมหานคร (3) ส านกจดการคณภาพอากาศและเสยง กรมควบคมมลพษ (4) กรมการขนสงทางบก กระทรวงคมนาคม (5) กองก ากบการต ารวจจราจรกลาง ส านกงานต ารวจแหงชาต
ตนทนคาวสด ทเกยวของกบการจดการคณภาพอากาศจากแหลงก าเนดในพนท ไดแก (1) กองจดการคณภาพอากาศและเสยง กรงเทพมหานคร (2) ส านกจดการคณภาพอากาศและเสยง กรมควบคมมลพษ
3. ตนทนคาลงทนเปนคาวสดอปกรณตางๆ เกยวของกบการจดการคณภาพอากาศจากแหลงก าเนดเคลอนท ไดแก (1) สวนบงคบการ 3 ฝายตรวจการและบงคบการ กรมควบคมมลพษ (2) กองจดการคณภาพอากาศและเสยง กรงเทพมหานคร (3) ส านกจดการคณภาพอากาศและเสยง กรมควบคมมลพษ (4) กรมการขนสงทางบก กระทรวงคมนาคม (5) กองก ากบการต ารวจจราจรกลาง ส านกงานต ารวจแหงชาต
ตนทนคาลงทนเปนคาวสดอปกรณตางๆ เกยวของกบการจดการคณภาพอากาศจากแหลงก าเนดในพนท ไดแก (1) กองจดการคณภาพอากาศและเสยง กรงเทพมหานคร (2) ส านกจดการคณภาพอากาศและเสยง กรมควบคมมลพษ
การสรางเครองมอทใชในการวจย แบบบนทกขอมลในการศกษาครงน ประกอบดวย
1. แบบบนทกขอมลตนทนคาแรงงาน 2. แบบบนทกขอมลคาวสด 3. แบบบนทกขอมลคาสาธารณปโภคและคาใชจายตางๆ 4. แบบบนทกขอมลอาคารและสงกอสราง 5. แบบบนทกขอมลครภณฑตางๆ การเกบรวบรวมขอมล
ในการเกบรวบรวมขอมลแบงเปน 3 ขนตอนดงน 1. ตดตอส านกจดการคณภาพทางอากาศและเสยง กรมควบคมมลพษ กองจดการคณภาพอากาศและเสยง กรงเทพมหานคร เพอขอความรวมมอในการศกษางานวจย 2. ตดตอประสานงานกบส านกจดการคณภาพทางอากาศและเสยง กรมควบคมมลพษ กองจดการคณภาพอากาศและเสยง กรงเทพมหานคร กรมขนสงทางบก กระทรวงคมนาคม กองก ากบการต ารวจจราจรกลาง ส านกงานต ารวจแหงชาต ในสวนทเกยวของกบการจดการคณภาพอากาศ เพอสอบถามขอมลเกยวกบการจดการคณภาพอากาศในเขตกรงเทพมหานคร
32
3. ตดตอส านกจดการคณภาพทางอากาศและเสยง กรมควบคมมลพษ กองจดการคณภาพอากาศและเสยง กรงเทพมหานคร กรมขนสงทางบก กระทรวงคมนาคม กองก ากบการต ารวจจราจรกลาง ส านกงานต ารวจแหงชาต เพอขอขอมลและท าการจดบนทกขอมลทตองการท าการศกษาในการจดการคณภาพอากาศ การจดท าขอมลและการวเคราะหขอมล
การจดกระท าขอมลกอนท าการวเคราะหขอมล แบงออกเปน 1. จดกลมขอมล และแหลงขอมล ไดรบจากหนวยงานตางๆ ทมหนาทในการจดการคณภาพอากาศ ดงน 1.1 ขอมลตนทนคาแรงงานจากแหลงก าเนดเคลอนท
ตนทนคาแรงงานของบคลากรในการจดการคณภาพอากาศจากแหลงก าเนดเคลอนท ซงไดจากหนวยงานทเกยวของดงน สวนบงคบการ 3 ฝายตรวจการและบงคบการ กรมควบคมมลพษ ส านกจดการคณภาพอากาศและเสยง กรมควบคมมลพษ กองจดการคณภาพอากาศและและเสยง ส านกสงแวดลอม กรงเทพมหานคร กรมการขนสงทางบก กระทรวงคมนาคม กองก ากบการต ารวจจราจรกลาง ส านกงานต ารวจแหงชาต LM1 = C1 + S1 + T1 ………..(1) LM1 = ตนทนคาแรงงานของบคลากรในการจดกาคณภาพอากาศเคลอนท/ป C1 = ตนทนคาแรงงานในการรณรงคตอป (LM1 X เปอรเซนของการท างานในการรณรงคจากแหลงก าเนดเคลอนท) S1 = ตนทนคาแรงงานในการเฝาระวงตอป (LM1 X เปอรเซนของการท างานในการเฝาระวงจากแหลงก าเนดเคลอนท T1 = ตนทนคาแรงงานในการบงคบใชกฎหมายตอป (LM1 X เปอรเซนของการท างานในการบงคบใชกฎหมายจากแหลงก าเนดเคลอนท) 1.2 ขอมลตนทนคาแรงงานจากแหลงก าเนดพนท
คาแรงงานของบคลากรในการจดการคณภาพอากาศจากแหลงก าเนดในพนท ซงไดจากหนวยงานทเกยวของดงน ส านกจดการคณภาพอากาศและเสยง กรมควบคมมลพษ กองจดการคณภาพอากาศและและเสยง ส านกสงแวดลอม กรงเทพมหานคร
LI2 = C2 + S2 + T2 ………..(2)
33
LI2 = ตนทนคาแรงงานของบคลากรในการจดการคณภาพอากาศจากแหลงก าเนดในพนทตอป C2 = ตนทนคาแรงงานในการรณรงคตอป (LI2 X เปอรเซนของการท างานในการรณรงคจากแหลงก าเนดในพนท) S2 = ตนทนคาแรงงานในการเฝาระวงตอป (LI2 X เปอรเซนของการท างานในการเฝาระวงจากแหลงก าเนดในพนท) T2 = ตนทนคาแรงงานในการบงคบใชกฎหมายตอป (LI2X เปอรเซนของการท างานในการบงคบใชกฎหมายจากแหลงก าเนดในพนท)
1.3 ขอมลคาวสดและคาสาธารณปโภคจากแหลงก าเนดเคลอนท อนไดแก กระดาษ น าหมก ดนสอ ปากกา ไฟฟา น าประปา คาโทรศพท จะค านวณจาก คาวสดและคาสาธารณปโภคทท าการสงซอและเบกจายในปงบประมาณ 2553 ซงจะแจกแจงคาใชจายออกเปนสองสวนหลกคอ คาวสดส านกงานและคาสาธารณปโภคทใชในการจดการคณภาพอากาศจากแหลงก าเนดเคลอนทและจากแหลงก าเนดในพนท และแบงออกเปนกจกรรมตางๆ ดงน คาวสดและคาสาธารณปโภคท ใช ในการจดการคณภาพอากาศจากแหลงก าเนดเคลอนทซงไดจากหนวยงานทเกยวของกบการจดการดงน สวนบงคบการ 3 ฝายตรวจการและบงคบการ กรมควบคมมลพษ ส านกจดการคณภาพอากาศและเสยง กรมควบคมมลพษ กองจดการคณภาพอากาศและและเสยง ส านกสงแวดลอม กรงเทพมหานคร กรมการขนสงทางบก กระทรวงคมนาคม กองก ากบการต ารวจจราจรกลาง ส านกงานต ารวจแหงชาต
M1 = MC1+ MS1 + MT1 ………..(3) M1 = คาวสดส านกงานและคาสาธารณปโภคทใชในการจดการคณภาพอากาศจากแหลงก าเนดเคลอนทตอป MC1 = คาวสดและคาสาธารณปโภคทใชในการรณรงคตอป (M1 X เปอรเซนของการใชในการรณรงคจากแหลงก าเนดเคลอนท) MS1 = คาวสดและคาสาธารณปโภคทใชในการเฝาระวงตอป (M1 X เปอรเซนของการใชในการเฝาระวงจากแหลงก าเนดเคลอนท) MT1 = คาวสดและคาสาธารณปโภคทใชในการบงคบใชกฎหมายตอป (M1 X เปอรเซนของการใชในการบงคบใชกฎหมายจากแหลงก าเนดเคลอนท)
1.4 ขอมลคาวสดและคาสาธารณปโภคจากแหลงก าเนดในพนท อนไดแก
กระดาษ น าหมก ดนสอ ปากกา ไฟฟา น าประปา คาโทรศพท คาวสดทใชในการจดการคณภาพอากาศจากแหลงก าเนดในพนทซงไดจากหนวยงานทเกยวของดงน ส านกจดการคณภาพอากาศ
34
และเสยง กรมควบคมมลพษ กองจดการคณภาพอากาศและและเสยง ส านกสงแวดลอม กรงเทพมหานคร
M2 = MC2 + MS2 + MT2 ………..(4) M2 = คาวสดส านกงานและคาสาธารณปโภคทใชในการจดการคณภาพอากาศจากแหลงก าเนดในพนทตอป MC2 = คาวสดและคาสาธารณปโภคทใชในการรณรงคตอป (M2 X เปอรเซนของการใชในการรณรงคจากแหลงก าเนดในพนท) MS2 = คาวสดและคาสาธารณปโภคทใชในการเฝาระวงตอป (M2 X เปอรเซนของการใชในการเฝาระวงจากแหลงก าเนดในพนท) MT2 = คาวสดและคาสาธารณปโภคทใชในการบงคบใชกฎหมายตอป (M2 X เปอรเซนของการใชในการบงคบใชกฎหมายจากแหลงก าเนดในพนท)
ขอมลตนทนคาลงทน จะประกอบไปดวย คาครภณฑทใชในการจดการคณภาพอากาศในเขตกรงเทพมหานคร ซงไดจากหนวยงานตางๆ ซงจะคดตามราคา ทหกคาเสอมราคาสะสมแลว โดยจะการค านวณคาเสอมราคาของครภณฑในแตละชนโดยใชคาเสอมราคาสะสมซงจะใชวธคดคาเสอมราคาสองวธ คอ การคดดวยวธเสนตรง (Straight – Line method) เปนวธทกระจายคาเสอมราคาทงหมดใหกบปบญชเทาๆกนตลอดอายการใชสนทรพย เวนแตจะมการปรบปรงคาเสอมประจ าป ซงจะใชในกรณททราบอายการใชงานอยางมประสทธภาพทสด
คาเสอมราคาประจ าป = ราคาทนของทรพยสน อายการใชงานอยางมประสทธภาพ
คาเสอมราคาประจ าปทางเศรษฐศาสตร (Annual Economic Cost) เปน
การคดคาเสอมราคา โดยน าคาเสยโอกาสทตองจายเงนซอครภณฑ หรอคากอสรางตงแตเรมแรก ทงหมดรวมเขาดวยกน ดงนนตนทนคาเสอมราคาในทางเศรษฐศาสตรจงมคาสงกวาตนทนทางบญชซงจะใชกรณทไมทราบอายการใชงานอยางมประสทธภาพ ซงคาเสอมทางเศรษฐศาสตรสามารถค านวณไดดงน
คาเสอมราคาประจ าป = จ านวน X (ราคาทซอ – ราคาซากประเมน ณ วนทหมดอายการใชงาน)
อายการใชงาน
35
เมอไดคาเสอมราคาประจ าปแลวกน ามาคดคาเสอมราคาสะสมโดยการน าคาเสอมราคาประจ าปมาคณดวยอายการใชงานดงน คาเสอมราคาสะสม = คาเสอมราคาตอป X อายการใชงานของเครองมอ
เมอไดคาเสอมราคาสะสมแลวกจะค านวณหามลคาของเครองมอโดยการน าราคาของครภณฑทซอมาหกดวยคาเสอมราคาสะสม สามารถค านวณไดดงน มลคาปจจบนของเครองมอ = ราคาทซอมาของเครองมอ – คาเสอมราคาสะสม
เมอไดมลคาปจจบนของแตละเครองมอแลวกจะท าการแยกเครองมอตามหนาทของแตละกจกรรมของการจดการคณภาพอากาศจากแหลงก าเนดเคลอนท และจากแหลงก าเนดในพนท ตามสดสวนของการใชงานในแตละกจกรรมในการจดการคณภาพอากาศ ดงน
1.5 ขอมลตนทนคาลงทนจากแหลงก าเนดเคลอนท จะประกอบไปดวย คาครภณฑทใชในการจดการคณภาพอากาศในเขตกรงเทพมหานคร ตนทนคาลงทนทใชในการจดการคณภาพอากาศจากแหลงก าเนดเคลอนทซงไดจากหนวยงานทเกยวของกบการจดการดงน สวนบงคบการ 3 ฝายตรวจการและบงคบการ กรมควบคมมลพษ ส านกจดการคณภาพอากาศและเสยง กรมควบคมมลพษ กอง จดการคณภาพอ ากาศและและเสยง ส านกส งแวดลอม กรงเทพมหานคร กรมการขนสงทางบก กระทรวงคมนาคม กองก ากบการต ารวจจราจรกลาง ส านกงานต ารวจแหงชาต
C1 = CC1 + CS1 + CT1 ………..(5) C1 = คาวสดส านกงานและคาสาธารณปโภคทใชในการจดการคณภาพอากาศจากแหลงก าเนดเคลอนท CC1 = คาวสดและคาสาธารณปโภคทใชในการรณรงคตอป (C1 X เปอรเซนของการใชในการรณรงคจากแหลงก าเนดเคลอนท) CS1 = คาวสดและคาสาธารณปโภคทใชในการเฝาระวงตอป (C1 X เปอรเซนของการใชในการเฝาระวงจากแหลงก าเนดเคลอนท) CT1 = คาวสดและคาสาธารณปโภคทใชในการบงคบใชกฎหมายตอป (C1 X เปอรเซนของการใชในการบงคบใชกฎหมายจากแหลงก าเนดเคลอนท)
1.6 ขอมลตนทนคาลงทนจากแหลงก าเนดในพนท จะประกอบไปดวย คา
ครภณฑทใชในการจดการคณภาพอากาศในเขตกรงเทพมหานคร ตนทนคาลงทนทใชในการจดการ
36
คณภาพอากาศจากแหลงก าเนดในพนทซงไดจากหนวยงานทเกยวของดงน ส านกจดการคณภาพอากาศและเสยง กรมควบคมมลพษ กองจดการคณภาพอากาศและและเสยง ส านกสงแวดลอม กรงเทพมหานคร C2 = CC2 + CS2 + CT2 ………..(6) C2 = คาวสดส านกงานและคาสาธารณปโภคทใชในการจดการคณภาพอากาศจากแหลงก าเนดในพนท CC2 = คาวสดและคาสาธารณปโภคทใชในการรณรงคตอป (C2 X เปอรเซนของการใชในการรณรงคจากแหลงก าเนดในพนท) CS2 = คาวสดและคาสาธารณปโภคทใชในการเฝาระวงตอป (C2 X เปอรเซนของการใชในการเฝาระวงจากแหลงก าเนดในพนท) CT2 = คาวสดและคาสาธารณปโภคทใชในการบงคบใชกฎหมายตอป (C2 X เปอรเซนของการใชในการบงคบใชกฎหมายจากแหลงก าเนดในพนท)
2. การวเคราะหตนทน-ประสทธผลของโครงการ 2.1 เมอเราไดตนทนรวมของแตละกจกรรมแลว จะน าตนทนรวมของกจกรรม
นนๆ มาวเคราะหตนทน - ประสทธผลจากแหลงก าเนดเคลอนท การวดประสทธผลรอยละของจ านวนครงทอยในเกณฑมาตรฐานของการตรวจวดทงหมด ซงจะดจากจ านวนครงทอยในเกณฑมาตรฐาน จากการตรวจวดทงหมด สามารถค านวณได ดงน
C/E1 = ตนทนการจดการคณภาพทเกดจากแหลงก าเนดเคลอนท
รอยละของรถทอยในเกณฑมาตรฐานจากการตรวจวดทงหมด ………..(7) 2.2 เมอเราไดตนทนรวมของแตละกจกรรมแลว จะน าตนทนรวมของกจกรรม
นนๆ มาวเคราะหตนทน - ประสทธผลจากแหลงก าเนดเคลอนท การวดประสทธผลจะวดจากดชนคณภาพอากาศในเขตกรงเทพมหานครทไมสงผลกระทบตอสขภาพ สามารถค านวณได ดงน
C/E2 = ตนทนการจดการคณภาพอากาศจากแหลงก าเนดในพนท
ดชนคณภาพอากาศในเขตกรงเทพมหานคร ………..(8)
37
ตาราง 6 รายละเอยดตนทนและประสทธผล
ตนทน ประสทธผล 1.การจดการคณภาพทเกดจากแหลงก าเนดเคลอนท
1.รอยละของรถทอยในเกณฑมาตรฐานจากการตรวจวดทงหมด
2.การจดการคณภาพอากาศจากแหลงก าเนดในพนท
2. ดชนคณภาพอากาศในเขตกรงเทพมหานคร
ทมา : จากการศกษา
บทท 4
ผลการวเคราะหขอมล
จากการศกษาตนทน – ประสทธผลของการจดการคณภาพอากาศในเขตกรงเทพมหานคร
ผวจยไดทาวเคราะหขอมล ตามความมงหมายของการวจย สรปไดดงน
1 การวเคราะหตนทนของการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดเคลอนท
2 การวเคราะหตนทนของการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดในพนท
3 ประสทธผลของการจดการคณภาพอากาศในเขตกรงเทพมหานคร
4 การวเคราะหตนทน – ประสทธผลของการจดการคณภาพอากาศในเขต
กรงเทพมหานคร
การวเคราะหตนทนของการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดเคลอนท
การวเคราะหตนทนของการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดเคลอนท ใน
ปงบประมาณ 2553 ประกอบดวย ตนทนคาแรงงาน ตนทนคาวสด ตนทนคาลงทน ซงไดจาก
หนวยงานตางๆในการจดการคณภาพอากาศ ไดแก สวนบงคบการ 3 ฝายตรวจการและบงคบการ
กรมควบคมมลพษ สานกจดการคณภาพอากาศและเสยง กรมควบคมมลพษ กองจดการคณภาพ
อากาศและและเสยง สานกสงแวดลอม กรงเทพมหานคร กรมการขนสงทางบก กระทรวงคมนาคม
กองกากบการตารวจจราจรกลาง สานกงานตารวจแหงชาต สามารถอธบายรายละเอยดไดดงน
ตนทนคาแรงงานทใชในการจดการคณภาพอากาศของหนวยงานทมสวนเกยวของในการ
จดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดเคลอนท ประกอบไปดวย สานกงาน กรงเทพมหานคร ม
คาตอบแทนรายเดอนของขาราชการ 706 ,003.08 บาท พนกงานราชการ 174,280.00 บาท เปน
ลกจาง 144,144.00 บาท ตนทนคาแรงงานทใชในการจดการคณภาพอากาศ ตอเดอนของ
ขาราชการ 456,040.77 บาท พนกงาน 116,302.00 บาท ลกจาง 106,906.80 บาท เปนตนทน
คาแรงงานตอเดอนในการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดเคลอนทของขาราชการเปนเงน
246,609.22 บาท พนกงาน 41,036.00 บาท ลกจาง 58,858.80 บาท
สวนของกรมควบคมมลพษ มคาตอบแทนรายเดอนของขาราชการ 721 ,845.79 บาท
พนกงานราชการ 366 ,390.22 บาท เปนลกจาง 103 ,600.00 บาท ตนทนคาแรงงานทใชในการ
จดการคณภาพอากาศ ตอเดอนของขาราชการ 431 ,045.06 บาท พนกงาน 223 ,498.04 บาท
ลกจาง 62 ,160.00 บาท เปนตนทนคาแรงงานตอเดอนในการจดการคณภาพอากาศจาก
แหลงกาเนดเคลอนทของขาราชการเปนเงน 243 ,365.15 บาท พนกงาน 125 ,793.98 บาท ลกจาง
41,440.00 บาท
39
กรมขนสงทางบก มคาตอบแทนรายเดอนของขาราชการ 74 ,400.00 บาท พนกงาน
ราชการ 79,200.00 บาท ตนทนคาแรงงานทใชในการจดการคณภาพอากาศตอเดอนของขาราชการ
44,640.00 บาท พนกงาน 47 ,520.00 บาท เปนตนทนคาแรงงานตอเดอนในการจดการคณภาพ
อากาศจากแหลงกาเนดเคลอนทของขาราชการ 44,640.00 บาท พนกงาน 47,520.00 บาท
ตารวจจราจรกลาง มคาตอบแทนรายเดอนทงสน 744 ,400.00 บาท เปนตนทนคาแรงงาน
ทใชในการจดการคณภาพอากาศ ตอเดอน297 ,760.00 บาท เปนตนทนคาแรงงานตอเดอนในการ
จดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดเคลอนท 297,760.00 บาท (ตาราง 7)
ตนทนคาแรงงานทใชในการจดการคณภาพอากาศของหนวยงานทมสวนเกยวของในการ
จดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดเคลอนท ซงแบงออกเปนกจกรรม ประกอบไปดวย
สานกงาน กรงเทพมหานคร เปนตนทนคาแรงงานตอเดอนในการจดการคณภาพอากาศจาก
แหลงกาเนดเคลอนทของขาราชการเปนเงน 246,609.22 บาท พนกงาน 41,036.00 บาท ลกจาง
58,858.80 บาท เปนตนทนคาแรงของการรณรงคตอเดอนเปนของขาราชการ 69,806.20 บาท ของ
พนกงาน 10,544.80 บาท เปนของลกจาง 7,927.92 บาท เปนตนทนคาแรงงานของการเฝาระวงตอ
เดอนของ ขาราชการ 135,884.21 บาท เปนของพนกงาน 28,019.20 บาท เปนของลกจาง
39,399.36 บาท เปนตนทนคาแรงงานของการตรวจจบตอเดอนของขาราชการ 40,918.80 บาท
พนกงาน 2,472.00 บาท ลกจาง 11,531.52 บาท
สวนของกรมควบคมมลพษ เปนตนทนคาแรงงานตอเดอนในการจดการคณภาพอากาศ
จากแหลงกาเนดเคลอนทของขาราชการเปนเงน 243 ,365.15 บาท พนกงาน 125 ,793.98 บาท
ลกจาง 41 ,440.00 บาท เปนตนทนคาแรงของการรณรงคตอเดอนเปนของขาราชการ 37,123.50
บาท ของพนกงาน 18,319.51 บาท เปนของลกจาง 5,309.50 บาท เปนตนทนคาแรงงานของการ
เฝาระวงตอเดอนของ ขาราชการ 169,118.16 บาท เปนของพนกงาน 85,491.05 บาท เปนของ
ลกจาง 26,806.50 บาท เปนตนทนคาแรงงานของการตรวจจบตอเดอนของขาราชการ 37,123.50
บาท พนกงาน 21,983.41 บาท ลกจาง 9,324.00 บาท
กรมขนสงทางบก เปนตนทนคาแรงงานตอเดอนในการจดการคณภาพอากาศจาก
แหลงกาเนดเคลอนทของขาราชการ 44 ,640.00 บาท พนกงาน 47 ,520.00 บาท เปนตนทน
คาแรงงานในการตรวจจบของขาราชการ 44,640.00 บาท ของพนกงาน 47,520.00 บาท
ตารวจจราจรกลาง เปนตนทนคาแรงงานตอเดอนในการจดการคณภาพอากาศจาก
แหลงกาเนดเคลอนท 297 ,760.00 บาท เปนตนทนคาแรงงานในการตรวจจบตอเดอนของ
ขาราชการ 297,760.00 บาท(ตาราง 8)
45
ตาราง 7 ตนทนคาแรงงาน (L) ในการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดเคลอนทจาแนกตามหนวยงานทรบผดชอบ
บาท
หนวยงาน ประเภท คาตอบแทนราย
เดอน
ตนทนคาแรงงานทใชในการจดการ
คณภาพอากาศ / เดอน
ตนทนคาแรงงาน /
เดอน ตนทนคาแรงงาน / ป
กทม ขาราชการ 706,003.08 456,040.77 246,609.22 2,959,310.59
พนกงาน 174,280.00 116,302.00 41,036.00 492,432.00
ลกจาง 144,144.00 106,906.80 58,858.80 706,305.60
คพ ขาราชการ 721,845.79 431,045.06 243,365.15 2,920,381.83
พนกงาน 366,390.22 223,498.04 125,793.98 1,509,527.72
ลกจาง 103,600.00 62,160.00 41,440.00 497,280.00
กองกากบการตารวจจราจรกลาง ขาราชการ 744,400.00 297,760.00 297,760.00 3,573,120.00
กรมขนสงทางบก ขาราชการ 74,400.00 44,640.00 44,640.00 535,680.00
พนกงาน 79,200.00 47,520.00 47,520.00 570,240.00
ทมา : จากการคานวณ
40
45
ตาราง 8 ตนทนคาแรงงาน (L) ในการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดเคลอนจาแนกตามกจกรรม
บาท/เดอน
หนวยงาน ประเภท ตนทนคาแรงงานตอเดอน ตนทนคาแรงงาน
การรณรงคตอเดอน การเฝาระวงตอเดอน การตรวจจบตอเดอน
กทม ขาราชการ 246,609.22 69,806.20 135,884.21 40,918.80
พนกงาน 41,036.00 10,544.80 28,019.20 2,472.00
ลกจาง 58,858.80 7,927.92 39,399.36 11,531.52
คพ ขาราชการ 243,365.15 37,123.50 169,118.16 37,123.50
พนกงาน 125,793.98 18,319.51 85,491.05 21,983.41
ลกจาง 41,440.00 5,309.50 26,806.50 9,324.00
กองกากบการตารวจจราจรกลาง ขาราชการ 297,760.00 0 0 297,760.00
กรมขนสงทางบก ขาราชการ 44,640.00 0 0 44,640.00
พนกงาน 47,520.00 0 0 47,520.00
รวม 1,147,023.15 149,031.43 484,718.48 513,273.23
ทมา : จากการคานวณ
41
42
สรปตนทนคาแรงงานทใชในการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดเคลอนทจา ก
กจกรรมตางๆ ดงน
ตนทนคาแรงงานทใชในการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดเคลอนทในเขต
กรงเทพมหานคร 13,764,277.75 บาท เปนตนทนคาแรงงานในการจดการรณรงครวม
1,788,377.19 บาท เปนของขาราชการ 1,293,156.41 บาท เปนของพนกงาน 346 ,371.73 บาท
เปนของลกจาง 158,849.04 ตนทนคาแรงงานในการเฝาระวง 5,816,621.78 บาท เปนของ
ขาราชการ 3,660,028.44 บาท เปนของพนกงาน 1,362,123.03 บาท เปนของลกจาง 794,470.32
บาท เปนตนทนคาแรงงานในการตรวจจบ 6,159,278.78 บาท เปนของขาราชการ 5,045,307.57
บาท พนกงาน 863,704.96 บาท ลกจาง 250,266.24 บาท (ตาราง 9)
ตนทนคาวสดและสาธารณปโภคทใชในการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนด
เคลอนท ซงประกอบไปดวย ตนทนคาวสดสานกงานและคาสาธารณปโภคตางๆของหนวยงานทใช
ในการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดเคลอนทดงน
สานกงานกรงเทพมหานครมตนทนคาวสดและคาสาธารณปโภครวม 3,014,844.80 บาท
โดยเปนคาวสด 2,379,844.20 บาท เปนคาสาธารณปโภค 635,000.00 บาท โดยแบงออกตาม
กจกรรมดงน ตนทนคาวสดและสาธารณปโภคในการรณรงค 1,637,329.60 บาท ตนทนคาวสดและ
สาธารณปโภคในการเฝาระวง 1,101,886.40 บาท เปนตนทนคาวสดและสาธารณปโภคในการ
ตรวจจบ 275,628.80 บาท
กรมควบคมมลพษมตนทนคาวสดและคาสาธารณปโภครวม 5,094,278.46 บาท โดยเปน
คาวสด 93,500.00 บาท เปนคาสาธารณปโภค 5,000,778.46 บาท โดยแบงออกตามกจกรรมดงน
ตนทนคาวสดและสาธารณปโภคในการรณรงค 108,800.00 บาท ตนทนคาวสดและสาธารณปโภค
ในการเฝาระวง 3,837,987.69 บาท เปนตนทนคาวสดและสาธารณปโภคในการตรวจจบ
1,147,490.77 บาท
กองกากบการตารวจจราจรกลางมตนทนคาวสดและคาสาธารณปโภครวม 41,100.00
บาท โดยเปนคาวสด 27,100.00 บาท เปนคาสาธารณปโภค 14,000.00 บาท โดยแบงออกตาม
กจกรรมดงน เปนตนทนคาวสดและสาธารณปโภคในการตรวจจบ 41,100.00 บาท
กองกากบการตารวจจราจรกลางมตนทนคาวสดและคาสาธารณปโภครวม 45 ,000 บาท
โดยเปนคาวสด 33 ,000.00 บาท เปนคาสาธารณปโภค 12 ,000.00 บาท โดยแบงออกตามกจกรรม
ดงน เปนตนทนคาวสดและสาธารณปโภคในการตรวจจบ 45,000.00 บาท (ตาราง 10)
45
ตาราง 9 สรปตนทนคาแรงงาน (L) ในการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดเคลอนทจาแนกตามกจกรรม
ประเภทของแรงงาน ตนทนคาแรงงาน
รวม
การรณรงค % การเฝาระวง % การตรวจจบ % %
ขาราชการ 1,283,156.41 3,660,028.44 5,045,307.57 9,988,492.42 72.57
พนกงาน 346,371.73 1,362,123.03 863,704.96 2,572,199.72 18.69
ลกจาง 158,849.04 794,470.32 250,266.24 1,203,585.60 8.74
รวม 1,788,377.19 12.99 5,816,621.78 42.26 6,159,278.78 44.75 13,764,277.75 100.00
ทมา : จากการคานวณ
43
45
ตาราง 10 ตนทนคาวสดและสาธารณปโภค (M) ในการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดเคลอนทจาแนกตามหนวยงานทรบผดชอบ
บาท/ป
หนวยงาน คาวสด คา
สาธารณปโภค รวม
ตนทนคาวสดและสาธารณปโภค รวม
การรณรงค การเฝาระวง การตรวจจบ
กทม. 2,379,844.80 635,000.00 3,014,844.80 1,637,329.60 1,101,886.40 275,628.80 3,014,844.80
คพ. 93,500.00 5,000,778.46 5,094,278.46 108,800.00 3,837,987.69 1,147,490.77 5,094,278.46
ตารวจจราจร
กลาง 27,100.00 14,000.00 41,100.00 0.00 0.00 45,000.00 45,000.00
กรมขนสงทางบก 33,000.00 12,000.00 45,000.00 0.00 0.00 41,100.00 41,100.00
รวม 2,533,444.80 5,661,778.46 8,195,223.26 1,746,129.60 4,939,874.09 1,509,219.57 8,195,223.26
ทมา : จากการคานวณ
44
45
สรปตนทนคาวสดและคาสาธารณปโภค ในการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนด
เคลอนท มตนทนคาวสดและสาธารณปโภค 8,195,223.26 บาท เปนคาวสด 2,533,444.80 บาท
คดเปนรอยละ 30.91 เปนคาสาธารณปโภค 5,661,778.46 บาท คดเปนรอยละ 69.09 โดยเปนคา
วสดและสาธารณปโภคในการรณรงค 1,746,129.60 บาท รอยละ 21.31 เปนคาวสด 1,295,329.60
บาท เปนคาสาธารณปโภค 450,800.00 บาท เปนคาวสดและสาธารณปโภคในการเฝาระวง
4,939,874.09 บาท รอยละ 60.28 เปนคาวสด 869,886.40 บาท เปนคาสาธารณปโภค
4,069,987.69 บาท เปนคาวสดและสาธารณปโภคในการตรวจจบ 1,509,219.57 บาท รอยละ
18.42 เปนคาวสด 368,228.80 บาท เปนคาสาธารณปโภค 1,140,990.77 บาท (ตาราง 11)
ตนทนคาลงทนในการจดการคณภาพอากาศในการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนด
เคลอนท ประกอบไปดวย คาครภณฑตางๆ ทใชในการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนด
เคลอนท ไดแก สถานตรวจวดอากาศ เครองมอตรวจวดควนดา เครองมอตรวจวดชวคราว และวสด
สานกงาน สวนตนทนของอาคารสถานทนนจะไมนามาคดเนองจากไมมคาเชา และคาใชสถานท ซง
การจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดเคลอนทมตนทนการลงทน 16,529,744.94 บาท โดย
แบงเปนครภณฑทใชในการรณรงค 34,500 บาท คดเปนรอยละ 0.21 เปนครภณฑทใชในการเฝา
ระวง 15 ,848,555.20 บาท คดเปนรอยละ 95.88 เปนตนทนในการตรวจจบ 646 ,689.74 คดเปน
รอยละ 3.91 (ตาราง 12) ซงรายละเอยดของครภณฑจะกลาวไวในภาคผนวก
45
ตาราง 11 สรปตนทนคาวสดและคาสาธารณปโภค (M) ในการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดเคลอนทจาแนกตามกจกรรม
บาท/ป
รายการ ตนทนคาวสดและสาธารณปโภค
รวม
การรณรงค % การรณรงค % การเฝาระวง % %
คาวสดสานกงาน 1,295,329.60 869,886.40 368,228.80 2,533,444.80 30.91
คาสาธารณปโภค 450,800.00 4,069,987.69 1,140,990.77 5,661,778.46 69.09
รวม 1,746,129.60 21.31 4,939,874.09 60.28 1,509,219.57 18.42 8,195,223.26 100.00
ทมา : จากการคานวณ
ตาราง 12 สรปตนทนคาลงทน (C) ในการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดเคลอนทจาแนกตามกจกรรม
บาท/ป
ครภณฑ รวม
การรณรงค การเฝาระวง การตรวจจบ
จานวนเงน % จานวนเงน % จานวนเงน % จานวน %
มลคาของ ครภณฑ 34,500.00 0.21 15,848,555.20 95.88 646,689.74 3.91 16,529,744.94 100.00
ทมา : จากการคานวณ
46
47
ตนทนในการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดเคลอนทมตนทนในการจดการ
ทงหมด 38 ,489,245.95 บาท เปนตนทนคาแรงงาน 13 ,764,277.75 บาท คดเปนรอยละ 35.76
เปนตนทนคาแรงงานในการรณรงค 1 ,788 ,377.19 บาท ตนทนคาแรงงานในการเฝาระวง
5,816,621.78 บาทตนทนคาแรงงานในการตรวจจบ 6 ,159,278.78 บาท ตนทนคาวสดและคา
สาธารณปโภค 8,195,223.26 บาท รอยละ 21.29 เปนตนทนวสดและสาธารณปโภคในการรณรงค
1,746,129.60 บาท ตนทนวสดและคาสาธารณปโภคในการเฝาระวง 4,939,874.09 บาท ตนทนวสด
และคาสาธารณปโภคในการตรวจจบ 1 ,509,219.57 เปนตนทนคาลงทน 16 ,529,744.94 บาท คด
เปนรอยละ 42.95 เปนตนทนคาลงทนในการรณรงค 34 ,500.00 บาท เปนตนทนการลงทนในการ
เฝาระวง 15,848,555.20 บาท เปนตนทนการลงทนในการตรวจจบ 646,689.74 บาท (ตาราง 13)
45
ตาราง 13 สรปตนทนในการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดเคลอนทจาแนกตามกจกรรม
บาท/ป
ตนทนคาแรงงาน % ตนทนคาวสดและสาธารณปโภค % ตนทนคาลงทน % รวม %
การรณรงค 1,788,377.19 12.99 1,746,129.60 21.31 34,500.00 0.21 3,569,006.79 9.27
การเฝาระวง 5,816,621.78 42.26 4,939,874.09 60.28 15,848,555.20 95.88 26,605,051.08 69.12
การตรวจจบ 6,159,278.78 44.75 1,509,219.57 18.42 646,689.74 3.91 8,315,188.08 21.60
รวม 13,764,277.75 35.76 8,195,223.26 21.29 16,529,744.94 42.95 38,489,245.95 100.00
ทมา : จากการคานวณ
48
49
การวเคราะหตนทนของการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดในพนท
การวเคราะหตนทนของการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดในพนท ใน
ปงบประมาณ 2553 ประกอบดวย ตนทนคาแรงงาน ตนทนคาวสด ตนทนคาลงทน ซงไดจาก
หนวยงานตางๆในการจดการคณภาพอากาศ ไดแก ไดแก สานกจดการคณภาพอากาศและเสยง
กรมควบคมมลพษ กองจดการคณภาพอากาศและและเสยง สานกสงแวดลอม กรงเทพมหานคร
ดงน
ตนทนคาแรงงานทใชในการจดการคณภาพอากาศของหนวยงานทมสวนเกยวของในการ
จดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดในพนท ประกอบไปดวย สานกงานกรงเทพมหานคร ม
คาตอบแทนรายเดอนของขาราชการ 706 ,003.08 บาท พนกงานราชการ 174,280.00 บาท ลกจาง
144,144.00 บาท ตนทนคาแรงงานทใชในการจดการคณภาพอากาศ ตอเดอนของขาราชการ
456,040.77 บาท พนกงาน 116,302.00 บาท เปนลกจาง 106,906.80 บาท เปนตนทนคาแรงงาน
ตอเดอนในการจดการคณภาพอากาศจากแหลงในพนทของขาราชการเปนเงน 209,431.56 บาท
พนกงาน 75,266.00 บาท เปนลกจาง 48,048.00
สวนของกรมควบคมมลพษ มคาตอบแทนรายเดอนของขาราชการ 721 ,845.79 บาท
พนกงานราชการ 366 ,390.22 บาท เปนลกจาง 103 ,600.00 บาท ตนทนคาแรงงานทใชในการ
จดการคณภาพอากาศ ตอเดอนของขาราชการ 431 ,045.06 บาท พนกงาน 223 ,498.04 บาท
ลกจาง 62 ,160.00 บาท เปนตนทนคาแรงงานตอเดอนในการจดการคณภาพอากาศจาก
แหลงกาเนดเคลอนทของขาราชการเปนเงน 187,679.91 บาท พนกงาน 97,704.06 บาท ลกจาง
20,720.00 บาท (ตาราง 14)
45
ตาราง 14 ตนทนคาแรงงาน (L) ในการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดในพนทจาแนกตามหนวยงานทรบผดชอบ
บาท
หนวยงาน ประเภท คาตอบแทนรายเดอน ตนทนคาแรงงานทใชในการจดการ
คณภาพอากาศตอเดอน ตนทนคาแรงงานตอเดอน ตนทนคาแรงงานตอ ป
กทม ขาราชการ 706,003.08 456,040.77 209,431.56 2,513,178.67
พนกงาน 174,280.00 116,302.00 75,266.00 903,192.00
ลกจาง 144,144.00 106,906.80 48,048.00 576,576.00
คพ ขาราชการ 721,845.79 431,045.06 187,679.91 2,252,158.87
พนกงาน 366,390.22 223,498.04 97,704.06 1,172,448.72
ลกจาง 103,600.00 62,160.00 20,720.00 248,640.00
ทมา : จากการคานวณ
50
51
ตนทนคาแรงงานทใชในการจดการคณภาพอากาศของหนวยงานทมสวนเกยวของในการ
จดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดในพนท ซงแบงออกเปนกจกรรม ประกอบไปดวย สานกงาน
กรงเทพมหานคร เปนตนทนคาแรงงานตอเดอนในการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนด
เคลอนทของขาราชการเปนเงน 209,431.56 บาท พนกงาน 75,266.00 บาท ลกจาง 48,048.00
บาท เปนตนทนคาแรงของการรณรงคตอเดอนเปนของขาราชการ 46,993.31 บาท ของพนกงาน
18,214.80 บาท เปนของลกจาง 9,609.60 บาท เปนตนทนคาแรงงานของการเฝาระวงตอเดอนของ
ขาราชการ 162,438.24 บาท เปนของพนกงาน 57,051.20 บาท เปนของลกจาง 38,438.40 บาท
สวนของกรมควบคมมลพษ เปนตนทนคาแรงงานตอเดอนในการจดการคณภาพอากาศ
จากแหลงกาเนดในพนทของขาราชการเปนเงน 187,679.91 บาท พนกงาน 97,704.60 บาท ลกจาง
20,720.00 บาท เปนตนทนคาแรงของการรณรงคตอเดอนเปนของขาราชการ 20,417.92 บาท ของ
พนกงาน 10,747.45 บาท เปนของลกจาง 2,331.00 บาท เปนตนทนคาแรงงานของการเฝาระวงตอ
เดอนของ ขาราชการ 167,261.98 บาท เปนของพนกงาน 86,956.61 บาท เปนของลกจาง
18,389.00 บาท (ตราราง 15)
ตาราง 15 ตนทนคาแรงงาน (L) ในการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดในพนทจาแนกตาม
กจกรรม
บาท/เดอน
หนวยงาน ประเภท ตนทนคาแรงงาน
ตอเดอน
ตนทนคาแรง
การรณรงคตอเดอน การเฝาระวงตอเดอน
กทม. ขาราชการ 209,431.56 46,993.31 162,438.24
พนกงาน 75,266.00 18,214.80 57,051.20
ลกจาง 48,048.00 9,609.60 38,438.40
คพ . ขาราชการ 187,679.91 20,417.92 167,261.98
พนกงาน 97,704.06 10,747.45 86,956.61
ลกจาง 20,720.00 2,331.00 18,389.00
รวม 638,849.52 108,314.08 530,535.44
ทมา : จากการคานวณ
สรปตนทนคาแรงงานทใชในการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดในพนทจาก
กจกรรมตางๆ ดงน
52
ตนทนคาแรงงานทใชในการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดในพนทในเขต
กรงเทพมหานคร 7,666,194.26 บาท เปนตนทนคาแรงงานในการจดการรณรงครวม 1,299,768.98
บาท รอยละ 16.95 เปนของขาราชการ 808,934.92 บาท เปนของพนกงาน 347,546.96 บาท เปน
ของลกจาง 143,287.20 บาท ตนทนคาแรงงานในการเฝาระวง 6,366,425.28 บาท รอยละ 83.05
เปนของขาราชการ 3,956,402.72 บาท เปนของพนกงาน 1,728,093.76 บาท เปนของลกจาง
681,928.80 บาท (ตาราง 16)
ตาราง 16 สรปตนทนคาแรงงาน (L) ในการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดในพนทจาแนก
ตามกจกรรม
บาท/ป
ประเภทของแรงงาน ตนทนแรงงาน
รวม
การรณรงค % ในการเฝาระวง % %
ขาราชการ 808,934.82 3,956,402.72 4,765,337.54 62.16
พนกงาน 347,546.96 1,728,093.76 2,075,640.72 27.08
ลกจาง 143,287.20 681,928.80 825,216.00 10.76
รวม 1,299,768.98 16.95 6,366,425.28 83.05 7,666,194.26 100
ทมา : จากการคานวณ
ตนทนคาวสดและสาธารณปโภคทใชในการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดใน
พนท ซงประกอบไปดวย ตนทนคาวสดสานกงานและคาสาธารณปโภคตางๆของหนวยงานทใชใน
การจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดในพนทดงน
สานกงานกรงเทพมหานครมตนทนคาวสดและคาสาธารณปโภครวม 5,904,658.40 บาท
โดยเปนคาวสด 2,530,658.40 บาท เปนคาสาธารณปโภค 3,374,000.00 บาท โดยแบงออกตาม
กจกรรมดงน ตนทนคาวสดและสาธารณปโภคในการรณรงค 1,161,886.40 บาท ตนทนคาวสดและ
สาธารณปโภคในการเฝาระวง 4,742,772.00 บาท
กรมควบคมมลพษมตนทนคาวสดและคาสาธารณปโภครวม 4,443,981.54 บาท โดยเปน
คาวสด 64,000.00 บาท เปนคาสาธารณปโภค 4,379,981.54 บาท โดยแบงออกตามกจกรรมดงน
ตนทนคาวสดและสาธารณปโภคในการรณรงค 176,000.00 บาท ตนทนคาวสดและสาธารณปโภค
ในการเฝาระวง 4,267,981.54 บาท
45
ตาราง 17 ตนทนคาวสดและสาธารณปโภค (M) ในการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดในพนทจาแนกตามกจกรรม
บาท/ป
หนวยงาน คาวสด คาสาธารณปโภค รวม ตนทนคาวสดและสาธารณปโภค
รวม การรณรงค การเฝาระวง
กทม. 2,530,658.40 3,374,000.00 5,904,658.40 1,161,886.40 4,742,772.00 5,904,658.40
คพ. 64,000.00 4,379,981.54 4,443,981.54 176,000.00 4,267,981.54 4,443,981.54
รวม 2,594,658.40 7,753,981.54 10,348,639.94 1,337,886.40 9,010,753.54 10,348,639.94
ทมา : จากการคานวณ
53
54
สรปตนทนคาวสดและคาสาธารณปโภค ในการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดใน
พนท มตนทนคาวสดและสาธารณปโภค 10,348,639 บาท เปนคาวสด 2,594,658.40 บาท คดเปน
รอยละ 25.07 เปนคาสาธารณปโภค 7,753,981.54 บาท คดเปนรอยละ 74.93 โดยเปนคาวสดและ
สาธารณปโภคในการรณรงค 1,337,886.40 บาท รอยละ 12.93 เปนคาวสด 867,886.40 บาท เปน
คาสาธารณปโภค 470,000.00 บาท เปนคาวสดและสาธารณปโภคในการเฝาระวง 9,010,981.54
บาท รอยละ 87.07 เปนคาวสด 1,726,772.00 บาท เปนคาสาธารณปโภค 7,283,981.54 บาท
(ตาราง 18)
ตนทนคาลงทนในการจดการคณภาพอากาศในการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนด
ในพนท ประกอบไปดวย คาครภณฑตางๆ ทใชในการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนด
เคลอนท ไดแก สถานตรวจวดอากาศ เครองมอตรวจวดชวคราว และวสดสานกงาน สวนตนทนของ
อาคารสถานทนนจะไมนามาคดเนองจากไมมคาเชา และคาใชสถานท ซงการจดการคณภาพอากาศ
จากแหลงกาเนดเคลอนทมตนทนการลงทน 13,108,170.20 บาท โดยแบงเปนครภณฑทใชในการ
รณรงค 26,000 บาท คดเปนรอยละ 0.02 เปนครภณฑทใชในการเฝาระวง 13,082,170.20 บาท คด
เปนรอยละ 99.80 (ตาราง 19) ซงรายละเอยดของครภณฑจะกลาวไวในภาคผนวก
ตนทนในการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดในพนทมตนทนในการจดการทงหมด
31,123,004.40 บาท เปนตนทนคาแรงงาน 7 ,666,194.26 บาท คดเปนรอยละ 24.63 เปนตนทน
คาแรงงานในการรณรงค 1,299,768.98 บาท ตนทนคาแรงงานในการเฝาระวง 6,366,425.28 บาท
ตนทนคาวสดและคาสาธารณปโภค 10,348,639.94 บาท รอยละ 33.25 เปนตนทนวสดและ
สาธารณปโภคในการรณรงค 1,337,886.40 บาท ตนทนวสดและคาสาธารณปโภคในการเฝาระวง
9,010,753.54 บาท เปนตนทนคาลงทน 13,108,170.20 บาท คดเปนรอยละ 42.12 เปนตนทนคา
ลงทนในการรณรงค 26,000.00 บาท เปนตนทนการลงทนในการเฝาระวง 13,082,170.20 บาท
(ตาราง 20)
45
ตาราง 18 สรปของตนทนคาวสดและคาสาธารณปโภค (M) ในการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดในพนทจาแนกตามกจกรรม
บาท/ป
รายการ ตนทนคาวสดและคา
รวม
สาธารณปโภค การรณรงค % สาธารณปโภค การเฝาระวง % %
คาวสด 867,886.40 1,726,772.00 2,594,658.40 25.07
คาสาธารณปโภค 470,000.00 7,283,981.54 7,753,981.54 74.93
รวม 1,337,886.40 12.93 9,010,753.54 87.07 10,348,639.94 100.00
ทมา : จากการคานวณ
ตาราง 19 สรปตนทนคาลงทน (C) ในการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดในพนทจาแนกตามกจกรรม
บาท/ป
ครภณฑทใชในการรณรงค ครภณฑทใชในการเฝาระวง รวม
จานวนเงน % จานวนเงน % จานวน %
มลคาของ ครภณฑ 26,000.00 0.20 13,082,170.20 99.80 13,108,170.20 100.00
ทมา : จาการคานวณ
55
45
ตาราง 20 สรปตนทนในการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดในพนทจาแนกตามกจกรรม
บาท/ป
ตนทนคาแรงงาน % ตนทนคาวสดและสาธารณปโภค % ตนทนคาลงทน % รวม %
การรณรงค 1,299,768.98 16.95 1,337,886.40 12.93 26,000.00 0.20 2,663,655.38 8.56
การเฝาระวง 6,366,425.28 83.05 9,010,753.54 87.07 13,082,170.20 99.80 28,459,349.02 91.44
รวม 7,666,194.26 24.63 10,348,639.94 33.25 13,108,170.20 42.12 31,123,004.40 100.00
ทมา : จากการคานวณ
56
57
ประสทธผลของการจดการคณภาพอากาศในเขตกรงเทพมหานคร
การวเคราะหประสทธผลนนจะวเคราะหดงน การจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนด
เคลอนทจะใช รอยละของการตรวจวดทอยในเกณฑมาตรฐาน จากการตรวจวดทงหมด สวนในดาน
การจดการคณภาพอากาศในพนทจะใช ดชนคณภาพอากาศทไมสงผลกระทบตอสขภาพ ในชวง
ปงบประมาณ 2553 ดงน
ประสทธผลของการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดเคลอนท พบวา จากการ
ตรวจวดมลพษทางอากาศทเกดจากยานพาหนะพบวา มยานพาหนะทมระดบควนดาเกนมาตรฐาน
รอยละ 31.33 ดงนนยานพาหนะทอยในเกณฑมาตรฐาน รอยละ 68.67 ซงมการตรวจวดทงหมด
84,268 คน ซงประเภทรถทระดบควนดาเกนมาตรฐานสงสด คอ ประเภทรถยนตดเซล ไดแก รถ
โดยสารประจาทางระหวางจงหวด รถโดยสารมนบสและรถโดยสารไมประจาทาง สวนรถยนต
เบนซนมการระบายกาซคารบอนมอนออกไซด และกาซไฮโดรคารบอนเกนมาตรฐาน ไดแกรถยนต
สลอเลก รถแทกซทจดทะเบยนตงแตป 2550
คณภาพอากาศทเกนมาตรฐานสวนใหญจะอยบรเวณรมทองถนน ซงคณภาพทางอากาศท
พบวาบรเวณรมถนนทเกนมาตรฐานสวนใหญ คอ ฝนละอองขนาดไมเกน 10 ไมครอน (PM10) ฝน
ละอองรวม (TSP) กาซโอโซน (O3)
ประสทธผลของการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดในพนทพบวา ดชนคณภาพ
อากาศในเขตกรงเทพมหานคร ในป 2553 เฉลยอยในระดบ รอยละ 83.2 ซงดชนคณภาพอากาศท
ใชอยในประเทศไทย คานวณโดยเทยบจากมาตรฐานคณภาพอากาศในบรรยากาศโดยทวไปของ
สารมลพษทางอากาศ 5 ประเภท ไดแก กาซโอโซน (O3) เฉลย 1 ชวโมง กาซไนโตรเจนได
ออกไซด (NO2) เฉลย 1 ชวโมง กาซคารบอนมอนอกไซด (CO) เฉลย 8 ชวโมง กาซซลเฟอรได
ออกไซด (SO2) เฉลย 24 ชวโมง และฝนละอองขนาดเลกกวา 10 ไมครอน (PM10) เฉลย 24
ชวโมง ทงน ดชนคณภาพอากาศทคานวณไดของสารมลพษทางอากาศประเภทใดมคาสงสด จะใช
เปนดชนคณภาพอากาศของวนนน ซงไดจากการตรวจวด 21 สถาน
การวเคราะหตนทน – ประสทธผลของการจดการคณภาพอากาศในเขต
กรงเทพมหานคร
การวเคราะหตนทน - ประสทธผลของการจดการคณภาพอากาศในเขตกรงเทพมหานคร
เปนการเปรยบเทยบระหวางตนทนทเกดขนกบประสทธผลทไดมาซงในงานชนนเพอใหสามารถ
เปรยบเทยบตนทนประสทธผลระหวางการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดเคลอนทและการ
จดการคณภาพอากาศในพนทไดนนผวจ ยไดศกษาเปรยบเทยบโดยตดกจกรรมในการตรวจจบของ
การจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดเคลอนทออกเพอใหสามารถเปรยบเทยบกบการจดการ
คณภาพอากาศจากแหลงกาเนดในพนทไดโดยจะคดเปนสองสวนดงน
58
ตนทน - ประสทธผลของการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดเคลอนท
C/E 1 = ตนทนของการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดเคลอนท
รอยละของรถทอยในเกณฑมาตรฐานจากการตรวจวดทงหมด
= 68.67
.8630,139,557
= 438,904.29 บาท
ดงนนการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดเคลอนทมตนทน – ประสทธผล มคา
เทากบ 438,904.29 บาท
ตนทนประสทธผลของการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดในพนทสามารถคานวณ
ไดดงน
C/E 2 = ตนทนของการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดในพนท
ดชนคณภาพอากาศในเขตกรงเทพมหานคร
= 83.2
.4031,123,004
= 374,074.57 บาท
ดงนนการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดเคลอนทมตนทน – ประสทธผล มคา
เทากบ 374,074.57บาท
บทท 5
สรป อภปรายผล และขอเสนอแนะ
การศกษาการวเคราะหตนทน - ประสทธผลของการจดการคณภาพอากาศในเขต
กรงเทพมหานคร สรปผลการวจย พรอมทงอภปรายผลและขอเสนอแนะ โดยมรายละเอยดตาม
หวขอตางๆ ดงน
1. สงเขปความมงหมาย ความสาคญ และขอบเขตของการวจย
2. สรปผลการวเคราะหขอมล
3. อภปรายผล
4. ขอเสนอแนะ
สงเขปความมงหมาย ความสาคญ และขอบเขตของการวจย
ความมงหมายของการวจย
เพอวเคราะหตนทน-ประสทธผลของการจดการคณภาพทางอากาศในเขต
กรงเทพมหานคร
ความสาคญของการวจย
ทาใหทราบถง ขนาดและองคประกอบของตนทนในการจดการคณภาพอากาศจาก
แหลงกาเนดเคลอนท และจากแหลงกาเนดในพนท ซงจะเปนประโยชนสาหรบหนวยงานของภาครฐ
และเอกชนใชเปนแนวทางในการวเคราะหตนทน – ประสทธผลของทาโครงการ
ขอบเขตของการวจย
การวจยครงน ไดจากดขอบเขตของประเดนทไดทาการศกษา ไวดงน ศกษาตนทนในการ
จดการคณภาพอากาศของหนวยงานทเกยวของ 4 หนวยงาน ซงไดแก ( 1) สานกจดการคณภาพ
อากาศและเสยง กรมควบคมมลพษ ( 2) กองจดการคณภาพอากาศและเสยง สานกสงแวดลอม
กรงเทพมหานคร ( 3) กรมการขนสงทางบก กระทรวงคมนาคม ( 4) กองกากบการตารวจจราจร
สานกงานตารวจแหงชาต โดยจะศกษาการจดการคณภาพอากาศในเขตกรงเทพมหานคร ทเกดจาก
แหลงกาเนด เคลอนท และจากแหลงกาเนดในพนท ใชขอมลในปงบประมาณ 2553 ระหวางวนท 1
ตลาคม 2553 – 30 กนยายน 2554
ขอมลทใชในการวจย
ขอมลทใชในการศกษา ไดแก (1) ตนทนคาแรง งาน (2) ตนทนคาวสดและคา
สาธารณปโภค (3) ตนทนคาลงทน ของการจดการคณภาพอากาศทเกด จากแหลงกาเนดเคลอนท
และจากแหลงกาเนดในพนท
60
สรปผลการวเคราะหขอมล
จากผลการวเคราะหตนทน – ประสทธผลของการจดการคณภาพอากาศในเขต
กรงเทพมหานคร สามารถสรปตนทนในการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดเคลอนทและจาก
แหลงกาเนดในพนทได ดงน
การจดการคณภาพอากาศ
จากแหลงกาเนดในพ�นท�,
31,123,004 , 45%
การจดการคณภาพอากาศ
จากแหลงกาเนดเคล�อนท�,
38,489,246 , 55%
ภาพประกอบ 3 ตนทนของการจดการคณภาพอากาศในเขตกรงเทพมหานคร ทมา : จากการคานวณ
จากการศกษาพบวาตนทนของการจดการคณภาพอากาศในเขตกรงเทพมหานคร ม
ตนทนรวมทงหมดประมาณ 69 ลานบาท เปนตนทนการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนด
เคลอนท 38 ลานบาท คดเปนรอยละ 55 เปนตนทนการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดใน
พนท 31 ลานบาท คดเปนรอยละ 45 ซงรายละเอยดของตนทนจาแนกเปน ( 1) ตนทนคาแรงงาน
(2) ตนทนคาวสดและสาธารณปโภค (3) ตนทนคาลงทน ดงน
1 การวเคราะหตนทนของการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดเคลอนท ในการวเคราะหตนทนของการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดเคลอนทนนจะ
วเคราะห ตนทนคาแรงงาน ( L) ตนทนคาวสดและสาธารณปโภค ( M) ตนทนคาลงทน ( C) โดยจะ
จาแนกตนทนประเภทตางๆ ออกเปนตามกจกรรม คอ ( 1) การรณรงค ( 2) การเฝาระวง และ ( 3)
การบงใชกฎหมายหรอการตรวจจบ ดงตอไปน
61
ตนทนคาแรงงาน,
13,764,278 , 36%ตนทนคาลงทน,
16,529,745 , 43%
ตนทนคาวสดและ สาธารณปโภค,
8,195,223 , 21%
ภาพประกอบ 4 ตนทนในการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดเคลอนท
ทมา : จากการคานวณ
ตนทนในการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดในพนท นนเปนตนทนคาแรงงาน
13.76 ลานบาท คดเปนรอยละ 36 เปนตนทนคาวสดและคาสาธารณปโภค 8.20 ลานบาท คดเปน
รอยละ 21 เปนตนทน ตนทนคาลงทน 16.53 ลานบาท คดเปนรอยละ 43
การเฝาระวง,
5,816,621.78 , 42%
การตรวจจบ,
6,159,278.78 , 45%
การรณรงค, 1,788,377.19
, 13%
ภาพประกอบ 5 ตนทนคาแรงงาน (L) จากแหลงกาเนดเคลอนทจาแนกตามกจกรรม
ทมา : จากการคานวณ
ตนทนคาแรงงานจากการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดเคลอนทนน จาแนก
ตามกจกรรมไดดงน เปนตนทนในการรณรงค 1.79 ลานบาท คดเปนรอยละ 13 เปนตนทนในการ
เฝาระวง 5.82 ลานบาท คดเปนรอยละ 42 เปนตนทนในการบงคบใชกฎหมายหรอตรวจจบ 6.16
ลานบาท คดเปนรอยละ 45
62
กาเฝารระวง,
4,939,874.09 , 61%
การตรวจจบ,
1,509,219.57 , 18%
การรณรงค,
1,746,129.60 , 21%
ภาพประกอบ 6 ตนทนคาวสดและสาธารณปโภค (M) จากแหลงกาเนดเคลอนทจาแนกตามกจกรรม
ทมา : จากการคานวณ
ตนทนคาวสดและสาธารณปโภคจากการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดเคลอนท
นน จาแนกตามกจกรรมไดดงน เปนตนทนในการรณรงค 1.75 ลานบาท คดเปนรอยละ 21 เปน
ตนทนในการเฝาระวง 4.94 ลานบาท คดเปนรอยละ 61 เปนตนทนในการบงคบใชกฎหมายหรอ
ตรวจจบ 1.51 ลานบาท คดเปนรอยละ 18
การเฝาระวง,
15,848,555.20 , 96%
การรณรงค,
34,500.00 , 0%การตรวจจบ,
646,689.74 , 4%
ภาพประกอบ 7 ตนทนคาลงทน (C) จากแหลงกาเนดเคลอนทจาแนกตามกจกรรม
ทมา : จากการคานวณ
63
ตนทนคาลงทนจากการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดเคลอนทนน จาแนกตาม
กจกรรมไดดงน เปนตนทนในการรณรงค 34,500 บาท เปนตนทนในการเฝาระวง 15.85 ลานบาท
คดเปนรอยละ 96 เปนตนทนในการบงคบใชกฎหมายหรอตรวจจบ 0.65 ลานบาท คดเปนรอยละ 4
2 การวเคราะหตนทนของการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดในพนท
ในการวเคราะหตนทนของการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดในพนทนนจะ
วเคราะห ตนทนคาแรงงาน ( L) ตนทนคาวสดและสาธารณปโภค ( M) ตนทนคาลงทน ( C) โดยจะ
จาแนกตนทนประเภทตางๆ ออกเปนตามกจกรรม คอ (1) การรณรงค (2) การเฝาระวง ดงตอไปน
ตนทนคาวสดและ
สาธารณปโภค ,
10,348,640 , 33%
ตนทนคาแรงงาน ,
7,666,194 , 25%ตนทนคาลงทน,
13,108,170 , 42%
ภาพประกอบ 8 ตนทนของการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดในพนท
ทมา : จากการคานวณ
ตนทนในการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดในพนท นนเปนตนทนคาแรงงาน
7.67 ลานบาท คดเปนรอยละ 25 เปนตนทนคาวสดและคาสาธารณปโภค 10.35 ลานบาท คดเปน
รอยละ 33 เปนตนทน ตนทนคาลงทน 13.11 ลานบาท คดเปนรอยละ 42
64
การเฝาระวง,
6,366,425.28, 83%
การรณรงค,
1,299,768.98, 17%
ภาพประกอบ 9 ตนทนคาแรงงาน (L) จากแหลงกาเนดในพนทจาแนกตามกจกรรม
ทมา : จากการคานวณ
ตนทนคาแรงงานจากการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดในพนทนน จาแนกตาม
กจกรรมไดดงน เปนตนทนในการรณรงค 1.30 ลานบาท คดเปนรอยละ 17 เปนตนทนในการเฝา
ระวง 6.37 ลานบาท คดเปนรอยละ 83
กจกรรม
การเฝาระวง,
9,010,753.54, 87%
การรณรงค,
1,337,886.40, 13%
ภาพประกอบ 10 ตนทนคาวสดและสาธารณปโภค (M) จากแหลงกาเนดในพนทจาแนกตาม
ทมา : จากการคานวณ
65
ตนทนคาวสดและสาธารณปโภคจากการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดในพนท
นน จาแนกตามกจกรรมไดดงน เปนตนทนในการรณรงค 1.34 ลานบาท คดเปนรอยละ 13 เปน
ตนทนในการเฝาระวง 9.01 ลานบาท คดเปนรอยละ 87
การเฝาระวง ,
13,082,170.20 , 100%
การรณรงค,
26,000.00 , 0%
ภาพประกอบ 11 ตนทนคาลงทน (C) จากแหลงกาเนดในพนทจาแนกตามกจกรรม
ทมา : จากการคานวณ
ตนทนคาลงทนจากการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดในพนทนน จาแนกตาม
กจกรรมไดดงน เปนตนทนในการรณรงค 26,000 บาท เปนตนทนในการเฝาระวง 13.08 ลานบาท
3. ตนทน - ประสทธผลของการจดการคณภาพอากาศในเขตกรงเทพมหานคร
3.1 ประสทธผลของการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดเคลอนท
ประสทธผลของการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดเคลอนท พบวา จากการ
ตรวจวดมลพษทางอากาศทเกดจากยานพาหนะพบวา มยานพาหนะทมระดบควนดาเกนมาตรฐาน
รอยละ 31.33 ดงนนยานพาหนะทอยในเกณฑมาตรฐาน รอยละ 68.67 ซงมการตรวจวดทงหมด
84,268 คน
3.1 ประสทธผลของการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดในพนท
ประสทธผลของการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดในพนทพบวา ดชนคณภาพ
อากาศในเขตกรงเทพมหานคร ในป 2553 เฉลยอยในระดบ รอยละ 83.2 ซงดชนคณภาพอากาศท
ใชอยในประเทศไทย คานวณโดยเทยบจากมาตรฐานคณภาพอากาศในบรรยากาศโดยทวไปของ
สารมลพษทางอากาศ 5 ประเภท ไดแก กาซโอโซน(O3) เฉลย 1 ชวโมง กาซไนโตรเจนไดออกไซด
(NO2) เฉลย 1 ชวโมง กาซคารบอนมอนอกไซด( CO) เฉลย 8 ชวโมง กาซซลเฟอรไดออกไซด
(SO2) เฉลย 24 ชวโมง และฝนละอองขนาดเลกกวา 10 ไมครอน( PM10) เฉลย 24 ชวโมง ทงน
ดชนคณภาพอากาศทคานวณไดของสารมลพษทางอากาศประเภทใดมคาสงสด จะใชเปนดชน
คณภาพอากาศของวนนน ซงไดจากการตรวจวด 21 สถาน
66
4. ตนทน – ประสทธผลของการจดการคณภาพอากาศ
4.1 จากแหลงกาเนดเคลอนท
การจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดเคลอนทมจานวนรถทอยในอยในเกณฑ
มาตรฐานจากการตรวจวดทงหมด รอยละ 68.67 และมตนทนในการจดการคณภาพอากาศโดยไม
รวมกจกรรมในการตรวจจบ 30,139,557.86 บาท เมอคานวณตนทน – ประสทธผลจะไดเทากบ
438,904.29 บาท
4.2 จากแหลงกาเนดในพนท
การจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนด ในพนทม คาดชนคณภาพอากาศเฉลยในป
2553 เทากบ 83.2 และมตนทนในการจดการคณภาพอากาศ 3,123,004.40 บาท เมอคานวณ
ตนทน – ประสทธผลจะไดเทากบ 374,074.57 บาท
จากการวเคราะหตนทน - ประสทธผลของการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดทง
สองแหลงจะพบวาการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดในพนทมความคมคามากกวาการ
จดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดเคลอนท เนองจากวาตนทน-ประสทธผลของการจดการ
คณภาพอากาศจากแหลงกาเนดเคลอนทม คาสงกวาการจดการคณภาพจากแหลงกาเนดในพนท
อภปรายผล
จากผลสรปของการวเคราะหตนทนการจดการคณภาพอากาศในเขตกรงเทพมหานคร
เนองจากงานวจยชนนไมสามารถหาวจยเปรยบเทยบไดโดยสมบรณสามารถอภปรายผลดงน
ตนทนในการจดการคณภาพอากาศจะพบวาตนทนของการจดการคณภาพอากาศจาก
แหลงกาเนดเคลอนทจะมคาสงกวาตนทนการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดในพนท ตนทน
การจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดเคลอนทมคา 38.49 ลานบาท ตนทนการจดการคณภาพ
อากาศจากแหลงกาเนดในพนทมคา 31.12 ลานบาท เนองจากแหลงกาเนดเคลอนทจะมคาใชจายใน
การออกไปตรวจจบ จงทาใหตนทนมคาสงกวา
ตนทนในการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดเคลอนท และจากแหลงกาเนดใน
พนท จากผลการศกษา จะเหนไดวาจานวนตนทนคาครภณฑนนมลคาสงทสด เนองจากวาครภณฑ
สวนใหญจะเปนครภณฑทางวทยาศาสตร จงมมลคาสงสงผลใหตนทนของครภณฑสงตามไปดวย
สวนคาแรงงานนน เนองจากมหนวยงานหลายหนวยงานเกยวของกบการจดการคณภาพอากาศจาก
แหลงกาเนดเคลอนท ดงนน จงทาใหมบคลากรหลายฝายมาเกยวของไมวาจะเปนการตรวจจบ การ
ตรวจวดของสถานตางๆ
การวเคราะหตนทน - ประสทธผลของการจดการคณภาพอากาศพบตนทน - ประสทธผล
ของการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดทงสองแหลงจะพบวาการจดการคณภาพอากาศจาก
แหลงกาเนดในพนท มความคมคามากกวาการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดเคลอนท
เนองจากตนทน-ประสทธผลของการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดเคลอนทม คาสงกวาการ
67
จดการคณภาพจากแหลงกาเนดในพนท โดยตนทน - ประสทธผลของการจดการคณภาพอากาศ
จากแหลงกาเนดเคลอนทมคาเทากบ 438,904.29 บาท และตนทน - ประสทธผลจากแหลงกาเนดใน
พนทมคาเทากบ 374 ,074.57 บาท จากผลการวเคราะหตนทน – ประสทธผลจะเปนไดวา การ
จดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดเคลอนท มความคมคานอยกวาอาจเนองมาจากวาในแตละป
มจานวนยานพาหนะทเพมขนในทกป ไมวาจะเปนรถจดทะเบยนใหมและรถจดทะเบยนเกา ซง
แหลงกาเนดมลพษหลกของกรงเทพมหานครเกดจากยานพาหนะ หรอจากแหลงกาเนดเคลอนท จง
ทาใหตนทน-ประสทธผลของการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดเคลอนทมคาสงกวา
ขอเสนอแนะ
ขอเสนอแนะในการวจยครงน
จากการวเคราะหตนทน – ประสทธผลของการจดการคณภาพอากาศในเขต
กรงเทพมหานครควรดาเนนการ ดงน ควรมการจดทาทะเบยนคมวสดและครภณฑตางๆ ใหเปน
ระบบทเหมาะสม เพอใหสามารถควบคมปรมาณวสดคงเหลอและปรมาณทนาไปใชในและเปน
ประโยชน ทาใหสะดวกและงายในการสบคน สามารถปรบปรงขอมลใหเปนปจจบน ทมผลดตอการ
นาขอมลไปใชศกษาตนทนของการจดการคณภาพอากาศ และการจดการมลพษชนดตางๆ
ขอเสนอแนะในการทาวจยครงตอไป
เนองจากการวจยครงน เปนการวจยเกยวกบตนทน - ประสทธผลของการจดการคณภาพ
ทางอากาศในเขตกรงเทพมหานคร ผวจยขอเสนอแนวทางการวจยครงตอไป ดงน
1. ควรมการวเคราะหตนทนของการจดการคณภาพอากาศในครงน เปนการศกษาจาก
ขอมลในอดต การศกษาครงตอไปควรทจะทาการศกษาแบบไปขางหนา หรอศกษาไปพรอมการ
ดาเนนงาน ( Action Research) คอ ศกษาและจดบนทกขอมลไปพรอมกบการดาเนนงานในการ
จดการคณภาพอากาศ เพอจะทาใหทราบ ขอมลตนทนทถกตองและแมนยามากยงขน ซงจะทาให
สามารถศกษาไดอยางครอบคลม เปนจรงและสมบรณมากทสด
2. เนองจากขอจากดในการสบคนขอมล คาใชจาย ตนทนของการทากจกรรมตางๆ ฉะนน
ในการศกษาครงตอไป ควรจะใหเจาหนาทของหนวยงานใดหนวยงานหนงจดทาระบบฐานขอมลใน
การจดเกบขอมลเกยวกบตนทนตางๆ และใหมการปรบปรงขอมลใหเปนไปตามความเปนจรง เพอ
จะไดทาการศกษาวเคราะหตนทนทเปนจรงและมความถกตองยงขน หนวยงานทรบผดชอบจดเกบ
ขอมล ประมวลผลขอมล จะไดชดขอมลทตยภมออกมา ซงจะเปนประโยชนตอการศกษาตอไป
บรรณานกรม
69
บรรณานกรม
กรมควบคมมลพษ. (2551). มาตรฐานคณภาพอากาศ. สบคนเมอ 18 มกราคม 2551, จาก
http://www.pcd.go.th/info_serv/reg_std_airsnd02.html
เพชรนอย สงหชางชย. (2554). เศรษฐศาสตรสขภาพสาหรบการจด บรการสขภาพ. สงขลา :
สานกพมพชานเมอง.
เรณ สขารมณ. (2529). การประเมนผลโครงการบรหารสงแวดลอม .(หนวยท 12). ในสาขาวชา
เศรษฐศาสตร มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช. เอกสารการสอนชดวชาเศรษฐศาสตร
สวสดการและสงแวดลอม . นนทบร : มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.
วนดา จนศาสตร . (2551). มลพษอากาศและการจดการคณภาพอากาศ . กรงเทพฯ : สานกพมพ
แหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย.
วนรกษ มงมณนาคน. (2545). เศรษฐศาสตรเบองตน.กรงเทพฯ: สานกพมพจฬาลงกรณ
มหาวทยาลย.
สถตพงศ ธนวรยะกล. (2551). การวเคราะหปญหาสาธารณะสขเชงเศรษฐศาสตร.กรงเทพฯ :
สานกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย.
สมชาย สขสรเสรกล. (2551). เศรษฐศาสตรสขภาพ . กรงเทพฯ : สานกพมพจฬาลงกรณ
มหาวทยาลย.
สมบต พนธวศษฏ. (2553). เอกสารการสอนชดวชา เศรษฐศาสตรประยกตเพอการ
จดการ หนวยท 1-7 สาขาวทยาการจดการ มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.
สมนก เออจระพงษพนธ. (2551). หลกการบญชบรหาร : แนวคดพนฐานและการประยกต
สาหรบผบรหาร . กรงเทพมหานคร : ศนยหนงสอจฬาฯ.
สานกจดการคณภาพอากาศและเสยง. (2554). รรอบทศทางมลพษทางอากาศ บทเรยน แนวคด
และการจดการ . กรงเทพฯ : กรมควบคมมลพษ กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและ
สงแวดลอม .
สานกจดการคณภาพอากาศและเสยง. (2549 - 2552). สถานการณและการจดการปญหามลพษ
ทางอากาศและเสยงป 2549 – 2552. กรงเทพฯ : กรมควบคมมลพษ กระทรวง
ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม .
ศภชาต สขารมณ ; และคณะ. (2546). คมอแนวทางการวเคราะหผลกระทบทางเศรษฐศาสตร
จากการกาหนดคามาตรฐานควบคมมลพษจากแหลงกาเนด. กรมควบคมมลพษ
กระทรวงทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม .
Balagot, Beta. (1983, January) Tongonsn Grothermal Power Plant Project Leyte,
Phillippiness. a Paper Presented at the Beneft-cost Analysis Workshop, pp. 18-26
Chiengmai, Thailand, January 17-26, 1983.
70
Gord Blackhouse ; et al. (2009). A Cost-Effectiveness Model Comparing Endovascular
Repair to Open Surgical Repair of Abdominal Aortic Aneurysms in Canada. Value
In Health12 (2) : 245-252.
Haucke, Florian. (2010). The Cost Effectiveness of Radon Mitigation in Existing German
Dwellings – A Decision Theoretic Analysis. Journal of Environmental
Management; 91 (11): 2263-2274.
H. M. Levin. (1995). Cost-Effectiveness Analysis. International Encyclopedia of
Economics of Education. page 381- 386. Retrieved Octoberv 15,2011, from
http://www.c3l.uni-oldenburg.de/cde/econ/readings/levin95.pdf
Lin Sun. (2009). A Cost-Effectiveness Analysis of Alternative Ozone Control Strategies:
Flexible Nitrogen Oxide (NOx) Abatement from Power Plants in the Eastern
United states. Master (Science in Technology and Policy) Ohio: Graduate
School : Ohio State University. Photocopied.
Molinos-Senante, M. et al. (2010). Cost–Benefit Analysis of Water-Reuse Projects for
Environmental Purposes: A Case Study for Spanish Wastewater Treatment
Plants.Journal of Environmental Management; Vol. 92 Issue 12, p3091-3097, 7p.
Rungson Muangsiorot. (2003). Cost – Effectiveneaa Analysis In Sadfety Management
System. Mahidol University. Bangkok (Thailand). Graduate School.
Sumi Mehta and Cyrus Shahpar. (2004). The Health Benefits of Interventions to Reduce
Indoor Air Pollution from Solid Fuel Use : a Cost-Effectiveness Analysis. Energy for
Sustainable Development. 8(3): 53-39.
Weisbord, Burton A. (1983). Economics and Medical Research. Washington : American
Enterprise Institute for Public Policy.
Wold Health Organization . (2010). Air Pollution. Retrieved February 15,2010, from
http://www.who.int/topics/air_pollution/en/
ภาคผนวก
72
ภาคผนวก ก
ขอมลเพมเตมในการวเคราะห
ตาราง ผ1 สรปรวมตนทนของการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดเคลอนทในเขตกรงเทพมหานคร
ตนทนคาแรง % ตนทนคาวสด+สาธารณปโภค % ตนทนคาครภณฑ % รวม %
จากแหลงกาเนดเคลอนท 11,625,290.07 31.97 8,207,723.26 22.57 16,529,744.94 45.46 36,362,758.27 100.00
การรณรงค 1,238,089.69 10.65 1,746,129.60 21.27 34,500.00 0.21 3,018,719.29 8.30
การเฝาระวง 6,361,834.48 54.72 4,939,874.09 60.19 15,848,555.20 95.88 27,150,263.77 74.67
การตรวจจบ 4,025,365.91 34.63 1,521,719.57 18.54 646,689.74 3.91 6,193,775.21 17.03
ทมา : จากการคานวณ
ตาราง ผ2 สรปรวมตนทนของการจดการคณภาพอากาศจากแหลงกาเนดเคลอนทในเขตกรงเทพมหานคร
ตนทนคาแรง % ตนทนคาวสด+สาธารณปโภค % ตนทนคาครภณฑ % รวม %
จากแหลงกาเนดในพนท 7,484,747.01 24.19 10,348,639.94 33.45 13,108,170.20 42.36 30,941,557.14 100.00
การรณรงค 1,053,489.69 14.08 1,337,886.40 12.93 26,000.00 0.20 2,417,376.09 7.81
การเฝาระวง 6,431,257.32 85.92 9,010,753.54 87.07 13,082,170.20 99.80 28,524,181.05 92.19
ทมา : จากการคานวณ
73
60
4สรปรวม ผ3 ครภณฑตางๆทใชในการจดการคณภาพอากาศในเขตกรงเทพมหานคร
ชนดครภณฑ จานวน ราคา มลคา อายการใชงาน มลคาซาก คาซอมแซม คาเสอมราคา/ป คาเสอมสะสม มลคาสทธ
สถานตรวจวดคณภาพอากาศรมถนน 2 4,500,000.00 9,000,000.00 21 150,000.00 900,000.00 18900000 -9,900,000.00
1 3,200,000.00 3,200,000.00 5 1300000 75,000.00 320,000.00 1600000 1,600,000.00
1 3,500,000.00 3,500,000.00 8 1000000 85,000.00 350,000.00 2800000 700,000.00
2 4,500,000.00 9,000,000.00 16 150,000.00 900,000.00 14400000 -5,400,000.00
1 3,500,000.00 3,500,000.00 6 1200000 85,000.00 350,000.00 2100000 1,400,000.00
เครองเกบตวอยางอากาศและวเคราะหฝ นรวม 12 200,000.00 2,400,000.00 8 850000 240,000.00 1920000 480,000.00
เครองเกบตวอยางอากาศและวเคราะหฝ นเลก 12 350,000.00 4,200,000.00 8 900000 420,000.00 3360000 840,000.00
เครองคอมพวเตอร 3 23,000.00 69,000.00 4 43500 22,997.70 91990.8 -22,990.80
เครองเกบตวอยางอากาศและวเคราะหฝ นรวม 7 181,900.00 1,273,300.00 5 127,330.00 636650 636,650.00
เครองเกบตวอยางอากาศและวเคราะหฝ นเลก 7 342,400.00 2,396,800.00 5 239,680.00 1198400 1,198,400.00
รถโมบายยนต 1 12,320,000.00 12,320,000.00 3 1,232,000.00 3696000 8,624,000.00
เครองคอมพวเตอร 3 26,000.00 78,000.00 2 25,997.40 51994.8 26,005.20
เครองวดควนดารถยนต 3 181,636.43 544,909.28 5 54,490.93 272454.64 272,454.64
เครองวดควนดารถยนต 4 200,000.00 800,000.00 7 80,000.00 560000 240,000.00
1 24,500.00 24,500.00 4 12000 8,165.85 32663.4 -8,163.40
74
61
4สรปรวม ผ3 (ตอ)
ชนดครภณฑ จานวน ราคา มลคา อายการใชงาน มลคาซาก คาซอมแซม คาเสอมราคา/ป คาเสอมสะสม มลคาสทธ
เครองวดควนดารถยนต 2 189,000.00 378,000.00 7 37,800.00 264600 113,400.00
เครองคอมพวเตอร 1 26,500.00 26,500.00 2 8,832.45 17664.9 8,835.10
3 24,500.00 73,500.00 5 34500 24,497.55 122487.75 -48,987.75
สถานตรวจวดคณภาพอากาศในพนท 2 3,500,000.00 7,000,000.00 7 150,000.00 700,000.00 4900000 2,100,000.00
2 3,500,000.00 7,000,000.00 9 150,000.00 700,000.00 6300000 700,000.00
1 3,500,000.00 3,500,000.00 8 120,000.00 350,000.00 2800000 700,000.00
1 4,500,000.00 4,500,000.00 1 450,000.00 450000 4,050,000.00
3 3,500,000.00 10,500,000.00 15 450,000.00 1,050,000.00 15750000 -5,250,000.00
1 4,500,000.00 4,500,000.00 28 150,000.00 450,000.00 12600000 -8,100,000.00
เครองคอมพวเตอร 2 26,500.00 53,000.00 2 17,664.90 35329.8 17,670.20
สถานตรวจวดคณภาพอากาศในพนท 3 3,150,000.00 9,450,000.00 7 1,947,750.00 945,000.00 6615000 2,835,000.00
1 2,890,000.00 2,890,000.00 5 973,875.00 289,000.00 1445000 1,445,000.00
เครองคอมพวเตอร 3 24,500.00 73,500.00 5 34500 24,497.55 122487.75 -48,987.75
เครองคอมพวเตอร 3 23,500.00 70,500.00 5 26000 23,497.65 117488.25 -46,988.25
4 ทมา : จากการคานวณ
75
76
4ตาราง ผ4 อายการใชงานและอตราคาเสอมราคาทรพยสน
4ประเภททรพยสน 4อายการใชงาน (ป)
4อตราคาเสอมราคา/ป
4(รอยละ)
4อยางตา 4อยางสง 4อยางตา 4อยางสง
41. อาคารถาวร 15 40 2.5 6.5
2. อาคารชวคราว/โรงเรอน 8 15 6.5 12.5
3. สงกอสราง
4 3.1 ใชคอนกรตเสรมเหลกหรอโครงเหลกเปนสวนประกอบหลก 15 25 4 6.5
4 3.2 ใชไมหรอวสดอน เปนสวนประกอบหลก 5 15 6.5 20
44. ครภณฑสานกงาน 8 12 8.5 12.5
45. ครภณฑยานพาหนะและขนสง 5 8 12.5 20
6. ครภณฑไฟฟาและวทย (ยกเวนเครองกาเนดไฟฟาใหมอายการใช
งาน 15-20 ป) 5 10 10 20
7. ครภณฑโฆษณาและเผยแพร 5 10 10 20
8. ครภณฑการเกษตร
4 8.1 เครองมอและอปกรณ 2 5 20 50
8.2 เครองจกรกล 5 8 12.5 20
9. ครภณฑโรงงาน
4 9.1 เครองมอและอปกรณ 2 5 20 50
4 9.2 เครองจกรกล 5 8 12.5 20
10. ครภณฑกอสราง
4 10.1 เครองมอและอปกรณ 2 5 20 50
10.2 เครองจกรกล 5 8 12.5 20
11. ครภณฑสารวจ 8 10 10 12.5
12. ครภณฑวทยาศาสตรและการแพทย 5 8 12.5 20
13. ครภณฑคอมพวเตอร 3 5 20 33
14. ครภณฑการศกษา 2 5 20 50
15. ครภณฑงานบานงานครว 2 5 20 50
16. ครภณฑกฬา/กายภาพ 2 5 20 50
17. ครภณฑดนตร/นาฏศลป 2 5 20 50
18. ครภณฑอาวธ 8 10 10 12.5
19. ครภณฑสนาม 2 5 20 50
4 ทมา : กรมบญชกลาง (2544).
77
ภาคผนวก ข
ภาพประกอบเครองมอตรวจวดชนดตางๆ
78
ภาพประกอบ ผ1 สถานตรวจวดคณภาพอากาศอากาศในบรรยากาศอตโนมต
ทมา : กรงเทพมหานคร
79
ภาพประกอบ ผ2 เครองเกบตวอยางฝนละอองแบบ High Volume Air Sampler
ทมา : กรงเทพมหานคร
ประวตยอผวจย
81
ประวตยอผวจย
ชอ ชอสกล นายวนนวต ไกรนรา
วนเดอนปเกด 31 มนาคม 2527
สถานทเกด อาเภอเมอง จงหวดนครศรธรรมราช
สถานทอยปจจบน 319/217 พหลโยธน 67/1 แขวงอานสาวรย เขตบางเขน
กรงเทพมหานคร 10220
ประวตการศกษา
พ.ศ. 2546 มธยมศกษาปท 6
จาก โรงเรยนกลยาณศรธรรมราช จงหวดนครศรธรรมราช
พ.ศ. 2550 ปรญญาตร เศรษฐศาสตรบณฑต สาขาเศรษฐศาสตร
จากมหาวทยาลยทกษณ จงหวดสงขลา
พ.ศ. 2555 ปรญญาโท เศรษฐศาสตรมหาบณฑต สาขาเศรษฐศาสตร
การจดการ
จาก มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ